กฎหมายแพงและพาณ
งและพาณชชยย

ขอสอบกฎหมายแพ
อสอบกฎหมายแพง 1 และวธธตอบค
ต อบคาาถามท
ถามทถถ กกต
 ตอง
อง

เดกชายด
กชายด อาย 14 ปป เป เป นเด
นเดกกมมคความประพฤต
วามประพฤตดดและสอบได
แ ละสอบได
คะแนนด นายเดนนบบดดาจ าจงซ
งซออจั
 จักกรยานเส
รยานเสออภภเเขาใหขาให 1 คัน ราคา
5,000 บาท เดกกชายด
ชายดขขจัจ ักกรยานผ
รยานผาานหนนหนาบ าบาานนายดั
นนายดัง (นักกศศกกษา
ษา
ปรญ
ญญาเอก)
ญาเอก) ทกกวัวัน ๆ ละหลาย ๆ รอบ นายดังชอบรถจั งชอบรถจักกรยาน
รยาน
คันนั
นนันและแอบร
นและแอบร ววาาเด
เดกชายด
กชายดเเปปนคนขเเบ  บออ-เช
 -เชออคนง
 คนงาายจ
ยจงงสอนให
สอนให
เดกชายด
กชายดขขมอเตอร
ม อเตอร ไซคจนเป
จนเป น เดกกชายด
ชายดเเบบออรถจั
 รถจักกรยานและ
รยานและ
อยากไดมมอเตอร
อเตอร ไซคแทนแทน นายดังจงจงออกตั
งออกตัววววาสงสารเด
าสงสารเดกกชายด
ชายด
และจะรับบซซออรถจั
 รถจักกรยานเองแต
รยานเองแตขขอให
อใหขขายราคาถ
ายราคาถกกเพ เพยยงง 2,000
บาท เดกกชายด
ชายด ด ใจ จงงรรบขายทั
บขายทันท
นท แลววททบกระป
บกระปกกออมส
ออมสนนได
ไดเเงงน
มากพอไปซออมอเตอร
 มอเตอร ไซค นายเดนนบบดาโกรธหาว
ดาโกรธหาวาานายดั นายดังงหลอก
หลอก
เดกจ
กจงพามาพบท
งพามาพบทาานในฐานะทนายความ
นในฐานะทนายความ ทาานจะแนะน นจะแนะนาานายเด
นายเดน
วาอย
าอยางไร
างไร
  ตอบ)  
(แนวคาาตอบ) 
ยอหน
อหนาาททหหน
 นงงเน
 เนนนหนั
หนักกไปทางแก
ไปทางแกนนกฎหมายแยกเป
กฎหมายแยกเปนหมวดหม 
สาระสาาคัคัญ
บทบัญ
ญญั
ญัตต ในประมวลกฎหมายแพ
 งงและพาณ
และพาณชชยยเรออง
 ง ความ
สามารถในการท
ก รรมใดาานนๆตตกกรรมของผ
-นตตกรรมใด ทรรมของผ
ผผ  เเยาว  ไปโดยไม
เเยาว
ยาว มสสาระส
ยาวททาาไปโดยไม าระส
 ได าาคัคัญ
รัรับบความย
ความยญสร
สรนนยอมของผ
ปปได
ไดดัดังงนน  
ยอมของผ
 

แทนโดยชอบธรรมกออนย นยออมเป
มเปนโมฆยยะะ เวนแต
นแตจจะบั
ะบัญ
ญญั
ญัตต ไว
 เป
เปน
อยาางอ
งอน
-ผ แแทนโดยชอบธรรมม
ทนโดยชอบธรรมมสสททธ
 ธ...

หรอ 1.ใหสสััตตยาบั
ยาบันนแกแกนนตต กกรรมออั
รรมออันนเป
เปนโมฆยยะนั ะนันนให
ใหสสมบ
มบรรณ
ณ ได
2.บอกลาางน งนตตกกรรมอั
 รรมอันนเป เปนโมฆยยะนั ะนันนให
ใหตตกเป
กเปนโมฆะ
-การใหสัสัตตยาบั
ยาบันนตตออนนตตกกรรมท
รรมทผผ  เยาว
เยาว ไดททาไปโดยไม
าไปโดยไม ไดรัรับ
ความยนนยอมของผ
ยอมของผ แแทนโดยชอบธรรมนั
ทนโดยชอบธรรมนั นย นยอมกระท
อมกระทาาได ได โดยแสดง
เจตนาตออคค กกรณ
รณออกกฝฝายหนงงและม
 และมผผลให
ลใหนนตตกกรรมดั
 รรมดังงกล
กลาาวสมบ
วสมบรรณณ

ตลอดไป-การบอกลาางน งนตตกรรมท
กรรมทผผ  เเยาว
ยาว ไดททาไปโดยไม
า ไปโดยไม ไดรัรับบความ ความ
ยนยอมของผ
นยอมของผ แแทนโดยชอบธรรมนั
ทนโดยชอบธรรมนั น ยออมกระท มกระทาาได ได โดยแสดงตอค อค 
กรณออกกฝ
 ฝายหนง มผลให ผลใหนนตต กกรรมดั
 รรมดังกล งกลาาวตกเป
วตกเปนโมฆะคออเส เสย
เปลามาแต
ามาแตเเรรมมแรก
 แรก และใหผผ เเปปนค กรณ กรณกกลัลับค
บคนนสส ฐานะเด
  ม ถา
เปนการพนว นวสัสัยยจะให
จะใหกลั กลับคบคนนเช
เชนนั
นนันนได
ได ก ให ไดรัรับบคคาาเส
เสยยหายชดใช
หายชดใช
แทนนอกจากนหหากผ  ากผ มมสสทธ
ท ธบอกล
บอกลางโมฆ
างโมฆยยะกรรมม
ะกรรมม ได ใชสสททธธบอกบอก
ลางเม
างเมออพ
 พนนหน
หนงงป ปนับบแต แตเวลาท
เวลาทออาจให
 าจใหสัสัตตยาบั
ยาบันนได
ไดหหรรออเม
เมออพ
 พนนเวลา
เวลา
สบป
บป นับบแต
แต ไดททาน านตตกกรรมอั
รรมอันนเป เปนโมฆยยะนั ะนัน
(ยอหน
อหนาาททสสอง
 อง เนนนหนั หนักกไปในทางว
ไปในทางวนนจจฉัฉัย หรอปรั อปรับบบท บท
กฎหมายเขากั ากับข
บขออเทเทจจจร จรง ภาษากฎหมายมาตรานัน วรรคนัน
เขาเรยยกว
กวาอะไรก
าอะไรกเเรรยยกไปตามนักไปตามนันน))
กรณตตามปัามปัญหาวนนจฉั จ ฉัยดั
ยดังนงน เดกกชายด
ชายดออาย าย 14 ปป ผ เเยาว
ยาว ใน
 ฐานะผ ขายตกลงขายรถจั
ขายตกลงขายรถจักกรยานเส รยานเสออภภเเขา ขา ซงงนายเด
 นายเดนนบบดดาซ าซออมา
 มา
 

 ใหตตนในราคา
นในราคา 5,000 บาท แกนนายดั ายดังงผผ ซซออในราคาเพ
 ในราคาเพยยงง 2,000
บาท โดยยังไม
งไม ไดรัรับบความย
ความยนยอมจากนายเด
นยอมจากนายเดนบดดาของเด าของเดกกชายด ชายด
 ในฐานะผ แแทนโดยชอบธรรมของเด
ทนโดยชอบธรรมของเดกกชายด ชายดผผ เเยาว
ยาว ทาให
าใหนนตต กกรรม
รรม

ผซ ขายกั
ขงงก
 กายกั
หหมายถ
มายถ งงสัสัญ
บนายดั
บนายดั ญญาซ
งผ ญาซ
งผ อ นัออขายรถจั
ซซอนั  นนตกเป
ขายรถจั
ตกเปนโมฆกกรยานเส
รยานเส
ยยะะ เมออภ
 ภนายเด
เเขาระหว
ออนายเดขาระหว าางเด
งเดกกษา
นนมาปร
มาปร กกชายด
ษาชายด
ขาาพเจ พเจาาในฐานะทนายความข
ในฐานะทนายความขาาพเจ พเจาาจะแนะน
จะแนะนาาให ใหนนายเด
ายเดนพจจารณาารณา
ทางเลอกเป อกเป น 2 แนวทางดังงนน
ก.ทางเลออกทกทหน ห นง หากนายเดนนตัตัดดสสนนใจยอมรัใจยอมรับบนนตตกรรมซ
ก รรมซง
หมายถงงสัสัญ ญญาซ
ญาซออขายท
 ขายทเด เ ดกกชายด
ชายดบบตรของตนในฐานะผ
ตรของตนในฐานะผ ขขายได ายไดททา

นขนนกั
ตตกักกรรมหร
 บบนายดั
นายดัออสั
รรมหร งในฐานะผ
งในฐานะผ
สัญ ญาซ ออขายนั
ญญาซ  ซซขายนั
อ นายเด ไดดดนนสามารถให
นนได วสามารถให
วยการแสดงเจตนาย
ยการแสดงเจตนายสัสัตตยาบั
ยาบันนแก
แก
นนยอมให
ยอมให
นายดังงรัรับบทราบ ทราบ หรออบอกระยะเวลาออกไปให
บอกระยะเวลาออกไปใหพพนนหน หนงป
ง ปนับบแต
แต
เวลาทออาจให  าจใหสัสัตตยาบั
ยาบันนได ไดหหรรออเม เมออพ
 พนนสสบบปปนับบแต
แตเด
เดกกชายด
ชายดแและนาย ละนาย
ดังทงทาน านตตกรรมซ
กรรมซงงหมายถ
 หมายถงงสัสัญ ญญาซ ญาซออขายนั
 ขายนัน
ข. ทางเลออกท กทสอง
ส อง หากนายเดนนตัตัดส ดสนนใจไม
ใจไมยยอมรั
อมรับบนนตตกรรม
ก รรม
ซงงหมายถ
 หมายถงงสัสัญ ญญาซ
ญาซออขายท
 ขายทเด เ ดกกชายด
ชายดบบตตรของตนในฐานะผ
รของตนในฐานะผ ขขายได ายได
ทาาขขนกั น กับบนายดั
นายดังในฐานะผ
งในฐานะผ ซซอ นายเดนนสามารถบอกล สามารถบอกลาางน งนตตกรรม
ก รรม
หรออสัสัญ ญญาซ
ญาซออขายนั
 ขายนันนได ไดดดวยการแสดงเจตนาบอกล
วยการแสดงเจตนาบอกลาางให งใหนนายดั
ายดัง
ทราบ มผลให ผลใหนนตต กกรรมซ
รรมซงงหมายถ  หมายถงงสัสัญ ญญาซ
ญาซออขายนั
 ขายนันนตกเป
ตกเปนโมฆะ
มาแตเเรรมมแรกและให
 แรกและใหเเดดกกชายด ชายดแและนายดั ละนายดังงคค กกรณ รณกกลัลับค
บคนนสส ฐานะ
 
เดมค มคออเด เดกชายด
กชายดตตอองค  งคนนราคาค
ราคาคออเง เงนนคคาาซซออรถจั
 รถจักกรยานท
รยานท ได รัรับบจาก จาก
นายดังงให ใหแแกกนนายดั
ายดังงไป ไป และนายดังต งตอองค งคนนรถจั
รถจักกรยานคั
รยานคันนททเด เ ดก
ชายดสสงงมอบให มอบใหเเพราะเป
พราะเปนการปฏบบััตตตตามการซ ามการซออขาย  ขาย และถา
 

เปนการพนว
นวสัสัยยททจจะได
 ะไดคคน เชนนนายดั
นายดัง ทาาใหใหรรถจั
ถจักกรยานพั
รยานพังงเส
เสย
หาย นายดัง กตตองชดใชองชดใชคคาาเส
 เสยยหายแก
หายแกเเดดกกชายด
ชายด
(ยอหน
อหนาาททสสาม
 าม สรปปสัสัน ๆ ตามคาถามท าถามทลละประเด
ะประเดนใหคครบถ
รบถววน)น)

สรปปหร
หรออธง
ธง
ขาพเจ
าพเจาาแนะน
แนะนาาให
ใหนนายเด
ายเดนนพพจจารณาทางเล
ารณาทางเลออกตาม
กตาม ก. หรอ
ข. ดววยเหต
ยเหตผผลตามท
ลตามทกกล
 ลาวมาแล
าวมาแลววขขางต
างตน
- ทมมาจากหนั
 าจากหนังงสสออประมวลกฎหมายแพ
ประมวลกฎหมายแพงงและ
และ
พาณชย
ชย อาญา โดย ผศ.อรรถสททธธ ชนนสงวน  สงวน -
ว(1)ธธ  การเข
ก โครงสร
ารเขยยนตอบ
  นตอบ “ขอ
อสอบอ
  สอบอ
าางของการเข
งของการเข ท
ทาหรณ
าหรณ
ยยนตอบข
นตอบข ”” 
   ท
ออสอบอ
สอบอ ทาหรณ
าหรณ
ขอสอบอ
อสอบอททาหรณ าหรณเเกกออบทับทังหมด
งหมด เป เป นนขขออสอบอ
สอบอททาหรณ
าหรณแบบ แบบ
ทัววไป
ไป ซงมง ม โครงสรางการเข
างการเขยยนตอบคลนตอบคลาายกั ยกัน คอ จะประกอบไป
ดวยเน
วยเนอหา อ หา 4 สววนน ซงงจะม  จะมลลาาดัดับบการเข
การเขยยนตอบก
นตอบกออนหลั นหลังงกักัน ดัง
ตอไปน
อไปน
1. ประเดนนของค ของคาาถาม ถาม
การเขยนตอบ ยนตอบ โดยมากจะเรมต ม ตนนดดววยการตั
ยการตังงประเด
ประเดนนของของ
คาถาม
าถาม กลาาวค วคออเม
เมอนั
อ นักกศศกกษาอ
ษาอานค
านคาถามและจั
าถามและจับบประเด ประเดนนขขออสอบสอบ
 ไดแล
แลว เพอแสดงให
อ แสดงใหผผ ตตรวจเห
รวจเหนนถถงงความสามารถในการว
ความสามารถในการวนนจจฉั  ฉัยยขขอ
เทจจร
จจรงงในเบ
ในเบอองต งตน และเพออป  ปองกันนการว
การวนนจจฉัฉัยยผผดพลาด
ดพลาด หรออหลง หลง
ประเดน นักกศศกกควรจะเขควรจะเขยยนประเดนประเดนนของคของคาาถามไวถามไวเเปปนลาาดัดับบแรก
แรก
ของการเขยยนตอบ นตอบ
2. หลักกกฎหมาย กฎหมาย
 

ขอสอบอ
อสอบอททาหรณ
าหรณจจะม
ะมคะแนนของหลั
คะแนนของหลักกฎหมายทกกฎหมายทเก เ กยยวข
 วขอองกั
งกับ
ประเดนนของค
ของคาาถามเสมอ
ถามเสมอ ซงงอาจจะม
 อาจจะมสัสัดดสสววนน
นนอยกว
อยกวาาการปรั
การปรับบบท บท
ซงงเป
 เปนสวนท
วนท 3 แตคคะแนนของหลั
ะแนนของหลักกกฎหมายก
กฎหมายกออาจเป าจเปนสววนท นท
สามารถช ววั ัดดผลการสอบในแต
อาจกาาหนดสั
หนดสั ผลการสอบในแต
ดส
ดสววนการให ลละข
ะขอได
นการใหคคะแนนของหลั อได บางครั
ะแนนของหลั กกฎหมายถ
กกฎหมายถงงผผ ตตรวจข
รวจข
งครออสอบ
งคร  สอบ
งงหน
หนง
ของคะแนนทังข งขอ ซงงมั
 มักกจะเป
จะเปนกรณททคค  าาถามม
 ถามมปประเด ระเดนนททถาม
ถ าม
หลายประเดน
3. การปรับบบทกฎหมายเข
บทกฎหมายเขาากักับข บขออเท
เทจจจรจรง
สวนน
วนนอาจจะเร
อ าจจะเรยยกได
กไดววาเป
า เปนสววนท
นทสส าาคัคัญ
ญททสส ดดของการเข
ของการเขยยนน

ตอบข
กฎหมาย ออสอบอ
สอบอ ททาหรณ
าหรณ เนองจากเป
และความสามารถในการปรั อ งจากเปนสววนท นท
ใชวัวหหร
บบใช  ัดดความเข
รความเข
อว าาใจในหลั
ใจในหลัก
อวนนจจฉัฉัยยของ
ของ
นักกศศกษา
กษา ความยากในการเขยยนตอบข นตอบขออสอบอ สอบอททาหรณ าหรณจจงงอย  อย ททสส  ววน
น
ของการปรับบบทกฎหมายน
บทกฎหมายนเเอง  อง
4. การสรปค ปคาาตอบ
ตอบ
สวนน
วนนอาจถ
อ าจถออได
ไดววาเป
า เปนสววนส นสดดททายทายทจจะมาเต
 ะมาเตมมเต เตมมให
ใหกักับบการ
การ
เขยยนตอบข
นตอบขออสอบของนั
สอบของนักกศศกษาจบลงดกษาจบลงดววยความสมบ ยความสมบรรณ ณ ทังงนนแแม
 ม
นักกศศกษาจะจั
กษาจะจับบประเดประเดน วางหลักกกฎหมาย กฎหมาย หรออปรั ปรับบบททบททถถ กกตตอองง
แตหหากนั
ากนักกศศกกษาไม
ษาไมสสรรปค
ปคาาตอบให
ตอบใหตตรงกั รงกับบคคาาถามท
ถามท โจทย
 ถาม ถาม ก
เหมอนนั
อนนักกศศกกษายั
ษายังงไม
ไม ไดททาในส
า ในสงงท
 ทผผ  ถามประสงค
ถามประสงคจจะให ะใหททา ซง
นักกศศกษาอาจเส
กษาอาจเสยยคะแนนท
คะแนนท ไม  คควรจะเส
วรจะเสยยไป ไป

คาาถาม
ถาม
นายแสวงขับบรถโดยประมาทเล
รถโดยประมาทเลนเลอ ชนนางอรชรหญงงหม
หมาายย
 

ซงงตั
 ตังงครรภ
ครรภ ได 7 เดอนเศษ
อนเศษ เป
เป นนเหต
เหต ใหสสมองของทารกในครรภ
มองของทารกในครรภ ได
รับการกระทบกระเท
บการกระทบกระเทออนอย นอยาางร
งรนนแรง
แรง ตออมานางอรชรได
มานางอรชรไดคคลอดบ
ลอดบตตรร
ออกมา คอ ดช.ประสาท ปรากฎวา ดช.ประสาทมออาการ าการ
วกกลจร
ลจรตเพราะสมองได
นางอรชรจ ตเพราะสมองได
งงได
ไดยยนฟ รัรับบความกระทบกระเท
ความกระทบกระเท
น ฟองนายแสวงต ออศาลแทน
ศาลแทน ดช.ประสาท ออนขณะอย
นขณะอย ในครรภ
  เรยยกก
คาส
าสนไหมทดแทน
นไหมทดแทน โดยอาางว งวาานายแสวงประมาทเล
นายแสวงประมาทเลนนเล เลออททาาใหให
ดช.ประสาทวกลจร กลจรต นายแสวงใหกการต ารตออสส คคดดววา ดช.ประสาท
 ไมมมสส ทธ
ท ธ ไดรรัับบคคาาสสนไหมทดแทน
นไหมทดแทน เพราะในขณะทตตนขั  นขับรถชนนาง
บรถชนนาง
อรชรนัน ดช.ประสาทยังงไม ไมมมสภาพบ
สภาพบคคคล
คล จงงยัยังไม งไมมมสส ททธธ ใดๆ ใหผผ 

อนนละเม
 ไม ละเม ดดได
ได  ใด
เพราะเหต ขอใหศศาลยกฟ
าลยกฟ อง ขออตตออสส ขของนายแสวงฟั
องนายแสวงฟังข นหร นหรอ
อนง เมอ ดช.ประสาทมออาย าย 17 ปป เเศษศษ ไดซซออรองเท
รองเทาาจาก
จาก
ราานศ
นศกกษาภั
ษาภัณณฑฑพพาน
านชชมา
มา 1 ค  ในราคา 35 บาท สัญ ญญาซ
ญาซออขาย
 ขาย
รายนจจะม
 ะมผลสมบ
ผลสมบรรณณหร
หรออไม
ไม เพราะเหต ใด (1/2520)

แนวการตอบ 
นักกศศกษาคนท
กษาคนท 1
ประเดน
1. สททธธของทารกในครรภ
ของทารกในครรภมมารดา ารดา
2. ความสามารถในการทาานนตตกกรรมของผ
 รรมของผ เเยาว
ยาว
3. ความสามารถในการทาานนตตกกรรมของคนว
 รรมของคนวกกลจร
ลจรต
หลักกกฎหมายบั
กฎหมายบัญญั
ญญัตตออยย ใน
  ป.พ.พ. ดังงนน
  มาตรา 15 วางหลักกววา สภาพบคคลย คคลยออมเร
มเรมมข
 ขนนแต
 แตเเมมออคลอด
 คลอด
 

แลววอย
อย รรอดเป
อดเปนทารกและสนนส  สดดลงเม
ลงเมออตาย
 ตาย ทารกในครรภมมารดา
ารดา
กสามารถม
สามารถมสสททธธ ไดหหากว
ากวาาภายหลั
ภายหลังงคลอดแล
คลอดแลววอย
อย รรอดเป
อดเปนทารก
  มาตรา 19 วางหลักกววา บคคลจะพ คคลจะพนนจากภาวะผ
จากภาวะผ เเยาว
ยาวและ
และ

 บรรลมาตรา
นนตต ภภาวะเม
าวะเม
21 ออาย
อ วางหลั
อาย 20
กกววาปป บบร
ผ รเเยาว
บบรณ
รณจจะท
ยาว ะทาานนตกกรรมใดๆ
 รรมใดๆ จะตอองได งได
รับความย
บความยนนยอมจากผ
ยอมจากผ แแทนโดยชอบธรรม
ทนโดยชอบธรรม มฉฉะนั ะนันนนนตตกกรรมตกเป
รรมตกเปน
 โมฆยะ
ยะ
  มาตรา 24 วางหลักกววา ผ เเยาว ยาวสสามารถท
ามารถทาานนตกกรรมได
 รรมไดหหากวากวา
เปนการสมแก ฐานานรรปแห ปแหงงตนและเป
ตนและเปนการจาาเป เปนในการดาารงช รงชพ

ตามสมควร
  มาตรา 30 วางหลักกววา นตตกรรมท กรรมทคคนว นวกลจร
กลจรตตททาข
าขนนในขณะ
 ในขณะ
จรตตววกล
กล และค กรณ
กรณออกกฝฝายหนงงร
 ร ถถงความว
งความวกกลจร
ลจรตตในขณะท
ในขณะทา
นตตกกรรม
 รรม นตตกรรมนั
กรรมนันนยยออมตกเป
มตกเปนโมฆยยะะ

วนนจจฉัฉัย

ขอเท
อเทจจจร
ดช.ประสาทเป จรงงตามปั
นตามปั ญหาขณะท
ทารกในครรภ นายแสวงท
น ายแสวงท
มมารดา
ารดา าละเม
าละเม15
ตามมาตรา ด ว.1 บคคล คคล
จะมสสททธธ ไดกกตตอเม
อเมออม
 มสสภาพบ
ภาพบคคคลคล และสภาพบคคคลจะเก คลจะเกดดขขนนได
 ไดกก
ตอเม
อเมออคลอดและอย
 คลอดและอย รรอดเป อดเป นนทารก
ทารก เมออปรากฏว
ปรากฏวาาขณะถ
ขณะถ
กชนดช.ประสาทยังงไม ไมคคลอด
ลอด คอ เป เป นนทารกในครรภ
ทารกในครรภมมารดา ารดา
ด.ช.ประสาทยอมยั อมยังงไม ไมมมสภาพบ
สภาพบคคคล
คล จงงไม ไมออาจม
าจมสสททธธ ใดๆ ใหนนาย
าย
แสวงละเมดดได ได อยาางไรก งไรกตตามการท
ามการทตต ออมา
มา ด.ช.ประสาท คลอด
และอย รรอดเปอดเป นนทารกทารก ตามมาตรา 15 ว.2 ด.ช.ประสาทยออมม มม
 

สทธ
ทธยยอนหลั
อ นหลังงไปในขณะท
ไปในขณะทเเป  ปนทารกอย ในครรภ
  มมารดา
ารดา ดังงนันันนเม
เมอ
ด.ช.ประสาทถกละเม
กละเมดดสสททธธ ในราางกายขณะเป
งกายขณะเปนทารกในครรภ
มารดา ยออมสามารถฟ
มสามารถฟองรอองนายแสวงฐานะละเม
งนายแสวงฐานะละเมดดได
ได นางอรชร
 ในฐานะผ
คาส  แแทนโดยชอบธรรมจ
าสนไหมทดแทน
นไหมทดแทน ทนโดยชอบธรรมจ งงสามารถฟ
สามารถฟองใหนนายแสวงรั
แทน ด.ช.ประสาทได ายแสวงรับชดใชบชดใช
ตอมาเม
อมาเมอ ด.ช.ประสาท อาย ได 17 ปป เเศษ ศษ ได ไปซออร
 รอองเทงเทา
มา 1 ค  ในเวลานัน ด.ช.ประสาทอายยยัังงไม ไมคครบ
รบ 20 ปป บบรรบบรรณ
 ณจจง
ยังงเป
เปนผ เยาว
เยาวตตามมาตรา
ามมาตรา 19 การทด.ช.ประสาทไปซ
ด .ช.ประสาทไปซออรองเท
 รองเทา
เปนการทาานนตตกรรม
กรรม เมออไม
 ไมปรากฏว
ปรากฏวาาได
ไดรัรับบความย
ความยนนยอมจากผ
ยอมจากผ 

แทนโดยชอบธรรม
ตามมาตรา คงไรก
อ นางอรชร
21 อยาางไรก ตตาม
าม เนอองจากน นงจากน
ตตกรรมย
ก รรมย ออมตกเป
มตกเปนอรองเท
ตตกกรรมการซ
 รรมการซ อ โมฆ ยะ
ยะ า
รองเท
ดังกล
งกลาาวข
วขาพเจ
าพเจาาเห
เหนนเป
เปนการซอทรัอ ทรัพพยยททราคาท
ร  าคาทรราคาไม
 าคาไมสสง และ
ด.ช.ประสาทอาจจะนาารองเท รองเทาดัาดังงกล กลาาวมาไว
วมาไว ใส ซงงผ  ผ เเยาว
ยาวททััวๆไปก
วๆไปก
ควรมรองเท
รองเทาาใสใส จงงเป
เปนกรณททผผ  เเยาว
ยาวททาานนตตกกรรมท
 รรมทสสมแก  มแก ฐานานรรป
และจาาเป เปนตอการด
อการดารงช
ารงชพพตามสมควร
ตามสมควร นตตกกรรมการซ รรมการซออรองเท รองเทาานน
จงงมมผผลสมบ
ลสมบรรณ ณตามมาตรา
ตามมาตรา 24
กรณตตอองพ
งพจจารณาด
ารณาดววยว ยวาาการท
การทาานนตตกกรรมซ รรมซออรองเท
 รองเทาานันันนตก ตก
เปนโมฆยยะเพราะความเป
ะเพราะความเปนคนวกกลจร ลจรตตของ ของ ดช.ประสาทหรออไม ไม 
เหนนววาาตามข
ตามขอเทอเทจจจร
จรงงแม
แม ด.ช.ประสาทจะมอาการว อาการวกกลจร ลจรตตตัตังงแตแต
เกดดและอาจยั
และอาจยังงคงม คงมออาการว
าการวกกลจร
ลจรตอย ตอย  แต ไมปปรากฏข รากฏขออเท เทจจจร จรงงววา
ผ ขายร
ขายร ถถงความว
งความวกกลจร
ลจรตของ
ตของ ด.ช.ประสาทในขณะทาานนตตกรรม ก รรม
นตตกกรรมจ
 รรมจงงไมไมตตกเป
กเปนโมฆยะตาม
ยะตาม มาตรา 30 แตออยยาางใด งใด
 

สรป
ขอต
อตอส
อส ขของนายแสวงฟั
องนายแสวงฟังไม ขขนนเพราะด.ช.ประสาทม
 เพราะด.ช.ประสาทมสสทธ
ท ธยยอน
อ น
หลังตั
งตังงแต
แตเวลาท
เวลาทเเป
 ปนทารกในครรภมมารดาารดา ตามมาตรา 15 ว.2 จง
ถสักกท
ญทญาซ
าละเม
าละเม
ญญาซ ดดได
ได และม
ออรองเท
 รองเท สสททธธเร
าามมผผลสมบ
ลสมบ เรรณ
รณ
ยยกให
กให นนายแสวงรั
ายแสวงรั
เพราะเป
เพราะเป  บผ
บรรมท
ผดดฐานละเม
นนตตกกรรมท ฐานละเม
ผผ  เเยาว าดขน
ยาวททาข
เปนการสมแก ฐานรรปปและจ  และจาเป าเปนตออการด
การดาารงชรงชพพตาม ตาม มาตรา 24
และไมตกเป
ตกเปนโมฆยะเพราะความว
ยะเพราะความวกลจร กลจรตตของผ ของผ เเยาว
ยาวตามมาตรา
ตามมาตรา
30 เพราะไมปรากฏว
ปรากฏวาาคค กกรณรณออกกฝ  ฝายร ถถงงความว
ความวกกลจร ลจรตตของ ของ
ด.ช.ประสาทในขณะทาานนตกรรม ก รรม

นักกศศกษาคนท
กษาคนท 2
ประเดนนทท 1 ด.ช.ประสาทมสสททธธตัตังงแต
แตเเปปนทารกในครรภมมารดา ารดา
หรออไม
ไม
หลักกฎหมายใน
กกฎหมายใน ป.พ.พ.
  ม.15 วางหลักกววา สภาพบคคคลย คลยออมเร มเรมมข
 ขนนแต
 แตเเมมออคลอดแล
 คลอดแลว

อย รรอดเป
อดเปนทารก
ทารกในครรภ และสออาจม
มมารดาก
ารดาก นส
นาจม
สดดลงเม
สสลงเม ออตาย
 ตาย
ททธธ ได หหากว
ากวาภายหลั
าภายหลังงคลอดแล
คลอดแลววอย อย 
รอดเปนทารก
ขอเท
อเทจจจร
จรงงตามปั
ตามปัญหาในขณะทถถ กกรถนายแสวงชน รถนายแสวงชน
ด.ช.ประสาทยังเป งเปนเพยยงทารกในครรภ
งทารกในครรภมมารดาจ ารดาจงงยัยังไม
งไมมมสสภาพ
ภาพ
บคคล
คคล เพราะยังไม งไมคคลอดออกมา
ลอดออกมา เมออไม  ไมมมสสภาพบ
ภาพบคคคลย
คลยออมไม
มไมมม
สทธ
ทธและหน
และหนาทาท ใดๆในทางกฎหมายได
 โดยหลัก ด.ช.ประสาทจง
 ไมออาจถ
าจถกกละเม
ละเมดดสสททธธ ได ตาม ม.15 ว.1
 

อยาางไรก
งไรกตตามต
ามตอมาปรากฏว
อมาปรากฏวาาภายหลั
ภายหลัง ดช.ประสาทคลอด
ออกมาและมชชววตตอย
 อย รรอดอด ม.15 ว.2 บัญ
ญญั
ญัตต ให
 ด.ช.ประสาทม
สทธ
ทธ ได และมสสททธธยยออนหลั
 นหลังงไปในขณะอย
ไปในขณะอย ในครรภ
  มมารดา
ารดา เมออใน
 ใน
ขณะอย  ในครรภรัรมมับบการกระทบกระเท
ด.ช.ประสาทได สส การกระทบกระเท
ททธธ การท
การทนนายแสวงขั
 ายแสวงขั บบรถมาชนท
รถมาชนทาางแรง
ออนทางสมองอย
นทางสมองอย าาให
ให จง
งแรง
เปนการละเมดส ดสททธธของ ของ ด.ช.ประสาท ด.ช.ประสาทจงงสามารถ สามารถ
เรยยกค
กคาาสสนไหมทดแทนจากนายแสวงฐานละเม
นไหมทดแทนจากนายแสวงฐานละเมดดได ได
สรป ขอตอตออสส ขของนายแสวงฟั
องนายแสวงฟังไม ขขนนเพราะ
 เพราะ ด.ช.ประสาทม
สทธ
ทธยยอนหลั
อ นหลังงไปในขณะเป
ไปในขณะเปนทารกในครรภมมารดาตาม ารดาตาม ม.15 ว.2

ประเดนนทท 2 สัญญาซ
ญญาซออรองเท
 รองเทาาตกเป ตกเปนโมฆยยะเพราะความเป
ะเพราะความเปนผ 
เยาวหหรรออไม
ไม
  ม. 19 วางหลักกววา บคคลจะพ คคลจะพนนจากภาวะผ
จากภาวะผ เเยาว
ยาวและบรรล
และบรรล
นตตภภาวะเม
 าวะเมออาย
อ อายคครบย
รบยสส บบป
 ปบรบบรณ
รณ
ม.21 วางหลักกววา ผ เเยาว
ยาวจจะท
ะทาน
านตตกกรรมใดๆ
 รรมใดๆ จะตอองได
งไดรัรับ

ความย ได
 โดยไม นนยอมจากผ
ยอมจากผ
บความย แแทนโดยชอบธรรม
รรัับความย นทนโดยชอบธรรม
นยอมจากผ
ยอมจากผ แแทนโดยชอบธรรม นตตกกรรมท
ทนโดยชอบธรรม  รรมทผผ  นเเยาว
ยาว ททาลงไป
า ลงไป
ตตกกรรมนั
รรมนั นนตก
ตก
เปนโมฆยยะะ
ม.24 วางหลักกววา ผ เเยาว ยาวออาจท
าจทาานนตตกรรมท
ก รรมทเเป
 ปนการสมแก
 ฐานานรรปแห
ป แหงงตนและจ
ตนและจาาเป เปนตอการด
อการดาารงช รงชพพได ได
ขอเท
อเทจจจร จรงงตามปั
ตามปัญหา ด.ช.ประสาทอาย 17 ปป เเศษ ศษ อาย ยยัังงไม ไม
ครบ 20 ปบรบบรรณ ณ จงงยัยังงเป
เปนผ เยาว
เยาวตตาม
าม ม.19 การทดช.ประสาท ด ช.ประสาท
 ไปทาน
านตตกรรม
ก รรม คอ สัญ ญญาซญาซออรองเท
 รองเทา เมออไม  ไมปปรากฏว
รากฏวาาได ไดรัรับบความ
ความ
 

ยนยอมจากผ
นยอมจากผ แทนโดยชอบธรรม
แทนโดยชอบธรรม โดยหลักกสัสัญญาซ
ญญาซออรองเท
 รองเทาายยออมม
ตกเปนโมฆยะตาม
ยะตาม ม.21
อยาางไรก
งไรกตตามเน
ามเนอองจากการท
 งจากการท ด.ช.ประสาทซอรองเท
อ รองเทาาอาจน
อาจนา
มาใช ใส ในชววผผ  ตตประจ
พอสมควรท ประจ
เเยาว
ยาว าาวัจะซ
วัน ออได
นนาาจะซ และการราคาของรอ
และการราคาของรองเท
ไดเอง
เอง ดววยเหต งเท
ยเหตนนสัส  ัญ าก
ากเป
ญญาซ
ญาซ เออรองเท
 ปรองเท
นราคาท
าาจจง
เปนนตตกกรรมท
รรมทผผ  เยาวเยาวททาาลงโดยสมแก
ลงโดยสมแก ฐานานรรปปและจ และจาาเป เปนตออการ
การ
ดารงช
ารงชพ สัญ ญญาซ ญาซออขายรองเท
 ขายรองเทาาจจงงมมผผลสมบ
ลสมบรรณ ณตาม
ตาม ม.24
สรป สัญญาซ
ญญาซออรองเท  รองเทาามมผผลสมบ
ลสมบรรณ
ณเพราะเป
เพราะเปนนตกกรรมท  รรมทสสม
ม
แก ฐานานรรปและจ
ป และจาเป าเปนตอการด
อการดารงช
ารงชพพตาม
ตาม ม.24

ประเด
ลจรนนท
วกกลจร ตทหร 3อไม
ตหร สัญญาซ
อไม ญญาซออขายรองเท
 ขายรองเทาาตกเป ตกเปนโมฆยยะเพราะความ
ะเพราะความ
ม.30 ถาคนว าคนวกลจรกลจรตท
ตทาานนตตกกรรมในขณะจร
รรมในขณะจรตตววกกลและค
ลและค กกรณรณ
อกกฝฝายหนงร
ง ร ถถงความว
ง ความวกกลจร
ลจรต นตตกกรรมนั
 รรมนันนยยออมตกเป
มตกเปนโมฆยะ ยะ
ขอเท
อเทจจจร จรงงตามปั
ตามปัญหา ด.ช.ประสาท ม ถถกรถยนต ก รถยนตจนม
จนมออาการ าการ
วกกลจร
ลจรต ซงสั ง สันนนนษษฐานว
ฐานวาามมออาการว
าการวกกลจร
ลจรตตจนถ
จนถงงเวลาท
เวลาททท าสั
าสัญญา

ซทออรองเท
าาลงนั
รองเท
ลงนั าาดดวย
วย อย
นจะตกเป
นจะตกเป าางไรก
นโมฆงไรก ะกตตามตาม
ยยะก ามตาม
ตตอเม  ค ม.30
อ เมออค รณออนกกฝ
กกรณ  ตตฝกกรรมท
ารรมท คคนว
ยหนงงร ร นว
ออยย กกลจร
ถถลจร
งงความ
ความ ต
วกกลจร
ลจรตดตดววยย เมออไม
 ไมปรากฏข
ปรากฏขออเท เทจจจร
จรงงววาาคค กกรณ
รณออกกฝ
 ฝายหนงงร  ร ถถง
ความวกลจร กลจรต นตตกกรรมย
 รรมยออมไม มไมตตกเป
กเปนโมฆยะ ยะ
สรป นตตกกรรมไม
 รรมไมตกเป
ตกเปนโมฆยะตาม ยะตาม ม.30 เพราะไมปรากฏ ปรากฏ
วา ค กรณ
กรณออกกฝ ฝายหนงงร
 ร ถถงความว
งความวกกลจร ลจรตตของ ของ ด.ช.ประสาทในขณะ
ทาานนตตกรรม
ก รรม
 

นักกศศกษาคนท
กษาคนท 3
ประเดน ความสามารถในการมสสททธธของทารกในครรภ
ของทารกในครรภมมารดา
ารดา
ขอเท
อเทจจจร
จรงงตามปั
ตามปัญหา ด.ช.ประสาทถกกรถชนในขณะอย
รถชนในขณะอย ใน
 
ครรภ มารดา
มารดา
เป นทารก
เป นทารก จงงยัยัซงไม
งงในขณะนั
ง ไม
ในขณะนั
มมสภาพบ
สภาพบ น คคคล
ด.ช.ประสาทยั งงไม
คล ตาม ป.พ.พ.วางหลัไมคคลอดและอย
ลอดและอย
กกววา สภาพ  รรอด
อด
บคคลย
คคลยออมเรมเรมข
ม ขนนแต  แตเเมมออคลอดแล
 คลอดแลวอย วอย รรอดเป
อดเปนทารก และสนนส  สดดลง
ลง
เมอตาย
อ ตาย เมอ ด.ช.ประสาทยังงไม ไมมมสสภาพบ
ภาพบคคคลจ
คลจงงไม
ไมมมสส ททธธ ใดๆ ให
ถกกละเม
ละเมดดได
ได
อยาางไรก
งไรกตตามเน ามเนอองจากต
 งจากตออมา มา ด.ช.ประสาทไดคลอดออกมาคลอดออกมา

และอย รรอดเป
มารดาก อดเป
อาจม นนทารก
อาจม สสทารก ซากว
งงกฎหมายได
ททธธ ไดหหากว กฎหมายได
าาภายหลั ววคลอดแล
างหลั
า งหลักกววววอย
ภายหลังงคลอดแล าอยทารกในครรภ
 รรอดเป
อดเปนทารก
ดวยเหต
วยเหตนนเเม  มอ ตออมาปรากฏว
มาปรากฏวา ด. ด.ช.ประสาทคลอดและอย
ช.ประสาทคลอดและอย รรอด อด
เปนทารกแมจจะม ะมอาการว
อาการวกกลจร ลจรต ด.ช.ประสาทกยยอมม อ มมสสททธธยยอน
อ น
หลังไปในขณะเป
งไปในขณะเปนทารกในครรภมมารดา ารดา ดังงนันันนเม เมออขณะอย
 ขณะอย ใน  
ครรภมารดามารดา ด.ช.ประสาทถกนายแสวงขั กนายแสวงขับบรถโดยประมาทท
รถโดยประมาททาาให ให
ตนไดรรัับการกระทบกระเท
บการกระทบกระเทอนทางสมอง อนทางสมอง จงงถถออเป เปนการละเมดดสสททธธ
ของ ด.ช.ประสาท ด.ช.ประสาทมสสททธธ ในการเรยยกร กรองคองคาาสสนไหม
นไหม
ทดแทนจากนายแสวงฐานละเมด
  สรป ขอต อตออสส ขของนายแสวงฟั
องนายแสวงฟังไม ขขน เพราะ ด.ช.ประสาทม
สทธ
ทธยยอนหลั
อ นหลังงไปในขณะเป
ไปในขณะเปนทารกอย  ในครรภมมารดา ารดา
ประเดน ความสามารถในการทาานนตตกกรรมของผ รรมของผ เเยาวยาว
ในขณะท ด.ช.ประสาทซออร  รองเท
องเทา ด.ช.ประสาทมอาย อายเเพพยยงง
17 ปป เเศษ
ศษ จะเหนนได ไดววาาอาย
อายยัยังงไม
ไมคครบ
รบ 20 ปป บบรรบบรรณ
ณจจงงยั
 ยังเป
งเปนผ เเยาวยาว
 

อย  ตามหลักกกฎหมายท
กฎหมายทวว า บคคคลจะพ
คลจะพนนจากภาวะผ
จากภาวะผ เเยาว ยาวและบรรล
และบรรล
นตตภภาวะเม
 าวะเมออาย
อ อาย 20 ปป บบรรบบรณ
รณ 
เมอในขณะเป
อ ในขณะเปนผ เเยาว
ยาวดด.ช.ประสาทได
.ช.ประสาทได ไปทาานนตตกกรรม
รรม คอ การ
ซแทนโดยชอบธรรม
ออรองเท
 รองเทา โดยไมปรากฏขปนรากฏข ออเท
ตตกกรรมซ
 รรมซเทออรองเท
 จจจร
จรงงววาาได
รองเท าได
าจ รัรตกเป
ับบความย
จงงตกเป ความย
นโมฆนนยอมจากผ
ยอมจากผ
ยยะะ ตาม  
หลักกฎหมายท
กกฎหมายทวว า ผ เเยาว
ยาวจจะท
ะทาานนตตกกรรมใดๆ
รรมใดๆ ตอองได งไดรัรับบความ
ความ
ยนยอมจากผ
นยอมจากผ แทนโดยชอบธรรม
แทนโดยชอบธรรม มฉฉะนั ะนันนนนตกกรรมตกเป
 รรมตกเปนโมฆยยะะ
อยาางไรก
งไรกตตามเน
ามเนอองจากว
 งจากวาารองเท
รองเทาท าทซซ อนั
อ นันนเป
เปนทรัพย พยททราคาไม
ร  าคาไมแแพง
พง
มาก ซงงผ ผ เเยาว
ยาวสสามารถซ
ามารถซออได ไดถถออววาเป
าเปนการสมแก ฐานานรรป และ

การซ
เปนการท ออนั
 นันนเป
จจ เปาาเป
นการท
 เป าาลงเพ
นตอการด
อการดลงเพาารงช
ออความจ
 ความจ
รงช าาเป
พพตามสมควร
ตามสมควรเปนในการใช สสอยจ
อยจงงถถอ อม
ซง ดช.ประสาทย อม
ทาานนตตกรรมน
ก รรมน ได  ตามหลักกกฎหมายท กฎหมายทวว า นตตกกรรมทรรมทสสมแก
 มแก
 ฐานานรรปและจ ป และจาเป าเปนตอการด
อการดารงช
ารงชพ ผ เเยาว ยาวสามารถท
สามารถทาาได ได
  สรป นตตกกรรมซ  รรมซออรองเท
 รองเทาามมผผลสมบ
ลสมบรรณ ณ เพราะเปนนตตกกรรมท รรมท
ผ เยาว
เยาวททาาลงไปอั
ลงไปอันเป นเปนการสมแก ฐานานรรปปและจ และจาาเป
เปนตออการด
การดาารง รง
ชพพตามสมควร
ตามสมควร
ประเดน ความสามารถในการทาานนตตกกรรมของคนว รรมของคนวกกลจร ลจรต
คนวกลจร กลจรตท ตทศาลยั
ศ าลยังงไม
ไม ไดสัสังงให
ใหเเปปนคนไรคความสามารถโดย
วามสามารถโดย
หลักยกยอมม อมมคความสามารถในการท
วามสามารถในการทาานนตตกกรรมโดยสมบ  รรมโดยสมบรณ รณ ขออเท เทจ
จรงงมมปปััญหาใหตตอองพ งพจจารณาด
ารณาดววยว ยวานานตตกรรมซ
ก รรมซออรองเท
 รองเทาาทท 
ด.ช.ประสาททาลงนั าลงนันบกพร
นบกพรอองเพราะความว
งเพราะความวกกลจร ลจรตตของ
ของ
ด.ช.ประสาทหรออไม ไม เนองจากโจทย
อ งจากโจทยบบอกว อกวา ด.ช.ประสาทมอาการ อาการ
วกกลจร
ลจรตเพราะถ
ตเพราะถกกรถชนอาจสั รถชนอาจสันน นนษษฐานได
ฐานไดววาาขณะท
ขณะททท าานนตตกรรมก
ก รรมก
 

ยังงอาจม
อาจมออาการว
าการวกกลจร
ลจรตอย
ตอย  อยาางไรก
งไรกตตามหลั
ามหลักกกฎหมายท
กฎหมายทวา ว า
นตตกกรรมจะเป
 รรมจะเปนโมฆยะก
ยะกตตออเม
 เมออคนว
 คนวกลจร
กลจรตตได
ไดททาน
านตตกกรรมในขณะ
 รรมในขณะ
จรตตววกลและในขณะท
กลและในขณะทาน
านตตกกรรมค
รรมค กรณ
กรณออกกฝ
 ฝายหนงงก
 ก ไดรร ถถ งงความ
ความ
วของ
กกลจร
ลจรตนั
ตนันนดดววยย เมออไม
ด.ช.ประสาทในขณะท  ไมปปรากฏวรากฏว ก าาครรม
าานนตกรรม ค กกรณ
รณนออตตกกฝ
ก ฝรรมจ
กรรมจายร ถถงงไม
งงความว
ไมความว
กเปนกกลจร
ตตกเป ลจรต
 โมฆยะแต
ยะแตออยยางใด
างใด
สรป นตตกกรรมซ
 รรมซออร  รอองเท
งเทาาไมไมตกเป
ตกเปนโมฆยะเพราะความ ยะเพราะความ
วกกลจร
ลจรตของ
ตของ ด.ช.ประสาท เนอองจากไม  งจากไมปปรากฏข รากฏขออเท เทจจจร
จรงงววา ค 
กรณออกกฝ
 ฝายหนงงได  ไดรร ถถงความว
ง ความวกกลจรลจรตของ ตของ ด.ช. ประสาทในขณะ

ทาานนตตกรรม
ก รรม
ขอสอบกฎหมายแพ
อสอบกฎหมายแพง 1

1. นาย ก. อาย 18 ปป ไดตกลงท

ตกลงทาาสัสัญญาเช
ญญาเชาารรานนาย
านนาย ข. โดยเชา
เพออเป
 เปดกจจการร
การรานขายและซ
านขายและซออมคอมพ
มคอมพววเตอร
เตอร ตอมาก
อมากจจการท
การททท า

 ไมดดปประสบความส
 ได ระสบความส
ววยด าเร
าเรจจนาย
ยด ตอมานาย
อมานาย ก.นาย ค. ได
ได ไปทาสัเข
าสัเญญาซ
ขาามาช
ญ มาชอออ
ญาซววยบร
ยบร หหารก
อปปกรณ
กรณารกออเเลจจการ
ลการ จนไป
กกทรอน
ทรอน
กกสส
เพออมาใช
 มาใช ในการซออมคอมพ
มคอมพววเตอร เตอร กับบนาย
นาย ง. ดังนังนันนอยากทราบ
อยากทราบ
วาสั
าสัญญาทญญาทนนาย
 าย ก. ทาากักับนาย
บนาย ข. ผลเป
ผลเป นอย
นอยาางไร
งไร และสัญญาท ญญาท
นาย ก. ทาากักับนายบนาย ง. ผลเป
ผลเป นอย
นอยาางไร
งไร

2. นาย ก. เขาไปร
าไปราานขายก
นขายกววยเต
ยเตยยวและได
 วและไดสัสังงเส
เสนเล
นเลกกลลกกชชน กับ
นาง ข. ผ ขาย
ขาย นาง ข. ไมตตอบอะไรเพราะขณะนั
อบอะไรเพราะขณะนั นนกกาาลัลังย งย งงททา
 

กวยเต
วยเตยวอย
ย วอย  ตออมานาง
มานาง ข. ไดททาก
า กวยเต
วยเตยยวมาให
 วมาใหนนาย
าย ก. แตเเปปน
เสนนใหญ
ใหญแแหหง ดังนั
งนันนอยากทราบว
อยากทราบวาสั
าสัญญาท
ญญาท นาย ก. และนาง ข.
เปนอยาางไร
งไร จงอธบบาย าย

3. บรษัษัทแห
ทแหงหน
งหนงงได
 ไดลลงโฆษณาว
งโฆษณาวาาถถาจองห
าจองหอองพั งพักกระหว
ระหวาางวั
งวันนทท 1
ตลาคม-30
ลาคม-30 ตลาคม ลาคม 2547 จะไดสสวนลด ว นลด 20 % นาย ก. ตอองการ งการ
จะไปเทยว ย ว จงได
งได โทรศัพพทท ไปจองหอองพั
งพักกดัดังงกล
กลาาวในวั
วในวันนทท 15
ตลาคม
ลาคม 2547 และแจงงความประสงค
ความประสงคววาาจะเข
 จะเขาาพัพักกในวั
ในวันนทท 1-5
ธันวาคม
นวาคม 2547 ตออมาในวั มาในวันนทท 30 ตลลาคม
าคม 2547 เกดดภัภัยยพพบับัตตขข น

อยากทราบวาาสัสัญญาทญญาทนนาย
 าย ก. ทาาขขนม
น มผผลอย
ลอยาางไร
งไร อธบบาย าย
4. นายหน ยอาย
ยอาย 18 ปป ขอเงนนนางส
นางสขขซซงงเป
 เปนแมเเพพออไปซ
 ไปซออเกมส
 เกมส 
นางสขได
ขได ใหเเงงนไป
นไป 500
500 บาท ไไปซ
ปซออเกมส
 เกมส จากนายหน ขณะจะซอ
นายหน ยเก
ยเกดดอาการค
อาการค มมคลั
คลัง นายหนเเหหนนอาการเก
อาการเกดดความสงสาร
ความสงสาร
จงงขายให
ขายให ในราคา 500 บาท ตออมานายหน
มานายหนเเกกดดความร
ความร สสกกววาขายไป
าขายไป

 ในราคาท อถถไม
 กกเก
จะไดหหรรอไม เกนไป
นไป จงงขอบอกเล
ขอบอกเลกกสัสัญญาและทวงของค
ญญาและทวงของคน ถามวา

5. นาย ก. มหน หนสส นนเยอะจ

 เยอะจงงแกล แกลงงขายรถให
ขายรถใหกักับบนาย
นาย ข. เพอหลบอ หลบ
หนเเจจาหน
าหน นาย ข. เมออได  ไดรรถไป
ถไป ไดมอบให
มอบใหกักับบนนอองสาวค
งสาวคออนาง
นาง ค.
 โดยทนนาง าง ค. ไมรร เเรรอองว
 งวาาเป
เป นการขายแบบหลอก
นการขายแบบหลอก ๆ ค. เหนนววารถ ารถ
สภาพไมดด จงงนนาาไปซ
ไปซออมม หมดเงนนไป ไป 10,000 บาท ตอมา อมา นาย ก.
 

เมอทราบ
อ ทราบ กเเลยไปทวงรถค
ลยไปทวงรถคนจากนาง
นจากนาง ค. โดยอาางว
งวาาสัสัญ
ญญาท
ญาททท า
กับนาย
บนาย ข. เป
เป นนสัสัญ
ญญาหลอก
ญาหลอก ๆ ถามวาาจะทวงค
จะทวงคนนได
ไดหหรรออไม
ไม 

6. นาย ก.
จดหมายเพอไปส จะบอกเล กสั
ก
อ ไปสงงไปรษณสัญญาเช
ญ ญาเช า
าบ
บ
ไปรษณยย แตรระหวา
านกั
นกั บ
บนาย
นาย
ะหวางทางเจอนาย ข. จ
างทางเจอนาย ข. กอนงเข
งเขย
ยนนอน จง
มอบจดหมายใหแและม ละม ไดกกลลาวอะไร
าวอะไร ตอมานาย
อมานาย ก. เกดดเปล เปลยยนใจ
 นใจ
 โทรไปบอกนาย ข. วาาออาานจดหมายดั นจดหมายดังงกล กลาาวแล
วแลวหร
วหรอยั
อยัง นาย ข.
ซงงยั
 ยังไม
งไม ไดออาานน จดหมายตอบนาย ก. จงงบอกว บอกวา จดหมายดัง
กลาวเป
าวเปนจดหมายบอกเลกกสัสัญญาเช ญญาเชาาซซงงตอนน
 ตอนนตตนเก
 นเกดเปล
ดเปลยยนใจ
 นใจ

ขอเหม
ออนเด
นเด
จะบอกเล ไดมหร
กกได หสรออไม
ววนนาย
นนาย
ไม ข. ซงอยากบอเล
ง อยากบอเลกกสัสัญญา
ญญา อย เเหม
หมออนกั
นกัน

7. ด.ช. กลาเสนอขายโทรศั
าเสนอขายโทรศัพพททมมอถ อถออให
ให ด.ช. ขวัญ เป
เป นนเง
เงน
1,000 บาท ด.ช. ขวัญ ญไมไมมมเเงงนนจจงได
งได ไปขอเงนนจากบ
จากบดดาเพ
าเพออซ
 ซอ
 โทรศัพพททมมอถ
อ ถอ และบดดาของ
าของ ด.ช. ขวัญ กยยนนยอมให  ยอมใหเเงงน ด.ช.

ขวัญเพ
ญเพ
ด.ช. กลออไปซ
 าทราบเร
าไปซออโทรศั
 โทรศั
ทราบเร  งพพท
ออง จทงงได
มมไดอถ
อ ไปทวงถามโทรศั
ถอ จาก ด.ช. กลพพท
าทคคตนนจากบ
 ออมาเม
มาเมออบ
จากบ ดดาของ
บาของ
ดดาของ
าของ
ด.ช. ขวัญ บดดาของ าของ ด.ช. ขวัญ ปฏเเสธท สธทจจะค
 ะคนนโทรศั
โทรศัพพทท ใหแและได
ละได
บอกวาาสัสัญญานั
ญญานันนสมบ
สมบรรณ ณและอ
และอกกอย
อยาางโทรศั
งโทรศัพท
พทนันันนได
ไดหหายไป
ายไป
เปนการพนวนวสัสัย ถามวาาบบดดาา ด.ช. กลา สามารถทวงโทรศัพพททคคน
 ไดหร
หรอไม
อไม จงอธบบาย าย
 

8. ตอยต
อยตอองการซ
งการซออของขวั
 ของขวัญ
ญให
ใหแแฟนสาวเพ
ฟนสาวเพอเป
อ เปนของขวัญญวัวันรั
นรับ
ปรญ
ญญา
ญา ตออยจ
ยจงงไปร
ไปราานทองและขอซ
นทองและขอซออทอง
 ทอง ตออยถามว
ยถามวาาเส
เสนนนันัน
ราคาเทาไร
าไร เจาาของร
ของราานบอกว
นบอกวาาสร
สรออยเส
ยเสนนั
นนันหนั
นหนัก 2 สลง ราคา
5,000 บาท ต
กระเปาเงนนมา อ
อยตกลงซ
ยตกลงซอ

มา และตออยได แต
พ
พอจะจ
ยไดบบอกกั อจะจ
อกกับบเจ า
ายเง
ยเง
น
นต
เจาาของร ต
อ
อยกลั
ยกลั
ของราานให บ
บล
ล
ม
มเอา
นใหสสงงสร เอา
สรออยมาให
ยมาใหตตนน
เพราะวาสั
าสัญญาซ
ญญาซออขายม
 ขายมผผลล ทาานเห
นเหนว
นวาาเป
เปนอยาางไร
งไร จงอธบบาย าย

9. นายทองตอองการทงการทาาบบญ
ญตัตักบาตรเน
กบาตรเนอองในวั
 งในวันนคล
คลาายวั
ยวันเก
นเกดดของตน
ของตน
จงงได
ไดจจััดหาเคร
ดหาเครอองของใส
 งของใสบบาตรเพ
าตรเพออท
 ทาาบบญ เชาต
าตอมานายทองได
อมานายทองได
เตรยมตั
บาตร ยมตัตววท
ทมานางศร
าาบบญ
ออมานางศร ญใส
ใส ได
บบาตร
าตร พอดเเหหนนพระเด
บบอกนายทองว
อกนายทองว พระเด
นนมาจ
มาจ
าาพระท
พระท งงได
ไดนนมมนต
นนายทองใส
 ายทองใส  นตบบารต
และใส
และใส
ารต
แทจร
จรงงเป
เปนนายวันนชัชัย ซงงปลอมเป
 ปลอมเป นนพระมา
พระมา พอนายทองไดททราบจ ราบจง
 ไดตตามไปทวงของท
ามไปทวงของท ใส  บบาตรค
าตรคน ถามวาานายทองสามารถทวงของ
นายทองสามารถทวงของ
คนได
นไดหหรรอไม
อไม จงอธบบาย าย

ขอสอบกฎหมายแพ
อสอบกฎหมายแพง 1
นายทาากก
กก ขายสนันัขขชชอนางด
อ นางดาางหางแดงให
งหางแดงใหนนายเนว
ายเนวน โดย
 ไมมม ใครทราบว
 าานางด
นางดาางหางแดงท
งหางแดงทอองในวั งในวันนทท ๑ ตกลงจะสงมอบ
งมอบ
นางดางหางแดงวั
างหางแดงวันนทท ๓ โดยนายทาากก กก ชาาระเง
ระเงนนให
ใหนายเนว
นายเนวน ใน
วันท
นททท าสั
าสัญญาแล
ญญาแลว ตออมาค
มาคนนวัวันนทท ๑ นางดาางหางแดงคลอดล
งหางแดงคลอดลก
สนนััข ๑ ตัว วันนทท ๓ นายเนวนนมารั มารับนางด
บนางดางหางแดง จงงทราบว
ทราบวา
นางดางหางแดงคลอดล
างหางแดงคลอดลก ถามวา ใครมสสททธธ ในตัวล วลกกของนางด
ของนางดาางง
 

หางแดง และหากนางดาางหางแดงถ
งหางแดงถกกงงกักัดดตายโดยไม
ตายโดยไม ใชคความผ
วามผด
ของนายทาากก
กก ถามวา ใครจะตอองรั
งรับบบาปเคราะห
บาปเคราะห ในความตาย
ของนางดาางหางแดง
งหางแดง

หลักการว
กการวนนจฉั จ ฉัย ควรฝกแยกพจจารณาท ารณาทลละประเด ะประเดน
1.ค สสััญ
ญญาตกลงซ
ญาตกลงซออนางด นางดาางหางแดง
งหางแดง
2.แมยัยังงไม
ไมมมการส
การสงงมอบวั
มอบวัตตถถแแหหงงหน
หน สัญ ญญาซญาซออขายย  ขายยออมสมบ
มสมบรรณ ณ
นับบแต
แตววัันนททาสั
าสัญญาญญา ลกกหนหน-เจาาหน
หนมม หหนนาาททตต อองช
 งชาาระหน
ระหนอัอ ันนพพงงชชาระ
าระ
ตอกั
อกันนแล แลว รอเพยยงให งใหถถงงกกาาหนดเวลาช
หนดเวลาชาาระเท ระเทาานันัน

3.ลกส
 ใคร) กสนันัขเป
ขเปนดอกผลธรรมดา(เปดดปประมวลว ระมวลวาาลลกส
กสนนััขขเป
เปนของ
4.หากนางดางหางแดงตายโดยไม
างหางแดงตายโดยไม ใชคความผ วามผดของผ
ดของผ ใด  การชาาระ ระ
หนกลายเป
ก ลายเปนพนนววสัสัย ไมมมผผ ใดต
  อองรั งรับบผผด
5.นายทากกากกเเป
 ปนผ รัรับบบาปเคราะห
บาปเคราะห ในความตายของนางดาางหางแดง งหางแดง
จะเรยยกร
กรองให
องใหนนายเนว
ายเนวนนชชาาระหน
ระหน ไม   ได(โจทย ไม ได ใหรรายละเอ
ายละเอยยดด
มาวาานางด
นางดาางหางแดงตายในวั
งหางแดงตายในวันนททเท เ ทาาใด
ใด อนมมานเอาว
านเอาวาาตายก ตายกออนม
นม
การสงงมอบ
มอบ ถาาตายหลั
ตายหลังงสสงงมอบก
มอบกตตอองพ งพจจารณาเป
ารณาเปนกรณ ไปอกกววา
ตายเพราะเหต ใด) คาาแนะน แนะนาานนเเป
 ปนหลักกในการพ
ในการพจจารณาตอบ
ารณาตอบ
ขออสอบเท
สอบเทาานันัน ไม ใชววธธตตอบข
 อบขออสอบ
สอบ

ขอสอบกฎหมายแพ
อสอบกฎหมายแพง 1
 

1. ด.ช.เกง ตกลงขายโทรศัพท พทเเคล

คลอนท
อ นทขของตน
 องตน ใหกักับ ด.ช.ขวัญ
 ในราคา 1000 บาท ด.ช.ขวัญ จงไปขอพงไปขอพออของตนเพ
ของตนเพออท ทจจะซ
 ะซอ
 โทรศัพพทท จาก ด.ช.เกงงและม
และมกการซ
ารซอขายเก
อ ขายเกดดขขน หลังจากนั
งจากนันนไม ไม

จนานบ
นวนดดาของ
าานวน าของ
1000 ด.ช.
บาท เกมาค
ง ร นกั
นววกัา บดช.เก ง นาโทรศั
บดาของ
ดาของ าด.ช.
โทรศัขวั
พพทท ไปขาย
ญ บดดาา จงงนนาเง าเงน
ด.ช.ขวัญ ไมยยอมรั
อมรับบเง
เงนค
นคน แลววบอกกั บอกกับบบบดดาา ด.ช. เกงว งวา สัญ ญญาญา
ซออขายสมบ
 ขายสมบรรณ
ณแล
แลว และพนนววสัสัยยททจจะค  ะคนนโทรศั
โทรศัพท
พท ให ได เนอองจาก
 งจาก
ด.ช.ขวัญ ทาโทรศั
าโทรศัพพททนันันนสสญหาย ทาานเห นเหนด
นดววยกั
ยกับขบขออออาางกั
งกับบคคา
พดดของ
ของ บดดาา ด.ช.ขวัญญหร หรออไม ไมเเพราะเหต
พราะเหต ใด

2. นายเอกชัยยตตองการท
องการทาาบบญญเนเนองจากวั
อ งจากวันนคล
คลาายวั ยวันเก
นเกด จงงได ได ไปซอ
ของเพออจะน
 จะนาามาท
มาทาาบบญ หลังงจากนั
จากนันนได
ไดพพบพระร
บพระรปปหน หนงงจ  จงงได
ไดนนมมนต
นต
และทาาการใส
การใสบบาตร
าตร พอใสบบาตรเสร
าตรเสรจ นางสมศร เพอนบ อ นบาานเห
นเหนจ นจง
บอกวา พระทพระทนนายเอกชั
 ายเอกชัยยททาาบบญ
ญดดวยนั
วยนัน แทททจร
จ  รงงคคออนายวั
นายวันนชัชัย
ซงงปลอมมาเป
 ปลอมมาเปนพระ ( พระปลอม ) นายเอกชัยยรร เเขขา จงงได ไดเเขขาาไป
ไป
ทวงสงงของท
 ของทตตนใส
 นใสบบาตรค
าตรคนจากนายวั
นจากนายวันนชัชัย ทานว
านวาานายวันายวันนชัชัยยตตอง อง
คนของแก
นของแกนายเอกชั
นายเอกชัยยหร หรออไม
ไมเพราะเหต
เพราะเหต ใด

3. ตออยย ตอองการซ
งการซอ สายสรอยเพ อยเพออมอบเป
 มอบเปนของขวัญ ญในวั
ในวันนรัรับ
ปรญญญาเพ
ญาเพออน
 น จงงได
ได ไปหาซอสร อ สรออยคอทองค
ยคอทองคาาททรร าานแห
นแหงหน
งหนง และ
 ไดตตกลงซ
กลงซออสร
 สรออยคอทองค
ยคอทองคาานนาาหนั  หนัก 2 สลงงเส
เสนนหน
หนงในราคา
ง ในราคา 5500
บาท แตพพอจะจ
อจะจาายเง
ยเงนนกลั
กลับบพอว
พอวาาในกระเป
ในกระเปาของตนไมมมเเงงน จงงได ได
บอกเจาาของร
ของราานว
นวาาให
ใหสสงงสร
สรออยมาก
ยมากออนจะจ
นจะจาายเง
ยเงนนให ให ( ตรงนจจ าาไม
 ไม
 

คอยได
อยได ) เจาของร
าของราานร นร ววาาตตอยไม
อยไมมมเเงงน จงงไม
ไมยยอมมอบสร
อมมอบสรออยให
ยให 
เจาของร
าของราานต
นตอองส
งสงงมอบสร
มอบสรออยแก ยแกตตนเพราะสั
นเพราะสัญ ญญาซ
ญาซออขายเก
 ขายเกดดขขน
แลว เจาาของร
ของราานก
นกเเถถยยงว
งวาาเพเพยยงแต
งแตตกลงกั
ตกลงกันนดดววยวาจายั
ยวาจายังงไม
ไมมมหหลั
 ลัก
 ฐานเป
 ฐานเป
อย ข นนหนั
ตอย หนั
อออ งส
งสอ สัออยและเจ
อาางของต
งของต ญ
ญญายั
ญายังงไม
ไมาาของร
ยและเจ เเกกดดขขนาานฟั
ของร  นฟัตนไม จจหร
งขนนหร าาต
 ตออไม
อองส
ไมงสเเพราะเหต
งงมอบสร
มอบสร ใด
พราะเหตออยแก
ยแก

ขอสอบกฎหมายแพ
อสอบกฎหมายแพง 1

1. ตอย
อย อาย 14 ป คณตาเห
ณตาเหนนววาาตตออยก
ยกาพร
าพราาแม
แมจจงงยกเคร
 ยกเครอองเพชร
 งเพชร
 ให
เปน1คาเร
าชเรดยนคอมพ
ตอมาต
อมาตออยค
ยนคอมพ ยคดจะขายเคร
ดจะขายเคร
ววเตอร
เตอร จงงไปปรกองเพชรหน
อ ษาพ
งเพชรหน
ไปปรกษาพ อ พออจงงช
จชงงบอกว
นนเพ
 เพออน
บอกว  นาาาเง
“เงนนไป
ไปออง
เคร ง
เพชรชดน
ดนคค ณตายกให
ณ
 ตายกใหลลกกแล แลว ลกกจะเอาไปท
จะเอาไปทาาอะไร อะไร กแแลลวแต วแตลลกจะ
ก จะ
เหนนสมควรเถอะ
สมควรเถอะ พออไม ไมขขััดข
ดของอะไรทั
องอะไรทังงสสน “ ตอมาต
อมาตออยอยากไดยอยากได
 โทรศัพพททมมอถ
อ ถอจ
อจงงนนาาเคร
เครองเพชรช
อ งเพชรชนนท
 ท 2 ไปขาย โดยไม ได ขอ
อนญญาต
าต พออกกออนน ตอมาต อมาตออยปยปวยคดดววาาตนเองเป
ตนเองเปนไขหหวัวัดนกคงไม ดนกคงไม

รอดแน
สดท
ดทายท
ายทเเหล  เก
หลดดส
สอย
นนหวั
   ให
อออย หวังงในช
คคในช
ณ ววตตจจงงททาพ
ณตาเพราะค
ตาเพราะค าพดดว
นันวัยยกรรมยกเคร
กรรมยกเคร
าาเคร อองเพชรช
 งเพชรช
เครอองเพชรเป
 งเพชรเป นของคน ณ ณตา
ตา
กควรจะค
ควรจะคนนให ใหคคณ ณตาไป
 ตาไป ระหวางท างทนัน ังงรถประจ
รถประจาาทางไปหาหมอเก
ทางไปหาหมอเกด
มววััยยรร นทะเลาะว
นทะเลาะวววาทกั าทกันนโยนระเบ
โยนระเบดดใส ใสรรถโดยสารท
ถโดยสารทาาให ใหตตออยถ
ยถงงแก
แก
ความตาย ภายหลังงบบดดาา ทราบเรองว อ งวาาตตอยขายเคร
อยขายเครอองเพชรช
 งเพชรชนนท  ท 2
 ไปในราคาทถถ กกมากจ มากจงงตตอองการบอกล
งการบอกลางน างนตตกรรมการซ
ก รรมการซอขาย
อ ขาย เพชร
และยกเลกกพพนันัยยกรรม กรรม
จงวนนจจฉั  ฉัยว
ยวา บดาสามารถบอกล
ดาสามารถบอกลาางน งนตตกกรรมการขายเพชรครั
รรมการขายเพชรครั งงทท 2
 

และ ยกเลกกพพนันัยยกรรมของต
กรรมของตออยได
ยไดหร
หรออไม
ไมเเพราะเหต
พราะเหต ใด

หลักกกฎหมาย
กฎหมาย
มาตรา 19 บคคคลย
คลยออมพ
มพนนจากภาวะผ
จากภาวะผ เยาวและบรรล
และบรรลนนตตภาวะ
เมอม
อ มออาย
ายยยสส  บบปปบรบบรณ
รณ
มาตรา 21 ผ เยาว เยาวจจะท
ะทาานนตตกกรรมใด
รรมใด ๆ ตอองได
งไดรัรับบความ
ความ
ยนยอมของผ
นยอมของผ แแทนโดยชอบธรรมก
ทนโดยชอบธรรมกออนน การใ การใดด ๆ ทผผ  เเยาว
ยาว ไดททาลง
าลง
ปราศจากความยนยอมเช นยอมเชนนววาานันันนเปเปนโมฆยยะะ เวนแต
นแตจจะบั ะบัญ ญญั
ญัตต ไว

เปนอยาางอ
งอน
มาตรา 25 ผ เยาว
เยาวออาจท
าจทาาพพนันัยยกรรมได
กรรมไดเเมมอออาย
 อายสสบบหหาาปปบร
บรณ
รณ
มาตรา 26 ถาผ
าผ แทนโดยชอบธรรมอน
แทนโดยชอบธรรมอนญ
ญาตให
าตใหผผ เเยาว
ยาวจจาาหน
หนาายย
ทรัพพยยสสนเพ
น เพอการอั
อ การอันนใดอั
ใดอันนหน
หนงงอั
 อันนได
ไดรระบ
ะบ ไว ผ เเยาว
ยาวจะจ
จะจาาหน หนาายย
ทรัพพยยสสนนั
น นันเป
นเปนประการใดภายในขอบของการทรระบ  ะบ ไวนันันนก
 กททาาได
 ได
ตามใจสมัคครร อนง ถาาได ไดรัรับอน
บอนญาตให
ญาตใหจจาาหน
 หนาายทรัยทรัพพยยสสนโดยม
น โดยม ได

ระบ
อวววนนาเพ
ขอว าจจฉั
 เพฉัออการอั
 ยการอันนใดผ
ใดผ เยาว
เยาวกกจจ าาหน
หนาายได
ยไดตตามใจสมั
ามใจสมัคครร
การทตต ออยผ ยผ เเยาว
ยาว ไดขขออน
ออนญ ญาตบ
าตบดดาซาซงงเป
 เปนผ แแทนโดยชอบ
ทนโดยชอบ
ธรรม เพอขายเคร อ ขายเครอองเพชรช
 งเพชรชนนท  ทหนห นง ซงงได
 ไดรัรับบมาจากค
มาจากคณ ณตาหน
ตาหนงงช
 ชด
 โดยตอองการน งการนาาเง เงนนไปเป
ไปเปนคาาเรเรยยนคอมพ
นคอมพววเตอร
เตอร และบดดาได าได
อนญ
ญาต าต โดยบอกวา “ เครองเพชร..ช อ งเพชร..ชดดนน...ค  .คณตายกให
ณตายกใหลลกแล
ก แลว ลก

จะเอาไปท
อะไรทังงสสน าาอะไร
อะไร กแแลลนววแต
“ ยออมเป
มเป แตลลกจะเห
การท ก ตต จะเห
ออยผ นนสมควรเถอะ
สมควรเถอะ
ยผ เเยาว
ยาว
 ไดรัรับบอน
อนญ พอไม
อไมขัขัดดข
ญาตจากผ
าตจากผ ขทน
อองง
 แแทน
 

 โดยชอบธรรมใหจจาาหน หนาายทรั
ยทรัพพยยสสนนโดยม
 โดยม ไดรระบ
ะบววาาเพ
 เพออการอั
 การอันนใด
ใด
ตอยผ
อยผ เเยาว
ยาวกกยยอมจ
อ มจาาหน
หนาายได
ยไดตามใจสมั
ตามใจสมัคครร ดังงนันันนแม แมววาภายหลั
าภายหลัง
บดาจะทราบว
ดาจะทราบวาาตตอยขายเคร
อยขายเครอองเพชรช
 งเพชรชนนท  ทสองไปในราคาถ
ส องไปในราคาถกกมากก มากก
 ไมสสามารถบอกล
ามารถบอกลาางน
ตามประมวลกฎหมายน งนตตกรรมการซ
ก ววางหลั
 รรมการซ าอขายได
อ ผ ขายได
างหลักกววาผ เยาว สววนการท
เยาวอาจท
อาจท นการท าาพพนนััยยกรรม
าาพพนนััยยกรรมได
กรรมได กรรม
เเมมอ
อายคครบ
รบ 15 ปป บบรรบบรณ
ร ณ แตตตอยท
อ ยทาาพพนนััยกรรมยกเคร
ยกรรมยกเครอองเพชรช  งเพชรชน
สดท
ดทายให
ายใหคคณ ณตาในขณะท
ตาในขณะทมม ออาย าย 14 ปป กการท
ารทา พนนััยกรรม
ยกรรม ตกเป ตกเป น
 โมฆะ ไมมมผลบั
ผ ลบังงคัคับบทางกฎหมาย
ทางกฎหมาย บดดาของต าของตออยจ
ยจงงไม
ไมจจาาเป
 เปนตอองง
ยกเลกพ
กพนนััยกรรมแต
ยกรรมแตออยยางใด างใด

สร
1. ปบดดาไม
าไมสสามารถบอกล
ามารถบอกลาางนงนตตกกรรมการขายเพชรครั
รรมการขายเพชรครั งงทท2 ได 
เพราะได ใหคความย
วามยนนยอมไว
ยอมไวแแลลว
2. พนันัยยกรรมเป
กรรมเป นนโมฆะ
โมฆะ บดดาจ
าจงไม
งไมจจาเป
า เปนตอองยกเล
งยกเลกกแต
แตประการใด
ประการใด

2. นาย สต ไดททราบข

ราบขาาวว
ววาานาย
นาย ปัญญาเพอนนั
อนนักเร
กเรยยนเก
นเการ
าร น

เด
ยวกั
ยวกั
ขอซ น กาลั
าลัขของนายปั
ออรถยนต
 รถยนต งล
งลองนายปั
าาบากตกท
บากตกท กกขข ไดยยากจ
ญญาโดยซ ากจ งงตตอองการช
 อในราคาซ
อในราคาซ งการช
งงส ววยเหล
ยเหล
 สงงกว
กว องตลาด
จงงได
าาททองตลาด ได ไป
แตตตอมานายสต
อมานายสตททราบวราบวาานายปั
นายปัญญาม ไดยยากจนอย ากจนอยาางท งทเเข
 ขาาใจแต
ใจแตมม
 ฐานะร าารวยเส
รวยเสยด
ยดวยซ
วยซา จงร
งร สสกกโกรธต
โกรธตอองการอยากได
งการอยากไดเเงงนของตน นของตน
คน
นายสตจะบอกจะบอก เลกกสัสัญญาซ
ญญาซออขายรถยนต
 ขายรถยนต ไดหหรรออไม ไม เพราะเหต ใด

หลักกกฎหมาย
กฎหมาย
 

มาตรา 157 การแสดงเจตนาโดยสาาคั
คัญ
ญผผดในค
ดในคณ
ณสมบั
สมบัตตขของ
 อง
บคคลหร
คคลหรออทรั
ทรัพพยยสสนนเป
 เปนโมฆยยะะ
ความสาคั
าคัญญผผดตามวรรคหนง ตอองเป งเปนความสาาคัคัญ
ญผผดใน
ดใน
คสาคั
ณสมบั
ณ สมบั
าคัญผ ต
ต
ญผดดั ซง
งตามปกต

ดดังงกล ตามปกต
กลาาวว การอันเปถ
ถ
อว

อ วา
าเป
เปนสาระส
นเปนโมฆยยะนั าคั
า คั ญ
ะนันนคงจะม ซ ง
งหากม
 หากม
คงจะม ไดกกระท  ได ม
ม ค

ความ
ระทาาขขนวาม
ขอว
อวนนจจฉั
 ฉัย
การท ส. คดดววา ท.ซงงเป  เปนเพออนนั
 นนักกเร
เรยยนร
นร นนเด
เดยยวกั
วกันก
นกาาลัลังตก
งตก
ทกกขข ไดยยาก
าก และอยากจะชววยเหล ยเหลออจจงต
งตดดตตออขอซ
ขอซออรถยนต
 รถยนตของ
ของ
ส.ในราคาทสส งกว ง กวาาททอองตลาดนั
งตลาดนัน แตตตออมาทราบว
 มาทราบวา ท.ม ไดเเปปนคน
ยากจนตามท
อย าางไรก ามเข
งไรกตตาม เ ขคาาใจ
ใจสมบั
ณ จงงเป
ณสมบั เป
ตตดัด นังงกล
การทวม  ได
กลาาวม ส.สเเป
าาคั
ปคันญ
ญผ
คผณดในค
ดสมบั
ณสมบัในคตตณ
ณสมบั
ททสมบั
 กตตตถถขของ
ปปกต  ออเป
อง
เปนท.
สาระสาาคัคัญ(เช
ญ(เชนนสสาาคัคัญ
ญผผดค
ดคดดววาาเป เปนผ คคาารถยนต
 รถยนต แต ไม ไดเเปปน)
สรป ดังนั
งนัน สัญญาซ
ญญาซออขายรถยนต
 ขายรถยนตจจงไม ง ไมตตกเป
กเปนโมฆยยะะ ส.จงงเร เรยยกก
เงนค
นคนนไม
ไม ได

ก3.มภาพั
มนาย นเอธ 2547
ภาพันธ เขยยนจดหมาย
นจดหมาย เสนอขายรถยนต
ราคา 500000 บาท โดยบอกว ใหนนาย าย าบนายเมออวั
าาถถานาย  บวั นท
นท 1
ตกลงซออให
 ใหสสงงค
 คาาตอบภายในวั
ตอบภายในวันนทท 20 กมมภาพั
ภาพันนธธ 2547 ตอมาวั อมาวัน
ท  1 มนนาคม
าคม 2547 นายบ สงจดหมายถ งจดหมายถงนาย งนาย เอ วาาตตอองการซงการซอ
รถและสงงเง เงนนชชาาระค
ระคาารถยนต
รถยนตมมาบางส
าบางสววนเปนเปนจาานวนเง
นวนเงน 20000
บาท นาย ซ ซงไม ง ไมพพอใจนาย
อใจนาย เอ อย จจงงเอาระเบ
 เอาระเบดดไปโยนใส
ไปโยนใสรรถยนต ถยนต
คันดั
นดังงกล
กลาาวเส
วเสยหายทั
ยหายทังงคัคัน นายเอ ทวงเงนนคคาารถยนต
รถยนต ทเเหล  หลออออก
480000 บาทจากนายบ โดยบอกวา สัญ ญญาซ
ญาซออขายสมบ
 ขายสมบรรณ ณแลแล
 

วนายบตตอองช
งชาาระราคาทั
ระราคาทังงหมดหมด
จงวนนจจฉั
 ฉัยว
ยวา สัญญญาซ
ญาซออขายรถยนต
 ขายรถยนตสสมบ มบรรณ
ณหร
หรออไม
ไม เพราะเหต ใด
และนายบตตอองช งชาาระเง
ระเงนท
นทเหล
เ หลออหร
หรออไม
ไมเเพราะเหต
พราะเหต ใด

หลักกกฎหมาย
กฎหมาย
มาตรา 357 คาเสนอใดเขาบอกปั
าเสนอใดเขาบอกปัดไปยังผ
ไปยั งผ เเสนอแล
สนอแลววกกดด หรอ
ม ไดสสนองรั นองรับบภายในเวลาก
ภายในเวลากาาหนดดั
หนดดังงกล กลาาวมาในมาตราทั
วมาในมาตราทังงสามก สามกออนน
นกก ดด  คาเสนอนั
าเสนอนันท
นทานว
านวาาเป
เปนอันนสสนนความผ
 ความผกกพัพันแต
นแตนันันไป
นไป
มาตรา 359 ถาคาคาสนองมาถ
าสนองมาถงงลลววงเวลา
งเวลา ทานให
านใหถถออววาค
าคา

มสนองนั
ขขออจจาากักันนกลายเป
ดกลายเป
หรออมมนขขคออแก
าเสนอข
าแก
เสนอข
 ไขอยนนใหม
 างอ
าใหม  คคประกอบด
าาสนองอั
งอนนประกอบดสนองอันนม มขขนออความเพ
ววยนั
ยนั ความเพ
านใหมมเต
 ถถเตออวมวา
ทานให
เปนคาบอกปัาบอกปัดไมรัรับ ทังงเป เปนคาาเสนอข
เสนอขนนใหม  ใหมดดววยในตั
ยในตัว
มาตรา 361 อันสั นสัญญญาระหว
ญาระหวาางบ งบคคคลซ
คลซงงอย
 อย หหาางกั
งกันนโดยระยะ
โดยระยะ
ทางนัน ยออมเก มเกดดเป
เปนสัญ ญญาข
ญาขนนแต
 แตเเวลาเม
วลาเมออค คาาบอกกล
บอกกลาาวสนองไป
วสนองไป
ถงงผผ เเสนอ
สนอ

เปนถาตามเจตนาอั
จาาเป าจะต
ตามเจตนาอั
อองม นผ
นผ เเสนอได
งมคคาาบอกกล
บอกกล สนอได แแสดง
าาวสนองไซรสดง หร
วสนองไซร อตามปกต
อนว
ทาานวตามปกต
าาสัสัญ ปประเพณ
ญญานั
ญานั ระเพณ
นนเก  ไม
เกดดเป
เปน
สัญญาข
ญญาขนในเวลาเม
น ในเวลาเมออม  มกการอั ารอันนใดอั
ใดอันนหน
หนงงข
 ขน อันนจะพ
จะพงงสัสันนนนษฐาน
ษฐาน
 ไดววาาเป
เปนการแสดงเจตนาสนองรับ
วนนจจฉัฉัย
จากปัญหามประเด ประเดนนททตต อองว
 งวนนจจฉั
 ฉัยค
ยคอ
1. สัญ ญญาซ
ญาซออขายสมบ
 ขายสมบรรณ ณหร
หรออยัยัง
2. นายบตตอองช งชาาระราคาท
ระราคาทเเหล  หลออหร
หรออไม
ไม 
 

นาย เอ เขยยนจดหมาย
นจดหมาย เสนอขายรถยนต ใหนนาย าย บ เมออวั
 วันท
นท
1 กมมภาพั
ภาพันธ
นธ 2547 ราคา 500000 บาท โดยบอกวาาถถานาย านาย บ 
ตกลงซออให
 ใหสสงงค
 คาาตอบภายในวั
ตอบภายในวันนทท 20 กมมภาพั
ภาพันนธธ 2547 แตนนายบ
ายบ
 ไม ไดคตตอบไปตามก
าอบไปตามก
าาหนดเวลา
หนดเวลา
าเสนอของนายเอจ
เสนอของนายเอจ
งงไม
ไม ไดรัรับบการแสดงเจตนาตอบรั
การแสดงเจตนาตอบรับบจา
จา
กนายบ ในเวลาทกก าาหนดค
หนดคาเสนอนั
าเสนอนันนททานว
านวาาเป
เปนอันนสสนนความผ
 ความผกกพัพัน
สวนการท
วนการทตต อมาวั
อ มาวันนทท 1 มนนาคม
าคม 2547 นายบ สงงจดหมายถจดหมายถงงนาย นาย
เอ วาต
าตอองการซ
งการซออรถและส
 รถและสงงเง เงนนชชาาระค
ระคาารถยนต
รถยนตมาบางส
มาบางสววนเป นเปน
จาานวนเง
นวนเงน 20000 บาท จงงเป เปนคาาเสนอของนายบ
เสนอของนายบ ทเเสนอขอซ
 สนอขอซอ

รัรถยนต
บค ขของนายเอ
องนายเอ ขนนใหม
บคาาสนองตอบจากนายเอแต
สนองตอบจากนายเอแต  ใหม และยั งงไม
ไมมมผผลผ
ออยยาางใด
งใด เมลผ
 คกกพั
ออค พัเสนอของนายบ
นเน
นเนอองจากยั
 งจากยังงมม ได
าาเสนอของนายบ ยยััง
ม ไดมมคคาสนองตอบ
า สนองตอบ นันนคคออคคาาเสนอเสนอ และคาสนองยั าสนองยังงไม ไมถถกกตตอองตรง
งตรง
กัน สัญญาจญญาจงงยัยังงไม
ไมเเกกดดขขน เมออนายซ
 นายซ ซงงไม  ไมพพอใจนายอใจนาย เอ อย เเอา อา
ระเบดไปโยนใส
ดไปโยนใสรรถยนตถยนตคัคันนดัดังงกลกลาาวเส วเสยยหายทั
หายทังงคัคัน นายเอ จะมาท
วงเงนนคคาารถยนต
รถยนต ทเเหล
 หลออออก 480000 บาทจากนายบ โดยบอกวา

ถสักกต
ญญาซ
ญตญาซ ออขายสมบ
 ขายสมบ
อองง ตามหลั รณ
รณแล
แลววนายบ
กกกฎหมายข
กฎหมายขนายบ
างตน ตอองช
างต งชาาระราคาทั
ระราคาทังงหมด
หมด นันนจจงไม
งไม

สรป
1. สัญ ญญาซ
ญาซออขายยั
 ขายยังงไม
ไมสสมบ
มบรณ
รณ เพราะคาาเสนอและค เสนอและคาาสนองยั
สนองยังงไม
ไม
ถกกตตอองตรงกั
งตรงกัน สัญญญาจ
ญาจงงยัยังไม
งไมเเกกดดขขน
2. นายบ ไมตตอองช
งชาาระราคารถยนต
ระราคารถยนตททเเหล  หลออเพราะสั
เพราะสัญ
ญญาซ
ญาซออขายยั
 ขายยัง
 ไมเเกกด
 

ขอสอบกฎหมายแพ
อสอบกฎหมายแพง 1 ภาค 1 /2548

1. นายโหน ง
งอาย
อาย 18
 ใหออยย  ในความอนบบาลของนางหน ป ถ
กศาลสั
ก ศาลสั  ง
งให
ให
าลของนางหน ยยผผ เป เ
เป
ปน คนไร
เป นนมารดา ค
ความสามารถ
วามสามารถ
มารดา นายโหนงได โดย
งได.ขอ
อนญญาตนางหน
าตนางหน ยยไปซ ไปซออเคร
 เครอองเล
 งเลนนเกมส
เกมส นางหน ยยไม ไมววาอะไรหย
าอะไรหยบ
เงนให
นให ไป 500 บาท นายโหนงจ งจงไปซ
งไปซออเคร
 เครอองเล
 งเลนนเกมส
เกมสททรร  านนาย
า นนาย
สข นายสขไม ขไมรร วว าานายโหน
 นายโหนงงเป เปนบคคคลไร
คลไรคความสามารถจ
วามสามารถจงงขาย ขาย
เครองเล
อ งเลนนเกมส
เกมส ให ไป นายโหนงเม งเมออรั
 รับเง
บเงนนทอนแล
ทอนแลวจ วจงงไปซ
ไปซอ
กระเป
ด ใจหยาบบไปใช
สตางค
ไปใชทัทเพ
เันนท
พทออน
 นกรณ
าาไปให
ไปให
นน  นนางหน
างหน ยนนวนางหน
ทาานเห
นเห วาน  ยยเห
เหนนกระเป
านตตกกรรมการซกระเปอเคร
รรมการซ าสตางค
อ เคร งเลนกก
อองเล
เกมสแและกระเป
ละกระเปาสตางคขของนายโหน องนายโหนงม งมผผลอย
ลอยาางไร งไร

2. นายเอกทราบวาานายเดชา
นายเดชา บตรชายอาย
ตรชายอาย 19 ปป 11 เดอน
อน 20
วัน ไปซออรถยนต
 รถยนตรราคา
าคา 300,000 บาท นายเอกโกรธมากจงงมม

หนังส
งสออบอกล
บอกลาางโมฆ
จดหมายทางไปรษณ งโมฆยยะกรรมไปยั
ยยะกรรมไปยั
 และขณะเด งงบร
บร
นนขขษัษาามถนนจะกลั
ัททรถยนต
รถยนต โดยส
มถนนจะกลั บบงงเป
บบ เป
นกนถถกกรถ
าานก รถ
ชนตาย ตออมาอ มาอก 2 วัน จดหมายไปถงบร งบรษัษัททรถยนต
รถยนต ตออมาอ มาอก
15 วัน บรษัษัททรถยนต
รถยนตนนาาเง
 เงน 300,000 บาท มาคน นายเดชาไม
ยอมรับบคคน พรอมกัอมกับบบอกว
บอกวา จดหมายทสส งงไปตนไม ไปตนไมรร เเร
 รอองและพ
 งและพออกก
ตายแลว ตนไมคคนนรถและจะย
 รถและจะยนยั นยันตามสัญ ญญาเด
ญาเดม
แตบบรรษัษัททรถยนต
รถยนตบบอกว
อกวาาไดไดตกลงขายรถยนต
ตกลงขายรถยนต ใหคนอ คนอนนไปแล
 ไปแลว ทาน าน
เหนนววาาการไม
การไมคคนรถยนต
น รถยนตขของนายเดชาจะม
องนายเดชาจะมผผลเป ลเปนอยาางไรงไร
 

3. นายสวัสด
สด ได
 ตตกลงเช
กลงเชาารถยนต
รถยนตหหมายเลขเคร
มายเลขเครออง
 ง 007 สแแดงดง จาก
นายสมศักกดด โดยตกลงคาาเช
เชาากักันวั
นวันนละ
ละ 1,000 บาท เป เป นเวลา
นเวลา 10
วัสวันสด
โดยนายสวั
สดบบอกว ส
สดด
 อกวาาจะมารั ต
ต
 
อ
องจ
จะมารับบรถในวั งจ า
ายค
ยค าเช
าเชา
าล
ล วงหน
ว งหนา 10,000
รถในวันนรร งงขขน พอตกกลางคนนเก บาท นาย
เกดดฟฟ าผา
 โรงรถนายสมศักด กดทท าให
า ใหเเกกดดไฟไหม
ไฟไหมรถคั รถคันนททนายสวั
น ายสวัสสดดเเช
 ชาาเส
เสยยหาย
หาย
หมด นายสวัสสดดขขอเง อเงนค นคาาเชเชาารถค
รถคน แตนายสมศั
นายสมศักกดด ไม  ยยอมค
อมคนนใหให
 โดยอางว
างวาาไม
ไม ใชคความผ
วามผดของตน
ดของตน ทานเห านเหนว
นวาาขขออออาางของนายสวั
งของนายสวัสสดด
ฟังขนนหร
หรออไม
ไม

ขอสอบกฎหมายแพ
อสอบกฎหมายแพง 1

1. นายแดงอาย 15 ปป เป

เป นบ
นบตตรชายของนายด
รชายของนายดา ประสบอบับัตตเเหต หต
สมองไดรัรับบความกระทบกระเท
ความกระทบกระเทออนท
นทาาให
ใหกกลายเป
ลายเปนคนวกลจร กลจรต ตอ
มาในวันนทท 1 มกราคม 2549 นายดาบ าบดดาได
าไดยยนนค
 คาารรองขอให
องขอใหศศาล
าล

สังให
งใหได
แดง นนายแดงเป
ายแดงเป
 ไปซ อ เครนองเล
อเคร อ คนไร
งเลนนวความสามารถ
คววามสามารถ
ซซดด ในราคา
 ในระหว
5,000 บาท าางพ
งพจากนางขาว
จจารณาคด
ารณาคดนนาย าย
 โดยนางขาวทราบวา นายแดงวกลจร กลจรต ครันนตตออมาในวั มาในวันนทท 15
พฤษภาคม 2549 ศาลมคคาาสั  สังให
งใหนนายแดงตกเป
ายแดงตกเปนคนไรความ ความ
สามารถ จากนันนายแดงเก นนายแดงเกดดไปหลงรั ไปหลงรักกนางสาวบ
นางสาวบษษบา บา จงงยก ยก
เครองเล
อ งเลนนววซซดดดัดังกล
งกลาาวให
วใหนนางสาวบ
างสาวบษษบาไป บาไป ดังงนันันนให ใหททาานว
นวนนจฉั จฉัย
วา นายดาบ าบดดานายแดงจะขอบอกล
านายแดงจะขอบอกลาางการซ งการซออเคร เครอองเล  งเลนนววซซดด กัก ับ
นางขาวไดหหรรอไม อไม และจะเรยยกเคร กเครอองเล
 งเลนนววซซดดคค นนจากนางสาว
จากนางสาว
 

บษบาได
ษบาไดหหรรออไม
ไม

2. นายแดงอาย 17 ป ทาาพพนันัยยกรรมยกรถยนต
กรรมยกรถยนตของตนให
ของตนใหนนางสาว
างสาว
ขาว กกสาวอาย
ก สาวอาย
รับความกระทบกระเท 17
บความกระทบกระเทออนตกเป ป
ป ต อมาอ
อ มาอ
ก 4
นตกเปนคนวกกลจร ป
ป
 นายแดงถ ก
กรถชนสมองได
รถชนสมองได
ลจรต นายแดงไดขขาย าย
นาฬฬกา
นา กาให ใหกกัับบนายด
นายดา โดยนายดาไมาไมทราบว
ทราบวาานายแดงว
นายแดงวกกลจร ลจรต ตอ
มาอก 1 ปป ศาลมคคาาสัสังให
งใหนนายแดงตกเป
ายแดงตกเปนคนไรคความสามารถ วามสามารถ
นายดาาทราบว
ทราบวาานายแดงถ
นายแดงถกกศาลสั
ศาลสังงดัดังงกล
กลาาวว ครันนเม
เมออผ
 ผ ออนนบบาลของ
าลของ
นายแดงทราบเรอองการซ  งการซออขายน
 ขายนาฬ าฬ การ
การะหวะหวางนายแดงกั
างนายแดงกับบนายด นายดา
ดัหรงนั
งนัออไม
นให
นไมใหและผ
ททาานว
นว อน
อนนนจฉั
จ บบาลจะบอกล
ฉัาลจะบอกล
ยว
ยวา พนันัยกรรมท
ยกรรมท
าางสั
งสัญ นนายแดงท
 ายแดงท
ญญาซ
ญาซ ออขายนาามมาฬผผลตามกฎหมาย
 ขายนาฬ ลตามกฎหมาย
 กา
กาได
ไดหหรรอไม
อไม

3. ยายทาาหนั หนังงสสออจดทะเบ
จดทะเบยนยกท
ยนยกทดด นนแปลงหน
แปลงหนงงให
 ใหมมววงอาย
งอาย 19 ป
หลานชาย ตออมาอ มาอก 5 เดออนน มววงได
งไดตตกลงกั
กลงกับขาวซ
บขาวซงงเป  เปนเจาาของ
ของ
ทดด นค
น คาางเค
งเคยยงยอมเป
งยอมเปดทางในทดด นนสสววนของตนท
นของตนท ได
 รัรับบมามา เพออจะ
 จะ

เปนทางท ขขาวจะใช
ขาวโอนห  าวจะใช
นนในบร เเปปช นนทางสาธารณะ
ในบรษัษัททช ทางสาธารณะ
นนคอร
คอรปฯปฯ ให หลัเพงจากท งอแลกเปล
อจากท
แลกเปล ยยนกั
าาสัสัญ ญาแลก
นกับบการท
ญญาแลก การท
เปลยนได
ย นได 5 เดอนอน ขาวมาพบมววงอ งอก ขอใหททาาหนั หนังงสสออสัสัตตยาบั
ยาบันนกักับ
สัญญาแลกเปล
ญญาแลกเปลยยนนั  นนัน มววงท งทาให
าใหตตามขอ
ามขอ บดดาม ามววงไม
งไมพพอใจเพราะ
อใจเพราะ
มวงไม
วงไมยยอมบอก
อมบอก จงงบอกล บอกลาางน งนตตกรรมทั
กรรมทังงสอง สอง มววงต งตอส
อส ววาาตนบรรล
 ตนบรรล
นตตภภาวะแล
 าวะแลว บดาบอกล
ดาบอกลาางไม งไม ได และตนได ใหสัสัตตยาบั ยาบันนแก แกสัสัญ
ญญา
ญา
แลกเปลยยนแล  นแลว ดังนั งนันนให ใหททาานว
นวนนจจฉัฉัยว
ยวา ขออตตอส
อส ขของม
องมววงฟังฟังขน
หรออไม ไม 
 

ขอสอบกฎหมายแพ
อสอบกฎหมายแพง 1 ภาคการศกกษาพ
ษาพเศษ
เศษ /2548

1. นาคเคน บคคคลท คลทศศาลสั  าลสังงให

ใหเเปปนบคคลไร
คคลไรคความสามารถ
วามสามารถ อาย 19
 ได ใหแแหวนเพชรแก
หวนเพชรแก นางสาวแอน อาย 17 ผ ททตนเองรั ต  นเองรัก ไมรร วว า
ขณะทนายเคนให
น ายเคนใหแแหวนนั หวนนันนเป เปนคนไรคความสามารถ
วามสามารถ นางนกเป นางนกเป น
มารดา และเปและเป นนผผ ออนนบบาลร
าลร ภายหลั
ภายหลัง จงงขอแหวนเพชร
ขอแหวนเพชร คนนจากนาง จากนาง
สาวแอน นางสาวไม ให นางนกจะทาาอย อยาางไร?(จ
งไร?(จาาได
ไดเเททาานนคครั
 รับบ))

2. นายสมชายเอาพระปลอมมาแลกพระจร
พระของนายสมศั กด
กดชช าารรด หักกเส
เสยยหาย งงของนายสมศั
หาย นายสมศั ของนายสมศั
กด
กด ได กกด
ด แต
 ซซออมแล
มแล ว
บอกวาาไม
ไมเคยหั
เคยหักกไม
ไมเเคยซ
คยซอม อม หลังงจากนั
จากนันนนายสมศั
นายสมศักด
กดเเอาพระไป
 อาพระไป
ขายแลว ปรากฏวาพระของนายสมชายท
าพระของนายสมชายทแแลกมา  ลกมา นันนเป
เปนพระ
ปลอม จงงไปขอเอาพระท
ไปขอเอาพระทแแลกค  ลกคน แตนนายสมชายบอกว
ายสมชายบอกวาาไม ไม ให แลว
บอกวา พระของนายสมศักกดดกก ชช าาระเหม
ระเหมอนกั
อนกัน เชนนนน นายสมศักกดด

ควรทาาเช
เชนนไร
ไร
3. ตองกั
องกับบแดงเป
แดงเปนเพออนกั
 นกัน ตองถามนายแดงว
องถามนายแดงวาาจะขายรถท
จะขายรถท ใช
 ออยย 
 ใหแแดง
ดง ในราคา สามแสนบาท แดงตกลงจะซออในราคานั  ในราคานัน และ
ตกลงจะไปทาสั าสัญญาท
ญญาทสส านัา นักกงานทนายความของเพ
งานทนายความของเพออน  น แต
สานั
านักกงานป
งานปดจงงไม
ไม ไดททาสั
า สัญญาดั
ญญาดังงกล
กลาาวว หลังงจากนั
จากนัน สามวันนตตอองง

เจอแดงจ ญงงถามให
ถามให
ถออววาาสัสัญญาได
ญาได
เก แดงช
น แลาาระหน
เกดดข
ขนแล วระหน คค ดงปฏ
แตแแดงปฏ าซ
า ซออรถ
 รถ แกตตออยยาาสัสัเพราะต
เเสธบอกว
สธบอกว ญญายังออย
ไมย เเกกด
ญญายังไม
 

และยังงไม ไม ไดททาสั
า สัญญา
ญญา จงงไม
ไมยยอมช
อมชาาระหน
ระหนดัด ังงกล
กลาาวแก
วแก ตออยย ทาน
าน
เหนนดดววยกั
ยกับต
บตออยย หรอ แดง อธบบาย าย

ขอสอบกฎหมายว
อสอบกฎหมายวาาดดววยทรั
ยทรัพพยยสสน
1. ดาไล าไลแดงออกจากท
แดงออกจากทดด นนม
 ม โฉนด โดยฟ
โดยฟ องตออศาลศาล ขณะท
ขณะทคคด
 ดออยย 
ระหวางพ างพจจารณานั
ารณานัน ดาและแดงได
าและแดงไดตกลงท ตกลงทาาสัสัญ ญญาประน
ญาประนปประนอม
ระนอม
ยอมความกัน โดยแดงตอองช งชาาระเง
ระเงนค
นคาาทท ให
 ดดา และดาาตกลงให
ตกลงให
ทดด นเป
น เป นนของแดง
ของแดง ศาลพพพากษาตามยอม
ากษาตามยอม แดงทาาตามสั ตามสัญญญาโดย
ญาโดย
ชแตาาระเง
ระเง
าคันนให
ดดาคั ดให
คาานดดนาาจนครบถ
ดค  จนครบถ
อาางว ววนน  ได
งวาาแดงไม
แดงไม ตออมาแดงเข
มาแดงเข
รรมสททธธาาย ยเพราะไม
กกรรมส ดดถถออครอบครองในท
ครอบครองในท
ดทะเบยยนดดนน
 ไดจจดทะเบ
นตตกกรรมเป
 รรมเป นนโมฆะ โมฆะ ขออ ออาางของด
งของดาาฟัฟังขนนหร
หรออไม ไม เพราะเหต ใด

2. ฉงงและฉาบ
 และฉาบ ถอกรรมส
อกรรมสททธธ ในท
 ดด นนแปลงหน
 แปลงหนงงร
 รววมกั
มกัน ฉงงเข
 เขาาททา
กนในท
นในทดด นแปลงดั
น แปลงดังงกล
กลาาวว โดยฉาบไม ไดววาาอะไร
 อะไร ผาานไป
นไป 10 ป

ฉาบให อ ฉฉตงงแยกกรรมส
จะมขขอต ออส
 แยกกรรมส
ส อย
อยาางไรบ ทธ
ทงธ ในท
งไรบาาง  ดด น ฉงงอ
 อาางครอบครองปรปั
งครอบครองปรปักษ ฉาบ

3. ไกรทาาสัสัญญาให
ญญาใหแแกกววใช
ใชททางเด
างเดนส
นส สสาธารณะโดยไม
าธารณะโดยไม ไดจจดด
ทะเบยยนเป
นเปนภาระจายอม
ายอม ตออมาแกมาแกววโดยกรรมส
โดยกรรมสทธ ทธ ในท
 ดด นนให
 ให
หวาน ไกรจงงปปดทางภาระจายอมนั ายอมนัน ทาาให
ใหหหวานผ
วานผานทางนั
านทางนันนไม ไม ได
หวานจงงฟฟองให ไกรทาตามสั
าตามสัญญาท ญญาท ไห
  ไวกักับบแก
แกววได
ไดหหรรออไม
ไม เพราะ
เหต ใด
 

ขอสอบกฎหมายพาณ
อสอบกฎหมายพาณชชยย 3 ภาค 2/2548

1. ก
  งก
งก
 
เ
เง
ง
นป
น ป จานวน
านวน
 โดยม ปลาเปนผ คคาาประกั 30,000 บาท
 ประกัน มกกาาหนดช เม
อ
อวั

หนดชาาระหน วัน
นท
ท 
ระหนเเม5 เมษายน
 มออครบ 2546
 ครบ 1 ปป เมอ
ครบกาหนดช าหนดชาระหน
าระหน ก งเพงเพกกเฉยไม
เฉยไมชชาาระหน
ระหน ปเเองก องก ไม ไดททวงถาม
วงถาม
 ใหชชาาระหน
ระหนแแต
 ตออยยาางใด
งใด จนเมออวั  วันท
นท 11 ธันนวาคม วาคม 2548 ป ไดฟ อง
 ใหปปลาช
ลาชาาระหน
ระหน ปลาอาางเร งเรองท
อ งทปป ยยอมผ
อมผออนระยะเวลาช
นระยะเวลาชาาระหน ระหน ให 
แกกก ง โดยปลาม ไดยยนยอมด น ยอมดววยย ปลายอมหล อมหลดดพพนนไม ไมตตอองรั
งรับบผผดดในใน
การชาาระหน
ระหน
เพราะเหต ใด ดังงนันันนขขออตตออสส ของ
ของ ปลา ททมม  ตต อ ป ฟังขนนหร
หรออไม
ไม

หลักกฎหมาย
กกฎหมาย ปพพ.700  เปนการทเเจ  จาหน
าหนยยอมผ
 อมผออนเวลา
นเวลา
ชาาระหน
ระหนแแก
 กลลกหน
ก หน (ยดดเวลาการช
เวลาการชาระหน
าระหน ให
 ยยาวออกไป)ผ
าวออกไป)ผ คคา
ประกันนยยอมหล
อมหลดดพพนนจากความรั
จากความรับบผผด วรรค 2 ถาาคคาาประกั
 ประกันนตกลง
ตกลง

รักัผผบเจ
บดไม
ดเจไมาาหน
หน
เเร
 รอองผ
ตามปั  งผ
ออนเวลาการช
ญหานเวลาการช
เปนการคาระหน
าาประกั
าระหน  ผ หน
ประกันนหน คคาาฯหาหล
 ทท ฯหาหล ดดพพนนจากความ
กก  าาหนดเวลาช
หนดเวลาช จากความ
าระหน
าระหนมม
กาหนดแน
าหนดแนนอน(หน นอน(หนงงป  ปนักกแต
แต 5 เมษายน 46) ตาม ปพพ.204
วรรค 2 ตามปฎททน ปเจ เจาหน
าหน ไม
  ไดผผออนเวลาช
นเวลาชาาระหน ระหน ให กก งแต
ง แต
ประการใดเพงงแต แตยัยังงไม
ไมฟฟองรอองบั
งบังงคัคับบชชาระน
าระนเเท  ทานั านัน ฉะนันนปลาหา ปลาหา
หลดพ ดพนนจากความรั
จากความรับบผผดดไม ไมผผด ประเดนนขขออกฎหมายตามปั กฎหมายตามปัญหาว า
เปนการผอนเวลาให อนเวลาใหกักับบลลกกหน หนหหร รออไม
ไม ตอองท งทาาความเข ความเขาาใจว ใจวาาการ
การ
ผออนเวลาก
นเวลากคคออการย  การยดดเวลาการช
เวลาการชาาระหน ระหนอออกไป อกไป ในระหวาางการ งการ
 

ผออนเวลาเจ
นเวลาเจาหน
าหนจจะฟ
 ะฟองรอองบั
งบังงคัคับบคด
คดระหว
ระหวางผ างผออนเวลาไม
นเวลาไม ไดนันันนเองเอง
การผออนฯก
นฯกเเปปนขออตกลงระหว
ตกลงระหวาางเจ งเจาาหน
หนกัก ับบลลกกหน
หน โดยผ คคาาไม
 ไม
ตกลงดววยผ
ยผ คคาหล
า หลดพ
ดพนนจากความรั
จากความรับบผผด แตถถาาตกลงด  ตกลงดววยตามวรรค
ยตามวรรค
2 ผ คคาก
า ก ไมพพนผ
นผด
2. หนงทง ทาสัาสัญญาก
ญญาก เง
เงนนสอง
สอง 3,000,000 บาท โดยมสสามน ามนาาททดด นนมา
มา
คาประกั
า ประกันนจจานอง านอง ในขณะทจจ าานองนั
นองนันนสามได
สามไดทาาสั  สัญ ญญาขายท
ญาขายทดด น
 ใหแแกกสส  เมอครบก
อ ครบกาหนดช
าหนดชาาระหน
ระหน สองไดมมหหนันังงสสออบอกกล
บอกกลาาวการ
วการ
บังคั
งคับบจจานองไปถ
านองไปถงงหนหนงงและสาม
 และสาม โดยบอกใหชชาาระหน ระหนภภายในหน
 ายในหนง

ทเดดด อน
อนนั น นนันเมออไม
ปรากฏว
ไม ไดรัรับบการช
การช าระหน
าระหน ดัสองจ
าาสองชนะคด
สองชนะคด งงนันัน งงไปฟ
ไปฟองใหศศาลบั
าลบังงคัคังงคัคับบจบจาานอง
สองจะสามารถบั นอง
จาานองของส
นองของส ได  หหรรออไม
ไม เพราะเหต ใด

กกฎหมาย ปพพ
หลักกฎหมาย ปพพ.มา
.มาตรา
ตรา 728 , 735 เปนการทผผ  รัรับ
จาานองจะบั
นองจะบังงคัคับบจจานองกฎหมายบั
านองกฎหมายบังงคัคับบให
ใหตตองม
อ งมจจดหมายบอกกล
ดหมายบอกกลาวาว

 ไปยั งล
งลกกหน
บอกกล าาวหน กก อนว
ว และถ อนวาาล
าาให
ลใหกหน
กชชหน
าาระหน
ระหน
ลละเลยไม ในเวลาอั
 ะเลยไม  ปฏปฏบับัตตนนสมควรซ
สมควรซ
กการช
ารชาาระหน
ระหน งงก
 กาาหนดในค
 หนดในค
เจาหน  ะา
าหนจจะ
ฟ องรอองตงตออศาลให
ศาลใหศศาลม าลมคคาสั า สังงดดเอาทรั
เอาทรัพพยยสสนซ น ซงงจ
 จาานองหร
นองหรออนนาาไปไป
ขายทอดตลาด ตามปัญหาถาาจะบั จะบังคั
งคับบจจาานองเอาแก
นองเอาแกผผ รัร ับบโอน โอน
ทรัพพยยสสนซ
น ซงจ
ง จานองค
านองคออสสกก ทท าได
าไดแต แตตตองม
องมจจดหมายบอกกล
ดหมายบอกกลาวหน าวหนง
เดอนก
อนกออนจ นจงงจะบั จะบังงคัคับบจจานองได
านองได ฉะนันสองบั นสองบังงคัคับบจจาานองส นองส ได ตตาม
าม
เหตผผลดั
ลดังงกล กลาาวว ขออสัสังงเกตของเร
เกตของเรอองน  งนเป
เ ปนการทมม บบคคลภายนอก
ค คลภายนอก
เขาามาจ
มาจาานองประกั
นองประกันนชชาาระหน ระหนเเง งนนกก  ตอมาผ
อมาผ จจาานองน
นองนาาไปขายต ไปขายตออจจง
 

มประเด
ประเดนนววาาผผ รัรับจ
บจานองจะบั
านองจะบับบคัคับบจจานองได
านองไดหหรรออไม
ไม คาาตอบได
ตอบไดแแตต
ตองม
องมจจดหมายบอกกล
ดหมายบอกกลาาวไปยั วไปยังผ
งผ รัรับบโอนหร
โอนหรออซซออทรั
ทรัพพยยสสนท
น ทตต ด
จาานองเป
นองเปนเวลาหนงงเด  เดอนก
อนกออนจ
นจงงจะบัจะบังงคัคับบจจาานองได
นองได หลักส กสาาคัคัญ
ของการจ
ถงงททาเป า
านองเป
าเปนหนังส นองเป น เพ
งสออและจดทะเบ ย
ยงผ
งผ
และจดทะเบยยนต  
จ
จานองน

า นองน า
าทรั
ทรั
นตออพนั พย
พย ส
ส
พนักกงานเจ นตรา
น
 ตรา ไว(ตราไว
งานเจาาทท)โดยไมสสงมอบ ห
หมาย
ง มอบมาย
ทรัพพยยแแกกผผ รรัับจ
บจานอง(ไม
านอง(ไม โอนกรรมสททธธ ให  นันันนเอง)
 เอง) จงงททาให
าใหผผ จจ าานอง
 นอง
 โอนหรออขายทรัขายทรัพย พยสสนนให
 ใหแแกกผผ ออนได
น ได แตกฎหมายต
กฎหมายตอองให งใหคความเป
วามเปน
ธรรมแกผผ รรัับจ บจานองท
านองทเเส  สยยประโยชน
ประโยชนยยออมบั  มบังงคัคับบจจาานองแก
นองแกผผ รัร ับบโอน
โอน
หรออซซออทรั
 ทรัพพยยสสนท น ทตต ดดจ
 จานองได
านองไดตตามกฎหมายท ามกฎหมายทออ าางมาดั งมาดังงกล
กลาาวว

3. ดาปลอมลายม
าปลอมลายมออชชอแดงสั
อ แดงสังงจจายเช
ายเชคคของแดงจ
ของแดงจาานวน นวน 50,000
บาท จากนันสลั นสลักกหลั
หลังส
งสงงมอบให
มอบใหแแกกขขาวาว ขาวนาาเช เชคคไปย
ไปยนนให
 ให
ธนาคารจาายเง ยเงนแก
นแกตตนน ธนาคารเหนว นวาาเป
เปนเชคคของแดงซ
ของแดงซงงเป  เปน
ลกค
กคาาชัชันด
นดของธนาคาร
ของธนาคาร ประกอบกับบขณะนั ขณะนันนมมลลกค
ก คาาเข
เขาามาใช
มาใช
บรกการเป
ารเปนจาานวนมาก
นวนมาก ธนาคารจงงไม ไม ไดททาาการตรวจสอบลายม
 การตรวจสอบลายมอ

ชออในเช
เง นจ
นในเช
จานวน
านวน ค จ50
งจ
งจายเง
า,000
ยเงนนให
ให กักับบขาวไป
ขาวไป และตญช
บาทหายไปจากบั ญอมาแดงตรวจสอบพบว
อชมาแดงตรวจสอบพบว
ได ไปตรวจสอบกับ า
จจงงได
ธนาคาร แดงจงงขอให ขอใหธธนาคารรั
นาคารรับบผผดดชอบชดใช
ชอบชดใชเเงงนท นทหายไปจากห ายไปจาก
การสังงจจายเง
ายเงน ธนาคารอาางว งวาาธนาคารไม
ธนาคารไมมมหนห นาาททรัร ับบผผดดชอบใน
ชอบใน
การตรวจสอบลายมออชชอของผ อ ของผ ลงลายม
ลงลายมออในเช
ในเชคท คทกกคน คน ธนาคารไม
ตองรั
องรับบผผด จากกรณดัดังงกลกลาาวแดงจะเร
วแดงจะเรยกร
ยกรองให
องใหธธนาคารรั
นาคารรับบผผดดได ได
หรออไมไม เพราะเหต ใด
 

ขอสอบกฎหมายพาณ
อสอบกฎหมายพาณชชยย 4

1. กอย
อย กลววยย แกว ตกลงเขาาหหาางห งห นนสสววนกั นกัน โดยนาท าทนนมาลง
มาลง
ทะเบยยนคนละ
นคนละ 1 ลานบาท านบาท โดยตกลงใหแแกกววเป เปนผ จัจัดดการ
การ ตออมา มา
 ได ใหแแกกววไปขอก
ไปขอก เเงงนนจากธนาคารเพ
จากธนาคารเพออน  นาามาใช
มาใช ในกจจการ การ โดยมกบ กบ
เปนผ จัจัดดการธนาคาร
การธนาคาร โดยในครังนั งนันนได
ไดกก เเงงนจ
นจานวน
านวน 2 ลาานน
(ธนาคารไดอน อนมัมัตตกการก
ารก ยยมมแล
 แลว)
ว) กบเหนนววาากกจจการของห
การของหาางห งห นนสสววนน
มวาขอมาปร
ากกขอมาปร
าาไรด
ไรด จงขอบอกกั
งกกษา
ขอบอกกั
ษา กออยกั ยกับบแก
แก
บบกลวว
ววววยก
กล าขอเข
ายก
ขอเข
ออนนาเป
าเป
เมนออน
 นห าาเร
นนส
เรสววนด
 นด
งทววย
อองท  ยบขอเข
โดยแก
กกบขอเข เปวบอก
าาเปวนบอก
ห น
สวนมาปร
วนมาปรกกษาก ษากอยกั
อยกับบกล กลววยแล
ยแลว ปรากฏวา แกววกักับก บกออยเห
ยเหนนดดววยย
แตกกลลวยไม
วยไมเห
เหนนดดววยย ดังงนันัน กบจะเขาาเป
เปนห นนสสววนได นไดหหรรอไม
อไม และ
ตอมาปรากฏว
อมาปรากฏวาากล กลววยลาออกจากห
ยลาออกจากห นนสสววนน กลววยต ยตองรั
องรับบผผดดในหน
ในหน
ของห นนสสววนหร
นหรออไม ไม โดยปรากฏวาาขณะท ขณะทกกล ลวยลาออก
วยลาออก หาางห งห น

สวนเป
วนเปนหนธธนาคารอย
 นาคารอย  1 ลาานบาท นบาท
หลักกฎหมาย
กกฎหมาย ปพพ ปพพ.มา .มาตรา ตรา 1040 , 105 1  กบเขาาเป
1051  เปนห น
สวนไม
วนไม ไดเเพราะกล
พราะกลววยไม ยไมเห เหนนดดววยหลั
ยหลักกการชั
การชักกนนาาบบคคคลอ
คลอนนเข
 เขาามา
มา
เปนห นนสสววนน ตองได
องไดรัรับบความย
ความยนนยอมจากผ
ยอมจากผ เเปปนห นนสสววนหมดท
นหมดทก
คน(คออกกอยกล
อยกลววยแก ยแกวว)เว)เวนนแต
แตจจะตกลงไว
ะตกลงไวเเปปนอยาางอ งอน กลวยต
วยตอองรั
งรับ
ผดดชอบหน
ชอบหนขของห องหาางฯซ
งฯซงงเก เกดดขขนนก
 กออนท
นทตตนจะออกจากห
 นจะออกจากหาาฯไป ฯไป
เนองจากข
อ งจากขออเท เทจจจร
จรงงทท ให
 มมาเป
าเปนหาางหงห นนสสววนไม
นไมจจดทะเบ
ดทะเบยยนน แตถถา
 

เปนหาางท
งทจดฯกล
จ ดฯกลวยก
วยกตตอองรั
งรับบผผดดตตออเพ
เพยยงสองป
งสองปนับบแต
แตออกจากห
ออกจากหาางง
 ไป(มาตรา 1068)

2. จ ม
มกั
 กับ
บจ
จ
กัน โดยไดททาาเปอยตกลงโอนห
อ ยตกลงโอนห  
น
นชน
ชน ดระบ
ด
 เปนหนังงสสออและลงลายม ระบ ช
ช
อ
 ของบร
และลงลายมออชชออจ
 จมม(ผษั
ษ ั ท
ทร
 (ผ โอน)
  ร
 
า
ารวยจ
รวยจ า
ากั
กัด
กับ จออยย ให
(ผ รรัับโอน)
บโอน) และมแแจจววกรรมการผ
กรรมการผ จจััดการบร
ดการบรษัษัททรร าารวยจ
รวยจาากักัด เป
เป น
พยานลงลายมอช อชออรั
 รับบรอง
รอง โดยบรษัษัททรร าารวยไม
รวยไม ไดจจดแจ ดแจงงการโอน
การโอน
ห นนลงในทะเบ
ลงในทะเบยยนผ นผ ถถอห
อห น ดังนั
งนัน จออยจะน
ยจะนาาการโอนห
การโอนห นนนนมาใชม าใชยยััน
กับบร
บบรษัษัททรร ารวยจ
ารวยจาากักัดได
ดไดหหรรออไม
ไม

หลักกฎหมาย
กกฎหมาย ปพพ ปพพ.มา .มาตรา
ตรา 1129 วรร
วรรค ค 2 แล และวร รค 3  
ะวรรค
เปนการโอนห นนททระบ ร ะบชชอลงในใบห
อ ลงในใบห น ตองท
องทาาเป
เปนหนังส
งสออลงลายม
ลงลายมอ
ชออผ
 ผ  โอนและผ ผผ รัรับบโอนพยานอย
โอนพยานอยาางน งนออยหน
ยหนงงคนรั
 คนรับบรองลายม
รองลายมออชชอ
นันนๆด
ๆดววยย วรรค 3 ตองจดแจ องจดแจงงการโอนห
การโอนห นนดัดังงกล
กลาาวในทะเบ
วในทะเบยยนของ
นของ
บรษัษัทดทดวยจ
วยจงงจะใช
จะใชยัยันนกักับบบบคคคลภายนอกได
คลภายนอกได ตามปัญหาจออยน ยนา

 ใบห
ของบร นนไปยั
ไปยั นนกั
กกัตตาม
ษัษัททก บบบร
ามบรในการโอนห
ษัษัททรร าารวยจ
รวยจ าากันนระหว
กัระหว
ดได
ดไดถถาางจ
งงแม
แม ไม
งจ  กั ได
มมกั บบจจจจดแจ
ดแจ
ยไดงงทะเบ
ออยได มมทะเบ ยยนห
นห น
กกรรมการ
รรมการ
บรษัษัทค
ทคอแจ
อแจวเปวเปนพยานยออมจะรั มจะรับบทราบและน
ทราบและนามาจดทะเบ ามาจดทะเบยนห ยนห น
ของบรษัษัททได ได ซงงเป
 เปนหนาาททขของกรรมการบร
 องกรรมการบรษัษัททโดยตรงอย โดยตรงอย แแลลว ซง
เรอองน
 งนศาลฎ
ศ าลฎกกาเคยว าเคยวนนจจฉัฉัยยไวไวแแลลววในฎ
ในฎกกาท าท 3913/2531

3. เดนเป
นเปนกรรมการบรษัษัทฟ
ทฟ าใสเคมภัภัณ
ณฑ
ฑจจาากักัด โดยบรษัษัท
ประกอบกจจการเก
การเกยยวกั
 วกับบการจ
การจาาหน
หนาายอ
ยอปปกรณ
กรณเเคม คมภัภัณ
ณฑ
ฑททัังหลาย
งหลาย ทท 
 

จังงหวั
หวัดดเช
เชยงใหม
ยงใหม จากนันนไม ไมนนานดาวเพ
านดาวเพออนสาวของเด
 นสาวของเดนนได ไดมมาชวน
าชวน
 ใหเเดดนเข
นเขาร
ารวมเป
วมเปนห นนสสววนห
นหาางห
งห นส
นสววนดาวสวยเคม
นดาวสวยเคมภัภัณ ณฑฑจจาากั
 กัด ท
จังงหวั
หวัดดเช
เชยงใหม
ยงใหม เดนนกก ไดตตกลงเข
กลงเขาาเป
เปนห นนสสววนโดยน
นโดยนาเง
าเงนนมาลงท
มาลงทน
1ความย
ลาานบาท
นบาท โดยจ
นนยอมจากท ากั
ากั
ยอมจากทปประช ดความรั
ด ความรั บ
บผ ผ ด
ดไม
ไม
เ
เก
 ระชมมผผ ถถออหห นนแต ก
น 1 ล
า
านบาท
นบาท
แตออยยาางใดการกระทโดยไม
 ได
งใดการกระทาาของเด
ของเดนรั
รับ
เปนการกระทาาททชชอบด
 อบดววยกฎหมายหร
ยกฎหมายหรออไม ไม เพราะเหต ใด

หลักกฎหมาย
กกฎหมาย ปพปพพ.
พ.มา
มาตรา
ตรา 11
1168
68 วร
วรรครค 3 หาามกรรมการ
มกรรมการ
บรษัษัทประกอบก
ทประกอบกจจการการค
การการคาาขายใดๆอั
ขายใดๆอันนมมสภาพเป
สภาพเปนอยางเดยยวกั
วกัน
และเป นการแข
ประโยชน นหรงงขั
ตตนหร ขัประโยชน
นกั
นกับบการค
ออประโยชนการคผผ าขายของบร
าออขายของบร
นนหร
 หรออเข ษัษัททนันันนห นนส
เขาาไปเป
ไปเป ไมสววนไม
ววนไม
าาเพ
 เพอ จจาากั
 กัดรั
ดรับ
ความผดในห
ดในหาางค
งคาาขายอ
ขายอนซ น ซงประกอบก
ง ประกอบกจจการม การมสสภาพเป ภาพเปนอยาง
เดยวกั
ยวกันและแข
นและแขงขั
งขันนกักับบกกจจการของบร
การของบรษัษัท โดยม ไดรัรับบความย ความยนนยอม ยอม
ของทปประช
 ระชมมใหญ
ใหญขของผ
องผ ถถออห
 ห น ประเดนนปัปัญหาทตตองว  องวนนจจฉัฉัยว ยวาเด
าเดน
กระทาชอบด
าชอบดววยกฎหมายหร
ยกฎหมายหรอไม อไมออยยาางไรงไร กรณปประเด ระเดนนเข เขาไปเป
าไปเปน

หเป นนส
นสห ววนจ
นจ
นนส าากั
กัดรั
ดรัจจบบความผ
สววนไม
นไม ความผ
าากั
กัดรั ด เดนนทดทาได
ดรับบความผ
ความผ าประเด
ไดกฎหมายไม
กฎหมายไม มาวหหาาเด
นนตตออมาว ามห
า เดมหาามเฉพาะ
มเฉพาะ
นนเข
เขาห
าห นนกักับ
ดาววาาเป เปนการแขงขั งขันกั
นกับบบร
บรษัษัททททตตนเองเป
 นเองเปนกรรมการหรออไม ไม ตอองง
ดองค
องคปประกอบเช ระกอบเชนนเวลา เวลา สถานท
สถานท  วาใกล
าใกลเค
เคยยงกั
งกันนหร
หรออไม ไม ซงงข
 ขออเท
เทจ
จรงงทท ให  มมาเป
าเปนเพยยงสถานทงสถานทคค ออจั
 จังงหวั
หวัดดเช
เชยยงใหม
งใหมเเททานั านัน จงงฟัฟังไดววา
เดนกระท
นกระทาาชอบด ชอบดววยกฎหมายด
ยกฎหมายดววยเหต ยเหตผผลดั ลดังงกล
กลาาวว

ขอสอบกฎหมายพาณ
อสอบกฎหมายพาณชชยย 4
 

1. หางห
างห นนสสววนสามั
นสามัญ
ญนนตตบบ คคล
คคล โจทยมมอย
อ ย ปประมาณว
ระมาณวาาหหางห
างห นนสสววนน
เจรญ
ญกกจร
จรววมค
มคา มผผ เป
เปนห นนสสววนน 3 คน ประกอบดววยเจร
ยเจรญ กจ
และร
เพออน ว
วมม
 นาามาใช โดยม เจร
เ จร
ญ
ญเป
มาใช ในกจจการ เปน ห
 
การ 2 ลานบาทน
นสสว
วนผ
นผ
 จั
จ ัด
ดการและได
การและได
านบาท ผ จัจักการธนาคารค  ไปก เ
เง
กการธนาคารคออนายมงคล ง
นธนาคาร
น ธนาคาร
นายมงคล
เหนนววาากกจการเจร
จการเจรญ ญรรงเร
งเรอองด
 งดจจงงขอเข
 ขอเขาเป
าเปนห นนสสววนด
นดวย
วย นายเจรญ
กับนายก
บนายกจย จยนนยอม
ยอม แตนนายรายรววมไม
มไมเเหหนนดดววยจ
ยจงงไม
ไมยยนนยอม
 ยอม ถามวา
นายมงคลจะเขาามาเป มาเปนห นสนสววนได
นไดหหรรออไม
ไม และถาาหากนายร
หากนายรวมขอ
วมขอ
ลาออกจากการเปนห นนสสววนนายร นนายรววมจะต
มจะตอองร งรววมรั
มรับบผผดดในหน
ในหนทท คค  าาง
ง
ธนาคารอย  1 ลาานบาทหร
นบาทหรออไม
ไม
2. การโอนห น นายสองตอองการหงการห นนของตนให
ของตนใหนนายสาม
ายสาม โดย
ทาาการโอนเป
การโอนเปนหนังส งสออลงลายม
ลงลายมออชชออผ
 ผ โอนและผ
   โอน
  พรออมทั มทังม
งม
กรรมการบรษัษัททฯฯ ลงลายมอช อชอเป
อ เป นพยาน
นพยาน แตบบรรษัษัททฯฯ ไม ไดลลงง
ทะเบยยนผ
นผ ถถอห
อห น ถามวาานายสองและนายสามจะยั
นายสองและนายสามจะยันนบร บรษัษัททฯได
ฯไดหหรรอ

 ไม
3. นายกรณเป เปนกรรมการบรษัษัททฯทฯทาการค
าการคาาเก
เกยยวกั
 วกับเคม
บเคมภัภัณ
ณฑฑทท 
จังงหวั
หวัดดเช
เชยงใหม
ยงใหม นางสาวมยเเรศมาชั
รศมาชักกชวนนายกรณ
ชวนนายกรณ ใหลลงห งห นนใน
ใน
หาางห
งห นส
นสววนมย
นมยเเรศเคม
รศเคมภัภัณ
ณฑฑ นายกรณจจงลงห
ง ลงห น 1 ลาานบาทและ
นบาทและ
จาากักัดความรั
ดความรับบผผดดไว
ไว 1 ลาานบาทโดยม
นบาทโดยม ไดขขอความย
อความยนนยอมจากบ
ยอมจากบ

รษษััททฯฯ ถามวาานายกรณ
นายกรณกกระท
ระทาาการชอบหร
การชอบหรออไม
ไมชชอบ
อบ
 

ขอสอบกฎหมายแพ
อสอบกฎหมายแพง 1

1. ด.ช.เกง ตกลงขายโทรศัพท
พทเเคล
คลอนท
อ นทขของตน
 องตน ใหกักับ ด.ช.ขวัญ
 ในราคา 1000 บาท ด.ช.ขวัญ จงไปขอพ งไปขอพออของตนเพ
ของตนเพออท  ทจจะซ
 ะซอ
 โทรศัพพทท จาก ด.ช.เกงงและม
และมกการซ
ารซอขายเก
อ ขายเกดดขขน หลังจากนั
งจากนันนไม ไม
นานบดดาของ
าของ ด.ช. เกง ร ววา ด.ช.เกง นาโทรศั
าโทรศัพพทท ไปขาย จงงนนา
เงนจ
นจานวน
านวน 1000 บาท มาคนนกักับ บดาของ ดาของ ด.ช. ขวัญ บดดาา
ด.ช.ขวัญ ไมยยอมรั
อมรับบเง
เงนค
นคน แลววบอกกั
บอกกับบบบดดาา ด.ช. เกงว งวา สัญ ญญา
ญา
ซออขายสมบ
 ขายสมบรรณ
ณแล
แลว และพนนววสัสัยยททจจะค
 ะคนนโทรศั
โทรศัพทพท ให ได เนอองจาก
 งจาก
ด.ช.ขวั
พดดของญ ทาโทรศั
าโทรศัพ
พท
ทนั
น
ของ บดดาา ด.ช.ขวัญ ัน

นส
ญหร สญ
หรออไมหาย ทา
านเห
นเห
ไมเเพราะเหต นด
น
พราะเหต ใดด
ว
วยกั
ยกับข
บข
อ
ออ
อ
า
างกั
งกับ
บค
ค
า

2.นายเอกชัยยตตองการท
องการทาาบบญ
ญเน
เนองจากวั
อ งจากวันนคล
คลาายวั
ยวันเก
นเกด จงงไดได ไปซอ
ของเพออจะน
 จะนาามาท
มาทาาบบญ หลังงจากนั
จากนันนได
ไดพพบพระร
บพระรปปหน
หนงงจ
 จงงได
ไดนนมมนต
นต
และทาาการใส
การใสบบาตร
าตร พอใสบบาตรเสร
าตรเสรจ นางสมศร เพอนบ อ นบาานเห
นเหนจ นจง

ซบอกว า พระท
พระทนนนายเอกชั
งงปลอมมาเป
 ปลอมมาเป  พระ
ายเอกชัยยททาาบบญ
( พระปลอม ญดดวยนั
ว)ยนันายเอกชั
น แทททจร
จ  ยยร
รร งงคเเข
คขออนายวั
านายวัไดนนชั
จงงได เเขชัขยาาไป
ไป
ทวงสงงของท
 ของทตตนใส
 นใสบบาตรค
าตรคนจากนายวั
นจากนายวันนชัชัย ทานว านวาานายวั นายวันนชัชัยยตตอง อง
คนของแก
นของแกนายเอกชั
นายเอกชัยยหรหรออไม
ไมเพราะเหต
เพราะเหต ใด

3. ตอย
อย ตอองการซ
งการซอ สายสรอยเพ
อยเพออมอบเป
 มอบเปนของขวัญ
ญในวั
ในวันนรัรับ

ปร
ญ
ญญาเพ
ญาเพ
และเห สรออน
 อยคอทองค
นนสร นยคอทองค
จงงได
ได ไปหาซ อสร
อ สรกออยคอทองค
าานนาาหนั
 หนั 2ยคอทองค
สลงงเสนาาท
ทรร งาานทองแห
เสนหน
หน นทองแห
ถามเจงงหน
จงงถามเจ หน
ของง
าาของ
 

ราานว
นวาาราคาเท
ราคาเทาไหร
าไหร เจาของร
าของราานบอกว
นบอกวา 5500 บาท ตออยจ ยจงงตอบ
ตอบ
 ไปวา "ตกลงเ อาเสนนนน" แตพอจะจ
พอจะจาายเง
ยเงนกลั
นกลับพบว
บพบวาาลลมน
มนากระเป
ากระเปา
เงนต
นตดดตัตัววไป
ไป ตออยจะให
ยจะใหเเจจาของร
าของราานส
นสงงมอบทองเส
มอบทองเสนนดัดังงกล
กลาาวให
วใหกกออน
น
เพราะสั
ยังงไม ญญาซ
ญ ญาซ อ
อขายเก
 ขายเก
ไมเเกกดดขขนนเพราะไม ด
ดข ข นแล
น

 เพราะไม ไดททาเป แล ว ส
ว
วนเจ
นเจาของร
าของร
า เปนหนังงสสอ ใหววนนจฉัา
านบอกว
นบอกว
จฉัยว
ยวาเห า
าสั
สั ญ
ญญา
ญา
าเหนนดดววยกั
ยกับ
ขออออาางของเจ
งของเจาาของรของราานหร
นหรออไม ไม และเจาาของร
ของราานต นตอองส
งสงงมอบทองให
มอบทองให
ตอยหร
อยหรอไมอไม เพราะเหต ใด

แนวเฉลย
 ในขอ
อแรก
แรก ม. 21+175
  มาตรา 21 ผ เยาวเยาวจจะท
ะทาานนตตกกรรมใด
รรมใด ๆ ตอองได
งไดรัรับบความ
ความ
ยนยอมของผ
นยอมของผ แแทนโดยชอบธรรมก
ทนโดยชอบธรรมกออนน การใ การใดด ๆ ทผผ  เเยาว
ยาว ไดททาลง
าลง
ปราศจากความยนยอมเช
นยอมเชนนววาานันันนเป
เปนโมฆยยะะ เวนแต
นแตจจะบั ะบัญ ญญั
ญัตต ไว

เปนอยาางอ
งอน
มาตรา 175   โมฆ
โมฆยยะกรรมนั
ะกรรมนัน บคคลต คคลตออไปน
ไปนจจะบอกล
 ะบอกลาางเส งเสย
ก(1)
 ไดผ แแทนโดยชอบธรรมหร
ทนโดยชอบธรรมหรออผผ เเยาว
ยาวซซงงบรรล
 บรรลนนตต ภภาวะแล
าวะแลว แตผผ 
เยาวจจะบอกล
ะบอกลาางก
งกออนท
นทตตนบรรล
 นบรรลนนตต ภภาวะก
าวะก ไดถถาาได
ไดรัรับบความย
ความยนนยอม ยอม
ของผ แแทนโดยชอบธรรม
ทนโดยชอบธรรม นตตกกรรมเป
รรมเปนโมฆยยะะ และผ แแทนโดย ทนโดย
ชอบธรรมของเอกบบอกล อกลาางแล
งแลว จงท
งทาใหาให ค กกรณ
รณกกลัลับค บคนนสส ฐานะ
 
เดม
มาตรา 176
เปนโมฆะมาแตเร  (แถม) 
เรมมแรก โมฆยะกรรมเม
ยผผะกรรมเม
แรก และให  เป ออบอกล
 บอกล
เปนค กกรณ
รณ กกลัลับบคคาางแล
งแล
  ว ใหถถอว
นนส
ส ฐานะเด อ มวาถา
 

เปนการพนวนวสัสัยยจะให
จะใหกลั
กลับค
บคนนเช
เชนนั
นนันนได
ได ก ให ไดรัรับบคคาาเส
เสยยหาย
หาย
ชดใช ใหแแทน
ทน
บดาบ
ดาบตตองค
อ งคนนมมออถถออให
ให แตมมอถ
อถออหายไป
หายไป บดดาเอ าเอ กตตอองได
 งไดรัรับบคคาาเส
เสย
หาย ชดใช ใหแแทน
ทน
 ในขอ 2 อันน
นน กาาก
 กง แตผผมลงความเห
มลงความเหนตนต ไปเลยวาา157157
  มาตรา 157 การแสดงเจตนาโดยสาาคัคัญ ญผผดในค
ดในคณ ณสมบั
สมบัตตขของ
 อง
บคคลหร
คคลหรออทรั
ทรัพพยยสสน เป
เป นนโมฆ
โมฆยยะะ
ความสาคั
าคัญญผผดตามวรรค 1 ตอองเป งเปนความสาาคัคัญ
ญผผดในคณ
ณสมบั
สมบัตต
ซงงตามปกต
กล ตามปกต
าวการอั
าวการอันนเปถถเป
ออววนาเป
าโมฆ
เปนยยะนั
สาระส าคั
าคัญ ได
ะนันนคงจะม
คงจะม ซงงหากม
 กกระท
หากม
ระท ได
าาขขน มมคความส
วามสาาคัคัญ
ญผผดดั
ดดัง
การท เอทาาบบญ ญตัตักบาตร
กบาตร ใหพพระปลอมเป
ระปลอมเปนการสาาคัคัญ ญผผดใน
ดใน
ตัวบ
วบคคลล (พระ) ความสาคั าคัญ ญผผดในค
ดในคณ
ณสมบั สมบัตตขของบ
 องบคคคลจะบอกล
คลจะบอกลาางง
 ไดตตออเม
เมออเป
 เปนความสาาคัคัญผ ญผดในคณ ณสมบั
สมบัตซซงงตามปกต
ตามปกตถถออววาเป าเปน
สาระสาาคัคัญ ซงงหากม  หากม ไดมมความส
ความสาคั
าคัญ ญผผดดั
ดดังงกล
กลาาวการอัวการอันนเป
เปน

 โมฆ
อถยะนั
ยาาเอ
คอถ ะนั
เอ นนคงจะม
ร คงจะม
 เปน ได
ววาาเป กกระท
ระทาข
าขน  ไดตตัักบาตรกั
พระปลอมคงไม กบาตรกับบพระร
พระรปปนันันนแน
แนๆ
แนวคาาตอบข
ตอบขอ 2
มาตรา 157 การแสดงเจตนาโดยสาาคั คัญ
ญผผดในค
ดในคณณสมบั
สมบัตตขของ
 อง
บคคลหร
คคลหรออทรั ทรัพพยยสสนนเป
 เปนโมฆยยะะ
ความสาคั
าคัญ ญผผดตามวรรคหนง ตอองเป งเปนความสาาคัคัญญผผดใน
ดใน

คสาคั
าณสมบั
ณคัสมบั
ญผดตตดัซซ งงกล
ญผดดั งงตามปกต
ตามปกต
กล วการอัถถออว
าาวการอั วเปาาเป
นนเป เปนสาระส
นโมฆยยะนั นาาคัคงจะม
คัญ ซ ได
ะนันคงจะม งงหากม
 หากม
 ไดาาขมมขคความ
กกระท
ระท น วาม
 

  มาตรา 175 โมฆยะกรรมนั ยะกรรมนัน บคคลต

คคลตออไปนไปนจจะบอกล
 ะบอกลาางเส งเสย
ก ได
(3) บคคคลผ
คลผ แสดงเจตนาเพราะส
แสดงเจตนาเพราะสาาคัคัญ
ญผผด หรออ........................
........................
มาตรา 176 โมฆยะกรรมเม
ยะกรรมเมออบอกล
 บอกลาางแล
งแลว ใหถถออววาเป
าเปน
 โมฆะมาแตเร เรมมแรก
 แรก และ
 ใหผผ เเปปนค กรณ
กรณกกลัลับค
บคนนสส ฐานะเด
  ม …….
นายเอกชัย พบพระรปปหน หนงงจ
 จงได
งไดนนมมนต
 นตและท
และทาาการใส
การใสบบาตร
าตร
พอใสบบาตรเสร าตรเสรจ นางสมศร เพออนบ  นบาานเห
นเหนจนจงบอกว
งบอกวา พระทนนาย
 าย
เอกชัยท ยทาาบบญญดดวยนั
วยนัน แทททจจร
 รงงคคออนายวั
นายวันนชัชัย ซงงปลอมมาเป
 ปลอมมาเปนพระ
( พระปลอม
บาตรค ) นายเอกชั
นนจากนายวั
จากนายวั นชั ยยรร เข
นชัย การกระท เขา จงได
งาาดั
ไดเเขกล
ขาาไปทวงส
ดังงกล ไปทวงส งงของท
 ของท
าาวนายเอกชั
วนายเอกชั ยยยยตตนใส
ออมนใส
ม
กระทาได
าไดเพราะการท
เพราะการทนนายเอกชั  ายเอกชัยยใส ใสบบาตรให
าตรใหนนายวั
ายวันนชัชัยยนันันนาย
นนาย
เอกชัยเข
ยเขาาใจว
ใจวานายวัานายวันนชัชัยยเป
เปนพระ ซงงเป  เปนคณ ณสมบั
สมบัตตขของบ
องบคคคลซ คลซง
ถาานายวั
นายวันนชัชัยยมม ใชพพระนายเอกชั
ระนายเอกชัยยยยออมไม มไมนนาาของไปใส
ของไปใสบบาตรให
าตรใหออยยาางง
แนนอน
นอน เมออการกระท
 การกระทาาของนายเอกชั
ของนายเอกชัยยเป เปนการแสดงเจตนาให โดย
สาคั
าคัยะ
 โมฆ ยญผ
ญะผดในค
ดตาม
ในคม.157
ณ
ณสมบั
สมบัตตดัขของบ
งนัองบ
งนั คคลซ
คคลซงงเป
นนนายเอกชั
นายเอกชั  เปยยยนยสาระส าาคัคัาางได
ออมบอกล
มบอกล ญ
ญย ยออมเป
งได มเป
ามนม.175
ตตาม
ว.หนงง(3)
 (3) และเมอบอกล
อ บอกลาางแล งแลวค
วค กกรณ
รณยยออมกลั
 มกลับบคคนนสส ฐานะเด
  มมตาม
ตาม
ม.176 ...เมอนายเอกชั
อ นายเอกชัยยบอกลบอกลาางการให
งการใหแแลลววนายวั นายวันชั นชัยย(พระปลอม)
(พระปลอม)
ตองค
องคนนของแก
ของแกนนายเอกชั
ายเอกชัยยตามหลั ตามหลักกกฎหมายดั
กฎหมายดังกล งกลาาวแลวแลวข วขางต
างตน

