Giáo án 11 Từ ấy

Tiết: ……..
TỪ ẤY

A. MỤC TIÊU BÀI HỌC : Giúp học sinh

- Cảm nhận được niềm vui lớn của nhà thơ khi được giác ngộ lí tưởng cộng
sản và nhờ đó biết gắn cá nhân mình với quần chúng nhân dân để tạo cho mình sức
mạnh tinh thần to lớn
- Thấy được nghệ thuật diễn tả tâm trạng vui sướng, tin tưởng, say mê bằng
hình ảnh tươi sáng, giọng thơ sảng khoái, nhịp thơ dồn dập, hăm hở
B. PHƯƠNG TIỆN THỰC HIỆN
SGK + SGV + Giáo án
C. CÁCH THỨC TIÊN HÀNH
GV hướng dẫn HS đọc, thảo luận và trả lời câu hỏi.
D. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
1. Kiểm tra bài cũ:
2. Giới thiệu bài mới:
Ho¹t ®éng cña GV vµ häc sinh Yªu cÇu cÇn ®¹t
Những nét chính về tác giả TH và I. Tìm hiểu chung
phong cách thơ của ông? 1. Tác giả :
- Tố Hữu (1920 – 2002) quê ở Thừa thiên Huế
Xuất xứ của bài thơ ? - Phong cách thơ trữ tình chính trị, các tập thơ
lớn của ông theo sát những chặng đường cách
mạng; thơ ông thể hiện lẽ sống lớn, tình cảm
lớn với Đảng, với tquoc, với lãnh tụ… ; thơ
ông mang khuynh hướng sử thi và cảm hứng
lãng mạn; mang tính dân tộc đậm đà
- Ở giai đoạn đầu sáng tác, T/hữu chịu ảnh
hưởng của thơ lãng mạn
2. Tác phẩm :
- Hoàn cảnh sáng tác : sgk
- Bài “Từ ấy” thuộc phần “Máu lửa” trong
tập thơ cùng tên
II. Đọc hiểu tác phẩm
"Từ ấy" là khi nào? Giây phút đó 1. Niềm vui khi giác ngộ lí tưởng
có vai trò thế nào với nhà thơ ? - Từ ấy: Từ khi người thanh niên cách mạng
18t NK Thành giác ngộ lí tưởng cộng sản. Giây

Trần Phương Loan 1 THPT Chuyên Nguyễn Huệ

Giáo án 11
Tác giả đã diễn tả niềm vui của
mình qua những hình ảnh nào?
Qua các hình ảnh , tâm trạng nhà
thơ được thể hiện ra ntn ? Ý nghĩa
ánh sáng lí tưởng với TH?
Khi đã giác ngộ, TH đã có suy
nghĩ và hành động gì? Được thể
hiện rõ nét qua những từ nào?
Trần Phương Loan
Từ ấy
phút thiêng liêng quyết định cả một đời người ,
một số phận, một hồn thơ.
- Trước khi được giác ngộ, Tố Hữu sống
trong tâm trạng cô đơn, bế tắc:
Đâu những ngày xưa tôi nhớ tôi
Băn khoăn đi tìm lẽ yêu đời
Vẩn vơ theo mãi vòng qanh quẩn
Muốn thoát, than ôi, bước chẳng rời
Rồi một hôm nào , tôi thấy tôi
Nhẹ nhàng như con chim cà lơi
Say đồng hương nắng vui ca hát
Trên chín tầng cao bát ngát trời..
- Sau này, thơ Tố Hữu là tiếng hát say sưa ca
ngợi lí tưởng cách mạng
- Hình ảnh
+ Nắng hạ: mỗi nhà thơ thường nhạy cảm với một
thứ ánh sáng riêng (thơ Hồ Chí Minh đầy trăng,
thơ H Cận đầy những ánh nắng úa tàn của những
buổi hoàng hôn). Thế giới nghệ thuật thơ TH đầy
ánh sáng mặt trời: nắng chói sông lô, nắng ánh
dao gài thắt lưng… Nhà thơ cảm thấy lý tưởng
cách mạng đã đem đến cho mình một nguồn sống
mới mẻ, mạnh mẽ, ấm áp xua tan đi mọi u ám của
cuộc đời
+ TH coi lí tưởng cộng sản là mặt trời chân lí.
Ông quan niệm đây là nguồn sáng vĩ đại làm bừng
sáng cả trí tuệ và trái tim ông để từ đó đưa nhà thơ
vào một cuộc đời mới. Ánh sáng của lí tưởng
cộng sản chói qua tim, xuyên thấu tỏa rạng mọi
ngóc ngách trong tâm hồn. Như vậy đến với cách
mạng, T/hữu k chỉ giác ngộ bằng khối óc và nhiệt
tình bằng cả trái tim, từ đó mới có sự gắn kết
chung thủy “trăm năm duyên nợ Đảng và thơ”
+Khi được sống trong lí tưởng, nhà thơ thấy đời
mình có ý nghĩa và tươi đẹp biết bao. TH ví hồn
mình như một vườn xuân luôn khao khát ánh
sáng mặt trời, giờ đây tâm hồn ấy gặp đc mặt trời
như được truyền sức sống. Khu vườn tâm hồn đầy
hương sắc, rộn rã âm thanh và ánh sáng chính là
thiên đường đáng sống. Ở đó có sự gặp gỡ giữa
2 THPT Chuyên Nguyễn Huệ
Giáo án 11 Từ ấy

