Ushtrimi 6, Seminar 4

Thjeshtoni ekuacionet logjike te dhena me poshte.

a) Y = BC + ̅𝐴𝐵̅𝐶̅ + 𝐵𝐶̅

b) Y = ̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅
𝐴 + 𝐴̅𝐵 + 𝐴𝐵 ̅̅̅̅ + ̅̅̅̅̅̅̅̅
𝐴 + 𝐵̅

Zgjidhje

a) Y = BC + ̅𝐴𝐵̅𝐶̅ + 𝐵𝐶̅

= BC + 𝐶̅ (𝐴̅𝐵̅ + 𝐵) V.Perdasise

= BC + 𝐶̅ [(𝐴̅ + 𝐵)(𝐵̅ + 𝐵)] V.Perdasise

= BC + 𝐶̅ (𝐴̅ + 𝐵) V.Komplementit + V.Njeshmerise

= BC + 𝐴̅𝐶̅ + B𝐶̅ V.Persasise

= B(𝐶̅ + 𝐶) + 𝐴̅𝐶̅ V.Nderrimit + V. Perdasise

= B + 𝐴̅𝐶̅ V.Njeshmerise

b) Y = ̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅
𝐴𝐵 + ̅̅̅̅̅̅̅̅
𝐴 + 𝐴̅𝐵 + ̅̅̅̅ 𝐴 + 𝐵̅ V. De Morgan

Y = (𝐴̅ ∗ ̅̅̅̅
𝐴̅𝐵 ∗ ̅̅̅̅
𝐴𝐵 ) + (𝐴̅ ∗ 𝐵̅ ) V. Komplementit te dyfishte + V.De Morgan

Y = (𝐴̅ ∗ (𝐴 + 𝐵̅) ∗ 𝐴𝐵) + (𝐴̅𝐵) V. Perdasise

Y = [(𝐴̅𝐴 + 𝐴̅𝐵̅) * AB] + (𝐴̅𝐵) V. Komplementit + Njeshmerise

Y = (𝐴̅𝐵̅ ∗ 𝐴𝐵) + (𝐴̅𝐵) V. Komplementit + Njeshmerise

Y = (𝐴̅𝐵)
Teori per te zgjidhur ushtrimet e Seminar 5

Mintermat

1-Nje funksion me n variabla do te kete 2𝑛 minterma.

2-Cdo rrjesht i tabeles se vertetesise i korespondon nje mintermi te vetem; kur nje funksion shkruhet si
shume mintermash atehere themi qe funksioni eshte shprehur ne formen e tij kanonike si Shume
Prodhimesh.
3-Ne shenimin minterm do te merren parasysh vete 1 ne kolonen e fundit te tabeles se vertetesise.

4- Nje minterm, kudo qe haset biti 0, variabli qe mban kete bit do t’i behet mohimi (mohimi shenohet me
‘ ose ̅ )

X Y Z Mintermat SHEMBULL

0 0 0 ̅𝑌̅ 𝑍̅
𝑚0 = 𝑋 1

0 0 1 ̅𝑌̅ 𝑍
𝑚1 = 𝑋 0

0 1 0 ̅𝑌𝑍̅
𝑚2 = 𝑋 0

0 1 1 ̅𝑌𝑍
𝑚3 = 𝑋 1

1 0 0 𝑚4 = 𝑋𝑌̅ 𝑍̅ 1

1 0 1 𝑚5 = 𝑋𝑌̅ 𝑍 1

1 1 0 𝑚6 = 𝑋𝑌𝑍̅ 0
1 1 1 𝑚7 = 𝑋𝑌𝑍 1

Supozojm kolonen shembull.

Ndertojm funksionin dhe shenimin minterm. Merren mintermat kudo qe shohim 1 ne kete kolone.
Per shenimin minterm; shenohet pozicioni i mintermave.

Funksioni Minterm f (x, y, z) = (𝑋̅𝑌̅𝑍̅) + (𝑋̅𝑌𝑍) + (𝑋𝑌̅𝑍̅) + (𝑋𝑌̅𝑍) + (𝑋𝑌𝑍)

Shenimi Minterm ∑ m(0, 3, 4, 5, 7)

 Maxtermat

1-Cdo rrjesht i tabeles se vertetesis i korespondon nje maxterm i vetem.