ขอ 3
เปนววนแรกต
 ในส เรนแรกต
อองของ
 งของอองต
ผลของสั
งต วามกญ
ญญา
คความก ญาา สัญ
อนว
อนว ญญาเก
ญาเกดดขขนนแล
 แลว คา
 

เสนอ(รานขายทองบอกราคา)ตรงกั
านขายทองบอกราคา)ตรงกันนกักับ คาาสนอง(เอตกลงซ
สนอง(เอตกลงซออ)  ) ใน
เมอสั
อ สัญ
ญญาได
ญาไดเกเกดดขขนแล
น แลววกรรมส
กรรมสททธธ ในทอง
 ตกไปแก เอ ดังงนันัน
สวนข
วนขออออาางเจ
งเจาของร
าของราานฟั นฟังไมขขน
แต ในเมออเอยั
 เอยังงไมไมชชาาระราคา
ระราคา กฎหมายก ไดววางหลั างหลักกไว
ไวดัดังงนน
มาตรา 369 ในสัญ ญญาต
ญาตางตอบแทนนัน ค สัสัญ ญญาฝ
ญาฝายหนงงจะ  จะ
 ไมยยอมช
อมชาาระหน
ระหนจจนกว
 นกวาาออกกฝฝายหนงงจะช  จะชาาระหน
ระหน หรออขอปฏ
ขอปฏบับัตตกการ
 าร
ชาาระหน
ระหนกก  ได
 แตคความขวามขอน อนทท าานม
นม ให ใชบับังงคัคับ ถาาหน
หนขของค
 องค สัสัญ
ญญา
ญา
อกกฝฝายหนงยัง ยังไม
งไมถถงงกกาาหนด
หนด
ดังนั
งนัน เจาของร
าของราานน ทองจงงสามารถท สามารถทจจะไม  ะไมยยอมช
อมชาาระหน
ระหน (เอา

ชทองให
ระหนเเอ)
อ)  ได จนกวาาเอจะช
าาระหน เอจะชาาระหน
ระหน (จาายเง
ยเงนน)) หรอ ขอปฏบับัตตการ
ก าร

ขอสอบกฎหมายพาณ
อสอบกฎหมายพาณชชยย 4

นายม นายส นายสา เขาาหห นนสสววนกั

นกันท
นทาการค
าการคาาหนั
หนังงวัวัว โดย
มเก
 ไดบบหนั
ตตกลงให
หนักลงให
งงสัสัตตวว ใครเป
 ใครเป
 โรงใหญ  นนห
ห นนสสววนผ
 โดยม นผ หหาร
 ได จัจาร
ัดดการ
การ นายม
อนายส
อนายส  ไดเเชชาาททดด นนท
แและนายสา
ละนายสา นายสาซ
ทาเป
าเปนทอ 
หนังงงงแและหนั
ละหนังงจระเข จระเขจจาานวนมากโดยพลการ
นวนมากโดยพลการ เพราะเหนนววาาราคาด ราคาด 
ตอมานายส
อมานายส ไดลลาออกจากห าออกจากห นนสสววนและน นและนาานายสายเข
นายสายเขามาเป ามาเปนห น
สวนแทน
วนแทน โดยผ เป เปนห นนสสววนอ นอนนม
 ม ไดขขััดดขขอองง ในปลายป
ในปลายป ไไดดเเกกดดไฟ ไฟ
 ไหม โรงเกบหนั บหนังงสัสัตตววเเสสยยหายหมด
หายหมด และเปนหนคค าาเช  เชาาททดด นนอย
 อย  

100,000เจบาท
จระเข าหนจจ สงมาฟ
าหน งวนนายสายั
วมาฟ
นนายสายั งไม
งไมาระหน
า ได
 องเรยกช
ยกช ชชาาระหน
ระหน ระหน
 ากบคค คคคลทั
จจากบ าาหนั
 คลทั
หนังงงงงหมด
งหมดแและหนั
ละหนัง ง
รวมทั
 

นายสททลลาออกไปแล
  าออกไปแลววดดววยย ใหททาานว
นวนนจจฉัฉัยถ
ยถงงความรั
ความรับบผผดดของ
ของ
บคคลเหล
คคลเหลาานันัน

ตามปัญหา นายม นายส และนายสา เขาห าห นนกักันนททาการค

าการคาาหนั หนัง
สัตว
ตว โดยม ไดตตกลงให
กลงให ใครเป
 ใครเป นนหห นนสสววนผ
นผ จัจัดดการ
การ จงงถถออววาผ
าผ เป
เปนห น
สวนทั
วนทัง 3 คน ตาางม งมสสททธ
 ธจจััดดการห
การหาางได
งได และเปนห นนสสววนผ นผ จัจัดดการ
การ
หมดทกคน
กคน ตาม ม.1033 การทนนายม  ายม ไดเเชชาาททดด นนท
 ทาเป
าเปนโรงเกบ
หนังสั
งสัตตววนันัน สามารถทาาได ไดแม
แมจะไม
จะไม ไดหหาร ารออนายส
นายสแและนายสา ละนายสา
สวนนายสาท
วนนายสาท ไปซ  อหนั
อ หนังงงงแและหนั
ละหนังงจระเข
จระเขเเพราะเห
พราะเหนนววาาราคาถราคาถกกดด ก

พสามารถท
ารณาคาาได
จจารณาค อไดกเช
เชจจการท
นนกั
กันนแม
การท แม จจะท
ะทาาโดยพลการ
ทัท ังงนายม
นายมโดยพลการ
และนายสาได
และนายสาได ประเด นนสสาาคัคันนเป
ทาลงไปนั
า ลงไปนั ญ
ญท
เปทตตนออง
ง
ธรรมดาการคาของห าของหาางห งห นส นสววนหร
นหรออไม ไม ถาเป
าเปนกจจการท
การทเเป  ปน
ธรรมดาการคาของห าของหาางง ผ เป เปนห นนสสววนท
นทกกคนต
คนตอองผงผกกพัพันในก
นในกจจการ การ
นัน และตองรั
องรับบผผดดรรววมกั
มกันนโดยไม โดยไมจจากั
า กัดจ
ดจาานวนในการช
นวนในการชาาระหน ระหนทท กก  อ
ขน แตถถาไม
าไม ใชกกจจการท
การทเเป  ปนธรรมดาการคาของห าของหาางง ผ เเปปนห นนสสววนน

ตทองรั
อกกคนก
คนก
งรั บบผ ไม
ผดดเปจจาต
า นตสอองผ
เป วงผ
นตักกพั
วนตั วพันในก
นตาม
ในกจจการนั
การนัน ผ เเปปนห นนสสววนคนใดท
ม.1050 นคนใดทาาคนนั คนนัน
กรณนนายม ายม ไดเเชชาาททดด นท
น ทาเป
าเปนโรงเกบบหนั หนังงสัสัตตววนันัน ถอวอวา
สอดคลองและเป
องและเปนกจจการท การทเเป ปนธรรมดาการคาาของห ของหาางท งทมม 
วัตถ
ตถประสงค
ประสงคททาาการค การคาาหนั หนังงสัสัตตวว เมอห
อ หาางเป
งเปนหนคค าาเช
 เชาาททดด นอย  
100,000 บาท นายมและนายส และนายสซซงงยั  ยังเป
งเปนห นนสสววนอย
นอย ตตองร
อ งรววมกั มกันนรัรับ
ผดดในหน
ในหนรายนร ายน สวนนายสาแม
วนนายสาแมจจะลาออกจากห ะลาออกจากห นนสสววนแล นแลววกกตาม ตาม ก
ยังงตตอองร
งรววมรั
มรับบผผดดดดววยย เพราะห
เพราะหนนรายนร ายน ได
 กกออขขนนก
 กออนท
นทตตนจะลาออก
 นจะลาออก
 

จากห นส นสววนน ตาม ม.1051 สาาหรั หรับบนายสายนั

นายสายนัน แมจะได
จะไดเเขขาามาเป
มาเปน
ห นนสสววนคนใหม
นคนใหม โดยห นส นสววนคนอ
นคนอนนย
 ยนนยอม
ยอม ตาม ม.1040 และหน
รายนเเก  กดข
ดขนก
น กออนท
นทตตนจะเข
 นจะเขาามาเป
มาเปนห นส
นสววนคนใหม
นคนใหมกกตาม
ต าม นายสาย
กตตอองร
งรววมรั
มรับบผผดดในหน
ในหนรรายน
 ายนดด วยเช
วยเชนนกักัน ตาม ม.1052
กรณททนายสาได
น ายสาไดซซอหนั
อหนังงงงแและหนัละหนังจระเข
งจระเข โดยพลการเพราะ
เหนนววาาราคาถ
ราคาถกด กด และยังงไม ไม ไดชชาาระหน
ระหนคค าาหนั
หนังงงงแและหนั
ละหนังงจระเข
จระเขนันัน
แมววานายสาจะม
านายสาจะมเเจตนาด จตนาด แตเม เมออการค
 การคาาหนั หนังงงงแและหนั
ละหนังงจระเขจระเข ไม
สอดคลองกั องกับบวัวัตตถถประสงค
ประสงคขของห องหาางห งห นส
นสววนท
นทกก ออตัตังข
งขนนเพ
 เพอจะค
อ จะคา
หนังวั งวัว จงไม
งไมผผกกพัพันต
นตออผผ เป
เปนห นนสสววนท
นทกกคน
คน นายสาจงงตตอองรั งรับบผผด
เป
วนนนจจฉั
สฉัววนตั
นตั
วาวในหน
ยยว วในหน สส วนน
ทังงนายม
นายม ว นนนายส
 ตามนายสา
ม.1050และนายสาย ตอองร
งรววมรั
มรับบผผด
 ในคาาเช เชาท
าทดด นจ
น จานวน
านวน

ขอสอบกฎหมายแพ
อสอบกฎหมายแพง 2

1. แดงไปซอช
อ ชดน
ดนาาชาจากเหล
 ชาจากเหลอง อง 1 ชด ราคา 20,000 บาท
ประกอบดววยกาน
ยกานาาชา
 ชา 1 ใบ และ ถววยน ยนาาชา
 ชา 4 ใบ เพออจะน จะนาาไป ไป
ประกวด ขณะเหลองห องหออให
ใหนันันนได
ไดททาถ
าถวยน
วยนาาชาตกแตกไป
 ชาตกแตกไป 1 ใบ
เหลอองจ
งจงงลดราคาให
ลดราคาให 5,000 บาท แตแแดงไม ดงไมยยอมรั
อมรับบซซออช
 ชดดนนาาชาท
 ชาท
เหลอ และจะเรยยกคกคาเส
าเสยยหายด
หายดววยย ทังงสองตกลงกั
สองตกลงกันนไม ไม ไดจจงงมา
 มา

ปรกกษาท
ษาทาานน จะใหคคาาปร
 ปรกกษาอย
ษาอยาางไร
งไร
 

2. ตอยเป
อยเปนเจาาหน
หนเเง งนนกก ขของแดงอย
องแดงอย  5,000 บาท เมอถ
อ ถงงกกาาหนด
หนด
ชาาระ
ระ ตออยจ
ยจงงไปทวงหน
ไปทวงหนจากแดง จ ากแดง แดงไมยอมจ
ยอมจาายและยั
ยและยังงพพดดจาไม
จาไมดด
และไมเหมาะสมกั
เหมาะสมกับบตตออยย ตออยโกรธมากจ ยโกรธมากจงงตบหน
ตบหนาาแดงไปหน
แดงไปหนงงครั  ครัง
แดงเรยกร
ยกรองค
องคาาเสเสยยหายจากต
หายจากตออยเป ยเปนเงน 2,000 บาท ตออยยอม ยยอม
ตกลงแตขอให
ขอใหหัหักกเง
เงนนจากเง
จากเงน 5,000 บาท ทแแดงเป  ดงเปนหนออย
 ย  แดง
ปฏเสธอ
เสธอาางไม
งไมเเปปนหนทท เเก
 กดดขขนนคนละครั
 คนละครังงจะน
จะนาามาหั
มาหักกกลบกั
กลบกันนไม ไม ได 
ถามวา ทานเห
านเหนด นดววยกั
ยกับบขขออออาางของแดงหร
งของแดงหรออไมไม เพราะอะไร

3. อออยและโต
ยและโตงงเป
เปนเพออนบ
 นบานกั
านกันนมมบบาานอย
นอย ตตดดกักัน ตนไม
นไมขของโต
องโตงงอย
อย 
ต ดร
ด ร
ม
มรั
 ไมจจะหัรัว
วบ
บ
ะหักกอยา
านแผ
นแผ
อย แล ก
ก ง
งก
 
แลววจจงงบอกโต ก
า
านเขนเข
บอกโตงงให า
ามาในเขตบ
มาในเขตบ
ใหตตััดดกกงงไมา
านของอ
นของอ
 ไมเเสสย โตงกอ
อยย ออ
อยเห
งกเเพพกกเฉยยเห น
นว
วาก
า
เฉย อออยจ ก
ยจง ง

ตัดส
ดสนนใจตั
ใจตัดดกกงงไม
 ไมเเอง อง ขณะกาาลัลังตั งตัดดและก
และกงงไม ไมจจวนจะขาดจากต
วนจะขาดจากตน
อออยได
ยไดดดัันนกกงงไม
 ไมนันันนไปยั
 ไปยังงเจตบ เจตบาานโต
นโตง เพออให  ให ไมหหลลนอย
นอย ในเขตบ
  าานน
ของโตง ปรากฏวาากกงไม ง ไม ไปกระทบถกกตต มมนนา ทาให าใหตต มมน
 นาาของโต
 ของโตง
แตกเสยยหาย หาย ถามวา โตงจะเร งจะเรยยกรกรองคองคาาเส เสยยหายจากอ
หายจากอออยได ยไดหหรรอ
 ไม
ขอสอบกฎหมายพาณ
อสอบกฎหมายพาณชชยย 3

1. ก. ก เเงงน ข โดยมนนาย
าย ค. คาาประกั
 ประกัน กาหนดช
าหนดชาาระ ระ 1 ปป เมอ
ครบกาหนด
าหนด นาย ก. ไมชชาาระ ระ ข. เจาาหน
หนเเพ
 พกกเฉยม
เฉยม ไดททวงถามแต
วงถามแต

อย
เฉยาางใด
งใด ตวงถาม
ออมา
ไมททวงถามมา ขเป
เป.เร ยยกให
กใหอนช
 นนการผ
การผ ค. าาระเวลาให
อนช ผ ระเวลาให
คคาช
า ชาาระ
ระ ค.ยกขหนอต
อ ค.ตออสจส งงหล
ลลกกหน ววหล
า คดดพพเพนก
 

จากความรับบผผด ขออตตออสส ของ
ของ ค. ฟังขนหร
นหรออไม
ไม

2. ก. ก เเงงน ข. โดยม นาย ค. นาาททดด นนมาจ

 มาจาานอง
นอง ตออมา
มา ค.ขาย
ทดด นให
น ให ง. เมออถ
 ถงงกกาาหนดช
หนดชาาระหน
ระหน ก.ไมชชาาระหน
ระหน ข.จงงบับังงคัคับ
จาานองท
นองทดด น โดยสงงหนั หนังงสสออบอกกล
บอกกลาาวถ
วถง ค. และ ก. ใหชชาาระหน ระหน
ภายใน 1 เดอน อน เมออครบ
 ครบ 1 เดออนน ก.ไมชชาาระ ระ ข.จงงฟฟ องศาล ศาล
พพพากษาให
ากษาใหชชนะคด
นะคด ถามวา ข. บังงคัคับบททดด นนจ
 จานองจาก
านองจาก ง.ไดหหรรออไม ไม

3. ดาวปลอมลายมออชชอ ของด ย เขยยนเช

นเชคของด
คของด ยยจจาายเง
ยเงนนให
ใหดดง
ดธนาคาร
งสลั
ง สลักกหลั
หลัสม
งโอนให
งโอนให ด
ด
หหบบั ัญช บ
 เมอ
อเช

ญชของธนาคารเช ค
คครบก
ครบก
ของธนาคาร จาายเง า
าหนดด
หนดด
ยเงนให บ น าเช
าเชค
คย
นใหกักับบดดบบโดยมยน
นต
 ตอ
โดยม ไดตตรวจ
รวจ
สอบลายมออชชออของด ของด ยยแต
แตออยยาางใดเน
งใดเนอองจากม
 งจากมคคนมาก นมาก
ตอมาด
อมาด ยยพบว
พบวาามมกการเบ
ารเบกกเง
เงนจากธนาคาร
นจากธนาคาร จงงฟฟ องรอองให งให
ธนาคารรับบผผด แตธธนาคารอ นาคารอาางว งวา ไมมมหหน
 นาาททตตรวจสอบลายม
 รวจสอบลายมออชชอ
ทกกคนในเช
คนในเชค ด ยฟ ยฟองรอองได
งไดหหรรออไม
ไม

ขอสอบกฎหมายว
อสอบกฎหมายวาาดดววยทรั
ยทรัพพยยสสน ภาค 2/2548

1. ดาไล
าไลแดงออกจากท
แดงออกจากทดด นนม
 ม โฉนด โดยฟ
โดยฟ องตออศาลศาล ขณะท
ขณะทคคด
 ดออยย 
ระหวางพ
างพจจารณานั
ารณานัน ดาและแดงได
าและแดงไดตกลงท ตกลงทาาสัสัญ ญญาประน
ญาประนปประนอม
ระนอม
ยอมความกัน โดยแดงตอองช งชาาระเง
ระเงนค
นคาาทท ให
 ดดา และดาาตกลงให
ตกลงให

ทชาาระเง
ดด ระเง
นเป
น เป นนของแดง
ของแดง
นนให ศาลพววน
ใหดดาาจนครบถ
 จนครบถ พพากษาตามยอม
นากษาตามยอม
มาแดงเขาายยแดงท
ตออมาแดงเข าาตามสั
ตามสัญ
ญญาโดย
ญาโดยดด น
ดดถถออครอบครองในท
ครอบครองในท
 

แตดดาคั
าคัดค
ดคาานน อาางว
งวาาแดงไม
แดงไม ไดกกรรมส
รรมสททธธ เพราะไม ไดจจดทะเบ
ดทะเบยยนน
นตตกกรรมเป
 รรมเป นนโมฆะ
โมฆะ ขออออาางของด
งของดาาฟัฟังขนนหร
หรออไม
ไม เพราะเหต ใด

(ศาลพพากษาย พากษายนนตามการประน
ตามการประนประนอมยอมความ
ประนอมยอมความ นตตกกรรม รรม
การซออท
 ทดด น ควรจะเป
ควรจะเป นนการได
การไดมาโดยน
มาโดยนตตกรรมก รรม จงงนนาจะน
าจะนาาม.1299
ม.1299
วรรค 1 มาใช เนองจากไม อ งจากไม ไดเเปปนการพพพากษาโดยไต
ากษาโดยไตสสวน วน สบ
พยาน มลลคด คดมาน
มานตตกกรรมโดยตรง
รรมโดยตรง ซงงจะเป จะเปนกรณ ไดมมาทางอ
าทางอน
นอกจากนตตกกรรม  รรม คออไดไดมาโดยค
มาโดยคาาพพพากษาของศาล)
พากษาของศาล)

2.
นฉในท
งงและฉาบ
 และฉาบ
กนในท ดด นแปลงดั
น แปลงดัถอกรรมส
องงกล
กรรมส ททธธ ในท
 ดด นนแปลงหน
กลาาวว โดยฉาบไม   ได
แปลงหน  อะไรงงร
ววาาอะไร รววมกั
ผมกัน ฉ10
าานไป
นไป งงเข
 เขปาาททา
ฉาบใหฉฉงงแยกกรรมส
  แยกกรรมสทธ ทธ ในท
 ดด น ฉงงอ  อาางครอบครองปรปั
งครอบครองปรปักษ ฉาบ
จะมขขอต
อ ตออสส อย
อยาางไรบ
งไรบาางง

กรณตตามปั
ามปัญหาขาางต
งตน ป.พ.พ. วางหลักกกฎหมายไว
กฎหมายไวดัดังน
งน
มาตรา 1357 ทาานให
นใหสัสันนนนษษฐานไว
ฐานไวกกออนว
นวาาผผ เเปปนเจาาของรวม
ของรวม
กันม
นมสสวน
ว น เทาากักัน
มาตรา 1382 บคคคลใดครอบครองทรั
คลใดครอบครองทรัพพยยสสนของผ
น ของผ ออนนไว
 ไว โดย
ความสงบ และโดยเป
และโดยเป ดดเผยด
เผยดววยเจตนาเป
ยเจตนาเปนเจาาของของ
ถาเป
าเปนอสังหาร
งหารมมทรั
ทรัพย
พย ไดคครอบ
รอบ ครองตดต ดตออกักันนเป
เปนเวลาสบป
บป
ถาาเป
เปนสังงหาร
หารมมทรั
ทรัพย
พย ไดคครอบครองต
รอบครองตดดตตออกักันนเป
เปนเวลาหาาปปไซร 

ทาานว
นวมาตรา
าาบบคคคลนั
คลนั1381 
นนได
ไดกกรรมส
บรรมสทธ
ทธ ดดถถออทรั
คคคลใดย
คลใดย ทรัพพยยสสนอย
น อย ในฐานะเป
  ในฐานะเป นนผผ แแทน
ทน
 

ผ ครอบครอง
ครอบครอง บคคลนั
คคลนันนจะเปล
จะเปลยยนลั
 นลักกษณะแห
ษณะแหงงการย
การยดดถถออได
ได กแแตต
 โดยบอกกลาาวไปยั
วไปยังงผผ คครอบครอง
รอบครอง วาาไมไมเจตนาจะย
เจตนาจะยดดถถออทรั
ทรัพพยยสสน
แทนผ ครอบครองต
ครอบครองตออไป ไป
หรออตนเองเป
ตนเองเปนผ  ครอบครองโดยสจจรรต อาศัยอ ยอาานาจใหม
นาจใหมอัอันนได ได
จากบคคคลภายนอก
คลภายนอก
จากขอเท
อเทจจจร จรงงตามปั
ตามปัญหา ฉงงและฉาบร
 และฉาบรววมกั
มกันนซซออท
 ทดด นนม
 ม โฉนด
แปลงหนง เมอไม อ ไมปรากฎว
ปรากฎวาามมกการแบ ารแบงงแยกกั
แยกกันนให
ให ใครไดคครอบครอง
รอบครอง
ทดด นในส
น ในสววนไหน
นไหน จงงถถออไดไดววาฉ
า ฉงงและฉาบเป
 และฉาบเปนเจาของรวมกั
าของรวมกันนมมสสวน ว น
เทากั
ากันในท
นในทดด นแปลงน
นแปลงนตตาม าม

มกัขนนอย
รววมกั อสั
ออย
สั  ในท
นน
นนษฐานของกฎหมาย
ษฐานของกฎหมาย
กกๆส
ๆสววนของท
นของทดด นนแปลงน ฉงงและฉาบจ
 และฉาบจ
 แปลงน  การทฉฉ งต
งงงได
ตได
าางม
งม
เเขขกกรรมส
าายยรรมส
ดดถถอททธธ
ครอบครองทาากกนในท นในทดด นแปลงดั
น แปลงดังงกล กลาาวแต
วแตลลาาพัพังงเพ
เพยงคนเด
ยงคนเดยยวนั วนัน
กตตอองถ
งถออววาเป
าเปนการยดดถถออททดด นในฐานะเป
น ในฐานะเปนผ แแทนของฉาบไปด
ทนของฉาบไปดววยย
 ในตัว แมขขออเท เทจจจร
จรงงจะปรากฎว
จะปรากฎวาฉ าฉงงได
 ไดคครอบครองท
รอบครองทดด นนแปลงน แปลงน ไว 
 โดยความสงบ และโดยเป และโดยเป ดดเผยด
เผยดววยเจตนาเป
ยเจตนาเปนเจาาของ ของ ตดดตตออกักัน

เปนเวลาเกกนนส
ครองปรปั สบบปปดดก นนอั
ษ ในท ตาม
ต าม ก ไมททาให
อันนตนเองเป
ตนเองเป า ใหนฉฉเจงงได
 าาของรวมอย
ได
กกรรมส
รรมสททธ
ของรวมอย  ธดดจจากการครอบ
 ววยในท
ากการครอบ
ยในทกกสสววนน
มาได ไม ใชเเปปนกรณททดด นนของผ
 ของผ ออนนตามหลั
 ตามหลักกของการครอบครอง
ของการครอบครอง
ปรปักษ คาากล
กลาาวอ วอางของฉ
างของฉงงจ  จงฟั
งฟังไมขขน เวนเส นเสยยแต
แตววาฉ าฉงงจะเปล
 จะเปลยยน
น
ลักษณะท
กษณะท ได
 ยยดถ
ด ถออแทนฉาบโดยบอกกล
แทนฉาบโดยบอกกลาาวไปยั วไปยังงฉาบว
ฉาบวาาตนไม ตนไม
เจตนาจะยดถดถออททดด นแปลงน
นแปลงนแแทนฉาบอ
 ทนฉาบอกกตตอไป อไป กออนเข
นเขาาครอบครอง
ครอบครอง
 โดยความสงบ และโดยเป และโดยเป ดดเผย เผย ดววยเจตนาเป
ยเจตนาเปนเจาของ าของ ตดดตตออกักัน
เปนเวลาสบป
บปขนไปได
น ไปไดกกรรมส รรมสทธ ทธจากการครอบครองปรปั
จ ากการครอบครองปรปักษ ใน
 

ทดด นแปลงน
น แปลงน
ฉาบยออมม
มมขขออส
 ส ตตออฉฉงงได
 ไดตตามเหต
ามเหตผผลข
ลขางต
างตน

3. ไกรทาาสัสัญญาให
ญญาใหแแกกววใช
ใชททางเด
างเดนส
นส สสาธารณะโดยไม
าธารณะโดยไม ไดจจดด
ทะเบยยนเป
นเปนภาระจายอม
ายอม ตออมาแกมาแกววโดยกรรมส
โดยกรรมสทธ ทธ ในท
 ดด นนให
 ให
หวาน ไกรจงงปปดทางภาระจายอมนั ายอมนัน ทาาให
ใหหหวานผ
วานผานทางนั
านทางนันนไม ไม ได
หวานจงงฟฟองให ไกรทาตามสั
าตามสัญญาท ญญาท ไห
  ไวกักับบแก
แกววได
ไดหหรรออไม
ไม เพราะ
เหต ใด

กรณต
ตามปั
ามปัญหาข า
างต
งต
น ป.พ.พ.
มาตรา 1299 ภายในบังงคั
คับบแห วางหลั
แหงงบทบั
บทบัญ
ญญัก
กกฎหมายไว
กฎหมายไวดั
ด
ญัตต ในประมวล
 ังน
ง น 
กฎหมายนหหร  รอ กฎหมายอน ทาานว นวาาการได
การไดมมาโดยน
าโดยนตตกกรรมซ
 รรมซง
อสังงหาร
หารมมทรั
ทรัพย
พยหหรรออทรัทรัพพยส
ยสทธ
ทธออัันเกนเกยยวกั
 วกับอสั
บอสังงหาร
หารมมทรั
ทรัพย
พยนันันนไม
 ไม
บรบบรรณ
ณ เวนนแต
แตนนตต กกรรมจะได
รรมจะไดททาเป า เปนหนังส
งสออและ
และ ไดจจดทะเบ
ดทะเบยยนน
การไดมมากั ากับบพนั
พนักกงานเจ
งานเจาาหน หนาาทท

อสังงหารถาม
หาร ามมมทรั
ผผ ได
 ทรั
 พย
พมมาซ
ยาซโดยทางอ
งอสั
ง อสังงหาร
หารนนอกจากน
น มมทรั
ทรัพย
พยหหรรออทรั
นอกจากน ตตทรั
กรรมพพยส
ก รรมยสสทธ
ทททธ
ธอัอธัของผ
ขนนเก
เกยยวกั
องผ  ได
 วกัมมานั
บานัน
ถาายัยังม
งม ไดจดทะเบ
จดทะเบยยนไซร นไซร ทาานว นวาาจะม
จะมการเปล
การเปลยยนแปลงทาง
 นแปลงทาง
ทะเบยยนไม นไม ได และสทธ ทธอัอันยั
นยังม
งม ไดจจดทะเบ
ดทะเบยยนนั นนัน ม ใหยยกข กขนนเป
 เปนขอ
ตอส
อส บบคคคลภายนอกผ
คลภายนอกผ  ไดสสททธธมาโดยเส มาโดยเสยยคคาตอบแทนและโดยส
าตอบแทนและโดยสจจรรต
และไดจจดทะเบดทะเบยนส ยนสททธธ โดยสจร จรตตแล
แลว

นส จากข
เดนส อเท
อเทจจจร
สสาธารณะ
าธารณะ จรงงตามปั
ตามปั
ทาาให
ให ญไดหาสสททธไกรท
แแกกววได ธภาระจาสั
าสัญ
ภาระจ ญญายอมให
ญายอมให
าายอมในท
ยอมในท แแก
กววใช
ใชททาง
ดด นนของไกรอั
ของไกรอั างน
 

เปนการไดสสททธธเก
เกยยวกั
 วกับบอสั
อสังงหาร
หารมมทรั
ทรัพย
พยมาโดยน
มาโดยนตตกกรรม
รรม จงงตตอองอย
งอย 
 ใตบับังงคัคับ มาตรา 1299 วรรค 1 ขอเท อเทจจจร
จรงงปรากฏ
ปรากฏ
ตอมาว
อมาวาาแก
แกววโอนกรรมส
โอนกรรมสททธธ ในท
 ดด นนให
ใหหวาน
หวาน และไกรไดป ด
ทางภาระจายอมนั ายอมนัน ไกรในฐานะเจาาของภารยทรั ของภารยทรัพย พยททยยอมให
  อมใหแแกกว
เจาของสามยทรั
าของสามยทรัพย พยเเดดนนผผาานได
นไดนันัน ยออมใช
มใชสสททธธ ในทรัพพยยสสนของตน
น ของตน
 ไดภภายใต
ายใตขขออบับังงคัคับบของกฎหมายท
ของกฎหมายท ให  สสททธธเจ
เจาของทรั
าของทรัพพยยสสนท น ทจะจั
จ ะจัด
การใดๆกับบทรั ทรัพย
พยสสนของตนก
นของตนก ได การท ไกรจะป  ไกรจะป
  ดดทางภาระจ
ทางภาระจาายอม ยอม
นันนกกยยออมท
 มทาาได
ได เพราะเมอไม อ ไม ไดจจดเบ
ดเบยนภาระจ
ยนภาระจาายอมไว ยอมไว การได
สทธ
ทธภาระจ
ภาระจาายอมของแก
ยอมของแกววนันันนจจงไม งไมบบรรบบรรณ
 ณ ในฐานะทรัพพยส ยสทธ ทธ คง

กัแตบแก
บเเพ
พยยงใช
แกวงใช
วค  ได
รณ ในฐานะบ
ค กกรณ เเททานั คคคลส
คลส
านัน จะใช ทธ
ทคัธบบกั
บับังงคั ซซกังงใช
 บบหวานซ
ใชหวานซ
บับังงคัคับบกักังงไม
 นนไดได คคแต
ไม ใช เฉพาะไกร
เฉพาะไกร
 กกรณ
 รณตตาม
าม
สัญญาไม
ญญาไม ได ไมววาหวานจะได
า หวานจะไดรัรับโอนท
บโอนทดด นนมาจากแก  มาจากแกว โดยเสยค ยคา
ตอบแทนหรออโดยส โดยสจจรรต หรออได ไดจดทะเบ
จดทะเบยยนส นสททธธ โดยสจจรรตตแล แลวหร
วหรอ
 ไมกกตตาม
าม ภาระจายอมย ายอมยออมไม
มไมตตดดไปกั
ไปกับบสามยทรั สามยทรัพพยย ตามมาตรา
1393

(มาตรา หวานไม1393สสามารถฟ
ถามารถฟ อหนดไว
งให ไกรท
าามม ไดกกาาหนดไว เเปปนาาตามสั
ตามสั
อย าางอ ญ
งอนนในนญญาท
ญาท
ในน ตต ไห
 รรมอั
 ไวกักับแก
กกรรมอั บนนกแก
ววได
ได 
กออให
ให
เกดดภารจ
ภารจายอมไซร
ายอมไซร ทาานว นวาาภารจ
ภารจาายอมยยอมยออมต มตดดไปกั ไปกับบสามยทรั
สามยทรัพพยย
ซงงได
 ไดจจาหน
าหนาายหร
ยหรออตกไปในบั
ตกไปในบังงคัคับบแห แหงงสสททธธออนน)
 )

ขอสอบกฎหมายพาณ
อสอบกฎหมายพาณชชยย 1

1. นายไกมมบบาานอย
นอย รรมมแม
 แมนนา ทางราชการไดปประกาศเต
ระกาศเตออนน
 

ประชาชนทออย
 ย รรมมแม
แมนนาว
า วาน
านาาเหน
 เหนอไหลบ
อไหลบาามาจะก
มาจะกออให
ใหเเกกดดความเส
ความเสย
หายทววมบ
มบาานเร
นเรออนท นทออย
 ย รรมแม
ม แมนนาได
า ได ใหปประชาชนคอยระวั
ระชาชนคอยระวังงและจั และจัด
เตรยมกระสอบทรายหร
ยมกระสอบทรายหรอท อทาาเขเขออนกั
 นกันนนนาบร
า บรเเวณบ
วณบาานหร
นหรออททดด นนของ
 ของ
ตน นายไกจจงได งไดตกลงซ
ตกลงซออกระสอบทรายและอ
 กระสอบทรายและอ ฐบลออกจากนายเป กจากนายเปด
ซงงเป
 เปนเจาาของร
ของราานวั นวัสสดดกกออสร
สราางง เพออท
 ทาาคัคันนกักันนนนา นายเป
นายเป ดดบอกว บอกวา
ตนไดจัจัดดเตร
เตรยยมกระสอบทรายไว
มกระสอบทรายไวจจาหน า หนาายแล
ยแลววททมม ออยย ในโกดั
  ง
ทังงหมดตอนน
หมดตอนนมม ปประมาณระมาณ 200 กระสอบ จัดดเก เกบบไว ไวตตาางหากไม
 งหากไม ได
รวมกับบวัวัสสดดกกออสร
 สราางอ
งอน ถานายไก
านายไกตตอองการตนจั
 งการตนจัดดสสงงให ให ไดททัันนททและ
และ
ตกลงขายใหนนายไก ายไกทัทังหมด
ง หมด ราคา 1,500 บาท นายไกจจงงได  ไดตตกลงกลง
ซเปออกระสอบทรายทั
 ดกระสอบทรายทั  งหมดท
ง หมดท
ตกลงขายให ในราคาแผนละ น
นายเป
 ายเปด ม อ
อย ย
  ส
ว
วนอ
นอ
 ฐบล
นละ 2.00 บาท นายไกจจงงตกลงซ อ
อกนั
กนั น นาย
 ตกลงซอออ
 อ ฐ
บลออกจากนายเป
กจากนายเปดอก 100 แผน โดยนายเป โดยนายเป ดดสัสัญ ญญาว
ญาวาาจะจั
จะจัดดสสง
กระสอบทรายใหนนายไก ายไก ได ในวันนพร
พร งงนนเเช
 ชา แตออ ฐบล
 ออกทกทนนายเป
 ายเปดม
อย  ในโกดังงไม
ไมพพออ นายเป
นายเป ดตกลงจะจั
ดตกลงจะจัดดหามาใหหามาใหคครบและจะส
รบและจะสงงใหให
นายไก ไดภภายในหน
ายในหนงงสั  สัปปดาห
ดาหนับบจากวั
จากวันนนน นายเปดจัดดสสงงกระสอบ
กระสอบ
ทรายทั งงหมดท
ทังงหมดแล
หมดแลหมดท
ว ไดมม ชชอย
อาาระเง
ย ไปให
  นให
ระเง นนายไก
นให ายไก ททบบ ดาาน
นนายเป
ายเป เทนาาท
นายไก
 กลงรัรับบกระสอบทรายมา
ทตตกลง กระสอบทรายมา
1,500 บาท ภาย
หลังนายเป
งนายเปดทราบวาากระสอบทรายทั กระสอบทรายทั งหมดม งหมดมจจาานวน
 นวน 220
กระสอบ นายเป
นายเป ดดจจงได งไดมมาเร
าเรยกเก
ยกเกบบเง เงนเพ
นเพมมจากส
 จากสววนท
นทเเก
 กนไป
นไป 20
กระสอบ แตนนายไก ายไก ไมยยอมช อมชาาระ
ระ เมออครบเวลาส
 ครบเวลาสงงมอบอ มอบอ ฐบลออกก
นายเปดจงงได
ได ใหพพนันักกงานในร
งานในราานของนายเป
นของนายเปดถอจดหมายลงช อจดหมายลงชออนาย  นาย

เปดเสธท
ปฏ เทวงเง
 นนค
ะจัคดดหาอ
สธทจจะจั าากระสอบทรายท
กระสอบทรายท
หาอ
 ฐบลออกท เก
เ กนนไปและพร
กทนายเป
น ายเป ไปและพร อมในจดหมายก
อมในจดหมายก
ดไดตตกลงขายให
กลงขายให
นนายไก
ายไก โดยอาางง
 

วา นาได
า ไดททววมโกดั
มโกดังงเก
เกบบวัวัสสดดกกออสร
สราางของนายเป
งของนายเปดเสยหาย
ยหาย นายไก
จะเรยยกร
กรองให
องใหนนายเป
ายเปดสงมอบองมอบอ ฐบลออกให กใหตตามสั
ามสัญญญาได
ญาไดหหรรออไม
ไม 
และนายเปดจะเรยกราคาค
ยกราคาคากระสอบทรายท
ากระสอบทรายทเเก  กนไป
นไป 20 กระสอบ
 ไดหร
หรอไม
อไม เพราะเหต ใด
ธงคาาตอบ
ตอบ หลักกกฎหมาย
กฎหมาย มาตรา 456 วรรค 2 และวรรค 3
มาตรา 458 และมาตรา 460 วรรค 1
  วนนจจฉัฉัย นายไกตตกลงซ
กลงซออกระสอบทรายและอ
 กระสอบทรายและอ ฐบลออกจากนาย
กจากนาย
เป ด นายเป
เป นายเป ดดบอกว
บอกวาาตนม
ตนมกกระสอบทรายอย
ระสอบทรายอย ในโกดั
  งงทัทังงหมด
หมด
ประมาณ 200
บาท นายไกจจงงตกลงซกระสอบ และตกลงขายให
 ตกลงซออกระสอบทรายทั
 กระสอบทรายทั งหมดท น
นายไก
ายไก
 ในราคา
งหมดทนนายเป 1,500
 ายเปดมออยย 
สัญญาซ
ญญาซออขายกระสอบทรายเป
 ขายกระสอบทรายเปนสัญ ญญาซ
ญาซออขายเสร
 ขายเสรจจเด
เดดดขาดใน
ขาดใน
สังหาร
งหารมมทรัทรัพย
พยธธรรมดาท
รรมดาทมม รราคาตั
าคาตังงแต
แตหหาร
า รออยบาทข
ยบาทขนนไป
 ไป ตาม
มาตรา 456 วรรค 3 ซงงน  นาาวรรค
วรรค 2 มาใชบับังงคัคับบเปเปนสัญ
ญญาซ
ญาซออขาย
 ขาย
เหมา ร ตัตัววทรั
ทรัพย
พยแแนนนอน
นอน และร รราคาท
าคาทแน แ นนอนแล
นอนแลว จานวน
านวน
กระสอบทราย
เปนของนายไกผผ 200 อ ตักระสอบเป
ซซอตั กระสอบเป
งงแตตกลงท นนการประมาณการ
แตตกลงท การประมาณการ
าาสัญญาตามมาตรากรรมส
สัญญาตามมาตรา 458 สททธ
วธ โอน
วนอ   ฐ
นอ
บลออกนายเป
กนายเปดตกลงขายให ในราคาแผนนละ ละ 2.00 บาท นายไกจจง
ตกลงซอออ  อ ฐบลออกจากนายเป
กจากนายเปดอก 100 แผน นายเป นายเป ดดสัสัญ
ญญาว
ญาวาจะ าจะ
จัดดสสงงกระสอบทรายให
กระสอบทรายใหนนายไก ายไก ได ในวันนพร
พร งงนนเเช
 ชา แตออ ฐบล
 ออกท
กทนนาย  าย
เปดมออยย  ในโกดังงไม
ไมพพออ นายเป นายเป ดดตกลงจะจั
ตกลงจะจัดหามาให
ดหามาใหคครบและจะส รบและจะสง

 ให
บลนนายไก
ายไก
กเป ได
ออกเป ภภายในหน
นสัญ ายในหน
ญญาซ
ญาซ งงสั
 สัปปดาห
ออขายทรั
 ขายทรั ดาห
พพยยสสนันนซ
น ับจากวั
บซจากวั
 ม ไดนนน
งงม กกนาาหนดลงไว
 หนดลงไว
สัญ
ญญาซ
ญาซออขายอ
 แแน
ขายอ
 ฐ
นนอน
นอน
 

กรรมสททธธยัย ังไม
งไม โอนจนกวาาจะได จะไดหมายหร
หมายหรออนันับ ชัง ตวง วัด หรอ
คัดเล
ดเลอก
อก หรออททาาโดยวโดยวธธออน เพออให
 ใหบบงงตั
 ตัววทรั
ทรัพย
พยสสนนั
น นันออกเป
นออกเปน
แนนอนแล
นอนแลว ตามมาตรา 460 วรรคหนง นายเป นายเป ดดจัจัดดสสงงกระสอบ
กระสอบ
ทรายทังงหมดท
หมดทมม อย
อย ไปให
  นนายไก
ายไกททบบ าานน นายไกรัรับบกระสอบทรายมา
กระสอบทรายมา
ทังงหมดแล
หมดแลว ไดชชาาระเง
ระเงนให
นใหนนายเป
ายเปดเทาาททตตกลง
 กลง 1500 บาท ภาย
หลังนายเป
งนายเปดทราบวาากระสอบทรายทั
กระสอบทรายทั งหมดม งหมดมจจาานวน
 นวน 220
กระสอบ นายเป นายเป ดดจจงได
งไดมมาเร
าเรยกเก
ยกเกบบเง เงนเพ
นเพมมจากส
 จากสววนทนทเเก
 กนไป
นไป 20
เมอเป
อ เปนสัญ
ญญาซ
ญาซออขายเหมา
 ขายเหมา แมจจาานวนทรันวนทรัพย พยสสนจะมากหร
น จะมากหรออนนออยย
 ไปกวาาการประมาณการของผ
การประมาณการของผ ซซออหร  หรออผผ ขาย
ขาย ค สัสัญ ญญาฝ
ญาฝายใดจะ
เร
ย
ยกให
กใหล
ลดหร
ดหร
ครบเวลาสงมอบอ อ
อเพ
เพม
มราคาหร

งมอบอ ฐบลออกแลราคาหร อทรั
อ ทรัพย
พ ย
ส
ส น
นไม
 ไม
กแลว นายไกจจะเร ได ส
ะเรยยกรว
วนอ
นอ
 ฐบล
กรองให อ
อกเม
กเม
องใหนนายเป อ
ายเปดสง
มอบอ ฐบลออกให กใหตตามสั
ามสัญญญาได
ญาได เพราะเปนสัญ ญญาซ
ญาซออขายท
 ขายท
กรรมสททธธยัย ังเป
งเปนของนายเปดอย  ตามมาตรา 460 วรรคหนง และ
เปนสัญ
ญญาซ
ญาซออขายสั  ขายสังงหาร
หารมมทรั
ทรัพย
พยธธรรมดาท
รรมดาทมม รราคาไม
าคาไมถถง 500 บาท
และนายเปดไดมมจดหมายลงช
จดหมายลงชออนายเป
 นายเปดทวงเงนนคคาากระสอบทรายท
กระสอบทรายท
เกนนไปและพร
 ได ไปและพร
กลงขายใหออมในจดหมายก
ตตกลงขายให นมในจดหมายก
นายไก
ายไก โดยอาางว งวปปฏาฏเสธท
เนสธท
า ไดจจะจั
าได  ททะจัววมโกดั
ดดหาอ
หาอ ฐบล
มโกดังงเกบวัออกท
เกบวั กท
ดกกนนายเป
สสด  ออสร
ายเป
สราางงด
ของนายเปดเสยยหายซ หายซงไม
ง ไมเเปปนเหตพพนนววสัสัย นายเป นายเป ดดยัยังสามารถ
งสามารถ
ปฏบับัตตชช าาระหน
ระหน ได
 สวนสั
วนสัญ ญญาซ
ญาซออขายกระสอบทราย
 ขายกระสอบทราย นายเป นายเป ดจะ ดจะ
เรยยกราคาค
กราคาคากระสอบทรายท
ากระสอบทรายทเเก  กนนไป ไป 20 กระสอบไม ได เพราะเปน
สัญญาซ
ญญาซออขายเหมาท ขายเหมาทผผ ซซออได
ไดชชาาระราคาครบถ
ระราคาครบถวนตามสั วนตามสัญ ญญา
ญา

เรยยบร
บรออยแล
ยแลว
 

2. นายกมลไดซซออรถยนต รถยนตคัคันนหน
หนงงจากการขายทอดตลาดของเจ
 จากการขายทอดตลาดของเจา
พนักกงานบั
งานบังงคัคับบคด คด ในราคา 300,000 บาท ตออมานายกมลทราบว
มานายกมลทราบวา
รถยนตคัคันนนนมม  ใช
 เเปปนของจาเลย
าเลย แตเเปปนของนายสมเดชทถถ กกคนร
คนราายย
ลักไป
กไป นายกมลไดเสนอขายรถยนต
เสนอขายรถยนตคัคันนนน ให
 แแกกนนายองอาจในราคา
ายองอาจในราคา
250,000 บาท และมขขออสั  สัญ
ญญาว
ญาวาถ าถารถยนตคัคันนนนมม คความช
วามชาารรด
บกพรอองหร
งหรออเก เกดดการรอนส
การรอนสททธธ นายกมลไมตตองรัอ งรับบผผดดและไม
และไมตตอองง
คนราคา
นราคา นายองอาจตอบตกลงซออรถยนต  รถยนตคัคันนนนพพร
 รอมกั
อมกับบชชาาระ
ระ
ราคาโดยไมทราบว
ทราบวาานายกมลได
นายกมลไดปกปปกปดความจรงงไว ไว นายองอาจใช
รถยนตคัคันนนนมาได
ม าได 1 เดอน
อน เจาาพนั
พนักกงานต
งานตาารวจได
รวจไดมมาย ายดดรถยนต
รถยนต ไป
จากนายองอาจเพ
ตารวจย ดไปแลว 6ออค
ารวจยดไปแล  คเดนนให
ใหนแแกกนายองอาจจ
ออน นนายสมเดช
ายสมเดชงงได หลัมมาเร
ได งงจากเจ
จากเจ
าเร กราาพนั
ยยกร อพนั
งใหกกงาน
องให งาน
นนายก
ายก
มลรับบผผดดเพ
เพอการรอนส
อ การรอนสททธธ ดังงนน ให  ววนน จจฉัฉัยยววานายกมลจะต
านายกมลจะตอองรั งรับบผผด
เพออการรอนส
 การรอนสททธธหร
ห รออไม
ไม เพราะเหต ใด

ธงคาาตอบ
ตอบ หลักกกฎหมาย
กฎหมาย มาตรา 482, 485 และ มาตรา 1330

ค  าสั งวศาล

าสังศาลนนจจฉัฉัยยอมได
นายกมลซ
อมได รัรับบการค
การคออรถยนต
  รถยนต มมาจากการขายทอดตลาดตาม
มครองตามบทบั
มครองตามบทบั าจากการขายทอดตลาดตาม
ญ
ญญัญัตต มาตรา 1330
เปนขออยกเวยกเวนนหลั หลักกเร
เรอองผ
 งผ รัรับบโอนไม
โอนไมมมสสททธธดดกกววาผ
าผ โอน
  และทาาให ให
นายกมลมกกรรมส รรมสทธ
ทธ ในรถยนต
 คัคันนนน และมสสททธธดดกกว
 วานายสมเดช
านายสมเดช
เจาของท
าของทแแท  ทจรจรง เมออนายองอาจซ
 นายองอาจซออรถยนต  รถยนตจจากนายกมล ากนายกมล นาย
องอาจยออมได มไดกกรรมส
รรมสททธธตามหลั
ต ามหลักกเร เรอองผ
 งผ รัรับบโอนไม
โอนไมมมสส ทธ
ท ธดดกกว
 วาผ
าผ 

 โอน แม ในสั
การรอนส ททธธญ
ญญาซ ญาซออขายจะม
 ขายจะม
 และนายกมลร คขขวามจร
อสั
อ สัญ
 ความจร ญญาว
ญาว าาผผ ขขายไม
งงและปกป
และปกป ายไม
ดไวตตอองรั
ซงรั
งตามบบผผดดเพ
ง ตาม เพอ
 

มาตรา 485 นายกมลยังงตตอองรั งรับบผผด แตเน

เนองจากตามมาตรา
อ งจากตามมาตรา
482(1) เรองผ อ งผ ขขายไม
ายไมตตอองรั
งรับบผผดดในการรอนส
ในการรอนสททธธ นายกมลยออมม
พสสจน
จ น ไดววาาส
 สทธ
ทธของผ
ของผ ซซออได
 ไดสสญญไปโดยความผ
ไปโดยความผดของผ
ดของผ ซซออเอง
เอง เพราะ
นายสมเดชไมมมสส ททธธ ในรถยนตคคัันนดด กกว วานายองอาจ
านายองอาจ แม นาย
องอาจจาาตตองยอมให
องยอมใหเเจจาพนั าพนักกงานตงานตาารวจย
รวจยดดรถยนต
รถยนต ไป นายองอาจ
กชอบท
ชอบทจจะเร
 ะเรยยกรถยนต
กรถยนตคคนจาก นจาก นายสมเดชได เมออนายองอาจมา
 นายองอาจมา
เรยยกร
กรองให
องใหนนายกมลรั
ายกมลรับบผผดดเพ เพอการรอนส
อ การรอนสททธธ นายกมลยออมยกมยก
มาตรา 482(1) ขนต น ตออสส กักับบนายสมเดชได
นายสมเดชได นายกมลจงไม งไมตตอองรั
 งรับบผผด

3. นายแดงได
ทาาสัสัญญาเป ขายฝากแหวนวงหน
ข ายฝากแหวนวงหน
ญญาเปนหนังงสสออลง ง
งของนายแดงไว

ลง ลายมออชชอทั ของนายแดงไว
อ ทังงนายแดงและนายด
นายแดงและนายดา กั
ก ับ
บนายด
นายด า โดย
กาหนดเวลาไถ
าหนดเวลาไถคคนนภายใน ภายใน 6 เดออนน และในหนังส งสออสัสัญ ญญายั
ญายังม
งมขขอ
ตกลงหามไม
ามไม ใหผผ ซซออฝากโอนขายแหวนไปให
 ฝากโอนขายแหวนไปให ใครกออนครบก นครบกาาหนด
หนด
 ไถคคน ตอมาเม
อมาเมออนายด
 นายดาารัรับซ บซออฝากแหวนวงนั
 ฝากแหวนวงนันนมาได
 มาไดหหนนงงเด  เดอน
อน
นายดาาได
ไดขายต
ขายตอให
อใหนนายเหล ายเหลอองโดยนายเหล
งโดยนายเหลอองไม งไมรร วว าาแหวนวงนั
 แหวนวงนัน
ตแหวนวงน
ดสั
ดสัญ
ญญาขายฝากอย
ญาขายฝากอย
คค นนจากนายเหล  ขายฝากไปได
 จากนายเหล อองง นายเหล3อองจะปฏ
เดอน
อน เเสธไม
งจะปฏ นายแดงได
สธไมยยอมใหอมให มาขอไถ
มาขอไถ
นนาย
าย
แดงไถคคนนได
ได หรออไม ไม เพราะเหต ใด และถาานายแดงไถ
นายแดงไถแแหวนค หวนคน
จากนายเหลอองไม งไม ได นายแดงจะฟองใหนนายดายดาารัรับบผผดดได
ไดหหรรอไม
อไม 
เพราะเหต ใด

ธงค
  าาตอบ
วตอบ
นนจจฉัฉัยหลันายแดงได
กกกฎหมาย
กฎหมายขขายฝากแหวนวงหน
มาตรา 493 และมาตรา
ายฝากแหวนวงหน 498 (2) กักับ
งงของนายแดงไว
 ของนายแดงไว
 

นายดา โดยทาาสัสัญญาเป
ญญาเปนหนังส งสออลงลายม
ลงลายมออชชออทั
 ทังงนายแดงและ
นายแดงและ
นายดา กาาหนดเวลาไถ
หนดเวลาไถคคนนภายใน ภายใน 6 เดออนน และในหนังงสสออสัสัญ
ญญา
ญา
ยังงมมขขอตกลงห
อตกลงหาามไม
มไม ใหผผ ซซออฝากโอนขายแหวนไปให
 ฝากโอนขายแหวนไปให ใครกออนครบ นครบ
กาหนดไถ
าหนดไถคคนเป
น เปนสัญ ญญาขายฝากท
ญาขายฝากทคค  สัส ัญญาตกลงห
ญญาตกลงหามผ ามผ ซซอ
จาาหน
หนาายทรั
ยทรัพพยยสสนนท
 ทขายฝาก
ข ายฝาก ตามมาตรา 493 ตอมาเม อมาเมออนายด
 นายดา
รับซ
บซออฝากแหวนวงนั
 ฝากแหวนวงนั นนมาได มาไดหน หนงงเด
 เดออนน นายดาได
าไดขขายต
ายตออใหใหนนาย
าย
เหลอองโดยนายเหล
งโดยนายเหลองไม องไมรร วว าแหวนวงนั
าแหวนวงนันนตตดดสัสัญญาขายฝากอย 
ขายฝากไปได 3 เดออนน นายแดงไดมมาขอไถ าขอไถแแหวนวงน
หวนวงนคค นนจากนาย
จากนาย
เหลอองง นายเหลอองปฏ งปฏเเสธไม
สธไมยยอมใหอมใหนนายแดงไถ
ายแดงไถคคนนได
 ได เพราะวา
นายเหล
สังหาร
งหารมมทรั อ
องเป
งเปน
ทรัพย ผ
 
รั
ร ั
พย ซงงผบ
บโอนทรั
โอนทรั พ
พย
 ผ รัรับบโอนนายเหลย
ส
ส
โอนนายเหลอองไมนหร
น
 หร อ
อรั รับ
บโอนส
โอนส ท
ทธ ธ
งไมรร ในเวลาโอนว
  เหน
เ หนอทรั
อ ทรั พ
พย
าาทรั ย
ส
ส นใน
น
 ใน
ทรัพพยยสสน
ตกอย  ในบังงคัคับบแห
แหงงสสททธธ ไถคคน นายแดงไถแหวนค แหวนคนนจากนายเหลจากนายเหลอง อง
 ไม ได นายแดงจะฟองใหนนายด ายดาารัรับผ
บผดดได ไดเเพราะสั
พราะสัญ ญญาขายฝากน
ญาขายฝากนมม 
ขออตกลงห
ตกลงหาามม มม ใหผผ ซซออจจาาหน
หนาายทรั
ยทรัพพยยสสน เมออผ  ผ ซซออจ
 จาาหน
หนาายย
ทรัพพยยสสนฝ
น ฝาฝนสัญญาต องรั องรับบผผดดตตออผผ ขขายในความเส
ายในความเสยยหายใด หายใด ๆ
อันเก
นเกดดแต
แตการนั
การนัน ตามมาตรา 493
ขอ 4. นายไกแและนายไข
ละนายไขเป เปนเพออนบ
 นบานกั
านกันนและทั
และทังค
งค มมออาช
าชพพททาสวน
าสวน
ผลไม ปนฝนตกมากท
ฝ นตกมากทาให าใหสสวน
วน ผลไมขของนายไก
องนายไกถถกกน
 นาาท  ทววมม นาย
 ไขจจงงมาช
 มาชวยส
วยสบน
บนา วดดนนา จนสวนของนายไกพพนนจากความเส
จากความเสยยหาย หาย
นายไกเเหหนนความม
ความมนนาาใจของนายไข
 ใจของนายไขจจงใหง ใหสสายสร
ายสรออยคอทองค
ยคอทองคาาพร พรออมม

วพระเล
าทกัยมทองแก
ย นมทองแก
ววาทกั นนายไข
ายไข
นายไข ได
 ใช วันนหน
ททออนไม
นไมหน งงนายไก
 นายไกแและ
ททบบนายไก ละ
าดเจนายไข
บบาดเจ สาหัมมสสจนปางตาย
บบสาหั เเรจนปางตาย
รอองทะเลาะ
 งทะเลาะ
 

ตองพั
องพักกรัรักษาตั
กษาตัววอย
อย  ในโรงพยาบาลเกออบเด บเดออนน นายไกแแคคนนเค
เคอองง
และถอว
อวานายไข
านายไขเเปปนคนเนรคณจณจงงตตอองการท
งการทจจะเร
 ะเรยยกสร
กสรออยคอ
ยคอ
พรอมพระเล
อมพระเลยยมทองท
 มทองทตตนได
 นได ใหนนายไข
ายไขคคน
ขออ
ออาางของนายไก
งของนายไกเเปปนขออออาางตามกฎหมายท
งตามกฎหมายทจจะท  ะทาาให
ใหนนายไก
ายไกมม
สทธ
ทธเร
เรยยกสร
กสรอยคอทองค
อยคอทองคาาพร พรอม
อม พระเล
พระเลยยมทองค
  มทองคนนจากนายไข
จากนายไขหหรรอ
 ไม เพราะเหต ใด

ธงคาาตอบ
ตอบ หลักกกฎหมาย กฎหมาย มาตรา 531 และมาตรา 535
วนนจจฉัฉัย ตามบทบัญ
ญญั
ญัตตมาตรา
มาตรา 531 (1) กรณททจะถ
จ  ะถออววา
ผกรณ
 รรัับประพฤต
บประพฤต เ
เนรค
ททผผ   รัรับบได นรค
ไดปประท ณ
ณและผ
ระทษร และผ
ษรายต 
 ให
ายตอผ ม
ม
ส
ส ท

ทธธ
ท
ท จ

จะเร
 ะเร
ย
ยกถอนค
กถอนค
อผ  ใหเเปปนความผดดอาญาอย น
นการให
การให
อาญาอยาางร นั
นั
งราายแรงน

นค
ยแรงค
อ
ตามประมวลกฎหมายอาญา การทนนายไข  ายไข ใชททออนไม
 นไมททบบตตนนายไก
ายไก
จนบาดเจบบสาหั สาหัสสแทบตายและต
แทบตายและตอองรั งรักกษาพยาบาลในโรงพยาบาล
ษาพยาบาลในโรงพยาบาล
เกออบเด
บเดออนนั นนันถ
นถออววาานายไข
นายไขผผ รัรับบได
ไดปประท
ระทษษรราายต
ยตอนายไก
อนายไกผผ ให
  เเปปน
ความผดอาญาอย
ดอาญาอยาางร งราายแรงตามประมวลกฎหมายอาญาเป
ยแรงตามประมวลกฎหมายอาญาเปนกรณ
ทนนายไข
 ายไข ปประพฤต
ระพฤต
แตกการท
ารท
นายไก เนรค
เนรค
น ายไก  ใหณ
ณต สสรตรอยคอทองค
อออนายไก
นายไก าาพร
ยคอทองค พรออมพระเล
มพระเลยยมทองแก
 มทองแก
นายไขนนััน เพราะเหตททนายไขน  ายไขมมาช าชววยม
ยม ใหสสวนผลไม
วนผลไมขของนายไก
องนายไก
เสยยหายเพราะน
หายเพราะนาท า ทววมม ถอว อวาาเป เปนการใหททเเป
 ปนบาาเหน
เหนจส
จสนนจจาางโดย
งโดย
แทตตามมาตรา
ามมาตรา 535(1) ซงนายไก ง นายไก ไมสสามารถถอนค
ามารถถอนคนนการใหการให ได แม
นายไขจจะประพฤต
ะประพฤตเเนรค นรคณ ณตามมาตรา
ตามมาตรา 531 (1)

นายไกดังนั
งตตนัออนายไข
นแม
นนายไข
แมนนายไข
ายไข จจะประพฤต
ะประพฤต
เเปปนการให   ปนเเนรค
ททเเป บนรคณ
ณตตจส
าเหน
าเหนจออนายไก
สนายไก แตกการให
นนจจางโดยแท
างโดยแท ารให ขของ
นายไก องจจง
 

 ไมมมสส ทธ
ท ธททจจะเร
 ะเรยยกสร
กสรออยคอทองค
ยคอทองคาาพร
พรอมพระเล
อมพระเลยยมทองค
 มทองคนนจากนาย
จากนาย
 ไข

ขอสอบกฎหมายพาณ
อสอบกฎหมายพาณชชยย 1
1. เมอวั
อ วันนทท 10 มกราคม 2543 นายสมพงษขขายบ ายบาานของตนหลั
นของตนหลัง
หนงให
ง ใหแแกกนนายส
ายสธธ ในราคา
 300,000 บาท โด โดยม
ยมขขอตกลงกั
อ ตกลงกันนววา ให
นายสมพงษสสงงมอบบ มอบบาานให
นใหนนายส
ายสธธ ในวั
 นนททาสั
าสัญญา และนายสธธจจะะ
ชาาระราคาให
ระราคาให ในวันนทท 1 กมมภาพั ภาพันธ
นธ 2543 สวนค วนคาาฤชาธรรมเน
ฤชาธรรมเนยม ยม
นันายส
นนให
ใหนายสมพงษ
นธธอย
ายสมพงษ เป
เ
อ ย  ในบาานหลั ปนผ
  เ
เส
ส
ย และทั
นหลังงนนมมาจนถ
 าจนถงวั  ง
งค
ค
 
ม
ม  ได
 ท
ท

าสั
า สัญ
ญญากั
ญากั น
นเป
งวันนทท 25 มกราคม 2543 กเเกกดดไฟ เป น หนั ง
งส
สอ
ไฟ
 ไหมบบาานข
นขาางเค งเคยยงและล
งและลกกลามมาไหม
ลามมาไหมบบานหลั า นหลังงดัดังงกล
กลาาวว ดังงนน ให

นักกศศกษาว
กษาวนนจจฉัฉัยว ยวา สัญ
ญญานญานเเป
 ปนสัญญาซออขายเสร ขายเสรจจเด เดดดขาดหร
ขาดหรอ
สัญญาจะซ
ญญาจะซออจะขายและถ
 จะขายและถงงวัวันนกกาาหนดชหนดชาาระราคา ระราคา นายสธธ ไม  ยยอม
อม
ชาาระราคา
ระราคา นายสมพงษจะม จะมสสทธ
ท ธฟ องบังงคัคับบให ใหนนายส
ายสธธชช าาระราคา
ระราคา
300,000 บาทไดหหรรออไม
ไม เพราะเหต ใด
ธงคาาตอบ
ตอบ หลักกกฎหมาย กฎหมาย มาตรา 456 วรรค 2, มาตรา 458
  วนนจจฉัฉัย การแสดงเจตนาทาาสัสัญญาระหว ญญาระหวาางนายสมพงษ
งนายสมพงษกักับ
นายสธธ ได
 มมขขอตกลงให
อ ตกลงใหนนายสมพงษ
ายสมพงษเปเปนผ เเสสยค
ยคาฤชาธรรมเนยยมม
แสดงวาาคค สสััญ
ญญายั
ญายังงมมคความผ
วามผกพั
กพันต
นตออกักันนววาจะไปท
าจะไปทาาสัสัญ
ญญากั
ญากันนให
ให
เสร
จอ
จอาาระในเวลาไปท
ตองช
องช กกครั
ครังงหน
หนง และการเส
ระในเวลาไปท ยยคคาฤชาธรรมเน
าานนตกกรรมซ
 รรมซ าฤชาธรรมเน
ออขายต พนัยยม
 ขายตออพนั มงานเจ
นายสมพงษ
กกงานเจ หนาาทท  จจะะ
าาหน
 

สัญญาน
ญญานจจ งงเป
 เปนสัญญาจะซ
ญญาจะซออจะขายตามมาตรา
 จะขายตามมาตรา 456 วรรค 2 หา
 ใชมมาตรา
าตรา 455 ไม
และกรรมสททธธ ในทรั
 พพยยสสนนท
 ทขายย
ข ายยอมโอนไปยั
อมโอนไปยังงผผ ซซออในขณะท
 ในขณะทา
สัญญาซ
ญญาซออขายตามมาตรา
 ขายตามมาตรา 458 นัน หมายถงงสัสัญ ญญาซ
ญาซออขายเสร
 ขายเสรจ
เดดขาด
ดขาด เมออสั  สัญ
ญญาน
ญานเเป
 ปนสัญญญาจะซ
ญาจะซออขาย
 ขาย กรรมสททธธ ในบ
 าานหลั
นหลัง
นจจ งยั
ง ยังไม
งไม โอนไปยังงนายส
นายสธธ ในเวลาซ
 ออขาย
 ขาย และเกดดไฟไหม
ไฟไหมบบาานหลั
นหลัง
ดังกล
งกลาาวในขณะท
วในขณะทกกรรมส
 รรมสทธ
ทธยัย ังงเป
เปนของนายสมพงษอย อย แและโทษนาย
ละโทษนาย
สธธ ไม
  ได บาปเคราะหจจงงตกแก
 ตกแกนนายสมพงษ
ายสมพงษเจ เจาของกรรมส
าของกรรมสทธ ทธ แม
ตามปัญหาจะม หลั หลักกฐานในการฟ
ฐานในการฟ องรอองเพราะม งเพราะมกการช
ารชาาระหน
ระหน (สง
มอบ) นายสมพงษ ก
กจ
จะฟ
 ะฟ อ งขอให
เพราะนายสมพงษ ไมมมบบาานท บ
บั
ัง
งคั
นทจะโอนใหคับ
บนายส
นายส ธ
ธช
ช า
าระราคาไม
ระราคาไม
จ ะโอนใหแแกก นายสธธ  ได
 

2. นายไกแและนายไข
ละนายไขตกลงท
ตกลงทาาสัสัญญาซ
ญญาซออขายบ
 ขายบาานและท
นและทดด นนมม โฉนด
ของนายไกททบบ านของนายด
านของนายดาาซซงงเป
 เปนกาานันันนททองท
องท ททท ดด  นนแปลงน
แปลงนตัต ัง
อย  ในราคา 1 ลาานบาท
นบาท โดยมเเงงออนไขในสั
 นไขในสัญ ญญาวญาวา "ใหนนายไข ายไข
ชาาระราคาเป
ระราคาเปววนจ
ราคาครบถ  น งงจะส
นจ 4จะส
งวดงมอบบ
ๆ ละาานและท
งมอบบ 250,000ดด นนให
นและท  บาท เมอนายไข
อ นายไข
ใหนนายไข
ายไข " การทชชาาระ
าระ
าสั
สัญญา
ญญา
ครังน
งนมม นนายด
ายดาาลงช
ลงชออเป
 เป นพยาน
นพยาน เมออนายไขนายไขชชาาระราคาครบถ
ระราคาครบถวนแล วนแลว
จะยาายเข
ยเขาาไปอย
ไปอย  ในบาานและท
นและทดด นนดัดังงกล
กลาาวว นายไกกกลัลับบไม
ไมยยนนยอม
 ยอม
นายไข โมโหตอองการบอกเล
งการบอกเลกกสัสัญ ญญาและเร
ญาและเรยยกเง กเงนทั
นทังหมดค
งหมดคนนททาได
าได
หรออไม
ไม เพราะเหต ใด

อน
ง หากเงววนแล
ราคาครบถ อนไขในสั
อ นแล
นไขในสัญ
ญญาเปล
ญาเปล
ว นายไก ยยนเป
 นเปนวายยนโอนกรรมส
จจะไปจดทะเบ
ะไปจดทะเบ "ถาาหากนายไข
หากนายไข
นโอนกรรมส ทธชชบบ าาระ
ทธ ระนและ
าานและ
 

ทดด นให
น ใหแแกกนนายไข
ายไข" เมออช
 ชาาระราคาครบ
ระราคาครบ นายไกกก ไม
 ยยอมไปปฏ
อมไปปฏบับัตต
ตามเงอนไขน
อ นไขน คาาตอบของนั
ตอบของนักกศศกษาจะเปล
กษาจะเปลยยนแปลงไปหร
 นแปลงไปหรอไม
อไม 
เพราะเหต ใด

ธงคาาตอบ
ตอบ หลักกกฎหมาย
กฎหมาย 1. ป.พ.พ. มาตรา 456 วรรค 1 2.
ป.พ.พ. มาตรา 456 วรรค 2
  แนวคาาตอบ
ตอบ การทาสั
าสัญญาซ
ญญาซออขายบ
 ขายบาานและทนและทดด นระหวาางนาย
งนาย
 ไกและนายไข
และนายไข เปนสัญ
ญญาซ
ญาซออขายเสร
 ขายเสรจเด จเดดดขาดอสั
ขาดอสังงหารหารมมทรั
ทรัพย
พย
ตามมาตรา 456 วรรค 1 บัญญัญญัตตบับ ังงคัคับบไว
ไวววาาการซ
การซออขายจะต
 ขายจะตอองท
งทา
ตามแบบคออตตอองท งทาาเป
เปนหนังงสสออและจดทะเบ
และจดทะเบยยนต นตอพนั
อพนักกงานเจ
งานเจา
หนาาทท ถาฝ
าฝาฝนไมทาาตามผลก
 ตามผลกเเปปนโมฆะ การทนนายไก  ายไกแและนายไข
ละนายไข
ทาาสัสัญญากั
ญญากันเองแม
นเองแมจจะท ะทาาททบบ านก
านกาานันัน ๆ ไม ใชเเจจาพนั
าพนักกงานผ
งานผ 
มหน
หนาาททจจดทะเบ
 ดทะเบยยนสั
นสัญญาซอขาย อขาย นันสันสัญ
ญญาซ
ญาซออขายท
 ขายทตตกลงกั
 กลงกัน
ระหวางนายไก
างนายไกและนายไข
และนายไขจจงตกเปง ตกเป นนโมฆะ
โมฆะ เทาากักับบววาานายไก
นายไกแและละ
นายไข ไม ไดททาสั
า สัญญาซ
ญญาซออขายกั
 ขายกันนขขนนเลย  เลย ก ใหนนายไก
ายไกแและนายไข
ละนายไข
กลันนายไข
แต บค
บายไข
คนนสส ฐานเด
  ฐานลาภมม เงคควรได
นนท
ทนายไข
น ายไข
วรได ชชาาระไปทั
นายไข ระไปทั  ตงงหมดนายไก
 ไมจจาาต หมดนายไก
องบอกเลกกสัสักกญ
องบอกเล ตต องค
ญญา อ ญา
งคนนให
ให
ระหวางตนและนายไก
างตนและนายไกออก เพราะสัญ ญญาเป
ญาเปนโมฆะมาแตเเรรมมแรก  แรก
แลว
สวนถ
วนถาาเง
เงอนไขเปล
อ นไขเปลยยนไปว
 นไปวาาถถาหากนายไข
าหากนายไขชชาระราคาครบถ
าระราคาครบถวนแล วนแลว
นายไกจจะไปท
ะไปทาาหนัหนังงสสออและจดทะเบ
และจดทะเบยยนโอนกรรมส
นโอนกรรมสททธธ ในบ  าานและ นและ

ทดด นให
 ไข น จให
งเปแแกนกสันนายไข
งเป ญายไข
นันันนสัสัออจะขายบ
ญญาจะซ
ญาจะซ ญญญาท
ญาทตตกลงท
 กลงท
จะขายบ าากักันนระหว
าานและท
นและท ดด ระหว าางนายไก
งนายไก
น เพราะบ แและนาย
ละนาย
าานและท
นและทดด น
 

เปนอสังงหาร
หารมมทรั
ทรัพย
พย กรรมสททธธ ในทรั  พพยยสสนท
น ทตตกลงซ
 กลงซออขายกั
 ขายกันนยัยัง
 ไม โอนไปเป
 โอนไปเป นนของผ
ของผ ซซอ ผ ซซอค
อ คออนายไข
นายไขแและนายไก
ละนายไกตตกลงทกลงทจจะไป
 ะไป
ทาาการโอนกรรมส
การโอนกรรมสทธ ทธกัก ันนในภายภาคหน
ในภายภาคหนา เมออนายไข  นายไขชชาาระราคา
ระราคา
ครบตามขออตกลงแล ตกลงแลววนายไก
นายไก ไมยยอมไปจดทะเบ
อมไปจดทะเบยยนโอนกรรมส
นโอนกรรมสททธธ
 ใหแแกกนนายไข
ายไข ๆ มสสททธธฟ องบังงคัคับบให
ใหนนายไก
ายไก ไปปฏบับัตตตตามเง
ามเงออนไขท
 นไขท
 ไดตตกลงในสั
กลงในสัญ ญญาจะซ
ญาจะซออจะขายได
 จะขายได เพราะมหหลัลักฐานตามท กฐานตามทมาตรา
ม าตรา
456 วรรค 2 บัญญั ญญัตต ไว
 คออมมการท
การทาเป
าเปนหนังส งสออลงลายม
ลงลายมออชชออฝ
 ฝาย
ผ ตตอองรั
งรับบผผด เพราะนายไกแและนายไข
ละนายไขททาสั า สัญญากั
ญญากับไว
บไวและม
และมกการ าร
ชาาระหน
ระหนบบางส
 างสวนค
วนคออนายไข
นายไข ไดชชาาระหน
ระหนทัท ังงหมดของตนค
หมดของตนคออเงเงน 1
ลานบาทไปแล
าผผนบาทไปแล
 ไข  ซซอสามารถน ว ดัาาคด
อ สามารถน งงนั
นันนค
คด ขขคนส
น าาตอบก
ส ตอบก
าลเพจจะเปล
ศศาลเพ ะเปล
ออฟ ยยนแปลงไปค
 นแปลงไปค
ฟ องบังงคัคับบให อเง
อเงปปฏ
ใหนนายไก
ายไก ออนไขน
 ฏนไขน นนาย
 ามาย
บับัตตตตาม
สัญญาท
ญญาท ได  ตตกลงกั
กลงกันนไว
ไว ได

3. นายสามทาสั
าสัญญาเป
ญญาเปนหนังงสสออและจดทะเบ
และจดทะเบยยนขายฝากท
นขายฝากทดด น
ของนายสามแปลงหนงงไว
 ไวกักับบนายสอง
นายสอง ในราคา 1 ลาานบาท
นบาท
กาหนดค
าหนดคาสาสนไถ
ฝากจากนายสองจร นไถ 1 ลงงเพ
าานนยง
เพ ยง3 9แสนบาท
แสนบาทแตกนายสามรั
นาหนดเวลาไถ
าายสามรั
หนดเวลาไถ บบเง
เงนนค
คคคน าาขาย
ขาย
5 ป
ขายฝากไปไดหหนนงงป  ป นายสามมาขอไถททดด  นนแปลงน แปลงนคค น โดยไดนนา
เงน 9 แสนบาท พรอมดอกเบ อมดอกเบยยอ อกร
กรอยละ
อยละ 15 คดดดอกเบ ดอกเบยยให  ใหนนายาย
สอง 1 ปป นันับบจากเวลาขายฝากจนถ
จากเวลาขายฝากจนถงเวลาไถ งเวลาไถททรัรัพย
พยสสนคน คน แตนาย นาย
สองไมยยอมให
อมให ไถททดด นนค
 คนนโดยอ
โดยอาางว
งวาายัยังงไม
ไมคครบ
รบ 5 ปป ตตามสั
ามสัญ ญญาและ ญาและ

คาส
าสนไถ
นไถททตกลงไว
ต  กลงไว 1 ลาานน 3 แสนบาทรวมดอกเบยยตามสั
 ตามสัญ
ญญาอ
ญาอก
 

5 ป ทาานค นคดวดวาาขขออ
ออาางของนายสองรั
งของนายสองรับบฟัฟังได หหรรออไม
ไม และนายสาม
 ได ใชสสททธธ ไถ โดยชอบแลววหรหรออยัยัง

ธงคาาตอบ ตอบ
นายสามจดทะเบยนขายฝากท
ยนขายฝากทดด นของนายสามปลงหน
น ของนายสามปลงหนงงไว  ไวกักับ
นายสอง ในราคา 1 ลาานบาท นบาท กาาหนดคหนดคาาสสนไถ
นไถ 1 ลาานน 3 แสน
บาท แตนนายสามรั ายสามรับบเง เงนนคคาาขายฝากจากนายสองจร
ขายฝากจากนายสองจรงงเพ เพยง
ยง 9 แสน
บาท กาาหนดเวลาไถ
หนดเวลาไถคคน 5 ปป ขายฝากไปไดหหนนงงป  ป นายสามมาขอ
 ไถททดด นแปลงน
น แปลงนคค น โดยไดนนาาเง
 เงน 9 แสนบาท พรออมดอกเบ
มดอกเบยยอ
 อก
รจนถ
ออยละ
ยละ 15 ค
งเวลาไถ ด
ดดอกเบ
ดอกเบ ยให
ย
 ให น
นายสอง
ายสอง
งเวลาไถททรัรัพพยยคคน แตนนายสองไม 1
ายสองไมยยอมให ป
ป
 น
นัับจากเวลาขายฝาก
บ จากเวลาขายฝาก
อมให ไถททดด  นนคคนนโดยอ
โดยอาางว
งวา
ยังงไม
ไมคครบ
รบ 5 ปป ตามสั
ตามสัญ ญญา ญา และคาส าสนไถนไถททตตกลงไว
  กลงไว 1 ลาานน 3 แสน
บาทรวมม ดอกเบยยตามสั
บาทรว  ตามสัญ ญญาญา 5 ปป ขออ ออาางของนายสองรั
งของนายสองรับบฟัฟังไม
 ได เพราะผ ขายฝากม
ขายฝากมสสททธ  ธ ไถทรั
ทรัพพยยสสนได
น ไดเเสมอภายในก
สมอภายในกาาหนดเวลา หนดเวลา
 ไถตามกฎหมายหร
ตามกฎหมายหรออตามสั ตามสัญ ญญานั
ญานับบตัตังงแต แตททาสั า สัญ
ญญาขายฝาก
ญาขายฝาก และ
นายสามได
ระยะเวลาไถ  ใชตามสั
ตสสามสั
ททธธ ไถ
ญ โดยชอบแล
ญญาโดยได
ญาโดยไดนนาเงาววเพราะได
เพราะได
เง  ไถคคนนภายในก
 ภายในกาาหนด
น 9 แสนบาทตามราคาขาย หนด
ฝากทแท แ ทจร
จรง พรออมดอกเบ มดอกเบยยอ
 อกกรรอยละ
อยละ 15 คดดดอกเบ
ดอกเบยยให
 ใหนนายสอง
ายสอง
1 ปป นนัับจากเวลาขายฝากจนถ
บจากเวลาขายฝากจนถงงเวลาไถ เวลาไถททรัรัพพยยคคน ตามมาตรา 499

4. นายฟ
นายฟ าเป
าเป นเจ
นเจาาของบร
ของบรษัษัทแห
ทแหงหน
งหนงงเม
 เมออประมาณต
 ประมาณตนปป 2538

กหนัจการค
จการค
งส าาของนายฟ
ของนายฟ ยยนยกท
งสออและจดทะเบ
และจดทะเบ าเจร
ญ
ญรร ดด งเร
นยกท งนเรในจ
อองง าานวนหลายแปลงท
นายฟ
นายฟ
 าจงงได
ไดททาาสัสัญ
นวนหลายแปลงท ญญาเป
น ญาเป
นายฟ น ออยย 
ายฟ าม
 

 ใหนนายด
ายดนนซซงเป
ง เปนบตตรชาย
รชาย นายฟ
นายฟ าพรอมกั
อมกับบเงเงนนลงท
ลงทนอ
นอก 3 ลานาน
บาท ตออมาก
มากจจการค
การคาาของนายฟ
ของนายฟ าขาดทน นายฟนายฟ าตอองการเก
งการเกบบเงเงน
ทนนายฟ
 ายฟามอย
อย  ไวลงท
ลงทนท
นทาการค
าการคาาตตอและไม
อและไมตตอองการท
งการทจจะขายท
 ะขายทดด น
แปลงใดทนนายฟ
 ายฟามอย
อย  ในขณะนชชดใช
 ดใชหหนน โดยนายฟ
โดยนายฟ าจะใหนนายด
ายดน
ชววยช
ยชาระหน
าระหนสส นนของบร
ของบรษัษัททนายฟ
นายฟาทเปเ ปนหนออย
 ย  นายฟาไดมมาขอให
าขอให
นายดนนชชววยเหล
ยเหลออแต
แตนนายด
ายดนปฏเเสธ
สธ นายฟ
นายฟ าจงงตตอองการถอนค
งการถอนคนนการ
การ
 ใหเเพราะนายด
พราะนายดนประพฤต
นประพฤตเเนรค
นรคณ นายฟนายฟ าจะถอนคนการใหเเพราะ พราะ
นายดนนประพฤต
ประพฤตเเนรคนรคณ ณได
ไดหร
หรออไม
ไม เพราะเหต ใด

ธงคาาตอบ
ตอบ
นายฟาเปนเจาาของบร
ของบรษัษัทแห
ทแหงหน
งหนงงเม เมอประมาณต
อ ประมาณตนนปป 2538
กจการค
จการคาาของนายฟ
ของนายฟ าเจรญญรร งเร
งเรอองนายฟ
งนายฟ าจงงได ไดจจดทะเบ
ดทะเบยยนยกท
นยกทดด น
 ในจาานวนหลายแปลงท
นวนหลายแปลงทนนายฟ
 ายฟามอย อย  ใหนนายด
ายดนนซซงงเป
 เปนบตตรชายนาย
รชายนาย
ฟ าพรอมกั
อมกับบเง
เงนนลงท
ลงทน 3 ลาานบาท
นบาท ตออมาก มากจจการนายฟ
การนายฟาขาดทน

ตนายฟ าตองการเก
องการท
องการท อจจะขายท
 งการเก
ะขายทบบเง ดด เงนนแปลงใดท
 นนท
ทนายฟ
น ายฟ าม
แปลงใดท ออยย  ไว ามลงท
นายฟ
น ายฟ ลงท  นทนทาการค
าการคชชดใช
ออยย ในขณะน  าาต
ตอและไม
อและไม
ดใช หหนน 
นายฟาจะใหนายด นายดนนชชววยช ยชาระหน
าระหนสส นของบรษัษัททนายฟ นายฟาทเเป  ปนหนออย  ย 
นายฟาไดมมาขอให าขอใหนนายด ายดนนชชววยเหล
ยเหลออแต
แตนายด นายดนนปฏ ปฏเเสธ
สธ แมนายฟนายฟ าผ 
 ใหจจะมาขอให
ะมาขอใหนนายด ายดนนผผ รัรับบชชววยแต
ยแต ไม ไดมมาขอส าขอสงงจ  จาาเป
เปนเลยยงช
 งชววต
และผ  ใหยัยังงมมเเงงนท
นทดด นนอ
 อน ๆ อก จงไม งไม ไดเเปปนผ ยยากไร ากไร ตามมาตรา

531(3) นายฟ
 ได นายฟ าจะถอนคนนการให
การใหเเพราะนายด
พราะนายดนนประพฤต
ประพฤตเนรคณไม
ณไม
 

ขอสอบกฎหมายพาณ
อสอบกฎหมายพาณชชยย 1

1. พฤหัส ได ใหออาท าทตตยยอาศั

อาศัยยอยอย  ในทดด นนของพฤหั
 ของพฤหัส ตอมาพฤหั อมาพฤหัส
ตองการขายท
องการขายทดด นนแปลงน  แปลงน จงงมาบอกอาท
มาบอกอาทตตยยววาตนต าตนตองการจะขาย
องการจะขาย
ทดด นแปลงน
น แปลงน และคดว ดวาาเม
เมอตนขายคนท
อ ตนขายคนทซซ อท อ ทดด นนคงไม
 คงไมตตอองการให
งการให
อาทตตยยอยอย  ในทดด นนแปลงน
 แปลงนตต ออไปอาท
ไปอาทตตยยจะเด จะเดออดร ดรออนน ตนจงงมาบอก
มาบอก
ขายทดด นแปลงน
นแปลงนกัก ับบอาทอาทตตยยกกอน
อ น ถาาอาท
อาทตย ตยตตอองการซ
 งการซออตนก ตนกจจะขาย
ะขาย
 ให ในราคาหนงงล  ลาานบาท
นบาท ถาาตกลงอย
ตกลงอยาางไรแล งไรแลววให ใหบบอกมาด
อกมาดววยย
พฤหัสรออย
สรออย นนานถานถง 3 เดออนน อาทตตยยกก ไม
 ตตอบกลั
อบกลับบมาว
มาวาาตกลงจะ
ตกลงจะ
ซออท
 ทดด นแปลงน
น แปลงนขของพฤหั
 องพฤหัสสหร
หรอไม
อไม พฤหัสจ สจงงได
ไดลลงหนั
งหนังส
งสออพพมมพพ
ประกาศขายทดด นนแปลงน  แปลงน อังงคารได
คารไดมาต
มาตดดตตออขอซ
ขอซออในราคา
 ในราคา 1
ลาน
าน 5 แสนบาท พฤหัสจ สจงจดทะเบ
งจดทะเบยยนโอนขายท
นโอนขายทดด นแปลงน ให 
อังคารไป
งคารไป แตกกออนจะตกลงขายให
 นจะตกลงขายใหอัอังงคารก
คารก ไดบบอกกั อกกับบอัอังงคารว
คารวาาททดด น
แปลงนความจร ค วามจรงงตนได
ตนไดตตกลงขายให
กลงขายใหออาท
าทตตยยและบอกอาท
และบอกอาทตตยย ไปแลว
แต
งนผผถถานมา
ดังน า นมา
าอาท3ตตยยเดตตอองการจะซ
าอาท อน
อ งการจะซ
น อาทตตยยอท
อ กก ไม
ท ดด นแปลงน
นตตอบมาตนจ
อบมาตนจ
 าทงงได
แปลงนออาท ได
ตตยยนนจะฟ
จาามาประกาศขาย
มาประกาศขาย
ะฟองรอองบั
งบังงคัคับ
คด ใหพพฤหั ฤหัสปฏ
สปฏบับัตตตตามค ามคามั
ามันนทท ให   ไวกักับบตนและเร
ตนและเรยยกค กคาาสสนไหม
นไหม
ทดแทนไดหหรรออไม ไม เพราะเหต ใด และจะฟ และจะฟ องขอเพกกถอนน ถอนนตตกกรรม
 รรม
ระหวางพฤหั างพฤหัสสกักับบอัอังงคารได
คารไดหร
หรออไม ไม เพราะเหต ใด

ธงค  าตอบ
าฉัตอบ
วนนจจฉั มาตรา
ย พฤหั 456ออาท
ส ได ให าทวรรค
ตย 2, ยยอย
ตยออาศั
าศั มาตรา
  ดด237
อย ในท  นนของพฤหั
 ของพฤหัส ตอมา
อมา
 

พฤหัสต
สตอองการขายท
งการขายทดด นนแปลงน
 แปลงน จงงมาบอกขายท
มาบอกขายทดด นนแปลงน
 แปลงนกัก ับ
อาทตตยย ถาาอาท
อาทตตยยตตอองการซ
งการซออตนก
 ตนกจจะขายให
ะขายให ในราคาหนงงล  ลาานบาท
นบาท
ถาาตกลงอย
ตกลงอยาางไรแล
งไรแลวใหวใหบบอกมาด
อกมาดววยย เปนคาามัมันนจะซ
จะซออขาย
 ขาย
อสังงหาร
หารมมทรั
ทรัพย
พยดดวยวาจาท
ว ยวาจาท ไม  มมกกาหนดเวลา
าหนดเวลา และไมมมหลั ห ลักฐาน
กฐาน
เปนหนังส
งสอออย
อยาางหน
งหนงงอย
 อยาางใดลงลายม
งใดลงลายมออชชออฝ  ฝายผ ตตอองรั
 งรับบผผดดเป เปน
สาคั
าคัญ หรออได ไดววางประจ
างประจาาไว ไว หรออได ไดชชาาระหน
ระหนบบางส
 างสววนน คามั ามันนจะซ
จะซอ
จะขายทนนายพฤหั
 ายพฤหัสสให ให ไวกักับบนายอาท
นายอาทตตยยจจงงฟ  ฟองรอองบั งบังงคัคับบคด คด ไม ได 
ถาาอาท
อาทตย
ตยตตอองการจะซ
 งการจะซออท  ทดด นแปลงนั
น แปลงนันนอาท อาทตตยย ไมมมสส ททธธททจจะเร
 ะเรยยกก
รอองให
งใหนนายพฤหั
ายพฤหัสสปฏ ปฏบบััตตตามค
ต ามคามั ามันนทท ให
  ไว ตามมาตรา 456 วรรค
2ทดแทนไม
(10 คะแนน) เมอฟ
อ
 ฟ อ งร
 ได (5 คะแนน) ตอมาอั อ
องตามค
งตามค า
ามั
มั
อมาอังงคารได  น
นไม
ไม
 ได
คารไดมมาตก
ก จ
จะเร
 ะเร ย
ยกค
กค
าตดดตตออขอซา
าสส นไหม
น
ขอซออในราคาไหม
 ในราคา
1 ลาานน 5 แสนบาท พฤหัสจ สจงงจดทะเบ
จดทะเบยยนโอนขายท
นโอนขายทดด นแปลงน ให 
อังคารไป
งคารไป แมออัังงคารจะร
คารจะร ววาาพฤหั พฤหัสไดสไดบอกขายท
บอกขายทดด นแปลงน
น แปลงน ให
อาทตตยย ไปแลววและอย
และอย  ในระหวาางการตั งการตัดส ดสนนใจของอาท
ใจของอาทตตยยววาจะซา จะซอ
หรออไม
ไม อังงคารไม
คารไมสสจจรรตตกกจจรรงงแต
แตเเมมออาท
อ อาทตตยยเร
เรยยกร
กรองให
องใหพพฤหัฤหัส

สัปฏญญาซ
ญบับญาซ
ัตตตตามค
ามค ามั
ามันนจะซ
ออขายท
 ขายท ดด จะซ ออจะขายไม
 จะขายไม
นแปลงน
น แปลงน  ะหว ได
รระหว กก ไม
างพฤหั
างพฤหั มมสสกั
สส กัททธ
ธอัเพ
บบอั เงงคารโดยใช
พคารโดยใช
กกถอนน
ถอนนตตกกรรม
รรม
กการเพ
ารเพก
ถอนการฉอฉลตามมาตรา
อฉลตามมาตรา 237

2. นายจันนทร
ทร ไดซซอรถยนต
อ รถยนต 1 คัน จากการขายทอดตลาดตามค
จากการขายทอดตลาดตามคา
สังศาลในราคา
งศาลในราคา 200,000 บาท โดยไมททราบว ราบวาารถยนต
รถยนตคัคันนนนเป
เ ปน

รถยนต
รถยนตขของนายพ
คัคัองนายพ
นนนน ให ธธททถถงงคารในราคา
 นนายอั
ายอั  คารในราคา
กคนร
กคนรายลั
ายลักไป
กไป250,000
และนายจั
บาทนนทร
ทร
ต ไดขขาย
าย
ออมานาย
มานาย
 

อังคารถ
งคารถกนายพ
กนายพธธฟฟองเรยยกรถยนต
กรถยนตคคน และนายอังงคารได คารไดขขอใหอให
ศาลหมายเรยยกนายจั
กนายจันนทร ทรเเขขาาเป
เปนจาาเลยร
เลยรววมม ศาลไดมมหหมายเร
มายเรยก ยก
 ใหนนายจั
ายจันทร
นทรเเขขาาเป
เปนจาาเลยร
เลยรววมม แตนนายจั ายจันนทร
ทร ไมยยอมเข
อมเขาารรววมเป
มเปน
จาาเลยกั
เลยกับนายอั
บนายอังงคารคาร ปรากฏวาศาลได าศาลไดพพพพากษาให
ากษาให นายอังงคาร คาร
เปนฝายแพคด คดแและให
ละใหคคนนรถยนต
 รถยนต ใหแแกกนนายพ
ายพธ และคดถถงทง ทสส ดดใน
 ใน
วันท
นท 1 ตลลาคม
าคม 2542 นายอังคารจ งคารจงงมาเร
มาเรยยกร
กรองให
องใหนนายจั
ายจันทร
นทรรัรับ
ผดดเพ
เพอการรอนส
อ การรอนสททธธ แตนนายจัายจันทร
นทร ไมยยอมรั
อมรับบผผด ในวันนทท 12
มนาคม
นาคม 2543 นายอังคารได งคารไดนนาาข
 ขอพ
อพพาทน
พาทนมมาฟ
 าฟ องขอใหศศาลบั
าลบังงคัคับ
นายจันทรนทร ให รับบผผดดเพ
เพอการรอนส
อ การรอนสททธธตตามมาตรา
 ามมาตรา 482 นายจันทร นทร
 ให ก
การต
คาสั ารต
าสังศาลจ อ
อส
ส
งศาลจงงไม 
ค
คด
ดว
ว
า ได
ไมตตอองรั ซ
ซ อรถยนต
อ
 รถยนต
 งรับบผผดดเพ คั
คัน
นน
เพอการรอนส นมาจากการขายทอดตลาดโดย
ม าจากการขายทอดตลาดโดย
อ การรอนสททธธตตามมาตรา
 ามมาตรา 1330 และ
คดนนขาดอาย
ข  าดอายคความตาม
วามตาม มาตรา 481 ขอใหศศาลพ าลพพพากษายกฟ
ากษายกฟ อง
นายอังงคาร คาร ดังงนนถถ าท
าทาานเป
นเปนศาลฟังข ออเท เทจจจร
จรงงได
ไดคความดั
วามดังงกล
กลาาวน
วน 
ทาานจะว
นจะวนนจฉัจ ฉัยยประเด
ประเดนนตตออไปนไปนอย
อ ยางไรเพราะเหต
างไรเพราะเหต ใด และจะ
พพพากษาให
ากษาให ใครเป
 ใครเป นนฝฝ าายชนะคด
ยชนะคด ประเดนนแรก แรก นายจันนทร
ทรจจะต
ะตอองง
รัความหร
บผ
บผดดเพ
เพอการรอนส
อ อไม
อการรอนส
ไม ททธธหร
ห รออไม
ไม ประเดนนททสอง
ส อง คดนนขขาดอาย
 าดอาย

ธงคาตอบาตอบ หลักกกฎหมาย
กฎหมาย มาตรา 482, มาตรา 193/30
วนนจจฉั
 ฉัย มาตรา 482 เปเป นนบทบั
บทบัญ ญญั
ญัตตถถ งงเร
เรอองท
 งทวว าาผ
 ผ ขขายจะไม
ายจะไมตตอองรั
งรับ
ผดดในการรอนส
ในการรอนสททธธของผ
ของผ ซซอ ตาางกั
งกับบมาตรา
มาตรา 481 ซงงเป  เปนเรอองท
 งทผผ  

ขายจะตาายจะบั
วรรคท องรั
องรับบผผญญั
ยจะบั ญดดในการรอนส
ญัในการรอนส
ตตถถ งงความรั ททธผธดดของผ
ความรับบผ แม
ขขออความในมาตรา
ของผ  ความในมาตรา
ขขายอย เ ป482
ายอย ดด แตกกเป นเรอองท
 งท
 

บัญญั
ญญัตต ไว
  ในมาตรา 482 มาตราเดยยวว และมาตรา 482 หาได
บัญญั
ญญัตตออาย
ายคความฟ
วามฟ องรอองไว
งไว ไม จงงเห
เหนนได
ไดววาาการท
การทนนายจั
 ายจันทร
นทรถถก
ศาลหมายเรยยกให กใหเเขขาามาในคด
มาในคดแแลลววไม
ไมยอมเข
ยอมเขาามา มา เป
เป นนกรณ
กรณนนาย
าย
จันนทร
ทรจจงใจหลบหล
งใจหลบหลกกเล เลยยงความรั
 งความรับบผผดดชอบร
ชอบราายแรงตามกฎหมายจ
ยแรงตามกฎหมายจง
 ไมบับัญ ญญั
ญัตตหร
ห รอเท
อเทาาความให
ความใหมมออาย
ายคความ
วาม 3 เดอนเท
อนเทาามาตรา
มาตรา 481
จงงตตอองถ
งถออววาาอาย
อายคความส
วามสาหรั
าหรับบมาตรา
มาตรา 482 นยยกเว  กเวนหร
นหรออแยกต
แยกตาง
าง
หากไปจากอายความในมาตรา ความในมาตรา 481 จงงตตอองใช งใชอาย
อายคความธรรมดา
วามธรรมดา
เสมอนดั
อนดังงไมไมมมกกฎหมายบั
ฎหมายบัญ ญญั
ญัตต ไว
 เป
เปนอยาางอ
งอนนค
 คอ 10 ปป (มาตรา
193/30) ฎกกาท าท 489/2507
ประเด น
นแรก
ตามคาสั แรก แม
นายจั
น
าสังศาลและม ายจั
งศาลและมสทธ น
นทร
ทร จ
จะซ
ะซ อรถยนต
อ
 รถยนต ม
มาจากการขายทอดตลาด
าจากการขายทอดตลาด
ท ธ ในรถยนตคคัันนดด กกว
 วาาเจ
เจาาของท
ของทแแท
 ทจจรรง
กตาม
ตาม (มาตรา 1330) แตเม เมอนายจั
อ นายจันนทร
ทร ไมยยอมเข
อมเขาาววาคด
าคดรรววมเป
 มเปน
จาาเลยกั
เลยกับนายอั
บนายอังงคารคาร นายจันทรนทรยัยังงคงต
คงตอองรั
งรับบผผดดในการรอนส
ในการรอนสททธธ
ตามมาตรา 482 วรรคทาย าย
ประเดนนทท 2 อายคความตามมาตรา
วามตามมาตรา 482 วรรคทาายน ยน ถออววาแยก
าแยก
ตธรรมดาเสม
างหากจากอาย
างหากจากอาย
ออนดั คความตามมาตรา
วามตามมาตรา
นดังงไม
ไมมมกฎหมายบั
กฎหมายบัญ 481ตต ไว
ญญั
ญั  จคคงต
งอตอองใช
งใชปปออาย
10 ตายามมาตรา
คความ
วาม
 ตามมาตรา
193/30 คดนนจจ  งงยั
 ยังไม
งไมขขาดอาย
าดอายคความ
วาม
ขาาพเจ
พเจาาเป
เปนศาลจะพพากษาใหนนายอั ายอังงคารเป
คารเปนฝายชนะคด

3. นายไกนนาาแหวนเพชรของตนไปขายฝากไว
 แหวนเพชรของตนไปขายฝากไวกักับบนายไข
นายไข ในราคา 1

ลานบาท
านนายไข
 ให นบาท
ายไขนนมาไปจ
า กกไปจ
าหนดไถ
า หนดไถ
าหน คคยต
าหนาายต นภายใน
น ภายใน 3 ปป และม
อ เมออนายไข
 นายไข  ขขฝากมาได
ออตกลงกั
รัรับบซซออฝากมาไดตกลงกันนว
เเพพวยยงเด
าาหงเด
หามม
ามม
ออนน
 

เดยวก
ยวกนนาาแหวนเพชรวงน
 แหวนเพชรวงน ไปขายให
 นนายแดงในราคา
ายแดงในราคา 2 ลาานบาท นบาท
เมอนายไก
อ นายไกขขายฝากไปได
ายฝากไปได 1 ป จงงมาขอใช
มาขอใชสสททธธ ในการไถจจากนาย
ากนาย
แดง นายแดงจงงทราบว
ทราบวาาแหวนท
แหวนทตตนซ
 นซออมาจากนายไข
 มาจากนายไขเเปปนแหวนท
นายไกนนามาขายฝากไว
า มาขายฝากไว จงงตัตังงขขอแม อแมววาาถ
 ถานายไก
านายไกออยากไถ
ยากไถคคนนก
 ก ได
จะให ไถคคนนแต
 แตตตอองไถ
งไถ ในราคา 2 ลาานบาท นบาท นายไก ไมยยอมจะไถ อมจะไถ ใน
ราคา 1 ลาานบาท นบาท นายแดงไมยยอมจ อมจงปฏ
งปฏเเสธไม
สธไม ให ไถคคน ขออออาางง
ของนายแดงรับบฟัฟังไดหร หรออไม
ไม และนายไกมมสสททธ
 ธจะไถ
จะไถแแหวนค
หวนคนนหร
หรอ
 ไม เพราะเหต ใด ถาานายไก นายไกเเสสยยหายจากการไถ
หายจากการไถแหวนเพชรค
แหวนเพชรคนไม นไม ได
จะฟองใหนนายไข
ายไขรัรับบผผดดได
ไดหหรรออไม
ไม

ธงคาตอบ
าตอบ
หลักกฎหมาย
กกฎหมาย มาตรา 493 "ในการขายฝาก ค สัสัญ ญญาจะตกลง
ญาจะตกลง
กันไม
นไม ใหผผ ซซออจ
 จาาหน
หนาายทรั
ยทรัพพยยสสนนซ
 ซงขายฝากก
ง ขายฝากก ได ถาาและผ และผ ซซอ
จาาหน
หนาายทรั
ยทรัพพยยสสนนนั  นันนฝฝาฝนสัญ ญญาไซร
ญาไซรกกตต องรั
อ งรับบผผดดตตออผผ ขขายใน
ายใน
ความเสยยหายใด หายใด ๆ อันเก นเกดดแต
แตการนั
การนันน""
มาตรา
เวลาดังงจะกล494 ทาาวต
จะกล าานห
วตนหออไปน
าามม
มม ให
ไปน …  ใช
(2)สสถททธาาเป
ธ ไถ
เปนทรั
ทสัรังงหาร
พพย
ยสสนซ
หาร น มมทรั
ซทรังงขายฝากเม
 ขายฝากเม
พย หนดออพ
พย กาาหนด  พ3นป
นับบแต
แตเวลาซ
เวลาซออขาย ขาย
มาตรา 498 "สททธธ ในการไถททรัรัพพยยสสนนั นนัน จะนาาใช ใช ไดเเฉพาะต
ฉพาะตอ
บคคลเหล
คคลเหลาานนคค อ….(2)
อ ….(2) ผ รัรับบโอนทรั
โอนทรัพพยยสสนหร น หรออรัรับบโอนสโอนสททธธเหน
เหนอ
ทรัพพยยสสนนั
น นัน แต ในขอน อนถถ าเป
าเปนสังงหาร หารมมทรั ทรัพย
พยจะใชจะใชสสททธธ ไดตตออเม
 เมอ

ผมาตรา
 รรัับโอนได
บโอนได
499รร ในเวลาโอนว
  ว. 1 "สนนไถ
ไถนันาาทรั
ัทรั
น ถพพยาไม
ายไม
สส ได
นตกอย
น ตกอย  ในอาศั
  นนไว
กกาาหนดกั
 หนดกั ไวยยแห
แห งงสสาาใดไซร
ววาาเท
 เท ททธ
ธ ไถคคนน"
ใดไซร   "
 

ทาานให
นให ไถตามราคาท
ตามราคาทขขายฝาก"
 ายฝาก"
 ในการทาาสัสัญญาขายฝากแหวนเพชรระหว
ญญาขายฝากแหวนเพชรระหวาางนายไก งนายไกแและนายไข
ละนายไขมม
ขออตกลงกั
ตกลงกันนไม
ไม ใหนนายไข
ายไขผผ รัรับบซซอฝากจ
อ ฝากจาาหน
หนาายแหวนเพชรท
ยแหวนเพชรทนน ามา
า มา
ขายฝากไวตตออไปซ
ไปซงงค ค สัสัญ
ญญาสามารถตกลงกั
ญาสามารถตกลงกันได
นไดตตามมาตรา
ามมาตรา 493
แตถถาหากว
าหากวาาเม
เมอนายไข
อ นายไขฝฝาฝนสัญ ญญาโดยน
ญาโดยนาาแหวนเพชรไปจ
แหวนเพชรไปจาหน าหนาายย
ตอให
อใหนนายแดง
ายแดง เมอนายไก
อ นายไกเเกกดดความเส
ความเสยยหายใด
หายใด ๆ นายไกกก
สามารถฟองใหนนายไข ายไขรัรับบผผดดในความเส
ในความเสยยหายท
หายทเเก
 กดดขขนนได
 ได ตาม
มาตรา 493
เมอนายแดงซ
อ นายแดงซออแหวนวงดั
 แหวนวงดังงกล กลาาวต
วตออจากนายไข
จากนายไข โดยไมททราบว ราบวาาตตด
สัญญาขายฝากอย
ญญาขายฝากอย  เพงงจะมา
 จะมา ทราบเมอนายไก
อ นายไกมมาขอใช
าขอใชสสททธธ ใน
การไถ แมนายไก
นายไกพพรรอมท
อมทจะช
จ ะชาาระส
ระสนนไถ
ไถคคออจจาานวน
นวน 1 ลาานบาท
นบาท
ตามมาตรา 499 ว.1 และกาาหนดระยะเวลาขายฝากยั
หนดระยะเวลาขายฝากยังงไม ไม ไดสสน 
สดลงตามมาตรา
ดลงตามมาตรา 494 (2) นายแดงกมมสส ททธธปฏ ปฏเสธไม
เสธไม ให นายไก ไถ
แหวนเพชรคนนไปได
ไปได เพราะในขณะรับบโอนมานายแดงไม
โอนมานายแดงไมทราบว ทราบวา
แหวนเพชรทตนซ
ต นซอมาจากนายไข
อ มาจากนายไขนันันนต
 ตดดสัสัญญญาขายฝากอย
ญาขายฝากอย 
(มาตรา
ดังนั นขอออ498
งนันข (2))
อาางของนายแดงท
งของนายแดงท จจะปฏ
 ะปฏเสธไม
เสธไม ใหนนายไก
ายไก ไถแแหวนเพชรค
หวนเพชรคน
 ไปนันรั
น รับบฟัฟังได นายไก ไมมมสสทธ ท ธ ไถแหวนค
แหวนคนนจากนายแดง
จากนายแดง ถาาอยาก อยาก
จะไดคคนก
น กตตองซ
อ งซออค
 คนนในราคาท
ในราคาทนายแดงเสนอขาย
น ายแดงเสนอขาย ถาาหากนายไก หากนายไก
เสยยหายอย
หายอยาางใดในการไถ
งใดในการไถคคนนแหวนเพชรจากนายแดง
 แหวนเพชรจากนายแดง นายไกกกมม 
สทธ
ทธฟฟองใหนนายไขายไขรัรับบผผดดในความเส
ในความเสยยหายทหายทเเก
 กดดขขนนได
 ได

4. นายชมเปนพชายนายเชย
ช ายนายเชย นายชมไดจจดทะเบ
ดทะเบยยนยกท
นยกทดด นนแปลง
แปลง
 

หนงและให
ง และใหสสายสร
ายสรออยเสยเสนนหนหนงงกั กับบนายเชยโดยตกลงไว
นายเชยโดยตกลงไว ในทะเบยยนน
ดวยว
วยวานายเชยต
านายเชยตอองแบ งแบงงททดด นนแปลงท
แปลงทยยกให
 กใหนนคคร
  รงงหน
 หนงงถวายวั
 ถวายวัด แต
เมอรั
อ รับบโอนท
โอนทดด นนแปลงน
แปลงนมมาแล
 าแลววนายเชยก
นายเชยก ไมยยอมแบ อมแบงงททดด นนคร
ครงงหน
 หนง
 ใหววััด นายชมจะฟ
นายชมจะฟ องรอองบั งบังงคัคับบให
ใหนนายเชยปฏ
ายเชยปฏบับัตตตามข
ต ามขออตกลงท
ตกลงทจจดด
 ไว ในทะเบยยนได
นไดหหรรออไม ไม อยาางไร
งไร และถาาสายสร
สายสรออยเส ยเสนนนันันไม
นไม ใช
สายสรออยท
ยททท าาดดววยทองค
ยทองคาาแท
แท ๆ นายเชยจะฟ
นายเชยจะฟ องใหนนายชมรัายชมรับผ บผด
เพออความช
 ความชาารรดบกพร
ดบกพรองได
องไดหหรรออไม
ไม เพราะเหต ใด

ธงคาตอบ
าตอบ มาตรา 528, มาตรา 529
นายชมเปนพชชายนายเชย  ายนายเชย นายชมไดจจดทะเบ ดทะเบยยนยกท นยกทดด นนแปลงหน
แปลงหนง
และใหสสายสร ายสรออยเส
ยเสนนหน หนงงกั
 กับบนายเชยโดยตกลงไว
นายเชยโดยตกลงไว ในทะเบยยนด นดววยย
วานายเชยต
านายเชยตอองแบ งแบงงททดด นนแปลงท
 แปลงทยยกให
 กใหนนคคร
  รงงหน
 หนงงถวายวั
 ถวายวัด เป เป นนการ การ
 ใหททมม คคาาภารต
 ภารตดพั
ดพันนเพราะเป
เพราะเปนภาระเกยวกั ย วกับตั บตัววทรั
ทรัพย
พย ทผผ  รัร ับบตตอองง
มหน
หนาาทททท จจะปลดเปล
 ะปลดเปลอองภารต
 งภารตดดพัพัน ซงงถ ถาาผผ รัรับบละเลยไม
ละเลยไมชชาระคา ระคา
ภารตดพั ดพัน โดยเงออนไขอั
 นไขอันนระบ ระบ ไว ในกรณสสททธธเล เลกกสัสัญญาต
ญญาตาางง
ตอบแทนกั
บทบัญ ญัตตววนนนั
ญญั นัดนวยลาภม
าาด ผ  ใหจจะเร
วยลาภม ะเร ยยกให
คควรไดกใหนันสสันนก
วรได งงทรั
ทรัพย
ก ได พเพ
ยสสยยงเท
นท
น งเท
ท ให
 าาททนันัคควรจะเอาทรั
นนค
คน ตาม พพยย
 วรจะเอาทรั
นันนไปช
ไปชาาระค
ระคาาภารต ภารตดพั ดพัน แตกกรณ รณนนนนายเชยต   ายเชยตอองแบ งแบงงททดด นนแปลงท
แปลงท
ยกใหนนคร
ค รงงหน
 หนงงถวายวั
 ถวายวัดดเป เปนกรณททบบ คคล คคล ภายนอกมสสททธธเร เรยยกร
กรอง อง
 ใหชชาาระค
ระคาาภารต
ภารตดพั ดพัน ซงท ง ทาให
าใหสสททธธเร เรยยกค
กคนนทรั ทรัพพยยสสนในส น ในสววนท
นทผผ  ให
 
จะนาไปช
าไปชาระค
าระคาาภาระต ภาระตดพันย นยอมเป
อมเปนอันนขาดไป ขาดไป ตามมาตรา 528

(10 คะแนน)
เงออนไขอย
 นไขอย แตง สัสัญญาให
าางหน
งหน ญ ญาให
ดังงนั แมททบบมม คคลภายนอกจะเป
นันนแม คคคคลภายนอกจะเป
าาภารต
ภารตดพั
ดพันนถถออเป
เปนนผ การให
มมสส ททธธ โดยม
เร
เรยยกร
กรอง
อง
 

 ใหชชาาระค ระคาาภารต
ภารตดพั ดพัน และผ รัรับไม
บไมชชาาระค
ระคาาภาคต
ภาคตดพัน จงงเป เปนการ
ทผผ  รรัับไม
บไมปปฏฏบับัตตตตามเง
 ามเงออนไขในสั
 นไขในสัญญญาให
ญาให ผ ให
  จจงงม
 มสสททธธฟ องรอองง
บังคั
งคับบให ใหปปฏฏบับัตตตตามเง
ามเงออนไขในสั
 นไขในสัญ ญญาได
ญาไดตตามหลั
ามหลักกนนตตกรรมสั
ก รรมสัญ ญญา ญา
หรออบอกเล
บอกเลกกสัสัญ ญญาให
ญาใหกก ได  เมอนายเชยไม
อ นายเชยไมยยอมแบ อมแบงงคร ครงงหน
 หนงงให
 ใหวัวัด
นายชมจงงฟฟองรอองบั งบังงคัคับบให
ใหนนายเชยปฏ
ายเชยปฏบับัตตตตามข
ามขออตกลงท ตกลงทจจดไว
 ดไว ใน
ทะเบยยนได นได (5 คะแนน) อนงสั ง สัญ ญญาให
ญาใหเเปปนการทผผ  ให    ใหททรัรัพพยยสสน
แกผผ รัรับโดยเสน
บโดยเสนหหาา ผ รัรับบไมไมตตองตอบแทนอย
อ งตอบแทนอยาางใดกั งใดกับบผผ ให
  ดังงนันันนถถา
ทรัพพยยสสนเป
น เปนอยางไรหร
างไรหรออมมสสภาพอย ภาพอยาางไรผ
งไรผ รัรับบกกตตอองรั
 งรับบไปอย
ไปอยาางนั งนัน
ถาาไม
ไมตตอองการก
งการกมมสส ททธธปฏ
ปฏเสธไม
เสธไมเเขขาาททาาสัสัญ
ญญายอมรั
ญายอมรับการให บการให ได
ตังแต
งแตแรกได
แรกได สววนสายสร นสายสรออยท ยทนนายชมให
 ายชมใหนนายเชยนั
ายเชยนันนไมไม ใชสสาย
าย
สรอยท
อยททท าาดดวยทองค
วยทองคาาแท แท ๆ ก ไม ใชเร
เรอองความช
 งความชาารรดดบกพร
บกพรอองและ
งและ
การใหสสายสร
ายสรออยก ยก ไม ใชเเปปนการให โดยมภภารต
ารตดดพัพันแตอยอยาางใด
งใด ม
แตภภารต
ารตดพั ดพันนในท
ในทดด นเท
นเทานัน นายเชยจะนาามาตรา มาตรา 529 มาฟ มาฟ องให
นายชมรับผ บผดดเพเพอความช
อ ความชาารรดบกพร
ดบกพรองไม
องไม ได

ขออสอบกฎหมายพาณ
สอบกฎหมายพาณชย
ชย 1
1. นายสองทาาสัสัญญาเช ญญาเชาาเป
เปนหนังงสสออเชเชาาททดด นนจากนายหน
จากนายหนงเพ ง เพอ
ปลกกบบาานมนมกกาาหนดเวลา
หนดเวลา 3 ปป เมอออย
 อย  ในบาานได
นไดเเพพยยงง 1 ปป บาานถ นถก
 ไฟไหมหมด หมด นายหนงงทราบว
 ทราบวาาบบาานหลั
นหลังงนน ไฟไหม
 ถถงงกักับบเป
เปนลมและ
เสยยชชววตในทั
ตในทันนทท นายสามซงงเป
 เปนทายาทของนายหนงงได  ไดรัรับบทรั
ทรัพย
พย

มรดกของนายหน น แปลงทมม บบงงแต

เชาาททดด นแปลงท  าานไฟไหม
แตนไฟไหม
เพ
เพยยงผ
งผ เเด
นันดันนม
ยยวมวกกนายสามจ
หนดเวลางงทท10
าาหนดเวลา าสั
าสัญ
ญญาให
ปป ญาให
โดยทนนายส
ายส
เปน 
าาเป
 

หนังส
งสออและจดทะเบ
และจดทะเบยยนต นตออพนั
พนักกงานเจ
งานเจาาหน
หนาาทท ในขณะเดยยวกั
วกันนาย นนาย
สองไดกกอสร
อสราางบ
งบาานใหม
นใหม แตเเมมอนายสามทราบเร
อ นายสามทราบเรออง  ง นายสามจง
คัดค
ดคาานโดยอ
นโดยอาางว
งวาาสัสัญญาเช
ญญาเชาาระงั
ระงับบไปแล
ไปแลววและอ
และอาางว งวาานายส
นายสมม สส ททธธ ใน
สัญญาเช
ญญาเชา ทานจงว
านจงวนนจจฉัฉัยว
ยวาาขขออ
ออาางของนายสามชอบด
งของนายสามชอบดววยย
กฎหมายหรออไม
ไมเเพพยยงใด
งใด

ธงคาตอบ
าตอบ นายสองทาาสัสัญญาเช
ญญาเชาาททดด นจากนายหน
นจากนายหนงเพ ง เพออปล
 ปลกกบบาานม
นม
กาหนดเวลา
าหนดเวลา 3 ปป ตออมาบ
มาบาานถ
นถก ไฟไหมหหมดก มดกหหาท
าทาาให
ใหสัสัญ
ญญาเช
ญาเชา
ระงับบไปตามมาตรา
ไปตามมาตรา 567 แตออยยาางใด
งใด เพราะเปเพราะเป นนการท
การทาาสัสัญญญาเช
ญาเชา
ทดด น เมอนายสองท
อ นายสองทาาเป เปนสัญ
ญญาจ
ญาจงงเป
เปนหลักกฐานตามมาตรา
ฐานตามมาตรา 538
ทสสามารถฟ
 ามารถฟองรองบัองบังงคัคับบคด
คดกักันได
นไดตตามก
ามกาาหนดเวลาหนดเวลา 3 ปป นายสอง
จงงสามารถก
สามารถกออสร
สราางบ
งบาานและอย
นและอย ตตออได
ไดออก 2 ป
สาหรั
าหรับสับสัญญญาท
ญาทนนายสามท
 ายสามทาาใหใหกักับบนายส
นายส แมววาจะท า จะทาาเป
เปนหนังส งสอ
และจดทะเบยนต ยนตออพนั
พนักกงาน
งาน เจาาหน หนาาททกก  ไม
 ททาให
า ใหนนายส
ายสมม สททธธดดกกว
 วา
นายสองผ เเชชาาเด
เดม ซงสั
ง สัญ
ญญายั
ญายังงไม
ไมสสนนส
 สดดลง ลง และแมนนายหน ายหนงงจะเส
 จะเสย
ชสัววญญาเช
ญตลง
ต ญาเช
ลง สัาาม
ญ
ญญาเช
ญาเช
สสททธาาท
ม ใช ธทเฉพาะตั
ดด นไม
นไมรระงั
เฉพาะตั ะงับบจนกว
จนกว
ววของผ
ของผ าาจะครบก
ชจะครบก
  ใหเเช าาหนด
า แตสัสัญ หนด าตกทอด
ญญาเชา3ตกทอด
ญาเช ปป เพราะ
มายังทายาทของผ
งทายาทของผ  ใหเเชชาาดดววยย

2. ก) นายดาท
าทาาสัสัญญาเช
ญญาเชาารถสามล
รถสามลออใช
ใชพพลัลังงานแสงอาท
งงานแสงอาทตย ตยกักับ
นายขาว มกกาาหนดเวลา
 หนดเวลา 1 ปป ตกลงเกบบคคาาเช
เชาาเป
เปนรายสัปปดาห
ดาห ๆ

ละอน2,000
เดอน นายดบาทไมโดยเก
าาไม าระคบค
บาาเช
ชชาระค คเชาาเช
เชของวั
าาททกนนเสาร
าาของวั ๆเสาร
วันนเสาร
ททเสาร
  23 ตเมลาคม
ลอเช
อ าคม
เชาามาได
มาได 6
และ 30
 

ตลาคม
ลาคม นายขาวจงท งทาาหนั
หนังงสสออบอกเล
บอกเลกกการเช
การเชาาในวั
ในวันนทท 3
พฤศจกายน กายน นายดาต
าตอส
อส ววาานายขาวบอกเล
นายขาวบอกเลกกการเชการเชาาไม
ไมถถกกตตอองง
เชนนนนนายด
น ายดาาจะสามารถต
จะสามารถตอส อส  ไดหหรรออไม
ไม เพราะเหต ใด จงอธบบาย าย
ข) ถาข
าขอเท
อเทจจจร
จรงงตามข
ตามขอ ก) เปนสัญ
ญญาเช
ญาเชาาซซอ คาาตอบจะแตก
ตอบจะแตก
ตางไปหร
างไปหรออไม
ไม เพราะเหต ใด จงอธบบาย
าย

ธงคาตอบ
าตอบ ก) นายดาาททาาสัสัญญาเช
ญญาเชาารถสามล
รถสามลออกักับบนายขาว
นายขาว ม
กาหนดเวลา
าหนดเวลา 1 ปป ตกลงเกบบคคาาเช
เชาาเป
เปนรายสัปปดาห
ดาห ๆ ละ 2,000
บาท โดยเกบค
บคาาเช
เชาาททก ๆ วันนเสาร
เสาร เมออนายด
 นายดาาไม
ไมชชาาระค
ระคาาเช
เชาาวัวันท
นท
23 ตลลาคม
าคม และวันนทท 30 ตลลาคม
าคม จงเป
งเปนการไมชชาระค
า ระคาาเช
เชาาทท ไม
  ได
กาหนดเป
าหนดเปนรายเดอน อน จงงสามารถบอกเล
สามารถบอกเลกกสัสัญ
ญญาได
ญาไดตตามมาตรา
ามมาตรา
560 วรรคแรก นายขาวจงงสามารถบอกเล
สามารถบอกเลกกสัสัญ ญญาเช
ญาเชาาได
ได โดยไม
ตองบอกกล
องบอกกลาาวแก
วแกผผ เช
เชาาตามมาตรา
ตามมาตรา 560 วรรคสอง นายดาาตตอส อส ไม
 
 ได
ข) ถาข
าขอเท
อเทจจจร
จรงงตามข
ตามขอ ก. เปนสัญ ญญาเช
ญาเชาาซซอ นายขาวสามารถ
บอกเล กกสัสัญญาได
กัน ตามมาตรา ญญาได574เพราะเป
เพราะเป
วรรคแรก  นการ
นการนายด
ผดดนันัาาจะต
ดดไม
ไม ใช
จะต ออสส เเงงววนสองคราวต
นาานายขาวบอก
 สองคราวต
ดๆ
นายขาวบอก
เลกกการเช
การเชาาไม
ไมถถกต
กตอองไม
งไม ได

3. ก) นางสมรทาาสัสัญญาจ
ญญาจาางนายใหญ
งนายใหญเเปปนลกกจจาางง นางสมรไมชชอบ อบ
นายใหญเเททาใดนั
าใดนักกเพราะไม
เพราะไมคคอยม
อยมนนาาใจในการท
 ใจในการทาางานกั
งานกับบลลกกจจาางคน
งคน

อจงงสั
น สังงให
ๆใหตนนายใหญ
อมานายหน
อายใหญ
มานายหน
 ไปท มมเพ
าเพ
อนของนางสมรต
อ นของนางสมรต
างานกั
งานกั บบนายหน อองการคนงาน
งการคนงาน
นายหน มมแทนแต
แทนแตนายใหญ ไมนางสมร
นายใหญ ยยอม
อม
 

นางสมรจงงบอกกั
บอกกับบนายใหญ
นายใหญววาาถ  ถาไม
าไม ไปจะถออววาาเป
เปนการขัดดคคาาสัสัง
เชนนนนนายใหญ
น ายใหญจจะปฏ
ะปฏเเสธได
สธไดหหรรออไม ไม เพราะเหต ใด จงอธบบาย าย
ข) สัญญาจ
ญญาจางท
างทาของ
าของ ถาาผผ ววาจ
าจาางเป
งเปนผ จัจัดดหาสั
หาสัมมภาระ
ภาระ จะมหน หนาาทท
และความรับบผผดดอย
อยางไรบ
างไรบาางง จงอธบบาย าย
ธงคาตอบ
าตอบ ก) นายใหญเเปปนลกกจจาางของนางสมร
งของนางสมร ตามสัญญาจ ญญาจาางง
แรงงาน การทนนางสมรให
 างสมรใหนนายใหญ ายใหญ ไปทางานกั
างานกับบนายหน
นายหน มมถถออววา
เปนการโอนสททธธของตนให
ของตนใหแแกกบบคคลภายนอกซ
คคลภายนอกซงงต
 ตอองได
งไดรัรับบความ
ความ
ยนยอมจาก
นยอมจาก ลกจ กจาางก
งกออนน ตามมาตรา 577 วรรคแรก เมออนาย นาย
 ใหญ ไมยยนนยอมจ
 ยอมจงงมมสสททธ
 ธปฏ
ปฏเสธได
เสธได และกรณดัดังงกล
กลาาวไม
วไมถถออววา
เปนการขัดค
ดคาาสัสังของนายจ
งของนายจาางแต
งแตอย
อยาางใด
งใด
ข) ตอบตามมาตรา 590 มาตรา 591 และมาตรา 604 โดย
อธบบายตามสมควร
ายตามสมควร (ดหหนันังงสสออหน
หนา 133-134)

ขออสอบกฎหมายพาณ
สอบกฎหมายพาณชย
ชย 1 สอบซออมม ภาค 1/2542

1.เวลาแดงได ท
ท
มขขอสั าสั

า
อ สัญ สัญญาเป
ญ ญาเป
ญญาข
ญาขอหนน หนั
อหนงงระบ ง
งส
สอ
อให
ให
 ระบววาถ จ
จา
าเลยเช
าถาผ เลยเช
าผ เช า
าบ
เชาาหร บ า
านโดยไม
นโดยไม
หรออผผ ให ม
มก
ก
 า

าหนด
หนด
  เเชชาาตตองการบอก
องการบอก
เลกกการเช
การเชาาให ใหบบอกให
อกใหคค สัสัญ
ญญาทราบก
ญาทราบกอนอย อนอยาางน งนออยย 45 วัน
สัญญาเช
ญญาเชาานน ตกลงชาาระค ระคาาเช เชาาททก ๆ วันนสสนนเด
 เดออนน ปรากฏวา
จาาเลยเช
เลยเชาาบบาานมาเพ
นมาเพยยงง 1 ปป แดงไดขขายบ ายบาานหลั
นหลังงนน ให
  โจทก โดย
ชอบดววยกฎหมาย
ยกฎหมาย เมออโจทก  โจทก ไดรัรับบโอนกรรมส
โอนกรรมสททธธ ในบ  าานหลั นหลังงนนแแล
 ลว

 โจทก จจงฟ
ง ฟ องขับบไล
จาาเลยทราบเลย
เลยทราบเลย ไล ให
จจาาเลยออกจากบ
โดยโจทก เลยออกจากบ
ออาางว โจทกาานทั
งวาาโจทก
 ไมนทัตตนท
นอองปฏ
 ท โดยม
งปฏบับ ได แแจจงให
ัตตตตามสั
ามสั งให
ญญาท
 

จะตอองแจ
งแจงงให
ใหคค สัส ัญ
ญญาทราบก
ญาทราบกอนอน 45 วัน เพราะขออตกลงน
ตกลงนเเป
 ปนขอ
ตกลงทนนอกเหน
 อกเหนออจากสั จากสัญ
ญญาเช
ญาเชา ถาาจจาาเลยมาปร
เลยมาปรกกษาท
ษาทาานท
นทานจะ
านจะ
 ใหคคาาปร
ปรกกษาจ
ษาจาาเลยว
เลยวาาอย
อยาางไร
งไร จงอธบบาย.
าย.

