This is a reproduction of a library book that was digitized

by Google as part of an ongoing effort to preserve the

information in books and make it universally accessible.

https://books.google.com
 C .

1,

eralis . 251.
Malte tis. Geomecin generacío.
Care
1
< 366142013400 15

< 36614201340015

Bayer . Staatsbibliothek
IN
 GEOMETRIA
INDIVISIBILIBVS
CONTINVORVM
Noua quadam ratione promota.
A V T H O RE

P. BONAVENTVRA CAVALERIO
Μ ΕE D
DII ο Α Ν ΕE Ν .

Ordinis S.Hieron.Olim in Almo Bononien .Archigym .

Prim . Mathematicarum Profeſ.
In hac poftrema edi&ione ab erroribus expurgata.
1
Ad illuſtriſs. D.D.
MARTIVM VRSINVM
PENN Æ MARCHIONEM &c.

BO N O N I Æ, M.DC.LIII.
Ex Typographia de Lucijs. Superiorum permiſlu ,
V
们
:

4 ‫ز‬ ،
6 :
23
14

BAYERIACH
STAan
B
( MÜSLOPHER
UENCHE
N
 2
ALLVSTRISSIME
.. ‫ایوارد‬ ‫ و وما‬:)
‫انه‬

MARCHIO BAYERISCHE
TANTO
3 /BLIOTKOK
wid MUENOKEN
Itteris" vſq; naſcenubus , cos co
luit femper honoribus Antiqui
tás,eoſque non morituris oble
quijs Poſteritas venerabitur He
roas , quos vel cadentes diſcipli
ras tollere, vel iniquis fortunæ
cafibus oppreffos erigere fæpius scufpexit ;
quarè cum ego omni tempore , quantum in
me fuit , ftudiofæ iuuentuti conſulere cupie
rim; & preſertim generofę Nobilium propa
gini Mathematicas diſciplinas adamanti , &
iamdudum enixe poftulanti ,vt fecundis typis
præclariſsima eruditiſsimi Caualerij Geome
tria mandaretur, illorum votis refpondi, quip
pe dolentibus tam pretiofum opus ;tranflati
aliun
s
 aliunde ab huius diſciplinæ cultoribus cunctis
ferè voluminibus, in Bononienſi ſolo lucem na 12

ĉtum , tam ſubito noctē nanciſci, nec pofſe de

functi Auctoris mandata litteris Geometrica
ſchemata legere , quem viua voce in Archigy
mnaſio Bononienſi dictantem primarium Pro
fefforē ſilentes audierant; hinc eft, Vir Genero
liſsime, quod ego præfatum opus iterum prælo
commili,vtfæcundiſsimus parens filios produ
ceret; quosformofos,& fine mendis fpeétabi
les , omni adhibita diligentia ,licet aſpicere , ac
intueri; vnde folùm deerat, cui hos tenues meos
labores facrarem , fortemque huic Geometrico
Cælo , forſan caluro, Atlanten inuenirem.cum
ftatim tui nominis fidei , inclyte Marti , ac tu
telæ committere decreui ; non enim maiori no
mini, nobiliori Numini poteram hoc Nobili
tatis opuſculuin dicare , cum natus ſis ex nobi
liſsiina Vrfinorum familia inter Romanas fa
cile prima, cuius fumofæ Imagines patentia
-vndequaq; arêtant Palatia , monſtrantq; ni
gricanti colore ſplendidiſsimam antiquiſsimę
gentis originem ; & qui honorum gradus , qui
tituli iniieniuntur , quos illa generoſiſsimènon
fubierit;quæfacta clariſsimaperleguntur,quę
ipfa non peregerit ; ab illa , ob feruatos ciu
Cives
i
 3
ciuicę ſunt Coronæ habitæ ; ab illa obfeflum
ab hoftibus fuam libertatem agnouit Capito
lium ; illa prudentiſsimos Patriæ Confules,
fapientiſsimos Romæ Senatores , fpectatifsi
mos Vrbi Præfe &tos , Vigilantiſsimos Eccle
fiæ Vexilliferos peperit; nullus in tota Euro
pa iacet angulus, in quo miranda Vrſinädo
musnon confpiciantur monuméta;illam Italicę
orç, Hiſpaniarū Regna,Galliarum Prouincię,
remotiſsima Britanniæ Littora agnofcunt; ab
illa domo initæ cum primoribusRegū Coro
nis fanguinis affinitates, potentiſsimaq,Germa
nia ab illius nobiliſsimę familiæ germine Im
perij Romani Electoresvidit ,quam inſignem
dignitatem ducentis quadraginta annis , & vl
tra magna cum maieſtate continuauit , inſi
gnes titulorum honores , nam alios Comites ,
alios Marchiones perlegetis ; Barones alios ,
1 Principes alios , Ducesmirabimini;conſpicuę
dignitates, cum Baiuliuialij , S. Michaelis alij,
Rhodi alij eximij Equites fuerint ; ſpectatiſsi
ma curarum munia , cum ab illa familia ſuos
Cancellarios Sicilia , Priores Aquitania ,Cam
piductores Reſpublica Veneta, Patriarchas
Antiochia, Magnos Inſula Melitenſis habue
rit Magiſtros; quid dicam de numeroſa fegete
visi Epi
Epiſcoporum ,Archiepiſcoporum ,qui non tã
fobiecus fibi Ciuibus dicunturpræfuifle, quam
lumma animi liberalitate, optimis vitæ mori am

bus, præfuifle; quoties vero , & quot purpu

ratos Principes admirata eft Roma , cui nilmi
rum folet accidere , ac vna totius Chriſtiani
orbis fumma Capita eſt adorata ; erubeſcebat
illa domus eximios Terris Proceres produxifle,
ni etiam Cælis ſimiles genuiffet, fulgentibus in
ter illos Beatos fpiritusſummis martyrio Prin
cipibus ‫ ;ز‬nec in procreandis fominisvoluit fte
rilis eſſe in Viris fæcundiſsima, cum enituerit
miraculis Margherita Virgo , quæ Reginam
Vrſinam , Vngariæ Regis Coniugem , luam
agnoſcens Parentem ,fui generis nobilitaté cum
animi fanétitate coniunxit : longior eſſem in
recenſendatantęſtirpis nobilitate, ſihiſtoriam ,
non epiſtolam Icriberem , & ſi illam , ine ta
cente , faxa ipſa, ac monumenta illius celſitu
dinem non proclamarent; nam Venetijs eque
ftris ftatua Nicolæ Vrlino obferuatum ab ob
fidione Patauium videtur,teftantur antiquiſſsi
mi lapides à familia Vrſina adæquatum olim
Capitolium fuiſſe reconditum , Tabularum le
ges fuiffe feriiatas, liberatam à Faliſcis Rem
publicam , refectos Pontes , Plebem placatamhic
;
 4
hic in tuas laudes,Marchio inclyte ,libentiſsi
me deſcenderem , ni mihi filentium tua impo
neret modeſtia , quæ mauult egregia facere,
quàm benefacta palamaudire; hoctamen fo
lum dicam ,te his virtutibus,quasinclariſsimis
tuæ Domus diſperſas Viris intellexifti , non de
generaſſe, teq;vnum inſignibus tum animi tum
Corporis dotibus tot hominibus reſpondere ;
nam ſianimi celſitudinem ſpectas, quis tema
gnificentior , fi liberalitatem , quismunificen
tior, ſi in rebus peragendis dexteritatem , quis
te eruditior , tu enim omitto
, cæteras artes , ac
ſcientias , quibus ab ineunte ætate cum maxi
mo progreflus cenſu operam impendiſti; ma
thematica theoremata calles optimè , tu loco
rum dıſtantias,diſsitas littorum regiones, Tellu
ris , ac Pelagimenfuram apprimè cognolcis ;
non tibiignoti ſunt ortus, & interitus fyderumi,
agnofcis qua parte Cali ſerenitates, qua tem
peſtates ſint futurę, nec te in immenſo latentes
Oceano latent arenę; accipe igitur qualecunq;
hoc tuum munus , quod tibi libens, ac lubens
offero, tuæq; auctoritatis clypeo contra mali
gniliuoris dentemtutor , ac pater deſende, nec
donitenuitatem , fed animumdantis plura da
turi, ſi poſſet,conſpice; oblatum à Miſe gra
tum
tum punicum malum ; ita Deus te diù inco
lumemferuet, vtex Patriæ bono,Domus , ami
corum in terris diù poſsis viuere, dū me tibi per 2

petuum clientem polliceor, tuumque patroci

nium hoc perenni inte animi mei monumen
to fummoperè expofco ,
D. T. III.me
1

Addi& ifsim . Serans

Carolus Manoleffius.
!
PRÆFATIO.
Eminem profeliĉ marhamaticarum demon .
ftrationum dulccainem , v'el primoribusla.
brés vix attigiffe puto, qui ( non ficus ac,
mellisinarbore latentis deguftata paululī
ſuauitate, innumera licetferientibus certa .
tim aculeis apium caterua deglutientë Vra
fum agrè arcere poffunt )ſummarum, qua illas.commitanturdif
ficultarum copiacrebris velut ictibus obliftente repulfus,adfatie
tatem vfq; eadem vbiq; perfundi totis viribus non contendat.
1
T aliaribiamice Lector, qui melleos bofcefructus depafcere come
Sueffi, cuiſdam in Geomerriarei admiranda cafu in me urta ſpea
culationis occafione,parta , huiufce dulcedinis amore flagranti
Libandapropone . Cum ergo ſolidorum , quæ ex reuolutione circa
exim oriuntur,geneſim aliquandomeditarer , rationemq;gignea
siumplenarumfigurarum cum ginitis ſolidescompararem ,maxi.
mèfanè admirabar quodà propriorumparētum conditione adeò
nata figure degenerarent , vt aliam.omnino ab eiſdem rationem
fequi viderentur . Cylindrus enim exempli gratia,in eadembe.
fi,& circa eundem axim , cum como conftitutus, eft eiufdem a trial:0.Duod.
Elem.
olus, cum tamen ex parallelogrammo trianguli dictum conum b 41. Pri
generantis ! duploper reuolutionem oriatur . Similiter ſiin eadë Elem .
baſi, & circa eundem axim hemiſpherium ,velhamilpharoides,
necnon conoides parabolicum , atq; cylindrus , extiterint , hic erit 1

hemiſpherý, zelhemiſpheroidis ' ſexquialter,conoidisverò duo c Coro.

plus, cumiamen gignensparallelogrammum diftum cylindrum .
ad inferiptum gignentemcirculum, /eu ellipſim ,proximèrationě 51.1.4
.
e Ach .
habeat,quam quatuordecim ,ad vndecim ad parabola veròfitin
ratione ifexguialtera . Quinimmo c in planis figurisper reuolu . Cic .
tiončreitarum linearum circa punitum genitis ,quales funt cir. f1. Propei
4. .
culi , candem varietatem licet experiri. Sicnim plures circuli
concentrici intelligantur expofita radios habentes ex. g. 19 prom
portione numcrorum ab vnitate deincepsexpoſitorum ,ipficirculi
200 eandem radiorumproportionem conferuabu
b
nt , fed eam ,quãCOYHm
g11.Cor.
1.3 . 1. corum 5 quadrata inuicem habebunt. His verò perſpectis cum 1
adplanarum , ac ſolidarum figurarum quoq; grauitatum centra
reſpicerem ,fimilemquevarietatem nactus eſſem , adhuc augen
h Luc.Val batur admiratio; incono enim centrum grauitatis eft in axeper
3 ‫ و‬1.1 quartam partem diſtant à baſi, intriangulo verò ipſumgignen.
1.1 . te eft in eodem axe , diltans ab eademper ' tertiampartem eiuf-.
k
KIde 41 . dem axis . Similiter in conoideparabolico illiud est in axe per
1.2 .
Tarches .tertiampartem diſtans à baſi, inparabola verò ipſum generante
Se.qquep.per duastertiaseiuſdem axis remouetur ab ipſábafi . Cumer
go talem varietatem in plurimis alijs figuris ſæpius,ac fæpèfuiſsē
meditatus, vbi priusex.g. cylindrum ex indefinitis numero pa
rallelogrammis , conum verò in eadem bafi, & circa eundé axim
cum cylindro conftitutum , ex indefinitis numero triangulis per
axem tranfeuntibus veluti compactum effingens , habita dictorie
planorum mutua ratione , illico& ipforumfolidor um ab ipfis gee
nitorum emergere rationem exiſtimabam , cum iamplanèconfta
ret planorum rationigenitorum ab iſdem folidorum rationem
minimè concordare ,figurarum menfuram tali ratione inquiren ,
tem oleum , & operamperdere, ai ex inanibuspaleis trituram fa
čturum effe, mihi inre cenſendum videbatur . Verum paulo pro
fundius rem contemplatus in hanc tandem deueni ſententiam ,
nempè ad rem noftram lineas , & plana, non ad inuicem coinci.
dentia, fed æquidiſtantia af umenda effe ;fic enim inplurimisra .
tione inueftigata reperij tum corporimproportioni ipforumplano
rum , tum planorum proportioni ipjarum linearum proportionem
m Def.1. ( fieo modo fumantur, quo lib. 2. explicatur) ad amuljim in
& zol.z. omnibusreſpondere . Cylindrum igitur , coconum , iam dictos
non ampliusper axem ſed equidiſtanter baliceu feitos cötempla
tus , eandemfanè rationem habereilla comporij, quæ lib. 2. voco
n .Def..& omnia plana cylindriad omnia plana coni, ó rigula communi
2.1.2 . baſi (nempè circulorum congeriem , que intra cylindrī , & conum,
o‫ܐܝܐ‬Def.1.&
‫ܐܝ‬.‫ܕ‬ veluti vefligia planià naſiad oppofitam baſim continud elle aqui
diftanter fluentis quodammodorelingurintelliguntur ) ei, quam
habet cylindrus ad conum . Oprimam ergo methodum figurarum
fcrutanda menfuræ iudicauiprius linearum proplanis, & plano
Tum pro folidis racionesindagare , vt illicò ipfarum figuratuna
mena
menfuram mihi co mpararem , res,puto , iuxtavora fucceffit, ve
perlegenti patebit. Artificio autem talı vfusfum , quale ad pro
pofitas queſtiones abfoluendas Algebratici adhibere folent ; qui
quidem numerorum radices,quamuis ineffabiles, ſurdas,ac igno
ias, nihilominus fimul aggregantes ,fubirahentes, multiplican.
tes, ac diuidentes , dummodopropoſitę rei exopiatam fibinotitia
enucleare valeant, ſuafatisobujſemunera fibiperſuadent , Non
aliteripfe ergo indiuifibilium fine linearum , liue planorum con .
gerie(jſdem vt in lib. 2. explicatur affumptis) licet quoad co
rundem numerum innominabili , furda, ac ignota , quoadma
gnitudinem tamen confpicuis limitibus clauja ,ad continuorum
inueftigandam menfuram vfusfum , vt legents in proceſu opee
ris apparebit. Propofitum mihi eft autem ,Geometra in his fe
piemlibris quamplurium tamplanarum , quam folidarum figu .
rarum dimenfionem adinvenire , quarum aliqua etiam ab alys,
acprecipue ab Euclide, & Archimede pertraitarę fuerunt , reli
qua verò nemini, quod fciam hucuſq; asteniale ; vno tamem ex
cepto Keplero , qui occaſione Doli Auftriaci per virgam menfo
riam dimetiendi, poſtquam in ſuap Stereometria Archimedea p Kepleri
ſummariè ipfius Archimedis adinuenta fibiopportuna recenſuit, MaDolina
xouis aliquando , qualeſcumq; fint, adiectis rationibus, tandem rum.
cam partem ſuperaddidit, quam Stereomeiria Archimedea ſupo
plementum nuncupauit, in qua multiplicem Sectionum conica
rum, Circuli nempè, Parabole, Hyperbolæ, & Ellipfis, necnon eam
rundemportionum circa deu crſos axes reuolutionem contempla
tus,folida numero o&tuaginta ſeptem , præter quinque Archime
dea, Spharam ſcilicet,Conoides parabolicum , Conoides hyperbo
licum , Spheroides oblongum , & prolatum Geometris perguam
eleganti preconio promulgauit. Cum ergo iam expofiiam me
tiendarumfigurarum nouam, ac,fi dicere fasfit , valde compens
disſam methodum adinueniffem , fælicitermecum ačtum eſſe exi
ftimaui , vt hæc folida , præter illa Archimedea , mihi ſuppedita
rentur ,circa qusillius vim ac energiam , experiri liceret. Ne
quis tamenputet me omnium dictorum folidorum dimenſionem
fuiffe confequutum , ficuti neg; Keplero contingere potuit , nifi
paucorum ,necfatisfeliciter ,viprædict am Stereometriam , ac
b 2 fup
 Supplementumperlegenti corftarepoterit : ſatis mihi fuit eorum
aliqua certiori tamem , nifallorratione , inueftigare , que circia
ter numero plufquam viginti ennumeraripoterunt , pracipuè la
Archimedea in numero computentur ,quinq; fcilicetpro fingulis
quatuor Conifectionibus, & amplius alia quædam inferius recē.
ferda. V elenim reuolutio fic circa axem di&tarum ſectionum , do
Jic fountfolidaArchimedea, ex circulo nempe Sphera, ex parabo
la Conoides parabolicum , ex hyperbolahyperbolicam ,&
‫و‬ ex ellip
seſph.eroides oblongum , feuprloatum . velreuolutio fit circapa.
q.Cor.14-rallelam axı, extrafiguraini; fedminimè eandemtangentem con
34.1.3
stilutam , & ficex circulofit'i anülus latus circularis, ex para
r Coi: 12 .
510!.. bola ſemianulus latusparabolicus, ex hyperbola hyperbolicus
Cor
3
16.( hos Keplerus tanquam montis Aetna cauitatis fimiles Cratei
iCo isto res vocat ) & ex Ellipſa : Anulus latus ellipticus, quem idem k'e.
itor:13.plerus, velutfertoruſticaruin psell.arum fimilcm ; Anulum ardui
34.1.3• ' appellat, velreuolutio fit circaparallelam axi , ac figuram ian .
& Cor.1o.gentem , & tune ex circulo fis Anulus " ſtrictus circutaris , ex pt.
51,1.40
y Cor ,is . Tabola femianulusfirectasparabolicus, ex hyperbola : hyperbo
30.5. licus, & tandem ex ellipſi, qui pariter Anulus ſtrictus z elliptia
2
COM's cus nuncupatur . Denique renolictionefacta circa parallelam
i Cor.19. & xi, fecantemq; figuram in disasportiones inequales , ex circuli
3o,portione maiori ficMalum rofeuin , ex minori Maluzn citrium. In
b co..
& 22 34
ellipli vero ex imaiori Malum cotoneum , c ex minori fit ) oli.
do 2 . 42. Ex para"obie portione maiori fit • Aceruus maior paraboli
clor, 21 , Cus, ex minori AirHH3 minor : Ex hyperbola portione maiori
!. 4 . 0 fie Aceruus
5 ..Coti24 maior e hyperbolicus , ex minori Aceruus + minor .
s1.1.4 . Hos autem Aceruos minores parabolicos , doo hyperbolicos , idem
Parabo . Keplerks cornibus reétis fimiles exiſtimat
eliciscon-
,quorum alia funt& c%
formiter , ta, & alia obtufa , vt in pecud ibus,quandoprinum , inquit , core
. f Paiabol nibus coniſcunt. Hæc verò funt ſolida numero viginti , quibus
cis cător
unit to
etiam Anulus ſtriitus : ellipticus altera parte latior, do Anulus
: Cor.28.latus ellipticus alteraparte frictior , addipoffunt , quem Keplea
34.l.3 .
b Cor 290
ſimilempusat, necnon ea ſolida,que
Tus Tiara,feu Globo Turcico
34.1.3. ' exfeétionibus oppoſitis oriuntur, feu prafata videntur conco
iCorral. mitantia. Hæc inquam funt, quæ ex ennumeratis ab ipfo exa
30.'as cerpfimus examinanda, à quo preter aliqua nomina nihil aliud ad
nobis
 nobis deſumprum eft, vt inſpicientimanifeſtum erit . Sciat verò
lector nospreterdicta ſolida aliapariter quamplurima, que nos
funt ex grege ſuperius enumeratorum ,etiam contemplari. Pre
ceteris autem maximam huiuſce demonſtrandi methodi vniuer .
falitatem non reticebo , quod enim ali de vna, vel faltem paucis
folidorum ſpeciebus, nosdeinfinitis continuo demonstramus, ne.K 10.Duos
dumenim hic ex . g. oftenditur k cylindrum coni, vel ?prifma Coroos.
pyramidis , in ead mbaſi , & altitudine cum eo exiſtentis , triplū Duod.E lé.
effe ,fed quacumq;inbaſe variatione facta, qua nullo alignato m1.1.Def.3 .
numero coarctatur ,folidum eidem infiftens , quod cylindricum n Sect.9.
vocamus, effe'' triplum eius, quodineadem bafi, & altitudine Cor.4.34.
1.2.
cum eo conflitutum , conicum appellamus; quorum quidem loo Def.folat
lidoră ſpecies numero indefinitas elemanifeſto apparet: Ex hoc
autēvnico exemplo,tamquam ex vngueLeonem , dignofcetftu
diofus, quanto Geometricus agerper hac fertilior,a amplior fiat,
hanc vniuerſalitatem namq;circa omnia penè folida à nobishic
confidera'a iugiter profequemur . In primoigitur, fecundum
Libro, ve plurimum lemmata proponuntur , qua ad fequentium
librorum doctrinam capiendam neceſaria videntur , licet in eiſ
dem plurimaquoquefinefuigratia fimpliciter demonftrata: in
3.4. do 5. Libro ſolidae xaminantur , que ex conicis feétionibus
fuam genelim agnofcunt. In 6. agitur de fpatyshelicis , hac fo
lidis ab eifdemgenitis,problemataq; circa predemonftrata con .
Aruuntur. Inſepsimodenig; Lib .noftram infinitatis indiuifibi
lium Oceanum emenſamratem , alia inſtituta methodo, in porti
deducimus, vt in illius infinitatis fcopulispericlitandi omnis tā
dem tollatur ambiguitas. Scio tamen hec prima fronte leuiter
perpendentibus, quippequeper iamdiù rritam Geometrie ſemi
tam hard fuerini inquia,minus effe probanda ;at qui nauſea
tis ftomaciinmentes flatusinitiofmpprimentes ad extremam hui.
usdoctrine metam peruenire haud dedignabuntur , fortè fuper
hac minimè amplius nauſeabunt Nequis igitur hanc rogo mea
shodum prius damnare velit , quam hæc omniapuro mentis ocu•
lo ,finceroq;illius affectu fueritperluftratus , hic enim tali vallom
we demonſtrata cum aliorum inuentis ad vnguem concordare iu .
giter animaduertet . Nemo autem hæc aggrediatur, qui fix ſal.
tem
 tem prioresLibros , de undecimum Elementorum non calluerit ,
quod fiin Apollonj, Archimedis Operibus Lector pariter vera
p Keplzri ſatus fuerit ,facilius hæc apprehendet , fin minus , quædam pau
tu Martis.ca ,queab ipſis deſumpta fuere, poterit fupponere . Qui verò
vidirit Com . de Motu Martis præfati Kepleri per has noſtras
Speculationesplanè intelliget, quam facilè in dimenſione planiela
lipſis potuerit ipfehallucinari , dum omnium diftantiarum pla
netę à Sole ,per ellspricam lineam circumuoluti , menfuram pu
tat æquipollere planiellipſis menfura ( quod est quoddam fimile
errori , in quem initiopræfentisſpeculationis & ipfa lapfus eram ,
putans coincidentia lineas , vel plana, proportionem planorum
jouſolidorum, eandem conferuare ) licet poſtmodum & ipfe erro
remproprium detegat, & quomodopoffeeillum emendare conten
dat. His igitur ruè conſideratis , neminem fore exiftimo , qui
hanc nouam methodum duxerit aſpernendam , quin potiuseandě
veluit auream clauem , qua ſumma arcis Geometria nonnullas
hucufq; occluſas foresreferanies, ſummis pulcherrimarum fpe
culationum thefauris ditiſemi fieri valeamus, albo adiectocaba
culo , poftmodum fortè fatiuscomprobabic

lo
 In huius Libri Autorem .

nouosſapies CAV ALERIV S auſus

ESXeritecce
Archimedea deficiente manu ;
Nempè geometricasex vmbris eruit artes ,
Queis metiare folum , quers metiare folum .
Egregium mirata VIRI decus ‫و‬, Ars ſtupet, indè
Sitait , ergo meas exuperabis opes ?
Anonymus .
In Librum Geometriæ .
V m noua peruoluis CAV ALERI ſchemata, deque
D Arte Geometrica prima trophea refors ;
Applaudit dignis tibi Felfina laudibus, á quam
Sufpicii ingenio, voce per aftra vehir .
1
Hinc Archimedis fleant monumenta, renixit
Eje Syracusij qui premit alta fenis .
Co.Franc.Carolus Caprara Coll.Nob. Alum,
Ad Libri Auctorem .
Era Geometrie rette documenta recludis ,
V Qua minus antiquisemicuere viris .
Sufficis illius noua ſchemata fcilicet artis ,
Percipis vndè decus tu quoquè in orbe nouum .
Emenſa ſpatium terræ dumque exprimis ; indè
Arripis immenfi limina lumma poli.
Petrus Franc.Coruinus Coil. Nob . Alum .

Ad Libruin Geometriæ .

Optimaficupiuscognofcere
Firma Geometrici percipefchemara
cura libri.Lector,
Acquoris , atquè ſolıdiſcesſéaliaalm,a moriri,
Ingenj mirosarripiefquè modos .
Feljina plauditouans ,iantoque ſuporba triumpho,
Gandia non vnquam dipiritura ciet .
Co.Franc.Carolus Caprara Coll.Nc b.Alum.
De
 De Libro Geometriæ :
Xprimit egregiam nobis CAVALERIV S , Artens
EHuicIngenioquèrefertabdita ſenſa nouo . S,artem
veterum penituscedunt monumenta virorum ,
V longè meritis inferiora ſuis.
Co.Marcus Antonius Herculanus Coll.Nob.Alum .

' De Libro Geometriæ . .

P LenaQueGeometricis funthçc monumenta figuris ,

BON AV ENT V R AE condidit alma manus ,
Ingenij vires, do ſuspice mentis acumen ,
Quod meritò æternum concelebrare licet .
Sola latere nequit VIRTV S : hæcfidera tranat ,
Imaquè defpiciens limina, fummapetit .
Marcus à Cartis Coll.Nob.Alum.

Ad Autorem Libri Geometriæ .

noua lux ſplendet , iamfplendor prenitet omnis

I AmArte Geometrica , dum noua iura refers.
Lux fuit Architas,lux Archimedis opufque ,
Lux eafed tenebris confociara fuit ;
Lux tuapellucet nulla caliginepreſa,
Instar Apollinei fideris inftaradeft.
Petrus Franc.Coruinus Coll.Nob.Alum .

GEO
.
1

GEOMETRIA
CA VALERII
LIBER PRIMVS .
Inquoprecipuè de fectionibusCylindricorum , &
Conicorum , necnon fimilibus figuris quadam
elementaria pramittuntur; acalique Pro
poſitiones lemmatica pro ſequen
tibus Libris oftenduntur.
DIF INITI ONE S.

1
A. I. Ά

VM duæ re &tæ lineæ inuicem paralle:

læ aliquam tetigerint figuram pla«
nam cum illis in eodem plano con
ftitutam , vnumquodq;punctum cong
tactus illius veriex dicatur , & oppo .
ſiti vertices punda contactuum
veriuſque dictarum tangentium pa
rallelarum fimul comparata;quilibes
autem vertices ſemper intelligentur aſſumpti reſpeAucu
iuſcunque ređæ lineæ dictistangentibus æquidiſtantis ,
quæ infra regula appellatur. B
B.
lacæ tangentes dicantur, oppofitæ tangentes eiuſdem
figuræ refpe & u cuiufcumque reâælineę eiſdem tag .
gentibus æquidifanteſ duđæ.
A Cum
 GEOMETRIX
C.
Vm earum vnius contactus fuerit in linea , tunc lines
CY contactus vocabitur baſis eiuſdem figuræ , reſpe & u
cuius poterunc dici vertices pun&a contactuun alterius
tangentis: vel li iſtius contacus pariter ſic in linea , amba
lineæ conta&us , oppoſitæ bafes , fumptæ reſpectu
cuiuſcumq; lineæ , cui fint æquidiſtantes.
A. II.
Vm plana inuicein parallela tetigerint aliquod lolis
C dum , vnumquodq ; pun & um contactus illius vertex
dicatur ; & oppofiti verticespuncta contactuum vtriulque
dictorum tangentium planorum ſimul comparata: quilibet
autem vertices ſemper intelligantur aſſumpti reſpe & u cu.
iuſcumq. plani dictis tangentibus æquidiſtantis , quod ing
fra regula pariter appellatur .
B B.
Pſa tengentia plana dicantur, oppoſita tangentia plana
I eiuſdein ſolidi, reſpectu di&ti plani tangentibus æqui,
diftantis aſſumpta .
C.
Vm di&torum tangentium contactus fuerit in plano,
tunc vtriuſuis tangentium planorum plana conta.
aus baſes dicantur , cuius refpe&tu punda contactus reli
quitangentisplani poterunt vertices appellari , & veriuſq ;
tangentium planoran contactus plana dicentur , oppoſite
bales:cum verò vtriuſque conta& us fuerit in linea ,oppoſis
tæ baſes lineares ipfæ lineæ contactus vocabuntur .
D D.
Vm figuræ planæ oppoſitis tangentibus vtcumq. du .
C Ais, & ſolidę oppoſitis planis tangentibus , incideric
perpendiculariter re & a linca in eadem tangentia termina
ta, dicetur hæc altitudo propofitæ figuræ planæ,vel ſolidę,
reſpectu dicorum tangentium , vel cuiuſcuinque eidem
æquidiſtantis, aſſumpra.

Regula
 L 1 B ER I.
E.

lineæ ducuntur æquidiſtantes, & in folidis, planum ,

cui quædam plana ducuntur æquidiſtancia , qualis in ſu .
perioribus eſt recta linea ,vel planum , cuius reſpectu ſu
muntur vertices, vel oppoſita tangentia, cui vel vtraqi vel
alterun tangentium æquidiftat.
SCH OLI V M.
Hec minimè diſcrepant ab his , quæ in Euclide , Archimede ,
a

is
>

ria , liuclineas, ſiue plana , aſſumuntur;cum , licet vniuerfalius, idem ,

quod ipi , declarent, vt ijs ,qui in Supra dictorum auctorum operie
bis verſati junt innoteſcet facilè , vnde fine ſcrupulo aſſumem :ls
aliquando ex dictis;a:: toribus, quæ ex conſimilibus difinitionibus
pendent
cuntur .
, illis commiſcentes, prout opus fuerit , quæ ex his dedu.

III.
Xpoſita quacumque figura plana,& in eiufdem ambitu
cumquc pun o)
dem partium ducta quadam recta linea terminata , & fuper
planum propofitæ figuræ eleuata , fi hæc per ambitur talis
figuræ femper æquidiſtantercuidam reitæ lincæ inoueri
intelligatur,donec omnem percurrerit ámbitum, alterumn
eiuſdem extremum pun & um , quod non fertur per ambi-.
tum propoſitæ figuræ , deſcribet circuitum planæ figura
ipſi propofitæ æquidiſtantis, vt probabicur : Solidum er bhuius.
go , quod compræhenditur vtrifq. figuris iam dictis , & fu
perficie linea quæ reuoluitur , deſcripta , dicetur :Cylin .
dricus; ſuperficies in rcuolucione deſcripta , nec non quod
libet illius fruſtum , ſuperficies cylindracca : Cylindrici
oppoſitæ baſes di&tæ figuræ planæ inter fe æquidiſtantes ;
Jatusautem cylindrici,quæuis reâa in ſuperficie cylindra
cca oppofitas baſespertingens, cui congruit in reuolutio,
A 2 ne ipfa
 GEOMETRI
ne ipſa linea reuoluta ; & tandem regula lateriscylindrici
dicetur illa, cui reuoluta ſempermanet xquidiſtans.
A
A. IV.

E vtramuis eiuſdem partium quodcüque fit aſſumptum

punctum , fi ab eo ad quoduis punctum illius ambitus recta
linea ducatur,quæ indefinitè quoq;fic producta , & hęc per
eiuſdem ambitum moueatur donec ipſum totum percur,
rerit ambitum ; ſumptum pun& um erit vertex ſolidi , quod
compræhenditur ſuperficie deſcripta à linea , quæ reuolui
tur interambicum propofitæ figurę , & ſumptum punctum
clauſa vertex , inquam ſumptus reſpectu propoſitę figuræ,vt
1s.huius. probabitur. Tale ſolidum autem dicatur ; Conicus, cuius
baſis,propofita figura, & ver tex di tum pun&um ; ſuperfi
cies deſcripta linea, quę reuoluitur,& iacet inter ambitum
propoſitę figuræ , & di& um punctum , & quodlibet illius
fruſtum dicatur ; ſuperficies. Conicularis : illæ verò re &tæ
lineæ , quæ in eadem reperiuntur,quibus congruit reuolu .
ta inter verticem , & ambitum baſis concluſa ,vocentur,la .
tera eiuſdem Conici .

COROLLARIV M.
Xhac , á antecedenti difinitivne , petet cylındrum effe cylindri
&
Sereno definiuntur.
me ,
B.
B
Ylindrici reati dicentur, cum eorum latera fuerint ad
re & os angulos bafibus , ſcaleni vcrò , cum non fue
rint ad reos angulos eiſdem : Conicorum verò , & cyiin
dricorum fruſta vocabuntur , quę per planabaſibus pa
rallela ( pro conicis verſus ipſas baſes ) ab ijſdem abſcin .
duatur ,
V.
Xis ,diameter,figuræ planę, vel ſolidę , ordinatim ap
plicatę ad eaſdem , lineæ , iuxta quas poſſunt , & c.
no
 LI BER I.
nomina fedionum conicorum latera recta , ſeu tranſuerſa ,
ſunantur,prout ab Apollonio definiuntur, hoc tantum ani.
maduerſo , me in ſequentibus aliquando aburi eiſdem no .
mioibus ſectionum coni, Parabolæ .ſ. Hyperbolæ, Ellipſis,
& oppofitarum ſegionum , fpatiavidelicet intelligenslub
illis, & earum bafibus, comprehenſa , quod exmodolo
quendi tunc euidenter cognoſcitur. Cætera deniq Apol
lonij,& quæ ab Archimedecirca Spheroides, & Conoides,
definiuntur , nifi alia afferatur à me definitio , lumantur
prout ab iplis vſurpantur.
VI.
Iguram planam circa diametrum , vocat Apollonius r .
Conicorum , cum in ea ductis quotuis lineis cuidam
æquidiſtantibus, omnes bifariam à quadam recta linea di
uiduntur ,quam vocat diametrum , li eas oblique fecet , &
axem , fi eas re&è diuidat , & ipfam figuram circa diame
trum ,velaxem .
Siergo figura circa axem , reuoluatur circa eundem do
nec redeat, vnde diſceffit , deſcripta in tali reuolutione ab
eadem ſolida figura dicatur : folidum rotundum , eiuſdem
verò axis,circa quem fit reuolutio.
VII.
Imiles Cylindrici, & Conici dicantur, quorum bafes
ſunt fimiles( iuxta definitionem 10. ſimilium figura
rum infra pofitam , ſubintellige , vel iuxta aliorum defini.
tiones,quascum prçdictam concordare infra oſtendemus)
in quibus ſumptis duabushomologis lineis , vel lateribus
vtcumque, & per ipſas,& latera extenſis planis ipfa ad ean
dem
partemęquè ad bafes inclinantur ,horumq.conceptę
in eifdem figurę ſunt ſi niles ,nempè fimilia parallelogram
ma in cylindricis, & fimilia triangula in conicis,quorum ho
mologa latera ſint ſumptę in balibus homologę.
VIII.
ſpheroides dieentur , quç ex fimilium ellipſium
S Imiles
reuolutione oriuntur.

Simi.
1
 GEOMETRI È
IX.

Conoides , fiue Conoidum,portiones appellabimus,

quando per axes ductis planis ad rectos angulos balibus
concepte in eiſdem folidis figurę fimiles erunt ( iuxta de
finit. 1o. ſubſequentein , vel etiam iuxta aliorum definitio .
nes de fiinilibus figuris planis allatas , ſubintellige) qua
rum , & bafium communes ſe & iones ſint homolog e balium
diametri,quç velcirculi ſint, vel fimiles ellipſes.
SCHOL V M.
Aetre d finitiones ab Euclide fimilium planaruin figurarum ,
o folidarum , & ſimilium Cylindrorum , Conorum , quæ
ab Apollonio lib. 6. Conicorum , referente Entocio ,funtfimilium ſea
¿ tionum Coni portionum , fimintur , o; ab ipſis aferuntur , adiun &to
tamen definicioniſimilium lectionum Coniportionum ibidem ab Apote
lonio allatæ , fi pro Spatijs vſurpetur quam in fi a dicetur.
A A. X.
Imiles figurę plane in vniucrſum vocentur , in quarum
S
dem tangentes ita incidere ad eundem angulum , ex eadem
parte rečię lineæ in illis terminatę , ve , ſi intra dictas op.
poſicas tangenteseiſdem æquidiſtantes vrcumq; ductę fue.
rint rectę lineæ , eas, quęinciduntdictis tangentibus, fimi.
liter ad eandem partem ſecantes ; reperiamus harum paral
lelarum , nec non & oppoſitarum tangentium eas portiones ,
qug inter di & as incidentes ,& circuitus figurarum ad ean
dem partem fitę ſunt, eodem ordine fumptas, eandern inter
fe rationem habere , quam rellæ lineæ ,que dictis tangenti .
bus inciderunt,& in eafdem terminantur.
B B.

I Pſę autem quç di&tis tangentibus incidunt,& in easter.

oppofitarum , & figuraru.n .

Quc
 LI B * E R I.
C. с
Vę verò dictis tangeoribus oppoficis equidiſtant , &
i
diuidunt productę, fi opus fit, fimiliter ad eandem
(

partem ipſas incidentes , necnon oppoſitarum

tangentium portiones, quę in ſinilibus figuris iam dictis
reperiuntur ,vocentur; homologæ earumdem , ſumptę re.
gula qualibet earum ; dicantur autem lineæ homologe, quę
ſunt incra ambitum Gmilium figurarum , quę verò in ambie
tu,lacera homologa . Ipſę verò tangentes etiam, tangentes
carundem homologarum .
D. IV .
D

CYVmin planis
verò duę fimiles figuræ planæ in eodem plano, vel
equidiſtantibus ita pofitę fuerint, ve earum ,
& oppofitarum tangentium , quę ſunt regulę homologarum
earumdemincidentes vel fint ſuperpoſitę ,vel fibi inuicem
equidiſtent, homologis earumdem figurarum , & homolo.
gis partibusipſarum incidentium , ad eandem partem con.
Itirutis, ipfæ figurę liiniles dicantur etiam, inter ſe fimiliter
politę;fiue à ſuislineis, vel lateribus homologis fimiliter
deſcriptæ .
E. E
Iverò fuerint quotcumq;& qualeſcumq; figurę plane in
eodem plano vecumq; diſpoſitę ; fuerint autem aliętot
numero figurę in quouis plano, cum predi&tis ita ſe haben.
tes, vtbinę lint fimiles, & earum omnium lineç homologe
duabus quibuſdam ſint æquidiſtantes : duais verò oppoli
tis tangentibus fingularum fimilium figurarum , quę fint
parallelę illis duabus ,quibus homologe earumdem æqui
diſtant,& repertis incidentibusduarumex dictis fimilibus
figuris, & carum tangentium ,illę productę fuerint yſq; ad
extremastangentes, reperiamusautem eaſdem à tangentia
bus (imilium figurarum fimiliterad eandem partem diuidi,
quarum portiones inter oppofitas tangentes fimilium figue
Farum iacentes fint earundem oppofitarum tangentium , &
Gimin
 8 GEOMETRIÆ
fimilium figurarum incidentes . Tales figuræ dicentur bio
næ fimiles, & finiliter inter ſe poſitę primò di&tæ , ac fecun
dò di &tæ , & earum ,ic exremarum tangentium etiam dicen .
tur incidentes , quæ in tangentium extremas terminan .
tur .

APPENDIX PRIOR
Pro explicatione Definit.10.antecedentis .
Int due figureplane. ABCD, KLYP , in quibus fupponantur
B Def.s. S du&te oppoſite tangentes, AE, CG , in figura ,ABCD, OK2, ,
TR ,in fig .KLYP, quibus incidant due relta linea, EG, QR , ad
eundem angulum ex eadem parte,fiue ſecent figuras,fiue non ,du.
étis autemvecumq: dictis iangentibus parallelis , BF, L & ;que
in puitis F, & , diuidant fimiliterad eandempartem ipfas, EC ,
QR , & circuitus figu. А X8
E
Tarum in punitis, B, 1, De BID
S, D, L, T, X, P. repe F LITP
Tiamus, DF , ad,Pd ,
C HNM

offe vt, EG , ad , 2R ,
& ita effe, SF, ad, x & , R
IF , ad, TÖ , BF , ad M Z r
Lé, ita nempè, vt,qua
M

ſunt ad eandempartem
ipfarum , EG , QR , eo
G
dem ordinefumptafint,
vt ipfe, EG, 2R , fic
etiam tangentes , AE, K 2, CG ,TR ,fintut , FQG , R., & ficcao
A Def.co. rere conſimiliter fumpta ,tunc voco figuras, ABCD , KLYP.ſimi.
B.Def.10. les,de ipras,EG, QR,incidentes fimiles figurarum ,ABCD,KLTP,
doppoſirarum tangentium , AE , CG ,K2,7R ; ipfas, BI, SD ,
LT,XP, que clandunturperimetrisfigurarum , & diuiduntpro
dučte , fiopusfit , ipfas , EG , QR .fimiliterad eandem partem
C.Defjo voco , homologas earumdem figurarum , quarum difta oppoſite
sangentes dicuntur tangentes ,fiueregula.
Cum verò figura , ABCD , KLTP,fuerint in codem plano,vel
in plan
 L I BE R 15 9
inplanis equidiſtantibus , ita conſtituts, vtipfeincidentes, Ec,
2R fine vel fuperpofita ad inuicem ;vel parallele, & homolo.
ge,BI,SD ,LT,XP, ad eandem partem ipfarum ‫و‬, EG , 21 ,
opartes homologe incidentium ( per dictas homologas , produa
itas ,fi opus fir ,fimiliter ad eandem partem diuifurum ) fucrint
pariter adeandem partem conftitutæ , tunc voco figuras ,ABC D.Def.ss.
D, KLY P , nedum fimiles ,fed etiam fimiliter pofieas .
Sint nunc quotcumquefigureplane in eodem planovicumque
diſpoſite ,ABCD , OR 12V ,& alie tot numero in quouisplano,
KLYP ,2982 ,quebine fint fimiles ,fcilicet , ABCD ,ipſi,
KLYPG ,ORSV, pſi,2931,quarum omnium homologe C.Defco.
duabus quibuſdam reperiantur æquidiſtantes ,fint autem reſpe.
ituipfarum , quibusdicte homolog & equidistant, duita in figue
ris, ABCD , KLY P , oppofita tangentes ,A E , CG ,K2,7 B. Def.i.
R , & in figuris ,ORNV,29BE ,oppoſite tangentes, o H , 12
MZT, BA , qua tangentes iruntregulæ homologarum (imilium
figurarum iam diltarum ; Sint deinde incidentes duarum ex dia B.Def.107
itis fimilibus figurisvecumq; vtipfarum , ABCD,KLY P, do
oppoſitarum tangentinm , A E , CG ,ipſe ,EG , 2R , quæ pro
ducantur vfquead extremas tangentes , SM , BA , quibus incia
dant in punctis,M , 1 , reperiamusautem integras , EM , 21 ,
fimiliter ad eandem partem fecaritum à tangentibus, CG , 7 R,
tum ab ,o 1,2T , & infuper portioncs, HM , Ingeffe etiam
incidentes oppolitarum tangentium , 0 H , 12 M ,ZI, B1,
{imilium figurarum ,OR 12V , 2 9 BE, veläitiipfe,EG , 2R ,
Junt incidentesoppofitarıım tangentium , AE ,ĈG , K 2 ,TR,
& fimilium figurarum , ABCD , KLYP. Tunc igitur has fia
guras voco binasfimiles ,& vnas , ſcilicetipfas, ABCD , OR
2V , fimiliter,ac alias inter fe difpofitas , ideft vt ipfe, KLY P,
2988 , & earum ,acextremarum tangentium , ÅE, AM, K
2,8 A , ipfas, EM , 21 , voco etiam incidentes.
A. XI .
Imiles figuræ ſolidæ , vel fimilia ſolida , in vniuerſum
vocentur , in quorum ſingulis oppoſita plana tangen
tiaita duci poffunt, & in eadem ita incidere ad eundem an
gulum ex eadem parte duo plana in ijſdem terminata , vt fi
B dein
 TO GEOMETRIÆ
D. Def.z. deinde inter eadem plana tangentia eiſdein æquidiſtantia
等i
vtcunque plana duca fuerint, altitudines ſolidorum , rc.
ſpe ctu ditorum tangentium fumptas, ſimiliter ad eandem
A.Def.rc. partem diuidentia , reperiamus figuras ex his planis in die
etis folidis conceptas eſſe fimiles, vel fi plures producan.
E Def.co. tur , tot numero in vno , quot in alio folido produci ,quæ
fint binæ ſiniles , & quæ lunt vnius ſolidi fimiliter inter ſe
diſpoſitę, ac quę ſunt alterius , & omnium homologas dua.
bus quibuſdam retis lineis communiter ,tamquam earum.
de n regulis , æquidiftare. ( lic.n. earum homologæ cum
quibufuis alijs duabus regulis angulos æquales cum præs
dictis facientibus, vt infra Prop. 23. huius oftendetur, e .
tiam haberi poterunt ) Vnde firegulæ homologarum acci.
piantur cum incidentibus planis concurrentes, & conce
pcaruin in ſolidis limilium figurarum du &tæ in ſingulis op
policæ tangentes præfatis regulis Parallelę producantur, lo
opus ſit , quouſq ; prædictis incidentibus planis occurrant,
& binarun quaru ncumque oppoſitarum tangentium pun.
eta occurluuin iungintur rectis lineis,etiam has iungentes
reperiamus fingulas eſſe incidentes ſuarum fimilium figus
raruin , & oppofitarun tangentium , ac omnes di &as inci .
de tes concipi in figuris fimilibus , quarum , & ipfæ inci.
dentes (int homologæ , & omnium regulæ communes fe
ciones planorum incidentium , & oppoficorum planorum
tangentium . His omnes , inquam ,conditiones fimilia ſo ..
lida in vniuerſun habere fuppono .
B B.
Pfæ autem figuræ planæ fimiles, quæ capiunt omnes di.
I etas incidentes , vocentur. Figuræ incidentes dictoruin
fimilium folidorum , & oppoficorum tangentium iam du
Ctorun .
с C.
D. Def.z. Izuræ verò ex planis dictis tangentibus Parallclis in
eiltem folidis conceptæ , quotcumque fint , altitudi
nes eorunden reſpectu dictorum tangentium ſumpras fi
militer ad eandem partem diuidentes , quæ ſimiles efle re,
pe
 L I B E R I.
periuntur , fiuc binæ fimiles, & vnæ , ac aliæ fimiliter inter
le diſpoſitæ , vocentur : Figuræ homologæ dictorum fimi. 10A.P.De
.
f.
lium folidorum , ſumptæ regula vna ipſarum , vel oppofito
run tangentium ,quæ homologarum figurarum plana tan,
gentia , li libeat , etiam vocentur .
Α Ρ Ρ Ε Ν DI X POSTERIOR
Pro declaratione Definit. 11 .

Int folida , r ß30 , A HBM , quorum fintoppoſita tangen.

S tiaplana , A R , ZÓ , folidi, I s 30,8 , 2P , 11 , fo- B.Def.z.
lidi, a H B M ,fintautem alia duo plana , qua iſiisincidant ad
eundem angulum e x eadem parte,A7 , 2 K ,illa nempè quo
Tum , et dictorum tangentium fint communes fictiones , x , z

R
☆ F
H
CE i
D
M Tu
G

3 B
B
P

1 , 2F,L K' ,fecentur nunc dicta ſolidaplanistargentiluspai

rallelis, que diuidant eorum altitudinesvoſpeelu ducloramian D. Def.z.
gentium ſumpras fimiliter ad eandem partem : Sint autem co
rum in dictisfolidis concepte figure plane fimiles ,fi vnain no A.E.Def.
quoq;folido figuraproducantur, vel fi plures,bina Jimiles,'tfi: 10.
militer interfedifpofita , qua fiuntin ino , ac quafiuntin aliofo
lido,cx.g. ipſe,161,20, H E, C M , quefint binafimiles,iaift,
Stripi,H
ſe diſpoſite ,
E,& , 10 ,ipi,cm ,diba, 20 ,fimiliter inter
;ac ipfa, H E ,CM , quarum limilium figurarun ko
mologeduabusquibuſcumque regulis,vt ipfis, R , P Ry aquin
dsiłens; velfiba non fine cum planis,
B 2
17,21 , concurrerie
alias,
s,
12 GEOMETRIA
alias, 124, R Q , cum predictisangulos aquales continentes, R
124, PR 23pro regulis homologarum accipiemus, hoc.m. fieri
poffe demonſtrabitur in Prop. 23. huius ,que eruntcum planis, a
? , QK , concurrentes , Si ergo ducantur predictarum limilium

R
A
HН 4
T
CE D

Z
3 B
ទ k

figurarum ,B2, HE , 0 , CM , oppoſite tangentes,parallele

regulis, 12 A , R Dex.g. figure ,BA , oppofitæ tangentes,BT,
AS ,, H E , ipfe, H D, EI , 6, 8 ,ipf& , 0,0V ,ctan.
dem ipſius, C M , ipfe , CN ,MG ,que produłte fiopus ſit ,ec.
currant planis, a Y , QK , in punctis ,T , S ;OV ‫ ;ز‬D , 1; N , G;
iunganturautem , TS , OV, DI , NG , et ipſe reperiantur effe
incidentes ſimilium figurarum ,B1, HE , 30 ,CM , etdiita
Tum oppofitarum tangentium .
Confimiliter,fe&tis eiſdemfolidis alijs planis diftisplanis ian .
gentibus paralleüis , altitudineſque dictas ſimiliter ad eandems
partem fecantibus , femper concepte in folidisfigureſint fimiles,
velbing ſimiles,ác. & earumdem homologarum oppoſite tangen .
sesparallele prefatisregulis, NA , R.Q fint producteuſque ad
plana , AY , QK ; occurrantque illis in punctis ,quęli iungan .
tur rectis lineis,ipfe iungentes fint dictaram ſimilium figurarum ,
á ductarum oppofitarum tangětium ſemperincidentes, quæom.
nes iaceant in planis, AY, QK ,per quarum extrema traxleant
lineę, XVIT , FG K’D , et interius lineæ ,4 N 61 , 7085 ,
e contingat figuras , XVIT , FGKD , effe fimiles ,earumque
homologas dičtas incidentes, eo ipfarum regulas effe communes
fectiones planorum , in quibus iacent, & oppofitorumplanorum
 L I B E R 1. 13
tangentium , ideft ipſas, XA , Y 2 , F 2 KL. Hisigitur
poſitis, voco folida,r330 , AH BM , fimilia ;figurasverò, F A. Def.ii.
GKD, X V YT ;‫ ز‬dicofiguras incidentes fimilium folodorum iane B. Definde
dictorum , et oppofitorum tangentium planorum ,Re A, 6 Z ; P.2 ,
nL ;ipfas autem figuras ,Ba , EV, HE, C M , et eas, quarum
extenſa plana ſimiliter adeandem partem diuidunt altitudines
folidorum , [ B3Q , AH BM , reſpectu dictorum tangentium
planorum ſumpras, db ſuntfimiles v, el bina limiles, & ſimiliter
interſe diſpoſite , voco figuras homologas di &torumfolidorum , C. Defolio
fumpias ,regulis earum duabus,veldictis tangentibus planis,
SCHOLI V M.

A d!!M Doco easſimilesfiguras fiue planas, fiueſolidas, me intel;

ligere in eis d fizitiones generales superius allatas ; dum verò eas
particuları nomineappello, intelligere definitiones particulares pro
ipſarum ſimilitudine ab alijs , vel à meallatas , vt cum dicam ,fimi
les coniſectionum portiones, intelligim particularem in eis definitio
nem , & cum dicam ( Similia parallelogr.imm.1) intellig.ım in eis p.zr.
ticularem definitionem ſimilium rectilinearum figurarum , & fic in
Ceteris , licet vtramq ; definitionem tum particularcm , tum genera
lem, deeiſdem figuris verificari inferius ojlendemus.
XII .
t quotcumque magnitudines eiuſdem ge
ComVmo fuerin
habere rationem compoſitam ex rationibus primæ ad ſe
cundam , fecundæ ad tertiam, tertiæ ad quartam , & fic de
inceps vſq; ad vltimam .
XIII .
Vm vnuin , & idem antecedens ad plura conſequen
tia comparatum fuerit, (ingillatim ad voumquodq ;
comparare idem ad eadem conſequentia fimul collecta ,di.
cemus, colligere, vel, colligendo .

Pa
 14 GEOMETRIÆ
X I V.
grammum dicetur expoſitę cuicumque planę
PdictamArallelo
figuram ,quæ illi pariter dicetur inſcripta .
X V.

P Arallelepipedum dicery expofito

tangantfodidocircumferia
quod illipariter dicetur inlcriptum .
P O S T V L A T A
I.
Vamlibet rectam lineam indefinitè ita poſſe moucri,
C ve ſemper vnicuidam fixæ ſit parallela , ſiue in eo,
dem, ſiue in pluribus planis, in tali motu exiſtat.
II .
Vodlibet planum indefinitè ita poſſemoueri, vt ſem
per vni cuidam fixo fit æquidiſtans. .
PROBLEMA I. PROPOS. 1.
C cem inuenire , reſpectu datæ , pro figura plana,:
rectæ
lineæ ; pro ſolida verò, reſpectu dati plani.
Sit ſigura plana quæcumque , ABC , & in ea ducta recta linea,
A.Def, 1. B C , oportet reſpectu ipſius, BC , verticem figuræ , A B C, inue
nire . Sumatur in plano figuræ , A B
C, indefinitè producto , vecumq; pun. H
ctum , N , & per, N , ipſi , BC , due K
caturparallela , K V, indefinitè hinc xх
inde productı , vel igitur , K V , tan R
F
git figuram , RAC , & fic inuentum M
effet , quod quæritur, vel non ; igitur E
erit , KV , vel intra , vel extra figu .
ram , vbicumn ] ; fit , moueatur , KV,
Poſtul. 1. ſeinper manens in eiuſden figuræ
plano , & equidiſtans ipſi, B C , re D
cedendo ab eadem , B C , fiintra figu.
rain reperiebatur , vel accedendo , ſi erat extra , tandem.n.con
tin
 L I B E R I. 15
tinget figuram ,ABC ,contingatin litu iplius, FG , & in pur
& o , A , igitur , A , erit vertex figuræ , A B C , reſpectu ipsius , B A. Def.s..
C., ànobis inuentus , qui in huius Problematis priori parte inue
niendus proponebatur .
Sic nunc figura folida , fiue ſolidum , ADE, in quo reſpectu
plani,BED, lit vertex inueniendus, lumpto igitur exrra pla
num figuræ , vtcumque puncto , N , per ipíumn agatur planum , K
HV X,ipli,BECD,æquidiftans. quod vel continget ſolidum ,
BAC, velnon , ſiautem non contingat ,moueatur accedendo , Poſtul. 2,
velrecedendo, à plano, B E C D, tandem igitur continget ipſum,
tangatin, A , puncto ,igitur punctum , A , erit vertex ſolidi , AD A. Def.2 ,
E , relpectu plani,BEČD , quiinueniendus proponebatur.
COROLLARI V M.
Inc manifeſtum eft, fi recta, BC , tangat planam figuram , AB
H C , quod duct& erunt oppoſite tangentes ipſius figuræ , A B C , B. Def.cê
reſpectu dit& re &tæ lineæ , quæ furt vna ex eiſdem tangentibus , nem
B. Def.z.
pè BC ; & ita ſi figura, BDCE , tangit folidum ,A DE, duct a erunt
oppoſita tangentra plana folidi , AD E ,reſpectu planı, BECD , in A. Def...
quibus pun&ta contaétuum erunt oppoſiti vertices earumdem figura
Tum ,bcpacto inuenti : Si verò recta linea , BC ' , ſecaret figuran, A
BC,delplanum , BEC D , ſecaret ſolidum , ADE , eodem patto ex
alia partelinca,B C , vel plani, BDC E, inueniemus verticem ,une
dinuenti erunt prop foræfiguraplane oppoſiti vertices, ductæ op.
poſiretangentes respe&tu ditæ lineæ , EC ;& in folido iuuenti erunt
oppoliti vertices , & ducta oppofita tangentia plana reſpectu dati
Plane, BDCE , quæ cum tangunt in figuris planis ,figuræ contactuum C.Det,z.
vocantur etiam oppoſitæ baſes, o earum fingulæ bafes, & bafis lie
neares ,ficontactus fieret in lineis : hinc ergo diſcimus inuenire op . A.B.Def.
1. & 2
Pulitos vertices figuræ planæ , vel ſolidecuiufcumque, o eorum op
pifica tangentia ducere reſpectu datæ in figura plana re &tæ lineæ , &
dati plani pariterinfolida figura.
PROBLEMA II . PROPOS. II.

Vilibct figuræ plana parallelogrammum circumſcri.

pofitæ figuræ plano fe fecantibus, lint parallela .
Sit
 16 GEOMETRIE
Sic propoſita quæcumque figura plana ,AUVE, & in ipfius
Def.14. plano due recte lineæ , BD , 1 T , vtcuinq; fc inuicem fecantes
in puncto, C , oportet illi parallelogramınuin
circu infcribere , cuius latera rectis ,SD , IT, K A H
ſint parallela . Ducantur ergo oppofitæ tan:
gentes figuræ , A OVE , refpectu iplius, I T , CID
Cor. ant. quæ ſint, K M, HL , & aliæ duæ relpectu ip
fius , BD , quz lint , KH , ML , quæ cuin E
prædictis concurrent, na :n ſunt parallelæ ip
ſis , BD , IT , quz inuicein concurrunr , lit I
+

ergo concurſus in punctis , K , M , L , H , igi

tur, KL , erit parallelogrammuin , cuius fin . M V
gula latera tangent ainbitum figuræ , vt in
Def, 14. punctis , A ,0,1 , E , & ideò erit figuræ , A OVE , circumſcris
vcuin ,habens latera duabus datis rectis lineis , BD , IT , in figu
-2 , A OVE , plano ſeinuicem ſecantibus , parallela ; quod etfi.
sere , & c.
PROBLEMA III. PROPOS. III.
Viliber ſolido parallelepipedum circumſcribere , cui
CС ius planı oppoſita tribus datis planis , ſe inuicem ſes
cantibus , fiat parallela .
Sit ſoliduin ,
ACBD, quod. P
cum ; in quo
tria plana , A
CBD, A B , C K
D , ſeinuicem
fecent , quæli.
bet duo , opor
tet folido , AC
Def. 15. BD , paralle
lepipedum cir
cuſcribere , cu
ius oppolica
plana prædi B
etis planis ſint
parallela. Duo
catur duo pla .
na oppofita
Coroll.i .
huius . tangentia dictuin folidum reſpectu cuiufuis planorum ſe ſecan
tium ,
 L I B E R I. 17
tium , ACBD , AB, C D , & producantur donec ſibioccurrant, oc
currentautem , quia hæcplanis fe inuicem ſecantibus funt parallela,
& fitab illis comprehenſum folidum , ZF , erit igitur, 2 F , paralle
lepipedum , cum eius oppofita planafint inuicem parallela, quæ tan
gunt folidum , A CBD, vt in punctis , A , C , B , D , E , X , & ideò
erit ſolido ,ACBD , circumſcriptum ,habens plana oppoſita pro- Delois.
poſitis planis ſe ſecantibus parallela ;quod efficcre opus erat .
SC HOLI LI V M.
Oteſt autem contingere in antecedentis Propof. figura ipfam efle pase
Po
grammi circumfcriptibilis latera debent eſſe parallela, eſſe ipſa paralle:
logrammilatera , in quocaſu idem eſſetparallelogrammumcircumfcri
ptum , & cui circumſcriberetur : Velutibic etiam fi folidum , AC ED ,
efetparallelepipedum , cuius oppoſitis planis, plana circumſcripribilis
deberent ele parallela., tunc enim idem effet parallelepipedum circum .
ſcriptum , & cuicircumſcriberetur: Contactusautem in antecedenti po
teſteriam eſſe in linea , & in Yac tum in linea , tum in planis , licet cora
ta&tus, que fi: in punct is tantum expoſitusfuerit .
THEOREMA I. PROPOS. IV.

D ta re &ta linea,, in folida verò dato plano&; quælibet li.

nea , vel planum , quodindefinitè productum non tangat fi
guram dictam planam , vel ſolidam , in vertice lumpto relpe.
au didæ lineæ , vel plani, veltotum extra ,ve!a liquid ejus
intra figuram cadit , nempè figuram ſecat, li linea linex , vel
planum plano æquidiſtet.
Sit data figura piana , CARB,
& in ea recta , AB, fit vertex vnus
V
reſpectu ipſius, A B , pun &tus ,C,
& lit recta ,HM , parallela ipſi, E
♡
A B, quæ etiam indefinitè produ
eta non tangat figuraits, ARBC ,
in , C , vertice . Dico, HM , vel
totam extra figuram cadere, vel 4
eandem fecare. Neutrum efficiat
ſi poſſibile eſt , igitur , H M, tan
get figurain , CARB, & non in ,
C ,igitur in alio puncto, vein , E ,
igitur, E , erit vertex figuræ , CA
RB , refpectu ipſius , AB , eſte R
A. Def.12
tiam , C , vertex eiuſdem refpc& u eiuſdem , A B , ergo li per , C, huius.
с du .
 I
18 GEOMETR Æ
ducamus rectam , VN , parallelain ipſi , A B , tranfibit hæc per
Vide di-punctum , E , qui eſt etiam vertex rcfpectu iphus , A B , igitur leca
t, bit ,HM ,quod eſt abſurdum , nam vtræque lunt parallelæ eidem ,
ta lib.7.
&Anno
Prop.3 . AB , & ideò inter fe ſunt parallelæ , vel , VN , extendetur ſuper , H
M , & lic , HM , tranſiret per , C , in ipfoq; tangeret figuram con
Ex
fin .A.De-
1. hu tra fuppofituin ,quod etiam eft abſurdum , nonigitur, H M , tanget
jus, figurain , CARB , 1ed erit tota extra figurain , fi nullibi concurrat
cum ambitu figuræ , vel , tranſiens per aliquem punétum , eandem
ſecabit , fi is punctus non fit ex illis, qui funtvertices ipfius figuræ ex
hac pirte , vel ex oppotito refpcctu ipfius, A B ; quod fimiliterin ſos
lidis oftendemus pro rectis lineis, A B, HM, VN,planaintelligens
tes , & ipſam , CARB , eite figuram folidain lupponentes , quæ
oftendere opus erat .

COROLLARI V M I.
Hoc Coroll. non ha Inc pátet à quolibet pun &to ambitus datæ figure planæ , velfolide
Ce locu nifiin fiz H duftamlineam, vel planum aquidiſtans illi, reſpectu cuiusfumia
garis Deo ligulori:tur pertex (se fumptus punétusnon fit vnuser verticalibusdietis)Seca
refiguram , cum ,vt oftenfum eſt, tangens eſe non poſſit, ớideo ſeme
bus ut opposite per inter duo oppoſita tangentia , refpeétu regulæ , penes quam fumitur
quæcung,taiginkos vertex,aljumola linea cadet, licet indefinite producatur
fingaleindefinite ütring productos figuram nullin fetatzean utlate figura mittz
jassat quafuing
tangentes binasFlyofie
. Figur s inon poffunoooft
ROLLABLY
tam irregularts, it Mansillasvarijs
inleis det ermeget mere :
& quidiſtantia piana , ſecat etiam omnia interinedit illis æquidi.
ligt on folidis . ftantia; ideòſiretta linca, vel planum ,tranſeat perverticem, & -baſim ,
vertices data figure planæ ,vel folidæ,ſecabitctiam ome
fiue peroppoſitos
nes in figura oppoſitistangent:bus æquidiſtantes intra figuram , pelene
fdem productasextra figuram ,
THEOREMA II . PROPOS. V.

Dcfin.3. Soreuolutio verſus cylindricum ducta fuerit rega linea

paralleia regulæ lateris cylindrici,hæc erit latus cylindrici
in talı baſi conſtituci.
Sit cylindricus , CB , In baſi, AFB, in cuius circuitu fumpto vta
curng; puncto , F , ab co ducta lit verius cylindricum quædam rárale
lela
 L I B E R I. ig
lela ipfi, H M , quæ ſit regula lateris cylindrici . Dico eam elle la
tus huius cylindrici : Intelligatur per punctum , F , ductum latus cya
lindrici, quod ſit, F E, vel igitur du
Ĉta ab , F , parallela ipli,HM , cas
dit ſuper, FE ,& fic erit, & ipfa la
tus cylindrici,velnun , neinpè fica
Geret , vt , FG, tunc quia , F E, eſt
parallela ipſi, HM, & etiam ,FG ,
eſt ipſi,HM , parallela ſcquitur, F D
E ,ipfi, FG, eile parallelam ,& ſunt
FE, FG , eductæ ab eodem pun .
&o , F , ln quo ſunt concurrentes ,
quod eſt abſurdum , igitur quædu. A
citur à puncto , F , parallela ipſi, H
M, cadet super , F E, latus cylindri.
ci , igitur erit latus huius cylindrici , quod erat oſtendendum ,

THEOREMA III. PROPOS. VI.

S Vperficies, quæ clauditur ambitu deſcripto ab extremo

pun & o lateris cylindrici, quodper circuitum eiuſdem
baſisnon properat , eſt ſuperficies plana, & æquidiſtans bafi;
ſi ea ſumatur, in qua iacent iungentes duo quæuis puncta de:
fcriptiambitus .
vi
Sit quilibet cylindricus,A E ,cuius bafis ,CD EV, latus ,MV,
M
cuius punctum extremum , M ,quod non properat per ambitum ba
reuolutionedeferibat circuitum MÅNH
fis, in , .
Dico figuram hoc circuitu comprehenſain ,in qua H
jacent iungentes duo quçuis puncta deſcriptiann
Situs efſe superficiem planain ,ęguidiſtantein baſi,
CDEV, & ideò fingula puncta huius circuitusre N
periri in tali plano · Sumatur ergo in tali circuitu o
vtcumq ;punctum , M , & per , M ,ducatur baſi,
CE,æquidiſtans planum ,M BOF . Dico om .
nia punca deſcripti circuitus elle in hoc, plano : ſi E
enim non fint , aliquod crit extra , lithoc pun
étum ,N ,& per ,N , ſit du &tum latus cylindrici, D
quodlit, ND , fecans circuitum figuræ planæ , B
F , in, 0, & circuituin baſis in ,D , deinde per, N
D , MV,quæ funtæquidiſtantes , cum fint cylindrici latera , exten
C2 da.
 GEOMETRIÆ
16. Vnde. datur planum ,quod batin lecet in recta , D V, figuram planam , M
cimi Ele. BO- F , in recta , o M, & iungantur , MN , punca , quia ergo plana
parallela , B F ,CE ,fecantur plano quodam , communes eorum ſe
ētiones , nempè , OM , DV, erunt inuicem parallelæ , fed etiam ,
D ,MV, lunt parallelæ , ergo, O V , erit parallelogrammum , & , 0
D , æqualisipii, MV, eſt autem , M V , æqualis ipli, N D , quia.am.
bo ſuntlatera eiusdem cylindrici,ergo , DO, æqualis erit ipſi, DN ,
pars toti , quod eit abſurdum , non igitur aliquod punctum circuitus
deſcriptià puncto , M , estextra planum.æquidiſtans bafi, CE , igi.
tur omnia iuntin tali plano , iunčta igitur , NM , ipta erit in eodem
cum illis plano , in quo pariter iacebunt duo quæuis puncta iungen
tes.eiuídem circuitus , & ideò figura tali ainbitu contenta eſt ſuper
ficies plana ipfi baſi, CE,æquidiſtans, quod erat oftendendum ; iſtę
autem vocanturcylindrici oppoſitæ bales .
CORO L L A R I V M.

Voniam vero ſuppoſito ipſam , M BO.F , efle ſuperficiem planamo

Q bafi æquidistantem , d& ucto per latera , 0 D., MV, plano often .
dimus, ov, eſſe parallelogrammum , ideò cum ſciamus,MANH ,
ele ſuperficiem plinam baſi, CE , & quidiſtantem , ducto per latera vtcum
que plano cylindricumſecante, oftendemus eodem pacto , dučti planı ſeo
Hver intelligo itto cantis m cylindrico conceptam figuram elle parallelogrammum,cum fcie
cafu in quo Defin.3. licet planum duciturtantum per duolatera ,vel parallelogramma, cum
faconcērta tigraza perplura duobus,ipfumineorumaliquo non fangens
Segulsatui nam inaliiscafibus par falfum eft.Siftingutica
tsienparallelalt.
eft intéz Cylin da & Cylin. THEOREMA IV. PROPOS. VII.
oriut .
I cylindricus fecetur, vel tangatur à duobusplanis per
eiufdem latera ductis ,que non fint inter feparallela ,lint
Camborpha habangin. autemilla producta doneclibi occurrant, communis eorum
iavetforantia quis lectio erit eiuſdem cylindriçilateribus parallela .
zdqulo genitrici'dreiiorftantia funt, in dua négulam gintuielm nullin focant oblique.
non parallelacylindricus,FG
inałyſtajiris copienafalſitquilibet ,per cuiuslatera
, quæ ita íint producta ſintoccurrant
, donec sibi pla.
duéta duo, fine
autem illa plana , AM , DN , quorum , & oppoſitarum bafium cy
Coro': o lyndrici ,FG , communes lectiones , AC ,HM ,DE ,SN , erunt
teced . igitur , AM , DN , parallelogramma , intelligantur oppoſitarum
balium , FL , G K , indefinitè productarum plana ſecari a planis di
etorum parallelogrammorum pariter indefinite productis , in rectis,
AR , DR , HO , SO , & eadem fe inuicem fecare in recta , RO.
Pirarifatis nopico tunteimGrömitram tamignavêtam impré Di.
Cifutir fua Deferibert Thoritmata. Stout Sekistoris honore harcadie quente
ita verta te seriales en suci vel ductusper Catusvil latera Cyandence
noa, et iwvintei visatur; i congruere cum habere nel laberitis Gylindric
 LIBER 21
Dico, RO, effe parallelam lateri cylindrici , FG . Iungantur , ce 33.p.Pri
MN , quoniam ergo ,CE,MN ,coniungunt extremalaterum cymi Elem .
lindrici, CM ,EN , qua ſunt æqualia , & p. 16. Vna
D dec.Elem ,
parallela , erunt & ipfæ æquales ,& paralle 10. Vnde ,
læ ,luntetiam.parallelęiplæ , CR ,MO, er cimi Ele.
goangulus , E CR ,erit æqualis angulo , N F R
MO, codem pacto oftendeinus angulum , C
ER , effe æqualem angulo ,MNO , vnde 26. Priti
Elem .
etiamn , CR, O ,erunt æquales ,& ſunt pa
rallelæ , ergo eas iungentes , quæ ſunt, RO,

K
C. M, erunt çquales ,& parallelę , eſt autem ,
CM, latus cylindrici, FG , ergo , RO,com
munis fectio duorum planorum dictum cy
lindricum ſecantium , erit eiusdem lateribus
parallela . Idein oftendemus , fi lectio contingat fieri intra cylindri
cum , ſiautem fiat in ſuperficie , patet non poffe fieri , nifi in latere
cylindrici, nam plana tecantia ducuntur per latera ,quodlibet autem
latus eſt cęteris eiufdem cylindrici lateribus æquidiſtans, & ideò vbi
cumq; contingat lectionem fieri ſemper communist ctio planorum
per latera.cylindrici ductorum le inuicem ſecantium , eſt parallela la.
teribus cylindrici . Idem fequetur de tangentibus planis ,quod erat.
oftendendum ..

THEOREMA V. PROPOS.VIII.
Siquil ibetcylindricusfecetur planis parallelisperlatera
ductis, conceptæ in cylindrico figuræ erunt parallelo ,
gramma æquiangula ..
Sit quilibet cynndricus. BF, planis ſectus.
parallelis per latera ductis , fit autem vnius
in.cylindrico , AF,concepta figura paralo
lelogrammum , BH , alterius autem paral, er
lelogramma , AN , F. Dico hæc effe
equiangula, quod enim ſint parallelogram ExCor.6 .
ma, patet , quia plánaſecantia ducuntur per huius..
latera ,quod verò fint æquiangula patet e
tiam , nam in parallelogrammo , AN , la
tus ,AD ,æquidiſtat lateri , BO . & , AP,
ipfi,BC, namſunt communes ſectiones pla
ni,ABCR , & æquidiſtantium planorum ,
AN ,BH , & ideò angulus ,PAD , æqua . 10.Vnde :
tur apgulo , CBO , ergo parallelogramma, AN ,BH , erunt equi- cimi Ele.
angus

ition
 GEOMETRIA
angula , eodem pacto oftendemus parallelogramma,2F , BH , eſte
æquiangula , vnde concludetur etiam parallelogramma,AN , QF ;
elle inter fe æquiangula , quod oſtendere opus erat.

COROLLARIV M.
I autem intelligamus oppoſitarum bafium cylindrici,AF, ità pro
duéta plana, vt fecenturà plano per latera , AD , PN , QM ,RF,
duéto in rectis, AR , DF , quarum portionesextra cylindricum manene
tes ſint, PQ , Ni, manifeſtum eſt etiam parallelogrammum , PM ,
quod extra cylindricum conſtituitur , quod integratur ex parallelo
grammis ,it , PM , 2F, ... AF , effe prædiétis æquiangulune .
THEOREMA VI. PROPOS . IX.

planum æquidiſtans plano per latera cylindrici ducta

SIItangat cylindricum , contactus fiet in reéta linea , vel re .
dis lineis , quæ erunt latera eiuſdem cylindrici : Vel fi tana
gat in plano , aut planis ,plana contactus erunt parallelog
gramma, æquiangula per latera ducto .
Sit cylindricus , AC ,per cuius latera ducatur planum in co pro .
ducens parallelogrammum , AC , lit autem ductum aliud plannm
huic æquidiftans , quod tangat cy .
lindricuin , A C. Dico eiuſdem con .
tactum fieri in recta linea , vel rectis E
lincis , quę erunt latera cylindrici, A
C, vel di tangat in plano, aut planis,
plana contactus eile parallelogram
ma , æquiangula ipfi, A C. Primo
igitur non tangat ipſum in plano,
quia ergo tangit cylindricum , ali .
quid ſuperficiei cylindrici commune
eit ipfi, & plano tangenti , fit is pun R
&tus, O ,exiſtens, & in plano tangen- 8
te , & in ſuperficie cylindracea ,&
per , 0 , fit ductum latus cylindrici,
quod ſit , E M. Dico totum , EM ,
reperiri in plano tangente cylindri
cum in , O , ęquidiſtanteipli , AC . Ducatur per, M, ipfi , BC , pa
rallela , XR , quia ergo, XR , ęquidiftatipfi ,B C, & EM , ipfi, AB ,
vel ,
 L I BE RI ; 23
vel, DC,plánum per, EM, XR , ductum æquidiſtabit plauo, A C ,
eſt autem planum , quod tangit cylindricum in , 0, æquidiſtans pla
no , AC , & tranſit per idem punctum , 0, per quod tranſit planum
per ,E M , XR , ductum , ergo illa duo plana fiunt vnum planum,
iacet autem , E M, in plano per, EM , XR, ducto, ergo iacet etiam
in plano equidiſtante ipſi, AC , & cylindricum , A C, tangente, igi.
tur tangit cylindricum in recta , EM . Eodem pacto fi in alio pun.
& to extra, E M , in luperficie cylindracea ſumpto tangeret cylindri
cum , AC, oftenderemus tangere ipfum in latere, quod per tale pune
Ctum tranſiret; in quo calu tangeret cylindricum in lateribus vno
pluribus ,vt contingere poteft . Tangat autein ſecundò ipſum in
plano , igitur in eo plano inmpto vtcumque puncto, tanget cylindri
cùm in latere tranſeunte per tale punctuin, igitur planum contactus
tale eft, vt in eo omnes ductæ rectæ lineæ æquidiſtantes ipſi, E M ,
fintlatera cylindrici , AC , & ſubinde eidem , EM , æqualia , vnde
fuperäicies , in qua iacent erit parallelogrammum ,igitur planum
contactus in hoc cafu erit parallclogrammum , & erit æquiangulum
parallelogrammo, A C , nam eius latera luntparallela lateribuspa .
rallelogrammi , AC, & ideò continent angulos æquales contentis!
àlateribusparallelogrammi,AC , vnde talia parallelogramma funt
æquiangula ,igitur contactus plani æquidiſtantis plano per latera
cylindrici ducto , vel fit in latere , aut lateribus contacti cylindrici,
vel in parallelogrammo, fiue parallelogrammis, in elutdein fupera
ficie iacentibus , & æquiangulis ei, quod dic à plano per latera ducto,
quod oftendendum erat .

COROLLA R I V M.
Inc habetur communes fečtionesplani tangentis, & cylindrici opo
poſitarum baſium planorum ,quæ fint , V F , XR ,
Demter.Se purallelas, & tangere eafdem baſes ; ſcilicet ,V F ,ipſaña
bafim , E AD , , XR, ipfam , MBC .
THEOREMA VII . PROPOS. X.

cylindricus quomodocumque fecetur per latera , diui:

S ditur in cylindricos à ſecantibus planis, fiautem fecetur
planis omnibus eiuſdem lateribus coincidentibus inter ſe
parallelis; ſolidum compræhenfum conceptis in cylindrico
bguiis, &incluſa ſuperficie cylindracea, erit cylindricus ..
Sir
 GA GE
OM à planisquomodocumque perlatera.
sit cylindricus, A E, fectus
ET fint autem ſecantia plana, quç
Dico per eadem diuidi in cylindricos;
RI
in cylindrico , A E, producant parallelogramma, A E , ME . Quia
Æ ducantur rectæ lineæ
igitur, A E., eſtparallelogrammuin , ſi in ipſo
ipfi ,AD ,HE,parallelæ , & in , AH , DE , terminatæ , erunt ei
dein , AD ,HE,æquales ,& ſubinde erunt æquales , & parallelæ
Ex def.3.regulæ lateris cylindrici, A E ,vndeerit, A E , fuperficies cylindra
cea deſcripta latere , A D , fiue latere cylindrici, A E , ergo folidum ,
ARXE ; eric cylindricus . Eodein pacto oftendemus folida., AM
HDVE, MZHVIE , eſſe cylindricos.,talibus igitur planis cy.
lindricus , A E , ſemper diuiditur in cylindricos, quæ eſt prior pars
huius Theoreinatis .
Secetur nunc duobus planis vtcumque inter ſe parallelis coinci
dentibus cum omnibus eiuſdem lateribus , quæ in cylindrico ,AE,
producant siguras , B NGK, COFL . Dico ſolidum coinpræhen.
ſun inter has figuras, & ijs incluíam luperficiem
cylindraceam , effe cylindricum . Sint adhuc pla.
na per latera cylindrici , A E , vtcumque dụcta , A 4
E ,ME, quæ ſecent figuras , 8 NGK , COFL, N
R
inrectis , BG , CF, NG , OF, igitur eiuſdem pla. B 米
ni, & ipfarum , BNGK , COFL ,communes ſe o
&tiones erunt parallelæ , quę fint , BG , CF , ficut IL
etiam ipfæ , NG, OF , lunt autem parallele etiam
ipfæ ,BC,NO,GF , ergo ,BF ,NF, erunt pa- D EE
rallelogramma, & latera eorumdem , BC , GF,
NO , inter fe æqualia , & æquidiſtantia ; fi igitur
eorum quoduis, vt ,GF, ftatuatur pro regula lateris ylindrici , fua
perficies incluſa duabus figuris , B NGK , COFL , erit deſeripta
vno laterum , BC ,.vel, NO, properante per circuitum figuræ , C
OFL , ſemper ipſi, GF , æquidiſtante , donec redeat vnde diſcellit,
igitur hæc erit ſuperficies cylindracea , cuius oppoſitæ baſes ipfæ fi
guræ , BNGK , COFL , & folidum eifdem incluſum erit cylindria
cus , quod
Def. z. ſtranda .
erat poſterior pars huius Theorematis à nobis demons
THEOREMA VIII . PROPOS. XI.
Viufuis cylindricioppoſitæ baſes ſuntſimiles, æquales,
С & fimiliter poſitæ .
Sit cylindricus , PN , cuius oppoſitæ baſes,A PK , OZN. Dico
eas eſſe ſimiles , æquales , & fimiliter poſitas . Ducantur vtcumque
duo
 L 1 B E R I. 25
duo plana oppofita tangentia cylindricum , PN , parallela cuidam Coroll . .
per latera tranſeunti,quorum , & oppofitarum bafium productarum huius.
communes ſectiones ſint ex vna partciplæ , VF , XL , ex alia verd,
AB, Z G, quæ tangent vel in latere , fiue lateribus , vt in ,VX ,AZ, yo Huias.
vel in planis, quæ erunt parallelogramma, ſint autem di&ta plana ,&
communes lectiones , indefinicè producta , & in qualibet dictarum
communium lectionum , vt
M
in , A B, ſumpto vtcumque a B
puncto ,B , ducatur víquc
ad oppofitam tangentem P D
vecumque in earum plano
reca , BP , illi incidens in ,
F, & per, B, ducatur in pla F
do tangente ipſa , BG , pa
rallela vni laterum cylin
drici, P N per ipſasautem,
FB , 8G , intelligatur ex
cenfum planum , quod ſe
cet aliud planum tangens
in recta , FL , & planum
per ,ZG , XL , ductum in
re&ta,GL ,erunt igitur iplę, HН
BE,GL, parallelæ , vt &
jplæ ,BG , ÉL,& erit, FG , L
parallelogrammum . Dua
catur nunc intra dieta op
pofita tangentia plana eiſdemçquidiſtans planum ,quod erit ducum
per latera ,cylindricumque , P N ,ſecabit , fit ductum perlatera ,PEſeq.
x Lema
0, CI , EM , KN , & productum lecet planum , FG , in recta , D
H , & planum , quod tranſit per , AB , VF , in recta,PD ,& quod
tranſit per , ZG , XL , in recta , OH : erit ergo , DH , parallela
ipfi,BG ,& ,BG , elt parallela vni laterum cylindrici ,ergo & , D
H , erit parallela ipfi, KN , EM ,CI, PO , & erunt ipſa,PI ,CM ,
EN , KH , F,H ,DG , parallelogramma , & eorum latera oppo
fita inter ſe çqualia ,nempè , F D , ipfi, LH , & DB , ipſi, HG , D
K ,ipſi,HN ,DE, ipfi, HM ,DC , ipfi ,HI, & , DP , ipſi , H
0 , lunt igitur ipfæ , BF , GL , ductæ inter oppoſitas tangentes fi
gurarum , APK , ZON , ad eundem angulum ex eadem parte,
quia angulus, BPV, eft æqualis angulo ,GLX, nam , B F, eft pa.
, funt ipfæ ,BF, G L , fiinili- 10. Vnde
rallela ipſi,GL, & ,FV,ipli ,LX &
ter ad eandem partem diuitæ in punctis, D , H ,per rectas,PD , Ocimi Ele.
H , parallelas ipſis oppofitis tangentibu
D
s, quæ cum fint vtcumque
du.
 26 GEOMETRIX
dute , reperitur tamen earumdein portiones , quæ iacent interip
ſas,GL, BF ,ex eadein parte , eodem ordineſuinptas , effe , vtip.
fas, BF ,GL, nam quia , DK ,.elt æqualis ipſi, HN , & , B F, ipſi,
GL , vt , BF , ad , GL , ita elt , DK ,ad ,HN , & ita effe oftende
mus , DE , ad , HM , DC , ad ,HI, & , DP , ad , HO , nam iſtæ
Def.:o. funt æquales. Idein demonftrabitur in cæteris, quæ ſimiliter ad ean
dem partein diuiduntiplas , B F, G L , igitur figuræ , APK, ZON ,
ſunt limiles : Et quia earum homologæ , tum , PC , 0 1, tum , EK,
MN , ſunt ęquales , quod etiain de cæteris oftendetur eodem pacto,
ſunt enim femper parallelograınmorum oppoſita latera , ideò figue
Aequales ræ , APK ,ZON , nedum erunt fimiles, led etiamæquales , & re
homolo- gulæ homologarum eruntipfæ oppofitæ tangentes, & ipfe,BF, G
gas argue L, earuin incidentes . Quia verò figuræ ,APK ,ZON , luntin pla
Pesquales
fimiles fi nis æquidiſtantibus ita conftitutæ ,vt earum incidentesſint paralle
guras, & læ , & homologæ figurarum , ZON , APK , ſunt ad eandem par .
contra , tem incidentiuin politę , & item homologæ partes incidentium , B
patebit F , GL , vt ipfæ , BD ,GH , ſunt ad eandem partem pariter contti
infra in tutæ , ideò figuræ , APK , ZON , nedum erunt finiles , & æqua.
, ab les , ſed etiam fimiliter pofitæ , quod oftendere opus erat .
Cor.25.,
huius
hac inde
pendéter, COROLLARI V M.
D. Dcfia .
20 .
M Anifefumeli autemquiaplang oppofitatangentiacylindrici,
productarum communes fe&tiones ſunt regulæ homologarum earumdem ,
quod ſi duxerimus duo alia appoſita tangentia plana , habebimus etiam
earumdem figurarum bomologas, regulisadhuc communibusſectionibus
horum tangentium planorum poftremò du &torum , & earumdem baſium
product.arum , quæ communes ſectiones cum primòdi&tis angulos æqua.
10.Vnde les continebunt, nam quæ exiſtent ex.gr.in plano figure ,APK , erunt
pini Bic.paraliele exiſtentibus in planofiguræ , 2017 , igitur in oppoſitis cylin
dricorum buſibus homologas habebimus etiam cum quibufuis reftis lineis
æquales angulos cum duabus quibuſuis homologirum earumdem inuen.
tis regulis continentibus , que igitur cum regulis homologarum oppof
tarum bafium cylindrici angulos ad eandem partem continent æquales,
funt & ipſe homologarum earumdem regulæ ,necnon earundem oppoſi
tarum baſium ,& oppoſitarum tangentium æquè ad prædi&tas inclinata.
rum , etiam incidenteslicebit , utſupra ,inuenire ,

LEM
 L I B E R I. 27

LEMMA PRO ANTECED. PROP.

Ⓡo
Eliderari tantum videtur huius euidentia , quod fcilicet planum
D inter oppoſita tangentia plana eiſdem a quidiſtanter duc?um
tranſeat per la tera cylindrici , quod aliumpta eiuſdein figura punc
fiet manifeſtum ; intelliga
tur ergo in ambitu vtriuluis B
CO
oppolitarum baſium cylin
drici, PN , ſumptum pun- P
o
cum , vt , 0 , in ambitu fi
G guræ , ZON . Dico pla
fo
nuin , quod tranſit per ,O,
æquidiftans planis tangen
tibus , AG , VL , tranfire
B per latera cylindrici , PN .
D:
Ducatur ergo à punco, ? ,
latus cylindrici,PO ,& ab
eodem pundo , 0 , in bali,
G
ZON ,recta , ON , paral
lela ipfi , XL , igitur pla
num , quod tranſit per , P 0 1
0,ON , æquidiſtat plano, is . Vnde
*
VL , nam , PO, ipfi, V X ,
laceri cylindrici, & , ON,
Vi L cimi Eles
ipſi,XL , çquidiftat, quod
)
ergo ducitur per , O , eidem plano tangenti æquidiſtans tranſit per
ipłas, P.0 , 0 N , fi.fo non , erunt duo piana eidern plano , VL,
æquidiſtantia ,& ideò inter ſe æquidiſtantia , quibus communis erit
punctus, O , igitur in eo concurrent , quod eft abſurdum , non ergo
illa ſunt duo plana , fed vnuin tantum , iilud nempè , quod ducitur
per punctum ; 0 , ipfi plano , V L , æquidiſtans ,tranſicque per , P
O ,ON , neceflario : Si verò à punctis, 1 , M , N , erigantur latera
tranleunte, ,CI , ME , NK , erunt cuncta in plano per,PO ,ON ,
cylindrici
, ergo planum , quod ducitur per punctum ,0 , æquidi
fans plano, VL, cylindricum tangentitranſit per latera , 0 , cl,
EM ,KN , quod oftendendum erat .
THEOREMA IX . PROPOS. XII .
I cylindricus planis fecetur quomodocumque per later
les , & fimiliter pofitas diuiduntur , tales autem crunt ,quæ
aqua
qua •
D 2 ad
 28 GEOMETRIÆ
ad eandem partem ſecantium planorum exiſtent : Et fi idem
fecetur planis parallelis quomodocumq; omnibus eiuſdem
lateribus coincidentibus , conceptæ in cylindrico figuræ e
runt fimiles, æquales , & ſimiliterpofitæ .
Conſpiciatur figura Propofit, 1o . in qua iam propoſitas ſectiones
habemus, plana enim , A É , ME, tranfeuntia per cylindricilatera
ipſum ſecant , & plana , B NG , COF , omni
bus eiufdem lateribus coincidunt , & funt paral M
lela . Dico ergo figuras,MZH ,EIV , efle G A
miles , & æquales , & fimiliter poſitas, quod pa N!IR
tet, nam illæ funt cylindrici,MHZ1, oppoſie B K
F
tæ baſes; idem eodem modo probabitur de rigu
ris , A MH , DVE , & de , ÅRH , DXE , & с IL
tandem oftendemus pariter Siguras, B NG K, C
11. Huius . O FL , elle ſimiles , æquales , & fimiliterpofitas, D
quia ſunt cylindrici , B F , oppofitæ bales, quod X
demonftrandum erat .

COROLLARI V M.
Inc apparet , quamuis figuram planam ex ſextione plani, oppofi
tis bafibus cylindrici æquidiſtantis , in eo productum , eiſdem op
poſicis bafibus effe fimilem , &qualem , & fimiliter pofitam .
THEOREMA X. PROPOS. XIII .

Situr planis oppoſitis eiuſdem bafibus æquidiſtantibus:

Cornmunes fe & iones plani per latera du&i, & planorum ba
fibus æquidiſtantium , erunt lineæ , vel latera homologa fi .
guraruin fimilium , quæ ex legione æquidiſtantium plano .
ruin in cylindrico effe & a in eodem producuntur .
Sit cylindricus , ADM , cuius oppoſitæ baſes , A BC, TDF, re
cetur autem plano vtcumque per latera ducto ,quod in eo producat
parallelogrammum , BF , & alio vtcumque plano oppoſitis balibus
æquidiftante , quod in eo producat figuram , YNXO , & in paral
lelogramino , B F , rectam , NO . Dico rectas, DF,NO, BC , etre
Jineas , vel latera homologa figurarum , TDF, YNO ,ABC , fi
mi.
 LIBER I. 29
milium . Ducantur plana oppoſita tangentia cylindrici ,AM Al , re Coroll.1.
{pe& u plani ,BF, in eo ducti , vnius quorum ,‫ & و‬planorum figura. huius .
rum ,YNO , T DF,productorum , communes ſectiones íint ,XS,
MG , alterius autem , & eorundem planorum fiat rectæ , YP,TQ ,
indefinitè ambæ productæ , fumpto autem in , Y P, vtcumque pun
co, P , ducatur per , P ,ipli , CF , æquidiftans ,PQ , & ab eodem
in plano per ,YP ,XS , tranſeunte vſquead ,XS,ducatur vtcum.
queipia , PS , per ipfasautem ,QP,PS, intelligatur extenſum pla
oum , quod lecctaliud tangens planum in , SG , & planum per , TT
Q ,MG ,ductum in , QG ,producan :
tur autem iplæ , NU , DF , verſus, P A
S , QG , quibus.occurrant in , V , R,
& iungatur ,V R , erunt igitur , VR , BВ
PQ , communes lectionesæquidiſtan .
tium planorum ,YQ , NR , & plani, P
PR , & idcò erunt parallelæ , vt & ip V
fæ , PV , OR , & ,PR , erit paralle 121
logrammum : Similiter ,vt in Brop.ll.
offendemus efle parallelogramma ip
fa ,VG , PG ,NF,OR , NR , & an . El R
gulum , P S X ,æqualem efle angulo, M G B.Def.10.
QG M , & tandem , PS , Q G ,elle in haius .
cidentes fimilium figurarum , Y NO ,
TDF , & oppofitarum tangentium ,YP, XS, TQ ,MG , & tan
gentes effe homologarum earundem regulas , & quia eiſdem æqui
, F, & productæ fimiliter , & ad eandem par
diſtant ipfæ ,NO D
tem ipſasincidentes, PS , OG ,diuidunt ;nam , P V, æquatur ipſi,
QR , & , VS , ipſi ,RG , idrò ipfæ ,NO ,DF, eruntlineæ homo.
logæ figurarum , YNO , TDF, fimilium , quæ in plures homolo .
gas fecari contingere poteft , prout fe habet ambitus ſuperficiei cya
lindraccæ buius cylindrici, A M , funt lincæ homologa inquam , fi C.Def.10 .
ſint intra ambitum figurarum , quarum tunc homologæ , ſunt vero .

latera homologa , li fint in earundem ambitu , veluti contingeret ſi

planum per latera ductum eſſet planum contactus vnius oppofito
rum tangentium , veluti fi cylindricus fuillet, cuius oppofitæ bales
funt, A B C , TDP ,excluſis reſiduis figuris , quæ ab ipſis , BC , D
F , abſcinduntur , tunc enim eodem modo facia fuiffei demonſtra
tio, vt confideranti facilè patebit ; idem oftendemus in recta , BC ,
& in quibuſuis alijs , quæ ſunt communesſectiones planorum baſi
bus æquidiftantium ‫وا‬, & parallelogrammi , B F , protantes ſcilicet
eaſdem elle lineas , vel latera homologa figurarumin cylindrico per
bafibus æquidiftantia plana productarum , quod oftendere opus erat.
THEO
 RI
30 GEOMET

THEOREMA XI . PROPOS. XIV.

Sirintduæfimiles,
figuræ planæ non exiſtentes in eodem plano fue
æquales , & fimiliter poſitæ , illæ erunt cu .
iuſdun cylindrici oppoſitæ baſes.
Sint duæ fimiles figuræ planæ , & æqualcs ,AQTO , FDNC,
non exiſtentes in eodem plano , & fimiliter poſitæ. Dico eas eſſe
cuiuſdam cylindrici oppolitas bales . Quoniam enim ſunt ſimiliter
D.D : f.10poſitæ eruntinter fe æquidiſtantes , & earum incidentes pariter inter
le æquidiſtantes , ducantur oppoſive tangentes figuræ , AQTO,
Coroll.1. quæ ſint , TF , AB , & figuræ , F D N C, quæ lint, FH ,NL,
huius . queque fint regulac homologarum earundem fimilium figurarum ,
& fint incidentes caruin , & fimiliuin figurarum iplę , BP , HL,que
D.D : f.lo erunt parallelæ , & quia funt incidentes ſimilium figurarum , AT,
FN , & oppoſitaruin tangenciun ia t, ductarum , ideò ad caldem ex
B.D :£.10. eadem parte efficient angulosæquales , igitur angulus , B PT, eric
Excóuer. æqualis angulo , HLN, & ideò ctiam , PT, equidiftabit ipſi ,L N ,
12 10.Vo. & , B A , ipli, FH , iungantur , BH , PL,
dec. Ele. quoniam ergo ,AT, FN , lunt fiiniles, A B
& æquales , caruin homologæ count pa.
riter æguales, ſunt autem incidentes, B P, a
HL , vt ipfæ hoinologe , vt colligitur in SL M
Coroll . 1. ſequentis Propoſit.22. indepen
denter ab hac Propofitione,ergo , BP, H R
TT
L , erunt æquales , & funt æquidistantes , H
ergo eas iungentes, BH ,PL, eruntęqua.
les , & æquidiſtantes. Diuidantur iplein P
1• . Sexti cidentes ,BP , HL , finiliter ad eandern
Elem .
к
partem in punctis, E , M , G ', K , & iun.
gantur, E G , M K , erit ergo , M P ,çqua.
lis ipſi ,KL, & , EM ,ipli ,GK , & ,BE, N
ipſi , HG , nain quia , BP, HL , fimiliter
diuiduntur in his punétis , earum partes funt , vt pæ integræ , illæ
verò ſunt æquales , & ideò etiam homolog.z partes tuntæquales , &
15. Vnde eas iungentes, PL , MK, EG ,BH , erunt æquales , & æquidiftan
Come tes , ducacur ápunto ,K , verfusfiguram , F N , ipfa , K R,quidi
ſtans ip.i, NL , quia ergo , MK, æquidiftat ipfi , PL , & , R K,
ipſi ,NL , planu n per , MK ,KR , tranliens æquidiftat tranſeunti
per , PL , LN , lecet hoc planum tranfiensper, MK , KR , pla
nun , A T, productum , in recti , S M , & iungantur , SR , VI, erit
ergo ,
 L 'I B E R In 33
ergo S M ;æquidiſtansipfi ,TP , regulæ homologarum figurę, A
T , veluti,RŃ , æquidifiat ipfi, NL , regulæ homologarum figu .
ræ ,FN , & ſecant incidentes ,BP, HL , fimiliterad eandem par
tem in punctis,M ,K , ergo ipfæ , SV ,RI, erunt homologę di
Etarum figurarum finilium , & ęqualium , quę ideò erunt æquales,
ſicut etiam ipfæ , VM , IK , & lunt equidiſtantes , ergo eas iungen ..
tes erunt ęquales, & equidiſtantes, fcilicet ,SR , VI ,MK , eft au .
tem , M K , parallela , & çqualis ipfi, PL , ergo,SR , VI, erunt
çquales , & parallelę ipſi, PL : Eodem pacto per , E G, extendentes
planum equidiſtans plano ,TL , quod lecet figurarum , AT,FN ,
productarum plana in rectis , QE ,DG , oftendemus ipſas, QQ,D
C , eſſehomologas figurarum ſimilium , & ęqualium ,AT,FN , &
ideò eas efle çquales , vt & iplas, O E, C. G, ergo fi iungantur , QD ,
OC , iſtę erunt equalcs , & parallelę ipfi, EG , ideft ipli , P L ; fimi
liter in cæteris planis procedemus, quæ inter plana, TL , A H , ip
fis æquidiſtantia ducuntur , oftendentes , quæ iungunt extrema ho.
mologarum earundem figurasum , AT, FN , effe æquales , & çqui
diſtantes ipſi , PL , fiigitur,.PL , regula ſtatuatur, erunt omnes die
ctæ iungentes in ſuperficie quadam , perquam ipſi, PL , properan .
te quadam recta linea æquali ſemper equidiſtanter, eiuſdem estrema Def.3.
iugiter manent in ambitu figurarum , AT ,FN , ergo hæc erit ſu
perficies-cylindrici, cuius oppofitę bales erunt ipię , ÅT , FN , ſunt
igitur, AT , FN , cylindrici cuiuidam ( nempè cuiuslacus cft quod .
uisipſorum , QP , SR , V1,00 , ) oppoſitę bales , quod eratnos
bis oftend
endum .

THEOREMA XII . PROPOS. XV.

Vnctus manens , cui in reuolutione innititur latus conio
ci ,eft vnicus vertex conici reſpectu ejuſdem baſis .
Sitconicus,ABD ', baſis, BD , punetus , cuiinnititur latus co A. Def .
nici,ABD , in reuolutione, quę ab eo fit per circuitum baſis ,B D ,
fit, A. Dico , A , effe vnicum verticem conici , A.
BD , reſpectu baſis ,BD . Intelligatur per pune
¢tum , A , ductum planum equidiſtans baſi, dico
hoc planum tantummodo in hoc puncto tangere
conicum ,fi enim, poſſibile eſteundem tangat , ſeu
ſecetin duobus punctis , vt in , C , A , iuncta ergo,
AC , illa erit in fuperficie coniculari , & cum de
fcendat à puncto , À , per ipſum tranfiet aliquando
latus conici, vt , AB,igitur , A B , erit in plano ducto per , A ,baſi,
BD,
32 GEOMETRIE
B D , equidiſtante , & quia fatus, A B , indefinite produ & um oco
currit bali , etiam dictuin bali equidiſtans planum occurrer indefini
tè productum ipli bali , quod eft abſurduin ,non igitar planum du
ctum per , A , bali , BD ;ęquidiſtans conicum tangit vel fecat in a.
lio, quam in puncto , A , ergo , A , erit illius vnicus vertex reſpectu
baſis , BD , quod erat oſtendendum .
SCH OLI V M.

C Vm autem dicemus verticem alicuius conici, intelligenous ſemper

ipſum reſpectu baſis affumptum , ideſt punctum , cui in resolutio,
ne innititur latus cylindrici , nifi aliud explicetur.
THEOREMA XIII . PROPOS. XVI .

S Iconcepta
conicus fecetur vtcumque per verticem ducto plano,
in ipſo figura ,velhguræ , erit triangulus, vel
trianguli .
Secetur quilibet conicus ; A B F , plano vtcumque per verticem
ducto , quod in eo producat figuram , ſiue figuras , A B C , A EF.
Dico eas eſſe triangulos.Sit com
munis fectio illius , & bafis pro
ducti piani ,tota , BF, cuius, C E,
portio maneat extra bafim , eft igi
tur , B F , recta linea , dico etiain
efle rectasipſas, AB , AC , AE,
AF , ſi enim non eft , AB , recta, E,
ducatur in plano figurę , ABC ,re- B
Eta , AOB, igitur , A O B , quę
iungit punctum , B , & verticem coni eftlatus conici , a BF , ergo
eſt in ſuperficie coniculari, & eſt etiam in plano figurę, ABC. , ergo
eft in eorum cominuni ſectione , idelt cadit ſuper , A B , igitur, A B ,
erit recta linea , eodem modo oſtendemus iplas , AC, AĚ, A F, eſſe
rectas , & ideò erit ,ABC , triangulus , vt etiam , A EF , quod erat
oftendendum .

COROLLA R I V M.
Odem modo nobis innoteſcit fizuras , que extra conicum fiunt effe
E triangulos , ideft, AC E , ele triangulum , á qui ex ipſis inte
gru:ur , fcilicet , ABF , pariter if triangulum .
THEO
 LIB ER 16 33

THEOREMA XIV. PROPOS. XVII .

SIIturconicusſecetur vtcumque planis per verticem , diuidi
ab eiſdem in conicos : Et fi fecetur vtcumqueplanis
coincidentibus omnibus eiuſdem lateribus, ſolida ab ijſdem
abſcilla verſus verticem erunt pariterconici, & corumbales
ipfæ figuræ abſcindentes.
Sit quilibet conicus,AMV, fectus planovtcumque per verticem
ducto ,quod in eo producat triangulum , A CD . Dico ab hoc pla.
no ſecante in conicos , A CVD , ACMD , fuiffe diuifum . Sin.in.
telligamus latustrianguli, A C D , quod ſit , A C , vel, A D , inni
Xum puncto ,A , indefinitè productum ferri per rectam ,CD ,ipſa
deſcribet fuperficiem trianguli, ACD , ad modum ſuperficieiconi
cularis, eſt autem reliqua ,quç inſiſtit ambicui, CVD , lic deſcripta,
ergo tota luperficies, A CDV , eft co AD.cf-4;
nicularis deſcripta latere , AC, vel , AD , А
properante per circuitum figuræ planæ ,
CV D , ergo erit , ACVD , conicus, B
cuius baſis ipſa figura , C V D , & ver.
tex , A. Eodem modo oftendemus , A
E
CMD , elle conicum ,cuius balis , CM
D , vertex ,A. Secetur nunc plano ve.
Cumque ominibus conici , A M V., late
ribus coincidente , quod in eo producat
figuram , BNE O. Dico , ANO, eſſe
conicum , cuius baſis figura , B NEO ,
vertex , A , nam dum latus conici ,AM M
V , properat percircuitum baſis, CMD
Vi ve deſcribat eius conicularem ſuperficiem , properat etiam per
circuitum figurę , B NEO , & defcribit ſupra ipiam ſuperficiem co
nicularem , igiturfuperficies ab eadem figura , BE ,abicifla verſus,
A , eſt conicularis , & folidum comprehenlum ab ipfa , & figura pla
na , B NE O , erit conicus , & eiuidem baſis ipia figura , B NEO,
Vertex autem , A , quod oftendere opus erat.
CORO L L A R I V M.
Inc habetur ,fi planum tranſeat per verticem conici , & quamli.
bet rectam lineam intra bafim conici exifientem , qui quid. mfe.
Cetur alio plano coincidente cum omnibus eiufdem conici lateribus,
E cones
34 GEOMETRIE
communem fe &tionem horum duorum planorum fore intri figuram in
conico productan à plano omnibus eiusdem lateribus coincidente , ot
patet in conico , ACD , quiſecatur plano , ACD , & alio , B N EQ,
quorun com.nunisſe tio ſit , BE. Dico no li , CD ,ſit intra figuram ,
MDV, etiim , BE , fore intra figur.in , BN E O nam , ACVD , est
conicus , quiilatera non Diliuntur , niſi in punct ) , A , ideo ,BOE,
eſt ilique figura , vt etiam , BXE , ideò, BE ,cadit intra figuram ,
BREO . !

THEOREMA XV. PROPOS. XVIII .

Siper verticemconici, & ređam tangentem eiusbaſin

extendatur planum , hoc tanget ipſum conicum in vna,
vel pluribus re &tis lineis , quę erunt latera conici , vel in pla
no tranſeunte per eiuſdem latera, quod erit triangulum, ſiue
in pluribus triangulis .
Sit conicus , cuius vertex , A , bafis ,BCE , quam tangat recta ,
DF , in puncto , vel pun &tis, fiue in linea , Dico planum ,ADF,
tangere dictuin conicum in recta linea , fiue in pluribus rectis lineis,
fiue in plano , quod eit triangulum per eiuſdem latera tranſiens.
Tangat igitur , DF, figuram ,BCE,
in punto , B , & iungatur , A B , perg ;
AB , & , D F ,dictum fit extenſum pla.
num , ergo , A B , eritlatus conici , A
CE , nain latus , quod reuoluitur tran
ſiens per , B , congruit rectę, A B , alio
quin duæ rectæ lineæclauderent ſuper
ficiemn , eft ergo , A B , in ſuperficie co
niculari , eſt etiam in plano per, A , &,
DF , tranſeunte , ergo , AB , elt com
munis tum ſuperficiei coniculari , tum C B
plano per , A , & ,DF , ducto ,nullus
autem punctus rectę , AB, eſt intra ſu
perficiein cylindraceam , ergo planum F
per, A B, DF,ductum tangit conicum
in recta , AB : Eodem pacto oſtendemus idem tangere conicum in
quibu uis alijs lateribus , quæ ducuntur à punctis contactus rectæ li
nie , DF , quii lint plures , fit etiam contactus in omnibus lineis ,
fi veruc tactus rectæ , DF, fiat in recta linea tunc contaâus plani
per, AB, DF, fit in fingulis rectis lineis , quæ àrecta talis contactus
ad
 LIBER 35
1
ad verticem , A ,duci poſſunt, iacent autem omnes illæ in piano
trianguli,cuiusbaſis en linea contactus vertex reſpcctu cius , pun
3
c
Etus, A.igitur , contactus plani per , A B , DF , ducti fit vel in vna,
3
vel pluribus rectis lineis , vel in plano , quod eft triangulum , fiue
plura triangula , non ſecabit autem alicubitale planum iplum coni
E.
cum , tunc enim aliquis punctus talis plani per, A B , DF, tranſeun
tiseifec intra ſuperficiem conicularem , fit is punctus , 1, iuncta igi
tur, AI, & producta verſus bafim incidet intra bafim , vt facilè o
ftendipoteft , & quia eft ,AX , in plano per , AB , DF , dufio , &
punctus, X , eſt etiam in plano balis ,erit in communi lectione, ideft
in linea ,DF , igitur aliquis pun &tus reétæ , DF, erit intra bafim ,
igitur illam fecabit, quod eft ablurdum , ergo fallum eft planum per,
A ,DF , ductum fecare alicubi iplum conicum , igitur illuın tanget
in his , quæ dicta ſunt , quod oftendere oportebat ,
COROLLARI V M.
x Doc habetur , ſi conicus fecetur plano baſi æquidiſtante, commu.
E nem fectionem huius , & plani per verticem , é tangentem baſim
dukti, tangerefiguram à planoequidiſtante baſi in conico productam ,fi
Sy enim eam ſecaret , etiam tangens planum ſecaret conicum , quod eft ab.
furdum .

THEOREMA XVI . PROPOS. XIX .

I conicus plano fecetur baſi æquidiſtante, concepta in

eo figura erit fimilis bali, & eidem fimiliter pofita .
Sit conicus , cuius vertex , A , baſis , TDF, ſecetur autem plano
bafi æquidiſtante , quod in eo producat figura ,V BO . Dico hanc
effe fimilem bafi, & eidem fiiniliter pofitam . Ducantur ipſiusba
fisduæ vtcumque oppofitæ tangentes, quæ fint, TH , SP ,indeti- Coroll.
huius . s.
nitè productæ , deinde per verticem , & quamlibet dictarum tangen
tium extendatur planum , erunt ergo hçc plana tangentia conicum ,
ADF , ſecent autem figuræ , VBO , productum planum in rectis, Penātes .'
VK ,XN , quæ erunt ipfius figuræ , VBO ,oppofitæ tangentes, Corlean
fumaturdeinde in altera ipſarum , TH ,SP , vtin , TH , vtcumq; reced.
puoctum , vt, H , à quo versus reliquam tangentem eiuldem figurę,
TDF , in eiuidem plano ducatur vtcumque ,HP,in , SP , termi.
nata , deinde intelligatur extentum planum per , A , & ,HP, tran
fiens ita , vt ſecet plana conicum tangentia in re& is, A H ,AP , &
E a plas

.
 36 GEOMETRIE
planum per , VK , XN , ductum in recta , K N , rurſusdiuidatur, H
P, vtcunq; in puncto , G , à quo ducatur ipli, S P, parallela , G D,
ſecans baſis ambitum in punctis , F , E , C , D , deinde extendatur
planum per ,A , verticem , & rectam , DG , quod per conici latera
6.Huius. tranſibit, & producet triangula ſiue intus , ſiue extra conicum , quæ
fint , ADC, ACE , AEF, AFG , fecabitque figuram , VBO , le
cet eius productuin planum in recta , BM , quæ ambitum eiuſdem ,
VBO , diuidat in punctis , B , R , 1,0 ,habebimus etiain triangula ,
ABR , ARI, A10 , AOM , quorum latera erunt portiones late
ruin inferioruin triangulorum , per planum autem ,ADG ,ſiue per
rectam , AG , fit festa ,KN , in puncto ,M.Quia ergo plana , qug
per rectas ,VK , XN , &
per , TH , SP ,tranſeunt
funt parallela , & fecan
1o.Vnde . tur à plano, A PH, coin .
cimi El, munes eorum lectionese,
runt parallelę.1.KN , ipi, X
HP , igiturtriangulus, A
MN , æquiangulus eric
criangulo , AGP, & ideo D
7.Sexi circa æquales, angulos.e .
lent, runt latera proportiona
lia , ergo vt, PG , ad , G
A , ſic erit , NM , ad , M
A , eodem modo oſtende .
mus , vt,AG , ad ,GH , ita effe ,AM ,ad , MK , crgo cx æquali
PG , ad, GH , eric vt , NM , ad ,MK, ſuntigitur, PH ,NK , fic
militer ad eandem partem diuilæ in punctis, V , G : Eodem modo
oftendemus triangulum , AMO , efie ęquiangulum ipſi, A GF, & ,
AMI, ipfi , AGE , & ,AMR , ipfi ,AGC , & tandem ,AM B,
ipſi, AGD , igitur, vt,GA , ad , À M , lic erit ,permutando , FG ,
ad,OM , vt verò ,GA ,ad , AM , ſic permutando eft , PG, ad,
NM , ideſt, PH , ad ,NK , ergo,FG ,ad ,OM , eft vt ,PH , ad,
NK , fimiliter oftendenius , EĞ , ad , IM , & ,CG , ad, RM , &
tandemn , DG , ad , B M , elle vt, PH , ad ,NK ,& quia, K N ,eft
fe.Vnde- parallela ipſi, HP, & , NX , ipli, PS, ideò angulus, KNX, eft
simi El. æqualis angulo, HPS; habemus igitur duas figuras planas, V BO ,
TDF, quarum ductæ lunt oppoſitæ tangentes , VK , X N , vnius
& , TH ,SP , altcrius , inuenimus autem rectas ,KN ,HP, inter
caidem pofitas , cuin eis ad eandem partem angulos æquales conti
pentes , ita fe habere , vt ductis duabus vtcumque iptis tangentibus
parallelis , quæ diuidani iplas fimiliter ad eandem partem ,repertum
fir
 LIBER I. 37
fit eas', quæ inter taliter incidentes , & perimetrum figurarum con
tinentur,eodem ordine ſumptas, elle vt ipſas , HP , K N , inciden A.Def.io.
tes, funt igitur
figuræ planę,BVO , D TF, inter ſe fimiles , & hoa
mologaruin earundem regulæ ipfæ tangentes , di&tæ figuræ funt in
planisæquidiftantibus, quarum incidentes fibi inuicem equidiſtant,
& homologæ earundem figurarum ſunt ad eandem partem inciden :
tium , & iplarum incidentiuin partes homologæ pariter ad eandem
partem conſtitutæ , igitur figuræ , V BO ,TDF, nedum erunt ſimiz
les, ſed etiam ſipiliter poſitæ, quod oftendendum erat
COROLLARIVM j .
I quia oſtenfrem eftipfas tangentes , SP, XN , effe homologărum
earundem ſimilium figurarum regulas, &ducta ſunt vtcumque,
patetſiduxerimus alias duas eiufdem baſis oppoſitas tangentes, quæ cum
,
primò ductis angulos efficient aquales , e per ipfas , & verticem ,
extenderi mus duo plana ( quorum & plani figure, B V O , producti com
munes ſectiones erunt aliæ due figure ,BV 0 , oppoſite tangentes ) quod.
eodem modo oftendemus has ſecundus tangentes eſſe bomologarum earun
dem fimilium figurarum regulas , & intra ipfas.continerrearundem
9109; incidentes,ficient autem ſecunda tangentes cum primis angu
los æquales ,prima.n.ex. gritangens figuræ., BV.0 , quæ eft , XN ,sest
parallela ipli", S P, grime rangenti figure , DTF , ſecunda tangens.
figure, BV 0 ,efi pariter parallela Secunda tangenti figuræ , DT F, nam
tum prime, tum ſecunda tangentes ſunt communes ſectiones & quidiſtan
tium olanorum , ipfarum nempè figurarum , BVO ,DT F, productarum
planorum , & ideò ſunt parallele ,& angulos continentæquales , onde 10. Vode .
in figuris ,quæ à plan is baſi-ccnici parallelis producuntur, fi.bab eamus cum El.
homolo gas
cum duabus quib ufdam s
reguli ;eafdem etiam habebi mus cum
duabus quibufuis alijs angulos æquales cum prædiftis ad eandem partem
continentibus .

COROLLAR I V M II.

P rarum , quæ ex ſectione planorum12baſi cylindrici, vel conici aqui..

diſtantium in illis producuntur , vel ſuntoppoſitæ bafescylindrici, aut
frufti conici, poſſibileeſſe inuenire incidentes, quæfint & du&tarum vt.
Cumq; oppofitarum earundem tangentium incidentes , & quia punctum ,
H ,fumptum eſt vtcumque, & ab ipfo ducta quælibet,incidens,HP,pao,
get, quod , ducta.vtcumque in dićtis figuris incidente earum tangentie
busa
 38 GEOMETRI Æ
bus , quæ ſunt regulæ homologarum earundem , poſſunt reperiri duæ in .
cidentes earundem , quarum altera fitiam ducta; veluti , ačta, H P ,ot
cumque inuentæ ſuntduæ incidentes , K ,HP , quarum altera fuit,
HP . Et quia homologarum in eaſdem incidentes produ&tarum , ad
eas terminatarum , portiones , eodem ordine ſump: & , ſunt proportiona.
les ,funt enim, vt ipfæ incidentes , ideò per homülogarum produ &tarum ,
talia extremaſemper tranſeunt alique incidentes.
THEOREMA XVII. PROPOS. XX .

conicus fecetur quomodocumq; planis parallelis, cum

S ?omnibus eiuſdem lateribus coincidentibus, conceptæ
in ipfo figuræ erunt inter ſe fimiles , & fimiliter poficæ .
Sit conicus , cuius baſis , FHG , ver
tex , A , fecetur autem vtcumque planis
parallelis , quæ cum omnibus eiuſdemla.
teribus coincidant, & ſint conceptæ in
B
ipſo figuræ , DME , BNC , Dico has
eile ſimiles , & finiliter poſitas : Nam D
quia planum figuræ , D ME , coincidit
17.Huias. omnibus lateribus conici, AF HG, ideò
eſt etiain conicus ipſe , A DM E, lecatur
Ex antec. autem plano eiusbani , DME , æquidi
ftante , co fcilicet , quod producit figu .
ram ,BNC, ergo figura , BNC , erit fie H
milis baſi , DME , & eidem fimiliter po
Sita, quod erat demonſtrandum .
THEOREMA XVIII . PROPOS. XXI.

I quilibet conicus ſecetur plano per verticem , fiue ab

codem tangatur in plano, nempe in triangulo , vel trian .
gulis, fecetur autem alijs planis vtcumq; baſi parallelis,com
munes ſectiones, quæ ab eodem plano fecante fiunt in di& is
planis bali parallelis , erunt homologęlineç , vel latera figu
rarum , quæ ab eiſdem æquidiſtantibus planis in codein co
nico producuntur ,
Vi
 Lit B E
LI R 39
Videatur figura Propof.16.huius , in qua conicus,ATDF , in
telligatur ſectus plano vtcumque per verticem , A ,,ducto efficiente
triangulum , fiue triangulos, A D Č, A EF, intra, extra autem trian
gulum ,A CE ,& qui ex illis integratur ,AD F ,leceturautem alio
+ plano bali parallelo , quod in conico producat figuram , V BO , &
lint earum , & plani per verticem communes ſectiones ,BR , DC,
IO, EF. Dico eaſdem effe lineas homologas earundem figurarum ,
VBO , TDF . Intelligantur in bafi ductæ oppoſitæ tangentes, T
H, SP , per quas , & verticem , A ,extendantur plana , quæ pariter Coroll.T.
tangent conicum , AT DF , lint autem eorum , & plani figurę , VB huius .
O , producti communes ſectiones , VK , XN , quas , vt ibi , often
demus effe oppoſitas tangentesipfius , V BO , reſpectu , B Ó , fum- 18.Huius.
7 ptas,accipiatur deinde in, TH , vtcumq; punctum , H , à quo vſq ;
ad aliam oppofitam tangentem , SP , ducatur vtcumque , HP , &
peripſam &
, pun & um , A ,extendatur planum, quod ſecet tangen
tia plana in rectis , AH ,AP, & planum parallelarum , VK ,XN ,
in re& a , K N , erunt ergo iplæ , KN , HP, parallelæ , extendatur
planum trianguli ,ADF , ita vtlecet triangulum , APH , in recta,
AG , & planum figuræ , T D F, prodactum ,G opus fit , in recta, D
G. Eodem modo igitur , quo vei fumus in Propof. 19. quia , K N ,
HP,lunt parallelæ ,oftendemus iplas , KN ,HP , elleabipfis,B
M ,DG , ( quę ſunt communes ſectiones trianguli ,A DF, & çqui.
diſtantium planorum , V BO , TDF , & ideò Tunt parallelæ ) limi.
liter diuiſas ,& ad eandem partein in punctis , M , G ,vnde , vt ibi
oſtendemus figuras, V BO , TDF , eile ſimiles ,& earum , & tan
gentium oppofitarum ,XN ,VK ; SP , TH , incidentes efle ipſas,
K N,HP, & tangentes eſſe regulas homologarum earundem, qua
rum duæ ſunt ipfæ ,BRIO ,DCEF , coniunctæ , ſiueipfæ ,BR ,
DC; 10 , EF. Eodem modo , ſi propoſitus conicus fuiflct , cuius
vertex, A , baſis altera figuraruin à bafi, T DF , per reétam ,DF,
abſciſſarum , vt ipfa ,DTF , oſtenſum eſſet ipras, BR ,DC ;10,
EF , communes lectiones plani conicum tangentis in triangulis , A
DC, AEF , & planorum æquidiſtantium ,BVO ,DTF ,elle ea. Sed hoc
rundem homologas ,erunt autem in hoc caſu laterahomologa , ve modico.
lut cum ſunt intra figuras lunt lineæ homologæ earumdem , quod e- sollar. ex
rat oftendendum . Prop . 19.
deduci po
tuiffet .
COROLLA R I V M.
Inc habetur,ſi propofitumfuiler fruftum conici , BT F, quod eius
latera ,
oftenjuon pariter fuiffetcommunesfeftiones planıpereiuslatera tran.
Seun
 40 GEOMETRIÆ
feuntis, ut ipfius , B DF0 , quod femperelttrapezium ; ipfarum ,
BO , TDF , ſiue eiſdera æquidiſtantium inter eafdem dult arum , effe eas
rundem lineas ,vellatera homologa , onde paret communes ſectiones
planiper laterafruſti conici duéti, & eiufdem baſium oppofitarum , fiue
eiſdemæquidiſtantium inter eas produktarumfgurarum , effe earundem
Lineas , del latera bomologa ; lineas , inquam , cum funt intra figuras,
nec fumuntur in plano tangente : latera , cum ſunt in earum circuitu ,
cumnempè funt in eodem plano tangente , in es precisè , quod eſtplag
num -contaétus frufticonici (contactusſcilicet cius plani , quod per vere
sicem ducitur) quod ſemper erit trapezium , vel trapezia, vt patere po
teſtin trapezis, BDCR , I EFO, quæ effent planum contactus frisſti
conici , fi idcm fruftum tangeretur à plano trianguli, i DF .
THEOREMA XIX . PROPOS. XXII .

duæ figuræ plane fimiles, non exiſtentesin eodem pla .

no , fuerint inæquales, & fimiliter poſitæ ; erunt cuius
(dam frufticonici oppolicæ baſes .
Vtamur adhuc figura Propol.19.& ſint duæ figuræ planæ quæ
cuinque fimiles , inæquales , & fimiliter politę , non tamen exiſten
tes in eodem plano , ipfæ , VBO , TDF. Dico , quod erunt am
bæ cuiufdam frufti conici oppoſitę baſes . Quoniam ergo figurę , V
D.Def.o.
huius.
BO , TDF , ſunt fimiliter pofitæ , & non in codem plano , eruntin
planisequidiſtantibus , & quia funt fimiles fint earumincidentes, &
oppoſitarum tangentium , quæ ſunt earundem homologarum regu.
læ , ipfæ , KN , P; K N , ipfius , V BO , & ,HP,iplius,TDF,
& prædictæ tangentes figuræ , V BO , fint ipſæ , V K , XN , & fi
guræ , T DF , ipfæ , TH, SP , erunt ergo iplæ ,KN ,HP ,æqui
Conuería diftantes; & quia ad tangentes, quæ funtregulæ homologarum , illę
10. Vnde efficiunt ad candem partem angulos æquales , erit angulus, K NX,
cini El. æqualis angulo , HPS, & quia , K N, eſt parallela ipfi , H P , erit
etiain , XN ,parallela ipfi, S P. Eodem pacto oſtendemus, V K,
elſe parallelam ipfi , TH ;ducantur in figuris, VBO , TDF , duæ
earun homologæ regulis dictis tangentibus , quæ fint ipfæ , BR , I
0 ,DC , EF , ſintautem totæ ,BO , DF, productæ , ſi opus fit, vt
ſccent ipſas , KN ,HP, quas diuideat fimiliter ad eandem partem,
vt in punctis , M ,G ,& quia figuræ propoſitæ ſunt inæquales, fic
maior ipſa ,TDF, igitur etiam maior erft ,DC , ipfa , BÅ , vel, E
F, ipfa , 10 , ſi.n , eflent eiſdem æquales , etiam reliquæ homologæ
kis parallelæ elentequales, cum omnes ſint proportionales (ſunt.a ,
vt
 L' I B E R I
he incidentes) ynde etiam figuræ eſſent æquales, & fi minores, etiam
ipfa figura , TDF, eller minor figura ,BVO , contra iuppoſitum ,
çit igitur , DC,maior ipía , BR ,eſt autem , vt, DC ,ad, B R , ita,
PH ,ad , N K, nam vt,DG , ad , BM , ita eft, PH , ad ,NK,& A. Defin.
etiam ita ,CG , ad ,RM , ergo reliqua , D - C , ad reliquam ,BR , 10.
erit vt , PH ,ad ,NK , fic etiam effe oftendemus, EF ,ad , 10 , vt,
PH , ad, NK , & quia ,DC, eſt maior ipſa, BR , vel,EP,ipſa,
10 , ideò ,HP, erit maior , KN , ſi igitur iunxerimus puncta , PN ,
HK , iplæ , PN , HK , ſi producantur ad partes iptius ,NK , con
current, vt in, A. Dico, A , eſſe verticem conici, cuius eſtbaſis ipla,
IDF , & ex plano ipſis
TDF , &quidiſtanter du:
co eſt in ipfo concepta
figura , VBO . Quia er 4. Sexti
go , NK , eft parallela slabe
ipfi ,PH , erunt triangu
la , ANK , A PH, ęqui
angula , & circa æquales
angulos latera propor
tionalia , igitur,HP,ad ,
PA , erit vt, KN , ad, N
A , & , perinutando , H
of% E

Prad , NK , eric vt, PA,

ad,AN , vt autem , PH ,
ad, NK, ita eft , PG , ad ,NM ,nam ipſa ,HP, KN , fimiliter
ſunt diuilæ in punctis , G ,M , ergo,PA, ad , AŃ , erit vt,PG ,
ad, NM , & funt parallelæ iptæ , PG ,NM , ergo punca,G , M,
A , eruntin vna recta linea, fit illa , AG , igitur, vt, G , ad, N M, Ex Lema
vel, P.H , ad , NK , ita erit ,GA , ad , AM , eſt autem , PH ,ad, mate leq.
NK , vt , FG , ad , OM , & vt , EG ,ad , I M , & tandem , vt , D
Gad , BM , ergo , vt , G A ,ad , AM , ita erit , F G , ad ,OM ; E
G ,ad , I M ; CG ,ad , RM ; & , DG , ad , BM , ergo , cum fint
parallela , erunt tum puncta ,A OF, tum , AIE , AR C , tum etiam ,
ABD , in vna recta linea , extendantur ergo dictæ rectæ lineæ , quę 6s Lem
erunt , AF,AE ,AD ,AC . Eodem modo , fi per duas quaslibec mace teq.
homologas figurarum , V BO , TDF, planum extendamus ,fiet in
cæteris demonſtratio ; igitur fi fumantur in ambitu figurę , TDF,
quçcumq ; puncta , quçiungantur cum puncto , A , ſemper iungen
tes tranfibunt per circuitum figuræ , V BO , ergo figurę , 1 DF, & ,
V BO , eruntfruſti conici oppofitę baſes , quod à conico ,ATDF, Defin.fi
abicindicur per figuram , VBO , quod erat demonſtrandum ,
F CO:
 GEOMETRIÆ
COROLLARI V M. I.
Voniam oftendimus,tum , DC , BR , tum etiam , EF ,10 , effe de
Q ipſas incidentes , PH , K , habetur fimilium figurarum homo.
log ispariter , vt incidentes ezrundem , & oppoſitarum tangentium,
quæ funt earundem rezulæ , quod in diffinitione affumitur contingeres
tantum ijs , quæ inter circuitum figurarum , & ipfas incidentes , eodem
ordine ſumpte ,continent ur .
COROLLARIVM II .
etian ex hac , & a 14. huius, omnes fimilesfigurasplanas poffe
P Atet
eſſe alicuius cylindrici, vel frufti conici, oppoſitas baſes; onde que
pro illis in Coroll.2.19. huius colligitur , pro omnibus fimilibus figus.
ris planis etiam colligi poffunt a
LEMMA PRO ANTECED . PROP .
I in recta linea ſiġnentur tria puncta , primum , medium , & poo
ftremum , à primo autem , & medio ducantur ad eandem par
tein duę inuicem parallelę ita fe habentes, vt educta à primo ad edu
étam à fecundo , lit veluti recta inter priinum , & poftrenuum pune
ctum poſita, ad eam, quę inter inediun), & idem poftremum fita eft:
Extremi punta parallelarum , quç non ſunt in propofita linea , &
illius poftremuin , eruntin recta linea .
Sitpropoſita recta , AC , in qua fignatis vt.
cuinque tribus punétis, C , primo, B ,medio ,
& , A , potremo, à punétis , C , B , educantur
ad eandern partein duę inuicem parallele, quę AА
ſint ,CE ,BD , ita fe habentes , vt , CE , ad,
BD , fit , vt ,CA , ad , AB . Dico puncta ,
A , D , E , eiſe in re &ta linea , ſi enim ( iuncta ,
ED ,) ipla , ED , produta non tranſit per, B
A , tranſibic ſupra , vel infra , A , ſecans, CA, D
( na.n , B D , eft minor ipſa , CE , vt eft , A B,
minor , AC , ) tranfeat ,vt per , M , quia igi
tur ,EDM , eit recta erit , MCE , triangu E
lus , in quo lateri , CE , ducitur parallela , B
D , ergo trianguli , E CM , DBM , erunt æ
4.Sexti quauguli, & circaæquales anguloslateraproportionalia, ergo, pero
Elem .
mutando , CE , ad , BD ,erit vt , CM , ad , MB , eſtautem ve , C
E, ad,
 LIBER 1. 43
E,ad ,BD, ita ,CA ,ad ,A B , ergo vt,CM , ad ,MB,ita erit ,
A, ad , A B , diuidendo , CB , ad , LM , crit vt , CB , ad , B A , er .
go , M 8 , erit æqualis ipli , B A , lotum parti, quod eft ablurdum ,
non igitur , E D , producta trantat fupra , A , codem modo ollende.
mus non tranfire infra , A., ergo trantibit per , A , ergo tria punćta,
A, D , E, erunt in recta linea, A E , quod erac oſtenduduna.

THEOREMA XX . PROPOS. XXIII .

I duarum quarumlibet ſimilium figurarum habeamus

S
mus etiam homologas earundem cum duabus quibuluisa
lijs , cum prædictis angulos æqualcs ad candem partem fa
cientibus .

Patethçc propoſitio , nam quæcunq; figuræ planę fimiles , fi fint

æquales , & fimiliter polita , pontunteve cu:uida cylindric: oppo - 14.Huius.
fitæ bales , fi fint inæquales , oppofitæ baies trufti con ci , in h sau. 22.Hu us
tem contingit , li habeamus homolo as cun duabus quibuidam re Corol . 9.
gulis , nos eaidem habere cum alijs duabus quibuicumque cum præ & il. nu .
dićtis angulos æquales ad eandem partem conftituent.bus, ergo hoc jus •
in quibuicumque planis fimilibus figuris verificatur , quod elt pro .
policin

COROLLAR I V M.

E Igulosquiaadincidentes ad homologarumfimiliun, figurarum regulas an.

eandem partem efficiunt æquales , ideo & ipfæ incidentes B.Def.lo.
trunt bomologarum earundem ſimilium figurarum regula ,& vice verſa
in quibufdam regulis homologarum poterunt fumiearum incidenteso
THEOREMA XXI . PROPOS. XXIV.
I in duarum Gimilium figurarum oppofitas tangentes , que
earundem homologarum fint regulæ , incidunt duæ re
Ar lineæ ad eundem argulum ex cadem parte calden . le
cantes,du& is verò quibuldum duabus , pra di &tis tüngenti.
bus parallelis, in didis figuris , quæ fecanics diuiduni limi,
lirerad eandein partem , velaliumptis ipfis oppofii stangen .
tibus , reperiamus harum portiones inter incidentes, & cir CUI
r 2
 44 GEOMETRIÆ
cuitum figurarum eodem ordine ſumptas, ita fehabere,ver
lut illæ , quæ di&is tangentibus inciderunt, iſtæ , quæ illis
inciderunt, erunt tum ſunilium propoſitarum figurarum , tum
du &tarum tangentium , incidentes .
Sint duę quęcumq ; fimiles planą figurę ,ACEI ,MTVS, qua
rum ſint ductæ oppoſitæ tangentes homologarum earundem regu .
læ , AB ,EF , figuræ ,AE , & ;MN , VR , figurę , MV , incidant
autein eiſdem ad eundem angulum ex cadem parte duæ ,BF , NR,
& du &tæ fint quædanı duæ iplis tangentibus parallelæ ,CD , TO,
fecantes ipfas , BF , NR , ( & coniequenter incidentes , vt facilè
pater ) ſimiliter ad eandem partem , rcpcriamlis , CD ,ad , TO , &
pariter , ID , ad , SO , efle xt, BF ,ad ,NR. Dico ipias , B F , N
R , elle incidentes fimilium figurarum , AE,MV, & ductarum op :
pofitarum tangentium , VR , MN ;
Cije.defi,EF ,AB . Ex dictis igitur iplę ,C1, T A PB
nitionis . S, erunt homologę earundem fimilium
Ex Cor.2. figurarum , AE , MV , & quia ,CD ,
19. & 22, ad , TO , eft vt , BF , ad , NR , & , B I ID
huius . F , ad ,NR , vt , ID ,ad , S 0 , erit , C
Dead , T0) , vt ,JD , ad ,So ,igitur NIE FHLN
puncta , D , 0 , reperientur in duabus
dictarum fimiliuin figurarum , & op
poſitarum tangentium , incidentibus,
fint illæ ipfæ , HG ,PL , que cum ip
fis , TO , CD , æquales angulos ad
eandem partem continebunt. Dicota RG .
men etiam ipſas , NR , BF , elleeae
rundem figurarum , & tangentiuin , in
cidentes : Sintpun &ta contactus tangentium , F E , RV, proxima ip
B.Defin. fis ,NR , BF , ipfa , V , E. Dico , EF, ad ,VR , efle vt, F B , ad,
RN , nam , E L , ad , VG ,eft vt , LP,ad ,GH , quia verò angu
lus , C.D P ,æquaturangulo , TOH , & , CDB , ipfi, TON ,re
liquus, P DB , çquabiturreliquo,HON , & fic etiam , FDL , ipſi,
4. Sexti ROG , cft etiain angulus , PLE,çqualis angulo , HGV,ideo re
Elem .
liquusin triangulo , DFL , idet angulus , DFL , erit çqualis angu.
lo ,ORG , & fic triangula ,FDL, ORG ,erunt æquiangula , vt
etiam probabimus triangula , DPB ,OHN , elle çquiangula, ficut
ſuntęquiangula inter le triangula , F DL , PDB , & , ROG , HO
Nevnde vt , L D , ad ,DF, fic erit ,PD , ad', D B , permutando,
E Dad DP, erit vt ,FD , ad ,DB, componendo , ÈP ;ad , PD ,
erit vt , F B, ad ,BD , permutando ,LP,ad , FB- , erit vf, PD , ad ,
DB,
 L : B E R I. 45
DB , ideftvt , HO , ad, ON , 20 , vt ſupra , oftendemus, HO , ad ,
ON , effe vt , HG ,ad , NR , ergo , PL , ad , B F , eritvt , HG ,
ad ,NR , erat autem ,EL , ad VG , V , PL , ad , HG , ergo , EL,
ad ,VG , erit vt ,BE , ad ,NR , quia verò , B F , ad ,NR , eft vc,
DF,ad,OR , ( nam , BF ,NR , lunt fimiliter diuilæ in punctis,
D , 0 ,) ideft vt , FL , ad ,RG , ergo , E L , ad , VG , erit vt,FL,
ad , RG , ergo reliqua , EF , ad , VR , eritvt tota , EL , ad , VG ,
ideft vt , BF ,ad, NR . Idein oſtendemus de quibuslibet ductis ip.
.
fis, E F, VG , parallelis. , quędiuidant, BF ,NR , fimiliter ad ean
dem partem ,nempè eas,quæinter ipias., BF ,NR , & circuitum
figurarum , A E , MV , codem ordine fumptæ . continentur , eflc vt
ipias, B F ,NÁ , ergo , BF ,NR , lunt incidentes fimilium figura B.Defaol
4
sum , MV , AE , & ductaruin tangentium ,quod oftendere opus erat.
COROLLA RIV M.

I rundem oppofitarum tangentium , quæ ſuntregula homologarum.sg

tum incidentes fimiliterdiuidi ab homologis earundem figurarum , pro
ductis , ſi opus fit .tum quafcumque alias', quacum homologis angulos
continent equiles, otexempli gratia ipfi & , XR, BF . Et vlterimsipa
fas homologas eſſe tum vt quafuis incidentes ,tum ut eifdem parallelas,
ideſter.gr.CI, ad , 7 S;ndum eritvt , PL , ad ,HG , fiue vt ,‫ ر‬BF,ad,
NR, fid etian dt , BF , ad quamcumque aliam parallelam ipli , 2.Ro
dactam inter parallelas, MN , V Rinnan , illa erit æqualis iph , R.
Patet igitur duarun milium fig:drarum homologas, nedim : ut ea .
rum , copp -ſitanum earundem tangenti!! M , quæ funtregula homolo.
garum , incidentes , ſed etiam vt quafuis alias inter eafdem tangentes
ductas ipſis mcidentibus æquidiſtantes ſiue ad homologasfimiliumi figa
cariim æqualiter mclinatas .

THEOREMA XXII . PROPOS. XXV .

Squæ cunque fimiles figuræ planæ åretis lineisdeſcri

bantur ,quæ ſint earundem homologæ, & inter fe æqua:
Ics ; ſuperponantur autem ad inuicem iplæ figuræ , ita vi ea
fdem deſcribentes rectæ lineæ libi congruant, figuræq; ſint
0 ſimiliter politæ , illæ quoque erunt ad inuicem congruentes.
Sint fimiles figuræ planæ , A BX C , EFPG , quæcunq ;deicri,
ptæ abearundemn homologis , & æqualibus rectis lineis., B.C , G ,
quæ
 ET RIA
46 G EOM
D.Defiro quæ ita inuicem ſuperpunantur ,V. , B1,16 , libi congruant ,&
10 .
pide fiat siniliter pofitæ . Dico etiain ipias figuras ad inuicem fore
congruentes . Sintoppolicæ tangences ductæ pro figura , ABXC,
Coroll.1. ipíz , AD , XQ , regula , BC , & pro figura , EFPG , .egula , F
huius . Ġ , pie, E M ,PN , quarun figuraruin ,ac oppofitaruin tangen
BoDef.10. tium tiot quoque incidentes ipfę , D 2 , MN , productis vero , B C ,
FG , vertus , D Q ,MN , illis incidant in punctis , O , R , & iuper.
ponatur figura , ABXC , figuræ , EFPG , ita vt , BC , congruat
D.D.fin. ipli, FG , & fint fimiliter politę : Erunt ergo ipla incidentes ,DQ,
10 . MN , ad eandem partein figurarum iain fuperpofitarum , & inuicem
parallelæ , vel congruentes , ied in nostro caiu erunt congruentes,
cuin enim vt, BC ,ad , FG , ita fit , DQ, ad , MN , ipiæ vero , B
A.Def.:o.
C , FG, fint equales , etiain , DO ,MN , equales erunt , ficut etiam ,
CO ,GR , ( que iunt inter le vc ,DQ, VN ,) ergo cum punctus,
B , pofitus licin , F , erit , o , in , R , & , D Le extenía super , MN ,
& cuinetian , DO , MR, tintçquales
punctus, D , erit in, M , fic autem often
demus quoque pun tum , Q cadere in ,
N , & coniequenter, IQ , ca iere iuper,

8
PN , & , AD , luper, EM , fi ergo figu
ra ,ABAC, cadens luper, E FPG , nun
congruit illi , eito quod ceciderit, fi pois Mм
fibile eft vt , FVIG , ita ve ambicus exo Z
tra ambitum cadat ,fumpto autem quo
cunque puncto , l , qui rit in ambicu ti R
guræ , VFPGI, ed cadensnon in an .
bitu figure , EFPG , per iplum duc.2 р
tur, TZ , parallela , E M , tecans, MN ,
in , Z , a no cum figuræ , VPI, in , V, 1 , & ambitum figuræ , E F
PG , in , I , J , eruntaute nio.nolog;, VI, TS , & inter te çqua.
C. Defin . les cu niat, vt iscilentes , D 2 , MN , que funt çquales , nccnon
A Derin.æquales relique víq ; ad incidentes , nempe , j2,12 , quod eit ab.
10. luidu n , punitus enin , i , 190 e tini, non ergo cadet ambicus tie
gure , A BX C , fuperpofitę ipfi, E RPG ,vtdiciuin eit ,extra ains
bituin eluiden figurę, EFPG ,gitur ca let iuper illius amitum , &
iple rigurą erunt tib. inuicen congruen.es, quod otiendendum idi,
COROLLARI V M.
x hoc inuperclligirur fi juris quaſcunq; plan is fimiles ab &q430
libus rectislivers.11nqu1n zb bonelozis, d ſcriptus 11 erre 224.30
les «N : ,cum 114 ad 1nuiccm fuperpoile pof16 , : sivi congrna.lt , Delut
 L I B E R I. 47
& it Prop. demonſtratum eſt , Et vice verſa fi figuræ fintfimiles, & æquae
orc
les , etium bomologas æquales fi , ſi enim inæquales effent , etiam ipfa
c figure inequales effent ,quod ejt abſurdum . Vlterius autem patet ,ſi
20
fint inuicein ſuperpoſitæ , ita vtfimiliter first conſtitute , ac duæ quæuis
bonologa inuicem fuerint congruentes , etiam ipſas figuras fore con
G
ero
gruentes , alioquin fequerentur abſurda ſuperius demonſtrat a ,cum quem
uis aliæ homologæ neciſiriò quoque fint æquales, quæ enim congruerunt
las
ſunt æquales, ſubinde etiam incidentes , & qu.cuis aliæ homologe ing
0 terſeſunt æquales ..
THEOREMA XXIII. PROPOS. XXVI :

duobus parallelis quibuſcumque planis inciderintduo

SIplana ſe te interſecantia ,primum nempè , & fecundum ;
fuerint autem alia duo parallela quæcumque plana , quibus
pariter incidant duo alia plana ſe le diuidentia ,primum fi
militer , & fecundum : Eorum autcm cum paralielis planis
communes fe & iones.angulos equales comprehenderint,nec.
non primorum , ac fecundorum planorum mutuæ ſectiones
ad communesſectiones primorum planorum cum planis pa
rallelis effectas angulos æquales conſtituerint, ipfa verò pri.
maplana ad plana parallela æquè fuerint ad eandem partem
inclinata : Eędem communes lectiones ad communes ſectio
nes fecundorum planorum cuin planis parallelis effe ctas an
gulos pariter conſtituent æquales, necnon fecunda plana e.
runtadeadem plana parallela æqualiter ad eandem partem
inclinata .

Sint duo parallela quæcunquc plana , BD , HV , quibus incidat.

duo plana , H A , prinum , A v, iecundum le iefecantiainreâa,
AG : Sintnuncalia duoplana quęcunq; parallela, LQ , & n , qui
bus pariter incidant alia duo plana ,LY,primum , & , K 1 , fecun
duni, ſe ſe pariter fecantia in recta ,KY , communes verò lectiones,
BA,AD ; LK,K2, incidentium planorum cum planis paralle
lis contineant angulosæquales , ſit nempè , B AD , angulus æqua.
lisangulo ,LK ( eritre& ,HG V , çqualis ipfi , & Y ^ ,) fimili- 10.Vnde.
teriple ,AG , KY, cum iplis, GH , Yå , angulos conſtituant æ-cimi E).
quales, & priina plana,BG , LY , ad plana parallela , B D , HV;
LQ .& n ; lintæquèadeandem partem inclinata . Dico angulos,
AGV , KY V , çquales efle , necnonſecundaplana ,AV,Km, ad
ea
 GEOMETRIE
Defin. 3. eadem parallelaplana eſſe æqualiter ad eandem partem inclinarà.
Vndec.El
. Si igitur ,AG ,KY, ellentdictis planis parallelis perpendiculares,
18. Vude
Gimny El. manifeſtuin elt , quod anguli , AĠV , KY A , eflent æquales , ideſ
recti, & plana ,AV ,KA, eifdem planis parallelis erecta ; fed non
ſintperpendiculares , & à punctis ,A , K , demittantur ipſę, A E , K
T , quæ eiſdem
ſinc perpédicu А
lares , incidant
autem ſubiectis
planis in puns
ctis , E , T ; deo
inde à puncto ,
A ,ad ,HG , V D
G , productas,
duca ntur per
pendiculares,A H.
P , quidem ipſi;
vide ' di- HG , & , AP,
&ta lib.7 .ipfi, VG , inci ..
annot.
Prop.3 .
dentes in pun :
etis , V , P , nili
fortè,AG , eſſet
alteri earú per
L
pendicularis,vt
contingere po
teft , & iungane
tur , EP , EG,
EF ; ſimiliter in X
T

alia figura ca Z
dant à puncto,
K, perpendicu .
lariter ſuper ip
ſas, & Y , AY,
produetas, fio R
pus fit, ipiæ , K
47. Primi
2, KX , & iun
Eiem .
gantur fimiliter ,TX , TY , & , TZ . Quoniam ergo anguli ,AF
G ,KZY, ſunt recti, ideò quadratuin , AG , erit æquales duobus
quadratis , AF , FG ; ſicut quadratum ,KY ,æquale duobus , K Z ,
ZY,etautein etiain quadratum , AF , çquale duobus quadratis , A
E , EF , quia angulus , A EF , rectus eſt, & quadratum , K Z ,pari
teræquale quadratis,KT, TZ ,ergo quadratum , AG , ideft duo
qua .
 L 111 B E R I.
E quadrata, A E , EG ,( quia etiam , A E G ,refilis eft) æquabuntur
3 tribus quadratis , A E , EF , FG , vnde ,ablato communi quadrato, 48.Trim
A E ,quadratum , G E , çquabitur duobus quadratis.,G F ,FE ; pari Bl:Def.6
011 ratione autem probabimus quadratum , YT ,æquari quadratis , Y Vndec.
2 ,ZT, vnde anguli, GFE ,YZT, recti erunt ; & eodem modo Elem.
probabimus eſſe rectos , E PG , TXY,ergo anguli, AFE , KZT, Defin.6.
erunt anguli inclinationis primorum planorum , BG ,LY , cum lue Vnd,Elg
biectis pianis, H V, & ^ , & ideò inter fe æquales : Similiter anguli,
APE , K XT,erunt inclinationes fecundorum planorum , A V , K
A , cum eiſdem ſubiectis planis , Quia ergo anguli , AFE , KZT,
funt æquales, & , A EF, KTZ , recti , erunt triangula , A FE , K
ZT, inter fe fimilia , vt etiam triangula , AFG , KZY , inter te,
nam anguli,AG F,KY Z ,ſunt quoque æquales ,& , AFG , KZ
Y ,recti ; erit ergo , vt, E F , ad , FA , fic , T Z , ad ,ZK , & vt , A
F , ad , FG , lic ,KZ, ad , ZY , ergo ex æquali , vi, EF, ad , F.G ,
ita erit , T.2 ., ad , ZY, & funt circa rectos , nempè æquales angu 6.Serei
los,GFE , YZT , ergo triangula , GFE , YZT , pariter ſimilia Eleme
erunt , anguli igitur ,ÉGF, TY2 ;‫ ز‬adæquabuntur , totus autem,
PGF, toti , XYZ ,æquatur ,ergo reliquus, EG P , eritęqualis re
liquo, TYX , & lunt recti, E PG , TXY , vt probatum eft , ergo
erunt , GFE , Y.XT , fimilia triangula ; igitur, vt , PG , ad, G E ,
ficerit , XY, ad ,YT, veverò ,GE,ad ,GF , ſic eft, Y T , ad , Y Z ,
& vt ,G F , ad , G A , ſic , Y Z , ad ,YK , ergo ex æquali, PG , ad,
GA, erit vt , XY , ad, YK , habemus ergo duo triangula :, A PG ,
KXY, habentia duosangulos , A PG ,KXY,çquales, lunt.n. re.
eti, circa vero duos , PGA , XY K , latera proportionalia, & reli
quorum vtrumg ; fimul, PAG , XKY , minorcm recto , ergo erunt 7. Sexti
fimilia , & anguli, PGA , XYK ,çquales , vnde reliqui, AG V , K Elem .
Y ^, pariter æquales erunt, quod eft vnum propofitorum .
Rurius , quia ,PE ,ad ,EF , eft vt , XT, ad ,TZ ; E F ,autem
ad , E A , vt ,T2 ,ad ,TK , ergo ex æquali , P E ,ad., E A , erit vt,
XT, ad ,TK ,& funt circa çqualesangulos,PEA ,XTK , latera 6. Sexti
proportionalia , crgo triangula , APE , K XT , fimilia erunt ,nec Eleme
non anguli , APE , KXT, inclinationis ſecundorum planorum , A
V ,K , cum fubieétis planis inter feæquales, & ad eandemn partem
quod etiam demonſtrare propofitum fuit .
THEOREMA XXIV. PROPOS. XXVII .
Olita definitione , quam affert Euclides lib.6. El.defimi
P libus figuris rectilineis , ſequitur pro ipfis etiam defini.
țio geneneralis , quam de omnibus fimilibus figuris planis
ipſe attuli .
G Sint
 ६० GEOMETRIE
Prima Sint duæ vtcumque figuræ rectiiineæ ,ABDEH , MTRPN;
Def, Sex fimiles iuxta definitionen Euclidis , ideſt tingulos habentes angulos
tiElem . æquales , A , M ; B , T ; D , R ; P , E ;HN , & circaæqualesangu.
los latera proportionalia . Dico eaidem elle fimiles iuxta meam de
finitionein : Ducantur duæ vicumque oppoſitæ earuin tangentes,
quæ cum duobus ex lateribus homologis earumdem angulosæqua.
les ab eadem parte contineant , lint autem ex vna parte tangentes
ipſæ , AH , MN , quæ cum iplis ,HE, NP, lateribus hoinologis
angulos continent ęquales, A HG,MNO, & lint ex alia parte tan .
gentesiplæ , DF , R Q , quæ cum ipſis ,HE, NP , productis con .
currant in punctis , F , Q , ducantur deinde a
punctis angulorum , qui ſunt, B , E ; TP , di A H

Actor
etis tangentibus parallelæ , BG , CE , TO , S

ol
P, & iungantur ,BH ,BE , TN , TP . Quia K
ergo anguli, MNQ , AHF , lunt æquales,
etiam anguli ,NQR ,HFD , erunt ęquales,
& quia anguli ,NPR , HED , lunt quoque M N
æquales , etiam anguli , R PQ , DEF, erunt

Xh
æquales,& reliqui reliquis , vnde trianguli,R

ja
4. Sexei PQ , DEF, erunt æquianguli, & ideò , QP,
Elem .
ad , PR , eric vt , FE , ad , È D , eft autem , R
Ex Defin.
Eucl.
P, ad, P N , vt, D e , ad , E H, ergo, exęquali,
QP, ad , PN , erit vt , Fe , ad , EH , igitur, R
N ,HF ,íunt fimiliter ad eandem partem
diuilæ in punctis , E , P , quia verò angulus ,NPS,æquatur angu:
lo ,NR.HFD .. HEC , & ,NPR , ipli, HED, ideò reli
quus , S PR ,æquabitur reliquo , CED , et autcm angulus, TR
P , ęqualisangulo ,BDE , ergo trianguli, PSR , ECD , erunt æ .
quianguli, & ideó , CE, ad , E D , erit vt , SP , ad , PR , & , E D,
ad , EF, erit vt , RP, ad , P Q ; ergo ex æquali , & permutando , C
6. Sexti E , ad ,SP , erit ve , EF , ad , P Q..vi,HF, ad , NQ . Similiter
Slem . quia anguli ,B DE , TRP, ſunt æquales , & circa eos latera funt
proporcionalia , ideò trianguli, B DE , TRP , erunt æquianguli,
vnde anguli , DBE, RTP, & , BED, TPR , erunt ęquales , iunt
autem ęquales ipſi ,CED ,S PR , ergo reliqui, B E C , T PS,erunt
æquales , & ideò trianguli , BCE, TSP , eruntequianguli, & quia
angulus , B EF, eltequalisipli , TP Q , reliquus , B EH , eritęqua
lis reliquo, TPN ,eftautem, BGE, çqualis ipſi, TOP, ergo trian .
guli , BGE, TOP ,erunt ęquianguli ; ergo ,BG ,ad , TV , erit vt,
BE , ad , TP , detvt ,CE , ad , 5 P , ideſt vt , HF ,ad ,NQ, per
mutando , & conuertendo , HP,ad,GB , erit vt , NQ, ad , O T ;
quia vero anguli ,HAB , NMT,luntequales , & circa eoidem
tera
la
 L I' B E R I. SI
N; tera proportionalia , ideò triang. HAB, NMT, ſuntæquianguli, 6.Sexci
Jos
& angnii , AHB , MNT;ALH ,MIN , inter le çquales , ergo Ecm
cum anguli , A HG , MNO , fint a guales, reliqui , Bh6,1N
0,erunt æquales , ſunt etiam æquales anguli , HGB ,NOT,ergo
trianguli , H BG ,N10 , lunt æquianguli, ergo , BG ,ad ,GH),
12'
erit vt , 10 , ad ,ON , erat autein , FH , ad , GB , vt , N , ad , O
tes
T, ergo exęquali, FH , ad,HG , erit vt, QN , ad ,NO , lunt igi
tur ipiæ , HF ,NO, fimiliterdiuitæ , & ad eandemn parten , in fun
itis, G , 0 , & ipfæ diuidentes , BG ; 10 , lunt vtipiæ , HF, NQ.
Ducantur nunc inter dictas oppoſitas tangentes eiſdem parallelæ
duævtcumque , V K ,X Y , inter circu.tum ngurarum iam propoſi
tarum, & rectas, HF,NQ , co.nprehentę , ſimiliter ad eandem pare
tem diuidentes ipſas, HF , N Q , in punctis , K , Y , fecanterque ip
fas,BE , TP, in punctis , 3,4 , eit ergo ,FK , ad , Q Y,perinutan .
do , vt , HF , ad , QN , ideft vt , FE , ad , QP , ergo , FK , ad , Q
Y,erit vt , FE , ad , QP , & reliqua , EK , ad reliquam , PY , vt , F
K , ad , Q Y , ideft vt ,FH , ad , ON ; Similiter oitendenius , vt , F
H ,ad , Q N , fic effe , GK ad , OY , ergo , G K , ad , O Y , erit vt,
KE, ad , YP . & , permutando ,GK ,ad , K E , erit vt , OY,ad , Y
P, componendoque ,GE ,ad , EK , erit vt,OP , ad , PY, elt verò,
vt,Ge, ad ,EK , ita , BG , ad , 3K , & vt, OP, ad ,PY , ita , T
0
O, ad , Y 4 , ergo , BG , ad , 3K , erit vc,TO , ad , Y4 , & perius
tando ,BG , ad , TO , erit vt, 3 K , ad , 4 Y.eft verovt, BG , ad ,T
O , ira , H f .ad , N , ergo , 3 K ,ad , 4 Y , erit vi , HF , ad , N Q,
fimiliter , quia ipiæ ,VK X
, Y, diuidunt fimiliter ad eandem partem
ipras, BC , TS, in punctis ,V , X , ac diuiduntur iplę , GE,OP, in
3 punctis , K , Y , ideò eodem modo oftendemusipſas , V3 , 84 , elle
vtipſas,CE ,SP , ideft veiptas , HF,NQ , eranc autein , 3 Kifi
X , vtiplæ , HF , N Q , ergo totæ , VK , XY , erunt vt ipia , H F ,
NQ,habemusigitur figuras ,ADE,MRP , in quibus du&tę ſunt
oppofitæ tangentes , A H , DF , MN , R Q , quibus inciderunt ip
læ ,HF, N ,ad eundem angulum ex eadem parte , inuentum eſt
autem eas , quæ inter dictas ,HF,NQ , & circuitum figurarum ei.
fdem tangentibus vtcumq; ducunturequidiſtantes , & fecant d'Aas,
HF , N , fimiliter ad eandem partem, eodein ordine lumptas, elle
yt iplas ,HF,NQ , ergo figuræ ,ADE,MRP, quæ erant ſioni
les iuxta definitionein Euclidis , erunt etiam fimiles iuxta detinitio .
nem meam , & erunt di&tæ tangentes regulæ homologarum earum- Defin.se
dem , & ipiarum ,ac dictarum fimiliumn figurarum incidentes ipç, H huius,
F , N Qi quod erat oftendendum .

G 2 CO .
 1

52. GEOMETRI

COROLLARI V M.
Via verò oppoſite tangentes , AH , DF ,MN , Reductæ fint
Q logis
utcumque , angulos tamen æquales ad eandem partem cum bomo
lateribus continentes ,ideò quaſcumq; duxerimus oppofitas
tangentes in figuris rectilineis fimilibus iuxta Euclidem , dummodo faa
ciant angulos aquales ad eandem partem cum lateribus homologis , eaa
fdem effe regulas homologarum fimilium figurarum poterit probari.
THEOREMA XXV . PROPOS. XXVIII .

pofiOſita
ta infraſcripta
num
definitione fimilium porrionum fe &tio .
coni , illi adiunti , quod infra: dicetur , ſequitur
pro ipſis etiam mea definitio generalis.fimilium planarum fic
gurarum . Hoc autem dico pro ſpatijs fub ipſis fe & ionibus,
& rectis lineis contentis,non autem pro ipfis tanquam lineis,
licet crediderim Apolloniú ipfarum Emilium fectionum tan
quam linearum ,non autem figurarum , quę fiunt ab ipfis, fie
militudinem attendifle ,ego verò ipſam recipio tanquam ip.
faru n figurarum fimilitudinicongruam,dum illi adiungitur,
quod in ipfa Propoſ. explicatur .
D E F IN I TI O.
Imiles portiones ſectionum coni ſunt , in quarum fingulis ductis
lineis baſi parallelis nunero æqualibus , luntiplæ parallelæ , & .
bares ad abfciflas diametrorum partes fumptas à verticibus, in ijidem
rationibus , tum abſcillæ ipfæ ad abſciſſas : Apollonius lib.6. Conie
corum , vt refert Eutocius .
Sint fimiles portiones lectionum coni,DAF, QRK , in baſibus,
DF , QK , quarum diametri fint ipfæ , AE ,RG , fecentur autem
fimiliter ipfæ diametri in pun &tis , N , 0 ;.V , X ; & ſit , DF , ad , E
A , vt', 2 K , ad ,GR , & ; CH , ad , O A ,,K , TL , ad , XR , & , P
M , ad , N A , vt ,‫ و‬SP, ad , V R ; tas igicur Apolloniusin fupradicta
definitione fimiles vocat, mihi autem hoc opus eſt illi adiungere la
quod anguli bafibus , & diametris , ad eandem partem contenti fint
æquales ,, vt angulus , A E Dipli , R GQ , fi..hoc non ponatur
poilet contingere efle baſes,DF,QK , æquales , & ipſas ,AE , R
G , in quo calu.tot figuras fimiles , & æquales , ex.gr.jpfi , ADF,
pof
 LIBER : 1. ) 53
pofſemushabere ,quot ſunt variationes inclinationum diametrorum
ad baſes , quam tamen variationem per definitionem fupradictam
excludere neceſſarium efle exiſtimaui. Suppoſito igitur ,quod tali
definitioni hoc adiungatur , dico eam cum mea concordare , fipro
ipſis lectionibus tanquam figuris in
telligatur. Ducis enim per vertices, A
B
A , R ,bafibus ,DF , OK , paralle
lis, illæ tangent dictas portiones , & M
o
inter eaſdem ductas habebimus ip D
fas, A E , RG , illis' ad eundem an E
gulum incidentes ex eadem parte,
qu'bus ſimiliter ad eandem partem
diuiſis , vt in punétis , N , 0) ; V , X ; X
& per eadem ductis ipſis tangentia
busparallelis , BM , CH , SP TL,
inuenimus eas., que inter iplas, A E,
RG , & circuicum figuraruin ,A DF,RQK , ad eandem partem
continentur , & diuidunt ipſas ſimiliter ad eandem partem , eodem
ordine ſumptas , eſſe in proportione ipfarum, A E , RG ,nam quia ,
DF ,ad , E A , eft vt , GK ,ad',GR,permutando , DF, ad';OK ,
erit vt , E A , ad ,GR , & quia ipfæ , A E ,RG , funt diametri ,ad
quas ordinatim applicantur diéta parallelę , ideò ab eiſdein bifariam
diuidenrur , ergo ,& ,DE , ad , CG,&, £ F, ad ,GK , erit vt, E
A ,adGR , eodem modo oſtendeinus tum , CV ,ad, TX , tum , o
Hjad , XL , eflc vt , 0 A , ad , XR..ve,EA ,ad , GR , & fic , B :
M , ad , SV, & , NM , ad , VP ,cife'vt , N A , ad , V.R.j.vt , E A ,
ad,G R , ſuntigitur figurę, ADF ,RQK , fimiles iuxtameam de
finitionein ,tarum
‫و‬ verò ,& tangentium oppofitaruin ( quaruin duze Defin.com
ex vna parte ſuntiplæ , DF, QK, ) incidentes ſunt ipiæ ,AE ,RG ,
SCHOL. IV M.

A efertcommandinus aliamdefinitionemſimiliumbyperbolarumo,
ſcilicet fimiles effe,quarum coniuncta diametri inter fe ,vel quae
rum figuræ latera eandem proportionem habent,quam Dauid. Riualtus.
in Com , in Archalib. de Conoidıb . Spharoidibus ad Defin.1 8.oſtene
dit concordarė.cum ſupradi taApollonij , quam videat ; qui voluerit:
Hæc igitur eodem modo, quo illa Apollonij , cum mea pariter concorda.
bit (Sumpta tamenhyperbola tanquamfigura ) onde hæc quoque hypo
teft, fiopusfuerit,pariter vremurad palliones inde dependentes demona
Ar andas .
LEM
 54 GEOMETRIA

1 Ε Μ Μ Α 1.
I fiat duæ fimiles ſolidæ figuræ iuxta definit.9. Vndec. Elem.&
in earum altera duæ allumantur in ambitu quæcumque figuræ
coincidentes , illæ erunt adinuicem æquè ad eandein partem incli
natæ , ac aliæ duæ , quæ in reliqua solida figura eitdein fimiles eile
ſupponuntur .
Sint fim les ſolidæ figuræ , AN , KR , in earum autem altera , A
N , ſumancur duæ quæcumq; figuræ inuicem coincidentes , AV , V
H , quibus in
reliqua fimiles
Gnt , KA , qui
dein , AV , & ,
A & , ipfi, HV:
Dico ytra que,
AV, V H, ęque
ad inuicem , &
ad eandempar
tem elle incli .
natas , ac funt Н.
ipłç, KA , A & .
18.Vnde. Vel ergo , AG,
cimi E. KY, lunt lubice
ctis planis pero
pēdiculares , &
tunc , AV ,KA,
erunt ipſis , H
V, & n , erecta , L x
vel no , & tunc
demittantur à
punctis , A , K, M
Iubiectis plans
perpédiculares, X.
AE, KT, & lu
peripias, HG,
VG , productas
( fi opus fit, &
niſi , AG , KY,
fint vel ipſis, H Pk
G , & Y , velip
lis ,GV , Ya , perpendiculares ) fimiliter ad angulos rectos cadane,
AP,
 L I B E R I. 55
AP, KX , quidem ipfis,VG , AY , & , AF, K Z ,ipſis, HG ,
& Y ,perpend culares , junganturque, PE , XT,PF , X2 , & , F
EZT . Quonian ergo ,APG , elt angulus rectus , erit quadra
47. Primi
tum , AG , æquale quadratis ,GP ,PA, quadratum vero , P A , Elem .
ure
Cle æquatur duobus quadratis ,PE , E A , propter angulum rectum , A
ܵ‫ܕܠ‬ A , çqua- Defin.3.
E , ergo quadratum , AG , hoc eltduo quadrata , G E , E uni
buntur tribus quadratis, GP , PE , E A ,& abiato comm qua-Elem .
drato , E A , quadratu.n ,GE, æquabitur quadratis , GP , PE ,er
go, EP , erit perpend.cularis ipfi , PV , cui etiam eit perpendicula- Elem.
48. Primi
ris , AP , ergo ,APE , erit inclinatio planorum , A V , V H. Eo .
demmodo oftendemus ,KXT, etle inclinationem planorum , K., Vode
Defin.6.
c.
A & , & angulos ,EFG , TZ Y , efle rectos . Quoniain verò angu Elem.
lus, A GV , æquatur ipfi ,KY ^ , ( ſunt.n. figuræ , AV, K. , limi
les ex hypoteli ) etiam ,AG P, æquabitur ,KYX , & , APG , KX
Y,recti ſunt ,ergo triangula , APG , K XY, ſimilia erunt . Eodem
modo probabimus etiam triangula , AGF,KYZ , effe fimilia , er .
go , PG , ad ,GA, erit vt ,XY , ad , YK , & ,GA , ad ,GF, vt , Y
K, ad , Y Z , ergo ex æquali , PG , ad ,GF ,erit vt , XY , ad, YZ,
& funt latera proportionalia circa æquales angulos , PGF,XYZ,
(lunt.n.æquales ijs , qui ſunt ad verticem , nempè , HGV, & Y ^ ,
qui adequanturcum
, fint fimilium figuraruin , HG V , & Y ^ ,) er. 6. Sexti
go triangula ,PGF, XYZ , erunt ſimilia , & anguli ,GPF,YXZ , Elem .
vt & ,GFP ,YZX , inter le æquales ,ergo ipfi, FPE , ZXT ; P
FE , ZXT , inter ſe quoque erunt æquales , cum ſint reſidui recto
rum ,GPE ,GFE , YXT,YZT; ergo triangula ,PEF , XTZ,
pariter fimilia erunt. Erit ergo , AP , ad , PG , vt , KX , ad , X Y; 4. Sexti
PG ,ad ,PF , vt,AY, ad , XZ ; & , PF, ad , PE, vt ,X 2 , ad , X Elem .
T ,ergo exęquali ,AP,ad , PE ,erit vt , K X , ad ,XT, & iunt an
guli, A EP,KTX ,recti , ergo triangula ,APE, KÅT, fiinilia 7.Sexti
Elem,
erunt , & anguli,APE ,KXÏ, çquales,qui iunt inclinationes pla
norum AV ,Kerat1 , ad plana , VH, & ad eandem partem , quod
oſtend,endum .

L ΕE M M A II .
N eadem antecedentis figura ti iupponamus propoſitas eſſe duas
Gmiles quafcumque rectilineas tiguras ,Avika,inter le , nec- lux.def.i.
non ,HV, & A ,conuenientes in homologis lateribus vtritq; com- Stati El.
munibus ,GV,Y., lintautein homologæ inter fe , AG , KY ; H
G , & Y ; & ipfæ figuræ æquè ad eandern partem inuicem inclinatæ .
D.co angulos, A ĞH, KY & , çquales elle , & circa eoidein latera
proportionalia , quod etiam de angulis , DVN , QAR , pariter ve.
rum efle oſtendemus .
Hoc
 GEOMETRI Æ
Hoc autem ex Propoi.26. huius facilè comprehendemus, funt.17.
( ijídem vtibi conftruĉtis ) duo oppoſita plana parallela tangentia fi.
guras ,AV , K s , ipla , B D ,HV ;LQ; & n ; quibus incidunt plas
na figurarum ſinilium , AV , K. , çquè ad eandem partein inclina
ta , quæ lint nobis tanquam prima, ijidem autein incidunt etiam ſes
cunda plana prima diuidentiā,nempè plana , A GH, KY T, anguli
autem , HGV , & Y A , funt æquales ,quinempè continentur coms
munibusſectionibus primorum , & fecundorum planorum cuin plas
nis ,HV , & A , quæ ſuntduo parallelorum pianorum , fimiliter ana,
guli, AGV, K Y. , ( contenti communibus lectionibusprimorum ,
& fecundorum planorum, & communibus fectionib. primorum pla ,
norum , & iplorum , HV , & ^ , ) lunt æquales , lunt.n. fimilium fi
guraruin ,AV ,Ka , ergo etiam anguli, A GH , K Y & ; æquales
erunt , vt in Propof.26. iam oftenfum eft . Cum autem figurę , AV ,
K., fint finiles, & , AG , KY , latera homologa , erit , AG ,ad,
GV, vt , K Y, ad ,Y1,oftendemus autem eadem ratione , VG , ad,
GH , elle vt, o Y ,ad , Y & , ergo exęquali ,AG , ad , G H , erit vt,
K Y , ad , Y & . Eodem modo probabimus angulos, DVN ,QAR,
equales eſſe ( fiueplana, AH ,DN ; K &, , ſintparallela , ſiue
non, hoc.n.nihil refert) & cisca cos latera eſſe proportionalia, quod
oftendere opus erat .

LE M M A 111 .
in ſimilibus rectilineis figuris ,iuxta Euclidem ,ducanturreaze
SdemI partem diuidentes ,ipfe diuident eaſdem in ſimiles figuras, ſimi
les autem erunt , quę ad eandem partem diuideatium linearum con
ftituentur, & ipfæ fccantes earundem erunt homologa latera .
Sint finiles rectilineæ figuræ iuxta Euclidem ,
ACED ,GMNH , quibus incidant rectæ , B
F, 10 , fecantes latera homologa , AC , G M;
necnon , DE,HN , fimiliter ad eandem pa:. 8
tem , vt, AC ,GM , in punétis , B , 1 , & , DE,
HN , in punétis , F , 0 . Dico figuras ab eifdem
conſtitutas ad eandem partem , nempè ,BAD
FIGHO ; B CEF , IMNO , inter fe fimi
les eile . Ducantur à punctis , B , 1 , ad angulos
oppoſitos rectæ lineæ , B D ,BE ,IH , IN , vt
fi figuræ ſint quadrilateræ , vel multilateræ , in
triangula diſceparentur. Quoniam ergo , AC,
GM, fimiliter diuiduntur in ,B , 1, erit , BA , ad , IG , vt , AC jad,
GM,
 1

L I B E R 1: 57
GM, ideft, vë , AD , ad ,G H , ergo permutando , BA , ad,AD, 6. Sexti
crit vt, IG ,ad ,GH , & anguli,BAD , IGH , luntæquales ,cr. Elen .
go , BAD , IG H , erunttriangula funilia , ergo anguli,ADB , G
32
tes
HI,æquales erunt , ſunt autem ęqualesetiam ,ADF ,GHO , er
go reliqui, BDF, IHO , eruntæquales, eft verò ,BD , ad , DA ,
VT, IH , ad , HG , &, AD , ad , DF, vt , G H , ad , HO , ergo ex
12
æquali ,BD , ad , DF, eft vt , IH , ad , HO , ergo triangula ,BD
F,I HO , pariter fimilia erunt, & anguli , DFB , HOT, inter le,
IN
necnon ,DBP,HIO , inter ſe çquales , ergo anguli, A B F , G I O,
ADF,GHO, erunt etiam ęquales , & figurę ,A BFD ,GIOH,
æquiangulę , & cum , B A , ad , DF , FB ,binæ ſint in eadem ratio
ne cum , IG ,GH ,H0,01, patet , quod etiam circa ęquales an .
gulos ſunt latera proportionalia , ergo ipfæ figuræ , B ADF , IG
HO , fimiles erunt. Eodem autem modooftendemusfiniles eſſe , B
CEF, IMNO , patet autem ipſas ,BF,10 , elle earum latera hon
2016 mologa , quod erat demonftrandum .
174
R L Ε Μ Μ Α I V.

Siquatuor quęlibet puncta lumantur in vnoquoq; eorundem (non.

tamen in eodemplano conſtituta ) ad quę anguli folidi æquales tera
minantur , illaq ;iungatur rectis lineis ,fientſimiles pyramides trian- Defin .T.
gulatæ comprehenſä lub triangulis , ijſdem rectis lineis iungentibus w sxri filo
contentis
.
Sint fimilia ſolida , AHCD, FO ' A
GL, iuxta def.9. vndec. Elem. & in
ijs accepta quatuor quęcumq; pun . H
eta,nempè , A , H , C , D , in vno, B E
& , F , 0 , G, L , in alio ſolido , quæ
non ſint in eodem plano , ſed ad an
1 gulos çquales conftituta , iunganture
{ querectis lineis, AH ,AC , CD , C F

!
H ;HD ; PO , FG , FL , OG , G
L , LO , ſiue hęciungentia ſint ipſo M
rum fimilium folidorum latera . Di
co pyramides , A HCD , FOGL, L
fimiles effe . Vel ergo plana has py•
ramides continentia funt in amb tu
folidorum , vt ex.gr.CHD,GOL, & tunc erunt fimilia , ex ipſa de
finitione, vel non funt in ambitu , tunc autem probandum it nihi
lominus effe fimilia , vt non fint in ambitu ipta triangula , A CHF
H GO
 58 GEOMETRI
GO , fint verò in ainbicu triangula, ABC , FIG ; A BH , FIO, H
BC ,01G , ergo tria hçc tribus iam dictis limilia erunt, ergo & ba
ſes , ACH , FGO) , finiles erunt , nam cuin fit , AC , ad , CB , vt,
FG ,ad,GI; BC , ad ,CH , v , 16 , ad ,GO, erit exęquali , AC ,
ad ,CH , vt,FG , ad ,GO , eadem ratione oſtendemus ,CH ,ad,
5.Sexti Ha , elle ve , Gó , ad ,OF, ex quo habebitur ex ęquali,CA, ad ,
Elem . AH , elle vt, GF, ad ,F0 , ergo triangula , A CHFGO , fimilia
erunt. Eodem modo probabimus triangula , AHD,FLO , A CD,
FG L, effe fimilia, ex quo concludemus iplas pyramides ſiiniles elle.
Quod fi tria triangula ad , B , 1 , terminantia omnia non fint in ain
bitu , oſtendemus tamen illa efle finilia , erunt .D. velbales pyrami.
duin , quaruin tria triangula verticalia erunt in ambitu , vel ialtem
aliaruin pyramidum , quarum triangula fimilia etle probabuntur ,
quia crunt bales pyramidum tria tr angula verticalia in ambitu ha
bentium , ad hæc.n.tandem deuenire necefle erit : igitur ostenſum
eſt , quod proponcbatur .
CORO. LL ARIV M.
Via verò in pyramidibus triangulatis , BAHC , IFGO,exiſten
Q tibus fimilibus illarum triangulis verticalibus , baſes , ACH , F
60 , neceſſiriò ſimiles ile oſteníæ funt , idcò ex huc coliigimus fi
in duabus pyramidibus triangulatis tria verticalia triangula tribus per
ticalibus triangulis ſimilia fint, etiam bafes fimiles effe .
L 2
Ε Μ Μ Α V.

I duo fimilia triangula fuerint ſubicctis planis æquè ad candein

partem inclinata , ita vt communes cum illis lectiones lintea
rum latera homologa , quæ tanquam bales ailumantur ; ab ecruin
autem verticibus rectæ lineæ in fublimi fuerint conſtitutæ , angulos
æquales cuin eorum lateribus hoinologis continentes , illæ erunt iu
biectis planis æqualicer inclinatæ , vel eitdem ambo paral'elæ ; fiau.
tem fuerint inclinatæ , & vique ad fubieéta piana producantur , iun
ganturq ; pucta occurſuuin cum extremis balium dictorum triangu .
lorum , pariter hinc conftitutæ pyramides fimiles erunt.
Sint fimilia triangula , ABD,HPO , ſubicetis planis equèincli
nata , in baſibus , B D , PO , à quorum verticibus , A , H ,re&tæ li.
neæ , AC ,HN , in fublimi conititutæ contineant cum homologis
eorum lateribus angulos æquales , lint nempèanguli ,CAB , NH
P ,necnon , CAD , VHO ,interie æquales . Dico iptas , AC , H
N , lubiectis planis eile çqualiter inclinatas , vel eiſdem ambo paral
lelas ,
 LIBER ) 59
lelas , ac ( li fint inclinatę , incidantque ipfis in functis , C , N ,jun
ganturque ,CB , CD ,NP,NO , ) pyramides, ACDB ,HNO
Panniles elle , Sumatur ergoin , AD , etiam quantumuis protenia
vbicunq; punctum , F, & accipiatur in , H0 , producta , li opus fit,
HL , equalis , A F ,& indefinitè extenus lineis, AC, AB ,HN , H Vidi dieta
P ,ducantur in planis,PAC,FAG ,LHN ,LHP, a punétis , F , lib.7. Ana
L ,ipfis, AF, H L ,per not , Pro
pendiculares, F E, F G, H pol.3 .
LI, L M , occurrentes
ipfis, A E, AG , HI , H A
M , in punctis, E , G ,1, к
M , & iungantur , EG , B
IM . Quoniam ergo duo
anguli, AFG , HL M,
D ‫ رہا‬R
N
reéti , & , FAG , LH EL 1 M
M ,íuntæquales , & la
tera , AF ,HL , ęqua
lia1, erunt etiam , FG ,
26. Primi
1
L M, G A, M H, equa F Elem .
lia;eodem modo olten
demus æqualia eile , F 4. Primi
E, LI, E A , IH , vnde cum fintęquales , E A , IH , AG , HM , & Elem,
anguli , E AG , IHM , pariter ęquales , etiam bales , EG , IM , æ
quales erunt , & pyramides , A EFG , HILM , fimiles , & ęquales
m nt
ad inuice exifte .Susp endatur mis
nunc pyra , A EP , & po Def G na- in.co.
tur punctum , F , in , L , demittaturque , FG , luper , LM , cui con- vndec.El.
gruet , fed & triangulo , EPG , cadente super , ILM , punctum ,F,
erit in , I, aclatus, AF, in ,HL, alioquin duçeidem plano , ILM , 7.Pri. El.
perpendiculares eflent educæ ab eodem puncto , L , quod eft ablur
dum ( lunt autem , A F,HL, perpendicularesr planis ,ET GILM ,
hoc eſt lolo plano , ILM , cum luperponuntu ,ex eo , quod duabus, -3. Vnd
Elem .
IL , IM , fint perpendic ula res in puncto ,L , ) ergo , F A , cadet lu
per ‫و‬,LH , & punctum , A , in , H , vnde etiam , É A ,cadet in, IH, 4.Vnd.El.
& , AG , in , H M , punctum , B , verò eſto , quod fit in , T , D , in ,
S, & , C , in , V , erit et ain , D B , congruens ipſi, ST, CD , VS,
& , CB ,ipfi ,VT , & quia angulus ,ABD , æquatur ipfi, H PO,
ABD autem eſt etiam æqualis ,HTS, ergo ,HTS, HP O , ſunt
æquales , & , ST , parallela ,OP. Dico etiam triangulum , VST, Primi
æquidiftare ipfi, NOP ,li.n. hoc non ſit, quia ,ST, elt parallela Elem .
ipli,OP, poterit per , 5 T ,duci planum ipli ,NOP ,parallelum ,,
ducatur , & producat in pyra.nide trianguluin ,KST , a eta autem à
puncto , H , ipi,OP,perpendiculari , quę fit , HQ ,iccante , ST,
H 2 in ,
 60 GEOMETRIE
in , X , ducatur in plano, NO P, recta , QR , à pun & o , Q ,perpen .
dicularis ipſi, OP , & iungatur,HR , triangulumque, HRD , le
16.Vnd. cet duo triangula , VST, KST , in rectis , YX ,ZX . Quia ergo
Elem . triangula , V ŠT , NOP , ſunt parallela , erunt etiam ipſę Z
, X, R
Q , parallelæ , fed & ,ST ,OP, ſuntparallelę ,ergo anguli, ZXS,
10.Vnd. R QU , erunt æquales , rectus ergo eſt etiam iple , ZXS ,fed etiam,
Plem .
SXH , rectus eit , ergo , S X , eli duabus, ZX ,XH , perpendicula
ris, & ſubinde plano per iplas tranſeunti, & confequenter , S XY,eſt
4.Vadec.rectus
Elem .
, vnde , H XZ ,erit inclinatio planorum , HST, KS T, &, H
XY, inclinatio planorum ,HST , SV T, hæcautem eft æqualis in.
clinationi planoruin ,HOP ,NOP , ex hypoteſi, ideft angulo , H
QR , ideſt angulo , H
XZ , ergo angulus, H Н
XY , qui eſt totum , eſt
equalisangulo , HXZ,
eiuidem parti, quod eſt K
abſurdú ,ergo abſurdum VA T
etiain eſt dicere trian
gulum , VST , nonæ . N R
P
quidiſtare ipſi,NOP, I
æquidistat ergo , & ip
48.Vad, fæ VS , VT , ſunité
Elem.
tiain parallelæ ipſis , N
O , NP, & triangula, L.
VHS , ipli , NHO, V
HT, ipli , N HP, nec
non , VST ,ipfi ,NOP ,ſunt fimilia , ergo pyramides , H VST,
HNOP,ſunt fimiles , eſt autem pyramis , H VST , fimilis , immo
& ęqualis , ipſi, AC DB , ergo pyramides , A CDB , HNOP, in.
ter le fimiles erunt, & anguli, ACB , HVT , ACD , HVS, inter
leæquales , ergo , AC , H V , rectęlineę ſtantes in ſublimi , & cum
ipſis ,CD ,CB, VS ,VT,angulosæquales continentes (a quibus
35.Vnd . etiam contenti anguli, DCB,SVT, funt ęquales ) erunt ad plana
Elem . triangulorum ,CDB ,NOP ,æqualiter inclinata , & lunt ipfæ py
rainides
Itrare .
, ACDB , HNOP , fimiles , vt propoſitum fuit demon
Si verò rectæ lineæ angulos æquales cum ipſis , DA , A B ,OH ,
HP ,continentes eflent ipfæ , AI' , Ha , quarum , H , eilet paral
lela plano, VST , probaremus etiam , TA , effe parallelam plano ,
CDB , alioquin ſi cum ipſo producta concurreret , etiam , a H , ex
ſupra ottenſis, producta concurreret cum plano trianguli,V S T. Vel
præintellectis duabus iam datis , AC , HN , & fuppofita ſuperiori
CON
 1

LIBER 61
00 Conſtructione , oftenderemus, vt ſupra , tria latera , TA , H ;AD ,
HO ; AB ,HP; effe ad inuicem fuperpofita , vnde ſi , a H , æquidi
ſtar plano ,NOP, etiam neceſſe efle concluderetur , a H , leu , TA,
,R in ea conſticutam , æquidiftare plano , NOP , vel ipfi, V ST , ſeu,
XS ȚA , ipfi ,CDB, quod erat oftendendum .
100
ula COROLLA R I V M.
x hoc Lemmate colligitur ſimilium Solidorum , iuxta Euclidis dea
E finitionem , latera homologa quæcunque , vel ( duabus inambitu
quibuſcumque figuris fimilibus aſſumptis ) iacere in plano ſimilium di.
& arum figurarum ,aut illis æquidiſtare , vel æqualiter eiſdem inclinari;
Vt in figura Lemmatis 4. ex.gr.CD , GL , ( aſſumptis fimilibusfiguris,
HCD ,OGL , ) iacent in earum plano , B A , IF, autem vel ambo illi
& quidiſtant , vel eiſdem ſunt æqualiter inclinata , nam iunElis ,AC ,‫ و‬A Lemna .
H , FG , FO , niſi hæc ſint lateradictorum ſolidorum , fiuntanguli , Bu
H , IFO , BAC , IF G ,æquales , & triangula, ACH , FGO, fimilia,
nam pyramides , ABCH, F IGO, ſuntinter ſe ſimiles, ipſa verò trian- Lemma ..
P gula , ACH ,FGO, æquè ad eandem partem inclinantur iphs , HCD,
OGL , cum etiam , ACHD , FGLO , pyramides fintfimiles ex eodem
Lemmate 4. vnde vel, A B,FI, & quidiſtantbafibus , CHD , GOL, pel
ſunt eifdem æqualiter inclinata ,idem de cæteris bomologis quibuſcum
que lateribus , quibuslibet fimilibusfiguris in ambits affumptis compa,
ratis, pariter intelligendum erit .
L Ε Μ Μ Α VI
I in fimilibus folidis iuxta Euclidem ducantur plana duabus qui
bulcumque fimilibus figuris in eorum ambitu affumptis paralle
la , quæ vt corum baſes accipiantur ; diuidant autem ducta plana eo
rum altitudines , reſpectu dictarum baſium captas, ſimiliter ad ean
dem partem , quęcumque latera homologa ab eifdem lecabuntur, fi.
militer ad eandem partem diuidentur .
Sint in fimilibus folidis iuxta Euclidis definition.9. Vndec. Elem.
affumptę in ambitu duæ fimiles figurę tanquam baies , ex. gr.trian
gula fimilia, ADB , MKN , ſint verò de ambitu etiam defcripta
triangula fimilia , AHI,MSQ ; AHD ,MSK ; & , 1HD , OS
K ; quibus etiam adiungantur latera bomologa , IF , QP ,ad verti
ces , F ,P , relpectu dictarum baſium captos, pertingentia , reliquis
dimillis figuris eorum ambitum complentibus, ne nimia fieret Sche
matis confufio ,fintautem à verticibus , F , P , demiffæ altitudines
reſpectu baſium , A DB ,MKN , iplę,FC ,PO ,planis bafium in
pun :
 GEOMETRIE
punctis , P , 0 , occurrentes, ductis autein duobus planis quomodo : }

cumque baſibus parallelis , & tecantibus altitudines, FC ,PO, ſimi

liter ad eandem partein in punctis , a T ,eadem recent latera homo,
loga ex. gr.IH , QS , in punctis , 01 Z , Dıço in eiſdem lecari linio
liter ad eandem partem , Producantur ergo , H1, SQ , hinc inde,
ita vt (niſi hoc iplis contingut abíque co , quod producantur) ad pla
nabalium ,DAB , KMN , & ciidem æquidiſtantia plana per ver
tices , F , P, ducta, term nentur, vt in punctis, L , T,G , R , a pun.
etis vero , G , R , demittantur ad plana dictarum bafiuin perpendicu.
lares , GE, R X ,illis incidentcs in , E , X , & iungantur , L , E , TX ,
.

Similiter à verticibus , F , P , ad puncta balium , B , N , ducantur , F

B , PN , & iungantur, BC , NO . Quoniam ergo latera homolo
ga, HI,SQ ,contineat cum homologis lateribus ſiunilium trian
gulorum , AID ,MQK ,ad eandem partem balibus, D AB,KM
N , inclinatorum ( quia , I A DB, 2MNK , ellent fiiniles pyrami
Ex Lem. des) angulos equales , & producta incidunt in plana diétarum batium
s. in , L , T , erunt eiſdem æqualiter inclinata , ergo anguli,GLE , R
TX, erunt ęquales,
& ,GEL ,RXT,
ſunt recti, ergo triz
gula , GLE , RT
R P
X, sinilia erunt, er
go ,GL ,ad , RT,
erit vt,GE , a1, R
HН
X , ideft vt, F C, ad
L
PO . Viterius fi iun E хо
geremus ,FA, FD ,
A M N
PM , FK , fierent
fimiles pyramides,
Ex Lem . FDAB , PKMN , vndepaterct ,FB , PN , effead plana baſium ,
DAB ,KMN , fimiliter inclinara , & fubinde angulos , FBC , P
NO , elle & zuales , & cuin ſint recti , FCB , PN (), triangula , FB
C ,PNO , efle æquiangula , & vt , FC , ad , PO, ita eflc , FB , ad,
PN , etiam manifeſtum eſſet,ſed vt ,FC, ad ,PO, ita eft, GL, ad,
RT , & vt, FB , ad ,PN , ita , B D , ad , NK , & ita quodcunque
latus in folido ,FHB, ad latus fibi homologum in folido, PSN,
19.Quio.
Elem ,
idelt ita , l H ,ad , QS, ergo vt ,GL ,ad ,RT, ita ,H1,ad, S Q,
& ita compolitum ex reſiduis, LH, G, ad compositum ex refiduis,
TS, QR , luntautem , LH , TS , latera homologa fimilium pyra.
Ex
5.
Lem, miduin ,HLAD , S TMK , ergo ve , H A ,ad , S M , velvt ,HI,
ad ,SQ , ita , HL , ad, ST, ergo etiain reliqua , IG ,ad reliquain,
QR , eftvt, HI , ad, S Q, vel vt altitudo , FC , ad ,PO , vel vt , G
L, ad,
 L I B E R I. , 63
L, ad , RT , velvt , G , ad , RZ , ſunt enim & ipfæ ,GL,RT,
fimiliter ad eanden partem lectę in punctis , I, Z , nam fimiliter les
cantur ac , FC , PO , in punctis , 1,1,ergo etiain reliqua , 111 ,ad,
QZ , erit vt toca , G IT , ad totain , R 2 , ideft vt, FC , ad , PU. Eo.
dem modo oftendemus , iH , ad , ZS , elle vt , FC , ad , PO , er
go,ln , ad , Q2 , erit vt , I H , ad , ZS , & permutando , 117, ad,
1 NH , eritve , QL , ad , 25 , lunc ergo latera homologa ,1H , QS,
. fimiliter ad eandein partem iccta à præfatis planis , quod eodem mo.
dode quibuicumq; homologis lateribus, quæ contingat dictis planis
fecari, pariter oítendemus , hoc verò demonſtrare propofitum fuit.
F
COROLLARI V M.
hoc autem Lemmate inſieper habeturnedum latera homologa ſi.
E xmilium folidorum , ſed etiam , ſi illa producantur vfq; ad oppoſita
0 tangentia plana, eorum refidua , vel ipſa tota‫ر‬, eſſe dt eorum dičias al.
K tuudines .

THEOREMA XXVI . PROPOS. XXIX .

