ANG AMA

Salin ni Mauro R. Avena

Magkahalo lagi ang takot at pananabik kapaghinihintay ng mga bata ang kanilang ama. Ang takot ay sa
alaala ng isang lasing na suntok sa bibig nanagpapatulo ng dugo at nagpapamaga ng ilangaraw sa labi.
Ang pananabik ay sa pagkain napaminsan- minsa‟y inuuwi ng ama – malaking supot ngmainit na pansit
na iginisa sa itlog at gulay. Ang totoo,para sa sarili lang niya ang iniuuwing pagkain ngama, lamang ay
napakarami nito upang maubos niyanang mag-isa; pagkatapos ay naroong magkagulo satira ang mga
bata na kangina pa aali-aligid sa mesa. Kundi sa pakikialam ng ina na mabigyan ng kaniya-kaniyang parte
ang lahat kahit ito’y sansubo lang ng masarap na pagkain, sa mga pinakamatanda atmalakas na bata
lamang mapupunta ang lahat, at nikatiting ay walang maiiwan sa maliliit.

Anim lahat ang mga bata. Ang dalawangpinakamatanda ay isang lalaki, dose anyos, at isangbabae, onse;
matatapang ang mga ito kahit napayat, at nagagawang sila lang lagi ang maghati sa lahat ng bagay kung
wala ang ina, upang tiyakingmay parte rin ang maliliit. May dalawang lalaki,kambal, na nuwebe anyos,
isang maliit na babae,otso anyos at isang dos anyos na paslit pa, katulad ngiba, ay maingay na
naghahangad ng marapat niyangparte sa mga pinag-aagawan. Natatandaan ng mga bata ang isa o
dalawangokasyon na sinorpresa sila ng ama ng kaluwagang-palad nito – sadyang nag-uwi ito para sa
kanila ng dalawang supot na puno ng pansit guisado, atmasaya nilang pinagsaluhan ang pagkain na hirap
nilang ubusin. Kahit na ang ina nila‟y masayangnakiupo sa kanila’t kumain ng kaunti. Pero hindi nanaulit
ang masayang okasyong ito, at ngayo‟y hindi nag- uuwi ng pagkain ang ama; ang katunaya‟y
ipinapalagay ng mga batang mapalad sila kung hindiito umuuwing lasing at nanggugulpi ng kanilang ina.
Sa kabila niyo‟y umaasa pa rin sila, at kung gising pa sila pag-uwi sa gabi ng ama, naninipat ang
mgamatang titingnan nila kung may brown na supot nanakabitin sa tali sa mga daliri nito.

Kung umuuwi itongpasigaw-sigaw at padabug-dabog, tiyak na walang pagkain, at ang mga bata‟y
magsisiksikan, takot na anumang ingay na gawa nila ay makainis sa ama atumakit sa malaking kamay
nito upang pasuntok nadumapo sa kanilang mukha. Madalas na masapok ang mukha ng kanilang ina;
madalas iyong marinigng mga bata na humihikbi sa mga gabing tulad nito,at kinabukasan ang mga pisngi
at mata niyon ay mamamaga, kaya‟t mahihiya itong lumabas upang maglaba sa malalaking bahay na
katabi nila. Saibang mga gabi, hindi paghikbi ang maririnig ng mgabata mula sa kanilang ina, kundi isang
uri ngnagmamakaawa at ninenerbiyos na pagtawa atmalakas na bulalas na pag-ungol mula sa kanilang
ama at sila‟y magtatanong kung ano ang ginagawa nito.Kapag umuuwi ang ama ng mas gabi kaysa dati
atmas lasing kaysa dati, may pagkakataong ilalayo ng mga bata si Mui Mui. Ang dahila‟y si Mui Mui, otso
anyos at sakitin at palahalinghing na parang kuting,ay madalas kainisan ng ama. Uhugin, pangiwi-
ngiwi,ito ay mahilig magtuklap ng langib sa galis nanagkalat sa kanyang mga binti, na nag-iiwan
ngmapula-pulang mga paste, gayong pauli-ulit siyangpinagbabawalan ng ina. Pero ang nakakainis
talagaay ang kanyang halinghing.

