‫*‬

‫‪ OKR‬چه نیست؟‬
‫*‬ ‫هم‌بنیان‌گذار سنجمان‬ ‫محمدقندهاری‬

‫‪ OKR« -1‬را بایــد بــه عنــوان ابــزاری بــرای‬

‫از زمــان انتشــار کتــاب مهــم ‪Measure What‬‬
‫‪25‬‬ ‫‪( Matters‬چیزهــای مهــم را انــدازه بگیریــد)‬
‫ارزیابــی عملکــرد کل افــراد ســازمان پیــاده‬
‫از آقــای جــان دوئــر‪ ،‬اســتقبال از فریــم‌ورک‬
‫کنیــم!»‬
‫هدف‌گــذاری ‪ OKR‬ســال بــه ســال بیشــتر‬
‫از زمانــی کــه معلــوم شــد کــه فریــم‌ورک‬
‫‪Human Academy‬‬

‫شــده اســت‪.‬‬
‫جدیــد ‪ OKR‬بــه هم‌سوســازی ارزیابی‌هــای‬
‫بــا شــهرت روزافــزون ایــن فریمــورک‪،‬‬
‫عملکــردی بــا اهــداف ســازمان و هم‌چنیــن‬
‫کم‌کــم ســوءتفاهم‌ها و برداشــت‌های‬
‫افزایــش شــفافیت در کل ســازمان کمــک‬
‫نادرســت از آن هــم خــود را نشــان دادنــد‪.‬‬
‫می‌کنــد‪ ،‬بســیاری از مدیــران تــاش کردنــد‬
‫در ایــن یادداشــت قصــد داریــم ضمــن‬
‫تــا از ایــن ایــده‌ی جدیــد بــرای ارزیابــی‬
‫مــروری خالصــه‌وار بــر ســه مــورد از ایــن‬
‫عملکــرد افــراد اســتفاده کننــد‪.‬‬
‫برداشــت‌های نادرســت‪ ،‬بگوییــم کــه ‪OKR‬‬
‫متهــم ردیــف اول ایــن قضیــه‪ ،‬ریــک کالو‬
‫‪Hudemy‬‬