2-Kur nje funksion eshte shprehur si prodhim maxtermash, atehere themi se ai eshte shprehur ne formen
standarte si Prodhim Shumash.
3-Ne shenimin Maxterm, do te merren parasysh vetem 0 ne kolonen e fundit te tabeles se vertetesise.
4- Ne Maxterma, kudo qe haset biti 0, variabli qe mban kete bit do t’i behet mohimi (mohimi shenohet me
‘ ose ̅ ).

X Y Z Maxterma SHEMBULL

0 0 0 𝑀0 = (𝑋 + 𝑌 + 𝑍) 1

0 0 1 𝑀1 = (𝑋 + 𝑌 + 𝑍̅ ) 1

0 1 0 𝑀2 = (𝑋 + 𝑌̅ + 𝑍 ) 0

0 1 1 𝑀3 = (𝑋 + 𝑌̅ + 𝑍̅ ) 1

1 0 0 𝑀4 = (𝑋̅ + 𝑌 + 𝑍) 1

1 0 1 ̅ + 𝑌 + 𝑍̅ )
𝑀5 = (𝑋 1

1 1 0 ̅ + 𝑌̅ + 𝑍)
𝑀6 = (𝑋 0
1 1 1 ̅ + 𝑌̅ + 𝑍̅ )
𝑀7 = (𝑋 0

Supozojm kolonen shembull.

Ndertojm funksionin dhe shenimin maxterm. Merren maxtermat kudo qe shohim 0 ne kete kolone.
Per shenimin maxterm; shenohet pozicioni i mintermave.

Funksioni Maxterm f (x, y, z) = (𝑋 + 𝑌̅ + 𝑍 ) * (𝑋

̅ + 𝑌̅ + 𝑍) ∗ (𝑋
̅ + 𝑌̅ + 𝑍̅ )

Shenimi Maxterm ∏ 𝑀 (2, 6, 7)

Seminar 5
1. Shkruani si shume mintermash ekuacionet logjike per tabelat e vertetesise te dhena me poshte:

a) Funksioni minterm f (A,B) = 𝐴̅𝐵̅ + A𝐵̅ +AB

Shenimi minterm ∑ m(0, 2, 3)

b) Funksioni minterm f (A, B, C) = 𝐴̅𝐵̅𝐶̅ + ABC

Shenimi minterm ∑ m(0, 7)

c) Funksioni minterm f (A, B, C) = 𝐴̅𝐵̅𝐶̅ + 𝐴̅𝐵𝐶̅ + 𝐴𝐵̅𝐶̅ + 𝐴𝐵̅𝐶 +𝐴𝐵𝐶

Shenimi minterm ∑ m(0, 2, 4, 5, 7)

d) Funksioni minterm f (A, B, C, D) = 𝐴̅𝐵̅𝐶̅ 𝐷

̅ + 𝐴̅𝐵̅𝐶̅ 𝐷 + 𝐴̅𝐵̅𝐶𝐷
̅ + 𝐴̅𝐵̅𝐶𝐷 + 𝐴𝐵̅𝐶̅ 𝐷
̅ + 𝐴𝐵̅𝐶𝐷
̅ + 𝐴𝐵𝐶𝐷
̅

Shenimi minterm ∑ m(0, 1, 2, 3, 8, 10, 14)

2. Shkruani si produkt makstermash ekuacionet logjike per tabelat e vertetesise te ushtrimit 1.

a) Funksioni maxterm f (A, B) = (𝐴 + 𝐵̅)

Shenimi maxterm ∏ 𝑀(1)
b) Funksioni maxterm f (A, B, C) = (𝐴 + 𝐵 + 𝐶̅ ) * (𝐴 + 𝐵̅ + 𝐶 ) * (𝐴 + 𝐵̅ + 𝐶̅ ) * (𝐴̅ + 𝐵 + 𝐶)
* (𝐴̅ + 𝐵 + 𝐶̅ ) * (𝐴̅ + 𝐵̅ + 𝐶)
Shenimi maxterm ∏ 𝑀(1, 2, 3, 4, 5, 6)
 c) Funksioni maxterm f (A, B, C) = (𝐴 + 𝐵 + 𝐶̅ ) * (𝐴 + 𝐵̅ + 𝐶̅ ) * (𝐴̅ + 𝐵̅ + 𝐶)
Shenimi maxterm ∏ 𝑀(1, 3, 6)
d) Funksioni maxterm f (A, B, C, D) = (𝐴 + 𝐵̅ + C + D ) * (𝐴 + 𝐵̅ + C + 𝐷̅ ) * (𝐴 + 𝐵̅ + 𝐶̅ + D )
* (𝐴 + 𝐵̅ + 𝐶̅ + 𝐷
̅ ) * (𝐴̅ + 𝐵 + 𝐶 + 𝐷
̅ ) * (𝐴̅ + 𝐵 + 𝐶̅ + D )
̅ ̅ ̅ ̅ ̅
* (𝐴 + 𝐵 + 𝐶 + 𝐷 )* (𝐴 + 𝐵 + C + D ) * (𝐴 + 𝐵 + C + D )

