Professional Documents
Culture Documents
PŁYNY EKSPLOATACYJNE
WZORY RAPORTÓW I TABEL PORÓWNANIA WYNIKÓW Z WYMAGANIAMI
NORMATYWNYMI
WARSZAWA 2022
1
SPIS TREŚCI
2
1. BADANIE GĘSTOŚCI PŁYNÓW EKSPLOATACYJNYCH
1.1. Pomiar gęstości za pomocą areometru
3
1.2. Oznaczanie gęstości metodą oscylacyjną za pomocą U-rurki
Tabela 1.2 Raport z badania gęstości za pomocą U–rurki
4
2. BENZYNY SILNIKOWE
2.1. Badanie składu frakcyjnego benzyn silnikowych
Tabela 2.1 Raport z badania składu frakcyjnego
5
Tabela 2.2 Porównanie wyników badań parametrów charakteryzujących skład frakcyjny próbki badanej benzyny silnikowej z odpowiednimi
wymaganiami normy PN–EN 228 i rozporządzenia w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych
Procent oddestylowania
% obj.
do temperatury 70C (E70)
Procent oddestylowania
% obj.
do temperatury 100C (E100)
Procent oddestylowania
% obj.
do temperatury 150C (E150)
Temperatura końca destylacji C
Pozostałość po destylacji % obj.
Straty % obj.
1)
– wpisać rok wydania aktualnej wersji normy
2)
– wpisać rok, numer i pozycję obowiązującego rozporządzenia
3)
– określić „spełnione” albo „nie spełnione”
Tabela 2.3 Porównanie uzyskanych wyników badań parametrów charakteryzujących skład frakcyjny próbki badanej benzyny silnikowej z
odpowiednimi wymaganiami Światowej Karty Paliw (Worldwide Fuel Charter– Gasoline and diesel fuel)
6
2.2. Badanie ciśnienia prężności par
Tabela 2.5 Porównanie wyniku badania prężności par próbki benzyny silnikowej z odpowiednimi wymaganiami normy PN–EN 228,
rozporządzenia w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych oraz Światowej Karty Paliw (Worldwide Fuel Charter– Gasoline and diesel
fuel)
Tabela 2.6 Porównanie wyniku badania gęstości próbki benzyny silnikowej z wymaganiami normy PN–EN 228 i rozporządzenia w sprawie
wymagań jakościowych dla paliw ciekłych
1)
– wpisać rok wydania aktualnej wersji normy
2)
– wpisać rok, numer i pozycję obowiązującego rozporządzenia
3)
– określić „spełnione” albo „nie spełnione”
7
3. OLEJE NAPĘDOWE
3.1. Badanie temperatury mętnienia
Tabela 3.2 Porównanie wyniku badania TM próbki paliwa z wymaganiami normy PN–EN 590
1)
– wpisać rok wydania aktualnej wersji normy
8
3.2. Badanie temperatury zablokowania zimnego filtru
Tabela 3.4 Porównanie wyniku badania TZZF próbki paliwa z wymaganiami normy PN–EN 590 i rozporządzenia w sprawie wymagań
jakościowych dla paliw ciekłych
1)
– wpisać rok wydania aktualnej wersji normy
2)
– określić „spełnione” albo „nie spełnione”
9
3.3. Oznaczanie indeksu cetanowego paliwa
10
Tabela 3.6 Porównanie wyników badań parametrów charakteryzujących próbkę badanego paliwa z odpowiednimi wymaganiami normy PN–EN
590 i rozporządzenia w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych
Temperatura
oddestylowania 10% (T10) C
Temperatura
oddestylowania 50% (T50) C
Temperatura
oddestylowania 90% (T90) C
Procent oddestylowania
% obj.
do 250C (E250)
Procent oddestylowania
% obj.
