20.12.

2022

FTR2007 BİYOMEKANİ VE 
KİNEZYOLOJİ‐ I

OMUZ KOMPLEKSİ‐II
Dr. Öğr. Üyesi PELİN PİŞİRİCİ

Skapular 
hareketler 

1
 20.12.2022

Skapulotorasik Eklemin Tam 

Yukarı Rotasyonunun
Fonksiyonel Önemi

• Kolu tamamen yukarı kaldırma yeteneği, birçok

fonksiyonel aktivite için bir ön koşuldur.
• Tamamen yukarı doğru rotasyonda olan bir
skapula, bu hareketin önemli bir bileşenidir ve
yaklaşık 180°'lik omuz abdüksiyon veya
fleksiyonunun yaklaşık üçte birini (60°)
oluşturur.
• Tüm skapulotorasik hareketlerde olduğu gibi, 
yukarı rotasyon mekanik olarak
sternoklaviküler ve akromiyoklaviküler
eklemlerin hareketleriyle bağlantılıdır.

Skapulotorasik Eklemin Tam Yukarı

Rotasyonunun Fonksiyonel Önemi
• Skapula düzleminde tam omuz abdüksiyonu sırasında oluşan
skapulanın yukarı rotasyonu en az üç önemli fonksiyona hizmet eder.

• İlk olarak, yukarı rotasyon yapmış skapula, glenoid fossa’yı süperior‐

anterior‐lateral olarak pozisyonlayarak, üst ekstremitenin yukarı ve
lateral hareketini en üst düzeye çıkarmak için yapısal bir taban sağlar.

2
 20.12.2022

Skapulotorasik Eklemin Tam Yukarı

Rotasyonunun Fonksiyonel Önemi
• İkincisi, yukarı rotasyon yapmış olan 
skapula, orta deltoid ve supraspinatus 
gibi glenohumeral eklemin abdüktör 
kaslarının optimal uzunluk‐gerilim
ilişkisini korur.

• Üçüncüsü, yukarı rotasyon yapmış olan 
skapula, subakromiyal boşluk
(akromiyonun alt yüzeyi ile humerus 
başı arasındaki alan) içindeki hacmin
korunmasına yardımcı olur.

Omuzda kuvvet çiftleri 
• https://www.youtube.com/watch?v=IN2‐lqX_mFc

3
 20.12.2022

4
 20.12.2022

Skapulotorasik Eklemin Tam Yukarı

Rotasyonunun Fonksiyonel Önemi

• Abdüksiyon sırasında azalan subakromiyal

boşluk, supraspinatus tendonu gibi
dokularda ağrılı ve hasar verici bir sıkışmaya
neden olabilir.

• Skapulanın yukarı rotasyonu ile ilişkili

kinematik, özellikle tam ve ağrısız
abdüksiyon aralığı ve omuzun optimal 
fonksiyonu için esastır.

Coraco‐Acromial Ark

• Acromion

• Acromioklavicular eklem

• Corocoid process

• Coracoacromial ligament

10

5
 20.12.2022

Coracoacromial Ark & Bursa
• Akromiyon çıkıntısı ile
humerus başı arasında 1 cm 
boşluk
• Ark; supraspinatus, 
subakromiyal bursa, biseps
uzun başı, üst eklem
kapsülünü içerir.
• Sıkışma Sendromunun Yeri

11

Impingement Sendromu

Kuvvetli baş üstü eylemler

gerektiren faaliyetler genellikle
çarpışmaya neden olur.

12

6
 20.12.2022

13

Beni izle!
• https://www.youtube.com/watch?v=D3GVKjeY1FM

14

7
 20.12.2022

Glenohumeral
eklem
• Glenohumeral (GH) 
eklem, humerusun büyük
konveks (dışbükey) başı ile
glenoid fossanın sığ
konkav (içbükey) yüzeyi 
arasında oluşan eklemdir.

15

GLENOHUMERAL • Sferoid tip bir eklemdir.

EKLEM • Kapsül, bursa ve bağlar eklem bütünlüğünü sağlar.

