GÜYAD BİLGİ NOTU

TARİH-SAAT: 3.06.2022- YER : ANKARA- EİGM

10.00-11.45 ÖMER ERDEM

SEBAHATTİN ÖZ

KONU: : NEZAKET ZİYARETİ - SEKTÖR DURUMUNA GENEL BAKIŞ

KATILIMCILAR: : GÜYAD, CEM ÖZKÖK, KÜRŞAT KEZKAN BERKE AYGÜN

Gündeme getirilen konular ve alınan geri bildirimler aşağıda sunulmuştur.

A- ARZ GÜVENLİĞİNİN SAĞLAMASI

Arz güvenliğinin sağlanması ve kapasite problemlerinin büyüyerek devam
edeceğinin öngörüldüğü özellikle yaz döneminde gerekli tedbirlerin alınması.
Bunun için de sisteme bağlı olmasına rağmen devrede olmayan tüm
kapasitelerin/santrallerin (lisanssız veya lisanslı ve kaynak farkı olmaksızın)
devreye alınması için gerekli işlemlerin yapılması
a. Lisanssız atıl kapasitelerin devreye alınması
EİGM: Lisanssız projelere çok dikkatli yaklaşılmasının gerektiği, izin
verilmesi halinde bunun suiistimale açık noktalarının olabileceği,
kurumsal yatırımcılarda bu tip işlemlerin olmayacağının bilinmesine
rağmen kötü niyetli yatırımcıların olabileceği kaygısının taşındığı
örneğin bu tip bir izin verilmesi halinde panel sayısının arttırılarak
mekanik kapasitenin artırılması yoluna gidilebileceği, vurgulanmıştır.
Konunun EPDK ile ilgili olduğu ifade edilmiştir.
GÜYAD: 1MW için verilen alan sabit olduğu, bu alanın
büyütülemeyeceği ve bu alana kurulabilecek olan mekanik gücün/
elektriksel gücün en fazla 1.2 oranında olabileceği; bunun yanı sıra
panel eklemek isteyen olsa bile piyasada panel de bulunmadığı;
özellikle klima yükünün en üst noktada olduğu anda atıl üretim
olduğu, zaten bazı santrallerde invertörlerin değişmesi
gerekebileceğinden fazla üretim de yapamayacağı, ancak mevcut atıl
duran kapasitenin arz güvenliği nedeniyle kullanılmasının ülke

ENERJİ YATIRIMCILARI DERNEĞİ

Aziziye Mahallesi Piyade Sokak No:19 Çankaya/Ankara
Tel 0312 438 11 50 Hitit Vergi Dairesi 4330481940
www.guyad.org
 menfaatine olduğu ifade edilerek, KURUMSAL YAPILARIN KÖTÜ
NİYETLİ ÖRNEKLERE feda edilmemesi gerektiği vurgulanmıştır.
b. Sisteme bağlı olmasına rağmen devrede olmayan tüm santrallerin
yatırımcı rızasına bağlı olarak kiralanarak EÜAŞ tarafından
işletilmesi ve devreye alınması
EİGM: Konu ile ilgili olarak bu santrallerin kapasite miktarları ve
verimlilik oranlarının toplanarak, varsa teklif edilen modelle birlikte
sunulması talep edilmiştir.
c. Acilen GES projelerinin devreye alınabilmesi için panel tedariki
terminlerinin hızlandırılması amacıyla gerekli çalışmaların yapılması
GÜYAD: Hibrit santrallerin ivedilikle yapılması arzu ediliyorsa,
gelecek sene ile ilgili olarak yerlilik oranlarına ilişkin belirleme
yapılırken panel üretim kapasitesinin dikkate alınması talep edilmiştir.
(Yerlilik oranlarının aynı kalması talep edildi)
EİGM: Yerlilik oranlarında değişiklik olabilmesinin bugünkü şartlarla
öngörülmediği ifade edilmiştir.

