UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANES

DEPARTAMENTI I INXHINIERISE FIZIKE

Fizika 2

Departamenti i Inxhinierisë Fizike

Universiteti Politeknik i Tiranës
4/1/2020 1
 UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANES
DEPARTAMENTI I INXHINIERISE FIZIKE

KAPITULLI 19
Fusha elektrike:
shpërndarja e vazhduar e ngarkesës elektrike

4/1/2020 2
 UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANES
DEPARTAMENTI I INXHINIERISE FIZIKE

19. Fusha elektrike: shpërndarja e vazhduar e ngarkesës elektrike

Përmbajtja:
19.1 Llogaritja e intensitetit të fushës elektrike
nëpërmjet ligjit të Kulonit;
19.2 Teorema e Gausit;
19.3 Llogaritja e intensitetit të fushës elektrike
me anë të teoremës së Gausit;

4/1/2020 3
 UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANES
DEPARTAMENTI I INXHINIERISE FIZIKE

19. Fusha elektrike: shpërndarja e vazhduar e ngarkesës elektrike

Shpesh ka raste, në të cilat ngarkesat janë kaq afër ndërmjet tyre, sa që

ngarkesa e plotë mund të mendohet e shpërndarë në mënyrë të vazhduar
në hapësirë.

Pra, sistemi i ngarkesave pikësore, është ekuivalent me një ngarkesë të

plotë të shpërndarë në mënyrë të vazhdueshme nëpër një vëllim, sipërfaqe
apo vijë të hapësirës.

4/1/2020 4
 UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANES 19. Fusha elektrike:
DEPARTAMENTI I INXHINIERISE FIZIKE shpërndarja e vazhduar e ngarkesës elektrike

Në qoftë se ngarkesa Q është e shpërndarë në mënyrë të njëtrajtshme nëpër vëllimin V,

ngarkesa elektrike që i takon njësisë së vëllimit, quhet dendësi vëllimore e ngarkesës elektrike :
Q
= (Njësia matëse C/m3)
V

Në qoftë se ngarkesa Q është e shpërndarë në mënyrë të njëtrajtshme në sipërfaqen S,

ngarkesa elektrike që i takon njësisë së sipërfaqes, quhet dendësi sipërfaqësore e ngarkesës
elektrike :
Q (Njësia matëse C/m2)
 =
S

Në qoftë se ngarkesa Q është e shpërndarë në mënyrë të njëtrajtshme përgjatë shufrës me

gjatësi L, ngarkesa elektrike që i takon njësisë së gjatësisë, quhet dendësia lineare e ngarkesës
elektrike ;
Q (Njësia matëse C/m)
=
4/1/2020  5
 UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANES 19. Fusha elektrike:
DEPARTAMENTI I INXHINIERISE FIZIKE shpërndarja e vazhduar e ngarkesës elektrike

19.1. Llogaritja e intensitetit të fushës elektrike nëpërmjet ligjit të Kulonit

Për llogaritjen e intensitetit të fushës elektrike, në pikën P, të krijuar nga një shpërndarje e
vazhduar ngarkesash, veprohet si më poshtë:

1. Shpërndarjen e ngarkesave e ndajmë në

element të vegjël me ngarkesë dq;

2. Llogaritim intensitetin e fushës elektrike

të krijuar nga njëri prej elementeve të
dq
vegjël dq; dE = k 2
rˆ
r
3. Llogaritim intensitetin e fushës elektrike,
dq
E =  dE =  k
në pikën P, të krijuar nga shpërndarja e
2
rˆ
vazhduar ngarkesash, duke përdoruar
V r

parimin e superpozimit 6
 UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANES 19.1. Llogaritja e intensitetit të fushës elektrike nëpërmjet
DEPARTAMENTI I INXHINIERISE FIZIKE ligjit të Kulonit


19.1.1 Llogaritja e E mbi boshtin gjatësor të një ngarkese elektrike të shpërndarë linearisht.

Një ngarkesë Q është e shpërndarë njëtrajtësisht përgjatë boshtit x në segmentin nga x=0 në x=l.
Të përcaktohet intensiteti i fushës elektrike në pikën x= x0.

