‫‪2‬‬ ‫االسکمرمسپمیک‬

‫ک‬
‫اس المک سرم ی پ‬
‫م‬
‫وچبںاورویچبں ی ی‬
‫لیک‪40‬روزہرمسوکرس‬
‫)‪Level1 (Age Group 6-12‬‬

‫ومہفل‬
‫ومالاندمحمایفض‬

‫ہبعشقیقحتواتفیل‪،‬االاسحنوکرزس‪،‬اجۃعمارلدیش‪،‬انسحآابد‪،‬رکاچ‬
 ‫‪3‬‬ ‫االسکمرمسپمیک‬

‫اس المک سرم کیمپ‬

‫ویلل‪1:‬‬
‫(‪6‬ات‪12‬اسلیکرمعےکوچبں اورویچبںےکےیل)‬

‫ہلمجوقحققحباالاسحنوکرزس‪،‬اجۃعمارلدیشوفحمظںیہ‬

‫اساتکہچبںیموکیئیطلغےلمایوکیئابتاالصحبلطوہوترضورآاگہرفامںیئ۔‬

‫رباےئولعمامتوراہطب‪:‬‬
‫‪mfayyaz.fareed@gmail.com‬‬
‫‪+92-322-255-1950‬‬

‫دورسااڈینشی‪:‬وجن‪2023‬‬
 ‫‪4‬‬ ‫االسکمرمسپمیک‬

‫فرہسپ‬
‫االسکمرمسپمیک ‪3 ............................................................................................‬‬

‫االسکمرمسپمیکاکاعترف ‪5 ....................................................................................‬‬

‫ہصح‪:1‬اامیاینت ‪7 ............................................................................................‬‬

‫ہصح‪:2‬رقآین ُداعںیئ‪،‬اامسےئٰینسح‪،‬ونسمناذاکر ‪20 ..............................................................‬‬

‫ہصح‪:3‬وجتدی ‪25 .............................................................................................‬‬

‫ہصح‪:4‬اہطرتاورامنز‪31 .....................................................................................‬‬

‫ہصح‪ :5‬االخقوآداب ‪44 ......................................................................................‬‬

‫ہصح‪:6‬ریستایبنلﷺ ‪53 ..................................................................................‬‬

‫ہصح‪: Activities 7‬یلمعرسرگایمں ‪57 ......................................................................‬‬

‫ہصح‪:8‬ویچبںےکےیلوصخیصہمیمض ‪63 ........................................................................‬‬

 ‫‪5‬‬ ‫االسکمرمسپمیکاکاعترف‬

‫اس المک سرم کیمپ کا ت عارف‬

‫ےچب امہرا ااثہث اور لبقتسم ںیہ ‪ ،‬ان یک دینی میلعت ورتتیب تہب رضوری ےہ ‪،‬ویں وت وچبں یک دینی میلعت و رتتیب اک وپرا‬
‫اسلااظتنموہاناچےیہ‪،‬نکیلاوکسلیکاھبریرھبمک رصموایفتیک وہجےسمیلعت ورتتیبےکیسک اجعموصنمےبرپلمع ریپاوہان‬
‫لکشموہاتےہ‪،‬زینوچبںوکیھبوپرااسلاینتوسکییئاحلصںیہنریتہہکوہاساجبنرھبوپروتہجدےںیکس۔اسوحاےلےس‬
‫اوکسولںیک رگامیئالیطعتت )‪(Summer Vocation‬وچبںیک دینیمیلعتورتتیب ےکوحاےلےس امہرکدارادارکیتکسںیہاور‬
‫مہرتہبنیوصنمہبدنبیےکذرےعیاسرہنسیومعقےسافدئہااھٹےتوہےئوچبںیکدینیرتتیباورذنہاسزیرکےتکسںیہ۔‬

‫اس المک سرم کیمپ ےک مقاصد‬

‫(‪ )1‬وممس رگام یک الیطعتت وک ابدصقم اور دیفم انبان (‪ )2‬وچبں وک دنی اک حیحص مہف دانی (‪ )3‬رقآن رکمی ےس رہگا فغش اور لمع اک‬
‫اابتع تنس وک رفوغ دانی (‪ )5‬رشم‬
‫ذجہب دیپا رکان (‪ )4‬ریت ارلوسل ﷺ ےس آاگیہ اورتنس روسل اہللﷺ ےس تبحم اور ِ‬
‫وایح اور تفع واپدکاینم وک رفوغ دانی (‪)6‬االسیم وعشر دیباررکان (‪ )7‬االسیم اترخی ےس آاگیہ دانی (‪ )8‬اےھچ االخق ورکدار وک‬
‫رفوغدانی (‪ )9‬وچبں وکاعمرشےاکاکرآدمرفدانبان۔(‪)10‬وچبںوک ذینہوامسجینوطررپ تحص دنم انبےتوہےئ زفلکی اویٹکیزیٹی‬
‫وکرفوغدانی‬
‫ے‬
‫اس المک سرم کیمپ کس کیلئ؟‬

‫‪6)1‬ےس‪12‬اسلکتےکےچباورایچبں(ویلل‪1‬اکاصنب)۔‬
‫‪12)2‬ےس‪20‬اسلکتےکڑلےکاورڑلایکں(ویلل‪2‬اکاصنب)۔‬

‫اس المک سرم کیمپ کا دورانییہ‬

‫اعموطررپاس االسکمرمس پمیکیکدمت‪40‬دنےہ۔وچبںیکدیپسچلاوردرگیوعالمیکانبرپ اس دمتںیم یمکیشیبیکاجیتکس‬

‫ےہ‪،‬اہتبلپمیکینتجیھبدمتاکوہ‪،‬درجابالےطدشہاقمدصےکوصحلیکوکششیہالصدہفےہ۔‬

‫تظام االوقات‬

‫حبص ‪ ،‬ای دورہپ‪ ،‬ای اشم یسک یھب وتق ویہیم ‪ 2‬ےٹنھگ اک وتق االسکم رمس پمیک اور اویٹکییٹی ےک ےیل اکیف ےہ۔اس وکرس ےک ‪8‬ےصح‬
‫ںیہ۔رہرہےصحںیمےسویہیمارگآداھآداھہٹنھگیھبڑپاھاجےئوتاکیدنوھچڑرکاےلگدنرہےصحیکابریآاجےئیگاورویں‬
 ‫‪6‬‬ ‫االسکمرمسپمیکاکاعترف‬

‫ہی وکرس آباسین ااتتخ م ذپری وہےکس اگ۔وکشش یک اجےئ ہک اکی ےس زادئ ااسذتہ اےنپ اےنپ ریپڈیںیم ےلہپ ےس نیعتم ےصح‬
‫ڑپاھںیئاتہکوچبںںیمدیپسچلزایدہرےہ۔ویلل‪1‬اصنبےک‪8‬ےصحہیںیہ‪:‬‬
‫ہصح‪:5‬االخقوآداب‬ ‫ہصح‪:1‬اامیاینت‬
‫ہصح‪:6‬ریستایبنلﷺ‬ ‫ہصح‪:2‬رقآین ُداعںیئ‪،‬اامسےئٰینسح‪،‬ونسمناذاکر‬
‫ہصح‪: Activities 7‬یلمعرسرگایمں‬ ‫ہصح‪:3‬وجتدی‬
‫ہصح‪:8‬ویچبںےکےیلوصخیصہمیمض‬ ‫ہصح‪:4‬اہطرتاورامنز‬
 ‫‪7‬‬ ‫اامیاینت‬

‫حصہ ‪ :1‬اییمانییات‬

‫اہلل ُسبحاہنواعتٰیلیک ِ‬
‫ذاتاعیلاکاعترف‬ ‫•‬
‫امہرےایپرےیبنرضحتدمحمﷺ‬ ‫•‬
‫اایبنءمہیلعاالسلم‬ ‫•‬
‫امہرادنی‬ ‫•‬
‫ھچےملک‬ ‫•‬
‫م ُج‬
‫اامینِ مل‬ ‫•‬
‫اامینلّصفم‬ ‫•‬
‫رفےتش‬ ‫•‬
‫آامسیناتکںیب‬ ‫•‬
 ‫‪8‬‬ ‫اامیاینت‬

‫وسال‪’’:‬اامیاینت‘‘ےسکےتہکںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬رہاملسمنےکےیلدنییکنجابوتںرپدلےسنیقیرانھکرضوریےہ‪،‬انوک’’اامیاینت‘‘ےتہکںیہ۔‬

‫اہلل ُ بسحان وت ی‬
‫عال ک دات عال کا ت عارف‬
‫س ببق یم بب‪1 :‬‬

‫وسالربمن‪:1‬اہلل ُسبحاہنواعتٰیلوکنںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬اہلل ُسبحاہنواعتٰیلمہبسےکاخقلاوروبعمدںیہ۔‬
‫وسالربمن‪:2‬اہلل ُسبحاہنواعتٰیلےکابرےںیمآپایکاجےتنںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬اہللاعتٰیلاکی ںیہ۔اناک وکیئرشکیںیہن۔ویہوبعم ِدیقیقحںیہ۔انےکوساوکیئ ابعدتےکالقئںیہن۔اوراہللاعتیل‬
‫ہشیمہےسںیہاورہشیمہرںیہےگ۔‬
‫وسالربمن‪:3‬اہلل ُسبحاہنواعتٰیلےکےنتکافصیتانمںیہ؟وجاب‪:‬اہللاعتٰیلےکاننونےافصیتانمںیہ۔‬
‫وسالربمن‪:4‬اہللاعتٰیلےکافصیتانومںوکایکےتہکںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬اہللاعتٰیلےکافصیتانومںوک’’اامسےئٰینسح‘‘ےتہکںیہ۔‬
‫وسالربمن‪:5‬اہللاعتٰیلےکدنچافصیتانماتبںیئ؟‬
‫َ م َ ُ َ م َ َّ ُ َ م َ َّ ُ َ ُ َ م م‬ ‫َ م َم‬ ‫َ م‬
‫اب‪ ،‬ا َّلر َّزاق‪ ،‬ال َعلی ُم‪،‬‬‫وجاب‪:‬اہللاعتٰیل ےکدنچافصیتانمہیںیہ‪ :‬ا َّلرْحٰ ُن‪ ،‬ا َّلرحی ُم‪ ،‬ال َملک‪ ،‬اْلالق‪ ،‬الغفار‪ ،‬الوه‬
‫َ َّ م ُ َ م َ م ُ َ م‬
‫ْلَب م ُ‬
‫ی‬ ‫السمیع‪ ،‬اْلصی‪ ،‬ا‬

