0

道
Đạo

老
德
Đức
Lão

子
Tử

經
Kinh
1
 2

Đức Lão Tử
 3

Giới Thiệu :
Đạo Đức Kinh là sách của Đức Lão Tử viết ra vào khoảng
năm 600 TCN. Theo truyền thuyết thì Lão Tử vì chán
chường thế sự nên cưỡi trâu xanh đi ở ẩn. Ông Doãn
Hỷ đang làm quan giữ ải Hàm Cốc níu lại "nếu ngài quyết
đi ẩn cư xin vì tôi để lại một bộ sách!", Lão Tử bèn ở lại cửa
ải Hàm Cốc viết bộ "Đạo Đức Kinh" dặn Doãn Hỷ cứ tu
theo đó thì đắc đạo. Do đó, Đạo Đức Kinh còn được gọi
là sách Lão Tử.

Đạo Đức Kinh gồm có 81 chương với khoảng 5000 chữ

Hán, chia làm 2 phần: Thượng Kinh và Hạ Kinh.

* Thượng Kinh gồm 37 chương đầu, bàn về chữ Đạo nên

được gọi là Đạo Kinh.

* Hạ Kinh gồm 44 chương sau, bàn về chữ Đức nên

được gọi là Đức Kinh.

Kính Bút !
 4

MỤC LỤC : Chương và trang giấy.

CHƯƠNG 1-T.5 CHƯƠNG 28-T.78 CHƯƠNG 55-T.155
CHƯƠNG 2-T.8 CHƯƠNG 29-T.82 CHƯƠNG 56-T.159
CHƯƠNG 3-T.12 CHƯƠNG 30-T.85 CHƯƠNG 57-T.162
CHƯƠNG 4-T.14 CHƯƠNG 31-T.88 CHƯƠNG 58-T.166
CHƯƠNG 5-T.16 CHƯƠNG 32-T.93 CHƯƠNG 59-T.169
CHƯƠNG 6-T.18 CHƯƠNG 33-T.96 CHƯƠNG 60-T.172
CHƯƠNG 7-T.10 CHƯƠNG 34-T.98 CHƯƠNG 61-T.174
CHƯƠNG 8-T.22 CHƯƠNG 35-T.101 CHƯƠNG 62-T.177
CHƯƠNG 9-T.24 CHƯƠNG 36-T.103 CHƯƠNG 63-T.180
CHƯƠNG 10-T.26 CHƯƠNG 37-T.106 CHƯƠNG 64-T.183
CHƯƠNG 11-T.29 CHƯƠNG 38-T.110 CHƯƠNG 65-T.187
CHƯƠNG 12-T.31 CHƯƠNG 39-T.112 CHƯƠNG 66-T.191
CHƯƠNG 13-T.33 CHƯƠNG 40-T.117 CHƯƠNG 67-T.194
CHƯƠNG 14-T.36 CHƯƠNG 41-T.118 CHƯƠNG 68-T.198
CHƯƠNG 15-T.40 CHƯƠNG 42-T.122 CHƯƠNG 69-T.200
CHƯƠNG 16-T.44 CHƯƠNG 43-T.125 CHƯƠNG 70-T.202
CHƯƠNG 17-T.47 CHƯƠNG 44-T.127 CHƯƠNG 71-T.204
CHƯƠNG 18-T.49 CHƯƠNG 45-T.129 CHƯƠNG 72-T.206
CHƯƠNG 19-T.50 CHƯƠNG 46-T.131 CHƯƠNG 73-T.208
CHƯƠNG 20-T.52 CHƯƠNG 47-T.133 CHƯƠNG 74-T.210
CHƯƠNG 21-T.57 CHƯƠNG 48-T.134 CHƯƠNG 75-T.212
CHƯƠNG 22-T.60 CHƯƠNG 49-T.137 CHƯƠNG 76-T.214
CHƯƠNG 23-T.63 CHƯƠNG 50-T.140 CHƯƠNG 77-T.216
CHƯƠNG 24-T.67 CHƯƠNG 51-T.143 CHƯƠNG 78-T.219
CHƯƠNG 25-T.69 CHƯƠNG 52-T.146 CHƯƠNG 79-T.222
CHƯƠNG 26-T.72 CHƯƠNG 53-T.149 CHƯƠNG 80-T.224
CHƯƠNG 27-T.74 CHƯƠNG 54-T.151 CHƯƠNG 81-T.227
 5

故Cố
有 Hữu
無Vô
名Danh
道Đạo

常
Đương
名 Danh
名
Danh
可Khả
可 第
Khả Đệ

無Vô
萬 Vạn
天
Thiên
名Danh
道 一
Đạo Nhất

欲Dục
物 Vật
地Địa
， ， 章 Chương

， 之 Chi
之Chi
非Phi
非Phi

母 Mẫu
始Thỉ
常
Thường
常
Thường

。 ； 名Danh
道Đạo

。 。
CHƯƠNG THỨ 1 :
Đạo có thể gọi được, không phải là Đạo thường.
Danh có thể gọi được, không phải là danh thường.
Không tên là gốc của Trời Đất.
Có tên là mẹ của vạn vật.
Nên thường không tư dục.
 6

同
Đồng
同
Đồng
此 Thử
以 Dĩ
常 Đương
以Dĩ

謂Vị
出
Xuất
兩 Lưỡng
觀 Quan
有 Hữu
觀
Quan

之Chi
而
Nhi
者 Giả
其 Kỳ
欲 Dục
其
Kỳ

玄
Huyền
異Dị
， 徼 Kiếu
， 妙
Diệu

。 名
Danh
。 ；
，

Mới thấy được chổ huyền diệu (của đạo).

Thường bị tư dục.
Nên chỉ thấy bên ngoài (của Đạo).
Hai cái đó.
Đồng với nhau cùng xuất từ một gốc, mà tên gọi khác nhau.
Đồng nhau nên gọi là Huyền.
 7

衆
Chúng
玄
Huyền

妙
Diệu
之Chi

之
Chi
又
Hựu

門
Môn
玄
Huyền

。 ，

Huyền rồi lại Huyền.

Đó là cánh cửa của mọi điều huyền diệu.
 8

故Cố
斯 Tư
皆 Giai
斯
Tư
天
Thiên

有
Hữu
不 Bất
知 Tri
惡
Ố
下 第
Hạ Đệ

無Vô
善 Thiện
善 Thiện
已
Dĩ
皆 二
Giai Nhị

相
Tương
已 Dĩ
之 Chi
。 知 章
Tri Chương

生
Sinh
。 為 Vi
美
Mỹ

， 善 Thiện
之Chi

， 為Vi

美
Mỹ

CHƯƠNG THỨ 2 :
Thiên hạ đều biết tốt, làm tốt.
Thì đã có xấu rồi.
Đều biết lành, làm lành.
Thì đã có cái chẳng lành rồi.
Nên ‘Có’ với ‘Không’ cùng sinh.
 9

是Thị
前 Tiền
音Âm
高Cao
長
Trưởng
難Nan

以Dĩ
後 Hậu
聲
Thanh
下
Thấp
短
Đoản
易Dị

聖
Thánh
相 Tương
相
Tương
相
Tương
相
Tương
相
Tương

人
Nhân
隨 Tùy
和Hòa
傾
Khuynh
較Giác
成
Thành

。 ， ， ， ，

Khó và Dễ cùng thành.

Dài và Ngắn cùng nhau.
Cao và Thấp cùng chiều.
Giọng và Tiếng cùng hoà.
Trước và Sau cùng theo.
Vậy nên Thánh nhân.
 10

功
Công
為 Vi
生 Sinh
萬
Vạn
行
Hành
處
Xử

成
Thành
而 Nhi
而 Nhi
物
Vật
不
Bất
無
Vô

而Nhi
不 Bất
不 Bất
作
Tác
言
Ngôn
為
Vi

弗
Phất
恃 Thị
有 Hữu
焉
Yên
之
Chi
之
Chi

居Cư
， 。 而
Nhi
教
Giáo
事
Sự

。 不
Bất
；
辭
Loạn

，
Dùng vô vi mà xử sự.
Dùng bất ngôn mà dạy dỗ.
Nên vạn vật tự làm, mà không loạn.
Tạo ra, mà không chiếm đoạt.
Làm ra, mà không cậy công.
Thành công, mà không ở lại.
 11

是
Thị
夫
Phù

以
Dĩ
唯
Duy

不
Bất
弗
Phất

去
Khứ
居
Cư

。 ，

Vì bởi không ở lại.

Nên không bị bỏ đi.
 12

使Sử
不 Bất
使 Sử
不 Bất
不Bất

心
Tâm
見 Kiến
民 Dân
貴 Quý
尚 第
Thượng Đệ

不
Bất
可 Khả
不 Bất
難 Nan
賢 三
Hiền Tam

亂
Loạn
欲 Dục
為 Vi
得 Đắc
， 章 Chương

。 盜 Đạo
之 Chi
使 Sử

； 貨 Hóa
民Dân

， 不 Bất

爭
Tranh

CHƯƠNG THỨ 3 :
Không có bậc hiền đức, khiến cho dân tranh giành.
Không quí của cải có được, quá khó khăn.
Khiến cho dân không trộm cướp.
Không phô điều ham muốn.
Khiến cho lòng dân không loạn.
 13

為
Vi
使 Sử
常 Thường
弱Nhược
虛
Hư
是Thị

無
Vô
夫 Phù
使 Sử
其 Kỳ
其
Kỳ
以Dĩ

為
Vi
知 Tri
民 Dân
志 Chí
心
Tâm
聖
Thánh

， 者 Giả
無 Vô
， ， 人
Nhân

則
Tắc
不 Bất
知 Tri
強Cường
實
Thực
之Chi

無
Vô
敢 Cảm
無 Vô
其 Kỳ
其Kỳ
治Trị

不
Bất
為 Vi
欲 Dục
骨 Cốt
腹
Phúc
，
治
Trị
也 Dã
。 。 ，
Vì vậy cách trị của Thánh nhân là.
Lòng trống không, bụng thật thà .
Chí nhu yếu, cốt cách mạnh (tinh thần mạnh).
Thường khiến cho dân, không biết, không ham.
Dù mình biết đi nữa, cũng không dám làm.
Vì làm theo vô vi , tắc không có gì là không trị.
 14

湛
Trạm
和 Hòa
挫 Tỏa
淵 Uyên
道Đạo

兮
Hề
其 Kỳ
其 Kỳ
兮 Hề
沖 第
Xung Đệ

似
Tư
光 Quang
銳 Nhuệ
似 Tư
而 四
Nhi Tứ

或
Hoặc
， ， 萬 Vạn
用 章
Dụng Chương

存
Tồn
同 Đồng
解 Giải
物 Vật
之Chi

。 其 Kỳ
其 Kỳ
之 Chi
或Hoặc

塵 Trần
紛 Phân
宗 Tông
不Bất

。 ， 。 盈
Doanh

CHƯƠNG THỨ 4 :
Đạo thì trống không, nhưng đổ vô mãi là không đầy.
Đạo như vực sâu, dường như tổ tông của vạn vật.
Nó đến nhanh rồi bẻ gẫy (vụt mất), nó tháo gỡ rối rắm.
Nó điều hoà ánh sáng, nó giống như bụi bặm.
Nó trong suốt lại dường như còn mãi (có).
 15

象
Tượng
吾
Ngô

帝Đế
不
Bất

之
Chi
知
Tri

先
Tiên
誰
Thùy

。 之
Chi

子Tử

Ta không biết Nó là con ai.

Dường như có trước Thượng đế.
 16

天
Thiên
以 Dĩ
聖 Thánh
以
Dĩ
天
Thiên

地
Địa
百 Bách
人 Nhân
萬
Vạn
地 第
Địa Đệ

之
Chi
姓 Tánh
不 Bất
物
Vật
不 五
Bất Ngũ

間
Gian
為 Vi
仁 Nhân
為
Vi
仁 章
Nhân Chương

， 芻 Sô
， 芻
Sô
，
狗 Cẩu
狗
Cẩu

。 ；

CHƯƠNG THỨ 5 :
Trời đất không có lòng nhân.
Coi vạn vật như loài chó rơm.
Thánh nhân không có lòng nhân.
Coi trăm họ như loài chó rơm.
Có khoảng giữa Trời Đất.
 17

不 Bất
多 Đa
動
Động
虛Hư
其Kỳ

如 Như
言Ngôn
而
Nhi
而
Nhi
猶Do

守 Thủ
數 Sổ
愈
Dũ
不
Bất
橐
Thác

中 Trung
窮Cùng
出
Xuất
屈
Khuất
籥
Thược

。 ， 。 ， 乎Hồ

Giống như túi không đái.

Tuy trống không mà vô tận.
Càng động lại càng nới ra.
Càng nói nhiều, không kể hết được.
Thà là giữ lấy khoảng giữa.
 18

綿
Miên
是 Thị
玄Huyền
是Thị
谷
Cốc

綿
Miên
謂 Vị
牝 Tẫn
謂Vị
神 第
Thần Đệ

若
Nhược
天 Thiên
之 Chi
玄
Huyền
不 六
Bất Lục

存Tồn
地 Địa
門 Môn
牝Tẫn
死 章
Tử Chương

， 根 Căn
， 。 ，
。

CHƯƠNG THỨ 6 :
Thần hang không chết.
Nên gọi Huyền tẫn (Mẹ tạo hóa).
Cửa của Huyền tẫn.
Là gốc rễ của Đất Trời.
Nó dài bất tận mà như còn hoài.
 19

用
Dụng

之
Chi

不
Bất

勤
Cần

Dùng nó hoài mà không hết.

 20

故 Cố
以 Dĩ
且
Thả
天
Thiên
天
Thiên

能
Năng
其 Kỳ
久
Cửu
地Địa
長 第
Trường Đệ

長
Trường
不 Bất
者
Giả
所Sở
地 七
Địa Thất

生Sinh
自 Tự
， 以Dĩ
久 章
Cửu Chương

。 生 Sinh
能
Năng
。
， 長
Trường

CHƯƠNG THỨ 7 :
Trời dài đất lâu.
Trời đất sở dĩ dài
lâu là vì.
Không sống cho mình.
Nên mới được sống lâu.
 21

故 Cố
非 Phi
外
Ngoại
後
Hậu
是Thị

能 Năng
以 Dĩ
其Kỳ
其
Kỳ
以Dĩ

成 Thành
其 Kỳ
身
Thân
身
Thân
聖
Thánh

其 Kỳ
無 Vô
而
Nhi
而
Nhi
人
Nhân

私 Tư
私 Tư
身
Thân
身
Thân

。 耶 Da
存Tồn
先
Tiên

？ 。 ；

Vì vậy Thánh nhân.

Để thân ra sau, mà thân ở trước.
Để thân ra ngoài, mà thân vẫn còn.
Phải chăng vì không riêng tư ?.
Mà thành được việc riêng tư ?
 22

居Cư
故 Cố
處 Xử
水
Thủy
上
Thượng

善
Thiện
幾 Cơ
衆 Chúng
善
Thiện
善 第
Thiện Đệ

地
Địa
於 Ư
人 Nhân
利Lợi
若 八
Nhược Bát

， 道 Đạo
之 Chi
萬Vạn
水 章
Thủy Chương

心
Tâm
。 所 Sở
物Vật
。
善
Thiện
惡 Ố
而Nhi

淵
Uyên
， 不Bất

， 爭
Tranh

CHƯƠNG THỨ 8 :
Bậc thượng thiện giống như nước.
Nước thì hay làm lợi cho vạn vật mà không tranh.
Ở chỗ mà người người đều ghét.
Nên gần với Đạo.
Ở thì lựa chỗ thấp, lòng thì khéo sâu xa.
 23

夫 Phù
動 Động
正
Chánh
與Dữ

唯 Duy
善 Thiện
善
Thiện
善
Thiện

不 Bất
時 Thời
治Trị
仁
Nhân

爭 Tranh
。 ， ，
， 事Sự
言
Ngôn

故 Cố
善
Thiện
善
Thiện

無 Vô
能
Năng
信Tín

尤 Vưu
， ，
。
Xử thế thì dùng lòng nhân, nói năng thì giữ chữ tín.
Quản lý thì đúng phép tắc, làm việc hợp với tài năng.
Hành động thì hợp thời.
Ôi vì không tranh, nên không ai oán trách.
 24

金Kim
不 Bất
揣Sủy
不
Bất
持Trì

玉
Ngọc
可 Khả
而Nhi
如
Như
而 第
Nhi Đệ

滿
Mãn
長 Trưởng
銳
Chuyết
其
Kỳ
盈 九
Doanh Cửu

堂
Đường
保 Bảo
之Chi
已
Dĩ
之 章
Chi Chương

， 。 ， ； ，

CHƯƠNG THỨ 9 :
Ôm giữ chậu đầy.
Chẳng bằng thôi đi.
Dùng dao sắc bén.
Không bén được lâu.
Vàng ngọc đầy nhà.
 25

功 Công
自
Tự
富
Phú
莫
Nhược

遂 Toại
遺
Di
貴
Quý
之
Chi

身 Thân
其
Kỳ
而
Nhi
能
Năng

退 Thoái
咎
Cữu
驕
Kiêu
守
Thủ

天 Thiên
。 ， ；
之 Chi

道 Đạo

。
Khó mà giữ lâu.
Giầu sang mà kiêu.
Tự mời hoạ vào.
Nên việc thì lui thân, đó là đạo Trời.
 26

滌
Địch
能 Năng
專 Chuyên
能
Năng
載Tải

除Trừ
嬰 Anh
氣 Khí
無
Vô
營 第
Doanh Đệ

玄
Huyền
兒 Nhi
致 Trí
離
Ly
魄 十
Phách Thập

覽
Lãm
乎 Hồ
柔 Nhu
乎
Hồ
抱 章
Bão Chương

， ？ ， ？ 一
Nhất

CHƯƠNG THỨ 10 :
Làm cho hồn phách làm một.
Không thể chia lìa, được không ?
Làm cho hơi thở tụ lại.
Như trẻ sơ sinh, được không ?
Gột rửa đam mê hão huyền .
 27

明
Minh
能 Năng
天 Thiên
能
Năng
愛Ái
能
Năng

白
Bạch
為 Vi
門 Môn
無
Vô
民
Dân
無
Vô

四
Tứ
雌 Thư
開 Khai
知
Tri
治
Trị
疵
Tỳ

達
Đạt
乎 Hồ
闔 Hạp
乎
Hồ
國
Quốc
乎
Hồ

， ？ ， ？ ， ？

Không còn chút bợn, được không ?

Thương dân trị nước.
Mà làm như không làm, được không ?
Cửa trời đóng mở.
Mà làm như mềm yếu, được không ?
Hiểu biết tất cả.
 28

是Thị
長 Trưởng
為 Vi
生
Sinh
生
Sinh
能
Năng

謂Vị
而 Nhi
而 Nhi
而
Nhi
之
Chi
無
Vô

玄
Huyền
不 Bất
不 Bất
不
Bất
、 知
Tri

德Đức
宰 Tể
恃 Thị
有
Hữu
畜
Súc
乎
Hồ

。 ， ， ， 之
Chi
？
，

Mà làm như không biết gì cả, được không ?