I in duobus ſimilibus folidis iuxta defin.9. vndec. Elem .
accipiantur ,ac in eorumdem ambitu , duæ quæcumq ;
fimiles figuręplane tanquam baſes,quibus parallela ducan
tur quæcunq; plana eadem fecantia , necnon corum altitu
dines, reſpectu dictarun; balium affumptas,ſimiliter ad ean
dom partem diuidentia . Produæ ijfdem in folidis figuræ
fimileserunt iuxta definitionem 1o . huius, & omnium ho
mologæ duabus quibuſdam regulis æquidiltabunt.
Sint fimilia ſolida iuxta defir.9 . vndec.Elem.ipla , A EFSOGO,
Tl & pf8 s ,in corum autcm aiobitu capiantur fimiles quæcuinque
figurę planę,OG FS ,f8 & p , quibusparallela ducanturduo que.
Cuinquc plana cadem fecantia , necnon & altitudines relpectu dicta .
rum balium affumptas ſimiliter ad eand'ın partem diuidentia , ac in
iptis tolidis figuras ,L H MP, Y V 2d , produccntia. Dico has efie
fimiles figuras planas iuxta defin.1o. huius , oinniumque fic produ•
Etarum in dictis iolidis homologas duabus quibusdam regulis, vtex.
gr. ipfis, Os,fp ,æquidiftare . Igitur figurarum ambientium dicta
folida duæ aliæ limiles quæcumq; capiantur cum bafibus concurren
tes , vtex . gr. o OS,sfp ,fimilia triangula , ducanturautem pręfa. :
tis batibusoppofita tangentia plana , AC , TR , fecantia producta
pla
 64 GEOMETRI
plana figurarum , 0 OS , spf, in rectis , BC , QR ; quibus occura
rant ,00,fs , productæ vt in punctis , B , Q , & iungantur , SB , P
Q , eſto autem ,quod plana figurarum ,LHMP, YVZd,diuiſes
cint plana figurarum , o Os ,sks, producta in rectis , K N , ug , quę
ab ipfis , BS, QP ,BO , Qf, ſecentur in , 1 , X , Ku , & iungantur,
LK , P1, Yu , X. Quoniam ergo plana figurarum , HMPL , V
ZdY, predictasaltitudines ſie
militer ad eandem partem di A
uidentia, fecant latera homo .
loga , a o , Ts , fimiliter ad
Ex Lem . eandem partem in punctis, L, A L R
ant. Y , vt etiam ,AG , T8,10 , H
V , erunt figurę , ALH , TY
Ex Lem , v , ad eandem partem fecan
3. tium , HL , VY , conftitutæ
inter ſe fimiles , & earumlate. o
M
ra homologa iplę , HL , V Y;
eodem modo oftendemus fi .
miles efle ipſas , E ALP ,IT
Yd , & earum latera homolo .
S
ga ipſas , LP, Yd , lunt autem
figuræ , A E PL , ALH , in .
uicem ad eandem partem æ.
què inclinatæ , ac ipíæ , Tid
E. Lem . Y , TYV, cum fint in planis
I. fimilium figurarum , A ESO,
I
Tlps , AĞOO , T8 fs,quę
Ex Lem . ſunt inuicem ad eandem par
tem æquè inclinatę , ergo an
guli,HLP, VYd ,homolo IX
gis lateribus contenti eruntę. R
quales, & circa eofdem latera .to
erunt proportionalia . Eodem Z
modo oftédemus cæteros an.
gulos , L P MYdZ , inter ſe,
necnon ,PMH , ZV , ac , P!
MHL , ZVY , æquales eſ. IR
ſe , & circa æquales angulos
latera exiſtere proportionalia ,
Defin.i. ergo figuræ , L HMP ,YV Zd , fimiles erunt iuxta Euclidem , era
Sex.El. go etiam fimiles erunt iuxta deficit. 10. huius .
Reliquum eft,yt demonftremus carum homologas duabus aſſume
ptis
 LI BERI 65
ptis regulis,OS,fp ,omnes çquidiſtare : Et quidem fiplanaſecent
figuras, o OS , sfp , hoc manifeftum eft ,cteniin productę lineę ip
ſisbaſibus , OS , sp , erunt parallelæ , & latera liomologa ſinilium
figurarum ex traiectis planis in folidis productarum . Siverò plana
parallela ſecent duas figuras ipſis , o OS, sfp , continuatas, vti fa
ciunt plana figurarum , H MPL ,VZdY , quæ etiam fecant plana
figurarum ,00S , sfp , producta in rectis ,KN , ug , oſtendemus
ipſas, K N , ug , elle regulas homologarum fimilium figurarun , L
HMP, vźdÝ , iunctis , PK , du . Quia enim , 00, fs ,ſunt ip
ſorum fimilium ſolidorum latera homologa, producta, ac terininata
adbaſium plana , & oppofitorum tangentiuin , in punctis, 0 , B ; f, Elicitur
ex Corol
Q, ideo , BO , Qf, ſunt fimiliter ad eandem partem ſectæ in , o , S, Lem ...
& nedum , 00 , fs , fed etiam , oB , s Q , ſunt vt eorum altitudines
fumptæ reſpectu dictarum balium , fed fic etiam ſunt ipfæ , 05 , sp,
latera homologa , ergo , Bo , ad , os , cit vt , Qs , ad , s p , & angu
los æquales , BOS , Osp, complectuntur latera proportionalia , er 6.Sex.pl
go triangula , Bo S , Qsp, funt fimilia ,cum verò fint in plan is trian
gulorum, o OS,sfp , iunt etiam fimilibus figuris ,LPSO ,Ydp sy
çquè ad eandem partem inclinata , quibus communia ſunt homolo- Ex Lemos
galatera , o S , sp , ergo anguli , KoL , u s Y, inter ſe , necnon , PS 1.
1,dpX ,æquales erunt ; cum verò , BS , Qp , ſint vt dictæ altitudi- Corollar.
ncs,& fic etiain ,15 , Xp, necnon , PS , dp, (etenim ,BS,Qp, in, Corol:26
I , , &, ES , Ip, fimilitcr fecantur , & ad eandem partem , in pun- huitis,
Etis , P, d , ) erit , Is , ad , SP , vt, Xp , ad ,pd , & circumſtantan- 6.Sex. Er
gulos æquales ,ISP , Xpd ,ergo triangula , ISP,Xpd ,funt fimi .
lia . Eodem modo oftendemus fimilia etle triangula ,LOK , Y su
Vlterius , quia eft, Ko , ad , os , vt ,us, ad , sp , & , 0 S , ad , SI,
vt,sp , ad , p X , & anguli , KoS , usp , necnon , o SI, sp X , ſunt
æquales , ideò trapezia ,KOSI, uspå ,erunt fimilia , icd etiam fi
guræ ,LPSo ,Ydps ,lunt fimiles , eſt autem , K L , ad , Love ,
u Y ,ad , Ys, & ,ol , ad , LP , vt , s Y , ad , Yd, ergo ,KL,ad , L
P , erit vt , u Y ,ad , Y d , eodem inodo autem oftendemus ,LP,PI,
IK ,KL ,binas efie in eadem proportione cum ipfis , Yd ,dX ,Xu,
uY . Manifeſtum eſt autem fi iungercmus , A0,1f, AS, T p , quod
fierent fimiles pyramides triangulatæ iplæ , A 00S , Tfsp ,fimili «
bus.n.triangulis comprehenderentur , vi meditanti coinperium fiet, Ex Lein .
ideò plana , A00 , Tsf , ideft triangula ſimilia ,LKO , Yus, ſunt 4Ex.. Lim.
æquè ad candem partem ipſis fimilibus figuris ,LPSo , Ydps, in 1.

clinata, cum quibus coincidunt in lateribus hoinologis , Lo , Ys, ex Lem .

ergo anguli , K LP , u Y d , erunt æquales , quibus circumftant latera 2.
proportionalia , vt probatuin eít ,ergo trianguia ,KLP ,uYd , ſie
milia erunt , & erit ,KP ,ad ,PL ,vt ,ud , ad , dY ,eft verò , PL ,
I ad,
 66 GEOMETRIE
ad , PI , vt ; d Y , ad ,dX , ergo ex æquali ,KP, ad , PI, erit vt, u
d , ad , d X , eſt autem , Pl, ad , IK , vt , dX , ad ,Xu , ergo trian ,
gula quoque , PKI, du X , pariter finilia erunt , vnde anguli ,LP
1, YdX ; PIK , d Xu, & ,IKL, Xu Y ,æquales erunt . Ducantur
nunc in planis figurarum ,LHMP, Y V Zd , à punétis , L ,Y , pa .
rallelæ ,KN ,ug , ipfæ , L 3,
Y 4. Cum igitur anguli , LK A
I, YuX , fint ęquales , etiam ,
Corol.27 K L 3 , u Y 4 , æquales erunt, K
huius . fed & ,KLP , Yd , ſunt æ . HI L
quales, ergo reſidui quoque, 3
LP, 4 Yd , erunt ęquales, vn
de cum iplæ , L3 , Y 4 , con
tineant cum lateribus homo,
logis , LP , Yd, ad eandem M
partem angulos æquales , ea N
runt regulę homologarum fi
miliuin figurarum , LHMP,
YV 2d , vnde etiam iplæ , K S
F

N , ug , vel ipfæ ,OS , fp, e

runt regulæ homologarum
earundem , ſunt.nąOS, KN ,
parallelæ , vt etiam , ug , fp,
vnde omnes homologæ fimi .
lium figurarum , LHMP , Y
II
v Zd, ipſis regulis , OS, fp,
æquidiftabunt, quod & de cę. li
teris eodein modo oftendee
.
tur , dum lectio fiet in figuris ,
AESo , Tlps . Quod ſi fi. R
guris , A ESO , Tlps, aliæ 4
figuræ planæ continuarentur z Z
citra cotactum planorum ba
fibus oppoſitorum , cum his
in lateribus homologis , A E, P!
Tl, conuenientes, quibus ef
ſerit inclinatę , parum dilimili
methodo , producentes , OB,
fQ , vſq; ad tangentia plana , & occurſuum pun &a cum ipfis, S ; p.
iungentes, necnon extrema laterum homologorum , qualia fuerunt,
LP, Yd, cum extremis rectarum in triangulis (qualia fuerunt , BO
S, fp, ) productarum , pariter iungentes , vt fecimus cum ipſis, K I,
uX ,
 SBå

LIBER I. 67
uX, oftenderemus figuras his ductis comprehenfas, quales fucrunt,
12

LPIK , YdXu , elle fimiles , ex quo propoſitum quoque noftrum '

haberemus , Similiter fi anguli folidi, Q , f , pluribus , quam tribus ·
angulis plan is contineantur, currit tamen demonftratio, cum trian Ex Ien .
gula , GO0,8 fs , licet non ſint in ambitu folidorum finttamen fi 4. & 1 .
milia, & ęquè ad eandem partem inclinata figuris , cum quibus con .
currunt, etenim ex. gr. pyramides , SGO0, p 8 ks, ſi eorum latera
iungerentur , fimiles effent, quapropter iplius demonftrationis vis
non eneruatur. Similiter ſi, o OS, sfp , non etient triangula , ſed
aliæ quæcumque figuræ ſimiles , pro , o S ,sp ,acceptis lateribus ip
fis,00,fs , adiuncta , os , conterminantibus, & planis ad hacia
tera pariter terininantibus , eodem modo demonitratio abioluere.
tur; hæc omnia autem ſingillatim profequi nimis longum , ac iche
matibus rem aperire , res tricis plena eſiet , quapropter Lectoris in .
duftriæ hoc relinquo ,fi enim ea rectè perceperit, quę fuperiusexpli
1 catalunt, circa huius veritatem minimè hæfitabit, infinita autem fi
milium folidorum planis contentorum varietas efficit , vt agrè ip.
ſius demonſtrationis vniuerſalitatem oculis fubijcere poffim , quod
Lectoræqui , bonique faciat , hæc verò oftendenda proponebantur.
THEOREMA XXVII . PROPOS. XXX :

rum , ſequitur , & ec.Elem.fimil

pofitadefinit:9.Vnd ium folidarum figura.
mea definitio generalis .
lidoruin ,
2

Affumptis denud antec. Propoſ, figuris , ſint adhuc fimilia ſolida

iuxta Euclidem ipfa, AGS ,T8 p . Dico eadem efle etiam finilia
3 iuxta definit, 11. huius , quam de fimilibusfolidis generaliter attuli.
Sint autem ducta eadem oppofita tangentia plana , vt ibi , ita vt duę
fimiles figurę ,GFS0 ,f8 & p , ſint plana contactuum ex vna pare
te ,ex alia verò fint plana tangentia ,AC , TR , captis autem alijs
duabus fimilibus figuris cum bafibus concurrentibus , iplis pempė, o
So, fps,illarum plana extendantur,ita vt ſecent oppoſita tangen
tia plana,in re&tis nempè,BC,OD ;QR , fr ; extenlis autein vl
terius planis , GO 0,8 fs , quę nunc fint in ambitibus folidorum ipfa
ſecent oppoſita tangentia plana in rećtis, AB , TQ;G0,8f, &
plana figurarum ,oso ,fps,productain rectis,Bó ,f, fecen
tur verù hợc ſolida duobus planis oppolitis tangentibus parallelis vt
cumque , & fint illa eadem , quę in folidis produxerunt figuras,LH
MP YV 2.d ,iftæ ergo fimiles erunt,& earum homologæ ,ſi pro
I a res

1
 68 GEOMETRIÆ
regulis affumamus iterum ipſas, Os , fp , eifdem quoqueæquidiſta.
bunt, ergo in eiſdem figuris habebimus etiam homologas alias çqui
Iuxta def.
To.huius,
diſtantes regulis quibuſcuingue cum ipſis , 0 5 ,fp , angulos æqua
huius. les ad eandem partein continentibus, cum ergo iple, G 0,8 f, an .
gulos æquales cuin ipſis , OS ,fp,ad eandem partem contineant,
ideò omniuin homologæ pa
riter duabus,GO , 8f, tan
quam nouis regulis çquidiſta
bunt , iftis autem , quæ tan
gunt ex vna parte figuras , G HU L R
FSO , 8 & pf , ducanturex
alia parte oppoſitæ tangen . E
tes; F D , & R , ita vt incidant
duę ,GO ,FD , plano, B D ,
in punctis, 0 , D , & duæ , & M

N
f, & R , plano , QR , in putia
ctis , f , R , fint autem iunctæ ,
OD, FR . Similiter figuraruni,
HMPL , V ZdY, fint duetę S
oppoſitæ tangentes præfatis.
regulis ,GO , 8f , para lelæ ,
planis , BD , Q R ,occurren
tes in punctis, K , N ; ug, iun
gantur autem ,KN ,u3 , &
ita cæterarum fic producibi .
lium figurarum intelligantur
duct oppoſitæ tangentesip
fis , G0 , 8f , parallelæ , &
productæ víque ad plana , B.
D, Q B ,punétaq; occurſuum R
iuncta rectis lincis , per qua RI 4나
rum omnium extrema tran .
ſeant lineæ , BO , CD , Q f,
RR . Cum ergo ,G0,8 f,
fint homologarum regulæ,ac
oppoſitę tangentesfiguraruin IRC
fimilium , OGFS , f8 & P,
incidant autein illis ad eun
dem angulum ex eadem parte,OD ,fr , & fit, GO , ad ,f8 ,vt ,
tohuius. D , ad, fx , ideo, OD , FR , erunt incidentes ſimilium figurarum ,
OGFS ,f8 & p , & oppoſitarum tangentium ,GO ,FD , 8f , &
B. Similiter in Äguris, HMPL ,VZDY,oftendemus eſſe ipſaruıq
in cis
 : 1 B E R I. 69
incidentes, ac oppofitarum tangentium ,HK ,MN,Vu,Zg , ip?
fas , K N ,ug , fi.n. iungeremus, MK , Zu , probaretur , MH, ad,
HK , effe vt , ZV ,ad ,Vu, (lunt.n-fimiles figuræ , H MPL , V
ZdY , necnon , LPK , Y du , circumſtantautem latera proportio
nalia angulos æquales, MHK , ZVu , & ideò oftenderemus trian
gula ,MHK , Z Vuxefe fimilia , vnde pateret angulos,HKM ,
Vu 2 ,elle æquales , ſed etiam , HKN , Vug ,funt ęquales ,crgo 6 ,Sex. E )
pateretangulos, MKN , Zug , elle æquales , ſuntautein etiain æ
quales ,MNK ,Zgu , ergo triangula , MKN , Zug , eſſent æ
quiangula ,vnde,MN , ad ,Zg , effet vt ,KN , ad , ug , incidunt
autem ,KN , ug ,oppoficis tangentibus, HK ,MN , Vu ,Zg, ad
eundem angulum ex eadem parte , ergo ipſarum tangentium , ac fic 24.huius,
gurarum lunt incidentes ,KN ,ug,cuin verò ,K N , ad ,ug , fitvt,
MK , ad ,Zu, ideft vt ,MH , ad ,ZV , vel vtquoduis folidorum
latus homologum ad quoduis latushomologum , ideft vt , G 0 , ad,
8 f,ideſt vt , Ó D , ad , fR ; O D, autem ad , f R , fit vt , Bo , ad, Qf,
ideó , K N , ad ,ug , erit vt , BO) , ad , Qf,& diuidunt fimiliter ad
eandem partem iplas ,BO , Qf, in punctis ,Ku , quæ incidunt ip
ſis,BC ,OD , Qf, RR , adeundem angulum ex eadem parte , funt
1.anguli,BOD , QfR ,æquales , quod& de cæteris incidentibus
probabitur, ergo figurę ,BO'DC, Ofæ R , quęcapiunt oinnes di Delo , 10
Ctas incidentes, lunt fimiles , & arum homologę ipfe incidentes, qua- huus .
rum omnium regulæ ſunt , OD , FR , & lunt ipfe figurę ,BD , OR,
æquè ad eandem partem ipſis balibus inclinatę ,cum fint in planisfi- Lem . ii
gurarum , 00S,sfp , ergo dicta ſolida ſunt etiam fimilia iuxta de
fin.11.huius. Quod fi plana ,GO0,8 fs , non eflent in ambitu ſi
miliuin dictorum folidoruin , facilè tamcn oftenderemus portiones
ſolidorum vltra cadem plana exiitentes cre fimiies , ac ipiarum , &
oppofitorum tangentium planorum iam dictorum incidentes repe
ririin planis figurarum , BD , QR , cum eiſdem integrantes figuras
incidentes integrorum fimilium folidorum , acdictorum oppoſito
rum tangentium , quod fpeculanti facilè innotefcet , hoc autem erat
oftendendum

1 Ε Μ Μ Α.

nitionem fimilium planarum figurarum , & eorum, & tangen

tium oppoſitarum , quæ ab extremitatibus djainetroruni ducuntur,
incidentes ſunt ipfi diametri .
Sint circuli, ABCD,ONQ , quorum diametri,AC,OQ, per
quorum extrema ducanturtangentes ,FA ,GC,HO , L Q.hos
Dico
 70 GEOMETRIA
hos circulos eſſe fimiles iuxta ineam definitionem fimilium plana:
rum figurarum , & eorum, & ductarum oppoſitarum tangentium in.
cidentes elle ipſas diametros ,AC ,QQ , quæ etiam deiemicirculis
verificantur, Diametri ergo , AC , 0 Q , diuidantur fimiliter ad ean.
dem partein in punctis, Ě , M , à quibus vſque ad circumferentiam
ducantur ipfæ , E B , MN , parallelæ dictis tangentibus ,quæ cum
ad angulos rectos diametros diuidant,etiam ipię , BE, NM , erunt
illis perpendiculares , igitur quadratum,
BE , erit çquale rectangulo , A EC , fi
cuti quadratum ,NM ,æquale rectan . В. E
gulo ,OMQ , rectangulum autem , A
E C , ad quadratum ,E C, eft vt , AE, D
ad , E C , ideft vt ,OM , ad , M Q, ideft
1. Sex. El.
vt rectangulum , OMQ, ad quadratum ,
MQ, ideſt vt quadratum , N M ,ad qua
dratum , MQ , ergo quadratum , B E,
M
ad quadratum , E C , eft vt quadratum , N
NŃ , ad quadratum , MQ, ( quæ au. 2
tem hic ſupponuntur , vel petantur ex

N
Eucl. lib . Elem . vel ex ſeguenti meolib,
8. Lib.. 2. in quo , quæ hic affumuntur indepen,.
vel 20. denter ab hoc Lemmate demonſtratur)
Sex.El. ergo , B E , ad , E C , erit ve , NM , ad ,
MQ , perinutando, B E , ad , NM , e.
rit vt , E C , ad ,MQ, vel vt , AC , ad , OR , igitur , quæ æquidi.
ſtant ipſis tangentibus , FA , HO , & fimiliter ad eandein partem
vtcumque diuidunt ipſas, AC,OQ , & iacentinter iplas ,& circui
tus ſemicirculorum , ABC , ON Q , ad eandem partein ,eodem or.
Defin, io. dine fumptæ ,funt vtiplæ , AC , 0 Q , quæ dictis tangentibus inci
dunt ad eundem angulum ex eadem parte, quę ideò lunt earum inci
dentes ,ergo ſemicirculi , A BC ,ON Q , lunt figuræ planæ fimiles
iuxta meam definitionem , quarum & oppofitarum tangentrum , quę
ab extremitate diametrorum ducuntur , incidentes funt ipfi diame
tri ; ſic etiam patebit ſemicirculus,ADC, OZ Q , necnon circu .
los, AC, OQ ; eſſe fimiles, iuxta eandem definitionem ; quod often ,
dendum erat .

THEOREMA XXVIII . PROPOS. XXXI .

Ofitis infraſcriptis definitionibus funilium cylindros
run , &conorum , ſequitur definitio generalis , quam
de fimilibus ſolidis ipſe attuli.
DE
 L I B E R I. 21
11
D E F Ι Ν Ι Τ Ι ο.
Imiles coni , & cylindri ſunt, quorum & axes , & baſium diame
defin , 24.
Veruin, quia ſupradiéta definito non
A. E
eſt nig cylindrorum , & conorum re
&torum , ideo aliam ,quę affertur àCom
mandino tum de rectis , tum etiam de FM
ſcalenis illi fubiungo, quain lufficiet o.
ftendere cum mea ſupradicta concor
dare,nam hęcCominandini eam,quam
Euclides atculit, inuoluit ,
B

xX
NE
RO

D E F IN I TI O.
Imiles coni, & cylindri , ſiue recti , fiue ſcaleni ſunt, quando per
axese ducris planis ad rectos angulos bafibus, communes lectio
Siamil
ne , eorum, & baſium cum axibus æquales angulos continentes, ean
dem inter ie . quam axes , proportionem habent: Commandinus lo
co definitionis fupra citatæ .
Sint coni , BEC , GMN , & cylindri ,AC ,FN , ſimiles iuxta Defin . 11 .
proximam definitionem . Dico eoſdem effe fimiles iuxtameam ſu
pradictam . Vt autem in fimul pro conis , & cylindris fiat demon
ftratio , fupponantur coni, & cylindri iam dicti elle in eiſdem bafi
bus , & circa eoſdem axes ; ducantur ergo in ipſis plana per axes,qui
fint,EO ,MR ,quoniam ergolatera cylindrorum funt luis axibus
parallela, ideò dicta plana tranſibunt per latera cylindrorum , ſiue Ex.def.z.
cylindricorum , AC , FN , & per latera conorum , ſiue conicorum , & 4.Cor.
EBC , MGN, quia per eorum vertices intra iplos ducuntur,finc
autem dicta plana ea, quę ſint ad rectos angulosbafibus , quorum &
bafium communes lectiones , quæ fint , BC , GN , cum axibus æ
quales angulos continentes eandem interfe, quam axes proportio
nem habeant , vt fert definitio , fient igitur in cylindricis parallelo
gramma, vt, A C ,FN , & in conicis triangula, vt , B EC, G MN, ExCor.s.
& quia anguli,BOE,GRM ,ſunt ęquales, ideò etiam ipfi,BCD, & ex 16 .
GNH , luntæquales , & eft ,BC, ad , CD , vt , GN , ad ,NH , huius .
ideo parallelogramma , AC ,FN , & triangula ,BEC ,GMN, e.
runt ſimilia iuxta definitionem Euclidis , & ideò etiam iuxta meam ,
& quia iplæ , AD , BC , FH , GN , tangunt figuras, AC , FN , 37.huius.
qui
 GEOMETRI
quibus inciduntad eundem angulum ex eadem parte , EO , MR , &
quę diuidunt iplas , EO ,MR , ſimiliter ad eandem partem exiſten
tes parallelæ ipſis , B C. ;GN , ſunt vtiplæ , EO , MR , ad eandemn
partem eodem ordine inter ipſas , & circuitum dictarom figurarum
compræhenlæ , quia quæ funt ex vna parte ſunt æqualcs ipſis, BO ,
GR , & quæ ex alia ipſis , OC, RN , in triangulis autem funt , vc
B.defin . ipíæ , B O ,GR , vel , o C , RN ,..ve , O E ,RM , & ideo,earum
10 . incidentes , & oppofitarum tangentium dictarum erunt iplæ , E O,
MR, quę tangentes lunt regulæ homologarum fimilium figurarum ,
AC , FN , vel , EBC , MGN . Vlterius , quia , BXC ,GYN ,
ſunt ſemicirculi,erunt figurę planç ſimilcsiuxta meam definitionem ,
Ex Lem . quarum & tangentium , quae per extrema,BC ,GN , ducuntur e
ant. runt incidentes ipſi diametri ,BC ,GN , vt probatum fuit, veluti
idem patet de femicirculis , B BC., GZN , & de quibuicumq ; alijs,
quæ diuident ipſas ,EO ,MR , fimiliter ad eandem partcm, & con.
19.Vnde- fequenterdiuidunt etiam altitudines corūdem reſpectu bafium fum.
cimi El. ptas fimiliter ad eandem partem , & deijs , quæ per extrema , E ,M ,
ducuntur , habemus igitur cylindros , AC , FN , ſiue conos ,BEC,
GMN , quorum du &ta funt plana oppofita tangentia dictorum fo
lidorum homologis figuris parallcla , quæ iunt plana , BRCX , A
D ;GYNZ ,FH , quibus incideruntduo planaadçqualcs angulos
ex eadem parte ,illa nempe , in quibus lunt ipla parallelograma,
AC , FN , vel triangula , B EC , quia funt recta ad baſes .. ad dicta
tangentia , ipfæ autein figuræ.i.parallelogramına, vel triangulá in
uenta ſunt eile fimilia , quarum homologarum regulæ oppofitętan .
gentes , AD , BC ; FH, GN , quarum iunt incidentes, È O , MR ,
earum autem lineæ hoinologæ , lumptæ regulis dictis tangentibus,
repertæ ſunt eſſe incidentes figurarum planaruin fimilium , quæ di
uidunt altitudines dictoruin folidorum iam di&tas fimiliter ad ean .
dem partein . & oppofitarum tangentium , quæ omnes ijs , quæ du
cuntur per extrema ,BC ,GN ,tangentes circulos,BRCX ,GY
NZ , lunt equidiſtaotes, vt facilè conſideranti patcbit , ergo cylin
Defin.11 . dri, AC,FN , vel coni, B E C.GMN , funt fimiles iuxta incam defi .
nitionem generalem fimilium folidorum , quod ollcndere opus erat.
THEOREMA XXIX . PROPOS. XXXII .

Efinitio mea ſimilium conicorum , & cylindricorum

D
rum .
coucordat cum definitione generali fimilium ſolido

Sint
 L I B ER 1: 73
Sint cylindrici quicunque, A HKY; ſeu conici in ijſdem balibus,
& altitudinibus ( vt vna vice vtriufq; demonſtrationem abfoluamus)
NLH ,VXY , ſimiles iuxta definit, 7. huius . Dico eofdem etiam
elle ſimiles iuxta definit, 11. Quoniam ergo vtraque prædi&ta ſolida Defin.7.
ſunt ſimilia , erunt baſes , LH ,XY ,ſimiles, ducanturearum oppo
.
fitę tangentes , quęfint homologarum regulę , ipfę ,LD , HG ,Xf,Coroll.r.
Yi , quarum , & prædi&tarum fimi B.Def.10 .
lium figurarum incidentes fint ipfæ , B
DG ,f1, quæ etiam pro regulis alia. Coroll,
rum'homologarum ſumi poterunt, 23
Gint-ergo duę quæcunque homologe
Parallelę incidentibus', DG , flip
fæ , LH , X Y , fi ergo per has , & la Defina7.
tera cylindricorú,
m vel conicorum N
iam dictorum extendantur plana, ab da
!

ijs producentur in cylindricis fimilia M

=)
parallelogramma , & inconicis fimi- L
D
R
liatriangula , quę etiam erunt ad ba
fesæquè ad eandem partem inclina
ta. Extendantur ergo per oppoſitas
tangentes , L D ,HG ;Xf, Y 1, pla.
na tangentia tam cylindricos, quam H
conicos iam dictos, & hęc ſimul cum
planis bafium indefinite producan
tur ad partes incidenciúm , DG , fl,
& tandem per , DG , fi , cum fint к
N

parallelæ , extendantur plana ipſis,

AH, KY, parallela ſecantia iam pro R
ducta plana in rectis ,DG ,GE , E
B , BD , DE , f1,1 & , & Z , Zf , f Defin.13.
yndec.El.
& , erunt ergo parallel
epip , AG ,
K1 , & priſmata ,LNGD eda, X Vif, Х T
of 1 24. Vnd .
Elem.
ergo erit parallelogrammum , BG ,
fimile ipfi, AHS & , ZI , fimile , K
Y, quæ cum fint inter ſe fimilia , e
tiam ,BG , Zl, erunt fimilia , fic eo
Y
tiam oftendemus triangula , EDG,
& fl , effe fimilia , lub intellige iuxta
definitionem Euclidis , ergo erunt e
tiam ſimilia iuxta defin. 10. Ducantur duo plana oppoſitis tangenti- 97.huius.
busintermedia ,acparallela, altitudines dictorum folidorum relpectu
baſium , LH , XY, fumptas, fimiliter ad eandem partem diuidentia,
K quæ
 574 GEOMETRI -X
quæ in cylindricis producant figuras , IM ,RT, in conicis verg , 0
M, ST, lecent verò plana tangentia in re &tis , IC ,MF,Od; r B,
16.Vnd. Tp , So , iftæ ergo erunt ad inuicein parallelæ , & tangent figuras,
Elem. IM ,RT,OM ,ST; eadem verò planaſecent plana ,BG , 21, in
Corol. 9. rectis,CF,Rp . Quod ergo figuræ ,
Corol ,18.
IM ,RT, vel , 0 M , ST, lint fiini
1

12. Et 19. les baſibus , & ijidem fimiliter politę

huius. iam oſtentum fuit , ex quo fit , vt &
ipſarum , & quarumcunq; fic in.prę
fatis folidis producibilium fimilium
figurarum homológæ duabus qui
buldain regulis,vt ex.gr. ipfis ,HG, IN
d
Yl, femper æquidiſtent. Reliquum
eft autein ,vt probeinus, CF , K, Fa:
vel,d 1,0p , effe prædictaruin in D R
cidentes. Cum'ergo duz , IC ,CF,
10. Vnd.duabus., LD, DG , equidiſtentan «.
Elem , guli , ICF ,LDG ,æquales erunt,
fid etiain probabimusefie æquales,
RRP XF1, cun vero , 1C , ſite
tiam æqualis ,LD , & , R , ipſi,
Xf, necnon , CF , ipi, DG , & ,
Rx P, ipfi , fl, erit, I C , ad , R R, Vt, :
CF , ad , Rp, & inciduntipſis , IC , K
MF , RR , TP, ad eundein angu
lum ex eadem parte , ergo , CF , R. R
p , erunt incidentes fimilium figura
34.huius. rum, I M, RT, & oppofitarumtan
dem ratione
,MF; RR , TP,,df,
gentium , TC demonftrabimus ea x T
op , eile incidentes fimilium figura
rum , O M, ST, & oppofitarum tan
gentium , Od , MF ; So , Tp, eſt
autem , dF ; ad , op , vt , d Éjad,
o &, ſcilicet, vt , D É , ad,f & , nam , Y
DE, F & , funt fimiliter ad eandem
17. Vnd. partem diuifæ in punctis , do , ( ete
Klem . nim altitudines dictorum ſolidorum per plana , IF ,RP, fimiliter ad
eandem partem diuiduntur ) ergo ,dF ,op ,æquidiſtantes oppofitis
tangentibus, BE , DG , Z & , fl, ſunt homologæ figurarum fimi.
liun ,EDG , & fl ,quarum & oppofitarun tangentium incidentes
crunt iplæ .,ED , & f. Eodem modo oftendemus , C F, RP , effe
hos
 L i BTË
BT Ë ŘI: 75
DOO
homologas limilium figurarum , BG ,21 , quarum & oppoſitarum
tangentium ,BE , DG , Z & ,fl, incidentes funt iplæ , BD , Zf,
2 bæc autem etiam in cęteristraiectis planis , vt di&tum eft contingere
oftendemus , ergo , BG , 21,EDG , & f1, erunt figure incidentes
fimilium cylindricorum, ſeu conicorum iam dictorum , & oppofito .
runtangentium planorum , A E , LG , K & , XL , crgo in his foli .
dis adſunt omnes condiciones defin. 1 1. vt recolenti eafdem patetiet,
igitur erunt iuxta eandem pariter fimilia.Aduerte autem , quod fup
polui planum, NG , tangeretam cylindricum , quam conicum , vt
etiam , V1, ne figura nimis confunderetur , & vt fierent latera , E
G ,& 1, communia parallelogrammis, BG , 21, & triangulis , D
EG , f & 1, valebit tamen eadem demonftratio etiamſi plana ducta
per, HG ,Y 1, tangentia cylindricos, diuerla fint à planis per caldem ,
HG , ¥ 1 , tranſeuntibus ; ac tangentibus ipſos conicos ; fient eniin
femper fimilia triangula , EDG , & fl, etiamfi non adiaceant late
ribus, E G, & l , vt conſideranti facilè patebit , hæc autem nobis og
Atendenda erant ..

THEOREMA XXX . PROPOS. XXXIII.

S 'Ieofolidum rotundum ſecetur plano peraxem , producain

figura erit, quæ per reuolutionem ipſum genuit .
Sitlolidum rotunduin , cuius axis ,AM , baſis circulus,HDEF, Defin . 6)
hoc autem plano per axem ; AM , ducto ſecetur , quod in co produs
catfiguram , ACDFG , Dico hanc
elle eam ,quæ per reuolutionem ip
fum folidum genuit . Intelligatur re
uoluicirca, A M , figura, quę dictum
ſoliduin genuit, donec reperiatur pos B
ſita in plano figuræ , AC DFG ,igi.
tur veľ' harum figurarum perimetri
congruunt , vel non , ſi ſic ex illis fa H
eta erit vna figura , ea nempè , quæ FF
per reuolutionem generat dictum fo
lidum , fi verò non congruant , ali
quis punctus alterius ambituum di.
Čtarum figurarum non reperietur in
reliquæ ambitu, ſit is punétus, B, qui
reperiatur in ambitu figuræ , quæ per reuolutionem dictum folidum
deſcripſit, quæ fit ipſa ,ABDFG ,& non in ambitu figurę , A CD
FG , cuius ambitus eſt communis lectio plani ducti per axem , & lux
K a per
 76 GEOMETRIE
perficiei diétumfolidum ambientis, quia igitur, B,non eftin commu.
ni lectione iam dicta , & eft in plano figuræ , ACDFG ,igitur erit
intra, vel extra ſuperficiem ambientem dictum ſolidum , eſt autem in
ambitu figuræ , quæ tali ambitu dictam ſuperficiem deſcribit , ergo
erit in ipſa ſuperficie ambiente , & non erit , quod eft abſurdum , non
igitur aliquispunctus ambitus figuræ, quædictam folidum per reuo.
lutionem generat eſt extra ambitum figuræ , ACDFG , igitur iſti
ambitus, & confequenter ipfæ figuræ ſibi inuicem congruunt, & fit
vna figura , ea ſcilicet, quæ per reuolutionem dictum folidum rotun
dum generat, quod erat demonſtrandum .
THEOREMA XXXI, PROPOS. XXXIV .
I ſolidum rotúdum fecetur plano ad axem recto, fiet con
3

Sit folidum rotundum , cuius axis , AC , & figura , quæ ipſum per
reuolutionem genuit ipfa , ABCD , ſecetur autem plano ad axem
recto , ex quo in ipſo producatur figura , MBND , Dico hanc effe
circulum , cuius centrum eritin axe, vt, E ,ſit autem communis ſe
recti ad axem , & figuræ , AB: CD , recta , B D , quia era,
ctio plani
Defin.6. go figura , ABCD , eft circa axem , ipfa autem , B D , quæ rectè a;
xim ſecat, vna eft ex ordinatim ad ipſam
axim applicatis , ideò ab ea bifariam diui
ditur in puncto,E, ducatur nuncaliud pla
num per axem , quod in dicto ſolido pro
Bxantec. ducat figuram , AMCN , quæ ſecet figu
ram , MBND , in recta ,MN , erit ergo
hæc figura eadem ei , quæ per reuolutio .
nem dictum genuit ſolidum , & ideò erit fi E
gura circa axem ,ad
ad quam ordinatim apº B
D
plicatur, MN , cum ipſa rectè axem , AC ,
diuidat , ergo , MN , bifariam diuiditur in ,
E , eodem pacto quafcuinq; alias coinmu
nes ſectiones figurarum per axem , AC ,
tranſeuntium , & figurę,BNDM , often .
demus bifariam diuidi in , E. Vlterius , quia figuræ , ABCD , AM
CN , ſunt eædem illi , quæ per reuolutionem generat folidum , AB
CD , & , BD , MN , tranſeuntper idem punctum axis , AC,recte
eundemn ſecantes ,ideo ſi ipfa , AMCN , reuolueretur , donec eſſet
in plano figurę , ABCD , illi congrueret , & , MN , ipfi , BD , vn
, D , ſuntæquales , & ideò earum dimidię , NE,EB; M
de,MN B
E, E
 LIB E R I. 77
E ,ED , eruntæquales , eodem pacto oſtendemus quafcumque du.
ctas à puncto , E ,adlineam ambientem , MBND , efle æquales
cuilibet ipſarum ,B E, EN, ED, EM , ergo figura ,MBND,erit
ก circulus,cuius centrum ,E, in axe reperitur, quoderat oftendendum .
DO
CUO COROLLARI V M.
d: M
OW rum per axem du &tarum , Do circulorum , quiper ſectionem dicti
Solidiper plana ad axem recta in eo producuntur, eſſe eorum diameiros,
cum per centrum tranſeant .
THEOREMA XXXII. PROPOS. XXXV .
100
quicunq; conus fecetur plano bafi æquidiſtante conce.
Sipta in cono figura erit circulus centrum in axe habens.
21%
Siconus fit rectus patethoc ex antecedenti Propoſ, cæterum fi fit
ſcalenus,qualis fit conus , ACFD ,quiſecetur plano baſi,CFD ,
æquidiſtante, quodin eo producatfiguram , BRÉ. Dico ipfam effe
circulum , centrum in axehahencein . Secetur ergo plano per axcm , 16.huius,
Fif? quod in eo producat triangulum , ACD , cuius & circuli, CFD ,
communis ſectio fit, CD , quę erit diameter di&ticirculi; eiusautem
& figuræ ,BRE , communis lectio , BE ; ſunt igitur trianguli , AB 4.Sex.e ).
1 , ACN , liiniles , quia ,BI , çquidiftat ipfi,
N , ergo,CN ,ad , N A , eritvt, B1 , ad , i A,
eodem modo oftendemus , AN , ad , N D , effe А
vt, B1,ad , I E , ergo , ex æquo , CN , ad , N
D ,erit vt , BI, ad , 1 E , fed , CN ,eftęqualis,
ND , ergo & , BI , ipfi, IE . Ducatur nunc
aliud planum per axem , quod producat trian BE
gulum , ANF, quodq; fecet figuram ,BRE,
in , IR , fientergo trianguli, AIR , AN F , æ .
quianguli , ergo , FN ,NA ,NC ,erunt lineæ N
in eadem proporcione cum ipfis , RI , IA , 1B,
ergo ,exęquo,FN , ad ,NC ,erit vt , RI,ad,
IĚ ,led,FN , ett æqualis ipfi ,NC , ergo ,, R
I , erit æqualis ipſi,1B , eodem modo ostende.
mus quafcunqueductas à puncto ,'I , ad lineam ambientem ,BRE,
eſſeæquales ipfi ,BI, ergo figura , BRE, eric circulus, cuius cen
trum , i , quod oftendere oportebat .
со
78 GEOMETRIÆ
CORO L L A R I V M.

H Inc patet.ipſam , Be , communem feftionem trianguli per.áxen

duéti, & circuli , BRE , eſſc eiufdem diametrum , cum per eius
centrum tranſeat .

THEOREMA XXXIII . PROPOS. XXXVI.

ſolidum rotundum ,vel conus ſcalenus lecentur plano

SILper axem , deinde fecetur folidum rotundum ( nili baſim
habeat, quę circulus crit) plano ad axem recto circulum pro .
ducente , in cuius plano, & illius , qui eſt conibaſis perpen
dicularis ducta ſit bali figurę per axim ductę; deinde ſumpto
pundo in ambitu figuræ per axem ,per illum æquidiſtansdi
ctæ perpendiculari ducta fuerit recta linea, hæc tangetdicta
folida ,at ſi ſumptus punctus ſit extra talemambitum ,fed in
ſuperficie ambiente di& a ſolida, quæ per ipfum ducitur ei .
dem æquidiſtans intra di &ta ſolida cadet , & producta vſque
ad ſuperficicnı .ambientcm à figura ducta peraxem bifariam
diuidetur .

Sit ſolidum rotundum ., ABTF , vel conus ſcalenus , APR , in

bafi circulo , PXR Z, quorum axis , AT , & fi folidum rotundum
non habeat baſim, ſe
cetur plano recto ad A
axem ,quod in eo pro
ducat circulum , PXR
N
2,1ccenturautem ain
B
bo planis per axem , 'N
quæ producant in fo B
lido rotundo figuram , D
APTF , & in cono X
P R
triangulum , APR , T
deinde in plano circu . R
li , PZRX , ducatur
ipſi, PR , communi
lectioni dicti circuli, &
figuræ per axem ., perpendicularis, ZX , & fumpto puncto in ambitu
figurę per axem, vt, 2 , per ipfum ducatur recta linea parallela ipſi ,
2 X
 -LIB ER 12 79
zx . Dico hanc tangere dieta ſolida , fi eniin non tangit fecet ,vc
luti ,.D : N, in puncto, N , igitur punctus.n. erit extra planum figu
ræ per axem , nam ipla , D 2 N , ett parallela ipſi , ZX , quæ eſt ad
& rectos angulos figuræ per axem tranfeunti, & ideò etiam , D 2 N, 8.Vndeci
eſt illi ad rectos angulos, occurrit autcm illi in punco , 2 , ergo non Elem.
occurret illi in alio puncto , ergo , N , eſtextra planum figuræ per a
xein , ducaturper ,N , planum æquidiſtans plano , PXR Z ,circuli, 34.huius:
quod producat circuluin , BNFC , & fit , B F , communis ſectio ip
Sus circuli, & figuræ per axem , quæ erit ipſius circuli diameter , &, Corol.34
16 N , non erit aliquis punctorum , BF , ergo fi ab , N ,duxerimus ipfi, huius :
M ZX , parallelain , ve ,NC, cum etiam , BF , litparallela ipli,PR,
0
continebunt angulos æquales , ſed , 2 X, ſecat perpendiculariter , P 10. Vnd .
R , ergo ,NC,lecabit perpendiculariter , B F ,-du &ta non ab extre Elem.
* mitate diametri , ergo intra circulum ,BCFN , erit , & bifariam fe
LO cabitur ab ipſa , BF , ergo non tranfibit per circuitum figuræ per a
- xem ductæ , & per ipium tranſit , D2N , ergo ,NC , N 2 D, lunt
Quæ rectæ lineæ eidem , ZX , parallelę , ergo etiam inter fe eruntpa
rallelæ , quod eſt abſurdum , cum tranſeant per idem punctum , N ,
ergo ducta per punctum ambitus figuræ per axem parallela ipfi; Z X,
tanget dicta ſolida : Sit nobis nuno punetus,N , pro punco vtcunq;
in tuperficie ambiente fumpto extra.circuitum figuræ per axem ,
다. quo ducta ipfi, Z X, parallela , occurrat producta ſuperficieiambienti
in pun & o , C , oftendemus ergo codem modo ſupra adhibito ( poft
quam duxerimus per , N , planum circulo , PX RZ , æquidiftans,
quod in folido producat circulum ,BNFC ,) iplam ,NC, intra cir.
culum , B NFC, cadere , & bifariam diuidi à recta ,B F , fiue à figu' a
axemop
pernde
Ite ducta ( nam eft, N.C , perpendicul aris ipsi, BF, ) quod o
re us erat ..
THEOREMA XXXIV. PROPOS. XXXVII :.

I folidum rotundum , vel conus ſcalenus, fecenturplano

Siper
per axem , & deinde alio plano ſecentur, cuius , & vnius
planorum rectè axem ſecantium communis fe &tio fit rectalis
nea perpendicularis communiſe ctionieiuſdem , & plani per
axem ; figura à fecundo ſecante plano in ſolido produ &ta erit
circa axem , in cono ſcaleno autem erit circa axem , vel dia.
metrum , & axis, vel diameter erit communis ſectio per diaa
ſecantia plana productarum figurarum ,
Sic
 80 GEOMETRIA
Sit folidum rocundum ,APCQ , & conus(caleaus ,APEQM ,
vtraque autem ſecentur plano per axem , quod producatfiguram , A
PCQ , in ſolido , & triangulum , APQ , in cono , deinde fecentur
altero plano , cuius , & plani rectiad axem ( quo productus ſit circu
lus, P MOE,) communis ſectio ſit , E M, perpendicularis ipſi , PQ ,
communi ſectioni eiuſdem ,& plani per axem ducti . Dicofiguram ,
6. Defin . B EDM , in folido rotundo eſſe circa axem , & in cono circa axem ,
vel diametrum , & axem , vel diametrum efle , BD , communem le
& tionem produ & arum figurarum . Si ergo fecundo producta figura
33.huius. per axem pariter du &ta eflet , manifeſtum eſt in ſolido rotundo fore
Jóhuius. figuram talem circaaxem , &in cono fore triangulum , in quo axis,
A C , ſi ſecaret æquidiſtantes baſi talis trianguli ad angulos rectos,
Gum illasbifariam diuidat, eſſet talis triangulus figura circa axem , fi
* verò ad angulosnon rectos , effet figura circa diametrum , nempè
circa , AC. Sed non tranſeat hçc ſecunda figura per axeın , fint au
tem puncta, B , D , extrema communis ſectionis primæ , & ſecundę
figuræ ,ideft ip
fius , BD , ergo
in folido rotun.
A
do ( & in cono ,
dum triangulus ,
APQ, per axem
ductus tranfit eo IR
tiam per ductam
à vertice , A , per
pēdicularem ipſi P D
baſi , P EQ M ,
ideſt cum trian
gulus , APQ , eft
erectus baſi ,PE
7. Defin . QM ,) ipfa , E M , communis ſectio ſecundi planiſecantis, & , P Q ,
Vndec.El. plani reétè axim ſecantis, cum fit perpendicularis, P Q, communiſe
čtioni planorum , PEQM , APQ , ad inuicem erectorum , eric etiam
perpendicularis plano peraxem ,& ideo erit perpendicularis ad om
nes per eam in taliplano tranſeuntes, ideo , BD, rectè ſecabit ipſam ,
EM , & quæ ducuntur
per extrema, B D , æquidiſtantes ipſi,EM ,
tangent ipía ſolida ,vnde , B , D , erunt oppoſiti vertices figurarum ,
1.Defin. BED M ,reſpectu ipſius ,EM , ſumptarum ,quare , B D , ſecabit
Corol . 2 . omnesilliæquidiſtantes in figura, B E DM ,ductas, & quia fumpto
4.Huius.in figura , B EDM , puncto, quinon ſit vertex relpectu ipfius, E M ,
Coroll... & ab eo ducta eidem ,EM ,parallela intra figuram cadit, ſit is pun
4. Hujus.ştus , O , à quo ipſi, E M , fit ducta parallela ipſa , 0 R, igitur , OR,
ter
 L I B E R I. 81

24 terminans in ambientem luperficiern bifariam diuidetur ab ipſa, ED , Ex antece

vtin , N ; Sie oftendernus, BD , diuidere cætcras omnes ipfi , E M ,
æquidiſtantes in ſuperficiem ambientem hinc inde terminatas ,&
ICH quia , B D , fecat , EM , adangulos rectos , cæteras omnes van die
20 Ctas bifariam, & ad angulos rectos lecabit , igitur turc figura , LED
Tay M , erit circa axem ,BD ,fiue in folido rotundo, fiue in cono : Siau
tem triangulus , APQ , non tranſeat per ductam ipli plano persen .
dicularem , tunc eodem modo , quo fupra oftendemus , BD , iccare
QUI? omnes çquidiſtantes ipfi, E M ,bifariam , & quia triangulus, APQ,
for non tranlic per perpendicularem bafi , ncquc erit erecius ipli baſi , P
EQM , ergo anguius, E DB , non erit rectus , nam fi eiletruélus ,
&i0, cum litetiam rectus, E DP, planum circuli, P E QM , etlet crcctum
triangulo , A PQ , & illc huic , quod eſt contra ſuppoſitum , igitur, 4. Vndec.
BD , lecabit , EM , & conſequenter cæteras iam dictas illi æquidi. Elem .
ſtantes bifariam, & ad angulos non rectos,igitur figura, EBM , tunc
und erit circa diametrum , & erit diameter ipla , B D , liveaxis , in ſupra
dicto calutum in cono ,tum etiam in folido rotundo,quod erat olien
dendum .

COROLLAR I V M.

H Inc colligitur in cono , fi triangulus per axem ductus ſit erectus

baſi , fieri dittamfiguram circa axem ;fi verò non ſit erectus ,fed
inclinatus eidem , fieri figuram circa diametrum ; in folido rotundo au.
tem fieriſemperfiguram circa axem .
THEOREMA XXXV . PROPOS. XXXVIII .

I conus fecetur plano per axem ,ſecetur deinde altero pla

C
no ſecante bafim coni fecundum re & am lineam , quę ud
baſın trianguli peraxem fit perpendicularis , cuius & trian .
guli per axem cómunis fe& iofit parallela vni laterum trian
guli peraxem ;quadrata ordinatim applicatarum ad axim,
veldiametrum figure in cano ſecundo plano productę, aqui .
diſtantium eiuſdem , & bafis communi fe& ionierunt intui le,
yt ablcillæ perealdem ordinatim applicatasverſus verticem
fumptæab eiſdem axibus, vel diametris iam didis.

L Sic
 82 GEOMETRIÆ
Sit conus, cuius vertex, A ,baſis circulus , CEF D , fecetur autem
16huius, prius plano per axem , quod in eo producat triangulum , ACF , leo
cetur deinde altero plano bafim fecante ſecundum rectam , E D, per
Ex antec.pendicularem ipfi, CF , cuius in cono concepta fit figura, BED,
erit ergo hæc figura circa axeın , vel diametrum , BV , quç ſit paral.
lela ipi,AF, cuius vertextelpectu ipfius, E D , erit , B ; ducaturà
puncto , M , qui non fit punctus , B ,led vtcumque ſumptus in linea,
EBD ,extra baſim , E D ,ipſi , ED , recta equidiſtans, MO , pro.
ducta víq; ad ambientem ſuperficiem ,cuioccurrat in , O , igitur hęc
erit vna ex ordinatim applicatis ad axim, vel diametrum , B V , çqui.
diſtans ipſi, E D , quę bifariam diuidetur ab ipla , B V, in puncto, N ,
ducatur per,N , ipli , CF, parallela , H R , eit verò etiam , M O , ipſi,
15.Vnd : ED , parallela , ergo planum tranfiens per , HR ,MO,æquidiſta
cim . El. bit bali, CEFD , & quatuor puncta , H , M , R , O , eruntin circuli
35.huius, periphæria ,cuius diaineter ,H R , quem
Iecat , MO , perpendiculariter , nam an
i4.Secun,gulus , HNM , æquatur angulo ,CVE,
Elem . qui rectus eſt , ergo quadratuin , MN , æ.
quaturrectangulo , HNR , & quadra
tum , EV , rectangulo "CVF , eft autem
B.
rectangulum ,CVF, ad rectangulum , H
NR , quia eorum altitudines ,VF,NR, HAN R
ſunt æquales, cum fint parallelogranmi, D
NF , oppolita latera ) vt baſis ,CV ,ad, F
HN , ex prima Sexti Elem . vel ex quinta E
libro fequentis independenter ab hac de.
monſtrata , & quia , HN , eſt parallela
4.Sexti ipſi ,CV , trianguli ,BHN , B CV ,ſunt æquianguli, ided ,yt , C
Elem V, ad , HN , ita , V B ,ad ,BN , ergo rectangulum , CV F , ad re
ctangulum , HNR , ideſt quadratum ,EV , ad quadratum , MN ,
erit vt, V B , ad ,BN, eſtautem quadratum , ED , quadruplum
4.Secun
Elem , . quadrati, EV, nam eftæquale quadratis, EV , V D , & rectangulis
ſub , E VD , bis , ideftduobus quadratis , EV , quæ cum prædictis
conficiunt quatuor quadrata , E V, & eadem ratione quadratum , M
O , eit quadruplum quadrati , MN , ergo quadratum , E D , ad quz
dratum ,MO , erit vt , V B , ad ,BN , quæ funt abfciffæ ab ipla axi ,
vel dia.netro , B V , verſus verticem , B , per ipias , ED , MO , ordi
natim ad ipfam , BV, applicatas , quod oftendere opus erat ; fięc au
tem vocatur ab Apolonio Parabola ..

THEO :
 LIBER 1. 83

bi
THEOREMA XXXVI . PROPOS. XXXIX .
ED
Iſdem politis , præterquamquod , BV , ſit parallela ipfi, A
IM F,Aſed pofito, quod concuirat cum eodemlatere, F A , vete
fus verticem producto , vt in , Z. Dico quadratum , ED ,ad
ma quadratum , MO , efle vt re & angulum ,Z V B , ad rectangus
lum ,ZNB.
Quia enim quadratum , E V , eft æquale rectangulo , CV F , & 14.Secun ,
quadratum ,MN ,re& angulo , HNR , ideò quadratum , EV , ad Elemu
quadratum ,MN , eric vtrectangulum ,CV
F,HNR , re& angulum verò , C V F , ad,

N.
Z
HNR , habet rationem compoſitam ex ea,
quam habet, C V, ad , HN , (vt infra indea
pendenter ab hac Propoſit. probatur).VB, A Ex Sexia
ad,BN ,quia trianguli, CV B ,HN B ,ſunt B. lib.z.cz
æquianguli , & ex ea , quam habet , V F , ad, 0 vel ex 23
NR,ideft , V Z ,ad , ZN , quia trianguli, V R Sexti E ),
M/ D
F2,NR2 , luntæquianguli, duę veróra.
tiones , V B , ad , BN , & , V Z , ad ,ZN ,
componunt rationem rectanguli ,Z VB , ad
E
H出 F Ex Sexea
Jib.z.feq.
rectangulum , ZNB , ergo rectangulum , C vel ex 23.
VF, ad rectangulum ,HN R , .i.quadratum , Sexti bl.
EV,ad quadratum ,MN, vel quadratum , E D , ad quadratum , M
O, erit vt rectangulum ,Z V B , ad rectangulum , ZNB, quod cften
dere opus erat ; hæc autem ab Apollonio vocatur Hyperbola .
THEOREMA XXXVII. PROPOS. XL .
Andem eiſdem poſitis, pręterquam di& o concurſu,po
ſito , inquam, BV, concurrere cum vtroq; latere trian
guli per axem , & produáum , etiam cum bafi trianguli per
axem conuenire , vtin , 2. Dico quadratum ,RD ,ad qua.
dratum , M0 , ele ve rectangulum , VSB ,ad rectangulum ,
VNB .

Sit ergo talis hic appoſituin ſchema, in quo planum figuræ , BĘ

VD , ( cuius axis ,vel diameter ſecat vtraque la era , AC , AF, &
producta incidit in baſım ,CF,productam in , 2 ,)exteníum indefis
L a Dite
 54 GEOMETRIA
nitè ſecat baſis productuin planum in recta , 2 , Z , perpendiculari
triangulo per axen , AC F , & lint adhucper puncta , N , S , ipſi,
4.Secun.
Elem
F ,ductæ parallelæ , TL ,HR ,igitur quadratuin , RS , erit çquale
,
rectangulo , T S L , & quadra
Ex Sexta
tum , MN , æquale rectangulo , АA

lib.2.fcd
(9. HNR , at rectangulum , 1 SL,
velex 23.ad, HNR , habet ration in com
Sext.El. pofitain ex ea , quam habet , T R
Sad , HN , ..SB , ad , BN ,
quia trianguli , BTS , BHN , B
ſunt æquianguli, & ex ea,quain
habet , SL , ad , NR , ..SV ,
ad , V N , quia pariter trianguli,
SVL , NVR ,lunt æquiangu
li , duę autem rationes ,SB , ad ,
Ex Sexta B N , & , 5 V , ad , V N , componunt rationem rectanguli , BS V,
lib.z.feq. ad rectangulum , BNV, ergo rectangulum , TSL ad, HN R ,..
Sextiel.' quadratuin , RS, ad quadratum ,MN , vel quadratum ,RD, ad
quadratuin , MO , erit vi rectangulum , V SB, ad rectanguluin , V
NB , quod oftendere opu erat ;hæc autem ab Apollonio vocatur
Ellipfis,
SCH OLI V M.
Aec circa ſextiones conicas appoſui, tum vt quod mentimeæ fuce
currit in lucem proferrem , tum vt elucefcat , quamfacilè paſio
nes , quæ ab Apollonio in Elementis conicis circa earundem diametros,
vel axes quofcumque demonſtrantur , circa eos , qui axes ,vel diametri
princioales , ſiue ex generatione vocantur modo ſupradicto oftendantur,
His tamen contenti ex Apollonio recipiemus pro diftarum feftionum
axibus ,veldiimetris quibuſcumq; quod ipſe colligit ad finem Prop.si,
primi Conicorum , ſcilicet,
In Parabola vnamquamque rectarum linearum , quę diametro ex
generatione ducunturæquidiſtantes, diametrum etle : In hyperbola
verò , & ellipfi , & oppofitis lectionibus ynamquamque earum , quę
per centru n ducuntur, & in parabola quidem applicatas ad vnam
quimq; diainetruin , equidiſtantes contingentibus,pofie rectangula
ipſi adiacentia : In hyperbola, & oppoſitis pofle rectangula adiacen
tia ipii , quę excedunt eadem figura: In ellipfi autem , quçeadem de
ficrunt : Po treino quęcumque circa lectiones adhibitis principalibus
dia netris dennonitrata sunt, & alijs diametris affumptis eadem con
tingere .
Tres
 L I B E R I. 85
il:
Tres autem proxima Propoſitiones etiam in meo Speculo v ſtorio de
li,O Scriptæ fuerunt , cum & ibi üſdem indigerem , bas verò hic repetere
volui , ot qui meum illud Speculum non viderunt , etiam üſdem potiri
polint: Aliqua tamen ex infrafcriptis nunc ex Archimede, & eiufdem
Commentatoribusſumemus,vt iam oftenſa ,nehas demonftrationes, quæ
apud præfatos Auctores videri poffint,fruſtra repetamus .
THEOREMA XXXVIII. PROPOS. XLI.

Siphera,velſphętoides,conoidesparabolicum ,velhy
perbolicuin planis fecentur ad axci reatis ,communes
fe& iones erunt circuli diametros in eadem figura ducia per
axem ( quæ eft illa , quę per reuolutionem creat dictum ſoli.
dum ) Gtas habentes .
Patet hæc Propoſitio , nam ſupradicta ſunt ſolida rotunda , na- Defin.6.
ſcuntur .n.ex reuolutione figurarum circa axem . 34.huius.

THEOREMA XXXIX . PROPOS. XLII.

Siconoides parabolicum plano fecetur non quidem per a

xem , neque æquidiſtanter axi , ncquc ad re &tos angulos
cum axe , communis fectio erit ellipſis, dianieter vero ipſius
maior erit linea concepta in conoide ab interſectione fa& ta
planorum , cius ſcilicet , quod ſecat figuram , & eius , quod
duciturrecto per axem ad planum ſecans, minor verò diame
ter æqualis erit diftantiæ linearum du &tarum æquidiſtanter
axi ab extreinis diametri maioris .

Hæc oftenditur ab Archimede lib. de Conoidibus , & Sphæroidi,

bus p.13.

THEOREMA XL , PROPOS. XLIII .

Sconoid es hyperbolicum compræhendentis

omnia conilatera conoidesplanofecetur coincident e in
non recto
ad axem ; feâio erit elliplis , diameter verò maior ipfius erit
concepta in conoide à lectione facta planorum , alteriusqui
dem
1
85 GEOMETRI Æ
dem ſecantis figuram , & alterius acti per axem re&o ad pla: THE
ņum ſecans. Archim . ibid .Propol.14. ‫זנון‬

THEOREMA XLI . PROPOS. XLIV. WAD

Sifphæroidesplanofeceturnon
ellipſis, diameter verò ipſiusmaire&
or oad axem pta
erit conce ,fectioerit
in ſphę.
roide le &tio duorum planorum , eius ſcilicet, quod ſecat figu.
ram , &eius, quodducitur per axem recto adplanum ſecans.
Arch.ibid . Propolis .
Minor verò diameter [ic habetur . Sit Sphæroides , vel conoides
hyperbolicum , BDMF, axis , BM , centruin , A , cllipſis verò per
axein tranſiens in
[phæroide , B DM
F , in conoide verò
hyperbola , NCO . A
Seeetur autem fphę . B
с
roides , vel conoides E ‫ק‬
plano non recto ad
E
axem , fed erecto fie D
guræ , B DMF , ex F
quo fiat in ipſis le
ctio , DF , hæc erit
ellipſis , cuius maior
diameter , DF . In N
ueniatur nunc ver M
tex ellipſis , feu hy
perbolæ , BDMF,
reſpectu ipfius , DP, quiſit, C , & iungatur , CB , ac per , B , aga.
tur, BG , tangens in , B , ipſam ellipſim ,ſeu hyperbolamn , tandemà
puncto , D ,parallela ipli ,BG , & à punćto , F, parallela ipſi ,CB,
producantur , Defe , quæ inuicein concurrent vt in , Ê . Dico
igitur, quod erit, E D minor diameter eiuſdem ellipſis, DF .
Hoc autem denonſtrat ibid. Dauid Rrualcus in Commentarijs in
Archim . ad Propol.14. & 15

THEO
 L I B E R I. 87
THEOREMA XLII . PROPOS. XLV .

Sicum
fphæroides, velconoidesparabolicum,feuhyperboli 1

re&is , fiue inclinatis, communes fectiones fimiles erunt , &

diametri eiuſdem rationis erunt omnes in eadem figura per
axem tranſeunte, rectè eaſdem ſecante .
Hæc colliguntur in Coroll.2. Prop. 15.lib . Arch. de Conoidibus,
& Sphyroidibus,& ibidem etiain à Federico Comanandino in luis in
Arch. Comment. demonſtrantur . Học verò circa ipſas ſectionuin fi
guras verificari pariter manifeſtum elt , hocautem dico , vtor enim
ijidem fectionum nominibus tamquam figuras ſub ipfis comprehen
las ſignificantibus.
THEOREMA XLIIL. PROPOS. XLVI.
Xpoſitis prædi&tis.coni fe &tionibus , circulo nempè , El
ordinatim applicantur , diametri eſſe intelligantur circulo
rum ab ipſis deſcriptorum , qui fint ere &ti pianis ipfarum figu
rarum ,periphærię deſcriptorum circulorum in ſectione, quę
eft circulus,erunt omnes in fuperficie ſphere, in Ellipfi verò
in ſuperficie fphæroidis , in Parab. in ſuperficie conoidis pa
rabolici, & in Hyperbola in ſuperficie conoidis Hyperbolici.
.
Sint prædicte ſectiones figure
fcilicet , ipfæ , ABCD caruin
axes, A C, vna ex ordinaciın ad
axim applicatis , BD , quæ in
telligatur eſſe diameter ab ea
deſcripticirculi,BNDE . Di
co circumferentiam , BNDE,
eſſe in dicta ſuperficie. Intelli
gantur dietę figuræreuolui circa
ON
B
ſuos axes,vt ex circulo fiat (phę
ra , ex ellipli fphæroides , ex pa
rabola conoides parabolicum , B
N
& ex hyperbola hyperbolicum ,
ſecentur autem planis ad axem
rectis , eundem axemſecantibus in eodempun&o , in quo defcriptus
cir
 88 GEOMETRIA
circulus eum ſecat , producetur crgo ab hoc ſecante plano in ipfis ſo:
34.huius.lidis circulus centruin in axehabens , cuius diameter erit , BD , ha
Corol 34 beinus igitur duos circulos in eodemn plano,circa eandein diametrum,
huus . ergo illi erunt congruentes , periphæria autem circuli dicto fecante
plano in dicto tolido productielt in luperficie ambiente dictum foli:
duin , ergo , & peripheria circuli , BND E , deſcripci , vc dictum elt,
erit in tali lu pecticie , icilicet in ſuperficie fphæræ in figura circuli,
[phæroidis in figura ellipſis , conoidis parabolici in figura parabolæ,
& hyperbolici in figura hyperbolç , idem oftendemus de alijs quibut
cumque lic deſcriptis circulis ab ordinating applicatis ad dietos axes
tanquain à diametris , quilint ercéti eiſdem ſectionibus , igitur quod
proponebatur demonſtratum fuit .

THEOREMA XLIV. PROPOS. XLVIT .

NFRASCRIPTIS poſicis, eadem adhuc ſequioften

INdemus .
Ijídem enim expofitis figuris , præter circulum , ſupponamus ipa
fam , AC , non efleaxen ,ſed diametruin , & ad ipfam ordinatim apo
plicari vtcumque, BD , intelligatur autem , B D , diameter cuiuſdam
ellipſis ab eadein deſcriptæ , quæ ſit erecta plano propofitæ ñguræ,
fit autem , in figura elliptis , defcriptæ ellipſis ſecunda diaineter per.
pendicularis ipſi ,BD , & æqualis ductæ à puncto , B , parallelę tan.
genti ellipſim , A B C D, in ex .
trenitate ciuidein axis ( quæ SA
tangit in , S , ) interiectæ in
44 huius, ter , B D , & eam, quę ducitur
à punéto , D , parallela iun
genti puncta , S , A. In figura
verò hyperbolæ lit ſecunda D
diaineter perpendicularis,BD,
& æqualis ei , que ducitur à
puncto , D , parallela tangenti
hyperbolam in extremitate a
xis ( vt in , S , ) interiectæ in D
ter , B D,& eain , quę ducitur
à punto , B, parallela iungenti
puncta , S , A , & tandem in parabola fit ſecunda diameter perpendia
42.huius. cularis quoque ipſi, BD , & æqualis diftantiæ parallelaruin eluidem
axi, quę ducunturab extremitatibus ipfius, B, D. Intelligantur dein
de
 L I B E R I. 89
GO
de conſtituta conoides , & fphæroides , in quibus planis per eorum
O, bit
IMA axes ductis ,productæ fint figuræ iam dicta , ſecentur deinde plans
AN adaxem obliquis, fed erectis ad dictas figuras, & fint eadem plana
mich
deſcriptarum ellipfium dicta ſolida ſecantia , erunt ergo ex his tecan .
tibus planis conceptæ in ipfis figuræ pariter elliples , quarum diame
citu
tricrunt , B D , quidem prima , fecunda autem infpharoide æqualis
duétæ à puncto , B , parallelæ tangenti ellipfim in , s , interiectæ in
ter ipfam ,BD , & ductam à puncto , D , parallelam iungenti pun
Osal
eta, S ,A , ( in cęteris autem folidis eadem luo inodo veriticabuntur) 44.huius.
ergoin (phæroide ipla , BD , eſt prima diameter di &tæ ellipfis , quae
TO à dicto fecante plano producitur,& eft etiam prima diaineter ellipſis,
quç defcribitur modo lupradicto,ſunt autein fecundę diametri vtriuſa
que ellipſis çquales , immo communes, quia ad rectos angulos ſecant
ipfain , B D , ergo habemus in eodem plano duas ellipies circa ea
idem diametros coniugatas, ergo neceſſariò eruntcongruentes, ſed
ol linea ellipfis , quę eft communis fectio dici plani , & luperficiei Iphę. Elicietur
roidis eſt in fuperficie ſphæroidis , ergo , & linea ellipſisvt fupra de. exÇorol.
fcriptæ erit in fuperficiedictiſphæroidis . Eodem modo idem de cæ . 2schuius,
teris ellipſibus ſiiniliter deſcriptis demonftrabimus tum in fphæroide,
tum etiam in conoidibus parabolicis , & hyperbolicis , quęoftendere
010 opus erat .

COROLLARI V M.
Inc patet propoſito aliquo ex ſupradiét isfolidis , coq; ſeEto planis
vtcumqueparallelis ad axem rectis ,ſiueobliquis figuras , qua ex
ſectione planorum in ipļasfolidis producuntur, eaſdem eſſe illis , quæ de
ſcribunturlineis rectis , tamquam homologis diametris , primis, ijs,
inquam , quæ funt communes ſectiones diè arum æqurdiſtanirum figura.
rum , & figure , quæ produceretur du £ to plano per axem re&tè eas ſecan
te , que deſcribentes cflent , quæ ordinatim applicantur ad axes, vel dia
metros di&tarum figurarum ,ſecundis autem diametris deſcriptarum fi
gurarum exiftentibus , is , quæſupradiétæſunt , proutpoftulat varietas
folidorum , iuxta Prop.42 .43. 44. huius.
SCHOLIV M.
Duerte tamen licetſupra docentur diametri ,quæ di&tas figurás de
fcribunt , deberetamen intelligi ſemper effaxes deſcriptarum fi
urarum , cum .n . nomen diametri fit commune diametro , axi, alie
Mando vice axis vtimur nomine diametri , ot in circulo apparet, cuius
gamen omnes diametrifunt axes : Inſuper fciendum eft etiam, quæ circa
M hy:
 go
GEOMETRIÆ
hyperbolam hic bibentur , circa ſectiones oppoſitus , quarum communes
funt di&t e paſiones , qu07; intelligi posle . Eadem verò nedum in dictis
integris folidis, ſed etiamin eorum portionibus , ſiue in portionibus ſe
Etionum coni abfcifſis per lineas ad earum axim , vel diametrum ordini.
tim duétas ,pariter verificari m.inifeſtum eſt,
L E M M A.
Ropoſitis duabus quibuſcumq; fimilibus figuris , duæ quæuis re
Pproducctætislineæ earum homologą poterunt efle incidentes , vel in ipſis
reperientur faltem earuin incidentes , & oppoſitarum tan
gentium , quibus ipíæ incidunt ad eundem angulum exeadem parte,
erunt autem dictze homologæ ſemper inuentarum incidentium par.
tes proportionales .
Sint duæ quæcunq ; ſimiles figuræ planæ , 1Qs P , 487 R ,in eif
que duæ quælibet hoinologę ,15,47. Dico has eſle vel incidentes,
vel in eiſdem produétis reperiri polle incidentes prædi&tarum figura
rum , & oppoſitaruin tangentium , quibus occurrant ipfæ homolo
gæ , productæ , ad eundem angulum ex eadem parte , quales ſint, D
1 ,d0 ; pu , g Y. Ducantur autem vlterius oppoſitę tangentes, que
ſunt regulæ homologarum ,
15,47, ipfæ ,Ad ,Co ; F F GK
Corol.19. g , KZ , quarum ,& dicta .
& p.24. ruin figurarum incidentes REIX
23.huius. ſint , AC , FK , parallelæ
Coro !l. ipſis , DL , pu , hoc.n. fieri
2.19 .& p. poteſt ; erunt autem etiam 4
ipfæ , d0 , gY ,regulæ ho. R
8
mologarum , cum faciant s.
angulos æquales cum regu. a
lis , d A , gf , vt ſuppono, v
& inueniri poterunt earum, BC
& di&tarum figurarum inci.
EH L
dentes parallelæ eiſdem , A
d , Fg , fint ipę, LO , u Y ,
tales incidentes : Vel ergo Mм
honologe datæ , is , 47, IP iN
terininatur ad oppostas
tangentes , DL,DÓ ; p u,
g Y , velnon , & tunc producantur , & ipfis incidant in punctis , E,
f; R , & ,& vlterius productæ vfque ad ,AC,FK , ſecent ipfas in
puantis, B , G. Vlterius vel ,HO X2 , tangunt ſe totis,vel aliqua
tan ;
 LIBER I. ‫دو‬
ines
tantum fui parte , vel in vno puncto tantum , prçdi &as figuras, tan
sh
gant in punctistantum ,P , R , & ab ipfis ducantur parallelę regulis,
10 , gy , iplæ , PN , RT , occurrentes incidentibus , LO , Y , in
punctis , N, T, dico , LN , Y ,fimiliter ad eandem partem fecari
in, N , T , fi.n , hoc non lit, diuidatur ,LO , in , M , ſimiliter ad ean
dem partem ,acdiuiditur, u Y , in , T, & per , M , extendatur , MI,
parallela , d0 , incidentes ambitui figuræ in , 1 , & rurlus fecetur , u
Y , in , V ,ſimiliter ad eandem partem ,vt fecatur, LO , in , N , quia
ergo , N , eſt intra puncta , M , 0 , etiam , V , erit inter punca , T ,
7! Y; ducaturtandem , VS ,parallela , g Y , incidens ambitui figurę in ,
T! S. Quia igitur , Ml , non incidit in punctum contactusrectæ , Ho,
pa cum figura , erit, MI , maior, N P, eadem ratione ostendemus,SV ,
fore maiorem ipla , RT , eft enim ,RT, ininiina earum , quæ ab in
cidente , u Y , ad ambituin figuræ duci pofluntæquidiſtanter ipling
Y. Cum vero , IM ,RT , liniliter diuidant , & ad eandem partem
ipſas incidentes , LO , uY , erit , I M , ad , RT , vt, LO , ad , u Y , Defin. ier
ideft vt , PN, ad , S V ,ergo , permutando, IM , ad , PN , erit vt, huius ,
DO RT , ad , SV , eft autem , 1 M ,maior , PN , ergo etiam , R T , erit
maior , S V, ſed etiam minor, quod elt abſurdum, ergo falſum eftip.
ſas , PN , RT , non ſecare fimiliter ad eandem partem ipſas , LO,
uY , lic igitur eaſdem diuidunt , eritque , PN , ad , RT , hoc eſt, H
L ,ad ,Xu , vt . , LO , ad , u Y , idem oftendemus etiam ſi contactus
ellet in parte linearum , Ho, X 2 , ſeu in totis eiſdem lineis,vt conſi
deranti facilè innotefcet.Eadem autem methodo probabiinus etiam,
DL , pu , eiſe vt iplas , LO ,u Y , ergo reſiduæ , DH ,pX, hoc eſt,
AC , FK , erunt vt.,LO , uY , ideft vt , E4 , R & , led , AC , FK ,
fimiliter ſuntdiuilę ab homologis ,s1,74, productis , in punctis, B , Defin.107
G , ergo ,AB , ad, FG , ideſt, DE , ad , p R , erit vt , A C , ad , F huius ,
T
V K ,ideſt vt, E4 , ad , R & . Extendantur,NP, TR , quę diuidunt,
LO , u Y ,fimiliter ad eandem partem , ſecentque iplos , E 4. R & ,
in punctis ,2 , 3 , incidat autem , NQ , in , Q , punctum contactus
lineæ , A d, cum figura ,oftendemus, vt fa&tum eftcirca ipſas, NP,
TR , etiam , 1 8 , incidere in pun &tum contactus rectę, pg , cum fi
gura , quod fit ipfum ,8 , quoniam ergo probatum elt ,DE , ad , p
Rx , effe vt , E4 , ad , R &, erit etiam , Q 2 , ad , 8 3 , vt , E4 , ad,
R & . Similitcr probabimus,2P , ad , 3 R , eſſe vt , E4 , ad , R & ,
& diuidunt iplas,E 4 , R & ,ſimiliterad eandem partein , à quibus
viciffim ſecantur ad eundem angulum ex eadem parte , cum , E4, R
& , ſint parallelæ ipſis , L 0 , u Y , ergo , E4 , R & , eruntincidentes
ſimiliun figuraruin , PIQS, R 487 , & oppofitarum tangentium, 14,huius.
DH ,do,pX ,g2, quod etiam verificaretur de ipſis homologis,ls,
47 , li fuident ad oppofitas tangentes terminate in punétis, E, 4 , R,
Ma &, Mo
 GEOMETRIÆ
& . Modò etiam fi ad illa puncta non terminentur dico tamen ,ls,
ad , E4 , efle vt , 47 , ad , R & , etenim , ls , ad , 47 , eſt vt ,AC,
ad ,FK ,ideft vt , LO , ad , u Y ,vel vt , E 4 , ad , R & ,vt probatum
eft , ergo periutando, ls , ad , E4 , erit vt ,47 , ad , R & , quod o,
ftendere oportebat.
CORO Ļ LARI V M.
I quoniam probatum eſt ,ls, ad ,47 , eſſz vt , E 4 , ad , R & ,feu
ot, LO , ad ,ur,vt autem , LO, ad ,ur, ita duæ homologe, 2P,
ad , 8 3 ; ideò due homologe, l5,47 , ſunt inter fe , vt duce homologe,
RP , 8 R, & cum oppoſite tangentes , DL , d0 , pu , 87 ,ductæ fintdt
cumque , licetad eundem angulum ex eadem parte tumipfis, E 4 , RG,
ideò duæ homologe ,ls,47, erunt vt quæcumq; aliæ duæ hoinologa quie
bufuis regulis affumptæ, vel vterum incidentes, immo & ipfe inciden .
tes , erunt interfe , vt quællis aliæ due incidentes , oftenfum .n. eſt , A
C , ad, F K, cfle dt, L 0, ad, 1 Y.
THEOREMA XLV . PROPOS. XLVIII .

I ſint duæ fimiles figuræ planæ , quarum fint ductæ oppo

ſitæ tangentes , quæ ſunt homologaruin earundem regu.
læ, per quas extendantur duo plana vtcumque inuicem pa.
rallelaçque ad eandem partem ijſdem inclinata ,deinde ſum .
ptis duabus quibuslibet homologis illæ deſcribere intelli .
gantur figuras planas ſimiles , ducis primò planis æquidi.
Itantes , ita vt ſint fimiliter dcfcriptæ , & deſcribentes earum
lineæ , vellatera homologa , idem autem contingat cæteris
homologis , etiam fi omnes figuræ defcriptæ ſeorſim in vna
quaque propoſitarum figurarum non eflent liiniles ; Solida ,
que ab ijſdem tanguntur oppofitis planis , in quibus ex traie.
& tione planorum præfatis oppofitis tangentibus æquidiſtan
tium eædem figuræ produci poſſunt , erunt fimilia , & figuræ
deſcriptæ eorundem homologæ figuræ , & earum regulę ipſa
oppofita tangentia plana, quorum & di&torum folidorum fi
guræ incidentes erunt primò propofitæ figuræ .
o

Hæc
 L I B E R I. 93
Is
С.
Hæc Propoſitio manifeſta eſt, inuoluit.n. requiſita omnia defini Defin , 12
tionisfimilium folidorum ; nam hic habemus duo folida , ea nempè, huius.
do quæ ſecantur planis dictarum tigurarum , quorum duo extrema fiue
primo ductå æquidiftantia plana talia lunt , vt illis incidant duo pla.
na ( in quibus nempè reperiuntur propofitæ figuræ fimiles , quarum
homologarum regulę ſunt communes fectiones earum , & dictorum
oppoſitorum planoruin tangentium ) ad eundem angulum ex eadem
parte, ſunt autein figuræ planę deſcriptæ lineis , vel lateribus homo
387

jogis propoſitarum figurarum inter fe fimiles , illæ of. quæ ſecant in

cidentes propofitarum figurarum , & ſubinde altitudines dictorum fc 17.Vnd.
lidoruin fimiliter ad eandem partem , & æquidiſtant dictis tangenti- Elem .
bus planis , reſpectu quorum altitudines dictas aſſumptas intelligo ;
Ro & quia fupponimus omniuin deſcriptarum fimilium figurarum late
49 sahomologa describentia efle lineas , vellatera homologa ſimilium
figurarum , quæ omnia ſunt inter fe æquidiftantia , ideò omnes ea- Corhuiuol.
s . 23
&
rum lineæ homologæ duabus quibuſdam regulis æquidiftabunt ,
ipſa latera deicribentia erunt etiain lineæ incidentes , vel in eiſdem
productis ſaltem reperiri poterunc incidentes deſcriptarum fimilium
figurarum , & oppofitarum tangentium duabus quibufdam ſemper
equidiſtantiuin ,ſcilicet eis, quę cum diétis incidentibus angulos con
tinent ęqualcs ( erunt autem dicta latera homologa incidentes , fi di
OPPI &tæ tangertes tranfeant per extrema lateruin defcribentium , ſi au
tem non , poterunt tamen in ipfis lateribus productis aliumi earun . Ex Lem .
ng dem incidentes , quæ erunt , vt ipfa latera homologa ) & cuin ipfæ antec .
‫ܬܵܐ‬
propoſitæ figuræ fint fimiles , ſubinde etiam erunt limiles illæ , quæ
re
capient omnes dictas incidentes, ſi fortè accidat ipſa latera homolo
ga deſcribentia non eſſe incidentes , vt dictum eſt , igitur adiunt hic
Die omnes conditiones definitionis meæ fimilium folidorum , ergo folie
116 da , in quibus diétæ fimiles deſcriptæ figuræ ex traiectione dictorun
16 planorum producuntur , crunt fiinilia , & regulæ figurarum homo .
logaruin erunt dicta plana tangentia , & eorum , ac dictorum folido .
rum figuræ incidentes , propolitæ primò figuræ , vel aliæ in ciſdem
planis inuentæ , illæ fcilicet , in quibus iacent oinniuin fimilium de
fcriptarum figurarum lineæ incidentes , quod oftendere opus erat .
COROLLA R I V M.
Incapparetſi deſcriptæ figure amnes ſint inter fe fimiles , diktas
solidi pariter eſe ſimilia. Vndeſi intelligamus ſimiles coniſe
Etron um portiones , fiue eafdem integras , circa axes, veldiametros,
ab ordinarim applicatis adaxim , vel diametrum , earundem deſcribi ſi
miles figuras planas eifdem fectionum portionibus erectas ,, tanqu am d
lineis ,
6
 94 GEOMETRIÆ
lineis, pellateribus homologos defcriptarum figurarum ; Solida, in qui
bus defcriptafigure ex traiect is pianis produccntur ( que inſequenti lie
bro dicuntur,ſolidi ad inuicem ſimilaria genita ex diētis fe&tionum pore
c. Def.8.
lib.z. tionibus ) erunt fimilia , & figurarum homologarum eorundem regulæ
oppoſita tangentia planıdictis iam deſcriptis figuris & quidiſtantia, quo
rumú dictorum folidorum figure incidentes erunt diétæ Sectionum pore
tiones , vel in earum planis ia cebunt. Vnde colligimus omnesſpheras
effe fimilcs, nim ſiſecenturplanis per axem , conceptæfiguræ fiunt fimi.
Léma 31. les, ideſt circuli, quod ſi ſecenturadhuc planis ad horum circulorum pla
huius pr. na erectis ,producte figuræ fiuntpariter circuli deſcripti tanquam dia
33.huius.
34.huius . metris eiſdem rectis lineis , in quibus coincidunt circulis per axem du .
Etis , quæ diametri ſunt etiam incidentes eorundem deſcriptorum circu.
Léma 31 .lorum , & oppofitaruntangentium per eorum extremaduétarum , quæ
huius • tangentes omnes inter ſe equidiſtant, vtfacilèpatet , ſunt iſte incie
dentes , fiue di.imetri defcriptorum circulorum , quæ axem diuidunt fin
militer ad eandem p.ir'em , vt ipſi axes , igiturjphæræ omnes funt fimi.
Léma 31. les, do ductis duobus planis oppoſitis tangentibus vtcumq; & per axem ,
huius .
qui iungit puneta corta &tuum du&tis planes , hinc effecti circuli erunt
figuræ incidentes dictorum tangentium . Sphærarum , & difta plana
tangentia erunt regulæ homologarum figurarum earundem , oude tan
dem patet quofuis circulos in Sphæris per centrum tranſeuntes poſje ese
figuras incidentes earundem fphærarum , & planorum oppofitorum tan
gentium Sphæras in extremis punct is diametrorum quorumuis di&torum
circulorum per centrum tranfeuntium .
THEOREMA XLVI . PROPOS. XLIX .

definitione particulari ſimilium ſphæroidum , fez

POOſita
quitur & generalis fimilium ſolidorum .
Sint fimiles fphæroides
iuxta definitionem particu
larein de ipfis allatam, A B
CD , FEHG . Dico has
effe fimiles iuxta definitio . BВ
nem generalem fimilium N
ſolidorum ; ductis enim pla
nis per axes , AC , FH, H
producantur in eiſdem ela
33.huius. lipſes,ABCD , FEHG ,
18.huius, quæ erunteædem illis, ex quarum reuolutione circa axes, AC ,FH ,
oriun .
10 .
 L I B E R I. 95
7 oriunturdictæ fphæroides, & proinde erunt fimiles tum iuxta defi
Atil pit. Apollonij, tum iuxta dcfinit.io .huius. Et quoniam fi ſecentur
NO planis ad axem rectis in dictis fphæroidibus gignuntor circuli, vt ex.
gr. B N DO, E XGV, ( quiſecent axes, A C , FH , fimiliter ad ean . 34.huius,
7,914 dem partem in punctis, M ,1 .. ) quorum diametri ſunt communes ſe.
& iones cum figuris per axem tranfeuntibus , vt ipfę ,BD , BG ,ideò
Chaus iftæ erunt incidentes ipforum circulorum , BNDO , EXG V , & Léma 311
oppoſitarum tangentium in punétis , B , D ; E ,G ;quod etiam dehuius ,
* pin
cæteris intelligemus . Ergo fiper axium , AC ,FH ,extremaducta
in die fintduo oppofita tangentia plana , quæ erunt circulis , BNDO , "
EMO XGV , parallela,habebimus plana ellipſium ,ABCD ,FEHG
illis incidentia ad eundem angulum ex eadem parte; nam ad illa lun
erecta, in quibus reperientur fimiles figuræ , elliples nempè iam di
étæ , & hoinologarum earundemn regulæ erunt communes ſectione
earundem productorum planorum cum.oppoſitis. tangentibus pla
Tu
nis, quæ homologę erunt incidentes homologarum figurarum (qua
rum regulæ funt dicta tangentia plana ) & oppofitarum tangentiun
perearundem extrema ductarum , quæ ſemper duabusquibuídam re
gulisæquidiſtabunt. Ergo di&tæ fphæroides fimiles erunt iuxta de
‫د‬. fin.io. huius , & earum ,ac dictorum oppofitorum tangentium pla
norum figuræ incidentes erunt eædem ellipſes ,ABCD ,FEHG
per axes tranſeuntes , quod & c.
THEOREMA XLVII . PROPOS. L :

Oſita definitione ſimilium portionum fphærarum ,

fphæroidum , autconoidum, fiue earundem portionu...
lequicur etiam definitio generalis.fimilium folidorum .
Sint ſolida, FMH , BAC , ſimiles . M
portiones fpherarum ,vel ſphæroidum,
vel fimiles conoides,ſeu conoidum por F Def.g.
tiones iuxta particularem definitionem
de illis allatam . Dico eadem eſſe fimi
Ha

lia iuxta definitionem generalem fimi

lium folidorum . Bales ergo erunt vel AА
circuli,vel fimiles ellipſes , nempè, F
GHN ,BDCE, du&is autem planis В.
per axes ad rectos angulos baſibus fiant D
in ipfis figuræ ,FMH , BAC , quæ e.
runt fimiles ſectionum coni portiones , & earum bafes , FH,erunBC,
t
 96 GEOMETRIA
eruntaxes baſium eorundem folidorum , ipſarum nempè figurarum ,
exElicitur
37.hu. FGHN ,BDCE , ſunr .n. folida rotunda , & plana , FMH , BA
ius . C , per axes tranſeuntia ſunt baſibus erecta . Sint autem folidorum
iam ditorum axes , necnon axes , feu diametri figurarum, FMH,
BAC , ipfæ , OM ,XA . Quia ergo figuræ ,FMH , B AC , ſunt
ſimiles portionum coni ſectiones, quarum bales, ſiue ad earum axes,
vel diametros ,MO , A X ,ordinatim applicatæ lunt , FH ,BC , e
runt homologarum earundem regulæ ,actangentes ipías figuras ex
vna parte , ex alia vero , quo per vertices , M, A , eiidem ducentur æ
quidiſtantes , earundem verò oppoſitarum tangentium , ac ipfarum
28.huius, figurarum incidentes , MO , AX , eritque ,FH ,ad, BC , vt, MO,
ad , AX . Si ergo baſes , FGHN ,BDCE , fint circulierunt figurę
Léma
huius .
3 1. fimiles , quarum & oppofitarum tangentium per extrema, FH , du .
ctarum incidentes fient diainetri , FH , BC . Si verò fint fimiles el
lipſes , quoniam ,FH ,BC ,funt axes,
facilè probabimus , ficut pro circulo fa.
Etuin eſt ad Lemma Peopol.31. huius,
auxilio Propor. 40. huius, iplas , F H, F
BC, efſe incidentes fimilium figuraruin ,
FGHN , BDCE , & oppoſitarum
tangentium , quę per puncta , F , H; B,

C
C ,ducuntur (quę ipſis , FH , BC , exis A
ſtent perpendiculares, cum fint axes ea
rundem figurarum .) Et eodem modo BE 2017
fi dicta folida ſecentur alijs planis præ . C
D
fatis bafibus parallelis (ita tamen vt illa
diuidant fimiliter ad eandem partem ip
17.Vnd, fas , MO , AX , & ſubinde etiam altitudines ipſorum ſolidorum re
Elem . fpectu dictarum bafium allumptas ) oſtendemus & produ &tas in ſo .
lidis figuras eſſe ſimiles, & earum , ac oppofitarum tangentium í æ
quidiſtantium tanquain regulis duabus oppofitis tangentibus ba .
ſium , FH , BC , per extreina , F , H ; B , C , iam ductarum ) inci
dentes eſſe communes ipfaruin lectionescum figuris, F MH , B AC ,
quæ omnes erunt lineæ homologæ fimilium figurarum , FMH, B
AC , quarum regulę , FH ,BC . Ergo , ductis per , M , A ,duobus
planisbalibus parallelis , quæ ipla lolida contingent , incidunt hiſce
oppoſitis tangentibus planis ad eundem angulum ex cadem parte
plana figuraruin , F MH, B AC , lectis autem folidis planis paralle
lis , vt dictum est , fiunt in ipſis fimiles figuræ planæ , & earum inci
dences capiuntur oinnes in ſimilibus figuris , FMH, BAC , quarum
funt homologæ , earumque regulæ iplæ , FH , BC , & lineæ homo
logæ figurarum homologarum duabus quibuidam regulis , vtpotè
Oppo
 L I B E R .I. 97
oppoſitistangentibus bafium , FGHN ,BDCE, iam diétis , om
nesæquidiftant , ergo ſolida , F MH , BAC , ſunt limilia iuxta de.
4,BA
donin fin.11. huius, & earum , ac oppofitorum tangentium planorum iant
WH dictorum , figuræ incidentes iunt ipfæ , FMH, B AC , quod crate
ftendendum .
na 2151
BC : 3
ura
COROLLARI V M I.

"Inc etiam non difficile intelligi poteft, propoſitis duabus coniſi.

pel diamet;
fint, MO, AX ,ac pofito ipſas ,FH, BC , tanquam axes deſcribere cir .
H. culos ,ſeu ſimiles ellipſes erectas planis figurarum ‫ر‬, F MH , B AC,
ikio cateras omnes ordinatim applicatas ad ipſas ,MO , AX , vel circulos,
delſemper ſimiles ellipſes deſcribere , vt di&tum eſt, ſolida in cuius ſu
perficie capiuntur omnes peripherie circulorum , vel fimilium ellipſis
um , eſſe ſimiles portiones fphærarum ,velfimiles Sphæroides, del conoia
des ,earumuè portiones , ſimilesinquam nedum iuxta defin. 11. huius,
boc .mh habetur er 48.buius , fed etiam iuxta difin.9. habentur .n.hic
omnes iftius conditiones ,vtexaminanti facilè apparebit , quod eft cora
uerſum eius , quod in præfenti Theor. propoſitum fuit . Hoc autem con.
perſum etiam in reliquistheorematibus,in quibus definitiones particu:
lares fimilium planarum , vel folidarum figurarıım cum generalibus 0
fendimus concordare, poterat demonſtrari, ſed cum infequentibus libris
pel nullam , vel faltem non neceſſariam occafionem viderem me huius
habiturum eſſe , & cum etiamfacilè hoc ſtudioſus, qui rectèpriores proo
poſitiones intellexit, deducere poßit , propterea ne longior fierem , con.
fultò hoc prætermiſi, quod tamen verum eſſe minimèdubito , &propte.
itahoc etiampropero ſuppoſito infrafcriptum Coroll.ſubiungere volui.

COROLLA RIVM II .

V ticularesſimilium planarum ., velfolidarumfigurarum , cum de

finitionibus generalibus10. nempè, & 11.huiusconcordare , ideò inſe
quentibus vtriufq; definitionis,tamparticularis fcilicetquamgeneralis
prout libuerit, hypoteſi nos vtipolje ex hoc-colligemus.

N SCHO .
 GEOMETRIÆ LIBER I.
SCHOL I V M.
E miretur autem Lector ſi in hoc quafdam propoſiciones aſſum
N pferim tamquam veras , quæ in ſequenti Libro demonstrantur,
quales præcipuè eſe potuerunt Propos. 5. 6. 7. & 8. lib. fequentis, bas
in accepi tamquam in Elementis iam demonſtratas, licet potuiſſent etiam
deſumiex ſeq.Lib.2 . cum ipfæ non penderent ex hic demonſtrandis, ne
fieret petitio principi , ptſuis locisadmonui in præſenti Libro ; placuit
tamen eafdem Propos, noua mea methodo indiuifibilium etiam demon .
Strare, vt ex ea , tamquam ex herculeo cornu , quanta fit manans demons
ftrationum affluentia paflim digito demonftrarem .

Finis Primi Libri.

GEO
 99

GEOMETRIÆ
CA VALERII
LIBER SECVNDVS .
1

11
Inquo de Triangulo præcipuè, & Parallelogram
mo, ac Solidis ab eiſdem genitis plura de
monſtrantur , necnon alia quadam
Propoſitiones lemmatica proſe
quentibus Libris often
duntur ,
DIF INI TI O N E S.
I.

I per oppoſitas tangentes cuiufcunq; da

tæ planæ figuræ ducantur duo plana in
uicem parallela , recta , ſiue inclinata ad
planum datæ figuræ , hinc inde indefini
tè producta ; quorum alterum moueatur
Dort semb
verſus reliquum eidem ſemper æquidi. cund.li
ftans donec illi congruerit : fingulæ re I.
& æ lineæ , quæ in toto motu fiunt com.
munes ſe diones plani moti, & datæ figuræ , fimul colle &tæ
vocentur : Omnes lineæ talis figuræ , ſumptæ regula vna ea- .Defin,
fundem & hocſunt
verò ad;illam planaſunt
cuminclinata re &ta .adOmnes
vocentur
figurameiuſdem
datam linee : Cum
obliqui tranſitus datæ figuræ , regula pariter earundem vna;
libeat tamen , cum expediet , etiam prædi& as vocare , recti
tranſitus, ſicuti has ,obliqui tanfitus ,eius nempè , qui fit in
tali quidiſtātium planorum ad datam figuram inclinatione .
0
N 2 CO2

1
 100 GEOMETRI Æ
1

COROLLARIV M.
Corol.1 .
Lb ... H Incfiguraducipint
patet , quoniam oppofitæ tangentes regula quacunque in data
, etiam omnes lineas datæ figuræ regula qua
cunq; rečta linea propoſita haberipoffe , tim reči, tum etiam eiufdem
obliquitranſitus ,

2 II

propoſito quocunq;ſolido, ciuſdem oppoſita plana tani

Corol. 1
lib.I. See
gentia regula quacunque du&a fuerint , hinc inde inde.
finitè producta,quorum alterum verſus reliquum moueatur
Poftse
cund.l.i.
ſemper eidem equidiſtans,donec illi congruerit ;fingula pla.
na , quę in toto motu concipiuntur in propoſito ſolido , amul
E.Defin. colle &ta, vocentur :Omnia planapropofiti ſolidi, ſumpta, re.
Secilib.lo gula corundem vno.
COROLLA RIV M.
Inc etiam diſcimus, veluti propoſitiſolidioppoſitatangentia ples
HΗ na quacunque regula duci poffunt , ita eiufdem omnia plana res
gula quocunq; plano haberi posſe.
III .

Corol. I. oppoſitis tangentibus planisoccurrant interius duæ reo

lib.i. &ę lineę , vna perpendiculariter , reliqua obliquè ; pune
&a , quę ſuntcommunes le &tionespropoſitæ lincæ perpendie
culariter incidentis , & fingulorum planorum , quæ colle & a
dicuntur,omnia plana(ita tamen producta, vt eaſdem ſecare
pofſint) que puncta , quę ſunt communes fe & iones eiuſdem ,
& motiplani, fiuntq; in toto motu ,fimul colleđa vocentur:
Omnia punđa reditranſitus propoſitæ lineæ perpendicula.
riter incidentis; quç in obliquè incidente vocentur, eiuſdem
obliqui tranſitus :
Со :
 -L I B E R I 1. 108

COROLLARIVM .

E xtishoclineæhabetu r ſingulapunéta recti tranſitus, vel obliqui, inciden :

, nedum effe communes ſečtiones illius , & fingulorum ,
que collecta dicuntur , omnia plana propoſiti Solidi , ſed etiam , fiper
talem incidentem extendatur planum , effe communes fe &tiones illius,
ýſingularum , quæ collecte dicuntur : Omnes lineæ planæ figuræ , cuius
oppoſita tangentes ſunt communes ſectiones plani eiufdem figure ,
oppoſitarum tangentium di&ti Solidi : nam motum planum deſignat in
plano fecante reétam lineam , & infimul pun &tum in incidente, quod
reperitur in illa recta linea , & ideò idem punctum eſt communis ſectio
tum moti plani, & re&tæ incidentis, tum vnius earum , quæ dicuntur 073
nes lineæ datæ figuræ plane (ita tamen producte, at hanc incidentem fe
care poſſint, & eiufdem incidentis.

I V.

Iinter alteruni extremorum pun&orum propofitæ re&x

lineæ , & fingula puneta , quæ ſimul colle & a dicuntur
omnia pun&a recti, vel eiuſdem obliqui tranſitus eiuſdem,
fumamus interiacenteslineas , dicantur iftæ fimul colle &tæ :
Omnes abſciſſæ propofitæ lineæ , quas ( eciam fi non expri
matur) vocari ſupponemus reâi tranfitus, fi puncta fint reci
tranſitus,vel eiufdem obliqui tranſitus, li punđa ſint eiu-,
fdem obliquitranſitus .
V.

Edæ lineæ verò in antecedentis definitionis propoſita

R linea inter eadem puncta, & reliquum extremorum in
teriacentes ,dicentur : Reſiduæ omnium abſcillarum propc
fitæ lineære& itranſitus, li pun & a fiutreâi tranſitus, veleiu .
tranfiobliqui
idem tus .
tranſitus,fi fumpta pun &ta lint eiuſdem obliqui

COC
IOZ ĆE O ME I RIE

COROLLARI VM .

Inc liquet cuilibet abſciſſe in proximis definitionibus propoſitæ lje

H neæ refpondere vnam ex reſiduis , ita vt tot fint illæ , quæ dicun.
turreſidue omnium abſciſſirum propoſitæ lineæ , quot illæ , que dicun.
tur eiufdem omnes abſciſſ&,fiue rečti, fiue eiuſdem obliqui tranfitus,nam
reſidue omnium abſciſſarum propoſitæ lineæ interiacent inter reliquum
extremum eiufdem punétum , & eadem illa pun &ta , inter qua , Sexo
tremum primò diétum, interiacent omnes abfcile .
VI .
pro qualibet earum , quæ dicuntur omnes abſciſſæ pro
,
qualis , ſemel allumpta intelligatur , iftæ fimul colleAv Ji.
centur: Maximæ omnium abſciſſarum propofitæ lineæ , vel
fubintelligentur ſemper eſſe omnium , etiam fi dicerentur ſo.
lummodo : Maxiinæ abſciſſarum .
COROLLARIV M.
I quia omnes abſciſla tot ſunt, quot omnes reſidue , maximè verò
E omnium abſciſſirum tot ſune, quot omnes ahſculſe , Nam cuilibet
absciſe reſpondet una maximarum , idcò maximæ omnium abſciſirum
propoſitæ lineæ tot.erunt, quot etiam reſiduæ omnium alſo uſarum , quote
cumque ſint omnes abfciffe , vel reſidua : ideſt pro qualibet refidua ha.
bebimus quoque vnam maximarum ; ijs ſemper reéti , vel eiufdem obli,
qui tranfitus affumptis,
VII .
I cuilibet omnium abſciſſarum propoſitæ re &tæ lineæ ad .
iuncta intelligatur alia recta linea cuidam equalis, com.
poſitæ ex omnibus abſcillis , & adiunctis , fimul collectæ di.
centur : Omnes abſciſſæ propoſitæ lineæ adiuncta tali ,nem.
pè adiun &ta illa , cui, quę adiunguntur, ſunt ęquales. Si ve
rò fieret hęcadiun &tio refiduis , vel maximis omnium abſciſ.
farum , pariter dicerentur : Reſiduæ , vel Maximæ omnium
abſciſſarum adiunda eadem ; recti ſemper, vel eiuſdem ob
liqui tranſitus .
Pro
 LIBE:RII. 103

A. VIII .

Ropofita quacunque plana figura , & in ea duda vtcun .

P
liipſa re&ta linea deſcribere quamcuinque figuram planam
intelligatur , non exiſtentem in plano propoſitę figure, ac de.
inde reliquæ earum ,quæ dicuntur omnes lineæ propofitæ fi.
guræ , ſumptę regula iam ducta linea ( & re ditranſitus fi de
fcripta figura ſit erecta plano propoſite,veleiuſdem obliqui
tranGeus , fi illi ſit inclinata , cius neinpè tranfitus, qui fit in
tali inclinatione ) deſcribere intelligantur figuras planas ſi
1 miles , ac ſimiliter pofitas , & æquidiſtantes primò deſcriptę,
ita vt omnes deſcribentes ſint deſcriptarum figurarum linee ,
vel laceta homologa ‫ ;ز‬omnes deſcriptæ figuræ fimulſumptä
dicentur . Omnes figuræ planæ ſimiles talis propoſitæ figurę,
fumptæ regula earum vna , vel regula etiam ipſa linea ,vel
latere deſcribente ; vt fi deſcriptæ figuræ effent quadrata, h.«
dicerentur . Omnia quadrata talis propoſitæ figurę , vel lief.
ſent triangula equilatera dicerentur . Omnia triangula çqui.
latera eiuidem
BA B.
Solidum , cuius onines deſcriptæ figuræ fimiles ſuntom.
nia plana, dicetur : Solidum fimilare genitum ex propofita fi.
gura iuxta eandem regulam ,iuxta quam ſumpıæ omnes di
dæ figuræ fimiles fuerunt, quæ igitur ex figuris propofiis,
ytfic generantur , dicenturabſque alio addito : Solida fimi.
laria genita ex propoſitis figuris iuxta regulas omnium fimi
dum figurarum , quæ ipforum euadunt omnia plana , propo.
firæ autem figuræ ,eorundem genitrices figuræ vocabuntur C.
CE
Cum verò duarum genitricium vtcunq; figurarum omnes
deſcriptæ figuræ nedum. fimiles erunt : quę reperientur in ea
rum vnaquaque , ſed etiam quæ ſunt vnius , inucnientur fimi.
les omnibus figuris fimilibusalterius propofitæ figuræ , fue
tint autem in veroque folido figuræ æquèeleuatæ ſuperpla.
da genitricium figurarum , cunc ſolida genita ex propoGris fi
guris
 104 GEOMETRIÆ
guris iuxta regulas eas , quę funt regulę omniuin ſimilium fi
gurarum earundempropofitarum genitricium figurarum, dia
centur ſolida inter ſe , vel ad inuicem fimilaria , genita.ex di
&tis figuris iuxta dictas regulas , vel intelligentur ſemper eſſe
inter le , feu ad inuicem ſimilaria , licet hoc non exprimatur,
• D.
quotieſcunq; contrarium aliquid
D.
non adijciatur.
Cum autem duas figuras in eodem plano habuerimus ia
eadem altitudine exiſtentes, rectangula ſub ſingulis earum ,
quæ dicuntur omnes lincæ vnius propoſitarum figurarum , &
illis in dire & um reſpondentibus in alia figura fimul ſumpta
fic vocabimus , nempèRectangula ſub eiſdem figuris, regu;
la eadem ,quæ eft omniuin ſumptarum linearum regula.
E. E.
Cum verò propoſitarum figurarum altera fuerit parallelo
grammum, cuius bafis, iuxta quam altitudo funicur, fit fum .
pta pro regula , dicta rectangula vocabuntur etiam :: Omnia
rectangula reliquæ figuræ æquèalta ac eorum vnum ,
Α Ρ Ρ Ε Ν DI X.
Pro antecedentium Definitionum explicatione .

Coroll.i.
S?Itgentes
figura plana quacunque, ABC,duæ eiuſdem oppofita tana
dicunque dučte, EO ,BC ,intelligantur autem per., E
‫و‬
lib.s. 0 , BC , indefinisè extenſa due plana inuicem parallela , quorum
quod tranſit per , E 0 ,ex.gr. moueatur verſus planum per , BC ,
femper illi æquidiftans , donec illi congruat , igitur communes fem
Strones talis moti, fiue fluentis plani, & figure ,ABC , qua intoto
Defini motu fiunt,fimulcollect& à me vocantur: Omnes lineæ figure , AR
huius . C , quarum aliquefint ipfa, LH ,PF ,BC , fumpta regulaearum
vina , vf , BC rectitranfitus, cum plana parallela rectè fecant fin
guram, ABC, eiufdem obliquitranfitus, cumillam obliquè fecant,
ciusfcilicet tranfitus, qui in tali inclinationefit .
Intelligamus nunc,ABC ,effe folidum , cuiusduo oppofita plas
na tangentia fint , que tranfeunt per , EO , BC , moueatur autem
adhucplapum ,per ,E 0 , extenſum , verſusplanum per , BC,fem ,
per
 L1B E R II . ICS
Cos
per ilk aquidiftans , igitur huius plani mori, fiuefluentisconcepte
in folido ,ABC ,figura , qua in toro motu fieriintelliguntur , voce:
Omnia plana folidi,A B C , fumpta regula corum vno, quarum ali. D.Sir.2.
huius .
gaa repræfentare poffunt plana ,LH ,PF , BC .
viserius dwe reite lineæ , ON , EM , occurrant planis per.,EO,
BC , tranfeuntibusiam dictis in punétis, 0 , N ; EM , quarum , 0
usi
N , perpendiculariter , EM ,verò obliquè illis incidat , punctaigs
tur , quæ funtcommunes ſectiones omniumplanorum lidi, A BC,
productorum ,ſi opusfit ,& recte, O N , vocansur ipfius omniapun .
ita reiti tranfitus, quarum aliqua funtpunita , H , 1 ,N , quæ in .
MON teripfa , & extremum punitum , 0 ,continentur, vt ipfe ,oh ,01, Defin.3
huius ,.
ܵ‫ܪ‬ ON, dicuntur abfcille , que inter eadem punéta , & aliud extre
mum , quod eft, N , continentur, vtipfe, NI,NH ,N0 , rcfidue D.f. 4.
omninm abfciffarum ; tot aquales ipſi, o N , quot funt omnes ab- Det. s.
feiſe , fiuereſidue omnium abfciljarum , 0N , dicuntur maxime huius.
abſciſſarum ,fineomnium abfciſ arum , 0 N , quibusfiadiungatur.Defin.6.
aliqua recta linea , dicuntur abſciſſa , refidua ,fiue máxima adiun . huius.
ttarali linea, omnes quidem reiti tranfitus in recta , ON, in‫را‬, Em , huiu
Defin.7.
s.
verò dicuntur eiufdem obliqui tranfitus , eius nempè, qui in tali ina
clinatione fit .
Dicitur autem in Coroll. Defin. 3. eadem punéta recti tranlitus,
line obliqui,fieritum ab omnibus pianis propoſiti folidi,vi , ABC,
tum ab omnibus lineis
11 E А o
plani per cafdem inciden
tes extenſi ,vtex . gr.pla y L H
ni , quod tranſit per , E 0, P F
BC, quod quidem etiam
tranfeat per ipſas, ON ,
EM , idem enim planum ,
quod in folidum , A B C, B
+

producit figuram , LH, in

figura plana,A B C , producitrectam , LH , & inrilta , o N , pana
Etum , H, in , E M ,vero pun &tum , 7 , quod tranfit , HL , produ.
tła , & ideò dico punéta , H , Y ,poffedici etiam effeita àrešta , r ,
H, & fic omniapunéta re&ti tranſitus quç nempè funtin , 0 N , nea
dumfieri a dictis planisparallelis ; fedctiam àlineis parallelis for
O gura ,
 IE
106 GEOMETR
gure, ABC, produitis fi opus fit;idemintellige inrecta, EM , cuius,
oinnia puncta dicuntur eiuſdem obliquitranfitus eiusnempè,qui
in tali inclinatione fit ,
Prointelligentia Defin. 8. Supponatur in figura plana propofita,
ABC , vtcunque recta, BC , que deſcribat figuram planam , BC,
eleuatam fuper, ABC,lin. E A :
gula autem lineæ , qua dia
cuntur omnes linee figures L TH
A B C , ſimptæ regula , B P F
circēti tranlitus ,la figa,
ra , BC , ſi erecta figure,
ABC , veleiufdem obliqui
tranfitus(quinempe inin
clinatione defcriptæ figure
ad planum , ABC , fit ;ſi figura ,BC,fit inclinata ad figuram , AB
c ) defcribere intelligantur figuras planas ſimiles fimiliter pofitas,
12 ,lib.1. & aquidiftantesipfi figure, BC , ita vt defcribentes fint deſcripta
D.Defin.
rum figurarum linee, vel later a homologa , quarum figurarum ali.
A. D :f.s,que fintipſe , BC , PF, L Hifte igituromnesfimulſumptæ vocan .
huius .
tur, omnes figureſimiles ipfiusfigure , A B C ,fumpta regula figura ,
BC , vel linea , aut latere , BC .
Solidum , cuius omnes dilte figure fimiles ipfius, ABC , funt
omnia plana ,dicitur ,folidum ſimilaregenitum exfigura pbana , A
B. D : f.8. BC , inšta regulam ipfam figuram , vel lincam ,‫ و‬BC , & ipfa figu.
butus .
1a , ABC , appellatur genitrix eiufdem folidi , quod effe intelligan
tur ipfum , A BC .
Siverò adfit alia figura plana , cuius omnes linea , quædam re
gulaſumpia , defcribantfimiles figurasplanas, Glimiliarpofiras,
€.Def.s.omnes vni cuidam dquidiftantes ,& fimiles figure, BC , & æquè
huius • elewatas ſuper plana genitriciumfigurarum, ſolidaſimilariapenita
exiltis figuris, iuxta dictasregulas vocabuntur vlterius inter fed,
veladinuicem (imilaria , lic :t cum dicemus, folida ſimilariageni.
ta ex talibus , & talibus figuris, a hoc etiam fine alio addito ,in .
selligemusfemper ea effe inter fe , veladinuicemfimilaria, etiam
finon exprimatur, hoc autem niſi aliter explicetur .
Pro declarandis Did E. Defin. 8. exponantur due figure ineo.
deng
4
 LIBERO IÍ (907
แน dem plano, & in eadem altitudine , qua fint , BCDA , ADE , fit
autem almtudo.figure , AB GD ,Jumpsa refpitu ipfius reéta ,CD,
& altitudo figure ,ADE , reſpectu ipfius , DE ,qua intelligantur
4뷁 abſcindere ex eadem parle àcommuni altitudine partes aquales,
que fibiin directum erant ,ſırtverò ambe communis regula om.
nium linearum ditt arum figurarum , Ó-fit ducta alia vicumq; ei.
dem , CE,parallela,MN , .
cuiusportio manens in figu .
ra , BD , fat ,Mösd mae :
N
nens in figura , ADC, fit,
ON ; rectangula igitur , C
DEMON , & reliquarez :
C CC E Definicia
Itangula , qua fub qualibet huius
carum
, quedicuntur omneslineafigura , B D ,( regula ,CE vel,
CD , ) & illi in directam poſita in figura ; AD E,continentur (erit
auremfemperaliquacidem in dirçctum,prçterquamfortè illi,qua
langit figuram , vi , B ,potest.n .in figura ,AD E ,illi vice linea
vnum punctum rantum refpondere,vi , 4 , hoctamen reitaugulum
Hom computatur, quianihilillis adiungie ,erit inquam hæc linesa
Tum reſpondensiain figura, A D E, eis, que fumunturin ,B D, nam
funt in eadem altitudinefumpia aſpectu earändim linearum ,ſub D. Def.s.
quibus rectangula continentur)ſimulfumpravocamus: Rectangu. huius .
la ſub figuris ,BC DA , ADE.
Siverò contingeret alteram earundem figurarum effe parallelo
gyammum , & regulam omnium eiuſdem linearum effe vnum eix .
fdem la!erum , ve ,CD ,refpectu cuius fumitur altitudo ,Imrie quia
ille, que aquidiſtans ipli,CD ,in parallelogrammo,B D , funtei.
dem ,CD , equales , do funtlatera diétorum rectangulorum , ided
dico,nos ea vocarepoffe nedum rectangula fub his figuris,ſed eriam
fic appellare,nempè .Omniareitangula figure'ADE, ( quenon
eboneceſario parallelogrammum ) equè alia ,ac vnumeorum j.ac
reitangulim,CDE altitudinis fcilicet æqualis ipli, ç D ,prout
libuerit autem nominentur ,

O PO .
 108 GEOMETRIÆ
P O S T V L A T A.
1,

Def. 1. & ptæ vna earundem vt regula communi , ſunt congruen

2. huius .
tes ; Et congruentium folidorum omnia plana , ſumpta corum
vno , vt regula communi , lunt pariter congruentia . a

II .

Omnes figuræ fimiles alicuius figuræ planæ ſunt omnia

A.Def.8.plana ſolidi , quod terninatur ſuperficie, in qua iacent peri
.

metri omnium dictarum fimilium figurarum .

THEOREMA 1. PROPOS . I.
Varumlibet planarum figurarum omnes lineæ recti
tranſitus ; & quarumlibet ſolidarum omnia plana, ſunt
magnitudines inter fe rationem habentes .
Sint duæ planæ vtcumque figuræ , E AG ,GOQ , quarum re
gulæ , EG , GQ , vtcumq; fit autem figuræ , É AG, altitudo ium
pta reſpectu , E G ,ipfa , ÄR , & figuræ , GOQ , altitudo lumpta
reſpectu ,GQ, ipſa,o F. Dico ergo omnes lineas recti tranfitus fi
guræ , E AG , fumptas cum regula , E G , ad oinnes lineas recti trails
fitus figuræ , GOQ , ſum
ptas cum regula ,GQ , ra
tionem habere . Conſtitu RU clo
antur regulæ , EG , GQ ,
fibi in directum , & ſint co
tæ figuræ ſupra ipras regu-
las in eodem plano,vel igi-
YMAIL
XE
th Bis

H
н G PC
tur altitudines , AR ,OP,
funt æquales, vel non , ſupponamus primo ipfas effe çquales, abſcin
dantur nuncab altitudinibus, A RÓP, ex hypoteſi ęqualibus,por
tiones , I R , RP , æquales verſus regulas, EG , GQ , ſi ergo per
punctum , I , duxerimus regulæ , EG ,parallelam , LM , hæc pro
ducta tranſibit per punctum , R , fiet ergo ,LM , quę clauditur peri
me:
 L I B E R 11. rog
metro figuræ ,E AG ,vnaex ijs ,quæ dicuntur omnes lineæ figurę,
EAG , & , NS , claula perimetro ſiguræ ,GOS, vna ex omnibus
Tineis figurę, GO Q , fumptis omnibus lineis iam dictis,regula com
muni , EQ, & recti tranſitus , vti ſemper intelligemus, niſi aliter ex
plicetur , etiamſi idnon exprimatur . Quoniam igiturfi re &ta ,NS,
LUDOS ftminor recta , LM ,poteſt indefinitè producta aliquando fieri ma
TUCA ior , fi hoc intelligamus fieri de cæteris lineis , quæ ab altitudinibus
portionesabicinduntęquales verſus regulas, EG ,GQ, patet,quod
fingulę , quę erunt in figura ,GOQ , productę fient maiores ijs, quę
을

erunt in figura , E AG , fit autem ita facta productio cuiufuis om .

nium -linearum figuræ , G OQ , regula , E Q, vt quæ illi in dire &tuin
conftituitur in figura , E AG , fit portio eiufdem productæ , vtex.gr.
ita fit producta ,SN , verſus,ML, vt ipfam pertranfeat perueniens
verbigratia vique ad , T , ita vt , L M ,fit portio ipſius , TS ,patet
ergo , quodomnes lineæ figuræ , E AG , erunt pars omnium linea
rum.figuræ , G OQ , fic productarum , & iftę erunt totum , nam ille
ciltis claudentur, fiue in his totæ reperientur, & aliquid amplius of.
quod de omnibuslineis figuræ ,G0Q , ſic productismanet.extra si
ģuram , E AG , totum autem eſt maius ſua parte , ergo omnes lineę
figuræ ,GON , fie productę fuerunt, ut maiores effectę fuerint om .
nibus lineis figuræ , E AG ; eadem methodo omnes lineas figurę , E
AG , lic producemus ,vtcomplectantur omnes lineas figuræ ,GO
Q, iam productas , vt dictum eft , & ideò maiores eiſdem fanc ,ma.
gnitudines autem rationem habere inter fe dicuntur , quæ multipli- Diffin .
catæ fe inuicem fuperare poflunt,ergo patet omnes lineas figura. bis,Elesa.
rum , E AG ,GOQ ,cum altitudines , A R ,OP , fuerint æquales,
interſe rationem habere .
Non ſintautem æquales , fed altitudo ,All , ſit maior altitudine,
OP, & ab , AR , fit abſciſla verlus ,EG , ipia , CR , çqualisipſi, o
P, & per,C, ducta , B D ,parallela , EG , intelligaturper , B D à
,
figura , E AG , abiciſla figura , B AD , & ea conftituta ,vt, HFE ,
ita ve fit in eodem plano ad eandem partem cum figuris , EBDG,
(quæ reinanlit) & ,GOQ,exiſtente ,HE , in.directum ipſi, EQ .
quod fiadhuc altitudo , FX , ſitmaior altitudine , OP, abſcindatur
ilk æqualis, & ficfemper fiat , & diſponantur figuræ reſduæ, vtea
rum bafeslint in directum ipfi ,en , & figuræ conftitutæ in eodem
plano , & ad eandem partem cum figuris , E AG ,GOD , in altitu
dinibus vel equalibus, vel non maioribusaltitudine ,OP . Intelliga
turaunc ducta vtcumque in figura , GO Q , recta , NS , parallela,
GQ, quæ erit vna ex omnibus lineis figura ,GOQ , regula , GQ,
producaturq ;ita ,vtpertranfeatomnes fic dispoſitas figuras ,vt vſq;
in , 2 ,complectetur ergo ,S 2 , iplas ,LM , YT, & fic quæuis
gium
ous,
 110 GEOMETRIA
nium linearum figurę, GOD, hac lege producta, comple&tetur eas,
quæ de ip.a manent in figuris iam dilpolitis, ergo omnes lineæ figu
ræ ,GOQ , ſic productæ complectentur omnes lineas figurarum lis
diſpoſitarum , ergo erunt ad illas fimulfumptas,vt totum ad partem ,
nam illæ in his reperientur , & aliquid amplius , ergo erunt illis ma
iores, omnes lince autein figurarum fic difpofitarumfunt non mino
res omnibus lineis figuræ , E AG , ex qua delumptæ ſunt, ergo om
nes linee figurę ,GOQ , fic productæ lunt, vt effectæ fuerintmaio .
res omnibus lineis figurę, E AG ; eodem pacto oſtendemusnos puſe
ſe vice verſa iltas illis efficere inaiores , ergo omnes lineæ figurarum ,
EAG ,GOQ , ſuinptæ cum regulis vtcumque fuppofitis , cuiuſuis
Diffin . 4. Tint altitudinis tuinptę iux .
2.suElem .
ita . eaſdein regulas , lunt
'magnitudines inter fe ra . B CD .
tionem habentes , quod ſi
fübter rectam , HQ , ad
huc eflent portiones con- 2 %Y ZAIL NIR

ſiderara rum à nobis figu нх Б GP

rarum , E AGGOQ , eo .
dem modo oſtenderemus omnes lineas earundem ſumptas , cum ijf.
demi regulis eile magnitudines rationem inter fe habentes, vndeinte.
graruin figurarum oinnes lince eflent magnitudines inter ſe rationen
habentes , quod in fig. planis oftendereopus erat .
In figuris autem folidis conſimiliter proccdemus; nam ſi in ſupe:
riori figura intellexeriinus, EAG , GO Q , elle figuras folidas , &
pro rectis lineis æguidutantibus intellexerimus plana æquidiſtancia,
vt pro rectis , EG, GQ , plana , EG , GQ , quibusplana ,LM , N
s , Fontæquidiſtanter ducta , funptis pro regulis planis ,EG ,GQ,
ijſque in directum fibi conſtitutis . ita vt iaceani regulæ in eodem
plano, oftendemus nos poſſe ita producere omnia plana folidæ figu
ræ ,GO Q., vt eadem complectantur omnia plana figuræ , E AG,
( li fint eiufdem altitudinis dictæ figuræ ) integræ exiftentis , vel ( ſi
non ſint ) diuiſæ in figuras folidas , ex.gr. EB DG , BAD , ſic di
{poſitas, vt bales , fiue regulę iaceant in eodem plano , & ita , vt om
nia plana dictarum figurarum folidarum, vel finç intra oppofita pla
na dietas figuras tangentia , vel nihil eorum extra , vnde omnia pla.
na figuræ lolidæ , GO Q , fic producta fient totum , & portiones ab
cifdem captæ in figura ſolida , E AG , integra , vel diuiia , vtdictum
elt .. omnia plana figuræ , E AG , fient pars omnium planoruin fi
guræ ,GOQ , lic productoruin , nam hæc in illis tota reperientur,
& aliquid amplius , vndeomnia plana figuræ , GOQ , ſic producta
erunt, vt effecta ſint maiora omnibus planis tiguræ , E AG ;eodem
nodo
 L Í BERLI. int
modo oſtendemus nos poffe fic producere omnia plana figuræ , E A
G , vt fiant maiora omnibus planis figuræ ,GO Q , ita productis , & Diffin 40
fic deinceps; ergo omnia plana folidarum figurarum , E AG ; GO .s.Elet.m .
Q , ſunt magnitudines inter ſe rationem habentes , quod oftendere
opus erat ,

SCHO'L I V M.

cipiens. quomodo indifinite numero lineæ , vel plana , quales effe

exiſtimari posſunt , quad me vocantur , omneslinea, vel omnia plana
talium , vel talium figurarum poffint ad inuicem comparari : Propter
quod innuendum mihi videtur, dum conſidero omnes lineas , vel omnia
plana alicuiusfigure , me non numerum ipſarum comparare, quem igno
ramus , fed tantum magnitudinem , que adequatur fpatio ab eiſdem ti
neis occupato , cum illi congruat , quoniam illud Spatium terminis
comprehenditur , ideò & earum magnitudo eſt terminis eiſdem compre
benſa, quapropter illipoteſtfieri additio, vel fubtractio,licet numerum
earundem ignoremus ; quod Sufficeredico, vt illa ſintad inuicem compa:
rabilia , alioquin neque ipſa ipatia figurarum eſſent ad inuicem compte
rabilia : Vel enim continuum nihil aliud eſt pręter ipfa indiuifibilia,vel
aliquid aliud , ſi nihil eft præter indiuiſibilia , profe&tè ſa. eorum ,conge
ries nequit comp.irari, nequc ſpatium ,fiue continuum , erit comparabi.
le , cum illud nihil aliud effe ponatur,quam ipfa indiuifibilia : Si verò
continuum ejt aliquidaliud præter ipſa indmiſibiliá,fateri æquum eft hoc
aliquid aliud interiacere ipſa indiuifibilia , habemusergo continuumo
diſeparabile in quædam , quccontinuum.componunt, numero adhuc in.
definita ,inter quælibet enim duo indiuifibilia æquum eft interiacere,alia
quid illius,quod di&tum eſt effe aliquid aliud in ipſo continuo præter in
diuifibilia , qua enim ratione tolleretur à medio duarum , à medijs quo.
que ceterarum tolleretur ; hoc cum ita fit comparare nequibimus ipfire
continua , fiue Spatia adinuicem , cum ea , quæ colliguntur , ſimul cola.
lecta comparantur,fcilicet,quæ continuum componunt, fintnumero in:
definisa, abſurdum , autem eft dicere continua terminis comprehenſanon,
effe ad inuicem comparabilia , ergo abfurdum eſt dicere congeriem . om
nium linearum ſiue planorum , duarum. quarumlibet figurarum non. ejſe
ad inuicem comparabilem , non obſtante ,quod quæ colliguntur , & il.
lang congeriem componunt ſintnumero indefinita, veluti hoc non obftat
in continuo , fue ergo continuum er indiuifibilibus componatur , fines
non , indiuifibilium congeries ſurt adinuicem comparabiles, á proporo.
tronem babeat .
Non
 GEOMETRIÆ
Non inutile autem mihi videtur effe animaduertere pro huiusconfira
matione , hoc pro dero ſuppoſito, quam plurimi , quæ ab Euclide , Are
chimede, to alijs oſtenſa ſunt, à me pariter fuiffedemonſtrata , meafq;
concluſiones ad vngucm cum illorum conclufionibus concord.ire , quod
euidens ſignum effe poteft,me in principijs vera affumpfiffe,licetfciam ,
& ex falſis principis sophiſticè vera aliquando deducip all , quod ta
men in tot, da tot coricluſionibxs, methado geometrica demonſtratis mihi
accidiſſe abſurdum putarem : Hoc tamen addo , non tanquam præfat& veo
ritatis legitimum fundimentum ,ſed vt non negligendum , immòſumme
expendendum illius argumentum , quod ſequentiapercurrenti continuò
magis , ac m.igis elucefcet,
2

THEOREMA II . PROPOS. II .

A les, & æqualium ſolidarum omnia plana funt æqua,

lia , regula quauis affumpta.
"Sint duę æquales planą figuræ , ADC , A EB, in figura, A DC,
firregula , A C ,vtcunque , & in figura A
, E B , regulavtcunque ſit,
ĄB . Dico omnes lineas figuræ , A DC, regula , A C , çquales eſſe
omnibus lineisfigurę, A E B , regula , AB ; intelligatur figuram , A
EB , ita luperponi figuræ , ADC , vt regulæ fint ad inuicem fuper
pofitę ,velut eſt, A B , in , AC,vel faltem equidiſtent , vel ergotota
Polu !. l. figura congruit toti, velpars parti, congruet pars parti, ergo con .
hujus . gruentium harum partium omnes lincæ erunt
pariter congruentes , ſcilicet omnes lineę , A D
B, partis tigurę, A E B, erunt congruentes om
nibus lineis , ADB , partis figuræ , AD Cellu .
perponantur adhuc refiduæ haruin figurarum
partes , hac lege tainen , vt oinaes earundem li
neæ regulis , AB ,AC, fiue regulę communi, A B
A B , vel, A C , ſemper ſituentur æquidiftantes,
hoc femper fiat, donec omnes reliduę partes ad inuicem ſuperpo
fitæ fuerint,quia ergo integrie figuræ funt æquales erunt dictæ par
tes ſuperpofitæ inuicem congruentes , ergo & earum omnes lineæ
eruntpariter congruentes , magnitudines autein congruentes ſunt
ad inuicein æquales , ergo oinnes lineæ partium figuræ , A E B , fi
mul luinptaru n.l.omnes lineæ figuræ , A E B , luinptæ regula , A
B , eruntęquales omnibus lineis partium figurą , A DC, quibus prę.
dictæ partes congruerunt , fimul fumptarum..omnibus lineis figu.
ræ ,
 L I B E R I 1. 113
ræ ,ADC ,fumptis , regula ,A C , quod in tiguris planis oſtenden.
duin erat .
Ita fuperpofitis æqualibus figuris ſolidis , ita vt duæ in ipſis aſſum
pta vtcunq; regulæ fint ad inuicem luperpofitæ , velaqu difantes,
& reliduorum facta temper luperpofitione ita , vt cnnia ecrunpla.
na regulis iam iuperpolitisçquidiſtent , tandem , quia tgurę iuni a.
里。 quales , dictæ partes erunt ad inuicem congruenies , & conteguen.
ter integre quoq; figuræ erunt congruentes , ergo earum cmnia pla
na tuinpta cum dictis regulis erunt ad inuicem congruentia , ergo &
æqualia , quod in figuris10lıdıs oftendere quoque opus erai .
COROLLARIV M.

H Incdimpatet in eadem figura plana , omnes lineas ſumptas cum qua

regula aquari omnibus lineis ſumptiscum alia quauis regu.
la ; c in fi juris folidis omnia plana vnius ſumpta cum quadam regula
aquari omnibus planis eru , dem , regula quauis affumpta ; onde ex. gr.
St Eto planiscylindro æquidi/tanter axi , quafittione in ipſo creantur pa l.6 .
rallelogrimma , & letto eodem planis æquidifianter baſi ductis , quaſe. Corol
lib.i.
DO &tione creantur in eodem circuli, patet ex hoc, omnia parallelogramma Corol.12
diftı cylindrı , regula corundem vno , fi æqualia omnibus circulis eixo lib.1.
ſdem ,regula baſi .
THEOREMA III . PROPOS. III .

Iguræ planæ habent inter fe eandem rationem , quam

eorum omnes lineæ iuxra quanuis regulam aflumptæ ;
Et figuræ folidæ , quam eorum omnia plana iuxta quamuis
rеgulаin аllumрса ..
Sint figuræ planæ vtcunque, A , D. Dico,
A , tiguram ad iguram ,D , ette vtomnes linee A
figuræ , A , iuxta quanil s regulaın ailuinpta
ad omoes lineas figura , D , luxta quainuis ren B
gulam afluinptas . Intelligantur ergo omnes E
lineæ figuræ , A , & , D , allumpuæ iuxta qua.
Idam regulas , deinde capiantur quotcunque hi
guræ , 8 C , lingulæ æquales figuræ , A , & fi
guræ , D , quotcunque equales figurę ,vt , E ; nunc , ficontinuum
componitur ex indiuifibilibus , patet abique alia demonftratione fi.
gurain , A , ad figurain , D , elle vt omnes linea figurç, A , ad om.
P nes
 114 GEOMETRIÆ
nes lineas figurę, D ,tunc enim comparare continuum ad continuum
non eſſet niſi ipla indiuiſibilia comparare ; ſed elto , quod hoc fit fal
ſum , vel quod ,etiamſi verum fit, tainen legitima ratione ad hoc pro .
bandum nondum peruenerimus ; nihilominus adhuc dico ipſa indi
uifibilia.l. omnes lineas figurę , A , ad omnes lineas figuræ , D , etle
vt figuram , A , ad figurain , D. Quoniam ergo affumpfimas figu
ras, B , C , ſingulas æquales figuræ , A , & , E ,æqualem figuræ , D ,
Perante- omnes line e ſingularuin figurarum , A , B , C , erunt æquales omni
ced, bus lineis figuræ , A , lumptis iuxta dictam regulam ( quacunque re .
gula diétæ omnes lineæ ſint allumptæ ) & ideo quotuplex erit com.
pofitum ex figuris , ABC , figuræ , A , totuplex erit compofitum ex
omnibus lineis figurgruin , A B C , omnium lincarum figuræ , A , &
idcò habebimus æquè multiplicia primæ , & tertiæ vtcunq; lumpta;
fimiliter oftendemus compofitum ex figuris , E , D , æquèmultiplex
elle figuræ , D , ac co npofitum ex omnibus li
neis figuraruin , E , D ,multiplex eft omniuin
A
linearum figurze , D , quæ ſunt æquè multipli
cia ſecundæ , & quartę vtcunque lumpta, quia
ergo ſimultiplex primę..compofitum ex figu. B
ris , A B C ; luperauerit multiplex ſecundę, ſci E
licet compoſitum ex figuris , DE , etiam mul.
tiplex tertiæ .f. compoſitum ex omnibus lineis
figurarum , ABC, luperabit multiplex quartæ
Elicitur .I.compoſitum ex omnibus lineis figurarum , D Е, & fi multiplex prí
ex antec. mæ fuerit æquale multiplici fecundæ , etiam multiplex tertię erit æ
quale multiplici quarte, ſcilicet fi compoſituin ex figuris , A B C,
fuerit æquale compoſito ex figuris , D E, etiam corundem compo
Defin , s . fitorum o:nnes lineæ erunt æquales , & li ininus, minus , ideò prima
Qui.El. ad ſecundam erit , vt tertia ad quartam , ſcilicet figura , A , ad figu .
Coroll...
ram , D , erit vt omnes lineæ figuræ , A ,ad omnes lineas figuræ , D ,
huius . ". fumptas iuxta datas regulas... iuxta qualcunq; regulas, quod in fig.
planis erat oſtendendum .
Verum fiintellexerimus , A , D , effe figurasſolidas , aſſumentes,
C , B , ſingulas æquales ipſi, A , & , E , ipſi, D , oſtendemus com
poſitum ex figuris ,ABC ,tammultiplex effe figurę, A ,accompo.
fitum ex omnibus planis figurarum , A , B, C, multiplex eft omniumn
planorum figure , A , & fic coinpoſitum ex figuris, D, E , tam mul.
riplex elſe figuræ , D , ac conpolicum ex omnibus planis figurarum ,
D ) E , multiplex cftomnium planorum figuræ , D , & tandem per
antecedentein Propofitionein oliendemis , íimutiplex primæ iupe
maart 12u'rplexi rund : , ctia: multiplex tertiæ iuperaturummul
17. * ;;:: Linden, altdi, rul Euc, E : igualciore , lie
 L 1 BB. E
ERR II . 115
so prima ad ſecundam erit , vttertia ad quartam , ſcilicet figura lo Def.Oui.
lida ,A ,ad figuram ſolidam , D , eritvc omnia plana , A ,ad om- 5.elem .
pro nia plana , D , cum quibuſuis regulis atſumpta, quod & in figuris con
lidis oftendere opus erat .

COROLLARI V M.
Iquet ex hoc , quod , vt inueniamus , quam rationem habeant inter
ſe duæfiguræplana , velfolidæ ,ſufficiet nobis reperire , quam , in
figuris planis , interferationem habeantearundem omnes linea , o , ir
figuris folidis, earundem omnia plana iuxta quamuis regulam allumpta,
1 quod nouæ huius mea Geometriæ velutimaximum iaciofundamentumo.
THEOREMA IV. PROPOS. IV .

duæ figuræ planæ , vel ſolidæ , in eadem altitudine fuco

Strint conſtitutæ , du&is autem in planis re&is lineis , &
in figuris ſolidis ducis planis vtcumque inter fe parallelis,
quorum reſpectu prædicta ſumpta fit altitudo , repertum fue
rit ductarum linearum portiones figuris planis interceptas,
Seu ductorum planorum portiones figuris ſolidis interceptas,
eſſe magnitudines proportionales, homologis in eadem figu:
ra ſemperexiſtentibus, dictæ figuræ erunt inter ſe , vt vnum
quodlibet eorum antecedentium , ad ſuum conſequens in as
lia figura cidem correſpondens .
Sint primò duæ figurę planæ in eadem altitudineconſtitutæ , CA
M , CME , in quibus duæ vtcunquerectæ lineæ inuicem lisaltito
ductæ intelligantur ,A E , BD , reipectu quarum communis altitu22
do allumpta intelligatur,fint au
tem portiones figuris intercepta
iplæ ,AM ,BR , in fig.CAM ,
& , ME , RD , in fig. C.ME, A
reperiatur autem , vt ,AM , ad,
ME , ita efle , B R , ad , R D.
Dico figu am ,CAM ,ad figu .
ram , C ME , effe vt , AM ,ad ,
А м ‫ܩܠܠܠ‬
ME, vel,BR ,ad ,RD , quoniam enim , BD , A E , vtcumq;du
Ctælúnt inter ſe æquidiſtantes,patet , quod quęlibet earum, quę di.
cuntur omnes lineæ figuræ ,CAM , lumptæ regula altera iplarum ,
P. 2 n AM,
Sit a bicid,tit adso be,que equatiofigatur ab out ab +adsoubt be
queaquátio in proportionales rifoluita da bi a -6:: a +e.& to, trit tiço aos
Fevraye: BH .Made fi fit a.6:ed :: e.f trit a.6: 2.d. +a -46fe
Inbilligtputpera ser matshadasticufitas abunolakte ficheCM ; Re Zee
 116 GEOMETRI Æ
AM ,BR , ad eam , quæ illi indirectum iacet in figura , CME, crit
vt ,BR , ad , RD , velve , AM , ad , ME , vtigitur, AM , ad , M
E ,vnum.1. antecedentium ad vnum confequentium , ita erunt om.
nia antecedentia , nempè omnes lineç figurę ,CAM , regula , A M
ad omnia conſequentia , ſcilicet
ad omnes lineas figuræ ,CME,
regula , ME ; indefinitus.n . nu.
merus omnium antecedentium , A R
& conſequentium , qui pro vtrif
que hic idem eft, quicunque ſit
( & hoc nam figuræ funt in ea- A M
dem altitudine , & cuilibet ante .
cedenti in figura, C AM , aſſumpto reſpondet ſuum conſequens illi
in directum in alia figura conftitutum ) non obftat quin omnes linee
1. huius . figurę, C AM, ſint conparabiles omnibus lineis figurę,C ME, cum
ad illas rationem habeant , vt probatum eft , & ideò omnes lineæ fie
guræ , CAM , regula , A M.ad omnes lineas figurę, CME , regu.
Ja , ME , erunt vt, A M , ad , ME , verum , vt omnes lineæ figuræ,
3.haius . CAM , ad omnes lineas figurę,CME, ita fig. CAM , eft ad figu
ram , CME,ergo figura , CAM ,ad figuram ,CME , erit vt, B
Read , RD , vel , A M ,ad ,ME,quod in figuris planis oftendere
opus erat .
Si verò fupponamus, CAM , CME, eſſe figuras ſolidas , & vice
rectarum , AM , BR , ME , RD , plana intelligamus figuris , CA
M ,CME, intercepta inuicem parallela ,& ita conſtituta, vt plana,
A M ,ME, iaceant in eodem plano , veluti ſehabeant etiam plana,
BR ,RD , reſpectu quorum præfata altitudo afunpta quoq; intele
ligatur , eadem methodo procedentes oſtendemus omnia plana figu
ræ , CAM , ad omnia plana figuræ , CME , ideft figuram folidam ,
3.bulus. CAM , ad figuram folidam , CME, eſſe vt planum , B R , ad pla.
num , RD , vel vt planum, AM ,ad planum , ME , quod & in foli.
dis oftendere opus erat .

COROLLARI V M.

C Olligitur ex hoc in figuris planis, velſolidis , fi magnitudines com

parataſinttelineæ rect& , del plana , ſint autem illæ , quæ dicuntur
omnes line& ,del omniaplana ditarum figurarum , de illis quoq; verifi
cari , ut unum antecedentium ad vnum conſequentium , ita fe omnia
antecedentia ad omnia conſequentia ; & in ſupradi&tis figuris planis
omnes lineas vnius ad omnes lineas alterius , vel in folidis omnia plana
vnius ad omnia plana alterius o efle vt vnum antecedentium ad vnum ,
con
 LIBER II . 1.17
conſequentium , iuxta que,tanquam regulas , di &tæ omnes lineæ , vel
omniaplana intelliguntur aſſumpta ,
THEOREMA V. PROPOS. V:

Arallelogramma in eadem altitudine exiſtentia inter ſe

P ſunt, vtbaſes; & quę in eadem baſi, vt altitudines, vel,
vt latera æqualiter baſibus inclinata .
1 Sint parallelogramma quæcunque , AM ,MC, in eadem altitu .
dine conftituta ,lumpta altitudine iuxta baſes, GM ,MH . Dico
parallelogrammum , À M , ad parallelogrammum ,MC ,elle vt , G
M , ad ,MH . Ducatur quecunq; intra parallelogramma, AM , M
C , parallela ipfis,GM ,MH,cu e
ius portiones parallelogrammis, AB СІД
AM ,MC, interceptę fint , DE,
EI. Quoniam ergo , DM , eſt E
parallelogrammum , ficut & , E
H , erit ,DE , çqualis ipfi , G M, GM
/
HN
II
VPXRS
& , El, ipfi, MH , erit igitur, G
M , ad ,MH , vt , Dead , EI, & , DE ,EI, ductæ ſunt vtcunq ;
parallelæ ipſis ,GM ,MH , ergo parallelogramma , AM ,MC, e
runt ex genere figurarum Theoremnatis antcced . ergo , A M , ad , M.
C , erit vt ,DE ,ad , El, vel vt, GM , ad ,MH , quæ ſunt eorun
dem bales. Hæc autem verificabuntur etiam ſi altitudines æquales
fuerint , vt facilè patet .
Sintnunc parallelogramma, QP , LP, in eadem baſi, NP,cons
Mituta. Dico eadem effe ,vt altitudines ſumptæ iuxta batim , NP,
demittantur ergo ,OR , TS, altitudines in ,NP , productam , in
punctis, RS, illi occurrentes(niſi fortè, TP , OP ,effent ipfæ alti
tudines,velintra parallelogramma inciderent baſi ,NP,) & à pun
etis, Q ,L,illis parallelæ ,QX , LV , in punctis V
, , X , bafi ,NP,
incidentes, lunt igiturparallelogramma,OS,LR ,in çqualibus al
titudinibus .QT,LO , ſumptis iuxta baies , TS,OR , ergo paral Ex prima
lelogramma, os,LR , erunt inter se , vt baſes, TS,OR , eſt au parte hu
tem parallelogrammum , 09 ,æquale parallelogrammo, QP, &, is Prop.
LR ,ipfi, LP,ergo parallelogram pa ,QP,LP,erunt inter le ,vt,
TS,OR, quæ pro iplisiunt altitudines fumptæ iuxta baſin , Ń P.
Si autem latus ,OP ,extenderetur ſuper latus,PT,ideftlatera , O
P , PT, ellent ęqualiterinclinata communibaſi,NP, tuncfumptis
pro bafibus iplis , TP ,OP, haberemus parallelogramma , QP , L
P, in
 IA
G E OMETR
U18
Ex prima P, in eadem altitudine ſumpta iuxta baſes , TP ,OP, & ided ellene,
par huiusvt ipfæ bales, TP , OP , ideft vt latera , TP ,OP,æqualiter bafi,
Propo'. NP,inclinata, hæcautem pariter verificabuntur etiamli baſis, NP,
non lit communis , fint tamen duæ bales æquales , quæ oftendere o
pus erat .
THEOREMA VI . PROPOS . VI .
Arallelogramma habent rationem compofitam ex rad
PA tione balium , & altitudinum iuxta eaſdem bales ſum .
ptarum , fiue laterum æqualiter balibus inclinatorum , cum
ſcilicet illa ſunt æquiangula .
Sint parallelogramma vtcunque , AD , FM . Dico eadem babe:
re inter le rationem coin pofitam ex ration :bus baſium , quæ fint, C
Defio.12. D ,GM , & altitudinuin , quę lint ,BV,ON , fumptæ iuxta bates,
lib , i .
CD ,GM , illiſque produétis , fiopus fit , in punctis, V, N , occur.
rentes, fiue ex ratione laterum , BD , OM , li fint æquiangula : Ab
ſcindatur à , BV , verfus , V , ipta,
XV,æqualis ipfi , ON , & per, X , А B
ducatur, XP , parallela , CD , le
cans,BD , in , R , vt fiat paralie.
logrammum , PD, in eadem altitu RX FO
dine cum parallelogrammo , FM, DC
& in eadé baſicum parallelogram с DVG MN
mo , AD . Parallelograınmum er
go , AD , ad parallelogrammum ,
Defin.12 .FM , lumpto medio de foris parallelogrammo ,PD , habetratio :
lib , nem compoſitam ex ratione parallelogrammi , AD , ad parallelo
grammum , PD , ideftex ratione, quam habet , BV , ad ,VX , vel,
ON , fiue ,BD , ad ,DR , quoniam , AD , PD , ſunt æquiangu
Ex ſecun, la , ideft ex ratione , BD ,ad,OM , & hoc quotieſcunquc,PD ,
par,aar. M , ſint pariter æquiangula , & inluper eftcompoſita ex ea ,quam
habet parallelogrammum ,PD ,ad parallelogrammum , FM , ideft
Ex prima ex ea , quam habet, C D, ad , G M ,ergo parallelogrammum ,AD ,
parteao- ad parallelogrammum , F M , habet rationem compofitam ex ea ,
teced . quam habet , BV , ad ,ON , quæ funt altitudines , vel etiam ex ea,
quam babet , BD , ad ,OM , î ,AD , FM , fintæquiangula ; & ex
ea , quam habet ; CD , ad , GM , quod oftendere opus erat .

THEO
 1Ż I B E R 11 . 119

THEOREMA VII . PROPOS. VII .

Arallelogramma ,quorum baſes altitudinibus , vel late:
en

--
æqualia , & quæ funt æqualia , bales habent altitudinibus,
vel lateribus æqualiterbafibus inclinatis , reciprocas .
Sint parallelogramma , HX , AD , quorum baſes, VX , BD ,re
I
ciprocentur eorum altitudinibus ,CO ,RZ , vel lateribus, CD, R
X, quotieſcunq; fint æqualiter balìbus inclinata . Dico hæc paral
Jelogramma elle æqualia ; etenim parallelogrammum , HX , ad pa
rallelogrammum , AD , habet rationem compofitam cx ea ,quam
habet , V X , ad ,BD , & ,RZ , ad , CO ,que , R X ,ad ,CD ,cum
illa ſunt æquiangula ,eft autem , vt,
VX , ad , B D , ita , CO , ad , RZ,
vel , CD , ad ,RX , cum illa ſunt A Ex antea
æquiangula , ergo parallelogram ced.
mum, HX , ad parallelogrammum ,
AD , habet rationem compoſitam
ex ea, quam habet , CO ,ad , RZ, V XZ B DO
& , RZ, ad , CO , ſiue ex ea , quam
habet , C D , ad ,RX , & , R X , ad , CD ,quæ eft eadem ei,quam Defin.1z.
habet ,CD , ad.CD , vt illa eft eadem ei q
, uam habet , CO , ad , libosa
N CO ,ſuntque proportiones æqualitatis, ergo parallelogrammum ,
HX , eritæquale parallelogrammo, AD .
Sint nunc parallelogrammum ,HX,æqualeparallelogrammo, A
D. Dico,vt , V X ; ad ,BD, ita effe ,CÓ,ad ,RZ,vel ,CD , ad,
R X, cum ſuntæquiangula . Quoniam ergo parallelogrammum , H
X ,eft æquale parallelogrammo , AD , erit ad illud , vt ,Co ,ad,
CO , velvt, CD ,ad ,CD ,idelt de foris fumpto , R Z , velpro Definiz.
ſecunda ratione, RX ,) in ratione compofita ex ea , quam habet, lib.i.
O , ad, RZ , & ex ea , quam habet, RZ, ad , Co ,vel ex ca , quam
habet , CD , ad , RX , & , RX , ad ,CD , verum , HX , ad , AD , Ex antec.
habet etiam rationem compofitam ex ea , quam habet , VX , ad , B
D , & , RZ ,ad ,Co , vel,RX ,ad,CD , cum funt æquiangula,
ergo duæ rationes, co , ad , R Z , & ,RZ,ad.Co , vel , CD , ad,
RX ,& , RX,ad,CD ,componunt eandcm rationem , quam iſtę
dur.l.VX, ad ,BD , & ,RZ ,ad, Co , vel, RX,ad ,CD , eft
autein communis ratio , quam habct, RZ ,ad , co ,vel,R X ,ad,
CD, eijo selijia ravio..guam habet,VX , 1,BD ,erit caden
sig
 120 GEOMETRIE
ei , quam habet ,CO , ad, R2 , vel, CD ,ad,RX ,cum funtæqui:
angula , ergoæqualia parallelogramına baies habent altitudinibus,
vellateribus æqualiter balibus inclinatis reciprocas , quod oitendere
opus erat .

THEOREMA VIII . PROPOS . VIII .

lelogramma ſunt in dupla ratione laterum

homoalparal
STImili ogoran..
Sint fimilia parallelogramma , AC, EG . Dico eadem eſſe in du.
Jur.diff.:. pfa rat onelateruin homologorum :Quoniain eniin lunt fimilia illa
Sex . El.
ſunt æquiangula ,fint anguli ,B C D, F G H , æquales, & latera ho.
mologa ,BC, FG ;CD ,GH , li ergo pro
6.huius. baſibus ſump.erimus iplas , B C , FG , erit, AD
EH
AC , ad , EG , in ratione compoſita ex ea,
quam habet, BC , ad ,FG & ex ea , quam
habet ,DC, ad , H G , quæ eft eadem ei,
quam habet , BC ,ad , FG , vel , FG ,ud
DIT
BFG
tertiam proportionalem duaru , primę nein
pè , B C , & fecundæ , F G, ergo , A ( , ad , EG , eric vt , BC , adter
tiain proportionalem duarum primę, nempè, BC , & ecuadę, FG ,
Defin. 1o . .i. erit in dupla ratione eius,quain habet , BC , ad , G , vel CD,
3.Elem . ad , GH , quod oftendere opus erat .
COROLLARIV M.
Inc patet , quæ de parallelogrammis in fuperioribus Propoſitioni.
3.huius.
HΗ bus oſtenſä ſunt,eadem de eorundem omnibus lineis cum quibuſ.
uis regulis aſſumptis pariter verificari ,nam illa funt , ut ipfa paralle.
logrammas.
THEOREMA IX . PROPOS. IX .

Arallelogrammorum in eadem altitudine exiftentium

A. Def. :.
huius
P omnia quadrata, regula baſi, iuxtaquamaltıcudo fum
pia elt, ſunt inter fe , vt quadrata balium .

Siat
 L 1 B E R II . I2 I
Sint igitur parallelogramma, A M ,MC, in eadem altitudine. Di A.De ..
co omnia quadrata parallelogrammi ,AM , ad omnia quadrata pa. huis .
rallelogrammi, M С , regula , G H , effe vt quadratum ,GM ,ad
quadratum , MH . Sit intra parallelogramma , AM, MC ,ducta
vtcunque , Dl, parallela ipfi ,GH , cuius portio , DE,maneat in ,
AM , & , E1 , in , BH , quoniam ergo , D
E , eft æqualis ipfi ,GM , figurę autem pla.
næ fimiles descriptæ à lateribus , vel lineis A B 25. lib.r.
honologis æqualibus iuntæquales , & ideò D A
quadratum , D Е , erit æquale quadrato, G of맛
M , & quadratum , El , quadrato , MH, GM H
ergo , vt quadratum ,GM, ad quadratum ,
M H ,ica erit quadratum , D Е , ad quadiailm , EI, & quia , DIVE
cunq ; ducta elt parallela ipfi , GH, ideò , vtvnumad vnum ,itaom- Coroll.fi
naad omnia idcit vt quadratum , GM , ad quadratum , MH , ita huius ,
eiud omaia quadrata parallelogrammi,A M , ad omnia quadrata
paralelogrammi, MC, regula ,GH , quod erat oftendendum .
COROLLARI V M.
Inc patet ,fi dice quadratorumſumamus alias quaſcunque figuras
fimiles, quod eodem pacto oſtendemus omnes figuras fimiles pa A.Def.s.
A.Derby
rallelogrammi , AM , ad omnes fimiles figuras parallelogrammi, mc, huiu s.
Dtex. gr. omnes circulos parallelogrammi, ut mi,ad omnes circulos ра.
rallelogrammi, MC , effe vt fimilesfiguras ab ipſis bufibus ,GM , MH,
d'fcriptas, nam fi ure plana ſimsles quæcunq; di di&tum eſt, deſcriptæ á
lateribus, del lineis homologis æqualibus funt æquales ; omnibus pari. as.lib.z
ter aſſumptis figurisfimilibus , regula eadem , GH .
1

THEOREMAX . PROPOS. X ,

P.Arallelogrammorum in eadem bafiexiflentium omnia

quadrata ,regula ipla ba fi, lunt vi altinudines, vel vt la.
tera,que æqualiter bali'ſunt inclinuta, fi illa Gnt çquiangula.
tiaSint parallelog
,quorum ramma,AD
fint aicitudines ,BD
iuxta barna eadem b.li ,CD
,in,Cuolumpiæ ,exiſten
,AO ,CN .
paralielogramıni
, BD , regula , CD , elie vi ,AO , ad ,Cm , vel
e am vr,AC ,ad ,CB ,li parallelogramma, BD ,DA, fuerint æ
quangula , producantur autem , CA ,CB, indennitè ad partes op:
. pos
 GEOMETRIA
pofitas , ex quibus fumantur quotcunque partesæquales ,AI , IH,
nempè æquales ipfi ,CA , & ,BP,æqualis ipſi , B. , & compleana
tur parallelogramma,AMIK , B Qiſunt igitur parallelogramma,
CF, AM ,IK , inæqualibus, altitudinibus ,ac bafibus , & ideò fino
ģ.Huius, gulorum omnia quadrata regulis eiſdem bafibus , erunt æqualia , &
pari ratione omnia quadrata parallelogrammorum ,BQ ,CQ , e.
runt ęqualia ,regula , CD , altitudines autem parallelogrammorum ,
CF,AMIK , lunt æquales ipſi, AO , & altitudines parallelogram
morum ,CE ,BQ , ſuntæquales ,nempè ipſi, CN ,habemus ergo
æquèmultiplices primę, & tertiæ.i. compoſitum ex altitudinibus pa
rallelogrammoruin ,CF ,AM ,IK , quod tam multiplex et altitu ,

XEL
dinis , A 0 , quam compoſitum ex omnibus qua
dratis , CF ,AM ,IK ,multiplex eft omniumn

AL
quadratorum parallelogrammi, CF, & fic com
poſitum ex altitudinibus parallelogrammorum ,
CE , BQ , tam multiplex eft altitudinis , CN ,
ac compoſ itum
rum ex omn
ibus quadratisparallelo :
grammo , BQ , CE ,multiplex eft omnium
quadratorum , CÉ; ideft quam multiplicia ſunt
omnia quadrata parallelogrammi ,HD, omnium quadratorum pa.
rallelogrammi , À D , tam altitudo parallelogrammi,HD ,multi
plex eſt altitudinis parallelogrammi, AD , fiue tam ipla, CH, mul.
tiplex eft ipfius ,CA,dum funt æquiangula , & quain omnia qua.
drata parallelogrammi,PD ,multiplicia ſuntomnium quadratorum
parallelogrammi , BD , tam altitudo parallelogrammi,PD ,mule
tiplex eſt altitudinis , CN , vel tain , PC , multiplex eft ipſius , C B:
Si autem multiplex primæ fueritæquale multiplici fecundæ , etiarn
multiplex tertiæ erit æquale multiplici quartæ , limaius maius , & fi
minus minus , nam ſi altitudo parallelogrammi,HD , fuerit æqua .
lis altitudini parallelogrammi, DP, omnia quadrata , HD, erunt
æqualia omnibus quadratis ,DP ,nam parallelogramma, HD, D
Ix antec. P , ſuntin eadem baſi , CD , fi illá maior , & hæc maiora , & fimi
nor minora , ergo prima ad ſecundam erit , vt tertia ad quartam ,
is . Quintineinpè ve altitudo parallelogrammi , AD , ad altitudinem paralle
Elem . logrammi, DB,,AO , ad , CN , vel , A C ,ad ,CB , duin lunt
æquiangula , ita erunt omnia quadrata , AD,ad omnia quadrata,
D B , ſunt ergo , vt altitudines ipſoruin parallelogrammorum , vel
vt latera ęqualiter baſi inclinata,cum nempè parallelogramına ſunt
æquiangula , hæc autem etiam verificarentur ſi parallelogramma
ellent in æqualibus balibus, quod oftendere opus erat .

CO .
 L 1 B E R II. 123

COR O L L A R I VM ,

E oſtendemus omnes figueras fimiles parallelogrammorum ineadem .,A.Dife.

baſi exiſtentium eſſe , vt altitudines, vel vt latera bafi æqualiter incli, huius.
nata , dum illa funt equiangular
THEOREMA XI . PROPOS. XI .

Vorumlibet parallelogrammorum onnia quadrata re

Q gulis duobus quibuſuis in eifdem aſſumptis lateribus,
habent inter ferationem compoſitam ex ratione
quadratoruin di&torum laterum , & altitudinum ,vel laterum,
quç cum prediais çqualiter ioclinācur,& illa ſint ęquiangula.
Sint parallelogramma vtcunq; AD ,FM , in quibus regulæ ex
tent latera vtcunque , CD , GM , altitudinesautem iuxta dictas re
gulaslumptæ , BN , ON . Dico omnia quadrata , AD , ad omnia
quadrata , FM , habere rationein compoſitam ex ea ,quain habet
quadratum ,CD , ad quadratum ,GM , & ex ea, quain habet, B
V , altitudo ad alcitudinem ,ON , veletiam , BD , ad , O M , fi illa
fint æquiangula ,lateraq; BD , OM , æqualiter fintinclinata cum
lateribus ,CD ,GM ; abfcindatur
à , BV , verſus , V , ipía , XV , æ
qualis , ON , & por , X , ducatur, X
P, parallela ipli,CD, ſccans, B D ,
jn , R , erit autem , DR , æqualis P R:X F
ipfi, OM , li fint æquiangula, quod
facilè probari poteſt, erit etiam pa. C DVG MN
rallelogrammum , PD , in eadem
baſicum parallelogrammo , AD ,
fed in eadem altitudine cum parallelogrammo , FM , omnia ergo Defia.iz .
quadrata parallelogrammi, A1, ad omnia quadrata , F M , habent lib.i.
rationem compofitam ex ea , quain habent omnia quadrata , A D,
ad omnia quadrata , DP, .. exca, quam habet , B V, ad , VX, fiue, Ex antec,
ON , vel ex ea ,quam habet , B D , ad , DR , fiue, o M , fi fintae
quiangula parallelogramma,AD, DP; & componitur ex ea, quam
habent omnia quadrata , P D ,ad omnia quadrata ,FM ,..ex ea, 9,huius,
quam habet quadratum ,CD , ad quadratum ,G M , ergo omnia
quadrata, A D , ad omnia quadrata , FM , habent rationem com
a a poli
 124 GEOMETRIA
poſitam ex ea , quam habet, B V , ad , ON , vel, BD, ad , O M , cum
funt æquiangula , & ex ea , quem habet quadratum , CD , ad qua-,
dratum ,GM , quod oftendendum erat .
CO À O L L A R I V M.
Inc patet , ſi vicequadratorum fumamus alias figurásplanasſimi:
HΗ les quod eode n pactooſtendemus omnes fazurasſimiles , AD , F
M ,habere inter ferarionem co npofitan ex ratio'le quadratorun , CD ,
GM , & altitudinum , BV ,ON , vel laterum ,BD ,OM ,æqualiter
baſibus inclinatorum , cum parallelogrammifunt æqui.ingula .
THEOREMA XII . PROPOS. XII .

P Arallelogrammorum ,quorum bafium quadrata altitu.

dinibus iuxta eaſdem baſes ſumptis reciprocantur , vel
lateribus æqualiter dicis bafibus inclinatis; omnia quadras
ta , regulis eiſdein balbus , funt æqualia : Et quorum parat
Jelogrammorum ,regulis bafibus ,omnia quadrata fünt a
qualia , baſiumquadrata altitudinibus , vellateribusæqua ,
fiter di& isbalibus inclinatis, reciprocantur .
Sint parallelogramma , HX , AD , quorum bafiom ,VX ,BD ,
quadrata altitudinibus iuxta ipſasbaſes lumptis , vellateribus., RX,
CD , ſi hæc balibus ,VX ,BD , æqualiter fint inclinata , recipro .
centur . Dico omnia quadrata pa
rallelogrammorum ,HX , A D , effe H R
Ex ante. inter ie æqualia . Nam omnia qua A
ced. draca , HX , ad omnia quadrata , A
D, habent rationem compoſitamex
ea, quam habet quadratuin ,V X, ad
XZ B DO
quadratum , B D , .i. ex ea , quam
habet, CO , ad , RZ , vel, CD, ad,
RX ,cum ſuntæquiangula , & ex ea , quam habet, RZ , ad', CO ,
vel, RX , ad , CD , quæ duæ rationescomponunt rationem ,CO,
ad , CO , vel , C D ,ad , CD , quæ eſt ratio æqualitatis , & ideò om
nia quadrata ,HX ,erunt æqualia omnibusquadratis., A D.
Sint nunc omnia quadrata ,HX , æqualia omnibus quadratis ,A
D , regulis eiſdem ,VX ,BD . Dico quadratum , V X , ad quadra .
tum , D, effe vt ,CO , ad , RZ , vel; CD , ad ,RX, cum iuntæ .
quian ,
 L I B E R I 1. 125
quiangula , etenim ,CO ,ad , CO ; habet rationem compoſitam ex Definin
ea, quam habet , CO , ad , R 2. & RZ ,ad , CO , & fic , CD, ad, lib.ca
CD , ex ea , quam habet ,CD , ad ,RX ,& , RX ,ad , CD , quia
verò omnia quadrata ., H X , ſunt æqualia omnibus quadratis, AD,
ideò funt ad illa , vt ,CO , ad ,CO , vel vt , CD ,ad ,CD , .i. in ra
tione composita ex ratione , CO , ad ,RZ , & , R 2 , ad ,CO , vel,
CD, ad , RX , & , R X , ad , CD , junt autem omnia quadrata , H
X , ad omnia quadrata , A D, in ratione compoſita ex ea , quam ha- Ex anteci
bet quadraturo, V X ,,ad quadratum , B.D , & , RZ , ad , C O, fiue,
RX ,ad ,CD , cum ſunt æquiangula , ideò duæ rationes ,Co ,ad,
>
RZ , & , RZ , ad , CO , ſiue aliæ duęrationes , CD , ad ,RX , & ,
RX , ad , CD , componunt eandem rationem , quam iſtę duq.f.va
º tio quadrati , V X ,ad quadratum , BD , & ,RZ,ad , CO , vel, R
X , ad , CD , eſt autem communis ratio ,RZ , ad , CO , vel , R X ,
ad , CD , ergo reliqua ratio , quam habet quadratum , V X , ad qua
dratum , B D , erit eadem reliquç, quam nempè habet , Co , ad ,
RZ , vel, CD ,ad , RX, cum lunt æquiangula , quod erat often
dendum

Ć O ROLLARI VM :

I Dem eodem modo de omnibus figuris fimilibus quibuſuis páralleloa

grammorum , UX , AD ,regulis ijſdem , V X , BD , oftendi poffe ex
ſuperiori methodo colligitur .
THEOREMA XIII . PROPOS. XIII,
Imilium parallelogrammorum omnia quadrata , regulis
homologis lateribus , ſuntin tripla ratione laterum hra
mologorum .
Sint fimilia parallelogramma, AC ,EG , quorum fatera homo. Tux,dif.com
loga ,B.C , F , fint fumpta pro regula. Dico omnia quadrara , A Sex. El.
Ciadomnia quadr. E G geflein tripla ra.
tione eius, quain habet, B C, ad,F G.Quo A D Ex def.
Diam eniin parallelogramma , AC , EG, EH
Sex . E !
funt fimilia ,ideò lunt æquiangula ,.& circa
æquales angulos latera habent proportio .
nalia , & ,BC , CD ;FG ,GH , ſunt late
ni
ra ad inuicem æqualiter inclinata , quorum,
BC ,FG , ſunt regulę , ideò omnia quadrata , AC , regula , BC ,ad
ome
 126 GEOMETRIE
omnia quadrata , E G , regula , FG , ſunt in ratione compoſita ex
11.huius ratione quadrati, BC,ad quadratum , FG ,& ex ratione , DC , ad,
HG , fiue , BC , ad , FG , ..in ratione compoſita ex tribus rationi
Defin.11.bus , B C ,ad , FG , ideft habent eandein rationein ,quam , BC , ad
Quin , El . quartam propo tionalem duarum , quarum prima, BC , fecunda eft,
Defio.11. FG ,.. funt in tripla ratione eius , quam habet ,BC , ad , FG, quod
Quio . El. erat oftendendum .

COROLLA R I V M.
Inc patet , quod eodem modo idem oſtendemus de omnibus quibuſ
H uis alijs figuris fimilibus p.trallelogrammorum , AC ,EG Dicas
quadratorum ſumpus, regulis eifdem , ex ſuperioribusCorollarijs id des
ducentes .

THEOREMA XIV. PROPOS. XIV.

I duoparallelogramma fuerint in eadem altitudine con

A. Def.s.
S ſtituta ,omnes figuræ fimiles vnius ad omnes figurasſie
miles alterius , etiamſiſint diffimilesprimò di &tis, regulis ba.
huius
libus, iuxta quas altitudo funitur , erunt,vt figura delcripta
à bali parallelogrammiprimo didiad figuram deſcriptam à
baſi parallelogrammiſecundòdi&i .
Sint parallelogramma in eadem altitudine conſtituta , AE , EC.
A.Def.b. Dico -cannes figuras ſimiles parallelogramini, A E , ad omnes figu.
huius. ras ſimiles parallelograinmi, E C , etiamfi fint diilimiles prædictis,
elſe vtfigura defcripta à , DE , ad figurain deſcriptain ab , EF, quæ
ſunt bales, iuxta quas fumitur dictorum paral
lelogramınorum altitudo .1. ex. g. omnia qua А в
drata , A E , ad omnes circulos , EC , efle vt
quadratum , DE , ad circulum defcriptum ab,
ÉF . Ducta enim ipſa ,HN ,vtcunque paral. HLV IN
lela , DF , reperiemus , vt figura , DE , ad fi.
gurain ,EF , ita eſſe figuram , HM , ad figu. DE F
ram , MN , quia quæ defcribuntur lateribus,
es.lib. 1. HM , DE , equalibus funt çquales , velutide
ſcriptę à lateribus, MN, EF, pariter iunt æquales , & ideò, vt vnum
Coroll.4.
haius .
ad vnuin, ſic omnia ad omnia .1.ve figura deicripta a , DE , ad figu.
ram defcriptam ab , EF , fic erunt omnes figuræ fimiles parallelo
gram
 L I B E R 11 . 177
he grammi, A É ,fimiles , inquam , figuræ dcſcriptæ à , DE, ad omnes
C.dk figuras fimiles parallelogrammi,EC , fimiles, inquam , figuræ de,
fcriptæ ab ,EF,quodoſtendere. opus erat ..
60
COROLLARIV M.
Inc in figura Propof. 11..colligemusomnes figurásſimilesparát:
lelogrammi, AD,ad omnesfigurasſimiles parallelogrammi,F
M , etiam tamen diſſimiles prædictis, babere rationem compofitam exra
tione figurarum , que à baſibus, CD ,GM , deſcribuntur , & :altitudi.
Bum , vel laterum æqualiter bafibus inclinatorum ; quia.omnes figure ſio
miles, A Dead omnes figuras ſimiles, F M ,diffimiles predictis, ha
bent rationem compofitamex ea, quam habentomnes figure ſimiles ;A Defia,
lib, s .
iza
D , ad omnes figuras ſimiles , E M , ideft compoſitam ex rationefigure de
fcripta d ',CD , ad ſibi fimilem figuram defcriptam d , GM , de ex. ra- Corol.s.
tione , B V , ad, O N , vel ,B D.,ad , O M , cum ſunt parallelogramma huius,
aquiangula ; e eſt compoſiti er rarione omnium figurarum fimilium , F
M, ad omnes figurasſimiles ipſius , F M , diſſimiles:tamen proximè di..
Eisi, quæ eft eadem ei, quam habet figura , GM , ſimilesfigure., C. Di ad Ex ſuper,
figuram , GM , ultimè defcriptam , duæ verò rationes figuræ , C D ,ad fi, Prop.
guram ,GM , fibi fimilem , & huius ad figuram ,GM ,fibidiſſimileme: Defin,1a..
componunt rationem figuræ ,CD , ad figuram ,GM , ſibidiſſimilem , er lib. 1.
ideò habebimusomnes figurasfimiles, AD , adomnes figurasſimilesips
fius ,F M, diſimiles tamenprædi&tis habere rationemcompofitam ex
ea , quamhabet figura ipfius, CD , ad figuram ,GM ,fibidiſimilem , &
ex ea, quam habet , BV. , ad , 01 , del , BD , ad , O M , cum parallelo..
gramma funtæquiangula. Confimili methodoinfigura Propof.12. cole
tigemus omnesparallelogrammi, H x , figuras ſimiles,omnibusfiguris
ſimilibus parallelogrammi,A.D., etiamfi prædictisfint diffimiles, se
tamen æquales ; Etſiçant æquales ,figuras defcriptas ab , V x , BD ,li
çet diſſimiles , altitudinibus, CO , R2 , vel lateribus, CD , RX , bafi
bus æqualiter inclinatis, reciprocè.reſpondere ..
THEOREMA XV. PROPOS. XV..

OMNE S figuræ planæ

ratione linearum , fiue fimiles
laterumfunt interferum
homologo in dupla
, 2.2 ..
rundem

A.DE :
 128 GEOMETRIÆ

A. DEMONSTRATIONIS SECTIO I.
Int duæ quæcunque figuræ planæ ſimiles ,ABD ,& £ . Dico
Coroll ...
Saeaſdem effe in dupla ratione linearein , velsaterutü numologo
libolo rum , earundem . Ducantur ipiaruin opporitę tangences, A K ,FM ,
figura , A B D , & ,ºn AR , figuræ , 42A , quæ homologis ea
ruin lineis æquidiſtent , dein de lint intra dictas oppoſitas tangentes
Coroll.2. ductæ ,KM , 11 12 , taliter , vt illæ fint incidentes dictarum fimiliuin
9. lib. l. figurarum , & tangentium , hoc fa &to , diuidancur iplaincidents, K
M , nn , limil ter‫و‬, & ad eandem
partem vtcunq; in punctis , L , I ,
per quæ puncta fiat ductæ ipfæ ,B A X
1 , £ r , quarum porcione figuris
interccptę fint ,BE , 1D , in tigu
ra , ABD , & , £ 2,31, 'n figu. B
E
ra , A , ſumatur autem ex ,BL,
recta æqualis vtrifque fimul , B E ,
ID , ter ninansin , K M , quæ ſis,
QL, & pariter ipfiu :, : , 3 A , ſit
fumpta æqualis , Ir, terin nans z
in , 1 , & in pun &to , r , ficq; fiat
de cæteris , quæ ipfis tangentibus
æquidiſtant, & manent intra figu 27
rarum ambitum , quibusn m é ia
eadem rectitudine fumantur rectæ
æquales in ipfis, K M , N 1, termi
natæ , eruntigitur omniurn inuen · B
carum linearum reliqui termin in
alia quadam inea, quæ ioc pi tin
puncto , K, & definet in, M , pro
figura , ABD , & quæ incipe in 11 , & definet in .22 , pro figura,
3. huius . ¢ £ A , fintiftęlineę , KQM , , M,
R ; patetigru figui am K
elie & qualem ipſi ,ABD, & n Ripi, A ,nam oinnes earum
lineæ iumptæ regulis , FM , Al , lunt æquales , quod ex ip a con
Itructione patet ; dicantur auteminæ confruct ones,translarir moins
om um linearum + gurarim , ABD , 621 , in figuras ,KQ ' ,
T & , ipfi,KM , 2.adiacentes. -ffecr. regulis di&tiscanger bus.
Corolla , Paret vlterius figuras ,KM , n 1 a , eiſelim les , nam homologi
figurarum , ABD, 2A , (quia illy aunt fimiles ) iunr vr incidentes,
22 lıb... KM , 18 , eaden autem in figuras ,K OM ,110 ,inodo dicto,
translatæ iunt ( limui įn vnam rectam coniunétis, quæ d.u lævelu.
erant,
 L I B E R II . 125
vcluti ,BE ,1D , iunctæ ſunt in linea , QL , & , £ 2,3 Ä , in linca,
Tr , ) ergo que tangentibus dictis a quidiſtantin figur s , KQM , II
Ta , & diuidunt incidentes ,KM , 1 n , liniliter ad eandem par .
tem , & iacent inter iplas incidentes, & circuitum figurarum ad ean
dem partem eodem ordine lumptæ , ſunt vt iplæ incidentes , ergo fi
gurę ,KQM ,ATA , funt fimiles , & earundem homologarum re- Definjo,
gula eædem tangentes , & earuni incidentes iplæ , KM , 1a . Jibola
3:6

B. SECTIO SECVNDA .

P 8 , & ab ipſis productis lumantur partes æquales , MP , ipſi , K

M , & , & , pli, 12 , & per quncia , P, & , ducantur dictis tangen
tibus parallelę , 2 P , R & , quoniam ergo ,KM ,12, ſunt inciden
tcs fimilium figurarum , KOM , AT 2 , ideò habcbimus etiam ho. Corollar.
mologas earundemn regulis ipfis incidentibus ,KM , 110 , ductis er 23.libur.
go ex oppofito tangentibus caldem figuras , K QM , 112 , paral.
lelis iplis ,KP, n & , quæ finu. X 2 , BR , foterimus transferre on
nes lineas figura,um ,K QM ,nle ‫و‬, in tiguras ipfis ,2P, R &, ad
iacentes, translatione facta reguiis , ht , n & ,tant ergo dicrę tran . lux . Sect .
flationes ,vnde retulient figuiæ , M2P, 1 & , quæ erunt æqua. A.huius
les ipfis ,KQM ,ATA , & lubinde ipfis ,Ab 1 , 2A , probab - Propof.
mus auiem etiam eaiden ene ſimiles ( vcluti in figuris ,KQM , 1 3ohuius
la tactum eft ) , 2P , R & , etie dictaruon figurarum incidentes,
& homologarum regulas iplas, MP , 12 & , patet autem ex conſtru
ctioneintegrasefle in figuris ,M21 III, & , tum qua a quidiſtant
ipſis , 2P, R & , tum ipfis , MP , R ‫و‬, nam ex prima translatione
integrashabuimus, quę in figuris , QM , N 12 , iplis , F M , A1,
erant æquidiſtantes, & iubinde etiam integras , quæ in figuris, M Z
P , R &, 'pfis ,ZP, R & ,æquidiſtant, ex fecunda translatione ve
rò integras habuimus cas , quę ipſis, MP, 1 & , æquidiftant , & hçc
per conſtructionem , quæ omnia feruareopus eſt .
C. SECTIO III .

N , . ,
a & , qua fit, MP , aiciidatur , OP , a qualis ipſi, 1 & , &
, P, ad, PO , ita fit quælibet in tgura , M ZP , parailela ipſi,
vt M
de MP , ad eiusportionem , & portionumtermint fint ex vna parte in
Histo recta ,2 P , ex alia verò in linea , 20 ,erit ergo , vt vna ad vnam .i.
VI ,MP, ad ,PO , ita omnia ad omnia, olo ita omnes lineæ figuræ ,
R MZ
1
130 GEOMETRIE
1

Coroll.t. MZP, ad omneslineas figuræ , OZP , regula , MP , & ideò vt , M 2

hutus. P , ad , PO , velad le & , ita figura , MŽP ,ad figuram , OZP,

4. buius quod etiam ſerua .
D. SECTIO I V.
Leerius ab ipfis ,OP , 12 & , abſcindantur partes æquales ,
R , 2 Y & per puncta R Y , ,æ
quidiſtantes , SR , VY, & per , S , vbi, R S , lecat lineam , 20, dy.
catur, HC, æquid.fans ipfi, M
P , & per , C , vbi, HC, tecatl
neain , 2 M , ducatur , CN , pa A X
rallela ipſi ,2P , lecans , MP , in ,
N ; eft igitur vt , MP , ad , PO,
ita , C H , ad ,HS, per conftru- B E I
étionem .i.ita ,NP ,ad , PR , &
permutando , vt,MP,ad , PN,
ita , OP, ad , PR , dividendo , vt,

3
7g 02
MN , ad ,NP, ita , OR , ad, R
P , .i. ita ,2 Y, ad , Y & , igitur ip Z

n
læ , CN , VY , æquidiſtant regu
lis homologarum , quęſunt, ŽP,
R & , & diuidunt ad eandem par
M

Corollar. tein ſimiliter ipſas incidentes ,M

23.iib . I. P, 2 & , (l.n .ZP , R & , ftatue 8
ris regulas homologarum iplę , M
P , 2 & , ſunt incidentes , fi verò
BA
has ftatucris regulas,illæ erunt in
cidentes , ambę .n. terminant in
Oppoſitas tangentes , quæ ſunt re
gulæ homologarum earundem ) ergo , CN , ad , VY , erit vt, MP,
ad , 1 & , .i vt , ZP , ad , R & , & ſunt , CN , SR , æquales , & , S
R ,VY ,vtcunque ductæ ipfis , ZP , R & ,æquidiſtantes , ergo vt,
ZP, ad, O,KZP& ,,ita,
g.huiuse figura SR ,ad,VY, ergo vt, 2P ,ad , R & , ita erit
ad figuram ,2 B & , quod pariter ſerua.
E. SECTIO V. ET VLTIMA,
Defin . iz . Voniam verò figura , MZP, ad figuram , 2 &, habet ratio
lib.d.
Q nem compofitam ex ratione figuræ , M 2P , ad figuram , o
Z P , .i. ex ratione , MP, ad , 2 & , & ex ratione figuræ , O Z
P, ad figuram , 2 * & , .i.cx ratione ipfius, 2P, ad , R & ,.. ex ra
tione
 L I BE RII . 131
tione ipfius ,MP , ad , a & , ideò figura , M 2P , ad figurom , a R De 10 .
& habebit rationem compofitam ex duabus rationibusipfius ,MP, Curt. L'o
ad ,n & ,..duplam eius , quam habet , MP , ad, n & ,fue, K M ,
ad, n A ,quæ illis funt æquales , fed & figuræ , A BD , & A, ſunt
æquales figuris , M2 P , -2 R & , ergo figura ,ABD ,ad figuram ,
29 , duplam rationem habebit eius , quam habet , K M , ad , 112 ,
quia verò ,KM , & , s , lunt incidentes ſimniliuni figurarum , AB B. Def.jo.
D , £ 1 , ideò , vc ,KM , ad , 111 , ita erit , B ETD , fimulad , E2, lib.l.
3 A , limui , vel ita , B E , ad , £ 2 , fiue , ID , ad , 3 1 , ergo figura ,
ABD , ad figuram , • 2 A , cuplam rationem habebit eius , quam Coroll. 1.
22. lib. I.
haber, B E , ad ,£ 2 , vel , ID , ad , 31 , .i . erunt illæ ſimiles figuræ
in dupla ratione linearum ,vel laterum homologorum ,BE, £ 2 ,vel,
ID ,in , vel aliarum quarumcumque homologarum præfatis regu,
lis æquidiftantium , quod otte.dere opus erat .
COROLLARI V M I.

I quia di&tæ figure planefimiles oſtenſæſunt eſſe in dupla ratione

E linearum , vel laterum homologorum , quæ &quidiſtantregulis vt
cunque fumptis , patet eafdem eſſe in dupla ratione quarumuishomolo.
farum , & duas quaſdam homologas fumptas cum quibuſdam regulis,effe
interfe , vt alias quaslibet duas homologas , cum alijs quibuſuisrcgulis
allemptas , quod etiam in Corollario Lemmatis 48. Lib.1 . aliunde dedu
ftum eft .

COROLLAR I V M II .

portionsèinfupermanifejlum
V Niuer ales fuerint, ut primaeft,fi tres recta
ad tertiam lineafigura
, ita eſſe ps pro.m
deincem olana
deſcriptam à prima ad eum , quæ à ſecondadeſcribitur; & huius conuer
Sum ,dummodò deſcribentesſint fimilinm deſcriptarumfigurarum linea,
fiue latera homologa .
THEOREMA XVI . PROPOS . XVI .

Squatuor re&tæ lineæ proportionales fuerint,primaau.

>

tertia ,& quarta aliasfiguras planasſìmiles ,licetetiam præ

diais diffimiles effent, ita ve deſcribentes lint earum lineæ ,
vel laterahomologa ,figura primæ ad figuram ſecundæ erit,
vt to
R2
 132 GEOMETRIE
vt figura tertiæ ad figuram quartæ . Et fifuerint quatuor fin
guræ planæ proportionales , ita vt quæ ſunt termini ciuſden
proportionis lint figuræ fi niles , dcſcriptæ ab eorundem li
neis, vel lateribus honologis ; lineæ , vel latera homologa
deſcribentia eruntproportionalia .
Sint quatuorreétæ lineæ proportionales , A B ,CD , FG ,HM ,
prima vero, & ſecunda deſcribant fig: planas fimiles, A XB , CV D,
& , FG , HM ,fimiles figuras pla.
nas , FOG ,HNM , licet predictis

a
diffiiniles effent , & fint deſcribentes
figurarum deſcriptarum lineæ , vel
latera homologa. Dico , A X B, ad, B
BC D
CVD, effe vt,FOG ,ad, HN M. N
Sit , R , tertia proporti vnalis, ipſa
rum , AB , CD , & , 1 , tertia pro G HM
I
portionalis ipſarum , FG, H M;eſt
igitur , A XB,ad ,CV D , vt , AB,
Corolliz. ad , R ,.. in rationedupla eius, quam habet , A B ,ad ,CD , ..eius,
antec, quam habet ,FG, ad , HM , .i. vt , F G ,ad, 1 , quę eft , vt ,FOG ,
ad , HN M , ergo vt , AXB , ad , CV D , ita erit , F OG , ad , H
NM .
Sie nunc figura , AXB , ad , CVD , fibi fimilem ,,vt,.FOG , ad ,
HNM , fibi fimilem , licet iſtæ eſſent prædictis diffimiles , & eas de
fcribentes ſint earum lineæ , vel latera homologa . Dico ,AB, ad,
CD , effe vt , FG ,ad , HM , ſit adhuc., R , tertia proportionalis ip
Coroll.z. faruin , AB, CD , & , 1 ,tertia proportionalis iptarum , FG ,HÀ,
antec . eft ergo , vt figura , AXB , ad , CVD , ita , A B ,ad ,R , vt verò fi
gura ,FOG , ad , HNM , ita ,PG , ad , 1 , eſt verò , vt , A X B , ad,
CV D , ita ,FOG , ad , HNŃ , ergo vt , A B, ad , R , ſic , F G , ad,
1, eſt autem ., AB , ad , R , dupla rationis ipfius, AB,ad , CD , &,
FG , ad , I , dupla rationis ipſius, FG ,ad , HM ,ergo vt , AB , ad,
CD , ita , F G, ad , HM , quæ oftendere opus erat.
SCH OLI V M.

P dium potius Lettori,quam delectatiovem pariet, beruntamen, qui

boc veretur; ac tantum otij, aut tolerantie habere nequit, ut illius fa
tis longam texturam percurrere valeit , ipfam fupponat , ac prætereat ,
ijs enim precipuè à m: dirigitur, quibus nec otium d :eft, nec ingenium,
4C -
 L I B E R II . 133
Go
is voluntas, pulchras demonſtrationes etfi difficiles,ác longas infracto
quodam animi vigore ſuperandi ,potius quam ab ipſis fuperari velint.
Poterat quidem in plures Propoſitiones commodius diſtribui , fed cum
illa omnes in hanc fimpliciſſimam eflent confpiraturæ, easomnesfub
bac vna Propoſit. colligaui,quam tamen in Settiones ceu in tot meme
bra diftinguereplacuit, ne Le&toris mens nimium defatigaretur. Porrò
11 quanti bæc Propoſitio ſit momenti, ficut & præcedens Propos: 15. atten
D ta præcipuè earum vniuerfalitate ,neminem , qui eaſdem intellexerit,
fore puto, qui itidem non agnoſcat ‫ ;ز‬quid enim fuit, quo ad figuras plaa
nas , Euclidem lib. 6. Elementorum in Propoſ.r9. demonftraffe fimilice
triangula, & in Propof. 20. fimilia Polygona eſſe in dupla rationela .
te um bomologorum ,necnon lib. 12. Propof.2. Circulos effe, ut diame
trorum quadrata, hoc eft in dupla ratione diametrorum ? Similiter in eo,
quod fpeétat ad Solida , quid fuit ipſum nobis in lib.12. Propof.8. oſten
diffe fimiles Pyramides effe in tripla ratione laterum homologorum ,
in Prop. 12.fimiles conos , & cylindros effe in tripla ratione diametro.
rum , qua ſunt in b.zſibus , & in Propof.18. Sphæras itidem effe in tri
pla proportione diametrorum ? Quid tandem fuit alios.quoq; demonſtraf
je, quedam alia fimilia ſolida , utportiones Sphærarum , necnon Sphae
roidearum , Conordearum figurarum , effe in tripla ratione linearum ,
vol.laterum homologorum ?Præ huius comparatione, quod in his duabus
tantum Propofitionibusedocemur ; omnes.n. fimiles figuras planas in
Prop.15. & omnes ſolidas.in ſubſequenti Propos.17«comprehendimus,
quod mehercle conſideratione dignum videtur .
THEOREMA XVII . PROPOS. XVII :

Mnia fimilia ſolida ſunt in tripla ratione linearum , vel

latesüm homologorum , queſunt in eorundem homo
logis figuris .
A. DEMONSTRATIONIS SECTIO I.

pla ratione linearum , fiue laterum& homologorum , quæ funtin

in
eorundem homologisfiguris. Quia ergodicta ſolida funt fimilia,po
terunt duci duoplana oppofita tangentia in vnoquoque propoſito
rum folidorum ( quæ in folido ,A P , repræſententur per ipras, A H , Coroll.s.
P.,& in folido, V & , per ipfas , V £ ,& 2 ,)homologiseorundem lib...
bgurisæquidiftantia ,inter quæ etiain ducibilia erunt alia duo plana Defin. 16.
zqualiter adspía,& ad candem partem inclinata, in quibus iacebuntlib.i.
figu
 134 GEOMETRIE
figuræ , quæ erunt dictorum fimilium folidorum ,& tangeatiuin op
poſicorum , tiguræ incidentes , fint igitur talia duo plana , quorum,
& oppofitoruin planorum tangentium in ſolido , A P, communes fe
Defin . 116 ctiones , HL , 00, G , & folidi , V & ,£ 3,2 8 , in his autem pla
lib . i . nis fint eorum incidentes figuræ ,H20,22 , iſtæ igitur erunt figuræ
B.Def.10 . fimiles , & tangentur à dictis communibus lectionibus , quæ erunt li
lib , so nearum homologarum earundem etiam rcgulæ , fint earum inciden ,

P
8

14

les vtcunque inter eaſdein ductæ , LG , 38 , & extendantur inter die

cta oppoſita tangentia vtcunque plana eiſdem æquidiftantia , altitu•
dines propoſitorun ſolidoruin refpectu dictorum tangentium ſum .
ptas fimiliter ad eandem partem diuidentia, ſit igitur vnius ductorum
planoruin concepta in ſolido , AP , figura , BC, eiuſdem autem , &
figure , Hº , communis ſectio , OX, quod etiam ſecet incidentem
figuræ , Hº , que eſt , LG , in , E ; pariter alterius planiconcepta
in ſolido, V & , figura ſit, n n , idem vero planum ſecet figurain , £ 2,
in re
 LIBER II . 135
in recta , • , & incidentem eiuſdem figuræ ,nempè ipſam , 38 , in
puncto .4 , igiturfiguræ ,BC , 112‫وا‬, erunt duæ figurarum honiolo- Defin. 1 !.
garum ſolidorum , AP, V & , & , OX , A , earum incidentes , & , hujus .
LG , 38 , erunt ſimiliter diuiſa in punctis , E , 4 , nam etiam altitu
dines propofitorum fimilium folidoruin ſuntfimiliter diuiſæ ( ad ean - 17,Vadeco
Elem
dem partem ſub intellige ) fiigitur à punétis , 0 , $ , duxerimus tan
gentes figuras, B.C , R , erunt iftæ regulis, homologarum earun.
dem figurarum parallelæ , vel pro regulisaliarum etiam aſſumi pote
runt, & quę à punctis, X, 1 ,ducenturpredictis parallelę occurrent
eiidem figuris, & illas ex oppoſito predictaruin contingent, ita vt ha
beamus ( li & iftæ ductæ intelligantur , quæ ſint,XC ,AL ) oppo
ſitastangentes figuræ , BC , quæ erunt , BO ,CX ,& figuræ , n a ,
quæ erunt ,II 9,21 , necnon pro regulis homologarum carundem
haberi poterunt; vel igitur figuræ ,BC ,112 , adiacent ſuis inciden
tibus , O X , , totęad eandem partem ,& interius integrę exiſten
tes , vel non , li fic factum erit , quod volumus , fi non transferantur
huiuA.
omnes lineæ figurarum , BC , 112 , regulis eiſdem tangentibus, in 15.Vide s
figuras ipſis ,08, 09 ‫و‬,adiacentes , pro vtin Prop.15.effectum eſt,
talem con pro pè fin .
bincautem reſultantes figurę fint ,O2X . 19 , quę per
ſtructionem ad eandem partem incidentium , & interius integrę nc
bis proueniunt . Siiniliter fi intelligamus ducta alia duo plana prędi.
ĉtis equidiſtantia ,quę ſolida propoſita ita ſecent,vt fiant in ipſis non
vnica in ſingulis figura , ſed plures , ex.gr.in ſolido , AP, figurę, R,
1 , & in , V & , figuræ , R , N , eadem autem ſecent figuras inciden
tesin rectis ; SY ,BA, & rectas , LG , 38 , in punctis , K , .. , dum .
modo hæc plana pariter ſecent altitudines dictas propoſitoruin ſoli.
dorum fimiliter ad eandem partem ,erunt figurę, R ,1, binę fimiles, & E. Defde .
fimiliter politę, ac figurę , , N ,d .I , ſimilis ipſi,N , &, R , ipfi, R, & libel .
linearum homologarum earundem regulæ ipfis , cx,2: 1 ,æquidia
Itabunt , iplę autem rectę , S , Y ;B ,A, erunt earundem incidentes,
vt , S ,& , iplarum , R , R , & , Y , A , ipſarum , 1 , N , ſiigitur figurę,
R , 1 , R , N ,non adiacent ſuis incidentibus , transférantur ſingulae
rum omnes lineç , regula ſemper, pro figuris , R I , ipfa ,CX , & pro vide ad
figuris, K , N ,ipla, 8 m , in figuras adiacentes lineis homologis figu -fig.A.
Prop . 1S .
rarum , Hºº , £ 2 , vt fint nobis inuentæ figuræ , S , Y , 8.1 , quæ
adiaceant hoinologis lineis figurarum incidentium , H , 09,82 : Si
igitur eandem methodum ſeruemus in cæteris figuris , quæ ex lectio
ne planorum tangentibus æquidiſtantium in dictis folidis producun
tur , transferentes nempè omnes earum lineas homoiogas , regulis
ſemper ipfis , CX , R1, in figuras adiacentes lineis homologis figu
rarum incidentium , H ,00, £ 2 ,quę reperientur totę ad candem par.
tem , & interius integrę , tandem nobis erunt comparata duo ſolida ,
quæ
 136 GEOMETRIA
quæ prædi&tis fimilibus folidis æquabuntur ea nempè , quorum om
nes prædiétæ adiacentes figuræ erunt omnia plana ,nam hæ omnes
adiacentes erunt æqualesomnibus homologis figuris dictorum fimi
3.huius . lium folidorum, quarum omnes lineę in ipſas figuras adiacentes mo..
dò di&to translacę lunt, finthęcſolida , HZ,,£ r 2 , igitur ,AP,
Deficello
ibor , erit æquale ipli , H 200 , & , V & , ipli , £ 2. Sed & hæc folida, H
200, & r 2 ,eruntinter fe fimilia , namigurę planę in eifdem captę,
H

R.