16

8
 20.12.2022

• Bu eklem, geniş bir omuz hareketi

aralığı oluşturmak için skapula ile
birlikte çalışır.
Glenohumeral
• Anatomik pozisyonda, glenoid fossanın
eklem eklem yüzeyi, skapular düzlemde
anterior‐lateral olarak yönlendirilir.

• Çoğu insanda glenoid fossa yukarı doğru

hafifçe döndürülür.

17

18

9
 20.12.2022

• Anatomik pozisyonda, humerus başı, 
doğal retroversiyonu nedeniyle arkaya
olduğu kadar medial ve superiora da
Glenohumeral yönlendirilir.
eklem
• Bu oryantasyon, humerus başını
doğrudan skapular düzleme ve
dolayısıyla doğrudan glenoid fossa 
yüzüne karşı yerleştirir.

19

20

10
 20.12.2022

GH eklem kapsülü
• GH eklem, eklem
boşluğunu çevreleyen
dokuların çoğundan
izole eden fibröz bir
kapsül ile çevrilidir.
• Kapsül, glenoid 
fossanın kenarı
boyunca tutunur ve
humerusun anatomik
boynuna kadar uzanır.

21

• Eklem kapsülünün iç
duvarını bir sinovyal zar
GH eklem kapsülü kaplar. Bu sinovyal zarın
bir uzantısı, biceps 
brachii'nin uzun başının
tendonunun
intrakapsüler kısmını
kaplar.
• Bu sinovyal membran, 
eklem kapsülünden
çıkıp intertüberküler
(yani bisipital) oluğa
inerken biceps 
tendonunu
çevrelemeye devam
eder.

22

11
 20.12.2022

GH eklem kapsülü 
• GH ekleminin fibröz kapsülü nispeten incedir ve daha kalın dış
bağlarla güçlendirilmiştir.

23

GH eklemi stabilize eden kaslar
• GH ekleminin birincil fonksiyonel stabilitesi; sadece kapsüle gömülü
bağlar içindeki pasif gerginliğe değil, aynı zamanda rotator manşet
kaslarındaki (subscapularis, supraspinatus, infraspinatus ve minör
teres) gibi lokal kaslar tarafından üretilen aktif kuvvetlere de dayanır.

• Rotator manşet kasları, aktif hareketler sırasında eklem stabilitesini 

sağlamadaki baskın rolleri nedeniyle GH ekleminin “dinamik” 
stabilizatörleri olarak kabul edilirler.

24

12
 20.12.2022

GH eklem kapsülü 

• Biseps uzun başı, humerus başının üzerinden geçerek GH stabilitesine

de katkıda bulunur.

25

Glenohumeral
kapsüler ligamentler
• Eklem kapsülünü 
kuvvetlendirmenin yanı 
sıra, kapsüler Ligamentler 
aynı zamanda eklem için 
negatif basıncı meydana 
getirme ve sürdürme 
görevine sahiptir. 
• Bu emiş gücü, ayrıca ek 
stabilite de sağlar. 

26

13
 20.12.2022

27

Süperior glenohumeral
ligament
• Bu ligament, özellikle tam 
addüksiyonda gerilir. 
• Süperior glenohumeral
ligament addüksiyonda bir kez 
gerildikten sonra, humerus
başının inferior ve antero‐
posterior translasyonlarını da 
kısıtlar. 

28

14
 20.12.2022

Süperior glenohumeral
ligament
• The superior glenohumeral 
ligament supraglenoid
tüberkül yanına, hemen biseps
femoris’in uzun başının hemen 
anterior kısmına yapışır.
• Kapsül ile kuvvetli bağları olan 
ligament, trochanter minusun
hemen üstünde humerusun
anatomik boynuna yapışır. 

29

Middle glenohumeral
ligament

• Middle glenohumeral 
ligament, glenoid fossanın ön
kenarının süperior ve medial
yönlerine geniş bir proksimal 
bağlantıya sahiptir.
• Bağ, kalın subscapularis kasının
anterior kapsülü ve geniş
tendonu ile karışır ve daha
sonra anatomik boynun ön
yüzü boyunca yapışır.