Sinh đó, nuôi đó.
Sinh mà không chiếm cho mình.
Làm mà không cậy công.
Tạo ra mà không làm chủ.
Đó gọi là Huyền đức.
 29

鑿
Tạc
當 Đương
埏
Duyên
當
Đương
三
Tam

戶
Hộ
其 Kỳ
埴
Thực
其Kỳ
十
Thập
第Đệ

牖
Dũ
無 Vô
以Dĩ
無Vô
輻
Phúc
十Thập

以
Dĩ
， 為Vi
， ， 一Nhất

為
Vi
有 Hữu
器
Khí
有
Hữu
共
Cộng
章
Chương

室
Thất
器 Khí
， 車Xa
一
Nhất

， 之 Chi
之Chi
轂
Cốc

用 Dụng
用
Dụng
，
CHƯƠNG THỨ 11 :
Ba chục căm, hợp lại một trục bánh xe.
Nhưng nhờ cái rỗng không, mới có cái dụng của xe.
Nhồi đất để làm chén bát,
Nhờ chỗ rỗng không, mới có cái dụng của chén bát.
Khoét cửa nẻo làm nhà.
 30

無
Vô
故
Cố
當
Đương

之
Chi
有
Hữu
其Kỳ

以
Dĩ
之
Chi
無Vô

為Vi
以
Dĩ
，
用
Dụng
為
Vi
有
Hữu

。 利
Lợi
室Thất

， 之Chi

用
Dụng

Nhờ chỗ rỗng không mới có cái dụng của nhà.

Bởi vậy lấy cái có để làm cái lợi.
Lấy cái rỗng không để làm cái dụng.
 31

令
Lệnh
馳 Trì
五 Ngũ
五
Ngũ
五
Ngũ

人
Nhân
騁 Sỉnh
味 Vị
音
Âm
色
Sắc
第Đệ

心
Tâm
田 Điền
令 Lệnh
令
Lệnh
令
Lệnh
十
Thập

發
Phát
獵 Liệp
人 Nhân
人
Nhân
人
Nhân
二Nhị

狂
Cuồng
， 口 Khẩu
耳
Nhĩ
目
Mục
章
Chương

； 爽 Sảng
聾
Lung
盲
Manh

； ； ；

CHƯƠNG THỨ 12 :
Năm mầu khiến người mù mắt.
Năm giọng khiến người điếc tai.
Năm mùi khiến người tê lưỡi.
Sải ngựa săn bắn.
Khiến lòng người hoá cuồng.
 32

故 Cố
為 Vi
是Thị
令Lệnh
難
Nan

去 Khứ
腹Phúc
以Dĩ
人
Nhân
得
Đắc

彼 Bỉ
不 Bất
聖
Thánh
行
Hành
之
Chi

取 Thủ
為 Vi
人
Nhân
妨
Phương
貨
Hóa

此 Thử
目 Mục
。 ，
。 ，

Của cải khó được.

Khiến người gặp nhiều tai hoạ.
Bởi vậy Thánh nhân.
Vì bụng mà không vì mắt.
Nên bỏ cái này mà lấy cái kia.
 33

得Đắc
上 Thượng
何 Hà
貴Quí
寵
Sủng

之Chi
為 Vi
謂 Vị
大Đại
辱
Nhục
第Đệ

若
Nhược
寵 Sủng
寵 Sủng
患
Hoạn
若
Nhược
十Thập

驚
Kinh
， 若 Nhục
若
Nhược
驚
Kinh
三Tam

失
Thất
下 Hạ
驚 Nhược
身
Thân
， 章
Chương

之Chi
為 Vi
？ Kinh
。
若
Nhược
辱 Nhục

驚
Kinh

CHƯƠNG THỨ 13 :
Vinh và Nhục đều là sợ hãi.
Phú quí là mối lo lớn, là vì có thân.
Tại sao gọi Vinh và Nhục đều là sợ hãi ?
Là vì, Vinh trên thì Nhục dưới.
Được cũng sợ hãi, mà Mất cũng sợ hãi.
 34

吾
Ngô
及 Cập
為 Vi
吾 Ngô
何Hà
是Thị

有
Hữu
吾 Ngô
吾 Ngô
所 Sở
謂Vị
謂Vị

何
Hà
無 Vô
有 Hữu
以 Dĩ
貴
Quý
寵
Sủng

患
Hoạn
身 Thân
身 Thân
有 Hữu
大
Đại
辱
Nhục

？ ， 大 Đại
患
Hoạn
若
Nhược

患 Hoạn
若
Nhược
驚
Kinh

者 Giả
身
Thân
。
， ？
Vì vậy mới gọi "Vinh Nhục đều là sợ hãi."
Tại sao gọi "Phú quí là mối lo lớn là vì có thân" ?
Ta sở dĩ có mối lo lớn.
Là vì ta có thân.
Nếu ta không có thân.
Thì sao ta có lo ?
 35

若 Nhược
愛Ái
若
Nhược
故Cố

可 Khả
以Dĩ
可
Khả
貴
Quý

託 Thác
身
Thân
寄Ký
以
Dĩ

天 Thiên
為Vi
天
Thiên
身
Thân

下 Hạ
天
Đại
下Hạ
為Vi

。 下Hạ
； 天
Thiên

， 下Hạ

，
Vậy ai biết quí thân vì thiên hạ.
Nên giao phó thiên hạ cho họ.
Kẻ nào biết thương thân vì thiên hạ.
Nên gửi gắm thiên hạ cho họ.
 36

故
Cố
此 Thử
搏 Bác
聽Thính
視
Thị

混
Hỗn
三 Tam
之 Chi
之Chi
之
Chi
第Đệ

而
Nhi
者 Giả
不 Bất
不Bất
不
Bất
十Thập

為
Vi
不 Bất
得 Đắc
聞Văn
見
Kiến
四Tứ

一
Nhất
可 Khả
， ， ， 章
Chương

。 致 Trí
名 Danh
名Danh
名
Danh

詰 Cật
曰 Viết
曰Viết
曰
Viết

， 微 Vi
希 Hi
夷
Di

CHƯƠNG THỨ 14 :
Xem mà không thấy, nên tên gọi là Di.
Ngóng mà không nghe, nên tên gọi là Hi.
Nắm mà không giữ, gọi là Vi.
Ba cái ấy không thể phân ra được.
Vì nó hỗn hợp làm một.
 37

無Vô
是 Thị
復 Phục
繩Thằng
其Kỳ
其 Kỳ

物Vật
謂 Vị
歸 Quy
繩Thằng
下
Hạ
上
Thượng

之Chi
無 Vô
於 Ư
不 Bất
不
Bất
不Bất

象
Tượng
狀 Trạng
無 Vô
可Khả
昧
Muội
皦Kiểu

， 之 Chi
物 Vật
名Danh
。 ，
狀 Trạng
。 ，
，

Trên nó thì không sáng.

Dưới nó lại không tối.
Dài dằng dặc mà không có tên.
Rồi lại trở về chỗ không có vật.
Ấy gọi là cái hình dáng không hình dạng.
Là hình tượng không có vật.
 38

能
Năng
以 Dĩ
執 Chấp
隨
Tùy
迎
Nghinh
是Thị

知
Tri
御 Ngự
古 Cổ
之
Chi
之Chi
謂Vị

古
Cổ
今 Kim
之 Chi
不
Bất
不Bất
惚
Hốt

始
Thỉ
之 Chi
道 Đạo
見
Kiến
見
Kiến
恍
Hoảng

， 有 Hữu
， 其
Kỳ
其Kỳ
。
。 後
Hậu
首Thủ

。 ，

Ấy gọi là không thấy rõ.

Đón nó thì không thấy đầu.
Theo nó thì không thấy đuôi.
Nắm giữ cái đạo xưa.
Để ngăn cái có hiện nay.
Hiểu được sự bắt đầu cổ xưa.
 39

是
Thị

謂
Vị

道
Đạo

紀
Kỷ

Đó là nắm được đầu mối của Đạo.

 40

故Cố
夫 Phù
深 Thâm
微Vi
古Cổ

強
Cường
唯 Duy
不 Bất
妙
Diệu
之
Chi
第Đệ

為Vi
不 Bất
可 Khả
玄
Huyền
善
Thiện
十Thập

之Chi
可 Khả
識 Thức
通
Thông
為Vi
五Ngũ

容
Dung
識 Thức
。 ， 士Sĩ
章
Chương

。 ， 者Giả

CHƯƠNG THỨ 15 :
Người khéo học (đạo) thuở xưa .
Tinh tế, huyền diệu, thông suốt.
Sâu xa khó biết.
Bởi sâu xa khó biết.
Mà miễn cưỡng hình dung (như).
 41

曠
Khoáng
敦 Đôn
渙 Hoán
儼Nhiễm
猶Do
豫Dự

兮Hề
兮 Hề
兮 Hề
兮 Hề
兮Hề
兮Hề

其Kỳ
其 Kỳ
若 Nhược
其 Kỳ
若
Nhược
若
Nhược

若
Nhược
若 Nhược
冰 Băng
若Nhược
畏Úy
冬
Đông

谷Cốc
樸 Phác
之 Chi
客Khách
四Tứ
涉
Thiệp

； ； 將 Tương
； 鄰Lân
川
Xuyên

釋 Thích
； ；
；
Thận trọng như lúc qua sông băng (mùa đông).
Do dự như sợ gần (ai mà) mắt ngó bốn phía.
Nghiêm trang như (gặp) khách lạ.
(Gặp người như) Chảy ra như băng tan.
Đôn hậu như gỗ chưa đẽo gọt.
(Lòng dạ) Trống không như hang núi.
 42

不Bất
保 Bảo
之 Chi
孰
Thục
孰
Thục
混
Hỗn

欲
Dục
此 Thử
徐 Từ
能
Năng
能
Năng
兮Hề

盈
Doanh
道 Đạo
生 Sinh
安
An
濁
Trọc
其Kỳ

。 者 Giả
？ 以Dĩ
以Dĩ
若
Nhược

， 久
Cửu
靜
Tĩnh
濁
Trọc

動
Động
之Chi
；
徐Từ

清
Thanh

(lúc sống)Hỗn tạp như nước đục.

Ai hay trong đục có tĩnh mà từ từ trong.
Đâu ngờ lúc yên tĩnh lâu (lại) có động.
Mà từ từ sinh ra ?
Kẻ giữ Đạo.
Không muốn đầy.
 43

故 Cố
夫Phù

能 Năng
唯
Duy

蔽 Tế
不Bất

不 Bất
盈
Doanh

新 Tân
，
成 Thành

Chỉ vì không muốn đầy.

Nên mới che lấp (cái đầy) mà không (muốn) trở nên mới.
 44

各
Các
夫 Phù
吾
Ngô
萬
Vạn
致
Trí

復
Phục
物 Vật
以Dĩ
物
Vật
虛
Hư
第Đệ

歸
Quy
芸 Vân
觀
Quan
並
Tịnh
極
Cực
十Thập

其
Kỳ
芸 Vân
復
Phục
作
Tác
， 六Lục

根
Căn
， 。 ， 守
Thủ
章
Chương

。 靜
Tịnh

篤
Đốc

。
CHƯƠNG THỨ 16 :
Đến chỗ cùng cực hư không, là giữ được cái Tịnh.
Vạn vật cùng đều sinh ra.
Ta lại thấy nó trở về gốc.
Ôi! mọi vật trùng trùng.
Đều trở về cội rễ của nó.
 45

知 Tri
不 Bất
知 Tri
復Phục
是
Thị
歸
Quy

常
Thường
知 Tri
常
Thường
命
Mệnh
謂Vị
根
Căn

容
Dung
常 Thường
曰Viết
曰Viết
復
Phục
曰
Viết

， ， 明Minh
常
Thường
命
Mệnh
靜
Tịnh

容Dung
妄 Vọng
。 ， 。 ，
乃 Nãi
作 Tác

公Công
凶 Hung

， 。
Trở về cội rễ, gọi là Tịnh.
Ấy gọi là trở về bổn tính.
Trở về bổn tính (thì) gọi là Thường.
Biết Thường (thì) gọi là Sáng.
Không biết đạo thường, mà làm càn là gây hung hoạ.
Biết đạo thường thì bao dung, Bao dung thì công bình.
 46

沒
Một
天
Thiên
公
Công

身
Thân
乃
Nãi
乃Nãi

不
Bất
道
Đạo
王
Vương

殆
Đãi
， ，
。 道
Đạo
王
Vương

乃Cập
乃Nãi

久
Cửu
天
Thiên

， ，
Công bình thì to lớn, to lớn là Trời.
Trời là Đạo, Đạo thì lâu dài.
(mà sống) Suốt đời không nguy.
 47

信
Tín
其 Kỳ
其 Kỳ
其
Kỳ
太Thái

不
Bất
次 Thứ
次 Thứ
次
Thứ
上
Thượng
第Đệ

足
Túc
， ， ， ， 十Thập

， 侮 Vũ
畏 Úy
親
Thân
下 Hạ
七Thất

之 Chi
之 Chi
而
Nhi
知Tri
章
Chương

。 ； 譽Dự
有Hữu

之
Chi
之 Chi

； ；
CHƯƠNG THỨ 17 :
Bậc trên, dân không biết là có.
Bậc dưới, dân gần gũi mà ngợi khen.
Kế đó, (dân) sợ đấy.
Kế đó, (dân) khinh đấy.
Vì không đủ tin.
 48

百 Bách
功
Công
悠
Du
焉
Yên

姓 Tánh
成
Thành
兮
Hề
有
Hữu

皆 Giai
事Sự
， 不
Bất

謂 Vị
遂
Toại
其
Kỳ
信
Tín

我 Ngã
， 貴
Quý
焉
Yên

自 Tự
言
Ngôn
。
然 Nhiên
。
。
Nên (dân) không tin.
Bậc thánh xưa, quí lời nói.
Làm xong công việc (cho dân).
Mà dân cứ tưởng tự nhiên tự mình làm.
 49

國 Quốc
六 Lục
智
Trí
大
Đại

家 Gia
親 Thân
慧
Huệ
道
Đạo
第Đệ

昏 Hôn
不 Bất
出
Xuất
廢
Phế
十Thập

亂 Loạn
和 Hòa
， ， 八Bát

， ， 有
Hữu
有
Hữu
章
Chương

有 Hữu
有 Hữu
大
Đại
仁
Nhân

忠 trung
孝 Hiếu
偽
Nguy
義
Nghĩa

臣 Thần
慈 Từ
； ；
CHƯƠNG THỨ 18 :
Đạo lớn mất, mới có Nhân Nghĩa.
Trí Huệ sinh, mới có dối trá.
Lục thân chẳng hoà, mới có hiếu từ.
Nước nhà rối loạn, mới có bề tôi trung.
 50

絕
Tuyệt
民 Dân
絕
Tuyệt
民
Dân
絕
Tuyệt

巧
Xảo
復 Phục
仁
Nhân
利
Lợi
聖
Thánh
第Đệ

棄
Khí
孝 Hiếu
棄
Khí
百
Bách
棄Khí
十Thập

利
Lợi
慈 Từ
義
Nghĩa
倍
Bội
智Trí
九Cửu

， ； ， ； ， 章
Chương

CHƯƠNG THỨ 19 :
* Dứt Thánh bỏ Trí.
Dân lợi trăm phần.
* Dứt Nhân bỏ Nghĩa.
Dân lại thảo lành.
* Dứt xảo bỏ lợi.
 51

少 Thiếu
見Kiến
故
Cố
此
Thử
盜
Đạo

私 Tư
素Tố
令
Kim
三
Tam
賊
Tặc

寡 Quả
抱Bão
有
Hữu
者
Giả
無
Vô

欲 Dục
樸Phác
所
Sở
以
Dĩ
有
Hữu

。 ， 屬
Chúc
為
Vi
。
： 文
Văn

不
Bất

足
Túc

Trộm cướp không có.

Dứt ba khoản đó, chưa đủ vào đâu.
Phải được như vầy :
Ăn ở giản dị và chất phác.
Ít riêng tư, ít tham dục.
 52

相
Tương
善
Thiện
相
Tương
唯
Duy
絕
Tuyệt

去
Khứ
之 Chi
去
Khứ
之
Chi
學
Học
第Đệ

若
Nhược
與 Dữ
幾Kỷ
與
Dữ
無
Vô
二Nhị

何Hà
惡 Ác
何Hà
阿
A
憂Ưu
十Thập

？ ， ？ ， ， 章
Chương

CHƯƠNG THỨ 20 :
Dứt học không lo.
Dạ với Ơi.
Khác nhau chỗ nào ?
Thiện với Ác.
Khác nhau ở đâu ?
 53

如
Như
如 Như
衆 Chúng
荒
Hoang
不 Bất
人
Nhân

春
Xuân
享 Hưởng
人 Nhân
兮 Hề
可 Khả
之
Chi

登
Đăng
太 Thái
熙 Hy
其 Kỳ
不 Bất
所
Sở

臺
Đài
牢 Lao
熙 Hy
未 Vị
畏 Úy
畏
Úy

。 ， ， 央
Ương
。 ，
哉 Tai

Chỗ mà người sợ.

Ta há chẳng sợ.
Nhưng chưa có tới, sợ cũng vô ích !
Cái người đời (cho là) vui vẻ.
(ta thấy) Như hưởng thụ trong nhà tù to lớn.
(người đời cho đó là) Như lên xuân đài (hưởng thụ vui vẻ).
 54

我
Ngã
而 Nhi
衆 Chúng
儽Luy
如
Như
我
Ngã

愚
Ngu
我 Ngã
人 Nhân
儽
Luy
嬰
Anh
獨
Độc

人
Nhân
獨 Độc
皆 Giai
兮Hề
兒
Nhi
怕
Bạc

之
Chi
若 Nhược
有 Hữu
若
Nhược
之
Chi
兮
Hề

心
Tâm
遺 Di
餘 Dư
無Vô
未
Vị
其
Kỳ

也Dã
。 ， 所Sở
孩
Hài
未Vị

哉Tai
歸Quy
； 兆
Triệu

！ 。 ；
Riêng ta im lặng chẳng dấu vết chi.
Như trẻ sơ sinh chưa biết tươi cười.
Rũ rượi mà đi, đi không chỗ về.
Người đời có dư thừa.
Riêng ta thiếu thốn.
Lòng ta ngu dốt vậy thay !
 55

飂
Liêu
澹 Đạm
我 Ngã
俗
Tục
我Ngã
沌Độn

兮Hề
兮 Hề
獨 Độc
人
Nhân
獨
Độc
沌
Độn

若
Nhược
其 Kỳ
悶 Muộn
察
Sát
若
Nhược
兮Hề

無Vô
若 Nhược
悶 Muộn
察
Sát
昏Hôn
，
止Chỉ
海 Hải
。 ， 。 俗Tục

， ， 人
Nhân

昭
Chiêu

昭
Chiêu

Mờ mệt chừ , người đời sáng chói. ，

Riêng ta tối tăm.
Người đời phân biện.
Riêng ta hỗn độn.
Điềm tĩnh dường như biển lớn.
Linh động dường như không ngừng.
 56

而 Nhi
我
Ngã
而Nhi
衆
Chúng

貴 Quý
獨
Độc
我
Ngã
人
Nhân

食 Thực
異
Dị
獨
Độc
皆
Giai

母 Mẫu
於Ư
頑
Ngoan
有
Hữu

。 人
Nhân
似Tự
以Dĩ

， 鄙 Bỉ
，
。

Người đời đều có chỗ dùng.