09
P
W

14

æquídiſtantes di &tis tangencibus planis , & altitudines reſpedu dicto

ruin tangentium ſumptas fimiliter, & ad eande n partem diuidentes,
ſunt inter fe finiles , & in ipfis linearu :n homologarum regul.e om
nes vni cuidam æquidiſtant, illi neinpè, qua regu a translationes fa
ctæ ſunt, & earundem figararum i nilivin , incidentes ſunt lineç ho.
mologæ duarum p'anarum fimilium figurarun , nempè , HOO , E3,
æqualiter ad figuras adiacentes, & ad eandem partem inclinatarum ,
quarum regulæſunt coininunes fe& iones oppoſitorum tangentiun
pla ;
 LIBER II . 137
planorum , necnon planorum carundein figurarum incidentium ,
00 nempè ,HL, 32 , quod ferua ...
mic
6D B. SECTIO II .
Tydl
figuræ iam dictæ adiacentes homologis lineis figura.
N.Voc quia
rum ,
HO , £ 2 ,plurificaripoſſunt, que funcin eodem plano,
vti apparet in figuris , S, Y , B , A , quęcum finc in codem plano lunt
tamen duæ figuræ , ideò vt ex duobus fiat vna tantum , adhuc oin
nium linearum harum adiacentium figurarum aliam translationem
regulis, HL , £ 3, faciemus ; ducantur ergo per iplas, LG, 38, duo
plana , quorum & oppofitorum planorum tangentium communes
lectiones fint ipfæ , 35,8 " ,LQ , G T, cum ipfis, 32, 83 , LH ,
Goo , angulos æquales continentes , & agantur duęex oppolito can
gentes figuras ,O ZX , or ^ ,parallelęipfis , DX , A , quę fint ipo
læ ,27,87, productæ cum reliquis tangentibus oppofitis ,ox,
A donec occurrant planis ,LT, 3 '} , vt in punétis , Ē , F ; 427 iun
Aisrectis lineis , EF, 47. Quia ergo ,DE , ęquidiftat ipfi , G , & , 16. Vnde
E f,ipfi, G T, angulus , D E F ,æquatur angulo , GʻI ,& eadem Elem .
ratione angulus , 647 , probabitur æqualis ipſi, 2 8 13 , vnde ,quia,
OOGT ,æquaturipti ,283, angulus , FED , eritæqualis angulo,
746, & cum fit, vt, ox ,ad ,04 ; vel vt , O E ,ad , 44 , quia , L Corollar :
6,38 , funt lineæ incidentes tim.ilium planarum figurarum ,H., 24.libus
£ 2, vel vt , XE,ad , 14 , ita , EF , ad, 47 , ſinc autem ,XE ,14,
comprchenlæ inter eandem extremitates rectarum , EF, 47 , & peri
metrum figurarum ,O2X , or A , easdem tangentes , ergo , EF , 4 7

7 , eruntincidentes fimilium figurarum , 021,411 , & oppofita

rum tangentium , OE , ZF ; 04.1 7. Similiter ii tic producantur 24.lib. r.
oppofitæ tangentesfigurarum , S , Y ;ba, quarum duæ incidant ip
fis, LG , 38, vt in , K , - , reliquæ verò in punctis , -134 , planis, L
7,3 " } ,occurrant, iunctis, K 4,011 ,oftendemus pariter iplas , K
9,0 " , etie incidentes fimilium figurarum , Y , 4 , vel fimilium , S,
B, & oppofitarum tangentium
r
extremarum , quæ ad puncta , K 14,
&,10, " , terminantu . Si igiturtransferamus omnes lineas tum fi- finem
vide ad A.
gurarum‫ܝܐ‬,S , Y , cum ,B , , regulis eiideid tangentibus , vel femper p. 15. hu .
regulis ipfis, , 4 , prius co.npofitis illis ,queſibi in directum ejus .
rint, tuin in figuris , S , Y , tuin , Ba , vtex illis fiat vnica coinpoſita
recta linea ,predictis in dire & um politain figura adiacente, qualis fit,
29, æqualis.1. compofitæ ex his , quibusadiacentfiguræ , BA , & ,
MK æqualis compofitæ ex his , quibusadiacent figuræ , s ,Y ; can
dem habebimus figuras adiacentes ipſisincidentibus ..MK 9 , :41 ::
" , in quibus plures figuræ ,s , Y , in voam ,MK4, & K , 4.,in vg
S. nam,
 138 GEOMETRIE
nam , 90 99 ,collectę erunt . Si igitur hoc fiat in ceteris figuris , quę
in folidis, H 200, £ r 2, ipfis tangentibus planis æquidiftant, tandem
habebimus duo folida , quæ ſint,LDFG ,3687, æqualia duobus
ſolidis ,H200, £ 1.2 , ſeu duobus ,AP, V & , LDGF,nempèipſi,
3.hujus. A P ,& , 3687, ipſi, V & , nam omnia eorum plana , regulis oppo .
ſitis tangentibus planis , funt inter fe æqualia ex conſtructione . Sed
& hæc lolida , L DGP, 3687 , dico esſe inter fefimilia : Gumiho
1 . ,,

Trio

co
$

isodio

præfatis oppoſitis tangentibus planis ( quæ ſunt etiam oppoſita tan

gentia plana ſolidorum , LDGP, 36 8 7. ) incidant quoq; duo pla.
26.lib. 1. na , LT, 3 ; '} , adeundem angulum ex eadem parte ( lunt.n.prima
plana ,HG , 2 8 , Oppoſitis tangentibus rlanis æquè, & ad eandem
partem , inchinata , & angali , TG2,1382 ,æquales inter fe , nec
non anguli, LG 0,38z, vnde etiam fecunda placa ad eadem tan.
25. libol, gentia plana funt ad eundem angulum ex eadem parte". Sint verò
figuræex plans inclinaca oppoſitis tangentibus parallelis , altitudi
nef
 LI" B E R II. 139
4
neſque ipforum folidorum ,LDGF ,3687 , fimiliter ad eandem
partem diuidentibus , conceptę ( vt probatum eft ) inter le fimiles, vo
iplæ , DEF ,647, necnon , M K 14,91014 , & omnium carunden
linearum homologarum regulæ duabus quibusdam , nempe ipfis ,
2 , 4 , æquidiftantes , & earum incidentes iplæ , EF, 47 , necnon,
K 4, 1911, quç oinnes incidentes iacent in plano ſimiun tigurarum ,
LFG , 378 , & lunt earum homologæ ,æquidillantes iplis ,LQ ,
3-?,conuinunibuslectionibus planorumn incidentium figurarum , L
FG ,378, & oppofitorumtangentium , quarum quidem figurarum 26. lib.ro
plana lunt ad plana tangentia , vt di &tuin ett , a què ad eandem par
term inclinata , & cum iplæ , inquam , figuræ , LFG ,378 , tint fi:
milesinter fe, nam ex.geft , EF ,ad , 47 , vt, E ,ad ,94 , idelt A.Def.io.
vt, LG , ad ,38, quæ diuidunt fimiliter ad eandem partem iplas, L lib...
6,38 ,( quod etiam de cæteris probabitur ) & cum anguli , LG T, 26.lib . i .
3813 , linteam æquales fuperius dictis coniequenter , & ijs , quæ
lib.1. Prop.26, oftenla funt ,ideó , inquam , & ipfæ figuræ , LFG, Defin. Ii .
378 , & ipla iolida , LDGF, 3687, pariter ſimilia erunt. 1. lib.la
Nunc folidum , 3678 ,planis , oppoſitis tangentibus parallelis,
in talia fruſta diuiium intelligatur , vt quæ in ipſis ducuntur rectæ lis
neçipſi, 3 8, æquidiſtances , in eitdem truſtis ſingulç integrę habean ,
tur ciniavt duciarum fic linearum , quæ ad fruitorum ambientem ſus
perficiem terminantur, pars quide.si non ſit intra fruita , pars vero
extra , led totæ intra , vel faltem nihil earurn extra reperiatur , hanc
etenim lectionem iupponere tieri potle nullam inuoluit repugnan
tiam ,cum hoc totum iolidum ex duabus linearum translationibus re
ſultans Gt interius integrum , enim vero fi jratacuri lolidum in frú
Na quæcunque per dicta plana parallela icinderetur, ncc in ipſis con
tingeret , quod attentajnu: , desjuo tacia fruſta pianis pradiétis pa.
railel scontinuórciecaremus , vt tändiin choslincaium , ipfi, 38,
æquidiſtanter in di & tis fruſtis ducibilium , fractura tolleretur: Elto igi
tur, quod hoc obtinuerimus per duo plana , 9.'0 " , 64 7., oppofitis
planis tangencibus parallela , quibus ioliden ; 36-8, in tria iruna,
3647.6 " , & ,901 8,12ctuin habeatur custations, qualem di
Xinus, in his ergoʻlingulis tuftis ductæ glactucae ipf , 38,æqui-.
diftantes, & ad eorum fuperficiem terminalix , invegia habebuniur.
* Sit vlterius in alio solido ,LDFG ,diuiſa , LG , limerac, 38 ,in
punctis, E , K ,per quæ tranfeant plana , DEF,MÀ 14 ,oppositis
planis tangentibus parallela , quibus tolidum , L DEG ,initiative
Ita icindatur,LDEF , D ,MKG, erunt ergo etiain hçc fruſta
cius rationis, qualem cupimus.i. omnes ductę ipli , LG ; æquidistan
tes, in ipſis fruttis conceptæ ,integræ erunt ; quod ex eorumfimilie
tudine facilè oftendi poteft, fi enim aliquaex.gr. in fruſto, L DEF,
S2 ducta:
140
GEOMETRIA
ductarum fic linearum fracta per ſuperficiem ambientem inueniri
poflet, etiam illi homologa in fruſto , 3647 , fracta elle deberet, quod
eft abſurdum , nullam.n .ducibilium ipli, 38, in ſolido, 3678, equi
diftanter linearum fractam efſe iam ex conſtructione manifeftum eft, .

fruſta autem , 3 647 ,LDEF, eſſe inter ſe fimilia , ficut etiam , 6

1,014 , necnon , 910418 , MKG, ex diffinitione limilium foli 5

dorum liquidò apparet.

D. SECTIO I V.
X his fruſtis autem duo accipiamus , quę Amul cum homologis
partibusipſarum LG ,38,detruncantur , ,LDEF,
364 ; , & ponamus eadem ' eorim , deinde ex maioriiplarum ,LE,
34 , vt ex, LE ,ablciedaturæquali minori 1.O E ,æqualis ipſi, 34,
hoc facto intelligamus ſingulas, quæ tum in figura,LDE , tum in
figura , LFE pli, LE , æquidiſtant, & funt ex iam dictis totæ in ,
Cerius integræ ft
militer, & ad ean
dem partem diuis
di, ac fecatur,LE ,
in , 0 , & per die
ctas ſectiones ex
tenſas lineas ,OD ,
OF , vlterius ſecto
H以 44
folido ,LDEP,
plano vecunq ;ip
fi ,LFE ,æquidia
Aante, quodin eo
producat figuram ,
QMY, & in figu .
ra , LDE,rectam , QY, in figura verð , D EF , rectam ,YM , &
in ſuperficie ,LDF, lineam , QAM ,intelligantur fingulæ in figu ,
12 , QYM ,parallelæ ipfi , QY, ſimiliter , & ad eandem partem dia
uidi , ac ſecatur , QY , in , T.& per iplas ſe& iones concipiatur ex
tenſa linea, TIM ; ſicautem fiatin cæteris figuris , quç in folido, L
DEF, ipfi ,L E F ,æquidiftant , inuentis lineis , qualis eft ipfa , TI
M , quorum termini erunt in lineis , DTO , DMF, per eaſdem au
tem lineas fic fe habentes intelligamus extenlam fuperficiem , cuius
termini erunt lineæ ,DO , OP, FD ,vt habeamus folidum , 0 DE
F, figuris ,ODE ,QEF, DEF, & fuperficie , DOF, comprehen
fum . Quoniam ergolinea , O F ,diuidic omnes ipfi , LE, in figura ,
LEF ;æquidiſtantes fimiliter ad eandem pártem , ac diuiditur , LE,
in , O ,
 L I B E R II . 14 ?
in , 0 , ided, vt vna ad vnam , ſic omnes ad omnes.i.vt , LE , ad,E Coroll.
O, fic omnes lineæ figuræ , LEF, erunt ad omnes lineas figuræ , O huius .
EF , regula , LE ,.. ve ,LE , ad , E O , ita figura , L EF , adfigu
sam, oef; eodem modo oftendemus ,vt, Y ,ad , YT , ſic effe 4. huius .
figuram , WYM , ad figuram , TYM ,eft autem vt , QY , ad , YT,
ita ,LE,ad , 10 , ergo figura , L.EF , ad , oef , erit vt, QYM ,
ad , TYM , & fic erit quælibet alia figura in ſolido , LEDF , ipſi,
LEF ,æquidiſtans, ad eius portionem in folido , O EDF ,manenomhuius.
tem , ergo vt vna ad vnam ,fic omnes ad omnes. ve figura , LEF,
adiiguram , OEF , fic omnia plana ſolidi,LEDP ,ad omnia pla
na folidi , O EDF , regula plano , LEF, & ita folidum ,LEDF, 3.huius :
OEM ad ſolidun , QEDF,eft autem figura ,LEF, ad figuram , O EF,
‫ܬ‬ vt ,LE ,ad , EO , velad, 34 , ergo lolidum ,LEDF,ad ſolidum ,
OÉDF, erit vt , LE,ad ,34 , quod pariterferua.
E. S E C TI O V.
Vcatur punc intra folidum , O EDP planum ipfi, DEFæi
quidiftans , quodin eo producatfiguram , CNX , quæſecet
# guram , ODE , in recta , CN , & , OPĚ , in recta ,NX , & ſuper
ficiem , DF, in linea , CX , lecer autem & lineas , DO , in , C, 0
E , in , N , & ,0F ,in , X , fimiliter in ſolido , 3.467, ducatur pla.
num ipfi ,647,æquidiftans, quod abipla, 34, abicindat, 35 ,æqua
lem ipfi ,ON , & producat in co figurain ,RSP ;vlterius per pun .
eta , C, X , ducantur , BH , G & , paralelę ipfr , L E , & occurrentes
lineis.,DL ,LF,in , B , G , & rectis ,DE, EF , in , H , , deinde
à pun & o , B , ducatur ,BV ,parallela ipfi , DE , fiue ,CN ,( nam ,
DE , CN , ſunt coinmunes ſectiones planorum æquidiſtantium ,
NX, DEF, & plani, O D E ,eadem fecantis , vnde,CN ,DE,funt
parallclæ ,veluti patebit etiam , NX ,æquidiſtare ipfi, EF , ) & iun
gatur, VG , quia ergo ,NX, eſt parallela ipſi,E3 , & , X1 ,ipfi,
NE, erit , X & ,æqualis ipfi ,NE, & quia ,LE ,ad , EO , eſt vt,B
H, ad , HC , .l.vt , VE, ad , EN , eſt autem ,G2 ,ad , a X , vt ,
LE , ad, EO , quria eſt illi parallela ,& ſecatur à linea ,OF, in , X,
ergo ,Ga ,ad, X ,erit vt , V E, ad , EN , ſunt autem , a X ,EN ,
inter feæquales , ergo & , G , VE , erunt æquales, & funt paralle,
læ , ergo etiam cas iungentes, VG ,E12 , eruntæquales , & paralle
k . Suinatur nunc intra lineam ,CX, vtcunq;punctum , i,per quod
ipfi ,LE , paralleri fica : ur ,AK , quæ fuperficiei ,LDF, occurrat
in , A, & piano,DEF, in ,K , quia ergo,A K ,æquidiftatipfi,L Exis: ex.
E,poterit per, A K, platum duciæquidiſtans plano,LeF,litdự- Elem .
Etuin idem , quod prius , quod adhuc lecet figara, L DE , in recta ,
QY ,
 1

142 GEOMETRIA
QY , DEF,in recta , Y M , luperficiem ,LDF, in linea , Q Milud
perficiem ,O DF, ia linea , TM , & figuram ,CNX, in recta ,21,
fecet autein , Q Y ,ipfam , BV, in puncto , R. , & iungatur , A R , eric
ago, 21, ipfi , Y.K , æquidiſtans, eitaucem etiam, A K , æquidistans
Percöfru ipli ,QY; ergo, Y I, eric parallelogrammum , & ideo, IK , eritæ ,
ationem , qualis ipli, ZY, & qu a ,AK , ad, K1,eit vt , QY , ad , YT,.. vt,
BH , ad, HC ,.i. vi, R Y ,ad , Y2 , erit , AK, ad ,KI,Vi , R Y , ad,
Y Z , iunt verò , IK , 2 Y , æquales, ergo &, AK , RY, erunt æqua.
les , & lunt parallelæ , quia ambo.lunt parallelæ eidem ; L E , ergo
eas iungentes, quæ funt, RA , YK , erunt æquales, & parallele, ett
autem , YK , pa.
rallela ipſi , E2 ,
&, E s , ipſi, VG,
ergo, R A, erit pa .
rallela ipſi, VG.
Similiteraucē pro
cedemus in reli
quis, quę per pun .
eta lineę,cx , ipſi,
LE , ducuntur æ .
quidiſtantes , doo
nec occurrant ſu
HY
sh
perficiei , L DF,
& plano , DEF,
harum autem patet nihil extra ſuperficiem , LDF , manere , ex iam
dictis, finc ergo omnium earum termini ex vna parte in linea , B AG ,
ex alia in linea , HKR , veluti ergo oſtenſum eſt , A R , este paralle
lam ipſi, G V , ſic vítendemus reliquas, quęiunguntpuncta, quibus
iain ductæ occurrunt linex , BG , cum punctis , in qu: bus plana per
dictas lineas ducta, ipſi, Ler, æquidiftantia, ſecant iplam , B V , eile
ipſi ,VG , paraleias crgo omncs erunt in eodein plano , in eo icili
cet quod tranſit per , BV, VG , oinnes .n. dictæ parallelæ tranicunt
per puncta rectæ lineæ ,B V , luntigitur d eta occurluum puncta, &
in ſuperficie, L DE, & in plano , BV G , erunt ergo in eorum com
munilectione ,linea ergo , BAG , eft coinmun slectio plani per , B
V , VG , tranſeuntis , & superficiei , LDF ; habemus ergo folidum ,
Ba , in cuius ainbiente luperficie ſunt duæ figuræ planæ inuicem pa.
rallelæ , B V G , HE2 , in quaruin circuitu fumptis vtcunque duo
bus punctis, V , £ , & iuncta , V E , cæteræ iungeotes quælibet aliæ
Def. Cy.duo pun ta earundein circuitus eid in tenper , Ŭ E , paralielę reper.
confor. tæ ſunt æquales , ergo , Bs erit cylindricus ,cuius oppoſitæ baies
miter . ipix , B VG , HEQ , hoc autem ſecaturplano eisdem oppofitis ba,
Gbus
 L I BE R. II. 143
fibus æquidiftante , eo nempè,quod producit figuram ,CNX , er Corolla
go ,CNX ,erit æqualis ipfi , BVG , quod cum alijs adhuc ſerua . wb.io
F.I SECTIO VI. '
Via vero , LE , ad ; E O , er ve , BH , ad ,HC , .l.vt , VE ,
ad , EN , permutando , & diuidendo , LV , ad ,VE, erit vi,
ON , ad , N Ej. Vt , 35, ad , 54 , ergo,LE , 34 ,lunt fimis
kter ad eandem partem diuitæ æfiguris , B.VG , RSP, ergo intip
fæ figuræ interfefimiles, quarum latera homologa iplæ ,VG ,SP, Ex diffin.
lineæ homologę figuraruni ſimilium , LFE ,374, quarum inciden folid .
tesfuncipię ,LE , 34 , vnde eft , Ef , ad ,47, vt ,LE , ad , 34 solo
vt,VG ,ad , 5 Plunt verò figuræ ,DEF , 6 47, quia ſimiles, in
dupla ratione ipfarum , EF ,47 , & ipfæ , BVG , RSP , in dupla Ex anteci
ratione ipſarum , VG ,SP , ergo vt figura , D EF, ad figuram ,64
7 ,ita erit figura ,BVG , vel, CNX , eidem æqualis ad figuram , R
SP , Quoniam verò tolida',LEDF, 3647 , luntfiinilia ,vt facilè
oftendi poteft , & eoruin figuræ incidentes , & oppoſitorum plano.
rum tangentium (quorum ex vna parte duo ſunt ipia , 647,DEF,)
funt figuræ , LEP , ; 47. quaruin lineæ incidentes ,LĖ, 34 , ideó
plana ipſis ,DEF , 6 47 , æquidiftantia , quæ fimiliter ad eandem
partem diu :dunt incidentes ,LE ,3 4 , diuidunt etiam altitudines di
&torum lolido, um relpectu dictorum tangentium fumptas, fimiliter 17. Vndo
‫ܬ‬
adeandem partem ( hoc dico quotieſcunque , non contingat, L E, Eiem .
34 ,efſe perpendiculares :plis , DEF,64 7 ,tunc eniin fiunt exdem
incidentes altitudines di&torum folidorum ) cum igitur, vt,LE , ad,
3:40.! . ad , EO , ita fit altitudo folidi,LED F, tum adabicillam al
titudinem per pianum tangensin , 0 , ipſi , D EF,æquidiſtans.i.ad
alo cudinem folidi, EDP, cum ad altitudinem fólidi, 3467,ided
folida, O EDF ,347 , erunt in eadem altitudine ſumpta reſpectu
bafium ,DEF, 647, & plana ipſis baſibusæquidiftantia partes æ
quales abipais 2O6,3 4 , abfcindentia , et ain ab eorum altitudinis
bus abfcindent partesæquales,oftendimus autem figuras, quę ab ip
fis, 0 E , 34 , abſcindunt partes æquales , efleproportionales , ergo
in folidis ,O É DF, 3 467, in eadem altitudine exiftentibus fumpta
respectu balium ,DEF,647, guræ , quę ab eiſdem altitudinibus
vtcunquc abicindunt partesæquales , lunt ſemper , vt ipfie bales , er
go vt vna ad ypain , sic omnes ad oinnes , & fic folida ad folida .la ve tohuius.
baſis,Des; d basim ,647,ita erit folidum , QE DÈ,ad folidum, Ex antec.
345 75< aucem ,DEF , ad , 647 , in rationedupla eius, quam
habct ,EF;'ad , 47 5. in ratione compoſita ex duabus rationibus Defi0.12
ipfius ; EF, ad,47, velipfius , LE ,ad,34, ergo folidum , O DE lib.i.
F , ad
 144 GEOMETRIÆ
F, ad ſolidum , 3.46 7,habebitrationem compoſicam ex duabus ra
tionibus ipſius L
, E , ad , 34 , quod etiam ſerua .
G. SE C TI O VII .

D: 6n, iz.
lib.1.
S Idumigitur, Ointer ſolida, L E DF , 3467 , medium ſumamusſoli
EDF, habebit ſolidum , L EDF , ad folidum , 3 4670
rationem compoficain ex racionetolidi,LEDF, ad folidum , O E
DF ,.. ex ratione ipfius,LE , ad , 34 , & ex ratione ſolidi, OED
Fa
, d folidum , 3 46 7 ,..compofitam ex duabus rationibus ipfius,
LE , ad , 34 , igitur folidum ,LEDF , ad folidum , 3 467 ,habe
bit rationem compofitam ex tribus rationibus iplius ,LE ,ad , 34
Def.Vnd...triplam rationem habebit eius , quam habet , L E , ad , 34 , quia
C.Elem . verd , L E , 34 , lunt homologæ partes integrarum incidentium , L
G , 3.8 , quæ funt in prima huius Propoſ. figura , ideò his fruſtis ibi
dem conſpectis iam oſtenlum erit fcuftum , LED F , ad frufum , 34
67, triplain racionem habere eius,quamhabet, L E , ad., 34. ideft,
LG , ad , 38 .
*1
11, SECTIO VIII . ET VLTIMA .
Odem modo fumptis alijs duobus fruſtis, D.14,64 , oftendemus
eadem habere triplam rationem duarum , LG , 38, & fimiliter
32. Quin.
Elem ,
reliqua frufta pariter triplam rationem habere duarum , LG , 38 , &
vt vnum ad vnum , ficomnia adomnia .j. vt fruftum , LEDF ,ad
fruſtum , 3467 , ica eſſe omnia fruſta folidi, LG , ad omnia fruſta
folidi, 38 , led fruſtum , LED.F, ad fruſtum , 3 46 7 , triplam ratio
nem habere oſtenſum elt eius , quam habet , LG , ad , 38, ergo ro
lidum , LG ,ad ſolidum , 38 , triplam rationem habebit eius , quam
B. Huius habet , LG , ad , 38 , eſtautem folidum , LG , æquale folido , AP,
Propolo
& , 38 , ipſi, V & , ergo ſolidum , AP, ad , V & , triplaun rationem
habebit eius, quam , LG , ad , 38 , quia verò , LG , 38 ,dune inci,
dentes fimilium planarum figurarum ,H00 , 22 , & oppofitarum
tangentium ,HL , G , 3 : 28 , ideo , vt, LG, ad , 38 , ita eru at
lineæ homologæ figuraruin , HOO , 2 , fumplæregulas , HL, 2 3,
Ex diffin. ex. gr.ica , OX, ad , . A , iftæ verò iunt incidentes fimilium tigura.
linearum
incident. rum ,BC , 12, &
oppofitarum tangentium ,BO , CX , n . ,QA,
ideo , vt ipiæ , OX , A , ita erunt quælibet homologæ nguraruin ,
Ve paree B C,12, luinptę regulis ipſis, CX , 32 A , at ſolidum ,AP, ad ,V & ,
10 A,
ius . hu- triplam rationem haber eius, quam , LG , ad, 38, ergo eriain tri
plam rationen habebit eius, quam ,Ox , ad , A. & confequenter
etiam triplam radionem eius, quam habebit quælibet in figura ,BC,
ipli,
 L I B E R I 1. 145
ipfi , CX ,æquidiſtans ad libibomologam in figura, 112 , ipſi,2 A,
æquidiſtantem , vel quælibet in quacunque figurarum ipſi, BC , in
folido , AP , æquidiſtantium ,ad ſibi homologam in folido , V & .
Igitur fimilia ſolida ſunt in tripla ratione lincarum , vel laterum ho
mologorum
ofendendum
, quæ ſunt in eorundem homologis figuris , quod nobis
erat .
3453
0.00 COROLLARI VM I.
OLD

ETTnearum
quia iam di&ta fimilia Solid.1oftenfa funt efle in triplı ratione lis
homologarum , quæ ſuntin homologis figuris , & quidiſtan
tibus oppofitis planistangentibus vtcunque fumptis,ideò clarumeft ea
dem ſimilia ſolida elſe in tripla rationequarumuis homologarum in ipſis
folidis deſcriptibilium , e duas quafuis homologasſumptas iuxta que.
dam oppoſitatangentia plana , eſſe ut duas quafuis homologas fumptas
iuxtaalia oppoſita tangentia plana .
COROLLARIVM II: fint is a b,c,de Sit
expowinie; erunt ergo
Niuersè inſupe
V proportiona babetu
les,rvt primaad ,ita eller relia
quartamt quatuo
r ,fifuerin folidumlineedeince swae
ps al
deſcriprum r coace,are
'. Eritfolidumtot
aprima ad folidum illi fimile deſcriptum à fecunda, em buius conuerea voa?,'trit folism .
Jun; dummodò deſcribentes fintíın.ee , vel latera bomologaſimiliumf.& bpó de soltázsel
gurarum, quæ inipfis bonologa vocanturo hinewit 633.a3fta ut alla?:aef ).a.d.-E.3.
THEOREMA XVIII . PROPOS. XVIII :
quatuor reetę lineę proportionales fuerint, folidum de
Si
cunda , erit , vtfclidum deſcriptum a tertia ad libi Gimile de.
fcriptum à quarta. Et fi fuerint quatuor folida proportion 2
lia, quorum quæ ſunt eiuſdem proportionis terminifint fimi,
lia , cadem defcribentia erunt proporcionalia; dummodòtaa
men ſemper deſcribentia fint vel lineæ, vel latera homologa
figurarum ,quæ in ipſis homologæ vocantur .
Sint ergo quatuor rectę lineçproportionales ,AB, CD , FG , H
M , & fintabipfis , A B ,CD , deſcripta fimilia solida, AXB ,CV
D , & ab , F G , H M , fimilia lolida ,OFPG ,NHQM , ita vt
duæ ,AB ,CD , inchoinologę figurarum , A EBY, DKCR , & ,
T FG ,
 146 GEOMETRIA
FG , HM , homologæ figurarum , FGP,HMQ, quę figurę voi
cantur in ipfis folidis homologæ . Dico hæc folida eſſe proportiona.
lia ; ſit duarum , A B, CD , tertia proportionalis , R , quarta , S , &
duarum , FG, HM , tertia , 1 , quarta , T , eſt igitur folidum , AXB,
ad , CVD , vt ,AB , ad , S , .l.vt , FG , ad, T , ( quia vt , A B , ad,
ExCorol. CD , ita eft , F G, ad , HM , ..vtfolidum . FOG Pa ad , HNM
2.antece,
Q, quod eſt propoſitum .
Sit nunc folidum , AXB , ad fibifimile ,CV D , Y , FOGP ad
fibi fimile , HNMQ, & lintea.
dem deſcribentes , AB , CD , lia
neæ ,vel latera homologa figura. X
rum homologarum , AEBY , C.

R
KDR , & , FG , HM , duo po 5
ftrema deſcribentes fint lineæ , vel
latera homologa figurarum ho A Кр
BC
mologarum , FGP,H MQ, Di.. N
co has eſſe proportionales ; ſint
adhuc duarum , AB , CD , tertia ,
F2 G HA
H MII
proportionalis , R , quarta , S , & P
duarum , FG , HM , tertia , I,
quarta , T , quia ergo ſolida , AX
E.Corola B ,CV'D , ſunt fimilia erit, A X B ,ad C , VD , vt , AB ,ad , S , & ,
. 201¢C. FOG P , ad,HNMP,vt, FG ,ad , T , ſuntautem hæc quatuor
ſolida proportionalia , ergo & , AB ,ad , S , erit vt ,FG ,ad , T , er
go , AB , ad , CD , erit vt , PG, ad ,HM , quodoftendendum erate
THEOREMA XIX . PROPOS. XIX .

I in parallelogrammo
diameter ducta fuerit , parallelo .
Sdiametrum
grammum duplum eſt cuiuſuis triangulorum per ipſam
conſtitutorum .
Sit parallelogrammum vtcungue, AD ,in A
quo ducta diameter , FC ipſum diuidat in tri NI H
angula , F AC , CDF. Dico parallelogram E
mum , AD , duplum efle cuiuſuis triangulo B M
rum , AC , CDF ; abfcindantur ab , F DC
A ,verſus puncta , F.C ,partesæquales ,FE, C
CB ,& per puncta , B , E , parallelæ ipſi bali,
CD ,ducantur, E H , BM , incidentes diame.
tro , FC , in punctis , H , M ; quoniam ergo in triangulis , FHE, C
BM ,
 L.IB ER 11 . 147
70
002 BM , angulus ,HFE ,æqualis eft angulo illi coalterno ,BCM , &,
5,4
HEF, ipfi ,FDC, qui eft æqualis angulo illi oppofito , FAC, qui
tandem æquatur angulo, MBC ; interior exteriori , ideò angulus,
FEH ,æquatur angulo , M BC, lunt igitur in triangulis , FEHM
,
BC , duo anguli duobus angulis æquales , & latera illis adiacentia
ſunt æqualia ,nempè ,FE , ipfi , BC , ergoreliqua latera erunt æ • Elcm
26. Primoni
.
qualia ,.1.HE, ipli, BM , eodem modo oftendemus decæteris pa.
rallelisipſi , CD , easnempè , quæ verſus puncta , F, C , abſcindunt
à lateribus ,FD ,CA ,partesæquales , efle pariter inter ſeæquales,
Veiutifunt extremæ , AF ,CD , æquales,ergo omnes lineæ trian
guli,CAF, æquabuntur omnibus lineis trianguli, FDC , ſumptis
in vtrifq; omnibus lineis regula , CD , ergo triangulus ,A CF , erit a buius.
æqualistriangulo ,FDC, ergo duo trianguli, ACF,FDC, ſcili
cetparallelogrammum , A D, eritduplumcuiuſuis triangulorum , A
CF,FCD ,quod oſtendere opus erat .
COROLLARIV M. I.
, quæcunq; de parallelogrammis in Prop. 5.6.7.6 8.
H InchuiuspatetLibrioftenfafunt,eadem de triangulis vt vera recipi polle,
5.
ſi in triangulis conditiones ibi oppoſite repertæ fuerint ;nam ivnoquo
que expoſitorum triangulorum ſumptisduobus quibufuislateribus fieri
TA
poteftfub illis in eodem angulo parallelogrammum , cuiustriangulumo
erit dimidium . Triangula ergo ,quæ in eadem ſunt altitudine inter fe
ſunt , vt baſes : Et quæ in eadem baſi mterSefunt, vt altitudines, vel dt
latera æqualiter baſibus inclinata; Item habent rationem compoſitam ex
ratione baſium , & altitudinum , fiue laterum æqualiter baſibus inclina
torum , cum ſunt æquiangulæ : Item triangula , quorum baſes altitudi.
nibus,vellateribus æqualiterbaſibus inclinatis , reciprocantur ſunt e
qualia ; & quæ ſunt equalia baſes babent altitudinibus , vel lateribus
æqualiter baſibus inclinatis, reciprocas: Et tandem habetur fimilia triana Iux. diff.
gula eſe in dupla ratione laterum bomologorum , quæ omnia ex præfenti Elem .
Tropoj.pendent .
COROLLARIVM I I.

Olligitur in ſuper, si supponamur , C D , eſſe aqualem iplaadp,

quamlibet duftam in triangulo, FC D,parallelam ipfi; C D ,æquae
lem ele ei , quam ipfaabſcindit ab s F D , verſus , F ,nempè ipfiabſciſſe,
FE , & produ &ta ,iH , verſus , AC , tui incidat in , ipfam ,HN
aquari reſidua abfcille, FÉ , f. ipſi,ED ,, NE, integram æquari
T 2 apſia
 148 GEOMETRIÆ
ipf, FD ,que eſt pnamaximarum abfciffarum ipſius , FD , vnde hacinia
colligemus omnes lineas trianguli , FCD, regula , C D , dum latus , FD,
Defin.4o. æquatur ipfo , DC , effe æquates omnibus abfciſſis ipfius , F D; & omnes
huius lineas trianguli , AF € , effeæquales reſiduis omnium abfciffarum > FD,
Defia.s. domnes lineas parallelogrammi , AD , aquarimaximis abfcifarum ,
huius .
, angulus , CDF, non fit
Defin.6, FD , quæ dicuntur eiuſdem obliqui tranſitusfi
hujus ... re tus , rectitraſitus , fiſit rectus; vnde ficuti oftendimus , paralle.
logrammum , A D, duplum effe trianguli , F C D , vel , AC F , & fubin .
deetien omnes lineis , AD , regula .C D , duplas ele ommium linearum
Buhuius. trianguli,FCD ,D , AC F ,fic etiam vt demonſtratum recipi poteft
propoſitæ linea rectæ , vt ipfius , F D , etcunque , maximas abſciſarung
duplas efle omnium abfciſirun eiufd m ,velreſiduarum omnium abſciſ
ſarum , vnde & omnes af iffas patebit æquari reſiduis omnium abfcifs
Sarum eiusdemlined, ijs vel re&ti,veleiuſdem obliqui tranſitus fumptis,
que ad fequentium intelligentiam diligenter (untadnotanda .
L E M M A.
It magnitudo , A , ad quotcunque magnitudines , E , ,ſingil.
‫ܙܐ‬
fingillatim ad vnamquamq; nempè fit , A ,ad , E,
vt , V ,ad , P ; A ,ad , 0 , ve, V ,ad , s . Dico , A ,
ad , E , O , ſimul effe , vt , V , ad , P , S , ſimul iun
& tas . Etenim conuertendo erit prima, E, ad ſecun.. 1
dam , A , vt tertia, P, ad quartam , V , fed etiain A E O
54. Quio. conuertendo quinta , 0 , eff ad ſecundam , A , kt
Elein . ſexta, Sjadquartam , V, ergo.compoſita ex prima,
E , & quinta , O.,crit ad ſecundam , A , vt compo ?

fita ex tertia ,P , & fexta ,s , ad quartam , V , ergo

Defia. iz. conuertendo , A ,ad ,EO , limul erit , vt , V ,ad, P ,
buisse S ,fimuliunctas , quiarguendi modus dicitur à me,
colligere , ſeu colligendo .
THEOREMA XX . PROPOS. XX .

Sſumpta Propoſ.antecedentis figura, dimiſſa , BM , re .

A tineatur, NE , pro vna ex ducis vtcunque parallela
ipli,CD , producta autem , CD , vtcunquein , M ,comple
toque parallelogrammo ,OD . Dico parallelogrammum , A
Mjad trapezium , FCMO, effe vt ,CM , ad ,MD , fimul
cum 1 ,CR .
Eric
 LIB ER EI. 149
Erit enim ,AM , parallelog rammum ,vnde,MA ,ad , AD , erit So huius ,
vt, CM, ad , CD, AD , verò ad trian ,
033 Ex anteca
gulum , FCD ; eft vt , CD , ad , i C
, G A
D, ergo , A M ,ad triangulum ,FCD ,
erit vt ,MC , ad , i , CD ,eft autem , N HZE X
AM , ad , FM , 'vt, CM , ad , MD,
s , huius :
faber
crgo, colligendo , AM, ad, FM , cum
, CD , ideft ad trapezium ,
triangulo F
OF CM , eritvt,CM, ad , M D ,cum ,
7기 DK
pas 1 , D C , quod oſtendendum erat .
COROLLA R I V M.

Anifeſtum eſt autem , ff ,CD ,ſit æqualisipfi,DF, omnes lineasExCornis

parallelogrammi, A D , regula ,CD , elle æquales maximis ab- antec.
fciffarum , F D , & omnes lineastrianguli, FC D ,regula eadem æquari
omnibus abfciffis ,FD . 2 unc fi intelligamus curlıbet earum ,quæ dicun
turmaxime abfciffarum , velabſciſſa ,adiungirectam , D M ; Docantur
tunc maxime abfirfarum ,vel abfciffé adiunéta , D11,‫ و‬hæc autem ſunt Defin.7.
huius
eadem illis , quæ habentur in parallelogrammo, AM‫را‬, & trapezio , FC
MO,nam fi produxeris, 2E , Dſq; ad ,0 M , in , x , fiet , Ex ,adiuna
&a tum ipſi, N E , vni ex maximis absciſarum , F D , com ipſi, HE ,
Dnier omnibus abfcilis ,FD, & , EX , adiun &ta eft æqualis ipfi , DM,
onde omnes linea , A D , adiuncta , D.M , Suntomnes lined parallelos
♡ grammi, AM , & ſunt æquales maximis abſciſſarum ipſius, FD , adu
iun &t 1 , DM , & omnes.lineæ trianguli, E C D, adiundia , D M funt om
nes lineæ trapezyj, FCMO, & funtæquales omnibus abfciffis ipſius, F
D , adiun &ta ,DM . Quia ergo , AM ,ad trapezium , FCM 0 , eft ut ,
M , ad, MD , cum , ; ,DC, ideò omnes lineæ , AM , ad amnes lineas 3, huius
trapezy ,FCMO,( regulam hicfemperintelligeipsam,CM ;) ..ma.
xime abſciſſarum , FD ,adiuncta, D M , ad omnes abſciſſas, FD, adin 8.
ita, DM, erunt dt , C M, compoſita nempè ex propoſita linea, CD , ſiue
ex propofita, F D-, illi æquali, & adiunčta, DM , ad compoſitam ex arking
innita ,MD, 6.,1 spropofitælinea ,CD ,vel., DE.
THEOREMA XXI . PROPOS. XXI .

N expoſita ſuperioris Propof. figura , ſi producatur,CD,

ad partes , C , vtcunque,vc in 3 Å , & compleaturparallem
Jogrammum ,GCqoftcademus crapezium FGRC adora;
pe
 150 GEOMETRIA
pezium ,FCMO , eſſevtcompofita ex , R C ; & , 1 ,CDjad
compoſitamex ,MD , & , 1 ,CD .
Nam trapezium , CRGF ,ad ,GD , eft vtcompoſita ex , RC,
& , 1 ,CD , ad , RD ; inſuper , G D , ad , A M , eft vt,RD ,ad ,C
M , & tandem , AM ,ad crapezium , FCMO , eſt vt , CM ,ad , M
D , çum , , CD , ergo ex æquali crapezium , FGRC , ad trape
zium , CMO, eritvt ,RC, cum ,,CD, ad , MD , cum ,,D
C , quod erat demonftrandum .

COROLLA R I V M.
1
3. huius, Inc patet omnes lineas trapezü, FGRC ,regula , RM , ád omnes
lineas trapezy. FCMO , regula eadem eſſe, ut , RC , cum , ,
CD ,ad ,MD , cum,,DC ,pelytiautem in antecedenti oftendimus,
fe ,CD ,ſit æqualisipſi. DF , omnes lineas trapezy ,FGMO , regula,
CM , æquari omnibus abſciſſis ipſius ;F.D , adiunčta ,DM , ita in pre
ſenti oſtendemusomnes lineas trapezij ,FG RC, regula ,RD aquararem
ſiduis omnium abfciſarum ipfius , AC,del, FD , adiuncta ,RC ;onde
patebit reſiduas abſciſſarum propoſitæ lineæ , vt , F D , adiuncta , RC, ad
omnes abſcillas eiufdem , adiunct a alia linea , ut D
, M , effe vt compoſia
tumer prima adiuncta ,, i ,propoſita , C D ,fiue , FD , illi æqualis,
ad compoſitum ex ſecunda adiun &ta , , ; , propofitæ lineæ ,idejipt , R
C, cum , i ,CD , vel , DF , ad , MD , cum , CD , vel , DF .

THEOREMA XXII . PROPOS. XXII.

Xpofitis duobus vtcunq; parallelogrammis, in eiſdem

E que du&is diàmetris , & duobus vtcunq; lateribus pro
regula fumptis, nempè in vnoquoq; eorum vno : Omnia qua,
drata cuiuſuis di& orum parallelogrāmorum ad omnia quae
drata cuiuſuis triangulorum perdiametrum in ipſo conſtitu
torum , erunt vt omnia quadrata reliquiparallelogrammiad
omnia quadrata cuiuſuis triangulorum per diametrum in
iſto ductam pariter conſtitutorum .. ! 27

Sint expoſita.vtcunque parallelogramma ,AS, TB, in ijſque du

ctæ diametri, EO ,Z & regulis jumptis , ES , 26 . Dico omnia
quadrata , AS, ad omnia quadrata trianguli, OES, efle ve omnia
quadrata , 1 A , ad omnia quadrata , & ZB . Sienim , vt omnia qua.
dra .
 LIB ER 11.. 151
Did drata , TB,ad oinnia quadrata trianguli ; & 2B , itanon funt om.
nia quadrata , AS , ad omnia quadrata trianguli, o ES , erunt igi
tur ita omnia quadrata.,AS , ad maius , vel ad minus omnibusqua.
ORO dratis trianguli ,OES, fint excelſus , vel defectus , omnia quadrata
24.1 figuræ planæ , l , diuidatur autem latus, OS , bifariam , in , Q , & ,
2.1 0,09 ,bifariam in , P , R , & fic deinceps fiat, ita vt ductis per
puncta diuifionum parallelis ipfi ,ES,DR , CQ ,BP , tandem deg
.. uentum ſit ad parallelogrammum , DS , cuiusomnia quadrata , re- Itx:prima
gula , ES , fint rinora omnibusquadratis figurę , la, per puncta au --xo Elemy
tem , in quibusdictæ parallelę ipſam , O. E, Tecant ,ducantur vſque
ad proximas parallelas æquidiſtantes lateribus,AE,OS,ipfe, LN ,
GK ,EM , erit igiturtriangulo ,OES , circumscripta figura quæ
dam cópofica ex
parallelogrãmo,
LP , GQ ,FR , A ito
DS, & alia in
fcripta compofi 3
ta ex parallelo . B
grammis ,9Q, I tr
C; * FIN
[BG
R , HS, ita vt C
omnia quadrata 4 31
figuræ circúfçri .. HI K
prę , regulá ,ES, 0 R 6
Y
excedant omnia &
quadrata inſcrie 11 B
præ , regula ea- BM Z 7
dě, minori quan :
titate, quam fint
omnia quadrata, figuræ , nam in parallelogrammo ,DS,recta ;
HM , diuidit omnia quadrata ,DSsin omnid quadrata ,DM ,in
omnia quadrata ,H5, & in rectangula bis ſub-, DM ,MR, veluti
pun & um , H ,diuidit quadrarum .,DR , in quadrat, DH ,quad at•
HR , & re &anguluan bis füb , D'HR fue ex 23. ſeq.ab hac inde
pendente , & ideò omnia quadrat.:D'S,,excedunt omnia quadrata,
HS,O.mn bus.quadratis , DM ', & rectangulis bis ſub ,DM ,MR,
eodein pacto offendemus:omnia quadrata', F Rb.excedere omnia
quadrata , I R ,omnibus quadratis ,F K , & rectangulis bis ſub , FK ,
KQ ,& fic omnix quadrata ,GQ, exccdere omnia quadrata , 9 Q ,
omnibus quadratis ,GN , cum rectangulis bis ſub ,GN , N P, & in
figurac rcumícripta superſuntadhucomnia quadrata , Ļ P ,porro li.
husexcellus, fimui.colligamusfient omnia quadrata , DS, nam ſi
omnia quadrata , L ?', vel,eQ iunxeris omnibus quadratis ,GN,
& resin
 752 GEOMETRIE
& rectangulis bis fub ;GN, N P ,fient omnia quadrata ,GQ , hec
fi iunxeris omnibusquadratis , FK, cuin rectangulis bis ſub , FK ,K
Q , fientomnia quadrata, FR, quętandem ſi iunxeris omnibus qua.
dratis, DM , cum rectangulis bis íub, DM , MR , fient omnia quae
drata, D S, que cum fiatminora omnibus quadratisfigurę,. , hinc
figuræ circunscriptæ omnia quadrata excedunt omnia quadraca in
ſcriptę minori quantitate, quam ſint omnia quadrata, 12 ,& ideò ex
ceduntomnia quadrata trianguli , o es , multò minori quantitate :
Quia ergo omnia quadrata , A S , ad omnia quadrata trianguli , O E
S , cum omsibus quadratis, a , erant vt omnia quadrata, 1.b, ad om .
nia quadrata trianguli, & < B , hinc omnia quadrata , AS , ad om
nia quadrata figurę circumscriptę triangulo ,O ES, habebunt maio .
rem rationem , quam omnia quadrata , 1 B , ad omnia quadrata tri
anguli, & 2B.
Nunc diuidatur fimiliter , & ß ,in punctis,R , A, & ,ac,os, in
punctis , P , Q , R , & per puncta , RAE, parallelæ ipfi,Zb , du
cantur , RV ,AX , Y , fecantes, & : 2 ,in pun & is , 1,3,6 , per que
vſque ad proximas parallelas ipfis , & B , T 2 quidiſtantesducan
tur , * 1 , A3,40;vttriangulo , & Z B , ſit circuinícripta figura ex
parallelogrãmis,
• R ,AA , 48 , Y
B, copolita , quia
ergo , vt, os,ad,
SR ,ita eft, & B,
ad , B- & , vt au B
Fo.huius.
tem , 0s , ad , s ir
R , ita funt om FIIN 比
431
nia quadrata , A
Sad omnia qua XХ
H K R
drata , DS , & D
YG
VE , & B , ad , B
X , ita ſunt omnia
quadrata ,TB,ad
И.
FM Z 7
omnia quadrata ,
YB ,ergo omnia
quadrata , AS, ad omnia quadrata , DS , ſunt vt omnia quadrata,
T 6, ad omnia quadrata , YB , quia verò omnia quadrata , Y B , ad
omnia quadrata ,6B , .. ad omnia quadrata , 43 , ſunt vt quadra
ghuius. tum , 2 b , ad quadracum ,7 B , ; ad quadratum , 6 , vt quadra
cum , $ 86 ,ad quadratum , & £ ,.. vi quadratum ,so ,ad quadra .
tum ,OR ,ideft vt quadratum ,E S, ad quadratum , HR , ideft , vt
omnia quadrata, DS, ad omnia quadrata, FR , ergo ex æquali om ,
nia
 L I BER II 153
nia quadrata ,AS, ad omnia quadrata , FR , erunt vt omnia us qua
drata , TB , ad omnia quadrata , 4 £ : Fodem pacto oftendemus om 9.ui ,
nia quadrata ,AS , ad omnia quadrata ,GQ , elle vt omnia quadra .
ta ,'7 b, ad omnia quadrata , A A , & tandem omnia quadrata ,AS,
ad omnia quadrata ,L P , elle vt omnia quadrata , T B , ad omnia
quadrata , o R , vnde , colligendo, omnia quadrata , AS , ad omnia
quadrata parallelogrammorum , DS , FR ,GQ ,LP , ideft figurę
circumſcriptæ , erunt vt omnia quadrata , TB , ad omnia quadrata
parallelogrammorum , R , 40,4 £ , YB,ideit ad omnia quadrata libDefin
.la .
figuræ circumſcriptæ triangulo , & ZB , led omnia quadrata ,AS,
ad omnia quadrata figuræ circumſcriptæ triangulo , O ES , oftenía
ſunt habere maiorem rationem ,quam omnia quadrata, T &, ad om
nia quadrata trianguli , & Z B, ergo omnia quadiata , I B. ad om .
nia quadrata figuræ circuintcriptæ triangulo , & 2ß , habebunt ma
iorem rationem , quam ad omnia quadrata trianguli, & 2B , ergo
omnia quadrata figuræ circuinicriptæ triangulo , & 2 , minora e
runtomnibus quadratis trianguli , & ZB , quod eſt abiurdum , non
ergo omnia quadrata , AS , ad maius , quam fint omnia quadrata
trianguli , O E S , habent eandem rationem , quam omnia quadrata ,
TB,adomnia quadrata trianguli, & 2B.
Dico autem neque ad minus eiuídem habere eandem rationem ,
fint enim defectus adhuc omnia quadrata figurę, 2, & fit circumſcri
pra triangulo , O ES , figura ex parallelogrammis , LP , GQ,FR,
DS, & alia inícripta ex parallelogrammis , MQ , 1R ,HS, com
poſita , ita vt omnia quadrata circumícriptæ luperent omnia quae
--
drata inſcriptęminori quantitate, quam fint omnia quadrata , n, er
go omnia quadrata trianguli , O E S, ſuperabunt omnia quadrata in .
Icriptæ figuræ multo minori quanatate , luntautem omnia quadra.
ta, AS,ad omnia quadrata trianguli, O ES, detra &tis omnibus qua
dratis,
2 ,ergo
2 , vt omnia quadrata, 7 b , ad omnia quadrata trianguli, &
omnia quadrata ,AS, ad omnia quadrata intcripla figu.
ræ habebunt minorem rationem , quam omnia quadrata , 1 B ,ad
oinnia quadrata trianguli , & ZB . Diuidatur nunc pariter laius , &
B , in pun& is , R , A , E , funiliter ac, OS , diuiditur in , P , Q , R , &
cætera , vt fupra, fiant, vt habeamus figuram intcriptamex paralle .
logrammis, 1 4,32,6B, compofitam ,oftendemus igitur, vt fu
pra, omnia quadrata,AS, ad omnia quadrata figurę inicriptętrian
gulo , O ES , effe vt omnia quadrata , TB , ad omnia quadrata figu.
-ræ infcriptæ triangulo, & ZB , lunt autem omnia quadrata,AS,ad
omnia quadratafiguræ, inſcriptæ triangulo , O Es, in minoriratio
ne, quam fint omnia quadrata , TB , ad omnia quadrata trianguli,
& Z2, ergo omnia quadrata,T A, ad omnia quadrata figurę intcri.
V ptæ
 154 GEOMETRIE
ptæ triangulo , & Zß , erunt in minori ratione , quam omnia qua
drata , Tø , ad omnia quadraca trianguli, & ZB , ergo figurę inicri.
ptæ triangulo , & ZB , omnia quadrata maiora eruntomnibusqua
dratis trianguli, & ZB , quod eſt abſurdum , igitur omnia quadrata,
A S, non ad ininus, quam ſintoinnia quadrata trianguli,O ES , erunt
vt omnia quadrata , TB, ad omnia quadrata trianguli, & Z8 , ſed
neque ad maius , vt oftenlum elt ergo ad ipſa erunt, vt omnia qua
drata, T B , ad omnia quadrata, & ZB. Siautem comparenturom
nia quadrata , AS , TB, ad omnia quadrata triangulorum , A EO,
TZ & , eodem modo tiet deinonftratio , igitur oſtenſum eſt , quod
erat demonftrandum .

A. COROLLARII SECTIO I.
Inc patet quæcunque de omnibus quadratis parallelogrimmorum
tales , veltiles conditiones habentium in Propos. 9. 10. 11. 12..
13. 14. buius Libri ofenſa ſunt,eadem de omnibus quadratis triangulo
rum , tanquam de eorundem partibusproportionalibus verificari, regu.
la vno latere ſimpta,dum triangula circa altitudines , & baſes , fiued
baſibus deſcripias figuris , & latera æqualiter bafibus inclinata , eafdem
obtinuerint conditiones ibi notatas .

B. SECTIO II .

g.huius. IGitur triangulorum in eadem altitudine exiftentium omnia quadria

otriuſque trianguli , fiue diſſimiles) erunt orfigure à baſibus defcripte.
C. S E C T IO III .
T ſitriangula fuerint ineadem ,vel squalibusbafibus , omnes figua
seçhuius. E ræ fimiles,utriuſque ad inuicem , erunt vt altitudines , det vi leo
tera bafibus æqualiter inclinata.
D. SECTIO IV.
11. buius
Tem triangulorum omnia quadrata,fiue omnes figuræ fimiles etiamfi
poſitam ex ratione figurarum à baſibus deſcriptarum , o altitudinum ,
fiue laterum bafibus æqualiter inclinatorum ,
E.SE
 L I B E R I 1.
1

E. SE C TI O V.
E Ibustriang ulorum , quorum bafium figuræ altitudinibus , vellateri.
æqualiter bafébus inclinatis reciprocantur , omnes figure , fi- 12. huius.
miles baſium figuris , ſunt æquales : Et ſi omnes figure, ſimiles bafium fe.
guris ,fint æquales ,figuras baſium altitudinibus , ocl lateribus æquali,
ter bafibus inclinatis reciprocè reſpondentes habebunt .
F. SE CTIO VI .
T tandemſimilium triangulorum omnia quadrata erunt intriplas Tuxt. dif
E ratione laterum homologorum , ſiue vt eorum cubi; regulas verò fin ...Sexe
inſupradi&tisfupponoſemperduo illorum triangulorum latera, qua bao ci Elem.
ſes poco ; hic verò intellige illorum triangulorum latera homologa. His 12.huius:
autem ſequentem Tropofitionem fubiungam ,tum huius gratia , tum eo
Tum , quæ ſequentur .
THEOREMA XXIII . PROPOS. XXIII.

que recta linea , quæ fit ſumpta pro regula , eadem verò
in puncto , vei punctis diuiſa , prout lib. 2.Elem .ſupponitur
ſecari, per punda diuiſionum lineas duxerimus rectas,fiue
curuas, figuram diuidentes, & lemeltantum ſecantes quam.
uis aliam regulæ parallelam , fi regula in vno pun &o tantum
diuiſa fit, veltoties,quot ſunt puncta diuifionum regulę (ex
ceptis tamen extremis , in quibus linearum fe &tæ partes in
puncta aliquando degenerare poflunt.) Quæcunq;in dict. 2.
lib.demonſtrantur hac diuiſione ſuppoſita circa vel quadra
ta , velređangula eide:n re &tæ lineæ applicáta , eadem de
omnibus quadratisdi Atæ figuræ ,veleiufdem partium , vel huius
D.Difts.
de ređangulisſub ipſis pariter verificabuntur.
Sit expoſita vtcung ; figurá plana , ABCD , in qua ducta , B D,
re&ta lineavtcunq; fit illa iumpta pro regula , &ea diutain vno , vel
pluribuspunctis,prout poſtulantPropol.z.lib. Elein. per puncta di
uifionum ducanturlincæ fiue rećtę, fiuecuruç, A EC,A1 1 , toties
quamuis aliam ipſi,BD ,parallelam in figura ,BAD C , lecantes
V 2 quo
 156 GEOMETRIÆ
quoties , BD , ſecta eſſe ſupponitur, exceptis tamen extremis , vtex.
gr. ipſa .Cl , in qua parte ,CI , quæ in recta , CI , ſeparari debuif
lent per lineas , A EC , A FI , in puncta , C , 1 , partibus , B E, F D ,
reſpondentia degenerauerunt . Dico quæcunque demonſtrantur in
linea, B D, circa quadrata , vel rectangula, illi, velillius partibus ap
plicata , verificari de omnibus quadratis totiusfigure, B ADC, fiue
partium eiuſdem figuræ per diētas lineas conſtitutarum , ſiue de res
Čtangulis ſub eiuſde.n partibus . Vt ex . gr. quia in 3. Propof. lib. 2.
Vide D. Elem .o tenditur rectangulum ſub , BD , DF , æquari rectangulo
Defin , 8.
huius .
ſub , BFD, cum quadrato , F D ,fic dico verum efle rectangula lub
figura ,ABCD , & figura ,ADI,æquari re
ctangulis ſub figuris, A BIF,ADIF, cuin om
nibus quadratis figuræ , ADIF , fi enim aliam M
vtcunqueduxerimus regulæ , BD , parallelam, H
ve , HO ,ſecantem lineas ,AC , in , M , & , A BLE D
I, in , N, verumefle coinperiemusrectangulum ,
HON , æquari rectangulo ,HNO ,cum qua
drato , NO, & idem in cęteris regulę , B D , pa
rallelis in figura, ABCD , ductis reperiennus,
ergo verum eritrectangula illa limul collecta, ideft rectangula ſub fi
Coroll.t . gura , ABID , & figura , ADI, æquari rectangulis fub figuris , A B
husus .
I , ADI , cum omnibus quadratis , ADI, quod 3. Propofit. 2. lib .
Elem . relpondet .
Similiter fi lupponamus ,BF,bifariam ſecari in , E ,cuiadiunga.
tur ,FD , ſuppoſuerimus etiam lineam , A C, bifariaın ſecare quam .
libetomnium linearum figuræ , ABI , regula , BD , ſupradi&tarum ,
quarum fingulis aditur, quç in directum manet in figura , A DI, ve
luti Propoſ. 6.oftenditur rectangulum , B DF, cuin quadrato , F E,
æquari quadrato ,ED , ita hic ad modum ſuperioris oſtendemus rc
ctangula ſub figura , ABID , & , ADI , cum omnibus quadratis fie
guræ ,ACI, æquari omnibus quadratis figuræ , ACD , quod re :
Ipondet Prop.6. eiuſdem lib. Conſimiliter reliqua demonftrabimus,
ynde iuxta 1. Propor. Secundi Elem. colligemus.
A. COROLLARII SECTIO I.
Eitangula ſub figura indiuiſa, ABID, ſub diuiſa , ACD , per
R lineam , Alæquarı rectangulis fub indiuifa, A BID , & ſub
partibus diuije , quæ funt, ACI, AID .

B. SE
 LI" B E R II . 157

B. SE C : T II OO I I.

Vxta fecundam habebimus. omnia quadrata figura , ABID , aquari

I a ‫را‬

C. SECTIO II I.

'** tertiam,iam di& um eft in Propofitione quid colligamus a

I Vxta
D. SECTIO I V.
rta quartam habemus omnia quadrata figura , A BID ,per onicare
I >

JAID ,Grectangulis bis fub di&tis fig . ABIGAID .

E. SE CTIO V.

Vxta quintam ,fi fupponamus lineam , A I, bifariam diuidere orrnes

lineas figure , ABID., regula, BD ,fumptas , & eaſdem lineam,
Alonon bifariam diuidere, colligemus rectangula ſub inæqualibus para
tibus, ABC, ACD ,cum omnibus quadratisfigure, aci,æquari omg
mibus quadratis figur& , A BI .
F. SECTIO VI .
I'V xtafextam quid colligatur iam di&tum eft in Propofitione .
G. SECTIO VII .
I Västafeptimamcolligemus,ſuppofito, quod figura, A BID,fecetas
Kantesipfi regule ,BD , in figura , A BID ,du &tas ,& in vnotantum
puncto , colligemus inquam omnia quadrata figuræ , ABID , & omnia
quadrata figure , ADI, aquarı rectangulis bisfubfiguris » ÁBID , A
Dl , vna cum omnibus quadratis, AB 1 .

H.SE.
158 GEOMETRIX

H. SE Ć TIÒ ♡ II 1."
V xtå octauam ,lifupponamus figuram , ABCD , vtcunque fe&tamo
1" per lineam ', Ac; ( quæ tamen fecet omnes ipſi , BD , aquidiſtantes
in figura, A BC D,ductas, in vno tantum punéto vti dictum eſt) colo
‫و‬
ligemus re&tangula quater ſub figurisyA é CD ,ÅBC , cum omnibus
quadratis , A CD , aquari omnibus quadratis figure compoſitæ ex figua
ra , ABCD , G , A BC , ita vt omnium linearum figure, ABCD.fin.
gulis intelligatur adie&ta , quæ nunc in figura , BC, eft cum illa in cas
dem rectitudine .

I.1. SECTIO IX .

7xta nonam , fi fupponamus lineam , A 1, ſecare omnes æquidiſtand

%tes ipſi,B D , in figura,A BID , du &tas bifariam , “
1eafdem linean , AC,
bifariam
non ſecare , colligemus omnia quadrata figuræ , ACD,
cum omnibus quadratis figure , ABC, dupla efle omnium quadratorum
figure, AID , cum omnibus quadratis figure , ACI,intermediæ .
K. SE CTIO X.

Vxta decimam , ſi ſupponamus , AC , lineam bifariam ſecare omnes

I
in directum illis iacent in figura , AID ; colligemusomnia quadrata fi
gure , A B C D , cum omnivus quadratis figura , ADI,dupla eſſe om
viune quadratorum figure, A B C,cum omnibus quadratis figuræ, ACD.
L. SECTIO X I.
Vxtaondecimam , fi fupponamus , B D '; in ; EitaſeEtam effe, vtre
I
diſtantium ipſi , BD , in figuri, ABCD ,tali modo , & ad eadem par.
tem diuiditur per linean , A EC , patet , quod etiam rectangula ſubfi.
guris , ABCD , ABC , & quabuntur omnibus quadratis figur& , AC D ,
reguli, BD , igitur linea , A C, diuidet ſuperficiem planam ,A B CD,
( fic dicere liceat , fecundum extremum , acmediam rationem ,hæc all,
tem profequentibus accuratè memoriæ commendetur

THEO
 L I BE R.:11. 159
THEOREMA XXIV . PROPOS. XXIV .

E metrosomnia quadrata parallelogrammi ad omnia qua,.

drata cuiuſuis triangulorum per di&tam diametrum conſtitu
torum erunt in ratione tripla , vno laterum parallelogramıni
communi regula exiſtente .
Sit parallelogrammum , AG , in eo ducta diameter ,CE , regula
vtcunque lacus, EG , Dico omnia quadrata , AG , efle tripla om
nium quadratorum trianguli cuiuluis, A E C f, iue, CEGʻ. Diui
dantur bifariam làtera, A C , CG , in punctis , B , H , & per , B ,ip
fi, CG , perque , H ,ipſi ,C'A, parallelę ducantur, BF ; DH, quę
fecum recta ; CE , communiter bifariam fecabunt in puncto ,M.
Quia igitur in figura , fiueparallelogrammo, AG , ducitur linea ,B
수
F, que omnesæquidiſtantes ipfi, EG , bifariam ſecat, & ,CE,quæ
caſdem in partesinæquales diuidit, pręter :
quam , DH , omnia quadrata trianguli, A А B C Per I.Car
EC, cum omnibus quadratis crianguli, C S T
rol.antec.
EG , & cum omnibus quadratis duorum R V Vide D.
triangulorum ,CBM ,EMP,dupla erunt MM lib.7 .An
omnium quadratorum , AF, licet enim , D D H not. Pro
H , per lineam, ce, fit non bifariam diui polit. 8.
ſa, nihil tamen hoc obftatnoſtro propoſi.
to ,nam & ipfi, DH ,contingit ,veluti ijs,
quæ inæqualiter fecantur , quadratum ſe E
&tarum partium , ſcilicet quadrata , D M,
MH,dupla effe quadratorum dimidiæ , nempè quadrati,D M , &
eius, quæ interſectiones interijcitur , quæ hic nulla eſt, cum duę ſee
cantes ,BF, Ce ,vniantur in puncto , M : Sunt autem omnia qua
drata trianguli,A E C ,æqualia omnibusquadratis trianguli, C E
G,quia tunttriangula in æqualibus bafibus,EG ,AC,& eadem al.ExB. vel
titudine licet euersèpofita , & ideo omnia quadrata trianguli , CE C.Corol,
Prop . 22,
G., funt æqualia omnibusquadratis ,AF , cum omnibus quadratis huius,
triangulorum, CBM ,MÈF . Quoniam verò omnia quadratatri
anguli,BMC,ſuntæqualia omnibus quadratistrianguli , CMH ,
omnia vero quadrata trianguli,ceG ,adomnia quadratatriangu.
li, CMH , ſuntin tripla ratione eius , quamhabet,GC ,ad, CH,
quæ eft dupla.i. in rationeoctupla,&hoc , quiatriangula, CEG ,
ČM H ,lunt fimilia,ideò omnia quadrata ,CEG ,erunt ocupla
OM
 160 GEOMETRIÆ
omnium quadratorum , CMH , & quadrupla omnium quadratos
rum , CMH , vel , CBM , & ,MEF , ſunt autem omnia quadrata
trianguli, CEG ,æqualia omnibus quadratis , A F , cum omnibus
quadratis triangulorum , CBM ,MEF, ergo hæc erunt quadrupla
omnium quadratorum triangulorum , CBM ,MEF , & diuidendo
huius, omnia quadrata, A F, erunt illorum tripla,
ſunt autem omnia quadrata , AG , ad om A B
nia quadrata , A F ,vt quadratum , G E, ad T
quadratum , EF, ideft quadrupla .i. vt I 2. R V
ad 3. & omnia quadrata ,AF, lunt omnium MI
quadratoruin triangulorum , B MC ,ME D
F , tripla , ergo omnia quadrata , AG , e
runt duodecupla omnium quadratorum
triangulorum , BMC , MEF , & iunt ad
F
omnia quadrata, AF, vt 12.ad 3.ergo oin.
nia quadrata , A G, ad omnia quadrata, A
F , cuin omnibus quadratis triangulorum , CBM , MEF , erunt ve
12. ad 4. ſunt autem omnia quadrata , AF , cum omnibus quadra
tis triangulorum , CBM ,MEF, æqualia omnibus quadratis trian .
guli , C & G , vel , A EC , yt oſtenſum eft , ergo omnia quadrata , A
G, ad omnia quadrata trianguli, CEG , vel, A EC , luntvt 12.
ad 4 . .i. lunt eorum tripla , quod oftendenduin erat .
COROLLARI V M.

Inic patet , ſi ducamus intra parallelogrammum ,AG , equidiſtax .

HΗ tcm ipſi , EG, dtcunque ;RV,fecantem , C E , in , T, O, BF,
in , s, quod veluti o tendinus, RV, æquari oni maximarum abſciſſarum ,
CG , dum , EC , eſt æqualis ipſi ,GC, iti nanc oftendemus quadratum,
RV , & quiri quadrato onius mixim ir um abſciſarum , CG , do quadra
tum , TV , æquari quadrato vnius omnium abſciſirum , CG , ideft quae
drito , V C ; quadratum verò , R T', æquari quadrato unins reſiduarums
omnium abſciſſarum , CG , idet quadrato ,VG ,onde concludem 145 07
niaquadrata , AG , regula, E G, aquari quadratis maxinearum abſciſ
ſarum , CG , umnia quadrit.itrianguli , CEG , æquariquadratis om
nium . abſcilirun , CG, omnia quadrata trianguli , A EC, æquari
quadratis refiduar im omnium abfcifarum , CG , & reftangula ſubtria
an tulis , AEC, CEG , & Juari rectangulis fub omnibus abfiillis , ure
ſiduis omnium abfcifruia , CG , ita fumptis , vt quoduis rectangulum
intellig.ztur ſub vna ubſciſſarum , & eius refidui :Vnde veluti olendi.
mus omnia quadrati, A G ; tripla effe omnium quadratorum trianguli,
CEG ,
 L I B E R II . 161
EEG , beltrianguli, CAE , ex quo patet tripla ctiam effe reftangulo .
rum bis ſub triangulis, AEC, CEG, iSuntenim omnia quadrata , AG ,
aqualia omnibus quadratistriangulorum , A EC,CEG ‫ر‬, rectangulis D.Core .
bisſub eiſdem triangulis ) ita apparebit quadrata maximarum abiciffit.33.huius.
rum , CG , tripla elle quadratorum omnium at fciffarum , vel quadrato .
rum refiduarum omnium abſciſſarum ,CG , tripla etiam effe rectan
gulorum fub dictis omnibus abfciffis , reſiduiſque bis fumptis ,fexcupla
verò eorundem rectangulorum femel fumptorum , funt autem maxime
abſciſarum , abſcilla , Greſiduæ recti tranfitusſi angulus, EGC , fit re Ex dif.c.
etus, vel eiufilem obliqui tranfitus , fi ille non fit angulus re&tus . hu.us.

THEOREMA XXV. PROPOS. XXV .

pro bafibus, & regulis, ipfa parallelogramma fuerint in

eadem altitudine fumpta refpeäu dictarum bafium ; in ei
fdem autem baſibus , & altitudine fuerint aliæ duæ planæ fic
guræ ita fe habentes , vt fi ducatur vocunque parallela di &is
bafibus ( quæ in directum ſint conſtitutx ) re & a linea , eiu,
ſdem portiones di&tis parallelogrammis ,& figuris interce
ptæ , vel ab eiſdem deſcriptę planæ figuræ , fint proportiona.
les ,homologisexiſtentibus , quæ ſuntin parallelogrammisgi ✓
&pariter quęſuntin figuris , in ijſdem bafibus, & altitudine
cum illis conſtitutis, di& orum parallelogrammorum , ac fi
gurarum omnes lineæ , fi lineæ , vel'omnes figurę planę fimi
les , fi iltæ comparentur ( fimiles in quam exiſtentibus,quæ
ſunt in vnaquaquefigura ) erunt proportionales.
Sint parallelogramma , A E ,
ED , in bafibus, CE , EF , in . A B.
A

directum iacentibus ,& in eadem

altitudine respectu dictarum ba. MI / O Te
fium conftituta , A E , ED , fic *
autem regula ,CE , vel ,EF, &
F

C
in ciuidem tanquam in bafibus,
& cadem altitudinecum paral.
A4

lelogrammis ,AE , E D , fint fi- .1'>

guræ ,BCE ,BEF ,eiuſmodi , vt fi duxerimus:vtcunqueipfi ,CF,
parallelam , vt,MQ, cuius,porcionesinterceptę paralelogramais,
X AE ,
 162 GEOMETRIE
HE , ED , fint , M (), O Q , & interceptę tiguris fint, 10 , UP,rea
perlainus , 110,20,01 , eile vt, QO , ad ,OP . Dico omnes lie
Tieds , A E ,adomnes lineas figurę ,BCE, elle vt omnes line , Bf,
acomnes lineis fguræ ,BEĚ , li verò vice linearum compareritur
ab eiſdem deſcriptę figurę , fimi
libus exiftentibus, quę ab omni
bus lineis vniu !cuiulque propo .
ficaruni tigurarum deicribuntur, Y 10 P
x*
e
cuius defcribentes fint earuin li .
neç , vel latera hoinologa . Die с Е F
co omnes figuras ſiniles ipfius,
AE , ad omnes figuras ſimiles E
figurę ,BCE , eſſe vc omnes fi.
guras ſimiles ipſius , B F , ad omnes figuras fimiles Sguræ , B EF,
quia enim ,MQ, vtcunque ducta eſt parallela ipſi , CF , & eft , M
ů , ad , 01 , vt , QO , ad ,OP , permutando erit , vt , MO , ad , o
Qilic , 10 ;ad ,OP , ..vt , CE, ad , EF , fic , 10 ,ad , OP , & fic
oftendemus, vt , CE,ad , EF , ita elle qualibet alias duas in figu.
ris ,BCE,BEF,exiſtentes ipſi, CF, parallelas , & vt vna ad vnain
Coroll.4. fic omnia ad omnia .i.vt, CE, ad , EF , ita omnes lineæ figurę,B
hujus . " CE,ad oinnes lineasfigurę , BEF, vt autem , CE, ad , EF ,ita lunt
omnes lineæ , A E , ad omnes lineas , ED , ergo omnes lineę, A E,
ad omnes lineas , ED , erunt vt omnes lineę tigurę , BCE , ad om .
nes lineas figuræ , BEF .
Si vero vice linearum ſumamus deſcriptas,vt dictum eſt, ab eiſdem
figuras , ex. gr. li , vt quadratum, MO, ad triangulum æquilaterum ,
cuius latus, 10 ,ita reperiamus efſe circulum, cuius diameter , O Q ,
ad polygonum , cuius latus , OQ, omnium autem linearum ,A E ,
fingulæ defcribant quadrata , & omnium linearum figuræ , BCE,
ſingulędeſcribant, triangula æquilatera, & omnium linearum , BF,
fingulæ deſcribant circulos , & figuræ , B E F, ſingulę deſcribantpo
lygona prædicto ſimilia , ita vt quæ in eadem figura ſunt lineæ , vel
latera deſcribentia fint homologa, erit vt quadratum , MO, permu.
tando, ad circulum , 0 Q , ita trianguluin æquilatcrum , 10 , ad po
lygonum .OP, quia verò ,MO ,æquatur ipli, CE , & , 0Q , ipſi,
EF, ideò quadratum ,MO ,æquatur quadrato , CE , & circulus,
5s lib.2 . O Q, circulo ,EF , & idcò , vt quadratum ,CE, ad circulum , EF,
ita erit criangulum æquilaterum , 10 , ad polygonum ,OP , vnde,
quia ,MQ ,vtcung;ducta eſt parallela ipri, CF, concludemusom
nia quadrata , A E , ad omnes circulos, B F , eíſe , vt omnia triangu
Ex , 4.Hur la æquilatera figuræ , BCE , ad omnia polygona vnifimilia figuræ ,
fus
BEF. & permutando omnia quadrata , A É gad onnia triangulat ,
gui
 L I B E R I 1. 163
quilatera figuræ ,BCE , efle ,vt omnes circuli, BP , ad omnia po
lygona vni limilia figuræ , BEF .
Eodem modo fiet demonftratio , fi vice iftarum aliæ affumantur
figuræ planæ , quarum poffunt etiam , quæ ſunt duarum figurarum
effe fimiles ,vtà comparentur omnia quadrata parallelogrammo
rum ,AE , ED , & omnia triangula æquilatera figurarum ,BCE,
B EF , vel li comparentur omnia quadrata , AE , & figuræ ,BCE,
& omniatriangula æquilatera , BÈ, & figuræ , B E F ; poteft etiam
eſſe omnium quatuor figurarum omnes figuras effe fim ies,vt fi com
parentur omnia quadrata eorundem , vel onnes circuli , &c. patet
autem hic deinonſtrationcm currere quotieſcunque ea , quæ compa
rantur ſunt eiuſdem generis .f. vel lineæ , vel fuperficies , fi vero con
singatmagnitudinesdiuerſi generis comparari, vt fi compararentur
omnes lincæ , A E , & figuræ , BCE , & omnia quadrata , BF, & fic
gurę, BEF,tunc quia à permutata racione non poflumus argumen,
cari, cum lineam ſuperticiei comparare fit ablurdum , ideò demon
Aratiopro his non currit, quapropter aliud Theorema pro hocfut.
iungemus .
THEOREMA XXVI . PROPOS. XXVI .
N eadem antecedentis Propof. figura ſi comparentur ma.
IN gnitudines diuerſi generis , adhuc comparatæ magnitu
dines erunt proportionales .
Comparentur ex. gr. F
omcesjincæ , AE , re D
gula , CE, ad omnes li Kť
neas fi uræ , BCE , &
omnia quadrata , BF, G SA
regula , EF , ad omnia
quadrata figurę,B EF,
ita vt ducta vocunq.ipfi , H.
CF, parallela , MQ,
reperiamus, MO , ad,
O1, eſſe ve quadratum , B
QO ,ad quadratuin , O M
P. Dico adhuc omnes
lineas , AE , ad omnes с
lineas figurę ,BCE, ef E
ſe vt omnia quadrata , B
F, ad omnia quadrata figurç,BeF; ponatur feorum parallelogram .
X 2 mum,
 16+ GEOMETRIE
B. Def. mum , A E , finul cuin figura, BCE , ſed , ne fiat confuſio , Gint ſub
Jib.i. ampliori forma , & in iplis tanquam in balibus conſtitutiintelligan .
tur duo cylindrici recti , P E, nempè in baſi , A £, & , DG E, in bari
figura , BCE, & in cadem altitudine, quoruin quod intiftit ipfi , A
E , ct parallelepipeduin , vt facilè oftendetur , intelligatur nunc pa
rallelcpipedun, F E , lecari vtcunque plano ipſi , GE , æquidiſtante,
Corolló, producetur ergo ex hac ſectione in ipio parallelogrammum rectan .
gulum , quod fit , KO , eodem autem plano fiat in cylindrico , DG
E , rectangulum , LO , tiet autem & in hoc cylindrico rectangulum ,
quia dictuin planum ducitur perlatera baſi , B C E , rectè inliſten
tia , cum ducatur æqui F
diftanter ipfi,Ge, quod D
ducitur per latera,GC, K21
SE, erit ergo rectange
lum , KO , vnuin ex ijs, G
quç dicütur omnia pla.
na parallelepipedi, F E,
regula ,GE , & rectan H
gulum , LO, erit voum
ex ijs, quę dicuntur om
nia plana cylindrici , G B
DE , regula ,Ge , que M
rectangula erunt æquè
alta , ac rectangulum , C
GE , omnia igitur pla.
na parallelepipedi, FE,
(regula, GE , ) lunt omnia rectangula æquèalta, ac , G E, ipfius pa
E. Def. 8. rallelogrammi, A E , ( regula , CE ,) & omnia plana cylindrici, G
huius . DE , ſunt omnia rectangula figuræ , BCE ,æquiangula , & æquè
alta ,ac ipſum ,GE,regula eadem , Ce : Secentur nunc dicti cylin.
Corol.12 drici planis bafibus æquidiſtantibus , fientergo communescorum ſe.
lib.l. etiones fimiles ,& æquales baſibus, ſit in parallelepipedo, F E , pro.
duta ,NP, & in cylindrico ,GDE ,producta figura, HQP , erit
ergo vt , A E , adfiguram , BCE , ita ,NP,ad figuram , HQP, &
ita etiam quælibet alią figurę in ipſis per plana æquidiſtanter bafibus
ExCorol. eofdem ſecantia productæ , & vt vna ad vnam , ſic omnes ad omnes
A.huius. .yt, A e , ad figuram ,CB E , ita omnia plana parallelepipedi,F
ExCorol. E ,regula, A E ,ad omnia plana cylindrici, GDE , regula eadem
a. huius . bali , lunt autem omnia plana parallelepipedi, F E, regula , A E , æ
E. Def.8. qualia omnibus eiuſdem planis, regula ,GE, quæ ſunt omnia re
Lib . Čtangula ipfius,AE, regula , CE ,æquè alta , ac ipſum ,GF , &
omnia plana cylindrici, G D É ; regula baſi, CB E ,ſunt æqualia om .
nibus
 L I B E R 11 . 165
nibus eiuſdem planis , regula ,GE, quæ & ipla ſunt omnia rectan- huius
ExC0!.2.
.
gula figuræ , CBE , regula ,CE, æquè alta , ac iplum , GE , ergo
omnia rectangula ipſius, A E , regula , C E, æquè alta, acipſum ,G
E , ad omnia rectangula figuræ , CB E , regula , CE , æquè alta , ac .
ipfum , G E, erunt vt,AĚ , ad figuram ,& Ce,. vt omncslinee,
A E , ad omnes lineas , BCE , regula , CE , quod lerua .
3.huius,
Conſpiciatur nunc figura Theorematis anteced. in qua diximus,
MO , ad , 01, effe ve quadratum , Qo , ad quadratum , O P. Di.
co omnes lineas , A E , ad omnes lineas figurę ,BCE , regula , CE,
elſe vt omnia quadrata , B F, ad omnia quadrata figurę , B EF,quia
enim ,vt,MO ,ad ,01 , ita (fumpta quauis communi altitudine,
nempèex.gr. altitudine conftitutorum parallelepipedorum , quę elt,
SE , ) rectangulum ſub ,MO , & , SE , ad rectangulum ſub , 10 , S
E , ided , vt rectangulum fub , MO , S E , ad rectangulum ſub , 10,
SE, ita erit quadratum ,OQ , ad quadratum ,OP, ſunt autem hæ
magnitudines eiufdem generis , nempè omnes ſuperficies , ergo om•
nia rectangula ipfius, A E, regula , CE ,æquè alta, ac vnum eorum , Ex antec.
neinpė, vtrectangulum ſub ,CE, ES , ad omnia rectangula figurę,
BCE , regula eadem , CE , æquè alta , ac vnum eorum , vt , GE,
erunt vt omnia quadrata ,B F, ad omnia quadrata figuræ , B EF,
omnia verò rectangulaipſius , A E , æquè alta , ac vnum eorum , vt,
GE,ad omnia rectangula figuræ , BCE , æquè alta ,acipfuin , G.
E , ſunt vt omnes lineæ ipfius , A E ,ad omnes lineasfiguræ ,BCE, Ex
mè proxi
dictise
regula ,CE, ergo omnes lineæ , A E , ad omnes lineas figuræ , BC
E ,regula ,C e , erunt vt omnia quadrata ,BF , ad omnia quadrata
figuræ , BEF , lunt ergo proportionales , licet fint magnitudines di
uerſi generis , nempe lineę, & ſuperficies , quod oftendere opus erate
COROLLA R I V M I.

Inc igiturprimò habetur, ſi fuerint parallelogrammum , & figura

Hrectangula
plana in eadem baſi , altitudine ,regula ſumpta bali ,omnicus
parallelogrammiaquè alta ad omnia rectangula illius figu .
re aquè alta acprædicta, elle vt di&tum parallelogrammumad dietamo
figuram , quod patuit,dum oftenfum eft omnia rectangula ipſius , AE,
altitudinis, sē, ad omnia re&tangula figure , BC E , altitudinis eiufdem ,
SE, efle dt , A E , ad figuram , BCE.

с
COM
 166 GEOMETRIA

COROLLARIVM II .
Abeturſecundò cylindricos in eadem altitudine exiſtentes eſſe ine
H ,
E , oftendetur, quamuis aliter etiam id aliundè infra colligetur .
COROLLAR I V M III .
Abctur tertiò, ſi nonſint inſupradictis duobus Theorematibus ex :
H ,
Guna figura in eadem bafi, & altitudine cum ipſo, cuius baſi poſita pro
regula , & ſumpto vtcunque punéto in onolaterum bafi infistentium ,
perque ipſum baſi du&ta parallela , reperiatur eam , quæ intercipiturpas
rallelogrammo ad eam ,que intercipitur figura, pelfiguras ſimilesab
ipſis deſcriptas , tanquam homologis lineis v, el lateribus , ele ot onam
ex maximisabſciſſarum lateris , in quo ſumptum eft punétum, ad abfciſ.
Sam per du &tam bafi æquidiſtantem ,vel vt iftas adiun &ta quadam rectre
linea , vel vt iftarum figuras ſimiles ab ipſis tanquam lineis , vel laterie
bus homologis defcriptas , ita vtfiguredefcriptæàfingulis earum , quæ
dicuntur omnes linee parallelogrammi, & di&tæ figure , fint fimiles,vt
pariter , quæ defcribuntur à fingulis carum , quæ dicuntur maximæaba
ſciſſarum , vel abſciſſe dicti lateris, quod adhuc dict & magnitudines colo
lefte erunt proportionales : Vtex.gr. fi in Theorematis antecedentis fi
gura habeamus tantum parallelogr.immum ,BF , & in eiufdem baſi ,E
1 , & eadem altitudine,figuram ,BEF , & fumpto in vno laterum , B
E , DF , vtcunque puncto , 0 , p& er , 0 ,ducta , o e ,parallela ipſi ,E
F , reperiamus, lo ,ad , 0 P , effe vt ,‫ و‬E B , ad , BO , vel figuras ſimiles
deſcriptas ab , o 0,0P, tanquam lineis ,vellateribus homologis,
ex. gr. quadratum , 80 , ad quadratum , 0 P, evt, E B ,ad , B 0 , vel
200 , E B , adiuncta quadam linea ad , BO , adiun &ta eadem , vel vt ab iftis
defcriptas fimilesfiguras , dico collectas magnitudines , que comparan .
tur effe proportionales : Nam fi ip 2, B E , intelligatur applicatumpae
rallelogrammum , A E , cuius bafis ſit , C E , in directum ipſi, EF , con .
Corol. 2. Stituta , & , CE , & qualis ipſi, E B , tunc omnes lines , À E ,regula , C
19.huius, E , funtæquales maximis abſciſſarum , BE , vt probatum eft , & omnes
abfciffe cquales omnibus lineis trianguli, BCE ,li fit iunéta, BC , ( que
fecet, Mo, in , X , ) onde vice earum , quæ dicuntur maximæ abſciſm,
rum , velabfciff& ipfius, BE , re&tèfumemusomnes lineas , AE , & tria
anguli, BCE, & ita reperiemus quadratum , 80, ad quadratum , 0 P,
ex.gr. effe vt, M9, ad , o x, vel di quadratum , M , 0 , ad quadratum ,
Ο Χ,,
 L I B E R I 1. 167
ox , vel vt alie figuræ fimiles ab ipfis deſcript & , ſiue ab ipſis fimplici.
bus , liue ab ipſis adiuncta quadain linea , onde cafus iſte od caſum Thes
rematispreſentis , vel antecedentis dedu &tus erit , & ideò patebit, om
nes lineas , A E , ad anenes lineas trianguli, BCE , vel omnesfiguras ſie
miles, A E , ad onines figuras ſimiles trianguli, BCE , ideft vel maxie
mas'abſciſ-irum , BE , ad abſciſſas omnes ipſius, BE, vel earum figuras
ſimileseffc , vt annia quadrata , BF , ad omnia quadrata figuræ , BEF.
Vocabuntur autem ifto ; Quatuor ordinum magnitudines colleétæ iuxta
quatuor magnitudines proportionales vtcunque inuentas , quæ fuerunt
ex.gr.prima quadratun, o fecundo qu.idratum , O P , tertia , E B,
quarta , 80.,m.ignitudines autem collett a iuxta.priman.S.ex.gr.om .
23 nia quadrata ,BF , dicentur primi ordinis, collecte derò iuxta ſecun.
dam .S.omnia quadratafigure, B EF, magnitudines ſecundi ordinis, coba
lectæ verò iuxia tertiam magnitudines tertij ordinis, & tandem collecta
iuxta quartam magnitudines quarti ordinis, ſic igitur appellabimus bus
quatuor magnitudmum ordines. In ſupradi&tis autem , quod dicimus de
abſciſſis, idem intellige de reſiduis abfciffarum , quod de opſis fimplio
cibus, idem de eiſdem adiun &tis alijs, fiue fintyetti, fiue eiuſdem oblie
qui tranſitus: Hoc autem Corollarium prxccteris fummèanimaduerten .
dum eft , ac memoria diligentiffimè commendandum , ex hoc enim potif
fimas demonſtrationes tanquam ex fonte deriuari ftudiofus in fequen
tium Librorum lectione facilè comprehender .

THEOREMA XXVII . PROPOS. XXVII.

I duo trapezia fuerint in cadem bali, fumpto vno late.

rum æquidiſtantium pro bafi, & regula, & fucrint etiam .
in eadem altitudinereſpe & u illius balis, & latera bagi paral.
lela fuerint æqualia , trapezia erunt æqualia , & omnia eo
rundem quadrataerunt æqualia . 1

‫ال‬.
apest Sint duo trapezia , A ERB , I ABD , in eadem bafi, A B , quæ
fitfumpra pro regula ,cuiq; latera , ER ,ID , ſint parallela , & ice
terfeæqualia. Dico trapezia eſſe æqualia, & omnia corundem qua
drataefle æqualia . Producantur , E ,BR ,donec libi occurrant,
vt in , 0 , & ,Aİ,BD , donec fimul incidant , vtin , X , & iunga
tur ,OX , quia ergo ,ER , parallela eft ipfi, AB , erunt triangula,fux.diftola.
AOB,EOR
XB , IXD ,
, fimilia , & eadem ratione finiliaerunt triangula , A Sexti Elc
ergo vt ,AB ,,ad , ER ,vel ad , E D ,illiæqualem , ita ment.
erit ,BO ,ad ,OR , vt autem ,AB ,ad,ID , ita eſt, BX , ad , X Do 4.Sex. El.
ergo vt, BO ,ad, OR , ita elt, BX , ad , XD , ergo , OX , paral.
lela.
 RIÆ
168 GEOMET
lela cit ipfi, ED , Ducatur intra trapezia parallela ipfi, A B, vtcun
que , V C. , fecans, X A , in , S , &, 0
B , in , T, lunt igitur triangula , AO
B , VOT, fimilia , & pariter funt fi.
milia triangula ,AXB,SXC ,ergo,
A B, ad , V T , erit ve , B , ad ,OT,
.i.vt, BX , ad, XC , ( quia , V C ,pa :R :D
rallela eſt ipfi, AB , & confequenter IC
ipi, OX , ) .. vt , A B ,ad ,SC ;era
go , VT,SC , eruntæquales, & eo.
rum quadratapariter æqualia, fic au B
tem de cæteris ipſi , AB , parallelis
idem oftendetur , ergo omnes lineæ
trapezij, A ERB , eruntæqualesomnibus lineis trapezij , AIDB,
regula , AB , & conſequenter ipſa trapezia erunt æqualia, & omnia
eorundein quadrata pariter æqualia, quod oftenderc opus erat .
THEOREMA XXVIII . PROPOS. XXVIII :

parallelogrammum , & trapezium habuerint commu

Sinem baſim vnum equidiſtantium laterum trapezij,quod
ſit ſumptum pro regula ; Oinnia quadrata parallelogrammi
ad omnia quadrata trapezijerunt, vt quadratum di&tæ baſis
ad rectangulum ſub parallelis lateribus trapezij, cum
quadrati ditferentiæ dictorum laterum æquidiſtantium .
Sit parallelogrammum , AC , & trapezium ; IBCO , cuiuslate
ruinæquidiſtantium alterum , vt , BC, ſit communis bafis ipfi,&
trapezio, & regula. Dico ergo omnia quadrata, A C , ad omnia qua,
drata trapezij,1B CO,eſſeve quadratum ,
BC ,ad rectangulum ſub , BC , 10 , vna
cum , ,quadrati differentiæ ipfarumn , B
CIO. 3 Sumatur in , D A , ipfa ,ED ,æe Ar E OD
qualis ipſi , 10 , & iungatur ,BE , & per,
E , ipſis , AB , DC , parallela ducaiur , E SALZc
PerD.COM :Omnia ergo quadrata trapezij, EBC
huius.' D , per lineam , E M , diuiduntur in omnia
quadrata trianguli , EBM , & in omnia B
ta
quadra ,MD , & in rectangula ſub tri
angulo , EBM , & , E C, bis ſumpta ; ad horum ergo fingula com .
g.hujus. paremus omnia quadrata , AC , Igitur omnia quadrata ,AC , ad
om;
 L I B E R I 16 169
omnia quadrata , CE , ſunt vt quadratum ,BC , ad quadratum , C
M , quod ſerua. Infuper omnia quadrata , A C ,ad oinnia quadra. 9. huius .
ta, A M , lunt vt quadratum ,CB ,ad quadratum , BM , item om
nia quadrata , A M ,tunt tripla omnium quadratorum trianguli, E B 24diuius.
M , .i. ſunt ad illa , vt quadratum , BM ,ad ,, quadrati , BM ,er
go, ex æquali , omnia quadrata , AC, ad omnia quadrata trianguli, ,
EBM, erunt ve, BC ,ad, },quadrati, BM ,quod pariter ſerua. 1an 14.halus.
dem omnia quadrata , A C ,ad rectangula ſub , AM ,MD, erunt vc
quadratum , B C ,ad rectangulum ,BMC, rectangula verò {ub , A Coroll...
À , MD, ad rectangula ſub triangulo , EBM , & ſub , MD, funt vt, 26.huius,
8
AM , ad criangulum ,EBM , ( quia illa ſuot omnia re & angula pa
rallelogrammi,AM , & trianguli, EBM , æquè alta , altitudinis
nempè æqualis ipſi ,MC, lumpta regula , BM , ).i. dupla .i. vt re..
D? ctangulum ,BMC ,ad eiuſdem dimidium , ergo , ex æquali , omnia
quadrata ,A C ,ad rectangula ſub criangulo , E BM , & fub , MD ,
erunt vt quadratum , BC, ad dimidium rectanguli, BMC, ad ea .
dein verò bis fumpta erunt , vt quadratum , BC, ad rectangulum , B
M -C , ergo , colligendo , omnia quadrata , AC , ad omnia quadra
ta ,EC ,ad omnia quadrata trianguli , E BM , & ad rectangula bis
ſub triangulo, EBM, & ſub, E C , erunt vt quadratum , BC,ad qua
dracum ,CM , cum rectangulo ,CMB, &, } , quadrati ,BM , ſed
rectangulum , BMC,cum quadrato , MC, conficit rectangulum
ſub , BC, CM , ergo omnia quadrata, A C , ad omnia quadrata tri
anguli, E B M, parallel grammi, MD, & rectangula bis ſub eiſdem ,
.i. ad omnia quadrata trapezij, E DCB , .. ad omnia quadrata tra . PerD.Co
pezij , IBCO . ( quia, O, E D, iunt æqu iles) erunt , vt quadratum ,rollo 23.
BC, ad rectangulum ſub ,BC, CM ,.ſub,BC ,ED , vel ,10 , Ex huius.
antec
vna cum , i , quadrati, B M , quęelt a fferentia parallelarum , BC, E
D, fiue, B C, 10 ,ipfius trapeziſ, I . CO, quod oliendere opus erat.
COROLLA R I V M.

P.Atet autem fi ipli, me adiungamus in dire &tum , EF , æqualems

ipfi, mc, & fifupponamus,B , æquariipſi, M E , facillimèpro
bari poffe omnia quadrata , Ac, aquari qua.Iratis maximarum abſcis
ſarum ipfius , MÉ , adiun&ta ,EF , Tom 11.1 quadrata trapezy , E B C
D
, &quari quadratis omnium abſciſaru'n , MĒ , adiun &ta , E F ,nam ex ,
gr.ductaipfi , BC, parallela vtcunque, V R , quæ fecet , E B , in ,S. ,
EM ,in , T , patei,quod , VT eſt æqualis ipſe ,ME , G, T R , adiun
de ,EF,& ideò tota, v R equalis toti , MF; ſimiliter , ST, eft aquas
lis ipfi, T E ,G , TR , adiunétæ , EF, ondepatet ,SR ,æquari compo
fita ex, 7 , vna abſcillarum ,& adiuntla : Confimiliter in cæterisfaz
eta
Y
 170 GEOMETRIA
Eta demon irationepropoſitum oftendemus ;ondepatebitpariterquadra
ta maximirum abſciſarum propoſitæ rectæ lineæ , vtipſius ,E M, adiun
tta quadam , ot , EF, ad quadrata omnium abſciſarune eiuſdem adiun &ta
cadem , effe vt quadratum unius maximarum abſcillarum adiun &ta iam
dieta.i. vt quadratum compoſitæ ex propoſita,& adiun &ta , ad rectangu
lum ſub hac compoſita, ſub adiuncta , una cum , o quadrati differen.
tiæ huius compoſitæ , & adiun &tæ.S. ot quadratum , MF , ad rectangu.
lum ſub , MF, FE , vnacum , } , quadrati, E M , qua eſt differentia ea
rundem , & eſt etiam propoſita linea .
THEOREMA XXIX . PROPOS. XXIX .

Viuſcunque parallelogrammi omnia quadrata regula

C vno laterum ad omnia quadrata eiuſdem regula altero
laterum cum prædicto angulum continentium , erunt veprim
ma regula ad ſecundam .
Sit quodcunq; parallelogrammum , A D.Dico omnia quadrata
eiuſdem , regula , DB , effe vt, CD , ad ,DB: Omnia enim quadra
ta , A D , regula , CD , ad omnia quadrata ,AD , regula , DB , ha
11,huius. bent rationem compoſitam ex ea ,quam habet quadratum , CD, ad
quadratum , DB, & ex ea ,
quam habet ,BD , ad ,DC, A B
( quia , BD ,æqualiter inclina
tur baſi , CD , ac , CD , ipfi
baſi, DB, nam ſunt circa eun
Sohuius. dem angulum ) .i. ex ea, quam D .

habet quadratum ,B D,ad re

Etangulum ſub, BD,DC,duæ autem rationes , nempè quadrati, C
D ,ad quadratum , BD , & quadrati , BD , ad rectangulum ſub , B
Diffin.12.
b . D, DC, componunt rationem quadrati , CD , ad rectangulum ſub ,
S. huius. BD, DC, quę eſt eadem ei, quam habet, CD , ad, D B, ergo om
nia quadrata, & D , regula , CD, ad omnia quadrata eiufdem , AD,
regula, DB, erunt vt,CD,prima regula ad, D B , ſecundam , quod
sitendere opus erat .

COROLLARIV M.
Inc patet , feiungamus , CB , omnia quadrata trianguli , CB2:
regula, CD , ad omniaquadrata trianguli ciufdem , regula , DB,,
fent,CD , primam regulam ad , DB,fecundang, wam omnia quadrata
triane
 L I B E 11.' 171

通
triángulorum in eadem baſi, altitudine cum parallelogrammis conſis.
tutorum ſunt omnium quadratorum di&torum parallelogrammorum fub- 24.fa uits.
tripla ,fumpto communi latere pro rigula , vt probatum eft .
fl- THEOREMA XXX . PROPOS, XXX .
rin
intra parallelogrammum agatur à pun & o baſis lateria
Sgrammoru
busoppoſitis parallela, & conftitutorum hinc parallelo .
m vnius ducatur diameter: Rectangula lub fa &tis
parallelogrammis ad ređangula ſub trapezio,& triangulo in
toro parallelogrammo per dictam diametrum conftitutis, rea
na gulabaſi,habebunt eandem rationem , quam bafis paralle.
logrammi , in quo non ducitur diameter ad compoſitam ex ,
pro !, eiuſdem , &;; , balis alterius : Rectangula verò ſub toto
parallelogrammo, & fub co , in quo ducitur diameter, adre
&angula ſub dicto trapezio , & fub triangulo , quieſt trape
zijportio ,erụnt vt baſis totius parallelogrammiad compofi
tam ex, ! , baſis parallelogrammi, in quo non ducitur diame
BV ter , & ex , i , baſis alterius.
CD
Sit ergo parallelogrammum , AF , in baſi ,DF, quæ fit regula,
, F,
intra quam ſumpcum fit punctum , E ,& per , E , ipſis , AD C
acta parallela , B E , ducatur autem in alterutro parallelogrammo
rum , A E , E C ,vtin , EC , diameter , E C. Dico ergo rectangula
ſub , A E , E C, ad rectangula ſub tra
pezio , A DEC, & triangulo,CEF , A B C
elle vt, De, ad compofitain ex, i, D
E , & ,, EF . Rectangula enim ſub Per A.
trapezio ,ADEC,diujio per lineam, Coroll.
BE , & fub triangulo , C É F , indiui 33.huius.
Bo' 10 ,æquantur rectangulis lub, A E , &
triangulo , CEF , vel triangulo , B E
C. & rectangulisſub triangulo , B E
C , & triangulo , CEF , nunc patet M
rectangula lub , AE ,EC , ad rectan . Corol. 1 .
gula lub, A E , & triangulo ,BCE , effe vt , BF , ad triangulum, ít 26.huius.
EÇ,.l.dupla.i.vt, DÉ , ad ,i ,DE, quod ſerua.
Item rectangula iub ,AE ,EĆ ,ad omnia quadrata , B F ,ſunt vt
rectangulum ,DE F,ad quadratum ,EF,.i.ve, D E, ad ,EF,om-
nia verò quadrata ,BF ,ſunt fexcupla rectangulorum íub triangulis, 14.huius.
Y 2 BE
 172 GEOMETRIA
Llicitur BEC , CEF ,,, ſunt ad illa , vt , EF , ad , x , eiuſdem ,EF, ergo ex
ex . æquali , rectingula ſub , A E, E C , ad rectangula iub triangulis, BE
24.huius, C , CEP, erunt vt, D Е , ad,,EF, eadem verò ad rectangula lub,
AE , & triangulo , B e C , tiue ,CEF, oftenía lunt etie , vt , DE,
ad , i , DE,ergo , colligendo ,rectangula lub, A E , E C , ad rectan
gula ſub , AE , & triangulo , C EF, & lub triangulo ,BEC , & .
PerA.CO
den , CEF ,.. ad rectangula ſub trapezio , ADEC , & triangulo,
roll.13 . CEF , erunt ve , DE , ad compoſitam ex , i ,DE, & , , EF, quę
huius. eft Theorematis prima pars .
Dico vlterius rectangula lub , AF , FB ,ad re & angulaſub trape
zio, ADEC, & triangulo , B E C , etle vt , D F,ad compoſitamex,
, DE , & , 1 ,EF ;rectangula.1). ſub , A F , FB ,ad rectangula lub,
14.huius. A E, E C , ſunt vtrectangulum ,DFE ,ad rectangulum , D E F ,..
s . huius . Vt ,FD ,ad , D E , rectangula vero ſub , A E, E C , ad rectangula lub,
Corollos
AE , & triangulo , B EC , ſunt vt , B
F, ad triangulum ,BEC ,.. dupla .i.
26. huius . A B
vt , D Е, ad , ; ,ipſius, D Е , ergo, ex
æquali rectangula ſub , AF , FB , ad
rectangula ſub , AE , & triangulo , B
8
E C , erunt vt, F D, ad, i ,DE,quod
í huius. ſerua. Item rectangula ſub, AP, FB,
s huius ad omnia quadrata , BF , lunt vtre .
24.buius. ctangulum , DFE ,ad quadratum , F
E ,.. vt , DF , ad , FE :Omnia verò M
quadrata , BF , lunt tripla omnium
quadratorum trianguli ,BEC ,.i. funt vt,FE , ad , } , FE , ergo ex
æquali rektangula iub, AF , FB , ad omnia quadrata trianguli,BE
C , luntvt , DF, ad, } , FE , erant autem eadem ad rectangula ſub,
AE , & triangulo , BÉC, vt,DF,ad,,DE , ergo , colligendo,
rectangula ſub , AF,FB , ad rectangula iub , A E, & triangulo , BE
C , vna cum omnibus quadratis trianguli, B E C , .i.ad rectangula
Per c . fub trapezio , ADEC, & triangulo, B E C , erunt vt,DF, ad come
shu.ws. poſitam ex ,i,DE,& , } , E , quę eft Theoreinatis ſecunda pars;
hæc autem erantdemonſtranda .

COROLLAR I V M.
Olligimus autemer boc Theoremate rectangula ſub maximis ab
en
bus , ad rectangula ſub omnibus abſciſſis eiuſdem adiun & ta iam dicali .
mea, & fub reſiduis abſciſſarum eiuſdem , effe vt adiuncta ad compoſitam
ex , o adiun &te, nãopropoſitæ lineæ , & hoc ex prima parte huius
Theos
 L I BE R II. 173
Theorematis, nám, vt alibi oftendimus ,fi ſupponamus ipli, BE , adiun .
girectam , EM , æqualem ipſi, DE, O , BE, elle æqualem ipſi , E F, om.
nes lineæ trafezü, A DEC , erunt æquales omnibus abſciſſis ipſius, BE,
( quæ fitpropoſita linea ) adiun&t a tamen , EM, & omnes lineæ triangu
11 ,CEF , ( intellige femper regulam ,DF, ) erunt æquales reſiduis om
niun abſciſſarum prop. ſite lined , BE , item omnes lineæ , AE , erunt
æquales ijs, quæ adiunguntur maximis abfcifftrum , BE , nam earum ſine
gule ſunt æquales ipſi , DE, vel ,EM ‫وا‬, & omnes linea , EC ,maximis
abſciſſarum , BE , pariter æquales erunt , vnde patet propoſitum . Ex fe
Cudi verò parte confimili ratione colligemusrectangula fub maximis
abfc.ſ rum propoſitæ lineæ , ut , BE , adiuncta quadam , dt ,EM ,
fub maximis abfciffarum eiuſdem propoſitæ , BE , ad rectangula fub om .
nibus abfcilis ; fumptis verſus , E , eiufdem propofit & , BE , adiunéta,
EM , & ſub eiufdem omnibusabſciſſis propoſita , BE , eſſe ot compoſita
expropoſita ,& adiecta.fo » t , BM , ad compoſitam ex , i , adiecte , que
eft,ME,,,propoſitæ , quæ eft , BE .
THEOREMA XXXI. PROPOS. XXXI.

Xpofita PropoGr.antecedentis figura, & intra parallelas,

AC ,DF, eiſdem æquidiſtanter ducta rectalinea , H
O ,quæ ſecet , B E , in , M , & ,CE , in , N , oftendemus , re
gula eadem, DF, rectangula ſub parallelogrammis ,A 0,0
B ,ad rectangula ſub trapezijs , HACN ,MBCN , efle vo
re & angulum ,HOM , ad rectangulum ſub ,HO ,MN , cum
rectangulo ſub compoſita ex, ,HM , & , 2NO , & ſub,NO
Rectangula enim ſub parallelogram A
mis, A 0,0 B , ad rectang la lub paral B
kelogrammis , AM , MC , lunt vt re- 民H MN . So huius .
ctangulum , HOM , ad rectangulum , Coroll. i .
HMO , rectangula verò iub , AM , M E F 26.huius.
C , ad rectangula lub parallelogrammo,
A M , & trapezio B, NC , lunt vt, B 20. huius,
O , ad trapezium , BMN C ... VI, MO ,
ad , MN , cum , i ,NO) , vel vt rectan kohuius,
gulum , H MO , ad rectangulum jub, H
M , & fub compofita ex, MN , & ,, N
O, ergo ,exæquali , re&tangula iub ,AO ,OB , ad re & angula ſub ,
AM , & trasečio , BMN C , luncvt rectangulum , HOM, ad rectan
gulum iub ,HM , & compolita ex , MN , & ,, NO , quod ferua.
 174 GEOMETRIE 1

14.huius ,
Inſuper rectangula ſub, A 0,0 B, ad omnia quadrata , O B ,ſunt
vtrectangulum ,HOM , ad quadratum ,OM , & omnia quadrata, 1

OB , ad omnia quadrata trapezij , BMN C, ſunt vt quadratum , O

+ 8.huius. M, ad rectangulum ,OMN , cum , }, quadrati ,NO , ergo ,ex æo
quali rectangula ſub ,A0,0 B , ad omnia quadrata trapezij, BM
Ñ C , ſunt vt rectangulum ,HOM , ad rectangulum , OMN , cum ,
}, quadrati,NO , ottenſa ſunt autem rectangula ſub, A0,0B , ad
rectangula ſub , AM , & trapezio , BMNC, effe ve rectangulum ,
HOM , ad rectangulum ſub , HM , & compoſita ex ,MN , & , i,
NO, ergo, colligendo, rectangula ſub ,
AO , OB , ad rectangula ſub A
, M, & A B C
trapezio , B M N C , cum omnibus MNO
Perc.co quadratis eiuſdem trapezij, ideft ad
rol.23.hu
re
ctangula ſub trapezijs , AHNC, BM
ius .
NC , erunt vt rectangulum , HOM, 6 E F
ad rectangulum ſub ,HM , & compo .
fita ex ,MN , & ,,NO , vna cum re
étangulo ſub ,OM , & ,MN . & ,,
quadrati , NO , rectangulum autem
ſub ,HM , & compoſita ex , MN , & ,
NO ,diuiditur in rectangula ſub , H
M , &, MN , & ſub , HM , & , ;,NO, ſi ergo iunxeris rectangulum
j.Secundi ſub, HM , M N, cum rectangulo ſub , O M , MN, fiet rectangulum
Zlem , ſub tota , HO, & ſub , MN , & remanebit rectangulum ſub ,HM ,
& ſub , i , NO , cum, i , quadrati ,NO , ideſt cum rectangulo ſub,
7. huius . NO , & ,,NO , eſt autem rectangulum ſub ,HM , & , 1 ,NO,
æquale rectangulo ſub , ,,HM , & lub , NO , hoc ergo fi iunxeris :
rectangulo ſub, NO, & , j, NO , conficiemus rectangulum ſub com
poſita ex ‫ܝ‬, i ,HM
‫ܝ‬ , & ,,NO, & lub ,NO , totum igitur conſe
quens ia in dictum diuiſum eſt in hæc duo rectangula , nempè vnum
lub ,HO ,MN , aliud ſub compofita ex , i , HM , & , 1 ,NO , &
ſub , NO ; ad hæc ergo fimul ſumpta rectangulum , HOM , erit vt
rectangula ſub , AO, O B ,ad rectangula ſub trapezijs ,A HNC , B
MNC, quod oſtendendum erat .
COROLLA R I V M.
Inc etiam patet,le ſupponimus, FE, effe æqualem ipſi, E B, ipi,
E B , in direitum adiun&tam ipfam , E 2 , Sumamus tamen cum ,
EZ , ipfam , E M, ex quibus conficiamus, M 2, adiun &tam maximis ab
Ve huius. ſoſirum , vel abſcilis ipſius, BM , propoſitæ vtcunque lineæ , quod fa
al.inCor.
cilè oftendemus omnes lineas parallelogrammi, 10 , & quarı maximis
.
 LIBER Il . 175
äbfciffarum ,BM , adiunéta , M2, o& mnes lineas , BO , aquari ma
ximis abfciffarum ,BM , adiun&ta ,ME , & omnes lineastrapezi ,A
HỌC, æquari omnibus abfciflis ,BM ,adiun &ta , M2, do omnes lineas
trapezij ,BMC,aquari omnibus abfciffis ipſius , BM , adiuncta , M
E ,quorum exemplum paterepoteft in reéta , H 0 , in qua , H 0 ,æquatur
ipli , B2,6 ,HP , ipſi,M2,6 , M N , ipſi, ME, &quariautem ſu
pradi&tafic intellige , vtſemper cuilibet affumptæ in parallelogrammo,
10 , reperiatur ſibi æqualis reſpondens in recta , B2 ; & foc cuilibet af.
sumptæin trapezijs iam dictis,reperiatur illi æqualis correſpondens in
recta, B 2 , quæ erit vna abſoifarüm , BM , adiun &ta , M2 , vel ,ME,
ea nempè, que terminatur ad idem punétum , per quod tranſit ea , que
aquidiftat ipſ.,DF , & cum eadem comparata illireperitur &qualis (fic
autem intellige in cæteris , cum dicimus omnes lineas alicuius figure,
qua eft parallelogrammum , vel trapezium , vel triangulum æquari om.
nibusabfcilis ,vel maximis , vel reſiduis omnium abfciffarum alicuius
lineæ , adiuncta , vel non adiuncta aliqua linea . ) Rectangula ergo ſub
maximis abfciffarum , BM, adiuncta , M2, & ſub maximis abfciffarum ,
BM , adiun&ta , ME , ad rectangula fub omnibus abfculis , BM ,adiun
&ta , M2 , d ſub omnibus abfciſſis, BM , adiun &ta , ME , erunt ot re
&tangulum ſub,H0,0M , ideft fub ,Z B, BE , ad rectanguluma ſub, H
0 ,ML onà cum rectangulo ſub compuſita ex , i, H M ,, 1,10,
& fub ,À 0 ,ideft ad rectangulum ſub ,2 B, ME , una cum reftangulo
fub cumpoſitaex , , ZE , & , } ,MB, 6 ſub ,MB .
THEOREMA XXXII . PROPOS. XXXII.

Xpoſita adhuc antecedentis Theorematis figura , fi ipfi,

EF , ad pun&um , F, iungatur in dire &tum quædam re
& a linea,vt, FS,& compleatur parallelogrammum ,FR, re.
gula fumpta ,DS , oftendemus rectangula fub , A E ,ER,ad
ređangula ſub trapezijs ,ADEC ,CESR , eſle ve rectan
gulum ,DES ,ad re & angulum ſub ,DE , & compofita ex , S
F, & ,1 ,FE ,voa cum rectangulo ſub , EF , & coinpofita ex ,
,EF, & , 1, FS .
Rectangula enim ſub , AE, ER , ad rectangula ſub ,A E , & tra- Corolleri
pezio ,CĚSR , lunt vt , E , ad trapezium , CESR , .i.vt , ES, 20.huius.
ad ,SF,cum , š, FE ,.i, fumpta , DĖ, communi altitudine,vtre 20.huius.
& angulum , D E S , adrectangulum fub DE, & fub compofita ex, 3.husus .
SF, & ,i , FE , quod ferua .
ID :
 176 GEOMETRIA
huius.
Inſuper rectangula ſub , A E ,ER ,ad rectangula ſub , BP ,FR,
44. ſunt vt rectangulum , DES , ad rectangulum , EFS ;item reétan
gula ſub, B F, FR , ad rectangula fub triangulo , B E C , & trapezio,
3e ,huius, CESR , ſunt vt ,FS, ad compoſitam ex , i ,SF , & , ,FE, ideſt
fumpta , E F, communi altitudine, vt rectangulum , EF S, ad rectan,
gulum ſub , EF , & compoſita ex,
fi huius, Š ,EF , & , 1 ,FS , ergo ex æquali
rectangula ſub , AE, ER , adre.
ctangula lub triangulo , BBC , &
А B %” CR

trapezio , CES R , erunt vt rectan

gulum , DES,ad rectangulum ſub,
EF , & compoſita ex , 5 , EF , & , D E
1 , FS ; erantautem eadem rectan
gula ſub , AE , ER , ad rectangula
lub , A E, & trapezio , CeSR , v
idem rectangulum , DES , adre .
ctangulum ſub, D Е, & compoſita
ex , SF, & , i , F E , ergo,colligen
do ,rectangula ſub , A E , ER ,ad rectangula ſub, A F , & trapezio,
CESR , & ſub triangulo ,BEC , & eodem trapezio , CESR ,..
Per A. ad rectangula ſub trapezio ,ADEC , & trapezio , CESR , erunt
Coro' vt rectangulum , DES , ad rectangulum ſub, D Е, & compofita ex,
23.huius. SF , & ,,Fe , vna cum rectangulo lub , EF , & compofita ex , in
EF , &, i , FS , quod oſtendere opus erat .
COROLLA R I V M.
Coro ). Voniam verò ſiſupponamus, F E , elle æqualem ipſi , E B,faciles
so.huius, Q modo vſitato oſtendemus omnes lineas trapezü. ADEC, aqu Tri
reſiduis omnium abfciſſarum , BE , fumptis Derſus, E , adrundt i,
EZ , & omnes lineas trapezi , CE SR ,aquarı omnibus abfciffis , E B ,
adiunét a re &ta linea æqualiipſi , FS , ad punctum , B , qua fit , BV ,como
omnes lineas , AE , æquari tot æqualibus adiun &ta , Z E , quot ſunt
omnes abſciſſe, BE , & omnes lineas , E R , æquari maxiinis abſciſſz
rum , E B , adiun&t 1 , BV , ideò rectangula fub ilus erunt etiam æqualiz
re& angulis fub dittis trapezis, & purallelogranris , vnde propoſita
otcunq; linea ‫و‬, V 2 , eaq; vtcunq; fetta in duobus practis, B E , pite.
bit rectangula ſub tot æqualibus ,2 E , quot ſunt omnesabſciſſe, loues
miximæ abſciſirum , E B , & ſub miximis abfciffirum , E B , adiuncta,
BV , ad reftangula ſub reſiduis omnium abſcisſarum , BÉ , adiuncta ,
EZ , fub omnibus abfciffis , E B ,adiuncta , BV , effe vt re&tangk;
Lam
 LIBER : II: 177
lam , DES, åd re&tangulum ſub , DE, & compofita ex , SF , , !, FE,
vna cum rectangulo ſub ,EF , & compofita ex , . EF , , ,FS.L.DE
(pan rectangulam , 2 EV ,quod eft unum ret angulorum maximis equalium,
ad rectangulum ſub , 2 E , & fub compofita ex , V B , Ú , 1 , BE , una
Cum re tanguloſub ,EB , G compofita ex , ,EB , & , , BV , regulame
autem bic pariter ſuppone ipfam , DS, abſciſſas
& , reſiduas & maxi
mas abfciffarum tum hic , tum in ſupradict is, ſequentibus, niſi aliud
dicatur ,ſemper intellige , vel reiti, vel eiufdemobliquitranfitus,re&ti ( uz.dift.in
nempe , cum parallelogramma ſunt rectangula . obliqui autem , cum huus .
nonfuerint rectangula , cum diffinitiones de his allatas .
THEOREMA XXXIII . PROPOS. XXXIII.

,
quaque ſumpta vtcumque regula , vt omnia quadrata
earumdem figurarum ſumpta iuxta dictas regulas, ita crunc
ſolida quæcumq; ad inuicem fimilaria ex eildem figurisge.
aita iuxta eaſdem regulas .
Sint duæ vtcunque figuræ planæ , ABC , Def , in quibusduæ
lus vtcunque fint iumptæ regulæ , BC , EF , rectæ lineæ. Dico igitur,
est nt omnia quadrata tiguræ , ABC , regula , B C, ad omnia quadrata
figuræ , D E F regula , EF , ita etſe iolidum fimilare quodcunque Vide 2
genitum ex figura , A B C , iuxta regulam , BC , ad libi ſimilare ge Defin it. 8
nitum ex figura , DEF , iuxta regulam , EF . Ducatur in altera di huius ,
ctarum tigurarum , vtin , DEF ,vtcuinque regulæ ,EF, parallela,
HM ,quia ergo quadrata habent interie du
plam rationein laterum , à quibus defcribun 8. & 15
tur, ideo quadratuin , E F , ad quadratum , D hujus
HM , habebit dupia n rationem eius, quam
habet , EF , ad , HM , led etiam aliæ duæ H
quæcumque figuræ planę ſimiles ab eifdem 3
tanquam iineis, vel lateribus homologis ea . 13.huius,
rumde.n deicrptę habent duplam rationem
earundem , ergo, vt quadratum , ef , ad
quadratum ,HM , ita eritalia quælibet figura plana deſcripta ab, E
F , ad fimilem fibidescriptam ab ,HM , ita vt ,EF , HM , fint ca •
fum homologæ , & , permutando , quadratum ,EF,ad aliam ngu
ram delcriptam ab , EF ,erit vtquadratum ,HM , ad figuram præ
dietę fimilem ab,H M, deſcriptam . Sic etiam etleoftendemus qua
dratum cuiuicumque in figura ,DEF ,ductæipfi, EF ,æquidillan,
Z tis,
 GEOMET RIA
178
tis , ergo , vt vnum ad vnum , ſic omnia ad omnia .. vt quadratum ,
Coroll.4. EF, ad figuram aliam quamcuinq;defcriptam ab, EF, ſicerunt om .'
huius .
nia quadrata figuræ , DEF , regula , EF , ad omnes figuras fimiles
eiuſdem figuræ , DEF , regula eadem , E F , fimiles inquam defcri
ptæ ab , EF , vtautem quadratum , EF , ad figuram deſcriptam ab,
EF, ita quadratum , BC , ad figuram , quędeſcribitur à , BC , ſini.
lis ei, quędeſcripta eft ab, EF, ita vt deſcribentes ſint earumdem ho .
mologę , vt autem quadratuin , BC, ad figuram deſcriptam à , BC,
ſic efe oftendemusomnia quadrata figuræ , A B C. , regula , BC , ad
omnes figuras fimiles eiuſdem figurę,A BC , ſimiles inquam defcri.
ptæ à , BC , vel ab , EF , eodem modo , quoid oftendimus in figura ,
DEF, ergo omnia quadrata figurę, ABC , ad omnes figuras ſimi.
les alias quaſcunque eiufdem figuræ , A B C ,erunt , vt omnia qua ;
drata figuræ , D E F, ad omnes figuras ſimi
les prædictis eiuſdein figuræ , DEF , regulis
prædictis , BC , EF , ergo permutando , vt

AC
omnia quadrata figuræ , ABC , ad omnia
quadrata figurę , DEF , ita erunt omnesfie H
guræ fimiles quæcumque figurę, ABC , ad B
omnes figuras fimiles prædictis figuræ , DE
F , quia verò omnes figuræ fimiles alicuius
figuræ planæ regula quadam fumptæ , ſunt
Omnia plana ſolidi, quod dicitur fimilare,&
B. Dif. s . genitum ex tali figura iuxta eandem regulam , ideò , vt omnes figure
huius . fimiles quæcumque ipſius figuræ , ABC , regula , B C , ad omnes fi
Portulacú guras ſimiles ipfius figuræ , D E F, regula , E F, finiles inquam præ
2. huius. dictis.i. vt omnia quadrata figuræ ,A BC , regula , BC ,ad omnia
quadrata figuræ , DEF, regula , EF ,‫ و‬ita erunt omnia plana ſolidi
fimilaris cuiufcumque geniti ex figura , ABC , iuxta regulam , BC,
ad omnia plana ſolidi ſimilaris geniti ex figura, DEF , iuxta regu.
3.huius. lam , EP ,vtautem omnia plana duorum lolidorum ſic & ipſa folie
da , ergo etiam ſolida ſimilaria genita ex figuris ,ABC,DEF, (quç
ſunt ſimilaria ad inuicem , quia omnes figuræ fimiles figuræ , A B C ,
ſunt etiam fimiles omnibus figuris fimilibus figuræ , Ď EF ,) iuxta
regulas , BC,EF, erunt ad inuicem , vt omnia quadrata earumdem
figurarum eiſdem regulis ſumpta . quod erat oftendendum .
COROLLARIV M I.
Inc patet ,fi in figura ,ABC , vtcumq; regula ,BC,deſcripſerit
H duas quafcumque figuras , quod ot ona ad aliam , ita erunt om
nesfigureipfius, ABC, fimiles oni defcriptarum ad omnes figuras eiu .
fdem
 LL BE R : II. 179
Sdem fimiles alteri defcriptarum .i, ita omnia plana folidiſimilarisge
Biti ex , ABC, iuxta regulam , BC , ( ſimilibus exiftentibus eiufdem fi
geris oni defcriptarum ad omnia plana ſolidi ſimilaris geniti ex eadem
figura iuxta eandem regulam ( huiusfimilibus exiftentibus figuris alteri
defcriptarum ) ideſ ita eruntſolida ſimilaria genita ex eademfigura , A
BC , iuxta communem regulam , BC , non tamen fimilaria ad inuicem ,
ſed , quarum omnia plana ſunt omnes figuræ fimiles eiufdựm , ABC , /1.
milesinquam , quæ funtvnius di&torum folidorum Dni deſcriptarum à,
BC , figurarum , á quæ funt alterius , fimiles alteri defcriptarum fi
gurarum

COROLLA RI VM I I.

V ,
ABC , DEF, iuxta regulas , BC , EF , quæ duas figurasplanas
diffimiles deſcripſerint , quibus fint fimiles fig ? r & , quæ dicuntur omnia
plana di& orunſimilarium folidorum , erupit ad muicem , vt ipf& figure
diſimiles deſcriptæ ab ipſis , BC, EF,nam ſolidum ſimilare genitum ex ,
DEF , inxta regulam , EF , ad fibi ſimilare genitum ex figura , ABC,
juxta regulam , BC , erit vt figura deſcripta ab , E F , ad fibifimilem fio
guram defcriptam à , B C , item folidum hoc fimilare geritum ex figue
ra , A B C ; iuxta regulan , B C , ad ſolidum ſimilare , ſed non fibi,
genitum ex eadem figura iuxta eandem regulam , BC , erit vt figura de
fcripta à , BC , ſimiiis defcriptæ ub, E F , ad figuram fili diſimilen de .
Scriptam ab eadem , BC , ( quibus foluris diffimilibus fint fimiles figuræ ,
qua dicuntur omnia planaſolidorum fimlarium genitorum ex eadım. fi
gura, ABC , iuxta communem reguam , BC, )ergo , æquali ſolidum
Similare genitum ex figura , D E F, ad foliduinſimilare , ſed nonſibioge.
mitum ex figura , ABC , (genita intellige iuxta regul.is, E F, BC , ) erit
uzfiguradeſcripta ab , E F , curſunt ſimiles figura huiusjolidi, ad figu
ram deſcriptam à , BC , prædictæ diſſimilem , cui ſunt ſimiles figuræ ſoli,
daex,BAC, geniti iuxta regulam , BC .
THEOREMA XXXIV. PROPOS. XXXIV :
Olida ſimilaria genita ex parallelogrammis iuxta regu-:
lam vnum corundem laterum , ſunt cylindrici ; & foli
da fimilaria genita ex triangulis iuxta regulam vnum corun .
dem laterum ,ſunt conici , quorum baſes erunt figuræ à re
gulis deſcriptæ ,& latera , corundem parallelogrammorum ,
vel triangulorum latera regulis infiftentia.
2 Sit
 180 GEOMETRIÆ
Sit ergo expoſitum quodcumq; parallelogrammum , AC , & tri
angulum , FGH , in quibus pro regulis ſuinantur latera , BC, GH.
Dico folidu.n quodcumq; ſimilare genituin ex parallelogrammo , A
C , ( iuxta reguiain , BC, ) eife cylindricum , cuius bafis erita , BC ,
deſcripta figura , & latus , vtrunuis ipforum ,AB, LC , laterum re
gulæ , BC , infiftentiu n ; Et genicuin ex triangulo , FGH , juxta
regulam , GH , effe conicuin , cuius balis erit à , GH, descripca fie
gura , & lacus vtrumuis duoruin , FG , FH , regulæ ,Git , inliſten ,
tium . Deſcribantur à regulis , BC ,GH , figuræ vtcunque planæ,
BCE , GHP , æqualiter inclinatę planis ,AC , FGH , deindeper
circuitum figuræ , BCE , feratur latus , AB ,cui iit æquale lacus , E
X , quodque punct ) , A , deſcribat circuitum figuræ , AXL , & per
circuitum figuræ , G H P , feratur vtrumuis laterum , FG ,FH , in
definite productum verſus fi
guram ,GHP, cuius portio L
inter , F , & punctum , P, fit, F
FP, erit ergo folidum quod
Lx def.3.
clauditur ſuperficie cylindri.
& 4.lib.i, ca , deſcripta latere , A B , & x
duabus figuris , ALX , BC

H
С
E , cylindricus;& quod cau.
ditur ſuperficie conica de
ſcripta altero laterum , PG, P
FH , indefinite producto , & E
figura ,GHP , erit conicus.
Dico autem folidum fimilare genitum ex , AC , iuxta regulam , B C ,
cuius omnia plana ſint omnes figuræ ipſius, AC , fimiles figuræ , B
CE , eſſe hunc cylindricum , A ČE , nain quælibet earum , quæ di
A. def. 8 . cuntur omnes figuræ fimiles parallelogrammi , AC , regula ,BC,
kuius . fimiles inquam figuræ , BCE, eſt etiam fimiliterpofita , ac , BCE,
deſcripta latere homologo ipſi, B C, igitur eius perimeter eritin fu
perficie cylindrica deſcripta latere , A B, ſi enim aliquid eius eſſet in.
tra, vel extra illam fuperficiem ,aliquid eius effet intra, velextra com
munem lectionem talis aſſumptę figurę , & ſuperficiei cylindricę, ta
lis autein communis fectio elt perimeter figuræ fimilis , & fimiliter,
Coro12 poſitę , ac , BCE, (quia fi cylindricus plano feceturbaſiæquidiſtan
lib.i. te concepta figura erit fimilis , & fimiliter poſita , ac baſis ) ergo ha.
beremus duas figuras ab eodem laterc homologo deſcriptas , fimiles
Corollar. æquales , & fimiliter pofitas, & non congruentes , quod eft ablur
28.l. , dum , congruent igitur , erit ergo affumpta figura , quæ eſt vna eae
rum , quędicuntur omnes figure parallelogrammi, AC , fimiles ipfi,
BCE , regula , BC , & eft vpum eorum , quæ dicuntur omnia pla
na lon
 L į B E R 11 . 185
ña ſolidi ſimilaris geniti ex, A C , iuxta regulam , B C , erit , inquam ,
affumpta figura etiam vnum eorum , quæ dicuntur omnia plana cy
lindrici, ACE , regula , BCE ,quod etiam de cæteris fimili modo
oftendetur , ergo folidum fimilare genitum ex , A C , iuxta regulam,
BC , & cylindricus,ACE, habebuntomnia plana ( regula ,BCE,
aliumpta )cominunia , ergo ſolidum fimilare genitum ex , AC , iux
ta regulain , BC , erit idem cylindrico , ACE, cuius bafis eft figura,
BCÈ, & latus alterum laterum, A B, L C. Similiter oſtendemus fo .
lidum fiinilare genitum ex triangulo , FGH , iuxta regulam , GH ,
eſſeidem conico , FGHP, cuius latus alterum laterum , FG ,FH ,
& baſis eſt figura , GHP, conſimili via fupradictæ procedentes, que
erant demonſtranda .

COROLLA R I V M 1 :

H Incmanif.stum est , fi figure deſcriptæ , BC , GH , ſintcirculi ,

quodfolidum ſimilare genitum ex, AC,erit cylindrus, & geria
tum ex triangulo , F G H , conus ſiue re&ti, fiue ſcaleni, ſi verò defcriptæ
bzuræſintrečtilinex, genitumer,AC, erit priſm.1,ex , F GH , autem
Pyramis , ſiuereita , ſiue ſcalena cętera autem nomine communi dom
cantur folidafimilaris genita ex eifdem fig. iuxta regulas , intellige,
8C , GH .

COROLLARI VM II .
I intra triangulum , F G H ,ducamus ipſi, GH ,parallelam dtcung;
quæ fit,Di, abſcindens à triangulo,FGH, trapezium , DH , often
demus eodem modo, quo fupra ,folidum ſimilaregenitum ex trape
70 , DH, iuxta regulam ,GH ,eſe fruftum Solidiſimilaris geniti ex
triangulo,F G H , iuxtaeandem regulam , ideft fruſtum conici,FGH P, B. def. si
socconi, cumfiguradefcripta d ,G H , eft circulus, vel fruftum pyra. l.z.
midis reite, ſiue ſcalenæ , cum illa eftfizura rešiilinea , quæ facilè
oftendentur .

COROLLARI VM III .

T eius
Andemfruſtum
patetvice verſa,ſi quiuis cylindricus,vel conicus,vel
, intelligaturſecari per latera , de illo plano ſecante 13. 1. I.
conceptamin ſečtorolidofiguram effe genitricem earumdem per defcri. 2.& Cor,
prionem fimilium figurarum ,& ipfa eſſe ſolidaſimilaria genita exeio la k.
ſdemfigurisgenitricibus inxta regulascommunes fectiones planoruma
fecana
 182 GEOMETRI
Cor.6.1.1 . ſecantium
, & bafium , quæfigure genitrices in cylindricis erunt paral
16.lib.i. lelogramma in conicis triangula, & in fruftis conicis trapezia ; igitur
verum eſt quodlibet ſolidum ſimilaregenitum ex parallelogrammo iuxta
regulam onum laterum efle cylindricum , genitum ex triangulo iux,
taregulam onum laterum eſſe conicum , & ex trapezio eße fruftum.com
nicum ; & vice verſa , quemlibet cylindrum ele folidum fimilaregeni,
tum ex parallelogrammo in ipfo productoperplanum per latera du &tum,
genitum inquam iuxta communem ſectionem eius , & baſis cylindrici;
& quemlibet conicum effe ſolidum fimilare genitum ex triangulo in co
dem producto per traiectio .
nem plani per latera , geni.
tum , inquim iuxta commun L F
nem ſectionem eius , & baſis
di&ticonici; & quodlibet frue
ftum conicum elſe folidum fa.
milare genitum ex trapezio in
ipso producto per traiectionem C G H
plani per latera eiufdem frue
Ati ,genitum inquam iuxta re
gulam communem ſectionem , E P
cius , o vnius bafium eis .
Sdem : Siue ergo , expoſito pa.
rallelogrammo, & triangulo intellexeris iuxta diffin.8. huius , deſcribe
omnes figuras ſimiles eis quæ defcribuntur à baſibus diftiparallelograma
mi , & trianguli, & fic conceperis effici ſolidum , cuius illæ fint omnia
Diff.3. & plana; ſiue intellexeris latus difti parallelogrammi, vel trianguli in.
qolib.i. definitè productum reuoluiper circuitum figurarum àbaſibus defcripta
Tum , vthabeas folidum dicta ſuperficie defcripta , a built , vel baſibus
comprehenfum , idem vtroque modo tibi ubuenit folidum , poteſt autem
prior vocari generatiofolidorum per deſcriptionem figurarum ; poſterior
autem , generatio folidorum per reuolutionem facta, qua maioris diluci.
dationis gratia hic appofui, vt ex hac declaratione aliqualiter pateat,
in plurimis etiam alijs vtramq; generationem ritè nos imaginari pofle,
vt in Sphera, ſpheroide, & conoidibus, & eiufdemfrulis, & alijsquam
plurimis , vt fuoloco animaduertetur.

A.CO.
 L I B ' ER I'I. 183

A. COROLLARII IV. GENERALIS.

SECTIO I.
T
drata duarum figurarum inter se ſumpta cum datis regulis , ita
ſuntſolida ſimilariagenita ex ijfitemſiguris iuxta eaſdem regulas,ided
Suomi Propoſitionibus huius Libri inuenta eft ratio omnium quadrato
Tüm parallelogrammorum ‫را‬, vel triangulorum, vel trapeziorum , regu .
lis eorum lateribus , eandem rationem comperiemus babere folidaſimi
laria genita ex parallelogrammis , ideft cylindricos , vel ex triangulis,
idest conicos, velex trapezis, ideſtfruſta conica , genita inquam iuxta
eafdem regulas , quæ amplius dilucidabimus fingula , que opportuna
fuerint, Theoremata denuò aſſumentes .,

B. SECTIO II .
Propos.9.igitur expoſitadenuò eius figura , intelligantur bafes,
In2.
GM , MH , deſcribere ſimiles figuras planas , quæ fint ,GIMR, M
THS, vteorum lineæ , vellatera homologa, æque erectas planis , À M ,
MC , & in ijs , tanquam in bafibus conſiſte
recylindricos ,A M , BH , quorum latera VB E
fint, AG ,CH ,erunt igitur bicylindrici x
folida fimilaris genita ex parallelogram I M Coroll..
H
mis , AM , MC , iuxta regulas, GM , M 2nt.

H , igitur erunt, vt omnia quadrata eorun .

dem regulis eifdem ,GM, M H ', ſuntahe, 9. huius .
tem omnia eorum quadrata ,utquadrata bafium , GM , MH , ergocy .
lindrici, AM , M C, erunt vt quadrata baſoum , G M, M H ,.. de figu .
ræ fimiles , GIMR ,MSHT, igitur cylindrici in eadem altitudine,co
fimilibus bafibus inſiſtentes funt,utipfabafes.
C. SECTIO III .

e dem , velæqualibus, ac fimilibus bafibus conſiſtentes effe , vt altic

tudines, vel vt latera equaliter eorundem bafibus inclinata .

D.SE ,
 184 GEOMETRIE
D. SECTIO I V.

i Propof. 11. deducemus cylindricas ſimilibus bafibus infiftentes

babere inter ſe rationem compoſitam ex ratione baſium , & altitu,
dmum , pel laterum æqualiter di &tis bafibus inclinatorum .
E. S E C T I O V.

I Propos. 12. colligemuscylindricos ,quorum fimiles baſes altitus

dinibus , vel lateribus æqualiter bafibus incinnatis reciprocè re
Spondent, effe æquales ; & cylindricos æquales , fimilibus baibus infie
ſtentes, baſes habere altitudinibus , vel lateribus æqualiter bufibusin,
clinatis , reciprocas .
E . S E C TI O VI .

Ik Prop. 13. habebimus fimics cylindricns elle in tripla ratione lan

G. SECTIO VII .

* Prop. 14. colligimusſi predicticylindrici inſiſtant baſibus dif

Em
Samen non numerant ur fimileseyimdrici, cum oporteat eofdem fimiles
baſes habere .
H. SECTIO VIII .

Prop. 22.habemusin eiusfigura, folida ſimilaria genitaexpa.

rallelogrim nis , AS, TB, iuxta regulas, ES , 2B , eandem ratio.
Ex hac rem habere adſolid i ſimilaria genita ex triangulis,O ES, & Zß oder?
Propol,, cylindricos senitus ex , AS , TB ad conicos gepitos ex triangulis,
OES, ZB & ,eandemrationem habere , onde , cum contci fint partes
proportionales cylindricorum in eadem altitudine cum ipſis exiften .
tin n, quæcunq; du cylindricis in huius Coroll. Sectionibus 2. 3. 4.506
7. collectafunt,eadem o pra conicis tamquam colletta recipiemous,

L SE
 LIBER II . 185

I. : S E C T I O. I X.
Propof. 24. habemus quemcumque cylindricum eſſe triptum coni
ci in eadem baſi , & altitudine cum ipſo. Sit cxpoſitus quicunq ;cy
lindricus, E , in baſi , DHEF , in eadem autem bafi , & altitudine fit
conicus , DBE , fic tamen baſi inſiſtens , vtdu&to plano per latera conici,
idem tranſeat per latera cylindrici, A E ,fit autem duftum tale planum,
quod faciat in conico , D BE , triangulum ,
DBE , & in cylindrica , AE , parallelo Cor.6 . &
grammum , A E, erunt igitur , AE , & tri. A 16. lib. I.
angulum , DBE , genitrices figuræ eorum
dem folidorum , quæ ſimilaria ad inuiceme Corol . 3.
vocantur, genita iuxta communem regulam , 34.huius ,
DE , quod ergo gignitur ex , AE ,ad geni. H
tum ex triangulo , D BE, erit vt omnia quae
drata , AE, ad omnia quadrata trianguli ,
F
DBE , regula , DE ,idelitriplum ,folidum
Derò ſimilare genitum ex , AE , iuxta re 24.huias.
gulan , DE , cuius figuræ fint ſimiles figure, DFEH , eſt cylindricus,
AE , & solidum fimilare genitum ex triangulo,D BE, iuxta regulam ,
DE, cuius figuræ fint fimiles pariter figure , DF EH‫را‬, eſt conicus, D BE,
ergo cylindricus, A E , triplus eritconici , DBE , conſequenter tri
plus erit cuiuſuis alij in eaden bili, DFEH , & altitudine , cum coni: 34.huius.
CO, D B E ,exiſtentis , quoniam , vt ostenſum est , conici in eadem alti-Derb.C o.
rollar.276
tudine lantes ſunt,vt baſes, onde cum bafes funt æquales , el conici huius .
ſunt æquales ,verum ergo eſt, quod proponębatur.

X. SECTIO X.
INzüsProp. 27. habemus ſolida ad inuicem ſimilaria genita ex trapea
in eadem buaſi (quæ fit vnum laterum æquidiſtantium )& altitu
dine conftitutis , quorum oppofitæ baſes fint æquales, genita , inquam ,
iuxta communem regulam ipſam baſim ,ideftfrufta conicorum quorum
oppoſitæ bafes Sunt figure deſcript & à lateribus di&torum trapeziorum
Rqurdiſtantibus , efe æqualia.

Aa L. SE
 188 GEOMETRIÆ

L. SE CTIO XI .
Prop.28. habetur cylindricum in eadem baſi , altitudine cum
IN fruſto conici conftitutum , ad idem ,eße ( ſumptis duabus homologis
an oppoſitis fruticonici baſibus ) vt qu.idratum maioris dictarum homo.
logaru n ad re&t angulum ſub dittis homologis vna cum, i . quadrati dif
ferentie earumdem homologarum . Sit cylindricus , AC ,in baſi figura
quacumque planı, BC , in eadem autem baſi , t altitudine fit fruſtum
conici , E BC I,fic tamen ſe habens , vt ducto plano per latera cylindris
ci, AC, idem tranfeat per latera frufticonici
BEIC , ſit autem du &tum tale planum , quod
faciat in cylindrica , AC , parallelogram A
mum , AC, in fruſto , BE iC, trapezium ,
BEIC , erunt igitur rectæ , BC , EI , lined
Coro!.21.oppoſitarum b.fium frusti inter ſe homologa, B
Jib.I. e quia cylindricus , AC , eft folidum fimi
Coroll.3. lare genitum ex , AC , iuxta regulam , PC,
34. huius,
33. huius, & friſtum , E BCI , ej ſolidum præditto ſimilare genitum ex trapezio,
21. huius. E BCI, funtautem hæc folida ſimilaria , vt omnia eorumdem quadrata,
og omnia quadrata , AC ,regula , B C ,ad omnia quadrata trapezij , E
BC 1 , regula eadem ſunt ,ut quadratum , B C , ad rectangulum ſub , BC,
EI , una cum , ' , quadrati differentis earumdem , ergo cylindricus,A
C , ad fruſtum conicum , E BC 1 , & ad quoduis aliud in eadem baſ, & ale
K. Hujus, titudine cum boc conftitutum ( quoniam exiftet huic æquale) erit vt quae
Coroll,
Gener .
dratum , BC , ad reēt ungulum ſub , BC , E1 , vnacum , } , quadrati dif.
ferentiæ earumdem , BC , EI , quæ ſuntduarum oppofitarum bafium , E
Corol.21.1, BC, homolog &vtcumquefumpta , nam planum eadem folidaſecans
dibale duitum eft dicumque , dummodoper eorumdem latera tranfeat.
M. SECTIO XII .

Inc pátet ſi in eadem baſi , BC ,figura , fuerit conicus, & eadem

altitudine cum frufto, ideft cum cylindrico , AC, qui fit conicus,
1. Hujus. BOC, quod bic erit, ș, cylindrici, AC, & ideò adfruftum , E BCI, erit
Corollar.
Gener. dt , , quadrati, BC , ad rectangulum fub , BC , E1 , vna cun , i ,quae
drati diferentie , BC, E1, ideft ut totum quadratum , BC, ad rectangu
lum ſub ,BC , & tripla , El , vna cum toto quadrato differentiæ earum
.dem ,BC,EI. Vide igitur quam ſitamplior hæc demonftratio ea , qua
alij oftenderunt cylindrumele triplum coni, o priſmapiramidis in ea
pleng bali, & altitudine cum iproconftitutę;nam adtot pariaſolidahçc
feex.
 L IB E R II . 187
ſe extendit, quot funtfigurarum planarum variationes , quæ nullo aſſi
gnato coar &tantur numero , cuius modi demonſtrationis vniuerſalitatem
in alijs figuris quoque in poſterum conſiderandis profequemur , ut am:
1 pliusinfra patebiti
N. SECTIO XII I.
-

Ingenita ex parallelogrammo , vel tri.ingulo eodem, iuxta dras regua

las latera angulum continentia , ideft cylindricos ab eodem parallelo
grammo , & conicos ab eodem triangulo genitos , iuxta di &tas regulas,
cſe 1x !er ſe, ot eaſdem regulas .
THEOREMA XXXV . PROPOS. XXXV.

P4Arallelep ipedum ſub bafi rectangulo quodam , altitu

dine autem quadam recta linea æquaturparallelepipe
dis ſub baſi eodem retangulo , & fub quotcumq; partibus
in quas altitudo vecumq;diuidui poteft. Et fi rectangulum ,
quod eft balis , intelligatur vtcumq; diuiſum in quotcumq;
rectangula , dictum parallelepipedum æquatur parallelepi
pedis ſub fingulis partibus altitudinis, & fingulis partibus
baſis .

Sic parallelepipedum rectangulum , AP , cuius baſis rectangulum ,

TH, lupponatur pro nunc indiuita , & altitudo ,DT, diuiſa vtcum
que in quotcumq;partes ,DS,ST. Dico parallelepipedum , AP,
æquari parallelepiped siub , DS, TH , & iub ,ST, Î H , Duca
tur per , S , planum æquidiſtans baſi , TH , quod in eo producet re- Corol.zi
& angulum , vt , SG , luntigitur, AM , NP, paralielepipeda,& , A lib.i.
M , eſttub ,DS, SG , vel, i H ,i qua, SG ,TH ,lunt figuræ ſi- Corol,12,
miles , & æquales ) N P, vero lub , ST ,TH ,continetur , eft autem lib.se
parallelepipedum , AP, contentum iub , DT , TH , æquale paral
lelepipedis ,AM ,NP , quis partibus fimul lumptis , ergo parallele
pipedum fub , DT , TH , æquatur parallelepipedisiub , DS , TH ,
& ſub , ST , TH .
Sit nuncbafis , TH ,diuiſa vtcumque in quotcumque rectangula,
TV ,VP. Dico parallelepipedum iub , DT, TH ,æquari paral
lelepipedis fub, D's ,TV , lub , DS,VP, lub , ST, TV , & ſub ,
ST; VP. Ducatur per rectain , Qv, planum æquidifansplanis,
Аа 2 DX ,
 188 GEOMETRI Æ
DX , FH ,quod producat in parallelepipedo, A P, rectangulum , E
Coroll.o. V, in parallelepipedo, A M , rectan
libido
guluin , e 0 , & in parallelepipedo, B
is . Lib.la
NP , rectangulum , RV , per pla
num igitur , EV , diuiduntur paral
lelepipeda , A M , NP, in paralle
pipeda , AR ,BM ,NQ ,OP , eſt
autem totum parallelepipedum , A
P , æquale parallelepipedis , AR , B E F

G
M , NQ, OP, & eft parallelepipe N 0
dum, AR , ſub , DS, SO ,ideſttub,
DS ,TV , & parallelepipedum , B
M , lub , ER , RG , hoc eſt ſub , D
S, QH , & parallelepipedum , NQ ,
A H

eſt ſub , ST , TV , & , 0 P , et lub,

RQ , QH , hoc eſt ſub ,ST , QH ,
ergo parallelepipedum , AP , ideft
S Vi
(ub , DT, TH , eft æquale paralie .
lepipedis fub , DS, & , TV , & ſub , T е р
DS, V P , & ſub , ST , TV , & ſub ,
ST, QH, ideft parallelepipedisſub
fingulis partibus altitudinis, & ſingulis partibus baſis contentis .
SC H O L IV M.
Ontineriáutem parallelepipedum voco fub tribus reltis eiufdem
angulum folidum continentibus, quarum dua qualibet re&tum
angulum conftituunt , fiueſubearum quauis, t parallelogrammo re
Etangulo ſubreliquis duibus‫ ;ز‬ita vt , cum dico parallelepipedum ſub
tali re &ta linea , & tali re&tangulo , fiueſub talibus tribus rectis lineis,
intelligam illud parallelepipedum babere angulum folidum reftis an
gulis conftitutum , veluti in iſtis Theorematibus ipſum aſſumo, igitur
patetnos extribus reftis parallelepipedum continentibus quamlibet
pofTe pre altitudine fumere , & rectangulum fub reliquis duabus pro
baſi .

THEOREMA XXXVI; PROPOS. XXXVI.

STI pedum
re&a linea in vno puncto fe & a fit vtcumq; parallelepi
ſub tota linea , & quadrato vnius fađarum par
tium erit æquale parallelepipedo fub tali parte, & gređaa
ulo
 L I B E R I 1. 189
gulo totius in talem partem ductæ. Idem autem parallelepis
pedum ſub tota , & talis partis quadrato , erit æquale paral
lelepipedo fub reliqua , & quadrato talis partis , vna cum
cubo eiuſdem partis.
Sit ergo recta linea, AC , vtcumque fe&tain , B , dico parallelepim
pedum ſub , A C , & quadrato , CB, æquari parallelepipedo ſub , B
C , & rectangulo , BCA , hoc autein patet
ex fuperiori Scholio,nam parallelepipedum А в с
ſub,AC , & quadrato , CB , continetur ſub
tribus his rectislineis , nempè , A C , & dua.
bus , CB , & ideò idem continetur ſub , CB , & rectangulo ,ACB,
fiue eft æquale contento lub , BC , & rectangulo , ACB.
Dico inſuper parallelepipedum ſub , AC, & quadrato ,CB,æ .
quari parallelepipedo ſub , A B, & quadrato ,CB, vna cum cubo, C
B , quodpatet nam parallelepipedum ſub diuiſa altitudine , AC , & Ex antee.
indiuiſa bafi , nempe quadrato, CB , æquatur parallelep pedis ſub
partibus ſingulis, & bad ,Icilicet ſub , A B, & quadrato , B C, & fub,
BC , & quadrato ,BC , ideftcubo , BC , quod eratoſtendendum .
THEOREMA XXXVII . PROPOS. XXXVII.
re&a linea in vno puncto fe & a ſit vtcumq; cubus totius
æquabitur parallelepipedis ſub partibus, & quadrato
eiuſdem . Idem etiam erit æquale parallelepipedis ſub tota,
& partibus quadrati totius per talem diuiſionem fa is, ideſt
parallelepipedis ſub tota , & quadratis partium , & re&tan
gulo ſub partibus bis contento .
Sit recta linea, A C, vtcumq;ſecta in, B, dico cubum, A C ,æquari
parallelepipedis ſub partibus ,AB,BC , & quadrato totius, quod
patet nam cubus ,AC , ideft parallelepipedum fub diuiſa , AC , & 3s.huius.
indiuiſa baſi quadrato, A C, eft æqualeparallelepipedis fub partibus,
A B , BC , eiuſdem , AC , diuifæ , & ſub eadem bafi quadrato, AC.
Dico etiam cubum , A C ,æquari parallelepipedis lub, A C , &
quadrato ,AB, quadrato , BC , & rectangulo bis ſub , ABC, nam
cubus, AC , ideft parallelepipedum ſub indiuiſa altitudine, A C , & 35.huius.
diuiſa baſi in dicta quattuor fpatia , æquatur parallelepipedis fub ea
dem indiuiſa altitudine , A C & ſub diētis baſis partibus, nempè ſub
quadrato , A B , quadrato , BC , & rectangulo bis ſub ,ABC , quod
erat oſtendendum .
Com
 ugo GEOMETRIE

COROLLARIV M.
Incpatet cabin totius , AC, aquzri parallelepipedis fubfingulis
H partibus ipfius , Acc fingulis partibus quadrar ,AC, quod
eriam patet ex Tbeorem :: < 35 .
THEOREMA XXXVIII. PROPOS. XXXVIII.
reťa linca in vno pun&o fe & a fit vtcumq;cubustotius
Site
æquatur cubis partium , vna cum parallelepipedis ter
ſub qualibet partium , & quadrato reliqur. Vc aquatur
cubis partium vnacum tribus parallelepipedis, ſub tota, &
eiuſdem partibus contentis .
Sic re &ta linea , A Costcumque festa in punto ,B. Dico cubum,
AC , aquari cubis, AB , BC , & parallelep.peds ter iub , AB , &
quadrato , B C , & ter ſub , BC ; & quadrato , a B. Van paralele
ErCorol. pipedum ſub ,AC , & quadrato ,AC , (qu: ettcubus, i C , zqua.
as . ,ve!cz
3) tur parallelepiped:s lub iingulis fart bus içlius, AC , & fublingus
buius. partibus quadrati , AC , ab hac diuifione prcuenieco bus ,ideft ça
rallelepipedo iub , AB , & quadrato , A B , qui eſi cubus, AB , led
36.5uius, ſub , A B , & quadrato,BC, item iub, A B, & reftanguio , BC ,bis,
B275 s . ideft iub ,CB , & quadrato ,BA , b :siloptu , nabimus ergo non
cubum , 8B , voum parallelepipedum iub,
AB , & quadrato ,BC , & duolub , BC , & A BC
quadrato, BÀ ; tranieamus nunc ad an am
partem , BC , remanent ergo paralelep pe.
da lub , BC , & quadrato , BC, ideft vnus cubus , BC , ite.DfL5 , C
B , & quadraro , A B, & tandein iub , CB, & refanguio, CBA , ,
36.harras.ideft fub , AB , & quadrato , BC , bis ,ti igitur hac pofteriora fa
usb rallelepipeda prior.bus iunxerishabebis cubum , AB ,abuit ,BC,
parallelepipedum ter lub , A B, & quadrato ,BC, & tertib , B C ,&
quadrato , Ba, quibus æquale erit parailciep.pedum 1.b , a , &
quadrato , CA , ideft cubus,Ca. Quia vero paraiiciep pejuan 145,
CB , & quadrato , BA , ideft iub , AB , & reciangulo , ABC , CLB
paralelep.pedo ſub , AB , & quadrato , BC , det iub , CB, & re
Cranguio , ABC ,æquatur, ex 35. hulus , parallelepipedo iu5 :063,
AC, & rectangulo ſub partibus,AB,BC,ideò dica les parasie.epke
pela tr.bus lub cota , AC , & partibus eiuidem , AB , BC , quas
cruas, quod demonftrare propofitum fuit .
SCHO .
 L I B E R II . 191

SC H O L I v M.

Q Vonian poſteriorpars Propos. antec. addita fuit poſt impreſionen

(แร่
Lib. 3. 4. 5. ideò ne mireris ,benigne Lector , ſi in eiſdem ali
quando Propoſitiones offenderis nonnihil prolixiores , quam ſi per banc
pofteriorem partemfuiſſent demonſtrate , cumillaex priori parte tunc
deduélæ fuerint, quod folerti Geometræ haud difficile erit in illis propo
fitionibus animaduertere, in quibus hanc viderit adhiberi.
THEOREMA XXXIX . PROPOS. XXXIX :
re &ta linea bifariam , & non bifariam fecta fuerit , pa
:rallelepipedum ſub medietate propoſitæ lineæ , & fub
rectangulo inæqualibuspartibus contento , cum parallele.
pipedo fub eadem medietate , & lub quadrato fe & ionibus
intermediæ ,æquabitur cubo eiuſdem medietatis propofi
tæ lineæ .

Sit recta linea ,A E, bifariam diuiſa in , B , non bifariam in C. Di

co parallelepipedum lub ,BE , & rectangulo , ACE , vna cum pa
rallelepipedo lub ,BE , & lub quadrato ,BC, cubo eiuſdem ,Be,
æquale effe ; Nam rectangulum , AC E, cum quadrato , BC , qua- s. Secüdi
drato , BE ,eft æquale , vt autem rectangulum , ACE, cum qua. Elem .
drato, BC ,ad quadratuin , B E , ita ( ſumpta communialtitudine, s.huius,
BE,) parallelepipedum fub , B E ,& rectangulo , ACE ,& ſub ,B
E ,& quadrato ,BC ,ad parallelepipedum lub ,BE, & quadrato,
BE , ideft ad cubum , B E , ergo parallelepipedum fub , E B , & fub
rectangulo , A CE,vna cum parallelepipedo ſub eadem ,E B , & ſub
quadrato ,BC , erit æquale cubo , EB , quod oftendendum erat,

THEO
 192 GEOMETRIÆ
THEOREMA XL . PROPOS. XL ,
I re &ta linea bifariam lecta fuerit , & illi in directum ad
Si
juncta quæuis recta linea ; parallelepipedum ſub com
poſita ex dimidia propofitæ , & ex adiun &ta linea , & ſub re
&angulo lub compoſita ex tota ,& adiuncta , & ſub adiun.
& a ,vna cum parallelepipedo ſub compoſito ex eadem pro
poſitæ medietate , & ex adiunda , & tub quadrato eiuſdem
medietatis , æquabitur cubo compofitæ ex dicta medietate,
& adiunda .

Sit recta linea propoſita , AC , bifariam in , B , diuiſa , cui in direa

& um fit adiuncta vecumq;CE. Dico parallelepipedum fub ,BE,
& rectangulo , AEC , vna cum parallelepipedo lub ,BE , & qua•
drato, B C, æquari cubo iplius, B E. Nam rectangulum , A E C, cum
6. Secüdi quadrato , CB , æquatur quadrato , B E , igitur( lumptacommuni
Elem. altitudine, 8 E, ) parallelepipeduin lub ,BE, & rectangulo , AEC,
vna cum parallelepipedo iub, B E, & quadrato, BC , æquabitur pa
so huius, rallelepipedo ſub ,BE, & quadrato, B E , ideft cubo, BĒ, quod erag
oftendendum .

COROLLA R I V M.
x merbedo in fuperioribus demonſtrationibus adhibita manifeftum
eſt nos fimiliter ceteras Propoſitiones ſecundi Elementorum de
montrare poſſe , in quibus linea feitain vilo , vel pluribuspunctis con.
fidcratur , ad parallelepipeda eidem traducentes , nam fi fuper Spatie
in illis conſiderata intelligantur constitui æquè alta parallelepipeda,
erunt illi , vt ipſe bifes , propterea que ibi de bafibus demonſtrantur ,
de parallelepipedis &què altis eiſdem balibus inſiſtentibus retiè colligi
pollunt, quæ ob claritatem , & facilitatem à me relinquuntur .
THEOREMA XLI . PROPOS. XLI .
Arallelepipedum , quod ſub eribus re&is lineis propor:
P tionalibus continetur , æquale eft cubo mediæ .

Hæc
 L I B E R 11: 1193
Hæc manifeſta eſt, nam habebunt baſes ipſis alcitudinibusrecipro-,
cas , quod etiam vniueríalius oftenditur Vndecimo Elementorum
Propol.36.
THEOREMA XLII . PROPOS. XLII .
Cih
JDM
Ata re & a linea terminata , vtcumque in puncto diviſa;
py
Dproducere
poſſibile eft iplam ad alteram eiuſdem partium ita
, vt cubus compofitæ ex propofita linea , & adiun
&a, ſit æqualis cubo propofitæ lineæ , ſimulcum cubo com.
politæ ex adiecta, & illi conterminante portione feâæ lineçe .
Sit data re & a linea , A C ,terminata , diuiſaq; vtcumque in pun .
eto , B , oftendendum eft poffibile effe iplam ita producere adalteram
illius partium , vt ad , C , vtcubus compoſitę ex, AC , & adiecta, ſit.
æqualis cubo, AC ,cum cubo compofitæ ex eadem adiecta , & ex ,
BC , portione, A C , adie&tæ conterminante . Producatur ergo , C
A , ad partes , A , vt in , N , ita quod , NB, ſit tripla , B A , fiat dein .
de , ve , NB ,ad , BC , ita quadratum ,BC ,ad quadratuin rectæ lia
neç,M , leorſim pofitæ : Vlterius exponatur recta, É F,æqualis coin .
policæ ex ,AC , CB , cui applicetur rectangulum æquale quadrato ,
M , excedens figura quadrata, 19.Sexitha
lem ,
cuius latus fit , F H , producatur
autem , AC , verſus, C , vt in, M
D , ita nempe , vt; C D ; ſit N AB CD
equalis , FH . Dico cubum to
4 FH
tius, AD ,æquari duobus cubis,
AC , B D. Cum .n. fit , vt , N
B, ad, B C, ita quadratum , BC,
ad quadratum , M , ideò parallelepipedum fub altitudine, AB ; (que
eft, ; , prædiâę altitudinis , NB , ) & quadrato ,M , æquabitur fer
ciæ particubi , B C. Quoniam verò quadratum , M , æquatur rectan- E. Corn
gulo ,EHF, ideftrectangulo fub compofita ex ,AD , BC,& fub, G.n. 34.
ČD , ideo parallelepipedum ſubaltitudine , A B , & bafirectangulo buius.
ſub compofita ex ,AD , BC, & fub ,DC, æquabitur tertiæ parti
cubi, BC a, ddatur commune parallelepipedum tub ,BC, & baſi row
ctangulo, B DC, erit ex vna parte hoc parallelepipedum cum , i, cuoi
bi,8C, ex alia verò hæc ſumma; ſcilicet parallelepipedum ſub', A B,
& 19b rectangulo ſub compoſita ex , AD , BC , & lub , DC , vna
cum parallelepipedo lub , BC , & reáangulo , B'DC, quæ quidem
ſumma efficit parallelepipedum ſub, AC , & re & angulo, A DC, iam ..
Bb .n.ha.
 194 GEOME 1
T IÆ gulo
...habe nus parallelepipeduin tub , ABR, & rectan , A DC ,&
lub , AB , & retingulo ,BCD , .. ſub ,BC , & rectangulo ſub, A
B, CD, cui ſi iunxeris parallelepipedum ſub , B C, & rectangulo ſub,
BD, DC , con ponetur parallelepipedum fub , BC , & rectangulo,
ADC, quodadditum parallele
pipedo lub , AB , & eoien re M
zs.hujus. Etangulo, ADC, componet pa
rallelepipedu.n lus , AC , & re. N AB .CD
ctangulo ,AD C , quod quide:n E FH
æquale erit alteri lu.nine pr.ed.
Etæ, neinpè parallelepipedo 1ob,
BC, & rectangulo lub , B D D
C ,vna cu.n , ; , cubi , BC , ergo & eorum tripla æqualia erunt ſci.
Schol.35. licet parallelepipedu n terlub ,AC , & rectangulo ,ADC,leu ter
huiu
s. ſub , A D, & rečingulo , AC D, æquabitur parallelepipedo terſub,
B C , & rectangulo , B D C, ſeu ter lub , BD, & rectangulo , B C D,
cum cubo , BC, additis verò coinmunibus cubis , AC, C D, fiet pa.
38. huiusa rallelepipedum ter lub , AD , & rectangulo , ACD , cum cubis, A
al.huius. C ,CD , ideft totuscubus, A D ,æqualis parallelepipedo ter lub, B
D , & rectangulo , BCD , cum cubis , BC , CD , (quæ integrant
cubun , B D , ) & cu n cubo , A C , eit igitur cubus , AD , æqualis
duobus cubis ,AC , B D. Poſſibile eft ergo facere , quod propofi
tuin fuit .

COROLLARIV M.
x hocminifeſtum eſt, À C, ſit latus diti cubi, & fitetiam da.
ta reft 1 linea , vt , AB,minor , AC , portbile effe inuenire duos
cubos , vt , AD , D B , ita vt eorum differentia fit æqualis cubo dato,
AC, & lateru n cubicorun , AD ,DB, ſcilicet ,À B , pariter diffe
rentia ſitdata ,,eſt.n.cubus. , AC , æqualis dictæ cuborum , AD , DB,
differentie , vt eſtenſum eſt . Cum verò fimilia ſolida quæcunq; finting
ideò
tripla ratione linearum , feu later um bomologoram eorumdem ,
erunt ,,pt cubi ipfarum linearum , feu laterum homologorum , & ideò
eandem rationem , quam habet cubus , AD , ad cubum , DB , batebit
ex.gr. Icoſaedrum defcriptum latere , AD , ad Icofaedrum defcriptum
latere , B, D , predito bonologo , & vt cubus; AD , ad cubum , AC,
ita erit Icoſiedrun , A.Ds, ad Icofaedrum , AC , nec noil colligendo, vt
cubus , AD , ad cubos , AC , BD , ita erit Icofaedrum , AD , ad 160
Sæedra, AC, BD , ergo Icoſaedrum , AD , æquabitur Icofaedris,AC,
BD, &fuperabitIcoſaedrum , BD , Icoſaedro ,ut C,ergofidatum fuif
fet
 .
LIBER II . 195
C. SetIcofaedrum ,Al ,, A B , rectalinea ipſius latere minor , non disa
fimiliter ,ac in cubis inuenta eflent Icofaedra , AD , D B, quorum diffe.
rentia eflet æqualis dato Icofaedro , AC, bec non eorumdem laterum ha
21 mulogorum differentia æqualis datæ re &tæ linea , AB . Sic etiam data
Sphæræ Orbem datæ craſſitici, minoris tamen illiusſemidiametro, æqua
lempoſſibile erit inuenire. V niuerſaliſſimè autem dato quocumq.folido,
duorum ipfi datofimilium differentiamæqualem p. ſibile erit inuenire,
0 quorum pariter linearum ,feu laterum homologorum diffirentia ſit da
ta, dummodo ea fit minor linea , ſeu latere propoſiti ſolidi prædictis
bomologo , quod ex fuperiusdictis facilè conftare potest .
SC H O L I v M.
Propofitionibus etiam ab
alijs oftenfæ fuerunt, ſed ne Le&tori ad alios Libros pro harum
308 captu efſétrecurrendum, hic easadiungere placuit , precipuè cum eae
rum addu &tę demonftrationes ab aliorum Auctorum rationibus , nifale
lor, non parum fint differentes , cam ferè omnes ex vnica Propoſ. 35.
viafatiscompendioſa dedu &tæ fint ; quod olim me circa Propofitiones
Secundi Elem. À prima nempè » fq ; ad 10. præftitiffe memini, eas omnes
ex prima compendiofillimè demonſirando , vtetiam poftmodum , & Pa
trem Clavium feciſſe animaduerti.

Finis Secundi Libri.

Bb 3 GEO:
:
 GEOMETRIÆ
CA V A LERII :
LIBER TERTIVS .
In quo de circulo , & Ellipfi, ac folidis ab
eiſdem genitis, traditur doctrina.
;

THEOREMA I. PROPOS, I.

Mnia quadrara porrionis circuli,vel El

lipfis , ad omnia quadrara parallelow
grammi in eadem bafi , & altitudine
cuin portione conſtituti,.regula bafis
erunt, vt compofita ex ſexta parte axis,
vel diametri eiuſdem .,. & dimidia relja:
quæ portionis , ad axim , vel diame
tum reliquæ portionis : Eadem verò
ad omnia quadrata o ianguli in ijſdem
exiſtentis erunt , vt compofita ex dimidiatutius, & reliquæ
portionis axi, veldiametro, adaxim ,vel diametrum reliquæ
portionis .
1

Sit circulus ,.vel ellipfis , E DR P, cuiusaxis, veldiameter, ER,

ad quem ordinatim applicetur , DP , abſandens vecumque portio
nem , DEP , quæ ſumatur quoq ; pro regula , & centrum fit,.A , ac
parallelograınmum , FP,in eadem bafi ,DP, cum portione , & ca.
dem -altitudine;.lint autem primò , DF, PH , latera parallelogram
mi, PP ,parallela ipli', ER . Dicoergo omnia quadrata portionis,
DEP , ad omnia quadrata parallelogrammi,FP, efſe , vtcompo
fitaexiexta parte , E B.& dinidia , B R yadiplam ,BR . Sumatur
ergo
 198 GEOMETRIE
ergo intra , EB , vicumquepunctum , C , & per , C ,ducatur ipő, D
P,parallela , CM , ſecans curuam circuli , vel ellipſis ,'EDRBin
N ; Eft igitur quadratum , BP , vel,MC,ad quadratum , CN , vt
rectangulum , RB , ad rectangulunt, R CE ; eſtautem ,'EP, pas
rallelogrammnumid eadem bali, & alia
iudine, cum ſemiportione , E BP, regu .
la eſt ipſa bafis , & , CM , duéta vtcum . F E Η
que parallela ipfi baſi, repertumque eft
quadratum ,CM , ad quadratum , CN , С
effe vt rectangulum , R BE , ad rectan. : V P
1 gulum ,RCE , ergo magnitudines ho- : D AJB
rum quatuor ordinum erunt proportio.
Coroll.3. nales.f. omnia quadrata parallelograin
26.lib. 2. mi, EP, magnitudines primi ordinis col. R
lectæ , iuxta primam , nempè iuxta qua. F E H
dratuin , CM , ad omnia quadrata feini. UM
portionis , E B P ,magnitudines fecundi
ordinis collectas , iuxta ſecundam .l. iux
DB B
ta quadratum , CN , erunt vt rectangu
la lub maximis abſciſſarum ,EB , & lub
adiunctis , BR , magnitudines tertij or
dinis collectæ , iuxta tertiam .l. juxta re
R
& angulum , R B E , ad rectangula ſub
omnibus abfciffis , E B, & reſiduis earun. E bi
dein , adiuncta , B R , ( recti, vel obliqui
tranſitus fupradictis exiftentibus , quæ NIM :
ſunt magnitudines quarti ordinis colle " A
& tæ , iuxta quartam.l.iuxta rectangulum ,
RCE ; quoniam verò rectangula fub B
maximis abſciſlaruin , E B , & fub adiun
&tis, B R ,ad rectangula lub omnibus ab. R
fciffis, E B, adiuncta ,BR ,& ſub earum
Cor. 30. reſiduis , funt vt, BR, ad compoſitam ex
lib.2 .
dimidia, BR, & ſexta parte, E B, ergo conuertendo omnia quadrata
3. lib . 2. ſemiportionis, B EP, ad omnia quadrata parallelogrammi, E P, vel
iſtorum quadrupla.f. omnia quadrata portionis ,DEP , ad omnia
quadrata parallelogrammi,FP, erunt vt compoſita ex , ž , BE, & ,
,BR , ad eandem , BR ; Iungantur nunc ,DE,EP .
Dico vlcerius omnia quadrata portionis , EDP, ad omnia qua.
drata crianguli , DEP, effe vt compofita ex dimidia torius,ER, &
, eandem , BR . Cum enim oftenderimus omnia qua .
ipſa , B R ad
data parallelogrammi ,PP, ad omnia quadrata portionis, De P ,
elle
 LIB E R III. 199
effe vt ,BR , ad compoſitam ex , i , BR , & , } , B E , ideò omnia
quadrata trianguli ,DEP,cum fine, } , omniu.n quadratorum pa- 24.Lib.z.
rallelogramini, F P , erunt ad omnia quadrata portionis , DEP, vt,
RB ,ad compoſitain ex , , ,RB, & ,,BE , ideft vt tota, R B,
ad compositam ex, i , RB, & , ž , B E , fed , ! , Ř B ,.. ;RB, cu,
;BE, confticuunt; ž ,integrę , ER, Icilicet, , elutdem , Ę R , que
ideò cum , sipfius,BR , l.cumn , B R , adiplain , B R jerit , vt om
niaquadrata (conuertendo ) porcionis', DEP , ad omnia quadratá
trianguli , DEP .
Quoniam verò , li in parallelogramm , vel triangulidieti, baſi, D 9. Lib. z.
P, fit parallelogrammum , vel triangulum , & in eadem altitudine, Per B.ca
Omnia quadrata d eorum parallclograipmorum inter lc & quantur,rollo 226
licut etiam omnia quadrata triangulorum , regula eorundem bali, lib...
ideò oftenfum eft omnia quadrata portionis, DEP , ad omnia qua.
drata parallelogrammi in eadem baii, & altitudine cuin ipfa confia
tuti effe,vt compofita ex , š ,BE, & ,,,BR ,ad eandem , B R ,ad
omnia verò quadrata trianguli in ijfdem pofiti , vt compofita ex , B
R & dimidia , R E ,adipiam , BR ,quod oftendere opuserat.

COROLL A'R I V M.

IRC patet in figura , in qua baſis portionis conftitutæ percen .

trum circuli, vel ellipſistranfeat , quoniam omnia quadrata paa
rallelogrammi , F P., ad omnia quadrata portionis ,DEP, funt vt,
Riad compoſitam ex , i , ARG , TĀ E ,fcilicet, Ž , A R , quia,
EA ,eft æqualis ipſe , AR , A Ro autem ,G, C , AR,conftituunt,
vel, s,ipfius, A R ,ideò omniaquadrata parallelogrammi,F P , el )
seadomnia quadrata portionis ,DEP,DI, A R ,ad, I , ARidefteffe
corurdem Sexquialtera;quia verò omnia quadrata trianguli ,DEP; 24.Lib.zo ,
funt ,t,omnium quadratorum parallelogrammi,fP,ideò omnia quae
drata trtanguli,De P , ad omnia quadrataportionis, DE P ,Suntvt 1 .
ad 2. á conuertendo omnia quadratá portionis,DEP,ſuntdupla om
nium quadratorum trianguli ,DEP, & ſubſexquialtera omnium quae
dratorum parallelogrammi,É P,dummodo in eadem.bafi, & altitudine
cumportione fint conſtituti parallelogrammum ,& triangulum , atpara
loSupra in finc demonftrationis fubiunximus ,

THEO
 200 GEOMETRIE
THEOREMA II . PROPOS. II .

Sfmetrum ordinatim applicatamvtcunque portio abſcin

datur, ſit autemparallelogrammum in eadem altitudine cum
dicta portione,fed in bafiæquali fecun lę diametro ,& regula
baſis ipſiusporcionis: Omnia quadrata diätiparallelogram
mi ad omnia quadrata dietę portionis erunt, vtre & angulum
ſub dimidia eiuſdem axis, vel diametri, & ſub eiuſdem dimi.
diæ tripla , ad re&angulum ſub axi , vel diametro abſciliæ
portionis , & ſub compofita ex axe , vel diametro relique por
cignis, & dimidia totius axis, vel diametri.

Sic igitur circulus, vel ellipfis , B VOR , eius axis , vel diameter,
BO , ordinatim ad ipſum applicata , V R , vtcumq; abſcindens por
rionem , VBR , ſit verò fecunda diameter , C F, & producta , V R,
ita vt ,PN , ſitæqualis ipfi, CF, & , P M , ipfi ,CA , in baſi , PN ,
& altitudine portionis, V BR , fit parallelogramnum ,DN , & cir
ca axim , vel diametrum , BM . Dico ergo omnia quadrata paralle
logrammi, D N , regula, V R , ad omnia quadrata portionis, V BR,
elle vt re& angulu n tub, BA , & tripla, A O , ad rectangulum fub, B
M, & fub coinpofita ex, MO, O A; iun ,
gantur, V B, PB ; Onnia ergo quadraca D B H
Teiniportionis, BCVM , ad vinnia qua
drata trianguli , B V M , ſunt vt , AO, O
Ir ant. M , ad , M , .i. lum ita , BM , com :00 A
ni altitudine, vt rectanguluin iub , B M , C F
.Lib.2. MO A, ad rectangulum , B MO, omnia M N
autein quadrata trianguli , B V M , ad Pl
PerB.Co. omnia quadrata trianguli , B P M , lunt R
rallar.22.
lib.z. vt quadratum , VM , ad quadratum , P
M , velad quadratum , CA , .i. vt rectan
& ciulde gulum ,O MB , ad rectangulum , 2AB, ergo ex
Ex40...' æquali , & conuer?
Scholio . tendoomnia quadrata crianguli , B P M , ad omnia quadrata leini
portionis , BVM , erunt ve rectangulum , B A (), ad rectangulum
24.Lib.z. fub ,BM , & ,MOA , & antecedentiuin tripla.l. omnia quadrata
&. Lib.s. parallelogranmi , D M , ad omnia quidr ata femiportionis ,BV M ,
vel omnia quadrata parallelogranini, DN , ad omnia quadrata
portionis, V BR , crunt vt rectangulúin iub , BA ,& tripla ,ad
AO ,
 LIBER III. 204

ad re& angulum ſub ,BM , & ,MO A , quod verum eſſe oftendetur,
vt in antecedente , etiam fi parallelogrammum , DN , non lit circa,
axim, vel diametrum, B M, vnde patet, & c,
THEOREMA III . PROPOS. III .

I intra circulum , vel ellipfim , duæ ad axim ,vel diame.

Si trum ordinatim applicentur rectæ lincę , fit autem paral.
Ielogrammum , & triangulum in eadem altitudine cum pora
tione inter applicatas concluſa ,led inbäſi altera applicata.
?
rum : Omnia quadrata dicti parallelogrammiad omnia quae
drata concluſę portionis ( regula bali) erunt , vt rectangulum
ſub partibus axis , vel diametri per bafim conftitutis ad se.
&angulum ſub abſciſſa per balm ab extremitate axis , vel
diametri ,& ſub compoſita ex medietate portionis axis , vel
diametri eiſdem applicatis intermedię , & abſcinaper aliam
applicatam ab eiuſdem extremitate, vnacum rectangulo lub
eadem intermedia, & fub compoſita ex ,i,eiuſdem , & ,? ,ab
ſciſlæ per eandem applicatum ab eiuſdem extremitate : Om
nia verò quadrata incluſę portionis ad omnia quadrata dicti
trianguli erunt, vt rectangulum ſub compofita ex abſciſſis ab
axi , vel diametro per ordinatim applicatas verlus terminum,
cui bális propinquior eft, & fub ſexquialtera abſciſſæ ab alio
extremo per applicatam , quç non eſt balis , vna cum rectan
gulo ſub huiusreliqua,& ſub dupla abſciilę per baſim ab ex
cremo, cui ipſa bális propinquior elt , ad re&angulum lub
partibus axis , vel diametriperbaſim conſtitutis .
Sic ergo circulus , vel ellipſis , A CDF, á
centrum , 0 , axis, vel diameter, A D , duæ MSN
ad ipſam ordinatim applicatæ fint ,IS , C .
F , intercipientes portionem , I CF S , fit VAX;
autem parallelogrammum , BF , in baſi
vtrauis applicatarum , vcin C
, F, & eadem
altitudine cum fruito , CIS F , fic etiam -R
nunc circa axım , veldiametrum , MR, re
gula verò , CF ; Dico ergo omnia quadra
ta parallelogrammi, B F , ad omnia quae ' .
drata portionis, IC FS, eſſe et rectangulu
Cc
m , DRA,adrectangu.
lum
 202 GEOMETRIA
Jumlub , DR , & fub compoſita ex , i , RM, & ex ,MA, vna cum
rectangulo lub,R M, & fub compofita ex , ; , RM, & , i , M A.Su :
matur in , MR , vtcunque punctum , T , per quod agatur ipfi ,CF,
parallela , TX , fecans curuam , S F, in , V , eritergo quadratum , R
F , vel quadratum , TV ,ad quadratum , TX, vt rectangulum , D
RA, ad rectangulum , DTA; & quoniam ,MF,eſtparallelogram
mum in eadem bali ,RF, & altitudine cum ſemiportione ,MR FX
S , V , TX , ducta fuit vtcunque parallela .

ipli, Rif , repertumque eft quadratum , T

V , ad quadratum , T X , efle vtrectangu BV MSN
Coroll.3. lum, D'R A, ad rectanguluin , DT A , con VAX
26.Lib.2. Fructis quatuor magnitudinum ordinibus,
vt in antecedente, cõcludemus omnia qua
drata parallelogramıni, MF , ad omnia
quadrata ſemiportionis ,MRFS , effe vt
rectangula , DRA , tot , quot ſunt omnes
abfciffæ ipſius ,MR ,ad rectangula ſub ree
fiduis oninium abſciſſaruin , MR , adiun
Cor.32. Eta , RD, & ſub omnibus abſciſis ,MR, adiuncta , MA ; quia ve
bb . , rò , D A , diuiſa eft vtcunque in duobus punctis , R , M , rectangula
ſub , DRA, tot , quot lunt omnes abſciilę , R M, ad rectangula ſub
reſiduis omnium abfciffarum , MR, adiuncta , RD, & fub omnibus
8.Liboa. abſcillis ,MR,adiuncta , MA , ſant vt rectangulum , DRA , ad re
&angulum ſub , DR , & ſub compofita ex , i ,RM , & , MA , vaa
cum rectangulo ſub ,RM , & ſub compofita ex ,1 , RM , & , 1 , M
A, ergo oinnia quadrata parallelogrammi, MF, ad omnia quadrata
ſemiportionis, MRPS, vel omnia quadrata parallelogrammi , BF,
ad omnia quadrata portionis , ICFS , erunt vtrectangulum ,DR
A , ad rectangulum ſub ,DR , & lub compoſita ex , 1 ,MR , & ex,
MA , vna cuin rectangulo ſub ,RM , & fub compofita ex , , RM ,
& , ,MA.
lungantur nunc , CM , MF. Dico inſuper omnia quadrata por
tionis, ICFS ,ad omnia quadrata trianguli, MCF, eſſe vtrectan
gulum fub compoſita ex, Ñ D ,DR , & ſub ſexquialtera, MA, vna
cum rectangulo ſub compoſita ex ,MD, & dupla , DR , & fub , i,
MR, ad rectangulum ,DRA ; omnia.n . quadrata parallelogram .
mi , BF , ad omnia quadrata portionis , ICFS , oftenſa ſunt etle vt
rectangulum , DR A , ad rectangulum ſub , DR, & fub compoſita
ex, y, RM , & ex, M A, vna cum rectangulo ſub,RM , & fub com
poſita ex, RM , &, i, MA, ergo eorum tertia pars ad eadem con
fequentia erunt vt certia pars rectanguli ,DRÅ ,ad eadem conſe
quentia rectangula .lo vt integrum rectangulum ,DRA ,ad illa re
étan
 L I BE KI11 . 203
Aangula triplicata , rectangulum autem ſub , DR , & fub compoli jo.elema
ta ex , , RM , & ,MA,dividitur in rectangula lub ,DR, & , , R
M , & lub ,DR , & ,MA, triplicetur rectanguluin lub , DR , & , 1...olemi
, RM , fit rectangulum lub tripla ,DR ,& tub , j , RM , cuiſi ad.
datur rectangulum lub, MR , &, s , RM, fit rectangulum lub com.
polica ex tripla , RD , & ex , RM , .flub compofita ex ,MD , &
dupla , RD , & tub,,RM , quod lerua : Remanent rectangula ada 7.LIB.2.
huc lub , DR ,MA , & lub ,MR, & , s , MA , triplicanda, quod
lic-fiet ; rectangulum tub , DRAMA,æquaturrectangulo fub dupla, B.doclem .
V
DR , & ,,MA, cuiſi addatur rectanguluin lub , i ,MA , & lub,
MR, tiet rectangulum lub ,,MA, & lub compofita ex ,MR , &
X dupla , R D gol. ſub compofita ex , MD, DR , quod triplicatum fit
rectangulum lub compolita ex , MD, DR , & lub ſexquialtera , M
A ,quod fimulcum rectangulo lub compofita ex,MD, & dupla , D
R , & lub , i ,MR , ad rectangulum , DRA, conuertendo , habe
bit eandem rationem , quam omnia quadrata portionis , ICES ,ad
omnia quadrata trianguli, CMF; quod etiam verificabitur , fi di- Ex 9.& B.
étum parallelogrammuin, & triangulum , ſint quidem in cadem bali 12.
Coroll.
lib , u
cum portione , fed non circa eundem axim , vel diametrum cum ea
dem portione , vt fupra patere poteit in antecedentibus , quod erat
oftendendum .

‫ܕ‬ THEOREMA IV. PROPOS. IV.

71
N eadem antecedentis figura li parallelogrammum fit
IN quidein in eadem altitudine cum portione, ſed in bafi æ
DA quali fecundæ diametro ; omnia quadrata dicti parallelo
graminiad omnia quadrata dietę portionis erunt , vt quadra
tum dimidijaxis , vel diametri eorumdem ad eadcm conſe :
quentia rectangula ;retenta eadem regula .
Exponatur denuò antece lentis figura, А
& producatur, CF, ita vt, V X , fit æqua BI M DINY
T
Jis iecundæ diametro , quæ ſit ,EH , & ,
VR , equalis , RX , & in , VX ,bali fit X
conitructum parallelogrammun , G X , E
in altitudine eadem cuin portione , ICF V
S , fit etiam circa eandein axiin , vel dia R
FX
metrum ,MR, cum portione , I ECFH D
S : Omnia ergo quadrata parallelogram
mi, G R, ad omnia quadrata parallelogrammi , BR, ( regula, C F ,) 9.Lib.s.
Cc 2 funt
 201 GEOMETRIE
Ex 40.1.1.funt vt quadratuin , VR , ad quadratum , CR , .. vt reftanguluin ,
& eiuldē AOD , velquadratum , AO a , d rectangulum , DRA, oinnia aus
Scholio. tem quadrata parallelogrammi ,BR , ad omnia quadrata ſeinipor.
tionis, ICRM, funt vtrectanguluin , D
RA , ad rectanguluin iub , DR , & lub А
compoſita ex , ,RM , & ex ,MA , vna Ny
cuin rectangulo tub ,RM , & lub com VNX
Ex ante:.poſita ex , ; ,RM , & , MA , ergo ex H
æquali omnia quadrata parallelogram . : E
mí , G R ,ado.nnia quadrata temiportio: v RIEX
his , CRM , vel o.nnia quadrata paral
lelogrammi , G X , ad omnia quadrata D
portionis , ICFS , erunt vc quadratum ,
AO , ad rectangulum ſub , DR , & ſub compoſita ex , i , RM , &
Ex 9.& B.ex , M A, vna cuin rectangulo ſub ,RM , & fub compofita ex,,R
Cor.
lib.z.22. M, & , } ,MA ; quod etiain patet, li parallelogrammum , G X, non
fit circa axim ,vel diametrum, MR, quod erat oftendendum .
THEOREMA V. PROPOS. V.

in circulo , vel ellipſi ducantur coniugati axes , vel dia.

rallelogrammum circa eundem axim,vel diametrum cum cir
culo , vel ellipſi, circa quæm ſit etiam triangulus , ſed in bal
oppoſita bafiparallelogrammi , ſumatur autem in diga axi,
vel diametro vtcunq; pun & um , per quod bafibus di&tis aga.
tur parallela ; quadratum eiuſdem parallelæ triangulilateria
bus interceptæ æquabitur reliquo quadratieius , quæ inter
cipitur lateribus parallelogrammi, dempto quadrato eius,
quæ intra circulum, vel ellipfim concludetur .
Sic circulus,veľellipſis ,B DHF, eius coniugaci axes, vel diame
tri , BH ,DF,in altera aucem earum , vtin , DF, tanquam in baſi,
& circa axim, vel diametrum , B E , ſit parallelogrammum , A F, cir
ca eundem verò , fed in baſi ,AC , Sic trianguluin , A EC , ſumatur
autem in ,BE ,vtcunque punctum , M, per quodipfi , DF, agatur
pirallela , V R , ſecanscuruam , DBF, in , T , 1 , & latera trianguli,
A EC , in ,S , N. Dico ergo quadratum , SN , æquarireliquo qua.
drati , VR ,dempto quadrato ,TI . Nam rectangulum , H E B, ad
rectangulum , H M B , eft vt quadratum , F E, vel quadratum ,R M,
ad
 L : I ! BERII I • 205
ad quadratum , I M , ergo per conucrſionem rationis rectangulum , Ex 40.1.1,
HÉB , .. quadratum , BE ,ad qua: & ex eius
dratuin, ME, ( quod eſt exceffus re Scholio.
ctanguli ,HEB , lub rectangulum , H
XX soz , elem.
MB,) erit ve quadratuin, R M , ad fui IK L
reliquum , dempto quadrato , M I, ſed
vt quadratum ,Be , ad quadraturn , E TS MN 1 R
1
M ,ita quadratum , BC , ideft quadra. D
tum, MR , ad quadratum , MN , quia 4.6.elem
triangula,BEC,MEN , ſunt æquian
x gula ; ergo quadratum ,BC , idef qua•
dratuin ,MR , ad quadratum , MN,
erit veidem quadratum ,MR ,adſui
reliquum , dempto quadrato ,MI, &
eorum quadrupla.f . quadratum , SN , æquabitur reliquo quadrati ,
Y R ,dempto quadrato, TI, quod erat offendendum .
1

COROLLARI V M. . .

VONIAM autem punétum ,M ,Sumptum eft vtcumque bina

Q@quantur
patet , quod omnia quadrata trianguli , AEC, ( regula , DF,)
reliquo omnium quadratorum parallelogrammi, AF , dem
ptis omnibus quadratis ſemicirculi ,vel semiellipſis in BF , duabus,
ptcunq; ductis ipſis, DF , parallelis , vt , XG ,VR, patet , quod om .
nia quadrata trapezy , r s 2 R , equabuntur reſiduo omnium quadra .
torum parallelogrammi, x R , demptis omnibus quadratis portionis ſe
micirculi, velſemiellipfis inter , 21 , TI,concluſe : Quia vcrò oſten
Sa eft ratio omnium quadratorum cuiufuis parallclagrammorum in alti
tudine eatem cum portionibus , baſiautem & quali ſecunda diametre, 24. & 28 .
addininiaquadrata trapeziorum , vel triangulorum in üſdem exiſtena lib.z.
rium, hinc' manifeſta est ratio eorundem addicta reſidua , & confequena
ter ad omnia quadrata portionum ſemicirculi , vel ſemiellipſis ,DBF,
di&tisparallelis interpofitarum , vtex.gr. nota eritratio , quam babene
omnia quadrata parallelogrammi , x R, ad omnia quadrata portionis,
2TIL , & ſic in reliquis , Quia verò omnia quadrata trianguli , AE.
Sadomnia quadrata trianguli ,SEN ,ſunt intripla ratione iplius, F.Cor.22
lib.2 ,
BE,ad , E M, ideò etiam patebit , quod omnia quadrata parallelograma
mi, AF , demptis omnibus quadratis ſemicirculi ; vel ſemiellipſis ,D
BF,ad omnia quadrata parallelogrammi,VF, dempris omnibus,quae ...
dratis frufti
Docubus , TDFR,fint on triplarationeipfius , BE, ad,EM , ideft
,BE , ad cubum ,EM .
THEO
 206 GEOMETRIA

THEOREMA VI . PROPOS. VI .

I in circulo , vel ellipli ad axim , vel diametrum eiuſden

Son
ordinarim applicetur vtcumque re &ta linea , quæ ſuma .
turpro regula ; Omnia quadrata eiuſdem ad omnia quadra
ta alterutriusportionis per eam conftitutæ , erunt vt parallc.
lepipedum fub quadrato totius axis , vel diametri , altitudi
ſumptækni
ne eiuſdem dimidia , ad parallelepipedum ſub quadrato aſ.
quæ portionisaxi ,vel diametro , & dimidia totius : Vele
runt , vt cubus totius axis , vel diametri ad parallelepipe.
dum ſub quadrato aſſumptæ portionis axis , vel diametri, &
ſub altitudine linea compolita ex tripla axis, vel diametri
reliquæ portionis , cum cubo axis , veldiametrireliquæ por
tionis .

Sit circulus , vel ellipſis , ABCD , cuiusaxis,veldiameter ,AC,

centrum , 0 , & ordinatim vtcunq;ad ipſam applicata , B D , con
ftituens duas portiones , BAD , BCD , quæ quoque fit regula .
Dico ergo omnia quadrata circuli , vel elliptis, ABCD , ad omnia
quadrata portionis,BAD , exduabus portionibus , B AD, BC
D , ad libitum ſumptæ , effe , vt parallelepipedum jub baſi quadra.
to , AC , alcitudine , CO , vel , c X ,quæ fit
æqualis , CO, & illi in directum conſtituta , ad
parallelepipedum ſub bafi quadrato , A E , al .
titudine , E X , vel vt cubus, a C , ad parallele
pipedum fub baſi quadrato, A E, altitudine tri .
pla. E C, cum cubo , A E ; iungantur,B A , A
D ,BC , CD : Omnia ergo quadrata portio .
nis , BCD , ad omnia quadrataportion's , B A
Diff.
lib.i.
12. D, habent rationem compofitam ex ea , quam
habentomnia quadrata portionis ,BCD ,ad X
omnia quadrata trianguli , B C D , & ex ea ,
quam habent hæc ad omnia quadrata trianguli , BAD, & ex ratio
2. huius. ne iſtorum ad omnia quadrata portionis , BAD : Omnia verò qua
Per C.Co draca portionis ,BCD , ad
omnia quadrata trianguli , BCD , lunt
rollar, za . vt conpoſita ex ,OA , A B , ad , AĖ : Omnia item quadrata trian.
lib.a. guli, BCD , ad omnia quadratatrianguli , BAD , ( quia triangula
luat in eden bali , BD , ) ſunt 'vt , CE ,ad ,EA : Omaia denique
qua .
 LIBER III. 207
quadrata trianguli, B A D ,ad omnia quadrata portionis, BAD, s. Huius.
funt vt, E C , ad compoſitamex , EC, CO ; harum autem trium ra
tionum componencium rationem ſupradictam illa , quam habet , Co. Lib. 2.
ka E , ad , EA , & , CE , ad ,ECU , componit rationem quadrati,
dis E , ad rectangulum ſub ,AE, & luh, ECO , habemus ergo illas tres
rationes in has duas reſolutas.f. in eam , quam habet quadratum , E
C ,ad rectangulum ſub, A E , &, ECO, & in eam , quam habet com
poſita ex, O A , A E,ad , A E ; ratio autein quadrati, E C ,ad rectan ,
说 gulum ſub ,AE , & ,ECO , & ratio ipſius ,UAE , ſumptę pro ale
titudine ad,A E , pariter pro altitudinefumptam , componunt ratio
nem parallelepipedi ſub bafi quadrato , CE , altitudine autem , E A PerD.ca
O ,ad parallepipedum ſub bali quadrato , A E , altitudineautem , E rollar.4.
Gen. 34•
CO, quod ſerua . lib.z.
Duplicentur ounc horum parallelepipedorum altitudines, omnia
ergo quadrata portionis, BCD ,ad omnia quadrata portionis , B A
D , erunt vt parallelepipedum ſub quadrato , E C , altitudine verò
dupla , E A ,& dupla , A0 ,quæ eft, AC , adparallelepipedum fub
baſi qaadrato , A Ė, altitudine dupla ,EC , & dupla ,co , quę eft,
AC; parallelepipedum autem ſub quadrato , CE, & ſub compoſita
ex dupla , A 2 ; & ,AC ,æquatur parallelepipedis fub quadrato ,C 35. Lib.t.
E , & ſub , A E b, is, vna cuin parallelepipedo ſub, A C ,& ſub qua
drato, ce , ideft vna cum parallelepipedo ſub , A E , adhuc ſemel, 36. Lib.z.
& fub quadrato , E C ,cum cubo, EC , quę fimulcum prædictis con
ficiuntparallelepipedum ter ſub , A E, & ſubquadrato , E C , cum
cubo iplius, E C.Similiter oſtendemus parallelepipedum ſub qua .
drato , A E ,& fub compofita ex , CA, & dupla , CE ,æquari paral
lelepipedister fub ,ce , & ſub quadrato , EA , cum cubo , E A, er
go omnia quadrata portionis,BCD, adomnia quadrata portionis,
BAD , erunt vt parallelepipedum ter fub quadrato , CE , altitudi
pe,EA c, um cubo , CE ad
, parallelepipedum ter ſub quadrato , A
E, altitudine,EC, cum cubo , A E, ergo ,componendo , omnia qua .
drata circuli , vel ellipſis ,A BCD , ad omnia quadrata portionis,B
AD , erunt vt parallelepipedum ter fub altitudine ,A , & quadra
to ,EC,cum cubo, e c , fimul cum parallelepipedo ter lub altitu .
dine,C £ ,& fub quadrato , E A , cum cubo, E A , ad parallelepipe
dumter lub quadrato , A E ,altitudine, EC , cum cubo , A E , illa 38.Lib.za
autem fimul ſumpta conficiunt cubum ,AC,ergo omnia quadrata
circuli, vel ellipſis ,ABCD,adomnia quadrataportionis ,BAD,
crunt vt cubus ,AC , ad parallelepipedum ſub bali quadrato , A E,
altitudinelinea compofita exdupla ,EC ,& ex , AC , ergo( dimi:
1
diatis huius rationis terminis)omnia quadrata circuli,vel elliptis, A
BCD , ad omnia quadrata portionis , B AD, eruntvt parallelepi
pedum
 208 GEOMETRIE
Parc.co pedum fub bali quadrato , A C , altitudine, Co , vel, CX , ( quod
rollar 4 eft dimidium cubi, AC ,) ad parallelepipedum fub bafi quadrato , a
Gen. 34. E , altitudine, EX , ( quæ eft dimidia altitudinis parallelepipedi tub
libee bal quadraco, A E , altitudine dupla , E C, & ipla , C A ,limu!) pa .
tet ergo, quod omnia quadrata circuli, vel e iplis, A B C D, adore
D , erunt vt parallelepipedun lub baſi
nia quadrata portionis , BA
quadrato ,A C , altitudine ,CX ,ad parallelepipedum iub bafi quae
drato , A E , altitudine , E X , vel ( vt probauimus ) vt cubus, AC , ad
parallelepipedum ſub bafi quadrato ,A E , altitud.ne linea compon
fita ex dupla , EC , & ex ,AC ,.ad parallelepipedum fub bafi quae
drato , A E ,altitudine tripla , EC , cum cubo ,AE ,quæ erant doo
monſtranda .

