Rzeczownik

Jak w każdym języku, również i w angielskim rzeczownik odgrywa podstawową rolę. Są to

wyrazy, które określają rzeczy, zjawiska, przedmioty, substancje, miejsca, i wiele innych

RODZAJE RZECZOWNIKÓW:

• Rzeczowniki własne (Proper Nouns) – rzeczowniki własne pisane zawsze wielką literą, a
zaliczamy do nich:

- imiona i nazwiska, - nazwy miejsc,budynków, ulic, instytucji,- tytuły,- dni tygodnia,- nazwy
miesięcy,- nazwy krajów i narodowości,- nazwy języków.

• Rzeczowniki pospolite (Common Nouns) – bardzo duża grupa rzeczowników, które z reguły
pisane są małą literą. Jednak jest wyjątek od tej reguły. Niektóre rzeczowniki pospolite
piszemy wielka literą, a są to:

- Tytuły wojskowe, np: Colonel - pułkownik, Major – major- Tytuły naukowe lub medyczne,
np.: Professor – profesor, Doctor – doktor- Inne tytuły, np.: Father – ojciec, Sister – siostra,
Mother – matka

• Rzeczowniki policzalne (Countable Nouns) – to takie, które mają liczbę pojedynczą i mnogą
i można je policzyć

• Rzeczowniki niepoliczalne (Uncountable Nouns) – Nie mają liczby mnogiej i nie da się ich
policzyć

Kliknij tu, żeby przeczytać więcej na temat rzeczowników policzalnych i niepoliczalnych

oraz określeniach ilości

TWORZENIE LICZBY MNOGIEJ RZECZOWNIKÓW

Jest kilka sposobów tworzenia liczby mnogiej rzeczowników. Najczęstszym i najłatwiejszym

jest dodanie końcówki –s do rzeczownika. Jednak nie zawsze można dodać samo –s. Poniżej
zbiór zasad tworzenia liczby mnogiej:
1. W większości przypadków, aby utworzyć liczbę mnogą rzeczownika, dodajemy końcówkę
–s.Np.: car – cars, cat – cats, book – books, flower – flowers

2. Jeżeli rzeczownik kończy się na spółgłoskę, po której jeszcze jest Y, to Y zamieniamy na –

ie i dodajemy –s Np.: Lady – ladies, baby – babies, city – cities

3. Jeżeli rzeczownik kończy się na Y, a występuje przed nim samogłoska, to dodajmy tylko –s
Np.: boy – boys, play – plays, day – days

4. Jeżeli rzeczownik kończy się na –f lub – fe to zamieniamy -f i -fe na –v i dodajemy –

es.Np.: Leaf – leaves, wife – wives, knife – knives, life – lives

5. Do rzeczowników kończących się na: ss, ch, sh, x, o dodajemy –es. Tutaj jednak trzeba
zwrócić uwagę, na to, że rzeczowniki zakończone na –o mogą przybierać aż 3 różne
końcówki:

- Część przyjmuje tylko –s np.: photo – photos, piano – pianos- Część może przyjmować
zarówno –s jak i –es np: tornado – tornados à tornadoes, buffalo – buffalos à buffaloes- Część
ma zawsze końcówkę – es np.: hero – heroes, mosquito – mosquitoes, motto – mottoes

6. Jest też grupa rzeczowników, która ma nieregularną liczbę mnogą, a której trzeba się
niestety nauczyć na pamięć:

man – men (mężczyzna – mężczyźni)woman – women (kobieta – kobiety)person – people

(osoba – ludzie)child – children (dziecko – dzieci)foot – feet (stopa – stopy)tooth – teeth (ząb
– zęby)goose – geese (gęś – gęsi)mouse – mice (mysz – myszy)louse – lice (wsza –
wszy)brother – brethren /ale dotyczy to tylko braci zakonnych/)

7. Niektóre rzeczowniki w ogóle nie zmieniają formy:

sheep – sheep (owca – owce)fish – fish (ryba – ryby)dice – dice (kostka – kości /są to kostki
do gry/)series – series (seria - serie)deer – deer (jeleń – jelenie)salmon – salmon (łosoś –
łososie)

8. Wyrazy obcego pochodzenia (łacińskiego, greckiego, itp.) przyjmują końcówki

charakterystyczne dla języka, z którego pochodzi wyraz:
Criterion – criteria (kryterium – kryteria)Crisis – crises (kryzys – kryzysy)Stimulus – stimuli
(bodziec – bodźce)Larva – larvae (larwa – larwy)Curriculum – curricula (życiorys –
życiorysy)Alumnus – alumni (absolwent – absolwenci)Phenomenon – phenomena (zjawisko
– zjawiska /fenomen – fenomeny)Axis – axes(oś – osie)

9. Pewna grupa rzeczowników zawsze występuje w liczbie mnogiej, albo w ogóle nie ma
liczby mnogiej, albo dany rzeczownik w liczbie mnogiej ma inne znaczenie. Poniżej kilka
przykładów:

