T.C.

ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ

LİSANSÜSTÜ EĞİTİM ENSTİTÜSÜ
YÜKSEK LİSANS TEZ ÖNERİ FORMU

MÜZİK ANASANAT DALI BAŞKANLIĞINA

Anasanat Dalınızın 22430731005 numaralı Yüksek Lisans programı öğrencisiyim. Dr.

Öğr. Cansu Yılmaz’ın tez danışmanlığında hazırlayacağım “Sahne Performansında Keman
Öğrencileri Arasındaki Sahne Korkusunun Nedenlerinin İncelenmesi” adlı Yüksek
Lisans tez önerim ekte sunulmuştur.

…/…/2023
Öğrencinin Adı Soyadı
İpeksu MAĞDEN
İmza

Tez Önerisi Veren Öğrencinin

Adı Soyadı İpeksu Mağden
Öğrenci Numarası 22430731005
Anabilim/Anasanat Dalı Müzik Aanasanat Dalı
Programı Tezli Yüksek Lisans Programı
E-Posta Adresi ipeksuumagden@hotmail.com

Tez Önerisinin Türkçe Adı “Sahne Performansında Keman Öğrencileri Arasındaki Sahne
Korkusunun Nedenlerinin İncelenmesi”
Tez Önerisinin İngilizce Adı “Investigation of the Causes of Stage Fright Among Violin
Students in Stage Performance”
 Yukarıda bilgilerine yer verilen ve ekte sunulmuş olan tez önerisi Anasanat Dalı
Başkanlığımızca uygun görülmüştür.
Tez Danışmanı Anasanat Dalı Başkanı
Unvanı Adı Dr. Öğr. Üyesi Cansu Unvanı Adı
Prof. Dr. Uğur Türkmen
Soyadı Yılmaz Soyadı
İmza İmza

Tarih …/…/2023 Tarih …/…/2023

EK- Transkript
Not: Tez Öneri Formu Yüksek Lisans öğrencileri için Anabilim Dalı Akademik Kurul Kararı
ile Enstitü Müdürlüğüne sunulması gerekmektedir.

T.C.
ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ
LİSANSÜSTÜ EĞİTİM ENSTİTÜSÜ
TEZ ÖNERİSİ HAZIRLAMA YÖNERGESİ

1. TEZİN ADI:
“Sahne Performansında Keman Öğrencileri Arasındaki Sahne Korkusunun
Nedenlerinin İncelenmesi”
2. ARAŞTIRMANIN NEDENSELLİĞİ (GEREKLİLİĞİ):

Sahne performansında yaşanılan kaygı ve heyecan çoğu müzisyenin sıklıkla yaşadığı bir
problemdir. Bu problem genellikle sahneden önce veya sahne esnasında yaşanılan bir duygu
yoğunluğudur.
Bu araştırmada, keman öğrencileri arasındaki sahne korkusunun nedenleri ve onların
yaşadıkları kaygılar arasındaki ilişkiyi saptamak amaçlanmıştır.
3. TEZİN KONUSU:
Tezin konusu “Sahne Performansında Keman Öğrencileri Arasındaki Sahne Korkusunun
Nedenlerinin İncelenmesi” olarak belirlenmiştir.
4. TEZİN AMACI:
Tezin amacı kaygı yaşayan keman öğrencileri arasındaki sahne korkularının azaltılmaya
yönelik çalışmalar yapılmasıdır.
Sahne korkusu ile başa çıkabilmek için belirli yöntemlerin kullanılması önerilmektedir. Bu
yöntemler bilişsel yapılandırma, davranışsal yöntemler ve Alexander tekniği şeklinde
sıralanabilir. Bilişsel yapılandırma, sahne performansı gerçekleştirecek olan müzisyenlerin
düşünce sistemlerini değiştirmeye yönelik bir yöntem olarak kullanılacaktır. Davranışsal
yöntem, kişinin davranışında oluşan olumsuzluğa etki etmekte ve sahneye çıkmadan önce
farklı ortamlarda deneyim kazanmasını amaçlamaktadır.
Alexander tekniği olarak adlandırılan yöntem ise, bedenin doğru duruşunu ve vücut
fonksiyonlarının doğru kullanılmasını sağlayan yöntem olarak karşımıza çıkmaktadır.
Müzikal performans kaygısı için özel olarak geliştirilmiş olmasa da Alexander Tekniği,
müzisyenler tarafından bu amaç için oldukça sık kullanılmaktadır.
Bu yöntem sayesinde, keman öğrencileri, sahnedeki bedensel rahatlığına ve bedensel
farkındalığına yönelik bir çalışma sağlayabilecektir.

