Professional Documents
Culture Documents
B A V H V S II
ANTVERPIANI
è Societate IESV
EPIGRAMMATVM
LIBRI V.
Editio altera, auctior.
RE IHS
ANT VERPIÆ ,
p6
EX OFFICINA PLANTINIANA,
Apud Balthaſarem Moretum , & Viduam
Ioannis Moreçi, & lo. Meurfium .
M. DC. XX .
112
BERNARDI BAVHVSII
ANTVERPIANI
è Societate I ES V
EPIGRAMMATVM
L I B E R V.
D.Ber .
mard . Refpice Stellam ,voca MARIA M. >
Aperti pectoris.
An non aperti pectoris funt fæcula hæc ?
Vfura ,nullo vt fueta,tecta pallio,
Per denfa fora vagatur, & per oppida;
Lectigue fraudesambulant in publico;
Et ipfæ apertis ambulant nutricibus,
Omni pudore deuorato ,Virgines:
Nónne hæc aperti pectoris funt fæcula ?
MARIA ſub Cruce.
Stat Genitrix duris plangens fibi pectora palmis,
Flens, & amaritiæ coraMARIA mare ;
Plurima nam miferam percurrit lacrymna Ma.
?
trem ,
Et mediis flumen ducit in vberibus,
Deque genâ genibus liquor incidit : hei mihi ! IE
SVM
quit ;
Luctatúrque loqui, ſed fingultantia criſtes
Port
EPIGRAMMATVM LIB. V. IBS
Poft alias aliæ verba ſecant lacrymæ:
Quas tandem ,tandem eluctata, hoc dicere folum
Singultans potuit: O Simeon ,Simcon !
De vità Carthufiana.
Pallentem nuper rigidi Brunonis alumnum
Sic adiit,mundum linquere certus Odo:
Ede Pater,quæ Carthufiæ fit regula vitæ,
Qux nox , quæque dies ; quid fugiant, quid
agant.
Ede quibus ftudüs hîc viuitur. Ille,tacendo,
Fugit, & ingemuit .non potuit melius .
Hercules.
loles amore captus eſt,
Omphalx amore victus eft ,
Ille,ille,victor omnium ,
Fortiffimus Tyrinthius.
Rifit Puellus teliger,
Et arcui inſcripſit ſuo,
Amor Hercules eſt Herculis.
De Arthritidis mork o acutiffimo.
Quos ſecat Arthritis , quamuis frons morbida non
eft,
Hos tu ne fani corporis eſſe puta.
Sana cutis c'ar vitiatosfrigore neruos:
Quæris vbi doleant ? quære vbi non doleant.
Ad Amatum iuuenem pramaturè canefcentem .
lam tibi ftant circum iuuenilia tempora cani,
Nigrantemque comam iam color hoftis habet.
Vt
116 BERNARDI B AVHV SI I
کم و
Vt fatear,mirum eft, fed non miſerabile:quid fles ?
Quod citò de coruo es factus, Amate,cygnus?
Inuitante Licinio rus deferit, vrbem petit.
Totme ſupplicibusvocaſti in vrbem
Tabelliſquc, tabellionibúfque,
O mei,Licini,medulla cordis,
Vt me poſſe negauerim ncgare
Hoc deſiderium meo Sodali.
Ergo picta mihirelicta rura,
Et riui leuè murmurantis vndx,
Etfons vitreus irrigator horti ;
Lucus Muſicus,aëriſque ciues
Cantores nemorum mihi relicti ;
Ingue vrbem pede non volente veni,
Vndanti populo,lucóquenigram :
Sed fallor,populo ; bis octo namque
Caſpio Lapitheïóque vultu
Vrbi paruulæ inambulant cohortes,
Omnes barbaricâ,aſperâ,inficetâ,
Saxcâ,orifraga,horridáque lingua.
Hæc illa vrbs populofa quamcanebas ?
Hæc tibi,Licini,frequens videtur?
Ignotis Scythiciſque plena linguis?
Mî certè mage ſola rurc folo eft:
Hic meo genio lubet morari.
Vale Rus,dabit hæcmihivrbs eremum .
Sunt hæc millia ſolitudo noftra.
Parrhaus Zenxis.
Plinius Zeuxi Parrhaſius melior mejudice ; namque
Hic homines doctus fallere, Zeuxis aues.
in
EPIGRAMMATVM LIB . V. 117
In Laufum impoſtorem .
Phyllidas , & Nifas,Damonas, & Alpheſibæos,
Dudum fraude malâ ludere rure ſoles:
Pro gemmis lapides,vendis pro piſcibus angues,
Pro rebus fumos, pro ratione dolos.
Nunc doctæ , & pulchrè clypeatæ mænia Brugæ
Intraſti ; hanc ctiam fallere, Lauſe,paras?