COROLLARI VM .
inc etiam patet portionis, BCD , omnia quadr4: 1 ad omnia qui
drata portionis, B A D : »t parallelepipedumfab baqas
dr110 ,CE ,alitudine autem , E A O , ad prallelepipedurgji's baas
drato , A E, altitudine antem , ECO , pue:ergo ſi Circulus, 72'esipis
per applic ut 198 ad eorum arix , vel dui eettuu 14 duis portion's 7i
Cuneq; diudantur , qu: 7; ſerbatur pro regula ,quod non erit 13:19 55
mium quadratorum viro,que portionsmter fe .
THEOREMA VII. PROPOS. VII .
in circulo ,velellipfi duæ ad eundem axi n , vel diame .
trum ordinatim applicentur re & æ lineæ ; Omnia quae
drata vnius portionis (regula bali ) ad omnis quadrata ikea
rius portionis erunt , vt parallelepipedun tub bafi quadrato
axis , vel diametri illius, & fub compofita ex asi, vel dis
metro reliquæ portionis , & dinidia totius, ad parallelepi
pedum ſub bafi quadrato axis , vel diametri alterius portio
nis, & ſub compolita ex axi, vel diametro rcliquæ portio
nis , & dimidia totius.
Sitcirculus, velellip.is, ACND , cuiusasis, rei diameter , AX,
centru .. , 0 , dura ipfum vtcuad;ordinat:m applicatz liat, BP,
CD , fic autein prudutta ,AN , in , x , ita vt , X ,fit æqua's ,
0 ; regula vero alterutra applicatarum , vt, CD . Dico ergo omnia
quadrata portionis , BAF , ad omnia quadrata portionis ,CAD,
elle,
 LIBER III . 209
od effe, vt parallelepipedum ſub bafi quadrato , A E , altitudine autem,
E X, ad parallelepipedumn lub bafi quadrato ,AM ,
altitudine, MX. Nam omnia quadrata portionis,

01310
vedt A Ex antec .
BAF , ad omnia quadrata circuli ,velellipſis , A B
CN D, ſuot vt parallelepipedum ſub bafi quadra. C
10, A Ę, altitudine, E X,ad parallelepipedum ſub
bafi quadrato , AN ,altitudine,NX , item om
det nia quadrata circuli,vel ellipſis, A CND, ad om N
Ex antec .
EN nia quadrata portionis , CÀD , ſunt yt parallele
pipedum ſub bafi quadrato , A N , altitudine , N
X, ad parallelepipedum lub bafi quadrato , AM,
altitudine , MX , ergo ex æquali omnia quadrato portionis, BAF,
ad omnia quadrata portionis,CAD, erunt vt parallelepipedum fub
bafi quadrato , A E, altitudine, E X ,ad parallclepipedum ſub bali
quadrato, AM , altitudine,MX, quod erat oſtendendum .
*
PROBLEMA I PROPOS. VIII.
for
Dato circulo , vel ellip G.portionem abſcindere per lie
A ncam ad eiuſdem axiin , veldiametrum ordinatim apo
plicatam , cuiusomnia quadrata ad omnia quadrata trian
guli in eadem baſi , & altitudine cum ipſa portione, habeant
rationem datam ; oporter autem hanc elle maiorein ſexqui:
altera ,exiſtente regula ipſa ordinatim applicata.
Sit circulus, vel ellipſis , A DME , axis, vel diameter , A M, cen
0911
trum , F , oportet igitur ad ipſuin axiın , vel diametrum , lineain or .
dinacim applicare , quæ ab ipſo circulo,
vel ellipti abfcindat , portionem , cuius
omnia quadrata ( regula ipſa applicata )
ad omnia quadrata trianguli in eadem
bali , & altitudine cum ipla habeant ra.
tionem datam ; hanc dico prius oporte
re effe maioren ſexquialtera , nam cu
iuslibet abſciffæ porcionis ( vt oſtenſum
ef )omnia quadrata ad omnia quadrata
trianguli in eadem bali , & altitudine M 1. Huius
cum ipſa ſunt, vt compoſita ex dimidia N
totius axis, vel diametri, & cx diametro
reliquæ portionis , ad axim ,vel diame.
- trum reliquæ portionis , & diuidendo exceſſus omnium quadratodiarum
Dd
 2. GEOMETRIE
diétæ portivhis ſuper omnia quadrata dicti trianguli , ad omnia qua.
à rata di &i trianguli,lunt vt dimnidia totius axis,vel diametri ad axiin .
vel diametrum reliquæ portionis , opor
tetergo , quod dicta ratio diuita fit ma
ior ea, quam haber , F M, ad, M A , quæ
componendo euadit ſexquialtera : fiter
go data ratio , quam habet, B H , ad, N
R , maior ſex quialtera , & abſcindatur,
HS,æqualis ipſi ,NR , & fiat, vt, BS,
ad ,SH , ita , FM , ad , MO, & ducatur
per , 0 , ipſa, DE , ad axiin , vel diame
trum, AM , ordinatim applicata, & iun- B М.
gantur , DA , A E ; quoniam ergo , vt, N R
BS , ad , SH , ita elt , FM , ad , MO ,
componendo , BH, ad , HS, vel,NR,
crit , vt , FM ,MO , ad , MO ,funtautem omnia quadrata portio.
s.Huius , nis , DAE , ( regula ,DE, )ad omnia quadrata trianguli, DAE,
vt ,FM ,MO , ad ,MO , & ideò funt ad ea in ratione data , in ea.l.
quain habet, B H, ad,NR, quod efficere opus erat .
THEOREMA VIII , PROPOS. IX .

Mnia quadrata circuli,vel ellipſis,regula altero axium ,

O vel diametrorum , ad omnia quadrata eiuſdem , ree
gula reliquo axium ,vel diametrorum , erunt , vt di& us pri
mus axis , vel diameter , ad dictum ſecundum axim , vel dia .
metrum .

Sit circulus , vel ellipſis, MPCF, cuius axes , vel diametriconiu .

gatæ , MC, PF . Dico ergo omnia quae M
drata circuli ,yelellipſis , MP, CF, regu.
la , MC , ad omnia quadrata eiuſdem , re
gula ,PF, etfe , vt,MG ,ad ,PF ; ducan
tur per puncta ; M, P, C , F , tangentes cir. F
culum ,vel ellipſim , MP CF, quę fint, A
NND , DH,HA, conſtituentes paral
lelogrammum , AD, circulo , vel ellipfi,
MP CF, circumfcriptum , cuius latera
paralléla fint ipfis ,PF ,MC ,axibus, vel H C D

diametris coniugatis : Omnia ergo qua

drata circuli, vel ellipfis ,MPC ,regula , MC ,funt fublexquiala
tera
 L 1 :B E R RINI 216
tera omnium quadratorum parallelogrammi,AD ,regula eadem , Juxta
MC, omnia vero quadrata eiuſdem circuli, vel elliptis, regula , PF, lib.i.
funt lublexquialtera omnium quadratorum parallelogrammi, AD ,Corellos.
regula eadem , PF , crgo omnia quadraca circuli , velellipſis , MP huius .
CF , regula , MC , ad omnia quadrata ciuldein regula , PF , erunt,
vt omnia quadrata parallelogramıni., A D.,regula ,MC, ad omnia
quadrata eiufdem , regula , PF , fed omnia quadiata parallelogram- 39.Libce.
mi , AD ,regula , MC , ad omnia quadrata eiuſdem ,regula , PF,
ſunt, vt , M С, ad , PF, ergo omnia quadrata circuli , vel ellipfis , M
PCF,regula ,MC,ad omnia quadrat. eiusdem , regula , PF, erunt,
vt, MC,ad, PF, quodoſten ! er oportebat. '
COROLLARIVM .
INC patet , k ad , MC, T F ,ordinatim applicentur re &tæ lineæ
.
portiones abſcindentes à di&lo circulo , velellipfi, quoniam often.
Sa eft ratio omnium quadratorum abſciſſe portionis, regulabaſi,ad omnis 6.Huius.
quadrata circuli , vel eilipſis,MTCF , Item oſtenſa eſt ratio om
nium quadratorum circuli, vel ellipſis , MPC F , regula alteroaxium , Ex antec
vel diametrorum , ad omnia quadrata eiuſdem , regula reliquo ari , vel
diimetro , deriq; oftenfa eft ratio omnium quadratorum eiufdem cire
cuili, vel ellipſis, ad omnia quadrat aportionis peraliam ordinatim ap
plicatam abfciffe, regula baſi diéte portionis , quod idco nota erit ratio
omnium quadratoru:n duaruın porrienum perdiltas applicatas abfciffé 6. Huius .
rum , regalis dittaram portionum bafibus ,quod , 6c .
THEOREMA IX . PROPOS. X.

circulus , & ellipfis, vel duæ ellipſes fuerint circa eun

dem axim ,vel diametrum , illi erunt inter fe , vt eorum
ſecundiaxes, vel diametri .
Sintcirculus , & ellipfis , vel.duæ ellipſes ,AFV.T, A GVS , cir- Vile die
ca eundem axim , vel diametrum , A V , sineverò fecund axes , vel cta lib. y.
Annot.
diametri , F L ,GS. Dico circulum , vel ellipſim ,AFV T , ad cis Prop. 250
culum, vel ellipóm ,AG:V S , etle , vt,FT , ad , GS ; duæ igitur,
DA , D F , tangentes eudom in terininis conjugatarus axium , vel
diametrorum , inter fe conueniant in , D , crit crgo , DH , paralle
logrammum , ducatur etiam per , G ,ipla , GC , parallela ipfi, AV ,
quæ tanget ellipfim , AGVS, in , G , erit ergo etiam ,CH ,paral-17.1.Coo
lelogrammum ineadem bafi ,& altitudine cum femiportione ,AG nicorum.
Dd H , vt
 212 GEOMETRIE
H , vt etiam parallelogrammum , DH , eft in eadem baſi , & altity
dine cum ſemiportione, AFH ; ſumatur vtcunque in ,A H ,pun
& tum , \ , & per ipſum ducatur ipſi , F T , parallela , O E, ſecans cur
uam ,,AG , in , N , CG , in , l ,curuam , AF, in , M, & , DF, in ,
Ex 40.1.1. E.Igitur quadratum, FH, ad quadratum ,
& eius MO, erit vt rectangulum , V H A ,adre. D C A
Scholio ,
ctangulum ,VOA, .l. vt quadratum ,GH,
16. Lib.z.ad quadratum ,No , ergo quadratum , E
f NO
H , vel quadratum , E O, ad quadratum , IM
S
H
MO, erit vt quadratum , 10 , ad quadra- F
tum , ON , ergo , EO , ad ,om e, rit vt,
10 ,ad ,ON , eſt autem , E 0 , ducta vt
cunque parallela , FT, & funt parallelo
gramma,DH, CH , in ijſdem bafibus, &
altitudinibus cum ſemiportionibus,AFH ,
Coroll.3. AGH , ergo omnes lineæ parallelogram
36. lib . 2. mi , DH ,ad omnes lineas iemiportionis, FAH, erunt vt omnes li.
3. Lib . 2. neæ parallelogrammi,CH , ad omnes lineas ſemiportionis , AG
H , ergo parallelogrammum , DH , ad ſemiportionem , AFH , erit
vt parallelogrammum , CH , ad femiportionem , AGH , ergo, pero
mutando, DH , ad , CH ,parallelogrammum erit, vt femiportio,
S. Lib . a. AFH , ad ſemiportionem , AGH ,ergo vt , DH , ad , CH , vt
baſis , FH ,adbafim , HG , vel vt , FT , ad , GS , ita erit ſemipor
tio , A FH ,ad ſemiportionem ,AGH , vel fic eorum quadrupla.l.
ita erit circulus ,vel ellipfis ,AFVT , ad circulum , vel ellipſim ,A
GVS, quod ,& c.
COROLL ARIV M.
1 pc etiam habetur , quoniam quadratum , E O , ad quadrátum ,
HAO M , eſt de quadratum , 10, ad quadratum , o N , idcircò, quòd
eodem pa &to, iuxta Th .antecedens , concludere poffumus omnia quae
strata ,D H , ad omnia quadrata , CH , eſſe , ut omnia quadrata ſemi
portionis , AFH , ad omnia quadrata ſemiportionis , À GH , vel pe
omnia quadrata circuli , vel ellipſis, AF V T , ad omnia quadrata cir
culi, vel ellipſis , AGV S , ſunt autem omnia quadrata parallelogram .
S. Lib.s . mi, DK ,ad omnia quadrata parallelogrammi , CH , vt quadratum ,
FH , ad quadratum , G H , habetur ergo inquam , quod omnia quadrata
circuli,pel ellipſis, AFVT , ad omnia quadrata circuli , velelli
pſis, AGV S , ſuntvtquadratum , FH , ad quadratum , HG, vel vt quan,
dratum , FT,adquadratum ,GS,fcilicet ſunt vt quadrata ſecundorum
arium , vel diametroruma .
THEO
 LIB ERI11. { 213
THEOREMA X. PROPOS. XI .
Irculus, vel ellipſis ad quemlibet circulum , vel ellipſim
habet eandem rationem ,quam re & angulum ſub iplius
coniugatis axibus ,vel diametris, ad rectangulum ſub iftius
coniugatis axibus, vel diametris , æquè tamen diametris ad
inuicem inclinatis .
Sit circulus ,ABC D , cuius axes coniugati fint, AC ,BD , cen
trum , 0 ,ductisverò per puncta , A, C , parallelis ipfi, BD ,FL, Q
G , & per puncta , B , D , parallelis ipfi , AC , LG , FQ , vt fit ,FG ,
rectangulum circúlo , A B C D , circumſcriptum , lit , STVI, qui.
libet circulus , vel ellipſis, cui rectangu
lum , ER , fit circumſcriptum , habens A
latera parallela coniugacis axibus , SV ,
TI . Dico circulum , ABCD , ad elli
pſem , STVI,elle vt rectangulum , FG ,
ad rectangulum, E R ; producatur, SV,
hincinde, ita vt,NK , fitæqualis, A, B D
& , N M , ipfi,o C &
, circa ,KM ,TI,
axes intelligatur, KT, M I, ellipſis , vel
circulus , & productis tangentibus, T E,
IR , vt occurrantipfis ,HK ,MP, fit
rectangulum , HP, circumſcriptum ipfi, K
KTMI, ellipi , vel circulo ,habensla
tera coniugatisaxibus, KM, T 1, paral
lela: Eft ergo vtrectangulum , FG , ad N Exančiai
T
rectangulum , HP , ita circulus, ABC
D , ad circulum , vel ellipſim ,KTMI,
quia ſuntambo circa , A C, KM , axes B Ex antec .
æquales; item parallelogrammum , H
P , ad parallelogrammum ,ER , eft ve M P
circulus , vel ellipſis,KTM I, ad circu .
lum , vel ellipfim , S TVI, ergo exęqua
li rectangulum ,F G ,ad rectangulum ,e R , erit ve circulus ,ABC
D , ad circulum , vel ell pfim ,SĪVI.
Sit nunc, ABCD, ellipſis, vt etiam , S TVI , poterit effe, quod ;
AC , B D , fint non axes , ſed coniugatæ diametri , & , FG , pa
rallelogrammum , oportet autem fumere in ellipfi , ST ,VI,
coniugatas diametros , SV , Tl, ita vt æqualiter fint inclinatæ
i ac iplæ , A C ,BD , tunc enim circumſcripta parallelogramma,
licet
 214 GEOMETRIA
licet non fint rectangula, tamen eruntæquiangula , vadeæquiangu
lumi erit parallelogrammi,HP, ipfi, FG , & ellipſes ,ABCD;K
TM I , erunt circa , A C , KM,
æquales diametros,itavtfifuper: А LL
ponerenturad inuicem ifti ellipſes,
V ,KM ,efletin , A C , ipfa , TI,
eſſet in , BD , & ideò eodein mor
do oftendemus , vt ſupra ellipſes, D
ABCD , STVI , efle inter fe, vt B
parallelogramma illis eircumſcri
pra , F G, ER , & quia illa ſunt
equiangula habebuntrationem ex
ratione laterum compofitam , fed
Lib. 2.etiam parallelogramına rectangu
t
la fab eiſdem lateribus haben ra . K
tionem cöpofitam ex ratione eo
rundem laterum ,ergo ellipſis, A E
BCD , ad ellipſim ,STVI,erit N
vt parallelogrammum , F G , ad T
parällelogranmum ,ER , fibiæ
quiangulum .',vt rectanguluın fub, R
FL ,LG , veliub , BD , AC, dia.
metris , ad rectangulum fub , TI, M р
SV , diametris , patet igitur circu
lum, vel ellipfim , ABCD , ad cir .
eulum , velclipfim , ST VI , effe vt rectangulum ſub axibus, vel dia
metris , A C , B D , ad rectangulum ſub axibus, vel diainetris , S V ,
TI , quæ diametri æquè ad inuicem inclinantur, qucd oftendere
opus erat
COROLLARIVM I.
culum , illi ſunt inter fe, vt reétangula fub eorum axibus .lo pot
quadrata axium , & ideò ſunt in dupla pat ione axium , fiue diametro .
rum , quando peròcirculus comparatur ad ellipſim , erit ad illum , »
fui axis quadratum ad rectangulum ſub axibus ellipſis . Denique , si el.
lipſis comparetur ad ellipſin , erit ad illum , »t rectangulum fub axibus
illius ad rectangulum ſub axibus alterius , vel vt rectangulum ſub dia•
métris ( coniugatis ſemper intellige, niſi aliud addatur) illius ad re & an.
gulumſub diametris alterius , quæ vt prædicti æqualiter ad inuicem
ſunt inclinata ; vel rendem , nt parallelogramma illis circumſcripta,
quo
 LIDER ! VII
quorum latera ſintprædictis diametris parallela, que ideòfunt æquian
gula , vniuerſaliter igitur prædi&ta funtuerfe , vi parallelogrammare
& angula , velæquiangula illiscircumſcripta; Vnde etiamhabetier pa
rallelogran n.1 re& angulailliscircumfcriptacle, at parallelogramma
æquiangula pariter illis circumſcripta .

COROLL, II. A. ŞECTIQI. As

Henterius colligitur >

quod quæcunque de binis parallelo,
grammis olienſa fiunt in Theorem , 5.6.7.8.lib.2. præfuppofitis
conditionibus illic confideraris circa eoruin bafes, & altitudines , vel
circa eorum latera , eadem e de ellipſibus verificabuntur eafdem con .
ditioues in proprijsaxibus, vel diametris babentibus; nam hispoſitis
parallelogrammiillis circumſcripta , c equiangult babeyt in suis la
teribus, vel in b.iji , altitudineedfdem conditiones ; vinde ficuti di .
Et&concluſiones fequuntur pro parallelogrammis circumſcriptis ,ita
etiam verificantur pro inféripris ellipfibus, ad quas diéta, parallelow
gramma habent eafdem rationes, vt probatum eft ,qua igitur bic non 11. Huius .
funt pro ellipibus iad inuicem comparatis oftenfa , per fupracitata
Tbeoremata fupplentur,pro circulisautem hoc tantum habemus , quod
fint, dt earum adium ,pel (seminis dicere) dismetrorun quadrats y's
non aliaque circa eoſdem variatio contingit .
B. SECTIO I.I... B.

diametri.fuurcarça esn.
Colliguntur ergohacde binis ellipfibus fiquoique
2

C. SE C T I. : I.H . C.

Vacunq; ellipſes habent rationem ex axibus, vel diametrisCOMIX

ingaris, æqualiterad inuiceminclinatis compoſitam .
D.

D. S E C TI O " I V.
son

Ellipſeshabentes axes,veldiametros coniugatas,qud”equaliter

Sunt equales ,habent axes,veldiametrosad inuicemæqualiterin
1
clinatas, eafdem babentreciprocè reſpondentes e
E. SE ,
 218 GEOMETRIE !
E.) E. SE CTIO V.
Imiles ellipſes ſunt in dupla ratione fuorum axium , vel diametrag
SIrum homologarum , vel vt eorundem quadrata .
F. F. SECTIO VI .
Ro circulis autem (vt ſupra di tum eft) hoc tantum habetur , quod
neque illis alia variatio contingit ,ficutiellipſibus competere ex fupes
rioribus compertum eft .
THEOREMA XI. PROPOS. XII .

o appoſitas ibi condiciones habentium , oſtenſa ſunt in

Theor. 9. 10. 11. 12.13.lib. 2 eadem de omnibus quadratis
circulorum , vel ellipfium illis inſcriptorum ( regula in
veriſque altero axium , vel diametroruin coniugacarum ) ves
rificabuntur.

Patet htec propoſitio , nam omnia quadrata circulorum , vel el

Coroll.s. lipſium ( regula altero axium , vel diametroru n ) lunt ſubl:xquial
hoius. tera omnium quadratorum parallelogramuiorum , qu: bus intcri.
buntur , latera habentium dictis axibus , vel diainetris parallela; ha.
bentibus autem illis appoſitas ibi conditiones in fuis lateribus,eędem
adſunt in axibus, vel diametris circulorum , vel ellipfum , quibus
circumſcribuntur , & è contra ; & ideò concluſiones , quæ collecta
ſunt pro illis in dictis Theor. etiam pro omnibus quadratis circulo.
rum , vel ellipſium illis infcriptorum ,vt demonſtratę recipi poffunt ,
cum fint eorum partes proportionales , ijſdem regulis pro omnibus
quadratis circulorum , vel ellipfium , & pro omnibus quadra.
tis parallelogrammorum illis circumſcriptorum , affumptis
quod , & c. 2*

THEO:
 LIBER III. 217
THEOREMA XII . PROPOS . XIII .
circulum , vel ellipſim duæ rectæ lineæ in terminis
coniugatarum diametrorum tetigerint inter fe conue,
nientes , eiſdem diametris ductis . Omoia quadrata conſti.
tuti parallelogrammi ad omnia quadrata trilinei à di& is tan
gentibus , & ab incluſa curua comprehenſi, regula altera
diametrorum , erunt vt dictum parallelogrammúm ad ſui
reliquum , dempto quadrante circuli , vel ellipſis iam di&tæ ,
quod inſcribitur prædi&to parallelogrammo , limul cum ex
cellu'di & i quadrantis ſuper duas tertias iam di&i parallelo .
gramini, quæ ratio erit proxiinè, vt 21. ad 2.
1 Sit circulus, vel ellipſis, ABCD , cuius diametri coniugatæ ,A
1 C ,BD ,in quorum terminis , C , D , duæ rectæ lineę iplum tangen
tes inter fe conueniant in , V. Dico ergo ( ſumpta regula qualibet
diametroru
V
m , vt, BD ,) quod omnia quadrata parallelogrammi,
, ad omnia quadrata trilinei, DCV ,duabus tangentibus, D V,
VC, & ab ijs incluía curua, DC, comprehenfi lunt ,vt idem paral,
lelogrammum , OV , ad fui reliquum
dempto quadrante , OCD , circuli,
vel elliplis , ABCD , finul cuna co AА
fpatio ; quoidemquadrans excedit
duas tertias parallelogrammi, OV.
Surnatur intra , OC , vtcunque pun O
& tum , £ , & per , e , ducatur ipli, 8 B D
D ,parallela ,E F ,ſécans curuam , D E
I
C ,in , I. Omnia ergo quadrata pa
rallelogramıni,Ov , ad rectangula
ſub parallelogrammo,ov ,& femi
portione , OCD , ſunt vt parallelo Coroll.s.
grammum , ov,ad eandem femiporcionem ,OCD ; ſed eadem ad 26.lib.2:
reſiduumquadrata
omnia .
ſemiportionis , OCD ,ſunt ſexquialtera , ergo ad huius ,
erunt vt parallelogrammuin , OV ,ad reſiduum ſemipore
tionis,OCD ,demptis ab ea ,}, parallelogrammi ,o V.quarum
idem parallelogrammum,ov,eftrexquialterum;refiduumautem
rectangulorumlub parallelogrammo, ov , & ſemiportione,oc
D, deinptis
omnibus quadratis ſemiporționisOCÓ,
, ſuntrectane videibid.
gula ſubſemiportione,OCD ,trilineo,
& CDV , nam veluti in, dicta,
Е e EF,
 218 .GEOMETRIÆ
EF , ducta ; vtcunque quadratum , EI, detractum à rectangulo ſub,
IE , EF, relinquit rectangulum ſub , ET , IF, ita in cæteris Tequitur;
Iux. di&ta & illis fimulcollectis fequitur etiam , quod detractis omnibus qua
PO.C.23. dratis ſemiportionis , OCD , à rectangulis ſub parallelogrammo,o
lib ,2. V , & ſemiportione, OCD , relinquantur rectangula lub fémipor.
tione , OCD , & trilineo , DCV ; ad hæc igitur , quæ ſunt dictum
reſiduum , omnia quadrata parallelo .
grammi,OV, erunt vt parallelogram
mum ,OV ,ad refiduum femiportio A
nis , OCD, ab ea demptis , 1 , paral
lelogrammi, OV ; eadem autem om
nia quadrata parallelogrammi, OV, D
ad rectangula ſub parallelogrammo,
Per C.23.OV , & femiportione,OCD ,.i.ad E
lib.2 . omnia quadrata ſemiportionis , OC
D , vna cum rectangulis lub ſemipor
tione , O CD , & trilineo , CVD,
ſurit vtparallelogrammum , OV, ad
ſemiportionem ,OCD ,vt paulò fupra in hac demonſtratione oſten
dimus , ergo , colligendo ,omnia quadrata parallelogrammi, OV ,
ad omnia quadrata femiportionis ,OCD , vna cum rectangu is bis
ſub ſemiportione, OCD , & trilineo, CV D , fumptis,erunt vt pa .
rallelogrammum ,OV, ad femiportionem , OCD, vna cum excef
ſu ,quo dicta ſemiportio , OCD , excedit, } , parallelogrammi , o
V ,ergo, per conuerfionem rationis, omnia quadrata parallelogram
Per D.23.mi,ov, ad omnia quadrata trilinei , DCV, quæ remanent detra
lib . 2 .ĉtis omnibus quadratis femiportionis ,OCD ,vna cum rectangulis
fub illa ,& ſub trilineo ,DCV.,bis ſumptis , ab omnibus quadratis
parallelogrammi,OV; (velutidetracto quadrato, El,vna cum re
ctangulo bis ſub ,E.I , IF, remanet quadratum , IF, ) ad omnia qua
dratatrilinei,DCV, erunt vtparallelogrammum , OV, ad reſiduum ,
detracta femiportione ,OCD ,vna cum exceſſu , quo ipſa ſuperat
duas tertias parallelogrammi , OV , à dicto parallelogrammo ,
OV .
Eft verò parallelogrammum ,OV ,ad di& um fpatium refiduum
proximè, vt21.ad 2. nam fi ſupponamus parallelogrammum , OV,
eſſe 21. erit ſemiportio , OCD , earumdem partium proximè 16. ,
Anhuius.eft.n. ad eam , ficut rectangulum , quodeffet circulo , vel ellipfi , A
BCD , circumſcriptum , habens latera ipfis , AC,BD , axibus pa
rallela ad eundem circulum , vel ellipfim.i.vt 14. ad 11. proximèg ve
oftendit Archimedeslib . de Dimenſione Circuli ,eft.n. vt 14.ad 11 .
ita 21.ad 16. j rurlus duæ tertiæ parallelogrammi ,OV ,lunt 14 .
lelo
 LI' B B * R. III .
219
ſemiportio verò , OCD ,quæ eft proximè 16. j , exccdit , } , paral
lelogrammi ,OV, ſcilicet 14. per z į, ſi ergo iemiportioni,OCD ,
quæ eft proximè 1 6 , iunxerimus exceflum eiuſdem femiportionis
luper , ; , parallelogrammi,OV,..21,fiet cotum conſequens pro
ximè 19. hoc ſi detrahatur à toto parallelogramnio ,OV , quod eſt
21. relinquentur 2.erit ergo parallelogrammum ,OV ,ad hocreſia
duum proximè, vt 21. ad 2. vnde & omnia quadrata parallelogram
mi,OV ,ad omnia quadrata trilinei, DCV , eruntproximè vt 21.
ad 2. quod erat oftendendum .
COROLLARI V M.
с
patet, fi nos præcisè fciamus, quam rationem habeant one
mià quadrata parallelogrammi, o V , ad omnia quadrata trilinei ,
DCV . quia etiam ſcimus , quam rationem habeant omnia quadrata , C
D , ad omnia quadrata femiportionis , OC D , ſciemus etiam , quam r.de
tionem habeant eadem ad rectangula ſub ſemiportione ,OCD , trilio
neo , DCV ,bis ſumpta , & item nota erit ratio ad eadem ſemel Sum
pta, quæ ſi iungantur omnibus quadratis ſemiportionis ,OCD , compo • Perc.az;
nentur rectangula ſub para.lelogrammo , OV , & femiportione , lib.z.
OCD , « fietnota ratio omnium quadratorum , OV , ad rectangula
Subparallelogrammo, OV , & femiportione ,OCD , que eſt eadem Corol 1:
ei, quam habet parallelogrammum , OV ,ad femiportionem ',OCD , 26. liba,
Gideò hçc erit nota , ficut etiam erit nota ratio parallelogrammi cir .
culo, del ellipſi, ABCD , circumſcripti, habentis latera parallela,
1
ipfis, AC,BD ,ad eundem circulum ,vel ellipſinisABCD,& hinc habere
tur circuli quadratura ;ideò quærendum est,quam rationem habeant pre.
cise omnia quadrata, 0 V ,ad omnia quadrata trilinei, CDV ; quod hæcuf:
que nec alijs , nec mihi compertum effe potuit.
THEOREMA XIII . PROPOS. XIV .
I
tamquam circa diametrum integrorum , ſemicirculus ,
vel ſemiellipſis, etiam ipſo non exiſtente rectangulo , deſ
cripti fuerint, circumferentia autem circuli , vel curua elli,
plis non pertingant, neque fecet oppofitum prædicto latus, ،varsi;
fit autem regula parallelogrammi balis : Omnia quadrata
di&i parallelogrammi ad omnia quadrata figuræ ,quæ reli.
quis tribus parallelogrammi lateribus ( dempto eo , quod
Ee 2 pro

1
 220 GEOMETRI ; ÆT
pro axi ſumptum eft ) & curua circuli , vel ellipſis contine.?
tur, erunt proximè , vt baſis eiuſdem parallelogrammiad ſui
reliquum ,demptis ab ea , ih , rectæ lineæ, quæ fit æqualis
dimidiæ ſecundæ diametri prædi&ti circuli , vel ellipſis , li .
mul cum excellu , quo didi , il , excedunt , ,, tertiæ propor.
tionalis duarum , quarum prima eft dicta balis, ſecunda au .
tem dicta fecundæ diametri dimidia .
bond

Sit parallelogrammum , F D , & circa latus , FB , vtcunquetam .

quam circa diametrum ( intellige autem ſemper diametrum hic , &
in fequentibus, vt eft nomen commune diametro , & axi ) integri fic
deſcriptus ſemicirculus , vel ſemiellipfis , FQ B , cuius curua , F QB,
neque tangat ,neque fecet latus , Z D , oppofitum lateri , FB , bifa .
riam autem diuiſa ,FB , in , A , & per , A , ipſi ,BD , baſi ducta par
rallela , AP ,fecetur à curua , FQB , vtcunq ; in , Q ; erit autem , A
Q , diinidia ſecundx axis circuli , vel ellipſis , cuiuscentrum , A ; du
17.1.Con .catur inſuperper, Quipſi , F B ,parallela , HC , quæ tanget circu
lum dictum , vel ellipſim , & erit , BC , æqualis ipli ,AQ ; fiatdeine
de , vt , DB, ad ,BC , ita , B C , ad , BI , & ſumatur ,BR , quæ fit,
, BI ,& , BE , quæ fit , it , ipſius, CB, & , EV , quæ fit æqualis
ipſi , ER , regula verò fit ,BD . Dico era
go omnia quadrata parallelogrammi,FD , F z
ad omnia quadrata figuræ q , uæ compre
henditur tribus lateribus,FZ ,ZD , ÕB,
& curua , F QB , elle ,vt , BD , ad , DV ,
P.
proximè . Omnia .ne quadrata parallelo e
grammi , F D , ad rectangula ſub paralle
Coroll... logrammo, FD, & ſemicirculo , vel ſemi
36.lib.z. ellipſis , F QB , ſunt vt parallelogram , B EY D
mum ,FD ,ad eundem ſemicirculum , vel RIC
ſemiellipfim , F QB ; quia verò parallelo .
grammum , F D , ad parallelogrammum , FC , eſt vt , D B, ad ,BC,
5. Lib. z. & itein parallelogrammum , FC ,ad femicirculum , vel feiniellipſim ,
Arch. de F, Q B, eft proxiinè vt 14.ad i 1. ideftvt , CB , ad , B E , ergo ex
Dim.Ciro æquali parallelogrammum , FD, ad femicirculum , vel lemiellipſim ,
FQ B ,erit vt, D B , ad, BE, & ideò omnia quadrata parallelogram
S. Lib .2 .
mi, FD , ad rectangula lubparallelogramino ,F D,& temicirculo,
vel ſemiellipſi, FQ B , erunt vt, DB, ad, B. E, .i. fumpta , D B, comº
muni altitudine erunt , vt quadratum ,DB, adrectangulum ſub , D
B, B £ , quod ferua...!
Aduerte nunc, quodrectangula ſub parallelogrammo, FD, & ſe
mi
 LIB ER ( II. 221
micirculo , vel ſemiellipfi, F QB, diuidunturper curuam , F QB, in Per C.232
rectangula fub quadrilineo ,FQBD 2. & ſemicirculo , vel ſemiel lib . 20
lipli , FQB , & in omnia quadrata ſemicirculi ,vel ſemiellipſis, FQ
B , videndum ergo nunc eft, quam rationem habeant omnia quadra.
ta , F D , ad omnia quadrata ſemicirculi , vel femiellipfis ,FQ.B ,
quod tic patet ; omnia, quadrata , F D , ad omnia quadrata ,FC,9.Elici Lib . z.
etiã
ſunt vt quadratum , D B ,ad quadratuin , B Co.i. ad rectangulum fub, poteft ex
DB , Bl ,nam tres , DB ,BC , B1 , ſunt continuèproportionales, 12.lib.2.
omniaiten quadrata , F C omnium quadratorum ſemicirculi , vel
ſe mielliplis ,FQB , lunt ſexquialtera ... ſunt vtrectangulum , DBI, Coroll.s.
ad rectangulum , DBR , quia ,BR , eft , , B I, ergo ex æquali om huius .
s . Lib. 26
nia quadrata ,FD , ad omnia quadrata ſemicirculi ,vel femiellipſis,
FQ B , ſunt vt quadratum , DB , ad rectangulum fub ,DB, BR ,.
omnia autem quadræa , F D , ad rectangula lub ,FD , & ſemicircu.
lo , vel fem eilipfi,f QB , erant vt idem quadratum , D B, ad rectan
gulum ſub, DB,BE, ergo omnia quadrata,FP ,ad rectangula ſub
ſemicirculo , vel temiellipſi, FOB , & fub quadrilineo ,F QBDZ,
erunt vtidem quadratum , D B ,adrectangulum ſub , DB, & , RE,.
ad eadein verò bis lumpta , vt idem quadratum , DB,ad rectangu
lam íub, DB, & , RV, quia vero omnia quadrata,FD , ad omnia
quadrata ſemicirculi , vel iemiellipſis , F Q B, ſunt vtquadratum , D
B , ad rectanguluin tub , DB,BR , ergo colligendo omnia quadra.
ta , FD , ad omnia quadrata ſemicirculi, velſemiellipſis ,FQB, vna
cum rectangulis ſub ſemicirculo , vel ſemiellipſi , FQB , & quadri
lineo , F QB DZ, bis fumptis, erunt vtquadratum , DB, ad rectan
gula lub , DB,BR , DB,RV, ..ad rectangulum fub , DB,BV;
quia verò fiab omnibus quadratis ,F D , ſubtraxeris omnia quadrata
lein circuli, vel ſeiniellipfis ,FOB, vna cum rectangulis bis ſub co
dem ſemicirculo , vel femiellipſ ,FQ B , & ſub quadrilineo , F QB PerD.23.
DZ , reinanent omnia quadrata quadrilineſ , F OBDZ , ided, per lib, zo
conuerfionem rationis , omniaquadrata parallelogrammi ,FD ;ad
omnia quadrataquadrilinei ,FQB:D 2, erunt vequadratuin ,B D, S. Lib, 2 .
ad rectangulum tub,BD , DV.i. vt , B.D , ad ,DV, quod tantum
+ proximè verificatur, non.n. parallelogrammum , FC, ad ſemicir
culum , velfemiellipfim , F QB, eſt pręcisè,vt 14. ad 11. ſed tantum
proximè, ideò , & c.
Deſiderari nonctantum videtur in hac demonſtratione,quod pro .
becur punctum , R , non identificari puncto., E , ſed cadere inter , B
E, quod fic faciè patet, cum.n.oſtentum ſic omnia quadrata , F D,
ad rectangula ſub parallelogrammo,PD, & ſemicirculo, vel temiel
lipli,FB,eile ve quadratum ,DB ,ad rectangulum iub , DB , B
Einluper oſtenſum lit omnia quadrata , FD , ad omnia quadrata
ſemi
 213 GEOMETRIA
ſemicirculi,velſemiellipſis, F.QB , eſſe ve quadratum ,DB ,adres
ctangulum ſub , DB , BR , quoniam rectanguſa lub ,FD , & ſemis
circulo , vel ſemiellipſi, F QB , ſunt maiora omnibus quadratis ſemi
circuli , vel ſemiellipſis , FQB , ideò etiam rectangulum fub ,DB, B
E, ſemper maius eft rectangulo lub , DB,BR , & ideo punctum , R ,
ſemper cadet inter punctum , B, & punctum , , quocunque deinde ,
cadat punctum , I, vnde patet, & c .
Similiter , quia omnia quadrata ſemicirculi ,vel ſemiellipſis ,FQ
B , vna cum rectangulis fub eodem , & tub quadrilineo ,FOBDZ,
bis fumptis ,minora funt omnibus quadratis,PD , ideo ,BV, comh
poſita ex tribus, B R,RE , EV,minor eftipia , B D , nam , D Bad,
BV ,eft,vt omnia quadrata,FD ,ad compoſitum ex omnibus quadrae ·
cis femicirculi,vel lemiellipſis,P Q B,& ex rectangulis ſub eodem , &
lub quadrilineo, FQB D2, bis fumptis , vnde omnia clarè patent.
COROLLA R I V M.

Не quadrata , FD , ad reliquum ſui, demptis

habetur omnia
omnibus quadratis quadrilinei,F QBD 2 ,effe, vt , DB , ad, BV.
THEOREMA XIV. PROPOS. XV .
I circulo,vel ellipg circumſcribatur parallelogrammum ,
autem quolibet laterum pro regula ; omnia quadrata diæti
parallelogrammi rectanguli, ad omnia quadrata circuli ,
vel ellipſis inſcripti, vna cum rectangulis bisub codem cir.
culo , & duobus trilineis cuilibet laterum adiacentibus,quæ
non fuerunt ſumpta pro regula , erunt, vtdi&tuin parallelo.
grammum ad di& um circulum , vel elliplin .
Sit circulus ,vel ellipſis , MBEG , cuius centrum , A , per quod
tranſeant diametri ,ME ,BG , ductis autein tangentibuscirculum,
vel ellipfim in punctis, M , B , E, G ,donec concurrant, lit eidem cir
igi.Con.cumſcriptum parallelogrammum , HF, quod habebit latera paral
lela ipſis axibus ,ME, BG , fit autem regula vtcunque , DF. Die
ço ergo omnia quadrata parallelogrammi, HF , ad omnia quadra
ta circuli , velelliptis , MBEG , vna cum rectangulis bis fub eodem
circulo , velellipai ,MBEG , & ſub trilineis , MGN ,GFE ,adia .
centibus laceri ,NF, fumpto vtcunque ex duobus,HD ,NF, que
non
 ELB EROTII. 723
non ſunt regula , effe vt parallelogrammum , HF ,ad circulum , vel
ellipſim , MBEG . Omnia .n . quadrata parallelogrammi, HF , ſunt
ſexquialtera omnium quadratorum circuli,velellipſis , M BEG, & huis Coroll.s .
,
ideo funt ad illa , vt parallelogrammum , HF , ad fuiipſius duas ter,
cias, quod ferua .
. :: Quoniam verò omnia quadrata parallelogranimi, A F ,ad rectano
gula lub eodem , & fub ſemiportione, A EG , ſunt vt parallelogram Coroll.s.
mum , AF , ad femiportionem , AEG , eadem verò ad omnia qua-26.1.2.
drata Temiportionis, A EG , ſunt ſexquialtera.i. ſunt ve parallelo
grammum , AP, ad fuiipfius, ſ , igitur eadem ad reliqua.l.adrectan ,
gula ſub ſemiportione, A EG, & trilineo ,G EF, erunt vt parallelow
grammum , A F , ad excellum , quo ſemiportio, A EG , excedit, }, pa
rallelogrammi, AF ,omnia autem quadrata, BF, funt quadrupla oina
nium quadratorum , A F, ergo omnia quadrata ,BP , ad rectangula 7.1.z.
fub iemiportione , AEG, & trilineo , G EF , crunt vt quater paral
lelogranmum , AF, ad dictum exceſſum.i.vt parallelogrammum , H.
F ,ad dictum exceffum , & confequentibus
quadruplicatis ,omnia quadrata paralle.: Hн M N
logrammi, BF,ad rectangula quater ſub
ferniporcione, AEG , & trilineo,GEF,... R S T
ad rectangula bis ſub portione , B EG, &
trilineo ,GEF,erunt vt,HF,ad dictum ex : B ЈА
ceflum quater lumptum, quia enim , A E ,
eſt diameter bifariam diuidit in porcione,
BEG , omnes ipfi, DF, æquidiftantes , &
ideò rectangula quater lub ſemiportione , D E
AEG , & trilineo , GEF, fiunt rectangula
bis ſub portione,BEG, & triljneo, GEF ,omnia ergo quadrata parala
lelogrammi, BP, ad rectangula bisſub portione,BEG , & trilinco, G
EF,vel eorum dupla.f.omnia quadrata parallelogrammi,HF,ad re 10.1.2 ,
étangula bis ſub circulo ,vel ellipG ,MBEG , & ſub trilineis, MGN,GE
" P ,eruntvt parallelogrammum ,HF, ad quatuor excellus femiportio
ais,AEG ,Super duas tertias parallelogrammi, AF,.i.ad exceffum cir
culi,vel ellipſis, MBEG ,ſuper,}, parallelogrammi, HF, erant autem
omnia quadrata parallelogramıni , HF , ad omnia quadratacirculi,
vel ellipfis, MBEG ,vt idem parallelogrammum ,HF, ad, }, ſui ipſius,
ergo omnia quadrata parallelogrammi F, ad omnia quadraa cir
culi,vel ellipſis,MBEG , fimul cum rectangulis bis fub eodem circulo ,
vel ellipſi ,MBEG , & fub trilineis ,MNG ,GFE ,erunt vt parallelo
grammum ,HF, ad fuiipfius, vna cum exceflu circuli, vel ellipfis, M
BEG , ſuper eaſdem duas tertias.j. eruntve parallelogrammum , H
Fjad circulum ,vel ellipfim ,MBEG , quoderat oftendendum .
ALL
 .GEOMETRI
!!
ALI T E R.

Coroll.,.O Maia quadrata,BF,adrectangula ſub, BF ,& fubportione,

BEG , ſunt vt, BF , ad portionem , B EG ,rectangula verò
26. lib.2. fub portione, BEG , & parallelogrammo , B F , diuiduntur in re
Per A.23 . Etangula ſub , BEG , & ,BD E , trilineo .i, lub trilined ,Gef , &
Jib . 27
(ub BEG
, , & trilipeo , G EF, & ſub ,BEG , & eadem portione,
BEG , .i. in omnia quadrata portionis , B EG ,ergo omnia quadra
ta , B F, ad omnia quadrata portionis , BEG , finul cum rectangu
lis ſub portione , BEG , & trilineo , GEP, bis ſumptis , velomnia
quadrata , HF , ad omnia quadrata circuli ,vel ellipſis , M BEG ,
fimul cum rectangulis ſub circulo , vel ellipſi , MBEG , & trilineis,
MNG ,GFE ,bis ſumptis , erunt vt ,BF , ad portionein , BEG ,
vel vt , HF , ad circulum , vel ellipfim ,MBEG ; quod erat oſtens
dendum .
THEOREMA XV . PROPOS. XVI .
à parallelogrammo per lineam lateribus parallelam
parallelogrammum abfcindatur , quod intelligatur cir.
·culo , vel ellipli circumſcriptum , regula autem fit parallelo
grammi bafis : Oinnia quadrata circumſcripti parallelo
grammi, limulcum red angulis bis ſub eodem , & fub reli
quo parallelogrammo per didam parallelam conftituto, ad
omnia quadrata dicticirculi,velellipſis , fiinul cum reaan.
gulis bis ſub eodem circulo , vel ellipfi, & ſub quadrilineo
duabus parallelis circulum, vel elliptim tangentibus, inclu•
ſaque ab ijſdem curua , & latere totius parille grainmi ,
quod circulum, velellipſim non tangit, comprehenlo , erunt,
vt dictum circumſcriptum parallelogrammum ad eundem
circulum , vel ellipſim .
Sit ergo parallelogrammum , HO , cuius bafis , & regula , DO,
ductaque ,NF, intra ipfum lateribus ,HD , Co , parailela , ſit ab
{ciffum à toto parallelogrammo,HO , parallelogrammum , HF, in
telligatur autem circumſcriptum circulo , velellipfi , MB EG, cuits
centrum , A ,perquod tranſeant diametri ,MÈ , & , BG , quæ tit
producta vſque in , P , erunt autem dictæ diametri parallelæ paralle
logrammi ,H0 ,lateribus, tranfibuntque per puncta conta &tuum ,
M, B,
 L I B E R II I. 225
M , B , E , G . Dico igitur omnia quadrata parallelogrammi,HF,
fimul cum rectangulis bis ſub ,HF, & parallelogrammo ,FC , ad
omnia quadrata circuli , vel ellipſis , MBEG , fimul cum rectangu
2 lis bis ſub eodem circulo, vel ellipſi, M BEG , & ſub quadrilineo, M
GEOC, effe vt parallelogrammum , H F,ad circuluin , vel ellipfim ,
MBEG : Omnia.n. quadrata parallelogrammi, H 0 , ad omnia
quadrata parallelograinmi, MO, ſunt vt quadratur , D O , ad quam Lib .
dratum , O E , omnia item quadrata parallelogrammi,10 , ad rc:-%: I ller .
Coro
3 ctangula lub parallelogrammo , MO, & portione , M G F., ſunt vty 26.lib.2.
MO ,ad portionem , MGE, fiat vt , MF , ad porcionem , MGE,
ita , FE, ad , EI , erit ergo vt ,MO,ad portionem , MGE , ita , O
E , ad, E 1, ergo omnia quadrata , M O , ad rcaangula ſub , MO , &
portione , MGE , erunt vt , O E , ad , EI , .i. vt quadratum , O E, 5. Lib.z ;
ad rectangulum ſub , E , EI , erant autem omnia quadrata , HO ,
ad omnia quadrata , O M , vt quadratum ,1 O , ad quadratum , 0
E , ergo cx æquali omnia quadrata , HO , ad rectangula iub , MO ,
& ſub portione, MG E , erunt vt quadratum , DO, ad rectangu
lum ſub , O E, E1 , ad eadem vero quaterfumpta , vtquadratum, D
O , ad rectangulum iub , O E , & quadrupla , E 1 ; rectangula autem
ſub , MO , & por Per Ca.
tione , M G E , æ M N.
lib.z.
quantur rectangulis
ſub quadrilineo , M RHE A쇠 v
z
TV
X
GEOC , & por AА Р
cione, MG E , vna B
cum omnibus qua
dratis porticnis, M I
G E , ila ig tur qua. D E F
ter tuinpta reddunt
quatër rectangula ſus porcione, MGE, & quadrilineo , MGEO
C , vna cum omn.bus quadratis portionis ,MG E ,quater ſumptis,
quia verò omnia quadrata circuli , vel elliplis ,MBEG , æquantur PetD.23.
omnibus quadratis portionis, MB E, & portionis, MG F, vna cuin lib.z.
rectangulis bis lub vtrifq; portionibus .i . vra cum omnibusquadratis
portionis, MG E , bis fumptis, & omnia quadrata portionis,MBE,
æquantur omnibus quadratis portionis, MG E , ideo omnia quadra
ta portionis,MGE , quateriumpta æquantur omnib . quadratis cire
culi, vel ellipſis , MBEG , item rectangula ſub portione,MG E , &
quadrilineo, MGEOC , quater æquantur rectangulis ſub toto circu.
lo,vel ellipſi, MBEG,& fub quadrilineo, MGEOC, bis fumptis,itaut.
hucuſq; probauerimus rectangula ſub portione, MGE , & paralle
logrammo ,MO , quater ſumpta æquari omnibus quadratis circuli,
FE vel
 RIÆ
220 GEOMET
vel ellipfis, MBEG , vna cum rectangulis bis ſub eodem circulo , vel
ellipſi , & fub quadrilineo , MGEOC , quoniam vero oſtenſum eſt
omnia quadrata , Ho , ad rectangula lub portione , MGE , & pa
rallelogrammo ,MO, quater ſumpta efle , vt quadratum , DO, ad
rectangulum ſub ,oe , & quadrupla , EI, ideò ex æquali omnia
quadrata ,HO, ad omnia quadrata circuli , vel ellipſis , MBEG
vna cum rectangulis bis ſub codem circulo , vel ellipli, & fub quadri
lineo , MGEOC , erunt ve quadratum , DO , ad rectangulum iub,
O E, & ſub quadrupla, E I, quod ferua .
14. Lib, 2 ; Quoniam verò omnia quadrata, HF, vna cum rectangulis bis ſub
parallelogrammis , H F , F C , ad omnia quadrata , HO , lunt, vt
vnum , ad vnum .l.vt quadratum , D F, vna cum rectangulo bis ſub ,
DF, FO, ad quadratum , D 0 , omnia quadrata verò parallelogram
mi , H O, ad omnia quadrata circuli , vel ellipfis , MBEG, vna cum
rectangulis bis ſub eodem circulo , vel ellipli, & lub quadrilineo , M
GEOC , elle oſtenía ſunt , vt idem quadratum , DO , ad rectangu
lui ſub, O E , & quadrupla, E I , crgo ex æquali omnia quadrata pa
rallelogrammi, HF, vna cum rectangulis bis lub parallelograinmis,
HF ,FC , ad omnia quadrata circuli , vel elliptis , M BEG , voa
cum rectangulis bis
fub eodem circulo , H M N
vel ellipſi ,MBE
G , erunt vt quadra TV
tuin , DF, vna cum RESA * x
rectangulo fub , D ΑΙ Z G
F , FO , bis , ad re . B P
1
ctangulum ſub ,OE ,
& quadrupla , EI,
vel erunt, vt eorum D E F
dimidia .f. vt dimi.
dium quadrati,DF,
quod erit rectangulum , DFE , vna cum retangulo ſub , DFO , ſea
mel ( ex quibus componetur rectangulum ſub , O E ,FD, ) ad rectan
gulum ſub , O E , & dupla , EI , vel , vtadhuc horum dimidia .f. vt
I. Lib. 2. rectangulum ſub , E , & , ED , ad rectangulum lub , OE , & , EI,
gia vt, DE , ad , El , quia , O E ,altitudo eſt communis , oſtenſum
ergo eft omnia quadrata ,HF, vna cum rectangulis bis lub paralle
logrammis , HF ,FC , ad omnia quadrata circuli , vel ellipfis ,MB
EG , vna cum rectangulis bis ſub eodem , & ſub quadrilineo,MGE
OC eſſe , vt,DE, vel , F E ,ad, E1 , .i. vt parallelogrammnum , M
F , ad portionem , MGE, vel vt parallelogrammum , HF , ad cir
culum , vel ellipliq , MBÉG , quod erat propoſitum ,
THEO
 L I B E R III . 227

THEOREMA XVI . PROPOS . XVII .

Mnia quadrata parallelogrammi circulo , vel ellipſi

O circumſcripti (regula balijad omnia quadrata figuræ
compoſitæ ex circulo, vel ellipfi, & ex duobus trilineis ad
iacentibus lateri , quod non eſt regula ,nec ipſi parallelum ,
veluti dicitur in Th. 14. erunt , vt idem parallelogrammum
ad circulum , vel ellipſim , cui circumſcribitur , vna cum co
ſpatio , quod relinquitur, dempto à quarta parte di& iparal-.
lelogrammicirculi, vel ellipſis quadrante, fimul cum exceſ.
ſu , quo idem quadrans ſuperatduastertias diđi parallelo,
grammi ideft erit, proximè,vt 2 1. ad 17.
Exponatur denuò figuraTheor. 14. Dico omnia quadrata paral
lelogrammi , H F ,ad omnia quadrata figuræ compolitæ ex circulo,
vel ellipſi ,MBEG , & trilineis ,MGN , EGF,eſſe vt, HF , ad
circulum , vcl ellipſin ,MBEG , vna cum reſiduo , dempto à paral
lelogrammo, MG ,crculi, vel ellipſis , quadrante , MGA , fimul
cu n eo exceſſu , quo idem quadrans luperat duas tertias parallelo
gramini, MG . Etenim often um eit omnia quadrata , HF, adom. Is.huius,
nia quadrata circuli , vel elliptis , MBEG , vna cum rectangulis bis
ſub codem , & lub tr lineis ,MNG ,GFE , efle vt ,HF, ad circu .
lum, vel ellipfim , M BFG , quod icrua.
Vicerius , quia omnia quadrata , HG , ad omnia quadrata,MG, 9. Lib.s.
ſunt vtquadratum , BG , ad quadratum ,GA ,.. vt parallelograin
muin , HF, ad parallel giain num , MG ; inſuper oinnia quadrata, 13. huius.
MG ,adomaia quadrata trilinei ,MG Niunt vt , MG , ad reſi,
duum dempto quadrante , M AG , fimul
cum eo ipatio , quo idein iuperat duas H M N.
tertias rectanguii , MG , ab eodem re T
Cangulo , MG , crgo ex æquali omnia R
quadrata , HG , ad omnia quadrata tri A
linei , M GN , crunt vt , H F , ad reſi. B
duum, demipro quadrante, M AG, fimul
cum eo Ipatio , quo idem ſuperat, } , re
& anguli,MG ,ab eodem rectangulo, M 10.Lib.z.
6 , & , duplicatis proportionis terminis, D E
omnia quadrata, HF,ad omnia quadra.
ta trilineorum , MNG , GFE , erunt vt duplum , HF , ad duplum
Ff 2 illius
 RIÆ
228 GEOMET
illius reſidui .. vt , HF, ad vnum illud reſiduum ; omnia autem quae
drata eiuſdem ,HF, ad omnia quadrata circuli , vel ellipſis ,MBE
G , ſimul cum rectangulis bis íub eodein , & ſub trilineis ,MNG , G
FE , funt vt , HF, ad circuium , vel elliplim , MBEG , ergo , col.
ligendo ,omnia quadrata , HF , ad omnia quadrata circuli , vel elli .
plis ,MBEG , & ad omnia quadrata trilineorum , MNG ,GFE,
fimulcuin rectangulis bis ſub circulo , vel ellipli , M BEG , & trilio
neis , MNG ,GFE , ideft ad omnia quadrata figuræ , N MBEF,
Per D.23, erunt vt , HF , ad circulum , vel ellipſim , MBEG , fimul cuin reſi
lib.z. duo , dempto á parallelogramıno ,MG , quadrante , MAG , & eo
fpatio, quo idem excedit duas tertias parallelograının , MG .
Dico nunc hanc rationem efle , vt 21. ad 17. proximè, parallelo .
grammum enim , MG , ad dictuin reſiduuin eft , vt 21. ad 2.proxi
mè , vt oftendimus Theor. 12. parallelogramınum vero , HF , quas
druplum eſt ipfius, MG, ergo , H F, ad illud reſiduum eft, vt 84. ad 2.
proximè, eſtautem iden , HF, ad circulum , velellipfim , MBEG,
Vt 14. ad 11. proxiinè. , vt 84. ad 66. ergo parallelogrammum ,H
F , ad compoſitum ex circulo , vel ellipſi ,MBEG , & dicto reſiduo
eft, vt 84. ad 68. proxiinè .i. Vt 21. ad 17. proxiinè, ideò omnia qua
drata , H F, ad omnia quadrata figuræ ,NMB EF , lunt proximè,
Vt 21. ad 17. patet ergo propoſitum .
COROLLA R I V M I.

INCpatet ,quoniam omnia quadrata , HF, omnium quadratoa

HA
9. Lib. 8. rum , MF, ſunt quadrupla , quod ſuntad illa ,ot, H F ,ad, MG ,;
& ideò ,fidempferis omnia quadrata , MF , ab omnibus quadratis fogue
r & , 2 MBEF, omnia quadrata , Hf , ad reſiduum erunt, vt , HF, ad
illud , quod relinquitur ,dempto , MG , à circulo, vel ellip 1,11BEGG
reſiduofepiusdicto.l. quod reminet ablato ab , MG , quadrante,MAG ,
Ćco exceff« , quo idem ſuperit , } , MG , eſt autem , HF, ad hac rema
nentiafpatiaproximè , ut 84.ad 47 .
Conſtitue.n. HF , 34.erit circulus, vel ellipſis , M BEG , 66.& di
Etum reſiduum 2. vt ſupra oftendimus proximèsemper intellige ) eſt aua
tem , MG , 21. demis ergo 21. d compoſito ex 66. & 2. ideſi à 68. re
manent 47 eft ergo ,HF, ad remanentia ſpatia , ut 84. ad 47. vnde om
nia quadrata , H F ,ad reſid'lum , demptis omnibus quadratis, MF , ab
omnibus quzdr.itis figure, 2 M BEF, erunt , proximè, vt 84. ad 47.
quod eft propofitum .

co
 L I B E R III . 229

COROLLARIVM I I.
1
ad omnia

ximè , quod ad fuireliquum erunt , vi 2

,
qu drata trilineorum , MNG , GFE , ſunt , vt 21. ad 2. pro •
1. ad 19. proximè, ſunt autem
omnia quadrata , H F , quadrupla omnium quadratorum , MF , & ideò
omnia quadrata , HF , ad reſiduum , demptis omnibus quadratis trili
neorum , MG , GFE , ab omnibus quadratis ,MF , erunt proximè ,
3 vt 84. ad 19.Junt autem omnia qu.zdr.ita , HF ,ad reſiduum , demptis
omnibus quadratis, MF ,ab omnibus quadratis figure , 2 MBEF , vt
84. ad 47.proximè, ergo reſiduum primum .i. quod relinquitur,demptis
omnibusquadratis trilineorum , MXG ,GF E , ab omnibus quadratis , ?

MF , ad rcfiduum fecundum .i. ad id q, uod relinquitur , demptis omnia

bus quadratis, MF,ab omnibusquadratis figurē,X MB EF, erit pro.
ximè , ut 19.ad 47. onde patet , c

THEOREMA XVII . PROPOS. XVIII .

,
ta , H0 , ( regula cadem ibiſumpta ) ad omnia quadra .
ta figuræ compoſitæ ex parallelogrammo ,MO , & femicir
culo ,vel ſemiellipſi,MBE , efle ,vt quadratum , DO , ad
Te&angulun ſub , DO , 0 E , vnacum rectangulo ſub, O E ,
· & fub excediu , quo dupla , EI , ſuperat , E F cum , i, quadra .
ti ,DE

O Voniam ergo omnia quadrata figuræ ,CMBE O , diuiduntur

per lineam , me , in omnia quadrata parallelogrammi,MO,
iia omnia quadrata femicirculi , vel iemielliptis ,MBE ,& in re. Per D.23.
Etangula bis fub , MO , & lub ſemicircuio , vel ſemiellipfi ,MBE , lib.z.
patet primo,quod omnia quadrara, H O , ad omnia quadrata ,M O,
ſunt, vt quadratuin ,DO , ad quadratum , UE . Infuper omnia
quadrata , HO , ad omnia quadrata , H E , lunt vt quadratum ,OD,
ad quadratum , DE ,omnia verò quadrata , H E , ad omnia qua. Coroll.se
drata semicirculi , vel iemiellipfis , MBE , funt vt quadratum , D E ,
ad iui ipfius , } , ergo ex æquali omnia quadrata , H 0 , ad omnia
quadrata ſemicirculi , vel iemiellipſis, M BE , iunt vt quadratum ,
OD, ad , i , quadrati, DE . Vlterius omnia quadrata, H 0 , ad om
nia
 230 GEOMETRIE
nia quadrata,M O, ſunt vt quadratum , DO , ad quadratum , o e ,
omnia item quadrata , MO , ad rectangula iub , MO , & femicire
culo, vel ſemiellipſi, MBE , ſunt vt,OM ,ad ſemicirculum , velle
miellipfim , MBE ... v , O E, ad , E 1, nam facta eft ,FE ,ad, EI,
. 1. Vt, MF, ad ſeinicirculum , vel ſemiellipſim , MGE;‫ ز‬ad eadem verò
Coro ll
25.lib.2 , rectangula bis ſumpta , erunt vt , 0e , ad duplam , E I ; igitur, colli
gendo ,omnia quadrata , HO ,ad omnia quadrata femicirculi , vel
iemiellipfis ,MBE , N
M
ad omnia quadrata ,
MO , & ad rectan TV
gula bis ſub ſemicir- BIAS X X
ż G
culo ,vel femiellipſi, A P
MBE , & ſub ,MO, B
fimul ſumpta .i. ad
omnia quadrata fi I
guræ , CMBEO , D E F
erunt vt quadratum ,
OD , ad quadratum , 0 E , ad , i , quadrati , De , cum rectangu.
lo ſub, O E , & dupla , E 1 , fimul tuinpta ; quia verò feinicircu.
lus, vel ſemiellipfis,MG E , est pluſquam dinidiuin parallelograin :
mi, M F , etiam ,El, erit pluiquain dimidia , EF ; & ideò dupla ,
El, excedet ipſam , E F ,vel iplam , DE , rectangulum ergo lub ,
OE, & dupla , E I , poterimus diuidere in rectanguluin iub ,O E ,
& ,ED , & in rectangulum lub , O E ,& exceffu , quo dupla , El ,
ſuperat, E D , iungamus rectangulum lub , DE , E O , cum qua
drato , EO , fietrectangulum lub , DO) , OE; quadratum ergo ,
OE , , quadrati , ED , & rectangulum lub , E, & dupla , 21 ,
commutata ſunt vt in , i , quadrati, ED , in rectanguluin iub , D
0,0 E , cum rectangulo lub , OE , & ſub excellu dupiæ , El ,
ſuper, ED . Omnia ergo quadrata ,HO , ad omnia quadrata ti
guræ , C MB EO , erunt vt quadratum , DO , ad rectangulum
lub , DO , 0 € , cum rectangulo ſub , O E , & fub exceflu duplæ,
El, ſuper, E D, vel , E F ,cum , i , quadrati, D Е , quod erat often ;
dendum .

CO
 L I B E R III . 231

COROLLAR I V M.
omnia quadrata, HP , ad omnia quadrata figure,
PAÄTET
T ,autem
BMCP effe pariter , vt quadratum , BP , ad re & angulum ſub ,
!
BP , PA, una cum rectangulo ſub ,PA , & ſub exceſſu , quo dupla ,
EI , Superat , E F , cum , } , quadrati, B A . Et quoniam , iun &ta , BM,
oſtenſum eft omnia quadrata , H P , ad omnia quadrata trapezi , MB,
PC « Si ot quadratum, B T, ad rectangulum , B P A,vuacum , qua- 28.Lībiz;
drati, A B , ideò eadem omnia quadrata , H P , ad reſiduum omnium
quadratorum figuræ, quæ eiſdem , MCPB , & curua , MB , contine
tur , demptis ab üſdem omnibus quadratis trapezi , BMC P , erunt pt
idem quadratum , BP , ad rectangulum ſub , AP , ſub exceſſu duo
pla , E I , Super , E F, vna cum , ; , quadrati , BA .

THEOREMA XVIII . PROPOS. XIX .

ellipſin , MBEG, ducta , R V , vtcunq; regulę, DF , !

parallela , diuidente ipſum circulum ,velellipfim in duas vt.
cunque portiones , SMT,SET. Dico omnia quadrata
portionis, SMT , cum rectangulis bis ſub eadein portione,
& ſub quadrilineo ,MTVN , ad omnia quadrata portionis ,
SET , cum re&angulis bis ſub eadem portione , & ſub tri
lineis, TGV ,GEF,elle vt portio , S MT ,ad portionem ,
SET

Quoniam.n .rectangula ſuh portione , SMT, & parallelogram : Coroll.ro

mo , H V , ad omn a quadrata , H V , lunt vt portio , S MT, ad 26. lib. 2.
parallelogrammum , H V, rectangula verò ſub-, SMT, & paralle- per
lib.A.2
26 3.
logrammo ,HV, diuiduntur in rectangula ſub, SMT, & lub ,S M
Toideft in onnia quadrata , S MT, & inrectangula ſub , SMT, &
ſub.quadrilineis, H RSM ,MTV N , ideftbislub , S MT , & fub.
quadrilineo ,MTVN ; nam cum , ME, fit diameter , bifariam di
uidictuin ordinatim applicatas. in parallelogrammo ,HF, tum in
circulo , vel ellipſi ,MBEG , & ideò excellus earundem linearum
hinc inde relinquuntur æquales ,.vndein quadrilineis , HRSM , M
TVN , lineæ in eadem rectitudine ſumptæ funtæquales , ideò om .
niaquadrata portionis,S MT,& rectangulalubeadem ,& lub.qua.
dria
 232 GEOMETRIÆ
drilineo , MTVN , bis ſumpta , ſunt ad omnia quadrata , HV , ve
portio , SMT, ad parallelogrammum , HV . Omnia inſuper qua,
Zoolo2o HV ,ad omnia quadrata, V D ,
ſunt ,vt , HR , ad , RD , .. vt , HV ,
drata H M N
ad ,V D ; eodem deniq ; modo , quo lu T
pra , oftendemus omnia quadrata ,RF , R v
adomnia quadrata portionis, SET, cum
rectangulis bis ſub eidem , & fub trilineis,
TGV ,GEF , elle vt , RF , ad portio
nem , Set , ergo ex æquali , omnia
quadrata portionis , S M T , cum rectan .
gulis bis fub eadem , & fub quadrilineo ,
MTVN , ad omnia quadrata portio .
B

D
错
nis , S ET, cuin rectangulis bis ſub eadem , & ſub trii neis , TGV,
GFE ,erunt vtportio ,SMT, ad portionem , S E 1 , quod osteny
dere opus erat .

COROLLARIV M.
1X patet omnia quadrata p.zrallelogrammorum in eadem al
titudine cum portionibus , vel frıſtibus portionum exiſtentiun ,
ad omniaquadrati earundem ſimul cum re &tangulis bis fub üfdem ,
Sub 9:4.adrilineis , vel trilineis , quæ illis èregione reſpondent literi ,
WF, adiacentii, veluti Siepra filerunt quadri ineum ,11 T 11Y ,
trilineum , T GV , GEF , elle, vt eadem parallelogrammi ad eaſdem
portiones , vel portionum fruta, quod ex fupra dictis clarè patet.
THEOREMA XIX . PROPOS. XX.

:
ellipſim ducta quacunq;regulæ parallela , RX , diui
dente iplum vtcunq ; in duas portiones, S MT , SET . Di.
co omnia quadrata portionis , SMT, cum re &angulis bis
ſub eadein , & fub quadrilineo,MTXC ,ad omnia quadra
ta portionis,SET, cum re &angulis his ſub eadco , & fub quz
drilineo,T GEOX , eſſe vtportio,SMT,ad portionum ,SET.
Coroll 1,
Fiac prius , vt , MV , ad ſemiportionem , MYT , ſic , VY , ad ,
YZ . Onnia ergo quadrata , M X , ad rectangula ub ,MX , & ies
C.23.1.2.miportione,MÝT, ſunt vt , MX , ad , MYT , diuide recta.gula
lub ,
 L - I " B E R III. 233
ſub , MX , & , MY T, in omnia quadrata , MYT, & in rectangu '.?
ſub , MYT, & lub ,MTXC ,oninia ergo quadrata , MX , adolli
nia quadrata , MYT , cum rectangulis tub ,MYT, & lub quadri
lineo , MTX C , erunt vi ,MX, ad ,MYT, .. vt ,XY, ad , Y2 ,
..vt quadratum , X Y , ad rectangulum ſub ,XY, & , Y 2 , cadem
verò ad hæc quater ſumpta crunt, vt quadratua) ,XY , ad rectangue
luni ſub , XY,& quadrupla ,Y Z , funt autem omnia quadrata leo
miportionis, MYT, quatet ſumpta æqualia omnibus quadratis por
tionis,MST,& rectangula fub,MYT, & quadrilineo ,MTⓇC,D.23.hu
i!1S .
quater fumpta æqualia rectangulis fub eodein quadrilinco , & lub
portione ; SMT,bis ſumptis , nain portio , S MT, bis continet le
miportionem , MYT , ergo conuertendo , omnia quadrata portio .
nis, SMT, cuin rectangulis bis lub eadem , & quadrilineo ,MTX
C , ad oinnia quadrata , M X , erunt vtrectangulum lub quadrupla,
YZ , & fub , Ya , ad quadratuin , YX , omnia autem quadrata , M
X , ad omnia quadrata, HV, cuin rectangulis bis ſub parallelogram ,
mis, HV, VC , ſunt
vt vnum ad vnum.i, M N
vt quadratum , YX, TV
ad quadratum ,RV, RH Z
x
AА G
cum rectangulis bis P
fub , RV, V X , ergo B
exęquali omnia qua
drata portionis, SM I
T , cum rectangulis D E. F.
bis fub eadem , & fub
quadrilineo , MTX , ad omnia quadrata ,HV , cum rectangulis bis
lub parallelogrammis, A V , VC, erunt vt rectangulum ſub ,XY, &
quadrupla , Y Z , ad quad.atum ,RV, cuin retangulis bis ſub ,RV
X , vel ve eorum dimidia .I. vtrectangulum ſub , XY , & dupla , Y Z ,
ad diinidium quadrati ,RV, fcil.cet ad rectangulum ſub , RV, VY,
cum rectangulo ſub , RV ,V., vel adhuc , vt horum dimidia (com
pone autem rectangulum ſub , RV, VY, cum rectangulo ſub, RV ,
VX , ex quibus fit rectangulum ſub , RV,YX , ) .1. vtrectanguluin
fub , 2 Y, YX , ad rectangulum iub , R Y, YX ,.i.vt , Z Y , ad , YR ,
of. vt temiportio , MYT, ad ,MV,velvt portio , SMT, ad , HV.
Inſuper omnia quadrata , H V, cum rectangulis bis ſub parallelo.
grammis , HV, VC , ad omnia quadrata , RF, cuin rectangulis bis
lub parallelogrammis, RF , FX , funt vi, HR, ad ,RD , & tan
dem modo luperiori oftendemus omnia quadrata , R F, cum rectan
gulis bis lub parallelogrammis , RF ,FX , ad omnia quadrata
portionis , S É T , cum rectangulis bis ſubeadem , & fub quadrili?
Gg neo ,
234 GEOMETRIA
nco , TGEOX , ellevc , RF , ad portionem ,SET,ergo ex æquali
onnia quadrata portionis , SMT, cum rectangulis bisſub eadem ,
& fub quadriaco ,MTXC ,ad omnia quadrata portionis , SET,
Call rectangulis bis íub eadem , & ſub quadrilineo , TG ECX ,
cruntvt portio , SMT,ad portionen , S ET, quod oſtendere om
portcbat :
COROLLAR I V M.
IN C patet omnia quadrata parallelogrammorum in eadem al
H titudine cum portionibus , vel portionum fruftibusexitentium,
vnicum red angulisbisſub üſdem parallelogrammis , & reliquis pas
rallelagrimnis illis in directum exiſtentibus ,ad omnia quadrata por :
tionum , vel fruſtorum eorundem , fiinul cum rectangulis bis ſub ijſilem ,
&fub quadrilineis illis in directin iacentibus , veluti fierunt quadri.
line.in ,MTXC , TGEOX , el , vtdi&ta parallelogrimmi ad die
Et 15 portiones , vel portionum fruſta ; quod ex prediétis clarè patet ;
Vnde ex.g.oinsia.quadrata , RG , fimul cum rečingulis bis fub parale
lelogr.immis ,RG ,GX , at omilie quadrata frufti, S BGT , cum re .
c.ingulis bis fub ; SGRT , & q.ladrilineo , TG , PX , erunt vt parale
lelogrınınum , RG , ad fritum , S BGT , boc on .pariter oftendetur ,
velisti probatum eſt oinni.i quadrata , HV , finel cum rectangulis bis
ſub , HV , VC , ad omnia quadr.ita portiolis , SMT , ſimul can re
et ingulis bis ſube.idem , desub qu...Irilineo, MTXC , effe vt , HV ,
ad portionem , SMT, onde manifeftun eft , quod in hoc Corollaris
colligitur
THEOREMA XX . PROPOS. XXI .

SIItrema
in circulo , vel ellipſi apteturrecta linca , per cuius ex.
puncta ducantur duæ rectæ lineæ , quæ fint ( exi
ftente apta parallela vni axiun , vel diametrorum ) paralle•
læ ſecundo axi,vel diametro, quæ ſumatur pro regula : Re:
& angula ſub portione minori abfciſſa per aptatam , & ſub
quadrilineo , quod aptata , & duabus di&tis parallelis vſque
ad curuam circuli,vel elliplis productis, & ab ijſdem inclu•
la curua comprehendicur , in circulo , erunt æqualia rectan.
gulis ſub duobus triangulis per diametrum quadrati, vel
rhombi ( & hocinellipli cuin diametri coniugatę ſe obliquę
lecabunt, quibus latera diđi rhombi ſint æquidiſtantia ) ab
eadem
 LIB ER! III. 235

1
eadem aptata deſcripti in ijſdem conſtitutis: In ellipſi vero
1
ad eadem re & angula , erunt vt quadratum ſecundi axis , vel
diametri ,ad quadratum primæ.
Sit primòcirculus , AB F, H, & in eo vtcunque aptata recta, A B, Deft: .7
4. Elem.
parallela diametro , E R., & per punéta , A B , producantur viq ; ad
circumferentiam , HF , duæ , AH ,BP, parallelæ fecundæ diainc
tro , S T, quæ ſumatur pro regula, quia autem circuluscit, ESRT,
ideò coniugatæ diametri , E R ,ST, fe fecant ad angulos rectos, &
lunt coniugati axes , & ideó , AH , BF,
funt perpendiculares ipfi , A B ;luper , A , E
B ,ergotic deſcriptum quadratum , A D,
& in eo du &ta diaineter , AD . Dico er- , H

go rectangula lub portione, A SB , &

o
quadrilineo , AB , FH , elle æqualia re X
ctangulis fub duobus triangulis, ABD,
AV D , ſumatur enim in , AB , vtcung ;
B
punétum , M , & per, M , ducatur ipfi, B
F , parallela , CG, fecans, AD , in , N ;
VD , in , 0 , & curuam circuliin , CG,
quia ergo duæ , AB ,CG , in circulo ſe 33.3.ee
lecant in puncto , M , rectanguluin , G YA
MC , eft æquale rectangulo , B MA , &
quia , A M , eitæqualis ipſi, MN , &, M Z군
B , ipfi, N O , rectangulum , A M B, eſt
B
æquale rectangulo, MNO, ergo rectan . D
guium , CMG , eritæquale rectangulo ,
MNO, idem de cæteris probabitur ,cr R
go rectangula ſub portione , ACB , &
quadrilineo , ABFGH , crunt æqualia
ređangulis fub triangulis , ABD ,AVD , quod eſt propoſituin in
circulo .
Sit nunc in inferiori figura ellipſis , ESRT , centrum , X , axes, velut in
vel diametri conjugatę, È R , prima , ST, fecunda , Gt autem in iplo circulo .
aptata , AB , parallela ipfi , £ R , per cuius extrema puncta ,AB,
productæ ſintvſque ad curuam ellipſisduæ ,AH ,BF,parallele ſe
cundæ axi, vel diainetro ,ST ; ſic inluper defcriptum quadratuin,
vel rhombus , AD , cuius latera diametris , ER , ST , lint paralle.
la, & in eo ducta diameter , A D, & per puneta , E, S , fint etiam dų.
étæ tangentes, EY , SY , coincidentes in , Y ; quæ erunt parallelæ
diametris ,ER ,ST, ..YE , ipſi ,ST , & ,YS, ipli ,ER ; erit er
G g 20 gº,
 236 GEOMETRIÆ
Ex 3.Cc- go , vt quadratuin , E Y, ad quadratum , YS, ita rectangulum , TZ
nic.p.17 . $ ,ad rectanguluin ,BZ A , eodem modo ( ſumptoin , A B , vtcune
que puncto , M , & per , M , ducta , C MG , parallela ipſi ,BF, ) leo
quetur rectangulum ,G MC , ad rectangulum , B M'A ,elle vt qua.
dratum , EY ,ad quadratum , YS , ergo rectangulum , TZS,adre.
Etanguluin , BZ A , erit ve rectanguluin ,GMC, ad rectangulum ,
BMA, & fic dereliquis oſtendemus.i . rectangula fub portione, AS
B , & quadrilineo , AHTFB ,ad rectangula lub omnibus abſciſtis,
AB , & refiduis abſciffarum eiuſdem .. ad rectangula ſub triangulis ,
ABD , AV D , ( ſunt.n. rectangula ſub oinnibus abícıſlis, AB , &
Coroll.z. reſiduis abſciſſarum eiuídem, æqualia rectangulis fub duobus trianglia
Prop. 19. lis , AB D, AV D , ) erunt vcrcetangulum , TZS , ad rectangulum ,
libo 2 . A ZB , ideft vt quadratum , E Y ,ad quadratum , YS , vel vt quadra
tuin , 5X , ad quadratuin , XE , vel vt quadratum , ST , ad quadra
tum , ER ; ergo rectaagula ſub portione, ASB , & quadrilineo , A
HTFB, ad rectangula lub triangulis, A B D, AV D, crunt vt quae
dratun , ST, ad quadratum , E R ; quod oſtendere oportebat.

COROLLA R I V M.

cupla patet
effe rectangulorum ſub tri.ingulis , ABD , AV D ,,quod
in circul eadem quadrita ſint ſexcupla rectangulorum ſub portione,
o
AS B , & quadrilineo , AHTFB . In ellipſi verò, quia pariter om
nia quadrata , AD , rectangulorum ſub triangulis, ABD , AV D ,
Suntſexcupla.i.funt ad illa, ot cubus , A B , ad fuiipſiusſextam par.
Cor.24. tem , infuper re&tangula ſub triangulis , ABD , AV D , ad reftangula
Jib . 2, Sub portione , ASB, & quadrilineo , AHT FB , ſunt ot quadra.
tum , ER , convertendo ad quadratum , S T , .i.vt ſerta pars cubi, A B ,
ad eiufdem talem partem , ad quam ipfa ſexta parsſit , ut quadratum , E
R ,ad quadratum , ST , binc ex æquali omnia quadrata, AD , in elli
pf , ad reftangula ſub portione , A SB , e quadrilineo , AHT FB ,
crunt vt cubus, A B , ad fui ipſius eam partem , ad quam eiufdem cubi ,
A B , ſexta pars ſit veluri quadratum , E R , ad quadratum , ST . Vee
Tum ſi in ellipſi diametri non fint •axes, vice cubi, AB , concludemus
omnia quadrata, AD, ad rectangulaſub portione, ASB , & quadri.
lineo , A HTFB, efe vtparallelepipedum fub altitudine, AB , bafe
rhombo quod ab ipsa , A B , defcribitur , ad fui ipfius eam partem , ad
quam eiuſdem parallelepipedi parsfexta fit velkti quadratum , E R, ad
quadratum , ST ,
THEO
 L 1 : B E R I II . 237

THEOREMA XXI. PROPOS. XXII.

S , vel
circumſcriptum , ducatur lateribus eiuſdem parallela
. quædam recta linea,per circuli , vel ellipſis centrum non
tranſiens , altero reliquorum laterum regula exiſtente . Om
nia quadrata parallelogrammi , quod maiori portioni circu
li, vel ellipſis iam dicti ,remanent circumſcriptum , ad om
nia quadrata figuræ compofitæ ex maiori portione , & duo.
bus trilineis ; quiad bafim eiuſdem hinc inde extra conſtitu
7
untur , dempris eorundem trilineorum omnibus quadratis ,
erunt in circulo , vt parallelepipedum ſub bäſi parallelo
granmo di &tæ portioni maiori circumſcripto , altitudine
ejuſdem portionis diametro ad cylindricum ſub bafi eadem
maiori portione , altitudine differentia diametrorum maio.
ris , ac minoris factarun portionum ,vna cum ſexta parte cu.
bi baſis eiuſdem portionis . In ellipſi verò erunt , vë paralle
lepipedum ſub baſi parallelogrammiomaioriportioni ſimili.
ter circumſcripto ,altitudine eiuſdem portionis diametro ,
adcylindricum ſub baſi eadem maiori portione , altitudine
differentia diametrorum maioris ,ac minoris factarum pora
1
tionun , vna cum ea parte cubi baſis eiuſdem portionis, ad
quam ſexta pars eiuſdem cubi fit , vt quadratum primæ dia
metri ad quadratum ſecundæ , vel, fi diametrinon fint axes,
vna cum ea parte parallelepipedi ſub altitudine bafi eiu
[dem portionis ,ac lub bali thombo ab eadem deſcripto , ad
quam eiuſdem parallelepipedi pars ſexta ſit, vt quadratu
prime diametriadquadratum ſecundæ .
Sit ergo circulus , velellipfis, CF E H , cuiſit circumſcriptum par
rallelogrammum, AQ , & centrum fit, N, diametri autem tranteure,
tes per puncta contactuum lateruin circumſcripti parallelogrammi,
& per centrum , N. ſint , CE ,FA ; ſit autem ,FH , regula ,cuiin
liſtens, & lateribus , AP, DQ , parallela intra ipſum ducta fit , LG.
Dico ergo omnia quadrata parallelogrammi, AG , ad omnia qua
drata figuræ , LCHEG , demptis omnibus quadratis trilineorum ,
CLT, YG E , elle , in circulo , vt parallelepipedum fub bali
paral
 TR IA
GE OME
238
parallelogrammo, AG , altitudine , F I, ad cylindricum ſub baſi por
tionc , TCFE Y ,altitudine , IM , vna cum , ; cubi , TY , In elli
pli verò , vt parallelepipeduni ſub baſi parallelogrammo , AG, alti
tudine , Fl ;ad cylindricum ſub bafiportione, TCFEY, altitudi
ne , MI , vna cum ca parte cubi, TY , ad quam eiuſdem cubi ſexta
pars fit , vt quadratum , CE , priinę diametri, ad quadratum ſecun
dæ.f. ad quadratum , FH , vel-, fidiametrinon fint axes , vna cum
ea parte parallelepipedi ſub , TY, & rhombo , RZ , ad quam illius :
pars ſexta lit , vt quadratum , ÇE ,primæ diametri ad quadratum
ſecundæ , Ducantur per, T , Y , ipii , PQ , parallelæ , TA, Y , ſee
cantes curuam ,CFE , in punctis , R , V , quæ iungantur recta , R
V , producta in , B , K , quoniain ergo , EC ,elt diameter , ad quam
ordinatim applicantur ,RT,VY,eas
quoq; bifariam ſecabit, eſt autem , S T, AK с LO
æqualis , X Y, ob parallelogrammum , :
SY , ergo , V X , erit etiam æqualis ipfi, : VR SIT
RS , & tota , V Y, toti; R T , cuietiam A
eft parallela , ergo, RV, TY, ſunt etiain FIMEWNO IH
æquales , & parallelæ , eltque, R V , in,
M, bifariam ſecta . NV Xlz
Diuidamus igitur omnia quadrata f .
guræ , L CFË G , demptis omnibus PB E GL
quadratis trilincorum ,ĆLT , EGY, in AKC LD
omnia quadrata figuræ , LCRT, dem.
ptis omnibus quadratis trilinci , LCT , ABVS
in omnia quadrata figuræ , G E.V Y ,
demptis omnibus quadratis trilinti , E
GY , & in omnia quadrata figuræ ,IR
FHMME
I N IM
Per D.23 . F VY . Rurſus per rectam ,RV , diui. v x
fib.z. a2
duntur omnia quadrata figuræ , TRF ,
VY , in omnia quadrata , YR , in om. GO
nia quadrata portionis , RFV, & in re
Etangula bis ſub , YR , & portione , R
FV ,bis ſeparatis , ad eorum fingula coinzarcinus nunc omnia qua
drata parallelogrammi,KG .
Igitur omnia quadrata , KG , ad omnia quadrata , R Y , ſunt vt,
ío, Lib.z. KB,ad,RV ,vel vt parallelogrammum , KG , ad parallelogram
mum ,RY; omnia iniuper quadrata , KG , ad omnia quadrata , K
T , ſunt vt ,BK , ad ,KR , .i.vt , KG , ad , K T ; item omnia qua
drata ,KT,ad omnia quadrata figuræ , LCRT,demptis omnibus
quadracis trilinei , LCT ,.. ad omnia quadrata portionis ,RCT,
cum rectangulis bis fub eadem, & lub trilineo , CLT, ſunt vt , KT,
ad
 L. I B E R II . 239
ny
ad portionen ,R CT, ergo ex æqualiomnia quadrata ,KG, ad omn Cor. 198
nia quadrata figuræ ,LCRT , demptis omnibus quadratis trilinei, huius.
CLT, erunt vt ,KG ; ad portionem ,RCT. Eodem modo oftena
demus omnia quadrata ,KG ,ad omnia quadrata figuræ , V EGY,
demptis omnibus quadratis trilinei, EGY, efle vt , KG , ad portio.
nem, V EY, quæ conſerua .
Omnia infuper quadrata , K G , ad omnia quadrata , RY, vt Coroll.se
il probauimus , ſunt vt, K G , ad , R Y , itein omnia quadrata RY, 26.1.1:
ad rectangula ſub , RY, Ro, ſunt vt,RY ; ad R. , & tandem re.
Etanguła lub , RS , RY, ad rectangula ſub portione,RFV , & Coroll,i.
ſub , R Y , funt vt , Rø , ad portionem , RFV , ergo ex æquali
omnia quadrata ,KG ,adrectangula lub portione ,RFV , & ſub ,
RY , erunt vt,KG ,ad portionem ;RF V, ergo ,colligendo,om •
LO
nia quadrata , KG ,ad omnia quadrata figurarum , LČRT ,VE
GY ,demptis omnibusquadratis trilineorum ,CLT , EGY, & ad
omnia quadrata ,RY,& ad rectangula ſemel ſub portione ,RFV ;
& fub , RY , erunt vt,KG , ad portiones ,RCT ,VEY,RFV,
& ad rectangulum ,RY , .. vt, KG , ad portionem , TCFEY.
Reliquum eft, vtcomparemus omnia quadrata , KG, ad omnia
quadrata portionis,R F V, & ad rectangula ſub eadem ,& ſub,RY ,
quia autem ,RV ,æquátur ipſi, TY, portio ,RFV ,æquatur pore
tioni, THY, etiam in ellipſi, quia, RV , TY, ſunt parallelæ ,
ideò omnia quadrata portionis, R FV ,ſunt rectangula ſub portio.
ne ,RFV , & fub portione , THY , quibus fi iunxeris rectangula A.23.1.2 .
lub eadem portione , RFV , & ſub , Ř Y , componentur rectangu.
la ſub eadem portione, RFV , & fub quadrilineo ,RTHYV ..
Nunc vel , RV , eft à qualis ipfi , VY, & ſic, RY, erit quadratum,
fiue rhombus, vel ,RV,non eftæqualis ipſi, VY , & tunc in ipſa,.
VY , producta ,fi opus fit ſumatur, V Z , æqualis ipli, VR , & du
eta per , 2,211 , ipfi ,RV , parallela , ſit conſtitutuin , R2 , qua.
dratum , velrhombus ipſius, RV :Omnia ergo quadrata , KG , ad
oinnia quadrata , R Z , habent rationem compofitam ex ratione Diffi0.12 .
quadrati, KL , ad quadratum ,R 11 , vel ad quadratum , RV , & 1.1.
ex ratione ipfius,KB ,ad ,RV ,quæ duæ rationes componunt ra 11.1.2,
tionem parallelepipedi rectanguli ſub altitudine , B K , bafi autem .
quadrato,KL, ad cubum , R V.Siautem , CE ,FH , ſinttantum Gen
D.Cor. 4.
. 34
diametri , ſic dicemus, nempè , Omnia quadrata , K G , ad omnia ‫ܙܐ ܐ‬
quadrata , R Z , rhombi habent rationem compofitam ex ratione,
KL , ad , Rn ,bis ſumpta , & ex ratione, K B ,ad ,RV , quæ tres 23.hu'uso.
rationes componunt rationem parallelepipedi Tub altitudine,KL ,
baſi parallelogramıno ,KG ,ad parallelepipedum ſub altitudine ,
RV , bali autem rhombo , RZiQinnia vero quadrata , RZ , in
cir .
 240
GEOMETRI È
circulo ſunt fexcupla rectangulorum ſub portione , R FV , & quaa
drilineo , RTHÎV , .. lunt adilla , ve cubus , RV ,ad ſui ipſius
ſextam partem. In ellipſiverò omnia quadrata ,RZ, ad rectangu.
la lub portione ,RFV & quadrilineo , RT HYV , ſunt vt cubus,
RV, velparallelepipedum lub altitudine , RV , bag rhombo , RZ ,
ad fui ipſius eam partem, ad quam ſexta pars eiuldem cubi , vel ра .
rallelepipedi fit , vt quadratum , CE , priinæ diametri, ad quadra
tum , FH , fecundæ ;ergo ex æquali in circulo omnia quadrata ,K
G , ad rectangula ſub portione ,RFV , & ſub quadrilineo , RTH
YV , erung ve parallelepipedum ſub altitudine , B K , baſi quadra
to ,KL , vel( quod idem eſt ) vt parallelepipedum lub , LK , & re.
ctangulo , K G, ad,, cubi, RV . In ellipti verò eadem erunt , vt
parallelepipedum ſub altitudine, LK , bafi parallelogrammo ,KG ,.
ad eam partem cubi, RV , vel dicti parallelepipedi ſub , RV , &
rhombo , RZ , ad quam eiuſdem cubi ,
vel parallelepipedi ſexta pars fic vt AK LD
quad.CE ,ad quadratum ,FH .
Sunt autem omnia quadrata, KG,ad k SIT
omnia quadrata figurarum , RCLT , A
VEGY , demptis omnibus quadratis O1
FUME WN1 IH
trilineorum , CLT , EGY , vna cum
omnibus quadratis , RY , & cum re INV Xlz
& angulis ſub portione , RFV , & ſub , 171
RY, ſemel , ve, KG , ad portionem, PB E GL
TCFEY , vt oftendimus.i. fumpta , K AK C LD
L , communi altitudine , vt parallelepi ARVS las
G.B.Cor. pedum ſub altitudine, KL ,baſi paral
4.Gen. lelogrammo ,KG , ad cylindricum ſub ΜΓ NΝ IΙLIO
:34. 1. 2. eadem altitudine , KL , & ſub baſi por F
tione , TCFEY , ergo , colligendo
omnia quadrata , KG , ad omnia qua . v x Z
drata portionum , RCT , VEY , cum
rectangulis bis ſub ijſdem , & ſub trili. : o
neis , ČLT, EGY, inſuper ad omnia
quadrata , R Y, cum rectangulisſub , R
Ý , & portione , RFV , ſemel, & ad rectangula ſub eadem portio.
ne , RF V , & quadrilineo , R THY V , ideft ad omnia quadrata
portionis ,RFV ,cum rectangulis iterum lub eadem , & fub ,RY,
quia rectangula ſub portione,REV , & quadrilineo , RTHYV ,
ſeparantur perlineam , TY , in rectangula iub , RY , & portione ,
A.23.1.2. RFV , & lub portioné, THY , & portione, ÅF V , quæ funt om.
nia quadrata portionis ,RFV ,..( his omnibus in vnam fummam
col.
 L I BE RILI . 240
collectis ) ad omnia quadrata figuræ , LCFEG , demptis omnibus
5 quadratis trilineorum , CLT, EGY, eruntvt parallelepipedum lub
altitudine,KL, baſi parallelogrammo ,KG , ad cylindricum ſub
altitudine ,KL, bafi portione , TCFEY, vna cum , š , cubi, RV, 36.L ..
in circulo . In ellipti autem , vtidem parallepipedum ad eundem cy
lindricum , vnacum ea parte cubi , RV ,velparallelepipedi fub , R
V, & rhombo , R 2, ad quam eiuſdem cubi, vel parallelepipedis lex
ta pars fit , vt quadratum , CE , ad quadratum , FH : Oinnia autem
quadrata , AG ,ad omnia quadrata, KG, funt vt parallelepipedum
ſub altitudine , AL , baſi parallelograınmo , AG , ad parallelepipe
duń lub altitudine, LK , baſi parallelogrammo , KG , ergoex ęqua
li pariter omnia quadrata , A G , ad omnia quadrata figurę, LCFE
G , demptis omnibus quadratis trilineorum , C LT ,EGY, erunt in
circulo , vt parallelepipedum lub altitudine , AL , vel , FI ,baſiau
tem parallelogrammo, AG, ad cylindricum lub altitudine, L K , vel,
MI, baſi autcm portione, TCF E Y , vna cum ,š , cubi,RV,vel,
TY. In elipfi verò erunt , vt parallelepipedum lub altitudine , FI,
baſi autem parallelogran mo ,AG , ad cylindricum tub altitudine ,
MI,bafi áutem ipſa portione , TCFEY ,vna cum ea parte cubi,
RV,vel, T Y ,fiue parallelepipedi ſub altitudine, TY, & baſi rkom .
bo, RL , ad quam euidem cubi, vel parallelepipedi ſexta pars fit, vt
quadratum ; CE , ad quadratum , FH ; quod oitendere oportcbat,

.
THEOREMA XXII . PROPOS. XXIII.

ſumpta vtcunq;portione minori , RFV, cæteris , prout &

ftant, ſuppoſitis. Dico omnia quadrata , 4 V, ad omnia qua
drata portionis ,RFV , elle ,vi ſexquialtera ,FM , ad reli
quum diametri ,MH , maioris portionis ,ab eodem dempta
recta linea, ad quam tripla , MN, lit, vt parallelogramimum ,
A V ,ad portionem , RFV.
Rectangula enim ſub, a V, VT, ad omnia quadrata, R Z, ſunt vt 5. Isuz:
vnum ad vnum .i.ve rectangulum , FM1,ad quadratum , V Z , vel
ad quadratum , RV, omnia itein quadrata , R 2 , funt fexcupla re. huius
Corol.zi.
ctangulorum lub portione , R F V , & quadrilineo , RTHY V, ideſt .
ſunt ad illa , vi quadratuin , RV,ad lui , šoergo ex æquali rcctan :
, V, V T ,ad rectangula lub portione, RF V, & quadri
gula lub A
linco ,RTHY V , erunt vt rectang.FM I , ad t , , quadrati, RV ,
Hh vel
 242 GEOMETRI !
vel vt rectangulum , FMN ad , i, quadracorum ,RM ,MV ,
ad, s , quadrati, R M , .. ad rectanguluin ſub; FM, &, ; , MH, .i.vt,
MN , ad , ; , MH , vel vt tripia ,MN , ad ,MH . Inluper eadem
rectangula lub , AV ,VT.sectangula iub portione, RFV , &
ſub , R Y , ſuni ve parallelogra uild»
AV , ad portionen , RFV ; ergo ſi AK c LD
Coroll.i . fiat, ve , a V , ad portionem ,RFV ,
26.d.zo. ica tripla , MN , ad , liw ; rectangu'a : 原 ST
ſub , AV ,VT, ad reliquuin , demptis
rectangulis fub portione , RFV , & FMI UNO WH
ſub , Y
R ; à rectangulisiub adem por xiz
tione, & ſub quadrilineo ,RTHYV , INV
TY
.i. ad rectangula lub portio.e , RFV
& portione, T HY , .i. ad omnia qua. PB G
drata portionis ,RFV , 2 unt vcripia, AK LD
MV,ad , Mw , oinnia autem quadra AB s
ta , A V , ad retangula ſub , AV , VT,
ſunt vi quadratuin , FM ,ad rectangu ... MI NI
lum , FMI , .i. vt , FM , ad , MI , vel
ve ſexquialtera , FM , al fexquialte.
ram ,MI,..ad triplain ,MN ,rectan . Avx
14.1.z. gula autem ſub , AV ,VT, ad omnia
Bolo 20
quadrata portionis , RF V , lunt vt
tripla ,MN , ad , Mw , ergo ex æqua
Svet 40
GO
li omnia quadrata , a V, ad omnia
qundrata portionis,RFV , erunt vt ſexquialtera ipſius , IM , ad ,
Mw , quæ eſt reſiduum ipfius ,MH , dempta , HW , ad quam tri.
pla , MN , eſt vt , a V, ad portionein , RFV , quod oftendere
opus erat .

THEOREMA XXIII . PROPOS. XXIV .

Xpoſita denuò figura circuli Th.21. oſtendendum eſt
E omnia quadrata portionis minoris, R F V , vtcunque
fumptæ regula diametro.f.FM , ad omnia quadrata eiuf
dem regula baſi.f.RV, elle vt rectangulum ſub ,M , & ſub
bali,RV ,ad tria quadrata lineæ ,RM ,cum quad. M F.
o antec. Omnia .n..quadrata portionis , R FV , regula ,FM , ad omnia
quadrata ,a V , regula eadem ,iunt vt , w M , ad ſexquialteram , F
M ,...V6, MW, ad ,PM ; omnia item quadrata , AV ,regula ,
FM ,
 LSI? B ER VIII: 243
5 FM , ad omnia quadrata eiufdem parallelogrammi ; AV , regula ,
RV , ſunt vt, FM , ad , RV , ergo ex æquali omnia quadrata por 29. Lib.z.
1 tionis ,RFV , regula , FM , ad omnia quadrata , V , régula , R
V , erunt vt, } , w M , ad , RV , vel vt , j ,w M , ad , RM ,.. tum
pta , R -Mjcominuni altitudine , vt rectangulum ſub ,'} ‫ر‬,. M , &
fub , RM , ad quadratum , RM , vel ad rectangulum ; FMH ';
omnia verò quadrata , 4 V. , regula , RV , ad omnia quadrata por- Vlt , 2 , El.
tionis , RFV , regula eadem , iunt vt , HM , ad compoſitam ex ; 1.Hudus.
HM , & , 5 , MF,..ſumpta , MF, communi altitudine , vt re; s . Lib. z .
étanguluin , FMH ,ad rectangulum ſub,F M , & fub compolita ex,
HM , & , ž , MF, erant autem omnia quadrata portionis ,RFV,
regula , F M , ad omnia quadrata , a V ; regula , RV, vt rectangulum
ſub , 1 ,MW, & lub , R M , ad rectangulum , FMH , ergo ex æquali
omnia quadrata portionis , R FV, regula , F M , ad omnia quadrata
eiuſdem , regula ,RV, erunt vtrectangulum ſub, ; , Mw , & lub, R
M , ad rectangulum ſub , FM , & ſub compofita ex , i , HM , & ,
MF, .i , vt rectanguluin tub tota , M , & tub , RM , ad rectangu.
lum iub , FM , & tub compofita ex , i , FM , & ſexquialtera , MH,
.i. & lub compofita ex , ; ; FM , & texquialtera , MI, & fexquial
tera ,IH ,porrò ſexquialtera ,I H ,cum , , FM, efficit duas , FM ,
JH , quibus f-iunxeris ,"M1, detractam de fexquialtera ipfius , MI,
fiettoia , FH , cum ,‫ و‬MN , æquaisdimidio ,FM , & fexquialteræ,
MH : Omnia ergo quadrata portionis, R FV,regula, FM, ad om
nia quadrata eiuidem portionis , regula , RV, erunt vt rectangulum
ſub ,MW, & ſub , RM ,ad rectangulum lub , FM , & ſub compoſi
ta ex ;FH ,MN ,..ad rectangulum ſub , FM , & lub ,MN , ſub , Elem
Ex vltozó
,
FM , & fub ,MH , & ad quadratum , FM : quia verò rectangulum ,
FM Hjæquatur quadrato, RM , crunt omnia illa quadrata,vtre
ctangulun lub ,WM ; & ſub ,RM , ad quadra:um ,RM , quadra
tum , MF; & rectangulum íub ,FM ,MN , vel vt iftorum dupla.s.
yt rectangulum tub , w.v!, & tub , RV, ad quadratum , RM , qua.
dratum ,MV, duo quadrata , FM , & duo rectangulalub, FM ,M
N.vnum lub, FMM 1 , cui ſi iunxeris vnun,ceduobus quadra. 12,Elem.
tis iphus, FM ,contponetur rectangulum , FMH , quod eftæqua.
le quadrato, R M. Sunt ergo omniaquadrata portionis, RF V re- Vlto 2. El.
gula ; FM , ad omnia quadrata eiuſd . m portionis ,regula ,RV , vt
rectangulum fub , w M , & fub ,RV ,ad iria quadrata , R , Mcum
Vno quadrato;FM , quod oftendere oportebat.

H 2 THEO:
 344 GEOMETRIÆ

THEOREMA XXIV , PROPOS. XXV.

N figura circuli , & ellipſis eiuſdem Theor. 2 1. oftenden

dum eft,ibi appoſitis retentis, ſumpta tamen vtcunque
portione minori, R FV, & regula diametro eiuſdem portio .
nis.f.FM ;omnia quadrata parallelogramıni, 4 V ,ad omnia
quadrata portionis ,R FV, effe vt quadratum ‫و‬, FM , ad ſpa
tium , quod remaner, dempto rectangulo ſub , IM , & ſub ', F
M, (ad quam F, M , ſit,vt, a V, ad portionem , R FV ) à re ,
etangulo ſub,FM ,& fubai,ipſius, MH .
Sit igitur vt, AV, ad , RFV, ita , FM ,ad,MT; omnia ergo qua
grata , a V, ad rectangula ſub , AV, VT, luntvt quadratum , FM ,
24.Lib.z.ad rectangulum , FM I , rectangula infuper lub , a V, V T, ad re
ctangula lub portione,RFV , & iub ,VT,lunt vt,av ,ad portionem,
Coroll.s. RFV, .i.vt,FM ,ad, MI,...Tumpta, MI,
26.lib. s . communi altitudine, vt retangulum ,.F AK c LD
it. Lib. 2. MI, ad rectangulum , FMI, ergo ex æ
quali omnia quadrata, 4V ,ad rectangu R ST
la lub portione, RFV,& ſub,VT, erunt
yt quadratum ,FM ,ad rectangulum , Fmr wo_14H
IMI, quod ſerua.
9. Lib . 2. Vlterius omnia quadrata,av,ad om NV xllz
nia quadrata ,Vni, lunt vt quadratum ,.F
M, ad quadratum , M () , vel ad quadra PB E GO
tum ,RV, .. ad quatuor rectangula lub AK C LD
RM, MV : Omnia inſuper quadrata , ABY s la
V 1 , ad rectangula ſub portione,RFV,
& quadrilineo , R THY V , lunt vt ſex
quadrata ,CE, ad quadratú,FH ,namin ME NIMA
Elicicur circulo omnia quadrata, R Z, lunt tex
èx 25.hu. cupla rectangulorum ſub portione ,RF
Suns IV X
V , & quadrilineo,RTHYV , & idco ſunt
ad illa, vt ſex quadrata, C E, ad quadra
tum ,CE ,vel ad quadratum ,FH ,in ellipſi
vero omnia quadrata , R Z , funt ad re
étangula ſub portione,RFV ,& quadrilineo ,RTHYV,vt fcx quadra.
ta , E , ad quadratuin , FH , quod elicitur ex Prop.2 1.huius. Quia
17.3.Con .vero rectangulum , RMV ad rectangulum , FMH , ( tum in cir .
culo,
 L I B E R II 1. 245
culo,tumin ellipſi ) eft vt quadratum , CN, ad quadratum ,NF,vel
vt quadratum, CE, ad quadratum ,F H, ideo ſex rectangula , RMV,
ad rectangulum , FMH , erunt vt ſex quadrata , C E , ad vnum qua
dra .uin ,FH , .i. erunt vt omnia quadrata , RZ , ad rectangula ſub
portione,RFV, & quadrilineo, R THYV , Vtautem lunt ſex res
ctangula ,RMV ,ad rectangulum , F MH , ita quatuorrectangu
la , RMV, ad, ž , rectanguli , FMH, .i. ad rectangulum ſub , FM ,
& MÚ.,ergo omnia quadrata,R Z ,ad rectangulafubportio
ne,RFV , & quadrilineo , RTHYV , erunt vt quatuorrectangu
la, RMV , ad rectangulum ſub , FM , & , } , M H , erant autém om
nia quadrata ,:4V , ad omnia quadrata , RZ , vt quadratum , FM ,
ad quatuor rectangula ſub , RMV , ergo exæquali omnia quadra
ta , 4 V , ad rectangula fub portione,RFV , & quadriline , RTH
YV eruntvt quadratum ,FM ,ad rectangulum lub,FM , & ſub,,MH,
eadem verò omnia quadrata , AV , ad rectangula ſub portione , R
FV , & ſub,VT,oftenla ſunt elle, vt quadratum , F M , ad rectana
gulum , T MI fex quibus habemus rectangulum ſub , r MI , mi
nus efle rectangulo lab ,FM , & ſub , \ ,MH , nam rectangula lub
portione , RFV , & lub , VT,minora ſunt rectangulis Tub eadem
portione, RFV, & quadrilineo,RTHYV, ) ergoomnia quadra
ta , AV , ad reſiduum omnium rectangulorum ſub portione , RFV ,
& quadrilineo ,RTHYV , demptis rectangulis lub portione ,RF
V , & fub ,V T,. ad rectangula fub vtrifq; portionibus,RFV, THY,
.i.ad omnia quadrata portionis ,RFV , eruntvtquadratumn, FM ,
ad refiduum Ipatium , dempto,rectangulo, I MI , a rectangulo ſub
FM , & fub,,MH , ( hoc autem vocetur reuduum rectangulum
huius Theor.) quod oſtendere opus erat .
THEOREMA XXV . PROPOS. XXVI .

E omnia quadrata portionis ,R, FV;regula,,FM ,adom

nia quadrata eiufdem portionis , regula bafi, effe vt paralle ,
lepipedum fub b ſireliduo rectangulo antecedentis Theor.
altitudine tripla, MH ,ad parallelepipedum ſub bafi re &tan
gulo ipſius , FM , du &tæ in , R V altitudine linea compolita
ex ,MH,HN .
Omnia .n.quadrata portionis , RFV ,regula , FM , ad omnia
quadrata e:uidem , regula , RV , habent rationem compofitain ex Defin , 1 %.
ea , quain habent omnia quadrata ,RFV , ad omnia quadrata , alib.r.
V re :
 246 CEO METRIÆ
V , regula,FM ,.i.ex ea,quamhabet'reſiduuin rectangulumTheor.
Ex antec. antecedenti
s ad quadratuin , F M '; & ex ratione omnium quadráto
ruin , a V.jregula , FM , ad omnia quadrata eiuſdem , A V , regula,
29.1. 2. RIV., ... ex ea , quam habet ja R , ad, RV, vel, fumpta , AR , com
muni altitudine ex ea ,quam habet quadratum ,a R ; vel quadra,
tum , F M , ad rectangulum lub ,FM , 17.1.
L.huius. R V ; & tandem ex ea , quam habent 1 ! AK C LD
omnia quadrata , a V , ad omnia quae
drata portionis, RF V ,..ex ea, quam . AIR ST TV
habet, M H ,ad compoſitam ex, M
H ; & , 1 , FM . Rationes autem re. FAMIONO H
Defin.12. ctanguli reſidui Theor.antecedentis ad
lis. quadratum , FM , & quadrati ,FM , odv_x!Z
ad rectangulum ſub , FM , RV , re.
ſoluuntur in rationem rectanguli reli PB E
dui Theor, aptecedentis ad rectangue AK LD
lum lub, FM, RV, quę iuncta rationi , s T
G.Cor.4. iplius,MH , ad compoſitam ex , i, M
I. 2, 34. H , &, 7,F M, coponit rationem paral
n.
lelepipedi ſub baſi reſiduo rectangulo MI NI
Theor. antecedentis, altitudine , MH ,
ad parallelepipedum ſub bafi rectan X
gulo ſub, F M ,RV, & ſub compoſita
ex , i,MH, & ,,FM : Triplicentur Р B
horuin parallelepipedorú altitudines, E GO
fiet pro antecedentis altitudine tripla,
MH , & pro altitudine parallelepipedi conſequentis tripla dimidiæ ,
MH ,.. lexquialtera iplius ,MH . lexquialiera, MI, & fexquial .
tera, I H , cum , ; ,FM ,porro ſi lexquialcerę, MI , iunxeris fexqui.
alteram , I H , cum dimidia , FM , 1. duplain , IH , quoniam fex
quialtera , I H ,eft , MI, IN , ſi inquim illi iunxeris bis , IH , com
ponetur altitudo conſequentis parailelepipedi, quę erit ,MH , HN ;
omnia ergo quadrata portionis, RFV, regula, FM ,ad omnia qua
drata eiuſdein , regula, RV , erunt vt parallelepipedum ſub bafire
fiduo rectanguio Theor. antecedentis , altitudine tripla , MH , ad
parallelepipedum ſub baſire & angulo , lub , FM , R V , altitudine li
nea compoſita ex , MH , HN ,tum in circuli , tum ellipfis figura,
quod oftendere oportebat.

THEO
 LIB ER dI 1 2475
15
THEOREMA XXVI. PROPOS. XXVII .

Dhuc etiam exponatur figura'circuli, & ellipſis Theora

We A 21. oſtendemus, .n.omnia quadrata figuræ , LCFE
Gachptis onnibus quadratis trilineoruni ,CLT,YGE,
regula FI,ad omnis quadrata portionis, T CFEY , regu
la bad , Ir , Elle, in disculo , vt cylindricus fub, IM , & por
tigne ) IÇ FEY Jvna cum ,ó , cubi,TY , ad parallelepipe
dim Tub altitudine , F1, baſi verò rectangulo ſub , FI , &
fexquitertia Karum , PH , HN . In ellipfi verò habere ra
tionem compofitam ex ea , quam habet cylindricus ſub , M ,
& portzone,TCFE . vna cum ea parte cubi,TY , vel pa
rallelepipedilub ,RV, & rhombo, RZ , ad quam eiuſdem
cubavejparallelepipedifexta pars fit , vtquadratum , CE ,
ad quudratum ,FH ,ad parallclepipedum ſub altitudine, L
G , bali parallelogrammo,AG; & ex ea ,quam habet qua
de cum ,FH ,ad rectangulum fub , FI , & lub ſexquitertia
duarup IH, HN
12
Ombiaquadratapamq; figuræ , LCFG , demptis omnibus qua- sz.huius .
dracis trilineorum , CLT, YGE , oſtenía ſunt etre ad omnia qua.
drata ,AG , regula , FI , vt cylindricum ſub ,MI , & fub bafi por
tione , T CFEY, vna cum ,,cubi , TY, in circulo (in ellipſi ve
rò vna cum ea parte cubi, TY, vel parallelepipedi fub , RV , &
rhombo ,,RZ ,ad quam eiufdem ,s fit vt quadratum , CE , ad
quadratum ,FH , ) ad parallelepipedum ſub , L A , & parallelo .
grammo , A G. Vlterius omnia quadrata , AG , regula , FI, ad
omnia quadrata eiufdem , AG , regula ,LG , ſunt vt , A L ,ad, L 29.1.2.
G, .l. vt parallelepipedum ſub ,AL, & parallelogrammo, ALG ,
ad parallelepipeduin iub , LG, & parallelogrammo eodein ; A L
G , ergo ex aquali omnia quadrata tiguræ , LCFEG , demptis.
omnibus quadratis trilineorum , CLT , YG E ,regula , F1, ad om
nia quadrata , AG , regula , TY, eruntvt cylindricus iub ,MI, &
portione , TCFEY , vna cum , z ,cubi, TÝ; in circulo , in ellipli
verò vna cuin dieta parte cubi, TY, vel parallelepipediſub, RV ,
& rhombo , R 2 ,ad parallelepipedum fub, LG , & parallelogram
mo ,ALG .
Tandem omnia quadrata ,AG , ad omnia, quadrata portionis, zhuius.
TC
 GEO METRI
248
TCFEY , regula ,TY , ſunt vt rectangulum tub , PN ,& tripla,
NH ,.'. vt , quadrati,FH ,ad rectangulum ſub ,FI, & ſub , i
HN , ..vt totum quadratum , FH ,ad rectangulum tub , FI , &
ſub ſexquitertia iplarum , 1 HN ,.i. in circulo ,vt quadratum , AP,
( quodæquatur quadrato ,FH , ) ad
idem rectangulum ideſt ſumpta , FI , AK C
communi altitudine, vt parallelepipe.
dum ſub , FI , & quadrato , AP, .. VR SIT T
vt parallelepipedum ſub , AP , vel , L A
G ; & parallelogramino rectangulo Vur waldo H
ſub , FI , fiue, AL , & ,LG , ad pa.
rallelepipedum ſub , Fi , & ſub bagi ov_xlz
rectangulo ſub , FI, & ſub ſexquiter i
tia , I HN , ergo ex æquali omnia TB E G
quadrata figure , LCPEG , dem. AKK CLD
pris omnibus quadratis trilineoruin ,
CLT , YG E , regula, FI, ad omnia VSNIZE
AK
quadrata portionis, TCFEY , regu
la , TY , erunt vtcylindricus lub , M MEN ISO
I , & ſub portione , TCFEY , vna F
cum , & , cubi , TY , ad parallelepipe V X IZ
dum fub , F1, & lub rectangulo ſub ,
FI, & ſexquitertia , IHN ; & hoc in
circulo . B E
华 GR
G
In ellipfi autem eadem habebunt
rationem compoſitain ex iam dicta ratione.f. ex ratione cylindrici
ſub ,MI, & lub portione , TG FEY, vna cum ea parte cubi , vel
parallelepipedi lub ,RV ,& rhombo , R 2 ,ad quam eiuídem , š,ſic
vt quadratum , CE ,ad quadratum , FH , ad parallelepipedum ,
ſub ,LG , & parallelogrammo , AG , & ex ratione quadrati, FH,
ad rectangulum tub , FT, & fublexquitere a ipfarúin , IHN ; quas
duas rationes in circulo in voa reloluimus , quia in eo quadratum ,
FH , æquatur quadrato , A P , quod cuin in ellipſi non verificetur,
ideò has duas rationes componentes pro ipſa ellipli retinuimus;
quod oſtendere opo, tebat .

THEOREMA XXVII. PROPOS. XXVIII.

I Ntumeadem ſuperioris figura oſtendemus, tum in circulo ,

in ellipli , omnia quadrata figuræ ,LCFEG , dem
ptis omnibus quadracis trilineorum ,CLT, YGE , regula ,
ti ,
 L.1 . B E R III 249
F1,ad omnia quadrata circuli , vel ellipſis , CFEH , elle
& ve cylindricum ſub ,M.I, & portione ,TCFĘY , vna cumi,
FIX t, cubi , TY , pro circulo , pro ellipli yerò , vna cum ſæpius
in. dicta parte cubi, TY,velparallelepipedi ſub, RV , & rhom
bo ,RZ ,ad, i , parallelepipedi ſub ,AD, & parallelograin
!! mO ,AQ ,ideft, in circulo ad , cubi,FH .
Omnia.n. quadrata figurę, LC FEG, demptis omnibus quadra.
tis trilineorum , CLT, YGE , ad omnia quadrata , A G, lunt vtcy
lindricus fub ,MI, & portione, TCFEY,vna cum , š ,cubi, T Y, 22. huius.
pro circulo , pro ellipſi verò , vna cum ſæpius dicta parte cubi , TY,
vel dicti parallelepipedi , ad parallelepipedum fub , L A, & paralle
logrammo, AG ;omnia verò quadrata , AG , ad omnia quadrata,
AQ , ſunt ve quadratum , AL ,ad quadratum , A D , .i. ſumpta , A 9. Lib. 2 .
P, communi altitudine ,vtparallelepipedum ſub , PA ,& quadra
to, A L, ad parallelepipedum ſub , PA, & quadrato , AD ,hoc eſt,
vt parallelepipedum ſub , L A , & parallelogrammo , AG ,ad paral
lelepipedum lub, DA, & parallelogrammo, AQ, omnia autem qua
drata , A Q, omnium quadratorum circuli, vel ellipſis, CF E H ,lune
lexquialtera .i. lunt ad ca , vt parallelepipedum ſub , AD , & paral, Coroll.i.
Jelogrammo, AQ , ad eiuſdem , } , ergo ex æquali omnia quadrata
figuræ , LCÉE G ,demptis omnibus quadratis trilincorum , CLT,
YGE, ad omnia quadrata circuli, vel ellipſis , CFEH , erunt ve
cylindricus ſub ,M1, & portione, TCFE Y, vna cum , t , cubi, T
Y, pro circulo , pro ellipti vero , vna cum ſæpius dicta parte cubi, T
Y ,vel parallelepipedi iub , RV, & rhombo, R2 , ad , ſ,parallele
pipedi ſub , AD , & parallelogrammo , AQ , .. pro circulo ad , i,
cubi, A D, vel cubi, FH, quod oftendere opus erat .
THEOREMA XXVIII. PROPOS. XXIX :

parallelogrammo ſit inſcripta figura quæcunque,ita ta

men , vt ,ſumpto vno lateruin parallelogrammi pro re .
gula , &, ductis vtcunque ipſi regulæ parallelis intra paralle.
logrammum ,earum quælibet , veltota licintra figuram in
ſcriptam , veleiuſdem aliqua parte extra figuram exiſtente,
ac ad vnuin laterum parallelogrammi terminante , adlarus
eiuſdem paralle!ogrammiprædiđo oppoficum terminet alią
portio ejuſdem , regulæ æquidiſtantis , lintautem duælibec
quæ
I i
 250 GEOMETRIÆ
libet partiones extra figuram ad oppofita latera terminan .
tes , & in eadem recta linea conſtitutæ integræ , & inter ſe
æquales : Omnia quadrata dicti parallelogrammi ad omnia
quadrata inſcriptæ figuræ , cum re &tangulis bis ſub eadem
figura , & fub di& arum portionum ijs omnibus, quę extra fi.
guram ad vnum dictorum laterum oppofitorum eiuſdem pa.
rallelogrammi terminantur, erunt vt prædictum parallelo
grammum ad inſcriptam figuram .
Sit igiturparallelogrammum , AN , & illi inſcripta vtcunq; figu .
ra , B DMO , & fumpta pro regula ,EN , fit ducta vtcunque intra
parallelograminum , A N , ipſa , DO , que cadat etiam tota intra fi
guram , B DMO , ſit etiam ducta alia vicunque parallela ipfi , EN ,
nempe , VR , portiones autem eiuſdem , VR , fint extra figuram ,
ad latera oppofita , A E, CN , terminantes .I.VI, SR , quæ lintin.
tegræ , & inter ſe æquales . Dico omnia quadrata , A N , ad omnia
quadrata figuræ , BDMO , cum rectangulis bis fub figuræ , B DM
0 , & lub trilineis , BCOONM , ..lub omnibus portionibus, quę
terminant ad latus, CN , extra figuram , BD MO , conſtitutis, elle
vt, AN , ad figuram , B DMO: Oinnia
enim quadrata ,A N , ad rectangula lub , A B
AN , & ſub figura , B DMO , ſunt vt, A
N , ad figuram , B DMO, ſed rectangula
Coroll, 1. ſub , AN , & fub figura , B DMO , diui.
28.lib. 2. duntur in rectangula ſub eadem figura , B D
DMO , & fub trilineis ,BAD ,DEM ,
fub eadem , & fub trilineis , B CO , ON I SAR
dizzol.z. M , & in rectangula fub eadem in eandem
figuram .f. inomnia quadrata eiuſdem fi. EM N
guræ , BDMO, quia verò linearum æqui.
diftantium , regulæ , EN , portiones, quæ
funt in eadem recta linca extra figuram adiacentes lateribus oppoſje
tis , A E , CN , lunt & integræ , & æquales , ideò ficuti rectangu.
lum ,VIS , eft æquale rectangulo , ISR , ita rectangula ſub figura,
BDMO , & trilineis , B AD , D EM , eruntæqualia rectangulis
Lub eadem figura , B DMO , & lub trilineis , BCO , ONM , lunt
ergo rectangula lub , A N , & lub figura , B D M 0 , æqualia om
nibus quadratis figuræ , B D M O , cum rectangulis bis lub eadem ,
& ſub trilineis , BCO , ONM ; omnia autem quadrata , A N , ad
rectangula ſub., AN , & lub figura , B DMO , lunt vt,AN , ad fi.
guraw ,BDMO; ergo omnia quadrata . A Naad omnia quadra.
ta fi
 L I B E R III . 25i
3 ta figura , B DM O , cum rectangulis bis ſub eadem figura , & fub
trilineis , BCO , ONM , erunt vt, A N , ad figuram , B D MO,
quod oftendere opus erat .
THEOREMA XXIX . PROPOS. XXX .
Xponatur figura Theor. antecedentis , dimiffis tamen re
äis lineis , DO , VR ; & ſit adhuc regula , EN , produ .
Cantur autem ad eaſdem partes , AC ,EN , in ,HF,ita vt, C
H ,ſit æqualis ,NF, jun & a igitur , HF , erit , HF, parallela
ipfi,CN , quoniam ,CH ,NF,ſunt æquales , & parallelæ ,
& erit parallelogrammum ,AF, & ,CF. Dico ergo omnia
quadrata , AN ,cum rectangulis bis ſub , AN , NH,ad om .
nia quadrata figuræ , B DMO , cum rectangulis bis ſub ea
dem , & ſub quadrilineo , BOMFH , eſſe vt ,AN ,ad figu ,
ram , BDMO.
Omnia quadrata.n.parallelogrammi, A N , ad omnia quadrata fi
gurę, B D M O , cum rectangulis bis fub eadem , & lub trilineis, BC Ex anec,
DONM , luncvt, A N , ad figuram , B D MO . Item rectangula Coroll.1 .
ſub , AN ,NH , ad rectangula ſub figura , B DMO , & ſub , N H, 26. lib.
ſuntvt,AN ,ad figuram , B DMO ,& eadem re & angula ſub,AN,
NH , bis ſumpta ad rectangula ſub figura,B DMO , & ſub , NH,
bis ſumpta erunt pariter, vt, A N , ad õguram, B DMO, .i. vt omnia
quadrata, A N , ad rectangula bistub figura , B DMO , & ſub trili.
neis, B CO , ONM, cum omnibus quadratis eiuſdein figurę,BDM
O , ergo vt vnum ad vnum , ita omnia ad omnia .l. vt omnia quadra..
ta , A N ad omnia quadrata figuræ , BD A B CH
MO , cum rectangulis bis ſub eadem figu.
ra, & lub trilineis,BCO,ONM , ita om
nia quadrata ,AN , cum rectangulis bis ſub,
AN , NH , ad omnia quadrata figuræ ,
DMO,cum rectangulis bisſub eadein, &
ſub trilineis ,BCO ,ONM , & bis ſub ea
dem , & ſub ,NH ,..ad rectangula bis ſub
cadem , & ſub quadrilineo , B O'M F H;
ſunt autem omnia quadrata , A N , ad omn.
ai
E Μ Ν Ε
nia quadrata figurę, B DMO,cum rectangulis bis ſub eadem , & ſub
trilineis, BCO ,ONM , vt,AN , ad ,BDMO ; ergo omnia qua,
drata, A N , cum rectangulis bis lub, AN, NH, ad omnia quadrata
figurç, BDMO, cuin rectangulis bis tub eadem , & fub quadrilineo,
Tia Во
 252 GEOMETRIÆ
BOMFH , erunt vt , AN , ad figuram , BDMO, quod oftendere
oportebat . Perhanc autem , & antecedentem Propoſit. vniuerſa .
lius oftenduntur Propof. 15. 16. necnon Corollaria Prop. 19. & 20 .
THEOREMA XXX . PROPOS . XXXI.

parallelogrammum fuerit ellipſi circumſcriptum , ita ta.

S men, vt eiuſdein latera non tangant ellipſim in extremis
puncis axium eiuſdem ; portiones coalternè tangentes erunt
æquales; & li duabus oppoſitis tangentibus ducantur paral.
lelę abſcindentes à reliquis coalternis tangentibus re&as lie
neas æquales, ſumptas verſus pun&a contactuum ; rectangu.
lum , quod
manet intracontinetur fub vnius
curuam ellipfis, parallelaexrumeaeaparte
& tangentem parte, &, quæ
ſub
reliqua illi in dire&um manente intra ellipfim, erit æquale
re&angulo ad coalternam tangentem fimiliter ſumpto .
Sit ergo ellipſis , B DMG , cui fit circumſcriptum parallelogram
mum , AR , ita tamen , vt puncta contactuum non ſint puncta ex
trema axiuin eiuſdem , tangantautem in punctis , B D MG , & iun
gantur,BM , DG , & quoniam , AC , FR , ſunttangentes paralle.
Blicitur læ , vt etiam , A F, CR , ideò , BM , G D , per centrum elliplis tran
ex 27.1. ſibunt, fit earum communis ſectio punctum , S, ergo , S , erit centrum
Cona ellipſis , cum , B M , G D , fint diametri.
Dico ergo portiones laterum parallelo А
grammi,A R , coalterně tangentes effe
IC
æquales S. AD , ipfi ,GR ,AB, ipfi , M PI
R , BC , ipſi , FM ,& , CG , ipli , DF;
jungantur,BG , DM ; in triangulis ergo,
BSG , DSM , latus ,BS , æquatur late. D
ri , SM , & latus aGS, lateri, S D , item E T
Aula Elem . angulus ;BSG, angulo, DSM , ergo ba- F
M R
fis , BG , æquatur baſi, DM , & angulus,
SBG , angulo , SM D, & , SG B , ipfi , s
DM , totusautem angulus , CBS ;æquatur toti, FMS , fibicoal
terno , ergo reliquus angulus,CBG ,æquatur reliquo angulo , DM
F, & fimiliter probabimus angulum , BGC, æquari angulo ,MD
F, ergo reliquus, BCG , æquabiturreliquo , DFM , (quietiam ſunt
æquales, quia funt anguli oppofiti parallelogrammi,AR , ) & ideò
trianguli , BCG , DFM , eruntæquianguli ,& , BG ,DM ,latera
ho
 L I B L R I I I. 253
homologa ſunt æqualia , ergo etiam , BC ,æquabitur ipſi, FM , & ,
CG , ipſi ,DF, eſt autem , A C , æqualis ipſi, FR ,&; AF,ipfi , C
R , ergo reliqua , A B, æquabitur reliquæ ,MR , & reliqua,A D, re
liquæ , GR. ‫ ;ز‬lunt igicur portiones laterum parallelogramıni , AR,
coalterne tangentes inter fe æquales .
Sumantur nunc vtcunque duæ coalternè tangentes, AD ,RG ,
& ab ipſis verſus puncta contactuum , DG , abſcindantur vtcunque
duæ rectæ æquales, PD , VG , & per puncta ,PV, ducantur bali,
FR ,parallelæ , PQ , EV , fecantes curuam ellipſis in punctis ,HI,
ipſa, PQ , & in punctis, NO , ipla , E V. Quoniam ergo , A B, A
D , tangunt ellipfim , BDMG , coincidentes in puncto , A , etaus
tem , QP, parallela vni tangentium .fipfi ,A B , ſecanscuruam el
lipſis in , H , & aliam tangentem in , P , rectangulum ergo , I P H , ad
quadratum , PD, erit vt quadratum , B A , ad quadratum , A D ,.1. 1603.Coñi.
vt quadratum ,MR,ad quadratum , RG :conſimili modo oſtende
musrectangulum ,NVO , ad quadratum , VG ,effe vt quadratum ,
MR, ad quadratum , RG ,.i. vi rectangulum ,IP H ,ad quadratum ,
P D, vel ad quadratum , V G , ergo rectangulum , IPH ,eft æquale
rectangulo , NVO . Nunc oſtendemus, PH ,effe æqualem ipſi,
V , conſideremus duo quadrilatera , APXB ,MTV R , quæ ſunt ſi
milia polygona , nam angulus , PAB , eft æqualis angulo , MRV,
& , ABX , ipſi,RMT, tum , B XP, ipfi,MTV, & tandem ,XP
A , ipfi, TV'R , quę facilè apparent , & duo latera ,A B,MR, ſunt
æqualia , vtetiam , & P , RV, ergo reliqua latera eruntæqualia , quę
æqualibus adiacent angulis , vnde , TV , erit æqualis ipſi, PX , & , 1

MT, ipfi , BX , vnde rectangulum ,MTB, æquabitur rectangulo,

MXB , & quoniam , vt rectangulum ,MTB , ad rectangulum , M
XB , ita quadratum , TO , ad quadratum , X 1 , quoniam , NO ,HS4001:
lib . & eius
1 , ſunt parallelæ tangenti ,AC, & ideò ordinatim applicatę ad dia
metrum , BM , eric ergo quadratum , TO , æquale quadrato , X 1, lio .
& , TO , ipfi ,XI , vel ,HX, ergo reliqua ,OV, erit æqualis reli
quæ , PH , & quia rectangulum , I PH , eft æquale rectangulo , N
VO , erit , I P ,æqualis ipſi,NV, & quia , PH , eft æqualis, OV ,
erit ,H1,æqualis,NO, & ideòrectangulum ,I H P erit æquale re
& angulo ,NOV.
Vel breuius fic proceſliſſet demonftratio , diiniffo Apollonij theo .
remate ,oftenlo.n ..O V , elle æqualem ipſi ,PH , & , TO ,ipfi , X 1,
manet oſtenſum ,NO ,æquari ipfi ,HI,quoniam , NO , H1,bi.
faria diuiduntur à diametro ,B.M , & ideo illicò manifeſtum euadit
rectangulum ,N O V , æquari rectangulo ,I H P , quod oftendere
oportebat.
COS
 254 GEOMETRIE
COROLLA RIV M.
Inc patet nedum re&tangalum ,MOV , aquari reftangulo ,iHP,
to
inter feæquales ,velut, o v, ipſi, PH .
THEOREMA XXXI. PROPOS . XXXII .

Xpoſita ellipſi, cumparallelogrammo illicircumſcripto

E Theor. antecedentis , cæteris omiſsis , oftendemus , re
gula , FR , omnia quadrata parallelogrammi ,AR , ad om .
nia quadrata ellipſis ,BDMG ,cum rectangulis bis ſub ea
dem ellipfi, & ſub trilincis, BCG ,GRM , efle , vt paralle.
logrammum , AR,ad ellipfim , B DMG.
Coroll.si Ducantur à punétis conta & uum regulæ ,FR ,parallelę ,GE, D
26.lib. z. V; omnia ergo quadrata , AR , ad rectangula lub ellipfi ,B DMG ,
& lub ,AR , lunt vt,A R , ad ellipfim, B D MG ; verum rectangula
A230l.2 . ſub ellipfi , B DMG , & ſub , A , ſuntæqualia rectangulis fub el.
lipfi , B DMG , & fub duobus trilineis , BAD , DFM , item lub el
lipfi ,BD MG , & ſub eadem .i.omnibus quadratis ellipſis , BDM
G , & fub eadem ellipſi , B.DMG , & iub duobus trilineis , BCG ,
GRM , verum rectangula ſub ellipfi, B DMG , & ſub trilineis , B
ADD FM, æquantur rectangulis fub ea
dein ellipſis & lub trilineis,BCG ,GRM , А BВ
Ix antec. quod ſic patet ,quoniam enim , A DERG ,
coalternè tangentes ſunt æquales, & ductis S
ipsi , FR , parallelis intra ellipfim , ex ipſis E
coalternè tangentibus,AD RG ,abicin , D
dentibus portiones æquales verſus puncta
contactuum , rectangula fumpta, vt dictum f R
eft in antecedenti Theor,funt æqualia, ided M
& omnia omnibus erunt æqual a ... rectan
gula ſub portione ,UGBD , & trilinco , BAD , eruntæqualia re.
ctangulis ſub portione , SMG , & lub trilineo , G MR , eadem ra
tione rectangula ſub portione, O MD , & trilineo, DFM, æquan
tur rectangulis ſub portione ,SBG , & trilineo , BCG, ergo rectan
gula ſub ellipſi, BDMG, & duobustrilineis, B AD,DFM , çquan
tur rectangulislub ellipſi,BDMG ,& lub trilineis ,BCG , G Å M ;
ergo

2
 ER
LIBER 111 . 235
ergo omnia quadrata , AR ,ad omnia quadrata ellipſis , B DMG ,
cum rectangulis bis fub eadem , & lub trilineis, BCG , GRM , erunt
vt , AR , ad ellipfim , B DMG . Eodem modo , ſumpta pro regula,
CR , oftendemus omnia quadrata, A R ,ad omnia quadrata ellipfis,
BD MG ,vna cum rectangulis bis lub eadem , & ſub trilineis, DAB,
BCG, effe vt, A R, ad ellipſim , BDMG , quod oſtendere oportebata
COROLLA RIV M.
Inc habetur omnia quadrata , AR, regula , FR, ad omnia quadras
HΗ ta ellipſis. , B DGM , una cum rectangulis bis fubeadem , & fub
trilineis , BCG ,GRM , effe vt omnia quadrata , A R ,regula , C Road
omnia quadrata ellipſis, BDM G , una cum rectangulis bis fub eadem ,
& ſub trilineis , DAB , BCG ;vtraq; enim oftenfa ſunteffe , »t , AR
ad ellipfim , B DMG .
THEOREMA XXXII . PROPOS . XXXIII .

Sfumpta antecedentis figura , dimiffis lineis, EG ,DV,

A producantur ad eandem partem ‫و‬,AC , FR , in , TX , :
ita vt, ÅT , ſit æqualis, FX , & iungatur , TX ,ergo ipfa , A
X , CX , crunt parallelogramma. Dico igitur ,omnia qua
drata , A R , cum rectangulis bis fub , A R , R T ,ad omnia
quadrata ellipſis, BDMG , cum rectangulis bis ſub eadem ,
& quadrilineo , BGMXT,efle vt,AR,ad ellipſim , BDM
G , tegula ,FX .
Omnia.n.quadrata, A R, ad rectangula bis ſub ellipſi ,BDMG ,
& ſub trilineis , BCG ,GRM ,vna cum Ex ante
omnibus quadratis eiusdem ellipſis ,BD А B ст
MG , lunt vt, AR , ad elliptim , B DM Coroll . s.
G ,item rectangulaiub, AR,RT, adre G
26. lib. 20
angula lub ellipſi., DMG , & lub , R
T,funt vt ,AR , ad ellipfim ,B DMG,
& eadem bis ſumpta funt pariter ,vt, AR, D
ad ellipfim , B D'M G , ergo omnia qua.
drata A
, R , cum rectangulis bis ſub , A 5 M R X
R ,RT , ad omnia quadrata ellipſis , B.
DMG, cum rectangulis bis fub eadem ,& fub trilineis,BCG,
GRM , & cum rectangulis bis fub eadem , & fub, RT, ideft cum
rectang
 236 GEOMETRIA
rectangulis bis ſub.eadem , & ſub quadrilineo , BGMXT,erunt vt,
AR ,ad ellipſim , B.DMG . Sic etiam fiet demonſtratio , ſi produ.
cantur, F A ,RC, fimiliter ac productę lunt, AC , FR , quarum al,
tera pro regula ſumatur .

COROLLA R I V M.
Inc patet ,,BDMG , non effet ellipſis , fed alia vtcunque figu .
H raplana parallelogrammo , A R , inſcripta , dummodo portiones
laterum coalternè tangentes eſſent æquales , rečtangula fumpta ad
coalterxè tangentes , eo modo , quo dictum eſt in Theor.antecedenti, ef
fent quoque æqualia , quod omnia quadrata , A R , ad omnia quadritas
talis figuræ , cum re&tangulisbis ſub eadem , ſub trilineis adiacenti.
bus lateri , quod non fumiturproregula , erunt ot , A R, ad talem figu .
ram ; Veluti erunt etiam omnia quadrata, A R, cum rectangulis bis ſub,
ARART, ad omnia quadrata talis figure , cum rečtangulis bis fubea
dem, ſub quadrilineo ſimili ipſi , BGMXT, hæc.n.eodem modo cole
ligentur , quo pro ellip , B DMG ,per demonſtrationem colle&ta funt,
aderunt enim eadem principia, ex quibusdemonftratio pro ellipſi pende
bat : Exemp!um facile haberi poteft in figura ex duabus æqualibus cir
culi , vel ellipſis portionibus minoribus compoſita tali pacto, vt baſis v •
nius portionis alterius baſi congruat, quæ quidem figura ſit infcripta di
Eto rectangulo , cuiuſque later.i eam tangant non in puntis extremis
axium , ſed in quatuor alijsvtcunq, onde, & c.
THEOREMA XXXIII. PROPOS. XXXIV .
Væcunque lolida ad inuicem ſimilaria ,genita cx figu .
ris fuperius in hoc Libro Tertio conſideratis , iuxta re.
gulas ibidem aſſumptas, quarum patefa ta eft ra
tio omnium quadratorum , habent inter ſe rationem notani.
Quoniam enim alibi oftenfum eft , vt omnia quadrata duarum fid
33.Lib.z. gurarum inter ſe ſumpta cum ditis regulis , ita efle folida ad inuicem
fimilaria genita ex ijidem figuris , iuxta eaſdem regulas , ideo cum in
Theorematibus huius Libri inuenta elt ratio omnium quadratorum
duaruin quarundam figurarum cum talibus regulis,colligimus etiam
nunc eandein elle rationem duorum ad inuicem fimilarium folido
rum , quæ ex illis figuris iuxta eaſdem regulas genita dicuntur ; Vc
exempli gratia in Propol.1, confpe& is , iterum eiuſdem figuris, cum
ibi
 L ' I B E R III. 257
ibi oftenfum eft , ſumpca regula , D P , omnia
quadrata portionis, D
EP, ad omnia quadrata parallelogrammi, F P , eſſe vt compoſita ex
ſexta parte ,EB,& dimidia , BR , ad ipfam ,BR ;oitenlum etiain
eftfolidum fimilare genitum ex portione, D E P , ad folidum fibi ft.
milare genitum ex parallelogrammo , FP, eſſe vt compofita exſex .
ta parte , EB , & dimidia , B R ,adipiam , B R. Cum vero oftene
lum eſt omnia quadrata portionis ,EDP,ad omnia quadrata trian
guli , De P , effe vt compofita ex dimidia totius , ER , & ipſa , BR ,
ad eandem ,BR ; pariter oſtenſum eft folidum finilarc genitum ex
portione, EDP, ad libi ſimilare genitum ex triangulo , DEP, iux
ta caldem regulas etle , vt compoſita ex dimidia totius, ER , & ipla ,
BR, ad eandem , B R.
Cum vero in Corollario eiuſdem Theorem . collectum eſt, omnia
quadrata parallelogrammi,FP, etſeſexquialtera omnium quadra
Coruin portionis , DEP,( ſi, DP,per centrum , A , tranſeat) hæc
verò effe dupla omnium quadratorum trianguli, DE P ; patet, quod
etiam ſolidum fimilarc genitum ex parallelogrammo, PP,ſexquial
terum erit folidi ſibi ſimilaris geniti ex portione, D EP, iuxta ean
dem regulam , DP, hoc verò erit duplum ſolidi fibifimilaris geniti
ex triangulo, DEP, iuxta eandem regulam , DP.
SCH OLI V M.
Voniam verò folida ad inuicem fimilaria genita ex duabus figuris A. Def.s.
planis , iuxta datas regulas , totuplicia ſunt , quotuplices funt fi. libos ,
guræ fimiles, quæ dicuntur, omnes figuræ fimiles duarum genitri
cium figurarum , cum eiſden regulis aſſumpta , iuxta quas dicta ſolida
fimilaria genita dicuntur , figurarum autem variationes nullo dato nu
mero clauduntur , ideò nec horum ſimilarium folidorum variariones dlo
lo dato coarttantur numero , onde evidentiffimè apparet hanc demon .
ftrandi methodum , ipſumque demonſtrationem , infinitè ( vtita dicam )
locupletem efle ; utigitur ad particularia ſolida ſimi'ariadeſcendamus,
expendenda ſuntipſafigura , quæ dicuntur ( omnesfiguræfimiles, & c.) 34.Lib.2.
patet igiturex alibi à me oſtenſis ,ſifigure aſſumptæ fint omnesfigur&fi
miles parall.logrammi, quod tunc iftæ erunt omniaplana cylindrici ; ſi
verò illæfint onines figuræ fimiles trianguli ( intellige in parallelogram
mo , triangulo pnum laterum proregula ) illæ crunt omnia plana Co 34 Lib.z.
nici ; & ſiparallelogrammum fit re&tangalum , &figura eidem erecte
erit cylindricus reius ,ſcalenus autemniſiſit rektangulum , vel figure
non eidem ere&ta ; ex quohabes , qualeſcunquefiguras intellexeris eſſe
eas , qua dicuntur omnes figuræ fimiles parallelogrammi , F P , regula ,
DP,veltrianguli,EDP,regulaeadem
Kk
,folidum genitum ex parall
to
es
 E
258 GEOMETRI
logrammo, F 7, quod dicimus ſimilare , femper effe cylindricum ,genie
tim verò ex triangulo , DE P , ſemper effe conicum , vtetiam accidit in
omni parallelogrammo, o triangulo, dummodò regula ſit vilum laterum
eorundem folidaigitur ſimilaria genitæ ex parallelogrammis funtoy
lindrici, genita verò ex triangulis funtconici, genita inquam , regula
Do laterum eorundem exiſtente ; quod fi figur& quæ dicuntur omnes fie
guræ fimilesfarallelogrammi dati, regula ono laterism , ſint circuli, ille
cylindricus erit cylindrus ; fi quæ dicuntur omnes figuræ fimiles duti
trianguli ſint pariter circuli , regula vno laterum , conicus erit.conies;
nomiile ergo communi hic cylindrus , & conus dicti ſuntfolida ſimilae
ria nomine particulari dieti ſunt cylindricus, & conicus ,fed nomine
34.Lib.2. magisparticulari,& proprio dicuntur cylindrus, & conus, quotieſcuno
que dictæ figureſint circuli, iuxta alibi à me ofienfa .
Tariter ſi figuræ genitrices folidorum ſint circuli , vel ellipſes, ille
autem , quæ dicuntur ( omnes figuræ fimilesparundem ſiemptæ cum d.itis
rezislis) ſint pariter circuli , quorum deſcribentes recte linee in figuris
genitricibus ſint eorundem diametri, folida ſimilaria genita ex eiſdem ,
46.Lib.l. juxta eafdem regulas, erunt , alterum fphæra, quod ſcilicet gignitur ex
circulo , alterum fphæroides , quod ſcilicet gignitur ex ellipſi , si figure
47.Eiuſd . ſimiles re &tè fecentaxem ellipſis, & lint erectætum circulo, tum ellipſi;
lib.1.d " poterit etiam efle Sphæroides, etiamſi figur& fimiles non ſint circuli,fed
ellipſes iuxta alibi oftenfa ; quæ igitur in hoc cafu nomine communi di
cuntur ,folida ſimilaria genita ex circulo , vel ellipſi inxti datas regu .
las , nomine particulari ,« proprio , dicunturfphæra , velſph.eroides:
Étiqu.e pariter dicerentur nomine communi fulida ſimiları genjta ex
portione talt , vel tali , iuxta talem regulam , portione inquam circuli,
vel ellipſis , quotieſcunque figure , quæ dicuntur ,omnes figuræ fimiles
talis portionis iuxta eandem regulam , fint circuli erecti genitricibus,
& figura genitrixportio circuli, erit,& dicetur nomineparticulari,&
40.Lib.r.proprio , port10Sphere ; fi verò figura genitrix ſit ellipſis portio , & fic
guræ fimilesſint circulierecti genitricibus , rectè axem portionis ſecan.
47.Libo.o tes , fietportio Sphæroidis , quodſi ſint ellipſes erect &genitricibus, dia.
metros habentes, vt poftulat Propofo47.Lib.1. fiet etiam portio ſphe.
roidis : Sic igitur nominibus particularibus hæc folida vocari conſuere.
rient . Cum verò figuræ fimiles non funtneq;circuli , neq; ellipſes fum .
ptæ, vt di tum eft f,ufficiet eadem vocare nomine communi folidifimi
laris , 6co.licet ad variationem , a nominationem fimilium figurarum ,
confequenter & eadem variafolida, variè nominari poffent ; fortè autem
in fequentibus ex genitriciuin figurarum variatione varia nomina.com .
porremus , interim hæc teneantur ,hoc animaduerfo , quod in ſuperiori.
648 , dum fitSphæra , vel Sph croides , vel eorundem portio, fupponoli.
Heas, quæ funt in genitricibus figuris, o circulos ,velellipſes defcri
bunt,
 L I B E R I 1.1 . 259
11

bunt , effe eorundem axes . His autem prædemonſiratis fequentia Corol

laria colliguntur , quæ quidem cum Typographo deefſint confueti buisse
.다
ſcemodi caracteres,diuerfis impriminuciſ fuit .
GOR-OLLARIV M. I.
TN Propol.primaigitur fi fuppofuerimus , PRDE , effe circu
12lum ,vețell plim ,& axem , ER , & circa eandem in bali, D1,
parallelogrammum , FB, que quidem fit baſis portionis , D E P ,re
cé fecáns axin ,ER , deinde intellexerimus omnes figuras ſimiles
poftionis , D £ P, elle circulosdiametros in figura genitrice , D EP,
( cui fint erectificos habéntes, tunc , FP, erit figura genitrix ſolidi
fimilis , quod erit cylindrus rectus , & ,DE P ,erit figura genitrix
ſolidi práliad fumatis , quod erit portio fphæræ , vel iphæroidis,
cuius axis,ER , & quia patet ex fupradi&tis,quam rationem habeat
ſolidum ſimilare genitum ex , FP, ad ſibiſimilare genitum ex ,DE
Pjiuxta regulam , D.P,ideo patet ex ſupradictis, quam rationem ha.
bear cylindrus ,FP,ad portionem fphæræ , vel iphæroidis , DEP,
lige, DP, tranfeat per centrum , A , liue non . Similiter fi ſuppolue
rimus , EDRP,effe fphæroidem ,& , ER , non axim , ſed diame
tnum , & ſecam per elliplim ,DSPR ,obliquèad diametrum , ER ,
& circa eandem diametrum , E B , in eadem bafi ellipſi, DSPR ,
elle cylindricum , F P, lecaciautem cylindricum , & portionem ſphæ
rồidi
vil
s planis parallelis ipſi ellipſi,DP, quę intell gatur erecta plano ,
es , conceptæ in ipfo cylindrico figuræ erunt omnes figuræ fi- Coro'lar.
DEPR
parallelogramipi, F P , & quæ fiunt in portione fphæroidis , D 47.lib . 2:
EP, erunt omnes-figuræ fimiles portionis ,DEP,omnes inquam
elliples fimiles ellipli , DP, ( eft enim idem , ſiue intelligas has figu
ras fimiles deferibi omnibus lineis figurarum genitricium , FP, DE
Bilice percipias caldem produci per lectionem corporum per plana
faớ am ili,DP,parallcha ) & quia patet ratio harum omnium limi
liuty tigurpium , fiue clipſium inter le ex fupradictis ,& fubindetoli
dorum fimilatiuin genitoruin ex ,FP, & portione , D E P; quorum
vnum cft cylindricus, alterum eít portio iphæroidis lecta planoD ,
P , ideo'patet , quam rationem habeat cylindricus , F P , ad portio .
nem , DEP, L. efle eandem , quam habet compofita ex ſexta parte,
E B , & dimidia ,B R , ad ipſam , B R , & hoc, que, E R , fit axis,
fiuexion ; Quod fi , D - P, tranleat per centrum , A ,cylindricum , FP,
eſſe ſexquialterum portionis iphærę ,vellphyroidis ,DEP. lijideen
vijs pacebit cunuin, que conicui, EDP, ad portionem Iphærę, vel
fphoridis , DEP, elle vt , BR ,ad compofitam ex , B Ř , & dimi
, li, DP, perKk
dia totius, ER quod centrum tranieat , conum , velniecc.
2
2 80 GEOMETRIE
nicum , E D P , efie ſubduplum portionis 1phæræ , velfphæroidis ,D
EP; hæc autem etiam ab alijs oftenia lunt . Verum ſi figuræ fiiniles
iam dictæ non fint circuli , vel elli
ples , ſed aliæ vtcunque figuræ , vt
ex.g.quadrata , veluti in figurisin.
tra ellipſes exemplificare volui,dia.
metros homologas in figurisgeni.
tricibus habentia , adhuc eædem Bs
rationes fupradictis erunt inter hęc
ſolida ad inuicem funilaria genita
ex , FP, & portione , DEP , fiue
ex criangulo ,EDP, & portione,
Dep , baſes habentia quadratas;
patet autein hic , quod foliduin fi .
milare genitum ex, F P, barem ha .
bens rectilineam , ficuti est prilma,
ita & hoc nomine vocari poteft
magis particulari , veluti & folie
dum finilare genituin ex triangu .
to , EDP , nomine piramidis vo
cari poteft, dum bafin habet recti
lineam .
Deniq; vniuerſalitfinè habetur
fatio quorumcumque duorum 10
lidorum genitorum ex,FP , & por
tione, D E P, fiue ex triangulo , D
E P , & portione , DEP, iuxta re.
gulam , D P, quacunque in fimili
bus figuris variatione facta . Quz
autem in huius Theorematis decla .
rationeanimadueria ſunt , memo .
sia teneantur , nam & fequentia
confimili methodo , fed brcuiori
declarabimus ; fufficiat autem tot
figurarú variationes in duabus tan
tumn exemplificalle , quas ſolido
rum indicant bales , nempè circu .
lus, & quadratum , inſcriptum ei
dem circulo , habens vtrunq; dia.
metrum in figura genitrice , impo
fteruin enim cum fine figuraruin
confuſione id ægrè fieri poffit vna tantum pofitione contenti erimus,
 L I B E R II 1 . 263
I
ea nempè , quaomnes figuræ fimiles circuli efle ſupponuntur, cæte
ras ergo variationes ex his facillimè auidus veritatis indagator pro .
prio marte comprehendere poterit , quæ pro huius Theor. declarat.
ad ſeq. quoq ; dilucidat. fatiseffe reor.
COROLLARIV M. II .
N Propofitione ſecun expoſi figura Coroll.antec. confo :
Iex ,DN , ideft cylindricusdain,baſi figura
ta r
delcripta à baſi ,PN , cuius
latus eft ,HN ,ad folidum ,fibi fimilare genitum ex portione, VCB
FR ,.. ( fi omnes figuræ fimiles ipſius ,DN , fintcirculi diametros
in ,DN , habentes , & oinnes figuræ fimiles portionis, VCBFR,
fint pariter circuli rectè axem , B O , ſecantes, & diametros in eadem
portione ſitoshabeotes, qui circulifintgenitricibus erecti) cylindrus,
DN , ad portiouem fphæræ , velfphæroidis, V CBFR , vel G figu.
ræ ſint redi linee , patet ratio , quam
habet priſina , Ñ Ñ, ad folidum fibi
ſimilare genitum ex portione, V CB
FR , circuli , velellipfis , B COF.
Ductis autem rectis , BP , PN , pa
tet fimiliter ratio , quam habet co
nus , B PN , ad portionem (phæræ ,
vel iphæroidis, VCBFR ,quepy:
ramis , B PN , ad folidum fimilare
genitum ex triangulo ,BPN , ( ino Pie V IN
tellige temper hçc lolida inuicem geo
nita iuxta regulas in Theorematibus
aſſumptas , ne toties id repetatur )
fiue tandem , quam habet vniuerſa
liter ſolidum ſimilare genitum cx , DN , vel triangulo , B PN ,adro
1 dum fibi fimilare genitum ex portione , VCBFR , & hocfi ,BO ,
fit axis, quod fi tantum fit diameter eædem rationes colligentur ad
modum fuperioris Theorematis . Eft ergo in figura cylindricus, D
N , ad portionem hæræ , vel iphæroidis ,V CBFR , velprilma,
fp
DN, ad folidum fimilare genitum ex portione ,VCBFR ,veltan
dem quodlibet lolidum fimilare genitum ex , D N , ſiue quilibet cy
lindricus genitus ex , DN , ad folidum fibi fimilare genitum ex por
tione ,VCBFR , vtrectangulum lub , B A , & tripla ,AO , ad re
etangulum iub , BM, & fub compoſita ex ,M0,0 A. Solidum ve
rò ſimilare genituin ex triangulo , B P N, fiue fit conus , ſiuepyramis,
fue tantuin conicus,adfibilimilare genitum ex portiope, V CB FR ,
Gue
 262 GEOMETRIE
fue hoc fit portio fphæræ , vel fphæroidis, ſiue tantum folidum ſin
milare genitum ex portione, V CBFR, vtrectangulum , B A O, fiue
quadratum , B A, ad rectangulum ſub, B M , & lub compoſita ex, M
1.Propol. O , 0 A ,nam ficut rectangulum , BAO , eft tertia pars rectanguli
24. lib. z. ſub, B A , & tripla , A O , ita ſolidum fimilare genitum ex triangulo,
BPN ,eft tertia pars ſolidi ſimilaris geniti ex , DN,vnde patet, &c.

COROLLAR I VM III .
N Propoſit. tertia colligitur , quam rationem habeat ſolidum fie
I
tum conicus, ad ſibi ſimilare genitum ex portione circuli, vel ellipſis,
ICFS, fiue hoc ſit fruſtum 1phærę, vel fphæroidis , fiue tantum ſo
lidum ſimilare genitum ex portione,ICFS , fiue , AD , ſit axis fiue
non , quę eadein eft ei, quam habet re
{tangulum , DRA , ad rectangulum A
, R , & ſub compoſita ex , i , B
ſub D
M , & ex , M A , vna cum rectangulo
ſub ,RM , & ſub compoſita ex , 1
R
M , & ,,MA . Solidum autem limi
lare genitum ex triangulo , M CF, fiue
ficconus, fiue priſma, fiue tantum co
nicus, ad fibi liinilare genitum ex por 报 X
tione , I CFS, fiue hoc ſit fruitum
[phæræ , vel fphæroidis , fiue tantum
folidum fimilare genitum ex tali por D
tione , ICFS , erit vt rectangulum ,
DRA , ad rectanguluin ſub compoſita ex ,MD , DR , & ſub ſexo
quialtera , M A , yna cum rectangulo fub compoſita ex , M D ,&
dupla , DR , & fub , i ,MR, ſiue , A D. , fit axis , fiue tantum dia.
meter, quę iuxta antecedētium declarationen facilè percipi poffunt.

COROLLARIVM I V.
N Propoſ. quarta patet ratio , quam habet folidum fimilare ge.
INnitum ex, G X, quod apparet infuperioris figura, ad libi ſimilare
genicum ex portione, ICFS, quæ ratio ibi conipiciatur .

С0 .
 LIBER III, 263
C.ORIOL DARIVM V.
Corollario Propof. quintæ , fi fupponamus notam rationem ,
INNquam habent omnia quadrata , A F, ad oinnia quadrata trian ,
guli, A E C, velquam habent omnia quajrata, X R ,ad omnia qua
drata trapelii, YSNR , veluti iam eam notam reddidimus , colligi.
mus , quam rationem habeant omnia quadrata , A F ,ad reliquuin ,
demptis omnibus quadratis ſemicirculi,ve! ſemiellipſis , DB F, &
quam rationem habeant omnia quadrata , XR , ad reliquuin , dein
ptis omnibus quadratis portionis,Y T
IR , & ideò patet, quam rationem ha
A C.
beant omnia quadrata , AF, ad om .
nia quadrata ſemicirculi, vel ſemielli. , ' x
plis , DBF, & quam rationem habe.
ant omnia quadrata , XR , ad omnia v UR
quadrata pottionis, Y TIR , vndeap- D
paret,quam rationem habeat folidum
ſimilare genitum ex ,AF, fiue fit cye
lindrus , fiue priſma , fiue tantum cy
lindricus ,.ad Lolidum fibi fimilare ge.
ditum ex ſemicirculo , vel ſemiellipſi,
DBF , fiue hoc fit hæmiſphærium ,
fiue hæmiſphæroides , fiue tantum folidum ſimilare illi , genitum ex,
DBF . Item patet, quam rationem habeat ſolidum fimilare geni
tum ex , XR , quodcunque illud fit , ad fibi fimilare genituin ex pore
tione,YTI R. Eodem pacto manifeſta fieret ratio ſolidi ſimilaris
geniti ex ,AG , ad fibi ſimilare genitum ex portione, Y BR , & ita.
in reliquis . Inuentæ igitur ſunt alio modo á prædi is , rationes ſo
lidorum inuicem ſimilarium genitorum ex parallelogrammis in bafi
æquali ſecundæ diametro conſtitutis.la in bali æquali ipfi , DF, &
circa coldem axes, ſiue diametros vtcunque portionum , Y BR , T
YRI,DTIF , & , DBF. quod explicare opuserat , & in ſuprapu .
ſita figura modo folico declaratum eſt,ſed tantümvnico exeinplo ne
ipſa confonderetur .

CO
264 GEOMETRIÆ

COROLL. VI . SECTIO PRIOR .

Iniberopole corecare , credit

nitum ex circulo despreinunapparet
vel ellipſi ,ABC folidum fimilarege
D , fiue fit (phæra , vel (phæroides , vel А
tantum folidum ſimilare , ad folidum fibi
ſimilare genitum ex altera portionum B
,
AD , BCD , vtramuis , vt ex , BAD ,
fiue hoc fit portio fphæræ , vel fphæroi
dis, vel cantuin ſolidum ſimilare genitum
ex , B AD ,eſſe vt parallelepipedum lub
altitudine, XC , bali quadrato , CA ,ad
paralelepipedum fub altitudine,XE, bafi
quadrato, E A, vel vt cubus , A C, adpa.
rallelepipedum ſub altitudine tripla, EC , IX
bafi quadrato, A E , cum cubo, A E.
SECTIO POSTERIOR .

V tione , BAD ,ad fibi fienilare genitum ex portione, BCD,

eſſe vt parallelepipedum ſub altitudine, X E ,baſiquadrato, E A, ad
parallelepipedum lub altitudine, O A E ,bafi quadrato , EC , qua
liacunque fint illa ſolida ſimilaria , liue fit, AC , axis , ſiue tantum
diameter

COROLLARIVM VII .
I N uPropol, ſepri na colligitur folie B
ne , B AF, ad libi fimilare genitum ex
portione , CAD , fiue hæc folida lint
portiones fphærę, vel fphæroidis, fiue
tantum ſolida fimilaria , fiue , A N ,
fit axis , ſiue tantum diameter , efle ve
Parallelepipcdum tub altitudine , XE,
bafi quadrato, E A ,ad parallelepipe IN
dum lub altitudine , X'M , báli qua.
drato , MA , vt exemplificatur in praes
ſenci figura more ſolito .
CO
 L I B E R III . " 265
COROLLARIV M. VIII.
N Propoſ. octaua diſcimus à data fphæra , velfphæroide, vel ſo
* lido quocunque genito ex circulo , vel ellipſi, iuxta regulam, que
fit vna ex ordinatim applicatis , abſcindere portionem , quæ ad foli
dum ſimilare libi genitum ex triangulo in eadem bafi, & circa eun.
dem axim , vel diametrum cum portione conftituto , habeat datam
rationem , quain oportetelle maiorem ſexquialtera ; quæ omnia ibi
clarè patent,& ideo figuram non appono .
COROLL. IX . SECTIO PRIOR .
N Propof. nona patet ratio , quam
circulo , vel ellipfi , iuxta regulaın pri
mum axim, vel diametrum , ad folidum
fimilare genitum ex eodein , iuxta fe
cundum axim, vel diametrum tamquam
regulam, ſiue hæc folida ſint Iphæra, vel F
(phæroides , vel tantum tolidá fimilaria , M
BCI quæ in his appoſicis figuris clarè patent,
in quarum vna contpici pocelt ipheroi.
,,?
des prolatum , in aitera oblongum , præ .
dieta autem ratio eft ea , quam habet P
prima axis , vel diameter ad fecundam
axim , vel diametrum : quę etiam pro re
liquis folidis ad inuicem fimilaribus ma
nifeſta funt .

SECTIO POSTERIOR .
N Corollario autem eiufdem Theorematis colligimus eſſe notam
I
ellipſis abſcitíarumper lineas, quarum vna fit parallela primo, alte
ra lecundo axi , vel diametro , quales fint in appofitis figurisportio .
nes, B MS, V ÞX , vnde etiam nota erit ratio folidorum liinilarium ,
BMS, V PX ,ex ipſis genitorum , vnum iuxta regulam ,BS,alte
rug.iuxta regulam , vå ,liue int hæc portioncs fphæræ , veliphæ
roidis, fiueiolida ſimilaria genita exportionibus,B M S,VFX :
L 1 CO
 266 GEOMETRIA

COROLL. X. SECTIO PRIMA .

N Propol. 1 2. dicimus , quod ſi circuli , vel ellipſes habuerint in
ſuis coniugatis axibus , vel diametris eas conditiones , quas ſup
poluimusin e le laceribus parallelogrammorum in Theor.9 . 10.11.
12. 13. Lib . 2. quod pro eorum circulorum , vel ellipfium omnibus
quadratis regula baſi ſequentur eædem conclufiones ibi collectæ , fi
enim his circu.nicribantur parallelogramma latera habentia axibus,
vel diametris coniugatis circulorum , vel ellipfium parallela , habea
bunt hæc parallelogramma requiſitas conditiones in ſuis lateribus,
& ideò lequentur iam dictæ conclufiones pro parallelogrammis , &
conſequenter pro oinnibus quadratis ellipſium illis inlcriptorum ,
cum haec fint ſubſexquialtera omnium quadratorum parallelogram
moruin illis circumſcriptoruin idelt vt clarius loquar , ſi circulus , &
ellip is , vel duz ellipfes fuerint circa eandem diametrum , vel circa
æquales diametros, velaxes , erunt omnia quadrata eorundem regu .
lis fecundis axibus, vel diarnetris, vt omnia quadrata parallelogram
moru.n illis circumſcriptibilium , latera habentium dictis axibus , vel
diainetris parallela , regulis eitdem retentis , & quia omnia quadrata
parallelogramınoru:n , lacera balibus æquè inclinata æqualia haben
tium regulis báſibus , fint vt quadratabaliuin , ideò omnia quadrata
circulorum , vel ellipſium circa eundem axim , vel diametrum , vel
æquales conſtitutorum , erunt vt quadrata lecundorum axium , vel
dia necroruin , & ideò folida ſimilaria genita ex ipfis iuxta eafdem
regulas, erunt vt quadrata ſecundorum axium , vel diametrorum ,
quz ſolida , vel erunt Iphæra , & fphæroides , vel ainbo (phäroides
circa eundem axim , vel diametrum , vel ſolida ſimilaria genita ex
dictis circulo , & ellipſi , vel duabus ellipſibus iuxta dictas regulas,
quæ quoque erunt interie , vt quadrata iecundorum axium , vel dia .
metro rum .

SECTIO II.
Vod li in dictisfiguris circulo , & ellipſi, vel ellipſibus ſumatur
Q proregula communis axis , vel diameter , erunt omnia qua .
drata eorundem inter fe , vt fecundi axes., vel diainetri inter
fe , & fic etiam erunt ſolida ſimilaria ex eiſdem genita iuxta dictam
regulam , in quibusincluditur fphæra, & fpharoides .

SE
 .
L I B E R III : 267
S E C T I O III .
Tem colligimus ſolida ſimilaria genita ex circulo , & ellipſi, vel
I ellipſibus, vtcunque iuxta datas regulas .i. fphæram , & fphæroi
des, & alia quæcunque ſolida ſimilaria genita ex dictis figuris , ha.
bere inter fe rationem ex eorum axibus , vel diametris coniugatis
compofitam .

S E CTIO I V.
colligimus ſolida ſimilaria genita ex circulo , vel ellipfi, vel
ITemi
ellipſibus , quæ habeant axes ,vel diametros reciprocè quadratis
axium illis coniugatorum reſpondentes iuxta quæ genita, intelligana
tur , effe æqualia , dummodo vel vna in vtrifque lumantur axes , vel
vna diametri æqualiter ad inuicem inclinatæ : & li bæc fint æqualia,
Wa elle reciprocè relpondentia .
S E C T I O V.

>
I uerſum , quod folida fimilaria genita ex circulis , vel ellipſibus ha
bentibus axes , vel diametros in ratione fecundorum axium , vel dia
metrorum , cum quibus æqualiter fint inclinati, quod , inquam , ſint
in tripla ratione axium , veldiametrorum.j.vtcubieorundem . Hæc
enim demonſtrata de omnibus quadratis parallelogrammorum pro
omnibus quadratis circulorum , velellipfum , tamquam eorundem
partibus proportionalibus ( duin illis inſcripta intelliguntur ) recipi
poflunt.

COROLLARI VM XI .

N Prop. 13.colligemus ſolidum fimilare genitum ex O V , quod

poteft effe velcylindrus , ve!priima , ad libi ſimilare genitum ex
trilineo , DCV, efie vt , O V, ad reliquuin ſpatium , dempta quarta
circuli, vel ellipſis,OCD ,cum exceltu dici quadrantisſuper duas
tertias, rectanguli,ov, ideftproximè, vt 21.ad 2. Exponaturde
huiusTheor. figura tantum rectangulum ,OV,cum quarta, OCD,
dimifla,EF,si igitur intelligemus,ov, circa ,DV,manentem re
uolui , quoad redeat, vnde difcellit, deſcribetur,ab, o V , cylindrus,
QA, ideftfolidumſimilare genitumex,OV, cuius omnesfigura
L : 2 fimi
 IÆ
268 GEOMETR
fimiles funt circuli , ſemidiametros in figura genitrice ,OV,haben.
tes , à trilineo auten , DCV, describetur quoddam ſolidum , quod
vocetur , Apex iphæralis , fi , O CD , fic
quarta circuli ; vel fphæroidalis , ſi ,OC
D , lit quarta ellipfis, ideft folidum ſimila
re , quod poteft dici genitum ex trilineo,
DCV, habens omnes ſuas fimiles figuras
circulos ſemidiametros in figura genitri
ce ,DCV, fitoshabentes,eft igitur inter
hæc duo fimilaria ſolida, que in particulari
hoc exeinplo ſunt cylindrus, & apex 1phę.
ralis, vel fphæroidalis, ratio eadein tupradicte, quam breuitatis cauſa
aliter exemplificare dimiſi . Conſimili autein vnico exemplo.l. affu.
mendo pro figuris fimilibus iploscirculos ,temidiametrosin figuris
genitricibus habentibus, breuitatis cauia , & ob feruandam in figuris
claritatem impoiterum contenti erimus .
COROLLARI VM XII .

I NdumPropof. 14. patet ratio ſolidi ſimilaris geniti ex ,FD , ad foli

ſimilare genitum ex figura , F QBDZ . Appofita .o .hic
illius figura , dimifla , HC , & , AP, & retenta , BD ,tantum in ,V ,
diuiſa , reuoluatur, FD , circa manentem axim , Z D ,modo ſupra
di&to , ex , FD , igitur fiet cylin
drus , FA , & ex figura , F QBD Z
2 , fiet quoddam folidum rotun F
dum , quod vocetur , Tympanum
fphærale, ſi, F QB , Gt ſemicircu .
lus , vel fphæroidale, ſi ,FOB, fic
ellipſis , erunt autem hæc duo 10.
lida fimilaria genita ex figuris , F
D, FQBDZ, figuras ſıınıles cire
culos habentia , quorum temidia.
metri iacent in luis genitricibus fi
B
5.10V D

guris , & patet , quod ratio cylin

dri , F A ,ad tyinpanuin iphærale , vel fphæroidale, FOR A, eſtea.
dem ei , quain habet , B D , ad , D v, eandem autem habet quodli.
bet foliduin fimilare genituin ex, FD, ad timilare tibi genitum ex fie
gura , F QBD 2, qualecunque lit.
 L : 1: B E R III 269.
COROLLARIVM XIII .

I ſolidum ſimilare genitum ex figura ,NMBEF,demptiHF, ad

s folidis
fimilaribus genitis à trilineis , MNG , GFE , effe vt ,HF,ad circu
lum, vel ellipfim , MBEG . Reuoluatur,HF, circa , NF,manen
tem ,vt ſupra , ex , HF, igitur fiet cylindrus , II R , & ex figura , N
MBE F , fiet quædam figu .
ra , à qua fi auferantur foli.
SAMA
da, quæ fiuntà duobus tri. M. -N
i lineis, MNG , GFE ,re
manebit quædam figura fo . AА IC
lida,quain vocabinus,Anu
lum Itrictum circularem , ſi,
MBEG , fic circulus ; Ellie D
pticum verò, fi fit ellipfis,& R
patebit,quam rationem ha.
beat cylindrus,HR,ad hunc
anulum ttrictum , A I, ficuti vniuerfaliter patet ex ſupradi&tis,quam
rationem habeat folidum fimilare genitum ex , HF, ad folidum fibi
Gimilare genitum ex figura , NMBEF, demptis folidis fimilaribus
genitis ex trilineis, MNG ,GFE .
COROLLARIVM XIV .

I Nni Propof. 16. patet , quam rationem habet ſolidum ſimilare ge

in
M.
H
X
R 5
iP

R
A

dum fibi ſimilare genitum ex figura,MBEOC , dempto ſolido fio

milari genito ex figura, MGEOC, i cile eandem ei, quam habet,
НЕ,
270 GEOMETRIA
HF, ad circulum , vel ellipſim , MB , EG . Reuoluatur , HO , çica
ca manentem axem , co,modo ſupradicto ,ex, HO , igitur fiet cy .
lindrus, HR , & ex figura, C MB EO , fiet quoddam tolidum fimi
lare prædicto cylindro , auferatur à cylindro ,HR , cylindrus , NL,
deſcriptus ab , NO , & à prædicto ſolido fimilari auferatur solidum
fimilare genitum ex figura ,MGEOC. Dico nos iam compertum
habere refiduum primum.i. faſcian , folidam cylindricam (vt ita di

thi X
R
A GP
B
A

cam ) HFLK , ad reſiduum fecundum , ad folidum , inquam , quod

gignitur ex reuolutione circuli , vel ellipſis ,MBEG , effe vt,HF, 5

ad ipfum circulum ,velellipfim , MBĖG ; quod etiam patet dere

Siduis quorumlibet fimilarium folidorum ex , H 0, & figura , MBE
OC , genitorum ,demptis folidis ſimilaribus genitisex ,NO , & fic
gura, MGEOC, vt ſupra diximus . Vocetur autem folidum ,quod 1

in fupradicto exemplo , & figura gignitur ex reuolutione circuli,vel

elliplis,MBEG , Anulus latus circularis , fi ,MBEG , lit circulus,
vel, Anulus latus cllipticus, ſi,MBEG , fit ellipſis.
COROLL. XV . SECTIO PRIMA :

I Nlidum
Prop . 17. colligitur ſolidum ſimilare genitum ex , HF,ad ſo
fim :lare genitum ex figura , NMB E F, efle vt , H F, ad
circulum , vel ellipſiin ,MBEG , vna cum reſiduo , quod reinanet, .

ſi à rectangulo , MG ,dematur quarca circuli , vel ellipſis, MAG ,

ablato inſimulexceffu ,quo eadem quarta ſuperat duas tertias rectan
guli,MG. Confpiciatur ergo exemplum in figura Coroll.13 . huius,
patebit ergo cylindrum ,Hæ , ad folidum genitum ex tigura , NM
Bef, habere lapradictam rationem , quęeit proximè, vt 21.ad 17.
vt in Propof. 17. huius oftenditur . Vocetur autem folidum fimilare
genic
4
L L BIER II I. 271
genitum ex figura ,N MB E F, habens omnes ſuas figuras fimiles,
quæ fint circuli , ſiue quod fiet per reyolucionem dictæ figuræ , NM
1
BEF, vocetur, inquam . Balis columnaris Itricta , & circularis , fi,
MBEG, fit circulus,elliptica autem; lis fit ellipſis .
S E C TIO II .
' N Coroll. 1. colligitur ſolidum ſimilare genitum ex , HP ,ad row
IN lidum fimilare genitum ex figura ,NMB EF, dempto ſolido fi
milari genito ex , MF , elle proximè, vt 84. ad 47. ideft in noſtro
exemplo cylindrum ,H R , ad balen columnarem Itrictam genitam
ex figura , N MBEF,dempro cylindro , MX , eſſe proximè, vt 84 .
ad 47 ' I '..

S E C T I o III.

Ifolidis fimilaribus. genitis ex trilineis,MNG ,GFE ,ad folidum

fibi ſimilare genitum ex tigura , N MBEF, dempto ſolido fiinilari
genito ex , MF, eſſe proximné ,vt19. ad 47. In exeinplo autem no
Itro , dum reuoluitur, HF, apprehende luperficiein cylindricam de
ſcriptam linea,ME, quę in duas partes dilleparat anulum ſtrictum ,
A I, ſcilicet in vnam , quam poffumus vocare interiorem , & in aliam
exteriorem ; interior eit , quę gignitur ex reuolutione ſemicirculi, vel
femiellipſis,MGE; exterior autem , quæ generatur ex ſemicirculo ,
vel ſemiellipſi, MBE, eft igitur hæc pars interior anuli ſtricti ad pare
tem exteriorem proximè,vt 19. ad 47.Vt in cæteris folidis fimilarig
bus ſupradictis contingerediximus .
COROLL. XVI . SECTIO PRIOR .

ItumNlolidum
' Propor. 18.habemus folidum ſimilare genitum ex , HO , ad
ſimilare genitum ex figura , CMB EO ,effe vt quadra.
, D O ,ad rectangulum ſub , D 0,0 E ,vna cum rectangulo
fub , O E , & lub excettu , quo dupla , E 1 , fuperat,E F. & , i , qua .
drati,
in
D'E. Exemplum conſpici poteftin figura Coroll. 14.huius,
qua folidum ſimilare genitum ex , HO , eſ cylindrus,HR , ſoli.
dum verò ſimilare genitum ex figura , C MBEO , eft ,quod naſcitur
ex reuolutione eiuidem figurę circa, Co, quod folidum vocabimus..
Balem columnarem latam, circularem , li,MBE G fit circulus,ele
Lipticam verò , lilit ellipſis :
SES
272 GEOMETRIÆ
SECTIO POSTERIOR .
N huius Corollario colligitur ſolidum ſimilare genitum ex , HP ,
IN ad folidum ſimilare genitum ex figura , C MSB P, dempto ſoli.
do ſimilari genito ex trapezio, M B PC, ideftin exemplo cylindrum
genitum ex reuolutione, HP, ad mediam baſem columnarein latain
genitam ex figura , MSBPC , dempto fruſto conico genito ex trae
pezio , CMB P,eſſe vt quadratum , BP, ad rectangulum ſub ,AP,
& ſub exceſſu duplæ , E 1, ſuper, E F, vna cum , i , quadrati, B A.
Ex quibus etiam facilè inueniri poteft , quam rationem habeat loli.
dum fimilare genitum ex figura, MSBP C ,ad folidum fimilare ge
nitum ex trapezio , MBPČ, .i. quam rationem habeat, in exemplo,
media baſis columnaris lata genita ex reuolutione , MXB PC, ad
fruſtuin conicum genitum ex reuolutione trapezij, MBPC .
COROLL. XVII . SECTIO PRIOR .

N Propoſ. 19. colligimusfolidum ſimilare genitum ex figura , S

I MNV, deinpto folido ſimilari genito ex quadrilineo ,MNV
T , ad folidum ſibi ſimilare
genitum ex figura, SBEG
T, demptis folidis ſimilari. N
五

bus genitis ex trilineis, TV

KB

G ,GFE , eſſe vt portio , S A

MT, ad portionem, S B E
GT, circuli , vel ellipſis , M
BE G ; ideft in propoſito
exemplo , folidum , quod
generatur ex portione, S M
T , dum intelligimus, HF,
reuolui circa, NF, manentem axim , ad ſolidum , quod generaturex
portione,S BEG T , erit vt portio , S M T ,ad portionem , SBEGT.
SECTIO POSTERIOR :
N Corollario eiuſdem colligimus ſolida ſimilaria genita exparal.
INlelogramm is circa eoſdem axes, cum portionibus conſtitutosad
ſolida libi ſimilaria genita ex eiſdem portionibus , efíe ve dicta paral,
lelogrammaad dictas portiones .f. in exemplo cylindrum HO , ad
fruftum anuli ſtrictirelectum ſuperficie delcripta linea , ST, erit, vf,
HV, ad portionem ,SMT, & item cylindrụs, RR , deſcriptus ab,
RF,
 L I B E R III . 273
RF , ad portionem anuliſtricti deſcriptam portionem , S BEGT,
erit vt , RF, ad eandem portionem , quod patet etiam de reliquis cc
rundem folidis ſimilaribus .

COROLLARIVM XVIII .
N Propoſ. 20. expoſita figura , & exemplo conſtructo , oſtendia
Idelcriptum
mus pariter folidum deſcriptum à portione, S M T, ad ſolidum
à portione , SBEG T ,dum, HO ,reuoluitur circa ma
nentcm axim , CO , elle vt portio , S M T, ad portionem , S BGET ,
quodpaetiam de reliquis folidis ſimilaribus ab eiſdem portionibus ges
nitis tet .
Inhuius autem Corollario colligitur folida ſimilaria genita ex pa
rallelogrammis , cum portionibus in eadem altitudine exiftentibus,
& ad rectas, HD , CO , terminantibus , demptis (clidis ſimilaribus
genitis ex parallelogrammis in eadem altitudine cum dictis portionis
bus exiftentibus, ted ad rectas , NF, CO , terminantibus ,ad ſolida

M ... ME
HKB

18
UN
xХ
A G IP

D 6

Gibi ſimilaria genita ex figuris compofitis ex dictis portionibus, & rea

liquo fpatio ,víq; ad ,co ,demptotolidolimiari genito ex hoc re
liquo ipatio,effe vtdi&torumparallelogrammorumrefiduum paral
lelogrammum addictainportionem .Vcin exemplo cylindrum ,H .
Y, dempto cylindro ,NO,ad portionem anulilati reiectam perſu
perficiem defcriptam in reuolutione à linea , S T, effe vt, HV, ad
portionem , SMT.

M CO .
 274 GEOMETRIA
COROLLARIVM XIX .
N Propoi. 22. expolita figura , & exemplo conſtituto , colligi
Initummusex figura, L.CFEG , deinptis folidis
, fimilaribusgenitis
ex tri
lineis , CLT,YG E ,elle ( ſi, CFEH , ſit circulus ) ve parallelepi.
pedum ſub baſi parallelogrammo, AG, altitudine , F1 , ad cylindri
cum lub baſi maiori portiore,TC
FEY, altitudine , 1M , vna cum ,
* ,cubi, TY . In ellipſi verò , vt A C .....
parallelepipedum lub baſi paralle
logrammo , AG , altitudine, FI,
ad cylindricum ſub baſi portione,
TCFE Y , altitudine, M 1 , vna FM N IH

cum ea parte cubi ,T Y, vel rhom .

bo ab eadem , TY, delcripto , vt in ‫ܝܐ‬
Theor.21.) parallelepipedilub, T P
Y, & dicto rhombo , ad quam elu tuo
fdem cubi , vel parallelepipedisex .
ta pars fit, vt quadratum , C E , primæ axis , ad quadratum ſecundæ
.f. ad quadratum , F H. Sit ergo conftitutum exemplum per reuolu
tionem , AG , circa manentem axion , LG , que ergo , CFEH , ſit
circulus ,Gue ellipſis,habebit genituscylindrus ab, A G, ad genitum
folidum à portione, TCFE Y, ſupradictain rationein , Vocetur au
tem ſolidum deſcriptum à portione , TCFEY , ( fi fit portio circu.
li ) malum roſeum ; ſi vero ſit portio ellipſis: Malum coroneum .
" COROLLARI VM XX .
N Prop. 2 3. ium
I pta ex fig. Theor.
21. portione minori
F
vtcunque , RFV,
quæ fit portio circu
li , cum illi circum .
feripto rectangulo , a
V , aflumpto etiain
integroaxi , FH , &
puncto , -, in ea , vt
ibi fumptum eft, pa
tet folidum fimilare
genitum ex, a V, ad
Lolidum . libi liinilare
ge
.
 L 1 " B'ER III: 275
genitum ex portione ininori, R FV, elle vt ſexquialtera, FM , ad, M.
. Reuoluaturigitur , vt fiat noſtrum exemplum , A V, circa , RV,
manentem ,cylindrus igitur deſcriptus à, a V , ad folidum defcriptum
à portione ,RP V , erit vt fexquialtera ,FM , ad , M . , & ſic dere.
liquis folidis fimilaribus ab ipfis genitis, & c. Vocetur autem folidum
delcriptum
lum citrium
per reuolutionem à portione circuli, RFV, minori ; Ma
,

COROLLARI VM XXI .

Propof.24. affumpta adhuc figura ſuperioris , quæ reuoluitur,

INNcolligitur folidum ſimilare genitum ex portione, RF V , iuxta,
axim , FM , regulam , ad ſoliduin ſimilare genitum ex eadem , iuxta
baſim , RV, regulam elle, vt rectangulum ſub , M , & ſub baſi, R
V, ad tria quadrata
lineç, RM , cum qua
drata, M F. Fiat no F
frum exemplum per
reuolutioně portio R
nis, RFV , femel cir
ca,RV, & jteruin cir .
ca , F M , manentes
axdę,primo igitur fit:
Malum eitrium per
reuolutionem circa ,
RV, ſecundò fit leg.
mchtum fphæræ per
reuolutionem circa , FM , patet ergo , quam rationem habeat Ma
lum citrium , ad leginentuin iphæræ ab eadem circuli portione per
revolutionem genitum , quod etiam de reliquis fimilaribus folidis ab i

eadem portione, iuxta dicias reguias genitis concluſum eit .

COROLLARIV M. XXII.

Ifit N Propoſ.25 . li ſumamus ex figura ,Theorem.21. portionema cir

abicilla ,1H ,æqualis , F M , lumatur iniuper de, MH , ipfa , M
I, ad quam , FM , fit vt, a V, ad portionem , Å FV ,colligemus,ex
poſita hic,ngura , folidum fimilare genicum ( X , A V , ad libi fimilare
genitum ex portione, BF V, elie vt quadratum , FM, ad rectangu.
lum , quod remanet. ,dempto
‫ر‬ rectangulo lub , ÍM , & lub , FM ,
rectangulolub, FM , & , j, ipſius, M H. Fiat noſtrum exemplum
reuol
M m 2
376 GEOMETRIE
reuoluatur , A V, circa manentemaxim , RV, cylindrus igitur genis
tus ex reuolutione,
AV, ad folidum ge
nitum ex reuolutio
ne portionis , RF
V habebit ſupradi
atam rationem ; hoc
autem folidumniam
vocauimus: Malum
citrium , ſi , RFV ,
fit portio circuli,cę.
terum , ſi lit portio
ellipfis, vocetur ; O.
liva genita ex tali
portione;eadem au
tem rationem habe
reſolida ſimilaria genita ex, A V ,& portione, RFV, (intellige fem
pergenitaiuxta regulam ibiaffumptam , ſcilicet iuxtaregulam ,Fm ,)
iam fuperius diximus.
COROLLARIV M. XXIII .
N Propol.
IM 26.,p cildē
antecedétis fi
RE AM
guris colligi
tur folidu G
milare genitú M
iuxca regula R
FM , ad fibi
fimilare geni-. R M
tum iuxta re IN
gulam , RV,
effe vt paral
AN

lelepiped ſub N
bali redtāgus
.3

lo , qd dicitur
reſiduum an
teced . Theor .
altitudine tri
pla ,MH, ad H k
parallelepipedum ſub baſi rectangulo ipfius, FM , du &tæ in, RV,af
titudine linea composita ex ,MH ,N. Pro noftro exemplo apo
pona .
 LIBER III . 377
ponatur hic vtraq ; portio , quæ reuoluantur femel circa, FM , & le
mel circa,RV ,patebit ergo,quamrationem habeat, Malum citrium
ad ſegmentum fphæræ genicum ab eadem portione circuli, & quam
habeat Oliua adlegmentum iphçroidis genitum ex eadem portione.
COROLLA RIVM XXIV .
Prop.27 affumitur iterum fig. i heor 21. tuin circuli, tuin el?
lipſis, & nunc, jídem figuris hic appolit:s,colligimus folidum fie
milare genitum ex portione,TCFEY,iuxta regulam , F Igadſolidum
sibi fimilare genitum ex eadem portione, iuxta regulam , TY, effe, in
fig .circuli,vtcylindrcum lub,IM , & portione,TCFEY,vnacum ,ž.
cubi,TY,ad parallelepipedum tub altitudine,F1,baliverò rectangulo
ſub ,FI, & fub lexquitertia duarum , IH ,HN . Inelliplisverò fig.habe
rerationem cópofitam ex ea ,quam habet cylindricus ſub , IM , &pore
tione, TCFEY, vna cuin ea:
parte cubi, TY,velparallelepe
pedi,ſub,RV,& rhombo,RZ,
ad quam eiuſdem cubi,vel pa :
rallelepipedi ſexta pars fit , vt
quadratú , ce, ad quadratum ,
FH ,ad parallelepipedum lub
altitudine,CE,bali parallelo
grammo,AG , in fig . Th.26.&
ex ea ,quà habet quadratum ,F E
H , ad rectangulain -lub, FI , & N
fub fexquitertia duarum , I H,
HN . Pro noſtro igitur exem
plo reuoluantur portiones , T
CPE Y , Jemel.circa axes ma ..
nentes, TY , & temel circa axes
manentes, F l; ex reuolutione.
igitur facta à portionecirculi
circa , TY,fic,Malum Roleum ,
ex reuolutione verò eiuidē cir: CMNH F
ca , FI, fit maius ieginentum
(phæræ : [tem ex reuolutione
facta à portione. ellipſi ;TCFE.
Y ,fit, malum cotonenin, circa
axim , 1 Y ,ex reuolucione verò eiuſdem circa,FI, fitmajus ſegmeatum
fphæroidis : Igitur malum roleum ad fegmentum maius fphæræ , &
malum cotoneuin ad legmentum maiusfphæroidis iam di& um , ha.
bent fupradictam rationem , vt &folida ſimilaria, & c.
GO
 278 GEOMETRI E
COROLLAR I VM XX V.

INNcolligimus-nos
Propoſ. 28. affumitur adhucantecedentis figura , hic autem
, fuperiores aſpicientes figuras pro noftro exem
plo , folidum fimilare genitum ex portionecirculi, velellipfis , TC
FEY, ad folidum ſimilare genitum ex circulo , vel ellipfi, iuxta com
munem regulam , FH , ( comparatis tamen genitis velambo ex ijs,
quæ ſunt circuli, vel ex ijs, quæ funt ipfiusellipſis )effe vt cylindri
cum ſub altitudine,MI, balí portione, TCFE Y , vna cum , š , cu
bi , TY, ( quodtamen ſolum in circuli figura contingit) in figura au
tem elliptis illud commutamus in hoc.f. vna cum ea parte cubi, T Y ,
vel parallelepipedi ſub, RV, & rhombo,R2 ,ad quam eiuſdem cu
bi, vel parallelepipedi ſexta pars fit, vt quadratum primi axis ad qua
dratum ſecundiad, i parallelepipedi iub , AD , & parallelogram
mo , A Qari in figura circuli, ad,,cub ', FH . Dictam igitur ra
tionemin ſuprapolítisexemplis habet Malum Roſeum ,ad Iphçram
geniçam ex circulo , excuius portione maiori Malum Roleumdicie
tur genitum iuxta regulain , H ; & eandem habet Malum Coto .
neurad fphæroides géniturex ellipſi reuoluta circa axem , CE, pa.
rallelam axi, TY,crca quem reuoluitur portio , TCFE Y, ad ges
nerandum Malum Coroneum , quam rationem pariter diximus has
bere ſupradicta ſimilacja folida,& c.
COROLLAR I V M XXVI :

I folidum fimilare genitum ex figu. milaregenitum ex, A Ņ ,ad

ra ,CBDMN, demptis folidis ſimila.
ribus genitis ex trilineis , fiue figuris , B
CO ;ON M, efle vt, A N , ad figuram ,
BDMO. Apponatur hic illa figura ,
& , vt fiat noſtrum exemplum , reuol
uatur, A N , quod ſupponainus effe pa
rallelogrammum rectangulum conue D
nienter ipſi reuolutioni , circa axim , C
N ,manentem ,fiet igitur ex, AN , cy
lindrus , ex reuolutione verò figuræ , B
DMO, fiet folidum totupliciter varia .
bile, quotupliciter figura ,B D MO, E 'N
variari poteft, vocabimus autem folida
genita á figuris inſcriptis rectangulo , AN ,genita inquam per reuo:
lutio :
 L 1 BER - III . 279
lutionem circa , CN . Solida anularia ſtricta , patet ergo cylindrum
genitum ab , A N, ad folidum anulare Atrictum genitum exfigura, B
DMO , quæcunque ſit ,elle vt ,AN , ad eandem figuram , B DM
0; ficq; elle cætera folida Gimilaria genita ex his , iuxta lumptam reg
gulam fiue, CN, liue, N E , vtrifq ;lolidis communem .

COROLLARIVM XXVII .
30.colligimus ſolidum ſimilare genitum ex , A F, demo
I NptoProp:
folido ſimilari genito ex , CF, ad folidum fimilare genitum
ex figura , HBDMF, dempto ſolido ſimilari genito ex figura , HB
OMF, effe vt , AN, ad figuram , BDMO. Allumatur hicillius fi
gura , & pro noftro exemplo
fupponatur, A F , efle rectane:
gulum , reuoluaturq; circa ma.
nentem axim , HF, cylindrus
ergo genitus ex , AF,dempto
cylindro genito ex,C F, ad lo .
lidum genitum in reuolution : D O
ex figura , B DMO , erit vt, A
N , ad, B D MO ; lolida auten
geniça ex figuris inſcriptis re .
çtangulo ,BD MO , cum con •
ditionibus ibi requiſitisvocabi.
mus communiter : solida anu:
laria iata; eadem patent de ce
teris folidis limilaribus genitis.
ex, AN , & figura , B DMO , etiamſi , A F , non fit re & angulum ,
quia tunc intelligo fieri generationem folidorum per deſcripcionein
fimilium figurarum , & non per reuolutionem , vt in exemplo ſolito
allumpli, vnde patet, &c.
i

COROLLARIVM XXVIII .
SECTIO PRIOR .