B- YATIRIMCILARI ENDİŞELENDİREN UYGULAMALARDAN

KAÇINILARAK, YATIRIM İKLİMİNİN KORUNMASI
a. Geçmişe dönük uygulama yapılmaması (bağlantı kapasitesi üzerinde
verilen miktarın geri istenmesi) Fizibiliteleri bozucu, öngörülemeyen
veya hesaplanamayan işlemlerden kaçınılması Piyasa enstrümanları
dışında piyasalara müdahalelerden kaçınılması
Konu detaylı olarak aktarılmıştır. Dava konusu yapılan uygulamanın
yatırımcıların iştahını kaçırıcı ve tedirgin edici bir uygulama olduğu
ifade edilerek, yatırımcının birden fazla kez bu konuda
cezalandırıldığı ifade edilmiştir.
b. YEKA sözleşmelerinde yapılan değişiklikle piyasaya satış yapılabilir
olunan dönemde arz güvenliği maddesinin uygulanmaması
EİGM: Uygulamanın geçici olduğu, uzun vadede devam
etmeyeceğinin düşünüldüğünü ifade etmiştir.
GÜYAD: Arz güvenliği maddesinin kısa süreli olduğu ifade
edilmesine rağmen, en iyi ihtimalle 2 sene sonra devreye girecek olan

ENERJİ YATIRIMCILARI DERNEĞİ

Aziziye Mahallesi Piyade Sokak No:19 Çankaya/Ankara
Tel 0312 438 11 50 Hitit Vergi Dairesi 4330481940
www.guyad.org
 projelerin bundan muaf tutulmamasının uygulamanın kısa süreli
olmayacağını gösterdiği ifade edilmiştir.
Diğer taraftan bir kısım yatırımcının bu uygulamanın varlığını dikkate
alarak işlem yaparken bir kısım yatırımcının uygulamanın
olmayacağına ilişkin hesap yapmakta olduğu belirtilmiştir. Bu
durumun da adaletsizlik yaratmakta olduğu vurgulanmıştır.
EİGM: Şu andaki enflasyonla fiyatlarla 1200 rakamının aşağı
gelmeyeceği ifade edilmiştir.1200 rakamının ihaleli satış rakamları ile
karşılaştırıldığında çok iyi olduğu vurgulanarak, bankalardan kredi
bulunması yönünde sıkıntı olmayacağı zira finans kuruluşları
karlarına bakıldığında hepsinin krizde bile çok kar elde eden
kuruluşların başında geldiği vurgulanmıştır.
c. Hibrit projelerde santral sahası limitinin fizibil noktaya çekilmesi
GÜYAD: Özellikle JES’lerde hibrit yapılabilmesi için santral sahası
tanımının ruhsat sahası olarak değiştirilmesinin, hibrit projelerin
önünü açacağı vurgulanmıştır.
EİGM: Bu şekilde işlem yapılması halinde hat çekme gerektiği
durumda dağıtım şirketi münhasır bölgesine girmesi nedeniyle hat
çekilemeyeceği ifade edilmiştir. Bunun da kanunun lafsına aykırı
olduğu zira alt yapının yeni yatırım gerektirmeden kullanılacağına
ilişkin gerekçede ifade olduğu vurgulanmıştır.
d. Hibrit projelerde Tarım ve Orman Bakanlığı izinlerinin
hızlandırılması ve engellerin kaldırılması
EİGM: Arz güvenliği toplantısında bu problemlerin dile getirildiği
belirtilmiştir.

C- YENİ PROJELER İÇİN GEREKLİ ADIMLARIN ATILMASI

a. İletim – dağıtım hatlarının güçlendirilmesi
GÜYAD - Sistem alt yapısının çok ciddi olarak rehabilite edilerek
ivedilikle geliştirilmesinin gerektiği vurgulanmıştır
Özellikle dağıtım bölgelerinden, arz güvenliği amacıyla elektriksel
gücün üzerinde enerji verilmesi için talep edilen miktarların oransal
ve miktarsal olarak çok küçük olmasına rağmen, sistemin uygun
olmaması nedeniyle izin verilmediği belirtilmiştir.