Fallere ; namque duos vel tres vbi luſeris, omni
Mox populo multæ fabula bilis eris:
Yrque lupus paſſim allatrabere: non benè fallit
Crede mihi,quiſquisfallere , Lauſe,folet .
De Iuone puero nautico .
Aurigispelagi nuper puer Iuo duobus
Seruiit ; hic Mello,Furius alter erat:
Mello pius,initis,facilis ; rugofior alter,
Et ferus, & nomen Furius ipſe ſuum .
Cærulamors vtrumquerapit,dum cærula verrunt;
Audiit luo abſens,riſit,& ingemuit:
Heu , & lo dixit ; maduerunt luminis orbes,
Dexter lætitiâ,læuusamaritiâ :
Res mira , & noua ręs ; fed quæ noua , quæ mage
mira elt,
Immitem gaudet,mitem habuiffe dolet.
Ad DIVAM ftudiorum Praſidem .
Diua Rotæ celebris, Studiisſis dextera noftris;
Fortuna inuideat,te CATHARINA YOCO .
MARIAE celorum Regina excellentia .
Induperatricçm , magnique Monarchida mundi,
Proxima Tergemino quæ ſedet yna Deo;
Qui
118 BERNARDI B AVHVSII
Qui non miratur,qui non piusamplexatur,
Nil ftupet hic magni,nil amat ille boni.
Nilillâmelius,nihil eft à Numine maius,
Summum cæligenûm ,terrigenúmque caput.
Debuit huc MÀRIA E virtutum ſcandere currus;
Debitus illius dotibus ille locus:
Quas omnes numeris poffim ſubducere nullis,
Non ſi fexcentas dixero myriadas:
Tentandum tamen eft. Numerum vis lector ha. ,
bere ?
I,prius in digitos fidera cuncta refer.
Hyberno numeraAuctusin littore; quotque
Nerea per liquidum flabra Borêa volent;
Quot peninas aer,pinnas mare , fyluáque frondes,
Mellilegas habear flauus Hymettus apes:
Quotque puer flores annus,iuitenis quotariftas,
Poma vir autuinnus,détque ſenecta niues:
Hæc numera, dotes MARIAE numeraueris ; om.
nis
Hic numerus,dotûm Virginis vnus erit.
P.Gafpari Bar do Zelando,è Societate IES Y
Armufianorum Apoftolo.
Et meritò certè,meritò fanctiſſime GASPAR
In manibus Diuùm dicimureſſe pila:
Tu BARZAEE probas;te protulit vltimusorbis,
Ver vbi conſtrictas vix bene foluit aquas:
Mox ſed ad Armufiam tamquam pila mitteris
vrbem ,
Ianus vbi tepidasvix bene nectic aquas:
Vt te Dia manus tetigit,pila ſancta ,volabas,
Per iuga,per montes,per mare, per ſcopulos,
Euro .
1
EPIGRAMMATVM LIB . V. 119
Europáquefugis,fic ,fic ,quaſi chara fuiffet
Europa exilium ,patriáque Armuſium .
De Abdone Concionatore ac Philofopho.
Verba pius populo vix ter bene fecerat Abdon ,
Eua illi ac Adam bis,ter,in ore fuit ;
A vecito femper proceſit Concio pomo,
la pomo ſemper Concio clauſa fuit:
In Logicam peccas Sophiæ clariſſime Doctor,
Hoceft,hoc verè eft,Principium petere.
Haretici arguendi, fi animum
obftinent,caftigandi.
Iurgia in hæreticos quidam iacit aſpera Præful,
Et ſanctum Domini ſe probat eſſe canem .
Eft, cui non placeat,quòd tantum latret ;at hoc mi
Aegrè eft,quòd tantum Præſulis ira latret.
De Parafitis,ad Erafmumdiuitem .
Pulex eft Paraſitus,opes ſunt ſanguis,Eraſme:
Non te linquet,opum dum tibifanguis crit.
Iudicium de variis moribus Galionis.
ludicium ferri vis de te,Gallio,nullum;
Viſque malos de te,vifque tacere bonos:
Vis de te conas,vis prandia cuncta tacere,
Viſque fcholasde te,viſquetacere fora.
Laudaram ; (memini)factus ſum protinus hoftis;
Culpâram quiddam , fæuiorhoftis eram .
Sed nunc,nunc qui ſis,meiudice,Gallio ,diſce;
In manibus carboeſt,cretáque fauftameis. ,
Gallio vir bonus es,vir ſeruantiflimusæqui,
Ingue
X20 BERNARDI BAVHVS II
Inque tuas noctesfabula nulla volar;
Larguses,& fiftis quocumque in paupere: verùn
Virtuces tantas decoquit yna gula,
Nam tibi in ignotis quærunturprandia terris,
Et cenſusmagnos Indicavina liquant.