N Prop: 32. docemur folidum fimilare genitum ex , AR , ad for

I >

, CG , GRM , eſle.vt, ad
folidis fimilaribus genitis ex trilineis B AR,,
 28 GEOMETRIE
ad ellipſim , BDMG ; ponatur hic illa figura , & , vt fiat noſtrum
exemplum , reuoluatur , AR , circa
manentem axim ,CR ; cylindrus ergo B
genitus ex , AR ,ad folidum genitum
in reuolutione ex ellipſi, B DMG , erit
vt , AR , ad ellipfim , BDMG , fic
etiam , vt diximus , cætera folida fimis
laria ex ijfdem per deſcriptionem fimi
lium figurarum genita : Vocetur au .
tem folidum in reuolutione genitum
ex ellipfi, B DMG ; Anulus ſtrious
ellipticus altera parte latior,
SECTIO POSTERIOR :
Ñ Corollario colligitur folidum ſimilare genitum ex ,A R, ad fo .
IN lidu in ſibi ſimilare genitum ex ellipſi , B DMG , ambo iuxta
communem regulam , PR , eſſevt ſolidum fimilare genitum ex eo
dem , AR .ad folidum ſimilare fibigenitum ex eadem ellipſi,B DM
G , ſed ambu genita iuxta communem regulam , CR . Exemplum
patebit , fi concipies , AR , reuolui circa manentem axim , FR , cy •
lindrus enim tunc genitus , ab , AR , ad anulum ftri&tum ellipticum
altera parte latiorem , genitum ab ellipſi , B DMG , habebic ean
dem rationem , quam fupradictus cylindrus ad ſupradictum anulum ,
& ideò ( ampliuscolligemus )quoniam , permutando , cylindrus ge
nitus in revolutione circa, CR , facta , ad cylindrum genitum in re
uolutione circa , FR , eft vt anulus factus in illa reuolutionead anu
N.Cor.4. lum factum in hac ,propterea ficuti primus cylindrus ad fecundum
Gen. 340 eft , vt,PR gad , R C, ita primus anulus ad ſecundum erit, vt , FR,
lib . ad , RC , fic etiam erunt ſolida ſimilaria genita ex eiſdem , iuxtare.
guias,FR , RC .
COROLL XXIX . SECTIO PRIMA .
N Propoſit. 33. colligimus folidum ſimilare genitum ex , A X,
INdempto ſolido ſimilari genito ex ,‫ و‬CX ,adfolidum fibi ſimilare
genitum ex figura , B DMXT, dempto ſolido ſimilari genito ex fie
gura ,BGMXT, efle vt , AR , ad ellipfim ,BDMG ; quod fi lue
maatur folida ſimilaria genita ex eitdem iuxta communem regulam ,
TX , vel , CR , eandem rationem inter fe habere comperientur die
eta refidua ſcilicet quam habet ,AR , ad ellipfim , BDMG . Expo
naturfigura ,& , vt fiat exemplum , reuoluatur, AX , circa manen
m
:
te
 L I B E R II F. 281
tem axim , T X ,igitur cylindrus genitus in reuolutione ex , AX,
dempto cylindro genito
ex , CX , ad foliduin ge
nitum in reuolutione ex
ellipti, B DMG , crit vt, A B
AR , ad ellipfin, BDM
G ; idem accidet , fi reuo
lutio fiat circa axein pa
D
rallelam ipſi, AC , inclu
lam duabus , FA , RC, FF
verſus, A, C , puncta pro
ductis: vocetur autem 10
liduin genitum in reuolu
tione ex ellipſi, BDMG, anulus latus ellipticus altera parte ſtrictior.
SECTIO II .

in reuolutione circa , TX , gcnita ex ,AR ,ad anulum geni.

tum ex ellipſi, B DMG , in eadem reuolutione, cft vt cylindrus ge
nitus ex , AR , dum reuolutio fit circa, CR , ad anulum Itrictum el.
lipticum altera parte latiorem in eadem reuolutionecirca ,CR ,ab
ellipſi, BDMG , genituin ; nam ambo funt, vt , AR ,ad ellipfim ,
BDMG, dem patet pro folidis fimilaribus, &c. Quia verò dicta fa
Icia folida genita ab , A R , ad cylindrum ab eodem, AR , genitum
eft, vtreſiduum quadrati , FX ,dempto quadrato, R X , ad quadra
tumn ,FR ,eft.n. cylindrusgenitus ab ,AX , ad cylindrum genitum
ab , AR , vtquadratum , FX , ad quadratun , F R , cylindrus item
genitus à , CX , ad eundem cy indrum genituin ab, AR , eft vt qua
dratum , RX, ad quadratun , RF, ergo hoccylindro dempto a cy
lindro genito ab,AX , reliqua faſcia ſolida genita ex , A R ,adcy.
lindrum genitum ex eodem ,'A R , erit vt reſiduum quadrati, FX, ab
eo dempto quadrato ,RX , ad quadratum , FR , hanc ergo ratio:
nem habebit etiam anulus latus ellipticus altera parte frictior ad
anulum ftrictum ellipticum altera parte latiorem ex eadem ellipli , B
DMG , genitum ; quia verò reſiduum quadrati, FX , dempto qua
drato , RX , eit rectangulum tub,XR ,RF,bis cum quadrato,FR,
ideft rectangulum fub ,XF,FR ,cuin rectangulo tub , XR ,RF,..
rectanguluin fub compofitaex, RX , XF, & iub ,FR ,ideò dictus
anuluslatus ad dictuin anuluin ſtrictu m , erit vt rectanguluın fub
compoſita ex ,RX, XF,& fub ,FR, ad quadratum ,FR , .i. erit
Vt compoſitaex,FX ,XR,ad, RF, nempè vt, V R, ad, R F.
Nn SE .
 GEOMETRIÆ
SECTIO III .
Lteriushabemus faſciás ſolidas cylindricas genitasexempligr.
V ab eodem rectangulo , AR , dum fit reuolutio femel circa ,T
X , & femel circa parallelam , A C, ad anulos latos ellipticos altera
parte Itrictiores genitos in reuolutionibus ab ellipfi, BDMG , ha
bere eandem rationein ſcilicet quam habet, A R , ad ellipfin, BDM
G , & ided inter fe dictos anulos effe , vt dictas fafcias , dictæ autem
faſciæ folidæ cylindricæ ſunt , vt reſidua , demptis à quadratis femi.
diametrorum bafium integrorum cylindrorum quadratis ſemidiame.
trorum bafium cylindrorum , quas dictæ fafciæ complectuntur , &
ided dicti anuli inter fe eandem rationem habebunt, quam dicta qua.
dratorum reſidua .

S E C TI O I V.
N Corollario huius tandem dicitur , quod fi, B D MG , non
I eſſet ellipſis , tum in Schemate huius , tum Theorematis antece
dentis, ſed alia vtcunque figurahabens tamen prædictasconditiones
ibi appoſitas , quod de eadem dieta quoque de ellipfi ,BDMG ,ve
rificarentur , nolquehiccolligimus , quod omnia tupradicta æquè,
ac de ſolidisgenitis ab ellipſi , B DMG , de genitisab ipla figura pa.
riter verificarentur . Poſſumus autem vocare ſolida deſcripta per
reuolutionem factam circa , CR , à figura , BDMG . Solida anu
laria ftri& aalterapartelatiora : quæ veròfiunt ab eademper reuolu
tionem circa, TX . Solida anularia lata altera parte ftrictiora .

S C H O L I v M.
ollentquidemplura alia circa hæcfolida conſiderari; nt li ſecentar
rectis ,quam inter ſe rationem habeantrefexta ſegmenta . Item reftat
contemplandum ſolidum , quod naſcereturex revolutione dimidiæ elli
plis circa non axem ,fed diametrum , vel diametro parallelam ; qua von
luta circa diametrum folidum defcribit referens figuram Fyri;circa
però parallelam diametro portionem maiorem ab ellipſirefccantem , de
fcribit quoddam ſolidum latius ex ona parte , quam ex alia ,referens fi
guram Maliparadiſi , vivulgò dicitur , circa verò parallelam diametro
Texo
 L I B E R III . 283
reuolutå, quæ ab ellipſi minorem abfcindat portionem, defcribit quod
dam Solidum referens figuram Fici, pluraque his fimilia contemplanda
remanerent,fed vtftudiofo Le &tori in agro hocfertiliſimo laborandi, il.
lamq; excolendi non omnis videatur fublatuseſſe locusillius hæc inqui
1
fitioni referuare volui his . Aduerte autem in superioribus licet figura
rum affumpti fuerint axes , of circa eoſdem fieret reuolutio , tamen ea .
dem verificari aſſumptis , quæfunt tantum diametri , nam paffiones Se .
thronum Conicarumeifdem infunt ,fiue fint circa axes , fiuecircatan
tum diametros, ot babetur Libro Primo Scholio Propofitionis 40 . V

Finis Tertij Libri.

NO 2 GEO

1
‫‪.‬‬
‫‪£ "._ ; ; _ .‬‬
‫܃ ‪;:‬‬ ‫‪£‬‬
 285
GEOMETRI
:)

CAVALERII
visa 10 , " !'

LIBER QVARTVS.
In quo de Parabola , &yo folidis ab eadem
genitis enucleatur do & trina .
2

THEOREMA 1. PROPOS 1.
I PARALLELOGRAMMVM , & trian
gulum fuerint in eadem bali, & circa
eundemáxim , vel diametrum cum pa
sabola ; parallelogrammum erit para
bolæ fexquialterum , triangulum au
tem erit eiuſdem parabolæ ſubſexqui.
tertium .
A. Sit ergo parabola , FCH , in baft, FH , circa axim , vcl dia.n.c.
trum , CG , Gt autem in eadem bali, FH, & circa eundemaxim , vel
diametrum parallelogrammum quoq;AH , & triangulum , CEAI.
Dico ergo paralielogrammum , A H , 1. .
efſe lexquialterum parabolæ , F C H ;
triangulum autem , CFH , elle eiuſdein C NE
parabolæ , FC H , ſubíexquitertiunf. M
Sumatur ergo in , CE , quæ tangit pa
rabolam in pundo , C , vtcunque pun .
& um , N , & per, N, ducatur ipſi, CG, 1
parallela ,NO , producta vſque ad baq
lim , FH , cuioccurrat in , O ; quæ pa.. F 0 H
riter ſecet curuan parabolæin , M , &
per , M , ducatur ipa bali,FH , parallela ,IL . Eft ergo quadratum ,
GH ,
 GEOMETRIE
GH , vel quadratum , EC,ad quadratum ,IM ,vel ad quadratum ,
Ex38 . &
Schol. 40.CN , vt, Ġ Coad, CI , .. ve , ON , ad ,NM , eft autem , C H , pa
lib.i. rallelogrammum in eadem bafi, & altitudine cum trilineo ,CMH
E , & punctum , N , vtcunq; ſumptum , per quod acta eft ipſi , CG,
parallela ,NO , repertumque elt, vt quadratum , EC ,ad quadra .
Coroll.3. tum , CN , ita efle , on ,ad , NM ; ergo horum quatuor ordinum
36.lib. . magnitudines erunt proportionalesſcilicet omniaquadrata maxi
marum abſcifiarom , EC,magnitudines primi ordinis collectæ iuxta
quadratum , C E,ad quadrata omnium abſciſſarum ipſius , C E , fiue
ambo fint reçti,velciurdem obliqui traaficus , quæ funt magnitudi
nes ſecundi ordinis collectæ , iusta quadratum , CN ,erunt vcom .
nes lineæ parallelogrammi, CH ,ma
gaitudines tertij ordinis collectæ , iux A N 8
ta , NO, ad omnes lineas trilinei, CM 1

HE, magnitudines quarti ordinis col. I MM

lectas, iuxta, NM , regula pro hisom
3. Lib. s. nibus lineis exiſtente ipſa , E H ;vt au
tem funt omnes lineæe parallelogram
mi,CH , ad omnes lineas trilinei, CM
HE, ita elt parallelogrammum ,CH , F G H
ad trilineum ,CMHE, ergo paralle
logrammum ,CH , ad trilineum ,CMHE , eft vt quadrata maxi
marum abſcillarum ipſius, C E ,ad quadrata omnium abiciflarum ip
Corol.2s
lib.z.
ſius , ce , verum illa quadrata ſuntiſtorum tripla, ergo erit paralle
logrammum , CH , triplum ipfius trilinei, CMHE ,ergo idem pa
rallelogrammum ,CH , erit fexquialterum ſemiparabolæ , G CM
H , ideò etiam parallelogrammum ,AH , erit parabolç ,FCH, ſex .
quialterum . Quoniam verò triangulum ,CFH , eft dimidium pa .
rallelogrammi, A H , ideo quarum partium parallelogrammum ,A
H , erit lex , & parabola , FCH , conſequenter ca undem quatuor,
triangulum , CFH , erit tria , & ideò erit ad parabolam , FCH ,vt
tria ad quatuor , & idcircò erit eiuidem ſubiexquitertium , quæ often .
dere oportebat.
COROLLAR I V M.
Incpatet duftas in trilineo,C MHE , & quidiſtantes ari, veldia
metro, CG , elle inter fe , vt quadrata abfcifoumper eafdemd
tangente, C E, perfusverticem parabolæ, quieſt pun & um, C ; nam oftewe
fum eft , 0 fiue, H E , ad, a M , effe vt quadratum, EC , ad quadra,
tum ,c W, & pun & um , ,sumptumeft oecunque, ideo, r.
THRO
 LL I B E R I V. 287
THEOREMA II . PROPOS. II .
C
intra parabolam ducantur vrcunque duæ ad axim ,vel
dianıctrum ciufdem ordinatim applicatę lineę , abfciflæ
21 ab ijſdem parabolæ , erunt inter le , vt cubidi & arum linea
rum ordinatim applicatarum .
Sint ergo intra parabolam circa axim , vel diametrum , CG , con-'
Aitutam , duæ ad iplum ordinatim applicatæ rectæ lineæ, FH , OM ,
parabolas , OCM , FCH , abſcindentes . Dico ergo parabolam ,
CH , ad parabolam ,OCM , eſſe vt cubum , FH ,ad cubum , O M ;
conſtituantur circa axes ,vel diametros , CI , CG , & in eiſdem ba
fibus, O M, F H , cum dictis parabolis parallelogramma, AHRM .
Quóniam ergo equiangula paral 11.Lib.i.
lelogramma habent rationem ex
lateribus compofitam , lunt au- A B N E
tem parallelogramma , A HER
M , æquiangula , nam , OM , eſt 0
L
parallela ipfi ,FH , ideò paralle.
1 logrammum ,AH ,adparallelo
grammum , RM , habebit ratio . ‫ری‬
nem compofitam ex ea , quam ha .
bet , F A, ad , RO , .. G C ,ad,
CI,.. quadratum ,FH ,ad qua 38. EE
Schol.4o .
dratum ,OM , & ex ea , quam habet , FH , ad ,OM , ſed etiam cu- lib.l.
bus, FH, ad cubum , OM , habet rationem compofitam ex ea, quam
habet quadratum , FH , ad quadratum ,OM , & ex ea , quam ha- D.Corol.
bet ,FH , ad , OM , ergo parallelogrammum , A H , ad paralleto . 4.Gener.
grammu ,RM, & conſequenter parabola, FC H,ſubſ
OCM ,(mquia ſuntdictorum para
ad parabolam , 34,lib. z.
llelogrammorum exquialt ere ) Ex ant
erit vt cubus, FH, ad cubum , O M , quod oftendere opus erat. cc .

THEOREMA III . PROPOS. III .

axim , vel diametrun ordinatim applicata ; agantur de

inde ipfi axi, vel diametro æquidiftantes rectæ lineæ vfque
ad curuam parabolicam , & di&tam ordinatim applicatam ,
quæ balis eric ciufdem parabolæ ; Di&tæ æquidiſtanteslinrecte
eæ
 TRIA
388 GEOME
lineæ erunt inter ſe, vt re&angula ſub partibus bafis ab ei
[dem æquidiftantibus conſtitúcis.S011
Sit ergo parabola ,FCH , cirça axim ;veldiametrum , CG , ad
quam ordination applicetur recta lineavecunq; FH , ducantur dein
de intra parabolam axi ; veldiametro ,C'G ',parallelævtcunque, A
N ; M O ,baſiin ,FH , in punétis ,-N , O ;diuidentes . Dico igicur res
cam , A N , ad rectam , M O , eile.vt rectanguluñFNH , ad tem
Atangulum , FOH ; ducatur per, M , ipfi , FH , parallela , MI; eſt
38.EcScli. ergo , GC , ad ,C1, vì quadratum ,GH , ad quadratum , 1M , vel
40.lib. 1. ad quadratum ,GO , ergo ,perconuerfionem rationis, G C , ad, G
I , vel ad , MO , eriç vt quadratum ,H
Gadlui reliquum, dempto quadrato,
GO , hoc autem refiduum eft rectan
guluin lub, GOH, bis, vna cum qua
drato ,OH , quod eſt æqualé rectan . I
gulo , FOH , nam rectangulum ,GO
H , cun quadrato , OH , æquaturre
Etang ulo ,GHO, .i. rectangulo ſub, FNG OH
FG ,OH,cui fi iunxeris rectangulum
lub ,GO , & eadem , O H , conſurget
Biz Elem ,integrum rectangulum , POH , æquale rectangulis ſub ,GOH,bis,
vna cum quadrato , OH , ergo , CG ,ad ,MO, erit vt quadratum ,
3.2 . Elem .
GH ,.i. vt rectangulum , FGH ,ad rectangulum , FOH , & con
1.2 . Elem. uertendo, M O , ad, CG , erit vt rectang.HÖF,ad rectangulum ,H
GF; codem modo oftendemus , CG , ad , AN , effe vt idem rectan
gulum , HGF, ad re& angulum ,FNH ,ergoex æquali, & conuer
cendo, A N, ad, MO, erit vt rectangulum , FNH , ad rectangulum ,
FOH ,quod oſtendere oportebat . Poflunt autein vocari & , AN,
MO , ordinatim applicatæ ad balim parabolæ , P C H ,ſcilicetad
ipſam , FH
THEOREMA IV. PROPOS. IV :

d baſim parabolæ ordinatim applicetur vtcunque re

cta , en &
habentia circacommunem angulum didani applicatam , &
abſcillam à baſiab vtrauis extremitatum eiufdem , vel fint
duæ ad baſim vtcunque ordinatim applicatæ , ſub alterutra
quarum , & ſub incluſa ab ijſdem portione baſis fiat paralle.
logrammum , & triangulum ;di& iparallelogrammi,vel triang
guli,
 L I B E R I V. 289
guli , ad portionem parabolæ di& o parallelogrammoinfcri
ptam ratio nota erit.
Sit parabola , cuius bafis, F G, ad axim , veldiametrum, C X , or.
dinatim applicata ; ad baſim autem , F G , fit etiam ordinatim appli
cata , AN , vtcunq; diuidens batim , F G ,in puncto , N , tat autem
parallelogrammum , RN , & triangulum , A FN , iublateribus, A
N , N F , vel ſub , AN ,NG ;Vel ſint duæ vtcunque ad bafim ,FG ,
ordinatim applicatæ , AN , CX , fiat autem parallelogrammum , &
triangulum iub, AN, NX, vel ſub, CX, X N. L'ico parallelogram .
mum , RN, vel trian
gulum , FAN , ad R
portionem , A FN ,
M
parabolę, F CG ,pa. Y T
ra lelogrammo,RN , N
N

inſcriptam ,efle in ra
tionenota. Siiniliter
parallelogrammum ,
ZX , & triangulum ,
NĆ X , ad portio C
nem , ACXN , habe.
re rationem notam ,
8
Producatur, CX, vt
cunque in , £ , & cir .
ca ſemiaxes, vel femi.
diametros coniuga .
tas , FX, XE , intel
ligatur deſcriptus fe
micirculus , vel leini
ellipſis , FEG ,pro
ducantur deinde, RF,ZN , indefinitè , fecetque ,ZN , curuam ſem
micirculi, vel temiellipſis , F E G , in puncto , 0, & compleantur pa
rallelogramma , VN , RX , ſumatur deinde in , FN ,vtcunq; pun.
dum , S , per quod ipfi, C E , parallela ducatur, YT,ſecans curuam
parabolæ in , I , curuain autera , FEG , in , M ‫ ;ز‬eft ergo , AN , ad , I Exantec,
S , vt rectangulum , G N F, ad rectangulum , G SF,elt autem etiam 40. Ec
quadratum , ON , ad quadratum, SM , vtrectangulum , G N F, ad Sch.l.s.
re& angulum ,GSF,ergo , AN , vel, YS , ad , 51 , erit vt quadra
cum , N O , vel vt quadratum , TS,ad quadratum ‫وا‬, SM , lunt au
tem , RN ,NV, parallelogrammain eiſdem bafibus, & altitudini Coroll.3i
bus cum portionibus , AFN , NFO , & punctum , S , lumptum eft 26, lib , 36
ttcunque , repertumquc eft , vt , YS , ad,S I , ita effe quadratum , T
S, ad
 290 GEOMETRIA
S, ad quadratum ,SM , ergo horum quatuor ordinum magnitudines
erunt proportionales collectæ , iuxta quatuor iam dictas magnitudi
nes proportionales .f.omnes lineæ ipfius, RN , ( ſumpta pro oinni
bus communi regula , C E. ) ad omnes lineas trilinei,FIA N, erunt
vt omnia quadrata , FO , ad omnia quadrata trilinei, FMON, ra
tio autem , quam habentomnia quadrata , FO , ad omnia quadrata
trilinei , F MON , iain notificata eft lib . 3.de circulo , & ellipſi Pro !
pofit. 1. ergo & ratio
omnium linearum,R R
N , ad omnes lineas
trilinei , FIAN , & Y M T
fubinde racio paral ΑΙ N
lelogrammi, RN , ad &
portionem , FIAN ,
nota erit , & ſubinde
nota erit ratio trian
guli ,FAN , quodeft
dimidium parallelo X
9. Lib. 2. grammi , RN , ad
portionem ,FIAN ;
eodem modo often
demus parallelogrā .
mum , ZX , ad qua
drilineum ,NAČX ,
effe vt omnia qua
drata , X , ad om .
nia quadrata quadri
linei ,ONX, ratio autem ,quamhabent omnia quadrata , R X ,
adomnia quadrata quadrilinei,ONX E ,iamnotificata eſt in ſupra.
dicto Libro , Propofit.3. & 4. ergo ratio parallelogrammi,2x ,ad
quadrilineum , fiue portionein parabolæ , ANXC ,nota erit ,veluti
& ratio trianguli, CNX , ad eandem portionem , ANXC , parites
pota erit, quod erat oftendendum .
COROLLARI V M.
Ine colligitur di&ta parallelogramma ad portiones parabolæ ſibi
HΉ inferiptas ,ordinatimque ad parabolæ bafim applicatis inclufas,
effe, ut omnia quadrata parallelogrammorum illis è regione reſponden.
tium , quibuſq; infcribuntur ſemiportiones circuli , vel ellipfis iam die
Et& ad omnia quadrata di&tarum ſemiportionum , regula communi axi,
Del diametro, c E ,exiſtente . Oſlenſum .m .eft, R^ ,ad portionem ,FA
N, effe, vt omnia quadrati , F 0, ad omnia quadrata trilmes,F MON :
e ,z
1

L 1 B E R I V. 291
Qar, 2 X , åd portionem , ACXX , este , vt omnia quadrată, R X , ad
omnia quadrata quadrilinei,NQEX, Ó ,AN , X , ordinatim ad bas,
fim , F G, app'icatæ ſumptæ ſunt vtcunq; onde patet.
THEOREMA V. PROPOS. V.
V&is vtcunque ad bafim parabolæ ordinatim applica
tis, parallelogramma ſub ipfis,&portionibus .
ijſdem abſciſlis adlibi inferiptas portiones parabolæ intra
fcriptam rationem habebunt.
Sit ergo parabola , HG A , in baſi , H A , circa axim , vel diameo
trum , G0 ; & fint ductæ ipfi , GO , parallelæ vtcunque , ST, E C,
compleantur autem parallelogramma, LT ,BO ,DC,deinde pro
ducatur ,GO , vtcunque in , M , & circa ſemiaxes , vel ſemidiame
tros ,HO,OM intelligatur,
, H MA, ſemicirculus, vel ſemiellipſis,
cuius curuam , ST,
E C , productæ ſe BD L H F KY
cent in, V N, com
pleatur pariter pa . PUR IT lv xuz
rallelogramma , H
V , HM , H N, pro
ducantur inſuper , Y
M , BG ,vſque in,
& R, &, SV , EN ,
vfq ; ad puneta, P , G M
2,0,1 , quæ ſunt
in lateribus , B R, Y NI
& . lgitur paralle el
logrammum ,LT,
ad portionem , HS
T , erit vt omnia
quadrata , HV, ad
omnia quadrata le- 2
miportionis , HT
V , (regula ,GM , pro hac Propof.fumpia ) .. vt , TA, ad compo :
fitam ex, },TA , & ,,HT, vt patet in Libru de Circulo , & Ellipfi
Propofitione 1 .
Similicer oſtendemus,BO , ſemiparabolæ ,HGO ,eſſe ſexqui
alterum , eſt enim vt oinnis quadrata, HM , ad omnia quadrata,H
VMO, ideft in ratione fexquialtera , vt patet in eadem Propolit.i.
Pariter deinonftrabimus , DC , ad portionem ,HGEC, eſſe vt,
AC , ad compofitam ex , i , AC , & ,,CH , licenim funt onnia
2 qua
792
GEOMETRIÆ
quadtrata ,HN ad
, omnia quadrata ſeiniportionis , H M N Cint
pate in eiuſdem Lib . Propol.1.
Quod fi velimus compurare parallelogramma, quæ ſunt in balio
bus æqualibus axi , vel diametro ,inueniemus infraicriptas rationes
ſcilicet parallelogrammuin , BT, ad portionem , H ST, elle vt re
Etanguluin ſub , ru , & tripla , O A ,ad rectanguluin tub , H T,&
fub compofita ex , TA, & , A O , ficutifuntomnia quadrata , HZ,
ad omnia quadraia ſemiportionis , HTV. Eadem ratione, BC, ad
portionem , HGE L H ку
BD
C, erit vt rectangu .
lum ſub ,HO , &
tripla , A , ad re- PUR S T Tvx
IV XI Z

N
ctangulun ſub , H
C, & ſub compoſi
ta ex, CA, &, AO ,
fic enim funt on
pia quadrata ,HI,
ad oinnia quadrata
Semiportionis, HM
NC, vt patet in eo . VE C NVI
dem Lib.3.Prop.2 . ୧
Si candem ſuma
musparallelogram
mum , PC , cui in
ſcripta eſt parabole
portio , TSGEC , R
incluſa duabus, ST,
EC, ad bafim . HÅ , vtcunq; ordinatim applicatis, fiue intercipiant
axem , vel diametrum ,GO, fiue non, fiue axis , vel diameter, GO,
ftaltera harum duarum ad bafim ,HA, ordinatım applicatarum ,
fiue non ;reperiemus parallelogrammum , PC , ad portionem , TS
GEC , effe vt rectangulum , HOA , ad rectangulum ſub , AC , &
fub compoſita ex , ; ,CT, & tota , TH, vna cum rectangulo ſub, T
C , & ſub compoſita ex , š , IC , & ,,TH , fic enim efle inuenie
mus omnia quadrata , Ti, ad omnia quadrata quadrilinei , TVM
N C , vt patet eodem Lib. Propol.4.
COROLLARI V M.
Inc habetur fifiant triangulæ , ductis, SH , PH , GH , IT,bas
HΉ ad portiones , quibus inſcribuntur habere eaſdem rationes , quas
habent dimidia antecedentium ad eadem conſequentia ſuperius expofitan
funt enim 6 ipfa triangula difterumparallelogranmorum dimidia.
THEO
 L I B E R I V. 293
4

THEOREMA VI . PROPOS. VI .

SiInea,
ad baſim datæ parabolæ ordinatim applicetur rectalia
tota parabola ad abſciſſam portionem per ipſam or
pipedum altitudine
dinatim applicatam erit , vt parallele ſub
dimidia bali,ſub bafi autem quadrato totius balis,ad paral.
1 lelepipedum ſub altitudine linea compoſita ex dimidia baſi,
& reliquo baſis , dempta abſciſſa ab eadem extremitate ba
fis, à qua portio parabolæ abſcinditur , & fub bafi quadrato
eiuſdein abſciſlæ per dictam ordinatim applicatam : Vel erit,
vt cubus totius balis ad parallelepipedum fub bafi quadrato
abſcillæ , altitudine tripla reliquæ ,cum cubo di&tæ abfciflæ.
Sit parabola, HG R H X
A , cuius bafis ,HA,
& axis, vel diameter , V
GO ; ducatur deinde P

N
ipſi ,GO , vtcunque
parallela ,S T. Dico
parabolam , A G H ,
ad vtramuis portio
num , SHT, TSG M
A, vt ad ,SHT, effe
vt parallelepip.ſub al
titudine dimidia , H
A , quæ fit , A X , illi
in directum conſtitu .
ta ,bali quadrato , A
H , ad parallelepipe
dum lub'altitudine, X А
T , bag quadrato , T B
H. Producatur ,GO ,
in, M, & circa ſemia
Xes , vel femidiame
tros,H0,0M , in
telligatur deſcriptus
femicirculus , vel leo
miellipſis , H MA ,
deinde
per puncta , G , M , ducantur ipl , HA , parallelæ ;BĄ , Y
& , &
 294 GEOMETRIE
& , & per , H A , ipfi ,GM , parallelę , B Y, B & , producaturque, T
S , víque ad , B R , Y & , in , P , 2 , & per, S V, ducantur , VF ,SL ,
parallelæ ipſi, H A , ſunt igitur parallelogramma , B A ,AY,LT,
TF ,BT,TY,PA ,AZ . Igitur parabola ,AGH , ad portionem ,
Dif.
Jeb , 1 .
12. HST, habet rationem compofitam ex ea ,quain habet parabola, H
GA, ad parallelogrammum , B A , ideft ex ea , quam habent omnia
Ex ante , quadrata , H & , ( regula fumpta pro hoc Theor.ipia,G M, ) ad om
nia quadrata ſemicirculi, velſemiellipſis ,HM A ; & ex ea , quam
5. Lib.z. habet, A B ,ad , BT,
ideſt , A H , ad ,HT, R L X
9. Lib. 2. ideft omnia quadra
ta , & H , ad omnia V
5 T z
Ex amec. quadrata , H2; & ex P
ea, quam habet,BT ,
Defin.12. ad portionem , HST,
lib.i.
ideft omnia quadra
ta , H 2 , ad omnia
quadrata ſemiportio G o M
nis,HTV , ſed etiam
omnia quadrata les
micirculi, vel ſemiel.
lipfis, HMA , adom
nia quadrataſemipor
tionis , H TV , ha .
bent rationem com
pofitam ex ea , quam
habent omnia quae B
drata femicirculi , vel
ſemiellipſis, HMA,
ad omnia quadrata,
H & , & ex ea , quam
habent hçc ad omnia X
quadrata ſemiportio
nis ,HTV , ergo pa
rabola, HG A , ad portionem , HST,eft vt omnia quadrata , HM
6. Lib. 3. A, ad omniaquadrata femiportionis ,HTV , ideft vt parallelepipe
dum ſub altitudine, X A , baſi quadrato, A H , ad parallelepipedum
fub altitudine , XT , bafi quadrato , TH ;‫ ز‬vel vt cubus ,AH ,ad pá.
rallelepipedum tub altitudine tripla, A T , bali quadrato, TH ,cun
cubo , TH , fic.n. eſſeomnia quadrata ſemicirculi, vel ſemiellipſis,
HM A , ad omnia quadrata lemiportionis, H V T ,oftenfum eß
Lib.3. Propoſ.6.
CO
 LIB ER I V. 295
COROLLA R I V M.
Inc patet , quod , diuidendo , portio parabolæ , SGAT, ad por:
H tionem , S H T, erit vt omnia quadrata ſemiportionis, AMVT,
ad omnia quadrata ſemiportionis , H V T,.f.vt parallelepipedum ſub
altitudinelinea compoſita ex , OH , HT, bafi quadrato , TA ,ad paral
1
lelepipedum fub altitudine, XT, bafi quadrato, H T , vt patet in Coroll.
fupradict& Propof.6. eiuſdem Libri 3.
THEOREMA VII . PROPOS. VII .
duæ ad bafim parabolæ applicentur vtcunque re &tæ li.
neæ , abfciffæ portionesparabolæ erunt inter ſe , vt pa
rallelepipeda fub bafibus quadratis abfciffarum à bafi per
eaſdem applicatas ab eadem extremitate, à qua portiones
abfciflæ intelliguntur ,altitudinibus compofitis ex reſiduis
dictæ bafis ( demptis abſciffis ) & dimidia totius.
Sit ergo parabola , HGA , in bali,HA ,ad quam ordinatim apu
plicenturduæ vtcunque lineæ , ST,RV,abſcindentesportiones,R
HV, SHT . Dico portionem ,Å HV,ad
portionem , SHT, effe li producatur,AX,
æqualis ipfius bafis, AĦ ,medietati) vt pa A
rallelepipedum ſub altitudine,XV ,bafiqua
drato , V H, ad parallelepipedum ſub altitudi
Ae , XT,bafi quadrato , TH . Eft enim por
tio , RHV, ad parabolam , AG H , vtparal
lelepipedum fub altitudine,XV,bafi quadra . Ex antec.
to , H , ad parallelepipedum ſub altitudine,
XA , baſi quadrato ,AH ,item parabola , A
GH, ad portionem ,HST, eft vt parallele
pipedum lub altitudine ,XA ,bafi quadrato, AА
A H ,ad parallelepipedum fub altitudine, XT,
baſi quadrato ,TH , ergo ex æquali portio, R
HV ad portionem , S H T, eit vt parallele
pipedum lub altitudine,XV , bafi quadrato ,
VH ,ad parallelepipedum ſub altitudine,X X
T, bafi quadrato ,T H ,quod oftendere opor:
tebai .

THEO
 Æ
296 GEOMETRI
THEOREMA VIII . PROPOS. VIII .
ad bafim datæ parabolæ ordinatim applicetur recta lid
nea, ſub qua, & ſub portione baſis abſciſla, ac earum ex
trema iungente, fiat triangulum , portio parabolæ abſciſſa ad
trianguluin ſibi inſcriptum erit, vt ad reliquam baſis, dempta
abſcilla , eadem reliqua cum ,i , ipſius abſciſſæ .
Sit parabola ,HGA , in baſi, H A, ad quam ordinatim applicetur
vtcunque re &ta linea,ST, fiatautem triangulum lub , S T , & vtrauis
duarum ,HT, TA , vt ſub , HT, & ſub, SH ,
quod ſit ,HST. Dico portionem ,HST,ad
triangulum , HST, effe vt compoſitam ex , A C. H
T , & , , TH ; ad , A T , compleatur paralle.
5.Huius. logrammum ,CT, eft ergoparallelogrammum , S T
CT, ad portionem , HST, vt, AT, ad com
poſitam ex , , AT, & , , TH ,& anteceden
tium diinidia fcilicet triangulum , HST , ad
portionem , HST , erit vt dimidia , AT, ad
compoſitam ex , ; , AT,& , š , TH , ideft vt,
AT, ad ,AT, cum , i , HT,& conuertendo,
portio , HST , ad triangulum , HS T ,erit vt A
compoſita ex , i , HT, & tota , TA, ad , T A,
quod oftendendum nobis erat .
$ C H O L I V M.

,
cet,quod portio , H S T, ad triangulum , HS T , fit vt vna , HA,
cum duabus, AT, ad tres , AT, pel foc,quod fit,vt dimidia, H A , Cum ,
AT, ad ipſamg AT.
PROBLEMA I. PROPOS. IX .
Data parabola portionem abſcindere per lineam ab
A eiufdem baſim ordinatimductam , quęad triangulum
ſub eadem ordinatim du&a, & abſciſſa per eandem à balipa
rabolæ ad eandem partem , ad quam abſcinditur portio , ha
bear datain rationem , dummodd hæc fit maior ſexquialtera,
Hoc
 L I B E R I V. 297
Hoe Problema ſoluetur methodo Propoſ,8.Lib .3. propterea circa
ipfum non immoror .

THEOREMA IX . PROPOS. X :
ad bafim datæ parabolæ ordinatim applicentur vtcua
que re &tæ lincæ, triangula ſub ipſis, & portionibus baſis
ab ijſdem abſciſſis,erunt ve parallelepipeda ſub balibus qua
dratis abſcillarum à baſi , altitudinibus autem refiduis ipfius
balis demptis abſciſlis.
Sit parabola ,HG A, cuius bafis , HA , axis ,veldiameter , GO ,
fintautem duétæ duæ vtcunq; ordinatim applicatæ ad ipſam bafim ,
HA ,ipfæ ,ST, VX , & iungantur, SH , VH . Dico triangulum ,
Vhx,ad
ne ,
triangulum , HS T,eſſe vt parallelepipedum lub altitudi
AX, bafi quadrato,XH , ad parallelepipedum fub alcitudine , A
T ,baſiquadrato , TH . Quoniam enim triangula vnum angulum
Faiangulo æqualem habentia ratio. 6. Lib . 2.
nem habent ex ratione laterum illis
angulis circumſtátium compoſitam ,
3. Huius ,
I

ideò triangulum ,VHX , ad triangu

lum ,SHT, habebit rationem com w
poſitam ex ea, quam habet, V X , ad,
S T, ideft rectangulum , A X H , ad E G.D Cor.
rectangulum , AT H & , ex ea, quam 4.Ge0.34
habet, X H ,ad , H T, ſed iftæ duæ X
M lib.z.
raciones componunt rationem paral.
lelepipedi ſub altitudine , H X, baſi
rectangulo , A X H , ad parallelepi
pedum ſub altitudine , H T, baſi re .
etangulo ,HTA ,.. parallelepipedi Schol.33 .
, X,bafi quadrato ,X H , ad parallelepipedum ſub lib.zo
lub altitudine A
altitudine , A T ,bali quadrato ,TH ,ergo triangulum , VHX , ad
triangulum , S H T, erit vt parallelepipedum ſub altitudine, A X ,bali
quadraco ,XH , ad parallelepipeduin ſub altitudine , A T, baſi quas
Arato , TH, quod erat oſtendendum .

PP CO .
298 GEOMETRIÆ

COROLLARIV M ..
Ine apparet, la producatur, G 0, vtcunq; in , E,& circa ſemiaxes,
HΉ delfemidiimetros , H 0,0 E , deſcribi intelligatur ſemicirculus,
pel ſemiellipſis ; HEA , 9.40d , fietiam producantur, S T V X, in, ,
M , & iun pintur , H , H M ; omnia quad : zta trianguli, H XM , ad
omnia quatr ita trianguli, HT N , regula , 0 E ,erunt in ratione com
pſita ex ea , qr.im habet quadrarum , X M , ad quadratum , T ..re
& angulin . A X H , ad rectangulum , ATH , & ex ea , quam habet,
XH , ad , HT, .i. erunt , ut parallelepipedum ſub altitudine , Ax, b.la
quadrato , X H , ad parallelepipedum fub altitudine , A T , bafi qua.
drato, TH .

THEOREMA X. PROPOS. XI .

S I'plicentur
ad axim , vel diametrum datæ parabolæ ordinarim ap.
duęredæ lineę eandem ſecantes , deinde ſuni
pto extremo puncto ninoris dictarum ordinatim applicata.
rum , & alio extre no pun&o maioris dictarum , ſed non ad
eandem partem , iungantur di&a pun &a recta linea ; hæc di
uidet quadrilineuin duabus ordinatim applicatis inclufum
in duo trilinea : Trilineum igitur conftitutum in majori die
etirum linearum ad trilineuin cöftitutum in minori tanquam
in bali erit , vt di&ta maior ordinatim ductarum , fimul cum
tertia proportionali duarum , quarum prima eſt tripla com
poſitę ex minori, & dimidia exceſſus maioris ſuperminorem ,
fecunda autein eft dimidia dicti exceflus , ad eandem mino .
rem ,cum eadem tcrtia proportionali.
Sit ergo parabola , cuius baſis ,BH , axis, vel diameter ,NO,due
ad ipſam vicunque ordination applicatæ fint , BH ,baſis , & , Ang
minor ipfa , BH , abſcindens parabolam , ANM , ſumatur autem
vtcunque punctuin , A ,extremum minoris , AM , & punctum , H,.
ad aliain partem de duobus extremis maioris , BH, & iungantur, A,
H ,puncta recta linea, A H ,deindeà pun &tis , A ,M ,deinittantur
verlus, BH ,parallelæ ipfi , NO; AC, MG , erit ergo, BC, G H ,
exceſſus, BH , ſuper ,AM , & , BC ,æqualis ipſi ,GH , dimidium
dicti exceflus ; fiatetiam , ve tripla ,HC,ad, BC , ita , B C, ad ,
E,&
 L I B E R I V. 299
E , & iungatur , AG , Dico trilineum , ABH , ad trilineum , AM
H , efle vt ,BH ,cum , CE , ad ipſam , AM , cum , CE : Prius au
tem dico portionculam ,ASB ,eile æqualem portionculæ , MIH ,
& enim trapezium , ABOR, æquatur crapezio , ROHM , &
quadrilineum , RASBO , ipfi quadrilineo , RMIHO, cum , A
0 , axis ,vel diameter bifariam diuidat omnes æquidiſtantes ipli, B
HIT H , & ideò omnes lineæ quadrilinei , RASBO , æquentur omni
bus lineis quadrilinei , R MHO , vndedicta quadrilinea etiam ſunt
& qualia , & ideo portionculæ ,ASB,MIH , inter lefunt æquales : 3.23
Quoniam , verò portio ,ASB C ,ad triangulum , A B C , eft vt com
polita ex 5 ,BC, & ex,CH,ad, CH, ideo, , diuidendo, portion
cula , ASB , ad triangulum ,ABC, erit vt 5, BC , ad , CH , vel 8.huius,
vt , BC ,ad triplam , CH ,.i, ſuinpta , BC , communi altitudine,vt
quadratum , Bºc ,adrectangulum lub ,BC,& tripla ,CH ; eft au
tem triangulum , ABC,ad triangulum ,ABH , ve, CB , ad , BH , s. l. 2).
ideft( ſumpta communi altitudine tripla , CH ,) vt rectangulum
ſub , B C ,& tripla, CH , ad rectangulum iub,B H , & tripla ,CH,
ergo ex æquali portioncula , ASB , N
ad triangulum , A BH , erit vt qua
dratum ,BC , ad rectangulum lub , R
BH , & tripla, HC , quoniam vero,
BC , eltmedia proportionalis inter
triplam , HC , & ipfam , CE , ided
quadratum , BC , æquatur rectan . B
2 CE O
Elicitur
Hex 1z.lozi
gulo lub tripla , HC , & lub , CE ,
vnde portioncula , ASB , ad triangulum , A BH , erit vt rectangus
lum ſub , CE, & tripla , CH , ad rectangulum ſub , BH , & tripla ,
CH , idelt erit , vt bafis , CE , ad baſiin , BH , ergo , componendo,
trilineum , ASBH , ad trianguluin , A BH , erit vt , CE , cum , B
H , ad ipiam , BH trianguluin verò , A BH , ad triangulum , AC
G , velad triangulum , AGM , eſt vt , BH , ad , CG , velad, AM,
eft verò triangulum , AGM ,æquale triangulo ,AHM , ergo tri
lineum , ASB H , ad triangulum , A MH ,erit vt, CE , cum , BH ,
ad , A M , eſt verò trilineum , ASBH , ad portionculam , ASB ,
‫ولی‬ vel, MIH , illi æqualem , per conuerſionem rationis , vt , BH ,
cum , C e ,adipfam ,Ce, ergo , colligendo , trilineum , ASBH ,
Thi ad triangulum , A HM , & portionculam , MTH ,.. ad trilineum ,
AMIH , erit vt ,BH , cum ,CE ,ad ipfam , AM , cuin , CE ,
quod oftendere oportebat ,

Pp z CO
 300 GEOMETRIE

COROLLAR I V M.

Incfåtettriangulum , ABH , ad portionculam ; S B ,clerk

H ,
BH ,ad , CE .

THEOREMA XI. PROPOS . XII .

Slumpta figura Propoſ.ant.dimilla reda , AG , & con.

A ſtituto parallelogrammo ſuper, BH , circa axim , vel
diametrum , R O , quod fit , PH , iunctiſque, BR ,RH , 0
ſtendemus parallelogrammum ,PH , ad fruſtum parabolæ,
ASBHIM , effe vt , BH , ad , HC , cum , CE; & trian.
gulum , R BH , ad idem fruſtum eſſe vt, BH ,ad duplam,
HC , CE .
Parallelogrammum enim , PH , eſt ad triangulum , ABH , vt
dupla ,BH ,ad ipſam ,BH , triangulum verò , ABH ,ad ſection
culam, ASB , et ve,BH , ad ,CE, ergo , ex æquali, parallelo
Coroleri grammum , PH , ad ſectionculam , ASB, eſt ve dupla ,BH , ad ,
kuius.
ČE , & ad duas portionculas ; AS
B , MIH , erit vt dupla , BH , ad
P. R M V
duplam , CE , ideft vt , BH , ad, C
20.1.2. E. Item parallelogrammum ,PH , HT
ad trapezium ,ABHM ,eſt vt , B
H , ad , A M , cum dimidio exceſſus ,
BH , ſuper , AM , ..ad ,AM , vel, В CE O G H
CG ,G`H , ergo , colligendo, pa
rallelogrammum , PH , ad lectionculas, ASB ,MIH , cum trape.
zio , A BHM ,.. ad fruſtum parabolæ :ASBHIM , erit vt,BH,
ad, HC ,cuin ,CE, Quia vero triangulum ,RBH , eft dimidium
parallelogramıni,PH ,ideò ad fruftum , A SB HIM , erit vt die
midia ,BH ,ad ,HC, cum ,CE, VT,BH , ad duplam , HC ,C
E, quod erat oftendendum .

THEO
11
 L I B E R I V. 301

THEOREMA XII . PROPOS. XIII .

I ab extremo pun & o baſis datæ parabolæ ducaturvfq;ad

Sacuruam parabolæ ſupra , vel infra bafun ( indefinite
producta ipſacurua ) re&a linea: Data parabola ad ſegmen
ta ſub ductis lineis , & curua ab ijſdem abfcifla comprehen
ſa , ſingillatim ſumpta ,erit vt cubus bafis ipfius datæ para.
bolæ ad cubum re &tæ lineæ dicto puncto interceptæ , & alio
pun&o eiuſdem baſis productæ , fiopus fit, in quod cadic
reda linea , quæ ducitur ab alio extremo puncto bafis re
ſeati ſegmenti parallela axi , vel diametro ipfius ditæ pa.
rabolæ .

Sit ergo data parabola , HNB,in baſi ,HB , ſumpto autem vno
extremorum punctorum , H , B ,ipfius bafis, H B , vtipſum , H, ab
co ducatur vtcunq; recta linca , HA , ſupra bafim ,HB, & indefi
nitè producta curua , N AB, alia , HV , Iubter bafim , vt fint con.
ftituta fegnenta , ANH, V BNH, fit autem axis , vel diameter ,
NO, cuiparallelæ ducantur per puncta ,AV , verſus bafim , HB ,
productam, fi opus fit , occur.
rentes illi in punctis , X,C. N
Dico ergo parabolam , HNB,
ad ſegmentum , HNA , effe vt
cubus ,HB , ad cubum ,HC.
Eandem verò ad fegmentum ,
HNBV , eſſe vt cubum ,BH , XB
CE 0
ad cubum , HX , iungantur
pun & a , B , A , B , N ; N , H , IZ
DO & fit, ce , tertia proportiona.
lis duarum , quarum prima eft
y! tripla , CH , iecunda autem ipſa , BC . Quoniam ergo triangula ; Coroll.s.
NBH ,BAH , ſunt in eadem bafi,BH , erunt inter le , vt altitu- 19.huius,
dines , vel vt lineæ , quæ à verticibus , NA , ad baſes ductæ cuin
cifdem æqualiter inclinantur .. triangulum , HNB, ad triangu
lum , HAB , erit vt , NO , ad , AC , ia vt rectangulum , HOB,
ad rectangulum ,HC.B . Ioluper triangulum , HNB , ad portion ic ,12 ,
culam , ASB , habet rationem compofitam exratione triangoli PlDef oso
HNB , ad triangulum , HAB , .i.ex ratione rectanguli ,HOB ' ;
ad rectangulum , HCB , & ex ratione trianguli , HAB , ad por ,
tion
.
 302 GEOMETRIA
tionculam , A SB , .. ex ratione , BH ,ad , CE , quæ duæ rationes
Ex Co.
toLantec componunt rationem parallelepipedi lub altitudine, BH , baſi re
Etangulo , HOB , vel quadrato , OH , ad parallelepipedum fub
altitudine, CE ,bafi rectangulo , HCB , ergo triangulum , HNB ,
ad portionculam , ASB , eft vt parallelepipedum Tub altitudine ,
BH , bafi quadrato , Ho , ad parallelepipedum ſub altitudine ,
E , baſi rectangulo , HCB , eſt autem , vt dicebatur, triangulum ,
HNB , ad triangulum , H AB , vt rectangulum , HOB , vel qua.
dratum , HO , ad rectangulum ,HCB ,ideft lumpta ,HB, come
muni altitudine , yt parallelepipedum ſub altitudine, HB , baſi qua.
drato ,Ho , ad parallelepipe lum ſub altitudine ,H B baſi rectan
gulo , HCB , ergo , colligendo , triangulum , HNB , ad portion
culam , ASB , cum triangulo , ABH filicet
, ad trilineum , HAS
B, erit vt parallelepipedum fub altitudine , HB , baſi quadrato , H
O , ad parallelepipedum fub altitudine compoſita ex , HB, CE,
baſi rectangulo , HCB ; velvtiſtorum quadrupla ſilicet vt paralle.
lepipedum fub eadem altitudine, HB , baſi quadruplo quadrati, H
O, ideft quadrato , HB , ſilicet vt cubus, HB , ad parallelepipedum
ſub eadem altitudine compofita ex , HB , CE ,bafi quadruplo re.
G.huius, & anguli, HCB . Quia verò parabola , HN B, eftſexquitertia trian.
guli,HN B , ideo eritad iplum , vt foliduin ſexquitertium cubi , H
B , ad cubum , HB , eſt autem triangulum , HNB ,ad trilineum ,
HASB , vt cubus , HB,ad parallelepipedum ſub altitudine com
poſita ex ,HB , É , & ſub bafi quadruplo rectanguli,HCB, ergo
ex æquali parabola , H N B ,
ad trilineum ,HASB , erit vt N
ſolidum ſexquitertium cubi - H
B , ad párallelepipedum lub al
titudine compoſita ex ,HB , C
E ,bafi quadruplo rectanguli ,
HCB ; vet vt iftorum fubfex XB
CE
guitertia filicet vtcubus, HB , ' Z
ab parallelepipedum ſub ea. V IZ
dem altitudine compoſita ex ,
HB, CE , bali triplo rectan .
guli , HCB , eft enim quadruplum rectanguli,HCB , ſexquiter
35.1.2 . tium tripli eiuſdein rectanguli ; hoc autem confequens parallelepi.
peduin poteft diuidi in parallelepipedum ſub altitudine, CE , bafi
triplo rectanguli, HCB , vel bali re & angulo ſub ,BC , & tripla ,
CH , & in parallelepipedum fub altitudine ,HB,baſi etiam rectan.
gulo lub, BCH , ter fumpto , quoniam vero tripla ,HC, & , CB ,
CE, lunt deinceps proportionales , ided arallelepipedum, quod
fit ab
 L I BE R I V. 303
fit ab illis tribus æquale eft cubo mediæ ideft parallelepipedum iub 41.lizz
altitudine , CE , & lub baſi rectangulo ipfius ,BC , dudæ in trio
plam ,CH , æquabitur cubo ,BC , remanet adhuc paralleleriçe .
1 dum ſub altitudine ,HB ,baſi tribus rectangulis , BCH , qucd ( al.
titudinem ) , BH , diuidentes in duas filicet in ,BC , CH , ) diuidi.
mus in parallelepipedum lub altitudine , HC ,bafirectangulo , H 35.1. z:
CB , ter iumptoideftin parallelepipedum lub altitudine , BC , baſi
quadrato ,CH ,ter fumpto , & in parallelepipedum lub altitudine , 36.1.2 .
BC ,bali rectangulo , BCH , tertumpto ideft in parallelepipedum
lub altitudine , HC , bafi quadrato , BC , ter fumpto ; paraliepipe- 36.la.
dum ergo ſub altitudine compofita ex ,HB, CE , bafi rectangu
10 , HCB , ter lumpto , æquatur parallelepipedis ter ſub , BC ,&
quadrato , CH , ter iub ,HC , & quadrato , CB , cum cubo , CB ,
ad hæc ergo fimul ſumpta cubus ,HB , erit ve parabola ,HNB ,
ad trilineum , HASB ; quia verò parallelepipedum ter lub,BC, 38 l.za
& quadrato ,CH , cum parallelepipedo ter lub , HC , & quadrato ,
CB
id
, cum cubo ,CB, deficiunt à cubo , BH , quantitate cubi,HC,
eo,, per conuerſionem rationis, parabola,HNB,ad ſegmentum ,
HNA , erit vt cubus , BH , ad cubum , HC .
Nunc dico parabolam ,HNB,ad ſegmentum , HNBV , eſſe
vt cubum , BH , ad cubum , HX ; ducatur per , V , ipſi ,BH , pa
rallela , V 2 , ſecans curuam parabolæ productam in , 2 ,&à 2.huius,
puncto , H , ipſi , NO , vel , XV , demittatur parallela , H1,0c
currens ipfi , V Z , in , 1 , eft ergo parabola , B NH , ad parabos
lam , VBNHZ , vt cubus , BH , ad cubum , VZ , item parabo.
La ,VBNHZ,ad ſegmentum , V BNH , ( quia , V H , eit lupra
bafim , V 2 , ) eft vtcubus , Z V , ad cubum , V I , vel ,XH ; a qua.
lis , V I ,quia , X.1 , eſt parallelogrammum ; ergo , ex æquali , pa
rabola , HNB, ad ſegmentum ,HNB V , conftitutum per lincam
ductam à puncto extremo, H, baſis , BH , properantem infra
eandem báſim , B H ,erit vt cubus,BH ,ad cubum , HX , quæ Q.
ftendenda erant .

THEOREMA XIII. PROPOS. XIV .

I intra curuam parabolæ ducantur vtcunque duæ re &tæ

lineæ in eandem curuam terminantes o para bola ab vna
ductarum conſtituta ad parabolam ab alia conſtitutam erit,
yt cubus primò ductæ ad cubum rectæ lineæ , quæ ducitur
pee
 304 GEOMETRIE
per pun & um extremum alterius ſecundò du &tæ , parallela
primò dudæ , incluſæ di& o puncto , & alio eiuldem paralle.
læ produ & x , ſi opus fit ; in quod cadit , quæ ducitur per
aliud extremum pun&um fecundò duđæ ,parallela axi,vel
diametro parabolæ per primòdu & am conſtitutæ .
Sit curua parabolæ , B A EC , intra quam fint vtcumq; ductæ in
eandem curuam hinc inde terminantes ( .i. quod non fint dudæ pa.
rallelæ axi ) primò , BC , ſecundò , AD ; ducatur deinde per vtrum
libet extremorum punctorum ſecundò
ductæ ,vtper , A , ipſa,A F , parallela N
ipſi, BC , in quam productam ,fi opus V
ſit , incidat parallela axi , quæ ducitur IEF
per punctum , D , aliud extremum A
ipſius ,AD , occurrat autem illiin , F.
Dico parabolam , BAEC , ad para
bolam , A ED , elle vt cubum , BC, B X c
ad cubum ,AF. Eft enim parabola ,
whuius. BNC, ad parabolam , AN E ,vt cubus ,BC,ad cubum , AE,
Ix antec . item parabola , A NE, ad parabolam, A NED ,eft vt cubus, A
E , ad cubum ,AF, ergo parabola , BNC, ad parabolam , AN
ED , eft vt cubus , BC , ad cubuni , AF , quod oftendere opus
erat .
THEOREMA XIV . PROPOS. XV :

INCNlameadem antecedentis figura , fi ducatur intra parabo

, BNC , à pun& o,V ,ſumpto vtcumque in curua , B
, verſus bafim , BC , ipſa , VX , incidens bali in ,X ,pa.
rallela axi , vel diametro eiuſdem parabolæ . Dico parabo.
lam ,ANED ,ad ſegmentum , VCX , eſſe vt cubum , AF ,
ad parallelepipedum ter ſub , BX , & quadrato , XC , cum
cubo ,XC.
Nim parabola , ANED , ad parabolam , BNC , conuertendo,
eft vt cubus , AF, ad cubum , BC', item parabola , BNC , ad
w.huius. fegmentum , VCX, eft vt cubus, BC , ad parallelepipedum terſub
altitudine , BX , baſi quadrato , XC ,cum cubo , X C , ergo ,ex
quali, parabola , A NED , ad legmentuin , VX C , eric vi cubus,
AF,adparallelepipedum terlub ,BX ,& quadrato ,XC ,cun cu
bo ,XC ; quod oitendere oportebat.
THEO
 L I BEKIV. 308
THEOREMA XV . PROPOS. XVI .

Neadem ſupradi&i Theorematis figura oſtendemus tri

lineum ,VN AI, ad trilineum , V NABX , elle ve pa
rallelepipedum ter ſub , EI, & quadrato, IA , cum cubo ;
I A , ad parallelepipedum ter ſub , CX , & quadrato ,XB,
cum cubo ,XB . Similiter trilineum , VEI , ad trilineum
VECX , eſſe vt parallelepipedum ter ſub , A1 , & quadra
to , IE , cum cubo, I E ,ad parallelepipedum ter ſub , BX , &
quadrato ; XC , cum cubo ,XC.

Trilineum enim ,VNAI,ad parabolam ; ANE , eſt vt paral- 6.huiuso

lelepipedum ter lub , EI , & quadrato , IA , cum cubo , I A, ad cu
bum , A E , item parabola ,ẢN E , ad parabolam , BNC , eftvt
cubus , A E , ad cubum ,BC , & tandem parabola , B NC , ad trili- schuius,
neum , V ABX ,eft vt cubus , CB ,ad parallelepipedum ter lub ,
X,& quadrato , X B , cum cubo ,BX ,ergo ,ex æquali, trilineum , 6.huiusi
VNAT , ad trilineur , VNBX , erit vt parallelepipedum ter ſub,
EI, & quadrato , 1A , cum cubo , I A , ad parallelepipedum ter
fub,cx ,& quadrato , X B , cum cubo , XB. Eodem modo 0.
ſtendemus trilineum , VIE ,ad trilineum , VXC , elle vt paralle.
lepipeduin tertub ,AI , & quadrato ,1 E ,cum cubo , 1 E , ad pa.
rallelepipedum ter lub , BX, & quadrato , XC , cum cubo ,XC ,
quod , & c.

THEOREMA XVI . PROPOS. XVII .

I duæ intra curuam

Sao parabolicam ducantur re&ælineæ
axem fecautes , fuerinı autem conftituarum ab eiſdem
parabolarum diametri, vel axis, & diameter æquales, & ipſe
parabolæ er udt æquales.

Sit curua parabolica , BAC, intra quam ducanturvtcunque duçi

DF,MC,axem ſecantes ,ideft non parallelæ axi , fint autem ,A
R , HO , diametri ,vel axis , & diameter inter le æquales . Dico
parabolam , DAF , effc æqualem parabolæ , MHFC ; ducatur
Qg per ,
 got GEOMETRIÆ
per , C , ipfi, DF, parallela, CB , & producantur, AR ,HO,vlas
ad , BC , in , P , Q , iunganturque , A C ,HC, & à puncto , M ,
62.hu:us, ducatur, MX , parallela axi, vel diametro , A P ; quoniam ergo, O
Q , eſt parallela ipſi ,MX , & ipſa ſecat , MC , bifariam in , o ,ſe
cabit etiam , XC , bifariam in i & quia parabola , A B C ,ad pa
rabolam , MHFC , eft vt cubus , BC , ad cubuin , CX , vel vt cu
bus , PC , ad cubum , CQ ; ideò ſemiparabola , APC ,ad ſemipa
hu'vs rabolan , HOC , erit vt cubus ,PC , ad cubum , CQ , & eorun
dein iub :exquitertia .. triangulum , APC ,ad triang'z'um ,HOC,
erit v : cubui, or , ad cubum , CQ : quoniam veio er ungula æqui.
angula habentinter lerationem compofitam exraticne bafum , &
Coro " ... i'citudiauin , vel linearum à verticibus earundem ductarum æqua.
19. l. 2. iter baibus inclinatarum ; ideò criangulum , APC , ad triangu
luin , HOC , habebit rationem compoſitain ex ratione baſis , P A,
ad baſim , OH , vel , AR ,ili æqualem , & ex ratione , PC ,ad, C
Q , quæ vel ſunt altitu lines , vel lineæ ductæ à com punivertice, C ,
cuin æqualiinclinatione ad baſes, AP , & , HO , productam ,quia,
AP ,HQ , ſunt parallelæ , elt autem vt .
PA , pd AR , ita quadratum ,PC ,ad A H
quadratum , RF , erg ? triangulum , A M
PC , ad triangulun , HOC , habebit D
rationem compofitam ex ea , quam ha 0
bet quadratum , PC , ad quadratum , R
F , & ex ea , quam habet ,PC , ad CQ, B XPR
quia verò criangulum , APC , ad trian
gulum , HOC , eft vt cubus , PC , ad
cubum , CQ , ideò ad illud habet etiam rationem compofitam ex
ea , quam habet , P C , ad CQ, & ex ratione quadrati, PC , ad qua
dratum , CQ , ergo iftæ duæ rationes, fcilicet quam habei, PC ,
ad , CQ , & quadratum ,PC, ad quadratum , R F , componunt
eandem rationem , quam iſtæ duæ , fcilicet ratio , PC , ad , CQ , &
quadrati ,PC , ad quadratum , CQ , eſt autem in his communis
ratio , quam habet ,PC,ad,CQ , ergo reliqua ratio ,quam habet
quadratum , PC , ad quadratum , C , erit eadem ei , quam habet
huius. quadratum idem , PC , ad quadratum , RF , ergo quadratum ,
0 , erit æquale quadrato ,RF, & ,CQ , erit æqualis ipfi, RF .
Quoniam autem parabola , B AC , ad parabolam , DAF , eft vt
12.huius. cubus , BC , ad cubum , DF , .i.vt cubus , PC , ad cubum ,RF,
item oſtenſum eft parabolam eandem , B AC , ad parabolam , MH
FC , eſſe vt cubum , PC , ad cubum , CQ, ideò parabola , DAF ,
ad parabolam , MHP C , erit vt cubus , RF , ad cubum , QC,ſunt
auten , QC , RF , inter ſe æquales , vtoſtenſum eſt, & ideò etiam
eorun
 L I B E R I V. 307
corundem cubi funt æquales , ergo parabola , DAF , erit æqualis
parabolæ ,MHFC , quod oftendere opuserat.

COROLLA R I V M.

Inc patet,ſi diametri, A R, H 0, vel axis, & diameter fintæqua:

les,etiam ,DF,XC, elle equales,nam oſtenſum eſt, QCyelle æqualene
ipſ, RF, et autem , x C, dupla , cec , DF , dupla , F R, ideò etiam ,
XC, DF, funt, æquales .

THEOREMA XVII. PROPOS . XVIII.

ſemiparabola cum dimidia bali , & axi , vel

E Xpoſita
diametro totius , & completo parallelogrammo ſub
dicto axi, vel diametro . & femibali , deſcriptaque ellipſis
quarta , vel circuli circa axem vel diametrum , & femi
baſim di&am , tanquam circa ſemniaxes , vel femidiame
tros coniugatas integræ ellipſis , vel circuli ; fi deinde ſu .
matur vtcunque puncturn in temibaſi , per quod ducatur
resta linea ad oppofitum lutus parallelogrammi paralle
la diciæ axi , vei diametro , portio huiusinter ſemibalim ,
& curuam eliiplis , vel circuli incluſa , erit nie dia propor
tionalis inter incluíam oppoficis lateribus parallelogram
mi iam dici, & cadem limib . li , ac curua parabolæ . Si
verò fun atur pun & um in as vel diametro jam di & ta
& per iplum ducatur ſemibali paralie a , producta víq; ad
latus oppofitum, parallclogrammi jam dicti, & iungantur
extrema punca curux parabolæ tucta linea , huius portio
incluſa inter axim , vel diametrum dicam , & cufuam pa
rabolæ , erit media proportionalis inter eam , quæ inclu
ditur lateribus oppoſitis di & i parallelogrammi , & cam ,
quæ includitur lateribus trianguli sub dicta axi,vel diame
tro , & dieta femibali conſtituti .

QI 2 Sit
 308 GEOMETRIÆ
Sit ſemiparabola , AOCB, in baſi , BC , & axis , vel diameter
integræ , A B , compleaturq ;parallelogrammum , DB , & circa,A
B , BC , tanquam ſemiaxes ,vel femidiamecros coniugatas , deicri
batur quarta circuli,vel ellipſis, AICB , deindeſumatur in bas , B
C , vtcunque punctum , P , & per , P , ducatur ipſi ,AB , parallela,
PH , ſecans curuam parabolæ in ,X , & circuli, vel elliplis , AIC,
in ,I. Dico ergo , IP , eſe mediam
proportionalem inter, H P, PX ,pro А HD
ducatur , CB , verlus, B , in , 2 , ita
vt , BZ ,fit æqualis , BC , eſt ergo
quadratum , A B , vel quadratum ,H
P ,ad quadratu n ,P1, vt rectangu
lum , ZB C,ad rectangulum , Z PC,
o .Vt, A B , vel ,HP, ad ,PX , ergo z Рc
vt, HP, ad ,Pl, ita erit , I P , ad,PX.
10.Cum lungantur punta , A , C , & fum
Sch.l...
3.huius.
pto vtcunq. pun&o , V , in , A B , per ipſum ducatur ipfi , BC , pa
rallela, VF, ſecans caruam parabolæ in , 0 , & rectam , AC , in, N .
Dico ergo , vt ,FV , ad , VO , ita effe , V O ,ad , VN ; eſt enim
quadratum ,B C , velquadratum , F V , ad quadratum , VO , vt,B
Å ,ad , A V ,.i. ve , BC , vel , FV, ad, V N ; ergo erit, vt , F Vad,
Vo , fic ,V0 ,ad , VN , quæ oftendere oportebat.
THEOREMA XVIII. PROPOS. XIX.
Arabolæ ſunt inter fe , vt parallelogrammaillis circum
P ſcripta latera habentia bafibus , & corundem axibus ,
vel diametris parallela .
huius.' Patet hæc propofitio , nam di&tæ parabolæ funtfublexquialtera
dictorum parallelogrammorum , & ideo ſunt inter fe, vtipla paral
Iclogramma:

A. COROLL SECTIO I.

Inc patet, conclufiones ; qug de parallelogrammis colle&tæ funt

H in Propoſ.5.6.7.8.lib.z. suppoſitisquibufdamconditionibus in
lateribus,vel in altitudine, & baſi di&torum parallelogrammorum ,pof.
se colligi etiampro paraboliseasdem conditionesin axibus,veldiame.
wris, vel altitudinibus, & bafibus babentes;quia cning tuns dilte.com
 L I B E R I V. 309
ditiones reperiuntur etiam in lateribus circumſcriptorum illis paral
Lelogrammorum , vel in altitudine , & bafi eorundom , quia baſis eft
communis, & reliquum latus ari , vel diametro parabola æquidiſtans
ideò ſequuntur illicò oftenfæ concluſiones pro parallelogrammis ;
confequenter etiampro ipfis parabolis , quarum ipfa parallelogramma
ſunt ſexquialtera recipipolunt,
B. SECTIO II . BВ

dine, je interſe, ofbaſes, & quæ in eadem baſi,vel æqualibus

balibus , el interſe , ot altitudines , vel di linea d verticibus ad baſes
cum æquali inclinatione ad eafdem duétæ : ided colligemus etiam para
bolas,quaſunt circa eundem axem ,vel diametrum ,efleinterfe , vt bao
ſes; & quæfunt in eadem vel æqualibus bafbus , effeinter fe , vt alti.
tudines, vel vt linea , quæ à verticibus corundem adbaſes cum aquali
inclinatione ducuntur ,fiue illafint axes ,fiue diametri.
C. SECTIO III.
Imiliter colligemusparabolas habere rationem compofitam ex rá.
Simi
tione baſium , & altitudinum , vel linearum , quæ à verticibusduo
Guntur,& qualiter bafibus inclinatarum ,fiue fint axes ,fiue diametri.
D. SECTIO IV . D
.
babentes baſes altitudinibus , vel lineis a verticibus
I Temparabola
du &tis æqualiter inclinatis reciprocas erunt æquales; & parabo !
æquales , quarum diametri æqualiter ab bafes fint inclinate , habelune
baſes altitudinibus, vel lineisductis a verticibus ad bafes æqualiter in
clinatis reciprocas .
E. SECTIO V.

D clinati , ad eafdem baſes habent candem rationem , funt in dupla

ratione bafium , fiue axium , veldiametrorum , vel ut quadrata eorun
dem : 2 am parallelogramma his parabolis circumfcripta funtfimilia ,
& ideòfunt, vt quadrata laterumbomologorum ,quadel juntaxes, aus
diametri,vel baſes di&tarum parabolarum &
, ideò etiam ipfæparabola
sunt, vt quadrata axium , vel diametrorum æqualiter bafibusinclina
tarum , vel pi quadrata bafium , que omniafacilèpatent.
SCHON
 398 GEOMETRI Æ
1

SC H O L IV M.

Eſiderari fortè tamen videtur , quod oſtendamus has várietätes

parabolis contingere pole, nec eafdem eſſe , exempligratia , ut
circulos, quibus tantum contingitſe habere , vi diametrorum quadra.
ta , nec alia ijſdem accidit variatio , propterea ſubſequens Theoremas
fubijciemus .
THEOREMA XIX . PROPOS. XX .
-

quocunq; parallelogrammo, circa eiuſdem duo

D Ato
latera angulum continentia ſemiparabola deſcribi
, alterum
poteſt , cuius alterum eorundem laterum fit bafis
axis , vel diaineter integræ parabolæ , ad quem di&a baſis
ordinatin applicatur .
Sit parallelogrammum quodcunque , A D , cuius ſumantur vi
cunque duo latera , AC , CD , circa anguiuin , ACD . Dico cir
ca , AC ,CD , ſemiparabolain deſcribipotle , ita vt alterum iplo
rum , AC , CD , fitbatisdictæ iemiparabolæ , alterum fit axis , vel
diameter integra parabolæ ; Etto
.
quod velimus, CD ,efle baſim , & , X А B
ČA , axim , vel diametrum inte
græ parabolæ ; applicetur ergo ad, :
ÅC, rectangulum æquale quadra
to ,CD , quod latitudinerii faciat
ipſam , XA ,erit ergo quadratum ,
CD ,æquale rectangulolub , CA,
AX , & , AX , erit linea , iuxta
quam poſſunt , quæ à curua para -
Scholi 40. bolæ tranſeunte per puncta , D, A,
lib.i.
N
vertice , A , ad axim ,vel diametrum , AC , ordinatim applicari
D

poflunt ; erit ergo quædam ſemniparabola , cuius curua tranfibitper

punda , AD , in bai,CD , exiitence , AC , axi , vel diametro in.
tegræ parabolæ , lit autein dicta femiparabola, A CD , quod often,
de e opus erat .

Co
 L I B E R IV ; Bii
COROLLARIV M.
Inc liquet , fi cuilıbetparallelogrammo eft infcriptibilis femipso
rabola tali pacto, quo dictum eſt , qued varietates, qua paralles
logrammis contingunt , etiam ipſis parabolis competere p funt.
THEOREMA XX. PROPOS. XXI.

ca eundem axim, vel diametrum cum parabola, regu

la baſi, ſunt dupla omnium quadratorum ipſius parabolæ :
Omnia verò quadrata parabolæ funt fexquialtera omnium
quadratorum trianguliin eadem bafi, & circa eundem axim,
veldiametrum cum ipſa conſtituti.
Sit ergo parabola , cuius baſis , V F , axis , vel diameter ,EM ,
fit etiam parallelogrammum
AF , & triangulum , EVF , in
cadem baſi , VF , & circa eun- А E
dem axim, vel diametrum , E M. 0
Dico , omnia quadrata, A F , re N
gula , VF , omnium quadrato
rum parabolæ , VEF , effe du.
pla : Omnia verò quadrata para
bolæ , VEF , omnium quadra- V F
torum trianguli ,VEF , effe ſex
quialtera . Sumaturintra ,EM ,
vtcunque punctum , N , per quod ipfi, V F, agatur parallela , ND,
ſecans curuam parabolę in , O ; eftergo quadratum
, MF, vel quae
dratum , ND ,ad quadratum , NO , vt,ME,ad ,,EN , eft aus
tem , EF , parallelogrammum in eadein baſi , & altitudine cum ſe
miparabola , EMP, regula eſt ,MF, & punctu.n ,N , ſumptum vt
cunque, per quod regulæ parallela ducta eſt ,ND , repertumq;eft , Coroll.3.
vt quadratum , DN , ad quadratum ,No, ita efle, M E , ad EN, 16. 2 .
ergo horum quatuor ordinum magnitudines eruntproportionales
collectæ iuxta dictas quatuor magnitudines proportionales ſci
licet omnia quadrata, EF , magnitudines primi ordinis collectæ
iuxta primam fcilicet iuxta quadratum ,ND , ad omnia quadrata
ſemiparabolæ , EMF , magnitudines ſecundi ordinis cullectas
juxta fecundam (cilicet iuxta quadratum , NO, cruột vt maxi,
mæ
 C
312 GEOMETRI
mæ abſcidarum , Em , magnitudiaes tertij ordinis collecæ iuxta
Certiam .f. iuxta ,ME, ad omnes abicifſas ipſius , ME ,magnitudie
nes quarti ordinis collectas iuxta quartam.l. iuxta , EN , Tumptis
maximisabſcitfarum , EM , & eiuidem omnibus abiciſus , vel recti,
Corollza vel eiuſdem obliqui tranſitus ; lunc autem maxime abſcillarum , E
19,621) M , duplæ omnium abiciffaruin , EM , recti, vel eiuidem obliqui
tranfitus, ergo & omnia quadrata , EF , crunc dupla omnium quae
dratorum femiparabolæ , EMF , & corum quadrupla .fo omnia
quadrata , AF, eruntdupla omnium quadratorum parabolæ , VE
F ; Quarum ergo partium omnia quadrata , AF , erunt iex , carum
omnia quadrata parabolæ ,V EP , erunt cres , ſed quarum partium
omnia quadrata ; A P , funt fex , earum omnia quadrata trianguli,
Al.a. EVF , luntduæ , quia omnia quadrata , A F , lunt tripla omnium
quadratorum trianguli,EVF , ergo quarum partium omnia qua
drataparabolæ , VEF , ſunt tres ,earum omnia quadrata triangu
li, EVF , erunt duæ , ergo omnia quadrata parabolæ , V E F ,erunt
ſexquialtera omnium quadratorum trianguli, Vef , quæ oſtende
re oportebat.
THEOREMA XXI . PROPOS. XXII :

ad eundem axim ,vel diametrum parabolæ ordinarim

applicentur duæ re &tæ lineæ parabolas conſtituentes,
quaruin altera ſumatur pro regula , harum parabolarum
omnia quadrata erunt inter ſe , vt quadrata axium, vel dia.
metrorum earundem .

Sinr ergo ad eandem axim , vel diametrum , CG , parabolæ ,?

CH , duæ vtcunque ordinariin
applicatæ , FH ,OM , parabo
las , F CHO CM , abicinder- A R C N E
tes , fit autem regula altera ha.
rum ordinatim applicatarum ,vt, vo TM
FH . Dico omnia quadrata pa.
rabolæ , FCH , ad omnia qua.
drata parabolæ , OC M , elle ve
quadratum ,G C , ad quadratum , IT H
ČI : Conſtituantur parallelo
grammum , AH , in bali , FH ,
& circa axim ,veldiametrum ,CG , & parallelogrammum , RM,
inbali , OM ,& circa axiin , vel diametrum , cr. Quoniam ergo
omnia
 L I B E R I V. 313
omnia quadrata , AH , ſunt dupla omnium quadratorum parabo
læ ,FCH , & omnia quadrata ,RM , funt dupla omnium quadra Ex3r.t: &
torum parabolę , 0CM , ideò omnia quadrata parabolç , FCH, ad
omnia quadrata parabolę , OC M , erunt vt omnia quadrata, A H,
ad omnia quadrata , RM : Omnia vero quadrata , A H , ad omnia
quadrata , RM , habentrationem compofitam ex ea‫وا‬, quam habet
quadratum , FH , ad quadratum ,OM , ideft ex ea , quam habet ,
GC , ad , CI , & ex ea, quam habet, HE ,ad , NM , quia illę cum 11.1.2
bafibus , O M , FH , continent angulos çquales , duę autem ratio
nes , fcilicet , quam habet ,GC, ad , C1 , & , HE , ad , NM ,.. G
C , ad, CI , coinponunt rationem quadrati , G C , ad quadratum , C
I , ergo omnia quadrata ,AH ,ad omnia quadrata , RM , vel om
nía quadrata parabolç ,FCH ,ad omnia quadrata parabolę , oC
M , erunt vt quadratum , GC , ad quadratum ,C i , quod ostende.
re opus erat ,

THEOREMA XXII. PROPOS. XXIII.

Nfigura Prop. 1 2. Sumpta regula ipſa ,BH , oftendemus

omnia quadrata ,PH ,ad omnia quadrata frufts , A BH
다.
M , eſſe vt,ON ,ad compofitam ex , ÑR , & : .RO: Omnia
vero quadrata fruſti, A BHM , ad omnia quadrata triangu
li , R BH ,elle vt compofitam ex , ON , dupla , NR , et : .R
0 ,ad ipfam , NO ,
Sumatur in , RO v, tcunq; punctuin , X , per quod regulę , BH,
parallela ducatur , XT , ſecans curuam parabole in ,I , eft ergo qua
dratum ,OH ,vel quadratum , TX , ad quadratum ,X1, vt ,ON ,
ad , NX ,eſt autem parallelogram
mum , RH , in eadem baſi , & alti P R M V
tudine cum quadrilineo , ROHM ,
T
so

& punétum ; x , ſumptum eft vt

cunque , ductaque , XT , regulæ
parallela , repertum eſt quadratum
TX , ad quadratum ,Xi, elle vt ;' B G H
ON , ad ,NX, ergo horum quatuor ordinum magnitudines erunt
proportionales.l.omniaquadrata ,RH ,magnitudinesprimiordinis Coroll.3
collectę iuxta primam.l.iuxtaquadratum , TX , ad omnia quadrata 26.'. 2. :
quadrilinei,RMHO,magnitudines ſecundi ordinis collectasiuxta fe
cundā.l.iuxta quadratum , X 1, eruntvtmaximęabſcillarum , OR ,
adiwietal, RN , adomges abicillas,OR , adiuncta ,RN , quęſunt
RE ma
 314 GEOMET RIE
magnitudines collectæ iuxta tertiam ,& quartam .l. iuxta ,ON, ter
tiam, &, N X , quartam , ijidein recti, vel eiufdem obliqui tranfitus
ſumptis: Quia verò datæ rectæ liner , OR , adiungitur, RN , ided
maximæ abſciſſarum ,OR, adiuncta, RN, ad oinnes abſciſſas,OR,
adiuncta, R N, recti, vel eiuſdem obliqui tranſitus, ſunt ve , O N, ad
Coro!. compofita nex, N R . & .RO, ideò oinaia quadrata, RH, ad om .
nia quadrata quadriliaei , R MHO, vel eorum quadrupla .. oinni2
quadrata, PH, ad omnia quadrata fruít , ABHM, erunt ut, ON,
adco.aprita nex, N R , & . RO; Et conuercendo oinnia quadrata
fruti, A 3 H M , ad omniaquadrata , PH , eruntvt coinpoſita ex,
NR, & 1 . RO, ad, NO, omnia verò quadrata ,P H , omniuin qua.
14.1.2. dratorum trianguli, RBH, ſunt tripla.i. funt ut , NO , ad ;.eiuſ.
dem , NO , ergo , ex æquali,omnia quadrata fruſti , A BHM , ad
omnia quadrata trianguli, B R H , erunt vt compoſita ex, N R, &:
RO,ad 1. NO, vel vt horum tripla .l.vt compoſita ex tribus,N R,
& exquialtera , R9 , adipſain , NO, porro fi iunxerimus vnam,
NR, cum ,R O, fiet integra , ON , cun duabus , NR , & diinidia,
RO,æqualis criplæ ,NR , & ſexqualteræ, Ru ; ergo omnia qua
draca fruiti, A BHM , ad omnia quadrata trianguli,RBH ,erupt
vt compoſita ex dupla , NR, & dimidia ,RO, cun , NO; ad ipfam,
NO; quæ oftendere oportebat.

COROLLA RIV M.
Via autem probatum fuit omnia quadrata , PH , ad omnia quae
drita fruti , ABHM , eſſe ot , po , ad dimidiam , OR , cum ,
RT, ſunt autem omnia quadrata , PH , ad omnia quadrataparallelo
grammi , AG , vt quadratam , H 0 , ad quadrat am , RM , .i.vt, N ,
ad 2 , ideò omnia quadrata , PH , ad omnia quadrata fruſti, AB
HM , ab ijfdem demptis omnibus quadratis, Àg , erunt ot , 10,
ad dimidiam ipfius , OR .

THEOREMA XXIII : PROPOS. XXIV .

I intra curuam parabolæ ducatur vtcunq; re&a linea in
eandem terminata , & ad axem obliqua , deinde intra
portionem ab ipſa reſe & am ducatur alia vtcunq; prædi& x
.

parallela , agantur autein ab extremitate harum parallela.

rum lineæ axi æquidiſtantes: Vt balis refeitæ portionisad
diftantiam parallelarum ab eiuſdem extremitate du&arum ,
ira
 L I B E R IV . 315
ita erit alia prædi&tæ parallela ad diftantiam parallelarum
ductarum ab eiuſdem extremitate fecundò dictæ .
Sie ergo intra curuam parabolicam , A BCDF , ducta vecunque,
BF , obliquè fecans axem , NR, in eandem curuam terminata
agatur deindeintra portionem , BNP , relectam à, B F , recta , c
D , parallela ipfi, B F; ducantur infuper àpunétis, B, C , D, F , axi,
NR , parallelæ , BO , CV , DG , FH , & à puncto , F , cadac
ipſi, NR , perpendicularis , F
À , ſecans parallelas, DG , N
R , CV , BO , in punctis , G , B
R , 1,0 ,; poterunt ergo dicta . M
rum parallelarum diftantiæ lumi X
in ipiamet , AF , nam ipfa per
pendiculariter dictas parallelas A Oy R.
lecat, erit ergo , OF , diftantia
H
parallelarum , BO , FH , ab
extremis punctis rectæ ,BF,ductarum ; pariter , VG , erit diſtan
tia parallelarum , CV , DG , ab extremis punctis , C.D duct
,
rum . Dico ergo , BF, ad , FO , eſſe vt , CD , ad , VG : Ducana.
tura punco , D , ipfi,CV , perpendicularis, DX ,ſecars,B F , in,
M , quoniam ergo anguli , BOF , CXD , lunt reći, ideo iunt in .
ter le æquales , item angulus, OBF , eft æqualis angulo, VIF, & V
IF, ipdi angulo, X C D, ergo angulus , OBF, erit a qualisangulo, X
CD , & ideò reliquus , O F B, reliquo , X D C, æqualis erit , & trian 46. Elem .
guli, BOF , C , D, timiles eruni , vnde, B F , ad , FO , erit vt , C
Ú , 'ad , DX , .i.ad , VG , quod oſtendere opus erat .
.

PROBLEMA II. PROPOS . XXV .

.

Sſumpta iterum ſuperioris figura , dimiſſa axi , & ei:

A dem parallelis , BO , CV , DG , FH , & ipſa , DX,
figuram plenam deſcribere cum portione , BCDF , com
munem habens angulum mixtum tub , BF , & curua , FD
C , qui fit ad punctum , f , ita vt quælibet in deſcripta figu
ra reÄa linea ipli, BF , æquidiſtanter ducta , ſit diftantia pa
rallelarum axi , quæ ab extremis punctis eiuſdem rectæ li.
neæ , productæ vſque ad curuum parabolicam , duci poſſunt:
Vocetur autem hæc deſcripta figura ; figura diſtantiarum
portionis, fiue parabolæ , BCDF.
Rr 2 Quo
 IÆ
316 GEOMETR
Quoniam ergo , OF , eft diſtancia parallelarum axidu& arum à
punctis, BF ,abicindatur à , BF , recta , FE , æqualis diftantiæ , F
O , inſuper intelligatur adhuc ipfa , CD ,ducta vtcunque parallela
rectæ , BF , cerminans in puncta , CD , curuæ parabolæ , & cum
ſit , VG , diftantia parallelarum axi, quæ à punctis , CD , ducun
tur,abſcindatur ab ipſa , C D , verſus , D , ipla , DZ , æqualis di,
ftantiæ , VG ; lic ductis in portione , BCDF ,omnibus lineis,regu.
la , BF , in earundem ſingulis intell gantur fumptæ diftantiæ , ficut
acceptæ fuerunt, EF , ZD , quarum extrema puncta ſint in curua
parabolica, F DCB , fint autem in huius curuæ ea parte , in qua
ſunt puncta , DF , patet ergo ſi lumamus punctum , s , verticem
portionis, BSF , quod dictarum omnium linearum extrema puncta
erunt in curua parabolica , quæ incipit à vertice , S , & deſinit in ,F ;
per alia ergo extrena puncta earundem
diſtantiarum intelligatur ducta linea , S
ZE . Dico figuram ,SFE , compre .
henſam recta, EF ,curua parabolica , B.
SDF, & linea , .SZE , effe huiuſmo. ΕE
di , quod , fi duxerimus intra ipſam vt
cunq; ipfi, BF , parallelam , quæ pro A
ducatur vſq; ad curuam parabolicam ,
hor
huius portio manens in figura , SEF , erit diſtantia parallelarum
axi , quæ ducuntur ab extremis punctis ab eadem producta in curua
parabolica ſignatis. Intelligatur ergo ducta vtcunque , D 2, ipſi,B
F , parallela , & producta víq; ad curuam parabolicam incidens illi
in puncto , C , quoniam ergo , CD , eſt vna earuin , quæ dicuntur
omnes lineæ figurę , BSF , portio eiufdem manens intra figuram ,
SEF , erit diftantia parallelarum axi , quę ab eiuſdein extremis pun.
etis duétæ intelliguntur , & hoc per conſtructionem patèt's quoniam
ab ipſa ,CD ,abiciſſa eſt , DZ , quę terininat in lineam , SZE , &
qualis dictę diſtantię, ergo figura , S EF, deſcripta eft, qualem pro:
blema poſtulabat ;que vocetur figura diſtantiarum portionis,fiuepa.
rabole, BSF .
COROLLARIV M.
> ? , ad
F, duft.srum , esſe vt ,,CD ,ad diftantiam parallelarum axis
punétis , C , D , ductarum ,ſunt autem , EF , D , equales di &tis diſtan.
Bijs , ideò erit , BF , ad , FE , vt, CD ,ad , D2 , & ficerit quælibet dus
cía in portione , B SF,parallela ipfi, BF ,adeiuſdem partem incluſan
figur.2, SEF, DE , BF , ad ,FE .
THEO
 L I B E R I V. 317
THEOREMA XXIV . PROPOS. XXVI. ,

dem antecedentis figura oſtendemus omnia quadra

I Nea
ta port ionis , BSF ,ad rectangula ſub eadem portione ,
BSF , & ſub figura , SEF , regula communi , BF , elle vt, B
F , ad , FE .
Eſ enim quadratum ,BF,ad rectangulum ſub ,BF , FE , vt,
B,
F ,ad ,FE ; ſiiniliter ducta vtcunque , ČD , parallela regulę , BF
oſtendemus quadratum ,CD ,ad ređangulum , ſub , CD ,DZ ,
effe vt, CD ,ad , D Z , eft autem vt, B F ,ad ,FE, ita ,CD ,ad ,
DZ , ergo quadratuin , BF , ad rectangulum , BFE , erit vt qua .
dratum ,CD ,ad rectangulum , CD2 ſic
, oſtendemus quamlibet
ductam intra portionem,BSF , parallelam regulę „B F, ad eiuſdem
portionem incluſam figura , SFE , efle vt quadratum , BF , ad re Corol
ctangulum ſub ,BF, FE , ergo quadratum , BF , ad rectangulum 4o lez .
lub , BF ,FE, erit vt omnia quadrata portionis , BS F , ad rectan
1 gula lub portione , BSF , & lub figura, s eF , vcautem quadratum ,
BF ,ad rectangulum ſub ,BF , FĒ , ita , BF ,ad ,Fe , ergo omnia
quadrata portionis, BSF , ad rectangula ſub portione , BSF , & fi
gura , ES F , erunt vt , BF ,ad , Fe, quod oftendere opus erat ,
THEOREMA XXV . PROPOS . XXVII .

I intra curuam parabolæ duæ vtcunque ducantur rectæ

lineç in eandem ſterminatæ , quarum vna rectè ,altera
obliquè axim ſecet , fint autem conſtitutarum ab eiſdem pa
rabolarum diametri inter fe æquales : Omnia quadrata pa
rabolæ per eam , quæ re &tè axim ſecat , conſtitutæ , regula
eadem , erunt æqualia ređangulis ſub parabola per obli
quam ad axem conftituta , regula eadem , & fub figura di.
ftantiarum eiuſdem parabolæ per obliquam ad axem con
ftitutæ .

Sint
 E
318 GEOMETRI
: Sint intra curuam parabolicam , B AC , duæ vtcunquæ ductæ in
eandem terminatæ , DF , MC , quarum ‫وا‬,DF , rectè , altera ,MC,
obliquè fecet axem , AP, ſit autem deſcripta linea, HR , vt fit con.
ftituta , HRC , figura diftantiarum portionis , MFC, & ab eodem
vertice , H , à quo ducitur linea , HR , ducatur , HQ , parallela
axi , AP, & lint diametri , AZ , HO ,parabolarum , DAF , M
HC, inter fe æquales. Dico ergo omnia quadrata parabolæ , DA
F , regula, DF ,eſſe æqualia rectangulis ſub parabola , MH C , re.
gula ,MC,& ſub , HR C , figura diftantiarum eiuſdem pa rabolæ ,
MHC . Iungantur ergo ,DĀ ,AF ,MH ,HC , & à puncto , M ,
ducatur , M X , axi , AP ,æquidiſtans, à puncto verò , C, perpendi
cularis axi, AP , producta viq; in , B , tandem à puncto ,H , ipia, H
I,perpendicularis ipfi , MC: Omnia ergo quadrata ,D AF , para
bolæ , regula,DF ,ad rectangula ſub parabola , MHC , regula , M
C , & fub trilineo , HRC , habent rationem compofitam ex ea,
Defin. quam habent omnia quadrata parabolæ , DAF , regula , DF , ad
12.1. 5. omnia quadrata parabolæ , MHC , regula, MC , & exea , quam
habentomnia quadrata parabole, M HC , regula , M С, ad rectan
gula ſub parabola ,MHC ,& ſub trilineo , HRC , regula eadem ,
MC : Omnia verò quadrata para
bolæ , D MF , rcgula ,DF , ad om AH
nia quadrata parabolæ , MH C , re
gula , MC , ſunt vt omnia quadrata MA
trianguli, D AF , regula , DF , ad DER
omnia quadrata wianguli , MHC,
regula ,MC,nam
parabolaru omnia quadrata
m ſunt ſexquialter a om . B X Ро с
nium quadratorum triangulorum in
27.huius. eiſdem bafibus, & circa eoſdem axes cum ipſis conſtitutorum , regu
lis bafibus : Omnia inſuper quadrata trianguli, DAF, regula , DF,
D. Corol.
ad omnia quadrata trianguli ,MHC, regula , MC , habent ratio.
22.1.2 . nem compofitam ex ratione altitudinum , & quadratorum bafium
.i.ex ratione, quain habet , A Z , ad , HI , & ex ratione, quam ha
bet quadratum , DF, ad quadratum , MC , vel quadratum ,ZF ,
ad quadratum ,OC, eſt autem , A 2 , æqualis ipfi , HO ,ex hypo,
Corol, teſi, & ,ZF , ipfi, QC, ergo omnia quadrata trianguli ,DAF,ad
19.huius, omnia quadrata trianguli ,MH C, regulis iam dictis, habebuntrao
tionem compoſitam ex ea , quam habet , OH , adHI, & ex ea,
quam habetquadratum , QC , ad qu adratum , Ćo, quia verò trian
guli , HIO , O Q C , ſunt æquianguli, ideo , OH , ad , HI , eritvt,
oc, ad, CQ, ergo illa habebunt rationem compofitam ex ea, quam
, Q , & quadratum QC, ad quadratum ,aute
habet ,oc, ad C CÒ,el
m
 L I B E R IV. 319
autem yt , oc , ad ,CQ , ita ,ſumpta , Q C , communi altitudine,
rectangulum ſub ; 0C , CQ ,ad quadratum , QC , ergo ratio com
poſita ex ea , quam habet ,0 C , ad , CQ , & quadratum , QC , ad
quadratum , co , efteadem compoſitæ ex ea , quam habet rectan .
e gulum lub ,OC, CQ , ad quadratum , CQ , & quadratum , CQ ,
ad quadratum , CO , .. eadem ei ,quam habet rectangulum ſub ,
QC,CO ,ad quadratum , CO ,.i. eadem ei, quam habet , QC, ad,
CO ; ergo omnia quadrata trianguli , DAF, ad omnia quadrata
trianguli, MHC , vel omnia quadrata parabolæ , DAF , ad om
nia quadrata parabolæ ,MHC , regulis iam dictis , erunt vt, QC ,
ad,Co , quod ferua .
Vlterius omnia quadrata parabolæ , MHC , ad rectangula fub Ex antec.
parabola ,MHC , & trilineo , HRC , regula , MC , ſunt vt, M
C , ad ,CR , vel ad , CX , .i.vt , C , ad ,CQ, ergo omnia qua
drata parabolæ ,DAF , regula , DF , ad rectangula ſub parabola ,
MHC , & trilineo , HRC , regula , MC , habebunt rationem
compofitam ex ea , quam habet , QC , ad , CO , & ex ea quam
habet, CO , ad , QC , ideft habebunt eandem rationem , quam .
habet , RC , ad , QC , ideſt erunt illis æqualia , quod oftende
re opus erat .

COROLLARI V M I.

Inc patet omnia quadrata parabola , DAF , regula , DF,ad one

H nia quadrata parabolæ ,MHC , regula,MC, elle nt eC , ad,
CO , vel, xc ,ad CM ,vel , DF , (quæ eſt æqualis ipſi,XC, ) ad , MC,
dum diametri, AZ,H0, ſuntæquales ,ut in Theoremate oftenfum eft.

COROLLARIVM II .

peAtet plterius ,fi intra cüruam parabolicam du & utcunq; reétæli

neæ obliquèaxem ſecantes , & in ipfam terminantes , duétæ fue
rent, regulapro qualibet parabola fumpta earum baſ , quod rečtangula
Subdictis parabolis pereaſdem conſtitutis, & fub figura diſtantiarum
earundem parabolarum ,inter ſe erant aqualia , quotieſcunq diametri
earundem ſint æquales , vtraq; enim fingillatim aequabuntur omnibus
quadratis parabole ,cuiusbaſis ſecet perpendeculariter axem eiuſdem
quiſit æqualis diametrisdictarum parabolarum , & pro qua fit regula
eiufde baſis
m

THEO
 RIÆ
320 GEOMET ö
THEOREMA XXVI. PROPOS . XXVII.
I intra curuam parabolicam duæ vtcunque du &tæ fue:
rint re &tæ lineæ in eandemn terminantes , quaruin vna
re & è, altera obliquè ſecet axim ; omnia quadrata conſtitu
tæ parabolæ per eam , quæ axim re & èſecat, regula eadem,
adre & angula ſub parabola conftituta per obliquè fecantem
axem , regula huius, bafi, & ſub figura diſtantiarum eiuf
dem parabolæ , erunt vt quadratum axis primò di&tæ paras
bolæad quadratum diametri fecundò dictæ parabolæ .
Sincigitur intra curuam parabolicam , ADH , duæ duétæ rectæ
lineæ in eadem terminantes, quarum vna rectè, altera obliquè ſecec
axim , ſi ergo conſtitutarum ab ijfdem parabolarum diametri ſunt
æquales , pater veritas Propoſitionis ex antecedenti Theor. non fint
autem conſtitutarum parabolarum diametri æquales , fint autem
duæ parabolas conſtituentes , AH , rectèfecans axem , DO , & C
Gobliquè ipſum diuidens, exiſtatq;
axis, DO ,maior diametro parabo. D
læ , CEG , quæ fit, E M , & fit dum
eta linea , ER , & conftituta , ER BLR F
G , figura diftantiarum parabolæ , C NM
EG . Dico ergo omnia quadrata
parabolæ , ADH , regula , AH , H
ad rectangula fub parabola , CeG , A
& trilinco , ERG regula , CG ,
effe vt quadratum ,DO , ad quadratum , EM , abſcindatur ergo
ab ,OD , DN , æqualis ipfi , EM , & per , N , ducatur ipſi,A H ,
parallela , BP. Omnia ergo quadrata parabolæ , ADH , ad omnia
quadrata parabolæ , BDF , regula communi , AH , vel , B F, funt
vt quadratum , OD , ad quadratum , DN , vel ad quadratum , E
22.hujus.M , ſed omnia quadrata parabolæ , B DF , regula , BF ,lunt æqua.
lia rectangulis lub parabola ,ceG , & trilinco , ERG , regula, с
G , ergo omnia quadrata parabolæ , ADH , regula , A H ad rem
Exantec.& angula lub parabola , CEG , & trilineo, ERG , regula, CG,
eruntvtquadratum , D , ad quadratum , EM , quod eratoften.
dendum .

COM
 L'I B E R iv . 322

COROLLARIV M.

Incpatet ,Siduæ reétælineæ ad axem obliqueparabolas conſtitue.

rint,fumptapro regula conſtitutæ parabole recla eam conſtituena
te, quoniam rectangula ſub di&tis parabolis, & figuris diftantiarum eaa .
rundem ad omnia quadrata parabolæ , cuius bafis fit ad axim recta ( que
$ pro eadem ſumatur pro regula ) ſunt , ut quadrata diametrorum earun.
dem ad quadratum axis illius tertiaparabolæ ; quod ideò illa rectangula
erunt interſe, ot diametrorum earundem parabolarum quadrata fuerint
quoq; inter fe .
THEOREMA XXVII . PROPOS. XXIX :

Mnia quadrata parabolarum , regulis bafibus funt ine

O ter fe , vt omnia quadrata parallelogrammorum , in
eiſdem bafibus, & circa eoſdem axes , veldiametrosexi,
Atentium , regulis eiſdem bafibus .
Manifeſta eſt hæc propofitio , nam omnia quadrata 'dictarum
parabolarum lunt ſubdupla omnium quadratorum eorundem pa 21.huius)
rallelogrammorum , ciidem regulis aſſumptis , ſcilicet parabolaruin
balbus iam dictis .

A. COROLL. SECTIO I. As

Inc colligimus concluſiones , quæ de omnibus quadratis parallelo

H grammorum collectæ ſunt in Tbeorematibus 9. 10. 11. 12. 13 .
Lib. 2. regulis ibidem affumptis ,.Suppoſitis qubusdam conditionibus
circa altitudines , vel latera æqualiter baſibus inclinata , & quadrata
1
bafium ,vel ipſas baſes, verificari etiamdeomnibus quadratis parabo
larum , ſuppoſitis eiſdem conditionibus circa axes, del altitudines, vel
circa diametros aqualiter baſibus inclinatas , & circa quadrata baſium ,
pel eaſdem bafes; nam hisconditionibus axibus, vel altitudinibus, vel
diametris, á quadratisbaſium ,vel ipfis baſibus competentibus, etiams
altitudinibus, vel lateribusparallelogrammorum , aqualiter bafibus
inclinatis,& quadratis baſium ,veleiſdem baſibus, pariter conueniunt,
qua quidem parallelogramma ſint ineiſdem bafibus, & circa eoſdem
기 exes vel diametros cum parabolis ; & idcò diftæSIconclufiones,quætunc
colli .
 322 GEOMETRIÆ
colliguntur pro omnibus quadratis diétorum parallelogrammorum , pro
omnibus quadratis etiam parabolarum eiſdem inſcriptiarum , tamquam
pro earundem partibusproportionalibus, fcilicet dimidijs , pariter at
vera recipipoſunt.
B. SECTIO II.
B.

9.1.2. I quis o tenſum eſt omnia quadrata parallelogrammorum inci

dem altitudine tantum , regulis bafibus, eſſe inter ſe , Dt quse
drata biſium ; & exilentium in eadem b.ſi elle , vt altitudines , bel
etiam , vt latera eorundem æqualiter bafibus inclinata, ideò pariter bis
colligemus omnia quadrata parabolarum in eadım altitudine exifen.
tium , regulis bafibus , vtquadrata baſium , exiftentium in ex
dem baſis esſe inter fe , di altitudines, vel vt diametros æqualiterbag
fibus in clinatas.
с C. SECTIO III.
Ic !... Imiliter quiz o tenſum eſt omnia quadrata p.zrallelogranimorum ,fed
gulis baſibus , babere inter ſe rationem compoſitam ex ratione qua
dratorum baſium , altitudinum , vel laterum æqualiter bafibusiti
clinatorum ; ideò co !ligemus , hic , omnia quadrata p.rabolarum regu
lis bafibus , hibere inter ſe rationem compofitam ex ratimequadrato.
rum baſium , & altitudinum , vel diametrorum æqualiter bafibus in
clinatorum .

D D. SECTIO IV .
Onſimili methodo colligenus , onnia quadrataparabolarum regra
lis bafibus, quarum baium quadrata altitudinibus, vel diametris
æqualiter bafibusinclinatis reciprocantur , eſe æqualia , á que fukt
æqualia ,esſe parabolarum , quarum altitudines, 'vel diametri aqualis
ter bifibus inclinat &, bafium quadratis reciprocantur .
E. SECTIO V.

D regulis bafibus , quarum, altitudines , vel diametri, bz'ibus

qualiter inclinatæ , ad eafdem bafes eandem rationem habeant , effeite
ter ſe in trip!a ratione bafium , vel altitudinum , vel diametrorus
aqualiter balibus inclinatarum ; quæ omnia clarè , & facilèpateni.
THEO .
 L I B ' E R IV. - 323

THEOREMA XXVIII : PROPOS. XXX .

duæ re &tæ lineæ ducantur , quarum altera parabolam

Sitangat , altera verò axi, vel diametro parabolæ æqui
diftanter ducta eandem fecet, in idem pun& um concurren
tes : Omnia quadrata parallelogrammi, regula tangente ,
erunt ſexcupla omnium quadratorum trilinei ſub dictis tan
gente , & ſecante, & curua parabolæ ab ijſdem incluſa ,
comprehenfi.
Sit ſemiparabola , ACB, quam tangatlineæ , AD , & à puno
ato , A , ducta , AB ,axis , vel diameter , integræ parabolæ , dein
de agatur vtcunque , DC , parallela axi , vel diametro , A B , ſecans
curuam parabolæ in, C , & occurrens tangenti , AD , in , D , duca
tur tandem à punéto , C , ipfi , A D ,æquidistans, CB , fecans ,AB,
in, B, regula autem fit, A D. Dico ergo omnia quadrata parallelo
gramini,AC,elle omnium quadratorum
trilinei , A DC , lexcupla : Omnia enim
quadrata , AC , ad rectangula ſub, AC ,
Coroll, 1.
& temiparabola , ABC , ſunt vt, A C, ad 26.1.2 ,
ſemiparabolam , ABC , j.ſexquialtera E MF
.i. vc 6.ad 4. omnia autem quadrata, AC, 31.huius,
ad omnia quadrata femiparabolę A B C,
ſunt dupla .. Vt 6. ad 3. ergo omnia qua Coroll.
drata , A C , ad refiduum demptis omni 23.1.2 .
bus quadratis femiparabolæ , ABC, à re
ctangulis lub , AC, & ſemiparabola ,ABC , .. ad rectangula ſub
ſemiparabola , ABC , & trilineo , ADC , erunt in ratione ſex
cupla ideftvi 6. ad 1. ad eadem verò bis fumpta , vt 6. ad 2. quo
niam verò omnia quadrata , AC , ad omnia quadrata ſemipara
holæ , A B C , ſuin vt 6. ad 3. vtdictum eft , ideò omnia quadrata ,
AC , adomnia quadrata iemiparabolæ , ABC , cum rectangulis
bis ſubiemiparabola ,ABC , & trilineo, A DC , erunt vt 6.ads.
ergo ad reliquum fcilicet ad omnia quadrata trilinei, ADC ,omnia D.23. hoz:
quadrata , AC , erunt vt6. ad s . ideft erunt eorundem ſexcupla ,
quod oftendere oportebat.

SI 2 A. CO
 324 GEOMETRIE

A A. COROLL. SECTIO I,
Inc hibetur ornnia quadrat 1trilineorum ſubtangentibus, eo sea
H cantibus,veluti ſunt, AD , DC , regulis tangentibus , eſſe
inter fe , vt on ki t qilad -ata parallelogram norun ſub eiſdem tangen .
tibus , fecintibus , regulis ijſdem tangentibus , quoniam di&torum
trilineorum om lii quidr ita ſuntſexta part es omnium quadratorum die
Etorum pır ille! ograminorum ; Et ideò pro ipſis etiam has concluſiones
colligemus, fcilicet .

B B. SECTIO II .

I dicti trilinei fuerint in eadem altitudine , quòd omnia quadratá

Si fuerint diftitrilinei in esde in baſe ſcilicet tangente , difta omnia qua.
drata eruntinter ſe , vt altitudines , vel , vt fecantes æqualiter bafibus
ſcilicet tangentibus, inclinata .
‫܀‬ C. SECTIO III.

Tem quod omnia quadratá di&torum trilineorum habebunt interſe

I
ne altitudinum , vel ſecantium æqualiter bafibus , ſcilicet tangenting
615 , inclinatarun .

D. SECTIO IV.

Ariter quod omnia quadrata diftorum trilineorum , quorum tan

P gentium quadrata altitudinibus , vel fecantibusæqualiter tangen
tibus inclinatisreciprocantur , elle æqualia; & quæfunt æqualia, eſte
trilineorum, quorum bafium , vel tangentium quadrata altitudinibus ,
pel ſecantibus equaliter tangentibus inclinatis , reciprocantur •

E. SE
 L 1 B E R I V. 325

E
E. SECTIO V. E.

T dem rationem habuerint , omnia quadrata eorundem erunt in tri-,

pla ratione tangentium , delſecantium .
THEOREMA XXIX . PROPOS. XXXI.
Xponatur figura Theor. antecedentis, & intra paralle
E logrammum , AC, ducatur vtcunq; recta , Ė F ,pas
rallela ipli , BC , quæ famatur pro regula : Oftendemus.n.
om ia quadrata , AC , demptis omnibus quadratis ſemipa
rabolæ , ABC , ad omnia quadrata , EC , deinptis omni
bus quadratis quadrilinei, MEBC , eſſe vt quadratum , A
B, ad quadratum , BE .
Omnia .n. quadrata , AC , ad omnia quadrata , E C , demptis
omnibus quadratis quadrilinei,EMCB,habent rationem compo.
fitam ex ea , quam habent omnia quadrata , AC , ad omnia qua
drata , EC, ideft ex ea , quam habet , AB , ad , BE , & ex ea , 10.1.2,
quam habent omnia quadrata, E C , ad reſiduum , demptis ab ijſdem
omnibusquadratisquadrilinei,M EBC,
.i. ex ea , quam habet , AB , ad . BE , 23.huius,
duæ autem hæ rationes .f. quàm habet ,
AB , ad , BE , & ,AB, ad.BE , com
ponunt rationem quadrati , A B , ad re: MR
çtangulum ſub , E B , & BE , .i.ad
dimidium quadrati , BE , ergo omnia 21.huius.
quadrata , À C , ad omnia quadrata , E
C , demptis omnibus quadratis quadrili Y
nei ,MĖBC ,erunt vi quadratum , A B,
ad dimidium quadrati , BE , ſunt autem omnia quadrata , A C ,
demptis omnibus quadratis ſemiparabolæ , A B C , dimidium
omnium quadratorum , A C ,quia omnia quadrata , A C , ſunt du
! pla omnium quadratorum ſemiparabolæ ,ABC, ergo omnia qua.
drata, A C , demptis omnibus quadratisſemiparabolæ , ABC, ad
omnia quadrata, EC , demptis omnibus quadratis quadrilinei , E
MCB, erunt vt dimidium quadrati, AB , ad dimidium quadrati,
BE ideft
demo, nf tranvt quadratum , AB, ad quadratum , BE , quod erat
dum ,
THE 0 .
 TRIÄ
326 GEOME

THEOREMA XXX. PROPOS. XXXII.

I parallelogrammum , & parabola fuerint in eadem ba

li , & circa eundein axiin , vel diametrum conſtituta ,
baſiſque ſumitur pro regula : Omnia quadrata dicti paral.
lelogtanmi'ad omnia quadrata figuræ compoſitæ ex para
bola , & alterutro trilineorum , qui fiunt extra parabolam,
deinpris omnibus quadratis eiuſdem trilinei , erunt vtdi
&tum parallelogranimum ad dictam parabolam ; ad eadem
verò cum omnibus quadratis illius trilinei erunt, vt di&um
parallelogrammum ad dictam parabolam fimul cum , . di.
aiparallelogrammi.i.vt 24. ad 17.
Sit ergo parallelogrammum , AF, in eadem baſi, DF , & circa
eundem axim , vel diametrum , B E, cum parabola , DBF , regula
fit, DF . Dico omnia quadrata , AF , ad omnia quadraca figuræ,
CBDF, demptis omnibus quadratis trilinei , BCF , efle , vt,AF,
ad parabolam , DBF , eadem vero ad omnia quadrata fig.CBD
F , effe vt ,AF , ad parabo
lam , DBF, cum , paral. А о . B с
lelogrammi , AF ; quoniam
enim ,BE , eſt axis , vel dia G NU 0
P
meter tum parabolæ , DB F,
tum parallelogrammi, AF,
ideò li ducatur intra paralle
logrammum , AF , vtcunq. D E F
recta linea parallela ipſi, Ď
F , portiones eiuſdem inclu.
fæ trilineis , ADB , CFB , erunt inter ſe æquales , & ideò para:
bola , DBF , erit figura , qualem poſtulat Prop. 29. Lib . 3. quapro
pter omnia quadrata , AF , ad omnia quadrata figuræ , CBDF ,
demptis omnibus quadratis trilinei , BCF , erunt vt, AF , ad para.
bolim ,DBF.
Quoniam verò omnia quadrata , AF , ad omnia quadrata , BF ,
ſuntvt quadratum ,DF, ad quadratum , FE , .. quadrupla .i.vt
24. ad 6. omnia verò quadrata , BF , ſunt ſexcupla omnium quae
30.huius,dratoruin trilinei , BCF ,.. vt 6. ad 1. igitur omnia quadrata, A F ,
ad omnia quadrata trilinei, BCF , erunt vt 24. ad 1. ideftvt , AF ,
ad lui iplius z . ergo omnia quadrata , AF, ad omnia quadrata fie
gu .
 L 1 B E R I V.
327
guræ , CBDF , erunt vt , AF , ad parabolam ,DBF , cum .
parallelogrammi, AF ; parallelogrammum autem , AF , eft ſex
quialterum parabolæ , DBF , ..ad illam , vt 24. ad 16. ergo finu
mero 16. iungatur : 1. eiuſdem parallelogrammi , AF , fent 17.
igitur omnia quadrata , AF, ad omnia quadrata figuræ , CBDF,
erunt vt 24. ad 17. quod oftendendum erat.
COROLLARI V M.

pătet omnia quadratá, AF , eſſe ſexquialtera omnium qua

Hin"Inccdratorum figure, C BDF, demptisomnibus quadratis trilinei , B 1. huiųs.
‫و‬
CF , nam ſunt adilla ,pt , A F , ad parabolam , B DF, cuius parallelo. -
grammum , AF , eft fexquialterum .
THEOREMA XXXI. PROPOS. XXXIII.

eodem antec. Propoſit. Schemate oftendemus omnia

INNquadrata figuræ ,CBDF , demptis omnibus quadratis ,
BF ; ad omnia quadrata , BF , demptis omnibus quadratis
trilinei, BCF , effe vt 11. ad s.
Nam omnia quadrata , AF , ad omnia quadrata figuræ ,CBD
F , oftenfa funt effe, vt 24. ad 17. eadem verò ad omnia quadrata ,
BF ,ſuntvt 24. ad 6. quia funteorum quadrupla , ergo ad reſiduum
.f. ad omnia quadrata tiguræ ,CBDF, demptis omnib. quadratis,
BF, erunt vt 24.ad 11. con
vertendo omnia quadrata fi
gurę, CBDF , demptis om A e B C
nibus quadratis , B F , ad om. N
nia quadrata , AF , erunt vt P
11. ad 24. Item omnia qua.
drata , AF , ad omnia qua.
drata , B F , funt vt 24. ad 6 .
omniaverò quadrata , BF, D E F.
14

ad omnia quadrata trilinei ,

.!
BCF, ſunt vt 6. ad 1.ergoomnia quadrata , AF , ad omnia qua 1
dratatrilinei,BCF, funtvt24.ad 1. eadem verò ad omniaquadra.
ta, B F ,funtvt 24. ad 6.ergo omnia quadrata , A F , ad omnia qua
drata , BF , demptis omnibusquadratis trilinei,B CF,erunt vt 24.
ads. erant autem omnia quadrata figuræ , CBD F , demptis omni
bus
 328 GEOMETRI È
bus quadratis , BF , ad omnia quadrata , AF , vt 11. ad 24.ergo,
exæquali , omnia quadrata figuræ , CB DF, demptis omnibus qua
dratis BF , ad omnia quadrata , B F , demptis omnibus quadratis tri.
linei, B CF, erunt vtil . ad 5. quod erat oftendendum .
THEOREMA XXXII. PROPOS. XXXIV .
T

A baſis, DF , ( quæ retineatur pro regula ) vtcunq; in , Ć

2

M , & perM, ipſi, BĖ , parallela ducatur ,MH , cui occur, [

rat, AC , producta , in ipſo , H.Omnia quadrata , AM, C
demptis omnibus quadratis, CM , ad omnia quadrata figu.
ræ , HBDM , demptis omnibus quadratis quadrilinei, H 1
BFM , erunt vt , AF , ad parabolam , DBF , ideft erunt
eorum ſexquialtera : Quod facilè patebit , quia parabola , D C

BF , inſcripta parallogrammo, AF , eft figura , qualem po

ſtulat Propoſit: 30. Lib . 3. Vlterius autem dico omnia qua
drata , AM , ad omnia quadrata figuræ , BDMH , elle ve
quadratum , DM , ad quadratuin , ME, dimidium qua
drati, ED , cun rectangulo fub fexquitertia , DE , &
ſub , EM .
In conſtructa figura igitur omnia quadrata figuræ , HBD M ,per
rectam , BE , diuiduntur in omnnia quadrata teiniparabolæ , B DC,
D.23.1,2, in omnia quadrata , BM , & in rectangula bis tub ſemiparabola , B
DE , & ſub EH , nunc ad horum fingula comparemus omnia qua.
drata , AM : Oin
nia igitur quadra Α Ο. B H
ta , AM , ad om N x O P
nia quadrata ,BM ,
funt vt quadra
tum , DM , ad
quadratum , ME,
quod ferua . Item E F M
omnia quadrata ,
AM , ad omnia quadrata, A e , ſuntvt quadratum , MD , ad qua:
dracum , DE , omnia verò quadrata , A E , funt dupla omnium qua.
dratoruin femiparabolæ , BDE , ergo omnia quadrata , AM , ad
om a quadrata ſemniparabolæ , BDE , ſunt vt quadratum , MD,
add nidiun quadraci , DE , quod etiam ferua . Tandem omnia
qua
 L'IBER: IV. 3:9
quadrata , A M ,ad rectangula'ſub A
, E ,EH , ſunt vt quadratum ,
DM ,adre & angulum ,DEM ,rectangula verò fub , AE , EH , ad
rectangula ſub ſemiparabola, B DE, & lub , E H , ſunt vt, A E , ad
ſemiparabolam , BDE , ( quia , EH , eft parallelogrammum ) ideſt
ſexquialtera .i. xi, D.E,ad . D E., it rectangulum (ụb , DEM ,
(fumpta, E M ,communi altitudine ) ad rectangulum lub }, DE,&
lub, ÉM ; crgo , exæquali, omnia quadrata, AM , ad rectangula
ſub ſemiparabola, B DE, & ſub, BM , erunt vt quadratum , DM ,Coroll. 1 .
ad rectangulum lub } . DE, & tub , ę M; ad eadein verò bis ſumpta 26. 1. 2 .
erunt ; vt idem quadratum , DM ,ad rectangulum bis ſub 3.DE, ..
ſublexquiteccia, D Е, lemel, & ſub,Ę M , ergo, colligendo , omnia
quadrata, A M, ad omnia quadrata, B M, & ad omnia quadrata ſe
miparabolæ , B D E, cum rectangulis bis fub , HE , & femiparabo
la , B D E , ideftad omnia quadrata figuræ ,HBD Mjerunt vt qua
dratum , DM , ad quadratum ,ME, & dimidiuen quadrati , ED ,
3 cum rectangulo ſub lexquitercia,DE,& fub,E M Gimuliuncta quæ
nobis erant demonftranda.

COROLLARIV M.

apparet , quod methodo huius in Propoſ. 32.oftendi poterat

H Incomnia quadrata , AF , ad omnia quadrata figura , C B DF,elle
vt 24.ad 17.prius demonftrando omnia quadrata , AF , ad omnia qua.
drátå figure, CBDF, ellent quadratum,DF,ad quadratum, FE , .qua.
drati, E D , Greet angulum subjexquiterija,DE, & ſub ,EF , Dt nem
pè 24.ad 17. veluti calcalanti patebit, quod bic appofui, ut eam ratio,
nem etiam hoc pacto teneamus .
THEOREMA XXXIII . PROPOS. XXXV.
N eadem anteced. Propoſ., figura oſtendemus oninia
Ivt quadratum
quadrata , BM ,adomnia quadrata figurę,BF MH, elle
, E Myad quadratum ,MF, cum re & angulo ſub
3.EF, & fub,FM ,vna cum 1. quadrati,EF,regula eadem
retenta .

Omnia .n. quadrata figura , BFMH , per rectam , CF , diuidun:

tur in omnia quadrata, CM , in omnia quadrata trilinei ,BCF; & D. Corol.
23.1.2.
in rectangula bis lub trilineo ,BCF, & iub , CM ; ad horum ergo
fingula comparemus omnia quadrata ,BM ; hæc igitur ad omnia
"Tt quae
 330
GEOMETRIX
quadrata, C M, ſunt vt quadratum , e M , adquadratum ,M F , quod
ferua . Item omnia quadrata , B M , ad omnia quadrata , BF, ſunt
vt quadratum, Me ,
30.huius, ad quadratum , ef ,
omnia verò quadra. A.B H
ta, B F, ſunt ſexcupla N X © P
omniuin quadratorú
trilinei, B CF, .. funt
ad illa,vt quadratum ,
EF, ad eiuſdem ž . er
go , ex æquali ; om. E F M
nia quadrata, B M,ad
omnia quadrata trili
nei, BCF, ſunt vt quadratum, E M, ad quadraci, e F, quod etii
ſerua. Tandem omnia quadrata, BM, ad rectangula fub,BP, FH ,
Coroll . 1 , ſunt vt quadratum , E M, ad rectangulum ſub, & F ,FM, reccangu:
26.6.2 la verò ſub,BF ,FH , ad rectangula ſub trilineo , BFC , & ſub ,
M , ſunt vt, B F ,ad trilineum ,BČF, (nam, SM, eſt parallelogram .
mum) ideft ſunt eorum tripla.i. ſunt vt, EF;ad 1. EF, .i.vt rectan .
gulum, e FM , ad rectangulum ſub . EF, & ſub,FM, ergo ,ex zo
quali, omnia quadrata, B M, ad rectangula ſub trilineo , B CF , &
lub, FH , eruntvtquadratum , EM ,ad rectangulum ſub } .EF, &
fub, FM , ad eadein verò bis fumpta , vt quadratum , EM , ad re
etangulum bis ſub }.E F, & ſub, FM , ideſt ſemel ſub }. E F , ſub , F
M , ergo, colligendo,oinnia quadrata , B M , ad omnia quadrata ;C
M , adoinnia quadrata trilinei,BCF, & ad rectangula bis ſub tri
lineo, B CF, & fub, F H ,..ad oinnia quadrata figuræ , BFMH,
erunt vt quadratum , EM ,ad quadratum , MF, rectangulum ſub
}. EF, & lub , FM, vna cum . quadrati, e F ,quod oftendere opus
erat,

COROLLAR I V M.

Inc eolligimus omnia quadrata , BM , id refiduum , demptis ab

eiſdem omnibus quadratis figure, BFMH , eſſe vt quadratum ,
* EM, ad refiduum , demptis à quadrato, EM , his omnibus.f.quadrato,
,
FM , rectangulo fub, MF, 1.FE,cum . quadrati, EF , hoc autem
refiduum eft rectangulum ſub ,MF , ſexquitertia ,FE ,cum L. qua
drati, EF;nam ſi d quadrato,E M, dempſeris quadratum , FM , rema.
nebunt duo rectangula ſub,m F ,FE,cum quadratum , FE , vlterius fed
rectangulo bis ſub ,MF,FE ,dempſeris re &tangulumſub, MF , F.
E, ideft
 L'IBER IV. :) 332
E, ideſi reEtangulum bis ſub ,MF , & ſub 1.FE , remancbitrectangu
'lum bis ſub, MF, 1. Fe, ideft femclſub, MF,Jexquitertia, FE :
Tandem ablato . a quadrato , F E, remanent . eiufdem quadrati, vnde
omnia quadrata; BM, ad refiduum ,demptis omnibus quadratis figura ,
BFM H ,eruntot quadratum, É M , ad rectangulum ſub ,MF, fex
quitertia, F E , cum . quadrati, F E.
THEOREMA XXXIV . PROPOS. XXXVI.

ī I :
quadrata figuræ , BDMH ,demptis omnibus quadra .
tis ,BM ,ad omnia quadrata , BM , demptis omnibus qua
dratis figuræ , BFMH, eſſe vt, EM , cum 1.EM , & . ED,
ad,MF, cum.MF, & . FE .
Omnia enim quadrata, A M, ad omnia quadrata figuræ , DBH
M , oftendimus effe, 34. huius
vt quadratum , D А о . В H
M ,ad quadratuin ;
ME , rectangulum N X P
lub,ME , & lexqui:
tertia ,ED , cum .
quadrati , E D , ea
dein verò adomnia M
quadraca, B M , ſunt
vt quadratum ,D M, ad quadratum ,M E, ergo omnia quadrata, A
M , ad omnia quadrata figuræ , HBDM , demptis omnibus qua
Matis, B M, erunt vt quadratum , DM ,ad rectangulum ſub, ME ,
& fexquitertia, E D, cum . quadrati, É D , & , conuertendo , hæc
ad illa crunt,vt rectangulum ſub texquitertia , ED , cum . quadra.
ti, E D, ad quadratum , D M : Cmnia verò quadrata, A M , adom ,
nia quadrata. B M, ſunt vt quadratum , D M, ad quadratum , ME ,
& tandem omnia quadrata , BM , ad eorum reſiduum , demptis
omnibus quadratis figuræ , BHMF, ſunt vt quadratum , EM , Ex Corol
ad rectangulum fub , MF , & fexquitertia , FE ,cum . quadrati, auteco
FE , ergo , ex æquali , omnia quadrata figuræ , B D MH
demptis omnibus quadratis , BM , ad omnia quadrata , BM ,
demptis omnibus quadratis- figuræ , BFMH , erunt vtrectangu
lum iub,ME, & ſexquitertiâ , E D , cum . quadrati, ED , ad re
dangulum fub,MF; & fexquitertia , FE , cum . quadrati, FE ;
quia verò rectangulum lub, ME, & ſexquitertia, £ D , æquatur re.
те 2 ctangu
 332 GEOMETRIE
cangulo ſub ſexquitertia , ME , & fub , ED , quia baſes eorum
ſunt altitudinibus reciprocę, & eadem ratione rectangulum ſub ſex
quitertia ,EF,& ſub,FMæquaturrectāgulo Sub EF, & lexquitertia, GUE
FM ,ideò fupradicta ratio eric eadem ei,quam habet rectangulúſub,
DE , vel, E P, & fub fexquitertia, E M, cum . quadrati, D Е,ideſt
cum rectangulo ſub, EF, & ;.EF, ad rectangulumlub, E F ,& ſub
fexquitertia ,FM , cun &. quadrati, EF , ideft cum rectangulo ſub,
EF, & Ef, duo autem rectangula ſub ,EF , & ſub ſexquitertia,
E M, & ſub,EF, & ;. E F, conficiunt rectangulum fub, EF, & ſub
compoſita ex l. E F, & ſexquitertia , EM ; pariteraliaduo reſtan.
gula fub,EF, & &.EF, & lub,É F, & fexquitertia, FM, conficiunt
" rectangulum ſub, E F,& compoſitaex .EF, &fexquitertia ,FM, HE
ergo omnia quadrata figuræ, B D MH, demptis omnibus quadra ba
s.a.clem , tis, B M , ad omnia quadrata, B M, dempris omdibus quadratis figu.
ræ , BFMH; erunt vt rectangulum ſub ,EF , & compofita ex .E
F, & fexquitertia ,E M , ad rectangulum lub eadem alcitudine, EF,
& fub compofita ex 4.EF , & fexquitertia, FM , .i. vt compoſita
ex . EF, vel . E D, & ſexquitertia , E M , ad compoſitam'ex 1. E
F, & fexquitertia, F M , ideſt vt, E M , cum. ME,& ;, E Dad, M
F , cum .MF; & F E , quod oftendere oportebat. (

V di

THEOREMA XXXV.PROPOS. XXXVII.

figura-Prop. 3950ſtendemus,regula ,DF, omnia qua:
INNdrata femiparabolæ , D BE, ad omnia quadrata ſiguræ,
CBDF , dempris omnibus quadratis trilinei, BCF, eſſe vt
octauapars,DF,ad duas tertias eiuſdem DF,.i.vt z.ad 16.
Nam omnia quadrata ſemiparabolæ , BD E ,funtdimidium omi
nium quadratorum , A E , ideft
20.huius ſunt ad illa , vt . quadrati , D А B
E , ad quadratum ,De , item
o

omnia quadrata , A E , ad on- G N

P
nia quadrata, A F, ſunt vt qua
dracum , D'E , ad quadratum ,
DF;tandem omnia quadrata ,
Corol.32. D F ad omnia quadrata figurę,
buius.
CB DF , demptis omnibus E F
quadratis trilinei, BCF, lunt ſexquialtera , ideſt ſunt ve quadratú ,
DF, ad rectangulun ſub, DF, & ;. DF, ergo , ex æquali , omnia
qua .
 LIBER IV. 333
quadrata ſemiparabolæ , B D C, ad omnia quadrata figuræ , CBD
F , dempris omnibus quadratis trilinei, BCE , erunt vt dimidium
quadrati, D E ... vt rectangulum ſub . DF, & fub, DF, ad rectá
gulum lub {. DF , & fub, DF,.l.vt j.DF, ad .DF,.i. vt , 11.D
Fgad '; 1. D.F, .i. vt 3.ad 16. quod oſtendere opus erat.
1
‫ܢܛ‬
THEOREMA XXXVI. PROP. XXXVIII:

Nfigura Prop.34. adhuc oſtendemus omnia quadrata

--
figuræ ,HBDM ,demptis omnibus quadratis figuræ , B
HMF,ad omnia quadrata figuræ ,CBDF,demptis omni- ,
bus quadratis trilinei, BCF, elle vt',DM ,MF,ad,FD.
Quoniam .n.omnia quadrata , AM ,demptis omnibus, quadra
tis, CM , tunt ad omnia quadrata figuræ , H BDM , demptis om .
nibus quadratis figu
ræ , BHMF, vt , AF ,
ad parabolam ,DBF, AB H 34. huis,
.f. vt omnia quadrata , P
A F ,ad omnia quadra . N X
W
ta figuræ , CBDF ,
dempris omnibus qua
dratis triliner , BCF ,
ergo , permutando , E F M
omnia quadrata , A.
M , demptis omnibus
quadratis, C M ,ad omnia quadrata, A F ,erunt vt omnia quadra
ta figuræ , HBDM , demptis omnibus quadratis figuræ , HBF M ,
ad omnia quadraca figuræ , CBDF, demptis omnibus quadratis
trilinei, BCF, ſuntautem omnia quadrata,A M, demptis ombibos
quadratis, CM , ad omnia quadrata , AF,vt rectangulum bis ſub ,
MF,FD, cun quadrato,FD , erectangulum ſub compofita ex ,
DM , MF, & fub; F D, ad quadratum , FD , H. vt compofita ex ,
DM ,MF, ad, F D , ergoomnia quadrata figuræ , D M , H B ,dem
ptis omnibus quadratis figuræ C B D F,demptis omnibus quadra .
tis trilinei ,BCF , erunt vt , DŇ ,ME, ad ,FD , quod oſtendere
opus erat .

THEO
 334 GEOMETRIÆ
SE
0
THEOREMA XXXVII. PROP. XXXIX .

N Schemate adhuc Prop .antec. oftendemus omniaqua:

I quadrata figuræ , HBD M , demptis omnibus quadratis
figuræ, BHMF, effe ad omnia quadrata ſemiparabolæ ,8
DE, VE, DM, MF,ad ; t. ipfius,FD.
Nam omnia quadrata figuræ ,HBDM ,demptis omnibus qua:
37.huu ; dratis figuræ, B H M F, ad omnia quadrata figuræ , CBDF,dem
ptis omnibus quadracistrilinei,BC F, oſtenſa funteffe, vt, D MM
F, ád, FD , hæc autem ad omnia quadrata ſemiparabolæ , BDE ,
ſunt vt }. F D, ad z. ipſius, F D , of. vt,FD , ad 7. FD , ergo, exæ
quali, omnia quadrata figuræ , HBDM ,demptis omnibus qua.
dratis figuræ , B HMF, ad omnia quadrata femiparabolæ , B DE,
erunt vt, DM, MF, ai ; 2. ipſius, F D, quod oftendere opus erat.
THEOREMA XXXVIII. PROP. XL .
Tin figuris Propoſ. 32.& 34.ducantur,GP ,GV,regu.
lis, DF, D M parallelæ , oftendemus (l ipſę ſecauerint
parabolam , D BF,) omnia quadrata figuræ ,CB DF, dem:
pris omnibus quadratistrilinei , BCF,ad omnia quadrata
figuræ ,CBNP , demptis omnibusquadratis quadrilinei,
BCPO . Vel omnia quadrata figuræ , HBD M , demptis
omnibus quadratis figuræ , BHMF , ad omnia quadrata fi.
guræ ,HBN V, demptis omnibus quadratis figuræ ,HVO
B, elle ve parabolam , D BF,ad parabolam , NB 0 .
Demonſtratio præfentis , Theor. erit conformis demonftratio.
nibus Prop.19 . 20. Lib.3.quapropter inde petatur.

COROLLA RIV M.

Inc colligemus omnia quadrataſigure, NBDM, demptis omni.

,
V , demptisomnibus quadratis figur & , BHV O, eſſe vt omnia quadra
ta figura, CBDF, de nptisomnibusquadratis trilinei, BC F , ad omnia
qua
 LIBER IV . 335
quàdrátå figure , CBN P ,demptis omnibus quadrátisquadrilinei,
CP 0; & vtraque ele,vtcubum , DF, ad cubum : 0. Ex 2.hu
jus.
THEOREMA XXXIX . PROPOS. XLI.

Neiſdem figuris oſtendemus , regulis adhuc ipſis, DM ,

I DF,omnia quadrata figuræ , CBDF,ad omnia quadra
ta figuræ ,CBN P , eſſe vt parallelepipedum ſub ,BE, &
1.quadratiiplius, DF,ad parallelepipedum ſub , BX , &
his ſpatijs fimul compoſitis.ſ. quadrato ,XP , . quadrati ,
NX, & rectangulo ſub ſexquitertia,NX ,& ſub , XP: Om
nia verò quadrata figuræ , HBD M , ad omnia quadrata fi
guræ ,HBNV, efle vt parallelepipedum ſub, BE, & his
( parijs.f. quadrato ,ME, '.quadrati,ED , & re & angulo
Sub ſexquitertia, DE, & ſub, Ę Mjad parallelepipedum ſub ,
BX, & his ſpatijs.f. quadrato , VX ,1. quadrati, XN , & re
& angulo, ſub ſexquitertia,NX,& ſub,XV .
Ducatur per, N ,ipfi, BE,parallela ,NQ; in vtraq; figura, igie
tur omniaquadrata
figuræ , CBDF , ad
omnia quadrata figu . А.В CH
re,CBNP,habetra NI NO P
tionem compofitam
ex ea, quam habent
omnia quadrata figu:
ræ , CBDF , ad om 1

nia quadrata ,AF ,.. F M

ex ea , quam habent
17.quadrati,DF,ad
quadratum , DF, & ex ratione omnium quadratorum . A F ,ad om- 32. huius
.
nia quadrata, AP,.i. ex ratione , EB , ad , BX , & ex ratione om
njum quadratorum ,AP , ad omnia quadrata ,,QF , .. ex ratione
quadrati, G P ,velquadrati, DF, ad quadratum ,ⓇN , & tandem
ex ratione omnium quadratorum ,QP,ad omnia quadrata figurę,C 34.huius,
BNP,.i.ex ratione quadrati,NP,ad quadratum ,PX,cum .quadra
ti,XN, & cum rectaguio ſub ſexquitertia,N X,& tub,XP,harum au
tem rationum iftær.quam habent ; 7. quadrati,DF,ad quadratum ,
DF,quadatum, DF,ad quadratum N
, P, & quadratum ,N P ,ad hçc
limul ... quadratum ,PX , 1.quadrati,NX,& rectangulum ſubſex.
qui
3:6 GEOMETRIE
quitertia, NX, & ſub, XP, conficiunt rationem . quadrati,DF,
ad hæc ſpatia vltimo dicta ,hæc vero ratio ,cum ea, quam habet ,E
B, ad B X , conficit rationem parallelepidi fub ,BE, & 1 1.quadra
ti, DF,ad parallelepipedum fub ,BX, & di&tis fpatijs vltimo dićtis,
ſcilicet quadrato,PX, 1 , quadrati, N X , & rectangulo ſub ſexquitere
tia ,NX, & ſub, X P , ergo omnia quadrata figurę,C.B DF, adom .
nia quadrata figuræ,CBNP, eruntvt parallelepipedum ſub ,BE, &
17. quadrati, DF,adparallelepipedum fub, B X , & di&tisfpatijs
yltimo dictis.
Eadem methodo compoſitionis proportionum , ſumptis medijs
Q , inter omnia quadrata figura.
omnibus quadratis,AM , A V , V
rum ,HBDM ,HBNV , oftendemus pariter omnia quadrata fi
guræ , HB DM , ad omnia quadrata figuræ , HBNV , efle vtpa.
rallelepipedum ſub, BE,& his fpatijs.I.quadrato ,ME, i , quadra
ti, E D , & rectangulo ſub ſexquitertia , DE, & ſub , E M ,ad paral.
lelepipedum fub,-B X, & fub his fpatijs .f. quadrato ,VX , !.qua
drati,X N , & rectangulo ſub ſexquitertia , XN ,& ſub , X V , quæ
erant nobis oftendenda.

THEOREMA XL . PROPOS. XLII.

( intra parabolam axi,vel diametro eiuſdem 'parallela

ducatur red a linea in curuam , & bafim parabolæ
minata, quæ bafis fumaturpro regula , ducta vero tangente
parabolam in término dici axis , veldiametri, & producta
dicta parallela vſque ad ipſam , compleatur parallelogram
mum ſub ipfa , & balis maiori portione: Omnia quadrata
conſtituti parallelogrammiad omnia quadrata reliduæ fi
guræ eodem incluſæ parallelogrammo, ab eodem dempto
trilineo extra femiparabolam fa & o,erant ve quadratum bao
fis di&i frufti ad quadratum reſidui eiuſdem bali, dempta
ab eadem dimidia baſis totius parabolæ , finul cum 1 .
quadrati huius dimidiæ, & rectangulo ſub ſexquitertia ta
lis dimidiæ , & eodem bafis reſiduo iam di&o.

Sic
 LIBER IV . 337
Sic ergo parabola, H BM , cuiusaxis , vel diameter ,BG ;balis ,
HM , ducatur autem intra ipſam
eidem , BG , parallela , EF ,ducta A B
verò tangente , AC , in termino ,
B ,quæ erit parallela baſi, H F ,pro I
ducatur verius , FE , illi productæ
occurreos in , C, & compleatur pa
rallelogrammum , A F r, egula veo
rò ſit, H M. Dico ergo omnia qua. H G F M
drata , AF ,ad omnia quadrata fi
guræ , CBHF,efie vt quadratum , H F, ad quadratum , F G , ! -qua
dtati, G H , & rectangulum fub ſexquitertia , HG, & fub,G F. Hec
autem eritconfiinilis demonftrationi ſecundæ partis Theor. 32.
įdeo inde colligatur.

1
THEOREMA XLI. PROPOS. XLIII.
eadem anteced. Propoſit.figura oſtendemus omnia
INNquadrata, A F ,ad omnia quadrata figuræ ,CBH F ,dem
pris omnibus quadratis trilinei ,B C E, elle vt parallelepi
peduw ſub , BG, & quadrato ,HF,ad reliquum parallelepi
pedi ſub , BG , & his fpatis .f.quadrato , FG , .quadrati,
GH, & rectangulo ſub ſexquitertia,HG , & fub, GF, ab eo
dem dempto 7.parallelepipedi ſub, CE, & quadrato, FG .
Nam omnia quadrata, A F, ad omnia quadrata , B F, ducta per , 11.1.2,
E, ipla, E I, æquidiſtans, H M.ſunt vtparallelepipedum ſub , AH,
& quadrato , H F, ad parallelepipedum ſub, B1, & quadrato , IE ,
fuut autem omniaquadrata, B E ,ſexcupla o.nnium quadratorum 3o.hulus)
trilinei, BCE , ideò omnia quadratá , AF ,ad cmnia quadrata tris
linei , Bce , érunt vt parallelepi
5 pedum lub , AH , vel , BG , & fub А B
quadrato , HF ,ad parallelepipedi
lub, BI ,& quadrato ,I E, fextam I ED
partem : Quia verò omnia quadra- R S
ta, A F, ad omnia quadratafiguræ , V 34. huius .
CBHP ,lunt vt quadratum ,HF,
ad bæc 1patia .l. quadratum FG , H G F M
quadrati,HG , & rectangulum
lub ſexquitertia , HG, & fub , G F ,.i. ſumpta , BG,communi alti.
tudine, vtparallelepipedum lub ,BG,&quadr
V V
atu,HF, adlele
paral,
338 GEOMETRIE
lelepipedum ſub, BG, & dictis ſpatijs, idco omnia quadrata , AF,
ad omnia quadrata figuræ , CBHF , dempris omnibus quadratis
trilinei,B6 E, erunt vt parallelepipeduin ſub, BG , & quadrato, H
F, ad reliduum , dempca ſexta parte parallelepipedi iub , B [ , vel, C
E, exceffu , B G ,ſuper, E F , & fub quadrato, IE, à parallelepipedo
ſub, B G; & di tis fpatijs .l. quadrato, FG,. quadrati, G H ,&re
& angulo fub fexquitertia, HG, & fub,GF,
THEOREMA XLII. PROPO.S . XLIV .
Neadem figura Prop. 42. ducta intrafruſtum parabolæ,
E BHF , re &ta , VR , parallelá bafi , HM ,oftendemus
omnia quadrata figuræ , CBHF , ad omnia quadrata figu
ræ, CBRV , eſſe vt parallelepipedum ſub , BG , & his Ipa
tijs .I. quadrato ,FG , .quadrati,GH , & rectangulo lub
ſexquitertia,HG , & ſub ,GF,ad parallelepipedum ſub, B
S, & ſub his ſparijs,ſcilicet quadrato, VS, .quadrati, SR,
& rectangulo ſub ſexquitertia,RS,& ſub , SÝ.
Huius demonſtrațio non eft alia à demonſtratione Propoſ. 41.
ideò ibi in fecunda eiufdem parte recolatur .

THEOREMA XLIII. PROP. XLV.

Ncodem Propof.42. Schemate oſtendemus omnia qua
I
nei , BCE,ad omnia quadrata ſemiparabolæ , BHG , eſſe
vt reliquuin parallelepipedi ſub , BG , & his fpatijs.ſ quas
drato ,FG , .quadrati,GH, & rectangulo ſub , FG , & lexo
quitercia , GH , ab eodem dempta ſexta parte parallelepi
pedi ſub ,CE, & quadrato , FG ,ad dimidium parallelepi
pediſub, BG ;& quadrato , GH.
Etenim omnia quadrata figuræ , CBHF , demptis omnibus
quadratis trilinei ,BCE ,ad omnia quadrata ,AF, conuertendo ,
ſunt vt parallelepipedum ſub, BG, & his ſpatijs, ſcilicet quadrato,
FG, : quadrati, G H , & re &tangulo fub ,FG , & fexquitertia , G
H , ab codem dempto č. parallelepipedilub, Ć E , & quadrato ,F
G , ad
 LIBER IV. 339
G, ad parallelepipedum ſub, BG , & quadrato, HF ;item omnia
quadrata, A F, ad omnia quadrata, A G, ſunt vt quadratum , FH ,
ad quadratum , HG, .l. fumpta , BG , communialtitudine, vt pa
rallelepipedum fub , BG , & quadrato ,FH';ad parallelepipedum
ſub , BG , & quadrato, HG : Tandem omnia quadrata ,A G , dupla
ſunt omnium quadratorum ſemiparabolæ , BHG, ergo, exæquali,
omnia quadrata figuræ , CBHF , demptis omnibus quadratis trili.
hei, B C E, ad omniaquadrata ſemiparabolæ . BHG , eruntvt pa
rallelepipedum ſub, BG , & his fpatijs .l. quadrato, F G, . quadra.
ti , GH , & rectangulo ſub , F G , & fexquitertia ,GH ,ab eodem
dempto 1. parallelepipediſub,CÉ, & quadraco, F G , ad dimidium
parallelepipedi
dum .
ſub,BG , & quadrato, G H , quod erat demonſtran,
+

THEOREMA XLIV. PROP. XLVI.

INNparabola ducta axi ,vel diametro æquidiſtanter reda

linea , li deinde fiat parallelogrammum ſub eadem du ,
& a , & ſub baſi ,angulum habens æqualem angulo inclina.
tionis eiuſdem du & a ad bafim , regula ſumptà bafi. Rectans
gula ſub parallelogrammis, in quæ di&um parallelogram
mum diuiditur à du &ta linea , ſunt dupla rectangulorum
ſub portionibusfruſti parabolæ,dião parallelogrammo in
cluſæ, per eandem ductam conſtitutis.

Sit parabola, A Z G, in baſi , ZG , circa axim , vel diametrum ,

AQ. cui parallela ducatur vt
cumque recta ; D P, fiat autem K
parallelogrammum (ub,ZQ , A CX
DP,angulum habens æqualē
angulo inclinationis , D Pad B DLE
H
ZG ,.. angulo,qui fit,D PG ,
vtcunque exduobus, DPG ,
DP 2 ,fit autem hoc.paralle
P. TELE
Z e PG
logrammum ,HG ,regula ve .
ro,HG . Dico ergo rectágula
fub,HP,PE,dupla eſſe rectágulorú ſub portionibus,BDPZDGP.
Sumpto ergo vtcunq; in, DP,puncto , i , per, T ,ducatur, R F ; ipfi ,
ZG ;æquidiſtans ſecanſq; curuam parabolæ in, S 1, & ,A Q , in,O.
Rectangulum ergo ,ZPQ, ad rectangulum ,s'T-I,habet rationem
VV 2 com
 340 GEOMETRIA
compoſitam ex ea, quam habet rectangulum , Z PG , ad re &tangu 5
luin ,ZQG , ideit ex ca , quain habet , DP, ad , AQ , & ex ra
tione rectanguli , ZQG , ad rectangulum , sol , vel quadra.
schuius. ti, QG, ad quadratum ,U1, ide! ex ea , quam habet , Q A ,ad , 时
AO , & ex ratione retanguli,Sol , ad rectangulum , S Ti, ideſt
ex ratione, A O ,ad, D T , crgo rectangulam , 2 PG ,vel, RTF , ad
3. haius, rectangulum , S T I, erit vt, P D, ad DT,abſcisſam . Et quoniam ,
HG, elt parallelogrammum in eadem bali, & altitudine cum frufto,
BZGD, & per punctum , T , vtcunq.fumptum ducta, B P , regulæ D
parallela, que eſtbaſis, Z G ,inuentü eft rectangulū B T Pead redane
lux. Cor, gulú ,s TI,efle vt,P D ,ad D T;quatuor ergo horum magnitudinum 2
.

3. 26 ). 2 . ordinibus conſtructis, iuxta has quatuormagnitudines,quęinuentę

ſuot elle proportionales, & hoc modo ſolito ,reperimus rectangula
ſub, HP, P É , ad rectangula ſub portionibus,B ZPD ,DG Prefie vt
Corol. 2 , maximę abſciſſarum , D Pad cmnes abſcillas, D P, recti, vel eiuſde
19.!. 2 . obliqui tranſitus.i. eſſe eorum dupla, quod oſtendere opus erat.
THEOREMA XLV . PROP. XLVII.
N
I quadrata,,DG,ad omnia quadrata, DPG , eſſe ve,ZP,
ad compoſitam ex ;.ZP, & .PG : Oninia verò quadrata,
D C ad omnia quadrata trilinei, DGE, efle ve , ZP , ad ſui
reliquum , demptis ab eadem }. Z P , cum , PG.
Corollz.. Rectangula coim lub,HP, PE , ad rectangula ſub, H P , & por
26.1. 2. tione,DPG ,ſunt vt , E P ,ad portionem , DPG , .l.ve, Z P, ad
compoſitam ex . Z P, &;. PG ; eadem autem rectangula ſub , H
so huius. P,PE, funt dupla rectangulorum lub portionibus,DBZP,DP
Is aptec . G ,.. ſuntad illa, vt,ZPP :: ZP , ergo ad refiduum rectangulo
rum ſub ,HP , & , D PG , déin .
ptis rectangulis ſub portioni K
Tur.A , 23 bus,DBZP, DGP , idet CX
l.a. ad rectangula ſub trilineo , D
PG , & trilineo , BH Z, .. tri B DLS
lineo , DEG , erunt vt , ZP ,
ad ?.PG ,.. ſumpta ,PG ,co . 10 ILLE
pa

muni altitudine , vt rectangu .

lum , ZPG , ad rectangulum PG C
ſub ,PG , & PG , ..ada.
quadrati, PG, ſuntautemomnaia quadrata, D G ad rectangula lub ,
EP ,
 LIBER IV. 341
EP , PH ,ve quadratum , G P, ad rectangulum , GPZ ; ergo ,exæ .
quali, omnia quadrata, DG , ad rectangula ſub trilineis, Ď FG, D
ÉG, erunt vt quadratum , P G, ad z. quadrati, PG , .i. erunt eorum
fexcupla: Quoniam ergo omnia quadrata, D G, ad rectangula ,fub,
DG , & ftrilineo , DGP , lunt vt , DG , ad , DGP, ... vt,2P, ad
compofitam ex . ZP , & .PG ,lunt autem omnia quadrata , D s.huius
G , ſexcupla rectangulorum ſub trilineis, DPG, DEG , .i. ad ea ,
vt, ZP, ad 1, 2 P , ergo omnia quadrata, D G ad omnia quadrata
DGP, erunt vt, Z G ,ad reſiduum , dempto .ZP, à conipofita ex
1. Z P, & L.PG , quia verò fi ab .Z P, dematur, 1. ZP , remanent
' .ZP,idco omnia quadrata , D G ad omnia quadrata, D PG ,erunt
vt, Z P, ad compolitam cx .ZP & 3.PG ,vcdictuin eſt.
Quia verò nunc oſtenſum eſt omnia quadrata , DG , ad omnia
quadrata, D PG ,eſſe vt,ZP, ad compoſitam ex 1. ZP , & L.PG ,
omnia autem quadrata ,DG , ad rectangula ſub trilineis, DPGD
EG , ſunt vc, Z P,ad 4. ZP, & ad eadem bis fumpta, yt ,ZP, ad .
ZP, ideo omnia quadrata, DG ,adomnia quadrata , DPG , & ad
rectangula bis tub, DP.G , DEG , erunt vt,ZP,ad compoſitam ex
+
}. Z P. & : PG, ergo omnia quadrata , DG, ad reſiduum , demptis
omnibus quadratis,DPG , & rectangulis bis ſub,DPG ,DEG ,..
ad omnia quadrata trilinei, D EG, erunt vt, Z P ,adrefiduum ,dein .
ptis }.ZP,& L.PG ,ab eadem , Z P, quæ nobisoftendenda erat,
THEOREMA XLVI. PROPOS. XLVIIL
Nfupradi&tæ Propof. figura, ducta , AX,parallela bafi,
ILO
ZG , quætanget parabolam in , A, cui occurrat, G E ,
producta, in puncto ,X , oftendemus omnia quadrata trili
nei, D P G , ad omnia quadrata ſemiparabolæ , A QG ha
bere rationem compofitam exca ,quam habet compofita ex
5.ZP,& .PG ,ad ,ZP ,& ex racione parallelepipedi ſub ,
DP , & quadrato ,PG ,ad dinidium parallelepipedi ſub,
AQ, & quadralo, QG ;Ompia vero quadrata trilinei, AX
G.adomnia quadrata trilinei, DEG, habere rationem co
poſitam exea, quam habet parallelepipediſub, AQ, & qua
drato, QG , fexta pars, ad parallelepipedum Tub ,DP,&
quadrato,PG , & ex ea,quam habet,żP,adrefidunm ,dem .
pris ab eadem , ZP, ZP,cum ..PG.
Omnia.n. quadrata trilinei,DPG, ad omnia quadrasaſemipa;
rabo
 342 GEOMETR I Æ
rabolæ, AQG, habent rationem compoſitam ex ea , quam habent
oinnia quadrata, DPG , ad omnia quadrata ,DG , ideft ex ratione CE

Exant:c, compolitę ex . Z P ,& . PG, ad, Z P , & ex ea , quam habent om.

nia quadrata , D G, ad omnia quadrata, A G ,,vi. ex ratione paralle.
lepipedi ſub, DP, & quadrato ,PG ,adparallelepipedum ſub ,AQ,
& quadraco, QG, & tandem ex ea, quam habentomnia quadrata,
AG , ad omnia quadrata ſemiparabolæ , AQG , ex ratione paral
Elicitur ex lelepipedi ſub, A Q , & quadrato , QG , ad eiuſdem dimidium : Dux
31.1.2 . autem rationes parallelepipedi tub, D P, & quadrato, PG , ad paral.
21. huius. lelepipedum ſub, A Q,& quadrato , QG , & ratiohuius ad eiuſdem
diinidium , conficiunt rationem parallelepipediſub, DP, & quadra.
Defin . 12 , to, PG, ad 1. parallelepipedi ſub, A Q, & quadrato, QG , ergo ome
1.1. nia quadrata, Di G, ad omnia quadrata ſemiparabolæ , A QG ,ha•
bentrationem compofitam ex ratione re&tæ compoſitæ ex .Z P, &
3.PG ,ad,Z P , & ex rationeparallelepipedi ſub, DP, & quadrato,
PG, ad parallelepipedi lub, A Q ,& quadrato ,QG ,vt dictum eſt.
Inſuper omnia quadrata trilinei, A X G, ad omnia quadrata crili
nei,DĖG , habent rationém compofitam ex ratione omnium qua.
30, huius, dratorum , A XG, ad omnia quadrata , A G ,..ſublexcupla .i. ex ra
tione č. parallelepipedi ſub, À Q, & quadrato, QG, ad idem paral.
lelepipedum , & ex ratione omnium quadratorum , AG , ad omnia
quadrata ,DG, .i.parallelepipedilub, AQ , & quadrato , QG , ad
parallelepipedum ſub, D P , & quadrato , P G, quæ duæ rationes co
ficiunt rationem .parallepipedi tub, AQ, & quadrato, Q G, ad pa'
rallelepipedum ſub , DP , & quadrato , PG , & tandem ex ratione
47. huius. omnium quadratoruin , DG,ad omnia quadrata trilinei, DEG ,..
ex ea,quam habet, Z P , ad refiduum ,ab eadem , Z P,demptis }, ZP,
cum .PG , ergo omnia quadrata trilinei; A XG,ad omnia quadra
ta trilinei, D EG, babentrationem compofitam ex ea,quam habet
4. parallelepipedi,lub, A Q,& quadrato ,QG ;ad parallclepipedum
ſub, D P,& quadrato, P G , & ex ca, quam habet, 2 P , ad lui reſi.
duum, demptis ab ea {. Z P, cum .PG , que oftendere oportebat,
THEOREMA XLVII . PROPOS. XLIX .

Neadem figura Propof.46.oſtendemus, produda ,PD ,

INverſus, AX, cui occurrat in, C, omnia quadrata trilinei,
DGP, ad omnia quadrata figuræ ,CAZP ,demptis omni
bus quadratis trilinei, A CD,habere rationem compofitam
ex ea, quam habet compoſita ex !.ZP, & , P G ,ad ZP , &
ex ratione parallelepipedi ſub ,DP, & quadrato,PG , ad pa.
ralles
 LIBER : IV: ; 343
rallelepipedum ſub, AQ, & his fpatijs.ſ.quadrato ,PQI:
quadrati,QZ,& rectangulo fub fexquitertia,ZQ,&fub , e
P, ab eodem dempta . parallelepipedi ſub, Č D , & quadra:
to, P ,
Completo parallelogrammo; K P ,omnia igitur quadrata' trili,
nei , DPG , ad omnia qua .
drata figurę,CAZ P,deiptis K AΆ CX '
omnibus quadratis trilinei, A
CD , habent rationem com .
poſitam ex ea , quam habent BВ V DL
H E
omnia quadrata , DPG , ad O T
omnia quadrata ,DG , t.ex P IF
ratione compoſitæ ex .ZP ,
& 4. PG, ad, Z P, & ex ratio : z PG 47huius.
neomnium quadratorum, D
Ģ , ad omnia quadrata , KP ,.iiex ratione parallelepipedi ſub , D
P, & quadrato, P'G, ad parallelepipedum ſub, AQ, & quadrato ,Z
P, & tandem ex ratione omnium quadratorum, KP, ' ad omnia qua.
drata figuræ , CA Z P,demptis omnibus quadratis trilinei, ACD ,
1. ex rationeparallelepipedifub,AQ, & quadrato, Z P , ad paralle
pipedum fub", AQ , & his fpatijs .fo quadrato , PQ ; }. quadrati ,
Qz, & rectangulo lub, PQ , & fexquitertia , QZ , ab eodem'dem -34. huius.
pta z. parallelepipediſub, CD, & quadrato, PQ , duæ autemra.
tiones parallelepipediſub, DP,& quadrato PG , ad parallelepipe
dum fub, A.Q , & quadrato., ZP, & huius parallelepipedi'ad paral
lelepipedum lubiAQ,& fpatijs iam dictis, abeodem dempta 3. på.
rallelepipedi ſub, CD, & quadrato, P Q, componunt rationem pa
rallelepipedi fub ,DP, & quadrato ,PG ,ad parallelepipedum lub , Definiz.
AQ, & dictis ſpatijs ab eodem dempta 4. parallelepipedi fub ,CD , li .
& quadraco, P'Q , ergo omniaquadratatrilinei, DGP,adomnia,
quadrata figuræ ,C ÅZ P,demptisomnibus quadratis trilinei,AĆ
D , eruntin ratione compofita ex ea , quam habet. Z P,CUM : P
Gad; zP, & ex ea, quam habet parallelepipedum fub; DP,& qua .
drato,PG, ad parallelepipedum lub , A , & his ſpatijs..quadra
10,PQ, 1. quadrati, Qż, cum rectangulo fub,P Q , & fexquitertia,
QZ,ab eodem parallelepipedo dempta 1.parallelepipedılüb,CD ,
& quadrato, PQ,quod oſtendere opus erat.

THEO
 344
GEOMETRIE
THEOREMA XLVIII, PROPOS. Ľ :

Neadem figura, ducta per 1, IL , æquidi&tante ipfi,A

I Q,adhuc oftendemus omnia quadrata erilinei, DGP ,
ad omnia quadrata trilinei,DTI,habere rationem compe
fitam ex ca , quam habet rectangulum , ZPG ,cum :.qua.
draci,PG,ad rectangulum , STI,cum quadrati,Ti, & exea,
quam habet quadratum , PG , ad quadratum T I.
Nam omnia quadrata, DG P , ad omnia quadrata ,DIT,ha.
bent rationem compofitam ex ea, quam habent omnia quadrata,
Głobu:13. DG P,ad omnia quadrata,DG ,.i.ex ea, quam habet . Z P,cu
1. PG, ad, Z P, .i. lumpta, PG,communi altitudine, ex ea , quam
habet rectangulum ſub .Z P, & .PG , & tub , PG ,ad rectangu
lum , Z PG , item ex ratione omnium quadratorum , DG ,ad om .
nia quadrata, D I, fcilicet compoſita ex ca,quam habet, PD ,ad, D
T, & quadratuin , PG,ad quadratuin, T I, eft autem ,vt, PD ,ad ,
DT, ita rectangulum , ZPG, ad rectanguium , S TI; Tandem
verò componitur ex ea , quain habent omnia quadrata , Dl ,
ad omnia quadrata , DIT ,
ideft ex ratione , ST , ad . А CX
ST , cum . TI, ideft fum
pta , TI , communi altitudi
B DLE
ne, ex ea , quam habet rectan Hi
gulum , ST I, ad rectangulum INUE
lub, TI, & compoſita ex } . S
17. huius. T, & . Ti , iftæ autem ratio . z PG
nes .l. quam habet rectangu
lum tub .ZP , & / , PG , &
ſub, PG, ad rectangulum , Z PG, & huius ad rectangulum , sti,
& taudem rectanguli , STI,ad rectangulum lub ,TI, & .ST,
cuin 4.T I, componunt rationen rectanguli tub 1,ZP, & 1. PG,
& ſub ,PG , ad rectangulum ſub ! . ST, & %. TI, & lub, Ti . , tri
plicatis terrninis ,componunt rationem rectanguli ſub, Z P ,PG ,
cuin rectangulo ,ſub 1. PG , & ſub, PG, .i. cum .quadrati, PG ,
ad rectangulum ſub ,ST, T I,cuin rectangulo fub 1. T 1, & fub, T
1 ... cuin. quadrati, Ti, & remanfit tola ratio quadraci,PG ,ad
quadratum , TI, ergo omnia quadrata trilinei , DGP , ad om
nia quadrata trilinei ,DIT , habebunt rationem compofitam er
ea ,

1
 LIBER IV . 345
ea , quam habet rectangulum , 2 ! G , cum . quadrati , IG ,ad rec
ctangulum , STI, cum . quadrati, TI , & ex ea , quam habet qua.
dratum , PG, ad quadratum , TI, quod, & c .

THEOREMA XLIX . PROPOS. LI.

Nomnibus huius Libri 4. Propoſitionibus, in quibus
1 duarum quarumcunque figrarum notificata fuii ratio
omnium quadratorum , iuxta regulas in eiſdem aſſumptas,
nota etiam euadit ratio ſimilarium folidor uin , qu ex illis
+
gignuntur figuris , iuxta eaſdem regulas.
Quoniam enim oſtenſum eſt Lib.r. Prof. 33. vt omnia quadra.
ta duarum figurarum inter ſe ſumpta cum datis regulis , ita efle lo
1
lida timilaria genita ex ijidem figuris iuxta eaſdein regulas , ided
cum in Propofitionibus huius Libri inuenta eſt ratio omnium qua.
dratorum duarum figurarum cum quibuſdam regulis , colligemus
etiam nunc eandem elle rationem duorum ſimilarium ſolidorum ,
quæ ex illis figuris iuxta eafdem regulas , genita dicuntur. Vtex.g.
in Prop.21. contpecta denuò illius figura , cum oſtenſum eft omnia
quadrata , AF, elle dupla omnium quadratorum parabolæ , VEF,
regula ſumpta , VF ; & item omnia quadrata parabolæ , VEF, el
ſe texquialtera omnium quadratorum trianguli , VEF, conclude
mus pariter folidum ſimilare genitum ex, AF ,ad fibi fimilare geni
tuin ex parabola ,VEF, duplam habere rationem ; hoc vero ad lo
lidum fibi fimilare genitum ex triangulo , VEF, habere rationem
ſexquialteram , genita autem dicta fólida intellige iuxta di&tam re
gulam, VF ;patet ergo propoſitum .
SC H O L IV M.,
Voniam autem apertè colligitur ex Libel. Prop.46. & 47Som .
ries fazuræ fimiles parabolæ, quæ ſumanturregula eiufdem baſi,
fint circuli , duinetrosir eadem parabolaſitos habentes , cur ſint ere
itt, folidum ſimilare genitum ex difta parabola effe congides parabo
licum , curus bafis rečièfecat ax im ; fi verò fint ellipſes homologas
diametros ineademparabola ſitos habentes eidem erecta , quarum sem
cunda diame ri fint æquales diftantia parallelarum , qua ducuntur ab
extremis prima drametri aquidiftanter axi , ele pariter conoides pa
rabolicum , cuius bafis tunc obliquè axım ſecat : Ideò ex his infra
fcripta
 ET RIE
316 GEOM
Script aſequuntur Corollaria , in quibus exempla adhibebimus , veluti
Lib.3.effectum eſt , affumptis nempèomnibus figuris fimilibus genitrie
cium figurarum , qué ſint circuli , diametros in ipfisgenitricibus figu .
ris , quibus funt erecti,litis habentes ,que per reuolutionem figurari
circa ſuos axes deſcribifocilè apprehendi poſsüt, propter quod in exis
plis tantū nodò axes affumemus congruenter ipfarü genitrium figurari
reuolutioni , licet exempla etiam affumptis diametris confici poſſent
per deſcriprionem omnium ſimilzum figurarum haud tamen per reuolso
tionem faltam . Liceat autem Prop. antecedentium reaffumptas figu
rasſub amplioriforma quandoque proponere , vel fub auguſtiori ,pra,
et expedire comperietur , feruata ſemper earundem fimilitudinc .
COROLLARI VM 1
I Ngram
Prop.21 . ergo ſi intelligantur tresfiguræ , nempè parallelo •
mum , AF, triangulus, EVF,& parabola ,VEF, circa com•
munem axem reuolui , qui luppona. AА E
tur efle', EM , fiet ex ,AF , cylindrus ,
AF, ex triangulo, VEF, conus, VEF,
& ex parabola , VEF, conoides para.
bolicum ,VEF,vnde patebit cylindrú,
AF, eſſe duplum conoidis , VEF , &
hoc eſſe fexquialterum coni, VEF; & M
vniuerſaliſsimè , vt dictum elt , loli R
dum ſimilare genitum ex, AF a
, d fibi
ſimilare genitum ex parabola ,VEF, habere duplam rationem ,hoc
verò ad libi ſimilare gentium ex triangulo, VEF, rationem ſexqui
alteram, quod tamen, ne figuræmultiplicentur, ſeu nimis confun.
dantur (quod etiã impoſteru obleruabimus) vno tátů adhibito exė.
plo,reuolutionis figurarü genitriciú circa ſuos axes,explicare volui,
C'OROLLARIVM II.
I NnemProp. 22. affumpta eius figura , fiat exemplum per reuolutio.
parabolæ , FCH , circa axē,
CG ,dimilsis parallelogrammis, AH,
RM , fient igitur in hac reuolutione M
conoidea parabolica ex,FCH ,OCM ,
parabolis,quæ fint, FCH, OCM ;vn
de patebit conoides parabolicum ,
FCH,ad conoides parabolicu ,OCM , F
eſſe,vt quadratů ,GC , ad quadratū ,
CI, &
 LIBER I V. 347
CI, & fic effe quodlibet ſolidum fimilare genitù ex parabola ,FCH,
ad fibi fimilare genitum ex parabola OCM , iuxta cominunem re
gulam , PH, fiue CG , fit axis, fiue tantum diameter,quod iuxta an.
1
Cecedentis explicationem facilè intelligi poteft.

COROLLA R I V M III.

I parallelogrammis, PH ,AG , & triangulo, BR Hereuoluatur pa:,

rabola , BNH, vt fiat noſtrum exem
plum ,circa axem ,NO , & infimul,PH ,
AG , & triangulus , BRH , circa RO, P
patebit ergo cylindrum ex , PO , ad
1 fruftum conoidis ex , ABOR, in reuo .
lutione genitum, efle vt,ON ,ad com
pofitam ex,NR , & .RO, ipſum ve 11
rò ad idem dempto cylindro ex , AO,
of.AG ,vt,NO ,ad . RO , ex Corollario huic Propofitioni ſubiecio ,
hoc fruſtum tandem ad conum gentium ex triangulo, RBO , vt có.
pofita ex ,ON , dupla, MR , & . RO , adipfam , NO ; & vniuerfa .
liter quæcunque folida ſimilaria ex eiſdem figuris genitricibus geni:
ta , iuxta communem regulam , BH, eaſdem rationes habere, vt fuo
pradi &ta ad inuicem comparata, fiue, NO, fit axis, fiue tantum dia
meter ; quod ex Propol. 51. clarè patet. Intelligatur autem in ſe
quentibus , licet ſemper allumatur axis, tamen pro ſolidis ſimilari.
bus etiam affumptisdiametris eadem ibi appoſita verificari.
COROLLARIVM IV .
N Propof. 26. veluti oftendimus in eiuſdem figura hic appoſita
omnia quadrata portionis, BSF
ad rectangula fub portione , BSF , &
figura diſtantiarum , SEF, eſſe vt,BF, В.
ad FE, fic oftenfum fuiflet (affumptis
vice quadratorum alijs figuris fimili D
bus, & vice rectangulorum ,aflumptis
alijs fimilibus figuris eius generis , vt OV
veluti eft vnum quoduis di&torum
omnium quadratorum ad rectágulumadiacens lateri,à quo deſcri
bitur, ita fit figura ab eodem latere deſcripta vice quadrati ſumpta ,
ad figuram defcriptam eodem latere vice rectanguli tumptam , fet
XX 2 enim

/
 IÆ
GEOMETR
348
enim eodem modo demonftratio his figuris aſſumptis ) omnes fi
guras fimiles portionis, BSF. ad figuras v.ce rectangulorum fum
ptas eſſe pariter, vt, BÉ, ad, EF, & pariter ſoliudm , quorum omnes
dictæ figuræ fimiles vice quadratorum ſumptæ funt omnia plana ,
ad foliduin , quorum figuræ vice rectangulorum ſumptæ ſunt om
nia plana, elle ,vt, BF,ad,FE ; quæ quidem ſolida non ſunt ſolida
ad inuicem fimilaria , quia vtriuſque ſolidi figuræ non ſunt inter ſe
fimiles, fed tantum funt fimiles inter fe , quæ funt in vnoquoque
horum ſolidorum ſingillatim ſumpto .
COROLL V. SECTIO I.
N Prop.27. ſimiliter aſſumpca eiuſdem ſigura , vt fiat noftrum
exemplum reuoluatur parabola, BAC , circa AP, axem , vt fiat
cono.des parabolicum , BAC , à quo
per planum à, DZ , deſcriptum in re A H
uolutioneabſcindetur conoides para•
bolicum ,DAF ,cuiusbaſis rectè axim,
AP , lecat, & elt circulus , intelligatu
autem etiain per, MC , pfanum ex
tendi rectú ad planu parabolæ , BAC, Ро .
perhocigitur abſcindetur pariter co .
noides parabolicum , cuius bafis erit ellipſis, cuius maior diaea
meter
M C ,minor autem erit, CR . Dico nunc hæcduo conoid eſſe
inter fe æqualia , cum diametri eorundemn , A Z, HO, fint æquales:
fi eniin intellexerimus conoides, DAF ,planis parallelis bafi fecari,
45.1.1 . & pariter conoides, MHC , ſecariplanis parallelis ſuæ baſi, fient,
dułtis omnibus eorundein planis, in conoide ,DAF ,di& a omnia
plana , omnes figuræ fimiles inter ſe.f. omnes circuli figuræ geni.
tricis, quæ eft parabola, DAF ; in conoide verd ,MHC,dicta omnia
plana fient omnes figuræ fimiles genitricis,MHC, omnes ellipſes
eiuſdem , quarum coniugatæ diametri eruntinter ſe, vt,MC,ad , C
R ,maiores diainetros in figura genitrice , MHC, ſitas habentes.
Intelligantur nunc circa illasmaiores diametros deſcribi circuli in
planis ellipſiumiacentes , erit ergo quilibet circulus ad ellipfim ab
10.1. 3 . eo comprehenſam, vt maiordiameterad minorem , & quia iſtę con:
iugatæ diametri ſunt omnes inter ſe,maiores f. ad minores, v M
Coad, CR , dl.ve quadratum , MC , ad rectangulum , MCR , & vt
vnum ad vnum , ſic omnia ad omnia .lovt omnes circuli figuræge.
nitricis, MHC, ad omnes eiuſdem fimiles ellipſes, ita circulus circa,
MC ad ellipfimcirca,MC,.l.fic quadratum ,MC,adrectangulum
MCR ,
,
 LIBER I V. 349
MCR, ifita omnia quadrata figuræ genitricis, vel parabolæ , MH
C,ad rectangula, fub parabola ,MHC ,& figura dilantiarum, H 3.1.2.
RC,.l.ita folidum , cuius omnes circuli figuræ genitricis , MHC ,
iuxta regulam bafim , MC, ſumpti,funt omnia plana, ad ſolidum ,
cuiusomnia plana ſunt omnes ſimiles ellipſes iam di&tæ figuræ ge®
nitricis,MHC ſuinptæ iuxta eandem regulam , fcilicet ad conoides
parabolicú ,MHC; ſunt verò omnes circuli parabolæ, DAF , iuxta
regulam ,DF,ad omnes circulos parabolæ , MHC , iuxtaregulam ,Iuxtareg.
MC, ita omnia quadrata, DAF, ad omnia quadrata, MHC, iuxta DF.
eaſdem regulas: ideò ex æquali omnes circuli parabolæ, DAF, ad
omnes ellipſes fimiles iam dictas parabolæ , MHC, erunt vt omnia
quadrata,DAF, retentis ſemper eiſdem regulis, ad rectanguia lub ,
MHC, & figura diftantiarum , HRC, ..omnes circuli, DAF, erunt
æquales omnibus fimilibus ellipfibus iam di&tis figuræ, MHC, ve
rum omnes circuli parabolæ , DAF , ſumpti iuxta regulam , DF ,
quorum diametri ſunt in figura genitrice, DAF, ſunt omnia plana
conoidis geniti in reuolutione ex ſemiparabola,DAZ , omnes verò
ellipfes fimiles iam dictæ parabolæ ,MHC , ſunt omnia plana co- Elicicur
noidis parabolici relecti a plano ducto per , MC, ergoconoidespa- ex Coro !.
rabolicum , DAF, eft æquale conoidi parabolico , MHC: Sed vni- 47.'...
uerſaliter folidum genitum ex ,DAF,babens omnia plana, quæ fint
omnes figuræ fimiles inter ſe eiufdem genitricis , DAF, erit æquale
ſolido genito ex , MHC , habenti omnia plana , quæ fint omnes fi.
guræ fimiles inter ſe eiuſdem genitricis figuræ ,MHC, ad quas om.
nes figuræ fimiles figuræ genitricis, DAF,fint vt omnia quadrata
DAP,ad rectangula lub figura genitrice, MHC , & figura diftantia .
rum , HRC , dummodo diametri , AZ , HO, inter ſe fintæquales,
quæ hic nobis erant colligenda .
SECTIO II.

INCoroll.I.colligitur folidum exſimilaregenitum

AF, ad tibi ſimilare genitum exparabol
parabola,MHC ,effe vt,aDF
,,
ad MC, dum ,AZ,Ho , diametri fuerint æquales.
SECTIO III.
I N Coroll.2.colligitur,fi fuerintduoplana axem conoidispaa
diametri inter le æquales, quodabſciſsæ conoideserunt inter ſe
equales; ſed vniuerfaliter, vice fimilium ellipfium , quæ funt om
nia
 350 GEOMETRIE
nia plana dictarum conoidum , alijs figuris fimilibus ſeorfim in
vnoquoque ſolido aſsuinptis, inter fe eandem rationem , quam prę .
dicte ſimiles ellipſes habentibus , quod ea ſolida , quorum aſsum .
ptze ſimiles figuræ funt omnia plana, erunt inter ſe æ qualia , dum
diametri genitricium eorundem figurarum , quæ funt abſciisą pa.
rabolæ ,inter ſe quoq; æquales fuerint.

COROLLARIVM V I.

I NlitoPropof. 28.& eius Coroll.aſsumpta illius figura, & fa &to foc

exemplo per reuolutionem, ADH , parabolæ circa axim ,
DO, habetur, quod fi conois paraboli
ca , ADH , in reuolutione defcripta DE
fecetur quomodocunque planis fiue
ad axem rectis,ſiue obliquis,quod ab .
ſciſsæ conoides erunt inter fe, vt qua .
drata diametrorum eorundem , Nam
vt omnia quadrata , BDF,regula , BF,
quæ axim, DO, rectè ſecat, ad rectan
gula ſub parabola, CEG, & figura die
ftantiarum ,ERG ,ita eſse omnes circulos, BDF, diametros in ea fi.
tas habentes , ſumptos iuxta regulam , BF , ad omnes fimiles elli
pſes figuræ genitricis , CEG , ſumptas iuxta regulam , CG , quarum
diametri maiores funt in figura , CEG ,minores verò in figuradi:
ftantiarum , REG, oftendemus, methodo antecedentis , ergo diati
omnes circuli parabolæ , BDF,ad dictas omnes ellipſes parabolæ ,
CEG, erunt vt quadratum, DN , ad quadratum , EM , ergo & co
nois parabolica, BDF , ad conoidem parabolicam .CEG , eritvt
quadratum, DN , ad quadratum, EM, vnde , conuertendo , conois
parabolica ,GEC , ad conoidem parabolicam , FDB , erit vt qua
dratum , EM, ad quadratum , DN , fi'ergo aliud planum , vtcunq;
obliquè axem , DO , fecauerit , erit conois parabolica , BDF, ad
hanc conoidem vltimò reſectam , vt quadratum , DN , ad quadra
tum diametri huius relectæ conoidis , ergo ex æquali conois paa
rabolica , CEG , ad hanc conoiden vlcimo relectam , cuius bafis
pariter obliquè fecat,axim ,DO, erit ve quadratum , EM ,ad huius
diametri quadratum ,quomodocunque igitur reíecetur conois pla.
nis axein fecantibus , reſecta ſegmenta funt , vt diametrorum qua.
drata. Sed vniuerſaliter ,fi, vice circulorum ,vel dictarum ellipſium ,
ſummamas alias figuras fimiles in vnoquoq ;folido feorfim , quo
rum lunt omnia plana , ijs exiſtentibus omnibus figuris fimilibus
genitri
 LIBER IV. 351
..
genitricium figurarum ,quales ſunt parabolæ, BDF, CEG , dicta ex
ijſdem genita iolida iuxta regulas bales abſcillarum parabolarum ,
fi di&tæ figuræ fimiles fuerint inter le , vt pra dicii circuli, vel fimi.
les e lipſes, vel vt omnia quadrata , & rectangula lub abicillis pa
rabolis,& figuris diſtantiarum earundein , regulis ſen per pro vna .
quaque earundem parabolarum bafibus fumptis, erunt inter ſe , vt
quadrata diametrorum abiciflarum per ducta plana parabolarum ,
intellige tamen reſecantia plana femper in lufrad.clis efcerecia
plano genitricium figurarum , vt planum per , CG , erectum para
e
bolæ, ADH, plano ,fimiliter & quod per, BF ,fiue in conoide, que
in alijs iain di&tis folidis, vt lupradictum elt genitis.
Α ΡP ΡP Ε Ν
N DD IΙ Χ .

parallela ducatur vtcunque,BD, intra,iplam,, & iungatur,BE,

ducaturque, RS, diameter parabolæ ,
BRE , & ve fiat noſtrum exemplum CR
reuo uatur parabola , ACE ,circa axim
manentem, CM , vt fiant conoides
: parabolicæ ,ACE , BCD , & per BE,
ducatur planum erectum plano para.
bolæ , ACE , ſcindens fruitum conoi.
dis,BAED, in duas portiones,lcilicet,
BAE, BDE . Dico ergo portionem , BAE , ad portionem , BDE,
(reſecta, CO,æquali ipli,RS,) effe vt quadratū ,MO,cú rectangulo
bisſub, MOC, ad quadratum , ON , cum rectangulo bis ſub , ONC.
Nam conois, ACE, ad conoidem , BRE, elt vt quadratum ,MC,
ad quadratum ,JR, vel ad quadratum ,OC, ergo, per conuerſionem
rationis, & conuertendo , portio ſolida , BAE, ad conoidem para
bolicam , ACE, erit vt reſiduum quadrati, MC,dempto quadrato,
OC, ad quadratum , MC,..vtquadratum , MO , cum rectangulo
bis lub , MOC ,ad quadratum ,Úc,quod lerua. Item quia conoi.
dem , Ace, adconoidem , BRE, diximus efle vt quadratum ,MC,
ad quadratum ,CO ,eadem autem conois,ACE,ad conoidem ,BCD ,
eftvt quadratum , MC, ad quadratum . CN e,rgo conois, ACE , ad
reliquum dempta conoide,BCD ,à conoide,BRE, erit vt idem qua.
dratum , MC,ad reliquum ,dempto quadrato,CN ,à quadrato, co ,
.i. ad quadratum , OŃ , cum rectangulo bis lub, ONC, eft ergo co.
nois, ACE, ad portioriem ſolidam ,BDE, vt quadratum , MC,ad
quadratum , ON , cum rectangulo bis lub, ONCp eratautem portio
ſolida, in
 GEOMETRIA
352
ſolida, BAE, ad conoidem parabolicam , ACE, vt quadratum ,MO,
cum rectangulo bisiub, MOC, ad quadratum , MC, ergo ,exæqua.
l', portio folida , A3E , ad portionen folidain , BDE ,erit vt qua.
dracum ,MO, cum rectangulo bis ſub, MOC, ad quad. ON, cum re
etang. bis ſub, ONC, quod & c.
Sed vniuerfaliter fi ſínt ſolida ſimilaria genita ex parabolis ,ACE,
BCD, iuxta communem regulam , AE , & ducatur plaquin per,BE,
rectuin plano parabolæ , AČE,ſcindens folidum ſimilare genitum
ex, BDEA , in duasportiones solidas , BAE , BDE ,adhuc , conſe
quenter ſupradictis , inueniemus has duas porciones solidas eſſe in
eadein ratione, vt porciones ſolide producte ex ſectione fruiti co .
noidis parabolicæ , BAED , .l.effe vt quadratum , MO, cum rectan.
gulo bislub, MOC,ad quadrac ,uON ,cum rectangulo bis lub,ONC
quod ex ſupradictis erui facilè potet; quæ demonftratio currit etia,
fi , CM , non fit axis , ſed tantum diaineter , vt contideranti clarè
patebit .
A. A. COROLL. VII. SECTIO I.
N Prop.29. & Cor.Sect.1. & 2, colligimus ſolida ſimilaria geni
I ta ex parabolisin eadein alticu tine conftitutis , genita inquam
iuxta regulas ipiaruin baſes , effe inter fe, vt quadrata baſium &
, in
ij.dern balibus coniticutis , vt earuin altitudines , vel ve diametros
æqualiter balibus inclinatas ; hoc igitur neduin concluditur deco
noid bus parabolicis in eadein altitudine ſtantibus, quod ſit,vt qua.
draca bariuin , vel in eadem bafi exiftentium , quod fint,vt altitu
dines , led de cæteris fimilaribus folidis ex iplis parabolis genitis
iuxta regulasbales , vt dictum eſt .
B. B. S E сто II.
Tem habemus conoides parabolicas , & cætera ſolida ſimilaria
I ex parabolis genita iuxta regulas baſes, habere inter ſe ratio
nem compoſicain ex ratione quadratorum bafium , & altitudi
num , vel diametrorum æqualiter balbus inclinatarum.
C. C. S Е С Т І О III .
I Teme a demn tolida, quarum bafes alcitudinibus , vel diametris
æqualiter bafibus inclinatis reciprocantur , elíc æqualia ,&
quæ funt æqualia habere baſes altitudinibus , vel diametris æqua.
liter baſibus inclinatis , reciprocas .
D. SE
 LIBER IV :
353

D. SECTIO IV. D

T Andem colligemus conoides parabolicas, & cxtera ſolida fi

milaria ex parabolis genita iuxta regulas ipſarurn bales, qua• 46.1.de
rum axes,vel diametri ad homologas balium diametros , vel lace
ra habeant eandem ratione.i. fimiles conoides parabolicas , & fi
milia ſolida fimilaria genita ex parabolis iam dictis , efie in tripla
ratione dictarum homologarum linearum .

* COROLL. VIII. SECTIO I.

INluatur,
Prop.30.expofita aximfolitum
figura,vt fiat
ACD , circa manentem , DC, exemplum
patebit ergo, reuo
cylin .
drum genitum ex ,BD , in reuolutione
l.BF, efle ſexcuplum ſolidi genitiex
trilinco, CDA , S. folidi,CĂ F. Sed
vniuerſaliter folidum ſimilare geni
tum ex ,BD , ad Gbi ſimilare genitum
ex, CDA , lexcuplam rationem habe
re, fiue CD , fit perpendicularis ipfi,
DA , fiue non ; vocetur autem foli D
dum genitum per reuolutionem ex ,
DA, Apex parabolicus.
А
A.SECTIO I I.
N Corollario autem colligiinus ap ces parabolicos in eadem
altitudineexiſtentes,elle vebafium quadrata , & in eiſdem ba
ſibus effe,vt altitudines , fic etiam efle 10lida limilariagenita ex
trilineis in cadem altitudine, velin eadem bafi exiſtentibus, geni
ta inquam iuxta regulastangentes iplas parabolas .
B
B. SE C TI O III.
I Tem ,quodeademfolidaquomodocunque fint, habeant inter
vel ſecantiumæqualitertangentibusinclinatarum .

Yy. C. SEC,
 354
GEOMETRIE

с C. SECTIO I V.
Tem ; quod eadem ſolida baſes habentia altitudinibus ;‫ ܕ‬vel leo
IT cantibus æqualiter tangentibusinclinatis reciprocas , fint æ .
qualia ; & quæ luptæqualia , baſes habeant altitudinibus , vel fc.
cantibus æqualiter tangentibus inclinatis reciprocas.
D D. SECTIO V.
Andem , quod eadem ſolida fintin tripla ratione tangen
tium , vel fecantium parabolas ; ſi tangentes ad ſecantes ſe
miparabolas , ex quibus in reuolutione generantur , habeant ean,
dem rationem .

COROLLARIVM IX.
N Propoſ. 31.expoſita figura , & vt fiat noſtrum exemplum re.
I
in reuolutione fit ex trilineo , AD
C , ad ſolidum , quod fit ex trilineo
MFC , eife vt quadratum , AB , ad
quadratum , B E , & vniuerſaliter , ſo
E
lidum fimilare genitum ex , AC ,
dempto tolido ſimilari genito ex le
miparabola , ACB , ad libi ſimilare C
genitum ex , EC , dempto ſolido fi. В.
mitari genito ex fruſto ,EMCB ,
eſſe ve quadratum , A B, ad quadratum , BE , genita , in quam in.
tellige iuxta communem regulam , B.C.

COROLL . X. SECTIO PRIOR.

I Nuoluto
Prop. 32.expoſta figura , & vt fiat noſtrum exemplum rei
,AF , circa manentem axim ,CF, patebit cylindrum
in reuolutione genitum ex A F , ad folidum genitum ex parabola,
DBF, efle vt, A F ,ad parabolam ,,DBF , & ita elle quodlibet fo•
liduin ſimilare genitum ex , AF ,ad libi ſimilare genitum ex figu
ra, CB DF, dempto tolido fimilari genito ex trilineo , BCF ; cy•
lindruin vero genitumex, AF , GAM , ad ſolidum in reuolutione
genitum ex tigura ,CBDF, ellevt , AF ,ad parabolam ,DBF,
cum
 LIBER IV .
355
parallelogrammi, A Fej. vt 24. ad 17. & ita eficfolidum
cum zre. ge
fimila
nitum ex, A
F ,ad fibi fio
milare geni H
tumexfigu .
ra, CB DF, N
genita ime
quam iuxta M
communem D E
regulam , D
F. Vocetur
autem folidum , quod in reuolutione generatur ex parabola DB
P. Semianulus ſtrictus parabolicus ; quod verò gignitur ex ,figu
ra, CBDF; Semibalis columnaris parabolica ſtricta.
SECTIO POSTERIO R.
Corollario colligitur cylindrum , AM , eſſe ſexquialterum
I Nſemianuli ftri &ti parabolici, D BFXM ,vnde colligi poteſtpro
prietates , quæ conoidibus.,.velapicibus parabolicis in Corollarijs
7.& 8.Propoſito i s .huiu's in effe oftenfa funt , & de femianulis (tri
& tis parabolicis pariter concludi.
COROLLARIVM XI.
N Propoſit. 33. habemus partem interiorem ſemianuli ftricti
I
ficiem in reuolucione deſcriptam in ſuperioris figura per lineam, fi
ue axim , BE, eſse vt 5. ad 11.& fic efse quodlibet folidum fimila.
re genitum ex, B F, dempto ſolido ſimilari genito ex trilineo , BC
P,ad fibi ſimilare genitum ex figura, CBDF , demipto folido ſie
milari genito ex , BF.genita , inquam , iuxta communem regu
lam , D F.

COROLL. XII. SECTIO PRIOR.

N Prop. 34. afumpta eiuidem figura , vt fiat exemplum reuo
luacur, AM , circa manenteni axin , H M , fiat autem ex , AM,
in reuolutione cylindrus , AL ; patet igitur cylindrum ,AL, ad lo
lidum in reuolutione genitum ex parabola,DBF, che vt, A F ,ad
Y y 2 parabo
 TR IÆ
356 GE OME
parabolam, DBF , (hoc autem vocetur Semianu'uslatusparabot
licus ) & ad folidum genitum ex figura ,HBD M , eſſe vt quadra.
tum , DM, ad quadratum ,ME, quadrati, E D , cum rectangu
lo ſub ſexquitertia, DE, & tub , E M , quod vocetur Semibafisco .
lumnaris parabolica lata ; Et vniuerfaliter folidum fimilare geni.
B .. CH R

N x
G

E --- L
--MK
; ;..‫܂‬
tum ex, A M ,ad ſibi fimilare genitum ex figura , HBDM , habe
re candem rationem proxiinè dictæ ; ad idem verò deinpto ſolido
fimilari genito ex quadrilineo , BFMH , eſse vi,AF , ad parabo:
lam, DBF... in ratione fexquialtera .
SECTIO POSTERIOR,
poteſt coliigi etiam in Cor. 10. Prop. 51. Sect.po
I itter.Coroll.
concludi poſse cylindrum in reuolutione genitum ex ,AF,
columnarem ſtrictam parabolicam genitam ex figu .
ad ſemibalim'
ra , CBDF, else ve quadratum , DP, ad quadratum , FE , 1. qua
drati , E D, & rectangulumdub ſexquitertia , DE, & lub , EF , &
fic elle ſolidá limnilaria ex eiſdem genita iuxta communem regu .
lam DF.

COROLL. XIII. SECTIO PRIOR .

I Ndrum
Prop: 35. iterum aſsumpta antecedentis figura , patet cylin .
genitum in reuolutione ex, BM ,.. cylindruin ,BY, ad
ſolidum genitum ex reuolutione figuræ , B HMF , .l. ad ſolidum ,
BPKR, quod vocetur Semitympanum parabolicum , eſse vt qua.
dracum , E M ,ad quadratum ,MF, cum rectangulo ſub}. Ef ,&
FM , vna cum . quadrati , ef ; & fic eſse ſoliduin fimilare geni
tum ex , B M , ad fibi fimilare genitum ex figura ,BHMF, iuxta
communem regulam , DM .
S E
 LIBER I V. ; 357

SECTIO POSTERIOR.
X Coroll. habetur cylindrum , BY ,ad reſiduum , dempto ſc
E mitympano parabolico , BFK R , ab eodem ,eſse vt quadra.
tum , E M, ad rectangulum ſub , MF, & lub ſexquitertia, F E, cum
4. quadrati , FE , & ſic eſse tolidum fimilaregenitum ex , B M , ad
refiduum , dempto ad eudem ſolido ſimilari genito ex figura , BH
MF, iuxta communem regulam , DM.
COROLLARIVM XIV .

I Nnul,Prop. 36. vita adhuc eadem figura , patet portionum ſemia .

lati parabolici ex , DBF, parabola in 'revolutione geni
ti, qua lepaiantar à luperbicie defcripta ab axi , B E , extcriorem
ad interiorem ol. quæ gignitur a lemiparabola , BLE , ad eam ,
quæ gigniturà femiparabola , B F E, eise vt, E M , cum .EM , &
1. ED ,ad MF , cum 4. MF , & L. FE, & ſic eſse iolidun ſimilare
genitum ex figura , DBHM , dempto solido fimilari gen to ex , B
M ,ad ſolidum fimilare genitum ex , B M , dempto solido ſimilari
genito ex figura, BFMH , iuxta communcas regulam , D M.

COROLLARIV M. XV.
IN Popo37.viſa fig.Coro 10.1.5.1. huius, pater conoidem pa
nitam in re
volutione ex
ſensiparabo .
la, B D E, ad A B!
{ emianulum ,
Strictum para G N
*
bolicum ge
nitum ex pa D M
rabola, DBF, E
else vt . DF ,
ad { .DF ,..
vt3.ad 16. & fic effe folidum fimilaregenitum ex, DB e, ſemipa
rabola, ad fibi fimilare genitum ex figura, CB DF,dempto ſolido
fimilari genito ex trilineo, B C F, iuxta communem regulam, DF.
CO.
 RIE
358 GEOMET

COROLLARIVM XVI.
N Propoſ. 38. conſpecta adhuc eadem fuperiori figura , habe
I tur femianulum latum parabolicum genicum in reuolutione
ex parabola, DBF , ad lemianu'un ſtrictum pararabolicum geni
tum ex eadem , eſse vt, D MMF, ad FD, & lic else conduin fimi
lare quodcunq; genitum ex figura, H B DM, demptoolido fimi.
lari genito ex figura, BH MF,adfolidum Gibi fimilari genicum er
figura, CBDF,dempto ſolido fimilari genito ex trilineo , BCF ,
iuxta communem regulam , D Me !
COROLLARIVM XVII.
I N Prop. 39. viſa eadem fuperioris figura , habemus ſemanu:
lun latuin parabolicuin genitum ex parabola , DBF, ad co .
noidem parabolicam genitam ex eadem per reuolutionem , elsevt,
DM, MF, ad i. ipfius, FD, & fic else quodlibet folidum Amila
regenitum ex,HBD M, dempto ſolido finiları genito ex figura ,
BH MP, ad folidum ſibi fimilare geaicum ex ſemiparabola, B DE ,
iuxta communem regulam , DM.
COROLL XVIII. SECTIO PRIOR.
IN Prop .
N Prop. 40. viſis fig. Cor. 10, & 12. ſuperiorum , & du &is vte
Cuinque bagi parabolæ , D B F, æquidiftantibus intra ip an, que
fint,GP,GP V, patet lenianulos parabolicos ex parabolis, DBF,
NBO, in vtraq; figura per reuolutionem genitos , else inter fe , vt
ipfas parabolas, DBF, N BO , & fic eſse quodlibet folidum fimis
iare genitum ex figura, HBDM , dempto folido fimilari genito
es figura, B F Mi, ad libi liinılare genitum ex figura , HBNV ,
denpio folido fiinilari genitu ex figura , H BOV. Et fic etiam
folidu:n ſinilare genitum ex figura,ČBD F, dempto ſolido fimi
Tari genito cx trilineo, CBF, ad folidum fibi fimilare genitum er
figura, CBN P, dempto folido ſimilari genito ex figura,B C PO
genita inquain iuxta communes regulas, DF.
SECTIO POSTERIOR.

E X Coroll. habetur femianulos latos,parabol cos ex parabolis,

uicem ,
 LIBERO
39
uicé, vt femianulos ſi aos sari:bolicasex çaralı 'is,IIT , Nico
genitos in reuolut.circ , C ), & fic fol dalimviai a , & . & vini fq;
lemianulos parabolicos , ſiue latos, ſiue ſtrićios efie ad inuici ir , ve
cubi dictarum parabularum balium ,DF,NC, & fic etiam iolida
Similaria , & c .