30

15
 20.12.2022

Middle glenohumeral 
ligament

• Bu ligament, GH ekleme özellikle 
45 to 60° arasında of abdüksiyon 
esnasında büyük miktarda 
anterior destek/kısıtlama sağlar.
• Pozisyonuna bağlı olarak, MGHL 
aşırı derecelerde meydana gelen 
eksternal rotationu kısıtlar. 

31

Inferior glenohumeral ligament

• Geniş inferior glenohumeral bağ, glenoid

labrum dahil olmak üzere glenoid
fossanın ön‐alt kenarı boyunca 
proksimale yapışır. 

• Hamağa benzeyen alt kapsüler bağın üç 
ayrı bileşeni vardır: bir ön bant, bir arka 
bant ve aksiller kese (axillar pouch) 
olarak bilinen bu bantları birleştiren bir 
doku tabakası.

32

16
 20.12.2022

Inferior glenohumeral ligament

• Aksiller kese ve çevreleyen alt kapsüler
bağlar, yaklaşık 90° abdüksiyonda en
gergin hale gelir.

• Bir askı görevi gören gergin aksiller kese, 

asılı duran humerus başını destekler ve
inferior, anterior‐posterior 
translasyonlara direnen bir kucaklama
etkisi sağlar.

• Bu abdüksiyon pozisyonundan, anterior
ve posterior bantlar sırasıyla eksternal ve
internal rotasyonun uç noktalarında
daha da gergin hale gelir.

33

İnferior glenohumeral ligament’in anterior bandı

• Tüm kapsülün en güçlü ve en kalın

kısmı olan ön bant, hem abdüksiyon 
hem de nötral pozisyonda humerus 
başının anterior translasyonuna birincil
ligamentöz kısıtlama sağladığı için
özellikle önemlidir.

• Abdüksiyon ve eksternal rotasyonu 
içeren güçlü ve dinamik aktiviteler, 
özellikle alt kapsülün ön bandını strese 
sokar. Örneğin, bu tür bir stres, bir 
beyzbol topu fırlatmanın “cocking
aşaması” sırasında ortaya çıkabilir.

34

17
 20.12.2022

İnferior glenohumeral ligament’in anterior bandı

• Birçok tekrarda, bu hareket 
anterior bandı aşırı gerebilir veya 
yırtabilir, böylece humerus başının 
anterior translasyonunun başlıca 
kısıtlayıcılarından birini tehlikeye 
atabilir.

• Anterior ve inferior kapsülün bu 
bölümünün yaralanması ve artmış 
laksitesi gerçekten de GH 
ekleminin tekrarlayan anterior 
çıkıkları ile ilişkilidir.

35

36

18
 20.12.2022

Whether the recurring anterior dislocation is caused by or results for tears or laxity in the 

anterior bands of the inferior capsule is not certain.

37

Coracohumeral 
ligament
• Bu bağ, korakoid çıkıntının 
lateral kenarından 
humerus büyük 
tüberkülünün ön tarafına 
kadar uzanır.
• Korakohumeral ligament 
ayrıca üst kapsül ve 
supraspinatus tendonu ile 
karışır.

38

19
 20.12.2022

Coracohumeral ligament
• Süperior kapsüler ligament ile benzer şekilde, addüksiyon pozisyonu 
coracohumeral ligamenti gergin hale getirir.
• Bu pozisyonda, coracohumeral ligament belirgin derecede humerus başının 
inferior translation ve external rotasyonunu kısıtlar.

39

40

20
 20.12.2022

41

Rotator Cuff Kasları

• Subscapularis, dört kasın en 
kalınıdır. Skapulanın ön yüzeyini 
doldurur.
• Supraspinatus, infraspinatus, ve
teres minör kasları eklem 
kapsülünün süperior ve posterior 
kısmındadır.
• Bu dört kas, birlikte bir manşet 
meydana getirir. Bu manşet, 
özellikle dinamik aktiviteler 
esnasında GH eklemi korur ve 
aktif olarak stabilize eder.

42

21
 20.12.2022

Rotator Cuff Kasları

• Rotator manşet kaslarının gövdeleri ekleme çok yakındır ve bu

kasların tendonları aslında eklem kapsülüne karışır.