Mahaba at matinis, iyonay tunatagal ng ilang oras, habang siya ay nakauposa bangko sa isang sulok ng
bahay, namamaluktot ngpahiga sa banig kasama ang ibang mga bata, na di-makatulog. Walang
pasensiya sa kanya angpinakamatandang lalaki at babae, na malakas siyangirereklamo sa ina na
pagagalitan naman siya sapagod na boses; pero sa gabing naroon ang ama,napapaligiran ng bote ng
beer na nakaupo sa mesa,iniingatan nilang mabuti na hindi humalinghing si MuiMui. Alam nila na ang
halinghing niyon ay parangkudkuran na nagpapangilo sa nerbiyos ng ama at ito‟y nakakabulahaw na s
isigaw, at kung hindi pa iyon huminto, ito’y tatayo, lalapit sa bata at hahampasin iyon ng buong lakas.
Pagkatapos ay haharapin nitoat papaluin din ang ibang bata na sa tingin nito, sa kabuuan, ay ang sanhi
ng kanyang kabuwisitan.Noong gabing umuwi ang ama na masamang-masama ang timpla dahil
nasisante sa kanyangtrabaho sa lagarian, si Mui Mui ay nasa gitna ng isangmahaabang halinghing at di
mapatahan ngdalawang pinakamatandang bata gayung binalaannilang papaluin ito. Walang anu-ano,
ang kamao ngama ay bumagsak sa nakangusong mukha ng batana tumalsik sa kabila ng kuwarto, kung
saan itonanatiling walang kagalaw-galaw. Mabilis nanaglabasan ng bahay ang ibang mga bata
sainaasahang gulo. Nahimasmasan ng ina ang bata sapamamagitan ng malamig na tubig. Pero
pagkaraan ng dalawang araw, si Mui Mui aynamatay, at ang ina lamang ang umiyak habang angbangkay
ay inihahandang ilibing sa sementeryo ngnayon may isang kilometro ang layo doon sa tabi nggulod. Ilan
sa taga-nayon na nakakatanda sasakiting bata ay dumating upang makiramay. Sa amana buong araw na
nakaupong nagmumukmok aydoble ang kanilang pakikiramay dahil alam nilangnawalan ito ng trabaho.
Nangolekta ng abuloy angisang babae at pilit niya itong inilagay sa mga paladng ama na

Anim na Sabado ng Beyblade

ni Ferdinand Jarin

Unang Sabado ng paglabas niya nang hilingin naniyang magdiwang ng kaarawan kahit hindi pa araw.
Nangumbida ako ng maraming tao kasabay ng biling ‘wag kalimutan ang regalo at pagbati ng “Happy
Birthday,Rebo!”. Kailangang di niya malimutan ang araw na ito.Dapat pinakamasaya ang Sabadong ito sa
lahat ng Sabado. Maraming-maraming laruan. Stuffed Toys, Mini-Helicopter, Walkie-Talkie, Crush Gear,
Remote ControlledCars, at higit sa lahat, ang Beyblade. Ang paborito niyang Beyblade. Maraming-
maraming Beyblade. Tinanggap niya ang lahat ng ito at marami pang iba sa kaniyang kaarawan. Sa
kaniyang pagtuntong sa limang taon. Kahit di totoo. Kahit hindi pa araw.

Ikalawang Sabado, naki-bertdey naman siya. Pagkatapos ay muling naglarong beyblade kasama ang mga
pinsan. Tatlong araw bago dumating ang ikatlong Sabado, sorpresa ko siyang dinalaw. Unti-unti na
siyang nanghihina. Bihira na siyang ngumiti. Hindi na niya makuhang laruin ang beyblade bagamat ayaw
niya itong bitiwan sa loob ng kaniyang kamay o di kaya’y bulsa. Ang nakapagngangalit, unti-unti na
namang nalalagas ang kaniyang buhok. Subalit pinipilit pa rin niyang maging malakas bagamat talagang
dina kaya ng kaniyang paang tumayo ng kahit ilang sandali man lang. Nakadudukot na rin siya ng mga
matitigas na butil ng dugo sa loob ng kaniyang gilagid. Sa labas ng bahay na kanilang tinitirhan, lubos
kong ikinagulat nang tanunginniya ako ng; “Tay, may peya a?” (Tay, may pera ka?) Dali-dali kong hinugot
atbinuksan ang aking pitaka at ipinakitang mayroon itong laman. Agad akong nagtanong kung ano ang
nais niya na sinagot naman niya ng agarang pagturo saisang kalapit na tindahan. Kung mabilis man
akong nakabili ng mga kending kaniyang ipinabili, mas mabilis siyang umalis agad sa tindahan at
nakangiting bumalik sa aming kinauupuan. Naglalambing ang aking anak. Nang kami’y pumasok na sa
loob ng bahay, naiwang nilalanggam na ang nakabukas ngunit di nagalaw namga kendi sa aming
kinaupuan. Tuluyan na siyang nakalbo pagsapit ng ikatlong Sabado.