‫س ببق یم بب‪2 :‬‬

‫وسالربمن‪:1‬مہبسوکسکےندیپاایکےہ؟‬
‫وجاب‪:‬مہبسوکاہللاعتٰیلےندیپاایکےہ۔‬
‫وسالربمن‪:2‬وسرج‪،‬اچدن‪،‬اتسرےاوراسوپری ُداینوکسکےندیپاایکےہ؟‬
‫وجاب‪:‬وسرج‪،‬اچدن‪،‬اتسرےاوراسوپری ُداینوکاہللاعتٰیلےندیپاایکےہ۔‬

‫وسالربمن‪:3‬مہسکیکدنبیگاورابعدترکےتںیہ؟‬
 ‫‪9‬‬ ‫اامیاینت‬

‫وجاب‪:‬مہاہللاعتٰیلیکدنبیگاورابعدترکےتںیہ۔‬
‫وسالربمن‪:4‬ںیمہاہللاعتٰیلےنویکںدیپاایکےہ؟‬
‫وجاب‪:‬ںیمہاہللاعتٰیلےناینپدنبیگاورابعدتےکےیلدیپاایکےہ۔ذہلاںیمہہشیمہاہللاعتٰیلیکدنبیگرکےترانہاچےیہ۔‬
‫وسالربمن‪:5‬مہاہللاعتٰیلیکابعدتویکںرکےتںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬مہاہللاعتٰیلیکابعدتاسےیلرکےتںیہاتہکاہللاعتٰیلمہےسرایضوہاجںیئ۔‬
‫وسالربمن‪:6‬مہرپاہللاعتٰیلاکایکقحےہ؟‬
‫وجاب‪ :‬مہرپاہللاعتٰیلاکہیقحےہہکمہاسےکااکحامتاوردہاایترپلمعرکی۔‬

‫س ببق یم بب‪3 :‬‬

‫وسالربمن‪:1‬مہبسوکاورامتمولخماقتوکرزقوکنداتیےہ؟‬
‫وجاب‪:‬مہبسوکاورامتمولخماقتوکرزقاہلل ُسبحاہنواعتٰیلدےتیںیہ۔‬
‫وسالربمن‪:2‬ںیمہ ُداعاوردمدسکےسامینگناچےیہ؟‬
‫وجاب‪:‬ںیمہہشیمہاہللاعتٰیلےسیہ ُداعاوردمدامینگناچےیہ۔‬
‫وسالربمن‪:3‬اہللاعتٰیلنکولوگںوکدنسپرفامےتںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬اہللاعتٰیلدرجذلیولوگںوکدنسپرفامےتںیہ‪:‬‬
‫ااسحنرکےنواولںوک‬ ‫ل‬
‫وتّکاایتخررکےنواولںوک‬ ‫وقتیاایتخررکےنواولںوک‬
‫اپزیکیگاحلصرکےنواولںوک‬ ‫وتہبرکےنواولںوک‬ ‫ربصرکےنواولںوک‬
‫آپﷺیکااطتعرکےنواولںوک چسوبےنلواولںوک‬ ‫دعلوااصنفرکےنواولںوک‬
‫ڑلایئڑگھجےےسےنچبواولںوک‬
‫وسالربمن‪:4‬اہللاعتٰیلنکولوگںوکدنسپںیہنرفامےت؟‬
‫وجاب‪:‬اہللاعتٰیلدرجذلیولوگںوکدنسپںیہنرفامےت‪:‬‬
‫ربکترکےنواولںوک‬ ‫اظوملںوک‬ ‫اکرفوںوک‬
‫ڑلایئڑگھجارکےنواولںوک‬ ‫وادلنییکانرفامینرکےنواولںوک‬ ‫وھجٹوبےنلواولںوک‬
 ‫‪10‬‬ ‫اامیاینت‬

‫ہمارے نی یارے ن ببی حضت محدم ﷺ‬

‫س ببق یم بب‪1 :‬‬

‫وسالربمن‪:1‬امہرےایپرےیبنﷺاکایکانمےہ؟‬
‫وجاب‪:‬امہرےایپرےیبنﷺاکانمرضحتدمحم(یلصاہللہیلعوملس)ےہ۔‬
‫وسالربمن‪:2‬امہرےایپرےیبنﷺوکنںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬امہرےیبنﷺاہللاعتیلےکاخصدنبےاوراہللےکآرخیروسلںیہ۔‬
‫وسالربمن‪:3‬رقآنرکمیںیمآپﷺےکایکایکانمذرکےیکےئگںیہ؟‬
‫ُ َّ‬ ‫َ‬
‫وجاب‪:‬رقآنرکمیںیمآپﷺےکہیانمذرکےیکےئگںیہ‪ُُ :‬مَ َّم ٌد‪ ،‬أ م َ‬
‫ْح ُد‪ُ ،‬م َزمل‪ُ ،‬مدث ُر وریغہ‬
‫وسالربمن‪:4‬رقآندیجمںیمامہرےیبنیلصاہللہیلعوملسےکایکایکااقلابتذموکرںیہ؟‬
‫انلذي م ُر‪،‬‬ ‫لشاه ُد‪ ،‬اَل م ُمبَ ُ‬
‫ش‪َّ ،‬‬ ‫َّ ُّ َ َّ ُ ُ َ َّ‬
‫رقآن دیجم ںیم امہرے یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےک ہی ااقلابت ذموکر ںیہ ‪ :‬انلِب‪ ،‬الرسول‪ ،‬ا‬
‫ْح ٌة للم َعالَم َ‬
‫ني‪َ ،‬ر م َ‬
‫انلبی َ‬ ‫َ َ ُ َمُ مُ َ َ‬
‫ات ُم َّ‬ ‫َ َّ ُ َ‬
‫ني‬ ‫اِع إَل اہلل‪ ،‬الساج‪ ،‬المنی‪ ،‬خ‬ ‫ادل‬
‫وسالربمن‪:5‬امہرےایپرےیبنﷺےکاورایکایکانمںیہ؟‬
‫ُ ٌ‬
‫اتل مو َبة‪َ ،‬رؤوف‪،‬‬
‫ِب َّ‬ ‫الر م َ‬
‫ْحة‪ ،‬نَ ُّ‬ ‫ب‪ ،‬نَ ُّ‬
‫ِب َّ‬ ‫وجاب‪ :‬امہرے ایپرے یبنﷺ ےک دنچ انم ہی ںیہ ‪ُُ :‬مَ َّم ٌد‪ ،‬أَ م َ‬
‫ْح ُد‪ََ ،‬عق ُ‬
‫م‬
‫َرحی ٌم‬

‫س ببق یم بب‪2 :‬‬

‫وسالربمن‪:1‬امہرےایپرےیبنﷺبکدیپاوہےئ؟‬
‫وجاب‪:‬امہرےیبنﷺرعیباالولےکےنیہمںیمریپےکدندیپاوہےئ۔‬
‫وسالربمن‪:2‬امہرےیبنﷺاہکںدیپاوہےئ؟‬
‫وجاب‪:‬امہرےیبنﷺہکمرکمہمںیمدیپاوہےئ۔‬
‫وسالربمن‪:3‬امہرےیبنﷺوکینتکرمُعںیموبنتیلم؟‬
‫وجاب‪:‬امہرےیبنﷺوکاچسیل(‪)40‬اسلیکرمُعںیموبنتیلم۔‬
 ‫‪11‬‬ ‫اامیاینت‬

‫وسالربمن‪:4‬امہرےایپرےیبنﷺرپاہللاعتٰیلےنوکنیساتکبانزلرفامیئ؟‬
‫وجاب‪:‬امہرےایپرےیبنﷺرپاہللاعتٰیلےناینپآرخیاتکب’’رقآندیجم‘‘انزلرفامیئ۔‬
‫ت‬
‫وسالربمن‪:5‬مہبسسکیبنےک ُامںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬مہبسرضحتدمحمﷺےکایتمںیہ۔‬

‫س ببق یم بب‪3 :‬‬

‫وسالربمن‪:1‬امہرےایپرےیبنﷺوکولگایکےتہکےھت؟‬
‫وجاب‪:‬امہرےایپرےیبنﷺوکولگ’’اصدق‘‘( ل چ‬
‫س)اور’’انیم‘‘(اامتندار)ےتہکےھت۔‬
‫وسالربمن‪:2‬ایکامہرےایپرےیبنﷺےکدعبیسکاوروکیبنانبایاجےئاگ؟‬
‫وجاب‪:‬یجںیہن‪،‬امہرےایپرےیبنﷺےکدعبیسکاوروکیبنںیہنانبایاجےئاگہکلبامہرےیبناہللاعتٰیلےکآرخییبنںیہ۔‬
‫ل َّنب‬
‫وسالربمن‪:3‬اخمتا ل ل ینب یناکایکبلطمےہ؟‬
‫لنب‬
‫وجاب‪:‬اخمتا لنیب یناکبلطمےہ’’ویبنںےکہلسلسوکمتخرفامےنواےل‘‘۔‬
‫لنب‬
‫وسالربمن‪:4‬امہرےیبنﷺوک’’اخمتا ل ینب ین‘‘ویکںاہکاجاتےہ؟‬
‫وچہکنامہرےایپرےیبنﷺرپاہللاعتٰیلےنوبنتاکہلسلسمتخرفامدایےہ۔ابایقتمکتیسکاوروکیبنںیہنانبایاجےئاگ‪،‬‬
‫لنب‬
‫ایسےیلامہرےیبنﷺوکاخمتا لنیب یناہکاجاتےہ۔‬
‫وسالربمن‪:5‬بجامہرےایپرےیبنﷺاکانمیلاجےئوتںیمہایکرکاناچےیہ؟‬
‫وجاب‪:‬بجیھبامہرےایپرےیبنﷺاکانمیلاجےئوتںیمہ ُدرودرشفیڑپانھاچےیہ۔ےسیجیَّلَصاہللُِہْیَلَع َّومَّلَسَّ‪.‬‬
‫وسالربمن‪:6‬ںیمہاینپزدنیگسکرطحزگاریناچےیہ؟‬
‫وجاب‪:‬ںیمہاینپزدنیگایپرےیبنﷺےکاتبےئوہےئرطےقیےکاطمقبزگاریناچےیہ۔‬
 ‫‪12‬‬ ‫اامیاینت‬