Riêng ta ngu dốt hèn mọn.
Ta riêng khác người đời.
Mà ta quí Mẹ nuôi nấng (muôn loài).
 57

忽Hốt
唯 Duy
道
Đạo
唯
Duy
孔
Khổng

兮Hề
恍 Hoảng
之
Chi
道
Đạo
德
Đức
第Đệ

恍
Hoảng
唯 Duy
為
Vi
是
Thị
之
Chi
二Nhị

兮Hề
惚 Hốt
物
Vật
從
Tùng
容
Dung
十
Thập

， 。 ， 。 ， 一
Nhất

章
Chương

CHƯƠNG THỨ 21 :
Dáng của Đức lớn.
Theo cùng với Đạo.
Đạo sinh ra Vật.
Thấp thoáng mập mờ.
Mập mờ thấp thoáng.
 58

其Kỳ
其 Kỳ
窈
Yểu
其Kỳ
恍
Hoảng
其Kỳ

精
Tinh
中 Trung
兮
Hề
中
Trung
兮Hề
中
Trung

甚
Thậm
有 Hữu
冥
Minh
有
Hữu
忽
Hốt
有
Hữu

真
Chân
精 Tinh
兮Hề
物Vật
兮Hề
象
Tượng

， ； ， 。 ， ；

Trong đó có hình.
Mập mờ thấp thoáng.
Trong đó có Vật.
Sâu xa tăm tối.
Trong đó có tinh (hoa).
Tinh đó rất thực.
 59

之Chi
吾 Ngô
以 Dĩ
其Kỳ
自
Tự
其Kỳ

狀
Trạng
何 Hà
閱 Duyệt
名
Danh
古
Cổ
中
Trung

哉Tai
以 Dĩ
衆 Chúng
不
Bất
及
Cập
有
Hữu

？ 知 Tri
甫 Phủ
去
Khứ
今
Kim
信Tín

以Dĩ
衆 Chúng
。 ， ， 。
此Thử
甫 Phủ

Trong đó có tín.
Từ xưa đến nay.
Tên đó không mất.
Gốc của vạn vật.
Ta làm sao biết được
Trạng thái của nó? Nhờ đó vậy.
 60

抱
Bão
是 Thị
少 Thiếu
窪Oa
曲 Khúc

一
Nhất
以 Dĩ
則 Tắc
則Tắc
則 Tắc
第Đệ

為Vi
聖 Thánh
得 Đắc
盈
Doanh
全 Toàn
二Nhị

天
Thiên
人 Nhân
， ， ， 十
Thập

下Hạ
多 Đa
弊Tệ
枉 Uổng
二Nhị

式
Thức
則 Tắc
則Tắc
則 Tắc
章
Chương

。 惑 Hoặc
新Tân
直 Trực

。 ， ，
CHƯƠNG THỨ 22 :
Khuyết thiếu thì lại đầy đủ, cong quẹo thì lại ngay thẳng.
Trũng thì lại đầy, cũ thì lại mới.
Ít thì lại có, nhiều quá thì lại mê.
Bởi vậy Thánh nhân.
Ôm giữ cái một, để làm mẫu mực cho thiên hạ.
 61

與Dữ
夫 Phù
不 Bất
不
Bất
不Bất
不
Bất

之Chi
唯 Duy
自 Tự
自
Tự
自Tự
自
Tự

爭
Tranh
不 Bất
矜 Căng
伐
Phạt
是Thị
見
Kiến

。 爭 Tranh
， ， ， ，
， 故 Cố
故
Cố
故Cố
故
Cố

長 Trưởng
有
Hữu
彰
Chương
明
Minh

。 功
Công
； ；
；
Không xem là mình sáng, nên sáng ;
Không cho mình là phải, nên chói ;
Không cho mình có công, nên có công ;
Không khoe mình, nên đứng đầu.
Chỉ vì không tranh (với ai).
(Nên không) Ai tranh nổi với mình.
 62

誠 Thành
豈
Khởi
則
Tắc
古Cổ

全 Toàn
虛
Hư
全
Toàn
之
Chi

而 Nhi
言
Ngôn
者
Giả
所
Sở

歸 Quy
哉
Tai
， 謂Vị

之 Chi
！ 曲
Khúc

Lúc xưa gọi là khuyết thiếu.

Thì (nay) lại (trở về) đầy đủ.
Há là lời nói sai sao ?
(Lòng) Chân thành đó, là trở về chỗ đầy đủ vậy.
 63

天Thiên
孰 Thục
驟 Sậu
故Cố
希Hy

地Địa
為 Vi
雨 Vũ
飄
Phiêu
言
Ngôn
第Đệ

尚
Thượng
此 Thử
不 Bất
風
Phong
自Tự
二Nhị

不Bất
者 Giả
終 Chung
不Bất
然
Nhiên
十
Thập

能Năng
？ 日 Nhật
終
Chung
， 三Tam

久Cửu
天 Thiên
。 朝
Triêu
章
Chương

， 地 Địa
，
。
CHƯƠNG THỨ 23 :
Ít nói để cho tự nhiên.
Nên gió lốc, không thể thổi suốt một buổi mai.
Mưa rào, không mưa suốt một ngày trường.
Ai làm nên mưa gió ấy ? Trời Đất (đó).
Việc Trời Đất còn không thể lâu dài.
 64

同
Đồng
失 Thất
德 Đức
道
Đạo
故Cố
而Nhi

於Ư
者 Giả
者 Giả
者
Giả
從
Tòng
況
Huống

道
Đạo
， ， A
， 事
Sự
於Ư

者
Giả
同 Đồng
同 Đồng
同
Đồng
於Ư
人
Nhân

， 於 Ư
於 Ư
於Ư
道
Đạo
乎Hồ

失 Thất
德 Đức
道
Đạo
者Giả
？
。 ； ； ，

Huống chi là việc của còn người.

Vậy nên theo sự việc của Đạo là.
Theo Đạo thì đồng với Đạo.
Theo Đức thì đồng với Đức.
Theo Mất thì đồng với Mất.
Đồng với Đạo.
 65

信
Tín
失 Thất
同
Đồng
德
Đức
同
Đồng
道
Đạo

不
Bất
亦 Diệc
於Ư
亦
Diệc
於Ư
亦
Diệc

足
Túc
樂 Lạc
失
Thất
樂
Lạc
德
Đức
樂
Lạc

， 得 Đắc
者
Giả
得
Đắc
者
Giả
得
Đắc

之 Chi
， 之
Chi
， 之
Chi

。 ； ；

Đạo cũng vui tiếp đó.

Đồng với Đức.
Đức cũng vui tiếp đó.
Đồng với mất.
Mất cũng vui tiếp đó.
Tin mà không đủ.
 66

焉
Yên

有
Hữu

不
Bất

信
Tín

焉
Yên

Nên mới không tin.

 67

自Tự
自 Tự
自 Tự
跨
Khóa
企
Khí

伐
Phạt
是 Thị
見 Kiến
者
Giả
者
Giả
第Đệ

者
Giả
者 Giả
者 Giả
不
Bất
不
Bất
二Nhị

無
Vô
不 Bất
不 Bất
行 立
Lập
十
Thập

功
Công
彰Chương
明 Minh
； ； 四Tứ

； ； ； 章
Chương

CHƯƠNG THỨ 24 :
Nhón gót lên, thì không đứng vững.
Soạt chân ra, không đi được.
Tự khoe mình sáng, thì không sáng.
Tự cho mình đúng, thì không rõ rệt.
Tự xem là có công, là không công.
 68

故 Cố
物 Vật
曰
Viết
其
Kỳ
自Tự

有 Hữu
或 Hoặc
： 在
Tại
矜
Căng

道 Đạo
惡 Ố
餘
Dư
道
Đạo
者Giả

者 Giả
之 Chi
食
Thực
也
Dã
不Bất

不 Bất
， 贅
Chuế
， 長
Trưởng

處 Xử
行
Hành
。
。 。

Tự kiêu căng, thì không đứng đầu.

Theo Đạo mà nói.
Nói rằng là đồ ăn dư, việc làm thừa.
Ai cũng oán ghét.
Vì vậy người có Đạo không làm.
 69

周
Chu
獨 Độc
寂
Tịch
先
Tiên
有
Hữu

行
Hành
立 Lập
兮
Hề
天
Thiên
物
Vật
第Đệ

而
Nhi
不 Bất
寥
Liêu
地
Địa
混
Hỗn
二Nhị

不
Bất
改 Cải
兮
Hề
生
Sinh
成
Thành
十
Thập

殆
Đãi
， ， 。 ， 五Ngũ

， 章
Chương

CHƯƠNG THỨ 25 :
Có vật hỗn độn mà nên.
Sinh trước trời đất.
Yên lặng, trống không.
Đứng riêng mà không đổi.
Đi khắp mà không mỏi.
 70

遠
Viễn
大 Đại
強 Cưỡng
字
Tự
吾
Ngô
可
Khả

曰
Viết
曰 Viết
為 Vi
之
Chi
不
Bất
以Dĩ

反
Phản
逝 Thệ
之 Chi
曰
Viết
知
Tri
為Vi

。 ， 名 Danh
道
Đạo
其
Kỳ
天
Thiên

故
Cố
逝 Thệ
曰 Viết
， 名
Danh
下Hạ

道
Đạo
曰 Viết
大 Đại
， 母
Mẫu

大
Đại
遠 Viễn
。 。
， ，
Có thể là Mẹ thiên hạ.
Ta không biết tên.
Gọi đó là Đạo.
Gượng gọi tên là Lớn.
Lớn là tràn khắp, tràn khắp là đi xa.
Đi xa là trở về, nên Đạo lớn.
 71

天
Thiên
人 Nhân
而Nhi
域 Vực
王
Vương
天
Thiên

法
Pháp
法 Pháp
王
Vương
中 Trung
亦
Diệc
大
Đại

道
Đạo
地 Địa
居Tại
有 Hữu
大
Đại
，
， ， 其Kỳ
四 Tứ
。 地
Địa

道Đạo
地 Địa
一
Nhất
大 Đại
大
Đại

法Pháp
法 Pháp
焉Yên
， ，
自Tự
天 Thiên
。
然
Nhiên
，
Trời lớn, đất lớn.
Người (có tài nghệ) cũng lớn.
Trong đời có bốn thứ lớn.
Mà người là một.
Người bắt chước Đất, Đất bắt chước Trời.
Trời bắt chước Đạo, Đạo bắt chước Tự nhiên.
 72

雖
Tuy
終 Chung
是 Thị
靜 Tịch
重
Trọng

有
Hữu
日 Nhật
以 Dĩ
為 Vi
為Vi
第Đệ

榮
Vinh
行 Hành
聖 Thánh
躁 Táo
輕
Khinh
二Nhị

觀
Quan
不 Bất
人 Nhân
君 Quân
根
Căn
十
Thập

， 離 Ly
。 ， 六Lục

輜 Tri
章
Chương

重 Trọng

。
CHƯƠNG THỨ 26 :
Nặng là rễ gốc của nhẹ.
Tịnh là chủ của náo loạn.
Vậy nên Thánh nhân.
Suốt ngày đi mà không lìa xe nặng.
Tuy xem thấy cảnh tượng vẻ vang.
 73

躁 Táo
輕 Khinh
而Nhi
奈Nại
燕
Yến

則 Tắc
則 Tắc
以Dĩ
何Hà
處Xử

失 Thất
失 Thất
身
Thân
萬
Vạn
超
Siêu

君 Quân
本 Bổn
輕
Khinh
乘
Thặng
然
Nhiên

。 ， 天
Thiên
之Chi
。
下Hạ
主Chủ

？ ，

Mà lòng yên lặng, vượt qua những ràng buộc.

Vì sao vua nước vạn thặng (nước lớn).
Lấy thân, mà xem nhẹ thiên hạ?
Nhẹ thì mất gốc (thì náo loạn).
Náo loạn thì mất chủ (vua).
 74

而
Nhi
善 Thiện
善 Thiện
善 Thiện
善
Thiện

不
Bất
閉 Bế
數 Số
言 Ngôn
行
Hành
第Đệ

可
Khả
無 Vô
不 Bất
無 Vô
無Vô
二Nhị

開
Khai
關 Quan
用 Dụng
瑕 Hà
轍
Triệt
十
Thập

， 楗 Kiện
籌 Trù
讁 Trích
迹
Tích
七Thất

策 Sách
； ， 章
Chương

CHƯƠNG THỨ 27 :
Đi khéo, không để dấu chân.
Nói khéo, không để lỗi lầm.
Tính khéo, không dùng bàn tính.
Đóng khéo, không cần khoá (gỗ).
Mà không thể mở được.
 75

常
Thường
故 Cố
常 Thường
是Thị
而
Nhi
善
Thiện

善
Thiện
無 Vô
善 Thiện
以Dĩ
不
Bất
結
Kết

救Cứu
棄 Khí
救 Cứu
聖
Thánh
可
Khả
無Vô

物Vật
人 Nhân
人 Nhân
人
Nhân
解
Giải
繩
Thằng

， ； ， 。 約
Ước

Thắt khéo, không cần buộc.

Mà không thể tháo được.
Cho nên Thánh nhân.
Thường khéo cứu người.
Nên không có người nào bị bỏ đi.
Thường khéo cứu vật.
 76

善
Thiện
不 Bất
不 Bất
故Cố
是
Thị
故
Cố

人
Nhân
善 Thiện
善 Thiện
善
Thiện
謂Vị
無
Vô

之
Chi
人 Nhân
人 Nhân
人
Nhân
襲
Tập
棄
Khí

資Tư
者 Giả
之 Chi
者Giả
明
Minh
物
Vật

。 ， 師 Sư
， 。 。
；

Nên không vật nào bị bỏ đi.

Ấy gọi là theo cái sáng vậy.
Cho nên người lành.
Là thầy của kẻ không lành.
Người không lành.
Là của cải (bài học) của người lành.
 77

是
Thị
雖
Tuy
不
Bất
不
Bất

謂
Vị
智
Trí
愛
Ái
貴
Quý

要
Yếu
大
Đại
其
Kỳ
其
Kỳ

妙
Diệu
迷
Mê
資
Tư
師
Sư

。 ， ， ，

Không quí người lành ấy.

Không yêu người không lành ấy.
Dù bậc trí cũng mê to.
Cốt yếu kỳ diệu là đó.
 78

復
Phục
常 Thường
為 Vi
為Vi
知Tri

歸
Quy
德 Đức
天Thiên
天
Thiên
其
Kỳ
第Đệ

於
Ư
不 Bất
下 Hạ
下Hạ
雄
Hùng
二Nhị

嬰
Anh
離 Ly
谿Khê
谿
Khê
， 十
Thập

兒
Nhi
， ， 。 守
Thủ
八Bát

。 其Kỳ
章
Chương

雌
Thư

，
CHƯƠNG THỨ 28 :
Biết là con trống, mà giữ con mái.
Làm khe nước cho thiên hạ.
Làm khe nước cho thiên hạ.
Thường theo Đức thì không lìa.
(Thì) Lại trở về trẻ thơ.
 79

知Tri
復 Phục
常
Thường
為Vi
為Vi
知Tri

其
Kỳ
歸 Vi
德Đức
天
Thiên
天
Thiên
其
Kỳ

榮
Vinh
於 Ư
不Bất
下Hạ
下Hạ
白
Bạch

， 無 Vô
忒Thắc
式
Thức
式
Thức
，
守
Thủ
極 Cực
， ， 。 守
Thủ

其Kỳ
。 其Kỳ

辱
Nhục
黑
Hắc

， ，
Biết là trắng, mà giữ đen.
Làm khuôn mẫu cho thiên hạ.
Làm khuôn mẫu cho thiên hạ.
Thường theo Đức thì không sai.
(Thì) Lại trở về vô cực.
Biết là vinh, mà giữ nhục.
 80

聖
Thánh
樸 Phác
復 Phục
常
Thường
為Vi
為Vi

人
Nhân
散 Tán
歸 Quy
德Đức
天
Thiên
天
Thiên

用
Dụng
則 Tắc
於 Ư
乃Nãi
下Hạ
下Hạ

之
Chi
為 Vi
樸 Phác
足Túc
谷
Cốc
谷
Cốc

， 器 Khí
。 ， ， 。
，

Làm hang sâu cho thiên hạ.

Làm hang sâu cho thiên hạ.
Thường theo Đức thì đầy đủ.
(Thì) Lại trở về chất phác.
Chất phác sinh ra (người) độ lượng (tài năng).
Thánh nhân dùng (người) độ lượng (tài năng).
 81

故
Cố
則Tắc

大
Đại
為Vi

制
Chế
官
Quan

不
Bất
長
Trưởng

割
Cát
，
。

Cho làm quan lớn.

Nên chế độ lớn không bị chia cắt.
 82

為
Vi
不 Bất
天 Thiên
吾 Ngô
將
Tương

者
Giả
可 Khả
下 Hạ
見 Kiến
欲
Dục
第Đệ

敗
Bại
為 Vi
神 Thần
其 Kỳ
取
Thủ
二Nhị

之
Chi
也 Dã
器 Khí
不 Bất
天
Thiên
十
Thập

， ， ， 得 Đắc
下Hạ
九Cửu

已 Dĩ
而Nhi
章
Chương

。 為Vi

之
Chi

CHƯƠNG THỨ 29 :
Muốn lấy thiên hạ mà làm theo ý mình.
Ta thấy không thể được rồi.
Thiên hạ là món đồ thần.
Chẳng thể làm theo ý mình được đâu.
Hễ làm thì hỏng.
 83

是Thị
或 Hoặc
或 Hoặc
或
Hoặc
故Cố
執
Chấp

以Dĩ
挫 Tỏa
強 Cường
歔
Hư
物
Vật
者
Giả

聖
Thánh
或 Hoặc
或 Hoặc
或
Hoặc
或
Hoặc
失
Thất

人
Nhân
隳 Truy
羸 Luy
吹
Xuy
行
Hành
之
Chi

去
Khứ
。 ； ； 或
Hoặc
。
甚
Thậm
隨
Tùy

， ；

Hễ giữ thì mất.

Cho nên, vật có đi, có theo.
Có hít, có thổi.
Có mạnh, có yếu.
Có bẻ gảy, có phá nát.
Ấy nên Thánh nhân bỏ cái gì quá mức.
 84

去 去
Khứ Khứ

泰 奢
Thái Xa

。 ，

Cái gì quá nhiều.