ธงคาตอบ าตอบ ตอบโดยยกหลักกกฎหมาย กฎหมาย มาตรา 569 (ป.พ.พ.) คอ

"อันนสัสัญญญาเช
ญาเชาาอสั
อสังงหาร
หารมมทรัทรัพย
พย ไมรระงั
ะงับบสสนนไป
 ไป เมออม
 มกการโอน
ารโอน
กรรมสททธธ ในทรั
 พพยยสสนนท
 ท ให
 เเชชา
ผ รรัับโอนย
บโอนยออมรั
มรับบไปซ
ไปซงส
ง สททธธและหน
และหนาทาทขของผ
 องผ โอนซ
  งงม
 มตตอผ
อ ผ เเชชาา""
แมสัสัญญาเช
ญญาเชาาระหว
ระหวาางผงผ ให
  เเชชาากักับจ
บจาเลยจะเป
าเลยจะเปนสัญญาเชญญาเชาท าท ไม มม
กาหนดเวลา
าหนดเวลา แตมมขขอตกลงให อ ตกลงใหบบอกเล
อกเลกกสัสัญญญาโดยการบอกกล
ญาโดยการบอกกลาาวให วให
ค สสััญ
ญญาอ
ญาอกกฝฝายหนงงทราบก
 ทราบกออนน 45 วัน ขออตกลงเช ตกลงเชนนนนสามารถ ส ามารถ
บังคังคับบกักันนได
ไดตตามท
ามทผผ  ให
  เเชชาาตกลงกั
ตกลงกับบผผ เเชชา ไมจจาาต
 ตองปฏ
องปฏบับัตตตตาม าม
มาตรา 566 ในเรอองการบอกเล
 งการบอกเลกกสัสัญ ญญาเช
ญาเชาาทท ไม มมกก าาหนดเวลา
หนดเวลา
เมอโจทก
อ โจทกรัรับบโอนกรรมส
โอนกรรมสททธธ ในบ านเชานเชามาจากผ
ามาจากผ ให   เช
เชาาโดยทโดยทผผ  ให
  เเชชา
ขายบาานให นให โจทก สัญ ญญาเช
ญาเชาาบบาานระหว
นระหวาางจ งจาาเลยกั
เลยกับบผผ ให  เเชชาาเด
เดมมยัยัง
 ไมร
ระงั
ะงั
ตองรั บ
บส
องรับบมาซ ส
น
นไป

มาซงงส ไป แต
 โจทก ต
ต
 สททธธและหน อ

องกลั
งกลั บ
บมาเป
และหนาาททตามสัมาเป
ต ามสัญ น
ญญาเชผ
 ให
  เ
เช
ญาเชาาเด ช
า
าใหม
ใหม และโจทก
เดม ขออตกลงท
ตกลงทเเก จ
จะ
 กยยว
ว ะ
กับสั
บสัญ ญญาเช
ญาเชาาเด เดมย
มยอมผ
อมผกกพัพันโจทก
นโจทกดดวย
วย โดยเฉพาะขออตกลงตาม ตกลงตาม
ปัญหานคค ออจะต  จะตองม
องมกการบอกกล
ารบอกกลาาวใหวใหททราบก
ราบกออนน 45 วัน ถาหากผ
าหากผ 
 ใหเเชชาาตตองการบอกเล
องการบอกเลกกสัสัญ ญญาย
ญายออมจะต
มจะตอองผ งผกกพัพันด
นดววยและเป
ยและเปนขอ
ตกลงทเเก  กยวกั
ย วกับสั
บสัญ ญญาเช
ญาเชาาโดยตรง
โดยตรง ม ใชขขออตกลงอ
ตกลงอนนนอกเหน
 นอกเหนออจาก จาก

สัญญาเช
ญญาเชา โจทกจจงงบอกเล
 บอกเลกกสัสัญ
ญญาเช
ญาเชาาบบานหลังงนนททั ันนทท ไม ได แต
 

ถาาโจทก
โจทกประสงค
ประสงคจจะบอกเล
ะบอกเลกกสัสัญญาโจทก
ญญาโจทกตตอองแจ
งแจงงให
ใหจจาาเลยทราบ
 เลยทราบ
กอน
อน 45 วันนตามข
ตามขออสัสัญ
ญญาเด
ญาเดมท
มทก
 
2. (ก) ขาวทาสั
าสัญญาเป
ญญาเปนหนังงสสออเช เชาาซซออบ
 บาานจากด
นจากดาาหลัหลังงหน
หนงงม
 ม
กาหนดเวลา
าหนดเวลา 5 ปป โดยตกลงชาาระค ระคาาเช
เชาาซซออท
 ทก ๆ เดออนน เดอนละ อนละ
20,000 บาท ขาวอย  ในบาานหลั นหลังงนน ได
 เเพพยยงเด
งเดออนเด
นเดยยวเท
วเทาานันัน ขาวก
บอกเลกกสัสัญญาเช
ญญาเชาาซซออบ
 บาานและมอบบ
นและมอบบาานค นคนนให
ใหดดา โดยขาวอาางว งวา
 ไมปประสงค
ระสงคจจะเช
ะเชาาซซออบ
 บาานหลั
นหลังงนนแแล
 ลววเพราะขาวนอนฝั
เพราะขาวนอนฝันร าายท ยทกกคคน
ดาไม
าไมยอมให
ยอมใหขขาวบอกเล
าวบอกเลกกสัสัญญาได
ญญาไดหร หรออไมไม จงอธบบาย าย
(ข) ถาาหากเป
หากเปนสัญ ญญาเช
ญาเชาทรัพพยย คาาตอบของท
ตอบของทาานจะแตกต
นจะแตกตาางไป
งไป
หรออไม
ไมเเพพยยงใด
งใด จงอธบบาย
าย

ธงคาตอบ
าตอบ (ก) ตอบโดยยกหลักกกฎหมาย กฎหมาย มาตรา 573 ผ เช เชาาซซออจ
 จง
สามารถบอกเลกกสัสัญ ญญาได
ญาได เพยยงแต งแตผผ เเชชาาซซออจะต
 จะตอองส
งสงงมอบ
มอบ
ทรัพพยยสสนกลั
น กลับค
บคนนให
ใหกักับบผผ เเปปนเจาาของทรั
ของทรัพพยยสสนด น ดววยก
ยกเป
เปนการบอก
เลกกสัสัตอบตามหลั
(ข) ญญาท
ญญาทชชอบแล อบแล ว
กกฎหมายมาตรา
กกฎหมายมาตรา 564 สัญ
ญญาเช
ญาเชาามมกกาาหนดเวลา
หนดเวลา
ยังงไม
ไมรระงัะงับบสสนนไปเม
 ไปเมออยั
 ยังงไม
ไมคครบกรบกาาหนดเวลาตามข
หนดเวลาตามขออตกลง ตกลง และใน
ระหวางสั างสัญญญาด
ญาดาาเน
เนนอย
นอย ผผ เเชชาาจะบอกเล
จะบอกเลกกสัสัญ
ญญาอย
ญาอยาางเชงเชนนสัสัญ
ญญา
ญา
เชาาซซออตามมาตรา
 ตามมาตรา 573 ไม ได 

3. (ก) สัาาวล
บอกกล ญญาจ
ญ
วลญาจ
งหนาางแรงงาน
ววงหน งแรงงาน
อให สนายจ
าาหร
หรอให าางจะไล
งจะไลลลกกจจ ในกรณ
นนไหมทดแทนได
ไหมทดแทนได าางออกโดยม
งออกโดยม
 ใดบาางพัพง ักกต
จงตอองง
 

อธบบาย
าย
(ข) นายดาาททาาสัสัญญาจ
ญญาจางนายแดงให
างนายแดงใหททาส าสแและเด
ละเดนนสายไฟฟ
สายไฟฟ าในบาานน
 ใหมทัทังงหมด
 หมด โดยนายดาาจะเป
จะเปนผ จัจัดดหาส
หาสแและสายไฟฟ
ละสายไฟฟ ามาให
ทังงหมด
หมด นายแดงทางานไปได างานไปไดคครรงหน ง หนงงปรากฏว
 ปรากฏวาาสายไฟฟ
สายไฟฟาไมมม
คณภาพจ
ณภาพจงงตตอองร
งรออท
 ทงและท
ง และทาาใหม ใหมททาาให
ใหเเสสยเวลาไปหนงงเด
 เดอน
อน นาย
แดงทางานเสร
างานเสรจล
จลาาชชาไปหน
าไปหนงงเด เดอนท
อนทาาให ใหนนายด
ายดาาเส
เสยยโอกาสขาย
โอกาสขาย
บานให
านใหแแกกลลกค
กคาาททเเปล
 ปลยนใจไปซ
ย นใจไปซออบ  บาานอ
นอนนแทน
 แทน นายดาาจจงงฟฟองให
นายแดงรับผ บผดดชอบท
ชอบทสส งบ ง บาานล
นลาาชชากว
ากวาก
ากาหนดเวลาตามสั
าหนดเวลาตามสัญญา ญญา
เชนนนน นายแดงจะสามารถตอส อส  ไดหหรรออไม
ไม เพราะเหต ใด จงอธบบาย าย

ธงคาตอบ
าตอบ (ก) ตอบตามมาตรา 583
(ข) ตามกฎหมาย ผ รัรับจ บจางจะต
างจะตอองส
งสงงมอบการงานตามท
มอบการงานตามทกก าาหนด  หนด
เวลาไว ในสัญ
ญญาญา แตถถาาความชัความชักช กชาในการท
าในการททท าานันันนเก เกดดขขนนเพราะ
 เพราะ
สภาพแหงงสัสัมมภาระท
ภาระทผผ  ววาจ
าจาางส
งสงงให
ให ผ รัรับบจจาางไม
งไมตตอองรั
 งรับบผผดดตาม
ตาม
มาตรา 591 ดังงนันัน เมออนายแดงต
 นายแดงตองร องรออสายไฟฟ
 สายไฟฟาท ไม  มมคค ณณภาพ
ภาพ
ทง ซงนายด
สาเหต ง นายด
ททาาให าาเป
เปนผ จัจัดดหามาท
ใหนนายแดงส
ายแดงส หามาทาาให
ใหเเส
งงมอบงานล
มอบงานล สชยยเวลาไปหน
าาช าเวลาไปหน
าไปหน
ไปหนงงเด งเด
ง นเดเช
 เดออน ออนนนนนนจนายแดง
น งงเป
เปน
ายแดง
สามารถตออสส  ได เพราะความลาช าชาเก
าเกดดจากสภาพแห
จากสภาพแหงสั งสัมมภาระ
ภาระ ซง
ผ ววาจ
าจาางส
งสงงให
ใหตตามมาตรา
ามมาตรา 591

ขออสอบกฎหมายพาณ
สอบกฎหมายพาณชย
ชย 1 ภาค 2/ 2542

1. แดง มรราานขายอาหารอย
 นขายอาหารอย รรมมแม
 แมนนาเจ
า เจาาพระยา
พระยา แดงไดเเชชาาเร
เรออลลา
 

หนงจากขาวโดยแดงได
ง จากขาวโดยแดงไดตตกลงกั กลงกับบขาวว
ขาววาาจะใช
จะใชเเรรออททาาเป
เปนราานอาหาร
นอาหาร
ซงงเร
 เรอล
อลาน
านจจะจอดอย
 ะจอดอย ตตดดกักับบรราานขายอาหารของแดงท
นขายอาหารของแดงทออย  ย รรมมแม
แมนนา
เจาพระยาเท
าพระยาเทาานันัน สัญญาเช
ญญาเชาาระหว ระหวางแดงและขาวเพ
างแดงและขาวเพยยงแต งแตตกลง ตกลง
ดวยวาจาและม
วยวาจาและม ไดกกาาหนดเวลากั หนดเวลากันนไว ไวววาาเช
เชาานานก
นานกปป โดยตกลงจาายย
คาเช
าเชาท าทก ๆ วันนสสนนเด
 เดออนเป
นเปนเงนนเด
เดออนละ นละ 10,000 บาท ปรากฏวา
แดงเชาเร าเรออมาได
มาไดเเพพยยงหน
งหนงงป
 ปเกดดภาวะเศรษฐก
ภาวะเศรษฐกจซบเซา จซบเซา แดงไดนนา
เรออลลาานน ไปรั
 บบจจางบรรท
างบรรทกกทรายโดยไม
ทรายโดยไม ใชเเรรออเป เปนราานอาหารต
นอาหารตออไป ไป
ขาวทราบเรองจ อ งจงบอกเล
งบอกเลกกสัสัญ ญญาทั
ญาทันนททและให
และใหสสงงมอบเร
มอบเรออคคนนใน
ใน 7
วัน แดงไมยยอมปฏ อมปฏบับัตตตตามและต
 ามและตออสส ววาาขาวจะต
ขาวจะตอองบอกกล
งบอกกลาาวตามวตาม
ป.พ.พ. มาตรา 566 กออนน ทาานจะว
นจะวนนจฉั
จฉัยยเร
เรอองน
 งนวว าาอย
อยาางไร
งไร จง
อธบบาย
าย

ธงคาตอบาตอบ หลักกกฎหมาย
กฎหมาย ป.พ.พ.มาตรา 552 และมาตรา 554
วนนจจฉั
 ฉัย สัญ
ญญาเช
ญาเชาาเร เรออระหว
ระหวางแดงและขาวเป
างแดงและขาวเปนการเชา
สังหาร
งหารมมทรัทรัพย
พย ค สัสัญ
ญญาสามารถตกลงกั
ญาสามารถตกลงกันดนดววยวาจาได
ยวาจาได แดงผ เเชชา
 ได ตตกลงให
ทกลงให
เรออท เปนรขขาวเช
าาเป าวเช
าเร
าเรออโดยใช
าานอาหารได
นอาหารได โดยใช านัเเรรนออททซาาเป
เเททานั เปนนการใช
งงเป
 เป ราานอาหาร
นอาหาร
ททรัรัพพยยผตามท
ต เเช
ชาาจจกก งงตตาาหนด
ามท อองใช
งใช
หนด
 ไว ในสัญ ญญาเช
ญาเชาาตาม ตาม ป.พ.พ.มาตรา 552 การทแดงได แ ดงไดนนาาเร เรออลลาานน
 ไปรับบจจาางบรรท
งบรรทกกทรายโดยไม
ทรายโดยไม ใชเเรรออเป เปนราานอาหารต
นอาหารตออไปนั ไปนัน
เปนการฝาฝนบทบัญ ญญั
ญัตตขของ
 อง ป.พ.พ.มาตรา 552 ขาวจงงตตอองบอก งบอก
กลาวให
าวใหแแดงปฏ
ดงปฏบบััตต ให
 ถถกต
ก ตอองตามมาตรา
งตามมาตรา 552 เสยก ยกออนน คออจะต จะตอองง
บอกกล าาวให
วใหแแดงน
บรรทกกทราย
ทราย ถดงนาาเร
เร ออกลั
าาแดงผ
แดงผ เเชชกลัาาไม
บบมาท
มาท
ปฏบบัาาเป
ไม
ปฏ ัตตเปตตาม
 นามราานอาหาร
นอาหาร
ผ ให ไมขาวจ
 ใชเเรรงงจะบอก
  เเชชาาคคออขาวจ ออล
ลาน
าน ไป
จะบอก 
 

เลกกสัสัญญาได
ญญาได ตาม ป.พ.พ.มาตรา 554
การทขาวบอกเล
ข าวบอกเลกกสัสัญ
ญญาทั
ญาทันนทท เพราะเหตททแแดงใช
 ดงใชเเรรอไม
อไมชชอบ
อบ
ตาม ป.พ.พ.มาตรา 552 นัน ขาวบอกเลกไม กไมชชอบดอบดววยกฎหมาย
ยกฎหมาย
แมจะให
จะใหแแดงส
ดงสงงมอบเร
มอบเรอค อคนนใน
ใน 7 วันนกกตตาม
าม แมสัสัญ ญญาเช
ญาเชาาเร เรออลลาน
าน
จะเปนการเชาท
าท ไม
 มมกก าหนดเวลา
า หนดเวลา ขาวผ ให   เเชชาากกมมจจ าาเป
 เปนตอองบอก
งบอก
กลาวตาม
าวตาม ป.พ.พ.มาตรา 566 เสมอไป เพราะการบอกเลกกสัสัญญา ญญา
ของขาวเปนเรอองของการบอกเล
 งของการบอกเลกกททผผ  เช เชาาใช
ใชเเรรออโดยไม
โดยไมชชอบ อบ จงงตตอองง
นาาหลั
หลักของ
กของ ป.พ.พ.มาตรา 554 มาใชบับังงคัคับ

2. (ก) มดดได ไดตกลงด

ตกลงดววยวาจาเช
ยวาจาเชาาซซออรถจั
 รถจักกรยานยนต
รยานยนตจจากเหล ากเหลอองม งม
กาหนดเวลา
าหนดเวลา 3 ปป โดยตกลงชาาระค ระคาาเช เชาาซซออท
 ทก ๆ วันนสสนนเด
 เดออนน ๆ
ละ 1,500 บาท มดดชชาาระค ระคาาเช
เชาาซซออมาท
 มาทก ๆ เดออนจนถ นจนถงงวัวันนทท 29
กมภาพั
มภาพันธ นธ 2543 ซงงเป
 เปนวันนครบก
ครบกาาหนดช หนดชาาระค ระคาาเช
เชาาซซออในเด
 ในเดออนท
นท 
7 พอด ปรากฏวาามมดดมม ไดชชาาระค
ระคาาเช เชาาซซออโดยอ
 โดยอาางว
งวาาสัสัญ
ญญาเช
ญาเชาซาซออน
 น
 ไมผผกกพัพันม
นมดเพราะไม
ดเพราะไม ไดททาเป
า เปนหนังงสสอ แตออยยาางไรก งไรกตตามเหล
ามเหลอองได งได
ออกใบเสร
วนนจจฉั
 ฉัยว จ
จรั
ยวาม รับ
บเง
เง
ามดดจะต น
นให
ให
จะตอองผ ม
ม
ด
ดททก ๆ
งผกกพัพันตามสัครั
นตามสัญ  ง
งท
ญญาเชท
ม
ม  ด

ดได
ไดช
ช า
าระค
ญาเชาาซซออรถจั ระค า
าเช
เช
า
าซ
 รถจักกรยานยนต ซ
อ  ให
ท
ท
า
านน
รยานยนตคัคันนนน
หรออไมไม เพราะเหต ใด
(ข) ถาาขขอเท
อเทจจจร
จรงงตามข
ตามขอ (ก) เปนสัญ ญญาเช
ญาเชาทรั
าทรัพพยย เมออม
 มดดไม
ไม
ชาาระค
ระคาาเช
เชาในวั
าในวันนทท 29 กมมภาพั
ภาพันธ
นธ 2543 เหลองจ องจงงบอกเล
บอกเลก
สัญญาทั
ญญาทันนทท ในวันนทท 8 มนนาคมาคม 2543 ไดหหรรออไม ไม เพราะเหต ใด

ธงคาตอบ
าตอบ ก. หลักกกฎหมาย
กฎหมาย ป.พ.พ.มาตรา 572 วรรคทาายย
 

วนนจจฉั
 ฉัย มดดมมตตองผ
อ งผกกพัพันตามสั
นตามสัญ ญญาเช
ญาเชาาซซออรถจั
 รถจักกรยานยนต
รยานยนตคัคันนนน 
เพราะสัญญาเช
ญญาเชาซออระหว
 ระหวาางมงมดดกักับเหล
บเหลอองตกลงด
งตกลงดววยวาขาม
ยวาขาม ไดททา
เปนหนังส งสอ สัญ ญญาเช
ญาเชาาซซออจ
 จงงตกเป
ตกเป นนโมฆะ
โมฆะ ค สัสัญ
ญญาจ
ญาจงงไม
ไมมมคความ
วาม
ผกกพัพันกั
นกันนตามกฎหมายเช
ตามกฎหมายเชาซ าซอ แมเเหล หลอองไดงไดอออกใบเสร
อกใบเสรจจรัรับบเง เงนให
นให
แกมมอท
อทก ๆ ครัง ใบเสรจจรัรับบเง เงนนกกมม ใช
 สัสัญ
ญญาเช
ญาเชาาซซออท
 ททท าาเป
เปน
หนังส งสออตาม
ตาม ป.พ.พ.มาตรา 572 วรรค 2
ข. หลักกกฎหมาย
กฎหมาย ป.พ.พ.มาตรา 560
วนนจจฉั
 ฉัย สัญ
ญญาระหว
ญาระหวาางม งมออกักับบเหล
เหลองบั
องบังงคัคับบกักันนได
ได โดยชอบดววยย
กฎหมาย เมออม  มออไม
ไมชชาาระค
ระคาาเช
เชาาในวั
ในวันนทท 29 กมมภาพั
ภาพันนธธ 2543
เหลอองบอกเล
งบอกเลกกสัสัญ
ญญาทั
ญาทันนทท ในวันนทท 8 มนนาคม าคม 2543 ม ได เหลอองง
ตองบอกกล
องบอกกลาาวให
วใหมมออนนาาคคาาเช
เชาามาช
มาชาาระเส
ระเสยยกกออนเพราะเป
นเพราะเปนการ
ตกลงชาระค
าระคาาเช
เชาาเป
เปนรายเดออนน ซงงจะต  จะตอองให
งใหเเวลากั
วลากับม บมดดในการน
ในการนา
คาเช
าเชามาช
ามาชาาระอย
ระอยาางนงนออยย 15 วัน ถาม ามดดไม
ไมนนาาคคาาเช
เชาามาช
มาชาาระตาม
ระตาม
คาบอกกล
าบอกกลาาวว เหลอองจ งจงงจะบอกเล
จะบอกเลกกสัสัญญาได
ญญาได ตาม ป.พ.พ.มาตรา
560

3. (ก) นายอวนท
วนทาาสัสัญญาจ
ญญาจางนายหม
างนายหมจจากจัากจังงหวัหวัดดเช
เชยยงใหม
งใหมมมาา
ทาางานเป
งานเปนพอครั
อครัววททกกร
 รงเทพฯ
งเทพฯ โดยนายอววนออกเง นออกเงนนคคาาเดเดนนทางให
ทางให
มกกาาหนดเวลา
หนดเวลา 1 ป ตังงแต แตวัวันนทท 1 มนนาคม
าคม 2542 ถงงวัวันนทท 29
กมภาพั
มภาพันธ นธ 2543 เมอท อ ทาางานได
งานได 6 เดออนน นายอววนให นใหนนายหม
ายหม ไป
ทาางานเป
งานเปนพอครั
อครัววให
ใหนนายผอมซ
ายผอมซงงเป  เปนญาตกักันนโดยนายผอมเป
โดยนายผอมเปนผ 
จาายค
ยคาจ
และต าองการเด
อจงการเด
าางให
งให นายหม
ทางกลัททบบบ
นนทางกลั าางานจนถ
บงานจนถ
าานท งงงวั
วันนท
นทจจั ังหวั
หวั ทเช ยยงใหม
ดดเช 29งใหม
กมภาพั
มภาพั นนธธาาเด
จจงงขอค
ขอค 2543
เด
นนทาง
ทาง
 

ขากลับบจาก
จาก นายผอม เชนนนน นายผอมจะตอองจ
งจาายให
ยใหหหรรอไม
อไม 
เพราะเหต ใด จงอธบบาย
าย
(ข) สัญ
ญญาจ
ญาจาางท
งทาของเป
าของเปนสัญ
ญญาเฉพาะตั
ญาเฉพาะตัวของผ
วของผ รัรับบจจาางหร
งหรออไม
ไม 
เพราะเหต ใด จงอธบบายโดยยกหลั
ายโดยยกหลักกกฎหมายประกอบ
กฎหมายประกอบ
ธงคาตอบ
าตอบ
(ก) สัญ
ญญาจ
ญาจาางแรงงานจะเก
งแรงงานจะเกดดขขนนต
 ตออเม
เมออค
 ค สัสัญ
ญญาตกลงกั
ญาตกลงกัน ตาม
มาตรา 575 การทนนายผอมจ
 ายผอมจาายค
ยคาจ
าจาางให
งให นายหมทททท  าางานเป
งานเปนพอ
ครัวให
วให จะถออววาเป
าเปนนายจาางของนายหม
งของนายหม ไม ได ทังงนนเเพราะสั
 พราะสัญ ญญา
ญา
จาางแรงงานเก
งแรงงานเกดข ดขนนโดยการแสดงเจตนาท
 โดยการแสดงเจตนาทาาสัสัญญาระหวาางนายอ งนายอววนน
กับนายหม
บนายหม เพยยงแตงแตนายอ
นายอววนได
นได ใหนนายหม
ายหม ไปชววยงานของนายผอมยงานของนายผอม
เทานั
านัน เพราะฉะนันนนายผอมจ
นายผอมจงงไมไม ใชนนายจ
ายจาางตามมาตรา
งตามมาตรา 575 ท
จะตอองจ
งจาายเง
ยเงนค
นคาาเด
เดนทางขากลั
นทางขากลับบให ใหตตามมาตรา
ามมาตรา 586 (อธบบายหลั ายหลัก
กฎหมายมาตรา 575)
(ข) วัตตถถปประสงค
ระสงคขของสั
องสัญ
ญญาจ
ญาจาางทงทาของอย
าของอย ททผผ   รัร ับบจจาางตกลงจะ
งตกลงจะ
ททาาการงานส
การงานส
าาการงานนั ง
งใดส
 ใดส
การงานนันให ง
งหน
 หน ง
งจนส

นใหแแกกผผ ววาจ จนส า
าเร
เร
จ
จตามมาตรา
ตามมาตรา
า จาางโดยจะเอาการงานท 587 ผ
 รั
ร
งโดยจะเอาการงานทรัร ับบจจาางทัั บ
บจจา
างจ
งจ
งทังงหมด
หมด ง
งต
ต อ
องง
หรออแบแบงงการแต
การแตบบางส
างสวนไปให
วนไปใหผผ รัรับบจจางช
างชววงท
งทาอ
าอกกทอดหน
ทอดหนงงก  ก ได ตาม
มาตรา 607
สัญญาจ
ญญาจาางท งทาของจ
าของจงงไมไมเเปปนสัญ ญญาเฉพาะตั
ญาเฉพาะตัววของผ
ของผ รัรับบจจาางง แตถถา
สาระสาาคัคัญแห
ญแหงงสัสัญ
ญญาอย
ญาอย ททคความร  วามร ความสามารถของตั
ความสามารถของตัววผผ รัรับจ บจาางง
ผ รรัับจ
บจางจะเอาไปให
างจะเอาไปให
กฎหมายมาตรา รัรับจ
607) บจางช
างชววงท
งทาอ
าอกทอดหน
กทอดหนงงไม
 ไม ได (อธบบายหลั
ายหลัก
 

ขออสอบกฎหมายพาณ
สอบกฎหมายพาณชย
ชย 1 ภาค 2/2542

1. นายหนททาาสั  สัญญาเปนหนั งส งสออกักันเองเช

นเองเชาาททดด นนจากนายนกเพ
 จากนายนกเพอ
ปลกกบบาานอย
นอย อาศั
อาศัยยมมกกาาหนด
 หนด 15 ปป มขขออสัสัญ ญญาข
ญาขออหน หนงงว
 วา "ถา
สัญญาเช
ญญาเชาาททดด นส
น สนนส
 สดดลงไม
ลงไมววากรณ
ากรณ ใด ๆ กตาม ตาม ผ ให
  เช
เชาาจะต
จะตอองรั งรับ
ซออบ
 บาานท
นทปล
ป ลกกบนท
บนทดด นนททเช
เ ชาาในราคาท
ในราคาทอองตลาด"
งตลาด" เมออนายหน  นายหนเเชชา
ทดด นมาครบ
น มาครบ 3 ปป พพอดอด นายนกไดขขายท ายทดด นนททนายหน
น ายหนเช
เชาาอย
อย นน ให
  กักับ
นายมด นายมดจงงบอกเล บอกเลกกสัสัญ ญญาเช
ญาเชาาททดด นแปลงนกัก ับบนายหน
นายหน และ
 ใหนนายหน
ายหนรรอถอนบ
อ ถอนบาานออกไปด
นออกไปดววยย เชนนนน นายมดจะบอกเลก
สัญญาเช
ญญาเชาาได
ไดหร หรออไม
ไม และนายหนจจะต
ะตอส
อส ววาาผผ ให
  เเชชาาตตอองรั
งรับบซซออบ
 บาานน
ทปปล
 ลกกบนท
บนทดด นท
นทเช
เ ชาาในราคาท
ในราคาทอองตลาดได
งตลาดไดหหรรออไม ไม เพราะเหต ใด

ธงคาตอบ
าตอบ นายหนททาสั าสัญ
ญญาเช
ญาเชาาทรั
ทรัพพยยกักับนายนกม
บนายนกมกกาหนดเวลา
า หนดเวลา
15 ปป แต ไม ไดจจดทะเบ
ดทะเบยยนต
นตออพนั
พนักกงาน
งาน เจาหน าหนาาทท จงงสามารถฟ
สามารถฟอง
รกรรมส
อองบั
งบังงคัคัททธ
บบคด
คด
 ได
ธ ในทรั แต
แ ต เ
เพ
 พพยยสสนนทพย
ยงง
 ทเช 3 ป
ป เ
เท
ท
านั
า
เ ชาาไปในระหวนัน
นตามมาตรา
ไปในระหวางสัตามมาตรา
างสัญญญาเช 538 ถ
ญาเชาจะไมททาาใหาม
าม
ก
การโอน
ารโอน
ให
สัญญาเช
ญญาเชาาจะไม จะไมททาาให
 ใหสัสัญ
ญญาเช
ญาเชาาอสั อสังงหาร
หารมมทรั
ทรัพยพยระงั ระงับบไป ไป ผ รัรับบโอน
โอน
ยอมรั
อมรับบไปทั ไปทังส งสททธธและหน
และหนาท าทขของผ
 องผ  โอนซงงม
 มตตอผ
อ ผ เเชชาาดดววยตามมาตรา
ยตามมาตรา
569
เมอนายมดได
อ นายมดไดซซออบบาานและท นและทดด นมา นายหน ไดเเชชาาบบาานและท นและทดด นมา

สแลวนข
ว 3ออสัสัปปญญาท
วนข ญ นายมดจ งสามารถบอกเล
งสามารถบอกเล
ญาทกก าาหนดให
 หนดให
ผผ  ให กสั
กงรั
สัญ
ญญาเช
 เเชชาาตตอองรับบซญาเช
ซออเร าาได
ได ตตามราคาใน
 เรออนไม
นไม ามราคาใน
 

ทอองตลาดท
งตลาดทซซ ออขายกั
ขายกันนนันัน แมววาาจะเป
 จะเปนเงออนไขในสั
 นไขในสัญ ญญาแต
ญาแตกกเเปปน
เงออนไขหร
 นไขหรออขขอสัอสัญญาต
ญญาตาางหากจากส
งหากจากสททธธและหน
และหนาาทท ในการเช
 า จง
 ไม ผกกพัพันนายมดผ
นนายมดผ รัรับบโอน
โอน นายหนจจงงต  ตออสส ไม
   ได

2. (ก) นายดาาททาาสัสัญญาเช
ญญาเชาาซซออรถยนต
 รถยนต 1 คันจากนายแดง
นจากนายแดง ตกลง
ชาาระค
ระคาาเช
เชางวดละ
างวดละ 1 เดออนน เป เป นนจจานวน
านวน 24 งวด และมขขอตกลง อตกลง
วาการช
าการชาาระค
ระคาาเช
เชาาซซออตามก
 ตามกาาหนดเวลาท
หนดเวลาทตตกลงกั กลงกันนไว
ไว ใหถถออววาาเป
เปน
สาระสาาคัคัญของสั
ญของสัญ ญญา ญา ถาามมกการผ
ารผดดนันัดช
ดชาาระงวดใดงวดหน
ระงวดใดงวดหนง นาย
แดงมสสทธ
ท ธบอกเล
บอกเลกกสัสัญญาได
ญญาไดทัทันนทท นายดาาชชาาระค
ระคาาเช
เชาาตลอดมา
ตลอดมา
เป นเวลา
เป นเวลา 12 เดออนน แตนนายด ายดาาไม
ไม ไดชชาาระค
ระคาาเช
เชาาของเด
ของเดออนท
นท 13
เพราะมคความจ
วามจาาเป
เปนตองน องนาเง
าเงนไปรั
นไปรักกษาบษาบดดาท
าทป  ววยย และขอนาเง
าเงน
มาชาาระให
ระให ในภายหลัง นายแดงไมยอมรั ยอมรับบและบอกเล
และบอกเลกกสัสัญ ญญา
ญา
ทันนทท นายดาาตตออสส ววาานายแดงยั
นายแดงยังงไม
ไมสสามารถบอกเล
ามารถบอกเลกกสัสัญญาได ญญาไดตตามาม
กฎหมาย เชนนนน ถกกตตอองหร งหรออไม
ไม เพราะเหต ใด จงอธบบาย าย
(ข) ถาาขขอเท
อเทจจจร
จรงงตามข
ตามขอ (ก) เปนสัญ ญญาเชญาเชาทรั
าทรัพพยย คาาตอบจะ
ตอบจะ
แตกตาางไปหร
งไปหรออไม
ไม เพราะเหต ใด จงอธบบาย
าย
ธงคาตอบ
าตอบ (ก) ตามกฎหมายมาตรา 574 ผ ให   เเชชาาจะบอกเล
จะบอกเลก
สัญญาได
ญญาได ในกรณผผ เเชชาาผผดนั
ดนัดดไม
ไม ใชเเงงนนสองคราวต
สองคราวตดดๆๆ กันนหร หรอ
กระทาผ าผดสั
ดสัญ
ญญาในข
ญาในขออททเป เ ปนสววนส
นสาาคัคัญ เมออนายด
 นายดาากักับบนายแดงได
นายแดงได
ทาาสัสัญญาโดยม
ญญาโดยมขขออตกลงว
ตกลงวาาการช การชาาระค
ระคาาเช
เชาาซซออตามก
 ตามกาาหนดเวลาท
หนดเวลาท
ตกลงกันนไว
ไวถถออว
งวดใดงวดหน  งงนายแดงม
 วนายแดงม
าาเป
เปนสาระส าคั
าธคับอกเล
สสททธ บญ ญของสั
ของสักกสัสัญ
อกเล ญญา ญา
ญ ถาามททัมันนท
ญญาได
ญาได กการผ
ทารผดัดดนั
งงนันันันนนาย
ดดชนาย
ชาาระ
ระ
 

ดาได
าไดททาผ
าผดสั
ดสัญ
ญญาท
ญาท ไม
  ไดชชาาระค
ระคาาเช
เชาาของเด
ของเดออนท
นท 13 จงงถถออววา
เปนการกระทาาผผดสั
ดสัญญญาในข
ญาในขออททเเป ปนสววนส
นสาคั
าคัญ
ญนายแดงจ
นายแดงจงงบอก บอก
เลกกสัสัญญาได
ญญาได นายดาาตตอส
อส  ไม ได 
(ข) ถาาเป เปนสัญญาเช ญญาเชาาทรั ทรัพพยย การผดดนันัดดไม
ไมชชาาระค
ระคาาเช
เชาาททพพ งงสสงงเป
เปน
รายเดอนจะตอนจะตอองม งมกการบอกกล
ารบอกกลาวก าวกออนอย
นอยาาให
ใหนนออยกว
 ยกวา 15 วัน ตาม
มาตรา 560 วรรคสอง แตมมาตราน าตราน ไม  ใชกกฎหมายเก
ฎหมายเกยวกั ย วกับความ บความ
สงบเรยยบร บรออยและศ
ยและศลลธรรมอั
ธรรมอันนดดขของประชาชนจ
องประชาชนจงงสามารถตกลงกั
สามารถตกลงกัน
เปนประการอนได น ได ดังนั
งนันนเม
เมออค
 ค สัสัญ
ญญาตกลงกั
ญาตกลงกันนให ใหบบอกเล
อกเลกกสัสัญ ญญาญา
 ไวททัันนททถถาามมกการผ
ารผดดนันัดดชชาระงวดใดงวดหน
าระงวดใดงวดหนง นายดาาได ไดผผดดนันัดดชชาาระระ
งวดท 13 นายแดงจงสามารถบอกเล งสามารถบอกเลกสักสัญญญาได
ญาไดททัันนทท นายดาาตตอส
อส 
 ไม ได
3. (ก) นายอวนท วนทาาสัสัญญาจ
ญญาจางนายผอมเป
างนายผอมเปนพอครั อครัววมมกกาาหนดเวลา
หนดเวลา
หนงป ง ป ตังงแต
แตวัวันนทท 1 มกราคม 2542 ตกลงคาจ าจาางเด
งเดออนละ นละ 10,000
บาท โดยจายท ายทก ๆ วันนทท 25 ของเดออนน ตออมานายผอมท
มานายผอมทาางานไม งานไม
ดจจงงต
 ตอองการเล
งการเลกกจจางนายอ
างนายอววนน จงงบอกเล
บอกเลกกจจาางนายผอมในวั
งนายผอมในวันนทท 31
มนาคม
นาคม
(ข) ถาาผผ วว2543
าาจ งมเชหหน
 จาางม นน
นนนาาท
 ทนายผอมจะต
จัจ ัดดหาสั ออสส ได
หาสัมมภาระ
ภาระ  จะมออยยหน
หาางไรบ
นงไรบ
าท  าางละความรั
ง จงอธบบาย
าทแและความรั ายผด
บบผ
อยาางไร
งไร จงอธบบาย าย

ธงคาตอบ
าตอบ (ก) สัญ ญญาระหว
ญาระหวาางนายอ
งนายอววนกันกับบนายผอมเป
นายผอมเปนสัญญา
ญญา
จาางแรงงานม
งแรงงานมกกาหนดเวลา
า หนดเวลา 1 ป ตังแต
งแตววัันนทท 1 มกราคม 2542 ถง

มวันท
นนาคม
นทาคม
 31 2543
ธันนวาคม
วาคม 2542 เม
จงงกลายเป
กลายเปนสัอนายผอมท
อญ
นายผอมท
ญาไมมมกก าางานเร
ญญาไม งานเร
ออยมาจนถ
 ยมาจนถงงเด
าาหนดเวลาตามมาตรา
หนดเวลาตามมาตรา เดออนน
 

581 ซงงฝ
 ฝายใดฝายหนงจะเล
ง จะเลกกสัสัญ
ญญาได
ญาไดตตามมาตรา
ามมาตรา 582 โดยม
การบอกกลาาวล วลววงหน
งหนาากกอน
อน ในเมออถ ถงงหร
หรอก
อกออนจะถ
นจะถงงกกาาหนดจ
หนดจาายย
สนค
นคาาจจาางคราวใดคราวหน
งคราวใดคราวหนง เพออให  ใหเเปปนผลเลกกสัสัญ
ญญากั
ญากันเม
นเมออถ
 ถง
กาหนดจ
าหนดจาายส ยสนจ
นจางคราวถั
างคราวถัดดไปข ไปขาางหน
งหนา
ดังนั
งนันเม
นเมออม
 มกการตกลงจ
ารตกลงจายค ายคาาจจาางท
งทก ๆ วันนทท 25 ของเดออนนาย
นนาย
อววนบอกเล
นบอกเลกกจจางวัางวันนทท 31 มนนาคม
าคม ถงก
งกาาหนดจ
หนดจาายส
ยสนนจจางค
างคออวัวันนทท 
25 เมษายนกจะม จะมผลเล
ผลเลกกสัสัญญาวั
ญญาวันท นท 25 พฤษภาคม นายผอมจง
ตอส
อส  ได
(ข) ตอบตามมาตรา 590, 591 และ 604 โดยอธบบายประกอบ ายประกอบ

ขออสอบกฎหมายพาณ
สอบกฎหมายพาณชย
ชย 1

นายเสารเเอารถยนต
อารถยนตขของนายอาท องนายอาทตตยยมาให
มาใหนนายจั
ายจันทร
นทรเช เชา โดยท
นายอาทตตยยมม ได
 รร เห
เ หนนยยนนยอมด
ยอมดววยย ตออมานายอาท
มานายอาทตย ตยมาเร
มาเรยยกร
กรอง
อง
 ใหนนายจั
ายจันทร
นทรผผ เเชชา ซงครอบครองรถอย
ง ครอบครองรถอย ในขณะนั
  นนสสงงรถค
รถคนนให
ใหตน
ตน
ดังน
งน นายเสารจจะต
ะตองรั
องรับบผผดดตตออนายจั
นายจันนทร
ทรผผ เเช
 ชาาหร
หรออไม
ไม
เฉลย ตาม ปพพ. มาตรา 549 ความรับบผผดดของผ ของผ ให
  เเชชาาในกรณ
ในกรณ
รอนสทธ
ทธ ใหบบัังงคัคับบดดววยบทบั
ยบทบัญ
ญญั
ญัตตวว าาดดววยการซ
ยการซออขายอน
 ขายอน โลมตาม
สมควร
สวนตามมาตรา
วนตามมาตรา 475 ถาหากม าหากมบบคคลใดมาก
คคลใดมากอการรบกวนขั
อการรบกวนขัดส ดสททธธ

มของผ
สสททธ ธซซเหน
เหนอ ในอั
อทรันนท
อทรั ทยจะครองทรั
พพย จ สสะครองทรั
นท
น ท ได พพยยสสนนโดยปกต
 ซซอขายกั
อ ขายกั  นนนั
โดยปกต  สสข เพราะบ
นันนอย
อย ในเวลาซ คคคลผ
ออขายกคลผ
 ขายกดด  นันัน
 

เพราะความผดของผ
ดของผ ขขายก
ายกดด ผ ขายจะต
ขายจะตอองรั งรับบผผด
 โดยอน โลมลักกษณะสั
ษณะสัญ ญญาซ
ญาซออขาย
 ขาย การทการทนายอาท
น  ายอาทตตยยเจาาของมา
ของมา
เรยยกร
กรองรถท
องรถทเเช
 ชาาคคนนจากนายจั
จากนายจันทรนทรนันัน เป
เป นการก
นการกออการรบกวนขั
การรบกวนขัด
สทธ
ทธของนายจั
ของนายจันนทร ทรผผ เเชชาาในอั
ในอันนททจะครองรถท
จ ะครองรถทเเช  ชาาโดยปกต
โดยปกตสสข นาย
อาทตตยยมมสส ททธธเหน
เหนออรถ
รถ เพราะเป เพราะเป นนเจ
เจาาของ
ของ จงงเป เปนการรอนสททธธของ ของ
นายจันทร
นทรผผ เเชชา นายเสารผผ  ให  เช
เชาาจจงงตตอองรั
งรับบผผดดตตออนายจั
นายจันนทร
ทรผผ เเชชา
ตามมาตรา 549, 475

ขออสอบกฎหมายพาณ
สอบกฎหมายพาณชย
ชย 1

1. นางขจมมภภมมลลาาเนาอย
เนาอย จัจังงหวั
หวัดดเช
เชยงใหม
ยงใหม ตกลงใหนนายส ายสขขมมเช เชา
บานท
านทออย
 ย ททกกร
  รงเทพ
งเทพ ฯ มกกาหนดเช
า หนดเชาากักัน 5 ปป คาาเช
เชาาเด
เดออนละ
นละ
25,000 บาท แตกการเช ารเชาม
าม ไดททาเป
าเปนหนังส
งสออและจดทะเบ
และจดทะเบยยนต นตอ
พนักกงานเจ
งานเจาาหน หนาาทท พอเชากั
ากันมาได
นมาไดปปครง นายสขขมมผผดดนันัดดชชาาระค
ระคา
เชา 2 เดออนน นางขจจจงงโทรศั  โทรศัพพททททางไกลทวงถามให
างไกลทวงถามใหชชาาระ ระ ตออมา มา
นายส
คางช ข
ขม

มม
ม
างชาาระไปอ จ
จดหมายลงลายม
ดหมายลงลายม
ระไปอก 2 เดออนน นางขจ ไมยยอม อช
อ ช
อ
อของนายส
 ของนายส ข
ข ม

มขอผั
ขอผัด
ดช
ช
า
าระค
ระค
อม ดังงนน นางขจจจะฟ า
าเช
เช า
าทท
ะฟ องบังงคัคับ 
 ใหนนายส
ายสขขมมชชาาระค
ระคาาเช
เชาาททคค างได
างไดหหรรออไม
ไม 

เฉลย ตาม ปพพ. มาตรา 538 การเชาาอสั อสังงหาร

หารมมทรั
ทรัพย
พย ถาามม ได
มหลั
หลักฐานเป
กฐานเปนหนังงสสอออย
อยาางหน
งหนงงอย
 อยาางใดลงลายม
งใดลงลายมออชชออฝ
 ฝายทตต อองรั
งรับ
ผสามป
ดดเป
เปนขสนไป
น าคั
าไปคัญหากม
จะฟ
จะฟ ได
 องรททอองให
งใหนหนั
าเป
าเป บบัังงคัคังงสบบคด
สคด หหาได
าได ไม ถาาเช
ออและจดทะเบ
และจดทะเบ เช
นตาามอพนั
ยยนต อมพนั
กกาาหนด
 หนด
กกงาน
งาน
 

เจาหน
าหนาาทท การเชานั
านันนจะฟ
จะฟองรองให
องใหบับังงคัคับบคด
คดแแตตเพ
เพยยงสามป
งสามป (10
คะแนน) กรณตตามปั ามปัญหา แมสัสัญ ญญาเช
ญาเชาาระหว ระหวาางนางขจ
งนางขจกักับบนาย
นาย
สขขม ซงตกลงเช
ง ตกลงเชากั
ากัน 5 ป จะไม ไดททาเป
า เปนหนังส งสออและจดทะเบ
และจดทะเบยนยน
ตอพนั
อพนักกงานเจ
งานเจาาหน หนาาทท แตกกมมจจดหมายลงลายม
ดหมายลงลายมออชชออของนายส ของนายสขขม
ขอผัดดชชาระค
าระคาาเช เชาาททคค างช
างชาาระ
ระ การเชาาจจงงมมหหลัลักฐานเป
กฐานเปนหนังงสสอ
ของผ เเชชาาคคอนายส
อนายสขขมมซซงเป ง เปนฝายทตต อองรั
งรับบผผดดเป
เปนสาาคัคัญ ตาม
มาตรา 538 แลว (8 คะแนน) ตามปัญหาหลังงเช เชาากักันนมาได
มาไดปปครง
นายสขขมมกกผผดดนันัดดชชาระค
าระคาาเช เชา 2 เดออนน นายขจจจงงฟ  ฟ องรอองบั
งบังงคัคับบคด
คด
เรยยกค
กคาาเช
เชาาททนนายส
 ายสขขมมผผดดนันัดดชชาาระได
ระได

2. นายวฒ ฒตกลงเช
ต กลงเชาาตตกแถวท
กแถวทกก าาลั
 ลังก
งกออสร
สราางอย
งอย จจากนายส
ากนายสททธธหหนนง
หอองเพ
งเพอจั
อ จัดดตัตังงสสาานันักกงานทนายความ
งานทนายความ มกกาหนดเวลาเช
า หนดเวลาเชากั ากัน 3 ป
คาเช
าเชาเด
าเดอนละ
อนละ 10,000 บาท ไมมมหหลัลักกฐานเป ฐานเปนหนังงสสออลงลายม
ลงลายมอ
ชออบ
 บคคคลทั
คลทังงสองฝ
สองฝายแตปประการใด ระการใด แตนายว นายวฒ ฒ ได
  ใหคคาาเช
 เชาาลลวง
วง
หนาานายส
นายสทธ ทธ ไปแลว 3 เดออนน เป เป นเง
นเงน 30,000 บาท เมออก  กออสร
สราางง
เสร จแล
จ แล
จงงตตอองฟว นายส
งฟองรอองขอใหทธ
ท ธ
 ไม
ย
ยอมส
งขอใหศศาลบัอมส ง
งมอบห
มอบห
าลบังงคัคับบให อ
องต
ใหนนายส งต ก
กแถวแก
แถวแก นายว
น
ายสททธธสสงมอบหายว ฒ
ฒ
ง มอบหอองให  นายว
งใหแแกกตตนน ฒ
ฒ

 โดยอางว างวาาสัสัญญาเช
ญญาเชาาผผกพั
กพันใช
นใชบับังงคัคับบกักันนได
ได เพราะไดชชาาระค
ระคาาเช เชา
ลวงหน
วงหนาอั าอันเป
นเปนการชาาระหน
ระหนตตามสั
 ามสัญญาเชาแก นนายส ายสททธธถถง 3
เดอน
อน ถาาททาานเป
นเป นนศาล
ศาล จะตัดดสสนนให
ใหนนายวายวฒฒหร
หรอนายส
อนายสททธธชนะคด
ชนะคด

เฉลย
มหลั ตาม นปพพ.
หลักฐานเป
กฐานเป หนังงสสมาตรา
อออย 538งงอย
อยาางหน
งหน  อยการเชาาอสั
อสังงหาร
าางใดลงลายม
งใดลงลายมหารออช
มมทรั
ชทรั
 ฝพย
ออฝพายยทถตต าามม ได
อองรั
งรับ
 

ผดดเป
เปนสาคั
าคัญ จะฟ
จะฟ องรอองบั งบังงคัคับบคด
คดหาได
หาได ไม ตามมาตรา 538
จาากักัดเฉพาะการม
ดเฉพาะการมหลั หลักกฐานเป
ฐานเปนหนังงสสอออย
อยาางหน
งหนงงอย
 อยาางใดลง
งใดลง
ลายมออชชออฝ
 ฝายทตต อองรั
งรับบผผดดเป
เปนสาคั
าคัญ จงงจะฟ
จะฟ องบังงคัคับบคด
คดกักันนได
ได ไม
รวมถงงการช
การชาระหน
าระหนลล ววงหน
งหนา (10 คะแนน) กรณตตามปั ามปัญหา แม
นายวฒฒชชาระค
าระคาาเช
เชาาลลวงหน
วงหนาาแล แลว 3 เดออนน แตกการเช ารเชาากก ไมมมหหลัลัก
 ฐานเป นนหนั
 ฐานเป หนังส
งสออลงลายม
ลงลายมออชชอฝ อ ฝายทตต อองรั
 งรับบผผดดเป
เปนสาาคัคัญ ซงงตาม
 ตาม
ปัญหากคคอ นายสททธธผผ  ให เเชชา นายวฒ ฒผผ เช
เ ชา จงงฟฟองรอองบั
งบังงคัคับบคด
คด
 ใหนนายส
ายสททธธสสงมอบห
ง มอบหอองใหงใหตตนหาได
นหาได ไม ตาม ปพพ. มาตรา 538 (8
คะแนน) ถาาขขาพเจาพเจาาเป
เป นศาล
นศาล จะตัดดสสนนให ใหนายสนายสททธธเป
เปนฝายชนะคด

3. แดงทาาสัสัญญาเช
ญญาเชาาบบานจากดาาหลั หลังงหน
หนง โดยทาสั าสัญ
ญญาเป
ญาเปน
หนังส
งสออกกาหนดช
าหนดชาระค าระคาาเช
เชาาททกกวัวันส
นสนนเด
 เดออนน สัญญญาเช
ญาเชาาระบ
ระบววาาไม
ไม
อนญญาตให
าตใหผผ เเชชาาเอาบ
เอาบาานไปให
นไปใหเเชชาาชชวง
วง และสัญ ญญาเช
ญาเชาฉบั าฉบับบนน ไม
  ได
กาหนดระยะเวลาการเช
าหนดระยะเวลาการเชาเอาไว าเอาไว ปรากฏวา แดงเชาาบบาานหลั นหลังงนันันนได
ได
เพยยงง 7 เดอนอน แดงกนนาาบบาานนั นนันไปให
นไปใหเเขขยยวเช
วเชาาชชววงง ดาจ
าจงงถถออสาเหต
สาเหต
ทและให
แแดงผ
 ดงผสสดดสัสัญ
ญญาเอาบ
ญาเอาบ
งงมอบบ
มอบบาานค า
านไปให
นไปให
นคนนภายใน เ
เข
ข
ย
ยวเช
วเช า
าช ชว
วงง บอกเล ก
กสั
ภายใน 15 วัน แดงตออสส ววา (ก) ดาาจะบอก สัญ
ญญาทั
ญาทันท
นท
จะบอก
เลกกสัสัญญาทั
ญญาทันนทท ไม ได ตองบอกกล
องบอกกลาาวล วลววงหน
งหนาเส
าเสยยกกออนน และ (ข)
สัญญาเช
ญญาเชาาฉบั ฉบับน
บนเเป
 ปนสัญ
ญญาเช
ญาเชาาทท ไม
 มมกกาาหนดเวลา
 หนดเวลา การใชเเวลา วลา
เพยยงง 15 วันไม นไมถถกต
กตอองง ดังงนน จงวนนจจฉัฉัยว
ยวา ขออตตออสส ขของแดงฟั
องแดงฟังได
หรออไม
ไม เพยยงใด งใด

เฉลย ตาม ปพพ. มาตรา 544 วางหลักกกฎหมายไว

กฎหมายไวววา ทรัพย
พยสสน
 

ซงงเช
 เชานั
านัน ผ เช
เชาาจะให
จะใหเเชชาาชชวงหร
วงหรออโอนส
โอนสททธธของตนอั
ของตนอันนมม ในทรัพพยยสสน
นันนไม
ไมววาทั
าทังงหมดหร
หมดหรออแต แตบางส
บางสวนให
วนใหแแกกบบคคคลภายนอก
คลภายนอก ทาานว นวาาหา
หา
อาจทาาได ได ไมเเววนนแต
แตจจะได
ะไดตตกลงกักลงกันนไว
ไวเเปปนอยาางอ
งอนนในสั
 ในสัญ
ญญาเช
ญาเชา ถา
ผ เช
เชาาประพฤต
ประพฤตฝฝาฝนบทบัญ ญญั ญัตออัันนนน ผ ให
  เเชชาาจะบอกเล
จะบอกเลกกสัสัญญาเสญญาเสย
ก ได และตาม ปพพ. มาตรา 566 วางหลักกกฎหมายไว กฎหมายไวววา ถา
กาหนดเวลาเช
าหนดเวลาเชาไม าไมปรากฏในความท
ปรากฏในความทตตกลงกั  กลงกันหร นหรออไม
ไมพพงงสัสันนนนษฐาน
ษฐาน
 ได ไซร ทาานวนวาาคค สัสัญ
ญญาฝ
ญาฝายใดจะบอกเลกกสัสัญ ญญาเช
ญาเชาาในขณะเม
ในขณะเมอ
สดระยะเวลาอั
ดระยะเวลาอันเป นเปนกาหนดชาหนดชาาระค ระคาาเช เชาากก ไดททกระยะ
กระยะ แตตตอองบอก งบอก
กลาวแก
าวแกออกกฝฝายหนงงให  ใหรร ตัตัววกกอนชั
อนชัววกกาหนดเวลาช
าหนดเวลาชาาระค ระคาาเช
เชาาระยะระยะ
หนงเป
ง เปนอยาางน
งนอย
อย แต ไมจจาต
า ตองบอกกล
องบอกกลาาวล วลววงหนงหนากวากวา 2 เดออนน
กรณตตามปัามปัญหา (ก) ขอตอตอส
อส ขของแดงฟั
องแดงฟังไม ได เพราะแดงเอาไปให
เชาาชชวง
วง ผดสั
ดสัญญญาเช
ญาเชา ดังงนันัน ดาจ
าจงงบอกเล
บอกเลกกสัสัญญาเช
ญญาเชาทั าทันนทท ได 
ตาม ปพพ. มาตรา 544 วรรค 2 (ข) ขอต อตออสส ขของแดงฟั
องแดงฟังไม ได 
เพราะเปนการบอกเลก และเป และเป นนสัสัญ
ญญาเช
ญาเชาาทท ไม มมกกาาหนดเวลา
 หนดเวลา ซง
ตองบั
องบังงคัคับบตามมาตรา
ตามมาตรา 566 สัญญาจ ญญาจงงไม
ไมมมกก าาหนดเวลาตามมาตรา
หนดเวลาตามมาตรา
566
4. นายนตตตกลงเชาตาตกแถวเก
กแถวเกาาแก แกหหอองหน
งหนงงจากนายส
 จากนายสทธ ทธเพ
เพออเก
 เกบ
สนค
นคา มกกาหนดเวลาเช
า หนดเวลาเชา 3 ปป แตกการเช ารเชาาไม
ไมมมหหลัลักฐานเป
กฐานเปนหนังงสสอ
คาเช
าเชาเด
าเดอนละ
อนละ 10,000 บาท แตนนายน ายนตต ได
 ชชาาระค
ระคาเชาาลลวงหน
วงหนาให
าให
แกนนายส
ายสททธธ ไป 6 เดออนน เป
เป นนเง
เงน 60,000 บาท ทังต งตออมาก
มากชชาาระค
ระคา
เชาาททกกเด
มาแถบหน เดอนไม
อนไม ตตเปดค
ง จาาเปดคนาาง
ตงองซ
เมออเช
องซ  เช
าามาได
มาไดเเงแแล
ออมแซมให
มแซมให งลนนจวจานวนมาก
า1นวนมาก
ป หลังงคาต
คาต
ดังงนนกกได
 ไดนายน
พัพังงยยตตบ
 

มทางท
ทางทจะเร
จ ะเรยยกร
กรองให
องใหนนายส
ายสททธธซซออมแซมหลั
มแซมหลังงคาดั
คาดังงกล
กลาาวได
วไดหหรรออไม
ไม 

เฉลย ตาม ปพพ. มาตรา 538 การเชาาอสั

อสังงหาร
หารมมทรั
ทรัพย
พย ถาามม ได
มหลั
หลักฐานเป
กฐานเปนหนังงสสอออยอยาางหน
งหนงงอย อยาางใดลงลายม
งใดลงลายมออชชออฝ  ฝายทตต อองรั
งรับ
ผดดเป
เปนสาคั
าคัญ จะฟจะฟ องรอองบั
งบังงคัคับบคดคดหาได
หาได ไม ถาาเช เชาามมกกาาหนดเวลา
หนดเวลา
กวาสามป
าสามปขนนไป
 ไป หรอก
อกาาหนดตลอดอาย
หนดตลอดอายขของผ องผ เเชชาาหร
หรออผผ ให
  เเชชาาไซร
ไซร 
หากม ไดททาเป
าเปนหนังงสสออและจดทะเบ
และจดทะเบยยนต นตออพนั
พนักกงานเจ
งานเจาาหน หนาาทท ทาานน
วาการเช
าการเชานั
านันนจะฟ
จะฟองรอองให
งใหบบัังงคัคับบคด
คด ไดแแตตเพ
เพยยงสามป
งสามป และตาม
มาตรา 550 วางหลักกฎหมายไว
กกฎหมายไวววา ผ ให   เเชชาายยออมตมตอองรั
งรับบผผดดในใน
ความชาร ารดบกพร
ดบกพรองอั
องอันนเก เกดดขขนในระหว
น ในระหวางเวลาเช
างเวลาเชา และผ ให   เเชชา
ตองจั
องจัดดการซ
การซอมแซมท
อมแซมทกกอย อยางบรรดาซ
างบรรดาซงงเป  เปนการจาาเป เปนขน ฯลฯ
กรณตตามปั
ามปัญหา การเชาาระหว ระหวาางนายน
งนายนตกัก ับสายส
บสายสททธธ ไมมมหหลัลักฐาน
กฐาน
เปนหนังสงสอ ฯลฯ แตนนายน ายนตต ได
 ชชาาระค
ระคาเชาาลลวงหน
วงหนาใหาใหนนายส
ายสททธธ ไป
6 เดอน
อน เป เป นเง
นเงน 60,000 แตกการช ารชาาระค
ระคาาเช
เชาาลลววงหน
งหนาก
ากดด การ
ชาาระค
ระคาาเช
เชาโดยไม
าโดยไมตตดดคคาางก
งกดด ไมมมบบััญญั
ญญัตต ไว
  ในมาตรา 538 วาาให ให
ฟฉะนั
 องรนอองบั
งบัง
งคั
คับ
บคด
คดกั
กั
นายนตจจะฟ น
นได
ได
ะฟ องรอองบั
งบังงคัคับบคด
คด ใหนนายส
ายสททธธซซออมแซมหลั
มแซมหลังงคาต
คาตก
 ไม ได 

5. นายแสงตกลงใหนนายส
ายสเเชชาารถยนต
รถยนตนังงของตน
ของตน คาาเช เชาาเด
เดออนละ
นละ
5,000 บาท โดยทาาสัสัญญาเช
ญญาเชาาเป เปนหนังส
งสอ แตยยัังงไม
ไมททัันได
นไดสสงงมอบ
มอบ
รถแก
ยวกันายส
เด นนน
ยวกั นายส าวัเช
นร
นร าาเด
น คาเช งงข
เดขนนนายแสงก
อนละ
อนายแสงก
นละ 6,000ตตกลงให
กลงให
นนายสอนเช
ายสอนเช
 ไดททาาสัสัาารถคั
บาท โดยม รถคั
ญ น าเป
ญญาเช
ญาเชาเปน
 

หนังส
งสอ แต ไดสสงงมอบรถให
มอบรถใหนนายสอนครอบครองตามสั
ายสอนครอบครองตามสัญ ญญาเช
ญาเชาไป
าไป
นายสจจงงเร
 เรยกร
ยกรองให
องใหนนายสอนส
ายสอนสงงมอบรถแก
มอบรถแกตนโดยอ
ตนโดยอาางวงวาาตนเป
ตนเปนผ 
ตกลงเชาากักับนายแสงก
บนายแสงกอนอน นายสอนจงงนนาเร
าเรอองมาปร
 งมาปรกกษากั
ษากับบททานว
านวา
ตองส
องสงงมอบรถแก
มอบรถแกนายส
นายสหหรรออไม
ไม ทาานจะให
นจะใหคคาาปร
ปรกกษาแก
ษาแกนนายสอนว
ายสอนวา
อยาางไร
งไร

เฉลย ตาม ปพพ. มาตรา 542 บัญ ญญั

ญัตตวว า "บคคคลหลายคน
คลหลายคน
เรยยกเอาสั
กเอาสังหาร
งหารมมทรั
ทรัพย
พยอัอันนเด
เดยยวกั
วกัน อาศัยยมมลสั ลสัญญาเช
ญญาเชาตาางราย
งราย
ทรัพพยยตตกไปอย
กไปอย  ในครอบครองผ เเชชาาคนใดก
คนใดกอนด
อนดววยสั ยสัญญาเช
ญญาเชาานันัน
คนนันนมมสสทธ
ท ธยยงกว
ง กวาาคนอคนอน ๆ" จากอททาหรณ าหรณ เปนเรอองการเช
 งการเชา
สังหาร
งหารมมทรั ทรัพย
พย ซงงกฎหมายถ
 กฎหมายถอว อวาผ
าผ เช
เชาาคนใด
คนใด ครอบครองทรัพย พยสสน
ทเเช
 ชาากกอน
อน ผ นันันนมมสสททธ
 ธยยงกว
ง กวาาคนอ
คนอน ๆ ฉะนันนถถออการครอบครอง
การครอบครอง
เปนสาาคัคัญ ม ไดถถอเอาการท
อ เอาการทาาสัสัญญาเป
ญญาเปนหนังงสสออเป เปนสาาคัคัญ ฉะนัน
นายสจจะท ะทาาสัสัญญาเช
ญญาเชาาเป เปนหนังงสสอ แตเเมมออนายสอนซ
 นายสอนซงงไม  ไม ไดททา
สัญญาเช
ญญาเชาาเป เปนหนังงสสอ ไดคครอบครองรถท
รอบครองรถทเเช  ชาากกออนนายส
นนายส จงม งมสสททธธ
ดนายสอนจ
กว
กวานายส
านายสงงไม
ตามประมวลกฎหมายแพ
ไมตตอองส
 งสงงมอบรถท
มอบรถทเเช
 ชาาแก ง
งและพาณ
และพาณ
แกนนายส ช
ชย
ย
ายส ขาาพเจ มาตรา
พเจาาให
ใหคคาาปร 542
 ปรกกษา
ษา
แกนนายสอนว
ายสอนวา ไมตตองส
อ งสงงมอบรถท
มอบรถทเเช
 ชาาแก
แกนนายส
ายส

6. นายจกกตกลงให
ตกลงใหนนายสั
ายสักกเช
เชาาบบาานไม
นไมเเกกาาแก
แกหหลัลังหน
งหนงงซ
 ซงงอย
 อย ในซอย
 
แหงงหน
หนง มกกาหนดเวลาเช
า หนดเวลาเชา 2 ป คาเชาเชาาเด เดออนละ
นละ 1,000 บาท แต
 ไม
หนั ได
งสททออใด
งส าสั
าใด
สัญญาเป
ญๆญาเป
ทังงสสนน หนัแตงงสสเเกกอยยวกั
 และเก
และเกยยวกั
 วกักกนั
วกับบนายสั
นายสั บบนายจ
นันายจกกไม
ไมกกได
น นายสั มมได
หหลัลัเเคยม
กฐานเป
กคยม
ฐานเปน
 

จดหมายฉบับหน บหนงงถ  ถงงนายจ

นายจกกลงลายม
ลงลายมออชชออนายสั
 นายสัก ขอผัดดชชาาระค
ระคา
เชาาททคค างอย
า งอย หหนนงเด
ง เดอน
อน 1,000 บาท ตออมาฟ
มาฟาเพดานบาานท นทนนายสั
 ายสัก
เชาาชชาร
ารดหล ดหลดดตกลงมาเป
ตกลงมาเปนจาานวนหลายแผ
นวนหลายแผน ดังงนน นายจกกจะฟ จะฟ อง
เรยยกค
กคาาเช
เชาาททคค างช
า งชาาระจากนายสั
ระจากนายสัก และนายสักกจะฟ
จะฟองใหนายจ
นายจก
ซออมแซมฝ
มแซมฝาเพดานไดหหรรออไม ไม 

เฉลย ตาม ปพพ. มาตรา 538 การเชาาอสั อสังงหาร

หารมมทรัทรัพยพย ถาามม ได
มหลั
หลักฐานเป
กฐานเปนหนังงสสอออย
อยาางหน
งหนงงอย
 อยาางใดลงลายม
งใดลงลายมออชชออฝ
 ฝายทตต อองรั
งรับ
ผดดเป
เปนสาคั
าคัญ จะฟ
จะฟ องรอองบั
งบังงคัคับบคด
คดหาได
หาได ไม ถาาเช
เชาามมกกาาหนดเวลา
หนดเวลา
กวาสามป
าสามปขนนไป  ไป หรอกอกาาหนดตลอดอาย
หนดตลอดอายขของผ องผ เเชชาาหร
หรออผผ ให
  เเชชาาไซร
ไซร 
หากม ไดททาเป
าเปนหนังงสสออและจดทะเบ
และจดทะเบยยนต นตออพนั
พนักกงานเจ
งานเจาาหน หนาาทท ทาานน
วาการเช
าการเชานั
านันนจะฟ
จะฟองรอองให
งใหบบัังงคัคับบคด
คด ไดแแตตเพ
เพยยงสามป
งสามป และมาตรา
550 ผ ให
  เเชชาาตตอองจั
งจัดการซ
ดการซออมแซมท
มแซมทกกอย อยาางท
งทเเป
 ปนการจาาเป เป น เวน
แต…
ตามปัญหาแยกพ จจารณาได ารณาไดดัดังนงน (ก) จดหมายทนนายสั  ายสักกขอผั ขอผัด
ชหนัาาระค
ระค
งส า
าเช
เช า ต
งสออททนนายสั อ
องลงลายม
งลงลายม
 ายสักกตตอองรั อ
อช
ชอ
อนายสั
 นายสั ก
กย
ยอ
อมเป
งรับบผผด นายจกกยยออมฟ มเป นหลั
มฟองเรยยกค ก
กฐานเป
ฐานเป
กคาาเช น
เชาาจากนาย
จากนาย
สักได
กได โดยใชจจดหมายขอผั ดหมายขอผัดช ดชาาระค
ระคาาเช
เชาาเป
เปนหลักกฐานในการฟ
ฐานในการฟอง
รอองบั งบังงคัคับบคด
คด ตามมาตรา 538 (ข) กรณททนนายสั   ายสักกจะฟ
จะฟ องรอองนาย
งนาย
จกกให ใหซซออมแซมบ
มแซมบาานนั นนัน แมกการซารซออมแซมท
มแซมทกกอย อยาางซ
งซงงเป
 เปนการจาาเป
เปน
ทผผ   ให
 เเชชาาจะต
จะตองจั
องจัดดการท
การทาาใหใหตตามมาตรา
ามมาตรา 550 กจจรรง แตกกรณ รณนน 

สัการเช
กจะฟาไม
าอไมงนายจ
กจะฟ มมหหลัลักกฐานเป
ฐานเป
กกให นหนังงสสออลงลายม
ใหซซออมแซมไม
มแซมไม ลงลายม
 ได นายสัออช
ชจะฟ
ออนายจ
กกจะฟ นายจ
องใหกกผผนนายจ
 ให
  ายจเเชชกา นาย
 

ซออมแซมฝ
มแซมฝาเพดานหาได ไม

7. นายสมตกลงเชาาเร
เรออยนต
ยนตเเรรววลลาหน
าหนงงจากนายจั
 จากนายจันนทร
ทร มกกาาหนด
หนด
เวลาเชา 1 ป คาเช าเชาาเด
เดอนละ
อนละ 3,000 บาท แต ไมมมหหลัลักฐานเป กฐานเปน
หนังส
งสออลายม
ลายมออชชออนายสม
 นายสม นายจันนทร ทร นายสมผดดนันัดดชชาาระค
ระคาเชา 3
เดอน
อน เป
เป นนเง
เงน 9,000 บาท และนายสมไดเเสสยยคคาาใช ใชจจาายในการ
 ยในการ
ซออมแซมเล
มแซมเลกน กนออยไปเป
ยไปเปนเงน 300 บาท ดังน งน นายจันทร
นทรจะฟ จะฟอง
บังคั
งคับบให
ใหนนายสมช
ายสมชาาระค ระคาาเช
เชาาททคค าง และนายสมจะฟ
และนายสมจะฟ องบังงคัคับบให ใหนนาย
าย
จันนทร
ทรชชดใช
ดใชคคาาใช
 ใชจจาายในการซ
 ยในการซออมแซมเล มแซมเลกกนนออยดั
ยดังงกล
กลาาวได
วไดหหรรออไม
ไม 

เฉลย ตาม ปพพ. มาตรา 538 บัญ ญญั

ญัตตวว า การเชา
อสังงหาร
หารมมทรั
ทรัพย
พยนันัน ถาม
าม ไดมมหลั
หลักกฐานเป
ฐานเปนหนังงสสอออย อยาางหน
งหนงงอย
 อยาง าง
 ใดลงลายมออชชอฝ
อ ฝายทตต องรั
อ งรับบผผดดเป
เปนสาาคัคัญ จะฟ จะฟ องร อองใหงใหบับังงคัคับบคด
คด
หาได ไม แตตตามปั
ามปัญหา สัญ ญญาเช
ญาเชาาเรเรออยนต
ยนตเร เรววซซงงเป
 เปน
สังหาร
งหารมมทรั
ทรัพย
พย ม ใชออสัสังงหาร
หารมทรั
มทรัพยพย จงงไม
ไมตตกอย
กอย ในบั
  งงคัคับบของของ
มาตรา 538
ลายมออชชออฝ แม
สั
ส ัญ
ญญาดั
ญาดั
 ฝายทตต อองรั ง
งกล
กล
งรับบผผดดเป า
าวจะไม
วจะไม
เปนสาคั ม
ม ห

หลั ลั
าคัญ กฟฟองรอองบักฐานเป
ก ฐานเป น หนั
งบังงคัคับบคดง
งส
ส อ
อลง
ลง
คดกักันนได
ได
ตามปัญหา เมอนายสมผ
อนายสมผดดนันัดดชชาระค าระคาาเช เชา นายจันนทร ทรจจงงฟ
 ฟ องบังงคัคับ
 ใหนนายสมช
ายสมชาาระราคาท
ระราคาทคค าางได งได
ปพพ. มาตรา 547 บัญญั ญญัตตวว า ผ เเชชาาตตอองเส
งเสยยคคาาใช
ใชจจาายไปโดยความ
 ยไปโดยความ
จาาเป
เป นและสมควร
นและสมควร เพออรั  รักกษาทรั
ษาทรัพพยยสสนนซ
 ซงงเช
 เชานั
านันนเท
เทาใด
าใด ผ ให
  เช
เชาาจจา
ตเพองชดใช
อออซ
 งชดใช ใหแแกกผผ ยยงเล
ซออมแซมเพ
มแซมเพ เช
เงเล
ชา กกน
เวนนแต
นออยแต
ย (5คคาาใช
ใชจจาายเพ
คะแนน)  ยเพออบ
ตามปั
บาารรงงรั
ตามป ัญรัหา
กกษาตามปกต
ษาตามปกต
นายสมจะแและ
ละ
 

ตองเส
องเสยยคคาใช
าใชจจายเพ
ายเพออซ
 ซออมแซมเล
มแซมเลกกนนออยย ฉะนันนเม
เมออนายสมได
 นายสมไดเส
เสย
คาใช
าใชจจายไป
ายไป จงไม
งไมออาจฟ
าจฟ องเรยยกให
กใหนนายจั
ายจันนทร
ทรชชดใช
ดใช ให ได (การ
ตอบแบบน เรยยกว กวาการตอบแบบรวมว
าการตอบแบบรวมวนนจจฉัฉัยยหร หรอแบบฟั
อแบบฟันธง: ทมมา  า
การทาข
าขอสอบเนต
อสอบเนตบบััณ
ณฑฑตตยสภา)
ยสภา)
8. นายดนตกลงเช
นตกลงเชาากระบ กระบอซ
อซงงเป
 เปน...**พาหนะจากนายฟามาใช
 ไถนา มกกาหนดเวลา
า หนดเวลา 6 เดออนน ตกลงคาเช าเชาากักันนเด
เดออนละ
นละ 200 บาท
นายดนนไม
ไมชชาาระค
ระคาาเช
เชาาตามก
ตามกาหนด
าหนด อาางว งวาาสัสัญ
ญญาเช
ญาเชาาเป
เปนโมฆะ
เพราะม ไดททาเป
าเปนหนังงสสออจดทะเบ
จดทะเบยนต
ยนตออพนั
พนักกงานเจ
งานเจาาหน
หนาาทท ตนไม
ตองช
องชาาระค
ระคาาเช
เชา นายฟ
นายฟ าจงงนนาาเร
เรองมาปร
อ งมาปรกกษาท
ษาทาานน ทานจะให
านจะใหคคา
ปรกกษาแก
ษาแกนายฟ
นายฟาประการใดบาางง

เฉลย ตาม ปพพ. มาตรา 538 การเชาาอสั อสังงหาร

หารมมทรั
ทรัพย
พย ถาามม ได
มหลั
หลักฐานเป
กฐานเปนหนังงสสอออย
อยาางหน
งหนงงอย
 อยาางใดลงลายม
งใดลงลายมออชชออฝ
 ฝายทตต อองรั
งรับ
ผดดเป
เปนสาคั
าคัญ จะฟ
จะฟ องรอองให
งใหบบัังงคัคับบคด
คดหหาได
าได ไม ถาาเช
เชาามมกกาาหนด
 หนด
กว าสามป
าสามป ข
หากม ไดททาเป น
นไป
 ไป หรอก
อ ก า
าหนดตลอดอาย
หนดตลอดอาย
าเปนหนังงสสออและจดทะเบ
และจดทะเบยยนต ข
ของผ
องผ
นตออพนั  
เ
เช
ช
า
าหร
หร
พนักกงานเจ อ
อผ
งานเจาาหนผ
 ให
  เ
เช
ชา
หนาาทท การ
เชาานันันนจะฟ
จะฟองรอองให
งใหบบัังงคัคับบคด
คด ไดแแตตเเพพยยงสามป
งสามป
ตามปัญหา กระบอเป อเปนสังงหาร หารมมทรั
ทรัพยพย ม ใชออสัสังงหาร
หารมมทรั ทรัพย
พย แมจะ จะ
เป น...**พาหนะ
เป น...**พาหนะ ก ไมออยย  ในบังงคัคับบของมาตรา
ของมาตรา 538 ทกการเช  ารเชาาจะต
จะตอองง
มหลั
หลักฐานเป
กฐานเปนหนังงสสอ ฯลฯ หรออตตอองท งทาาเปเปนหนังสงสออและจด
และจด
ทะเบ
ยยนต
นตออพนั
ดนและนายฟ
นและนายฟ พนั ากกงานเจ
จงานเจ
งไมตตาาหน
งไม  หน
อองท าาท
ท นฉะนั
งทาาเป
เป นการเช
นสการเช
หนังงส าากระบ
กระบออระหว
ออและจดทะเบ
และจดทะเบ ยระหว
ยน าางนาย
งนาย
น และไม
 

เป นโมฆะ
เป นโมฆะ ขาพเจ
าพเจาาจะให
จะใหคคาาปร
 ปรกกษาแก
ษาแกนนายฟ
ายฟาวา นายดนนจะต จะตอองง
ชาาระค
ระคาาเช
เชากระบ
ากระบอแก
อแกนนายฟ
ายฟ า โดยนัยยทท ได
 ววนนจจฉั
 ฉัยยดัดังงกล
กลาาวว

9. นายเดชลักรถยนต
กรถยนตนันังงมาจากนายจ
มาจากนายจฬฬาา แลวนวนารถทารถทลัล ักกมาแลก
มาแลก
เปลยนกั
ย นกับบรถยนต
รถยนตนันังงของนายส
ของนายส โข โดยท ในเวลาแลกเปล
 ยยนกั
 นกันนนันัน
นายส โขไมรร วว าาเป
เปนรถทนนายเดชลั
 ายเดชลักกมา
มา ตออมานายจ
มานายจฬฬาทราบเร
าทราบเรออง ง
เขา จงเร
งเรยกร
ยกรองรถท องรถทถถ กกนายเดชลั
นายเดชลักกมาค
มาคนนจากนายส
จากนายส โข ดังงนน นาย
เดชจะตองรั
องรับบผผดดตตออนายส
นายส โขหรอไมอไม 
เฉลย ตาม ปพพ. มาตรา 519 บทบัญ ญญั ญัตตททั ังหลายในลั
งหลายในลักกษณะ ษณะ
ซออขายให
 ขายให ใชบบัังงคัคับบถถงงการแลกเปล
การแลกเปลยยนด  นดววยย โดยใหถถออววาาผผ เป
เปนค 
สัญญาแลกเปล
ญญาแลกเปลยยนเป  นเปนผ ขายในส
ขายในสววนทรั
นทรัพพยยสสนซงงตนได
 ตนไดสสงงมอบและ
มอบและ
เปนผ ซซออในส
ในสววนทรั
นทรัพพยยสสนซ
น ซงตนได
ง ตนไดรัรับบในการแลกเปล
ในการแลกเปลยยนนั  นนัน มาตรา
547 หากมบบคคคลใดมากคลใดมากออการรบกวนขั
การรบกวนขัดส ดสททธธของผ
ของผ ซซออในอั
ในอันนจะ
จะ
ครองทรัพพยยสสนโดยปกต
น โดยปกตสสข เพราะบคคคลผ คลผ นันันนม
 มสสทธ
ท ธเหน
เหนอทรั
อทรัพพยยสสน
ท ได
 ซซอขายกั
อขายกันนันนันนอย
อย  ในเวลาซออขายก
 ขายกดด เพราะความผดดของผ ของผ ขขาย
าย
กดด ผ ขายจะต
ขายจะตองรั
องรับบผผดดในผลอั
ในผลอันนนันัน
10. นายแดงตกลงใหนายขาวเช นายขาวเชาารถยนต รถยนตนันังของนายแดง
งของนายแดง คาาเช เชา
เดอนละ
อนละ 3,000 บาท โดยทาาสัสัญญาเช ญญาเชาาเป
เปนหนังส
งสอ แตยยัังงไม
ไมททัันได
นได
สงมอบรถแก
งมอบรถแกนายขาว
นายขาว วันนรร งงขขนนต
 ตออมา
มา นายแดงกตตกลงให
กลงใหนนายเข
ายเขยวยว
เชาารถคั
รถคันนเด
เดยยวกั
วกันนนน คาาเช
เชาาเด
เดอนละ
อนละ 4,000 บาท แตมม ได  ททาาสัสัญ
ญญาญา

สัเชญญาเช
ญาาเป
เปนหนัาาไปแล
ญาเช งส
งสอ นายแดงได
ไปแลว นายขาวจสสงงเร
งงมอบรถให
มอบรถให
เร
ยกรองใหนนายเข
ยกรองให ายเข
ายเขยวครอบครองตาม
ยยวส
นนายเข ยวครอบครองตาม
วสงมอบรถแก
งมอบรถแก
 

ตน โดยอาางว
งวาาตนเป
ตนเปนผ ตตกลงเช
กลงเชาากักับนายแดงก
บนายแดงกออนน นายเขยยวตกลง
วตกลง
เชา นายเขยยวจ
วจงงนนาาเร
เรอองมาปร
 งมาปรกกษากั
ษากับบททานว
านวา ตอองส
งสงงมอบรถแก
มอบรถแก
นายขาวหรอไม
อไม ทานจะใหคคาาปร  ปรกกษาแก
ษาแกนนายเข
ายเขยวอย
ยวอยางไร
างไร

เฉลย ปพพ. มาตรา 542 บัญ ญญั

ญัตตววา บคคคลหลายคนเร
คลหลายคนเรยยกเอา
กเอา
สังหาร
งหารมมทรั ทรัพย
พยออัันเด
นเดยยวกั
วกัน อาศัยยมมลสั
ลสัญ ญญาเช
ญาเชาต
าตาางราย
งราย ทรัพพยยตก
ตก
 ไปอย  ในครอบครองผ เเชชาาคนใดก
คนใดกออนดนดววยสั ยสัญญาเช
ญญาเชานัน คนนันนมม
สทธ
ทธยยงกว
ง กวาาคนอ
คนอน ๆ ตามมาตรา 542 นเเป  ปนการเชา
สังหาร
งหารมมทรั ทรัพย
พย จะเหนไดนไดววาาการเช
การเชาสั
าสังหาร
งหารมมทรัทรัพย
พยกฎหมายถ
กฎหมายถอ
เอาการทผผ  เช
เชาาคนใดครอบครองทรั
คนใดครอบครองทรัพพยยสสนท น ทเชเ ชาาเป
เปนสาาคัคัญ ม ไดถถอ
เอาการทาสั
าสัญญาเช
ญญาเชาาเปเปนหนังงสสออเป
เปนสาาคัคัญ ตามปัญหา แม นาย นาย
แดงจะทาาสัสัญญาเช
ญญาเชาากักับนายขาว
บนายขาว โดยทาาสัสัญ ญญาเปญาเปนหนังงสสออกกออนท นทา
สัญญากั
ญญากับนายเข
บนายเขยยวว แมจจะไม ะไม ไดททาสั
า สัญญาเป
ญญาเปนหนังส งสออกกตตาม
าม แต
นายเขยวเป
ยวเปนผ ครอบครองรถท
ครอบครองรถทเเช  ชาากกอนนายขาว
อนนายขาว จงม งมสสททธธดดกกววา
นายขาว นายเขยยวจ วจงงไม
ไมตตอองส
งสงงมอบรถท
มอบรถทเเช  ชาาแก
แกนนายขาว
ายขาว ขาาพเจ พเจา
จะใหคคาาปร
 ปรกกษาแก
ษาแกนนายเข
ายเขยววยววา นายเขยยวไม วไมตตอองส
 งสงงมอบรถท
มอบรถทเเช  ชาาแก
แก
นายขาว โดยนัยยทท ได  ววนน จฉั
จ ฉัยยดัดังงกล
กลาาวว (หมายเหต: ตามปัญหาไม
 ไดถถามเร
ามเรอองรอนส
 งรอนสททธธหร
หรออนายแดงผ
นายแดงผดดสัสัญ ญญากั
ญากับบนายขาวหร
นายขาวหรออไม ไม ถา
นักกศศกษาตอบมา
กษาตอบมา ก ไม ไดคคะแนน ะแนน ผ  ใดตอบโดยอาางว งวาาททาาสัสัญ
ญญาเป
ญาเปน
หนังส
งสออหร
หรอไม
อไมททาเป
าเปนหนังงสสออกก ไม ไดคคะแนนเหม
ะแนนเหมออนกั นกัน ปปััญหาเก ยยว ว
กับการท
บการทาาเป เปนหนังงสสออหร
หรอไม อไม เป
เป นนคคาาถามลวงเท
ถามลวงเทานั านันน))

11. สมพงษตกลงเช
ตกลงเชาาตตกแถว
กแถว 10 หองจากว
องจากวจจตตร
 ร เพออเป
 เปดบรษัษัท
 

นาาแร
 แรสัสังเคราะห
งเคราะห จาากักัด ทาสั
าสัญญาเป
ญญาเปนหนังส งสอ โดยวจจตตรห
 รหามม
ามม ให
สมพงษเเอาต อาตกแถวไปให
กแถวไปใหผผ ออนนเช
 เชาช
าชวงเป
วงเปนอันนขาด
ขาด แตมม ได
 กกาาหนด
หนด
เวลาเชาาไว ไว เวลาผานไป
านไป 9 เดอน อน สมพงษจจะไปเร
ะไปเรยยนต
นตอตอตาางง
ประเทศ จงงเอาต เอาตกกแถวทั
แถวทังงหมดให
หมดให ใจพันนธธเช เชาาชชววงต
งตออเพ
เพออท
 ทาาเป
เปน
สถานบันนททก วจจตตรโกรธมากจ
รโกรธมากจงงบอกเล
บอกเลกกสัสัญ ญญาทั
ญาทันทนท และใหสสมม
พงษสสงงมอบตมอบตกกทัทังงหมดค
หมดคนนภายใน
ภายใน 7 วัน ดังน งน สมพงษจจะยกข ะยกขอ
ตอส
อส ววจจ ตตรอย
รอยาางไร
งไร และบังคั งคับบววจจตรได
ต รไดหหรรออไม
ไม 

เฉลย ปพพ. มาตรา 538 บัญ

ญญั
ญัตตววา "เชาาอสั
อสังงหาร
หารมมทรั
ทรัพย
พยนันัน
ถาามม ไดมมหลั
หลักฐานเป
กฐานเปนหนังงสสอออย อยาางหน
งหนงงอย
 อยางใด
างใด ลงลายมออชชออฝ  ฝาย
ทตต อองรั
 งรับบผผดดเป
เปนสาคั
าคัญ ทานว านวาาจะฟ
จะฟ องรอองบั งบังงคัคับบหาได
หาได ไม……"" และ
มาตรา 544 บัญ ญญั
ญัตตววา "ทรัพย
พยสสนซ
น ซงเช
ง เชาานันัน ผ เเชชาาจะให
จะใหเเชชาาชชววงง
หรออโอนสโอนสททธธของตนอั
ของตนอันนมม ในทรัพพยยสสนนั
นนันนไม
ไมววาาทัทังงหมดหร
หมดหรออแต แตบางบาง
สวนให
วนใหแก แกบบคคลภายนอก
คคลภายนอก ทาานว นวาาหาอาจท
หาอาจทาาได ได ไม เวนนแตแตจะได
จะได
ตกลงกันนไว ไวเเปปนอยาางอ
งอนนในสั
 ในสัญ
ญญาเช
ญาเชาา"" กรณตตามปั ามปัญหา การเชา
ตกแถวระหว
กแถวระหวางสมพงษ
างสมพงษกักับว บวจจตร ต ร มการท
การทาาสัสัญ ญญาเป
ญาเปนหนังงสสออโดยม
โดยม
ขออตกลงห
ตกลงหาามม
มม ใหสสมพงษมพงษผผ เช
เชาาเอาต
เอาตกแถวให
กแถวใหผผ ออ นนเช
 เชาช
าชววงต
งตอ
สัญญาเช
ญญาเชาาระหว
ระหวางสมพงษ
างสมพงษกักับว บวจจตร
ตร จงงบับังงคัคับบได
ไดตตามมาตรา
ามมาตรา 538
การทสมพงษ
ส มพงษเเอาต
อาตกแถวไปให
กแถวไปให ใจพันนธธเเชชาาชชววงต งตออจจงงเป
เปนการผด
สัญญาเช
ญญาเชาาทททท าากักับว
บวจจตร
ต ร วจจตตรผ
รผ ให
  เเชชาาจจงงสามารถบอกเล
สามารถบอกเลกกสัสัญ ญญา
ญา
เชาากักับสมพงษ
บสมพงษ ไดทัทันท นท โดยไมตตอองบอกกล
งบอกกลาาวก วกอนอน ตามมาตรา 544
สมพงษ
กับว ผ
ผ
 
เช

เ
บวจจตรผ ช
า
าเป
ต รผ ใหเปน ฝา
  เเชชาาได ยผ
ดสั
ด สัญญาเช
ได สมพงษผผ เช า
เชาาไม จ งไม
งไม
ส
สามารถยกข
ามารถยกข
ไมสามารถยกข อต
อ
สามารถยกขออตตออสส ใดต
  ๆ กับอ
อส
ส
 ใด
  ๆ
 

วจจตตรผ
 รผ ให
  เเชชาาได
ได และไมสามารถบั
สามารถบังงคัคับบววจจตตรได
 รได 

12. นายอรรถตกลงเชาาอาคารไม
อาคารไมเเกกาาหลั
หลังหน
งหนงงจากนายส
 จากนายสททธธเเพ
 พอ
เปนบาานพั
นพักกคนงาน
คนงาน มกกาหนด า หนด 3 ปป คาเช าเชาาเด
เดออนละ
นละ 15,000 ชาาระระ
คาเช
าเชาล
าลวงหน
วงหนาแล
าแลว 12 เดออนน โดยไมมมหหลัลักฐานการเช
กฐานการเชาาเป เปน
หนังส
งสออแต
แตอย
อยางใด
างใด เมออเช  เชาาได
ได 6 เดออนน ฝาหอองพั งพังงทลายลงมา
ทลายลงมา คน
งานไมสามารถพั
สามารถพักได
กได จาาเป เปนตอองซ
งซออมแซมใหญ
มแซมใหญ ดังงนน นายอรรถจะ
ฟ องรอองต
งตออศาลให
ศาลใหบบัังงคัคับบนายส
นายสทธ
ทธซซ ออมแซมฝาห
มแซมฝาหอองไดงไดหหรรอไม
อไม 

เฉลย ปพพ. มาตรา 538 บัญ ญญัญัตตววา "เชาาอสัอสังงหารหารมมทรัทรัพยพยนันัน

ถาามม ไดมมหลั
หลักฐานเป
กฐานเปนหนังงสสอออย อยาางหนงหนงงอย  อยางใดลงลายม
างใดลงลายมออชชออฝฝายท
ตองรั
องรับบผผดดเป เปนสาคั าคัญ ทานว
านวาาจะฟ
จะฟองรอองให งใหบับังงคัคับบคด
คดหหาได
าได ไม ถา
เชาามมกกาาหนดเวลากว
หนดเวลากวาสามป าสามปขนไปน ไป หรออกกาาหนดตลอดอาย
หนดตลอดอายขของผ องผ 
เชาาหร
หรอผ อผ  ใหเเชชาาไซร
ไซร หากม ไดททาเป
า เปนหนังส งสอ และจดทะเบยยนต นตอ
พนักกงานเจ
งานเจาาหน หนาาทท ทาานว
นวาาการเช
การเชานั านันนจะฟ จะฟองรอองให งใหบับังงคัคับบคด
คด ไดแแตต
เพยยงสามป
งสามป " และมาตรา 550 บัญ ญญั
ญัตตวว า "ผ ให
  เช
เชาายยออมต
มตอองรั
งรับบผผด
 ในความชาารรดบกพร
ดบกพรองอั องอันนเก
เกดดขขนระหว
น ระหวาางเวลาเช
งเวลาเชา และผ ให   เเชชา
ตองจั
องจัดดการซ
การซอมแซมท
อมแซมทกกอย อยางบรรดาซ
างบรรดาซงงเป  เปนการจาาเปเปนขน เวนแต
นแต
การซออมแซมชน
มแซมชนดดซซงงกฎหมายหร
 กฎหมายหรออจาร จารตตประเพณ
ประเพณววาาผผ เช
เชาาจะพ
จะพงงตตอองง
ทาาเอง"
เอง" กรณตามปั
ตามปัญหา วนนจฉั จ ฉัยดั
ยดังงนน การเชาาระหว
ระหวาางนายอรรถ
งนายอรรถ
กับนายส
บนายสทธ
ทธ ไม
 มมหหลัลักกฐานเป
ฐานเปนหนังส งสอ แมนนายอรรถผ
ายอรรถผ เเชชาาจะได
จะได

ยชอมแสดงว
อาาระค
ระค
าาเช
เชาล
มแสดงว าาาไม
ลไม
วงหน
วงหน าาแก
แกดดค
มมกการต
ารต นายส
นคายส
งคททธ
าางค ธเชผผ   ให
าาเช  แตเเชชอย
าาแต อาาไปแล
ยไปแล
งไร ววถและการท
าางไร ถง 12 เดฝฝาห
อนก
อาห
นกอง
อตตาม
งาม
 

พังทลายลงมาจนคนงานไม
งทลายลงมาจนคนงานไมสสามารถพั ามารถพักไดกได ซงงจ  จาาเป
เปนตอองม
งมกการ าร
ซออมแซม
มแซม เมออการเช  การเชาาครั
ครังงนน ไม
 มมหลั
หลักกฐานเป
ฐานเปนหนังงสสอ นายอรรถผ 
เชาาจจงงฟฟ องรอองต
งตออศาลให
ศาลใหบบัังงคัคับบนายส
นายสทธ
ทธผผ  ให
  เเชชาาททาาการซ
การซออมแซมฝามแซมฝา
หอองไม
งไม ได นายอรรถจะฟองรองต องตออศาลให
ศาลใหบับังงคัคับบนายส
นายสททธธซซ ออมแซม
มแซม
ฝาหองไม
องไม ได 

13. วชชตตตกลงด
ตกลงดววยวาจาให
ยวาจาใหววชชั ัยยเช
เชาาบบาานเพ
นเพออย
อ อย ออาศั
าศัยยตลอดอาย
ตลอดอาย
ของวชชััย และตกลงจะไปทาาหนั หนังงสสออและจดทะเบ
และจดทะเบยยนการเช นการเชาาตตอ
พนักกงานเจ
งานเจาาหน
หนาาทท ตออมาว
มาวชชตตไปศ
ไปศกกษาต
ษาตออททสสหรั
 หรั ฐอเมรกกาา และตัง
รกรากไมกกลัลับเม
บเมอองไทย
งไทย หลังงจากนั
จากนันนววชัชัยยไม
ไมชชาาระค
ระคาาเช
เชาาตตดดตตออกักัน
6 เดอน
อน วชชตจ
ต จงปร
งปรกกษากั
ษากับบททานเพ
านเพออขอค
 ขอคาาแนะน
แนะนาาในการด
ในการดาาเน เนนคด
นคด 
ดังน
งน ทานจะให
านจะใหคคาาแนะน
 แนะนาาแก
แกววชชตอย
ต อยาางไร
งไร

เฉลย ปพพ. มาตรา 538 บัญ ญญัญัตตววา "เชาาอสั

อสังงหาร
หารมมทรั
ทรัพย
พยนันัน
ถาามม ไดมมหลั
หลักฐานเป
กฐานเปนหนังงสสอออย
อยาางหน
งหนงงอย  อยางใดลงลายม
างใดลงลายมออชชออฝฝายท
ตองรั
องรับบผผดดเป เปนสาคั าคัญ ทานว
านวาาจะฟ
จะฟองรอองให งใหบับังงคัคับบคด
คดหหาได
าได ไม ถา
เชาามมกกาาหนดเวลากว
หนดเวลากวาสามป าสามปขนไป น ไป หรออกกาาหนดตลอดอาย
หนดตลอดอายขของผ องผ 
เชาาหร
หรอผ อผ  ใหเเชชาาไซร
ไซร หากม ไดททาเป
า เปนหนังสงสอ และจดทะเบยยนต นตอ
พนักกงานเจ
งานเจาาหน หนาาทท ทาานว
นวาาการเช
การเชานั านันนจะฟ
จะฟองรอองให งใหบับังงคัคับบคด
คด ไดแแตต
เพยยงสามป
งสามป"
กรณตตามปั ามปัญหา การทวว ชชั ัยยผผ เช
เชาาและว
และวชชตตผผ ให
  เเชชาาตกลงกั
ตกลงกันนดดววยย
วาจาเช
บังคั คดาาตตกกััออพนั
งคับบคด นพนั
ตกกงานเจ
นได งานเจาาหน
ไดตามกฎหมาย
ามกฎหมายหนาาททอ กกทั
ททัาาใหให
ไมกการเช
งงไม ารเช
  าาครั
ออย ครั
ย ในเง งงนน ไม
ออนไขท
 นไขท  เเป
 ออาจฟ
ปาจฟองราอองง
นการเช
 

อสังงหาร
หารมมทรั ทรัพย
พยททตต  อองม
 งมหลั
หลักกฐานเป
ฐานเปนหนังงสสออซซงงจะสามารถบั
 จะสามารถบังคั งคับ
กันได
นไดเเพพยยงสามป
งสามปแตอย อยาางใด
งใด เพราะเป
เพราะเป นนเพ เพยงการเช
ยงการเชา
อสังงหาร
หารมมทรั ทรัพย
พยกักันนดดววยวาจาเท
ยวาจาเทาานันัน เมออว  วชชตตผผ ให
  เเชชาามาปร
มาปรกกษา
ษา
ขาาพเจ
พเจาาจะให
จะใหคคาาแนะน
 แนะนาาววา วชชตตผผ  ใหเเชชาาไม
ไมสสามารถฟ
ามารถฟองรอองบั งบังงคัคับ
คดเเรรยยกค
กคาเช
าเชาตามสั
าตามสัญญาได แตสสามารถฟ ามารถฟ องขับบไล ไล ได 

14. นายสดตกลงจ
ดตกลงจาางนายเอกถมด
งนายเอกถมดนท นทดด นของนายสดดแปลงหน
แปลงหนง
เนอท
อ ท 100 ตารางวา คดดเป
เปนเงนนคคาาจจาางง 100,000 บาท นายเอก
 ไมมมรรถขนด
ถขนดนพอเพ
นพอเพยยงเพราะรั
งเพราะรับบถมด
ถมดนนไว ไวหหลายแห
ลายแหง นายเอกจง
เอางานทรัร ับบจจางจากนายส
างจากนายสดดไปให ไปใหนนายโทจั ายโทจัดดททาาแทนแทน คดดเป
เปนเงนนคคา
จาางง 80,000 บาท นายสดร ดร เเขขาาจจงงตตออววาานายเอก
นายเอก โดยอาางว งวาานาย
นาย
เอกผดสัดสัญ
ญญา ญา เพราะนายสดดไม ไม ไดจจางนายโทางนายโท นายเอกโตแย แยงงววา
นายสดดไม
ไมมมสสทธ
ท ธมาอ
มาอาางว
งวาานายเอกผ
นายเอกผดดสัสัญ ญญา
ญา เพราะสัญ ญญาจ
ญาจาางถม
งถม
ดนไม
นไม ไดททาเป
า เปนหนังงสสอ จงใช
งใชบบัังงคัคับบกักันนไม ไม ได ทาานเห
นเหนด
นดววยกั
ยกับข
บขอ
อาางและข
งและขออโต โตแแยยงงระหว
ระหวาางบ
งบคคคลทั
คลทังงสองหร สองหรออไม ไม 

เฉลย ตาม ปพพ. มาตรา 587 วางหลักกกฎหมายไว กฎหมายไวววา อันนววาาจจาางง

ทาาของค
ของคออสัสัญ
ญญาซ
ญาซงงบ  บคคคลคนหน
คลคนหนงงเร
 เรยยกว
กวาผ าผ รัรับบจจาางง ตกลงรับบจะจะ
ทาาการงานส
การงานสงงใดส
 ใดสงงหน
 หนงงจนส
 จนสาาเร
เรจจให
ใหแแกกบบคคคลอ
คลอกกคนหน คนหนงงเร
 เรยยกว
กวาผ
าผ 
วาจ
าจาางง และผ ววาจ
า จาางตกลงจะให
งตกลงจะใหสสนนจจางเพ
างเพออผลส ผลสาาเร เรจจแห
แหงการท
งการททท า
นัน และตาม ปพพ. มาตรา 607 วางหลักกกฎหมายไว กฎหมายไวววา ผ รัรับบจจาางง

ชจะเอาการท
ววงท
งทาอ รรั ับบจจางทั
าอกกทอดหน
ทอดหน างทั
งงก งหมดหร
งหมดหร
 ก ได แตออแบ
เวนนแต แบงการแต
งการแต
สสาระส
าระส
าาคัคัญบบางส
างสงงสัสัววนไปให
ญแห
แห นไปให
ญญานัผผนนจะอย
ญญานั  รัรจะอย
ับบจจาาง
 งทท 
 

ความร ความสามารถของตั
ความสามารถของตัววผผ รัรับจ บจาง าง แตผผ รัร ับบจจาางคงต
งคงตอองรั งรับบผผดดเพ
เพอ
ความประพฤตหหรรออความผ ความผดดอย อยางใด
างใด ๆ ของผ รัรับบจจาางช งชววงง กรณ
ตามปัญหา การจาางถมด งถมดนนเป เปนสัญ ญญาจ
ญาจาางท
งทาของ าของ เพราะม งงถถงงผล ผล
สาเร
าเรจจของการงานท
ของการงานททท า และไมมมกฎหมายบั ก ฎหมายบังงคัคับบววาาตตอองท งทาสั
าสัญญญา ญา
เปนหนังส งสอ ตามปัญหาแยกพจารณาได จารณาไดดัดังน งน (ก) ททนนายเอกโต
 ายเอกโตแแยยง
วา สัญ ญญาจญาจางถมด
างถมดนนไมไม ไดททาเป
า เปนหนังงสสออจจงงใชใชบับังงคัคับบกักันนไม
ไม ไดนันัน
 ไมถถกกตตอองง ขาาพเจ
พเจาาไม
ไมเห
เหนนดดววยย (ข) การท การทนายเอกเอางานไปให
น  ายเอกเอางานไปให
นายโทจัดดททาแทน าแทน ยออมท มทาได
าไดตามมาตรา
ตามมาตรา 607 ไมถถออเป เปนการผด
สัญญา
ญญา ขาาพเจ พเจาาไม
ไมเห
เหนนดดววยกั
ยกับบขขออออาางข
งขออโต
โตแแยยงงระหวระหวาางบ งบคคคลทั
คลทัง
สอง
15. บรษัษัททเส
เสออสสงห
งห จาากักัด วาาจจาางบร
งบรษัษัททกระท
กระทงงแรด
แรด จาากักัด
กอสร
อสราางต
งตกกแถวอาคารพาณ
แถวอาคารพาณชชยย 5 ชัน รวม 30 หอองง กาาหนดแล หนดแลว
เสรจภายในเวลา
จภายในเวลา 1 ปป คออภายในวั ภายในวันนทท 5 กมมภาพัภาพันนธธ 2538 ใน
ขณะเดยยวกั
วกันบร
นบรษัษัททเส
เสออสสงงหห จากั
ากัด ไดททาาสัสัญ
ญญาขายต
ญาขายตกแถวน
กแถวนแแก
 ก
พออคคาประชาชนทั
าประชาชนทัววไป ไป มกกาาหนดเข
หนดเขาาททาการค
าการคาาและพั
และพักกอาศั อาศัยยไดได 
ปรากฏวาาบร บรษัษัททกระท
กระทงงแรด
แรด จาากักัด ไดเเรรงงรัรัดการก
ดการกออสร สราางจนแล
งจนแลว
เสรจเม
จเมออวั
 วันนทท 15 ธันนวาคม
วาคม 2537 โดยบรษัษัทเส ทเสออสสงงหห จาากักัด ได
ทาาการตรวจรั
การตรวจรับมอบต บมอบตกกแถวโดยละเอ
แถวโดยละเอยยดด และบรษัษัทกระท ทกระทงงแรด แรด
จาากักัด กมม ได
 ปปดบังจ
งจดบกพร
ดบกพรองแต
องแตออยยางใด
างใด แตพบว พบวาาพพนนดาดฟ
 ดาดฟาของ
ตกใช
กใชซซเเมนต
มนต ไม ไดมมาตรฐาน
าตรฐาน ซงงอาจเป
 อาจเปนปัญญาน าารัรัววซซมมได ได แตกก
ม ไดยยหายและใช
เส ทัทักท
กทวงแต
วงแตออย
หายและใช ยระโยชน
าางได
งได โดยเฉพาะตอนฝนตกหนั
ปประโยชน จจากต แถวไม ไดเเตตมมทท จกงงรวมกั
ากตกกแถวไม ทาให
าใหนเร
รวมกันททรัเรรัพพย
ยยกสสน
ยก
 

รอองให
งใหบบรรษัษัทเส
ทเสออสสงงหห จากั
ากัด รับบผผดดชอบความเส
ชอบความเสยยหาย หาย บรษัษัทเส
ทเสอ
สงห
งห จากั
ากัด จงมงมหหนันังงสสออบอกกว
บอกกวาาให ใหบบรรษัษัททกระท
กระทงงแรด
แรด จาากักัด รับ
ผดดชอบ
ชอบ ดังงนน ถาาททาานเป
นเปนทปปร
 รกกษากฎหมายของบร
ษากฎหมายของบรษัษัททกระท กระทงงแรดแรด
จาากักัด ทาานจะให
นจะใหคคาาแนะน
 แนะนาาอยอยางไร
างไร
เฉลย ตาม ปพพ. มาตรา 598 วางหลักกกฎหมายไว กฎหมายไวววา ถาาผผ ววา
จาางยอมรั
งยอมรับมอบการท
บมอบการททท านั
า นันนแล
แลววทัทังงชชาร
ารดบกพร
ดบกพรอองม งม ไดออดดเอ
เอออนโดย
 นโดย
แสดงออกชัดดหร
หรอโดยปร
อโดยปรยยาย าย ผ รัรับบจจางก
างก ไมจจาาตตองรั
องรับบผผด เวนนแต แต
ความชาร
ารดบกพร
ดบกพรองนั
องนันนเป
เปนเชนนจะไม
จะไมพพงงพบได
 พบได ในขณะเมออรั  รับบมอบ
มอบ
หรออผผ รรัับบจจางได
างไดปปดบังความนั
งความนันนเส
เสย กรณตตามปั ามปัญหา บรษัษัททเส เสอ
สงห
งห จากั ากัด ผ ววาจ
า จาางง ไดตรวจรั
ตรวจรับบมอบต
มอบตกกแถวโดยละเอ
แถวโดยละเอยยดด ทังงได ไดรัรับ
ทราบถงงความช ความชาารรดบกพร
ดบกพรองของต
องของตกกแถวท แถวทกก ออสร
 สราางแล
งแลว แตมม ได
ทักกททวงโดยอ
วงโดยอดดเอ เอออนหร
 นหรออแสดงออกชั
แสดงออกชัดดหร หรอโดยปร
อโดยปรยยายแต ายแตอย
อยาางใด
งใด
จงงถถออววาบร
าบรษษััททกระท
กระทงงแรด แรด จาากักัด ผ รัรับจ
บจาางง ไมตตอองรั
 งรับบผผด นอกจาก
น  บรษษััททกระท
กระทงงแรดแรด จาากักัด ผ รัรับจ
บจางก
างกมม ได
 ปปดบังงเร
เรอองท
 งทตตนใช
 นใช
ปนซ
นซเมนต
เมนตทท ได    ไม ไดมมาตรฐานก
าตรฐานกออสร สราางดาดฟ
งดาดฟาตกกแถวแต
แถวแตอย อยาางได
งได
กรณจจงไม
ง ไมเเขขาาขขอยกเว
อยกเวนนของกฎหมายดั
ของกฎหมายดังงกล กลาาวว ถาาขขาาพเจ
พเจาาเป
เปนท
ปรกกษากฎหมายของบร
ษากฎหมายของบรษัษัททกระท กระทงงแรด แรด จาากักัด จะใหคคาาปร ปรกกษาว
ษาวา
บรษัษัทกระท
ทกระทงงแรด แรด จาากักัดไม
ดไมตตอองรั
งรับบผผดดชอบ
ชอบ

16. วมานรั
มานรับขนคอมพ
บขนคอมพวเตอร
วเตอร 20 เครออง
 ง ของสกลจากกรงงเทพ
เทพ ฯ
 ไปล
าาปางโดยทางรถยนต
ปางโดยทางรถยนต
 โทรเลขจากสกลให เมอว
นนาาคอมพ
คอมพ อววเตอร
วมานเด
มานเด
เตอร บนนทางถ
ทางถงก
กกลัลับและเด งนนทางไปส
และเด กทางไปส
าาแพงเพชร
แพงเพชร
งงททจัจ ไดหวัรัรับด
ังงหวั
 

ชมมพร พร ดังงนน วมมานจะน

านจะนาาคอมพ
คอมพววเตอร
เตอร ไปสงงททหหมายท
 มายทลล าาปางต
ปางตออไป
ไป
 ไดหร หรอไม
อไม เพราะเหต ใด และหากวมมานยอมน านยอมนาาคอมพคอมพววเตอรเตอร ไปสง
ทชช มมพร
พร วมานจะม
มานจะมสสททธธเร
เรยยกร
กรองเพ
องเพงเต
ง เตมจากสกลอย
มจากสกลอยาางไร งไร

เฉลย ปพพ. มาตรา 587 บัญ ญญั ญัตตววา "อันนววาาจจาางท

งทาาของคของคอ
สัญญาซ
ญญาซงงบ  บคคคลคนหน
คลคนหนงงเร  เรยยกวกวาาผผ รัรับจ
บจาง
าง ตกลงรับบจะท จะทาาการงานส การงานสง
 ใดสงงหน
 หนงงจนส
 จนสาเร
าเรจจให
ใหแก
แกบบคคลอ
คคลอกกคนหน คนหนงงเร
 เรยยกว
กวาผาผ ววาาจจาางง และผ 
วาจ
าจาางตกลงจะให
งตกลงจะใหสสนนจ  จางเพ
างเพอผลส
อ ผลสาาเร เรจจแห
แหงการท
งการททท าานั นันน"" และ
มาตรา 605 บัญ ญญั
ญัตตววา "ถาาการท
การทจจ าางยั  งยังงไม
ไมสสาาเร
เรจจอย
อย ตตราบใด
ราบใด ผ ววา
จาางอาจบอกเล
งอาจบอกเลกกสัสัญ ญญาได
ญาได เพออเส เสยยคคาส
าสนนไหมทดแทนให
ไหมทดแทนใหแแกกผผ รัร ับ
จาางง เพออความเส
 ความเสยยหายอย
หายอยาางใดงใด ๆ อันนเก เกดดแก
แกกการเล
ารเลกกสัสัญญานั
ญญานันน""
กรณตตามปั
ามปัญหา การทสสกลว  กลวาาจจาางให
งใหววมมานขนคอมพ
านขนคอมพวเตอร วเตอร ไปสงงทท
จังงหวั
หวัดดลลาาปาง
ปาง เป
เป นนการจ
การจาางทงทาของตามมาตรา
าของตามมาตรา 587 ขณะทวว มมาน  าน
ขอนคอมพววเตอร เตอรมมาถาถงงจัจังหวั
งหวัดดกกาาแพงเพชร
แพงเพชร ซงงยั  ยังไม
งไมถถงงจัจังงหวั
หวัด
ลาปางตามท
าปางตามทรัร ับบจจาง
าง การงานท
การงานทสกลว ส กลวาาจจาางวงวมมาน
าน จงงยัยังไม
งไมแแลลวเสร
วเสรจ
สกลผ ววาจ
าจาางจ
งจงม
งมสสททธธบอกเล
บอกเลกกสัสัญ
ญญาการจ
ญาการจาางขนคอมพ
งขนคอมพววเตอร เตอร ไปสง
ทลล าาปางได
ปางได ตามมาตรา 605 แตจจะต ะตองเส
องเสยยคคาาใช
ใชจจาายให
ยใหกักับบววมมาน
าน
ผ รรัับจ
บจางในความเส
างในความเสยยหายใด หายใด ๆ ทเเก  กดดจากการเล
จากการเลกกสัสัญ ญญานั
ญานัน เมอ
สัญญาจ
ญญาจาางท งทาของเล
าของเลกกกักันแล
นแลว วมมานจะต
านจะตอองขนคอมพ
งขนคอมพววเตอร เตอรกกลัลับไปบไป
คนสกลท
นสกลทกกร รงเทพ
งเทพ ฯ วมมานจะขนคอมพ
านจะขนคอมพวเตอร วเตอร ไปสงงททลล าาปางไม
ปางไม ได
และการทสกลให ส กลใหววมมานน
 านนาาคอมพ
คอมพววเตอร
เตอร ไปสงงททชช มมพร
พร จงงเป
เปนการ
จยาางท
งท
าของข
า
อมม ของข
อมมสสทธ น
นใหม
 ใหม
ท ธจะเร หากว
จะเรยยกร
กรองค ม
มานตกลงรั
านตกลงรั
องคาาสสนจ บ
บจ
จ
า
างไปส
งไปส
นจางจากสกลเพ ง
งท
างจากสกลเพมมเต ท
ช
ช
 เตมอ ม

มพร
พร
มอกกได ว มาน
มาน
ได วมมานจะ
านจะ
 

ขนคอมพววเตอร
เตอร ไปสงท
งทลล าปางไม
า ปางไม ได หากวมานตกลงรั
มานตกลงรับบจจาางไปส
งไปสงงทท
ชมมพร
พร วมานย
มานยอมม
อมมสสทธ
ท ธจะเร
จะเรยยกร
กรองค
องคาาสสนจ
นจางจากสกลเพ
างจากสกลเพมมเต
 เตมมออก
 ได 

17. ทวตกลงจ
ตกลงจาางส งสเเทพต
ทพตดดตัตังงเสาอากาศโทรทั
เสาอากาศโทรทัศน ศนบนต
บนตก 5 ชัน โดย
ทวเเปปนผ จัจัดดททาเสาอากาศโทรทั
าเสาอากาศโทรทัศศนนมมาเอง าเอง เมออส
 สเเทพต
ทพตดตั
ดตังงเสร
เสรจ ทว
เดนทางไปหาเส
นทางไปหาเสยงท ยงทรราชบ
 าชบรรมม กกาาหนด
 หนด 2 สัปปดาห
ดาห ยังงไม
ไมททัันได
นไดรัรับ
มอบงาน เปรมศักด กดเเพ
 พออนบ
 นบาานข นขาางเค
งเคยยงจ
งจาางอาคมมาต
งอาคมมาตดดตัตังงเสา
เสา
อากาศโทรทัศศนน ใหตตนบ นบาง าง บังเองเอญอาคมพลาดตกจากต
ญอาคมพลาดตกจากตกกของเปรม ของเปรม
ศักด
กด ไปกระแทกสาวลวดสล
 งงททผผ กโยงเสาโทรทั
กโยงเสาโทรทัศศนนบบานทว
า นทว ทาให าให
เสาโทรทัศนศนจจากบ
ากบาานทว
นทวพัพังงทลายลงมาเส
ทลายลงมาเสยยหายทั หายทังงหมด
หมด ดังงนน 
ระหวางทว
างทว สเเทพ
ทพ เปรมศักกดด หรอออาคม อาคม ใครตอองเป
งเปนผ รัรับบผผดดชอบ
ชอบ
ความเสยยหายดั
หายดังกล
งกลาาวนั
วนัน (เคยออกขออสอบแล สอบแลวว))

เฉลย ปพพ. มาตรา 587 บัญ

ญญั
ญัตตววา "อันนววาาจจาางท
งทาาของค
ของคอ
สัญญาซ
ญญาซงงบ  บคคคลคนหน
คลคนหนงงเร  เรยยกวกวาาผผ รัรับจ
บจาง
าง ตกลงรับบจะท จะทาาการงานส การงานสง
 ใดสงงหน  หนงงจนส
 จนสาเร
าเรจจให
ใหแก
แกบบคคลอ
คคลอกกคนหน คนหนงงเร  เรยยกว
กวาผ
าผ ววาาจจาางง และผ 
วาจ
าจาางตกลงจะให
งตกลงจะใหสสนนจ  จางเพ
างเพอผลส
อ ผลสาาเร เรจจแห
แหงการท งการททท าานั
 นันน"" และ
มาตรา 604 บัญ ญญั
ญัตตววา "ถาาผผ ววาจ
า จาางเป
งเปนผ จัจัดดหาสั หาสัมมภาระ
ภาระ และการ
ทจจ าางท
 งทานั
านันนพัพังงทลายหร
ทลายหรออบบบบสลายลงก สลายลงกอนได อนไดสสงงมอบกั มอบกันนถถกกตตองไซร
องไซร
ทาานวนวาาความว
ความวนาศอั นาศอันนนันันนตกเป
ตกเปนพับบแก แกผผ รัร ับบจจาางง หากความวนาศ นาศ
นักเป
เนนม
ม
 ได เ
เป
ปน เพราะการกระท
ปนอันนตตอองไม
งไมตตอองใช า
าของผ
ของผ
 งใช เวนนแต  
ว
วาจ

า
แตคความว จ
า
างง
วามวนาศนั ในกรณ
นาศนันนเป เ
เช
ช
น
นว
ว
า
าน
น 
เปนเพราะการกระทาส
น
นจ
จ
าง
า ง
 

ของผ ววาาจจาาง"
ง" กรณตามปั ตามปัญหา ทวผผ ววาาจจาางเป
งเปนผ จัจัดดหาสั หาสัมมภาระค
ภาระคอ
เสาอากาศโทรทัศศนน ตกลงวาจ าจาางสงสเเทพผ
ทพผ รัรับบจจาางให
งใหททาาการต
การตดดตัตังงเสา
เสา
อากาศโทรทัศศนนบบนต นตก 5 ชัน สเทพผเทพผ รัรับบจจาางต
งตดดตัตังงเสาอากาศเสร
เสาอากาศเสรจ
แลว แตทว ทวผผ ววาจ
าจาางเด
งเดนนทางไปต
ทางไปตาางจั งจังหวั
งหวัดจ ดจงงยัยังไม
งไม ไดรัรับบมอบงาน
มอบงาน
รวมไปถงงการจ การจาายส ยสนจ
นจางแก
างแกสสเเทพอ
ทพอกกดดววยย เมออเปรมศั
 เปรมศักกดดจจ าางอาคม
 งอาคม
มาตดดตัตังงเสาอากาศโทรทั
เสาอากาศโทรทัศศนนบบานของตนบ านของตนบาางง และบังงเอ เอญ
ญพลาดตก
พลาดตก
จากตกของเปรมศั
กของเปรมศักกดด ไปกระแทกสายลวดสล
 ไปกระแทกสายลวดสล
 งงททผผ กโยงเสาโทรทั
กโยงเสาโทรทัศศนน
บานทว
านทวจจนพั นพังงทลายลงมาเส
ทลายลงมาเสยหายทัยหายทังงหมด หมด แสดงวาาการท การทททว
 วจจาางส
งส
เทพใหตตดดตั ตังงเสาอากาศได
เสาอากาศไดพพัังงทลายกทลายกออนได นไดสสงงมอบกั
มอบกันนถถกกตตอองง
ความวนาศนั นาศนันนจจงตกเป
งตกเปนพับบแก แกทว
ทวผผ ววาจาจาางเพราะม
งเพราะม ไดเเปปนการ
กระทาของส
าของสเเทพผ
ทพผ รัรับบจจาง
าง คอทว
อทวผผ ววาาจจาางจะเร
งจะเรยยกค
กคาาเส
เสยยหายจากส
หายจากส
เทพไม ได และสเทพผ เทพผ รัรับบจจางก
างก ไมมมสสทธ ท ธเร
เรยยกส
กสนจ
นจางจากทว
างจากทวผผ วว าาจจาางง
แตจจากค
ากคาาถามท
ถามทวว า ใครตอองเป งเปนผ รัรับบผผดดชอบความเส
ชอบความเสยยหายดัหายดังงกลกลาาวว
นัน เมอพอ พเเคราะห
คราะห โดยละเอยดแล ยดแลววเห เหนนววา ทวและสและสเเทพไม
ทพไมตตอองรั
 งรับ
ผดดตตออกักัน สวนเปรมศั
วนเปรมศักกดด ไม  ตตอองรั
งรับบผผดดตตออผผ ใด
  สาาหรั
หรับบอาคมเพ
อาคมเพยยงง
คนเดยวซ
ยวซงงเป
 เปนผ กกออความเส
ความเสยหายทั
ยหายทังงหมดข
หมดขน จงงตตอองเป งเปนผ รัรับบผผด
ชอบ
1. ความเสยหายของทว
ยหายของทวกกรณ รณเเสาโทรทั
สาโทรทัศน ศน 
2. ความเสยหายของส
ยหายของสเเทพกรณทพกรณทท ไม
   ไดรัรับบสสนนจจางจากการท
างจากการททท าาแก แก
ทวคคอค
อ คาาตตดตั
ดตังงเสาโทรทั
เสาโทรทัศศนน

18.
ตามกสมบ
ญ
ญจจาางผ
าหนดท
าหนดท งผววปปหหนนและเร
ตตกลงกั
 กลงกั นนอและเร
อออนท
นทบบยยบร
 บร
าน
านอยอย
อผยอย
วรั
วรับรองว
บาางด
รองว
งด คาาจะท
จะท
คาาจจาางานให
ดดค งานให
งรายวัเเสร
าางรายวั สรโดย
นนโดยจ
 

สมบญญให
ใหคคาาเล
 เลยงด
ย งดรระหว
ะหวางทางทางานางาน และจัดดหาเคร หาเครอองม
 งมออกักับบสัสัมมภาระ
ภาระ
 ให โดยสมบญ ญเป
เปนผ สัสังงให
ใหผผววททาางานตามท
งานตามทจจ าางง ดังงนน สัญ
ญญา
ญา
ระหวางสมบ
างสมบญ ญและผ
และผวเป
วเปนสัญ ญญาจ
ญาจาางท
งทาของหร
าของหรออจจาางแรงงานงแรงงาน
เพราะเหต ใด อธบบายให
ายใหลละเอ ะเอยด
ยด
เฉลย ปพพ. มาตรา 575 บัญ ญญั ญัตตววา "อันนววาาจจาางแรงงานนั
งแรงงานนัน คอ
สัญญาซ
ญญาซงงบ
 บคคคลคนหน
คลคนหนง เรยยกว
กวาาลลกจ
กจาางง ตกลงจะทาางานให งานใหแแกก
บคคลอ
คคลอกกคนหน
คนหนง เรยยกว
กวาานายจ
นายจาางง และนายจาางตกลงจะใหงตกลงจะใหสสนนจจาง าง
ตลอดเวลาททท าางานให
งานให" และมาตรา 587 บัญ ญญั ญัตตวว า "อันนววาาจจาางท
งทา
ของคออสัสัญ ญญาซ
ญาซงงบ บคคคลคนหน
คลคนหนงงเร
 เรยยกว
กวาาผผ รัรับบจจาางง ตกลงรับบจะท จะทาาการ การ
งานสงใดส
ง ใดสงงหน
 หนงงจนส
 จนสาาเร
เรจจให
ใหแก
แกบบคคลอ
คคลอกกคนหน คนหนงงเร  เรยกว
ยกวาผ
าผ ววาาจจาางง
และผ ววาจ
าจาางตกลงจะให
งตกลงจะใหสสนนจจางเพ
างเพอผลส
อ ผลสาาเร เรจจแห แหงการท
งการททท าานันันน""
กรณตตามปัามปัญหา ระหวาางนายสมบ งนายสมบญและผ ญและผววเป เปนสัญญาจญญาจาางแรงงาน
งแรงงาน
 ไม ใชสัสัญ
ญญาจ
ญาจาางท
งทาของ
าของ (ฎกกาท
าท ๑๘๘๕/๒๔๙๗) เพราะตกลงจะให
คาจ
าจาางเป
งเปนรายวัน แสดงวาาจะให จะใหคคาจ
าจาางตลอดเวลาท
งตลอดเวลาททท าางานให งานให
และสมบญ ญซซงงเป เปนนายจาางเป
งเปนผ สัสังงให
ใหผผววลลกจ
กจาางท
งทางาน
างาน แสดงวาผ าผว
อย ภภายใต
ายใตบับังงคัคับบบับัญ
ญชาของสมบ
ชาของสมบญ สัญ ญญาระหว
ญาระหวาางสมบ งสมบญ ญและผ
และผวไม
วไม
เปนสัญ ญญาจ
ญาจาางท งทาของแต
าของแตออยยางใด
างใด สวนท วนทวว าารั
 รับบรองจะท
รองจะทาาให ใหจจนเสร
นเสรจ
มความหมายแต
ความหมายแตเเพพยยงว งวา จางจนกว
างจนกวาาปปหหนนออออนเสร นเสรจจเท เทานั
านัน ม ใช
ตกลงจาางเพ
งเพอผลส
อ ผลสาาเรเรจจของการป
ของการปหหนนอ  อออนน จงงไม ไมเเปปนสัญ
ญญาจ
ญาจาางท
งทา
ของ (หมายเหต: การใหคคะแนนข ะแนนขออนน หากตอบตอนวนนจจฉัฉัยยโดยไป โดยไป
อตรงเร
าางข
งขออเท
 เทงจจจจร
อองจ จร
งงออน เชนจะให
าางแรงงาน
งแรงงาน การเล
เเตตมยยงด
 งด
10 การหาเคร อองสั
 งสั
คะแนนไม ได ) มมภาระ
ภาระ ก ไม
 

19. นายแดงตกลงจาางนายด งนายดาาปล ปลกกบบาานตามแบบแปลนท

นตามแบบแปลนทกก าาหนด  หนด
 โดยนายแดงเป นผ
 โดยนายแดงเป นผ จัจัดดหาวั
หาวัสสดดออปปกรณ
กรณททกกอย
 อยาางให
งใหทัทังงส
 สน กาหนด
าหนด
เวลากอสร
อสราางง 6 เดอน อน นายดาากกอสร อสราางบ
งบาานเสร
นเสรจจกกออนก
นกาาหนด
หนด 1
เดอน
อน แตยัยังงไม ไมทัทันได
นไดสสงงมอบบ
 มอบบาานแก นแกนนายแดง
ายแดง ไดเกเกดดเพล
เพลงงไหม
ไหมจาก
จาก
บรเเวณข
วณขางเคางเคยยงล
งลกกลามไหม
ลามไหมบบานดั านดังงกล
กลาาวจนหมด
วจนหมด ดังน งน นายดาามม
สทธ
ทธ ไดรรัับบเง
เงนนคคาก
ากอสร
อสราางบ งบาานหร
นหรออไมไม

เฉลย ปพพ. มาตรา 604 บัญ

ญญั
ญัตตววา "ถาาผผ ววาาจ
 จาางเป
งเปนผ จัจัดดหา
หา
สัมภาระ
มภาระ และการทจจ าางท งทานั
านันนพัพังงทลายหร
ทลายหรออบบบบสลายลงก
สลายลงกอนได อนไดสสง
มอบกันนถถกกตตอองไซรงไซร ทาานว
นวาาความว
ความวนาศอั นาศอันนนันันตกเป
นตกเปนพับบแก แกผผ รัร ับ
จาางง หากความวนนาศนั าศนันนมม ไดเเปปนเพราะการกระทาาของผ ของผ ววาาจ
 จาางง ใน
กรณเเชชนนววาานน สนจ
นจางก
างกเเปปนอันนตตอองไม
งไมตตอองใช
งใช เวนนแต
แตคความว วามวนนาศนั าศนัน
เปนเพราะการกระทาาของผ ของผ ววาาจจาาง"
ง" กรณตตามปั
ามปัญหาวนนจฉั จ ฉัยยได
ไดดัดังงนน
นายแดงผ ววาจ าจาางเป
งเปนผ จจััดหาสั
ดหาสัมมภาระแก
ภาระแกนนายด ายดาาผผ รัรับบจจาางง นายดา
ผ รรัับจ
บจางได
างไดกกออสร สราางบ
งบานจนเสร
านจนเสรจจกกออนก นกาาหนดแตหนดแตยยัังงไม ไมททัันได
นไดสสงงมอบ
มอบ
บานแก
านแกนนายแดงผ
ายแดงผ ววาาจจาางง ไดเก เกดดเพล
เพลงไหม
งไหมบบาานจนหมด
นจนหมด ม ใชคความ วาม
ผดดของผ
ของผ ววาาจจาางหร
งหรอผ
อผ รัรับบจจาง
าง ดังน
งน ความวนาศตกเป นาศตกเปนพับแก บแกนาย นาย
แดงผ ววาจ
า จาางง แตนนายด ายดาาผผ รัรับจ
บจางก
างก ไมมมสส ทธ
ท ธ ไดสสนนจจางค
างคออเง
เงนนคคา
กอสร
อสราางบ งบาานจากนายแดงผ
นจากนายแดงผ ววาาจจาางแต งแตออยยาางใดงใด นายดาาไม ไมมมสสททธ
 ธ ได
รับเง
บเงนนคคาก
ากอสร
อสราง าง

20. สัญ
ญญาระหว
ญาระหวาางง ก. ข. ซงท
ง ทาาเป
เปนหนังส
งสออระบ
ระบววา ก. ตกลงขาย
 

รถยนต ให ข. โดยผออนช นชาาระราคากั

ระราคากันนกกออนน งวดแรก 200,000 บาท
ทคค าง
า ง 100,000 บาท ชาาระงวดละ
ระงวดละ 10,000 บาท ภายในวันนทท 10
ของทกกเด เดอน
อน ถาาคคาางช
งชาาระ
ระ 3 งวด ผ ขายจะย
ขายจะยดดรถค รถคน ดังน
งน ใหททาานน
วนนจจฉั
 ฉัยว
ยวา สัญ
ญญาระหว
ญาระหวาางง ก. ข. ดังกล งกลาาวว เป
เป นนสัสัญ
ญญาซ
ญาซออขายหร
 ขายหรอ
สัญญาเช
ญญาเชาาซซอ

เฉลย ตาม ปพพ. มาตรา 572 วางหลักกกฎหมายไว กฎหมายไวววา สัญ ญญา

ญา
เชาาซซออค
 คออสัสัญ ญญาซ
ญาซงงเจ
 เจาาของทรั
ของทรัพพยยสสนเอาทรั
น เอาทรัพพยยสสนออกให
น ออกใหเเชชา และ
 ใหคคาามัมันนววาาจะขายทรั
จะขายทรัพพยยสสนนนั
 นัน หรออววาาจะให
จะใหททรัรัพย
พยสสนนั
น นันตกเป
นตกเปน
สทธ
ทธแก
แกผผ เช
เชาาโดยเง
โดยเงออนไขท
 นไขทผผ  เช
เชาาได
ได ใชเง
เงนนเป
เปนจาานวนเท
นวนเทานั
านันนเท
เทาน
าน
คราว (5 คะแนน) ตามปัญหา ก. ม ไดเเอารถยนต อารถยนตออกให
ออกให ข. เชา
 โดยมคคามั
ามันนววา จะขายรถแก ข. สัญ ญญาระหว
ญาระหวาางง ข. สัญ ญญา
ญา
ระหวาง าง ก. ข. จงงไม ไมเเปปนสัญ
ญญาเช
ญาเชาซอ (5 คะแนน) ตามสัญ ญญาญา
ซงงท
 ทาเป
าเปนหนังส งสอ ระบววา ก. ตกลงขายรถยนตแแกก ข. โดยผออนน
ชาาระราคากั
ระราคากันก นกออนน งวดแรก 200,000 บาท ทคค าาง  ง 100,000 บาท
ชาาระงวดละ
ระงวดละ 10,000 บาท ภายในวันนทท 10 ของทกกเด เดออนน แมจจะม ะม
สัญญาว
ญญาวา ถาาคคาางช
งชาาระ
ระ 3 งวด ผ ขายจะย
ขายจะยดดรถค
รถคน กเป
เปนเพยงขยงขอ
ตกลงในสัญ ญญาอย
ญาอยางหนง จงงเป เปนสัญ
ญญาซ
ญาซออขายรถกั
 ขายรถกันนอย อยาางง
ธรรมดาเทาานันัน จะเรยยกว
กวาาเป
เปนสัญ ญญาซ
ญาซออขายผ
 ขายผออนส
นสงงกก ได (เทยบยบ
ตามฎกกาท
าท ๑๙๔๑/๒๕๒๒) (10 คะแนน) สัญ ญญาระหว
ญาระหวาางง ก. ข.
เปนสัญ
ญญาซ
ญาซออขาย
 ขาย จะเรยยกว กวาาเป
เปนสัญ
ญญาซ
ญาซออขายผ
 ขายผออนส
นสงงกก ได 
หมายเหต
ผออนส : นักศ
ก ศ กษาจะตอบว
ก ษาจะตอบว
นสง ผลก ไมแแตกต
ตกตาางกั
งกัน า
าเป
เปนสัญ
ญญาซ
ญาซ
อ
อขาย
 ขาย หร
อ
อซ
ซ
อ
อขายรถ
 ขายรถ
 

21. ก. ตกลงเชาาซซออบ  บาานและท

นและทดด นจากบรษัษัท ข. ตกลงสงงคคาาเช เชาาซซอ
งวดละ 20,000 บาท ก. ไดเข เขาาครอบครองบ
ครอบครองบาานและท นและทดด นดังงกล กลาาวว
ระหวางอายางอายสสััญ ญญา ญา ก. ผ เช เชาาซซออส
 สงเง
งเงนนให
ใหบบรรษัษัท ข. ผ ให
  เเชชา ซออไป  ไป
แลว 5 งวด เป เป นนเงเงนนจจานวน
านวน 100,000 บาท ตออมา มา ก. ผดดสัสัญ ญญา ญา
ชาาระค
ระคาาเช เชาซ
าซอ 3 งวด คดดเป เปนเงน 60,000 บาท บรษัษัท ข. ผ ให  
เชาาซซออจ
 จงงบอกเล
บอกเลกกสัสัญ ญญาเช
ญาเชาาซซอ ดังงนน ก. ผ เเชชาาซซออจะม
 จะมสสททธธเเรรยก
ยก
เงนค
นคาาเช เชาาซซออท
 ทชช าระไปแล
า ระไปแลว 100,000 บาท คนนจากบร จากบรษัษัท ข. หรอ
 ไม และบรษษััท ข. จะมสสทธ ทธเร
เรยยกใหกให ก. ผ เเชชาาซซอ ชาาระค
ระคาาเช
เชาาซซอ 3
งวด ทคค างอ
า งอก 60,000 บาท และคาส าสนไหมทดแทนท
นไหมทดแทนท ก. เขา
ครอบครอง ใชบบาานและทนและทดด นนตลอดเวลาท
 ตลอดเวลาท ก. ผ เเชชาาซซออครอบครอง
 ครอบครอง
อย หหรรอไม
อไม 

เฉลย ตาม ปพพ. มาตรา 574 บัญ ญญั

ญัตตวว า ในกรณผผดดนันัดดไม
ไม ใช
เงนสองคราวต
นสองคราวตด ๆ กัน หรออกระท
กระทาผ
าผดสั
ดสัญ
ญญาในขญาในขออททเเป
 ปนสววนน
สาคั
าคัญ เจาาของทรั ของทรัพพยยสสนจะบอกเล
น จะบอกเลกกสัสัญ ญญาเส
ญาเสยก ยก ได ถาาเชเชนนนันัน
บรรดาเงนท นท ได
  ใชมมาแล
าแลววแตแตกกออนน ใหรรบบเป
เปนของเจาาของทรัของทรัพพยยสสน
และเจาของทรั าของทรัพพยยสสนชอบท
น ชอบทจะกลั
จ ะกลับบเข
เขาาครองทรั
ครองทรัพพยยสสนนั น นันได
นไดดดววยย
อนงงในกรณ
 ในกรณกกระท ระทาผ
าผดสัดสัญญญาเพราะผ
ญาเพราะผดดนันัดดไม ไม ใชเเงงนซ
นซงงเป
 เปนคราว
ทสส ดดนันัน ทาานว
นวาาเจ
เจาาของทรั
ของทรัพพยยสสนนชอบท
 ชอบทจจะร  ะรบบบรรดาเง
บรรดาเงนนทท ได   ใชมมาา
แลววแต แตกกอน
อน และกลับบเข เขาครองทรั
าครองทรัพพยยสสนไดน ไดตตออเม
 เมออระยะเวลาใช
 ระยะเวลาใชเเงงน
 ได
พ
พ
น
นก
ก
สาม บัญา
าหนดไปอ
หนดไปอ
ญญั ก
กงวดหน
งวดหน
ญัตตววา "สววนท
นทเป ง
 และตาม ปพพ.
เ ปนการงานอันได มาตรา
นไดกกระท
ระทาาให 391
ใหแและเป วรรค
ละเปนการ
 

ยอมให ใชททรัรัพพยยนันัน การทการทจจะชดให
 ะชดใหคคน ทานให านใหททาาได
ไดดดววยใช
 ยใชเเงงนตาม
นตาม
ควรคาาแห แหงงการนั
การนัน ๆ หรออถถาาในสั ในสัญญญามญามกกาาหนดว
หนดวาาใหให ใชเเงงน
ตอบแทน ก ให ใชตามนั ตามนันน"" กรณตตามปั ามปัญหา แยกตอบไดดัดังน งน 
(1) เงนนทท ก. ผ เเชชาาซซออได
 ได ใชเเงงนนให
ใหแแกกบบรรษัษัท ข. ไปแลว 100,000
บาทนัน ก. ผ เเชชาาซซออจะ
 จะ เรยยกค กคนนไมไม ได บรษัษัท ข. ผ ให   เเชชาาซซออม
 มสสททธธ
รบบเอาไว
เอาไวตตามมาตรา
ามมาตรา 574 วรรคแรก
(2) เมออบร
 บรษัษัท ข. บอกเลกกสัสัญ ญญาไปแล
ญาไปแลว สัญ ญญาเช
ญาเชาาซซออก
 กเป
เปนอัน
สนส
น สดดลง
ลง บรษัษัท ข. จะเรยกร ยกรอองให งให ก. ผ เเชชาาซซอ ชาาระค
ระคาาเช
เชาาซซออท
 ท
คางช
างชาาระระ 60,000 บาท ไม ได (ฎกาท กาท ๑๑๙๕/๒๕๑๑ ประชมมใหญ ใหญ)
(3) บรษัษัท ข. ผ ให
  เเชชาาซซออม
 มสสททธธเร
เรยยกค
กคาาสสนไหมทดแทน
นไหมทดแทน เพราะการ
ท  ก. ไมชชาาระหน
ระหน จนบรษัษัท ข. ตอองบอกเล งบอกเลกกสัสัญญา
ญญา อันนได
ไดแแกกคคาาท
 ท
ก. เขาครอบครองใช
าครอบครองใชบบาานและท นและทดด นตลอดเวลาท ก. ผ เเชชาาซซออครอบ
 ครอบ
ครองอย  ตาม ปพพ. มาตรา 391 วรรค 3 (ฎกาท กาท 1195/2511
ประชมมใหญ
ใหญดดัังงกล
กลาาว)
ว)

ขออสอบกฎหมายพาณ
สอบกฎหมายพาณชย
ชย 2 สอบซออมม ภาค 1/2543
1. นายกลาาตตองการขายท
องการขายทดด นแปลงหน
นแปลงหนงงให  ใหกักับบนายแก
นายแกว แต
เนองจากนายกล
อ งจากนายกลาากักับนายแก
บนายแกววไมไมคคออยจะถ
 ยจะถกกกักัน นายกลาจ าจงงมอบให
มอบให
นายไก ไปดาาเน
เนนการแทนให
นการแทนให นายไกกกเเขขาาดดาาเน เนนการแทนให
นการแทนใหนายก นายก
ลาจนการซ
าจนการซออขายท
 ขายทดด นแปลงดั
น แปลงดังงกล
กลาาวสวสาาเร
เรจจลลลลววงด
 งดววยด
ยด และ
เน
องจากนายกล
อ งจากนายกล
หากงานสาาเร า
าสั
สัญญาว
ญญาว าจะให
บ
บ
เรจ นายไกจจงงทวงถามให
า
าเหน
เหน
จแก
จ แก
 ทวงถามใหนนายกล น
นายไก
ายไก จ
จ
ายกลาาชชาาระเง า

านวนหน
นวนหน ง

ระเงนนคคาาบบาาเหน
เหนจ
 

แตนนายกล
ายกลาปฏ
าปฏเสธโดยอ
เสธโดยอาางว งวา การซออขายท
 ขายทดด นนกฎหมายก
 กฎหมายกาาหนดว หนดวา
ตองท
องทาาเป
เปนหนังสงสอ การตังตั งตัววแทนก
แทนกตตอองท
งทาเป
าเปนหนังส งสออดดววยย เมอ
นายกลากั
ากับนายไก
บนายไก ไม ไดตตกลงการเป
กลงการเปนตัววแทนกั แทนกันนเป เปนหนังงสสอ
สัญญาตั
ญญาตัววแทนจ
แทนจงงใช
ใช ไม ไดแและไม
ละไมผผกกพัพันกั
นกัน ขอใหททาานว
นวนนจจฉัฉัยดั
ยดังงนน
1) นายไกเเปปนตัววแทนนายกล
แทนนายกลาาหร หรอไม
อไม ในการเขาาททาาการแทน
การแทน
นายกลาเร
าเรองการขายท
อ งการขายทดด นนดั
 ดังงกล
กลาาวว
2) ขออ
ออาางนายกล
งนายกลาารัรับฟั
บฟังไดหร หรออไม
ไม เพราะเหต ใด

ธงคาตอบ
าตอบ
หลักกฎหมายตามประมวลกฎหมายแพ
กกฎหมายตามประมวลกฎหมายแพงงและพาณ และพาณชชยย
มาตรา 797 บัญ ญญั
ญัตตววา “อันว
นวาาสัสัญญาตั
ญญาตัววแทนนั
แทนนัน คอ สัญ
ญญาซ
ญาซง
 ใหบบคคคลหน
คลหนง เรยยกว
กวา ตัววแทน แทน มออานาจท
านาจทาการแทนบ
าการแทนบคคลอ
คคลอกกคน
คน
หนงเร
ง เรยกว
ยกวาตั
าตัวการ
วการ และตกลงจะทาาการดั การดังงนันัน
อันความเป
นความเปนตัววแทนนัแทนนันนจะเปจะเปนโดยแตงตังตังงแสดงออกชั
แสดงออกชัดดหร
หรอเป
อเปน
 โดยปรยยายก
ายกยยอมได
อ มได”
มาตรา 798 บัญ ญญั
ญัตตววา “ กจจการอั
การอันใดท
นใดทาานบั
นบังงคัคับบไว
ไว โดยกฎหมาย
วาต
าตองท
องทาเป
าเปนหนังงสสอ การตังตั งตัววแทนเพ
แทนเพออก
 กจการอั
จการอันนนันันก
นกตตอองท
 งทา
เปนหนังส งสออดดววย…”
ย…”
วนนจจฉั
 ฉัย
1.นายกลาาได ไดมอบหมายให
มอบหมายใหนนายไก ายไก ไปดาเน
าเนนการขายท
นการขายทดด นนของตน
 ของตน
และนายไกกกเเขขาาททาาการแทนนายกล
การแทนนายกลาาจนการซ จนการซออขายท
 ขายทดด นนแปลงดั
 แปลงดัง
กล
าวส
า วส
า
าเร
นายกลาตัเร
จล
จ ล
ล
ล
าตัวการ วง
ว
 ง เช
น
นน
น
เป
เ 
วการ นายไกจจงเปป น การท น
นายไก
 ายไก
ต
ตกลงรั
ง เปนตัววแทนนายกลกลงรับท
บท
าการแทน
า การแทน
แทนนายกลา ตามมาตรา 797
 

แหง ปพพ.
2.การทนายกล น ายกลาอ
าอาางว
งวาาการซ
การซออขายท
 ขายทดด น กฎหมายกาาหนดว หนดวาาตตอง
อง
ทาาเป
เปนหนังส งสอ การตังตั
งตัววแทนก
แทนกตตอองท
 งทาาเป
เปนหนังส งสออตามมาตรา
ตามมาตรา 798
วรรคแรก ปพพ.นัน เมออนายกล  นายกลาากักับนายไก
บนายไก ไม ไดตตกลงท กลงทาาการเป
การเปน
ตัวแทนเป
วแทนเปนหนังส งสอ สัญญญาตั
ญาตัววแทนจ
แทนจงงใช
ใช ไม ไดนันัน มาตรา 798
ม ใชแบบของสั
แบบของสัญ ญญาตั
ญาตัววแทนแทน สัญ ญญาตั
ญาตัววแทนไม
แทนไมมมแแบบแต
 บบแตออยยาางใด
งใด
เมอค
อ ค สสััญ
ญญาตกลงกั
ญาตกลงกันนแมแมดดวยวาจาสั
ว ยวาจาสัญ ญญาตั ญาตัววแทนก
แทนกเก เกดข
ดขน ผกพักพัน
นายไกตัตัววแทน แทน กับบนายกล
นายกลาาตัตัวการ
วการ ตามมาตรา 797 ปพพ.แลว
ขออออาางของนายกล
งของนายกลาาจจงงฟัฟังไมขขน

2. นายชมทาหนั
าหนังงสสออสัสัญญาก
ญญาก ยยมเง
ม เงนนนางช
นางชออยเม
ยเมออวั
 วันนทท 20
มกราคม 2540 จานวน านวน 50,000 บาท อัตตราดอกเบ ราดอกเบยยตามกฎหมาย
 ตามกฎหมาย
กาหนดช
าหนดชาระภายใน
าระภายใน 3 ปป นายชมมปปััญหาเรองเง องเงนนเน
เนอองจาก
 งจาก
เศรษฐกจจไม
ไมดดจจ งไม
ง ไม ไดชชาาระดอกเบ
ระดอกเบยให
ย ใหนนางช
างชออยต
ยตดต
ดตออมาตั
มาตังงแต
แตเเรรมมก
 ก 
ยมเง
มเงนนนางช
นางชออยย นางชออยทวงถามให ยทวงถามใหนนายชมช
ายชมชาาระมาโดยตลอด
ระมาโดยตลอด แต
นายชมก ไมเเคยชคยชาาระดอกเบ
ระดอกเบยเลย ย เลย วันนทท 21 มกราคม 2541 นาง
ชออยจ
ยจงงไปพบนายชมท
ไปพบนายชมทบบ านแล
านแลววททาาหนั
หนังงสสออสัสัญ
ญญาตกลงกั
ญาตกลงกันนววา นาย
ชมยนนยอมให
ยอมใหนนางช
างชออยค
ยคดดดอกเบ
ดอกเบยทบต
ย ทบตนในหน
นในหนทท คค  าางช
 งชาาระทั
ระทังงหมด
หมด
ตอมานายชมไม
อมานายชมไมชชาาระเง
ระเงนนตตนนและดอกเบ
และดอกเบยจนถย จนถงงวัวันนทท 20 มกราคม
2543 ดังงนนนางช
น างชอยจะทวงถามให
อยจะทวงถามใหนนายชมช ายชมชาาระดอกเบ
ระดอกเบยยทบต  ทบตนใน
นใน
หนจจ านวนดั
า นวนดังงกล
กลาาวได
วไดหร
หรออไมไม เพยยงใด
งใด เพราะเหต ใด

ธงคาตอบ
าตอบ
 

หลักกฎหมายตามประมวลกฎหมายแพ
กกฎหมายตามประมวลกฎหมายแพงงและพาณ และพาณชชยย
มาตรา 655 วรรคแรก “หาามท มทานม
านม ใหคคดดดอกเบ
ดอกเบยยในดอกเบ
 ในดอกเบยยท  ท
คางช
างชาาระ
ระ แตททววาาเม
เมอดอกเบ
อ ดอกเบยค ย คางช
างชาาระไม
ระไมนนออยกว
ยกวา 1 ปป ค สัสัญ ญญา
ญา
ก ยยมจะตกลงกั
ม จะตกลงกันให
นใหเเอาดอกเบ
อาดอกเบยยนั  นันทบเข
นทบเขาากักับบตตนนเง
เงนนแล
แลววให ใหคคด
ดอกเบยยในจ
 ในจาานวนเง
นวนเงนนทททบเข ท บเขาากักันนั นนันนได
ได แตการตกลงเช
การตกลงเชนนนันันต นตอองง
ทาาเป
เปนหนังส
งสออ””
ตามปัญหาการทนนางช  างชอยจะค
อยจะคดดอกเบ ดดอกเบยยทบต
 ทบตนนในหน
ในหนทท นายชมค
น  ายชมคาางง
ชาาระมาตั
ระมาตังแต
งแตเร
เรมมก
 ก ยยมมกักันนนันันนตตอองห
งหามตามกฎหมาย
ามตามกฎหมาย เพราะตาม
ปพพ.มาตรา 655 นันนมมหหลัลักกเกณฑ เกณฑววาาดอกเบ
 ดอกเบยยต ตองค
องคาางช
งชาาระไม
ระไมนนออย ย
กวาป
าปหนง ค สัสัญญาจ
ญญาจงงจะตกลงให
จะตกลงใหคคดดดอกเบ  ดอกเบยยทบต  ทบตนนได
ได แสดงวา
ดอกเบยยท
 ทคค างช
า งชาาระตั
ระตังงแต
แตกก ยย มมกั
 กันนในป
ในปแรกนันนางช
นนางชออยจะค
ยจะคด
ดอกเบยยทบต
 ทบตนนไม ไม ได ค สัสัญญญาจะตกลงกั
ญาจะตกลงกันนให ใหดอกเบ
ดอกเบยยทบต
 ทบตนนได
ไดตตอ
เมอนายชมค
อ นายชมคาางช งชาาระไม
ระไมนนออยกว
 ยกวาาปปหนง ดังงนันันนนางชนางชออยจะค
ยจะคด
ดอกเบยยทบต
 ทบตนนได ได ในป
 ในป ททสสอง
 อง คอ ตังงแต แตววัันนทท 21 มกราคม 2541
เปนตนนไป
ไป สวนในป วนในปแรกตอองค งคดดดอกเบ
ดอกเบยยตามกฎหมายค
 ตามกฎหมายคออรรออยละ ยละ
เจดคร
ดครง ตอป
อปโดยไมททบต บตน
สรป 1. นางชออยค ยคดดดอกเบ
ดอกเบยทบต
ย ทบตนในป
นในปแรกไม ได คงคดดอัอัตตรา
รา
ดอกเบยยได
 ไดรรอยละ
อ ยละ 7.5 ตออปป
2. นางชออยค
ยคดดอกเบ
ดดอกเบยทบต
ย ทบตนนในป
ในปทสองเป
ส องเปนตนนไปได
ไปได
 
3. นายสมทาาสัสัญญาประกั
ญญาประกันนภัภัยยสสนค
นคาในคลังงสสนนคคาาของตนกั
ของตนกับบบร
บรษัษัท
ทประกั
าาดดประกั
ปนนภั
ระกัน
นภั
ภัย จ
ากั
า กั
ภัยยกประโยชนด จ
า
านวน
นวน 5
ยยกประโยชน ใหนนายส ล า
านบาท
นบาท โดยระบ
 ในกรมธรรม
ายสงงบบตตรชายของตนโดยให
รชายของตนโดยใหนนายส
ายสง
 

เปนผ เก
เกบบกรมธรรม
กรมธรรมประกั ประกันนภัภัยยไวไว ปรากฏวาาหลั หลังงททาประกั
าประกันนภัภัยแล
ยแลว
20 วัน นาาได
 ไดททววมสมสนนคคาาในคลั
ในคลังงสสนนคคาาดัดังกล
งกลาาวเส
วเสยหายทั
ยหายทังงหมด
หมด นาย
สงจ
งจงได
งไดแแจจงงตตออบร
บรษัษัท ทาาดดปประกั
ระกันนภัภัย จาากักัดดววา ตนจะเขาาถถอ
ประโยชนตตามสั ามสัญ ญญาประกั
ญาประกันนภัภัย เพออเร เรยยกค
กคาส
าสนไหมทดแทน
นไหมทดแทน
จาานวน
นวน 5 ลาานบาท นบาท จากบรษัษัทฯ ทฯ บรษัษัท ทาด าดปประกั
ระกันนภัภัย จาากักัด
 ไดปฏ
ปฏเสธส
เสธสททธธของนายส
ของนายสงงโดยอ โดยอางว
างวา
1) นายสงงไม ไม ไดเเปปนผ ททาาสั
 สัญญาประกั
ญญาประกันนภัภัยฉบั ยฉบับบดัดังงกล
กลาาวว
2) นายสงงไม ไม ไดแแสดงเจตนาต
สดงเจตนาตออบร บรษัษัททฯฯ วาจะถ
าจะถออเอาประโยชน
เอาประโยชนจจาก าก
สัญญาฉบั
ญญาฉบับน บนตัต ังแต
ง แตแรกท
แรกททท าาสัสัญญากั
ญญากัน
ดังน
งนทท าานเห
นเหนว
นวาาขขออ
ออาางของบร
งของบรษัษัท ทาาดดปประกั
ระกันนภัภัย จาากักัด ฟังขน
หรออไม
ไม เพราะเหต ใด

ธงคาตอบ
าตอบ
หลักกฎหมายตามประมวลกฎหมายแพ
กกฎหมายตามประมวลกฎหมายแพงงและพาณ และพาณชชยย
มาตรา 862 วรรคสาม บัญ
ญญั
ญัตตววา "คาาววา“ผ
า“ผ รัรับบประโยชน
ประโยชน” ทาน
าน
หมายความวา บคคลผ คคลผ จะพ จะพงงจะได
จะไดรัรับบคคาาสสนไหมทดแทน
นไหมทดแทน หรอรั อรับ
จาานวนใช
นวนใช ให
วรรคส อนง ผ เอาประกั
เอาประกันนภัภัยยและผ และผ รัรับบประโยชน
ประโยชนนันัน จะเป
จะเป นนบบคคคล
คล
คนหนงคนเด
ง คนเดยวกั
ยวกันนกก ได"
มาตรา 374 บัญ ญญั
ญัตตววาา"ถ
 "ถาค
าค สัสัญ
ญญาฝ
ญาฝายหนงงท  ทาสั
าสัญ
ญญาตกลงว
ญาตกลงวาจะ าจะ
ชาาระหน
ระหนแแก
 กบบคคลภายนอกไซร
คคลภายนอกไซร ทาานว นวาาบบคคคลภายนอกม
คลภายนอกมสสททธธททจะจ  ะ
เร
ย
ยกช
กช
าระหน
า ระหน
 ในกรณดัดังงกล จ
จากเจ
 ากเจ
า
าหน
หน
 โดยตรงได
กลาาวมาในวรรคต
วมาในวรรคตนนนันัน สทธ
ทธของบ
ของบคคคลภายนอกย
คลภายนอกยออมม
 

เกดดมมขขนตั
น ตังงแต
แตเเวลาท
วลาทแแสดงเจตนาแก
 สดงเจตนาแกลลกกหน  หนวว าาจะถ
จะถออเอาประโยชน
เอาประโยชน
จากสัญญานั ญญานันน""
1. ตามปั
ตามปัญหาการท นายสมท น ายสมทาาสัสัญญาประกั
ญญาประกันนภัภัยส ยสนค
นคาาในคลั
ในคลัง
สนค
นคาาของตนกั
ของตนกับบบร บรษัษัท ทาาดดปประกั
ระกันนภัภัย จาากักัด โดยยกประโย
โดยยกประโยชน ชน ให
แกนนายส
ายสงงนันัน นายสงงยยอมเป อมเปนผ รัรับบประโยชน
ประโยชน ตามมาตรา 862
วรรคสาม และในกรณดัดังงกล กลาาวผ
วผ เเอาประกั
อาประกันนภัภัยและผ
ยและผ รัรับบประโยชน
ประโยชน
ม ใชบบคคคลเด
คลเดยวกั
ยวกันนตามมาต
ตามมาตรา รา 862
862วร วรรคส
รคส
การทบร บ รษษััท ทาาดดประกั
ประกันนภัภัย จาากักัด ปฏเเสธส
สธสททธธของนายส
ของนายสงงววาานาย
นาย
สงไม
งไม ไดเเปปนผ ททาาสัสัญญาฉบั
ญญาฉบับบดัดังงกล
กลาาวว จงงไม
ไมสสามารถเร
ามารถเรยยกค กคา
สนไหมทดแทนได
นไหมทดแทนได ฟังไมขขน เพราะกรณตามปั ตามปัญหาของนายส ง
เรยยกค
กคาาสสนไหมทดแทนในฐานะผ
นไหมทดแทนในฐานะผ รัรับบประโยชน ประโยชน
2. การท
การทนนายสมท
 ายสมทาาสัสัญญาประกั
ญญาประกันนภัภัยยยกประโยชน
ยกประโยชน ใหแแกกนนายส
ายสง
บตรชาย
ตรชาย เป เป นสั
นสัญ
ญญาเพ
ญาเพออประโยชน
 ประโยชนขของบ องบคคคลภายนอก
คลภายนอก บคคคล คล
ภายนอกคออนายส นายสง มสสททธธททจจะเร
 ะเรยยกช
กชาาระหน
ระหนจจากล
 ากลกกหน
หน คอ
บรษัษัท ทาาดดประกั
ประกันนภัภัย จากัากัดโดยตรงได
ดโดยตรงได ตามมาตรา 374 วรรค
แรก ปพพ. และการทนนายส  ายสงงได
ไดแแจจงต
งตออบร บรษัษัททฯว
ฯวา จะเขาาถถอ
ประโยชนตตามสั
ามสัญ
ญญาประกัญาประกันนภัภัย เมออนนาาได ไดททววมคลั
มคลังงสสนนคคาาดัดังงกล
กลาาวว
เสยยหายนั
หายนัน ถอว
อวาาสสทธ
ทธของนายส
ของนายสงงได ไดเเกกดดขขนนตั
 ตังแต
งแตเวลาท
เวลาทแแสดง  สดง
เจตนาแกลลกกหน
หนคค อบร
อ บรษัษัท ทาาดดปประกั
ระกันนภัภัย จาากักัดดววาาจะถ
จะถออเอา เอา
ประโยชนจจากสั
ากสัญญานั
ญญานัน แลววตามมาตรา ตามมาตรา 374 วรรคสอง ปพพ.
บรษัษัทจะปฏ
ทจะปฏเเสธส
สธสททธธของนายส
ของนายสงงววาาไม ไม ไดแแสดงเจตนาแก
สดงเจตนาแกบบรรษัษัททฯฯ วา
จะถ อ
อเอาประโยชน
เอาประโยชน
อาางของบร จ
จากสั
ากสั
งของบรษษััททฯฯ ดังงกล ญญาฉบั
ญ
กลาาวฟัญาฉบั
วฟังไมขขนบน
บ น
ตั
ต  ังแต
ง
 แต
แรกท
แ รกท
ท
ท 
า
าสั
สัญ
ญญากั
ญากัน ข
อ
 