‫س‬ ‫ل‬ ‫ہ‬ ‫ب‬

‫ی‬ ‫ل‬ ‫ن ع‬
‫ا بی یاء م ا الم‬
‫س ببق یم بب‪1 :‬‬

‫وسالربمن‪:1‬اایبنءمہیلعاالسلموکنںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬اایبنءمہیلعاالسلماہللاعتٰیلےکیندنبےاورااسنونںںیمالضفرتنیااسننںیہ۔‬
‫وسالربمن‪:2‬اہللاعتٰیلےکاغیپامتااسنونںکتوکناچنہپےتںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬اہللاعتٰیلےکاغیپامتااسنونںکتاایبنءمہیلعاالسلماچنہپےتںیہ۔‬
‫وسالربمن‪:3‬اایبنءمہیلعاالسلمیکدعتادینتکےہ؟‬
‫وجاب‪:‬اایبنءمہیلعاالسلمیکدعتادرقتًابیاکیالھکوچیبزہارےہ۔‬
‫وسالربمن‪:4‬بسےسےلہپیبناکایکانمےہ؟‬
‫وجاب‪:‬بسےسےلہپیبناکانمرضحتآدمہیلعاالسلمےہ۔‬
‫وسالربمن‪:5‬بسےسآرخییبنوکنںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬بسےسآرخییبنرضحتدمحمیلصاہللہیلعوملسںیہ۔‬
‫وسالربمن‪:6‬دنچوہشمراایبنءرکامےکانماتبںیئ؟‬
‫وجاب‪:‬وہشمراایبنءرکامےکانمہیںیہ‪:‬‬
‫(‪)2‬۔رضحتونحہیلعاالسلم‬ ‫(‪)1‬۔رضحتآدمہیلعاالسلم‬
‫(‪)4‬۔رضحتویفسہیلعاالسلم‬ ‫(‪)3‬۔رضحتاربامیہہیلعاالسلم‬
‫(‪)6‬۔رضحتداؤدہیلعاالسلم‬ ‫(‪)5‬۔رضحتومٰیسہیلعاالسلم‬
‫(‪)8‬۔رضحتدمحمیلصاہللہیلعوملس‬ ‫(‪)7‬۔رضحتٰیسیعہیلعاالسلم‬
‫وسالربمن‪:7‬اایبنءمہیلعاالسلموک ُداینںیمسکدصقمےکےیلاجیھباجاتےہ؟‬
‫وجاب‪:‬اایبنءمہیلعاالسلم وک ُداینںیمولوگںوکاکیاہلل یکرطفالُبےن‪،‬ولوگںوکایھچابںیتاتبےناوررُبیابوتںےسروےنکےک‬
‫ےیلاجیھباجاتےہ۔‬
 ‫‪13‬‬ ‫اامیاینت‬

‫ہمارا دن ین اس الم‬
‫(‪)2‬۔امنزاقمئرکان۔‬
‫(‪)5‬۔راضمنےکروزےرانھک۔‬
‫وسالربمن‪:1‬مہوکنںیہ؟‬
‫وجاب‪ :‬مہاملسمنںیہ۔‬
‫وسالربمن‪:2‬امہرادنیایکےہ؟‬
‫وجاب‪:‬امہرادنیاالسمےہ۔‬
‫وسالربمن‪:3‬االسماکہملکایکےہ؟‬
‫وجاب‪:‬االسماکہملکہیےہ‪:‬‬
‫ُ‬ ‫ُ َُ‬ ‫َ ٰ َ َّ‬
‫اہلل ُم َّم ُد َّر ُسول اہلل‬ ‫ٰل ال‬ ‫لا‬
‫وسالربمن‪:4‬اسہملکوکایکےتہکںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬اسہملکوک’ہملکہبیط‘ےتہکںیہ۔‬
‫وسالربمن‪:5‬االسمےکےنتکاینبدیاراکنںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬االسمےکاپچناینبدیاراکنںیہ۔‬
‫وسالربمن‪:6‬االسمےکاینبدیاراکنوکنوکنےسںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬االسمےکاینبدیاراکنہیںیہ‪:‬‬
‫ُ‬ ‫ُ َُ‬ ‫َ ٰ َ َّ‬
‫اہلل ُم َّم ُد َّر ُسول اہلل یکوگایہدانی۔‬ ‫ٰل ال‬ ‫(‪)1‬۔ َل ا‬
‫(‪)4‬۔جحرکان۔‬ ‫(‪)3‬۔زٰوکۃادارکان۔‬
 ‫‪14‬‬ ‫اامیاینت‬

‫چھ لکم‬
‫وسالربمن‪:1‬ہملکہبیطایکےہ؟‬
‫وجاب‪:‬ہملکہبیطہیےہ‪:‬‬
‫ُ‬ ‫ُ َُ‬ ‫َ ٰ َ َّ‬
‫اہلل ُم َّم ُد َّر ُس مول اہلل‬ ‫ٰل ال‬ ‫َل ا‬
‫وسالربمن‪:2‬ہملکہبیطاکرتہمجایکےہ؟‬
‫وجاب‪:‬ہملکہبیطاکرتہمجہیےہ‪:‬‬
‫’’اہللےکوساوکیئوبعمدںیہن‪،‬دمحم(یلصاہللہیلعوملس)اہللےکروسلںیہ‘‘۔‬
‫وسالربمن‪:3‬ہملکاہشدتایکےہ؟‬
‫وجاب‪:‬ہملکاہشدتہیےہ۔‬
‫ُ‬ ‫ُ م َ َ َ َ َ َ م َ َّ ُ َ ً َ م‬ ‫َ م َ ُ َ م َّ ٰ َ َّ‬
‫اہلل َوحده‘ لَشيمك ٰل‘ َوأش َه ُد أن ُم َّمدا عب ُده‘ َو َر ُسوٰل‘‬ ‫ٰل إل‬ ‫أشهد أن ل إ‬
‫وسالربمن‪:4‬ہملکاہشدتاکرتہمجایکےہ؟‬
‫وجاب‪:‬ہملکاہشدتاکرتہمجہیےہ‪:‬‬
‫’’ ںیم وگایہ داتی وہں ہک اہلل ےک وسا وکیئ وبعمد ںیہن ‪،‬وہ االیک ےہ‪،‬اس اک وکیئ رشکی ںیہن اور ںیم وگایہ داتی وہں ہک دمحم‬
‫(ﷺ)اہللےکدنبےاوراسےکروسلںیہ‘‘۔‬
‫وسالربمن‪:5‬مہاسہملکںیمسکابتیکوگایہدےتیںیہ ؟‬
‫وجاب‪:‬اسےملکںیممہدوابوتںیکوگایہدےتیںیہ۔‬
‫راستل۔‬ ‫وتدیحاور (‪)2‬‬ ‫(‪)1‬‬
‫وسالربمن‪:6‬وتدیحاورراستلاکایکبلطمےہ؟‬
‫وجاب‪:‬وتدیحاکبلطمےہ اہللاعتیلوکاکیامانناوراسےکاسھتیسکوکرشکی ہنرکاناورراستلاکبلطمےہہک دمحم(ﷺ)‬
‫وکاهللاکآرخیروسلمیلسترکان۔‬
 ‫‪15‬‬ ‫اامیاینت‬

‫وسالربمن‪:7‬ہملکدیجمتایکےہ؟‬
‫وجاب‪:‬ہملکدیجمت ہیےہ‪:‬‬
‫م م‬ ‫م‬ ‫ُ َ ُ م َ ُ َ َ َ ُ َ َّ‬ ‫َ‬ ‫َ م ُ ٰ َ َ َ َّ‬ ‫م َ‬
‫َب‪َ ،‬ول َح مول َولق َّوة إل باہلل ال َعل ال َعظیم‬ ‫ٰل إل اہلل واہلل أك‬ ‫ُسبحان اہلل واْلمدلِل ول إ‬
‫رتہمج‪:‬اہلل اپک ےہ ‪ ،‬اور امتم رعتںیفی اہللاعتٰیل ےک ےیلںیہ‪ ،‬اور اہلل ےکوسا وکیئ وبعمد ںیہن ‪،‬اور اہلل یہ بس ےس ڑبا ےہ‪،‬اور‬
‫انگوہںےسےنچبیکاطتقاوراوریکینرکےنیکوقتاہللیہیکرطفےسےہوجتہبدنلبا ورتمظعواالےہ۔‬
‫وسالربمن‪’:8‬دیجمت‘ اکایکبلطمےہ؟‬
‫وجاب‪:‬دیجمتاکبلطم’زبریگ‘ےہ۔‬
‫وسالربمن‪:9‬اسہملکوک’ہملکدیجمت‘ویکںےتہکںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬اسہملکںیممہاہللاعتٰیلیکدمحوانثءاوراسیکزبریگوتمظعایبنرکےتںیہ۔اسےیلاسوک’ہملکدیجمت‘ےتہکںیہ۔‬
‫وسالربمن‪:10‬ہملکوتدیحایکےہ؟‬
‫وجاب‪:‬ہملکوتدیحہیےہ‪:‬‬
‫م‬
‫اْل َ م ُ‬ ‫َ ٰ َ َّ ُ َ م َ َ َ م َ َ َ ُ م ُ م ُ َ َ ُ م َ م ُ ُ م َ ُ م ُ َ ُ َ َ ي َّ َ ُ‬
‫ی‪،‬‬ ‫ح لی ُم موت بیَدہ‬ ‫ل اٰل ال اہلل وحده‘ لَشيك ٰل‘ ٰل الملك وٰل اْلمد‪ ،‬يح ويمیت وهو‬
‫ََُ َ ٰ ُ َ م َ‬
‫َع ک شیئ قدي م ٌر۔‬ ‫وهو‬
‫رتہمج‪:‬اہللےکوساوکیئوبعمدںیہن‪،‬وہاالیکےہ‪،‬اساکوکیئرشکیںیہن‪،‬ایسیکابداشتہےہ‪،‬اورایسےکےیلرعتفیےہ‪،‬اہلل‬
‫اعتٰیلیہ زدنہرکاتےہاورومتداتیےہ‪،‬وہہشیمہزدنہرےنہواالےہ‪،‬اےسیھبکومتںیہنآےئیگ‪،‬ایسےکہضبقدقرتںیمرہ‬
‫الھبیئےہاوروہرہزیچرپاقدرےہ۔‬
‫اسہملکوک’ہملکوتدیح‘ویکںےتہکںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬وتدیحاکبلطم’ودحاتین‘ےہ۔اسہملکںیممہاہللاعتٰیلیکودحاتین‪،‬ینعیاکیاوراالیکوہےناکارقاررکےتںیہ۔اس‬
‫ےیلاسوکہملکوتدیحےتہکںیہ۔‬
 ‫‪16‬‬ ‫اامیاینت‬