Cái quá to.
 85

荊
Kinh
師 Sư
其Kỳ
不Bất
以Dĩ

棘
Cức
之 Chi
事
Sự
以Dĩ
道
Đạo
第Đệ

生
Sinh
所 Sở
好
Hảo
兵
Binh
佐
Tá
三Tam

焉
Yên
處 Xử
還
Hườn
強
Cưỡng
人
Nhân
十Thập

。 ， 。 天
Thiên
主
Chủ
章
Chương

下Hạ
者Giả

。 ，

CHƯƠNG THỨ 30 :
Ai lấy Đạo giúp Vua.
Không dùng binh mà bức thiên hạ.
Sẽ thấy được kết quả tốt.
(Nên thấy) Chỗ đóng quân đội.
Gai góc mọc đầy.
 86

果
Quá
果 Quá
不Bất
善
Thiện
必Tất
大
Đại

而
Nhi
而 Nhi
敢
Cảm
有
Hữu
有
Hữu
軍
Quân

勿
Vật
勿 Vật
以Dĩ
果
Quả
凶
Hung
之
Chi

伐
Phạt
矜 Căng
取
Thủ
而
Nhi
年
Niên
後
Hậu
，

， ， 強
Cưỡng
已Dĩ
。
。 ，

Sau cuộc chiến chinh.

Tất nhiều năm mất mùa.
Vậy thắng một cách khéo léo.
Không nên dùng sức mạnh.
Thắng rồi không khoe khoang.
Thắng rồi không tự khen.
 87

不
Bất
是 Thị
物 Vật
果Quá
果
Quá
果
Quá

道
Đạo
謂 Vị
壯 Tráng
而
Nhi
而
Nhi
而
Nhi

早
Tảo
不 Bất
則 Tất
勿Vật
不
Bất
勿
Vật

已
Dĩ
道 Đạo
老 Lão
強
Cưỡng
得
Đắc
驕
Kiêu

。 ， ， 。 已
Dĩ
。
，

Thắng rồi không kiêu căng.

Thắng rồi không cho quá tốt .
Thắng rồi không áp bức.
Vật mạnh lớn rồi già yếu (đó là đạo),
Nếu làm Trái đạo.
Trái đạo thì ngừng sớm (mất sớm).
 88

君
Quân
故 Cố
物 Vật
不Bất
夫
Phù

子
Tử
有 Hữu
或 Hoặc
祥
Tường
佳
Giai
第Đệ

居
Cư
道 Đạo
惡 Ố
之Chi
兵
Binh
三
Tam

則
Đắc
者 Giả
之 Chi
器Khí
者
Giả
十
Thập

貴
Quý
不 Bất
， ， ， 一
Nhất

左Tả
處 Xứ
章
Chương

， 。

CHƯƠNG THỨ 31 :
Hỡi ơi vũ khí tốt.
Là vật chẳng lành.
(Muôn) Vật nào cũng ghét nó.
Nên chỉ, người có Đạo không dùng.
Quân tử ở thì quý bên trái.
 89

勝
Thắng
恬 Điềm
不 Bất
非
Phi
兵
Binh
用
Dụng

而
Nhi
淡 Đạm
得 Đắc
君
Quân
者
Giả
兵
Binh

不
Bất
為 Vi
已 Dĩ
子
Tử
不Bất
則
Tắc

美Mỹ
上 Thượng
而 Nhi
之
Chi
祥
Tường
貴
Quý

， 。 用 Dụng
器
Khí
之Chi
右
Hữu

之 Chi
， 器Khí
。
， ，

Dụng binh thì quý bên phải.

Binh là việc chẳng lành.
Không phải đồ của người quân tử.
(Bị người) Bắt buộc mà dùng đến.
Nên sống yên ổn là hơn.
Thắng trận đâu có tốt.
 90

吉Kiết
志 Chí
則 Tắc
夫 Phù
是
Thị
而
Nhi

事Sự
於 Ư
不 Bất
樂 Lạc
樂
Lạc
美
Mỹ

尚
Thượng
天 Thiên
可 Khả
殺 Sát
殺
Sát
之
Chi

左 Tả
下 Hạ
以 Dĩ
人 Nhân
人
Nhân
者
Giả

， 矣 Hĩ
得 Đắc
者 Giả
。 ，
。 ，

Mà (người) cho là tốt.

Là vui giết người.
Phàm vui giết người.
Không thể có được gì.
Thì không vừa ý muốn thiên hạ vậy.
Việc tốt chuộng bên trái. (không tốt quá)
 91

以Dĩ
殺 Sát
言 Ngôn
上Thượng
偏
Thiên
凶Hung

哀Ai
人 Nhân
以 Dĩ
將Tướng
將
Tướng
事Sự

悲Bi
之 Chi
喪 Tang
軍Quân
軍
Quân
尚
Thượng

泣
Khấp
衆 Chúng
禮 Lễ
居 Cư
居Cư
右Hữu

之
Chi
， 處 Xử
右 Hữu
左Tả
。
， 之 Chi
， ，
。

Việc dữ chuộng bên phải. (không dữ quá)

Phó tướng ở bên trái.
Thượng tướng ở bên phải.
Là chỗ đứng trong khi tang lễ.
Kẻ giết người nhiều.
(quả báo) sẽ buồn khóc thương đó.
 92

戰
Chiến

勝
Thắng

以Dĩ

喪
Tang

禮Lễ

處Xử

之Chi

。
Kẻ chiến thắng, (quả báo) dùng tang lễ để xử phạt đấy.
 93

天
Thiên
萬 Vạn
侯 Hầu
天 Thiên
道Đạo

地Địa
物 Vật
王 Vương
下 Hạ
常
Thường
第Đệ

相
Tương
將 Tương
若 Nhược
莫Nhược
無Vô
三
Tam

合Hạp
自 Tự
能 Năng
能 Năng
名Danh
十
Thập

， 賓 Tân
守 Thủ
臣 Thần
。 二Nhị

。 之 Chi
也 Dã
樸Phác
章
Chương

， 。 雖Tuy

小Tiểu

CHƯƠNG THỨ 32 : ，
Đạo thường thì không tên. Giản dị tuy nhỏ.
(Mà) Dưới trời chưa ai thuần phục được.
Nếu bậc Vương Hầu giữ được Đạo.
Vạn vật sẽ nghe theo.
Trời Đất sẽ hoà hợp.
 94

知
Tri
夫 Phù
名 Danh
始Thỉ
民Dân
以Dĩ

止
Chi
亦 Diệc
亦 Diệc
制Chế
莫
Nhược
降
Giáng

所
Sở
將 Tương
既 Ký
有Hữu
之Chi
甘
Cam

以
Dĩ
知 Tri
有 Hữu
名Danh
令
Lịnh
露Lộ

不
Bất
止 Chỉ
， ， 而Nhi
，
殆
Đãi
， 自Tự

。 均
Quân

。
Nước cam lộ rơi xuống (điềm lành).
Không ra lệnh dân, mà (dân) tự hòa theo.
Luật pháp bày ra.
Thì mới có tên.
Có tên phải biết dừng.
Biết dừng không nguy khốn.
 95

猶Du
譬Thí

川
Xuyên
道
Đạo

谷
Cốc
之
Chi

之Chi
在Tại

與Dữ
天
Thiên

江
Giang
下Hạ

海Hải
，
。
Đạo sánh như thiên hạ.
Giống như sông biển với suối khe.
 96

知
Tri
自 Tự
勝
Thắng
自Tự
知Tri

足
Túc
勝 Thắng
人
Nhơn
知
Tri
人
Nhân
第Đệ

者
Giả
者 Giả
者
Giả
者
Giả
者
Giả
三
Tam

富
Phú
強 Cưỡng
有
Hữu
明
Minh
智Trí
十
Thập

。 。 力
Công
。 ， 三Tam

， 章
Chương

CHƯƠNG THỨ 33 :
Biết người là Trí.
Biết mình là sáng.
Thắng người là có sức.
Thắng mình là mạnh.
Biết đủ là giàu.
 97

死Tử
不
Bất
強
Cưỡng

而
Nhi
失
Thất
行
Hành

不
Bất
其
Kỳ
者
Giả

亡
Vong
所
Sở
有
Hữu

者
Giả
者
Giả
志Chí

壽
Thọ
久
Cửu
。
。 。

Gượng làm là có chí.

Không mất là lâu dài.
Chết mà không mất là sống thọ.
 98

功
Công
而 Nhi
萬 Vạn
其
Kỳ
大Đại

成
Thành
生 Sinh
物 Vật
可
Khã
道
Đạo
第Đệ

不Bất
而 Nhi
恃 Thị
左
Tả
汎
Phiếm
三
Tam

名
Danh
不 Bất
之 Chi
右
Hữu
兮Hề
十
Thập

有
Hữu
辭 Từ
。 ， 四Tứ

。 ， 章
Chương

CHƯƠNG THỨ 34 :
Đạo lớn tràn lấp.
Bên phải bên trái.
Vạn vật nhờ Nó mà sinh ra.
Mà không một vật nào bị Nó khước từ.
Xong việc rồi, mà không để tên.
 99

而
Nhi
萬 Vạn
可
Khả
常
Thường
而
Nhi
衣 Y

不
Bất
物 Vật
名
Danh
無Vô
不
Bất
養
Dưỡng

為
Vi
歸 Quy
於Ư
欲Dục
為
Vi
萬
Vạn

主
Chủ
焉 Yên
小
Tiểu
， 主
Chủ
物Vật

， ， ； ，

Che chở, nuôi nấng muôn loài.

Mà không làm chủ.
Thường không ham muốn.
Nên có thể gọi tên là nhỏ.
Được vạn vật theo về.
Theo về mà không làm chủ.
 100

故 Cố
以Dĩ
可
Khả

能 Năng
其Kỳ
名
Danh

成 Thành
終
Chung
為Vi

其 Kỳ
不Bất
大
Đại

大 Đại
自Tự
。
。 為 Vi

大Đại

，
Nên có thể gọi tên là Lớn.
Đến cùng không cho mình là lớn.
Cho nên mới thành được việc lớn.
 101

道
Đạo
過 Quá
安 An
往 Vãng
執
Chấp

之
Chi
客 Khách
平 Bình
而 Nhi
大Đại
第Đệ

出
Xuất
止 Chỉ
大 Đại
不 Bất
象
Tượng
三
Tam

口
Khẩu
。 。 A
害 Hại
， 十
Thập

， 樂 Lạc
， 天
Thiên
五Ngũ

與 Dữ
下Hạ
章
Chương

餌 Nhị
往
Vãng

， 。
CHƯƠNG THỨ 35 :
Nắm được dáng lớn (của đạo), thì đi khắp thiên hạ.
Đi đến đâu cũng không hại.
Mà được yên bình, có Nhạc và bánh.
Khách đi qua đường dừng lại.
Đạo ra từ cửa miệng.
 102

用Dụng
聽
Thính
視
Thị
淡
Đạm

之 Chi
之
Chi
之
Chi
乎
Hồ

不 Bất
不
Bất
不
Bất
其
Kỳ

足 Túc
足
Túc
足
Túc
無
Vô

既 Ký
聞
Văn
見
Kiến
味
Vị

。 ， ， ，

Lạt lẽo vô vị làm sao.

Nhìn không đủ thấy.
Lắng không đủ nghe.
Dùng không đủ hết (không hết).
 103

將
Tương
必 Tất
將 Tương
必 Tất
將
Tương

欲
Dục
固 Cố
欲 Dục
固 Cố
欲
Dục
第Đệ

廢
Phế
強 Cường
弱 Nhược
張 Trương
歙
Hấp
三
Tam

之Chi
之 Chi
之 Chi
之 Chi
之Chi
十
Thập

， ； ， ； ， 六Lục

章
Chương

CHƯƠNG THỨ 36 :
Hòng muốn thu rút đó lại.
Là sắp mở rộng đó ra.
Hòng muốn làm yếu đó.
Là sắp làm đó mạnh lên.
Hòng muốn vứt bỏ đó.
 104

魚
Ngư
柔 Nhu
是 Thị
必
Tất
將
Tương
必
Tất

不
Bất
弱 Nhược
謂 Vị
固
Cố
欲
Dục
固
Cố

可
Khả
勝 Thắng
微 Vi
與
Dữ
奪
Đoạt
興
Hưng

脫
Thoát
剛 Cương
明 Minh
之
Chi
之Chi
之
Chi

於Ư
強 Cường
。 。 ， ；
淵
Quyền
。
，

Là sắp làm hưng khởi đó.

Hòng muốn cướp đoạt đó.
Làm sắp ban thêm cho đó.
Ấy gọi là ánh sáng ẩn dấu.
Mếm yếu thắng cứng mạnh.
Cá không thể thoát vực sâu.
 105

不
Bất
國
Quốc

可
Khả
之
Chi

以
Dĩ
利
Lợi

示
Thị
器
Khí

人
Nhân

Vật lợi ích nước nhà.

Chớ đem mọi người thấy.
 106

吾Ngô
化 Hóa
萬Vạn
侯Hầu
道Đạo

將
Tương
而 Nhi
物Vật
王
Vương
常
Thường
第Đệ

鎮
Trấn
欲 Dục
將
Tương
若
Nhược
無Vô
三
Tam

之Chi
作 Tác
自Tự
能
Năng
為 Vi
十
Thập

以Dĩ
， 化Hóa
守Thủ
而Nhi
七Thất

。 之Chi
無 Vô
章
Chương

， 不 Bất

為Vi

CHƯƠNG THỨ 37 :
Đạo thường không làm, Nhưng không gì không làm.
Bậc Hầu Vương giữ được Đạo.
Thì vạn vật sẽ tự thay đổi.
Muốn thay đổi, mà có lòng tham làm.
Ta nên ngăn lại.
 107

天 Thiên
不 Bất
夫Phù
無Vô
無Vô

下 Hạ
欲 Dục
亦
Diệc
名
Danh
名
Danh

將 Tương
以 Dĩ
將
Tương
之
Chi
之
Chi

自 Tự
靜 Tịnh
無Vô
樸
Phác
樸
Phác

定 Định
， 欲Dục
， 。
。 。

Bằng cái giản dị của vô danh.

Bằng cái giản dị của vô danh.
Thì sẽ không có lòng tham nữa.
Không có lòng tham sẽ yên ổn.
(Khi yên ổn rồi) Thiên hạ sẽ an định.
 108

上
Thượng
是 Thị
下 Bất
是 Thị
上
Thượng

德Đức
以 Dĩ
德 Đức
以 Dĩ
德Đức
第Đệ

無Vô
無 Vô
不 Bất
有 Hữu
不Bất
三
Tam

為 Vi
德 Đức
失 Thất
德 Đức
德Đức
十
Thập

而Nhi
。 德 Đức
； ， 八Bát

無 Vô
， 章
Chương

以 Dĩ

為Vi

CHƯƠNG THỨ 38 :
Đức cao là do không có đức.
Bởi vậy mới có đức.
Đức thấp là do có đức.
Nên không có đức.
Đức mà cao thì không làm, lại không cậy đó, là có làm.
 109

故
Cố
則 Tắc
上 Thượng
上 Thượng
上
Thượng
下
Hạ

失
Thất
攘Nhương
禮 Lễ
義 Nghĩa
仁
Nhân
德
Đức

道
Đạo
臂 Tý
為 Vi
為 Vi
為Vi
為
Vi

而
Nhi
而 Nhi
之 Chi
之 Chi
之Chi
之
Chi

後
Hậu
扔 Nhưng
而 Nhi
而 Nhi
而Nhi
而
Nhi

德
Đức
之 Chi
莫 Nhược
有 Hữu
無 Vô
有
Hữu

， 。 之 Chi
以 Dĩ
以 Dĩ
以Dĩ

應 Ứng
為 Vi
為Vi
為
Vi

Đức mà thấp thì có làm, Lại cho là có làm.

Lòng nhân mà cao thì làm, Nhưng không cho đó là có làm.
Nghĩa mà cao cũng làm, Lại cho là có làm.
Lễ mà cao thì làm, Nếu không (ai) tiếp nhận.
Thì xăn tay mà dẫn dắt (người) làm.
Vì vậy, Mất Đạo rồi mới có Đức.
 110

道
Đạo
而 Nhi
夫 Phù
失 Thất
失 Thất
失
Thất

之
Chi
亂 Loạn
禮 Lễ
義 Nghĩa
仁 Nhân
德
Đức

華
Hoa
之 Chi
者 Giả
而 Nhi
而 Nhi
而
Nhi

， 首 Thủ
， 後 Hậu
後 Hậu
後
Hậu

而
Nhi
。 忠Trung
禮 Lễ
義 Nghĩa
仁
Nhân

愚
Ngu
前 Tiền
信 Tín
。 ， ，
之
Chi
識 Thức
之 Chi

始
Thỉ
者 Giả
薄 Bạc

Mất Đức rồi mới có (Lòng) Nhân.

Mất (Lòng) Nhân rồi mới có Nghĩa,
Mất Nghĩa rồi mới có Lễ.
Lễ chỉ là, cái vỏ mỏng của lòng trung tín.
Mà cũng là đầu mối của hỗn loạn, (nếu) nhận biết cái ban đầu.
Là vẻ ngoài đẹp đẽ của Đạo, đó là (nhận biết) ban đầu ngu si.
 111

故 Cố
不 Bất
不Bất
是Thị

去 Khứ
居 Cư
居
Cư
以Dĩ

彼 Bỉ
其 Kỳ
其
Kỳ
大Đại

取 Thủ
華 Hoa
薄
Bạc
丈
Trượng

此 Thử
。 ； 夫Phu

。 處Xử
處 Xử

其Kỳ
其 Kỳ

實
Thực
厚Hậu

Cho nên bậc đại trượng phu xử sự (nhân) hậu.

Không ăn ở bạc bẽo, xử sự thật thà,
Không kiểu cách bề ngoài.
Nên bỏ đây (bạc bẽo) mà giữ đó (nhân hậu).
 112

谷Cốc
神 Thần
地 Địa
天 Thiên
昔
Tích

得
Đắc
得 Đắc
得 Đắc
得 Đắc
之
Chi
第Đệ

一
Nhất
一 Nhất
一 Nhất
一 Nhất
得
Đắc
三
Tam

以Dĩ
以 Dĩ
以 Dĩ
以 Dĩ
一
Nhất
十
Thập

盈
Doanh
靈 Linh
寧 Ninh
清 Thanh
者
Giả
九Cửu

； ； ； ； ： 章
Chương

CHƯƠNG THỨ 39 :
Những thứ xưa kia được một là.
Trời được Một mà thanh bình.
Đất được Một mà yên ổn.
Thần được Một mà linh thiêng.
Hang được Một mà đầy đủ.
 113

將
Tương
將 Tương
其 Kỳ
為 Vi
侯 Hầu
萬
Vạn

恐
Khủng
恐 Khủng
致 Trí
天 Thiên
王 Vương
物
Vật

發Phế
裂 Liệt
之 Chi
下 Hạ
得 Đắc
得
Đắc

； ； ， 貞 Trinh
一 Nhất
一
Nhất

神
Thần
地 Địa
天 Thiên
。 以 Dĩ
以
Dĩ

無Vô
無 Vô
無 Vô
生
Sinh

以Dĩ
以 Dĩ
以 Dĩ
；
靈
Linh
寧 Ninh
清 Thanh

Vạn vật được Một mà sinh sống.

Vương hầu được Một
Mà được lòng thiên hạ.
Đều là đã đến (được chỗ Một mà nên cả), Nếu trời không thanh bình .
Thì sẽ vỡ tang, Nếu Đất không yên ổn.
Thì sẽ nứt lỡ, Thần không linh thiêng.
 114

貴Quý
侯 Hầu
將 Tương
萬
Vạn
將
Tương
將
Tương

高
Cao
王 Vương
恐 Khủng
物
Vật
恐
Khủng
恐
Khủng

將
Tương
無 Vô
滅 Diệt
無
Vô
竭
Kiệt
歇Tiết

恐
Khủng
以 Dĩ
； 以
Dĩ
； ；
蹶
Quyết
生
Sinh
谷Cốc

。 ， 無 Vô

以 Dĩ

盈
Doanh

Thì sẽ tán ra, Hang không đầy đủ.