Zgjidhje
Moduli i intensitetit të fushës elektrike të krijuar nga ngarkesa elementare dq, me gjatësi dx, në
largësinë x nga origjina, është:
y
k  dq k  dx
dE x = = dq = λ·dx
( x0 − x) 2 ( x0 − x) 2 P
dx ℓ X
Intensiteti rezultant i fushës elektrike, gjendet si më poshtë: x0


dx  1   1 1   
E x = k  = k   | = k  −  = k  
0
( x0 − x) 2  x0 − x  0  x0 −  x0   x0 ( x0 − ) 

kQ
Ex =
x0 ( x0 − ) 7
4/1/2020
 UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANES 19.1. Llogaritja e intensitetit të fushës elektrike nëpërmjet
DEPARTAMENTI I INXHINIERISE FIZIKE ligjit të Kulonit


19.1.2 Llogaritja e E mbi boshtin e simetrisë të një ngarkese elektrike e shpërndarë linearisht.

Një ngarkesë Q është e shpërndarë njëtrajtësisht përgjatë boshtit x me gjatësi l. Të përcaktohet

intensiteti i fushës elektrike në pikën P mbi boshtin e simetrisë të saj,.

Zgjidhje
Moduli i intensitetit të fushës elektrike të krijuar nga ngarkesa elementare dq, me gjatësi dx, në
pikën P, është:
 k  dq k  dx
| dE |= 2 =
r r2 y
dE dEy
Moduli i përbërëses pingule të intensitetit të fushës elektrike, është θ
dEx P
k  dx
dE y = 2
cos  θ0 θ
r
Moduli i intensiteti i plotë i fushës elektrike Ey llogaritet
1
x =+ 2 x = 2 2
l
x dq = λ  dx

Ey =  dE y = 2 
x
dE y O dx
x = − 2 x =0
8
 UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANES 19.1. Llogaritja e intensitetit të fushës elektrike nëpërmjet
DEPARTAMENTI I INXHINIERISE FIZIKE ligjit të Kulonit


19.1.2 Llogaritja e E mbi boshtin e simetrisë të një ngarkese elektrike e shpërndarë linearisht.
y
x =+ 2 x = 2 dE dEy

Ey =  dE y = 2 
θ
dE y dEx P
x = − 2 x =0
θ0 θ

k  dx k
dE y = cos  dE y = cos d
r2 y 1
2
l
x dq = λ  dx
x = y tg x
O dx
 =0 
2k  0
E y = 2  dE y =  cos  d
 =0 y 0
r2
dx = d
y

Moduli i intensiteti i plotë i fushës elektrike Ey jepet me shprehjen:

2k 2k 2
Ey = sin  0 =
y y ( 2) 2 + y 2
9
 UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANES 19.1. Llogaritja e intensitetit të fushës elektrike nëpërmjet
DEPARTAMENTI I INXHINIERISE FIZIKE ligjit të Kulonit


19.1.4 Llogaritja e E mbi boshtin e simetrisë të një unaze rrethore të ngarkuar njëtrajtësisht

Unaza rrethore me rreze a, është e ngarkuar njëtrajtësisht me ngarkesë Q. Të përcaktohet intensiteti i

fushës elektrike në një pikë P, mbi boshtin e unazës, në largësinë x nga qendra e saj.

Zgjidhje
Përbërsja boshtore e intensitetit të fushës elektrike, e krijuar
nga ngarkesa elementare dq, e treguar në figurë, është: dq

r
k  dq k  dq x k  dq  x
dE x = cos = 2 = 2 a dEx
r 2
r r ( x + a 2 )3/ 2 x θ
θ x
Moduli i intensitetit te fushës elektrike, i krijuar nga dE┴ dE
e gjithë unaza e ngarkuar njëtrajtësisht, është

x
 dq
x
Ex =  k dq Ex = k
(x +a )
2 2 3/ 2
( x 2 + a 2 )3 / 2

Q x
Ex = k
( x 2 + a 2 )3 2 10
4/1/2020
 UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANES 19.1. Llogaritja e intensitetit të fushës elektrike nëpërmjet
DEPARTAMENTI I INXHINIERISE FIZIKE ligjit të Kulonit