ขออสอบกฎหมายพาณ
สอบกฎหมายพาณชย
ชย 2 ภาค 1/2542

1. นายทอง เป เป นนตัตัววแทนขายประกั

แทนขายประกันใหนใหกักับบบร
บรษัษัท จงด จาากักัด
ประกันนภัภัย โดยมขขออตกลงเร
 ตกลงเรอองบ
 งบาาเหน
เหนจตั
จตัววแทนตามธรรมเน
แทนตามธรรมเนยมของ ยมของ
ธรก
รกจประเภทน
จประเภทน เนองจากบร อ งจากบรษัษัท จงดจจาากั
 กัดดประกั
ประกันนภัภัยม
ยมปัปัญหาด าานน
การเงน จงงตตดดคคาางค
งคาาบบาาเหน
เหนจแก
จแกนนายทองเป
ายทองเปนเงน 30,000 บาท
นายดาาไดไดททาสั
าสัญญาประกั
ญญาประกันนชชววตตผผาานนายทองตั
นนายทองตัววแทนของบรแทนของบรษัษัท
จงดจจากั
า กัดประกั
ดประกันนภัภัย และเมออครบก  ครบกาาหนดการช
หนดการชาระเบ าระเบยยประกั
 ประกัน
นายดาาได
ไดนนาาเง
เงนจ
นจานวน
านวน 25,000 บาท มาชาาระให ระใหกักับบนายทอง
นายทอง
นายทองไดแแจจงงบรบรษัษัททฯฯ วา ตนจาเปาเปนตองยองยดดเงเงนนจจานวนน
านวนน ไว   
เพราะทางบรษัษัททฯไมฯไมยยอมชอมชาาระค
ระคาาบบาาเหน
เหนจท
จทคค าางอย
 งอย  บรษัษัททฯก
ฯก ไมววา
กลาวอะไรกั
าวอะไรกับบนายทอง
นายทอง แต ไดมมหนั ห นังงสสออทวงถามนายด
ทวงถามนายดาาให ใหชชาาระเบ
ระเบย
ประกัน ซงนายด
ง นายดาากก ไดแแจจงบร
งบรษัษัททฯว
ฯวา ตนชาระแล
าระแลววผผานทาง านทาง
ตัวแทนค
วแทนคออนายทอง
นายทอง และได ไปทวงเงน 25,000 บาท ดังงกล กลาาวจาก
วจาก
นายทอง โดยโตแแยยงงววา นายทองไมมมสส ทธ ท ธยยดหน
ด หนววงไว
งไว เพราะเปน
เงนของนายด
นของนายดาามม ใชเเงงนนของบร
ของบรษัษัททฯฯ เชนนนน
1) ทาานเห
นเหนว
นวา เงนนจจานวน
านวน 25,000 บาทน เปนทรัพพยยสสนของบร น ของบรษัษัท
จงด จาากักัดประกั
ดประกันนภัภัยยททนนางทองสามารถย
 างทองสามารถยดดหน หนววงไว
งไว ไดหหรรออไม
ไม
2) นายดาาตตอองช
งชาาระเบ
ระเบยยประกั
 ประกันนให
ใหบร
บรษัษัท จงดจจาากั  กัดดประกั
ประกันนภัภัยใหม
ยใหม
อกกหร
หรอไม
อไม หากไมสสามารถจะเร
ามารถจะเรยกค ยกคนจากนายทองได
นจากนายทองได 

แนวตอบ
 

หลักกฎหมายตามประมวลกฎหมายแพ
กกฎหมายตามประมวลกฎหมายแพงงและพาณ และพาณชชยย
มาตรา 819 บัญ ญญั
ญัตตววา “ ตัววแทนชอบท
แทนชอบทจจะย  ะยดดหน
หนววงทรั
งทรัพย
พยสสนอย
น อยาางง
 ใด ๆ ของตัววการอั การอันนตกอย
ตกอย  ในความครอบครองของตน เพราะการ
เปนตัววแทนนั
แทนนันนเอาไว
เอาไว ไดจจนกว
นกวาาจะได
จะไดรัรับบเง
เงนนบรรดาค
บรรดาคาางช
งชาาระแก
ระแกตตนน
เพราะการเปนตัววแทน” แทน”
มาตรา 820 บัญ ญญั
ญัตตววา “ ตัววการย
การยออมม
มมคความผ
วามผกกพัพันต
นตออบบคคคล
คล
ภายนอก ในกจจการทั การทังงหลายอั
หลายอันนตัตัววแทนหร
แทนหรอตั อตัวแทนช
วแทนชวงได
วงไดททาาไปไป
ภายในขอบเขตอาานาจแห นาจแหงงฐานตั ฐานตัววแทน”
แทน”
วนนจจฉั
 ฉัย
กรณตตามอามอททาหรณ
าหรณ เมออนายด
 นายดาาชชาระเบ
าระเบยยประกั
 ประกันนให ใหกักับนายทอง
บนายทอง
กรรมสททธธ ในเง
 นนจจานวนน
านวนน ได ตตกเป
กเปนของบรษัษัท จงดจจาากั  กัดดประกั
ประกัน
ภัยยแล
แลว ดังนังนันนายทองจ
นนายทองจงงสามารถย
สามารถยดดหน หนววงไว งไว ได เพราะเหตทท 
บรษัษัทฯ
ทฯ ซงเป
ง เปนตัวการได
วการไดคคางช างชาาระบ
ระบาาเหน
เหนจตั จตัววแทนแก
แทนแกนายทอง
นายทอง
และเมอนายด
อ นายดาาได
ไดชชาระเบ
า ระเบยประกั
ย ประกันนให
ใหกักับบตัตัววแทนของบร
แทนของบรษัษัททฯฯ โดย
ถกกตตอองครบถ
งครบถววนแล
นแลว บรษัษัททฯฯ ในฐานะตัววการก การกตตอองรั
งรับบผผดดชอบใน
ชอบใน
การกระทาาของตั ของตัวแทนของตน
วแทนของตน กลาวค าวคอ ตอองถ งถออววาานายด
นายดาาชชาาระ
ระ
เบยประกั
ย ประกันนให ใหบบรรษัษัทฯไปแล
ทฯไปแลว จงไม
งไมมมหน
หนาาททตต อองช
 งชาาระเบ
ระเบยยประกั
 ประกัน
 ใหมแแตตออยยางใด
างใด
สรป
1. เงนนจจานวน
านวน 25,000 บาท เป เป นทรั
นทรัพพยยสสนของทางบร
น ของทางบรษัษัทฯท ทฯทนาย
น าย
ทองสามารถยดเหน ดเหนยยวไว
 วไว ได
2. นายดาไม
าไมตตอองช
งชาาระเบ
ระเบยประกั
ย ประกันนให
ใหกักับบบร
บรษัษัททฯอ
ฯอก
 

2. นายขาวก ยยมมเง  เงนนนายเข
นายเขยยวว 50,000 บาท โดยทาาสัสัญ ญญาก
ญาก ยยมเง
ม เงน
กันเป
นเปนหนังงสสออมมกกาาหนดช หนดชาาระภายใน
ระภายใน 3 ปป ตอมานายขาวได อมานายขาวไดยยาาย ย
ภมมลลาเนาไปอย
า เนาไปอย ตตาางจั
 งจังหวั
งหวัด เมออถ
 ถงงกกาาหนดช
หนดชาาระหนระหนเเง งนก
นก นนายขาว
ายขาว
 ไมสสะดวกจะเด
ะดวกจะเดนนทางมาช ทางมาชาาระหนระหนเเง งนนกก ดดววยตนเอง
ยตนเอง จงงโอนเงโอนเงนนเข
เขา
บัญช
ญชเง เงนฝากของนายเข
นฝากของนายเขยยวท วทธธนาคาร
 นาคาร ไทยนคร โดยทางโทรเลข
นายเขยวได ยวไดรรัับช
บชาาระหน
ระหนคครบถ
 รบถวนวน แตเเหหนนชชอองว งวาางทางกฎหมายว
งทางกฎหมายวา
นายขาวไมมมหลั หลักกฐานการใช
ฐานการใชเเงงนนแต แตออยยาางใด งใด จงงฟฟ องใหนนายขาวใช
ายขาวใช
หนเเง งนก
นก จจาานวน
 นวน 50,000 บาทอก ดังงนันันนนายขาวจะม นายขาวจะมขขออตตออสส นนายาย
เขยยวเพ
วเพอจะได
อ จะได ไมตตอองช
 งชาาระหน
ระหนดัด ังงกล
กลาาวอ วอกไดกไดหหรรออไม
ไม เพยยงใดงใด

แนวตอบ
หลักกฎหมายตามประมวลกฎหมายแพ
กกฎหมายตามประมวลกฎหมายแพงงและพาณ และพาณชชยย
มาตรา 653 วรรค 2 “ในการก ยยมมเง  เงนนมมหลั
หลักฐานเป
กฐานเปนหนังงสสออนันัน
ทาานว
นวาาจะน
จะนาาสสบการใช
บการใชเเงงนนได
ไดกกตต ออเม
เมออม
 มหหลัลักฐานเป
กฐานเปนหนังงสสอออย
อยาางง
 ใดอยาางหน
งหนง ลงลายมออชชออผ ผ  ใหยยมมมาแสดง
 มาแสดง หรออเอกสารอั
เอกสารอันนเป เปน
หลักฐานแห
กฐานแหงงการก การก ยยมมนั
 นันนได
ไดเเวนค
วนคนนแล
แลว หรออได ไดแแทงเพ
ทงเพกกถอนลงใน
ถอนลงใน
เอกสารนันแล นแลวว””
มาตรา 321 “ถาาเจ เจาาหน หนยยอมรั
 อมรับบการช
การชาาระหน
ระหนออย  ยาางอ
งอนนแทนการ
 แทนการ
ชาาระหน
ระหนทท  ได  ตตกลงกั
กลงกันนไว ไว ทาานวนวาาหน
หนนัน ันก
นกเเปปนอันนระงั
ระงับบสสนนไป”
 ไป”
ตามปัญหาการก ยยมมเง  เงนนระหว
ระหวาางนายขาวและนายเข
งนายขาวและนายเขยยวเป วเปนการก ยยม
เงนท
นทมม หหลัลักฐานเป
กฐานเปนหนังงสสอ การนาาสสบการใช บการใชเเงงนนกกตตองม
อ งมหหลัลักกฐาน
ฐาน
เปนหนังส
งส
อ
อลงลายม
ลงลายม
 ฐานการก ยยมมเง อ
อชช
อผ
อ
 เงน หรออได ผ
 ให
  ย
ย
ไดแทงเพ
ม
มมาแสดง
มาแสดง หร
อได
อ ได
ม
ม ก

การเวนค
แทงเพกกถอนลงในเอกสารนั ารเวนค
ถอนลงในเอกสารนันนตาม น
นหลั
หลั
 ตาม ปพพ.ก
 

มาตรา 653 วรรค 2 จงงจะต จะตออสส นนายเข

ายเขยยวผ
วผ ให
  ยยมมได ได แตกการท
ารทนนาย
 าย
ขาวได โอนเงนนทางโทรเลขเข
ทางโทรเลขเขาาบับัญ ญชชเง เงนนฝากของนายเข
ฝากของนายเขยยวท วทธธนาคาร
 นาคาร
 ไทยนครนันนถถออเป เปนการชาระหนาระหนออย  ยาางอ
งอนนตาม
ตาม ปพพ. มาตรา 321
 ไมออยย  ในบังงคัคับบของมาตรา
ของมาตรา 653 วรรค 2 เมออนายเข นายเขยยวในฐานะเจ
วในฐานะเจา
หน ได
 ยยอมรัอมรับบแล แลว ถออววานายขาวได
านายขาวไดชชาระหน า ระหนเเง งนก
นก ให
  นนายเข
ายเขยวแล
ยวแลว
นายขาวจงงไม ไมตตอองปฏ
 งปฏบบััตตตตาม
 าม มาตรา 653 วรรค 2 ดังนั งนันนนายขาว
นายขาว
สามารถตออสส นนายเข ายเขยวได
ยวได โดยไมตตอองช  งชาาระหน
ระหนดัด ังงกล
กลาาวอ
วอก (ฎกกาา
2965/2531)

3. นายไสวขับบรถยนต
รถยนตชชนรถของนายสนองเส
นรถของนายสนองเสยยหาย หาย บรษัษัท จักกรร
นทรปประกั
ระกันนภัภัย จากั
ากัด ททนนายสนองท
 ายสนองทาาประกั ประกันนภัภัยรถยนต
ยรถยนตของตนไว
ของตนไว
 ไดซซอมแซมรถยนต
อมแซมรถยนตขของนายสนองเป
องนายสนองเปนเงนนทัทังส งสน 100,000 บาท
บรษัษัทฯจ
ทฯจงฟ
งฟองเรยยกเง
กเงนนจากนายไสวในฐานะละเม
จากนายไสวในฐานะละเมด ดังงนน บรษัษัททจัจัก
รนนทร
ทรปประกั
ระกันนภัภัย จาากักัด มสสททธธฟฟองไดหหรรออไม
ไม เมออข
 ขออเท
เทจจจร
จรงงได
ได
ความวา นายสนองยังไม งไม ไดยยนฟ
น ฟ องนายไสวแตอย อยาางใด
งใด

แนวตอบ
หลักกฎหมายตามประมวลกฎหมายแพ
กกฎหมายตามประมวลกฎหมายแพงงและพาณ และพาณชชยย
มาตรา 880 “ ถาาความว
ความวนาศภันาศภัยยนันันนไดไดเเกกดดขขนนเพราะการกระท
 เพราะการกระทา
ของบคคคลภายนอกไซร
คลภายนอกไซร ผ รัรับบประกั
ประกันภั นภัยยได ได ใชคคาาส สนไหมทดแทนไป
นไหมทดแทนไป
เปนจานวนเพ
านวนเพยงใด
ยงใด ผ รัรับบประกั
ประกันนกกยยออมเข
 มเขาารัรับบชชววงสงสททธธของผ
ของผ เเอา
อา
ประกัน
นภั
ภัยและของผ
ย
กรณตตามปั และของผ
 
รั
ร ับประโยชน
บ
ามปัญหา เมอบรประโยชน ซ
ซง
งม

อบรษัษัท จักกรรนทรมต
ตอ
อบ

นทรปประกับ
ค
คคลภายนอกเพ
คลภายนอกเพ ย
ยงนั
ระกันนภัภัย จาากักัด ผ รัรับงนั น
น”
”
 

ประกันนได ไดซซอมรถยนต
อ มรถยนต ใหแแกกนนายสนองผ
ายสนองผ เเสสยยหายแล
หายแลว ยออมถ มถออววาาได
ได
ชดใชคคาาส
 สนไหมทดแทนตามสั
นไหมทดแทนตามสัญ ญญาประกั
ญาประกันนภัภัยตามกฎหมาย
ยตามกฎหมาย จง
ฟ องเรยกเง
ยกเงนจากนายไสวในฐานละเม
นจากนายไสวในฐานละเมดดได ไดเเปปนจาานวน
นวน 100,000
บาท แมขขออเท  เทจจจร
จรงงได
ไดคความว
วามวา นายสนองยังงไม ไม ไดยยนนฟ
 ฟองนายไสว
แตออยยาางใด
งใด (ฎกกาา 1006/2503)

ขออสอบกฎหมายพาณ
สอบกฎหมายพาณชย
ชย 2 ภาค 1/2541

1.สมทรงเปนเจาาของร
ของราานขายข
นขายขาาวสาร
วสาร แตงตั
งตังงสมหญ
สมหญงงเป
เปนตัววแทน
แทน
ทาาหน
หนาาททผผ  จัจัดดการร
การราน
าน โดนมคคาาสั สังให
งใหสสมหญ
มหญงงขายข
ขายขาาวสารให
วสารใหแแกก
ลกค
กคาาเง
เงนสดเท
นสดเทาานันัน สมนกเป กเปนเพออนสน
 นสนททของสมหญ
ของสมหญงงได ไดมมาขอซ าขอซอ
ขาาวสารจากร
วสารจากราานด นดววยเง
ยเงนนเข
เขอจ
อ จาานวน
นวน 5,000 บาท และสมหญงก งก ได
ขายใหสสมน มนกไป กไป ตอมาถ
อมาถงงกกาาหนดช
หนดชาาระหน
ระหน สมทรงไดททาาหนั หนังงสสอ
ทวงถามคาาขขาวสารจากสมนาวสารจากสมนก แตสสมน มนกก
กก ไมยยอมช
อมชาาระให
ระให สมทรง
จงงเร
เรยกร
ยกรองเอาจากสมหญ
องเอาจากสมหญง ดังงนน สมหญงงจะม จะมขขออตตอส
อส เเพพออขอไม
 ขอไม
รับผ
บผดดตตออสมทรงอย
สมทรงอยาางไรบ
งไรบาางหร
งหรออไม
ไม เพราะเหต ใด
แนวตอบ
หลักกฎหมายตามประมวลกฎหมายแพ
กกฎหมายตามประมวลกฎหมายแพงงและพาณ และพาณชชยย
มาตรา 812 บัญ
ญญั
ญัตตววา “ ถาามมคความเส
วามเสยยหายเก
หายเกดดขขนนอย
 อยาางใด
งใด ๆ
เพราะความประมาทเลนนเล เลออของตั
ของตัววแทนก
แทนกดด เพราะไมททาาการเป
 การเปน
ตัอาานาจก
วแทนก
วนาจก
แทนกดดดด  ทหราานว
อ
อเพราะท
เพราะท า
าการโดยปราศจากอ
การโดยปราศจากอ
นวาาตัตัวแทนจะต
วแทนจะตองรั
องรับบผผดด”” านาจหร
านาจหร
อ
อนอกเหน
นอกเหน
อ
 

มาตรา 823 วรรคหนง บัญญั ญญัตตวว า “ถาตั าตัวแทนกระท

วแทนกระทาาการอั
การอันนใด ใด
อันหน
นหนงอั ง อันนปราศจากอ
ปราศจากอาานาจก นาจกดดหรห รออททาานอกเหน
นอกเหนอขอบอ
อขอบอาานาจก
นาจกดด 
ทาานว
นวาายยอมไม
อมไมผผกกพัพันตั
นตัววการ
การ เวนนแต แตตัตัววการจะให
การจะใหสัสัตตยาบั
ยาบันนแก
แกกการาร
นันน…”…”
ตามปัญหา การทสมหญ สมหญงงขายข
ขายขาาวสารแก
วสารแกสสมน มนกด
กดววยเง
ยเงนเช
นเชออไปนั
 ไปนัน
เปนการทตัต ัววแทนกระท
แทนกระทาาการโดยนอกเหน
การโดยนอกเหนออขอบอ ขอบอาานาจ
นาจ เนอองจาก
 งจาก
สมทรงตัวการได วการได ใหขขายข
ายขาวสารแก
าวสารแกลลกกคคาาดดววยเง
ยเงนสดเท
นสดเทาานันัน ตอมา
อมา
เมอสมทรงตั
อ สมทรงตัววการได
การไดททาาหนัหนังงสสออทวงถามค
ทวงถามคาาขขาาวสารจากสมน
วสารจากสมนกกนันัน
ยอมเป
อมเปนการใหสัสัตตยาบั ยาบันนแก
แกกการท
ารทสมหญ
ส มหญงงตัตัววแทนท
แทนทาการนอกเหน
าการนอกเหนอ
ขอบอาานาจ
นาจ เป เป นผลให
นผลใหกการซ
ารซออขายข
 ขายขาวสารด
าวสารดววยเง ยเงนเช
นเชออนั  นันนผผกกพัพัน
สมทรงตัวการวการ ตาม ปพพ. มาตรา 823 วรรคหนง แตอย อยาางไร งไร
กตามไม
ตามไมเเปปนผลใหสสมหญมหญงงตัตัววแทนหล
แทนหลดดพพนนจากความรั
จากความรับผ บผดดททมม ตต อ
สมทรงตัวการอั
วการอันนเน
เนอองมาจากการกระท
 งมาจากการกระทาาดัดังงกล กลาาวท
วททท าาให
ใหสสมทรงตั
มทรงตัว
การไดรรัับบความเส
ความเสยหายจากการท
ยหายจากการท ไม   ไดรัรับบชชาาระหน
ระหนจจากสมน
 ากสมนกกเป เปน
เงนจ
นจานวน
านวน 5,000 บาท ตาม ปพพ. มาตรา 812 ดังนั งนันนสมหญ สมหญงจ งจง
ตองรั
องรับบผผดดในหน
ในหนดัด ังงกลกลาาวต วตออสมทรง
สมทรง (นัยยคคาาพพพากษาศาลฎ
พากษาศาลฎกาท กาท 
1611/2512,1394/2526)
สรป สมหญงงไม ไมมมขข อต
อ ตออสส ใดเพ
  ออไม  ไมขอรั
ขอรับบผผดดตตออสมทรง
สมทรง
 
2. สนนัันท
นทททาาหนั
 หนังงสสออกก ยยมมเง
 เงนนสสนันัยยไป
ไป 800,000 บาทโดยตกลงใหมม
การคดดดอกเบ
ดอกเบยร ย รออยละ
ยละ 18 ตอเด อเดออนน เมออส
 สนนัันนทท ไมชชาาระหน
ระหนเเง งนก
นก สส
นัก ยยยยจมเง
จม งงม
ม จ
จดหมายทวงถามให
ดหมายทวงถามให
เงนนสสนันัยไปและลงช
ยไปและลงชออส ช
ช า
าระหน
ระหน  ส
น
นัันท
นท
ตอบจดหมายว
ต อบจดหมายว า
าไม
ไม
 สนันันนทท ในจดหมาย ดังงนันัน สนนััยยจะฟ เ
เคย
จะฟอง คย
 

เรยยกหน
กหนเเง งนก
นก จจาานวน
 นวน 800,000 บาท และเรยยกดอกเบ
กดอกเบยยจากส
 จากสนนัันนทท
 ไดหร
หรอไม
อไม เพยยงใด งใด

แนวตอบ
หลักกฎหมายตามประมวลกฎหมายแพ
กกฎหมายตามประมวลกฎหมายแพงงและพาณ และพาณชชยย
มาตรา 653 วรรคหนง บัญญั ญญัตตวว า “การก ยยมมเง
 เงนนกว
กวาาหหาาสสบบาทข
บบาทขน
 ไปนัน ถาม
าม ไดมมหลั หลักกฐานการก
ฐานการก ยยมมเป
 เปนหนังงสสอออย
อยาางใดอย
งใดอยาางหน งหนงงลง
 ลง
ลายมออชชออผ
 ผ ยยมมเป
 เปนสาคั
าคัญ ทานว
านวาาจะฟจะฟ องรอองให
งใหบับังงคัคับบคด
คดหหาได
าได
 ไม……””
มาตรา 654 บัญ ญญั ญัตตววาา”ท
 ”ทานห
านหาามม
มม ใหคคดดดอกเบ
 ดอกเบยยเก  เกนนรรออยละส
ยละสบบหหา
ตอป
อป ถาาในสั
ในสัญ ญญาก
ญากาาหนดดอกเบ
หนดดอกเบยยเก  เกนนกวกวาานันัน ก ใหลลดลงมาเป
ดลงมาเปน
รออยละส
ยละสบบหหาต
าตอป
อป”
ตามปัญหา สนันัยยฟฟ องเรยกต ยกตนเง
นเงน 800,000 บาทจากสนนัันท นท ได 
เนองจากการก
อ งจากการก ยยมมรายน
รายน ได  ททาหลั
าหลักกฐานการก
ฐานการก ยยมมเง  เงน คอ สัญ ญญาก
ญาก 
ยมเง
มเงนนเป
เปนหนังงสสออไว
ไว สววนการท
นการทสส นัน ันท
นทตอบจดหมายว
ตอบจดหมายวาาไม ไมเเคยก
คยก เเงงน
สนนััยยไป
ไป ก ไมมมผผลให
ลใหสัสัญ
ญญาก
ญาก ยยมเง
ม เงนนทททท าไว
า ไวเเสสยยหายไปแต
หายไปแตอย อยาางไร
งไร ส
นัยยจจงงสามารถฟ
สามารถฟ องรอองเร งเรยกต
ยกตนเง
นเงนนจากส
จากสนนัันนทท ได
สวนดอกเบ
วนดอกเบยยท  ทคค ดในอั
ด ในอัตตราร
รารออยละยละ 18 ตอเด อเดออนนันนัน เกนอั
นอัตตราท
ราท
กฎหมายกาาหนด หนด ตามมาตรา 654 ดอกเบยตามสั ย ตามสัญ ญญาจ
ญาจงงเปเปน
 โมฆะทังหมดงหมด ดังงนันัน สวนท วนทเเป
 ปนดอกเบยยจ  จงงเร
เรยยกไม
กไม ได แตสสนนั ัย
สามารถเรยกดอกเบ
ยกดอกเบยยได  ไดรรอยละ
อ ยละ 77คร ครงงต ตออปป นับบตัตังงแต
แตผผดนั
ดนัด
เปนต
น
นไปตามมาตรา
ไปตามมาตรา
สรป สนนััยยฟฟ องเรยกเง 224
ยกเงนนกก จจาานวน
นวน 800,000 บาทได และเรยยกก
 

ดอกเบยยจากส
 จากสนันันนททนันับบตัตังงแต
แตวัวันนททผผ ดดนันัดได
ดไดรรออยละ
ยละ 7.5 ตออปป

3. สายัณ ณหหเข
เขาาใจว
ใจวาาบบาานของตนม
นของตนมรราคา าคา 5,000,000 บาท จงงได ไดททา
สัญญาประกั
ญญาประกันนววนนาศภั าศภัยยบบานไว
านไวกักับบบร
บรษัษัททยามเย
ยามเยนนประกั
ประกันนภัภัย เป เป น
จาานวน
นวน 5,000,000 บาท ตออมาบ มาบาานถ
นถกกไฟไหม
ไฟไหม สายัณ ณหหเร
เรยยกรกรอง
อง
 ใหบบรรษัษัททยามเย
ยามเยนนฯฯ ชดใชคคาาส  สนไหม
นไหม จาานวน นวน 5,000,000 บาท ให
แกตตนน ดังงนน บรษัษัทฯ ทฯ ตอองจ งจายเง
ายเงนนจจานวน
านวน 5,000 ,000 บาท ตามท
สายัณห
ณห ไดททาสั า สัญญาไว
ญญาไวหร หรออไม
ไม ถาหากบร
าหากบรษัษัททฯฯ พสสจน
จ น ไดววาาบ
 บาานน
ของสายัณ ณหหมมรราคาเพ
าคาเพยยงง 2,000,000 บาท เทาานันัน และสายัณ ณหหมม
สทธ
ทธเร
เรยยกร
กรองบร
องบรษัษัททอย
อยาางไรบ
งไรบาางง
แนวตอบ
หลักกฎหมายตามประมวลกฎหมายแพ
กกฎหมายตามประมวลกฎหมายแพงงและพาณ และพาณชชยย
มาตรา 863 บัญ ญญัญัตตววา “อันสั
นสัญ
ญญาประกั
ญาประกันนภัภัยนั ยนัน ถาผ
าผ เเอาประกั
อาประกัน
ภัยยมม ไดมมสสวนได
ว นไดเส
เสยยในเหต
ในเหตททปประกั
 ระกันนภัภัยไว นันันนไซร
ไซร ทาานว
นวาายยออมไม
มไม
ผกกพัพันค
นค สสััญญาแต
ญญาแตอย อยาางหน งหนงงอย
 อยาางใด”
งใด”
มาตรา 874 บัญ ญญั ญัตตววา “ถาค
าค สัสัญ
ญญาได
ญาไดกกาาหนดราคาแห
หนดราคาแหงงมมล
ประกันนภัภัยไวยไว ผ รัรับบประกั
ประกันภั นภัยยชอบท
ชอบทจะได
จ ะไดลลดจ
ดจาานวนค
นวนคาาสสนไหม
นไหม
ทดแทน กแแตตเเมมอพ อ พสสจจนน ไดววาาราคาแห
 ราคาแหงม งมลลประกั
ประกันนภัภัยตามท
ยตามท ได
 ตตกลงกลง
กันไว
นไวนันันเป
นเปนจานวนส
านวนสงงเก เกนนไปหนั
ไปหนัก และคนนจจานวนเบ
านวนเบยยประกั
 ประกันนภัภัย
 ใหตตามส
ามสวนกัวนกับทั
บทังดอกเบ
งดอกเบยด ย ดวย”
วย”
ตามปัญหา การเอาประกันภั นภัยยมากกว
มากกวาาสสวนได
วนไดเเสสยยททผผ  เเอาประกั
อาประกัน
ภัยยมมอย
อย  ไมมมผผลกระทบถ
ลกระทบถงความสมบรณ
งความสมบรณของสัของสัญ ญญาประกั
ญาประกันนแต แต
 

อยาางใดงใด ตราบท
ตราบทผผ  เอาประกั
เอาประกันนภัภัยยมมสสววนได
นไดเเสสยยในเหต
ในเหตททปประกั
 ระกันนภัภัย
แลววสัสัญญาย
ญญายอมผ อมผกกพัพันกั นกันนตามมาตรา
ตามมาตรา 863
ตามทสสายั  ายัณหณหททาาสัสัญ ญญาประกั
ญาประกันนภัภัยยบบานไว
านไวจจาานวน
 นวน 5 ลาานบาทโดย
นบาทโดย
เขาาใจว
ใจวาาบบาานของตนม
นของตนมรราคา าคา 5 ลาานบาท นบาท แตปรากฏว
ปรากฏวาาเม เมออบร
 บรษัษัททฯฯ
พสสจน
จ น ไดววาาราคาบ
 ราคาบานท านทเเอาประกั
 อาประกันนภัภัยยเป เปนจาานวนส
นวนสงงเก
เกนไปหนั
นไปหนักค กคอ
ราคาเพยยงง 2 ลานบาท านบาท บรษัษัททกกสสามารถลดจ ามารถลดจาานวนค นวนคาาสสนไหมได
นไหมได 
และคนจ นจานวนเบ
านวนเบยยประกั  ประกันนภัภัยยให ใหกักับบสายั
สายัณ ณหหตามส
ตามสวนกั
วนกับทับทังงดอกเบ
ดอกเบย
ดังนั
งนันสายั
นสายัณ ณหหมมสสททธ
 ธ ใหบบรรษัษัทฯ
ทฯ คนเบนเบยยประกั
 ประกันนให
ใหตตนตามส
นตามสวน วน
พรอมทั
อมทังดอกเบ
งดอกเบยตามาตราย ตามาตรา 874

ขออสอบกฎหมายพาณ
สอบกฎหมายพาณชย
ชย 2 สอบซออมม ภาค 1/2540

1. สาาลลเป
เปนเจาของร
าของราานขายอะไหล
นขายอะไหลรรถยนต
ถยนต มอบหมายใหสสาารวย รวย
เปนผ จัจัดดการร
การราานและอน
นและอนญ ญาตให
าตใหสสารวยตั
า รวยตังงสสาานวนเป
นวนเปนตัววแทนช แทนชวง วง
 ได หากขอเท อเทจจจร
จรงงปรากฏว
ปรากฏวา ขณะทสส าาลล ไปทาธ
าธรรกกจจตตาางจั
งจังงหวั
หวัด
สารวยจ
ารวยจงตั งตังงสสาานวนและส
นวนและสาคั
าคัญเปนตัววแทนช แทนชวง
วง โดยท
โดยทสส  าารวยทราบ
รวยทราบ
ดววาาสสานวนเคยถ
านวนเคยถกกศาลพ ศาลพพพากษาให
ากษาใหจจาาคคกกในคด
ในคดคความผ
วามผดดททเเก
 กยยวกั
 วกับ
ทรัพพยยมมาหลายครั
าหลายครังงแล แลวไม
วไมแจ
แจงให
งใหสสาาลลทราบ
ทราบ ปรากฏวาต
าตอมา อมา
สานวนได
านวนไดยัยักกยอกเงยอกเงนนของร
ของราานไปเป
นไปเปนจาานวน นวน 5,000 บาท ดังงนน การ
ตังตั
งตัววแทนช
แทนชวงของนายส
วงของนายสาารวยชอบด
รวยชอบดววยกฎหมายหร
ยกฎหมายหรออไม
ไม และสาาลล
จะฟองเรยกค ยกคาส าสนไหมทดแทนในความเส
นไหมทดแทนในความเสยยหายดั หายดังงกล
กลาาวจากส
วจากสาารวย รวย
 ไดหร
หรอไม
อไม อยาางไร
งไร
 

แนวตอบ
หลักกฎหมายตามประมวลกฎหมายแพ
กกฎหมายตามประมวลกฎหมายแพงงและพาณ และพาณชชยย
มาตรา 797 บัญ ญญั
ญัตตววา “อันว
นวาาสัสัญญาตั
ญญาตัววแทนนั
แทนนัน คอ สัญญญาซ
ญาซง
 ใหบบคคคลหน
คลหนง เรยยกวกวา ตัววแทน แทน มออานาจท
านาจทาการแทนบ
าการแทนบคคลอ
คคลอกกคน
คน
หนงเรง เรยกว
ยกวาตั
าตัวการ
วการ และตกลงจะทาาการดั การดังงนันัน
อันความเป
นความเปนตัววแทนนั แทนนันนจะเปจะเปนโดยแตงตังตังงแสดงออกชั
แสดงออกชัดดหร
หรอเป
อเปน
 โดยปรยยายก ายกยยอมได
อ มได”
มาตรา 808 บัญ ญญั
ญัตตววา “ตัววแทนต
แทนตอองท
งทาาการด
การดววยตนเอง
ยตนเอง เวนนแต
แตจจะะ
มออาานาจใช
นาจใชตัตัววแทนช
แทนชวงท
วงทาการได
าการได”
มาตรา 813 บัญ ญญัญัตตววา “ตัววแทนผ
แทนผ  ใดตังงตั
 ตัววแทนช
แทนชวงตามท
วงตามทตตั ัววการ
การ
ระบ ใหตตััง ทาานวนวาาตัตัวแทนผ
วแทนผ นันันนจะต
จะตอองรั
งรับบผผดดเพ
เพยยงแต
งแต ในกรณททตตนได
 นได
ร ววาาตัตัวแทนช
วแทนชวงนั
วงนันนเปเปนผ ทท ไม
  เเหมาะแก
หมาะแกกการหรารหรออเปเปนผ ทท ไม
  สสมควรไว
มควรไว
วางใจแลววและม และม ไดแแจจงงความนั
ความนันนให ใหตัตัววการทราบหร
การทราบหรออมม ไดเเลลกกถอน ถอน
ตัวแทนช
วแทนชวงนั วงนันเส
นเสยยเอง”
เอง”
ตามปัญหา สาารวยผ รวยผ จัจัดดการร
การราานอะไหล
นอะไหลรรถยนตถยนตมมออ าานาจกระท
นาจกระทาาการ การ
แทนสาล าลจจงเป
ง เปนตัววแทนของส
แทนของสาาลลตามตาม ปพพ. มาตรา 797 สารวย ารวย
จะตังงสสาานวนและส
นวนและสาคั าคัญเปนตัววแทนช
แทนชวง
วง ซงงตามข
 ตามขออเท เทจจจร
จรงงปรากฏ
ปรากฏ
วา สาาลลตัตัววการอน
การอนญ ญาตให
าตใหตัตังงส
 สาานวนเป
นวนเปนตัววแทนช
แทนชวงได
วงได แตหาได
หาได
อนญญาตให
าตใหตตัังงสสาาคัคัญเป
ญเปนตัววแทนช
แทนชวงดวงดววยไม
ยไม ดังงนันันนสสาารวยตั
รวยตัววแทนจ
แทนจง
ตังส
งสาานวนเป
นวนเปนตัววแทนช แทนชวงได
วงได แตจจะตั
ะตังส
งสาาคัคัญ
ญเป
เปนตัวแทนช
วแทนชวงไมวงไม ได 
ตาม ปพพ. มาตรา 808
ขออเท
เทจจจร
จรงงปรากฏว
ปรากฏวาส
าสารวยตั
ารวยตัววแทนทราบว
แทนทราบวาาสสานวนเคยถ
านวนเคยถกกศาล
ศาล
 พพากษาใหจ
พากษาใหจาคกในคดความผ
กในคดความผดท
ดทเก
เกยวก
ยวกบทร
บทรพย
พยมาหลายคร
มาหลายครงแล
งแลวว

และไมแจแจงให
งใหสสาาล
 ลตัตัววการทราบถ
การทราบถงการท งการทสส าานวนตั
นวนตัวแทนช
วแทนชวงซ วงซงงส
 สาาลล
ตัวการอน
วการอนญ ญาตให
าตใหตัตังงนั
 นันนเป เปนผ ทท ไม
  สสมควรไว
มควรไวววางใจ างใจ แลวต วตออมามา
ปรากฏวาาสสานวนตั
านวนตัววแทนช แทนชวงได วงไดยัยักกยอกเง
ยอกเงนนของร
ของราานไปจ นไปจาานวน นวน
5,000 บาท เชนน นนสส ารวยตั
า รวยตัววแทนจ แทนจงงตตอองรั
งรับบผผดดตตออสสาาลลตตััววการใน
การใน
กรณดดัังงกล
กลาาวตาม
วตาม ปพพ. มาตรา 813
สรป 1. การแตงตั งตังงสสาานวนเป
นวนเปนตัวแทนช วแทนชววงของส
งของสาารวยชอบด
รวยชอบดววยย
กฎหมาย แตการแต การแตงตั งตังงสสาาคัคัญ
ญเป
เปนตัววแทนช
แทนชวงของส
วงของสาารวยไม รวยไมชชอบ อบ
ดวยกฎหมายตาม
วยกฎหมายตาม ปพพ. มาตรา 808
2.สาล
าลตัตัววการฟ
การฟ องเรยยกค กคาสาสนไหมทดแทนในความเส
นไหมทดแทนในความเสยหายดังงกล กลาาวว
 ไดจากส
จากสารวยตั
ารวยตัววแทนได
แทนไดตามปพพ. ตามปพพ. มาตรา 813
2. ตาสอนก เเงงนนยายมา
ยายมา จาานวน นวน 40 บาท โดยทาสั าสัญ
ญญาเง
ญาเงนก นก กักัน
เปนหนังส
งสออมอบให
มอบใหยยายมาเก ายมาเกบบรัรักกษาไว
ษาไว ตอมาเม
อมาเมออหน
 หนถถ งงกกาาหนด
หนด
ชาาระ
ระ ตาสอนไดนนาาเง เงนนจจานวนดั
านวนดังงกล
กลาาวไปช
วไปชาาระหน
ระหน ให
 แก
แกยยายมา ายมา
 โดยมตตาส
าสนนเป
เปนผ เเหหนนเหต
เหตกการณ
ารณ แต ไม ไดขขอสั
อสัญ
ญญาก
ญาก คคน ไม ไดแแทง ทง
เพกกถอนในสั
ถอนในสัญ ญญาก
ญาก แและไม
ละไม ไดททาหลั
าหลักกฐานการช
ฐานการชาาระเง ระเงนนกักันนเป
เปน
หนังส
งสออแต
แตอย
อยางไร
างไร ตออมาตาสอนได
มาตาสอนไดรัรับบหนั หนังงสสออทวงถามจาก
ทวงถามจาก
ทนายความของยายมาใหชชาาระหน ระหนเเง งนนกก ตตามสั
ามสัญ
ญญาก
ญาก ดัดังงกล
กลาาวว ม
ฉะนันจะฟ
นจะฟ องศาล ดังงนน หากตาสอนมาปรกกษาท ษาทาานในฐานะท
นในฐานะทเเป  ปน
นักกกฎหมาย
กฎหมาย ทาานจะให
นจะใหคคาาปร
 ปรกกษาอย
ษาอยาางไร งไร

แนวตอบ
 หลกกฎหมายตามประมวลกฎหมายแพ
หลกกฎหมายตามประมวลกฎหมายแพงและพาณ
งและพาณชย
ชย

มาตรา 653 วรรค 2 “ในการก ยยมมเง  เงนนมมหลั

หลักฐานเป
กฐานเปนหนังงสสออนันัน
ทาานว
นวาาจะน
จะนาาสสบการใช
บการใชเเงงนนได ไดกกตต ออเม
เมออม
 มหหลัลักฐานเป
กฐานเปนหนังงสสอออย อยาางง
 ใดอยาางหนงหนง ลงลายมออชชออผ  ผ  ใหยยมมมาแสดง
 มาแสดง หรออเอกสารอั เอกสารอันนเป เปน
หลักฐานแห
กฐานแหงงการก การก ยยมมนั
 นันนไดไดเเวนค
วนคนนแล แลว หรออได ไดแแทงเพ
ทงเพกกถอนลงใน
ถอนลงใน
เอกสารนันแล นแลวว””
ตามปัญหา การก ยยมมเง  เงนนระหว
ระหวาางตาสอนกั งตาสอนกับบยายมาได ยายมาไดททาสั าสัญ ญญาก
ญาก 
ยมกั
มกันนเป เปนหนังงสสอ ซงงสั  สัญ
ญญากญาก ยยมดัม ดังงกลกลาาวนั
วนันนกกเเปปนหลักกฐานเป
ฐานเปน
หนังส
งสอ ดังงนันันการน
นการนาาสสบการใช
บการใชเเงงนนกกตตองม อ งมหหลัลักฐานเป
กฐานเปนหนังงสสออลง ลง
ลายมออชชออผ
 ผ  ใหยยมมมาแสดง
 มาแสดง หรออได ไดเวนค
เวนคนนสัสัญ ญญากญาก ยยมมเง
 เงนนนันันแล
นแลว
หรออได
ไดแแทงเพ
ทงเพกกถอนลงในสั
ถอนลงในสัญ ญญากญาก ยยมดัม ดังงกล
กลาาวแล
วแลวนั วนันนตาม
ตาม ปพพ.
มาตรา 653 วรรคสอง แมววาาจจาานวนเง นวนเงนนททกก  ยย มมจะไม
จะไมเเกกนนกว
กวา 50
บาทกตตาม าม แตตามข ตามขออเท เทจจจร
จรงงปรากฏว
ปรากฏวาาตาสอนได ตาสอนได ไปชาาระหน ระหนเเง งนก
นก 
ดังกล
งกลาาวให
วใหแแกกยยายมาโดยม
ายมาโดยม ไดขขอสั อสัญ ญญาก
ญาก ยยมมค
 คน ไม ไดแแทงเพ ทงเพกกถอน ถอน
 ในสัญญญากญาก ยยมนั
ม นันนและไม
และไม ไดททาสั าสัญญาการช
ญญาการชาาระเง ระเงนนกักันนเปเปนหนังงสสอ
แตออยยาางใด
งใด คงมตตาส าสนนเปเปนผ เเหหนนเหตเหตกการณ
ารณเเททานัน เชนนนนแล แ ลว ตา
สอนจะนาาสสบการใช บการใชเเงงนนดัดังงกล
กลาาวไม
วไม ได
สรป ขาาพเจ พเจาาในฐานะนั
ในฐานะนักกกฎหมายจะให
กฎหมายจะใหคคาาปรปรกกษาแก
ษาแกตตาสอนว
าสอนวาาตาตา
สอนจะนาาตาส ตาสนนซซงเป
ง เปนพยานบคคคลมาส
คลมาสบบถถงงการใช
การใชเเงงนในจ
นในจาานวน
นวน
ดังกล
งกลาาวม วม ได ตาม ปพพ. มาตรา 653 วรรคสอง และจะตอองช งชาาระ
ระ
หนเเง งนก
นก ดดัังกล
งกลาาวให
วใหแแกกยยายมา
ายมา มฉะนัฉะนันจะถ
นจะถกกฟฟองเปนคดตตออศาล
ศาล
 
3. สันนตตเเปปนโรคถงงลมโป
ลมโปงพองรักกษาไม
ษาไมหหายขาด
ายขาด แต ไดแแจจงกั
งกับ
 แพทยของบร
แพทยของบรษษทส
ทสองแสงประก
องแสงประกนช
นชววตจ
ตจาก
ากดด วาไม
วาไมเคยเป
เคยเปนโรคใด
นโรคใด ๆ

มากออนน เมออแพทย
 แพทยตตรวจร รวจราางกายสั
งกายสันนตตแล
แลว เหนว นวาามมสสขขภาพปกต
ภาพปกต 
จงงรายงานต
รายงานตออบร บรษัษัททสสอองแสงว
งแสงวาาควรรั
ควรรับบประกั
ประกันนชชววต บรษัษัททฯจฯจง
ตกลงรับประกั
บประกันนชชววตตสัสันนตต โดยพจารณาจากความเห
จารณาจากความเหนแพทย นแพทยกักับ
คาขอเอาประกั
าขอเอาประกันนชชววต ตออมาบร มาบรษัษัททฯทราบว
ฯทราบวาาสัสันนตตเป เปนโรคถงงลมโป
ลมโปง
พอง จงงบอกล
บอกลาางโมฆ
งโมฆยยะดั ะดังกล
งกลาาวว สันนตตออาางว
งวาาบร
บรษัษัททฯประมาท
ฯประมาท
เลนนเล
เลออในการรั
ในการรับบประกั ประกันภั นภัยยจะบอกล
จะบอกลาางโมฆ
งโมฆยยะกรรมไม
ะกรรมไม ได ดังงนน 
ทาานเห
นเหนว
นวาาขขอต
อตออสส ขของสั
องสันนตตชชอบด
อบดววยกฎหมายหร
ยกฎหมายหรอไม อไม อยางไร
างไร

แนวตอบ
หลักกฎหมายตามประมวลกฎหมายแพ
กกฎหมายตามประมวลกฎหมายแพงงและพาณ และพาณชชยย
มาตรา 865 วรรคแรก บัญญั ญญัตตววา “ถาในเวลาท
าในเวลาทาาสัสัญญาประกั
ญญาประกัน
ภัย ผ เอาประกั
เอาประกันนภัภัยยกกดด หรออในกรณ
ในกรณปประกั ระกันนชชววต บคคคลอั
คลอันนการใช การใช
เงนย
นยออมอาศั
มอาศัยยความทรงช
ความทรงชพพหร หรอมรณะของเขานั
อมรณะของเขานันนก  กดด ร ออยย แแลลว
ละเวนเส นเสยยไม
ไมเป
เปดเผยขอความจร
อความจรงซ งซงงอาจจะได
 อาจจะไดจจงงใจผ
 ใจผ รัรับบประกั
ประกันนภัภัย
 ใหเเรรยยกเบ
กเบยประกั
ย ประกันนภัภัยยสสงข
งขนอ
น อกกหร
หรออบอกปั
บอกปัดไมยยอมท อมทาสั
าสัญ ญญา ญา หรอ
ร ออยย แแลลววววาแถลงข
าแถลงขออความอั
ความอันนเป เปนเทจจไซร
ไซร ทานว านวาาสัสัญญานั
ญญานันนเป เปน
 โมฆยะ” ยะ”
มาตรา 866 บัญ ญญั
ญัตตววา “ถาผาผ รัรับประกั
บประกันภันภัยไดยไดรร ขข ออความจร
 ความจรงงดัดัง
กลาวในมาตรา
าวในมาตรา 865 นันนกกดด หรออรร อย อย แแลลววววาข
าขออแถลงเป
แถลงเปนความ
เทจกจกดด หรอควรจะได
อควรจะไดรร เช
เชนนนันันนหากใช
หากใชคความระมั
วามระมัดดระวั ระวังงดัดังงพพงงจะ
จะ
คาดหมายไดแแตตววญ ญ
 ชนกชนกดด ทาานให นใหฟัฟังวาาสัสัญญานั
ญญานันนเป เปนอัน
สมบรรณ
ณ”
 ตามปญหา
ตามปญหา การท
การทสสนตเปนโรคถ
นตเปนโรคถงงลมโปงพองเรอร
ลมโปงพองเรอรงร
งรกษาไม
กษาไมหาย
หาย

แจงต
งตออแพทย
แพทยขของบร องบรษัษัททฯว ฯวาาไม ไมเคยเป
เคยเป นนโรคใด โรคใด ๆ มากออนการตรวจ นการตรวจ
ราางกายในการขอเข
งกายในการขอเขาาททาาประกั ประกันนภัภัย ถอว อวา สันนตตละเว ละเวนนไม
ไมเเปปดเผย
ขออความจร
ความจรงงเก เกยวกั
ย วกับบโรคท
โรคทเป เ ปน ซงงเร  เรอองน
 งนมม คความส
วามสาาคัคัญ
ญททบบร
 รษัษัททตตอง
อง
ทราบเพอจะน อ จะนาาไปประกอบการว
ไปประกอบการวนนจจฉัฉัยว ยวาจะรั
าจะรับบประกั ประกันนชชววตตผผ เอา
เอา
ประกันนหร หรออไม
ไม สัญ ญญาดั
ญาดังงกล กลาาวตกเป
วตกเปนโมฆยยะตามาตรา ะตามาตรา 865
การทสัส ันนตตออาางว
งวาาเป
เปนการประมาทเลนนเล เลออของแพทย
ของแพทยผผ ตตรวจท
รวจท ไม 
ตรวจราางกายให
งกายใหลละเอ ะเอยดยด สัญ ญญาประกั
ญาประกันนชชววตตสมบ สมบรรณ
ณนันันไม
นไม ได
มาตรา 866 เพราะการตรวจโรเพราะการตรวจโรคถ คถงลมโป
งลมโปงพองโดยวธธธธรรมดาจะ  รรมดาจะ
ทาาได
ไดยากนอกจากฉายเอ
ยากนอกจากฉายเอกกซซเเรย รยหหรรออใช ใชสสฉฉ ดดเข
เขาาไปในปอดแล
ไปในปอดแลววฉาย ฉาย
เอกกซซเเรย
รย แตเเมมอสั อ สันนตตปปกป
กปดม ไดแแจจงงเร เรอองท
 งทเเจ  จบป
บปวยใหแแพทย
พทยผผ 
ตรวจสขขภาพทราบ ภาพทราบ ก ไมมมเหต เหตททแแพทย
  พทยจจะต ะตอองฉายเอ
งฉายเอกกซซเเรย
รยเพ เพอ
ตรวจถงงลมของสั
ลมของสันนตต การทบร บ รษัษัททประกั
ประกันนภัภัยโดยพ ยโดยพจจารณาจาก
ารณาจาก
รายงานของแพทยปประกอบกั ระกอบกับบคคาาขอเอาประกั ขอเอาประกันนชชววต จะฟังวา
บรษัษัทประมาทเล
ทประมาทเลนนเล เลออไม
ไม ไดเเพราะหน
พราะหนาาททเเป  ปดเผยความจรงงเป เปน
หนาาททขของผ
 องผ เเอาประกั
อาประกันนชชววต
สรป ขออตตออสส ของสั
ของสันนตต ไมชชอบด
อบดววยกฎหมาย
ยกฎหมาย
ขออสอบกฎหมายพาณ
สอบกฎหมายพาณชย
ชย 2 สอบซออมม ภาค 2/2540

1. นายจันนทร
ทรตัตังงนายพ
 นายพธธเป
เปนตัววแทนท
แทนทาาหน
หนาาททจัจ ัดดการผลประโยชน
การผลประโยชน
ของนายจันนทร
ทร โดยไมมมบบาเหน
าเหนจ และใหมมออ าานาจตั
นาจตังงตัตัววแทนช
แทนชวงได
วงได 
นายพธธได
ไดตตัังงนายศ
นายศกร
กรเเปปนตัววแทนช
แทนชวงให
วงให ไปเกบบเง
เงนค
นคาาเช
เชาาจากนาง
จากนาง
 องคารลกหนของนายจ
กหนของนายจนทร
นทร ซซงโดยปกต
งโดยปกตนายพ
นายพธธกเคยใช
กเคยใชนายศ
นายศกร
กร

 ไปเกบบเง
เงนนในก
ในกจจการส
การสวนตัวนตัววของนายพ
ของนายพธธเสมอมาเสมอมา ปรากฏวาาเม เมออนาย
 นาย
ศกร
กรเก
เกบเง
บเงนจากนางอั
นจากนางอังคารได
งคารไดแล แลววไม
ไมยอมส
ยอมสงงมอบให
มอบใหแแกกนนายพ
ายพธธและ และ
 ไดหลบหน
หลบหนาาไป ไป ดังงนน
ก.ใครมออาานาจฟ
นาจฟองเรยกเงยกเงนนคคนนจากนายศ
จากนายศกกรร ไดบบาางง
ข. นายจันนทร ทรจจะฟ
ะฟ องเรยยกเง
กเงนนจากนายพ
จากนายพธธโดยอ
โดยอาางว
งวาานายพ
นายพธธตัตัง
ตัวแทนช
วแทนชวงโดยประมาทเล
วงโดยประมาทเลนเล นเลออได
ไดหร
หรออไม
ไม เพราะเหต ใด

แนวตอบ
หลักกฎหมายตามประมวลกฎหมายแพ
กกฎหมายตามประมวลกฎหมายแพงงและพาณ และพาณชชยย
มาตรา 807 บัญ ญญัญัตตววา “ตัววแทนต
แทนตอองท
งทาาการตามค
การตามคาาสัสังงแสดงออก แสดงออก
ชัดแจ
ดแจงงหร
หรอโดยปร
อโดยปรยยายของตั
ายของตัววการ การ เมออไม
 ไมมมคค าาสั
 สังงเช
เชนนนันัน กตตอองง
ดาเน
าเนนตามทางท
นตามทางทเคยท
เ คยทาากักันมาในก
นมาในกจจการค
การคาาขายอั
ขายอันนเขาให เขาใหตตนท นทาาอย อย 
นัน
อนงงบทบั
 บทบัญ
ญญั
ญัตตมมาตรา
าตรา 659 วาาดดวยการฝากทรั
วยการฝากทรัพย พยนันัน ทานให
านใหนนา
มาใช โดยอน โลมตามควร”
มาตรา 814 บัญ ญญั ญัตตววา “ตัววแทนช
แทนชวงย
วงยออมรัมรับบผผดดโดยตรงต
โดยตรงตออตัตัววการ การ
ฉันนใดกลั
ใดกลับบกักันนกกฉัฉันนนันันน””
ตามปััญ
ตามป ญหา
หา ก. นายพ ธม ธมออาานาจตั
นาจตังงนายศ
นายศกร
กรเป
เปนตัววแทนได
แทนไดตามทตามท
นายจันทร
นทร ได ใหออานาจไว
านาจไว ดังงนันันนนายจั
นายจันนทรทรตตััวการเท
วการเทานั
านันนททมม 
อาานาจฟ
นาจฟ องเรยยกเง
กเงนนคคนนจากนายศ
จากนายศกร กรตตััววแทนช
แทนชวง วง เพราะตัววแทน แทน
ชววงย
งยออมต
มตอองรั
งรับบผผดดตตออตัตังงการโดยตรงตามปพพ.มาตรา
การโดยตรงตามปพพ.มาตรา 814
ข.นายพธธเป
เปนตัววแทนไม
แทนไมมมบบาาเหน
เหนจ ดังงนันันนความระมั
ความระมัดดระวั
ระวังงในการ
ในการ
 จดท
ดทาก
ากจการย
จการยอมใช
อมใช  ในระดบตนเองเหม
ในระดบตนเองเหมอนเช
อนเชนเคยประพฤต
นเคยประพฤต ใน
 ใน

กจการของตั
จการของตัววเอง เอง ตาม ปพพ. มาตรา 807 ท ให  นนาาบทบั
บทบัญ ญญั ญัตตววา
ดวยเร
วยเรองฝากทรั
อ งฝากทรัพพยยมมาใช าใชบบัังงคัคับ ซงโดยปกต
ง โดยปกตแแลลวนายพ วนายพธธกกเเคยใช คยใช
นายศกกรร ให ไปเกบบเง เงนนในก
ในกจจการของตนเองเสมอมา
การของตนเองเสมอมา ดังงนันันนการท การท
นายพธธตัตังงนายศ
นายศกร กรเเปปนตัววแทนช
แทนชวงไปเก
วงไปเกบบเง เงนนจากนางอั
จากนางอังงคารจ คารจง
เปนการปฏบับัตตหหน นาาททตัต ัววแทนตามกฎหมายแล
แทนตามกฎหมายแลว ไมเเปปนการ
ประมาทเลนนเล เลออแต
แตออยยาางใด
งใด ดังงนันันนนายพนายพธธไม ไมตตอองชดใช
งชดใชคคาาเส
 เสยยหาย หาย
แกนนายจั
ายจันทร
นทร
นายจันทร
นทรจจงฟ
ง ฟองเรยยกเง กเงนนจากนายพ
จากนายพธธไม ไม ได
 
2. สมหมายก ยยมมเง  เงนนนายสมบ
นายสมบรณ รณจจาานวน
 นวน 400,000 บาท อัตตรา รา
ดอกเบย 15 % ตออปป โดยมขขอสั อสัญญาเป
ญญาเปนหนังส งสออววาให
าใหผผ กก  สส งงดอก
ดอก
เบยเป
ย เปนรายเดออนน หากผ กก ผผดดนันัดดไม ไมชชาาระเด
ระเดออนใด นใด ผ ให   กก มม สสททธ
 ธคคด
ดอกเบยยทบต
 ทบตนนไดไดทัทันท
นท โดยไมตตองรอให องรอใหดดอกเบ อกเบยยค  คาางช
งชาาระถ
ระถง 1 ป
ดังนั
งนันเม
นเมออสมหมายไม
 สมหมายไม ไดผผออนช นชาาระหน
ระหนเเป  ป นนเวลา
เวลา 6 เดออนนั นนับตั บตังงแต แต
วันท
นทาสั
าสัญญาก
ญญาก ยยมเง
ม เงนนกักัน สมบรรณ ณจะค
จะคดดดอกเบ
ดอกเบยยทบต  ทบตนจาก
นจาก
ดอกเบยยท
 ทคค างช
า งชาาระในช
ระในชววงง 6 เดออนน ดังงกล
กลาาวได
วไดหหรรอไม
อไม เพราะเหต
 ใด

แนวตอบ
หลักกฎหมายตามประมวลกฎหมายแพ
กกฎหมายตามประมวลกฎหมายแพงงและพาณ และพาณชชยย
มาตรา 655 วรรคแรก “หาามท
มทานม
านม ใหคคดดดอกเบ
ดอกเบยยในดอกเบ
 ในดอกเบยยท
 ท
คางช
างชาาระ
ระ แตททววาาเม
เมอดอกเบ
อ ดอกเบยค
ย คางช
างชาาระไม
ระไมนนออยกว
ยกวาาปปหนง ค 
 สญญาก  ยมจะตกลงกนให
มจะตกลงกนใหเอาดอกเบ
เอาดอกเบยน
ยนนทบเข
นทบเขาก
ากบต
บตนเง
นเงนแล
นแลวให
วให

คดดอกเบ
ดดอกเบยในจ ย ในจาานวนเง
นวนเงนนทททบเข
ท บเขาากักันนั นนันได
นได แตกการตกลงเช
ารตกลงเชนนนันัน
ตองท
องทาาเป เปนหนังส
งสออ””
ตามปัญหา สัญ ญญาก
ญาก ททตกลงให
ต  กลงใหสสงงดอกเบดอกเบยยเป
 เปนรายเดออนน หากผ กก 
ผดดนันัดดไม
ไมชชาาระเด
ระเดอนใด
อนใด ผ  ใหกก มมสส ททธธคคดดดอกเบ
 ดอกเบยยทบต
 ทบตนไดนไดททัันนทท โดย
 ไมตตอองรอให
งรอใหดดอกเบ
อกเบยยค คางช
างชาาระไมระไมนนออยกว
 ยกวาาปปหนงงก
 กออนนั
นนัน ฝฝ าฝ
าฝ น
มาตรา 655 วรรคแรก จงงเป เป นนโมฆะ
โมฆะ ดังงนันันนสมบ สมบรรณ ณ ไมสสามารถค
ามารถคด
ดอกเบยยทบต ทบตนนในช
ในชววงง 6 เดออนน ทสสมหมายค  มหมายคาางช งชาาระได
ระได เนองจาก
อ งจาก
ดอกเบยยค  คางช
างชาาระน
ระนออยกวยกวา 1 ปป แมจะม จะมกการตกลงให
ารตกลงใหคคดดดอกเบ
 ดอกเบย
ทบตนนเป เปนหนังงสสออกกตตาม
าม

3. เทพทาาสัสัญญาประกั
ญญาประกันนววนนาศภั
าศภัยยรถยนต
รถยนตของตนไว
ของตนไวกักับบบร บรษัษัททเพ
เพยยงง
ฟ าจาากักัดในวงเง
ดในวงเงน 500,000 บาท ตอมาเซ อมาเซยยนคนขั
นคนขับบรถของเทพขั
รถของเทพขับ
รถยนตคัคันนดัดังงกล
กลาาวด
วดววยความประมาทเล
ยความประมาทเลนเล นเลออชนรถยนต
ชนรถยนตขของ อง
นางฟ าเสยหายทั
นางฟ ยหายทังงคัคัน นางฟ
นางฟ าจงงเร
เรยยกร
กรอองให
งใหบบรรษัษัททเพ
เพยยงฟ
งฟ าจาากักัด
ชดใชคคาาส
 สนไหมทดแทนให
นไหมทดแทนใหแแกกตตนจ นจาานวน
นวน 800,000 บาท เชนน นน
1. บรษัษัททเพ
เพยยงฟ
งฟ า จากั
ากัด จะไมยยอมชดใช
อมชดใชคคาาเส
 เสยยหายแก
หายแกนนางฟ างฟาโดย
อาางว
งวาานางฟ
นางฟ าตองไปเร
องไปเรยยกร
กรอองเอาจากเทพผ
งเอาจากเทพผ เเอาประกั
อาประกันนภัภัยก
ยกออนน
2. หากกรณดัดังกลงกลาาวว นางฟ
นางฟ าฟาฟ องบรษัษัททเพ
เพยยงฟ
งฟ า โดยเรยยกเทพเข
กเทพเขา
มาในคดดดววยย และศาลไดพพพากษาให
พ ากษาใหบบรรษัษัททเพ
เพยยงฟ
งฟ า จาากักัดดชดใช
ชดใช
คาเส
าเสยหายให
ยหายใหแแกกนนางฟ
างฟ าเป
าเป นเง
นเงนนจจานวน
านวน 500,000 บาท แลว สววนน
อก 300,000 บาท บรษัษัทเพ ทเพยยงฟงฟาจากั
ากัด จะใหนนางฟ างฟ าไปเรยยกรกรอง
อง
เอาจากเทพผ เอาประกั
เอาประกันนเอง
เอง
 ดงน ทานเห
านเหนว
นวาบร
าบรษษทเพ
ทเพยงฟ
ยงฟาา จจาก
ากดด จะกระทาได
จะกระทาไดเพ
เพยงใด
ยงใด

เพราะเหต ใด

แนวตอบ
หลักกฎหมายตามประมวลกฎหมายแพ
กกฎหมายตามประมวลกฎหมายแพงงและพาณ และพาณชชยย
มาตรา 887 บัญ ญญัญัตตววา “อันว
นวาาประกั
ประกันนภัภัยค ยคาาจ
 จนนนันัน คอสั
อสัญ ญญา
ญา
ประกันนภัภัยท ยทผผ  รัรับบประกั
ประกันภั นภัยยตกลงว
ตกลงวาาจะใช จะใชคคาาส
 สนไหมทดแทนในนาม
ของผ เเอาประกั
อาประกันนเพ เพอความว
อ ความวนนาศภั าศภัยยอัอันเกนเกดดแกแกบบคคคลอ
คลอกกคนหน
คนหนง
และซงงผ ผ เเอาประกั
อาประกันนภัภัยยตตองรั องรับบผผดดชอบ ชอบ
บคคลผ
คคลผ เสเสยยหายชอบท
หายชอบทจจะได  ะไดรัรับบคคาาสสนไหมทดแทนตามท
นไหมทดแทนตามทตตนควรจะ  นควรจะ
 ไดนันันจากผ
นจากผ รัรับบประกั ประกันโดยตรงแต
นโดยตรงแตคคาาสสนไหมทดแทนเช
นไหมทดแทนเชนนววาานนหหาอาจ  าอาจ
จะคดเกดเกนไปกว
นไปกวาาจจาานวนอั นวนอันนผผ รัรับบประกั
ประกันภั นภัยจะพ
ยจะพงงตตอองใชงใชตตามสั
ามสัญ ญญา
ญา
นันนได
ได ไม ในคดรระหว ะหวางบ
างบคคคลผ
คลผ ตตอองเสงเสยยหายกั
หายกับบผผ รัรับบประกั
ประกันนภัภัยนั
ยนัน
ทาานให
นใหผผ ตตอองเส
 งเสยยหายเร หายเรยยกตั กตัววผผ เอาประกั
เอาประกันนภัภัยเข ยเขาามาในคด
มาในคดดดววย
ย
มาตรา 888 บัญ ญญัญัตตววา “ถาค
าคาสาสนไหมทดแทนอั
นไหมทดแทนอันนผผ รัรับบประกั ประกันนภัภัย
 ได ใช ไปโดยคาาพพพากษานั พากษานันนยัยังงไม ไม ไดคค มค
ม คาาววนาศภั
นาศภัยยเต เตมจ
มจาานวนไซร
นวนไซร 
ทาานวนวาาผผ เอาประกั
เอาประกันนภัภัยยกกยัยังงคงต
คงตอองรั
งรับบใช
ใชตตามจ
ามจาานวนทนวนทยยั ังขาด
งขาด เวน
 ไวแต
แตบบคคลผ
ค คลผ ตตอองเส
 งเสยยหายจะได
หายจะไดลละเลยเส
ะเลยเสยยไม ไมเเรรยยกเอาตั
กเอาตัววผผ เอา
เอา
ประกันนภัภัยเข ยเขาามาส
มาส คคดดดดวยดั
วยดังกล
งกลาาวไว
วไว ในมาตรากออน” น”
วนนจจฉั
 ฉัย (ผ พพมพ
มพววนน จจฉั
 ฉัยเอง
ยเอง เพราะขออสอบช
สอบชววงน งนขขาดหายไป
 าดหายไป ผ ออาานน
กรณาตรวจสอบความถ
ณาตรวจสอบความถกกตตอองด งดววย)
ย)
1. ตามปั
ตามปัญหา การทบบรรษัษัทเพ ทเพยยงฟ
งฟ า จาากักัด จะไมยยอมชดใช
อมชดใชคคา
สนไหมทดแทนให
นไหมทดแทนใหแก
แกนนางฟ
างฟ าโดยอางว
างวา ตอองไปเร
งไปเรยยกร
กรองเอาเทพผ
องเอาเทพผ 
 เอาประกนภ
เอาประกนภยก
ยกอนน
อนนนท
นทาไม
าไม ได เนองจากความร
เนองจากความรบผ
บผดของผ
ดของผ  ร บ

ประกันนภัภัยตยตอบ
อบคคคลภายนอกม
คลภายนอกมคความสั วามสัมพั
มพันนธธสสบเน
บ เนอองมาขากความ
 งมาขากความ
รับผ
บผดดของผ
ของผ เเอาประกั
อาประกัน และถออววาาเป เปนวัตถ
ตถแแหหงงหน
หนตตามสั
 ามสัญญญา ญา
ประกันนภัภัยคยคาจ
า จน ซงงเป
 เปนสัญ
ญญาเพ
ญาเพออบ บคคคลภายนอกโดยผลของ
คลภายนอกโดยผลของ
กฎหมาย บคคลภายนอกผ
คคลภายนอกผ  ไดรัรับบความเส
ความเสยหายจ
ยหายจงงสามารถเร
สามารถเรยก ยก
รอองค
งคาาสสนไหมทดแทนจากบร
นไหมทดแทนจากบรษัษัทประกั ทประกันนภัภัยได ยได โดยตรง ตาม
ปพพ.มาตรา 887 วรรคสอง
สรป บรษษััทเพ
ทเพยยงฟ
งฟ า จากั
ากัดต
ดตอองชดใช
งชดใชคคาาเส
 เสยยหายให
หายใหนางฟ นางฟ าโดยไม
ตองให
องใหนนางฟางฟ าไปเรยกร
ยกรองเอาจากด
องเอาจากดสสตตผผ เเอาประกั
อาประกันนภัภัยก ยกออนน
2. ตามปั
ตามปัญหาการท  ศาลพพพากษาให ากษาใหบบรรษัษัททเพ
เพยยงฟ
งฟ า จาากักัด ชดใช
คาส
าสนไหมทดแทนให
นไหมทดแทนใหแแกกนนางฟ างฟ าเป
าเป นจ
นจานวนเง
านวนเงน 500,000 บาท แลว
สวนอ
วนอก 300,000 บาทบรษัษัททเพ เพยยงฟ
งฟ า จาากักัด จะใหนนางฟ างฟ าไปเรยยกก
รอองเอาจากเทพผ
งเอาจากเทพผ เอาประกั
เอาประกันนภัภัยยเอง
เอง นันนชอบด
ชอบดววยกฎหมาย
ยกฎหมาย
ปพพ.มาตรา 888 เนองจากเทพท องจากเทพทาาสัสัญญาประกั
ญญาประกันนภัภัยไว ยไวกักับบทางบ
ทางบ
รษษััททฯในวงเง
ฯในวงเงน 500,000 บาท
ดังนั
งนัน บรษัษัททเพ
เพยยงฟ
งฟ า จากั
ากัด จะตอองชดใช
งชดใชคคาาส
 สนไหมทดแทนให
นไหมทดแทนใหกักับ
นางฟ าเป
นางฟ าเป นจ
นจานวนเง
านวนเงน 500,000 บาท และเนองจากนางฟ
องจากนางฟ าเรยยกก
เทพเขามาในคด
ามาในคดดดววย
 ย จงงสามารถเร
สามารถเรยกค
ยกคาาสสนไหมท
นไหมทยยั ังไม
งไมคครบตาม
รบตาม
จาานวนท
นวนทเส
เ สยยหายจร
หายจรง คอ อก 300,000 บาทไดจากเทพ
จากเทพ ตาม
ปพพ.มาตรา 887 และ 888

ขออสอบกฎหมายแพ
สอบกฎหมายแพง 2
 

1. คลองก เเงงนทะเลไป
นทะเลไป 2 แสนบาท ในขณะเดยวกั ยวกันแมนแมนนาาก
 กเเปปนลก
หนคคลองค
 ลองคาารัรับเหมาก
บเหมากออสร
สราางง เปนเงน 6 หมนนบาท บาท ตออมาคลอง
มาคลอง
กลายเปนบคคลท
คคลทมม หน
ห นสส นนลลนนพพนตัว ไมมมททรัรัพย
พยสสนพอท
น พอทจจะช
 ะชาาระหน
ระหน
ดังน
งน ทะเลมาปรกกษาทษาทาานเพ นเพอจะหาทางให
อ จะหาทางใหคคลองช ลองชาาระหน
ระหนทท าานจะให
นจะให
คาปร
าปรกกษาแก
ษาแกทะเลอย
ทะเลอยาางไร
งไร

เฉลย
หลักกฎหมาย
กกฎหมาย
ปพพ. มาตรา 233 บัญญั ญญัตตวว า “ถาล
าลกหน
กหนขัข ัดดขขนนไม
ไมยยอมใช
อมใชสสททธธ
เรยยกร
กรองหร
องหรออเพ
เพกกเฉยเส
เฉยเสยยไมไม ใชสสททธ
 ธเร
เรยยกร
กรองเป
องเปนเหต ใหเจ เจาาหน
หนตต อองง
เสยยประโยชน
ประโยชน เจาหน าหนจจะใช
 ะใชสสททธ
 ธเร
เรยยกร
กรอองนั
งนันนในนามของตนเองแทน
ในนามของตนเองแทน
ลกหน
กหน เพออป ปองกันนสสททธธของตนในม
ของตนในมลลหน หนนัน ันก
นก ได เวนนแต
แต ในขออทท
เปนการของลกกหน หนสส ววนตั
นตัววโดยแท
โดยแท”
ปพพ. มาตรา 234 บัญญั ญญัตตวว า “เจาหน
าหนผผ  ใช
  สสททธธเร
เรยยกร
กรองของล
องของลก
หนนัน ันจะต
น จะตอองขอหมายเร
งขอหมายเรยยกล กลกหน กหนมมาในคด
 าในคดนันันนด  ดววย”
ย”
วนนจจฉั
 ฉัย
กรณนนเหเ หนนได
ไดววาาลลกหน
กหน ไม
 มมทรั
ทรัพพยยสสนท
น ทจจะช
 ะชาาระหน
ระหน ให แแกกเเจจาหน
าหน
เพราะคลองลกกหน หนเเป
 ปนบคคลท
คคลทมม หน
หนสส นนลลนนพพนนตัตัว ดังงนันันนววธธทท เเจ
  จาหน
าหน
จะสามารถรวบรวมทรัพย พยสสนของล
น ของลกกหน หนมมาเพ
 าเพออช
 ชาาระหน
ระหนแแก  กตตนได นได
นัน คอตอตอองให
งใหคลองนั
คลองนันนฟฟ องเรยกเงยกเงนนคคาารัรับบเหมาก
เหมากออสร สราางจากแม
งจากแมนนา
ซงงเป
 เปนลกหน
กหนขของตนเส
 องตนเสยยกกออนน
หากคลองนันนเพ
เพกเฉยหร
กเฉยหรออขัขัดข
ดขนไม
นไมยยอมท
อมทจจะบั
 ะบังงคัคับบชชาาระหน
ระหนคค าารั
 รับ
 เหมากอสร
เหมากอสรางจากแม
างจากแมนนาแล
าแลวว ทะเลส
ทะเลสามารถท
ามารถท ใช
 ใชสสทธ
ทธเร
เรยกร
ยกรองของ
องของ

ลกหน
กหนคค อ คลองนันนฟฟองแมนนาาได  ได ในนามของตนเอง ตามนัยยมาตรา มาตรา
233 เพราะการทคคลองไม  ลองไมยยอมใช อมใชสสททธธเร
เรยยกร
กรองของตนนั
องของตนนันท นทาให
าให
ทะเลซงเป ง เปนเจาาหน
หนนัน ันนเส
 เสยยประโยชน
ประโยชน เพราะคลองไมมมททรัรัพย พยสสน
พอทจจะช  ะชาาระหน
ระหน ได
 ในการฟ องคด โดยใชสสททธธเร
 ในการฟ เรยยกร
กรองของล
องของลกกหน หนนน   ทะเลตอองขอหมาย
งขอหมาย
เรยยกให
กใหคคลองล ลองลกกหน หนขของตนเข
 องตนเขาามาในคดมาในคดนนดด  ววยตามนั
 ยตามนัย มาตรา 234
ทังงนน เพออให
 ใหกการพ
ารพจจารณาพ
ารณาพพพากษาคด ากษาคดนนมม  ผผลผ
ลผกพั
กพัน คลองซงงจะ  จะ
ปฏเสธไม
เสธไมรรัับบรร ผผลของคด
ลของคดนน ไม    ได
ดังนั
งนันจ
นจงแนะน
งแนะนาาให ใหททะเลใช
ะเลใชสสททธธเร
เรยยกร
กรอองของคลองในนามของ
งของคลองในนามของ
ตนเองฟ องแมนนาาให
ตนเองฟ  ใหชชาาระหน
ระหนแและขอหมายเร
 ละขอหมายเรยยกคลองเข กคลองเขาามาในคด
มาในคด
ดวย
วย

2. นายโดดลักกรถยนต รถยนตนันังงของนายท
ของนายทพย
พย ไป นายทพพยยจจงงไม
ไมมมรรถใช
ถใช
ตองไปเช
องไปเชาารถของบ
รถของบคคคลอ
คลอนใช
น ใช ขณะเดยยวกั
วกันนายโดดก
นนายโดดกนนาารถของรถของ
นายทพพยยททตตนลั
  นลักกมานั
มานันไปใช
นไปใช และขับบรถชนเสาไฟฟ
รถชนเสาไฟฟาขางทางโดย างทางโดย
อบบััตตเเหต
หต รถเสยหายยั
ยหายยับบเย เยนนทัทังคั
งคัน ดังน
งน นายโดดตอองชดใช
งชดใชคคาาเส เสย
หายในการทนายท น ายทพพยยตตองไปเช
อ งไปเชาารถบ รถบคคคลอ
คลอนนใช
 ใชแและท
ละทรรถพั
 ถพังงยัยับเย
บเยน
 โดยอบับัตตเเหต
หต ใหนนายท
ายทพย
พยหร หรออไม
ไม

เฉลย
หลักกฎหมาย
กกฎหมาย
ปพพ. มาตรา 420 บัญญั
ญญัตตวว า “ผ  ใดจงใจ หรออประมาทเล
ประมาทเลนนเล
เลอ
 ทาต
าตอบ
อบคคคลอนโดยผ
คลอนโดยผดกฎหมายให
ดกฎหมายใหเขาเส
เขาเสยหายถ
ยหายถงแก
งแกชชวตก
ตกดด แก

ราางกายก
งกายกดด อนามัยก ยกดด เสรภภาพก าพกดด ทรัพพยยสสนหร
น หรออสสทธ
ทธอยอยางอ
างอน
อยาางใดก
งใดกดดททาานวนวาาผผ นันันนททาละเม
าละเมดดจจงต
งตอองชดใช
งชดใชคคาาส สนไหมทดแทน
นไหมทดแทน
เพออการนั
 การนัน” น”
ปพพ. มาตรา 439 บัญญั ญญัตตวว า “บคคลผ
คคลผ จจาาต
 ตอองค
งคนนทรั
ทรัพยพย อันนผผ ออน
ตองเส
องเสยยไปเพราะละเม
ไปเพราะละเมดดแห แหงงตนนั
ตนนัน ยังงตตอองรั
งรับบผผดดชอบตลอดถ
ชอบตลอดถงงการ การ
ทททรั
 รัพพยยนันันนททาลายลงโดยอ
าลายลงโดยอบบััตตเเหต หต หรออการค
การคนนทรั ทรัพย
พยตกเป
ตกเปนพน
วสัสัยเพราะเหต
ยเพราะเหตออยยาางอ งอนนโดยอ
 โดยอบับัตตเเหต
 หตหหรรอทรั
อทรัพพยยนันันนเส
เสออมลงโดย
 มลงโดย
อบบััตตเเหต
หตนันันนด
 ดววย…”
ย…”
วนนจจฉั
 ฉัย
จากการทนายโดดลั น ายโดดลักกรถยนต รถยนตนันังงของนายท
ของนายทพพยย ไปนัน เป เป นนการ
การ
กระทาละเม าละเมดดตตออนายท
นายทพย เพราะการลักกรถยนต รถยนตนันันเปน เปนการจงใจ
เอา ทรัพย พยขของผองผ ออนนไป
 ไป โดยผดดกฎหมายจ กฎหมายจงงททาให าใหนนายท
ายทพย พยเส
เสยยหาย
หาย
เพราะนายทพย พย ไมมมรถใช
รถใชจจงงต ตอองไปเช
งไปเชาารถของบ
รถของบคคคลอ คลอนนใช
 ใช นายโดด
จงงตตอองชดใช
งชดใชคคาาส  สนไหมทดแทนให
นไหมทดแทนใหแแกกนนายท ายทพพยยเป เปนคาาเส
เสยยหาย
หาย
เพราะการทนนายท  ายทพพยยตตองไปเช องไปเชาารถคนอ
รถคนอน เป เป นนผลโดยตรงจากการ
ผลโดยตรงจากการ
ทนนายโดดลั
 ายโดดลักกรถยนตรถยนต ไปตามนัยยมาตรา420 มาตรา420
การทนายโดดขั
น ายโดดขับบรถไปชนเสาไฟฟ
รถไปชนเสาไฟฟ าขางทางโดยอ างทางโดยอบับัตตเเหต
 หต รถเสย
หายยับบเยเยนนทัทังคั
งคันนนันันนกกเเปปนกรณซซงงทรั
 ทรัพพยยนันันท
นทาลายลงโดยอ
าลายลงโดยอบับัตตเเหต
หต
แมนายโดดจะไม
นายโดดจะไม ไดขัขับบรถโดยจงใจหร
รถโดยจงใจหรออประมาทเล ประมาทเลนเลออกกตตาม าม
นายโดดกตตองรัอ งรับบผผดดชดใช
ชดใชคคาาเส
 เสยยหายให
หายใหแแกกนายท นายทพพยยตามนัย
มาตรา 439 เพระนายโดดมหน หนาาททตต องค
อ งคนนรถท
รถทตตนได
 นไดขขโมยมาโดย
โมยมาโดย
ละเมดจ
ดจงต
งตอองรั
งรับบผผดดแม
แมววาาเหต
เหตจจะเก
ะเกดดจากอ
จากอบับัตตเเหต
หตกกตาม
ต าม
 

3. นายแดงเจาาของร ของราานค
นคาไม
าไมอย
อย  เดกกชายน
ชายนออยอาย
ยอาย 14 ป ผ เเยาว
ยาว
ซงงเป
 เปนเดกซกซกกซน
ซน เขาาจัจัดดการร
การราานโดยตั
นโดยตังงใจท ใจทาาแทนนายแดงและ
แทนนายแดงและ
 โดยทนนายแดงม
 ายแดงม ไดววาาขานวานใช
ขานวานใช โดยปราศจากความระ
โดยปราศจากความระมัมัดดระวั ระวัง
เดกชายน
กชายนออยท ยทาาให
ใหจจานท
านทวางขายแตกไปหลายใบ
ว างขายแตกไปหลายใบ นอกจากนยยั ัง
ขายผงซักฟอกต กฟอกต าากว
กวาราคาท
าราคาทกก าาหนดไว
หนดไว โดยร ดดวว าาตตองขายในราคา
องขายในราคา
เทาใด
าใด ดังงนนเด
เ ดกชายน
กชายนออยตยตอองรั
งรับบผผดดตตออนายแดงเจ
นายแดงเจาาของรของราานในการ
นในการ
ททท าาให
ใหจจานแตกหร
านแตกหรออไม ไม และยังงตตอองรั งรับบผผดดในราคาผงซั
ในราคาผงซักกฟอกทฟอกทยยั ัง
ขาดไปหรออไม ไม

เฉลย
หลักกฎหมาย
กกฎหมาย
ปพพ. มาตรา 420 บัญญั ญญัตตวว า “ผ  ใดจงใจ หรออประมาทเล
ประมาทเลนนเล เลอ
ทาาตตอบ
อบคคคลอ
คลอนนโดยผ
 โดยผดดกฎหมายให
กฎหมายใหเเขาเส ขาเสยยหายถ
หายถงงทรั
ทรัพพยยสสนหร
น หรอ
สทธ
ทธอยอยางหน
างหนงอย
ง อยาางใด
งใด ผ นันันนท
 ทาละเม
าละเมดดจจาาตตองใช
องใชคคาาสสนไหมทดแทน
นไหมทดแทน
เพออการนั
 การนัน”
น”
ปพพ. มาตรา 429 บัญญั ญญัตตวว า “บคคลใดแม
คคลใดแม ไรคความสามารถ
วามสามารถ
เพราะเหตเเปปนผ เเยาว
ยาว กตตอองรั
งรับบผผดดในผลท
ในผลทตตนท
 นทาละเม
าละเมดด…”…”
วนนจจฉั
 ฉัย
ตามปัญหา การทเด เดกกชายน
ชายนออยซยซกกซนเข
ซนเขาาไปจั
ไปจัดดการร
การราานโดย
นโดย
ปราศจากความระมัดดระวั ระวังงททาให
าใหจจานท
านทววางขายแตกไปหลายใบนั
 างขายแตกไปหลายใบนัน
เนนได
นไดววาเด
าเดกชายน
กชายนออยนั
ยนัน กระทาาโดยประมาทเล
โดยประมาทเลนนเล เลอ โดยทาให
าให
เกดดความเส
ความเสยยหายต
หายตออทรั
ทรัพพยยสสนของนายแดง คอ จานทววางขายอย
 างขายอย 
 หลายใบ เดกชายน
เดกชายนอยจ
อยจงกระท
งกระทาละเม
าละเมดต
ดตอนายแดง
อนายแดง

นอกจากนเเด  ดกชายน
กชายนออยยั ยยังงขายผงซั
ขายผงซักกฟอกต ฟอกต าากวกวาาราคาท
ราคาทกก าาหนดไว
หนดไว 
 โดยร ดดวว าต
าตองขายในราคาเท
องขายในราคาเทาาใด ใด จงงเปเปนการทเเด  ดกกชายน
ชายนออยกระท
ยกระทา
 โดยจงใจโดยททาให
 โดยจงใจโดย าใหเเกกดดความเส
ความเสยยหายต หายตออนายแดง
นายแดง เพราะขายต า
กวาราคาท
าราคาทาาให ใหนนายแดงได
ายแดงไดเเงงนนนนออยลง
ยลง เดกกชายน ชายนออยจยจงงกระท
กระทา
ละเมดต
ดตออนายแดง
นายแดง (มาตรา 420)
เดกชายน
กชายนออยอาย ยอาย 14 ปป เป เป นผ
นผ เเยาว
ยาวจจรรง แตววััยของเด
ยของเดกกชายน
ชายนออยนัยนัน
สามารถทจะร จ ะร จจัักกผผดชอบในการกระท
ดชอบในการกระทาาของตนได ของตนไดแแลลว แมเเดดกกชายชาย
นออยจะเป
ยจะเปนผ เเยาว ยาวกกตตามกามกตตองรั
องรับบผผดดในผลท
ในผลทตตนท นทาาละเม
ละเมดดของตน
ของตน
(มาตรา 429)
เมอเด
อ เดกกชายน
ชายนอยท
อยทาาละเม ละเมดดและต
และตอองรั งรับบผผดดในผลละเม
ในผลละเมดดนันันนคคออตตอง
อง
ชดใชคคาาส
 สนไหมทดแทน
นไหมทดแทน เป เป นค
นคาาเส
เสยยหายซ
หายซงงท ทาให
าใหจจานแตกและยั
านแตกและยัง
ตองชดใช
องชดใชรราคาค าคาคาผงซัาผงซักกฟอกท
ฟอกทยัย ังงขาดอย
ขาดอย แแกกนนายแดงเจ
ายแดงเจาาของร
ของราานน
ดวย
วย

4. ตลลาเป
าเปนคนหนสส นล
น ลนนพพนนตัตัว วันนหน
หนงงได
 ไดขัขับบรถจั
รถจักกรยานยนต
รยานยนต โดย
ประมาทเลนนเล เลออชนธั
ชนธันนวาได
วาไดรัรับบบาดเจ
บาดเจบ ตลาไม
ลาไมมมเเงงนจ
นจายค
ายคาารัรักกษา
ษา
พยาบาล จงถอดสร
งถอดสรออยคอทองค ยคอทองคาาหนั หนัก 1 บาทใหธัธันวาไป นวาไป โดย
ธันวาเองก
นวาเองกรร วว าาต
 ตลาเป
ลาเปนคนหนสส นนลลนพนนตัตัว สงงหาซ
หาซงงเป เปนเจาาของหน
ของหน
คนหนงของต
ง ของตลลาา ร ถถงการช
งการชาาระหน
ระหนนัน ัน ไดฟ องศาลขอใหเเพพกกถอน ถอน
การชาาระหน
ระหนนัน ัน เพราะตนเป
เพราะตนเป นเจ นเจาาของหน
ของหนคคนแรกและหน
 นแรกและหนถถ ง
กาหนดแล
าหนดแลววตตอองช งชาาระให
ระใหตตนก
นกออนน จะชาาระให
ระใหแแกกธัธันนวาก
วากออนไม
นไม ได 
หากทาานเป
นเปนผ พพพากษา
ากษา ทาานเห
นเหนนดดววยกั
ยกับข
บขออออาางของส
งของสงงหาหร
หาหรออไม
ไม
 เพราะเหต ใด

เฉลย
หลักกฎหมาย
กกฎหมาย
ปพพ. มาตรา 237 บัญญั ญญัตตวว า “เจาหน
าหนชชอบท
 อบทจจะร  ะรอองขอให
งขอใหศศาลเพ าลเพก
ถอนเสยยได ไดซซงงน
 นตตกรรมใด
ก รรมใด ๆ อันนลลกกหน หน ได กกระท ระทาาลงทั
ลงทังงรร ออยย ววาาจะ
จะ
เปนทางใหเเจจาหน าหนเเส  สยยเปร
เปรยยบบ แตคความข วามขออนนทท าานมนม ให ใชบับังงคัคับบถถา
ปรากฏวาาในขณะท
ในขณะททท าานนตตกกรรมนั รรมนัน บคคลซ คคลซงงเป  เปนผ ได
  ลลาภงอกแต
าภงอกแต
การนันนมม ไดรร เท
เทาถ
าถงข งขออความจร
ความจรงงอัอันนเป เปนทางใหเเจจาหน าหนตต อองเส
งเสย
เปรยบนัยบนันนดดวย…”
วย…”
วนนจจฉั
 ฉัย
ตามปัญหา นเเป  ปนกรณซซงงเจ  เจาาหน
หน ใช
 สสททธธเพ
เพกกถอนการฉ
ถอนการฉออฉลหลั ฉลหลัก
เกณฑกการเพารเพกถอน กถอน การฉออฉลของล ฉลของลกกหน หนนัน ันต
นตอองเป
งเปนกรณซซงเป ง เปน
นตตกกรรม
 รรม ซงงล ลกกหน
หนรร  ออย
 ย ววาน
า นตตกกรรมท
รรมทตตนท
 นทาาลงนั
ลงนันนททาาใหใหเเจจาหน
าหนขของ  อง
ตนเสยยเปรเปรยบ
ยบ และค กรณ กรณออกกฝ  ฝายหนงงก กตตอองร
 งร ถถงงข
 ขอออัอันนเจ
เจาาหน
หนจจะเส  ะเสย
เปรยบดยบดววยย เจาาหน หนจจะขอเพ
 ะขอเพกกถอนน ถอนนตตกกรรมนั
 รรมนันนได ได
ความขอเทอเทจจนันัน การทตต ลลาเป
 าเปนคนมหน หนสส นนลลนพนนตัตัวนั
วนันนกกแแสดงอย
สดงอย 
 ในตัววววาไม
าไมมมททรัรัพพยยสสนพอท
น พอทจจะช
 ะชาาระหน
ระหน ได
 ออยย แแลลว การทถถอดสร
 อดสรออยย
คอทองคาาให ใหธัธันนวาไปแทนค
วาไปแทนคารั ารักษาพยาบาลนั
กษาพยาบาลนัน ธันวาเองก นวาเองกรร วว า
ตลาเป
ลาเปนคนหนสส นล น ลนนพพนตัว ดังงนันันนการช
การชาาระหน
ระหนขของต
 องตลลายายออมท
มทาาให
ให
สงหาซ
งหาซงเป
ง เปนเจาาหนหนออ กกคนหน
 คนหนงงเส
 เสยเปร
ยเปรยยบเพราะจะไม
บเพราะจะไมสามารถบั สามารถบังงคัคับ
ชาาระหน
ระหนขของตนจากต
 องตนจากตลลาได าไดเพราะต
เพราะตลลาไม
าไมมมททรัรัพย
พยสสนพอแตอย อยาางไร
งไร
กตาม
ตาม มลลหน
หนทท เเก
 กดดขขนนอั
 อันนเป
เปนเหต ใหตตลลาต
าตอองช
งชาาระหน
ระหนนัน ันนไม
 ไม ใชมมล
 หนททเกดจากน
หน เกดจากนตตกรรม แตเปนม
แตเปนมลลหนซ
หนซงเก
งเกดจากละเม
ดจากละเมดด ซซงตาม
งตาม

หลักเกณฑ
กเกณฑ มาตรา 237 นัน ตองเป องเปนนตตกกรรม
รรม ดังงนนกกรณ
 รณกการ
าร
ชาาระหน
ระหนขของต
 องตลลาจ
าจงไม
งไมตตอองด
 งดววยหลั
ยหลักกเกณฑ
เกณฑกการเพ
ารเพกกถอนการฉ
ถอนการฉอฉล อฉล
ดังกล
งกลาาวว
ดังนั
งนันข
นขาาพเจ
พเจาาไม
ไมเห
เหนนดดววยกั
ยกับบขขออออาางของส
งของสงงหา
หา สงงหาไม
หาไมสสามารถ
ามารถ
ฟ องขอเพกกถอนการช
ถอนการชาระหนาระหนจจากม
 ากมลลละเม
ละเมดดได
ได

5. เมอวัอ วันนทท 10 มนนาคม

าคม พ.ศ. 2538 แกววโดยความประมาท โดยความประมาท
เลนนเล
เลออได
ไดขขัับบรถขวดได
รถขวดไดรัรับบบาดเจ
บาดเจบ ตอมาอ อมาอก 2 เดอน อน เมออขวดม
 ขวดม
อาการดขขนนแล แลว ไดมมาพบแก
าพบแกววเร เรยยกคกคาาเส เสยยหาย หาย ซงงขวดต
 ขวดตอองเส งเสยยไป
ไป
 ในการรักกษาตั ษาตัววเป
เปนเงน 50,000 บาท แตแแกกววออางว างวาามากไปมากไป ถา
อยากได ให ไปฟ  ไปฟ องเอง ขวดจงงฟฟ องเรยยกค กคาาเส เสยยหาย
หาย 50,000 บาท
พรอมทั
อมทังดอกเบ
งดอกเบยร ย รอยละเจ
อยละเจดดคร ครงงต
 ตออปป นับบแต แตวัวันนททถถ กกรถชนไป
รถชนไป
จนกวาาแก แกววจะช
จะชาระ
าระ แกววออาางว
งวาาหน
หนนน  ไม
  มมกก าาหนดเวลาช
หนดเวลาชาระหน าระหน 
ขวดไม ไดเเตตออนตน นตน หนจจ งงยั
 ยังงไม
ไมถถงงก
 กาาหนดช
หนดชาาระ ระ และดอกเบยยก  ก ไม
 ไดมมกการตกลงไว
ารตกลงไวจะเร จะเรยยกร
กรองกั
องกันนไม ไม ไดดัดังงนนทท าานเห
นเหนด
นดววยกั ยกับข
บขออ
ออาางง
ของแกววหร
หรอไม
อไมเพราะเหต
เพราะเหต ใด
เฉลย
หลักกฎหมาย
กกฎหมาย ปพพ. มาตรา 206 บัญ ญญั ญัตตวว า “ในกรณหหนนอัอ ันนเก
เกด
แตมมลลละเม
ละเมด ลกกหน
หน ได
 ชชอว
อ วาาผผดนั
ดนัดดมาแต
มาแตวัวันท นทาละเมาละเมดด””
ปพพ. มาตรา 224 บัญญั ญญัตตวว า “หน
“หนเง
เ งนนนันัน ทานใหานใหคคดดดอกเบ
 ดอกเบยยใน  ใน
ระหวางผ
างผดดนันัดดรรออยละเจ
ยละเจดดคร
ครงงต
 ตออปป…”
 วนจฉ
จฉยย

ตามปัญหา การทแแก
ตามปั  กววขัขับรถชนขวดจนได
บรถชนขวดจนไดรัรับบบาดเจ บาดเจบบนันัน เป เป นนกรณ
กรณ
ซงงเก
 เกดหน ดหนขข นแล
น แลว โดยเปนหนออั ันเก นเกดดจากม จากมลลละเม ละเมด ซงงแก  แกววเป
เปนลก
หนตต อองชดใช
งชดใชคคาาส  สนไหมทดแทนให
นไหมทดแทนใหแแกกขขวดเจ วดเจาาหน หนตตามมาตรา
 ามมาตรา 206
หนซซ งเก
งเกดจากม
ดจากมลลละเม ละเมดดนันัน ลกหน กหน ได  ชชออว
 วาผ
าผดนัดนัดดนันับบแตแตวัวันนททา
ละเมดแล ดแลว คอ ผดดนันัดดตัตังงแต แตวัวันนททขขั ับบรถชนขวด
รถชนขวด คอ วันนทท 10
มนาคม
นาคม 2538 ดังนั งนัน เมออกฎหมายให
 กฎหมายใหผผดดนันัดดนันับบแต แตววัันท
นทาละเม
าละเมด
แลว เจาาหน หนคค อขวดก
อ ขวดก ไมตตองเต อ งเตออนให
นใหแและหน ละหนนัน ันนตตอองช งชาาระนั ระนับบแต แตวัวัน
ทาาละเม
ละเมดดจะอ จะอาางว งวาาหน
หน ไม
 ถถงงกกาาหนดช
หนดชาาระไม ระไม ได
 ในกรณดดอกเบ อกเบยยนั  นัน แม ไม ไดตตกลงกั กลงกันนกกสสามารถเร ามารถเรยยกร กรองได
องไดตตาม าม
กฎหมายถง มาตรา 224 เพราะคาเส าเสยยหายในม
หายในมลลละเม ละเมดดตตอองจ งจาายย
เปนเงนนตามท ตามทขวดเร ข วดเรยกร ยกรอง อง เพออเป  เปนหนเง เ งนก
นกมมดดอกเบ
อกเบยยตามท ตามท
กฎหมายกาาหนด หนด เมออขวดผ  ขวดผดดนันัดดไม ไมชชาาระหน
ระหนกก ตต อองเส
 งเสยยดอกเบ ดอกเบยยซ  ซง
ผดดนันัดดตามกฎหมาย
ตามกฎหมาย แมจจะม ะม ไดตตกลงกั
กลงกันนไว ไวเเจจาหน
าหนกก เเรรยยกร
กรองได
องได
ขาาพเจ
พเจาาไม ไมเห
เหนนดดววยกั ยกับบแก
แกวทั
วทังงสองกรณ
สองกรณ เพราะวาาขวดไม ขวดไมตตอองเต  งเตออนน
หนนัน ันถ
น ถงงกกาาหนดช
หนดชาระแล าระแลวนั วนับบแต แตวัวันนททาละเม
าละเมดดและสามารถเร
และสามารถเรยก ยก
ดอกเบยยได
 ไดตามกฎหมายแม
ตามกฎหมายแม ไมตตกลงกั
กลงกันนไว
ไว
6. กออเมาส
เมาสรราขัาขับรถยนต
บรถยนตชชนเก นเกดดได
ไดรัรับบบาดเจ
บาดเจบ เมออวั
 วันนทท 1
มกราคม 2540 เกดต ดตอองเข
งเขารั
ารักษาพยาบาลในโรงพยาบาลอย
กษาพยาบาลในโรงพยาบาลอย  3
วัน เมอออกจากโรงพยาบาลเส
อ ออกจากโรงพยาบาลเสยยคคารั ารักษาไป
กษาไป 5,000 บาท เกดไป ดไป
หากอท
อทบบ านเพ
านเพออให
 ใหชชาาระค
ระคาารัรักษาพยาบาล
กษาพยาบาล แตกกออไม
 ไมออยย จจงงบอกกั
 บอกกับ
ขาว ซงเป
ง เปนนอองของก
งของกอเวลาผ
อเวลาผาานไปอ
นไปอก 2 เดออนน กออกก ไมนนาเง
า เงนนมา
มา
 ชาระเกดจ
าระเกดจงฟองก
งฟองกอเร
อเรยกค
ยกคาร
ารกษาพยาบาล
กษาพยาบาล และดอกเบยต
และดอกเบยตงแต
งแตววนท

ศาลพพพากษา
ากษา ดังน
งนทท าานเห
นเหนด
นดววยกั
ยกับบขขออออาางของก
งของกออหร
หรออไม
ไมเพราะ
เพราะ
เหต ใด

เฉลย
หลักกฎหมาย
กกฎหมาย
ปพพ.มาตรา 206 บัญญั ญญัตตววาาในกรณ
 ในกรณหหนนอัอ ันนเก เกดดจากม
จากมลลละเมละเมด ลก
หน ได ชชออว
 วาาผผดนั
ดนัดดมาแต
มาแตเเวลาทวลาทาาละเม
ละเมด
ปพพ.มา
ปพพ .มาตรา ตรา 22 2244 บัญ ญญั
ญัตตวว าาหน
หนเเง งนนนันันนททานใหคคดดดอกเบ
 ดอกเบยยใน  ใน
ระหวางผ างผดดนันัด
วนนจจฉั
 ฉัย
กรณนนเป เ ปนเรอองล
 งลกกหน
หนผผ ดดนันัดดโดยการผ
โดยการผดดนันัดดนนเเก  กดดจากก
จากกออขัขับบรถชน รถชน
เกดดในขณะเมาส
ในขณะเมาสรราา ดังนั งนัน มลหน ลหนทท เกเ กดดเป
เปนมลลหนหนอัอ ันนเก
เกดดจากการ
จากการ
ละเมด เมออหน  หนเเก
 กดดจากม
จากมลลละเม ละเมดดแล แลว กออซซงงเป
 เปนลกกหน หนนัน ัน ไดชชอ
วาผ
าผดนัดนัดนั ดนับบแต
แตวัวันนททาละเม
าละเมดดคคออวัวันนทท1มกราคม2540 ทกก ออออาางว งวา
ตนยังงไม ไมผผดดนันัดดนันันนไม
ไมถถกต
กตองเพราะหน
องเพราะหนอัอ ันเก นเกดดแตแตมมลลละเม
ละเมดดนันัน
ผดดนันัดดทัทันท
นทนนัับบแตแตวัวันนททเก
เ กดดละเม
ละเมดดโดยผลของกฎหมายตาม
โดยผลของกฎหมายตาม ม.206
จงงไม
ไมตตอองม
 งมกการเตารเตออนทันทังงขาวไม
ขาวไม ไดบบอกก อกก ไมเเปปนขออออาางแต
งแตอย อยาางไร
งไร
เมอเก
อ เกดดหนหนเเง งนนั
นนันนจากม
จากมลลละเม ละเมดแลววกฎหมายให
กฎหมายใหคคดดดอกเบ ดอกเบยยได  ได ใน
ระหวางผ างผดดนันัด ฉะนันนถถออได ไดววาาก
 กอผ
อผดดนันัดดนันับบแต
แตวัวันนททาละเม
าละเมดดคคออวัวันนทท
1 มกราคม 2540 ดังนั งนันนดอกเบ
ดอกเบยยต  ตองค
องคดดนันับบแต
แตวัวันนททาละเม
าละเมดดตาม ตาม
ม.224 ม ใชคคดดแต  แตวัวันนททศาลม
ศ าลมคคาาพพพากษาดั
พากษาดังงนนจจ งงไม
 ไมเเหหนนดดววยกั
ยกับข
บขอ
อาางของก
งของกออในท
ในทกกกรณ
กรณ
 

7. กออนให
นใหเเงงนเข
นเขยดก
ยดก  ไป 2 แสนบาท ตออมาก มากออนท
นทาาหนั หนังงสสออโอน
โอน
สทธ
ทธการเป
การเปนเจาาหน หนขของตนให
 องตนใหคคลลอองง คลอองได งได โทรศัพท พทมาบอกเข
มาบอกเขยยดด
เขยยดโกรธมากและไม
ดโกรธมากและไมเเชชออว  วาม
ามกการโอนหน
ารโอนหนดัด ังงกล
กลาาวไป
วไป เพราะกอน อน
และเขยยดตกลงห
ดตกลงหาามโอนกั
มโอนกันนไว ไวแแตตคคลลอองบอกว
งบอกวาาตนไม
ตนไมรร  เขยยดจดจง
 โทรศัพพทท ไปตออววาก
ากอน
อน กอนจ อนจงงสสงงแฟกซ
แฟกซมมาถาถงงเข
เขยยดอ
ดอกกววาได
าได โอนหน
กันไปให
นไปใหคคลลอองจร
งจรงงดัดังงนนเเข
 ขยยดจะต
ดจะตองชองชาาระหน
ระหน ให
 แแกกกกออนหร
 นหรออคล คลอองง
เพราะเหต ใด

เฉลย
หลักกฎหมาย
กกฎหมาย
ปพพ.ม.303 บัญ ญญั
ญัตตวว า “สทธ
ทธเร เรยยกร
กรองนั
องนันนททานว
านวาาจะพ
จะพงงกักันนได
ไดเเววนนไว
ไว
แตสสภาพแห
ภาพแหงงสสททธธนัน ันนเองจะไม
 เองจะไมเเปปดชอองใหงให โอนกันนไดได”
ความทกกล
 ลาาวมาน
วมานยย อมไม
อ มไม ใชบบัังงคัคับบหากค
หากค กกรณ
รณ ไดแแสดงเจตนาเช
สดงเจตนาเชนน นน 
ทาานห
นหาามม
มม ใหยยกข
กขนเป
น เปนขออตตอส อส บบคคคลภายนอกผ
คลภายนอกผ กระท กระทาาการโดย
การโดย
สจร
จรต
ปพพ.ม.306 วรรคแรก บัญ ญญั
ญัตตววา “การโอนห
“การโอนหนนอัอ ันนจะพ
จะพงงตตอองช
งชาาระ ระ
แกเเจจาหน
าหนคคนหน
 นหนงโดยเฉพาะเจาะจงนั
ง โดยเฉพาะเจาะจงนั น ถาไม าไมททาาเป
เปนหนังส
งสอ ทาานน
วาไม
าไมสมบ
สมบรรณ ณ อนงงการโอนหน
 การโอนหนนัน ันนททานว
านวาาจะยกข
จะยกขนนเป
 เปนขออตตออสส ลลก
หนหหร
 รออบบคคคลภายนอกได
คลภายนอกไดแแตตเเมมอได
อ ไดบอกกล
บอกกลาาวการโอนไปยั
วการโอนไปยังงลลกกหน หน
หรออลลกกหน
หนจจะได
 ะไดยยนนยอมด
 ยอมดววยในการโอนนั
ยในการโอนนัน คาาบอกกล บอกกลาาวหร วหรอ
ความยนนยอมเช
ยอมเชนนววาานนทท านว
านวาาตตอองท
งทาเป
าเปนหนังส
งสอ
 วนนจจฉั
 ฉัย

กรณนนเป เ ปนเรอองการโอนส

 งการโอนสททธธเร เรยยกร
กรอง อง การท
การทกก  ออนได
นได โอนการเป
 โอนการเป น
เจาหน
าหนขของตนท  องตนทมม ตตออเข เขยยดไปให
ดไปใหคคลลอองนั งนันนยยออมท มทาาได
ได เพราะเปนสทธ ทธ
เรยยกร กรองซ
องซงไม ง ไมตตอองห
งหาามโดยกฎหมายแต
มโดยกฎหมายแตออยยาางใด งใด อกกทัทังงการโอนหน
การโอนหน
นันนได ไดททาาเป เปนหนังงสสออระหว
ระหวางก างกออนและคลนและคลอองแล งแลววการโอนส
การโอนสททธธเร เรยยกก
รอองนงนจจ งสมบ
ง สมบรรณ ณ
ถงงแมแมววาาเข เขยยดจะอ
ดจะอางว างวาาตนและก
ตนและกออนได นไดตตกลงหกลงหาามโอนสมโอนสททธธเร เรยยกร
กรององ
นกก ตตามกฎหมายห
 ามกฎหมายหามยกข ามยกขนนเป  เปนขอต อตออสส บบคคคลภายนอกผ
คลภายนอกผ สสจจร  รต
คลอองเป งเปนผ รัรับบโอนสโอนสจจรรตตไม ไมรร วว าม
ามขขออตกลงห
ตกลงหาามโอนกั มโอนกันนดัดังงกล กลาาวดั
วดัง
นัน เขยยดจะอ ดจะอางข างขออตกลงน
ตกลงนตต ออคล  คลอองไม งไม ได
ทังงตตออมาก
มากออนได นไดแแฟกซ
ฟกซมมาถ าถงงเขเขยดแจ
ยดแจงงการโอนส
การโอนสททธธเร เรยยกร กรองดัองดัง
กลาวให
าวใหคคลลอองไปแล งไปแลววซซงงก
 กเเททาากักับว
บวาาแมแม ในตอนแรกคลอองเพ งเพยยงแตงแต
 โทรศัพพทท ไปแจงงให ใหเเขขยยดทราบนั
ดทราบนันนจะยกหน จะยกหนเเป  ปนขออตตออสส เเขขยยดไม
ดไม ได
กตาม
ตาม แตตตออมาได มาไดมมกการบอกกล
ารบอกกลาาวเป วเปนหนังงสสออทางแฟกซ
ทางแฟกซมายั มายัง
เขยยดแล ดแลวแม วแมววาากกอนจะเป
อนจะเปนผ แแจจงงมาเอง มาเอง กถถออววาาการแจ การแจงงนันันนสมบ สมบรรณ ณ
ทาาเปเปนหนังส งสออแล แลวตามมาตรา
วตามมาตรา 306 เขยยดจะย ดจะยนนยอมหร
ยอมหรอไม อไม ไม
เปนขออสสาาคัคัญเม
ญเมอการโอนส
อ การโอนสททธธเร
เรยยกร
กรองสมบ
องสมบรรณ
ณเข
เขยยดต
ดตอองช
งชาาระหน
ระหน
 ใหคคลลอองม
งม ใชกกออนน

8. แคลววไม ไมชอบก
ชอบก เเมมออเด
 เดนนผผาานบ
นบานก แคล
แคลววจจงงแกล
แกลงงแหย
แหย ใหสสนนั ัขขกก 
 โกรธอย เเสมอ
สมอ ๆ วันนหน หนงงแคล
 แคลววเด
เดนนผผาานหน
นหนาบ
าบาานก
นก  และไดแแหยหย
สนนััขขให
ให โกรธแลววกกเด
เดนนหนหน ไป ก ออกมาพบจ
ออกมาพบจงงเป เปดประต ใหสสนนััขขของของ
ตนออกไปกัดดแคล
แคลว แตแแคล
คลวใส
วใสกกางเกงหนาส
างเกงหนาสนนััขของก
ขของก ตตััววเล
เลกกจจงงกักัด
  ไมเเขขาาดัดังงนนกก ตตอองรั
งรับบผผดดหร
หรอไม
อไมเพราะเหต
เพราะเหต ใด

เฉลย
หลักกฎหมาย
กกฎหมาย
ปพพ.ม.420 “ผ  ใดจงใจหรออประมาทเล ประมาทเลนเล นเลออททาาตตออบบคคคลอ
คลอนนโดยผ
 โดยผด
กฎหมายใหเเขาเส ขาเสยยหายถ
หายถงงแก แกชชววตตกกดด แกรราางกายก
งกายกดด อนามัยยกกดด 
เสรภาพก
ภาพกดด ทรัพพยยสสนนหร
 หรออสสทธ
ทธอย อยาางใดก
งใดกคคออท ทาานว
นวาาผผ นันันนททาละเม
าละเมด
จงงตตอองชดใช
งชดใชคคาาส
 สนไหมทดแทนเพ
นไหมทดแทนเพอการนั อ การนันน””
ปพพ.ม. 433 วรรคแรก บัญ ญญั ญัตตวว า “ถาความเส
าความเสยยหายเก หายเกดดขขน
เพราะสัตว ตวททาานว
 นวาาเจ
เจาาของสั
ของสัตวตวหร หรออบบคคคลผ
คลผ รัรับบเล
เลยยงรั
 งรับรั
บรักกษาไวษาไวแแทน ทน
เจาของ
าของ จาาตตองใช
องใชคคาาสสนไหมทดแทนให
นไหมทดแทนใหแแกกฝฝายทตต องเส องเสยยหายเพ
หายเพอ
ความเสยยหายแต
หายแต ใดๆ อันนเก เกดดแต
แตสัสัตตววนันัน เวนแต
นแตจจะพ ะพสสจจน  น ไดววาาตน
ตน
 ได ใชคความระมั
วามระมัดดระวั ระวังงอัอันนสมควรแก
สมควรแกกการเล ารเลยยงรั
 งรักษาตามชน
กษาตามชนดดและ และ
วสัสัยของสั
ยของสัตตวว หรออตามพฤต
ตามพฤตกการณ ารณออยยาางอ งอนนหร
 หรออพพสสจจนน ไดววาาความ
 ความ
เสยยหายนั
หายนันย
นยอมจะต
อมจะตอองเก งเกดดมมขขนทั
น ทังทงท ได
  ใชคความระมั
วามระมัดดระวั ระวังงถถงงเพเพยยงง
นัน
กรณนนเป
เ ปนเรอองบ
 งบคคคลใช
คลใชสัสัตตววเเปปนเครอองม
 งมออในการท
ในการทาาละเมละเมดผ นันันนได
ได
เปดประต โดยปลออยให ยใหสสนันัขขของตนไปกั
ของตนไปกัดดแคล แคลววนันันนเป
เปนการกระทา
 โดยจงใจ ให ใหบบคคคลอคลอน คอแคล
อแคลววได ไดรัรับบความเส
ความเสยยหาย
หาย โดยใชสสนนั ัข
เปนเครอองม
 งมออในการท
ในการทาาละเม ละเมด โดยสนนััขขได ได ไปกัดดแคล
แคลววตามเจตนา
ตามเจตนา
ของตน ดังงนนกก  ตตอองรั
 งรับบผผดดเพ
เพอละเม
อ ละเมดดซซงตนได
ง ตนไดกกระท
ระทาาไปโดยใช
ไปโดยใชสสนนั ัข
คอสั
อสัตตวว ในการทาาละเม ละเมด
แมววากางเกงแคล
ากางเกงแคลววจะไม
จะไมขาดก
ขาดกตตามถ
ามถอว
อวาก
าก ได
  ททาละเม
าละเมดดแล
แลววเพราะ
เพราะ
 การทสสนัน ัขขไปกั
ไปกัดดแคล
แคลววนันัน แมววากางเกงไม
า กางเกงไมขขาด
าด แคลววไม
ไม ไดรัรับบบาด
บาด

เจบก
บกเเปปนการละเมดส ดสททธธของแคล
ของแคลววแล
แลววกก จจงงตตอองรั
งรับบผผดดชดใช
ชดใชคคา
สนไหมทดแทนตาม
นไหมทดแทนตาม ม.420
ก ไม
  ตตอองรังรับบผผดดตาม
ตาม ม.433 ในฐานะเจาาของสของสนนััขขเพราะกรณ
เพราะกรณนน ไม    ใช
เรอองท
 งทเจ
เ จาของบกพร
าของบกพรองในการด
องในการดแแลรั
ลรักกษาสั
ษาสัตตววแต แตอย
อยางไรแต
างไรแตเป
เปน
เรอองจงใจท
 งจงใจทาาละเม ละเมด

9. กอองเป
งเปนหนซซ อของเช
อ ของเชออจ
 จ นอย
นอย เเปปนเงนนหนหนงแสนบาท
ง แสนบาท โดยปกตจจ น
จะแจงใหงใหกกอองทราบล
 งทราบลววงหน งหนาาแลแลววสสงพนั
งพนักงานมาเก
กงานมาเกบบเง เงนนททคค าางช
 งชาาระ
ระ
ตอมาจ
อมาจ นนพบก
พบกองท องทรร านอาหารแห
า นอาหารแหงงหน หนงงจ จงงแจ
แจงงให
ใหกกอองนงนาาเง
เงนนคคาาซซอ
ของมาชาาระให ระใหตตนน กอองบอกวงบอกวาาตนพร ตนพรอมจะชอมจะชาาระแตระแต ใหจจ นนท  ทาใบแจ
าใบแจง
หนเเป
 ปนหนังส งสออมาก
มากออนแล นแลววให
ใหพพนันักกงานมาเก
งานมาเกบบเง เงนนเหม
เหมออนเคย นเคย แต
จ นนไม
ไมปปฏฏบับัตตตตาม
าม ตออมาอ มาอก 3 เดออนน จ นนฟฟ องกอองเร งเรยยกเง
กเงนหนนหนงแสน ง แสน
บาทพรออมดอกเบมดอกเบยยนั  นับแต
บแตวัวันนททตนทวง
ต นทวง กอองอ งอาางว
งวาาจจ นนไม
ไมบบอกกล
อกกลาาวว
 โดยชอบดววยกฎหมายเพราะไม
ยกฎหมายเพราะไมมมททาาเป เปนหนังส งสออทัทังงตนยั
ตนยังไม
งไมผผดดนันัด
เพราะเปนความผดของเจ ดของเจาาหน หนเเองท
 องทผผ ดนั
ดนัดดไม
ไมสสงงพนั
พนักงานไปเก
กงานไปเกบบเง เงน
จ นนเร
เรยกดอกเบ
ยกดอกเบยไม
ย ไม ได จ นมาปร
นมาปรกกษาท
ษาทานท
านทานจะให
านจะใหคคาาปร
 ปรกกษาจ
ษาจ น
อยาางไร
งไร

เฉลย
หลักกฎหมาย
กกฎหมาย
ปพพ. มาตรา 203 ถาเวลาอั
าเวลาอันนจะพ
จะพงงชชาาระหน
ระหนมม  ได
 กกาาหนดลงไว
หนดลงไว 
หรออจะอน
จะอนมมานจากพฤต
านจากพฤตการณ
การณทัทังงปวงก
 ปวงก ไม ได ไซร ทาานว
นวาาเจ
เจาายยออมม
 จะเรยยกให
กใหชชาาระหน
ระหน ได โดยพลัน และฝ
และฝ าายล
ยลกกหน
หนกกยย ออมจะช
 มจะชาาหน
หนขของ
อง

ตนได โดยฉับบพลั พลันนดดจจกักัน
ปพพ. มาตรา 224 หนเง เ งนนนันันนททานให
านใหคคดดดอกเบ ดอกเบยยในระหว
 ในระหวาางผ งผดดนันัด
รออยละเจ
ยละเจดดคร ครงงต  ตออปป
วนนจจฉั
 ฉัย
กรณนนเป เ ปนเรอองหน
 งหน ไม  มมกกาหนดเวลาช
า หนดเวลาชาาระเพราะเป ระเพราะเปนหนซซ ออของเช
 ของเชอ
ทังงไม
ไมสสามารถท
ามารถทจะอน จ ะอนมมานได
านไดจากพฤต จากพฤตกการณ ารณ ใด ๆ ก ไม ไดววาาจะ  จะ
ชาาระหน
ระหนกกั ันเม นเมออใด  ใด เพราะโดยปกตททางเจ างเจาาหน หนจจะเป
 ะเปนผ เเรรยยกให
กใหลลก
หนชช าาระหน
ระหนเเอง  อง
หน ไม มมกก าหนดเวลาช
า หนดเวลาชาระนั าระนัน หน หนถถ งงกกาาหนดช
หนดชาาระเม
ระเมออเก
 เกดดหน หนขข น
ซงงเจ
 เจาาหน
หนสสามารถเร
 ามารถเรยยกให กใหลลกกหน
 หนชช าาระหนระหน โดยพลั
 น และฝ
และฝ ายล ายลกกหน หน
กมมหหนนาาททตต องช
องชาาระให ระใหกักับบเจ เจาาหน
หน โดยพลั
 นนเช
เชนกั
นกัน เมออจ
 จ นนเร
เรยกให
ยกให
กองช
องชาาระหน ระหนแแล  ลววททรร านอาหารเพราะเป
า นอาหารเพราะเปนหน ไม  กกาาหนดเวลาช
หนดเวลาชาระ าระ
กองม
องมหหนนาาทททท จจะต  ะตองช
องชาาระโดยพลั
ระโดยพลันนทัทังก งกอองเองก
งเองกบบอกวอกวาาตนพร
ตนพรอมท
อมท
จะชาาระหนระหนแแล  ลว และเวลากลลวงเลยมานานถ ว งเลยมานานถง 3 เดออนแล นแลว กอองง
จะอาางว งวาาจจ นบอกกล
นบอกกลาาวไม วไมชอบด
ชอบดววยกฎหมายเพราะไม
ยกฎหมายเพราะไมททาเป าเปน
หนังสงสออไม
ไม ได เพราะการบอกกลาวให าวใหชชาาระหน
ระหนตตามก ามกาาหมายไม
หมายไม ได
กาหนดให
าหนดใหตตอองท งทาาเป
เปนหนังงสสออการท
การทจจ นเร
น เรยกให
ยกใหกกอองช  งชาาระหน
ระหนดด ววย
ย
วาจาจงงเป เปนการชอบแลว
เมอก
อ กอองไม
งไมชชาาระหน
ระหน เมอจ
อ จ นเร
นเรยกให
ยกใหชชาาระหน
ระหนแแล ลว กอองผ งผดดนันัดดนันับบแต
แต
เวลาทจจ  นนทวง
ทวง การทจจ นไม
น ไมสสงงพนั
 พนักกงานมาเก
งานมาเกบบเง เงนนไมไมททาาให
ใหกกอองหล
 งหลด
พนนจากการช
จากการชาระหน าระหน ดังงนันันนเม
เมออก
 กองผ
องผดดนันัดดจจงงตตอองช
งชาาระทั
ระทังงเง
เงนนคคาาซซอ
ของเชออจ
 จาานวนหน
นวนหนงงแสนบาทและยั
 แสนบาทและยังต
งตอองเส
งเสยยดอกเบ
ดอกเบยยในจ
 ในจาานวนเง
นวนเงน
 ดังกล
งกลาาวนั
วนับบแต
แตเลาท
เลาทผผดดนันัดดดดววยร
ยรอยละ
อยละ 77.5
.5 ตอป
อป

ดังนั
งนันข
นขออออาางของก
งของกอองฟั
งฟังไมขขน กอองผ
งผดดนันัดดนันับบแต แตวัวันนททจจ  นนทวงถามให
 ทวงถามให
ชาาระหน
ระหน และตองเสองเสยยดอกเบ
ดอกเบยยนั  นับแต
บแตวัวันนททผผ ดดนันัดดนันันนดดววยย

10. หนงงเป  เปนเจาาหน หนสสองอย

 องอย  3 แสนบาท กจการของสองขาดท
จการของสองขาดทน
มากไมมมทรั ทรัพย
พยสสนนพอจะช
 พอจะชาาระหน
ระหน ให
 หหนนง สองจงงตกลงจ ตกลงจาางสามมา
งสามมา
เปนผ จัจัดดการก
การกจการแทนตน
จการแทนตน เพราะสามมความสามารถในการ ความสามารถในการ
บรหหาร
าร จงจ งจางในราคาแพง
างในราคาแพง โดยสามเองกรร วว าาสองเป  สองเปนคนหนสส น
ลนพ
นพนนตัตัววแตแตกกรัร ับบจจางท
างทางานน
างานน ตออมาหน
มาหนงงร ร ถถงงน
 นตตกรรมน
ก รรมนเเห
 หนนววาาสอง
สอง
ตองจ
องจาายเง ยเงนมากข
นมากขนท น ทาให
าใหตตนเส
นเสยยเปร
เปรยบเพราะจะได
ยบเพราะจะไดรัรับบชชาาระหน ระหน ไม 
เพยยงพอ
งพอ จงงฟฟ องขอเพกกถอนสั ถอนสัญญาจ
ญญาจาางดังดังงกลกลาาวสองมาปร
วสองมาปรกกษา ษา
ทาานท
นทานจะแนะน
านจะแนะนาาสองอย สองอยาางไร
งไร

เฉลย
หลักกฎหมาย
กกฎหมาย
ปพพ. มาตรา 237 บัญญั
ญญัตตวว า เจาาหน
หนชชอบท
 อบทจจะร
 ะรอองขอให
งขอใหศศาลเพ
าลเพก
ถอนเสยยได ได ซงงน นตตกรรมใด
ก รรมใด ๆ อันนลลกกหน หน ได
 กกระท ระทาาลงทั
ลงทังงรร ออยย ววาาจะ
จะ
เปนทางใหเเจจาหน าหนเเส  สยยเปร
เปรยยบบ แตคความข
วามขออนนทท าานม
นม ให ใชบับังงคัคับ ถา
ปรากฏวาาในขณะทในขณะททท าานนตตกกรรมนั รรมนัน บคคลซคคลซงงเป เปนผ ได
  ลลาภงอกแต
าภงอกแต
การนันนมม ไดรร เท
เทาถ
าถงข งขออความจร
ความจรง อันนเป เปนทางใหเเจจาาหน หนตต อองเส
 งเสย
เปรยบนั
ยบนันนดดวยวย แตหหากกรณ ากกรณเเปปนการทาาให ให โดยเสนหหาา ทานว านวาาเพ เพยยงง
แตลลกหน
ก หนเเป
 ปนผ รร ฝฝ ายเดยวเท
ยวเทาานันันนกกพพอแล
อแลววททจจะขอเพ
 ะขอเพกกถอนได
ถอนได
บทบัญ
ญญั
ญัตตดัดังงกล
กลาาวมาในวรรคก
วมาในวรรคกออนหน
นหนาานน ทาานม
นม ให ใชบับังงคัคับบแก
แก
 

นตตกกรรมใด
 รรมใด ๆ อันนมม ไดมมวัวัตถ ตถเเปปนสททธธ ในทรัพพยยสสน
วนนจจฉั
 ฉัย
กรณนนเป เ ปนเรอองการเพ
 งการเพกกถอนการฉ ถอนการฉออฉลโดยเจ ฉลโดยเจาาหน หนคค ออหน
 หนง การเพก
ถอนการฉอฉลจะท อฉลจะทาาได ไดตตออเม
เมออล
 ลกกหน หนทท าานนตตกกรรมจ
 รรมจาาหน หนาายจ
ยจาายโอน
ยโอน
ทรัพพยยสสนของตนเองจนท
น ของตนเองจนทาให าใหเเจจาหน าหนเเส สยยเปร
เปรยบค ยบคออไม
ไมมมททรัรัพพยยสสน
พอทจจะช  ะชาาระหนระหน ให  แแกกเเจจาหน
าหน ได เเพพยยงพอ งพอ ทังงผผ ได  ลลาภงอกก
าภงอกกตตอองร  งร ออยย 
ดวยว
วยวาเป าเปนการทาาให ใหเเจจาาหน
หนเเส
 สยยเปร เปรยยบบ
สองเปนลกกหน หนกก จจการของสองขาดท
 การของสองขาดทนนมากไม มากไมมมททรัรัพย
พยสสนพอช
น พอชาาระ ระ
หน ให  หหนนง การทสองได ส องไดตตกลงจกลงจาางสามมาเปงสามมาเปนผ จัจัดการก ดการกจจการแทน การแทน
ตน เป เป นการท
นการทาานนตตกกรรม รรม คอ สัญ ญญาจ
ญาจาางง โดยคาาจจาางนั งนันนได
ไดจจาางกั
งกัน
 ในราคาแพง ซงงสามเองในท  สามเองในทนน เเป   ปนผ  ไดลลาภงอกโดยเป
าภงอกโดยเปนผ ททเเข  ขาาททา
นตตกกรรมกั
 รรมกับล บลกกหน
หนแและได
 ละไดประโยชน
ประโยชนจจากสั ากสัญ ญญาจ ญาจาางน
งน
ทังงสองและสามต
สองและสามตาางคนต งคนตาางก งกรร ออย
 ย ววา สองไมมมเเงงนพอชนพอชาาระหน ระหน ให  กักับ
เจาหน
าหน คอ หนง แตสสามก ามกยัยังงรัรับบจจาง าง คอย อยนนยอมทยอมทาานนตตกกรรม
รรม ทังงทท
ร ออยย ววาาจะเป
จะเปนทางใหเเจจาหน าหนขของสองเส
 องสองเสยยเปร เปรยยบบ คออไม ไม ไดรัรับบเง
เงน
เพยยงพอเพ
งพอเพออช
 ชาระหน
าระหนนัน ันนเอง
เอง
สัญญาจ
ญญาจาางนงนแม
แ มนเป
นเปนนตตกกรรมท
รรมทสสมบ
 มบรณ
รณจร
จรง แตเจเจาหน
าหนคค อ หนง
สามารถขอเพกกถอนน ถอนนตตกกรรมท
 รรมทเเก
 กดดจากการฉ
จากการฉออฉลน
ฉลนเเส
 สยยได
ได โดย
ตองฟ
องฟ องเป
องเป นนคด
คดขอเพ
ขอเพกกถอนสัถอนสัญญญาจ
ญาจาางน
งนเเส
 สย ทาให
าใหสัสัญ
ญญาจ
ญาจาางไม
งไมมม
ผลบังงคัคับ

11. ขาเป
าเปนเจาของรถยนต
าของรถยนตและให
และใหบบคคลอ
คคลอนนเช
 เชารถเพ
ารถเพออใช
 ใชขัขับบเป
เปนรถ
 รับจ
บจาง
าง ค มเป
มเปนลกจ
กจาางข
งขาามมหหนนาาททททาาบับัญ
ญชชและด
และดแแลจั
ลจัดดการความ
การความ

เรยยบร
บรออยของรถยนต
ยของรถยนตทท ให   เช
เชา และค มมมัมักกจะขั
จะขับบรถยนต
รถยนตขของข องขาาไปรั
ไปรับ
ลกของตนกลั
กของตนกลับบ บบาานอย
นอย เเสมอ
สมอ โดยขาก ากยยนนยอม
 ยอม วันนหน หนงระหว
ง ระหวาางทาง
งทาง
ค มมขัขับบรถของข
รถของขาาไปรั
ไปรับล
บลกกฝนตกถนนล
ฝนตกถนนลน ค มมรรบบขัขับบรถไป รถไป ปรากฏวา
รถเบรคไมออยย  ไปชนรถของงอ เสยยหาย หาย งอ จงฟ งฟ องเรยยกคกคาาเส
เสยยหาย
หาย
จากขาซ าซงงเป
 เปนนายจาางและค
งและค มมลลกกจจาางง ดังงนนขข าาและค
และค มมตตอองชดใช
งชดใชคคา
เสยยหายอย
หายอยาางไรหร งไรหรออไม
ไมเพราะเหต
เพราะเหต ใด

เฉลย
หลักกฎหมาย
กกฎหมาย
ปพพ.มาตรา 420 บัญญั ญญัตตววา “ผ  ใดจงใจหรออประมาทเล ประมาทเลนนเล เลออททา
ตอบ
อบคคคลอ
คลอนนโดยผ
 โดยผดดกฎหมายใหกฎหมายใหเเขาเส ขาเสยยหายถ
หายถงงแก แกชชวว ตตกกดด แก
ราางกายก
งกายกดด อนามัยก ยกดด เสรภภาพก าพกดด ทรัพพยยสสนหร
น หรออสสทธ ทธอย
อยางหน
างหนง
อยาางใดก
งใดกดดททาานว
นวาาผผ นันันนททาละเม
าละเมดดจจงต
งตอองชดใช
งชดใชคคาาส  สนไหมทดแทน
นไหมทดแทน
เพออการนั
 การนัน”
น”
ปพพ. มาตรา 425 บัญญั ญญัตตวว า “นายจาางต
งตอองร
งรววมรัมรับบผผดดกักับบลลกกจจาางง
 ในผลแหงงละเมละเมด ซงล ง ลกกจจาางได
งไดกกระท
ระทาไปในทางการท
าไปในทางการทจจ าางนั  งนันน””
ค มมเป
เปนลกกจจางข
างขาาเมเมอค
อ ค มมขัขับบรถยนต
รถยนต ไปรับบลลกกของตน ของตน เมอฝนตกถนน
อ ฝนตกถนน
ลนรถเบรคไม
น รถเบรคไมออยย ไปชนรถของ
  งอ เสยยหาย หาย นันนคคออคค มมขัขับบรถด
รถดววยย
ความประมาทเพราะฝนตกถนนลน ถาาไม ไมขัขับบดดววยความเร
ยความเรววเก
เกนควร
นควร
กคงไม
คงไมชชนรถของ
นรถของ งอ เสยยหาย หาย ดังงนันันนคค มมททาละเม
าละเมดดตามมาตรา
ตามมาตรา 420
เพราะกระทาาโดยประมาทเล
โดยประมาทเลนนเล เลออททาาให
ใหเเบรคของ
บรคของ งอ เสยยหาย หาย
 ใครผดดกฎหมาย
กฎหมาย ดังนั
งนัน ค มกระท
มกระทาาละเม
ละเมดดตามมาตรา
ตามมาตรา 420 เป
เป น
 ความรับผ
บผดดในการกระท
ในการกระทาาของตนเองดั
ของตนเองดังงนันันค
นค มมตตอองรั
งรับบผผดดชดใช
ชดใชคคา

สนไหมทดแทนให
นไหมทดแทนใหงอในผลละเม งอในผลละเมดทตตนได  นไดกกระทระทา
สวนข
วนขาาเป เปนนายจางค างค ม เมออล ลกกจจาางข
งขาาละเม
ละเมด แมววานายจ า นายจาางค งคออขขา
จะม ไดกระทกระทาเองก
าเองกตตาม าม กฎหมายก ใหนนายจ ายจาางต งตอองร
งรววมรั มรับบผผดดดดววยย
ซงงเป
 เปนความรับบผผดดในการกระท
ในการกระทาาของบ ของบคคคลอคลอน ซงงความรั ความรับบผผดดนน
ตองเป
องเปนการละเมดดของล ของลกกจจางข
างขาากระท
กระทาาในทางการท
ในทางการทจจ างค า งคออใน ใน
ระหวางปฏางปฏบับัตตหหนนาาททตตามสั
 ามสัญ ญญาจ
ญาจาง าง
วนนจจฉั
 ฉัย
ค มมแม
แมจจะเป
ะเปนลกกจจางของข
างของขาก ากตาม
ตาม แต ในขณะทคค  มมท  ทาละเม
าละเมดดนันัน ค ม
 ไม ไดททาละเม
าละเมดดในทางการท
ในทางการทจจ างเพราะงานท
า งเพราะงานทจจ าางง ซงงค  ค มมมมหหนนาาททตต ออง
ง
ปฏบับัตตตตามสั
ามสัญญญาคญาคอ มหน หนาท
าททท าาบับัญชแและด
ละดแแลจั ลจัดดการความ
การความ
เรยยบรบรออยของรถยนต
ยของรถยนตทท ให   เช
เชา แมววาาข  ขาานายจ
นายจาางจะย งจะยนนยอมใหยอมใหคค มมใช  ใช
รถยนตขของตนก องตนก ไมเเปปนเหต ใหขขาาตตอองรั งรับบผผดดรรววมกั
มกับบคค ม แตอย อยาางใด งใด
เพราะการทคค  มมขัขับบรถยนต
รถยนต ไปรับบลลกกเป เปนการทาาไปนอกทางการท
ไปนอกทางการทจจ าาง ง
เปนเรอองส
 งสววนตั
นตัววของล
ของลกกจจาางเองดั
งเองดังงนันันนขขาานายจ
นายจาางจ งจงงไมไมตตอองร
 งรววมรั
มรับ
ผดดดดววยย

12. ก เชาารถรถ ข ไปเท

ไปเทยวต ย วตางจั
างจังหวั
งหวัด กาาหนดส
หนดสงงคคนนรถ รถ วันนทท 1
กมภาพั
มภาพันธ นธ 2542 ปรากฏวาาเม เมอ ก ขับบรถไปเท
รถไปเทยยวนั  วนันนนนาท
า ทววมทางมทาง
ขาด ก กลับบมาไมมาไมทัทันนวัวันนทท 1 กมมภาพั
ภาพันธ
นธ 2542 ครันวั นวันนททนน าาลด
 ลด
สามารถเดนทางได
นทางได ก รบบกลั กลับบเพ
เพอจะน
อ จะนาารถมาค
รถมาคนนให ให ข เมออกลั  กลับ
มาถงงบบาานของ
นของ ก วันนรร งงขขนนเป
 เปนวันนอาทอาทตตยยทท  7 กมมภาพั
ภาพันนธธ 2542 ก
จงงพัพักกผผอน
อน 1 วัน ครันวั
นวันนทท 8 กกมภาพั
มภาพันธ
นธ 2542 ซงงเป
 เปนวันจั
นจันทร
นทร 
 ก จงน
งนารถไปส
ารถไปสงงให
ให ข ปรากฏวา ง ขับบรถประมาทเล
รถประมาทเลนนเล
เลออชนรถ
ชนรถ

ข ซง ก ขับอย บอย  ไฟไหมเส เสยยหายทั

หายทังงคัคัน ก บาดเจบบตตอองนอนพั
งนอนพักกรัรักษา
กษา
ตัวอย
วอย  โรงพยาบาลอย หหลายวั ลายวัน ข จงฟ งฟ อง ก เรยยกค
กคาาเส
เสยยหาย
หาย ก
อาางว
งวาาตนไม
ตนไมตตอองรั
งรับบผผด เพราะวาาเหต เหตเเกกดจาก
ดจาก ง ซงงประมาท
 ประมาท
เลนนเล
เลออดัดังงนันันท
นทานเห
านเหนนดดววยกั
ยกับบขขออออาางของ
งของ ก หรออไมไม เพราะเหต ใด

เฉลย
หลักกฎหมาย
กกฎหมาย
ปพพ.มาตรา 204 วรรค 2 ถาได าไดกกาาหนดเวลาช
หนดเวลาชาาระหน ระหน ไว  ตามวั
ตามวัน
แหงงปฏปฏททน และลกหน กหน ไม
  ไดชชาาระหน
ระหนตตามก ามกาาหนดไซร
หนดไซรททาานว นวาาลลกหน กหน
ตกเปนผ ผผดดนันัด โดยมพัพักกตตอองเต งเตออนเลย นเลย วธธเเดดยยวกั
วกันน
นนทท านให
านให ใช
บังคั
งคับบแก แกกรณ
กรณททตต  อองบอกกล
 งบอกกลาาวล วลววงหน งหนาากกอนการช
อนการชาาระหน ระหนซซ งงได
 ได
กาหนดเวลาลงไว
าหนดเวลาลงไว อาจคานวณนั านวณนับบได ได โดยปฏททนนนันับแตบแตวัวันนทท ได
 บบอก อก
กลาวาว
ปพพ.มาตรา 205 ตราบใดการชาาระหน ระหนนัน ันยั
นยังงมม ไดกกระท
ระทาาลงลง
เพราะพฤตกการณ ารณอัอันนใดอั ใดอันนหนหนงงซ ซงงล
 ลกกหน
หน ไม
 ตตอองรั
 งรับบผผดดชอบตราบนั
ชอบตราบนัน
ลกหน
กหนยัย ังงหาได
หาไดชชอว
อ วาาผผดนั
ดนัดดไมไม
ปพพ.มาตรา 217 ลกกหน หนจจะต
 ะตองรัองรับบผผดดชอบในความเส
ชอบในความเสยยหายบรรดา หายบรรดา
ทเเก
 กดดแตแตความประมาทเล
ความประมาทเลนนเล เลออในระหว
ในระหวาางท งทตตนผ
 นผดนัดนัด ทังงจะต
จะตอองรั งรับ
ผดดชอบในการท
ชอบในการทกการช  ารชาาระหน
ระหนกกลายเป
 ลายเปนพนนววสัสัย เพราะอบับัตตเเหต หตทท 
เกดดขขนในระหว
น ในระหวาางเวลาทงเวลาทผผ ดดนันัดดนันันนดดววยย เวนนแต
แตคความเส
วามเสยยหายนั
หายนันถ นถง
แมววาตนจะได
าตนจะไดชชาาระหน ระหน ทันนเวลาก
เวลากาาหนดก หนดกคคงจะตงจะตอองเกงเกดดมมออยย นนัันนเอง
เอง
วนนจจฉั
 ฉัย
 

ตามขออเท เทจจจรจรง เมอ ก เชาารถ รถ ข โดยมกกาหนดส า หนดสงงคคนนรถวั รถวันท นท 1

กมภาพั
มภาพันธ นธ 2542 นันเป นเปนกรณททหน ห  นนัน ันนมมกกาาหนดช
 หนดชาาระแน ระแนนนอนตาม
อนตาม
วันแห
นแหงปฏงปฏททน ซงงตามมาตรา
 ตามมาตรา 204 วรรค 2 หากวาาเม เมออถ
 ถงงกกาาหนด
หนด
วันดั
นดังงกลกลาาวแล วแลว ก ซงงเป  เปนลกหนกหน ไมนนารถท ารถทเเช  ชาามาค
มาคน ข ซงงเป  เปน
เจาหน
าหนแแล
 ลว ก ไดชชอว อ วาผ
าผดนั
ดนัดดโดยท
โดยท ข ไมตตอองเต งเตออนเลย
นเลย
ตอมาปรากฎว
อมาปรากฎวาาในขณะหน ในขณะหนยัย ังไม งไมถถงงกกาาหนดชหนดชาาระ ระ นาาท
 ทววมทางขาด
มทางขาด
ซงงตามมาตรา
 ตามมาตรา 205 นันเป นเปนกรณซซงงท  ทาให าให ก ยังมาช งมาชาาระหน
ระหน ไม   ได 
เพราะทางขาด ซงเป ง เปนพฤตกการณ ารณซซงงเก เกดดขขนนโดยท
 โดยท ก ลกกหน หน ไม  ตตออง
ง
รับผ
บผดดชอบชอบ ดังงนันันนแม แมววาาจะเลยก
จะเลยกาาหนดส หนดสงงคคนนรถไปแล รถไปแลว เพราะก ไม
สามารถกลับบ บบาานได
นได เมอวั อ วันนทท 6 กมมภาพั ภาพันนธธ 2542 ในขณะนัน
ถออววา ก กยัยังไม งไมผผดดนันัด แตเเมมอ ก กลับบมาถ มาถงงบบาานแล นแลววยัยังไม
งไมรรบบนนา
รถสงงคคนนรถใหรถให ข กลับบรอไปจนถ รอไปจนถงงวัวันนทท 8 กมมภาพั ภาพันนธธ 2542 แลว
จงงคคออยขั
ยขับบรถไปค
รถไปคน ข ดังงนนเเห  หนนได
ไดววา ก นันนผผดนั ดนัน เพราะเลย
กาหนดเวลาช
าหนดเวลาชาาระหน ระหนตตามวั  ามวันนแห แหงงปฏ ปฏททนนแล แลววทัทังงพฤต พฤตกการณ
ารณซซงงท  ทาให
าให
ลกหน
กหน ไม ผผดดนันัดดกกผผาานพนพนไปแลว แมววา การทรรถของ  ถของ ข ไหมเเสสย
หายทังงคัคันนททาให าใหกการช
ารชาาระหน
ระหนเเป  ปนพนวสัสัยยซซงม ง ม ใชคความผ
วามผดดของ ของ ก ก
ลกหน
กหนกก ยัย ังงคงต
คงตองรั
องรับบผผด เพราะเหตเก เกดดในระหว
ในระหวาางท งท ก ผดดนันัดดดดววยย
ตามมาตรา 217
ขาาพเจ
พเจาาไมไมเหเหนนดดววยกั
ยกับบขขออออาางของ
งของ ก ก ตอองรั งรับบผผดดในการช
ในการชาาระหน ระหน
กลายเปนพนว นวสสััย เพราะอบบััตตเเหต หตซซงงเก
 เกดในระหว
ดในระหวาางท งท ก ผดดนันัด ก
ตองชดใช
องชดใชคคาาเส  เสยหายให
ยหายให ข
 

13. ก ข และ ค เป เป นล

นลกกหน หนรร ววมกั
 มกันนกก เเงงน ง ไป 30,000 บาท ตอ
มา ก ถกกศาลสั
ศาลสังงให
ใหเเปปนคนไรคความสามารถเม
วามสามารถเมออหน  หนถถ งงกกาาหนดช
หนดชาาระระ
ง ฟฟ อง ก ข และ ค ใหชชาาระหน ระหนแแก  กตตนน ผ ออนนบบาลของาลของ ก หาเป หาเป น
 โมฆยะ ยะ ข ค กออาางว งวาาตนหล
ตนหลดดพพนนจากความรัจากความรับบผผดดชอบเช ชอบเชนนกักัน
เพราะ ข ค เป เป นนลลกกหน
หนรร ววมกั
 มกับ ก เมอ ก มสสททธธอย อยาางใด งใด ข ค กมม
สทธ
ทธเช
เชนนเด
เดยยวกั
วกับ ก ดังงนนทท าานเห
นเหนด นดววยกั
ยกับข บขออออาางของ
งของ ก ข และ ค
หรออไม
ไม เพราะเหต ใด