‫وسالربمن‪:11‬ہملکاافغتسرایکےہ؟‬
‫وجاب‪:‬ہملکاافغتسرہیےہ‪:‬‬
‫َّ م َّ م‬ ‫َ‬ ‫َ ً َُ‬ ‫م ُ َ م َ م َ م ُ َ َ ً َ م َ َ ً ًّ َ‬ ‫ا َ مستَ مغف ُر َ‬
‫ِسا ا مو َعالنیة َوات مو ُب المه م َن اذلنب اذلی‬ ‫اہلل َرب من ک ذنب اذنبته‘عمدا او خطا‬
‫َ َ‬ ‫َ م َ ُ َ َ َّ م َّ م َ َ م َ ُ َّ َ َ م َ َ َّ ُ م ُ ُ م َ َ َّ ُ م ُ ُ م َ َ َّ ُ ُّ ُ‬
‫ار اذلن موب‪َ ،‬ول َح مول‬‫اعلم ومن اذلنب اذلی ل اعلم ا نك ا نت عالم الغیوب وستار العیوب وغف‬
‫م م‬ ‫م‬ ‫َ ُ َ َّ‬
‫َول ق َّوة ال باہلل ال َعل ال َعظیم۔‬
‫رتہمج ‪ :‬ںیم اہللےسوجریمارپورداگر ےہ‪،‬رہانگہےساعمیفاماتگنوہں وج ںیم ےناجنوبھجرک ایک وہای وھبلرک‪،‬پھچرک ایکوہ ای‬
‫ُکھل‬
‫م الھک‪ ،‬اور ںیم وتہب رکات وہں رہ انگہ ےس وج ےھجم ولعمم ےہ اور وج ےھجمولعمم ںیہن۔اےاہلل ! ےب کش وت بیغ اک اجےنن واال‬
‫اوروبیعں وک اپھچےن واال ےہ اور انگوہں وک ےنشخب واال ےہ اور انگوہں ےس ےنچب یک اطتق اوریکین رکےن یک وقت اہلل یہ یک رطف‬
‫ےسےہ‪،‬وجتہبدنلب‪،‬وتمظعںواالےہ۔‬
‫وسالربمن‪:12‬دّیساالافغتسرےسکےتہکںیہ؟‬
‫َ ٰ ُ َّ َ م َ َ َ ٰ َ َّ َ م َ َ َ م َ م َ َ َ َ م ُ َ َ َ َ َ ٰ‬
‫َع َع مهد َك َو َو معدكَ‬ ‫وجاب‪:‬دّیساالافغتسرہیےہ‪ :‬اللهم أ نت رب ل إٰل إل أنت‪ ،‬خلقتن وأنا عبدك وأنا‬
‫َ م َ َ م ُ َ ُ م ُ َ م َ َ َ َ م ُ َ ُ ُ َ َ م َ َ َ َ َ َ ُ ُ َ م م َ م م َ َّ َ‬
‫َع وأبوء بذنب‪ ،‬فاغفر َل فإنه‘ ل‬ ‫ما استطعت‪ ،‬أعوذ بك من َش ما صنعت‪ ،‬أبوء لك بنعمتك َّ‬
‫ل أَنمت‪َ.‬‬
‫َ م ُ ُّ ُ َ َّ‬
‫یغفر اذلنوب إ‬
‫رتہمج‪:‬اےاہلل!آپ یہریمےربںیہ‪،‬آپےکوساوکیئوبعمدںیہن‪،‬آپےنیہےھجمدیپارفامایاورںیمآپیہاکدنبہوہں‪،‬‬
‫ںیماینپ ااطتستعےکاطمقبآپےکدہعاورودعے رپاقمئ وہں‪،‬ںیم اےنپلمعورکدارےک رش ےسآپیک انپہاچاتہوہں‪،‬‬
‫ریمے اورپ آپ یک وج یھب ںیتمعن ںیہ‪ ،‬آپ ےک اسےنم ان اک ارقاررکات وہں‪ ،‬اور ںیم اےنپ انگوہں اک یھب ارتعافرکات وہں‪،‬‬
‫سپآپےھجماعمفرفامدےیجی‪،‬آپےکوساانگوہںوکاعمفرکےنواالاوروکیئںیہنےہ۔‬
‫وسالربمن‪:13‬ہملک’ر لدرفُک‘ےسکےتہکںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬ہملک َّر ل ِدرفُکہیےہ‪:‬‬
‫ُم ُ َمُ‬ ‫َ َ مَ‬ ‫َم م‬ ‫َ َ م ً ََ َ م َ‬ ‫َم ُم‬ ‫َ ٰ ُ َّ م َ ُ َ‬
‫ت عنه‬ ‫ن ا ُع موذ بك م من ان اَش َك بك شیئا َّوانا اعل ُم بهٖ َواستَغف ُر َك ل َما ل اعل ُم بهٖ تب‬ ‫اللهم ا‬
‫انلمیم َمة َوالم َف َواحش َو م ُ‬
‫اْل مہتَان َوال م َم َعاصم‬ ‫الشك َوالمک مذب َوالمغیمبة َو ماْل مد َعة َو َّ‬ ‫َ َ َ َّ م ُ َ م ُ‬
‫ک مفر َو م‬ ‫وتَبات من ال‬
‫ُ‬ ‫ُ َ َ م َ م ُ َ َ ُ م ُ َ ٰ َ َّ ُ ُ َ ٌ‬
‫اہلل ُم َّمد َّر ُس مول اہلل‬ ‫کہا واسلمت واقول ل اٰل ال‬
‫رتہمج ‪ :‬اے اہلل ! ںیم آپ یک انپہ اماتگن وہں اس ابت ےس ہک ںیم یسک زیچوک اجےتن وبےتھج آپ اک رشکی انبؤں ‪ ،‬اور ںیم آپ‬
‫ےساعمیفاماتگنوہںاسانگہیک سجاکےھجمملعںیہن۔ںیمےن رشکےسوتہبیکاورںیمزیباروہا رفُک اوررشک اوروھجٹ ےس‬
 ‫‪17‬‬ ‫اامیاینت‬

‫چ‬
‫اور تبیغ ےس اور دبتع ےس اور ُچ ےس اور ےبایحیئ ےک اکومں ےس اور تمہت اگلےن ےس اور امتم انگوہں ےس اور ںیم‬
‫املسمنوہااورںیمارقاررکاتوہںہکاہللےکوساوکیئوبعمدںیہن‪،‬دمحمﷺاہللےکروسلںیہ۔‬

‫م‬ ‫ی مبُح‬
‫ا یمان ل‬
‫وسالربمن‪:1‬اامینلمجمایکےہ؟‬
‫وجاب‪:‬اامینلمجمہیےہ‪:‬‬
‫مَ م‬ ‫َ م م‬ ‫نت باہلل َکما ُه َو با َ مس َمآئ ٖه َوص َفات ٖه َو قَبلم ُ‬
‫ت ََجیم َع ا َ مح ََکم ٖه اقم َر ٌ‬ ‫ٰا َم ُ‬
‫ار بالل َسان َوتصدی ٌق بالقلب‬
‫ك زابنےس‬
‫رتہمج‪’’ :‬ںیماامین الایاہللرپاسیج ہکوہاےنپانومںاورافصتےک اسھتےہاورںیم ےناسےک امتمااکحموبقل ی‬
‫ارقاررکےتوہےئاوردلےسدصتیرکےتوہےئ۔“‬
‫وسالربمن‪:2‬اامینلمجماکایکبلطمےہ؟‬
‫م ُج‬
‫وجاب‪’:‬لمجم‘اکٰینعمےہ’ ُخہص‘‪،‬اامی ِنلمجمںیماامیاینتاک ُخہصایبنایکایگےہ‪،‬اسےیلاےس’اامی ِن مل‘اہکاجاتےہ۔‬
‫وسالربمن‪:3‬اامینِلمجمںیممہسکزیچاکارقاررکےتںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬اامینلمجمںیممہاہللیکذاترپ‪،‬اسیکامتمافصترپاوراہللاعتٰیلےکامتمااکحامترپاامجیلوطررپاامینالےتںیہ۔‬

