तामाङ समुदय

तामाङह� नेपालको प्रमख ु ितब्बती-बम� भाषी समदु ायह� मध्ये एक ह�न।्

ितनीह� मल ू �पमा ितब्बतबाट आएको िव�ास गछर् न।्
तामाङको सम्पणू र् समदु ाय 'थार' भनेर िचिनने िविभन्न उपजाितमा िवभािजत छ।
प्रत्येक 'थर' को आ-आफ्नै नाम जस्तै साङ्गदेन, बम्जन, योन्जन, पािख्रन आिद।
 तामाङ सस्ं कृित
तामाङ परम्परा र संस्कृितमा छुट्टै भाषा, संस्कृित, भेषभषू ा र सामािजक संरचना समावेश छ ।ितनीह�सँग 100 भन्दा बढी उप-
वगर्ह� छन।् क�रब ९०% तामाङह� बौद्ध धमार्वलम्बी ह�न।् ितनीह�को भाषा, तामाङ, ितब्बती-बमर्न भाषा प�रवारको
तामाङ्िगक शाखाबाट आएको हो र ग�ु ङसँग निजकको सम्बन्ध छ।ितनीह� 12-वषर् चक्रको िचिनयाँ चन्द्र पात्रो
पछ्याउँछन।् रंगीन मिु द्रत बौद्ध मन्त्र कपडाह� गाउँ र सहरह�मा िविभन्न स्थानह�मा रािखन्छन।्

ितनीह�को िविश� गीत र नत्ृ य शैलीलाई तामाङ सेलो भिनन्छ, र यसमा हास्य, व्यंग्य, आनन्द र दःु खको प्रितिनिधत्व गन�
गीतह� समावेश छन।् यसमा तामाङह�का लािग िविश� गित र लयबद्ध ताल छ।बाख्राको छालाले ढािकएको सानो, गोलो ड्रम
डम्फु एउटा िविश� वाद्ययन्त्र हो।परम्परागत तामाङ गीतह� �ाई भनेर िचिनन्छन।् तामाङ वंशिवदल
् े गाएका ताम्बा, �ाई गीतह�
कमर्काण्डका ह�न्छन् र तामाङ रीित�रवाजमा अत्यािधक मह�व राख्छन।्
 तामाङ नत्ृ य
तामाङह� नेपाली समदु ायको एक िहस्सा ह�न।् उनीह� नेपालको िहमाली �ेत्रका प्राचीन बािसन्दा ह�न।् "तामाङ सेलो" नत्ृ य "डाम्फु"
लोकबाजाको लयबद्ध (rhythmic) आवाजमा ग�रन्छ जनु नतर्कह�ले (dancers) आफ्नो हातमा बोक्छन।् यस नाचलाई "डाम्फु
नाच" पिन भिनन्छ।तामाङ सेलो रमाईलो र खसु ीले भ�रएको ह�न्छ| तामाङह� डम्फुसँग नािचरहेको देखमे ा सबैभन्दा दःु खी व्यि�
पिन एकपटक मस्ु कुराउँछ।त्यसैले होला, तामाङ सेलो नेपाली समदु ायमा सबैभन्दा लोकिप्रय नत्ृ य शैली मध्ये एक बनेको छ ।

तामाङह� सगं ीत प्रेमी जनजाित ह�न।् ितनीह�को सबैभन्दा लोकिप्रया लोकबाजा डम्फु (खैं) हो।यो एउटा सानो गोलो ड्रम हो जहाँ
गोलाकार काठको एक छे उ बाख्राको छालाले ढािकएको ह�न्छ जसलाई ब�ीसवटा साना पेिन्सल आकारको बाँस जोिडएको
ह�न्छ।परु ातन समयमा तामाङह� खाना र बासको खोजीमा एक ठाउँबाट अक� ठाउँमा पग्ु दा जंगली फलफूल, त�ल वा वन्यजन्तक ु ो
मासु खाएर बस्ने गरे को भनाइ छ।यो एक प्रकारको सामदु ाियक जीवन िथयो जहाँ ितनीह�ले आफ्नो अस्थायी आश्रयमा खाना बाँडे।

तामाङ गीतह� "तामाङ सेलो" भनेर िचिनन्छन।् यहाँ दाशर्िनक(philosophical) िवचारह�संग सरल गीतह� छन।् ।तामाङको सरल
गीतलाई फबर वोई भिनन्छ ।यी गीतह�ले दैिनक जीवनका सख ु -द:ु खह� व्य� गछर् न।् दाशर्िनक िवचारह� भएका गीतह� धेरै जासो
तम्बाद्वारा गाइन्छ जसलाई तम्बाला वोई भिनन्छ।दईु प�बीच प्र�-उ�रको �पमा गाइने यगु ल गीतह� पिन छन् ।
 तामाङ परम्परा
Sangla Wohoi: - यो िविभन्न �ेत्र र िदशाका देवी-देवताह�लाई अपर्ण गन� एक प्रकारको प्रणाम हो।
Sayr Geymla Wohoi: - यो भगवानलाई बिल चढाउँदा गाइन्छ।
Moibala-Hai-Wohoii: - यो एक प्रकारको प्राथर्ना हो जनु भगवानको आशीवार्दको लािग अनरु ोध गदर्छ र
देवीह�ले उनीह�सँग आशीवार्द माग्दै सही �पमा गाउन स�म ह�न्छन।्
Damphu Sengba Wohoi: - यो बाजा डम्फुको सजृ नाको गीत हो ।
Chiya Wohoi: - यो ब्र�ाण्डको सिृ �को गीत हो।
Nela Wohoi: - यो िविभन्न ठाउँको गीत हो।
Guudni Chayala Wohoi: - यो पिवत्र गंगाको उत्पि�को गीत हो।
Raoichen Chyopghy Wohoi: - यो तामाङ जाितको िविभन्न जात र उप-समहू को गीत हो।
मािथका सबै प्रकारका गीतह�मा गिहरो दाशर्िनक र धािमर्क िवचारह� छन।्
त्यहाँ हास्य र बिु द्धका गीतह� छन् । दाशर्िनक िवचारह� र जीवनका सखु र दःु खका गीतह� पिन
छन।् उनीह� बस्ने वरपरको प्राकृितक प�रवेशले उनीह�लाई भावक ु र भावकु बनाएको छ र यस्तो
अनभु िू त उनीह�को �दयबाट स्वाभािवक �पमा िनिस्कएको छ । तामाङ सेलोले भािषक, सांस्कृितक र
सामािजक सीमाना नाघेका छन् ।अन्य सबै नेपाली समदु ायले आफ्नो सगं ीत र भावनात्मक
अिभव्यि�मा सेलोलाई अपनाएका छन।्