REVIEW FOR TOMORROW SUMMATIVE TEST!!!

A. CULTURE SYSTEM OR CULTIVATE SYSTEM – PATAKARANG IPANATUPAD NG MGA DUTCH

SA INDONESIA UPANG MATUGUNAN ANG PANGANGAILANGAN NITO SA PAGBEBENTA NG
MGA SA PANDAIGDIGANG KALAKALAN.
B. MELTING POT – TAWAG SA LUGAR O REHIYON KUNG SAAN NAGTATAGPO ANG IBA’T IBANG
MGA KULTURA AT PANGKAT ETNIKO . ANG POPULOSYON NG MALAYSIA AY BINUBUO NG
MGA KATUTUBONG MALAY, MALAKING BAHAGDAN NG MGA TSINO, TAMIL, PILIPINO AT
MGA NEPALESE.
C. OPEN DOOR POLICY – MAGING BUKAS ANG CHINA SA PAKIKIPAGKALAKALAN SA IBANG
BANA NA WALANG SPHERE OF INFLUENCE RITO.
D. OPYO - HALAMANG GAMOT NA KAPAG INABUSO AY NAGDUDULOT NG MASAMANG
EPEKTO SA KALUSUGAN.
E. RESIDENT SYSTEM – AY ISANG PATAKARANG NA IPINATUPAD NG MGA BRITISH SA BURMA
AT ANG BRITISH RESIDENT AY KINATAWAN NG PAMAHALAAN NG ENGLAND AT BURMA.
F. SPHERE OF INFLUENCE – ITO AY TUMUTUKOY SA MGA REHIYON SA CHINA KUNG SAAN
NANGINGIBABAW ANG KARAPATAN NG KANLURANING BANSA NA KONTROLIN ANG
EKONOMIYA AT PAMUMUHAY NG MGA TAO.
CHINA
BANSANG SUMAKOP:ENGLAND
DAHILAN NG PANANAKOP: ANG KARANGYAAN NG CHINAAY NAGPATANYAG SA KANYA HINDI
LAMANG SA ASYA KUNG HINDI MAGING SA MGA BANSA SA EUROPE
*ANG PAGHAHANGAD NG MGA KANLURANIN NA MAANGKIN ANG MGA YAMAN NG CHINA
ANG PANGUNAHING DAHILAN NG IMPERYALISMOI SA BANSA
*ANG KAGUSTUHAN NG BANSANG ENGLAND NA MAKONTROL ANG MGA SENTRO NG
KALAKALAN. PAGKUMPISKA AT PAGSUNOG SA OPYO NA SAKAY NG ISANG BARKONG BRITISH
NA NAGPASIMULA SA DIGMAANG OPYO.
PARAAN NG PANANAKOP:ANG MGA SUMUSUNOD ANG ALIN SA MGA PANGUNAHING
PARAAN O PANGYAYARI NA NAGRESULTA NG TULUYANG PAGPASOK AT PANANAKOP NG MGA
KANLURANIN SA BANSANG CHINA
*ANG UNA AT IKALAWANG DIGMAANG OPYO
*ANG SPHERE OF INFLUENCE
*ANG OPEN DOOR POLICY
UNANG DIGMAANG OPYO
1839 – 1842
DAHILAN: PAGKUMPISKA AT PAGSUNOG SA OPYO NA NAKUHA MULA SA ISANG BARKONG
PAGMAMAYARIBNG MGA BRITISH
BANSANG KABILANG: CHINA LABAN SA ENGLAND
BUNGA: NATALO ANG MGA TSINO DAHIL SA LAKAS NG PUWERSA NG MGA BRITISH
KASUNDUAN: NANKING
*BINUKSAN ANG IBA PANG DAUNGAN TULAD NG AMOY, FOOCHOW, NINGPO
*PAG-ANGKIN NG ENGLAND SA HONGKONG
*PAGBABAYAD NG CHINA NG 21 MILYONG DOLYAR BING BAYAD PINSALA.
IPINAGKALOOB SA ENGLAND ANG KARAPATANG EXTRATERRIALITY