‫م‬
‫اییمان ُفصل‬
‫وسالربمن‪:1‬اامینلصفمایکےہ؟‬
‫وجاب‪:‬اامینلصفمہیےہ‪:‬‬
‫اٰل َوالْ َب ْع ِ‬
‫ث بَ ْع َد‬ ‫هلل ت ََع ى‬ ‫ي ه َو َش ِر ه م َ‬
‫ِن ا ِ‬ ‫هلل َو َمآلئِكَته َو ُك ُت ِبه َو ُر ُسلِه َوال َْي ْو ِم ْاْلخ ِِر َوالْق َْد ِر َخ ْ ِ‬
‫ت ِبا ِ‬
‫آ َم ْن ُ‬
‫ال َْم ْو ِت‬
‫”ںیم اامین الای(‪ )1‬اہلل رپاور(‪)2‬اس ےکرفوتشں رپاور(‪ )3‬اس یک اتکوبں رپاور(‪)4‬اس ےکروسولں رپ اور(‪ )5‬ایقتم‬
‫ےکدنرپاور(‪)6‬دقتریرپہکرہریخورشاہللاحبسہنواعتیلیکرطفےسےہاور(‪)7‬رمےنےکدعبدوابرہزدنہوہےنرپ۔“‬
‫وسالربمن‪:2‬اامینلصفمںیمایکایبنایکاجاتےہ؟‬
‫وجاب‪:‬اامینلصفمںیمرقآناوردحثییکروینشںیماامیاینتوکلیصفتےکاسھتایبنایکاجاتےہ۔‬
‫وسالربمن‪:3‬اامینِلصفمںیممہنکزیچوںرپاامینالےناکارقاررکےتںیہ؟‬
 ‫‪18‬‬ ‫اامیاینت‬

‫وجاب‪:‬اامی ِنلصفمںیممہاست(‪)7‬زیچوںرپاامینالےناکارقاررکےتںیہ‪:‬‬
‫‪3‬۔امتمآامسیناتکوبںرپ‬ ‫‪2‬۔اسےکامتمرفوتشںرپ‬ ‫‪1‬۔اہللاعتٰیلرپ‬
‫‪6‬۔ایھچاوررُبیدقتریرپ‬ ‫‪5‬۔ایقتمےکدنرپ‬ ‫‪4‬۔امتمروسولںرپ‬
‫‪7‬۔ومتےکدعباُاھٹےئاجےنرپ۔‬

‫ف شئ‬
‫س ببق یم بب‪:1‬‬

‫وسالربمن‪:1‬رفےتشوکنںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬رفےتشاہللاعتٰیلیکونراینولخمقںیہ۔‬
‫وسالربمن‪:2‬رفوتشںوکاہللاعتٰیلےنویکںدیپارفامایےہ؟‬
‫وجاب‪:‬رفوتشںوکاہللاعتٰیلےناینپدنبیگاورفلتخماکومںےکےیلدیپارفامایےہ۔‬
‫وسالربمن‪:3‬رفوتشںیکدعتادینتکےہ؟‬
‫وجاب‪:‬رفوتشںیکحیحصدعتادرصفاہللاعتٰیلوکولعممےہ۔‬
‫وسالربمن‪:4‬رفوتشںےکابرےںیمرقآندیجمںیماہللاعتٰیلےنایکرفامایےہ؟‬
‫وجاب‪:‬رفےتشاہللیکابلکلیھبانرفامینںیہنرکےتہکلباہللاعتٰیلیکرطفےساُنوکوجمکحدایاجاتےہاُےسوپرارکےتںیہ۔‬

‫س ببق یم بب‪:2‬‬

‫وسالربمن‪:1‬وہشمررفےتشوکنوکنےسںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬وہشمررفےتشاچرںیہ‪:‬‬
‫‪2‬۔رضحتارسالیفہیلعاالسلم‬ ‫‪1‬۔رضحتربجالیئہیلعاالسلم‬
‫‪4‬۔رضحتزعرالیئہیلعاالسلم‬ ‫‪3‬۔رضحتاکیملیئہیلعاالسلم‬
‫وسالربمن‪:2‬رضحتربجالیئہیلعاالسلموکاہللاعتٰیلےنسکاکمرپمومرایکےہ؟‬
‫وجاب‪ :‬رضحت ربجالیئ ہیلع االسلم اایبنء مہیلع االسلم ےک اپس ویح الےت ںیہ اور اہلل اعتٰیل ےک مکح ےس دنبوں یک رضورایت‬
‫وپریرکےتںیہ۔‬
 ‫‪19‬‬ ‫اامیاینت‬

‫وسالربمن‪:3‬رضحتارسالیفہیلعاالسلموکاہللاعتٰیلےنسکاکمرپمومرایکےہ‬
‫وجاب‪:‬رضحتارسالیفہیلعاالسلمایقتمےکدنوصروھپںیکنےگ۔‬
‫وسالربمن‪:4‬رضحتاکیملیئہیلعاالسلموکاہللاعتٰیلےنسکاکمرپمومرایکےہ؟‬
‫وجاب‪:‬رضحتاکیملیئہیلعاالسلمولخماقتوکروزیاچنہپےناورابرشوریغہےکااظتنامترپرقمرںیہ۔‬
‫وسالربمن‪:5‬رضحتزعرالیئہیلعاالسلموکاہللاعتٰیلےنسکاکمرپمومرایکےہ؟‬
‫وجاب‪:‬رضحتزعرالیئہیلعاالسلماہللاعتٰیلےکمکحےسروحضبقرکےنرپمومرںیہ۔‬

‫ٓاسمان کیان ب یی‬

‫وسالربمن‪:1‬آامسیناتکوبںےسایکرُمادےہ؟‬
‫وجاب‪:‬آامسیناتکوبںےسرُمادوہاتکںیبںیہ‪،‬وجاہللاعتٰیلےنولوگںیکدہاتیےکےیلفلتخماایبنءرپانزلرفامیئںیہ۔‬
‫وسالربمن‪:2‬وہشمرآامسیناتکںیبوکنوکنیسںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬وہشمرآامسیناتکںیباچرںیہ‪:‬‬
‫(‪)4‬۔الیجن‬ ‫(‪)3‬۔زوبر‬ ‫(‪)1‬۔رقآندیجم (‪)2‬۔وتراۃ‬
‫وسالربمن‪:3‬وتراۃسکیبنرپانزلوہیئ؟‬
‫وجاب‪:‬وتراۃرضحتومٰیسہیلعاالسلمرپانزلوہیئ۔‬
‫وسالربمن‪:4‬زوبرسکیبنرپانزلوہیئ؟‬
‫وجاب‪:‬زوبررضحتداؤدہیلعاالسلمرپانزلوہیئ۔‬
‫وسالربمن‪:5‬الیجنسکیبنرپانزلوہیئ؟‬
‫وجاب‪:‬الیجنرضحتٰیسیعہیلعاالسلمرپانزلوہیئ۔‬
‫وسالربمن‪:6‬رقآندیجمسکیبنرپانزلوہا؟‬
‫وجاب‪:‬رقآندیجمامہرےایپرےیبنرضحتدمحمیلصاہللہیلعوملسرپانزلوہا۔‬
‫وسالربمن‪:7‬اہللاعتٰیلےنوکنیسآامسیناتکبیکافحتظیکامضتنیلےہ؟‬
‫وجاب‪:‬اہللاعتٰیلےنرقآندیجمیکافحتظیکامضتنیلےہ۔‬
 ‫‪20‬‬ ‫رقآین ُداعںیئ‪،‬اامسےئٰینسح‪،‬ونسمناذاکر‬

‫ح‬ ‫ے‬ ‫ے‬

‫م‬
‫حصہ‪ :2‬فٓان دُعا ن یی‪ ،‬اسمائ سب یی ‪ ،‬س بون ادکار‬

‫رُقآین ُداعںیئ‬ ‫•‬

‫اامسےئٰینسح‬ ‫•‬
‫ونسمناذاکر‬ ‫•‬
 ‫‪21‬‬ ‫رقآین ُداعںیئ‪،‬اامسےئٰینسح‪،‬ونسمناذاکر‬

‫ی‬ ‫ے‬ ‫ے‬

‫ہ‬ ‫م‬ ‫ن‬ ‫ن‬
‫ُفٓان دُعا یی ‪ :‬وہ دُعا یی حبوفٓان کر یم یی یی‬
‫بجامع تن ین دُعا‬
‫ادل منیَا َح َسنَ ًة َّوِف ماَلخ َرة َح َسنَ ًة َّوقنَا َع َذ َ‬
‫اب َّ‬
‫انلار۔‬ ‫َر َّبنَا اتنَا ِف ُّ‬

‫رتہمج ‪ :‬اےامہرے رپورداگر ! ںیمہ ُداین ںیم یھب ااھچیئ اطعرفام اور آرخت ںیم یھب ااھچیئ اطع رفام ‪ ،‬اورںیمہ آگےک ذعاب‬
‫ےساچب‬
‫ے‬
‫ح‬
‫ئ دعائ یب‬ ‫والدنین ےک یل‬

‫یا‬ ‫ار َْحم ُه َما َک َما َر َّبیَ م‬

‫ان َصغ م ً‬ ‫َرب م‬

‫رتہمج‪:‬اےریمےرپورداگر!اندوونںرپ(ینعیریمےایماوبرپ)رمحرفام‪،‬ےسیجاُوہنںےنےھجمنپچبیکاحتلںیماپالاھت۔‬
‫یمار ک نانبیدی ےک یل‬
‫ئ‬
‫م َ م م ُ م َ َّ َ َ م ُ َّ م َ َ َ م ُ‬
‫ت َر َّبنا َوتق َّبل د ََعء‬ ‫َرب اجعلن مقیم الصالة ومن ذري‬
‫رتہمج‪:‬اےریمےرپورداگر!ےھجمامنزاکاپدنبانبدےیجیاورریمیاوالدوکیھب‪،‬اےامہرےرپورداگر!ریمی ُداعوبقلرفام۔‬

‫اطم یبیان قل ب‬
‫پ اور کام ک سہول تےک یل‬
‫ئ‬
‫م َ م م َ م م ََ م م َم م َ م‬
‫احلُ مل ُع مق َد ًة م من ل َس م‬
‫ان‪َ .‬ی مف َق ُه موا قَ مولم‬ ‫َرب اَشح ل صدري‪ .‬ويس ل أمري و‬
‫رتہمج‪:‬اےریمےرپورداگر!ریماہنیسوھکلدےیجیاورریمےاکموکآاسنرکدےیجی‪،‬اورریمیزابنےسرِگہوھکلدےیجی‪،‬اتہک‬
‫ولگریمیابتھجمسںیکس۔‬
‫حصول علم ےک یل‬
‫ئ‬
‫م م م‬
‫ن عل ًما‬ ‫َرب زد‬
‫رتہمج‪:‬اےریمےرپورداگر!ریمےملعںیمااضہفرفام۔‬
‫س ب یظان وساوس ےس حقاظپ ےک یل‬
‫ئ‬
‫ك َرب أَ من َّّيم ُ ُ‬
‫ُض مون‬
‫ََ ُ ُ َ‬ ‫َّ‬ ‫َ‬ ‫َ ُ َ‬
‫َرب أ ُع موذ بك م من ه َم َزات الشیَاطني‪ .‬وأعوذ ب‬
‫رتہمج‪:‬اےریمےرپورداگر!ںیماطیشنےکووسوسںےسآپیکانپہاماتگنوہں‪،‬اورریمے رپورداگر!ںیماسابتےسیھب‬
 ‫‪22‬‬ ‫رقآین ُداعںیئ‪،‬اامسےئٰینسح‪،‬ونسمناذاکر‬