เฉลย
หลักกฎหมาย
กกฎหมาย
ปพพ.มาตรา 291 ถาาบบคคคลหลายคนจะต คลหลายคนจะตองท องทาาการช
การชาาระหน ระหน โดย 
ทาานองซ
นองซงงแต
 แตละคนจ
ละคนจาาตตองช
องชาาระหน
ระหนสส นนเช
 เชงไซร
งไซร แมถถงว ง วาาเจ
เจาาหนหนชชอบ อบ
ทจจะได
 ะไดรรัับช
บชาาระหน
ระหนเเช
 ชงงได
ไดแแตตเเพพยยงครั
งครังงเด
เดยยว(กล
ว(กลาาวค วคออลลกกหนหนรร ววมม
กัน)ก
น)กดด เจาาหน หนจจะเร
 ะเรยยกช
กชาระหน
าระหนจจากล  ากลกกหน
หนแแต
 ตคนใดคนหน
คนใดคนหนงงส  สนนเช
 เชง
หรออแตแต โดยสวนกวนก ไดตตามแต
ามแตจจะเละเลออกก แตลลกกหน หนทัท ังปวงก
งปวงกยยัังงคงตคงตอองง
ผกกพัพันอย
นอย ทัทัวท
วทกกคนจนกว
คนจนกวาาหน หนนัน ันนจะได
 จะไดชชาาระเสร
ระเสรจจสสนนเช
 เชง
ปพพ.มาตรา 295 วรรคแรก ขอความจร อความจรงงออนนใด
 ใด นอกจากทรระบ  ะบ ไว
 ในมาตรา 292 ถง 294 นันนเม เมออเป
 เปนเรอองเท
 งเทาถ
าถงตั
งตัววลลกหน กหนรร ววมกั
มกันนคน คน
 ใดกยยออมเป
 มเปนไปเพออค  คณ ณและโทษแต
และโทษแตเฉพาะแก เฉพาะแกลลกกหน หนคคนนั
 นนัน เวนแต นแต
จะ ปรากฏวากั ากับสภาพแห
บสภาพแหงงหน หนนัน ันนเอง
เอง
วนนจจฉั
 ฉัย
 ก ข และ ค เปนลกกหนร หนรวมก  เเงน
งน ง ไป 30,000 บาท ตามมาตรา
291 เหนนได
ไดววา ก ข ค รววมกั
มกันนผผกกพัพันในสั
นในสัญ
ญญาเง
ญาเงนก
นก อัอันนเด
เดยยวกั
วกัน

บคคลดั
คคลดังกล งกลาาวซ วซงงเป
 เปนลกหน กหนหหลายคนต
 ลายคนตอองร งรววมผ
มผกพักพันกั
นกันนเป เปนลกกหน หน
รววมม
ผลของการเปนลกกหน หนรร ววมม คอ เจาาหน หนสสามารถเร
 ามารถเรยยกให กใหลลกกหน หนชช าาระระ
หน ได  โดยสนเช น เชง โดยลกกหน หนทัท ังงปวงยั
ปวงยังงคงต
คงตอองผ งผกกพัพันกั
นกันนอยอย จจนกว
นกวา
หนนัน ันจะได
น จะไดชชาระจนเสร
าระจนเสรจจสสนนแล  แลว
การท ก อาางว งวาาหล
หลดพ ดพนนจากการช
จากการชาระหน าระหน เพราะหยออนความ นความ
สามารถนัน เป เป นกรณ
นกรณ ก อาางเหต งเหตสสววนตั
นตัวเพ
วเพออเป
 เปนขออยกเวยกเวนนตาม ตาม
มาตรา 295 วรรค 1 ซงงให  ใหถถออว
 วาเป
าเปนไปเพออค  คณณและโทษเฉพาะตั
และโทษเฉพาะตัว
ลกหน
กหนคคนนั นนันนเท เทานั
านัน ก ถกกศาลสั ศาลสังงให ใหเเปปนคนไรคความสามารถหลั
วามสามารถหลัง
จาก ก ไดกกอหน อ หนแแล ลววดัดังงนันัน ในขณะท
ในขณะทหหน  นเเก
 กดดขขน ก ยังงเป เปนบคคคล คล
ซงงม
 มคความสามารถอย
วามสามารถอย  ดังงนน ระหวาง าง ก และ ง เปนหนทท สสมบ  มบรรณ ณ
ก ไมสสามารถอ
ามารถอาางเหต งเหตสสววนตั นตัววดัดังงกล
กลาาวให
วใหหหลลดดพพนนจากการช
จากการชาาระหน ระหน 
นตตกกรรมไม
 รรมไมเป เปนโมฆยยะะ ก ยังงคงต คงตองช
องชาาระหน
ระหน
ข และ ค ก ไมหหลลดดพพนนจากการรั จากการรับบผผดดเช เชนนกักัน เพราะ ขออออาางของ งของ
ก เปเป นนเหต
เหตสสววนตั นตัววเป เปนคณ ณและโทษเฉพาะตั
และโทษเฉพาะตัววลลกกหน หนคคนใดคนหน
 นใดคนหนงงล  ลก
หนคคนอ
 นอน ๆ จะยกขนกล น กลาาวอ วอางไม างไม ได ข และ ค เป เป นนลลกกหน
หนรร ววมไม
มไม
หลดพ ดพนนความรั
ความรับบผผด
ขาาพเจ
พเจาาไม ไมเห
เหนนดดววยกั ยกับบขขออออาางของ งของ ก ข และ ค เพราะบคคคลทั คลทัง 3
เปนลกกหน หนรร ววม
 ม เมอหน อ หนถถ งงกกาาหนดช
หนดชาาระ ระ ก ขและคตอองช งชาาระหน
ระหน ให 
แกง
 14. ก ขบรถร
ขบรถรบจ
บจางร
างรบหน
บหนงไปส
งไปสงท งทสถาน
สถานรถไฟห
รถไฟหวล วลาโพงโดยความ
าโพงโดยความ
ประมาทเลนนเล
เลออของ
ของ ก ขับบดดววยความเร
ยความเรงงรรบบเล
เลยยวออกจากซอย
 วออกจากซอย ข

ขับรถรั
บรถรับบจจางอ
างอกกคัคันนหน
หนงงด
 ดววยความประมาทเล
ยความประมาทเลนเล นเลออเล
เลยยวเข
 วเขาาซอยดั
ซอยดัง
กลาวด
าวดววยความเร
ยความเรววเป เปนเหต ใหรรถซ ถซง ก และ ข ขับชนกั บชนกัน หนงงได  ได
รับบาดเจ
บบาดเจบบจากการท
จากการทรถทั ร ถทัง 2 ชนกัน หนงงฟ  ฟองขอใหรัรับบผผดดตตออตน ตน
ข อาางว
งวาาตนไม
ตนไมตตอองรั
งรับบผผดดแต
แตผผ เเดดยยวว ก เองกตตอองร
 งรววมรั
มรับบผผดดตตอ ข
ดวย
วย เพราะ ก เองกปประมาท ระมาท

เฉลย
หลักกฎหมาย
กกฎหมาย
ปพพ.มาตรา 420 ผ ใดจงใจหร   ออประมาทเล
ประมาทเลนนเล เลออททาาตตอบ
อบคคคลอคลอน
 โดยผดกฎหมายให
ดกฎหมายใหเเขาเส ขาเสยยหายถ
หายถงงแก แกชชววตตก กดด แกรราางกายก
งกายกดด
อนามัยยกกดด เสรภาพก ภาพกดด ทรัพพยยสสนหรน หรออสสทธ ทธอย
อยาางหนงหนงงอย
 อยาางใดกงใดกดด
ทาานว
นวาาผผ นันันท
นทาละเม
าละเมด จงงตตอองชดใช งชดใชคคาาส
 สนไหมทดแทนเพ
นไหมทดแทนเพอการนั อ การนัน
ปพพ.มาตรา 432 ถาาบบคคคลหลายคนก คลหลายคนกออให ใหเเกกดดเส
เสยยหายแก
หายแกบบคคคล คล
อนนโดยร
 โดยรววมกั มกันนททาละเม
าละเมด ทาานว นวาาบบคคคลเหล
คลเหลาานันันนจะต จะตอองร งรววมกัมกันนรัรับ
ผดดชอบร
ชอบรววมกั มกันนใชใชคคาาส
 สนไหมทดแทนเพ
นไหมทดแทนเพออความเส  ความเสยยหายนั หายนัน ความ
ขออนนทท าานให
นให ใชตตลอดลอด กรณทท ไม   สสามารถส
ามารถสบบรร ตตััววได ไดแแนนววาในจ
า ในจาาพวกท
พวกท
ทาาละเม
ละเมดดรรววมกั มกันนนันัน คนไหนเป
คนไหนเป นนผผ ททกก  ออให
ใหเเกกดเส
ดเสยยหายนั
หายนันด นดววยย
อนง บคคลผ คคลผ ยยยยงส
งสงงเสร
เสรมมหร
หรอช
อชววยเหล
ยเหลออในการท ในการทาาละเม ละเมด ทาานก นก ให
ถออววาาเปเปนผ กระท
กระทาละเม
าละเมดดรรววมกัมกันนดดววยย
 ในระหวาางบ งบคคคลทั
คลทังงหลายซ
หลายซงงต ตอองรั
งรับบผผดดรรววมกั มกันนใช ใชคคาาสสนไหม
นไหม
ทดแทนนัน ทาานว นวาาตตางต
างตอองรั
งรับบผผดดเป
เปนสวนเท วนเทา ๆกันนเว เวนแต
นแต โดย
 พฤตการณศาลจะว
พฤตการณ ศาลจะวนนจฉ
จฉยเปนประการอ
ยเปนประการอนน
วนนจจฉั
 ฉัย

การท ก และ ข ขับรถชนกั บรถชนกันนเป เปนเหต ใหหหนนงงได  ไดรัรับบบาดเจ

บาดเจบบนันัน ก
และ ข ทาาละเม ละเมดดตตออตตอหน
อหนง เพราะทัง ก และ ข ขับบรถโดยความ รถโดยความ
ประมาทเลนนเล เลอ เป
เป นนเหต
เหต ใหหหนนงงได
 ไดรัรับบบาดเจ
บาดเจบบจากความประมาท
จากความประมาท
เลนนเล
เลออขอ
ขอ ก และ ข ซงงเป เปนกรณททาาให ใหหหนนงงเส
 เสยยหายต
หายตอร อราางกาย
งกาย ก
และ ข ตอองชดใช งชดใชคคาาส  สนไหมทดแทนแก
นไหมทดแทนแกหหนนงงในการท  ในการทาาละเม ละเมดดนันัน
ตามมาตรา420
ท  ข อาางว
งวาาตนไม
ตนไมตตอองรั
 งรับบผผดดแต
แตผผ เเดดยยวว ก เองตองร องรววมรั มรับบผผดดดดววยย
เพราะ ก เองประมาทเลนนเล เลออททาาให
ใหเเกกดดเหต
เหต การทจจะร  ะรววมกั
มกันนรัรับ
ผดดในกรณ
ในกรณรรววมกั  มกันนททาละเม
าละเมดดนันันนตตอองไดงไดคความว
วามวาาบบคคคลหลายคนนั
คลหลายคนนัน
รววมกั
มกันนททาละเม
าละเมดดจจงจะร
งจะรวมกั วมกันนรัรับบผผดดชดใชชดใชคคาาส
 สนไหมทดแทนอย
นไหมทดแทนอยาางง
ลกหน
กหนตตามมาตรา432
 ามมาตรา432
แตกกรณ
รณนนเป
เ ปนกรณ ก และ ข ไดปประมาทเล ระมาทเลนนเล เลออกกออความเส
ความเสยยหาย หาย
แกบบคคลอ
คคลอนนในเหต
 ในเหตเเดดยยวกั วกัน แต ไม ไดรรววมกั มกันนททาละเม
าละเมดดจจงงไม
ไมเเขขา
มาตรา432จงงไม ไมตตอองร
งรววมกั
มกันนรัรับบผผด
ทัง ก และ ข ตอองรั งรับบผผดดฐานละเม
ฐานละเมด แตแยกกั แยกกันนรัรับบผผด โดยรับบผผด
มากนออยย แลวแต วแตคความร
วามรายแรงนั
ายแรงนัน
ดังนั
งนัน ขาพเจ
าพเจาาจะแนะน
จะแนะนาาให ใหหหนนงงฟ
 ฟ องทัง ก และ ข เรยกค ยกคาาสสนไหม
นไหม
ทดแทนฐานละเมดดตตออหน หนง แต ไม ใชรรววมกั มกันนรัรับบผผดดคคอ ตาางคนต
งคนตาางง
รับผ
บผดดตาม
ตาม มาตรา 420 ตามแตคความร วามราายแรงของผลการท
ยแรงของผลการทา
ละเมดของแต
ดของแตลละฝ ะฝาย
 15. กอยก
กอยก  เงนข
เงนของไป องไป 50,000 บาท ตกลงก
ตกลงกนว นวาให
าให ใช
 ใชเง
เงนค
นคนภายใน
นภายใน
1 ปป นับบแต
แตววัันนททาสั
าสัญญา
ญญา หลังงจากเง
จากเงนนกก ไปได
  11 เดอน
อน กออยได
ยไดนนา

เงนท
นทกก  ไปค
  นนขขอองง แตรระหว
ะหวางทางถ
างทางถกกรถยนต
รถยนตขของค องคดดชนได
ชนไดรัรับบบาด บาด
เจบสาหั
บสาหัสสตตอองนอนพั
งนอนพักกรัรักกษาตั
ษาตัวทวท โรงพยาบาล
 หลังงจากรั
จากรักกษาตั ษาตัววอย
อย 
ท โรงพยาบาลได
 3 เดออนน ของฟ องฟองกออยใหยใหชชาาระหน
ระหนเเง งนก
นก ดัดังงกล
กลาาวว
แตกกอยอ
อ ยอาางว
งวาาตนยั
ตนยังงไม
ไมผผดดนันัด เพราะประสบอบับัตตเเหต  หตอัอันนเน
เนอองมา งมา
จากตนไดนนาเง า เงนไปค
นไปคนให
นใหขขอองนังนันนเองทั
เองทังงขของเองก
องเองกยยัังงไม
ไม ไดเเตตอนตน
อนตน
 ใหชชาาระหน
ระหน
ดังนั
งนันท
นทานเห
านเหนด
นดววยกั
ยกับบขขออออาางของก
งของกอยอย
อยอยาางไรหร
งไรหรออไม ไมเพราะเหต
เพราะเหต ใด

เฉลย
หลักกฎหมาย
กกฎหมาย
ปพพ.มาตรา 204 วรรค 2 “ถาาได ไดกกาาหนดเวลาช
หนดเวลาชาระหน าระหน ไว  ตามวั
ตามวัน
แหงงปฏปฏททน และลกหน กหนมม  ได
 ชชาาระหน
ระหนตตามก
 ามกาาหนดไซร
หนดไซร ทาานว นวาาลลกหน
กหน
ตกเปนผ ผผดดนันัดดโดยม
โดยมพพัักกตตอองเต
งเตออนเลย…..”
นเลย…..”
ปพพ.มาตรา 205 “ตราบใดการชาาระหน ระหนยัย ังงมม ไดกกระท
ระทาาลงเพราะ
ลงเพราะ
พฤตกการณารณออัันนใดอัใดอันนหน
หนงงซ
 ซงงล
 ลกกหน
หน ไม
 ตตองรั
อ งรับบผผดดชอบ ชอบ ตราบนันนลลก
หนยัย ังหาได
งหาไดชชออว
 วาาผผดนั
ดนัดดไม
ไม”
วนนจจฉั
 ฉัย
กอยก
อยก เง
เงนข
นขอองไปโดยม
งไปโดยมขขออตกลงว
 ตกลงวาาจะใช จะใชเเงงนค
นคนนภายใน ภายใน 1 ปป นนัับบแต แตวัวัน
ทาาสัสัญญา
ญญา ขออตกลงในสัตกลงในสัญ ญญาน
ญานถถ อว
อวาการช
าการชาาระหนระหนสสามารถจะ
 ามารถจะ
กาหนดนั
าหนดนับบได ไดตตามวั
ามวันนแห
แหงงปฏ
ปฏททน เพราะสามารถนับบวัวันนททาสั าสัญญาไป
ครบ 1 ปป เมอใดก อ ใดกตตอองช
 งชาาระหน
ระหนเเม มออนั
 นัน ดังน
งนจจ งงเป
 เปนหนทท  ได
  กกาาหนด
หนด
 เวลาชาระหน ไวตามว
เวลาชาระหน  ไวตามวนแห
นแหงปฏ งปฏททนแล
นแลวว
ตอมาก
อมากออยถ
ยถกกรถชนได
รถชนไดรัรับบาดเจ
บบาดเจบบรัรักกษาตั
ษาตัววอย
อย โรงพยาบาลนาน
  3

เดอนอน แตกกออยก  ยกยัยังงคงม

คงมหหนนาาททจจะต
 ะตองช
องชาาระหน
ระหนเเม  มออหน
 หนถถ งงกกาาหนดค
หนดคอ
เมอครบ
อ ครบ 1 ปป นับบแต แตวัวันนสสาาสัสัญญา
ญญา เมออก  กออยไม
ยไมชชาาระหน ระหนตตามก
 ามกาาหนด หนด
กอยจ
อยจงงผผดดนันัดดซซงงตามกรณ
 ตามกรณตตามมาตรา ามมาตรา 204 วรรค 2 ถอว อวาากกอยตก
อยตก
เปนผ ผผดนั
ดนัดโดยทดโดยทขข อองไม
งไมจจาาเปเปนตอองเต
งเตออนแต
นแตออยยาางใดเลยดั งใดเลยดังงนันันนขขอ
อาางของก
งของกออยนั ยนันนไม
ไมถถกต
กตอองง
กอยอ
อยอาางวงวาาตนประสบอ
ตนประสบอบับัตตเเหต หตตตอองนอนอย
งนอนอย ทท โรงพยาบาลมาเป
 โรงพยาบาลมาเป
  นนขขอ
แกตัตัววททกก อยจะยั
อ ยจะยังงไม ไมชชะระหน
ะระหน ไม   ไดเเพราะเหต
พราะเหตหหรรอพฤต อพฤตกการณ ารณตตาม าม
ม . 205 ซงงล  ลกกหน
หน ไม
 ตตองรั
องรับบผผดดชอบต
ชอบตอองเป
งเปนเหตขัขัดดขวางท ขวางท ไม  ออาจ าจ
กาวล
าวลววงไปได
งไปไดเเลย ลย แตกกรณ รณตตามขามขออเท
เทจจจร
จรงงนนเเป
 ปนแตเเพพยยงเหต งเหตขัขัดข
ดขอองง
ซงงอาจจะก
 อาจจะกาวล าวลววงได
งได คอสามารถให
อสามารถใหบบคคคลอ คลอนนไปช  ไปชาาระหน ระหนแแทนได  ทนได 
ลกหน
กหนจจะถ
 ะถออเอาเป เอาเปนพฤตกการณ ารณอัอันนขัขัดดขวางตนไว
ขวางตนไวมม ให  ตตอองรั
 งรับบผผด
ชอบไม ได (ฎ 166/2478)
ดังนั
งนันจ
นจงไม
งไมเเหหนนดดววยกั ยกับบขขออออาางของก
งของกอย อย กออยเป ยเปนผ ผผดดนันัดดโดยต โดยตอองง
ชาาระหน
ระหน ของไม องไมตตอองเต
งเตออนและจะเอา
นและจะเอา ม. 205เพอเป อ เปนขออแก แกตตััววไม
ไม
 ได

16. แดง เหลอง อง เขยยวว รววมกั

มกันนกก เเงงนนเจร
เจรญ
ญไป
ไป 60,000 บาท ปรากฏ
วาเม
าเมอเวลาผ
อ เวลาผาานไป
นไป 9 ปป แดงไดนนาาเง เงนมาผ
นมาผอนช
อนชาาระให
ระใหเเจร
จรญญบาง
บาง
สวน
วน ตอมาเวลาล
อมาเวลาลววงเลยมางเลยมา 10 ปป เเศษ ศษ เจรญ ญตตองการเง
องการเงนนคคนนจาก
จาก
ลกหน
กหนทัท ังงสามคนน
สามคนนจจ งฟ
งฟ องลกกหน
หนทัท ัง 3 คนดังงกล กลาาวว ใหชชาาระหน
ระหนทท  
รววมกั
มกันนกก ไปทั
  ง แดง เหลอองง เขยยวว จงมาปร งมาปรกกษาท
ษาทาานน ทานจะให
านจะใหคคา
 แนะนาแก
แนะนาแกเขาท
เขาทง3คนอย
ง3คนอยางไร
างไร

เฉลย
หลักกฎหมาย
กกฎหมาย
ปพพ.มาตรา 291 “ถาบ าบคคคลหลายคน
คลหลายคน จะตองกระท องกระทาาการช การชาาระหน
ระหน
 โดยกาหนดซ
าหนดซงงแต  แตละคนจ
ละคนจาาตตองช องชาาระหน ระหนสส นนแล แลววไซร
ไซร แมถถงว ง วาาเจ
เจาาหน
หน
ชอบทจจะได ะไดรรัับช
บชาาระหน
ระหนสส นนเช
 เชงได งไดแแตตเเพพยยงครั
งครังงเด
เดยยวว (กลาาวค วคออลลกกหน
หน
รววมกัมกันน)) กดด เจาหน
าหนจจะเร
 ะเรยยกช
กชาระหนาระหนจจากล  ากลกกหน หนแแค  คคคนใดคนหน
นใดคนหนง
สนเช
น เชงหร
งหรอโดยส
อโดยสววนกนก ไดตตามแต
ามแตจจะเล ะเลออกก แตลลกกหน หนทัท ังงปวงยั
 ปวงยังคงต
งคงตอองง
ผกกพัพันอย
นอย ทัทัวท
วทกกคนจนกว
คนจนกวาาหน หนนัน ันนจะได
 จะไดชชาาระเสรระเสรจจสสนนเช เชง
ปพพ. มาตรา 295 ขออความจร ความจรงอ งอนนใด
 ใด นอกจากทรระบ  ะบ ไว ในมาตรา
292 ถง 294 นัน เมอเป อ เปนเรอองเท
 งเทาาตัตัวถ วถงล งลกกตัตัวหน
วหนรร ววมกั
 มกันนคนใดก
คนใดก
ยอมเป
อมเปนไปเพออค  คณและโทษเฉพาะแก
ณและโทษเฉพาะแกลลกหน ก หนคคนนั
 นนัน เวนแต นแตจจะะ
ปรากฏวาาขัขัดกั ดกับบสภาพแห
สภาพแหงงหน หนนัน ันนเอง
 เอง
ความทวว ามาน
ามาน เมออจะกล
 จะกลาวโดยเฉพาะก
าวโดยเฉพาะกคคอว อ วาาให
ให ใชแแกกกการให
ารใหคคา
บอกกลาาวว การผดนั ดนัด การทการทหหย  ยบบยกอ
ยกอาางความผงความผด การชาาระหน ระหนอัอ ัน
เปนพนนววสสััยแก
ยแกฝฝายลกหน
กหนรร ววมกั
มกันนคนหน คนหนงงก  กาาหนดอาย
หนดอายคความหร วามหรออการ การ
ทออาย
 ายความสะด
ความสะดดดหย หยดดลงและการท
ลงและการทสส ทธ ท ธเร เรยยกร
กรองเกล
องเกลออนกล  นกลนนกักันนไปไป
กับหน
บหนสส น
วนนจจฉั
 ฉัย
แดง เหลอองง เขยยวว รววมกั มกันนกก เเงงนนเจร
เจรญไป
ญไป ดังงนันันนบบคคคลทั คลทัง 3 จงงเป เปน
ลกหน
กหนรร วม
ว ม และตองผองผกกพัพันทนทจะชจ ะชาาระหน
ระหน ให  แแกกเเจจาาหน
หน โดยส
 นนเช  เชง
 ตอมาเมอเวลาผ
อมาเมอเวลาผานไป านไป 9 ป แดงแตผ
แดงแตผ  เเดยวได
ดยวไดนนาเงาเงนบางส
นบางสวนมา
วนมา
ผออนช
นชาาระหน
ระหน ให
 แแกกเเจร
จรญ จงเป
งเปนกรณซซงงแดงรั
 แดงรับบสภาพหน
สภาพหน โดยการ


ชาาระหน
ระหนบบางส  างสวน วน เป เป นนเหต
เหต ใหออาย ายความค
ความคออระยะเวลาท
ระยะเวลาทลล ววงไปแลงไปแลววนน 
 ไมนนัับเข
บเขาในอาย
าในอายคความ วาม และใหเเรรมมนั  นับบอาย อายคความข
วามขนนใหม
 ใหม แมตตอมา อ มา
เวลาจะลวงเลยมา วงเลยมา 10 ปป เเศษแล ศษแลววกกตตามหน ามหนขของแดงก
 องแดงกยยัังงไมไมขขาดอาย
าดอาย
ความ
เหลอองง และเขยยวว แมจจะเป ะเปนลกกหน หนรร ววมกั
มกันนกักับบแดงแต
แดงแตมม ได  มมสส ววนใน
นใน
การชาาระหน ระหนบบางส  างสวนกัวนกับบแดงแต
แดงแตออยยางใด างใด เพราะกรณเเปปนเรอองท  งทาาวว
ถงงตัตัววลลกหน
กหนรร ววมคนใดก
มคนใดกยยออมเป  มเปนเพออค  คณและโทษแต
ณและโทษแตเฉพาะแก เฉพาะแกลลก
หนคคนนั
 นนัน กรณเเรรอองอาย  งอายคความน
วามนเเป  ปนคณ ณแก
แกเหล
เหลอองและเข
งและเขยยวว
เหลอองง เขยยวจ วจงงสามารถยกก
สามารถยกกาหนดอาย าหนดอายคความมาเป วามมาเปนขออตตออสส  เจรญ
วาหน
าหนกก  ยย มนั
มนันนขาดอาย
ขาดอายคความแล วามแลว เพราะไดกก ยย มกั ม กันนมาเก
มาเกน 10 ป
แลว ตาม ม. 295 ดังน งน เหลอองง เขยยวจ วจงงหล
หลดพดพนนไม
ไมตตองช
อ งชาาระหน
ระหน ให 
แกเเจรจรญ
แตแแดงไม
ดงไมสสามารถยกเร
ามารถยกเรองอาย อ งอายคความในกรณ
วามในกรณเเหล หลอองกั
งกับบเข
เขยยวมากล
วมากลา
วอางได
างได เพราะตนไดรัรับบสภาพหน สภาพหน ซงท ง ทาให
าใหออายายคความในส
วามในสววนของ นของ
ตนสะดดดลงเป ลงเปนโทษเฉพาะตัววของแดง ของแดง แดงจงงยัยังคงต งคงตอองผ งผกกพัพันท นทจะ
จ ะ
ตองช
องชาาระหน
ระหน ให  กักับบเจร
เจรญญแตแตเเพพยยงผ
งผ เเดดยยวว
17. กออมาเย
มาเยยมข ย มของท
องทบบ านของข
านของของ อง ขณะนังงคคยยกักันท
นทระเบ
ร ะเบยยงง กออได ได
สบบ
บบหหรรและถามข
แ ละถามขอองว งวาาไม
ไมมมททเเข
 ขยยบ
 บหร
หรหหร
 รอ ขอองบอกว
งบอกวาาไม ไมมมกก ออจจง
ดดบ
ดบหหรรทท งงไปนอกบ
 ไปนอกบาานไปถ
นไปถกเส กเสออของคดซ
 ของคดซงงเด  เดนนผผานมาไหม
านมาไหมเเปปนร
คดจงฟ
งฟองทังงกกอ และขอองง ใหรัรับบผผดดในความเส ในความเสยยหายท หายทเเก
 กดข
ดขนนแก
 แก
 ตน ดงน
ดงนขของมาปรกษาท
องมาปรกษาทาน
าน ๆ จะให
จะใหคคาแนะน
าแนะนาแก
าแกขของอย
องอยางไร
างไร

เฉลย
หลักกฎหมาย
กกฎหมาย
ปพพ.มาตรา 420 “ผ ใดจงใจหร   ออประมาทเล
ประมาทเลนเล นเลอ ทาต าตอบ
อบคคคลอ
คลอน
 โดยผดกฎหมาย
ดกฎหมาย ใหเเขาเส ขาเสยยหายถ
หายถงงแก แกชชวว ตตกกดด แกรราางกายก
 งกายกดด
อนามัยยกกดด เสรภาพก ภาพกดด ทรัพพยยสสนหรน หรออสสทธ
ทธอย อยาางหน
งหนงงอย อยาางใดก
งใดกดด 
ทาานวนวาาผผ นันันท
นทาละเม
าละเมด จาาตตองชดใช
องชดใชคคาาสสนนไหมทดแทนเพไหมทดแทนเพออการนั  การนันน””
ปพพ.มาตรา 436 “บคคลผ คคลผ อย
อย  ในโรงเรออนต นตอองรั งรับบผผดดชอบในความ
ชอบในความ
เสยยหายหาย อันเก นเกดดเพราะของตกหล
เพราะของตกหลนจากโรงเร นจากโรงเรอนนั อนนัน หรอเพราะท
อเพราะทง
ขวางของไปตกในท
างของไปตกในทอัอ ันนมมคควร” วร”
วนนจจฉั
 ฉัย
การทกก อมาอย
อ มาอย ททบบ าานข
นขอองง แลววดดดดบบหหรร ไปนอกบ
 าานไปถ
นไปถกกเส เสออของ
 ของ
คดไหมเเปปนรนันัน เป เป นนกรณ
กรณซซงงก
 กออได
ไดกระท
กระทาาโดยประมาทเล
โดยประมาทเลนนเล เลออโดย
โดย
ผดดกฎหมายเป
กฎหมายเปนเหต ใหบบหหรรถถ กเส ก เสออของคดเส
 ของคดเสยยหายไหม หายไหมเเปปนร ดังงนันัน
กอจ
อจงงกระท
กระทาาละเม ละเมดดตตออคด
คด ตาม ม.420 ซงงเป  เปนความรับบผผดดในการก ในการก
ระทาาดดววยตนเอง
ยตนเอง ตอองชดใช งชดใชคคาาสสนไหมให
นไหมใหคคดเพราะเหต ดเพราะเหตละเม ละเมดดตาม ตาม
ม.420น
ขอองเป
งเปนเจาาของบ ของบานาน เปนผ คครอบครองโรงเร
รอบครองโรงเรออนก นกจจรรงงแต
แตกรณ
กรณนน 
ความเสยยหายเก หายเกดดเพราะก
เพราะกออเป เปนผ ททาาละเม
ละเมดดความเส ความเสยยหายม หายม ไดเเกกด
จากของตกหลนนจากโรงเร จากโรงเรอนหรอนหรออเพราะท เพราะทงงขว  ขวาางตกในท
งตกในทอัอ ันม นมควร
ควร
แตเเปปนกรณมมบบคคคลประมาทเล
คลประมาทเลนเล นเลออททาละเม
าละเมด เพยยงแต งแตบบคคคลผ
คลผ ททา
 ละเมดอย   ในบานของข
ละเมดอย  ในบ
 านของของเท
องเทาน
านนน ดดงน
งนนข
นของม
องม ได
 ไดททาละเมดจ
าละเมดจงไม
งไม
ตองรั
องรับบผผด

ขออสอบกฎหมายแพ
สอบกฎหมายแพง 2

1. นายสมบัตตกักับนายส
บนายสารวยเป ารวยเปนเพอนกั อ นกัน นายสาารวยก รวยก เเงงนนาย
นนาย
สมบัตต ไป
 4,000 บาท นายสาารวยผ รวยผดดนันัดดชชาาระหน ระหนมมา
 า 2 เดออนแลนแลว
นายสมบัตตเเป  ปนชาางซ งซอมรถ
อมรถ นายสารวยน ารวยนาารถยนต รถยนตราคา
ราคา 600,000
บาท มาใหนนายสมบั ายสมบัตตซซ อม อม คดดคคาาซซออมม 2,000 บาท ตกลงชาาระค ระคา
ซออมเม
มเมออซ
 ซออมเสร
มเสรจจแล แลว เมออซ
 ซออมรถเสร
มรถเสรจ นายสาารวยก รวยก ไมชชาาระ
ระ
นายสมบัตตจจ งงยยดหน
ดหนววงรถของนายส
งรถของนายสาารวยท รวยทตนครองครองไว
ต นครองครองไว อาางว งวา
เปนประกันนหน หนทท นนายส
 ายสาารวยต
รวยตดดคคาางอย
งอย รรวมเป
วมเปนเงน 6,000 บาท
จนกวาาจะได
จะไดรัรับช
บชาาระหน ระหน นายสาารวยโต
รวยโตแแยยงงววา ไมววาาเป
 เปนหนเเง งนก
นก 
หรออหน
หนคค าซ
า ซออมรถ
มรถ นายสมบัตต ไม  มมสสทธ
ท ธยยดหน
ด หนววงรถไว
งรถไว เพราะราคา
รถสงงกว
กวาาจจาานวนหน
นวนหนมมากนั  ากนัก ทานเห
านเหนนดดววยกั ยกับข
บขออโต
โตแแยยงงของนาย
ของนาย
สารวยหร
ารวยหรอไม อไม

เฉลย
ปพพ.มาตรา 241 วรรคแรกบัญ ญญั
ญัตตววา “ผ ใดเป
  ใดเป นนผผ คครองทรั
รองทรัพพยยสสน
ของผ ออน และมหหนนอัอ ันนเป
เปนคณ ณประโยชน
ประโยชนแแกกตตนเก นเกยยวด วดววยทรั
ยทรัพย
พยสสน
ซงงครองนั
 ครองนันนไซร
ไซร ทานว
านวาาผผ นันันนจะย
 จะยดหน
ดหนววงทรั งทรัพพยยสสนนั
น นันไว
นไวจจนกว
นกวาาจะ จะ
 ไดชชาาระหน
ระหนกก  ได
 แตคความทวามทกกล  ลาวน
าวนทท าานม
 นม ให ใชบับังงคัคับบเม
เมออหน
 หนนัน ันนยั
 ยัง
 ไมถถงงกกาาหนด”
หนด”
 ตามปญหา แยกพจารณาได
แยกพจารณาไดดดงน
(ก) หนเง
เ งนก
นก ของนายส
ของนายสาารวยม
รวยม ใชหหนนออั ันนเป
เปนคณ
ณประโยชน
ประโยชนแแกกนนาย
าย

สมบัตตเเกกยยวด
 วดววยรถท
ยรถทตตนครอบครองไว
 นครอบครองไว ดังงนันันนนายสมบั นายสมบัตตจะย จ ะยดดหน
หนววงง
รถไว ไม ได ขาพเจาพเจาาเหเหนนดดววยกั
ยกับบขขออโตโตแแยยงงของนายส
ของนายสาารวยในผลท รวยในผลทวว า
ยดไม
ดไม ได
(ข) สาาหรั
หรับหนบหนคค าซ
าซออมรถ
มรถ เป เป นนหน
หนอัอ ันนเป
เปนคณ ณประโยชน
ประโยชนแแกกนนาย าย
สมบัตตเเกกยยวด
 วดววยรถยนต
ยรถยนตขของนายส องนายสาารวยท รวยทนน ามาให
ามาใหนนายสมบั ายสมบัตตซซ อม อ ม
และนายสมบัตตคครอบครองไว
 รอบครองไวนันัน นายสมบัตตจจ งม ง มสสททธธยยดดหน
 หนววงง
รถยนต ไว ได จนกวาาจะได จะไดรัรับบชชาาระหน
ระหนคค าาซซออมม แมรรถยนต ถยนตจะม จะมรราคา
าคา
สงกว
งกวาาหน
หนคค าซ
า ซออมมากเพ
มมากเพยงใดกยงใดกตตาม าม ทังงหน หนขของนายส
 องนายสาารวยก รวยกถถง
กาหนดช
าหนดชาระแล าระแลว ขาาพเจ พเจาาไม
ไมเหเหนนดดววยกั
ยกับข
บขออโตโตแแยยงงของนายส
ของนายสาารวย รวย

2. นายดาใช าใช ไมตตบบั ังคั

งคับบลลงงของนายแดงให
ของนายแดงใหลัลักกมะพร
มะพราาวจากต
วจากตนนของของ
นายเขยวเพ ยวเพอนบ
อ นบานใกล
านใกลเเคคยงมาให
ยงมาใหนนายด
ายดา ลงงเกรงกลั
เกรงกลัว จงงททาตาม
าตาม
ทถถ กกนายด
 นายดาบัาบังงคัคับ นายเขยวมาเร ยวมาเรยยกร
กรอองให
งใหนนายด
ายดาาและนายแดง
และนายแดง
รววมกัมกันนคคนนมะพร
มะพราวหร
าวหรอใช อใชราคา
ราคา ถาท
าทาานเป
นเปนนายดาาหร
หรออนายแดง
นายแดง
จะโตแแยยงงประการใดหร
ประการใดหรอไม อไม

เฉลย
ปพพ. มาตรา 420 บัญญั ญญัตต ไว
 มม ใจความส
 าาคัคัญญววา ผ ใดจงใจหร
  อ
ประมาทเลนนเล เลออททาาตตอบ
อบคคคลอ
คลอนโดยผ
น โดยผดดกฎหมายให
กฎหมายใหเเขาเส ขาเสยยหายแก
หายแก
ทรัพพยยสสน….ผ
น ….ผ นันันนททาละเม
าละเมด จาาตตองใช
องใชคคาาส
 สนไหมทดแทนเพ
นไหมทดแทนเพออการนั  การนัน
ปพพ. มาตรา 433 บัญญั ญญัตต ไว
 มม ใจความส
 าาคัคัญ
ญววา ถาาความเส
ความเสยยหาย
หาย
 เกดขนเพราะส
เกดขนเพราะสตว ตว เจ เจาของส
าของสตว ตวหร
หรอบ
อบคคคลผ
คลผ  ร บเล
บเลยงร
ยงรบร
บรกษาไว
กษาไว
แทนเจาาของสั
ของสัตตววจจาต
า ตองใช
องใชคคาาส
 สนไหมทดแทนให
นไหมทดแทนใหแแกกฝฝายทตต อองเส
 งเสย

หายเพออความเส
 ความเสยยหายอยหายอยาางใด งใด ๆ อันนเก เกดดแต แตสัสัตตววนันัน
ตามมาตรา 420 เป เป นนความรั
ความรับบผผดดของบ ของบคคคลในการกระท
คลในการกระทาาของ ของ
ตนเอง สววนตามมาตรา
นตามมาตรา 433 เป เป นความรั
นความรับบผผดดของบ ของบคคคลในความ
คลในความ
เสยยหายท
หายทเเก
 กดข
ดขนเพราะสั
น เพราะสัตตวว
ตามปััญหา เป
ตามป เป นการท
นการทนนายด ายดาาใช ใชลลงงของนายแดงเป
 ของนายแดงเปนเครองม อ งมออใน
ใน
การกระทาาละเม
ละเมดดโดยบั
โดยบังงคัคับบให ใหลลงลั
ง ลักกมะพร
มะพราาวจากตวจากตนนของนายเข
ของนายเขยยวว
เปนความรับบผผดดของนายด
ของนายดาาในการกระทในการกระทาาของตนเอง ของตนเอง ม ใชคความรั วามรับ
ผดดในความเส
ในความเสยยหายท
หายทเเก  กดดขขนนเพราะสั
 เพราะสัตตววซซงเจงเจาาของสั
ของสัตตววจะตจะตอองรั
งรับ
ผดดตามมาตรา
ตามมาตรา 433 นายดาาจจงงตตอองรั งรับบผผดดตตออนายเข
นายเขยยวตามมาตรา
วตามมาตรา
420 นายแดงเจาาของล ของลงงไม ไมตตอองรั
งรับบผผดดตามมาตรา
ตามมาตรา 433 ถาาขขาาพเจ พเจา
เปนนายดา จะไม โตแย แยงงกักับบนายเข
นายเขยยวว แตถถาาเป เปนนายแดงจะโตแแยยง
กับนายเข
บนายเขยยวโดยนั
วโดยนัยยดัดังกลงกลาาวว

3. นายจันนทร ทรขายบ
ขายบาานและท
นและทดด นนให
 ใหนนายเสาร
ายเสาร แตมม ได ททาาเป
 เปนหนังสงสอ
และจดทะเบยนต ยนตออพนั
พนักกงานเจ
งานเจาาหน หนาาททตตามกฎหมาย
 ามกฎหมาย การซออขาย  ขาย
ตกเปนโมฆะเสยยเปล เปลา ตาางก งกเเขขาาใจว
ใจวาาสัสัญญาม
ญญามผผลบัลบังงคัคับบใช
ใช ไดตตาม
าม
กฎหมาย นายจันทร นทร ไดสสงงมอบบ
มอบบาานและทนและทดด นนให
ใหนนายเสาร
ายเสารครอบ ครอบ
ครอง ลกกจจางของนายเสาร
างของนายเสารรรดดผ  ผาาให
ใหนนายเสาร
ายเสารตตามหน
ามหนาท โดย 
ประมาทเลนนเล เลอ ทาาให
ให ไฟไหมบบานเส านเสยยหายไปแถบหน
หายไปแถบหนง ดังงนนนนาย  าย
จันนทร
ทรมมสสทธ
ทธเร
เรยยกบ
กบาานและท
นและทดด นนค
 คนไดหหรรอไม อไม และนายเสารแและ ละ
ลกจ
กจางของนายเสาร
างของนายเสารตตอองรั งรับบผผดดชดใช
ชดใชคคาาเส
 เสยยหายให
หายใหแแกกนนายจั
ายจันทร
นทร
 หรอไม
หรอไม

เฉลย
(ก) ในขออททวว านายจั านายจันนทร
ทรจจะเระเรยยกบ กบาานและท
นและทดด นนคคนไดหหรรอไม อไมนันัน
ปพพ. มาตรา 406 วรรคแรก ตอนแรกบัญ ญญั ญัตตวว า บคคคลใดได
คลใดไดมมาา
ซงงทรั
 ทรัพย
พยสสงใดเพราะการท
ง  ใดเพราะการทบบ คคคลอ คลอกกคนหน
คนหนงงกระท กระทาาเพ เพออช
 ชาาระหน
ระหนกก ดด 
หรออไดไดมมาด
าดววยประการอ
ยประการอนนก  กดด โดยปราศจากมลลอัอันจะอ นจะอาางกฎหมาย
งกฎหมาย
 ได และเปนทางใหบบคคคลอ คลอกกคนหน
คนหนงงนั  นันนเส
เสยยเปร
เปรยยบแล
บแลวไซร วไซร บคคคล คล
นันนจจาต
าตองค
องคนนทรั ทรัพย
พย ใหแแกกเเขา
ขา
และวรรค 2 ตอนแรกบัญ ญญั ญัตตวว า บทบัญ ญญั
ญัตตอัอันนนน ให
  ใชบับังงคัคับบตลอด
ตลอด
ถงงกรณ
กรณทท ได
  ททรัรัพพยยมมาเพราะเหต
าเพราะเหตอย อยาางใดอย
งใดอยาางหน งหนงงซ  ซงงม
 ม ไดมม ได
 เเปปน
ขนนด
 ดววยย
ตามปััญหา การทมม  ได
ตามป  ททาเป
า เปนหนังงสสออและจดทะเบ
และจดทะเบยยนต นตอพนั
อพนักกงาน งาน
เจาหน
าหนาาททตตามกฎหมาย
 ามกฎหมาย การซอขายตกเป อ ขายตกเปนโมฆะเสยเปลาาและนาย และนาย
จันนทรทร ไดสสงงมอบบ
มอบบาานและท
นและทดด นนให ใหนนายเสาร
ายเสารคครอบครองแล
รอบครองแลววนันัน
เปนการไดทรั ทรัพพยยมมาเพราะเหต
าเพราะเหตททมม  ได  มม ได
 เเปปนขนนตาม
 ตาม ปพพ.มาตรา
406 วรรค 2 และทาให าใหนนายจั
ายจันทร นทรเเสสยยเปร
เปรยบยบ เป เป นนการได
การไดททรัรัพพยยมา มา
 โดยลาภมคควรได วรได นายเสารจจงงต  ตอองคงคนนบบาานและท
นและทดด นนให ใหนายจั
นายจันทร นทร
ตามมาตรา 406 วรรคแรก
(ข) ในขออททวว านายเสาร
า นายเสารแและล ละลกจ กจาางนายเสาร
งนายเสารตตองรั องรับบผผดดชดใช ชดใชคคาาเส
เสย
หายใหแแกกนนายจั ายจันทร
นทรหหรรออไม ไมนันัน
ปพพ.มาตรา 420 บัญญั ญญัตตววา ผ ใดจงใจหร
  ออประมาทเล
ประมาทเลนนเล เลอ ทา
 ตอบคคคลอนโดยผ
คลอนโดยผดกฎหมายให
ดกฎหมายใหเขาเส เขาเสยหายแก
ยหายแกทร ทรพย
พยสสน ผ  น นทา
นทา
ละเมด จาาตตองใช
องใชคคาาสสนไหมทดแทนเพ
นไหมทดแทนเพอการนั
อ การนัน

มาตรา 425 บัญ ญญั ญัตตววา นายจาางต งตอองร

งรววมกั
มกันนรัรับบผผดดกักับบลลกกจจาางในผล
งในผล
แหงงละเม
ละเมดดซซงงล
 ลกกจจาางได
งไดกกระทระทาาไปในทางการท
ไปในทางการทจจ าาง ง
ตามปัญหา เมอการซ อการซออขายบ  ขายบาานและท
นและทดด นตกเปนโมฆะเสยยเปล เปลา
ตาม (ก) บานและทานและทดด นนยัยังงเปเปนของนายจันทร นทรอย อย  การทลล กกจจาางนาย
งนาย
เสารรรดผ
ดผาาให
ใหนนายเสาร
ายเสารตตามหน ามหนาาทท โดยประมาทเล
 นนเล
เลออททาาให
ให ไฟไหม
บานเส
านเสยยหายหาย เป เป นนการกระท
การกระทาาละเม ละเมดดตามมาตรา
ตามมาตรา 420 ลกจ กจาางนาย
งนาย
เสารจจงงต
 ตอองรั
งรับบผผดดชดใช
ชดใชคคาาเสเสยยหาย
หาย เหตลละเม ะเมดดได
ไดเเกกดดขขนนใน
 ใน
ทางการทจจ าางเพราะเก
 งเพราะเกดดเหต เหตเเมมอล
อ ลกกจจาางร
งรดดผผาาให
ใหตตามหน
ามหนาท าท นาย
เสารจจงงต
 ตอองร
งรววมรั
มรับบผผดดกักับบลลกกจจางด
างดววยตามมาตรา
ยตามมาตรา 425

4. ก ข และ ค รวมกั วมกันนกก เเงงน ง ไป 60,000 บาท เพออจะไปลงทจะไปลงทน

กจการค
จการคาารรวมกั
วมกัน ตอมาหน
อมาหนถถ งก งกาาหนดช
หนดชาาระระ ทัง ก ข และ ค เพก
เฉยไมชชาาระหน
ระหน ง จงฟ
งฟ อง ก และ ข ใหชชาาระหน ระหน ให
 แแกกตน
ตน คนละ
30,000 บาท สววนน ค นันนเป เปนนักกศศกกษาน
ษานตตศศาสตร
าสตร มสธ. ง สงสาร
 ไมออยากให
ยากให ค เป เป นนความในศาล
ความในศาล จงงไม ไมฟ อง ค
ก และ ข ตออสส  ง วาาตตางรั
างรับบผผดดเป เปนจาานวนเท
นวนเทา ๆ กัน คอ คนละ
20,000 บาท ดังน งน ก และ ข จงงรัรับผ บผดดชอบร
ชอบรววมกั
มกันนเพ
เพยง
ยง 40,000
บาท อก 20,000 บาท ง ตองไปฟ องไปฟ อง ค อกกตตาางหาก
งหาก
ดังน
งน ทานเห
านเหนด
นดววยกั
ยกับบขขออออาางของงของ ก และ ข อยาางไรหร งไรหรออไม
ไมเเพราะ
พราะ
เหต ใด
 เฉลย
ปพพ.มาตรา 291 บัญญั
ญญัตตววา “ถาบ
าบคคคลหลายคนจะต
คลหลายคนจะตองท
องทาการ
าการ

ชาาระหน
ระหน โดยท  าานองซ นองซงงแต
 แตละคนจละคนจาาตตอองช งชาาระหน
ระหน โดยส
 นนเช  เชงไซร
งไซร แม
ถงงววาาเจ
เจาาหน หนชชอบท
 อบทจจะด  ะดรัรับชบชาระหน
าระหนสส นนเช
 เชงได
งไดแแตตเพ
เพยยงครั งครังงเด
เดยยวว
(กลาาวค วคอ ลกกหน หนรร ววม)
ม) กดด เจาหน าหนจจะเร
 ะเรยยกช กชาาระหน
ระหนจจากล  ากลกกหน หนแแต  ต
คนใดคนหนงงส  สนนเช
 เชงหร
งหรอแต
อแต โดยสวนก วนก ไดตตามแต ามแตจจะเล ะเลออกก แตลลกกหน หน
ทังงปวงก
ปวงกยัยังงคงต คงตอองผ งผกกพัพันอย
นอย ทัทัววททกกคนจนกว
คนจนกวาาหน หนนัน ันนจะใช
 จะใชชชาาระเสร
ระเสรจ
สนเช
น เชง”
ง”
ปพพ.มาตรา 296 บัญญั ญญัตตววา “ในระหวางล างลกกหนหนรร ววมกั
มกันนทัทังหลาย
งหลาย
นันนททานว
านวา ตาางคนต งคนตาางต งตอองรั งรับบผผดดชอบเป
ชอบเปนสววนเท นเทา ๆ กัน เวนแต นแต
จะไดกกาหนดเป า หนดเปนอยาางอ งอนน….”
 ….”
กรณนนเป เ ปนเรอองล
 งลกกหน หนรร ววมซ
มซงงเป
 เปนบคคคลหลายคนซ
คลหลายคนซงงม  มหหนนาาททรร ววมกั
มกัน
ทจจะต
 ะตองรั
องรับบผผดดตตออเจ เจาาหน
หนจจะได
 ะไดรัรับช
บชาระหน
าระหน โดยส  นนเช  เชงหรงหรออแต แต โดย
สวนหร
วนหรออจะเร จะเรยยกร กรองเอาจากล
องเอาจากลกกหน หนรร ววมพร
 มพรออมกัมกันนกก ได ดังงนันันนจจงเป งเปน
สทธ
ทธของของ ง ซงงสามารถท  สามารถทจจะเร  ะเรยยกรกรองให
องให ก และ ข เทานั านันนททจะ จ ะ
ตองช
องชาาระหน ระหน ให
 ง
ระหวางล างลกกหน หนรร ววมด
 มดววยกั
ยกันนแล แลว ลกกหน หนตต าางต
 งตอองรั
งรับบผผดดเป เปนสววนเทนเทา
ๆ กัน แมววา ก และ ข จะปฏเเสธไม สธไมชชาาระเก
ระเกนนสสววนของตนไม
นของตนไม ได
กตาม
ตาม เพราะตอองผ งผกกพัพันอย
นอย จจนกว
นกวาาเจเจาาหนหนจจะได
 ะไดรัรับบชชาาระหน
ระหน โดยส น
เชง แตเเมมอ ก และ ข ไดชชาาระหน ระหนแแก  ก ง โดยครบถวนไว วนไวแแลลว กมม
สทธ
ทธททจจะไล
  ะไลเเบบยส ย สววนท
นทแแต
 ตลละคนได
ะคนไดออกเกออกเกนนไปแทน ไปแทน ค ได
ดังนั
งนัน ขาพเจ าพเจาาไม ไมเห
เหนนชอบกั
ชอบกับบขขออออาางของงของ ก และ ข โดยเหนนววา ก
และ ข ตอองช งชาาระหน
ระหนเเง งนนกก คคนละ
นละ 30,000 บาท ตามท ง ฟฟ อง แต
 ทง ก และ ข กกมมสทธจะไปไล
ทธจะไปไลเบ
เบยเอาจาก
ยเอาจาก ค ในสวนท
ในสวนทแต
แตละคนได
ละคนได
จาายเก
ยเกนนไป
ไป คออคนละ
คนละ 10,000 บาท

5. ข ก เง
เงน ก ไป 100,000 บาท ในขณะเดยยวกั วกัน ค กเเปปนลกกหน
หน
ของ ข โดยเปนหนเง เ งนนคคาาซซออของเช
 ของเชออท  ทซซ ออไปจาก
 ไปจาก ข 50,000 บาท
ตอมา
อมา ข กลายเป
กลายเป นนบบคคคลท
คลทมม หน ห นสส นนลลนนพพนตัว ไมมมททรั
 รัพย
พยสสนใด
น ใด
เหลอออย
อย เเลย
ลย และ ข ก ไมยยอมฟ อมฟองเรยยกค กคาาซซออของเช
 ของเชออจาก
 จาก ค
ดังน
งน ก ไดมมาปร
าปรกษาท
กษาทาานน ทาานจะให นจะใหคคาาปร  ปรกกษาแก
ษาแก ก อยาางไร งไร เพอ
ก จะไดรรัับบชชาาระหน
ระหน จาก ข

เฉลย
ปพพ.มาตรา 233 บัญญั ญญัตตววา “ถาล าลกหน
กหนขัข ัดดขขนนไม
ไมยยอมใช
อมใชสสททธ  ธเร
เรยยกก
รอองง หรออเพ เพกกเฉยเส
เฉยเสยยไมไม ใชสสททธธเร
เรยยกร
กรอองเปงเปนเหต ใหเเจจาหน าหนตต อองเส
งเสย
ประโยชน ไซร ทาานว นวาาเจ
เจาาหน
หนจจะใช
 ะใชสสททธ
 ธเร
เรยยกรกรองนั
องนันนในนามของ
ในนามของ
ตนเองแทนลกกหน หน เพออป
 ปองกันนสสททธธของตนในม
ของตนในมลลหน หนนัน ันนก
 ก ได เวนนแต แต
 ในขออททเเป  ปนการของลกกหน หนสส ววนตั
นตัววโดยแท
โดยแท”
ปพพ.มาตรา 234 บัญญั ญญัตตววา “เจาหน าหนผผ  ใช
  สสททธ
 ธเร
เรยยกรกรองของล
องของลกกหน หน
นันนจะต
จะตอองขอหมายเร
งขอหมายเรยยกล กลกหน
กหนมมาในคด
 าในคดนันันนด  ดววย”
ย”
กรณนนเป เ ปนเรอองการใช
 งการใชสสททธธเร
เรยยกร
กรองของล
องของลกกหน หนซซ งงเป
 เปนวธธกการท
ารทเเจ  จา
หนสสามารถควบค
 ามารถควบคมกองทรั มกองทรัพพยยสสนของล นของลกกหน หน รวมทังงให ใหเเจจาหน
าหน ใช  ววธธ
การทจะให
จ ะให ไดมมาซ าซงทรั
ง ทรัพย
พยสสนนท
 ทบบ คคลภายนอกต
คคลภายนอกตอองช งชาาระแก
ระแกลลกกหน หน
ดวย
วย
ก สามารถใชสสททธ  ธเร
เรยยกร
กรองของล
องของลกกหน หนคค อ ข ฟอง ค ในนามของ
 ตนเอง เพราะการท ข เพ เพกเฉยไม
กเฉยไม ใช  ใชสสทธ ทธเร
เรยกร
ยกรองของตนโดยไม
องของตนโดยไม
ฟ องรอองง ค นัน เป
เป นเหต
นเหต ใหเเจจาาหน
หนคค อ ก เสยยประโยชน
ประโยชนเเพราะ
พราะ ข

เองไมมมททรัรัพพยยสสนท
น ทจะชจ ะชาาระหน
ระหน ได
 คครบถ
รบถววนน
 ในการฟ องคดททจจะเร
 ในการฟ   ะเรยยกให
กให ค ชาาระหนระหนนัน ัน ก จะตอองขอหมาย
งขอหมาย
เรยยกก ข ลกหน
กหนเเข  ขาามาในคด
มาในคดดดวย ว ย ตาม ม.234 ทังน งนเเพ
 พออให
 ใหกการ
าร
พจจารณาพ
ารณาพพพากษาคด
ากษาคดมมผลผ ผ ลผกกพัพัน ข ซง ข จะปฏเเสธไมสธไมรัรับบรร ผผลล
ของคด ไม ได
ดังนั
งนัน ขาพเจ
าพเจาาจจงงแนะน แนะนาาให ให ก ใชสสททธธเร
เรยยกร
กรองของ
องของ ข ฟฟ อง ค ใน
นามของตน ให ค ชาาระหน ระหน และหมายเรยยกก ข เขาามาในคด มาในคดดดววย ย

ขออสอบกฎหมายแพ
สอบกฎหมายแพง 2 ภาค 2/2547

1. แดงไปซอชอ ชดน
ดนาาชาจากเหล
 ชาจากเหลอง อง 1 ชด ราคา 20,000 บาท
ประกอบดววยกานยกานาาชา
 ชา 1 ใบ และ ถววยน ยนาาชา
 ชา 4 ใบ เพออจะน จะนาาไป ไป
ประกวด ขณะเหลองห องหออให
ใหนันันนได
ไดททาถ
าถวยน
วยนาาชาตกแตกไป
 ชาตกแตกไป 1 ใบ
เหลอองจ
งจงงลดราคาให
ลดราคาให 5,000 บาท แตแแดงไม ดงไมยยอมรั
อมรับบซซออช
 ชดดนนาาชาท
 ชาท
เหลอ และจะเรยยกค กคาเส
าเสยยหายด
หายดววยย ทังงสองตกลงกั
สองตกลงกันนไม ไม ไดจจงงมา
 มา
ปรกกษาท
ษาทาานน จะใหคคาาปร
 ปรกกษาอย
ษาอยาางไร งไร

2. ตออยเป
ยเปนเจาาหน
หนเเง งนนกก ขของแดงอย
องแดงอย  5,000 บาท เมอถ
อ ถงงกกาาหนด
หนด
ชาาระ
ระ ตออยจ
ยจงงไปทวงหน
ไปทวงหนจากแดง จ ากแดง แดงไมยอมจ
ยอมจาายและยั
ยและยังงพพดดจาไม
จาไมดด
และไมเหมาะสมกั
เหมาะสมกับบตตออยย ตออยโกรธมากจ ยโกรธมากจงงตบหน
ตบหนาาแดงไปหน
แดงไปหนงงครั  ครัง
แดงเรยกร
ยกรองค
องคาาเส
เสยยหายจากต
หายจากตออยเป ยเปนเงน 2,000 บาท ตออยยอม ยยอม
 ตกลงแตขอใหหหกเง
ตกลงแตขอให กเงนจากเง
นจากเงนน 5,000 บาท ททแดงเปนหน แดงเปนหนอยอย   แดง
ปฏเสธอ
เสธอาางไม
งไมเเปปนหนทท เเก
 กดดขขนนคนละครั
 คนละครังงจะน
จะนาามาหั
มาหักกกลบกั
กลบกันนไม
ไม ได

....ถามวา ทานเห
านเหนด
นดววยกั
ยกับบขขออออาางของแดงหร
งของแดงหรออไม
ไม เพราะอะไร

3. อออยและโต
ยและโตงงเป เปนเพออนบ  นบานกั
านกันนมมบบาานอย
นอย ตตดดกักัน ตนไมนไมขของโต
องโตงงอย
อย 
ตดร
ดรมมรัรัววบบาานแผ
นแผกกงงก  กาานเข
นเขาามาในเขตบ
มาในเขตบาานของอ นของอออยย อออยเห ยเหนนววาก
ากง
 ไมจจะหั
ะหักกอย อย แล
แลววจจงงบอกโต
บอกโตงงให ใหตตััดดกกงงไม
 ไมเเสสย โตงก
งกเเพพกกเฉย
เฉย อออยจ
ยจง
ตัดส
ดสนนใจตั
ใจตัดดกกงงไม  ไมเเอง อง ขณะกาาลัลังตั งตัดดและก
และกงงไม ไมจจวนจะขาดจากต
วนจะขาดจากตน
อออยได
ยไดดดัันนกกงงไม
 ไมนันันนไปยั
 ไปยังงเจตบ เจตบาานโต
นโตง เพออให  ให ไมหหลลนอย
นอย ในเขตบ
  าานน
ของโตง ปรากฏวาากกงไม ง ไม ไปกระทบถกกตต มมนนา ทาให าใหตต มมน
 นาาของโต
 ของโตง
แตกเสยยหาย หาย ....ถามวา โตงจะเร งจะเรยยกร กรอองค
งคาาเสเสยยหายจากอ
หายจากอออยได ยได
หรออไม
ไม

ขออสอบกฎหมายแพ
สอบกฎหมายแพง 2 ภาค 1/2547

1. ดาวยมมรถยนต
รถยนตเเดดออนไปเท
นไปเทยยวงานลอยกระทงท
 วงานลอยกระทงทจัจ ังงหวั
หวัดดสส โขทัย
หลังเสร
งเสรจจงานลอยกระทง
งานลอยกระทง ดาวกลับบมาแต มาแต ไมนนารถมาค
ารถมาคนนเด
เดออนน กลับ
นาาไปเท
ไปเทยยวต
 วตอรถเก
อรถเกดดไปเฉ
ไปเฉยยวชนกั
 วชนกับบรถของจั
รถของจันนทร
ทร ดาวนาารถมา
รถมา
คนให
นใหเเดดอนโดยไม
อนโดยไม ไดซซอมให
อมให ดาวบอกใหเเดดออนไปเร
นไปเรยยกร
กรองค
องคาาเส
เสย
หารเอากับจั บจันทร
นทรเเปปนคนผด ทานม
านมความค
ความคดดเห
เหนนอย
อยาางไรกั
งไรกับบขขออออาางง
ของดาว

2. นาาเง
เงน แดง และขาว รววมกั
มกันนกก ยยมมเง
เงนนจากด
จากดา 6 หมนนบาท
 บาท โดย
 เปนลกกหนร หนรวมก
วมกนน ดดาได าไดปลดหน
ปลดหน  ใหน
ใหนาเง
าเงนน 2 หม หมนบาทนบาท ตอมาด ตอมาดาา
 ไดเเรรยยกร
กรองให
องใหนนาาเง
 เงนนและแดงช
และแดงชาาระหน
ระหน นาาเง
 เงนนออาางว
งวาาดดาาได
ไดปปลดหน
ลดหน

 ใหกักับบตนเองแล
ตนเองแลว แดงอาางว งวาาดดาปลดหน
าปลดหน ให นนาาเง
 เงนนตนก
ตนกมมสสววนจาก
 นจาก
การทดด าาปลดหน
ปลดหน ให  นนาาเง
 เงนให
นใหดดาาเร
 เรยยกร
กรอองเอาจากขาว
งเอาจากขาว ทาานม นมคความ
วาม
เหนนกักับบขขออออาางของน
งของนาาเง
 เงนนและแดงอย
และแดงอยาางไร งไร เพราะอะไร

3. ข กับ ค เป เป นนเพ

เพอนกั
อ นกัน ง นาส
าสนันัขขมาฝากให
มาฝากให ข ชววยเล ยเลยยง
งค
เดนมา
นมา ข อยากแกลง ค จงย งย ใหสสนันัขขกักัด ค แตสสนนั ัขตั
ขตัวเล
วเลกกกักัด ค
 ไมเเขขา ค โกรธจงฟงฟ อง ข กับ ง ใหรัรับบผผดดในเหต
ในเหตกการณ
ารณททเเก
 กดดขขน ข
กับ ง มาปรกกษาท
ษาทาานน ทาานแนะน
นแนะนา ข กับ ง ไปอยาางไร งไร

ขออสอบกฎหมายแพ
สอบกฎหมายแพง 3 ภาค 1/2547

1. นายสมชายจดทะเบยนสมรสกั ยนสมรสกับบนางแดง นางแดง ตอมาไม อมาไมนนานก

านก ไปจด
ทะเบยยนสมรสกั
นสมรสกับบนางด
นางดาาออก หลังงจากนั จากนันนนางแดงถ
นางแดงถงแก งแกความตาย
ความตาย
นายสมชายจงจดทะเบ งจดทะเบยยนสมรสกั
นสมรสกับบนางขาวซนางขาวซออนเข นเขาาไปอ
ไปอก นาย
สมชายอย กกนกัน กับบนางด
นางดาาเพเพยยงผ
งผ เเดดยวและเกบรวบรวมเง
บรวบรวมเงนนเด เดออนของ
นของ
ตนไดเเปปนเงน 200,000 บาท นอกจากนันนยัยังส งสงงไปรษณ
ไปรษณยยบับ ัตรทาย
ตรทาย
ผลฟตตบอลย
บอลย โรชงโชคได
งโชคไดรรางวั
างวัลลเปเปนรถเบนซออก 1 คัน ตอมานาง อมานาง
ขาวจดทะเบยนอย ยนอยาากักับนายสมชายและมาฟ
บนายสมชายและมาฟ องศาลขอแบงงเง เงนกั
นกับ
รถเบนซดัดังงกล
กลาาวว ดังงนน
ถาาททาานเป
นเปนศาลจะพพากษาให
พากษาใหแแบบงทรั งทรัพย
พยสสนทั
น ทังสองอย
งสองอยาางแก
งแกนนาง าง
 ขาวบางหร
ขาวบางหรอไม
อไม เพ
เพยงใด
ยงใด

2. นายสมบัตต อาย 18 ปป บดดาถ าถงงแก

แกความตายไปนานแล
ความตายไปนานแลว สววนน
มารดาไปทางานทางานท ไต  หวั
หวันนไม
ไมตตดต
ดตออกลั
กลับบมาเลยจนถ
มาเลยจนถงบั งบัดดนนเเป
 ปนเวลา
3 ปป เเศษแล
ศษแลว นายสเทพ เทพ อาย 21 ป ผ เเปปนนาของนายสมบั
าของนายสมบัตต
ประสงคจจะเป ะเปนผ ปปกครองของนายสมบั
กครองของนายสมบัตตและนายสมบั และนายสมบัตตเองก เ องก
ประสงคจจะใช ะใชนนามสก
ามสกล "วงศ โสภา" ของนายสเเทพ ทพ จงงยยนยอมให
นยอมให
นายสเเทพมาย
ทพมายนนค คาารรองขอให
องขอใหศศาลตั
าลตังงเป
เปนผ ปปกครองของตน
กครองของตน และสัง
 ใหตตนใช
นใชนนามสก
ามสกลลของนายส
ของนายสเเทพได
ทพได จงวนนจฉั จ ฉัย ศาลจะมคคาาสั  สังงตาม
ตาม
ความประสงคขของนายสมบัองนายสมบัตตแและนายส
ละนายสเเทพได
ทพไดหหรรออไม
 ไม เพยงใด ยงใด

3. นายวันด นดเเขขยยนพ
นพนัยยกรรมข
กรรมขนนมาฉบั  มาฉบับบหน
หนงงลงวั
 ลงวันนทท 3 มกราคม
2546 มขขออความยกเง
 ความยกเงนนสดถวายวั สดถวายวัดดผาส ผาสกกดด จาานวน
นวน 100,000 บาท
ยกเครองเพชรทั
อ งเพชรทังหมดให
งหมดใหนนางพ างพมพาภร
มพาภรยยาา และยกเงนนสด สด 30,000
บาท ใหนนายประสายประสททธธซซ งงเป
 เปนบตตรบ รบญ
ญธรรม
ธรรม นายวันนดดลลงลายมงลายมออชชอ
 ในพนนััยยกรรมแล
กรรมแลววเก เกบบใส
ใสลลนนชั
 ชักกไว
ไว อก 1 เดอนตอนตออมานายวั
มานายวันนดด ไดนนา
พนันัยยกรรมท
กรรมททท าาไว
ไวมาข
มาขดดฆฆาาขขอความท
อความทยกเง
ย กเงนถวายวั
นถวายวัดผาส
ดผาสกกดดอออก อก
แลววเกเกบพ
บพนนััยกรรมใส
ยกรรมใสลลนนชั   ชักกไว
ไว ใหม โดยม ไดลลงลายม
งลายมออชชออในส
 ในสววนท
นท
ขดดฆฆา นายวันนดดถถงแก งแกกรรมด
กรรมดวยอาการหั
วยอาการหัววใจลใจลมมเหลว
เหลว เมอวั อ วันนทท 5
เมษายน 2547 จงพจารณาว จารณาวาาพพนันัยยกรรมของนายวั
กรรมของนายวันนดดมมผผลบั ลบังงคัคับ
 ใชเเพพยยงใด
งใด หรออไม ไม

ขออสอบกฎหมายแพ
สอบกฎหมายแพง 3
 

นายสายัณ ณทท อาย 23 ปป มคความรั

วามรักกใคร
ใครชชอบพอกั
อบพอกับบนางสาวสนธยา
นางสาวสนธยา
ซงงม
 มออาย
าย 21 ปป พากันไปเท
นไปเทยวทะเลด
ย วทะเลดววยกัยกัน และนายสายัณ ณทท
ทาาการหมั
การหมันนนางสาวสนธยาด
นางสาวสนธยาดวย วย แหวนเรอนทองฝั
อนทองฝังเพชร โดยไมมม
ผ  ใหญเเปปนสักกขขพยานทั
พยานทังงเลยสั
เลยสักกคน คน และคนท นทเทเ ทยวนายสายั
ย วนายสายัณท
ณท กับ
นางสาวสนธยาก ไดรรววมประเวณมประเวณกักัน พอกลับบมานางสาวสนธยาก
มานางสาวสนธยาก
ซออช
 ชดแต
ดแตงงาน
งงาน 15000 บาท และคาาเส เสยยหายท
หายทลลาออกจากงานเพ
 าออกจากงานเพอ
จะไปอย สสหรั หรั ฐกับบนายสายั
นายสายัณห กเเรรยยกได
กไดดดววย  ย แตนายสายั
นายสายัณณททกลั
กลับ
 ไปจดทะเบยนสมรสกัยนสมรสกับบหญ หญงอ
งอน อยากทราบวา นางสาวสนธยา
เรยยกรกรองค
องคาาเส
เสยยหายแก
หายแกกการร
ารรววมประเวณ
มประเวณคคนนั น นันกั
นกันนได
ได ไหมนางสาว
สนธยากมมความส
ความสขด ขดววยเช
ยเชนนกักัน และคาาซซออช
 ชดดแต แตงงาน
งงาน รวมทังงคคาาทท
 ไดออกจากงานท
ออกจากงานททท าาดดวย
วย รวมทังงตตอองค
งคนนแหวนทองฝั
แหวนทองฝังเพชรให นนาย าย
สายัณท ณทหหรรอเปล
อเปลา

นายเสมา อาย 50 ปป โสด จดทะเบยนรั ยนรับบนาย

นาย ชาางอาย
งอาย 34 ป
และ น.ส.แกววอาย
อาย 30 ปป ออกกคนหน
คนหนง ซง น.ส.แกววในขณะนั
ในขณะนันนเป
เปน
บตรบ
ตรบญ
ญธรรมของนายขวั
ธรรมของนายขวัญ ญอย อย  ตออมานายเสมาค
มานายเสมาคาาขายขาดท
ขายขาดทนไม
นไมมม
รายได จงเร
งเรยกร
ยกรองค
องคาาออปปการะเล
การะเลยยงด  งดจจากบ
ากบตตรร บญธรรมได
ญธรรมไดหหรรออไม
ไม
?

นายจันทร
นทรพพออหม
หมาายม
ยมบบตร
ตร 1 คนคอ นายอังงคาร คาร และมาอย กกนนกักัน
ฉันนสาม
สามภภรรยากั
รรยากับบนางศ
นางศกกรร นายจันนทร
ทร ไดพพมมพพพพนนััยกรรมฉบั
ยกรรมฉบับบหน
หนง
 เมอวนท
เมอว นท 30 เม.ย. 43 ยกรถยนต
ยกรถยนตทะเบ
ทะเบยน
ยน (กค.1526 ) กทม. 1
คันให
นใหนนายอั
ายอังงคาร
คาร และเงนนสด
สด 10,000 ใหกักับนางศ
บนางศกกรร โดยมนนาย
าย

แสวงและสมานเพอนบ อ นบาานเป
นเป นนพยาน
พยาน ลงลายมอช อชออในพ
 ในพนนััยยกรรม
กรรม 6
เดอนต
อนตออมานายจั
มานายจันนทร ทร ไมมมเง
เงนนจจงน
งนาารถยนต
รถยนตคัคันนดัดังงกล
กลาาวไปขายให
วไปขายให
กับนายแสวง
บนายแสวง ซงเป ง เปนขออกกาหนดในพ
าหนดในพนนััยยกรรม กรรม ตออมานายจั
มานายจันนทร ทรถถก
สลากกนแบ
นแบงงรัรั ฐบาล รางวัลลทท 1 ไดนนาเง าเงนนมาซ
มาซออรถยนต
 รถยนตคคนนจาก
 จาก
นายแสวง นายแสวงเหนนววาาเป เปนเพออนจ
 นจงงจจาาใจขายค
ใจขายคนนรถยนต
รถยนต ใหออก
1 เดอนต
อนตออมา
มา นายจันนทร ทรตตายด
ายดววยโรคมะเร
ยโรคมะเรง ถามวาาพพนนััยยกรรมม กรรมม
ผลอยาางไร
งไร ?

ขออสอบกฎหมายพาณ
สอบกฎหมายพาณช 1

1. นางขจมมภภมมลลาาเนาอย
เนาอย จัจังงหวั หวัดดเช
เชยงใหม
ยงใหม ตกลงใหนนายส ายสขขมมเช
เชา
บานท
านทออย
 ย ททกกร
  รงเทพ
งเทพ ฯ มกกาหนดเช า หนดเชาากักัน 5 ปป คาาเช เชาาเด
เดออนละ
นละ
25,000 บาท แตกการเช ารเชามาม ไดททาเปาเปนหนังส
งสออและจดทะเบ
และจดทะเบยยนต นตอ
พนักกงานเจ
งานเจาาหน หนาาทท พอเชากั ากันมาได
นมาไดปปครง นายสขขมมผผดดนันัดดชชาาระค
ระคา
เชา 2 เดออนน นางขจจจงงโทรศั  โทรศัพพททททางไกลทวงถามให
างไกลทวงถามใหชชาาระ ระ ตออมามา
นายสขขมมมมจจดหมายลงลายม
ดหมายลงลายมอช อชออของนายส
 ของนายสขขมมขอผัขอผัดดชชาาระค
ระคาาเช
เชาาทท
คางช
างชาาระไปอ
ระไปอก 2 เดออนน นางขจ ไมยยอม อม ดังงนน นางขจจจะฟ ะฟ องบังงคัคับ
 ใหนนายส
ายสขขมมชชาาระคระคาาเช
เชาาททคค างได
างไดหหรรออไม
ไม 

เฉลย ตาม ปพพ. มาตรา 538 การเชาาอสั อสังงหาร

หารมมทรั
ทรัพย
พย ถาม าม ไดมม
หลักฐานเป
กฐานเปนหนังงสสอออย
อยาางหน
งหนงงอย
 อยาางใดลงลายม
งใดลงลายมออชชออฝ
 ฝายทตต อองรั
งรับ
 ผดเปนสาค
ดเปนสาคญ ญ จะฟองร
จะฟองรองใหองใหบบงคงคบคด
บคดหาไดหาได ไม ถาเช
าเชาม
ามกกาหนด
สามปขนไป
น ไป หากม ไดททาเป
าเปนหนังงสสออและจดทะเบ
และจดทะเบยยนต
นตอพนั
อพนักกงาน
งาน

เจาหน
าหนาาทท การเชานั านันนจะฟ
จะฟองรองให องใหบับังงคัคับบคด
คดแแตตเพ
เพยยงสามป
งสามป กรณ
ตามปัญหา แมสัสัญ ญญาเช ญาเชาาระหว
ระหวางนางขจ
างนางขจกักับบนายสนายสขขม ซงงตกลงเช
 ตกลงเชา
กัน 5 ปป จะไม ไดททาเป า เปนหนังงสสออและจดทะเบ
และจดทะเบยนต ยนตอพนัอพนักกงานเจ
งานเจา
หนาาทท แตกกมมจจดหมายลงลายม
ดหมายลงลายมออชชอของนายส อของนายสขขมมขอผั ขอผัดดชชาาระค
ระคา
เชาาททคค างช
า งชาาระ
ระ การเชาจ าจงงมมหหลัลักกฐานเป
ฐานเปนหนังงสสออของผ ของผ เเชชาาคคออนาย
นาย
สขขมซ
ม ซงเปง เปนฝายทตต องรั
องรับบผผดดเป
เปนสาคั าคัญ ตามมาตรา 538 แลว
ตามปัญหาหลังงเช เชาากักันมาได
นมาไดปปครง นายสขขมมกกผผดดนันัดดชชาาระคระคาาเช เชา 2
เดอนอน นายขจจจงงฟ  ฟองรองบัองบังงคัคับบคด
คดเร
เรยยกค
กคาเช
าเชาาททนนายส
 ายสขขมมผผดดนันัด
ชาาระได
ระได

2. นายวฒ ฒตกลงเช
ต กลงเชาาตตกแถวท
กแถวทกก าาลั
 ลังก
งกออสรสราางอย
งอย จจากนายส
ากนายสททธธหหนนง
หอองเพ
งเพอจั
อ จัดดตัตังงสสาานันักกงานทนายความ
งานทนายความ มกกาหนดเวลาเช า หนดเวลาเชากั ากัน 3 ป
คาเช
าเชาเด
าเดอนละ
อนละ 10,000 บาท ไมมมหหลัลักกฐานเป ฐานเปนหนังงสสออลงลายม
ลงลายมอ
ชออบ
 บคคคลทั
คลทังงสองฝ
สองฝายแตปประการใด ระการใด แตนายว นายวฒ ฒ ได
  ใหคคาาเช
 เชาาลลวง
วง
หนาานายส
นายสทธ ทธ ไปแลว 3 เดออนน เป เป นเง
นเงน 30,000 บาท เมออก  กออสร
สราางง
เสรจแล
จแลว นายสทธ ทธ ไมยยอมส
อมสงงมอบห
มอบหอองต งตกกแถวแก
แถวแกนายวนายวฒ ฒ นายวฒ ฒ
จงงตตอองฟ
งฟองรอองขอให งขอใหศศาลบั าลบังงคัคับบให
ใหนนายส
ายสททธธสสงมอบห
ง มอบหอองให งใหแแกกตตนน
 โดยอางว างวาาสัสัญญาเช
ญญาเชาาผผกพั กพันใช
นใชบับังงคัคับบกักันนได
ได เพราะไดชชาาระค ระคาาเช เชา
ลวงหน
วงหนาอั าอันเป
นเปนการชาาระหน ระหนตตามสั
 ามสัญญาเชาแก นนายส ายสททธธถถง 3
เดอนอน ถาาททาานเปนเป นนศาล ศาล จะตัดดสสนนใหใหนนายวายวฒ ฒหร
หรอนายส
อนายสททธธชนะคด
ชนะคด
 เฉลย ตาม ปพพ. มาตรา 538 การเชาอสั การเชาอสังงหารมทรั
หารมทรัพย พย ถาม าม ไดม
หลักฐานเป
กฐานเปนหนังงสสอออย
อยาางหน
งหนงงอย
 อยาางใดลงลายม
งใดลงลายมออชชออฝ
 ฝายทตต อองรั
งรับ

ผดดเป
เปนสาคั าคัญ จะฟ จะฟ องรอองบั งบังงคัคับบคด
คดหาได
หาได ไม ตามมาตรา 538
จาากักัดเฉพาะการม
ดเฉพาะการมหลั หลักกฐานเป
ฐานเปนหนังงสสอออย
อยาางหน
งหนงงอย
 อยาางใดลง
งใดลง
ลายมออชชออฝ  ฝายทตต อองรั
งรับบผผดดเป
เปนสาคัาคัญ จงงจะฟ
จะฟ องบังงคัคับบคด
คดกักันนได
ได ไม
รวมถงงการช การชาระหน
าระหนลล ววงหน
งหนา กรณตามปั ตามปัญหา แมนนายว ายวฒฒชช าาระ
ระ
คาเช
าเชาล
าลวงหน
วงหนาแลาแลว 3 เดออนน แตกการเช ารเชาก
าก ไมมมหหลัลักฐานเป
กฐานเปนหนังงสสอ
ลงลายมอช อชออฝ
 ฝายทตต อองรั
 งรับบผผดดเป เปนสาคั
าคัญ ซงงตามปั
 ตามปัญหาก คคอ นาย
สทธ
ทธผผ  ให
 เช
เชา นายวฒ ฒผผ เช
เชา จงฟ
งฟองรอองบั
งบังงคัคับบคด
คด ใหนนายส
ายสททธธสสงงมอบ
มอบ
หอองให
งใหตนหาได
ตนหาได ไม ตาม ปพพ. มาตรา 538 ถาาขขาาพเจ พเจาาเป
เปนศาล
จะตัดดสสนนให ใหนนายส
ายสททธธเปนฝายชนะคด

3. แดงทาาสัสัญญาเช
ญญาเชาาบบานจากดาาหลั หลังงหน
หนง โดยทาสั าสัญ ญญาเป
ญาเปน
หนังส
งสออกกาหนดช
าหนดชาระค าระคาาเช
เชาาททกกวัวันส
นสนนเด
 เดออนน สัญ ญญาเช
ญาเชาาระบ
ระบววาาไมไม
อนญ ญาตให
าตใหผผ เเชชาาเอาบ
เอาบาานไปให
นไปใหเเชชาาชชวง
วง และสัญ ญญาเช
ญาเชาฉบั าฉบับบนน ไม
  ได
กาหนดระยะเวลาการเช
าหนดระยะเวลาการเชาเอาไว าเอาไว ปรากฏวา แดงเชาาบบาานหลั นหลังงนันันนไดได
เพยยงง 7 เดอนอน แดงกนนาาบบาานนั นนันไปให
นไปใหเเขขยยวเชวเชาาชชววงง ดาจ
าจงงถถออสาเหต
สาเหต
ทแแดงผ
 ดงผดดสัสัญ
ญญาเอาบ
ญาเอาบาานไปใหนไปใหเเขขยยวเช
วเชาาชชววงง บอกเลกกสัสัญ ญญาทั
ญาทันท นท
และใหสสงงมอบบ
มอบบาานค นคนนภายใน
ภายใน 15 วัน แดงตออสส ววา (ก) ดาาจะบอก จะบอก
เลกกสัสัญญาทั
ญญาทันนทท ไม ได ตองบอกกล
องบอกกลาาวล วลววงหน
งหนาเส
าเสยยกกออนน และ (ข)
สัญญาเช
ญญาเชาาฉบั ฉบับน บนเเป
 ปนสัญ
ญญาเช
ญาเชาาทท ไม  มมกกาาหนดเวลา
 หนดเวลา การใชเเวลา วลา
เพยยงง 15 วันไม
นไมถถกต กตอองง ดังงนน จงวนนจจฉัฉัยว
ยวา ขออตตออสส ขของแดงฟั
องแดงฟังได
หรออไม
ไม เพยยงใด
งใด
 เฉลย ตาม ปพพ. มาตรา 544 วางหลักกกฎหมายไว
กฎหมายไวววา ทรัพย
พยสสน

ซงงเช
 เชานั
านัน ผ เช
เชาาจะให
จะใหเเชชาาชชวงหรวงหรออโอนสโอนสททธธของตนอัของตนอันนมม ในทรัพพยยสสน
นันนไม
ไมววาทั
าทังงหมดหร
หมดหรออแต แตบางส
บางสวนให วนใหแแกกบบคคคลภายนอก
คลภายนอก ทาานว นวาาหา
หา
อาจทาาได ได ไมเเววนนแต
แตจจะได
ะไดตตกลงกั กลงกันนไว ไวเเปปนอยาางอ งอนนในสั
 ในสัญ ญญาเช
ญาเชา ถา
ผ เช
เชาาประพฤต
ประพฤตฝฝาฝนบทบัญ ญญั ญัตออัันนนน ผ ให
  เเชชาาจะบอกเล
จะบอกเลกกสัสัญญาเสญญาเสย
ก ได และตาม ปพพ. มาตรา 566 วางหลักกกฎหมายไว กฎหมายไวววา ถา
กาหนดเวลาเช
าหนดเวลาเชาไม าไมปรากฏในความท
ปรากฏในความทตตกลงกั  กลงกันหร นหรออไม
ไมพพงงสัสันนนนษฐาน
ษฐาน
 ได ไซร ทาานว นวาาคค สัสัญ
ญญาฝ
ญาฝายใดจะบอกเลกกสัสัญ ญญาเช
ญาเชาาในขณะเม
ในขณะเมอ
สดระยะเวลาอั
ดระยะเวลาอันเป นเปนกาหนดช
าหนดชาาระค ระคาาเช เชาากก ไดททกระยะ
กระยะ แตตตอองบอก  งบอก
กลาวแก
าวแกออกกฝฝายหนงงให  ใหรร ตัตัววกกอนชั
อนชัววกกาหนดเวลาช
าหนดเวลาชาาระค ระคาาเช
เชาาระยะระยะ
หนงเปง เปนอยาางนงนอย อย แต ไมจจาต า ตองบอกกล
องบอกกลาาวล วลววงหน
งหนากวากวา 2 เดออนน
กรณตตามปั ามปัญหา (ก) ขอต อตอส อส ขของแดงฟั
องแดงฟังไม ได เพราะแดงเอาไปให
เชาาชชวงวง ผดสัดสัญญญาเชญาเชา ดังงนันัน ดาจ าจงงบอกเล
บอกเลกกสัสัญญาเช ญญาเชาทั าทันนทท ได 
ตาม ปพพ. มาตรา 544 วรรค 2 (ข) ขอต อตออสส ขของแดงฟั
องแดงฟังไม ได 
เพราะเปนการบอกเลก และเป และเป นนสัสัญ ญญาเช
ญาเชาาทท ไม  มมกกาาหนดเวลา
 หนดเวลา ซง
ตองบั
องบังงคัคับบตามมาตรา
ตามมาตรา 566 สัญญาจ ญญาจงงไม ไมมมกก าาหนดเวลาตามมาตรา
หนดเวลาตามมาตรา
566

ขออสอบกฎหมายพาณ
สอบกฎหมายพาณชย
ชย 1 สอบซออมม ภาค 1/2544

มกราบกร กรกท
กทดด นของก
น ของกมมภาเพ
ภาเพออเล
 เลยงไก
ย งไกชชนขาย
นขาย ตออมาก
มากมมภาขาย
ภาขาย
ทดด นแปลงนั
น แปลงนันนแก
แกมมนนาโดยจดทะเบ
าโดยจดทะเบยนการซ
ยนการซออขายถ
 ขายถกกตตองท
องทกกอย
อยาางง
 และมนนาก
ากททราบเหต
ราบเหตกการณ ารณบบกร
กรกท
กทดดนของก
น ของกมมภาเป
ภาเปนอยาางด
งด เมออมม
นาเขาาไปในท
ไปในทดด นนเพ
 เพอครอบครองใช
อ ครอบครองใชปประโยชน
ระโยชน ในฐานะเจาาของและ
ของและ

ถกกมกราขั
มกราขัดขวาง
ดขวาง มนนาจ
าจงเรงเรยยกร
กรองให
องใหกกมมภารั
 ภารับบผผดดชอบโดยอ
ชอบโดยอาางว
งวา
ตนถกรอนส
กรอนสททธธ ทานเห
านเหนด นดววยกั
ยกับบขขออออาางของม
งของมนนาหร
าหรออไม
ไม และกมมภา
ภา
ผ ขายจะต
ขายจะตองส
องสงงมอบท
มอบทดด นนททขายแก
ข ายแกมมนนาหร าหรออไม
ไม

ขออสอบกฎหมายพาณ
สอบกฎหมายพาณชย
ชย 4

1. นายเกดดลงท
ลงทน 50,000 บาท นายไกลลงท งทน 50,000 บาท นายก
วางลงท
างลงทน 40,000 บาท เขาห าห นส
นสววนท
นทาาออ ซซออมรถยนต
มรถยนต สนป น ปแรก
หาางฯ
งฯ เป
เป นนหน
หนคค าอะไหล
า อะไหลบบรรษัษัทสมพรอะไหล
ทสมพรอะไหลยนต ยนต เปนเงน 50,000
บาท นายไกขอลาออกจากห
ขอลาออกจากห นนสสววนน ดังงนนนนายไก  ายไกตตอองรั  งรับบผผดดในหน
ในหน
ของหาางฯ
งฯ หรออไม ไม นายเกดดและนายกว
และนายกวาางก งกยยัังงดดาาเน
เนนการอ
นการอ ซซออมม
รถยนตตตอ พรออมทั มทังไปจดทะเบ
งไปจดทะเบยนเปยนเปนหาางห งห นนสสววนสามั
นสามัญ ญนนตบบ คคคล
คล
นายเกดดได
ไดซซออะไหล
อ อะไหลจจากบร
ากบรษัษัททสมพรฯ
สมพรฯ และคาางช งชาาระหน
ระหนออ ก
20,000 บาท บรษัษัททสมพรฯ สมพรฯ ไดฟ อง นายเกด นายกวาางง ใหรัรับบผผด
ชาาระหน
ระหน จงอธบบายว ายวาาบบคคคลทั
คลทังงสองต
สองตอองรั งรับบผผดดชชาาระหนระหนขของห องหาางง ฯ
อยาางไร
งไร หรออไม ไม

เฉลย
ตาม ปพพ. มาตรา 1051 บัญ ญญัญัตต ไว
 ววา ตามปัญหานายไกตตองรั อ งรับ
ผดดในหน
ในหนของหข องหาางฯงฯ ททเก
เ กดดขขนก
น กออนท
นทตตนจะออกจากห
 นจะออกจากหาางห
งห นนสสววนและ
นและ
ตองรั
องรับบผผดดไม
ไมจจากั
ากัดจ
ดจานวนจนกว
านวนจนกวาจะหมดอาย าจะหมดอายคความของหน
วามของหน ตาม
 หลักกฎหมายท
กกฎหมายทววา “ผ เป เปนห นนสสววนซ
นซงงออกจากห
ออกจากห นนสสววนไปแล
นไปแลววยัยังคง
งคง
ตองรั
องรับบผผดดในหน
ในหนซซ งงห
 หางห
างห นส
นสววนได
นไดกกออให
ใหเเกกดข
ดขนนก
 กออนท
นทตตนได
 นไดอออก
อก

จากห นส นสววนไป”
นไป” (มาตรา 1051)
แตเเมมอห
อ หาางห
งห นส
นสววนได
นไดจจดทะเบ
ดทะเบยยนเป นเปนนตตบบ คคคลและค
คลและคาางช งชาาระหน
ระหน 
20,000 บาท เจาหน าหนขของห
 องหาางฯ งฯ จะฟ จะฟ องใหนนายเก
ายเกดดและนายกว
และนายกวาง าง
รววมกั
มกันนรัรับบผผดดชชาระหน
าระหน ได  เพราะการซอออะไหล  อะไหลเเปปนกจจการท
การทเเป  ปน
ธรรมดาของการคาาของห ของหาางฯ งฯ แตเเนนองจากห
อ งจากหาางฯเป
งฯเปนนตตบบ คคลม
ค คลมตตััว
ตนตางหากจากห
างหากจากหางห างห นส
นสววนน เจาาหน หนขของห
 องหาางง ฯ จะฟ
จะฟ องผ เเปปนห น
สวนให
วนใหชชาาระหน
ระหน ได  ตตามหล
ามหลกกกฎหมายท
กฎหมายทวว า “เมออใดห ใดหาางห
งห นนสสววนซ
นซง
จดทะเบยยนผ นผดดนันัดดชชาาระหน
ระหนเเม มอนั
อ นันนเจ
เจาาหนหนขของห
 องหาางห
งห นนสสววนชอบท
นชอบทจจะ ะ
เรยยกช
กชาระหน
าระหนเเอาแต
 อาแตผผ เเปปนห นนสสววนคนใดคนหน
นคนใดคนหนงงก  ก ได” ดังงนันันนบร
บรษัษัท
สมพรฯ จงงเร เรยกให
ยกใหเเกกดดแลกว
แลกวาางช งชาาระหน
ระหน

2. นายดาม ามหห นซ
น ซงออกให
ง ออกใหแแกกผผ ถถอจอ จาานวน
นวน 200 ห น และห นนระบ
ระบชชอ
จาานวน
นวน 100 ห น นายดาาได ได โอนขายห นนของนายด ของนายดาจาจาานวน
นวน 100
ห น ใหแแกกนนายแดง
ายแดง เป เป นห
นห นนผผ ถถอ 70 ห น และห นนระบ
ระบชชอ 30 ห น
นายดาาสสงมอบใบห
งมอบใบห นนทัทัง 2 ชนด ใหแแกกนนายแดงไป ายแดงไป
การโอนห นนของนายด
ของนายดาาทท โอนให
 นนายแดงถ
ายแดงถกกตตอองหร
งหรออไม
ไม เพยยงใด
งใด
ถาาไม
ไมถถกต
ก ตอองง นายดาาจะต
จะตองทองทาอย าอยาางไร งไร

เฉลย
ปพพ.มาตรา 1129 , ปพพ.มาตรา 1135
ตามปัญหา นายดาามมหห นนออกให
ออกใหแแกกผผ ถถอจ
อ จาานวน
นวน 200 ห น ห นนระบ
ระบ
 ชออจจาานวน
นวน 100 ห น นายดาาโอนห
โอนห นนผผ ถถอ 70 ห น ใหแแกกนายแดง
นายแดง
ตามหลักกกฎหมายท
กฎหมายทกก าหนดในเร
าหนดในเรอองการโอนห
 งการโอนห นนผผ ถถออตามมาตรา
ตามมาตรา

1135 นันนสามารถโอนกั
สามารถโอนกันได นไดเเพพยยงการส
งการสงงมอบเท
มอบเทาานันัน ดังน งนผผ  ถถ ออหห น
70 ห น ของนายดาาทท โอนให  แก
แกนนายแดงนั
ายแดงนัน สมบรรณ ณ สาหรั
าหรับบกรณ กรณ
ห นนระบ
ระบชชอจ
อ จาานวนอ
นวนอก 30 ห น นันนการโอนดั
การโอนดังกลงกลาาวไมวไมมมผผลล เพราะ
การโอนห นนระบ ระบชชอ ตามหลักกกฎหมายมาตรา
กฎหมายมาตรา 1129 กาหนดให าหนดใหททา
เปนหนังส งสออมมพพยานอย
ยานอยาางน
งนออยหน
ยหนงงคนลงลายม
 คนลงลายมออชชอ และลงลายมอ
ชออผ
 ผ  โอนและผ รัรับบโอน
โอน หากไมททาาการโอนตามท
การโอนตามทกกฎหมายก
 ฎหมายกาาหนด หนด
การโอนตกเป นนโมฆะ
การโอนตกเป โมฆะ ดังงนันันนการโอนห
การโอนห น 30 ห น ของนายดาให าใหกักับ
นายแดงนันนตกเป ตกเป นนโมฆะ
โมฆะ นายดาาจะต จะตองท
องทาาหนัหนังงสสออตามท
ตามทกกฎหมาย
 ฎหมาย
กาหนด
าหนด พรออมทั มทังระบ
งระบหหมายเลขห
มายเลขห นนไว ไวททายหนั
า ยหนังงสสออดดววยย
ดังนั
งนัน การโอนห น 70 ห น นัน มผลสมบ ผลสมบรรณ ณ สวนการโอนห
วนการโอนห น
ระบชชอ 30 ห น นัน ตกเป ตกเป นนโมฆะ
โมฆะ

3. นายใหญมมคความประสงความประสงคจะท จะทาาการค
การคา จงงได ไดรรวบรวมสมาช
วบรวมสมาชกกได ได 
7 คน มนายเลนายเลก นายกลาง นายจว ซงงเป  เปนนอองชายของนายใหญ
งชายของนายใหญ
และนายเสอ นายสงห งห และนางแมว ซงงเป  เปนเพออนของนายใหญ
 นของนายใหญ
จงงได
ไดจจััดตั
ดตังงบร
บรษัษัททใหญ
ใหญยยง  จาากักัด ขน มททนจดทะเบ
นจดทะเบยยนน 1 ลานบาท านบาท
และมผผ ถถอห
อห นอ
นอกกประมาณ
ประมาณ 20 คน บรษัษัทได ทไดดดาาเน
 เนนการมา
นการมา 1 ปป ได
กาไรด
าไรดมากมาก นายใหญพพยายามบ ยายามบบบผผ ถถอห
อห นนจากท
จากทกกคนขายห คนขายห นนให ใหนนาย าย
 ใหญบบาางง ใหนนายเล ายเลก นายกลาง และนายจวบ ว บาางง ยังงเหล
เหลอผ อผ ถถออหห น
คอ นายเสอ นายสงงหห และนางแมว เทานั านันนททยยั ังเป
งเปนผ ถถออหห นนอย
อย  
ตอมาในป
อมาในปทสอง ส อง บรษัษัททททาากกาไรมากกว
าไรมากกวาาปป แแรกรก 3 เทา นายใหญจจง
 พยายามทจจะบ ะบบให
บใหนนายเส
ายเสอ นายสงงหห และนางแมวขายห นนของของ
บรษัษัทให
ทใหนนายใหญ
ายใหญ นายสงห
งหทนแรงบ
ทนแรงบบบไมไม ไหว จงงถอนตั
ถอนตัววออกไป
ออกไป

 โดยโอนขายห นนใหใหกักับบนายใหญ
นายใหญ สววยนายเส
ยนายเสออกักับบนางแมวไม
นางแมวไมยยอม อม
ขายห นให
นใหนนายใหญ
ายใหญ จงงคคดดททจะเล
จ ะเลกกบร
บรษัษัททใหญ
ใหญยยง จาากักัด แตททัังงสอง
สอง
คนไมแน
แน ใจวาจะท
าจะทาาได
ไดหร
หรออไม
ไม
นายเสออกักับบนางแมว
นางแมว จงงมาปร
มาปรกกษาท
ษาทาานวนวา หากจะเลกกบร บรษัษัททจะ
จะ
สามารถฟองศาลขอใหเเลลกกบร บรษัษัททได
ไดหหรรอไม
อไม ขอใหททาานให
นใหคคา
แนะนาากักับคนทั
บคนทังงสอง
สอง

เฉลย
ปพพ.มาตรา 1237(4) นอกจากนศศาลอาจสั  าลอาจสังงให ใหเเลลกกบรบรษัษัททดดววยเหต
ยเหต
ตอไปน
อไปน คอ
(4) ถาาจจาานวนผ
นวนผ ถถอห อห นนลดน
ลดนออยลงจนเหล
ยลงจนเหลออไม ไมถถงงเจ
เจดดคน คน
จากปัญหา บรษัษัทใหญ ทใหญยยง  ไดจัจัดดขขนโดยม น โดยมนนายใหญ ายใหญ เลก กลาง
จว เสอ สงงหห และแมว เป เป นนผผ เเรรมมก
 กออการและเป
การและเปนผ ถถออหห นนรายใหญ รายใหญ
ของบรษัษัท บรษัษัททดดาเน าเนนการมาม
นการมามผผ ถถอห อห นนออนนอ
 อกกมาก
มาก แตหหลัลังจาก งจาก
บรษัษัทได
ทไดกกาไร า ไร ถกกบบบบใหใหขขายห
ายห นนให ใหพพนน ออง ง จงงเหลเหลอผ
อผ ถถออห
 ห น จาานวน นวน
7 คนเทาานันัน ตออมาในป มาในปทสอง ส อง นายสงงหหขายห ขายห นนให ใหกักับบนายใหญ
นายใหญออก
จงงททาให
าใหผผ ถถออหห นนของบร
ของบรษัษัททเหล เหลอออย อย เเพพยยงง 6 คน ตามหลักกกฎหมาย กฎหมาย
มาตรา 1237 (4) ไดกกาาหนดไว หนดไวววาาหากผ  หากผ ถถออหห นนลดนลดนออยลงเหลยลงเหลออไม ไม
ถง 7 คน ศาลอาจสังให งใหเเลลกกบรบรษัษัททได ได บรษัษัททใหญ ใหญยยงงเหล
  เหลอผอผ ถถออหห น
อย  คอ ใหญ เลก กลาง จว เสอ และแมว จาานวน นวน 6 คน จงงเป เปน
เหตหหนนงงท
 ทจะฟจ ะฟ องศาลใหสัสังงยกเล ยกเลกกบร บรษัษัททได ได
 นายเสอ และนางแมว จงงสามารถฟ
สามารถฟ องศาลขอใหเเลลกกบร บรษัษัททได
ได
4. นด หนอย
อย และนออยเข
ยเขาาหห นนสสววนประกอบก
นประกอบกจจการค
การคาาเส
เสออผ
 ผา

สาเร
าเรจจรรป และไดจจดทะเบ
ดทะเบยยนจั
นจัดดตัตังงเป
เปนหาางห
งห นนสสววนสามั
นสามัญญนนตตบบ คคล
ค คล
ตอมาน
อมานออยต ยตอองการออกจากห
งการออกจากหาางห งห นนสสววนน นอยต
อยตองปฏ
องปฏบับัตตออย
 ยาางไร
งไร
และเมอน
อ นออยออกจากห
ยออกจากหาางห งห นนสสววนไปแล
นไปแลว นอยยั อยยังงตตอองรั
งรับบผผดดใช
ใชหหนน
สนของห
นของหาางห งห นส
นสววนอย
นอยาางไร
งไร หรออไม ไม

เฉลย
ตามปัญหาหางห างห นนสสววนน
นนเป เ ปนหาางห
งห นสนสววนสามั
นสามัญ ญจดทะเบ
จดทะเบยยนน และไม
 ไดกกาาหนดเวลาเล
หนดเวลาเลกกหหาางฯ งฯ ไวกการท ารทนายน
น ายนอยต
อยตอองการออกจากห
งการออกจากหาางง
ห นนสสววนน กเท
เทากั
ากับต
บตอองการท
งการทจจะเล  ะเลกกหหาางฯด
งฯดววยย ซงงนายน
 นายนออยต ยตอองบอกงบอก
กลาวการเล
าวการเลกกหหาง าง โดยบอกกลาวล าวลววงหนงหนาาไม
ไมนนออยกว
ยกวาหกเด
าหกเดออนน
กอนส
อนสนนรอบป
 รอบปทางบัญ ญชช (1056)
ตามหลักกกฎหมายท กฎหมายทวว า “ถาห าหาางห
งห นนสสววนนั
นนันตั
นตังงขขนนโดยไม
 โดยไมมมกกาาหนด หนด
กาลอยาางหน งหนงอยง อยาางใดเป
งใดเปนยตต ทานว านวาาจะเลจะเลกกได ไดตตออเม
เมออผ
 ผ เเปปนห น
สวนคนใดคนหน
วนคนใดคนหนงงบอกเล  บอกเลก เมออส  สนรอบป
น รอบปทางบัญ ญชชเง
เงนนของห
ของหาางห งห น
สวนนั
วนนัน และผ เป เปนห นนสสววนนั
นนันนตตอองบอกกล
งบอกกลาาวว ความจาานงเล นงเลกกลลวง วง
หนาาไม ไมนนออยกว
ยกวาหกเด
าหกเดออน” น”
สาหรั
าหรับความรั
บความรับบผผดดในหน ในหนขของห  องหาางฯ
งฯ นัน นอยต อยตอองรั งรับบผผดดในหน
ในหนของ ข อง
หาางฯงฯ ทเเก  กดดขขน ขณะท
ขณะทตตนเป   นเปนห นนสสววนอยนอย  และรับบผผดดไม ไมเเกกนนสองป
สองป
นับบแต
แตววัันนททออกจากห
อ อกจากหาางฯ งฯ ( 1058 )
ตามหลักกกฎหมายท กฎหมายทวว า “ความรับบผผดดของผ ของผ เเปปนห นนสสววนในห
นในหางห างห น
สวนจดทะเบ
วนจดทะเบยยนน อันนเก เกยยวแก
 วแกหหนนซซ งงหหางห
างห นนสสววนได
นไดกกออใหใหเเกกดดขขนนก
 กออนน
 ทตตนออกจากห
นออกจากหางห
างห นส
นสววนนั
นนัน ยออมม
มมจจาากักัดดเพ
เพยยงง 2 ปป นับบแต
แตเเมมอ
ออกจากหาางห
งห นส
นสววนน

5. นายสงห งห โอนห นนชน ชนดออกให

ดออกใหแแกกผผ ถถอให
อใหแแกกนนายเม
ายเมน จาานวน นวน 150
ห น โดยทาาเป เปนหนังงสสออมมลลายม
ายมออชชอ นายสงห งห นายเมน และพยาน
1 คน ระบหมายเลขห หมายเลขห นครบถ นครบถววนท นทกกประการ
ประการ เมออนายเม  นายเมนนถถออหห น
150 ห นนั นนันอย
นอย ปประมาณ
ระมาณ 3 เดออนน นายเมนนประสงค ประสงคททจะเปล จ  ะเปลยยนห นห น
ทถถ อออย
อย นันันนเป
เปนห นระบ
นระบชชอ เนอองจากก
 งจากกจจการบร
การบรษัษัททกกาไรด
าไรด จงงอยาก อยาก
ทจจะม
 ะมชชอในใบห
อ ในใบห น นายเมนนพบใครก พบใครกถถามว ามวาาเปลเปลยยนได
 นไดหหรรออไม ไม บาง
คนกบอกว บอกวาาเปล เปลยนได
ย นได บางคนบอกไม ได และบางคนยังบอกว งบอกวาาการ การ
 โอนห นนททนายส น ายสงงหห โอนใหแแกกนนายเม
ายเมนนไมไมถถกกตตอง
อง เพราะห นนออกให ออกให
แกผผ ถถอ ไมตตอองท
 งทาาเปเปนหนังงสสออแต
แตอย
อยาางใด
งใด จะทาาเฉพาะหเฉพาะห นนระบ ระบชชอ
เทานั
านัน นายเมนนจจงสั งสับบสน
สน ไดมมาปร าปรกษาท
กษาทาานวนวา
1. การโอนห นท นทนายเม
น ายเมนนไดไดมมานั
านันถ
นถกกตตองหร
องหรออไม ไม
2. การขอเปลยนห ย นห นออกให
นออกใหแแกกผผ ถถอเป
อเปนห นนระบ
ระบชชออท
 ทาาได ไดหหรรออไม
ไม
 ใหททาานให
นใหคคาาแนะน
 แนะนาาแก แกนายเม
นายเมน

เฉลย
ตามปพพ.มาตรา 1135 บัญ ญญั
ญัตต ไว
 ววา “ห นนชน
ชนดท
ดทมม  ใบห
  นนออกให
ออกใหแแกก
ผ ถถอนั
อนัน ยออมโอนกั
มโอนกันนได ไดเเพพยยงการส
งการสงงมอบใบห
มอบใบห นนแก แกกักัน
จากคาาถามในประเด
ถามในประเดนนแรกท แรกทวว าาการท
 การทนนายส
 ายสงงหห โอนห นนให
ใหแแกกนนาย
าย
เมนนันนันถ
นถกกตตองหร
องหรออไม ไม จากการทกฎหมายก ก ฎหมายกาาหนดในเร
หนดในเรอองการโอน
 งการโอน
ห นนชน
ชนดท
ดทเป
เ ปนห นนผผ ถถอนั
อนัน เนอองจากเป
 งจากเปนห นนทท ได
 ชชาาระเง
ระเงนนครบแล
ครบแลว
 จงงสามารถท
สามารถทจจะโอนกั
ะโอนกันได
นได โดยการสงงมอบใบห
มอบใบห นนให
ใหกกถถ ออว
 วาเป
าเปนการ
ถกกตตอองแล
งแลว ตามหลักกกฎหมายมาตรา
กฎหมายมาตรา 1135 ดังนั งนันนการท
การทนนายส  ายสงงหห

 โอนห นนชน ชนดผ ดผ ถถออให

ใหนนายเม
ายเมนนนันันนเป
เปนเรอองท  งททท าาได
ได ไมขัขัดดตตออกฎหมาย
กฎหมาย
แตออยยาางใดงใด เพราะความถกกตตองอย องอย ททกการส  ารสงงมอบให
มอบใหนนัันนเอง เอง ดังงนันัน
การโอนห นนททนายเม น ายเมนนไดไดมมาจ
าจงเป
งเปนการถกกตตอองแล งแลว
ตามปพพ.มาตรา 1136 บัญ ญญั ญัตต ไว ววา “ผ ททรงใบห
รงใบห นนชน ชนดออกให
ดออกใหแแกก
ผ ถถอ ยออมม มมสสททธ
 ธจะมาขอเปล
จะมาขอเปลยนเอาใบห
ย นเอาใบห นนชน ชนดระบดระบชชออได
 ได เมอ
เวนคนนใบห ใบห นนชน ชนดฉบั
ดฉบับบออกให
ออกใหแแกกผผ ถถอนั อ นันนให
ใหขขดดฆฆาาเส
เสยย””
จากคาาถามในประเด
ถามในประเดนนททสอง ส อง ทนนายเม
 ายเมนจะขอเปลยยนห  นห นชน
นชนดผ ดผ ถถอ
เปนห นนชน ชนดระบ
ดระบชชอนั อนัน สามารถท
สามารถทจจะท  ะทาาได ได เพราะกฎหมาย
อนญ ญาตให
าตใหผผ ททรงใบห
รงใบห นนชน
ชนดถ
ดถออนันันนใชใชสสททธธ ในการขอเปลยยนประเภท  นประเภท
 ใบห นนไดได เมอนายเม
อ นายเมนนเป เปนผ ททรงใบห
รงใบห น ดังกล งกลาาวจ วจงงเป
เปนผ มมสส ททธธททจะ
จ  ะ
ขอเปลยยนใบห นใบห นนเป เปนใบห นนระบ
ระบชชอได
อ ได ตามหลักกกฎหมายมาตรา กฎหมายมาตรา
1136 ททกล ก  ลาวมาข
าวมาขางต างตน
ดังนังนันนายเม
นนายเมนสามารถท
นสามารถทจจะขอเปล  ะขอเปลยนใบห ย นใบห นนทท ได  รัรับบการโอนมาโดย
การโอนมาโดย
ถกกตตอองจากนายส
งจากนายสงงหห ไดตตามท ามทกกฎหมายให
 ฎหมายใหสสททธธ ไว

6. นายสนไดนไดรรวบรวมเพ
วบรวมเพอนจ อ นจาานวน
นวน 8 คน ดาาเน เนนการจั
นการจัดดตัตังงบร
บรษัษัท
สนสหาย
นสหาย จาากักัด ขนมา น มา หลังงจากท จากท ได
 จจดทะเบ
ดทะเบยยนบร นบรษัษัททเป
เปนท
เรยยบร
บรออยย ได ใหนนายส
ายสนนเป เปนกรรมการผ จัจัดดการ การ ยังงไม
ไมททัันนททนายส
น ายสน
จะเรมมลงม
 ลงมออบรบรหหารงานของบร
ารงานของบรษัษัททสสนนสหายจสหายจาากักัดดแต
แตอย
อยาางใดงใด นาย
สนถ
นถกกบร
บรษษััททแสนส
แสนสจจ ากั
า กัด ซอตัอ ตัวไปเป
วไปเปนผ จัจัดดการด
การดววยเง
ยเงนเด
นเดออนท นทสส ง
มาก นายสนจ นจงม
งม ไดดดาเน
า เนนก
นกจจการของบร
การของบรษัษัททสสนนสหายแต
สหายแตอย อยาางใด
งใด
 เลย ทาาให
ใหเเพพออนในท
นในทมมผผ กกออตัตัง ซงเป
งเปนผ ถถอห
อ ห นนกล
กล มมใจมาก
ใจมาก พบนาย
สนเม
นเมออใดก
 ใดกเเรรงงรัรัดดให
ใหนนายส
ายสนนดดาาเน
เนนการ นายสนนกกรัรับบปากแล ปากแลววกก ไม

ทาาอะไร
อะไร เวลาผานไปหน านไปหนงป ง ปครง เพออนทั
 นทัง 8 คน ซงงม  มนนายแก
ายแกววเปเปน
แกนนา จงปร งปรกกษากั
ษากันนววา จะทาาอย อยางไรกั
างไรกับบบร บรษัษัททสสนนสหายจ
สหายจาากักัด
ซงงนายแก
 นายแกววและเพและเพออน  น ๆไดชชาาระค ระคาาหห นกั
นกันนไปบ
ไปบาางแล
งแลว นายแกวก วก
เสนอขออคคดดกักับบเพ
เพอนผ
อ นผ ถถออหห นว
นวา ถาาเป
เปนเชนนนันันเล
นเลกกบร บรษัษัททไปเลยด
ไปเลยด
กวา ซงเพ
ง เพอนก
อ นกเเหหนนดดววยย แตนนายก ายกงงค
 คาานวนวาาบร
บรษัษัททตัตังมาแล
งมาแลว จะเลก
 ไดอย
อยาางไร
งไร กฎหมายจะยอมใหเเลลกกหร หรอ
นายแกววจจงมาปร
งมาปรกกษาท ษาทาานว นวา จะสามารถเลกบร กบรษัษัททได ไดหหรรอไม
อไม และ
ถาาเล
เลกจะต
กจะตองท องทาอย
าอยาางไร งไร

เฉลย
ตามปพพ.มาตรา 1237 (2) บัญ ญญั ญัตต ไว
 ววา “นอกจาก
“นอกจากนนศาลอาจสั ศ าลอาจสัง
 ใหเเลลกกบร
บรษษััททจจาากักัดด
ดดววยเหต
ยเหตตตออไปน
ไปน (1) ………..
(2) ถาาบร บรษษััททไม
ไมเเรรมมท
 ทาการภายในหน
าการภายในหนงงป  ปนับบแตแตวัวันนจดทะเบ
จดทะเบยยนน หรอ
หยดดททาการถ
าการถงงหน หนงงป ปเตมม…….
…….
จากคาาถามนายส
ถามนายสนนและเพ และเพออนได
 นไดรรวมกั
วมกันนจัจัดตั
ดตังงบร
บรษัษัททขขนนเป
 เปนท
เรยยบร
บรออยแล ยแลว โดยตังงให ใหนนายส
ายสนนเป
เปนกรรมการผ จัจัดการ ดการ แตดดววย ย
เหตททบบร
 รษษััทแสนส
ทแสนส ได  มมาซ
าซอตั
อ ตัววนายส
นายสนนไปนั ไปนัน ทาาให ใหนนายส
ายสนนไม ไมคคดดท
 ท
จะมาเรมด ม ดาาเน
เนนก
นกจจการของบร
การของบรษัษัททสสนนสหายแต
สหายแตออยยาางใด งใด ไมววาานาย นาย
แกววและเพ
และเพออน  น ๆ จะทวงถามอยาางไรก งไรกตตาม าม นายสนนกก ไมเเขขาามา มา
ดาเน
าเนนก นกจจการของบร
การของบรษัษัททสสนนสหาย สหาย จนเวลาลววงเลยมาเป งเลยมาเป นนเวลา เวลา ปป ก
วา นายแกวจ วจงงเสนอแนวทางแก
เสนอแนวทางแกปปััญหาทเเก  กดดขขนนกั
 กับบบร
บรษัษัททสสนนสหาย
สหาย
  โดยขอใหเเลลกกบร
บรษัษัท แตมมผผ คัคัดค
ดคาานว
นวา จดทะเบยยนบร
นบรษัษัททแล
แลวจะ
วจะ
เลกกไม
ไม ได

 ในหลักกการเร
การเรอองการยกเล
 งการยกเลกกบร บรษัษัททนันันกฎหมายก
นกฎหมายกาาหนดว หนดวาาถถา
กาหนดกั
าหนดกันไว นไวเเขขาาเกณฑ
เกณฑตตามมาตรา ามมาตรา 1236 ก ใหเเปปนไปตามนั น แต
หากมเเหตหตททบบร
 รษัษัทไม
ทไมสามารถด
สามารถดาาเน เนนการได
นการไดตตามท ามทกกฎหมายก
 ฎหมายกาาหนด หนด
 ไวตามมาตรา
ตามมาตรา 1236 แลววกกสามารท สามารทจจะปฏ  ะปฏบับัตตตตามมาตรา
 ามมาตรา 1237 ได
 โดยสามารถทจะร จ ะรอองขอให
งขอใหศศาลสั าลสังงให
ใหเเลลกกบร
บรษัษัททได
ไดตตามเหต
ามเหตทท 
กาหนดไว
าหนดไว
ซงงตามปั
 ตามปัญหาข างต างตนนนันันนเป เปนเรอองท
 งทบร
บ รษัษัททได
ไดจจดทะเบ
ดทะเบยยนเป นเปนท
เรยยบร
บรออยแต
ยแตบบรรษัษัทไม
ทไมเเรรมมท  ทาการ
าการ กฎหมายกาหนดให าหนดใหเเปปนเหตทท 
สามารถทจะร จ ะรอองขอให
งขอใหเเลลกกบร บรษัษัททได
ได การทนนายแก
 ายแกววเสนอใหเสนอใหมมกการ าร
เลกกบร
บรษษััททนันันเป
นเปนสงงท  ททท าาไดได โดยการรอองขอต งขอตออศาลเพ
ศาลเพออให  ใหศศาลม
าลมคา
สังให
งใหเเลลกกบร
บรษษััท เพราะบรษัษัททสสนนสหายไม สหายไมมมกการเร ารเรมมท
 ทาการภายใน
าการภายใน
เวลาหนงงป  ป นับบตัตังงแต
แตเรเรมมจดทะเบ
 จดทะเบยยนมา นมา
ดังนั
งนันตามท
นตามทนายแก น ายแกววและเพ
และเพออนได  นไดเเสนอให
สนอใหเเลลกกบร บรษัษัททนันัน สามารถ
เลกกบร
บรษษััททได
ไดดดวยเหต
ว ยเหตทท ไม   เเรรมมด
 ดาาเน
เนนกจจการภายในหน
การภายในหนงป ง ปนับบแต
แตเม
เมอ
 ไดจดทะเบ
จดทะเบยยนบร นบรษัษัท โดยการรอองขอต งขอตออศาลใหศาลใหศศาลมาลมคคาาสั  สังงให
ใหเเลลก
บรษัษัทส
ทสนนสหายได
สหายไดตตามท ามทกกล  ลาวมาข
าวมาขาางต งตน

7. นายเจรญ และนายสข เปนห นส นสววนกั

นกัน ในหาางห
งห นนสสววนสามั
นสามัญ
 ไมจจดทะเบ
ดทะเบยยนน ซงมง มวัวัตตถถประสงค
ประสงค ในการคาาไม ไม นายเจรญ ญขายไม
ขายไม
ของห นนสสววนให
นใหนนายศ
ายศรร เปเป นนเง
เงนนเช
เชอ 100,000 บาท ตออมานายเจร
มานายเจรญ
เดนทางไปด
นทางไปดงงานต านตางประเทศเป
างประเทศเป นนเวลานาน เวลานาน นายสขขจจงงททาหน
าหนาาททหห  น
 สวนผ
วนผ จัจัดดการห
การหาางฯแทน
งฯแทน และไดเร
เรยยกให
กใหนนายศ
ายศรร ชาาระค
ระคาาไม
ไม แต
นายศรร ไม
 ยยอมช
อมชาาระ
ระ

นายสขขจะฟ
จะฟองศาลบังคั
งคับบให
ใหนายศ
นายศรรชชาระหน
าระหนดัด ังงกล
กลาาวได
วไดหหรรอไม
อไม

เฉลย
ตามปพพ.มาตรา 1049 วา ผ เเปปนห นนสสววนจะถ นจะถออเอาส
เอาสททธธ ใด ๆ แก
บคคลภายนอกในก
คคลภายนอกในกจจการค การคาาขาย ขาย ซงไม
ง ไมปปรากฏช
รากฏชออของตนหาได
 ของตนหาได ไม
ตามปัญหา หาางห งห นส
นสววนสามั
นสามัญ ญไม
ไมจดทะเบ
จดทะเบยยนน ซงงม  มนนายเจร
ายเจรญ ญและ
และ
นายสขขเป เปนห นนสสววนกั
นกันนนันัน นายเจรญ ญเป เปนผ ขขายไม
ายไมขของหองหาางฯแต
งฯแตผผ 
เดยวให
ยวใหแแกกนนายศ
ายศรร นายสขขหห นส นสววนอ
นอกกคนหาได
คนหาไดเเกกยยวข
 วขอองเป
งเปนผ ขขาย
าย
ดวยไม
วยไม ฉะนันนแม แมนนายเจร
ายเจรญ ญไปต ไปตาางประเทศ
งประเทศ และมนายส นายสขขเป
เปนผ จัจัด
การหางฯในขณะท
างฯในขณะทนายเจร น ายเจรญ ญไปต
ไปตาางประเทศก
งประเทศกตาม ตาม นายสขขจะถ จะถอ
เอาสทธทธ ใด ๆ แกนนายศ ายศรรซซงงเป
 เปนบคคคลภายนอกในก
คลภายนอกในกจจการค การคาาขาย
ขาย
ของหาางฯซ งฯซงงไม
 ไมปปรากฏช
รากฏชออของตนไม
 ของตนไม ได
ฉะนันศาลย
นศาลยอมพ อมพพพากษาให
ากษาใหยยกฟ กฟองคดททนนายส
 ายสขขเป
เปนโจทกฟฟองนาย
ศรร แตนนายส
ายสขขกกมมททางแก
างแก ไขโดยใหนนายเจร ายเจรญ ญลงชลงชออในค
 ในคาาฟฟองพรออมม
มอบอาานาจให
นาจใหนนายส ายสขขฟฟองแทน
( ฉะนัน นายสขขไม ไมมมออาานาจฟ
นาจฟองนายศรร ให  ชชาาระหน
ระหน ให
 แแกกตตนได
นได แต
หาางห
งห นส
นสววนม
นมออานาจท
านาจทจะเร จ ะเรยยกชกชาระหน
าระหนจจากนายศ
 ากนายศรร ได  โดยนายสข
 ใหนนายเจร
ายเจรญลงช
ญลงชออในค  ในคาาฟฟ อง หรออมอบอ มอบอาานาจให
นาจใหนนายส ายสขขฟฟองแทน
 ได )

8. นายเลกกททาาธธรรกกจในด
จในดาานการส
นการสงเส
งเสอผ
อ ผาส
าสาเร
าเรจจรรป ออกไปขายใน
 ตางประเทศจนประสบความส
างประเทศจนประสบความสาเร าเรจจเป
เปนอยาางด
งดจจงงได
ไดคคดดขยั
 ขยับบขยาย
ขยาย
กจการ
จการ พรออมทั
มทังจะให
งจะใหลลก ๆ ของตนเขาามาม
มามสสววนรนรววมและช
มและชววยย

บรหหารก
ารกจการด
จการดววยย นายเลกกจจงงได ไดดดาร า รททจจะจั
  ะจัดดตัตังงบร
บรษัษัททขขนนเพ
 เพอ
ดาเน
าเนนก
นกจจการ
การ โดยจะใหลลก ๆ ของตนเขาารรวมเป วมเปนผ ถถออหห นนและ
และ
กรรมการ และเพอท อ ทจะรั
จ ะรักกษาบร
ษาบรษัษัททนน ไว   ใหเเปปนกจจการเฉพาะของ
การเฉพาะของ
สมาชกกในครอบครั
ในครอบครัว นายเลกกจจงงมมคความประสงค วามประสงคจะตั จะตังงเง
เงออนไขใน
 นไขใน
การถออหห นนววา ห นของบร
นของบรษัษัททนนผผ  ททถถ  ออหห นนจะน
จะนาาไปโอนให
ไปโอนใหแแกกบบคคคลอ  คลอน
 ไม ได เวนนแต
แตจจะได
ะไดรัรับบความย
ความยนนยอมจากผ
ยอมจากผ ถถออหห นนคนอ คนอน
เชนนนนนายเล
น ายเลกกอยากทราบว
อยากทราบวา ตามกฎหมายแลววจะสามารถท จะสามารถทาาได ได
หรออไม
ไม ถาาททาาได
ไดจะต
จะตองท
องทาอย
าอยาางไร งไร

เฉลย
ตามปกต ห นในบรนในบรษัษัททนันันต
นตอองถ
งถออววาสามารถโอนกั
าสามารถโอนกันนได ไดเเสมอ
สมอ แต
กฎหมายยนยอมให นยอมใหบบรรษัษัททมมขขอจ อจาากักัดในการโอนได
ดในการโอนไดบบาางกรณ งกรณ ทังงนน
เพราะบรษษััททอาจมอาจมคความจวามจาาเปเปนหรออเหต เหตผลบางประการท
ผลบางประการทจะต จ ะตอองง
สงวนสททธธ ในการโอนห นนของผ ของผ ถถออหห นนไว
ไว เชน ในกรณททผผ   ถถ อห อ ห นนของ
ของ
บรษัษัทเป
ทเปนบคคคลกล
คลกล มมใดกล ใดกล มหน
มหนง กออาจม าจมขขออจจาากักัดการโอนเพ
ดการโอนเพอ
ปองกันม
นม ใหกการโอนห
ารโอนห นนให ใหแแกกบบคคลนอกกล
คคลนอกกล ม อยาางในกรณ งในกรณขของ อง
นายเลกกททตต องการสงวนห
องการสงวนห นนไว ไวเเฉพาะสมาช
ฉพาะสมาชกกในครอบครั ในครอบครัว ดังงนน
เปนตน บรษษััททททนนายเล
 ายเลกกจะกจะกอตัอตังงขขนนน
 นมม ผผ ถถ ออหห นนเป
เปนจาานวนน
นวนนอย อย
คงจะตังงในร
ในรปปของบร
ของบรษัษัททเอกชนตามประมวลกฎหมายแพ
เอกชนตามประมวลกฎหมายแพงงและ และ
พาณชยชย
สาหรั
าหรับว
บวธธกการนั
ารนันนกกคคอ จะตอองก งกาาหนดข
หนดขออจจาากักัดดการโอนนั การโอนนันนไว ไว ในขอ
 บังคั
งคับบของบร
ของบรษัษัททววา การโอนห นนให ใหแแกกบบคคคลใด
คลใด จะตอองได
งไดรัรับบความ
ความ
ยนยอมจากผ
นยอมจากผ ถถออหห นนททเหล
เ หลอออย
อย เเสสยยกกออนน (ปพพ.มาตรา1129)

สวนในกรณ
วนในกรณขของบร องบรษัษัททมหาชนจะตั
มหาชนจะตังงขขอก
อกาาหนดการโอนห
หนดการโอนห นนไม
ไม ได 
เวนนแต
แตเเพพออปฏ
 ปฏบบััตตตตามกฎหมายเฉพาะ
 ามกฎหมายเฉพาะ ( พรบ.มหาชน มาตรา 70)

9. บรษัษัททสสสสวยจวยจาากักัด ประกอบธรรกกจด จดาานการท

นการทาาปป ายโฆษณา ม
นายสแและนายสวยเป
ละนายสวยเปนผ ถถอห อห นใหญ
นใหญแและเป ละเปนกรรมการของบรษัษัท
ซงงปรากฏว
 ปรากฏวา นับบตัตังงแต แตเเปปดกจจการมา การมา บรษัษัททตตองประสบภาวะ
องประสบภาวะ
ขาดทนนมาโดยตลอด
มาโดยตลอด เพราะนายสกักับบนายสวยยั นายสวยยังงไม ไมมมคความช
วามชาานาญ นาญ
ดานน
านนพอ พ อ อกกทัทังงยัยังงไม
ไมรระมัะมัดดระวั
ระวังงในการท
ในการทาางาน งาน ทาให
าใหปปายททท าาขขน
สาหรั
าหรับลบลกกคคาาบกพร
บกพรอองง ไม ไดออยยางท างทลล กกคคาาตตองการ
องการ จงงตตอองทงทาาขขน
 ใหมเเพพออเปล
 เปลยนให
ย นใหลลกกคคาาอย
อย เเสมอ
สมอ ซงงเป  เปนการเสยค ยคาาใช
ใชจจาายเพ
 ยเพมมข
 ขน
ทาาให
ใหบบรรษัษัทไม
ทไมมมกกาาไร
ไร ขณะ ขณะนนบร บ รษัษัททสสสสวยจ
วยจาากักัด ขาดทนนไปแล ไปแลววกว กวา
200,000 บาท แตนนายส ายสแและนายสวย
ละนายสวย กดดเเหม  หมออนว
นวาาจะไม
จะไมเเดดออดร
ดรออนน
อะไร เชนนนนอยากทราบว
อ ยากทราบวา
ก) นายสด ซงเป ง เปนผ ถถอห
อห นนรายหน
รายหนงงของบร
 ของบรษัษัท แตมม ได  เเปปน
กรรมการ จะฟ จะฟ องรอองนายส งนายสแและนายสวย ละนายสวย ใหชชดใช ดใชคคาาเส
 เสยยหายแก
หายแก
บรษัษัทได
ทไดหหรรอไม
อไม
ข) ธนาคารส โขทัย ซงงเป  เปนเจาาหน หนเเง งนน...**
...**ของบร
ของบรษัษัท สสวยจสวยจาากักัด
อย  100,000 บาท จะมสสททธ  ธฟ องรอองนายส งนายสแและนายสวยด
ละนายสวยดวยได วยได
หรออไม
ไมออยยาางไร
งไร

เฉลย
  ในการประกอบกจจการของบร
การของบรษัษัท กรรมการตองใช
องใชคความเอ
วามเอออเฟ
 เฟอ
สอดสอองอย
งอยาางบ
งบคคคลค
คลคาขาย
าขาย ผ ปประกอบด
ระกอบดววยความระมั
ยความระมัดระวั
ดระวัง

(มาตรา 1168) โดยตองเอาใจใส องเอาใจใส ในการจัดดการงานของบร การงานของบรษัษัททยยง

กวาวาวญ
ญชชนธรรมดา
นธรรมดา ถากรรมการท ากรรมการทาความเส
าความเสยยหายให หายใหแแกกบร บรษัษัท
บรษัษัทจะฟ
ทจะฟองเรยยกเอาค กเอาคาาสสนไหมจากกรรมการได
นไหมจากกรรมการได ถาาบร บรษัษัททไม
ไมฟ อง
ผ ถถอห
อห นนคนใดคนหน
คนใดคนหนงงก  กสสามารถฟ
ามารถฟ องได หรออแม แมแแตตเจเจาหน
าหนขของ อง
บรษัษัท กมมสสทธ
ทธฟ องบังงคัคับบให ใหกกรรมการท
รรมการททท าให า ใหเเกกดดความเส
ความเสยยหาย หาย
ขอใหชชดใช ดใชคคาาสสนไหมทดแทนได
นไหมทดแทนได โดยเจาหน าหนจจะใช ะใชสสททธธเร
เรยยกร
กรองให
องให
ชาาระหน
ระหน ได  เเพพยยงเท
งเทาาจจาานวนหน
นวนหนทท ตตนม
  นมออยย ตตออบร
 บรษัษัททเทเทานั
านัน (มาตรา
1169)
ตามปัญหา นายสแและนายสวยไม ละนายสวยไม ได ใชความระมั ความระมัดดระวั ระวัง ทาาใหให
บรษัษัทได
ทไดรัรับบความเส
ความเสยยหาย หาย บรษัษัทจทจงงมมสสททธธฟ องนายสแและนายสวย ละนายสวย
 ได แตเเมมอบรอ บรษัษัททไม
ไมฟอง ดังงนันัน
ก) นายสดซงงเป  เปนผ ถถออหห นของบร
นของบรษัษัททกกสสามารถฟ
ามารถฟ องได (มาตรา
1169)
ข) ธนาคารส โขทัยยกกสสามารถฟ ามารถฟองนายสแและนายสวยได ละนายสวยไดเช เชนนกักันนใน
ใน
 ฐานะเจาหน าหน แตจจะฟ ะฟองไดเเฉพาะเท
ฉพาะเทาาจจาานวนท
นวนทบร บ รษัษัททเป
เปนหนออย ย คคอ
100,000 บาท เทาานันัน

10. นายเอก นายโท และนายตร เขาห าห นนกักันนตัตังงหหางห

างห นนสสววนสามั
นสามัญ
เจรญญดด โดยดาาเน
เนนก
นกจจการโรงฆ
การโรงฆาา...**
...** มวัวัตตถถประสงค
ประสงคเเพพออเก เกบบเง
เงน
จากผ นนาาส
 สกรเข
กรเขาไปฆ
าไปฆาาในโรงฆ
ในโรงฆาา...**
...** ทังงนนหห าางห
งห นนสสววนดั
นดังกล
งกลาาวได
วไดตัตัง
 ใหนนายเอกเป
ายเอกเปนผ จัจัดดการ
การ นายเอกได ไปซออเช เชออส  สกกรของนายจั
รของนายจัตวามา ตวามา
 1 ตัว แลวน
วนาาสสกรมาฆ
กรมาฆาเส
าเสยยเอง
เอง ทังงยัยังงไม
ไมชชาาระหน
ระหนคค าาสสกรให
กรใหนนาย
าย
จัตตวา
วา นายจัตวาได
ตวาไดททวงถามให
วงถามใหนนายเอกช
ายเอกชาาระหน ระหน นายเอกกเเพพกกเฉย เฉย

ดังน
งนนายจั
น ายจัตวาจะฟ
ตวาจะฟ องใหนนายเอก
ายเอก นายโท นายตร รับบผผดดในหน
ในหนดัด ัง
กลาวร
าวรววมกั
มกันนได
ไดหหรรออไม
ไม

เฉลย
ตามปพพ.มาตรา 1050 บัญ ญญัญัตต ไว
 ววาาการใด
 การใด ๆ อันนหห นนสสววนคนใด นคนใด
คนหนง ไดจัจัดดททาไปในทางท
าไปในทางทเป เ ปนธรรมดาการคาาขายของห ขายของหาางห งห น
สวน
วน นัน ทาานว นวาาผผ เป
เปนห นนสสววนท นทกกคน
คน ยออมม มมคความผ
วามผกพั กพันในการนั
นในการนัน
ๆ ดวย วย และตอองร งรววมกั มกันนรัรับบผผดดโดยไม
โดยไมจจาากั กัดดจจาานวน
นวน ในการชาาระหน ระหน
อันได
นไดกกอให
อ ใหเเกกดดขขน เพราะจัดดการไปเช การไปเชนนนันัน
ตามปัญหาการทนนายเอก  ายเอก นายโท นายตร เขาห าห นนสสววนกั
นกันตั
นตังงโรงฆ
โรงฆา
สกร
กร โดยมววััตถ ตถปประสงค ระสงคเเพพออเก
 เกบบเง
เงนนจากผ
จากผ นนาาเข
เขาาสสกกรไปฆ
รไปฆาานันัน การ
ทนนายเอกห
 ายเอกห นนสสววนผ นผ จจััดดการไปซ
การไปซออเช  เชออส
 สกกรของนายจั
รของนายจัตตวา วา มาฆาาเส เสย
เองนันนเป
เปนการกระทาาการค การคาาขายนอกวัขายนอกวัตถ ตถประสงค
ประสงคขของห องหาางง และ
ตามปัญหาไม ปปรากฏว รากฏวาานายเอกได
นายเอกไดททาาไปในฐานะตั
ไปในฐานะตัววแทนของนาย แทนของนาย
 โท และนายตร ผ เเปปนห นนสสววนอ นอน และไมปปรากฏว รากฏวาานายโทและนาย
นายโทและนาย
ตรเข
เขาาไปม
ไปมสสววนได
 นไดสสวนเส ว นเสยยในกในกจจการนั
การนัน
ดังนั
งนันนายโทและนายตร
นนายโทและนายตรจจงไม งไมตตอองรั
 งรับบผผดดตตออนายจั
นายจัตตวา วา ซงงเป
 เปน
บคคลภายนอก
คคลภายนอก นายเอกจงงตตอองรั งรับบผผดดเป
เปนสววนตั นตัวในการช
วในการชาาระหน ระหน
 ใหนนายจั
ายจัตวา ตวา

11. บรษัษัททสวั
สวัสด
สดจจ ากั
า กัด มททนนจดทะเบ
จดทะเบยยนน 1 ลาานบาท
นบาท มนนายสวั
ายสวัสสดด
 กับพวกเป
บพวกเปนผ ถถออหห นนราว
ราว 80 % ของทนนจดทะเบ
จดทะเบยยนน ทางบรษัษัทม ทม
ความประสงคจจะเพ ะเพมมท ทนอ
นอก 1 ลานบาท
านบาท แตทัทังงนายสวั
 นายสวัสสดดกัก ับบพวกม
พวกม

ความคดดววา ตอองการท งการทจจะเพ

 ะเพมมอั
 อัตตราส
ราสววนการถ
นการถอห อห นนของกล
ของกล มมตนให
ตนให
มากยงงข
 ขนนในบร
 ในบรษัษัท และตองการลดอ องการลดอาานาจของกล
นาจของกล มมผผ ถถออหห นนขขาางง
นออยลง
ยลง จงงตกลงกั
ตกลงกันนววาาจะเสนอขายห
จะเสนอขายห นนเพ เพมท
ม ทนให
นใหแแกกกล
กล มมของตน
ของตน
 ในอัตตราส
ราสววนน 1:1 คออผผ ถถออหห นเด
นเดม 1 ห น ซอห อ ห นนใหม
ใหม ได 1 ห น
สวนกล
วนกล มผ
มผ ถถอห
อห นข
นขาางน
งนออยนั
ยนัน จะเสนอขายห นเพ นเพมทม ทนในอั
นในอัตตราส
ราสววนน
1:2 คออถถออหห นนเด
เดม 2 ห นนซซออใหม
 ใหม ได 1 ห น เชนนนน นายสวัสสดด
ตองการทราบว
องการทราบวาาจะท จะทาาได
ไดหร
หรออไม
ไมอย
อยาางไร
งไร เมออนายสวั
 นายสวัสด สดมมาปร
 าปรกกษา ษา
ทาานน ทาานจะให
นจะใหคคาาตอบแก
ตอบแกนนายสวัายสวัสสดดออย
 ยาางไร
งไร

เฉลย
 ในการเพมมท  ทนของบร
นของบรษัษัททนันัน กฎหมายกาาหนดว หนดวาาบรรดาห บรรดาห นนออก ออก
 ใหมตตอองเสนอขายแก
งเสนอขายแกผผ ถถออหห นนเด เดม ตามอัตตราส ราสววนจ นจาานวนห นวนห นท นทเขา
เ ขา
ถอออย
อย ((มาตรา
มาตรา 1222) ทังงนนเเพ  พออให
 ใหอัอัตตราส ราสววนการถ
นการถอห อห นนในบร
ในบรษัษัท
ภายหลังงการเพการเพมมนั
 นันนเป
เปนไปเชนเด นเดยยวกั วกันนกกออนการเพ
นการเพมมท  ทน เชนนบร บรษัษัท
ก มหห นจดทะเบ
น จดทะเบยยนน 1000 ห น นาย ข ถอห อห นนอย
อย  100 ห น ซง
เทากั
ากับ 10 % ของทนนจดทะเบ จดทะเบยยนน ถาาบร บรษัษัททเพเพมมท
 ทนออกห
นออกห นนใหม ใหม 
500 ห น นาย ข ยออมม มมสสททธธ ได 50 ห น เป เป นนตตน
ดังนั
งนันการท
นการทนนายสวั
 ายสวัสสดดจจะเสนอขายห
 ะเสนอขายห นแก นแกกกลล มมผผ ถถออหห นนขขาางน
งนออยย ใน
อัตรา
ตรา 2 :1 ซงจะท ง จะทาาให
ใหผผ ถถออหห นกล
นกล มข
มขาางน งนออยมยมสสททธ  ธซซออห ห นนเพ
เพยงคร
ยงครง
หนงของจ
ง ของจาานวนห
นวนห นเพ
นเพมท ม ทนทนทมม สส ททธธซซอ จงงไม
ไมสสามารถกระท
ามารถกระทาได าได
เพราะขัดต ดตออบทบั
บทบัญ ญญั ญัตตของกฎหมาย
ข องกฎหมาย
 12. บรษัษัททสสสสัันประกอบธ
นประกอบธรรกกจด
จดานการท
านการทาาปป ายโฆษณา มนายส
นายส

และ นายสันเป นเปนผ ถถออหห น และเป

และเป นนกรรมการของบร
กรรมการของบรษัษัททในการ ในการ
ประกอบกจจการป
การป แแรกรก บรษัษัททกกปประสบกั
ระสบกับบการขาดท
การขาดทน ในป ในป ททสสอง
 อง
บรษัษัทไม
ทไมขขาดท
าดทนนแต
แตกก ไม กกาาไร
 ไร สววนในป
นในปทสสามนั
 ามนัน บรษัษัททประสบกั
ประสบกับ
การขาดทนนออก นายสเเหหนนววาาตนไม ตนไมเคยได
เคยไดรัรับบประโยชน
ประโยชนจจากการตั
ากการตัง
บรษัษัทน
ทนเลย
เ ลย กประสงค
ประสงคจจะเล ะเลกกบร
บรษัษัททเส
เสย แตนายสั
นายสันนไม
ไมยยอม
อม เชนนนน
นายส อยากทราบวาาตนจะฟ ตนจะฟองศาลขอใหเเลลกกบร บรษัษัททเส
เสยยได
ไดหหรรอไม
อไม

เฉลย
ตามปพพ. มาตรา 1237 กาาหนดไว หนดไว ในเรอองการเล
 งการเลกกบร บรษัษัททโดยค
โดยคา
สังศาล
งศาล จะกระทาาได ได ในกรณดัดังงตตออไปน
ไปน
1. มกการกระท
ารกระทาาผผดในรายงานการประช
ดในรายงานการประชมมตัตังงบร บรษัษัท หรอท
อทาาผผดใน
ดใน
การประชมตั มตังงบร
บรษัษัท
2. บรษัษัททไม
ไมเร
เรมมท
 ทาการภายใน
าการภายใน 1 ปป นับบแต แตววัันนจดทะเบ
จดทะเบยยนน หรอ
หยดดททาการถ
าการถงงหน หนงงป
 ปเตม
3. การคาของบร
าของบรษัษัททททาาไปก ไปกมมแต
แ ตขขาดท
าดทนนอย อยาางเด
งเดยยวและไม
วและไมมมหหวัวังจะ
งจะ
กลับฟ
บฟนตัววได
ได
4. จาานวนผ
นวนผ ถถอห
อห นนลดน
ลดนออยลงเหล
ยลงเหลออไม ไมถถงงเจ
เจดดคน คน
การทศาลจะสั
ศ าลจะสังงเลเลกบร
กบรษัษัททเพราะเหต
เพราะเหตททบบร  รษัษัททขาดท
ขาดทนนนันัน จะตอองง
ปรากฏวาาบร บรษัษัททขาดท
ขาดทนอย นอยาางเดงเดยยวว คออขาดทขาดทนนหลายหลาย ๆ ปป ตตดดต
 ตอ
กัน และจะตอองไม งไมมมหหวัวังงททจะกลั
จ ะกลับบฟฟนคนนกกาาไรได
ไรไดดดววยย จงเป
งเปนเหตทท 
ศาลจะสังงใหใหเเลลกกบร
บรษัษัททได
ได เพราะเพยยงแต งแตบร บรษัษัททระสบการขาดท
ระสบการขาดทน
 ยังงไม
ไมเเปปนเหตททศาลจะสั
ศ  าลจะสังงให
ใหเเลลกกบร
บรษัษัท เพราะในการคาายยออมม
มมกกาาไร
ไร
และขาดทนคละกั นคละกันนไป ไป

กรณขของบร
องบรษษััทส ทสสัสันนนันันนนายส
นายสจจะขอให ะขอใหศศาลสั าลสังงเล
เลกบร
กบรษัษัททไม
ไม ได 
เพราะการขาดทนนของบร ของบรษัษัททยัยังงไม ไมมมลัลักษณะเป
กษณะเปนการตดดตตออกักันนอัอัน
จะถออได
ไดววาบร
าบรษัษัททไมไมมมหหวัวังงจะกลั
จะกลับบมาฟ
มาฟนตัววไดไดออก อกกทัทังงในป
ในปทสสอง
 อง
บรษัษัทก
ทก ไมขขาดท
าดทน ดังนั งนันนบร
บรษัษัททอาจจะสามารถท
อาจจะสามารถทาก ากาไรในอนาคต
าไรในอนาคต
 ได จงงไม
ไมถถออววาาเป
เปนกรณขขาดท าดทนแตนแตออยยางเด
างเดยยวและไม
วและไมมมหหวัวังจะกลั
งจะกลับ
ฟนตัววได
ได
ดังนั
งนัน นายสจจงงไม  ไมมมสส ททธธททจจะฟ
 ะฟองศาลขอใหศศาลสั าลสังงเล
เลกบร
กบรษัษัททได
ได