do 350C (E350)
Temperatura
C
oddestylowania 95% (T95)
Indeks cetanowy IC –
1)
– wpisać rok wydania aktualnej wersji normy
2)
– wpisać rok, numer i pozycję obowiązującego rozporządzenia
3)
– określić „spełnione” albo „nie spełnione”
Tabela 3.7 Porównanie wyników badań parametrów charakteryzujących próbkę badanego paliwa z odpowiednimi wymaganiami Światowej
Karty Paliw (Worldwide Fuel Charter– Gasoline and diesel fuel)
Indeks cetanowy IC –
1)
– określić „spełnione” albo „nie spełnione” oraz wpisać dla jakiej kategorii ON
11
4. BIOPALIWA
4.1. Badanie gęstości FAME i ich mieszanin z olejem napędowym
12
Pomiar 20% FAME 80% ON
Temperatura próbki, C
Numer
przed odczytem Wskazanie
kolejnego po odczycie
wskazania różnica areometru, g/cm3
odczytu wskazania areometru
areometru
1
2
3
Średnia temperatura próbki T, C Wskazanie areometru T, g/cm3
Tabela 4.2 Porównanie wyniku badania gęstości próbki FAME z wymaganiami normy PN–EN 14214 i rozporządzenia w sprawie wymagań
jakościowych dla biopaliw ciekłych
1)
– wpisać rok wydania aktualnej wersji normy
2)
– wpisać rok, numer i pozycję obowiązującego rozporządzenia
3)
– określić „spełnione” albo „nie spełnione”
13
4.2. Badanie temperatury zapłonu biopaliw ciekłych
Tabela 4.4 Porównanie wyniku badania temperatury zapłonu próbki FAME z wymaganiami normy PN–EN 14214 i rozporządzenia w sprawie
wymagań jakościowych dla biopaliw ciekłych
1)
– wpisać rok wydania aktualnej wersji normy
2)
– wpisać rok, numer i pozycję obowiązującego rozporządzenia
3)
– określić „spełnione” albo „nie spełnione”
14
4.3. Badanie lepkości kinematycznej FAME
T1–T2
Numer czasów ti Dokładność
rozpoczęciem, zakończeniu, swobodnego
pomiaru swobodnego oznaczania, s
przepływu, s
wyznaczania czasu swobodnego przepływu, s
przepływu badanego FAME
1
2
Stała wzorcowania lepkościomierza kapilarnego k, mm2/s2 Średni czas t swobodnego przepływu, s
Lepkość kinematyczna
próbki badanego FAME w temperaturze 40C (ν40), mm2/s
Tabela 4.6 Porównanie wyniku badania lepkości kinematycznej próbki FAME z wymaganiami normy PN–EN 14214 i rozporządzenia w sprawie
wymagań jakościowych dla biopaliw ciekłych
1)
– wpisać rok wydania aktualnej wersji normy
2)
– wpisać rok, numer i pozycję obowiązującego rozporządzenia
3)
– określić „spełnione” albo „nie spełnione”
15
4.4. Badanie temperatury zablokowania zimnego filtru
Tabela 4.8 Porównanie wyniku badania TZZF próbki FAME z wymaganiami normy PN–EN 14214 i rozporządzenia w sprawie wymagań
jakościowych dla biopaliw ciekłych
1)
– wpisać rok wydania aktualnej wersji normy
2)
– wpisać rok, numer i pozycję obowiązującego rozporządzenia
3)
– określić „spełnione” albo „nie spełnione”
16
4.5. Badanie liczby kwasowej biopaliw
Tabela 4.9 Porównanie wyniku badania liczby kwasowej próbki FAME z wymaganiami normy PN–EN 14214 i rozporządzenia w sprawie
wymagań jakościowych dla biopaliw ciekłych
1)
– wpisać rok wydania aktualnej wersji normy
2)
– wpisać rok, numer i pozycję obowiązującego rozporządzenia
3)
– określić „spełnione” albo „nie spełnione”
2.
3.