‫آپیکانپہاماتگنوہںہکہیایشنیطریمےاپسآںیئ۔‬
‫م ش ك الت ےس نحبات ےک یل‬
‫ئ‬
‫َرب إن ل َما أَن م َزلم َ‬
‫ت إ َ َّ‬
‫ل م من َخ می فَق می‪ٌ.‬‬

‫رتہمج‪:‬اےریمےرپورداگر!ںیماےنپےئلآپیکانزلیکوہیئرہالھبیئاکاتحمجوہں۔‬

‫کسی شواری ت شوار ہو ئ وف ت‬

‫ُ م َ َ َّ م َ َّ َ َ َ ٰ َ َ َ ُ َّ َ ُ م م َ َّ ٰ َ َ م َ َ‬
‫ني َوإنا إَل َربنا ل ُمنقلبُ مون‪.‬‬ ‫سبحان اذلي سخر نلا هذا وما کنا ٰل‘ مقرن‬
‫رتہمج‪:‬اپکےہوہذاتسجےناس(وساری)وکامہرےاقوبںیمرکدای‪،‬اورمہاسوکاقوبںیمالےنواےلہنےھت۔‬

‫ح‬ ‫ے‬
‫س‬
‫اسمائ ب یی‬
‫اہللاعتٰیلےکاننونےافصیتانمںیہ‪،‬اںیہن"اامسےئٰینسح"ےتہکںیہ۔(وچبںوکزابینایدرکواےنںیہاوراعممہفرتہمجاتبانےہ)‬

‫س ببق یم بب‪1‬‬
‫َم ُ‬ ‫َ م‬ ‫َ م‬
‫ال َملك‬ ‫ا َّلرحی ُم‬ ‫ا َّلرْحٰ ُن‬
‫َم م‬ ‫َ َّ َ‬ ‫َ م ُ ُّ‬
‫ال ُمؤم ُن‬ ‫لسال ُم‬ ‫ا‬ ‫القد مو ُس‬
‫َ م‬ ‫َم‬ ‫َم م‬
‫ْل َ َّب ُ‬
‫ار‬ ‫ا‬ ‫ال َعزيم ُز‬ ‫ال ُم َهیم ُن‬
‫َم ُ‬ ‫َ م‬ ‫َمُ َ َ‬
‫ا َْلاری‬ ‫اْلَال ُق‬ ‫ک ُ‬
‫َب‬ ‫المت‬
‫ا َلم َق َّه ُ‬
‫ار‬ ‫ا َلم َغ َّف ُ‬
‫ار‬ ‫ال ُم َصو ُر‬
‫َم‬

‫س ببق یم بب‪: 2‬‬

‫اح‬‫ا َلم َف َّت ُ‬ ‫َ ُ‬

‫ا َّلر َّزاق‬ ‫اب‬ ‫ا َل م َو َّه ُ‬
‫َم‬ ‫َمَ ُ‬ ‫َم م‬
‫ا َْلاس ُط‬ ‫القابض‬ ‫ال َعلی ُم‬
‫َم‬ ‫َ‬ ‫َ م ُ‬
‫ال ُمع ُّز‬ ‫ا َّلراف ُع‬ ‫اْلَافض‬
‫ا َ م َْلص م ُ‬
‫ی‬ ‫لسمی ُع‬
‫َ َّ م‬
‫ا‬
‫َ م ُّ‬
‫ال ُمذل‬
‫َ َّ م ُ‬ ‫َم م ُ‬ ‫َ م َ‬
‫اللطیف‬ ‫ال َعدل‬ ‫اْلَک ُم‬
 ‫‪23‬‬ ‫رقآین ُداعںیئ‪،‬اامسےئٰینسح‪،‬ونسمناذاکر‬

‫س ببق یم بب‪: 3‬‬

‫َم م‬ ‫َ م‬
‫ْلَلیممُ‬ ‫َ م‬
‫ْلَب میُ‬
‫ال َعظی ُم‬ ‫ا‬ ‫ا‬
‫َم‬ ‫َ َّ ُ‬ ‫َ َُ‬‫م‬
‫ل‬‫ال َع ُّ‬ ‫الشک مو ُر‬ ‫الغف مو ُر‬
‫ا َل م ُمقیم ُ‬ ‫َ م مُ‬ ‫کب م ُ‬‫َم َ‬
‫ت‬ ‫اْلَفیظ‬ ‫ی‬ ‫ال‬
‫َم َ‬ ‫َ م مُ‬ ‫ْلَسیم ُ‬ ‫َ م‬
‫الکريم ُم‬ ‫اْلَلیل‬ ‫ب‬ ‫ا‬
‫َم‬ ‫ا َل م ُمجیم ُ‬ ‫ا َ َّلرقیم ُ‬
‫ال َواس ُع‬ ‫ب‬ ‫ب‬

‫س ببق یم بب‪: 4‬‬

‫َم م‬ ‫َم ُ ُ‬ ‫َ م م‬
‫ال َمجی ُد‬ ‫ال َود مود‬ ‫اْلَکی ُم‬
‫َ م‬ ‫َ َّ م‬ ‫ُ‬ ‫َم‬
‫اْل َ ُّق‬ ‫الشهی ُد‬ ‫ا َْلاعث‬
‫ا َل م َمت م ُ‬ ‫َ م َ ُّ‬ ‫َم م ُ‬
‫ني‬ ‫القوی‬ ‫ال َوکیل‬
‫َمُ م‬ ‫ْلَمیمدُ‬ ‫َ م‬ ‫ا َل م َو ُّ‬
‫ح ُ‬
‫ص‬ ‫ال م‬ ‫ا‬ ‫ل‬
‫َمُ م‬ ‫َم م‬ ‫َم م ُ‬
‫ي‬ ‫ح ُ‬ ‫ال م‬ ‫ال ُمعی ُد‬ ‫ال ُمبدی‬

‫س ببق یم بب‪:5‬‬
‫َمَ‬ ‫ا َلم َ ُّ‬ ‫ا َل م ُممیم ُ‬
‫الق ُّی مو ُم‬ ‫ح‬ ‫ت‬
‫َم‬ ‫َم‬ ‫َم‬
‫ال َواح ُد‬ ‫ال َماج ُد‬ ‫ال َواج ُد‬
‫َمَ‬ ‫ا َ َّ‬ ‫َم َ‬
‫القاد ُر‬ ‫لص َم ُد‬ ‫ال َح ُد‬
‫َم َ‬ ‫َم َ‬ ‫َم م‬
‫ال ُمؤخ ُر‬ ‫ال ُمقد ُم‬ ‫ال ُمقتَد ُر‬
‫َ َّ‬ ‫َم‬ ‫َم َ ُ‬
‫لظ ُ‬
‫اهر‬ ‫ا‬ ‫الخ ُر‬ ‫ال َّول‬

‫س ببق یم بب‪:6‬‬
‫َم ُ‬ ‫اَل م َو ُ‬ ‫َم‬
‫ال ُمتَ َعال‬ ‫اَل‬ ‫ا َْلاط ُن‬
‫َم م‬ ‫ا َ َّتل َّو ُ‬ ‫اَل م َ ُّ‬
‫ال ُمنتَق ُم‬ ‫اب‬ ‫َب‬
‫ُ م م‬ ‫َ ُُ‬ ‫َم ُ‬
‫َمالك ال ُملك‬ ‫ا َّلرؤف‬ ‫ال َعف ُّو‬
‫َ م‬ ‫َم م‬ ‫م م‬ ‫ُ م َ‬
‫اْلَام ُع‬ ‫ال ُمقس ُط‬ ‫ذواْلَالل َوالک َرام‬
 ‫‪24‬‬ ‫رقآین ُداعںیئ‪،‬اامسےئٰینسح‪،‬ونسمناذاکر‬

‫س ببق یم بب‪:7‬‬

‫ال َمان ُع‬

‫َم‬
‫ال ُمغن‬
‫َم م‬
‫ن‬‫ا َلم َغ ُّ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َّ‬
‫ا ُّنل مو ُر‬ ‫ا َّنلاف ُع‬ ‫لض ُّ‬
‫ار‬ ‫ا‬
‫َم‬ ‫َم م‬ ‫َم ُ‬
‫ا َْلاق‬ ‫ا َْلدی ُع‬ ‫الادی‬
‫ا َ َّ‬ ‫َ م‬ ‫َم ُ‬
‫لصبُ مو ُر‬ ‫ا َّلرشی ُد‬ ‫ال َوارث‬