13. นายเกงงและนายกล
และนายกลาาได ไดตกลงกั
ตกลงกันนดดววยวาจาว
ยวาจาวา จะประกอบ
ธรก
รกจรั
จรับบขนส
ขนสงคนโดยสารร
งคนโดยสารรววมกั มกัน โดยนายเกงเป งเปนผ อออกเง
อกเงนนซซอ
รถยนต โดยสาร สวนนายกล วนนายกลาาเป เปนผ ขขัับรถโดยสารคั
บรถโดยสารคันนดัดังงกล กลาาวว และ
เมอม
อ มรรายได
ายไดหร
หรออผลก
ผลกาาไรไร กจจะแบ
ะแบงงกักันนคนละคร
คนละครง วันนหน หนงงขณะท
 ขณะท
นายกลาได าไดขขัับรถยนต
บรถยนตคัคันนดัดังงกล
กลาาวเพ
วเพออรั
 รับบจจาางขนส
งขนสงงคนโดยสารตาม
คนโดยสารตาม
ปกต นายกลาได าไดขัขับรถยนต
บรถยนต โดยประมาทชนรถยนตนนางเด างเดออนเส
นเสย
หาย ดังงนนนางเด
น างเดอนจะฟ
อนจะฟองนายเกงงและนายกล
และนายกลา ใหรรววมกั มกันนรัรับบผผด
ชดใชคคาาทดแทนหร
 ทดแทนหรออไม ไม

เฉลย
ตามปพพ.มาตรา 1012 อันว นวาาสัสัญญาจั
ญญาจัดดตัตังงหหางห
างห นนสสววนหร
นหรออบร บรษัษัท
นัน คอสั
อสัญญญาซ
ญาซงงบ
 บคคคลตั
คลตังแต
งแตสองคนข
สองคนขนนไปตกลงเข
 ไปตกลงเขาากักันนเพ เพอกระท
อ กระทา
กจการร
จการรวมกั
วมกัน ดวยประสงค
วยประสงคจจะแบะแบงงปัปันก าาไรอั
ไรอันนจะพ
จะพงงได ไดแแตตกกจการท
จ การท
 ทาานันัน
มาตรา 1025 อันนววาาหหาางห
งห นนสสววนสามั
นสามัญ
ญนันัน คอห
อหาางห
งห นนสสววนประเภท
นประเภท

ซงงผ
 ผ เเปปนห นนสสววนหมดท
นหมดทกกคนต คนตอองรั งรับบผผดดรรววมกั
มกันนเพ เพอหน
อ หนททั ังปวงของห
งปวงของห น
สวนโดยไม
วนโดยไมจจาากักัด
มาตรา 1050 การใด การใดอันนผผ เเปปนห นนสสววนคนใดคนหน นคนใดคนหนงงได  ไดจัจัด
ทาาไปในทางท
ไปในทางทเเป  ปนธรรมดาการคาขายของห าขายของหาางห งห นนสสววนนั
นนัน ทานว านวา
ผ เป
เปนห นนสสววนหมดท
นหมดทกคนย กคนยออมม มมคความผ วามผกพั
กพันในการนั
นในการนัน ๆ ดวย วย และ
จะตอองรั งรับบผผดดรรววมกัมกันนโดยไม
โดยไมจจากั า กัดจ
ดจานวนในการช
านวนในการชาาระหน ระหน อันนได ไดกกอ
 ใหเเกกดดขขนเพราะจั
น เพราะจัดดการไปเช
การไปเชนนนันัน
ตามปัญหา นายเกงงและนายกล และนายกลาได าไดตกลงท
ตกลงทจจะประกอบธ
 ะประกอบธรรกกจจรัรับบสสง
คนโดยสารรววมกั มกัน โดยตกลงกันนดดววยวาจา ยวาจา ซงงตามปพพ.มาตรา
 ตามปพพ.มาตรา
1012 ไม ไดกกาาหนดร หนดรปปแบบของการท
แบบของการทาสั าสัญ ญญาไว
ญาไวววาจะต า จะตอองท
งทาเปาเปน
หนังสงสออหร หรอแบบใด
อแบบใด ดังงนันันนการท การทตตกลงกั
 กลงกันนดดววยวาจาก
ยวาจากสสามารถท ามารถทจจะ ะ
กระทาได าได ดังนั งนันนการท
การทนนายเก
 ายเกงงและนายกล
และนายกลาาตกลงกั ตกลงกันนนันันจ นจงงเป
เปน
สัญญาเข
ญญาเขาาหหางห างห นส
นสววนทนทถถ กกตตอองง
การเขาห าหางหางห นส
นสววนกั
นกันนนันันนเป เปนการเขาห าหางห
างห นนสสววนสามั
นสามัญ ซงงผ  ผ เเปปน
ห นนสสววนตนตองรองรววมรัมรับบผผดดในหน
ในหนรร ววมกั มกัน โดยไมจจาากั  กัดดจจาานวน
นวน ใน
กจการท
จการทเเป  ปนกจจการค
การคาาของห ของหาางง ตามปพพ.มาตรา 1025 การท
นายกลาขั าขับรถยนต
บรถยนตเเพพออรั  รับบจจางขนส
างขนสงคนโดยสาร
งคนโดยสาร โดยประมาทชน
รถยนตขของนางเด องนางเดออนนั นนันถ นถออเป
เปนการกระทาาททเเป  ปนธรรมดาการคา
ของหาางง ตามปพพ.มาตรา 1050 การกระทาาดัดังงกล กลาาวจ
วจงงผผกกพัพันห
นห น
สวนท
วนทกกคนและหคนและหาางห งห นส
นสววนน
ดังนั
งนันนางเด
นนางเดออนจ นจงสามารถท
งสามารถทจจะฟ  ะฟ องนายเกงงและนายกล
และนายกลาาให ใหรรววมรั
มรับ
 ผดดชดใช
ชดใชคคาาส
 สนไหมทดแทนได
นไหมทดแทนได

14. นายมนได นไดรรววมกั

 มกับบเพเพอนเพ
อ นเพออจั
 จัดดตัตังงบร
บรษัษัททมมนาจ
นาจาากักัด ในการออก
ห นนนันันได
นไดกกาาหนดม
หนดมลค ลคาาหห นไว
นไวหห นละ
น ละ 100 บาท และไดกกาหนดไว า หนดไว ใส
หนังสงสออบร
บรคคณหณหสสนธ
นธววาอาจจะขายห
า อาจจะขายห นในราคาท นในราคาทมมากกว  ากกวาามมลลคคาาทท
กาหนดไว
าหนดไวนันัน บรษัษัททจจงงได ไดกกาาหนดราคาห
หนดราคาห นไว นไวเเปปนมลลคคาาหห นนละ
ละ 140
บาท เมออประช
 ประชมมจัจัดดตัตังงบร
บรษัษัททเสร
เสรจ ปรากฏวาานายม นายมน นายเมษ
และนายกันนยย ไดเป เปนกรรมการผ จจััดดการของบร การของบรษัษัทททัทังงสามคนสามคน
กรรมการทังงสามคนจ สามคนจงงได ไดเรเรยยกเก
กเกบบคคาาหห นนครั
ครังงแรกเป
แรกเปนจาานวนร นวนรออยย
ละ 30 เชนนนน อยากทราบวาาการด การดาาเน เนนการเร
นการเรยยกเก กเกบบคคาาหห นนดัดัง
กลาวถ
าวถกกตตอองหร
งหรออไม
ไม เพราะเหต ใด

เฉลย
ตามปพพ. มาตรา 1105 วรรค 3 อนงงเง  เงนนสสงงใช ใชคคาาห
 ห นนคราวแรก
คราวแรก
นัน ตองม
องม ไดนนออยกว
 ยกวาร ารอยละย
อยละยสส บบหหาแห
าแหงงมมลลคคาาของห
ของห นนททตัต ังงไว
ไว
จากปััญหา การทบบร
จากป  รษัษัทม
ทมนาได
นาไดกกาาหนดม
หนดมลลคคาาหห นนไวไวนันันนในราคา
 ในราคา
100 บาท นันนคคออมมลลคคาาหห นนททกก าาหนดไว
หนดไว สาาหรั หรับบการทการทกก าาหนดใน
หนดใน
หนังสงสออบร
บรคคณห ณหสสนธ นธววาให
า ใหจจาาหน
 หนาายในราคาท
ยในราคาทมมากกว  ากกวาามมลลคคาาได ไดนันัน
เปนสงท
ง ททท าาได
ได แตรราคาท าคาทเเป  ปนมลลคคาาในห
ในห นนกกคคอ 100 บาท ดังงนันัน
เมอกรรมการ
อ กรรมการ คออนายม นายมน นายเมษ และนายกันย นย เรยกเกยกเกบบคคาาหห น
คราวแรกนันกฎหมายก นกฎหมายกาาหนดให หนดใหเเรรยยกเกกเกบบอย
อยาางน งนออยรยรออยละ
ยละ 25
จากมลลคคาาหห นทนทตัต ังงไว
 ไว นันนหมายถ
หมายถงงการเร
การเรยยกเกกเกบบครั ครังงแรกต
แรกตอองไม งไมนนออยย
กวาร
ารอยละ
อยละ 25 การทกกรรมการเร  รรมการเรยยกเก กเกบบรรออยละยละ 30 จงงสามารถท สามารถท
 จะกระทาาได
ได เพราะเงนท
นทเรเ รยยกเก
กเกบบครัครังงแรกนั
แรกนันนเพ
เพออน
 นาาไปใช
ไปใช
หมนเว
นเวยนในธ
ยนในธรก
รกจ จงงอย
อย  ในวสัสัยยททกกรรมการจะใช
 รรมการจะใชดดลลพ  พนนจในการ
จในการ

เรยยกเก
กเกบ โดยกฎหมายกาหนดว าหนดวาาไม
ไม ใหตต าากว
กวาร
ารอยละ
อยละ 25 เทาานันัน
ดังนั
งนันการท
นการทกกรรมการเร
 รรมการเรยยกช กชาระค
าระคาาหห นครั
นครังงแรกร
แรกรออยละ
ยละ 30 นัน
เปนการกระทาาททถถ กต
กตอองง

15. นายแดง นายดา และนายเหลอองง เขาาหห นนกักันนททาการค าการคา โดยม

นายแดงเปนผ จัจัดการ ดการ นายเหลอองและนายดงและนายดาาสงสั สงสัยยววานายแดง
านายแดง
ทจจรรตตเบ
เบยยดบั
ดบังงเง
เงนนของห
ของหาางฯ งฯ จงต
งตอองการให
งการใหนนายฟ ายฟ านักกบับัญ ญชชแและเป
ละเปน
ผ ททนนายเหล
 ายเหลอองและนายด
งและนายดาไว าไววางใจเข
วางใจเขาามาเป มาเปนห นนสสววนด
นดวย
วย เพอท อ ท
นายฟาจะไดเข เขาามาควบค
มาควบคมมทางดทางดาานการเง
นการเงนนของหของหาางฯ งฯ นายเหลอองง
และนายดาาจจงงบอกนายแดงว
บอกนายแดงวา จะใหนนายฟ ายฟามาเขาาหห นนสสววนด
นดววยย แต
นายแดงไมยยนนยอม  ยอม เมออเป  เปนเชนนนนจจ งงถามว
ถามวา
ก. ถาานายแดงไม
นายแดงไมยยนยอมให
น ยอมใหนนายฟ ายฟาเขาามาเปมาเปนห นนสสววนน นายฟ
นายฟ าจะ
เขาามาเปมาเปนห นส
นสววนได
นไดหหรรออไม
ไม เพราะเหต ใด
ข. นายเหลองและนายด
องและนายดาาจะให จะใหนนายแดงออกจากต
ายแดงออกจากตาาแหน แหนงผงผ จัจัดดการ
การ
 ไปโดยไมตตอองเล งเลกกหหาางได
งไดหหรรออไม
ไม เพราะเหต ใด

เฉลย
ขอ ก ตามหลักกกฎหมายในเร
กฎหมายในเรอองการชั  งการชักกนนาาบบคคคลอ
คลอนนเข
 เขามาเป
ามาเปนห น
สวนด
วนดวยได
วยไดบับัญ
ญญั
ญัตต ไว
  ในมาตรา 1040 ทวว า “หาามม มม ใหชัชักกนนาาบบคคคล
คล
อนนเข
 เขามาเป
ามาเปนห นส
นสววนในห
นในหาางหงห นส
นสววนโดยม
นโดยม ไดรัรับบความย
ความยนนยอมของผ
ยอมของผ 
เปนห นนสสววนหมดด
นหมดดววยกัยกันนททกคน
กคน เวนนแตแตจจะได
ะไดตตกลงกักลงกันไว
นไวเเปปนอยาางง
 อนน”
 ”
ตามปัญหาการทนนายด
 ายดาาและนายเหล
และนายเหลอองจะให
งจะใหนนายฟ
ายฟ าเขาามาเป
มาเปนห น

สวน
วน แตเเมมอไม
อ ไม ไดรัรับบความย
ความยนนยอมจากนายแดงผ
ยอมจากนายแดงผ เเปปนห นนสสววนคน นคน
หนงนั
ง นัน เทาากักับว บวาาหห นส
นสววนท นทกกคนไม
คนไมยยนยอมให
น ยอมใหนนายฟ ายฟาเขาามาเปมาเปนห น
สวนด
วนดวย วย
ดังนั
งนันนายฟ
นนายฟาจงไม งไมสสามารถเข
ามารถเขาามาเป มาเปนห นส นสววนได
นไดแแตตอย
อยาางใดงใด
ขอ ข ตามหลักกกฎหมายในเร กฎหมายในเรองการให อ งการใหผผ จัจ ัดดการออกจากต
การออกจากตาาแหน แหนง
นัน ไดบับัญ
ญญั ญัตต ไว
  ในมาตรา 1036 วา “อันนหห นนสสววนผ นผ จัจัดดการจะเอา
การจะเอา
ออกจากตาาแหน แหนงได งไดกกตต ออเม
เมอ ผ เเปปนห นนสสววนทั
นทังงหลายอ
หลายอนนย  ยนนยอม
ยอม
พรอมกั
อมกัน เวนนแต แตจจะตกลงกั
ะตกลงกันนไว ไวเเปปนอยาางอ งอนน”
 ”
ตามปัญหา ถานายด านายดาาและนายเหล
และนายเหลอองต งตอองการเอานายแดงออก
งการเอานายแดงออก
จากตาแหน
าแหนงผ งผ จจััดการก
ดการกสสามารถทามารถทจะกระท จ ะกระทาาได ได โดยทนนายด
 ายดาาและ และ
นายเหลอองง ยนนยอมพร ยอมพรออมใจกั มใจกันนให ใหนนายแดงออกจากต
ายแดงออกจากตาาแหน แหนงผ
งผ 
จัดดการ
การ
ดังนั
งนัน นายดาาและนายเหล
และนายเหลอง อง สามารถเอานายแดงออกจาก
ตาแหน
าแหนงผงผ จจััดการของห
ดการของหาางฯนั งฯนันนได
ได หากทังงสองคนนั สองคนนันนมมคความเห
วามเหน
เปนเชนนเด
เดยยวกั วกัน

16. บรษัษัททททพพยยรร งเร
งเรอองจ
งจากั
ากัด มททนนจดทะเบ
จดทะเบยยนส
นสลล านบาท แบงออก งออก
เป น 40,000 ห น ๆ ละ 100 บาท ตออมาบร
เป มาบรษัษัททมมททนนเหล
 เหลอ เพราะ
 ไดยยกเล
กเลกโครงการบางโครงการไป
กโครงการบางโครงการไป กรรมการของบรษัษัททเห เหนว
นวา
สมควรทจะต จ ะตองลดท
องลดทนนของบร ของบรษัษัททลงให
ลงใหเเหล
หลออเพ
เพยยงหน
งหนงงล  ลาานห
นหาาแสน
แสน
บาท จงมาปร
งมาปรกกษาท ษาทาานน
 ก. การลดทนนของบร ของบรษัษัททใช
ใชมมตตเเสสยยงข
งขางมากจากท
างมากจากทปประช
 ระชมมใหญ
ใหญผผ ถถ อ
ห นนได
ไดหหรรอไม
อไม อยาางไร
งไร

ข. จะลดทนนลงให
ลงใหเเหล
หลออเพ
เพยยงหน
งหนงงล
 ลาานห
นหาาแสนบาทได
แสนบาทไดหหรรออไม
ไม 
กฎหมายมขขอจ
อจาากักัดในเร
ดในเรอองการลดท
 งการลดทนนไวไวออยยาางไร
งไร

เฉลย
ขอ ก จากปัญหา ม หลั หลักกกฎหมายท
กฎหมายทเเก  กยยวข วของอย
องอย ดัดังงนน
มาตรา 1224 วา บรษัษัททจจาากักัดจะลดท ดจะลดทนนของบร ของบรษัษัททลงด ลงดววยลดม
ยลดมลลคคา
แตลละห
ะห น ๆ ใหตต าาลง  ลง หรออลดจ ลดจาานวนห
นวนห นให นใหนนออยลง
 ยลง โดยมตพพเเศษ ศษ
ของทปประช
 ระชมมผผ ถถออหห นนกก ได
การลดทนนจะท จะทาได าไดกกตตออเม
 เมออท
 ทประช
ป ระชมมผผ ถถออหห นนมมมมตต ใหลลดท
ดทนได
นได แต
การลดทนนนันันต นตอองเป งเปนมตพพเเศษ ศษ จากทจากทปประช  ระชมมผผ ถถออหห นนเท
เทานั
านัน จะ
เปนมตธธรรมดาท
รรมดาทถถ อเส อเสยยงข
งขาางมากเท
งมากเทาานันันนไม ไม ได
ดังนั
งนันการลดท
นการลดทนนนันันนกรรมการบร กรรมการบรษัษัทจะต ทจะตอองจั งจัดดให ใหมมการประช
ก ารประชม 2
ครัง คอประช
อประชมมครั ครังงแรกท
แรกทปประช
 ระชมมเห
เหนนชอบกั
ชอบกับบมต มตลดทลดทนไม นไมนนอยกว
อยกวา
3 ใน 4 และตอมาให อมาใหมมกการประช ารประชมครั มครังงททสสองโดยท
 องโดยทปประช  ระชมมเห
เหนชอบ
นชอบ
ดวยไม
วยไมนนออยกว
ยกวา 2 ใน 3 และนาามต มตพพเเศษไปจดทะเบ
 ศษไปจดทะเบยยนด นดววยเหต
ยเหตนน 
จงงจะใช
จะใชมมตตเเสสยยงข งขาางมากเท
งมากเทาานันันนไม ไม ได
ขอ ข จากปัญหา มหหลัลักกกฎหมายท กฎหมายทเเก  กยยวข วของอย
องอย ดัดังงนน
มาตรา 1225 อันนททนของบร นของบรษัษัททนันันจะลดลงไปให
นจะลดลงไปใหถถงงตต าากว กวาาจจาานวน
นวน
หนงในส
ง ในสของท
ข องทนนทัทังหมดหาได
งหมดหาได ไม
การทบรบ รษษััททททพพยยรร งเร
งเรอองจ
งจากั
ากัดจะลดท
ดจะลดทนนลงเหล ลงเหลอ 1,500,000 บาท
นัน สามารถท
สามารถทจะกระท จ ะกระทาาได ได เพราะกฎหมายมขขออจจาากักัดดในเร ในเรอองการ
 งการ
 ลดทนวนวาาจะลดท
จะลดทนลงไปให
นลงไปใหตต าากว
 กวาาหน
หนงงในส
 ในสขของท
 องทนนทัทังหมดไม
งหมดไม ได คอ
เมอบร
อ บรษัษัททลดท
ลดทนแล
นแลว ทนท
นทเหล
เ หลออจะม
จะมตต าากว
 กวาาหน
หนงงในส
 ในสขของท
 องทนนเด
เดมมไม
ไม

 ได ซงจากการท
ง จากการทบบร
 รษัษัททททพพยยรร งเร
งเรอองม
งมททนนจดทะเบ
จดทะเบยยนน 4,000,000
บาทนัน จงงสามารถลดท
สามารถลดทนลงได นลงไดเหล เหลออตต าาสสด คออไม
ไมตต าากว
กวา

1,000,000
งนัน การทบาท
ดังนั บร
บ รษัษัทท
ททพพยยรร งเร
ง เรอองต
งตอองการท
งการทจจะลดลงเหล
 ะลดลงเหลอ 1,500,000
บาทนันนจจงสามารถท
งสามารถทจะกระท
จ ะกระทาาได ได เพราะยังงเหล
เหลอท
อทนนมากกว
มากกวาาหน
หนง
 ในสขของท
 องทนนจดทะเบ
จดทะเบยยนน

17. บรษัษัททนนาใสจ
า ใสจากัากัด ตองการท
องการทคควบบร
 วบบรษัษัททเข เขาากักับบบร
บรษัษัททนนาดา ดม
 ไทยจาากักัด เพออให  ใหกการด
ารดาาเน
เนนนการควบบร
การควบบรษัษัทเป ทเปนไปดววยความถ
ยความถก
ตอง
อง บรษษััททนนาใสจ
า ใสจงงไดไดแแจจงความการควบบร
งความการควบบรษัษัททไปยั ไปยังงเจ
เจาาหน หนตต าาง
งๆ
ของบรษัษัท เมอบร อ บรษัษัททเคร
เครอองกรองไทยจ
 งกรองไทยจาากักัด ซงงเป  เปนเจาาหน หนขของ  อง
บรษัษัทน
ทนาใสจ
า ใสจากั
ากัด ไดรัรับบแจ แจง กเเกรงว
กรงวาาตนจะไม
ตนจะไม ไดรัรับบชชาาระหน ระหน เมอ
บรษัษัททั
ททังงสองควบเข
สองควบเขาด าดวยกั
วยกัน จงงได
ได ใชสสททธธของเจ
ของเจาาหน หนคัค ัดดคคาานการ
นการ
ควบบรษัษัททดัดังกล
งกลาาวว ภายใน 7 วัน นับบแต แตววัันนทท ได
 รัรับบแจ
แจง เมออเป  เปน
เชนนนนการควบบร
ก ารควบบรษัษัททั ททังงสองจะด
สองจะดาาเน
เนนการตออไปได ไปไดหหรรออไม
ไม เพยยงใด งใด

เฉลย
ตามปพพ.มาตรา 1240 ไดกกาาหนดว หนดวธธกการการควบบร
 ารการควบบรษัษัททววา
 “บรษษััทต
ทตอองโฆษณาในหนั
งโฆษณาในหนังงสสออพพมมพพททองท
องทเเจ
 จดครั
ดครังงเป เปนอยาางน
งนออยย
และสงคงคาาบอกกล
บอกกลาาวไปยั
วไปยังบรรดาผ
งบรรดาผ ซซงงบร
 บรษัษัททรร ววาาเป
 เปนเจาาหน
หนขของ
 อง
บรษัษัทด
ทดวยจดหมายลงทะเบ
วยจดหมายลงทะเบยยนไปรษณ
นไปรษณยย บอกใหททราบรายการท ราบรายการท
 ประสงคจจะควบบร
ะควบบรษัษัทเข
ทเขาากักัน และขอใหเเจจาาหนหนผผ  มม ขข ออคัคัดดคคาานอย
นอยาางง
หนงอย
ง อยาางใด
งใด ในการควบบรษัษัททเข เขาากักันนั
นนันส
นสงงคคาาคัคัดดคคาานไปภายใน
นไปภายใน

หกเดอนนั อนนับแต
บแตวัวันนททบอกกล
บ อกกลาาวว ถาไม าไมมม ใครคั
 ดดคคาานภายในก
นภายในกาาหนด
หนด
เชนนววาานันัน ก ใหถถออววาาไม
ไมมมคคาคั
า คัดดคคาานน

ถจะได
าาหากม
หากม
 ใชหหนเเจนจหหร
าาหน
 หน คัค  ให
รอได
อได ัดดคคาาน นระกั
ปประกั บรนนเพ
ษัษเพัททจะจั
อจะจั
 หนดการควบเข
อหน ดรรายนั
 การควบเข
ายนันน”” าากักันนมม ได จนกวา
จากปัญหาการทบบร  รษัษัทน
ทนาใสจะควบเข
า ใสจะควบเขาากักับบบร บรษัษัททนนาดา ดมมไทย
 ไทย เป เป น
บรษัษัทน ทนาด
า ดมมไทยจ
 ไทยจาากักัด นันได นไดแแจจงความการควบบร
งความการควบบรษัษัททให ใหบร
บรษัษัท
เครองกรองไทยจ
อ งกรองไทยจาากักัดซ ดซงเปง เปนเจาาหน หนขของบร
 องบรษัษัททนนาใสทราบและ
า ใสทราบและ
บรษัษัทเครทเครอองกรองไทยได
 งกรองไทยไดททาาการคั การคัดดคคาานการควบบร
นการควบบรษัษัททดัดังกล งกลาาวว
ภายใน 7 วัน ซงม ง มผผลท ลทาใหาใหกการคั ารคัดดคคาานเป นเป นนผล ผล เพราะกฎหมาย
กาหนดให
าหนดใหททาการคั าการคัดดคคาานได นไดภภายในเวลาหกเด
ายในเวลาหกเดออนน นับบแต แตววัันนทท ได

รับค
บคาาบอกกล
บอกกลาาวตามมาตรา วตามมาตรา 1240 วรรคแรก
เมอการคั
อ การคัดดคคาานเป นเปนผลจงท งทาให
าใหบบรรษัษัทททัทังงสองยั
สองยังงไม ไมสสามารถท
ามารถทจจะ ะ
ทาาการควบกั
การควบกันนได ได จนกวาาบร บรษัษัททนนาใสจะช
า ใสจะชาาระหน ระหน ให  กักับบบรบรษัษัท
เครองกรองไทยเป
อ งกรองไทยเปนทเเร  รยยบร บรออยย หรออไม ไมกกตต อองจั
งจัดดให ใหมมการประกั
ก ารประกัน
เพออหน
 หนนัน ันก
นกออนจ นจงงจะสามารถท
จะสามารถทาาการควบบร การควบบรษัษัทดั ทดังงกล กลาาวได วได มาตรา
1240 วรรค 3
ดังนั
งนันบร
นบรษษััททั ททังงสองยั
สองยังงควบกั ควบกันนไม ไม ไดจจนกว นกวาาบร บรษัษัททนนาใสจะช
า ใสจะชาาระหน ระหน
หรจัจัดดให ใหมมการประกั
การประกันนเพ เพอหน
อ หนดัด ังงกล กลาาวกวกออนจ
นจงงจะสามารถควบบร
จะสามารถควบบรษัษัท
ทังงสองเข
สองเขาากักันได นได

18. นายแดง นายเหลอง

อง และนายเขยยวว ไดรรวมห
วมห นนกักันนจัจัดตั
ดตังงหหาง
าง
 ห นนสสววนสามสหายยานยนต
นสามสหายยานยนต ประกอบกจจการซ การซออมรถยนต
มรถยนต โดย
แตลละคนลงห
ะคนลงห นนเท
เทาากักัน คนละ 200,000 บาท ประกอบกจจการได
การได 2

ป กจการไม
จการไมดดมม แต
แตขขาดท
าดทนมาโดยตลอด
นมาโดยตลอด จนทายส ายสดดเง
เงนลงท
นลงทนเหล
นเหลอ
เพยยงง 500,000 บาท และหางฯ างฯ ยังงเป
เปนหนคค าาซ
 ซอออะไหล
 อะไหลจจากบร
ากบรษัษัท

รวมยนต จานวน
นายแดงออกไปเพ านวน ออช100,000
ระหนบาท
ชาาระหน  ง อฯกทั
หห าาง กอทักงงยัยั70,000
งค
งคาางคงคนนเง
เงนนคคาาใช
บาท ใชจจาายท
 ยท
ผ เป
เปนห นนสสววนเห
นเหนนพพอองต
งตอองกั
งกันนววาาควรจะเล
ควรจะเลกกหหาางฯ งฯ และชาาระบั ระบัญ ญชช
ตอไป
อไป นายแดงจงงมาปร มาปรกกษาท
ษาทาานว นวาากรณ
กรณนนตตามกฎหมาย
  ามกฎหมาย เมอเล อ เลก
หาางฯและช
งฯและชาระบั าระบัญญชชแล
แลว นายแดงจะไดรัรับบเง เงนนททลงท
ล งทนนไปนั
ไปนันนคคน
หรออไมไม และถาได าไดรัรับค
บคนนจะได
จะไดรัรับบคคนนเป
เปนจาานวนเท นวนเทาไร าไร

เฉลย
ตามกฎหมายในเรอองการช  งการชาาระบั ระบัญ ญชชของห
ของหาางฯ งฯ ไดบับัญ ญญั
ญัตต ไว
  ใน
มาตรา 1062 1062 ทวว า “การชาาระบั ระบัญ ญชช ใหททาาโดยล
โดยลาาดัดับบดัดังงนน คอ
(1) ใหชชาาระหน
ระหนทัท ังงหลายซ
 หลายซงงค  คาางแก
งแกบบคคคลภายนอก
คลภายนอก
(2) ใหชชดใช
ดใชเเงงนทดลองและค
นทดลองและคาาใช ใชจจาายซ
 ยซงงผ
 ผ เเปปนห นนสสววนได
นไดอออกของ
อกของ
ตนไป เพอจั อ จัดดการค
การคาของห
าของหาางฯ งฯ
(3) ใหคคนนท
 ทนทรันทรัพพยยซซงงผผ เเปปนห นนสสววนได
นไดลลงเป งเปนห น
ตามปัญหา เมอห อหาางห
งห นส
นสววนเล นเลกกกักันนกกตตองด
องดาาเน เนนการช
นการชาาระบั ระบัญ ญชช
ตามกฎหมายขาางต งตน คอ เมออเล  เลกกหหาางง ฯ หาางม งมเเงงนนเหล
เหลอออย
อย  
500,000 บาท ตอองช งชาาระบั
ระบัญ ญชช ดังงนน
(1) ชาาระหน
ระหนทัท ังงหลายซ
หลายซงงค  คาางช
งชาาระแก
ระแกบบคคคลภายนอก
คลภายนอก กรณนนตต  ออง ง
ชาาระหน
ระหนคค าซา ซอออะไหล
 อะไหลรรถยนต ถยนต ใหกักับบบร บรษัษัททรวมยนต
รวมยนต เปนเงน
 100,000 บาท
ดังนั
งนัน คงเหลออเง
เงนหลั
นหลังงจากช
จากชาาระหน
ระหน 500,000 – 100,000 =

400,000 บาท
(2) ใหชชดใช
ดใชเเงงนทดรองและค
นทดรองและคาาใช
ใชจจายซ
ายซงงผ
 ผ เเปปนห นนสสววนได
นไดอออกของ
อกของ

ตนไปเพ
 ไปทั ง สน ออจั
งส  70,000
จัดดการงานของห
การงานของห
บาท าางฯ งฯ กรณนนายแดงได ายแดงไดอออกเง
อกเงนนคคาาใช ใชจจาายย
ดังนั
งนัน คงเหลออเง เงนหลั
นหลังงจากหั จากหักกเง เงนทดรองจ
นทดรองจาายของนายแดง
ยของนายแดง
400,000– 70,000 = 330,000 บาท
(3) ใหคคนนท
 ทนทรั
นทรัพพยยซซงงผผ เเปปนห นนสสววนได
นไดลลงห งห น กรณนนผผ   เเป
 ปนห นนสสววนน
ลงห นนเท
เทากั ากัน การคดดททนทรั นทรัพย พยกกตต อองเฉล
งเฉลยยไปสามส
 ไปสามสววนน
ดังนั
งนัน การคนนททนทรั นทรัพย พยขของผ องผ เเปปนห นนสสววนแต
นแตละคน
ละคน 330,000 / 3 =
110,000 บาท
กรณตตามปั
ามปัญหา นายแดงและผ เเปปนห นนสสววนทั นทัง 3 คน
คน จจะไ ะไดดเเฉล
ฉลย
คนเป
นเปนเงนคนละ นคนละ 110,000 บาท

19. บรษัษัททททพพยยสสามั ามัคคคค จาากักัด มททนนจดทะเบ

จดทะเบยยนน 5,000,000 บาท
แบงงออกเป
ออกเป น 50,000 ห น ๆ ละ 100 บาท ตออมาบร มาบรษัษัททตตองการ
องการ
ขยายกจการให
จการให ใหญขขน ประธานกรรมการจ
ประธานกรรมการจงงเร เรยยกประช
กประชมมคณะ คณะ
กรรมการเพอขอมต อ ขอมต ในการเพมมท  ทน ในทสส ดดท ทปประช
 ระชมมคณะกรรมการ
คณะกรรมการ
มมต
มตเเปปนเอกฉันนทท ใหเเพพมมท  ทนของบร
นของบรษัษัททได ได โดยใหเพ เพมมท
 ทนด
นดววยว
ยวธธ
การเพมม ม มลลคคาาหห นเป
นเปนห นละ
นละ 150 บาท ดังงนน ให  ททาานว
นวนนจฉั
จ ฉัยยววา
ก. การเพ
การเพมมท  ทนของบร
นของบรษัษัททททพพยยสสามั ามัคคคคจจาากั
 กัด โดยอาศัยยมต มตเเอกฉั
อกฉันนทท
ของคณะกรรมการของบรษัษัททจะกระท จะกระทาาได ไดเเพพยยงใด
งใด หรออไม ไม
 ข. การเพ
การเพมมท
 ทนด
นดววยการเพ
ยการเพมมม  มลลคคาาหห นจาก
นจาก 100 บาท เปเป น 150
บาท ของบรษัษัททททพพยยสสามั
ามัคคคคจจาากักัด ดังกล
งกลาาวชอบด
วชอบดววยกฎหมายหร
ยกฎหมายหรอ

 ไม อยาางไร
งไร

เฉลย
มาตรา 1220 บรษัษัททจจาากักัดอาจเพ ดอาจเพมท ม ทนของบร
นของบรษัษัททขขนนได  ไดดดววยออกห
ยออกห น
 ใหม โดยมตพพเเศษของท ศษของทประช ป ระชมมผผ ถถออหห น
1) จะเหนได นไดววาการเพ
า การเพมมท  ทนของบรนของบรษัษัททจจาากักัดดนันันนจะท จะทาาขขนนได ได โดยมต
พเเศษของท
ศษของทระช ร ะชมผมผ ถถออหห นนเทเทาานันัน กรรมการของบรษัษัททจะประช จะประชม
กันเองระหว
นเองระหวาางกรรมการด งกรรมการดวยกั วยกัน แลววลงมต ลงมต ใหเเพพมมท  ทนของบร
นของบรษัษัท
จาากักัดไม
ดไม ได แมจะม จะมมต
มตเเปปนเอกฉันนททกกตตาม าม ตอองม งมกการเร
ารเรยยกประช
กประชม
 ใหญผผ ถถออหห น และมตทท ได   ตตอองเป
งเปนมตพพเเศษพ  ศษพเศษดเศษดวย วย จงจะเป
งจะเปนมต
การเพมท ม ทนท
นทชอบด ช อบดววยกฎหมาย
ยกฎหมาย ดังนั งนัน มตการเพ การเพมมท  ทนของบร
นของบรษัษัท
ทพพยยสสามั
ามัคคคคจจาากักัด ดังงกล กลาาวจ วจงงมม ใชมมตตทท ได
  มมาโดยชอบด
าโดยชอบดววยย
กฎหมาย
2) การเพ
การเพมท ม ทนในบร
นในบรษัษัททจจากั ากัดท
ดทาได
าไดเพเพยยงว งวธธเเด
 ดยยวว คออการออกห
การออกห น
 ใหม โดยมตพพเศษของท เ ศษของทประช ป ระชมมผผ ถถออหห น จากโจทกขขาางต งตน บรษัษัท
ทพพยยสสามั
ามัคคคคจจาากักัดเด
ดเดมม มมททนนจดทะเบ
จดทะเบยยนอย นอย  5,000,000 บาท แบง
เป น 50,000 ห น ๆ ละ 100 บาท หากตองการเพ
เป องการเพมมท  ทนอ
นอก
2,500,000 บาท บรษัษัททตตอองออกห งออกห นนใหม ใหมออก 25,000 ห น มลค ลคาาหห น
ละ 100 บาทเทาาเด เดม แลววเสนอขายให เสนอขายใหแแกกผผ ถถ ออหห นนทัทังหลายในงหลายใน
บรษัษัทก
ทกออนตามส
นตามสววนจ นจาานวนทนวนทเขาถ เ ขาถอหอห นนอย อย  จงงเป
เปนการเพมท ม ทนท
นท
ชอบดววยกฎหมาย
ยกฎหมาย การเพมมท  ทนโดยการเพ
นโดยการเพมมม  มลลคคาาหห นนจาก
จาก 100
 บาท เปน 150 บาท จงเป
งเปนวธธกการท
ารท ไม
 ถถกกต
 ตอองง ไมชชอบด
อบดววยย
กฎหมาย

20. บรษัษัททครัครัวไทย
วไทย จาากักัด ไดททาาการควบบร
การควบบรษัษัทครั
ทครัวอ
วอนนเตอร
เตอร 
จาากักัด เป
เป นนททเร
เ รยยบร
บรออยแล
ยแลว บรษัษัททไม
ไมยางไทย
ยางไทย จาากักัด ผ คคาาส
 สงกั
งกับ

จบราานวน
ษัษัทครั
นวน ทครั200,000
วไทย
วไทย จาากักัด ผ ไดเป
บาท เ ใช
ปนเจสสททธ
าาหน
หน ขของบร
 การคั
องบรดดค
ธททาาการคั ษัษคัททครั
ครัวไทย
วไทย จาากักัดษัษัทอย 
าานการควบบร
นการควบบร
ครัวไทยวไทย จาากักัด แตททาาการคั
 การคัดดคคาานเก นเกนนระยะเวลาท
ระยะเวลาทกกฎหมาย  ฎหมาย
กาหนด
าหนด คาาคัคัดดคคาานจนจงไม
งไมมมผลผล บรษัษัททั ททังงสองจ
สองจงงควบเขควบเขาากักันนโดย โดย
ดาเน
าเนนการในนามของบร
นการในนามของบรษัษัททครั ครัวอ
วอนนเตอรเตอร จาากักัด เมออเป  เปนเชนนนน
บรษัษัทไมทไมยยางไทย
างไทย จาากักัด จงงเร เรยยกให
กใหบบรรษัษัททครั
ครัวอ วอนนเตอร
เตอร จาากักัด
ชาาระหน
ระหน ให กกัับบตน
ตน ตามจาานวนท นวนทบบร  รษัษัททครั
ครัวไทย
วไทย จาากักัด เป เป นนหน
หนตน
ต น
อย  จาานวนนวน 200,000 บาท
บรษัษัทครัทครัวอ
วอนนเตอร
เตอร จาากักัด ไดปปฏฏเสธการช
เสธการชาาระหน ระหน ให  แแกกบบรรษัษัททไม
ไม
ยางไทย จาากักัด วาาเป เปนหนเเด  ดมมของบร
ของบรษัษัททครั ครัวไทย
วไทย จาากักัด บรษัษัท
ครัวอ วอนนเตอร
เตอร จาากักัด ไมจจาาเปเปนตอองรั งรับบผผดดชอบในหน
ชอบในหนเเด  ดมมแต
แตอยอยาางใด
งใด
ถามวาาบร บรษษััททครั
ครัวอ
วอนเตอร
นเตอร จาากักัด จะปฏเเสธการช สธการชาาระหน ระหน ให แแกก
บรษัษัทไมทไมยยางไทย
างไทย จาากักัด ดังกล งกลาาวไดวไดหร หรออไม
ไม เพราะเหต ใด

เฉลย
ตามปพพ. มาตรา 1243 วางหลักไว กไวววา บรษัษัททใหม
ใหมนนยย  ออมได
 มได ไปทัง
สทธ
ทธและความรั
และความรับบผผดดบรรดาม
บรรดามอย
อย แก
แกบบรรษัษัทเด
ทเดมมอัอันนได
ไดมมาควบเข
าควบเขาากักัน
นันนทัทังส
งสน
จากปัญหา บรษัษัทครั
ทครัวไทยจ
วไทยจากั
ากัด ไดคควบเข วบเขาากักับบบร
บรษัษัททครั ครัว
 อนนเตอร
เตอร จาากักัด เป
เป นนททเร
เ รยยบร
บรออยแล
ยแลว นันนหมายถ หมายถงการด
งการดาาเนเนน
กจการในบร
จการในบรษัษัททครั
ครัวอ
วอนนเตอร
เตอรซซงงใช
ใชชชออเด
 เดมมของบร
ของบรษัษัททครั
ครัวอ
วอนนเตอร
เตอร

จาากักัดนั
ดนัน ไดรวมก
รวมกจจการของบร
การของบรษัษัททครั ครัวไทยเข
วไทยเขามาด
ามาดววยทั
ยทังงหมด
หมด ซง
การทบร บ รษษััททครั
ครัวไทยม
วไทยมหหนนอย
อ ย กักับบบร
บรษัษัททไม
ไมยยางไทยจ
างไทยจาากักัด จาานวน
นวน

200,000
ครัวอ
วอนนเตอร บาทจจาากั(สองแสนบาทถ
เตอร ดดววยย ตามหลัวน)
กัดด วกกกฎหมายมาตรา
น)กฎหมายมาตรา
นัน จะตกมาเป
จะตกมาเป1243
 นของบร
นของบร ษัษลัทาาวว
ทกกล
มาขาางต
งตน บรษัษัททครั ครัวอ
วอนนเตอร
เตอรจจงงไม
ไมออาจปฏ
าจปฏเเสธการช
สธการชาาระหน
ระหน ให
 แแกก
บรษัษัทไม
ทไมยยางไทยได
างไทยได
ดังนั
งนัน บรษัษัททครัครัวอวอนเตอร
นเตอรจจาากักัด ไมสามารถปฏ
สามารถปฏเสธการช
เสธการชาาระหน
ระหน ให 
แกบบรรษัษัทไม
ทไมยยางไทยจ
างไทยจาากักัดดได
ได แตออยยาางใด
งใด

ขออสอบกฎหมายพาณ
สอบกฎหมายพาณชย
ชย 1

1. นายเอกทาสั าสัญญาซ
ญญาซออขายรถยนต
 ขายรถยนตกักับบนายโท นายโท ตกลงซออขายท  ขายท
ราคา 3,000,000 บาท และไดวางมั วางมัดดจจาาไว ไว 500,000 บาท สวนท วนท
เหลออออก 2,500,000 บาท นัดดชชาระในวั าระในวันนทท 13 กรกฎาคม 2548
 โดยมขขออตกลงว
ตกลงวาาถถานายเอกไม
านายเอกไมชชาาระเง
ระเงนนในวั ในวันนดัดังงกล
กลาาวว นายโทม
สทธ
ทธรรบเง
บ เงนมั
นมัดจ ดจาและนายเอกต
าและนายเอกตอองน งนาารถมาค
รถมาคน ตอมาเม อมาเมออวั
 วันท
นท 12
กรกฎาคม 2548 นายเอกไดขขายรถยนต ายรถยนตคัคันดั นดังงกล
กลาาวให
วใหกักับบนายตร
นายตร
 ในราคา 3,500,000
3,500,000 บาท เมออถ  ถงวั
งวันนทท 13 กรกฎาคม 2548 นาย
เอกผดนั
ดนัดดไม
ไมชชาาระหน
ระหน และนายโทไดรร เร เ รอองท
 งทนนายเอกขายรถไป
 ายเอกขายรถไป จง
กลาวอ
าวอาางว
งวา กรรมสททธธ ในรถยนตยัยังงเป เป นนของตน
ของตน นายเอกไมมมสส ททธธ
ขายใหกกัับบผผ ออนนได
 ได ขอกล
อกลาาวอ
วอาางน
งนฟฟั ังไดหหรรออไม
ไม อยาางไร
งไร
 อาางหลั
งหลักกกฏหมาย
กฏหมาย มาตรา 458 กรรมสทธ
ทธ ในทรั
 พพยยสสนท
น ทขายย
ข ายยออมม

 โอนไปยังงผผ ซซอตั
อตังแต
งแตขณะเม
ขณะเมออได
 ไดททาาสัสัญญาซ
ญญาซออขายกั
 ขายกัน
กรรมสททธธ ในรถยนต
  โอนไปยังงนายเอกแล
นายเอกแลววตัตังแตงแตขณะท
ขณะทาาสัสัญ
ญญาซ
ญาซอ

ชขาย เพราะสั
าาระเง
ระเง น แตมมญญาซ
ญ  ญาซ
 ได เงออขายท
 อนไขในเร
มมเง  ขายท
นไขในเร ทท าากักัอองการโอนกรรมส
 นเปนงการโอนกรรมส
เปนสัญ ญญาท
ญาทมม เเงงททธ
ออนเวลาการ
 ธนเวลาการ
 สววนสั
นสัญญาท
ญญาท
ทาาเพ
เพมมเต
 เตมมกกมมผลบั
ผลบังงคัคับบได
ไดเเพราะไม
พราะไมขขััดดตตออความสงบเร ความสงบเรยยบร บรออยหร
ยหรอ
ศลธรรมอั
ลธรรมอันนดดขของประชาชนแต
องประชาชนแตกก ไม   ไดขัขัดดขวางการโอนกรรมส
ขวางการโอนกรรมสททธธ
แหงงรถยนต
รถยนตพพพพาทแต าทแตออยยาางใด
งใด ดังงนันันนนายเอกจ นายเอกจงงมมสสททธธขขายรถยนต  ายรถยนต
 ใหนนายตร
ายตร และกรรมสททธธ ในรถยนต  กก ได
  โอนไปเป
 โอนไปเป นนของนายตร ของนายตรเเชชน
กัน
ดังนั
งนันข
นขออออาางของนายโทฟั
งของนายโทฟังไม ขขน สวนนายโท วนนายโท กคคงต งตอองไปฟ งไปฟ อง
เรยยกร
กรองให
องใหนนายเอกรั
ายเอกรับบผผดดในเร ในเรอองหน
 งหนคค าางช  งชาาระรวมทั
ระรวมทังงคคาาเส เสยยหายท
หายท
เกดดขขนต
น ตออไป
ไป

2. นงคราญทาาสัสัญญาเช ญญาเชาาบบาานจากนงนนจากนงนชลงลายม ชลงลายมออชชออทั

 ทังงสองฝ
สองฝายม
ระยะเวลา 2 ปป เมอครบก อ ครบกาาหนดอาย
หนดอายสัสัญญา ญญา นงคราญยังงคงอาศั คงอาศัย
อย ตตออไปและได
ไปและไดจจายคา ยคาเช
าเชาาให
ใหกักับบนงน
นงนช แตนนงน งนชชเห
เหนนววาาสัสัญญาเช
ญญาเชา
หมดอาย จงงไม ไมรัรับบเง
เงนนและส
และสงงเง เงนนคคนนให
ใหกักับบนงคราญ
นงคราญ นงคราญกลาาวว
อาางว
งวาาเปเปนสัญญาเช
ญญาเชาาใหม ใหมทท ไม
  มมกก าหนดเวลา
า หนดเวลา และถาานงน นงนชชจะ จะ
ยกเลกการเช
กการเชาาตตองบอกกล
องบอกกลาาวล วลวงหน
วงหนาากกออนน ใหววนนจจฉัฉัยยววาค
าคาากล
กลาาวว
อาางของนงคราญฟั
งของนงคราญฟังได หหรรออไม ไม อยางไร างไร
 อาางหลั
งหลักกกฏหมาย
กฏหมาย มาตรา 564 อันนสัสัญ ญญาเช
ญาเชาานันันนททานว
านวาายยอมระงั
อมระงับ
 ไปเมออส
 สนเวลาท
น เวลาท ได
 ตตกลงกั
กลงกันนไว
ไว มพพัักต
กตอองบอกกล
งบอกกลาาวก วกอนอน

และมาตรา 570 ในเมออส  สนก

น กาาหนดเวลาเช
หนดเวลาเชาาซซงงได  ไดตตกลงกั
กลงกันนไว
ไวนันัน
ถาาผผ เช
เชาายัยังคงครองทรั
งคงครองทรัพย
พยสสนอย
น อย แและผ
ละผ  ใหเเชชาารร คความนั
วามนันนแล
แลววไม
ไม

ทักกท
 ไม มมทกก วงไซร
วาหนดเวลา
า งไซร
หนดเวลา ทานให
านใหถถออววาค
าค สัสัญ
ญญาเป
ญาเปนอันนได ไดททาสั
า สัญญาใหมตตอไป อ ไป
เมอส
อ สนส น สดดเวลาตามสั
เวลาตามสัญญาเช า สัญ ญญาเช
ญาเชาากกเปเปนอันนระงั ระงับบโดยท
โดยท
นงนชชไม ไมจจาเป
า เปนตอองบอกกล
งบอกกลาาวว อกกทัทังงการท การทนนงน
 งนชชไมไมรัรับบคคาาเช
เชาาและ
และ
สงค
งคนนคคาาเช เชาดั
าดังกล
งกลาาวถ
วถอวอวาามมกการทั
ารทักท
กทววงแล งแลวจ
วจงงไม ไมถถออว
 วาาเป
เปนการตอ
สัญญาเช
ญญาเชาาใหม ใหม ไปเป
 ไปเป นนสัสัญ
ญญาเช
ญาเชาาไม ไมมมกกาหนดเวลา
า หนดเวลา
สรปว
ปวาาสัสัญญาเช ญญาเชาาสสนส
น สดดและระงั
และระงับบไปแล
ไปแลว นงคราญไมสสามารถ ามารถ
อาศัยยอย อย  ในบาานเช
นเชาาได
ไดตตออไป
ไป และคากล ากลาาวอ วอาางของนงคราญฟั
งของนงคราญฟังไม
 ได 

3. นาย ก. ได โอนกจจการร การรานอาหารในโรงแรมให

านอาหารในโรงแรมใหกักับบนาย นาย ข. โดย
นาย ข. ยนนยอมรั
ยอมรับบโอนล โอนลกกจจาางทั งทังหมดโดยนั
งหมดโดยนับบอาย อายงงานต
านตออเน เนองให
อ งให
ดวย
วย นาย ก.จงตกลงโอนล
งตกลงโอนลกกจจางของตนในสางของตนในสววนร นราานอาหารทั
นอาหารทังงหมด หมด
25 คน แตลลกกจจาางทั งทังหมดไม
งหมดไมยยนนยอม  ยอม ในวันนทท 30 ตลาคม ลาคม
นายก.จงงมมหหนันังงสสออแจ
แจงงให
ใหลลกกจจาางไปลงลายม
งไปลงลายมอช อชออในทะเบ
 ในทะเบยยนล นลกกจจาางง
ของนาย ข.ในวันนทท 1 พฤศจกกายน ายน ถาามมยยนนยอมจะถ
 ยอมจะถออววาาลลกจ กจาางนั
งนัน
 ไดลลาออกและพ
าออกและพนนสภาพการเป สภาพการเปนลกกจจาง าง ทาาใหให ไม ไดรัรับบสสนนจจางแทน
างแทน
การบอกกลาาวล วลววงหน งหนาาและเง
และเงนนชดเชยตามกฎหมายค
ชดเชยตามกฎหมายค มมครอง ครอง
แรงงาน ใหววนนจจฉั ฉัยยววาาหนั
หนังงสสออแจ
แจงงดัดังงกล
กลาาวก
วกออให
ใหเเกกดผลทาง
ดผลทาง
 กฎหมายหรออไม
ไมออยยาางไร
งไร

อาางหลั
งหลักกกฎหมาย
กฎหมาย มาตรา 577 นายจางจะโอนส างจะโอนสททธธของตนให
ของตนใหแแกก
บคคลภายนอกก
คคลภายนอกก ไดเเมมออล
 ลกกจจาางย
งยนยอมพร
นยอมพรออมใจด
มใจดววยย ลกกจจาางจะให
งจะให

ดบวย
วคคลภายนอกท
คยคลภายนอกท
ถาาคค สัสัญ ญาทาางานแทนตนก
ญญาท งานแทนตนก
าาการฝ
การฝาฝนบทบั  ไดเเมญญั
มอนายจ
ญ อ ญันายจ
ตตนน   ค าางย
สัสงยัญนนยอมพร
ญญาอ ยอมพร
ญาอ กกฝฝาออมใจ
มใจง
ยหน
จะบอกเลกกสัสัญญาเส ญญาเสยยกก ได
และมาตรา 582 ถาาคค สัสัญ ญญาไม
ญาไม ไดกกาาหนดลงไว
หนดลงไว ในสัญ ญญาว
ญาวาจะจาจะจาางง
กันนานเท
นนานเทาใด าใด ทาานว นวาาฝฝายใดฝายหนงงจะเล  จะเลกกสัสัญ ญญาดญาดววยการบอก
ยการบอก
กลาวลาวลววงหน
งหนา ในเมออถ  ถงหร
งหรออกกอนจะถ
อนจะถงงกกาาหนดจ หนดจาายส ยสนนจจาางคราวใด
งคราวใด
คราวหนง เพออให  ใหเเปปนผลเลกกสัสัญ ญญกั ญกันนเม เมออถ
 ถงงกกาาหนดจ หนดจาายส ยสนนจจาง
าง
คราวถัดดไปข ไปขาางหน งหนาากกอาจท
อาจทาาไดได แต ไมจจาาต  ตองบอกกล
องบอกกลาาวล วลววงหน
งหนา
กวาสามเด
าสามเดออนน อนงงเม  เมออบอกกล
 บอกกลาาวดั วดังงววาานน นายจาางจะให งจะใหสสนนจจาางแก
งแก
ลกจ
กจางเส
างเสยยให ใหคครบจ
รบจาานวนท
นวนทจจะต
 ะตองจ
องจายจนถ
ายจนถงงเวลาเล เวลาเลกกสัสัญญาตาม ญญาตาม
กาหนดท
าหนดทบบอกกล  อกกลาาวนั วนันนททเด
เดยยวแล
วแลววปลปลออยล ยลกกจจาางจากงานเสงจากงานเสยยใน ใน
ทันนททกกออาจท
 าจทาาได ได
เนองจากการท
อ งจากการทนนายจ  ายจางจะโอนส
างจะโอนสททธธของตนให
ของตนใหแแกกบบคคคลภายนอก  คลภายนอก
ตองได
องไดรรัับบความย
ความยนยอมจากบ
นยอมจากบคคคลภายนอกตามหลั
คลภายนอกตามหลักกกฎหมายท กฎหมายท ได 
กลาวอาวอาางข
งขาางต งตน แต ในเมออล  ลกกจจาางไม
งไมยยนนยอมตาม
 ยอมตาม นาย ก. ผ เป เปน
นายจางจ างจงต งตอองจงจาายส
ยสนจนจางแทนการบอกกล
างแทนการบอกกลาาวล วลววงหน งหนารวมทั
ารวมทังงคคา
ชดเชยตามทกฎหมายก ก ฎหมายกาาหนด หนด สววนหนั นหนังงสสออแจ แจงงให ใหลลกกจ
 จาางไปลง
งไปลง
ทะเบยยนล นลกกจจางของนาย
างของนาย ข. และใหถถออววาล าลกจ กจาางได งไดลลาออกและพ
าออกและพน
สภาพ หากไมปปฏฏบบััตตตตามนั  ามนัน เป เป นนโมฆะและใช
โมฆะและใชบับังงคัคับบไม ไม ได
 ขออสอบกฎหมายแพ
สอบกฎหมายแพง 2

1. ตออยได
ยไดววาาจจาางให
งใหสสมรตั
มรตัดดชชดดแต
แตงงานโดยนั
งงานโดยนัดดววาาจส
จสงงชชดดแต
แตงงานใน
งงานใน

วัก.ค.
นท
นท สมรได
8 ก.ค.นนและจใช
าาช
 ชดแต งชชงานมาส
ดดแต
ดแตงงานมาส แตงงานในวั
งงานในวั
งงให นนท
ใหกักับบตตทออยขณะท
 ยขณะท
10 ก.ค.ตต ในวั
ยกนท
ออยก นาาลัทลั งงจะไป
11
จะไป
ฮานมมล ตออยได
ยไดปปฏฏเสธไม
เสธไมรัรับบชชดดแต
แตงงานและได
งงานและไดเเรรยยกเง กเงนค นคาามัมัดดจจา
คน แตสสมรได
มรไดแแยยงงและจะใช
และจะใชเเงงนนให ใหเเพพยยงร
งรออยละเจ
ยละเจดดครครงงเท
 เทานั
านัน ถา
ตอยมาปร
อยมาปรกกษาท
ษาทาานทนทาานจะให
นจะใหคคาาปร ปรกกษาว ษาวาาอย อยาางไร
งไร

2. อาานาจเป
นาจเปนลกกหน หนมม หหนนสส นนล
 ลนนพพนนตัตัว แดง ซงงเป  เปนเจาาหน
หนคคนหน
 นหนง
ขจองอาานาจและก
นาจและกาาลัลังจะขอใช
งจะขอใชสสททธธยย ดดทรั  ทรัพย พยสสนของอ
น ของอาานาจ
นาจ และ
อาานาจม
นาจมรถยนต
รถยนตออยย คัคันนหนหนงงม
 มรราคา าคา 5 แสนบาท อานาจกลั านาจกลัววววาแดง
าแดง
จะมายดจ ดจงได
งไดนนาาไปขายให
 ไปขายใหกักับบเดชา เดชา แตเดชาไมเดชาไมออยากจะซยากจะซอ
เนองจากรถยนต
อ งจากรถยนตดัดังงกล กลาาวไม วไมมม ใครอยากซ
 ออในตลาดขายยาก
 ในตลาดขายยาก
อาานาจอยากจะขายเลยลดให
นาจอยากจะขายเลยลดใหเเหล หลอ 3 แสนบาท เดชาจงรั งรับซ
บซออไว  ไว 
จากนันนออาานาจได
นาจไดกกลัลับมาบ
บมาบาานแล นแลววเล เลาาเร
เรอองทั
 งทังงหมดให
หมดใหออาานวยซ
นวยซงเป ง เปน
พชชายฟั
 ายฟัง อานวยได
านวยไดฟฟัังแลววนนกกเส เสยยดายรถยนต
ดายรถยนตจจงงได ได ไปขอซออรถ
 รถ
ยนตคคนจากเดชาในราคา
นจากเดชาในราคา 350000 บาท เดชาเหนนววาาซซออไว  ไวเเพพยยงวังวัน
เดยวก
ยวก ไดกกาาไรตั
ไรตังห
งหาหม
าหมนบาทจน บาทจงงยอมตกลงขายไห
ยอมตกลงขายไห แดงทราบเรออง ง
 ไดรรอองศาลว
งศาลวาการท
าการทออ าานาจขายรถยนต
นาจขายรถยนตนันันนเป เปนการฉอแลจ
อแลจงงขอให
ขอให
ระงับ ใหนนัักกสสกาแสดงความค
กาแสดงความคดดเห เหน
 3. อววยม
ยมนกแก
นกแกววชชางพ
างพดดอย
อย ตัตัววหน
หนง และอววนก นก ไมชชอบแอ
อบแอววซซงงเป  เปน
เพออนบ
 นบาานอย
นอย ขขางๆ
า งๆ บาานกั
นกันนวัวันนหน
หนงงม
 มผผ ชชายมาพั
 ายมาพักกอย
อย ททบบ  าานแอ
นแอววออวย
วย

ทราบเรองจ
อ งจงสอนให
งสอนใหนนกแก กแกววพพดว
ดวา "แอววมมชช " เมออนกหั
 นกหัดดพพดดได
ได
ชัดเจนแล
ดเจนแลววออววนได
นไดนนากรงนกแก
า กรงนกแกววไมไมแขวนไว
แขวนไวททหหน   นาาบบาานแล
นแลววกกออก
ออก

 ไปท
มชช  างาน
าอยงาน
 ตลอดเมออม
ตลอด  แอ
มคคนเด
นเด
ววไดมนนผ
ผาานหน
ไดมาปร
าปรนหนาาบบาานท
กษาท
กษาท าานอ
นอานจะให
นทาววยนนกแก
ยนนกแก
นจะให  ววก
ปรก ได
คคาาปร พพดดววบบแอ
กกษากั
ษากั าแอแอววออว
ยางไร
างไร

ขออสอบกฎหมายพาณ
สอบกฎหมายพาณชย
ชย 2

1. นาย ก ทาาสัสัญญาเบ ญญาเบกเงกเงนนเก

เกนนบับัญ
ญชชกักับบธนาคาร
ธนาคาร ในวงเงน
200,000 บาท โดยธนาคารคดดดอกเบ ดอกเบยยในอั
 ในอัตตราร
รารออยละ
ยละ 15 และ
ธนาคารคดดอกเบ ดดอกเบยทบตย ทบตนมาตั
นมาตังงแต
แตเร
เรมมต
 ตน ตอมานาย
อมานาย ก. เสยยชชววต
และมหหนนคค าางช
 งชาาระกั
ระกับธนาคาร
บธนาคาร 150,000 บาท ถามวาาธนาคารจะ ธนาคารจะ
เรยยกเก
กเกบหน
บหนคค างช
า งชาาระระ 150,000 บาท พรออมทั มทังดอกเบ
งดอกเบยยทบต
 ทบตนนจาก
จาก
ทายาทของนาย ก. ไดหหรรออไม ไม

อาางหลั
งหลักกกฎหมาย
กฎหมาย ม 655 ทานห านหาามมมม ใหคคดดดอกเบ
ดอกเบยยในดอกเบ
 ในดอกเบยยท
 ท
คางช
างชาาระ
ระ แตททววาาเม
เมอ
ดอกเบยยค
 คางช
างชาาระไม
ระไมนนออยกว
 ยกวาป
าปหนง ค สัสัญ
ญญาก
ญาก ยยมมจะตกลงกั
 จะตกลงกันนให
ให
เอาดอกเบยยนั  นันทบเข
นทบเขาากักับต
บตนนเง
เงนนแล
แลววให
ให 
คดดอกเบ
ดดอกเบยในจ
ย ในจาานวนเง
นวนเงนนทททบเข
ท บเขาากักันนั
นนันก
นก ได แตการตกลงนั
การตกลงนันต
นตอองง
ทาาเป
เปนหนังส
งสอ
 สวนประเพณ
วนประเพณกการค
ารคาาขายท
ขายทคค าานวณดอกทบต
 นวณดอกทบตนในบั นในบัญญชชเด
เดนนสะพั
สะพัดดกกดด
 ในการคาาขายอย
ขายอยางอ
างอนนท
 ทานองเช
านองเชนนววาานนกก ดด หาอย ในบั
  งงคัคับบแหแหง

บทบัญ ญญั
ญัตตซซงงกล
 กลาาวมาในวรรคก
วมาในวรรคกออนนั นนันไม
นไม
เนองจากสั
อ งจากสัญ ญญาเบ ญาเบกเง
กเงนเก
นเกนนบับัญ
ญชช (Overdraft) เป
เป นนสัสัญ
ญญาท
ญาทมม 

ลัสักษณะเด
กญญาก
ญษณะเด ม ยยวกั
ญาก ยยมเง เงวกันนบวกด
บสั
บบวกด
สัญ
ญญาก
ญาก
ยสั ยยญ
ววยสั มเง
ม ญาบั
ญญาบัเงน ญ โดยเป
โดยเป
ญชชเด  นนสั
เดนนสะพัสัญ
ญญาซ
สะพั ญาซ
ด และม งงม
 มลัลกการตั
ักกษณะเป
ษณะเป
ารตั น
ดดทอน
ทอน
บัญชญชหน
หนรระหว
 ะหวางกั างกันนตามสั
ตามสัญ ญญาบัญาบัญ ญชชเด
เดนสะพัด ดังงนันัน การท
ธนาคารคดดอกเบดดอกเบยทบต ย ทบตนกันกับบบับัญ ญชชของนาย
ของนาย ก. กสสามารถท ามารถทาาได ได 
เปนขออยกเว
ยกเวนนการห การหาามค มคดดดอกเบ
ดอกเบยทบตย ทบตน ตามมาตรา 655 วรรค
2 ดังงนันันสร
นสรปปได ไดววา ธนาคารสามารถเรยยกเก กเกบบหน
หนคค าางช
งชาาระ ระ
150,000 บาทพรออมทั มทังดอกเบ
งดอกเบยทบต ย ทบตนนจากทายาทของนาย
จากทายาทของนาย ก. ได

2. นาย ก มอบหมายใหนนาย าย ข เป เป นนตัตัววแทนไปขายรถให

แทนไปขายรถใหนนาย าย ค
กอนส
อนสงงมอบรถ
มอบรถ รถของนาย ก เกดดชชาารรด นาย ข จงน งนารถยนต
ารถยนตคัคัน
ดังกล
งกลาาวไปซ
วไปซออมกั
มกับ นาย ง และนาย ข ออกคาาซซออมรถเป มรถเปนเงน
20,000 บาทไปกออนน นาย ข จะเรยยกเก กเกบบคคาาซซออมม พรออมทั
มทัง
ดอกเบย จากนาย ก ไดหร หรออไม
ไม โดยนาย ก อางว างวา นาย ข ไม
แจงให
งใหตนทราบก
ตนทราบกออนท
นทจจะน
 ะนารถไปซ
ารถไปซอมอม

อาางหลั
งหลักกกฎหมาย
กฎหมาย มาตรา 800 ถาตั าตัวแทนได
วแทนไดรัรับบมอบอ มอบอาานาจแต
นาจแต
เฉพาะการ ทานว านวาาจะท
จะทาาการแทนตั
การแทนตัววการได
การไดแแตตเพ เพยยงในส
งในสงงท
 ทจจ าาเป
 เปน
เพออให
 ใหกกจจอัอันนเขาได
เขาไดมมอบหมายแก
อบหมายแกตตนนั
นนันนสสาาเร
เรจจลลลลววงไป
งไป
และมาตรา 816 ถา ในการจัดดททาก ากจการ
จการ อันนเขามอบหมายแก
เขามอบหมายแกตตนน
 นัน ตัวแทนได
วแทนไดออกเง
ออกเงนนทดรอง
ทดรอง หรอ ออกเงนนคคาาใช ใชจจาายไป
 ยไป ซง
พเเคราะห
คราะหตามเหต
ตามเหต ควรนับว
บวา เป
เป นนการจ
การจาาเป
เปนได ไซร ทาานว
นวา

ตัวแทนจะเร
วแทนจะเรยยกเอาเง
กเอาเงนนชดใช
ชดใช จากตัวการ
วการ รวมทังดอกเบ
งดอกเบย นับแต
บแต
วันท
นท ไดออกเง
ออกเงนนไปนั
ไปนันด
นดววยย ก ได

ถรับภาระ
บาภาระ
ในการจั
เปนดดทหน
ทาก
ากขข จการ
จน การ อังใดหน
นนเขามอบหมายแก
อยาางใดหน เขามอบหมายแก
งงอย
 อยาางใด งใด ซงงพ  ตตนนั
พนนั น ตัวแทนต
เเคราะห
คราะห วตตามเหต
แทนต
ามเหตอง
อง
ควรนับว บวา เป
เป นนการจ
การจาาเป เปนได ไซร ทานว านวา ตัววแทนจะเร แทนจะเรยยกให กให
ตัวการ
วการ ชาระหน
าระหนแแทนตน ทนตน ก ได หรออถถา ยังไม งไมถถงงเวลา
 เวลา กาหนดช
าหนดชาาระ ระ
หน จะใหตัตัววการ
การ ใหปประกั ระกันนอัอันนสมควร
สมควร ก ได
ถา ในการจัดดททาก ากจการ จการ อันนเขามอบหมายแก
เขามอบหมายแกตตนนั นนัน เป
เป นนเหต
เหต ให
ตัวแทน
วแทน ตอองเส
งเสยยหาย หาย อยาางหน งหนงงอย
 อยาางใด
งใด ม ใชเเปป นนเพราะ เพราะ ความผด
ของตนเองไซร ทาานว นวา ตัววแทน แทน จะเรยยกเอาเง กเอาเงน คาส าสนไหม
นไหม
ทดแทน จากตัววการ การ ก ได
นาย ข ตัววแทนได
แทนไดรัรับบมอบหมายจาก มอบหมายจาก นาย ก. ตัววการ การ ให ไปทาาการการ
ขายรถ แตววาารถยนต
รถยนตคัคันนดัดังงกล กลาาวเก
วเกดดชชาารรด นาย ข. จงจ งจาาตตอองน
งนา
รถยนต ไปซอม อม ซงงเป  เปนการทาาในส ในสงงท ทจจ าาเป
เป นนตามมาตรา
ตามมาตรา 800 เพอ
 ใหบบรรล
รรลกการท
ารทตัต ัววการได
การไดมมอบหมาย อบหมาย อกกทัทัง นาย ข. ยังงได ไดอออกเง
อกเงน
ทดรองจาายไปก
ยไปกอน อน ซงงเม  เมออพ
 พเเคราะห
คราะหตตามเหต ามเหต ควรนับได บไดววา
เปนการจาาเปเป นและตามสมควร
นและตามสมควร เพราะหากไมนนาารถไปซ รถไปซออมกมกออนน ก
คงจะไมสสามารถน
ามารถนาารถไปขายให รถไปขายใหกักับ นาย ค. ได ดังงนันัน การออก
เงนทดรองค
นทดรองคาาใช ใชจจาายในการซ
 ยในการซออมรถ มรถ ยออมเข มเขาาตามหลั
ตามหลักกกฎหมาย กฎหมาย
มาตรา 816 จงสามารถเรงสามารถเรยยกให กใหตัตัววการการ คออนาย นาย ก. ชดใชเเงงนค นคา
ซออมม 20,000 บาท รวมทังดอกเบ งดอกเบยยนั  นับบแต แตวัวันนทท ได
 อออกค
อกคาาซซออมได
มได
 ดวย
วย

3. นายชวท
วทาาประกั
ประกันนรถยนต
รถยนต กับบบร บรษัษัททรัรักกษษททรัรัพพยย จาากักัด โดย
ปดบังข
งขอเท
อเทจจจร
จรงงววาารถยนต
รถยนตคัคันนดัดังงกล
กลาาวเคยโดนชน
วเคยโดนชน ในวันท นท 1

ปกรกฎาคม
ดบังข
งขอเท 2548
จรงงดัดัตงงววออมาบร
อเทจจจร ามาบร
าในวั
ในวันนทษัษทัทรั
ท รั1กกษกัษนนยายน
ททรัยายน
รัพพยยรร โดยบั
  2548งงเอ เอ
แตญว
ญกกวมม  ได
า นายช
ททา ว
ประการใด เวลาลววงเลยจนถ งเลยจนถงงวัวันนทท 2 ตลลาคม าคม 2548 รถยนตขของ อง
นายชววถถกชนจากรถคั
กชนจากรถคันนออน และตอองเข งเขาาออ ซซออมเส
มเสยยคคาาใช
ใชจจาาย ย
30,000 บาท ถามวาาบร บรษัษัททรัรักกษษททรัรัพพยยตตองรั
อ งรับบผผดดเส
เสยยคคาาสสนไหม
ทดแทนหรอไมอไม

อาางหลั
งหลักกกฎหมาย
กฎหมาย มาตรา 861 อันว นวาาสัสัญ
ญญาประกั
ญาประกันนภัภัยนั ยนัน คอ
สัญญาซ
ญญาซงงบ  บคคคลคนหน
คลคนหนง ตกลงจะใชคคาาส  สนไหมทดแทน
นไหมทดแทน หรอใช อใชเเงงน
จาานวนหน
นวนหนงให ง ให ในกรณววนนาศภั
 าศภัย หากมขขน หรออในเหต ในเหตอย อยาางอ งอนนใน ใน
อนาคตดังงได ไดรระบ ะบ ไว ในสัญ ญญาและใน
ญาและใน การนบบ คคคลอ คลอกกคนหนคนหนงงตกลง  ตกลง
จะสงงเง เงนซ
นซงเร
ง เรยกว
ยกวาาเบเบยประกั
ย ประกันนภัภัย
และ มาตรา 865 ถาาในเวลาท ในเวลาทาาสัสัญญาประกั
ญญาประกันนภัภัย ผ เเอาประกั อาประกันนภัภัย
กดด หรออในกรณ
ในกรณปประกั ระกันนชชววต บคคลอั
คคลอันนการใช การใชเเงงนย
นยออมอาศั
มอาศัยยความ ความ
ทรงชพ หรออมรณะของเขานั
มรณะของเขานันนก  กดด ร อย
อย แแลลววละเว
ละเวนเส
นเสยยไมไมเเปปดเผย
ขออความจร
ความจรง ซงอาจจะได ง อาจจะไดจจงงใจผ
ใจผ รัรับบประกั
ประกันนภัภัยให
ยใหเเรรยยกเบ
กเบยยประกั
 ประกัน
ภัยยสสงข
งขนนอ
 อก หรอ ใหบบอกปั อกปัดไมยยอมท อมทาาสัสัญ
ญญา ญา หรออววาารร ออยย แแลลว
แถลงขออความนั ความนันนเป เป น ความเทจจไซร ไซรททานว
านวาาสัสัญญานั
ญญานันนเป เปนโมฆยยะะ
ถาามม ได ใชสสททธธบอกล
บอกลาางภายในก
งภายในกาาหนดเดหนดเดออนหน นหนงงนั
 นับบแต
แตวัวันนททผผ  รัร ับ
 ประกันนภัภัยทราบม
ยทราบมลลอัอันจะบอกล
นจะบอกลาางได งไดกกดด  หรออมม ได ใชสสททธธนันัน
ภายใน กาาหนดห
หนดหาาปปนับบแต
แตวัวันนททาสั
าสัญญาก
ญญากดด ทานว านวาาสสทธ
ทธนันันนเป  เปนอัน

ระงับบสสนนไป
 ไป
การทนายช
น ายชววปปดบังงขขออความจร
ความจรง ในเรอองท
 งทรรถยนต
 ถยนตคัคันนดัดังงกล
กลาาวเคย
วเคย

 โดนชนมาก
ทรัพพยยจจาากักัดออนเร
น ยยกเบ
ซกเบ
งงเป
 เปยยประกั
 นประกั
ขอความจร
อความจร งงงท
นนภัภัยยสสงขขทนนหร
 ออาจจะได
 หร
าจจะได จจงงใจให
อออาจบอกปั
อาจบอกปั ใจใหดบบร
ไมรษัษรัรัับบท
ททรัทรักกษ
าษ
ประกันนภัภัยกั ยกับนายช
บนายชว สงงผลให ผลใหสัสัญ ญญาประกั
ญาประกันนภัภัยเป ยเปนโมฆยยะะ
อยาางไรก
งไรกตตาม าม ภายหลังงบร บรษัษัททรัรักกษษททรัรัพพยย ไดททราบข
ราบขออมมลลอัอันจะ
นจะ
บอกลาางสั งสัญ ญญาประกั
ญาประกันนภัภัยยดัดังงกล กลาาวได
วได แตมม ได   ใชสสททธ
 ธบอกล
บอกลาางง
ภายในเวลา 1 เดอนตามหลั อนตามหลักกกฎหมายมาตรากฎหมายมาตรา 865 วรรคสอง
ทาาให
ใหสสททธธ ในการบอกลาางเป งเปนอันนระงั ระงับบสสนนไป  ไป และสัญ ญญาประกั
ญาประกัน
ภัยยสมบ
สมบรรณ ณ ดังงนันันนเม เมออเก
 เกดดความว
ความวนนาศข าศขนนกั  กับบรถยนต
รถยนตขของนายช
องนายชววใน ใน
ภายหลัง บรษัษัททรัรักกษษททรัรัพพยยจจาาตตองชดใช
องชดใชคคาาสสนนไหมทดแทนให
ไหมทดแทนใหกักับ
นายชววตามหลั
ตามหลักของสั กของสัญ ญญาประกั
ญาประกันนภัภัยยมาตรา มาตรา 861 ทออ าางข งขาางต งตน

ขออสอบกฎหมายแพ
สอบกฎหมายแพง 2

1.แดงไปซออช
 ชดน
ดนาาชาจากเหล
 ชาจากเหลอง อง 1 ชด ราคา 20,000 บาท
ประกอบดววยกาน
ยกานาาชา
 ชา 1 ใบ และ ถววยน ยนาาชา
 ชา 4 ใบ เพออจะน จะนาาไป ไป
ประกวด ขณะเหลองห องหออให
ใหนันันนได
ไดททาถ
าถวยน
วยนาาชาตกแตกไป
 ชาตกแตกไป 1 ใบ
เหลอองจ
งจงงลดราคาให
ลดราคาให 5,000 บาท แตแแดงไม ดงไมยยอมรั
อมรับบซซออช
 ชดดนนาาชาท
 ชาท
เหลอ และจะเรยยกค กคาเส
าเสยยหายด
หายดววยย ทังงสองตกลงกั
สองตกลงกันนไม ไม ไดจจงงมา
 มา
ปรกกษาท
ษาทาานน จะใหคคาาปร
 ปรกกษาอย
ษาอยาางไร งไร
 2. ตออยเป
ยเปนเจาาหน
หนเเง งนนกก ขของแดงอย
องแดงอย  5,000 บาท เมอถ
อ ถงงกกาาหนด
หนด

ชาาระ
ระ ตออยจ
ยจงงไปทวงหน
ไปทวงหนจากแดง
จ ากแดง แดงไมยอมจ
ยอมจาายและยั
ยและยังงพพดดจาไม
จาไมดด
และไมเหมาะสมกั
เหมาะสมกับบตตออยย ตออยโกรธมากจ
ยโกรธมากจงงตบหน
ตบหนาาแดงไปหน
แดงไปหนงงครั ครัง

แดงเร
ตกลงแต ยกร
ยกรขอให
ขอใหองค
องคหัหาาเส
ัเส เงยยหายจากต
กกเง หายจากต
จากเงน ออยเป
นนจากเง ยเปนบาท
5,000 เงน 2,000 ทแแดงเปบาท
 ดงเป นหนตออย
ออยยอม
 ยยยอม
  แดง
ปฏเสธอ
เสธอาางไม งไมเเปปนหนทท เเก  กดดขขนนคนละครั
 คนละครังงจะน จะนาามาหั
มาหักกกลบกักลบกันนไม ไม ได
....ถามวา ทานเห านเหนด นดววยกั ยกับบขขออออาางของแดงหร
งของแดงหรออไม ไม เพราะอะไร
3. อออยและโต
ยและโตงงเป เปนเพออนบ  นบานกั
านกันนมมบบาานอย
นอย ตตดดกักัน ตนไม นไมขของโต
องโตงงอยอย 
ตดร
ดรมมรัรัววบบาานแผ
นแผกกงงก   กาานเข
นเขาามาในเขตบ
มาในเขตบาานของอ นของอออยย อออยเห ยเหนนววาก
ากง
 ไมจจะหั
ะหักกอย อย แล
แลววจจงงบอกโตบอกโตงงให ใหตตััดดกกงงไม
 ไมเเสสย โตงกงกเเพพกกเฉย
เฉย อออยจ ยจง
ตัดส
ดสนนใจตั
ใจตัดดกกงงไม  ไมเเอง อง ขณะกาาลัลังตั งตัดดและก
และกงงไม ไมจจวนจะขาดจากต
วนจะขาดจากตน
อออยได
ยไดดดัันนกกงงไม
 ไมนันันนไปยั
 ไปยังงเจตบ เจตบาานโตนโตง เพออให  ให ไมหหลลนอย
นอย ในเขตบ
  าานน
ของโตง ปรากฏวาากกงไม ง ไม ไปกระทบถกกตต มมนนา ทาให าใหตต มมน
 นาาของโต
 ของโตง
แตกเสยยหาย หาย ถามวา โตงจะเร งจะเรยยกรกรองคองคาาเส เสยยหายจากอ
หายจากอออยได ยไดหหรรอ
 ไม

ขออสอบกฎหมายแพ
สอบกฎหมายแพง 3 ภาค 1/2548

1. นายเอกชัยยอาย
อาย 24 ป หมันนกักับบน.ส.น
น.ส.นภภาา อาย 17 ปป โดยบดดาา
มารดาของหญงงยยนยอม
นยอม นายเอกชัยยสัสัญ ญญาว
ญาวาาจะน
จะนาาของมาหมั
ของมาหมันนคคอ
เงน 200,000 บาท และทองคาาแท แทง 10 บาท แตพอวั พอวันนหมั
หมัน กลับ
นาาเง
เงน 100,000 บาทมาหมัน และสัญ ญญาว
ญาวาของหมั
าของหมันนททเหล
เ หลออจะน
จะนา
 มาให ในวันนหลั
หลัง และใหสสนนสอดบ
สอดบดดามารดาหญ
ามารดาหญงงเป เปนเงน 50,000
บาท 1 เดอนหลั
อนหลังงจากหมั
จากหมันนนายเอกชั
นายเอกชัยยนนาาทองค
ทองคาามาให
มาใหออยยาางเด
งเดยยวว

2 เดอนหลั
อนหลังงจากนั
จากนันนได
ไดสสมรสกั
มรสกันนตามประเพณ
ตามประเพณ แต ไมมมกการจด
ารจด
ทะเบยยนสมรส
นสมรส แตน.ส.น
น.ส.นภภายั
ายังงไม
ไมพพอใจท
อใจทนนายเอกชั
 ายเอกชัยยไม
ไมนนาาของหมั
ของหมัน

ทสมรสกั
เเหล
 หลออมาให
มาให จจงงไม
บนายเอกชั
บนายเอกชั ไมยยอมให
ยอมให รรววมประเวณ
นายเอกชั  มประเวณ แและไม
ละไม
ยยจะบอกเล
จะบอกเลกกสัสัยยอมไปจดทะเบ
ญอมไปจดทะเบ
ญญาหมั
ญาหมันนแล ยยนนยก
แลววเร
เร ยก
ทรัพพยยสสนทั
น ทังหมดค
งหมดคนนได ไดหหรรออไมไม

การหมันนระหว ระหวาางนายเอกชั
งนายเอกชัยยกักับ นภา ภา ไมขัขัดดกักับ ม.1435 และไดรัรับ
ความยนนยอมจากบ
ยอมจากบดดาและมารดาของน
าและมารดาของนภาผ ภาผ เเยาว
ยาว ตาม ม.1436 ม
เงน 100,0100,000 00 บาท ทรัร ับบไว ไวเป
เปนของหมัน ทรัร ับบมอบจากนายเอกชั
มอบจากนายเอกชัย
ตาม ม.1437 ว.1 และมเง เงนนสสนนสอด
สอด 50,0050,0000 บาท ททมมอบให
 อบใหแแกกบบดดาา
มารดาของนภภาา ตาม ม.1437 ว.3 สวนทองค วนทองคาาแท แทงงหนัหนัก 10 บาท
ทนน ามามอบท
า มามอบทหหลัลังงไม ไมเเปปนของหมันเพราะม นเพราะม ไดสสงงมอบให
มอบให ในขณะ
หมัน แตเเปปนการให โดยเสนหหาา ดังงนันันนการหมั การหมันนของเอกชั
ของเอกชัยยและน และนภภาา
จงงสมบ
สมบรรณณ
แตกการท ารทนน ภภาไม
 าไมพอใจท
พอใจทนนายเอกชั
 ายเอกชัยยไม ไมนนาาเง
 เงนนมาให
มาใหออกก100,000บาท
100,000บาท
แมจะเข
จะเขาาพพธธสสมรสกั
มรสกัน แต ไมยยอมร อมรววมประเวณ
มประเวณแและไม ละไมยยอมจดอมจด
ทะเบยยนสมรสถนสมรสถออได ไดววานายเอกชั
า นายเอกชัยยและน และนภภายั ายังงไม
ไม ไดสสมรสกั
มรสกันนตามตาม
กฎหมายตาม ม.1457 ทวว าาการสมรสตามประมวลกฎหมายน
 การสมรสตามประมวลกฎหมายนจจะม  ะม
 ไดเเฉพาะเม
ฉพาะเมออได  ไดจจดทะเบ
ดทะเบยยนแล นแลววเท เทาานันัน
การทนายเอกชั
น ายเอกชัยยไม ไมนนาาเง
เงนนททขาดมาให
ข าดมาให ไมเป เปนกรณมมเเหตหตสสาาคั
 คัญ
ญอัอัน
เกดดแก แกชายค
ชายค หหมัมันท
นทาให
าใหหหญ ญงงไมไมคควรสมรสกั
วรสมรสกับบชายตาม ชายตาม ม.1443หรอ
 เหตกกระท
ระทาชั าชัวอย
วอยางร
างราายแรงของค
ยแรงของค หหมัมันอ
นอกกฝฝายหนง ตาม ม.1444
ถออได
ไดววาานนภภาเป
าเปนฝายผดดสัสัญ
ญญาหมั
ญาหมัน

เอกชัยม
ยมสสททธธบอกเล
บอกเลกกสัสัญญาหมั
ญญาหมัน และเรยยกของหมั
กของหมันนและส
และสนนสอด
สอด
คนได
นได แตททองค
องคาาเป
เปนการให โดยเสนหหาเร
าเรยยกค
กคนนไม
ไม ได

ตอบจะให
ของหมันนคคคคอเง
อาาแนะน
 เงแนะน าาให
ใหนนายเอกบอกเล
ายเอกบอกเล
น 100,000บาทและค เงกกสันนส
นนเง สัสญญาหมั
ญนนสอด
ญาหมั
สอด น50,
ใหนนภภาค
50,000
000บาท าคน
บาท
สวนทองค
วนทองคาาเร เรยยกค
กคนนไม
ไม ได

2. สมศรจจดทะเบ
ดทะเบยยนสมรสกั
นสมรสกับบสามารถ สามารถ ระหวาางท งทสสามารถไป
 ามารถไป
ราชการชายแดน สมศร ไดเเสสยยกักับบเขาทราย เขาทราย หลังจากนังจากนัน 7 เดออนน
 ไดคลอดบ
คลอดบตตรครคออเด
เดกกชายเอ
ชายเอ สามารถทราบเรอองจ  งจงงได
ไดฟ องหยาาและ
และ
 ไดจดทะเบ
จดทะเบยยนหย
นหยากั
ากันวั
นวันนทท 1 กมมภาพั ภาพันธนธ 2544 หลังจากนั
งจากนันนสมศร
สมศร
 ไดคลอดบ
คลอดบตตรครคออเด
เดกกหญ
หญงงบบเเมมอวั
อ วันนทท 24 ธันนวาคม
วาคม 2544 ตออมาไดมาได
จดทะเบยยนสมรสกั
นสมรสกับบเขาทราย
เขาทราย เมออวั  วันท
นท 14 กมมภาพั
ภาพันนธธ 2545 และ
 ไดคลอดบ
คลอดบตตรครคออเด
เดกกชายซ
ชายซ ถามวาาเด เดกชายเอ
กชายเอ เดกหญ
กหญงบ งบ และเดก
ชายซเเปปนบตรชอบด
ตรชอบดววยกฎหมายของใคร
ยกฎหมายของใคร

การสมรสระหวาางสมศรงสมศรกักับบสามารถสมบ
สามารถสมบรรณ
ณ ตาม ม.1457
เดกชายเอ
กชายเอ เปเป นบ
นบตตรโดยชอบกฎหมายของสามารถเพราะเก
รโดยชอบกฎหมายของสามารถเพราะเกด
ระหวางสมรสตาม
างสมรสตาม ม.1536
เดกหญ
กหญงบ
งบเเกกดดภายหลั
ภายหลัง 310 วันนนันับบแต
แตการสมรสส
การสมรสสนส
น สด บ จงงไม
ไม ใช
บตรโดยชอบกฎหมายของสามารถ
ตรโดยชอบกฎหมายของสามารถ ตาม ม.1536 เดกกหญ หญงบ
งบเเปปน
บตรชอบด
ตรชอบดววยกฎหมายของสมศร
ยกฎหมายของสมศร ตาม ม.1546
 เดกชายซ
กชายซคคลอดภายหลั
ลอดภายหลังงจากท
จากทสมศร
ส มศรจดทะเบ
จดทะเบยยนสมรสใหม
นสมรสใหมกักับบเขา
เขา
ทราย ดังงนันันเด
นเดกกชาย
ชาย ซ เปนบตรชอบด
ตรชอบดววยกฎหมายของเขาทราย
ยกฎหมายของเขาทราย

ตาม ม.1537
ตอบ 1.เดกกชายเอ
ชายเอ เป
เป นนบบตตรโดยชอบกฎหมายของสามารถ
รโดยชอบกฎหมายของสามารถ

2.เด
3.เดกกหญ
หญ
ชายงบ
กกชาย งบซเเปปเปนบนตรชอบด
ตบรชอบด
ตรชอบดววยกฎหมายของสมศร
ตรชอบด ยกฎหมายของสมศร 
ววยกฎหมายของเขาทราย
ยกฎหมายของเขาทราย

3. นายเอไดสสมรสกั มรสกับบนางบ
นางบ และมพพชชายร
  ายรววมบ
มบดดาค
าคออตร
ตร มเเพพออนรั
 นรัก
ชออสน
 สนท นายสนททมมบบตตรหน
รหนงงคนช
 คนชออเด
 เดกกชายไทยแท
ชายไทยแท นายเอไดตตกลง กลง
แยกกันอย
นอย กกัับบนางบ
นางบ ตออมานายเอท
มานายเอทาาพพนนััยกรรมถ
ยกรรมถกกตตอองตาม
งตาม
กฎหมายยกเงนสดให นสดใหนนายตร
ายตร และนายสนททคนละ คนละ 1,000,000 บาท
แตนนายสน
ายสนททได ไดตตายลง
ายลง หลังงจากนายสน
จากนายสนททตายนายเอป
ตายนายเอปวยและตาย
และมเเงงนสดอย
นสดอย  ในธนาคาร 2,000,02,000,00000 บาท จะแบงมรดกกังมรดกกัน
อยาางไร
งไร

นายเอ ทาาพพนันัยยกรรมยกเง
กรรมยกเงนนสดให
สดใหนนายตร ายตรและนายสน
และนายสนทคนละ ทคนละ
1,000,000บาทปรากฎวาานายสน นายสนททซซงเป ง เปนผ รัรับบพพนนััยยกรรมได
กรรมไดตตายไป
ายไป
กอนนายเอผ
อนนายเอผ ททาาพพนัยยกรรมพ
กรรมพนันัยยกรรมส
กรรมสววนของนายสน
นของนายสนททยยออมตกไป มตกไป
ตาม ม.1698(1) แมนายสน นายสนทจะม
ทจะมบบตตรชอบด รชอบดววยกฎหมายค
ยกฎหมายคออเด เดก
ชายไทยแท เดกชายไทยแท
กชายไทยแทกก ไม  มมสส ทธ
ท ธรัรับบมรดกแทนท
มรดกแทนทนนายสน  ายสนท
ผ รรัับพ
บพนนััยกรรมเพราะการรั
ยกรรมเพราะการรับบมรดกแทนท
มรดกแทนทจะม จ ะม ไดกกแแตตทายาทโดย
ทายาทโดย
ธรรม ตาม ม.1642 มรดกสววนของนายสน นของนายสนททจจงงตกทอดแก ตกทอดแกททายาท ายาท
 โดยธรรม ตาม ม.1620 ม.1620 วรรค 2 ประกอบ ประกอบ 1699
 ทายาทโดยธรรมของนายเอกม 
1.นางบภภรรยยาา ตาม ม.1629 วรรคทาย
าย ถงงแม
แมจจะแยกกั
ะแยกกันนอย
อย กก ไม


ทาาให
ใหกการสมรสส
ารสมรสสนนส
 สดดลง
ลง เพราะการสมรสจะสนนส  สดดลงด
ลงดววยความ
ยความ
ตาย การหยา หรออศาลพ
ศาลพพพากษาให
ากษาใหเเพพกกถอน
ถอน ตาม ม.1501

2.นายตร
ตาม ม.1635 พชายร
ช ายร
( 3 วมบ
ว)นางบ
มบดาเด
ดาเดภรรยาม
ยยวกั
วกัน ตาม
สสททธธรัรม.1629
บมรดก (42ส)ววนน ใน สาม
ับมรดก
ของเงน 1 ลาานบาทในส
นบาทในสววนทายาทโดยธรรม
นทายาทโดยธรรม และ นายตร มสสททธธ
รับมรดก
บมรดก 1สววนน ใน 3 สววนของเง
นของเงน 1 ลานบาทในส านบาทในสวนของทายาท
วนของทายาท
 โดยธรรม
สรป มรดกของนายเอ 2 ลาานบาทแบ นบาทแบงงได ไดคคอ
1. นายตร 1 ลานบาทในฐานะผ
านบาทในฐานะผ รัรับบพพนนััยกรรม
ยกรรม และ และ 1 ใน 3 สววนน
ของง 1 ลาานบาทในส
ขอ นบาทในสววนของทายาทโดยธรรม
นของทายาทโดยธรรม
2.นางบ ได 2 ใน 3 สววนของ
นของ 1 ลาานบาทในส
นบาทในสวนของทายาทโดย
วนของทายาทโดย
ธรรม

ขออสอบกฎหมายแพ
สอบกฎหมายแพง 3

1. นายนกกล และนางกหหลาบเป ลาบเปนสามภร ภรยยาโดยชอบด

าโดยชอบดววยกฎหมาย
ยกฎหมาย
ทังงสองม
สองมบบตตรร 1 คน คอ นายอานาจ านาจ นายอานาจม านาจมภภรรยยาท
าทชชอบ
 อบ
ดวยกฎหมายค
วยกฎหมายคออนางสรนางสรออยค
ยคาทั
าทังงสองไม
สองไมมมบบ ตตรด
รดววยกั
ยกัน นายอาานาจ นาจ
อยากมบบตตรจรจงไปได
งไปไดนนางมะล
างมะลเเปปนภรยยาโดยไม
าโดยไมชชอบด อบดววยกฎหมาย
ยกฎหมาย ทัง
สองมบบตตรด
รดววยกั
ยกัน 1 คน คอ เดกกหญ หญงงกกออยซ
ยซงงนายอ
 นายอาานาจได
นาจได
อปปการะส
การะสงเส
งเสยเล
ยเลยยงด
 งดตตลอดมาพร
ลอดมาพรอมทั
อมทังให
งให ใชนนามสก
ามสกล ตอมานาง
อมานาง
 สรอยค
อยคาไปจดทะเบ
าไปจดทะเบยยนรั
นรับบเด
เดกกชายเก
ชายเกงงซซงงเป
 เปนหลานชายมาเปนบตตรร
บญธรรมของตนโดยนายอ
ญธรรมของตนโดยนายอานาจให
านาจใหคความย
วามยนนยอมให
ยอมใหนนางสร
างสรออยค
ยคาารัรับ

เดกชายเก
กชายเกงเป
งเปนบตตรร บญธรรม
ญธรรม หลังจากนั งจากนันนนายอ
นายอาานาจไดนาจไดเเดดนทาง
นทาง
 ไปทาธ
าธรระท
ะทจจั ังงหวั
หวัดเช
ดเชยงใหม
ยงใหมเเกกดดออบับัตตเเหต
หตรรถคว
ถคว าาถถงแก
งแกความตาย
ความตาย

นายอาานาจม นาจมมรดกมรดก 800,000 บาท จงแบงงมรดกของนายอ มรดกของนายอาานาจ นาจ

ธงคาตอบ าตอบ หลักกกฎหมายกฎหมาย มาตรา 1599, 1629(2), 1630 วรรค
สอง, 1635(1) มาตรา 1629 วรรคทาย, าย, 1627, 1629(1)
เมอนายอ
อ นายอาานาจตายมรดกของนายอ
นาจตายมรดกของนายอาานาจตกทอดแก นาจตกทอดแกททายาททั ายาททันนทท
ตาม ป.พ.พ. มาตรา 1599 ทายาทของ นายอาานาจได นาจไดแแกกนายน
นายน
กลและนางก
ลและนางกหหลาบบ ลาบบดามารดาซ
ดามารดาซงงเป  เปนทายาทโดยธรรมลาดั าดับบทท 2
ตาม ป.พ.พ. มาตรา 1629(2) ทังสองม งสองมสสททธธ ไดรัรับบสสววนแบ
นแบงงเสม
เสมออนน
หนงว ง วาาเป
เปนทายาทชันบ น บตตรร ตาม ป.พ.พ. มมาตรา าตรา 1630 วรรคสอง
นางสรออยค ยคาเป
าเปนภรยยาทาทชชอบด
 อบดววยกฎหมายจ
ยกฎหมายจงเป งเปนทายาทโดยธรรม
ตาม ป.พ.พ. มาตรา 1629 วรรคทาายย ไดรัรับบสสววนแบ นแบงงเสมเสมออนตน
นตน
เปนทายาทชันนบบตตรร ตาม ป.พ.พ. มาตรา 1635(1) สววนนางมะล นนางมะล
เปนภรยยาท าท ไม
 ชชอบด
อบดววยกฎหมายจ
ยกฎหมายจงงไม ไมเเปปนทายาทโดยธรรมไมมม
สทธ
ทธ ไดรรัับบมรดกของนายอ
มรดกของนายอาานาจ นาจ
เดกหญ
กหญงก งกออยเป
ยเปนบตตรนอกสมรสท
รนอกสมรสทบบ ดารั ดารับบรองแล
รองแลว ตาม ป.พ.พ.
มาตรา 1627 จงเป งเปนผ สสบบสัสันนดาน
ดาน ตาม ป.พ.พ. มาตรา 1629(1)
มสสททธธ ไดรัรับบมรดกของนายอ
มรดกของนายอาานาจ นาจ สวนเด
วนเดกกชายเก
ชายเกงงเป เปนบตตรร
บญธรรมของนางสร
ญธรรมของนางสรอยค อยคา แมนนายอ ายอาานาจจะให
นาจจะใหคความย วามยนนยอมให
ยอมให
นางสรออยค ยคารั
ารับเด
บเดกกชายเก
ชายเกงงเป เปนบตตรบ
รบญ ญธรรมก
ธรรมก ไมถถออว  วาเด
าเดกกชายเก
ชายเกง
 เปนบตตรบ
รบญ
ญธรรมของนายอ
ธรรมของนายอาานาจ
นาจ เดกกชายเก
ชายเกงงจจงงไม
ไมมมสส ททธธรัรับมรดก
บมรดก
ของนายอาานาจ
นาจ

สรป มรดกของนายอาานาจ
นาจ 800,000 บาทจงงตกได
ตกไดแแกก นายนกกล
นางกหลาบ
หลาบ นางสรอยค
อยคา และเดกกหญ
หญงงกกออยคนละ
ยคนละ 200,000 บาท

2. นายสมศักกดดแและนางสมศร
 ละนางสมศรเเปปนสามภภรรยยาโดยชอบดาโดยชอบดวยกฎหมาย
วยกฎหมาย
ทังงสองไม
สองไมมมบบตตรด
รดววยกั
ยกัน นายสมศักด กดมม นน อองชายร
 งชายรววมบ
มบดดาเด
าเดยยวกั
วกัน 1
คน คอ นายสมชาย และมลลง 1 คน ชออนายสมาน นายสมาน นายสมานม
บตรชอบด
ตรชอบดววยกฎหมาย
ยกฎหมาย 1 คน คอ เดกกชายเอก ชายเอก นายสมศักกดดมม 
เงนสด
นสด 1,200,000 บาท ไดททาพ า พนันัยยกรรมยกเง
กรรมยกเงนสดในธนาคารให
นสดในธนาคารให
กับนายสมชายและนายสมานคนละ
บนายสมชายและนายสมานคนละ 600,000 บาท แต ไม ไดยยกให กให
นางสมศรภร ภรยยาเพราะนางสมศร
าเพราะนางสมศรภภรรยยาม าม ฐานะร าารวยมาก
รวยมาก ปรากฏ
วาหลั
าหลังจากท
งจากทาาพพนันัยยกรรมไปได
กรรมไปได 3 เดอน อน นายสมานไดปปวยเปน
มะเรงในล
งในลาาไส
ไสและได
และไดถถงแก
งแกความตาย
ความตาย หลังจากนั งจากนันนออก 2 เดออนน
นายสมศักกดด ได ถถงแก
งแกความตาย
ความตาย ดังงนน ให  ททาานแบนแบงงมรดกของนายสม
มรดกของนายสม
ศักด
กด

ธงคาตอบาตอบ หลักกกฎหมาย
กฎหมาย มาตรา 1698(1), 1642, 1699, 1620
วรรคสอง มาตรา 1629 วรรคทาาย, ย, 1635(3), 1629(4)
นายสมศักกดด ได
 ททาพ
าพนันัยยกรรมยกเง
กรรมยกเงนนสดให สดใหแแกกนนายสมชายและนาย
ายสมชายและนาย
สมานคนละ 600,000 บาท แตปปรากฏว รากฏวาานายสมานซ
นายสมานซงงเป  เปนผ รัรับ
พนันัยยกรรมได
กรรมไดตตายก
ายกออนผ
นผ ททาาพพนันัยยกรรม
กรรม พนนััยกรรมย
ยกรรมยออมตกไปตาม
มตกไปตาม
ป.พ.พ. มาตรา 1698(1) แมนายสมานผ นายสมานผ รัรับบพพนนััยยกรรมจะม
กรรมจะมบบตตรร
 ชอบดววยกฎหมายค
ยกฎหมายคอเด อเดกกชายเอก
ชายเอก เดกชายเอกก
กชายเอกก ไมมมสส ททธธรัรับบมรดก
มรดก
แทนทนนายสมานผ
 ายสมานผ รัรับพ
บพนันัยยกรรม
กรรม เพราะการรับบมรดกแทนท
มรดกแทนทจจะม  ะม ได

เฉพาะทายาทโดยธรรม ตาม ป.พ.พ.

เฉพาะทายาทโดยธรรม ป.พ.พ. มาตรา 1642 เทานั
านัน
มรดกสวนของนายสมานจ
วนของนายสมานจงตกทอดแก
งตกทอดแกททายาทโดยธรรมตาม
ายาทโดยธรรมตาม

ป.พ.พ. มาตรา 1699 ประกอบมาตรา

 โดยธรรมของนายสมศั กกดด ได 1620
 แแกกนนางสมศร
างสมศร วรรคสอง
ภภรรยยาซ
าซงงเป ทายาท
 เปนทายาทโดย
ธรรม ตาม ป.พ.พ. มาตรา 1629 วรรคทาายย นางสมศรจจงม ง มสสททธ
 ธ
 ไดรรัับบมรดกของนายสมศั
มรดกของนายสมศักกดดสสองส  องสววนในสามเท
นในสามเทาากักับ 400,000 บาท
ตาม ป.พ.พ. มาตรา 1635(3) และนายสมชายซงงเป เปนนอองร
งรววมบ
มบดดาา
เดยวกั
ยวกันเปนเป นนทายาทโดยธรรมตาม
ทายาทโดยธรรมตาม ป.พ.พ. มาตรา 1629(4) มสสททธธ
 ไดรรัับบมรดกของนายสมศั
มรดกของนายสมศักกดดหหน  นงงส
 สววนในสาม
นในสาม นายสมชายจงงได ไดรัรับ
มรดกของนายสมศักด กดเเท
 ทาากักับ 200,000 บาท
สรป มรดกของนายสมศักกดด 1,200,000 บาทจงงตกได ตกไดแแกก นาง
สมศร 400,000 บาท นายสมชาย 600,000 บาท ในฐานะผ รัรับ
พนันัยยกรรมและ
กรรมและ 200,000 บาท ในฐานะทายาทโดยธรรม

3. นายแดงมพพนน  องร
อ งรววมบ
มบดดามารดาเด
ามารดาเดยวกั
ยวกัน 3 คน คอ นายดา
นายขาว และนางเหลอองง นายแดงตายโดยไ นายแดงตายโดยไมม ไดททาาพ
 พนนััยยกรรมไว
กรรมไว 
ทรัพพยยมมรดกของนายแดงม
รดกของนายแดงมเเงงนนฝากในธนาคาร
ฝากในธนาคาร 1,000,000 บาท ม
สรอยคอทองค
อยคอทองคาาเคร เครองเพชรและทรั
อ งเพชรและทรัพย
พยสสนอ
น อน ๆ 200,000 บาท
รวมมลคลคาาเป
เปนเงนนทัทังส
งสน 1,200,000 บาท หลังจากนายแดงตาย
งจากนายแดงตาย
นายดาาได ไดปปดบัง ม ใหททายาทอ
ายาทอนนทราบว
 ทราบวาานายแดงม
นายแดงมเเงงนฝากประจ
นฝากประจาาทท
ธนาคาร 500,000 บาท สววนนายขาวได นนายขาวไดยยัักย
กยาายสร
ยสรอยคอทองค
อยคอทองคา
 ของนายแดงไปเปนประโยชนสสววนตั
นตัว จานวน
านวน 200,000 บาท โดย

ทายาทอนนไม
 ไมททราบว
ราบวาานายแดงม
นายแดงมทรั
ทรัพพยยสสนดั
น ดังงกล
กลาาวว ดังงนน จงแบง
มรดกของนายแดง

ธงคาตอบ
าตอบ หลักกกฎหมาย
กฎหมาย มาตรา 1599, 1629(3), 1633, มาตรา
1605 วรรคแรก
นายแดงตายโดยไม ไดททาพ าพนันัยยกรรมไว
กรรมไว มรดกของนายแดง
1,200,000 บาท ยอมตกทอดแก
อมตกทอดแกททายาทโดยธรรมทั
ายาทโดยธรรมทั งงสามค สามคออนาย นาย
ดา นายขาว และนางเหลอองง ตาม ป.พ.พ. มาตรา 1599 ประกอบ
ป.พ.พ. มาตรา 1629(3) ทายาททังงสามจ  สามจงงมมสสททธ
 ธ ไดรัรับบมรดกของ
มรดกของ
นายแดงคนละสววนเท นเทา ๆ กัน คอคนละ อคนละ 400,000 บาท ตาม
ป.พ.พ. มาตรา 1633... หลังจากนายแดงตาย
งจากนายแดงตาย นายดาาได ไดปปดบังงมม
 ใหททายาทอ
ายาทอนนทราบว
 ทราบวานายแดงม
านายแดงมเเงงนนฝากประจ
ฝากประจาาททธธนาคาร  นาคาร 500,000
บาท การกระทาของนายด
าของนายดาาเป เปนการปดบังงทรั ทรัพย
พยมรดกมากกว
มรดกมากกวา
สวนท
วนทตตนจะได
 นจะไดรัรับบโดยฉ
โดยฉออฉลหร
ฉลหรออรร อย
อย ววาตนท
าตนทาาให ใหเเสสออมประโยชน
 มประโยชน
ของทายาทอน นายดาาจจงงถถกกกกาาจัจัดดมม ให ไดรัรับบมรดกเลย
มรดกเลย ตาม
ป.พ.พ. มาตรา 1605 วรรคแรก มรดกสววนของนายด นของนายดาจ าจงงตกแก
ตกแก
นายขาวและนางเหลอองคนละส งคนละสววนเท นเทา ๆ กันนคคออคนละ คนละ 200,000
บาท ตาม ป.พ.พ. มาตรา 1633... สววนนายขาวได นนายขาวไดยยัักย กยาายสร
ยสรออยย
คอทองคาาของนายแดงไปเป
ของนายแดงไปเปนประโยชนสสวนตนจ ว นตนจานวน านวน 200,000
บาท โดยทายาทอนนไม  ไมททราบว
ราบวาานายแดงม
นายแดงมทรั ทรัพพยยสสนดัน ดังงกล
กลาาวว นาย
ขาวกระทาาการโดยฉ
การโดยฉออฉลหร
ฉลหรออรร อย วาาตนทตนทาใหาใหเเสสออมประโยชน
 มประโยชนของ ของ
 ทายาทคนอน ซงงเป  เปนการยักกยยาายน
ยนออยกว
ยกวาาสสววนท
นทตตนจะได
 นจะไดรัรับ นาย
ขาวจงถ
งถกกกกาาจัจัดดมม ให ไดมมรดกเฉพาะส
รดกเฉพาะสวนท
วนท ได
 ยยัักกยยาายนั
ยนันนตาม
ตาม

ป.พ.พ. มาตรา 1605 วรรคแรก มรดกทนนายขาวยั  ายขาวยักกยยาายไป

ยไป
200,000 บาท จงงตกได
ตกไดแแกก นางเหลออง...
ง... สววนนางเหล
นนางเหลอองมงม ไดปปดบัง

จหราานวน
ออยัยักกยย400,000
นวน ายทรั
ายทรัพพยยบาท
มมรดกจ
รดกจ
งงได
ไดรัรัรัรบบมรดกในฐานะทายาทโดยธรรม
และได มรดกในฐานะทายาทโดยธรรม
ับบในส
ในสววนของนายด
นของนายดา 200,000
บาท และสววนของนายขาวอนของนายขาวอก 200,000 บาท
สรป มรดกของนายแดง 1,200,000 บาท จงงตกได ตกไดแแกก นายขาว
400,000 บาท นางเหลอง อง 800,000 บาท

4. นายอาทตตยยมมบบตรชอบดวยกฎหมาย วยกฎหมาย 3 คน คอ นายจันนทร ทร

นายอังงคาร คาร และนายพธ และมนนอองชายร  งชายรววมบ มบดดามารดาเด
ามารดาเดยยวกั วกัน 1
คน คอ นายเสาร นายเสารมมบบตตรชอบด รชอบดววยกฎหมาย
ยกฎหมาย 1 คน ชอ
เดกชายว
กชายวน นายจันทร นทรมมนน สัส ัยยเกเรเป
เกเรเปนนักกเลงอั เลงอันนธพาลและใช
ธพาลและใชจจาายย
เงนส
นสรร ยส
ย สรราย
าย นายอาทตตยยจจงงท  ทาาพพนันัยยกรรมยกทรั
กรรมยกทรัพย พยสสนของตน
น ของตน
ทังงหมด
หมด 2,700,000 บาท ใหแแกกนนายอั ายอังงคาร
คาร นายพธบ ธบตตรชายของ
รชายของ
ตน และนายเสารนนอองชายคนละ งชายคนละ 900,000 บาท หลังงจากนาย จากนาย
อาทตตยยตายแล
ตายแลว นายเสาร ไมตตองการได อ งการไดรัรับบมรดกของพ
มรดกของพชชาย  าย
ตองการจะยกเง
องการจะยกเงนนททตนได ต นไดรัรับบตาม ตาม พนันัยยกรรมให
กรรมใหแแกกหหลานจ
ลานจงงได ได ไปทา
หนังสงสออสละมรดกโดยชั
สละมรดกโดยชัดดแจ แจงงมอบไว มอบไวแก แกพพนันักกงานเจ
งานเจาาหน
หนาาทท ดังงนน 
จงแบงมรดกของนายอาท
งมรดกของนายอาทตตยย

ธงคาตอบ
าตอบ หลักกกฎหมาย
กฎหมาย มาตรา 1608 วรรคทาาย,
ย, 1698 (3),
 ธงคาตอบ หลกกฎหมาย
ธงคาตอบ หลกกฎหมาย มาตรา 1608 วรรคท วรรคทาย,
าย, 1698 (3),
1617 มาตรา 1699, 1620 วรรคสอง,1629(1), 1633..........
นายอาทตตยยมมบบตรชอบด
ตรชอบดววยกฎหมาย
ยกฎหมาย 3 คน คอ นายจันนทร
ทร นาย

อังคาร
งคาร และนายพธ นายอาทตตยย ไดททาพ
า พนนััยยกรรมยกทรั
กรรมยกทรัพพยยสสนของ
น ของ
ตนทังงหมด
หมด 2,700,000 บาท ใหแแกกนนายอั
ายอังงคาร คาร นายพธธบบตตรชาย
รชาย

พและนายเสาร
กรรมยกทรันองชายคนละ
นันัยยกรรมยกทรั อพพย
งชายคนละ
ยสสนนให
 ใหแก 900,000
แกนนายจั
ายจั นทร บาท
นทร โดยม
นายจั ได
ถออววาานายจั ททาผผ ทท มม   ได
นนทร
ทร  รัรับ
ประโยชนจจากพากพนันัยยกรรมเป
กรรมเปนผ ถถกกตัตัดม
ดม ใหรัรับบมรดกตาม
มรดกตาม ป.พ.พ.
มาตรา 1608 วรรคทาายย ซงงกรณ  กรณนนเเป
 ปนการตัดดโดยม โดยม ไดรระบะบตตััว
ทายาทผ ถถกตั
กตัดดไว
ไว ใหชชััดดเจน
เจน ทายาทจงม งมสสททธธ ไดรัรับบมรดกในฐานะ
มรดกในฐานะ
ทายาทโดยธรรม หลังจากนายอาท งจากนายอาทตตยยตายแล
ตายแลว นายเสาร ไดททา

หนังส งสออสละมรดกโดยชั
สละมรดกโดยชัดดแจ
สละมรดกของนายเสาร มมแจ งงมอบไว
มอบไว
ผผลสมบ
ลสมบ ณแก
แกขพพนั
รรณ ออกนักกกงานเจ
งานเจาาหน
าาหนดในพ
หนดในพ หนนนััยยกรรมย
าาททกรรมย
 การ ออมม
ตกไปตาม ป.พ.พ. มาตรา 1698(3) มรดกทนนายเสาร  ายเสารสสละย ละยออมไม มไม
ตกไปเปนของเดกกชายว ชายวนนบบตตรชอบด
รชอบดววยกฎหมายของนายเสาร
ยกฎหมายของนายเสาร
เพราะผ รรัับบพพนันัยยกรรมคนใดสละมรดก
กรรมคนใดสละมรดก ผ สสบบสัสันนดานของผ ดานของผ นันันนไม  ไมมม
สทธทธจะรั
จะรับบมรดกท
มรดกท ได  สสละแล
ละแลววนันัน ตาม ป.พ.พ. มาตรา 1617
มรดกท ได  สสละแล
ละแลวจวจงงตกทอดแก
ตกทอดแกทายาทโดยธรรม
ทายาทโดยธรรม ตาม ป.พ.พ.
มาตรา 1699 ประกอบมาตรา 1620 วรรคสอง ทายาทโดยธรรม
ของนายอาทตตยย ไดแแกก นายจันนทร ทร นายอังงคาร
คาร และนายพธ ซงงเป  เปน
ผ สสบสั
บสันนดาน
ดาน ตาม ป.พ.พ. มาตรา 1629(1) ทังงสามจ  สามจงงมมสสททธธ ไดรัรับ
มรดกคนละสววนเท นเทา ๆ กัน คอคนละอคนละ 300,000 บาท ตาม ป.พ.พ.
มาตรา 1633
 สรป มรดกของนายอาทตย
มรดกของนายอาทตย 2,700,000 บาท จจงตกได งตกไดแก...นาย
แก...นาย
จันนทร
ทร 300,000 บาทในฐานะทายาทโดยธรรม... นายอังงคาร คาร
900,000 บาท ในฐานะผ รัรับบพพนันัยยกรรมและ
กรรมและ 300,000 บาท ใน

 ฐานะทายาทโดยธรรม... นายพธ 900,000 บาท ในฐานะผ รัรับ

 ฐานะทายาทโดยธรรม...
พนันัยยกรรมและ
กรรมและ 300,000 บาท ในฐานะทายาทโดยธรรม

5. ดาากักับแดงเป
บแดงเปนสามภร
ภรยยากั
ากันนโดยชอบด
โดยชอบดววยกฎหมาย
ยกฎหมาย ทังงสองม สองม
บตรชายด
ตรชายดววยกั
ยกันสามคนค
นสามคนคอ หนง สอง สาม ดาาอยากได
อยากไดบบตตรสาว
รสาว
จงงไปจดทะเบ
ไปจดทะเบยนรั
ยนรับบนางสาวจ
นางสาวจตตรามาเป
รามาเปนบตรบ
ตรบญ
ญธรรมอ
ธรรมอกกคนโดยได
คนโดยได
รับความย
บความยนนยอมจากแดงภร
ยอมจากแดงภรยยาแล าแลว ตออมาอ
มาอก 1 ปป ดาากกตายลง
ตายลง ดา
ตายมมมรดกเป
รดกเปนเงนนสด
สด 5 ลาานบาท
นบาท หลังงจากด
จากดาาตายได
ตายไดเเพพยยงง 1 วัน

5หนวังก
ง นกปประสบอ
ระสบอยยใจมากท
สองเส บับัตตเเหต
ใจมากท หตเเสสพพ ยยช
อชกัววบบพ
อกั ตตลงอ
 พลงอ กกคนหน
คนหนง พอหน
ตตายลงในเวลาไล
 ายลงในเวลาไล เล  งงตายได
เลยยกั กัตายได
งไดเเพพททยยง
นจ
นจงได า ง
หนังส
งสออสละมรดกทั
สละมรดกทังงหมดโดยมอบไว
 หมดโดยมอบไวแแกกพพนันักกงานเจ งานเจาาหน หนาาทท และไป
บวชเปนพระอย ททวัว ัดดดอนไกดอนไกแแจจ จงวนนจจฉัฉัยยววามรดกของด
ามรดกของดาาคคอ
เงนสด
นสด 5 ลานบาทานบาท จะตกไดแก แก ใครบาางง

หลักกฎหมาย
กกฎหมาย ป.พ.พ. มาตรา 1629, 1627, 1635, 1516, 1630
แดงเปนภรยยาท าทชชอบด
 อบดววยกฎหมายของด
ยกฎหมายของดา ฉะนัน จงงเป เปนทายาทม
สทธ
ทธรรัับมรดกของด
บมรดกของดาาตาม ตาม ป.พ.พ. มาตรา 1635
หนง สอง และสาม เปนบตตรท รทชอบด
ช อบดววยกฎหมายจ
ยกฎหมายจงงเป เปนทายาทผ มม
สทธ
ทธ ไดรรัับบมรดกของด
มรดกของดาาตามตาม ป.พ.พ. มาตรา 1629(1)
จตตราเป
ราเปนบตตรบ รบญญธรรมของด
ธรรมของดา จงเป
งเปนทายาทผ มมสสทธ
ท ธ ไดรัรับบมรดก
มรดก
 ดวย ตาม ป.พ.พ.มาตรา 1629 (1) ประกอบมาตรา 1627
 ในเบอองต
 งตนนมรดกของด
มรดกของดาาจจงงตกแก
ตกแกททายาทโดยธรรมค
ายาทโดยธรรมคอ แดง หนง
สอง สาม และจตรา ตรา คนละสววนเทนเทา ๆ กันนคคออคนละ
คนละ 1 ลาานบาท
นบาท

ตาม ป.พ.พ. มาตรา 1635(1)

สองสละมรดกจงงไม
ไมมมสสทธ
ทธ ไดรัรับบมรดก
มรดก จงงตตอองเอาส
งเอาสววนของสองท
นของสองท
สละแล
แล ววดดววยยววไปแบ
ไปแบ
ตามงแก
งป.พ.พ.
แกทายาทอ
ทายาทอ มาตรา นนท
 ทกคน
ก1516
คน รวมทั งหน
งหนงงท
ทวว าาการท
การท  ทททายาทสละมรดก
  ได
 ตตายไปก
ายไปกออนน
ายาทสละมรดก
นัน มผลย ผลยอนหลั
อนหลังงไปถ
ไปถงงเวลาท
เวลาทเจ เ จามรดกตาย
ามรดกตาย ดังนั งนันนทัทัง แดง หนง
สาม และจตตรา รา จงงได
ไดรัรับบสสววนแบ
นแบงงมรดกเพ
มรดกเพมมข  ขนนอ
 อกกคนละ
คนละ 2 แสนหา
หมนบาท
น บาท
เมอหน
อ หนงงตาย ตาย สววนของหน
นของหนงงค  คอ 1 ลาานน 2 แสน 5 หมนบาท นบาท จง

ตกทอดแก
1629 (2) มททายาทของหน
สสายาทของหน
ทธ
ท ธ ไดรัรับบมรดกเพ
มรดกเพง ซงหน
ง ยยงผ
หน
งผ งงม
 เเดมดมมารดาท
ยยววารดาท เเป
 ปนทายาทตาม น
เพราะสองและสามนั
เปนพนน อองร
งรววมบ
มบดามารดาเด
ดามารดาเดยยวกั วกันนกักับบหน หนงงเป
 เป นนาทายาทตาม
าทายาทตาม 1629
(3) ทัง 2 คนจงงไม ไมมมสสทธ
ท ธ ไดรัรับบมรดกของหน
มรดกของหนงตาม ง ตาม ป.พ.พ. มาตรา
1630 วรรคแรก

6. นายกรและนางเขยว ยว จดทะเบยนสมรสกั
ยนสมรสกัน แต ไมมมบบตตรร นายกร
แตผผ เด
เดยวจ
ยวจงงไปจดทะเบ
ไปจดทะเบยนรั ยนรับบนายเอ
นายเอ และนายบ เป เป นนบบตรบ
ตรบญญธรรม
ธรรม
 โดยมนนางเขางเขยยวเป
วเปนผ  ใหคความย
วามยนนยอมในการรั
ยอมในการรับบบบตตรบรบญ ญธรรมของ
ธรรมของ
นายกร ในสววนของนายเอนั
นของนายเอนัน นายเอมบบตตรท รทชอบด
ช อบดววยกฎหมายค
ยกฎหมายคอ
ด.ญ.ซ ตออมานายกรและนางเข
มานายกรและนางเขยวม ยวมบบตตรด
รดววยกั
ยกันค
นคอ ด.ช.ดา นาย
เอนันเป
นเปนผ ดดแลนายกรและนางเข
แลนายกรและนางเขยวอย ยวอยาางดงด นางเขยยวจ วจงงททา
 พนยกรรมยกเง
ยกรรมยกเงนของตน
นของตน จจานวนานวน 800,000 บาท ให ใหแกแกนายเอแต
นายเอแตผผ  
เดยว
ยว หลังงจากนั
จากนันนไม
ไมนนานนายเอประสบอ
านนายเอประสบอบับัตตเเหต
 หตถถงแก
ง แกความตาย
ความตาย

ตอมาอ
อมาอก 5 เดอน
อน นางเขยยวถ
วถงงแก
แกความตาย
ความตาย จงแบงมรดกเง
งมรดกเงน
จาานวน
นวน 800,000 บาท ของนางเขยยวว

หลักกฎหมาย
กกฎหมาย ป.พ.พ. มาตรา 1598/25, 1598/26, 1598/27,
1620, 1627, 1629, 1633, 1635, 1639, 1643, 1698, 1699
วนนจจฉั
 ฉัย เมออเอผ
 เอผ มมสส ททธธรัรับบมรดกตามพ
มรดกตามพนนััยกรรมได
ยกรรมไดถถงงแก
แกความตาย
ความตาย
กอนเจ
อนเจามรดก
ามรดก ยออมท มทาาให ใหพพนันัยยกรรมนั
กรรมนันนเป
เปนอันไร
นไรผผลล ตาม ป.พ.พ.
มาตรา 1698, 1699 และไมออาจม าจมกการรั
ารรับบมรด
มรดาาแทนท
แทนท ในทายาท


 โดยพ
ท ไร
 ผลน
ผลนนนััยยกรรมได
ยยกรรมได
 อมตกแก
อ มตกแก ตตามมาตรา
ามมาตรา
ททายาทโดยธรรม
ายาทโดยธรรม1639, 1643
ตาม มกรดกตามพ
ป.พ.พ. มาตรานนััยยกรรมกรรม
1620
 โดยมรดกของนางเขยวย ยวยออมตกได
มตกไดแก
แก นายกรค สสมรสท
มรสทชชอบด
 อบดววยย
กฎหมาย ซงงเป  เป นนทายาทโดยธรรม
ทายาทโดยธรรม ตามมาตรา 1629 วรรค 2
และตกไดแแกก นายดาาบบตตรท รทชอบด
ช อบดวยกฎหมาย
วยกฎหมาย ซงงเป  เปนทายาทโดย
ธรรมตามมาตรา 1629 (1) ประกอบมาตรา 1627
แตสสาหรั
า หรับนายเอและนายบ
บนายเอและนายบนันันนมม ใช ทายาท โดยธรรมของนาง
เขยยวว เพราะตาม ป.พ.พ.มาตรา 1598/25, 15988/27 นัน นาง
เขยยวเป
วเปนเพยยงง แต ใหคความย วามยนนยอมเพ
ยอมเพออท
 ทาาให
ใหกการรั
ารรับบบบตตรบ
รบญ
ญธรรม
ธรรม
ของนายกรชอบดววยกฎหมายเท ยกฎหมายเทาานันัน หาทาาใหใหนนายเอและนายบ
ายเอและนายบ
กลับกลายเป
บกลายเปนทายาทโดยธรรมของนางเขยยวด วดววยไม
ยไม มรดกคอ เงน
จาานวน
นวน 800,000 บาท นัน ยออมตกแก มตกแกนนายกรและนายด
ายกรและนายดา ตาม
 มาตรา 1633, 1635 โดยไดร
โดยไดรบคนละสวนเทา
บคนละสวนเทา ๆ กกนน
สรป มรดกคอ เงน 800,000 บาท ของนางเขยยวย
วยอมตกแก
อมตกแกนนายกร
ายกร
สาม ทชชอบด
 อบดววยกฎหมาย
ยกฎหมาย ซงงเป
 เปนทายาทโดยธรรมตามมาตรา

1629 วรรค 2 และตกแกนนายด

ายดาาบบตรทชชอบด
 อบดววยกฎหมายตาม
ยกฎหมายตาม
มาตรา 1629 (1) ประกอบ 1627 โดยไมรัรับคนละ
บคนละ 400,000 บาท
ตาม ป.พ.พ. มาตรา 1633, 1635
7. นายเอกมนนองรอ งรววมบ
มบดดามารดาเด
ามารดาเดยยวกั
วกัน คอ นายโท นายตร
และนายจัตวา ตวา นายโทมภภรรยาท
รรยาทชชอบด
 อบดววยกฎหมาย
ยกฎหมาย ชอ นางแกว
มบบตตรด
รดววยกั
ยกัน 1 คน คอ ด.ญ.เกด สววนนายตร
นนายตรเป
เปนพออหม
หมาายม
ยมบบตตรร
ทชชอบด
 อบดววยกฎหมาย
ยกฎหมาย 1 คน คอ ด.ช.ตอ นายโทโกรธนายเอกท

ชอบดดดาาตน
นายโทต  อองค
ตน นายโทจ
งคาาพ
พพากษาถ
พากษาถ งน
งนาาป
ปทนสส ไปย
งงท งนายเอก
งไดนายเอก
ดดววาาได พยายามฆ
พยายามฆแตนายเอกไม
นานายเอกโดย
ายเอกไมตตาย
าย
เจตนา นายเอกไดททาาพพนันัยยกรรมยกทรักรรมยกทรัพพยยสสนทั น ทังหมดจ
งหมดจาานวน
นวน
300,000 บาท ใหแแกกนนายตร ายตรแและนายจั ละนายจัตตวาคนละคร
วาคนละครง ตอมานายตร
อมานายตร
ถงงแก
แกกรรมด
กรรมดวยอ วยอบบััตตเเหต
หต หลังงจากนั จากนันนนายเอกถ
นายเอกถงงแกแกความตาย
ความตาย
ดังน
งน ใหททาานแบ
นแบงงมรดกของนายเอก
มรดกของนายเอก

หลักกฎหมาย
กกฎหมาย มาตรา 1606(1), มาตรา 1620 วรรค 2, มาตรา
1629 (3), มาตรา 1639, มาตรา 1642, มาตรา 1698(1), มาตรา
1699
วนนจจฉั
 ฉัย การท
การทนนายเอกได
 ายเอกไดททาาพพนันัยยกรรมยกทรั
กรรมยกทรัพย
พยสสนทั
น ทังหมดจ
งหมดจาานวนนวน
300,000 บาท ใหแแกกนนายตร
ายตรแและนายจั
ละนายจัตตวาคนละคร
วาคนละครงนั ง นัน เมอนาย
อ นาย
 เอกถงแกกรรม
เอกถงแก กรรม นายจตวาจ
นายจตวาจงได งไดรรบมรดกครบมรดกครงหน งหนงตามพ
งตามพนนยกรรม
คอ 150,000 บาท แตนนายตร ายตรผผ รัรับ พนนััยกรรมอ
ยกรรมอกกคนหน
คนหนงงนั
 นันนตาย
ตาย
กอนนายเอกผ
อนนายเอกผ ททาาพพนันัยยกรรม
กรรม ขออกกาหนดในพ
าหนดในพนนััยยกรรมในส
กรรมในสววนทนทยยก
ก

ทรัพพยยสสนให
น ใหนนายตร
ายตรคครรงงหน
 หนงงจ
 จงเป
งเปนอันนตกไป
ตกไป ตามมาตรา 1698(1)
ดังนั
งนันจ
นจงตงตอองน
งนาาทรั
ทรัพพยยมมรดกคร
รดกครงงหน
 หนงงท
 ทยยกให
 กใหนนายตร
ายตรตตามพ
ามพนนััยยกรรม
กรรม
 ไปแบงงแก
แกทายาทโดยธรรมของนายเอก
ทายาทโดยธรรมของนายเ
2 ประกอบกั อก ตาม มาตราเเป
บ มาตรา 1699 ซงงทายาทโดยธรรมท
 ทายาทโดยธรรมท  ปน1620 องรวรรค
นองร ววมม
บดามารดาเด
ดามารดาเดยยวกั
วกันนของนายเอกตามมาตรา
ของนายเอกตามมาตรา 1629(3) คอ นายโท
นายตร และนายจัตวาตวา แตนนายโทต
ายโทตอองค
งคาาพพพากษาถ
พากษาถงงททสส ดดว
 วา
พยายามฆาานายเอกเจ
นายเอกเจาามรดกโดยเจตนา
มรดกโดยเจตนา นายโทจงถ งถกกกกาจั าจัดดมม ให
รับมรดกของนายเอกเลยตามมาตรา
บมรดกของนายเอกเลยตามมาตรา 1606(1) โดยนายโทถกกกกาจั าจัด

ม ใหรัรับมรดกก
นายโทจ บมรดกก
งงเข
เขารับออนเจ
นเจาามรดกตาย
ารับมรดกแทนทมรดกตาย
มรดกแทนท  ในส ด.ญ.เกดในฐานะผ
 ววนท
นทนนายโทพ  สสรัรบบสั
 ายโทพงจะได
งจะได สัตาม
ับบตามนนดานของ
ดานของ
มาตรา 1639 ประกอบกับบมาตรา มาตรา 1642 สวนมรดกท
วนมรดกทจจะตกทอดแก
 ะตกทอดแก
นายตร ในฐานะทายาทโดยธรรมนัน ด.ช.ตออผผ สสบบสั  สันนดานของนาย
ดานของนาย
ตรเข
เขาารัรับมรดกแทนท
บมรดกแทนทนนายตร ายตร ได ตามมาตรา 1639 ประกอบด
ประกอบดววยย
มาตรา 1642 ดังงนันัน มรดกจาานวน นวน 150,000 บาท จงตกได งตกไดแแกก 
ด.ญ.เกด ด.ช.ตอ และนายจัตตวาคนละเท วาคนละเทา ๆ กัน คอ คนละ
50,000 บาท

8. นายเอกเป
นายเอกเป นนขขาาราชการพลเร
ราชการพลเรออนในสั
นในสังงกักัดดหน หนววยงานของรั
ยงานของรั ฐแหง
หนง นายเอกสมรสกับบนางใหญ นางใหญ แต ไมมมบบ ตตรร นายเอกมชชววตตสมรส
 สมรส
ทลล มมเหลว
เหลว ตองการจะหย
องการจะหยาาขาดจากนางใหญ
ขาดจากนางใหญ แตนางใหญ นางใหญ ไม
 ยนยอมจดทะเบ
นยอมจดทะเบยนหย
ยนหยาให
าให นายเอกจ
นายเอกจงแยกไปอย
งแยกไปอย  ก นกนกบนางน
บนางนอยอย
ตอมานายเอกเกษ
อมานายเอกเกษยยณอาย
ณอายราชการโดยเล
ราชการโดยเลอกรั อกรับบเง
เงนนบบานาญ
านาญ หลัง
จากนันนนายเอกป
นายเอกปวยเปนโรคมะเรงงขัขันร
นราายแรงจ
ยแรงจงงเป
เปนหววงว
งวา เมออตน
 ตน

เสยยชชววตไปแล
ตไปแลววนางน
นางนออยจะล
ยจะลาบาก
าบาก และตองการจะท
องการจะทาาพพนนััยยกรรม
กรรม
กาหนดการเผ
าหนดการเผออตายในเร
 ตายในเรออง
 ง ดังต
งตออไปน
ไปน
(1) ทดด นนแปลงหน
นายเอกต แปลงหน งงซ
 ซงงเป
อองการจะยกส
งการจะยกส  เปววนของตนให
นนของตนให
สนสมรสระหว
นสมรสระหว นนางน าางนายเอกกั
างน งนายเอกกั
ออยย บบนางใหญ
นางใหญ 
(2) เมออนายเอกเส
 นายเอกเสยยชชววตตแล
แลว จะมผผ มมสสททธ
 ธ ไดรัรับบบบาาเหน
เหนจตกทอด
จตกทอด
หรออบบาานาญตกทอด
นาญตกทอด นายเอกตอองการให งการใหนนางน างนออยเป ยเปนผ มมสสทธ
ท ธดัดัง
กลาว
าว
(3) เมออนายเอกเส
 นายเอกเสยยชชววตตแล
แลว นายเอกตอองการอ งการอททศศศพของตนให
ศพของตนให

 โรงพยาบาลศ
 ใหททาานแนะน รรนายเอก
ราช
ราช เพออประโยชน
นแนะนาานายเอก  ประโยชน ในการศกกษาของนั
ษาของนักกศศกกษาแพทย
ษาแพทย

หลักกฎหมาย
กกฎหมาย ป.พ.พ. มาตรา 1600, 1603, 1646 วนนจฉั จ ฉัย การ
ทาาพพนันัยยกรรมก
กรรมกคคออการแสดงเจตนาท
การแสดงเจตนาทาน านตกกรรมอย
 รรมอยาางหน งหนงงซ  ซงงเป
 เปนไป
ตามหลักกของเสรของเสรภภาพในการท
าพในการทาาสัสัญญา ญญา โดยท
โดยทผผ   รัร ับพ
บพนนััยกรรมนั
ยกรรมนันนจะ จะ
เปนบคคคลใด คลใด ๆ ก ได ไมจจากั ากัดว
ดวาาจะต
จะตองเป
องเปนบคคคลท คลทออย  ย ในข
  าายท ยทจจะ ะ
เปนทายาทโดยธรรมดววยย และจะเป และจะเป นนบบคคคลธรรมดาหร
คลธรรมดาหรอน อนตตบบ คคคล
คล
กเป
เปนไปไดทัทังงสสน ดังนังนัน
(1) นายเอกสามารถทาาพพนันัยยกรรมยกส กรรมยกสนนสมรสส
สมรสสววนของตนให นของตนใหนนาง าง
นออยย การทาาพพนันัยยกรรมเก
กรรมเกยยวกั
 วกับบสสนนสมรสนั
สมรสนันนททาได
าได เพยยงแต งแตสามสาม
หรออภร
ภรยยาไม
าไมมมออานาจท
านาจทาพ
าพนันัยยกรรมยกส
กรรมยกสนนสมรสท
สมรสทเเก  กนนกว
กวาาสสวนของ
วนของ
 ตนใหบคคคลอนเท
ตนใหบ คลอนเทาน านนน (มาตรา 1481) (2) สสทธ ทธตตาง ๆ กกเปน เปน
มรดกได ถาเปาเปนสททธธของผ
ของผ ตตายหร
ายหรอซอซงงผ
 ผ ตตายม
ายมสสททธธ ไดรัรับบอย
อย แแลลว
กอนท
อนทจจะถ
 ะถงงแก
แกความตาย
ความตาย สาาหรั หรับบสสททธธททจจะได
  ะไดรัรับบบบาาเหน
เหนจหร
จหรอ

บานาญตกทอดนั
านาญตกทอดนัน กฎหมายบัญญั
ญญัตต ไว
  ใหเเปปนสททธธของบ
ของบคคคลท
คลท
กาหนดไว
าหนดไว โดยเฉพาะเจาะจ
 โดยเฉพาะเจาะจงง เชน สามหหรรอภร
อภรยยาา บดดาา มารดา
รวมทัาาราชการผ
ของข งงบราชการผ
บตตรของข
รของข นันาาราชการท
ันราชการท
สทธ  ตตายโดยอาศั
 ะได
ทธททจจะได ายโดยอาศั
รัรับบเง
เงนดั ยยเง
นดังงกล เงออนไขค
กล  าาวม
นไขค ออความตาย
ปความตาย
วม ใชเเป นสททธธของผ
ของผ 
ตายจงไม งไมออยย  ในฐานะทจจะเป ะเปนมรดกได ดังงนันัน นายเอกจงงไม ไมออาจท
าจทา
พนันัยยกรรมยกส
กรรมยกสททธธททจจะได  ะไดรัรับบบบาาเหน
เหนจตกทอด
จตกทอด หรออบบาานาญตกทอด นาญตกทอด
 ใหผผ  ใดได
 (3) การทาาพพนันัยยกรรมนักรรมนัน มาตรา 1646 ไม ไดเเจาะจงว จาะจงวา
จะตอองเป งเปนการแสดงเจตนากาาหนดการเผ หนดการเผอตายในเร
อ ตายในเรอองทรั  งทรัพพยยสสน

เท  านั
างทรั
นัน พพย
เรอองทรั ดัยงงนันัสสนนก
 กแมจจะเป
ะเป  ในร
ออาจอย
าจอย นการแสดงเจตนาในการอ
ปปของพ
ของพนันัยยกรรมได
กรรมได ดังเช น นๆ การแสดง
งเช ทท ไม
   ใช
เจตนาทาพ าพนนััยกรรมอ ยกรรมอททศศศพของตนเพ
ศพของตนเพออประโยชน
 ประโยชนตตออการศ
การศกกษา ษา
ของนักกศศกกษาแพทย
ษาแพทยกกสสามารถท ามารถทาาไดได โดยระบ ใหมมหาว หาวททยาลั
ยาลัย
แพทยศาสตรเเปปนผ มมสสททธธ ในศพของตน เป เป นนตตน

9. นายวฒฒมมภภรรยยาท
าทชชอบด
 อบดววยกฎหมายช
ยกฎหมายชอนางฟ
อ นางฟ า นายวฒ ฒมม พพ ชชาย
  าย
รววมมารดาหน
มมารดาหนงคนชง คนชออนายวั นายวัฒ ฒนน และมนนอองชายร
งชายรววมบมบดาหน
ดาหนงงคนช  คนชอ
นายวททยย นายวฒ ฒมมยยาาช
 ชอนางล
อ นางลาาดวนดวน นายวฒ ฒ โกรธนางฟ
 โกรธนางฟ
  าเพราะ
นางฟ าไปจดทะเบยยนรั
นางฟ นรับบเด เดกกหญ
หญงงขวั
ขวัญ
ญลลกของน
กของนอองชายเป
งชายเปนบตตรร
บญธรรมของนางฟ
ญธรรมของนางฟาเพยยงคนเด งคนเดยยวว ซงงนายว
 นายวฒ ฒ ไม
 เเหหนนดดววยย เพราะ
ตองการให
องการใหนนางฟางฟาจดทะเบยยนรั นรับบหลานของตนเป
หลานของตนเปนบตตรบ รบญ ญธรรมธรรม
 มากกวา ทงสองทะเลาะก
มากกวา ทงสองทะเลาะกนนายว นนายวฒจงได งไดแยกมาอย
แยกมาอย  ก บนางลาดวน
บนางลาดวน
ยาของตนเป
าของตนเป นนเวลา
เวลา 10 ปป เเศษจ
ศษจงงถถงงแก
แกคความตาย
วามตาย นายวฒ ฒมม มมรดก
รดก
600,000 บาท จงแบงมรดกของนายว
งมรดกของนายวฒ ฒ

การทนายว
น ายวฒ
ฒและนางฟ
และนางฟ าสามภรยยาท
าทชชอบด
 อบดววยกฎหมาย
ยกฎหมาย แยกกันอย
นอย 
 โดยยั งงมม ไดหหยยบบมรดกซ
ธรรมในการส าาขาดจากกั
ขาดจากกั
 กันตามกฎหมาย
มรดกซงงกั นนนและกั
ตามกฎหมาย
และกันนตาม ม ไดสสนนไปซ
ตาม ป.พ.พ.   มาตรา
ไปซงงส
 สททธ
ธ โดย
1628
นายวฒ ฒมมพพชายร
ช ายรวมมารดาหน
วมมารดาหนงคนช ง คนชอนายวั
อ นายวัฒ ฒนน และมนนอองชายร งชายรววมม
บดาหน
ดาหนงคนช ง คนชออนายว
 นายวททยย ทังงสองคนถ
สองคนถออเปเปนทายาทโดยธรรมลาาดัดับ
ท  4 ตาม ป.พ.พ. มาตรา 1629(4) และนายวฒ ฒมม ยยาาค
 คออนาง
นาง
ลาดวน
าดวน ยาาถถอว อวาเป
าเปนทายาทโดยธรรมลาาดัดับบทท 5 ตาม ป.พ.พ.