Necfacis hoc;Indo quando incantata racemo 4
Ad Angelum Cuftodem .
Gaudia cùm me praua iuuant,tunc Angele ploras,
Rides, cum mea mc crimina fere iuuat:
Magdaliæ lacrymæ ſunt vobis dulcia vina,
Et lacrymæ vobis,vina Holofernia ſunt.
Dionyfius Richelius Carthufianus.
Eftqui per populoscentum vagus crrat, & vrbes,
Et patuli mundi permeat omnc lacus :
Hic matutinos Seres, ſerum ille Matinum;
Hic Boream ,medium viſit at ille diem:
Aft egodum vixi, latui Carthuſide cellâ,
Hæc mihi Thula, Tunes,Roma,Iapongue fuit.
Nec tamen ignoror nimiùm ;ſunt clara Richelî
Nomina, per populos me mea ſcripta vehunt;
lámque adeò Populi me norút quattuor, hoſpes:
Romulidæ,Sina, Sauromatæ , Numida .
In Landium omnium di &tis annuentem .
Temiſerum ,Landi,qui numquam diceris alter:
De quo,cum duo ſunt,dicitur, Vnus adeſt.
Nam loqueris, quidquid Cocij tibi lingua præiuit:
Quod probatille, probas;quod negat ille,negas.
Ille tibi puerolegem dat moris, &oris,
Ille tuos vultus & tua verba regit.
Diuideris numquam , numquam contraria ſentis:
Riferit? arrides:feuerit? illacrymas.
Ardet in ignotum : rugas quoque fingis ,& iras:
Ardet in ignorâ? tuquoque fictusamas.
Quilibet acceffit, mutat taa quilibet ora:
Horâ fæpè vnâ ficgeris ora decem F. Ah,
BERNARDI BAVHYSII
Ah,Landi,dum te fimilem vis fingere cun & is,
Mirum ,quàin fias tu tibi diffimilis.
De Lampade,adquemdam .
Fabra ribi eſt lampas; vis hanc vt carmine laudem : 1
Nempe, operam vt perda, perdit vt ipfaolcum .
De Haretico quodam , ad Balbum .
Hæreticum noſti præconem , Balbe, Felinum ?
Illum ,illum picei de genere Autolyci?
Hic fibi Papiſtas,nuper ,dumpocula ficcat,
Sub pedibus cunctos vouit habere ſuis.
Non æqua orantem Devs audiit auribus æquis:
Nunc celsâ pendet de cruce : numquid habet?
Criſpo Lentulo , tardo por celeri.
Pes tibi Criſpe celer, manus eft cibiLentüle lenta ; 1
in
EPIGRAMMATVM LIB . V. 123
In eumdem .
Quidquid habes, Phaëthontis habes puer Abfalos
frons eſt
Par ebori, lumen fronte bigemme tibi :
Aurea cæſaries, & barbæ eſt aurea veftis,
Pietis picta tuis inuidet vua genis:
Iquidet & labris Pæftani purpura Aoris,
Inuidet & manibus nixRhodopêa tuis:
Verùm ,heu ,tam niueam ſpccié més inquinat atra,
Mens amens,præceps,turgida,cæca, leuis.
Hæc Phaëthontis habes; caue ne, ſublimius æquo
Cum quo ſcandiſti, cum Phaëthonte ruas.
In mortem eiuſdem .
Dauididæ crines iuſto librentur an auro ,
Scire hoc vult arbor ,librat & ipſa virum.
R. P. Giſberto Bauhuſio, Bruxellenſis
Carthufia Priori, F.S.
Neme collaudem , parce te laudibus orno,
Cun tu ,cgo;fimg; ego,tuzlaus tua,laus mea fit.
Ad eamdem Neomyſtam ,
Quonā apice,& quanto ,frater, ſtas culmine reru ,
Si nelcis, tuus eſt prodigioſus honor.
Deſpice,ſub pedibus totus tibifternitur orbis:
Suſpice, quod videaś nil niſi Numen habes.
Aliud ad eumdem ,
Qui faciliore Deum profers, Cerere ,atque Lyxo;
Quin Gisberte, pari te facis arte Deum?
F2 Ав
124 BERNARDI B AV HVSI I.
An quia iam Deus es ? magnus, me iudice, flura
E Cerere,æternum qui facis ire Deum.
Angeli pacis amarè flebant,
Flebant ue
amaram pacis Angeli necem ,
Flagraq ,crucemque,& fata Chriſtiimmitia .
Ergóne cælites tangitaliquis dolor?
