1.

Definicje i cechy prawa

Wieloznaczność pojęcia „prawo”; Prawo w znaczeniu prawniczym to usystematyzowany zespół

reguł (zasad, norm, przepisów) ustanowionych lub uznanych przez organy państwa wobec których
posłuch bywa zapewniony w ostateczności dzięki przymusowi państwowemu. Treścią prawa są
wypowiedzi prawodawcy zawarte w aktach normatywnych, których przestrzeganie sankcjonowane
jest państwowym przymusem. istotne cechy prawa stanowionego : obligatoryjność, jawność,
powszechność, dostępność, racjonalność, komunikatywność; normatywność- prawo normatywne,
(inaczej niż prawa naukowe) bez względu na to, czy jest aktem prawnym czy też nakazem moralnym,
może być dobre lub złe, słuszne lub niesłuszne, możliwe do przyjęcia lub nie, i tylko w przenośni
można je uznawać za prawdziwe lub fałszywe, ponieważ nie opisuje faktu, lecz wyznacza zasady
(dyrektywy) postępowania ludzi (nie podlega empirycznej falsyfikacji) Jeżeli norma prawna jest
czasem łamana to nie oznacza, ze należy ją odrzucić Nie wyjaśnia zjawisk natury, ale wskazuje
powinność zachowania adresatów aktu prawnego. Można tylko do pewnego stopnia przewidzieć
sposób przyszłego postępowania ludzi mając wiedze o przepisach jakie regulują ich postępowanie w
określonych sytuacjach.

Pytanie:

Na czym polega wieloznaczność terminu prawo?

Termin ”prawo” jest wieloznaczny. Pojęcie to nie występuje wyłącznie w naukach prawnych. W
naukach przyrodniczych termin ten oznacza obiektywne prawidłowości występujące w świecie
przyrody. W naukach społecznych oznacza obiektywne prawidłowości występujące w życiu
społecznym. W naukach matematycznych natomiast określenie to odnosi się do pewnego założe-nia,
mającego umożliwiać zrozumienie (poznanie) danej rzeczywistości. W języku prawniczym termin
”prawo” nie jest jednolicie definiowany. Używa się go na oznaczenie konkretnych uprawnień
przysługujących danemu podmiotowi (np. prawo własności, prawo wyborcze, prawo do
wynagrodzenia za pracę, prawo do żądania odszkodowania, prawo do zasiłku chorobowego, prawo
do wypoczynku). Terminem tym posługujemy się również na oznaczenie poszczególnych gałęzi
prawa, składających się na system prawa (np. prawo karne, prawo cywilne, prawo konstytucyjne,
prawo administracyjne).

Co jest istotą prawa w znaczeniu prawnym ? (nie mam)

Jakie są główne cechy prawa ?

Odp:

- zbiór norm, reguł i przepisów

- normy prawne są tworzone lub uznawane przez państwo

- normy prawne są wsparte autorytetem państwa, w tym państwo gwarantuje ich przestrzeganie

- wyznacza status jednostki w państwie, w tym jej prawa i obowiązki

Na czym polega normatywność prawa?

Odp: Prawo jest normatywne, gdy pełni ono niejaką funkcję przewodnika. Normatywność jest także
cechą pytań i twierdzeń dotyczących tego, co powinniśmy czynić.

2. Pozytywistyczna koncepcja prawa

Pozytywizm prawniczy : prawo stanowione obowiązuje niezależnie od prawa naturalnego. Prawo

powinno być uwolnione od wartościowania i sądów moralnych cechy prawa pozytywnego : dotyczą
tylko zewnętrznego postępowania ludzi, separacja prawa od moralności, przestrzeganie prawa
gwarantowane przez legalny przymus państwowy ; ustanowione przez autorytet suwerena;
określony zasięg terytorialny obowiązywania;

Pytanie:

Na czym polega koncepcja pozytywistyczna prawa?