5. TEZİN ÖNEMİ:
Çalışma, keman öğrencileri üzerinde uygulanacak yöntemler olarak gerçekleştirilmiştir.
Sahne korkusu, birçok psikiyatri biliminde “Sosyal Fobi” ana başlığı altında ele alınan ve
incelenen bir konu olarak bilinmektedir. Bu noktada müzisyenin yaşadığı kaygı veya korku
ise seyirciye yönelik olmaktan ziyade sergileyeceği performans ile ilgilidir. Dolayısıyla bir
noktada benzeşmekle birlikte farklılığın olduğunu söylemekte mümkündür (Çırakoğlu, 2010).
Sahne korkusu olarak isimlendirilen, performans öncesinde ya da sırasında kaygılanma
durumu öğrencileri sıklıkla etkileyen bir problemdir. Bu problem, yaşanılan kaygıyla birlikte
istenmeyen bir şekilde müzisyenlerin sahne performanslarında olumsuz sorunlara yer
açmaktadır. Sahne kaygısı hemen hemen her müzisyenin fiziksel hareketlerinde ve duygusal
değişimlerinde farklılık gösterebilmektedir
“Sahne korkusu ya da müzikal performans kaygısı hemen hemen tüm müzisyenlerin
karşılaştığı yıldırıcı, bir kariyere zarar verebilecek hatta bir kariyeri tamamen
sonlandırabilecek kadar ciddi bir sorundur” (Topoğlu, 52). Bu bağlamda, yaşanılan korkunun
aza indirilmesi hedeflenmektedir.

6. KURAMSAL ÇERÇEVE:
Bu bölümde sahne performansında yaşanan kaygı ve korkunun nedenlerine uygun olarak
bilgiler aktarılmıştır.
“Sahne heyecanı, seyirci önünde yapılan müzikal bir performans ile bağlantılı olarak yaşanan
endişe ve korku hisleri ya da bu hislerle ilgili olarak performansı yapan kişinin becerilerinin
olumsuz bir şekilde etkilenmesi şeklinde tanımlanabilir” (Salmon, 1990; Teztel ve Aşkın,
2007).
Müziyenler de kaygı yaşamaktadırlar. Müzikal Performans Kaygısı performanstan önce iyice
artmaktadır, titreme, terleme ve gerilme yaşandığı kadar, bazı koşullar altında odaklanma ve
dikkat gibi bilişsel süreçlerde etkilenmektedir. Örneğin performans kaygısı yaşandığında ger
“Sahne heyecanı” üzerine pek çoğu yurt dışında olmak üzere Türkiye’de de anket çalışmaları,
literatürü inceleyen araştırmalar yapılmıştır. Bu çalışmalar sonucunda bazı stratejiler
uygulamalı olarak yapılmış ve önerilmiştir. En bilinenleri; Aleksander Tekniği, Feldenkrais
Yöntemi, Linklater Metodu, Lessac Sistemi, yoga ve meditasyon gibi yöntemlerdir (Bkz:
Topoğlu, 2013, Evren, 2012)
Çırakoğlu, sahne kaygısına yönelik müdahale yöntemlerini davranışsal müdahaleler, bilişsel
davranışçı terapi ve diğer müdahale yöntemleri olarak ele almış, genellikle yurt dışında
gözleme dayalı grup uygulamalarla yapılmış olan yöntemlerden ve sonuçlarından bahsetmiştir
(Çırakoğlu, 2013: 100). Çeklik duygusu bile değişmektedir (Kirchner, 2003).
Sahne korkusu, sergilenecek eserin performansı ile ilgili yaşanılabilen tasa, endişe veya korku
sonucunda sanatını icra eden kişinin performans anlamında olumsuz etkilenmesi olarak
tanımlanmaktadır (Teztel ve Aşkın, 2007).

