Werktuigbouwkunde

Behoudswetten
Verslag project energieopslag
Groep: BW16

Documentnaam en versienummer:
673104223.docx

Datum:
mei 2023

Auteurs:
Joeri Dippel (500912601)
Ruben Tognetti (500886135)
Ilias Morabet (500900337)
Max van Oostveen (500882741)
Jonas Giesbertz (500908134)
 Inhoud
HOOFDSTUK 1 3
2.2 INLEIDING 3
2.2 BENODIGDE OPSLAGCAPACITEIT EN UITGANGSPUNTEN GEBOUW 4
HOOFDSTUK 2 5
2.1 INVENTARISATIE VAN ENERGIEOPSLAGMETHODEN 5
2.2 UITWERKING OPTIES PER PERSOON 6
3. VERGELIJKING VAN DE OPTIES EN AANBEVELING 8
BRONNEN 9

673104223.docx 2
 Hoofdstuk 1
2.2 Inleiding

Korte inleiding als laatste schrijven

H1 Inleiding
Beschrijf kort de achtergrond, opdracht en hoofdvraag van dit project. De inleiding schrijf je
als laatste dus als je alle andere hoofdstukken al hebt gemaakt

673104223.docx 3
 2.2 Benodigde opslagcapaciteit en uitgangspunten gebouw

Energie beschikbaar:
• Wind: 500 GJ/jaar (Gelijk- of wisselspanning)
• Zon PV: 300 GJ/jaar (Gelijk- of wisselspanning)

Energiegebruik:
Ongeveer 680 GJ/jaar per gebruiker in verschillende vorm en op verschillende momenten

Maximaal gewenste opslagcapaciteit nodig voor dit project:

134211 MJ met een rendement van 100%, Dit is de volle opslag op 29 sep met begrenzing.
(meer uitleg erbij)

Onderscheid in elektriciteit en warmte:

Warmte gem: 1218 MJ Per dag* 365= 444388 MJ per jaar

elektriciteit gem:643 MJ per dag*365= 234695 MJ per jaar

verschil= 444388 MJ – 234695 MJ= 209694 MJ verschil tussen warmte en elektriciteit

Afmetingen
Gemiddeld genomen is één woning 120 m2 , door dit keer 10 te doen kom ter een
oppervlakte van 1200 m2 voor 1 woningblok met 10 woningen erin.

673104223.docx 4
 Hoofdstuk 2
2.1 inventarisatie van energieopslagmethoden

Batterijen: Een batterij slaat elektrische energie op in chemische vorm en kan deze later
weer omzetten in elektrische energie wanneer dat nodig is. Batterijen zijn al lange tijd de
meest gebruikte methode voor energieopslag in mobiele apparaten en elektrische
voertuigen. De pluspunten zijn de hoge efficiëntie en de betrouwbaarheid van de
technologie, maar de minpunten zijn de relatief hoge kosten en de beperkte levensduur van
de batterijen.

Waterkracht: Waterkracht is een oude en betrouwbare manier om energie op te slaan en kan

worden gebruikt om elektriciteit op te wekken. Bij waterkracht wordt energie opgeslagen door
water omhoog te pompen naar een hoger gelegen reservoir, waarna het water later door een
turbine wordt geleid om elektriciteit op te wekken. De pluspunten zijn de hoge efficiëntie en
betrouwbaarheid van de technologie, maar de minpunten zijn de hoge kosten van installatie
en onderhoud, en de beperkte beschikbaarheid van geschikte locaties.

Vliegwiel: Een vliegwiel slaat energie op in de vorm van beweging en kan deze later weer
omzetten in elektrische energie. Het werkt door een zwaar wiel te laten draaien op hoge
snelheid, waardoor kinetische energie wordt opgeslagen. De pluspunten zijn de snelle
reactietijd en hoge efficiëntie van de technologie, maar de minpunten zijn de beperkte
opslagcapaciteit en de hoge kosten van installatie en onderhoud.