Thì sẽ cạn kiệt.
Vạn vật không sinh sống.
Thì sẽ mất đi.
Bậc vương hầu không trị (thiên hạ).
Lo cao sang tất sẽ bị lật đổ.
 115

非 此 、 是
Phi Thử Thị
高
Cao
故
Cố

乎 非 寡 以
Hồ Phi Quả Dĩ
以
Dĩ
貴
Quý

？ 以 、 侯 Dĩ Hầu
下
Bất
以
Dĩ

賤 不 王 Tiện Bất Vương

為
Vi
賤
Tiện

為 穀 自 Vi Cốc Tự
基
Cơ
為
Vi

本 。 稱 Bổn Xưng
。 本
Bổn

耶 孤 Da Cô
，
？
Bởi vậy Quí lấy Tiện làm gốc.
Cao lấy Thấp làm nền.
Nên chi bậc vương hầu tự xưng (tên) là.
Quả nhân là "con côi", "ít đức".
Đó là lấy tiện làm gốc ?.
Không phải vậy sao ?.
 116

珞Lạc
不
Bất
故
Cố

珞
Lạc
欲
Dục
致
Trí

如
Như
琭
Lục
數
Số

石
Thạch
琭
Lục
譽
Dự

。 如
Như
無
Vô

玉
Ngọc
譽
Dự

， 。

Vậy quá khen, thành như không khen.

(nên ta) Không muốn đẹp mỹ miều như ngọc.
(mà muốn cái) Đẹp như của sỏi đá thôi.
 117

有 Hữu
天 Thiên
弱
Nhược
反
Phản

生 Sinh
下 Hạ
者
Giả
者
Giả
第Đệ

於 Ư
萬 Vạn
道
Đạo
道
Đạo
四Tứ

無 Vô
物 Vật
之Chi
之
Chi
十Thập

。 生 Sinh
用
Dụng
動
Động
章
Chương

於 Ư
。 ；
有 Hữu

，
CHƯƠNG THỨ 40 :
Trái ngược với Đạo là cái Động.
Yếu, mềm là cái dụng của Đạo.
Vạn vật dưới trời sinh ở nơi Có.
Có sinh từ nơi Không.
 118

下
Hạ
若 Nhược
中
Trung
勤 Cần
上
Thượng

士
Sĩ
存 Tồn
士Sĩ
而 Nhi
士Sĩ
第Đệ

聞
Văn
若 Nhược
聞
Văn
行 Hành
聞Văn
四Tứ

道
Đạo
亡 Vong
道
Đạo
之 Chi
道Đạo
十
Thập

， ； ， ； ， 一
Nhất

章
Chương

CHƯƠNG THỨ 41 :
Thượng sĩ nghe Đạo.
Cố gắng làm theo.
Trung sĩ nghe Đạo.
Lúc làm, lúc không.
Hạ sĩ nghe Đạo.
 119

夷Di
進 Tiến
明 Minh
故 Cố
不
Bất
大
Đại

道
Đạo
道 Đạo
道 Đạo
建 Kiến
笑
Tiếu
笑
Tiếu

若
Nhược
若 Nhược
若 Nhược
言 Ngôn
不
Hạ
之
Chi

纇Lội
退 Thối
昧 Muội
有 Hữu
足
Túc
。
； ； ； 之 Chi
以Dĩ

： 為Vi

道
Đạo

。
Cười lớn (bỏ qua).
Nếu không cười, sao đủ gọi đó là Đạo.
Nên chi người xưa nói.
Sáng (về) Đạo, dường như tối tăm.
Tiến (về) đạo, dường như thối lui.
Ngang với Đạo, dường như tầm thường.
 120

大Đại
質 Chất
建 Kiến
廣
Quảng
太
Thái
上
Thượng

方
Phương
真 Chân
德 Đức
德
Đức
白
Bạch
德Đức

無Vô
若 Nhược
若 Nhược
若
Nhược
若
Nhược
若
Nhược

隅
Ngung
渝 Du
偷 Thu
不Bất
辱
Nhục
谷Cốc

； ； ； 足Túc
； ；
；

Đức mà cao, dường như thấp bé.

Thật trong trắng, dường như nhơ nhuốc.
Đức dồi dào, dường nhu thiếu thốn.
Đức nề nếp, dường như cẩu thả.
Kẻ chân chất, dường như thay đổi.
Vuông vức lớn, không góc.
 121

善
Thiện
夫 Phù
道
Đạo
大 Đại
大Đại
大Đại

貸
Thải
唯 Duy
隱
Ẩn
象 Tượng
音
Âm
器
Khí

且
Thả
道 Đạo
無
Vô
無 Vô
希Hi
晚
Vãn

成
Thành
， 名
Danh
形 Hình
聲
Thanh
成
Thành

。 。 ； ； ；

Khí cụ lớn , lâu thành.

Âm lớn, ít tiếng.
Dáng lớn, không hình.
Đạo kín, không tên.
Chỉ có Đạo.
Hay cho, lại tác thành.
 122

人
Nhân
沖 Xung
萬 Vạn
二
Nhị
道 Đạo

之
Chi
氣 Khí
物 Vật
生
Sinh
生 Sinh
第Đệ

所
Sở
以 Dĩ
負 Phụ
三
Tam
一 Nhất
四
Thập

惡Ố
為 Vi
陰 Âm
， ， 十Tứ

， 和 Hoà
而 Nhi
三
Tam
一 Nhất
二Nhị

。 抱 Bão
生
Sinh
生 Sinh
章
Chương

陽 Dương
萬
Vạn
二 Nhị

， 物
Vật
，
CHƯƠNG THỨ 42 :
Đạo sinh Một, Một sinh Hai.
Hai sinh Ba, Ba sinh vạn vật.
Trong vạn vật không vật nào mà không cõng âm ôm dương.
Nhân chỗ xung khắc mà hoà với nhau.
Chỗ ghét của người.
 123

我
Ngã
人 Nhân
或 Hoặc
故Cố
而Nhi
唯
Duy

亦
Diệc
之 Chi
益 Ích
物
Vật
王
Vương
孤
Cô

教
Giáo
所 Sở
之 Chi
或
Hoặc
公
Công
、
之
Chi
教 Giáo
而 Nhi
損
Tổn
以Dĩ
寡
Quả

。 ， 損 Tổn
之
Chi
為Vi
、
。 而Nhi
稱
Xưng
不
Bất

益Ích
。 穀
Cốc

， ，
Là cô lậu, ít đức, bất thiện.
Thế mà bậc Vương Công lại dùng đó mà tự xưng.
Vậy sự vật trong đời bớt là thêm.
Hoặc thêm cũng là bớt.
Chỗ mà người xưa dạy.
Ta nay cũng dạy.
 124

吾Ngô
強
Cường

將
Tương
梁
Lương

以Dĩ
者Giả

為Vi
不Bất

教
Giáo
得Đắc

父Phụ
其Kỳ

。 死Tử

，
Dùng tàn bạo, sẽ chết chẳng an lành.
Người nói câu đó là Thầy dạy ta.
 125

無
Vô
吾 Ngô
無Vô
馳 Trì
天
Thiên

為
Vi
是 Thị
有
Hữu
騁 Sính
下Hạ
第Đệ

之
Chi
以 Dĩ
入
Nhập
天 Thiên
之
Chi
四Tứ

有
Hữu
知 Tri
無Vô
下 Hạ
至
Chí
十
Thập

益
Ích
間
Gian
之 Chi
柔
Nhu
三Tam

。 ， 至 Chí
， 章
Chương

堅 Kiên

。
CHƯƠNG THỨ 43 :
Cái rất mềm của thiên hạ.
Thắng cái rất cứng trong thiên hạ.
Cái không thu vào chổ không dứt liên miên.
Do đó mà ta biết được.
Sự lợi ích của vô vi.
 126

天
Thiên
無
Vô
不
Bất

下Hạ
為
Vi
言
Ngôn

希Hi
之
Chi
之
Chi

及
Cập
益
Ích
教
Giáo

之
Chi
， ，
。

Dạy bảo mà không cần đến lời nói.

Lợi ích của vô vi.
Trong thiên hạ ít ai hiểu kịp.
 127

多Đa
是 Thị
得 Đắc
身 Thân
名
Danh

藏
Tàng
故 Cố
與 Dữ
與 Dữ
與
Dữ
第Đệ

必
Tất
甚 Thậm
亡 Vong
貨 Hoá
身
Thân
四Tứ

厚
Hậu
愛 Ái
孰 Thục
孰 Thục
孰
Thục
十
Thập

亡
Vong
必 Tất
病 Bệnh
多 Đa
親
Thân
四Tứ

。 大 Đại
？ ？ ？ 章
Chương

費 Phí

；
CHƯƠNG THỨ 44 :
Danh và thân, cái nào quí hơn ?
Thân và Của, cái nào trọng hơn ?
Được và Mất, cái nào khổ hơn ?
Nên yêu nhiều tất mất nhiều.
Chứa nhiều tất mất nhiều.
 128

可Khả
知
Tri
知
Tri

以 Dĩ
止
Chỉ
足
Túc

長
Trường
不
Bất
不
Bất

久Cửu
殆
Đãi
辱
Nhục

。 ， ，

Biết đủ, không nhục.

Biết dừng, không nguy.
Nên có thể lâu dài.
 129

大Đại
其 Kỳ
大 Đại
其 Kỳ
大Đại

直
Trực
用 Dụng
盈 Doanh
用 Dụng
成
Thành
第Đệ

若
Nhược
不 Bất
若 Nhược
不 Bất
若
Nhược
四Tứ

屈
Khuất
窮 Cùng
沖 Xung
弊 Tiết
缺
Khuyết
十
Thập

， 。 ， 。 ， 五Ngũ

章
Chương

CHƯƠNG THỨ 45 :
Thành tựu mĩ mãn, mà (xem) như dở dang.
Thì chỗ dùng của nó không hết được.
Đầy tràn, mà (xem) như trống không.
Thì chỗ dùng của nó vô cùng.
Rất ngay thẳng, mà (thấy) như cong queo.
 130

清 Thanh
躁 Táo
大Đại
大Đại

靜 Tịnh
勝Thắng
辯
Biện
巧Xảo

為 Vi
寒Hàn
若
Nhược
若
Nhược

天 Thiên
靜Tịnh
訥Nột
拙
Chuyết

下 Hạ
勝Thắng
。 ，
正 Chính
熱Nhiệt

。 。

Rất khéo léo, mà (thấy) như vụng về,

Rất hùng biện, mà (thấy) như ấp úng.
Nóng nảy thắng lạnh lẽo, Yên lặng thắng nóng nảy.
Thanh tịnh mới làm thiên hạ Chánh được.
 131

禍
Hoạ
戎 Nhung
天 Thiên
卻
Khước
天
Thiên

莫
Mạc
馬 Mã
下 Hạ
走
Tẩu
下Hạ
第Đệ

大
Đại
生 Sinh
無 Vô
馬Mã
有
Hữu
四Tứ

於
Ư
於 Ư
道 Đạo
以Dĩ
道
Đạo
十
Thập

不
Bất
郊 Giao
， 糞
Phẩn
， 六Lục

知
Tri
。 。 章
Chương

足
Túc

；
CHƯƠNG THỨ 46 :
Thiên hạ có Đạo.
Ngựa cỡi vun phân bón ruộng.
Thiên hạ không Đạo.
Ngựa chiến nuôi ngoài thành.
Không hoạ nào lớn bằng không biết đủ.
 132

常 Thường
故
Cố
咎
Cữu

足 Túc
知
Tri
莫
Mạc

矣 Hĩ
足
Túc
大
Đại

。 之
Chi
於
Ư

足
Túc
欲
Dục

， 得
Đắc

Không hại nào to bằng muốn được thêm.

Bởi vậy Biết đủ trong cái đủ.
Mới luôn luôn đủ.
 133

是Thị
其 Kỳ
其 Kỳ
不Bất
不Bất

以Dĩ
知 Tri
出 Xuất
闚
Khuy
出
Xuất
第Đệ

聖
Thánh
彌 Di
彌 Di
牖Dũ
戶Hộ
四Tứ

人
Nhân
少 Thiểu
遠 Viễn
見
Kiến
知Tri
十
Thập

。 ， 天
Thiên
天
Thiên
七Thất

道Đạo
下Hạ
章
Chương

。 ；

CHƯƠNG THỨ 47 :
Không ra khỏi cửa, biết việc thiên hạ.
Không dòm ngoài cửa, thấy được Đạo Trời.
Càng đi ra xa.
Thì càng biết ít.
Bởi vậy thánh nhân.
 134

不 Bất
不
Bất
不
Bất

為 Vi
見
Kiến
行
Hành

而 Nhi
而
Nhi
而
Nhi

成 Thành
名
Danh
知Tri

。 ， ，

Không đi mà biết.
Không thấy mà hiểu.
Không làm mà nên.
 135

無
Vô
以 Dĩ
損 Tổn
為Vi
為Vi

為
Vi
至 Chí
之 Chi
道
Đạo
學
Học
第Đệ

而
Nhi
於 Ư
又 Hựu
日
Nhật
日
Nhật
四Tứ

無
Vô
無 Vô
損 Tổn
損
Tổn
益
Ích
十
Thập

不
Bất
為 Vi
， 。 ， 八Bát

為Vi
。 章
Chương

CHƯƠNG THỨ 48 :
Theo học, càng ngày càng thêm.
Theo Đạo, càng ngày càng bớt.
Bớt rồi lại bớt.
Đến mức không làm.
Không làm, mà không gì là không làm.
 136

不 Bất
及
Cập
取Thủ

足 Túc
其
Kỳ
天
Thiên

以 Dĩ
有
Hữu
下Hạ

取 Thủ
事
Sự
常
Thường

天 Thiên
， 以 Dĩ

下 Hạ
無 Vô

。 事 Sự

，
Trị thiên hạ, thường nên dùng vô sự (việc).
(Nếu dùng) Bằng dùng hữu sự.
Thì không đủ trị thiên hạ.
 137

德
Đức
不 Bất
善 Thiện
以 Dĩ
聖
Thánh

善
Thiện
善 Thiện
者 Giả
百 Bách
人
Nhân
第Đệ

。 者 Giả
， 姓 Tính
無Vô
四Tứ

信
Tính
， 吾 Ngô
心 Tâm
常
Thường
十
Thập

者Giả
吾 Ngô
善 Thiện
為 Vi
心Tâm
九Cửu

， 亦 Diệc
之 Chi
心 Tâm
， 章
Chương

善 Thiện
； 。
之 Chi

CHƯƠNG THỨ 49 :
Thánh nhân không có lòng thông thường.
Mà lấy cái lòng của trăm họ làm lòng mình.
Với kẻ lành thì lấy lành mà ở.
Với kẻ chẳng lành cũng lấy lành mà ở.
Nên được đức thiện vậy. Với kẻ thành tín,
 138

百
Bách
天 歙 聖 吾 吾
Thiên Hấp Thánh Ngô Ngô

姓
Tính
下 歙 人 亦 信
Hạ Hấp Nhân Diệc Tính

皆
Giai
渾 為 在 信 之
Hồn Vi Tại Tính Chi

注
Chú
其 天 之 ；
Kỳ Thiên Chi

其
Kỳ
心 下 ； 不
Tâm Hạ Bất

耳
Nhĩ
， ， 德 信 Đức Tính

目
Mục
信 者 Tín Giả

， 。 ，
Thì lấy thành tín mà ở ; với kẻ không thành tín.
Cũng lấy thành tín mà ở ; nên được Đức Tín vậy.
Thánh nhân ở cùng thiên hạ.
Thu liễm, rụt rè.
Trị thiên hạ bắng tấm lòng tế nhị, kính đáo không lộ ra.
Trăm họ đều chắm chú tai mắt vào.
 139

聖
Thánh

人
Nhân

皆
Giai

孩
Hài

之Chi

Thánh nhân tươi cười như trẻ thơ vậy.

 140

十
Thập
人 Nhân
死 Tử
生
Sinh
出
Xuất

有
Hữu
之 Chi
之 Chi
之
Chi
生
Sinh
第Đệ

三
Tam
生 Sinh
徒 Đồ
徒
Đồ
入
Nhập
五Ngũ

。 ， ， ， 死Tử
十Thập

夫
Phù
動 Động
十 Thập
十
Thập
。 章
Chương

何Hà
之 Chi
有 Hữu
有
Hữu

故Cố
死 Tử
三 Tam
三
Tam

？ 地 Địa
； ；
CHƯƠNG THỨ 50 :
Ra sống thì vào chết.
Đường của sống, cứ mười thì có ba ;
Đường của chết , cứ mười thì có ba ;
Cái sống của con người, đi tới chỗ chết.
Cũng mười có ba. Cớ sao vậy ?
 141

虎
Hổ
兕 Hổ
入 Nhập
陸
Lục
蓋Cái
以Dĩ

無
Vô
無 Vô
軍 Quân
行
Hành
聞
Văn
其
Kỳ

所
Sở
所 Sở
不 Bất
不
Bất
善
Thiện
生
Sinh

措
Tích
投 Đầu
被 Bị
遇
Ngộ
攝
Nhiếp
，
其
Kỳ
其 Kỳ
甲 Giáp
兕Tỷ
生
Sinh
生
Sinh

爪
Trảo
角 Giác
兵 Binh
虎Hổ
者Giả
之
Chi

， ， ； ， ， 厚
Hậu

。
Tại vì họ sống, cái sống quá đầy đủ.
Từng nghe ai giỏi cái đạo dưỡng sinh.
Đi đường không gặp thú dữ.
Vào trận không bị đao thương.
Tê giác không húc vào.
Cọp không chỗ vấu.
 142

以
Dĩ
夫
Phù
兵
Binh

其
Kỳ
何
Hà
無
Vô

無
Vô
故
Cố
所
Sở

死
Tử
？ 容
Dung

地
Địa
其
Kỳ

。 刃
Nhẫn

Binh khí không đâm vào thân được.