19.1.4 Llogaritja e E mbi boshtin e simetrisë të një disku të ngarkuar njëtrajtësisht

Disku me rreze R, është i ngarkuar njëtrajtësisht me ngarkesë Q. Të përcaktohet intensiteti i fushës

elektrike mbi boshtin e diskut.
Zgjidhje
Moduli i intensitetit të fushës elektrike, i krijuar nga unaza me rreze a dhe trashësi da, e ngarkesë
dq=2·a·da·, është:
x  2    a Q x
dE x = k da pasi: Ex = k (Intensiteti i fushës elektrike i unazës)
( x 2 + a 2 )3 2 ( x 2 + a 2 )3 2

Intensiteti i plotë i fushës elektrike, i krijuar nga disku, përcaktohet duke integruar këtë
shprehje nga a=0 në a=R:
R R
kx 2πσ ada
Ex =  2 = kx  ( x 2 + a 2 )3/ 2 2a da
0
(x + a )
2 3/ 2
0

 ( x 2 + a 2 )−1 / 2  R  1 1
Ex = kx   | = −2 kx 2  − 
 −( 1 / 2 )  0  x +R x
2 2

 x 
E x = 2  k   1 − 
 
 x2 + R2  11
 UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANES
19.2 Teorema e Gausit
DEPARTAMENTI I INXHINIERISE FIZIKE

Fluksi elektrik

R1. Fushë elektrike homogjene

►

Shqyrtojmë fushën elektrike homogjene E, vijat e së cilës ►

►
►
► E
depërtojnë sipërfaqen S, të orientuar pingul me vijat e fushës. S ►
►
►

►
Numri i plotë i vijave të fushës që depërtojnë këtë sipërfaqe ►
►
►
►
është në përpjesëtim të drejtë me prodhimin E∙S ►
►

Prodhimi i modulit të fushës elektrike homogjene me sipërfaqen pingul me

fushën, quhet fluks i fushës elektrike

E = E  S1 (njësia matëse në SI është N∙m2 /C)

Fluksi elektrik është në përpjesëtim të drejtë me numrin e vijave të fushës

që depërtojnë një sipërfaqe
12
 UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANES
19.2 Teorema e Gausit
DEPARTAMENTI I INXHINIERISE FIZIKE

Fluksi elektrik

Në qoftë se sipërfaqja e shqyrtuar nuk është pingule me fushën elektrike, fluksi elektrik
llogaritet si më poshtë:
n
θ

 E (S ) =  E (S )
E
►
1 2
►

 E ( S ) = E  S1
1
►

S2· cosθ = S1m S1 S2 cosθ = S1 S2

E (S ) = E  S1
= E  S 2  cos = En  S En = E  cos
2

ku:

Në përgjithësi, fluksi i fushës elektrike homogjene, llogaritet me shprehjen:

E = E  S  cos = En  S
4/1/2020 13
 UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANES
19.2 Teorema e Gausit
DEPARTAMENTI I INXHINIERISE FIZIKE

Fluksi elektrik

R2. Fushë elektrike jo homogjene

Shqyrtojmë fushën elektrike jo homogjene, vijat e së cilës depërtojnë sipërfaqen S. Fluksi
elektrike llogaritet si më poshtë:

►
E = En ,i  Si = Ei  Si  cos  i
i
n
E
►

 E = lim  i = lim  En ,i  S i ΔS1 ►

Fluksi i fushës elektrike jo homogjene, llogaritet me shprehjen:

 E =  En  dS
S
4/1/2020 14
 UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANES
19.2 Teorema e Gausit
DEPARTAMENTI I INXHINIERISE FIZIKE

Fluksi elektrik

Meqë fluksi elektrik është madhësi skalare, bëhet marrëveshja e shenjave, si më poshtë:

E  0 E  0

 
n n
 E = E  S  cos = En  S 
E E


 n
n

+   E =  En  dS − 
E
E S

15
 UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANES 19. Fusha elektrike:
DEPARTAMENTI I INXHINIERISE FIZIKE shpërndarja e vazhduar e ngarkesës elektrike

19.2 Teorema e Gausit

Teorema e Gausit është një relacion midis fluksit elektrik nëpër një sipërfaqe të mbyllur
(sipërfaqja gausiane) dhe ngarkesës që ndodhet brenda sipëfaqes