‫چــه چیــزی نیســت!‬

‫(‪ )Rick Klau‬مدیــر ســابق گــوگل اســت‪ .‬او‬
‫در ابتــدا ایده‌هــای جــان دوئــر را از خــود او‬
‫آموخــت و در گــوگل پیــاده کــرد‪ .‬پیاده‌ســازی‬
‫ایــن سیســتم بــه رشــد چندده‌برابــری گــوگل‬
‫ســازمان‌های جوان‌تــر و کوچک‌تــر‪ .‬آن‌هــا‬
‫[اهــداف فــردی] اضافــی هســتند‪ .‬روی ‪OKR‬‬
‫شــرکت و تیــم تمرکــز کنیــد‪".‬‬
‫او بعدتــر هــم در بالگش توضیحات بیشــتری‬
‫در ایــن بــاره نوشــت کــه حاصــل تجربــه‬
‫ســروکله‌زدنش بــا شــرکت‌های کوچــک و‬
‫بــزرگ بســیاری بــود کــه بــرای پیاده‌ســازی‬
‫‪ OKR‬از او کمــک گرفتــه بودنــد‪" :‬اگــر بــرای‬
‫اولیــن بــار اســت کــه ‪ OKR‬را اجــرا مــی کنیــد‪،‬‬
‫یــا تیــم هنــوز در حــال یادگیــری ‪ OKR‬اســت‪،‬‬
‫‪ OKR‬فــردی را نادیــده بگیریــد‪ .‬تفــاوت کافــی‬
‫بیــن تعهــد تیــم و ســهم فــرد در ایــن تعهــد‬
‫وجــود نــدارد تــا اهــداف و نتایــج فــردی‬
‫ارزش زیــادی بــه آن اضافــه کننــد‪ .‬آنهــا در‬
‫نهایــت باعــث ســردرگمی یــا ناامیــد شــدن‬
‫افــراد می‌شــوند یــا احســاس زیادی‌بــودن را‬
‫ایجــاد می‌کننــد؛ کــه می‌توانــد منجــر شــود‬
‫بــه ایــن کــه ‪ OKR‬را بــه کل کنــار بگذارنــد‪".‬‬
‫ریــک کالو در ادامــه توصیــه می‌کنــد‪:‬‬
‫"بــه جــای اینکــه بــا درگیــر کــردن افــراد بــا‬
‫‪OKR‬هــای فــردی‪ ،‬بخــش زیــادی از زمــان و‬
‫انــرژی آن‌هــا را صــرف نتایــج فــردی کنیــد‪،‬‬
‫بــه آدم‌هــا فرصــت بدهیــد تــا ببینــد ‪OKR‬‬
‫کمــک کــرد‪ .‬بعــد از ایــن‪ ،‬ریــک در یــک‬
‫جلســه آموزشــی بــرای مدیــران اســتارتاپ‌ها‬
‫ایــن فریمــورک را توضیــح داد کــه ویدئــوی‬
‫معــروف ایــن جلســه تــا کنــون بیــش از ‪۱‬‬
‫میلیــون بــار دیــده شــده اســت! پیــش‬
‫از آن‌کــه کتــاب جــان دوئــر منتشــر شــود‪،‬‬
‫شــهرت برنــد گــوگل منجــر شــد کــه تــا‬
‫مدت‌هــا ایــن ویدئــو مرجــع اصلــی ‪OKR‬‬
‫بمانــد‪ .‬در بخشــی از ایــن ویدئــوی تاریخــی‪،‬‬
‫او اهــداف و نتایــج کلیــدی را بــه ســه رده‬
‫یــا طبقــه فردی‪/‬تیمــی و ســازمان تقســیم‬
‫می‌کنــد و می‌گویــد‪:‬‬
‫شــاید ایــن ترتیــب بــاال بــه پاییــن و شــاید‬
‫هــم ارائـه‌ی هم‌عــرض ‪ OKR‬فــردی بــا تیمــی‪،‬‬
‫منجــر بــه ایــن ســوء تفاهم شــد کــه "‪ OKR‬در‬
‫ســطح فــردی هــم بســیار مهــم اســت و خب؛‬
‫چــرا جایگزیــن سیســتم ارزیابــی عملکــرد مــا‬
‫نشــود؟" امــا ریــک کالو بعــد از آن‪ ،‬چنــد بــار‬
‫رهــزن خــود‪ ،‬ابــراز ندامــت و‬
‫ِ‬ ‫بیــان‬
‫ِ‬ ‫از ایــن‬
‫پشــیمانی کــرد و حتــی در توئیرتــش در صــدر‬
‫لیســت اشــتباهات ایــن ویدئــو نوشــت‪" :‬از‬
‫ایجــاد اهــداف و نتایــج فــردی بــه طــور‬
‫کلــی صرف‌نظــر کنیــد؛ به‌خصــوص بــرای‬
‫‪26‬‬
‫‪Human Academy‬‬
‫‪Hudemy‬‬