IKALAWANG DIGMAANG OPYO

1856 – 1860
DAHILAN: PAGPIGIL NG ISANG OPISYAL NG ADWANA NA MAKAPASOK ANG BARKONG NG MGA
BRITISH NA MAY DALANG OPYO. SUMALI RIN ANG FRANCE DAHIL SA DIUMANOY PAGPATAY NG
ISANG MISYONERONG PRANSES SA CHINA.
BANSANG KABILANG:CHINA LABAN SA ENGLAND AT FRANCE
BUNGA:NATALO MULI ANG MGA TSINO DAHIL SA MAS MALAKAS NA PUWERSA NG ENGLAND
AT FRANCE.
KASUNDUAN:TIANJIN
* BINUKSAN ANG 11 PANG DAUNGAN PARA SA KALAKALAN
*PAG-ANGKIN NG ENGLAND SA KOWTOON
*PAGPAPAHINTULOT SA MGA KANLURANIN NA MANIRAHAN SA PEKING AT
MAKAPASOK SA BUONG CHINA. GINAWANG LEGAL ANG PAGBEBENTA NG OPYO SA CHINA

SPHERE OF INFLUENCE SA CHINA

ENGLAND - Hongkong, Yangtze Valley, Weihaiwei
FRANCE – Zhanjiang at Kwangchow
GERMANY – Kwantung, Qingdao, Yunan
PORTUGAL – Macao
RUSSIA – Manchuria
(NAKAPASALOOB SA KASUNDUANG SHIMONOSEKI)
OPEN DOOR POLICY
ANG PAGHAHATI-HATI NG CHINA SA SPHERES OF INFLUENCE AY NAGDULOT NG PANGAMBA SA
BANSANG UNITED STATES DAHIL SA POSIBILIDAD NA ISARA ANG CHINA SA
PAKIKIPAGKALAKALAN SA IABNG BANSA NA WALANG SPHERE OF INFLUENCE DITO.KAPAG
NAGANAP ITO, MAPUPUTOL ANG UGNAYANG PANGKALAKALAN NG UNITED STATES SA CHINA.
DAHIL DITO, IMINUNGKAHI NI JOHN HAY, SECRETARY OF STATE NG UNITED STATE NA
IPINATUPAD ANG OPEN DOOR POLICY KUNG SAAN AY MAGIGING BUKAS ANG CHINA SA
PAKIKIPAGKALAKALAN SA IBANG BANSA NA WALANG SPHERE OF INFLUENCE RITO.
NAKAPALOOB SA MUNGKAHI NI JOHN HAY ANG SUMUSUNOD:
1.PAGRESPETO SA KARAPATAN AT KAPANGYARIHAN SA PAKIKIPAGKALAKALAN SA MGA LUGAR
NA SAKOP NG SPHERE OF INFLUENCE NG MGA KANKURANIN;
2.PAGBIBIGAY NG KARAPATAN SA CHINA NA MANGOLEKTA NG BUWIS SA MGA PRODUKTONG
INAANGKAT MULA SA BANSA; AT
3.PAGGALANG SA MGA ITINAKDANG HALAGA NG BUWIS NG MGA KANLURANING BANSA SA
PAGGAMIT NG MGA KALSADA, TREN AT DAUNGAN SA KANI-KANILANG SPHERES OF INFLUENCE.