มาตรา
ลงไปจงงไม 1629(5)
ไม มมสสทธ นางล
ท ธ ได าาดวนซ
ดวนซงงเป
 เปนยาาเป
รัรับบมรดกของนายว
มรดกของนายว ฒเปตตาม
ฒ  นาม
ทายาทท ออย
 ย ในล
  าาดัดั1629
ป.พ.พ.มาตรา บบถัถัด
ประกอบมาตรา 1630 วรรคหนง
นายวฒ ฒมมนนางฟ
างฟ าเปาเป นค
นค สสมรสและม
มรสและมพพนน อองร
งรววมบ
มบดดาหร
าหรออรรววมมารดา
มมารดา
นางฟ าค สมรสจ
นางฟ สมรสจงงมมสสททธธ ไดรัรับบมรดกของนายว
มรดกของนายวฒ ฒสองส
ส องสววนในสาม
นในสาม
ตาม ป.พ.พ.มาตรา 1635(3) คอ 400,000 บาท นายวัฒ ฒนนกักับบนาย
นาย
วทย
ทยซซงเป
ง เปนพนน อองร
งรววมมารดาหร
มมารดาหรอร อรววมบ
มบดดาได าได 200,000 บาท ทัง
สองไดรรัับสบสววนแบ
นแบงงคนละส
คนละสววนเท
นเทาาๆๆ กัน ตาม ป.พ.พ. มาตรา
1633 คอ คนละ 100,000 บาท สววนเด นเดกกหญ หญงขวั
งขวัญ ญไม
ไมมมสสททธ
 ธ ไดรัรับ
มรดกของนายวฒ ฒ เพราะม ใชบบตตรบรบญญธรรมของ
ธรรมของ นายวฒ ฒ

10. นายเอนกไดบบวชเป
วชเปนพระภกกษษออยย ททวัว  ัดดสองพ
สองพนน ออง
 ง จังงหวั
หวัด
 สพรรณบ
พรรณบร ในระหว
ในระหวางท
างทบวชอย
บวชอย   ได
 ไดจดทะเบ
 จดทะเบยนร ยนรบนายอน
บนายอนนต นตมาเปน มาเปน
บตรบ
ตรบญ
ญธรรม
ธรรม ตออมาอ
มาอก 5 เดออนน พระภกกษษเเอนกก
อนกก ไดรัรับบททดด นนมา
มา 1
แปลง จาานวน
นวน 5 ไร โดยม โยมมารดาเป
 โยมมารดาเป นนผผ ยยกให
กให หลังจากนั
งจากนันนพระ พระ

ภกกษษเอนกก
เอนกก ไดขขายท
ายทดด นแปลงนั
นแปลงนันนไปได
ไปไดเเงงนมาจ
นมาจาานวน
นวน 20 ลานบาท
านบาท
และไดนนาาไปฝากธนาคารไว
 ไปฝากธนาคารไว ตออมาก มาก ไดดดอกเบ
อกเบยยจากเง
 จากเงนนฝากเพ
ฝากเพมมข
 ขน
อกนโรคหั
เป 1 แสนบาท หลังงแก
ววใจวายถ
ใจวายถ งจากนั
งจากนั
แก นนเพ
มมรณภาพ
รณภาพเพยง
ยงจงว
1 เดจออน
นนจฉั ฉันยว
ยวพระภกกษษเเอนกก
า มรดกของพระอนกกปปวย
ภกกษษเอนกจะตกทอดแก
เอนกจะตกทอดแก ใครบาางง เพราะเหต ใด

หลักกฎหมาย
กกฎหมาย ป.พ.พ. มาตรา 1623, 1624, 1627 และ มาตรา
1629

พระภกกษษาางท
 ในระหว เอนกได
เงท
อนกได
บวชอย
บ วชอย รัรับบท
  ทดัดด งงนันนจากโยมมารดามา
 นัจากโยมมารดามา
นนจจงถ เปนทรัพพยย1สสนท
งถออววาาเป นแปลง
ท ได จาในระหว
าานวน
นวน 5 าางไรง  
 มมาในระหว
ทออย
 ย  ในสมณเพศ แมตตออมาจะได  มาจะไดขขาย าย และไดเง เงนมาจ
นมาจาานวน นวน 20
ลานบาท
านบาท และนาไปฝากธนาคารได าไปฝากธนาคารไดดอกเบ ดอกเบยยจากเง
 จากเงนนฝากเพ ฝากเพมมข ขนนอ
 อก
จาานวน
นวน 1 แสนบาท กถถออววาาจจาานวนเง นวนเงนนทัทังหมดดั
งหมดดังงกล กลาาวเป
วเปน
ทรัพพยยสสนท น ทพระภ
พ ระภกกษษเเอนกได
อนกไดมมาในระหว าในระหวาางท งทออย
 ย ในสมณเพศด
  ววยย ดัง
นันนเม
เมออพระภ
 พระภกกษษเเอนกได อนกไดถถงงแก แกมรณภาพ
มรณภาพ เงนนจจานวนทั านวนทังหมดยงหมดยออมม
ตกเปนสมบัตตของวั ข องวัดดสองพสองพนน อองซ งซงถ
ง ถออเป
เปนภมมลล าาเนาท
เนาทพพระภ
 ระภกกษษเเอนก
อนก
 ไดจจาพรรษาอย
า พรรษาอย  สวนนายอนั วนนายอนันนตตบบตรบ ตรบญญธรรมของพระภ
ธรรมของพระภกกษษเเอนก อนก
 ในฐานะทายาทโดยธรรมตามมาตรา
 ในฐานะทายาทโดยธรร มตามมาตรา 1627 และมาตรา 1629
 ไมมมสส ทธ
ท ธ ไดรรัับบสสววนแบ
นแบงงในเง ในเงนนฝากและดอกเบ
ฝากและดอกเบยยนั  นัน เพราะไม ใช
ทรัพพยยสสนท น ทพระภ
พ ระภกกษษเเอนกได
อนกไดมมมาก ม ากออนบวชจ
นบวชจงงไมไม ใชมมรดกท รดกทจจะ ะ
 ตกทอดแกทายาทตามมาตรา 1624 แต
ตกทอดแกทายาทตามมาตรา แตตตองตกเปนสมบ
องตกเปนสมบตตของว
ของวดด
ตามทกกฎหมายมาตรา
 ฎหมายมาตรา 1623 ไดกกาาหนดไว
หนดไว

11. นางขาวมสาม
สามททชชอบด
 อบดวยกฎหมาย
วยกฎหมาย คออนายด
นายดา มบบตตร
 ร 1 คน
ชออนายใหญ
 นายใหญ ได
 โดยนายใหญ นายใหญ มมบบตตรนอกกฎหมาย
 ไปแจงการเก
งการเก รนอกกฎหมาย กเป1นคน
ดดววา ด.ช.เลกเป ชอ ด.ช.เลก
บตตรของตนและ
รของตนและ
นายใหญ ได ใหกการอ
ารอปปการะเล
การะเลยยงด  งด ด.ช.เลกกมาตลอด
มาตลอด นางขาว
และนายดา ได ไปจดทะเบยนรั ยนรับ น.ส.ฟา อาย 18 ปป มมาเป าเป นนบบตร
ตร
บญธรรม
ญธรรม ตออมานายใหญ
มานายใหญเเปปนมะเรงงถถงงแก แกความตาย
ความตาย วันนหน หนงนาง
ง นาง
ขาวทะเลาะกับนายด
บนายดา นายดาาได ไดนนาาป
 ปนมายงงนางขาวถ
นางขาวถงงแก
แกคความ วาม

ตายต
ออหน
หนกกย
นางขาวถ ายงถ
งน.ส.ฟ
น.ส.ฟ
แก าความตาย
ถงงแก น.ส.ฟ
น.ส.ฟ าได ไปแจ
ความตาย งงความต
ความต
แต ไมททราบว
ราบว ออเจ
เจาาหน
าาใครย
ใครย งหนเพราะกลั
าาททตต าารวจว
 รวจว
ววววาา
นายดาาจะต
จะตองรั
องรับบโทษ
โทษ ตอมาศาลได
อมาศาลไดพพพพากษาถ
ากษาถงงททสส ดดว
 วา นายดาาฆฆา
นางขาวตายโดยเจตนาตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา
นางขาวตายโดยเจตนาตามประ มวลกฎหมายอาญามาตรา 288
นางขาวมมมรดกค
รดกคออเง
เงนนสด
สด 300,000 บาท ดังน งน ใหททาานแบนแบงงมรดก มรดก
ของนางขาว

หลักกกฎหมาย
กฎหมาย มาตรา 1606(1), (3), 1627, 1629(1), 1639 และ
มาตรา 1643
วนนจจฉั
 ฉัย การท
การทนนายด
 ายดาาตตองค
องคาาพพพากษาถ
พากษาถงงททสส ดดววาาได
ไดมมเเจตนาฆ
จตนาฆาานาง
นาง
ขาวถงแกงแกความตายท
ความตายทาใหาใหนนายด
ายดาาถถกก
กกาจั
าจัดดมม ใหรัรับมรดกของนาง
บมรดกของนาง
ขาวฐานเปนผ  ไมสสมควรตามมาตรา
มควรตามมาตรา 1606(1)
 สวน น.ส.ฟาผ
น.ส.ฟาผ  เปนบ
เปนบตรบ
ตรบญ
ญธรรมถอว
ธรรมถอวาเปนผ
าเปนผ  ส บส
บสนดานเหม
นดานเหมอนก อนกบบ
บตรท
ตรทชอบด
ช อบดววยกฎหมายตามมาตรา
ยกฎหมายตามมาตรา 1627 จงงมมสสททธธรัรับมรดกของ
บมรดกของ
นางขาวในฐานะทายาทโดยธรรมตามมาตรา
นางขาวในฐานะทายาทโดยธร รมตามมาตรา 1629(1) แตกการท ารท 

น.ส.ฟ าร อย
น.ส.ฟ อย แแลลววววา นางขาวถกกนายด
นายดาาฆฆาตายโดยเจตนาแตมม ได

แจงต
งตออเจ
เจาาหน
หนาาททตต ารวจ
ารวจ เพราะกลัวว
ววานายด
านายดาาจะถ
จะถกกลงโทษนั
ลงโทษนัน
ยอมท
อมทาให
าให น.ส.ฟ
สมควรตามมาตรา น.ส.ฟ าถ1606(3)
กก
กกาจัาจัดดมม ให
รัรับบมรดกของนางขาวฐานเป
มรดกของนางขาวฐานเป
โดยในกรณ นน ไม
  เเขขาาขขออยกเว
ยกเวนของการ
นของการ นผ ไม
 
ทจจะไม
 ะไมถถกก
กกาจั
าจัดดมม ใหรัรับบมรดกตามมาตรา
มรดกตามมาตรา 1606(3) ตอนทาายย เหต
เพราะ น.ส.ฟ
น.ส.ฟ าอายเก เกน 16 ปป แลว และ น.ส.ฟ น.ส.ฟ ากมม ใช  ผผ สส บ
สันดานโดยตรงของนายด
นดานโดยตรงของนายดา
สวนการท
วนการทนนายใหญ
 ายใหญ ได ไปแจงการเก งการเกดดววา ด.ช.เลกกเป เปนบตตรของตน
รของตน

และได  ใหกการอ
บตรนอกกฎหมายท
ตรนอกกฎหมายท ารอปปการะเล
การะเล ารัยยงด
 บบรองแล
บบ ดดารั งดรองแล
ด.ช.เลกกมาตลอดถ
มาตลอดถ1627
ววตามมาตรา
ตามมาตรา ออววา ด.ช.เล
และ กกเป เปน
ด.ช.เลกนักนันนเป
เปนผ สสบบสัสันนดานโดยตรงของนายใหญ
ดานโดยตรงของนายใหญ ด.ช.เลกกจจงงมม
สทธ
ทธรรัับมรดกแทนท
บมรดกแทนทนายใหญ น ายใหญ ไดตตามมาตรา ามมาตรา มาตรา 1639
ประกอบกับบมาตรา มาตรา 1643 ดังนั งนันนมรดกของนางขาวค
มรดกของนางขาวคออเง เงนนสด
สด
300,000 บาท จงงตกได ตกไดแแกก ด.ช.เลกแต กแตเพ
เพยงผ
ยงผ เด
เดยยวว
สรป มรดกของนางขาวคอเง อเงนนสด
สด 300,000 บาท จงงตกได ตกไดแแกก 
ด.ช.เลก แตเเพพยยงผ
งผ เเดดยยวว

12. นายโชคมบบตตรชอบด
รชอบดววยกฎหมายสองคนช
ยกฎหมายสองคนชออนายด  นายดแและนายม
ละนายม
นายดจจดทะเบ
ดทะเบยนรั
ยนรับบนายส
นายสข เปนบตตรบ รบญ
ญธรรมโดยชอบด
ธรรมโดยชอบดววยย
กฎหมาย นายโชคมมมรดกทั
รดกทังงสสนนจ
 จานวน
านวน 4 แสนบาท หลังงจากนาย
จากนาย
  โชคตายแลว นายด
 โชคตายแลว นายดยยกย
กยายปดบ
ายปดบงทร งทรพยพยมรดกเปนของตนเอง
มรดกเปนของตนเอง
จาานวน
นวน 2 แสนบาท ดังน
งน ให
 ททาานแบ
นแบงงมรดกจ
มรดกจาานวน
นวน 4 แสนบาท
ของ นายโชค

หลักกฎหมาย
กกฎหมาย ป.พ.พ. 1605, 1607, 1629(1), 1633
วเมนนอนายโชคตายม
อ จจฉั
 นายโชคตายม
ฉัย นายดและนายม
และนายม
สสททธธ ไดเเปรัรปับบมรดกคนละ
นมรดกคนละ
บตรท
ตรทชอบด
ช อบดววยกฎหมายของนายโชค
2ยกฎหมายของนายโชค
แสนบาท ตาม ป.พ.พ.
1629(1) และ 1633 แตนนายด ายด ไดยัยักกยยาายป
ยปดบังงทรั
ทรัพย
พยมรดกจ มรดกจาานวน นวน
2 แสนบาท จงงเป เปนผ ถถกกกกาาจัจัดดมม ใหรัรับบมรดกตาม
มรดกตาม ป.พ.พ. มาตรา
1605 นายสขขบบตตรบ รบญญธรรมของนายด
ธรรมของนายดแแมมจะไม จะไม ใชผผ สสบบสั
 สันนดาน
ดาน
 โดยตรงของนายด มสสททธธเข เขาาสสบมรดกเท
บมรดกเทาาททนนายด
 ายดพงงจะได จะไดรัรับบตาม
ตาม

บป.พ.พ.
ญธรรมก
ญธรรมก1607เเปปนและผ  สัสสนนดานตามความหมายน
ผ สสบบสั บสั
บ ดานตามความหมายน
สันนดานตาม
ดานตาม ป.พ.พ. มาตรา 1607 ขขเข
 ดังงนันันนนายส
นายส บเขตร
ตาาส
รสบ
มรดกแทนนายด โดยไดรัรับบมรดกจ มรดกจาานวน
นวน 2 แสนบาท (ฎ
478/2539)
สรป มรดกจาานวน นวน 4 แสนบาทของนายโชคตกแก
นายมบบตตรชอบด
รชอบดววยกฎหมาย ยกฎหมาย 2 แสนบาท
นายสข (สบแทนนายด
บแทนนายด) 2 แสนบาท
นายดถถกก
กกาาจัจัดดมม ไดรัรับบมรดกเลย
มรดกเลย

ขออสอบกฎหมาย
สอบกฎหมาย

1. นางตออยจะแต
ยจะแตงงงานจ
งานจงงจจางนางสมรให
างนางสมรใหตตััดดชชดดววววาห
าห ให นัดให
ดใหสสง
 วนท 8 และว
และวนทนท 10 คคอว อวนสมรส
นสมรส แตนางสมรมาว
แตนางสมรมาวนท นท 11 นาง
ตอยจ
อยจงงไม
ไมยยอมรั
อมรับบชชดว
ดวววาห
าหแและจะขอค
ละจะขอคนนมัมัดจ
ดจา แตนางสมรไม
นางสมรไมยยอม
อม
และบอกวาาจะยอมให
จะยอมใหหัหักกเบ
เบยปรั
ย ปรับ 7.5 แทนคาของนางต
าของนางตออยฟั
ยฟังขนนรร

 ไม

2. นายเอ มเเจจบาท
ราคา500000 าหน
าหนคค พอร
อ นายแดง และนายเอได
 ววานายแดงจะมาย
า นายแดงจะมาย ดทรัซซพย
ดทรั พออรถมา
ยรถมา
ตน
ตน จงได
งไดเเอา
อา
รถไปขายทเต เ ตนนทท ๆ รับบซซอราคา
อ ราคา 3 แสนบาท และพอกลับบมาบ มาบาานน
 ไดเเจอพ
จอพชชายค
 ายคอ นาย บ เลาาให ใหนนายบ
ายบฟฟัังวาาขายรถเพ
ขายรถเพออหน  หนหหนน นาย
บจจงงไปซ
 ไปซอรถกลั
อ รถกลับบมาจากเต
มาจากเตนท นท ในราคา 3 แสนหาาหม หมนนบาท
 บาท ตอ
มานายแดงตามมาทบบ านเพออจะย  จะยดรถ และนายแดงร ววาานาย นาย เอ

ตฟ องการจะขายรถหน
อองร
งการจะขายรถหน
อองเสร แลวว)) หหนน นายแดงจะสามารถ ยดดรถได
งเสรจจแล รถไดหหรรออไม
ไม(

3. นางอออมม เหนนมมผผ ชายมานอนบ
ชายมานอนบาานนางแอนนางแอว จงงได ไดสสอนให
อนใหนนกแกกแกว
พดดททกวั
กวันว
นวา "นางแอวม วมชช  " และคดดววาเม
าเมออใดท
 ใดทนนกแก
 กแกววพพดได
ดไดดดจจะ
ะ
นาาไปไว
ไปไวหนหนาาบบาานน ตอมาพอนกแก
อมาพอนกแกววพพดได ดไดดดแแลลว จงน
งนามาแขวนไว
ามาแขวนไว
หนาาบบาานน คนผานไปมา
านไปมา นกแกววกกจะพ จะพดดววาา"นางแอ
"นางแอววมมชช  " ถามวา
นางแอววมาปรมาปรกษาท
กษาทาานน วาจะทาจะทาาอย
อยาางไร
งไร

ขออสอบกฎหมายแพ
สอบกฎหมายแพง 3 สอบซออมม ภาค 1/2548
(ชอ ตัววละคร
ละคร จาไม
าไมคคออยได
 ยได ใชชชออสมม
 สมมตตแแทน)
ทน)
 1. สามารถ อาย 27 ป หม หมนกนกบบ จจนดา
นดา อาย 22 ป โดยไม
โดยไมมม
ผ  ใหญรัรับบรร ดดวย
ว ย ของหมันได
นไดแแกก แหวนเพชร 1 วง ราคา 200,000
บาท ภายหลังงการหมั การหมัน 6 เดออนน สามารถถกกตตาารวจจั
รวจจับบขขออหาค
หาคา

ยาบาและสามารถรั
าและสามารถรับสารภาพ
บสารภาพ จนนดาตดาตอองการเล
งการเลกกสัสัญ
ญญาหมั
ญาหมัน จง
มาปรกกษาว
ษาวาาจะท
จะทาาได
ไดหร
หรออไม
ไม อยาางไร
งไร

2. สมรสจดทะเบยยนแต นแตงงงานกั
งานกับบสมรั
สมรัก เมอ 14 ก.พ.2546 อก 1
เดอนต
อนตออมา มา สมรสตอองไปท
งไปทาางานต
งานตาางประเทศเป
งประเทศเปนระยะเวลา 1 ป
 โดยไม ไดกกลัลับบมาเลย
มาเลย สมรักกเหงาจ
เหงาจงงไปคบหากั
ไปคบหากับบยยนยงคนรั
นยงคนรักกเก เกาและ
าและ
 ไดเเสสยยกักัน 3 เดอนต
อนตออมา
มา สมรสประสบอบับัตตเเหต
 หตเส
เสยยชชววตตในต
 ในตาางง
ประเทศ 1 เดอนต อนตออมา
มา สมรักกจดทะเบ
จดทะเบยยนแต
นแตงงงานกั
งานกับบยยนยง นยง ตออมามา

 ไม
านนานสมรถคลอดบ
เดานสมรถคลอดบ
วาเด กหญ
กหญงนก เป นนบบตรค
งนก เป ตตตรชอบด
รคออเด
เดกกหญ
รชอบด หญงงนก
นก เมอ 20 พ.ย.2546 คาาถาม
ววยกฎหมายของใคร
ยกฎหมายของใคร ถาม

3. นาย A สมรสกับ นางชาล มบบตตรร 1 คนคออนายพ นายพภภพพ นาย

พภภพพ สมรสกับบนาง นาง B ไมมมบบตรด
ตรดววยกั
ยกัน ตอมานายพ
อมานายพภภพแอบได
พแอบได
เสยยกักับนางละไม
บนางละไม มบบตรด
ตรดววยกั
ยกัน 1 คนคออเด เดกกหญ
หญงนกซ
งนกซงงนายพ
 นายพภภพพ
 ให ใชนนามสก
ามสกลลดดววยและอ
ยและอปปการะเล
การะเลยยงด
 งดมมาตลอด
าตลอด นาง B จด
ทะเบยยนรันรับบบบตตรบ
รบญ
ญธรรม
ธรรม 1 คนโดยนายพภภพย พยนนยอมค
ยอมคออเด
เดกกชาย
ชาย
บอย ตออมานายพ
มานายพภพเสยยชชววต มกองมรดก
กองมรดก 8 ลาานบาท นบาท ใหแแบบง
กองมรดกของนายพภภพพ

ขออสอบกฎหมายพาณ
สอบกฎหมายพาณชย
ชย 2
 1. นาย ก ทาาสัสัญญาเบ
ญญาเบกเง
กเงนนเก
เกนนบับัญ
ญชชกักับบธนาคาร
ธนาคาร ในวงเงน
200,000 บาท โดยธนาคารคดดดอกเบ
ดอกเบยยในอั
 ในอัตตราร
รารออยละ
ยละ 15 และ

ธนาคารคดดอกเบ ดดอกเบยทบต
ย ทบตนมาตั
นมาตังงแต
แตเร
เรมมต
 ตน ตอมานาย
อมานาย ก. เสยยชชววต
และมหหนนคค าางช
 งชาาระกั
ระกับธนาคาร
บธนาคาร 150,000 บาท ถามวาาธนาคารจะ
ธนาคารจะ
เร
ยยกเก
กเกบหน
บหนคค างช
ทายาทของนาย า งชก.าาระ
ระได150,000 ไม บาท พรออมทั
หหรรออไม มทังดอกเบ
งดอกเบยยทบต
 ทบตนนจาก
จาก

ตอบ
อาางหลั
งหลักกกฎหมาย
กฎหมาย ม 655 ทานหานหาามม
มม ใหคคดดดอกเบ
ดอกเบยยในดอกเบ
 ในดอกเบยยท
 ท
คางช
างชาาระ
ระ แตททววาาเม
เมอ

ดอกเบยยค
 คางช
เอาดอกเบ ายยนั
 งช นาาระไม
ระไมนนาากัออยกว
นันทบเข
ทบเข กัยกว
บต าป
าเงปนนแล
บตนนเง หแล
นง ววให
ค สัส ัญ
ให ญญาก
ญาก ยยมมจะตกลงกั
 จะตกลงกันนให ให
คดดอกเบ
ดดอกเบยในจ
ย ในจาานวนเง
นวนเงนนทททบเข
ท บเขาากักันนั นนันก
นก ได แตการตกลงนั
การตกลงนันตนตอองง
ทาาเป
เปนหนังส
งสอ
สวนประเพณ
วนประเพณกการค ารคาาขายท
ขายทคค าานวณดอกทบต
 นวณดอกทบตนในบั นในบัญ ญชชเด
เดนนสะพั
สะพัดดกกดด
 ในการคาาขายอย
ขายอยางอ างอนนท
 ทานองเช
านองเชนนววาานนกก ดด หาอย ในบั
  งงคัคับบแห แหง
บทบัญ ญญั
ญัตตซซงงกล
 กลาาวมาในวรรคก
วมาในวรรคกออนนั นนันไม
นไม

เนองจากสั
อ งจากสัญ ญญาเบ
ญาเบกเง
กเงนเก
นเกนนบับัญ
ญชช (Overdraft) เปเป นนสัสัญ
ญญาทญาทมม 
ลักษณะเด
กษณะเดยยวกั วกับสั
บสัญ
ญญาก
ญาก ยยมเง
ม เงน โดยเป
โดยเป นนสัสัญ
ญญาซ
ญาซงงม มลัลักกษณะเป
ษณะเปน
สัญญาก
ญญาก ยยมเง
ม เงนนบวกด
บวกดววยสั
ยสัญญญาบั
ญาบัญญชชเด
เดนนสะพั
สะพัด และมกการตั ารตัดดทอนทอน
บัญช
ญชหน
หนรระหว
 ะหวางกั
างกันนตามสั
ตามสัญ ญญาบั
ญาบัญญชชเด
เดนสะพัด ดังงนันัน การท
 ธนาคารคดดอกเบยทบต
ธนาคารคดดอกเบ ยทบตนกนกบบ
บบญช
ญชของนาย
ของนาย ก. กสามารถท
กสามารถทาได าได  
เปนขออยกเว
ยกเวนนการห
การหาามค
มคดดดอกเบ
ดอกเบยทบต
ย ทบตน ตามมาตรา 655 วรรค
2 ดังงนันันสร
นสรปปได
ไดววา ธนาคารสามารถเรยยกเก
กเกบบหน
หนคค าางช
งชาาระ
ระ

150,000 บาทพรออมทั
มทังดอกเบ
งดอกเบยทบต
ย ทบตนนจากทายาทของนาย
จากทายาทของนาย ก. ได

2.อนาย
กอนส ก มอบหมายให
นสงงมอบรถ
มอบรถ รถของนาย นนาย
ายกขเกเป
เปดดช ชนนตัาาร
ตัรววแทนไปขายรถให
ดแทนไปขายรถให
นาย ข จงน นนาย
าย คคัคัน
งนารถยนต
ารถยนต
ดังกล
งกลาาวไปซ
วไปซออมกั
มกับ นาย ง และนาย ข ออกคาาซซออมรถเป มรถเปนเงน
20,000 บาทไปกออนน นาย ข จะเรยยกเก กเกบบคคาาซซออมม พรออมทั
มทัง
ดอกเบย จากนาย ก ไดหร หรออไม
ไม โดยนาย ก อางว างวา นาย ข ไม
แจงให
งใหตนทราบก
ตนทราบกออนท
นทจจะน
 ะนารถไปซ
ารถไปซอม อม

ตอบ
อาางหลั
งหลักกกฎหมาย
กฎหมาย มาตรา 800 ถาตั าตัวแทนได
วแทนไดรัรับบมอบอ มอบอาานาจแต
นาจแต
เฉพาะการ ทานว านวาาจะท
จะทาาการแทนตั
การแทนตัววการได การไดแแตตเพ เพยยงในส
งในสงงท
 ทจจ าาเป
 เปน
เพออให
 ใหกกจจอัอันนเขาได
เขาไดมมอบหมายแก
อบหมายแกตตนนั นนันนสสาาเร
เรจจลลลลววงไป
งไป
และมาตรา 816 ถา ในการจัดดททาก ากจการ
จการ อันนเขามอบหมายแก
เขามอบหมายแกตตนน
นัน ตัวแทนได
วแทนไดออกเง ออกเงนนทดรอง
ทดรอง หรอ ออกเงนนคคาาใช ใชจจาายไป
 ยไป ซง
พเเคราะห
คราะหตามเหต
ตามเหต ควรนับว บวา เปเป นนการจ
การจาาเป เปนได ไซร ทาานว นวา
ตัวแทนจะเร
วแทนจะเรยยกเอาเง กเอาเงนนชดใช
ชดใช จากตัวการ วการ รวมทังดอกเบ งดอกเบย นับแต บแต
วันท
นท ไดออกเง
ออกเงนนไปนั
ไปนันด
นดววยย ก ได
ถา ในการจัดดททาก ากจการ
จการ อันนเขามอบหมายแก
เขามอบหมายแกตตนนั นนัน ตัวแทนต
วแทนตอง อง
รับภาระ
บภาระ เปนหนขข น อยาางใดหน งใดหนงงอย
 อยาางใด
งใด ซงงพ  พเเคราะห
คราะหตตามเหต
ามเหต
 ควรนบวาา เป
ควรนบว เปนการจ
นการจาเปนได
าเปนได  ไซร
ไซร ทานวานวาา ตวแทนจะเร
ตวแทนจะเรยกให ยกให
ตัวการ
วการ ชาระหน
าระหนแแทนตน
 ทนตน ก ได หรออถถา ยังไม
งไมถถงงเวลา
 เวลา กาหนดช
าหนดชาาระ
ระ
หน จะใหตัตัววการ
การ ใหปประกั
ระกันนอัอันนสมควร
สมควร ก ได

ถา ในการจัดดททาก
ากจการ
จการ อันนเขามอบหมายแก
เขามอบหมายแกตตนนั นนัน เป เป นนเหต
เหต ให
ตัวแทน
วแทน ตอองเส
งเสยยหาย
หาย อยาางหน
งหนงงอย
 อยาางใด
งใด ม ใชเเปป นนเพราะ
เพราะ ความผด
ของตนเองไซร ทการ
ทดแทน จากตัววการาานว
นวกา ไดตัววแทน
แทน จะเรยยกเอาเง
กเอาเงน คาส
าสนไหม
นไหม

นาย ข ตัววแทนได
แทนไดรัรับบมอบหมายจาก
มอบหมายจาก นาย ก. ตัววการ การ ให ไปทาาการ
การ
ขายรถ แตววาารถยนต
รถยนตคัคันนดัดังงกล
กลาาวเก
วเกดดชชาารรด นาย ข. จงจ
งจาาตตอองน
งนา
รถยนต ไปซอม
อม ซงงเป
 เปนการทาาในสในสงงท
 ทจจ าาเป
เป นนตามมาตรา
ตามมาตรา 800 เพอ

 ให บบรรล
รรลกการท
ทดรองจ ารทตัต อน
าายไปก
ยไปก อัววการได
นการได เมมมอบหมาย
ซงงเม  อบหมาย
ออพ คราะหอตตามเหต
พเเคราะห กกทั
ทัง นายควรนั
ามเหต ข. ยับได
บงงได
ไดไดววอออกเง
า อกเงน
เปนการจาาเปเป นและตามสมควร
นและตามสมควร เพราะหากไมนนาารถไปซ รถไปซออมก มกออนน ก
คงจะไมสสามารถน
ามารถนาารถไปขายให
รถไปขายใหกักับ นาย ค. ได ดังงนันัน การออก
เงนทดรองค
นทดรองคาาใช ใชจจาายในการซ
 ยในการซออมรถ มรถ ยออมเขมเขาาตามหลั
ตามหลักกกฎหมาย
กฎหมาย
มาตรา 816 จงสามารถเร
งสามารถเรยยกให กใหตัตัววการ
การ คออนาย นาย ก. ชดใชเเงงนค นคา
ซออมม 20,000 บาท รวมทังดอกเบ งดอกเบยยนั นับบแต
แตวัวันนทท ได
 อออกค
อกคาาซซออมได มได
ดวย
วย

3. นายชวท
วทาาประกั
ประกันนรถยนต
รถยนต กับบบร บรษัษัททรัรักกษษททรัรัพพยย จาากักัด โดย
ปดบังข
งขอเท
อเทจจจร
จรงงววาารถยนต
รถยนตคัคันนดัดังงกล
กลาาวเคยโดนชน
วเคยโดนชน ในวันท นท 1
กรกฎาคม 2548 ตออมาบร มาบรษัษัทรั
ทรักกษษททรัรัพพยยรร โดยบั
  งงเอ เอญว
ญวา นายชว
 ปดบังข
งขอเท
อเทจจจรงดั
จรงดังงวาในวั
วาในวันนทท 1 กันนยายน ยายน 2548 แต แตกกม ไดททา
ประการใด เวลาลววงเลยจนถ
งเลยจนถงงวัวันนทท 2 ตลลาคม าคม 2548 รถยนตขของ อง
นายชววถถกชนจากรถคั
กชนจากรถคันนออน และตอองเข งเขาาออ ซซออมเส
มเสยยคคาาใช
ใชจจาาย
ย

30,000 บาท ถามวาาบร

บรษัษัททรัรักกษษททรัรัพพยยตตองรั
อ งรับบผผดดเส
เสยยคคาาสสนไหม
ทดแทนหรอไม
อไม

ตอบ
อาางหลั
งหลักกกฎหมาย
กฎหมาย มาตรา 861 อันว นวาาสัสัญ
ญญาประกั
ญาประกันนภัภัยนั
ยนัน คอ
สัญญาซ
ญญาซงงบ
 บคคคลคนหน
คลคนหนง ตกลงจะใชคคาาส  สนไหมทดแทน
นไหมทดแทน หรอใช อใชเเงงน
จาานวนหน
นวนหนงให
ง ให ในกรณววนนาศภั
 าศภัย หากมขขน หรออในเหต
ในเหตอย
อยาางอ
งอนนใน
ใน
อนาคตดังงได
ไดรระบ
ะบ ไว ในสัญ
ญญาและใน
ญาและใน การนบบ คคคลอ
คลอกกคนหน
คนหนงงตกลง
 ตกลง

จะสงงเง
และ เงนซ
นซงเร
มาตรา ง เร865
ยกว
ยกวาาเบ
ถเบาาในเวลาท
ยประกั
ย ประกันนภัภัาาสัสัยญญาประกั
ในเวลาท ญญาประกันนภัภัย ผ เเอาประกั อาประกันนภัภัย
กดด หรออในกรณ
ในกรณปประกั ระกันนชชววต บคคลอัคคลอันนการใชการใชเเงงนย นยออมอาศั
มอาศัยยความ ความ
ทรงชพ หรออมรณะของเขานั
มรณะของเขานันนก  กดด ร อย
อย แแลลววละเว
ละเวนเส
นเสยยไมไมเเปปดเผย
ขออความจร
ความจรง ซงอาจจะได ง อาจจะไดจจงงใจผ ใจผ รัรับบประกั
ประกันนภัภัยใหยใหเเรรยยกเบ
กเบยยประกั
 ประกัน
ภัยยสสงข
งขนนอ
 อก หรอ ใหบบอกปั อกปัดไมยยอมท อมทาาสัสัญ ญญา ญา หรออววาารร ออยย แแลลว
แถลงขออความนั ความนันนเป เป น ความเทจจไซร ไซรททานว
านวาาสัสัญญานั
ญญานันนเป เปนโมฆยยะะ
ถาามม ได ใชสสททธธบอกล
บอกลาางภายในก
งภายในกาาหนดเด หนดเดออนหน นหนงงนั  นับบแต
แตวัวันนททผผ  รัร ับ
ประกันนภัภัยทราบม
ยทราบมลลอัอันจะบอกล
นจะบอกลาางได งไดกกดด  หรออมม ได ใชสสททธธนันัน
ภายใน กาาหนดห หนดหาาปปนับบแต แตวัวันนททาสั
าสัญญาก
ญญากดด ทานว านวาาสสทธ
ทธนันันนเป เปนอัน
ระงับบสสนนไป
 ไป
การทนายชน ายชววปปดบังงขขออความจร
ความจรง ในเรอองท  งทรรถยนต
 ถยนตคัคันนดัดังงกล
กลาาวเคย วเคย
  โดนชนมากออนน ซงงเป เปนขอความจร
อความจรงงททออาจจะได
าจจะไดจจงงใจให
 ใจใหบบรรษัษัททรัรักกษษ
ทรัพพยยจจาากักัด เรยยกเบ
กเบยยประกั
 ประกันนภัภัยยสสงข
งขนนหร
 หรอออาจบอกปั
อาจบอกปัดไม รัรับบททา
ประกันนภัภัยกั ยกับนายช
บนายชว สงงผลให
ผลใหสัสัญ ญญาประกั
ญาประกันนภัภัยเป
ยเปนโมฆยยะะ

อยาางไรก
งไรกตตาม
าม ภายหลังงบร
บรษัษัททรัรักกษษททรัรัพพยย ไดททราบข
ราบขออมมลลอัอันจะ
นจะ
บอกลาางสั
งสัญญญาประกั
ญาประกันนภัภัยยดัดังงกล
กลาาวได
วได แตมม ได   ใชสสททธ
 ธบอกล
บอกลาางง

ทภายในเวลา
าาให 1 เดอนตามหลั
อนตามหลั
ใหสสททธธ ในการบอกล งเปนกกกฎหมายมาตรา
าางเป อักฎหมายมาตรา
นนระงั
ระงับบสสนนไป 865ญ
 ไป และสั วรรคสอง
ญญาประกั
ญาประกัน
ภัยยสมบ
สมบรรณ ณ ดังงนันันนเม
เมออเก
 เกดดความว
ความวนนาศข าศขนนกั
 กับบรถยนต
รถยนตขของนายช
องนายชววใน ใน
ภายหลัง บรษัษัททรัรักกษษททรัรัพพยยจจาาตตองชดใช
องชดใชคคาาสสนนไหมทดแทนให
ไหมทดแทนใหกักับ
นายชววตามหลัตามหลักของสั
กของสัญ ญญาประกั
ญาประกันนภัภัยยมาตรามาตรา 861 ทออ าางข
งขาางต
งตน

ขออสอบกฎหมายแพ
สอบกฎหมายแพง 3

1. นายเอกชัยยอาย อาย 24 ป หมันนกักับบน.ส.น

น.ส.นภภาา อาย 17 ปป โดยบดดาา
มารดาของหญงงยยนยอม นยอม นายเอกชัยยสัสัญ ญญาว
ญาวาาจะน
จะนาาของมาหมั
ของมาหมันนคคอ
เงน 200,000 บาท และทองคาาแท แทง 10 บาท แตพอวั พอวันนหมั
หมัน กลับ
นาาเง
เงน 100,000 บาทมาหมัน และสัญ ญญาว
ญาวาของหมั
าของหมันนททเหล
เ หลออจะน
จะนา
มาให ในวันนหลั
หลัง และใหสสนนสอดบ สอดบดดามารดาหญ
ามารดาหญงงเป เปนเงน 50,000
บาท 1 เดอนหลั
อนหลังงจากหมัจากหมันนนายเอกชั
นายเอกชัยยนนาาทองค
ทองคาามาให
มาใหออยยาางเด
งเดยยวว
2 เดอนหลั
อนหลังงจากนั
จากนันนได ไดสสมรสกั
มรสกันนตามประเพณ
ตามประเพณ แต ไมมมกการจด ารจด
ทะเบยยนสมรส
นสมรส แตน.ส.นน.ส.นภภายั
ายังงไม
ไมพพอใจท
อใจทนนายเอกชั
 ายเอกชัยยไม
ไมนนาาของหมั
ของหมัน
ทเเหล
 หลออมาให
มาใหจจงงไม
ไมยยอมให
อมใหรรววมประเวณ
 มประเวณแและไม
ละไมยยอมไปจดทะเบ
อมไปจดทะเบยยนน
 สมรสกับนายเอกชั
บนายเอกชัย นายเอกชัยยจะบอกเลจะบอกเลกกสัสัญญาหมั
ญญาหมันนแล
แลววเร
เรยก
ยก
ทรัพพยยสสนทั
น ทังหมดค
งหมดคนนได
ไดหหรรออไม
ไม

การหมันนระหว
ระหวาางนายเอกชั
งนายเอกชัยยกักับ นภา
ภา ไมขัขัดดกักับ ม.1435 และได
รับความย
บความยนนยอมจากบ
ยอมจากบดดาและมารดาของน
าและมารดาของนภภาผ าผ เเยาว
ยาว ตาม ม.1436
มเง
เงน ม.1437
ตาม 100,0
100,000
00ว.1
บาทของหมั
ทรัร ับบไว
ไวนนได
เป
เปนตตกเป
ได ของหมั น ทภภาทั
กเปนของน รัร าทั
ับบมอบจากนายเอกชั
มอบจากนายเอกชั
นนทท ตาม ม.1437 ย.
2 และมเเงงนส
นสนนสอด
สอด 50 50,00 ,0000 บาท ททมมอบให
 อบใหแแกกบบดดามารดาของน
ามารดาของนภภาา
ตาม ม.1437 ว.3 สววนทองคนทองคาาแท แทงงหนั
หนัก 10 บาทท บาททนน  าามามอบท
มามอบทหหลัลัง
 ไมเเปปนของหมันเพราะม
นเพราะม ไดสสงงมอบให มอบให ในขณะหมัน แตเป เปนการให
 โดยเสนหหาา ดังงนันันนการหมั
การหมันนของเอกชั ของเอกชัยยและน
และนภาจ
ภาจงงสมบสมบรรณ ณ

แต
ถออวกการท
ารท
วาาเก ดนน เหต
เกดเหต ภภาไม
 าไม พอใจท
พคัอใจท
สสาาคั ญ
ญแก นนายเอกชั
แกชชาย าย
ายเอกชั ยยไม
แมจจะเขไมาาพ
ะเข นนพาาเง
 ธธเงสสมรสกั
 นนมาให
มาใหนออกก100,000บาท
มรสกั 100,000บาท
แต
 ไมยยอมร
อมรววมม
ประเวณแและไม ละไมยอมจดทะเบ
ยอมจดทะเบยยนสมรสถ นสมรสถออได ไดววาานายเอกชั
นายเอกชัยยและนและนภภาา
ยังงไม
ไม ไดสสมรสกั
มรสกันนตามกฎหมายตาม
ตามกฎหมายตาม ม.1457 ทวว าาการสมรสตาม การสมรสตาม
ประมวลกฎหมายนจจะม  ะม ไดเเฉพาะเม
ฉพาะเมออได  ไดจจดทะเบดทะเบยยนแลนแลววเทเทาานันัน
การทนายเอกชั
น ายเอกชัยยไม ไมนนาาเง
เงนนททขาดมาให
ข าดมาให เปนกรณมมเเหต หตสสาคั
า คัญญอัอัน
เกดดแกแกชายค
ชายค หหมัมันท นทาให
าใหหหญ ญงงไม
ไมคควรสมรสกั
วรสมรสกับบชายตาม ชายตาม ม.1443
ตามฎ.1089/2492 (ในหนังงสสออมสธ.ก มสธ.กมมนนะฎ ะฎกกานาน)
นภภาม
ามสสททธธบอกเล
บอกเลกกสัสัญ ญญาหมั
ญาหมัน และของหมันนจจงตกเป งตกเปนของนภา ภา
ตาม ม.1437 ว.2 และนภภาก ากมมเเหต
หตออัันนออาางได
งไดตตามกฎหมายท
ามกฎหมายทจจะไม  ะไม
ทาาการสมรส
การสมรส ตาม ม.1443 จงไม งไมถถออววาน
านภภาผ าผดดสัสัญ
ญญาหมั
ญาหมัน นาย
เอกชัยเรยเรยยกของหมั
กของหมันนคคนนนันันนไม ไม ไดดดวยเหต
วยเหตนน  ประเดนนการหมั การหมันนจจงส งสน
 สดไป
ดไป
เมอการท
อ การทนน ภภาไม
าไมยอมสมรส(หมายถ
ยอมสมรส(หมายถงการสมรสตามประมวล
งการสมรสตามประมวล
กฎหมายนนนะ)  ะ) เพราะเหตเเกกดดจากฝ
จากฝายชายดังนั
งนัน เอกชัยยไม
ไม

สามารถเรยกส ยกสนสอดค
นสอดคนนได
ได แตททองค
องคาาเป
เปนการให โดยเสนหหาซ
าซง
เรยยกค
กคนนไม
ไม ได
ตอบ
จะใหคคาาแนะน
 แนะนาาให
ใหววาานายเอกชั
นายเอกชัยยจะใหจะใหนนภภาค
 าคนนของหมั
ของหมันนคคออเง
เงน
100,000บาทและคนนเง เงนนสสนนสอด
สอด 5050,000
,000บาทและ
บาทและทองค
ทองคาาเร เรยยกค
กคน
 ไม ได เพราะนภภาม
ามเหต
เหตออัันนออาางได
งไดตตามกฎหมายตาม
ามกฎหมายตาม ม. 1443และ
ตามแนว ฎ.1089/2492

ขออสอบกฎหมายแพ
สอบกฎหมายแพง 3 (เนตบบััณ ณฑฑตต))
1. จาาลองอาย
ลองอาย 24 ป ขอห ขอหมัมันนจจาเร
าเรยยงอาย
งอาย 18 ปป ตตออบบดดามารดาของ
ามารดาของ
จาาเร
เรยง
ยง โดยจาเร
าเรยยงได
งไดตตกลงย
กลงยนนยอมด ยอมดววยย จาลองตกลงจะน
าลองตกลงจะนาาแหวน แหวน
เพชร 1 วงราคา 200,000 บาท ทองคาาหนั หนัก 20 บาทและรถยนต
1 คันนราคา
ราคา 500,000 บาท มามอบใหเเปปนของหมัน เมออถ  ถงงวัวันนหมั
หมัน
จาาลองน
ลองนาาแหวนเพชร
แหวนเพชร 1 วงซงงได  ไดขขอย
อยมมาจากจ
มมาจากจาาลัลักกษณ ษณพพสสาวโดย
  าวโดย
จาาลัลักษณ
กษณทราบด
ทราบดววาจ า จาาลองจะน
ลองจะนาแหวนน
าแหวนน ไปหมั  นนจจาาเรเรยยงมามอบให
งมามอบให
จาาเร
เรยงพร
ยงพรออมกั
มกับบทะเบ
ทะเบยยนรถยนต
นรถยนตสวนรถยนต วนรถยนตนันนจจาลองสั
าลองสัญ ญญาว ญาวา
จะนามามอบให
ามามอบใหภภายใน ายใน 1 เดอนนอกจากนัอนนอกจากนันนจจาลองได าลองไดททาาสัสัญ ญญาก
ญาก 
มอบใหแแกกจจาาเร
เรยยงง 1 ฉบับบแทนทองค
แทนทองคา ซงงจ  จาาลองม
ลองม ไดนนาามามอบให
 มามอบให
จาาเร
เรยง
ยง ในสัญญาก
ญญาก นนรระบ
  ะบววาาจ
 จาาลองได
ลองไดกก เเง
 งนจ
นจาเร
าเรยยงเป
งเปนจาานวน
นวน
 100,0000 บาท จะช
100,00 จะชาาระให
ระให ในวันนสมรสและในวั
สมรสและในวันนเด เดยยวกั
วกันนั
นนันเอง
นเอง
จาาลองได
ลองไดนนาาเง
เงน 80,000 บาทซงงก  ก มมาจากจ
าจากจาารรญ
ญเพ
เพออนสน
 นสนททมามอบ
มามอบ
 ใหแแกกบบดามารดาของจ
ดามารดาของจาาเร
เรยยงเพ
งเพออตอบแทนการท
 ตอบแทนการทจจ าเร า เรยยงยอมสมรส
งยอมสมรส

ทังงสองฝ
สองฝายตกลงใหจจาาลองและจ
 ลองและจาาเร
เรยยงสมรสกั
งสมรสกันนในอ
ในอก 3 เดอนข
อนขาางง
หนา หนงเด
ง เดอนถั
อนถัดดมา
มา จาลองได
าลองไดนนาารถยนต
รถยนตมามอบให
มามอบใหจจาาเร
เรยยงตามท
งตามท
ตกลงไว และเม อ
อถ
 ถ
ง
งก
ประเพณ โดยยังงมม ไดจจดทะเบก
า
าหนดวั
หนดวัน
นสมรสทั
สมรสทั
ดทะเบยยนสมรส  ง
งค
ค
 ได
 
นสมรส จาาเร เ
เข
ขา
าพ
พ ธ
ธ
เรยยงโกรธทส
สมรสกั
 มรสกั นตาม
นตาม
งโกรธทจจ าาลองไม
 ลองไม
ชาาระหน
ระหนเเง งนก
นก ให
  แก แกตตนตามสั
นตามสัญ ญญาญา จงงไม
ไมยยอมร
อมรววมหลั
มหลับบนอนดนอนดววยย
จาาลองจ
ลองจงงขอบอกเล
ขอบอกเลกสั กสัญญญาหมั
ญาหมัน เรยยกของหมั
กของหมันนและส และสนนสอดค สอดคน
ดังน
งน ใหททาานว
นวนนจฉั
จ ฉัยส
ยสทธ
ทธของจ
ของจาาลองและจ
ลองและจาาเร เรยยงว
งวาามมปประการใด
ระการใด
บางและกรณ
างและกรณจจะเป ะเปนอยาางไรหากจ
งไรหากจาาลองม
ลองม ไดบบอกเลอกเลกกสัสัญญาหมั
ญญาหมัน

แต
กกลัลับขอร
ตลอดมา บขอรอองให
งใหจจาาเร
เรยยงจดทะเบ
งจดทะเบยยนสมรสซ
นสมรสซงงจ
 จาาเร
เรยยงได
งไดปปฏฏเสธ
เสธ

แนวคาาตอบ ตอบ
การหมันนของจ
ของจาาลองกั
ลองกับบจจาเร
าเรยยงสมบ
งสมบรณ รณ ไมขัขัดดตตออเง เงออนไขแห
 นไขแหงงการ การ
หมันในเร
นในเรอองอาย
 งอายตตามมาตรา
ามมาตรา 1435 เพราะทังค งค มมออาย
ายคครบ
รบ 17 ป
บรบบรรณ
ณแล
แลววและไม
และไมขขััดต
ดตออเง
เงออนไขในเร
 นไขในเรอองความย
 งความยนนยอมของบ ยอมของบดดาา
มารดาตามมาตรา 1436 เพราะจาาลองได ลองไดขขอหมั อหมันนจจาเราเรยยงต
งตออบบดดาา
มารดาของจาาเร เรยยงง จาลองตกลงจะมอบของหมั
าลองตกลงจะมอบของหมันนให  ใหแแกกจจาาเร
 เรยยงง
หลายอยาางแต งแตปรากฏว
ปรากฏวาาเมเมอถ
อ ถงงวัวันนหมั
หมันนจจาลองน
าลองนาาเพ เพยยงแหวนเพชร
งแหวนเพชร
1 วงซงได
ง ไดยยมมาจากจ
ม มาจากจาาลัลักษณ
กษณพพสสาวโดยจ
 าวโดยจาาลัลักกษณ ษณทราบด ทราบดววาาจ
 จาาลอง
ลอง
จะนาแหวนน
าแหวนน ไปหมั  นนจ  จาเร
าเรยยงมามอบให
งมามอบใหจจาาเร  เรยยงพร
งพรอมกั อมกับบทะเบ
ทะเบยยนน
 รถยนต ฉะนันของหมั นของหมันนจจงม
งมเเพพยยงแหวนเพชร
งแหวนเพชร 1 วง เทาานันัน
เนองจากการหมั
อ งจากการหมันจะสมบนจะสมบรรณณตตออเม
เมออฝ
 ฝายชายไดสสงงมอบหร
มอบหรออโอน
โอน
ทรัพพยยสสนอั
น อันนเป
เปนของหมันนให
ใหแแกกหหญ
ญงงในขณะหมั
ในขณะหมันตามมาตรา
นตามมาตรา 1437

สวนทองค
วนทองคาาหนัหนัก 20 บาท และรถยนต 1 คันนตามท ตามทตกลงไว
ต กลงไว ไม ใช
ของหมันนเน
เนอองจากจ
 งจากจาลองไม
าลองไม ไดสสงงมอบให
 มอบใหจจาาเร
เรยยงในขณะท
งในขณะทาาการ
การ
หมั น าการท
ทองค การทง จจจ าลองม
ซงจ าาาลองท
ลองท
ลองม ไดาาสัสันนญญาก
ญาามามอบให
ญาก มมอบให
 มามอบให อบให แแกกแแก
จจกาาเร
 จจเราาเร
เรงยยงสัง ญ
ยยง 1ญาก
ฉบั ไม
ญญาก  บแทน
บแทน ใชขของ
อง
หมัน เพราะของหมันนตตอองส งสงงมอบให
มอบใหแแกกหหญ ญงงในขณะหมั
ในขณะหมัน สัญญาก ญญาก 
เปนเพยยงสั
งสัญ ญญาจะใหญาจะใหททรัรัพพยยสสนเปนของหมันนในวั  ในวันข นขาางหน
งหนาาสัสัญ
ญญาญา
ก ไม
  เเปปนของหมันและจ นและจาเร าเรยยงจะบังจะบังงคัคับบให
ใหจจาาลองช ลองชาาระหน ระหนตตาม
 าม
สัญญาก
ญญาก  ไม ได เนองจากไม
อ งจากไมมมมมลลหน หนเเด
 ดมมตตออกักัน

นอกจากนั
มารดาของจ นนจจาาเร
าลองได
าเรลองได
ยยงง เพนนออตอบแทนการท
 าาเงเงน 80,000บาท
ตอบแทนการท เรมามอบให
จจ าาเร ยยงยอมสมรส
งยอมสมรส แแกกบบดดา
เงาน
80,000
80,0 00 บาท น  จงงเป เปนสนสอดตามมาตรา
นสอดตามมาตรา 1437 วรรค 3
ตอมาจ
อมาจาาลองได
ลองไดนนาารถยนต  รถยนตมมามอบให ามอบใหจจาาเร  เรยยงตามท
งตามทตตกลงกั
 กลงกันไว นไว 
รถยนตคัคันนนน ไม
  ใชขของหมั องหมัน เพราะไม ไดมมอบให อบให ในขณะหมันนแต แต
เปนการให โดยเสนหหาา ทังค งค ได
  เเขขาาพพธธสสมรสกั
มรสกันนตามประเพณ
ตามประเพณ โดยยัง
ม ไดจจดทะเบ
ดทะเบยยนสมรส นสมรส จงงยัยังงมม ใชสาม สามภภรรยยากั ากันนตามกฎหมาย
ตามกฎหมาย
เนองจากการสมรสต
อ งจากการสมรสตอองจดทะเบ งจดทะเบยยนสมรสตามมาตรา
นสมรสตามมาตรา 1457
จาาลองขอบอกเล
ลองขอบอกเลกกสัสัญ ญญาหมั
ญาหมันนโดยอ โดยอาางเหต งเหตววาาจจาาเร
เรยยงไม
งไมยยอมร อมรววมม
หลับนอนด
บนอนดววยย ไม ได เนองจากทั อ งจากทังงคค ยัยังงไม ไม ไดเเปปนสามภภรรยยากัากันนตาม ตาม
กฎหมายจงงไม ไมมมหน ห นาาททตต องอย
อ งอย กกนนกักันนฉัฉันนสาม
สามภภรรยยาตามมาตรา
าตามมาตรา
1461 การทจจ าลองบอกเล
า ลองบอกเลกกสัสัญ ญญาหมัญาหมันนโดยไม โดยไมมมเเหต หตอัอันนจะอ
จะอาางง
 กฎหมายได จงงเป เปนการผดดสัสัญ
ญญาหมั
ญาหมัน จะเรยยกของหมักของหมันนและ และ
สนสอดค
นสอดคนนไม ไม ได แตจจาาลองไม
 ลองไมตตอองช
งชาาระหน
ระหนตตามสั
 ามสัญ
ญญาก
ญาก เพราะ
เพราะ
สัญญาก
ญญาก  ไม ใชขของหมั
องหมัน และไมมมมมลลหน หนเเด
 ดม นอกจาก
นอกจากนนยยั ังงตตอองง

ชดใชคคาาทดแทนฐานผ
 ทดแทนฐานผดสั
ดสัญญาหมันแก
นแกจจาาเร
เรยยงด
งดววยตามมาตรา
ยตามมาตรา
1440
สวนจ
 ไมวปปฏ
นจฏบบัาาเร
เร ยยงารช
ง มาาระหน
ัตตกการช สสระหน
ทธ
ท ธ บอกเล
 ามสักกสั
ตตามสั ญสัญาก
ญญาหมั
ญญาหมั
ญญาก นนได
ไดสสาาคั
 เเปปนเหต โดยอ
ญททาางการท
คัญ ททงการท
าาให จจนไม
 าาลอง
ใหตตนไม ลอง
สมควรสมรสดววยตามมาตรา ยตามมาตรา 1443 จาเร าเรยยงไม
งไมตตอองค
 งคนนของหมั ของหมัน
และบดดามารดาของจ
ามารดาของจาาเร เรยยงไม
งไมตตอองค
งคนนสสนนสอดให
สอดใหแแกกจจาาลองอ ลองอกกทัทัง
จาาลองจะเร
ลองจะเรยยกรถยนต กรถยนตคคนจากจ น จากจาาเร เรยยงก
งก ไม ได เพราะเปนการให โดย
เสนหหาา เมออจ  จาาลองม
ลองม ไดปประพฤตระพฤตเนรค
เนรคณ จงงททาให าใหเเรรยยกค กคนนไม
ไม ได แต

จสัาาเร
ญเรญาก
ญญากยงไม
ยงไม
  ไมอาจเร
อ ใช
าจเรยยกให
กใหนจจาาลองช
ขของหมั
องหมั  และไม
ลองชาาระหน
มมระหน หนตตามสั
มมลลหน เเด
 ามสั
ดมมอัอัญ
ญญาก
ญาก
จะเป ได
  นเหต
นนจะเป เพราะ
 ใหเเรรยยกก
รอองกั
งกันนตามสั
ตามสัญ ญญาได
ญาได
หากจาาลองได
ลองไดขขอรอรอองให
งใหจจาาเร
เรยยงจดทะเบ
งจดทะเบยยนสมรส นสมรส แตจจาเร า เรยยงได
งได
ปฏเสธตลอดมา
เสธตลอดมา ถออเป เปนกรณททจจ  าาเร เรยยงผ
งผดดสัสัญญญาหมั
ญาหมันนตตอองค
งคน
แหวนหมันนและส และสนนสอดให
สอดใหแแกกจจาาลอง
 ลอง แตรถยนต รถยนต ไมตตอองค
งคนนเพราะ
เพราะ
เปนการให โดยเสนหหาา นอกจากนันนจจาเร าเรยยงยั งยังต
งตอองชดใช
งชดใชคคาาทดแทน
 ทดแทน
แกจจาาลองฐานผ
 ลองฐานผดดสัสัญญาหมัน ตามมาตรา 1440 อกกดดววยย

2. นาย ก เคยทาพ าพนันัยยกรรมไว

กรรมไวเเมมอวั
อ วันท
นท 16 ตลาคม
ลาคม 2476 ยก
ทรัพพยยมมรดกทั
รดกทังงหมดให
หมดใหแแกกนนาง
าง ข ซงงเป เป นนภรรยา
ภรรยา ในวันน
นน นาย ก
ประสงคททาาพพนันัยยกรรมใหม
กรรมใหมเเพพออให
 ใหแแบบงปั
งปันมรดกดังงนน
 1.ใหดดช.
ช. ค บตรชายได
ตรชายไดรัรับบอสัอสังงหาร
หารมมทรั
ทรัพย พยททัังหมด
งหมด
2.ใหดดญ.
ญ. ง บตตรหญ
รหญงได
งไดรัรับบเง
เงน 10,000 บาท
3.ใหนนาง
าง ข ไดรัรับทรั
บทรัพย
พยมมรดกท
รดกทเเหล
 หลออทัทังงหมด
หมด

4. ใหนนาง าง ง.เป
ง.เป นผ
นผ จัจัดดการมรดกจั
การมรดกจัดการศพและปกครองทรั
ดการศพและปกครองทรัพพยย ไว
เพออเด
 เดกกชาย
ชาย ค และเดกหญ กหญง ง
 ใหททาานร
นราางพ
งพนันัยกรรมข
ยกรรมขนนเพ
 เพออให
 ใหนนาย
าย ก และพยานลงลายมออชชอ
ธงคาตอบ
าตอบ
เขยยนข
นขนนโดยอาศั
 โดยอาศัยยหลั
หลัก ในป.พ.พ.มาตรา 1656 และ 1687
หลักในการพ
กในการพจจารณาค
ารณาคาาตอบ
ตอบ
1.เปนพนนััยกรรมท
ยกรรมทสสมบ
 มบรณ
รณ

2.ไมอก
อมมกขขาหนดพ
3.ข าอความฟ
อหนดพ
ความฟ มเฟ
ม กรรมให
เฟอย เเปปนไปตามทตัต ังไว
นันัยยกรรมให ง ไว ในป
 ในปััญหา
4.พนนััยยกรรมได
กรรมไดรรางข า งขนนเพ
 เพอความรอบคอบตามสมควรเพ
อ ความรอบคอบตามสมควรเพออขจั  ขจัด
ปัญหาอาจกระทบกระเท ออนความสมบ นความสมบรรณ ณแหแหงงพพนนััยกรรม
ยกรรม

3. นายใชสสมรสกั มรสกับนส.ช
บนส.ชอยโดยท อยโดยทาาสัสัญญาก
ญญากออนสมรสไว
นสมรสไวววาทรั
าทรัพพยยสสน
ทกกอย
อยาางท
งทฝฝ ายใดมมมาก
ากออนสมรสให
นสมรสใหเเปปนสนนสสววนตั นตัวของฝ
วของฝายนัน
ปรากฏวาานส.ช
นส.ชอยม อยมททดด นนแปลงหน
 แปลงหนงงก  กออนสมรส
นสมรส ครันนสมรสกั สมรสกันนแล
แลว
และนางชอยตกลงกั
อยตกลงกันนฉฉกสั กสัญ
ญญาก
ญากอนสมรสนั
อนสมรสนันนททงเส ง เสย แลวโอนใส
วโอนใส
ชออนายใช
 นายใชเเปปนเจาของกรรมส
าของกรรมสททธธ ในท ดด นนดัดังงกล
กลาาวแล
วแลวแทนนางช
วแทนนางชออยย
ภายหลังงนายใช
นายใชขขายกรรมส
ายกรรมสททธธทท ดด  นนั
นนันนให
ใหแแกกนนายชาญไปดั
ายชาญไปดังน งนนนาง
 าง
ชออยขะขอให
ยขะขอใหททาาลายน
ลายนตตกกรรมการขายน
รรมการขายน ได  หหรรอไม
อไม
 ธงคาตอบ
าตอบ
สัญญาก
ญญากอนสมรสท
อนสมรสทกก าหนดให
า หนดใหททดด นเป
น เปนสนนสสววนตั
นตัวของนางช
วของนางชออยย จะ

เปลยนแปลงม
ย นแปลงม ได เวนนแต
แตจจะได
ะไดรัรับบอน
อนญาตจากศาล
ญาตจากศาล การฉกกหนัหนังงสสอ
สัญญาจ
ญญาจงงไม
ไมมมผลเปล
ผลเปลยยนแปลงสั
 นแปลงสัญ ญญาก
ญากออนสมรส
นสมรส การทนนางช
 างชออยย
 โอนท ดด นนใส
อาจบอกล ใสาางได
ชชงได
ออนายใช
 นายใช
แตนนตต สสาม
ามรรมการขายระหว
นันเป
นเปนสัญ
กกรรมการขายระหว ญญาระหว
ญาระหว าางสมรสซ
งสมรสซ
างนายใช
างนายใช งงนางช
 นางชออยย
กักับบนายชาญ
นายชาญ
นัน นางชอยจะขอให
อยจะขอใหททาาลายได ลายไดกกตต ออเม
เมออปรากฏว
 ปรากฏวาานายชาญรั
นายชาญรับบซซอ
 ไว โดยไมสสจจรรต (ป.พ.พ. ม.1459 1464 37)

4. เดกเก
กเกดก
ดกออนสมรสจะเป
นสมรสจะเปนบตตรชอบด
รชอบดววยกฏหมายของบ
ยกฏหมายของบดดาได
าได ใน

กรณ ใดบาางและเป
งและเปนบตรชอบด
ตรชอบดววยกฏหมายของมารดาหร
ยกฏหมายของมารดาหรออไม ไม
ธงคาตอบ
าตอบ
เปนบตตรชอบ
รชอบ ดววยกฎหมายของบ
ยกฎหมายของบดาในกรณ
ดาในกรณ ใดกรณหหนนงดั
ง ดังงตตออไปน
ไปน
1.บดามารดาได
ดามารดาไดสมรสกั
สมรสกัน
2.บดาได
ดาไดจจดทะเบ
ดทะเบยยนว
นวาาเป
เปนบตร
ตร
3.ศาลพพพากษาว
ากษาวาาเป
เปนบตรชอบด
ตรชอบดววยกฎหมายของมารดาเสมอ(
ยกฎหมายของมารดาเสมอ(
ป.พ.พ.ม.1525 1526)

5. นาย ก ทาาพพนันัยยกรรมแบบม
กรรมแบบมพพยานล
ยานลกกนันังงยกสมบั
ยกสมบัตตขของตน
องตน
ทังงหมดให
หมดใหนนาย
าย ข กับบนาย
นาย ค คนละครงในพง ในพนนััยยกรรมม
กรรมมพพยานลง
ยานลง
ลายมออชชอ 3 คนคนหนงงเป
 เป นนภรรยาของนาย
ภรรยาของนาย ข ผ รัรับบพพนนััยกรรม
ยกรรม
 นาย ก ตาย จ บตตรคนเด รคนเดยยวของนาย
วของนาย ก ไมยยอมปฏ
อมปฏบับัตตตตามค
 ามคาาสัสัง
 ในพนนััยยกรรมให
กรรมใหววนนจฉั
จ ฉัยส
ยสทธ
ทธของ
ของ ข ค และ จ วาามมออยย หหรรออไม
ไม
อยาางไร
งไร

ธงคาตอบ
าตอบ
ค
 
ส
สมรสของพยานในพ
มรสของพยานในพ
 ได เพราะฉะนันนจจงเป นั
นัย
ยกรรมจะเป
กรรมจะเป
งเปนโมฆะเฉพาะสวนท น ผ
 รั
รับทรั
บ
วนทเเกทรั พย
พย
 กยยวกั ตามพ
ตามพ น
นั
 วกับการยกทรััย
ยกรรมไม
บการยกทรัพยกรรมไม
พย
สมบัตต ให
 แแกก ข ทรัพย
พยสสมบั
มบัตตสส ววนน
นนจจ งเป
ง เปนมรดกไมมมพพนนั ัยกรรมตก
ยกรรมตก
 ไดแก
แกททายาทโดยธรรม
ายาทโดยธรรม ของกคอ จ สววนน ค มสสททธธ ไดรัรับบทรั ทรัพย
พย
มรดกตามพนนััยกรรม
ยกรรม ( ป.พ.พ.มาตรา 1620 1653 1699 1705)

6. เดจนม
แสง กหญ
กหญคครรภ
งสา
งรรภ
สา ไดตออมาปรากฏว
จดทะเบ
จมาปรากฏว
ดทะเบยยนสมรสกั
นสมรสกั บบนายแสงและอย
าาขณะท
ขณะทนายแสงและอย
าาการสมรสนั   เดรรววมกั
การสมรสนันนเด มกั
หญบบนาย
กกหญ งนาย
งสา
สา
อายเเพพยยงง 14 ปป เเททานั
านัน แตบบดดามารดาของเด
ามารดาของเดกกหญ
หญงสา
งสา กยยนนยอม  ยอม
 ไมคัคัดดคคาานการสมรสนั
นการสมรสนัน การสมรสของเดกกหญ หญงสาเป
งสาเปนการ
สมบรรณ ณตามกฎหมายหร
ตามกฎหมายหรออไม ไม

ธงคาตอบ
าตอบ
การสมรสของเด กกหญ
หญงงสาผ
สาผดดบทบั
บทบัญ
ญญัญัตตแแห
 หงงป.พ.พ.มาตรา1445
ป.พ.พ.มาตรา1445
(1) โดยปกตออาจถ
าจถกเพ
กเพกกถอนได
ถอนได แตเเมมออปรากฏว
 ปรากฏวาาเด
เดกกหญ
หญงสา
งสา ม
ครรภกกัับบนายแสงก
นายแสงกอนเด
อนเดกกหญ
หญงงสาม
สามอาย
อายคครบกรบกาาหนดต
หนดตอองถ
งถออววาการ
าการ
สมรสของเดกหญ
กหญงงสาสมบ
สาสมบรรณณมาแต
มาแตเเวลาสมรส
วลาสมรส (ป.พ.พ. ม.1489)
 7. (ก)ในกรณททศศาลพ
  าลพพพากษาว
ากษาวาาบบตตรนอกสมรสเป
รนอกสมรสเปนบตตรท รทชอบด
ช อบดววยย
กฏหมายการเปนบตตรชอบด
รชอบดววยกฏหมายนั
ยกฏหมายนันนจะม
จะมผผลตั
ลตังงแต
แตเม เมออใด
 ใด
(ข) บตตรนอกสมรสซ
รนอกสมรสซงงม  มหหลัลักกฐานฟั
ฐานฟังไดววาาขณะบ
 ขณะบดดาม
ามชชวว ตตอย
 อย บบดดาได
าได

รับรองต
บรองตออคนทั
คนทัววๆไปว
ๆไปวาเป
าเปนบตรแต
ตรแตศศาลเพ
าลเพงงพ
 พพพากษาว
ากษาวาาเป
เปนบตตรร
ชอบดววยกฏหมายภายหลั
ยกฏหมายภายหลังงเม เมออบ
 บดดาถ
าถงงแก
แกกรรมไปแล
กรรมไปแลววบบตตรคนน
รคนนจจะ ะ
 ไดรรัับบมรดกบ
มรดกบดดาได
าไดหหรรออไม
ไม
ธงคาตอบ
าตอบ
(ก) การเป
การเป นบนบตตรชอบด
รชอบดววยกฏหมายต
ยกฏหมายตอองนั งนับบแต
แตววัันท
นทคค าาพ
 พพากษาถ
พากษาถงงทท
สดตามป.พ.พ.มาตรา
ดตามป.พ.พ.มาตรา 1530 (3) และฎกกาท าท 210/2491
(ข) ถาามมหหลัลักฐานฟั
กฐานฟังไดววาาบ
 บดดาได
าไดรัรับบรองอย
รองอยาางในปั
งในปัญหานยย ออมม  มมผผลล
ยป.
อนหลั
อพ.พ.
ป.พ. นหลังงถถตรา
พ.มา
มาตร งงวัวัานเก
น15
เกดดของบ
152424ของบ
และะตตรบ
แล รบ27ตตรจ
16
1627 รจ งม
งพมพากษาฏ.ท
คคาาพ พสสททธ
ธรัรับมรดกของบ
บมรดกของบ
ากษาฏ.ท 446/2493ดดาได
าได 

8. นายแดงมภภรรยาโดยกฏหมายอย
รรยาโดยกฏหมายอย แแลลววแต แตภายหลั
ภายหลังงรราางกั
งกับบภรรยา
ภรรยา
เดมไปท
มไปทาการสมรสกั
าการสมรสกับหญ บหญงอ
งอนนโดยจดทะเบ
 โดยจดทะเบยยนสมรสกั
นสมรสกับบหญ หญงงนันันนตตอ
พนักกงานเจ
งานเจาาหน
หนาาททแและเก
 ละเกดดบบตตรกั
รกับบหญ
หญงนั
งนัน ภายหลังงเม
เมออนายแดง
 นายแดง

ตายแลวภร
วภรบหญ
นายแดงกับยาเด
ยหญ าเดงคนท
มมได
งคนทไดฟกกล
  องขอให
วนัน ศศาลสั
ลาาวนั าลสังงเพ
ศาลม คคเพาาสัสักถอนการสมรสระหว
กงงเพ
ถอนการสมรสระหว
เพกกถอนโดยพ
ถอนโดยพพพากษา าางง
ากษา
วาการสมรสนั
าการสมรสนันเป นเป นนโมฆะ
โมฆะ ใหททาานว นวนนจจฉัฉัยยววาบาบตตรนายแดงซ
รนายแดงซงงเก
 เกด
ดวยหญ
วยหญงท
งทถถ กเพ
ก เพกกถอนการสมรสนั
ถอนการสมรสนั นนเป เปนบตตรท รทชอบด
ช อบดววยกฏหมาย
ยกฏหมาย
ของนายแดงหรออไม ไม โดยยกกฏหมายประกอบ
 โดยยกกฏหมายประกอบ
 ธงคาตอบ
าตอบ
การสมรสของนายแดงขัดดตตออป.พ.พ.มาตรา1445(3)เป
ป.พ.พ.มาตรา1445(3)เปนโมฆะตาม
ป.พ.พ.มาตรา1490 จงไม
งไม ใชกกรณ
รณททการสมรสอาจจะถ
ก ารสมรสอาจจะถกกเพ
เพกกถอนได
ถอนได

กรณ ไมเเขขาาป.พ.พ.มาตรา
ป.พ.พ.มาตรา 1532 บตตรของนายแดงไม
รของนายแดงไม ใชบบตตรชอบ
รชอบ
ดวยกฏหมาย
วยกฏหมาย

9. นายแดงมนนสัส ัยชอบเสพส
ยชอบเสพสรราท
าทาการสมรสกั
าการสมรสกับบนางสาวขาวก
นางสาวขาวกออนน
ทาาการสมรสนายแดงได
การสมรสนายแดงไดททาาสัสัญญาให
ญญาให ไวแกแกนางสาวขาวว
นางสาวขาววาาจะเล จะเลก
เสพสราอย
ราอยางเด
างเดดดขาดขาด ถาาเสพส
เสพสราอ
ราอกให
กใหภภรรยาฟ
รรยาฟ องหยาได าไดคครัรัน
ทาาการสมรสกั
การสมรสกันแล
นแลววนายแดงยั
นายแดงยังงคงเสพส
คงเสพสรราอย
าอย ดัดังงเด
เดมภร
มภรยยานายแดง
านายแดง
จะอาศัยสั
ยสัญญาก
ญญากออนสมรสนั
นสมรสนันนฟฟองหยาาได
ไดหหรรอไม
อไม หากทาาสัสัญญญา
ญา
กันดั
นดังน
งนภายหลั
ภ ายหลังงททาการสมรส
าการสมรส จะมผลแตกต
ผลแตกตางกั
างกันนอย
อยาางไรหร
งไรหรออไม
ไม
ธงคาตอบ
าตอบ ตามป.พ.พ.พ
ตามป.พ.พ.พ.มาตรา .มาตรา14581458 สัสัญ
ญญาก
ญากออนสมรสท
นสมรสทาาได
ไดแแตต
 ในเรอองทรั
 งทรัพพยยสสนและการท
น และการทนายแดงผ
น ายแดงผดดสัสัญ
ญญาก
ญากออนสมรสท
นสมรสทจจะเล
 ะเลก
เสพสราก
ราก ไมเเปปนเหตฟฟองหยาาอย
อยาางใดอย
งใดอยาางหน
งหนงงตาม
 ตาม
ป.พ.พ.มาตรา1500 ภรยยานายแดงจะอาศัานายแดงจะอาศัยเป ยเปนเหตฟ องหยาาไม
ไม ได 

ยแตอมถ
อถถมถาสั
าสัออเป
ญญาดั
ญเปญาดั
นเหตงงนททนจททจะหย
  ะหย
าากักันภายหลั
นาาได
ภายหลั งงสมรสเป
สมรสเปนทัณฑ1500(7)
ไดตามป.พ.พ.มาตรา
ตามป.พ.พ.มาตรา บบนน ภรยานายแดง
ยานายแดง

10. นายขาวซงงก
 กาาพร
พราบ
าบดดามารดาสมรสกั
ามารดาสมรสกับนางเข
บนางเขยยวก
วกอนใช
อนใช
ป.พ..พ
ป.พ ..พ.บร
.บรรพ
รพ 5 เกดดบบตตรด
รดววยกั
ยกัน 3 คน ภายหลังงเม
เมออใช
 ใช 
ป.พ.พ.
ป.พ .พ.บรร
บรรพพ 5 แลว นางเขยยวตายวตาย นายขาวสมรสกับบนางเหล
นางเหลอองง
  ไมมมบบตรด
ตรดววยกั
ยกัน ตอมานายขาวตายม
อมานายขาวตายมททดด  นนซ
 ซงงเป
 เปนทรัพพยยมรดกอั
มรดกอัน
เปนสนนสมรสระหว
สมรสระหวางนางเข
างนางเขยยวกั
วกับบนายขาวอย
นายขาวอย หหนนงงแปลง
 แปลง และเป
และเป น
สนสมรสระหว
นสมรสระหวางนายขาวกั
างนายขาวกับบนางเหล
นางเหลอองอ
งอกกหนหนงงแปลงดั
 แปลงดังงนน ในกรณ


ทกกฝฝายมสสนเด
น เดมมจะแบ
จะแบงงททดด นนสองแปลงนั
 สองแปลงนันเป
น เปนมรดกของนายขาวแก
ทายาทอยาางใด งใด

ธงคาตอบ
าตอบ แบงงททดด นท
น ทเป
เ ปนสนนสมรสระหว
สมรสระหวางนายขาวกั
างนายขาวกับบนางเข
นางเขยยวว
ออกเปน 3 สวนเป
วนเปนสนนสมรสส สมรสสววนของนางเข
นของนางเขยยวเส วเสย 1 สวน
วน ซงงตก
 ตก
 ไดแก
แกททายาทของนางเข
ายาทของนางเขยยวอ วอกสองส
กสองสวนเป
วนเปนสนนสมรสสสมรสสววนของนาย
นของนาย
ขาวตกเปนมรดกของขาวและแบงท งทดด นท
น ทเป
เ ปนสนสมรสระหวางนาย
างนาย
ขาวกับบนางเหล
นางเหลองออกเป
องออกเปนสองสววนน เป เป นนสสนนสมรสส
สมรสสววนของนาง
นของนาง
เหล อง 1ขาว
ของนายขาว
ของนาย สวนเป
วนเป
ทดด นนส
น สสนนสมรสส
สมรสส
ววนท  ปนววนของนายขาว1ส
นทเเป นของนายขาว1สววนตกเป
มรดกของนายขาวในท นตกเป
ดด นนทัทันงสอง
มรดก
งสอง
แปลงมารวมกันนแล แลวแบ วแบงเป
งเป น 4 สววนน ไดแแกกบบตตรนายขาว
รนายขาว 3 คน
และนางเหลอองง คนละ 1 สววนเท นเทาาๆกั
ๆกันนทัทังน
งนเเม
 มออส
 สนนเด
เดมมถถาาขาด ขาด ได
หักกสสนสมรสแล
นสมรสแลววทัทังงสองกรณ
สองกรณ (พรบ.ให ใชบบทบั ทบัญ ญญั
ญัตตบรรพ
บ รรพ 5 แหง
ป.พ.พ.พ.ศ.2
ป.พ.พ. พ.ศ.2477
477 มาตรา 4 (1)กฏหมายลั (1)กฏหมายลักกษณะผั ษณะผัววเม เมยบททยบทท 68 )

ป.พ.พ.มาตรา 1517 1629

ป.พ.พ.มาตรา 1629(1)และ
(1)และ1635 1635 (1)
11. นายดาและนางแดงซ
าและนางแดงซงงม  ม ใชเเปปนสามภภรรยากั
รรยากันนตามกฏหมายได
ตามกฏหมายได
สมัคครใจได
รใจไดเสเสยยกักันนและเก
และเกดดบบตตรด
รดววยกัยกันนคนหน
คนหนงงแต แต ไมมผผออนนทราบว
 ทราบวา
เดกนั
กนันนเป
เปนบตตรของนายด
รของนายดา ตออมานายด มานายดาาไม ไม ใหเเงงนค
นคาาเล
เลยยงด
 งดบบตตรร
นัน นางแดงขอใหนนายด ายดาารัรับรองบ
บรองบตตรนั รนันนววาาเป
เปนบตตรชอบด
รชอบดววยกฏ ยกฏ
 หมายของนายดา นายดาาปฏปฏเสธ
เสธ นางแดงจะมทางบั ทางบังงคัคับบให
ใหนนายด
ายดา
รับรองบ
บรองบตตรนั
รนันตามกฏหมายบ
นตามกฏหมายบางหร
างหรออไม ไม
ธงคาตอบ
าตอบ ไมมม เพราะกรณ ไมเเขขาาเกณฑ
เกณฑททจจะฟ
  ะฟ องขอใหรัรับบรองบ
รองบตตรร

 ไดตตามบทบั
ามบทบัญ
ญญั
ญัตตแห
แหงงป.พ.พ.มาตรา
ป.พ.พ.มาตรา 1529 (คาาพพพพากษาฏ
ากษาฏกกาท
าท 
368/2499)

ขออสอบกฎหมายว
สอบกฎหมายวาาดดวยทรั
วยทรัพพยยสสน

1. หนงงทราบว
 ทราบวาาททดด นม
น ม โฉนดแปลงหนงงของตนถ  ของตนถกกสองครอบครอง
สองครอบครอง
ปรปักษเเสสยยแล
แลว หนงงจ  จงขายท
งขายทดด นนนันันนแก
แกสสาม
าม ภายหลังการจด
งการจด
ทะเบยยนโอนแล
นโอนแลววสามจ
สามจงงทราบว ทราบวาาสองครอบครองท
สองครอบครองทดด นนนั
 นันอย
นอย  สาม
จงงขายท
 ไล สขายท
องเองดด นนนั
สองเอง นันต
เมนออจดทะเบ
 ตจดทะเบ
ออให
ใหสส โดยม
  ยนโอนแล
ขขออสัสัญ
ยนโอนแล ญญาว
ญาว
สจจ งงยยาาให
ววส ให
 คสสาาขาดให
นนค เเป
ขาดให
ปนผ ดาาเน
 สสองออกไป
เน
นการขั
นการขับ
องออกไป
จากทดด นนั
นนันภายใน
นภายใน 15 วัน มฉะนั ฉะนันนจะฟ
จะฟ องรอองด งดาาเน
เนนคด
นคด ดังงนน ให

ทาานว
นวนนจฉั
จ ฉัยว
ยวาสองจะม
าสองจะมขขออตตออสส อยอยาางไรหร
งไรหรออไม ไม

เฉลย

ตามปพพ.
หรออทรัทรัพพยยสสมาตรา
นอั
น อันนเก 1299
เกยยวกั วรรค
 วกับบอสั
อสั หาร2มมทรั
งงหาร ถทรัาามมพย
พผผ ได
 ย โดยทางอ
 มมาซาซงงอสั
 อสันนนอกจาก
 งงหาร
หารมมทรั
นอกจากทรัพย
พย
นตตกกรรม
 รรม สททธธของผ ของผ  ไดมมานั
านันนถถาายัยังงมม ไดจจดทะเบ
ดทะเบยยนไซร นไซร ทานว
านวาาจะม
จะม
การเปลยยนแปลงทางทะเบ
 นแปลงทางทะเบยนไม ยนไม ได และสททธธอัอันนยัยังม งม ไดจจดทะเบ
ดทะเบยยนน
นัน ม ใหยยกขกขนเป น เปนขออตตอส
อส บบคคคลภายนอกผ
คลภายนอกผ ได   สสททธธมาโดยเส
มาโดยเสยยคคา
ตอบแทนและโดยสจจรรตตและได และไดจดทะเบจดทะเบยยนโดยส นโดยสจจรรตตแล แลว
 ตามปัญหา สามซออททดด นจากหน
นจากหนงงโดยภายหลั
 โดยภายหลังงจากจดทะเบ
จากจดทะเบยยนโอน นโอน
แลววจจงทราบว
งทราบวาาสองครอบครองท
สองครอบครองทดด นนนั
 นันนอย
อย  แสดงวาาในขณะท
ในขณะทจจด ด
ทะเบยยนโอน
นโอน สามยังงไม
ไมททราบว
ราบวาาสองเป
สองเปนผ คครอบครองท
รอบครองทดด นนนันัน จง

ถออววาาสามเป
สามเปนผ ซซอโดยส
อโดยสจจรรต ดังงนนสสามจ
 ามจงงเป
เปนบคคคลภายนอกผ
คลภายนอกผ ได
 
สทธ
ทธมาโดยเส
มาโดยเสยค
ยคาตอบแทนและโดยส
าตอบแทนและโดยสจจรรต และไดจจดทะเบ ดทะเบยยนโดย
นโดย
สจร
จรตตแล
ทะเบ แล
นจวงยกเป
ยยนจ สททธธครอบครองปรปั
งยกเป คนรอบครองปรปั
ขอต
อตออสส สามไม กษขของสองนั
สามไม ได องสองนั
าม ปพพ.นนเม
ตตาม เมมาตรา
ออยั
 ยังงมม ได1299
จจดด
วรรค 2 ดังงกล กลาาวว
สเป
เ ปนผ รัรับโอนท
บโอนทดด นนนันันนตตออจากสาม
จากสาม เมออสามซ
 สามซงงเป เปนผ โอนได
  รัรับบการ
การ
ค มมครองตามกฎหมายดั
ครองตามกฎหมายดังงกล กลาาวแล
วแลว สซซ งงเป
 เปนผ รัรับบโอนย
โอนยอมม อมมสสททธธ
เชนนเด
เดยยวกั วกับสามผ
บสามผ  โอน โดยไมตตอองว งวเเคราะห
คราะหววาาสสจจะเป ะเปนผ ได   สสททธธ
 โดยเส ยยคคาตอบแทน
ครอบครองปรปัาตอบแทน
กษ (เท หรยยบค
ออโดยส
โดยส
บค พจร
จรากษาฎ
ตตหร
าาพพพากษาฎหรออไม
ไม
าทส จจ 1015/2485)
กกาท งงม
 มสสททธธดดกกว
 วาสองผ
าสองผ 
ดังนั
งนัน สองจงงไม
ไมมมขข อต
อ ตออสส แแตตปประการใด
ระการใด

2. สมชายทะเลาะกับแฟนสาวและโกรธท
บแฟนสาวและโกรธทแฟนสาวค แ ฟนสาวคนนแหวนทองซ
แหวนทองซง
ตนใหเเปปนของขวัญ
ญจจงงขว
ขวาางแหวนทองนั
งแหวนทองนั นนททงไปในกองขยะแล
ง ไปในกองขยะแลววจาก
จาก

 ไป สมศร
สวยอย เเหหนนเหต
  ในเหต เหต
กการณการณ
การณ
ารณ จจงงเข
ดดวยเห
ว ยเห  เข
นนววาไปค
าาาแหวนทองนั
ไปคนนหาจนพบแหวนทองนั
หาจนพบแหวนทองนั
แหวนทองนั นสวยมากจ
น สวยมากจงงขอซ น สอ ด
ขอซ
สมศรเกรงว
เกรงวาาเก เกบบไว
ไวอาจม
อาจมปปััญหาย งงยากจ ยากจงงขายแหวนทองนั
ขายแหวนทองนันนให  ใหสสด
สวยไป วันรนร งงขขน สมชายนกเส กเสยยดายแหวนทองนั
ดายแหวนทองนั นนจจงกลั
งกลับบไปหาท
ไปหาท
เดมและทราบความจร
มและทราบความจรงงววา สดดสวยเป สวยเปนคนรับบซซออแหวนทองนั
 แหวนทองนันนไว ไว 
สมชายจงงตามไปทวงแหวนนั
ตามไปทวงแหวนนันนค  คนนจากส
จากสดดสวย
สวย ดังงนน ให
 ททาานว
 นวนนจฉั
จ ฉัย
 วาส
าสดสวยจะม
ดสวยจะมขขออตตออสส ออยยางไรหร
างไรหรอไม
อไม

เฉลย

ตาม ปพพ.มาตรา 1319 ถาาเจ เจาาของสั

ของสังงหาร
หารมมทรั
ทรัพย พยเล
เลกครอบครอง
กครอบครอง
ทรัพพยยดดวยเจตนาสละกรรมส
วยเจตนาสละกรรมสททธธ ไซร ทานว
านวาาสัสังงหาร
หารมมทรั
ทรัพย
พยนันันนไม
 ไมมม
เจาของ
า ของ
มาตรา 1318 บคคคลอาจได คลอาจไดมมาซ
าซงกรรมส
ง กรรมสททธธแห
แหงงสัสังงหาร
หารมมทรั
ทรัพย
พยอัอัน
 ไมมมเเจจาาของโดยเข
ของโดยเขาาถถอเอา
อเอา เวนนแต
แตกการเข
ารเขาถ
าถออเอานั
เอานันนตตอองห
งหาามตาม
มตาม
กฎหมาย หรออฝฝาฝนสททธธของบของบคคคลอคลอนนท
 ทจะเข
จ ะเขาาถถอเอา
อเอา
สังหาร
งหารมมทรั ทรัพย
พยนันัน
ตามปัญหา สมชายทะเลาะกับแฟนสาวและโกรธทบแฟนสาวและโกรธทแฟนสาวค แ ฟนสาวคน
แหวนทองซ
กองขยะ องงตนให
 ได
ถอไดตนให เเปปนของขวั
ววาาสมชายเล
สมชายเล ญ จงขว
งขวาางแหวนทองนั
กกครอบครองสั
ครอบครองสั งแหวนทองนั
งงหาร
หารมมทรั พนท
นยทดดงไปใน
ทรัพย ง ววยเจตนา
 ไปใน
ยเจตนา
สละกรรมสทธ ทธแล
แลว แหวนทองนันนจจงเป งเปนสังงหาร
หารมมทรั
ทรัพย
พยทท ไม   มม
เจาของ
าของ ตาม ปพพ. มาตรา 1319 ดังงกล กลาาวว
สมศรเข
เขาาไปค
ไปคนนหาจนพบแหวนทองนั
หาจนพบแหวนทองนัน จงงถถออได ไดววาาสมศร
 สมศร ไดมมาซ าซง
กรรมสททธธแห
แหงงแหวนทองนั
แหวนทองนันนซซงเป
ง เปนสังงหาร
หารมมทรั
ทรัพย
พยอัอันไม
นไมมมเเจจาของ าของ

 โดยเข
ผ รรัับซ  าาถแหวนทองนั
ถอเอา
อเอา ตามนนจากสมศร
บซออแหวนทองนั ปพพ.
จากสมศร มาตรา
ผผ เเปปน1318 ดังงกล
กลาาวว สททธดดสวยเป
เจาาของกรรมส
ของกรรมส ธสวยเป น ง
สดดสวยจ
สวยจ
 ไดกรรมส
กรรมสทธ ทธ ในแหวนทองนันนโดยชอบ โดยชอบ
ฉะนัน สดสวยจ ดสวยจงงมมขขอต
อ ตอส
อส ตตามหลั
ามหลักกกฎหมายดั กฎหมายดังงกลกลาาวว

3. นาย ก. ไปทาางานในต
งานในตาางประเทศและม
งประเทศและมภภรรยาใหม
รรยาใหมททนนั  ัน จงงขาด
ขาด
 การตดดตตออกักับนาง
บนาง ข. ภรรยาเดม ตอมานาง อมานาง ข. ขัดดสนมากจ
สนมากจงงแอบ
แอบ
อาางไปเอาช
งไปเอาชาางของนาย
งของนาย ก. ซงนาย ง นาย ก. ฝากญาตเเลลยยงไว
 งไว โดยบอกวา
นาย ก. ใหมมาเอาคาเอาคน แลววนนาาชชางนั
างนันนไปขายให
ไปขายใหนนาย
าย ค. โดยบอกวา

ตนเปนเจาของช
าของชาางเองงเอง นาย ค. ไมททราบเร
ราบเรอองเข
 งเขาาใจว
ใจวาาจร
จรง จงงรัรับ
ซออไว
 ไว โดยม ไดมมการโอนกั
การโอนกันนทางทะเบ
ทางทะเบยยนแต
นแตประการใด
ประการใด 6 ปป ตตออมา มา
นาย ก.
นันนคคนนจากนายกลั บ
บจากต
จากตา
างประเทศและทราบเร
งประเทศและทราบเร
จากนาย ค. โดยแจงงววาาตนเป อ
องดั

ตนเปนเจาาของท งดั
ของทแแท ง
งกล
กลา
าวจ
วจ
 ทจร ง
งไปทวงช
ไปทวงช า
าง
จรง อกกทัทังงการ
การ ง
ซออขาย...พาหนะ
 ขาย...พาหนะ เมออไม  ไมททาาเป
เปนหนังงสสออและจดทะเบ
และจดทะเบยยนต นตอพนั
อพนักกงานงาน
เจาหน
าหนาาททยย อมตกเป
อ มตกเป นนโมฆะ
โมฆะ ดังงนน ให
 ททาานว
นวนนจฉั
จฉัยว
ยวา นาย ค. จะม
ขออตตออสส อย
อยาางไร
งไร หรออไม
ไม

เฉลย
ตามปพพ. มาตรา 1382 บคคลใดครอบครองทรั
คคลใดครอบครองทรัพพยยสสนของผ น ของผ ออนนไว
 ไว
 โดยความสงบและโดยความเป
 โดยความสงบและโด ยความเป ดดเผยด
เผยดววยเจตนาเป
ยเจตนาเปนเจาาของ ของ ถาาเปเปน
อสังงหาร
หารมมทรั
ทรัพย
พย ไดคครอบครองต
รอบครองตดดตตออกักันเป
นเปนเวลาสบป
บป ถาาเป
เปน
สังหาร
งหารมมทรั
ทรัพย
พย ไดคครอบครองต
รอบครองตดดตตออกักันนเป
เปนเวลาหาาปปไซร ทาานว
นวา
บคคลนั
คคลนันนได
ได

กัตามปั ญหา ค.ยยนนซการซ

นทางทะเบ
นทางทะเบ ออชชางซ
างซออขายดั
งงเป
 เป นน...พาหนะจาก
 ขายดั ...พาหนะจาก
งงกล
กลาาวจ ตกเปข.นโมฆะตามกฎหมาย
วจงงตกเป โดยม ไดมมกการโอน
ารโอน
แตเเนนองจาก
อ งจาก ค. รับซ บซออช
 ชาางนั งนันนไว
ไว โดยมททราบว
ราบวา ข. ม ใชเเจจาาของ
ของ
ทแแท
 ทจร
จรงงจจงถ
งถออได
ไดววา ข. ไดครอบครองช
ครอบครองชาางซ งซงงเป
 เปนสังงหาร
หารมมทรั
ทรัพย
พย
ของผ ออนนไว
 ไว โดยสจร
จรต ดวยเจตนาเป
วยเจตนาเปนเจาของ าของ โดยไดคครอบครอบ
รอบครอบ
ตดต
ดตออกักันเป
นเปนเวลา 6 ปซงงเก  เกนกว
นกวา 5 ปป ตตามกฎหมาย
ามกฎหมาย และไม
 ปรากฏวาาเป
เปนการครอบครองโดยไมสสงบงบ หรออไม
ไมเป
เปดเผยแต
ประการใด ค จงงได
ไดกรรมส
กรรมสทธ
ทธ ในช
 าางนั
งนันนโดยการครอบครอง
โดยการครอบครอง
ปรปักษ ตาม ปพพ. มาตรา 1382 ดังงกล กลาาวว

ฉะนัน ค. จงม
งมขขออต
 ตออสส  ข ได โดยอางการครอบครองปรปั
างการครอบครองปรปักษ ตตาม
าม
หลักกฎหมายดั
กกฎหมายดังงกล กลาาวว

4. จันทร
นทร ไดลลงช งชออในหนั
 ในหนังงสสออมอบอ
มอบอาานาจให
นาจใหอัอังงคารน
คารนาาททดด นนม
 ม โฉนด
แปลงหนงไปจง ไปจานอง
านอง แตออัังงคารได
คารไดแก
แก ไขหนังงสสออมอบอ
มอบอาานาจนั นาจนัน
แลววไปท
ไปทาานนตตกรรมโอนขายท
ก รรมโอนขายทดด นนแปลงดั
แปลงดังงกล กลาาวให
วใหแแกกตตนเอง
นเอง หลัง
จากนันนอัอังงคารได
คารไดจดทะเบ
จดทะเบยยนขายฝากท
นขายฝากทดด นนแปลงดั
 แปลงดังงกล กลาาวแก
วแกนายพ
นายพธ
 โดยพธไม
ธไมททราบเร
ราบเรองความเป
อ งความเปนมาและไดจจาายเงยเงนนคคาาซซออฝากไป
 ฝากไป
เร
ยยบร
บรตตออยแล
ถอนน ยแล
ว ดัออขายและขายฝากดั
กกรรมซ
รรมซ งงน
น ให
 ททาานว
นวนนจจฉัฉัยว
ขายและขายฝากดั ยวางงกล
จันนทร
กล ทร
วไดจะม
จหหร
าาวได ะมรออไม
สสไม
ททธ
  โดยอาศั
ธขอให
ขอใหเเพพยยบท
กบท
กฎหมายใด

เฉลย
ตามปพพ. มาตรา 1336 “ภายในบังงคัคับบแห
แหงงกฎหมาย
กฎหมาย เจาของ
าของ

ทรัพพยยสสนม
ดอกผลแห น มงงทรั
สสทรั
ทธ
ท ธ ใช
พยสสอยและจ
พย สอยและจ
นนนั
 นัน กับบทัาาหน
ทัหน
งมาายทรั
งม สสยทรั
ททธธตตพพย
ด ยตามและเอาค
สสนของตน และได
ดตามและเอาค น ซง ซซง
ทรัพพยยสสนของตนจากบ
น ของตนจากบคคคลผ คลผ  ไมมมสสทธ
ท ธจจะย ะยดดถถออไว ไว และมสสททธธขัขัด
ขวางม ใหผผ ออนนสอดเข
 สอดเขาเก าเกยยวข
 วขอองกังกับบทรั ทรัพย
พยสสนนั น นัน โดยมชอบด
ชอบดววยย
กฎหมาย”
ตามปััญหา การทจัจ ันนทร
ตามป ทร ไดลลงชงชออในหนั
 ในหนังงสสออมอบอ มอบอาานาจให
นาจใหอัอังงคาร
คาร
 นาาททดด นม
น ม โฉนดแปลงหนงงไปจ ไปจานอง
านอง แตอัอังงคารกลั
คารกลับบแก แก ไขหนังงสสอ
มอบอาานาจนั นาจนัน แลววนนาาไปท
ไปทาน
านตตกกรรมโอนขายท
รรมโอนขายทดด นแปลงดั
น แปลงดังงกล
กลาาวว
แกตตนเองนั
นเองนัน เหนนได ไดววาาเป
เปนการกระทาาโดยปราศจากอ
โดยปราศจากอาานาจ นาจ ดังงนันัน

ถออววาานนตตกรรมโอนขายท
ก รรมโอนขายทดด นนดั
 ดังงกล
กลาาวม
วม ไดเเกกดข
ดขนนเลย
 เลย กรรมสททธธ ใน 
ทดด นแปลงดั
น แปลงดังงกลกลาาวจ
วจงยั
งยังงคงเป
คงเปนของจันทรนทรอย อย  อังงคารไม
คารไมมมสส ททธธ ใดท 
จะน าท
า ท
ทะเบยยนเรด
ด นแปลงดั
น
 แปลงดั
นเรยบร
ยบรอยแล ง
งกล
กลา
าวไปขายฝากได
วไปขายฝากได
อยแลว และกระทาการโดยส แม พ
พ ธจะได
ธ
 จะได
าการโดยสจจรรต ก ไมททาให ซ
ซอ

อฝากโดยจด
ฝากโดยจด
าใหเเกกด
สทธ
ทธ ใดซงงเป เปนไปตามหลักผ กผ รัรับบโอนไม
โอนไมมมสส ททธธดดกกว
 วาผ
าผ โอน
  (คา
พพพากษาฎ
ากษาฎกาท กาท 1048/2536)
ฉะนัน จันนทร ทรเเจจาของกรรมส
าของกรรมสททธธจจงงม
 มสสททธธตตดดตามเอาค
ตามเอาคนนโดยฟ โดยฟ องขอ
 ใหเเพพกกถอนน
ถอนนตตกรรมซ
ก รรมซออขายและขายฝากดั
 ขายและขายฝากดังงกล กลาาวได
วได โดยอาศัย
อาานาจของเจ
นาจของเจาของกรรมส
าของกรรมสททธธตามมาตรา
ตามมาตรา 1336 ดังงกล กลาาวว
5. เสนอใหสสนองอย นองอย ออาศัาศัยยททาากกนในท
นในทดด นนม
 มอเปล
อเปลาาแปลงหน
แปลงหนงงของตน
 ของตน
 ได โดยไมตตอองเสงเสยยคคาเช
าเชา สนองอย ททาากกนนได
ได 2 ป ก ไปขอใหททาง าง
ราชการออก สทก. (หนังงสสอออน อนญ ญาตให
าตให ไดรัรับบการผ
การผออนผั
นผันนใหใหมมสส ททธธ
ทาากกนในท
นในทดด นได
น ไดชัชัววคราว)
คราว) ใหแแกกตตนเองโดยนายเสนอไม
นเองโดยนายเสนอไมททราบเร ราบเรออง ง

อก 10 าายออกไปแต
สนองย ปปยออกไปแต
 ตตออมา
 มา เสนอต อองการใช
สสนองไม
นองไมงการใช ททดด นนแปลงดั
ยยอมโดยต
อมโดยต  แปลงดั งงกล
กลาาวสสวททธจธงงขอให
ออสส ววาาตนได
ตนได คขอให
ครอบครอง
รอบครอง
 โดยชอบแลว ดังงนน ให  ททาานว
นวนนจจฉั
 ฉัยว
ยวา เสนอจะมขขออตตออสส ออยยาางไร งไร
หรออไม
ไม

เฉลย
 ตามปพพ. มาตรา 1381 “บคคลใดย คคลใดยดดถถออทรั
ทรัพพยยสสนอย
น อย ในฐานะเป
  ในฐานะเป น
ผ แทนผ
แทนผ ครอบครอง
ครอบครอง บคคคลนั
คลนันนจะเปล
จะเปลยยนลั
 นลักกษณะแห
ษณะแหงงการย การยดดถถออได
ไดกก
แต โดยบอกกลาาวไปยั
วไปยังผ
งผ คครอบครองว
รอบครองวาไม
าไมเเจตนาจะถ
จตนาจะถออทรั ทรัพพยยสสน

แทนผ ครอบครองต
ครอบครองตออไป ไป หรออตนเองเป
ตนเองเปนผ คครอบครองโดยส
รอบครองโดยสจจรรต
อาศัยยออาานาจใหม
นาจใหมอัอันนได
ไดจจากบ
ากบคคลภายนอก”
คคลภายนอก”
ตามปััญหา
ตามป
แปลงหน การทเเสนอให
 สนอให
งของตนโดยไม
ง ของตนโดยไม สนองอย
สงเส
นองอย
ตตอองเส า เช
ออาศั
ยยคคาเช าศั
าานันัยยท
นทาาก
เหกนในท
นนนได
ในทววาาสนองอย
ได  ดด สนองอย
นนม
 มอเปล
อเปล ใน
  า
ทดด นดั
น ดังงกล
กลาาวโดยอาศั
วโดยอาศัยยสสทธ
ทธของเสนอ
ของเสนอ ถออววาสนองย าสนองยดดถถออททดด นนอย  อย ใน
 
 ฐานะเป นนผผ แทนผ
 ฐานะเป แทนผ ครอบครอง
ครอบครอง แมสสนองจะไปขอให
นองจะไปขอใหททางราชการ างราชการ
ออก สทก.1 ใหแแกกตตนเอง นเอง กถถออไม
ไม ไดววาาเป
เปนการบอกกลาาวแสดง วแสดง
เจตนาเปลยยนลั  นลักกษณะแห
ษณะแหงงการยการยดดถถอ เชนนนนแม แ มสนองจะไปขอให
สนองจะไปขอให
ทางราชการออกหนั
สทธ
ทธ ใด ๆ ขน สนองยั งงสสงงคงอย
ออดั
ดังงกล
กล  ในฐานะเป
คงอย าาวช
วชานานเพ
 ในฐานะเป านานเพ
 นนผผ ยงใด
ยแแทนผ
งใด
ทนผ ก ไม
กกออให
 ใหเเกกด  
ครอบครองอย
ครอบครองอย
นันนเอง
เอง (คาพ าพพากษาฎ
พากษาฎกาท กาท 1720/2536)
ฉะนัน ตราบใดท
ตราบใดทสสนองยั  นองยังงมม ไดบบอกกล อกกลาาวไปยั
วไปยังงเสนอวเสนอวาไมาไมเเจตนาจะ
จตนาจะ
ยดถ
ดถออททดด นดั
นดังงกล
กลาาวแทนเสนออ
วแทนเสนออกกตตออไป ไป แมสสนองจะยนองจะยดดถถอออย อย นนาน
าน
เพยยงใดก
งใดก ไม ไดสสททธธครอบครอง
ครอบครอง เสนอจงงมมขขออตตออสส ตตามมาตรา ามมาตรา 1381

ดังกล
งกลาาวว
6. สกกททาาสัสัญญาจะซ
ญญาจะซออขายท
 ขายทดด นนแปลงหน
แปลงหนงงให
 ใหแแกก ใส แตสสกกผผด
สัญญา
ญญา ใสจงงฟฟ องสกกใหให โอนโฉนดทดด นนแปลงดั
 แปลงดังงกล กลาาวให
วใหตตามสั
ามสัญญญา
ญา
ทังงสองฝ
สองฝายตกลงทาาสัสัญญาประน
ญญาประนประนอมยอมความและศาลได
ประนอมยอมความและศาลได
พพพากษาตามยอมให
ากษาตามยอมใหสสกกโอนท โอนทดด นนให
 ใหแก
แก ใส แต ในขณะทยัย ังม งม ได
 ทาาการโอนกั
การโอนกัน เจาหน
าหนขของส
 องสกกได
ไดฟ องสกกและจะบั
และจะบังงคัคับบคด
คดยยดดท
 ทดด น
แปลงดังงกล
กลาาวว ดังงนน ใสจะม
 ขขออตตอส
อส เเจจาหน
าหนขของส
 องสกกอย
อยาางไร
งไร หรออไม ไม

เฉลย
ตาม ปพพ.
อสังงหาร
หารมมทรั มาตรา
ทรัพย 1300
พยหหรรออทรั “ถ า
าได
ทรัพพยยสสททธได จดทะเบ
จ ดทะเบ
 ธออัันเก
นเกยยวกั ย
ยนการโอน
นการโอน
 วกับอสั
บอสังงหาร
หารมมทรั ทรัพย
พยเป
เปน
ทางเสยเปร
ยเปรยบแก ยบแกบบคคคลผ
คลผ อย
อย  ในฐานะอันนจะให จะใหจจดทะเบ
ดทะเบยยนส นสทธ
ทธของ
ของ
ตนไดออยย กกออนไซร
 นไซร ทาานวนวาาบบคคคลนั
คลนันนอาจเร
อาจเรยยกให
กใหเเพพกกถอนการจด
ถอนการจด
ทะเบยยนนั
นนันได นได แตกการโอนอั
ารโอนอันนมมคคาตอบแทน
า ตอบแทน ซงงผ  ผ รัรับบโอนกระท
โอนกระทา
การโดยสจจรรตตนันัน ไมววากรณ
า กรณจจะเป ะเป นนประการใด
ประการใด ทาานว นวาาจะเร
จะเรยยกให
กให
เพกกถอนทะเบ
ตามป
ตามปั ถอนทะเบ
ัญหา การท ยนไม
ยนไมสส  ได
ก ท”าาสัสัญญาจะซ
กท ญญาจะซออจะขายท
 จะขายทดด นนแปลงหน
 แปลงหนงงให  ใหแแกก
 ใสนัน สัญญาจะซ
ญญาจะซออจะขายดั จะขายดังงกล กลาาวก
วกออให
ใหเเกกดดเพ
เพยยงบ
งบคคคลส
คลสททธธ ยัง
 ไมททาให
า ให ใสเป
 ใสเป นนบบคคคลผ
คลผ อยอย  ในฐานะอันนจะจดทะเบ
จะจดทะเบยยนส นสททธธของตนได
ของตนได
อย กกออนน แตเเมมอทั
อ ทังงสองฝ
สองฝายไดตตกลงท กลงทาาสัสัญ
ญญาประน
ญาประนปประนอมยอมระนอมยอม
ความและศาลไดพพพากษาตามยอมให พากษาตามยอมใหสสกกโอนท  โอนทดด นนให
 ใหแแกก ใสแลว แม

จะยังงมยยนส
ทะเบ ม ได
นสจจดทะเบ
ดทะเบ
ททธ ยยนโอน
ธของตนได
ของตนได นโอน ออยย กกใสก
อนแลเเปปนวบคคคลผ
อ นแล คลผ ปพพ.
ตาม ออยย ในฐานะอั
  มาตรานนจะได จะได
1300จจดดัดง
กลาว
าว เจาหน
าหนขของส
 องสกกจะบั จะบังงคัคับบคด คดยยดดท
 ทดด นนแปลงดั
 แปลงดังงกลกลาาวเป
วเปนทางเสย
เปรยบแก
ยบแก ใสไม ได ( คาพ าพพากษาฎ
พากษาฎกาท กาท 4137/2533 )
ฉะนัน ใสจงงมมขขออตตออสส เเจจาหน
าหนขของส  องสกกได ได โดยยกขออตตอส อส ตตามมาตรา
ามมาตรา
1300 ดังงกล
กลาาวว
 7. เกศไดกกรรมส รรมสทธ
ทธทท ดด นแปลงหน
น แปลงหนงงโดยการครอบครองปรปั
 โดยการครอบครองปรปักษ แต
ยังงมม ไดนนาไปจดทะเบ
า ไปจดทะเบยยนน ตออมาเกลมาเกลาาได
ไดจจดทะเบ
ดทะเบยยนรั
นรับบโอนมรดก
โอนมรดก

ทดด นแปลงดั
น แปลงดังงกล
กลาาวตามพ
วตามพนันัยยกรรม
กรรม เกลาาจจงงได
ไดแแจจงให
งใหเเกศออกไป
กศออกไป
จากทดด นแปลงดั
นแปลงดังงกล
กลาาวว มฉะนั
ฉะนันจะฟ
นจะฟองรอองด
งดาาเน
เนนคด
นคด ดังงนน ให
 ททาานน
วนนฉฉั ัยว
ยวาเกศจะม
าเกศจะมขขออตตออสส อย
อยาางไร
งไร หรออไม
ไม
เฉลย
ตาม ปพพ. มาตรา 1300 “ถาาได ไดจดทะเบ
จดทะเบยยนการโอน
นการโอน
อสังงหาร
หารมมทรั
ทรัพย
พยหหรรออทรั
ทรัพพยยสสททธ
 ธออัันเก
นเกยยวกั
 วกับอสั
บอสังงหาร
หารมมทรั
ทรัพย
พยเป
เปน
ทางเสยเปร
ยเปรยบแก
ยบแกบบคคคลผ
คลผ อย
อย  ในฐานะอันนจะให จะใหจจดทะเบ
ดทะเบยยนส
นสทธ
ทธของ
ของ
ตนได ออย
ย กกนได
ทะเบยยนนั
นนั นออนไซร
 ได
นไซร ทารโอนอั
าานว
นวาาบบคคคลนั
แตกการโอนอั คลนั
นนม า นนอาจเร
มคคาตอบแทน อาจเรยยกให
ตอบแทน กให  เเพ
ซงงผผ พรัรกกถอนการจด
ถอนการจด
ับบโอนกระท
โอนกระทา
การโดยสจจรรตตนันัน ไมววากรณา กรณจจะเป ะเป นนประการใด
ประการใด ทาานว นวาาจะเร
จะเรยยกให
กให
เพกกถอนทะเบ
ถอนทะเบยนไม ยนไม ได”
ตามปัญหา เกศไดกกรรมส รรมสทธ ทธทท ดด นแปลงหน
น แปลงหนงงโดยการครอบครอง
 โดยการครอบครอง
 โดยปรปัักษ แแลลววแต
 โดยปรป แตยัยังงมม ไดนนาาไปจดทะเบ
 ไปจดทะเบยยนน เกศจงเป งเปนบคคคลผ คลผ ออยย 

 ในฐานะอั นนจะให
1300 ดังงกล
กลจะให จจดทะเบ
าาวว การทดทะเบ
การท  กลยยนส
เเกล นส
ททธธของตนได
าาจดทะเบ
จดทะเบของตนได
ยนรั ออยย กกออนน ตามมาตรา
ยนรับบโอนมรดกท
โอนมรดกท ดด นนแปลงดั
 แปลงดัง
กลาวตามพ
าวตามพนันัยยกรรม
กรรม จงงเป เปนทางเสยเปร
ยเปรยยบแกบแกเกศผ เกศผ อย
อย ในฐานะอั
  น
จะใหจจดทะเบ
ดทะเบยยนสนสทธขของตนได
องตนไดออยย กกอน
อ น ในเมออเกล  เกลาาได
ไดรัรับบโอนโดย
โอนโดย
ทางมรดกซงงเป
 เปนการไดมาโดยเสน
มาโดยเสนหหาม าม ไดมมคค าาตอบแทน
ตอบแทน แมจจะได ะได
จดทะเบยยนรั
นรับบโอนแล
โอนแลว เกศกเเรรยยกให กใหเเพพกกถอนทางทะเบ
ถอนทางทะเบยนได ยนได (
 เทยบค
ยบคาาพพพากษาฎ
พากษาฎกาทกาท 1886/2536 )
ฉะนัน เกศจงงมมขขอต
อตออสส โดยฟ
  โดยฟ องใหเเพพกกถอนทางทะเบ
ถอนทางทะเบยยนได
นไดตตาม
าม
มาตรา 1300 ดังงกล กลาาวว

8. ส ใหแแสงเช
สงเชาท
าทดด นม
น มออเปล
เปลาาแปลงหน
แปลงหนงงของตนโดยค
 ของตนโดยคดค
ดคาาเช
เชาาเป
เปน
สถงงแก
วนแบ
วแก
นแบกรรม
ง
งขขา
าวเปล
วเปล อ
อกจากการท
กรรม จากนันแสงก กจากการท า
านาในท
นาในท
นแสงก ไม ไดชชาาระค ด
ด

ระคาาเช น

นแปลงดั
แปลงดั ง
งกล
เชาาและแสดงตนเป
และแสดงตนเปนกล
า
าวว ต อ
อมาส
มาส
เจาของท
าของทดด นเส
น เสยยเองอ
เองอก 5 ป ตออมาสวยทายาทผ
มาสวยทายาทผ รัรับบมรดกของส มรดกของส
ทราบเรองจ อ งจงย
งยนค
น คาาขาดให
ขาดใหแแสงออกไปจากท
สงออกไปจากทดด นนแปลงดั  แปลงดังงกล กลาาวม
วม
ฉะนันจะฟ
นจะฟ องรอองด งดาาเน
เนนคด
นคด ดังงนน ให
 ททาานว
นวนนจจฉัฉัยยววาแสงจะม
าแสงจะมขขออต
 ตออสส 
หรออไมไม อยาางไรงไร

เฉลย
ตาม ปพพ. มาตรา 1381 “บคคลใดย คคลใดยดดถถออทรั
ทรัพพยยสสนอย
น อย ในฐานะ
 
เปนผ แทนผ
แทนผ ครอบครอง
ครอบครอง บคคคลนั
คลนันนจะเปล
จะเปลยยนลั
 นลักกษณะแห
ษณะแหงงการย การยดดถถอ
 ไดกกแแตต โดยบอกกลาาวไปยั
วไปยังผ
งผ คครอบครองว
รอบครองวาไมาไมเเจตนาจะถ
จตนาจะถออทรั ทรัพพยยสสน
แทนผ ครอบครองต
ครอบครองตออไป ไป หรออตนเองเป
ตนเองเปนผ คครอบครองโดยส
รอบครองโดยสจจรรต

อาศัยยออญาานาจใหม
ตามปั นาจใหมอัอาท
หาแสงเช าันนได
ทได นจจากบ
ดด นม มากบ
เปลคคลภายนอก”
คคลภายนอก”
ออเปล าาแปลงหน
แปลงหนงจากส
ง จากส โดยเสยยคคาาเช เชา
เปนสววนแบ
นแบงงขขาวเปล
าวเปลออกจากการทกจากการทาานาในทนาในทดด นนแปลงดั
 แปลงดังงกล
กลาาวว แสง
จงงเป
เปนบคคคลผ
คลผ ยยดถ
ด ถอทอทดด นแปลงดั
นแปลงดังงกล กลาาวอย
วอย ในฐานะเป
  ในฐานะเป นนผผ แแทนส
ทนส ผ 
ครอบครองตามมาตรา 1381 ดังงกล กลาาวว แสงจะเปลยนลัย นลักกษณะแหษณะแหง
การยดถดถออได
ไดกกแแตต โดยการบอกกลาวไปยั าวไปยังผ
งผ คครอบครองว
รอบครองวา ไม
 เจตนาจะยดถดถออทรั
ทรัพพยยสสนแทนผ
นแทนผ คครอบครองอ
รอบครองอกต
กตออไป
ไป หรออตนเอง
ตนเอง
เปนผ ครอบครองโดยส
ครอบครองโดยสจร จรต อาศัยยออานาจใหม
านาจใหมจจากบ
ากบคคคลภายนอก
คลภายนอก
 ในเมออแสงเพ
 แสงเพยยงแสดงตนเป
งแสดงตนเปนเจาของโดยม
าของโดยม ไดบบอกกล
อกกลาาวไปยั
วไปยังงผผ 

ครอบครอง และม ไดออานาจใหม
านาจใหมจจากบ
ากบคคคลภายนอกแต
คลภายนอกแตปประการใด ระการใด
แมแสงจะย
แสงจะยดถ
ดถออททดด นแปลงดั
น แปลงดังงกล
กลาาวอย
วอย นานเท
นานเทาาใดก
ใดก ไม ไดสสททธธครอบ
ครอบ
ครอง (เทย
ยบค
บค
ฉะนัน แสงจงไมา
าพ
พ พากษาคด
พ ากษาคด
งไมมมขข อต
อ ตอส ฎ
ฎ กาท

ก าท
อส แแตตปประการใด 699/2536)
ระการใด ตามนัยยสสาาคัคัญ
ญแห
แหงงมาตรา
มาตรา
1381 ดังงกล
กลาาวว

9. บรษัษัท ก. ไดรัรับบอน
อนญาตจากทางราชการให
ญาตจากทางราชการใหปประกอบธ
ระกอบธรรกกจจซซอ
ขายแลกเปลยนรถยนต
ย นรถยนต บรษัษัท ก. ไดซซออรถยนต
รถยนตคัคันนหน
หนงจากนาย
ง จากนาย

ดัแดงซ
งกลงงน
งกล าาวเป
นวเป
ามาขาย
ามาขาย
นของบรณษัษัททททท ข.าการของบร
า การของบร
ซงประกอบธ
ง ประกอบธ ษัษัทรรกกแตจซ
จซแท
แออขายแลกเปล
ทขายแลกเปล
จร
จรงงแล
แลวรถยนต
วรถยนต  นคัคัน
ยยน
รถยนตเเชชนนเด เดยวกัน แตรรถยนต ถยนตคัคันนดัดังงกลกลาาวถวถกคนรกคนราายฉ ยฉออโกงไปเม
โกงไปเมอ
3 ปป กกออนน บรษัษัท ข. ทราบเรองจ อ งจงงได ไดททวงรถยนต
วงรถยนตคัคันนดัดังงกล กลาาวค
วคน
จากบรษัษัท ก. ดังงนน ให  ททาานว นวนนจจฉั
 ฉัยยววา บรษัษัท ก. จะมขขอต อ ตออสส 
อยาางไร
งไร หรออไม ไม

เฉลย
ตาม ปพพ. มาตรา 1332 “บคคลผ คคลผ ซซออทรั
 ทรัพพยยสสนมาโดยส
น มาโดยสจจรรตตใน
ใน
การขายทอดตลาดหรออในท ในทอองตลาดหร
งตลาดหรอจากพ อจากพออคคา ซงงขายของ
 ขายของ
ชนดดนันันไม
นไมจจาาตตองค
องคนนแก
แกเเจจาของท
าของทแแท
 ทจร
จรง เวนนแต แตเเจจาของจะชดใช
าของจะชดใช
ราคาทซซ อมา”
อ มา”
 ตามปัญหา บรษัษัท ก. ไดซซออรถยนต
 รถยนตคัคันนหน หนงจากนายแดงซ
ง จากนายแดงซงงน  นามา
ามา
ขาย ณ ททท าการของบร
า การของบรษัษัท ดังงนนบบร
 รษัษัท ก. จงงมม ใชผผ ซซ ออทรั
 ทรัพพยยสสน
มาจากการขายทอดตลาด หรออในท ในทอองตลาด งตลาด และไมปปรากฏว รากฏวา

นายแดงเปนพออคคาาซซงงขายของชน ขายของชนดดนันันนแตแตปประการใด
ระการใด บรษัษัท ก. จง
 ไมมมสส ทธ
ท ธททจจะย
 ะยดดถถออรถยนต
รถยนตคัคันนดัดังงกล
กลาาวไว
วไวตาม
ตาม มาตรา 1332 ดัง
กล าว
าว บร
เจาของท ษ
ษั
าของทแแทัท ก.
 ทจร ตอ
องค
งค
จรงงโดยไม น
นรถยนต
รถยนต
โดยไม ไดรัรับบการค คั
คัน
นดั
การค มครองในสดัง
งกล
กลา
าวให
วให
แ
แกบร
กบรษั
ษ
มครองในสววนของราคาทั ท ข.
นของราคาทซซ ออมา
 มา
แตปประการใด
ระการใด ( เทยยบคบคาาพพพากษาฎ
พากษาฎกาท กาท 493/2536)
ฉะนัน บรษษััท ก. จงงไม
ไมมมขข อต
อตออสส แแตตปประการใด
ระการใด ตามนัยยสสาคั
าคัญแห ง
มาตรา 1332 ดังงกล กลาาวว

10. ทตต นเข

เพชรได น ครอบครองท
คเข
นนชายตล
ชายตลงแห
รอบครองท ง าาประโยชน
แหงงหน
หนงงซ
ประโยชน ซ ในท
งงน
 นาาท
 ทตต วมถ
วนนเข
 มถ นงงราวป
เขนนัราวป  ลละะ น3เวลากว
นันมาเป
นมาเป เดออนน า 10
ป สววนพลอยเป
นพลอยเปนเจาของท าของทดด นม
นม โฉนดทตต ดดชายตล ชายตลงงนั  นัน ทังงเพชร
เพชร
และพลอยตางก างกออาางกรรมส
งกรรมสททธธเหนเ หนออททตต นนเข  เขนดั
นดังงกล
กลาาวว ดังงนน ให
 ททาานน
วนนจจฉั
 ฉัยว
ยวาเพชรหร
าเพชรหรอพลอยจะได
อพลอยจะไดกกรรมส รรมสททธธ ในท  ตต นนเข
 เขนชายตล
นชายตลงงดั  ดัง
กลาวหร
าวหรอไมอไม เพราะเหต ใด

เฉลย
ตามปพพ. มาตรา 1304 สาธารณสมบัตตขของแผ  องแผนนดดนนนันัน รวม
ทรัพพยยสสนท
น ทกชน
กชนดดของแผ
ของแผนนดดนนซซงใช
ง ใชเเพพออสาธารณประโยชน
 สาธารณประโยชนหหรรอ
สงวนไวเพ เพออประโยชน
 ประโยชนรรวมกั
วมกัน เชนน…(2)
…(2) ทรัพพยยสสนส
น สาาหรั
หรับบพลเม
พลเมอองง
 ใชรรววมกั
มกันนเป
เปนตนนววา ทชายตล
ช ายตลง ทางนา ทางหลวง ทะเลสาบ
 มาตรา 1305 หามม ามม ใหยยกอาย
กอายคความข
วามขนนเป
 เปนขออตตออสส กักับบแผ
แผนด
นดนนในใน
เรอองทรั
 งทรัพพยยสสนอั
น อันนเป
เปนสาธารณสมบัตตขของแผ  องแผนนดดน
ตามปััญหา ท ตตนนเข
ตามป  เขนชายตล
นชายตลงงซ
 ซงงน
 นาาท
 ทววมถ
มถงงนันันนยยออมเป
มเปนทรัพพยยสสน

สาหรั
าหรับพลเม
บพลเมอองใช
งใชรรววมกั
มกัน อันนเป
เปนสาธารณสมบัตตขของแผ  องแผนนดดนนตาม
ตาม
มาตรา 1304 (2) ดังกล งกลาาวว ทตต นนเข
 เขนนั
นนันนจจงม
งม ใชททงงอกร
  อกรมมตล
ตลง
ฉะนั  นพลอยเจ
นพลอยเจ
กรรมสททธธ ในท า
าของท
ของท
 ตต นนเข ด
ด

 เขนนั นม
น
 ม
นนันนไม โฉนดท ต
ต

ไม (เทยยบค 
ด
ดชายตล
ชายตล ง
งนั

บคาาพพพากษาฎนัน
นจ
พากษาฎกกาท จ
งหาได
ง หาได
าท 350/2522)
เมอท
อ ทตต นเข
น เขนนั
นนันเป
นเปนสาธารณสมบัตตขของแผ  องแผนนดดนนผผ ใดเข
  าาครอบครอง
ครอบครอง
เป นเวลานานเท
เป นเวลานานเทาใด กหหาอาจยกอาย าอาจยกอายคความข วามขนนเป
 เปนขออตตออสส กักับบแผ
แผน
ดนได
นได ไม ตามมาตรา 1306 ดังกล งกลาาวว ฉะนัน แมเพชรจะได
เพชรจะไดคครอบ รอบ
ครองทาาประโยชน ประโยชน ในทตต นนเข
เขนนั
นนันนเป
เปนเวลากวา 10 ปป แแลลว กหหาได าได
กรรมส
ฉะนัน ทัททธงงเพชรและพลอยหาได
ธเพชรและพลอยหาได
แต
แ ตออยยาางใดไม
งใดไม กกรรมส
รรมสททธธ ในท
 ตต นนเข
 เขนชายตล
นชายตลงงนั
 นัน
 ไม ตามมาตรา 1304 (2) และมาตรา 1306 ดังกล งกลาาวว
กฎหมายวาาดดววยทรั ยทรัพพยยสสน

11. ปเเปปนเจาของท
าของทดด นแปลงหน
น แปลงหนงงม
 มเเนนอท
อ ท 10 ไร เปนทตาบอดไม
ต าบอดไมมม

ทางออกส ททางสาธารณะ
ปลาโดยจดทะเบ างสาธารณะ
ยนโอนกั
ยนโอนกันนเร ป ได
ยแแบ
บงขายท
เรยบรงออยแล
บร ขายท
ยแลวดด นนจ
ตจออมาทางราชการได
านวน
ามาทางราชการได
นวน 3 ไร ใหแแกก
ตัดถนนผ
ดถนนผาานหน นหนาท าทดด นของป
น ของปแแตต ไมผผาานท
นทดด นนของปลา
ของปลา ดววยเหต ยเหตนนปปลา  ลา
จงงเร
เรยกให
ยกใหปปเปเปดทางจาาเป เปนใหตตนผ
นผาานออกส
นออกส ถถนนสาธารณะ
นนสาธารณะ โดย
อาางส
งสททธธ ไมตตอองเส
งเสยยคคาทดแทนตามกฎหมาย
าทดแทนตามกฎหมาย ดังงนน ให  ททาานว
นวนนจจฉัฉัยยววา
ขออออาางไม
งไมตตอองเส
งเสยยคคาทดแทนของปลารั
าทดแทนของปลารับบฟัฟังได หหรรออไม ไม
 เฉลย
ตาม ปพพ. มาตรา 1350 ถาาททดด นแบ
น แบงงแยกหร
แยกหรอแบ
อแบงงโอนกั
โอนกัน เป
เป น

เหต ใหแแปลงหน
ปลงหนงงไม ไมมมทางออกส
ทางออกส สสาธารณะไซร
าธารณะไซร ทานว
านวาาเจ
เจาาของท
ของทดด น
แปลงนันม
นมสสทธ
ท ธเร
เรยยกร
กรองเอาทางเด
องเอาทางเดนนตามมาตราก
ตามมาตรากอนได
อนไดเเฉพาะบน
ฉพาะบน
ทตามปั
ดด นท
น ท ได
ญหา แแบบงงแยกหร
แยกหร อ
อแบ
แบ
ง
งโอนและไม
ป ไดแแบบงขายท โอนและไม
งขายทดด นนให ต
ตองเส
อ
 งเส
ย
ยค
ค
 ใหแแกกปปลาโดยจดทะเบ า
าทดแทน
ทดแทน
ลาโดยจดทะเบยนโอนกัยนโอนกัน
เรยยบร บรออยแล
ยแลว ตออมาทางราชการจ
มาทางราชการจงได งไดตตััดดถนนผ
ถนนผานหนาท าทดด นนของป
 ของป
เชนนนนเหเ หนนได
ไดววาทางสาธารณะได
าทางสาธารณะไดเเกกดดขขนภายหลั น ภายหลังงจากได
จากไดแแบบงงแยก แยก
ทดด นแล
น แลว ม ใชกกรณ รณแแบบงแยกท
งแยกทดด นนเป
เปนเหต ใหแแปลงหน
ปลงหนงงไม
 ไมมมททางออก
างออก
ส สาธารณะ
สาธารณะ อันเป นเปนผลใหเเจจาของท
าของทดด นนแปลงท
 แปลงท ไม มมททางออกนั
างออกนันนม  ม
สทธ
ทธเร
เรยยกเอาทางเด
ทดแทนตามมาตรา กเอาทางเดนบนท น1350
บนทดด กรณ
นแปลงท   ได
ไม ตตแแบ
นนจจ  งงไม อ บงด
องด งแยกโดยไม
งแยกโดยไม
ววยบทบั
ยบทบัญ ญญัญัตตองเส
อ ตตงเส ยยคคาาว
ดัด ังงกล
กล าว
ปลาจงงเรเรยกให
ยกใหปปเเปปดทางจาาเป เปนใหตตนผ นผานออกส
านออกส สสาธารณะาธารณะ โดย
อาางส
งสททธธ ไมตตอองเส
งเสยยคคาทดแทนไม
าทดแทนไม ได (เทยบค ยบคาาพพพากษาฎ
พากษาฎกกาท าท 
629/2522)
ฉะนัน ขออ ออาางไม
งไมตตอองเส
 งเสยยคคาทดแทนของปลาจ
าทดแทนของปลาจงงหารั หารับบฟัฟังได ไม

12. กงงย
 ยนค
น คาร
ารองขอออกหนั
องขอออกหนังงสสออรัรับรองการท
บรองการทาาประโยชน ประโยชนแและน
ละนาาเจเจา
พนักกงานไปรั
งานไปรังงวัวัดดททดด นนผ  ผนนหน
หนงงโดยเข
 โดยเขาาใจเป
ใจเปนทรรกร
 กราางว
งวาางเปล
งเปลา แต
แทจร
จรงงแล
แลวทวทดด นผ
น ผนนนันันนเป
เปนสววนหน
นหนงงในเขตท
 ในเขตทดด นนมมออเปล
เปลาาของแก
ของแกว
อกกปปเศษตออมา มา กงน ง นาารถไปไถท
รถไปไถทดด นนั
น นันนเพ
เพอเข
อ เขาาททาาประโยชน
ประโยชน แกว
ทราบเรองจ อ งจงย
งยนค น คาาขาดให
ขาดใหหหยยดดกระท
กระทาาการและขนย
การและขนยาายทรั ยทรัพพยยสสน
 ออกไป ดังงนน ให
 ททาานว
นวนนจจฉัฉัยว
ยวา กงงจะม
 จะมขขออตตอส
อส ออยยาางใด
งใด หรออไม
ไม

เฉลย

ตาม ปพพ. มาตรา 1375 เขาผ

าผ ครอบครองถ
ครอบครองถกกแย แยงงการครอบครอง
การครอบครอง
 โดยมชชอบด
อบดววยกฎหมายไซร
ยกฎหมายไซร ทานว
านวาาผผ คครองม
รองมสสททธธจจะได
ะไดคคนนซ
 ซงงการ
 การ
ครอบครอง เว น
นแต
เปนเหต ใหเเรรยยกคแต อ
อ
กคนนจากผ ก

กฝ ฝา ยหน
จากผ คครอบครองได ง
งม
 ม
ส
ส
ท
ทธ
รอบครองได ธ
เ
เหน
หน อทรั
อ ทรัพย
พ ย
ส
ส นด
น
 ด
ก
กว
ว
าซ
า ซ
ง
งจะ
 จะ
การฟองคดเพ เพออเอาค
 เอาคนนซซงการครอบครองนั
ง การครอบครองนั น ทานว านวาาตตอองฟ
งฟอง
ภายในปหนงงนั  นับบแต
แตเวลาถ
เวลาถกแย กแยงงการครอบครอง
การครอบครอง
ตามปััญหา การทกก งย
ตามป ง  ยนค
น คาารรองขอออกหนั
องขอออกหนังงสสออรัรับรองการท
บรองการทา
ประโยชนแและนละนาาเจเจาาพนั พนักกงานไปรั
งานไปรังงวัวัดดททดด นนในเขตท
ในเขตทดด นนม
 มอเปล
อเปลาาของ
ของ

ถแกออไม
ววนั
ไมนั ได
น ววเหาเป
นนได
าเปไดววาากกงยั
นการแย ง ยังการครอบครอง
งงงมการครอบครอง
ม ไดเเขขาาไปย
ไปยดถ
ดถออครอบครองท
ครอบครองท
แตเเมมออก
 กงงน ดด นนนันัน จงงยั
 นารถไปไถท
ารถไปไถท ดด ยัน ง
นันนเพเพอเข
อ เขาาททาาประโยชน
ประโยชนจจงงถ  ถออได
ไดววาาการแย
การแยงงการครอบครองได
การครอบครองไดเเกกด
ขนนแล
 แลว แตรระยะเวลาการแยะยะเวลาการแยงงการครอบครองยั การครอบครองยังงไม ไมคครบป
รบปหนง
แกววจจงงยัยังไม งไมขขาดสาดสททธธ ในการฟ
 ในการฟ องคดเพ เพออเอาค
 เอาคนนซซงงการครอบครอง
 การครอบครอง
ตามมาตรา 1375 ดังกล งกลาาวว (เทยยบค บคาาพพพากษาฎ
พากษาฎกกาท าท 596/2530)

ดัฉะนั
งกลนาาววกงจ
งกล ง จงไม
งไมมมขขอต
อตอส
อส แแตตปประการใด
ระการใด ตามนัยยแห
แหงงมาตรา
มาตรา 1375

13. หมอกซออท  ทดด น น.ส.3 แปลงหนงงจากการขายทอดตลาดตาม

 จากการขายทอดตลาดตาม
คาสั
าสังของศาล
งของศาล โดยไมทราบว ทราบวาาททดด นนั
นนันนเป
เปนท งงหญ
หญาท
าทชชาวบ
 าวบาานใช
นใช
เลยง...ร
ย ง...รวมกั
วมกัน หมอกไดเเขขาาครอบครองท
ครอบครองทาาประโยชน ประโยชน ในทดด นนดั
 ดัง
 กลาวเป
าวเปนเวลาปเศษกถถกกทางราชการย
ทางราชการยนค
น คาาขาดให
ขาดใหอออกไปจากทอกไปจากทดด น
นัน ดังน
งน ให
 ททาานว
นวนนจจฉั
 ฉัยว
ยวา หมอกจะมขขออตตออสส ออยยาางใด
งใด หรออไม
ไม

เฉลย
ตามปพพ. มาตรา 1304 สาธารณสมบัตตแแผ  ผนด
นดนนนันัน รวมทรัพพยยสสน
ทกกชน
ชนดของแผ
ดของแผนนดดนนซซงใช
ง ใชเเพพออสาธารณประโยชน
 สาธารณประโยชน หรออสงวนไว สงวนไวเเพพอ
ประโยชนรรววมกั
 มกัน เชนน…(2)
…(2) ทรัพพยยสสนส
น สาาหรั
หรับบพลเม
พลเมอองใชงใชรรววมกั
มกัน
มาตรา 1305 ทรัพพยยสสนซ น ซงงเป
 เปนสาธารณสมบัตตของแผ
ข องแผนนดดนนนันันจะ
นจะ
 โอนแกกกัันนมม ได เวนนแต
แตออาศั
าศัยยออาานาจแห
นาจแหงงบทกฎหมายเฉพาะหร
บทกฎหมายเฉพาะหรอ
พระราชกฤษฎกา กา
ตามปั
ตามป
ทรั พพยยัญสสนส
น หาสาาหรั
ทหรัดดบพลเม
บนนซ
 พลเม
ซงเป
ง เปนอองใช
ท งงหญ
งใช หญ าท
าทนชชาวบ
รรววมกั
 มกั  าวบ าานใช
เปนใช
อันนเป เเลลยยง...ร
 ง...รวมกั
นสาธารณสมบั วมกัตตนนนั
 นัอง
ขของ นเป
นเปน
แผนนดดนนตามมาตรา
ตามมาตรา 1304 (2) ดังกล งกลาาวว เมออท  ทดด นนท
 ทหมอกซ
ห มอกซออเป  เปน
สาธารณสมบัตตขของแผ  องแผนนดดน แมหมอกจะซ หมอกจะซออจากการขายทอด
 จากการขายทอด
ตลาดตามคาาสัสังของศาลโดยส งของศาลโดยสจจรรต หมอกก ไม ไดสสททธธ ในทดด นนแปลง  แปลง
นัน เพราะสาธารณสมบัตตขของแผ องแผนนดดนนนันันจะโอนแก
นจะโอนแกกักันนมม ไดตตาม าม

มาตรา 1305 ดังงไม

ฉะนัน หมอกจ งงกล
ไมกลมมาาว
ขขวอต
อต(เท
อส ยยบค
อส บค
แแต าาพ
พพากษาฎ
พากษาฎตามมาตรา
ตปประการใด
ระการใด กกาท
าท 2622/2522)
1304 (2)
และมาตรา 1305 ดังงกล กลาาวว

14. เสอสร
อสรางบ างบานหลั
านหลังงหน
หนงงแต
 แต ไดททาถั
าถังส
งสววมซ
มซเมนต
เมนตรรกล
ก ลาาเข
 เขาาไปฝั
ไปฝัง
อย  ในทดด นนของช
ของชาง
าง โดยเขาาใจว
ใจวาาอย
อย  ในเขตทดด นนของตนเอง
 ของตนเอง เมออม  ม
 การรังวั
งวัดดตรวจสอบเขตจ
ตรวจสอบเขตจงงทราบข
ทราบขออเท เทจจจร
จรงงดัดังงกล
กลาาวว เสออจจงงเสนอ
เสนอ
เงนค
นคาาตอบแทนแก
ตอบแทนแกชชาางเป
งเปนคาาใช
ใชททดด น แตชชาางไม
 งไมยยอมและย
อมและยนนยัยันใหนให

เสออรรอถอนออกไป
อ ถอนออกไป ดังงนน ให
 ททาานว
นวนนจจฉัฉัยว
ยวา เสอจะได
อจะไดรัรับบการ
การ
ค มมครองตามกฎหมายอย
ครองตามกฎหมายอยาางใด งใด หรออไม ไม

เฉลย
ตาม ปพพ.มาตรา 1312 วรรค 1 บคคคลใดสร คลใดสราางโรงเร
งโรงเรออนร นรกกลลา
เขาาไปในท
ไปในทดด นนของผ
ของผ ออนนโดยส
 โดยสจจรรตตไซร
ไซร ทานว
านวาาบบคคคลนั
คลนันนเปเปนเจาาของ
ของ
 โรงเรอนท อนทสสร
 รางข
างขน แตตตอองเส
งเสยยเงเงนนให
ใหแแกกเเจจาของท
าของทดด นนเป
 เปนคาาใช
ใช
ทดด นนั
น นัน และจดทะเบยนเป ยนเปนภารจายอม… ายอม…
ตามปัญาาใจว
 โดยเข หา าาอย
ใจว เสอย  ในเขตท
ออททาาถัถังส
งสววมซ
ดด มซ เเมนต
มนตรรกกลลาาเข
นนของตนเอง
ของตนเอง  แต
เขาาไปฝั
ถัถไปฝั งมซ
อย ในท
 เมนต
ังงสสววมซ เมนตดด มม ใช
นนของช
  ของช
 โรง าางง
เรออนและอย
นและอย นนอกโรงเร
อกโรงเรออนไม นไมเป เปนสววนหน
นหนงงของโรงเร
 ของโรงเรออนน แมเเสสออจะ จะ
กระทาโดยส
าโดยสจรจรตตกก ไม ไดรัรับ การค มมครองตามมาตรา
ครองตามมาตรา 1312 วรรค
1 ดังงกล
กลาาวว แมเเสสออจะเสนอเง
จะเสนอเงนนตอบแทนแก ตอบแทนแกชชาางเป งเปนคาาใช
ใชททดด  น แต
ชาางไม
งไมยยอม
อม เสออกกตตอองรงรออถอนถั
 ถอนถังงสสววมซ มซเเมนต
มนตนันันออกไป
นออกไป (เทยยบค บคา

พฉะนั
พพากษาฎ
ากษาฎ
น เสออจกาท
กจาท  2316/2522)
งงไม
ไม ได
กการค
ารค มมครองตามมาตรา
ครองตามมาตรา 1312 วรรค 1 แต
ประการใด

15. ขนนนปลอมหนั
ปลอมหนังงสสออมอบอ มอบอาานาจของบ
นาจของบดดาา ไปจดทะเบยนโอน ยนโอน
ขายเรออนแพให
นแพใหแแกกททเเรรยยนน โดยทเเรรยยนไม
นไมททราบ
ราบ เขาาใจว
ใจวาาเป
เปนการ
  โอนโดยชอบ อก 6 ปตออมา มา บดดาของขน
าของขนนนทราบเร ทราบเรอองจ
 งจงงเร
เรยกให
ยกให
ทเเรรยยนส
นสงงมอบเร
มอบเรอนแพนั
อนแพนันนคคนนแก แกตตนน มฉฉะนั ะนันนจะฟ จะฟ องรอองด
งดาาเน
เนนคด
นคด
ดังน
งน ให  ททาานว
นวนนจฉั
จ ฉัยยววาาททเเรรยยนจะม
นจะมขขออตตออสส ออยยาางไรหร
งไรหรออไม
ไม

เฉลย
ตาม ปพพ. มาตรา 1382 บคคคลใดครอบครองทรั
คลใดครอบครองทรัพพยยสสนผ น ผ ออนนไว
 ไว
 โดยความสงบ และโดยเป
และโดยเป ดดเผยด
เผยดววยเจตนาเป
ยเจตนาเปนเจาาของถ
ของถาาเป
เปน
อสังงหาร
หารมมทรั
ทรัพย
พย ไดคครอบครองต
รอบครองตดดตตออกักันเป
นเปนเวลาสบป
บปถาเปน
สังหาร
งหารมมทรั
ทรัพย
พย ไดคครอบครองต
รอบครองตดดตตออกักันนเป
เปนเวลาหาาปปไซร ทาานว นวา
บคคลนั
คคลนันนได
ไดกกรรมส
รรมสทธทธ
ตามปัญหา ทเร เรยยนซ
นซออเร
 เรออนแพจากขน
นแพจากขนน และไดจจดทะเบดทะเบยยนโอนกั
นโอนกัน
เร ยยบร
ของบ บรดดา
ออย
าย เขโดยท
ใจวเเรราาเป
าาใจว ยยนไม
เปนไม ททราบว
ราบวาาขน
ขนนนปลอมหนั
 นการโอนโดยชอบ
นการโอนโดยชอบ ปลอมหนั
จงงเห งงส
เหนนไดไดสออมอบอ
มอบอ
ววาาท าานาจ
นาจ า
 ทเเรรยยนกระท
นกระท
 โดยสจรจรต และไดคครอบครองเร รอบครองเรออนแพนั
นแพนันนดดววยเจตนาเป
ยเจตนาเปนเจาาของ ของ
และไมปรากฏว
ปรากฏวาาททเเรรยยนครอบครองโดยไม
นครอบครองโดยไมสสงบหร งบหรออโดยไม โดยไมเเปปดเผย
แตปประการใด
ระการใด แมเร เรออนแพนั
นแพนันนจะม
จะม ใชขของขน
องขนนนผผ ขขาย
าย แตเเมมออท  ทเเรรยยนน
ม ไดคครอบครองแทนผ
รอบครองแทนผ ออน แต ไดคครอบครองโดยความสงบ
รอบครองโดยความสงบ และโดย

เป
เป
ง ดเผย
ดหาร
สังหารเผยมมทรั
ดววยเจตนาเป
ทรั พยเจตนาเป
พย ด ตออกักันนนเป
ยตตดต เจ
เปาของส
านของสาาหรั
หรับบเร
ระยะเวลาเก เรนห
นออนแพซ
หนแพซ
าาปป ทงงเป
 เเรเปนนจงได
รยยนจ งได
กรรมสททธธตามมาตรา
ต ามมาตรา 1382 ดังงกล กลาาวว (เทยยบค
บคาาพพพพากษาฎ
ากษาฎกกาทาท 
969/2536)
ฉะนัน ทเเรรยยนจ
นจงมงมขขออต
 ตอสอส  โดยอางการครอบครองปรปั
างการครอบครองปรปักษ ไดตตาม าม
มาตรา 1382 ดังงกล กลาาวว
 16. บญ
ญมาให
มาใหบบญ
ญมมเเขขาาททาากกนในท
นในทดด นนม
 มออเปล
เปลาาของตนแทนการช
ของตนแทนการชาาระ ระ
ดอกเบย บญ
ญมมเเหหนนววาาอย
อยาางไรเส
งไรเสยก
ยก ไม ไดรัรับบชชาาระหน
ระหนแแน
 นจจงงได
ได ไปขอ

ออก น.ส. 3 ก. ในทดด นนดั

 ดังงกล
กลาาวเป
วเปนชออของตน
 ของตน จนป
จนป เเศษต
ศษตอมาอมา
บญมาทราบเร
ญมาทราบเรอองจ
 งจงงยยนค
น คาาขาดให
ขาดใหบบญ
ญมมออกไปจากท
ออกไปจากทดด นนดัดังงกล
กลาาวว ม
ฉะนันจะฟ
นจะฟ องรอองด
งดาาเน
เนนคด
นคด ดังงนน ให
 ททาานว
นวนนจจฉัฉัยยววาบ
าบญ
ญมมจจะม
ะมขขอ
ตอส
อส ออยยางไร
างไร หรออไม
ไม

เฉลย
ตาม ปพพ. มาตรา 1381 บคคคลใดย คลใดยดดถถออทรั
ทรัพพยยสสนอย
น อย ในฐานะเป
  ในฐานะเป น
ผ แทนผ
แทนผ ครอบครอง
ครอบครอง บคคคลนั
คลนันนจะเปล
จะเปลยยนลั
 นลักกษณะแห
ษณะแหงงการย การยดดถถออได
ไดกก
แต
 โดยบอกกล
แทนผ ครอบครองต
ครอบครองต าาวไปยั
วไปยั งผ
งผ คครอบครองว
ออไปหร
ไปหร รอบครองว
ตนเองเปาไม
ออตนเองเป านไม เเจตนาจะถ
จตนาจะถ
ผ คครอบครองโดยส
รอบครองโดยส ออทรั
ทรัพพยยรสสตน
จจร
อาศัยยออาานาจใหม
นาจใหมอัอันนได
ไดจจากบ
ากบคคลภายนอก
คคลภายนอก
ตามปัญหา บญ ญมาให
มาใหบบญญมมเเขขาาททาากกนในท
นในทดด นนมมอเปล
อเปลาาของตนแทน
ของตนแทน
การชาาระหน
ระหนดดอกเบ
 อกเบยยนั
 นันนเห
เหนนได
ไดววาาบบญ
ญมม ไดยยดดถ
 ถออททดด นนดั
 ดังงกล
กลาาวอย
วอย ใน 
 ฐานะเป นนผผ แทนบ
 ฐานะเป แทนบญญมาผ
มาผ คครอบครอง
รอบครอง การทบบ ญ ญมม ไปขอออก น.ส.3