Odp: Polega ona na tym, że prawo stanowione w pozytywiźmie prawniczym obowiązuje niezależnie
od prawa naturalnego oraz prawo to powinno być uwolnione od wartościowania go i sądów
moralnych. Pojęcie tego prawa sprowadza się do normy, czyli reguły. Prawo obowiązuje jedynie na
określonym terenie w określonym czasie, jest ustanowione przez uznawany autorytet (przez
suwerena)

Jakie jest uzasadnienie tej koncepcji ?

Odp: Prawo to jest odseparowane od moralności, dotyczy tylko i wyłącznie zewnętrznego

postępowania cżłowieka.

Jakie są przesłanki krytyki tej koncepcji ?

Odp: Pozytywizm prawniczy w połączeniu z marksizmem Karla Marksa stał się podstawą urzędowej
teorii prawa, która była dominującą doktryną prawną w krajach komunistycznych.

3. Prawno-naturalne koncepcje prawa - zrobione, nie mam tylko odpowiedzi na ostatnie pytanie.

Koncepcje teologiczne i świeckie. Św. Tomasz z Akwinu (1225- 1274) pisał : Prawo to „rozporządzenia
rozumu, nadane i publicznie i obwieszczone przez odpowiednia władzę i mające na celu dobro
wspólne”. Państwo i władza wyrasta z natury ludzkiej. Prawo ludzkie ma źródło w prawie naturalnym
nadanym ludziom przez Boga za pośrednictwem rozumu” Celem prawa naturalnego jest czynienie
ludzi dobrymi nie przez zakazy ale wychowanie moralne. Rozum i natura łączy wspólne boskie
pochodzenie, obie te domeny są częścią szerszego boskiego porządku świata.

Pytanie:

Czym jest prawo naturalne, zwyczajowe, moralne ?

Odp: Prawo naturalne to prawa, które nie są oparte na żadnej umowie, nie są od niej zależne (Św.
Tomasz z Akwinu - prawo ludzkie nie może być sprzeczne z prawem boskim, Heraklit i Antyfon -
nakazy natury są nieuniknione) Prawo zwyczajowe to normy prawne, które zostały sformalizowane,
lecz nie mają swojego źródła w organach legislacyjnych. Prawo moralne: podział prawa moralnego ze
względu na prawodawcę: a) Boskie: wieczne, naturalne, pozytywne (objawione), np. dekalog b)
ludzkie: kościelne (kanoniczne), świeckie (państwowe).

Do jakich argumentów odwołują się obrońcy prawa naturalnego?

Odp:Niektórzy uznają prawo naturalne za podstawę praw człowieka, za źródło ludzkiej godności i
wolności (Łuszczyńska, 2005). Definicja w Encyklopedii PWN: Prawo naturalne, jest tym "(…) którego
my nie ustanawiamy, lecz które zastajemy gotowe, niezależnie od naszych konwencji, obyczajów i
ustaw, a które daje nam naczelne reguły normatywne" (Kołakowski, 2002, s. 147).

W jakim artykule Konstytucji RP można odnaleźć nawiązanie do prawa naturalnego?

Odp: Art. 30 ustawy zasadniczej stanowi między innymi: „Przyrodzona i niezbywalna godność
człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela”[2]. ... Konkludując, prawo
naturalne jest źródłem aksjologicznym ustawy zasadniczej, nie jest zaś jej częścią.

Czy pojęcie prawa naturalnego jest dzisiaj przydatne dla prawa państwowego?

Odp: Prawo naturalne - niestosowanie żadnych zakazów oraz czynienie dobra dla ludzi poprzez
wychowanie moralne.

Prawo państwowe - nakazy natury są nieuniknione. Normy prawa naturalnego odwołują się do
natury człowieka, któremu Bóg dał wolną wolę i rozum, aby nimi rozporządzać dla dobra ogólnego.
Naczelną ideą prawa naturalnego jest idea dobra i nakaz: Należy czynić dobro!