Bilim - Fizik - Mekanik - Zamanlayıcılı 7 Doğrusal Hareket

7.6 Potansiyel ve Kinetik Enerji

Deney: Enerji
Tarih: 15 Aralık 2022

Görev

Yuvarlanan bir arabanın kinetik enerjisi ne kadar büyüktür?

Bir ray üzerinde ve bir makara üzerinde bulunan mW kütleli deneysel bir arabadan yerçekimi etkisi altında
potansiyel enerjisi Epot = mg.g.h olan bir ağırlık asılıdır. Burada h yerden yükseklik ve g yerçekimi ivmesidir. Halat
üzerindeki ağırlık arabayı çeker ve hızlandırır. Ağırlık, ağırlığın ilk yüksekliğine karşılık gelen “s” mesafesi boyunca
arabayı hızlandırdıktan sonra yere ulaşır. Ağırlık ve araba birlikte m = m W + mg birleşik kütleye sahiptir ve vh hızına
getirilirler. Bundan sonra araba hızlanmadan hareketine devam eder. Arabanın ulaştığı hızı, v h, fotoelektrik kapılar
ve zamanlayıcı yardımıyla inceleyiniz.
Yerçekimi alanındaki çizgi üzerindeki ağırlık, düşerek arabayı hareket ettirdikçe potansiyel enerjisini kaybeder. Bu
potansiyel enerji, ağırlığın kaybedilen boyuna göre belirlenebilir. Enerji, arabanın hareket enerjisine ve ağırlığa
dönüştürülür. Bu deney aynı zamanda mevcut enerji ile ağırlığın ve arabanın hangi hıza ulaştığını da belirler. Bu
şekilde hız ve hareket enerjisi arasındaki ilişki kurulabilir. Bu hareket enerjisine kinetik enerji de denir, Ekin.

-1 -
 Malzeme

Malzeme
"TESS Advanced Physics Set Linear Motion, Timer 2-1, ME-DYN" (Sipariş No.15283-88)
pozisyon Malzeme sipariş Miktar
numarası numarası
1 Ölçüm/deneysel araba 11060-00 1
2 Ölçüm arabası için gölgelik plakası 11060-10 1
3 Tutma pimi 03949-00 1
4 İpek iplik, 200 m 02412-00 1
5 Ağırlık tutucu, bronz, 1 g 02407-00 1
6 Oluklu ağırlık, 1 g 03916-00 4
7 Oluklu ağırlık, siyah renkli, 10 g 02205-01 4
8 Oluklu ağırlık, siyah renkli, 50 g 02206-01 3
9 Makara, hareketli, d = 40 mm, kancalı 03970-00 1
10 makara için çubuk 02263-00 1
11 Zamanlayıcı 2-1, dahil. güç kaynağı 13607-99 1
12 Kompakt fotoelektrik kapı 11207-20 1
13 Kompakt fotoelektrik kapı için ayak plakası 11207-22 1
14 Bağlantı kablosu, kırmızı, 32 A, 1000 mm 07363-01 1
15 Bağlantı kablosu, sarı, 32 A, 1000 mm 07363-02 1
16 Bağlantı kablosu, mavi, 32 A, 1000 mm 07363-04 1
17 Palet 1, l = 500 mm 11302-00 1
18 Parça 2, l = 500mm 11303-00 1

Deney için gerekli malzeme

-2 -
 Kurmak

Kurmak
Pisti Şekil 1 + 2'ye göre ayarlayın.

Şekil 1 Şekil. 2

Gölge plakasını ve iki adet 50 g ağırlığı arabanın tespit cıvatasına yerleştirin (Şek. 3) ve rayın eğimini, araba sonuna
doğru itildikten sonra mümkün olduğu kadar sürekli bir hızla dönmeye devam edecek şekilde ayarlayın. makara ile
(Şek. 4). Bunun için rayın diğer ucundaki vidayı çentikli ağırlıkların üzerine yerleştirin ve ayar vidasını çevirin (biri
50 gr diğeri 10 gr ağırlık yaklaşık sağda olmalıdır).

Şek. 3 İncir. 4

Ayak plakalarını fotoelektrik kapıya vidalayın (Şek. 5) ve kapıyı zamanlayıcıya bağlayın (Şek. 6).