hai mùa xuân: xuân của tuổi trẻ và xuân của lí

tưởng. Cách so sánh ở câu thơ thật hợp lí, giàu
tính tạo hình và biểu cảm.
+ Các từ ngữ: bừng, chói, rất đậm, rộn: gợi trạng
thái cảm xúc mãnh liệt. Âm điệu thơ bay bổng thể
hiện niềm vui ngây ngất, say mê, niềm vui lớn của
một thanh niên khi lần đầu giác ngộ lí tưởng cách
mạng
 Lý tưởng cách mạng đã soi chiếu hồn
thơ TH , giác ngộ ông, khiến cho TH bừng sáng
cả lí trí và tình cảm .
2. Lời tự nguyện khi giác ngộ
- Lý tưởng cách mạng giúp nhà thơ giác ngộ
lập trường g/c . TH đã từ bỏ cái tôi cá nhân tiểu tư
sản để gia nhập khối đời chung của nhân dân lao
khổ. Thể hiện:
+ T/ Hữu muốn phá bỏ cái tôi, vượt thoát khỏi
chân trời 1 ng đến với chân trời mọi người .
Nhận xét cách dùng từ ngữ của Những từ Mọi người , trăm nơi, hồn khổ, khối đời
tác giả , hiệu quả diễn đạt của các và gợi lên hình ảnh của biết bao quần chúng nhân
từ ngữ ấy? dân lao khổ: em bé mồ côi, đi ở , hát dạo, lão đầy
tớ, chị vú em, cô gái giang hồ. Nhà thơ không chỉ
muốn nói đến số trăm, số vạn, mà còn muốn nói
nhiều hơn nữa tới những con người lao động
cùng tập hợp lại dưới chủ nghĩa nhân đạo của g/c
vô sản.
+ Những từ : Buộc, trang trải, gần gũi, … thể
hiện sự tự nguyện gắn bó, chia sẻ, yêu thương,
đoàn kết khăng khít của nhà thơ với mọi người,
tạo thành một khối cộng đồng chung vững chắc .
+ Những từ Lòng tôi, tình, hồn một lần nữa
khẳng định tình cảm xuất phát từ trái tim chân
thành đầy nhiệt huyết của nhà thơ.

3. Khổ 3: Khẳng định sự gắn bó

- Khi giác ngộ, nhà thơ muốn buộc chặt cái tôi của
mình với nhân dân cần lao bằng tình cảm thân
thiết: tình cảm ruột thịt của anh, em, con trong gia
đình.
- Từ “đã là” như nhấn mạnh vị trí tất yếu của nhà
Trần Phương Loan 3 THPT Chuyên Nguyễn Huệ
Giáo án 11 Từ ấy

thơ trong mối quan hệ với những người cùng giai

Nhận xét về giọng thơ, nhịp thơ? 
Nêu những nét giá trị nội dung và 1. Nội dung :
nghệ thuật chính?
cấp. Các số từ: vạn nhà, vạn kiếp, vạn đầu em
nhỏ một lần nữa gợi lên sự hòa nhập của nhà thơ
với khối đời chung, với những con người lớp đáy
của xã hội, những người cùng khổ nhưng có sức
mạnh cách mạng lớn lao
Giọng thơ càng sôi nổi, say sưa, nhịp
thơ hăm hở, thôi thúc, dồn dập với điệp từ càng
lúc càng được dùng với tần số cao nhằm diễn tả
sự thức tỉnh, giác ngộ của cái tôi cá nhân bé nhỏ
nay đã tìm được con đương chân lý của mình ->
từ bỏ cái tôi đến với cái ta
III. Tổng kết:
- Tâm trạng say mê náo nức của người thanh
niên khi lần đầu giác ngộ lí tưởng cách mạng Tác
giả đã thổi hồn vào bài thơ bằng chính nhiệt huyết
và cảm xúc chân thành của mình
2. Nghệ thuật :
- Giọng thơ say sưa, náo nức, sảng khoái
- Nhịp thơ hăm hở, thôi thúc, dồn dập. T/hữu đã
sử dụng hình thức thơ mới để tạo ra tiếng nói cho
thơ ca cách mạng

Trần Phương Loan 4 THPT Chuyên Nguyễn Huệ