JAPAN
BANSANG NAKASAKOP: UNITED STATES OF AMERICA
DAHILAN:KAILANGAN NG MGA BARKO NG UNITED STATE NA TUMATAWID SA KARAGATANG
PASIPIKO NANG LUGAR NA MAPAGDADAUNGAN NG MGA NASIRA O MAY SIRANG BARKO
UPANG ITO AY KUMPUNIHIN AT UPANG MAPAGKUHANAN NG KARAGDAGANG PAGKAIN,
TUBIG, PANGGATONG. HINDI KASI SAPAT ANG KANILANG RESERBA O KAYA AY MAHIRAP NA
DALHIN PA NILA ANG LAHAT NG ITO SA KANILANG PAGLALAKBAY.
PARAAN NG PANANAKOP:NOONG 1853, IPINADALA NI PANGULONG MILLIARD FORMORE NG
UNITED STATE SI COMMODORE MATTHEW PERRY UPANG HILINGIN SA EMPERADOR NG JAPAN
NA BUKSAN ANG KANIYANG MGA DAUNGAN PARA SA MGA BARKO NG UNITED STATE.
SA PAGPUNTA NI PERRY SA JAPAN AY NAKITA NG MGA HAPONES ANG NAGLALAKIHANG
BARKO NG UNITED STATE NA ARMADO NG KANYON. BAGAMAT HINDI TAHASANG SINABI, ANG
GINAWANG ITO NI PERRY AY ISANG BABALA NA KUNG HINDI BUBUKSAN NG MGA HAPONES
ANG KANILANG DAUNGAN, HINDI MAGDADALAWANG ISIP ANG UNITED STATE NAGAMITIN
ANG KANILANG PUWERSA.
EPEKTO NG PANANAKOP:UPANG MAIWASAN ANG PAKIKIDIGMA SA ISANG MALAKAS NA
BANSA, TINANGGAP NG JAPAN ANG UNITES STATE SA BISA NG KASUNDUANG KANAGAWA
NOONG 1854. SA ILALIM NG KASUNDUANG ITO AY BINUKSAN ANG MGA DAUNGAN SA
HAKODATE AT SHIMODA PARA SA MGA BARKO NG U.S. PINAHINTULUTAN DIN NAMAGTAYO
NG KANIYANG EMBAHADA ANG U.S SA JAPAN. DAHIL SA PAGBUBUKAS NG JAPAN, NAKAPASOK
NA DIN SA KANILANG BANSA ANG MGA KANLURANIN TULAD NG ENGLAND, FRANCE,
GERMANY, RUSSIA AT NETHERLANDS. NAGALIT ANG MGA HAPONES SA KINAHINATNAN NG
KANILANG BANSA. NAWALA SA KAMAY NG SHOGUNATO ANG TOKUGAWA ANG
KAPANGYARIHAN. SIYA AY PINALITAN NG BAGONG TATAG NA PAMAHALAAN SA PAMUMUNO
NI EMPERADOR MUTSUHITO NA ANG NAGSIMULANG MANUNGKULAN SA EDAD NA 15. ANG
KANIYANG PAMUMUNO AY TINAEAG NA MEIJI ERA – ANG IBIG SABIHIN AY ENLIGHTENED
RULE. NAPAGTANTO NI EMPERADOR MUSUHITO NA ANG MABISANG PARAAN SA
PAKIKITUNGO SA MGA KANLURANIN AY ANG PAGYAKAP SA MODERNISASYON. ANG
MAKABAGONG MGA KAGAMITAN, TEKNOLOHIYA AT PARAAN NG PAMUMUHAY NA
NATUTUNAN NG MGA HAPONES MULA SA MGA DAYUHAN AY AY NAKATULONG UPANG SIYA
AY UMUNLAD SA KABILA NG PANGHIHIMASOK NG MGA KANLURANINSA KANIYANG BANSA .