Şekil 5 İncir. 6

Döner anahtarı soldan ikinci " " konumuna getirin. Şimdi cihaz ışığın kesinti süresini gösterecektir. Bu, kapıdaki
ışık hüzmesinin gölgelik levhası tarafından kesildiği zamandır.

-3 -
İpin bir ucunu arabanın alt tarafındaki cıvatasındaki delikten geçirin (Şek. 7), arabanın altından üst tarafa çekin ve
tespit civatasına bağlayın (Şek. 8). Diğer ucunu 1g ağırlık tutucuya bağlayın (Şek. 9) ve iplik uzunluğunu, araba
aşağı yukarı pistin son çeyreğine ulaştığında ağırlık yere ulaşacak şekilde seçin.

Şekil 7 İncir. 8

Şekil 9

Arabayı çeken ağırlık 11 g olacak şekilde 1g ağırlık tutucuya 10 g ağırlık yerleştirin (Şek. 10).

Şekil 10

Kasnağı çubuğa sabitleyin (Şek. 11) ve raya sıkıştırın (Şek. 12). İplik, rayın yüzeyine paralel olarak arabanın
akslarının üzerinden ve kasnağın üzerinden geçmelidir (Şek. 13).

-4 -
Şekil 11 İncir. 12

Şekil 13

-5 -
 Eylem

prosedür
İplikteki gerilimi korurken ağırlık yere değdiği için arabanın konumuna dikkat edin. Kapıyı, ağırlık yere
değdiği anda kirişi plaka tarafından kesilecek şekilde yerleştirin.

Arabayı bu noktadan s = 10 cm kadar yokuş yukarı itin. Bunu yaparken, ağırlık yerden aynı mesafe kadar
kaldırılarak Epot = mg · g · s potansiyel enerjisine ulaşılır. Bu noktada s, ağırlığın h yüksekliğine eşittir.
yerçekimi ivmesi
g g = 9,81 m/s2 = 9,81 N/kg olan yerçekimi alanında yerin üzerindeki kütle m.

Her ölçümden önce zamanlayıcının sıfırlama düğmesine basın.

Arabayı bırakın ve kapıdan geçtikten sonra yakalayın. Zamanlayıcıda görüntülenen kesinti süresini t tablo 1'e
kaydedin. Bu, arabanın Δs = 0,05 m mesafesini, yani plakanın genişliğini kat etmesi için gereken süredir.

Aracı yokuş yukarı iten s mesafesinin 0,10 m'lik artışlarla artırıldığı birkaç ölçüm gerçekleştirin.
Gerekirse, arabanın üst tarafındaki ipliği çekerek ve arabanın ucundaki kancanın ve cıvatanın etrafından
geçirerek ipliği kısaltın.

-6 -
 Sonuçlar

Sonuçlar
tablo 1

h (m) Δt (s) vh= Δs/ Δt = m/s Epot= mg· g · h, (Nm) mdeney (kg)
Vh2 (m2/ s2)
0.10
0.20
0.30
0.40
0.50
0.60
0.70
0.80

-7 -
 Değerlendir
me
Değerlendirme
Soru 1
Ağırlık h yüksekliği boyunca düştükten sonraki anlık hızı, v h , yani plaka genişliği Δs = 0,05 m ve Δt süresinin
bölümü: vh = Δs/Δt hesaplayın. Tabloyu tamamlayın.

soru 2

Toplam ivmeli kütlenin değerini belirleyin, m = mW + mg, ve kaydedin: m=

(araba + tespit cıvatası 50 gr, plaka 10 gr).

Soru 3
Sonucu bulduğunuz toplam kütle m = mW + mg ile karşılaştırın. Ne farkettin?

Soru 4
Farz edelim ki EK= ½ m v2 değeri, potansiyel enerjiye E=mgh eşittir. Daha sonra deneyden dördüncü ve beşinci sıradaki değerlerden kütle
için bir değer olan mexp hesaplanabilir. ½ mexp Vh2 = Epot , mexp = 2 Epot / Vh2
Bununla tabloyu tamamlayın ve elde edilen değerleri, 3. Sorudaki kütle değerleri ile karşılaştırın.

Soru 5
Pist, arabanın sürtünmesini telafi etmek için eğimliydi. Arabanın potansiyel enerjisi bu nedenle sürtünme
kuvvetinin üstesinden gelmek için çekildi. Arabanın sürtünme kuvveti hızına bağlıysa ne olacağını düşünün. Başka
hata kaynakları var mı?

-8 -