Tabela 4.11 Porównanie wyniku badania suchej pozostałości bioetanolu z wymaganiami rozporządzenia w sprawie wymagań jakościowych dla
biopaliw ciekłych
1)
– wpisać rok wydania aktualnej wersji normy
2)
– wpisać rok, numer i pozycję obowiązującego rozporządzenia
3)
– określić „spełnione” albo „nie spełnione”
17
5. PALIWA LOTNICZE
5.1. Oznaczanie składu frakcyjnego benzyny lotniczej
18
Tabela 5.2 Porównanie wyników badań parametrów charakteryzujących skład frakcyjny próbki badanej benzyny lotniczej z wymaganiami
Normy Obronnej NO-91-A235
19
Tabela 5.4 Porównanie wyników badania zawartości zanieczyszczeń mechanicznych i ich składu granulometrycznego w próbce badanego
paliwa z wymaganiami normy obronnej dotyczącej magazynowej i lotniskowej kontroli czystości paliw do TSL
określony określony
dopuszczalny wg NO dopuszczalny wg NO
dla badanego paliwa dla badanego paliwa
…………………1) …………………1)
…………………2) …………………2)
…………………1)
………………………2)
W =…………………… …………………1)
………………………2)
1)
– wpisać dopuszczalny symbol wzorca albo wartość wg normy obronnej dotyczącej magazynowej i lotniskowej kontroli
czystości paliw do TSL
2)
– spełnienie wymagania, wpisać „spełnione” albo „niespełnione”
20
Tabela 5.6 Porównanie wyników badania zawartości wody zdyspergowanej w próbkach badanych paliw z wymaganiami normy obronnej
dotyczącej magazynowej i lotniskowej kontroli czystości paliw do turbinowych silników lotniczych
Tabela 5.8 Porównanie wyniku badania przewodności elektrycznej próbki badanego paliwa z wymaganiami Normy Obronnej na paliwo F-34
……………………2)
1)
– wpisać numer i rok wydania aktualnej wersji normy z wymaganiami na paliwo F–34
2)
– określić „spełnione” albo „nie spełnione”
21
5.5. Oznaczanie zawartości dodatku zapobiegającego krystalizacji wody w paliwie (bikanolu)
Tabela 5.9 Raport z badania zawartości dodatku zapobiegającego krystalizacji wody w paliwie
Tabela 5.10 Porównanie wyniku badania zawartości dodatku zapobiegającego krystalizacji wody
……………………2)
1)
– wpisać numer i rok wydania aktualnej wersji normy z wymaganiami na paliwo F–34
2)
– określić „spełnione” albo „nie spełnione”
22
6. OLEJE SMARNE
6.1. Badanie lepkości kinematycznej olejów smarnych
T1–T2
Numer Dokładność
rozpoczęciem, zakończeniu, swobodnego swobodnego
pomiaru oznaczania, s
przepływu, s przepływu, s
wyznaczania czasu
swobodnego przepływu badanego oleju
1
2
Stała wzorcowania lepkościomierza kapilarnego k, mm2/s2 Średni czas t swobodnego przepływu, s
Lepkość kinematyczna
próbki badanego oleju w temperaturze 40C (ν40), mm2/s
Temperatura badania 100C
Temperatura łaźni, C
T1 przed T2 po Czas ti Średnia czasów ti
T1–T2
Numer Dokładność
rozpoczęciem, zakończeniu, swobodnego swobodnego
pomiaru oznaczania, s
przepływu, s przepływu, s
wyznaczania czasu
swobodnego przepływu badanego oleju
1
2
Stała wzorcowania lepkościomierza kapilarnego k, mm2/s2 Średni czas t swobodnego przepływu, s
Lepkość kinematyczna
próbki badanego oleju w temperaturze 100C (ν100), mm2/s
Lepkość kinematyczna ν40 wymagana wg klasyfikacji lepkościowej …………………………..…………….……..1)
Lepkość kinematyczna ν100 wymagana wg klasyfikacji lepkościowej …………………………..…………….……1)
Spełnienie wymagań
Wymagania
przez próbkę badanego oleju silnikowego
1)
Nazwa i rok klasyfikacji lepkościowej
23
6.2. Oznaczanie lepkości HTHS olejów silnikowych
1)