MGA BANSA SA TIMOG-SILANGAN ASYA NA NASAKOP NG MGA

KANLURAIN SA IKALAWANG YUGTO

PILIPINAS
NAKSAKOP: UNITED STATE OF AMERICA
DAHILAN: SA PAGPASOK NG IKA-19 SIGLO, NAGSIMULANG MAGPALAWAK NG KANYIANG
TERITORYO SA ASYA PASIPIKO ANG UNITED STATE. ISA ANG PILIPINAS SA MGA LUPAIN NA NAIS
NITONG MAKONTROL DAHIL SA ISTRATEHIKONG LOKASYON NITO. ANGKOP ANG LOKASYON NG
BANSA SA KANIYANG PLANO NA SAKUPIN ANG IBA PANG BANSA SA ASYA AT SA PAGKONTROL
SA KALAKALAN SA ASYA PASIPIKO.
PARAAN: NOONG UNA, TINULUNGAN NG MGA AMERIKANO ANG MGA REBOLUSYUNARYONG
PILIPINO SA PAMUMUNO NI EMILIO AGUINALDO NA TALUNIN ANG MGA ESPANYOL. NATALO
ANG MGA ESPANYOL I AT IDINEKLARA NI AGUINALDO ANG KALAYAAN NG PILIPINAS NOONG
HUNYO 12, 1898.
SUBALIT LINGID SA KAALAMAN NG MGA PILIPINO AY NAGKAROON NG LIHIM NA
KASUNDUAN ANG SPAIN AT UNITED STATE. BATAY SA KASUNDUAN, SUSUKO ANG SPAIN SA
UNITED STATE AT ISASALIN SA HULI ANG KARAPATANG PAMUNUAN ANG PILIPINAS.
SAMAKATUWID, HINDI PA DIN MALAYA ANG PILIPINAS DAHIL SILA AY MAPAPASAILALIM SA
UNITED STATE – ANG BANSA NA KANIYANG ITINURING NA KAIBIGAN. PORMAL NA NAISALIN SA
KAMAY NG MGA U.S ANG PAMUMUNO SA PILIPINAS SA BISA NG KASUNDUANG PARIS.
NILAGDAAN ITO NG MGA KINATAWAN NG UNITED STATE AT SPAIN NOONG DISYEMBRE 10,
1898. SUMIKLAB ANG DIGMAANG PILIPINO – AMERIKANO NOONG 1902 KUNG SAAN AY
NATALO NG MAS MALAKAS NA PUWERSANG AMERIKANO ANG MGA PILIPINO.
EPEKTO: ITINATAG NG MGA AMERIKANO SNG PAMAHALAANG MILITAR AT NANG LUMAON AY
NAGING PAMAHALAANG SIBIL NA PAREHONG PINAMUMUNUAN NG AMERIKANO AT PILIPINO.
NAGPATAYO RIN SILA NG MGA PAARALAN AT GINAWANG LIBRE PARA SA LAHAT ANG PAG-
AARAL , OSPITAL, KALSADA AT MGA GUSALING PAMPAMAHALAAN.
SA KABILANG BANDA, NAGPALABAS DIN SILA NG MGA BATAS NA NAGPIPIGIL SA
PAGPAPAMALAS NG MGA PILIPINO NG DAMDAMING NASYONALISMO. SA HULING BAHAGI NG
KANILANG PAMUMUNO KUNG SAAN AY SINANAY NILA ANG MGA PILIPINO SA PAGPAPATAKBO
NG ISANG PAMAHALAANG DEMOKRATIKO.
BUKOD DITO, NAIS DIN NG MGA AMERIKANO NA MANATILI ANG LANILANG
IMPLUWENSIYA SA PAMAHALAAN NG PILIPINAS UPANG MAPROTEKTAHAN ANG KANIYANG
MGA INTERES SA BANSA MATAPOS NIYANG MAKIPAGKALOOB ANG KALAYAAN NITO.

INDONESIA (EAST INDIES)

SUMAKOP: NETHERLANDS
DAHILAN: MAYAMAN SA MGA PANGPALASA, SENTRO NG KALAKALAN AT MAAYOS NA
DAUNGAN
PARAAN:SA PAMAMAGITAN NG PATULOY NA PAGKONTROL AT PANANAKOP SA IBA PANG
BAHAGI NG INDONESIA NA MAARING PAKINABANGAN PARA SA KALAKALAN AT IBA PA.
NAGPATUPAD RIN SILA NG MGA IBAT IBANG POLISIYA O PATAKARAN NA PABOR PA
SAKANILANG SARILING INTERES HABANG DAGDAG PAHIRAP NAMAN PARA SA MGA INDONES
EPEKTO: NANG NG MAKITA NG MGA DUTCH ANG TAGUMPAY NG CULTURE SYSTEM, SAPILITAN
NA RING IPINATANIM ANG MGA INDONES ANG IBA PANG PRODUKTO TULAD NG BULAK,
PALMS, TSAA, TABAKO, QUININE AT IBA PANG PAMPALASA. DUMANAS NANG LUBOS NA
PAGHIHIRAP ANG MGA INDONES SA ILALIM NG PATAKARANG ITO DAHIL HINDI NA SILA
MAKAPAGTANIM NG MGA PRODUKTO PARA SA KANILANG SARILING PANGANGAILANGAN.