• Bu benzersiz anatomik düzenleme, GH ekleminin mekanik

stabilitesinin neden rotator manşet kaslarının innervasyonuna, 
kuvvetine ve kontrolüne bu kadar bağlı olduğunu açıklamaya yardımcı
olur.

43

Rotator Cuff Kasları

• Rotator manşetin kapsülün iki bölgesini kaplayamadığına klinik olarak dikkat 
etmek önemlidir: omuzun inferior kısmı ve rotator interval (rotator aralığı ) olarak 
bilinen supraspinatus ve subskapularis arasındaki bölge.

• Bununla birlikte, rotator aralığının doğal olarak zayıflamış bölgesi, biceps'in uzun 
başının tendonu ve korakohumeral ligaman tarafından güçlendirilir.

44

22
 20.12.2022

45

Rotator interval

• Rotator interval aralığı, GH 
ekleminin anterior 
dislokasyonunun sıklıkla 
görüldüğü bir bölgedir.

46

23
 20.12.2022

Biceps brachii’nin uzun başı

Biceps brachii'nin uzun başı, skapulanın supraglenoid tüberkülünden ve glenoid 
labrum olarak bilinen, tüberküle bitişik bağ dokusunun hemen kenarına yapışır.

47

Biceps brachii’nin uzun başı

• Bu intrakapsüler tendon, yapışma yerinde humerus anteriorundaki
intertüberküler oluğa doğru ilerlerken humerus başının üzerinden geçer.

• Kadavra çalışmaları, bir aktivite durumunda, bisepslerin uzun başının 
humerus başının anterior translasyonunu kısıtladığını kuvvetle önerir.

• Buna ek olarak, tendonun humerus başının üzerinden geçiyor olması, 

humerus başının süperiora translasyonuna karşı meydana gelen bir direnç 
sağlar. 
• Bu direnç, abdüksiyon artrokinematiği esnasında ihtiyaç duyulan önemli 
miktardaki kuvveti oluşturur. 

48

24
 20.12.2022

Glenoid labrum
• Glenoid fossanın kenarı, glenoid labrum olarak bilinen bir fibrokartilaj halka veya
dudak ile çevrilidir.
• Labrum, eklem yüzeylerinin uyumunu arttırırken glenoid fossa'yı büyütme ve
derinleştirme işlevi gören fibrokartilaj bir dokudur.

49

CORACOACROMIAL ARK
• Korakoakromiyal ark, korakoakromiyal bağ ve skapulanın akromiyon
processi tarafından oluşturulur.

50

25
 20.12.2022

CORACOACROMIAL ARK
• Korakoakromiyal ark, GH ekleminin işlevsel “çatısını” oluşturur.
• Korakoakromiyal ark ile altta yatan humerus başı arasındaki boşluğa
subakromiyal boşluk adı verilİR.
• Sağlıklı yetişkinde, subakromiyal boşluk sadece yaklaşık 1 cm 
yüksekliğindedir.
• Klinik olarak çok önemli olan subakromiyal boşluk, supraspinatus kası
ve tendonunu, subakromiyal bursa, bisepslerin uzun başını ve üst
kapsülün bir kısmını içerir.

51

CORACOACROMIAL ARK ve ilişkili olan bursası
• Omuz çevresinde çok sayıda ayrı bursa kesesi bulunur.

• Keselerin bazıları, subskapular bursa gibi GH ekleminin sinovyal

zarının doğrudan uzantılarıdır, diğerleri ise ayrı yapılardır.

• Hepsi, tendonlar, kapsül ve kemik, kas ve bağ veya iki bitişik kas gibi

önemli sürtünme kuvvetlerinin geliştiği bölgelerde bulunur.

52

26
 20.12.2022

CORACOACROMIAL ARK ve ilişkili olan bursası
• Humerus başının üstünde iki
önemli bursa kesesi bulunur.

• Subakromiyal bursa,  Subacromial bursa

supraspinatus kasının üzerinde ve
akromiyon işleminin altında
subakromiyal boşluk içinde yer
alır. Bu bursa, nispeten yumuşak
ve hassas supraspinatus kasını ve
tendonunu akromiyonun sert alt 
yüzeyinden korur.