6.1. KAVRAM VE TERİMLER:

Kaygı; korku olarak algılanan durumlarda ortaya çıkan, savaşma ve kaçma tepkisi olarak
betimlenen bir durumdur.
Sahne korkusu; Kaygıyla birlikte gelen, sıklıkla sahne performansı öncesinde ve o anda
gelişen anksiyetedir.

6.2. KURAMSAL TARTIŞMA

Tezin konusuna uygun olarak problem cümlesi “Sahne Performansında Keman Öğrencileri
Arasındaki Sahne Korkusunun Nedenlerinin İncelenmesi” olarak belirlenmiştir.
Kavramsal çerçevede; keman öğrencilerinin sahne performanslarından önce ve o anda
yaşadıkları korkuya değinilmiştir.
6.3. ARAŞTIRMA SORULARI / HİPOTEZLER
Keman öğrencilerinin sahne korkularının azaltılmasına yönelik alt problemler şu şekildedir;

Sahneye çıkmadan önce öğrencilerin yaşadıkları korkunun temeli nedir?

Keman eğitimcilerinin sahne korkusu üzerine düşünceleri nedir?

Sahne korkusu olan öğrencilerde korkunun aza indirilmesi için hangi yöntemler kullanılabilir?

7.YÖNTEM:
Özer’e göre yöntem; “bir disiplinin bilim dalı olarak tanımlanmasında, o disiplinin bilim
düzeyinin ölçülmesinde başvurulan en az nesnellik kadar önem taşıyan bir normdur…
Yöntem; bilgi kuramsal bir kavramdır ve bilgini üretiliş biçimini betimler” (1997: 32-33).
Araştırma tarama modelini esas almaktadır. Bir durum tespiti yapmayı ve betimlemeyi
amaçlamaktadır. Karasar’ın aktarımına göre araştırmanın modeli “araştırma amacına uygun
ve ekonomik olarak verilerin toplanması ve çözümlenebilmesi için gerekli koşulların
düzenlenmesidir” (2016: 108).
“Geçmişte ya da hâlen var olan bir durumu var olduğu şekliyle tespit etmeyi amaçlayan
araştırma modelidir. Araştırmaya konu olan olay, birey ya da nesne, kendi koşulları içinde ve
olduğu gibi tanımlanmaya çalışılır. Onları, herhangi bir şekilde değiştirme, etkileme çabası
gösterilemez. Bilinmek istenen şey vardır ve oradadır. Önemli olan, onu uygun bir biçimde
“gözleyip” belgeleyebilmektir. Tarama modellerinde amaçlar genellikle, soru cümleleri ile
ifade edilir. Bunlar “Ne idi? Nedir? Ne ile ilgilidir? Ve Nelerden oluşmaktadır? gibi
sorulardır” (Karasar, 2016: 109).
“Bir grubun belirli özelliklerini belirlemek için verilerin toplanmasını amaçlayan
çalışmalara tarama (survey) araştırması denir” (Büyüköztürk vd, 2011: 16).
7.1. ARAŞTIRMA EVRENİ VE ÖRNEKLEM
Bir araştırma için evren (population, universe) soruları cevaplamak için ihtiyaç duyulan
verilerin (ölçümlerin) elde edildiği canlı ya da cansız varlıklardan oluşan büyük bir gruptur…
Hedef evren, ulaşılması hemen hemen imkânsız olan evrendir ve araştırmacının ideal
seçimidir. Ulaşılabilir evren ise, araştırmacının gerçekçi seçimidir ve ulaşılabilir olandır”
(Büyüköztürk vd, 2011: 78-79).
“Belli bir evrenden, belli kurallara göre seçilmiş ve seçildiği evreni temsil yeterliliği kabul
edilen küçük kümedir” (Karasar, 2016: 148).
Araştırmada çalışma evreni olarak ülkemizdeki Batı müziği eğitimim verilen
konservatuvarlardaki keman öğrencileri örneklem olarak ise çalışmaya gönüllü olarak
katılmak isteyen keman öğretmenleri olarak belirlenmiştir.
Bu evrende araştırma yönelik gönüllü olarak katılmak isteyen öğrenciler araştırmaya dâhil
edilmiştir.
7.2. VERİ TOPLAMA TEKNİKLERİ:
Karasar veri kaynaklarını insanlar, belgeler ve canlı ve cansız öteki varlıklar olarak açıklar.
(2016: 174).