Cớ sao vậy ?
Tại không có chỗ chết.
 143

道
Đạo
莫 Mạc
是 Thị
物 Vật
道
Đạo

之
Chi
不 Bất
以 Dĩ
形 Hình
生
Sinh
第Đệ

尊
Tôn
尊 Tôn
萬 Vạn
之 Chi
之
Chi
五Ngũ

， 道 Đạo
物 Vật
， ， 十
Thập

德
Đức
而 Nhi
勢 Thế
德
Đức
一
Nhất

之
Chi
貴 Quí
成 Thành
畜
Súc
章
Chương

貴
Quý
德 Đức
之 Chi
之
Chi

， 。 。 ，
CHƯƠNG THỨ 51 :
Đạo sinh đó, Đức nuôi đó.
Vạn vật tạo hình đó, Hoàn cảnh thành tựu đó.
Vậy nên muôn vật.
Không thể không tôn Đạo quí Đức.
Tôn Đạo, quí Đức.
 144

養
Dưỡng
亭 Đình
長 Trưởng
德 Đức
故
Cố
夫Phù

之Chi
之 Chi
之 Chi
畜 Súc
道
Đạo
莫Mạc

覆
Phúc
毒 Độc
育 Dục
之 Chi
生
Sinh
之Chi

之Chi
之 Chi
之 Chi
； 之
Chi
命
Mệnh

。 ； ； ， 常
Thường

自 Tự

然
Nhiên

。
Đại khái là cái mệnh thường là cái lẽ tự nhiên.
Thế nên Đạo sinh đó.
Đức nuôi đó.
Cấp dưỡng đó, nuôi nấng đó.
Đùm bọc đó, bồi sức đó.
Dưỡng nuôi đó, chở che đó.
 145

是 Thị
長
Trưởng
為
Vi
生
Sinh

謂 Vị
而Nhi
而
Nhi
而
Nhi

玄 Huyền
不Bất
不
Bất
不
Bất

德 Đức
宰Tể
恃
Thị
有
Hữu

。 ， ， ，

Sinh mà không chiếm làm của mình.

Làm mà không cậy công.
Là bậc trên mà không là chủ.
Đó gọi là Huyền đức.
 146

既
Ký
以 Dĩ
既 Ký
以Dĩ
天
Thiên

知
Tri
知 Tri
得 Đắc
為Vi
下Hạ
第Đệ

其
Kỳ
其 Kỳ
其 Kỳ
天
Thiên
有
Hữu
五Ngũ

子
Tử
子 Tử
母Mẫu
下Hạ
始
Thỉ
十
Thập

， ， ， 母
Mẫu
， 二Nhị

。 章
Chương

CHƯƠNG THỨ 52 :
Thiên hạ có nguồn gốc.
Đó dùng làm Mẹ của thiên hạ.
Hễ giữ được Mẹ.
Thì biết được Con.
Đã biết được Con.
 147

終
Chung
開 Khai
終Chung
塞
Tắc
沒
Một
復
Phục

身
Thân
其 Kỳ
身Thân
其
Kỳ
身
Thân
守
Thủ

不
Bất
兌 Đoài
不 Bất
兌
Đoài
不
Bất
其
Kỳ

救
Cứu
， 勤 Cần
， 殆
Thỉ
母
Mẫu

。 濟 Tế
。 閉
Bế
。 ，
其 Kỳ
其Kỳ

事 Sự
門
Môn

， ，
Trở về giữ Mẹ.
Thân đến chết không nguy.
Ngậm miệng lại, Lấp mắt tai.
Suốt đời không lao nhọc.
Mở miệng ra, lo việc giúp đời.
Suốt đời không cứu được.
 148

是Thị
無 Vô
復 Phục
用
Dụng
守Thủ
見
Kiến

為Vi
遺 Di
歸 Quy
其Kỳ
柔
Nhu
小
Tiểu

習Tập
身 Thân
其 Kỳ
光
Quang
曰
Viết
曰
Viết

常
Thường
殃 Ương
明 Minh
， 強
Cường
明
Minh

。 ； ， 。 ，

Thấy được chỗ tế vi là Sáng.

Giữ được mềm yếu là Mạnh.
Dùng cái sáng (của Đạo),
Trở về cõi sáng (của mình).
Thân không sợ tai ương.
Đó gọi là học Đạo thường.
 149

而
Nhi
大 Đại
唯
Duy
行
Hành
使Sử

民
Dân
道 Đạo
施
Thi
於Ư
我
Ngã
第Đệ

好
Hiếu
甚 Thậm
是
Thị
大
Đại
介
Giới
五Ngũ

徑
Kính
夷 Di
畏
Uý
道
Đạo
然
Nhiên
十
Thập

。 ， 。 ， 有
Hữu
三Tam

知Tri
章
Chương

CHƯƠNG THỨ 53 :
Nếu ta hiểu biết kha khá.
Ta làm theo Đạo lớn.
Chỉ sợ làm mà sai thôi ! .
Đạo Lớn thì rộng và bằng phẳng.
Dân lại thích đường hẹp và quanh co.
 150

非
Phi
是 Thị
財 Tài
帶 Đới
倉Thương
朝
Triều

道
Đạo
謂 Vị
貨 Hoá
利 Lợi
甚Thậm
甚
Thậm

也
Dã
盜 Đạo
有 Hữu
劍Kiếm
虛 Hư
除
Trừ

哉
Tai
夸 Khoa
餘 Dư
， ； ，
！ 。 ； 厭Yếm
服 Phục
田
Điền

飲 Ẩm
文 Văn
甚
Thậm

食Thực
綵 Thái
蕪Vu

， ， ，
Triều đình lộng lẫy thật, mà ruộng nương đầy cỏ hoang.
Còn kho lúa thì trống trơn ; áo quần sang trọng thật.
Đeo kiếm bén, ăn uống chán chê.
Của cải thừa mứa ;
Nhưng đó là khoe mình là trộm cướp.
Đâu phải làm theo Đạo lớn.
 151

其
Kỳ
修 Tu
子Tử
善
Thiện
善
Thiện

德
Đức
之 Chi
孫
Tôn
抱
Bảo
建
Kiến
第Đệ

乃
Nãi
於 Ư
以Dĩ
者
Giả
不
Bất
五Ngũ

真
Chân
身 Thân
祭Tế
不Bất
拔
Bạt
十
Thập

； ， 祀Tự
脫
Thoát
， 四Tứ

不Bất
， 章
Chương

輟
Chuyết

。
CHƯƠNG THỨ 54 :
Cắm thật chặt thì không nhổ lên được.
Ôm thật chặt thì không sút ra được.
Con cháu tế tự không dứt.
Nếu lấy Đạo mà tu thân.
Thì Đức ấy chân thật.
 152

其Kỳ
修 Tu
其 Kỳ
修Tu
其
Kỳ
修
Tu

德
Đức
之 Chi
德 Đức
之Chi
德
Đức
之
Chi

乃
Nãi
於 Ư
乃 Nãi
於Ư
乃
Nãi
於
Ư

豐
Phong
國 Quốc
長 Trường
鄉
Hương
餘
Dư
家
Gia

； ， ； ， ； ，

Nếu lấy Đạo mà lo việc nhà.

Thì Đức ấy có dư.
Nếu lấy Đạo mà lo cho hàng xóm.
Thì Đức ấy mới dài.
Nếu lấy Đạo mà lo cho nước.
Thì Đức ấy mới thịnh.
 153

以Dĩ
以 Dĩ
以 Dĩ
故Cố
其
Kỳ
修Tu

國
Quốc
鄉 Hương
家 Gia
以Dĩ
德
Đức
之
Chi

觀
Quan
觀 Quan
觀 Quan
身
Thân
乃
Nãi
於Ư

國
Quốc
鄉 Hương
家 Gia
觀
Quan
普
Phổ
天
Thiên

， ， ， 身
Thân
。 下Hạ

， ，

Nếu lấy Đạo mà lo cho thiên hạ.

Thì Đức ấy mới rộng.
Nên chi, Lấy thân mà xét thân,
Lấy nhà mà xét nhà.
Lấy làng mà xét làng.
Lấy nước mà xét nước.
 154

以 天 吾 以
Dĩ Thiên Ngô Dĩ

此 下 何 天
Thử Hạ Hà Thiên

。 然 以 下 Nhiên Dĩ Hạ

哉 知 觀 Tai Tri Quan

？ 天 Thiên

下 Hạ

Lấy thiên hạ mà xét thiên hạ.

Ta làm sao biết được.
Việc thiên hạ như thế ?
Thì lấy chỗ đó.
 155

攫
Cược
猛 Mãnh
蜂 Phong
比 Tỷ
含
Hàm

鳥
Điểu
獸 Thú
蠆 Mại
於 Ư
德
Đức
第Đệ

不
Bất
不 Bất
虺 Huỷ
赤 Xích
之
Chi
五Ngũ

搏
Bác
據 Cứ
蛇 Xà
子 Tử
厚
Hậu
十
Thập

。 ， 不 Bất
。 ， 五Ngũ

螫 Thích
章
Chương

CHƯƠNG THỨ 55 :
Kẻ mà Đức dầy.
Giống như con đỏ ( trẻ sơ sinh).
Độc trùng, rắn rết không cắn.
Thú dữ không ăn.
Chim ác không quắp.
 156

和
Hoà
終 Chung
精
Tinh
合 Hợp
未
Vị
骨Cốt

之
Chi
日 Nhật
之
Chi
而 Nhi
知
Tri
弱
Nhược

至
Chí
號 Hào
至
Chí
全 Toàn
牝
Tẫn
筋
Cân

也
Dã
而 Nhi
也
Dã
作 Tác
牡
Mẫu
柔Nhu

。 不 Bất
。 ， 之
Chi
而Nhi

嗄 Sá
握Ác

， 固Cố

。
Xương yếu, gân mềm, tay nắm cứng khư.
Chưa biết giống đực, cái.
Và giao hợp là gì.
Tinh khí có dư.
Suốt ngày hét vang mà tiếng không khan.
Hoà hợp hoàn toàn vậy.
 157

謂
Vị
物 Vật
心
Tâm
益 Ích
知 Tri
知Tri

之
Chi
壯 Tráng
使Sử
生 Sinh
常
Thường
和Hoà

不
Bất
則 Tắc
氣
Khí
曰 Viết
曰Viết
曰Viết

道
Đạo
老 lão
曰
Viết
祥 Tường
明Minh
常
Thường

， ， 強
Cường
。 ， ，
。

Biết hoà gọi là Thường

Biết Thường gọi là Sáng.
Quá ham sống thì hại.
Tâm điều (khiển) khí, thì mạnh.
Vật lớn mạnh thì già yếu.
Đó là nghịch Đạo.
 158

不
Bất

道
Đạo

早
Tảo

已
Dĩ

Nghịch Đạo chết sớm.

 159

和Hoà
挫 Toả
塞 Tắc
言
Ngôn
知Tri

其Kỳ
其 Kỳ
其 Kỳ
者
Giả
者
Giả
第Đệ

光
Quang
銳 Nhuệ
兑 Đoài
不
Bất
不
Bất
五Ngũ

， ， ， 知
Tri
言
Ngôn
十
Thập

同
Đồng
解 Giải
閉 Bế
。 ， 六Lục

其Kỳ
其 Kỳ
其 Kỳ
章
Chương

塵Trần
分 Phân
門 Môn

， ， ，
CHƯƠNG THỨ 56 :
Biết thì không nói.
Nói thì không biết.
Thường ngậm miệng, bịt mắt tai.
Bẻ gẫy bén nhọn, cởi bỏ rối rắm.
Hoà ánh sáng, đồng bụi bặm.
 160

不
Bất
不 Bất
不 Bất
不 Bất
故
Cố
是Thị

可
Khả
可 Khả
可 Khả
可 Khả
不
Bất
謂Vị

得
Đắc
得 Đắc
得 Đắc
得 Đắc
可
Khả
玄
Huyền

而
Nhi
而 Nhi
而 Nhi
而 Nhi
得
Đắc
同
Đồng

貴
Quý
害 Hại
利 Lợi
踈 Sơ
而
Nhi
。
， ； ， ； 親
Thân

Ấy gọi là Huyền đồng.

Thế nên, Không thể lấy chỗ gần mà được.
Không thể lấy chỗ xa mà được.
Không thể lấy chỗ lợi mà được.
Không thể lấy chỗ hại mà được.
Không thể lấy chỗ quí mà được.
 161

故Cố
不
Bất

為Vi
可
Khả

天
Thiên
得
Đắc

下Hạ
而
Nhi

貴
Quý
賤
Tiện

。 。

Không thể lấy chỗ tiện mà được.

Vì vậy, Dưới trời không gì quí hơn.
 162

以 吾 以 以
Dĩ Ngô Dĩ Dĩ
以Dĩ

此 何 無 奇
Thử Hà Vô Kỳ
正
Chính
第Đệ

： 以 事 用 Dĩ Sự Dụng
治Trị
五Ngũ

知 取 兵 Tri Thủ Binh

國
Quốc
十
Thập

其 天 ， Kỳ Thiên
， 七Thất

然 下 Nhiên Hạ
章
Chương

哉 。 Tai

？
CHƯƠNG THỨ 57 :
Lấy ngay thẳng mà trị nước.
Lấy trá nguỵ mà dụng binh.
Lấy vô sự mà được thiên hạ.
Ta làm sao biết được ?
Thì đây :
 163

奇
Kỳ
人 Nhân
國 Quốc
民 Dân
而
Nhi
天
Thiên

物
Vật
多 Đa
家 Gia
多 Đa
民
Dân
下Hạ

滋
Tư
伎 Kỹ
滋 Tư
利 Lợi
彌
Di
多
Bất

起
Khởi
巧 Xảo
昏 Hôn
器 Khí
貧
Bần
忌Kỵ

； ， ； ， ； 諱
Huý

Thiên hạ nhiều cấm đoán.

Thì dân chúng càng nghèo.
Nhân dân nhiều mưu mẹo.
Nước nhà càng tối tăm.
Người người nhiều tài khéo.
Vật lạ càng nảy sinh.
 164

我
Ngã
而 Nhi
我 Ngã
故Cố
盜
Đạo
法Pháp

好
Hiếu
民 Dân
無 Vô
聖
Thánh
賊
Tặc
令Lệnh

靜
Tịnh
自 Tự
為 Vi
人
Nhân
多
Đa
滋Tư

， 化 Hoá
， 云
Vân
有
Hữu
彰
Chương

； ： 。 ，

Pháp lệnh càng chi li.

Trộm cướp càng sinh nhiều.
Vậy nên bậc thánh nhân mới bảo :
Ta không làm.
Mà dân tự chuyển hóa.
Ta im lặng.
 165

而 Nhi
我 Ngã
而 Nhi
我
Ngã
而
Nhi

民 Dân
無 Vô
民 Dân
無
Vô
民
Dân

自 Tự
欲 Dục
自 Tự
事
Sự
自Tự

樸 Phác
， 富 Phú
， 正
Chính

。 ； ；

Mà dân tự ngay thẳng.

Ta không làm gì.
Mà dân tự giàu.
Ta không dục vọng.
Mà dân trở thành chất phác.
 166

禍
Hoạ
其 Kỳ
其Kỳ
其Kỳ
其Kỳ

兮
Hề
民 Dân
政
Chính
民
Dân
政
Chính
第Đệ

福
Phúc
缺 Khuyết
察Sát
淳
Thuần
悶
Muộn
五Ngũ

之
Chi
缺 Khuyết
察Sát
淳
Thuần
悶
Muộn
十
Thập

所Sở
。 ， ； ， 八Bát

倚Ỷ
章
Chương

CHƯƠNG THỨ 58 :
Chính lệnh lờ mờ.
Thì dân ôn hoà.
Chính lệnh xét nét.
Thì dân lỗi lầm.
Hoạ là chỗ dựa của phúc.
 167

人
Nhân
善 Thiện
正 Chính
其Kỳ
孰
Thục
福
Phúc

之
Chi
復 Phục
復 Phục
無Vô
知
Tri
兮
Hề

迷
Mê
為 Vi
為 Vi
正
Chính
其
Kỳ
禍
Hoạ

， 妖 Yêu
奇 Kỳ
。 極
Cực
之
Chi

。 ， ？ 所
Sở

伏
Phục

Phúc là chỗ núp của hoạ.

Ai biết chỗ cùng của nó ?
Trên mà không ngay thẳng.
Thì ngay đó, trở thành nguỵ.
Thiện biến thành tà.
Sự lầm lạc của con người.
 168

光
Quang
直 Trực
廉 Liêm
而
Nhi
是Thị
其
Kỳ

而
Nhi
而 Nhi
而 Nhi
不
Bất
以Dĩ
日
Nhật

不Bất
不 Bất
不 Bất
割
Cát
聖
Thánh
固
Cố

燿
Diệu
肆 Tứ
劌 Quế
， 人
Nhân
久
Cửu

。 ， ， 方
Phương
。

Có đã lâu rồi.
Bởi vậy bậc Thánh nhân để vuông vức.
Mà không đẽo gọt.
Tra xét mà không gây tổn thương.
Ngay thẳng mà không phơi bài.
Sáng láng mà không chói loà.
 169

重
Trọng
早 Thị
是 Thị
夫 Phù
治Trị

積
Tích
服 Phục
謂 Vị
唯Duy
人
Nhân
第Đệ

德
Đức
謂 Vị
早Tảo
嗇 Sắc
事Sự
五Ngũ

則
Tắc
之 Chi
服Phục
， 天
Thiện
十
Thập

無Vô
重 Trọng
； 莫
Mạc
九Cửu

不Bất
積 Tích
若
Nhược
章
Chương

克
Khắc
德 Đức
嗇Sắc

； ； 。
CHƯƠNG THỨ 59 :
Trị người, giúp trời, không chi bằng tiết kiệm.
Chỉ riêng tiết kiệm.
Phải là việc lo đầu tiên.
Lấy nó làm việc lo đầu tiên, thì tích được đức.
Tích được đức, thì không gì là không làm được.
 170

是Thị
可 Khả
有
Hữu
可 Khả
莫 Mạc
無Vô

謂Vị
以 Dĩ
國
Quốc
以 Dĩ
知 Tri
不
Bất

深
Thâm
長 Trường
之
Chi
有 Hữu
其 Kỳ
克
Khắc

根
Căn
久 Cửu
母
Mẫu
國 Quốc
極 Cực
則
Tắc

固Cố
； ， ； ， 莫
Mạc

柢Đế
知Tri

， 其Kỳ

極
Cực

Không gì là không làm được, mà không ai biết được chỗ cùng cực.
Không ai biết được chỗ cùng cực.
Có thể nắm giữ được đất nước.
Có đất nước thì giữ được Mẹ.
Nên mới có thể được lâu dài.
Đó gọi là rễ sâu gốc bền.
 171

其Kỳ
非 Phi
其 Kỳ
以Dĩ
治Trị

神
Thần
其 Kỳ
鬼 Quỷ
道
Đạo
大Đại
第Đệ

不Bất
鬼 Quỷ
不 Bất
蒞Ly
國
Quốc
六Lục

傷
Thương
不 Bất
神 Thần
天
Thiên
若
Nhược
十Thập

人
Nhân
神 Thần
； 下Hạ
烹
Phanh
章
Chương

； ， ， 小Tiểu

鮮Tiên

。
CHƯƠNG THỨ 60 :
Trị nước lớn, khác nào nấu cá nhỏ.
Lấy Đạo mà điều khiển thiên hạ.
Quỉ cũng không lộ oai thần.
Không phải quỉ không lộ được oai thần.
Mà vì quỉ không làm hại được người (có đạo).
 172

故 Cố
夫 Phù
聖
Thánh
非Phi

德 Đức
兩 Lưỡng
人
Nhân
其Kỳ

交 Giao
不 Bất
亦Diệc
神
Thần

歸 Quy
相 Tương
不Bất
不Bất

焉 Yên
傷 Thương
傷
Thương
傷
Thương

。 ， 人Nhân
人Nhân

。 ，

Không phải là thần không hại được người.