R1) Le të llogaritim fluksin e fushës elektrike të një ngarkesë pikësore në qendër të

sipërfaqes sferike
dS k Q
En =
R2
E =  En  dS
plot En =
kQ
S R2 R

+
Q


 E plot = En  dS = En dS
S

S

k Q Q Q
E = 4  R 2
= 4  R 2
=
plot
R2 4 0  R 2 0
Q
E =plot
0
4/1/2020 16
 UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANES 19. Fusha elektrike:
DEPARTAMENTI I INXHINIERISE FIZIKE shpërndarja e vazhduar e ngarkesës elektrike

19.2 Teorema e Gausit

Fluksi i plotë elektrik, që depërton cdo sipërfaqe të mbyllur, që rrethon ngarkesën pikësore,
është e pavaruar nga forma e sipërfaqes, por varet vetëm nga vlera e ngarkesës Q dhe llogaritet
me Q/ :

Q
E =
1
plot
0
0 =
4  k
= 8,85 10−12 C 2 /( N  m 2 )

Teorema e Gausit mund të përdoret për të gjetur intensitetin e fushës elektrike të krijuar nga një
shpërndarje e vazhduar ngarkesash. Por kjo metodë mund të zbatohet vetëm në një numër të
kufizuar situatash që karakterizohen nga një simetri e lartë
4/1/2020 17
 UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANES
DEPARTAMENTI I INXHINIERISE FIZIKE 19.2 Teorema e Gausit

R2) Teorema e Gausit për n ngarkesa pikësore, që ndodhen brenda një sipërfaqe të mbyllur
►

n ►

qi
 =  i = 

►
►

►
►
►
►

►
► ► ► ►
►
► ► ►
► ►
► ►
+ ► ► ► -

0
►
► ►
►
►
►
►
► ► ►

►
►
►

►
►
i =1

►
►
i ►

R3) Teorema e Gausit për ngarkesën elektrike të shpërndarë në mënyrë të njëtrajtshme, që

ndodhen brenda një sipërfaqe të mbyllur

1
 =  En  ds =    dV shpërndarje vëllimore e ngarkesës
S
0 V

1
 =  En  ds =    dS shpërndarje sipërfaqësore e ngarkesës
S
0 S

1
 =  En  ds =    dl shpërndarje lineare e ngarkesës
S
0 l

Fluksi i plotë elektrik, që depërton cdo sipërfaqe të mbyllur, që rrethon n ngarkesa pikësore, apo
ngarkesën elektrike të shpërndarë në mënyrë të njëtrajtshme varet vetëm nga vlera e ngarkesave që
ndodhen brenda sipërfaqes.
18
 UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANES 19.3 Llogaritja e Intensitetit të fushës elektrike me
DEPARTAMENTI I INXHINIERISE FIZIKE anë të teoremës së Gausit

19.3.2 Intensiteti i fushës elektrike pranë një rrafshi të pakufizuar të ngarkuar

njëtrajtësisht

Si sipërfaqe gausiane, zgjedhim një cilindër me bosht pingul me rrafshin dhe

me qendër mbi rrafsh:

1
E =  En  dS = Qbrenda
p
0

Moduli i intensitetit të fushës elektrike, pranë një rrafshi të pakufizuar të ngarkuar njëtrajtësisht,
llogaritet me shprehjen:

Vijat e intensitetit të fushës elektrike janë paralele dhe të baraslarguara, pranë një
rrafshi të pakufizuar të ngarkuar njëtrajtësisht, pasi fusha elektrike është homogjene.
19
 UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANES 19.3 Llogaritja e Intensitetit të fushës elektrike me
DEPARTAMENTI I INXHINIERISE FIZIKE anë të teoremës së Gausit

y
Shembulli 19.3
Një rrafsh i pakufizuar yoz është i ngarkuar njëtrajtësisht me +
+
ngarkesë sipërfaqesore elektrike me dendësi  = +4nC/m2 . Një rrafsh + +► ► ► ►
+►
tjetër i pafundëm edhe ky i ngarkuar me  = - 4nC/m2 , që shtrihet +► ►
►
►
►
►
►

paralel me të parin dhe kalon nga pika x = 2m. Të gjendet intensiteti i 0 + 1 2 3 X, m