wpisać „zgodna z wymaganą” albo „niezgodna z wymaganą”
Próbka 1
Klasy lepkościowe wg SAE Klasy jakościowe wg API Klasy jakościowe wg ACEA
25
Tabela 6.3 Analiza wyników badania lepkości dynamicznej HTHS próbek olejów silnikowych
1) ∑
– odchylenie standardowe z próby, 𝑆 = (𝜂 − 𝜂 )
2)
– granica przedziału ufności (±𝑡 , ⋅ ⋅ ),
√
(t1-0,05· ma rozkład t–Studenta dla poziomu istotności =0,05 i 4 stopni swobody)
Tabela 6.4 Porównanie wyników badania lepkości dynamicznej HTHS próbek olejów silnikowych z wymaganiami klasyfikacji SAE J300
Klasa lepkości
Wynik badania Wymaganie w zakresie lepkości HTHS wg
Numer próbki wg SAE badanej
HTHS, mPas klasyfikacji SAE ………………………1)
próbki
1
………………………………2)
2
………………………………2)
3
………………………………2)
4
………………………………2)
1)
– wpisać numer i rok wydania aktualnej wersji klasyfikacji lepkościowej olejów silnikowych wg SAE
2)
– określić „spełnione” albo „niespełnione”
26
6.3. Badanie oddziaływania korozyjnego oleju smarnego
Tabela 6.6 Porównanie wyniku badania oddziaływania korozyjnego próbki badanego oleju z wymaganiami specyfikacji na olej
1)
– wpisać tytuł i rok wydania specyfikacji z wymaganiami na badany olej
2)
– określić „spełnione” albo „nie spełnione”
27
6.4. Badanie stopnia zestarzenia olejów silnikowych
28
Tabela 6.8 Zalecenia w zakresie dalszego użytkowania badanych olejów silnikowych
29
7. CIECZE HYDRAULICZNE
7.1. Badanie temperatury płynięcia cieczy hydraulicznej
Tabela 7.2 Porównanie wyniku badania TPł próbki cieczy hydraulicznej z wymaganiami specyfikacji na badaną ciecz
1)
– wpisać tytuł i rok wydania specyfikacji z wymaganiami na badaną ciecz hydrauliczną
2)
– określić „spełnione” albo „nie spełnione”
30
7.2. Oznaczanie składu granulometrycznego i klasy czystości cieczy hydraulicznej
Tabela 7.3 Skład granulometryczny cząstek zanieczyszczeń stałych w badanej cieczy hydraulicznej
31
7.3. Badanie lepkości dynamicznej oleju hydraulicznego i stopnia korozji cieczy hydraulicznej
1
2
3
4
5
6
1)
– wpisać tytuł i rok wydania specyfikacji z wymaganiami na badaną ciecz hydrauliczną
2)
– określić „spełnione” albo „nie spełnione”
32
Tabela 7.8 Raport z badania oddziaływania korozyjnego oleju przekładniowego
Tabela 7.9 Porównanie wyniku badania oddziaływania korozyjnego próbki badanego oleju
1)
– wpisać tytuł i rok wydania specyfikacji z wymaganiami na badany olej
2)
– określić „spełnione” albo „nie spełnione”
33
8. SMARY PLASTYCZNE
8.1. Badanie temperatury kroplenia smaru plastyczna
Tabela 8.2 Opracowanie wyników badania temperatury kroplenia próbek smarów plastycznych
Wartość
średnia z próby Odchylenie Granica
Wynik badania
Numer Temperatura temperatury standardowe z przedziału
temperatury kroplenia D,
celi pomiarowej kroplenia Di, C próby temperatury ufności, C
kroplenia D , C
kroplenia SD, C1) 2)
C
Próbka 1
1
2
3
Próbka 2
4
5
6
1 n
1)
– odchylenie standardowe z próby, S D ( Di D) 2
n 1 i 1
SD
2)
– granica przedziału ufności ( t1 0 , 5 ),
n 1
(t1-0,5· ma rozkład t–Studenta dla poziomu istotności =0,05 i 2 stopni swobody)
34
Tabela 8.3 Porównanie wyniku badania temperatury kroplenia próbek badanych smarów plastycznych z wymaganiami odpowiednich
specyfikacji
Próbka nr 1
Spełnienie wymagania w zakresie temperatury kroplenia próbek badanych smarów
Wynik badania plastycznych wg specyfikacji (……………………………………) 1)