Bu çalışmada performans öncesi ya da performans esnasında yaşanılan kaygıyı azaltmak veya

kaygıyla başa çıkmak için önerilere yer verilmiştir. Belirtilen yöntemler kullanılarak
pekiştirilen öneriler en iyi sonuca ulaşmaya hedeflemiştir.

7.3. ARAŞTIRMA SÜRECİ

Görüşme Formunun Geliştirilmesi Ve Uzman Görüşlerinin Alınması
Keman öğrencilerinin belirlenmesi
Keman öğrencileriyle yapılandırılmış görüşme uygulanması
Verilerin çözümlenmesi
Verilerin yorumlanması ve önerilerin yazılması
Raporlaştırma
7.4. ARAŞTIRMANIN SINIRLILIKLARI
Araştırma;
Konservatuvar keman öğrencileriyle,
Araştırma için ayrılan süre ve araştırmanın maddi olanaklarıyla sınırlanmıştır.
7.5. ARAŞTIRMANIN SAYILTILARI
Araştırma,
Keman öğrencilerinin araştırma gönüllü olarak katıldıkları,
Keman öğrencilerinin araştırma önem verdikleri,
Keman öğrencileriyle yapılan görüşmede soruları samimi ve içten cevapladıkları
varsayılmaktadır.
8. KAYNAKÇA
CİHAT AŞKIN, GÜLDEN TEZEL. 2007, SAHNE HEYECANININ TÜRK
MÜZİSYENLER ARASINDAKİ YAYGINLIĞI VE ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ
Arzu GÖK AKKILIÇ. 2020, MÜZİSYENLERDE SAHNE KORKUSUNUN NEDENLERİ
VE BAŞETME STRATEJİLERİ
YÖNDEM, Z.D. 2012, MÜZİK ÖĞRENCİLERİNDE ALGILANAN PERFORMANS
KAYGISININ FİZİKSEL, DAVRANIŞSAL VE BİLİŞSEL ÖZELLİKLERİ: NİTEL BİR
ÇALIŞMA. EĞİTİM VE BİLİM DERGİSİ
ÇIRAKOĞLU, C.Ç. 2013, SAHNEDEKİ DÜŞMAN: MÜZİSYENLERDE PERFORMANS
KAYGISI ÜZERİNE BİR GÖZDEN GEÇİRME, TÜRK PSİKOLOJİ YAZILARI
ÇİMEN, G. 2001, KONSER KAYGISI, G.Ü. GAZİ EĞİTİM FAKÜLTESİ DERGİSİ
Onur Topoğlu. MÜZİSYENLERDE SAHNE KORKUSU, SAHNE KORKUSUNUN
NEDENLERİ VE SAHNE KORKUSUYLA BAŞ ETMEDE KULLANILABİLECEK
STRATEJİLER