SINGAPORE (MALAYNA SINGAPURA O LION CITY)

SUMAKOP: NETHERLANDS
DAHILAN:NAPASAKAMY NG MGA BRITISH ANG SINGAPORE NA NOON AY BAHAGI PA NG
MALAYSIA DAHIL NAGHAHANAP SILA NG ANGKOP NA DAUNGAN PARA SA KANILANG MGA
BARKONG PANGKALAKALAN MULA INDIA PATUNGONG CHINA. ANNG PANGALANG
SINGAPORE AY GALING SA SALITANG MALAYNA SINGAPURA NA ANG IBIG SABIHIN SA INGLES
AY LION CITY.
PARAAN:DAHIL SAKOP NG MGA BRITISH ANG MALAYSIA(MALAYA), HINDI NA NAGING
PROBLEMA SA MGA ITO NA MAKONTROL ANG SINGAPORE NA NOON AY ISA LAMANG MALIIT
NA NAYON SA TIMOG NG MALAYSIA. IMINUNGKAHI NI THOMAS STARNFORD RAFFLES ANG
PAGTATAG NG ISANG DAUNGAN SA TIMOG MALAYSIA NA HAHAMON SA PANANAIG NG MGA
DUTCH SA KALAKALAN SA REHIYON.
EPEKTO: KINONTROL NG MGA BRITISH ANG SINGAPORE AT KUMITA SILA NANG MALAKI MULA
SA PAKIKIPAGKALAKALAN SA MGA KARATIG-BANSA AT SA MGA BANSANG KANLURANIN.
NAKILALA ANG SINGAPORE BILANG ISA SA PINAKAMAGANDA AT PINAKAMAUNLAD NA
DAUNGAN SA TIMOG-SILANGAN ASYA.

MALAYSIA
SUMAKOP: NETHERLANDS
DAHILAN: SENTRO NG KALAKALAN AT MAYAMAN SA LIKAS NA YAMAN
PARAAN: NANATILI PA RIN ANG GINAWANG PAGKONTROL NG ENGLAND SA MGA SENTRO NG
KALAKALAN UPANG MAKONTROL NILA ANG MGA PAGPASOK AT PAGLABAS NG MGA
PRODUKTONG PANGKAQLAKAL AT PAGTATAG O PAGSASAAYOS NG MGA DAUNGAN
EPEKTO: NAKILALA NAMAN ANG MALAYSIA SA PLANTASYON NG GOMA(RUBBER) AT SA
PAGKAROON NG MALAKING RESERBA NG LATA(TIN). NAGING PANGUNAHING PRODUKTO ITO
NG MALAYSIA NA NILULUWAS, NGUNIT ANG BRITISH NAMAN ANG KUMIKITA SA MGA
PRODUKTO.
- UPANG MABILIS PA ANG PRODUKSIYON, HINIKAYAT NG MGA BRITISH ANG MGA TSINO
NA MANDAYUHAN SA MALAYSIA UPANG MAGING MANGGAGAWA. KAYA
MASDUMAMI ANG MGA TSINO KAYSA SA MGA KATUTUBONG MALAY SA MALAYSIA.
- ANG PANANAKOP NG BRITISH SA ASYA SA MALAYSIA AY NAGING SANHI NG
PAGHIHIRAP AT KAGULUHAN SA PAGITAN NG DAYUHANG TSINO AT KATUTUBONG
MALAY.