‫مس بون ادکار‬

‫اذاکر‪ :‬نجاملکتےساہللاعتٰیلوکایدایکاجاتےہ‪،‬انوک’’اذاکر‘‘ےتہکںیہ۔‬
‫دنچونسمناذاکرہیںیہ‪:‬‬
‫ہلل أَ مك َ ُ‬
‫َب‬ ‫اَ ُ‬ ‫اویچنہگجرپڑچےتھوہےئہیڑپںیھ‬
‫رتہمج‪:‬اهللبسےسڑباےہ۔‬
‫ُ م َ َ‬
‫حان اہلل‬ ‫سب‬ ‫ےچیناُرتےتوتقہیڑپںیھ‬
‫رتہمج‪’’:‬اہللیکذاتاپکےہ‘‘۔‬
‫َ َ َ ُ َ ُ َ َّ‬
‫اہلل لق َّوة إل باہلل‬ ‫ما شاء‬ ‫وکیئزیچایھچےگلوتہیڑپںیھ‬
‫رتہمج ‪ :‬وج اہلل اچاتہ ےہ ویہ وہات ےہ‪،‬اہلل یک وتقیف ےک ریغب یسک ںیم وکیئ اطتق‬
‫ںیہن۔‬
‫اء ُ‬
‫اہلل‬ ‫ا من َش َ‬ ‫بجیسکاکمےکرکےناکارادہوہوتہیڑپںیھ‬
‫رتہمج‪:‬ارگاہللےناچاہ۔‬
‫َ‬ ‫َّ ٰ َّ َ‬ ‫ُگ‬
‫إنا لِل َوإنا إلمه َراج ُع مون‬ ‫یسک ےک ااقتنل یک ربخ ای وکیئ فیلکت ےچنہپ ای وکیئ زیچ م‬
‫رتہمج‪:‬مہبساہللیہےکںیہ‪،‬اورمہوکاہللیہیکرطفولٹرکاجانےہ۔‬ ‫وہاجےئوتہیڑپںیھ‬
‫َ َ َ ُ َم ً‬
‫جزاك اہلل خیا‬ ‫وکیئھچکدےایااھچولسکرکےوتاُےسہی ُداعدی‬
‫رتہمج‪:‬اہللآپوکرتہبدبہلاطعرفامےئ۔‬
 ‫‪25‬‬ ‫وجتدی‬

‫حصہ‪ :3‬نجبونید‬

‫لمکمیتخت(رفمدات)‬ ‫•‬
‫رحوفیجہت‪،‬وجتدییکرعتفیاوروجتدییکامہابںیت‬ ‫•‬
‫ومےٹرحوف‬ ‫•‬
‫ِ‬
‫رحوفیقلح‪،‬رحوفدمہ‬ ‫•‬
‫رحوفنیل‬ ‫•‬
‫یٹیسواےلرحوف‪،‬اکییسیجآوازواےلرحوف‪،‬قلقلےواےلرحوف‬ ‫•‬
‫العامتاکاعترف(رحتمک‪،‬ونتنی‪،‬ڑھکیرحاکت‪،‬زجم‪،‬دشتدی)‬ ‫•‬
‫التوتےکآداب‬ ‫•‬
 ‫‪26‬‬ ‫وجتدی‬

‫نجبون ید‬

‫مک ن‬
‫مل جبی( مفدات)‬

‫یہ‬
‫س ببق یم بب ‪ :1‬حروف بحی‬

‫ا‪ ،‬ب‪ ،‬ت‪ ،‬ث‪ ،‬ج‪ ،‬ح‪ ،‬خ‪ ،‬د‪ ،‬ذ‪ ،‬ر‪ ،‬ز‪ ،‬س‪ ،‬ش‪ ،‬ص‪ ،‬ض‪ ،‬ط‪ ،‬ظ‪ ،‬ع‪ ،‬غ‪ ،‬ف‪ ،‬ق‪ ،‬ک‪ ،‬ل‪ ،‬م‪ ،‬ن‪ ،‬و‪ ،‬ہ‪،‬‬
‫ء‪ ،‬ی‪ ،‬ے۔‬
‫وسال‪:1‬وجتدیےسکےتہکںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬امتمرعیبرحووفںوکانےکاخمرجاورافصتےکاسھتادارکےنوک’’وجتدی‘‘ےتہکںیہ۔‬
 ‫‪27‬‬ ‫وجتدی‬

‫وسال‪:2‬رعیبزابنںیمےنتکرحوفںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬رعیبزابنےک ُّکایتن(‪)29‬رحوفںیہ۔‬
‫وسال‪:3‬اخمرجاکایکبلطمےہ؟‬
‫وجاب‪:‬اخمرج ‪ ،‬رخمج یک عمج ےہ‪ ،‬ینعی ےنلکن یک ہگج ۔قلح‪ ،‬زابن ای وہوٹنں ںیم سج ہگج ےس رحف یک آوازدیپا وہ‪،‬اےس ’ رخمج‘‬
‫ےتہکںیہ۔‬
‫وسال‪:4‬رخمجےنتکںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬ایتنرحوفںےکرتسہاخمرجںیہ۔‬
‫وسال‪:5‬رحتمکےسکےتہکںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬زربایزریایشیپواےلرحفوکرحتمکےتہکںیہ۔‬
‫وسال‪:6‬اسنکاکایکبلطمےہ؟‬
‫وجاب‪:‬ارگرحفرپوکیئرحتکہنوہوتاےساسنکےتہکںیہ۔‬

‫ے‬
‫س ببق یم بب‪ :2‬موئ حروف‬

‫وسال‪:1‬ومےٹرحوفےنتکںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬ومےٹرحوفاست(‪)7‬ںیہ۔‬
‫وسال‪:2‬ومےٹرحوفوکنوکنےسںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬ومےٹرحوفہیںیہ‪:‬‬
‫خ ص ض ط ظ غ ق‬
‫وسال‪:3‬رقآنںیماےسیےنتکرحوفںیہ‪،‬وجیھبکومےٹاوریھبکےلتپڑپےھاجےتںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬اےسینیترحوفںیہ۔‬
‫وسال‪:4‬وہنیترحوفوکنوکنےسںیہ؟‬
‫را ل‬ ‫وجاب‪:‬وہرحوفہیںیہ ‪:‬‬

‫ج‬
‫س ببق یم بب‪ :3‬حروف لقی‪ ،‬حروف مدہ‬
 ‫‪28‬‬ ‫وجتدی‬

‫وسال‪:1‬رحوفیقلحےنتکںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬رحوفیقلحھچںیہ۔‬
‫وسال‪:2‬رحوفِیقلحوکنوکنےسںیہ؟‬
‫وجاب‪ِ :‬‬
‫رحوفیقلحہیںیہ‪:‬‬
‫ء ھ ع ح غ خ ۔انےسےلہپہنغںیہنوہات۔انوکرحوفااہظریھبےتہکںیہ۔‬
‫وسال‪:3‬رحوفّدمہےنتکںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬رحوفّدمہنیتںیہ۔‬
‫وسال‪ِ :4‬‬
‫رحوفّدمہوکنوکنےسںیہ؟‬
‫وجاب‪ِ :‬‬
‫رحوفّدمہہیںیہ‪:‬‬
‫افلےسےلہپزَّ ربوہ‪،‬ےسیج‪ :‬بَا‬
‫ایءےسےلہپزِریوہ‪،‬ےسیج‪ :‬ب‬
‫واؤاسنکوہاوراسےسےلہپشیپوہ‪،‬ےسیج بُ مو‬
‫وسال‪ِ :5‬‬
‫رحوفّدمہوکےسیکڑپاھاجاتےہ؟‬
‫وجاب‪ِ :‬‬
‫رحوفّدمہوکاکیافلےکرباربچنیھکرکڑپاھاجاتےہ‬

‫س ببق یم بب‪ :4‬حروف ل یی‬

‫وسال‪:1‬رحوفنیلےنتکںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬رحوفنیلدوںیہ۔‬
‫وسال‪:2‬رحوفنیلوکنوکنےسںیہ؟‬
‫وجاب‪ِ :‬‬
‫رحوفنیلہیںیہ‪:‬‬
‫ب‬‫ایءاسنکوہاوراسےسےلہپزَّ ربوہ‪،‬ےسیج َ م‬

‫واؤاسنکوہاوراسےسےلہپزَّ ربوہ‪،‬ےسیج بَ مو‬

‫وسال‪:3‬رحوفِنیلوکےسیکاداایکاجاتےہ؟‬
‫رحوفنیلرنیماوردلجیےساداوہےتںیہ۔اسےیلاںیہن ِ‬
‫رُحوفنیلاہکاجاتےہ۔‬ ‫وجاب‪ِ :‬‬
 ‫‪29‬‬ ‫وجتدی‬

‫وسال‪:4‬رنیمواےلرحوفےنتکںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬رنیمواےلرحوفنیتںیہ۔‬
‫وسال‪:5‬رنیمواےلرحوفوکنوکنےسںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬رنیمواےلرحوفہیںیہ‪:‬‬
‫ث ذ ظ‬

‫ج‬ ‫ے‬
‫س ببق یم بب ‪ :5‬س یببی وال حروف‪ ،‬ان یک ب ب یسی ٓاوار وال حرو ف‪ ،‬قلقےل وال حروف‬

‫وسال‪:1‬یٹیسواےلرحوفےنتکںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬یٹیسواےلرحوفنیتںیہ۔‬
‫وسال‪:2‬یٹیسواےلرحوفوکنوکنےسںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬نیترحوفںیہ‪:‬زسصانوکیٹیسیسیجآوازےکاسھتڑپےتھںیہ۔‬
‫وسال‪:3‬اکییسیجآوازواےلرحوفوکنوکنےسںیہ؟‬
‫وہ رحوف نج وک ڑپےتھ وتق اکی یسیج آوازےلکن وہ رحوف ہی ںیہ ‪( :‬ت‪ ،‬ط) (ذ‪ ،‬ز) (ظ‪ ،‬ض) (ث‪ ،‬س‪ ،‬ص)‬
‫(ح‪ ،‬ھ) (ع‪ ،‬ء) (ق‪ ،‬ك)انرحوفوکڑپےتھوتقہیایخلرانھکاچےیہہکانیکآوازاصفاوراگلاگلواحضوہ۔‬
‫وسال‪:4‬قلقلےواےلرحوفوکنوکنےسںیہ؟‬
‫ہی اپچن رحوف ںیہ‪ :‬ق‪ ،‬ط‪ ،‬ب‪ ،‬ج‪ ،‬د نج اک ومجمہع’’ بطق دج ‘‘ ےہ‪ ،‬ہی رحوف بج اسنک وہں وت ان وک ےکٹھج ےک اسھت‬
‫ڑپےتھںیہ۔‬
 ‫‪30‬‬ ‫وجتدی‬