Binoculars – lornetkaClothes – ubranie (cloth – materiał /inne znaczenie w liczbie

pojedynczej/)Scales – waga Scissors – nożyczkiShorts – szortyTweezers – penseta
Glasses – okulary (glass – szkło, szklanka, kieliszek/inne znaczenie w liczbie
pojedynczej/)Spectacles – okularyTights – rajstopyKnickers - majtkiPants – spodnie;
kalesonyPyjamas – piżama Wages – zarobkiBelongings – dobytekOutskirts –
przedmieściaEarnings – zarobkiFireworks – sztucznie ognieCattle – bydłoPeople –
ludziePolice – policja

10. Są jeszcze dwie grupy rzeczowników, tzw. zbiorowe (Collective Nouns) i rzeczowniki
złożone (Compound Nouns). Rzeczowniki zbiorowe mogą występować zarówno w liczbie
pojedynczej jak i mnogiej, bez zmiany swojej formy. Poniżej kilka przykładów rzeczowników
zbiorowych:

Crowd – tłum Government – rząd Audience – publicznośćGroup – grupaTeam – drużynaJury

– juryCompany – firmaStaff – kadra, personelCommittee – komitetCrew – załogaFamily –
rodzinaClass – klasa Z rzeczownikami złożonymi jest trochę więcej problemu, ponieważ tutaj
liczbę mnogą tworzy się według szczególnych zasad:

1. Końcówkę –s dodajemy tylko i wyłącznie do rzeczownika, a nie do innych części

mowy.Np.: Sister-in-law à sisters-in law, paser-by à passers-by, sami-final à sami-finals

2. Jeżeli występuja, dwa rzeczowniki razem, do drugiego dodajemy liczbę mnogą.Np.:

Boyfriend àboyfriends, policewoman à policewomen, policeman à policemen, seat belt à seat
belts

3. Jeżeli w wyrazie nie ma rzeczownika, końcówkę dodajemy do ostatniego słowa.Np.:

outline à outlines

Rzeczowniki złożone tworzone przy użyciu: man i woman są wyjątkami od powyższych

zasad”: Np.:woman driverà women drivers, man servantà men servants.

Słowotwórstwo rzeczownika
Rzeczowniki można tworzyć na 3 sposoby. Poniżej opisujemy każdy z nich i podajemy po
kilka przykładów

1. Jeden wyraz funkcjonuje jako kilka części mowy, ale mając za każdym razem inne
znaczenie:

I would like to book a ticket to London. (Chciałabym zarezerwować bilet do Londynu.) /book
pełni funkcje czasownika – rezerwować/I like this book.(Lubię tą książkę) /book jako
rzeczownik - książka/

Lista wyrazów, które pełnią różne funkcje w zdaniu:Drink, Act, Kiss, Wish, Copy, Call, Help,
Cost, Book

2. Przez dodanie przyrostka lub przedrostka powstaje nowy wyraz. Bazą dla nowego
rzeczownika jest inna cześć mowy.

Przyrostki dodawane do czasowników

• -agepostage – opłata pocztowadamage – szkodausage – użyciesalvage – uratowanie;

ocalenieforage – paszastorage – magazyn

•- al.arrival – przyjazd; przylotdenial – zaprzeczenieproposal – propozycja

• - anceacceptance – uznanie, aprobatadalliance – flirtimportance – znaczenieappearance –

pojawienie sięadmittance – wstęp; wpuszczenie • - enceviolence – przemocexistence –
istnienieindependence – niepodległość silence – milczenie

• - ery, - ary, -oryrobbery – kradzieżbravery – odwaga; męstwo dictionary – słownikdormitory

– akademikaviary – ptaszarnia ordinary – przeciętność; zwyczajność

• - cianmagician – magikoptician – optyk physician – lekarz

• - sionexplosion – eksplozjadecision – decyzjaaversion – awersja • - tiondirection –

wskazówkaattention – uwagainvitation – zaproszenieexplanation – wyjaśnieniepollution –
zanieczyszczeniesolution – rozwiązanie
• - mentagreement – zgodaabolishment – zniesieniecontentment – zadowolenie amendment –
poprawa

• - uredeparture – odlot; odjazdfailure – niepowodzenie exposure – wystawienie;

ekspozycjaaperture – otwór; szczelinaminiature – miniatura

Przyrostki dodawane do przymiotników:

• - ance, - ancyconstancy – stałośćaberrance – nietypowość assistance – pomocallowance –

racja; przydział

• - ence, -encyabsence – nieobecnośćpresence – obecność difference – różnica conference –

konferencjaurgency – pośpiech • - ityequality – równośćsimilarity – podobieństwosimplicity –
prostotaabsurdity – absurd capability – zdolność

• - nessabruptness - raptownośćweakness – słabośćhappiness – szczęśćcieabjectness –

służalczość gameness – dzielnośćtoughness – twardość

• - thwarmth – ciepło; serdecznośćhearth – palenisko

• - cydemocracy – demokracja accuracy – dokładność advocacy – poparcie hesitancy –

poparcie; obrona

• - typoverty – biedotabeauty – piękno clarity – jasność Przyrostki dodawane do

rzeczowników:

• - domboredom – nudakingdom – królestwo wisdom – wiedza freedom – wolnośćthralldom –

niewola

• - fulmouthful – kęs handful – garść (czegoś)

• - hoodchildhood – dzieciństwobrotherhood – braterstwo neighbourhood – sąsiedztwo

motherhood – macierzyństwo

• -ismoptimism – optymizm pessimism – pesymizm criticism – krytycyzm alcoholism –

alkoholizm sensualism – zmysłowość
• - shipfriendship – przyjaźń relationship – stosunekpartnership – partnerstwo membership –
członkostwo

• - ingbuilding – budynek licking – cięgiwriting – pismo acting – aktorstwo

Najczęściej stosowane przedrostki służące do tworzenia rzeczowników:

• dis-disagreement – sprzeczka; nieporozumieniedisapproval – dezaprobata disadvantage –

wada • non-nonalignment – niezaangażowanie; neutralnośćnonbeliever – niewierzący
nonchalance – nonszalancja nonconformism – nonkonformizm

• hyper-hyperacidity – nadkwasota hypermarket – hipermarket hypersensitivity –

nadwrażliwość hypertension – nadciśnienie • semi-semicircle – półokrąg semicolon –
średnik semiconduction – półprzewodnictwo semidesert – półpustynia

• mal-malnutrition – złe trawieniemaladministration – zła administracjamalaise – apatia

maladroitness – niezręczność malady – choroba; dolegliwość

• sub-subassembly – podzespół subcategory – podkategoria subconscious –

podświadomośćsubculture – subkultura

• mini-miniature – miniaturamanikin – maleństwo miniseries – miniserialminiskirt –

minispódniczkaministrant – osoba pomagająca innym

• super-superabundance – nadmiar superciliousness – zarozumiałość;

wyniosłośćsuperconductor – nadprzewodniksuperficiality – powierzchowność superhuman –
nadczłowiek

• mis-misbelief – błędne przekonanie; herezjamiscalculation – złe obliczeniemiscarriage –

poronieniemisconception – błędne mniemanie

• ultra-ultrasound – ultradźwięk ultraviolet – promieniowanie ultrafioletoweultraconservative

– ultrakonserwatysta 3. Nowe rzeczowniki tworzone z dwóch innych rzeczowników
(Compound Nouns – rzeczowniki złożone). Mogą być pisane jako dwa wyrazy, dwa wyrazy
rodzielone myślnikiem, albo jako jeden wyraz. Poniżej kilka przykładów:
car keys – kluczyki od samochodudoorbell – dzwonek do drzwidoor-casing –
futrynatypewriter – maszyna do pisaniacan-opener – otwieracz do puszekgarden centra –
centrum ogrodniczetraffic jam – korek uliczny

Rzeczowniki policzalne i niepoliczalne

jak rozróżniać, który rzeczownik to policzalny, a który to niepoliczalny?

I Countable nouns - Rzeczowniki policzalne

Są to rzeczowniki, które:

- występują w liczbie pojedynczej i mnogiej, Np.: a cat – cats

- można je policzyć

Przed każdym rzeczownikiem policzalnym stawiamy przedimek A/AN Przypomnienie zasad

używania przedimków "a", "an", "the"

II Uncountable nouns – rzeczowniki niepoliczalne

Są to rzeczowniki, które: - Nie posiadają liczby mnogiej np.: oil – olej - Nie można ich
policzyć np.: water – woda

Rodzaje rzeczowników niepoliczalnych:

- substancje sypkie takie jak: sugar – cukier, flour – mąką, rice – ryż, itp.

- substancje płynne i różne materiały jak: glass – szkoło, gold – złoto, cotton – bawełna, itp.

- produkty spożywcze jak: bread- chleb, jam – dżem, cheese – ser, ham – szynka

- wszystkie płyny: milk – mleko, water – woda, oil – olej, petrol – benzyna, itp.
- uczucia jak: love – miłość, happiness – szczęście, hale – nienawiść, itp.

- różne pojęcia abstrakcyjne: intelligence, work, education, itp.

- sporty, nauka, itp.: tennis – tenis, football, scence - nauka, art.- sztuka, music – muzyka, itp.

Każdy rzeczownik niepoliczalny, przy użyciu specjalnych słów i zwrotów, może stać się
policzalny, poniżej lista zwrotów z przykładami.

A cup of tea – kubek herbatyA glass of juice – szklanka sokuA bottle of water – butelka
wodyA can of coke – puszka ColiA carton of milk – karton mlekaA liter of petrol – litr
benzynyA loaf of bread – bochenek chlebaA piece of cake – kawałek ciastaA slice of ham –
plasterek szynkiA jar of jam – słoik dżemuA tin of peaches – puszka brzoskwińA metre of
thread – metr nitki

Tu jeszcze kilka stałych zwrotów tzw. „fixed phrases”:

A piece of information – informacja

A piece of news – wiadomość

A piece of furniture – mebel

A piece of luggage – bagaż