53

54

27
 20.12.2022

CORACOACROMIAL ARK ve ilişkili olan bursası

• Subdeltoid bursa, subakromiyal
bursanın lateral bir uzantısıdır ve
deltoid ile alttaki supraspinatus 
tendonu ve humerus başı
arasındaki sürtünme kuvvetlerini
sınırlar.

55

56

28
 20.12.2022

Kinematikler
• GH eklem hareketi, her üç serbestlik
derecesinde gerçekleşir.

• GH eklemindeki birincil hareketler

fleksiyon ve ekstansiyon, abduksiyon
ve adduksiyon ve internal ve
eksternal rotasyondur.

57

Kinematikler

• GH eklemde dördüncü bir hareket

tanımlanır: horizontal fleksiyon ve
ekstansiyon (horizontal abdüksiyon
ve addüksiyon olarak da adlandırılır).

• Hareket, 90° abdüksiyondan başlar.

• Humerus, horizontal fleksiyon 
sırasında öne, horizontal
ekstansiyonda ise arkaya doğru
hareket eder.

58

29
 20.12.2022

Shoulder abdüksiyon‐
addüksiyon • Abdüksiyon ve
addüksiyon, 
humerusun
anterior‐posterior
yöne yakın bir
eksen etrafında
frontal düzlemde
dönmesi olarak
tanımlanır.

59

Omuz abdüksiyonu‐addüksiyonu
• Normal olarak, sağlıklı bir kişinin GH ekleminde yaklaşık 120°
abdüksiyonu vardır.
• GH ekleminin eksternal rotasyonu abdüksiyona eşlik eder.
• Eşlik eden eksternal rotasyon, humerusun büyük tüberkülünün
akromiyon processin posteriorundan geçmesine izin verir.
• Böylece subakromiyal boşluk içindeki içeriklere, özellikle de 
supraspinatus tendonuna sıkışmayı önler.
• https://www.youtube.com/watch?v=kxqzaPFAoD4

60

30
 20.12.2022

SKAPULOHUMERAL 
RİTİM

61

Skapulohumeral ritim 
• Skapula ve Humerus, 1:2 oranında 
hareket ederler. Kol 180 derece 
elevasyon yaptığında 120 derece GH 
eklemden, 60 derece ST eklemden gelir. 
• https://www.youtube.com/watch?v=3V
ygGuBObVc&t=45s
•
https://www.youtube.com/watch?v=kk
Nnc6ssbPI&t=142s

62

31
 20.12.2022

63

Omuz abdüksiyonu‐
addüksiyonu • Omuz
kompleksinin tam 
abdüksiyonu, 
skapulanın aynı
anda yaklaşık 60°
yukarı
rotasyonunu
gerektirir.

64

32
 20.12.2022

Omuz abdüksiyonu‐ Abdüksiyonun
addüksiyonu artrokinematiği, 
humerusun konveks
başının yukarıya doğru
yuvarlanmasını ve aynı
anda aşağı doğru
kaymasını içerir.

Artrokinematik ile ilgili

olarak, addüksiyon 
abdüksiyona benzer
ancak ters yönde
gerçekleşir.

65

GH eklemindeki eşzamanlı roll ve slide
artrokinematiği ve eşlik eden skapular
hareket, abduksiyon boyunca 
subakromiyal boşluğun yüksekliğini 
Yuvarlanma (roll)  güçlü bir şekilde etkiler.
ve kayma (slide) 
artrokinematiğinin
önemi İçeriklerin alan içinde istenmeyen 
şekilde sıkıştırılmasını önlemek için 
kritik bir minimum yükseklik 
korunmalıdır.