temperatury kroplenia, C
wymaganie, C spełnienie wymagania2)
Próbka nr 2
Spełnienie wymagania w zakresie temperatury kroplenia próbek badanych smarów
Wynik badania plastycznych wg specyfikacji (……………………………………) 1)
temperatury kroplenia, C
wymaganie, C spełnienie wymagania2)
1)
– wpisać tytuł i rok wydania specyfikacji z wymaganiami na badany smar plastyczny
2)
– określić „spełnione” albo „nie spełnione”
35
Tabela 8.5 Opracowanie wyników badania penetracji smaru nieugniatanego i ugniatanego
1) ∑
– odchylenie standardowe z próby, 𝑆 = (𝑃 − 𝑃)
2)
– granica przedziału ufności (±𝑡 , ⋅ ⋅ ),
√
(t1-0,05· ma rozkład t–Studenta dla poziomu istotności =0,05 i 2 stopni swobody)
Tabela 8.6 Porównanie wyniku badania penetracji próbki badanego smaru plastycznego z wymaganiami odpowiedniej specyfikacji
Wynik badania Spełnienie wymagania w zakresie penetracji próbki badanego smaru Klasa
penetracji, plastycznego wg specyfikacji (……………………………………)1) konsystencji
10–1 mm wymaganie, 10–1 mm spełnienie wymagania2) wg NLGI
1)
– wpisać tytuł i rok wydania specyfikacji z wymaganiami na badany smar plastyczny
2)
– określić „spełnione” albo „nie spełnione”
36
9. CIECZE CHŁODZĄCE
9.1. Badanie temperatury krystalizacji cieczy do układów chłodzenia silników spalinowych
37
Tabela 9.2 Porównanie temperatur krystalizacji badanych cieczy chłodzących z wymaganiami normy na płyny niskokrzepnące do układów
chłodzenia silników spalinowych
38
10. PŁYNY HAMULCOWE
10.1. Badanie temperatury wrzenia płynów hamulcowych
Numer Temperatura wrzenia odczytana Wartość średnia z próby temperatury Dopuszczalny rozrzut
pomiaru na wyswietlaczu, TWRi,C wrzenia, TWR , C wyników pomiarów, C
1
2 ……1)
3
Próbka 2
Wygląd zewnętrzny próbki –
Numer Temperatura wrzenia odczytana Wartość średnia z próby temperatury Dopuszczalny rozrzut
pomiaru na wyswietlaczu, TWRi,C wrzenia, TWR , C wyników pomiarów, C
1
2 ……1)
3
Próbka 3
Wygląd zewnętrzny próbki –
Numer Temperatura wrzenia odczytana Wartość średnia z próby temperatury Dopuszczalny rozrzut
pomiaru na wyswietlaczu, TWRi,C wrzenia, TWR , C wyników pomiarów, C
1
2 ……1)
3
1)
3% wartości średniej dla TWR ≤ 150C lub 5% wartości średniej dla TWR > 150C
39
Tabela 10.2 Opracowanie wyników badania temperatury wrzenia płynów hamulcowych
Próbka 1
1
2
3
Próbka 2
1
2
3
Próbka 2
1
2
3
1 n
1)
– odchylenie standardowe z próby, S TWR
n 1 i 1
(TWRi TWRi ) 2
S TWR
2)
– granica przedziału ufności ( t1 0 , 5 ),
n 1
(t1-0,5· ma rozkład t–Studenta dla poziomu istotności =0,05 i 2 stopni swobody)
Tabela 10.3 Porównanie temperatur wrzenia badanych płynów hamulcowych z wymaganiami normy Departament of Transportation US
Klasa DOT płynu hamulcowego, dla której badana próbka spełnia wymaganie w
Temperatura zakresie TWR (……………………………………………………)1)
Badana próbka
wrzenia TWR, C
klasa DOT wymaganie w zakresie TWR, C
2)
Próbka nr 1 DOT ……
Próbka nr 2 DOT ……2)
Próbka nr 3 DOT ……2)
1)
– wpisać numer i datę wydania normy z wymaganiami na płyny hamulcowe
2)
– wpisać oznaczenie klasy płynu hamulcowego, dla której badana próbka spełnia wymaganie w zakresie TWR
40
Zał. Wzór sprawozdania
SPRAWOZDANIE
TEMAT:
41
I. WSTĘP TEORETYCZNY I OPIS BADANEJ PRÓBKI PŁYNU EKSPLOATACYJNEGO
42
IV. OBLICZENIA
43
V. OPRACOWANIE I ANALIZA WYNIKÓW POMIARÓW (PORÓWNANIE WYNIKU Z
WYMAGANIEM)
VI. WNIOSKI
Podpis wykonawcy
44