Compressed Air Energy Storage (CAES): CAES slaat energie op door lucht onder hoge druk
op te slaan in een reservoir, dat later kan worden gebruikt om elektriciteit op te wekken. Bij
het gebruik van deze methode wordt lucht samengeperst in een reservoir, waarna deze
wordt opgeslagen tot het moment waarop de energie nodig is. De pluspunten zijn de hoge
efficiëntie en relatief lage kosten van de technologie, maar de minpunten zijn de beperkte
opslagcapaciteit en het risico van luchtlekkage.

Thermische opslag: Thermische opslag slaat energie op in de vorm van warmte en kan later
worden omgezet in elektrische energie of worden gebruikt voor verwarming en koeling. Bij
deze methode wordt energie opgeslagen door warmte te verzamelen in een thermisch
medium, zoals zout, en deze later weer vrij te geven om turbines aan te drijven en
elektriciteit op te wekken. De pluspunten zijn de relatief lage kosten van de technologie en de
flexibiliteit van het gebruik ervan voor verschillende toepassingen, maar de minpunten zijn de
beperkte opslagcapaciteit en het risico van warmteverlies.

Power-to-gas: Power-to-gas is een innovatieve technologie die energie opslaat in de vorm

van gas, zoals waterstof of methaan. Deze methode wordt gebruikt om overtollige elektriciteit
om te zetten in gas, dat later kan worden gebruikt om elektriciteit op te wekken of als
brandstof voor voertuigen. De pluspunten zijn de hoge efficiëntie van de technologie en de
flexibiliteit van het gebruik ervan voor verschillende toepassingen, maar de minpunten zijn de
hoge kosten van installatie en de beperkte beschikbaarheid van geschikte locaties.

Supercondensatoren: Supercondensatoren slaan energie op in elektrostatische velden en

kunnen deze later snel en efficiënt omzetten in elektrische energie. Deze methode wordt
gebruikt in verschillende toepassingen, zoals elektrische voertuigen en elektronica. De
pluspunten zijn de hoge efficiëntie en snelle laadtijd van de technologie, maar de minpunten
zijn de beperkte opslagcapaciteit en de hoge kosten van de technologie.

673104223.docx 5
 Vloeibare lucht: Vloeibare lucht is een innovatieve technologie die energie opslaat in de vorm
van vloeibare lucht, die later kan worden omgezet in elektrische energie. Bij deze methode
wordt lucht samengeperst en gekoeld tot het punt waarop deze vloeibaar wordt, waardoor de
energie wordt opgeslagen. De pluspunten zijn de hoge opslagcapaciteit en efficiëntie van de
technologie, maar de minpunten zijn de hoge kosten van de technologie en het risico van
energieverlies bij opslag.

Waterstofopslag: Waterstof kan worden opgeslagen als energie door middel van elektrolyse,
waarbij water wordt gesplitst in waterstof en zuurstof met behulp van elektriciteit. De
geproduceerde waterstof kan vervolgens worden opgeslagen en later worden gebruikt als
brandstof voor voertuigen of als energiebron voor elektriciteitsopwekking. De pluspunten zijn
de hoge energiedichtheid en het feit dat waterstof kan worden geproduceerd uit
hernieuwbare energiebronnen, zoals zonne- of windenergie. Een nadeel is de hoge kosten
van de technologie en de uitdagingen bij het transport en de opslag van waterstof.

Stikstofopslag: Stikstof kan worden gebruikt voor energieopslag door middel van
persluchtopslag, waarbij lucht wordt samengeperst en opgeslagen in ondergrondse
opslagfaciliteiten. De samengeperste lucht kan vervolgens worden gebruikt om turbines aan
te drijven en elektriciteit op te wekken. De pluspunten zijn de relatief lage kosten van de
technologie en de beschikbaarheid van geschikte locaties voor opslagfaciliteiten. Een nadeel
is de beperkte efficiëntie van de technologie, omdat er energie verloren gaat tijdens het
comprimeren en decomprimeren van de lucht.