ก.
แนนันในท
ในท ันนยัยัดดงงถถนนั
น ออไม
นัไม
นเป
น ได
เปนววชาาเป
อของตนโดยเห
อ เปของตนโดยเห
นการบอกกลนนว าววไปยั
าาอย
าวไปยั อยาางไรเส
งงไรเส
งบ
บญ
ญมาผ ยยก ก ไม
มาผ  ไดชชาาระหน
คครอบครองว
รอบครองว ระหนา 
 ไมเเจตนาจะย
จตนาจะยดถ ดถออททดด นดั นดังงกล
กลาาวแทนบ
วแทนบญ ญมาผ
มาผ คครอบครองต
รอบครองตออไป ไป จง
ยังงมม ใชกการแสดงเจตนาเปล
ารแสดงเจตนาเปลยยนลั  นลักกษณะแห
ษณะแหงงการย การยดดถถออตาม ตาม ปพพ.
มาตรา 1381 แตปประการใด ระการใด ดังน งนแแม
 มบบญญมมจจะย
ะยดดถถออททดด นนนันันเป
นเปน
เวลาชานานเพานานเพยงไรก ยงไรก ไม ไดสสททธธครอบครอง
ครอบครอง (เทยยบค บคาาพพพากษาฎพากษาฎกกาา
 ท  3417/2527)
ดังนั
งนัน บญม
ญมจจงไม
งไมมมขขอต
อตอส
อส บบญ
ญมาแต
มาแตปประการใด
ระการใด

17. ขาวไดกกรรมส
รรมสทธ
ทธสส วนหน
ว นหนงงของท
 ของทดด นนม
 ม โฉนดของแดงโดยการ
ครอบครองปรปักษมมาเป
าเปนเวลานานแลววแต แตมม ได
 จจดทะเบ
ดทะเบยยนน ตอมา
อมา
แดงไดขขายท
ายทดด นแปลงดั
น แปลงดังงกล กลาาวทั
วทังงแปลงให
แปลงใหแแกกเเขขยยวว โดยเขยวทราบ ยวทราบ
วาขาวครอบครองท
าขาวครอบครองทดด นนสสววนนั นนันนอย
อย แแลลว แตสสาคั
า คัญ
ญผผดว
ดวาาเป
เปนทดด น
นอกโฉนดและเขาาใจว ใจวาาเป
เปนทดด นของขาวเอง
นของขาวเอง ภายหลังงจากจด จากจด
ทะเบยยนโอนท
นโอนทดด นนแปลงนั
 แปลงนันนแล แลว เขยวจ ยวจงงทราบว
ทราบวาาททดด นนส
 สววนท
นทขขาว
 าว
ครอบครองนันนอย อย  ในเขตโฉนดทซซ ออจากแดง
 จากแดง ดังงนน ให  ททาานว นวนนจฉั
จ ฉัยยววา
ขาวจะเพกกถอนการจดทะเบ
ถอนการจดทะเบยยนของเข นของเขยยวในส วในสววนทนทดด นนท
 ทตนครอบ
ต นครอบ
ครองไดหหรรอไม
อไม เพราะเหต ใด
เฉลย
ตาม ปพพ. มาตรา 1300 ถาาได ไดจดทะเบ
จดทะเบยยนการโอน
นการโอน
อสังงหาร
หารมมทรั
ทรัพย
พยหหรรออทรั
ทรัพพยยสสททธ
 ธออัันเก
นเกยยวกั
 วกับอสั
บอสังงหาร
หารมมทรั
ทรัพย
พยเป
เปน
ทางเสยเปร
ยเปรยบแก
ยบแกบบคคคลผ
คลผ อย
อย  ในฐานะอันนจะให จะใหจจดทะเบ
ดทะเบยยนส
นสทธ
ทธของ
ของ

ตนได ออย
ย กกนได
ทะเบยยนนั
นนั นออนไซร
 ได
นไซร ทารโอนอั
าานว
นวาาบบคคคลนั
แตกการโอนอั คลนั
นนม า นนอาจเร
อาจเรยยกให
มคคาตอบแทน
ตอบแทน กให
ซงงผ เเพ
ผ พรัรกกถอนการจด
ถอนการจด
ับบโอนกระท
โอนกระทา
การโดยสจจรรตตนันัน ไมววากรณ
า กรณจจะเปะเป นนประการใด
ประการใด ทาานว นวาาจะเร
จะเรยยกให
กให
เพกกถอนทะเบ
ถอนทะเบยนไม ยนไม ได
ตามปัญหา ขาวไดกรรมส กรรมสทธ ทธสส วนหน
ว นหนงงของท
 ของทดด นนม
 ม โฉนดของแดง
โดยการครอบครองปรป
โดยการครอบค รองปรปัักษมมาเป าเปนเวลานานแลวแต วแตมมไไดดจจดทะเบ
ดทะเบยยนน
  โดยการครอบครองปรปกษ
 โดยการครอบครองปรป กษมาเปนเวลานานแล
มาเปนเวลานานแลวแต วแตมม ไดจดท
 ไดจดท เบ เบยนยน
ตอมาแดงได
อมาแดงไดขขายท
ายทดด นแปลงดั
น แปลงดังงกล
กลาาวทั
วทังงแปลงให
แปลงใหแแกกเเขขยยวว เมออเข เขยยวว
ทราบวาาขาวครอบครองท
ขาวครอบครองทดด นนส  สววนนั
นนันนอย
อย แแลลวย
วยอมถ
อมถออได
ไดววาาเข
 เขยยวเป
วเปน
ผ รรัับโอนโดยไม
บโอนโดยไมสสจร
จ รต แมเเขขยยวจะส
วจะสาาคัคัญผ
ญผดวดวาาเป
เปนทดด นนอย
 อย นนอก
อก

 โฉนดและเขาใจว าใจวาาเป
เปนทดด นของขาวเองก
น ของขาวเองก ไมออาจเป
าจเปนขออออาางท
งทจจะ
ะ
ทาาให
ใหเเขขยยวเป
วเปนผ จดทะเบ
จดทะเบยยนรั นรับบโอนโดยส
โอนโดยสจจรรตตได
ไดแแตตประการใด
ประการใด
ฉะนันการจดทะเบ
นการจดทะเบยยนดั นดังงกล
กลาาวจ
วจงเป
งเปนทางเสยยเปร
เปรยยบแก
บแกขาวผ
ขาวผ คครอบ
รอบ
ครองปรปักษซซงอย
ง อย  ในฐานะอันนจะให
จะใหจจดทะเบ
ดทะเบยยนส
นสททธธของตนอย
ของตนอย กกออนน
ตาม ปพพ. มาตรา 1300 (เทยบค ยบคาาพพพากษาฎ
พากษาฎกกาท
าท 265/2530)
ดังนั
งนัน ขาวจงขอให
งขอใหเพ เพกกถอนการจดทะเบ
ถอนการจดทะเบยยนของเข
นของเขยยวในส
วในสววนท
นทดด นนท
 ท
ตนครอบครองได

18. กมล กว

นทว
น ทว และกระจ
สองแสนบาท และหนงแสนบาทตามล า
าง ง
ง แสนบาทตามลาดั ออกเง
น
นกั
กัน
นคนละสามแสนบาท
คนละสามแสนบาท
าดับ รววมกั
มกันนซซออรถต
 รถต คัคันนหน
หนง
ราคาหกแสนบาท เพออว  วงรั
ง รับบสสงงคนโดยสารระหว
คนโดยสารระหวาางหลั
งหลักกสส –
ปากเกรด หลังงจากว
จากวงงรถได
 รถไดสสองป องป กวนทร
นทร ไดเเสนอความเห
สนอความเหนนววาาควร ควร
เปลยนเส
ย นเสนทางเด
นทางเดนนจากเด
จากเดมมเป เป น ปากเกรด – หมอชต เนองจากม อ งจากม
ผ  โดยสารมากกวา สววนกมลเสนอความเห
นกมลเสนอความเหนนววาควรขายรถต
าควรขายรถต คัคันดั นดัง

กลดดาวแล
 ไม า วแล วน
วนาาเง
ทังสามคนได เงนมาแบ
ง สามคนได นมาแบ งปั
งษาหาร
ปันกันนตามส
ปปรรกกษาหาร ตามส
อกันแลววนเน
อกันแล นเน
อองจากเศรษฐก
 งจากเศรษฐก
ว ปรากฏผลดั จจในช
ในชาาง
งงนน กระจ ววงน
งงน
เหนนววาาควรเปล
ควรเปลยนเส
ย นเสนนทางเด
ทางเดนนรถและไม
รถและไมคควรขายรถ
วรขายรถ กมลเหนว นวาาไม
ไม
ควรเปลยยนเส  นเสนทางเด
นทางเดนนรถแตรถแตคควรขายรถ
วรขายรถ กวนนทร ทรเห
เหนนดดววยทั
ยทังงสอง
สอง
กรณววาาจะขายรถหร
จะขายรถหรอจะเปล
อจะเปลยนเส
ย นเสนนทางเด
ทางเดนนรถก
รถก ได ดังงนนทท าานเห
นเหน
 วาจะเปลยนเส
าจะเปลยนเสนทางเดนรถหร
นทางเดนรถหรอจะขายรถต
อจะขายรถต  ค นดงกล
นดงกลาวได
าวไดหร
หรอไม
อไม  
เพราะเหต ใด

เฉลย

ตามปพพ. มาตรา 1358 “วรรคสาม” ในเรอองจั งจัดดการอั

การอันนเป
เปนสาร
สาคั
าคัญ ทานว
านวาาตตอองตกลงกั
งตกลงกันนโดยคะแนนเส
โดยคะแนนเสยยงข
งขาางมากแห
งมากแหงงเจ
เจาาของ
ของ
รวม และคะแนนขาางมากนั งมากนันนตตอองม
งมสสววนไม
นไมตต าากว
 กวาาคร
ครงงหน
 หนงงแห
 แหงค
งคา
ทรัพพยยสสน
การเปลยยนแปลงวั
 นแปลงวัตตถถททประสงค
ป ระสงคนันัน ทาานว
นวาาจะตกลงกั
จะตกลงกันนได ไดกกแแตตเม
เมอ
เจาของรวมเห
าของรวมเหนนชอบท ชอบทกคน กคน
ตามปััญหา การทกกมล
ตามป  มล กวนนทร ทร และกระจาางง เป เป นนเจ
เจาาของรวมใน
ของรวมใน
รถต คคัันหน
นหนง โดยกมลมสสววนราคาสามแสนบาท
 นราคาสามแสนบาท กวนทร นทรสองแสน
สองแสน
บาท กระจ
ทางเด าางหน
งหนงงแสนบาท
นรถจากปากเกร
นรถจากปากเกร  แสนบาท ด – หลั ตออมาม
มาม คความประสงค
วามประสงค
กกสส เปนปากเกรด จะเปล จ–ะเปล
ยยนเส
หมอช นเส
ต ซนง
เปนการจัดดการอั
การอันนเป เปนสารสาาคัคัญตาม ปพพ. มาตรา 1358 วรรค
สาม ตอองตกลงกั
งตกลงกันนโดยคะแนนเส
โดยคะแนนเสยยงข งขาางมากและม
งมากและมสสววนราคาไม
 นราคาไมตต า
กวาคร
าครงงหน
 หนงงของค
 ของคาาทรั
ทรัพพยยสสน ปรากฏวาามมผผ เเหหนนดดววยสองรายค
ยสองรายคอ
กระจางและกว
างและกวนนทร ทรซซงงเป
เปนเสยยงขงขางมากและม
างมากและมสสวนราคารวมกั
ว นราคารวมกัน

แล
บาทววได
ไดยสามแสนบาทอั
สออมสามารถกระท
ามแสนบาทอั
มสามารถกระท นนไม
ไมาได
ตต ากว
าได า กวาคร
าครงงของราคาทั
 ของราคาทังงหมดหกแสน
 หมดหกแสน
สวนการขายรถต
วนการขายรถต คัคันนดัดังงกล กลาาวเพ
วเพออน
 นาาเง
เงนมาแบ
นมาแบงงปัปันกันนนันันเป
นเปนการ
เปลยนแปลงวั
ย นแปลงวัตตถถททประสงค
ป  ระสงคตตาม าม ปพพ.มาตรา 1358 วรรคส ตอง อง
ตกลงกันนโดยไดโดยไดรัรับบความเห
ความเหนนชอบของเจ ชอบของเจาาของรวมท
ของรวมทกกคน คน ปรากฏวา
 มผ  เเหนชอบสองคน
หนชอบสองคน คคออ กมลก กมลกบกว บกวนทร
นทรสสวนกระจ
วนกระจางไม
างไมเหเหนชอบ
นชอบ
ดวย
วย แมววาากระจ
 กระจางจะม
างจะมสสววนราคาหน
นราคาหนงแสนบาทน
ง แสนบาทนออยกว
ยกวาาเจ
เจาาของ
ของ
รวมคนอน ๆ กตาม ตาม ดังงนันันนจจงไม
งไมสสามารถขายรถต
ามารถขายรถต คัคันดั
นดังงกล
กลาาวได
วได
ดังนั
งนัน เหนนววาาเปล
เปลยนแปลงเส
ย นแปลงเสนนทางเดทางเดนรถได แตขายรถต
ขายรถต คัคันนดัดัง

กลาวไม
าวไม ได ตามเหตผผลดั
ลดังงกล
กลาาวว

19. ชาตยยอมออกจากท
อมออกจากทดด นนม  มออเปล เปลาาของตนเพราะหลงเช
ของตนเพราะหลงเชออค  คาาบอก
บอก
กลาวของเจ
าวของเจาาพนั
พนักกงานว
งานวาาททดด นนั
น นันนเป
เปนทสสาธารณะ
 าธารณะ ภายหลัง 10 ป
เศษตอมาม
อมามการรั
การรังงวัวัดดสอบเขตท
สอบเขตทดด นใหม น ใหม ปรากฏวาาททดด นนดัดังงกล
กลาาวอย
วอย 
นอกเขตสาธารณะ ดังงนน ให  ททาานว นวนนจจฉั
 ฉัยยววา ชาตจจะเร
ะเรยยกร
กรองท
องทดด นนดัดัง
กลาวค
าวคนนได
ไดหหรรออไม
ไมเเพระเหต
พระเหต ใด

เฉลย
ตาม ปพพ. มาตรา 1377 ถาาผผ ครอบครองสละเจตนาครอบครอง
ครอบครองสละเจตนาครอบครอง
หรออไม
ไมยยดดถ
 ถออทรั
ทรัพพยยสสนนต
 ตออไปไซร
ไปไซร การครอบครองยออมส มสนนส  สดดลง
ลง
ถาาเหต
เหตออัันม
นมสภาพเป
สภาพเปนเหตชชััววคราวมคราวมมมาขั
าขัดดขวางม
ขวางม ใหผผ คครอบครอง
รอบครอง
ยดถ
ดถออทรั
ทรัพพยยสสนไซร
นไซร ทานว านวาาการครอบครองไม
การครอบครองไมสสนนส
 สดดลง ลง
ตามปััญหา การทชชาต
ตามป  าตยยอมออกจากท
อมออกจากทดด นนม
 มอเปล
อเปลาาของตนเพราะ
ของตนเพราะ

หลงเช
สาธารณะ อค
อ คาาบอกกล
บอกกล
ภายหลัาาวของเจ
งวของเจ าพนั
าพนัออมาม
10 ปป เเศษต
ศษต กกงานท
งานทการรั
มามกดดารรั
 นนว
 วงงวั
าท
าวัทดสอบเขตท
ดดด สอบเขตท
นนนันันเป
นเปนทดด นนใหม
 ใหม
ปรากฏวาาททดด นดั
น ดังงกล
กลาาวอย
วอย นอกเขตท
นอกเขตทสสาธารณะนั
 าธารณะนัน เหนนได ไดววาาชาต ชาต
ยนยอมออกจากท
นยอมออกจากทดด นนดัดังงกล กลาาวเปวเปนเวลาถง 10 ปป เเศษแล ศษแลว ถออไม ไม ได
วาม
ามเเหต
หตออัันม
นมสสภาพเป
ภาพเปนการชั ววคราวมาขั
คราวมาขัดดขวาง ขวาง ม ใหชชาต าตยยดดถ
 ถอ
 ทรพยสสนตาม ปพพ. มาตรา 1377 วรรคสอง จงถ
ทรพย จงถอได
อไดววาชาต
าชาตสละ
สละ
เจตนาครอบครองหรอไม อไมยยดดถ
 ถออททดด นนั
น นันนตตออไป
ไป การครอบครองของ
ชาตจจงส
ง สนนส
 สดดลงตาม
ลงตาม ปพพ. มาตรา 1377 วรรคหนง (คาาพพพากษา พากษา
ฎกกาท
าท 2954/2523)

ดังนั
งนัน ชาตจจะเร
ะเรยยกร
กรองท
องทดด นนดั
 ดังงกล
กลาาวค
วคนนหาได
หาได ไม 

20. เสอน อนาาพพนันัยยกรรมไปจดทะเบ

กรรมไปจดทะเบยยนรั นรับบมรดกท
มรดกทดด นนม
 ม โฉนดแปลง
หนงมาเป
ง มาเป นของตน
นของตน โดยไมททราบว ราบวาาเป
เปนพนนััยยกรรมปลอม
กรรมปลอม แลววนนา
มาจดทะเบยยนขายฝากให
นขายฝากใหแแกกชชาางง โดยชาางก งก ไมททราบเร
ราบเรออง ง
พนันัยยกรรมปลอมแต
กรรมปลอมแตออยยาางใดงใด ตออมาปรากฏข
มาปรากฏขอเท อเทจจจร
จรงงววาท
าทดด นนแปลง
แปลง
นันนเป
เปนสววนท
นทเป
เ ปนมรดกของแมวซงงยั  ยังงมม ไดจจดทะเบ
ดทะเบยยนน ดังน งน ให
 ททาานน
วนนจจฉั
 ฉัยว
ยวาแมวจะเร
าแมวจะเรยยกใหกใหชชาางส
งสงงมอบท
มอบทดด นนดัดังงกล
กลาาวค
วคนนแก
แกตตนได
นไดหหรรอ
 ไมเเพราะเหต
พราะเหต ใด
เฉลย
ตาม ปพพ. มาตรา 1336 ภายในบังงคัคับบแห แหงงกฎหมาย
กฎหมาย เจาของ
าของ
ทรัพพยยสสนม
น มสสทธ
ท ธ ใชสสอยและจ
อยและจาาหน หนาายทรั
ยทรัพพยยสสนของตน และไดซซง
ดอกผลแหงงทรั ทรัพยพยสสนนนั
 นัน กับบทัทังม
งมสสททธธตตดตามและเอาค
ด ตามและเอาคนนซซง

ทรั
ขวางม พพยย ให
สสนของตนจากบ
น ของตนจากบ
ผผ ออนนสอดเข
 สอดเขามามคคคลผ
คลผ
 ให ผผ   ไม  มมสอดเข
สสทธ
ออนนสอดเข ท ธจจะย
ะย
เกดดถ
าาเก  ถวขออไว
ยยวข ไวงกัแและม
อองกั ละม
ทรัสสพย
บบทรัพททธ
ยธสสขัขนนั
น ัดนัน
 โดยมชชอบด อบดววยกฎหมาย ยกฎหมาย
ตามปััญหา การทเเส
ตามป  สออนนาาพพนันัยยกรรมปลอมไปจดทะเบ
กรรมปลอมไปจดทะเบยยนรั นรับบมรดก มรดก
ทดด นม
น ม โฉนดปลงหนงมาเป ง มาเป นนของตน ของตน แลววนนาไปจดทะเบ าไปจดทะเบยยนขายฝาก นขายฝาก
  ใหแก
 ใหแกชชางนน
างนน เหนได
เหนไดววาเส
าเสอไม
อไม ใช
 ใชเจ
เจาของกรรมส
าของกรรมสทธ
ทธและไม
และไมมมสทธ  ใด
ใด

ๆ ทจจะท
ฝากจากผ ะท าานซซนงงไม
ตตไม
กรรมเก
กรรมเก
มมสสทธ ยยวกั
 วกัๆบบททแม
ท ธ ใด ดด นนนั
 ชชนัาางจะได
นนได
ได ฉะนั
งจะได นนชชาางจ
จจดทะเบ
ดทะเบ งจยยนโดยส
งงเป
เปนผ รัรจจรับบขาย
นโดยส ขาย
รตตและ
และ
เสยยคคาตอบแทนก
าตอบแทนก ไม ไดรัรับบการค การค มครองตามหลั
มครองตามหลักกผผ รัรับบโอน โอน ไมมมสส ททธธ

ดกว
กวาผ
าผ รัรับบโอน
โอน ฉะนัน แมวเจาาของท ของทแแท
 ทจจรรงงจจงงมมสสททธธตตดดตามเอาค
 ตามเอาคน
จากชางผ
างผ ไม  มมสส ทธ
ท ธจะย
จะยดดถถออไว
ไว ไดตตาม
าม ปพพ. มาตรา 1336 ดัง
กลาว
าว
ดังนั
งนัน แมวจงเร
งเรยกให
ยกใหชชาางส
งสงงมอบท
มอบทดด นนดั
 ดังงกล
กลาาวค
วคนนแก
แกตตนได
นได

21. เสนาะและสะอาดเป
เสนาะและสะอาดเป นนเจ เจาาของกรรมส
ของกรรมสททธธรร ววมกั
 มกันนในสวน
ในสวน
มะพราาวแปลงหน
วแปลงหนงงโดยม
 โดยมสสววนคนละคร
นคนละครง เสนาะไดเข เขาาไปปล
ไปปลกกบบาานน
อย ออาศั
าศัยยในสวนมะพร
ในสวนมะพราวดั
าวดังงกลกลาาวว และเกบบผลมะพร
ผลมะพราาวในสวนนัวในสวนนัน
ขายตลอดมาโดยสะอาดซ
 ไม เเคยบอกเล
คยบอกเลาาหร
หรออขออน
ขออนญ งอย
ง อย
 ตตาางจั
 งจังหวั
ญาตจากสะอาดเลย
าตจากสะอาดเลยงหวัดไม
ดไมททราบเร
ราบเรออง
 ง ทังงเสนาะก
ตออมาสะอาดทราบ
มาสะอาดทราบเสนาะก
เรอองดั
 งดังงกล
กลาาวว ประสงคจจะฟ ะฟ องขับบไล ไลเเสนาะให
สนาะใหอออกไปจากสวน
อกไปจากสวน
มะพราาวและเร
วและเรยยกเง
กเงนนททขายผลมะพร
ข ายผลมะพราวได าวไดหหรรออไม
ไม เพราะเหต ใด

เฉลย
ตามปพพ. น ไดมาตรา
ทรัพพยยสสนได 1360นันันนตเจ
แตกการใช
ารใช าาของรวมคนหน
ตอองไมของรวมคนหน
งไม แง หๆงงเจ
ขขััดดตตออสสทธ
ทธแห เจมาาของรวมคนอ
สสของรวมคนอ
ททธธ ใช น
ๆ
ทาานให
นใหสัสันนนน ฐานไวกกออนว
นวา เจาาของรวมคนหน
ของรวมคนหนง ๆ มสสททธธ ได  ดดอก
อก
ผลตามสววนของตนท
นของตนทมม  ในทรั
 พพยยสสนนัน
 ตามปญหา
ตามปญหา การท
การทเสนาะและสะอาดเปนเจ
เสนาะและสะอาดเปนเจาของกรรมส
าของกรรมสทธ
ทธรวมก
รวมกนน

 ในสวนมะพร
ปลกกบบาานอย อาาวแปลงหน
วแปลงหน
นอย อาศั
าศัยยอย งโดยม
ง โดยมสสววนคนละคร
อย  ในสวนมะพร านคนละคร
าวดั
วดังงกล ง นนสามารถกระท
กลาาวนั
วนั เสนาะได
เเขขาาไป
สามารถกระท ไป าาได
ได
เพราะเปนการใชททรัรัพพยยสสนนในฐานะท
 ในฐานะทตตนเป
 นเปนเจาาของรวมคนหน
ของรวมคนหนง

ตามมาตรา 1360 วรรคหนงงแห  แหง ปพพ. โดยไมถถออววาาละเม

ละเมดดตตอ
สะอาดซงงเป
 เปนเจาาของรวมอ
ของรวมอกกคนหน
คนหนง แมสะอาดจะไม
สะอาดจะไมททราบเรราบเรอองง
และเสนาะก ไมเเคยขออน คยขออนญ ญาตก
าตกตตาม าม เพราะผลมะพราาวเป วเปนดอกผล
ของทรัพพยยสสนค น คออสวนมะพร
สวนมะพราาวท วทเเสนาะและสะอาดม
 สนาะและสะอาดมสสววนคนละคร
นคนละครง
เมอไม
อ ไมมมขข ออตกลงกั
ตกลงกันนไว
ไวเป
เปนอยาางอ
งอนนตามมาตรา
 ตามมาตรา 1360 วรรคสอง
แหง ปพพ. ใหสัสันนนน ฐานไวกกออนว  นวาาเจ
เจาาของรวมคนหน
ของรวมคนหนงงๆ ๆ มสสทธ ท ธ ได

ดอกผลตามสววนของตนท นของตนทมม  ในทรั
 พพยยสสนนั น นัน สะอาดจงงมมสสววนในเง
นในเงน
คาขายผลมะพร
าขายผลมะพราาวคร วครงงหน
 หนง
ดัและสะอาดม
งนั
งนัน เหนนววาาสะอาดฟ
สะอาดฟ
สสทธ
ทธเร 
เ รยยกรองขับ
บไล
กรองเงไล เ
เสนาะให
สนาะให
อ
ออกไปจากมะพร
อกไปจากมะพร
องเงนนคคาาขายผลมะพร า
าวไม
วไม
 ได
ขายผลมะพราวจากเสนาะได
าวจากเสนาะไดคครรง
หนงของทั
ง ของทังงหมด
หมด

ขออสอบเก
สอบเกาากฎหมายพาณ
กฎหมายพาณชย
ชย 3

1.
มาชาตชาต ได
กก เง
เงขขอให
นศั
นอให
ศักกดเเช
ดช ญ100000
เขาาททาาสัสับาท
ญเข ญญาค
ญญาคโดยเอกท
 ประกัาาสั
าาประกั สัหน
นนหนญ
ญญาค
รญาค
 ายนาาประกั
รายน  ออ ประกั
กกฉบั นหน
ตอง
ฉบับบหน
เมอหน
อ หนถถ งก
งกาาหนดช
หนดชาาระ ระ ชาต ไมชชาาระ ระ หน ให  ศศัักกดด ศักกดดจจ งงมาทวง
มาทวง
ถามจากเอก เอกเกรงจะเสยยชชอเส อ เสยยงจ
งจงงชชาาระเง
ระเงนนใหใหทัทังงหมด หมด แลววไป ไป
เรยยกร
กรองเอาจากชาต
องเอาจากชาต แตชชาต าต ไมมมเง
เงนนชชาาระให
ระให ดังงนนเเอกม
 อกมสสททธธเร
เรยยกก
 รองเงนด
องเงนดงกล
งกลาวจากเช
าวจากเชญได
ญไดหร
หรอไม
อไม เพ
เพยงใด
ยงใด

แนวตอบ
มาตรา 682 วรรค สอง มาตรา 693

จากบทบัญ ญญั
ญัตตขข าางต
งตน เมอเอกได
อ เอกไดชชาาระหน
ระหนตตามสั
 ามสัญ
ญญาก ญาก เเงงนให
นใหแแกก
ศักด
กดเเจ
 จาหน
าหนแแล
 ลว เอกยออมเขมเขาารัรับช
บชววงส
งสททธธขของศั
 องศักกดด บรรดามเเหน หนอ
ชาตลลกกหน หน และมสสททธธ ไลเบ เบยเอาจากชาต
ย เอาจากชาต ไดเเตตมมจจาานวน นวน แตเม เมอ
ปรากฏวาาชาต ชาต ไมมมเง
เ งนนชชาาระให
ระให เอกกมมสส ททธธ ไลเเบบยยเอากั
 เอากับบเช เชญ
ญซซง
เปนผ คคาประกั
า ประกันนออกกคนได
คนได แมจะม จะม ไดททาสั
าสัญ
ญญาค
ญาคาาประกั
 ประกันนรรววมกั มกันนกักับ
เชญ
ญกกตาม
ตาม แตทัทังงเอกและเช
เอกและเชญ ญตตางกมมคความรั
วามรับบผผดดอย อยาางล
งลกกหน
หนรร ววมม
ตอศั
อศักกดดเเจ จาหน
าหนตตามม.682
 ามม.682 วรรค 2 เมออเอกช เอกชาาระหน
ระหน ให  ศศัักกดดแแล
 ลว
เอกยออมรัมรับบชชววงสงสททธธจากศั
จากศักกดดมมาไล
 าไลเเบบยเอาจากเช
ย เอาจากเชญ ญได
ได แตมมสสททธ ธ ไล
เบยได
ย ไดเพ
เพยยงก
งกงงหน
 หนงงของจ
 ของจาานวนเง
นวนเงนนทท ได
 ชชาาระไปเท
ระไปเทาานันัน
2. นายสนก นก เง
เงนนนายพั
นายพันนธธ  6 แสนบาท โดยนายชาตนนาท าทดด นแปลง
หนงราคา
ง ราคา 3 แสน บบาท าท มาจมาจาานองเป
นองเปนประกันหน นหนเม เ มออหน
 หนคครบ รบ
กาหนด
าหนด นายสนนไม ไมชชาาระหน
ระหน นายพันนธธ จจะบั
ะบังงคัคับบจจาานองท
นองทดด น นาย
ชาตจจงช
ง ชาาระหน
ระหนเเง งนนกก  6 แสนบาทใหนายนายพั
นายนายพันนธธ เเพพออม  ม ใหมมกการ
าร

คบังคั
นงคัตน
นตน บบจจานอง
านายส
นอง นปฏ
นแล
ปฏววนายชาต
นายชาต
เเสธอ งวเเร
สธอาางว ารยยกให
ทกให  จนนายส
ดด นนจ าายสนนชชรราคาเพ
านองม
นองม าาระเง
ระเงนยยง6ง 3แสนบาท
าคาเพ แสนบาท
จะขอชาาระเง ระเงนเพ
นเพยงยง 3 แสน บาท เทาราคาท าราคาทดด น นายชาตจจงงนนา
เรอองน
 งนมาปร
ม าปรกษาท
กษาทาานน ทาานจะให
นจะใหคคาาแนะน  แนะนาาแก
แกนนายชาต
ายชาตออยยาางไร
งไร
 แนวตอบ

มาตรา อเท724
จากขอเท จรวรรค
จจจร ในปัญหนหาง นายชาต ไดจจาานองท
งงในปั  นองทดด นนของตนเป
 ของตนเปน
ประกันนหน
หนทท นนายส
 ายสนนกก เเงงนนนายพั
นายพันนธธ  6 แสนบาท จงงเป เปนเรอองท
 งทนนาย
 าย

ชาตจจานองทรั
า นองทรัพพยยเเปปนประกันนหน
หนทท ผผ   ออนนเป
 เปนลกกหน
หน เมออนายชาต
 นายชาตเเขขา
ชาาระหน
ระหนแแทนนายส
 ทนนายสนนลลกกหนหน 6 แสนบาท เตมจ มจาานวนหน
นวนหน โดยม
  ไดมม
การบังงคัคับบจจานองท
านองทดด นของนายชาต
น ของนายชาต ดังงนันัน นายชาตกกยย อมม อ มมสสททธธ
เรยยกร
กรองนายส
องนายสนให
นใหชชาาระหน
ระหนคค นแก
น แกตตนได
นได 6 แสนบาท เทาจ าจาานวนท
นวนท
 ไดชชาาระหน
ระหนแแทนไป
 ทนไป แมททดด นจ
น จานองจะม
านองจะมรราคาเพ
าคาเพยยงง 3 แสนบาท
กตาม
ตาม นายสนนลลกกหน
หนจจะขอช ะขอชาาระ ระ เงน 3 แสนบาทเทาาราคาท
ราคาทดด นนไมไม
 ได
ขาาพเจ
พเจาาจะแนะน
จะแนะนาาให
ใหนนายชาตายชาตเเรรยยกร
กรองให
องใหนนายส
ายสนนชชาาระเง
ระเงน 6 แสน
บาท เทาาทท ได
 เเขขาาชชาระหน
าระหนแแทนนายส
 ทนนายสน
3. แสดออกตัวแลกเง วแลกเงน สังให
งใหคครามจ
รามจาายเง ยเงนนให
ใหสสมมจ
 จาานวน
นวน 5 แสน
บาทสมมสลัสลักกหลั หลังโอนให
งโอนใหฟ า ฟฟ าสลักกหลั
หลังดอนให
งดอนใหเเขขยยวว มวงอาวั
วงอาวัลลฟฟา
เขยยวได
วไดยยนตั
น ตัววให
ใหคครามรั
รามรับรอง
บรอง ตัววเง
เงนนถถงงกกาาหนด
หนด เขยยวเร วเรยยกให
กให ใคร
ชาาระเง
ระเงนนตามตั
ตามตัววได ไดบบาง
าง

แนวตอบ
ปพพ.มาตรา
ปพพ.มา ตรา 937 949400 967 90
9000 914
ตามปัญหาครามรั บบผผดดตตออเข
เขยยวในฐานะเป
วในฐานะเปนผ จจาายท
ยท ได
 ลลงลายม
งลายมออชชอ
รับรองตั
บรองตั ววแลกเง
แลกเงนน(มาตรา
(มาตรา 967 900 )
 แสดรบผ
แสดรบผดต
ดตอเข
อเขยวในฐานะลงลายม
ยวในฐานะลงลายมอช
อชอเปนผ
อเปนผ  ส งจ
งจายต
ายตวแลกเง
วแลกเงนน

ส(มาตรา
มและฟ914
มและฟารับบผผ967 )เขยยวในฐานะผ
ดดตตออเข วในฐานะผ สสลัลักกหลั
หลัง (มาตรา 914)

มวงรั
วงรับบผผดดตตออเข
เขยยวในฐานะผ
วในฐานะผ ออาวั
าวัลลฟฟ า (มาตรา 940) ผ รัรับบอาวั
อาวัล
ยอมต
อมตอองผ
งผกกพัพันเปนเปนอยาางเด
งเดยยวกั
วกับบบบคคคลซ
คลซงงตนประกั
 ตนประกัน

4. นายนออยก ยก เเงงนนนายใหญ
นายใหญ ไป 2 หมนนบาท  บาท โดยมนายกลางเป นายกลางเปนผ 
คาประกั
า ประกัน เมอหน อ หนถถ งงกกาาหนดช
หนดชาาระน
ระนออยไม
ยไมมมเเงงนจ
นจงงสสงงจดหมายถ
จดหมายถง
 ใหญขขอขยายก
อขยายกาาหนดช หนดชาาระหน ระหนอออกไปอ
 อกไปอก 2 เดออนน โดยรับบรองว รองวาาจะ
จะ
ชาาระหน
ระหน ให
 แแนนนอนโดยกลางไม
นอนโดยกลางไม ไดรร เเหหนนเร เรองจดหมายดั
อ งจดหมายดังงกล กลาาวด
วดววยย
เมอครบก
อ ครบกาาหนด
หนด 2 เดออนแล นแลว ใหญจจงงทวงถามน
 ทวงถามนออยให ยใหชชาาระหน
ระหน แต
นออยไม
หร ยไม
ไมชชาาระหน
ออไม ระหน อกเช
กเชนนนน ใหญ
 จจะม
ะมสสททธธเเรรยกร
ยกรองเอาจากกลางได
องเอาจากกลางได

แนวตอบ
ปพพ.ม.700
การผออนเวลาในมาตราดั
นเวลาในมาตราดังงกล
กลาาวว หมายถงงกรณ
กรณททเเจ
 จาหน
าหนแและล
 ละลกกหน
หน
ตกลงกั นนให
ใหมมกการขยายก
และขออตกลงดั
ตกลงดั ารขยายก
งงกลกลาาวต
วตอองม าาหนดเวลาช
หนดเวลาช
งมผผลผ นเจาาระหน
ลผกกพัพันเจ ระหน
หนวว อออกไปอ
าาหน  าาถอกไปอ
ถายั ไมกกระยะหน
ายังงไม ถถระยะหน ง 
งงกกาาหนดท
หนดท
ขยายออกไปนันเจ นเจาาหน หนยัย ังงไม
ไมมมสสทธ
ท ธจะเร
จะเรยยกรกรองให
องใหลลกกหน หนชช าาระหน
ระหน ได

สาหรั
าหรับกรณ
บกรณททนน  ออยส
 ยสงจดหมายขอขยายก
งจดหมายขอขยายกาาหนดช หนดชาาระหน ระหนอออกไปอ  อกไปอก
2เดอนนั
อนนันเป
นเปนการแสดงเจตนาฝายเดยยวไม วไมมมผผลผ ลผกกพัพันตามก
นตามกาาหนด หนด
 เวลานนจ
เวลาน นจงไม
งไม ใชกรณ
 ใชกรณททเจาหน
เจาหนยอมผ
ยอมผอนเวลาให
อนเวลาใหตามม.700
ตามม.700 ดดงน
งนนน

เมอหน
หลัอ งจากครบก
งหน
ถถ งก
จากครบกงกาาหนดช
หนดช
าาระแล
ระแลวว แม
าหนดไปแล
าหนดไปแล 2  ใหญ จจะเร
ะเรยยกร
เดออนและน
นและน กรองให
องให
ออยไม
ยไม นนระหน
ออยช
ชชาาระหน ยช ให
าาระหน
 ระหน
ใหญ

กมมสสททธธเร
เรยยกร
กรองเอาจากกลางในฐานะผ
องเอาจากกลางในฐานะผ คคาาประกั
 ประกันนได
ได กลางยังงไม
ไม
หลดพดพนนจากความรั
จากความรับบผผด

5. นายสมก เเงงนนายสันนายสัก 4 แสนบาท โดยนายทรัพพยยนนาท าทดด นแปลง

หนงราคา
ง ราคา 7แสนบาท มาจาานองเป นองเปนประกัน เมออหน  หนเเง งนก
นก คครบ
รบ
กาหนด
าหนด นายสมไมชชาาระหน ระหน นายสักกจจงงบับังงคัคับบจจาานอง
นอง ขายทอด
ตลาดทดด นของนายทรั
น ของนายทรัพย
พย ไดเเงงนนสสททธธชชาาระหน
ระหน 3 แสนบาท นาย
ทรัพพยยเเรรยยกให
กใหนนายสมช
ายสมชาาระราคาท
ระราคาทดด น 7 แสนบาท แตนายสม นายสม
ปฏเสธอ
เสธอาางว
แสนบาท งวาานายสั
นายสัพพยยกกได
นายทรั จจไดงงม
 มรัรับบช
สสชททธ
 าาระหน
ธระหน
เร จจากการบั
 ากการบั
เรยยกให
กให ตตนช งงคัคับบจ
นชาระหน
าระหน จาานองเพ
 ได นองเพ
ยยงง 3
3 แสนบาท
เทานั
านัน ทาานเห
นเหนด
นดววยกั
ยกับบขขออออาางของนายสมหรงของนายสมหรออไม ไม

แนวตอบ
ปพพ.มาตรา 724 วรรคสอง
ตามข
บาท มาจออเท
เทจจจร
จรง ในปัญนนหน
าานองประกั
นองประกั หา
หนทท นายทรั พพย ยเเงนงนนายสั
นนายสมก
 ายสมก นาาททนายสั
ดด นนของตนราคา
 ของตนราคา
กไป
กไป 4 แสนบาท 7 แสน
จงงเป
เปนเรอองท
 งทนายทรั
น ายทรัพพยยจจาานองท
 นองทดด นนเป
 เปนประกันนหน หนของผ
ข องผ ออน เมอ
นายทรัพพยยมม ได เเขขาาชชาระหน
าระหนแแทนนายสมล
 ทนนายสมลกหน กหน แต ใหนนายสั ายสักกเจ เจาาหน
หน
บังคั
งคับบจจานองท
านองทดด นนของตนได
 ของตนไดเเงงนนชชาาระหนระหน 3 แสนบาท นายทรัพย พย
 จงม
งมสสทธเร
ทธเรยกให
ยกใหนายสมช
นายสมชาระเง
าระเงนค
นคนแก
นแกตนได
ตนไดเพ
เพยง
ยง 3 แสนบาท

เท
ทดด าจ
านนายทรั
น จนายทรั
าานวนท
นวนทพย
พนายสั
น ยายสั กกเจ
เจาาหน
จจะไปเร
ะไปเร หน
กร ได
ยยกร อ งให
รัรับบชชนนายสมช
องให าาระหน
ระหนจจากการบั
ายสมช  าาระเง
ากการบั งงคั
กคัตตน
ระเงนนกก แแก บบจนจาานอง
7นอง
แสน
บาท เทาาราคาท ราคาทดด นจ
น จานองไม
านองไม ได

ดวยเหต
วยเหตผผลดั
ลดังงกล กลาาวว การท
การทนนายสมล
  ายสมลกกหน
หนยย นนยั
 ยันขอช
นขอชาาระหน
ระหนคค นนแก
แก
นายทรัพพยยเเพพยยงง 3 แสนบาท จงเป งเปนขออออาางท
งทชชอบด
 อบดววยกฎหมายท
ยกฎหมายทก
ประการ ขาาพเจ
พเจาาเห
เหนนดดววยกั
ยกับบขขออออาางของนายสม
งของนายสม
6. มกรา ออกตัวแลกเงวแลกเงนนสัสังงจจายเง
ายเงนนแก
แกผผ ถถ อ กมมภาส
ภาสงงมอบตั
มอบตัววแลก
แลก
เงนให
นใหมมนนาา มนนาสลั
าสลักกหลั
หลังโอนตั
งโอนตั ววแลกเง
แลกเงนนให ใหเเมษามษา ตั ววแลกเง
แลกเงนนถถง
กาหนดช
าหนดชาระ าระ เมษาเรยกให
ยกให ใครชาระหน าระหนตตามตั
 ามตั ววแลกเง
แลกเงนนฉบั
ฉบับบนน ได

บาง
าง

แนวตอบ
ปพพม. 900 921 967 940 914
ขออเท
เทจจจร
จรงงตามปั
ตามปัญหา
มนารั
นารับบผผดดในฐานะอาวั
ในฐานะอาวัลลมกรา มกรา ตามม.921 การสลักหลั กหลังต
งตววแลก
แลก
เงนซ
นซงสั
ง สังงให
ให ใชเเงงนนแก
แกผผ ถถอนั
อ นัน ยออมเป
มเปนเพยงประกั
ยงประกัน (อาวัลล))
สกมภาไม
มาหรั
าหรับผ
บผ ตตสัสอองรั
ภาไม ังงจจงรัาย
าบบผ
ยผดดเพราะม
เพราะม ไดลลงลายม
งลายมออชชออในตั
 ในตัววแลกเง
แลกเงน (ม.900)

7. นายเฉลมมสัสังงจจายเช
ายเชคคจจานวนเง
านวนเงน 100 ลาานบาท
นบาท ใหแแกกนนาย
าย
ฉลาด นายฉลาดสลักกหลั หลังโอนให
งโอนใหแแกกนนายเฉล
ายเฉลยยวว นายเฉลยยวสลั
วสลัก
 หลงโอนให
หลงโอนใหแก
แกนายเฉลา
นายเฉลา โดยนายเฉลาร  ออยย  ว านายเฉล
านายเฉลยวได
ยวไดรรบสลก
บสลก

หลั งเช
งเชคมาด
ทาานเพ
นเพคอจะเร
อ มาด
จะเรวยการข
วยยกเช
ยการข
กเชคคคคมมข
ข จากนายเฉลา
นนายฉลาด
ายฉลาด ดังน
นนจากนายเฉลา งนทานจะให
า หากนายฉลาดมาปร
นจะใหคคาาปร
 ปรกกษาแก กกษา
ษา
ษาแกนนาย
าย
ฉลาดอยาางไรจ
งไรจงจะชอบด
งจะชอบดววยกฎหมาย ยกฎหมาย

เฉลย
ปพพ.มาตรา 905 วรรคสอง
ตามกฏหมายลักกษณะตั ษณะตัววเงเงนนบับัญ
ญญั
ญัตตเเป
 ปนใจความวา ถาาบบคคคลผ
คลผ 
หนงผ
ง ผ ใด
  ตอองปราศจากตั
งปราศจากตัววเง เงนไปจากครอบครองท
นไปจากครอบครองทาานว นวาาผผ ททรงซ
รงซง
แสดงใหปปรากกสรากกสทธทธของตนในตั
ของตนในตั ววดดววยการสลั
ยการสลักกหลั
หลังไม
งไมขขาดสาย
าดสาย
ทาานให
นใหถถออววาาเป
เปนผ ทรงโดยชอบด
ทรงโดยชอบดวยกฎหมาย
วยกฎหมาย หาจาาตตองสละตั
องสละตั ววเง เงน
 ไม เวนนแต
แต ไดมมาโดยท
าโดยทจจรรตตหร
หรอได
อไดมาด
มาดววยความประมาทเล
ยความประมาทเลนนเล  เลอ
อยา
างร
งร
กวาผ า
ายแรง
ยแรง หมายความว
าผ  โอน คอ ผ ททรงอาจมรงอาจมสสทธ า
าในเร
ในเร อ
องตั
 งตั
 
ท ธดดกกววาผว
วเง
เง นนั
น นั
าผ สสลัลักกหลันผ
น ผ
 
รั
ร
หลังแก ับ
บโอนอาจม
โอนอาจม
งแกตตนได
นได ยกวัน ส
ส ท
ทธ
 ธ
ด
ด 
สองกรณททผผ  ทรงไม
ทรงไมมมสสทธ
ท ธดดกกว
 วาผ
าผ สลั
สลักกหลัหลัง คออกรณ กรณททผผ   ททรงได
รงไดตตั ัววมา
มา
 โดยทจจรรตตหร
หรอได อไดมาด
มาดววยความประมาทเล
ยความประมาทเลนเล น เลอออย
อยาางร
งราายแรง ยแรง
ตามอททาหรณาหรณ นายเฉลาผ ททรงซ รงซงงรั
 รับบสลั
สลักกหลั หลังเช
งเชคคมาจากนาย
มาจากนาย
เฉลยยวร
วร อย
อย ววาานายเฉล
นายเฉลยยวได วไดรัรับบลัลักกหลั
หลังงเช
เชคคมาดมาดววยการข
ยการขมมขข นนาย าย
ฉลาดแต
เช
คคมาโดยท
มาโดยท ททัังงๆร
ๆร
จจร รเช
เตชนนนั
มนัสสนนยั
ท ยัธงงรั
ทธ เรัทบบโอนเช
เท าโอนเช
ากั คคนันันนมา
กับนายเฉล
บนายเฉล มา
ยยวว ดันายเฉลาผ
งงนนนนายเฉลาผ
 ายเฉลาผ ททรงได
 ททรงจ
รงจ รงได
งงจ
จา
ตองค
องคนนเช
เชคให
คใหแแกกนนายฉลาด ายฉลาด หากนายฉลาดมาปรกกษา ษา ขาาพเจ
พเจาาจะ จะ
 ใหคคาาปร
ปรกกษาให
ษาใหนนายฉลาดเร
ายฉลาดเรยยกเช กเชคคคคนนจากนายเฉลา...
จากนายเฉลา...
 8. นายดอด หยบเช
หยบเชคธนาคารนครทน
คธนาคารนครทน จาก
จากดด ของนายด
ของนายดพพชาย

เข
เป ยยนสั
เป นนสังงจจายเง
นนายด
นายด ายเงนจ
นจานวน
านวนออชช1ออนายด
ตามลายม แสนบาท
 นายด ใหนนายมาก
ททตตนเคยเห
 นเคยเห ายมาก
นนอย โดยลงลายม
อย เเสมอ
สมอ ออชชอ
ๆ นายมาก
สลักกหลัหลัง โอนเชคคให ใหนนายม
ายม นายมนนาเช า เชคคไปย
ไปยน ธนาคารนครทน

จาากักัด ให ใชเเงงน สมหหบบั ัญ

ญชชของธนาคารได
ของธนาคารไดจจาายเง
ยเงนนให
ใหนายม
นายม ไป 1
แสนบาท โดยไม ไดตตรวจสอบลายม รวจสอบลายมออชชออของนายด
 ของนายดผผ สัส ังงจจาายกั
ยกับ
ตัวอย
วอยางลายม
างลายมอท อทนายด
น ายด ให ไวกักับบธนาคาร
ธนาคาร เนองจากเหอ งจากเหนนววาานายด
นายด
ลกค
กคาาชัชันด
นดของธนาคาร
ของธนาคาร ประกอบกับบเป เปนเงนนจจาานวนไม
นวนไมมมากนั
ากนัก ตอ
มานายดตตรวจสอบบั
รวจสอบบัญช ญชของตนเห
ของตนเหนนววาารายการถอนเง
รายการถอนเงน 1 แสน
บาทนันนตนไม
ตนไม ไดเเขขยยนเช
นเชคสั
คสังงจจายแต
ายแตปประการใด
ระการใด จงงสอบถามนาย
สอบถามนาย
ดอดนอองชาย งชาย นายดอดรับบววาาตนได ตนไดสัสังงจจาายเง
ยเงนนจจานวนนั
านวนนันนไปโดย
ไปโดย
ปลอมลายมออชชออนายด
 นายด ดังงนน นายดจจะฟ ะฟองใหธธนาคารรั
นาคารรับบผผดดใช
ใชเเงงน
จาานวน
นวน 1 แสนบาท ไดหหรรออไม
ไม เพยยงใด
งใด
เฉลย
ปพพ.ม.991 ม.1009
กรณตตามปั
ามปัญหาเปนเร องความรั องความรับบผผดดของธนาคารในการจ
ของธนาคารในการจาายเงยเงน
ตามทมม ผผ นนาตั
า ตั วเง
วเงนนชน
ชนดจะพ
ดจะพงใช
งใชเเงงนนตามเขาสั
ตามเขาสังงเม
เมออทวงถามมาเบ
 ทวงถามมาเบก
ตดอธนาคาร
อมาเข
มธนาคาร
ยนสังงจจตามปพพ.ม.1009
าเขยนสั ายเง
ายเงนนจจานวน
านวน 1 แสนบาทการทนนายดอด  ายดอด
โดยลงลายมไดนนา เช
อชคของนาย
อช คออนายด
 ของนาย
นายด
เปนการปลอมลายมออชชออนายด  นายดผผ สัสังงจจาย
าย เมออนายม
 นายมนนาาเช เชคคมาทวง
มาทวง
ถามใหธธนาคารนครทนจ
นาคารนครทนจาากักัดใช ดใชเเงงน สมหหบับัญ ญชช ไดจจาายเง
 ยเงนนไปโดยไม
ไปโดยไม
 ไดตตรวจสอบลายม
รวจสอบลายมออชชออนายด  นายดผผ สัสังงจจายจากตั
ายจากตัวอย
วอยางลายม
างลายมออชชออท  ท ให

  ไวกกบธนาคาร ถถอว
 ไว อวาสม
าสมหบญชประมาทเล
ญชประมาทเลนเล
นเลออ แม
แมสม
สมหบญช
ญชจจาย

เงนไปตามการค
นไปตามการคาปกต
ธนาคารนครทน าจปกต
าากักัด โดยส
หนจจร
มหนาาทรทตตก
 กรวจสอบลายม
ตตาม
าม สมหหบับัญช
ตตรวจสอบลายม ญออช
ชชเป
เปออของผ
 นของผ
ตัววแทนของ
แทนของ
 สัสังงจจาายย
เมอม
อ มผผ นนาาเช
เชคคมาทวงถามให
มาทวงถามใหธธนาคารใชนาคารใชเเงงน เนองจากม อ งจากมนนตต สัส ัมมพัพันนธธ

กับธนาคารตามสั
บธนาคารตามสัญญาบั ญญาบัญ ญชชเด
เดนนสะพั
สะพัด ปพพ.ม.1009 ค มครอง
มครอง
กรณททลายม
ล  ายมออชชออของผ
 ของผ รัรับบเง
เงนหร
นหรออของผ
ของผ สสลัลักหลั
กหลังปลอมเท
งปลอมเทาานันัน
ถออววาาธนาคาร
ธนาคาร ไมมมหหนนาาททตต องไปตรวจสอบลายม
อ งไปตรวจสอบลายมออชชออบ  บคคคลเหล
คลเหลา
นัน เพออความคล
 ความคลอองตั งตัววในการปฏ
ในการปฏบบััตตงงานของธนาคาร
 านของธนาคาร แตถถาาเป เปน
ลายมออชชออของผ
 ของผ สัสังงจจายปลอม
ายปลอม กเเททากั ากับนายด
บนายดผผ สัส ังงจจาายไม
ยไม ไดสัสังงจจาายย
เงนตามเช
นตามเชคนั คนัน ธนาคารจงงไม ไมมมหหน
 นาท
าทจจ าายเง
ยเงนนจากบั
จากบัญ ญชชขของนายด
องนายด
ตาม ปพพ.ม.991..
เมอธนาคารจ
อ ธนาคารจาายเง
ยเงนนไปกรณไปกรณลายมลายมออชชอปลอม
อ ปลอม ธนาคารตอองรั งรับบผผด
ตแสน
อผ
อผ จจบาท
าาย
 ย นายด จ
จง
งม
แกตตน.
น. มส
สท
ทธ
 ธ
ฟ  องให
ธ
ธนาคารรั
นาคารรับ
บผ
ผ
ด
ดใช
ใช
เ
เง
ง
นจ
น จ
านวน
า นวน 1

9. เสถยรก ยรก เง
เงนสถ
นสถตตยย จานวน
านวน 6 หมนนบาท  บาท โดยจดทะเบยนจยนจานอง
านอง
ทดด นของตนเป
น ของตนเปนประกันนจจานวน านวน 6 หมนนบาท  บาท และสาธร คาาประกั
 ประกัน
หนดัด ังงกล
กลาาวว ตออมาเสถ
มาเสถยยรผรผดนั
ดนัดดไม
ไมชชาาระหน
ระหน และหนตตามสั
 ามสัญ
ญญา
ญา
เงนก
นก ตย
1.สถ ตยยยมมขาดอาย
 จะฟ
จขาดอาย ความ
คคัวาม
ะฟ องบังงคั บบจจานองได
านองไดหหรรออไม
ไม เพราะเหต ใด
2.สถตย
ตยจะฟ จะฟ องสาธรผ คคาประกั
า ประกันนให
ใหชชาาระหน
ระหนจจ าานวน
 นวน 6 หมนนบาท
 บาท
 ไดหร
หรอไม
อไม เพราะเหต ใด
 เฉลย

1. ใชปปพพ.ม.744(1)
ตามปั ญพพ.ม.744(1)
หานแม
แ มหน ม.745
หนตตามสั
 ามสั ญ
ญญาก
ญาก ยยมเง
ม เงนนซซงงเป
 เปนหนปประธานจะขาด
 ระธานจะขาด
อายคความฟ
วามฟ องรอองแล
งแลวก
วกตาม
ตาม แตสัสัญ ญญาจ
ญาจาานองไมนองไมรระงั
ะงับบเพราะเหต
เพราะเหต

หนทท จจ านองเป

า นองเปนประกันนขาดอาย
ขาดอายคความ
วาม เสถยยรเจ
รเจาาหน
หนมม สส ททธธฟฟอ ง
บังคั
งคับบจจานองได
านองได
2. ปพพ.ม.694
ตามปัญหาเม อสั อสัญญาก
ญญาก ยยมมเง เงนนซซงเสถ
ง เสถยยรเป
รเปนหนสสถ
 ถตยอัอันนเป เปนหน
ประธานขาดอายคความท วามทาาให ใหเเจจาหน
าหน ไม  สสามารถฟ
ามารถฟองรอองบั งบังงคัคับบคด
คด ได
สาธรผ คคาาประกั
 ประกันนยยออมยกขมยกขออตตอส อส ขของเสถ
องเสถยยรล
รลกหน
กหนตต ออสส สสถถตย
ตย ได
ดังนั
งนันหากสถ
นหากสถตย ตยจจะฟ
ะฟ องสาธรผ คคาประกั า ประกันนสาธรสามารถยกข
สาธรสามารถยกขออตตออสส 
ของเสถยยรเร รเรอองหน
งหนเเง งนน...
...ยยมมขาดอาย
ขาดอายความข ความขนนเป
 เปนขออตตออสส เเพพออให
 ใหตตนน
หลดพ
ดพนนจากความรั
จากความรับบผผดดได
ได.
10. นายอาทตตยย ออกตัววแลกเง
แลกเงนนสัสังงนายอั
นายอังงคารให
คารใหจจาายเง
ยเงนนแก
แกนนาย
าย
พธ ในวันนทท 5 ธันนวาคม
วาคม 2545 กออนตั นตัววถถงก
งกาาหนด
หนด นายพธ สลัก
หลังตั
งตัว ดอนใหแแกกนนายพฤหั
ายพฤหัส ครันถ นถง วันนทท 5 ธันนวาคม
วาคม 2545
นายอังงคารขอผลั
คารขอผลัดดไปช ไปชาาระเง
ระเงนนให
ให ในวันนทท 24 ธันนวาคม
วาคม 2545 ดังน งน
การกระท ใด
เพราะเหตาาของนายอั
ของนายอังคาร
งคาร ถออววาามมกการผ
ารผออนวั
นวันนใช
ใชเเงงนหร
นหรออไม
ไม 

เฉลย
ตั วแลกเง
วแลกเงนต
นตอองม
งมรรายการอั
ายการอันนหน
หนงงค
 คอ วันนถถงงกกาาหนดใช
หนดใชเเงงน และ
 ปพพ.ม.903 บญญ
บญญตตวา ในการใช
ในการใชเง
เงนตามต
นตามต วท
วทานห
านหามม
ามม ให ให
 ใหววน

ยผนยอมเล
นออนนยอมเล
ซงงหมายถ
 หมายถ
ออนก ง กออนวั
นวันนถถงงก
 นกาาหนดเวลาใช
หนดเวลาใช เเงกงนนออกไป
าาหนดใช
หนดใช
ออกไปเเงงแต
น กการท
ผ ารท
ทรงตั
ทรงตัตตั  ัววเง
ววเง
เงเงนถ
นนตกลง
นถตกลง
งงกกาาหนด
หนด
 ใชเเงงนแล
นแลว ลกกหน
หนคค อผ
อ ผ จจาายขอผ
 ยขอผออนเวลาชนเวลาชาาระเง
ระเงนนไปฝ
ไปฝายเดยยวว จง

 ไม ใชกการผ
ารผออนเวลาอั
นเวลาอันนตตอองห
งหาามตามบทบั
มตามบทบัญ ญญั
ญัตตด ังงกล
กลาาวว
ตามอททาหรณ
าหรณ ตัววแลกเง
แลกเงนนถถงงกกาาหนดช
หนดชาาระเง
ระเงนนวัวันนทท 5 ธันนวาคม
วาคม
2545 แลวนายอั
วนายอังงคารผ
คารผ จจายขอผ
า ยขอผออนเวลาช
นเวลาชาาระเง
ระเงนนตามตั
ตามตัววแลกเง
แลกเงน
 ไปฝ าายเด
 ไปฝ ยเดยว
ยว ซงนายพฤหั
ง นายพฤหัสสผผ ทรงไมทรงไม ไดตตกลงย
กลงยนนยอมด
ยอมดววยการกระท
ยการกระทา
ของนายอังงคารจ
คารจงงไม
ไมถถออววาามมกการผ
ารผออนวั
นวันนใช
ใชเเงงน อันต
นตอองห
งหามตามกฏ
ามตามกฏ
หมาย..

11. ก.ทาสั
าสัญญาก
ญญาก เง
เงน ข. 6 แสนบาท กาาหนดช
หนดชาาระหน
ระหน 1 ป โดย
แบ ง
งเป
เป
ชาาระงวดใด น 12 งวดๆละ
ระงวดใด ใหถถออววาผ 5
าผดนัหม นบาท

น บาท
ดนัดดชชาาระหน พร อ
อมดอกเบ
มดอกเบ
ระหนททั ังงหมด ย  ถ
าผ
า
หมด ให ข. มสสททธ ผ
ดนั
ด นั ด
ดไม
ไม
 ธฟฟอ ง
ก.ไดททัันนทท ซงในสั
ง ในสัญญญาดั
ญาดังงกล กลาาวว ค.ไดลงชลงชออเป
 เปนผ คคาาประกั
 ประกัน ถา
ปรากฏวา ก. ชาระหน าระหน ได
 เเพพยยงง 3 งวดก ไมชชาาระอ
ระอก แม ข. จะได
ทวงถามแลวก วกตามตาม เชนนนน ข.มสสททธ
 ธฟ องให ค.ชาาระหน
ระหนทท คค  าางช
 งชาาระ
ระ
ทันนททกกออนถ
 นถงงกกาาหนด1
หนด1 ป ไดหร หรออไม
ไม

เฉลย
ตามปพพ.มาตรา 686
กรณตตามอ
ามอททาหรณ
าหรณ แมหน
หนตตามสั
 ามสัญ
ญญาก
ญาก รระหว
ะหวาางกั
งกัญ
ญญาก
ญาก รระหว
ะหวาง
าง
ก.และข.จะมกกาหนดระยะเวลาแน
า หนดระยะเวลาแนนอนคอ 1 ปป แตเนเนองจาก
อ งจาก
 สญญา มข
มขอก
อกาหนดให
าหนดใหแบ
แบงช
งชาระหน
าระหนเปนงวดๆถ
เปนงวดๆถาผ
าผดน
ดนดไม
ดไมชชาระ

วังวดใด
ตถ ใหถถออววขัาาผ
ตถประสงค
ประสงค ผตดช
ดออกฏหมายหร
ดดต ชกฏหมายหร
าาระหน
ระหนทัท ังงหมด
หมด เมออข
 ขออสัสัญ
อความสงบเร
อความสงบเร ญญาดั
ญาดั
ยยบร งงกล
บรอยหร
อยหรกลออศ
าาวม วม
ล ได
ศลธรรมมม
ธรรม
อันด
นดของประชาชนข
ของประชาชนขอสั อสัญ
ญญาน
ญานจจ งงม
 มผผลผลใช
ลผลใชบับังงคัคับบได
ไดเเชชนนนนเเม
 มอ

กัญญาผ
ญญาผดนั
ดนัดดไม ไมชชาระหน
าระหนตัต ังงแต
แตงงวดนวดนทท 4 จงงตตอองถ
งถออววา ก. ผดนั
ดนัดดไมไม
ชาาระหน
ระหนทัท ังงหมด
หมด มผผลให
ลใหววชชั ัยยมมสสททธธฟฟองเรยยกร
กรองให
องใหกก.ช.ชาาระหน
ระหนทท  
คางช
างชาาระทั
ระทังงหมดได
หมดไดททัันท
นท โดยไมตตองรอให อ งรอใหถถงงกกาาหนด หนด 1 ปป ก ได
เมอก.ผ
อ ก.ผดดนันัดดลงเม
ลงเมออใด
 ใด เจาาหนหนกก ชชอบจะเร
อบจะเรยยกให กให ค.ในฐานะผ คคา
ประกันนชชาาระหน
ระหน ได
 แแตตนันัน แมหน
หนรรายน
 ายนยยั ังงไม
ไมถถงงกกาาหนด
หนด 1 ปกตตามาม
ดังนั
งนัน ข. มสสทธท ธฟ อง ค. ใหชชาาระหน
ระหน ได ททัันท
นท.

12. บ งงนนาท
าทดด นไปจดทะเบ
น ไปจดทะเบยยนจ
นจานองเป
านองเปนประกันหน
นหนเง
เ งนก
นก เเบบยยว
ว
จทาานวน นวน
ดด นเพ 2
น เพอปล แสนบาท หลั
อ ปลกกบบาานโดยจดทะเบ ง
งจากท
จากท
นโดยจดทะเบยยนการเช จดทะเบ
จ
 ดทะเบ
ย
ยนจ นจานอง
า นอง
นการเชาาตตออมาเบ บ
 
ง
งได
ได
มาเบยยวจะฟ ใหบ
บน

นเช
เช า
 วจะฟองบังงคัคับ
จาานองท นองทดด นนดัดังงกล
กลาาวว ดังงนนเเบ
 บยวจะขอให
ย วจะขอใหบบ งงลบส
ลบสททธธตามสั
ตามสัญญญาเช
ญาเชา
นันนได ไดหหรรอไม
อไม เพราะเหต ใด

แนวตอบ
ปพพ.
ตามปััญมาตรา
ตามป หา การท722ผผ  รัรับจ
บจานองจะขอให
านองจะขอใหลลบส บสททธธททจจดทะเบ
 ดทะเบยยนหลั
นหลัง
การจานองนั
านองนัน สทธ
ทธททจจะขอให
 ะขอใหลลบจะต
บจะตอองเปงเปนภาระจาายอมหร ยอมหรอ
ทรัพพยส
ยสทธ
ทธ กรณนนกการท
 ารทบบ  งงให
ใหบบนนเช
เชาท
าทดด นนเพ
 เพออปล
 ปลกกบบาานเป
นเปนเพยง
บคคลส
คคลสทธ
ทธ แม ไดจจดทะเบ
ดทะเบยยนการเช
นการเชาากกเป
เปนสททธธทท ไม   ออาจขอให
าจขอใหมมกการ
าร
 ลบจากทะเบยนได
ลบจากทะเบยนไดแม
แมสสทธตามส
ทธตามสญญาเช
ญญาเชาจะได
าจะไดจดทะเบ
จดทะเบยนภายหล
ยนภายหลงง

สัการจดทะเบ
ญญาเช ยนจ
ยนจเเพราะเหต
ญญาเชาาไม
ไม ได านองก
านองกตตาม
พราะเหตาม
ผลดัดังงกล
งงน
นเเบ
กล บาาว.
ยวจะขอให
ยว. วจะขอใหบบ งงลบส
ลบสททธธตาม
ตาม

13. จววออกเช
 ออกเชคคสัสังงจจายเง
ายเงนนจจานวน
านวน 4 หมนนบาท
 บาท ใหแแจจวเพ
วเพออช
 ชาาระ
ระ
หน แตตตอมาแจ
อ มาแจววได ไดแก
แก ไขจานวนเง
านวนเงนนในเช
ในเชคคเปเป น 4 แสนบาทเพอ
ฉออโกงจ
โกงจว โดยจววม  ม ไดรร เเห
 หนนยยนยอมด
นยอมดววยย แจวสลั วสลักกหลัหลังเช
งเชคคโอนไปให
โอนไปให
จออดด จออดสลั
ดสลักกหลั หลัง โอนใหจจออย  ย จอยน
อยนาาเช
เชคคไปเบ
ไปเบกกเง
เงนจากธนาคาร
นจากธนาคาร
ธนาคาร ปฏเสธการจ เสธการจาายเง ยเงนนเน
เนอองจากไม
 งจากไมมมเเงงนพอในบั
นพอในบัญ ญชช ดังงนน ใคร

บางต
างตอองรั
งรับบผผดดตตออจจออยย

เฉลย
ปพพ.มาตรา 1007
ตามปัญหาเหนนววา เมออแจ  แจววแก แก ไขจานวนเง
านวนเงนนในเชในเชคคจาก จาก 4 หมน
บาท เป เป น 4 แสนบาท เป เป นนการแก
การแก ไขเปลยยนแปลงในข
 นแปลงในขออสสาาคัคัญ
 โดยจววเป
 เปนค สสััญ
ญญาผ
ญาผ ตอองรั
 งรับบผผดดตามเช
ตามเชคคมม ไดยยนนยอมด
 ยอมดววยท ยทาให
าใหเเชชค
ฉบับบนันันเส
นเสยยไป
ไป แตเเชชคคฉบั
ฉบับนั
บนันนยัยังงคงใช
คงใช ไดตตออแจ
 แจววคค สัสัญ
ญญาซ
ญาซงงเป
 เปนผ 
ทาาการแก
การแก
การแก  ไขเปล
 ไขเปล ยยนแปลง
 นแปลงวและจอดผ
ยยนแปลงแล
 นแปลงแล อดผ สสลัลักหลั
กหลัง ภายหลังงเช
เชคคททมม 
ดังนั
งนันแจ
นแจววและจ
และจออดตดตอองรั
งรับบผผดดตตออจจอยผ
อยผ ททรงโดยชอบด
รงโดยชอบดววยกฎหมาย
ยกฎหมาย

14. ปนนนนาบ
าบาานพร
นพรออมท
มทดด นนไปจดทะเบ
 ไปจดทะเบยยนจ
นจานองเป
านองเปนประกันหน
นหนปาน
ป าน
 จานวน 5 แสนบาท หล
หลงจากน
งจากนนป
นปนไดแอบไปจดทะเบ
นไดแอบไปจดทะเบยนส
ยนสทธ
ทธเก
เกบ

ตกนในท
นอมาป
ในทดดนนมาใช
อมาป  นแปลงดั
น มาใช
แปลงดั งงกล
 กล
าาวให
หหนนปปานจะบัวใหงคั
านจะบั งแแก
คักบบจ
ปจ ยมารดาจนตลอดช
ยานอง
ามารดาจนตลอดช
นอง จงงขอให ววตของมารดา
ต ของมารดา
ขอใหปปนนลบส
ลบส ททธธเก
เกบบกกน
ออกจากทะเบยน ยน ดังงนนปปานจะท
 านจะทาาได ไดหร
หรออไม
ไม เพยยงใด
งใด

เฉลย ปพพ.มาตรา 722

ตามปัญหา การทผผ  รัรับจ
ตามปั บจานองจะขอให
านองจะขอใหลลบส บสททธธททจจดทะเบ
 ดทะเบยยนหลันหลัง
การจานองนั
านองนัน สทธ ทธททจจะขอให
 ะขอใหลลบจะตบจะตอองเปงเปนภารจาายอมหรยอมหรออทรั ทรัพพยย
สทธ
ทธ กรณนนปป นนได
ไดแแอบจดทะเบ
อบจดทะเบยยนส นสททธธเก
เกบบกกนนให
ใหปยยมารดาเป
มารดาเปนการ
จดทะเบยยนทรั นทรัพพยส ยสทธ
ทธ โดยผ รัรับบจจานองม
านองม ไดยยนนยอมด
 ยอมดววยย สทธ ทธ 
จาานองย
นองยออมเป
มเปนใหญกกววาทรั าทรัพพยสยสทธ
ทธอย
อยางอ
างอน หากวาเป าเปนทเเส สออม
ม
เสยยแก
แกสสททธธของปานผ
ของปานผ รัรับบจจานอง
านอง ปานก ใหลลบทรั บทรัพพยส ยสทธ
ทธนันันนได
ได
กรณ ป
ปน

นได
เสออมเส ได
 มเสยแก จ
จดทะเบ
ดทะเบ
ยแกสสทธ ย
ยนส
นส
ท ธของปานผ ท
ทธ
ธ เก
เ ก
บ
บก
ก
น
นตลอดช
ของปานผ รัรับบจจานอง ตลอดช
ว
ว ต

ตป
ป
ย
ยมารดาย

านอง ปานยออมม มารดาย อ
อมเป
มเป
มมสสททธธขอให น
ขอใหปปนนลบ
ลบท 
ทะเบยยนสนสททธธเก
เกบบกกนนนันันนได
ได.

15. เมษออกตัววแลกเง
แลกเงนนสัสังงให
ใหพพจน
จนจจายเง
ายเงนให
นใหททศศจ
 จาานวน
นวน 3 แสน
บาท ทศศสลั
สลักกหลั
หลังและส
งและสงงมอบตั
มอบตั ววแลกเง
แลกเงนนใหใหกกาด
าด กาดสลักกหลั
หลัง
และสจจะม
 ใหญ งมอบตั
งะม
มอบตั ท  ธววแลกเง
สสทธ ตแลกเง
ตามตั นนให
ามตัววแลกเงให ใหญ
แลกเง โดยม
นนตตออเม เง
เงออนไข
เมออใหญ
 ใหญ  นไข ในคาาททาาสลั
สสอบเข
อบเข สลักกหลั
หลังว
าางานในห
งานในหงวาางาง
สรรพสนนคคาาได ไดดัดังงนันันนเม
เมออตั
 ตัวแลกเง
วแลกเงนนครบกครบกาาหนดใหญ
หนดใหญจจะไล ะไลเเบบยยให
 ให
 ใครใชเเงงนตามตั
นตามตัววแลกเง แลกเงนนให ใหตตนได
นไดหร หรออไม
ไม เพยงใด
ยงใด
 เฉลย

ปพพ.มาตรา
ตามปััญหา การท
ตามป 904 กกาดสลั
 914
าดสลั920 หลั922
กกหลั งโดยม
งโดยมเเงงออนไขในค
 นไขในคาาสลั
สลักกหลั
หลังว
งวาใหญ
าใหญ
จะมสสททธธตามตั
ตามตั วแลกเง
วแลกเงนนตตออเม
เมอใหญ
อ ใหญสสอบเข
อบเขาาททาางานในห
งานในหาางสรรพ
งสรรพ

สนค
นคาาได
ได ดังน
งนเเป
 ปนเงออนไขในค
 นไขในคาาสลั
สลักกหลั
หลังถ
งถอว
อวาาเง เงออนไขนั
 นไขนันนไม
ไม ได
เขยยนไว
นไวเลย
เลย และตั ววโอนไปยั
โอนไปยังงใหญ
ใหญ โดยไมมมเเงงออนไข
 นไข ตาม ม.920
922 ใหญ ไดตัต ัววเง
เงนนไว
ไว ในครอบครองโดยฐานเป
 ในครอบครองโดยฐานเป นนผผ รัรับบสลั สลักกหลัหลังตาม
งตาม
ม.904 ใหญมมสสททธ
 ธ ไลเบ
เบยจากเมษในฐานะผ
ย จากเมษในฐานะผ สัสังงจจาายย ทศและกาดใน
ศและกาดใน
 ฐานะผ สลั
สลักหลั
กหลัง ตามม.914 สวนพจน วนพจน ผ จจายไม
า ยไมตตอองรั
 งรับบผผด
เนองจากยั
อ งจากยังงไม
ไม ไดรัรับบรองตั
รองตัววแลกเง
แลกเงนนฉบั
ฉบับบดัดังงกล
กลาาว.
ว.

ขออสอบกฎหมายพาณ
สอบกฎหมายพาณชย
ชย 3 ภาค 2/2548

1. ก งงกก เเงงนป
นป จานวน
านวน 30,000 บาท เมออวั  วันนทท 5 เมษายน 2546
 โดยม ปลาเปนผ คคาาประกั  ประกัน มกกาาหนดช
หนดชาาระหนระหนเเม  มออครบ
 ครบ 1 ปป เมอ
ครบกาหนดช
าหนดชาระหน าระหน ก งเพ
งเพกกเฉยไม
เฉยไมชชาาระหน
ระหน ปเเองกองก ไม ไดททวงถาม
วงถาม
 ใหชชาาระหน
ระหนแแต  ตออยยาางใด
งใด จนเมออวั
 วันท
นท 11 ธันนวาคม
วาคม 2548 ป ไดฟ อง
 ใหปปลาช
ลาชาาระหน ระหน ปลาอาางเร งเรองท
อ งทปป ยยอมผ
อมผออนระยะเวลาช
นระยะเวลาชาาระหน ระหน ให

แกกก ง าาระหน
การช โดยปลาม  ได
ระหน ดังงนั ยยขนยอมด
นันนข น ออต
ยอมด ขววย
องย ปลาย
ตออสส ของ ปลา อมหล
อททมหล
มม  ตต อ ดดพ
ปพนนไม
ฟัไม
งขตตนนหร
อองรั
งรัออไม
หร บบผไม
ผดดในใน
เพราะเหต ใด

หลักกฎหมายปพพ.700
กกฎหมายปพพ.700 เปนการทเเจ
 จาหน
าหนยยอมผ
 อมผออนเวลาช
นเวลาชาาระหน
ระหน
 แกลลกหน
ก หน (ยดดเวลาการช
เวลาการชาระหน
าระหน ใหยยาวออกไป)ผ
าวออกไป)ผ คคาาประกั
 ประกันนยยอม
อม

หลอองผ
เร ดพ
ดงผพออนเวลาการช
นนจากความรั
จากความรับบผ
นเวลาการชาผระหน
ด วรรค
าระหน า 2ฯหาหล
ถาค
 ผ คคาฯหาหลาคาาประกั
 ประกั นนตกลงกั
ตกลงกับบเจ
ดดพพนนจากความรั
จากความรั เจผผดดไม
าาหน
หน
ไม
ตามปัญหา เปนการคาประกั าประกันนหน หนทท กก  าาหนดเวลาช
 หนดเวลาชาาระหน
ระหนมมกก าาหนด
หนด

แนนอน(หน
นอน(หนงงป
 ปนักแต
กแต 5 เมษายน 46) ตามปพพ.204 วรรค 2
ตามปฎททน ปเเจจาหน
าหน ไม
  ไดผผออนเวลาช
นเวลาชาาระหน
ระหน ให
 กก งงแต
 แตประการใด
ประการใด
เพงงแตแตยยัังไม
งไมฟฟองรอองบั
งบังงคัคับบชชาาระน
ระนเเท ทาานันัน ฉะนันนปลาหาหล
ปลาหาหลดดพพน
จากความรับบผผดดไม ไมผผด ประเดนข นขออกฎหมายตามปั
กฎหมายตามปัญหาว าเป าเปนการ
ผออนเวลาให
นเวลาใหกกัับบลลกกหน หนหหร
 รออไม
ไม ตอองท งทาความเข
าความเขาาใจว ใจวาาการผ
การผออนเวลา
นเวลา
กคคออการย
 การยดดเวลาการช
เวลาการชาระหน าระหนอออกไป  อกไป ในระหวาางการผ งการผออนเวลาเจ
นเวลาเจา
หนจจะฟ
 ะฟองรอองบังบังงคัคับบคด
คดระหว
ระหวางผ างผออนเวลาไม
นเวลาไม ไดนันันนเอง เอง การผออนฯก
นฯก
เปนขออตกลงระหว
ตกลงระหวาางเจ งเจาาหน
หนกัก ับบลลกกหน
หน โดยผ คคาาไม
 ไมตตกลงด
กลงดววยผ
ยผ คคา
หล
ผด ดพ
ด พ
น
นจากความรั
จากความรับ
บผ
ผ
ด แต
ถ
ถ
า
าตกลงด
ตกลงด
ว
วยตามวรรค
ยตามวรรค 2 ผ
 ค
ค าก
า
 ก
 ไม
พ
พ น


2. หนงงท
 ทาสั าสัญญาก
ญญาก เง
เงนนสอง
สอง 3,000,000 บาท โดยมสสามน ามนาาททดด นนมา
มา
คาประกั
า ประกันนจจานอง านอง ในขณะทจจ าานองนั
นองนันนสามได
สามไดทาาสั  สัญ ญญาขายท
ญาขายทดด น
 ใหแแกกสส  เมอครบก
อ ครบกาหนดช
าหนดชาาระหน
ระหน สองไดมมหหนันังงสสออบอกกล
บอกกลาาวการ
วการ
บัเดงคั
งอนอคันบบจจเมานองไปถ
านองไปถ
 ไม ไดรัรังงหน
ออไม หน
งงและสาม
 และสาม
บบการช
การช าระหน โดยบอกให
าระหน ไปฟอชชงให
สองจงงไปฟ าาระหน
ระหนภภายในหน
 ายในหน
ศศาลบั
าลบั ง
งงคัคับบจจาานอง
นอง
ทดด นนั
น นัน ปรากฏวาาสองชนะคด สองชนะคด ดังงนันัน สองจะสามารถบังงคัคับ
จาานองของส
นองของส ได  หหรรออไม
ไม เพราะเหต ใด
 หลักกฎหมายปพพ
กกฎหมายปพพ.มาตร
.มาตราา 728 , 735 เป
เป นนการท
การทผผ รัร ับบจจาานองจะ
นองจะ

บัหนงคั
งคักก บบจจนว
ออนวานองกฎหมายบั
านองกฎหมายบั
าาให
ใหชชาาระหน  งงคัคับบให
ระหน ในเวลาอั ใหตตนนสมควรซ
อองม
งมจจดหมายบอกกล
ดหมายบอกกล
สมควรซ งงก หนดในคาวไปยั
 กาาหนดในค าวไปยั งงลลกาาวว
าาบอกกล
บอกกล
และถาล าลกหน
กหนลละเลยไม
 ะเลยไมปฏปฏบับัตตกการช
 ารชาาระหน
ระหน เจาหน
าหนจจะฟ
 ะฟองรอองต
งตอ

ศาลใหศศาลม
าลมคคาาสัสังงดดเอาทรั
เอาทรัพพยยสสนซ
น ซงงจ
 จาานองหร
นองหรออนนาาไปขายทอด
ไปขายทอด
ตลาด ตามปัญหาถาจะบั าจะบังคั
งคับบจจานองเอาแก
านองเอาแกผผ รัร ับบโอนทรั
โอนทรัพพยยสสนซ
น ซง
จาานองค
นองคออสสกก ททาได
าไดแต แตตตองม
องมจจดหมายบอกกล
ดหมายบอกกลาวหน าวหนงงเด
 เดอนก
อนกออนจ
นจง
จะบังคั งคับบจจานองได
านองได ฉะนันนสองบั สองบังงคัคับบจจานองส
านองส ได  ตตามเหต
ามเหตผผลดั
ลดังงกล
กลาาวว
ขออสัสังงเกตของเร
เกตของเรอองน  งนเปเ ปนการทมม บบคคลภายนอกเข
คคลภายนอกเขาามาจ มาจาานอง
นอง
ประกันนชชาาระหนระหนเเง งนนกก  ตออมาผ
มาผ จจาานองน
 นองนาาไปขายต
ไปขายตออจจงงมมปประเด
ระเดนนววา
ผ รรัับจ
บจานองจะบั
านองจะบับบคัคับบจจานองได านองไดหหรรออไมไม คาาตอบได
ตอบไดแแตตตตองม องมจจดหมาย
ดหมาย
บอกกลาาวไปยั วไปยังผ งผ รัรับบโอนหร
โอนหรออซซออทรั ทรัพพยยสสนท
น ทตต ดดจจาานองเป
นองเปนเวลาหนง
เด อนก
อ นก
เพยยงผ อ
อนจ นจ
งผ จจานองน ง
งจะบั
จะบั
า นองนาาทรั ง
งคั คับ
บจ
จ
านองได
า นองได
ทรัพพยยสสนตรา หลั ก
กส
ส
า
าคัคั
น ตรา ไว(ตราไวหหมายถ ญ
ญของการจ
ของการจ
มายถงงททาเป า
านองเป
นองเป
าเปนหนังส น
งสอ
และจดทะเบยนต ยนตออพนั พนักกงานเจ
งานเจาาทท)โดยไมสสงมอบทรั
ง มอบทรัพพยยแก แกผผ รัร ับ
จาานอง(ไม
นอง(ไม โอนกรรมสททธธ ให  นันันนเอง)
เอง) จงงททาให
าใหผผ จจ าานองโอนหร
นองโอนหรออขาย ขาย
ทรัพพยยสสนให
น ใหแแกกผผ ออนได
น ได แตกกฎหมายต
ฎหมายตอองให งใหคความเป
วามเปนธรรมแกผผ รัร ับ
จาานองท
นองทเเส  สยยประโยชน
ประโยชนยยออมบั  มบังงคัคับบจจานองแก
านองแกผผ รัร ับบโอนหร
โอนหรออซซอ
ทรัพพยยสสนท
น ทตต ดดจ
 จานองได
านองไดตตามกฎหมายท
ามกฎหมายทออ าางมาดั
งมาดังงกล
กลาาวว
3. ดาาปลอมลายม
ปลอมลายมออชชอแดงสั
อ แดงสังงจจายเช
ายเชคคของแดงจ
ของแดงจาานวน
นวน 50,000
บาท จากนันสลั
นสลักกหลั
หลังส
งสงงมอบให
มอบใหแแกกขขาวาว ขาวนาาเช
เชคคไปย
ไปยนนให
 ให
ธนาคารจาายเง
ยเงนแก
นแกตตนน ธนาคารเหนว นวาาเป
เปนเชคคของแดงซ
ของแดงซงงเป เปน
 ลกค
กคาาชัชันด
นดของธนาคาร
ของธนาคาร ประกอบกับบขณะนั
ขณะนันนมมลลกค
ก คาาเข
เขาามาใช
มาใช

ชบรออในเช
 กการเป
ารเปคนจจงจ
ในเช งาานวนมาก
จนวนมาก
ายเง ใหกักธนาคารจ
ายเงนนให ขาวไป งงไม
ับบขาวไป ไม ไดททอมาแดงตรวจสอบพบว
และต อาาการตรวจสอบลายม
 มาแดงตรวจสอบพบว
การตรวจสอบลายมอา
เงนจ
นจานวน
านวน 50 ,000 บาทหายไปจากบัญช ญชจจงงได
ได ไปตรวจสอบกับ

ธนาคาร แดงจงงขอใหขอใหธธนาคารรั
นาคารรับบผผดดชอบชดใช
ชอบชดใชเเงงนท
นทหายไปจาก
ห ายไปจาก
การสังงจจายเง
ายเงน ธนาคารอาางว
งวาาธนาคารไม
ธนาคารไมมมหน
ห นาาททรัร ับบผผดดชอบใน
ชอบใน
การตรวจสอบลายมออชชอของผอ ของผ ลงลายม
ลงลายมออในเช
ในเชคท
คทกกคน
คน ธนาคารไม
ตองรั
องรับบผผด จากกรณดัดังงกล
กลาาวแดงจะเร
วแดงจะเรยกร
ยกรองให
องใหธธนาคารรั
นาคารรับบผผดดได
ได
หรออไม
ไม เพราะเหต ใด

ขออสอบกฎหมายพาณ
สอบกฎหมายพาณชย
ชย 4 ภาค 2/2548

1. กออยย กลววยย แกว ตกลงเขาาหหาางห งห นนสสววนกั นกัน โดยนาท าทนนมาลง

มาลง
ทะเบยยนคนละ
นคนละ 1 ลานบาท านบาท โดยตกลงใหแแกกววเป เปนผ จัจัดดการ
การ ตออมา มา
 ได ใหแแกกววไปขอก
ไปขอก เเงงนนจากธนาคารเพ
จากธนาคารเพออน  นาามาใช
มาใช ในกจจการ การ โดยมกบ กบ
เปนผ จัจัดดการธนาคาร
การธนาคาร โดยในครังนั งนันนได
ไดกก เเงงนจ
นจานวน
านวน 2 ลาานน
(ธนาคารไดอน อนมัมัตตกการก
ารก ยยมมแล
 แลว)
ว) กบเหนนววาากกจจการของห
การของหาางห งห นนสสววนน
มกกาาไรด
ไรด จงขอบอกกั
งขอบอกกับบแก แกวว ววาขอเข
าขอเขาเป
าเปนห นนสสววนด นดววยย โดยแกวบอก วบอก

สวาขอมาปร
าวนมาปร
วขอมาปร กกษา
นมาปรกกษากษา อยกั
ษาก อกยกั ออยกั
ยกั บบกล
บบกล
กล กล ววยก
ยกวออนนปรากฏว
ววยแล
ยแล เมออน
 นาาเร
าเรแก
อองท
 งท
ววกักักกบขอเข
 บก
บบขอเข
ยเหาาเป
กออยเห เปดนววยหย น
นนด
แตกกลลวยไม
วยไมเห เหนนดดววยย ดังงนันัน กบจะเขาาเป เปนห นนสสววนได
นไดหหรรอไมอไม และ
ตอมาปรากฏว
อมาปรากฏวาากล กลววยลาออกจากห
ยลาออกจากห นนสสววนน กลววยต ยตองรัองรับบผผดดในหน
ในหน
ของห นนสสววนหร
นหรออไม ไม โดยปรากฏวาาขณะท ขณะทกกล
 ลวยลาออก
วยลาออก หาางห งห น
 สวนเป
วนเปนหนธธนาคารอย
นาคารอย  1 ลาานบาท
นบาท

2. จมก
ม กบบจจอยตกลงโอนห
อยตกลงโอนห นนชน ชนดระบ
ดระบชชอ ของบรษัษัททรร าารวยจ
รวยจาากักัด ให
กัน โดยไดททาาเป
 เปนหนังงสสออและลงลายม
และลงลายมออชชออจ
 จมม(ผ
 (ผ โอน)
  กับ จออยย

(ผ รรัับโอน)
บโอน) และมแแจจววกรรมการผ
กรรมการผ จจััดการบร
ดการบรษัษัททรร าารวยจ
รวยจาากักัด เป
เป น
พยานลงลายมอช อชออรั
 รับบรอง
รอง โดยบรษัษัททรร าารวยไม
รวยไม ไดจจดแจ
ดแจงงการโอน
การโอน
ห นนลงในทะเบ
ลงในทะเบยยนผ นผ ถถอห
อห น ดังนั
งนัน จออยจะน
ยจะนาาการโอนห
การโอนห นนนนมาใช
ม าใชยยััน
กับบร
บบรษัษัททรร ารวยจ
ารวยจาากักัดได
ดไดหหรรออไม
ไม 

3. เดนเป
นเปนกรรมการบรษัษัทฟ ทฟ าใสเคมภัภัณ
ณฑ
ฑจจาากักัด โดยบรษัษัท
ประกอบกจจการเก
การเกยยวกั
 วกับบการจ
การจาาหน
หนาายอ
ยอปปกรณ
กรณเเคม คมภัภัณ
ณฑ
ฑททัังหลาย
งหลาย ทท 
จังงหวั
หวัดดเช
เชยงใหม
ยงใหม จากนันนไมไมนนานดาวเพ
านดาวเพออนสาวของเด
 นสาวของเดนนได ไดมมาชวน
าชวน
 ใหเเดดนเข
นเขาร
ารวมเป
วมเปนห นนสสววนห
นหาางห
งห นส
นสววนดาวสวยเคม
นดาวสวยเคมภัภัณ ณฑฑจจาากั
 กัด ท
จังงหวั
หวัดดเช
เชยงใหม
ยงใหม เดนนกก ไดตตกลงเข
กลงเขาาเป เปนห นนสสววนโดยน
นโดยนาเง
าเงนนมาลงท
มาลงทน
1 ลาานบาท
นบาท โดยจากั ากัดความรั
ดความรับบผผดดไม ไมเเกกน 1 ลาานบาท
นบาท โดยไม ไดรัรับ
ความยนนยอมจากท
ยอมจากทปประช
 ระชมมผผ ถถออหห นนแต
แตออยยาางใดการกระท
งใดการกระทาาของเด
ของเดน
เปนการกระทาาททชชอบด
 อบดววยกฎหมายหร
ยกฎหมายหรออไม ไม เพราะเหต ใด

ขออสอบกฎหมายแพ
สอบกฎหมายแพง 1 ภาค 2/2548
นาย ก จะซออทองให
 ทองใหแแฟนเลยเข
ฟนเลยเขาาไปร
ไปราานทองขอด
นทองขอดททอง50สตางค
อง50สตางค
ถามวาาเท
เทาาไรเจ
ไรเจาาของร
ของราานบอก
นบอก 5000 นาย ก บอกแพงไป 4500 ได
 ไหม เจาของร
าของราานทองบอกได
นทองบอกได แตพพอจ
อจาายตั
ยตังนาย
งนาย ก กลับบลลมมกะ
กะ
 เปาสตางคมมาา เลยจะขอเอาทองไปกออนและอ
นและอาางว
งวาาสัสัญ
ญญาเก
ญาเกดแล
ดแลว

ถามว
าาเจ
เจผผลอย
สัญญาม
ญญาม าาของร
ของราางไร
ลอย าานทองม
นทองมสสททธธ ไม
งไร   ใหททองนาย
องนาย ก หรออไม
ไม และ

ขออสอบกฎหมายพาณ
สอบกฎหมายพาณชย
ชย 4 ภาคการศกกษาพ
ษาพเเศษ
ศษ /2548

1. นายดา แดง เขยยวว เปดหาางห งห นส

นสววนสามั
นสามัญ
ญไม
ไมจจดทะเบ
ดทะเบยยนน โดย
 ไม ไดตตกลงว
กลงวาใครเป
าใครเปนห นนสสววนผ
นผ จัจัดดการ
การ ดา แดงลงห นนแปดแสน
แปดแสน
เขยยวลงห
วลงห น 2 แสน และมขขอตกลงวอตกลงวา ถาาหหาางต
งตอองใช
งใชเเงงนมากกว
นมากกวา
2 แสน ใหเเปปนไปตามเสยยงข งขาางมากของห
งมากของห นนสสววนน หางต
างตอองการซ
งการซออรถ
 รถ
 ในราคา 5 แสนมาใช ในกจจการ การ โดยดา และเขยยวเห วเหนนชอบ ชอบ แดงไม
เหนนชอบ
ชอบ หาางซ
งซอรถได
อ รถไดหหรรออไม
ไม

2. หนงงโอนห
 โอนห นนระบ
ระบชชอให
อ ให สอง โดยทาาเป เปนหนังส งสออและลงลายม
และลงลายมอ
หนงสองและม
ง สองและมพพยานรั ยานรับบรองถ
รองถกกตตอองง โดยบรษัษัททและกรรมการไม
และกรรมการไม ไดรร 
เหน และยังงไม ไม ไดจจดทะเบ
ดทะเบยยนโอนห
นโอนห นนกักับบบร
บรษัษัท สอง (ผ รัรับบโอน)
โอน) จะ
เอาห นนนนมายั
ม ายันนกักับบบร
บรษัษัท แลววเข
เขาาประช
ประชมมผผ ถถออหห นนตาม
ตาม ม. 1176 ได
หรออไม
ไม

3. สททนเป
นเปนกรรมการบรษัษัททททอองเท งเทยยว
 ว มวัวัตถ
ตถปประสงค
ระสงค จัดดททอองเท
งเทยยว
ว
ทัววไทย
ไทย ม สนง. อย ททภภ เก
เ กต ทางานมาเหน
างานมาเหนออย  ย จงงขอพั
ขอพักกเหน
เหนอยแต
อ ยแตง
ตังให
งใหนนาย
าย ศรเป
ศรเป นนกรรมการแทน
กรรมการแทน ระหวาางพั งพักกผผอน
อน นางสาวโมรมมาา
ชวนให ไปทาธาธรก
รกจเป
จเปดบรษัษัท จัดดททองเท
องเทยยวทั
 วทัววไทย
ไทย เหมอนกั
อนกัน มสสา
 นังงานในจั
านในจังงหวั
หวัดดเด
เดยวกั
ยวกัน พอเป
พอเป ดดแล
แลว นางสาวโมรกก ให
 นนายส
ายสททนน

ทเปปประช
 นระช
กรรมการในระยะแรกไปก
มมผผ ถถอห
อห นบร แรกไมรร ออน
นบรษัษัททแรกไม  นการกระท
การกระท าาของนายส
ของนายส
าาของนายส
ของนายส ทนครั
ทนครังงนววย
ททนชอบด
นชอบด นย 
กฎหมายหรออไม ไม

ขออสอบกฎหมายแพ
สอบกฎหมายแพง 2 ภาคการศกกษาพ
ษาพเเศษ
ศษ /2548

1. ก. ยม รถ จักรยานกรยาน ของ ข. ไป บอกวา จะคนนให ใหภภายใน

ายใน 7
วัน พอผาานไป
นไป 7 วัน ข. ไป พบ ก. ท ตลาด บอกวา ใหคคน
จักกรยานท
รยานทยย มมไป
 ไป ก. รับบปาก
ปาก เวลาผานมา
านมา ปรากฏวา บาานน ก. ถก
 ไฟไหม ทาาให
ใหจัจักกรยาน
รยาน ไฟไหม ไปดววยย ข. จงงขอให ขอให ก. ชดใช คา
จักกรยาน
รยาน แต ก. บอกวา ทบอกว บ อกวาาให
ใหคคนนททตลาดนั
ต ลาดนัน ควรใหรระยะ
ะยะ
เวลาพอสมควร ไถอวาาตนเองผ
ตนเองผดดนันัด ถามวา ข. จะให ก. ชดใช
คาเส
าเสยหายได
ยหายไดหหรรออไม
ไม

2. ก.ทาสั
าสัญญาให
ญญาให ข . ก ยยมมเง
 เงน 50,000 บาท เมออยั  ยังงไม
ไมถถงงเวลา
เวลา
ชาาระเง
ระเงน ก. รออนเง
นเงน จงงโอนเง
โอนเงนนกก  ให ค. ทาาหนั
หนังงสสออสัสัญญา
ญญา กัน
เรยยบร
บรออยย ตออมา
มา ข. ลกกหน
หน ถกรางวั
กรางวัลลไดได ทองมา 4 บาท จงงนนา
ทอง ไปเพออใช
และ ทอง  4ใชบาทนั
หหนน ให
 นนช
กักชับาาระได
ก. ก.แค
ระไดแคจดอกเบ
ดงงบอกว
บอกวย า ไมได โอนหน
อกเบ สามารถช
สามารถช ให
 าาระเง
ค. แล
ระเง  ว
นนกก ได
หมด ข. ไมยยอมจ
อมจงข งข ให
  ก. รับบทองไว ทองไว ก. จงงรัรับบไวไว ตออมา
มา ค.ไดมม
หนังส
งสอ ไปถง ข. ใหชชาาระหน ระหน ข. อาางว
งวาาได
ไดชชาาระ
ระ หน ให
 ก. แลว
ถา ค. มาปรกกษา ษา ทาานจะให นจะใหคคาาแนะน
 แนะนาาอย
อยาางไร
งไร
 3. นาย ก.บบ าน
 โทรสารท า เป
เปน นเพ
นข.เพออนบ
 เป
เปนบ าน
าน นาย
า แลขว . ข.ไปมาหาส
 นนประจ
ประจ กอน
อนญ  าต
ญาต กักันทก.กท
กทไปใช
มาวันนนนง
ก. ไปหา
ไปหา ข. ทบบ าน าน แต ข. ไมออยย  ก. จงงได
ได ใช โทรสารของ ก.

และ ใช โทรศัพท
พท โทรไปตางประเทศ
างประเทศ ดวยวย ข.กลับมาเห
บมาเหนนเข
เขา จง
 โกรธมาก จะฟ
จะฟ อง ก. ไดหหรรออไม
ไม

ขออสอบกฎหมายแพ
สอบกฎหมายแพง 3 ภาคการศกกษาพ
ษาพเเศษ
ศษ /2548

นายเมษาพออหม
หมาายมยมบบตร2คนค
ต ร2คนคออกกมมภาและม
ภาและมนนา.เม
า.เมออเล
เลกกกักับ
ภรรยาเกาามาอย
มาอย กักับบซซออนกล
นกลน ตอมาเมษาท
อมาเมษาทาาพพนนััยยกรรมโดยม
กรรมโดยม
ซออนกล
นกลนลงช
น ลงชอเป
อ เปนพยานโดยยกรถเกง ทะเบยยน.....ให น.....ใหมมนนาา และ
เงน 50,000 บาท ใหกกมมภา ภา ตออมาเมษาขั
มาเมษาขับบรถเกรถเกงงคัคันนทททท า
พนันัยยกรรมยกให
กรรมยกให มนนาชนเกาชนเกดดออบับัตตเเหต
หตนนอน
อน โรงพยาบาล 2 เดออนน
หลังจากนั
งจากนัน เมอออกจาก
อ ออกจาก รพ.จงงซซออรถเก  รถเกงคั
งคันนใหม
ใหม6เดออนต นตออมา
มา
เมษาตายดววยหั ยหัววลลมเหลว
มเหลว โดยมมมรดกเป รดกเปนเงน 2200,
00,000 000บาท บาท ทดด น
1 แปลงท
แปลงทเเช
 ชยยงใหม
งใหม และรถเกงงคัคันนททซซ ออใหม
 ใหม ดังงนน ให
 แบ
แบงมรดกงมรดก

ขออสอบกฎหมายว
สอบกฎหมายวาาดดวยทรั
วยทรัพพยยสสน ภาคการศกกษาพ
ษาพเเศษ
ศษ /2548
1. นาย ก. ไดกรรมส
กรรมสททธธทท ดด นโดยการครอบครองปรปั
น โดยการครอบครองปรปักษ ในทดด น
ของ ข. ข.ไดเเอาท
อาทดด นไปจ
น ไปจาานองธนาคาร
นองธนาคาร ตออมา มา ข.ตาย ค.เป
ค.เป นนทา
ทา
ยาสโดยธรรม ข. ได ไถจจานองและเปล
า นองและเปลยยนแปลงทางทะเบ
 นแปลงทางทะเบยนเป
ยนเปน
 ชออของ
ของ ข. โดยท ไมรร วว า ก.ครอบครองปรปักษ และค.ฟองขับบไล
ไล 

ทก.ออกจากท
าานเห วยกัดด นนโดยอ
นเหนด
นดวยกั  บข
บโดยอ
ออาางาางว
ขออ งงวค.าาตนได
ตนได เส
เสยยคเพราะเหต
หรออไม
ไม คาาตอบแทนและโดยส
ตอบแทนและโดยส
 ใด จร
จรต

2. ปป 2535 .ก. ไดรัรับบชชอฝากท

อ ฝากทดด นจาก
น จาก ข.โดยไดรัรับบคคาาแนะน
แนะนาาจาก
จาก
ค.ชงเป
ง เป นนหลานของ
หลานของ ข. โดยกาาหนดระยะเวลา
หนดระยะเวลา 1 ป ในความเป ในความเป นนรรง
นาย ค. ไดเเขขาาไปปล
ไปปลกผั
กผักในท
กในทดด นนแปลงดั
แปลงดังงกล กลาาวก วกอนท
อนทจจะขายฝาก
 ะขายฝาก
ตอมา
อมา ปป 2548 ข.ไดนนาเจ
า เจาาหน
หนาาททมมารั
 ารังงวัวัดดททดด น ค.ไม ไหรัรังงวัวัด โดย
อาางว
งวาาตนครอบครองปรปั
ตนครอบครองปรปักษ แลว ทาานเห นเหนดนดววยกั ยกับ ค. หรออไม ไม 
เพราะเหต ใด

3. ก. กับ ข. มททดด  นนตตดดตตออกักัน ข.สราางบ

งบาานสองชั
นสองชัน ชายคาชันนทท
สองลาาเข
เขามาในท
ามาในท ก. ประมาณ 5 เมตร โดยท ก.ร เม เมออตอนท
 ตอนทนน า
เจาหน
าหนาาททมมาวั
 าวัด หลังงจากนั
จากนันนออก 5 ปป ก.ฟ ก.ฟ องให ข.รออออก
 ออก ข.อาางง
วาฟ
าฟองไม ไดเเพราะขาดอาย
พราะขาดอายคความต วามตองฟ
องฟ องภายใน 1 ปป ทาานเหนเหน
ดวยกั
วยกับ ข.หรออไม ไมเพราะเหต
เพราะเหต ใด

ขออสอบกฎหมายพาณ
สอบกฎหมายพาณชย
ชย 3 ภาคการศกกษาพ
ษาพเเศษ
ศษ /2548
1. นายมกรารับบนายก
นายกมภาเข
มภาเขาาททาางาน
งาน โดยมนายเมษาค
นายเมษาคาาประกั
 ประกันนให
ให
กรณ กมภาไม
มภาไมททาตามสั
าตามสัญ
ญญา
ญา ตออมามกราให
มามกราใหกกมมภาไปเก
ภาไปเกบบเง
เงนให
นใหแแตต
กมภาไม
มภาไมสสงงให
 ใหมมกรา
กรา มกราจงเร
งเรยยกให
กให ใชเเงงนนภายใน
ภายใน 45 วัน เมอ
 ครบ 45 วัน กมภาไม
มภาไมจจายให
า ยให มกรามาทวงเมอเวลาผ
อ เวลาผาานไป
นไป 2

เดอน
อน กมมภาก
 โดยเมษาต ภาก
อส ววยัยาังงไม
อส ไมมกราย
มมอบเง
อบเงนยอมผ
นนให
นยอมผ
ให มกราจ
อนช
อนชาาระหน งงฟฟ องทั
ระหน  งก
 ใหงกกกมมภาภา และเมษา
มมภาเอง
ภาเอง ตนไม
 ไดยยนยอม
น ยอม จงงพพนนความรัความรับบผผด ขออตตออสส เเมษาฟั
มษาฟังขนนหร หรออไม
ไม

2. ถามเก
ถามเกยวกั
ย วกับการท
บการทแแดงให
 ดงใหภภรรยาไปจดทะเบ
รรยาไปจดทะเบยยนจ
นจานองท
านองทดด น ตอ
มาเจาหน
าหนจจดหมายบอกกล
 ดหมายบอกกลาาวใหวให ใชหหนน โดยบอกภรรยาของแดงให
ชาาระหน
ระหน ในเวลาท
 กก าาหนดให
หนดให เจาหน
าหนสสามารถฟ
 ามารถฟองบังงคัคับบจจาานองได
นองได
หรออไม
ไม

3. แดงออกเชคคสัสังงจจายให
ายใหดดา จานวน
านวน 120,000 บาท โดยขดฆ ดฆาาคคา
วา ผ ถถอออก
อออก แลววตตออมา
มา ดาสลั
าสลักกหลั
หลังโอนให
งโอนใหเเขขยยวว เขมปลอม
มปลอม
ลายมออชชออเข
 เขม แลววสลั
สลักกหลั หลังงโอนให
โอนใหขขาว
าว และขาวโอนใหเเขขยยดต
ดตอ
มา เขยยดนดนาาเช
เชคคไปข
ไปขนนเง
 เงนนททธนาคาร
ธ นาคาร ธนาคารก ใชเเงงนตามเช
นตามเชค โดย
ธนาคารอาางว งวาาลายม
ลายมออชชอของแดงถ
อ ของแดงถกต
กตอองและการใช
งและการใชเเงงนนเป
เปนไปโดย
ปกต ในทางการคาแล าแลว คาาถามว
ถามวา แดงจะฟ
แดงจะฟ องรอองให
งใหธธนาคารใช
นาคารใช
เงนค
นคนนจจานวนดั
านวนดังงกล กลาาวได
วไดหรหรออไม
ไม

ขออสอบกฎหมายพาณ
สอบกฎหมายพาณชย
ชย 1 ภาคการศกกษาพ
ษาพเเศษ
ศษ /2548
1. หนงงซ
 ซอรถจากสอง
อ รถจากสอง ราคา 200,000.-บาท ชาาระเง
ระเงนนไป ไป
100,000.- บาท ทเหล
เ หลออตกลงจะช
ตกลงจะชาาระ
ระ 10 งวด ๆ ละ 20,000.-
บาท พอผออนมาได
นมาไดปประมาณ
ระมาณ 5 งวด หนงงน
 นารถคั
ารถคันนดัดังงกล
กลาาวไป
วไป
 จาานนาากักับสาม
บสาม และไม ไดชชาาระเง
ระเงนงวดนั
นงวดนัน สองทราบวาาหน
หนงงน
 นารถไป
ารถไป

จของสอง
าานนาากักับสาม
บสาม จงมาทวงรถค
งมาทวงรถค
หนงงจะน
 จะน นจากหน
นจากหน
าานนง าาไม
าารถของสองไปจ
รถของสองไปจ บอกว
ไม าารถเป
รถเปาาขนขกรรมส
 ได ถามว ททธธ
ออออาางของ
งของ
สองฟังไดหร หรอไม
อไม

2. ก เชาาบบาานจาก
นจาก ข ทาาสัสัญญาตกลงว
ญญาตกลงวาาจจาายค
ยคาาเช
เชาเปนรายเดออนน
ทกกวัวันนสสนนเด
 เดออนน เชาามาได
มาได ไมกกเเด
  ดออนน ในวันนสสนนเด
 เดออนต
นตออมา
มา ก ไม ได
ชาาระค
ระคาาเช เชา ข จงงให
ใหททนายเข
นายเขยยนหนั นหนังงสสออบอกเล
บอกเลกกสัสัญญากั
ญญากับ ก และ
เรยยกร
กรองค
องคาาเส เสยยหายจาก
หายจาก ก ถามวา ข มสสททธธทท าาได ไดหหรรอไม
อไม

3. ก จาางให
งให ข ซออมแซมหลั
มแซมหลังงคาบ
คาบาน
าน พอสงงมอบงานไปได
มอบงานไปได 4 ป ก
พบวาาหลั
หลังคาช
งคาชาร
ารด จงงรรบบอกให
บบอกให ข ทาการแก
าการแก ไข ปรับบปร
ปรง แต ข
อาางว
งวาาได
ไดสสงงมอบงานมา
มอบงานมา กวา 1 ปป แลว ตนไมตตองรั
อ งรับบผผด ถามวา
ขออออาางของ
งของ ข ฟังไดหรหรออไม
ไม 

กฎหมายภาษอากร
อากร

ขออสอบกฎหมายภาษ
สอบกฎหมายภาษออากร
ากร ภาคการศกกษาพ
ษาพเเศษ
ศษ /2548

1. นาย ก เป
เป นผ
นผ รัรับบเหมาก
เหมากออสร
สราางง มรายได
รายได 2 ลาานบาท
นบาท มภภรรยาท
รรยาท
สมรสถกต
กตอองตามกฎหมาย
งตามกฎหมาย ไมมมรรายได ายได มบบตตรร 2 คน ๆ หนง 6
 เดอน
อน อกกคนหน
คนหนง 2 ขวบ นาย ก สามารถหักกคคาาใช
ใชจจาายได
 ยไดเเททาไร
าไร

และหั
  กกคคาาลดหย
ลดหยออนได
นไดเเททาไร
าไร อะไรบาางง ใหออธธบบาย
าย
ม.40(7 ) หักค
กคาาใช
ใชจจาายเหมาจ
 ยเหมาจาายย รออยละ
ยละ 70 คอ 1,400,000 บาท

หักกคคาาลดหยลดหยออนน
ผ มมเเงงนได
นได ( นาย ก ) 30,000 บาท
ภรรยา 30,000 บาท
บตร
ตร ( ไม ไดศศกกษา
 ษา ) คนละ 15,000 x 2 = 30,000 บาท
รวมหักกคคาาลดหย
ลดหยออนน = 90,000 บาท

2. นาย ข มรายได
รายไดจากค
จากคาเชาเชา เดออนละ
นละ 3 หมนบาท
น บาท ตังงแต
แตเด
เดออนน
ม.ค.- ต.ค. และเสยช
ยชววตตลงในเด
 ลงในเดออนน พ.ย. นาย ข. มภภรรยา
รรยา 1 คน
ถามวา นาย ข ตองเส องเสยยภาษ
ภาษเเงงนนได
ไดบบคคลธรรมดาในป
คคลธรรมดาในปภาษนันันนหร  หรอ
 ไม หักกคคาาใช
ใชจจาายเป
 ยเปนจาานวนเท
นวนเทาาใด ใด และหักกคคาาลดหย
ลดหยออนเป นเปนจาานวน
นวน
เทาใด
าใด ยนนเส
 เสยยภาษ
ภาษ ในนามของใคร และใครเป และใครเป นนผผ ยยนนเส
 เสยยภาษ
ภาษ ให
อธบบาย
าย ไมตตองค อ งคาานวณภาษ
นวณภาษเเงงนนไดไดบบคคลธรรมดา
คคลธรรมดา

ตามประมวลกฎหมายรัษฎากร
ษฎากร วางหลักกเก
เกยยวกั
 วกับการหั
บการหักกคคาาใช
ใชจจาาย
ย
 ไว
หลัววกท
กา ท 1 การใหเเชชาาทรั ทรัพพยย ( โรงเรอน อน สสงปล ง  ปลกกสร
สราางง บาานน ) ใหหหััก
คาใช
าใชจจายเหมาอั
ายเหมาอัตราร
ตรารออยละ ยละ 30
หลักท
กท 2 กรณผผ มมเเงงนนได
ได เสยยชชววตระหว
ตระหวาางป งปภาษ บคคคลผ คลผ นันัน จะ
ตองเส
องเสยยภาษ ภาษจจนถ
นถง ณ.วัน เวลาท เวลาทเเส  สยยชชววตตโดยม
โดยมผผ จัจ ัดดการมกดก
การมกดก
 บตร
ตร หรออคค สสมรส
มรส เป
เป นนผผ เเสสยยภาษ
ภาษ ให ในนามของบคคคลผ
คลผ เเสสยยชชววต

วจากข ฉัอเท
นนจจฉัอยได
ยเท
ไดจจจร
ววจร
า งงทท โจทย
  ใหมมาา เมออปรั
 ปรับบกักับบหลั
หลักกกฎหมายแล
กฎหมายแลว
นาย ข มรรายได ายไดจากการเช
จากการเชาบ
าบาานน 30,000 x 11 = 330,000 บาท

หักกคคาาใช
ใชจจาาย
 ย อัตตราร
รารออยละ
ยละ 30 = 99,000 บาท
หักกคคาาลดหย
ลดหยออนน
ผ มมเเงงนได
นได ( นาย ข ) 30,000 บาท
ภรรยา 30,000 บาท
รวมหักกคคาาลดหย ลดหยออนน 60,000 บาท
จากทกกล  ลาาวมาข
วมาขาางต
งตนนสร
สรปปได
ไดววา
นาย ข หักค กคาาใช
ใชจจายเป
ายเปนเงนนจจานวน
านวน 99,000 บาท หักค
กคาาลดหย
ลดหยออนน
เปนเงนนจจานวน านวน 60,000 บาท และเสยยภาษ ภาษ ในนามของ นาย ข
 โดยม ผ จจััดการมรดก
ดการมรดก หรอ บตร
ตร หรอ ค สสมรส
มรส เป
เป นนผผ ยยนนเส
 เสยยภาษ
ภาษ
 ให

3. ภาษเเงงนได
นได นตตบบคคคล
คล ตัววอย
อยาางเช
งเชน บรษัษัท A จดทะเบยยนน
นตตบบ คคลต
คคลตางประเทศ
างประเทศ ประกอบธรรกกจสายการบ
จสายการบน ขนสงงผผ โดยสาร
 
จาก กรงงเทพไปเทพไป สงงคโปร คโปร และ จาก กรงเทพ
งเทพ ไปเชยงใหม
ยงใหม บรษัษัท
A ตอองเส
งเสยยภาษ
ภาษเเงงนนได
ไดนนตต บบ คคคลหร
คลหรออไม
ไม อยาางไร
งไร
รายไดจากกร
จากกรงเทพไปเช
งเทพไปเชยยงใหม
งใหม ฐานกาาไรส
ไรสททธธ30%
รายไดจากกร
จากกรงเทพไปส
งเทพไปสงงคโปร
คโปร ฐานรายรับบกกออนหั
นหักกรายจ
รายจาายย 3%
 

กฎหมายอาญา

ขออสอบกฎหมายอาญา
สอบกฎหมายอาญา 1 ภาค 2/2548
1. หนงงและโท
 และโท ทะเลาะกัน หนงงชั
 ชักกปปนยงโท
งโท แต โทไมตาย
ตาย หนงจ
ง จง
ยงซ
งซาแต
า แตพลาดถ
พลาดถกตร
กตรตตาย
าย ถามวาาหน
หนงงผ
 ผดดฐานใด
ฐานใด

เฉลย แมจะเป
จะเปนการกระทาาโดยพลาดแต
โดยพลาดแตหน
หนงงม
 มเเจตนาท
จตนาทจะฆ
จ ะฆา โท
ทเลวว งงเห
าเหมนนผลเน
เเจตนา
จตนา
ผลเนองจากวเพราะกระท า
าโดยร
โดยร
อ งจากวาาถถากระส   ส
ส าน
า
 น
ก
ากระสนนถถกกโทแล ประสงค
โทแลวโทต ต
ตอ

อผลและย
วโทตองตายผลและย อ
อมม
องตาย ดังงนันัน หนง
ผดดฐานฆ ฐานฆาาผผ ออนตายโดยเจตนา
น ตายโดยเจตนา

2. ดแและชั
ละชัวทะเลาะโต
วทะเลาะโตเถ
เถยยงกั
งกัน ชัวท
วทาาดดตตออย
 ย แตดด ไม
 รัรับบคคาาททา เดน
 กลับบ
บบาานน ชัวเลยตามไปชกต
วเลยตามไปชกตอยด
อยด ดจจงงกอดปล
 กอดปลาากั
 กับบชัชัววจนตกลงไป
จนตกลงไป
 ในคลองด ววยกั
ยกัออไม
ผดดฐานใดหร
ฐานใดหร นไมชัววกดด
กดดจจมน
มนาาและกั
 และกัด ดจจงงกักัดดหหชัชัววขาด
ขาด ดมมคความ
วาม

เฉลย จากคาาถาม ถาม แมจะม

จะมการทะเลาะโต
การทะเลาะโตเเถถยยงแต งแตขณะนั
ขณะนันนยัยังงมม ได
ตอยต
อยต เมอชั
อ ชัวท
วทาาชกต
ชกตออยแล
ยแลววดด ไมรัรับบคคาาททาาพร
พรออมกั
มกันนนันันก
นกเเดดนนกลั
กลับ
บานย
านยออมแสดงว
มแสดงวาาดดมม ได
 สสมัมัคครใจเข
รใจเขาาวววาทแล
วาทแลว เหตการณ การณ โตเถ เถยง
ยง
ตอนแรกยตตลลงแล
 งแลว การทการทดด ตต องกอดปล
อ งกอดปลาากั
 กับบชัชัววหลั
หลังจากท
งจากทชัช ัววชก ชก
ตอยด
อยดนันันเป
นเปนการปองกันนตนเองและเม
ตนเองและเมออตกลงไปในคลองน
 ตกลงไปในคลองนาาแล  แลวชั วชัว
ยังงกดด
กดด ใหจจมน
มนาาซ
 ซงงถ
 ถอว
อวาาเป
เปนเหตกการณ ารณบับังงคัคับบหากด
หากด ไมกักัดดหหชัชัววดดออาจ
าจ
จะจมนาาตายก
 ตายกเเปป นได
นได การกระทาาของด ของดเเปปนการปองกันนตนพอ ตนพอ
สมควรแกเหต เหต ด ไมมมความผ
ความผด

3. กกงกั
ง  กับบกกาานร
นร ววากบม
า กบมนาฬ
นาฬกา กาเร
เรออนทองฝั
นทองฝังเพชร ก งงและก
 และกาานอยาก นอยาก
 ได จงงรรววมกั
มกันนฆฆาากบ กบ โดยก
โดยกงงใช
  ใชปปนยงงกบ
กบ กาานใช
นใชมมดดฟัฟันกบ จนกบ
ถงงแก
แกความตาย
ความตาย กงงและก  และกาานจ
นจงเอานา
งเอานาฬฬ กาไป โกงรโกงร วว าาทัทัง 2 รวม
วม
กันฆ
นฆาากบ กบ แลววเอาน เอานาฬ าฬ กาม
กามาา ทัง 2 ให โกงซออนนาฬ
นนาฬ กาใ กาใหห โกงก
โกงก
ชววยเอาไปซ
ยเอาไปซออนให นให ทัง 3 ถกจั กจับบได
ได พนง.สอบสวนตังข ง ขออหาก
หากงงและ
 และ
ก
านเป
า นเปนตัว
วการร
การร
ว
วมฐานฆ
 ในการกระทาความผ มฐานฆ า
ากบโดยเจตนา
กบโดยเจตนา
าความผด ทาานเห
นเหนนดดววยกั ส
วนโกงเป
ว นโกงเป
ยกับบขขออหาน
หานหหร น ผ
 
 รออไม สนั
สนับ
บสน
สน
น
ไม เพราะเหต
 ใด

เฉลย ขาฯทั
าฯทังงเห
เหนนดดววยและไม
ยและไมเเหหนนดดววยกั
ยกับ พนง. สอบสวน
สอบสวน ทเเห
 หน
 ดวยค
วยคออการตั
การตังงขขอหาก
อหากงงและก
 และกาานเป
นเปนตัววการร
การรววมม เพราะตัวการนั
วการนันนมม

2หลันักกฎหมายวางไว
กนนค
กฎหมายวางไว
คออตัตัววการ
การ สวนท
วนท ววาถ
า ถตัต าบ
าังงข
 บขคคคล
คล
หาต2ออโกงว
ออหาต คนราเป
โกงว าววมกั
มกันนนกระท
เป ผ กระท าาผผนนั
สสนันับบสน
สน นดบ
ดนับคคคลทั
นคลทั
นข ง
ขาาฯไม
ฯไม
เหนนดดววยย เพราะวาาผผ สนั
สนับบสน สนนค นคออผผ ทท ให
  คความสะดวก
วามสะดวก สนับสน บสนนนให ใหผผ 

อนนกระท
 กระทาาผผดทั
ดทังก
งกออนกระท
นกระทาาและขณะกระท
และขณะกระทาแต
าแตจากค
จากคาาถามน
ถามน ไม

ปรากฏวาาโกงได
โกงไดมมสส ววนอ
 นอาานวยความสะดวกหร
นวยความสะดวกหรอสนั
อสนับบสน
สนนก
นกงงและ
 และ
กาน
าน การนานาฬ านาฬ กาไกาไปซ
ปซอนนั
อนนันเก
นเกดดขขนหลั
น หลังงจากความผ
จากความผดดสสาาเร
เรจจแล
แลว
 โกงจงม
งม ใชผผ สสนันับบสน
สนน

ขออสอบกฎหมายอาญา
สอบกฎหมายอาญา 1 ภาคการศกกษาพ
ษาพเเศษ
ศษ /2548

1. นาย ก ตองการเอาห
องการเอาหนนขขาางปา
งปา นาย ข.แตนาย
นาย ข หลบทัน
กอนอ
อนอ ฐ จงไปถ
งไปถก นาง ค. แลวเส
วเสยยหลั
หลักกตกน
ตกนาตาย
า ตาย
กรณตตามปั
ามปัญหาการทนาย น าย ก. เอาหนขว นขวาางปานาย
งปานาย ข. นันนเป เปนการ
กระทาท
าทมม เจตนาท
เจตนาทาร
ารายนาย
ายนาย ข. และเป
และเป นนการกระท
การกระทาาททถถ งงขัขันนลงม
ลงมอ
กระทาความผ
าความผดแล ดแลวแต
วแตการกระท
การกระทาานันันนไม
ไมบบรรล
รรลผผลล นาย ก. จงงมม
ความผดฐานพนานามท
ดฐานพนานามทาร ารายนาย
ายนาย ข. ตาม ปอ. 295+80
การท นาย
น
 าย ก. เอาก
จนเปนเหต ใหนนาง อ
อนอ
นอ
 ฐขว
า
างปานาย
าง ค. เสยยหลั งปานาย
หลักกตกน ก.
ตกนาาตายนั แต
 ตายนันนเปพ
พลาดไปถ
ลาดไปถ ก
กนางนาง
เปนการทาารราายย ค.
ราางกายโดยพลาดตาม
งกายโดยพลาดตาม ปอ. 60 และการทาารรายนั ายนันนเป
เปนเหต ใหนนาง
าง
ค. จมนาาตายและความตายความตายของนาง
 ตายและความตายความตายของนาง ค. ค . นันเป
นเปนผล
 โดยตรงและเป นนผลท
 โดยตรงและเป ผลทตตามธรรมดายอมเก
 ามธรรมดายอมเกดดขขนนได
 ไดจจากการท
ากการทาารราย
าย
 ของนาง ก. นาย ก.จงงมมคความผ
วามผดฐานท
ดฐานทาร
ารายร
ายราางกายผ
งกายผ ออนน(นาง
 (นาง
ค.)จนเปง นเหต ใหถถงงแก
 ฐานหน แกคความตายโดยพลาดตาม
วามตายโดยพลาดตาม ปอ
ปอ.. 290+60 อก

2. นายแดง เป เป นเจ

นเจาาของช
ของชาางซ
งซงตกมั
ง ตกมันนอย
อย  ไดเเอาเช
อาเชออกผ
กผกกชชาางไว
งไวกักับ
ตนไม
นไม ซงงจร
 จรงๆแล
งๆแลววจะตจะตองใช
องใช โซลลาามม ปรากฏวาาชชาางเช
งเชออกหล
กหลด วง
 ไปจะเอางาแทง นายดา ๆ จงเอาป
งเอาปนยงงชชาางตาย
งตาย ถามวา นายดา
ตองรั
องรับบผผดดอย
อยางไร
างไร

กรณตตามปั
ามปัญหาการทชช างตกมั
า งตกมันนของนายแดงว
ของนายแดงวงงไปจะเอางาแทง
 ไปจะเอางาแทง
นายดาานันันนเป
เปนภยันนตรายท
ตรายทเเก
 กดดจากการปท
จากการปทษร
ษราายอั
ยอันนละเม
ละเมดดกกอ
กฎหมายและเปนภยันนตรายท ตรายท ใกล จจะถ
ะถง การทนนายด
 ายดาาใช
ใชปปนยงงชชาางง
ตายนันนเป
เปนการทจจ าต
า ตองกระท
องกระทาาเพ
เพออป
 ปองกันนชชววตตของนายด
ของนายดา และได
กระทาไปพอสมควรแก
าไปพอสมควรแกเเหต หต อันนเป
เปนการปองกันนโดยชอบด โดยชอบดววยย
กฎหมายตาม ปอ. 68 นายดาาจจงงไม ไมตตองรั
องรับบผผดดอาญาฐานใดเลย
อาญาฐานใดเลย

3. ไก ตอองการ
งการ ฆาาเปเป ด จงงได
ไดททาการวางแผนเพ
า การวางแผนเพออท
 ทจจะฆ
 ะฆาาเป
เป ด นาย
หาานเป
นเปนศัคครรขของเป
องเปดเหมออนกั
นกัน ตองการฆ
องการฆาาเป
เปดเหมออนกั
นกัน จงงได
ได
 ไปจางวานนายไก
างวานนายไก
นายไกตตอองการฆ 3,000
งการฆาานายเป ให ไปฆ
นายเป ด เหมออนกัา นายเปด โดยท น
นายห
 ายห
า
านไม
นกัน นายไกตตอองการเง นไม
งการเงนนใช ร
ร
 
ใชจจงว
ว
 า

ตกลงตามทนายห
น ายหาานเสนอ
นเสนอ เพราะตนเองกตตอองการฆ
งการฆาานายเป
นายเปดอย 
แลว
ถามวาานายห
นายหาานน ตอองรั
งรับบผผดดหร
หรอไม
อไม
 กรณตตามปั
นายห ามปั
นเพญอท
าานเพ อ ทหาการท
จะไปฆ านายไก
น นายเป
ายไกผผ ดถถนักใช
จ ะไปฆานายเป กนนเป
ใชเปตตกลงรั
นกลงรับตามค
บตามคาาจจาางวานของ
การตกลงปลงใจค งวานของ
ด
 ไตรตตรองไว
รองไวกกออนในการท
นในการทจจะฆ
 ะฆาานายเป
นายเปด

ถาานายไก
นายไกผผ ถถกใช
กใช(นายไก))ได
ไดกกระท
ระทาาการฆ
การฆาานายเป
นายเปดตามท ใช
 ผ 
 ใช((นายห
นายหาน)
าน) ตอองรั งรับบโทษเสม
โทษเสมออนตั
นตัววการในความผ
การในความผดดตาม
ตาม ปอ.
289(4)+84 วรรคสอง
ถาาความผ
ความผดม
ดม ไดกกระท
ระทาาลงเพราะผ
ลงเพราะผ ถถกใช
กใช ไมยยอมกระท
อมกระทา ยังไม
งไม ได
กระทาหร
าหรอเหต
อเหตออนนใด
 ใด ผ  ใช(นายหาาน)ต
น)ตอองรั
งรับบโทษหน
โทษหนงงในสามตาม
 ในสามตาม
ปอ.84 วรรคสองเชนนกักัน

เดกหญ
กหญงแดงอาย
งแดงอาย 12 ปป 9 เดอน
อน รักกใคร
ใครชชอบพอกั
อบพอกับบเด
เดกกชายด
ชายดา
อาย 13 ปป 9 เดอน อน เดกกหญ
หญงงแดงย
แดงยนนยอมให
ยอมใหเเดดกกชายด
ชายดา รววมม
ประเวณดดววย  ย ทังน
งน โดยให
 เเดดกกหญ
หญงงขาว
ขาว อาย 13 ป 8 เดออนน คอยด
ตนทางอย
นทางอย  ใกลๆ
จงวนนจจฉั
 ฉัยความรั
ยความรับผ บผดดในทางอาญาของเด
ในทางอาญาของเดกกชายด ชายดา
 ในกรณขของเด องเดกกหญ หญงงแดงและเด
แดงและเดกกหญ หญงงขาวนั
ขาวนันจะถ
นจะถออววาเป
าเปนตัววการ
การ
ผ  ใชหหรรอผ
อผ สสนันับบสน
สนนอย
นอยาางใดอย
งใดอยาางหน
งหนงงร
 รววมกั
มกับบเด
เดกกชายด
ชายดาาได
ไดหหรรอไม
อไม 
เพราะเหต ใด
แนวตอบ
หลักกฎหมาย
กกฎหมาย ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 277 ผ ใด  
กระทาช
าชาเราเด
าเราเดกหญ
กหญงงอาย
อายยัยังงไม
ไมเเกกนนสสบบหหาป
าป ซงงม
 ม ใชภภรรยยาของตน
าของตน
  โดยเดกหญ
กหญงนั
งนันนจะย
จะยนยอมหร
นยอมหรออไม
ไมกกตตาม
 าม ตอองระวางโทษ.....
งระวางโทษ.....
ถาาการกระท
อายการกระท
ยยัังงไม าาความผ
ไมเเกกนนสสความผ
สามปดดตามวรรคแรก
บบสามป ตามวรรคแรก เป
เป นการกระท
นการกระทาแก
ตอองระวางโทษ..........
งระวางโทษ.......... าแกเเดดกกหญ
หญง

มาตรา 74 เดกอาย
กอายกกววาเจ
าเจดดปปแตยัยังงไม
ไมเเกกนนสสบบสสป  กระทาาการอั
การอัน
กฎหมายบัญ
ญญั
ญัตตเเปปนความผด เดกกนันันนไม
ไมตตองรั
อ งรับบโทษ
โทษ แต ใหศศาลม
าลม
อาานาจท
นาจทจะด
จ ะดาเน
าเนนการดั
นการดังงตตออไปน ไปน .….
มาตรา 83 ในกรณคความผ วามผดใดเก ดใดเกดดขขนนโดยการกระท
 โดยการกระทาาของบ ของบคคคล
คล
ตังแต
งแตสองคนข
สองคนขนนไป ไป ผ ทท ได
  รรววมกระท
มกระทาาความผ
ความผดดดดววยกั
ยกันนั
นนันเป
นเปน
ตัวการ
วการ ตอองระวางโทษตามท
งระวางโทษตามทกกฎหมายก  ฎหมายกาาหนดไว
หนดไวสสาาหรั หรับบความผ
ความผด
นัน
มาตรา 84 ผ ใดก  ออให
ใหผผ ออนนกระท
 กระทาาความผ
ความผดไมดไมววาาดดววยการใช
ยการใช บังงคัคับ
ข เเขขญ จางาง วาน หรออยยยงสยงสงงเสร
เสรม หรออดดววยว ยวธธออ นนใด
 ใด ผ นันันนเป
เปนผ 
 ใช ใหกกระท ระทาความผ
าความผด
ถาาผผ ถถกใช
กใช ไดกกระท
ระทาความผ
าความผดนั ดนัน ผ  ใชตตอองรั
 งรับบโทษเสม
โทษเสมออนเป นเปนตัววการ การ
ถาาความผ
ความผดม ดม ไดกกระท
ระทาาลง
ลง ไมววาาจะเป
จะเปนเพราะผ ถถกใช ก ใช ไมยยอมกระท
อมกระทา
ยังงไม
ไม ไดกระท
กระทาหร
าหรอเหต
อเหตออนนใด
 ใด ผ  ใชตตอองระวางโทษเพ
 งระวางโทษเพยยงหน งหนงงในสาม
 ในสาม
ของโทษทกก าาหนดไว หนดไวสสาาหรั
 หรับบความผ
ความผดดนันัน

ปรับบขขออเท
เทจจจร
จรง ความรับบผผดดของเด
ของเดกกชายด
ชายดา มคความผ
วามผดตาม
ดตาม
มาตรา 277 วรรคสอง แต ไดรัรับบยกเว ยกเวนโทษ
นโทษ ตามมาตรา 74
เพราะอายนนอยกวอ ยกวา 14 ป ควา
ความรั
มรับบผผดดของเด
ของเดกกหญ
หญงแดง
งแดง แมเด เดก
หญงงแดงจะม
แดงจะมสสววนร  นรววมในการกระท
มในการกระทาาผผดของเด
ดของเดกกชายด
ชายดาาแต
แตกก ไม
 เเปปน
 ตัวการ
วการ ผ  ใช หรออผผ สสนันับบสน
สนน ในการกระทาาความผ
ความผดดตามมาตรา
ตามมาตรา
277 ของเดกกชายด
277 ประสงค ชายด
จะค มาาเพราะตนเป
เพราะตนเป
จะค มครอง
ครอง นบบบผ
ความรั คคคลท
ผคลทกกฎหมายตามมาตรา
 ฎหมายตามมาตรา
ดดของเด
ของเดกกหญ
หญงขาว
งขาว เป
เป น
ตัวการตามมาตรา
วการตามมาตรา 83 ในการกระทาาความผ ความผดดตามมาตรา
ตามมาตรา 277

วรรคสอง ของเดกกชายด ชายดา เป

เป นนตัตัววการได
การไดเเพราะกฎหมายมาตรา
พราะกฎหมายมาตรา
277 ใชคคาาว
 วา “ผ  ใด” เดกกหญ
หญงงขาวจ
ขาวจงงมมคความผ
วามผดดเป
เปนตัววการ
การ แต ไม
ตองรั
องรับบโทษเพราะอาย
โทษเพราะอายนนออยกว
ยกวา 14 ปป ตตามมาตรา
ามมาตรา 74
นายเขยวตยวตองการฆ
องการฆาานายม
นายมววงง จงงไปดั
ไปดักกซซ มมยยงตรงทางท
งตรงทางทคคาดว
 าดวาานาย
นาย
มวงจะเด
วงจะเดนมานมา ระหวาางท
งทรอนายม
ร อนายมววงอย
งอย นันัน นายเขยยวเหวเหนนนายฟ
นายฟ า
ศัตร
ตรออกกคนหน
 คนหนงงของนายม
 ของนายมววงง เดนนมาจ
มาจงงชวน
ชวน นายฟ นายฟ าใหมมาร
ารววมใน
มใน
การฆาาดดววยย โดยใหนนายฟ
ายฟาคอยดตตนนทางส
ทางสววนนายเข นนายเขยวจะเป
ยวจะเปนผ ยยง
นายฟาตกลงดววยย นอกจากนันนายฟ นนายฟายังงให
ใหปปนแกนนายเข
ายเขยวในการ
ยวในการ
 ใชยยงงนายม
 นายมววงด
งดวย
วย เมออได
 ไดป นนของนายฟ
ของนายฟ า นายเขยยวจ วจงงเก
เกบบปปนของ
ตนทนน าต
าตดตั
ดตัววมาไว
มาไวแและใช
ละใชปปนของนายฟาคอยจองเล องเลงงจะย
จะยงงนายม
นายมวง วง
กอนท
อนทนนายม ายมววงจะเด
งจะเดนนมาถ
มาถง นายฟ
นายฟ าไดบบอกเล
อกเลกกการด
การดตตนนทางให
 ทางใหแแกก
นายเขยว ยว และขอตัวกลั
วกลับบบบาานไปก
นไปกออนน ตอมานายเหล
อมานายเหลอองได งไดเเดดนนมา
มา
ตรงนัน นายเขยยวเข วเขาาใจว
ใจวาาเป
เปนนายมววงง จงงใช
ใชป นนของนายฟ
ของนายฟ ายง
นายเหล อ
องตาย
งตาย
1.นายเขยวต จงว
ยวตอนายเหล น
น จ
จฉั

อนายเหลอองงฉัยความผ
ย ความผ
ด
ดของ
ของ
2 นายเขยยวต
วตอนายม
อนายมววงง
3 นายฟ
นายฟ าตออนายเหล
นายเหลอองง
4 นายฟ
นายฟ าตออนายม
นายมววงง
 แนวตอบ
ความรับผ
บผดดของนายเข
ของนายเขยวต
ยวตอนายเหล
อนายเหลอองง
มความผ
ความผดฐานฆ
ดฐานฆาานายเหล
นายเหลอองโดยเจตนา
งโดยเจตนา โดยไตรตตรองไว
รองไวกกออนน ตาม

มาตรา 289 (4 ) เป
เป นเจตนาฆ
นเจตนาฆาประเภทประสงค
ประเภทประสงคตตอผลตามมาตรา
อ ผลตามมาตรา
59 โดยจะยกเอาความส
โดยจะยกเอาความสาาคัคัญผ
ญผดในตั
ดในตัววบบคคคลมาเป
คลมาเปนขอแก
อแกตตััววววาไม
าไมมม
เจตนาฆาาไม
ไม ไดตตามมาตรา
ามมาตรา 61
ความรับผบผด ของนายเขยยวต
วตออนายม
นายมวง วง
แมนายเข
นายเขยวจะม
ยวจะมเจตนาฆ
เจตนาฆาานายม
นายมวงแต
วงแตเเมมออนายเข
 นายเขยยวได
วไดหหาานายเห
นายเห
ลองดดยเจตนาโดยส
องดดยเจตนาโดยสาาคัคัญ ญผผดว
ดวาาเป
เปนนายมววงง ดังนั งนันนระหว
ระหวาางนาย
งนาย
เขยยวต
วตอนายม
อนายมววงง นายเขยยวจ
วจงงไม
ไมมมคความผ
วามผดใดๆต
ดใดๆตอนายม
อนายมววงง
ความรับผบผดดของนายฟ
ของนายฟาตออนายเหล
นายเหลอองง
นายฟาเปนผ สสนันับบสน สนนนายเขยวในการท
ยวในการทนนายเข
 ายเขยยวฆ
วฆาผ าผ ออน แมววา
นายเขยวซ ยวซงงเป
 เปนผ ลงม
ลงมออจะกระท
จะกระทาาโดยส
โดยสาคั
าคัญญผผดในตั
ดในตัววบบคคคล คล ก
ถออววาาอย
อย  ในขอบเขตของการสนับบสน สนน ตามมาตรา 87 นายฟ นายฟ าจง
เปนผ สนั
สนับบสน
สนนนายเข
นนายเขยยวในการฆ
วในการฆาานายเหล
นายเหลอองง จงงตตอองรั
งรับบผผดดตาม
ตาม
มาตรา 289 (4 ) ประกอบมาตรา 86
นายฟาไม ใชตัตัววการในการฆ
การในการฆาานายเหล
นายเหลอองง เพราะไมมมกการกระท
ารกระทา
รนายเหล
ววมกั
มกันนและไม
และไม ม
ม เจตนาร

เ จตนาร ว
วมกั
มกั
อองง แตเเปปนผ สสนันับบสนน
นกั
กั บ
บนายเข
นายเข ย
ยวในขณะท
วในขณะท
สนน เพราะใหปปนแกนนายเข นายเข
น
 ายเข ย
ยวย
ายเขยวในการใชวย
ยวในการใช ง
ยงนายม
งนายมวง วง ( แตคความจร
วามจรงงใช ใชยยงงนายเหล
 นายเหลออง)ง)
ความรับผ บผดดของนายฟ
ของนายฟาตออนายม นายมววงง
เมอนายเข
อ นายเขยยวผ
วผ ลงม
ลงมอ ไมตตอองรั งรับบผผดดตตออนายม
นายมววงง นายฟ
นายฟ าก ไมเเปปนผ 
 สนับบสน
สนนนายเข
นนายเขยวในการฆ
ยวในการฆาานายม
นายมวง
วง
ขเพออน
น ไม
  ใชเเปปยว
ยยงคนเด
งคนเด ยนว การกระท าาโดยพลาดเพราะในท
โดยพลาดเพราะในท
คออนายเหล
นายเหลอองง จงงไม การกระทเเก
 กาาโดยพลาด
ไม ใชการกระท ดเหต
ดโดยพลาด
เหตมมผผ  เเสสยหาย
ยหาย

1 ตอองการฆ
งการฆา 2 จงงไปจ ไปจาง
าง 3 ให ไปวางยาพษ 2 และวันนตตออมา มา 2
 ไปวาายน
ยนาาท
 ทสสระน
 ระนาาในหม
 ในหม บบาานซ
นซง 3 ทาาหน
หนาาททเเป
 ปนครฝฝกและมหหนนาาทท
ดแลผ
แลผ ททมมาใช
 าใชบบรรกการในสระว
ารในสระวาายนยนาานั
 นันนดดววยย เมอ 2 วาายน
ยนาเล
า เลนนอย
อย 
สักพั
กพักหน
กหนงงก  กเเกกดดเป
เปนตะครววและจมน
และจมนา 3 เหนนเหต เหตกการณ
ารณ โดยตลอด
แต ไมเเขขาาไปช
ไปชววยย 2 จงงจมน
จมนาตาย
า ตาย จงวเคราะหเคราะหคความผ
วามผดดของ
ของ 1
และ 3 ตามประมวลกฎหมายอาญา

แนวตอบ 1 ตอองการฆ
งการฆา 2 (มเเจตนาค
จตนาคดดฆฆาา)) จงงไปจ
ไปจาางง 3 ให ไป
วางยาพษ 2 (ตกลงใจฆา และลงมออกระท กระทาาความผ
ความผดดโดยการจ
โดยการจาางง
3 และความผดของ ดของ 1 เป เป นนความผ
ความผดดสสาาเรเรจจแล
แลว ) ......(.ตรงน
คาถามไม
าถามไม ไดบบอกว อกวา 3 ปฏเสธ เสธ หรออไม ไม ) และวันนตตออมามา 2 ไปวาายย
นาาท
 ทสสระน
 ระนาในหม
า ในหม บบาานซ
นซง 3 ทาาหนหนาาททเเป
 ปนครฝฝกและมหหนนาาททดด แแลผ
ลผ 
ทมมาใช
 าใชบบรรกการในสระว
ารในสระวาายน ยนาานั
 นันนดดววยย เมอ 2 วาายน
ยนาาเล
 เลนนอย
อย สัสักกพัพัก
หนงกง กเเกกดดเป
เปนตะครววและจมน
และจมนา 3 เหนนเหต เหตการณ
การณ โดยตลอดแต ไม
เข
า
าไปช
ไปช
ปลออย2ให วย
ว ย
ย2ใหจจมน ......(ถงตรงน
ง
มนาาตาย) ตรงน
ค
ความผ
 วามผ
 ตาย) 2 จงจมน ดของ3
ด ของ3
งจมนาาตาย เก
 ตาย ( เป ด
ดข ข
น
นแล
 แล ว
เป นนผลจากการกระท
ผลจากการกระทา คอ
อเจตนาจะ
เจตนาจะ
ของง 3 คคออฆ
ขอ  ฆาคนตายโดยการงดเว
าคนตายโดยการงดเวนไม นไม ใหคความช
วามชววยเหลยเหลอตาม อตาม
หนาาททขของ
 อง 3 ) บางทานอาจจะมองว
านอาจจะมองวา 1 จาางให งให 3 ไปวางยา แต 
3 ยังไม
งไม ไดววางยา
างยา 2 ความผดของ ดของ 1 และ 3 จงงไม ไมเเกกยยวกั
 วกัน แตกกจะ
จ ะ