Hoorcollege - energieconcept

Energie kent verschillende verschijningsvormen.

● Chemische energie in kolen, aardgas en aardolie. In deze brandstoffen zit primaire energie
opgeslagen die in andere vormen kan worden omgezet.
● Potentiële energie, kinetische energie, magnetische energie en bindingsenergie.
● Thermische energie, elektrische energie.
Alle vormen kunnen in elkaar worden omgezet, waarbij de uiteindelijke vorm meestal warmte is.

Voorbeeld berekening gasvraag

Rendement ketel 90% en warmtevraag is 35800 MJ - Hoeveel gas is hiervoor nodig?
35800 MJ / 0,9 = 39778 MJ
1 m3 aardgas = 35,17 MJ
39778 / 35,17 = 1131 m3 aardgas

trias energetica nieuwe stappen-strategie

Centrale eisen woningbouw

● Art. 5.2 • Beng – eisen
● Art. 5.3
○ Rc gevel ≥ 4,7 m2K/W
○ Rc dak ≥ 6,3 m2K/W
○ Rc vloer ≥ 3,7 m2K/W
○ U glas ≤ 1,65 W/m2K
● Art. 5.4 • Infiltratielucht
○ qv10 ≤ 0,2 m3 /s
● Art. 5.9 • MPG - 1,0

MPG = Milieuprestatie Gebouwen: milieubelasting van materialen die in het gebouw worden toegepast.
(Niet alleen bouwkundige materialen, ook materialen in installaties!)

Twee soorten ventilatiesystemen:

1. Natuurlijke toevoer en mechanische afvoer
2. Mechanische toe- en afvoer met HR-WTW

Ventilatiestrategieën Mogelijk met ventilatiesysteem

Beperking ventilatiestromen: vraaggestuurd Beide

ventileren

Warmteterugwinning uit af te voeren lucht 2

Voorverwarming toevoerlucht 2

Reductie elektriciteitsverbruik ventilatoren Beide

Warmte ventilatieretourlucht gebruiken 1

Hoorcollege - ventilatie U-bouw
Hoorcollege - Installaties utiliteit
Verschil in leidingen

Mogelijkheden in klimatiseringssystemen voor verwarming en verkoeling:

Constant Air volume (CAV)-systeem

- Heeft een constante luchthoeveelheid en variabele temperatuur van lucht
- Ruimte wordt verkoeld/verwarmd door inducerend luchtinblaasrooster
- Lucht wordt afgevoerd via armaturen

Variable Air volume (VAV)-systeem

- Zelfde principe als CAV maar heeft een regelbare luchthoeveelheid
- Daardoor beter toepasbaar bij wisselende warmtebelasting
- Grotere kanalen nodig dan CAV

Inductiesysteem
- Koeling en verwarming dmv inductie unit per ruimte, en afvoer via armaturen
- Ook plafondunit mogelijk waarbij toe en afvoer via armatuur gaat.
- Hierdoor op maat gesneden klimaatbeheersing per ruimte
- Onderhoudsgevoeliger dan CAV en VAV systemen
- Kritisch mbt geluid en tocht

Ventilatorconvector-systeem
- MV met complete unit in plafond
- Geen koeling = 2-pijpssysteem, wel koeling =
4-pijpssysteem
- Lucht gaat van ventilatorconvector via
luchtinblaasrooster door plafond

Klimaatplafond
- Geringe luchtverplaatsing
- Energetisch gunstig
- Eenvoudig onderhoud
BENG berekening hoofdprincipes
BENG 1: Woningbouw: totale energiebehoefte voor verwarming en koeling in kWh/m² GBO per jaar
Utiliteitsbouw: totale energiebehoefte voor verwarming, koeling en verlichting in kWh/m²