Shenimi maxterm ∏ 𝑀(4, 5, 6, 7, 9, 11, 12, 13, 15)

3. Minimizoni ekuacionet logjike te ushtrimit 1.

a) f (A,B) = 𝐴̅𝐵̅ + A𝐵̅ +AB V.Perdasise

=𝐴̅𝐵
̅ + A ( 𝐵̅ + 𝐵 ) V.Komplementit
= 𝐴̅𝐵̅ + A V.Perdasis
= ( 𝐴̅ + 𝐴 ) ( 𝐵̅ + 𝐴 ) V.Komplementit
= 𝐵̅ + 𝐴

b) Nuk ka thjeshtesim. Jep funksionin XOR

c) f (A, B, C) = 𝐴̅𝐵̅𝐶̅ + 𝐴̅𝐵𝐶̅ + 𝐴𝐵̅𝐶̅ + 𝐴𝐵̅𝐶 +𝐴𝐵𝐶

∑ m(0, 2, 4, 5, 7)
Per thjeshtesi perdorim hartat Karnaugh. Vendosen mintermat ne tabele dhe behen kombinime
dyshe ose katershe. Kur nxirren grupimet, bitet qe alternojn nuk merren ne llogaritje. Ku ka 0, variabli
shenohet me mohim.

YZ Pozicionet ne harten karnaugh

00 01 11 10 xyz xyz xyz 00 01 11 10
X
0 1 0 0 1 000 100 101 0 0 1 3 2
100 101 111 1 4 5 7 6
1 1 1 1 0
F = 𝑦̅𝑧̅ + x𝑦̅ + xz

d) ∑ m(0, 1, 2, 3, 8, 10, 14)

cd Pozicionet ne harten karnaugh
ab 00 01 11 10 abcd abcd abcd
00 01 11 10
00 1 1 1 1 0000 0000 1110 00 0 1 3 2
01 0001 1000 1010 01 4 5 7 6
11 1 0011 11 12 13 15 14
10 1 1 0010 10 8 9 11 10
F = 𝐴̅𝐵̅ + 𝐵̅𝐶̅ 𝐷
̅ +AC𝐷
̅
4. Vizatoni qarqet logjike te funksioneve te dhena ne ushtrimin 1. => Per punim individual.

TEORI
Portat llogjike te tjera

1-NAND (Not And) 2- NOR (Not Or) 3- XOR

4- XNOR

5. Te paraqitet funksioni XOR me porta logjike AND dhe OR.

 6. Te vizatohet qarku logjik optimal i cili ka 3 hyrje dhe ne dalje jep vleren 1 nqs numri qe fitohet, i paraqitur me
komplement te 2-it, eshte numer cift.

Tre hyrjet i supozojm si a, b dhe c. ndertojm kombinimet e tyre. Nese numri eshte cift do te vendosim 1,
perndryshe 0.

X Y Z Vlera ne k2 Funksioni

0 0 0 0 1

0 0 1 1 0

0 1 0 2 1

0 1 1 3 0

1 0 0 -4 1

1 0 1 -3 0

1 1 0 -2 1
1 1 1 -1 0

Nxjerrim funksionin, perdorim mintermat

f (x, y, z) = 𝑋̅𝑌̅𝑍̅ + 𝑋̅𝑌𝑍̅ + 𝑋𝑌̅𝑍̅ + 𝑋𝑌𝑍̅

∑ m(0, 2, 4, 6)

00 01 11 10
0 1 0 0 1
1 1 0 0 1

xyz
000
100 => F = 𝑍̅
010
110
 7. Te vizatohet qarku logjik i cili ka 3 hyrje A, B, C dhe ne dalje jep gjendjen 1 nqs numri i fituar (ABC)2
plotpjesetohet me 3.