+
fushës elektrike: (a) në x =1,8m dhe (b) x = 5m. +
Z

Zgjidhje
a) Moduli i intensitetit të fushës elektrike të krijuar nga secili rrafsh i ngarkuar është konstante dhe e njëjtë ,
−9 2
σ 4  10 C/m
E1 = E2 = =
 
2ε0 2  8,85  10 −12 C 2 /(N  m 2 )
= 226N/C

Intensiteti i fushës elektrike të krijuar nga ngarkesa pozitive që shtrihet në rrafshin yz është pingul me rrafshin yz dhe
në kahun që largohet nga rrafshi. Në mënyrë të ngjashme, intensiteti i fushës elektrike të krijuar nga ngarkesa
negative që shtrihet në rrafshin paralel me rrafshin yz dhe që kalon në x = 2m është pingul me këtë rrafsh, i drejtuar
në kahun që hyn në rrafsh.
Pra, midis dy rrafsheve modulet e intensiteteve të fushave elektrike mblidhen. Në të majtë dhe në të
djathtë të të dy rrafsheve, modulet zbriten.
Pra, moduli i intensiteti të fushës elektrike në x = 1,8 m, që ndodhet midis rrafsheve është:

Ex = E1 + E2 = 226N/C + 226N/C = 452N/C

b) Meqë pika x = 5m është në të djathtë të të dy rrafsheve, modulet e intensiteteve të fushave elektrike zbriten
kështu që intensiteti i fushës elektrike rezultante është zero
20
 UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANES 19.3 Llogaritja e Intensitetit të fushës elektrike me
DEPARTAMENTI I INXHINIERISE FIZIKE anë të teoremës së Gausit

Moduli i intensitetit të fushës elektrike, midis dy rrafsheve të pakufizuar të ngarkuar njëtrajtësisht

me shenja të kundërta, llogaritet me shprehjen:
y


+
+

En =
+ +► ► ► ►
+► ► ► ►

0
+► ► ► ►

0 + 1 2 3 X, m
+
+
Z

Vijat e intensitetit të fushës elektrike janë paralele dhe të baraslarguara, midis dy rrafsheve të
pakufizuar të ngarkuar njëtrajtësisht me shenja të kundërta, pasi fusha elektrike është homogjene.

Intensiteti i fushës elektrike është zero, në të majtë dhe në të djathtë të të

dy rrafsheve.

E=0
4/1/2020 21
 UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANES 19.3 Llogaritja e Intensitetit të fushës elektrike me
DEPARTAMENTI I INXHINIERISE FIZIKE anë të teoremës së Gausit

19.3.6 Intensiteti i fushës elektrike brenda dhe jashtë një shtrese sferike të ngarkuar

Të përcaktohet intensiteti i fushës elektrike brenda dhe jashtë një shtrese sferike me rreze R dhe
ngarkesë të përgjithshme Q, të shpërndarë njëtrajtësisht në sipërfaqe

Intensiteti i fushës elektrike jashtë shtresës sferike të ngarkuar:

Përzgjedhim sipërfaqen sferike gausiane me rreze r (r > R).
Fluksi i fushës elektrike që përshkon sipërfaqen gausiane është:


Q
 E p = E r dS = E r 4  r 2 Er  4  r 2 =
0
1 Q
Er =  per rR
4 0 r2

Intensiteti i fushës elektrike brenda shtresës sferike të ngarkuar:

Përzgjedhim sipërfaqen sferike gausiane me rreze r (r < R). Fluksi i fushës elektrike që përshkon
sipërfaqen gausiane është: Er 4  r 2 , por ngarkesa që përfshihet brenda sipërfaqes është zero.

ΦE plot = 0

Er = 0 për r<R
22
 UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANES 19. Fusha elektrike:
DEPARTAMENTI I INXHINIERISE FIZIKE shpërndarja e vazhduar e ngarkesës elektrike

19.3.6 Intensiteti i fushës elektrike brenda dhe jashtë një shtrese sferike të ngarkuar

1 Q
Er = 0 për r<R Er =  per rR
4 0 r2
4/1/2020 23
 UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANES 19. Fusha elektrike:
DEPARTAMENTI I INXHINIERISE FIZIKE shpërndarja e vazhduar e ngarkesës elektrike

