Panuto: Punan ng mga angkop na salita ang mga patlang upang mabuo

ang talata. Pumili ng tamang sagot sa loob ng kahon. Isulat ang sagot sa
iyong kuwaderno.
Kapag ang isang bata ay masaya sa kanyang pang araw-
araw na pamumuhay nangangahulugan ito na siya ay may
mabuting bonus sa kanyang kapwa. Mahalaga ito sa
pagpapanatili ng kalusugan ng isang bata dahil nalilinang nito
ang kakayahan niya na magkaroon ng positibo pananaw sa
buhay at maging handa sa paglutas ng mga suliraning haharapin
1. Pagiging tapat sa bawat isa para sa mabuting pagsasama ‘
2. pagtanggap sa pagkakaiba-iba at pakikinig sa opinyon ng iba upang
mapanatili ang mabuting relasyon ng isa’t isa
3. pakikipag-usap nang maayos sa kapwa para hindi masira ang magandang
samahan
4. pagpapahayag ng nararamdaman na makatutulong upang mapabuti ang
kalusugan
5. pagbibigay-halaga sa isang tao upang maiwasan ang negatibong epekto sa
pakikipag-ugnayan

respeto komunikasyon
Pagmamahal pagpapahalaga pagtitiwala
Pamamahala sa Hindi Malusog na Relasyon
Ang bawat isa ay dapat may kakayahang
pamahalaan o dalhin ang pagkakaroon ng hindi na relasyon
sa tahanan paaralan, o maging sa pinagtatrabahuan upang
maiwasan ang iba’t ibang karamdaman pisikal o
kaisipan.Unang-una, dagdagan ang pananampalataya sa
Panginoon, maging mahinahon sa lahat ng pagkakataon,
isipin ang kahihinatnan ng bawat kilos o gawi, maging
matatag na harapin ang mga suliranin sa buhay, matutong
magtiwala sa buhay.
 Ambrosio! Huwag mong pakialaman
Bakit ka pa umuwi buhay ko matanda na ako
ng bahay, dapat para sermonan Juliana!
doon ka na lang Tumigil ka na diyan,
asikasuhin mo na pagkain
natulog.
ko
Paggawa ng Organikong Pangsugpo ng Peste at Kulisap

1. Gata ng Niyog- Ito ay para sa aphids,scale insect at uod.

2. Makabuhay at Tanglad –Ito ay para sa uod, atangya at
salagubang.
3. Chrysanthemum- Ito ay para sa lahat ng insekto.
4. Bawang- Para sa mga sucking na insekto.
5. Sili- Para sa mga langgam. 6. Marigold- Repellant sa mga insekto.
Mga karagdagang Paraan sa Pagsugpo ng Peste at Kulisap

a. Pagpapausok sa mga halaman gamit ang mga tuyong dahon

o damo. Tiyaking usok lamang ang lalabas at hindi apoy.
b. Ang mga kulisap na sumisira o kumakain sa mga dahon ng
mga gulay ay alisin kaagad.
Mga Organikong Pamamaraan ng Pagsugpo sa Kulisap
at Peste
1. Tabako –Ito ay mainam sa lahat ng uri ng insketo.

2. Pulang Sili – ito ay isang uri ng pananim na ginagawang pestisidyo ang

pinatuyo at dinikdik na bunga nito at mainam ibudbod sa mga halamang
pinamumugaran ng mga insekto.

3. Luya, Sibuyas, Siling Labuyo

4. Gas at Sabon
Mga Organikong Pamamaraan ng Pagsugpo sa Kulisap
at Peste
5. Atis – para sa pinagpupugaran ng mga langgam at iba pang mga insekto.

6. Abo ng Kahoy – maaari itong ihalo sa tubig na may sabon at magkasindaming

bahagi ng abo at pinulbos na apog o ibudbod sa paligid ng mga halaman. Ibomba
ito sa mga halamang inaatake ng mga pinong insekto.
 Tuntuning Pangkalusugan at Pangkaligtasan
1. Iwasan ang paggamit ng mga kasangkapang malapit ng masira o sira na,
kinakalawang at mapurol.
2. Gumamit ng angkop na kasangkapan.
3. Maglaan ng maayos na lalagyan o taguan para sa mga gamot na pamuksa
sa kulisap at iba pang peste.
4. Sumangguni sa guro at iba pang ahensya ng pamahalaan tungkol sa mga
gamot na gagamiting pamuksa ng kulisap at iba pang peste na
dumadapo sa halaman.
5. Lagyan ng takip ang ilong at bibig habang nagbobomba o nag-iispray ng
mga pamatay kulisap o peste.
 IBA’T-IBANG KULISAP AT INSEKTO
Armored scale (Family diaspididae) – ang pesteng ito ay sobrang
mapaminsala sa mga punongkahoy.

Ring Borer, Black bug at Gamugamo – ang mga insektong ito ay

madalas na naninirahan sa mga tuyong dahon at iba pang mga sirang
bagay. Puwedeng puksain ang mga ito gamit ang Methyl Parathion.

Aphids – ang pesteng ito ay naninirahan sa mga dahon at nagiging dahilan

ng pagkasira at pagkabulok nito. Maaaring puksain ang mga ito sa
pamamagitan ng dinurog na sili, sibuyas at luya.
 Plant Hoppers – Mabilis itong dumami sa pamamagitan ng pangingitlog sa mga
malalagong damuhan. Pinupuksa ang mga ito sa pamamagitan ng (NIA) Natural
Insect Attractant na gawa sa pinaghalong suka/tuba at asukal/molasses.

 Leaf Roller – mabilis itong umatake sa mga dahon ng mga halamang gulay at
binubutas ang mga ito. Mabilis itong mapuksa gamit ang NIA o Natural Insect
Attractants. Mainam din na magtanim ng mga insect repellants sa paligid ng mga
kamang taniman tulad ng tanglad o lemon grass.

 Webworm – ito ang pinakamabilis puksain sa lahat ng mga insekto/kulisap.

Kailangan lamang sunugin ang mga sapot nito kasama ang uod upang hindi na ito
muling makapaminsala.
Mga Organikong Pamamaraan ng
Pagsugpo sa Kulisap at Peste
Lady bug – ang pesteng ito ay madalas umatake sa mga dahon ng
halaman na mabilis naman nitong ikinasisira. Maaaring puksain
ang mga ito gamit ang pagpapausok.