66

33
 20.12.2022

67

Ağrılı ark sendromu
• https://www.youtube.com/watch?v=engHP9OA92U

68

34
 20.12.2022

Yuvarlanma (roll) ve kayma 
(slide) artrokinematiğinin
önemi

• Bazı patolojik durumlarda ideal 

yuvarlanma ve kayma
artrokinematiği oluşmaz.
• Örneğin, adeziv kapsülit ile ilişkili GH 
ekleminin alt kapsüler bağının aşırı
kalınlaşmasını düşünün.
• Bu durum, abdüksiyon sırasında
humerus başının aşağı kaymasını
sınırlayabilir.

69

Yuvarlanma (roll) ve kayma (slide) 
artrokinematiğinin önemi

• Abdüksiyon sırasında yeterli ve eş zamanlı inferior kayma olmadan, 

humerus başının süperior yuvarlanması sonunda başın
korakoakromiyal arkta sıkışmasına yol açacaktır.

• Eşzamanlı bir inferior kayma olmadan glenoid fossada yuvarlanan

humerus başı, sadece 22° GH eklem abdüksiyonundan sonra 10 
mm'lik subakromiyal boşluktan geçecektir.

70

35
 20.12.2022

Yuvarlanma (roll) ve kayma (slide) 

artrokinematiğinin önemi
• Bu durum, humerus başı ile 
korakoakromiyal ark 
arasındaki supraspinatus 
tendonu ve subakromiyal
bursanın sıkışmasına neden 
olur.

• Böyle bir çarpma, abdüksiyon 
açısını azaltabilir.

71

Humerus başının temas noktasının aynı anda inferiora kayması, abdüksiyon sırasında 
süperior translasyona yönelik doğal eğiliminin çoğunu dengeler.

72

36
 20.12.2022

Omuzun dinamik stabilizasyonu
• Glenohumeral eklemdeki tüm istemli hareketler sırasında, aktive
edilmiş rotator manşet kaslarından gelen kuvvetler, GH ekleminin
dinamik stabilitesini sağlamada çok önemli bir rol oynar.

• Aktive olan kasların meydana getirdiği kuvvetler, humerus başını

glenoid fossa üzerinde uygun pozisyonda tutmak için gerilmiş
kapsüler bağlardan gelen pasif kuvvetlerle birleşir.

• GH eklemindeki dinamik stabilite, özellikle doğal uyumsuzluk ve

eklemin kemik içermemesi nedeniyle, bu aktif ve pasif kuvvetlerin
etkileşimine büyük ölçüde bağlıdır.
73

Omuzun 
dinamik 
stabilizasyonu 

74

37
 20.12.2022

Omuz Abdüksiyonunun
Genel Kinematikleri
Omuz Kompleksinin Altı Kinematik
İlkesinin Oluşturulması

75

76

38
 20.12.2022

77

78

39
 20.12.2022

79

FTR2007 BİYOMEKANİ VE 
KİNEZYOLOJİ‐ I

OMUZ KOMPLEKSİ‐III
Dr. Öğr. Üyesi PELİN PİŞİRİCİ

80

40
 20.12.2022

Omuz Abdüksiyonunun
Genel Kinematikleri
Omuz Kompleksinin Altı Kinematik
İlkesinin Oluşturulması

81

82

41
 20.12.2022

SKAPULOHUMERAL 
RİTİM

83

84

42
 20.12.2022

Beni İzle!
• https://www.youtube.com/watch?v=3VygGuBObVc

85

• Özetle, değişen miktarlarda posterior tilt ve yukarı doğru dönen 
skapula, ER hareketleri abdüksiyon sırasında birçok faydalı fonksiyona 
hizmet eder.

• Bu kinematikler,
1‐ Kürek kemiğini göğüs kafesinin eğriliği ile aynı hizada olacak şekilde 
konumlandır.
2‐ Glenoid fossayı, kolun amaçlanan yükseklik düzleminde yönlendir 
(yani skapular, frontal,horizontal)
3‐ Korakoakromiyal arkı abduksiyon yapan humerus başından 
uzaklaştırın – subakromiyal boşluk içindeki yapıların hasar verici 
çarpmasını muhtemelen azaltan bir strateji.

86

43
 20.12.2022

Brachial 
plexsus

87

88

44
 20.12.2022

89

90

45
 20.12.2022

91

92

46
 20.12.2022

93

94

47
 20.12.2022

95

96

48