Lënda: Fizikë

Klasa: VIII-D
Punoi: Kamelja Cami

Fibrat optike në mjekësi, pajisjet mjekësore te ndërtuara me to

Përdorimi i fibrave optike ne mjekësi ka sjellur

Lazerët Holmium dhe Thulium te cilat bëjnë të
mundur operacionin me vrima të çelësit.
Që nga futja e lazerëve në mjekësi dhe zhvillimi
i teknologjive të fibrave optike, fusha të reja të
aplikimit mjekësor janë hapur si në diagnostikim
ashtu edhe në terapi. Këto variojnë nga trajtimet
invazive dhe jo-invazive tek kirurgjia
endoskopike deri tek diagnostikimi i imazherisë
në të ashtuquajturat teknologji të vrimës së çelësit. Ndërsa fuqia e ulët optike zakonisht ushqehet
përmes fibrave optike për qëllime diagnostikuese, procedurat kirurgjikale në përgjithësi kërkojnë
transmetimin e fuqisë së lartë deri në 200 W në funksionimin cw. Certifikimi mjekësor i fibrave
optike paraqet një sfidë të madhe për përdorimin klinik.
Aplikimet tipike kirurgjikale të lazerit përfshijnë avullimin endoskopik, enukleimin e prostatës
beninje dhe fragmentimin e gurëve në veshka në urologji; shkatërrimi dhe heqja endoskopike e indit
tumoral në degët bronkiale në pulmonologji; skleroza endoluminale e venave me variçe; dhe heqjen e
indeve në hundë dhe fyt.
Endoskopët e pajisur me fibra optike përdoren për këto lloje operacionesh: me qëllim të transmetimit
të dritës në organin e zbrazët për të parë brenda organit, nga njëra anë, dhe transmetimin e të dhënave
të imazhit duke përdorur tufa fibrash të renditura nga organi i uritur në organin e syrit dhe pra te
shikuesi, nga ana tjetër.

Endoskopi
Endoskopët përdorin fibra optike për të krijuar një imazh të brendshëm të trupit. Një mjek mund të
fusë një tufë fibrash optike në trup. Disa bartin dritën në trup, dhe disa e bartin dritën e reflektuar nga
sipërfaqet e brendshme të trupit jashtë. Kjo i lejon mjekut të shohë qartë një imazh të brendësisë së
trupit dhe t’i ndihmojë ata të diagnostikojnë sëmundje si kanceri, ose të shohin se çfarë po bëjnë gjatë
operacionit në vrimën e çelësit.

Një metodë tjetër për të krijuar një imazh të pjesës së brendshme të trupit është një skanim CT.
Skanimet CT përdorin rreze X për të gjeneruar një imazh 3D të trupit.

Skanimet CT
Imazhi tradicional me rreze X jep një pamje dy-dimensionale (2D) të trupit nga një kënd. Kjo mund
të rezultojë që detajet të errësohen nga struktura të tjera në trup. Skanimet e tomografisë së
kompjuterizuar (CT) përfshijnë marrjen e një sërë imazhesh me rreze X nga pozicione të ndryshme.

Këto përpunohen nga një kompjuter për të ndërtuar një imazh tredimensionale (3D). Ky imazh mund
të manipulohet për të parë strukturat brenda trupit në shtresa të ndryshme dhe nga këndvështrime të
ndryshme. Kjo i lejon mjekut të fitojë një pasqyrë shumë më të madhe se çfarë nuk shkon me një
pacient.

Endoskopi kundër skanimeve CT

Endoskopia përdoret për të hetuar zona të veçanta të trupit. Është më pak i dëmshëm se skanimet CT.
Ai përdor dritë në vend të rrezeve X. Skanimet CT përdoren për të gjeneruar më shumë imazhe të
përgjithshme të trupit dhe janë një rrezik më i lartë se endoskopët për shkak të faktit se ato përdorin
rreze X.

Vetitë jonizuese të rrezeve X nënkuptojnë se ato mund të dëmtojnë ADN-në në qeliza. Efekti jonizues
i rrezeve X është më i dëmshëm për qelizat që ndahen në mënyrë aktive në trup. Doza të ulëta të
rrezeve X mund të shkaktojnë kancer, ndërsa doza të larta mund të vrasin qelizat kancerogjene.

Endoskopi dhe CT Skanimet cilësohen si dy nga mjetet më të njohura në botë nga përdorimi i fibrave
optike ne mjekësi.

Burimet:
Perdorimi i Fibrave Optike ne Mjekesi në Spazh:
https://spazh.com/blogu/perdorimi-i-fibrave-optike-ne-mjekesi/
Fibër Optikë Dhe Zbatimi i Saj në Delachive:
https://sq.delachieve.com/fiber-optike-dhe-zbatimi-i-saj/