Mà vì thánh nhân không hại người (có đạo).
Cả hai đều không hại người.
Nên Đức của họ nối nhau quy về (Đạo).
 173

以Dĩ
牝 Tẫn
天
Thiên
天 Thiên
大
Đại

靜
Tịnh
常 Thường
下Hạ
下 Hạ
國
Quốc
第Đệ

為
Vi
以 Dĩ
之
Chi
之 Chi
者
Giả
六Lục

下
Hạ
靜 Tịnh
牝
Tẫn
交 Giao
下Hạ
十
Thập

。 勝 Thắng
。 ， 流
Lưu
一
Nhất

牡 Mẫu
， 章
Chương

CHƯƠNG THỨ 61 :
Nước lớn mà ở chỗ thấp.
Sẽ là chỗ hợp lại của thiên hạ.
Là giống cái của thiên hạ.
Giống cái thường lấy Tịnh mà thắng giống đực.
Lấy Tịnh làm chỗ thấp.
 174

或
Hoặc
故 Cố
則Tắc
小
Tiểu
則
Tắc
故Cố

下
Bất
或 Hoặc
取Thủ
國
Quốc
取
Thủ
大
Đại

而
Nhi
下 Hạ
大Đại
以Dĩ
小
Tiểu
國
Quốc

取
Thủ
以 Dĩ
國Quốc
下Hạ
國
Quốc
以Dĩ

。 取 Thủ
。 大
Đại
； 下Hạ

， 國
Quốc
小
Tiểu

， 國
Quốc

，
Nên Nước lớn hạ mình trước nước nhỏ.
Thì nước nhỏ xưng thần.
Nước nhỏ hạ mình trước nước lớn.
Sẽ được nước lớn che chở.
Nên hoặc hạ mình để lấy.
Hoặc hạ mình đạt được.
 175

大 Đại
夫Phù
小
Tiểu
大Đại

者 Giả
兩
Lưỡng
國
Quốc
國
Quốc

宜 Nghi
者Giả
不
Bất
不
Bất

為 Vi
各Các
過
Quá
過
Quá

下 Hạ
得Đắc
欲
Dục
欲
Dục

。 其 Kỳ
入
Nhập
兼
Kiêm

所 Sở
事Sự
畜Súc

欲Dục
人
Nhân
人
Nhân

Nước lớn chẳng qua muốn gồm nuôi người.

Nước nhỏ chẳng qua muốn vào thờ người.
Cả hai đều có chỗ muốn của mình.
Bậc lớn nên hạ mình.
 176

尊
Tôn
美 Mỹ
不 Bất
善 Thiện
道
Đạo

行
Hành
言 Ngôn
善
Thiện
人 Nhân
者
Giả
第Đệ

可
Khả
可 Khả
人 Nhân
之 Chi
萬
Vạn
六Lục

以Dĩ
以 Dĩ
之 Chi
寶 Bửu
物
Vật
十
Thập

加
Gia
市 Thị
所 Sở
， 之
Chi
二Nhi

人
Nhơn
， 保 Bảo
奧
Áo
章
Chương

。 。 。

CHƯƠNG THỨ 62 :
Đạo là Chỗ chứa sâu kín của vạn vật.
Châu báu của người lành.
Chỗ nương dựa của kẻ không lành.
Lời hay có thể được đắc giá.
Việc hay có thể tăng giá con người
 177

不
Bất
雖 Tuy
置 Trí
故Cố
何
Hà
人
Nhân

如
Như
有 Hữu
三 Tam
立
Lập
棄
Khí
之
Chi

坐
Toạ
拱 Củng
公 Công
天
Thiên
之
Chi
不
Bất

進
Tiến
璧 Bích
， 子Tử
有
Hữu
善
Thiện

此
Thử
以 Dĩ
， ？ ，
道
Đạo
先 Tiên

。 駟 Tứ

馬 Mã

Nhưng còn kẻ không lành.

Sao lại bỏ chúng ?
Bởi vậy, Mới lập đấng thiên tử.
Mới đặt bậc tam công.
Tay cầm củng bích, Ngồi xe bốn ngựa.
Nhưng sao bằng ngồi yên trên Đạo mà trị dân.
 178

故 Cố
有 Hữu
不
Bất
此
Thử
古
Cổ

為 Vi
罪 Tội
曰
Viết
道
Đạo
之
Chi

天 Thiên
以 Dĩ
： 者
Giả
所
Sở

下 Hạ
免 Miễn
以
Dĩ
何
Hà
以
Dĩ

貴 Quý
耶 Da
求
Cầu
？ 貴
Quý

。 ？ 得
Đắc

Người xưa sở dĩ quí.

Đạo ấy là tại sao ?
Chẳng phải nói rằng : Cầu thì được.
Có lỗi cũng được miễn, hay sao ?
Vì vậy Nó là vật quí của thiên hạ.
 179

為
Vi
圖 Đồ
報 Báo
味Vị
為 Vi

大
Đại
難 Nan
怨 Oán
無Vô
無 Vô
第Đệ

於
Ư
於 Ư
以 Dĩ
味Vị
為 Vi
六Lục

其
Kỳ
其 Kỳ
德 Đức
。 ， 十
Thập

細
Tế
易 Dị
。 大Đại
事 Sự
三Tam

； ， 小Tiểu
無 Vô
章
Chương

多Đa
事 Sự

少
Thiểu
，
CHƯƠNG THỨ 63 :
Làm mà không làm, có việc mà như không có việc.
Nếm mà không mùi. Xem lớn như nhỏ, coi nhiều như ít.
Lấy đức báo oán.
Làm việc khó, bắt đầu nơi chỗ dễ.
Làm việc lớn, bắt đầu nơi chỗ nhỏ.
 180

故Cố
是 Thị
必Tất
天
Thiên
必
Tất
天
Thiên

能
Năng
以 Dĩ
作Tác
下Hạ
作
Tác
下
Hạ

成
Thành
聖 Thánh
於Ư
大
Đại
於
Ư
難
Nan

其Kỳ
人 Nhân
細Tế
事Sự
易
Dị
事Sự

大Đại
終 Chung
。 ， ， ，
。 不 Bất

為 Vi

大 Đại

Việc khó trong đời

Tất khởi đầu nơi chỗ dễ.
Việc lớn trong đời
Khởi đầu nơi chỗ nhỏ.
Bởi vậy thánh nhân, suốt đời không làm chi lớn.
Nên mới thành được việc lớn.
 181

故Cố
是Thị
多
Đa
夫Phù

終
Chung
以Dĩ
易
Dị
輕
Khinh

無Vô
聖
Thánh
必
Tất
諾
Nậc

難Nan
人
Nhân
多
Đa
必Tất

矣Hỹ
猶Do
難
Nan
寡
Quả

。 難Nan
。 信Tín

之Chi
，
，
Kẻ dễ hứa, ắt ít tin được.
Kẻ xem gì cũng dễ, ắt gặp nhiều cái khó.
Vậy nên Bậc thánh nhân xem việc gì cũng khó.
Nên trọn đời không gặp gì khó cả.
 182

為
Vi
其 Kỳ
其
Kỳ
其Kỳ
其
Kỳ

之
Chi
微 Vi
脆
Tuý
未Vị
安
An
第Đệ

於
Ư
易 Di
易
Di
兆
Triệu
易
Di
六Lục

未
Vị
散 Tán
泮
Phán
易Dị
持
Trì
十
Thập

有
Hữu
。 ， 謀
Mưu
， 四Tứ

， 。 章
Chương

CHƯƠNG THỨ 64 :
Vật yên tịnh, dễ cầm.
Chưa bày điềm, dễ lo.
Vật giòn yếu dễ vỡ.
Vật nhỏ dễ phân tán.
Ngăn ngừa khi chưa hiện.
 183

千
Thiên
起 Khởi
九
Cửu
生 Sinh
合
Hợp
治
Trị

里Lý
於 Ư
層
Tằng
於 Ư
抱
Bão
之
Chi

之
Chi
累 Luỹ
之
Chi
毫 Hào
之
Chi
於Ư

行
Hành
土 Thổ
臺
Đài
末 Mạt
木
Mộc
未Vị

， ； ， ； ， 亂
Loạn

Sửa trị khi chưa loạn.

Cây to ôm vừa khít.
Khởi sinh tại gốc nhỏ.
Đài cao chính tầng.
Khởi đầu nhúm đất con.
Đi xa nghìn dặm.
 184

無Vô
無 Vô
是 Thị
執
Chấp
為
Vi
始
Thỉ

執
Chấp
為 Vi
以 Dĩ
者
Giả
者
Giả
於
Ư

故
Cố
故 Cố
聖 Thánh
失
Thất
敗
Bại
足
Túc

無
Vô
無 Vô
人 Nhân
之
Chi
之
Chi
下
Hạ

失
Thất
敗 Bại
。 ， 。
。 ；

Khởi đầu một bước chân.

Làm thì hư
Giữ thì mất.
Bởi vậy thánh nhân,
Không làm nên không hư.
Không giữ, nên không mất.
 185

不
Bất
是 Thị
則Tắc
慎
Thận
常
Thường
民
Dân

貴
Quý
以 Dĩ
無Vô
終
Chung
於 Ư
之
Chi

難
Nan
聖 Thánh
敗Bại
如
Như
幾Cơ
從
Tòng

得
Đắc
人 Nhân
事Sự
始Thỉ
成
Thành
事Sự

之
Chi
欲 Dục
， ， 而Nhi
，
貨
Hoá
不 Bất
敗Bại

； 欲 Dục
之Chi

， 。
Người dân mà làm.
Gần thành thì bại.
Cẩn thận đến cuối cùng như lúc đầu.
Ắt không có sự thất bại.
Vậy nên thánh nhân, muốn mà không muốn.
Không quí của khó kiếm được ;
 186

而 Nhi
以 Dĩ
復
Phục
學
Học

不 Bất
輔 Phụ
衆
Chúng
不
Bất

敢 Cảm
萬 Vạn
人
Nhân
學
Học

為 Vi
物 Vật
之Chi
，
。 之 Chi
所Sở

自 Tự
過Quá

然 Nhiên
，
，
Học mà không học.
Đem chỗ quá của mọi người mà trở về.
Giúp vạn vật sống theo tự nhiên.
Mà không dám mó tay vào.
 187

以
Dĩ
民 Dân
將 Tương
非 Phi
古Cố

其
Kỳ
之 Chi
以 Dĩ
以 Dĩ
之
Chi
第Đệ

智
Trí
難 Nan
愚 Ngu
明 Minh
善
Thiện
六Lục

多
Đa
治 Trị
之 Chi
民 Dân
為Vi
十
Thập

。 ， 。 ， 道
Đạo
五Ngũ

者Giả
章
Chương

CHƯƠNG THỨ 65 :
Đời xưa, kẻ khéo thi hành Đạo.
Không làm cho dân "khôn lanh".
Mà làm cho dân "thực thà".
Dân mà khó trị.
Vì nhiều trí mưu trí.
 188

常
Thường
知 Tri
國 Quốc
不Bất
國
Quốc
故Cố

知Tri
此 Thử
之 Chi
以 Dĩ
之
Chi
以Dĩ

𥡴Khể
兩 Lưỡng
福 Phúc
智Trí
賊
Tặc
智
Tri

式
Thức
者 Giả
。 治Trị
； 治
Trị

， 亦 Diệc
國Quốc
國
Quốc

𥡴 Khể
， ，
式 Thức

。
Bởi vậy Lấy trí mà trị nước.
Là cái hại cho nước.
Không lấy trí mà trị nước.
Là cái phúc cho nước.
Biết hai điều đó, là biết làm chuẩn mực.
Thường biết làm chuẩn mực.
 189

然Nhiên
遠
Viễn
玄
Huyền
是Thị

後Hậu
矣
Hĩ
德
Đức
謂Vị

乃Nãi
， 深
Thâm
玄
Huyền

至Chí
與
Dữ
矣Hĩ
德Đức

大Đại
物
Vật
， 。
順Thuận
反
Phản

。 矣Hĩ

，
Nên gọi là Huyền đức.
Huyền đức thì sâu, thẳm.
Nhân đó, muôn vật trở về.
Rồi sau mới đến chỗ đại thuận.
 190

是Thị
故 Cố
以 Dĩ
為Vi
江
Giang

以Dĩ
能 Năng
其 Kỳ
百
Bách
海
Hải
第Đệ

聖
Thánh
為 Vi
善 Thiện
谷
Cốc
所Sở
六Lục

人
Nhân
百 Bách
下 Hạ
王
Vương
以Dĩ
十
Thập

欲Dục
谷 Cốc
之 Chi
者Giả
能
Năng
六Lục

上
Thượng
王 Vương
， ， 章
Chương

民Dân
。
，
CHƯƠNG THỨ 66 :
Sông biển sở dĩ.
Làm được Vua trăm khe suối nước.
Vì nó khéo đứng dưới thấp.
Nên làm vua được khe suối nước.
Vậy thánh nhân muốn ở trên dân.
 191

處
Xử
而 Nhi
是Thị
必 Tất
欲
Dục
必Tất

前
Tiền
民 Dân
以 Dĩ
以 Dĩ
先
Tiên
以Dĩ

而
Nhi
不 Bất
聖
Thánh
身 Thân
民
Dân
言
Ngôn

民
Dân
重 Trọng
人Nhân
後 Hậu
， 下Hạ

不
Bất
， 處Xử
之 Chi
之
Chi

害
Hại
上
Thượng
。 ；
。

Tất lấy lời mà hạ mình.

Muốn đứng trước dân,
Tất lấy mình để ra sau.
Vậy nên thánh nhân ở trên dân.
Mà không thấy nặng.
Ở trước dân mà dân không thấy hại.
 192

故 Cố
以 Dĩ
而
Nhi
是Thị

天
Thiên
其 Kỳ
不
Bất
以Dĩ

下Hạ
不 Bất
厭
Yếm
天
Thiên

莫Mạc
爭 Tranh
。 下Hạ

能Năng
， 樂Lạc

與 Dữ
推Thôi

之Chi

爭
Tranh

Vì thế thiên hạ vui không chán.

Mà còn đẩy tới trước.
Bởi vì không cạnh tranh.
Nên thiên hạ không ai có thể cùng tranh giành được.
 193

其
Kỳ
若 Nhược
故 Cố
似
Tự
天
Thiên

細
Tế
肖 Tiếu
似 Tự
不
Bất
下Hạ
第Đệ

也
Dã
久 Cửu
不 Bất
肖
Tiếu
皆
Giai
六Lục

夫
Phù
矣 Hỹ
肖 Tiếu
。 謂Vị
十
Thập

！ 。 。 夫
Phù
我
Ngã
七Thất

唯
Duy
道Đạo
章
Chương

大
Đại
大Đại

， ，
CHƯƠNG THỨ 67 :
Thiên hạ đều gọi Đạo ta là lớn
Mà dường như không giống chi cả. Bởi nó Lớn.
Nên Nó không giống chi cả.
Như bằng Nó giống vật chi.
Thì Nó đã nhỏ lâu rồi !
 194

儉
Kiếm
慈 Từ
三 Tam
一 Nhất
持
Trì
我
Ngã

故Cố
故 Cố
曰 Viết
曰 Viết
而
Nhi
有
Hữu

能
Năng
能 Năng
不 Bất
慈 Từ
保
Bảo
三
Tam

廣
Quảng
勇 Dũng
敢 Cảm
， 之
Chi
寶
Bửu

； ； 為 Vi
二 Nhị
。 ，
天 Thiên
曰 Viết

下 Hạ
儉 Kiệm

先 Tiên
，
Ta có ba vật báu.
Hằng nắm giữ và ôm ấp:
Một là "Từ" ; Hai là "Kiệm".
Ba là "Không dám đứng trước thiên hạ".
Từ mới có Dũng.
Kiệm mới có rộng.
 195

死 舍 舍 今
Tử Xá Xá Kim
故Cố
不Bất

矣 後 儉 舍
Hỹ Hậu Kiệm Xá
能
Năng
敢
Cảm

！ 且 且 慈 Thả Thả Từ
成
Thành
為Vi

先 廣 且 Tiên Quảng Thả

器Khí
天
Thiên

； ； 勇 Dũng
長
Trưởng
下Hạ

； 。 先
Tiên

Không dám đứng trước thiên hạ.

Thì được Ngôi cao.
Nay nếu bỏ Từ để được Dũng.
Bỏ Kiệm để được Rộng.
Bỏ sau để đứng trước.
Là chết vậy !
 196

以 Dĩ
天 Thiên
以
Dĩ
夫
Phù

慈 Từ
將 Tướng
守
Thủ
慈Từ

衛 Vệ
救 Cứu
則
Tắc
以Dĩ

之 Chi
之 Chi
固
Cố
戰
Chiến

。 ， 。 則
Tắc

勝
Thắng

Lấy Từ mà tranh đấu thì thắng.

Lấy Từ mà cố thủ thì vững.
Trời mà muốn cứu ai.
Lấy Từ mà giúp đó.
 197

是Thị
善 Thiện
善 Thiện
善 Thiện
善
Thiện

謂Vị
用 Dụng
勝 Thắng
戰 Chiến
為Vi
第Đệ

不
Bất
人 Nhân
敵 Địch
者 Giả
士Sĩ
六Lục

爭
Tranh
者 Giả
者 Giả
， 者
Giả
十
Thập

之Chi
， ， 不 Bất
， 八Bát

德Đức
為 不 Bất
怒 Nộ
不Bất
章
Chương

， 之 與 Dữ
； 武Vũ

下 ； ；
CHƯƠNG THỨ 68 :
Tướng giỏi , không dùng vũ lực.
Chiến sĩ giỏi, không giận dữ.
Khéo thắng địch, là không tranh với địch.
Khéo dùng người, là hạ mình giúp người.
Đó là cái đức của sự không tranh.
 198

是Thị
是
Thị

謂Vị
謂Vị

配
Phối
用
Dụng

天
Thiên
人
Nhân

古Cổ
之
Chi

之Chi
力Lực

極Cực
，
。
Đó là cái thuật của sự dùng người.
Đó là hợp với chỗ cùng cực của Đạo Trời vậy.
 199

攘
Thường
是 Thị
不 Bất
吾Ngô
用 Dụng

無Vô
謂 Vị
敢 Cảm
不Bất
兵 Binh
第Đệ

臂Tý
行 Hành
進 Tiến
敢
Cảm
有 Hữu
六Lục

； 無 Vô
寸 Thốn
為Chi
言 Ngôn
十
Thập

扔
Nhưng
行 Hành
而 Nhi
主Chủ
： 九Cửu

無 Vô
； 退 Thối
而Nhi
章
Chương

敵Địch
尺 Xích
為 Vi

； 。 客
Khách

CHƯƠNG THỨ 69 :
Dụng binh có câu :
Thà làm khách, hơn làm chủ.
Thà thối một bước, hơn tiến một tấc.
Đó gọi là bước mà không đi tới ;
Nhượng mà không xăn tay ; bắt giặc mà không đối địch ;
 200

哀 Ai
故 Cố
輕 Khinh
禍
Hoạ
執
Chấp

者 Giả
抗 Kháng
敵 Địch
莫
Mạc
無
Vô

勝 Thắng
兵 Binh
幾 Cơ
大
Đại
兵
Binh

矣 Hĩ
相 Tương
喪 Táng
於Ư
。
。 加 Gia
吾 Ngô
輕
Khinh

， 寶 Bảo
敵
Địch

。 ，

Cầm giữ mà không binh khí.