COROLLAR I VM . XIX,
adhuc
41. viſis fig. Cor. 10 .. & 12.. ſuperiorum
,patet
I NſemiProp.
bafim columnarem ftrictam parabolicam genitam in re
uolutione ex figura ,CBDF ,ad ſemibaſim columnarem latam pa.
rabol cam genitam ex figura , CBNP , eſſe ve parallelepipedum
ſab, BE, & 1 1. quadratiipfius , DF , ad parallelepipedum fub,BX,
& his fpatijs.I quadrato, XP,. quadrati, NX , & rectangulo ſub
ſexquitertia, NX, & ſub , XP ; & fic etiam else quodlibet folidum
ſimilare genitum ex figura,, CBDF,ad ſolidum fibi fimilare genitú
ex figura , CBNP,iuxta communem regulam , DF , patet inſuper
ſemibafim columnarem latam parabolicam genitamn in revolutio .
ne circa, HM, ex figura, DBHM , ad femibafim columnarem latā
parabolicam genitam ex figura, HBNV , eſse vt parallelepipedum
lub, BE, & his fpatijs .f. quadrato . ME, . quadrati, ED , & rectá
gulo fub fexquitertia, DE, & ſub ,EM,ad parallelepipedum ſub, B
X, & his fpatijs .f. quadrato ,VX , . quadrati, XN, & rectangulo
ſub texquitertia , NX , & tub , XV ;& fic etiam efle folidum fimila
re quodcunq; genitum ex figura, HBDM , ad folidum fibi fimila
re genitum ex figura , HBNV , iuxta communem regulam , DM .

COROLLA R I V M X X.

I logrãmo,AF,a & frufto parabolæ inaiori illi incluio.1. EBHF,

vt fiat noſtrum exe
B... C ......
plú reuoluatur , AF, A
circa manētē axim ,
CF , fiat autem ex ,
AP, cylindrus,AN , E
& ex figura ,HBCF ,
ſolidum , HBON
quod vocetur: femi. H N
baſis collumnaris F
media parabolica, & extenſo plano, n ,sccundeproducatur in
cyin
 360 GEOMETRIÆ
cylndro parallelogrãmum , AN , & in ſemibali columnari figura ,
HBON , quæ erit circa exem , CF , compofita ex duabus figuris ,
FBHF , FEON , fimilibus , & æqualibus ei, que per reuolutionem
ſemibafim coluinnarem ,HBON ,generat ; paret ergo in hac rro
polit . cylindrum , AN , ad femibalem coluinnarem inediam para.
bo icam, HBON , elle vt quadratuin baſis, HP, ad quadratu , FG ,
1. quadrati, GH, cum rectangulo ſub lexquitertia, HG, & lub , G
F; iic verò etiam erit quodlibet foliduin ſimilare geniium ex , AF ,
ad fibi ſimilare genitum ex figura , CBHF , iuxta communem re:
gulam , HF.
COROLLARI V M X X I.
N Prop. 43. viſa ſuperioris figura, patebit cylindrum , AN ,ad
IEBHF,
ſolidum genituin in reuolutione ex fruito maiori parabolæ ,
(quod vocetur Aceruus maior parabolicus ) .I. ad Aceruú,
HBEON , effe vt parallelepipedum ſub, BG, & quadrato, HP, ad
reliquuin parallelepipedi ſub, BG, & his ſpatijs.i. quadrato , FG ,
1. quadrati, GH, & rectangulo lub texquitertia , HG , & lub ,GP,
ab eodem deinpto . parallelepipedi tub , CE , & quadrato ,FG ;
Sic etiam eritioliduin fimilare quodcung; genituin ex, AF , ad Gbi
fimilare genituin ex figura, CBHF, de npro lolido fiinilari genito
ex trilineo , BCE, iuxca communem regulam , HF .
COROLLARIVM XXII.
N Prop.44,adiuncta íuperioris figuræ linea,RV,parallela ipfi,
HF, quæ, RV, fit producta viq; in, X, per ipiamducaiur pla
num æquidiftans bali, HN , quod faciet in temibali columnari, HB
ON, communem factionem circulum , RX, habetur ergo hinc ie
mibaſim columnarem mediam parabolicam , HBON ,ad abiciffum
per circulum , RX, fruſtum , RBOX, elle vt parallelepipeduin ſub ,
BG, & his fpatijs .. quadrato , FG, . quadrati,GH , & rectangulo
lubiexquitertia, HG, & tub,GF, ad parallelepipedum lub,BS, &
fub hisipatijs .l. quadrato, VS, . quadrati, SR, & rectangulo lub
fexquitertia, RS, & iub, SV . Veluti etiam erit quodlibet lolidum
ſimilare genitum ex figura , CBHF, ad fibi ſimilare genitum ex fic
gura, CBRV, iuxta communem regulam , HF.

CO
 LIBER IV.
361
COROLLARIVM XXIII.
45. viſa adhuc anteced. figura , patet aceruum maio
I NremProp.
parabolicum , HBECN , ad ionoiden parabolicam geni.
tam ex ſemiparabcla , E HG , efie vt reliquum parallelcpicedi iub ,
GB,& his ſpatis f. quadrato ,FG ,. quadrati,GH ,& : rectágulo iub,
FG , & fexquitertia,GH ,ab eedē dēpto 1. parallelepipedi tub ,CE,&
quadrato, FG ad dimidiu parallepepidi iub , EG , & quadrato, GH;
vt etiã erit quodlibet ſolidū liniare genitú ex figura, CEHF, dem .
pro ſolido ſimilari genito ex trilinco , BCE,ad folidum fibi fimilare
genitum ex ſemiparabola, BHG , iuxta communea regulam , HF.
COROLLARIVM XXIV.

I læparabo
, quod eft , DPG , cum
læ
se
Parallelogrammo , DG , & integra
bali ,
ZAG , quæ eft ,
ZG , & , vt fiat
folitum exem R
plum , reuolua
tur, DG, circa
manentē axim ,
DP , & iterum P
circa manente H
axin, EG , fiet ergo ex reuolutione circa, DP, à parallelogrammo,
DG, cylindrus , RG , & à fruſto parabolæ minori, PDG , folidum ,
quod fit, HDG , quodque vocetur , Aceruus minor parabolicus;&
ex reuolutionecirca; EG , à parallelogrammo, DG, in alia figura
cylindrus, DV, & à trilineo extra fruftum minus parabolæ confti
tuto folidum , DGXf , quod eft fruftum apicis parabolici refectum
per circu !um .DX, quodque vocetur Fruftum apicis parabolici.Pa
tet ergo cylindrum ,RG ,adaceruum minorem parabolicu', HDG ,
elle vi,Zr, adcom pofitam ex }, ZP.& 4. PG , ac cylindrum ,DV,
ad fruftum apicis parabolici,DG X,efle vt. ZP, ad fui reliquum ,
demptis ab ca 2P,cum. PG ; Sic autem etiamerit quodlibet
ſolidum fimilare genitum ex,1 G ad folidum ſibi ſimilare genitum
ex fruſto ininori, BGP , vt , inquam , in priori parte huius 7 heor.
dictum eſt ;& fic etiam folidum quodliber fimilare genitum ex ,
DG, ad libi ſimilare genitum ex trilineo,DEG ,iuxta coro uncm
Zz regulam,
 362 GEOMETRIA
regulam , ZG, vtin poſteriore dicti Theor. parıc d . & umeri .
COROLL'ARIVM XXV.
N Propoſitionc 48.ſuinatur de figura Propoſic. 45. parabola;
ZAG, cum bali,ZG , & axi, AQ , & reſecto eius minori frutto,
DP , deeiuidem figura adhuc ſumatur , AXG , trilineum , in quo
-

G
ducitur, DE,æquidiſtans ipfi,AX,& feorfim ponatur ,vt autem fiat

RR P X

folitum cxemplum , reuoluaturparabola, ZAG ,circa inanentem

axiin, AQ, & fruſtum minus eiuidem , quod eß , DPG , circa, DP,
ex quo fiat aceruus minor, RDG Inſuper trilineum , AXG , reuo
luatur circa,GX , vt fiat apex paraboticus,AGZ, & ex GDE,eius
fruſtum , GDY ; patet igitur ex ipfa Prop.48.aceruum minorem ,
RDG , ad conoidem parabolicam ,ZAG ,habere rationem compo
ficam ex ea, quam habet compofita ex . ZP, & L.PG, ad, ZP, &
ex ratione parallelepipedi ſub, DP, & quadrato, PG , ad dimidium
parallelepipedi ſub,AQ . & quadrato ,QG; & ficetiã effe quodlibet
(olidum limilare genitum ex fruſto parabolæ , DGP, ad fibi fimila
re genitum ex ſemiparabola , ANG ; iuxta communem regulam ,
ZG . Item ex eadem Prop. patet apicem parabolicum , A GZ , ad
eius fruſtum , DGY, habere rationem compoſitam ex ea, quam
habet ſexta pars parallelepipediſub AQ , &quadrato , Q G,habet
ad pa,
rallelepipedum ſub, DP,& quadrato,PG , & ex ea, quam
ZP, ad refiduum , demptis ab eadem ,ZP, .ZP, cum .PG : Sic
aucem quoque erit quodcunque ſolidum limilare genitum ex trili.
neo , AXG , ad ſibi ſimilare genitum ex trilineo , GDE , iuxta com
munem regulam , AX.

CORO
 : LIBER I V. 363

i
COROLLARIVM XXVI .
N Propofitione 49. aſſumpta de figura Propoſit. 46. parabola ,
ZAG ,cum axi, AQ ,& illi parallela , DP ; abſcindaturab axi
AQ , ipſa, AV, exceſſus,A2,
ſuper , DP, & vt fiat ſolituin
.
exemplum ', reuoluantur tú E
fruſtuin maius, ZADP, cum
fruftum minus , DPG ,circa
communem axem ,DP, ve
ex fruſto maiori , DA ZP ,
fiat aceruus maior parabo.
licus, ZADON, & ex fruſto N
minori , DPG , fiac aceruus
minor parabolicus , RDG : Pa tet ergo ex hac Propoſ. aceruuini
minorem , RDG , ad aceruum maiorem , ZADON , habere ratio
nem compoſitam ex ea,quam habet compoſita ex . ZP, & . PG ,
ad ZP, & ex ratione parallelepipediſub, DP, & quadrato , PG, ad
parallelepipedum ſub , AQ ,& his fpatijs.f. quadrato ,PQ , 1. qua.
drati, QZ , & rectangulo ſub ſexquitertia, ZQ, & ſub,QP, dempto
ab eodem . parallelepipedi ſub, AV ,& quadrato, QP : Sic autem
erit etiam quodlibet folidum ſimilare genitum ex frufto minori ,
DPG , ad libi ſimilare genitum ex figura , CAZP , Prop.46. dem
pto folido fimilari genito ex trilineo , ACD , iuxta communem re
gulam , ZG .

COROLLAR I V M XXVII . '

N Propoſitione so. de figura Propoſit. 46. ſumatur fruſturi
minus parabolæ , quod eſt, DGP, quodque decatur per rectam ,
TI, æquidiftantem ipli , PG , acci.
piantur inſuper duæintegræ , ZG, D
SI , & vt fiat noſtrum exemplum ,
reuoluatur , DPG , fruftum circa
manentem axim , DP,vt ex, DPG , So
fiat aceruus minor ,RDG ,& ex, z R G
DTI, eius fruftum , YDI , patet er
go ex hoc Theorem , aceruum mi
norem , RDG, ad relectum fruftum , YDI , habere raticnem coma
poftash ex ea , quam habet rectangulum , ZPG , cum . quadrati,
Zz , 2 PG
 354 GEOMETRI Æ.
PG, adrestinguluin ,jll,cu n . quadraci, SI , & ex ea ,quam
habet quadracu n ,PG, ad quadratun , ll . Vt etiam erit quod.
liber loi dun in lare ge situ n ex fruito niaori parabolæ , quod
eſt, DPG , ad libi i nilare genituin ex trilineo , Dri, iuxca Com .
muneinreguia n , PG .
SCHOLI V M.

P Luri aliz polſencs adhuc circa hac examinare , precipuèsolidicas

Le 1145, 1-3produceretur ,reuoluta pırıbıla circa biim , pel
illi pori!le! in fine tingentem parabolam , fiueextra ipſam conftitu.
tant ġo proportionein eiufdem regmentorum ; necnon , & aliorum
corporin : quorun noticia tum ob fpeculationem iucunda,tum in or .
dine ad praxin confiderata , non inutilis etiam efle videtur , fed hæc
Blij; indiganda reimyuam . Hæc autem nunc delibafle fufficiat .

Finis quarti Libri.

GEOS
 365
7

GEOMETRIÆ
-CAVALERII
LIBER QVINTVS.
In quo de Hyperbola,Oppoſitis Sectionibus,
ac ſalidisab eiſdem genitis, habetur
contemplatio.

THEOREMA 1. PROPOS. 1.

MNIA quadrata Hyperbol“, regu

la ſu npta bili fcilicet vna ex ordi.
natim applicatis ad axim, vel diame
trum eiuſdein , ad omnia quadrata
parallelogranmi in eadero bafi, &
altitudine cum ipſa , erunt vt linea
compofita ex dimidia cranſuerſi la.
cerishyperbolæ , & diametri , vel
axis eiuſdem , ad compoſitan extranlucrſo latere , & axi ,
vel dia netro eiufdem : Eade verò id omnia quadrata
trianguli in eadem bali, & altitudine cum ipſa erunt , veco
pogeiex ſexquialtera tranſuerfi lateris, & axi , vel diame.
tro eiuſdem ,ad compofitam cx cranfuerfo latere , & axi ,
vel diametro ciufdem .
Sit
 366 GEOMETRIÆ
Sitigicurhyperbola,DBF, in baſi,DF ,cuius axis,vel diameter,
EB, & tranfuerfuin lacus, BO, bifariain diuiſuming 1 , deſcribatur
vero parallelograin inú , AF , in eadem altitudine , & bafi cunikt.
perbola , DBF, & nunc circa axim ,vel diametrum , BE ,circa quam
iit etiam triangulum , BDF . Dico ergo
omnia quadrata hyperbolæ , DBF ,regue
la , DF , ad omnia quadrata , AF , efle vt
compofitam ex, NB , & } , BE , ad , OE ; N
ad omnia verò quadrata trianguli , DBF ,
ellevtcompofitam ex ſexquialcera , OB , 5
& ipfa,'BE, ad, OE , ſumatur in , BE , vt
H
cunq; punctum , M, & per , M , ducatur , M
MG ,parallela ipli , DĚ , ſecans curuam
29.1.3 . & hyperbolæ in , H. Eft ergo quadratum ,
Scho. 40. EF, vel quadratum ,GM ,ad quadratum ,
MH, vt rectangulum , OEB, ad rectangu.
lum, OMB, eſtautem ,BF , parallelogrão
mum in eadem alcicudine , & bali cum ſemihyperbola , BEF , &
punctum , M , vtcunq; ſumptum , per quod acta eſtipſi , DF ,pa.
rallela, MG , regula,DF, repertumque eft,vt quadratum , GM,ad
Coroll.3 quadratum ,MH ,ita eſſe rectangulum , OEB, ad rectangulum , o
26.1.2. MB, ergo horum quatuor ordinum magnitudines erunt propor
tionales el. omnia quadrata, BF, magnitudines primi ordinis col
lectæ juxta primam .fo iuxta quadratum , GM , ad omnia quadra
ta ſemihyperbolæ , BỆF , magnitudines ſecundi ordinis collectas
iuxta ſecundam.f. iuxta quadratum , MH , erunt vt rectangula ſub
maximis abſciſſarum , BE, magnitudines tertijordinis collectç iux:
ta tertiam , iuxta rectangulum fub , Oe , EB , ad rectangula ſub
omnibus abſciſsis, EB, adiuncta, BU , & lub omnibus abſciſsis, EB,
magnitudines quarti ordinis collectas iuxta priman , .f. iuxta re .
ctangulum , OMB ; verum rectangula fub maximis abſciſſarum ,
EB, adiuncta , BOŚ & ſub maximis abicillarum ,EB, ad rectangula
ſub omnibusabſciſsis, EB, adiuncta , BO , & fub omnibus abſciſsis,
EB, recti, veleiuſdem obliqui tranſitus, ſuntyt, OE , adcompofi
Corol.
1. 2 . 3..tam ex, NB,& .BE , ergo , conuertendo ,omnia quadrára ſem
hyperbolæ ,BEÉ, ad omnia quadrata ,BP, vel eorum quadrupla..
omnia quadrata hyperbolæ, DBF,ad omnia quadratá, AF, etiam
diametrum
ſi, AF, non eſſet circa axim , vel , BE, fed tantum in ea
dem altitudine cum hypanbola,DBF,erunt,vtcompofita ex 1.0
24.1.2 . B, & . BE, ad, oe.
Quoniam verò omnia quadrata , AF , furt tripla omnium qua.
dra .
 LIBER V. ☺ 361
duxorun crianguli, DBF ,idcount ad il!2 ,vt,OE,ady.OE,often
fuu aurein eft omnia quadrata hyperbolæ , LBF ,ad omnia qua.
1 draia, nf, effe vt compofitam ex.OB , & .BE , ad,OE , ergo ,
ex æquali, omnia quadrata hyperbolæ , DBF, ad omnia quadrata
trianguli, DBF, etiam fi non eilet circa axim ,vel diametrum , BE,
ſed tantum in eadem altitudine cum hyperbola,DBF, erunt vtcom,
poſita ex .OB. & .BE, ad .OE, vel vt horum tripla .i.vt com
poſita ex ſexquialtera, OB , & ipſa , BE , ad , 0e , quod oftendere
opus erat .
i
THEOREMA II. PROPOS. II.

duæ ad axim , vel diametrum hyperbolæ ordinatim

tes , fit autem earum altera regula : omnia quadrata hyper
bolæ ab vna earundem conftitutæ ad omnia quadratahy.
perbolæ peraliam conſtitutæ , erunt ve parallelepipedum
fub compoſita cx ſexquialtera tranſuerſilateris hyparboļa
rum di&tarum , & ſub axi , vel diametro hyperbolæ primò
di& x , &ſub quadrato ejuſdem axis, vel diametriad pa
rallelepipedum fub compoſita ex eiuſdem tranſuerſi lateris
ſexquialtera, & axi , vel diametro hyperbolæ ſecundò di
&æ,& fub quadrato eiuſdem axis , vel diametri.
Sintintra curuam hyperbolæ duæ vtcunq;adaxim, vel diame
trum ,NE, Ordinatim ductæ rectæ lineæ, HG , DF, hyperbolas , N
HG, NDF , conftituentes , fit autem earum altera , vt , DF, lun .
pta pro regula, & tranſuertum eorundem latus , NO , bifariam di
uiſum in, B , cui in dire tum fit adie&a, OX ,æqualis dimidiæ, ON.
Dico ergo omnia quadrata hyperbolæ , DNF, ad omnia quadra . Defimiz .
ta hyperbola, HNG,cle et parallelepipedụm fub, XE, & quadra- ..
to, ÉN , ad parallelepipedum fub, XM , & quadrato , MN. Fiant
3
ergo in bafibus, DF, HG, & circa axes, vel diametros, NM ,ME,
3
parallelogramma, AF , CG : Omnia ergo quadrata hyperbolæ ,
DNF , ad omnia quadrata hyperbolæ , HNG , habent rationem
compofitam ex ea , quam habent omnia quadrata hyperbolæ , D
NF, ad omnia quadrata, AF, omnia quadraca, AF,ad omnia qua
drata, CG , & omniaquadrata , CG, ad omnia quadrata hyperbo
læ, HNG ; ſed omnia quadrata hyperbolæ, DNF, ad omniadra.
qua. Ex antec.
 368 GEOMETRIE
11.1.2 . drata, AF,ſunt vt compofita ex .ON ...ex , BN , & .NE, ad,
Corol.39.OE,vel vt iſtorum tripla.ſ, vt, Xe,ad triplam ,OE . Inſuper omnia
& Sch.40.quadrata,AF,ad omnia quadrata,CG,habentrationem compofiti
1.1. ex ea,quâ habet quadratu, DF ,ad quadratū,
HG, ideft rectangulum ,OEN ,ad rectagulú ,
Ex antec. OMN ,.i.horú tripla,.f.rectangulum lubtri
pla ,OE,& ,EN ,fola ,ad rectãgulú lub tripla, O
OM,& fola ,MN , & exrñe, EN ,ad,NM ; tá
demomniaquadrata, CG,ad omnia quadra. B
ta hyperbola,HNG, funt vt,OM ,ad cốpo :
fitam ex , BN , & } .NM, vt tripla , OM , AC NRT
ad , MX, ideft fumpta ,MN ,communi alti. MGz
tudine, vt rectangulú ſub tripla ,OM , & ſub,
MN ,ad reaāgulū ſub,XM ,MN ,ergo omnia K
quadrata hyperbolæ , DNF, ad omnia qua
drata hyperbolæ , HNG , habent rationem D PE o, F
compositam ex ea , quam habet, Xe, ad tri
plam , EO, ii, ſumpta , EN , communi altitudine , ex ea, quam ha
bet rectangulum , XEN ,ad rectangulum lub, NE, & tripla, E0,&
ex ea, quain habet rectangulum ſub tripla : OE, & ſub, EN , ad re
ctangulum ſub tripla , OM , & lub, MN, & rectangulum lub tripla ,
OM, & fub, MN ,adrectanguluin lub, MN, & MX , & tandem ex
habet
ca, quam habet, EN, ad, NM ; porro iſtæ rationes .f. quam
rectangulum lub, XE, &, EN , ad rectangulum lub tripla , OE , &,
EN, item quam habet rectangulum lub tripla , OE, &, EN, adre
ctangulum ſub tripla , OM , & MN , & quam habet rectangulum
fub tripla, OM, &, MN , ad rectangulum , XMN, conficiunt ration
nein rectanguli , XEN , ad rectangulum , XMN , quæ fimul cum ra
tione: quam habet , EN , ad , NM, conficit rationem parallelepipe.
36.1 :. di lub , NE, & rectangulo, NEX, .l. ſub, XE, & quadrato , EN , ad
parallelepipedum ſub, NM, & rectangu 0 , NMX , .i, lub , XM . &
quadrato, MN, ergo omnia quadrata hyperbolæ ,DNF,ad omnia
quadrata hyperbolæ , HNG, erunt ve parallelepipedum fub ,XE,
& quadrato , EN, ad parallelepipedum iub ,XM , & quadrato , M
N ,quod oſtendere oportebat.
THEOREMA III. PROPOS. III.

N eadem antecedentis figura , fiproducatur, HG, hinc

INinde vſque ad curtam hyperbolicam , cui incidatSZ,in ,
 LIBER V .: 369
NX , & ON, & j.NE , regula eadem , DF, retenta ; often
demus, omnia quadrata parallelogrammi, SF , ad om
nia quadrata frufti hypeibolæ , HDIG , cfle vt re& angu
lum, OEN , ad rectangulum ſub, OE, & , NM , vna cum re:
& angulo ſub compoſita ex .NO , & .ME , & fub , ME ;
Omnia verò quadrata trianguli, DMF , ad omnia quadra
taeiuſdem frufti, HDFG , elle vi ie& anguluni , OEN , ad
rectangulum ſub, OE , & tripla ,NM ,vna cum rectangulo
ſub compoſita ex,NX ,& MĒ, ſub, ME.
Sumaturin , ME, vtcung; punctum , L , & per ipſum regulæ ,
DF, parallela ducatur, LK ,curuam hyp.rbolicam in , 1 ,ſecans ;
Eft ergo quadratuin , EF, vel quadratum ,
LK , ad quadratum , L1 , vt rectangulum , TX
OEN , ad rectangulum , OLN ; elt autein
parallelogramınum , MF , in eadem baſi, & $

altitudine cum figura , MGFE , punctum ,

L, fumptum eft vt cunquc , perq; ipſum re
gulæ, DF d, ucta parallela , LK , repertum B
elt, ve quadratum , KL, ad quadratum , LI, А с NR T
ita efle rectangulum , OEN ,ad rectangulú ,
MGZ
OLN ; quatuor ergo ordinum magnitudiºs I
nes conſtructæ iuxta has quatuor inuentas IK
magnitudines proportionales, erunt quoq;
proportionales .i. omniaquadrata: Mf,ad D PE OF
omnia quadrata figuræ , MGPE , quæ funt
magnitudines primi , & fecundiordinis conſtructæ iuxta primā, & Coroll.3.
26.1.2.
ſecundam f. iuxta quadratum , KL , & quadratum , LI , erunt ,
rectangula ſub maximis abícıflarum , EM , adiuncta , MO , & fub
maximis abſciflarum , EM , adiuncta , MN , ad rectangula lub om
nibus abícilsis, EM, adiuacta , MO, & lub omn: bus abiciſsis, EM,
adiunéta ,MN , quæ funt inagnitudines tertij , & quarti ordinis
collecæ iuxta tertiam, & quartam .l . iuxta rectangulum , OEN ,
OLN ; verum re & angula lub maximis ablcifiarum , EM ,adiuncta,
MO, & lub eiſdem adiuncta, MN , ad rectangula lub omnibus ab
ſciſsis, EM , adiuncta , MO, & lub ijſdem adiuncia , MN , omnibus Corol.31 .
re &ti vel eiusdem obliqui tranfitus tumptis , lunt, vi rectangulum , 1.2,
OEN, ad rectangulua lub, OE, & , NM, vna cum rectangulo lub
compofita ex . ON , & . ME, & tub , ME , ergo on nia quadra.
ta , MF , ad omnia quadrata figura , GMEF , vel horum quadru
pla.i. omnia quadrata , S.F , ad omnia quadrata frufti', HI FG ,
А аа erent
 370 GEOMETRIE
erunt, vt rectangulum , OEN,ad rectanguluin ſub , OE , & , NM,
vna cuin rectang. ſub compoſita ex 1. ON , & 1. ME, & íub,ME.
2.4. !. 2 . Quia verò omnia quadrata trianguli, DMF , ſunt . omnium
quadratorum , SF ,ideo ad omnia quadrata fruſti , HDFG , erunt
vti , rectanguli,OEN , ad rectangulum ſub, oe , & , NM, vnà cú
rectangulo lub coinpoſita ex . ON , & ;.ME, & ſub , ME, vel vt
horuin cripla i. vt rectangulum ,OEN , ad rectangulain ſub , OE,
& tripia , N M , vna cum rectangulo lub compoſita ex fexquialte
ra ,ON ,..ex ,NX , & ON,& } . NĒ, & ſub,ME, queoftendereopus
crat .
THEOREMA IV. PROPOS. IV .

ITNeadem antecedentis figura productis, CH ,RG ,ver

ſus baſem , DF , cui incidant in , PQ, regula eadem re
tenta, oſtendemus omnia quadrata, SF, ad omnia quadra.
ta fruſti, HDFG ,demptis omnibus quadratis , HQ , eſſevt
rectangulum , OEN, ad rectangulum ſub, EM, & ſub com.
pofita ex '.EM , integra,MN , & :.NO: Omnia verò quadra.
ia trianguli , DMF, ad eadem eſſe oftendemus,vt re &tang:
OEN ,ad reå.ſub compofita ex, EX ,dupla ,NM , & ſub, MĚ.
In antec . Omnia .n.quadrata , SF , ad omnia quadrata frufti , HDFG .
oltenſa ſunt efle ,vt rectangulum , OEN, ad
rectangulum lub , OE , & NM , vna cum ,
rectangulo fubcompoſita ex .ON , & .
ME, & fub, ME : Omnia verò quadrata .
SF , ad omnia quadrata, HQ , funt vt qua
9. Jo a. dracum , DF , ad quadratum , P Q , vel ad 1B
quadratum, HG gl. vt rectangulum ,OEN ,
34.& Sch. ad rectangulum , OMN , ergo eadem ad re . A C IN RT
40... so liquum omnium quadratoruin fruſti,DH M GIZ
GF,demptis omnibus quadracis , HQ , e. As K
runt vt rectangulum , OEN , ad reliquum ,
dempto rectangulo , OMN , à rectangulis
ſub ,OE, MN , & lub compofita ex.ON , DPE OF
1 ... Elem . & 4.ME, & tub, ME, eſt autem rectangu
lum ſub, E , MN, æquale rectangulis lub , OM ,MN , & fub, EM,
MN , ergo deepco rectangulo, OMN ,à rectangulo ſub, OE , MN,
remanet rectangulum , EMN , ad quod vna cum rectangulo lub
coinpoſita ex .ON , & .ME, & lub , ME , iplum rectangulum
OEN, erit vt omnia quad. SF. ad omnia quad. frufti, HDFG, dė.
ptis
 LIBER V. 3.71
V
pris omnibus quadratis , HQ, æquatur autem rectangulum , EM
N, cum rectangulo ſub , EM , & lub compofita ex } . ĒM , & I.N
O , rectangulo ſub, EM , & fub compoſita ex 1. EM. integra ,MN ,
& }. NO , ergo omnia quadrata , SE, ad omnia quadrata frufti,D
HGF, demptis omnibus quadratis, HQ , erunt vt rectangulum ,
!
OEN , ad rectangulum ſub , EM , & ſub compoſita ex } . EM, in.
tegra , MN , & 1. NO,
Omnia verò quadrata trianguli , DMF ,ad eadem erunt , vtk.
rectangui, OEN, ad rectangulum ſub , EM , & fub compofita ex
. EM , integra , MN , & . NO , .. vt totum rectangulum ſub , o
EN, ad rectangulum ſub, EM , & fub compofita ex , EM , tripla ,
MN , &, NX,.. ſub, EM, & fub compofita ex,EX, & dupla ,ÀN ,
quæ oftendenda erant .
THEOREMA V. PROPOS. V.
Neadem figura, regula eadem retenta ,oftendemus om
INmnia quadrata, AF,demptis omnibus quadratis hyper
bolæ , DNF , ad omnia quadrata , SF , demptis omnibus
quadratis fruſti,HDFG ,effe vt parallelepipedum lub co,
polita ex ipſa, XE, EN , & fub quadrato,NE,adparallele ,
pipedum ſub compofita ex cadem , XE , & cum , EN , NM ,
& ſub quadrato ,ME.
Quia enim omnia quadrata,AF,ad omnia quadrata hyperbo. 1. huius.
læ, DNF, lunt vt, OE, ad compoſitam ex . ON, & }.NĒ ,ideò
per conuerfionem rationis , & conuertendo omnia quadrata , AF ,
demptis omnibus quadratis hyperbolæ , DNF, ad omnia quadra
ta, AF, erunt vt compofita ex . ON , & } . NE, ad , OE , .i. ſum
pta, Ne, communi altitudine , vt rectangulum ſub compofita ex
1. ON, & } .NE, & ſub, NE,ad rectangulum ,OEN. Quoniam
verò omnia quadrata , AF , demptis omnibus quadratis hyperbo
læ , DNF,ad omnia quadrata , SF , demptis omnibus quadratis
fruſti, DHGF, habentrationem compofitam ex ea ,quam habent
omnia quadrata ,AF ,dempcis omnibus quadratis hyperbolæ , D Defio.la.
NF, ad omnia quadrata , AF , .i. ex ea ,quam habet rectanguluın l. 1 .
fub compoſita ex . ON , & }. NE , & iub , NE , ad rectangu
lum , NEQ ; & ex ratione o quam habent omnia quadrata ,
AF , ad omnia quadrata , SF, ideft ex ea , quam habet , NE ,
ad , EM , & tandein ex ea ,quam habent omniaquadrata, SF , 19.1.2.
ad omnia quadrata, SF ,demptis omnibus quadratis frufti, HDF
A a 2 2 G, ideò
 372 GEOMETRIÆ
G , ideò omnia quadrata , AF , demptis omnibus quadratis hyper
bolz, D.NE,ad omnia quadrata , SF , demptis inuibus quadra.
tis frufti, HDFG , habebunt rationem compoſitam ex ea , quaca
habet rectangulum ſub compofita ex } : ON , & } NE, & tub, N
E, ad reftangulum , NEO, & ex ea , quam habet, NE ,ad , E.M ,
& ex ea, quain habent onnia quadrata , SF , ad ognia quadrata,
SF, demptisomnibus quadratis frufti ,HD
FG . Quoniain autem omnia quadrata ,
SF, ad oinnia quadrata fruſti, HDFG , sūt
vt reétāzulum ,OEN ,ad rect.ſub OE , NM,
cuinrectág. fub compofita ex . ON , & .
ME,& ſub, ME, ided oía quadrata , SF , ad
reſiduum , daptis omnibus quadratis frulli,
HDFG, erunt vt rectangulum ,OEN ,ad A CNRT
CB :

reſiduuin, demptis à rectangulo, OEN ,re

H
s.huius. M G2
ctangulo , ſub, OE, NM , vna eum rectan- s L
K
gulo lub compoſita ex . ON , & }.ME,
& ſub , ME ; ſi igitur àrectangulo , OEN ,
dempleris rectangulum ſub , E , MN ,re: PERF
manebit rectangulum ſub , OE , EM , rur :
fus fi à rectangulo fub, OE, EM, dempferis rectangulum ſub com
poſita ex . ON , & ;.ME, & ſub,MĒ , .. ſi dempſeris rectangu.
lum lub , OB,&, ME, remanebit rectangulum ſub, BE , EM , à quo
fi adhuc auferas rectangulum ſub }, ME , & lub , ME ,. 1. qua.
drati, Me,habebimus rectanguluin , BEM, dempto 1. quadrati,
ME , ad quod rectangulum , OEN, erit vt omnia quadrata , SF,ad
lui reliquum ,demptis omnibus quadratis frufti, HDFG, ergo om
nia quadrata, AF, demptis omnibus quadratis hyperbolæ , DNF,
ad omnia quadrata, SF, demptis omnibus quadratis fruſti , HDF
G ,habebunt rationem compoſitam ex his rationibus f.ex ea, quá
habet rectangulum ſubcompoſita ex }. ON, & }.NE, & ſub ,NE,
ad rectangulum , OEN , & ex ratione, NE, ad, EM , & ex ea , quain
habet rectanguluin , OEN ,ad rectangulum , Bem , dempto .quae
drati , ME ; harum autem iftæ duæ , quam .f. habet rectangulum
ſub coinpolita ex . ON, & }. NE, & ſub , NE , ad rectangulum ,
OEN , & quam habet rectangulum , OeN ,ad rectangulum , BEM ,
dempto ;. quadrati,ME,conficiunt rationem rectanguliſub com.
pofita ex . ON , & .NE , & lub, NE , ad rectangulum , BEM
dempto ;. quadraci, ME, vel,his triplicatis, conficiunt rationem
rectanguli ſub compofita ex tribus, BN , .l.ex,NX, & ter }.NE ,
L dupla, NE, .f. fub compoſita ex ,NE , & , EX , & fub , NE , ad
rectangulu.n lub tripla, BE, & ſub , EM, demptis { . ideft de
integro
12
 LIBER V. 373
dempto quadrato ,ME,quia verò tripla, BE , eſ compoſta ex , E
X, & dupla ,EN, fi à rectangulo lub compofita ex, EX , & dupia ,
EN, & ſub, EM , abftulerisquadratum ,ME , .i.rectangulum lub ,
ME, & , ME, remanebit rectangulum lub compoſita cxipia , XE ,
EN, NM , & ſub, EM , illas ergo tres componentesrationesin has
you duas reſolutas habemus , ſcilicet in eam , quam habct rectanguliz
fut, XEN , integra, & lub , EN , ad rectangulum lub integra X
, 2,
1 EN ,NM , & fub, ME, & in eam , quam habet, NE, ad, EM , quæ
duæ rationes componunt rationem parallelepipedi ſub , NE, &
0 ſub rectangulo integræ , XEN, ductæ in , EN, ideft parallelepipc
di ſub integra,XEN , & quadrato,NE , ad parallelepipedum lub , 36.3.
ME, & rectangulo integræ , XE , EN ,NM, ductæ in , ME , .. ad
B parallelepipedum tubintegra, XE, EN, NM , & quadrato , ME ,
ergo omnia quadrata, AF ,demptis omnibus quadratis hyperbo
læ , DNF ,adomnia quadrata , SF , demptis omnibus quadratis
fruſti, HDFG , eruntvt parallelepipedum ſubintegra, XEN , &
quadrato, NE, adparallelepipedumtub integra , XE , EN , N51 ,
& quadrato, ME, quoderat oftendendum .
PROBLEMA I. PROPOS . VI.
Data hyperbola portionem abſcindere per lineam
A ad eiuſdem axim , vel diametrum ordinatim appli
catam ,cuius omnia quadrata , regula propofitæ hyperbo
læbali,ad omnia quadrata trianguli in eadem bali,& cir
ca eundem axim, vel diametrum cum portione, fiue hyper
bola abſcilla ,exiſtentis ,habeant datam rationem , quam
oportet eſſe quidem maioris inæqualitatis , ſed tamen mi
norem fexquialtera .

Sit ergo data hyperbola, FEG, cuius axis, vel diameter, E M &
larus tranſuerſum , CE, cuius fit , AE, lexquialtera, balis , & regu
la , FG, data ratio, quam habet , HR , ad , RL , inaioris inæquali.
tatis ,led minor ſexquialtera ,oportet ergo ab hyperbola , FEG ,
per lineam ad , EM ,ordinatim applicatam ., baſi, ſiue regulz ,
FG , parallelam , portionem , fiue hyperbolam abſcindere , cuius
omnia quadrata ad omnia quadrata trianguli in eadem bafi, &
circa eundemaxim , vel diametrum, cum ipla habeantrationen ,
quam habet,HR, ad, RL ; quia ergo ratio , HR, ad, RL, eſt mi.
nor ſexquialtera , erit minor ea , quam habet , AE, ad, EC ,diuis
& etiá
 374 GEOMETRIA
diuidendo minor ea , quam habet ,
AC , ad , CE , eandein ergo , quain
habet , HL , ad,LR ,habebit , aC, ad JR 1A
maiorem , CE , licilla , CO , & per ,
O, ducatur , SV , parallela ipſi regu•
læ, FG, iunganturque, SE, EV : On : I
nia ergo quadrata hyperbolæ , sev,

IH
adoinaia quadrata trianguli , SEV ,
lunt vc , 40, ad, OC, quia vero, AC,
ad , ÇO, elt vt, HL, ad,LR, compo .
nendo, AO, ad, OC, erit vt, HR,ad,
RL, ergo omnia quadrata hyperbo
læ, SEV, ad omnia quadrata criangue
li, SEV, erunt vi, HR , ad, RL ,.. in M
ratione data , quod facere opus erat,
THEOREMA VI. PROPOS . VII.
I circa datam hyperbolam deſcribantur aſymptoti,
eiufdem autem bafis vſq; ad aſymptotos producatur,
• quæ ſurnatur pro regula: O.nnia quadrata hyperbolæ ad
omnia quadrata trianguli aſymptotis , & bafi comprehen :
li , habebunt rationem com policam ex ea , quam habet
quadrarum baſis hyperbolæ ad quadratum bads trianguli,
& exei , quam habet rectangulum ſub compoſiça ex lex®
quialtera tranſuerg lateris, & axi, vel diametro datæ by
perbolæ , fub eodem axi, vel diametro, ad re & angulum
ſub compofita ex tranſuerſo latere , & axi, vel diametro
eiufdem hyperbolæ ; & ſub compofita ex :. tranſuerſilacs.
ris , & eodem axi , vel diametro,
Sit igitur data hyperboli, cuius baſis, SX , circa axim , vel dia.
metru n, OV, cuius tranſuerlum latus fit , BO , bifariain in C ,di
uilum , lit autem illi in directum adiunkta, AB , æqualis , BC ,de.
inde ducta per , (), tangente hyperbolam , quæ fic ,ED ,cuierit
parallela balis, SX, abıcındantur,EO, OD , ita vt quadratum , E
0 , & quadratum , OD , ſeorſim fint æqualia quartæ partı redan
guli lub, BO ,latere tranſuerlo , & lub eiuſdeni recto latere,fiergo
12.Cor. iunctis, CE , CD , ipsæ pro ducantur indefinitè verlus balim, så ,
cui productæ occurant in punctis , H, R, erunt, CH , CR, aſym .
proti
 LIBER V. 375
proti datæ hyperbolæ , Dico igitur omnia quadrata hyperbole ,
sox, ad omnia quadrata triaoguli, HCR, habere rationelli co...
poſitam ex ea , quam habet quadrarum ,
SX, ad quadratum , HR, & rectangulú , A
AVO , ad rectangulum , GVC , iungan
tur, OS,OX : Omnia ergo quadrata hy• Defin.2,
B
perbolæ , SOX, ad omnia quadrata triā. .
guli, HCR , habent ratsonem compoſi 1. huius,
D. Curs
tam ex ea , quam habent omnia quadra: ‫ܐ ܝܐܐ‬.. ‫ܕܐ‬.
ta hyperbolæ , SOX , ad oinnia quadra.
ta trianguli, SOX ,.. ex ca ,quam habet, E
AV, ad, VB , & ex ea, quam habent om PNM
nia quadrata trianguli, sox, ad omnia T
quadrata trianguli,HCR ,quæ eſt com
polita ex ea , quam habet quadratum , s HS 6 (@c .
X, ad quadratum , HR, & ex ea , quam XR
habet , OV ,ad , VC , habemus ergo has tres rationes comoonen
tes rationen , quam habent omnia qudrata hyperbo'æ , sox , ad
omnia quadrata trianguli, HCR , ſcilicet eam , quam habet qua
dratum, SX, ad quadratum , HR , & quam habet , AV, ad, VB ,&
tandeın , quam habet, OV , ad, Ve ,harum autem iftæ duæ .l.quã
habet , AV , ad, VB, &, OV ,ad ; VC , componunt rationein rectá
guli, AVO , ad rectangulum , BVC , ergo omnia quadrata hyper.
bolæ, SOX , ad omnia quadrata trianguli , HCR , habentracionē
compoſitain ex ea, quam habet quadratum , SX , ad quadratum ,
3 HR , & rectangulum , AVO ,ad rectangulum , BVC quod
, often
dere opus erat .

THEOREMA VII. PROPOS. VIII.

Neadem anteced. figura, regula eadem , retenta, oſten
demus ( ducta intra hyperbolam ,SOX, ipſa, 1Y ,occur.
rente aſymptotis , CH ,CR, in, T, P. ) omoia quadrata tra
pezij, THRP ,ad omnia quadrata fruſti hyperbolæ, 1SXY,
effe in ratione compofita ex ea , quam habet rectangulum
fub, GP, VR, cum quadrati, PM ,ad quadratuin ,vx , &
ex ea , quam habet rectangulum , BVO , ad re & angulum
fub , BV, OG,vna cum rectangulo lub compoſita ex .BO ,
& ;.GV,& ſub, GV .

Du
 326 GEOMETRIA
Ducantur per puncta , X , R , XN ,RM , rectæ lineæ parallelæ ,
axi,veldiametro hyperbolæ, OV , occurrentes, TP, productæ,in,
N ,M : Omnia ergo quadr. trapezij, GPRV , ad omnia quadrata
quadlilinci , GVXY ,habent rationem compofitam ex ea , quam
habent omnia quadrata trapezij , PGVR , ad omnia quadrata,
GR , .i.exca , quam habet rectangulum ſub, PG ,VR , cum .qua:
drati, PM , ad quadratum, VR, & ex ea, quam habent omnia qua
drata , GR ,ad omnia quadrata,GX ,ideft ex ea, quam habet qua
dratuin, RV, ad quadratum , VX ; quæ duæ rationes componunt
23.2 .
rationem ,quam habet rectangulum tub,
GP, VR , cum . quadrati , PM , ad qua А
dracum ,VX; & tandem ex ea , quam ha
bent omnia quadrata , GX , ad omnia
9.2 . quadrata ,GYXV , .i.ex ea , quam habet
rectangulum , BVO ,ad rectangulum ſub,
BV , 60 , vna cuin rectangulo ſub com .
6.1 . poſita ex . BO , & .GV , & lub ,GV,
ergo omnia quadrata trapezij , PGVR ,
ad omnia quadrata quadrilinei , YGVX, PNM
vel eorum quadrupla .. omnia quadrata
trapezij,THRP, ad omnia quadrata fru
z.huius , Ni,ISXY, habebunt rationein compoſi HSS XR
tam ex ea , quam habet rectangulum ( ub,
GP, VR , cum . quadrati , PM , ad quadratum, VX, & ex ea , qua
habet rectangulum , BVO , ad rectangulum ſub, BV, GO, vna cum
rectangulo lub compofita ex 1. BO , & } . GV, & ſub , GV , quod
oftendere opus erat.

THEOREMA XIII. PROPOS. IX .

Ila adhucanteced. figura , expanemus aliter ratione
ibi adinuentam tantummodo compofitam ex dua.
bus , ad vnam folu'n eandem reducentes ,probando.f.om
nia quadrata trianguli, HCR, regula eadem , HR , retenta
ad omnia quadrata hyperbolæ , Sox ,eſſe vt cubus , CV ,
eſt ad parallelepipedum terſub , CO , & quadrato , ov , I
cum cubo , ov.
6.huius
Nam vt in ſupradicta Propolit. oftenfum eft, omnia quadra : 12
trianguli, CHR , ad omnia quadrata hyperbolæ, SOX , coauerte.
do ,habent rationem compoſitam ex ea , quam habet quadratu ,
HR ,
 LIBER V. 377
3
HR , ad quadratum , SX, & rectangulum , BVC , ad rectanguluar:
AVO, quæ eſt compoſita pariter ex duabus f.ex ea,quam habet, so lo 20
CV, ad, Vo, & ex ea, quain habet, BV , ad, VA , vt autem , BV,
ad, VA , fic eft, fumpta , V , communi altitudine , rectangulum ,
BVO, ad rectangulum , AVO, quod ferua. Sumatur nuncharum
rationum componentium ea , quam habet quadratū ,HR , adqua .
dratum , SX ,quæ eft eadem ei , quam habet quadratum , HV , ad 5.2.Elem .
quadratum , VS, quia verò rectangulum ,HSR ,cum quadrato ,SV , 30.2, Co.
eft æquale quadrato,HV ,ideò quadratum , VS , eft exceſſus , quo
quadratū ,HV,ſuperat rectang. HSR ,& quia rectangul . HSR ,eſt
æquale quadrato, EO , ideò, vi quadratum , HV , ad rectaugulum , 4.6.Elem .
HSR , ita erit idem quadratum , HV , ad quadratum , EO , & ita
erit quadratum , VC, ad quadratum , co , quia triangula , CEO ,
CHV , ſunt fimilia , ergo ,per conuerfionem rationis , quadratum ,
HV, ad exceflum ſui luper quadratum , EO , .l. ad quadratum ,VS,
erit vt quadratum , VC, ad exceflum lui fuper quadratum , CO ,..
ad rectangulū bis tub, CO ,OV, cum quadrato ,OV,..ad rectan
gulum femel tub , BO , OV , cum quadrato , OV ,.. ad integrum
rectangulū, BVO ; erit ergo , vt quadratum‫را‬, HV , ad quadratum ,
VS, ita quadratum , CV , ad rectangulum , BVO , hæc ergo ratio
quam nempè habet quadratum , CV, ad rectangulum , BVO ,luin
pta vice eius , quam habet quadratum , HV , ad quadratum , VS ,
vel quadratum , HR , ad quadratum , SX, (quæ erat vna rationum
componentium ) componit rationem omnium quadratorum triā .
guli,HCR , ad omnia quadrata hyperbolæ , Sox , fimuliumpta
P
cum ea, quam habet rectangulum , BVO ,ad rectangulum , AVO ,
& cum ea, quam habet , CV, ad, VO; harum autem trium rationu
componentium ca, quam habet quadiatum ,CV , ad rectangulum ,
BVO , & quam habet hoc rectangulum , BVO , ad rectangulum ,
AVO , componunt rationem quadrat , CV , ad rectangulum , AV
O , illas ergo tres in has duas rationes relolutas haben us.l.in eam ,
quam habea quadratum , CV, ad rectangulum , AVO , & in eam ,
quam habet,CV , ad , vo , porrò iltæ duæ rationes componunt
rationem parallelepipedi tub, CV , & quadrato , CV, .. cubi, CV ,
adparallelepipedum iub , ov , & rectangulo , AVO , .i. parallele
pipedilub, AV, & quadiaco , VO ,.. parallelepiped , iub , AO, &
quadrato ,OV , cum cubo ,OV , 1. parallelepipedi ter lub , ( 0 , & 36 ‫ ܕܐ‬u.,
quadrato , UV, cum cubo , OV ; ergo omn a quad rata trianguli ,
HCR , ad omnia quadraia hyperboia , som , erunt vi cubus C
, V,
ad parallelepipedum ter iub, CO, & quadrato, OV, cum cubo, O
V, quodostendere opuserat .
B b b THEO
 378 GEOMETRIA

THEOREMA IX. PROPOS. X.

1 à centro hyperbolæ duæ intra aſymptotos eiuſdem
du &tæ fuerint rectæ lineæ indefinitè produ &tæ , agan .
cur autem intra curuam hyperbolicam parallelæ tangenti.
bus in pun &tis concurlus ductaruin linearum, & curuæ hy
perbolicæ hinc inde ad eandein produdæ , erunt iltæ bä.
ſeshyperbolaruin ,quarum diametri , vel axes erunt por
tiones ductarum à centro interceptæ inter ipfas , & earun
dem hyperbolarum vertices: Dico autem omnia quadra
ta vnius di& arum hyperbofarun, regula eiuſdem bali, ad
omnia quadrata alterius , regula quoq; huius baſi, habere
rationem compoſicam ex ratione rectanguliſub compoſita
exſexquialteca.tranſuerſilaterishyperbolæ primò dictæ ,
& axi, veldianetra eiuſdem , & ſub compoſita extran .
fuerſo latere, & axi, veldiametro hyperbolæ ſecundò di.
Aæ ,ad rectangulu n ſub compoſita ex ſexquialtera tran
fueräilateris hyperbolæ ſecundò di&tæ , & axi , vel diame.
tro eiuſdem ,& fub compoſita ex tranſuerſo latere , & axi ,
vel'diainetro hyperbolæ primò di&tæ ; & ex racione parale
lelepipedi ſub altitudinehyperbolæ primò di&tæ ,bafive
sò , baſis eiufdein quadrato ad parallelepipedum ſub alci.
tudine hyperbolæ ſecundò dictæ , baliqipariter eiuſdem
bafis quadrato
Sit ergo hyperbolæ , AD , vtcunq:baris, AC ,centrum , Esper
quod intra eiuſdein aſymptotos, EY , EZ , ductæ fint, FEDB, HE
Vle.vecunq; indefinitè productæ , fic cainen altera earum diameter
iam.expofitę hyperbolæ , pro alia hyperbola autem conſtituenda ,
ducta pariter fit vtcunq: intra curuam hyperbolicam , & in eandé
hincin :le producta ipla, ox ,parallela tangenti curuam hyperbo.
licam in punctu , V , in quo ipſam , HI , lecat . Dico ergoomnia
quadrata hy verbolæ ,AD . , regula , AC , ad omnia quadrata hye
perbole, OVX ,regula , OX ,habere rationem compoſitam ( ſum .
ptis, EF, FM , æqualibus ipfi,ED , & , EH , HR , æqualibus ipfi ,
EV,) ex ratione rectanguli fub,MB, HI, ad rectangulum ſub , RI,
FB ; & ex ratione parallelepipedi ſub altitudine hyperbolæ , ADC,
&
 LIBER v. 379
& bafi quadrato ,AC , ad paralielepipedum fub altitudine hyper
bolæ , OVX , bafi autem quadrato , OX . Nam omnia quadrata
hyperbolæ , ADC , regula , AC , adomnia quadrata hyperbolæ ,
OVX, regula ,Ox,( iun &tis ,AD, DC ,OV , VX , ) lumpris medijs Defin. 17•
omnibus quadratis triangulorum , AD lol.
C , OVX ,habent rationem compofita
ex ratione omnium quadratorum hy. M
perbolæ , ADC , ad omnia quadrata J.huius .
1 trianguli, ADC, .i. ex ratione, MB,ad,
BF , & ex ratione omnium quadratoru
trianguli , ADC , ad omnia quadrata C.Cor.22 .
trianguli, OVX , quæ eſt compofita ex boa,
ratione altitudinis trianguli, ADC , vel P
hyperbolæ , ADC , ad altitudinein triā.
guli, OVX , vel hyperbolæ , OVX,& ex
ratione quadrati , AC , ad quadratum ,
OX, & tandem eſt compoſita ex ratio 1. huius.
neomnium quadratorum trianguli , 0 YA B
VX,adomnia quadrata hyperbolæ , 0
VX; .i. ex ea, quam habet , HI , ad , IR , harum autem rationum 6,1. 2 .
componentium iftæ duæ.i. quam habet, MB, ad , BF , & , HI,ad,
IR, coinponuntrationem rectangulitub, MB , HI , ad rectangulú
fub, RI, FB ; aliæ autem duæ rationes componentes.l . quam ha .
bet altitudo hyperbolæ, ADC, ad alctudinem hyperbolæ , OVX,
& quam habet quadratum , AC ,ad quadratum ,OX , componunt
rationem parallelepipedi iub altitudine dyperbola, ADC, baſi
quadrato, AC , adparallelepipedum lub altitudine hyperbolæ ,O
VX,baſiquadrato,ox, ergo omnia quadrata hyperbolæ , ADC,
regula, AC , ad omnia quadrata hyperbolæ ,OVX , regula , OX ,
habent rationem compofitam ex ratione rectangulilub, MB, HI,
ad rectangulum lub , ŘI , FB , & ex ratione parallelepipedi tub al.
titudine hyperbolę, ADC, bali quadrato , AC , ad parallelepipe
dun tub altitudine hyperbolæ , OVX , bali verò quadrato , OX ,
quod oftendere opus erat.

THEOREMA X. PROPOS. XI.

I ,
XP ,parallela ipli DV , indifinitèperduct a ,,X du ,
a puncto
autcm , 0 ,ipſa, OP , parallela ei,quæ tangeret hy ubo
Bbb 2 . lam ,
 380 GEOMETRIE
lam , ADC , in pun&o , D , quæ indefinitè quoq; produ & a
occurrat ipſi,XP , in pun & o ,P , ſuppoſitoque , B D , elle
axim , oftendernus omnia quadrata hyperbolæ , ADC , ad
ređangula omnia hyperbolæ , OVX , ſimilia re & angulo
ſub , X0 ,OP, habere rationem compoſitam ex ratione re
& anguli fub,MB, HI, ad rectangulum ſub ,RI, FB, & ex
tacione parallelepipedi ſub altitudine hyperbolæ , ADC,
&bali quadrato , AC , ad parallelepipedum ſub altitudinc
hyperbolæ , OVX, bali autem re & angulo ſub, XO , OP .
Nam omnia quadrata hyperbolæ , ADC,regula eadé,AC,ad oia
quadrata hyperbolç , ovx, regula ,ox ,oſtenta ſunt habere ratio
nē cópoſitain ex ratione rectang. ſub, MB,HI,ad rectang.lub ,RI,
I!! aptec. FB,& parallelepipediſub altitudine hyperbole, ADC,bati quadr.
AC , ad parallelepipedú (ub altitudine hyperbolç, OVX, baſi autē
quadrato ,OX; inſuper omnia quadra
ta hyperbolç , OVX , ad rectangu'a
omnia eiuſdemn hyperbolę fimilia re.
ctangulo , XOP , regula , XO , ſunt vt
vnum ad vnum, fcilicet vt quadratú , R
XO ,ad rectangulum ,XOP, f.ſuinpta
cominuni aleitudine eiuſdem hyperbo B
læ , OVX , altitudine , vt parallelepi .
peduin lub altitudine hyperbolæ , o
VX, baſi quadrato , Ox ,ad parallele .
pipeduin iub eade n allitudine, bili
autem rectangulo , XOP , ergson012
quadrata hyp :rbolę , ADC , regulad ,
AC, ad omnia rectangula hyperbulę , YA BВ
OVX, inilia rectangulo , XOP sregue
la, OX, erunt in ratione compoſita ex ratione rectanguli ſub, MB,
Hi, ad rectanguluin iub, RI, FB, & parallelepipedi lub aloitud ne
hyperbolę , 10 , & iub quadraco, AC, ad parallelepipedum fub
altitudine hyperbolę, OVX, bafi quadrato ,ox, & ex rat one hui
us parallelep.ped :ad parallelepipedum lub eiuſdem hyperbolç , 0
VX, altitudine bari rectangulo , XOP , quç duę vltimò dietę radice
nes coinponunt rationein parallelepipedi iub aloitudine hyperbo
lę, AD , ba'' quadrato , AC , ad parallelepipedum fub altitudinc
hyperbolę , ořX , bacirectangulo , XOP , ergo omnia quadrata
hyperbole , ADC regula , AC,adomnia rectangula hyperbolę,
X
OV ,
 : LIBER V. >

381
OVX , fimilia rectangulo, XOP , regula , OX , habebunt rationell
compoſitam ex ea , quam habetrectanguluin ſub,MB,HI,adre .
& angulum fub , RI, FB , ex
& ea , quain habet parallelepipedum
ſub altitudine hyperbolę , ADC ,baſi quadrato , AC , ad parallele. 3

bipedum fub altitudine hyperbolç, OVX , bali rectangulo , XOP ,

quod erat demonftrandum .
THEOREMA XI. PROPOS. XII.
Sfumptis quibufcunq; hyperbolis , in vnaquaq; re
A gula baſi, oſtendemus omnia quadrata vnius ad om
nia quadrata alterius , habere rationem compofitam ex ra-
tione rectanguli ſub compofita ex ſexquialtera tranſuerli
lateris ,& axi, vel diametro hyperbolæ primò di &tæ, & ſub
compoſita ex tranfuerſo latere, & axi , vel diametro hyper
bolæ ſecundò di&tæ ad rectangulum ſub compoſita extrā .
fuerſi lateris ſexquialtera , & axi,vel diametro hyperbolæ
ſecundò dictæ , & ſub compofita ex tranfuerfo latere,& axi
vel diametro hyperbolæ primòdi&tæ , & ex ratione parala
lelepipedi ſub altitudine hyperbolæ primò di&tæ , baſi au
temiquadrato bagis eiuſden, ad parallelepipedum ſub al.
ç tudine hyp. rbolæ fccundò dictæ , bali pariter quadrato
b lis eiuidem . Volfi comparentur omnia quadrata hy .
perbolæ primò di&tæ , ad omnia rectangula hyperbolæ fe
cundò dictæ fimilia cuidam rectangulo, illa ad hæc habe.
bunt rationem compofitam ex ratione prædictorum rectā.
gulorum , & ex ratione parallelepipedi primò dicti ad pa.
fallelepipedum ſub altitudine hyperbolæ ſecundò , dictæ
bali redingulo , cui omnia di& a ređangula ſunt ſinilia .
Veltandem fi comparentur omnia rectangula primæ hy
perbolæ fimilia cuidam rectangulo ad omnia re& angula
ſecundæ hyperbolæ fimilia pariter cuidam rectangulo , il.
la ad hæc habebunt rationem compoſitam ex rationep3.
rallelepipedi fub alıudine hyperbolæ prinò dictæ bafi
rectangulo,cuiomnia ejuſdem icctangula nunt li nilia , ad
purallelepipedu'n tub altitudine secunda hyperbola bali
te ctungulo , cuiomnia eiusdem rc & angula tüm dia tunt
fumi
 382 GEOMETRIÆ
fimilia, & ex ratione, quæ in huius Theorematis ſupradi.
Atis caſibus inter illa duo rectangula primò loco expolita
fuit .
Sint aſſumptę quęcunq; hyperbolç, BAD ,HMQ, circa axes,
vel diametros, AC, MP, circa quas lint quoq; triangula, BAD, H
MQ, & in balibus, BD, HQ,lacus aute; n crantuerium nyperbole,
BAD, ſit, GA , cuius fexquialtera , VA ; & lacus tranfuerium hy
perbolę, HMQ, lit, MX ,cuius lexquialtera ,MR , lint autem ex.
poſitæ duæ vtcunque rectæ lincæ , FY, EN . Dico omnia qua.
drata hyperbolç , BAD, regula, BD ad omnia quadrata hyper.
perbole , HMQ , regu.
la , HQ , habere ratio .
nem compoſită ex ea ,

G
quam habet rectangu
dum iub, V , XP,adre
ctanguluin iub RP , C X
G , & ex ea , quam ha..
bet parallelepipedum
fub altitudine hyperbo A
lę , BAD , & lub qua: MM
drato , BD , ad paralle
lepipeduin fub altitu
dine hyperbolç,HMO ,
bali quadrato , H2 ;
quod ultendemus ad B D H P
modum Propoſ. 10. Si y
verò co sparentur om• Ε Ν
nia quadrata hyperbolæ , BAD, ad omnia rectangula hyperbolæ ,
HV , fimilia rectangulo ſub ,H2, EN , oftendemus illa ad hæc
habere rationem compoſitam ex ratione primò dicta inter illa re.
& angula, & ex ratione pırallelepipedi ſub altitud ne hyperpolæ ,
BAD, bali quad ato, BD, ad parallelepipedum lub altitudine hy:
perbolæ , HMQ , bafi re& angulo ſub ,HQ , EN ; hocq; oftende:
mus iuxta methodum Propol, antecedentis . Si tandem compa.
rentur omnia rectangula hyperbolæ ,BAD , fimilia retangulo lub,
BD, FY , ad omnia rectangula hyperbolæ , HMQ , fimilia reetan.
guloſub , HQ.EN , oftendemus propoſitum de his hoc pacto: Ná
omniarectangula hyperbolæ , BAD , fimilia rectangulo ſub , BD,
FY, ad omnia quadrata eiufdem , BAD , ſunt ve rectangulum lub,
BD, FY, ad quadratum ,BD ,..vtparallelepipedum lub altitudi
ne
 LIBER V.
383
nc hyperbolæ , BAD, baſi rectangulo ſub ', BD , FY , ad parallele
pipedum ſub eadem altitudine bafi quadrato , BD : pariter omnia
quadrata hyperbolæ, BAD ,adomnia rectangula hyperbole, HM
Q limilia rectangulo ſub,HQ , EN , habent rationem compoſita
ex ratione rectangulilub, VC, XP, ad rectangulum lub,RP,GC,
& parallelepipedilub altitudine hyperbolæ ,BAD , & fub quadra
to , BD , ad parailelepipeduin lub altitudine hyperbolæ , HMQ ,
bafi rectangulo ſub, HQ , EN , ergo , ex æquo, omnia rectangula
hyperbolæ , BAD, Imilia rectangulo lub, BD, FY, regula ,BD ,ad
omnia rectangula hyperbolæ , HMQ, ſimilia rectangulo ſub,HQ ,
MP EN , regula , HQ , habebunt rationem compofitam ex ratione re
ctanguli, lub, VC, XP,ad rectangulum ſub , RP ,GC , & ex ratio .
ne parallelepipedi lub altitudinehyperbolæ , BAD , baſi rectangu .
lo lub, BD , FÝ,ad parallelepipedum fubeadem altitudine, & baſi
quadrato,BD , & ex ratione buius parallelepipedi ad parallelepi
7키 pedum ſub altitudine hyperbole, HMQ,bafinectangulo ſub, HQ,
EN ;.. compolita ex ratione parallelepipedi Tub altitudinehy
: perbolç,ABD ,baſi rectangulolub, BD , FÌ, ad parallelepipedum
Lub altitudinehyperbole, HMQ abaſi rectangulo ſub , HQ, EN ,
que erantoftend .

THEOREMA XII. PROPOS. XIII.

Imilium hyperbolarum omnia quadrata ,, regulisea
S rum bafibus, ſunt in tripla ratione axiun,veldiame .
trorum earundem .
Sint ſimiles hyperbolæ , BAD , HMQ, earum latera tranſuerſa ,
GA,XM , quorum ſint texquialteræ , AV ,MR , in directum axi
bus, vel diametris,AC,MP,bales, & regulæ fint , BD ,HQ . Die
co omnia quadrata hyperbolæ , BAD , ad omnia quadrata hyper:
bolæ , HMO , elle in tripla rationeeius ,quam habet ,AC,ad, M
Piungantur, BA „ AD ,HM ,MQ . Quoniam ergo hyperbolæ Iuxta defa
funt fimiles baſis , BD , ad,CA, erit ve balis, HQ , ad, PM , & funt Apoll. o.
Con.
anguli in clinationis , AC , ad, BD, & MP, ad, HQ ,inter fe æqua.
les, ergo triangula , BAD, HMQ,ſunt fimilia, & ideo omnia qua.
drata corundem ,regulis ijdem, erunt inter fe in tripla ratione la
terum homologorum .i. eius, quam habet , BD, ad, HQ , vel,AC ,
ad, MP ; quia verò quadratum , BC ,ad rectangulum , GCA , eft vt
hyperbulæ , BAD , rectum latus ad craníuerlum la vt rectum latus F.Cor.22
ad tranſverluw hyperbolæ , HMQ , quia ille funt fimiles S.vt qua. lo 2.
dra ‫به‬
 384 GEOMETRIE
dratum, HP, ad rectangulum , MPX, ideò quadratum , BC , ad re.
11.primi ctangulum , ACG, erit vt quadratum , HP, ad rectangulum , MPX ;
C0.1 .
quia autem ratio , quam habet, BC,ad, CA, &, BC , ad, CG ,com .
Iuxta def. ponit rationem quadrati, BC , ad rectangulum , ACG , & item ra
Comand. tio, quam habet,HP,ad, PM , & , HP,ad PX , componit rationem
& di&ta quadrati, HP, ad rectá
ad Schol. gulum , MPX , harum
28.Lalo autem rationum com .
ponentium ea , quan G
haber , BC, ad , CA, eft
eadem , ei, quam ha.
bet,HP , ad, PM , ideò
reliquæ coinponentiú
erunt eædem..BC ,ad IA
CG, erit vt, HP , ad , P M
X , eſt autem etiam , A
C, ad , CB , conuerten .
do , V , MP , ad PH ,
ergo,ex æquali, & con.
uertendo,GC, ad CA , B с DH P
eric ve, XP , ad PM , & Y
diuidendo ,GA , ad , A E N
C , erit vt, XM ,ad MP, & antecedentium dimidia .S. VG, ad AC,
cric vi, RX , ad, MP, eſt autem eadem , VG , ad,GP , vt eadem , R
X, ad,XM , ergo, VG, ad , GC, erit vt, RX,ad, XP, & componen •
do, VC,ad, CG ,erit vi, RP,ad PX ,elt autem, VC ,ad, CG ,vtom .
nia quadrata hyperbolæ , BAD , ad omnia quadrata trianguli ,B
AD , & ,RP, a PX , vt omnia quadrata hyperbole,HMQ,adom.
zo huius, nia quadrata trianguli , HMQ ; ergoomnia quadrata hyperbolę,
BAD , ad omnia quadrata trianguli, BAD , eruntvt omnia quae
drata hyperbolæ ,HMO,ad omnia quadrata trianguli,HMQ,&
permutando , omnia quadrata hyperbolę, BAD , ad omnia qua:
drata hyperbolę ,HMQ, erunt vt omnia quadrata trianguli , BA
FCor.22 . D ,ad omnia quadrata trianguli, HMQ, .. in tripla ratione ejus,
lo 2 . quam habet, AC, ad, MP, quod oftendere opus erat,
THEOREMA XIII, PROPOS. XIV .

Iexponatur ſemiperbola, quæ per axem ,vel diametru

integrę fit abfciffa , habens pro bafi dimidiam balis
inte
 LIBER V.is 385
integræ hyperbolx ,fiatautem parallelogrammum ſub di
da baſi , & axi, vel dian'etio, in angulo ab eiſdem ccnien
to, ſumpra baſi pro regula : Omnia quadrata dićti paralles
logrammi ad omnia quadrata trilinei extra kyperbolam
conftituti, erunt vt idem paralleloçian nun ad fuiteli
quum ab eodem dempta lomștyperbola, i na cun exceflu,
quo dicta femihyperbola ſuperat i dićti parallele gram
f mi, cum .. parallelogran n i lub rargente hyfeibclim , &
axis , vel diametri hyperbolæ ea portione, ad quam idi.
y qua fit , vt integra axis , vel diameter ad ciufdem lacus
tranſuerſum .

Sit ergo axis, vel diameter hyperbolę B

, E, cuius A
dimidia ,BED , latus tranſuerſum , AB , & in angu
lo, BED , ſub, BE , ED , conſtitutuin parallelogra
mum , GE, ſit autem , vc, EB, ad, BA, ta, EH , ad, H B
B , & per, H, ducta,HM ,parallelaipſi, ED, quę lu
matur, pro regula, ita vt fit conftitutum parallelo .
grammum lub, HB , & (ub , BG , quæ erit tangensH
hyperbolam in punéto, B. Dicoigitur omnia qua.
drata, BD ,ad omnia quadrata trilinei, BGD , ette E I
ut, BD , ad ſui reliquum , dempto ab eodem tenihypeitola , BE
D , vna cum excellu ,quo ipſa luperat 1. di&ti parallelogran m ',B
D, cum . BM . Nam omnia quadrata, BI), ad recal gula ſub , B
D , & femihyperbola, BED, lunt vt, 6D, ad ipſam , BED, recan- Corell.se
gula verò ſub, BD,, & BED, æquantur rectangulis fub , bGD, B : 6.1...
ED , ſimul cum omnibus quadratis, BED , ergo omnia quadrata,
BD,ad rectangula ſub, BGD, BED, cum omui busquadratis, EE C.C..23 .
D, eruntvt,BD ,ad, BED ; funt autcm omnia quadrata , BD , ad l. 2.
omnia quadrata,BED , vt, AE , ad con poiitam ex !. Ab , & 1. B
E, .i. vt,BE,ad compoſitamex .BH , & }. HE, quia , 6 E ,BE ,
proportionaliter diuiduntur in punctis, P, H , ... vt parallelogran- 1. huius
mum, BD , ad compoſitum ex . BM , & } . HI , .. vt , BD , ad
compoſitum ex }: BD, & .BM , ergo omnia quadrata , BD , ad
rectangula lub, BGD,BED , erunt vi, BD , ad exceflum , quo fe. Sol. 2.
mihyperbola luperat.BD , cum . BM , erant autem omnia qua I
drata, BD, ad rectangula iub , EGD, BED), vna cum omnib.qua
dratis , BED , vt,BD ,ad,BED , ergo on nia quadrata , BD , ad
rectangula bis lub, BGD, BED , vna cum omnibus quadratis, le
CCC De
 386 GEOMETRIA
D, crunc-ve, BD, ad, BED , vna cum excellu , quo, BED, ſuparat, eV
BOD , cun z. B. , ergo per conuerſionem rationis omnia qua. qua
draca, BD, ad omnia quadrata , BGD , erunt vt , BD ,ad lui reli vel
quum , ab eodem dempca (emihyperbola , Bed , & excellu , quo pate
eadem ſuperat } , BD , & 4. BM , quod erat oftendendum .
SCHOLI V M.

H Anc Propofitionem appofui , ut & nonnullas alias inferius ,

quæ licetfupponant quadraturam byperbolæ iam notam ,vt&
ipſe completè inteligantur,non inutiliter tamen aliqualiter ſciri exii
dra
Slimani,vtfi alicuius induſtria illius quadratura in lucem prodeat,
illico ú hic appoſita nota fiant ; vel è conuersò , vt per hæc aliquana so
do adinuenta ſtarim illius quadraturinobisinoteſcat;vnde cum ſcie•
mus, quam rationem habeat, BD, ad ſeinihyperbolam, BED,appreben.
demus ſtatim quam rationem habeant omnia quadrata, BD , ad omnia
quadrata trilinci, BGD : Velècontra, li quandonotificabimus,quam
rationem habeant omnia quadrata , BD , ad omnia quadrata trilinei,
BGD , ſtatim compertum habebimus, quam rationem habeit , BD, a
Semihyperbolam , BED, & eius quadratura nota rcdderur.
THEOREMA XIV. PROPOS . XV.
I parallelogrammum , & hyperbola fuerint in eadem
bali, & circa eundem axiin , vel diametrum , regula 72
bali . Onnia quadrata dicti parallelogrammi ad omnia
quidrata figuræ compofitæ ex hyperbola,& alterutro tri
lineoru n extra hyperbolam conftitutorum , demptis om.
nibus quadratis aſſumpti trilinei , eruut ve diQuin paral.
lelogramuin ad inſcriptam hyperbolam.
Sit hyperbola, CBD, in baſi, CD , t
circa axin , vel diametruin , BE , eius
latus traoluerſum , AB , in eadem au .
tem baſi, CD, & circa eundemn axim,
vel dia netrum ,Be , fic paralielogrā . F BR a A
min , FD, regula verò , CD . Dico
ergo oinnia quadrata , FD, ad omnia ko
quadraca figure , GBCD , dempris C

omnibus quadratis trilinei , BGD, al.

terutrius ex duobus , BFC, BGD , ef- CVI E S D M
levne
 LIBER V. 387
ie vt, FD , ad hyperbo'á , CBI), quod patet nam, CBD , clt gura
quaiem poftulat Prop. 19. Lib. 3. eft cnim , BE , communis ax's ,
vel diameter, FD , parallelogrammi, & hyperbolæ ,CD , vnde
patet propoſitum .
THEOREMA XV. PROPOS. XVI.
N eadem anteced. Prepof. figura , ſi producatur, CD ,
vtcunq ; in , M , & compleatur parallelogrammum ,HC,
Iregula, CÀ : Omnia quadrats , FM. demptis omnibus qua
dracis GM , ad omnia quadrata figuræ , HBCM , dem
ptis omnibus quadratis figuræ , HBDM , erunt vt ,FD ,ad
hyperbolam , CBD .
Patet hoc Theor. nam , CBD ,eft figura, qualem poſtulat Prop.
30. Lib. 3. quia, BE , elt communis ax: s , vel diameter , parallelo-.
grammi, FD),& hyperbolæ , CBD , vnde , &c.
COROLLARIVM .
Inc habetur omnia quadr.112 ,FD ad omnia quad fizure ,GRCD,
H demptis onlibus quadratis trilmei , BGD , fe vt omnia qua.
drata FM , demp!is omnibus quadratis , GM , ad omnia quadrata figu .
ra, H BCM , demptis omnibus quadratis fig. HBDM, quia vtraq; ſuilt,
nt, FD , ad byperbolam , CBD .
THEOREMA XVI. PROPOS . XVII .
N eadem Prop. 15. figura ſi intelligamus ductam vte
cunq; axi, vel diametro ,BE, parallelam , RS fiat au
té,vtoia quad.FE ad oía quad,ſemihypeıb.BCE ,regula ,
CD ,.i.vt,AE,ad compolitam ex .AB & BE, ta quadra
tum , CE, ad quadracum , EI, & ve FE , ad ſemihypeibolā ,
BCE, ita efle iupponatur, CE, ad EV , vbicunq ; cacat pũ.
Quin , V. Dico omnia quadrata ,FS , ad omnii:qu2diata
figuræ ,RBCS , regula , i D , efle vi quadratum ( D , ad
quadratuin , SE, quadratum EI, & rcctangulum bisiub ,
VE , ES .
Oil
ccc 2
 388 GEOMETRIA
D.C2.2 3 ,
Oinnia.'1. quadrata figuræ , RBCS,ſecantur per,BE,in omnia
1.2 . quadrata, B5, in o nnia quadrata ſemihyperbolæ , BCE , & in re
ctangula bis tub, BCE, & fub, BS, ad horum ergo fingula compa.
remus omnia quadrata , F3 ; hæc igitur ad omnia quadrata, BS,
funt vequadratum , CS,ad quadratum , se , pariter omnia qua
drata , Fs , ad onnia quadrata , FE , funt vt quadratum, sc, ad
quadratum , ce ,omnia verò quadrata , FE ,ad omnia quadrata,
BCE , ſunt vt qua tratuin , CE , ad
quadratuin, El, ergo, ex æquali,om.
nia quadrata, Fi , ad omnia quadra.
ta, BCE, erunt ve quadratum ,Cs,ad
quadratum , El ; quod ſerua . Item F BR A
o.noia quadcaca, F3 , ad rectangula
ſub, FE, ER , ſunt vt quadratum ,
14 .' . 2 .
S, ad rectangulum , CĒS, rectangula
verò ſub, FE , ER ,ad rectang.lub,BC
E, ER ,funt vt , FE, ad,BCE, .i . vt,C CVI E SDM
E , a 1, VE,.i. Tuinpta, Es , communi altitudine , ve rectangulum ,
Coroll1,
26.1.2 .
CES, ad rectangulum, Ves, ergo , ex æquo, omnia quadrata,FS,
ad rectangula ſub, BCE, ER , erunt ve quadratum , CS, ad rectan.
gulum , Ves, ad eadem verò bis ſumpta , vt quadratum , Cs , ad
rectangulum bis ſub, VES ; crgo, confequentibus finul collectis,
omnia quadrata,FS, ad omnia quadrata ,BS , ad omnia quadra.
D.C
1.
. ?,:. ta, BCE, & ad rectangula bis lub, BCE, ER , ideft ad omnia qua.
I, 2 . drata figuræ , RBCS, erunt vt quadratum , CS , ad quadra
SE, quadratum , El , & rectanguluin bis ſub , VE , ES ; qua me.
thodo fimiliter oſtendemus omnia quadrata , FD , ad omnia
quadrata figurę, GBCD , effe vt quadratum , CD , ad quadra
tumn , DE , quadratum , El , & rectangulum bis fub , VE , ED;
& fimiliter oinnia quadrata, FM,ad oinnia quadrata figuræ , HB
CM , efle vt quadratun , CM , ad quadratum , ME, quadratum ,
EI, & rectangulum bis iub, VE, EM, quod oſtendere opus erat .
THE PREMA XVII. PROPOS. XVIII.
Neadem Prop. 15. figura oſtendemus omnia quadrata
IMfiguræ , HBCM, dempti omnibus quadratis figuræ, H
BDV regulie den retenti, ad omnia quadrata figuræ ,
GBCD , te nptis owaibis quadratis trilinei , BGD, elle
vt compoſita ex , CM ,MD ,ad,DC.
Нос
 LIBER V. 389
E. Hoc Theorema demonſtrabitur methodo Sect. 2. Collorarij
19. Prop.33. Lib.3. quod Similiter quacunq; figura exiſtente, CB
D , dummodo, BE, fit communis axis eius, & , FD ,facilè collige
mus .
OM

THEOREMA XVIII. PROPOS. XIX .

N eodem Prop. 15. figura oſtendemus omnia quadrata
Idemptis
BCE , regula,CD ,adomnia quadrata figuræ ,CBCD,
omnibus quadratis trilinei, BGD , efle vt quadra
tum, lE , ad rectangulum ſub, CD , & dupla, VE .
Nam omnia quadrata, BCE, ad omnia quadrata ,FE , ſunt vt
quadratum , IE ,ad quadratum , EC , item omnia quadrata , Fe ,
ad omnia quadrata, PD , ſunt vt quadratum , EC , ad quadratum , 9..z.
CD , & tandem omnia quadrata,FD ,ad omnia quad.figuræ ,GBC
D :demptis omnib.quadratis trilinei,BGD,funt ve,FD , ad hyper
bolá, CBD, .i. vt,CE,ad, EV , velvt, CD, ad duplā , VE, vel vt qua- 15.huius.
dratum, CD,ad rectangulú ſub, CD , & dupla,VE,ergo, ex æqua
li,omnia quadrata kemihyperbolæ , BCE, ad omniaquadrata figu
ræ , GBC ) ,déptis omnibus quadratis trilinei,BGD, eruntve qua.
dratum ,El, ad rectangulum fub, CD, & dupla, Ve, quod erat de
monftrandu m .
COROLLARIVM :
Via verò omnia quadrata figuræ, GBCD,dempris omnibus qua.
nibus quadratisfigure, BHMD,oftenſaſunt elle, vt, CD ,ad, DMC,01.
ſumpta communi altitudinedupla,Ve ,vt rectangulumſub,CD ,&
dupla, ve,ad re&tangulumſub ,CMD, & dupla, VE, ideò etiam , ex 418.huius.
æquali, omnia quadrata,Bí E ad omnia quadratafigure HBCM ,dem ."
ptis omnibus quadratis figure , BHMD,eruntvt quadratum , EI , ad
reitungulum ſub ,CMD, & dupla , VE .
SCHOLIVM .

contemplari, quorum plurima Lectoris induſtrie examinanda

relinquo , tum ad nimiam prolixitatem euitandam, tunc etiam ; quia
hæc Theoremata minusfortè reliquis iucunda erunt , tum eoru
comple
m
ta
 390
GEOMETRIE
eorum notitis in ſuppoſitione eiufdem hyperbolæ qudaraturæ deficiat;
ſi quis tamen adhuc voluerit alii circa e ndem contemplari , metho
dum tenerepoterit Lib. 2. & 3. d me profequutam , mihi verò poft
hyperbolariem Speculationem ad oppofitas ſečtiones, coniugatas
Appolonij opportunè videtur tranſeundum .
THEOREMA XIX. PROPOS. XX .

I ad axim , vel diametru n veriuſq; oppofitarum ſedio

SI num ordinacim applicentur reåæ lineæ in eaſdem
terminatæ , ita vt abſcillæ per eaſdem ab axibu vel dia .
metris verſus vertices fint æquales erút iſtæ applicatæ pa
rallelogrammi oppoſita latera , quod parallelogrāmum fi
compleatur , regula applicatarum altera fumpta omnia
quadrata parallelogrammi conſtituci ad reliquum , dem
pris ab ijſdem omnibus quadratis oppofitarum hyperbo.
larum iain per di & tas ordination applicatas conftitutarum,
erunt vt rečia gulum ſub compofita ex tranſuerſo latere ,
& axi ,veldiametro alterutrius oppoſitarum hyperbola.
rum , & fub compoſita ex hoc axi,vel diametro , & .tran
ſuerſi lateris, adrectangulum bis ſub • tranſuerſi lateris ,
& fun compofita ex . eiuſdem tranſuerli lateris , & axi ,
vel diametro alterutrius oppoſitarum hyperbolarum , cum
. quadrati eiuſdem axis , vel diametri.
Sint oppofitæ fectiones, AMC , BND , quarum latus tranſuer
ſum ſit , NV, communis ax , s, vel diameter earundein , ad quam
... hincinde produétam ordinatim applicécur, BD , AP , n lectiones
l ame
terminatæ , abicindentes verſus vertices, NM , axes , ve di
tros, FN , ME,hyperbolaruin , BND, AMC ,( quas pariter oppo.
fitas voco) que lint inter icæquales , iunganturque, BA ,DC, &
fit, O , centrum oppoſitaruin lectionum , BND , AMC : Quoniam
ergo, FN , ME, iunt æquales, erunt etiain æquales ,BD , AC, &
funt equidiſtantes, quià ad eandem diametrum ,velaxim , FE,lunt
elicitur ordinatim applicatę, ergo, BA, DC, crunt çquid:ftantes, & , BC,
ex 29.Pr. parallelogrammum . Dico ergo (regula luinpta altera applica
Con .
tarun, AC , BD, vt, AC , ) omnia quadrata ,BC, ad reliquuin co
rundem demprisomnibus quadratisoppofitarumhyperbolaruin,
BND, AMC, elle vtrectangulum , NEO , ad rectangulum ,NOE
bis ,
,
 LIBER V. 391
bis , cum . quadrati, EM . Ducantur per, M , O, puncta paralle 17. Pimi
lę, AC, iplę, VS, TR , igitur ,TR , tanget lectionem , AMC , & Colo
ſunt parallelogramma, TC,VC, VD : Omnia ergo quadrata pa.
rallelogrammi, VC , ad omnia quadratahyperbolæ , AMC , ha
bent rationem conpofitam ex ea, quam habentomnia quadrata, Def0.12
VC ,ad omnia quadrata , TC ,.. ex ratione , 0e ,ad , EM , & ex l.1.
ratione omnium quadratorum , TC, 10.1.20
B F D
ad omnia quadratá hyperbolç, AMC,
ideft ex ea, quam habet , NE , ad co
poſitam ex , OM , & 1. ME , iſtę dıę huius.
rationes autem.l. quam habet, OE ,
ad, EM , & ,NE, ad compofitam ex , N P
OM, & } . ME, componunt rationem
rectanguli ſub , NE, EO ,ad rectangu
lum ſub, EM , & fub compoſita ex, O M
M, & ; . ME , ergo omnia quadrata , R
VC , ad omnia quadrata hyperbolę,
6.1.2 .
AMC, ſunt vt rectangulum ,NEO ,ad
rectangulum ſub, EM , & fub compo
ſita ex, OM , & } , ME, quod eftęqua
le rectangulis Tub, OM, & ,ME, & fub
}. ME, & tub, ME, ..rectangulo , OME, cum . quadrati, MF ;
quia verò rectanguium , NEO , ęquatur rectangulo , NEO , cum 4 Sec . E.
quadrato, OE, quadratum vero, OE ,çquatur quadratis, EM , M lem .
O , cum rectangulis bis tub , EMO , ideo fi ab his dempſeris ſemel
rectanguluin , E MO,remnanebit dequadrato , OE , rectangulum ,
EMO, cuin quadratis, EM , MO , rurlus fi dempleris . quadrati ,
EM , à quadrato, EM , remnanebunt }. quadrati, EM ,rectangulú ,
EMO, cun quadrato ,MO ,rectangulúm verò ,EMO , cum qua
drato, OM , ęquatur rectangulo, EOM, vel , EON , quod collectü
finul cum : quadrati, EM , eit reſiduum , quod rernanet detracto
rectangulo, FMO , cum 1. quadrati , EM , a quadrato , EO , ergo
detracto rectanguló, EMO, cum quadrati, EM , à quadrato , E
O , iuncto rectangulo , EON , .. à rectangulo ,NEO , remanent
duo rectangula, NOE,cum .quadrati, ME ; quia ergo oflenſuin
eft omnia quadrata, VC, ad omnia quadrata hyperbolę , AMC ,
eile vt rectangulum ,NEO ,ad rectangulum ,OME, cuinqua
drati, ME, ideò, per conuerſionem rationis , omnia quadrata , v
C, adreliquum, demptis abijidem omnibus, quadratis hyperbo
H , AMC, eruntvtrectangulum , NEO , ad rectangulum bislub,
NOE, cum . quadrati,EM . Lodein pacto , fi ducamus per , N , 1
ipſam,
 392 GEOMETRIE
ipfam ,QP, parallelain ipſi, BD , quæ erit tangens ſectionem , BN
D , in puncto, N , oſtendemus omnia quadrata, BS , ad reliquum ,
dempiis omnibus quadratis hyperbolæ , BND , ( lumptis medijs
omnibus quadratis, BP, ) effe vtrectangulum ,MÈO , ad rectangu,
lum bis ſub, MOF, cuin . quadrati, FN , .. vtrectangulum , NE
O, ad rectangulum bislub, NOE, cum . quadrati, EM , nam E
M , eft æqualis, NF, & ideò etiam , EN , ęqualis ,MF, &, EO , pa
riter eft æqualis ipfi, Of . Tandem ve vnum ad vnum, ita omnia
ad omnia.i, vt omnia quadrata , BS, ad reliquum , demptis omni.
bus quadratis hyperbolæ , BND,.i.vt rectanguluin , MFO , adre.
ctangulum bislub , MOF, cum : quadrati ,FN , ita omnia qua
drata, BC ,adreliquum ,demptis ab eifdein omnibus quadratis hy
perbolaruin oppolitarum , AMC, BND , eſt autem , vt rectangu
lum , MFO, ad rectangulúm bisſub, MOF, cuin } . quadrati , FN ,
ita rectangulum , NOE , ad rectanguluin bis lub , NOE , cum { .
qua.irati, EM , ergo omnia quadrata , BC , ad reliquum dempris
ab ijsdem omnibus quadratis oppofitarum hyperbolarum , AMC,
BND), erunt vt re&anguluin ſub, NEO , adrectangulum bis ſub ,
NOE, cum .quadrari,ME, quod oltender copus erat,

THEOREMA XX. PROPOS. XXI.

I, veluti in anteced. ſit parallelogrammum habensop.
poſita latera, quæ ſintad diametrum tranſuerſam op
poſitarum fe & ionem ordinatim applicata , quæq; oppoli
caruin hyperbolarum ſint baſes, inſuper deſcribantur earú
aſymptoti, & regula ſit latus tranſuerſum ,conftitutiparal
lelogrammionnii quadrata ad omnia quadrata figuræ ,
quæ contineturlateribus parallelogrammi iam di&ti, late
ritranſuerſo parallelis, & portionibus oppofitarum feftio
num inter eadem latera comprehenſis , erunc vt quadratú
vniuſcuiuſuis laterum di &ti parallelogrammi lateri tran
ſuerſo æquidiſtantium ad quadratum lateris tranſuerli,
vnacum . quadratiportionis dicti lateris eiuſdem paral
lelogrammi, quæ inter aſymptotus incluſa manet .
Sint oppoſitæ lect ones,FAD , EVC , quarum latus tranſuer.
fun, AV, centrum, 0, per quod tranteant earuni asymptoti, YO
H , NOS,
 3. LIBER VI 393
H, NOS, fit autein, vcluti in anteced. Prop. conftitutum paralle
logrammum , FC ,cuiusoppofita latera, FD , EC ,lint ad axim ,
veldiametrum ,AV , in eadem produciam , ordinatim applicala
erunt, DC, FE, ipſi,AV , qui
diſtantes,fint earum portiones
inter aſymptotos concluſæ , H R D // K
S,NY, regula ſit, AV . Dico
ergo omnia quadrata , FC, ad H
omnia quadrata figuræ , FAD
CVE,ideft figuræ conclufæ in .
ter latera , FE, DC, & oppofi
tarum lectionum portiones in- x
M
ter eadem manences, quę ſunt,
PAD, EVC, cíle, vi quadratú, P
DC, vel , Fe , ad quadratum ,
AV , cum .quadrati, HS,vel,
NY . Per punctá ergo , O ,V , Y S
ducantur, XL, VP , adipfam ,
AV ordinacim applicatæ, erit EL
.: 2
igitur, XL, ſecunda diameter ,
&, VP, tanget lectionem , EV
c . Quoniam ergo rectangulum , HCS, æquatur quadrato , OV,
ideft quadrato, LP, rectangulum verò , HCS; æquatur rectangu 11.Secun .
lo, LSC, bis vna cum quadrato , SC, ideo, rectangulum, LSC , bis Cor.
vna cum quadrato, SC , erit æquale quadrato , LP ; eodem pacto
fi intelligamus ipfi , LC, æquidiftantem ytcunq ; ductam intra pa
rallelogrammum ,OP; yiq;adſectionem , VC, productam , often
demus rectangulum bis ſub eius portionibus inter, OL, OS ,& in
ter, OS, & fečtionem , VC, conclutis, vna cum quadrató eius, quę
inter, OS, & fectionem , VC, clauditur, æquari quadrato eius,quę
manet inter, OL, VP, & ſic de reliquis confimiliter fumptis; vnde
patebit candem rectangula ſub triangulo, LO ), & figura, OVCS,
bis fumpta , vna cum omnibus quadratis figuræ , OVCS, æquari
omnibus quadratis, OP , regula , AV , iam ſuppoſita , quia crgo g.lib.z.
omnia quadrata, co, ad omnia quadrata, OP, iunt vt quadratú ,
ZO , ad quadratum ,OV , ideò pariter omnia quadrata , ociad
rectangula ſub triangulo ,LOS,& figura ,OVCs,bis,vna cum om
nibus quadratis figuræ , OVC), erunt.vt quadratum , 20 ,ad qua
dratum ,ov;quod ſerua.
Infuper omnia quadrata , CO , ad omnia quadrata parallelográ.
mi , so , li compleretur , ellent vi quadratun , CL, ad quadratum ,
D dd LS ,
 39+ GEOMETRIA
LS, funtautem omnia quadrata trianguli, OLS, 1. omnium qua
dracorum parallelogrammi, SO ,.ergo omnia quadrata , co ,ad
omnia quadrata trianguli, LOS, erunt vt quadratum , CL , ad 1.
quadrati, LS; & quoniam oftealuin eft omnia quadrata , Co , ad
rectangula bis ſub priangulo ,LUS, & figura ,'ovcs, vna cum
omnibus quadratis figuræ ,o
VCS, effe vt quadratum ,ZO ,
vel , CL , ad quadratum , OV , F R KG
ideò omnia quadrata, CO, ad NY H
rectangula bis ſub triangulo ,
LOS , & figura , OVCS, vná
cum oinnibus quadratis eu A
D. Cor . figuræ , OVCs, tum trianguli,
23.1.3. OLS,... onnia quadrata,CO, X L M
ad omnia quadrata figuræ , 0
LCV , erunt,vtquadratum , с P
20.12. Led quadratum ,QV, vna cú ,
1. quadrati,LS, & anteceden
cium dupla 1. omniaquadra. Y S B
ta, XC,ad omnia quadrata fie
guræ , EVCLX, erunt vt qua : E z
dratum , CL , ad quadratu n ,
OV , cum . quadrati, LS , &
9.1.2 . adhuc iftorum quadrupla .l.omnia quadrata ,FC , ad omnia qua:
draca figuræ , FÅDCVE; erunt ve quadratum ,CL,ad quadratum ,
OV , vna cuin } . quadrati, LS, vel vt iltorum quadrup a, fcilicet ,
vt quadratum , CD, ad quadratuin, AV , vna cum , quadrati, H
S, vel, NY, quod oftendere opus erat . .rir
Aliter fupradi&tam rationemexplicaré a
Dico omnia quadrata,FC ,ad oinnia quadrata figura , FADC
VE, effe vt quadratum , RZ,compofitæ ex tranſuerſo latere,AV,
& axibus, vel diametris oppofitarum hyperbolarum ,FAD , EVC,
ad quadratum , AV, vna cum rectangulo ſub , AZ,& fexquitertia,
ZV . Nam oſtenſum eft eadem effe, vt quadratum , CL , vel,ZO ,
ad quadratum , OV, cum . quadrati, LS , & quoniam rectangu
lun, CSD, cuin quadrato, SL, eft æquale quadrato , CL , vel,Zo,
5.5cc. El retaugulum autem , CSD , eft æquale quadrato , OV , ideo qua.
Elicitur
exiblec. dratum , LS, erit æquale reliquo quadrati , 20 , dempto quadra.
Con, au : to,OV ,.i. eric æquale rectangulolub , OVZ , bis , vna cuin qua.
xilio 16. draco, VZ, ... rectangulo ſub, AVZ,ſemel cum quadrato, VZ ,..
pri.Con . rectangulo ſub, AZV , & ideò 1. quadrati, LS , erit æquale • re
ctan .
 À LIBER VIS
trangullub ,AZ AMni. erit æqualorcaangulo ſub , AZ , & ' .2
V , & idoà omnia quadrata, FC, ad omnia quadrata nguræ , fab
CVE , eruntivi quadratum), 20 , ad quadratum , QV , cum rectan
gulo fub; AZ, & $.ZV., J. Ve horum quadrupla ,nempè , u qud.
dratuin , RZ, ad quadratum ;AV, cum reaangulo lub, AZ , & .
Zv, .i. fub ,AZ, & texquitertia , żV ., quæ ratio fic proponebatur
explicanda, quequc,vt libet,retineri poterit..

COROLLARIV M. Hei!

Inc patet quadratum dimidiæ eius , qualateri tranſuerſo op.

poſitirum ſectionum æquidiſtanter dicitur, ſubtenditure : 312
gulo,qui deinceps eſt angulo sieb aſymptotis comprehenfo , feci iuris
continenti æquale elle rectangulo ſub compoſita ex latere tranſu :rſo,
@axi, vel diametro alterutrius conftitutarum hyperbolarum per or :
d natım applicatas à punctis, quibus dicta ſubtenſa incidit, pridocia,
ipſis oppoſitis ſectionibus , fub eodem axi , vel diametro , quod pa
tet, veluti oftenfum eft quadritum , S., æquari rectangulo , AZV .
i

THEOREMA XXI. PROPOS . XXII .

I per vertices oppofitarum fe & ionum re&tæ lineæ or.

vfque ad afymptotos produ&tæ, quarum excremaad eaſde
partesſumpta iungantur re &tis lineis, jungentefq; vſq; ad
oppoſitas ſectiones producantur, erunt iltæ parallelogrā .
mioppofita latera , quod parallelogramınum ſi complea.
tur, regula exiſtente lacere tranſuerlo . Omnia quadrata
conſtituti parallelogrammi erunt fexquialtera omnium
quadratorum figuræ comprehenſæ ſublateribus di& ipa
rallelogrammilateri tranſuerſo æquidiſtantibus , & lub
oppo@icarum ſectionum portionibus inter eadem latera có .
clufis: Omnia verò quadrata ditæ figuræ erunt quadru.
pla omnium quadratorum triangulorum, qui lub aſympto
tis & ijſdem inclufis portionibus lateruin parallelogram ,
mi, tranſuerſo laceri æquidiſtantium continentur.
Sint oppofitæ legiones,FAD , EVC , quaruin lacus tranſuer,
Ddd 2 tuin
 396 GEOMETRIE
ſum ſit, AV, centrum , O; alymptoti indefinite producti,NP,HY,
per puakta autem ,AV ,fintducta ordinacim , NÅ , YP , producæ
vſq ;ad aſymptotos, in punctis', N , H, Y, P, ipſis incidentes, quæ
ſectiones tangent, deindeiunctis, NY, HP,producantur ipfæ iun
gentes vſq; ad ſectiones illis in punctis, P, E , C , D, FRD /
39.Secun.Occurrentes, iunganturque , FD, EC, & per, o ,ad
Con. ipſam , AV,ordination applicetur, XL , incideas, F N JAH
È, in, X, &, DC, in , L ,quæ erit ſecunda diameter,
& producatur, AV , indefinite incidens ipfis ,FD , X E,
2. Secun ,EC,in punctis, R , Z, erit ergo ,FC , parallelogrã
Co !) . VVP
muin, namn rectangulum , YFN ,.. rectangulum , E Y
NF, eft æquale quadrato, AO ,ideft rectangulo , Cs EZC I
HD, item quadratum ;NX , eftæquale quadrato ,
A Sec.Ele, HL, & ideo rectangulum , ENF , cum quadrato , NX , .i . quadra
cum, XF, erit æquale rectangulo, CHD , cum quadrato , LH ,..
quadrato, LD, & ideò, XF, erit æqualisipfi, LD, & eius dupla,F
Ė, æqualis duplæ , CD, & eidem parallela , vnde, FD , erit ,EC,
parallela, & ambæ ordinatim ad axim , vel diametrum , RZ , or
dinatim applicatæ , & ideò in, R , Z , bifariam le &tæ , & , FC , erit
parallelograinmum , fit regula lacus tranſuerfum , AV . Dico núc
omnia quadrata parallelograinmi, FC, eſſe lexquialtera omnium
25. filius. quadratorum figuræ , FADCVE ; hçc
& eſſe quadrupla omnium
quadratoruin triangulorum , NOY, HOP; nam omnia quadrata ,
FC , ad omnia quadrata figuræ , FADCVE , oftenía ſunt effe , vt
quadratum , DC, ad quadratum , AV , cum . quadrati,HP , eſt
autem quadratum , HP , æquale quadrato , AV , & ideò lunt ,vt
quadratum , DC, ad quadratuin, HP,cum } . quadrati, HP,vel vt
quadratum , RZ, ad quadratum ,AV,cum,1 quadrati, AV . Proo
ducantur nunc aſymptoti, NP, HY, verſus, EČ , cui produ & a in .
cidant in S, I, eftergo rectangulum , SEI,æquale quadrato, Yv,
Secuno .i. quadrato, E2, & ideo rectangulum , sel, cum quadrato, EZ,
duplum eft quadrati, EZ, velquadrati, YV, eft autem rectangulú,
sel, cum quadrato , ez ,ęquale quadrato , SZ , & ideò quadratú,
SZ , duplum elt quadrati, YV , eltautem , vt quadratum ,sz , ad
quadratum , YV , ita quadratum , 20 , ad quadratum , OV ,ergo
quadratum , Zo, erit duplum quadrati, OV, vel eorum quadru pla
olo quadratum , ZR ,dupluın quadrati ,AV ; quia verò di& um eſt
omnia quadraca, FC, ad omnia quadrata figuræ , FADCVE, ette
vi quadratum , RZ, ad quadratuin, AV , cum 1. quadrati, AV , ..
vi quadratum, RZ,ad . quadrati , AV ,& eft quadratum , RZ,
duplum quadrati , AV, ideò quadratum, R2, erit . quadrati,AV,
ergo
 LIBER V. 397

ergo quadratum , RZ, ad quadratum, AV , cum } . quadrati , AV,

eric ve ç .ad 1... vt 6. ad 4. .i. in ratione ſexquialtera ,ergo omnia
quadrata, FC, ad omnia quadrata figurę, FADCVE,erunt in ra .
tione lexquialtera .
Igitur conuertendo omnia quadrata figurę, PADCVE ,ad om
nia quadrata, FC , erunt in ratione lubiexquialtera , .. vt 4. ad 6 .
ſunt autem omnia quadrata , FC, ad omnia quadrata,NP, vt qua.
dratum , ZR, ad quadratum , AV, ideft dupla .i. vt 6. ad 3. & om
nia quadraca , NP , funt tripla omnium quadratorum criangulo.
rum , NYO , OHP,..funt ad ilia , vt 3. ad 1. ergo exęquali , omnia
quadrata figurę. FADCYE , ad omnia quad. triangulorum , NY
O , OHP , erunt vt 4. ad 1 ... eorum quadrupla , que erant oſten
a
dend ,

COROLLARIVM. I.
Voniam verò in Propoſ. antec . oftenfum eft , ac in eiusfigura,
Q omnia quadrata, FC, ad omnia quadrata figure ,FADCVĒ, elle
Vt quadratum , DC , ad quadratum, AV , cum 1. quadrati, HS , &
quia omnia quadrata, ZL, ad omnia quadrata trianguli, OSL , vel eo
rum quadrupla oſo nmnia quadrata, RC, ad omnia quadrata trianguli,
sor, oftenfa funt illi, vi quadratum ,CL, ad quadrati, LS , vel vt
quadratum, CD, ad • quadrati, HS, & fic eorum dupla .ſ. Utquadra.
tum , LC,ad 1. quadrati , SH ita omnia quadrata , FC , ad omnia qua
drata triangulorum , qor HOS , erant autem omnia quadrata, FC,ad
omnia quadrata figuré, FADCVE, ut quadratum , DC,ad quadratum ,
AV , cum . quadrati , HS , ergo omnia quadrata , FC , ad reliquum ,
demptis omnibus quadratis triangulorum , por , HOS , ab oinnibus
quadratis figura , FADCV E ,erunt, vt quadratum , DC, ad quadratum ,
AV ; & ideò in præfenti Propos. omnia quadrata ,FC, ad omnia qua .
drata figure, FÄD CVE , dempris ab ijsdem omnibus quadralis tria
gulorum, qor, HOP,erunt vt quadratum , R2 , ad quadratun , V,
idest dupla .
COROLLARI V M. I 1.
Ex præcedenti dedu&um.
etiam nos poſsè inuenire parallelog rammum circumſcrie
P Atet
pium ſectionibus o.pofitis , veluti , FC , ideft ita quod eius duo
oppoſitalatera fintbaſesoppofitarum hyperbolarum , & reliqua duo
lateri
 TRIA
398 GEOME
lateri tr.infuerfo parallela, quod ſumatur pro regula, ita inquam , **
omnia quadrata deſcripti parallelogram ni ad omnia quadrata figure
diétis lateribus, quæ tranfuerfo literi æquidiſtant , & ab ijfdem fe.
Etronum oppoſitarum in cluſis portionibuscomprehenſ& , demptis om
bus quadratis triangulorum ſub aſymptotis , & ab ijs incluſis portio.
nibus laterum , parallelogrammi tranſuerſu lateri æquidiſtantium ,
habeant datam rationem ,dummodo ea ſit maioris inæqualitatis : Sit
in figura Propos. 21. dita ratio maioris inæqualitatis ,quam habet,
KB, ad ,GM , & jupponatur ductam fuil , FE , & quidiſtantem lateri
tranſuerſo, AV ,ita vt quadr.tuin , Fe, ad quadratum, AV , fitvt , K
B, ad , GM , & conſtructam fuifle fipurum velutibi fa &tum eft , patet
igitur, qui.i omola quadrit 1, FC, ad onnia quadrat a figurę , FADOV
E, ſunt pt quadratum , FE , ad quadratum .AV, ex Coroll. antecedem .
ptis tamen ab omnibus quadratis dict : figuræ ,‫ و‬omnibus quadratis
trianguloru n , xor, HOS, q '?vd ideo adiadin ciunt in ratione da .
ta.f.in ea quam habet, KB , ad , GM .
THEOREMA XXII. PROPOS. XXIII.
I duo parallelogramma vtcunq; ſc & ionibus oppofitis
circumſcripta fuerint modo folito , habentia fcilicet
duo oppoſita latera , quæ fint oppofitarum hyperbolarum
bufes, & reliqua duo laterinianfuerſo a quidiſtancia,regu
la vna di& arum baſium Omnia quadrata vnius paralle.
logramini , demptis omnibus quadratis oppofitarum hy.
perbolarum communes cum eo buſeshabentium , ad om.
nia quadrata alterius parallelogrammi , demptis omnibus
quadratis oppoſitarum hyperbolarum communes cum eo
buſes habentium , erunt vtparallelepipedum ſub altitudi.
ne axi, veldiametro vnius hyperbolarun , cuius eft com .
munis baſis cu n parallelogrammo primò di& o ,baſi ređã.
gulo ſub dinidia tranſuerſi lateris, & ſub compofita exea
den dimidia, & axi,veldiametro di&tæ ,hyperbolæ , vna
cum . quadrati eiuſdem axis ,vel diametri, ad parallele:
pipedu i fub altitudine axi, vel diametro hyperbolæ ,cui
us eft connunis bafiscum parallelogrammo fecundò di,
Ato , baſi rectangulo ſub dimidia tranſuerſi lateris , & fub
compolita ex eadem dimidia , & axi , vel diametro hyper
bole
 & LIBER V. 399

bolæ poftremòdi&tæ , vna cum . quadrati eiuſdem axis ,

vel diametri.

Sint oppoſitis ſectionibus, FAD, EVC, quorum latus tranſuere

ſum , AV, centrum , , circumſcripta parallelogramma vtcunques
FC , TN , quorum duo oppofita latera
fint bales oppoſitarum hyperbolarum , B D
D ,EC ,nempè hyperbolarum, FAD ,EV PAT В ҮЛК
C , & ,TY, MN, hyperbolarum , TAY,M
VN, nempè fintad axim , vel diametrum
tranlueriam , AV,ordinatim applicata,& A
reliqua latera, ad fecunduin axim, vel dia
metruin , quæ ſit , XL , pariter ordinatim X !
applicata , regula autem vna dictaruin ba.
ſium ,yt, EC . Dico ergo omnia quadra.
ta, FC, demptis omnibus quadratis oppo .
NU R
ſitarum hyperbolarum , FAD , EVC , ad
omnia quadrata, TN , demptis omnibus M S
IS NYI
I quadracis oppoficarum hyperbolarum ,T Q
AY , MV N ,effe vt parallelepipedum ſub E Z
altitudine, ZV,baſi rectangulo , VOZ, cú
1. quadrati, ZV ,ad parallelepipedum fub alticudine , SV , baſire
ctangulo, VOS , cuin t. quadraci, SV : Omnia .n . quadrata ,FC ,
dempris omnibus quadratis oppoſitarum hyperbolarum , FAD , E
VC, ad omnia quadrata, TN, demptis omnibus quadratis oppo .
fitarum hyperbolarum , TAY , MVN , habent rationem compo.
fitam ex ea, quam habentomnia quadrata, FC , demptis omnibus
quadracis oppofitarum hyperbolarum , FAD , EVC , ad omnia
quadrata , FC , & ex ratione horum ad omnia quadrata , TN , &
ex ratione iſtorum ad omnia eorundem quadrata , demptis omni
bus quadratis oppoſitarum hyperbolarum , TAY , MVN ; verum
omnia quadrata , FC , demptisomnibus quadratis oppofitarum
hyperbolarum ,FAD , EVC,ad omnia quadrata , FC , ſunt vt re
ctangulum , AOZ, bis, cum . quadrati , zv , ad rectangulum , A 20.huius ,
Zo : Omnia itein quadrata, FC, ad omnia quadrata, TN , habēt
rationem conpulita in ex ratione , FE, ad, TM , vel , EX, a ',MH,
fiue, 20, ad, O S, & ex ratione quadrati, EC,ad quadratun ', MN , Defin.2 ,
fiue rectanguli , AZV , ad rectangulum , A3V : Tandem omnia .ro
quadrata, ÎN ad eadein dempris omnibus quadratis oppositarū
hyperbolaruin , TAY , MVN , lunt vt rectangulum , ASO , ad re
stanguium , AOS , bis , cum ; . quadrati,SV ,habemus ergo has 29: huius.
qua .
 400 GEOMETRIE
quatuor rationes primò dictam rationem componentes ef. rationes
rectanguli, AOZ, bis, cum }. quadrati , vz , ad rectangulum , AZ
( ,rationem ,zo , ados , rationem rectanguli, AZV , ad re& an
gulum , ASV, & tandeni rationem rectanguli, ASO , ad rectangu
lum , AOS, bis cum }. quadrati, SV, harum autem rationum illa,
quarn habet rectanguluin , AZV, ad rectā .
gulum , ASV ,componicur ex ratione , 2 R D
V, ad, VS, & ex ratione, ZA, ad, AS , ha В ҮЛК
bemus ergo quinque rationescomponen :
tes rationem primò dictam , fitigitur pri.
mo loco diſpofita ratio , quam habet re A
cangulum bis ſub, AOZ , cum } . quadra .
ti, ZV , ad rectangulum , AZO ; fi rurlus XH
affumamus ex cæteris quatuor rationibus
eam , quam habet , Zd, ad , AS , vellum
pta , 20, communi altitudine ) quam ha .
bet rectangulum , AZO , ad rectangulu ..
ſub,
& inſZO, ex æcæt
uperASfi,qu beat
haeri ur bus
s tri ſecurat ò loc
ndion ibuos; M NI
S N
S
ſumamus, quam habet , ZO , ad , OS ,vel
( lumpta, AS,communi altitudine) quam
habet rectangulum ſub,zo , AS,ad rectangulum , ASO , quæ fit
poſita tertio loco ,& tandem li teneamus quartò loco eam , quam
habet rectangulum , ASO , ad rectangulum lub , AOS , bis , }. qua.
drati, SV,habebimus has quatuor hoc ordine diſpoſitas conſequé.
ter rationes .l. rationem rectanguli lub, AOZ , bis cum } . quadra
ti, ZV, ad rectangulum , AZO , rationem huius ad rectangulum
ſub, AS, OZ, rationem huius ad rectangulum , ASO , & candem
rationein huius ad rectangulum , AOS, bis , vna cum . quadrati,
Defin , 12. SV, quæ component rationem primæ ad vltimam.f. eam ,quam
bel , habet rectangulum , AOZ, bis vna cum . quadrati, ZV, ad ređā.
gulum, AOS, bis, vna cum } . quadrati, sv, vel quam habent ho
rum dimidia .I.rectangulum , Aoz, cum . quadrat V ,2 ,ad ređá
gulum , AOS, cum . quadrati, SV , illas ergo quatuor rationes in
lolam hanc redegimus ; huic ííiungamus eam q, uam habet , ZV
ad ,VS, quæ erat quinta ratio , quæ reſidua erat, componetur ex
dictis quinquerationibus hæc lola.s. quam habet parallelepipedu
lub altitudine, ZV, baſi rectangulo, AOZ, vel, VOZ, cum . quae
drati , 2V, ad parallelepipedum lub altitudine, sv , bafi rectangu.
lo, AOS, vel, Vos, cum . quadrati, sv, que eritea, quam habe
bunt omnia quadrata, FC , demptisomnibus quadratis oppolica
rum
 LIBER v .
401
2
rum hyper bol arum , FAD, EVC , ad omnia quadr ata , TN ,dea:
prisoinnibus quadratis oppofitarum hypert olarum , i AYAVN ,
quod , & c.

THEOREMA XXIII . PROPOS. XXIV.

N eadem antecedentis figura, regula ſumpta, DC ,018
INdemus omnia quad. fig. FADCVE , ad omnia quidiae
ta figuræ , TAYNVM, efle vtparallelepipedum ſub, XL, &
quadraro, RZ, cum duplo quadrati, AV , ad parallelepipe,
dun ſub , HG, & quadrato, BS ,cum duplo quadrati , AV.
Omnia namque quadrata figuræ , FADCVE ,ad omnia quadra.
ta figuræ , TAYNVM , habent rationem conpolitain ex ea, quam
habent omnia quadrata figuræ , FADCVE , ad omnia quadrata ,
FC ,.. ex ratione quadrati, AV , cum . quadrati , ki , (quæ lit
portio, DC,capta inter alymptotos, quifint, PI , KQ , dućti per, 21. huiuso
O, Iecantes, YN ,in , &, R, Fė, in, P, Q , & , TM , in , 12,1],) ad
quadratuin , DC , & ex racione omniuin quadratorum ,FC,adoin .
nia quadrata, TN , quæ eſt compoſita cxea , quam habet quidra
tum , DC, ad quadratum , YN ,& ex ea , quam habet, EC, ad,VN ,
& tandem ex ratione omnium quadratorum , TN , ad omnia quae 11. L. 2 .
drata figuræ , TAYNVM , ..ex rationequadrat ', YN , ad quadra
tum ,AV,cum . quadrati , & R , porrò ex his rationibus compo .
nentibus ea, quam habet quadratum , AV ,cuin 1. quadrati ,Ki,ad 21.huius
quadratum , DC ,item quadratum , DC ,ad quadratum , YN ,, &
quadratum , YN, ad quadratum , AV, cum 1. quadrati, & R.com
ponuntrationem quadrati, AV , cum . quadrati , KI, ad quadra
tum, AV, cum . quadrati, &R , vel triplicatis termwis ,compo.
nuntrationem trium quadratorum , AV , cuin quadrato , Kl , ad
tria quadrata, AV, cum quadrato, & R , vel componunt rationen Def. 13 .
trium quadratorum , OV, cum quadrato, Ll, ad tria quadrata , o lol.
V ,cum quadrato, GR ; quadratum autem , Ll , eft aquale rectane
gulo, OVZ, bis cum quadrato , V4, & quadratum , GR ,æquale
rectangulo, OVS , bis cum quadrato. V3 ; nam rectangulun ., KC
I,ex prop.ti. Lib. 2. Conicoruin a quatur quadracu, ov , & idē
rectanguluin, KCI, cum quadrato, IL, aquatur quadrato ,LC ,vel
quadrato, Oz , vnde quadratuur , LI, remanet æquale rectangulo
ſub, OVZ, bis cum quadrato , V2 ; & fic etiam quadratum ,( 8,
euncludetur æquale ete rectangulo bis fub , OV), cun quadrato ,
Еее Voo
 402 GEOMETRIÆ
VS ; componunt ergo rationem trium quadratorum , OV , cum
rcctangulo, OVZ, bis,& quadrato, V Zyl.duorum quadratorum,
OV , cum quadrato , Oz , ad tria quadrata ,OV , cum rectangulo, 1

OVS, bis & quadrato , VS, .i.ad duo quadrata, OV , cum quadra
to , OS , hæc autem ratio fimul cum ea , quæ remanfit.i. cum ra:
tione , EC, ad,MN ,componit rationem parallelepipedi ſub , EC,
& baſi quadrato, Zo , cum duplo quadrati, OV, ad parallelepipe.
dum lub ,MN , & baſi quadrato , SO, cum duplo quadrati ,OV ;
vel parallelepipedi ſub, XL , bafi quadrato ,RZ , cum duplo qua.
drati, AV ,ad parallelepipeduin ſub, HG, bali quadrato , BS, cum
duplo quadrati,AV, quod nobis erat oftendendum .
THEOREMA XXIV . PROPOS. XXV .
Neadem figura Prop. 23. oſtendemus omnia quadrata
I
bus quadratis triangulorum kOI, POQ, ad omnia quadra
ta figuræ, TAYNVM , demptis omnibus quadratis trian
gulorum , &0,2011 ,eſle vt ,EC , ad, MN, vel , XL , ad , H
G , qui ſuntſecundiaxes , vel diametri.
Nam omnia quadrata figuræ , PADCVE , demptis omnibus
quadratis triangulorum , kÕI , POQ , ad
omnia quadrata figuræ , TAYNVM , dē. R. D /
ptis omnibus qua Iratis triangulorum , & Pir В ҮЛК
OR, 1200 , habent rationem compoſit
ex ratione omnium quadratorum figuræ ,
FADCVE , demptis omnibus quadratis ΙΑ
triangulorum , KOI , PUQ ,ad omnia qua
Coroll. 1. drata, FC,..ex racone quadrati, AV , ad L
22.huius. quadratum , DC , item ex ratione omniú
quadratoruin , F , ad omnia quadrata,T.
N , quæ eft compoſita ex ratione quadra . 0

ti, DC, ad quadratum ,YN ,& ex ratione,

CE, ad ;NM , & tandem componitur ex M S N
ratione omniuin quadratorum , TN , ad
omnia quadrata figurę , TAYNVM , Jē.
pris omnibus quadratis triangulorum , &
Coro !!.. OR, 1201 ,.. ex ea, quam habet quadratum , YN , ad quadratú
22.buius. AV, ex his autem rationibus illa, quam habetquadratum, AV, ad
qua;
 LIBER V.: 403
quadratum , DC , quadratum , QC , ad quadratum ,YN ,& qua. Dehn.12 .
dratum , YN , ad quadratum , AV, componunt rationem quadra. lib ..
ti, AV, ad quadratum , AV , quę fimulcum ratione ipfius, EC, ad
MN, componit rationem parallelepipedi ſub , EC , &, quadrato,
AV, ád parallelepipedum lub, MN, & quadrato , AV quæ tandé
eſt eadem ei, quam habet, EC, ad,MN , quia illa funt parallelepi
peda in eadem baſi , & ideò omnia quadrata figuræ , FADCVĖ ,
demptis omnibus quadratis triangulorum , KÕI POQ , ad om
nia quadrata figuræ , TAYNVM , demptis omnibus quadratis
triangulorum , & OR, on, erum vt, EC, ad, MN , vel, XL, ad,
HG , quod demonftrare opus erat .
11 THEOREMA XXV . PROPOS. XXV I.
Sumpta iterum figura Propof. 23. dimiſſo quouis ра
A rallelogrammorum , FC ,TN , vt dimillo , TN , cæte
ris ijſdem manentibus, oftendemus omnia quadrata . FC ,
x" demptis omnibus quadratis oppoſitarum hyperbolarum,
L FAD, EVC, regula, EC, ad omnia quadrata tiguræ , FAD
CVE, regula, DC, vel, AV,habere rationem compoſitam
ex ratione re&anguli , AOZ , bis cum .quadrati , vz , ad
i rectangulum , AZO, & ex ratione rectanguli ſub , DC, vel,
RZ, & fub EC, ad quadratum, AV , cum . quadrati , KI ,
vel cum rectangulo ſub ,AZ , & ſexquitertia , Zv .
Omnia namq; quadrata, FC ,demptis omnibus quadratis oppo.
fitaruin hyperbolarum , FAD ,EVC , regula, EC , ad omnia qua.
drata figuræ, FADCVE, regula , AV , habent rationem compoli
cam ex ratione omniu :n quadratorum ,FC ,dempris omnibus qua.
dratis oppofitarum hyperbolarum , FAD , EVC , ad omnia qua
drata, FC , communiregula, EC ,.. ex ratione rectanguli ,AOZ , 19. huius.
bis cum j. quadrati , V2 , ad rectangulum , AZO , & ex ratione
omnium quadracorum ,FC, regula , EC , ad omnia quadrata , FC,
regula, CD, vel, AV ,.. ex ratione, EC , ad , CD , vel rectanguli 29. l.z.
lub, EC, CD, ad quadratum , CD , & tandem componitur ex ra :
tione oinnium quidratorum , FC, regula , DC , ado.nnia quadra.
ta figuræ , FADCVE, rezula eadem ,DC, . , ex ratione quadrati , 25 hujus,
DC ,ad quadratuin ,,AV,cuin l.quadrati Kl , duie verò rationes ,
ſcilicet rectangulitub , ED, Cod juadratum , CD , & quadrali ,
CD, ad quadratum , AV, cum . quadrati , Kl , componunt radio
Eee a nein
 404 GEOMETRIÆ
nem rectanguli, DC, CE, vel fub , RZ , EC , ad quadratum ,AV ,
cuin ;. quadrati,kl,ergo omnia quadrata, FC , demptis omnibus
quadratis oppofitarum hyperbola
ruin , PAD , EVC ,regula ,EC , ad F R D
oinnia quadrata figuræ ,FADCVE, P. K
regula , DC, vel, AV , habebunt ra Y
tionem compoſitam ex ractione re H
Etanguli, AOZ ,bis cum }. quadra .
ti, Kl, ad rectangulum , AZO,& ex A
ratione rectanguli ſub, RZ , EC, ad

x
quadratum , AV , cum . quadrati,
Kl, ., cum it. quadrati, KI , quæ
Corol. z , ſunt . quadrati, LI , .. rectanguli,
huius AZV , vnde rectangulum ſub , AZ ,
& fexquitertia, ZV,erit æquale ter B
ciæ parti quadrati, kl, erit igitur dia
ata ratio compofita ex ratione pri
mò dicta , & ex ratione recianguli E z cls
lub , RZ, EC, ad quadratum , AV,
cum . quadrati,kl, fiue cuas rectangulo ſub, AZ, & ſexquitertia,
2V , quod oſtendere propofitum erat.

THEOREMA XXVI. PROPOS. XXVII.

in eadem anteced. Propoſit. figura intelligantur de
VO .

cantur, quæ fint, Y & B ,HTN, coniugatæ prædi& is ,FAD,

EV ,habentes ſcilicet quadrarum tranſuerſi lateris,& T ,
æquale retangulo ſub alio tranſuerſo latere, AV, & linea
iuxta quam poffunt,fiue latere redo oppoſitarum fe & ionú,
FAD,EVC, & regula ſit DC, latus parallelogrammi, FC,
expofitis primò ſe & ionibusoppofiti , FAD, EVC, circum
fcriptum , æquidiſtansearu : n lateri tranſuerlo , AV : Om .
nia quadrata, FC , ad omnia quadrata figuræ ,FADCVE ,
de nptis omnibus quadratis oppofitarum hyperbolarum ,
Y & B , HTN , quæ portionibus laterum , FE ,DC , inter op
pofitas ſe&tiones, Y & B. HTN , exiſtentium conſtituuntur,
erunt vt parallelepipedum fub dimidia bafis primò expoſie,
sarum alterutrius hyperbolarum , vt ſub ,ZC , & fubdiqua
do
 LIBER V.: 405
drato ,ZS , ( quæ habetur , produ&is , ZC , 01 , donec fibi
‫ܝܐ‬ occurrant ,vein , S, ) ad parallelepipedum bis ſub ,LT ,&
quadrato, TO, cum cubo, TO , & amplius . eiuſden cubi.
Producatur, OL, indefinitè, cui occurrat, SG ,ducta per, S , ipſi,
ZO , æquidiſtans, & occurſus fit in puncto, G ,& per, T , ipla,MT,
æquidi itans ducatur ipſi, AV, & per, V , VM , aquidiſtans ipfi, V
T, quæ tangent lectiones in pun &tis , VT , & conuenient inter ſe
in aſymptoto , OS , vt in , M , vtex pri, Secundi Conicorum elici
poteit : Omnia ergo quadrata , FC , ad omnia quadrata figuræ ,
FADCVE, vel omnia quadrata ,RC, ad omnia quadrata tiguræ , 21.41 i is .
DAVC, ſunt vt quadratum , DC, ad quadratum, AV , cum . quán
drati, ki, ſiue vt quadratum ,CL , ad quadratum, OV , vel , TM ,
cum f.quadrati, Li, quia verò quadratum , CL , vel , SG , ad qua
dratum , MT, eſt vt quadratum, GO , ad quadratum , OT ,& qua
dratum , GS, ad quadratum , Ll,eft vt quadratum , GO, ad quadra
tum, OL, ideò quadratum ,SG ,ad quadratum , TM , vel , OV ,cum
1. quadrati , Ll, erit vt quadratum ,GO, ad quadratum , OT , cum
ş . quadratı, OL, ſiue vt triplum quadrati, GO, ad quadratum,LO,
cum tribus quadratis, OT, vel lumpta,'LO , communi altitudine,
vt parallelepipedum ſub,LO , & triplo quadrati , OG , ad parallca
lepipedum íub, LO , & quadrato, OL, cum triplo quadrati , OT ,
1 fic igitur erunt omnia quadrata , RC , ad omnia quadrata figuræ ,
DAVC , quod ferua .
Infuper omnia quadrata , RC , ad omnia quadrata trianguli , K
Ol, iuntvi quadratum, DC , ad . quadrati, kl, vel vt quadratum ,
CL,vel quadratum, Gs , ad ;. quadrati , Li,vel vt quadratum , G
O, ad 1. quadrati , OL , vel vt trip um quadrati, GO ,ad quadra
tum, OL, vel,ſumpta, OL, communialtitudine, vt parallelepipe.
dum fub, LO, & triplo quadrati, CG ,adparallelepipedum lub, L
0 , & quadraco, LO ,.. ad çubum , LO . Vlterius omnia quadra : 9.hujus
ta trianguli, KOI, ad omnia quadratahyperbolæ , HTN ,lunt ve
cubus, LO , ad parallelepipedum ter lub,OT,& quadrato , TL, cú
cubo, TL, ergo, ex æquali,omnia quadrata , RC , adomnia qua
drata hyperbolæ , HIN , erunt ve parallelepipedum lub,LO, &
triplo quadrati, OG , ad parallelepipedumy ter tub , OT, & qua
drato, TL,cuincubo,TL, erant autemomnia quadrata , RC , ad
omnia qua trata tigurę, DAVC, vt idem parallelepipedum fub, L
Q), & triplo quadrati,OG , ad parallelepipedum iub, LO , & qua
draco, OL, cum triplo quadrati,OT , ergu omnia quadrata ,RC ,
ad omnia quadraca figuræ , DAVC, demptis omnibus quadratis
byper
>
1 466 GEOMETRIE
hyperbolæ ,HTN , erunt vt parallelepipedum fub , LQ . & triplo
quadrati, OG ,ad reliquum , quod habetur,dempto parallelepipe.
do ter ſub ,OT , & quadrato , TLT OT , ???
R D,
cum cubo , TL , à parallelepipedo

KH
Р
ſub, LO, & quadrato, LO ,.. à cu
bo,LO, & parallelepipedo ſub,LO, Y
& triplo quadraci, OT, verum ,quia
cubus, LỎ , equatur parallelepipe
dis ter ſub , OT , & quadrato , TL ,
ter ſub, TL,& quadrato, TO , cum X
cubis, OT, TL , ideò li à cubo , OL,
dematur parallelepipedum ter lub ,
38. 1.2 . OT, & quadrato , IL ,cum cubo ,
TL , remanebic parallelepipedum , B
ter iub,LT,& quadrato, TO , cum
cubo , TO , quod iungendum eſtpa Q
rallelepipedo ſub ,LO , & triplo qua . E z Cl.3
drati , 1o , habebimus ergo pro
quæfito reſiduo parallelepipedum
ſub , LO , & quadrato , OT, ter.i. ſub , LT , & quadrato , TO ,
36. le 2, ter, cum tribus cubis, TO, & adhuc parallelepipedum ſub , LT,&
quadrato , TO , ter cuin cubo , TO, .i, habebimus parallelepipe.
dum fub, LT, & quadrato ,TO , texies , cumquatuor cubis , TO ,
pro quæſito reſiduo , igitur omnia quadrata , RC , ad omnia qua.
draca figuræ, DAVC, demptis omnibus quadratishyperbolæ ,HT
N, vel omnia quadrata, FC, ad omnia quadrata figuræ , FADCV
E, demptis omnibus quadratis oppoſitarum hyperbolarum , Y&
B ,HTN ,erunt vt parallelepipedum fub,LO , & triplo quadrati,
OG, ad parallelepipedum ſexies lub, LT, & quadrato , TO , cum
quatuor cubis, TO ,.i, vt parallelepipedum iub , LO ,vel,2C , &
quadrato, OG , vel,ZS,ad parallelepipedum bis iub , LT , & qua.
drato , To, cum cubo, TO,& amplius eiufdem cubi, TO , nam
hæc ſunt eorundem ſubtripla,vt confiderantifacilè patebit, quod
eratoftendendum .

THEOREMA XXVII. PROPOS. XXVIII.

I,expoſitis fe &tionibus coniugatis , parallelogrammu

deſcribatur , habens latera earundem axibus,veldia.
metris coniugatis parallela , in earum aſymptotis conue
nien.
 LIBER V. 407
I
nientia, eaſdemq; oppoſitas ſectiones diuidentia' alterutro
3 axium, vel diametrorum , ſumpto pro regula : Omnia qua
drata deſcripti parallelogrammi ad omnia quadrata figurę
duobus oppofitis lateribus parallelogrammi regulæ æqui
diſtantibus , & reliqaorum laterum portionibus inter ſe.
&iones coniugatas , & prædi & a latera conclufis , & ipſis
coniugatis ſectionibus , comprehenfæ ,dempris ab ijſdem
omnibus quadratis oppoſitarum hyperbolarum , quarum
latus tranſuerſum non fuit lumptum pro regula , erunt ve
cubus dimidij lateris parallelogrammi regulæ non æqui
diſtantis , ad duo parallelepipeda, quoru n vnum contine
tur ſub dimidio exceſſus dicti lateris ſuper bafim hyperbo
læ , quam idem latus abſcindit , & ſub quadrato dimidij
eiuſdem lateris, aliud verò ſub dimidio bafis dictæ hyper
bolæ , & ſub quadrati eíuſdem , cum quadrato dimidij
lateris tranſuerd, quod non eft regula , ab his tamen dem .
pro páralleledipedo fub dimidio lateris tranſuerſi, quod
non eft regu a , & fub quadrato axis , vel diametri alteru
triushyperbolarum ,quarum eſt latus tranſuerſum , vna cũ
. cubi eiuldern axis , veldiametri.
Sint igitur expoſicæ ſectiones coniugatæ , AEC ,MON , PIQ ,
BFH , quaruin communes alymptoti indefinite cu n lectionibus
fit proditi, qui fint, TSV, RSX , ſint autem earum axes, vel dia.
metri coniugace, EO, FI, quarum alterutra (ịt lumpta pro regu
la , V., F1 , lit vlterius descriptuin parallelogrammuin , TV , latera
haben , æquidiſtantia iplis,EO,FI,& in aiymptotis, TV ,XR, coa
uenientia in punctis, T, R , V, X , iplaíq; lectiones diuidentia ,ita
vt , quæ inter iectiones manent , fiuntq ; hyperbolarum bales fint
PQ,NM ,HB, AC, quoruin æquidiftantia erunt æqualia . Dico
ergo oinnia quadrata parallelogrammi,TV , ad omnia quadrata
figuræ inte , TX ,RV ,TB,HR, V 2 , PX, & ſectiones, BFH , PIQ ,
côclutz, demprisab ijide omnibus quadratis oppolitarum hyper
bolarum , AEC, MON , elle vt cubus diuinidij , ÅV ,ad parallelepi.
peduin iub , QV , & quadrat o dimidij lateris , XV, vna cuin paral
lelepipedo iub dimidio ,PQ, & tub compoſito ex ;. quadrati eiuſ.
dendiinidij,PQ , & quadrato, SO , ab his tamen dempto paralle.
lepipedo lub, so , & quadrato reliquæ ad medietatem , XV , cum
f.cu
 RIÆ
408 GEOMET
1. cubi eiuſdem reliquæ . Producantur,F1 , 80, hinc inde vfq;ad
latera, TX, XV, VR ,RT , quibus occurrani in punctis , &, 2 , Y,
G , in quibus illa bifariain diui
duntur, & per, Q , ducatur, QK,
çquidiftans ipli , 'RV : Omnia
igitur quadrata parallelogram
mi, sv , ad omnia quadrata tiga L_BES
rę, SIQK ,habent rationem com
pofitamex ea, quam habent om E
nia quadrata, SV, ad omnia qua
Defin,12. drata, sQ ... ex ratione , Ys,ad, G
Sk , & ex rationeomnium qua ,
dratoruin , SQ , ad omnia qua .
drata figurę, sluk ,.. ex ratiune
;co.l , 2, quadiati, KQ, ad quadratum,st,
21.h ! us.
cum £. quidrai, kD , .. ex ra F K
tione quadrati, YS , ad quadratú ?
SO , cum ! . quadrati , SK , duę RPM NI )
autem rationes , YS , ad , sk , &
quadrati, Ys,ad quadratum , so, cum j . quadrati , Sk, componút
rationein cubi, Ys, ad parallelepipeduin ſub, ks , & compolito ex
quadrato, so , & . quadrat !, Sk, ergo omnia quadrata , SV, ad
omnia quadrata figuręSiQk , erunt vt cubus , YS , ad parallelepi
pedum lub, ks, & compoſito ex quadrato , SO, & } . quacrati,sk :
10. 1. 2, Omnia item quadrata ,SV ,ad onnia quadrata , kV , iunt vt, sy,
ad, Yk ,.. lumpta communi bali quadrato , SY , vt cubus , SY, ad
parallelepipedum ſub, Yk, & quadrato, YS, ergo omnia quadrata'
SV, ad omnia quadrata figura , slQk , & parallelogrammi, kV joi'
ad omnia quadrata figuræ , SIOVY, erunt vt cubus, YS , ad paral.
lelepipedum iub, ky , & quadrato , YS , vna cum parallelepipedo
ſub ,ks, & compolito ex quadrato, SO, & } . quadrati , Sk : Quo.
24. l. 2. niam verò omnia quadraia , SV , ſunt tripla omnium quadratoru
trianguli, SYV, ha c verò ad omnia quadrata ſemihyperbolæ ,oY
N, funt ve cubus, Y,ad parallelepipedum ter ſub, so, & quadra.
go huius. 10, OY, cu incubo, OY, ideo omnia quadrata, SV ,ad omnia qua.
drata ſemihyperbolæ , YON , erunt ve tres cubi, SY , ad parallele
pipedum ter lub, SO , & quadrato, OY, cum cubo , OY ,.. Vecu•
bus, SY, ad parallelepipedu in íub, s 0 , & quadrato , OY , cum .
cubi, OY; erant autem omnia quadrata , SV , ad omnia quadrata
figuræ , SIQVY , vtcubus, SY , ad parallelepipedum ſub ', kY , &
quadrato, YS, vna cum parallelepipedo ſub , ks , & compofito ex
qua
 LIBER V. 409
quadrato , SO, & }.quadrati, Sk , ergo omnia quadrata , SV , ad
Omnia quadrata figuræ , SIQVY.demptis omnibus quadratis le
mihyperbolæ , YON , vel horú quadrupla.s. omnia quadrata,GV ,
ad o.nuia quadraca figuræ ,FIQVRH ,demptis omnibus quadratis
hyperbolç,MON ,velhoruin dupla.i.omnia quadraca, TV,ad on
nia quad.ngurę,XPIQVRHFBT, dēptis omnibus quadratis op .
politarum hyperbolarů, AEC ,MON ,eruntvt cubus, YS,vel, 2 V ,
ad parallelepipedum tub, kY, & quadrato, YS,vel lub ,QV ,& qua.
drato , VZ, vna cum parallelepipedo ſub,ks,& compoſito ex qua
drato, jo, & }. quadrati, Sk, vel vna cum parallelepipedo lub , z
Q , & compoſito ex quadrato, so , & * . quadrati, ż ,ab his ta .
men dempto parallelepipedo ſub , so , & quadrato , OY ,que eſt
reliqua ad iplam , SY, vel, ZV, vna cuin . cubi eiuidem reliquę, N
Y, quę eft diameter alterutrius hyperbolarum di&tarum , quod ,& c.
COROLLARIVM.

H Inc habetur omnia quadrata, TV , ad omnia quadrata fig. iang

dieta, que comprehenditur terminis , quifunt, TX, RV , TB ,,
HR,VQ px , & ſectionibusoppoſitis, BEH, PIQ efle ot cubus rs,
ad parallelepipedum , ſub,kr , a quadrato. rs , una cum parallele.
pipedo ſub, ks,& compoſito ex quadrato , 50, 1. quadrati, SK , vt
fuperius oftenfum eft .
THEOREMA XXVIII. PROPOS. XXIX.
i
Neadem anteced.figura ſi aliud parallelogrammum de.
INS
fcribatur vtcunque, conditionibus tamen , quo, TV,de.
ſcriptum eſt, cuius latéra ſe & iones coniugatas diuidant ,
quod fit parallelogrammum,bn,cuius latera le&iones có
iugatas diuidant in punctis, L,T, 0, , 3 , 4,7,9,& axes ,
vel diainetros coniugacas, & , Y ,CZ, in punctis , § , 8, 6, 4,
regula alterutro axiuin , vel diametrorum coniugatarum , V
T ,FI: Oftendemus omnia quadrata figuræ , quæ remanet
deinptis oppofitis hyperbolis, BFH, PIě a parallelogram
mo, TV,ablaris ab ijſdem omnibus quadratis oppofituluin
hyperbolarum, AEC, MON , ( quæ figura brcuitatis cau.
fa dicatur , figura parallelogrammi,TV, ) ad omnia qua
drata figuræ , quæ remanet,deinptis oppolitis
Fff
hyperbolis,
ΦΙΑ
 410 GEOMETRIE
QUA , 9F7 , å parallelogrammo ,B12 ,ablatis ab ijſdem oma
nibus quadratis oppoſitarum hyperbolarum , LĒr ,203,
quæ dicatur figura parallelogrammi,21 , effe ve paralle
lepipedum ſub, QV , & quadrato. VZ, vna cum parallelepi.
pedo ſub, QZ, & compoſito ex quadrato,SO , & !.quadra
ii, QZ,ab his dempto parallelepipedo ſub , s0 , & quadra
to ,OY, & . cubi, OY,ad parallelepipedum ſub , 2 ,&
quadrato , 124 , vna cum parallelepipedo ſub , 14 , & com
poſito ex quadrato , SU ,& !. quadrati , 14 , dempto paral
Jelepipedo ſub , SO , & quadrato , 06, cum 1. cubi , 06 .
Nam omnia quadrata figuræ parallelogrammi , TV , demptis
iam dictis, ad omnia quadrata figuræ parallelogrammi, ba ,dem .
ptis iam dictis, habent rationeincompofitam ex ratione omniú
quadratorum primo dictæ figuræ , demptis , & c. ad omnia quae
drata , TV ,..ex ea , quam habet parallelepipedum ſub , QV , &
1x antec . quadrato, VZ , vaa cum parallelepipedo ſub ; QZ , & compoſita
ex quadrato , OS, & l. quadrati,QZ , dempto abhis parallelepi,
pedo ſub, SO, & quadrato, OY, & }. cubi, OY, ad cubum, ZV,icé
ex ratione omnium quadratorum , TV ,ad omnia quadrata , Bho,
3.1. 2 . ideft ex ratione cubi, VZ , ad cubum , 14 , quia parallelogramma,
TV, 8.2 , lunt fimilia , cum fint circa eandem diametrum ,& tandé
ex ratione omnium quadratorum , 8.2 , ad omnia quadrata figura
Ex antec. parallelogrammi , ls, demptis iam dictis ,.. ex ratione cubi, 14 ,
ad parallelepipedum iub, 11, & quadrato , 24 , vna cum paralle;
lepipedo lub, A4 , & compofito ex quadrato , so , & } . quadrati,
at,ab his dempto parallelepipedo íub, so , & quadrato, 06, voa
cum . cubi, 06, rationes autem parallelepipedorum primò di& o.
rum, dempto paralielep.pedo ſub , so , & quadrato ,OY , cum } .
cubi, OY, ad cubumn , ZV , cubi, ZV , ad cubum , 1 4, & cubi, 24,
ad parallelepipeda poſtremòdicta ,dempto parallelepipedo ſub , S
0, & quadrato , 06 , cum . cubi, 06 , componuntrationem pa..
Defin.12. rallelepipedorum primò dictorum , dempto iam di&o ad parallele
pipeda poftremò dicta , dempto iam di&to , ergo omnia quadrata
figuræ parallelogrammi,TV , demptis omnibus quadratis oppolie
tarum hyperbolarum , AEC , MON , ad omnia quadrata figuræ
parallelogrammi , An , demptis omnibus quadratis oppofitarum
hyperbolarum , LET, 03, erunt vtparallelepipedum lub ,QV,
& quadrato, V2,vna cum parallelepipedo ſub,QZ , & compofi
to ex quadrato, 50 , & } . quadrati, Qż ,ab his dempto parallele
pipe
 LIBER V. 411
pipedo ſub, SO , & quadrato, OY , cum 1. cubi , OY , ad parallele.
pipedum lub, 12, & quadrato , 12 t, vna cum parallelepipedo ſub,
14. & compoſito ex quadrato ,SO, & } . quadrati , at‫و‬,ab his dé.
pto parallelepipedo ſub ,SO , & quadrato , 06 , cum . cubi , 06,
quod oftendere opus erat .
COROLLARIVM :
Inc pátet, quod eadem methodooſtendemus omnia quadrata f .
H gura parallelogrammi , TV , nihil ab eis dempto , ad omnia
quadra figuræ parallelogrammi ßl2, nihil pariter ab eisdempto,ele
ta
veparallelepipeda primò dicta ad parallelepipeda ſecundò ditt 1.

THEOREMA XXIX . PROPOS . XXX .

N omnibus huius Lib . 5. Propoſitionibus , in quibus

Iomndua rum quarumcunq ; figurarum notificata fuit ratio
ium quadratorum , iuxta regulas in eiſdem affumptas,
nota etiam euadit ratio fimiliarium ſolidorum , quæ exillis
gignuntur figuris , iuxta eaſdem regulas .
Quoniam enim oſtenſum eſt Lib. 3. Prop . 23.vt omnia qua
drata duarum figurarum inter le fumpta cum datis regulis, ita eſſe
ſolida ſimilaria genita ex ijidem figuris iuxta eaſdem regulas, ided
cum in huius Libri Propofitionibus inuéta eft ratio omnium qua
dratorum duarum figurarum cum talibus regulis , colligemus etiã
nunc eandem effe rationem duorum lisnilariuin folidorum ,quæ
ex illis figuris iuxta eaſdem regulas genita dicuntur , quæ amplius
in lequentibus dilucidabimus fingulas Propofitiones , quæ oppor
tunæ fuerint , denuò aſſumentes.
Vnde cum in priina Propoi . exempli gratia oſtenſum eft ( con
ſpecta denuò eiuidem figura ) omnia quadrata hyperbolæ , DBP,
regula, DF, ad omnia quadrata, AF, eile vtcompofitam ex , NB,
& 1. BE, ad , OE,eandern coinperiemus habere rationem folidum
fimilare genitum ex hyperbola , DBF , ad foliduin fimilare genitú
ex, AF, iuxta coininunem regulam , DF ; & eodem pacto collige
.mus, veluti omnia quadrata hyperbolæ ,DBF , adoinnia quadra .
ta trianguli, DBP, iunt vt compofita ex texquialtera , OB , & ex ,
BE , ad,DE, ita elle ſoliduin ſimilare genitum ex hyperbola , DBF,
Fff 2 ad
 412 GEOMETRIA
ad libi ſimilare genitum ex triangulo, DBF, iuxta communem re
gulam , DF.

SCHOLIVM .

O Voniam verò ex Propoſ. 45. Lib. Primi habetur , quod ſique'

cunque conois hyperbolica, in cuius bafi fit cylindrus, a conus
Circa eundem axem ,vel diametrum fecetur planis bafi & quidiftan.
tibus, quibus pariter fecentur cylindrus , & conus , fient concepta ir
45.1.1.
folidis figur & fimiles buli, ideo omnia plana eorundem regula baſi erit
Elicitur exomnes figuræ fimiles dictorum ſolidorum , in quibus ſi ducatur piso
45.1.1.pronum peraxem , producet in ipfis figuras genitrices earundena , nempe
Conoide parallelogrammum in cylindro, hyperbolam in conoide , ớ triat.
Hyperb.& gulum in cono , di&ta autem ſolida erunt ſimilaria genita ex his figu.
ex Cor.3. risgenitricibus iuxta communem regulam ipſam baſim , o ideò coră
Cylindro. ratio nota erit , quia ſcimus quam rationem babeant inter fe omnis
& Cono- quadrata di &tarum genitricium figurarum , regula baſi. Hæc autem
fimiliter pro fequentibus memoria teneantur, in quibus ſiet noftrum
Solitum exemplum per reuolutionem figurarum circa fuos axes , vt
habeamus omnes figuras ſimiles genitorum folidorum , quæ fintcircuti
diametros in figurisgenitricibus, quibusfint ere &ti , firas labentes,
kicet eadem verificentur fumptis non axibus, ſed tantum diametris,
ve alıbı pluries repetitium eft, ex dictis autem infrafcripta babentu
Corollaria .
COROLLA RIVM I

V rallelogrammum , AF, circam manentem axim , BE , vt fiat

ex parallelograing 0, AF , cyl udrus , A
F, ex hyperbola , DBF , conois , DBF , O
& ex triangulv , DBF, conus, LBF,col.
Igitur ergo cylindrum , AF, ad conoide, N
DBF , elle vi ,OE,ad compofitam ex ,
NB, & }. BE, cono jem autem , DBF, A. JB
adconum , DBF , elie vt compofitam
ex texquialtera , OB , & ex , BE ,ad OE ;
& ita eile olida quæcunque fimilaria
genita ex eisdem tguris .l.ex parallelo
grainino, AF, hyperbola, DBF, & triá. D
gulo, DBF, iuxta communem regulam ,
Di, vt fupra dictum est, quę declarare oportebat. CO
 L IBER V. 413

COROLLARIVM II.

NProp. 1. afumpta eius figura , dimiffis parallelogrammis , A

I Z, CG, & rectis, CH , RG, LK , .ve fiat noſtrum exemplumre
uoluatur figura circa mancntem axim ,
NE, vt fiat ex parallelogrammo ,SF ,cy, X
Pudius, SF, ex triangulo ,DMF, conus.
DMP,& ex hyperbolis ,DNF ,HNG ,
conoides hyperbolicæ , DNF, HNG ,
patet ergo ex hac Propol. conoidem,D
NE, ad Conoidem, HNG,abcifam pla. B
no, HG , æquidiſtante ipfiplano , DF ,
effe và parallelepipedù fub, XE,& qua: N
drato ,EN, ad parallelepipedum ſub, X
M , & quadrato , MN , & fic effe quod.
liber ſólidum fimilare genitum ex hy,
perbola , DNF , ad libi fimilare genitú
ex hyperbola, HNG, juxta communem D
regulam , DF,

COROLLARIVM IJI.
INProp.3.patet in fuperioris figura in qua cius exemplum
conſtructum eſt, cylindrum , SF, ad fruftum conoidis,HDFG ,
eſſe vt rectangulum , OEN , ad rectangulum ſub , OE , & , NM ,
vna cum rectangulo fub compoſita ex . NO, & 4. ME, & ſub, M
E. Et conum , DMF,ad idem fruftum effe ,vtre& angulum, OE
N , ad rectangulum fub,OE ,& tripla , NM ,vna cum re & angulo
fub compofita ex ,NX, & ,ME , & tub, MÉ ; & fic eßefolida fi
milaria quæcunq; genita ex eifdem figuris ,parallelogrammo nc
pè,SF, frufto hyperbolæ ,HDFG ,& triangulo ,DMF ,iuxta có.
munem regulam , DF .

COROL
 404 GEOMETRIE

COROL LARIVM IV .

InProperti dalam picaumfoi , HDCoroll. 2. patebitcylindru

terutamahyperbolic
, ad fruſtum
FG , ab eo dempto cylindro , HQ , elle X
vt rectangulun ,OEN, ad rectangulum
ſub compofita ex }. E.M , integra, MN,
& NO . Conum verò, DMF ,ad idé
fruftum , dempto cylindro , HQ, elle ve
rectangulum ,OEN ,ad rectangulum ſub 8
compoſita ex, EX, & dupla, NM : & fic
effe quæcunq; ſolida fimilaria genita ex N
eiſdem figuris.l. parallelogramno, SF,
fruſto hyperbolæ, HDFG , dempto 10 . s
lido ſimilari genito ex, HQ, & triangu.
lo, DMF, iuxta communein regulain ,
DF . D

COROLLARIVM V.
N Prop. 5. afumpta iteruin figura Prop. 2. di miſsis rectis,CP,
,
feuoluta circa axen , NE, vt ex , A
F, fiat cylindrus, AF , ex hyperbola, х
DNF , co.jois , DNF, quæ ſolida
fint fecta plano, SZ, bali, DF ,&qui.
0
diſtante, patet cylindruin, AF, dē.
pta conoide, DNF, ad cylindrum,
SF, dempto fruſto conoidis , DHG 18
F, etfe và paralleepipedum tub có •
poſita ex,XE,EN ,& fub quadrato, А.
Ν
Ο

NE,ad parallelepipedum lub com

pofita ex, XE ,EN ,NM , & ſub qua- HН M
2
drato , ME ; & fic elle quodlibet
folidum ſimilare genitum ex , AP ,
dempto folido fiinilari genito ex D -E F
hyperbola , DNF , ad fibi fimilare
genitum ex,SF , dempto folidofimilari genito ex frufto hyperbo
lx , DHFG, iuxta coinmunein regulam , DF.
CO .
 LI BER V.: 419
COROLLARIV M v .

N Prop:6.expofita eius figura, & vt fiat noſtrum exemplum eas

INdem circa, EM, reuoluta , patet pla
num tranſiensper, SV ,æquidiftans baa JR TA
li, FG, à cono de,FEG , relecare conoi..
dem , SEV , quæ ad conum , SEV , habet a
rationem datam , quam nempè habet, H
R ,ad , RL , idq ; diſcimus efficere quo . L
cunque ſolido ſimilari exiftente , FEG , IH
cuius tigura genitrix ſit, PEG , à quo.l. E
ſciemus abſcindere per planú bali çqui
diſtans ſolidum fibi ſimilare , quod.nem .
pè erit genitú ex hyperbola, SEV ,quod
ad folidum libi ſimilare genitum ex triā . G
gulą , SEV , habeat rationem datam , M
dummodo data ratio fit quidem maioris
in æqualitatis ,ſedminorſexquialtera.
COROLLARIVM VII.
INProp:7. expoſita eius figura,dimiſsis tamen rectis , ED ,SO
GX , GR , eadem reuoluatur cir
ca manentem axim , CV , vt ex
triangulo , HCR , fiat conus , H B
CR, & ex hyperbola , SOX , co .
nois , Sox , patet ergo conum ,
HCR , ad conoidem , SOX , eſſe
in ratione compoſita ex ea , qua
habet quadratum , SX , ad qua .
dratu'r , HR , & rectangulum ,
AVO , ad rectangulum B
, VC.
H SR

CO
 TR IZ
GE OME
416

COROLLARIVM VIII.
lumpto exemplo ex anteced . figura , in quatrap
I NziumProp. 8.
, THRP, in revolutione genuit fruſtum coni, THRP; &
fruſtuin hyperbolæ ;1YXS , ge .
nuit fruſtum conoidis, lYXS;pa .
tet frullum coni, THRP, ad fru .
ftum conoidis, IYXS, habere ra . 13
tionem compofitam ex ea , qua
habet rectangulum ſub,GP,VR ,
cum j. quadrati earum differen:
tiæ ad quadratum , VX, & ex ea,
quam habet re & āgulum , BVO ,
ad rectangulum ſub , BV , OG ,
vna cum rectangulo ſub compo.
fita ex .BO , & 1. GV , & lub , HS R
GV ; & ſic eſſe quodlibet ſolidú
fimilare genitum ex trapezio , T
HRP , ad libi ſimilare genitum ex frufto hyperbolæ , ISXY , iux.
ta communein regulam , HR .

COROLLARIVM IX .

E Xgitur
Propoſ. 9. conſpecta figura Coroliarij 7. manifeftò colli.
Conuin, HCR, ad conoidem ,sox, eile vt cubus,CV,
ad parallelepipedum ter ſub , CO. & quadrato, OV , cumcubo,O
v , & licetiain etle quæcunq; ſolida ſinilaria genita ex criangulo,
HCR , ad libisinilaria genita ex hyperbola , šox, iuxta commu.
aem regulam , HR .

COROLL ARIVM X.
N Prop. 10. colligimus ſolida ſimilaria genita ex hyperbolisi
I
nibus ibi appolitis , quæ breuitatis gratia inibi recolantur .
COROLLARIVM XI.
hyper.
I N Propof. 11. expoſita eius figura, habemus conoidesCOM
 LIBER V. 4'7
compoſitam ex duabus rationibus ibidem appofitis. Vt autem
fiat noſtrum exemplum , intelligatur in ipa ( 10 qua dimittantur
aſymptoti, & rectæ , ad, DC, OV, VX, PO, PS, BD, etie axem ,
circa quam revoluatur figura, vt ex hyperbola , ALT , bat conois
hyperbolica , ADC ; vlterius per, R M
OX, traducatur planum, OX, ere
ctum plano genitricis hyperbolæ ,
ADC, cuius parsin conoide con HR
cepta erit ellipfis,OX, cuius maior
diameter, OX , minor autem in fie E
gura propofitionis linea , PO , ha .
bemus igitur ex Prop. 11. Conoi
dem , ADC, ad conoidem ,OVX ,
habere rationem compofitam ex
ratione rectanguli lub , MB , HI ,
ad rectangulum lúb, RI, FB,& ex 43. l.1.
ratione parallelepipedi lub áleitu . Coro.44.
1. 1 .
dine hyperbolæ , ADC ,baſi qua.
drato , AC, ad parallelepipedum ſub altitudine hyperbolæ , OVX ,
baſi autem rectangulo lub , XO , OP , veluti funt omnia quadrata
hyperbolæ , ADC, regula, AC, ad omnia rectangula hyperbolæ ,
OVX , (regula , OX ,) fimilia rectangulo lub , XO , OP , ſiue omnes
circuli eiuídem ad omnes ellipſes hyperbolæ , ovx, fimiles ellipſi, Corol. 2.
cuius coniugati axes, vel diametri luni, XO , OP, XO, maior , OP, 33. l. 2.
minor, nam omnes di& i circuli ſunt omnia plana conoidis, ADC,
regula, AC, & dictæ omnes ellipſes ſunt omnia plana conoidis, o
Vå , eandem autem rationem fupradictæ comperiemus habere
quæcunq ; folida non quidem ſimilaria inter ie , fed quorum om
nia plana tint omnes figuræ fimiles genitricium figurarum , ADC,
OVX , a quibus genita dicuntur , quæ habeant inter fe eandem ra.
tionem ei, quam habet quadratum , AC, ad rectangulum , XOP.
COROLLARIVM XII.

I NBAD
Propof.12. conſpecta illius figura , & completis conoidibus,
, HMQ , patet eorum rationem effe compofitam ex ra.
tionibus ibi explicatis, vbivideripoterunt . Quas quidem ratio .
nes comperiemus etiam habere quæcunq ; folida , licet etiam non
fimilaria ad inuicem , gejta tamen ex elider figuris, quarum om.
nes figuræ tmiles (intcr fe , quęlunt vnius , vtriuſq ; tamen figuræ
genitricis diffimiles ) habeant candem rationem , quam habent
Ggg pre
 TRIE
418 GEOME
prædicta omnia quadrata , velrectangula , vt ſupra ad inuicem
omparata .
COROLLARIVM XIII.
NplaProp . 13. axium
ratione habetur, vel
fimiles conoides earundem
diametrorum hyperbolicas eſfe in tri
Elicitures
I ‫وا‬ , quippe
Coro.so. ex ſinn hbus hyperbolis nalcuntur : Igitur in anteccd. Corollaj
quæ
figura, fi ſupponantur fimiles hyperbolæ , BAD , HMQ , vt fact
exillis finiles conoides hyperbolicæ , FEG ,HTS ,iftæ erunt inter
ſe in tripla ratione axium , AC , MP , & fic erit quodlibet folidum
Coro.s fimilare genitum ex hyperbola, FEG ,adfibi fimilare genitum er
hyperbola, HTS, iuxta regulas, FG , HS.
COROLLARIVM XIV .

I NturProp. 14. expoſita eius figura , vt fiat erem plum , reuolua.

circa axım , DG , vt ex , EG , fiat E
cylindrus, EF, & ex trilineo , DGB, ſo •
lidum , DBGP , quod vocetur : Apex
hyperbolicus ; patet ergo cylindrum , e
F , ad apicem , BDF, effe vt, BD , ad ſui
reliquum, demptaabeode
perbola , BED mfemihy.
, vna cum exceffu ,quo B
F
ipſa ſuperat .parallelogrammi, BD , &
. BM; & ficefle patet, quodlibet ſoli
dum ſimilare genitum ex , BD , ad fibi A.
fimilare genicum ex ſemihyperbola ,BE
D, iuxta communem regulam , EL .
COROLLARIVM XV .
N Propof. 15. expolita
I
Pluin , eadein voluatur cir .
ca axim , GD , vt ex , FD ,
fiat cylindrus , PH , & ex F W M
hyperbola , CBD , coliduin,
CBDNH , quod voeetur :
Semianulus ſtrictus hyper .
bolicus : Intelliganturautė
fernper hec folida lecari
E
per axein , ve ijs producan
tur figuræ , quæ in reuolu,
tione
 LIBER V. 419
tionc eadem generant , nempè ex tenſo plaao, FD , per axem , G
D , produci figuram , FH, compoſitam ex duobus parallelograin .
mis , FD, DM, & figuram , CBDNH ,compoſitam ex duabus hy•
perbolis, CBD, DNH; patet ergo cylindrum , FH , ad folidum , ' c
E
BDNH , eſſe vt , FD , ad hyperbolam , CBD , & fic eſſe quodlibet
folidum ſimilare geaitum ex, FD, ad libi fimilare genicum ex hy ,
1
perbola, CBD , iuxta communem regulam , CD .
COROLL. XVI . SECTIO PRIOR.
N Prop. 16. vt fiat exemplum , reuoluatur eius figura circa
I axim, HM, vt ex, FM, fiat cylindrus, FQ , & ex hyperbola , C
BD ,fo.idum ,
CBD , SO2,
quod voce
tur ; Semia
nulus latus
hyperbolicus F B
patet ergo cy
lindrum , FQ ,
ad lemianulu
latum hyper с
bolicum , CB E DM
DSON , effe
vt , FD , ad
hyperbolam , CBD ,& ſic efle quodlibet folidum ſimilare genitum
ex,FD ,ad libi liinilare genicuin ex hyperbola , CBD, iuxta com .
munem regulam ,CD .
SECTIO POSTERIOR .
Nde habetur ex Corollario cylindrum , FH , in figura Coo
V rollarij antecedentis ad temianulum ftriétum hyperbolicu ,
CBDNH , eile vt cylindrum , FQ , in tgura huius Corollar jad
ſemianulum latum hyperbolicum , ( BDSOQ , & lic folida ſiini
laria , &c.

COROLLARIVM X " 11 .
N Prop. 17. li, ducta parallela ax !, vil dia betro hyperboļx , B
15. quam rationen ha
I E , ſit,GD, pacet in ngura CorollarijGgs 3 beat
 420 GEOMETRIA
beat cylindrus, FH, ad folidum, CBNH , quod vocetur: Semiba.
fis columnarisſtrictahyperbolica : Siveròdictaparallela fit,HM,
patet in figura Corollarij
anteced. quam rationem
habeat cylindrus ,FQ , ad
foliduin , CBOQ , quod vo .
cetur : Semibalis colum
naris lata hyperbolica : fi W
tandem ſit, RS,voluto ,FS,
circa axim , RS , vt ex, FS,
fiat cylindrus , FH , & ex fi
gura, CBRS, folidum , CB
DH , quod vocetur : Se. E
mibafis columnaris inedia
hyperbolica : patet cylin
drum, FH, ad femibalim , CBDH , eſſe vt quadratum , CS, ad qua
dratum , SE, quadratum , EI, & rectangulum bis ſub, VE , ES, vt
& folida fimilaria ex eiſdem genita iuxta commune regulam , CS .
COROLLARIVM XVIII.
N Prop. 1 8. habetur, viſis proximis antecedenti bus figuris, leo
Iftrictum >

hyperbolicum , CBDNH, elle vt, CM ,MD , ad , DC ;&

fic folida limilaria , & c .

COROLL. XIX . SECTIO PRIOR.

I perbolicam genitam ,ex temihyperbola , CBÉ, ad ſemianulu:

Itrictuin hyperbolicuin , CBDNH , elle vt quadratum , IE , ad re:
Etangulum lub , CD, & dupla , VE .
SECTIO POSTERIOR .
Nde in Corollario colligitur eandem conoidem ad femianua
V lum latum hyperbolicum elle vt quadratum , El , ad rectan.
gulum ſub compofita ex, CM, MD, & lub dupla , VE , & fic toli.
da fimilaria exeiſdem figuris genita iuxta communem regulam ,
CD.

СО .
 LIBER V. 421

COROLLARIVM XX .
20. expoſita eius figura, & vt fiat ſolitum exemplum,
ISNeaProp.
circa axim , FE, reuoluca, vtex, BE, fiat cylindrus, BC , &
ex oppoſitis hyperbolis , BND , AM F
C , fiant conoides , BND , AMC , quę B
D
pariter dicantur ; Conoides oppoſitę,
Putet cylindrum , BC , ad reliquum ,
demptis ab eodem oppoſitis cono di
bus, AMC,BND, effe vt rectangulú , E P
NEO , ad rectangulum , NOE ,bis , N
Cuin .quadrati, ME;& ſic eſſe quod 0
libet iolidum ſimilare genitum ex , B
E , ad reliquum , demptis ab eodem IM
folidis ſimilaribus genitis ex ſemihy. I R
perbolis, BNF, AME, vel fic toliduin
quodlibet ſimilare genitum ex ,BC,ad
relliquum ab eodein ,demptis folidis A
fiiniiaribus genitis ex hyperbolis op
poſitis, BND , AMC , iuxta commu . E
nein regulam , AC .
COROLLARIVM XXI.
N Prop. 21. expoſita eius figura , & ea circa axim , LX , reuo .
luta, vt ex, DX, fiat cylındrus , DE, & ex figura , DAFEVC ,
folidum , DAFEVC ,
DU

quod vocetur: Tyın .

D
panum hyperbolicú :
& ex triangulis , HL
O , OXN , oppofiti
cuni , HOS , NOY R \ A
patet cylindrum , D Z
E , ad tym panum , D
AFEVC , effe vt qua ..
dracum ,fe ,ad qua : F
dratum , AV , cum .
quadratı , H ,. Vel ( vt aliter ibi explicatur ) vt quadratum , RZ,
ad quadratum , AV , vna cum rectangulo ſub, AZ , & texquitertia ,
?V; & fic efle quodlibet folidum ſimilare genitum ex, DE ,adlibi
fimi.
 423 GEOMETRIE
fimilare genitum ex figura , DAFEVC , iuxta communem regu .
lam , fe .
COROLL . XXII. SECTIO PRIMA .

I NlemProp. 22. ſi in ſuperioris figura ſupponamus,FR, eſſeæqua

ei, quæ tangens ſectionem , DAF, in , A , concluditur in.
ter, A,& alymptoton, ON , habetur cylindrum , DE, elle lexquial
terum tympani hyperbolci,DAPEVC, & hoc tympanu elle qua
druplum conorum , NOY , HOS , & fic efle fólida ſimilaria ex
eildem figuris genita iuxta communem regulam , DC .
SECTIO II.
N Coroll. 1. habetur cylindrum , DE,ad tympanum hyperbo
licum, DAFEVC, demptis conis oppoſitis, HOS , NOY , eſſe
vt quadratum ,DC, ad quadratum , AV, & in caſu præfentis Prop.
efle eorum dupla , & fic lolida ſimilaria , &c.
SECTIO III.
Coroll. 2.diſcimus inuenire cylindrum deſcriptum á paral.
I Nlelogrammo lectionibus oppofitis circumſcripto,vt ibi dicitur,
quod ad reliquum tympanihyperbolici , demptis oppoſitis conis,
habeat rationem datain, dummodo ea fit maioris inæqualit. idem
intellige de lol dis fimilaribus , &c.

COROLLARIVM XXIII.
R
N Prop. 2 3. affumpta eius figura, &
I no
reuoluta , vtex, FC ,fiat cylındrus, FC,&
ET D
3
ex, TN ,cylindrus , 'TN , & ex oppoſicis, T
hyperbolis , FAD, EVC,oppoficæ condi.
des, FAD, EVC, & ex, TAY, MVN , op. A .

pofitæ , conoides , TAY , MVN , patet eroy UT

go cylindrum , FC , demptis oppoſitis co . Ľ
noidibus, FAD, EVC ,ad cylindrum , TN ,
demptis oppoſitis conoidibus,TAX, MV M l
N , effe vt parallelepipedum jub , 20 , &
bafi rectangulo , VOZ , cum . quadrati,
ZV , ad parallelepipedum lub , ZV , bali
rectangulo, Vos, cum } . quadrati, SV;& E ZZ
fic
 LIBER V. 423
3
fic eſſe quodlibet ſolidum fimilare genitum ex , FC , demptis ſoli.
dis ſimilaribus genitis ex oppofitishyperbolis, FAD,EVC ,ad 10
lidum ſibi ſimilare genitum ex , IN , demptis folidis fimilaribus
genitis ex oppofitis hyperbolis , TAY, MVN , iuxta communem
regulam , EC .
COROLLARIVM XXIV.
N Propoſ. 24. expoſita eius figura , & , vt fiat exemplum ,ca
circa axein, XL, reuoluta , vt ex figura , EVCDAF , fiat tyin .
panum hyperbolicum , EVCDAF, & ex figura , MVNYAT , tiat
tympanum hyperbolicum ,
MVNYAT , patet tympa . E x F
num, EVCDAF, ad tympa.
num , MVWYAT , elle vt T
parallelepipedum ſub , XL , S A , B R
& quadrato ,RZ,cum duplo z
quadrati , AV ,ad parallele NI
pipedum ſub , HG , & qua
drato , B5 , cum duplo qua c D
drati , AV ; & fic effe quod .
libet folidum fimilare genitú
ex figura,EVCDAP , ad tibi ſimilare genitum ex figura , MVNY
AT, iuxta communem regulam , CD.
COROLLARIVM XXV.
N Prop. ? 5. viſa figura anteced. Coroll in qua ex triangulis ,
QOP, ICK geniti lintconi oppoſiti , QOP, IOK, & ex trian
gulis, na, RO & , coni oppofti , na , RO&, patet cympanu ,
EVOL Ar,demptiscon's, QOP, JOK , adtympanum , MVNYA
T , demptis conis, n ' a , RO& , ffe vt, XL , ad ,HG ; & ficelle ſo
lidum fiin :lare gen cuin ex figura , EV DAP, demptis ſolidis fimi
laribus genitis ex triangulis, QOP,10k , ad ſolidum fimilare geni.
tum ex figura , TAYNVM , dempt:s folidis ſimilaribus genitisex
triangulis, &OR 20 , uxia coinmunem regulam , AV .
COROLLARIVM XXVI.
N Prop. 26. viſis figuris Corollarij 23.24. & fuppofito , FC ,
I effe idem parallelogrammum , in vtrinq; figuris patetcylin
drum
 424 GEOMETRIA
drum , FC ,in figura Coroll. 23. demptis oppoſitis conoidibus , F
AL), EVC ,ad tympanuin nyperbolicum genicuin ex figura,EVC
DAF,in ngura Coroll. 24. ſcilicet ad tympanum hyperbolicum ,
EVCDAF , habere rationem compofitam ex ratione rectanguli,
AOZ, bis cum . quadrati , VZ , ad rectangulum , AZO , & exra
tione rectangulilub , DC, vel, RZ, & lub , EC , ad quadratum , A
V, cum . quadrati, KI , velcum rectangulo fub , AZ , & fexqui.
tertia, 2 V , & fic effe quodlibec folidum limilare genitum ex, FC ,
de npris folidis ſimilaribus genitis ex oppoſitis hyperbolis , FAD,
EVC', iuxta communein reguiain , EC , ad folidum Gimilare fibi
genitu.n ex figura, EVCDAF, iuxta regulam , CD .
COROLLARIVM XXVI I.

Itus,NptæDAF,
Prop. 27. conſpecta figura Coroll. 21. intelligantur deſcri
lectiones,BIG, KMP, quæ dicuntur coniugatæ ſectioni
CVE, ex quibus in reuolutione genicæ fuerint oppoſi .
tæ conoides,B G, KMP, patet igitur cylindrun , DE , ad tyinpa.
num hyperbolicum , DAF, EVC , demptis oppoſitis conoidibus,
BIG, KMP, etfe vt parallelepipeduin iub, ZC, & ſub quadrato, z
R ( quæ habetur extenſa, ZC , ad aſymptoton producta .Soad ,OS,
cuioccurrat in , (, ) al parallele i jeduin bis lub , XM , & quadra .
to, MO , cum cubo , MƆ , & amplius . eiusdem cubi; & ficelle
quodlibet foli.lu n ſinilare genitum ex, FC, ad Gbi fim lareg nitú
ex figura, DAFEVC, demptis folidis fimilaribus genitis ex oppo .
fitis hyperbol s, BIG, KMP, iuxta comunēregulain , Fe, vel,AV.
COROLL . XXVIII. SECTIO PRIOR.
INra , eadem23rreuoluatur circa axe , B X
& Y , vel , GZ , lit autem reuolutio RE
circa ,&Y; patet ergo cylindrum ge.
Ditum ex, TV , nempe, TV , ad reli. 7
quum , ab eodem Jemptis folidis ge
nitis ex quatuor hyperbolis coniu.
gatis, BFH ,PIQ, AEC, MON , elle G
N

vt cubus, ZV , ve!, SY , ad parallele

pipedum fub , QV , & qua 1.2V , vna X
cuin parallelepipedo ſub, ZQ , & lub ។7
congofito ex '. quadrati , ZQ , &
quadrato, SO ,ab his tamen dempton E 3
Ꭶ

parallelep pedo ſub, SO , & quadra

to, OY , cum 1. cubi , OY , & fic elleR M
zo
-
 LIBER V. 425
ſolidum similare quodcunque genitum ex par ailelogrammo,IV ,
ad fibi fimilare genitum ex figura, TBFHRVQIPX , demptis co
lidis ſimilaribus genitis ex oppoſitis hyperbolis, AEC ,MON , iux
ta communem regulam , RV ; eadem verò efle oſtendemus lum.
pta proregula ipla ,VX, & reuolutione facta circa axem , GZ.
SECTIO POSTERIOR:

I NcumCoroll. colligitur cylindrum ,TV,ad cylindrum ,TP ,& ,HV ,

tympano,BFHOIP ,eſſe ve cubus,Ys,ad parallelepipedú
ſub,KY, & quadrato, Ys, vna cum parallelepido ſub, KS, & com
pofito ex quadrato,So,& } . quadrati,SK ; & ſic ſolida ſimilaria ex
eiſdem figuris genita iuxta ibi aflumptam regulam , RV.
1

COROLL. XXIX . SECTIO PRIOR.

I ve in anteced. confpicitur, patet loiidum in reuolutione &de.

{criptum à figura reſidua, deinptis à parallelogrammo , TV, qua.
tuor hyperbolis, BFH, PIQ, AEC, MON, ad folidum deſcriptum
in reuolutione ex figura reſidua, demptis à parallelogrammo, B2,
quatuor hyperbolis, 9F7,011, LET, 203, effe vt parallelepipe.
dum ſub Qv, & quadrati ,V2 , vna cum parallelepipedo lub , oz ,
& compofito ex quadrato ,so, & $ . quadrati, QZ, ab his dempto
1 parallelepipedo tub,so,& quadrato ,OY,& }. cubi,OY, ad parai
lelepipedum -ſub, 1.2 , & quadrato , 14; vna cum parallelepipedo
ſub,44,& compolito ex quadrato ,So , & *. quadrati,14,dempto
parallelepido ſub, s0, & quadrato,06,cum f . cub1,06 : Sic etiam
patet efle quodlibet folidum fiinılare genitum ex figura, TBFHR
VQIPX ,demptis ſolidisfimilaribusgenitis ex opofitis hyperbolis,
AEC ,MON ,ad fibi finilare genitúex figura,B91728A10A, dem.
ptis folidis ſimilaribus genitis ex oppofitis hyperbolis ,LE1,203,
iuxta communem regulam , RV.
SECTIO POSTERIOR .
N Coroll. colligitur eadem folida , genita nempè ex figuris ,
I TBFHRVQIPX BF722A10 A , iuxta communem regulam,
RV, nihil ab cis den pro , elle vt dicta parallelepipeda , nihil pari
her ab eiſdem dempio.
Hhh SCHO

I
 GEOMETRIE LIB.V.

SCHOLIVM .
I verò intelligeremus , reuolutionem parallelogrammi,TV,non
fieri corca, & r,ſedcirca, XV,vel illi parallelam,ſex circa,TX,
autilliparallelam ,quoniamfigura, TBFHRVQIPX, cxempligratia,
talis eft, qualem poftulant.Propos. 29. & zo.lib.z. vt facilè patet,
ideòcylindrus,velfaſcia cylindrica genita ex parallelogrammo,TV,
adſolidūgenitū in tali revolutione ex di&ta figura,TBFHRVQIPX,
erit vt dictumparallelogrammum , TV, addi&tam figuram , TBFHR
VQIPX. Mitto autem hicpariter quamplurima,quæ adbuc cercabec
indaganda ſuperſunt, ut Le&tori in his laborandi locus relinquatur.
Hæc veròcircahyperbolam , & oppofitasfe&tiones pre nuncadinyco
niſe fit fatis .

Finis Quinti Libri.

GEO
 428

GEOMETRIAE
CA VALERII
1
LIBER SEXTVS . Tos.
In quo de Spatijs Helicis , & Solidis in
de genitis , ac alijs quibuſdam ex
ſuperioribus deductis, ſpecula
tio inftituitur.
D E F INI TI O N E S ,
1.

I, dato quocumque circulo , ſuper eiuſdem

centro ,ad diftantiam omnium punctorum Deffin.z.
re &ti tranfilus ipfius ſemidiametri, circulo. 1.2,
rum circumferentiæ deſcribi intelligan
tur ; prædi&tæ circumferentiæ fimul lum
ptæ dicantur . Omnes circumferentiæ dati circuli .
II.
T li à præfato circulo quçcumque figura abſciſſa in .
E
di& icirculi,conceptæ in abſciſla figura , dicentur . Om
nes circumferentiæ eiuſdem abſcillæ figuræ .
Hhh 2 Spa
 428 GEOMETRIE
III .
Patium Helicum voco, quod copræhenditur ſub ſpira
S
minis eiuſdein ſpiralis, ſeu illius portionis , ad initium re
uolutionis ducuntur ..
.
Piralem verò
intelligo iuxta diffinitio Archimedisnem
a! Spiralibus
SPitlib.de , nempè , fi cuiuſcumque circuli ra
dius æquali celeritate moueatur circa ipfius centruni (cu
ius aliud extremum punitum periphæriam deſcribet ) ini.
tio autem circulationis diſcedat à centro pun&um æque.
uelociter motum ſuper radio , taliter vt eodem tempore
prædictum punctum percurratcircumferentiam , & hoc ip
ſum radium ,quod ex compoſitione duorum motuum de
ſcripta à puncto , quod radium percurrit, ipſa linea, lit ea,
quam voco ſpiralem ,cuius initium dicitur ipſum centrum ,
terminus verò aliud extremum punctum ipſius radij;& ini
tium circulationis , ſiue voluta iple radius: Appellatur au
tem hæc, ſpiralis in prima reuolutione genita , ſicutialiæ
etiam ſunt in alijs rcuolutionibus deſcriptibiles , produ.
eto radio , & continuato motu , vt in ſecunda , in tertia , in
quarta reuolutione , & fic deinceps , vnde & deſcripti cir
culi dicuntur primi, ſecundi, tertij, &c. quæ Archimedem
lib. de Spiralibus recolenti melius innoteſcent , eiuſdem
enim terminos in hoc Libro paſli m vſurpabimus
SCHOLI V M.
Spice Schema Trop.9. huius, in quo eſt circuliradius, AE, qui
A æqueuelociter moties circa, A, defcribit circulum ,SME,ipſum
Verò, E , circumferentiam , MSE, initio autem reuolutionis difcedat
ab, A, puretum morum æqueuelociter ſuper , AE, quam percurrat es
tempore , quo pun&tum , E, ipertranſit circumferentiam , MSE , defi
gnans chruam, AIE, hæc igitur dicitur ſpiralis in prima reuolutione
orta, cuius initium, A, terminus, E , Ö , AE, vocatur circulationis
initium : Exempla antem Spiraliñ in alijs reuolutionibus geni'arum
habes in Schemate Cor. Prop. 20. huius , etenim , lso, in ſecunda,
OTP, in tertia , TVG, autem in quarta reuolutione genitedicuntur.
THEO.
 LIDER VI. 429

3
THEOREMA I. PROPOS. J.
. Irculorum æqualium , necnon ſectorum æqualium
Chane
& ab eodem , vel æqualibus circulis abſciſſorum ,
omnes circumferentiæ ſuntæquales .
Hæc Propoficio facilè per ſuperpofitionem oftendetur . Si
enim circuliæquales ad inuicem fuperponantur , ita vt centrum
centro congruat, etiam ipſi circulicongruent , cum ſupponantur
æquales, vnde & eorum radij fint æquales, congruentibus autem
circulis, etiam omn : s vnius circumferentiæ congruent omnibus
)
alterius circumferentijs , & ideo inter fe æquales erunt. Eadem
pariter ſuper poſitionis adhibita via, ofendemus ſectorum æqua
lium, ab eodem ,vel ęqualibus circulis abſciſſorum omnes circum
ferentias inter ſe æquales eſſe, quod erat demonftrandum .
THEOREMA II. PROPOS. II.
Mnis circulus æqualis eft triangulo re&angulo , cu.
1
O ius radius eſt par vni eorum , quæ funt circa re&um
angulum , circumferentia verò bali .

Hæc oftenditur ab Archimede libo de Dimenſione Circuli,Pro

pof.s.propterea ibirecolatur.
THEOREMA III. PROPOS. III.

O Jo , cuius circuli radius eſt par vnieorum ,quæ

, ſunt
circa re & um , circumferentia verò baGillius ſectoris.

Si circulus , ABCD ,cuius radius, ED, & ſector, EDC , expo .

fito vero triangulo , HOM, cuius angulus , HMO, fit rectus, &
letus , HM , æquale ipri , ED,& , MO , circumferentiæ , ABCD , 33. Sexei
fit, MN, æqualis circumferentiæ , CD ; & iungatur, HN.Dico Hlem .
crgo ſectorem , ECD ,æquaritriangulo, HNM ,. Nam circulus, Exantec.
ABCD, ad ſectorem , CED, eft vt circumferentia, ABCD, ad cir
cumfe
 408 GEOMETRIA
cumferentiam , CD , et
А autem circulus , ABCD ,
F æqualis triang. HOM ,
E ergo triangulos, HOM ,
ad le &torem , & CD , eft
vt circumferétia , ABCD,
ad circumferentiam , CD,
B ideft vt , OM , ad, MN,d.
eft vt triangulus, HOM ,
ad , HNM, igitur idem
R triangulus , HÔM , adis
M Corem , ECD , ad trian
gulum , HNM , candem
habet rationem , ergo ſector , ECD , eft æqualis criangulo,
HNM , quod oſtendere opus erat .
COROLLA RIVMI.
Inc patet ,fi fumpto vtcumquepændo in , ED, » , X, CERITI,
E, ad dilantian, x, circuferentia', FZX , deſcripta fuerit itº
Super abſciſ1, HR, & 7!12 !i ipi, Ex , per, R , du &ta fuerit , SR, parllela
ipfi, om , fec.ins, HV , 17, 1, trapezium ,OS RM1,equarirefiduo CiTCX
li, ABCD, ab eo dempto circulo, Ezx , quod refiduum dicatur faſcia
circuloruin , BD, FX , nim circ ulus, BD, ad circulum , FX , effrt que
dratum , DE , ad quadratum , Ex , ideft ot quadratum , MH , ad qus.
Coroll .. dritum , HR, ideft t triangulus, HOM , ad triangulum ,HSR, rides
11.13. quia circulus, BD, equatur triangulo , HOM, etiam circulxs , FZX,
& quitur triangulo , HSR ,onde faſcia, BF , æquatur trapezio, OSRM;
Coroll.t. eodem modo colligemns reſiduum fe &toris. DEC, abeo dempto fe&tore,
19.1.2 .
XEZ , quod dicatur eorundem fe& orum faſcia, ſcilicet ipfam ,ZXDC,
square trapezio, IRMW .
COROLLARIVM II.
Atet infuper, quia circulus ,CDB, æquatur triangulo , H0.4, 5
OM , U, FZX, 1p?, SR, ( nam ,DE, & quatur ipí,MH,G ,EX,ipi,RH ,
quod veluti,o M ,2d ,SR ,eft dt,MH , 2,HR, ita circumferentis, ABCD
ad, FZX, erit vt,DE, d ,EX. Sic etiam oftendemus fimiliam fe orats ,
CED , ZEX , circumferentias, CD, ZX , ef]e ot femidiametri DE EX,
ipfosfimilesfe &tores effe di quadrata femidiametrori ,DE,EX,ques:
 LIBER V1. 429
funt circulorum,de quibus abfcinduntur partes proportionales ,ipſo au
zem circuli funt, ut diametrorums quadrata .
ek,
22 । THEOREMA IV . PROPOS. IV .
LIE:
,8 Ati circuli , necnon fimiles fe & ores inter fe ſunt , vt
omnes eorundem circumferentiæ .
Sint in eadem antecedentis figura circuli quinque , BADC ,
FXZ , deſcripti fuper eodem centro , E , & ab ijfdem intelligantur
abſciit ſímiles ſectores , D
А ED, XEZ. Dico circulos ,
Di DABC , FZX' , necnon ſe .
M5 E х Ctores,DEC, XEZ, inter ſe
effe , vt omnes ipſorum cir
cumferentiæ . Sit denud
expoſitú triágulum ,HOM ,
B H cuius ſit angulus rectus, H
MO , latus,HM , æquale ra.
S dio , ED , & ,MO, circum
7:17 R ferentiæ , DCBA , abſciſſa
127
M autem , HR, æquali ipli,
N EX, & per, R, ducta paral,
lela ipſi,OM, quæ fit, SR, intercepta lateribus, HO, HM, patet ,
vt dicebaturin Corol.2. ant.Propoſ. quod circumferentia ,FZX,
æquatur ipli , SR, codem moco abfcindentes ab ipfis, HM , ED,
1 verſus, H , E ,puncta æquales quaſcunque rectas lincas, & per ea
rum terminos ducentes parallelam quidem ipfi,OM , in triangulo,
& circumferentiam fuper cenrro , E ,in circulo, ABCD , manife
Rum eritprædictam circumferentiam æquari prædi tæ parallelæ ,
lateribus, HO , HM, interceptæ , & vnicuique circumferentiæ in
circulo, ABCD, ſic deſcripta reſpondere Ivan parallelam in trià
gulo, HOM, cum fint rectę, HM, ED, æquales ,igitur conclude
mus omnes circumferentias circuli , DABC , æquari omoibus li
neis trianguli , HOM , regula , OM, ficut etiamomnes circumfc
'rentias circuli, FZX, æquari omnibus lineis trianguli,HSR , regu.
3 la eadem , OM , quapropter, vt omnes lineæ trianguli, HOM , ad
omnes lineas triangul ,HSR ,ideft vt triãgulum , HOM , ad,HSR , s. loa.
idek vt circulus, DABC ,ad circulum , Fżx, ita ompes circumfe
rentiæ circuli,ABCD ,eruntad omnes circucufarentias circuli
ciuidem,FZX ;quod & fimulimethodo de ſectoribus ex.g.DEC,
TEZ,
 432 GEOMETRIA
XEZ,ducta ,HN, quæ ablcindat, NM, æqualem circumferentiçi
CD, facilè oftendemus, hæc autem erant demonſtranda .

: THEORGMA V. PROPOS. V.
Vicumque ſe& ores inter ſe comparati, ſeu quæcum
Q que figuræ ex ſectoribus compolitæ ad ſeđores, vel
adhguras ex ſexoribus compofitas comparatæ ,habent
eandem rationem , quam omnes ipſarum circumferentiz
ad omnes illarum circumferentias.

Sint quicunque circuli ſuper centro ,A ,nempè,ECD, maior,&,

VIO ,minor, & in, ECD , lic ſector quicunque,CAD, & fimiliter
in , VIO, quilibet ſector, OAB. Dico ſectorem , CAD , ad ſectorė,
OAB, etle vt omnes circumferentias , CAD ', ad omnes circumfe.
rencias, OAB. Secentradij, CA , AD, circumferentiam , Vio, in
punctis, I, O ; Eft ergo ſector, CAD,fi
milis ſectori, TAO, & ideo eft ad illum ,
Ek antec . vt omnes circumferentiæ ad omnes
circumferencias , ſed & vt ſector, IÃO,
ad ſectorem , OAB , ita omnes cir
AR cumferentiæ ad omnes circumferen
B tias , nam ſector , IAO , ad , QAB,
eft vt circumferentia , 10 , ad , OB ,
vt verò , 10 , ab, OB, fic , deſcripta cire
cumferentia, STR , vtcumque,ipla ,ST ,
Coroll.z. с ad, TR , eft enim ,10 ,ad,ST ,vt A , ad,
3. huius, AT, ideit vt, OB ,ad,TR, vnde, permu
tando, ve , IO ,ad , OB, lic , ST, ad, SR , & vt vnum ad vnum ,ita
omnia ad omnia , idelt vt, IO ,ad , OB , ita omnes circumferentiæ ,
IAO, ſectoris ad oinnes circumferentias ſectoris, OAB, led vt, IO ,
ad , OB, fic, vt dictú elt, le habet fector, IAO ,ad ,OAB,crgo , IAO,
ad ,OAB,eit ve onges circumferentiæ ,IAO , ad omnes circumfe.
rencias, OAB, ſed & iectoren , CAD, ad, IAO , etle oftenſum eſt ,
vtonnes circumferentiæ , CAD ,ad omnes circumferentias,1AO,
ergo ex æquali ſector, CAD , ad lectorein OAB, eft vt omnes cir.
cumferentiæ , CAD, ad omnes circumferentias , OAB. Et com .
ponendo figura compoſica ex ſectoribus, CAD, OAB, ad ſectorć,
OAB, erit vt omnes circumferentiæ figurę eiuldem ,ad omnes cir
cumferentias tectoris , OAB , veluti etiam ſi prædicta figuraadnon
 LIBER VI. 433
ad ſectorem , ſed ad aliam quamcunq; figuram exſectoribus com
poſitam compararetur, oftenderemus,eaſdem figuras efle inter ſe,
vt omncs earundem circumferenciæ , quod demonſtrare opus
erat .

COROLL ARIVM .

P Atet aùtem , veluti oftenfum eſt ſectores, AIO , AOB , effe vtom .
nes eorum circumferentiæ eodem modo demonſtrari posſe , circus
lum , VOB, & ſectorem ,40B, & in vniuerſam circulos, & fuos ſe
&tores inter fe effe , ut omnes eorum circumferentiæ.
THEOREMA VI. PROPOS , VI.
I in circulo ab eiuſdem centro ad circumferentiam
S ?curuam quædam linea illius conditionis producatur ,
vt quæcunq; re &tæ lineæ à centro ad ipfam pertingentes
( præter illius extrema jungentem ) intra illud fpatium ca.
dant, quod comprehenditur duda curua,& illius extrema
iungente : Eritdictum ſpatium ad propofitum circulum ,
vel quemcunq; ſectorem , vt omnes eiuſdem circuinferen
tiæ ad omnes illius circumferentias .
Sit quicunquecirculus, NOQT , & centrum , A ,curua , AFN ,
ducta á centro , A , ad periphæriam , cui incidatin ,N , & fit eius
conditionis, qualisíuppofitum eft, fitq; iuncta, AN , Dico igitur
Soatium , feu figuram ,AFN , ad
circulum , NOQT ,vel ad quem• P 1

cunque lectorem , elle vt omnes L

eiuſdem circumferen tiæ
tiasad omt En
nes lius ircumferen
il c a . Fi M
B
vt circulus, NOQeTre,ancdiafiguram , A
NFA , ita cirfceurmefncian , NOQ N
T , ad circum , QR , ita K

e n i m it
er , & c i r c u l u s , NOQT ,
ad ſectoren , QAR , iunctis,QA ,
AR , vnde féctor , QAR , erit æ
qualis figuræ , AFN æ, vel ergo
omnes scircumferenti , QAR ,æquantur etiam omnibus ncircum .
ferentij uu
figuræ ,AFN , & fic quia leccr, QER ,adcre , NO
lii QI,
 434 GEOMETRIE
QT , eit vt omnes ciſden circumferentiæ ad omnes illius circumf
etiam figura, AFN, ad circulum , NOQT , & confequenter etiam
ad quécumq; illius ſectorem per anteced. Prop. & Cor. erit vt om
nes circumfer . ad omnes circumferentias : Vel , niſi omnes circu .
ferentiæ , QAR, æquantur omnibus circumferentijs figuræ , AFN,
erunt eiſdem in iiores, vel minores , ſint primò maiores , quantita
te omnium circumferentiarum ſectoris , AST , intellecta autem à
centro , A, ducta ipſa, AO , tan
gente curuam , AFN , in puncto,
A , quæ circumferentiæ incidat
in, O , ſececur circumferentia , O E

N, bifariam in, L, & rurſus par. B M

tes ,OL , LN , bifariam in pun . A
N
etis , P , M , & hoc ſemper fiat K
donec ad circumferentias deuě.
1. Decimi
Elem . tum fit, quarum vna quæque fit
minor, ST,ſcilicet iplæ , OP , P R
L, LM , MN , & à centro , A, ad S.
puncta , P, L, M,extendantur re
&tæ , AP, AL, AM, quæ lecaburt curuam , AFN, earum enim por
tiones inter centrum , & curuam interceptæ , ex hypoteſi cadunt
intra fpatium , ANFA , lecent in, C, F, 1, & centro, A , interuallis ,
AC, AF, Al, arcus deſcribantur, BCD, EFG, HIK, incidētes pro
xiinis rectis lineis , à centro eductis, in punctis, B, D ; E, G ; H ,k.
Quoniain ergo omnes circumferentiæ ſectoris , QAR , ſuperant
omnes circunferentias figuræ , AFN, quantitate omnium circum :
ferentiarum le toris , AST , oinnes autem circumferentiæ figuræ
compoſitæ ex ſectoribus, NAM , IAH , FAE , CAB , ideft figuræ
ſpatio , AFN , circumſcriptæ , ſuperant omnes circumferentias fi•
guræ compoſitæ ex lectoribus , KAI, GAF , DAC , ideft figuræ ei.
dein ſpatio inſcriptæ , quantitate omnium circumferentiarum ſe.
ſectoris , BAC , & quadrilineorum , ECDF, HFGI , MIKN , quæ li.
mul adequantur omnibus circumferentijs lecoris , MAN , vt fa
cilè oftendi poteft, propterea omnes circumferentiæ figuræ circu.
ſcriptæ ſuperant omnes circumferentias inſcriptæ quantitate om
nium circ umferentiaruijsm ſectoris , MAN , quæ cum fint minores
s
omnibu circumfe rent lectoris, TAS , ideo omnes circumferen
tiæ figuræ , circumſcriptæ ſuperabunt omnes circumferentias in
ſcriptæ minori quaptitate, & eædem multò minori quantitate ico
perabunt omnes circumferentias fpatij, AFN, quam omnes circú.
ferentiæ lectoris, AQR , iuperent omnes circumferentias fpati
FN ,
j, A
 LIBER VI. 435
FN , crgo omnes circumferentiæ figuræ circumſcriptæ minores Ex anter.
erunt oinnibus circumferentijs ſectoris, QAR , cum verò figura ex
lectoribus compoſita ad lectorem , fit vt omnes circumferentiæ ad
omnes circumferentias, ideò etiam figura circumſcripta minor erit
fecture, QAR , & multò minor er.c figira, AFN , ſectore, QAR ,ſed
& æqualis illioftenia fuit,quod eft adiurdum, igitur abſurdum etiã
eſt dicere omnes circumferentias iectoris, QAŘ , maiores effe om.
nibus circumferentijsfpatij, AFN . Dico nunc neque elle mino
res, fi hoc veruin elt , fint minores omnibus circunferentijs fecto .
ris, SAT, & repetita eadem conſtructione, fit ſpatio, AFN , circú.
ſcripta figura ex ſectoribus compoſita , & alia inſcripta , ita vt cir
cumſcriptæ figurę omnes circumferentiæ ſuperent omnes circum :
ferentias inſcriptæ minori quantitate , quain fintomnes circum
ferentiæ ſectoris, SAT, ergo omnes circunferentiæ figuræ ,AFN ,
ſuperabunt omnes circumferentias figuræ infcriptæ multò minori
quantitate, quam exdem ſuperentonines circumferentias , QAR ,
ergo oinaes circumferentięinfcriptiz figuræ inaiores erunt omni
bus circumferentijs feftoris, QAR , ergo figura inſcripta maior e.
tiam eric ſectore, QAR , & eodem inultò inaior erie figura , AFN ,
contra hypoteſin, citenim illi æqualis, quod eft obſurdum , igitur
abſurdum etiam eft omnes circumferentias ſectoris , QAR , mino
res efle omnibus circumferentijs figuræ , AFN , led neq; lunt illis
maiores, vt oftenfum eit, ergolunt eifdem æquales, ſed omnes cir.
cumferentiæ ſectoris, AQR , ad circulum , OQSN , vel quemcunq ;
ſectorem comparatæ ſunt , vt fpatium ad fpatium , ergo fpatium Ex antec,
quoque, AFN ,ad circulum , OQN ,vel ad quemcunque ſečtorem ,
erit , vt omnes illius circumfer. ad omnes iftius circumferentias ,
quod , & c,

THEOREMA VII. PROPOS. VII.