Zwaartekrachtsopslag: Bij zwaartekrachtsopslag wordt energie opgeslagen door middel van

een systeem van gewichten of water, die worden opgetild naar een hoger niveau. De
opgeslagen energie kan later worden gebruikt door de gewichten of water naar beneden te
laten zakken en turbines aan te drijven om elektriciteit op te wekken. De pluspunten zijn de
lange levensduur van het systeem en de lage kosten van de technologie. Het nadeel is de
beperkte beschikbaarheid van geschikte locaties voor de bouw van
zwaartekrachtsopslagsystemen.

Al deze methoden hebben verschillende voor- en nadelen, afhankelijk van de specifieke

toepassing en de locatie. Het is belangrijk om rekening te houden met factoren zoals kosten,
efficiëntie, opslagcapaciteit en beschikbaarheid van geschikte locaties bij het kiezen van de
beste methode voor energieopslag.

Ruben: Supercondensator
Ilias: Waterkracht
Jonas: vloeibare lucht
Joeri: batterijen
Max: zwaartekrachtopslag

673104223.docx 6
 2.2 Uitwerking opties per persoon

H4. Uitwerking opties per persoon

Ieder teamlid kiest één van de zes opslagmethodes om verder te analyseren. Je mag zelf
bepalen welke opslagmethodes je verder gaat onderzoeken maar geef er wel een verklaring
bij waarom je die keuze hebt gemaakt.
Bepaal voor iedere optie minimaal de volgende punten:
• Zoek uit wat er nodig is om energie in de opslag te laden en ontladen, welk vermogen
(elektrisch, mechanisch en/of thermisch) of heb je nodig en met welke apparaten krijg
je dat voor elkaar?
• Bepaal het rendement van omzetting en de hoeveelheid energieverlies bij het
opslaan en bereken daarmee hoeveel energie er moet worden opgeslagen.
• Maak een onderbouwde schatting van het benodigde oppervlak en volume van je
optie: maak een schetsontwerp van de optie voor jullie gebruikersgroep.
Als je meer aspecten kunt onderzoeken is dat uiteraard welkom (zie opsomming van de
belangrijke aspecten bij 2.3).
Ook als de oplossing niet haalbaar lijkt te zijn moet de opslagmethode grondig worden
geanalyseerd en moet er aan worden gerekend. Gebruik zoveel mogelijk de stof van de
lessen behoudswetten. Geef bij iedere optie duidelijk de naam van diegene die hem heeft
uitgewerkt.

Zwaartekrachtopslag (Max):

Om de energie in zwaartekrachtsopslag te laden hen je 3 dingen nodig; Energie die de

kracht levert om de massa omhoog te verplaatsen, een hefboom om de massa omhoog te
verplaatsen en een opslag om de massa op plek te houden zodat het later kan worden
gebruikt.
Om de energie weer te ontladen heb je 2 dingen nodig; het loslaten van de massa waardoor
het naar beneden valt en een apparaat wat de potentiële energie omzet in elektrische
energie waardoor het terug kan worden gegeven aan het elektrische netwerk.

Er zijn 3 soorten generatoren die dit voor elkaar krijgen

Synchrone generator: Een synchrone generator bestaat uit een roterende as en spoelen die
zijn aangesloten op een externe elektrische circuit. Wanneer de verhoogde massa naar
beneden wordt gebracht, wordt de as van de generator in beweging gebracht, waardoor de
spoelen door een magnetisch veld bewegen en elektrische energie genereren.

Asynchrone generator: Ook bekend als inductiemotor, kan een asynchrone generator
worden gebruikt voor zwaartekrachtsopslag. Het werkt op basis van inductieprincipes en
genereert elektrische energie wanneer de rotor in beweging wordt gebracht door de
verhoogde massa.

Lineaire generator: In sommige zwaartekrachtsopslagsystemen wordt gebruik gemaakt van

een lineaire generator. Deze generator zet de lineaire beweging van de verhoogde massa
rechtstreeks om in elektrische energie, zonder dat er een roterende as nodig is.