ENERJİ YATIRIMCILARI DERNEĞİ

Aziziye Mahallesi Piyade Sokak No:19 Çankaya/Ankara
Tel 0312 438 11 50 Hitit Vergi Dairesi 4330481940
www.guyad.org
 EİGM: Konuya ilişkin hangi projelerde/bölgelerde sıkıntı
yaşandığının bildirilmesi talep edilmiştir.
a. YEKA ihalelerinde ETKB tarafından gerekli ölçüm ve alt yapının
sağlanarak ihalelere çıkılması
GÜYAD: İlgili ihale bölgesinde tüm izinler alınmış olarak ihaleye
çıkılması talep edilmiş, ve projelerin hızlandırılması adına doğru bir
yöntem olabileceği belirtilmiştir.
EİGM: Tüm izinlerin alınması için gerekli yardımlarda ve hatta
devreye girip girişimlerde bulundukları ifade edilmiştir.
b. YEKA ihaleleri dışındaki kapasite tahsisleri yöntemlerinin de
kullanılması, MW başına verilecek bir ödeme planı üzerinden de
projelerin yarıştırılması
GÜYAD: MW başına verilecek bir ödeme planı yönteme ile projelerin
hızla devreye girmesinin sağlanabileceği ifade edilmiştir.
EİGM: YEKA modeli ile daha ucuz enerji sağlandığı belirtilmiştir.
c. OSB’lerin yakınında yenilenebilir enerji sanayi bölgeleri tesis
edilerek yerinden tüketim ve üretimin teşvik edilmesi
EİGM: Bu konu üzerinde çalışmalarının olduğu ifade edilmiştir.
d. Kararsız yenilenebilir enerji kaynaklarından kararlı üretim yapacak
olan yatırımcılara ihalesiz olarak alım garantisi verilerek kapasite
tahsisi yapılması (depolamanın teşvik edilmesi)
GÜYAD: Depolama konusunun teşvik edilerek, farklı teknolojiler
için farklı destekleme rakam ve modellerinin geliştirilmesi talep
edilmiştir. Depolama gibi projelerde, piyasa fiyatları üzerinden proje
finansmanı yapılması halinin kredi maliyetlerini yükselttiği göz önüne
alınarak döviz endeksli taban getirilerek destekleme sağlanması talep
edilmiştir.
EİGM: Bu konu üzerinde halen çalışmalarının olduğu, çalışmalar
gelişince yatırımcılarla konunun detaylarının paylaşılacağı
belirtilmiştir.

D- Yeni YEKDEM bedel ve sürelerinin ivedilikle ve günün şartlarına uygun

olarak projelerin yapılabilirliğini sağlayıcı şekilde belirlenmesi

ENERJİ YATIRIMCILARI DERNEĞİ

Aziziye Mahallesi Piyade Sokak No:19 Çankaya/Ankara
Tel 0312 438 11 50 Hitit Vergi Dairesi 4330481940
www.guyad.org
İvedilikle yeni YEKDEM rakamlarının kaynak farklılıkları dikkate alınarak
daha uzun süre için belirlenmesi gerektiği ifade edilmiştir.
Ayrıca arz güvenliği için belirlenmiş olan 1200 TL limitinin farklı kaynaklar
için aynı rakam olmasının (özellikle YEKDEM’den çıkacak olanlar,
1.YEKDEM’e giremeyen ve kaynak maliyeti olanlar ve işletme maliyeti
yüksek olan tesislerin işletilmesi kararı alınırken) doğru bulunmadığı ifade
edilmiştir.
Saygılarımızla.
GÜYAD

ENERJİ YATIRIMCILARI DERNEĞİ

Aziziye Mahallesi Piyade Sokak No:19 Çankaya/Ankara
Tel 0312 438 11 50 Hitit Vergi Dairesi 4330481940
www.guyad.org