Không hoạ nào lớn bằng khinh địch.
Khinh địch thì mất của báu.
Nên hai bên giao binh.
Kẻ nhường là thắng.
 201

事Sự
莫 Mạc
天
Thiên
甚
Thậm
吾
Ngô

有
Hữu
能 Năng
下Hạ
易Di
言
Ngôn
第Đệ

君
Quân
行 Hành
莫
Mạc
行
Hành
甚
Thậm
七Thất

。 。 能
Năng
。 易Di
十Thập

言 Ngôn
知Tri
知Tri
章
Chương

有 Hữu
， ，
宗 Tông

，
CHƯƠNG THỨ 70 :
Lời của ta Rất dễ hiểu.
Rất dễ làm.
Thế mà thiên hạ không ai hiểu.
Không ai làm. Lời của ta có gốc.
Việc của ta có chủ (đích).
 202

被Bị
是 Thị
則 Tắc
知 Tri
是Thị
夫
Phù

褐
Hạt
以 Dĩ
我Ngã
我 Ngã
以Dĩ
唯
Duy

懷
Hoài
聖 Thánh
者 Giả
者 Giả
不
Bất
無
Vô

玉
Ngọc
人 Nhân
貴 Quý
希 Hy
我
Thành
知
Tri

。 。 ， 知Tri
，
。

Vì thiên hạ không hiểu được cái chỗ đó.

Nên không hiểu được ta.
Hiểu ta, ít kẻ.
Nên ta mới quí.
Vì vậy bậc thánh nhân.
Ngoài mặc vải thô, mà lòng đầy châu ngọc.
 203

聖
Thánh
是 Thị
夫 Phù
不 Bất
知Tri

人
Nhân
以 Dĩ
唯 Duy
知 Tri
不Bất
第Đệ

不
Bất
不 Bất
病 Bệnh
知 Tri
知Tri
七
Thất

病
Bệnh
病 Bệnh
病 Bệnh
病 Bệnh
上
Thượng
十
Thập

， 。 ， 。 ； 一
Nhất

章
Chương

CHƯƠNG THỨ 71 :
Biết mà cho là không biết, thì cao.
Không biết mà cho là biết, thì nhục.
Biết đó là nhục.
Thì không nhục nữa.
Thánh nhân không nhục.
 204

是
Thị
以Dĩ

以
Dĩ
其
Kỳ

不
Bất
病
Bệnh

病
Bệnh
病
Bệnh

。 ，

Vì biết đó là nhục
Nên không nhục nữa.
 205

夫
Phù
無 Vô
無
Vô
則 Tắc
民
Dân

唯
Duy
厭 Yếm
狎
Hiệp
大 Đại
不
Bất
第Đệ

不
Bất
其 Kỳ
其
Kỳ
威 Uy
畏
Uý
七
Thất

厭
Yếm
所 Sở
所
Sở
至 Chí
威
Uy
十
Thập

， 生 Sinh
居
Cư
。 ， 二Nhị

。 ， 章
Chương

CHƯƠNG THỨ 72 :
Dân mà không còn gì để sợ nữa.
Tất cái sợ lớn đang đến.
Đừng chê hẹp chỗ ở của mình.
Đừng chán đời sống của mình.
Vì ta không chê.
 206

故 Cố
自 Tự
自 Tự
是Thị
是
Thị

去 Khứ
愛 Ái
知 Tri
以Dĩ
以
Dĩ

彼 Bỉ
不 Bất
不 Bất
聖
Thánh
不
Bất

取 Thủ
自 Tự
自 Tự
人
Nhân
厭
Yếm

此 Thử
貴 Quý
見 Kiến
。
。 。 ；

Nên ta không chán.

Bởi vậy thánh nhân.
Biết mình, mà không tự xem là sáng.
Yêu mình, mà không quí mình.
Nên Bỏ đây, mà giữ đó.
 207

天
Thiên
或 Hoặc
此Thử
勇 Dũng
勇
Dũng

之
Chi
利 Lợi
兩
Lưỡng
於 Ư
於Ư
第Đệ

所Sở
或 Hoặc
者Giả
不 Bất
敢
Cảm
七
Thất

惡Ố
害 Hại
， 敢 Cảm
則
Tắc
十
Thập

， 。 則 Tắc
殺
Sát
三Tam

活 Hoạt
， 章
Chương

CHƯƠNG THỨ 73 :
Cái dũng mà dám làm, thì chết.
Cái dũng mà không dám làm, thì sống.
Hai cái đó.
Hoặc có lợi, hoặc có hại.
Cái chỗ ghét của Trời.
 208

不Bất
不 Bất
不 Bất
天 Thiên
是Thị
孰
Thục

召
Triệu
言 Ngôn
爭 Tranh
之 Chi
以Dĩ
知
Tri

而
Nhi
而 Nhi
而 Nhi
道 Đạo
聖
Thánh
其
Kỳ

自Tự
善 Thiện
善 Thiện
， 人
Nhân
故
Cố

來Lai
應 Ứng
勝 Thắng
猶Do
？
， ， ， 難Nan

之Chi

。
Ai biết được nguyên nhân đó ?
Bậc thánh cũng có, chỗ khó đó.
Đạo của Trời.
Không tranh, mà lại thắng.
Không nói, mà có kẻ nghe.
Không gọi, mà tự đến.
 209

踈 Sơ
天
Thiên
繟
Xiển

而 Nhi
網
Võng
然
Nhiên

不 Bất
恢
Khôi
而
Nhi

失 Thất
恢
Khôi
善
Thiện

。 ， 謀
Mưu

Thong thả, mà xong việc.

Lưới trời lồng lộng.
Thưa mà chẳng lọt.
 210

吾
Ngô
而 Nhi
若 Nhược
奈Nại
民
Dân

得
Đắc
為 Vi
使 Sử
何Hà
不
Bất
第Đệ

執
Chấp
奇 Kỳ
民 Dân
以Dĩ
畏
Uý
七
Thất

而
Nhi
者 Giả
常Thường
死Tử
死
Tử
十
Thập

殺
Sát
， 畏 Uý
懼Cụ
， 四Tứ

之Chi
死 Tử
之Chi
章
Chương

， ， ？

CHƯƠNG THỨ 74 :
Dân không sợ chết.
Làm sao lấy chết doạ được ?.
Nếu như khiến dân thường sợ chết.
Lại có người phạm pháp,
Ta bắt được và giết đi, để không ai dám vi phạm.
 211

希 Hi
夫 Phù
是Thị
夫
Phù
常 孰
Thường Thục

有Hữu
代 Đại
大Đại
司
Tư
有 敢
Hữu Cảm

不Bất
大 Đại
匠
Tượng
殺
Sát
司 ？
Tư

傷
Thương
匠 Tượng
斲Trác
者
Giả
殺Sát

其Kỳ
斲 Trác
； ， 者Giả

手Thủ
者 Giả
殺 Sát

矣 Hĩ
， 。
。
Ai dám làm việc đó ?
(Trời) Sẽ có thần Tư sát đến giết đi.
Nay ta lại thay thế (Trời) mà giết đi.
Có khác nào thế tay thợ đẽo (gỗ).
Thế tay thợ đẽo (gỗ).
Ít thấy, chẳng bị đứt tay.
 212

以 Dĩ
民 Dân
是Thị
以 Dĩ
民
Dân

其Kỳ
之 Chi
以Dĩ
其 Kỳ
之 第
Chi Đệ

上
Thượng
難 Nan
飢Cơ
上 Thượng
飢 七
Cơ Thất

之Chi
治 Trị
。 食 Thực
， 十 Thập

有Hữu
， 稅 Thuế
五 Ngũ

為 Vi
之 Chi
章 Chương

， 多 Đa

，
CHƯƠNG THỨ 75 :
Dân mà đói.
Là vì trên bắt thuế nhiều.
Nên mới đói.
Dân mà khó trị,
Là vì trên dùng đạo hữu vi.
 213

是
Thị
夫 Phù
是Thị
以 Dĩ
民Dân
是
Thị

賢
Hiền
唯 Duy
以Dĩ
其 Kỳ
之Chi
以
Dĩ

於Ư
無 Vô
輕
Khinh
求 Cầu
輕
Khinh
難
Nan

貴
Quý
以 Dĩ
死Tử
生 Sinh
死Tử
治
Trị

生
Sinh
生 Sinh
。 之 Chi
， 。
。 為 Vi
厚 Hậu

者 Giả
，
，
Nên mới khó trị.
Dân mà khinh chết.
Là vì trọng cầu sự sống.
Nên mới khinh chết.
Kẻ nào không làm gì cả để sống.
Ngoan hơn kẻ cố "làm" để sống.
 214

其Kỳ
生 Sinh
萬 Vạn
其 Kỳ
人
Nhân

死
Tử
也 Dã
物 Vật
死 Tử
之
Chi
第Đệ

也
Dã
柔 Nhu
草 Thảo
也 Dã
生
Sinh
七
Thất

枯
Khô
脆 Thuý
木 Mộc
堅 Kiên
也Dã
十
Thập

槁
Kháo
， 之 Chi
強 Cường
柔
Nhu
六Lục

。 。 弱
Nhược
章
Chương

CHƯƠNG THỨ 76 :
Người khi mới sinh thì mềm yếu.
Mà khi chết thì cứng mạnh.
Vạn vật cây cỏ lúc.
Mới sinh thì mềm dịu.
Mà khi chết thì khô héo.
 215

柔Nhu
強 Cường
木 Mộc
是Thị
柔Nhu
故Cố

弱
Nhược
大 Đại
強Cường
以Dĩ
弱
Nhược
堅
Kiên

處Xử
處 Xử
則 Tắc
兵
Binh
者Giả
強
Cường

上
Thượng
下 Hạ
共Cộng
強
Cường
生
Sinh
者Giả

。 ， 。 則Tắc
之Chi
死Tử

不Bất
徒Đồ
之Chi

勝
Thắng
。 徒Đồ

， ，
Nên Cứng và mạnh là bạn của chết.
Mềm và yếu là bạn của sống.
Ấy nên binh mạnh thì không thắng.
Cây mạnh thì ắt gãy.
Ấy nên Cứng và mạnh ở bậc dưới
Mềm và yếu ở bậc trên.
 216

有
Hữu
下 Hạ
高 Cao
其 Kỳ
天
Thiên

餘
Dư
者 Giả
者 Giả
猶Du
之 第
Chi Đệ

者
Giả
舉 Cử
抑 Ức
張
Trương
道 七
Đạo Thất

損
Tổn
之 Chi
之 Chi
弓
Cung
， 十 Thập

之
Chi
； ， 與Dư
七 Thất

， ？ 章 Chương

CHƯƠNG THỨ 77 :
Đạo Trời ư .
Khác nào cây cung giương lên.
Chỗ cao thì ép xuống.
Chỗ thấp thì nâng lên.
Có dư thì bớt đi.
 217

孰
Thục
損 Tổn
人
Nhân
損 Tổn
天
Thiên
不
Bất

能
Năng
不 Bất
之Chi
有 Hữu
之
Chi
足
Túc

有
Hữu
足 Túc
道Đạo
餘 Dư
道
Đạo
者
Giả

餘
Dư
以 Dĩ
， 而 Nhi
， 補
Bổ

以Dĩ
奉 Phụng
則Tắc
補 Bổ
之
Chi

奉
Phụng
有 Hữu
不Bất
不 Bất
。
天
Thiên
餘 Dư
然
Nhiên
足 Túc

下
Hạ
。 ， 。
Không đủ thì bù vào.
Đạo của Trời.
Bớt chỗ dư bù chỗ thiếu
Đạo của Người thì không vậy.
Bớt chỗ thiếu bù chỗ dư.
Không ai có dư, để bù cho thiên hạ.
 218

其 Kỳ
功
Công
是Thị
唯
Duy

不 Bất
成
Thành
以Dĩ
有
Hữu

欲 Dục
而Nhi
聖
Thánh
道
Đạo

見 Kiến
不Bất
人
Nhân
者
Giả

賢 Hiền
處Xử
為Vi
。
。 ， 而Nhi

不Bất

恃
Thị

Nếu không phải kẻ đã được Đạo !.

Bởi vậy thánh nhân, làm mà không cậy công.
Công thành rồi không ở lại.
Không muốn ai thấy tài hiền của mình.
 219

弱
Nhược
其 Kỳ
莫 Mạc
而Nhi
天
Thiên

之Chi
無 Vô
之 Chi
攻
Công
下Hạ
第Đệ

勝
Thắng
以 Dĩ
能 Năng
堅
Kiên
莫
Mạc
七
Thất

強
Cường
易 Dị
勝 Thắng
強
Cường
柔
Nhu
十
Thập

， 之 Chi
， 者Giả
弱
Nhược
八Bát

。 於 Ư
章
Chương

水
Thuỷ

，
CHƯƠNG THỨ 78 :
Dưới trời, mềm yếu, không chi hơn nước.
Thắng được vật cứng.
Không chi hơn nước được.
Không chi thay nước được.
Mềm thắng cứng.
 220

是
Thị
受 Thọ
是 Thị
莫
Mạc
天
Thiên
柔Nhu

謂
Vị
國 Quốc
以 Dĩ
能
Năng
下Hạ
之Chi

社
Xã
之 Chi
聖Thánh
行
Hành
莫
Mạc
勝
Thắng

稷
Tắc
垢 Cấu
人Nhân
。 不
Năng
剛
Cương

主
Chủ
， 云 Vân
知Tri
，
； ： ，

Yếu thắng mạnh.

Dưới trời không ai không biết.
Nhưng không ai có thể làm được.
Bởi vậy thánh nhân nói :
Dám nhận lấy dơ bẩn của đất nước.
Mới có thể làm được chủ xã tắc.
 221

正 Chánh
是Thị
受Thọ

言 Ngôn
謂Vị
國
Quốc

若 Nhược
天
Thiên
不Bất

反 Phản
下Hạ
祥
Tường

。 王
Vương
，
。

Dám nhận lấy sự không may của đất nước.

Mới có thể làm vua thiên hạ.
Lời ngay thẳng, nghe như trái ngược.
 222

而Nhi
是 Thị
安 An
必 Tất
和 Hoà

不Bất
以 Dĩ
可 Khả
有 Hữu
大 第Đại Đệ

責
Trách
聖 Thánh
以 Dĩ
餘 Dư
怨 七Oán Thất

於Ư
人 Nhân
為 Vi
怨 Oán
， 十 Thập

人
Nhân
執 Chấp
善 Thiện
； 九 Cửu

。 左 Tả
？ 章 Chương

契 Khế

，
CHƯƠNG THỨ 79 :
Hoà giải oán lớn.
Vẫn còn oán thừa,
Sao cho thế là phải ?
Ấy nên thánh nhân Cầm tờ hợp ước bên trái.(chụi sự oán hờn)
Mà không trách người.
 223

常 Thường
天
Thiên
無Vô
有
Hữu

與 Dữ
道
Đạo
德
Đức
德
Đức

善 Thiện
無Vô
司
Tư
司
Tư

人 Nhân
親
Thân
徹
Triệt
契
Khế

。 ， 。 ，

Kẻ Đức thì giữ tờ hợp ước..(chụi nhận sự oán hờn)

Người không Đức thì bỏ đi. (không nhận sự oán hờn)
Đạo Trời không thân ai.
Thường ban ân cho người thiện.
 224

而
Nhi
使 Sử
而 Nhi
使Sử
小
Tiểu

不
Bất
民 Dân
不 Bất
有
Hữu
國
Quốc
第Đệ

遠
Viễn
重 Trọng
用 Dụng
什
Thập
寡
Quả
八Bát

徙Tỉ
死 Tử
； 伯
Bách
民
Dân
十Thập

。 之
Chi
。 章
Chương

器
Khí

CHƯƠNG THỨ 80 :
Nước nhỏ, dân ít,
Dù có mười hay trăm thứ binh khí.
Mà không cho (dân) dùng đến.
(Nên) Khiến cho dân sợ chết.
Mà không dám đi xa.
 225

而
Nhi
使 Sử
無 Vô
雖 Tuy
無Vô
雖
Tuy

用
Dụng
民 Dân
所 Sở
有 Hữu
所
Sở
有
Hữu

之
Chi
復 Phục
陳 Trần
甲 Giáp
乘
Thừa
舟
Chu

， 結 Kiết
之 Chi
兵 Binh
之
Chi
輿
Dư

繩 Thằng
。 ， ， ，

Tuy có thuyền xe.

Không chụi ngồi lên.
Tuy có giáp binh.
Cũng không cho dùng đến.
Khiến trở lại cách thắt dây (trở về tự nhiên).
Mà sử dụng vậy.
 226

不Bất
民 Dân
雞 Kê
鄰 Lân
安 An
甘
Cam

相
Tương
至 Chí
犬Khuyển
國 Quốc
其 Kỳ
其
Kỳ

往
Vãng
老 Lão
之 Chi
相 Tương
居 Cư
食
Thực

來Lai
死 Tử
聲Thanh
望 Vọng
， ，
。 ， 相Tương
， 樂 Lạc
美
Mỹ

聞 Văn
其 Kỳ
其Kỳ

， 俗 Tục
服
Phục

。 ，
Ăn món ngon nơi mình có , Mặc đồ đẹp của nơi mình may.
Sống yên ổn nơi mình ở, Vui với phong tục nơi mình sống.
Nước gần cùng trông nhau.
Tiếng gà chó cùng nghe chung.
Dân đến già.
Chết không qua lại nhau.
 227

知
Tri
辯 Biện
善 Thiện
美 Mỹ
信
Tín

者
Giả
者 Giả
者 Giả
言 Ngôn
言
Ngôn
第Đệ

不
Bất
不 Bất
不 Bất
不 Bất
不
Bất
八Bát

博
Bác
善 Thiện
辯 Biện
信 Tín
美
Mỹ
十
Thập

， 。 ， 。 ， 一
Nhất

章
Chương

CHƯƠNG THỨ 81 :
Lời thành thực không đẹp.
Lời đẹp không thành thực.
Người thiện không tranh biện.
Người tranh biện không thiện.
Người trí không học rộng.
 228

聖
Thánh
天 Thiên
既Kỳ
既 Ký
聖
Thánh
博
Bác

人
Nhân
之 Chi
以Dĩ
以 Dĩ
人
Nhân
者
Giả

之Chi
道 Đạo
與
Dữ
為 Vi
不
Bất
不
Bất

道Đạo
利 Lợi
人
Nhân
人 Nhân
積
Tích
知
Tri

為Vi
而 Nhi
己Kỷ
己 Kỷ
， 。
而Nhi
不 Bất
愈Dũ
愈 Dũ

不Bất
害 Hại
多Đa
有 Hữu

爭
Tranh
； 。 ，
Người học rộng không trí
Bậc thánh nhân không thu giữ.
Càng vì người, mình càng thêm có.
Càng cho người, mình càng thêm nhiều.
Đạo của Trời, lợi mà không hại.
Đạo của Thánh nhân, làm mà không tranh.
 229

- Hết -
230