Bij goed ontworpen en efficiënt werkende systemen kan het rendement van
zwaartekrachtsopslag doorgaans variëren van 70% tot meer dan 90%. Hierom kies ik voor
een rendement van 80%. Om er voor te zorgen dat er genoeg energie wordt opgeslagen
moet je minimaal 167763.75 MJ aan energie hebben opgeslagen, dit komt uit de berekening
134211(max gewenste opslag capaciteit )/80 x 100.

673104223.docx 7
 Omdat je niet tekort aan energie wil hebben pak ik de maximale waarde die nodig is op een
dag, dit is 2671 MJ op 1 dag. Omdat de zwaartekrachtopslag een rendement heeft van 80%
zou die dus op 1 dag 3451,25 MJ moeten opwekken, dit over 1 dag zou 143.80…..MJ per
uur zijn. Stel de zwaartekrachtopslag mag niet hoger dan 50 m komen kunnen we berekenen
wat de massa is die je omhoog moet hijsen. Dit kan berekend worden door de formule
Ez=m× g ×h met een Ez van 143,80 MJ, een g van 9,81 m/s2 en een hoogte van 10 m. dit
betekent dat de massa van het betonnen blok 293174.482 kg moet hebben. Het soortelijke
gewicht van beton is 1000 kg/m3, dit betekent dat je een betonblok van 293,17…m3 50 meter
elk uur zou moeten laten vallen om de gewenste energie op te wekken. Het beste hoe je dit
kan doen is door een gat van 50 meter diep onder de woningen te bouwen en het daar naar
beneden te laten vallen.

673104223.docx 8
 Vloeibare lucht (jonas):

Om vloeibare lucht te gebruiken als energie opslag heb je een aantal dingen nodig, hier alles
opgesomd.
1. Compressor
2. Koudeopslag
3. Opslag tanks
4. Expansie machine
5. Turbine/generator

De compressor: Het proces begint met het comprimeren van omgevingslucht. Een
compressor wordt gebruikt om lucht samen te persen, hierdoor neemt de druk toe en word
en krijgt de lucht een hogere temperatuur.

Koudeopslag: De gecomprimeerde lucht word hier gekoeld tot zeer lage temperaturen, dit is
meestal rond de -196 graden Celsius. Als de lucht zo koud is condenseert het en word het
vloeibaar zodat het kan worden opgeslagen.

Opslag tanks: De vloeibare lucht word opgeslagen in geïsoleerde opslag tanks, in deze tanks
kan de lage temperatuur behouden worden.

Expansiemachine: in de exspansie machine word de vloeibare lucht weer verwarmt

waardoor het weer lucht word. Deze warmte kan uit een externe warmtebron komen of de
warmte wat vrij komt bij het compressen kan hiervoor worden gebruikt.

Turbine/ generator: De lucht die uit zet bij het verwarmen drijft een turbine aan die verbonden
is aan een generator. Uit de generator komt electrisiteit die vervolgens in het appartementen
complex gebruikt kan worden.

Bij een professionele installatie kan er een rendement van 50 tot 70 procent behaald worden.
Ik ga er van uit dat de installatie bij het apartementen complex 60 % rendement haalt. Om
ervoor te zorgen dat dat er genoeg energie kan worden opgeslagen, de max gewenste
opslag capaciteit is 134211 MJ aan energie. Met een rendement van 60 procent moet er
minimaal 223.685 MJ aan energie worden opgelagen worden. de maximale hoeveelheid
energie die moet worden opgeslagen op een dag is 2671 MJ. De lucht energie inhoud is
ongeveer 0,22 MJ per liter, en het rendement 60 procent

Berekening:

2.671 / 60 * 100= 4.451,66 (rendement)

673104223.docx 9
 Baterijen (Joeri)