1 in ſpiralem ex prima reuolutione ortam incidant duę
lineæ à , .
tur vſq; ad circumferentiam primi circuli , eandem rationé
inter fe habebunt iftæ in ſpiralem incidentes , quam arcus
circuli , medij inter terminum ſpiralis , & limites linearum
produ&tarun in citcumferentia factos , ſumptis in confe
quentia arcubus à fine ſpiralis .

lii 2 THEO,
 TRIÆ
436 GEOME
THEOREMA VIII. PROPOS. VIII.

I in ſpirales in alijs reuolutionibus genitas , quam in

due
M
lineæ ab initio fpira
lis , habebunt illæ in
ter ſeeandem rationé ,
quam arcus circuli pri
ini , intercepti , veluti A
dicitur in anteceden
te , cum integra circū.
ferentia toties aſſum .
pta, quotus eft vnitate
minor reuolutionum
numerus .

Hę duę Propoſitiones oſtenduntur ab Archimede lib. de pir.

Prop. 14. & 15 .
SCOLI V M.

IaNcunda,
prima reuolutione orta ſit ſpiralis, ACER ,GRTVMG,in ſe:
e“ , AC, AE , pertingint ad prinam, AV, AM , ad ſecun.
dim , erit, AC, ad, AE , vt circumferentia, RSO , ad , RSN , AV , però
ad, Am , erit vt circumferentia tota, RPPOS, cum, RSO , ad ,RAPOS,
totam, cim , RSO Lo & fic in cæteris .
THEOREMA IX. PROPOS. IX.

StertiaParium comprehenſum à ſpirali ex prima reuolutione

orta , & prima linea ,quæ initium eſt reuolutionis,eft
pars primi circuli .
Sit ſpiralis in prima reuolutione genita ipſa, AIE, AE , verò rea
volutionis initium , & centro, A , interuallo , AE , fit primuscircu.
los deſcriptus,ESM . Dico ſpatium ,AIE, tertiam partem effe cir.
culi , EMS . Sumpto itaq ; vtcunq ; puncto, vt, V ,in ,AE , centro,
A ,interuallo, AV , circulus deſcribatur , VIT , & iupeta, AI , prò.
duca;
 LIBER VI. 437

АA
E

e
B
N

aX
N
Y
3

ducatur ad, s, deinde exponatur triangulum rectangulum ,OQR,

cuius latus, OQ, circa re &tum , OQR , fit æquale ipł, AE, &, QR ,
circumferentiæ , SME, & compleatur rectangulum , QZ ,abſcin
datur autem ,Ox , æqualis, AV, & per, X, ducatur, XY, parallela,
RE, ſecans,ZR ,in, Y, &, OR , in , N ,& vertice, O, per punctum , 20.1.qi
R ,deſcribatur ſemiparabola , RGO, circa axem ,O2, quam ſecet,
YX,in,G, & per, G , agatur,GB,parallela, OQ ,incidensipfi,zo ,
in, B. Quoniam ergo quadratum , ZR , ad quadratum , G , eſt 38. & Sc.
vt , zo , ad , OB , ideo ,RQ , ad ,GX, erit vt quadratum, Qo ,ad 40.1.1.
quadratum , OX , ideft vt quadratum , EA, ad quadratum ,AV, led
fic etiam eltcircumferentia ,ESM ,ad circumferentiam , 11 V , etc.
nim ad eam habet rationem compoſitam ex ratione circumferē.
tiæ , ESM , ad circumferentiam , IVT, ideft ex ea, quam habet, EA, C.Cor.z.
ad, AV ,& ex ratione circumferentiæ , IVT , ad circumferentiam , 3 huius.
ITV, ideft circumferentiæ , Mse, ad circumferentiam , SME, ideft
ex ratione, EA, ad, AI, vel ad, AV, duæ verò rationes,EA,ad, A 7.huius,
V,componunt rationem quadrati, EA, ad quadratum , AV,ergº
cir
E 13.Sex.
Elem ,
 RIA
438 GEOMET

АA V
E

1
TT

M
B
N

N
Y X

circumferentia, MSE, ad circumferentiam ,ITV,eftvt quadratú

EA, ad quadratuin , AV, ideft vt, RQ,ad, XG , eſt autem, RQ,x
qualiscircumferentiæ ,MSE, ergo & , GX ,circumferentia , ITV
æqualis erit , & ficoftendemus quamlibet circumferentiam ipfi
A,concentricam ,& interceptam inter fpiralem , AIE , & re& am
AE , tamen extra ſpatium helicum , AIE , adæquari ductæ in trili.
neo, OGRQ,ipfi,'RQ,ductæ parallelæ , quæ nempè abſcindunt
verſus puncta, O , A, ipfarum , OQ , AE , partes çquales , & quia
OQ, AE, fupponuntur æquales , ideò omnes lineę trilinei,OGR
Qsregula,RO,omnibus circumferentijs trilinei recta, AE, Ipira.
li,ATE,& circüferentia, MSE,cöprehen ſiæquales erunt. Similiter,
quia eft,RQ, ad, NX,vt,QO ,ad ,ox ,vel, EA, ad , AV , vel circu.
ferentia, MSE, ad, TIV ,æquaturautem , RC , ipfi, MSE, ergo,
X, æquatur circumferentiæ , TIV, & ſic oftendemus Omnes lineas
trianguli ,ORQ, adæquari omnibus circumferentijs circuli,MSE,
ergo vt trianguli, Origomnes lineæ ad omnes lineas trilinei,OG
3.1.2 . RÖ,velyt triangalum ,ORQ , ad trilineum , OGRQ,ita omnes
circum
 LIBER V. 4.9
circumferentiæ circuli , MSE , erunt ad omnes circumferentias fi
guræ ſpirali , AIE, recta, AE, & circumferentia , MSE , concluiæ '
& per conuerſionem rationis triangulum , ORQ, vel , OZR , ad fi
guram, OGR , erit vt omnes circumferentiæ circuli , MSE , ad om
nes circumferentias īpatij helici, AIE, ideft ve circulusadipacium ,
Ale, (quia curua, ATE,elt talis conditionis,qualem poftulatProp 1. dei
6. vc elicicur ex Prop: 7, huius ) cum verò ſemiparabola , CGRZ :
ſit ſexquitertia trianguli, OZR ,vnde dividendo fgura , CGR , ſie
tertia pars trianguli, OZR , ideò, & ſpatium helicum , AIE, tertia
pars erit circuli, Mse, quod demonftrare oportebat.
SCHOLIV M.
V cuſq ; per methodum
indiuiſibilium etiam in hoc libro libuit
H ”procedere, vt innotefcerer nos poße, quæ Archimedes oſtendit
Lib. de Spiralibus, circaſpa tiorum menſuran, etiam tali artificio de.
montrare, etenim ſi quis hoc attentauerit circa ſequentes Propoſitio.
nes, idipſum obtineri poſſe facilè animaduertet, beruntamen hoc ar
bitrio, ac iudicio Leftoris relinquendo , placuit etiam ſtylo veteri ,
aliter tamen ab Archimede, eafdempropoſitiones demonftrare .
Præfat & Propos. alia demonſtratio .
It alia ſpiralis ex prima reuolutione orta, ASRMB , AB , verd
initium reuolutionis, & centro , A, interuallo, AB , fit primus
circulus deſcriptus , ECDB , deinde exponatur triangulus , FHG ,
rectum habens angulum ad, G, cuius latus, FG, ſit æquale ipſi ,A
B, & HG, circumferentiæ , ECDB, erit ergo triangulus , FHG, æ•
qualis circulo , ECDB , intelligatur deinde in eiuſdem trianguli z. huius.
plano tranſire parabolam, HLP, cuiusvertex fit, F; &, HG , pa 20. l. 4.
rallela eiuſdem axi, ad quem ipſa ,GF,fit ordinatim applicata ,quę
tanget lectionem in puncto , F. Dico igitur , FLHG ,trilineum 17. Primi
æquari ſpatio reſiduo ,dempto à circulo , ECDB, ſpatio helico ſub Coni c.
ſpirali, ASRMB , & ,AB , li enim non eft illi æquale , erit eodem , Defi. 3 .
vel maius,vel minus ,ficprimòmaius quantitate Ipatij ,quodvca huius .
cetur, -2 , rurſus diuidatur, HG, bifariam in , 1] , & iungantur,F1 ,
& fic iplæ , Al , G ,diuidantur bifariam in , P, T , & iungantur ,
PF,TF, ſicque femper fiat donec deuentum ſit, vt ad triangulum ,
FIG , quod licminus ſpacio, x, deueniemus autem , nam à ma .
gnitudine propoſita , & his , quæ relinquuntur , ſemper aufertur , Decimè
dimidium ,lecent autem iungentes,F ,cumdiuifionum pun &tis cur. Ejem.
warn
 440 GEOMETRIE
11
M

clou R A 34

ma
&
D
1
X
द

T
K N
V
G
H TT . T
uam parabolæ in punctis , I ,K ,L , per quæ ipfi , HG , parallelæ
ducantur, XQ, YKT, ZLV , ſecantes, FG, in punctis, Q. T ,V,die
co , FG, per hæc ſecari in partes æquales , nam , HG, ad , Gſ ha
bet rationem compofitam ex ea, quam habet, HG ,ad, IQ ,& ,1Q ,
ad, TG, ſed, AG,ad, IQ , eftvt quadratum , GF , ad quadratum,F
Q, &, IQ , ad , rt ,vt,QF,ad,FG , idet vi quadratum , QF , ad
rectangulum , QFG, ergo , HG , ad , Gr , habebit rationem com.
Defin, 2. politam ex ea, quam habet quadratum , GF, ad quadratum ,FQ,&
Coroll... quadratum , FQ ,ad rectangulum ,QFG, quæ erit eadem ei , quam
1. 4. habet quadratuni, GF, ad rectangulum , GFQ , ideft ei , quain ha•
4. Sexti bet, GĖ, ad, FQ, igitur , HG ,ad,G T, erit vt, GF, ad , FQ , eodem
Elem.
S. l. 2 . modo oſtendernus, HG ,ad,G11,eſſe vt, GF, ad, FT, & HG , ad,
Defin.s2 , GP, vt, GF, ad, FV, vnde, FG , diuiſa erit in partes æquales ; ha.
l. 1 . bemus ergo fpatio , FLHG , circumſcriptam figuram ex triangu .
sol.z. 10, FIQ , & ex trapezijs, KQ, LT,HV ; compoſitam , & aliam in
ſcriptam ex trapezijs,PV,OT, NQ , compolitam , & exceflus
cum
cir•
 LIBÉR.VI. 441
cumſcriptæ ſuper inſcriptam ſunt trapezia, HL, LK , K1 , cum tri
angulo , IFQ . quę , quia ęquantur trapezijs , IV , VN , NQ , &
triangulo, IFQ , (nair, dicta trapezia ſunt reſidua triangulorum in
{qualibus bafibus, & altitudinibus conftitutorum ) idelttriangulo ,
FIG, ſubinde ſunt minora ſpatio , 12, & ideo circumſcripta ſuperat
infcriptaminori ſpatio ,quain lit 2, crgo trilineum , FLHG, excedic
inſcriptā multò minoriipatio ,excedit autem ſpatium reſiduum cir
culi, ECDB, iam dictuin ſpatio, , ergo figura inícripta erit maior
dicto fpatio reſiduo ; quod ferua.
Diuidatut nunc, AB, fim liter,ac diuiditut , FG , in punctis , 3,
4; 7, centro autem coinmuni, A , ad diftantiam punétorum , 3,4,
7, deſcribantur circumferentiæ, 354,45RB , 789M , ſccantes ipi
ralem in punétis, S, R, M, per quæ tranſeant eduétæ à centro , A,
productæque vſque ad circumferentiam , ECDB,rectæ , AD , AC,
AE, vt igitur in præhabica demonſtratione oftendemus circumfer.
53, & rectam , IQ , inter ſe æquales elle , & fimiliter circumferen .
tlarn, R £ 4,æquari re& x ,KT, & ,M987,ipfi,LV : & quia,5. Corol. 1.
circumferentia ad circumfer. 4, cit, vt, 3 A , ad, A4, ideit vt, QF, 3.huius.
ad, FT, idet vt, IQ , ad, NT, et autem ęqualis, 53, ipſi, IQ ,crgo,
E4, eritęqualis ipſi,NT, & efi,34 ,çqualis ipſi,QT, ergo faſcia ,53
42, erit çqualis trapezio ,IQIN; eodem modo oftendemus faſcia ,
R9874,æquaritrapezio, KV, & faſciam , MECDB7 , ęquaritra .
pexio , PLVG , & ideo figura coinpofita ex dictis faſcijs equalis
erit figurę compoſitę ex his trapezijs inſcriptę trilineo, FLHG ,eft
autem hæc figura inſcripta maior fpatio reſiduo circuli,ECDB,ab
eo dempto fpatio ſub fpirali, & voluta , AB , ergo figura compo
fita ex dictis {patijs erit maior ipatio dicto reſiduo , cui tamen eft
inſcripta, quod eft abſurdum , non ergo trilineum , FLHG , maius
eft dicto reſiduo .
Dico neq ; effe minus . Sit, fi fieripoteft , minus ſpatio eodem ,
-12 , fit autem vt ſupra trilineo , FLHG , circumſcripta figura , ex
trapezijs,KQ , LT ,HV, & criangulo, IFk, compoſita , & alia ei
dem infcripta extrapezijs, PO, OT, NQ , ita vt carum differentia
fit in nor fpatio, 2, igitur circumſcripta exccdet trilineum ,FLH
G , multò minori ipatio, ergocircumlcripta figura minor eritfpa .
tio refiduo iain dicto circuli, ECDB, quod excedit erilineum , FLH
G , ipatio, -2 ; quod tamem eft abſurduin, nam le& torem , AS3 , pa
tetçqualein eile triangulo ,FIQ , faſciamque,AT £ 43,æquari ofte
dem us trapezio, kQ ,molo fupra adhibito, & falciam , 8 :1874,ip
fi trapszio, LT, & totain falciam ,6796, trapezio , HV , vnde ti
gura compobra ex dictis falcijs, & lectore, AS3, erit çqualis ccm .
Kkk porio
 4+2
GEOMETRIE
pofitæ ex dictis trapezijs , & triangulo , FIQ , quæ oftenſa eft effe
minor ſpacio reſiduo iam dicto circuli, ECDB, & ideò figura com .
poſita ex dictis falcijs erit minor fpatio reſiduo iam dicto , cuita:
men circumnicribitur , quod eft abfurdum , non eft ergo trilincum ,
FLHG , minus dicto ſpatio reſiduo circuli, ECDB , & oſtenſum eſt
neq; eile illo maius , ergo erit illi æquale , & triangulus, FHG ,eft
æqualis circulo , ECDB , ergo triangulus , FHG , ad trilineum ,
FLHG , erit vt circulus , ECDB , ad refiduum ſpatium ab eo dem.
ptolpatio lub ſpirali, A53 MB, & voluta ,AB, led triangulus , FH
G ,elt ſexquialter trilinei, FLHG , ergo circulus , ECDB, erit fer.
quialter (patij reſidui iain di&i, & conſequenter erittriplus (pacij,
quod comprehenditur fub fpirali, A53MB ,& voluta , AB , quod
erat oſtendendum .

COROLLARIVM
Inc patet eductas à vertice parabolæ ad ſecantem quamcunq;
diametro eiuſdem parallelam , parabola , ac tangente ibidem
interceptam , ſimiliter ſecare eandem , ac tranſiens per pun &tum curº
uz pırıbold,in quo prædi&t a eam diuidit, eidemq; parallela ,ſecatipa
Sam tangentem , eftenfum enim eft, ex.g. HG, ad G T, effe vt, GF, ada
Flexquo nouus , ni fallor , ac pulcherrinus deſcribendiparabolam
elicitur modus .

SCHOLI V M.
IC >
1, fit
,
duéta parallela, LF, fintque, AF, AL, æquales ipfis, 28 ,29 ,4.
. qualibus,ſetta,autem, AF‫و‬, in quotcunq; partes æquales , ut in quin.
que, veluti etiam , LA , in punctis, K, 1, H , G, B , C, D , E , per ipſa du•
cantur diametro , A2,æquidiſtantes,KE , 19; H8,G7, B3,C4, D5 , E6,
ſecantes ſimiliter baſim , ex , in æquas partes in pun &tis, £ ,9, 8, 793,
4,5,6,tandem iun &tis ,, LQ, FX , ipfæ fimiliter fecenturac, AF, vel,
AL, ſcilicet in quinq;partesæquales in punétis , R , S , T, V, M, N,
0, P, & ad hæc puneta ducantur ab, f , rectæ lineæ, AR, AS , AT,
AV, AM, AN , AO, AP, necnon , AQ , AX ,notentur autem pun.
ta, in quibus educta ab, A , ſecant parallelas diametro, Az,eatame,
in quibus edučte diuidunt eas parallelas , que viciſſim abfcindunt de
ipfis,AL, AF, verſus, A, eandem partem , quam ab ipſis,& L ,XF,ab
Scindunt eduktę, verſus tamen punéta, L, F, vt ex.g. notabimuspuno
& um , r, in quoeducta, AP, abſcindit . ipfius , ei,verſus ,etiam
L,ſicu:
 LIBER VI. 443
LKI H G A B C D E F
etiam parallela , RE ,
abfcinditab , Lazer
+
Sus, A, 4. ipfius, LA ,
fic ergo punct a notata M R
erunt , Q.7 , z, &, o,
A , 1,11 , R , X , per N S.
quæ ſi extenditur cur:
ua linea , dico propin . TT
quiſſimè fic Parabolă
delineari,prædi&ta nē
pè pun&taefl: in Ra- P V
rabola , cuius diame
ter, A2 , & baſis, lx, Q х
et enim habet bæc pro- E 9 8 7 2 3 4 5 6
prietatem in prshabito Corollario declaratam , vel, vt clarius loquat,
XF, ad, ER , e.rempligratia habet rationem compofitam ex ratione, X
F, ad, FV ,ideſt, propter conſtructionein , ex ratione, FA ,ad , AE, & ex
ratione, V F ,ad , Egy, hoc eji adhuc ex ratione, FA‫و‬, ad , AE , duæ autë
rationes, F A ad, AE, componunt ratione quadrati , FA , ad quadra.
tum , AE, ergo, XF, ad, Ek , eſt vt quadratum , FA, ad quadratum A Corol. t .
1
E, ſed ſic etiam eſt, FX, ad parallelam ipſi, A2, interiećtam inter , A . 4.
F, Parabolam circadiametrum , A2, in baſi , ex , ergo pun&um,
* , eft in tali parabola : Hoc idem oſtendemus eodem modo de cęteris
punétis, 1.5,4,0,6,2 Y, ergo dićtu punct a ſunt omnia in dičta pa.
rabola , Hic quidi modus debuiſſetponiLib.4. fiue in meo Tractatu de
Specuio Vſtorio iam in lucem edito, ſed quia oritur hic ex proprietate
proximè demonſtrata,nec illud prius menti ſubuenit , propterea idip.
fum hic fubiungere libuit .
THEOREMA X. PROPOS. X.
I in ſpirali ex prima reuolutione orta ſumatur pundú ,
S quod non ſit initium , nec terminus eiuſdem ſpiralis,
ab initio autem ſpiralis ad dictum pun&um agaturre&ta
linea, & ſuper initio ſpiralis centro ad diftantiam di&ti pũ.
Ai deſcribatur circulus , eiuſdem portio comprehenfa du
Aalinca, & portione eius , quæ dicitur reuolutionis initiae
tiu , quim abſcindit circumferentia dicicirculi, & circū .
*
ferenria eiuſdem , quæ eſt ad conſequentia , tripla eſt figu
tæ compreheniæ dustaļinea, & portione spiralis , quæ eſt
ad conſequentia vſquc ad initium
akk
ſpiralis : Sic
2
 444 GEOMETRIE

I BDICE

R
IB
TT

XХ
H
L
7 M
8 PР
R

a K
Sit ſpiralis ex prima reuolutione orta , AOVE , primus circulus,
EYG , ſumptumin [p rali vtcumq; punctum , V , & centro, A , in
teruallo autem, AV, circulus deſcriptus, VHX , Dico portioné,
AOVA, comprehenſam ſpiralis portione, AOV, & recta, AV, el.
ſe z . portionis eiuſdem circuli comprehenſæ rectis, AV , AC , &
circumferencia ,VHXC . Exponatur triangulus rectangulus,HkF,
rectum habens anguluin , FKH , cuius lacus, HK , æquale fit ipſi,
AC, & kF , circumferentiæ , CXHV , erit ergo triangulus, HFk ,
z.huius. æqualis portioni circuli, cuius balis eít circumferentia , CXHV;
10.1.4.* defcripta deinde intelligatur parabola , FRH , cuius vertex , H,
quam tangat , KH , in H , , & , FK , fit axi eiuſdem æquidiſtans.
Dico trilineum , HRFk , elle æqualem ſpatio circumferentia ,VHX
C, ſpirali, VOA, & reEta, AC, contento ( quod ſpatium breuitatis
caula dicatur reſiduum portionis circuli, VHC, fi enim non, erit
eu maius, vel minus, ſit primò maius, & vt in antecedenti trilineo,
HRFk, figura circumſcripta intelligatur ex triangulo , HM3 , &
ex trapexijs, P3, 184, F6, compofita, & alia inſcripta ex trapezijs,
M43
 LIBER VI. 445
M4, P6 , RK,pariter compoſitá,ita vt circumſcripta fuperetinſcri
ptam minori patio , quain fit differentia dictarum figurarum (quę
differentia fit fpatium , 12 ,) igitur trilineum ,HRFK , minori qua
titate ſuperabit figuram inſcriptam, quam Ipatium reſiduum por
tionis circuli, VHC, ergo figura inſcripta erit maior dicto reſiduo,
quod eft abſurdum , nam ſi, AC , diuidamus fimiliter , vt , KH ,
in panctis, BD, & delcripſerimus per eadem puncta ſuper centro ,
A , circumferentias, INS, BRZ, DOO , oftendemus v
, t in ante
cedenci figuram coinpoſitam ex faſcijs, IE B , BDA , DCX9 , effe
æqualem figuræ infcriptæ trilineo , HÆFk , & conſequenter eſſe
maiorem Spacio reſiduo portionis circuli, VHC , cui tamen inſcri
bitur, quodeft abſurdum.
Sic nunc trilineum , HeFk,minus eodem ,, dicto refiduo , &
cætera, vt prius confructa; quia ergo circuin cripta figura ſuperat
inícripta minorr quantitate , quam fit,a , ſuperabit ipſum trilineū,
HRFK , multò minori quantitate , ergo figura circumſcripta mi
nor erit fpatio reſiduo portionis circuli, VHC,oftendemus autem ,
vtſupra figuram compoſitam ex ſectorę, ANI , & ex faſcijs, IBR ,
BDO, DCV , effe æqualem figuræ circumſcriptæ trilineo,HRFk ,
ergo erit minor ſpatio reſiduo ia in dicto , cui tamen circunſcribitur
quod eft ablurdum , trilineum ergo, HiFk , neq; maius, neq;mi
nus eſt ſpatio reſiduo iam dicto , ergo illi æquale , ficut triangulus, Blicitur
HFK , eft æqualis portioni circuli, cuiusbafis eit circumferentia , ex prima
CHV, ſed triangulus,Hfk , eſt ſexquialter trilinei , HREK , ergo 1. 4 .
talis portio eft fexquialçera ſpatijrelidui iam dicti , ergo eſt tripla
(patij,quod ſpirali, AROV , & recta , AV , continetur ,quod erat
oftendendum .

THEOREMA XI. PROPOS. XI.

I ab initio ſpiralis in prima reuolutione ortæ educan
tur rectælineæ vtcumque ad ipſam ſpiralem terminā.
tes , ſpacia ſub portionibus ſpiralis abſciſsis per eductas
verſus initium , erunt vt cubi earundem eductarum .
Sit ſpiralis in prima reuolutione orta, ACDB, ipta, AB , rcuo
luta , & ſpiralis initium , A , à quo ad ipſam ſpiralem terminantes
fint educiæ ytcumq; AC, AD . Dico ipatium ſub portione fpira
lis, AXC , & educta, AC ,ad fpatium ſub portione ſpiralis, AXCD,
& educta ,AD ,elle vt cubum , AC,ad cubum, AD , Centro igitur,
A, interuallis ,C ,D , line deſcripti circuli , CMVN , DGE,& fic
pro
 446 GEOMET RIE
produ &ta, AC , vſq; ad circumferentiam circuli , DG , cuiincidat
in , o , portio igi
tur circuli , CAV
N ,ad porcionem D
circuli, DAEGO ,
habet rationem
compoſită ex ea , A IVEB
Defin.12. quam habetpor
1.1 . tio , CAVN , ad
Coroll.a . portionem , OAE
3.huius . Ġ , ideft ex ratio ..
33. Sexti. ne quadrati , VA, N
Elem . ad quadratum , A
7.huius. E , & ex ratione
portionis, OAEG , ad portionem , DAEGU, ideft ex ritionecir
cumferentiæ , EGO , ad circumferentiam , EGD , ideft ex ratione,
VA, ad ,AE,duæ autem rationes quadrati, VA, ad qua tratum ,A
E, & ipfius, VA , ad, AE, componunt rationem cubi, VA , ad cu•
bum, A E , ergo portio, CAVN , ad portionem ,DAEGO , erit vt
cubus, VA ,ad cubum , AE, ſunt autem ſpatia, AXC, AXCD , ter•
tiæ partes dictarum portionum , ergo ípacium, AXC , id fratium,
Exantec. AXCD, erit vt cubus, VA , ad cubum , AE , quod erut oſtenden.
dum .

THEOREMA XII. PROPOS. XII.

Ompræhenſum ſpatium fub fpirali, q æ eſt minor
C ea, quæ ſub primareuolutione fit , nec abet termi,
num initium ſpiralis, & re &tis, quæ à terminis iplius in ſpi
ralis inicium ducuntur , ad ſectorem habentem radium a .
qualem maiori earum , quæ à termino ad initium ſpiralis
ducuntur , arcum vcrò, qui intercipitur inter duas re& as
ſecundum eaſdein partes fpiralis, babet eandem rationem ,
quam rectangulum compræhenſum ſub reais à terminis
in principium ſpiralis du &tis, vna cum ' .quadrati exceffus,
quo maiordi&tarum linearum ſuperat minoré , ad quadra.
cum maioris linearum à terminis ad initium ſpiralis coniú.
Aarum .
Sit
 L IB ER VI 447

IR

B H N D
Sit ſpiralis ex prima reuolutioneesso ,OPRQX ,primus circu
1 lus, SkXF, cuius, radius, & voluta fit , ox , ſpiralis , Re ,minor
ea , quæ ſubprima reuolutione fit, nec habet terminum initium
{piralis, iunctis autem, O2,0Q, & ijs vſque ad circumferentiam ,
FRKX, productis, cui incidant in, 22, F. Dico trilineum , KOQ,
ad ſectorem , AOC effe vt rectangulum , AOR , cum j . quadrati,
Ax , ad quadratum , Ao .Exponatur parallelogrammum rectan
gulum , ED, cuiuslacus, CD, ut æquale ipfi,oX, & ,BD, circum .
ferentiæ, fsKX, & fic iuncta, BC, & ,CT,ſit æqualis circumferē.
tiæ, Xk2 , TM , circumferentia, 2F, & ,ME, circumferentiæ ,FX ,
& per puncta , M ,T ,ducanturipG , CD , parallelæ , MH, TN ,
quarum, MH, ſecer, BC, in, 1, & per, I , ipſi, EC , parallela duca.
tur , IG, erit ergo , MC , æqualis circunferentiæ , Xk1F , & quia
circumferencia, XF2k,ad circumferentiā, 2kX , eft vt, XO ,ad, 7.huius,
OQ ,ideft, EC, ad, CM , eſt vt , XO, ad, OQ , eſt autem , EC ,ad , Sexii
CM, ve, EB,ad,MI, ergo, EB, ad, MI, erit vf, XO, ad , OQ , funt Elem .
autem iplæ,XO, EB ,æquales, ergo etiam æquales erunt ipfæ , M
10o,
 RIE
448 GEOMET

B H N
cool.
3. huitis.
I,00, fic offendemus elle æquales ipſas, OR , TL , quia crgo
etor, AOQ , ad ſectorein, 27, eſt vt quadratum, 40 , ad quadra
tum, OF , idet yt quadratum , IM , ad quadratum , MH , id.lt vt
omnia quadrata ,MG , regula , EB , ad omnia quadrata , MX , &
iel. : , ſector, QOF, ad circulun, FK , eft vtcircumferentia , 23 , ad cor
cumferentiam , FaKX, ideft vt, MT, ad , EC , ideft vt oinala cua.
drata, MN,regula, EB,ad omnia quadiara, ED, & circulus,2-3
9.huius. F, ſpatij, OXQRPO, triplus eft, ideft, ie habet ad illud , vi 0.1.13
24.1.2: quadrata ,ED ,ad omniaquadrata trianguli , EBC, regula, EB,
itein ſpatium , OXQR7,ad ipatium , OQRPO , eit vt cubus , ON,
Ex anto ab cubum, OQ , ideſt vecubus,EB, ad cubum, MI, ideit vtomnia
Coro.22 , quadrata trianguli, EBC, ad omnia quadrata trianguli, MIC ,
go ex æquali ſector, ADQ , id ſpatiuin , OQRPO e, rit vt omnia
quadrata, MG, ad omnia quadrata trianguli, MIC , & quia fpari,
OQRPO , ad ſpatium , RPO , eft vt cubus, OQ , ad cubuin, Cr, ide
eft vt cubus, MI, ad cubum , TL, ideft vt omnia quadrata triangu
F.CoF.22. Li,MIC ,ad omniaquadrata trianguli, TLC,ergo recor,A0Q2
Ipa:
 LIBER VI. 449
fpatium , OPR, erit vt omnia quadrata ,MG , regula , MI , adom
nia quadrata trianguli, TLC, eli autem idem ſector, AOD, ad ſpa
tium , OPRQ, vtomnia quadrata, MG , ad omnia quadrata trian
guli, MIĆ , regula eadem , ergo lector , AOQ , ad reliquum (pa
tium , demptoipatio , OPR, àIpatio, OPRQ,erit vt omnia qua
drata, MG , regula , MI ,ad omnia quadrata trapezij, MILT , led 28. bs.
hæclunt, vt quadratum , GT, ad rectangulum ,GTL, cum • qua
dráti, LG , ergo ,conuertendo, ſpatium , ROQ,ad ſectorem ,A002 ,
erit vt rectangulum , AOR , çum tertia parte quadrati,AR ,ad qua:
dratum , AO , quoderat oftendendum .
THEOREMA XIII. PROPOS. XIII.
N eadem antecedentis figura centro,O ,diſtantia ,OR ,
IN deſcripta circumferentia, RY , oftendemustrilineum ,
ABO,ad trilineum , RQY, eſſe vt, RO , cum }.RA , ad , R
O , cum tertia parte iplius, BA.
Quia enim ex antecedente ſector, AO , ad ſpatium , QRO, eſt
vt quadratum, AO, ad rectangulum , AOR, cum . quadrati, AR ,
per conuerſionem rationis, idem ſector ad trilineum, ARQ , crit vt
quadratuin, AO, ad rectangulum , ORA, cum }. quadrati, RA , cā
dempto rectangulo, AOR , à quadrato, AO, remanet rectangulú,
OAX ,.i.rectangulú ,ORA,cum quadrato ,RA; à quo ablato . rc
maner rectangulum , ORA, cum . quadrati, RA, ideft cum res .Secundi
canguloſub ž. RA, & lub, RA, quod cum rectangulo ,ORA, cõ Elem .
ficit rectangulum ſub compofita ex , OR , & }. RA , & lub , RA ,
conuertendo igitur trilineum , ARQ, ad lectorem , AOQ, erit vt Coroll.z.
rectangulum ſub co:npolita ex, ORE , & }.RA,& ſub,RA, ad qua 3.huius,

dratum , OA ,inſuper lector, AOQ.ad lectorem , ROY , eft vt qua.

dracum , AO , ad quadratum , OR , & quia idem lector , AOQ , ad
ſpatium , QRO , eft vt quadratum , AO , ad rectangulum , AOR ,cú
jaquadrati,BA,ideò lector, A0Q, ad reliquum deimpto a lpatio ,
ROQ, lectore, ROY, ideftad crilineum , QRY, erit vt quadratu ,3.Secundi
AO, ad reliquum re &tanguli, AOR , cum . quadrati , RA , ab eo Elem .
dempto quadrato, RO , ideftad rectangulum , CRA, cum . qua
drati, RA, erat autem trilineum, ARQ ,ad rectorem , AOQ , vire
etangulum ſub compofita ex, OR , & } . RA , ad quadratum , A0 ,
ergo ex æquali trilineuin , Aroad trilineum , RQY, erit vtrecia
gulum ſub compofita ex, OR , & }.RA, & lub, RA , ad rectangu .
lum , ORA , cuin 3. parte quadrati,RA, ideftad rectang. fub com
.LII poſita
 RIE
450 GEOMET
5.1.2 . poſita ex, Ox , & 1. RA , & ſub , RA , & quia horum rectangulo
rum altitudines funt æquales, ideo trilineum , ARQ,ad trilineum ,
ROY, erit vt, OR, cum . RA , ad , OR , cum tertia parte , RA ,
quod oftendcre opus erat .
THEOREMA XIV . PROPOS. XIV.
I duæ re& æ lineę ducantur, quarum altera parabolam
tangat, altera verò duca axi, vel diametro ciuſdem
æquidiſtans, eandem ſecet, iun & o vérò puncto conta& us
cum hoc ſectionis puncto , rurſus ab hoc puncto ad latus
illi oppofitum in facto triangulo re &ta producatur , quz
curuam ſccabit parabolæ, à quo fectionis pun&o ducatur
axi, vel diametro parallela quouſq; incidat in tangentem :
Triangulum ſub edu & is ad ſecantem à puncto contactas ,
ad portionem parabolæ ciſdem interceptam erit , vt qua.
dratum totius iangentis ad rectangulum ſub eadem , & fub
illius abfcilla per eam verſus punâum conta&us per ſech
dò ductam axi,vel diametro parallelam , vna cum ; • qua
drati differentiæ dictarum tangentiuin .
Sit parabola curua, BIA,quam tangat, DA , in funão,ÅDB,
vero axi , vel diametro eiuidein prailela eandem fecec in pun &o,
B, iun&is vero, BA , à puncto, A, ducatur intra triangulum, ABD,
ad latus oppofituin, BD), vtcumq; AC, ſecans curuam , AIB ,in,1,
à quo verſustangentem , AD, ducatur, TE , axi , vel diametro iam
dicto æquidiſtans. Dico igiiur triangulum , ABC , ad trilineum ,
ABI , eile vt quadratum , DA , ad rectangulum , DAE, vna cum
.quadrati, DE . Exponatur parallelogrammum , FP, cuiusaño
gulus , OPH , ſit æqualis angulo , ADB, & , OP, æqualis ipſi,AD,
& , HP, ipſi, BD, abſcindatur deinde ab, OP, verſus, O , ipſa ,ON ,
æqualis ipſi, AE , & per,N, ducatur ,GN , parallela ipli ,HP, le
cans iungentem , Ho, in, M , ( lint enim iuncta , H , , puncta re.
Corol. 9, eta, HO,) Gt verò regula, HP. Quia ergo, BD, ad , DC , eft vt, D
hu us ad A, ad, AE , per conuerſionem rationis, & conuertendo, CB,ad, B
poſteriore D, eric vt, ÉD, ad, DA, ideft vf, NP, ad, PO, ideft vt omnia quae
demonſt.
10. l. 20 drata, GP, ad omniaquadrata, FP, regula,HP,ſed vt, CB ,ad, B
D, fic triangulus, ABC, ad triangulum , ABD ,ergo vt omniaquae
drata,GP, ad omnia quadrata ,FP ,lic erit triangulus , ABC, ad
triangulum, ABD, quod ferua,
In
 LIBER VI 451

1 . XE

B
JC

G
M
N
0%
H P

Inſuper omnia quadrata, FP, ſunt tripla omnium quadratorum 24.1.2.

trianguli ,OHP , & ideo funt ad illa, vt triangulus , ABD , ad le
ctionem , AIB , cuius eſt triplus , quodetiam ſerua. Vlterius om- Elicitur
so nia quadrata trianguli,CHP,ad omnia quadrata trianguli,OMN , ex prima
1.40
ſunt vt cubus, PO, ad cubum, ON, ideft vt cubus, DA, adcubum,
AE, ideft vt le&tio, AlB, ad fe &tionem , AXI,(ſunt enim tertiæ par. F.Cor.22 .
tes triangulorum , ABD, AIE, qui inter leſunt, vt cubi, DA , AE,) lo z.
ergo ex æquali omnia quadrata, GP ,ad omnia quadrata trianguli,
OMN , eruntvt triangulus, ABC , ad ſectionem ,AXI , ſed omnia
quadrata , GP, ad omnia quadrata trianguli,OHP,erant vt idem
triangulum , ABC, ad iectionem , AIB, ergo omnia quadrata , G
P , ad reliquum ,demptis omnibus quadratis trianguli , OMN , ab 28. 1, 2 ,
omnibus quadratis trianguli,OHP,Icilicet ad omnia quadrati tra
pezij , MHPN , erunt vttriangulus, ABC , ad reliquum , dempta
ſectione , AXI, a ſectione, ATB , ſcilicet ad trilineum, AIB, led om
nia quadrata ,GP, ad omnia quadrata trapezij , MHPN , ſunt vt
quadratum , HP , ad re&angulum ſub, HP , MN , vna cum . qua.
drati, GM , ideftvt quadratum , PO, ad rectangulum ſub,PO, ON ,
vna cuin . quadrati , PN , ergo triangulus, ABC ,ad trilineum , A
BI, eric vi quadratum , PO, ad rectangulum ,PON,vna cum •qua
drati , PN , idelt vt qua fratum , DA , ad rectangulum , DAE , voa
cum . quadrati, DE, quod erat oftendendum .
THEOREMA XV. PROPOS. XV.
Patiüm fub ipirali ex.quacunq; reuolutione genita ,
præterquam ex prima, & reda eiuſdem numericum
LIT 2 1pa
 452 GEOMETRIÆ
ſpatio, ad circulum eiuſdem numeri, eſt vt compofitum ex
rectangulo fub radio eiuſdem circuli, & fub radio circuli
vnitateminoris ,vna cum 3. parte quad. differentiæ vtri,
uſq ;radij,ad quadratum maioris radij prædictorum .
Sit quicunq; circulus, CDFB, ſpatium eiuſdem numeri cum co,
quod cótinetur lub ſpirali , GMSIB , & voluta, GB ; circulus vnita:
te minoripiæ, YAHG . Dico ſpatium dictum ad circulum , BCD
F, elle vt rectangulum , BAG , cum tertia parte quadrati , GB,ad
quadratum , AB , Exponatur triangulus , LPQ,rectum habens ac
gulum ad, P , cuius latus, LP, ſit æquale ipli, AB , & latus , PQ,
æquale compoſito ex tot circumferentijscirculi, CDFB , quot ra.
dijprimicircuii ſunt in ,AB, deinde intra triangulum , LPQ , ver
tice, L , defcripta fit parabola , cuius curua tranieat per , Q ,quæ
30. 1. 40 fit, La Q , ita vi, LP, lit eandemitangens in , L , & fecans paralle.
la axi ipla, QP,abſcindaturdeinde ab, LP, recta ,Lk, æqualisipli
i

DRSITA B

5-1

13
eQ w Bill
M

AG
 LIBER VI 453
AG, & per, B,ducatur,ba , parallela ipli, QP ,ſecans curuam pa
rabolæ in, 2 , & iunctis , L2, producatur, L2 , víq; ad , QP , cui in .' Corol' ...
cidat in , . 'Quia igitur eft , QP, ad, Pɛ , vt , PL ,ad,LB , per con- huius, ad
verlionem rationis ,PQ,ad , Q3 , erit vt ,LP,ad, P3 , quotuplex poſter de.
ergo eft, LP, ipfius,PB, radio primi circuli æqualis , totuplex eric,monſtr.
QP, ipfius, QE , eſt autem etiain totuplex, QP, circumferentiæ,C
DFB, ergo,Q2, erit æqualis circumferentiæ , CDFB, eſt autem , L
1 P, æqualis ipfi, AB, ergo triangulus, LQE, circulo, CDFB,æqua.
lis erit . Dico vlterius trilineum ,LQ2 ,æquari (patio circuli, CD luxca zi
FB , nempè contento ſub fpirali, GSIB, & voluta, GB, ſi enim nõ, hujus
eriteo maior, vel minor, lic primo,maior quantitate ſpatij ſeorfim
expoſici, 8 , chiuiſa autem bifariain , Qe , in , R ,iungatur , LR2 , rur
ſus bifariain diuidantur, QR , R&, in punctis, &, 11 , & iungantur,
&L, NL , & fic ſemper fiat donec deuentum ſit ad triangulum mi .
norem Ipatio, 8,fit istriangulus, LNE, perpuncta autem , in qui. luxta près
bus, LT, LR, L&, ſecant curuam , Q.12, icilicet per, O , V , Z , du- 10.Elem .
cantur, QP, parallelæ , 71,69,0+ , quæ ſi producantur ſecent, B
P, in punetis, 2, 3 , 4, quia ergo, Q & , & R ,Rn , ne , ſunt æqua
les facilè oftendemus per Coroll. Prop. 9.huius, etiam ,P4243,32, lux. Cor.
2B, effe æquales,fimiliter facilè oftendemus, trapezia,QZ, ZV ,V 1. tertiz
0 , & triangulum, Lor, fimul collecta æquari triangulo L
, NE,.. huius .
eſſe minora(patio, 8, habemus ergo fpatio,LOL,circumſcriptam
figurain ex triangulis,LQ & , L + Ž ,L9V , L80 , & aliam eidem in
fcriptam
extriangulis, LZT , LV ,LO7, L12 € ,compoſitam ,
quam circumſcripta exceditminori ſpatio , quam fit , 8, ergo trie
lineum , LQL , excedet inſcriptam multò minori ſpatio , ergoin
fcripta erit maior fpatio ,GMSIB ,quod eft abſurdum , nam licen .
tro , A, ſemidiainetris æqualibus ipfis, L4, L3, L2,deſcribantur ſe
étores, vel ſectorum relidua , AKIR , XSN , TME,habebimus (pa
tio, BISMG , infcriptam figuram ex ſectoribus , vel ſectorum reli.
duis iam dictis compoſitam , & aliam circumſcriptam ex ſectori
bus , vel tectorum refidius, BAC, IAR, SAN ,MAE ,compoſitam , Corologio
& quia, Q, ad, QP, eſt vt, BP, ad, PL, &, PQ. ad, Q& , eft vt, L huius, ad
P, ad,P4, ex æquali,ε2 , ad, Q & , erit vt, AP,ad,P4 ,ideftvt GB, rem
pofterio
de
ad, BK, ideft vt circumferentia, CDFB ,ad circumferentiam , CB, moost.
(nam dum punctus, B,deſcribittotam circumferentiam C , DFB,
punctus deſcribens ſpiralem percurritipſam , GB, &dum,B, delcci
pſit circumferentiam , CB, idem punctus percurrit ipfam , Bk, ) eit Elicitur
autem , Q3,æqualis circumferentiæ ,CDFB e, rgo, &, æqualis ex *Sesso
erit circumfer. CB,eftverd,Q & , ad,Z, V P
, L ,ad, L4 , ideftvt, tiElem .
BA , ad, Ak , ideft vt circumferencia,CB, ad circumferentiam , IK,
ergo ,
 454 GEOMETRIÆ
Corol.z. ergo,oz, eritæqualiscircumferentiæ , IK, & eft altitudo triangu.
3. huius. li, Lo Z, ideft L4;æqualis ipli, kA, ergo triangulus , LoZ , ſectori,
KAI, æqualis erit. Eodem modo oftendemus triangulum , LVB,
Elici tur æquari ſectori, AXS, & triangulum , LO7 , ſectori ,ATM , & tan
exoral
3. huius, dem triangulum, Ab r, ſectoris AHG , ergo figura inſcripta trili.
neo , L012 , æqualis erit inſcriptæ ſpatio , GMSIB , eft autem illa
maior ſpatio, GMSIB , ergo figura inſcripta ſpatio , GMSIB , erit
eodem ipatio, GMSIB, maior , quod eft ablurdum , non ergo trie
lineus, LQ.12, maior eſt ſpatio , GMSIB .
Sed dico neq; effe minorem eodem fpatio, GMSIB, ſi enim eft
fit adhuc defectus fpatium , 8 , modo autem ſupra adhibito circum
ſcribatur trilineo , INQ , figura , & alia infcribatur ex triangulis
compoſita , ita vt circuinícripta fuperet infcriptam minori ſpatio,
quam fit, 8, deſeruiant autem nobis iam in prima parte deſcriptæ
figuræ , tum intra , & extra trilineum , L2 , tum intra , vel extra
ſpatium , GMSIB . Igitur figura circumſcripta trilinco, 122 ,1u.
perabit eundem trilineum multò minori ſpatio, quam ſit, 8 , Dem .
pè quam ſpatium , GMSIB, excedat trilineum , L2Q ,ergo figura
huic trilineo circumſcripta erit m nor ſpatio,GMSIB,oftendemus
autem eandem ęquari figurę circumſcriptæ eidem fpatio, GMSIB,
modo ſuprapofito , ergofigura circumſcripta ſpacio, GMSIB, eric
codem minor, quod eſt ablurdum ,igitur trilineus, 12 , neq; eft
maior, neq;minor Ipatio, GMSIB , ergo et eidem æqualis , & eft
triangulus,LQE ,æqualis circulo , CDFB , ergo circulus , CDFB,
ad fpatium ,GMSIB, erit vt triangulus, LCE , ad tr lineum , Ica,
eſt autem triangulus,LQE , ad trilineum , LQ2 , vt quadratum , P
Ladrectangulum , PI B, vnam }. quadraci, 1 B ,ergo circulus,CD
FB, ad fpacium , GMSIB , erit vt quadratum, PL, ad rectangulum ,
PLB,vna cum j. quadrati, PB, ideft vt quadratuin , BA, ad rectan
gulum, BAG, vna cum . quadrati, GB , quod erat nobis oftendê
dum .
SCH OLI V M.

oterantautem , vt in Prop.5. & 6. buius , componi figur£,que

P circumſcribuntur ,& inſcribuntur , ex trapez ijs, in quo caſu,
circumſcriptio, do infcriptio intelligi debuiſſetcirca trilineum , e
ne, vel in ſupra demonftratis propoſitionibuspoterant di &ta figure
ex triangulis componi, veluti in bac effe &tum eft, & tunc circunferr
prio, & inſcriptio fectionibus, FLH, inSchemate poſterioris demõlira
ionis Prop: 9. & HRF, in Propos. 10. fieri debuiſſet intelligi, bani
amenvarietatem profequutusjum , vt pateat vtroq; modonos , quod
inquirimus, obtinerepoje. THEO .
 LIBER VI. 455

THEOREMA XVI. PROPOS. XVI.

S Ipunctum
in ſpirali ex quacunq; reuolutione genita ſumatur
, quod non ſit initium , nec terminus eiuſdem
ſpiralis, & iungantur cum pun&o ,quod eſt initium reuo.
: Jutionis ,quo tanquam centro ad diftantiam ſumpti pun&i
circulus ſic deſcriptus,huius fe &tor , vellectoris reſiduum ,
cuius balis ſit circumferentia inter hoc punctum , & princi.
pium circulationisadpartes conſequentes incluſa, ad ſpa
cium helicum ab eodem ſectore , vel ſectoris reſiduo , ap
prehenſum , erit vt quadratum femidiametri deſcripti cir
culi, ad ređangulı m ſub eodem , & ſub radio circuli eiuf
dem numericum ſpirali vnitate prædi&ta minoris, vna cũ
tertia parte quadrati exceſſus vtriuſq; radij.
Conſpiciatur antecedentis figura, in qua fumpto vtcung; pun.
Ao in Ipirali , GMSIB, quod fit ,l, intelligatur deſcriptus circulus,
IR& K . Dico igitur lectorem , vel eiusreſiduum , cuius bafis eft
circumferentia, IRek , ad rectas , 1 A , Ak , terininata , ad fpatium
ſub ſpiralis portiones, ISMG, & rectis , 1A , AG, eflé vt quadratů,
JA, ad rectangulum ſub, IA, AG, vna cum . quadrati, Gk ;in ip
la enim, QE, iam habebus, & £, æqualem circumferentiæ ,CDFB,
terminanti ad,C, B, producatur, * + , quouſque fecet ambas,Ln , L
£,ut in , 12,13 , & quia ,& £ ,ad ,2,13,elt vt,& L ,ad,L ,13,vel vt,PL ,ad, Iuxta që
L4,fiue,BA,ad,AK ,fiue circumferentia,CDFB,ad circumferētiam , SextiEle.
IR &K, ideò circumferentia, IRe's,erit æqualis ipfi, 213,fi ergo diui
damus,2,13,bifariam , & factas portiones adhuc bifariam , & fic sē.
per fiat,iungetes diuifionum pu &ta cum ,L , & per puncta,in quibus
iſtę iungetesfecant curuí parabolę, 2n, ductisipſi,Z13,parallelis,
vt in antecedenticircumicripſerimus trilineo ,L22 ,figuram , & aliá
inſcripſerimus, ex triangulis compofitam , & fimiliter fpatio , AIS
MGA, figuram ex ſectoribus , vel eorum reſiduis compoſitam cir.
cumſcripſerimus, velut in antecedenti ( quam quia antecedentis
propofitionis methodo fimilis eft, hic explanaremitto ) & aliam
inſcripferimus, tandem oftendemus trilineum ,L72 , neq ; maius,
neq; minus elle ſpatio , AISMGA , & ideo illiefie a quale ; ſimili
ter oſtendemus triangulum , L213, lectori, IR..K , vel ſectoris reſi- Definizi
duo, æqualem effe, nam triangulus, LCE , ad triangulum ,ha
L213,
.
1. sa
 ET RIÆ
456 GEOM

Y
A GEK B
RST

DAWN
8

+
13

F
habet rationem compofitam ex ratione trianguli , LQ £ , ad trian.
gulum, L&£, ideft ex ratione, Qe , ad, £ &, vel ex ratione circum
Coroll. 1.
19.1.2.
ferentiæ , CDFBC , ad circumferentiam ,CDFB, quia prædi& is •
33. Sexti quatur ideft ex ratione circuli, CDFB , ad ſectorem , vel eius refi
Elem , duum , ACDFBA , & ex ratione trianguli , L& E , ad triangulum,
LZ13, ideft exratione quadratı, PL, ad quadratum ,L4, ideft ex ra.
Coroll.s.
19.1, 2,
tione quadrati,BA , ad quadratum , AK , ideft ex ratione ſectoris
(dicatur fic breuitatis cauſa, fiue fit ſector, fiue eius reliduum ) AC
Coroll.z. DFB, ad lectorem , AIR ek A, quæ duæ rationes componunt ratio
3.hujus. nem circuli, CDFB, ad ſectorem , AIRKA , ergo triangulus, LQ
Defin,12. E , ad triangulum, LZ13, erit vt circulus , CDFB, ad sečtorem , Al
‫ܙܐ ܝܐ‬.
KeKA , ſed triangulus,LQz,eſt æqualis circulo,CDFB, ergo trike
Iuxta e. gulus, LZ13, ſectori, AIR &KA, æqualis erit, & eft trilineus,LZA,
huius. æqualis fpatio , AISMGA, ergo ſector, AIR KA,ad fpatium ,als
MGA, erit ve triangulus, L213, ad trilineum , LZA, .i. vt quadra
14.huius..
tum ,4L ,ad rectangulum lub,4L ,1 B ,cum . quadrati,4B, .i. vt qua
dratum, I A,ad rectangulum , lub, IA, AG , cum £. quadrati, GK,
quod erat oſtendendum ,
THEO
 LIBER VI. 457

THEOREMA XVII. PROPOS. XVII.

eft
quæ ſub vna reuolutione fit , nec habet terminum
initium ſpiralis, & reais , quæ à cerminis ipſius in reuolu .
tionis initium ducuntur ad lectorem habcntem radium æ .
qualem maioriearum, quę à termino ad initium reuolutio
nis ducitur , arcum verò, quiintercipitur inter duas rectas
ſecundum caſdem partein ſpiralis ; habet eandem rationé,
quam re & angulum compræhenſum ſub rectis à terminis
ad initium reuolutionis dudis , vna cum tertia parte qua
drati exceſſus , quomaior di& arum lincarum ſuperat mi.
norem , ad quadratum maioris earundem .
In eadem antecedentis figura ſupponamus affumptam , Is,pura
tionem ſpiralis in vna reuoluticnegenitæ , que nos habréttermi
num initium talis ſpiralis , à cuius extrem s punétis , 1,S , ont du:
atæ ad , A , initium reuolutionis iplæ, SA , IA , & fit fector ,IAR ,
cuius femidiameter ſit æqual's inaioriductarum , IA , AS, nempè
ipſi, 1A . Dico lectorem , IAR ,ad trilineum, IAS , effe vt quadra.
tum , RA, ad rectangulum , RAS, vna cum . quadrati, RS, ( vta.
mur conftru &tis in eadem figura) 'ector igitur,AIR EKA , eft æqua
lis trianguly ,LZ12, veio antecedenti oltenfum eft , eodem modo
probabimus triangulum , L413,eſſe æqualem ſectori, AREKA ,
ergo reliquustriangulus, LZ5 , erit æqualis reliquo lectori, IAR ;
2 fimiliter iuxta antecedentem ostendemus fpatium , AISMGA, elle
æqualem trilineo, L72, & fpatium , ASMGA, effe æqualem tri- 14. huius.,
linco , LV2 , ergo reliquum fpatium , IAS, erit a quale trilineo , LZ
V , ergo ſector, IAR ,ad trilineum ,LZV ,erit ve triangulus L2 + ,
ad trilineum , LZV, ideft vt quadratum , L4 , ad rectangulum lub,
4L3 , cum }, quadrati,34 , ideft vt quadratum , IA , vel,RA ,ad re
ctangulum tub,RA, AS, vna cum . quadrası , Rs , quod oliende .
re opus erat .

THEOREMA XVIII. PRO POS. XVIII.

Rilineum , IRS,ad trilineum , 1SX , erit vt, SA ,cum
T 1. SR, ad , SA, cum ! . SR ,
Mmm Huius
 RIA
458 GEOMET
Huius demoſtratio non erit alia à demoſtratione 13. huius ,
propterea ibi recolatur .

THEOREMA XIX . PROPOS. XIX .

P cundicirculierit ,vt tertia pars quadrati radij primi

circuli ad rectangulum ſub radio primi, & ſecundicirculi,
vna cum tertia parte quadrati exceſſus radijſecundi circu
li ſuper radium primi . Spatium verò lecundi circuliad
ſpatium tertijerit , verectangulum ſub radio eiuſdem , &
fub radio circuli vnitate minoris, ideft primi , vna cum ter
tra parte quadratidifferentiæ horum radiorú, ad rectangu
lum ſub radio eiuſdem , & lub radio circuli vnitate maio
ris, idefttertij,vna cuin tertia parte quadrati differentiæ
iftorum radiorum , & fic deinceps in reliquis.
Exponantur ſuper codem centro, A , citculi , primus, HRVO,
fecundus , kLNM , tertius autem , CDFB , cum ipatijs fub fpirali.
bus eiufdem numeri cum circulis, primo, AGHA, lecundo , HPK
MH , tertio autem , MZSBM . Dico fpatium primum ad ſecundi
effe vt j. quadrati HA, ad rectanguluin ſub, HA, AM, vna cum :
quadrati,HM ,fecundum verò ad tertium etie vt rectangulum fub,
, A , AB,
HA , AM , cum t. quadrati, HM , ad rectangulum lub M
vna cum . quadrati, MB. Nam (patium , AGH ,ad fpatium ,HP
KM , habet ratiesem compofita ex ratione fpatij, AGH ,adcir
culum , OVRH, inteft ex ratione . quadrati,HA,ad quadratum ,
9. huius. HA, & ex ratione circuli , OVRH , ad circulum , MLN , ideft ex
Coroll.z. ratione quadrati , HA , ad quadratum , AM , & ex ratione ciiculi,C
11.1.3 . DFB,ad Ipatium ,HPMH , ideft ex ratione quadrati , MA , ad re
15. huius.
Defin.12 . &angulun, MAH, vna cum . quadrati, MH ,quæ rationes com
, . ponunt rationem . quadrati, AH , ad rectangulum , MAH , cum
. quadrati, HM . Item fpatium ,HPMH ,ad fpatium , MZSBM,
babet rationem compofitam ex ratione ſpatij, HPMH , ad circu.
lum,kLNM, ideft ex rationerectanguli, HAM , cum . quadrati,
is, huis. HM, ad quadratum , AM , & ex ratione circuli ,kLNM ,ad circu.
Coroll . 2 l , CDFB, ideft quadrati, MA , ad quadratum , AB, & tandem
. um
al. 1. 3. ex ratione circuli, CDFB , ad fpatium , MZSBM , ideft ex ratione
schuius, quadrati, BA,ad rectangulum , BAM ,cum . quadrati , MB , quæ
12 .

1
 LIBER VI ,
459
‫܀‬

D L V A H B

P
R

rationes componunt rationem rectanguli,HAM , cum . quadrati,

11 HM, ad rectangulum , MAB, cum 1. quadrati , MB . Ét fic dein
ceps oftendemus tertium (pacium ad quartum efle, ve rectangulú,
MAB , cum t. quadrati , MB , ad rectangulum ſub , BA , & radio
circuli vnitate maioris , vna cum . quadrati differentiæ horum
radiorum , quæ differentia ſemper eft æqualis radio primi circuli,
quod oftendere opus erat.

A LITER
ad T:
cuius latus, ET, fit æquale radio primi circuli, & , TI , eiuſdé
circumferentiæ , & per, El,tranfeat parabolæ curuaquam tangat,
3
TE, in, E, vertice, lecet verò , TI,in, I , eiufdem axi æquidiftans,
deinde indefinitè producta, ET, verſus, T, in ea ſumantur tot par. 20.1.4 .
tes æquales ipſi, ET, quot radij primi circuli funt in radio, AB, quę
Min m 2 fint ,
 E TRIE
466 GEOM

IR
TT

X
X
X

fint, ET , TY, YZ , & per pun &ta , YZ ,ducantur parabolæ axiæ.

quidiſtantes, YX, ZQ ,curuæ ciuidemindefinicè productæ occur.
rentes in pun &tis, X , Q, & iungantur,EX, EQ . Erit igitur fe&tio,
EIX, ad le &tionem , ERI; vt cubus,YE , ad cubum , ET , ſic enim
ſunt corum tripla ( cil cet triangula , EIT, EXY , quod elicitur ex
prima Lib. 4. & , diuidendo,trilineum , EXI ; ad lectionem , ERI,
48.l.2. erit vt parallelepipedum ter tub, ET, ac quadrato , TY,& terlub,
YT, & quadrato , TE,cum cubo, TY, ad cubum ,TE,vel vt ború
ſubtripla, ſcilicet, vt parallelepipedum ſemel ſub , YT , & quadra
to, TÈ, & ſub, ET, & quadrato T
, Y , fcilicet lub ,YT, & rectan.
36.l.a. gulo,YTE, cum 1.cubi, ry, ideftcum parallelepipedo ſub, TY,&
1. quadrati, TY, ad cubi, TE, ideft adparallelepipedum fub, T
É, vel, TY, & tertia partequadrati, TE n, empe vt parallelepipe
dum fub ,TY, & quadr. ET , & rectangulo , YTE , & tertia parte
quadrati, YT, quod conficit parallelepipedum ſub, YT, & rectan.
3s.lese gulo lub , YET, & ſub tertia partequadrati , YT , ad parallelepie
pedum ſub,YT, & lub tertiaparte quadrati ,TE , & quia horum
parallelepipedorum altitudines ſunteædem , ideò erunt , vt bales
B.G. Cor.ſcilicet, vt rectangulum ſub, YET, cum tertia parce quadrati, TY,
4. gener. ad, » quadrati, ET . Eodem modo oftendemus trilincum , ÉQX,
340'42. ad trilineum , EXI, effe vt excefluscubi, Ze, fuper cubum , YE ,ad
38 l.2 .
exceffum cubi, YE, ſuper cubum , TE ,.. vt parallelepipedum ter
ſub, ZY, & quadrato, Ye, ter ſub EY , & quadrato , YZ , cum cu
bo, YZ ,ad parallelepipedum ter ſub ,ET; & quadrato , TY , ter
ſub ,
 LI BER VI. 461
lub , YT, & quadrato , TE , cum cubo , TY , vel vt horum ſub tri .
pla .i. vt parallelepipedum lub, ZY, & quadrato, YE, ub , EY , &
quadrato , YZ ; .j. lub ,ZY , & rectangulo , ZYE , cum tertia parte
cubi, ZY, quæ conficiunt parallelepipedum iub, ZY, & his iunctis 9335..lo
1.5ss
ideft rectangulo, ZYE, quadrato, YE ,cum tertia parte quadrati ,
ZY, ideft fub, ZY, & rectangulo, ZEY, cum tertia parte quadrati,
ZY , ad parallelepipedum ſub, YT , & quadrato , TE , lub, ET , &
quadrato, TY, cum tertia partecubi, TY, quæ eſſe æqualia ofte
demus parallelepipede fub , YT , & rectangulo YET , cum tertia
parte quadrati , YT,igitur trilineum , EQÅ ,ad trilineum , EXI,
erit vtparallelepipedum ſub, ZY, & rectangulo, ZEY , cum tertia
parte quadrati, ZY, ad parallelepipedum lub, YT, idetlub, ZY , B.G.Cor.
& ſub rectangulo, YET , cum tertia parte quadrati , TY , & quia 4. gener.
hæc parallelepipeda ſunt in eadem altitudine , ideò ſunt vt bales , 34. 1.2.
igitur trilineum, EQX , ad trilineum, EXI, erit vt rectangulum ,ZEElicitur ex
Y , cum tertia parte quadrati, Y2, ad rectangulum , YET,cum ter g.huius.
tia parte quadrati, YT, eſt autem lectio , ERİ,æqualis fpatio , AG Zlicitur
H , & trilineum, EXI, ipatio, HPMH, & trilineum ,EQX,1pacio, 1815.hui
MZSBM, ergo ipatium , AGH , ad ipatium , HPMH , erit vt cero us .
tia pars quadrati, TE , ad rectangulum , TEY , cum tertia parte
quadrati, TY, ideſt vt tertia pars quadrati, HA ,ad rectangulum ,
HAM , cum tertia parte quadrati , HM . Similiter concludemus
Spatiu m, HPMH, ad fpatium , MZSBM , effe vt rectangulum , HA
M , cum tertia parte quadrati , HM , ad rectangulum , MAB , cum
tertia parte quadrati, MB, quod oftendere opus erat ,

COROLLARIVM ,
Inc patet fi ducatur quadam tangensparabolam , qua in partes
HΗ quotcunq; æquales diuidatur , & per pun &ta diuifionum du.
Cantur re &ta linea diametro parallelæ , quouſq; incidant in curuam
parabolæ , bis incidentiæ pun &tis cum conta&tus puncto iun &tis, ſpa
tium ſub prima iungente , & ſubtenſa curua parabola ad trilineum
Şub prima, &recunda iungente, & ab illis apprehenfa curua , eff ot
fertia pars quadr.uti primæ partis tangentis eſt ad rectangulum fub
primiparte, & compoſito ex prima , a ſecunda cum tertiaparte qua .
dratis ſecunde . Similiter hoc trilincum ad trilineum ſub ſecunda ,
& tertia iungente , ( ab illis apprehenfa curua parabolæ ,ſe otre
& angulum ſub prima, &fub compoſito ex prima, a ſeconda parte.
fangentis (enumeratione ſemper å puncto contactus incepta) ona cum
tertiaparte quadrati ſecunda ad rectangulum ſub cumpofita exprima,
1
 462 GEOMETRIE
É ſecunda, & ſub compoſito ex prima , fecunda, & tertia parte,
2012 cum tertia parte quadrati tertiæ partis , & ſic trilinea deinceps
Jequentia eſſc, vt hæcrectangula deincepsſequentiacum tertia parte
dictorum quadratorum , eodem enim modofupra adhibito loc oſtende
tur . Quotiefcunq; autem tangensſit æqualis radio circuli ſpiralium
alicuius numeri veluti fuit,ez, æqualis ipſi, AB , & diuiditur in tot
partes æquales, in quot radius talis circuli diuiditur a circumferes.
tijs inferiorum circuloruin, tunc nedum in parabola dieta spatii ſe
habent , vt dictum eft, fed etiam funtæqualia ſpatijs di&torum circu.
Lorum , primum nempè primo , ſecundum fecundo , & rc deinceps, .
puncio contactusparabolæ diftorum spatiorum enumeratione fatta,
quod eſt admirabile , bec autem ex fupradi&tis manifefta funt .
THEOREMA XX . PROPOS. XX . -

I parabolam tetigerit re&a linea quæ diuidatur in

S quotcunq; partes æquales , per pundaautem diuiſio
num ,& extremum ducantur redælineæ diametro para.
bolæ , æquidiſtantes, quouſq; in eiuſdem curuam incidant,
iungantur autem pun&a incidentiæ cum pun & o cotactus,
Spatium ſub prima iungente , & ſubtenſa ab eadem curua
cric ſeptina pars ſpacij lub prima , & ſecunda iungente , &
ab ijs appræhenſa curua compræhenfi. Hoc verò ad ſpa.
tium ſub ſecunda, & tertia iungente, & appræhenſa curua,
erit vt 7. ad 19 Hoc autem ad ſpatium ſub tertia , &quar
ta iungente & ab ijs incluſa curua , vt 19. ad 37. & ficde.
inceps,prout indicat appogta numerorum ſeries.
Sit tangens parabolam , AHF , ipſa , AE , diuiſa in quotcumq;
partes æquales, AB, BC, CD, DE , ductis autem à punétis , B , 1,
D, E , diainetro parallelis, quouſq; incidant curuæ , AHF, iplæ ,B
N , CM , DH, EF, iungantur punčta incidentiæ ,quae ſint, F ,H ,M ,
N, cum puncto ,A, & A
, N, dicatur prima iungers , AM , ſecunda,
AH, tertia, & fic deinceps . Dico ipatium lub,AN , & ab ealub
tenía curua,efle ad fpatium ſub, NA , AM , & curua , MN , ideft
ad trilineum, AMN , vt 1. ad 7. hoc verò ad trilineum , AHM , vt
Bx Coro .7. ad 19. & fic deinceps, prout indicat oppofita numerorum ſeries
antec .
ie habere trilinea deinceps ſubſequencia. Eft enim fpatium ,AIN ,
ad trilincum , AMN ,vt j . quadrati , AB , ad rectangulum , CAB ,
cum
 LIBER VI.
463
os
Series ſpatiorum 1 . 2.
3. 4. 5. 6. 7
Series numerorum 1.
7. 19. 37• 61. 91.127.

A
1

IB
N
FEE
M
D
a
E

cum . quadrati, CB, ſi ergo, AB, ftatuatur f. erit, AC, 6, re &tan

gulum , CAB , 18. tertia pars quadrati,BC , erit 3. quæ iuncta ipfi
18. efficit 21. erit ergo qualium partium quadratum , AB, eft 9. re
Oct ctangulum , CAB , cuin tertia parte quadrati, BC, 21.& tertia pars
nder quadrati, AR, eft 3. eſt igitur (parium , AIN, ad trilineum , AẢN ,
vt 3. ad 21. ideft vt 1. ad 7. Eodem modo reperiemus trilineum ,A
NM, ad, AMH, effe vt 7. ad 19. & hoc ad trilineum ,AHF,vt 19.
ad 37. & fic deinceps, prout indicat ſeries numerorum fupra pofi.
ta, quod demonftrandum erat ,

COROLL ARIV M.
H Incgenitæ
Η patet ſi expoſita ſint ſpirales in quotcunque reúolutionibus
, initio circulationis exiſtente in, K , fint autem poluta
ipſe, KL, LO , OP, PG, & ſpirales eodem ordine procedentes, KRL, L
SO, OTP, PVG , quod fi,KG,fuerit æqualis ipfi AE,& diuiſa in pun.
Etis, 2, 0, P , prout diuiditur,AE, in pun&tis, B, C, D ,Spatium ,KRZ, Eliciturex
erit æqualeſpatio,AIN , G , LSO, trilineo, AMN,,OTP ,trili. 9 huius.
neo, AMH , & tădem , PV G , trilinen , AHF , & fic deinceps , Dude
yo huiur .
etiam hac Spatia ſe babebunt , prout indicat ſuprapofita ſeries nume

| Secunda ſeries num . 1. 6. 12. 18. 24. 30. 36. I

forum .
 464 GEOMETRIE
rorum . Si autem primum ſpatium ſubtrahatur aſecundo , fecundum
à tcrtio , tertium à quarto , fic deinceps , habebimus hanc numero
rum ſecundum ſeriem indicantem rationem primi fpatij ad fafciam ſe.
quentem , & huius ad fafciam ſequentem , & fic deinceps , in qua pa.
tet primum ſpatium esſe... faſcia ſequentis , ſecundam verò faſciam
prima elle duplam , tertiam eiuſdem friplam , quartam quadruplam ,a
ſic deinceps , fecundum numenorum continuum incrementum ,qua in.
uentis ab Archimede eſſe conformia eiuſdem de fpiralibus librum
perlegenti compertum fiet

18

12

PG!
VI

SCHOLIV M.
Aec libuitapponere, tum quia adhibita metbodus ab Archime.
H dea diuerſaeſt ,tum etiam , vt admirabilem connexiunem, 6:
vt ita dicam parabolici, acheliciSpatij,affinitatem ,taliaſpeculanti,
puto , non aſpernendam , ob oculosponerem ;quibus, fequentia
fubne
 LIBER VI 467
ſubne&tere non inutile mihi vifum fuit. Hoc autem tantum circa preo
fatas demonſtrationes dicam , quod licet in Prop. 12.d 14. induiſi.
bilibus, nempè omnibus quadratis parallelogrammorum , quæ ibi de.
4 Scribuntur, ofusfuerim , tamen etiam modo conſueto potuiſsent de.
monſtrari,ſi ex.g.viceomnium quadratorum parallelogrammi, ED,re •
gula , EB, ibi affumpta, uſus fuiſsem parallelepipedo ſub altitudine ,
DB, baſi autem quadrato,EB , vel pro omnibus quadratis trianguli,
C BE, regula eadein , E B, oſus ejem pyramide ſub altitudine , CE, ba •
fi eodem quadrato , E B, etenim fimiliter demonſtratio abſolui potuif.
ſet, hac omnium quadratorum parallelogrammorum ibidem conſide
ratorum dimiſfacongerie, & fubftitutis pırallelepipedis,vel pyramie
dibus, aut earum fruſtis , ubi opus erat. H.ec inuenire volui,vt præ .
difta omnia ſtylo veteri demonſtrabilia effe , etiam aliter ab Archi
mede patefiit .
THEOREMA XXI. PROPOS, XXI.

primis, in ſpatijs verò ſub ſpiralibus, & volutis,cylin

drici , & coniciin eadem altitudiue ftantes intelligantur
conſtituti tamquam in baſibus , fimiliter & in circulis con.
Nitutieſſe cylindri , & coni intelligantur. Cylindri inter
le, & cylindrici pariter inter fe , fiue ad cylindros compa
rati , ſiue coni inter fe, & conici inter ſe fiue ad conos com
parati eandem rationem ,quanı baſes habebunt .
Patet hæc propofitio , nam cylindrici, & conici in eadem alti- Coroll.4
B. 6 , H..
tudine conſtituti ſunt inter le , ví bales ; funt autem prædicta loli gener. 34.
da perconſtructionem in eadem altitudine pofita ,ergoeruntin- .net
ter fe, vt iplæ baſes; Vocentur autem Cylindri, & Cylindrici, nec:
non Conici eiuſdein numeri cum spatijs, quibus intiftunc..pri.
mus cylindrus, vel conus, qui eft in primo circulo , ſecundus cylin .
drus, vel conus,qui eftin fecundo circulo tamquam in baſi ; pri
mus cylindricus, vel conicus , qui eft in fpatio helico primi circuli
tamquam in bali, ſecundus cylindricus, vel conicus, qui eft in fpa.
tio fecundicirculi , & fic deinceps .

Non CO .
 TR IE
GE OME
468

COROLLARIVM .

T quia in ſuprapoſitis Propoſitionibus bafium predictorum Soli

E dorumcolligemus.
ratio fuit adinuenta , ideò eandem pro dictis folidis ratio.
nem inde
THEOREMA XXII. PRO POS. XXII.
Rimuscylindrusnonuplus eſt primi conici.,
PRI
Hæc Propoſitio pariter manifeſta eſt, nam primus cylindrus ad
primum cylindricum eft , vt prinus circulus ad fuuin ſpatium
idelt in racione tripla , prinus verò cylindricusad primum conicu
I. Cor.4. eit in ratione tripla, quia lunc in eadem bali , quod eftfpatium pri.
gener . 34•
ini circuli , & in eadem alticudine , & ideò primus cylindrus ad
1.2 . primum concuin elt in ratione nonupla , quæ ex duabus triplis
conflatur.

THEOREMA XXIII. PROPOS. XXIII.

pluin quadrati radij ſecundi circuli , ad rectangulum

ſub radio eiuſdem ſecundi, & radio primi circuli, vnacú
tertia parte quadrati differentiæ eorundem radiorum .
15.huius. Secundus enim cylindrus ad ſecundum cylindricum eft, vtſecu
dus circulus adiuuin fpatiu n ideit ve quadratum radij ſecundi cir.
culi ad rectangulun lub radio eiufdem , & lub radio primi vna cu
1.Cor0.4. tertia parce quadrat: dicerentiæ eorundem radiorum ,fecundusve
gener.s4.
1.2 ,
rò cylindricus triplus elt conici ſecundi , quoniam in eadem bafi,
& altitudine cuin eo conitituitur, ergo eit ad illum , vt dictum re.
ctangulun lub radijs primi, & fecundi circuli , vna cum tertia pare
te quadrati differentie eorundem ad horum coniunctorum tertia
partem , & exæquali fecundus cylindrus ad iecundum conicum
erit, vt quadratuin radij primi circuli ad tertiam partem rectangu :
li fub radijs primi, & fecundi circuli , cum nona parte quadratidif
ferentiæ eorundem radioruin , ideft , vt triplum quadrati radijſe.
cundicirculi ad rectangulụm tub radijs primi , & fecundi circuli,
VA ? Cuin tertia parte quifratidifferentiæ evrundem radiorum .
Co
 LIBER VI 469
COROLLARIVM I.
patetreliquorum cylindrorum ad conicos eiufdem numeri
H Incrationem eandem effe illi, quam habet triplum quadrati radij
circuli, qui eſt baſis talis cylindri,ad rectangulumſub eodem radio,
radio circuli vnitate minoris, vna cum tertia parte quadrati differen,
ti& vtriufq; radij , quod eod. modo oſtendetur.
COROLLARIVM II.

P cuiuſcunq; cylindri, vel fruſti cylindri, & conici, vel fruticos

nici, in bafibus aliquibusexiam conſideratisſpatijsconſtituti, quæ ob
facilitatem dimitto ; vt ad aliqua ex antecedentium librorum, & hui .
us propoſitionibus conſtructa Problemata,fiue Theoremata ,Specula.
tionem noftram conuertentes , vtilitatis eximia , quam fuperius tra.
dita doctrina, etiam ad praxım deducta , afferre poteft, illuftriora quæ.
dam præbeamus argementa .
PROBLEMA I. PROPOS. XXIV .
Ylindrum , vel conum conſtituere æqualem datæ
Iphæræ , velſphæroidi, vel eiuſdem portioni.
Sit iphæra, vel fphæroides, ACEG ,circa diametrum , AE ,opor. Coroll, s.
tec illicylindrum , vel conum &qualein conftituere . Exponatur 34.1.3.
cylindrus, RQ,& conus, SPQ ,quorum altitudo,vt, SV,litæqualis
ipli,AE, & bafis æqualis circulo tranſeuntiper centrum ,i , quifit ,
CG recte axein Iecans, feu pru Iphæroide,li, AE ,non fit axis, R ,
altitudine habeat æqualem altitudini fphæroidis iuxta planu,CG ,
affumptę, & fit in baliæquali ellipti,CG . Eritergo cylindrus,RQ,
fexquialier fphæræ , vel iphæroidis , ACEG , & conus luoduplus
eiulde,ſi igitur in eadē bafi fiat cylindrus ,cuius altitudo lit purus,
SV, hic erit æqualis datæ iphæræ, vel fpæroid ., C.EG , li veic,hat
conus altitudinis duplæ iplius , VS , in cadem pariter bali , ille cidē
{phæræ , veliphæroidiæqualis erit , conienim , & cylindri in cade
bali conftituti funt , vt altitudines .
Sit rurlus conftituendus cylindrus, vel conus , æqualis eiuſdem c. 6.11.
phæræ , vel ſpræroidis, portioni, BAH ,vel,Daf,lupponaturvuc Coroll.4 .
ergo cylindrus, RQ, cuius baſis fit æqualis circulo, vsi elliptight , ‫ܐܕܐ‬tel.34.
‫ܙ‬
altitudo verò, SV, æqualis ipfi, AO, leu altitud.nijoriunis,ALF,
‫תת ת‬ 2 juxta
 470
GEOMETRI E
iuxta planum , DP, affum .
ptæ , erit igitur hic cylin .
drusadportionem , DAF ,
vt, OE,ad compoſitam ex B M H
1.0E, & ; OA , hanc au .
tem rationem habeat,SV,

M.
IN
ad aliam altitudinem ; erit
ergo cylindrus , RQ ,ad cy F
lindrum altitudinis inuen.
tæ , & in eadem baſi, PQ ,
conftitutum , vt , OE , ad E
compoſitam ex .OE ,&
1.0A, .i. vt cylindrus , R T
Q , ad portionem , DAF , R.
igitur inuentus cylindrus
erit æqualis portioni, DA
F. Triplicetur nunc alti
tudo inuenti cylindri , &
fiat conus talis altitudinis ,
in eadem cum eo bafi , hic
igitur conus erit æqualis
inuento cylindro , & lub . T
inde portioni, Daf . Eo
dem modo inueniemus cy .
lindruin , vel conum 2 •
qualem portioni, BAH .
PROBLEMA II. PROPOS . XXV .
Olido quocunq ; in eadem bafi, & altitudine cum cy.
S lindro conſtituto , ad quod cylindrus notam rationé
habeat, cylindrum , & conum , inuenire , æqualem date
ſolido .
Sitſolidum quodcunque,DAF,ad quod cylindrus,BF,in eadem
baſi,DP, & eadé altitudine cum eodé cöftitutus, habeat notam ra.
tionem. Oportet cylindrum inuenire, & conum æqualem dato 10%
lido. Fiat ergo , vt cylindrus,BF, ad folidum , DAF,lic altitudo ,quæ
sit, AE, ad altitudinem , EI, & per , 1, ducatur pianum produces
in cylindro ,BF, circulum , GK, conftituenſque cylindrum , GF,
igitur, vt, AE, ad, El, fic erit cylindrus, BF , ad cylindrum , GFfic,&
 LIBER ? VI : 471
fic cylindrus, BF, ad folidum , DAF,
vnde cylindrus , GF , erit æqualis ſo .
lido , DAF . Rurſus triplicetur alti.
tudo , El , & fiat conus eiuſdem al.
titudinis in baſi , DF , hic igitur co
nus erit æqualis cylindro , GF , &
ſubinde folido , DAF , quod inueni
re opus erat .
COROLLARIVM I.
Inc patet nos etiam pofleinuenire cylindrum , & conum, nedū
æqualem dicto ſolido ,fed qui ad ipſum habeat datam rationem ,
fi enim altitudo inuenti cylindri , vel coni aqualis dicto ſolido , fiat
id aliam altitudinem in data ratione , tamen conuerfa , dobarum al .
tatudinum vltimò inuentarum in eiſdem bafibus cum prædi tis fe int
cylindrus, & conus , habebunt ifti ad di&tum folidum datam ratio,
nem , ut facilè apparet.
COROLL. II. SECTIO I. А

Inc etiam patet cylindrum in baſi apicis Sphæralis, vel fphæ. Coro.25.
H roidalis , conſtitutum cuius altitudo ad altitudinem eiufdem 34.l. 3.
apicis fit , ot , 1. ad 2 1. effe æqualem eidem apici.
SECTIO II. B

Lterius habetur quoq; cylindrum , ad cuiusaltitudinem altitu .

do tympaniſpheralis , vel Spheroidalisfit , ut ſemidiameter
baſistympani ad reliquum , dempta ab eadem re &ta linea, ad quam di.
midia ſecunde diametri circuli , vel ellipſis fit , vt circulus ad qua .
dratuin , cui circumſcribiturfimulcum exceſu , quo dicta linea exce
dit }. tertiæ proportionalis ſemidiametri bafis tympani , & dimidis
ſecunda diametri dikti circuli , vel ellipſis , eſſe æqualem dato tym . Corò.ja
panoSphærali, velſpharoidali ,fifit in bafi eiuſdcm tympani. 34. 1.3.

SECTIO III. с

T cylindrum , ad cuius altitudinem , altitudo anuliſtricticircu .

E cui .
Scribitur, in bafo exiſtentem circulo, cuius radiusſit æqualis ſecunda
dige
 472 GEOMETRIÆ
diametro circuli, vel ellipſis, quæ reuoluitur, elle æqualem di&to anua
Coro:13.70
3. fritto. Confimiliter
por
reftis
autem inueniemus cylindrum æqualem anuload
lato circulari , & ei po
; , abſc
us rtionibus pl iſſis anis
axem reuolutionis re & tis ; fiuc cuicunq ; ex figuris Corollariorum 26 .
27. 28. 29. Lib :3. Similiter inuenienus cylindrum æqualem Malo
Roſeo, vel Cotoneo ,vel Citri ) , deloliuæ ; Conoidi Parabolico , vel
hyperbolico ,flufdem fruto , Apici parabolico , Semianulo ſtri&to,vel
lato , & semibilibus trittis, medijs , vel latis , Aceruis minori , vel
maiori parabolicis . Tympino byperbolico , e portionibus eorundē
ſupraconſideratis, & cylindricis , vel conicis, qui in baſibus Spatijs
ſub ſpiralibus,& vlutis conftituuntur . Triplicatis autem altitu•
dinibus inuentorun cylindrorum , in quibus , gan eiſdem bafibus cum
cylindris, conſtituantur coni , ili predict us folidis æquales erunt , es
iuxta Coroll . 1. antecedentis inueniemus pariter cylindrum , pel.co.
num , qui ad quoduis ex pr.edi&tis folidis datam rationem habeat.
PROBLEMA III. PROPOS . XXVI.

Phæram inuenire æqualem dato cylindro. Similiter, &

S
dro
суin
Sic cylindrus datus, A , oportetilli æqualein ſphæram inuenire.
Vide Da:
uidem Ri Fiat cylindrus rectus, CFD , texquialter cylindri, A , deinde inter,
laltum in altitudinem , FE , & N I
Commé. balis diametrū , CD ,
in Arch . duæ mediæ continue
(XB R
prop:
1.adfccundi
proportionales , iuxta A
methodú ab alijs tra.
de Sphe .
ra , & Cy ditain , inueniantur , oyZ
liadro. quę lint, M, GH , de
1cripto autem circu.
lo circa altera dittarú
mediarum tanquam
diametrum , vt circa , 34 4
GH , fiat is bafis cu
uſdain cylindri altitu TAGET ED
dinisæqualis ipſi , G
H , & fic tandemn (phæra, B , circa diametrum æqualem ipfi, GH ,
conftituta . Dico fphæram , B, elle æqualem cylindro ,A.Eft en'm
CD, ad, GH , vt, M , ad, Fé, permutando, Cb , ad , M , eſ vt , G
Hvel,
 LIBER VI. 473
H , vel, LK , altituto, ad, FE, vt verò, CD, ad, M, ita quadratum
CD ,ad quadratum, GH, vel circulus, CD, ad circulum , GH , er
21 go vt, LK, ad, Fe , fic circulus, CD, ad circulum , GH , ergo cy:
lindri, CFD , GLH , ſunt æquales, eft autem cylindrus, CFD, tex. E. G:
tus quialter cylindri, A , ergo cylindrus, GLH , erit fexquialter cylin . Coroll.4..
dri, A, eſt autem cylindrus, GLH, etiam fexquialterfphæræcirca gene. 34.
diametruin, GH, vel illi æqualem , NO, deſcriptæ ideft fphæræ ,B, Coroll. I.
ergo fphæra, B, erit æqualis dato cylindro, s . 34.1.3 .
Sie nunc datus axis, NO , circa quem fit conſtituenda fphærois
.
æqualis dato cylindro, A , fi igitur fphæra circa diametrum , NO ,
ellet æqualis dato cylindro , non poflet circa hanc diametrum fie.
ri alia fphxrois çqualis dato cylindro , fed talis 1pherois eſſet eadé
iphera . Non fit autem ęqualis (phera , B , cylindro ,A , tunc fiat
1phera ęqualis cylindro , A , quę fit circa diametrum , ST , deinde
hat , vt, NO, ad, ST, fic quadratum , ST , ad, XI , bifariam diuilam
in, B, centro , & fiat ſpherois circa diametros, NO , XI , igitur pri.
miaxes , NO, ST, reciprocè reſpondentſecundorum axium , ST ,
vel, 34, XI, quadratis ergo ſphera, ST, erit ęqualis (pheroidis,NX Corol.to .
Ol, ergo iphèrois , NXOI, circa datum axim , erit çqualis dato cy- loz.ſec
Prop.t.4.
34 .
lindro, A , quod erat inueniendum .

COROLLARIV M.
Inc colligitur cuicunq; ex folidisin antecedenti, eso Corolla ,
rejs eiuſdem nominatis Sphæram æqualem nos ſcire conftituen
re , necnon Sphæroidem æqualem circa datumaxem , Sphæramque , ac
Sphæroidem , quæ ad quodcunq; ex ipſis datam rationem habeat . Pro 25.huius.
poſito enim ex illis quocunque folido , inuenietur primò cylindrus,
qui ad ipfum datam rationem habeat , deinde fiet Sphæra, vel fphærois
circa datum axim, æqualis inuento c ylindro , quæ ſubinde ad datum
folidum datam rationem habebit : Et vniuerſaliter patet fi difcamus,
dato cylindro æquale folidum ex iam confideratorum genere conftrue .
re, conſequenter eiuſmodiſolidum nos fcire conſtruere , quod ad alio
quod ex nominatis in antecedenti Tropofitione , & eiufdem Corolla
rijs , datam rationem habeat .
PROBLEMA IV . PROPOS. XXVII.
Ato cylindro apicem fphæralem æqualem conftitue
DA
re, vel fphæroidalem ; & hunc circa datum axem.
Via
 474 GEOMETRIÆ
Vcamur antecedentis figura, in qua fupponamus dato cylina
dro, A, conſtituendum effe æqualem apicem Iphæralem ,vel iphę.
roidalem , & hunc circa datum axem . Exponatur autem cyline
drus, FCD, qui ad cyliadrum , A, fit , vt 21. ad 1. deinde inter, C
D ,FE, ſumantur duz mediæ continuè proportionales, GH, M , &
fiat cylindrus altitudinis, GH, qui tit , GLH ,acſupponatur ipfi,
LK , allumptam effe æqualem iplam ,NO , igitur ductis tangenti
buscirculum circa, NO, in punctis, O , R , N, quæ fint , OZ , ZR,
RN, concurrencibus in 2, R, patet, OZ , eſſe æqualem ipſi , GK ,
&, RZ, æquatur ipſi, Lk , ergo cylindrus , qui naiceretur ex recò
lutione parallelogramm , NZ , circa manentem axem , RZ , ellet
æqualis cylindro, GLH, oftendemus autem , vt in antecedenti cy.
lindrum , GLH, effe æqualem cylindro, CFD , vnde patebit cylia.
drum genitum ex ,N2, ad cylindrum , A, effe vt 21. ad 1. led idem
Corol, 11. ad apicem , qui naſceretur ex reuolutione trilinei, OZR,circa,R2,
34.1.3. eft vt 31.adi. nam cylindrus ex,NZ,duplus ett cylindriex , BZ ,
ergo apex genitus ex trilineo , OZR , æqualis eric cylindro, A.
Sit nunc inueniendusapex ſphæroidalis circa datum axein,RZ,
vel illi æqualem , qui fit æqualis cylindro, A, fi ergo talis efiet aper
fphæralis, quifit ex, OZR , non ellet alius apex iphæroidalis circa,
RZ , vel illiæqualem , quietſetæqualis cylindro , A ; ( verò non
fit, inueniaturapex (phæralis, ve, T44, æqualis cylindro, A, dein.
de vt, RZ, ad huius facti apicis axim ,44 , ita fiat dimidij diametri
baſis eiuidem , ideft, Ta, quadratum ad quadratum , OY , fiue , Bl ,
& per, 1,tranſeat elliptis, NIO , & ducatur eandem tangensin , l,
quę fit,IY , igitur quia, RZ, ad , 44, axim facti apicis fphæraliselt,
vt quadratum , TĂ , dimidij diametri balis , ad quadratum , OY,
ideit, vt circulus , qui eft bacis facti apicis fphæralis , T A4 ,ad cir
culum , quieſt baſis alterius , ideò iRiapices erunt æquales : nam
ſe habebunt, vecylindri in cildem cum illis bafibus , & circa eol.
dem axes exiſtentes , qui cylindrici erunt æquales , nam axes bafi
bus reciprocè reſpondet ; ergo apex iuphærvidalis , qui fiet cx ,0
YI,& eit circa axim , 1Y, æqualem ipfi, RZ, datæ , eric æqualis cy.
lindro, A , quæ inuenienda erant.
COROLL ARIV M.
Atet autem , quod iuxta Corollarium antecedentis poterimus etiã
ditiim quodcunq; folidum ex cnumeratis in dicto Corollario datam
ratoinem habentes .
PRO .
 LIBER VI. 473

PROBLEMA V. PROPOS . XXVIII.

Ato cylindro tympanum fphærale eidem æquale cô.

D ftituere , cuius axis ſemidiametro balis fit æqualis.
Sit datus cylindrus ,
ABC, cuius axis, AD,
V
baſis , BC , oportet illi
æquale tympanu (phę.
rale conitituere , cuius Y Z군 8
axis femidiametro ba .
ſis ſit æqualis . Vthoc 3478 B
fiat exponaturrectali Mм
nea terminata quæcú .
que, El, quæ fit bifaria

te
lecta in, G,& vt quad .
circulo cuicunq ; circú. E FG H I
ſcriptum ad eundem
circuluin , ita fiat, GE, IR
ad , EF , furpatur dein .
de, PH , quæ fit excel
fus , quo , FE , ſuperat
f. tertiæ proportiona. N
lis duarum , IE , EG ,
deinde vt,Hi, ad, IE, ita fiat , AD ,ad ,LO , altitudinem alterius
cylindri in bali, NP ,æquali ipſi , BC ,exiſtentis , & tandem inter
LO , & ,ON ,baſis ſemidiametrum , fumantur duæ mediæ conti
nuo proportionales ,QO , OR, & in altitudineæquali, OR , nem
pè, T8 ,baſi, B:8, æquali eidem , OR , fiat parallelogrammum re.
etangulum , 58 , in cuius plano deſcribatur lemicirculus , SYR , &
ipſum cum parallelogrammo reuo uatur circa manentem axim ,
18 , donec redeat vnde diſceſſit , patet autem , quod ex parallelo
grammo fiet cylindrus, vt , 5 * , & ex figura , SYR8T , tympanum
Iphærale , 5Y ¢ . Dico igitur hoc tympanum elle a quale dato cy
lindro, ABC, &, T8, æqualem ipfi, 8R , ſemidiametro baſis , RÓ .
Sint parallelogrammum , So, & figura , SYD ; per a xem tranteun
tia, & X&, per centra, X, &, circuloruin ducta , lecans, 18, in ,2,
manifeſtum eſt igitur , quod , X2 , bifariam íccabitur à circumfe.
rentia, SYR, vt in, Y, cum, 88 , ſit æqualis ,RS, & ipſi , XZ, SB,
aucem ſit dupla, XY, vnde ſi lecetur, R8, bifariam in , 4 , erit , R ?4 ,
æqualis ipfi, XY, lit autem ab ea dempta , R1 , ad quam , 48°,fit vt
Doo qua
 432 GEOMETRIA
XEZ, du &ta,HN, quæ abfcindat, NM ,æqualem circumferenties
CD , facilè oftendemus, hæc autem erant demonſtranda .

: THEOREMA V. PROPOS. V.
Vicumque fe &tores inter ſe comparati, ſeu quæcum
que figuræ ex ſectoribus compofitæ ad fe & ores, vel
ad higuras ex ſedoribus compofitas comparatæ , habent
eandem rationem , quam omnes ipſarum circumferencie
ad omnes illarum circumferentias.

Sint quicunque circuli ſuper centro ,A, nempe, ECD , maior,&,

VIO, minor, & in, ECD , lic ſector quicunque, CAD , & fimiliter
in , Vio, quilibet fector, OAB. Dico ſectorem , CAD , ad lectore,
OAB, etre vt omnes circumferentias , CAD ', ad omnes circumfe
rentias, OAB. Secentradij, CA , AD, circumferentiain , Vio, in
punctis , I,O ; Eft ergo ſector, CAD,fi
milis ſectori, IAO, & ideò eft ad illum ,
Ex antec . vt omnes circumferentiæ ad omnes
circumferencias , fed & vt ſector, IAO,
ad ſectorem , OAB , ita omnes cir
AR cumferentiæ ad omnes circumferen
tias , nam ſector , IAO , ad , QAB,
B
eft vt circumferentia , 10 , ad , OB,
vt vero , IO , ab, OB, fic, deſcripta cir.
cumferentia, STR , vtcumque ,ipla,ST,
ad, TR, eft enim ,10 ,ad,ST ,vtA,ad,
Coroll.2. с
AT, ideit vt, OB ,ad,TR , vnde, permu
3.huius, tando, vt , 10, ad , OB, lic , ST, ad, SR, & vt vnum ad vnum ,ita
omnia ad omnia, ideſt vr, Io ,ad, OB , ita omnes circumferentiæ ,
IAO, ſectoris ad oinnes circumferentias ſectoris, OAB, fed vt, 10 ,
ad , OB, fic, vt dictú elt, le habet lector, IAO ,ad,OAB, ergo,1AO,
ad ,OAB, eit ve oinnes circuinferentiæ , l40, ad omnes circumfe.
rencias, OAB, ſed & iectorein , CAD, ad, IAO , efle oſtenſum eſt,
vt oinnes circumferentiæ , CAD, ad omnes circumferentias ,1A0,
ergo exæquali ſector, CAD, adiectorein OAB, eft vt omoes cir
cumferentiæ , CAD, ad omnes circumferentias , OAB. Et com .
ponendo figura compoſica ex ſectoribus, CAD , OAB, adſectorë,
OAB, epit vtonnes circumferentiæ figurę eiuldem ,ad omnes cir.
cumferentias lectoris , OAB , veluti etiam fi prædi&ta figuraadnon
 LIBER VI. 433
ad ſectorem , ſed ad aliam quamcunq ; figuram exſectoribus com
poſitam compararctur, oftenderemus, eafdem figuras eſſe inter ſe,
vt omncs earundem circumferentiæ , quod demonſtrare opus
1 erat .

16.
COROLL ARIVM .
Atet aütem , veluti oſtenſum eſt ſectores, AIO, AOB , efle otoma
nes eorum circumferentiæ eodem modo demonſtrari posſe , circua
lum , VOB, ſectorem , 40B, & in vniuerſam circulos , ſuos ſe
stores inter ſe effe , ut omnes eorum circumferentie.
THEOREMA VI. PROPOS, VI.
I in circulo ab eiuſdem centro ad circumferentiam
Sco
curuam quædam linea illius conditionis producatur ,
vt quæcunq; re &tæ lineæ à centro ad ipſam pertingentes
( præter illius extrema jungentem ) intra illud ſpatium ca.
dant, quod comprehenditur duda curua, & illius extrema
iungente: Erit dictum ſpatium ad propofitum circulum ,
vel quemcunq; ſectorem , vt omnes eiusdem circunferen
tiæ ad omnes illius circumferentias .
Sit quicunque circulus, NOQT, & centrum , A ,curua , AFN ,
ducta a centro , A , ad periphæriam , cui incidat in , N , & fit eius
conditionis, qualisiuppofitum eft, fitq; iuncta, AN . Dico igitur
ſpatium, ſeu figuram , AFN , ad
circulum , NOQT ,vel ad quem P 1

cunque lectorem , elie vt omnes L

eiuſdem circumferentiæ ad om
nes illius circumferentias . Fiat B
vt circulus, NOQT,ad figuram , A
NFA, ita circumferentia ,NOQ N
K
T , ad circumferentian , QR , ita
enim erit , & circulus , NOQT ,
ad ſectoren , QAR , iunctis,QA,
AR , vnde lector , QAR , eritæ . 29
qualis figuræ , AFN , vel ergo
omnes circumferentiæ , QAR ,æquantur etiam omnibus circum .
ferentijs figuræ , AFN , & ſic quia recor, QAR , ad crouum , NO
lii QI,
 434 GEOMETRIE
QT , eit vt oinnes ciſdem circumferentiæ ad omnes illius circumf
etiam figura, AFN, ad circuluin , NOQT , & conſequenter etiam
ad quzcumq; illius ſectorem per anteced. Prop. & Cor. erit vt om
nes circumfer. ad omnes circumferentias : Vel , niſi omnes circu .
ferentiæ, QAR , æquantur omnibus circumferentijs figuræ , AFN,
erunt eiſdem i liores, vel minores, ſint primò maiores , quantita
te omnium circumferentiarum ſectoris , AST , intellecta autem à
centro, A, ducta ipſa, A0 , tan
gente curuam, AFN , in puncto, O P
A , quæ circumferentiæ incidat <

WU
in, o , fececur circumferentia , o
N , bifariam in, L, & rurſus par B M
tes ,OL ,LN , bifariam in pun. A
ctis , P , M , & hoc ſemper fiat
donec ad circumferentias deuē .
et K
N
1. Decimi
Elem. cum ſit, quarum vna quæque fit
minor, ST,ſcilicet iplæ , OP , P R
L, LM,MN , & à centro, A, ad S
puncta, P, L, M,extendantur re
&tæ , AP, AL, AM, quæ Iccabunt curuan , AFN, earum enim por
tiones inter centrum , & curuam intercepcæ , ex hypoteſi cadunt
intra fpatium , ANFA , lecent in, C, F, 1 , & centro, . , interuallis,
AC, AF, AI, arcusdeſcribantur, BCD, EFG , HIK, incidētes pro
xiinis rectis lineis, à centro eductis, in punctis, B , D ; E, G ; H, k.
Quoniain ergo oinnes circumferentiæ ſectoris , QAR , ſuperant
omnes circunferentias figuræ , AFN , quantitate omnium circum.
ferentiarum lectoris, AST ,onnes autem circumferentiæ figuræ
compoſitæ ex le &oribus, NAM , IAH , FAE , CAB , ideft figuræ
ſpatio, AFN , circumſcriptæ , ſuperant omnes circumferentias fi:
guræ compoſitæ ex lectoribus, KAI, GAF , DAC , ideft figuræ ei.
dein Ipatio inſcriptæ , quantitate omnium circumferentiarum le.
ſectoris, BAC, & quadrilineorum , ECDF, HFGI , MIkN, quæ fi.
mul adæquantur oinnibus circumferentijs lecoris , MAN , vt fa
cilè oftendi poteft, propterea omnes circumferentiæ figuræ circu.
ſcriptæ ſuperant omnes circumferentias inſcriptæ quantitate om•
nium circumferentiarum ſectoris, MAN , quæ cuin fint minores
omnibus circumferentijs lectoris ,TAS, ideò omnes circumferen
tiæ figuræ , circumſcriptæ ſuperabunt omnes circumferentias in.
ſcriptæ minori quantitate , & eædem multò minori quantitate luie
perabunt omnes circumferentias fpatij, AFN, quam omnes circu.
ferentiæ lectoris, AQR , iuperent omnes circumferentias Ipatij, A
FN ,
 LIBER VI. 435
FN , crgo omnes circumferentiæ figuræ circumſcriptæ minores Exanter.
erunt oinnibus circumferentijs ſectoris, QAR , cuin verò figura ex
ſe toribuscompoſita ad lectorem , ſit vt omnes circumferentiæ ad
omnes circumferentias, ideò etiam figura circumſcripta minor eric
ſectore, QAR , & multò minor erit fig ira, AFN , ſectore, QAR ,ſed
& æqualis illi oftenia fuit,quod eft adiurdum, igitur abſurdum etiã
eft dicere omnes circumferentias lectoris, QAŘ , maiores effe omn .
nibus circumferentijs fpatij, AFN . Dico nunc neque etſe mino
res, G hoc veruin elt , fint minores omnibus circunferentijs fecto .
ris, SAT, & repetita eadem conſtructione, fit ſpatio, AFN , circú.
ſcripta figura ex ſectoribus compofita, & alia inſcripta , ita vt cir
cumſcriptæ figurę omnes circumferentiæ ſuperent omnes circum :
ferentias inſcriptæ minori quantitate , quain ſintomnes circum
ferentiæ ſectoris, SAT, ergo omnes circumferentiæ figuræ ,AFN ,
ſuperabunt omnes circumferentias figuræ infcriptæ multò minori
quantitate, quam exdemn ſuperent omnes circumferentias , QAR ,
ergo oinaes circumferentię intcripte figuræ inaiores erunt omni
bus circumferentijs lectoris, QAR , ergo figura inſcripta maior e
tiam eric ſectore, QAR , & eodem inuitomaior eric figura , AFN ,
contra hypoteſim ,cit enim illi æqualis, quod eft obſurdum , igitur
ablurdum etiam eſt omnes circumferentias lectoris , QAR , mino
res efle omnibus circumferentijs tiguræ , AFN , led neq; funt illis
maiores, vt oſtenſum eit, ergofunt eiſdem æquales, ſed omnes cir
cumferentix ſectoris, AQR , ad circulum , OQSN , vel quemcunq ;
ſectorem comparatæ ſunt , vt fpatium ad fpatium , ergo ſpatium Ex antec,
quoque, AFN ,ad circulum, OQ N,vel ad quemcunque ſečtorem ,
erit , vt omnes illius circumfer. ad omnes iftius circumferentias
quod , & c.
THEOREMA VII. PROPOS. VII.
I in ſpiralem ex prima reuolutione ortam incidant duę
SIlineæ à puncto , quod eft initium ſpiralis , & producā.
tur vſq; ad circumferentiam primi circuli, eandem rationé
inter fe habebunt iftæ in ſpiralem incidentes , quam arcus
circuli, medij inter terminum ſpiralis, & limites lincarum
produ&taruin in citcumferentia factos, ſumptis in conſe
quentia arcubus à fine ſpiralis..

lii 2 THEO,
 IA
436 GEOMETR
THEOREMA VIII. PROPOS . VIII.

I in ſpirales in alijs reuolutionibus genitas , quam in

Si prima incidant due
lineæ ab initio fpira M
lis , habebunt illæ in
ter ſe eandem rationé,
quam arcus circuli pri
mi, intercepti , veluti R
dicitur in antecede .n
te , cum integra circū .
ferentia toties allum .
pta , quotus eft vnitate
minor reuolutionum
numerus .

Hę duę Propoſitiones oſtenduntur ab Archimede lib. de pir.

Prop. 14. & 15 .
SCOLI V M.
prima reuolutiore ortaſit ſpiralis, ACER ,GRTVMG,in ſe:
Idim,cunda, (, AC, AE , perting.intad primam, AV, AM , ad ſecun.
erit, AC, ad, AE, pt circumferentia, RSO, ad, RSX , AV , però
ad, Am , erit vt circumferentia tota, RYOS, cum, RSO , ad , Raros,
totam, cilm, RSO Lo & fic in cæteris .
THEOREMA IX. PROPOS. IX.

StertiaParium comprehenſum à ſpirali ex prima reuolutione

orta , & prima linea,quæ initium eſt reuolutionis ,eft
pars primi circuli .
Sic ſpiralis in prima reuolutione gen ita ipfa, AIE, AE , verò rea
volutionis initiam , & centro, A , interuallo , AE , fit primuscircu.
los deſcriptus, ESM . Dico ſpatium ,Ale ,tertiam partem eſſe cire
culi , EMS. Sumpto itaq; vtcunq; puncto , vt, V ,in ,AE, centro,
A, interuallo, AV , circulus deſcribatur , VIT , & iuotta, AI ,pro :
duca;
 LIBER VI: 437

1 АA
E

B
O
N

X
N
Y

Je
ducatur ad, s, deinde exponatur triangulum rectangulum , OQR ,
cuius latus, OQ, circa re& um , OQR , fitæquale ipši, AE, &, QR ,
circumferentiæ , SME , & compleatur rectangulum , QZ , abſcin
datur autem , OX ,æqualis, AV, & per, X, ducatur, XY , parallela,
RE, ſecans, ZR ,in, Y, &, OR , in , N ,& vertice, O , perpunctum , 20.1.q.
R ,deſcribatur ſemiparabola, RGO,circa axem , O2 ,quam ſecet,
YX ,in ,G, & per, G , agatur,GB, parallela, OQ,incidens ipfi,2o ,
in, B. Quoniam ergo quadratum ,ZR , ad quadratum , G, eft 38. & Sc.
vt , zo , ad , OB , ideo ,RQ ,ad ,GX, erit vt quadratum, QO , ad 40.1.3.
quadratum, OX, ideft vt quadratum , EA, ad quadratum , AV, led
fic etiam elt circumferentia ,ESM,ad circumferentiam , 12 V , ete.
nim ad eam habet rationem compofitam ex ratione circumferē.
tiæ, ESM , ad circumferentiam , IVT, ideft ex ea, quam habet,EA, C.Cor.a.
ad, AV , & ex ratione circumferentiæ , IVT a
, d circumferentiam , 3.huius,
ITV, ideſt circumferentiæ , Mse,adcircumferentiam , SME, ideft
ex ratione, EA, ad, AI, vel ad, AV, duæ vero rationes, EA, ad, A 7. huius.
V , componunt rationem quadrati, EA, ad quadratum , AV , ergo €Ele13.Sex.
cir m,
 T RIA
438 GEOME

АA V E

B
N

Y
N
X

circumferentia , MSE, ad circumferentiam , ITV ,eft vt quadratú

EA, ad quadratuin, AV, ideft vt, RQ, ad, XG, eſt autem, RQ,&
qualis circumferentiæ, MSE, ergo & ,GX ,circumferentiæ , ITV
æqualis erit , & ficoftendemus quamlibet circunferentiam ipfi
A , concentricam ,& interceptam inter {piralem, AIE , & re& am
AE , tamen extra ipatium helicum , AIE , adæquari ductæ in trilis
neo, OGRQ,ipli,RQ ,ductæ parallelæ , quæ nempè abſcindunt
verfus puncta, 0 , A ,ipfarum , OQ , AE , partes ęquales , & quia,
OQ, AE, fupponuntur æquales ,ideò omnes lineętrilinei, OGR
Q ,regula ,RO,omnibuscircumferentijs trilinei recta, AE, Ipira.
li,ATE , & circüferentia,MSE,cöprehenſi æquales erunt. Similiter,
quia eft,RQ, ad, NX, vt,QO ,ad ,ox ,vel, EA, ad , AV , vel circi.
ferentia, MSE, ad, TIV ,æquaturautem , RC, ipfi, MSE, ergo,N
X, æquatur circumferentiæ , TIV, & fic oftendemus Omnes lineas
trianguli ,ORQ, adæquari omnibus circumferentijs Circuli,MSE,
ergo vt trianguli, Origomnes lineæ ad omnes lineas trilinei,OG
3.1.2 . RÖ ,velyt triangalum ,ORQ ,ad trilineum , OGRQ ,ciitarcumomnes
.
 LIBER V. 49
circumferentiæ circuli , MSE , erunt ad omnes circumferentias fi
guræ fpirali, Al E , recta, AE, & circumferentia , MSE , concluiæ '
& per conuerſionem rationis triangulum , ORQ, vel, OZR , ad fi
guram, OGR, erit vt omnes circumferentiæ circuli , MSE ,ad om®
nes circumferentias ( patij helici, Ale, ideft ve circulusad ipatium,
Ale, (quia curua , Al £ ,ett talis conditionis ,qualem poftulat Prop 1. Lai
6. ve elicitur ex Prop: 7. huius) cum verò lemiparabola , CGRZ,
fit ſexquitertia trianguli , OZR , vnde dividendo fgura , CGR , fic
tertia pars trianguli,OZR , ideò, & fpatium helicum , AIE, tertia
pars erit circuli, MSE, quod demonſtrare oportebat.
SCHOLIV M.

cufq; permethodum indiuifibiliu etiam in hoc libro libuit

m
HLib. deVprocedere, vtinnotefceret nos poße, que Archimedes oſtendit
Spiralibus,circa ſpa tiorum menſurair, etiam tali artificio de
1 monftrare, etenimſi quishoc attentauerit circa ſequentes Propoſitio.
nes, idipfum obtineri poffe facilè animaduertet , beruntamen hoc ar
bitrio, ac iudicio Leétoris relinquendo , placuit etiam Nylo veteri ,
aliter tamen ab Archimede , eafdempropoſitiones demonftrare .
Præfat & Propos. alia demonſtratio .
It alia ſpiralis ex prima reuolutione orta, ASRMB , AB , verd
initium reuolutionis , & centro , A, interuallo, AB , fit primus
circulus deſcriptus , ECDB , deinde exponatur triangulus , FHG ,
1 rectum habens angulum ad, G, cuius latus, FG, ſit æquale ipfi ,A
3 B, & HG, circumferentiæ , ECDB, erit ergo triangulus , FHG, &•
qualis circulo , ECDB , intelligatur deinde in eiuſdem trianguli 2. huius.
plano tranſire parabolam, HLF, cuiusvertex ſit , F; &, HG , pa 20. l. 4.
rallela eiuſdem axi, ad quem ipſa, GF ,fit ordinatim applicata,quę
tanget lectionem in punćto , F. Dico igitur , FLHG , trilineum 17. Primi
æquari ſpatio reſiduo , dempto à circulo , ECDB, ſpatio helico ſub Conic.
{pirali, ASRMB, & , AB , lienim non eft illi æquale , erit eodem , Defi. 3.
huius .
vel maius, vel minus , fic priinò maius quantitate Ipatij , quod vc
cetur, 2, rurſusdiuidatur,HG , bifariam in , 1 ] , & iungantur, F1 ,
& fic iplæ , Al, OG , diuidanturbifariam in, P , T , & iungantur,
PF, TĖ,ficque femper fiat donec deuentum ſit, vtad triangulum ,
FIG ,quod fit minus ſpacio , 1, deueniemus autem , nam à ma :
gnitudine propofita , & his , quæ relinquuntur , ſemper aufertur Decimè
dimidium ,ſecentautem iungentes,F,cum diuifionum pun&tiscur- Elem .
wann
 440 GEOMETRIA
M

clola / л R. 4 3 4

slnleo
W

D
1
X
I
द

T
K N
Z
V
L
P TT T
uam parabolæ in punctis, I, K ,L , per quæ ipfi , HG, parallela
ducantur, XQ, YKT, ZLV, ſecantes, FG, in punctis, Q. T , V,die
co , FG, per hæc fecari in partes æquales,nam , HG ,ad , Gſ, ha
betrationem compoſitam ex ea, quam habet, HG ,ad,IQ ,& ,1Q ,
ad, SG , ſed, AG ,ad, IQ , eſtvt quadratum , GF , ad quadratum,F
Q, &, IQ , ad, rG , vt,QF, ad,FG , ideſt ve quadratum , QF , ad
rectangulum , QFG, ergo , HG , ad , Gr , habebit rationem com .
Defin ,12. pofitam ex ea, quam habet quadratum , GF, ad quadratum ,FQ,&
Coroll.n. quadratum , FQ,ad rectangulum ,QFG, quæ erit eadem ei , quam
1. 4. habet quadratuni, GF,ad rectangulum , GFQ , idelt ei , quain ha•
4.
Elem.
Sexti bet, GĖ, ad, FQ, igitur , HG, ad,G T , erit vt,GF, ad , F0 , eodem
5. 1. 2 .
modo oſtendemus, HG ,ad, G17, effe vt, GF,ad ,FT , & HG , ad,
Definiz . GP, vt,GF,ad, FV, vnde, FG , diuiſa erit in partes æquales ; ha:
l. 1 . bemus ergo fpatio , FLHG , circumſcriptam figuram extriangu.
Sol. 2, 10, FIQ , & ex trapezijs, KQ, LT,HV ; compofitam , & aliam in.
ſcriptam ex trapezijs, PV, OT, NQ , compofitam ,& exceflus
cum
cir•
 LIBÉR.VI. 441
cumſcriptæ ſuper inſcriptam ſunt trapezia , HL, LK, KI , cum tri
angulo , IF Q.quę ,quia ęquantur trapezijs , IV ,VN , NQ , &
triangulo, IFQ , (nair, dicta trapezia ſunt reſidua triangulorum in
çqualibus bafibus, & altitudinibus conftitutorum ) ideſt triangulo ,
FIG, ſubinde ſunt minora ſpatio , 22, & ideo circumſcripta ſuperat
infcriptaminori ſpatio,quam lit 2, ergo trilineum, FLHG, excedit
inſcriptīmultò minoriipatio ,excedit autem ſpatium reſiduum cir
culi, ECDB, iam dictuin fpatio , n , ergo figura inícripta erit maior
dicto fpatio reſiduo ; quod ferua .
Diuidatut nunc, AB, firn liter,ac diuiditut , FG , in punctis , 3,
4, 7 , centro autem coinmuni, A , ad diftantiam punctorum , 3, 4 ,
7, deſcribantur circumferentiæ , 354,43RB , 789M , (ccantes (pi
ralem in punctis, S, R, M, per quæ tranſeant eductæà centro , A,
productæque vſque ad circumferentiam , ECDB, rectæ , AD , AC,
Ae, vt igitur in præhabica demonftratione oſtendemus circumfer.
530 & rectam , IQ , inter fe æquales eile, & fimiliter circumferen
ciarn, R 4, æquari ređæ, KT, & , M987 , ipfi,LV , & quia , 5 ) , Corol . i ,
circumferentia ad circunfer. 24, clt, vt, 3 A, ad, A4, ideft vt, QF, 3.huius.
ad, FT, idet vt, IQ, ad,NT,elt autem ęqualis,53,ipfi, IQ ,crgo,
£4, erit ęqualis ipſi,NT,& eft,34, çqualis ipſi,QT, ergo faſcia, 53
4 £, erit equalis trapezio , IQIN ; eodem modo oſtendemus faſcia,
R9874,æquaritrapezio, KV, & faſciam , MECDB7 , ęquaritra.
pexio , PLVG , & ideo figura compoſita ex dictis falcijs equalis
erit figure compoſitę ex his trapezijs inſcriptę trilineo, FLHG,eft
autem hæc figura inſcripta maior (patio reſiduo circuli,ECDB,ab
eo dempto fpatio ſub fpirali , & voluta , AB , ergo figura compo
fita ex dictis fpatijs erit maior ipatio dicto reſiduo , cui tamen eft
in cupta ,quod eſt abſurdum , non ergo trilineum , FLHG , maius
eft dicto reſiduo .
Dico neq ; effe minus. Sit, fi fieri poteſt, minus fpatio eodem ,
12 , fit autem vt ſupra crilineo , FLHG , circumſcripta figura , ex
trapezijs,KQ ,LT,HV, & criangulo, IFk, compoſita , & alia ei
dem infcripta excrapezijs, PO, OT, NQ , ita vt carum differentia
fit ininor patio , 2 , igitur circumſcripta excedet trilineum , FLH
G , multo minori ipacio , ergo circumlcripta figura minor erit fpa
tio refiduo iam dicto circuli, ECDB,quod excedit trilineum,FLH
G, ipatio, -2; quod tamem eſt abſurduin, nam leétorem , AS3 , pa
tctçqualein eile triangulo ,FIQ , faſciamque,A1 843,æquariortë
dom us trapezio, kQ, modofupra adhibito, & fafciam , 8 :1874,ip
fi trapszio, LT, & totain falciam , 679C, trapezio , HV , vnde fi
gura composta ex dictis falcijs, & tectore, AS3 , erit çqualis ccm .
Kkk poli.
 413 GEOMETRIE
pofitæ ex dictis trapezijs , & triangulo, FIQ , quæ oftenía eft eile
minor ſpacio reſiduo iam dicto circuli, ECDB, & ideò figura com .
pofita ex dictis falcijs erit minor ſpatio reſiduo iam dião, cui ta:
men circumnicribitur , quod eft abſurdum , non eft ergo trilineum ,
FLHG, minus dicto fpatio reſiduo circuli, ECDB , & oſtenſum eft
neq; eile illo maius , ergo erit illi æquale , & triangulus, FHG ,eft
æqualis circulo , ECDB , ergo triangulus, FHG , ad trilineum,
FLHG , erit vt circulus, ECDB , ad refiduum fpatium ab eo den.
pto ipatio lub ſpirali, A53 MB, & voluta , AB, led triangulus,FH 1

G , elt lexquialter trilinei, FLHG , ergo circulus , ECDB, erities.

quialcer fpatij reſidui iain di&i, & conſequenter eric triplus (patil,
quod coinprehendicur fub ſpirali, A53MB , & voluta , AB , quod
erat oftendendum .
.

COROLLARIVM
Inc Pitet edutt as à vertice parabole ad ſecantem quamcunq;
diametro eiufdem p.rallelam , parabola , ac tingente ibidem
interceptam, ſimiliter ſecare eandem , ac traniens per punctum cur •
u & pır.bold ,inqilo predictie en diuidit , eidemq; parallela ,fecatige
Sam tangentem , eštenfum enim et , ex.g. HG, ad G T, effe vt, GF,ita
FRex quo nouns ,ne fillor , ac pulcherrians deſcribendi parabolts
elicitur modus .

SCHOLI V M.
It deſcribende parabolæ diimeter , A2, baſis, ( x , cuiper,A, fit
d !! fta paralleli, LF, ſintque, AF, AL , æquales ipfis, 2 X , 20,
quelibus,ſett a zuten, AF , in quotcunq; partes æquiles , ot in qu?be
que, veluti etiam, LA, in punctis, K, 1, H ,G, B, C, D , E , per ipfadx*
cantur diimetro, A2, & 741d1fantes, K8 , 19, H8,G7, B3,C4,D5 , E6,
ſecantes fimiliter bilim , ex, in æquas partes in punétis, 2,9, 8, 793;
4,5,6, tandem iun &tis,, LQ, FX, ipfe fimiliter fecenturac, AF, vel,
AL, ſcilicet in quinq; partes æquales in punctis , R, S , T, V, M, N,
0, P, & ad her.pun &ta ducantur ab, A ,recte line &, AR, AS , AT,
AV, AM, AN, AO, AP, necnon , AQ, AX, notenturautem pre.
Et 2,in quibus educt& ab, A, ſecant parallelasdiametro A , s,eatsmi,
in quibiis eduite diuidunt eas parallelas , quæ viciſſim abſendent de
ipfis, AL, AF, Derſius, A, eandem partem , quam ab ipfis,& L,XF,2b
Scindunt eduktę, verſus tamen punéti, L, F , vt ex. g. notabimuspas
& um , 7, in quo educts,AP, abfcindit *. ipfius, gi, verfus , L,ficut
ETIA
 LIBER VI. 443
etiana parallela , KE , LKI HG ABCDEF
abfcindit ab , Lazer
Sus, A, 4. ipſius, LA ,

M N
fic ergo puncta notata M R
erunt , Q.1 , 2, 6,0, Z
A , 1 , N , R , X , per
S
quæ ſi exterditi!r cur •
ua linea , dico propin .
quiſſimè fic Parabolă T
delineari,prædi&t a nē
pè punéta : in Ra- P. V
rabola , cuius diame
ter , A2 , & baſis, Qx , Q X
et enim habet hæc pro- 9 8 7 2 33
prietatem in prehabito Coroll.ario declaratam ,vel,or4clarius
5 6
loquat,
XF, ad, ER, exempli gratia habet rationem compoſitam ex ratione , X
F, ad, FV, idest, propter conſtructionem , ex ratione , FA ,ad , AE,& ex
ratione , VF, ad , ER , hoc ejt adhuc ex ratione , FA , ad , AE , duæ autë
rationes , FA ad , AE, componunt ratione quadrati , FA , ad quadra .
tum, AE, ergo, XF, ad, ER, eſt vt quadratum , FA, ad quadratum AA
Corod to
E,ſedſic etiam eft, Fx, ad parallelam ipſi, 42, interie &t am inter , A 1.4.
Fje Parabolam circadiametrum , A2, in bafi , ex , ergo pun &tum ,
R, eſt in tali parabola : Hoc idem oſtendemus eodem modo decęteris
punctis, n . 1, 4,0,6,2 r , ergo di&tapuncta ſunt omnia in dičta pa.
rabola . Hic quidi modus debuiſſet poni Lib.z. ſiue in meo Trattatu de
Speculo V ſtorio iam in lucem edito, ſed quia oritur hic ex proprietate
proximè demonſtrata ,nec illud prius menti fubuenit , propterea idip.
ſum hic fubiungere libuit ,
THEOREMA X. PROPOS. X.
I in ſpirali ex primareuolutione orta ſumatur pun &ū ,
quod non fit initium , nec terminus eiuſdem fpiralis ,
ab initio autem ſpiralis ad dictum pun&um agatur recta
,
Tinea, & ſuper initio ſpiralis centro ad diſtantiam di&ti pū
&ti deſcribatur circulus , eiuſdem portio comprehenſa du
Ata linea, & portione eius , quæ dicitur reuolutionis initiae
tius , quam abſcindit circumferentia dicicirculi, & circũ.
ferenria eiuſdem , quæ eſt ad conſequentia , tripla cit figu
ræ comprehenix dudaļinea , & portione spiralis, quæ eſt
ad conſcquentia vſquc ad initium ſpiralis :
kk 2 Sic

:
 444 GEOMETRIA

ber I BD CE 1

R
B
B
TT

ता
Х
H
L
7 M
g P
RK
a T K
Sit ſpiralis ex pri nareuolutione orta , AOVE, primus circulus,
EYG, fumptumin {p rali vtcumq; punctum , V , & centro , A , in :
teruallo autem, AV, circulus defcriptus, VHX , Dico portioné,
AOVA, comprehenſam ſpiralis portione, AOV, & reca, AV , el
se j . portionis eiufdem circuli comprehenſä reitis, AV , AC , &
circumferencia ,VHXC . Exponatur triangulusrectangulus,HkF,
rectum habens anguluin , FKH , cuius lacus, HK , æquale fit ipli,
AC, & kf , circumferentiæ , CXHV , erit ergo triangulus ,HFk ,
z.huius. æqualisportionicirculi, cuius bafis eft circumferentia, CXHV;
10.1.4.* deſcripta deinde intelligatur parabola , FRH , cuius vertex, H,
quan tangat , KH ,in ,H , &, FK , fit axi eiuſdem æquidiſtans
Dicotrilineum , HRFk ,eſſe æqualem ſpatio circumferentia,VHX
C, ſpirali, VOA, & reEta, AC, contento ( quod fpatium breuitatis
cauſa dicatur reſiduum portionis circuli, VHC, fi enim non ,erit
eu maius, vel minus, ſit primò maius, & vt in antecedenti trilineo,
HRFk, figura circumſcripta intelligatur ex triangulo , HM3 , &
ex trapexijs, P3, 144, F6,compoſica, & alia inſcripta ex trapezijs,
M4,
 LIBER VI. 445
M4, P6, RK ,pariter compoſitá, ita vt circumſcriptaſuperet inſcri
ptam minoriipatio , quam fit differentia dictarum figurarum (que
differentia fit fpacium , 12 , ) igitur trilineum , HRFK, minori qua
titate ſuperabit figuram infcriptam , quam fpatium reſiduum por
tionis circuli, VHC, ergo figura inſcripta erit maior dicto reſiduo,
quod eft abſurdum , nam ſi , AC , diuidamus ſimiliter , vt , KH ,
in ponctis, BD, & deſcripſerimus per eadem puncta ſuper centro,
A , circumferencias, INS, BRZ, Dno , oftendemus , vt in ante.
cedenci figuram coinpoſitam ex faſcijs, IIB , BDA , DCX0 , eſſe
æqualem tiguræ infcriptæ trilineo, HķFk , & conſequenter eſſe
maiorem Spacio refiduoportionis circuli, VHC , cui camen inſcri
bitur, quod eft abfurdum.
Sit nunctrilineum ,HRFk ,minuseodem , 2 , dieto refiduos &
cætera, vt prius confructa, quia ergo circumícripta figura ſuperat
inícripta minorr quantitate , quam fit,a ,ſuperabit ipſum trilineú,
HRFK , multò minori quantitate , ergo figura circumſcripta mi
nor erit ſpatio reſiduo portionis circuli,VHC,oftendemus autem ,
vt ſupra figuram compofitam ex ſectore, ANI , & ex faſcijs, IBR ,
BDO, DCV, effe æqualem figuræ circumſcriptæ trilineo ,HÆFk,
ergo erit minor ſpatio reſiduò iam dicto , cui tamen circunſcribitur
quod eft ablurdum , trilineum ergo, HuFk , neq; maius , neq; mi
nus eft ſpatio reſiduo iam dicto , ergo illiæquale ,ficut triangulus, elicitur
HPK , elt æqualis portioni circuli ,cuius bafis elt circumferentia , ex prima
l. 4 .
CHV, fed triangulus, Hik , eſt ſexquialter trilinei , HREK , ergo
talis portio eft fexquialçera Ipatijreliduiiam dicti , ergo eſt tripla
(patij, quod ſpirali , AROV, & recta , AV , continetur , quod erat
oftendendum .

THEOREMA XI. PROPOS. XI.

I ab initio ſpiralis in prima reuolutione ortæ educan.
tur rectæ lineæ vtcumque ad ipſam ſpiralem terminā.
tes , (pacia ſub portionibus ſpiralis abfcifsis per eductas
verſus initium‫ا‬,‫ و‬erunt ve cubi earundem eductarum .
Sit ſpiralis in primareuolutione orta, ACDB , ipía, AB , rcuo
luta , & ſpiralis initium , A , à quo ad ipſam ſpiralem terminantes
fint eductæ ytcumq; AC, AD . Dico fpatium ſub portione fpira
lis, AXC , & educta , AC ,ad fpatium ſub portione ſpiralis, AXCD,
& educta, AD ,effe vt cubui, AC,ad cubum, AD , Centro igitur,
A , interuallis , C , D , fint deſcripti circuli , CMVN , DGE,& fic
pro .
 446 GEOMETRIE
producta, AC , vſq; ad circumferentiam circuli, DG , cui incidat
in , o , portio igi
tur circuli , CAV
Nad portionem
circuli , DAEGO ,
habet rationen
compofita ex ea , VE B
Defin.12. quam habet por
1.1 . tio , CAVN , ad +
Coroll.2. porcionem , OAE
3.huius. Ġ , ideft ex racio ..
33. Sexci. ne quadrati , VA , N
Elem . ad quadratum , A
7.huius. E , & ex ratione
portionis, OAEG , ad portionem, DAEGU , ideft ex sitionecir.
cumferentiæ , EGO , ad circumferentiam , EGD , ideft ex ratione,
VA, ad, A E, duæ autem rationes quadrati, VA , ad qua tratum , A
E, & ipfius, VA, ad, AE, componunt rationem cubi, VA , ad Cu•
bum, A E , ergo portio, CAVN , ad portionem ,DAEGO , erit vt
cubus, VA , ad cubum , AE , funt autem ſpatia , AXC, AXCD , ter•
tiæ partesdictarum portionum , ergo fpacium, AXC , id fratium ,
Ex antec. AXCD, erit vt cubus , VA , ad cubum , AE , quod erit oſteoden.
dum .

THEOREMA XII. PROPOS. XII.

Ompræhenſum fpatium ſub ſpirali, q. æ eftminor
ea , quæ ſub prima reuolutione fit, nec abet termi.
num initium ſpiralis, & rectis, quæ à terminis ipfius inſpi
ralis initium ducuntur , ad ſectorem habentem radium &
qualemn maiori earum , quæ à termino ad initium ſpiralis
ducuntur , arcum vcrò, qui intercipitur inter duas ređas
ſecundum caſdein partes Ipiralis,babeteandem rationem ,
quam rectangulum compræhenſum ſub re&is à terminis
in principium ſpiralisdu &tis, vna cum ' .quadrati exceſſus,
quo maior didarum linearum ſuperat minore , ad quadra
tum maioris linearum à terminisadinitium ſpiralisconiú.
&arum . i

Sic
 LIBER VI 447

R
*

E с

B H N D
Sit ſpiralis ex prima reuolutioneruo , OPRQX ,primus circu
lus, 2kXF, cuius, radius, & voluta fit , OX , ſpiralis , BQ ,minor
ea , quæ ſub prima reuolutione fit, nec habet terminum initium
{piralis, iunctis autem, OA , OQ, & ijs vſque ad circumferentiam ,
FRKX, productis, cui incidant in, 2, F . Dico trilineum , ROQ,
ad ſectoren , AOO._ effevt rectangulum ,AOR , cum } . quadrati ,
AR , ad quadratum , A0 . Exponatur parallelogrammum rectan
gulum, ED, cuius latus , CD, Gtæquale ipſi, ox, & ,BD, circum .
ferentiæ , F12KX, & fit iuncia, BC, &, CT,ſc æqualis circumferē
tiæ, Xk22, TM , circumferentia , 2F, & , ME, circumferentiæ ,FX ,
& per puncta , M , T ,ducantur ipG ‫و‬, CD , parallelæ , MH, TN ,
quarum , MH , ſecer, BC, in, 1, & per, I , ipfi, EC , parallela duca.
tur , IG, erit ergo , MC , æqualis circumferentiæ , Xk2F , & quia
circumferencia ,XF2k,ad circumferent:ā ,i 2kX , eft vt, XO ,ad, ius
OQ , ideft, EC, ad, CM , eſt vt , XO, ad, OQ ,eſt autem , EC , ad , 7.huSexii,
CM , ve, EB, ad ,MI, ergo, EB, ad, MI, erit vt, XO, ad , OQ ,funt Elem .
autem iplæ , XO , EB, æquales, ergo etiam æquales erunt ipfæ , M
1,00 ,
 448 GEOMETRIX

B H N
Corol.z. 1, QO , ficoffendemus eſſe sequales ipfas, OR , TL ,quia crgo leo
3. huiis. ctor, AOQ,ad ſectoren, 207, eſt vt quadratuin , 40, ad quadra.
tum ,OF, ideft'yt quadratum , IM , ad quadratum ,MH , ideftvt
omnia quadrata,MG, regula , EB , ad omnia quadrata ,MN ,&
joel. s; ſector, & OF, ad circulum , FK , eſt've circumferentia, 27 , ad cir
cumferentiam , FRKX, ideſt ve, MT, ad, EC , idelt- vt oinnia qua.
drata, MN ,regula, EB,ad omnia quadrata, ED, & circulus, 2XX
g.huius. F ,Ipatij, OXORPO, triplus eſt,ideft,le habet ad illud,vtomnia
EB ,
24. 1.2. quadrata ,ed ad omnia quadrata trianguli , EBC , regula ,
itein ſpatium , OXQRP,ad ipatium ,OQRPO , eft vt cubus , OX,
Ex ant. ab cubum, OQ, idelt vecubus,EB, adcubum , MI, idelt veomnia
Coro.22 , quadrata trianguli
, EBC, ad omnia quadrata trianguli, MIC , et.
1. 20 ĝo ex æquali ſector, AOQ , ad fpatiuin , OQRPO ,erit vt omnia
quadrata, MG, ad omnia quadrata trianguli,MIC , & quiafpatiu,
OQRPO , ad ſpatium , RePO,elt vt cubus, OQ,ad cubuin, Ok, id
eftvtcubus, MI, ad cubum , TL, ideft vt omnia quadrata triangu
F.Com.22.1, MIC,ad omnia quadrata trianguli, TLC,ergorector, AoQad
Ipa:
 LIBER VI. 449
ſpatium , OPR, erit vt omnia quadrata,MG , regula ,MI , adom
nia quadrata trianguli, TLC, et autem idem ſector, AOQ, ad ſpa
tium , OPRO , vt omnia quadrata, MG, ad omniaquadrata trian
guli , MIĆ , regula eadem , ergo lector, AOL , ad reliquum ( pa
tium , dempto ipatio , OPR , à lpatio, OPRQ ,erit vt omnia qua
drata, MG, regula , MI,ad omnia quadrata trapezij , MILT ,led 28.bs.
hæclunt, vt quadratum , GT, ad rectangulum ,GTL, cum .qua
drati, LG , ergo ,conuertendo, ſpatium , ROQ, ad ſectorem ,A0Q ,
erit vt rectangulum , AOą , çum tertia parte quadrati, AR, ad qua:
dratum , A0 , quod erat oftendendum . w
THEOREMA XIII. PROPOS.. XIII.
N eadem antecedentis figura centro, 0, diſtantia, OR,
IABQ,ad
deſcripta circumferentia, RY , oftendemustrilineum ,
trilineum ,RQY, eſſe vt, RO , cum 3.RA , ad , R
O , cum tertia parte ipſius, RA.
Quia enim ex antecedente fe &tor, AOQ, ad ſpatium , QRO, eſt
vt quadratum, AO, ad rectangulum , AOR , cum . quadrati, AR ,
per conuerfionem rationis, idem lector ad trilineum, ARQ , crit vt
quadratuin , AO, ad rectangulum , ORA,cum ,quadrati, RA , cā
dempto rectangulo, AOR , à quadrato, AO, remanet rectangulū ,
OAK ,.i.rectangulū ,ORA,cum quadrato,RA, à quo ablato . rc
manet rectangulum , ORA , cum . quadrati , RA, ideft cum red .Secundi
cangulofub }. RA, & lub, RA, quod cum rectangulo ,ORA, cõ Elem .
ficit rectangulum ſub compoſita ex , OR , & }. RA , & lub ,RA ,
conuertendo igitur trilineum , ARQ , ad lectorem , AOQ, eritvt Coroll.z.
rectangulum ſub co:npolita ex, OR, & } .RA, & ſub,RA,ad quae 3.buius.
dratum ,OA , inſuper lector, A00.ad lectorem , ROY , eft vt qua.
dratum , AO, ad quadratum , OR ,& quia idem {ector, AOQ , ad
ſpatium , QRO, eft vt quadratum, AO, ad rectangulum , AOR ,cú
jaquadrati,RA,ideò le & or, A0Q, ad reliquum dempto a lpatio ,
ROO, lectore, ROY, ideft ad erilineum , QRY, erit vtquadratu ,3.Secundi
AO, ad reliquum re &tanguli, AOR , cum 1. quadrati, RA , ab eo Elem .
dempto quadrato, RO , ideft ad rectangulum , CRA , cum *. qua
drati, Ra, erat autem trilineum , ARQ ,ad rectorem , AOQ, vt re
Etanguluin ſub compoſita ex, OR , & } . RA , ad quadratum , AV ,
ergo ex æquali trilineum, ARO , ad trilineum , RDY, erit vtrecia
gulum ſub compofita ex, OR , & }.RA, & lub, RA , ad rectangu.
lum , OBRA, cum 3. parte quadrati,KA, ideft ad rectang. fub com
· LUI pofita
 450 GEOMETRIE
Sulez.
poſita ex, Or , & }. RA , & ſub , RA , & quia horum rectangulo.
rum altitudinesfunt æquales, ideo trilineum , ARQ , ad trilineum,
RQY, erie vt, OR, cum }. Be A , ad , OR , cum tertia parte , RA ,
quod oftendcre opus erat .
THEOREMA XIV . PROPOS. XIV.
duæ re &tæ linee ducantur, quarum altera parabolam
SI tangat, altera verò ducta axi, vel diametro ciuſdem
æquidiſtans, eandem ſecet, iuncto vérò puncto conta & us
cum hoc fectionis puncto , rurſus ab hoc puncto ad latus
illi oppoſitum in facto triangulo recta producatur , quæ
curuam ſccabit parabolæ, à quo ſectionis puncto ducatur
axi, vel diametro parallela quouſq; incidai in tangentem :
Triangulum ſub edu & is ad ſecantem à puncto contactos ,
ad portionem parabolæ ciſdein interceptam erit ,'vt qua.
dratum totius tangentis ad ređangulum ſub eadem , & fub
illius abſcilla per eam verſus pundum conta &tus per ſecú.
dò ductam axi , vel diametro parallelam , vna cum . qua.
drati differentiæ diâarum tangentiuin .
Sit parabola curua, BIA, quam tangat, DA , in fundo,ADB,
vero axi , vel diametro eiuidein pirailela eandem Tecet in punco,
B, iunctis verò, BA, a puncto, A, ducatur intra triangulum , ABD,
ad latus oppofitum , BD), vecumq; AC, ſecans curuam , AIB , in, 1,
à quo verſustangentem , AD, ducatur, lE , axi , vel diametroiam
dicto æquidiſtans. Dico igirur triangulum , ABC , ad trilineum ,
ABI , elle ve quadratum , DA , ad rectangulum , DAE , vna cum
.quadrati , DE . Exponatur parallelogrammum , FP ,cuiusano
gulus , OPH , ſit æqualis angulo , ADB, & , OP, æqualis ipſi,AD,
& , HP, ipſi, BD, abſcindatur deinde ab, OP, verſus, O, ipſa, ON,
æqualis ipſi, AE , & per,N, ducatur ,GN ,parallela ipſi ; HP , free
cans iungentem , Ho, in, M , ( ſint enim iuncta , H , O , puncta re
Corol. 9. cta, HO ,) fit verò regula, HP . Quia ergo, BD, ad, DC , eſtvt, D
huius ad A, ad, AE, per conuerſionem rationis, & conuertendo, CB, ad, B
poſteriore D, eric vt, ED, ad, DA, ideft vf, NP, ad, PO , ideft vt omnia qua
demonſt. drata, GP, ad omnia quadrata, FP, regula, HP, ſed vt, CB , ad,, B1
10. le 2• D, fic triangulus, ABC, ad triangulum , ABD ,ergo vt omniaqua:
drata,GP,ad omnia quadrata ,FP,fic erit triangulus , ABC , ad
triangulum , ABD, quod ferua,
 LIBER VI 45.1

A
XE

7.
B
06
GH

INS MM
N
0ด้

H P

--- Infuper omnia quadrata, FP, ſunttripla omnium quadratorum 14.1.2 .

trianguli,OHP , & ideo ſunt ad illa, vttriangulus , ABD , ad ſe
ctionem , AIB , cuius eft triplus , quod etiam ſerua . Vlterius om- Elicitur
nia quadrata trianguli,CHP,ad omnia quadrata trianguli,OMN , exprim
‫ ܕܐ‬4.
l.
a
ſunt vt cubus , PO , ad cubum , ON, ideftvt cubus , DA, ad cubum ,
AE, ideft vt fectio, AIB, ad fe&tionem , ÀXI,(ſunt enim tertiæ par. F.Cor.22 .
tes triangulorum , ABD, AIE, qui inter le ſunt, vt cubi, DA, AE ,) lo 2 .
ergo ex æquali omnia quadrata, GP,ad omnia quadrata trianguli,
OMN , erunt vt triangulus , ABC , ad lectionem , AXI , ſed omnia
quadrata , GP, ad omnia quadrata trianguli ,OHP , erant vt idem
triangulum , ABC, ad ieciionem , AIB, ergo omnia quadrata , G
P , ad reliquum ,demptis omnibus quadratis trianguli , OMN ,ab 28. 1, 2 ,
omnibus quadratis trianguli,OHP, 1cilicet ad omnia quadrati tra
pezij , MHPN , erunt vttriangulus , ABC , ad reliquum , dempta
lectione , AXI, a ſectione , A7B , ſcilicet ad trilineum , AIB, fed om
nia quadrata ,GP, ad omnia quadrata trapezij , MHPN , ſuntvo
quadratum , HP , ad re& angulum ſub, HP, MN , vna cum . qua.
drati, GM , ideftvt quadratum , PO, ad rectangulum ſub ,PO , CN ,
vna cuin . quadrati , PN , ergo triangulus , ABC , ad trilineum , A
BI , eric vi quadratum , PO , ad rectangulum ,PON ,vna cum .qua.
draci , PN , ideft vt quadratum , DA , ad rectangulum , DAE , vna
cum . quadrati, DE, quod erat oſtendendum .
THEOREMA XV. PROPOS. XV.
ſub ſpirali ex quacunq; reuolutione genita ,
SiPatiüm
præterquam ex prima, & reda eiuſdem numeri cum
LIT 2 1pa
 452 GEOMETRIA
ſpatio ,ad circulum eiuſdem numeri, eſt vtcompoſitum ex
rectang'ulo fub radio eiuſdem circuli, & fub radio circuli
vnitate minoris ,vna cum 3. parte quad. differentiæ vtri,
uſqiradij,ad quadratum maioris radij prædictorum .
Sit quicunq; circulus, CDFB, ſpatium eiuſdem numeri cum eo,
quod cótinetur lub ſpirali, GMSIB , & voluta , GB ; circulus vnita.
te minor ipiæ ,YAHG . Dico ſpaţium dictum ad circulum , BCD
F, elle vt rectangulum ,BAG , cum tertia parte quadrati , GB,ad
quadratum , AB , Exponatur triangulus, LPQ ,recum habens ale
gulum ad, P ,cuius latus,LP,lit æquale ipli, AB , & lacus , PQ,
æquale compoſito ex tot circumferentijs circuli, CDFB , quot ra.
dij primicircuii ſunt in, AB, deinde intra triangulum , LPO , ver
30. lat. tice, L, deſcripca fit parabola , cuius curua tranieat per , Q ,quæ
fit, Le Q ,ita vt, LP, fit eandem tangens in , L , & fecans paralle.
la axi ipla, QP,abſcindatur deinde ab, LP, recta, LB, æqualisipſi.
C

Y
RSTA
B

3
2

e W R
AG ;
 LIBER VI. 453
AG, & per, ß, ducatur, Ba , parallela pli, QP ,fecans curuam pa
rabolæ in, 2 , & iunctis, L2,producatur,Ln , vſq; ad , QP , cui in . Coroll ...
cidat in , £ . Quia igitur eít, (QP, ad, Pe, ve, PL, ad, LB ,per con- huius, ad
verlionem rationis ,PQ ,ad , Q5, erit ve , LP, ad , P3 , quotuplex poſter de.
ergo eft, LP, ipfius, PB, radio primi circuliæqualis , totuplex erit , 'monitr .
QP , ipfius, QE , eſt autem etiain totuplex , QP, circumferentiæ , C
DPB , ergo,Qè, erit æqualis circumferentiæ , CDFB , elt autem , L
P, æqualis ipli, AB, ergo triangulus, LNE, circulo , CDFB ,æqua .
lis erit . Dico vlterius trilineum , LQA ,æquari (patio circuli ,CD luxca si
FB , nempè contento ſub ſpirali, GSIB , & voluta, GB, ſi enim nó, hujus
erit eo maior, vel minor , ſit primo,maior quanticate Spatij ſeorlim
expofiti, 8 , diuiſa autem bifariaın , Qe , in , ,iungatur , LR , rur .
ſus bifariain diuidantur, QR , RE, in punctis, &, n , & iungantur ,
&L, AL , & fic ſemper fiat donec deuentum ſit ad triangulum mi .
norem Ipatio, 8,fit is triangulus, LNE , perpuncta autem , in qui. Iuxta pri
bus , LIT, LR, L & ,ſecant curuam , Q.2, icilicet per, 0 , V , Z ,du- jo.Elem .
cantur, QP,parallelæ ,78,69,0 * , quæ ſi producantur fecent , B
P, in punetis, 2 , 3 , 4, quia ergo, Q & , & R ,RO ,NE , ſunt æqua
les facilè oftendemus per Coroll. Prop.9. huius,etiam ,P4,43,32, lux. Cor.
28, eſſe æquales , ſimiliter facilè oftendemus, trapezia, QZ , ZV , V 1o tertiæ
O , & triangulum , Lor, ſimul collecta æquari triangulo , LNE ,.. huius .
effe minora fpatio, 8, habemus ergo fpatio ,LOL ,circumſcriptam
figuram ex triangulis ,LQ & ,LEŽ,L9V , L80 , & aliam eidem in
fcriptam ex triangulis, LZE , LV6 ,L07, L 12 € , compoſitam ,
quain circumſcripta exceditminori ſpatio , quam ſit , 8 , ergo tri.
lineum , LQL , excedet inſcriptam multò minori (patio , ergo in
Scripta erit maior (patio , GMSIB, quod eft abſurdum ,nam li cen .
tro, A, ſemidiametris æqualibus ipſis, L4, L3,L2 ,defcribantur ſe
étores , vel ſectorum relidua , AKIR , XSN , TME,habebimus (pa
tio, BISMG , infcriptam figuram ex ſectoribus , vel ſectorum refi.
duis iam dictis compoſitam , & aliam circumſcriptam ex ſectoria
bus , vel fectorum refidius, BAC, IAR ,SAN ,MAE ,compoſitam , Corologio
& quia,EQ, ad,QP, eft vt, BP, ad, PL, &, PQ . ad, Q & , eft vt,L huius, ad
P, ad, P4, exæquali, £ 2,ad, O & , eritvt, 6P, ad, P4 ,ideft vt GB, pofterio
ad, BK, ideft vt circumferentia ,CDFB ,ad circumferentiam , CB, monft
rem .deg
(nam dum punctus, B ,deſcribit totam circumferentiam , CDFB ,
punctus deſcribens ſpiralem percurrit ipſam, GB, & dum,B, deſcri
pſit circumferentiam , CB , idem punctus percurrit ipſam , Bk ,) eit Elicitur
autem , Q3,æqualis circumferentiæ , CDFB ,ergo, Q8 , æqualis ex 4 sexo
erit circumfer. CB, en verd, Q & , ad, o Z , V , PL, ad, L4., ideftvt, ti Elem .
BA , ad, Ak , ideft vt circumferencia ,CB, ad circumferentiam , IK,
ergo ,
 454 GEOMETRIÆ
ergo , o Z, erit æqualis circumferentiæ , IK, & eft altitudo triangu .
huius:2, li,Lo Z, ideft L4; æqualis ipli, k A, ergo triangulus , L Z ,le& ori,
3.Corol,
KAI, æqualis erit. Eodem modo oſtendemus triangulum , LVB,
Elicicur æquari lectori, AXS, & triangulum ,L07 ,ſectori , ATM , & tane
cuore dem triangulum , Ab’R, ſectoris AHG , ergo figura inſcripta trili.
3. huius neo , LQ12 , æqualis erit inſcriptæ fpatio , GMSIB , eſt autem illa
maior ſpatio, GMSIB ,ergo figura inſcripta ſpatio , GMSIB , erit
eodein ipatio, GMSIB ,maior , quod eftablurdum , non ergo tri
lineus, LQ.12, maior eſt ſpatio ,GMSIB .
Sed dico neq; effe minorem eodem fpatio , GMSIB, ſi enim eſt
fic adhuc defectus fpatium , 8 , modo autem ſupra adhibito circum.
ſcribatur trilineo ,INQ , figura , & alia inſcribatur ex triangulis
compofita , ita vtcircumſcripta fuperet infcriptam minori ſpatio,
quam ſit, 8, deſeruiant autem nobis iam in prima parte deſcriptæ
figuræ , tum intra , & extra trilineum , L2 , tum intra , vel extra
ſpatium , GMSIB . Igitur figura circumſcripta trilineo , 122,1u.
perabit eundem trilineum multò minori fpatio , quam fit, 8 , nem .
pè quam fpatium ,GMSIB ,excedat trilineum , L2Q , ergo figura
huic trilineo circumſcripta erit minor ſpatio ,GMSIB ,oftendemus
autem eandem ęquari figurę circumſcriptæ eidem fpatio, GMSIB,
modo ſuprapofito , ergo figura circumſcripta ſpatio, GMSIB, erit
codemminor, quod eft ablurdum , igitur trilineus, 12V , neq ; eft
maior, neq; minor Ipatio, GMSIB , ergo et eidem æqualis , & eft
triangulus,LQE ,æqualis circulo , CDFB , ergo circulus , CDFB,
Ex ant. ad ſpatium , GMSIB, erit vt triangulus, LCE, ad trilineum , ICQ,
et autem triangulus, LQE, ad trilineum , LQ2 , vt quadratum , P
Ladrectangulum , PI B , vnam } . quadrati, 1 B , ergo circulus, CD
FB, ad fpatium ,GMSIB , erit vt quadratum , PL, ad rectangulum ,
PLB, vna cum j. quadrati, PB , ideft vt quadratu :n, BA, ad rectan
gulum, BAG, vna cum • quadraci, GB , quod erat nobis oftendē
dum .
SCHOLI V M.
autem , vt in Prop . 5. 6. buius , componi figur &,que
P Orerant
circumſcribuntur , & infcribuntur, ex trapez ijs , in quo caſu,
circumſcriptio , do infcriptio intelligidebuiſſet circa trilineum , e
ne , vel in ſupra demonſtratis propoſitionibus poterant diéta figure
ex triangulis componi, veluti in bac effe tum eſt, & tunc circunſer
prio,&inſcriptiofectionibus, FLH, inSchematepoſterioris demõſirx
ionis Prop: 9.6HRIF, in Propos. 10. fieridebuiſſet intelligi, bano
amenvarietatem profequutusſum, ut pateat vtroq; modoTH nosEO, quod
.
inquirimus, obtinere poje.
 LIBER VI. 455

THEOREMA XVI. PROPOS. XVI.

I in ſpirali ex quacunq; reuolutione genita ſumatur

S pun &tum , quod non Git initium , nec terminus eiuſdem
Ipiralis, & iungantur cum pun&o , quod eſt initium reuo.
* lutionis q, uo tanquam centro ad diſtantiam ſumpti punđi
circulus ſic deſcriptus , huius fe &tor , vel lectoris reſiduum ,
cuius baſis fit circumferentia inter hoc pun & um , & princi.
pium circulationis ad partes conſequentes incluſa, ad ſpa.
tium helicum ab eodem ſectore , vel ſectoris reſiduo , ap
prehenſum ,erit vt quadratum ſemidiametri deſcripti cir
culi, ad rectangulı m ſub eodem , & ſub radio circuli eiuf
dem numericum ſpirali vnitate prædi& a minoris , vna cũ
tertia parte quadrati exceſſus vtriuſq; radij.
Conſpiciatur antecedentis figura, in qua fumpto vtcung; pune
&o in ſpirali, GMSIB, quod fit, l, intelligatur defcriptus circulus,
IR.K . Dico igitur ſectorem , vel eiusrefiduum , cuius bafis eft
circumferentia , IRsk , ad rectas, 1 A , Ak , terminata , ad ſpatium
ſub ſpiralis portiones, ISMG, & reétis , 1A , AG, eflé vt quadratū,
IA, ad rectangulum ſub, IA, AG , vna cum . quadrati, Gk ; in ip
ſa enim, Qe , iam habebus, & £, æqualem circumferentiæ ,CDFB,
terminanti ad, C ,B , producatur, + , quouſque fccet ambas,Ln , L
£,vt in ,12,13, & quia, & £ ,ad,2,13,elt vt,& L ,ad,L, 13,vel vt,PLjad, Juxta 4 .
L4,fiue,BA,ad,AK ,ſiue circumferentia ,CDFB ,ad circumferétiam , SextiEle.
IR & K, ideò circumferentia, IRek , erit æqualisipſi, 213,fiergo diui
damus,Z ,13,bifariam , & factas portiones adhuc bifariam , & fic sē.
per fiat,iungētes diuifionum pū &a cum , L , & per puncta ,in quibus
iſtę iungētes ſecant curuã parabolç, 2n, ductis ipſi,Z13,parallelis,
vt in antecedenti circumſcripſerimus trilineo ,L22,figurām , & alia .
inſcripſerimus, ex triangulis compofitam , & fimiliter fpatio , AIS
MGA, figuram ex lectoribus , vel eorum refiduis compofitam cir.
cumſcripſerimus , velut in antecedenti ( quam quia antecedentis
propofitionis methodo ſimilis eft , hic explanaremitto ) & aliam
inſcripſerimus, tandem oftendemus trilineum , L72 , neq;maius,
neq; minus elle ſpatio , AISMGA ; & ideò illi efíe a quale ; fimili
ter oſtendemustriangulum , L213, lectori, IPEK , vel ſectoris refi Definizi
LZ !:, l. 1.
duo, æqualem effe, nam triangulus, LCE, ad triangulum , ha.
 ETR IE
G E O M
456

x
Y

RST A GE KUB

M
N

E
OC

Note
A BВ

Φ .... 11

R 0
habet rationem compofitam ex ratione trianguli , LE , ad trian.
gulum, L&£, ideft ex ratione, Q2 , ad , £&, vel ex ratione circum
Coroll.1.
19.1.2.
ferentiæ , CDFBC , ad circumferentiam ,CDFB, quia prædi&tis æ
33. Sexti quatur ideft ex ratione circuli, CDFB , ad ſectorem , vel eius relia
Elem . duum , ACDPBA , & ex ratione trianguli , L&& , ad triangulum,
Coroll.r.
LZ13, ideft ex rationequadratı, PL, ad quadratum ,L4 ,ideft ex ra .
tione quadrati, BA , ad quadratum , AK , ideft ex ratione ſectoris
19.1, 2,
(dicatur fic breuitatis cauſa, fiue fit fector, fiue eius reſiduum ) AC
Coroll.z . DFB, ad lectorem , AIR ek A, quæ duæ rationes componunt ratio
3.huius. nem circuli, CDFB, ad ſectorem , AIR #KA , ergo triangulus , LQ
Defin.12. E, ad triangulum, LZ13, erit vt circulus , CDFB, ad tečtorem ,AI
bi .
FoKA ,ſed triangulus,LQz,eft æqualis circulo,CDFB, ergo trike
Iuxta gulus, LZ13,ſectori, AIR KA, æqualis erit, & eft trilineus,LZQ,
huius . æqualis fpatio , AISMGA, ergo ſector, AIR +KA , ad fpatium ,AIS
MGA, eric vt triangulus, L213, ad trilineum , LZA ,.. vt quadra.
cum ,4L ,ad rectangulum lub,4L ,1 ,cum . quadrati,48, .i.vt qua
14.huius. dratum , IA ,ad rectangulum ,lub,IA, AG ,cum £. quadrati,CK,
quod erat oftendendum .
THEO.
 LIBER VI. 457

THEOREMA XVII. PROPOS. XVII.

eft minor ea,

.
quæ ſub vna reuolutione fit , nec habet terminum
initium ſpiralis, & re& is q
, uæ à terminis ipſius in reuolu.
tionis initium ducuntur ad lectorem habcntem radium æ .
qualem maiori earum, quę à termino ad initium reuolutio
nis ducitur , arcu :n vero, qui intercipitur inter duas rectas
ſecundum eaſdem partein ſpiralis ; habet eandem rationé,
quam re & angulum compræhenſum fub reais à terminis
ad initium reuolutionis dudis , vna cum tertia parte qua.
drati exceſſus , quomaiordi& arum linearum ſuperat mi.
norem , ad quadratum maioris earundem .
In eadem antecedentis figura ſupponamus affumptam , Is,pur
cionein ſpiralis in vna reuoluticne genitæ, que nos habrít termi
num initium talis ſpiralis , à cuius extrem s punétis , 1, S , upt du:
atæ ad , A , initium reuolutionis iplæ, SA , IA , & fit fe &tor , IAR ,
cuius femidiameter fit æqual's inaioriductarum , IA , AS ,nempè
ipſi, IA . Dico lectorem , IAR ,ad trilineum, IAS , effe vt quadra.
tum , RA, ad rectangulum , RAS, vna cum . quadrati, RS, ( vta.
mur conſtructis in eadem figura) ector igitur,AIR &KA,eft æqua.
lis trianguly, LZ12, ve iu antecedenti oltenſum eſt, eodem modo
probabimus triangulum , L + 13, eſſe æqualem ſectori, A REKA ,
ergo reliquus triangulus, LZ5 , erit æqualis reliquo lectori, IAR ;
fimiliter iuxta antecedentem ostendemus ipatium , AISMG A ,elle
æqualem trilineo, LZ2, & ipatium , ASMGA , effe æqualem tri 14. huius.
lineo , LV2 , ergo reliquum fpatium , IAS, erit a quale trilineo, LZ
V , ergo ſector, IAR , ad trilineum ,LZV ,erit vt triangulus L2 * ,
ad trilineum ,LZV, ideft vt quadratum , L4 ; ad rectangulum 1ub,
4L3 , cum } , quadrati, 34 , ideft vt quadratum , IA , vel, R A , ad re
ctangulum lub, RA, AS, vna cum . quadrati, Rs, quod oftende .
re opus erat .

THEOREMA XVIII. PRO POS. XVIII.

T Bilish, ,adheri.seum ,ISX,erit vt,SA, cum

Mmm Huius
‫ܬܐ‬
 RIE
458 GEOMET
Huius demoſtratio non erit alia à demoſtratione 13. huius ,
propterea ibi recolatur .

THEOREMA XIX . PROPOS. XIX .

P Rimicirculifpatium
cundi circulierit, vthelicumad radij primi:
ſpatium belicumſc
tertia pars quadrati
circuli ad rectangulum ſub rad io priini, & ſecundicirculi,
vna cum tertia parte quadrati exceſſus radij ſecundi circu-.
li ſuper radium primi . Spatium verò fecundi circuli ad
fpatium tertijerić,verectangulum ſub radio eiuſdem , &
fub radio circuli vnitatc minoris, ideft primi ,vna cum ter
tia parte quadrati differentiæ horum radiorú, ad rectangu.
lum ſub radio eiuſdem , & fub radio circuli vnitate maio
ris, ideftcertij,vna cum tertia parte quadrati differentiæ
iftorum radiorum , & fic deinceps in reliquis.
Exponanturſuper codem centro, A , circuli , primus, HRVO,
ſccundus , kLNM , tertius autem ,CDFB , cum ipatijs lub ſpirali.
bus eiufdem numeri cum circulis, primo, AGHA, lecundo ,HPK
MH, tertio autem , MZSBM . Dico fpatium primum ad ſecundu
efle vt . quadrati HA, ad rectanguluin ſub , HA, AM, vna cum :
quadrati,HM ,fecundum verò ad tertium elle vt rectangulum lub,
HA , AM , cum . quadrati, HM , ad rectangulum lub ,MA ,AB ,
vna cum . quadrati, MB . Nam fpatium , AGH ,ad ſpatium ,HP
km , habet raticoem compofita ex ratione fpatij, AGH , ad cir
culum , OVRH, ivicit ex ratione . quadrati,HA,ad quadratum ,
go huius. HA, & ex racione circuli , OVRH , ad circulum , MLN , ideft ex
Coroll.z. ratione quadrati, HA , ad quadratum , AM, & ex ratiope ciiculi,
11.1.3 : DFB ,ad fpatium ,HPMH , ideft ex ratione quadrati ,MA,ad re
15. huius. Etangulun , MAH , vna cum . quadrati,MH ,quæ rationes com-.
Defin.12. ponunt rationem . quadrati, AH , ad rectangulum , MAH , CUM
. quadrati, HM . Item fpatium ,HPMH , ad fpatium , MZSBM,
habet rationem compofitam ex ratione ſpatij , HPMH ,ad circu.
lum , kLNM , idelt ex rationerectanguli, HAM , cum . quadrati,
is , huis. HM, ad quadratum , AM , & ex ratione circuli ,kLNM ,ad circu .
Jum , CDFB, ideft quadrati, MA , ad quadratum , AB, & tandem
Coroll . 2.
l. 3 . 'ex ratione circuli, CDFB , ad ſpatium , MZSBM , ideft ex ratione
15.huius. quadrati, BA, ad rectangulum ,BAM ,cum - quadrati , MB , quæ
r2 .
 LIBER VI, 459

i K

D L V A M
NY

P R
zi
И

rationes componuntrationem rectanguli, HAM , cum . quadrati,

HM, ad rectangulum , MAB, cum . quadrati , MB . Et fic dein.
ceps oftendemus tertium ſpatium ad quartum efle, vt rectangulú ,
MAB , cum . quadrati, MB , ad rectangulum ſub , BA , & radio
circuli vnitate maioris , vna cum . quadrati differentiæ horum
radiorum , quæ differentia ſemper eft æqualis radio primi circuli,
quod oſtendere opus erat.
A LITER
Exponat ur ET, fit æquale radio primi circuli,
cuius latus,triangulus,ETI,habensre& umangulum
& ,TI ,ad,T:
eiufdē
circumferentiæ , & per, El,iranſeat parabolæ curuaquam tangat,
TE, in, E ,vertice, lecet verò,TI, in, 1 , ejuſdem axi æquidiſtans,
deinde indefinitèproducta, ET, verſus, T, in ca ſumantur tot par 20,1.4 ,
res æquales ipſi, Er,quot radij primicirculi ſunt in radio,AB,
fi
quç
Mmm 2 nt,
 IE
460 GEOMETR

X
Y

fint, ET, TY, YZ , & per punca, YZ , ducantur parabolæ ariz.

quidiftantes, YX, 22,curuæ ciutdem indefinitè productæ occur.
rences in punctis, 8, Q, & iungantur, EX, EQ . Erit igitur feccio,
EIX , ad le & ionem , ERI; vt cubus, YE , ad cubum , ET , fic enim
ſunt corum tripla ſcil cet or anguia , EIT , EXY , quod elicitur ex
prima Lib. 4. & , diuidendo, trilineum , EXI, ad lectionem , Egl,
erit vt parallelepipedum ter lub, ET, ac quadrato , TY , & terlub,
*&.l. 3. YT, & quadratoTE,cum
, cubo, TÝ,ad cubum T , E,vel vtberá
ſubtriplā, ſcilicet,vtparallelepipedum ſemel ſub , YT , & quadra
to, TÈ, & ſub, ET, & quadrato , TY , lc.licet lub , YT , & rectas.
36.l.de gulo,YTE, cum . cubi, TY, ideft cum parallelep pedo ſub, TY,&
1. quadrati,TY, ad . cubi, TE, ideft ad parallelepipedum lub, I
E, vel, TY , & tertia partequadrati, TE ,ocmpe vt parallelepipe
dum tub,TY, & quadr. ET , & rectangulo , YTE , & tertia parte
quadrati, YT, quod conficit parallelepipedum ſub,YT, & re & an
35.13 gulo tub ,YET , & ſub tertia parte quadrati , YT , ad parallelepi.
pedum ſub,YT, & lub certia parte quadrati , TE , & quia horum
parallelepipedorum altitudines ſunteædem , ideò erunt, vt bales
B. G. Cor.icilicet, vt rectangulum ſub, YET, cum tertia parte quadrati, TY,
4. gene!. ad, quadrati,ET. Eodem modo oftendemus trilineum , EQX,
14,2 , adtrilineum , EXI, elle vt exceflus cubi, Ze, fuper cubum , YE , ad
exceilum cubi, YE, ſuper cubum , TE , .. vt parallelepipedum ter
& l.2 . ſub ,ZY, & quadrato, Ye, ter ſub EY , & quadrato , YŻ ,cum cu
bo, ÝZ ,ad parallelepipedum ter ſub , ET ;& quadrato , TY, ce
ſub ,
 LI BER VI 461
fub, YT, & quadrato , TE , cum cubo , TY , vel vt horum ſub tri •
pla .i.vt parallelepipedum lub, ZY, & quadrato, YE, lub , EY , &
quadrato , YZ ; .j. lub , ZY , & rectangulo , ZYE , cum tertia parte
cubi, ZY, quæ conficiunt parallelepipedum tub, ZY , & his iunctis 35 1.10
ideft rectangulo,ZYE,quadrato, YE ,cum tertia parte quadrati, 13.12.31
ZY, ideſt ſub, ZY, & rectangulo , ZEY, cum tertia parte quadrati,
ZY,adparallelepipedum ſub, YT , & quadrato , TE , lub, ET, &
quadrato, TY, cum tertia partecubi , TY, quæ eſſe æqualia ofte
demus parallelepipedo ſub , YT , & rectangulo YET , cum tertia
parte quadrati , YT ,igitur trilineum , EQX ,ad trilineum , EXI,
erit vt parallelepipedum ſub , ZY, & rectangulo, ZEY , cum tertia
parte quadrati,ZY, ad parallelepipedum lub, YT, ideft lub , ZY , B.G.Cor.
& ſub rectangulo, YET , cum tertia parte quadrati , TY , & quia 4. gener.
hæc parallelepipeda ſunt in eadem altitudine , ideò ſunt vt bales , 34.1.2.
igitur trilineum, EQX , ad trilineum , EXI, erit vt rectangulum ,ZEElicitur ex
Y , cum tertia parte quadrati, Y2, ad rectangulum , YET,cum ter. g.huius.
tia parte quadrati, YT, eſt autem lectio, ERİ,æqualis fpatio , AG Zlicitur
H , & trilineum , EXI, ipatio, HPMH, & trilineum , EQX,1pacio, 6815.hui
MZSBM, ergo ipatium, AGH , ad fpatium ,HPMH ,erit vt tere us .
tia pars quadrati, TE ,ad rectangulum , TEY , cum tertia parte
quadrati, TY, ideft vt tertia pars quadrati , HA ,ad rectangulum ,
HAM , cum tertia parte quadrati , HM . Similiter concludemus
Spatiu m, HPMH, ad fpatium , MZSBM , effevt rectangulum , HA
M , cum tertia parte quadrati , HM , ad rectangulum , MAB , cum
23 tertia parte quadrati, MB, quod oftendere opus erat .
COROLLARIVM ,
T!
21
quotcunq; æquales diuidatur , & per pun &ta diuifionum du .
cantur re &ta linea diametro parallela , quoufq; incidant in curuam
parabola , bis incidentiæ pun &tis cum contactuspuncto iun &tis, ſpa
tium ſub prima iungente , & ſubtensa curua parabola ad trilineum
fub prima, & fecunda iungente, & ab illis apprehenfa curua , eff ot
Sertiapars quadr.uti primæ partis tangentis eſt ad rectangulum fub
prima parte,& compoſito ex prima , a ſecunda cum tertia partequa.
dratis ſecunde . Similiter boc trilincum ad trilineum ſub ſecunda ,
& tertia iungente, & ab illis apprehenfa curua parabole, ele vt re
& angulum ſub prima , & Jub compoſito ex prima , fecunda parte.
tangentis (enumeratione ſemper à pun&to contactusincepta) una cum
tertiaparte quadrati ſecunda ad rectangulum ſub cumpofita exprima,
 E
462 GEOMETRI
6 ſecunda, & fub compoſito ex prima , ſecunda, & tertia parte,
7112 cum tertia parte quadrati tertiæ partis, & fic trilinea deinceps
Sequentia efe,vt hæc rectangula deincepsfequentia cum tertia parte
dictorum quadratorum , eodem enim modo ſupra adhibito looc oftende
tur . Quotieſcunq ; autem tangens ſitæqualis radio circuli ſpiralium
alicuilis numeri veluti fuit,EZ, æqualis ipſi ,AB , & diuiditur in tot
partes æquales, in quot radius talis circuli diuiditur a circumferer.
tijs inferiorum circuloruin , tunc nedum in parabola dieta ſpatia se
habent , vt dictum eft, fed etiam funtæqualia ſpatijs di&torum circu.
Lorum , primum nempè primo , ſecundum fecundo , lc deinceps, a
puncto contactusparabolæ di&torum ſpatiorum enumeratione fatta,
quod eſt admirabile, hec autem ex ſupradictismanifeſta ſunt .
THEOREMA XX . PROPOS. XX.
I
S quotcunq; partes æquales , per punca autem diuiſioin
num , & extremum ducantur rešiæ lineæ diametro para .
bolæ , æquidiſtantes, quouſq; in eiufdem curuam incidant,
iungantur autem punda incidentiæ cum pun & o cotactus.
Spatium ſub prima iungente , & ſubtenſa ab cadem curua
ericleptina pars ſpacij ſub prima , & fecunda iungente, &
ab ijs appræhenfa curua compræhenfi. Hoc verò ad ſpa.
tium ſub ſecunda,& tertia iungente , & appræhenfa curua,
erit vt 7. ad 19 Hoc autem ad ſpatium ſub tertia , & quar
ta iungente & ab ijs incluſa curua , vt 19. ad 37. & fic de.
inceps,prout indicat appofta numerorum ſeries.
Sit tangens parabolam , AHF, ipſa , AE , diuiſa in quotcumq;
partes æquales, AB, BC, CD, DE, ductis autem à punétis, B , C,
D, E ,diainetro parallelis, quouſq; incidant curuæ ,AHF,iplæ , B
N , CM , DH, EF, iungantur punčta incidentiæ,quæ fint, F ,H ,M ,
N, cum puncto , A, &, AN, dicatur prima iungens, AM, ſecunda,
AH, tertia, & fic deinceps . Dico ipatium lub,AN , & ab ea fub.
tenía curua, efle ad fpatium ſub, NA , AM , & curua , MN , ideft
ad erilindum , AMN, vt i , ad 7. hoc verò ad trilineum , AHM , vt
Bx Coro . 7. ad 19. & fic deinceps, prout indicat oppoſita numerorum ſeries
antec .
iehabere trilinea deinceps ſubſequentia . Eft enim (pacium ,AIN ,
ad trilineum , AMN , vtj . quadrati , AB , ad rectangulum , CAB ,
cum
 LIBER VI.
463
Series (patiorum 2.
3. 4. 5. 6. 7.
Series numerorum 1.
7. 19. 37. 61. 91.127.

A
B
N
M
D
E

cum . quadrati, CB, ſi ergo , AB, ftatuatur 3. erit, AC , 6. re & an .

gulum , CAB , 1 8. tertia parsquadrati , BC , erit 3. quæ iuncta ipfi
18. efficit 21. erit ergo qualium partium quadratum , AB, eft 9.1e
ctangulum , CAB, cuin tertia parte quadrati, BC, 21.& tertia
pars
quadrati, AR, eft 3. eft igitur (par ium , AIN, ad trilineum , ANN ,
3 vt 3. ad 21. ideft vt l . ad 7. Eodem modo reperier ús trilineum , A
NM , ad, AMH, effe vt 7. ad 19. & hoc ad trilineum ,AHF ,ve 19 .
ad 37. & fic deinceps, prout indicat ſeries numerorum ſupra poſi.
ta , quod demonftrandum erat ,

COROLL ARIV M ;
patetſiexpoſita ſint ſpirales in quotcunque reuolutionibus
H Incgenitæ, initio circulationis exiſtente in, K , fint autem poluta
ipſe, KL, LO, OP, PG , & ſpirales eodem ordine procedentes, KRL , L
SO, OTP, PVG ,quod fi,KG , fueritæqualis ipfi.AE,& diuiſa inpun.
&tis, L, 0, P,prout diuiditur,AE, in pun&tis, B,C,D,Spatium, KRZ,Eliciturcs
.
erit æqualeSpatio,AIN, G, Lso, triline AMN
o, ,L,OTP, trilt. 9. huius
neo, AMH , & tădem , PV G , trilinen , AHF , & fic deinceps , Dude Elicitur
etiam hac fpatia ſe habebunt , prout indicat ſuprapofita ſeries nume is huiur.

Secunda ſeries num . 1. 6. 12. 23. 24. 30. 36. I

Forum .
 i 464 GEOMETRI
E
rorum '. Si autem primum fpatium ſubtrahatur aſecundo , ſecundum
à tertio , tertium à quarto , ficdeinceps , habebimus hanc nunero
rumſecundumſeriem indicantem rationem primi Spatij ad fafciam ſe.
quentem , huius ad fafciam ſequentem , & fic deinceps , in qua pa.
tet primum ſpatium eſſe : . faſcia ſequentis , Secundam verò jaſciam
prima esſe duplam , tertiam eiufdem friplam , quartam quadruplam ,&
fic deinceps ,fecundum numenorum continuum incrementum ,qua in•
uentis ab Archimede eſſe conformia eiuſdem de ſpiralibus librum
perlegenti compertum fiet .

18

12

VIS K L 0 P G!

SCHOLIV M.

Aec libuit apponere,tum quia adhibita methodus ab Archime.

H dea diuerſa eſt , tum etiam , vt admirabilem connexiunem , ,
vt ita dicam parabolici, ac heliciſpatij, affinitatem , talia speculanti,
puto , non aſpernendam , ob oculos ponerem ; quibus, fequentia
ſubne.
 LIBER .VI. 465
ſubne &tere non inutile mihi vifum fuit. Hoc autem tantum circa prea
fatas demonſtrationes dicam , quod licet i12 Prop. 12. & 14. induisiſie
bilibus, nempè omnibus quadratis parallelogrammorum , quæ ibi de.
fcribuntur, osus fuerim , tamen etiam modo conſueto potuiſsent de.
monſtrari,ſiex.govice omnium quadratorum parallelogrammi, ED ,re .
gula , EB, ibi affumpta, uſus fuiſsem parallelepipedo ſub altitudine ,
D3, baſi autem quadrato, EB , vel pro omnibus quadratis trianguli,
C B E, regula eadein , E B, osus ejem pyramide ſub altitudine , CE, ba .
fi eodem quadrato , E B, etenim fimiliter demonſtratio abſolui potuif.
ſet, hac omnium qı-adratorum pırallelogrammorum ibidem conſide.
ratorum dimiſfacongerie, & ſubſtitutis parallelepipedis,vel pyrami
dibus, aut earum fruſtis , vbiop's erat . H.ec inuenire volui, vt præ.
di &ta omnia ſtylo veteridemonftrabilia effe , etiam aliter ab Archi
mede patefiit.
THEOREMA XXI. PROPOS, XXI.

Iexponatur ſeriesſpiralium , & circulorum deinceps à .

primis, in ſpatijs verò ſub ſpiralibus, & volutis,cylin
drici , & conici in cadem altitudiue ftantes intelligantur
.
conſtituti tamquam in bafibus, ſimiliter& in circulis con.
ftituti eſſe cylindri , & coni intelligantur . Cylindri incer
le, & cylindrici pariter inter fe , fiue ad cylindros compa
rati , ſiue coni inter fe, & conici inter ſe fiue ad conos com
parati eandem rationem,quanı baſes habebunt .
Patet hæcpropofitio , nam cylindrici , & conici in eadem alti. B. 6. H.
Coroll.4.
tudine conſtituti iunt inter le , vi bales ; lunt autem prædicta toli gener. 34.
da per conſtructionem in eadem altitudine poſita , ergo erunt in- 1. 2.
ter te ,vt ipfæ bales ; Vocentur autem Cylindri, & Cylindrici, nec:
non Conici eiuſdem numeri cum ipatijs , quibus inliftunc..pri•
mus cylindrus, vel conus, qui eft in primo circulo , ſecundus cylin.
drus, vel conus, qui eft in fecundo circulo tamquam in baſi ; pri
mus cylindricus, vel conicus , qui eft in fpatio helico primi circuli
tamquam in bali, fecundus cylindricus, vel conicus, qui eft in lpa.
tio fecundi circuli , & fic deinceps .

Non CO .
 ET RIA
468 G EOM

COROLLARIV M.
quia inſuprapoſitis Propoſitionibus bafium prædi&torum ſoli
E Tdorum ratio fuit adinuenta , ideò eanderepro dictus folidis ratio
nem inde colligemus.
THEOREMA XXII. PRO POS. XXII.
Rimus cylindrus nonuplus eſt primi conici . .
Hæc Propoſitio pariter manifeſta eſt, nam primus cylindrus ad
primum cylindricum eſt , vt prinus circulus ad ſuuin ſpatium
idelt in racione tripla , priinus vero cylindricus ad primum conicu
elt in ratione tripla, quia ſunt in eadem bali , quod eftfpatium pri
1. Cor.4. micirculi , & in eadem alticudine , & idcò primus cylindrus ad
gener.34.
1.2 . primum concuin ett in ratione nonupla , quæ ex duabus triplis
conflatur.

THEOREMA XXIII. PROPOS. XXIII.

plumn quadrati radij ſecundi circuli , ad rectangulum

ſub radio eiuſdem ſecundi, & radio primi circuli, vna cú
tertia parte quadrati differentiæ corundem radiorum .
is ,huius . Secundus enim cylindrus ad ſecundum cylindricum eſt, vt fecú
dus circulus ad luun patiu n ideft vt quadratum radij ſecundi cir.
culi ad rectangulu n tub radio eiufdem , & lub radio primi vna cu
1.Cor004 . tercia parce quadrati dicerentiæ eorundem radiorum ,fecundus ve
generos4.
1. 2,
rò cylindricus triplus elt conici ſecundi , quoniam in eadem baſi,
& altitudine cum eo conitituitur, ergo eit ad illum , vt dictum re•
etanguluin lub radijs primi, & fecundi circuli, vna cum tertia par•
te quadrati differentie eorundem ad horum coniunctorum tertia
partein , & exæquali ſecundus cylindrus ad fecundum conicum
erit, vt quadratuin radij priini circuli ad tertiam partem rectangu .
li fub radijs priini , & fecundi circuli , cuin nona parte quadrati dif
ferentiæ corundein radioruin , ideft , vt triplum quadrati radijle.
Cundi circuli ad rectangulum lub radijsprimi , & lecundi circuli ,
V ? Cuin tertia parte quadrati differentiæ evrundem radiorum .
CO
 LIBER VI 469
COROLLARIVM I.
Inc patet reliquorum cylindrorum ad conicos eiufdem numeri
rationem eandem isla illi , quam habettriplum quadratiradij
circuli, qui eſt bifis talis cylindri,ad rectangulum ſub eodem radio,
radio circuli vnitate minoris, vna cum tertia parte quadrati differen,
ti& vtriufq; radij , quod eod. modo oftendetur.
COROLLARIVM II.
Atet infuper, quod eadem methodo facilè inucnienus rationem
P cuiufcunq; cylindri, vel fruſticylindri, & conici, velfruftico
nici, in bafibus aliquibus ex iam confideratisſpatijs conſtituti , quæ ob
facilitatem dimitto ; vt ad aliqua ex antecedentium librorum,& hui•
us propoſitionibus conſtructa problemata,ſiue Theoremata , Specula.
tionem noftram conuertentes , vtilitatis eximi& , quam fuperius tra.
dita doctrina ,etiam ad praxım deduéta, afferre poteſt, illuſtriora que.
dam præbeamus argumenta •
PROBLEMA I. PROPOS. XXIV .
Ylindrum vel conum conſtituere æqualem datæ
CС Sphæræ , vel fphæroidi, vel eiuſdem portioni .
Sic iphæra, vel fphæroides, ACEG,circa diametrum , A E ,opor. Coroll,s.
tet illicylindrum , vel conum æqualein conftituere . Exponatur 34.1.3.
cylindrus, RQ,& conus, SPQ , quorum altitudo, vi, SV ,litæqualis
ipſi,AE, & bafis æqualis circulo tranfeunti per centrum ,in , quilit,
CG recteaxein lecans, fcu pra fphæroide,li, AE,non fit axis, RV,
altitudinē habeat æqualem altitudini (phæroidis juxta planu,CG ,
aſſumptę, & licin baliæquali ellipfi,CG . Erit ergo cylindrus,RQ ,
ſexquialier fphæræ , vel iphæroidis ,ACEG , & conus iubduplus
eiulde,ſi igitur in eadē bali fiat cylindrus ,cuius altitudo 11t .plus,
SV, hic erit æqualis datæ iphæræ , vel fpæroid ., ACEG , li veic ,niat
conus altitudinis dupiæ ipfius , VS , in cadem pariter bati , ille cidē
ſphæræ , vel iphæroidiæqualis erit , coni enim , & cyliodri in eadé
baſi conftituti lunt , vt altitudines .
Sit rurlus conftituenduscylindrus ,vel conus , æqualis eiufdem C. G. H.
[phæræ , vel fpræroidis, portioni, BAH , vel,Daf,iupponauruuc Coroll.4 .
ergo cylindrus, R Q, cuius bafis fit æqualis circulo, vei ellipti,hr, $‫ܐ‬. ‫ܙܐ‬€1.34.
altitudo vero, śV, æqualis ipfi, AO , fcu altitud.nijoriionis,ALT,
Nna 2 dudla
 470 GEOMETRIE
iuxta planum , DP, aſſum .
ptæ , erit igitur hic cylin .
drusad portionem , DAF ,
vt, OE, adcompoſitain ex B M
1.0E ; & LOA , hanc au .
tein rationem habeat ,SV, N
ad aliam altitudinem , erit
ergo cylindrus , RQ ,ad cy F
lindrum altitudinis inuen.
tæ , & in eadem baſi, PQ ,
conſtitutuin , vt , OE , ad E
compoſitam ex 1. OE, &
LOA , .i. vt cylındrus , R S T
Q , ad portionem , DAF , R
igitur inuentus cylindrus
erit æqualis portioni, DA
F. Triplicetur nunc alti
tudo inuenti cylindri , &
batconus talis altitudinis ,
in eadem cum eo bali , hic
igitur conus erit æquilis
inuento cylindro , & lub . r
inde portioni , DAF . Eo .
dem modo inuenie.nus cy :
lindruin , vel conum 2 .
qualem portioai , BAH .
PROBLEMA II. PROPOS .. XXV ..
Olido quocunq; in eadem bafi, & altitudine cum cy.
lindro conſtituto , ad quod cylindrus notam rationé
habeat, cylindrum , & conum , inuenire , æqualem date
ſolido .
Sit ſolidum quodcunque,DAF,ad quod cylindrus,BF,in eadem
baſi,DF, & eadé altitudine cuin eodé cóftitutus, habeat notam ra.
tionem . Oportet cylindrum inuenire,& conum æqualem dato 10 %
lido. Fiat ergo ,vt cylindrus,BF, ad folidum, DAF,fic altitudo ,que
sit, AE, ad altitudinem , EI, & per , 1,ducaturpianum produces
in cylindro , BF, circulum , GK, conſtituenſque cylindrum ,GF ,
igitur,vt, AE,ad, El, fic erit cylindrus, BF , ad cylindrum , GF,
fic
&
 LIBER ? VI 471
fic cylindrus, BP, ad folidum , DAF,
vnde cylindrus, GF , erit æqualis ſo .
lido , DAF . Rurſus triplicetur alti
tudo , El , & fiat conus eiuſdem al.
titudinis in baſi , DF , hic igitur co ♡
nus erit æqualis cylindro , GF , &
ſubinde ſolido , DAF , quod inueni
re opus erat .
COROLLARIVM I.
Inc patet nos etiam poffeinuenire cylindrum , & conum , nedū
æqualem di&to ſolido,fedqui ad ipſum babeat datam rationem ,
fi enim altitudo inuenti cylindri , vel coni æqualis dicto ſolido , fiat
,
id aliam altitudinem in data ratione , tamen conuerfa , & harum al
tatudinum vltimò inuentarum in eiſdem bafibus cum prædi&tis fe int
cylindrus, & conus , habebunt ifti ad di& tum folidum datam ratio ,
Rem , vt facilè apparet.
COROLL. II. SECTIO I. А

Inc etiam patet cylindrum in baſi apicis Sphæralis, vel fondé Coro.2r.
Ή roidalis , conſtitutum cuius altitudo ad altitudinem eiufdem 34.1. 3.
apicis fit , ot , 3. ad 2 1. esſe æqualem eidem apici.
SECTIO II. B

Lteriushabetur quoq; cylindrum , ad cuiusaltitudinem altitu

V do tympaniſpheralis , vel Spheroidalisſit , ut ſemidiameter
baſis tympani ad reliquum , dempta ab eadem re &ta linea , ad quam di.
midia ſecunde diametri circuli, vel ellipſis fit, vt circulus ad qua.
dratuin, cui circumſcribitur ſimulcum exceſu , quo dicta linea exce
dit {. tertia proportionalis ſemidiametri bafis tympani , & dimidio
ſecunda diametri dicti circuli , vel ellipſis , effe æqualem dato tyn . Corò ·la
pano Sphærali, delfphæroidali ,fifit in bafi eiufdem tympani. 34. 1.3 .

SECTIO III. С
cylindrum , ad cuius altitudinem , altitudo anuli Stricticircu .
E Tlaris , vel elliptici, ſit vt quadratum ad circulum , cui circum.
fcribitur, in bafi exiſtentem circulo, cuius radius fit æqualis ſecunda
dia .
 472 GEOMETRIE
diametro circuli, vel ellipſis, quæ reuoluitur, effe æqualem di &to anu :
Coro:
34000 3 .13.40 ftritto . Confimiliter autem inueniemus cylindrum æqualem anulo
lato cirçulari , vel elliptico ;& eiusportionibus , abſciſſis planis ad
axem reuolutionis' re &tis ; ſiuc cuicunq; ex figuris Corollariorum 26.
27. 28. 29. Lib. 3. Similiter inueniemus cylindrum æqualem Malo
Roseo, vel Cotoneo , vel Citri), veloliuæ ; Conoidi Parabolico ,vel
hyperbolico,siuſdem fruto, Apiciparabolico , Semianulo ftri&to,vel
lato , & femibilibus ſtrictis, medijs , vel latis , Aceruis minori , vel
maioriparabolicis . Ty npıno byperbolico , e portionibuseorundē
ſupraconſideratis, 6 cylindricis , vel conicis, qui in baſibus Spatijs
ſub ſpiralibus,& volutis conftituuntur. Triplicatis autem altitu.
'dinibus inuentorun cylindrorum , in quibus , ergo eiſdem bafibus cum
cylindris, conſtituantur coni,iti predict is folidis æquales erunt, eo
iuxta Coroll. I. antecedentis inueniemus pariter cylindrum , vel.co.
num , qui ad quoduis ex pr.edi&tis folidis datam rationem habeat,
PROBLEMA III. PROPOS . XXVI.

Phæram inuenire æqualem dato cylindro.

Sdro .fphæroidem circa datuin axim æqualem Similiter,&
dato cyin.
Sit cylindrus datus, A ,oportetilli æqualemn (phæram inuenire.
VideD2: Fiat cylindrus rectus, CFD, lexquialter cylindri, A , deinde inter,
uidem Ri
lialium in altitudinem , FE , & N PR
Commé. balis diametru , CD ,
in Arch. duæ mediæ continue
X/B R
ad prop: proportionales, iuxta
. A
de Sphæ .
ra,& Cy. ditain, inueniantur oyZ
lindro. quę fint, M , GH , de
1cripto autem circu .
lo circa altera dictarú
mediarum tanquam
diametrum , vt circa , 3
GH , fiat is bafis cu
uſdain cylindri altitu . TAGS ED
dinis æqualis ipſi , G
H, & lit tandemn (phæra, B , circa diametrum æqualem ipſi, GH ,
conftituta . Dico iphæram , B ,efle æqualem cylindro ,A.Eft en m
CD, ad, GH , vt, , ad, Fé, permutando, cb) ,ad,M , eli vt , G
H ve!,
 LIBER VI. 473
H , vel,LK , altituto , ad,FE, vt verò, CD, ad, M, ita quadratum
CD ,ad quadratum, GH, vel circulus, CD, ad circulum , GH , er
go vr, LK, ad, FE , fic circulus, CD , ad circulum , GH , ergo cy:
lindri, CFD, GLH, ſunt æquales, eſt autem cylindrus, CFD, tex. E. G:
quialter cylindri, A ,ergo cylindrus, GLH, erit fexquialtercylin. Coroll.a.
dri, A, eſt autem cylindrus, GLH , etiam fexquialter fphæræ circa sene. 34.
diametruin, GH, vel illi æqualem , NO, deſcriptæ ideft fphæræ , B, Coroll. 1.
M ergo fphæra , B, erit æqualis dato cylindro, s . 34.1.3 .
2. Sit nunc datus axis, NO , circa quem fit conſtituenda fphærois
æqualis dato cylindro , A ,‫ ر‬fi igitur fphæra circa diametrum , NO ,
eller æqualis dato cylindro , non poffet circa hanc diametrum fie.
ri alia ipherois ęqualis dato cylindro , ſed talis 1pherois eflet eadé
Iphera . Non ſit autem ęqualis (phera , B , cylindro , A , tunc fiat
li 1phera ęqualis cylindro , A , que ſit circa diametrum , ST , deinde
hat , vi, NO, ad, ST, ſic quadratum , ST , ad, XI , bifariam diuiſam
in, B, centro , & fiat fpherois circa diametros, NO , XI , igitur pri .
miaxes, NO,ST, reciprocè reſpondent ſecundorum axium , ST ,
vel, 34, XI, quadratis ergo ſphera, ST, erit çqualis (pheroidis,NX Corol.to .
OI, ergo ſphèrois, NXoi, circa datum axim , erit çqualis dato cy . loz.l
Prop.34.
eet.to
lindro , A , quod erat inueniendum .

COROLLARIV M.
Inc colligitur cuicunq; ex folidis in antecedenti, & Corolla .
rijs eiuſdem nominatis Spharam æqualem nos ſcire conſtituen,
re , necnon Sphæroidem æqualem circa datum axem , Sphæramque , ac
Sphæroidem , quæ ad quodcunq; ex ipſisdatam rationem habeat . Pro. 2s.huius,
poſito enim ex illis quocunque ſolido , inuenietur primò cylindrus,
qui ad ipfum datam rationem habeat , deinde fiet Sphæra, vel ſpharois
circa datum axim, æqualis inuento cylindro , quæ ſubinde ad datum
Solidum datam rationem habebit : Et vniuerfaliter patet ſi difcamus,
dato cylindro æquale ſolidum ex iam conſideratorum genere conſtrue:
re, conſequenter eiufmodi folidum nos ſcire conſtruere , quod ad ali.
quod ex nominatis in antecedenti Tropofitione , & eiufdem Corollaa
rijs , datam rationem habeat .
PROBLEMA IV . PROPOS. XXVII.
Ato cylindro apicem fphæralem æqualem conftitue
D re, vel fphæroidalem ; & hunc circa datum axem.
 474 GEOMETRIÆ
Vcamur antecedentis figura , in qua fupponamus dato cylin
dro, A , conftituendum effe æqualem apicem (phæralem , vel iphę.
roidalem , & hunc circa datum axem . Exponatur autem cylin.
drus, FCD, qui ad cyliadrum , A , fit , vt 21. ad 1. deinde inter , C
D ,FE , ſumantur duz mediæ continuè proportionales,GH, M ,&
fiat cylindrus altitudinis , GH, qui tit , GLH , ac iupponatur ipli,
LK ,aflumptam efleæqualein iplam ,NO , igitur ductis tangenci
bus circulum circa, NO , in punctis, O , R, N , quæ fint , OZ , ZR,
RN, concurrentibus in 2, R *, patet, OZ , elleæqualem ipſi, GK ,
&, R 2 ,æquatur ipſi, Lk,ergo cylindrus , qui naiceretur ex reuo.
lutione parallelogramm , N2 , circamanentem axem , R2 , eflet
æqualis cylındro , GLH, oftendemus autem , vt in antecedenti cy .
liodrum , GLH, effe æqualem cylindro, CFD , vnde patebit cylin
drum genitum ex, NZ, ad cylindrum , A, efſe ve 21. ad 1. led idem
Corol, 11. ad apicem , qui nalceretur ex reuolutione trilinei, OZR , circa ,R2,
3401.30 eſt vt 31.adi. nam cylindrus ex ,NZ, duplus ett cylindriex , BZ ,
ergo apex genitus ex trilineo ,OZR , æqualis erit cylindro, A.
Sit nunc inueniendus apex fphæroidalis circa datum axein ,RZ,
vel illi æqualem , qui fit æqualis cylindro, A, ſi ergo talis effet aper
[phæralis, qui fit ex, OZR, non ellet alius apex iphæroidalis circa,
KZ , vel illiæqualem , quiellet æqualis cylindro , A ; ( verò non
ſit, inueniatur apex (phæralis,vt, TA4, æqualis cylindro, A, dein.
de vr, RZ, ad huius facti apicis axim , 40 , ita fiatdimidijdiametri
baſis eiuidem , ideft, Ta, quadratum ad quadratum , OY, fiue , Bl,
& per, 1, tranſeat elliptis, NIO ,& ducatur eandem tangens in , l ,
quę fit, IY, igitur quia ,RZ, ad , 44, axim facti apicis fphæraliselt,
vt quadratum , TĀ , dimidij diametri baſis , ad quadratum , OY,
ideit, vt circulus,qui eft bacs facti apicis fphæralis, 104 , ad cir
culum , quieſt balis alterius , ideò ilti apices erunt æquales : nam
!
ſe habebunt, vtcylindri in eifdem cum illis balibus, & circa coi.
dem axes exiſtentes , qui cylindrici erunt æquales , nam axes baſi
bus reciprocè refpondet ; ergo apex iuphærvidalis , quitiet ex , 0
YI , & eit circa axim , 1Y, æqualem ipfi,RZ , datæ , erit æqualis cy
lindro, A , quæ inuenienda erant .

