Môn học: THÔNG TIN SỐ (ET3250)

( Digital Communication )
Giáo trình:
Giáo trình Thông tin số - PGS.TS. Nguyễn Hữu Thanh
Tài liệu tham khảo:
+ Digital Communications, Ian Glover, Peter Grant
+ Digital Communications, Proakis
+ Digital Communications, Fundamentals and Applications
- Bernard Sklar
Mục đích và đối tượng: Khảo sát các quá trình
+ Xử lý tín hiệu + Sơ đồ khối
+ Mô hình toán học + Hoạt động và các giao thức
+ Thông số đặc trưng
Trong các hệ thống Thông tin số
 Chương 1. Giới thiệu tổng quan về các hệ thống Thông tin số

1.1. Những khái niệm cơ bản

1.1.1. Tín hiệu và thông tin
Thông tin: + Âm thanh (Voice)
+ Hình ảnh (Image-Video)
+ Dữ liệu (Data)
Tín hiệu là biểu diễn vật lý của thông tin
Có nhiều cách phân loại tín hiệu
+ Tín hiệu xác định (tất định) và tín hiệu ngẫu nhiên
+ Tín hiệu tuần hoàn và không tuần hoàn
+ Tín hiệu toán học và tín hiệu vật lý (tín hiệu có thể tạo ra được
trên thực tế)
 + Tín hiệu tương tự và tín hiệu số
- Tín hiệu tương tự: Biên độ liên tục theo thời gian
2 thông số đặc trưng:
Biên độ (cường độ)
Dải tần của tín hiệu B [fmin – fmax]
(Ôn lại về biến đổi Fourier, biến đổi từ miền thời gian sang miền tần số:
x(t) -> X(f) trong đó X(f) gọi là phổ của x(t), X(f) là hàm phức nên có thể biểu diễn
bởi 2 thành phần là biên độ (Modul) và pha)

Ví dụ:
Âm thanh nghe thấy: 16 – 20.000 Hz
Tiếng nói (thoại) : 0.3 – 3.4 KHz
Video (PAL): 0 – 6.5 MHz
-> Tín hiệu Video chứa nhiều thông tin nên có dải tần lớn hơn nhiều so
với tín hiệu âm thanh
+ Tín hiệu số: Biên độ tín hiệu rời rạc theo thời gian
2 thông số đặc trưng: + Số mức của tín hiệu ( >= 2 ) M = 2n
+ Tốc độ bit Rb : Thể hiện lượng thông tin truyền nhiều hay ít
Rb = ( Σ bit truyền )/( Σ thời gian truyền ) [bit/s]
Đơn vị: bit/s ; b/s ; bps ( b viết chữ in thường, B hiểu là Byte )
Kbit/s ; Kb/s ; Kbps
Mbit/s ...
VD1. Tín hiệu 2 mức: 1 mức = 1 bit (tín hiệu nhị phân)
0V = bit 0 ; 5V = bit 1
VD2. Tín hiệu số 4 mức: -4V, -2V, 2V , 4V
00 01 10 11
VD3. Tải (download) 1 file 100 KB từ Internet về mất 5s.
Tính tốc độ Rb download (làm tròn lấy 1KB = 1000 Bytes)

VD4. Dung lượng đĩa CD = 650 MB, thời gian trung bình 1
bài hát (chất lượng stereo) là 4 phút. Tốc độ 1 kênh nhạc
704 Kb/s. Tính số bài hát có thể chứa trong đĩa CD
1.1.2. Hệ thống thông tin (Communication System)
Định nghĩa: Là hệ thống công nghệ cho phép truyền tín hiệu từ nguồn
đến đích
VD1. Mạng PSTN (Public-Switched Telephone Network)
Tại 1 thời điểm 2 thuê bao A và B có nhu cầu trao đổi thông tin, mạng
PSTN thiết lập 1 liên kết vật lý, 2 hướng và duy trì liên tục
-> PSTN là hệ thống thông tin

VD2. Internet

Các bản tin là các ký tự (Byte), các dịch vụ ví dụ: chat, email, game
online. Internet là hệ thống thông tin
Phân loại: Hệ thống thông tin tương tự và Hệ thống thông tin số
Hệ thống thông tin tương tự: Trong 1 khoảng thời gian hữu
hạn, hệ thống chọn phát đi 1 tín hiệu trong số 1 tập vô hạn
các tín hiệu nó có. VD: HT phát thanh quảng bá FM, truyền
hình tương tự ...
Hệ thống thông tin số: Trong 1 khoảng thời gian hữu hạn hệ
thống chọn phát đi 1 ký hiệu trong số 1 tập hữu hạn các ký
hiệu nó có. VD: HT Thông tin di động, Thông tin vệ tinh ...
1.1.3. Mô hình tổng quát của hệ thống thông tin