Batterijen worden veel gebruikt als energieopslagmethode vanwege hun draagbaarheid en

flexibiliteit, waardoor ze geschikt zijn voor diverse toepassingen, variërend van draagbare
elektronica tot elektrische voertuigen. Ze bieden ook een snelle respons en kunnen snel
energie leveren wanneer dat nodig is, wat essentieel is in situaties waarbij directe
energiebehoefte vereist is. Daarnaast bieden batterijen een efficiënte omzetting van energie,
waardoor het verlies tijdens het laden en ontladen wordt geminimaliseerd, wat resulteert in
een hoger rendement en lagere operationele kosten

Om energie in batterijen te laden, is er een elektrische bron nodig, zoals een netstroom,
zonnepanelen of windturbines. Bij ontlading wordt de opgeslagen energie in de batterij
gebruikt om elektrische apparaten van stroom te voorzien. Het vermogen dat de batterij
levert, is afhankelijk van de spanning en capaciteit van de batterij, evenals de
stroomvereisten van de apparaten die ermee worden gevoed.

Naast het laden en ontladen van de batterijen moeten we ook het rendement van de
omzetting en de hoeveelheid energieverlies bij het opslaan bepalen. Het rendement van
batterijen varieert meestal tussen 70% en 95%. Om de hoeveelheid energieverlies bij opslag
te berekenen, moeten er rekening mee gehouden worden met het rendement van de batterij
en de totale energie die moet worden opgeslagen. Laten we ervan uitgaan dat het
rendement van de batterij 80% is. In dat geval moeten we 167.763 MJ aan energie in de
batterij laden om de gewenste opslagcapaciteit van 134.211 MJ te bereiken (134.211 MJ /
0,8 = 167.763 MJ).

Om een onderbouwde schatting te maken van het benodigde oppervlak en volume voor de
batterijopslag, moeten er rekening worden gehouden met de capaciteit van de batterijen en
het type batterijtechnologie dat we gebruiken. In het geval van een woningblok dat voorzien
wordt van energie, waarbij elk woningblok 10 woningen bevat, is er dus een batterij nodig
met een grote capaciteit. Gemiddeld genomen heeft elke woning een oppervlakte van 120
m², wat betekent dat één woningblok een oppervlakte van 1200 m² heeft. Veel van dit
oppervlak kan gebruikt worden voor bijvoorbeeld zonnepanelen. De Batterij moet op een
centraal punt van het woning blok komen te staan zodat het eenvoudiger wordt om alles aan
elkaar te koppelen. Dit soort grote batterijen zijn ongeveer 1 tot 2 kubieke meter groot en
zullen dus op veel plekken kunnen passen en niet veel ruimte innemen. De verbinding
kunnen ondergronds, in muren of zelfs door de lucht.

673104223.docx 10
 Waterkracht (Ilias):

Om energie uit water te halen heb je 2 reservoirs nodig. Eentje op een hoger gelegen gebied
dan de ander, maar alsnog dichtbij de lager gelegen reservoir.

Tussen de 2 reservoirs moet een elektrische pomp, turbine en generator zitten.

De elektrische pomp zorgt tijdens een overvloed van elektrische energie ervoor om water
omhoog te pompen van de lager gelegen reservoir naar de hoger gelegen reservoir. De
turbine laat water stromen van het hoger gelegen reservoir naar het lager gelegen reservoir.
De generator zet het de mechanische energie om in elektrische energie. Daarnaast heb je
nog een regelsysteem nodig met sensoren en regelkleppen om de waterstroom te regelen.

Het rendement van omzetten van mechanische energie naar elektrische energie kan
variëren van ongeveer 80% tot meer dan 90%. Het rendement is afhankelijk van de
efficiëntie van de pompen, turbines, etc.

Ervan uitgaan dat we een rendement hebben van 85%, en dat er 134211 MJ aan energie
willen hebben dan kunnen we de volgende berekening maken:

134.211 / 0,85 = 157.895,29 MJ

Dus 157.895,29 MJ aan energie zal er moeten opgeslagen worden om de quota van 134.211
MJ te halen, en ervan uitgaan dat er een rendement speelt van 85%. Dit zal moeten
opgeslagen worden in het hoger gelegen reservoir zodat het water door de turbine heen kan
stromen.