 ‫بلندپــروازی و همــت بلنــد تیم‌هــای ســازمان‬
‫می‌شــوید! فقــط افــرادی کــه ‪ ٪100‬اهــداف‬
‫خــود را دریافــت مــی کننــد‪ ٪100 ،‬پــاداش‬
‫خــود را دریافــت مــی کننــد‪ .‬ایــن کامــاً‬
‫مخالــف ایده‌ی ‪ OKR‬اســت کــه در آن اهداف‬
‫و نتایــج کلیــدی بایــد چشــم‌اندازهای‬
‫بلندپروازانــه‌ای را منعکــس کننــد کــه اصــاً‬
‫معلــوم نیســت کــه می‌تــوان بــه آن‌هــا‬
‫رســید (امــا اگــر بــه آنهــا دســت پیــدا کنیــم‪،‬‬
‫‪27‬‬ ‫شــگفت انگیــز خواهــد بــود)"‬
‫البتــه هیــچ شــکی در ایــن نیســت کــه‬
‫مشــارکت یــک فــرد در دســتاوردهای تیــم‬
‫‪Human Academy‬‬
‫خــود یــا ســازمان هــم می‌توانــد و هــم‬
‫بایــد در ارزیابــی عملکــرد فــرد لحــاظ بشــود؛‬
‫امــا نبایــد کل سیســتم ارزیابــی عملکــرد‬
‫بــه نتایــج ‪ OKR‬تقلیــل پیــدا کنــد و هیــچ‬
‫فاکتــور دیگــری در ارزیابــی لحــاظ نشــود‪ .‬چرا‬
‫کــه در ایــن صــورت‪ ،‬دســتان شــما بســته‬
‫خواهــد بــود و ایــن احتمــال جــدی وجــود‬
‫‪Hudemy‬‬
‫دارد کــه ارزش‌هــا یــا فرهنــگ ســازمان‪ ،‬بــه‬
‫مــرور زمــان آســیب ببینــد‪.‬‬
‫تــا بتواننــد پــاداش کامــل را دریافــت کننــد‪.‬‬
‫بــه قــول ریــک کالو‪" :‬شــما داریــد مانــع‬
‫در ســطوح تیمــی و ســازمانی در همســویی‬
‫تیم‌هــا در سراســر ســازمان چقــدر خــوب کار‬
‫می‌کنــد‪ .‬بــه ویــژه وقتــی کــه بــا پیشــرفت‬
‫درســت همه‌چیــز‪ ،‬تعهــدات تیمــی در کنــار‬
‫هــم‪ ،‬تأثیــر مرکــب ایجــاد می‌کننــد‪ ،‬بایــد‬
‫تیم‌هــا درک کننــد کــه چگونــه ایــن سیســتم‬
‫توانســته تأثیــر بزرگ‌تــری را بــر جــا بگــذارد‪.‬‬
‫حتــی پــس از آن هــم‪ ،‬شــاید [بهتــر باشــد]‬
‫‪OKR‬هــای فــردی را اختیــاری نگه‌داریــد‪".‬‬
‫‪ OKR" -۲‬ابــزار خوبــی بــرای تعییــن‬
‫حقوق‪/‬پــاداش اســت!"‬
‫برخــی ســازمان‌ها از ‪ OKR‬بــه عنــوان جایگزین‬
‫سیســتم ارزیابــی عملکــرد خــود اســتفاده‬
‫می‌کننــد کــه اغلــب جبــران خدمــات پرســنل‬
‫نیــز بــه آن گــره خــورده اســت‪ .‬بــا ایــن کار‪،‬‬
‫عمــا نــه ‪ OKR‬بــه اهــداف خــود می‌رســد‬
‫و نــه ارزیابــی عملکــرد! بــا ایــن کار‪ ،‬تیم‌هــا‬
‫تشــویق می‌شــوند تــا اهــداف و نتایــج‬
‫کلیــدی خــود را دســت پاییــن بگیرنــد و‬
‫اهدافــی کامــاً قابــل دســتیابی تعییــن کنند‬
 ‫‪OKR « -۳‬همــان ‪ KPI‬اســت؛ فقــط در‬
‫رو‪ ،‬محــل قــرار بعــدی و موقعیــت زنــده هــر‬
‫یــک از هم‌ســفران‌تان بــه شــما می‌دهــد‪.‬‬
‫آن اهــداف افــراد و واحدهــا هم‌ســو بــا‬
‫بــا ایــن نقشــه راه‪ ،‬شــما می‌دانیــد کــه‬
‫اهــداف کالن ســازمان شــده اســت»‬
‫تــا چــه زمانــی کجــا می‌خواهیــد باشــید‬
‫بزرگتریــن مشــکل جملــه بــاال‪ ،‬مقایسـه‌کردن‬
‫(هــدف)؛ امــا بــرای ایــن کــه بفهمیــد چگونــه‬