BENG 2: het totale primaire fossiele brandstofgebruik - de opgewekte hernieuwbare energie in kWh/m²
● Woningbouw:
○ Verwarming
○ Koeling
○ Warmtapwater bereiding
○ Hulpenergie, zoals energiegebruik ventilatoren
● Utiliteitsbouw:
○ Verwarming
○ Koeling
○ Warm Tapwater bereiding
○ Bevochtiging/ontvochtiging
○ Verlichting
○ Hulpenergie, zoals energiegebruik ventilatoren

BENG 3: het aandeel hernieuwbare energie uitgedrukt in %

Optimalisering:

BENG 1 (energiebehoefte voor verkoeling en verwarming omlaag brengen)

● Isolatie (kijken naar Rc-waarden)
● Slim gebruik van warmte en koeling met de zon (overstekken, zonwering)

BENG 2 (het primaire fossiele brandstofgebruik omlaag brengen)

● Energiezuinige maatregelen nemen
○ Meer zuinige installaties
● Rendement van installaties verhogen
○ Leidingwerk lengte beperken
○ Leidingdiameter beperken
● Meer opwekking hernieuwbare energie (mag afgetrokken worden van het totaal)
○ PV-panelen
○ Warmtepomp
○ Zonneboiler (tapwater en ruimteverwarming)
○ Biomassa ketels

Belangrijkste aandachtspunten bij het ontwerpen (voor de architect):

● Bouw compact
● Overstekken en zonwering voor georiënteerde gevels
● Houd rekening met kierdichting voor een lage Qv-10 waarde
● Passieve koeling en spuiventilatie voor nachtelijke koeling
Vragenlijst
Energieconcept
● Welke verschijningsvormen kent energie
● Hoe bereken je hoeveel kuub aardgas nodig is bij een warmtevraag?
● Hoe werken de trias energetica en nieuwe-stappen-strategie?
● Wat zijn de centrale eisen voor woningbouw op het gebied van isolatie, infiltratielucht en MPG?
● Wat betekent de MPG?
● Welke twee soorten ventilatiesysteem ken je?
● Wat zijn vijf mogelijke ventilatie strategieën, en bij welk systeem zijn ze mogelijk?

Ventilatie U-bouw
● Noem twee doelen van het beperken van luchtsnelheden in kanalen
● Wat gebeurt er met de luchtsnelheid als twee kanalen samen worden gevoegd met 1, terwijl de
diameter gelijk blijft?
● Wat gebeurt er met de luchtsnelheid als de diameter van een kanaal wordt vergroot?
● Noem de luchtsnelheids indicatie bij de volgende kanalen:
○ Roosters in de ruimte
○ Aftakkingen, toevoer
○ Aftakkingen, afvoer
○ Hoofdkanalen
○ Collectieve kanalen
○ Schacht nabij LBK

● Leg in vijf stappen uit hoe je van een ventilatiebehoefte in dm3/s of m3/h de diameter van een rond
kanaal berekent.
● Leg in vijf stappen uit hoe je van een ventilatiebehoefte in dm3/s of m3/h de lengte en breedte van een
vierkant kanaal berekent.
● Hoe bereken je de capaciteit van een ventilator?

Installaties U-bouw
● Wat is het verschil in leiding voor verwarming/koeling tussen water en lucht?
● Wat bepaalt het verschil in LBK groottes?
● Leg uit hoe de volgende verwarming/koelingssystemen werken:
○ CAV-systeem
○ VAV-systeem
○ Inductiesysteem
○ Ventilatorconvector-systeem
○ Klimaatgevels
● Noem bij elke soort combinatie van de transportmedium-grafiek welke mogelijkheden er zijn:

● Leg uit hoe een klimaatgevel werkt

BENG
● Leg uit wat BENG 1, 2 (woningbouw en utiliteitsbouw) en 3 zijn.
● Leg voor BENG 1 en 2 uit hoe je de uitkomst kunt optimaliseren.
● Wat zijn de vier belangrijkste aandachtspunten bij het ontwerpen?