19.3.7. Intensiteti i fushës elektrike brenda dhe jashtë një sfere të ngarkuar njëtrajtësisht në vëllim

Të përcaktohet intensiteti i fushës elektrike brenda dhe jashtë një sfere me rreze R, me ngarkesë Q,
të shpërndarë njëtrajtësisht në vëllim

Intensiteti i fushës elektrike jashtë sferës të ngarkuar në vëllim:

Përzgjedhim sipërfaqen sferike gausiane me rreze r (r > R). Fluksi i fushës elektrike që përshkon
sipërfaqen gausiane është:


 E p = E r dS = E r 4  r 2

Q
Er  4  r 2 =
0

1 Q
Er =  per rR
4 0 r2

4/1/2020 24
 UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANES 19. Fusha elektrike:
DEPARTAMENTI I INXHINIERISE FIZIKE shpërndarja e vazhduar e ngarkesës elektrike

Intensiteti i fushës elektrike brenda sferës të ngarkuar në vëllim:

Përzgjedhim sipërfaqen sferike gausiane me rreze r (r < R). atëherë ngarkesa e plotë që mbetet
brenda sipërfaqes është V’, ku V’ = (4/3)πr3 është vëllimi brenda sipërfaqes gausiane, pra

Për intensitetin e fushës elektrike brenda sferës nga teorema e

Gausit marrim:
1 r3
E r 4  r =
2
Q
0 R3
Intensiteti i fushës elektrike brenda një sfere të plotë të ngarkuar është

1 r
Er = Q 3 per rR
4 0 R
25
4/1/2020
 UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANES 19. Fusha elektrike:
DEPARTAMENTI I INXHINIERISE FIZIKE shpërndarja e vazhduar e ngarkesës elektrike

19.3.7. Intensiteti i fushës elektrike brenda dhe jashtë një sfere të ngarkuar njëtrajtësisht në vëllim

1 r 1 Q
Er = Q per rR Er =  per rR
4 0 R3 4 0 r2

4/1/2020 26
 UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANES 19. Fusha elektrike:
DEPARTAMENTI I INXHINIERISE FIZIKE shpërndarja e vazhduar e ngarkesës elektrike

19.3.4. Intensiteti i fushës elektrike brenda dhe jashtë një shtrese cilindrike të ngarkuar njëtrajtësisht

Të përcaktohet intensiteti i fushës elektrike brenda dhe jashtë një shtrese cilindrike rreze R, me
ngarkesë Q, të shpërndarë njëtrajtësisht

Intensiteti i fushës elektrike brenda shtresës cilindrike të ngarkuar:

Përzgjedhim sipërfaqen gausiane cilindrike me gjatësi ℓ e rreze r (r < R), bashkqëndrore me
shtresën. Fluksi i fushës elektrike që përshkon sipërfaqen gausiane është:
+
ΦE plot =  E n dS = E r  dS = Er 2  r  
+ +
+ + +
+ + +
+ +
r +
Meqë ngarkesa që përfshihet brenda sipërfaqes është zero, nga
teorema e Gausit shkruajmë: R

ΦE plot = Er·2π·r∙ℓ = 0

Moduli i intensitetit të fushës elektrike brenda një shtrese cilindrike të ngarkuar është:

Er = 0 për r<R
4/1/2020 27
 UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANES 19. Fusha elektrike:
DEPARTAMENTI I INXHINIERISE FIZIKE shpërndarja e vazhduar e ngarkesës elektrike

Intensiteti i fushës elektrike jashtë shtresës cilindrike të ngarkuar:

Pëzgjedhim sipërfaqen gausiane cilindrike me gjatësi ℓ e rreze r (r > R). Fluksi i fushës elektrike që
përshkon sipërfaqen gausiane është Er  2  r   , por ngarkesa e përgjithshme që përfshihet brenda
sipërfaqes është ·2πR·ℓ, e nga teorema e Gausit kemi:

ΦE (plot) = Er  2  r   =   2  R  
0

Moduli i intensitetit të fushës elektrike jashtë një shtrese cilindrike të ngarkuar është:

 R
Er =
 0r

pasi një pjesë me gjatësi ℓ e shtresës cilindrike ka një ngarkesë

 R 1  prej ··2πR·ℓ, atëherë dëndësia lineare e ngarkesës në këtë
Er = = shtresë është  = ··2πR ·ℓ/ ℓ = ··2πR , prej nga:
 0  r 2   0 r 
=
2  R
r>R