COROLLARIV M.
Atet autem, quod iuxta Corollarium antecedentis poterimus etia
ditum quodcunq; folidumex cnumeratis in dicto Corollario datam
ratoinem babentes .
PRO .
 LIBER VI . 473

PROBLEMA V. PROPOS . XXVIII.

Ato cylindro tympanum fphærale eidem æquale co.
D ftituere , cuius axis ſemidiametro balis fic æqualis .
Sit datus cylindrus ,
ABC, cuius axis , AD,
baſis , BC , oportet illi :
T V
æquale tympanu ſphę.
rale conitituere , cuius Y Z군
axis ſemidiametro ba .
fis ſit æqualis . Vt hoc 3478
fiat exponatur recta li M
nea terminata quæcú .
que, EI, quæ ſit bifaria
lecta in, G,& vt quad . E te
circulo cuicunq ; circú. FGH I
fcriptum ad eundem
circulum , ita fiat, GE, IR
ad , EF , fumatur dein .
de, PH , quæ ſit excel
ſus , quo , FE , ſuperat
f . tertiæ proportiona. N
lis duarum , IE , EG ,
deinde vt, H1, ad, IE, ita fiat ,AD, ad , LO , altitudinem alterius
cylindri in bali, NP , æquali ipfi , BC , exiſtentis , & tandem inter
LO , & , ON , baſis ſemidiametrum , fumantur duæ mediæ conti
nuo proportionales,QO , OR , & in altitudine æquali, OR , nem
pè, T8,baſi, R8 , æquali eidem , OR, fiat parallelogrammum re.
etangulum , 58, in cuius plano deſcribatur femicirculus , SYR , &
ipſum cum parallelogrammo reuo uatur circa manentem axim ,
TS , donec redeat vnde diſceſſit , patet autem , quod ex parallelo
grammo fietcylindrus, vt , 5 * , & ex figura , SYR8T , tympanum
Iphærale, 5Y . Dico igitur hoc tympanum elle aquale dato cy
lindro, ABC, &, T8,æqualem ipfi, 88 , ſemidiametro baſis , Ró .
Sint parallelogrammum , Sø, & figura , SYØ , per a xem tranfeun
tia , & X&, per centra, X, &, circuloruin ducta, ſecans, 18, 19 , 2,
manifeſtum eſt igitur , quod ,X2 , bifariam ſecabitur à circumfe.
rencia, SYR, vtin , Y , cum , 88€, ſit æqualis , RS, & ipli , XZ, SR,
aucem ſit dupla , XY , vnde ſi lecetur, R28, bifariam in, 4, erit , 824 ,
æqualis ipfi, XY, lit autem ab ea dempta , R23, ad quam , 48 ,fit vt
Doo qua
 474 GEOMETRIE
quadratum ad inſcriptum circuluin , & in, R 8 , ſumpta, 37, æqua
lis excellui, quo, 3R ,ſuperat { . tertiæ proportionalis duarum ,8 %,
R4, patet ergo, quod cylindrus , Sø, ad tympanum , SYø, eft vi, ķ
Coro!.: 2 . 8 , ad, 87. Quoniam vero, vt, LU, ad, OQ , lic elt,QO , ad, OR ,
34. do 3. ideò vt, LO , ad, OR , vel, T8, ipfi æqualem , ita quadratum , LO,
ad quadratum , OQ, vel ita quadratum, RO , ſeu quadratum ,Ri8,
ad quadratuin , NO, velita circulus , Rio , ad circulum , NP , ergo
duo cylindri,- , KP, quorum axes reciprocè baſibus relpondent,
E.Cor.4. erunc æquales , quod ſerua . Vlterius, quia vt, IE, ad, EG , licet,
gener.34• 8B%, ad, R4, & vi, EG, ad, EF, fic quadratum ad inſcriptum circu .
1, 2 , lum, & ita etiam , R4; ad, R } , ergo ex æquali, lE ,ad, EF ,erit ve,
8 R , ad, R3 . Siiniiiter quia, IE,ad , EG ,eſt vt, 8R , ad, R4 , &, E
G, ad {.tertiæ proportionalis duarum , IE , EG , eft vt , 48 , ad } ,
tertiæ proportionalis duarum, 8R, R4, ideò ex æquali, vi, IE , ad,
ş . tertiæ proportionalis duarum, IE, EG, ita, 8 R ,erit ad ž. tertię
proportionalis duarum , 8R, R4, cædem autem , IE , 8R, ad , FE ,3
R, erant in eadem ratione , ergo ad exceſſus duarum , EF , R3,1u.
per 3.tertiarum proportionalium , IE , EG , ex vna parte, & , 8K,
Rt , ex alia , erunt in eadem ratione .i . vt, IE, ad, FH , ita erit, 8R,
ad, 37, fed etiam , vt, IE, ad, EF, fic elle oftentum eſt, 8R, ad, R },
ergo,coll gendo, vi, IE, ad, EH , ita,SR ,ad , R7 , & per conuer.
fionem rationis, & conuertendo , vt, Hi , ad, IE , ideft vt , AD ,ad,
LO, ideft vt cy.indrus, BAC, ad cylindruin, NLP, vel illi æquale,
Sº ,( vt oftentum elt ) ita, 78 ,ad,88, fcd vt, 78 ,ad , 8X , itatym
Corol.12 . panum , sko,ad cylindrun, So ,ergo , vt cylindrus , BAC , adcy
34. 1. 3 . lindruni, S ¢ , ita tympanuin ; SY ¢ , ad cylindrum , 50 , ergo cylin
drus, BAC, æquacur tympano, SY0, cuius axis , T8, lemidiametro
baſis, Re8, eft æqualis ,quod , & c.
COROLLARIV M.
olligitur autem xta Corollarium Propoſit. 26.buius, nos por
Se in uenire tympana Spharalia, quorum axes ſemidiametris
baſum ſint æquales , quæ ad datum quodcunq; ex folidis in ſectione 3 .
Coroll. 2. Propos. 25. huius enumeratis , datam rationem habeant .
PROBLEMA VI. PROPOS. XIX .

Ato cylindro anulum ftri & um circularem æqualem

D inuenire .

Sic
 LIBER VI. 475
Sit datus cylindrus, A , oportet illi anulum ſtrictum circularem
æqualein inuenire . Reperiamus ergo cilindrum , quiad cylindru
20.16
A , lit , vtduplum cuiuiſuis quadrati ad circuluin dicto quadrato
inicriptuin, & deinde huic inuento cylindro alius inueniatur çqua. Vtin pro.
pol. 26,
lis, BC , cuius axis fit huius .
@qualis diainetro ba .
0,1 lis .. MN , ipſi, OC ,
qui diuiditur bifaria B
in , R , & per , Redur
cto plano oppolitis
balibus æqulitan . D А
21 tc, fit conſtitutus cy .
lindrus , DC , in quo E F
Iиги planuin per ascin
ductum produxerit И
parallelogrammum ,
DC , quod in duole:
parab turquadrata per ipſam , RN , fint illis inſcripci æquales cir
culi, E, F, ex quorum reuolutione circa , RN , intelligatur effectus
anulus itrictus circularis,EF . Dico hunc efle æqualem cylindro,
A. Nam , BC ,ad, A, eft vt parallelograınmum ,BN , .. vt duplu Elicicur
quadrati, DN , ad circulum, E, fic autem elt , BC ,ad anulum itrio ex Corol .
& tum genicum ex ,E , igiturhic anuluscylindro ,A , æqualis erit , 13.34.2.3.
quod inuenireopus erat .
PROBLEMA VII. PROPOS. XXX .
Ato cylindro anulo latum circularem ęqualem inue
D nire , dato circulo , qui per reuolutionem ipſum ge
nerat; oportetautem datum cylindrummaiorem eſſe anu.
24 lo ſtricto ab eodem circulo perreuolutionem genito .
Sit datus cylindrus, E , datus circulus , CD , fitautem datuscy.
lindrus, E , maior anulo ſtricto perreuolutionem dati circuli circa
iplum rectam tangentem genito . Oportet anulum latum circula
rem inuenire ab eodem circulo per reuolutionem gentum , æqua
lem dato cylindro , E. Sic tangens circulum , CD , in punéto , D,
3
ipla, MN, circa quam fieri intelligatur reuolutio , vt dcicribatur
anulus ſtrictus circularis ex , CD , fiat deinde , vi anulus strictus ab
eo genitus ad cylindrum , E, ita , DC ,diamcter ciuidem ad aliam ,
FH , ( quæ eritcadein inuior, quia etiam c lindrus , E , eft maior
Ooo. 2 dicto
 E
ETRI
476 GEOM
diéto anulo itri & o ) cui adijciatur in directum , HI, ipfi, DC, aqu a
lis, deinde tota,F1,bifariam diuidatur in , G , & producta , DC
verſus, C , indetinitè in ea lumatur , AD, æqualis ipfi , GI , & ab .
icifla ab eadem ad punctum , A , ipſa, AR, eidem , CD , çquali, ia
telligatur circa, AR, diametrum defcriptus circulus, AR , Equalis,
CD . Dico anuluf G I i

latum circularem
deſcriptum per , A
R , reuolutum cir.
ca, MN , in tali fic M
tu, cylindro, E , &
qualem elle. Nam E
Nrictus anulus de .
ſcriptus à, CD, ad
cylindrum , E , et
E C N

Vi , DC ad, FH ,&
quia, G1,eftæqualis ipſi,AD,& ,CD,ipf, H1,erit,GH,æqualis
ipſi, AC, ergo ve, DC.ad, FH, ita eit eadem ,DC ,ad,IGH,velad,
Elicitur ex DAC,fiue, AR ,ad, ADR, (nam compofita ex, AD , DR , eft •
di&tis in qualis compofitæ ex, DA, AC,) eft autem vt , AR , ad compofiti
Corol: zgoex, AD, DR, ita anulus ſtrictus genicus ex circulo, CD , ad anulu
Sea . z. di latum genitum ex circulo ,AR, ergo anulus ſtrictus genitus ex cir.
ea circulisculo , CD , ad anuluin latum genitum ex circulo , AR, erit , vt idem
applicécur.anulus ſtrictus ad cylindrum , E , ergo anulus latus genitus ex circu.
lo dato, AR, fiue, CD, in tali fitu , æqualis erit cylindro , E. In
uentum ergo eft, quod opus erat .
COROLLARIVM I.
xta Corollo autem Prop. 26. huius, manifeſtum eſt nos etiam di
IlVEtos anulos in ditaratione ad datum cylindrum in: enire posſet
fubinde etiam in data ratione ad quodcunq; exfolidis in Sect . 3.Cor.2.
Prop.25. buius enumeratis .
COROLLARIVM II.

H ,
tur à punéto, D, æquales circulorum diametri ; ab eiſdem cir
culis per reuolutionem circa , MW , deinceps genitos axulos fefeha
bere, vtnumeros impares ab vnitate continud progredientes . luod
fo in eadem recta linea perpendiculari ipfi, Mat, ut in eadem , DA ,ing
defi.
 LIBER VI. 477
definitè produ &ta, continuentur àpunéto,D, parallelogrammori: m re
Et angulorum ,in eademq; altitudine exiftentium , æquales baſes , ij59;
bifarianSe&tis, ab effediis pun &tis educantur parallelogrammorumdie
Etorum diametri, circa quas exiſtant aliæ plana figur & eius conditio
nis, ot ducta quacunq; parallela, AD, illiusportionesin his figuris
conceptæ fint æquales , tum anuli de ſcriptiá dietis parallelogrammis
ſe habebunt vt numeri impares ab vnitate deinceps expoſiti, tum etiã
anuli geniti à prædiftis figuris : Etenim iſti anuli deinceps ſe habe
bunt , ut quedratum primaaqualium rettarumlinearum ,inipſa, D
A , aſſumptarum , excelſus quadratorum deinceps ſubſequentium
æqualiumlmearum , ut facitè innotefcet,fi inmemoriam reuocentur,
quæ di&ta funt in Coroll. 29. 34. Lib. 3. pro ibi confideratis bguris,
quibus hæc quoq; adaptantur.
COROLLARIVM III.

M cætera ſolida attentare, vt eadem dato cylindro tum æqualia,

tum etiam in data ratione inueniamus , veluti ex.gr. bafim columna .
rem ftri&tam ,latam , ac med.am , Malum Roſeum , Citrium, o reliqua ,
quæ in Sect. 3.Cor. 2. Trop .25. huius enumerantur , ut fubinde cuia
libet ex conſideratis in hoc volumine folidis inueniamus ex genere
cuiuslibet nedum æquale ,fed etiam in data ratione, qua omnia ſingil .
Latim profequi minimè volui, tum ad vitandam prolixitatem , tum
etiam , vtalijs iucundi exercitij oceafionem non eripiam , veluti , &
centri grauitatis nouorum folidor un inuentionem, nemini, quod fciä
adhuctentatam , alijs pro nunc relinquam , Sufficiat enim in præfenti
prædi&ta ſolidainueniendi rationein aliqualiter declaraţe ,centriq;
grauitatis dictorum folidorum inueftigande materiam præbuiſſe .
SC HOLI V M.

Duertendum eft autem circa ſupradi&ta ſolida , quorummenfură :

A præcisè non inuenimus , ut ex. 3. patet de apicibus Sphærali.
bus, tympanis, anulis, & alijs plurimis,neq; inuentionempræditiam
eſſe, bel fore præciſam ,non tamen aſpernendam, cumproximè ad re.
fitatem accedat

THEO.
 478 GEOMETRIA 1

THEOREMA XXIV . PROPOS. XXXI.

I inſpatio helico primi circuli ſpiralium conicus in

eadem altitudine in
circulo exiſtente , lit conſtitutus; apex, parabolicus erit
ſexquialter di& i conici ,
Coroll.s
Patct hæc Propoſitio, oam ſi in di &to circulo , vt in bafi , & cir:
Prop. st.ca
1.4.fect.1 .
eundein axim cum dictis folidis lit cylindrus conftitutus , hic
22.huius .. crit texcuplus apicis parabolici , & nonuplus dicti primi conici,er.
go apex parabolicus ad cylindrum erit , vt 3. ad 18. & conicusad
ipluin , VI 2. ad 18. vnde apex adconicum erit, vt 3. ad 3. ideft in
ratione ſexcualtera , quod erat oftendendum .
THEOREMA XXV. PROPOS .. XXXII.

I circa diametrum bafis ſemianuli ftri& i parabolici

S? tanquam circa propriam diametrum fphæra , vel ſphę.
rois , fuerit conſtituta , cuiusſecunda diameter fit æqualis
altitudine , liuc axi , eiuſdem ſcmianul ; di&a fphæra , vel
[phærois ipli ſemianulo æqualis erit .
Hæc etiam patet, nam cylindrus in cadem bafi cum ſemianulo 1

Corol.1o. dicto, & eadeni altitudine , eft ciuſdem ſexquialter ,eſt autem etia
$ 1. lib . 4. fexquialter d ctæ fphæræ , vel fphæroidis, & ideò dicta fphæra , vel
1. Ct.poite sphärois , erit æqualis dito re: nianulo , quod oſtendendum erat .
rior .
Coroll.i .
34. 3 . THEOREMA XXVI. PROPOS. XXXIII.

I &
roides , conoides parabolicum , apex ,parabolicus , &
[phæralis, fuerint in bafieodem circujo , & circa eundem
axim , infraſcriptam rationem inter ſe habebunt .
1
1
Sit cylindrus, BE, in ba ſicirculo , CE, circa axem , FD, in qui
bus lint etiain hæmmifphæriun , vel hæmilphæroides, CFE, consi.
des parabolicum , CREE, conus , CFE, apex parabolicus, CVE
2E , & apex ipharalis , vcl iphäroidalis ,( XFYF , quallum igitur
portiu d cylind:us , BE , C1126 talilin heinipharun 8400•
 LIBER VI. 479
noides 63 : conus 42. apex para.
bolicus 21. apex iphæralis 12 . Coro !.io.
Asi.l.4 .fec.
vnde patet hæmil pherium , vel B polierior
hæmiſphäroides iexquitertium Cool'. 1 .
elle conuidis parabolici, quadru . 51.1.4
plum apicis parabolici , & le 1.Corol. 4 .
ptupluin apicis fphæralis . Co. gentr . 34 .
E 1.2 ,
noides verò parabolicum tri D Coro ". 8 .
plum eſſe apicis parabolici , & 31.1 . 4. le
quintupluin fexquiquartum apicis fphæralis , quæ ex ipſis nume.cti on ;.sl .
Coroll
ris colliguntur ,fimiliter conuin , FCE , dupluin effe apicis para 34.13
bolici, triplun ſexquialterum proxime apicis (pæralis ,quoad api
cem fphæralein eniin ſemper proximam dictam ratione intellige ,
tientan
& dem apex parabolicus ad fphæralem erit ſexquiſupertripar
s quartas .
THEOREMA XXVII. PROPOS . XXXIV .
I

* mifphærium‫وا‬,vel hæmiſphæroides, conoides parabo 1

licum , hyperbolicum , & conus ,fecto verò axi vtcunque ,

ducatur planum per punctum ſectionis bafi æquidiftans.
Abſciffæ
per du&um planum à di&is ſolidis portiones erüt
ad folida ', à quibus abſcinduntur in ratione infraſcripta.
Similiter demptis di& is folidis fingillatim à cylindro ,ab
- ſciflæ per ductum planumportiones ad refiduum cylindri ,
demptis ſolidis iam diais , erunt in ratione infraſcripta .

Sit cylindrus , BF , in bafi circulo, DF, & circa axim, AE , circa

quem in eadem bafi fit hæmilphærium ,vel hæmilphæroides, DV
ATF, conoides parabolicum DOARF, hyperbolicum , DNASF ,
& conus,DMAİF,lumpto autē vtcunq; puncto in,AE,quod fit,k,
per, k,ducatur planú,CG ,baſi,DF, æquidiſtans. Igitur hæmisphę Coroll..
riū,vel hæmifphæroides,DVATF,ad portioné, VAT, eric vtpa 34.1. 3.
lub epipedu lub dupla,AE,& quadrato,AE,ad parallelepipedum
rallel
compoſita ex dupla, AE , & ex , EK , & lub quadrato, ka.co.
.
noides parabolicum , DOARF , ad cunoides , OAR , erit vt qua Coroll.36
dratum , EA , ad quadratun , K. Conoides hyperbolicum ,DN 51. !. 4 .
.
ASF ,ad conoides , NAS , vc parallelepipedum iub compofita ex Coroll.a.
fexquialtera traniuerli eiuidein lacris ,& ,EA, & lub quadrato , E 30,1,52
Azad
 480 GEOMETRIA

A ,ad parallelepipe
dumlubcompofita B А H
ex ſexquialteraeiuf
dem tranſuerſi late.
ris, & , KA , & qua:
drato, Ka . Conus
YO
verd, DAF , ad co
num , MAI , ve cu
bus,EA ,ad cubum,
AK .
F. H. Nunc intelliga . F
Cor.gen. cur demptum à cy: D
34. l. 2. lindro , BF , hæmi.
fphærium , vel hæ.
mifphæroides, DVATF . Igitur per demonſtrata patet reliquum
Coroll.s. cylindri ab abſcillam ab eo portionem per ductum plənum effe, vt
34.1. 3. " cubus, AE, eſt ad cubum , EK . Dempio autem conoide parabo
lico ab eodem cylindro ; reliquum cylindri ab abſciſfam portioné
Coroll.g. eris, vt quadratum , AE , ad quadratum , EK . Dempto verò co .
$ 1.1.4. noide hyperbolico ab eodem cylindro , reliquum cylindri ad ab.
ſciſſam portionein erit , vt parallelepipeduin ſub compofita ex
ſexquialtera tranſuerſi lateris , & dupla axiseiuſdem , & ſub qua:
Coroll.s. drato eiuſdem axis , ad parallelepipedum ſub compofita exlexo
30.1.5 quialtera eiuſdem tranſuerſi lateris , & axibus vtriufq; portionis ,
& ſub quadrato exceffus maioris axis ſuper minorem . Tandem
dempto cono, DAF, à cylindro, BF, reſiduum cylindri ad abſciſsä
Defin , 12 . portionem erit, vt cubus, AE, ad parallelepipedum ſub ſexquialte
1 , in ra, ke, & lub rectangulo, AKE , cum . quadrati, Ke . Nam cy .
C.Cor.4. lindrus, BF, ad reliquum cylindri,CF, dempto fruito coni, DMIF,
gener.j4 .
1. 2 .
habet rationem coinpoſitam ex ca, quam habet cylindrus,BF, ad
cylindrum , CF, ideft ex ea, quam habet , AE, ad, EK, & ex ratio
Collig.cx ne cylindri, CF, ad reliquum, dempto à cylindro, CF, frufto,DM
Locoroll.
4. gener. IF, quæ eit ea, quam habet quadratum , DE, ad rectanguluin , CM
34. 1. 2 . K.cum . quadrati, CM ,vel quadratum , EA, ad rectangulum , E
KA , cum . quadrati,EK, eft autein reliquum cylindri , BF ,dem
pto cono,DAF,}. eiuſdem cylindri, ergo reliquum cylindri, BF,
dempto cono, Daf, ad reliquum cylindri, CF, dempto fruſto ,D
MIF, erit in ratione compofita ex ea, quam habēt }, AE , ad, EK,
D. G. ideft, a E, ad fexquialteram , EK , & quadratum , AE, ad re & angu
Cor.gto , luin , AKE ,cum {.quadrati, kE , quæ duæ rationes componunt
34.1,2. rationem cubi , AE, ad parallelepipedum fub ſexquialtera , Ek,lub
&
 LIBER VI 481
fub rectangulo , Ake , cum . quadrati, ke, ſic igitur erit refiduum
cylindri , BF, dempto cono, DAF, ad reſiduum cylindri,CF,dem .
pto fruſto , DMIF; cætera autem ex luis Propoſitionibus patent,
quæ explicanda proponebantur .
COROLL. GENERALE .

L Icet autem in ſuperioribus hu ius Libri Propoſitionibus tantum .

mudo cylindros, conos, fphæras,Sphæroides, conoides paraboli.
cas, & hyperbolicas , apices Sphærales, atque anulos, apices parabo
licos, & ſemianulos, accætera conſimiliaſolida fuerimus contempla.
ti, quorum omnia plana ſunt omnes figuræfimilesfigurarum , quæ eo .
rundem genitricesappellantur , fcilicetin bisSolidis, aſſumptis tan.
tum (imilibus figuris , quæ fint circuli, vel ellipſes ; tamen manifeftum
eſt, ſi vice circulorum , vel ellipſium alia fuiſſent aſſumptæ fimiles fi.
gure, quod eadem circa talia ſolida Theoremata , vel Problematafi
milia præpofitis conſtruere potuiſſemus. Vnde ex.g. veluti in Prop.
36. huius inuenimus[ phæram æqualem dato cylindro , ita ſi vice cy.
lindri habuiffemus cylindricum , cuiusbaſis fuiſſet triangulum æquie
laterum , poteramus vice ſphere inuenire folidum ,cylindrico datoſi.
milare ,genitum ex circulo, cuius nempè omnia plana fuiſſent omnes
figuræ fimiles,ideftomnia triangula æquilatera, circuli,qui erat ſphe
ræ , eſt buiusfolidigenitrix figura, & eodem modo inc.cterishanc
commutationem proſequi, afumptis quibuſcumque ſimilibus figuris
genitriciumfigurarum , ex quibus ditta ſolida ad inuicem fimilaria
genita dicuntur, quan varietatem , ut & alia quamplurima tum Pro .
blemata, tum Tbeoremata , quæ ex hactenus oſtenſis deduci poffent,
quaq; Le&toris induſtria relinquuntur, cuiq; licebit iuxta propoſitam
methodum facilè meditari , & propterea circa hæc non amplius ima
morandum mihieffe cenfui.

Finis Sexti Libri

PPP GEO
 482

GEOMETRIÆ
CA V A LERII
LIBER SEPTIMVS .
In quo quæcumque in antecedentibus Libris me
thodo indiuifibilium demonſtrata fuere ,
alia ratione , ab eadem independen
te , breuiter oftenduntur.
PR Æ FATIO .
EOMETRIAE , in ſex prioribus Libris
per eam , quam indiuiſibilium methodum
non incongruè appellamus, hactenus pro
motę, talas fuit , qualis hucufq; videri pe
tuit, ſtructura , necnon talii, qualia jatta
ſunt fundamenta . Illaquidem adeò firma,
atq ; inconcuſſa , effe decuit , ut velut ada.
mintina ſummorum ingeniorum tamquam
arietum ictibus pulſata ne minimum quidē
11! tantia agnofcerentur : Hoc enim Mathematicarum dignitati, 4
summe certitudini , quam præ omnibus alijs humanis ſcientijs, nemia
ne philofophorum reclamante, ipfæ fibi vindicarunt, maximè conue•
niremanife lumeſt. Anid ego fiefficienter præftiterim a iorum iudi.
ciorelinquam ‫ ;ز‬vnicuique enim hæc perlegenti ex animiſui ſenten.
tia iudicare licebit . Haud quidem me latet circa continui compoſi.
tionem , necnon circa infinitum , flurima à philoſophis diſputari, que
meis principijs obeſſe non paucis fortaſſe videbuntur , propterea nem .
pè haſitantes i quod omnium lmearum , feu omnium planorum , co
ceptus cimerijs veliti obſcurior tenebris inapprehenſibilis videatur:
Vel quod in continui ex indiuiſibilibus compoſitionem mea ſententis
prolabatur : Vel tandem quod vnum infinitum alio maius dari posle
profirmiſſimo Geometric ſternere auferim fundamento ,circa que mile
libus , qu.e palim in fcholis circumferuntur argumentis , ne Achile
les
 LIBER VII 483
1

lea quidem arma reſiſtere poſle exiſtimantur . His tamen ego per ea ,
quæ Lib . 3. Prop. 1. ac illius Scholio præcipuè declarata , acdemon .
ſtrata funt,ſatisferi posledijudicaui : quoad conceptum enim omnia
linearum , ſeu omniumplanoruin efformandum ,facilè bocper nega.
tionem nos confequipoffe exiftimani, ita nempè vt nulla lineailem ,
feu planorum ; excludi intelligatur . Quoad continui autern compo.
fitionem manifeſtum eſt ex prsoftenfis ad ipfum ex indiuiſibilibus co.
ponendum nos minimè cogi, folum enim continua ſequi indiuifibilium
proportionem , & è conuersò, probare intentum fuit , quod quidem cīó
straq; poſitione ftare poteſt. Tandem verò di&ta indiviſibilium aggre
gata non ita pertractauimus vt infinitatis rationem , propter infinitas
lineas,ſeu plana , ſubire videntur , fed quatenus finitatis quandam
conditionem , ex naturam fortiuntur , ut propterea , eu augeri ,
diminui poffint, vt ibidem oſtenſum fuit, ſi ipfa proutdiffinita flirt
accipiantur. Sed his nihilominusfortèobftrepent Philofophi, recla.
mabuntq; Geometre , qui puriſſimos veritatis latices ex clariſſimis
bjaurire fontibus confuefcunt fic obijcientes, Hic dicendi modus ad .
huc videturfubobſcurus, durior quam pur eſt euadit hic omnium li
nearum , feu omnium planorum conceptus, quapropter hunc ti42
Geometriæ ceu Gordium nodum aut auferas, aut saltem frang.is , niſi
diſſoluas . Freguem quidem fateor , ó Geometre , vel orininò à prio
ribus Libris ſuſtuliſſem , niſi indignum facinus mihi viſum fuiſſet no.
ka hæc Geometrie velutimyſteria japientiſſimisabfcondcre viris ; VI,
his fundimentis , quibus tot concluſionum ab alijs quoq; oftenfarums
peritates adeò mirè concordant , alicuius induſtria melius fortè con
cinnatis, huiufce nodi exoptatim illis diſſolutionem aliquando pr.ca
ftare pofſint . Interim qualiſcumq; mea fuerit illius tentata diſolito
tio, ipſum tamen in præfenti Libro, nouis alijs denuò ſtratis findi
mentis ,quibus ea omnia, que indiuiſibilium methodo in antecedentie
bus Libris iam oftenfa funt,alii ratione ab infinitatis exempta conce .
ptu comprobantur, omninò è medio tollendum effe cenfui. Hoc verò
precipue à nobis factum eſt, tum vt apud eos , quibus noftra bec indi.
uifibilium methodus minus probibitur , non indignè noftram hanc de
Continuis doctrinam Geometrie titulo inſigniri clarius clucefcat; tum
etiam vt appareat , quod non leui ratione ducti , cilin poffemus cunct 1
per indiuiſibilium methodum præoſtenfa , tantuin per histus Libri fune
damenta demonſtrare , illam quoque methodum tanquam nouam , ac
conſideratione dignam , fuimus preſequuti . Nodum durò ipfum , c! i
negotium facefferit,non in aniter in preceden iilius Libris rolsetum er.
Je , quininmonos ipfiim alicui Alexandro ant frangendım ,aut11xta
fcrupoliſiſsimi cu1!489; Geometre vote diflucndum , meritò reſer.
nale,no ineptè quifpiam inaic.zbit. PPP 2 TEO
 484 GEOMETRIE
THEOREMA I. PROPOS. I.

in quibus , du & is quibuſcunq;eiſdem parallelis çqui.,

diſtautibus re & is lineis, conceptæ cuiuſcumq; ređæ linez
portiones ſunt æquales , etiam inter ſe æquales erunt : Et
figuræ ſolidæ quæcumq; in eiſdem planis parallelisconfti.
tutæ , in quibus,du &tis quibuſcunq; planis eiſdem planis
parallelis æquidiſtantibus , conceptæ cuiuſcunq;ficduđi
plani in ipſis ſolidis figuræ planæ ſunt æquales, pariterin
ter ſe æquales erunt. Dicanturautem figuræ æqualiter
analogæ, cum planæ , tum ipſæ ſolidæ inter ſe comparatæ,
acetiam iuxta regulaslineas , ſeu plana parallela , in qui,
bus eſse ſupponuntur , cum hoc fuerit opusexplicare .
Sint quæcunq;planą figuræ , BZ& , CkA , in eiſdem parallelis,
AD, Y4. conftitutæ , ductis autem ipfis , AD , Y4 , quibuſcunque
parallels , E6, L £ , portione ex. g. ipfius, E6 , in figuris concepte,
nempe, PG, HI, inter le fint æquales, necnon ipſius ,LE , portio
nes, MN, OP, fimul fumptæ (fit enim figura,BZ & , ex.g. intus ca.
ua secundum ambitum , 12, N, 13,0 , ) ipli , SV, fint pariter&qua
les , & hoccontingat in quibuícunq; alijs ipſi , AD ,æquidiſtanci.
bus . Dico figuras,BZ& , CBA , inter fe æquales efle . Affumpta
ergo alterutra figurarum , B2 & , CBA, vt ipla, BZ & , cum paralle
Jarum , AD , Y4,portionibus ipſi conterminantibus, nempè cum,
r
AB, Y&, uperponatureliquæ figuræ, ( BA, ita tamen vt ipla ,A
B, Y & ,cadant iuper, BD, & 4 , vel ergo tota , BZ& congruit toci ,
CBA , & ita cum tibi congruantæquales erunt , vel non , aliqua
tamen pars efto , quod congruerit alicui parti , vt , CiT6587 , pars
figuræ , BZ & , ipſi, CirB ;87 ,parti figuræ , CBA . Maniteltum eft
autem iuperpoſitione figurarum taliter effecta , vt portiones pa.
rallelarum , AD, Y4 , iplius figuris conterminantes fint inuicem
ſuperpofitæ , quod quæcumq;rectæ lineæ in figuris conceptæ erat
fibi in directum , manent etiam fibi in directum , vt ex . g. cum , M
N, OP, eſſent in directum ipſi , SV, dicta fuperpoſitione facta,ma.
nent etiam Gibi in directum , nempe, QR , ST ,in directum ipſi, SV ,
clt egin diftantia iplarum , MN , OP, ab , AD , æqualis diftantiæ ,
SV, ab eadem , AD , vnde quotieſcunque, AB, extendatur luper,B
D, vbicunque hoc fiat, femper, MN, OP , manebuns in dire&tuin
ipſi ,
 LIBER VID 485

B D
A
is
F e HEL K6
alk B 12

L M对 INO POA RS
UK
ilters
ogá
5,foi ‫ܬ‬
X

ipfi, SV , quod , &ide cæteris quibuſcunq; ipfi, AD , parallelis in

vtraque figura liquidò apparet. Quod verò pars vnius figuræ ,vt ,
BZ & ,congruat neceſſariò parti figuræ , ( BA, & non tori ,dum fie
Superpofitio tali lege, quali di&tum eft , fic demonftrabitur . Cum
enim ductis quibufcunq; ipfi, AD , parallelis conceptæ in figuris
ipfarum portiones , quæ erant libi in directum , adhuc poft toper
pofitionem maneant fibi in direétum , illæ vero ante ſuperpoſitio .
nem eſſent ex hypoteſiæquales , ergo poſt ſuperpofitionem por
ciones parallelarum ipfi,AD ,in figurisluperpofitis conceptæ erüt
pariteræquales,vt ex.g.QR , ST , limulſumptæ æquabuntur ipfi,
SV, ergo niſi vtræque, QR ,ST, congruanttoti , SV , congruente
parte alicui parti, vt, ST, ipl , ST, erit, QR ,æqualis ipfi, TV , & ,
QR , quidem eric in reliduo figuræ , BZ& , luperpoſitæ , TV , verò
in reſiduo figuræ , CBA , cui fit fuperpofitio . Eodem modo often
* demus cuicunq; parallelæ ipſi, AD, conceptæ io refiduo, figuræ , B.
Z&, fuperpofiiæ, quod fit, HR597, reipondere in dire & um ęqua
lem rectam lineam , quç erit in reſiduo figuræ , CBA , cui fit ſuper
poſitio , ergo fuperpofitione hac legefacta , cum iupereft aliquid
de figura luperpofita , quod non cadat luper figuram , cui fitlu
perpofitio, necetle eft reliquæ figuræ aliquid etiam ſupereiſe ,luper
quod nihil fit ſuperpoſitum . Cum autem vnicuiq ; rectæ lineæ
parallelę, AD, concepta in reſiduo, vel reſiduis ( quia poflunt eſſe
plures figuræ reſiduæ ) nguræ, BZ& , ſiue, CRT ituperpofitæ , re .
fpondeat in directum in reſiduo,velreſiduis figuræ ; cen , alia re
&a linea , manifeftum eft has reſiduas Sguras ,fiue reſiduarum ago
gregata, eſſe in eiſdem parallelis, cum ergo relidua figura,HR 597,
 4862 GEOMETRIE

B
A
H
1

M ΝΟ . ARSI
L

14
13

fit in parallelis, E6 , Y4 , etiam reſidua figura , vel reſiduarum ag .

gregatum, ipfius , CBA, (quod fit ipſi fruita,Ira , 785 , ) eric inerte
parallelis; E6, 74, fi enim non pertingeret hinc inde ad para le'as,
E6, Y4,vt ex. g. li pertingeret quidem vſq ; ad, E6,non tamen vig ;
ad, 44,ſed cantun viquead , Là , conceptis rectis lineis in fruito",
QRB59R, ipfi, AD ,parallelis non reſponderent in reiduc rigurz,
Cfa, ieu ex reſiduis aggregato ,aliæ rectæ lineæ, vt fuperius receta
fe effe probatum eſt, lunt ergo hæc reſidua, vel reſiduorum aggre
gita in eifdem parallelis , & in illis conceptæ paralleiarum ipsa
D, Y4, portiones inter ſe lunt æquales, vt fupra oftendimus, ergo
reſidua, ſeu reſiduorum aggregata, ſunt eius conditionis , cuius i.
ſas,BZ & , CBA , figuras iain etre ſuppoſitum fuit, ideft aquarias
analoga . Fiat ergo denuo reſiduorum íuperpoſitio , ita tamen ne
“ parallelæ, GH, & 8 , luper parallelas, LK, 84, fint couf i'ltz . &
congruat pars, Van , fruiti,HR597 , parti, la fruſti, ſa ofere
demus ergo vt iupra, dum vnius habetur reſiduum haber, et am 1.
terius, & hæcrelidua , fiuereſiduorum aggregata , efie inci.com
para telis , ſitautem ad figuram , BZ& , ſpectans refiduum ,KA;
nX , ad figuram autem , Ba ,tint pertinentia retidua , lra ! ', - 35 ,
quorum azgregatum est in eiden parallelis cum reſiduo , laz
ni, nempe in parallelis, E6 , 94 , fi ergo horum retiducrum fá
denuo fuperpolitio, ita tamen ve parallelæ, in quibus exiftunt, fiat
fempcr adinuicem luperpoſitę,& hocfemper tieri intelligator.com
recinta t gura, BZ& , fueritiuperpoſita ,dico totam debere ipi ,
CSA , congruere, alioquin ſieties ar quod refiduum reriglie, ,
cuiniwie et iuperpolitum , elict etiam aliquod reisulun ogue ,
Izs ,
 LI BER'VII .. 487
BZ & , quod non eſſetluperpositum , vt fupra oftendimus neceſſe
effe, ponitur autem totam, BZ& , eſle ſuperpoſitam ipfi , Bx , er
go ita ſunt ad inuicem ſuperpoſitę ,vt neutrius reſidua habeantur,
ergo ita lunt ſuperpoktę, vt fibicongruant , ergo figuræ, BZ&, C
Ba, inter ſe funt æquales .
Sint nuncin eodem ſchemate duæ figuræ folidæ quæeunque ,
BZ & , 1 Bir, in eiſdem planis parallelis, AD, Y4, conſtitutæ, ductis.
autem quibuſcunq; planis, E6, 18 , præfatis æquidiftantibus ,fine
conceptæ in folidis figuræ ,quæ iacent in eodem plano, lemper in. ,
ter ſeæquales, vt, FG ,æqualis,HI, & , MN , OB , fimul ſumptæ
( ſit enim ſolida figura ex. g . BZ& , incus vtcung; caua ſecundum
Superficiem , 2,N , 13,0,) æquáles ipſi,SV . Dico eaſdem ſolidas
figurasæqualeseſſe. Si enim ſolidum , BZ&, cum portionibus ,
ABY,& planorú, AD,Y4,ipfi conterminantibus; ſoldo , Ba, ita
ſuperpoluerimus , vt planum , AB, ſit in plano, AD ,& , Y & , in pla
no, Y4, oftendemus (ve fecimus ſuperius circa parallelarum ipli, A
D , conceptasin figuris planis , BŻ& , Cox , portiones ) figuras in
folidis, BZ & , Con, conceptas , quæ eranc in eodem plano , etiam
poft luperpoſitionem manere in eode plano , & ideo adhucęqua
les efle figurasin ſuperpofitis
parallelas.
folidis conceptas
totum ſolidum
,& ipſis , AD , Y 4,
congruat prima
Niſi ergo toti in (w
perpoſitione, relinquentur reſidua ſolida , vel ex reſiduis compoſi
ta in vtroq ; folido , quæ non erunt ad inuicem fuperpofita ,cum
com.
enim ex.g. figuræ , QR, ST , æquentur figuræ , SV , dem pta
muni figura, ST , reliqua, QR , æquabitur reliquæ, TV ,hocq;có
tinget in quouis alio plano ipſi, AD , parallelo occurrente lolidis ,
Cger, Cra, ergo ſemper habentes reſiduum vnius folidi,habebimus
etiam reliduum alterius, & patebit, iuxta methodum adhibitam in
priori parte huius Propofitionis circa figuras planas , refidua 1oli
da, vel reſiduorum aggregata ſemper efle in eifdem parallelis pla
nis, vt reſidua, HRS97, 1ra ,785 , eſſe in planis parallelis, E6, Y 4,
ac æqualiter analoga: ſi ergo hæc reſidua adhuc lupersonantur ,
ita vt planum , EH , locetur in plano ,H6, & , ' B , in , B + , & hoc
lempei fieri intelligatur, donec quod iuperponitur, vt, bz &, totú
fuerit aſſumptum , tandem ipſum totum , BZ& , congruel toti, CB
A, niſi enim toto ſolido, BZ&, ipſi, CBA,luperpofito ,ipſa fibicó.
gruerent, effet aliquod reſiduum vnius , vt folidi, BA; ergo etiam
effet aliquod reſiduum ſolidi, CRT, ſeu, BZ&, illudq ; non effet fu
perpoſitum , quod eſt abſurdum , ponitur enim iam totum ſolidú ,
BZ & , elle ipli, CBA , fuperpofitum , non ergo erit aliquod reſiduu
in ipſis ſulidis, ergo fibi congruent,ergo dictæ figuræ folidæ ,BZ &,
CAA, inter fe æquales erunt,quæ fuerunt demonftranda . Præfate
autem
 IE
488 GEOMETR
autcm figuræ , vt ſupra innuimus, dicatur æqualiter analogæ , &6,
opus erit, iuxta regulas lineas parallelas, ſeu plana parallela , AD
Y4.
SCHOLI V M.
V mantecedens Prop. maximiſit momenti, ot in fequentibus
Archimedeo baud abfimilis , menti ſuccurrerit , idipsum ne pereat is
Lemmata diſtributum hic ſubiungere placuit .
LEMMA PRIMV M.
I in eadem , vel æqualibus bafibus , & in eiſdem paral.
lelis figuræ planęæqualiteranalogę iuxta eaſdem ba.
fes fueriat conftitutæ ,ita tamen , vt quæcunq; æquidiſta.
cium balibus linearuin portiones in eiſdem conceptæ tigu.
ris integræ fint, aceidem bagi, vel bafibus æquales , ipſe
pariter figuræ inter fe æquales erunt .
Sint in eadem bali, GH , ſeu in æqualibus bafibus, & in eiſdem
parallelis , AF ,P2, figuræ planæ, AGHB , EGHF, æqualiter ana.
logę iux A B с D E
F
ta eande
barem , G
H , ſeu ba TL M N OR
ſes ęqua
les ia di
ctas , ex
tenſa veo
rò qua
cung : 'P : P H
lis, PQ , A Q
F,parallela, SR , eiuſdem portiones captæ in præfatis figuris , vt,
ST, NO ,integræ ſint, ac æquales bali , GH , ſeu dictis æqualibus
bafibus. Dico etiam præfatas figuras inter fe æquales eſſe . In ca
dem eniin baſi ,GH , ieu in altera dictarum æqualium bafium fit
conftitutum , & in eitdem parallelis, AF , PQ , quodcunq;paralle
lograin mum, CH , in quo portio concepta ipſius, SR, fii,LM , quç
erit æqualis ipfi, GH , & conſequenter ipſi , NO , vndeaddica cóc
muoi,MN, fiet, LN, æqualis, o . Eodem modo auten often
demus , CE , effe æquilein , DE , & reliquas huiuimodi fimiiiter
adę
 LIBER VII, 3 489
adæquari. Nunc aſſumpto trilinco, ECG, &i polito, C, in, D, &,
CG , in ,DH , cadet , G, in , H, quia , CG , DH , luntæquales , ca
dence verò trilineo, ECG , ſuper,FDH,extendetur, CE,luper, D
F, cum angulus, FDH , exterior fit æqualis interiori, ECG , paral.
lelarum, DH , CG, & punctum , E , eritin, F , ambituique, ENG ,
cadet ſuper ambitum, FOH, ſi enim non , efto quod aliquod pun
Qum ambitus, ENG ,non cadat ſuper, FOH ,cadetcrgo,vel extra
trilineum ,FDH , vel intra, cadat extra ,vtin , R, ita vt ambitus, E
NGH, cadat vt, FRH, erit ergo ,MR , maior, MO , ſed , MR , eſt
æqualis, LN , ergo, LN, erit maior, MO , ſed eſt etiam æqualis ei
dein , MO , ex demonſtratis, ergo effet æqualis , & maior eadem ,
MO, quod eft abſurdum, non ergo aliquod punctum ambitus, EN
G, cadit extra trilineum, FDH ,codem modo probabitur, nec ca
dere intra eundem trilineum, ergo ambitus,ENG ,cadet fuper am .
bitum, FOH , congruens totus toti , & confequenter etiam trili
neus, ECG , congruet trilineo ,FDH , & illiæqualis erit,vnde abla.
to communi trilineo , DIE, & addito communi trilinco ,GIH ,tiet,
EGHP , figura æqualis parallelogrammo , CH . Eodem modo
oſtendemus figuram , AGHB, æquari eidem, CH, ergo öguræ , A
GHB, EGHF, inter fe æquales erunt. Cum autem dictæ figuræ
fuerint in æqualibus bafibus, tum conſtituenies ſuper vnamquãq;
parallelogrammum in eiſdem parallelis cum ijidem pofitum , con .
cludemus etiam dictas figuras æquales effe, probantes eodem mo
do deſcriptis parallelogrammis adæquari, quę quidem inter fe erüt
æqualia, quod demonftrare opus crat . Hæcautem vocentur pa.
rallelogramma curuilinea, Cum, AG, BH , EG, FH, fuerint curus
lineæ cum
, verò fuerintrectæ lineæ , parallelogramma rectilinca
ad illorum differentiam eadem appellabimus , led vtraq; in genes
re , filibuerit , nomine parallelogrammi tantum etiam nuncupa.
bimus .
LEMMA I I.
I in æqualibus re & is lineis, tamquam in bafibus, & iu
l eiſdem parallelis, fuerint quæcunq; planæ figuræ , x
qualiter analogæ iuxta di& asbaſes; porciones autem æ
quidiſtantium quotcunq; ipfis bafibus lincarum in figuris
wazi conceptæ integræ fuerint,ac in altera di&tarum figurarum
ſic ſe habentes , vt quælibet propinquior bali fit majorse
motiori , didæ figuræ inter ſe æquales erunt .
0.99 Sint
 490 GEOMETRIÆ
A , BC D F GH L

B BES J KK

A OR lv
31 lg lo
14
NVIN R ES

QM P T 8 Y

Sint in æqualibusrectis lineis , QP , TY , tamquam in bafibus,

& in eiſdemparallelis, AL, QY, quæcunq;planæ figuræ COPD
HTYL , æqualiter analogæ iuxta dictasbaſes ,QP, PY, ductis au .
tem quotcunq; bafibus parallelis, vt, & X, TV, BK , earum in figu.
ris conceptæ portionesintegræ fint, ac in altera figurarum pro.
pinquior bafi maiorremotiori, vtfi conceptæ in , COPD , ſini, N
K, I & , EZ, & in, HTYL, ipfæ ,SX, RV,OK, iftæ quidem integra
finc necnon ex. g . in figura, CQPD , NB, maior, I& ; 1&, maior,
EZ, & fic in cæteris ( erit enim etiam , SX ,maior, RV,& , RV ,ma.
ior , OK , & fic in cæteris , cum fint æqualiter analogæ iuxta bao
fes, QP,TY . ) Dico figuras, CQPD , HTYL , inter ſe æqualesel,
ſe . Sienim non fint æquales, altera earummaior erit , ſit maior,
Poft., 1. HTYL, ipſa,CQPD , Ipatio, +, tunc minoris figuræ baſis , QP,
moueatur verſus, AD, ſemper ipſi, AD , æquidiſtanter , ac mané.
te iugiter puncto , P, in linea , PD , donec congruat ipſi, A D ,igitur
punctum ,'Q , deſcribet lineam, QIA, &, QP ,deſcribetparallelo.
grammum , AP, rectilipeum , ſeu curuilincum , prout , AQ , DP,
fuerint rectæ , vel curuæ, erit autem , Cra , tota extra figuram ,CQ
PD, cum parallelæ ,QP, in figura, CQPD, ipſi, QP , propinquio.
res remotioribus fint ſemper maiores (quo pacto data bali, & cur
ua limea ,tota in eodem plano cum ipſa bali , ac vni extremorum
eiuſdem conterminante, parallelogrammum curuilineum, ab ijidé
apprehenfum ,deſcribere docemur ) fimiliter compleatur paralle.
logra nmum ,FY, ducaturquæ, rV, parallela , QY , bifariam diui.
dens altitudinem figurarı m, CQPD , HTYI , reſpectu ,QY, aiuni.
ptam , fecanique, AQ ,in, 1 , CQ , in , I,DP, in, & , FT, 1 , 71,1.T,
in, R , &, LY, in, V, per, rV, igicur diuidetur parallelograma.um ,
AP,

1
 LIBER VIL .491
AP , in æqualia parallelogra nma , A& , & Q : rurfus autem per Elicit. ex
alias ipſi, QY, parallelas diuilantur dictæ altitudinis port ones bi ant.Lem ,
1고 fariam, & fic lemper fiat (teĉtis infimul conſtitutis parallelogram
-mis , quæ idcircò etiam bifariam diuidentur ) donecad parallelo
gram inum , vead, RQ , deueniatur minus fpatio , * , fic igitur ſe 3.Decimi
&tum, AP, in parallelogramma ,æquè alca, AZ, B& , CB, AP ,per Elem .
3 equidiſtantes imeas, bk, rV , AX , quæ ſecentlineas , AQ , in pun
ĉtis, 8 , 7, 4, CQ, in , E, I, N, DP, in , 2, &, R, FT, in , ana,HT,
in , O , R, S, & tandem , LY, in, K, V, X , compleanturq; paralle
logramma, BZ, a & ,3Ą , AP , iuxta deſcriptionem ſuperius tradi
tam, erunt enim lineæ , BE, 21 , 3N, AQ , extra figuram , CQPD ,
quod patebit , veluti, AQ , extra , CQPD , fimiliter cadere often
fa eft, & confequeuter figura ex parallelogrammis, BZ, 1 & , 3R2, A
-Po compofita comprehendet fpatium CQPD ., fint autem etiam
completa parallelogramma, E & , IR , NP , quorum deſcriptae lie
nex, E.,1., NM, intra figuram, CQPD ,quidem cadere ottende.
mus ex eadem ratione, quod dictæ parallelæ ipſi, PQ, propinquio
Tes reinotioribus fiat femper inaiores , & fubinde patebit figüram
ex parallelogrammis, E&, IR , NP, compofitam comprehendi à
figura, CQPD . Tandem coinpleanturparallelograinmaquoque,
Gk, 6V, 9X, EY, ex quibus compolicam figuram ipatium ,HTÎL,
cadem methodo comprehendere demonftrabiinus . Cum ergo ti
gura comprehendensſpatiuin , CQPD , fuperet ab eo comprehens
fam parallelogrammis, BZ,20,382 , AM , hoc eſt parallelogram
mo, AP , quod eft minus ſpatio , # , dicta comprehendens figura
fuperabit,CQPD , multò minori ipatio, quam ſit, * , ſed , HTY
L ,ſuperat , CQPD , ex hypoteſi ſpatio , * , ergo figura compre
hendens, CQPD, minor eft,HTYL, & multò minor figura iplum ,
HTYL, compréhendente, quæ iam deſcripta fuit , hoc autem eft Ex antec.
ablurduin , com eniin parallelogrammum , BZ,æquetur ipfi, GK ,2 Lem .
&, OV , 3R ,9X , & ,AP , EYt, ota toti adæquatur contra præde
monſtrata, non ergo figura, HTYL, maior eſt , CQPD ..
Sit nunc eadem minor , fi poflibileelt,eodem fpatio , * , igitur
deſcriptis circa, CQPD, eiſdem figuris,ita vt comprehendens,CQ
. PD, ſuperet ab eo comprehenſam minori ſpatio, quam ſir,+ ,có .
pleantur parallelogramma, OV, RX , SY , ex quibus com policam
figuram ,vtfupraà Ipatio , HTYL, comprehendi oltendemus.Igi
tur ſi comprehendens, COPD ., ſuperat figuram compreheniam
minori fpatio, quam fit, fi ipfum fpatium ; CQPR , luperabit ab
comprehenſam figuram multo miaori fpatio , quam fit, Hide
autem fuperat ; HTYL , ſpacio ,- * , ergo figura comprehenta à
Q99 2 lja:
 492 GEOMETRIE
fpatio , CQFD , maior erit ſpatio,HTYL , & multò maior erit figu.
ra iam defcripta, ab eodem ipatio , HTYL, comprehenſa , quod eſt
Exantes. abſurdum , cum enim parallelogiammum , && , æquetur, OV, IR,
Loin . ipſi, RX, necnon , NP, ipſi, SY , tota toti adæquatur contra præ.
demonſtrata ,nec ergo figura, HTYL, minor elle poteft figura, c
QPD , ſed neque eadem maior, vt oftenfum eſt, ergo eidem æqua.
lis erit,quoddemonſtrare oportebat. Vnamquamque autem di
darum figurarum , CQPD , HTYL , prçfatas conditiones haben .
tium , figuram in alteram partem deficientem appellabimus, regu
la bali , leu quacuaq ; illi çquidiftante .
| LEMMA III.
I curua linea quæcunq; tota fit in eodem plano ,cui ob
S' currat reda in duobus punais , aut re&is lineis, velin
re&a,& punto,poterimus aliam rectam lineam præfatx
æquidiſtantem ducere ,quæ tangat portionem curuz linex
inter duos predi& os occurlus continuatam .
DEFINITIO . *
indo

are
totam in eodem plano cum ea exiſtantem , cum ipfa re &ta lines
fiue in pun &to,ſiue in recta linea, curua , occurrente , eadem curua del
tota eft ad eandem partem , vel illius nihil eft ad alteram partemilli
occurrentis re &ta linea .
.‫را‬ :
Sit curua linea , BAC, tota in codem exiftens plano, cui recta, B
C , occurrat in duobus punctis, ſeu rectis lincis, vel in recta,& pun.
cto , B, C . Dico nos aliam rectam D
ipſi, BC, æquidiſtantem ducere pof F
te, quæ tangat portionem curuã li.
neæ inter duosoccurfus , B , C , con
tipuaiam . Quoniam ergo re&ta eft,
· BC., & curua, BAC ,ideo interle ſpa
- tium comprehendent , figuramque ,
VI, BAC , conftituent, ergo pollibi.
7 )
B

3. lib. 1. le erit figuræ ,BAC , reſpectu rectæ ,BC ,verticem inuenire , fit is
punctum , A, per quod ducatur, DF, parallela , BC , igitur, BF, tan
get figuram , BAC, ergo totusámbitus ,BAC , eft ad eandem par
tem
 LIBER VII. 493
teon re &tæ ,DF, vel nihil eft faltem ad alteram partem , fi enim ali
quaillius portio eflet ad alteram partem rectæ , DP, iam recta , D
F, lecaret figuram , BAC, quod eft ablurdum, ergo recta, DF,tan .
git curuam , BAC, igitur poffibile eft , & c.
COROLLARIV M.
Incmanifeftum eft quomodo ducendo fitresta linea datam cur
him totam in eodem plano cum ea exiſtentem contingens, que
quidem datare&ta linea ſit æquidiſtans .
LEMMA IV.

Ipropofita quæcumque figura plana vni regulæ paral

felis quotcumque lineis ita ſecari poffit, vt conceptæ
;
in figura rcâæ lineæ integræ femper exiſtant : Ipfa ex pa
rallelogrammis redilineis, aut curuilineis , feu ex figuris
in alteram partem deficientibus, regula eadem , compo .
netur .

Sit quæcumque figura plana, SPFR, calis tamen ,vt ſecta quot
cumq; vniregulæ , vt, f , parallelis, conceptæ in ipla re&tæ linee
integræ fint .Dico ipfam ,velex parallelogrammisrectilioeis,aut
HUA><
curuilineis, vel ex figurisin al А
teram partem deficientibus , x!
reg . eadem , FE , componi.
Sint enim ductæ , SA , FE ,op- P. R NTT T
B
poſitæ tangentes figuræ , SPF
R, regula eadem , FE , quibus
incidat quomodocumq; recta \1 L
linea , AE, moueatur autem ,F J. lib . 1
E , verſus, SA , ſemper æquidi.
Stanter eidem , SA, donec illi
congruat , interim vero punctum , E , ita in ipſa feratur , vt deſcri
bat lincam , ENA, cum , AE, figuram , ANE ,Comprehendencem ,
quæ eidem , SPFR , fit æqualiter analoga iuxta regulam , FE ;in
cadem integris exiſtentibus parallelis ipfi, FE, ad ambituin , ANE,
terminantibus : rurſus feratur recta linea, AE, vertus ambitum , A
NE, ſemper ipli, AE ,æquidiſtanter donec cocain pertranfierit ti
guram , ANE , adpotentur autem contactus lineæ fic decurrentis
in
 494 GEOMETRIÆ

CLAUA
in ambitu , ANE , velenin tanget in linea , aut lineis , vel in pun.
ctis,& lineis, vel tantuin in punctis, eſto quodfiat contactus u re.
eta,LM , & in puncto,N, tranfeantq; per puncta, L , M, N , recta
lineæ regulæ , FE, parallelæ ,HD,QC , PB , ſecantes ambitum fi.
guræ, SPFR ,in punctis, P, Q, H , I, O , R, & reétam , AE, in pun .
A
etis, B , C ,D , nulluſque alius
factus fuerit contactus in am XL
bitu , ANMLE . Quoniam er .
go à punctu , N ,ad, A , nullus R N
datur contactus, erit, ANB, fi. OM
gura in alteram partem , nem
H \II
pè verſus, A ,deficiens,hoc eſt D
quælibet in figura , ANB ,pa
rallela, NB , eric maior remo .
ciori, li enim non , eſto quod
aliqua vt,YT, non fit maiorremotiori,XV,ad ambitumterminae
ta , vel ergo erit illi æqualis, vel eadem maior , fit illi æqualis , &
iungatur, YX, hæc ergo erit parallela ,AE , & occurrit ambitui in
duobus punctis, Y, X , ergo poſſibile erit ducere rectam lineam ipſi,
Ex antec.YX, ieu, AE, parallelam , tangentem porcionem curuæ lineæ, hoc
Lein ,
eſt ainbitus , ÀN , inter duos occurlus,Y.X , continuatam , quod
eſt contra ſuppoſitum : quod fi dicatur, YT , effeminorem , XV ,
multò magisconuincetur, præfatum abfurdum , ergo, YT ,erit ma.
ior, XV , & quælibet, NB,propinquior remotiore maior, ergo fi
gura, ANB, erit in alteram partem deficiens: eodem modo autem
oftendemus etiam , NMCB, LED , effe figuras in alteram partem
deficientes, LMCD,autem manifeſtum eit effe parallelogrammú
rectilineum , ergoin figura, SPFR , ipfa , SPR ; quæ eft æqualiter
analoga ipſi,ANB,erit figura in alceram partemdeficiens ,ſic etiá,
PQOR ,HPI,QHIO ; verò erit parallel gramnum rectilineum ,
ſeucuruilineum
, prout, QH ,OI,rectæ , vel curuæ , elle poſſunt ,
ergo figura,SPFR , componiturex figuris in alteram partem defi
cientibus , ac ex parallelogrammo rectilineo , feu curuilineo ,re
gula, Fe, quod oftendere opus erat .
COROLLARIVM .
Inc habetur figuram , S.PFR , ip , ANE, æqualem efle, & vni
quibus earum
regula æquidiſtantium quotcunq; linearum concepta portiones inte
graſunt, interſe aquales effe . Pro
 LIBER VIL 495

P Roelfia. antacedens, aliter, quoadpriorempartem ,

A B C D E F

07 6s Vx

I
N
P 3 B r BZ

M
RNA

GH I K 人L

Sint quęcüq; figurę płanę ęqualiter analogą iuxta regulă ,GM ,

ipfę,BHÍC,DOK ,quarum oppofitętangentes,AF,GM,regula pa.
riter,GM ,parallelarú ,autē ipfi,GM ;quotcumque portiones in vna .
que dictarum figurarum integrę Gnt,fiue non . Dico caſdem ęqua.
les efle . Incidat ergo parallelis ,AF, GM, quomodocumque recta
linea, EL , in eiſdem terminata, moueatur autem , GM , verſus , A
P, lemper eidem, AF, ęquidiſtanter donec illicongruerit , interim
autem vnum punctum moueatur in eadem, GM , fic mota, deſcri.
bens ambicum , 1.2, figurę ęqualiter analogę ipfi,DQK,& aliud
punctum in eadein motum ad aliam partem , EL ,deſcribat ambi
tum figurę,EYL, çqualiter analogę ioli, Bhic, in quibus quidem
fic deſcriptis figuris conceptę ipli. GM, parallelarum portiones
quçcumque integrę fint . Erit ergo figura , E BL, çqualis figurę, E
YL, eſto autem quod in figura,DOK, conceptę portionesparal.
lelarum ipfi,Gm ,non omnes fint integrę, ſed aliquę fra tę per in .
teriorem ambituin , nempè,quę intercipiuntur parallelis, 06,41,
in quibus habeantur duo figure frulta ; 6788 , Cor , in quoruin Lem.
Ex antec ,
tamen vnoquoquedietę parallelarum portiones integrę habean
tur , fit autem in motu, GM , à qu vam functo deicripta linea
&T ;, nempè ambitus figurę, ś & ET,eodem molo , quo descripti
fuerunt ambitus, F.Bu, EYL, girçinqua:ri, 5 VET, &qualiter ana.
logę fruſto, 7R 2 ; er tergoreliqui gura, saj , qualiteranalo.
ga frultu , 20 , 'uin tota, T : AL, fic toti compolito ex frufti,Q
R, 7R25, žqualiter analoga, & iunt portiones ipG, GM , paralie.
larum
9
 496 GEOMETRIE

A B

63
NA 3 B r BZ
P

4 RNA

GH K L

larum in vnaquaq ; figura , sa & , 5 && T , integræ omnes , ficut

contingere fuppofuimus in fruftis, QOR, 7R 26, ergo cum, QUR ,
Enancec.5A 8, Gint figuræ etiam æqualiter analogæ , interfeæquales erunt:
Lem . Eadein ratione patebit fruftum , 7R26,æquari figuræ ,S & £ T, er.
go fruſta, Qor , 7RRS,Gimul ſumpta æquabuntur figuræ , T sbag,
ied & figuram , 76D , ipfi, EST, adæquari, necnon , K3 , ipfi, al
Ex antec. E ,pariter adequari manifeſtum eft,cumfint figuræ æqualiter ana.
Lein. logæ, & portiones parallelarum ipſi, GM , in eiſdem conceptarú
integræ ſint, ergo tota figura, DOK ,toti,É BL, æqualis erit . Co.
ſimilimodo in figura, BHIC, ducentes rectas lineas ipſi, GM ,pa•
rallelas , nempè , O2, P3 , quibusipſa diftinguatur in fruſta, capien.
tia dictas parallelarum portiones integras ſcilicet in frufta , BON ,
CN2 , PH4,413, OP32, PH4, 413 , ealdem , Os, P3 , producentes
vt fecent ambitum figuræ , EYL, velutin , T , X , RY , deſcriptilą;
lineis, EV, ZL, vt fuit defcripta, sr&, vt conftituatur figura , ET
Ecoautec. V æqualiter analoga fruſto,CNa,(ex quo remanet,EVX,æqua.
liter analoga ipfi, BON ,) & figura , ZRL , &qualiter analoga ipfi,
413 , (ex quo, ZLY, remanet etiam æqualiter analoga ipfi , PH4 )
cuin in his captę parallelarum dictæ portiones integræ fint,mani.
feſtum erit fig. ETV ,æquari ipſi, CNO, EVX , ipfi , BON ,ZRL,
ipfi,413, ZLY, ipſi, PH4, & tandem ,XTRY,ipfi , OP32 ,ex quo
concludemus figuram , BHIC, æquari ipfi, EYL, hoc eft ipfi, EAL,
ſed eidem ,, EBL, oſteoſa elt æqualis etiam , DQK , ergo figuræ , B
HIC, DQK, inter ſe æqualeserunt , igitur quæcumq; planæ figu.
ræ æqualiter analogæ inter ſe æquales erunt , quod oftendendum
erat. Per hæc autem priori parti Propoſ. 1. huius iam iatisfactum
efle manifeftum eft .
THEO
 LIBER VII. 497

THEOREMA II. PROPOS. II.

tæ, in quibus, ductis quibuſcumq; eiſdem parallelis .

æquidiſta tibus re&is lineis, conceptæ cuiuſcunq; rectæ
linex portiones ſunt inter ſe, vt cuiuflibet alterius in eiſde
figuris conceptæ portiones (homologis tamen in eadem
figura ſemper exiſtentibus) eandeminter ſe proportionem
habebunt,quam di&tæ portiones. Dicantur autem pro
É portionaliter analogæ,acetiam ,filibuerit , iuxta regulas
ipfas parallelas , in quibus exiſtunt.

B D
2
NAM

F / G / H1LM N 1P о

54

XY Z Ο κ. ΓΑ Φ a

Sint duæ quælibet figuræ planæ , B & mKra, Con, inter paralle .
las AD, X2, conftitutæ ,ducta vero vtcumq;EQ, prædictis paral
lela, eiuſdem portiones in figura, B&a, conceptæ , quæ fint,HI,L
M, fimul fumptæ fint ad eam , feu ad eas, quæ concipiuntur in fi.
gura, Cox, vc aliæ quælibet ſimiliter ſumptæ , nempè ex .g. vt, &
Rra, ad, ox . Dica figuram , B&Rkra, ad figuram , C 01,eſſe vt,
HI, LM , ad, NO, vel vt , &R, ra, ad , 41 , vel vt quęlibet aliæ ſi
militer ſumptæ . Accipiantur in, 4a,producta verſus, a, quotcug ;
eidem , da ,æquales, vi; 12, fimiliter quælibet lincarumfiguræ , c *
, producatur ,& in ipia intelligantur tot aſſumptæ æquales vni.
cuig; productarum , quot affumptæ ſunt æquales ipA,41, ex.g.vní.
Rrr ca
 TRIA
498 GEOME

Lod
F /G H
/ LM N n !!

21
X Y Z V KTAI 2n

ca tantum , & per omnium terminos ex parte , 2, tranſeat linea, C

P2, fimiliter in alia figura,B & A, ſumantur quotcumq;in ipſa,1 %,
producta vertus, & , æquales iplis , & gra , fimulſumptis , & pro
ductis reliquisin fig.B & A , ipli ; & a , parallelis , aliæ totæquales
fuis productis in directum capiantur , per quorum omnium termi.
nos tranſeant lineæ , BGZ, BFY . Quoniam ergo figurę, BPYZG ,
BGZ&H , B& ækra, ſunt in eiſdem parallelis, AD 8
, 8 ; & ductis
in eiidein quomodocumq; ipfis,AD,XA, parallelis, intercepta in
figurisportiones ſunt æquales, ideò ipiæ figuræ, BYZ ,BZ & , B &
Rekra , æqualiter analogæ , & lubindeæquales , erunt : Quo pa
Per ant. cto etiam oftendemus figuras , diacz,æqualeseſſe : Quotu
plex ergo eft aggregatum ex, Yą, ra, aggregati ex, & Ę , TA ,CO.
tuplex erit aggregatum ex figuris,BY_,BZ & ,B & gkra, ſeu figue
ra, BYæk [ a, figuræ , B & Bk 1A ; fimiliter quotuplex erit,e2,ipla
US,QX, totuplex eritaggregatum ex figuris, Cra, Caz, hoc eft figu.
ra, CⓇ2 , iplius figuræ , Coa ,habemus ergo æquè multiplices prie
mæ, & tertiæ vtcumq ;a tlumptas,fimiliter & æquè multiplices le
cundæ , & quartæ . Quoniam verò ex.g. YR , 1A ; FI,LM, ſunt
æquè multiplices ipſarum , &R, l'A ; HI, LM , ſimiliter, 2° , PN,
funt æquèmultiplices ipfarum , ea, No , iplę veid , & , 1A, HI,
LM , *, NO , lunt proportionales,ideo li aggregatum ex,YR , 14 ,
adæquabitur ipfi, 42, etiam aggregatum ex ,FI,LM ,adæquabitur
Ey ant. ipfi ,NP, vt & reliquæ omnes fimiliter lumptæ ,& confequenter
etiain figura, BYKkTa, adæquabitur figuræ, Cp2, Gi verò aggre:
gutum ex ,YR, [ a; luperet,m2, eodem modo patebit figurain ,BY
Rk I' j ſuperare pguram ,C & 2, velfuperari ab eadem ,li, Yx, [ ;
lu .
 LIBER VII. 499
ſupereretur , 9 , ergo prima ad fecundam erit , vt tertia ad quar
tam .f. tigura, B & RKT A , ad figurain , ( Ox , erit ,vt aggregatum
ex, & R , TA ;ad, p1 , vel vt aggregatum ex, HI , LM , ad, NO , leu
vt quælibetaliæ duæ fimiliter lumptę, quod erat ofendendum .
Dicantur autem di&tę lizuræ proportionaliter analogę iuxta regu.
lam , AD , vel , lil ,

THEOREMA III. PROPOS. III.

conſtitutæ , in quibusdu &tis quibuſcumque pianisdi

& tis parallelis æquidiſtantibus, conceptæ cuiuſcumq; fic
du &ti plani in iplis ſolidisfigurę plane ſunt interfe, vt eiuſ.
modi cuiuſlibet alteriusplani in eiſdem folis conceptæ fi
guræ homologis tamen in eodem folido femper exiſter ti
1
bus) eandem inter ſe, quam dictæ iam conceptæ cuiuſciq;
plani figuræ, rationem habebunt . Dicantur autem figurę
แต่ proportionaliter analogæ , iuxta regulas ipſa plana patal
lela , in quibus exiſtunt .
Sint duę quelibet fig. folidę, AMEGF, PQRY, in eiſdem planis
parallelis conſtitutę; ductis verò quibuſcumq;planispræfatis pa
rallelis çquidiftantibus, eorum conceptę, in folidis figurę lintvnius
planiex. g.figuræ , NSTV, 2.124, alteriusautem ,MEGF, QRY,
vel contingat has effe folidorum baſes, ac in altero planorum pa.
rallelorum , folido; AMEGF,PQRY, contingentium , fit verò figue
ra ,MEGF,ad figuram , QRY, ve figura,NSTV , ad figuram ,że
A ,homologis nempè in codem ſolido exiſtentibus. Dico folidum ,
AMEGF, ad foliduin, PQRY, eiſe vt, NSTV , figura , ad figurain ,
Zna, vel ve figura , MEGF, ad figuram , QRY. Ducatur enimin
figura, MEGF, vecumq; re&ta , EF, ad illius ambitum terminata ,
Cui ducta parallela, SV , in figura, NSTV , producantur ambæ in
definitè verſus puncta,S, E ,in quibus fuinantur vtcuq; &què mul.
tiplices, BS , CĖ, funiliter in eiſdem figuris ductis alijs ejidem , SV ,
EF, equidiftantibus, fumătur earum pariter çquè , multiplices iux
ta predictarum multiplicitatem ,& omnium terminifint in lineis ,
NB , MICHG,ficut ipſarum partium termini ſint in lineis,NST ,
NOT, NBT, MEG, MDG, MCG ,traductis verò alijs quotcumq;
planis pręfatis parallelis , ac ipla ſolida fecantibus, hoc idem fiat
circa ipforum figuras in ipas folidis conceptas, omnium verò ita
Rrr 2 reſul
 500 GEOMETRIE

M Y
8

reſultantium figurarum termini fint in ſuperficiebus , AMCG , A

MDG; AMEG limiliter in alio folido eſto quod plana, quę produ
xerútin ſolido, AMEGF,figur. MEGF,NSTV ,genuerint figuras,
QRY, ZAN,ad quas illæ habent eandem rationem , ductis autem ,
vel allumptis rectis,QY , ZA , inter fe parallelis , illæ producantur
verſus eandem partem, ay, in ijſq ; productis accipianturquæcúq;
æquè multiplices ,vel æquales, YX , AR , & idem fiat in cæteris
iplis parallelis in figuris, QRY, 220, ſíc productis, & omnium
termini ſint in lineis, YÅR ,ARN , hæ verò linex , ficut & reliqua
Ex antec . rum figurarum eodem modo producibilium , fint in fuperficiebus,
PYR ,PYXR . Manifeſtum eſt autem figuras,MEGP,MDGE,M
CGD, eſſe æqualiter analogas, & ideo inter fe æquales , ficut etiá
figuræ , NSTV, NOTS , NB TO , pariter inter fe lunt æquales, &
quecunq; aliæ ſunt in eodem plano , ex quo habemus etiam ſoli
da, AMEGF, AMDGE, AMCGD,elle æqualiter analoga, & ided
inter ſe æqualia . Eodem modo oftendemus folida , PQRY, PRX
Y, pariter interſe æqualia elle . Quotuplex eft ergo ſolidum , AM
CGF, ex tribus,AMCGD, AMDGE, AMEGF, compoſitum , to•
cuplex eſt figura, MCGF, ex tribus, MCGD, MDGE, MEGF,có•
pofita ,figuræ , MEGF . Similiter quotuplex eft folidum , PQRX,
ex duobus, PQRY, PYRX, compoſitum ipfius , PQRY , totuplex
eft baſis,QRX , ex duabus, QRY, YRX, compofita, fig. QRY;ita
vt habcamus æquè multiplices primæ, & tertiæ , necnon ſecunde,
& quartę magnitudinis . Cum autem figuræ , FMCG , VNBT,
fint æque multiplices figurarum ,MEGF,NSTV ,& pariter figu.
ræ , QRX, Zag , fint æquè multiplices figurarum , QRY, ZAA ,
ipia
 LIBER VII. SOY
ipfæ vero figuræ, MEGF, QRY, NSTV ,Zas , fintproportiona-. Conuerí.
les,& homologæ ,MEGF ,NSTV , ided fi figura , NCCF , fuerit Dehin .4.
æqualis figuræ , RX , etiamfigura , NBIV , erit æqualis figuræ , Qui. El
ZRK, & quælibet alia in ſolido, AMCGF, ſibi reſpondenti in alio
ſolido, PORX, vnde & folidum , AMCGF, æquabitur folido , PQ
RX . Et si figura , MCGF , fuperauerit figuram , QRX , eodem Ess.hu
modo oſtendemus, quod ſoliduin, AMCGP, ſuperabit folidum , P ius.
QRX , & fi illa ſuperabitur , etiam hoc luperabitur, ergo prima ad
fecundam erit,vt tercia ad quartam , hoc eft folidum,AMEGF,ad
folidum , PQRY, erit vt figura, MEGF,ad figuram , QRY,vel vt
figura , NSTV ,ad figuram , 200 , vel vtalia quælibet eiuſmodi Defi.s.
in folido , AMEGF , ad fibi repo identem in alio ſolido PQRY, Qui. El.
hoc eft ad exiſtentem in eodem cum ipſa planu quod oftendere o .
erat . Dicantur autem figuræ proportionaliter analogæ ,iuxta re:
gulas , MEGF , QRY .
1
ANNOTATIO .
fueruat Lib. 2. Prop. 4. cum verò prima, ſecunda , & tertia
Prop.eiuldem libri fint illiusmethodi fundamenta, hinc opuserit
in præſenti Lib. quaſcumq;illas ſubſequentes , & ex dicta indiui
fibilium methodo Propoſitiones dependentes , aliter demonſtra
re , vt vel ſcrupoloſo cuiq ; Geometre ſatisfiac . Igitur ab hac Lib .
2. Propoſ. 4. incipientes , curabimus, vt, quę per illam methodum
vera eile demonſtrata ſunt, etiam per noua hæc fundamenta con:
firmentur . PrimiLib . autem Prop. nullatenus à di&a methodo
pendere manifeſtum eft circa nonnullas tamen obiter prius hæc
pauca maiorisfacilitatis gratia libuit declarare .
In Prop. 4.igitur Lib .primiſciat Leétor tacitè fupponi omnes
vertices datę figuræ , refpectu eiuſdem regulę affumptos,effe in ea .
dem recta linea regulæ parallela ; leu , pro figuris folidis, in eodem
plano regulæ æquidiſtante, diffinitionibus conformiter ; quod ob
qui claritatem inter axiomata poterat recenteri.
In Prop. a6 . prætermiſſa fuit demonſtratio preſentis caſus,cum
nempe , AG , contingit etle perpendicularem , GV , & hoc cum fa
cile, intellecto difficiliori calu ( quiibidem explicatur) hoc probari
pofíet ‫ ;ز‬concludetur autem boc modo,quod prætendimus,nempe
in tali cafu etiam , KY , effe perpendicularem ipfi , YA , & fecunda
TI
plana, AV, Ka,ad plana, HV , & a, æquè ad eandem partem in.
clinari. Sit, AG , aj,GP,VE,KY,ad, YX , iuuêtus, AP , PE, KX , X
1,&
 502 GEOMETRIE
T , & cetcris vt ibidem conitructis, eodem modo prius oſtende.
inus ve ibi triangula , AFE ,KZT, necnon , AFG, KŽY, EFG, TZ
Y , & AGE,KYI ,eile inter fe fimilia , & angulum , PGE , æquari
anzuis ,XTT .Hoc luppo ito , cum , PG , ad ,GA , fit vt, XY,ad,
YK , & G , ad GE,,KY,ad, YT, ex æquali,PG ,ad GE, crit vt, X
6.Sex.Ele . Y, ad , YT, & tunc circa æquales angulos, PGE, XYT , ergo trian.
gula ,PGE, XYT, lunt fimilia, ergo, PE,ad , EG , eft vt, XT , ad,
TY , & ,GE, ad, EA , yt, YT, ad, Tk,ergo, PE, ad,EA ,eft vt, X
6.5cx.Ele. T , ad , TH ,& funt circarectos, PEA, XTK, ergo triangula ,PEA,
XTk, lunt fiinlia, ergo, AP, ad, PE, erit ve, KX, ad ,XT , led & ,
PE , ad, PG, eſt vt, XT, ad , XY, ergo, AP, ad, PG, eric vt, KX , ad ,
5.Sex.Ele . XY, & , PG, ad, GA, eft vt, XY, ad, Yk, ergo triangula , APG , XY,
ſunt fiinilia , rectus autem eft angulus, AGP , cum rectusponatur,
AGV, crgo, kYX , & ,KYA, rectuserit, vnde anguli, AGV, k Yaş.
47. Primi quales erunt. Cuin verò quadratum , P.A , ęquetur quadratis, PG,
Elem , ĠA, ſeu quadratis, PG, GE, EA, & quadratum PA, ęquetur etiam
quadratis ,PE , EA ,duo quadrata ,PE , EA , æquabuntur tribus
quadratis, PG ,GE, EA , & ablato communi quadrato , EA , erit
45. Primi quadratuin , PE,æquale quadratis , PG , GE , vnde angulus, PGE,
Elem . rectus erit , & conſequenter etiam rectus ipſe, XYT , vnde anguli ,
Defin. 6. AGE, KYT, erunt inclinationes ſecundorum planorum , AV ,KA,
Vad, Ele. cum íubiectis planis, HY, &a , & inter le ęquales , per quę ſuppo.
ſiro calui ſatisfieri manifeftum eſt.
In Lemmate 5. poft Prop. 8. prętermiſſa fui demonſtratio pre
ſentis calus, cum cadem facilis exiſtiinaretur , nempè quando, FE,
FG, cum, A E , AG, &, LI, LM, cum, HI, HM , concurrere mini.
me poſſecontingat, ve cum angulos, EAF ,G AF, IHL, MHL ,re
ctos, vel recto maiores acciderit eſſe : Sic autem tum hic,cum ſup
poſitus ibicalus poterit vniuerſaliter demonſtrari . Intelligantur
4. Primi
Elem, ipſę, AE, AF, AG, HI,HL,HM , inter ſe ęquales , & iungantur ,
EF, FG, EG, IL, LM, IM : Cum ergo anguli, FAG , LHM , lupo
ponanturęquales, & latera, PA, LH, &, AG, HM , çqualia, erunt
pariter bales, FG , LM, æquales : Sicautem probabimus cum ,EF,
7. Primi
Elen .
İL, tum, EG , IM , inter fe æquales effe . Rurſus lulpenta pyrami.
de, AEFG , ponatur, F, in, L ,deinittaturq ;FG ,ſuper, LM, cui co
gruet, & triangulo, EFG, cadente luper,ILM ,punctum , E ,pari
ter erit in, I ; Sed & punctum , A ,dico forcin , H, tres enim (phæ
ricæ ſuperficies iuper centris,1 , L , M , radijs inuicem le ſecantibus
deſcriptæ , ncmpè radijs,HI, HL, HM, ſeu, AE, AF, AG, in duo
bustantum punctis lele decuífare poflunt, vt facile oftendi poteft,
duç enim quęlibet ſphæricæ ſuperficiesincirculi periphærià le te
 LIBER VII. 503
cabunt , tertia verò hanc peripheriam diuidet in duobus punaise
& quę lunt ab ambas partes plani, ILM , nempè vnum (upra alterumn
e intra iplum, quare non ad aliud punctum , quam ad, H , concurrét
tres rectæ lineæ, A +, AF, AG , ad eandem partem plani,ILM,cum
ipſis,HI, HL, HM , conſtitutæ , ergo, AF,cadet in, HL ,AE , in ,
HI, & , AG, in, HM , quibus preoſtenlis , reliquum demonftratio ,
nis ,vt ibi , profequemur.

THEOREMA IV. PROPOS. IV .

P Arlbelog ramenaincadem altitudine exiftentia inter

le ſunt baſes.
Sin in figura Prop. s. lib.z. parallelogranima, AM ,MC, in ea
dem altitudine. Dico eadem effe inter le , vt baſes, GM , MH . Ex 2.hus
Hoc autem manifeftum eft, funt enim dicta parallelogramma figu- ius.
rę proportionaliter analogę, iuxta ipias baies , cum fit ,GM ,ad ,
MH , vt, DE, ad, EI , &, DI, ducta ſit vtcumque , vnde patet pros
poſitum etiam independenter à methodo Indiuifibilium .
ANNOTAT I O.
Ropofitionis s. Lib. 2. prior parspendetquidemab Indiuifi.
bilium methodo, verum pars poſterior , necnon Prop. 6.7.&
8. abſq; illamethodo , vt intuenti apparebit , oftenduntur , qua .
propter , cum ab eadem exemptę fint , nonindigent vt reſtauren .
tur, ted illas tamquam ftylo veteri demonſtratas, vt veras in hoc
libro quoq ; vfurpabimus, quod etiam dealijs Propofitionibus fict,
que a methodo Indiuifibilium immediatę pendere non conſpicien .
tur, etiamſi mediatè ab eadem vtiq ;dependere competiantur, iuffi.
ciet enim illas Prop.de nouo oftendere, quę immediatè ab ipla
methodo Indiuifibiliuni fidem fumpfifle videbuntur. Cum verò
ſubſequentes Propolitiones , in quibus parallelogrammorum om.
nia quadrata,feuomnes figurę fimiles ,regulis balibus, examinan
tur , fint in gratiam cylindricorum , prima verò tantum pendeat ex
methodo indiuifibilium , propterea illa erit denuo oftendenda ,
quam nunc ſubiungo .
THEOREMA V. PROPOS. V.
Ylindrici in eadem altitudine exiſtentes jater fe funt
3
.
CMvt baſes . Ma.
 504 GEOMETRIE
Manitelli eft fimiliter hæc Prop. cum eniin ſcato quolibet cyl
vol.1:.lindrico piano æquidi tanter bag , producatur in eo figura a quants
ipfi bali ,propterea vt batis ad bafim , tic erit figura ad fgurain ab
eodem plano balibus æquidiſtante etcumq; produ & am , ergo hi
cylindrici erunt figurę proportionaliter analogæ, iuxta iplas bales,
3.bu.gs. ergo cylindriciæquè altierunt inter fe ve bales .
ANNOTATI 0.
Oc demonitrato haud difficile erit ſtylo veteri oftendere cy:
Hindtic os exiſtentes ineadem bafielle interfevtaltitudines,
vel vilatcra æqualiter bafibus inclinata .
Similiter eoidem habere inter ſe rationem compofitam erra
cione balium , & altitudinum , vellaterum æqualiter bafibus indi.
natoruin . Et eos qui habeat baſes altitudinibus , vel lateribus 2
qualiter bafibus inclinatis , reciprocas æquales effe ; Velæquales,
bacs haberet alticudinibus , ieu lateribus æqualiter bafibus iaci.
natis , reciprocas atq; fimiles cylindricos elle in tripla ratione late
rum homologorum . Sufficiet namq; nos methodum imitari,qua
demonftrata Prop.9. lib. 2. poftmodum reliquz vſq ; ad Prop. 14.
efteniz fuerunt, probando circa cylindricos, quod ibi circa omnia
quadrata datorum parallelogram .oftendebatur . Hæc autem pro
cylindricispoftea coilecta lunt in eodem lib. 2. Prop. 34. Cor. 4.
generali a ſec. B. vfq ;ad ſec. G. quæ quidem animaduertere opus
erat.
In Prop.15. eiuſdem lib. 2. hæc ſupplerda videntur . Io Sec.A.
probatur figuram , KOM , ipfi , ABD , & , n12 ,ipfi, ¢ £ A ,æqua.em
efle cx Prop. 3. ejuſdem , nempè ex methodo lodiuifibiliun , hoc
autem patebit etiam ex prop. prima huius, funt enim diata Egliz
æqualiter analogæ . In iec. B. figuram ,MZP, adæquari ipli , Q
M , & , Ri & , ipfi, ala, eodem modo deducetur ex prima husus,
In ſec. C. probabitur vt, MP, ad, PO, ita efle figuram , MZP ,ad, O
ZP, ex prop. 2. huius . In ſec. D. fimiliter oſtendemus figuram , o
ZP, ad figuram , R & , effe vt, ZP, ad , R & , fimiliter a prop . 2.
buius . Cetera verò abíq; methodo indiuifibilium fubfiftunt; it &
Corollaria , & prop. 16.
In Prop.17. eiuidem lib. 2. hæc pariter ſupplenda funt . In iec.
A. elicitur ex 3. pariter lib. z.folidum , H200,æquariſolido,ABP 1

( , & , £ 12, folido, Vn & n ,cum verò hæc folida Gat figura aqua
liter analogæ vt eorum conditiones expendenti patebit, ideò quod
ibi ex 3. lib . 2. hic ex prima huius deducemus . Ia ſec . B. folidur ,
LD
 LIBER VII. 505
LDGF ,æguari ipſi, H200, & , 3687, ſolido, repariter ex prima
huius colligemus. In ſeç. D. quod figura, LED,ad, OED , litvt,
LE, ad, EO , feu quodfigura, QAMY,ad, TIMY, fit ve,QY, ad, Y
T, ideft vt, LE, ad, EO, velquod figura, LFE, a., OFE,fit vt,LE,
adoEO , patet, ex prop.2.huius : Quod vcrò ſolidum , LDFE , ad
ſoliduin ,ODFE ,lic vt figura , LEF, ad figuram ,UEF,ideft vt LE ,
ad, EO, inanifeftum elt pariter ex s. huius . In tes. P.1olidum ,
DFE, ad folidum , 3674 , efle ve figura , EDF , ad figuram , 467,
pätebit ex 3. huius, luntenim dicta ſolida figuræ proportionali
cer analogæ vt confideranti manifeſtum erit . Cætera huius prop .
cum Cor . & prop. 18.ablg; methodo Indiuiſibilium ſubſiſtunt ,
vt examinanti facilè apparebit.
THEOREMA VL PROPOS. VI.
Væcunq;de parallelogrammis oftenduntur in Prop
5.6.7.& 8. Lib . 2. eadem ctiam de criangulis,con
ditiones ibi fuppofitas circa ſuas baſes , & altitudines, ſeu
latera æqualiter bafibus inclinata , habentibus , verifi,
cantur .
Hæe Propofitio manifefta eft, cum enim expofito quocunq;
triangulo , & aſſumptis duobusquibuluis lateribus angulum que.
libet continentibus parallelogrammum compleri poflit in illo an
gulo , cuius trianguluin erit dimidium , ideò quæcunq; triangula 34. Prinig
erunt , vt eorum completa parallelogramma,habentibus autem Elem.
triangulis circa bales,& altitudines , leu latera æqualiter balibus
inclinata , præfatas conditiones , eam pariter habent completa
parallclogramma, & de illisverificantur ea, quæ in dictis propo . 4.huius ,
fitionibusfueruntpropoſita, ergo cadem de corum medietatibus, cum Ads
ulis verificabuntur . Triangula ergº , quæ
hoc eſt de di&is triang
ſunt in eadem altitudineinter ſe ſunt , vt baſes ; Et quæ funt in
ea dem , vel æqualibus bafibus , vt altitudines , vel vt latera , quæ
æqualiter baſi, teu bafibus,inclinantur. Habent inter ſe rationem
compofitam ex ratione balium , & altitudinum ,vel laterum ęqua
literbagbus inclinatorum . Habentia baies altitudinibus , vella .
teribus baſibus æqualiter it clinatis ,reciprocas, ſunt æqualia ; Et
quæ funt æqualia baſes habent altitudinibus , vel lateribus æqua.
liter bafibusinclinatis , reciprocas . Et tandem ſimilia triangula
fuot-in dupla ratione laterum homologorum ; Quæ omnia etiam
Lib . 2. Prop. 19: Coroll. s . exmethodo Indiviſibilium colligeban.
SIN
 १०० GEOMETRIE
tur. Coroll. 2. autem ſpectat ad dictam methodum pertra & an.
dam , propterea non opus eft , quod aliter oftendatur : Lemma
vero antecedens Propol. 20. ſtylo veteri demonſtratur , ficut &
ipfaPropol. 20. & ai.quorum Corollaria haud nobis opus eft alie
ter demonftrare , cum eorum vſus non fit , nifi pro methodo Indi.
viſibilium .
THEOREMA VII. PROPOS. VII.

Onici in eadem , velæqualibus altitudinibus exiſtés

tes inter ſe ſunt vt bales .
Sintquicunq ;conici in cadem , vel æqualibus altitudinibus , A
E, BP, exiſtentes, AKLM, BSQTR : Dico hos efle inter te, vt ip
forum bales, KLM, SQTR . Abíciſſis enim ab altitudinibus,AÈ,
BF,vtcunq;partibusæqualibus verlus, A, B , ipſis, AC, BD , per,
C, ducatur planum bali, K
LM, æquidiſtans , & per
D , fimiliter planum baſi,
SQTR , æquidiſtans , qui
19. lib. 1. bus in conicis producan
21. lib . 1. tur figuræ , GIO , XNVP,
eric ergo, GIO ,fimilis ipfi, R
KLM , quarum lacer a ho. I M
mologa , 10 , LV , fimili. T
ter, XNVP, erit fimilis baſi, SQTR, duco autem plano tranſeune
te per altitudinem , BF, lecetur baſis in recta , QR ,vtcunque ,&
figura , XNVP,in recta, NP , ſuperficies verò conicularis in redis,
17. Vnde . BV, BR, erunt ergo hæ fimiliter fe &ta in punctis, N, P ,ac,BF, in,
Elem . D,licut etiam , Ak,AL , AM, erunt ſimiliter fe&ta in punctis ,G, I,
21. lib. 1. O , ac, AE, in , C , & ,QR , NP, latera homologa fimilium figura.
rum, SQTR , XNVP, ſunt autem etiam ,AE,BF altitudines æquae
les ſimiliter lectæ in punctis, C, D. Cum ergo figura, KLM ,limi
13. l.b.z. lis fit ipfi, GIO , habebit, KLM , ad,GJO ,duplam proportionem
eius, quam , LM ,ad,10, vel , MA, ad , AO, vel, Ea ,ad ,AC , ſeu ,
FB, ad , BD , vel , RB, ad, BP, vel tandem eius , quam habet , QR ,
ad, NP, fed etiam Sgura ,SQTR , ad, XNVP,habet duolam ratio
nem eius , quam habet, QR , ad, NP, ergo figura, KLM ,ad,GIO ,
elt vi, SQTR , ad ,XNV , & permutando figura, kLM , ad, SOT
R , eric ve figura,GIO, ad figuram , XNVP, & puncta, C, D , lum .
pta ſunt vtcunque, ac conici , AKLM , BSQTR , ſunt in æquali.
bus altitudinibus , AE, BF, reſpectu baſium ,KLM , SQTR ,aflum .
ptis,
 LIBER VII. 507
ptis, , ergo ſunt figuræ proportionaliter analogæ , ergo dicti cy •
lindrici erunt interie , vibales, KLM , SQTR , quod eratdemon , 3.huius,
ftrandum .

COROLL ARIV M.

CVm verò etiam cylindrici in eiſdem bafibus , & altitudinibus

"predictis æqualibus, fint inter fe,vt ipfæ bafes , propterea erüt
etiam inter fe, diipli conici , ondeſi in unaſpecie cylindricorum , con s.huius.
conicorum oſtenſum fuerit , cylindricum triplum eſſe conici in eadem
baſi, e altitudine cum eo exiſtentis , illicò hoc etiam de reliquis fpe
ciebus cylindricorum , conicorum facilè colligemus .
THEOREMA VITI PROPOS. VIII.
Vilibet Cylindricus triplus eft Conici in eadem ba
QSic quicunq;
fi, & altitudine , cum eo exiſtentis.
cylindricus, GO, & conicus in eadem bafi,IMNO,
& eadem alcitudine cum ipro . Dico cylindricum , GO , triplum
elle conici, HIMNO .
Exponatur enim pri А
ſma, AFDE ,triangu
lares habensbaſes, A B C
BC , FDE ; altitudinis
æqualis altitudini cy .
lindrci,GO' , in bali
verò , FDE , ſic pyra
mis , CDFE ; erit er
go priſma , ADEF , PEV N
triplum pyramidis, C
DEF, cum reſoluatur in tres pyramides æquales , FDBC , FDEC ,
FBAC, ýt oſtendit Euclides Vnd. Element. Prop. 7. vt autem ſe Ex ant.
habet priſma , ADEF , ad pyramidem , CDEF , ita ſe habet cylin.
dricus, GO , ad conicum, HIMNO, ergo, GO , triplus eſt conici, H
MO , vnde omnis cylindricus triplus eit conici in eadem bafi, & al.
titudine cum eo conftituti, illi enim conici, qui ſunt in eadem ba
&i, & altitudine ex ant. omnes inter ſe funt æquales , quod often ,
dendum erat .

SI 2 AN
 308 GEOMETRIÆ

ANNOT AT
Α ιIO..
Er ant. prop. ſatisfit prop. ss.lib. 2. ex ea enim pariter habe
tur omnes cylindricos eandein rationem habere ad conicos
in eadem bali, & 'altitudine cum ipfis exiſtentes , cum eorum elſe
triplos fuerit demonſtratum , & eadem , quæ ex ipſa deduceban
tur, hic pariter colliguntur, proprietates inquam illæ , quas cyline
dricis competcre dictum elt in Annot.prop. s . huius . Sic ergo
ratum , ac firmun elt , Conicos in eadem , vel æqualibus bafibus
exiſtentes, eſſe inter fe vt altitudines . Habereq; rationem compo.
fitam ex ratione bafium , & altitudinum . Eos verò, quorum bao
ſes altitudinibusreciprocantur , æquales eſſe , & æqualium baſe
altitudinibusreciprocari. Ac candem fimiles conicos eſſe in tri.
pla rationelinearum , vel laterum homologorum eorundem ba
lium , ſeu fimilium triangulorum per verticem traſeuntium , quæ
in iplius prop. 22. Cor.Sectionibus.,in gratiam Conicorum pari
ter colligebantur. Per hanc etiam ſatisfit prop . 24. eiuſdem lib.
2.cum per eam ibidemonſtratiintendatur cylindricuin quemcuq;
triplum eſſe conici in eadem bali , & altitudine cum eo exiſtentis,
1 vt in Sec. I. Cor. 4. gen.prop . 34.poſtea declaratur. Aduerte au.
tem , quod pag. 79. lin . I såhæc verba ,eg cum omnibus quadratis
duorum triangulorun CBM , EMF , ponenda funt poft hæc verba ,
dupla erunt omnium quadratorum , AF .
THEOREMA IX . PRO POS. IX .

Onicorum fruſta æquè alca ,& in bafibus æquè altos

C rum conicorum gà quibusabſcinduntur, conftituta ;
inter ſe ſunt vt baſes.
Videatur ſchema prop. 7. huius , inquo fint conicorum æquè
altorum , AKLM , B3QTR , fruita ,GIOLKM ,XVTS ,in eidem
cum illis bafibus , KLM, SQTR , & inæqualibusaltitudinibus ,C
E , DF, exiſtentia, igitur abſciſſis verſus puncta , C , D , altitudinum
partibus æqualibus , & per earum terminos ductis planis bafibus
3-bu :1 . parallelis , oftendemusab ijſdem productas in fruftis figuraseſe
inter ſe vt iplæ bafes eodem modo; quo ibi factum eſt , vnde pate.
bit dicta fruſtaefle figuras proportionaliter analogas , quapropter
ipfa eiſe incer ſe vi bales pariter concludemus , quod erat demon ,
(trandum .
CO .
 LIBER VII. 509

COROLLARIVM.

Vmverò etiam cylindrici in baſibus dictorum fruftorum , & in

C æqualibus cum eifdem altitudinibus conftituti ,ſont inter ſe do
baſes , erunt etiam inter fe vt di&ta frufta , & permutando habebunt s.huius.
eandem rationem ad di&t.zfruſta ,vnde propofito quocunq ; frufto coni
10 , & cylindrico in eadem baſi , altitudine , cum eo exiſtente , ut
rationem cylindrici ad fruftum conicum inueniamus ,fufficiet alicuius
cylindrici præfat& altitudinis r.ctionam ad fruftum conicum in eadem
befi, & altitudine cum eo exiftens inuenire,ex ea enim propofiti cylin
2 drici, frufti conici ratio illicòapparebit. Per hanc autem Propos.
fatisfit etiam Prop.27.1ib.2.6 Se & .K.Cor.4.gen .34.eiufdemLib.2.
vbi contenditur probare ,.conicorum fruſta in eadem baſi, altitudi.
ne exiſtentia , efle inuicem æqualia , hocenim per hanc Prop manife.
M Stum eft.
To
THEOREMA X : PROPOS. X.

Ylindricus adfruſtum conicum quodcunq; in eadem

26
bus homologis in oppoſitis balibus frufticonici ) cam ha.
.
bet rationem , quam quadratum maioris homologarum ad
rectangulum ſub ambabus homologis , vna cum tertia
parte quadrati differentiæ earundem . Idem verò fruftum
ad conicum in eadem bali, & altitudine , cum eo exiſten
tem , erit vt re & angulum fub maiori, & tripla minoris ,vna
cum quadrato diferentiæ earundem homologarum , ad
maioris quadratum .
Sint in quacunque baſi , PROS , & eadem altitudine cylindri.
eus, FQ , fruſtum conici, B PROS, nempè , LNMISR , in bafi mje
nori quoque , LNMI. & conicus,OPRÓSlecto autem quomodo . Lor0.28
cung;conico plano per verticem ało, producatur triangulum ,B ‫ܙܐ ܙܐ‬
PQ , ſecans oppoſitas baſesfruſti conici in re& is , LM , PO , quæ
erunt bomologæ fimilium figurarum , LNMI, FROS, ſimiliter,
codem extento plano , ac completo cylindrico in cadem altitudi
ne cum conico , BRS, ſecentur eius oppofitæ bales , necnon figu .
ra,FVHG,ab eodem plano in reais , AC, FH , PQ . Dico ergo
cylin .
 510 GEOMETRIÆ
Cylindricum , FQ , ad fruftum conici, E
NISR , eandem rationem habere , B
quam quadratum , PQ , ad rectan . A C
gulem , lub ,PQ , LM , vna cum .
quadrad.fferentiæ earundem . Idem
verò fruſtum ad conicum, OPQ , elle X
vt retangulum ſub , PQ , & tripla ,

g>
LM , vna cuin quadrato differentiæ
earundem , ad idem quadratum , P F xi
H
Q. Etenim cylindricus,FQ , ad fru
ftum conici, NISR , habet rationem
compoficam ex ratione cylindrici ,
FQ , ad cylindricum , AQ, ideft ex
Annot. p, ratione, FP, ad, PA , vel, LP, ad ,BP,

W
so huius. vel excellus, PQ , fuper, LM , ( qui
ſt,FX,)ad,PQ , & ex ratione cylindri.
ci, AQ , ad conicum , BSR , ideft ex
8. huius. ea , quam habet ,PQ , ad . PQ , & { S
tandem ex ratione conici , BSR , ad
fruftum , ISRN, quæ eft eadem ei, quam habet cubus, PQ , vel ,F
H ,adparallelepipedum ter lub, HX, & quadrato, XF , ter lub ,
Ex dif.7 . X, & quadrato, XH , cumcubo, FX , eit eniinconicus, BSR f, imi
1, 1 . lis conico , BIN , & ideò, BSR, ad, BIN, eft vt cubus, PQ, vel,FH ,
Annot.p. ad cubum , LM, feu ad cubum, XH ,vnde cum cubus, FH , æquæ
8.huius, tur cubis, FX, XH , cum parallelepipedis ter ſub , FX, & quadrato;
XH, & ter ſub, HX ;& quadrato , XF , ideò per conuerfionem ra.
tionis conicus , BSR , ad fruſtym , ISRN , erit vt cubus ,FH ,ad
38.lib. 2. parallelepipedum ter ſub , FX , & quadrato ,XF , ter ſub , XF , &
quadrato, HX, cum cubo, HX . Duæ rationes autem nempè, quá
habet, fx , ad, PQ , &, PQ, ad lui . componuntrationem ,FX ,ad
. PQ, vel triplæ , FX, ad, PQ, ſeu,FH , vel, fumpto pro communi
bafi quadrato, FH , componunt rationem parallelepipedi lub tri
pla, FX, & fub quadrato, FH, ad cubum , FH,quæ proportio cum
ea, quam diximus habere cubuin , FH,ad paralleiepipedum ter ſub
HX, & quadrato, XF, ter ſub, XF, & quadrato , HX, cum , cubo ,
FX, componitrationem parallelepipedi ſub tripla, FX, & quadra.
to, FH , ad parallelepipedum ter lub , HX , & quadrato , XP ,ter
ſub , XF, & quadrato , HX, cum cube , XP, ergo cylindricus, FQ,
ad fruttum, ISRN, erit vt parallelepipedum ſub tripla,FX , & qua
drato, FH, ad dicta lex parallelepipeda cum cubo , FX , vel vreo.
rum ſub tripla, ideft vt parallelepipedum ſub , FX , & quadrato ,F
H , ad
-
 LIBER VI 1. ) sit
H , ad parallelepipedum ſub,FX, & quadrato ,XH , fub , HX ,&
quadrato, XF , cum , . cubi , XP , hæc tria verò æquantur paralle.
lepipedo ſub, FX, & rectangulo , FHX, cum . quadrati, FX, nam
parallelepipedum tub,HX, & quadrato ,XF , idemeft cum paral.
lelepipedo lub , FX , & rectangulo , FXH ,quod fi ipſum iunxeris
pcrallelepipedo tub,FX, & quadrato, XH , fimulcum . cubi,FX ,
ideft vna cum parallelepipedo ſub, FX, & 1. quadrati, FX , ( cum
fit communis altitudo , fiet parallelepipedum tub ,FX , & rectan
gulo , FXH, cum quadrato , ÅH , idenſub,FX; & rectangulo,FHX ,
& lub } • quadrati, FX, igitur cylindricus, FQ , ad fruftum , ISRN ,
erit vt parallelepipedum iub,XF, & quadrato, FH , ad parallelepi.
peduin lub, XF, & rectangulo, FHX,cum 1. quadrati, FX , ideft ve,
quadratum, FH ,vel quadratum ,PQ , ad rectangulumſub ,FH ,HX,
vel lub, PQ ,LM , vna cum . quadrati , FX , differenciæ iplarum
homologarum , PQ, LM . Quoniam verò conicus, OSR, eft .cy. 8.hujus.
Jindrici,FQ , idcircò ar ideen fruitum , ISRN, conicus , OSR , eric
vt 1. quadrati,PQ, ad rectangulum ſub , PQ , LM , cum . quadra.
ti, FX, vel vt quadratum, PQ , adrectangulum {ub,PQ , & tripla ,
LM, cum quadrato,FX, & conuertendo fruſtum ,ISRN, ad coni
cum , OSR ,erit vt rectangulum ſub, PQ , & tripla ; LM , cum .
quadrati , FX, differentiæ earundem homologarum , ad quadra:
tum , PQ .quæ oftendere opus erat

Α Ν Ν Ο Τ Α Τ Ι Ο .

3
Er ſuperioremautem demonftrationem ſuppletur prop. 28.
lo a. necnon ei, quod colligitur in ſec. L & M.Cor.4.gen.24 .
3
ciufdem l. 2. Cor.autem prop. 28.eft in gratiam methodiindivi
fibilium . Quod prop. 29. eiuſdeml. 2.li intelligamus in eius figu
ra latera , CD, DB, delcribere fimiles figuras planas , in quibus tā .
quam in bafibus cylindrici confiftant , quorum latera fint , CD ,
6
pro figuia , DB, & DB, pro figura, CD , oftendemus conſimili ibi
traditæ demonftrationi cylindricum ſublateræ , DB ,bafi figura, D
C , ad cylindricum lub latere, DC, bali figura, BD ,pradicta fimili
efle vt, DC ,ad,DB, & fic etiam effe conicum ſub lateribus, CB, B
D , bali figura ,CD ,ad conicum ſub lateribus, BC , CD , bali figura
ipfius, DB ,habent enim cylindrici inter le , necnon & cunici, ra.
!
tionem , compofitam ex ratione bafium , & altitudinvas , leu late
rum æqualiter bafibus inclinatorum , vt fuperius denuò animadu - Annot. po
trlum eft : Per hæc autem latisfit etiam Sec. N. CO . 4. gen . 34. JUS.
5. & 8.bu.
euiden
 512 GEOMETRIE
eiuſdem lib. 2. Circa verò prop. 25. & 16. cum Corollarijs nihil
dictum fuit, cum fint lemmaticæ pro methodo indiuifibilium , qua
propter reſtaurationeminimè indigere vilæ fueruus ; Prop. 33.au.
temrecolecur in examine lib .3. cum Cor.Prop. 34. confiftit inde
pendencer à methodo indiuiſibilium , vt illius eciam Corollaria,va.
de nec ipla reſtauranda vifa Lunt. Veruntamen circa Car.4.gene
rale eiuidé prop: '34 ſuperius ſuis locis adnotata fuerunt , quæ ani
maduercenda erant. Reliquæ tandem propofitiones à 35. vſq;ad
Enem lib . 2. noa pendent ab indiuifibilium methodo , & propie.
rea circa illas nihil nobis dicendum occurrit . Relieta deniq ; fuis
vltiinoloco prop. 23. cum Corollarij le &tionibus,ac prop. 30. 31.
& 32. à 23.præcipuè dependentibus cum paulòdiligentiorem ani
maduerfionem popofcereviderentur , præfertim verò cum propo.
fitione 33. restaurata , aliæquædam propofitioncs lemmaticæ,ad
1. rem goſtram pertinentes , forent luperexſtruendæ , vt in fequenti
bus manifeftuan erit.

THEOREMA XI. PROPOS. XI.

I propoſitum quodcumq;folidum parallelis quotcumq;
S planis ita fecaripoffit , vt conceptæ ex ſecantibus pla.
nis in eo figuræ ſintſemper parallelogramma re & angula,
latera verò eadem deſcribentia ſint omnia vni cuidam la
teri, vt regulæ æquidiſtancia : Illud ſuperficiebus cylin
draceis comprehenſum erit .
Sit propoſitum quodcunq; folidum , ASOC , quod quidem pao
rallelis quotcunq ; planis lectum eſſe lupponatur , efficientibus in
eo parallelogramma rectangula , EH , IM , latera verò hæc deicri
Defin. 3. bentia, GH,LM, vt & reliqua omnia præfata parallelogramma
lib. s. pariter deſcribentia , fiat voicuidam regulæ , PQ , æquidiftantia .
Dico folidum , ASOC , ſuperficiebus cylindraceis comprehendi,
Quod enimſuperficies, inqua iacentomnia prædicta latera , quæ
rectangula defcribunt ( quæ lit, CNOD ,) fit cylindracea, manife.
ftum et ex eo, quod omnia voi regulæ , PQ , fintparallela , & eadé
ratione ſuperficies , in qua iacent latera rectangulorum prædictis
oppofita (quæ ſit, ARSB ,) erit cylindracea . Similitercum planu,
EH , æquidiſtec plano, IM, & , GH, ipfi, LM , etiam , EG, ipfi,LI,
æquidiftabit, codem modo autem etiam oftendemus reliqua late
ra , quæ præfatis rectangula deſcribentibus lateribus perpendicola:
riter
 LIBER VIL 5! 3
riter inſiſtunt,eide , B
LI, æquidiſtare, ex Aci ?
fie quo concludemus &
hæc omnia pariter AS
in ſuperficie cylin .
al dracea coextendi
quæ fit , ACNR ,
qua methodo pate RR X
bit etiam ſuperficie , D
YZ
BSOD , eſſe cylin . C
draceam in qua
quidem iaceat late
ra rectangulorü prę. MI
diētis oppofita.Núc
& ducta intelligan.
tur oppoſita plana RU
folidum , A0 , tan- 7
gentia, ac præfatis
fecantibus planis -
quidiſtancia contin 8
gere poteft , vt ipfo
sú plānorú córačtus fit ex vtraq;parte, vel in puncto ,vel in linea,vel
in plano , vel ex vna parte contactus in vno illorum , ex altera vero
in alio promiſcuè, vc conſideranti facilè innoteſcet;attamen quo•
modocúnq; res fehabeat etiam ratione iſtorum contactuum fiet ,
vt dictum folidum cylindraceis fuperficiebus comprehendatur , fi
enim contactus.ex neutra parte fiat in plano, dictum folidum non
alijs fuperficiebus cylindraceis , quam ijs , quæ dictæ ſunt compre
hendetur , vt manifeſtum eft , fi vero contactus fit in plano , illud
erit parallelogrammum re & angulum , vt , AD , RO , cum enim
hæc tangentia plana æquidiſtent planisſecantibus , quę tranfeunt
per latera cylindrici, cuius, ACNR, BDOS,funt fuperficies,etiam
ipfa per eiuidem latera tranfibunt , ergo , AC, BD, licut etiam , R 9. lo s
N , śO, per quæ tranfeunt dicta tangentia plana , ipſis, EG,FHæ.
quidiftabunt, quo pacto oftendemus etiam , AB, CD ,RS,NO,jpſi,
EF, GH , pariceræquidiſtare, ergo plana contactuum , AD, RO ,
erunt parallelogramma rectangula , ergo & ipfa erunt fuperficies
cylindraceæ , ergo etiam ran tione contingentium planorum fecan .
'tibos planisæquidiſtantiui præfatú ſolidú ſuperficiebus cylindra
ceis comprehendimanifeftuin eft, quod oftendere opus erat .
Ttc DE;
1
 514 GEOMETRIE

DEFINITIO . A.

Viuſmodi ergo ſolida appellabimus nomine com

H muni ſolida rectangula . Cum verò vnumquodque
in eifdem folidis exſecantibus planis productorum parale
lelogrammorum re & angulorum fuerit quadratum , etiam
ſolida quadrata vocabuntur . Et ipſorum regulæ , quibus
latera planarectangula continentia , æquidiſtant.
DEFINITIO . B.

Nſuper ſolidum quodcunque re&angulum ſub duabus

INC
quibuſcunque ſuperficiebus diceturcontineri( regulis
ijſdem fupradičtis) in quibus voumquodq; equidiſtancium
planorum , ipſum folidum rectangulum ita ſecantium ,vt
di&tum fuir; æqualia latera per fe & ionem iſdem deſigna
uerit, ſub quibus parallelogrammum re & angulum , ab eo
dem plano ſecante in folido productum , continetur. Et
cum fuerit ſolidum quadratum porerit etiam appellari, fa
vidum quadratum alierutrius di& arum ſuperficierű ipſum
continentium . Ipſas verò ſuperficies, a qualia ređangu
lorum planorum latera capientes , homologas pariternun
upabimus ; regula quocunq;di& orum eafdem ſecantium
planorum .
Α Ν Ν Ο Τ Α Τ Ι Ο..
ergo ſuprapofitas definitiones manif eftum
eft, quaſnam
I Vxta
conditiones habere debeant ea ſolida , quæ vocantur folida re
tangula : Erit igitur , ASOC , rectangulum folidum : quod fi , A
, EH , IM , RO , & cætera huiuſmodi plana fuerint quadrata ,
poterit etiam dici, ASOC, quadratum folidum : Ipfius autem re
gulæ erunt ex . g . NO , OS , quibus latera rectangula continentia
quidiftant. Efto nunc , quod parallela plana ,quæ in folido , A
7, rectangula ,AD , EH, IM, RO , genuerunt , indefinitè produ.
ta occurrerint ex.g.tribusſuperficiebus, TXBY, DOTZ, NOAS,
» quibus per lectionem defignauerint , TY, æqualem ipfi, BD, &
98 ,
 LIBER YIL ; $15
28, æquatem , CD , fimiliter,& 4 ,V2, XR ,deincepsæquales iplis,
FH , KM , SO , ſicut etian ., £ A , NA ,NO , deinceps æqualesipſis ,

GH, LM , NO , & in fuperficie , DŽIO , iplas, DZ ,H2,NB, cr,

deinceps æquales eitdem, BD, GH, KM , SO., & cætera plana pa.
rallela limiliter le habuerint (iplę autem luperficies , BO,Dr,TR,
inter te, vei eciam , CO , ę ,interles erunt humologæ , regula quo
cunq; dictoruın eafuem tecantium planorum inter ſe æquidiſtan
ciinn :) Dicimus ergo folidum rectangulum , AQ ,nedúin.conting
riex. gi lub ſuperficiebus , BDOS, CDON ,inquibus iacent lacera
præfata re& angulacontinentia, ſed etiam ſub ſuperficiebus,TĘ ,
CO , vel,TR, PO, vel fub ſuperficiebas, rZDO , ODCN ; vel (ub ,
FZDO, R.VOAS, in his enim plána parallela produxerunt lateral
ijs æqualia ,fub quibus parallelogrammarectangula ,AD , EH , I
M, RO, & cætera huiuſmodi continentur,vt dictum fuit, in quo
non nihil à modo loquendi in planis diſcedere videmur, dicitur.n .
ex.g. rectangulum planum , AD , contineri fub,BD, DC, quæ re
& tum angulum conftituunt, & non ſub , TY, 98 , quæ ipfius reétúpri. Delo
angulum non conſtituunt , hoc tamen loquendimodo vius lum , Sec. Elem .
1 potius ſoliditatis determinationě reſpicieos, quam continentiam ,
quæ fit à ſuperficiebus in anbitu contentorum folidorum exiften
sibus, cum enim cernerem non omnes fuperficies folidum rectan
gulum vt fic continentes poffe in ipfius contenti ſolidi ambicu re .
periri ( vt ex.g. cum contineretur duabus ſuperficiebus planisin il.
Iius ambitu exiſtentibus,aliæ autem illis homologæ effent curuæ )
& tamen latera in hisconcepta viderem adæquari lateribus rectá
3 gula plana continentibus , & conſequenter eorundem areæ quan
3 ticarem præfcribere, vnde & iftæ prædictis homologæ ſuperficies
viderenturipſius contenci ſolidicate determinare ( quecumg; enim
folida fub ipfius contineantur inter ſe erunt æqualia ,vtinfra oſté.
demus) ideò volui præfata folida rectangula dici lub omnibus his
ſuperficiebus homologis ſecundum eandem regulam contineri,
Quemadmodum fi quis aliter ab Euclide diceret parallelogrammu
rectangulum nedum ſub lateribus ipfius angulum rectum confti
fuentibus, ſed etiam fub quibuſcunq; alijs lateribusprædi&is æ,
qualibus contineri ,fubintelligendo non hoc parallelogrammu
in ipfius ambitu necellarid ipſa latera continentia habere, led рег
ca liue fint in ambitù , fiue non , ipſius arcæ quantitatem determi.
nari, parallelogrammum enim rectangulum contentum fub duo
bus lateribus, iuxta modum loquendi Euclidianum , æquatur cui
cumq; parallelogrammo rectangulo lub alijs duobus, prædictis æ .
qualibus contento. Quod fi quis attendat demonſtrationes ſec.
Tit Elem.
2
 RIE
516 GEOMET
Elemn . à prima illius def. dependentes , animaduertet fuam ſortiri
veritatem fiue ſecundum hanc , ſiue ſecundum adductam definie
tionem intelligantur ; confimilem autem demonſtrationum ſerić
ex ſuperioribus definitionibus emanantem , inferius & ipfæ ſubiun
gam .
THEOREMA XU . PROPOS, XII.
Ropoſito quocunq ; ſolido re & angulo iuxta datas rea
P 2.

tento ; indefinita numero folida rectangula pariter dari

poffunt, iuxta eaſdem regulas ,quorum vnumquodą; pro
pofito ſolido æquale erit, ac ſub eiſdem ſuperficiebus
continebitur .
Sit propoſitum quodcunq; ſolidum rectangulum , POIS , fub
duabus ſuperficiebus , QSIB , OBIH , contentum , cuiusregulæ
fine , HI, IS . Dico indefinita numero ſolida rectangula regulis
eiſdein pariter dari poffe , quoruin vnumquodq; ipſi, POIS, æquie
le erit , ac lub eiſdein ſuperficiebus , QSIB , OBIH , continebitur.
Igiturrectangulum folidum ,POIS, luperfíciebus cylindraceis co
prehendetur , illæ ergo ſuperficies indefinite hincinde produciig.
telligantur , in quibus latera fignata per plana parallela ', in folido
parallelogramına rectangula gignentia , vni regulæ , vt ipfi, Hlæ .
quidiſtant, tales autem iunt ſuperficies , PS , SH , HB, BP , ficut
11,huius,
etiam , PH , HS, SB, BP, quarum eſt pariter regula, SI,cum enim ,
RI, PB, fuerint parallelogrammi rectangula , tam iuxta regulam ,
HI, quan iuxta , SI, pofluntin ipfis recte lineæ vni cuidam paral.
lelæ defignari: Producatur autem ipfæ , PS , SH , HB , BP , binc
inde indefinicè , intelligaturq; ſimiliter in quacunq; productarum
fuperficierum , vt in, O1, producta, exiſtere figura quæcunque,AK
Ma, homologa, iuxta regulain , RT, ipfi, OHIB, in eadem luperfi
cie existenti , deinde per illus ambitum , AKM^ , feratur quædam
recta linea indeficitè hincinde producta, femperipfi, si,æquidio
ftanter, donec omnem illius percurrerit ambitum , gignens luper•
ficies cylindraceas, CAKN, NM, GMAD , DA, abſcindeniq; a lu .
perficie,QR ,indefinitè producta iuperficiem cylindraceam , DCN
G. Eſto igitur , quod vnum parallelorum planorum in folido,Pl,
rectángulaplanagignentium , vt, quod genuit,XV ,indefinitè pro
du &tuin, ita vtfecet folidum , CM, in eo produxeritfiguram , ER ,
quoniam ergo, EF,eft parallela ipli, & x , nam eft portio, EY,que
elt parallelaipli, & V, limiliter, E & ,eft parallela ipfi,fr , crit,ER ,
ра
 LIBER VII. 517
parallelogramimum , &, FR & , eſt angulus re&tus; eſt enim exterior
parallelarum , PR ,XT,& ideò ipsi interiori, XT&, æqualis, erit,
Ex , etiam rectangulum , & quia, &R, æquatur ipſi , TV , ſunt.n.
AM, OI, figuræ homologæ , DP
Licut etiam , FR , æquatur ip
ſi, YV , ideò rectangulum , E
R , erit æquale rectangulo, X
E. FZX Y 음
V. Eadem ratione oſtende . N RASA
mus , quæcunq ; alia duo re
đangula ab codein dictorum
çquidiſtantium plano in iplis 10
ſolidis producta çqualia effe,
ergo cum ſolida ,CM , PI, fint 1 /
in eadem altitudine ſumpta
regulis eiſdem æqualibus re M H I
ctangulis , cöcluduntur enim
inter extremaplana parallela , quorum contactus eſt in planis , N
M, RI ; Ca, PB, ideo dieta ſolida erunt æqualiter analoga iuxta dia 3-huius.
&tas regulas, ergo inter fe æqualia erunt ; & cum luperScies , AM ,
$
ſit homologa ipli ,OI, &, DM, ipfi, QI, regula plano , RI, propte .
rea & erit, CM ,folidum rectanguluin æquale iplì, PI , & lub eiſdē
Luperficiebus, Q1, 10 , continebitur , & eiusregulæ erunt pariter
iplæ , HI, IS . Cuin verò in ſuperficie , Ol , indefinitè produda,in
definicæ numero figuræ ipfi ,'ol,homologæ , regula plano , RI,
fupponi poffint, vt facillimèapparet, ideò tupradiéta methodo tot
ſolida rectangula ijſdem fuperexftrui poterunt , regulis eiſdé, quor
erunt figuræ ipfi , HP, homologæ , iuxca dictas regulas , ideft nu.
3
mero indefinita , quorum vnumqaodq; ipfi, PI, adæquari, ac ſub
cildem ſuperficiebus , Q1, 10 , contineri, vt fupra oltendemus .
Quemadinodú li etiã indefinite ſuperficies, PH,HS, SB, BP ,ſupra ;
vel infra producerentur , alia indefinita numero solida rectangula
inueniri eodem modo poffent , quorum vnumquodque ipfi ,Pl,
adæquarı , ac ſub eiſdem fuperficiebus, Q1, 10, contineri , regulis
eiſdein , HI, IS, pari ratione probaremus . Hæc autem oftenden .
da proponebantur.
COROLL ARIV M.I.
x ſuprademonftratis manifeAum eft, quomodo folidum recian.
E gulum ſub duabus datis ſuperficiebus contentum , iuxta ditas
regulas , in data ſuperficiecylindracea , quæ continentium altera fit
hoa
 TRIE
$ 18 GEOME
homologe , deſcribi poffit ,fuperficies enim CG deſcribetur et ipfa
latere, NG, moto per lineam , 2VEC,femper ipſi . HI , & quidiſtanter.
COROLLARIVM II.
Aſuper innotefcit folidum rectangulum quodcunq; eſſe ſemper
19portionem folidamduobus cylindricis fe fe inuicem per fuas ſuo
perfícies cylindraceas decuſſantibus communem , quorum laterum ve
regulæ fimul ad vnum pun &tum componantur , ſibi inuicem perpen 1

diculareserunt, vt regula, HI, cui aquidiſtant latera ſuperficiei cy .

lindracea, PSHBP ,eſt ad angulum re &tum cum regula ,IS, cui equidi.
Itantlatera ſuperficici cylindracea, PHSBT, quod quidem folidum , P
1, patet gigni ex concurſu di&tarum fuperficierum , ficut , CM , ex cone
curſu earundem ' PSHBP, indefinitèprodu&tarum , necnon ipfarum ,
ckgac, boc eſt vnumquodq; ipforum ,CM ,PI, elle portionem ſolidam
communem duobus cylindricis , quorum laterum regulæ funtipf& ,HI, .

IS, ad inuicemperpendiculares.
COROLLARIVM III.

V teriuspatet quod Colida reftangulafub fuperficiebushomol.o

enim ſi propofitsex.g.eſſent ſuperficies, Qr; 10, homologe ipfis,DM ,
Ma, regula plano, RI, & completafuiſſentfolida rectangula,PI,CM,
ecdeira modooſtenſum fuißet ipfa inter fe æqualia effe
COROLLARIVM IV.
x hæc Prop.egu Cor. ant. deniq; apparet , quam congruenter die
E &tum fuerit folidum rectangulum nedum ſub duabusſuperficie
bus in eiufdem ambitu exiſtentibus contineri , ſed etiam ſub duabus
alijs quibuſcumq; prædiétis homologis , iuxta eaſdem regulas, licet
enim diuerſis ſuperficiebus ipfa folidacomprehendatur, tamen eadem
ſemper ſolidatis quantit is conferuatur , retentis eiſdem regulis; cuius
determinatio cum ex lateribus habeatur , vel rectangulaplanadi&to
rum folidorum continentibus, vel æqualia is , quæ eadem continent ,
iaceant verò bæc indietisſuperficiebus, propterea non incõgrue,puto,
di&tumfuit præfata ſolida ſub talibus quibuſcumque homologis fupere
ficiebus , regulis eifdem , contineri.

THEO:
 LIBER VII 519
THEOREMA XIII . PROPOS. XIII.

S1I,expofitisduabus quibuſcumq; ſolidorum rectangu

lorum deſcriptibilium regulis , ad vnum punctum có.
pofitis, iuxta eaſdem folidum re&angulum contineatur
fub parallelogrammo , & alia quacumq; figura plana in
ambitu contenti ſolidi exiſtente,ipſum folidum re &tangu
lum erit cylindricus, & figura plana ſuperiusdi&a erit il.
lius bafis . Quod ſi etiam prædi& a figura fuerit parallelo
grammum , & ambo in illius ambitu, contentum ijſdem
folidum re & angulum erit parallelepipedum .
Exponanturduæ inuicem perpendiculares regulæ , BC, CD, fo
lidorú deſcriptib liū ſub parallelogrammo,AC; & figura plana qua
cumque, HDC ,lit autem defcriptum ſolidonirectangulum ſub eif
dem contentum, AG
CH , iuxta regulas, B F
C, CD, ita tamen vt
M
figura plana, HDC ,
fit in ambitu ipfius B
contenti folidi . Di. R
I

CO , AGCH , eſſe cy : X
lindricum . Quod.n.
AC , CG , GH , fint KO
ſuperficies cylindra.
ceæ , quarum regula ,
BC ,manifellum eſt, D V CR Y
quod verò latera per
ſecantia para lela plana in ipſis deſignata fint æqualia ipfi , BC, la.
teri parallelogrammi,AC ,ex di& is etiam cóftare poteit,ſed maio.
ris dilucidationis gratia fit ab aliquo di& orum ſecantium planorú,
in ſolido , AGHC, produ &tum rectangulum ,IMON , eſt ergo,IN ,
æqualis, MO , hoc eftipli , BC , quo pacto idem de cæteris often
demus , in parallelogrammo autem , GC, eadem verificantur, & in
illi oppofito, fi contactusplani ipfi, GC , oppoſiti effent in plano ,
vý manifeftum eft, ergo perinde eftac filatusæquale , BC, ambitu
figuræ ,HDC, extremo fuipuncto femper ipfi ,BC ,æquidiſtanter Def.3.l.to
percuriſſet ipſam ſuperficiem , ADBH , deicribendo ,erit ergo , A
GCH, cylindricus, cuiusbalis eft , HDC , figura . Præfatum qui
dem ſolidum habet in ambitu figuras iplum continentes, fed live
limus,
 520 GEOMETRIE
limus etiam caſum intelligere cum tantum figura planaeſt in illius
ambicu ;hoc in ſchemate ant. prop. facilè percipiemus , in qua
fint regulæ , SI, IH, continentes verò figuræ , Q , AM , quarum ,
QI, ſupponatur efle parallelogrammum , ſednon in ambitu con
centi eiſdem ſolidi , quod ſit, CM ,AM ,verò fit figura plana , quæ
debet in ambitu folidi reperiri , igitur confimili methodo oítende.
mus etiam, CM , eſſe cylindricum , in bali,AM , conſtitulum .Quod
fi continentes figuræ , Qi, 10, fuerint ambo parallelogramma , ac
in ambitu contenti ſolidi, quod fit, PI, manifeftum eſi nedum ,PI,
eſte cylindricum ,fed etiam eſſe parallelepipedum , funt enim pla.
na, RI, PB, parallela, necnon, PH , eſt ſuperficiesplana ipfi , QI,
parallela, ac, PS , eſt plana , necnon ipfi , HB , fimiliter parallela,
quod oliendere oportebat.
COROLLARIVM I. 1

x hoc colligitur , fi, ducta, EH,per, H , pırallela , DC, in parala

E lelis, EH, DC , ind -finitè produ &tis , reperiatur alia quecunq;
plana figura ,ot, EHE , ſolidum rectangulum fub parallelogrammo
propoſito, AC,feu illi analoga ſuperficieſecundum regulamptanum,
GC; & ſubfigura , FHC, in ambitu contenti ſolidiexitente , quod fit,
AFCH , ad contentum ſub eodem parallelogrammo, 4C , feu illi ana
loga ſuperficie ſecundum diftam regul.ım , ego ſubfigura, HDC ,dummo.
do ea fitin ambitu pariter contenti ſolidi,eſſe vt figura, EHC, adfigu
s.huius. ram,HDC, ſuntcnim h.cc folida ,ABFHC, ABGHC , cylindrici in e.1
dem altitudineſumpta reſpectu bilium ,EHC, DHC, & ideòfunt inter
lept ipſe bafes,unde cum ipfe fuerint æquales etiam di&ta ſolida re.
& angula æqualia erunt .
COROLLARIVM II.
Abetur inſuperſi in eodem ſchemite ducatur in parallelograma
H mo, AC, quacumq; parallela, HC,PT,RS ,conſtituens paralle
logrammum , RG , re &tangulumſolidu ' n ſub, AC, á figura plana ex.g.
HDC, contentum , dummodo hæc ſit in ipſis ambitu , ad re&tangulum
Solidum ſub, RC, & eadem figura, HDC , in huius etiain anbitu exi
ftente, ſeu ſub quacumq;alia planafigura in eiſdem parallelis cum,H
DC, exiſtent, dummodo ſic in ipfius ambitu, regulis üsdem , BC, CD, eſſe
Dt parallelogrammum , AC, ad pirallelogrammum , CR, ſeu dt,RC,ad,
CS ; Et ſi ſintetiam parallelogramma , HV, HD , babetur etiam retta
gulum folidum fub, AC, CE, ad rectangulüm folidumſub, RC, CT,ėſſe
 -- LIBER VIL 521
wat rectangulum , BCD, adreftangulum , SCV , funtenim hæc planareº
& angul.2 baſes di&torum rectangulorum folidorum ,quæ ex di&tisfunt
parallelepipeda ,feu-cylindrici eiuſdem altitudinisſumpta reſpectu
di&turum bafium , idcò ſuntut ipſe bafes, hoc eſt utdi£ta rectangu
las ſuppoſito tamen quod continentia parallelogrammaſint in ambits
contentarum folidorum .

Α Ν Ν Ο Τ Α Τ Ι Ο.
Oceramt quidem exhiberi parallelogramma, AC , RC,in code
P
lelis, vt,HY, proiplo, AC, &, HR, proiplo, RC, & intelligimē.
taliter deſcripta fulida rectang. iam dicta lub iftis in codem plano
iaceatibus fig. prout dictum eſt, quo pacto eadem intelligi potuit
(ent,fed cur nonnihil difficile captu initio huius nous doctrinæ
hoc mihi fore videretur, eadem vi ſupra cxhibere malui , verunta
C) pen valde expediet pro fequentibus afluetieri dictorum ſolidocurit
mentali delcriptioni, exhibitis continentibus cadem fig . (quæ , pu .
to,femper planæ erunt .) in eifdem parallelis conftitutis , quemad
modun duabus quibuſcunq ;fectis liacis cxh: bitis, illico rectangu
lum ſub iplis mentaliter deſcribere folemus , ficuti & quadratum
datæ rectæ liacæ cuiuſcunq; ablqucco , quod ieinper in Ichenia
cibus ipſa deſcripta exhibeantur,tic ergo & folida ređang. & folida
quadrata,ſub duabus planis figurisin eiſdem parallelis exiftentibus
iuxta dacas regulas contenta , ad figurarum confufionem euitan .
dam & nos quoq; inentaliter ve plurimum deſcribemus .
THEOREMA XIV. PROPOS. XIV.

duo triangula fuerint in eiſdem parallelis conftitura .

S'SSolidum re &tangolum ſub eifdem contentum , regula
altera di& arum parallelarum , ac alia quadam illi in ſubli.
mi perpendiculari, erit pyramis,habens in baſi parallelo
grammum re& angulum , ſub dictorum triangulorum bafi
bus contentuin , dummodo alterum di&orum triangulorú
fit in ambitu contentiſolidi .
Sint duo triangula in eifden parallelis conftituta , LK , ND,nē
pè, ABC, ACD ,in bafibus, BC, CD, in parallela, ND, diſpoſitis,
eleuetur autem à puncio , C, quædam ,VCF,perpendicularis
yv
ipfi, C
B. Die
 322 GEOMETRIE
B. Dico ſolidumre & angulum fub duobus triangulis,ABC, ACD,
contentum , regulis, BC,CF , effe pyramidem , cuiusbafis erit pa
rallelogrammum rectangulum ſub prædiétis bafibus, BC ,CD, pa
riter contentum , dummodo alterum dictorum triangulorum fit in
ambitu ipfius contenti ſolidi, Sit enimdefcriptum iplum folidum
rectangulum ſub triangulis, ABC , ACD , contentum , nempe, AB
BCF , fit tamen alterum ip
forum , vt , ABC , in ambitu
ipſius contenti, ſolidi, & ,AF LP А. RK
C, ſuperñcies homologa ipſi,
ACD , iuxta regulam planu,
BCF, erit ergo, ACF , trian . sXMEVE
gulum,efto enim , quod vaú
parallelorum ipſi,BĚ, plano .
rum , ſolidum , AEC , lecanti. NB C
um, in eo effecerit parallelo
grammum rectangulú , GMIH ,& intriangulo,ACD , redan , IY,
iam ſcimus, quod , Hl,eſt ia eodein plano cum , FC , cui eft paral.
lela , & ambo funt in cudem plano cum , AC, quod etiam de relie
quis in ſuperficie, ACF , ipi,FC ,parallelis exiftentibus eodem mo.
do oftendetur , ergo iacent omnes in plano iplarum , AC ,CF ,ergo ,
ACF , et ſuperficies plana cum vero vi, CD,ad, 1Y , ita ſit, CA,ad,
AI, & ita etiam , CF, ad, IH, erit , CF, ad, IH, vt;-CA , ad , Al, er.
go tria puncta, FHA , cruocin recta linea , in eadem autem efle
oftendemus etiam reliquarum ipfi, CF, parallelarum extrema pup
Lemwa j. cta ex hac parte, ergo , ACF , erit triangulum : Confimili autem
22. LI. modo pariter demonſtrabimus, ABE, A EF, elle triangula, & eft ,
BF, parallelogrammum rectangulum , ergo folidum , ABF, eft pye
ramis , & eius baſis parallelogrammum ,BP,quod ostendere opus
erat .
COROLLARIVM 1.
x boc pariter intelligi poteft, quod ſolidum reftang.contentum
Sueb trapezisex.g.MBCI,ICDT, in eiſdem parallelis, ST ,ND,
exiftentibus, regulis iſdem , BC, CF, eft fruftum pyramidis abfciſepa
planum bafi, BF,æquidiſtans , »t, GECI , dummodo alterum di& orum
trapeziorem in ambitu contentiſolidi confiftat .

со ,
 LIBER VIL 523
COROLLARIVM1 II.
Imiliter ſi compleantur parallelogramma, PC ,GR ,CO , folidum
Smith
rectangulum füb, RC, CP,ſeu ſub, OC,CP, contentum, quod eſt
parallelepipedum triplum eriç contenti ſubtriangulisprædiĉtisideſi
pyramidis , AEC . Contentum verò fub parallelogrammis , TC , Ó , C
x, ad contcntum ſubdi&tis trapezys hoc eft adfruſtum pyramidis, GO
3
Ci, erit ot quadratum, BC, rectangulum fisb X
, I,IM, vnacum • qı!a : 10. iuius.
drar. XM, retentis ſemper ijſdem reg. BC, CF. Hæc autem vera ſunt
fiue latus, Ac , fit commune prefatis triangulis , ſeu parallelogram
mis fiue non ,ac fine latus ,IC ,ſit cõmunepredictis trapezijs,feu paral
lelogrammis , fiue nõvt facilè intuenti innotefcet,
COROLLARIVM III.
Atetottimoſolida rettangula'ſub dictis triangulis, regulis iam
P diĉtis , contenta , fe babere inter ſe , at ipfe pyramides, nempe
æquè alta eſſein proportione bafium , & in eadem, del æqualiqus ba
ſibus exiſtentia eße in proportione altitudinem respeEtu baſiumafume
ptar um , quod eft fimileilli , quod animaduerſum eſt in Cor. 1. Ø 2,
prop .ant.circa parallelogrammafolida rectangula continentia ,

ANNOTATI O.
Duefte autem cum ſolidum rectangulum fuerit quadratum ,
A tunc vnam fufficere exponi figuram ,vt ex.g. triangulum , A
BC, quod tuncæquipollet duobus expofitis, ABC, ACD ; & con
tentum folidum fub, ABC, ACD, tunc etiam dicimus quadratum
folidum ipfius, ABC, regulis, BC, CF, hæc autem planarum figu.
rarum quadrata ſolida mentaliter quoque vt plurimum defcripta,
eſſe intelligemus , vt etiam fuperius animaduerſum fuit. His au .
tem præpofitis, nunc illa fubiungemus, quæ aſſimilantur Prop.
Sec. Elem . aciuxta methodum indiuifibilium lib . 2. prop. 23.ofte.
ſa fuere .
THEOREMA XV. PROPOS. XV .

I duæ expofitæ fuerint ſuperficies ſolidum rectangula

iuxta datas regulas continentes, altera autem carum
fuerit in quotcunq;partesdiuiſa per lineas ſecantes quaf.
cunq; ſuæ regulæ intra dictam ſuperficiem parallelas, alte
Vyv 2 ra
 524 GEOMETRIE
ra autem fueritindiuiſa : Solidum re & angulum ſub indi
uiſa , & ſub diuiſa contentum ,æquabiturſolidis ređangu.
lis ſub eadem indiuiſa , & fubpartibus diuiſæ , regulisijſ
dem , contentis .
Sint duæ expoſitæ ſuperficies, AC, CH , ſolidum rectangulum ,
FC, iuxta regulas, kć, CB, continentes , earum autem altera , vt,
AC, lit diuila in quotcumq; partes ,vt per lineam , DEC , fecan.
tem quaſcumq; intra ſuperficiem ,AC, ipſi regulæ , BC, parallelas,
in duas partes , DEC , ADECB , ipla
verò, HC, ſit indiviſa . Dico folidum F
contentum ſub indiuiſa , HC , & fub
diuifa, AC , ideſt , FC ,æquari folidis
contentis fub, DEC, CH, & ſub , DE
CBA , & ſub eadem , CH . Intelliga. E
tur ergo quandam rectam lineam fer
ri per ipſam , CED , indefinitè produ:
ctam , donec totam percurrerit, ac
femper moueri ipfi regulæ , KC ,xequi
diſtancer , deſcribet ergo ſuperficiem
cylindraceam , quæ fit,KEH , & ab .
ſcindet à ſuperficicbus , FK , AC , lu
perficies cylindraceas, HIK, DEC , & , HC, elt cylindracca, & hoc
fiue fit in ambitu contenti ſolidi, fiue non , alioquin non poffent
latera, quæ per ſolidum , FC, ſecantia plana, ipfi,GC ,æquidifa
ria ſignantur inipſa ſuperficie, HC, omnia voiregulæ ,KC ,æqui
diſare, ergo folidum , HIKCED ,luperficiebus cylindraceis com
prehenditur, quarum regulæ ſunt , kc, CB, inuicem perpendicula
res ergo fi ſolidum , HIKCED , ſecetur planis ipfi,kB, paralelis fét
in folido parallelogramına ipfisk B, æquiangula , hoc eft re & angue
la , & ideò dictumn lolidum erit folidum rectangulum contentum
ſub, HC,CED , ſuperficiebus : Eodem modo oftendemus , HIKC
EDAG,effe folidum rectangulum contentum ſubfuperficie ,DIC,
hoe eft, Dk, ili homologa iuxta planum , BK , ac ſub, DECBA,eft
autem folidum , FC , æquale duobus folidis , HIC , CIHFB , fimul
fumptis, ergo ſolidum rectangulum contentum fud indiuiſa ſuperi
ficie, HC, & lub diuiſa, AC, æquale eft folidis rectangulis conten.
tis fub eadem indiuila, HC, & ſub partibus diuifæ ,DEC , DECB
A, regulisſemper ijſdem , BC , CK ,retentis , quodoftendere opus
erat,

CO
 LIBER VII. 525
COROLLARIVM I.
in
,
affumptis pro regulis , DF , FH , inuicem perpendicularibus , ita
tamen vt,FH , ſit extra planum parallelarum , ,
AC , DF , primò colligitur, fi ipſa figuraper
folam lineam , B6, ( ſecantem quafcumq; in .
18 tra eandem figuran,ipfiregulia, DF ,para la CONO
lelas deſcriptıbiles ) diuidatur pecunq ; qui:
dritumfolidum ſub indiuiſa , BGEO , ſub b 78
cadcm , BGEO, quatenus diuiſa, aquari reclangulis folidis sub eadem
indiuiſa, BGEO, & ſub partibus , BGE ,BOE .
COROLLARIVM II.

diuiſa, BGEO, aquarirectangulis folidisſub eadem indiuifa , BE

0, ſubparte, Beo, hoc eft quadratoſolido , BEO , & re&tangulofeo
lido ſub,BEO, BEG .
COROLLARIVM III.
olligiturtertiò quadratum folidum ipſius,BGEO , & quari re & ä .
gutis ſolidisſub, BGEO, ac , viriufq; partibus , BEG, BEO , per
Cor prim .e ſubinde æquari quadratis partium , BEG , BEO , una cam
rectangulobis ſub eiſdem partibus , BEG, BEO, per Cor . ant.
COROLLARIVM . IV .
Olligitur quartò ,filinea, BIE, bifariam , BNE, Derdnon bifarid
ſecent di&tas ipſi, DF,parallelas : Rectangulum folidum ſub in
diuifa, BNEO, 6 ſub diuiſa, BGEN , per ipfam , BIE ,æquarire &tar
gulo ſolido ſub eadem indiuiſa ,BŅEO , & fub partibus, BIENY, BGEI,
diuifæ, hoc eſt æquari re &tangulo ſub eadem , BNEO , & ſub, BIEO ,cum
folido re &tangulo ſub,BOEN , BWEI, cui ſi addatur quad.Solidum , BI
EN , (ex quibus integraiur rectang folidum fub, BIEO , BIEN , per
Cor. primum ) fiet quadratum folidum , BEO, cui æquabitur rectangu
tum folidum ſub,BGEN ,BNEO, cum quadrato folidofiguræ, BIEXY
internediæ ſecantibus lineis, BIE, BNE, liceat antem , cure dicimus
reEtangulum foliduin fub duabusfiguris, ſubintelligere ſemper con
tentum , breuitatis gratia, etiam fi non exprimatur , vtin planis fieri
confieuit. CO.
 IE
5 26 GEOMETR

COROLL ARIVM V.
C Olligitur quintò, ( supponamus, BIE , bifariam ſecare di&tas
ipſi, DF, parallelas in figura , BGEN , & deinde illis adiungi ,
B2%E0, figuram in eiſdem parallelis cum , BGEN , conſtitutam ;rectan.
gulum folidum ſub ,BGEO , & ſub,BŅEO , boc eft vnum fub , BGEI ,
Seh, BIEN , ſ“ ub, BXE0, indiuiſa , aliud ſub , BIEO , & Sub , BNE
O, cum quadrato ſolido, BIEN, ( quod iun&tum rectanguloſolido sub,
BIEN , BŅEO, facit rectangulum folidum ſub, BIEiv, BIEO ,per Cor.
2. ) aquari quadratoſolido , BIEO, per Cor. 1. hoc eft rectangulum fo.
lidum fiubfigura compoſita er propoſita, BGEX,& adieta ,B2 %EO , “
ſub adiecta,B NEO, cum quadrato Solido, BIEN , dimidiæ ipſius propo.
ſite, æquari quadrato folido , BIEO, compoſite ex dimidia , BIEN ,
Adie &ta , BNEO , ' s

co ROLLARIVM VI.

tum, BNE,ſecentur di&te parallelæ ipſi, DF , quad. Solidumfi.

gure, BGEO, cum quadratoſolidofiguré,;BN A
E0 ,& quari rectangulo ſolido bis ſub , BGEO , , H
BWEo, figuris contento, cum quadrato ſolido
relique figura , BGEN . Nam quadratum G
folidum , BGEO, equatur quadratis folidis,BG
EX , BXEO, cum duobus rectangulis folidis
(1 )
E
fub eiſdem figuris , addito ergo quadrato ſolido communi, B7% E0, fient
quadrata ſolidafigurarum , BGEO, BNEO, æqualia duabus re&tangulis'
ſolidis ſub figuris ,BGEN, BŅEO, cum duobus quadratis folidis, BN
EO, loc eft duobus rectangulis folidis fub, BGEO , B2 %E0 , cum quae
drato folido , BGEN .
COROLLARIVM VII.

, ,
neain , BI E , diet asquoq; parallelas ipſi, D F ,ſecantem ,re &tan .
guluin folidum quater ſub , BGEN BIEN ,cum quadrato ſolido ,
BGEI , æquari quadrato Solido figuræ compoſitæ ex , BGEN, O
figura, BIER , feu illi bomologa ,quæ ſit, B RE O. Duo enim
rectangula ſolid 1 ſub,BG EN BIED, cum quadrato ſolido,B GEI,
equanturduobus qu idratis folidis, B GEN , BIE 2 % , ex Coroant.
boc
 LIBER V II. 527
hoc eft quadratis folidis, BGEN ,B2%E0, additis communibusduobus
adhuc rectangulis fub, BGEY , BIEN , seu, BXEO , que ſuperſunt,fi.
eut quatuor re t engula ſolida ſub , BGEN , BIEN : cum quadrato so.
lido, BGEI , æqualia duobus quadratis folidis , BGEN , BNEO , cum
duobus rectangulisfolidisſub, BGEN , BNEO , hoc eft quadrato ſoli
do, BGEO , per Cor. Tertium .
COROLLARIVM VIII.
olligitur otsuò , ſifigure, BGEO ,ſecet ur vt in Cor. 4. quadrata
Solida figurarum ,BGEN , BNEO, dupla eße quadratorum foli.
dorum, BGEI, BIEN . Nam quad . Solidum , BGEN , æquatur quadra
tisfolidis, BGEI, BIEN , cum duobus rectangulisfolidis ſub,BGEI,BI
EN , per Cor. Tertium , ideft cum duobus rectangulis folidis ſub, BIEO,
( homologa ipſi , BGEI, ) & , BIEN , quibus ſi addatur refiduum qua.
dratumfolidum, BWEO, fount duo rect angulaſolida ſub, BIEO , BIE
N.cum qu.idr..to ſolid ), B7 E0 , æqualia quadratoſolido, BIEO,S115,
BGEI, cum quadrato ſolido, BIEN, igitur quadrata ſolida, BG ENY,B
REO, dupla funt quadratorum folidorum ; BGEI, BIEN .
COROLLARIVM IX.

.
drataſolid.1, BGEO, BN{EO, dupla eſſe quadratorumfolidorum ,
BGEI, BIEO . Etenim quadratum fulidum , RGEO , æquatur per Cor 3 .
quadratis folidis, RGEI, BIEO , cum d - obus rectangulis folidis ſub, BG
EI,feu , BIEN , illi homologa, &, BIEO, quæ duo rectangula ſolida fa
ciunt cum quadrato ſolido , BNEO, reſiduo, quadrata ſolida, BIEO, BI
EN ,Sex , BGEI, BIEO , ergo quadrata ſolida, BGEO , BX EO , dupla
ſunt quadratorum folidorum , BGEI,BIEO .

COROLLARIVM X.
Olligitur decimd, & vltimò , ſitandem ex. g. linea , BNE ,ſecet
quaſcumq; mira figuram , BNE, iph, DF, æquidiſtantes ,fecun.
dum extremam, ac mudoim rationem , ita vt maior portio cuiufcumq;
fe£tæ lineæ fit ex.g. in figura, BGEN , rectangulum folidum ſub,BGE
O, B7YE0 , & quari quadrato ſolido, BGEN , bæc enim ſolida erunt
& qualiter analoza iuxta regulam plinuin ,DFH,ex eo quod in vnoq10
que eidem parallelorī planorum ipſa ſolidaſecantiñ ,accapientiü onu
rectangulum , & vnum quadratuin , femper rectangulum eft æquale ,
quadrato in eodem plano exiftents . diye
I

GEOMETRIE
ANNOTATI O.

D Lupponere fecantes lineas , parallelasipfi, DF, in diætis figu

ris, non niſi ſemel occurrere eidem rectæ lineæ , vt, BIE, femel, ac,
BNE, ſcorſim ſemel tantum ; ipſas vero parallelas ad ambitum fi.
guræ terminari, ac fingulas integraseffe , quod etiam fuppono in
prop. 2 3. lib. 2.integras autem effe fubintelligo ; cum in plures re
ctas lineas,aliquo interuallo ſeparatas,per ambitum figuræ , quæ
ab eadem regulæ parallela efficiuntur,diliungi minimè comperier.
tur , in quo ſenſu ſciat lector ( ne quis circa hochæſitaret) me ſem.
per in his libris hunc terminú vſurpare, ſciat inſuper ealdē regulas ,
DF,FH,pro omnibus ſemper retineri. Hæc auté ſegnius,quamfor
tè par erat, à me aunc explicata funt , ſed cum Propofitiones Lib.
Sec. Elein .hæcimitarentur, & inſuper confimilisdo & rina , adhi
bita tamen indiuifibilium methodo, tradita iam fuiffet Lib.2.Prop.
23. ideò ne rerum ſimilitudo faſtidium pareret , currenti, vt ita di
cam , calamo adnotata lunt. Ex fupradictis autem facile eit intel.
ligcre nomen quadrati folidi alicuius figuræ planæ æquipollere
noinni omnium quadracorum eiuſdem figuræ , & nomen rectan
guli ſolidi ſub duabus figuris æquipoilere nomini rectangulorum
lub eiſdem figuris , quibus quidem in methodo indiuifibilium vto
bamur, ex quo patet, vt ſic nos indefinitum planorum numerum
euitare, cuiipforum ,quæ rectangula ſolida appellauimnus, ſolidira.
tem ſatis concione puto ſubſtituimus . His autem paratis, fequen
tium propoſitionum demontirationes tum quæ ſuperſunt l. 2. tum
lib. 3. 4.ac 5. paucis mutatis compendiofiffimè per hanc nouam
mcthodum ,abſq ;ſolidarum figurarum circumſcriptione, & inicrie
ptione, vt alij conſueuerunt,necnon facile, oftendemus, per hæc
vero Prop.23.Lib. 3. iam ſatisfactum eſſe manifeſto apparet.
THEOREMA XVI. PROPOS. XVI.

regula , FD ,& alia, quæ à puncto , F ,quomodocunq;

intelligatureleuata ſuper planum , AF , perpendiculariter
ipfi, FD . Re& angulum ſolidum ſub , AĖ , ÉC , ad redan
gulum folidum ſub, ADEC, trapezio , & triangulo ,CEF,re
gulis iam dictis, contentum ,erit vt,DE,ad compoſitam ex ',
DE ,& .EF . Нос
 LIBER VII. 529
Hoc oftendetur eodem modo , ac infupradi&ta prop. 30. lib. 3 .
muta tis tantum ſupradictis nominibus, nempe fi vbi dicimus re
Etangula lub duabus quibuſdam figuris, hic dicamus rectangulum
folidum ſub eiſdem figuris, ſicuti etiam cumdicuntur omnia qua:
drata cuiuidam figuræ , nos illius vice
nunc ſubftituemus nomen quadrati lo в с

lidi eiuſdem figuræ ,vt ſupra dicebatur.

Igitur cum rectangului foliduin ſub
trapezio, ADEC, diuiſo per lineam,B D $ 1.huius :
E, & lub triangulo ,CEF, indiuiſo , æ .
quetur rectangulo ſolido ſub , AE , &
triangu'o , CEF, vel criangulo , BEC,&
rectangulo solido lub triangulu , BEC ,
& criangulo,CEP ,primòpatet rectan
gulumfolidum ſub, AE , EC ,ad rectang. folidumſub , AE , & tria.
gulo, Bec, cffe vt, BP,ad,BEC, ideft vt, DE ,ad 1. DE, eft enim,
1: BF, duplum trianguli, Bec . Similiter rectangulum folidum ſub , Coroll...
AE, EC , ad quadratum ſolidum , BF, eſt vtrectangulum , DEP, ad 13. huius.
quadratum , EF, ideſt vt, DE,ad, EF ,quadratumverò folidum , B Coroll.zi
F,cum ſit tripluin quadrati ſolidi, CEF , & quadrati ſolidi , BEC , 13 huias.
erit etiam criplum duoruin rectangulorum folidorum ſub , BEC,CE Coroll.a.
F,( quadratuin tolidum enim, BF,oſtenſum eftæquariquadratis 14.huius.
ſolidis, BEC, CEF, cum duobus rectang. ſolidis ſub , BEC ,CEF ,)
& ideò eritſexcuplum rectanguli ſolidi, (ul), BEC , CEF, ideſt erit Coro.ig.
huias.
ad illud vt, EF, ad ſui 2. ergo exæquali rectangulum ſolidum ſub,
AE, EC ,ad rectangulum folidum lub, BEC, CEF, erit vt, DE , ad
1.EF, & adrectangulum folidum ſub, A E , & triangulo , BEC ,ſeu,
CEF, oſtenſum eſt effe vt, DE , ad ! . DE, ergo colligendo rectan .
gulum folidum ſub, AE, EC, ad rectangulum folidum lub, AE,CE
F, & ſub , CBE, CEF, ideft fub trapezio, CADE, & triangulo , CE
F, erit v , DE, ad compoſitain ex . DE, & :. EF , quod oftendere
opuserat .
ANNOTATIO .
ræſentem propoſitionem denuò ſecundum hanc nouam me
thodum ostendere volui , vt ad huius imitationem , reliquæ
ſuppleri poffint, in quibus , non alia , quam fupradictorum nomi
num mutatione fa & a , demonſtracio ſimillimafit , cum ea pariter
fuerint ſtabilita principia , vc in antecedentibus potuit ſtudiolus
animaduertere, quæ principijs methodi indiviſibilium fimilia ape
parebant, fufficiet ergo tales propofitiones,
Xxx
tantum innuere‫ر‬,cum
‫عاا‬
 530 GEOMETRIÆ
illæ non aliam mutationem , quam prædictam in ſuis demonſtra
tionibus , popofcere videbuntur. Quoad regulas autem , iuxta
: quas diciinus lolida rectangula contineri, pocerimus etiam vice
duarum vnam tantum retinere, pro vt in methodo indiui Gbilium
effectum eſt, ve ex. g. in fig. huius prop . poterat fufficere ipla , DF,
altera eniin regula non alio fungitur offitio , quam determinandi
cum priori regula vnuin planum , cui plana lolida rectangula fecá.
tia, ac in illis rectangula plana producencia, æquidiſtant, & hocia
antecedentibus effectum eft, vt clarior ſolidorum rectangulorum
deſcripcio haberetur , in pofterum tamen vnam tantum regulam
innueinus, alteram tacitè fubintelligentes , dum præfata vni cuidá
etle parallela ſemper lupponere debeamus , erunt autem eædem
regulæ, quæ in propofitionibus infra citandis adhibitæ fuerunt,nifi
alias regulas innuendi quandoq ; neceſſitatem habuerimus .
THEOREMA XVIL PROPOS. XVII.
N eodem Prop. 30. Lib . 2. ſchemate, regula eadem ibi
I aſſumpta , re&angulum ſolidum ſub,AF, FB ,ad reaan
guluin ſolidum ſub trapezio, ADEC , & triangulo , BEC ,
erit vt , DF, ad compoſitam ex , :.DE ,& . EF .
Hæc oftendetur ve ibi , prædi ta tantum nominum mutatione
facta , vtmeditanti innoteſcer .
THEOREMA XVIII PROPOS. XVIII.

N ſchemate Prop. 31.eiufdem Lib . 2. regula eadem ,

, ,,eft vt re & angulum ,
Ilidum ſub trapezijs, HACN, MBCN
HOM , ad rectangulum ſub,HO, MN , cum re & angulo ſub
compoſito ex :.ĂM , & ' . NO, & ſub ,NO.
Hæc fimiliter vt antecedens expedietur.
THEOREMA XIX . PROPOS. XIX .

N ſchemate Prop . 32. Lib. 2. Gmiliter regula eadem

IN retenta , re&angulum folidum ſub , AE, ER , ad ređan
 LIBER VII. $31
gulum ſolidum fub trapezijs, ADEC,CESR ,erit vt redana
gulum, DES, ad rectangulum ſub, DE, & compofita ex,SF,
& : . FE, vna cum re & angulo ſub, EF, & compofita exi. E
F, & .FS.
Hæc etiam vt antecedentes abſoluetur .

Α Ν Ν Ο Τ ΑΤ Ι Ο.

videbantur fatisfa &tum effe manifeſto apparet . Reliquum

eft , vt & ſequentium Librarum Propoſitiones denuò perpenden.
tes, per hancnouam methodum à nobis quoq; & ipfæ reſtauren
tur , quod maiori , qua fieri poterit , breuitate , ac facilitate , nunc
præftare conabimur .

THEOREMA XX . PROPOS. XX .
Sfumpto ex Schemate Prop. 1. Lib. 3. ſemicircolo ,
A vel ſemiellipſi, EPR, circa diametrum ,ER , fimul cũ
applicata, BP,quæetiam fit regula,& parallelogrammo, H
B, iuxta quemlibet trium ibi allatorum caſuum nunc often
demus , conſpecta etiam illa figura , quadratum folidum
portionis, DEP , ad quadratum ſolidum parallelogrammi,
FP, effe vt compofita ex :. EB , & . BR ,ad ipfam , BR .
Producantur enim indefinitè verſus,B, E, ipię, PB,HE,& fiant,
BX, EG, fingulæ æquales ipli, RE, & iungantur ,GR , capiaturq ;
BX, æqualis ipſi, BÉ, & per, X ,agatur,XL, parallela, ER , & iun.
gatur, Xe, ac fit quæcumque, CN , applicata in teniportione, EP
B , quæ producatut indesoite G L E N
hinc inde ve ſecet, HP, vtin, M ,
2 D
EX, vt in, D, LX ,vt in, Z ,& GR, M
vt in, Q ; ſunt ergo, GB , LB, G B P
X, parallelogramına, &, RX, eit АA
S
>

æqualis, RB, XB ,autem ipfi, B

E, vnde rectangulum , RXB, eft R
æquale rectangulo ,RBE , hoc
eft, in circula quadrato , BP : ca
dem rationc oftendemus tum re&aagulum, QZC ,æquari quadra.
to, CM , tum rectangulnm , QDC, æquariquadrato , CN ,& hoc
Xxx 2 ideon
 $ 32 GEOMETRIE
idem probabimus circa alias quaſcumque applicatas. In ellipſi
verooftendemus rectangula, RXB, QDC, effevt quadrata,BP, C
N , ficut rectangula, gXB, QŹC, vt quadrata , BP ; CM . Ergo fi
intelligamus ſolidum rectangulum fieri lub parallelogrammis,GX,
XE, & quadratum ſolidum E , P, G L E N
commuoi regula, BP, erunt hæc
ſolida inter fe æqualiter, vel pro .
2 D C
M
portionaliter, analoga, cum lint B
in eiſdein planis parallelis, nem. P
pè traofeuntibus per lineas,RP , IK
Rik X А
GH, & quæcunq; plana his pa .
rallela præfata lolida ſecantia , R
producant in ipfis æquales figu
ras planas, vel ialtem proportionales, ficut patuit de rectangulo, Q
ZC,æquali quadrato, CM ; vel ad idem exiſtente, vt rectangulum ,
RXB , ad quadratum , BP . Eadem ratione , quia probauimus ré
& angulum , QDC ,æquari quadrato , CN ,vel ad idem efle vt re.
& angulum , & XB,ad quadratum , BP, concludemus foliduin recia.
gulūlub crapezio,EGRX, & triangulo, EXB , efle ęqualiter,vel pro
portionaliter,analoguin quadr. folido, EBP, iuxta communem re
gulain ,BP,igiturrectanguluin folidum,lub GX,XFjæquabitur quae
drato ſolido, EP, & rectangulum ſolidum ſub , EGRX , EXB, ęqua:
bitur quadrato ſolido , EBP , vel faltem erunt proportionalia inel.
lohuius. lipſi, ergo quadratum folidum , E?, ad quadr. folidum , EBP , erit
3.huius. virectangulum ſolidum fub , GX , XE , ad rectangulum folidum
ſub, EGRX, &, EXB, hoc eft, vt,RX , ad compoſitam ex !.RX,
& .XB, ideft, vt, RB, ad compofitam ex . RB, & } .BE , ergo ,
16. huius, iterum conſpecta figura prop.1.lib . 3. quadratum ſolidum portio
nis, DEP, ad quadratum folidum , Eř, eric vt compofita ex 3. BE ,
& 4.BR ,ad ipfam , BR , cum enim ſemiportiones , DEB , BEP ,
fint homologęſecundum regulam planum tranfiens per regulam,
BP, cuiæquidiftant plana folida ſecapcia, ſicut etiain , FB , BH , &
Cor.3.15.cu
buiu
m quadratum folidum figuræ, FP, diuilæ per lineam , EB, æque
s. tur quadratis folidis, FB, B+, & duobus rectangulis folidis-lub, FB,
BH, ideft quatuor quadratis folidis, BH, ideò quadratum iolidun,
FP, quadruplum erit quadrati folidi, BH , ſicut etiam patebitqua
dratum folidum portionis , DEI ' , quadruplum efle quadrati folidi
ſemiportionis , EBP, ergo , vt quadratum folidum , EBP ,ad qua.
dratum folidum ,BH ,ita eft quadratum folidum portionis ,DEP,ad
quadratuni ſolidun , DH, ideft vtcompofita ex . BE,& 1.BR,ad
ipfam , BR, quod oltendendum erat .
CO.
 LIBER VII. 533

COROLLARIV M.
CH
* proximè diftis manifeſtum eſſepoteſt quadratum folidum cuirf
E cumq; figuræ circa diametrum , regula baſi, quadruplum en :
quadrati ſolidicuiuſuis eiuſdem portionum , quæ ab ipfa diametro ſe.
parantur .
ANNOTATI O.
Oſterior pars prop. 1. lib . 3. oſtendetur vt ibi dicta nominum
P tantum mutatione facta cum Cor. ſicut etiam prop. 2 .

THEOREMA XXI. PROPOS. XXI,

Sfumpto ex ſchemate . .
lipfi,ASFD , circa diametrum , AD, limulcum appli
catis, RF, MS , quarum altcra ſit regula , & parallelogram
mo, NR , oftendemus in illius figura , quadratum folidum
FB, ad quadratum lolidum portionis, ICFS , effe vt rectan
gulum , DRA , ad re & angulom ſub , DR , & ſub compolita
ex' . RM, & ex, MA , vna cum re & angulo ſub ,RM , & ſub
compoſita ex : . RM, & . MA .
Producantur enim indefinitèipfæ applicatæ , SM , FR , verſus ,
MR, à quibus abſcindantur, CR, HM , fingillatim ipli, DA,xqua.
les, vc etiam , GQ, HK , ſin AА
gillatim pariter æquales ipli, HK LMI
DR , & ,YR ,LM ,æquales
ipli , MA, & iungantur, HG, ZO IT VIX
k, LY, QL, & fit, TA,quỵ
Cumq; inter, RF, MS diame
Р

YR
f
tro , AD, ſimiliter applicata , D
quæ indefinitè hincinde ex.
ten dat ur ans
lec , NF, in , V , A
D , in, T, LY , in , 1 , LQ, in , 0, KQ , ir , Z, & , HG , in , P. Erunt
ergo , HQ ,KY, LR , parallelogramma, & rectangulum , GQR , æ
quabitur rectangulo ,DRA , cum autem , GQ, lic æqualis, DR , &,
YR, ipfi, MA , erit, QY,æqualis ,RM, hoc eft ipfi, YL , eft autein ,
QY , ad, YL, vt, O1 , ad, L , ergo ,Oi, æquatur, iL, ideft , TM , &,Z
I , ipfi, RM, ergo, 20, æquatur , R1 , ergo rectangulum ,POT, 2
quae
 534 GEOMETR LÆ
quatur quoq; rectangulo , DTA , ergove rectangulum ,GQR , ad
rectangulum , POT,itarectangu!um , DRA , erit ad rectangulums
DTA, hoc eſt ita quadratum R
, F , ad quadratum , TX , ergo pero
mutando rectangulum ,GQR , ad quadratum , RF , erit vt rectan.
3. huius. gulum , POT , ad quadratum , TX , quod & in reliquis huiuſmodi
Coroll.z. oftendetur (patijs ergo rectangulum folidum fub trapezijs, LHG
13.huius, QALMRQ, & quadratum ſolidum ,MSXFR , erunt, vel æqualiter
in circulo, vel proportionaliter analoga inellipfi, ergo erunt inter
le ve rectangulum , GQR ,& quadratum , RF, funt quoq; inter ſe,
ſed vt rectangulum , GQR , ad quadratum , RF, fic etiam efle oſté.
demus rectangulum ſolidum ſub, HQ , QM , ad quadratum ſolidū,
NR, ergo rectangulum ſolidum ſub ,HQ,QM ,ad quadratum ſom
lidum, NR, eritvt rectang. folidum ſub, LHGQ ,LÁRQ,ad quam
dracum folidum , MSXFR , & permutando rectangulum folidum
ſub, HQ, QM , ad rectangulumlolidum lub, LHGO , LMRQ, erit
vt quadratum folidum , NR ,adquadratum ſolidum , MSXFR , eſt
autem rectangulum ſolidum ſub , HQ, QM , ad rectangulum (oli
19.huius. dum ſub, HGQL, LQRM , vt rectangulum ſub ,GQR ,ad rectan
gulum fub, GQ ; & lub compoſita ex I. QY, & ex, YR ; vna cum
rectangulo lub, QY, & lub compoſita ex 3. QY, & . YR ,hoc eft
vt rectangulum , DRA,ad rectangulum fub, DR, & fub compofie
ta ex } . RM , & ex, MA, vna cum rectangulolub,RM , & fub có.
poſita ex 4. RM, & . MA, ergo fic etiam erit quadratum folidum
NR, ad quadratum ſolidum teiniportionis, MSXFR , & ita etiam
quadratuin ſolidurr., BF, ad quadratum folidum ipſius, ICFS ,con
specta figura dictæ prop. j. quod oftendere opus erat .
ANNOTAT I O.
Olterior pars Prop. 3. vt ibi
inutatione facta , ficut etiam Prop.4. Prop. s . reſtauratione
non indiget; Cor. autein deducetur eodem modo , vt ibi mutatis
tantum dictis nominibus , fiunt enim quadrata ſolida figurarum
3. huius. ijſdem parallelis inciuſdein ſchemate interceptarum ,figuræ ſolidę
æqualiter analogæ , vnde eciam ſunc æquales ,ex quoconcluditur
deinde Corollarium eodem modo , quo ibi factum eſt . Prop. 6
cum Cor. Prop. 7. 8. 9. cuin Cor. pariter vt ibi oſtendeotur, muta.
tis nominibus, vi lupra Prop. 10. fic patebit probabuntur enim i.
guræ , APH , AGH ,effe proportionaliter analogæ , & ideo efle inter
fe, vt ,FH , HG , eodem modo, quo ibi factum eit , ex quo fimiliters
concludetur, AFVT, ad , AGVS, elle vt, FT, ad ,GS ; & non dil
fimi
 LIBER VIL 535
fimiliter in Cor. colligemus quadratum folidum , AFVT , ad quad
folidum , AGVS, efle vt quadratum , FT,ad quadratum , GS,ſubau
! di tamen in iilius ſchemate ſecundas diametros ,FT,GS,elle in eadé
recta linea. Prop. 11. cum Cor. demonftrantur , vt ibi , Prop. vero
SB 12. fimiliter , folita tantuin nominuin mutatione facta . Prop. 13 .
oftendetur quoque mutatis nominibus ,& c.in qua aduerte pag.87.
lin. 22. ſuperflue diciin, EF , quadratuin , EI , detractum a rectan .
gulo ſub, IE , EF, relinquere rectangulum lub, EI, IF, vi concluda
tur detractis omnibus quadratis femiportionis, OCD , à rectangu.
lis ſub parallelogram no, OV, & ſemiportione, UCD , relinqui res
ctangu :a lub , OCD , DCV , hoc enim conſtat ex C. 23. 1. 2. vtci.
tatur ia margine, illud tamen ad maiorem declarationem appoli .
cum erat . Corollarium eiuſdem pariter declarabitur mutatis, & c.
Prop. 1.4. fimiliter probabitur , cum Cor. mutatis nominibus, & c.
Sic etiam Prop.15. 16.17.18. 19. 20. 21. cum Cor. in qua patebit
rectaogula ſub, ASB, AHTFB , æquarı rectangulis lubtriangulis ,
ABD , AVD ,cum fint folida æqualiter analoga , & hoc in figura
circuli,in figura autem elliptis dicta ſolida oftendentur eſſe propor.
1 tion aliter analoga, ac inter fe vt coniugatarum diainetrorum qua•
drata . Sic etiain Prop. 22. 23. 24. 25. 26. in qua ſchema ante
cedentis reponendum eft . Propoi. 27.28. 29. 30. 31. cum Cor.
Prop• 3 2. cum Cor,ac tandem Prop. 33. pariter cum Cor.
THEOREMA XXII. PROPOS. XXII.

,
rum vnaquaq; fumpta vtcumq; regula , vtquadrata
ſolida earundem figurarum iuxta dičtas regulas, ita erunt
ſolida quæcumq; ad inuicem ſimilaria ex eiſdem genita fi.
guris, iuxta eaſdem regulas .
Sin duæ quæcumq; figuræ planæ , ABC , Def , in qnibus duæ
vtcumq; lintlumptæ , BC , EF , rectæ lineæ . Dico igitur vt qua
dratum folidum figuræ , ABC , ad quadratum folidum figuræ , DE
F, regulis iam di&tis ita elle quodcunq; folidum fimilare genitum
ex , ABC ,ad libi ſimilare genitum ex, DEF, iuxta eaſdem regulas.
Ducatur in altera figurarum , vt in , DEF,vecuinq;regulæ ,EF, pa. 15. l. 2.
rallcla, HM . Igitur quadratum, EF , ad quadratum ,HM , habet
duplicatam rationem eius, quam habet , ÈF , ad , HM , ſed etiain 15. 2.
alia quælibet figura plana delcripta ab , EF , ad fibi fimilem delcri
ptani
W
 536 GEOMETRIE
ptam ab, HM , prædiétæ homologa , habet duplicatam rationcm
eius, quain , EF,habetad , HM , ergo ve quadratuin , EP , ad qua .
dratuin, HV , ita eft figura, EF,ad fibifimilem figuram deſcripta
ab , H , & perinucando vt quadratum , EF, ad figuram quamcuq ;
alian defcriptam ab , EF, ita erit quadratum , D
HM ,ad figurain prçdictæ fimilern deſcriptam
ab, HM, prædictæ homologa ,ergo quadratú H
folidum figuræ ,DEF , & folidum ſimilare quo CE
dcunq; genitum ex ngura , DEF, luxia coinu.
nein regulain ,EF,lunciolıda proportionaliter
schuius. analoga iecundum communem regulā ,EF ,ergo erunt inter ſe ve fi
gure planæ ab eodem latere,vt ab,EF,deſcriptę. Eodē modo ofté.
deinus quadratum ſolidú ,ABC, & iolidú aliud quodcumq; ſimilare
genitum ex figura ,ABC iuxta cómunē regulam ,BC ,effe inter fe,vt
figuræ à,BC,defcriptæ ,lunt autem duo quadrata, BC , EF , & duæ
aliæ quæcumq; fimiles figuræ planæ defcriptæ ab homologis, BC,
EP ,proportionales ,ergo & dicta ſolidaproportionalia erunt ,népe
vt quadratú ,BC, ad figuram , BC, fic eratquadratum ſolidú , ABC,
ad ioliduin limitare genitu ex, ABC ,fed vt quadratú,BC, ad figurā,
BC,ita elt quadratum, EF ,ad figuram ,EF ,prædiétæ fimilem , & ita
etiam quadratum ſoliduin , DEF, ad folidum prædicto ſimilare ge
situin ex , DEF, ergo quadracum ſolidum , ABC , ad folidum fimi.
lare, A3 , eft vt quadratum folidum , DEF , ad folidum prædico
ſimilare genitúex,DEF , & permutando quad.ſolidū, ABC, ad qua.
dratú ſolidū, DEF , erit vt folidü quodcüq; ſimilare genitú ex,ABC,
ad libi ſimilare geo tú ex ,DEF ,juxta dictas regulas, quod oftendere
opus erat.
ANNOTATI O.
Vius demonſtratio fimilis eft demonſtrationi Prop.33.1.2.cui
HΗ per hanc luppletur, Corollaria autein iuxta methoduin ibi
adhibtain facilè quoq ; deducentur , illain vero huc referuaui, vt
pro nptiore n pro colligendis lequentibus Corollarijs lib. 3. ex hac
pen icntibus eain habere nus . Adhibuit quidem nomen folidi ſi
milaris , quod per indennicu.n numerum parallelorum planorum
fuit pancer cxplicatum lib. 2. ad B. Defin . 8. attamen G vice uma
niin planoru:n, leu defcriptaruin figurarum , lubftituamus quot
cu nt; plana , ſeu deſcriptas figuras,ita vt perimetridelcriptarum
figuraruin iacere intelligantur in luperficie ipſum folidum ambie.
te, lib.i.ge wu nih :loininus , licet nonnihil diuerſo modo, elle idé
, uud dicitur finilare, ac a propria genitrice descriptuin ,
fundum q
juxta
 LIBER VII. 537
iuxta datamregulam, fiue ſecundam illam definitionem abſolutè,
Siue per eandem fic modificatam , vt hæc ſimilaria ſolida ab infini
tatis conceptu,ſeu ab indiuilbilium methodo, eximerentur ; Non
eft autem difficile inſuper intelligere quadrata ſolida quarumcúq;
planarum figurarum ,in ambitu eorundem exiftentium , eſſe etiam
Lolida fimilaria , genita ex eiſdem figuris , quarum dicuntur qua.
drata ſolida , iuxta eaſdem regulas , iuxta quas quadrata ſolida di
cebantur : & è conuerſo ſolida ſimilaria , genita ex quibuſcumq;
figuris iuxta quafuisregulas , quarum figuræ , à genitricium lineis
homologis deſcriptæ tamquam à lateribus , fint quadrata , efle pa
riter quadrata ſolida earundem figurarum iuxta eaſdem regulas .
Igitur ad rem noſtram inanifeftum eft, quod quæcumq; ſolida ad
inuicem fimilaria ,genita ex figuris lib. 3. hic denuò confideratis,
iuxta aſſumptas regulas (quarum patefacta eft ratio quadratorum
folidorum ) habebunt rationem notam , per quod ſuppletur Propo
fit. 34. lib. 3. colligentur autem vt ibi factum elt iequentia Corol
laria vſq; ad finem eiuſdem lib. 3. mutatis tantum læpè dictis no .
minibus, vbi neceſſe fuerit, quod enim ibiper omnia quadrata hic
per quadrata ſolida conſideratarum figurarum colligetur. Do
trina autem ſcholij ſubſequentis etiam pro hac noua methodo
ſubfiftit, ſi tamen vice omnium figurarum , leu omnium planorum ,
fubiitutas intelligamus quutcumque figuras , feu quotcumque
plana, cætera enimà methodo indiuifibilium exemptaiunt, & hæc
fufficiant circa examen libe 3. nunc autem Prop. lib . 4. Similiter
perluftrabimus.
THEOREMA XXIII. PROPOS. XXIII.

Sfumpta ex ſchemate Prop. 1. Lib. 4. ſemiparabola ,

A CHG , cum parallelogrammo,EG , viſa tamen etiam
illafigura, oftendemusparallelogrammum , EF , ſexquial.
terumeſſe parabolæ ,HCF.
Produ ta enim diametro, CG, vtcumq; in , V , deſcribatur qua.
drans circuli , vel ellipſis, HGV , iuxta duas leinidiametros conju .
gatas, HG , GV, & per, H ,ducta , EP, parallela, CV , & indefinite
extenſa, agantur ſimiliter à punctis, CV , parallele, HG, iplæ , EC,
PV, erunt ergo parallelogramma, EG , GP , EG , quidem circum
ſcriptum ſemiparabolæ ,HCG , & , PG , quadrati , HGV , fic inſu
per quæcumq; MO, ordinatim ad, HG , applicata , regula , CG ,quç
Yуу pro
 538 GEOMETRIE
pro alisin hac propofitione fit pariter regula , extendaturq; hinc
indevt recet Ec, vt in ,N , HV, vt in, R , & PV , vein, Q , ergo,CG ,
ad, MO ,erit vt quadratum ,GH , H P
ad rectangulum ſub compoſita
ex,HG, GO , & ſub ,OH ,(hoc.n ,
deducitur ex prop. 3. lib.4 . quæ
non dependet à prop. 1.neq ;indi.
get, quod denud demonſtretur )
ideſt ve quadratum , GV, ad qua
dratum ,OR, ſed vt, CG,ad MO, с V
ita eft quadratum, CG,ad rectan
gulum ſub, CG, ſeu, NO, & OM ,ergo quadratum , CG , ad rectan .
gulum, NOM, erit vt quadratum , GV ,ad quadratum , OR ,& pere
mutando quadratum , CG , ad quadratum , GV , erit vt rectan
gulum , NOM , ad quadratum, UR , ſic ductis alijs parallelis
euenire oftendemus ; ergo folidum rectangulum tub , EG , paral.
lelogrammo , & femiparabola, CHG , erit proportionaliter ana.
logum quadrato folido quadrantis , HVG ; fecundum regulam ,
CV , fecundum candein autem oftendemus etiam quadratum
folidum ,EG , effe proportionaliteranalogum quadrato iolido , H
V, eteniin quadratum ,CG ,ad quadratum , GV, eft vt quadratum ,
NO ,ad quadratuin, OQ, vnde ve quadratum , CG, ad quadratum ,
GV , fic erit quadratum folidum , EG , ad quadratum lolidum , G
P, & fic etiamrectangulum folidum fub , EG ,HCG , ad quadratum
folidum , HGV,ergo quadratum folidum, EG , ad quadratum ioli.
dum , HV, erit vtrectangulum ſolidum ſub, EG,HCG , ad quadra.
tum foliduin HGV, ergo permutando quadratum ſolidum , EG ,ad
rektangulum folidum lub, EG ,HCG ,erit vt quadratum folidum ,
Elicitur HV, ad quadratum folidum, HGV, led quadratum folidum ,HV ,
ex 20, hu- lequialterum eſt quadrati folidi, HGV , cum ,VG ,tranicat per cen
:us,
trum , G, ergo quadratum folidum, EG,lexquialterum erit rectan .
guli ſolidi ſub, EG ,HCG , led vtquadratum folidum , EG ,ad rectan .
gulum folidum ſub, EG, HCG, ita bafis, EG, ad bafim ,HCG ,ergo,
Cor.1.13.
huius EG , erit ſexquialtera, HCG , & confequenter , viſa figura prop. 1 .
lib.4. erit parallelogrammum , AH , Icquialterum parabolæ , FCH ,
quod oftendendum erat .
ANNOTATI O.
Er hanc autem fuppletur prop.1.lib.4. etenim illius pofterior
P pars deducetur , vt ibi , hac verò demonstrata reliqua QUAC
Per
 LIBER VII. 539
3 percurremus . Igitur circa Corollarium p. 1. nihil dicendum eft.
Prof.z.autem reſtauratione non indiget. Prop.3.ſimiliter.Prop. 4 .
oftendetur eo modo, quo nos primam demonftrauimus, Corolla
riú verò deducetur vt ibi, mutatis tamé fepè dictis nominibus &c.ex
hac autem oitenta facilè dcducerur prop.5 . cum Cor, mutatis & c.
vt etiam prop.6.cum Cor.p.7. 8. cum dictis in Scholio . Similiter
Prop.9.10.cum Cor.mucaris & c.Prop.11.cum Cor.p. 12.13.14.15,
16.17. cum Cor. 18.19.cum Cor.20. cum Cor, reſtaurationem mi.
niinė poltulant, cum à methodo indiuifibilium non dependeant.
THEOREMA XXIV . PROPOS. XXIV .

la eadem ,VF,retenta ,oſtendemus quadratum ſolidū ,

AF ,duplum eſſe quadratiſolidiparabolæ, VEF, & hoc elle
ſexquialterum quadrati ſolidi trianguli, VEF.
Eito quod,ND,ſecet,EF, in,l, igitur rectangulum , DNI , eſt æ
quale quadrato , NO , quod & circa qualcumq; applicatas con- 28.4 .
tingere concludeinus , ergo rectan А. E
gulum folidum ſub parallelogram
mo,CM, & triangulo, EMF, erit æ . 0
qualiter analogum quadrato ſolido
ſemiparabolæ , EMF , quadratum
Colidum autem , CM , ad rectangulú
folidum fub eodem parallelogram
mo, CM, & fub triangulo, EMF , eft V
7
M
vt, CM ,ad EMF,ideft duplum ,ergo quadratum folidum , CM , du .
plum erit quadrati ſolidi , EMF , & conlequcnter quadratum Toli. Cor.3.13
huius.
.
dum , AF, duplum etiam erit quadrati ſolidi parabolæ, VEF , vnde
& quadratum folidum , VEF, ſexquialterum erit quadrati iclidi, E
VF, quod & c.
Α Ν Ν Ο Τ Α Τ Ι Ο.
Er ſuprapofitam prop.fuppletur prop.21.prop .12. verd dedu
P cetur eodem modo mutatis nominibus & c.

THEOREMA XXV. PROPOS. XXV.

A cum frufto ,MROH, & parallelogrammo,VO ,accent

Y yy 22 eta ,
 540
GEOMETRIE
aa,TX , fecante curuam , MH ,in ,1, regula, OH ,oftendemus
quadratum folidum ,PH ,viſa di &ta figura ,ad quadratum ſo.
lidum ,ABHM ,eſſe vt, ON ,ad compofitam ex, NR , & .RO.
Extendantur .n. HO,VR, verſus,OR , & fiant, OC,RA , fingulæ
æquales ipfi,ON , & ,DO ,BR , capiantur ſingulæ æquales ipfi,RN
& iungantur,AC,BD,CB, quas extenſa indefinitè, TX, ſecet in , F
P , E. Eiunt ergo, AO ,BO ,AD , parallelogramma. Cum verò, CO ;
aquetur, ON, & DO ,ipfi,RN, erit, CD ,æqualis,OR.i.ipf , DB ,
vnde etiam , EP ,ipli, PB, hoc eft ipfi,RX , & tota, EX, toti,NX , &
reliqua, FE, reliquæ ,ox,æqua.is erit. Quoniam vero quadratum ,
OH , ad quadratum , XI , eſt N
vt,ON ,ad, NX, hoc eſt, FX ,
ad ,XE , hoc elt quadratum , A BR MV
FX,velquadratum , CO , ad F EP 1XХ 11
T
retangulurn , FXE , .de per.
mucando quadratum , HO ,
ad quadratum , OC , erit vt С O *
quadratuin , IX , ad rectangu .
lum, FXE , cx quo conclude
mus, vt in fuperioribusrectangulum folidum ſub, AO , & trapezio,
BCOR, eſſe proportional ter analogum quadratofolido,R MHO.
Similiter oftendemus quadrata ſolida, AO ,OV ,eſſe proportionali
ter analoga , & coniequenter prædictis duobus folidis etle propor.
tionaliscoilige nus, vnde permutando quadratum folidum , VO ,
ad quadratuin folidum , MORH, teu (conipecta figura propod 3.lib.
4.) quadratum folidum , PH ,ad quadratum folidum fruſti,ABHM ,
Cor.1.13. erit vt quadratum folitum , AD , adrectangulum ſolidum lub,40 ,
huius 20. & trapezio , BCOR .i. vt , A0 ,ad, BCOR .i.vt ,CO, ad compofi.
tam ex,OD , & !. DC .. vi,ON ,ad compofitam ex, NR , & !.R
C , quod & c.
ANNOT A TI O.
Er hanc fimiliter ſuppletur prop. 23. pofterior.n . pars, cum
P. Cor. deducetur vt ibimutatis nominibus & c.Prop.24.reſtau.
ratione non indiget , ſicut etiam p.25.cum Cor . Prop.26.oſtende
tur etiam vt ibi, mutatis , &c. ficut & p. 37. cum Cor. fimiliter p.
28. cum Cor. p.29. cum Corollarijs , p. 30. cum Corollarijs, p.
31. 32.cum Cor.p.33.34.cum Cor.ss.cum Cor.p.36.37.38.39.46.
cum Cor.41.42.43.44.45.p.46. autem eftnobis reſtauranda.EO
TH
 LIBER VII. 541

THEOREMA XXVI PROPOS. XXVI.

!!
1 I N& figur a prop.46.oftendemus, regula eadem retenta, re
angulim folidum ſub, HP,PE,duplum eſſe re & angu
li ſolidiſub, BZPD , DPG .
Sumatur .n . de illius ſchemate
parallelogrammum ,HG , cum fru . HBM DE
ſto parabolæ , BZGD, & rectis , R
F , DP , fiat autem infuper , AP , RS 3 F

E
æqualis , PD , & ducta ,.AM , paral
lela, DP, jungatur ,AD , ſecans, C z А. Р
T, in, N. Guin ergo in dicta prop .
independenter ab indiuiſibilium methodo ,cócludaturrectangulu
RTF ,ad ,STI,effe vt , PD,ad , DT ,idplum & hic tanquä demonſtra
tù recipiemus,ſed,PD,ad, DI,hoceft, CT, ad, TN, eft vt quadra
tum, CT, ad rectangulum ,CTN ,ergo rectangulum ,RTF,ad,STI,
erit vt quadratum ,CT, ad rectangulum , CTN ,eft autem, RF , vt•
cumq; ducta parallela , ZG, ergomodo conſueto oſtendemus ſoli ,
dum rectangulum ſub ,HP, PE , elle proporcionaliter analogum
quadrato ſolido, MP, ficut rectanguluin lolidum lub , BZPD , DP
G, elle proportionalites analogum rectangulo ſolidolub,MP,PA
D , & tandem concludemus hæcſolida efle proportionalia , ideſt
rectangulum ſolidum ſub, HP,PE, ad rectang. ſolidum ſub,BZPD ,
DPG ,elle vt quadratum (olidum MP,ad rectangulum folidum lub ,
MP,PDA ,ideft vt, MP, ad,PDA,ideft concludemus rectangulum
Lolidum iub,HP,PE,duplum efle rectanguli ſolidi lub , BZPD ,PD Cor.
huius1.13.
G , quod oftendendum erat.
Α Ν Ν Ο Τ Α Τ Ι Ο ..
Rop.46.igitur reftaurata ,ftylo noftro ſequentium propoſitio
P num demonſtrationes profequemur ab hac vſque ad si.inclu .
fiuè, quæ quidem.veritatem habere comperitur ex prop.22.hu us .
Scholum autem ſequens retineatur vt ibi, ſubſtituendo tamen no.
mini omnium fimilium figurarum hoc aliud , nempe quotcunque
fimdes figuras & c.vt in examine lib.z. animaduerſum eſt. His ve .
rò prædemonſtratis ſubſequentia Corollaria vfq;ad finem lib.4. 10
lita nominum mutatione facta ,cuncta facillimè deducentur per
iam oſtenſa circa quadrata, ſeu rectangula folida lub talibus, & ta
libus
 1

542 GEOMETRIA
libus figuris, in antecedentibus prop .conſideratis. Appendix au
tem Cor.6 reſtauratione minimè indigere manifeftum eft. Et hæc
circa prop.lib.4.adnotafle fufficiat, reliquum eſt,vt ad lib.s.exami,
nandum nos conferamus.

THEOREMA XXVII. PROPOS. XXVII.

N Schemate prop. 1.lib.s.regula eadem retenta , often :
ISdemus quadratum folidum parallelogrammi, AF , ad
quadratum ſolidum hyperbolæ ,DBF,efle vt,OE , ad com .
poſitam ex, NB, & 1. BE.
Afumatur.c. ex eo paral.
lelogrammum , CE , cum ſe
mihyperbola, BEF , & recta , N
OE,necnon , MG , quæcun A B
q; ex ordinatim applicatis ad D
diametrum, BE , extendantur
T MH
autem , CB, FE, & fiantBD ,
EQ , fingulæ æquales ipſi , EP
O , necnon , RE, AB , ſingulæ F
æquales ipſi , EB, & iungan R. 5
tur, DQ ,AR ,AE,quas, GM,
indefinitè quoq; producta ſecet in punctis, P, S, T , Erunt ergo , D
39,8fch . R , DE, A E, parallelogramma.Quoniam vero quad. EF, ad quad,
40.lo la MH ,elt ve rectang. OĚB, ad, OMB, hoc eft vt rectangulum ,QER ,
ad rectangulum , PTS , permutando quadratum , FE ,ad rectangu.
lum, QEŘ , eric ve quadratum, HM , ad rectangulum , PTS , quod
& in cæteris often demus , ergo quadratum ſolidum , BEF , & re .
ctangulum folidum ſub trapezio, DQEA ,& triangulo, AER ,erunt
proportionaliter analoga,acin proportione quadrati , FE , & re
& anguli, QER.Confimili modo probabimus quadratum folidum ,
ce, effe æqualiteranalogum rectangulo ſolido lub, QB, BR , & ad
ipſum pariter effe in proportione quadrati, EF, ad rectanguluin , Q
ER ,ergo dicta folida proportionalia erunt,& permutado quadratú
ſolidumCE,ad quad. folidū,BEF,erit vtrectangulum folidum ſub ,
17.hujus. QB , BR ,ad rectangulum folidum ſub,DQEA ,ARE,hoceft vt,QE ,
ad cöpofitam ex L. QR ,& }.RE,hoc eft ve,OE ;ad compofitāex , N 4

B ,(quæ elt dimidia,BO ,) & BE, ig tur, vilo ichemate dietę prop.
3.quadratum folidum ,AF, ad quadratum ſolidum ,DBF ,erit vt , o
E,ad compoſicam ex,NB, & .BE, quod demonftrare oportebar.
AN
 LIBER VII. 543

ANNOTATI O.

vt ibi,mutatis confuetis nominibus & c. ficut etiam prop. 2 .

3 Conſimili autem methodo adhibita in præſenti prop. oftendemus
quad.folidum ,GE,ad quadratum ſolidum ,HMEF, in iuperiori fig .
(hoc eft in figura p.3.lib.5.quadratum folidum , SF, ad quadratum
ſolidum , HDFG,) eífe vt rectangulum ſolidum ſub , QM , MR , ad
rectangulum ſolidum ſub trapezijs , PQET , SRET , hoc eſt vt re .
ctangulum , QER , ad rectangulum ſub, QE, ST, vna cum rectan.
gulo lub compoſita ex 1.PS ,& .TM , & ſub , TM , ideſt viſo ſche
mate p.3.vt rectangulum ,OEN, ad rectangulum ſub, OE, & NM , 18. huius,
vna cum rectangulo ſub compofita ex !. NO, & ;.ME, & ſub, M
E; poſterior pars autem eiuſdem prop.3.deducetur vt ibidem , mu.
tatis nominibus & c.Sicut& omnes prop. à 4. vſque ad 20. incluſi
uè,cum earum Corollarijs. In prop.i1.verò patebit quadratum ſo .
lidum, O P , viſa illius figurà aquari rectangulo ſolido ſub , O
LS ,OVCs,figuris, regula, DC, etenim ex ibi demonſtratis liquido
apparet hæcelleſolida æqualiter analoga iuxta di&tam regulam
ex quo de inde reliqua concludentur mutatis nominibus &c. ficuti
& Cor. In prop:22.figura ficelt corrigenda , debet enim, EC, hinc
inde produci,vt incidat aſymptotis,OY,OP,verſuseam produ&is ,
in, S,I,quæ litterę deſunt, cæterum prop.oftendeturvt ibidem mu
tatis & c.fimulcum Corollarijs, necnon prop.23.24.25.26.27.28.
cum Cor.& 29.cum Cor.Prop: 30.autem patet ex dictis.His deniq;
reſtauratis,ac ſequentiſcholio modificato , iuxta quod dictum fuit 22.huius,
in examine lib.3 . & 4.fequentia Corollaria vſq; ad finem eiuſdem l.Arnoc.za,
s.per quadratorum folidorum prædcmonſtrata ,ſimiliter,vt in præ- & 26, hu .
facis libris , colligentur , hæc autem pro reſtauratione lib.5. dicta ius.
fint ſatis .
Quoad lib.6.verò patet in eo traditas demonſtrationes, quæ ex
methodo indiuifibilium dependebant, ibidē fuifſe reſtauratas. Illæ
autem propoſitiones,in quibus adhibentur aliquando nomina om
nium quadratorum talium ,vel talium figurarum ,adhucſubfiftent,
fi illis nomina quadratorum ſolidorum earundem figurarum lub
fituamus , hac.n. ſola mutatione facta , cætera omnia mancnt in
ſuo robore, vt in eo libro innuitur in ſcholio prop. 30. ac ſuperius
fæpè læpius repetitum fuit .

BAYERISCHE
Finis Septimi Libri. STAATS
1.11.OTHEK
MUENCHEN
1
!
1
|
|
1
6.