Subalit di na kusang nalagas ang mga buhok. Sa kaniyang muling pagkairita, sinabunutan niya
angkanyang sarili upang tuluyang matanggal ang mga buhok. Nang araw na iyon,kinumbida ng isa kong
kasama sa trabaho ang isang mascot upang bigyan ng pribadong pagtatanghal si Rebo nang walang
bayad. Matapos ang pagtatanghal, bagamat di man lang siya makangiti at makatawa, kitang-kita sa
kaniyang mata ang kasiyahan. Isang kasiyahang unti-unting humina at nawala. Di na maikakaila ang
mabilis na pagkapawi ng lakas ng aking anak pagsapit ng ikaapat na Sabado.

Di na niya makuha pang ipasok ang pisi ng beyblade upang mapaikot ito. Ramdam na ang pagod at
hingal sa kaniyang pagsasalita. Kaya kahit nang dalhin ko siya sa isang karnabal, isa lamang ang ninais
niyang sakyan. Ang mga maliliit na helicopter na tumataas at bumababa ang tila oktupos na galamay
nabakal. At sa tuwing tataas, hahanapin ako ng tingin sa baba at malungkot nangingitian. Pagkababa,
mabilis na siyang nagyayang umuwi. At pagkauwi’y humiga nang humiga at paulit-ulit na tumingin sa
kawalan

Huling Sabado ng Pebrero ang ikalimang Sabado. Eksaktong katapusan.Kasabay ng pagtatapos ng

Pebrero ay pumanaw ang aking anak. Ilang sandal matapos ang sabay na paglaglag ng luha sa kaniyang
mga mata at pagtirik ng mata,ibinuga niya ang kaniyang huling hininga. Namatay siya habang tangan ko
sa aking bisig. Hinintay lamang niya ang aking pagdating. Di na kami nakapag-usap pa dahi lpagpasok ko
pa lang ng pintua’y pinakawalan na niya ang sunod-sunod na palahaw ng matinding sakit na di nais
danasin ng kahit sino. “Sige na, Bo. Salamat sa apat na taon. Mahal ka namin. Paalam.”

Ikaanim na Sabado nang paglabas ni Rebo sa ospital. Huling Sabado namasisilayan siya ng mga
nagmamahal. Wala na ang beyblade at ang may-ari nito.Payapa na silang nakahimlay sa loob ng
kabaong. Magkasamang tutungo sa lugar na walang sakit, walang gutom, walang hirap. Payapang
magpapaikot at iikot. Maglalaro nang maglalaro. Habang kaming mga naiwan ay paglalabanan at
pagaaralang tanggapin ang kirot ng pagkalungkot.

Ang Alamat ni Prinsesa Manorah (Buod)

na isinalin sa Filipino ni Dr. Romulo N. Peralta

Si Kinnaree Manorah ay ang bunso sa pitong anak nina Haring Prathum at Reynang Jantakinnaree. Sila ay
nakatira sa maalamat na kaharian ng Bundok Grairat. Ang pitong magkakapatid ay kapwa mga kinnaree
o kalahating tao at kalahating swan. Sila'y nakakalipad at nagagawang itago ang mga pakpak kung
kanilang naisin. Sa loob ng kanilang kaharian ay nakatago ang Himmapan, isang kagubatan na kung saan
ay naninirahan ang iba't ibang mga nilalang na di makikita sa daigdig ng mga tao. Sa Himmapan din
nakakubli ang magandang lawa na kung saan ay madalas dalawin ng pitong prinsesa lalo na sa araw ng
Panarasi o kabilugan ng bwan. Sa di kalayuan ng lawa ay nakatira ang isang ermitanyong nagsasagawa
ng meditasyon.