4/1/2020 28
 UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANES 19. Fusha elektrike:
r>R
DEPARTAMENTI I INXHINIERISE FIZIKE shpërndarja e vazhduar e ngarkesës elektrike

19.3.4. Intensiteti i fushës elektrike brenda dhe jashtë një shtrese cilindrike të ngarkuar njëtrajtësisht

Er
1 λ
Er =
2π  ε 0 r

0 Er=0

 R 1 
Er = = r>R
Er = 0 për r<R  0  r 2   0 r

4/1/2020 29
 UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANES 19. Fusha elektrike:
DEPARTAMENTI I INXHINIERISE FIZIKE shpërndarja e vazhduar e ngarkesës elektrike

19.3.5. Intensiteti i fushës elektrike brenda dhe jashtë një cilindri të ngarkuar njëtrajtësisht në vëllim

Të përcaktohet intensiteti i fushës elektrike brenda dhe jashtë një cilindrike rreze R, me ngarkesë
Q, të shpërndarë njëtrajtësisht në vëllimin e tij.

Intensiteti i fushës elektrike jashtë një cilindri të ngarkuar njëtrajtësisht në vëllim :

Pëzgjedhim sipërfaqen gausiane cilindrike me gjatësi ℓ e rreze r (r > R). Fluksi i fushës elektrike që
përshkon sipërfaqen gausiane është Er  2  r   , por ngarkesa e përgjithshme që përfshihet brenda
sipërfaqes është ·πR2·ℓ, e nga teorema e Gausit kemi:

R 2 
Er 2  r   =
0

R 2 duke e shprehur Er në funksion të dendësisë lineare të cilindrit,

Er =
2 0 r ku: =(πR2ℓ)/ℓ = πR2 prej nga:  = 
R 2
R 2 1 
Er = = rR
2 0 r 2 0 r
4/1/2020 30
 UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANES 19. Fusha elektrike:
DEPARTAMENTI I INXHINIERISE FIZIKE shpërndarja e vazhduar e ngarkesës elektrike

Intensiteti i fushës elektrike brenda një cilindri të ngarkuar njëtrajtësisht në vëllim :

Përzgjedhim sipërfaqen gausiane cilindrike me gjatësi ℓ e rreze r (r < R), bashkqëndrore me
shtresën. Ngarkesa e plotë që mbetet brenda sipërfaqes është V, ku V = π r2ℓ është vëllimi i
përfshirë brenda sipërfaqes gausiane.

Intensiteti i fushës elektrike brenda një cilindri të ngarkuar njëtrajtësisht merret duke zbatuar
teoremën e Gausit
1
E = Qbrenda
p
0
1 1
E r 2r = V  = r 2 
0 0
duke e shprehur Er në funksion të dendësisë lineare të cilindrit,
ku: =(πR2ℓ)/ℓ = πR2 prej nga:  = 
R 2

 
Er = r= r
2 0 2 0 R 2 rR

4/1/2020 31
 UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANES 19. Fusha elektrike:
DEPARTAMENTI I INXHINIERISE FIZIKE shpërndarja e vazhduar e ngarkesës elektrike

19.3.5. Intensiteti i fushës elektrike brenda dhe jashtë një cilindri të ngarkuar njëtrajtësisht në vëllim

Er
1 λ
Er = r>R
2π  ε 0 r

λ
Er = r r<R
2π  ε 0  R 2
0
R 2R 3R 4R r
+ +R +
+ +
+ + +

  R 2 1 
Er = r= r Er = = rR
rR 2 0 2 0 R 2
2 0 r 2 0 r

4/1/2020 32
 UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANES 19. Fusha elektrike:
DEPARTAMENTI I INXHINIERISE FIZIKE shpërndarja e vazhduar e ngarkesës elektrike

Për këtë leksion u shfrytëzuan materiale

nga:
Kurs i Fizikës 2
(Elektriciteti, Elektromagnetizmi,
Optika)
Për studentët e Inxhinierisë

Faqe: 34 - 68

4/1/2020 33
 UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANES
DEPARTAMENTI I INXHINIERISE FIZIKE

4/1/2020 34