X Y Z Vlera Funksioni

0 0 0 0 0

0 0 1 1 0

0 1 0 2 0

0 1 1 3 1

1 0 0 4 0

1 0 1 5 0

1 1 0 6 1
1 1 1 7 0

Nxjerrim funksionin, perdorim mintermat

f (x, y, z) = 𝑋̅𝑌𝑍 + 𝑋𝑌𝑍̅

∑ m(3, 6)

Thjeshtimi i funksionit
f (x, y, z) = 𝑋̅𝑌𝑍 + 𝑋𝑌𝑍̅

= Y * (𝑋̅𝑍 + 𝑋𝑍̅)
8. Vertetoni ekuacionin me poshte me tabele vertetesie Per punim individual

9. Jepet qarku logjik ne figure. Nese eshte e mundur, ndertoni nje qark ekuivalent me te, po me te thjeshte (qe te kete me pak
porta logjike).

Y = 𝐴̅𝐵̅𝐶̅ + 𝐴𝐵̅𝐶̅ + 𝐴𝐵̅𝐶

00 01 11 10
0 1 0 0 0
1 1 1 0 0

000 100
100 101 Y=𝐵̅𝐶̅ + 𝐴𝐵̅

10. Nxirrni ekuacionin logjik edhe tabelen e vertetesise nga qarku i dhene ne figuren e meposhtme:

̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅
̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅
Y = (𝐴̅ ∗ 𝐶̅ ) + (𝐶̅ ∗ 𝐵̅ ) + ̅̅̅̅̅̅̅
𝐴∗𝐶
 Pjese teorike mbi portat llogjike

<=> <=>

<=> <=>

<=>

<=>
SEMINAR 6

1. Algoritmi- bashkesi e renditur hapash te cilet mundesojne zgjidhjen e nje problemi.

2. Menyrat e paraqitjes :
a) Gjuha njerezore
b) Blloksema
c) Pseudokode
d) Gjuhet e programimit.

3. Elementet e blloksemes

4. Operatoret
a) Aritmetik
a. + (Mbledhja)
b. – (Zbritja)
c. * (Shumezimi)
d. / (Pjestimi)
e. % (Moduli)

b) Krahasues
a. Me i madhe >
b. Me i vogel <
c. Me i madhe baraz >=
d. Me i vogel baraz <=
e. I Barabarte ==
f. I ndryshem != ose < >

c) Hedhjes se vleres =
Kemi Dy lloje kushtesh:

1- Per strukturat e kontrollit -> Degezimet zbresin poshte

2- Per strukturat ciklike -> Njeri nga degezimet kthehet lart.

Ushtrimi 1)
Te ndertohet nje blloksem qe lexon si input nje numer natyror dhe afishon si output te gjithe numrat tek
nga 1 deri tek numri ne fjale

Start

Lexo : n

j =1

Afisho: j

j=j+2

Po
j <= n

jo

END
Ushtrimi 2)
Te ndertohet nje blloksem qe lexon si input nje numer natyror dhe afishon si output faktorialin e numrit

Start

Lexo : n

f=1

j=1

f=f*j

j=j+1

Po
j <= n

jo

END
Ush 1, seminar 6.
1) Te vizatohet bllok skema per:
a. Llogaritjen e perimetrit dhe syprines se trekendeshit barabrinjes me brinjen e dhene a.

Start

Lexo : a

S =0; P=0

P=3*a

S = (1.7 * a ) / 2

Afisho: Perimetri = P dhe Siperfaqja = S

END
2) Te vizatohet bllok skema per llogaritjen e shprehjeve:
S = 1/2 + 2/3 + 3/4 + … + n/n+1
P = 1*3*5*… * (2*k+1)

Start Start

Lexo : n Lexo : n

Sh=0 P=1

j=1 j=0

Sh = j / ( j +1) P = P * (2 * j + 1)

j = j +1 j = j +1

Po Po
j <= n j <= n

jo

Afisho: Sh Afisho: P

END END
3) Te vizatohet bllok skema per llogaritjen e funksionit:

1 ∗ 3 ∗ 5 ∗ … ∗ n nqs n tek
F ={
2 ∗ 4 ∗ 6 ∗ … ∗ n nqs n cift

Start

Lexo : n

n % 2 == 0

P =1; i=1 P =1; i=2

P=P*i P=P*i

I=i+2 I=i+2

Po Po
I <= n I <= n

Jo
Jo

Afisho: P

END
 Ushtrimi 1)
Te ndertohet nje blloksem qe lexon si input nje numer dhe afishon si rezultat nje nga 3 mesazhet:

1-Numri eshte pozitiv

2-Numri eshte negativ
3-Numri eshte i barabarte me 0
Start

Lexo : n

Jo Po
n>0

Afisho: Numri eshte pozitiv

n == 0

Afisho: Numri eshte i barabarte me 0

Afisho: Numri
eshte negativ

END