Gegeven is dat we 157.895,29 MJ nodig hebben. Wat we nu willen weten is wat de volume
minstens nodig is van het reservoir om zoveel energie op te slaan. Hiervoor hebben we het
massa van water eerst nodig. Dat doen we zo:

Benodigde energie / (dichtheid * zwaartekracht)

Dus:
157.895,29 MJ / (1000 kg/m^3 * 9.81 m/s^2) = 16095340 Kg

Dit delen we dan weer door de dichtheid om de volume te krijgen

16096340 / 1000 = 16095,34 m^3

16095,34 kubieke meter is het minste volume aan water dat er nodig is voor het hoogste
gelegen reservoir om de quota van 134211 MJ te halen.

673104223.docx 11
 Supercondensator (Ruben)

Om energie op te slaan en vrij te geven in een supercondensator is elektriciteit nodig. Het

opladen van een supercondensator vereist een spanningsverschil waardoor energie kan
worden opgenomen. Dit wordt meestal bereikt door een externe voedingsbron, zoals een
gelijkstroomvoeding of een batterij, aan te sluiten op de supercondensator. De stroom die
door het laadcircuit vloeit, zorgt ervoor dat er lading wordt opgebouwd op de elektroden van
de supercondensator.

Het rendement van een supercondensator kan variëren tussen 85% en 98%. Verschillende
factoren spelen hierbij een rol, denk aan kwaliteit van het ontwerp, kwaliteit van materiaal en
de “leef”-omstandigheden van de supercondensator.
Gewenste opslagcapaciteit = 134.211 MJ
Uitgaande van een relatief laag rendement van 90% zal de volgende hoeveelheid stroom
benodigd zijn:
134.211 / 0,9 = 147.632,1

Er is dus 147.632,1 MJ nodig om de gewenste opslagcapaciteit te vullen, rekening houdend

met rendement.

Door gebrek aan informatie over de grootte van een supercondensator maak ik een gerichte
schatting:
Een supercondensator kan 10 tot 100 keer meer energie per massa opslaan dan een
batterij, gemiddeld nemen we hier 40 voor (voor de zekerheid nemen we de lage kant). Een
batterij groot genoeg voor dit soort energieopslag is ongeveer 1 kubieke meter groot. Dit zal
betekenen dat er een supercondensator van ongeveer 3 centimeter groot nodig is, zelfs met
behuizing zal dit ongelofelijk klein zijn.

Er zal dus een supercondensator met een grootte van ongeveer 5 kubieke centimeter nodig
zijn voor een opslag van 134.211 MJ.

673104223.docx 12
 3. Vergelijking van de opties en aanbeveling
H5. Vergelijking van de opties en aanbeveling
Vergelijk de onderzochte opslagmethodes met elkaar op basis van de onderzochte punten
uit H4. Je bent vrij om zelf meer criteria te bedenken waarop je de verschillende
opslagmethodes beoordeelt voor jullie gebruikersgroep. Je kunt bijvoorbeeld een
keuzematrix maken zoals je ook gedaan hebt bij de ontwerp projecten dit jaar. Daarvoor kun
je ook weegfactoren vastleggen waarmee bepaalde criteria zwaarder meewegen dan
anderen. Je mag zelf bepalen hoe je de opslagmethodes met elkaar vergelijkt als het maar
goed onderbouwd en vastgelegd wordt in het verslag. Geef een advies voor beste optie met
onderbouwing en geef apart aanbevelingen over het vervolg van dit project en energieopslag
in het algemeen.
Verwerk de feedback die je van je docent op de hoofdstukken hebt gekregen in de
eindversie van het verslag. Schrijf aan het einde ook de inleiding (H1) en lever het
eindverslag in op Brightspace

673104223.docx 13
 Bronnen
Gebruik de tool :”bronnen beheren” in word volgens de APA stijl om je bronnen in de tekst in
te voeren en hier als lijst weer te geven

Zie projecthandleiding voor de eisen aan het verslag

673104223.docx 14