BURMA(MYANMAR)
SUMAKOP: ENGLAND
DAHILAN: ANG LOKASYON NG BURMA SA INDIA NA NASAKOP NG MGA ENGLAND ANG
DAHILAN KUNG BAKIT SINAKOP DIN ITO NG MGA BRITISH. MAHALAGA PARA SA MGA BRITISH
ANG BURMA DAHIL ITO AY MAGAGAMIT NIYA UPANG MAPIGILAN ANG MGA
MAGTATANGKANG SUMAKOP SA SILANGANG BAHAGI NG INDIA NA NOON AY KABILANG SA
MGA SAKOP NIYANG LUPAIN. NOONG UNA AY MAY MAAYOS NA UGNAYAN ANG ENGLAND AT
BURMA, SUBALIT SA HINDI INAASAHANG PANGYAYARI, SUMIKLAB ANG LABANAN SA PAGITAN
NG MGA BRITISH AT BURMESE NA TINAWAG NA DIGMAANG ANGLO-BURMESE.
UNANG DIGMAANG ANGLO-BURMESE
1842 – 1856
DAHILAN: PAGLUSOB NG BURMA SA MGA ESTADO NG ASSAM, ARAKAN, AT MANIPUR NA
ITINURING NG MGA BRITISH NA PANGHIHIMASOK SA INDIA
BUNGA: NATALO ANG MGA BURMESE AT NILAGDAAN ANG KASUNDUAN SA YANDABO
-NAGBIGAY NG BAYAD PINSALA ANG BURMA
-NAPASAKAMAY NG ENGLISH EAST INDIA COMAPANY ANG ARAKAN AT TENASSERIM
-TINANGGAP NG BURMA ANG BRITISH RESIDENT SA PALASYO NG HARI
IKALAWANG DIGMAANG ANGLO-BURMESE
1852 – 1853
DAHILAN: HIDWAAN SA KALAKALAN. SAPILITANG KINUHA NG MGA BRITISH ANG MGA
BARKONG PANGKALAKALAN NG MHA BURMESE.
BUNGA: NATALO ANG MGA BURMESE DAHIL DAHIL SA MAS MALAKAS NA KAGAMITANG
PANDIGMA NG MGA BRITISH.
-NAWALAN NG KARAPATAN ANG MGA BURMESE NA DUMMAN SA MGA RUTANG
PANGKALAKALAN NA DATI AY KANILANG PAGMAMAY-ARI.

IKATLONG DIGMAANG ANGLO-BURMESE

1885 – 1886
DAHILAN: ITINURING NG MGA BRITISH NA PAGTATAKSIL ANG PAKIKIPAGSUNDO NG MGA
HARING BURMESE SA BANSANG FRANCE
BUNGA: NATALO ANG MGA BURMESE
-GANAP NA SINAKOP NG ENGLAND ANG BUONG BURMA AT ISINAMA ITO BILANG
PROBINSIYA NG INDIA. ISA ITONG MALAKING KAHIHIYAN PARA SA KAHARIAN NG
BURMA NA MATAGAL NANG NAMAMAHALA SA KANILANG LUPAIN
EPEKTO: NAPASAKAMAY NG ENGLISH AST INDIA COMPANY ANG ARAKAN AT TENASSERIM
- TINANGGAP NG BURMA ANG BRITISH RESIDENT SA PALASYO NG HARI
- NAWALAN NG KARAPATAN ANG MGA BURMESE NNA DUMAAN SA MGA RUTANG
PANGKALAKALAN NA DATI AY KANILANG PAGMAMAYARI
- DAHIL SA RESIDENT SYSTEM,NABAWASAN ANNG KAPANGYARIHAN NG HARI AT
NAWALA SA KANIYANG KAMAY ANG KARAPATAN NA MAGDESISYON KUNG KANINONG
DAYUHAN MAKIKIPAGKAIBIGAN AT MAKIPAG-UGNAYAN
- MATAPOS ANG IKATLONG DIGMAANG ANGLO-BURMESE, GANAP NA SINAKOP NG
ENGLAND ANG BUONG BURMA AT ISINAMA ITO BILANG PROBINSIYA NG INDIA
- ISANG MALAKING KAHIHIYAN PARA SA KAHARIAN NG BURMA

FRENCH INDO-CHINA: ANG FRENCH INDO-CHINA AY BINUBUO NG TATLONG BANSA; LAOS,

CAMBODIA AT VIETNAM. NANGGALING ANG PANGALANG INDO-CHINA SA PINAGSAMANG
INDIA AT CHINA, DALAWANG PANGUNAHING