Nullus: ſed vbimortaliuin nemo fleat,
Flendum Angelis eft,riſibuscum vos datis:
Ridere vultis Angelos? facrymamini,
Ad Paulam .
Paula quid quereris,periffe fratrem ?
Quid fundis lacrymas , & inquieta
Longo pectora conficis dolore ?
Si probus fuit ,& fuitpudicus
( Sed probus fuit,& fuit pudicus)
ìam nunc fidera calcat, & fuperbum
Felix ſub pedibus terit Olympum :
Quare,deline,Paula,lacrymarum ;
Mori Chrifticolis piis probiſque,
Non eſt Paula perire,ſedpræire.
In Clodium Albinum .
Pinguem parari Clodius iubet cænam :
Campana centum Perlica,Oſtienſeſque
Decem melones,oftreaque quater dena,
Ficedulaſque,mulleolque rhomboſque,
Centumque poni quinquies iubet ficus:
Adhæc Falerni Mafficíve Lyæi
Decem diotas ; & tragematum quidquid
Menfis fecundis ponitur,iubet poni.
Ponuntur;
EPIGRAMMATVM LIB.V. 125
Ponuntur ; eia ,quem vocabit ad coenam ?
Hem ! Clodium ad cænam vocabit Albinus.
Ad Cardanum .
Terræ iugera tu decem
Auri conregis vnciâ ?
Aft quadriplagum ego folum
Et Tritoniacum ſalum , &
Cæli ingentia mania
Faxo auri tegatvncia.
Dices, In tabulâ ; Rem acu .
Facilis defcenfus Auerni.
O facilis nimiumque patens,quæ ducis ad orcum
Semita ,& ad Stygij regna inamæna Ionis!
An non eſt facilis nigrideſcenſus Auerni,
Quando illo cæcus quilibet ire poteſt? -
In Georgium Thomſonam Scotum ,
DEIPARAE VIRGINIS
maftigem impüffimum .
Baſſaridum , Thomſone,genus, barbatáq; Baccha,
Pæne leo,tigris Parthica, Marſe canis,
Thrax,Gera , Sauromare,Biſton , Scytha, barbare
Qaade,
Score Arreu ,Phineu Score ,BritanneNero,
Dété Theon,animo Timon, fine mére Choræbe,
Circum vipereæ ſunt cui corda fibræ ;
Nigra colubrino ftillat tibi lingua veneno ,
Præque tuo nullum fel crocodilus habet:
Mille tuo piccæ ftabulantur dipfades ore ,
Proſpectárque tuis regulus ex oculis;
Sunt trifidæ fauces,vox ferrea, flammca lingua eſt,
F 3 Obla .
326 BERNARDI B AVHVSII
Oblarrare tibi Cerberus ipſe neget.
Heu animi infelix, quæ tefuriauit Erinnys
In Superos tragicâ prælia fare tuba?
Ah miſer Ixion ,quid famâ in Cælite ludis? -
Cur linguæ rabies tam pretioſa tuæ cft?
Illa,illa, æterni genitrix & filia Solis,
illa melilla fauus, illa rofa , illa thymus,
Illa poli dulcis Maieftas, ſummaque cæli
Purpura, Thomſono diſplicuiffe poteft?
Diſplicuit certè; quamuis Hyblæa, polique
Dulce mel ,& nectar, toráque dulcis Apis:
Mel tamen hoc felli-eft,hocillinautea nectar,
Lerna illi hæc Hybla elt, Ibis ei hæc Apis eſt.
Sichemio colitur quòd Colle, hoc ringitur irâ ,
Er cuperet raftris hæc iuga ſancta coli.
Ferree,tú ferro dignas,fæuáque ſecuri;
Illa auro digna eſt aurea Diuacoli.
Sic roſeus colit hanc Flander,Licdecolor Indus,
Et Syrus, & multi paſtor odoris Arabs ;
Quiſquis & auriferam ad Peruam ,Mundique tc
porem
Viuit,& Heliacæ feruet ab igne rotæ .
Hoc ſcio te rūpi,hinc pallens tibi buxus in ore eſt.
Rumpere, rumpere, dirumpere fiagitium ;
Rumpere torquars fratercule Tifiphoncæ ,
Cui pueroEumenidum fellea mamma data eft.
O fax ,ò peltis,noftrique infamia fæcli!
Totusnora,lues,fraus,dolus,ira,fcelus.
O quite Oceanus, quæ te lauet,imprebe, Tethys!
Sed nec te Oceanus, nec Thetis ylla lauet.
Tu ſcelerum , tu cúctorum , Thomſone, malorum
Occanomagno,maiores Oceanus.
Ia
EPIGRAMMATVM LIB . V. I27
1
134 BERNARDI B AV HYŚ II
CEN .