Professional Documents
Culture Documents
Είναι ένα πολύ οδυνηρό σοκ για μας να συνειδητοποιήσουμε ότι ακόμη
και ο Κροπότκιν, ο καθαρός στοχαστής, έχει πέσει σε αυτή την περίπτωση
θύμα της πολεμικής ψυχολογίας που κυριαρχεί τώρα στην Ευρώπη. Τα
επιχειρήματά του είναι αδύναμα και επιφανειακά.
Στην επιστολή του προς τον Γκούσταβ Στέφεν έχει εμπλακεί τόσο πολύ
στις τεχνητότητες της "υψηλής πολιτικής" που έχασε από τα μάτια του το
πιο στοιχειώδες γεγονός της κατάστασης, δηλαδή ότι ο πόλεμος στην
Ευρώπη δεν είναι ένας πόλεμος εθνών, αλλά ένας πόλεμος
καπιταλιστικών κυβερνήσεων για την εξουσία και τις αγορές.
Ο Κροπότκιν επιχειρηματολογεί σαν ο γερμανικός λαός να βρίσκεται σε
πόλεμο με τον γαλλικό, τον ρωσικό ή τον αγγλικό λαό, ενώ στην
πραγματικότητα είναι μόνο οι κυρίαρχες και καπιταλιστικές κλίκες αυτών
των χωρών που ευθύνονται για τον πόλεμο και είναι οι μόνες που έχουν
να κερδίσουν από το αποτέλεσμά του.
Σε όλη του τη ζωή ο Κροπότκιν μας δίδασκε ότι "ο λόγος του σύγχρονου
πολέμου είναι πάντα ο ανταγωνισμός για τις αγορές και το δικαίωμα
εκμετάλλευσης των εθνών που βρίσκονται πίσω στη βιομηχανία."
Ενδιαφέρεται το προλεταριάτο της Γερμανίας, της Γαλλίας ή της Ρωσίας
για νέες αγορές, για την εκμετάλλευση των εθνών που βρίσκονται πίσω
στη βιομηχανία; Έχουν κάτι να κερδίσουν από αυτόν ή από οποιονδήποτε
άλλο καπιταλιστικό πόλεμο;
Πάντα τόνιζε ότι ο πραγματικός πολιτισμός -με την έννοια της κοινωνικής
ελευθερίας και της οικονομικής ευημερίας- ανήκει στους ίδιους τους
ανθρώπους και ότι δεν υπάρχει καμία διαφορά στον πραγματικό
χαρακτήρα της κυβέρνησης, όποια κι αν είναι η συγκεκριμένη μορφή της.
Πράγματι, έχει επανειλημμένα πει ότι οι "φιλελεύθερες" κυβερνήσεις
είναι οι πιο επιτήδειοι και επομένως οι πιο επικίνδυνοι σκλάβοι της
ανθρωπότητας.
Λυπούμαστε βαθιά, πολύ βαθιά, για την αλλαγή της στάσης του
Κροπότκιν. Αλλά ούτε καν η μεγάλη ευρωπαϊκή καταστροφή δεν μπορεί
να αλλάξει τη θέση μας για τη διεθνή αδελφοσύνη των ανθρώπων.
Οι εργάτες δεν έχουν τίποτα να κερδίσουν από τη νίκη της μιας ή της
άλλης από τις αντιμαχόμενες πλευρές. Ο πρωσικός μιλιταρισμός δεν
αποτελεί μεγαλύτερη απειλή για τη ζωή και την ελευθερία από την
τσαρική απολυταρχία. Καμία από τις δύο δεν μπορεί να καταστραφεί από
την άλλη. Και οι δύο πρέπει και θα καταστραφούν μόνο από την
κοινωνική επαναστατική δύναμη του ενωμένου διεθνούς προλεταριάτου.
Πρωτότυπο κείμενο:
https://theanarchistlibrary.org/library/alexander-berkman-in-reply-to-
kropotkin