‫دو چیــزی اســت کــه از جنــس هــم نیســتند‪.‬‬
‫بــه آنجــا برســید (نتایــج کلیــدی) بــه ‪GPS‬‬
‫‪ OKR‬قــرار اســت بــه رشــد ســازمان کمــک‬
‫هــم نیــاز داریــد‪ .‬هنگامــی کــه بــه مقصــد‬
‫کنــد تــا نهایتــا بــه آن چشــم‌انداز نهایــی‬
‫خــود رســیدید‪OKR ،‬هــای جدیــدی ایجــاد‬
‫خــودش برســد‪ .‬بــه همین‌خاطــر منظــور از‬
‫می‌کنیــد تــا حرکــت را ادامــه بدهیــد‪ .‬در‬
‫‪OKR‬هــا ســنجش میــزان موفقیــت نیســت؛‬
‫ایــن مثــال‪ ،‬مــدل ‪ ،KPI‬شــاخص‌هایی از‬
‫بلکــه ایجــاد یــک سیســتم هدف‌گــذاری در‬
‫قبیــل فاصلــه تــا مقصــد‪ ،‬نشــان‌گر ســوخت‪،‬‬
‫ســازمان اســت کــه بــه تمرکــز تیم‌هــا و افــراد‬
‫سرعت‌ســنج‪ ،‬کیلومترشــمار و تعــداد‬
‫کمــک می‌کنــد و بیــن اهــداف پراکنــده‪،‬‬
‫ســرعت‌گیر (!) هســتند کــه هرکــس بســته‬
‫هم‌ســویی ایجــاد می‌کنــد‪.‬‬
‫بــه نــوع ماشــین و جــاده و مســیر متفــاوت‬
‫بــرای فهــم بهتــر ماجــرا‪ ،‬بیزینــس ســازمان‬
‫خــود‪ ،‬بایــد برخــی از آن‌هــا روی داشــبورد‬
‫را مثــل یــک ســفر طوالنــی جمعــی در‬
‫ماشــین داشــته باشــد‪ ،‬برخــی را بــه عــددی‬
‫نظــر بگیریــد‪ .‬قــرار اســت شــما و باقــی‬
‫خاصــی برســاند‪ ،‬برخــی را کم‌تــر کنــد و‬
‫همکاران‌تــان ایــن مســیر را بــا ماشــین‌های‬
‫برخــی را در یــک حــد نگــه دارد‪ .‬امــا ‪ OKR‬هــا‬
‫مختلفــی طــی کنیــد کــه هــر کــدام بــرای‬
‫ســنجش و پایــش ایــن اعــداد نیســت؛ بلکــه‬
‫یــک جــاده مناسـب‌تر اســت ولــی در نهایــت‬
‫آن برنامــه‌ای اســت کــه بــه کل تیــم شــما‬
‫همــه بایــد بــا هــم در مقصــد جمــع شــوید‬
‫کمــک می‌کنــد تــا از جــاده خــارج نشــوند‌‪،‬‬
‫تــا ماموریــت انجــام شــود‪ .‬مقصــد نهایــی‬
‫تمرکــز کننــد و هم‌ســو بــا هــم حرکــت کننــد‬
‫بــرای همــه معلــوم اســت امــا بــه دلیــل طول‬
‫تــا در نهایــت کل تیــم بــا هــم بــه هــدف‬
‫مســیر و تفــاوت جاده‌هــا و محدودیــت‬
‫برســند‪.‬‬
‫ماشــین‌ها و‪ ...‬امــکان دارد همــه ســرانجام‬
‫ِ‬
‫پیــش‬ ‫بــه مقصــد نرســند‪ OKR .‬نقشــه راه‬
‫اگــر ایــن مطلــب بــرای شــما مفیــد بــود‬
‫می‌تونیــد کتابچــه‌ی جامــع ســنجمان را‬ ‫‪28‬‬
‫بــا موضــوع ‪ OKR‬و همچنیــن پیاده‌ســازی‬
‫دیجیتــال و مــدرن آن‪ ،‬از طریــق ایــن لینــک‬
‫‪Human Academy‬‬

‫دریافــت کنیــد‪.‬‬
‫شــما همچنیــن می‌توانیــد بــا عضویــت در‬
‫خبرنامــه ایمیلــی ســنجمان‪ ،‬بــه جدیدتریــن‬
‫رویدادهــا و اطالعــات و همچنیــن‬
‫کتابچه‌هــای بعــدی ســنجمان‪ ،‬دسترســی‬
‫داشــته باشــید‪.‬‬
‫‪Hudemy‬‬

‫(نگــران نباشــید‪ ،‬مــا هــم مثــل شــما از ‪ Spam‬بی‌زاریــم و‬

‫البتــه هــر وقــت هــم کــه بخواهیــد می‌تونیــد عضویــت‬
‫خودتــان را از خبرنامــه ایمیلــی لغــو کنیــد‪).‬‬