Isang araw, naligaw ang isang binata na si Prahnbun sa kagubatan ng Himmapan. Doon nya nakita sa ilog
ang pitong prinsesa. Nabighani sya sa taglay na ganda ni Prinsesa Manorah. Naisip nya na kung mahuhuli
nya si Manorah at maiuuwi ito kay Prinsipe Suton ay tiyak na matutuwa ito. Ngunit di tiyak ni Prahnbun
kung paano nya mahuhuli ang prinsesa kaya't humingi sya ng tulong sa ermitanyo. Agad syang nagtungo
sa ermitanyo at sinabihang mahihirapan syang mahuli ang Prinsesa sapagkat ang mga kinnaree ay agad
na lumilipad kapag tinatakot. Nag suhestiyon ang ermitanyo na may dragon na nakatira sa sulok ng
gubat na maaring makatulong sa binata. Agad na lumisan si Prahnbun upang mahanap ang dragon. Hindi
pumayag ang dragon sa balak ng binata ng sabihin nito ang pakay bagkus ay binigay nito ang
makapangyarihang lubid na makakatulong sa panghuhuli ng binata sa isang kinnaree. Nagpasalamat ang
binata at agad na nagtungo sa ilog kung saan naroroon si Prinsesa Manorah. Habang abala sa paglalaro
ang mga kinnaree ay inihagis ni Prahnbun ang lubid at matagumpay na nahuli si Manorah. Bagamat
naawa ang ibang kapatid ni Manorah ay wala itong nagawa at agad na nagsilipad dala ng takot. Itinali ni
Prahnbun ang pakpak ni Prinsesa Manorah upang di makalipad at agad na naglakbay upang maibigay
kay Prinsipe Suton. Si Prinsipe Suton ay naglalakbay din noon ngunit nakasalubong nito si Prahnbun na
dala dala si Prinsesa Manorah. Doon pa lamang ay naakit na agad ang prinsipe sa ganda ni Prinsesa
Manorah. Doon ay nalaman ni Suton ang dahilan ni Prahnbun kung bakit nito hinuli si Manorah.
Nagbalik ang prinsipe ng kanilang palasyo na kasama na si Prinsesa Manorah na kung saan ay umusbong
ang pag-ibig nila sa isa't isa. Nang sabihin ng prinsipe sa kaniyang mga magulang ang buong pangyayari
ay agad-agad nagbalak na magsagawa ng kasal para kina Prinsipe Suton at Prinsesa Manorah. Bumalik
sila sa palasyo kung saan isinagawa ang kasal sila'y at namuhay ng matiwasay.
MGA TRADISYON AT KULTURANG MASASALAMIN SA:

Ang Ama
 Isa sa mga tradisyon at kulturang nasalamin sa akdang “Ang Ama” ay ang pagbibigay o
pagkakaroon ng abuloy para sa taong namatay at mga taong namatayan. Pangalawa ay ang
pagdadasal para sa kaluluwa ng ng namatay at pag aalay ng mga bagay, pagkain, at
bulaklak sa puntod ng yumao.

Anim na Sabado ng Beyblade

 Masasalamin sa kwentong “Ang Anim na Sabado ng Beyblade” ang kaugalian o kultura ng
mga Pilipino sa pagdiriwang ng kaarawan. Unang una ay ang paghahanda ng mga
pagkaing may iba’t ibang putahe, pagkakaroon ng mga programa upang magbigay aliw sa
mga bisita tulad ng mga payaso at ang magiliw na pagtanggap sa mga bisita.

Alamat ni Prinsesa Manorah

 Ang mga tradisyon at kuturang masasalamin sa “Alamat ni Prinsesa Manorah” ay sa
paraan ng pagpapakita ng pagkagusto sa isang kinarre. Masasalamin rin rito ang kanilang
tradisyunal na panggagamot o meditasyon na isinasagawa ng isang ermitanyo. Pangangaso
rin ang kanilang pangunahing pang kabuhayan

Proyekto
sa
 Filipino

Inihanda ni : Mark Andrei P. Ramirez

Inihanda para kay : Gng. Ma. Guadalupe Pabito