‫س ببق یم بب‪ :6‬ع المات کا ت عارف‬

‫(‪ )1‬رحتک‪:‬زربزریشیپوک’رحتک‘ےتہکںیہ‬
‫شیپ‪ُ :‬ب‬ ‫زری‪ :‬ب‬ ‫زرب‪َ :‬ب‬
‫(‪ )2‬ونتنی‪:‬دوزرب‪،‬دوزری‪،‬دوشیپوکونتنیےتہکںیہ‪:‬‬
‫ٌ‬ ‫ً‬
‫ب‬ ‫ب‬ ‫با‬
‫(‪ )3‬ڑھکیرحاکت‪:‬‬
‫ااٹلشیپ‪ :‬ب‬ ‫ڑھکیزری‪:‬ب‬ ‫ڑھکازرب ‪ٰ :‬‬
‫ب‬
‫(‪ )4‬زجم‪:‬اساکدورساانموکسنےہ۔سجرحفرپہیالعتموہاےساسنکےتہکںیہاسیکالعتمہیےہ‪:‬‬
‫َ م م ُ م‬
‫ےسیج‪ :‬اب اب اب‬
‫(‪ )5‬دشتدی‪:‬نیتددناونںوایللکشوکدشتدیےتہکںیہ۔دشمدرحوفوکامجؤاوریتخسےکاسھتڑپےتھںیہ‬
‫َّ ُ َّ‬ ‫َ َّ‬
‫ےسیج‪:‬اب اب اب‬

‫ٓادات‬
‫ب‬ ‫س ببق یم بب‪ : 7‬نالوت ےک‬

‫رقآنرکمیاکادبرہاملسمنےکےیلرضوریےہ۔اہیںدنچآدابذرکےیکاجےتںیہ‪:‬‬
‫رقآنرکمیہشیمہابووضڑپانھاچےیہ۔‬ ‫‪.1‬‬
‫رقآنرکمیاپکاوراصفہگجرپڑپانھاچےیہ۔‬ ‫‪.2‬‬
‫رقآنرکمیرلح‪،‬ڈکسیاییسکاویچنہگجرھکرکڑپانھاچےیہ۔‬ ‫‪.3‬‬
‫م م‬ ‫م م‬ ‫َّ م‬ ‫َ ُ‬
‫رقآن رکمی یک التوت رشوع رکےن ےس ےلہپ ا ُع موذ باہلل م َن الشی ٰطن ال َّرجیم اور ِمْسِب اہلل ال َّرْحٰن‬ ‫‪.4‬‬
‫م م‬
‫ال َّرحیمڑپانھاچےیہ۔‬
‫رقآنرکمیرہھٹرہھٹرکوجتدیےکاسھتاورایھچآوازےسڑپانھاچےیہ۔‬ ‫‪.5‬‬
‫رقآنرکمیےکاورپوکیئدورسیاتکبایوکیئزیچںیہنرینھکاچےیہ۔‬ ‫‪.6‬‬
‫ارگالتوتےکدورانوکیئاکمشیپآاجےئوتیسکانمبسہگجوفقرکےکرقآنرکمیدنبرکےکاکمرکاناچےیہ۔‬ ‫‪.7‬‬
 ‫‪31‬‬ ‫اہطرتاورامنز‬

‫حصہ‪ :4‬طہارت اور یمار‬

‫• اہطرت‬
‫• امنز‬
‫• امنزاکلمکمرطہقی‬
‫• ورتیکامنزاکرطہقی‬
‫• امنزانجزہاکرطہقی‬
 ‫‪32‬‬ ‫اہطرتاورامنز‬

‫طہارت‬
‫ب‬‫ني َو ُّي ُّ‬
‫اتل َّواب م َ‬
‫ب َّ‬‫اہلل ُّي ُّ‬
‫اہطرت ینعی اپیک اک االسم ںیم امہ اقمم ےہ۔رقآن رکمی ںیم اہلل اعتٰیل رفامےت ںیہ ’’ إ َّن َ‬
‫م‬
‫ال ُمتَ َطهريم َن ‘‘ ہک اہلل اعتٰیل وخب وتہب رکےن واولں ےس اور ایھچ رطح اپیک احلص رکےن واولں ےس تبحم رفامات ےہ۔ذٰہلا‬
‫ںیمہیھباےنپمسجوکاپکاصفرانھکاچےیہ۔‬
‫ے‬
‫وضوےک فاتض‬

‫امنزحیحص وہےن ےکےیل اہطرت رضوری ےہ‪،‬ینعیدبن‪،‬ڑپکےاورامنزیک ہگج اکاپکوہانرضوری ےہ۔ایس رطح امنزےس ےلہپ‬
‫ووضرکانیھبرضوریےہ‪،‬امہرےایپرےیبنﷺاکرفامنےہہک’’وکیئامنزریغباہطرتےکوبقلںیہنوہیت‘‘۔‬
‫ووضےکاچررفاضئںیہ‪:‬‬
‫‪1‬۔اکیرمہبتوپرےرہچےوکدوھان‬
‫‪2‬۔اکیرمہبتدوونںاہھتوینہکںتیمسدوھان‬
‫‪3‬۔رسےکوچاھتیئےصحاکحسمرکان‬
‫‪4‬۔اکیرمہبتدوونںاپؤںونخٹںتیمسدوھان‬

‫وضوکا طت یقہ‬

‫امنزڑپےنھےسےلہپاوررقآنرکمییکالتوترکےنےسےلہپںیمہووضرکےناکمکحدایایگےہ۔ووضرکےناکرطہقیہیےہ‪:‬‬
‫ووضرکےنےکےیلاصفرھتسیاوراُویچنہگجرپہلبقیکرطفہنمرکےکیھٹیب۔‬ ‫•‬
‫ووضیکتینرکی۔‬ ‫•‬
‫مسباهللارلنٰمحارلمیحڑپںیھ۔‬ ‫•‬
‫دوونںاہوھتںوکایھچرطحنیترمہبتدوھںیئ۔‬ ‫•‬
‫وسماکرکی‪،‬ارگوسماکہنوہوتاویلگنںےسداتناصفرکںیل۔‬ ‫•‬
‫دیسےھاہھتںیماپینےلرکنیترمہبت ُکل لیرکی۔‬ ‫•‬
‫دیسےھاہھتںیماپینےلرکنیترمہبتانکںیماپینڈاںیلاوراُےٹلاہھتےسانکاصفرکی۔‬ ‫•‬
‫دوونںاہوھتںںیماپینےلرکرہچےوکنیترمہبتاسرطحدوھںیئہکرہچہںیہکےسیھبکشخہنرےہ۔‬ ‫•‬
 ‫‪33‬‬ ‫اہطرتاورامنز‬

‫ےلہپدیسےھاہھتوکاوررھپاُےٹلاہھتوک ُکہبی یوںتیمسنیتنیترمہبتدوھںیئ۔‬ ‫•‬

‫اکیاہھتیکاویلگنںوکدورسےاہھتیکاویلگنںںیمڈالرکالخلرکی۔‬ ‫•‬
‫دوونںاہوھتںوکالیگرکےکرسےکدوونںرطفاشیپینےکابولںیکہگجرپرںیھکاورویلیھتہںوکاویلگنںتیمس ُ د‬
‫گی‬ ‫•‬
‫کتےلاجںیئاوررھپواسپولاٹںیئ۔‬
‫ُگ‬
‫دوونںاہوھتںیکاہشدتیکاویلگنںوکدوونںاکونںںیم ھماںیئاوراوگنےھٹاکونںےکےلھچپہصحرپریھپںیل۔‬ ‫•‬
‫رھپدوونںاہوھتںیکاویلگنںیکتشپرگدنرپریھپںیل۔‬ ‫•‬
‫ےلہپ دیسےھ اور رھپ اُےٹل اپؤں وک نیت رمہبت ونخٹں تیمس ایھچ رطح دوھںیئ اور اُےٹل اہھت یک وھچیٹ ایلگن ےس ریپ یک‬ ‫•‬
‫اویلگنںےکدرایمنالخلرکی۔‬
‫دوضےسافرغوہےنےکدعبہی ُداعڑپںیھ‪:‬‬ ‫•‬
‫ُ َ م َ َ َ َ َ َ َ م َ ُ َ َّ ُ َ َّ ً َ م ُ َ َ ُ ُ َ ٰ ُ َّ م‬
‫اج َعلمن منَ‬ ‫َ م َ ُ َ م َ ٰ َ َّ‬
‫أشهد أن ل إٰل إل اہلل وحد ه‘ ل َشيك ٰل‘ ‪ ،‬وأشهد أن ُممدا عبده‘ ورسوٰل‘ ‪ ،‬اللهم‬
‫ين‪.‬‬ ‫اج َعلمن م َن ُ‬
‫المتَ َطهر َ‬ ‫َّ َّ َ َ م‬
‫اتلوابني و‬
‫رتہمج‪ ’’:‬ںیم وگایہداتی وہںہک اہللےکوسا وکیئ وبعمد ںیہن ‪،‬وہاالیک ےہ‪،‬اساک وکیئ رشکی ںیہن اورںیم وگایہداتی وہں ہکدمحم‬
‫(یلص اہلل ہیلع وملس) اہلل ےک دنبے اوراس ےک روسلںیہ‪ ،‬اےاہلل ! ےھجم تہب زایدہ وتہب رکےن واولںںیم ےس اور تہب زایدہ‬
‫اپیکاحلصرکےنواولںںیمےسانبدےئجی‘‘۔‬
 ‫‪34‬‬ ‫اہطرتاورامنز‬

‫یمار‬
‫ے ے‬ ‫ے‬
‫ن‬‫ب‬
‫یمار ےک فاتض( جون کو رنبان ن یاد کروائ بجا یی)‬
‫ن‬

‫امنز ںیم ُّک ‪14‬رفاضئ ںیہ‪،‬ارگ ان ںیم ےس وکیئ اکی زیچ یھب اجن رک ای وھبل رک رہ اجےئ وت امنز ادا ںیہن وہیگ۔ان ںیم ےس‬
‫است(‪)7‬امنزیکرشاطئںیہاوراست(‪)7‬امنزےکاراکنںیہ۔‬
‫ے‬
‫یمار ک شاتط‪:‬‬

‫امنز ےس ےلہپ است(‪ )7‬زیچی ایسی ںیہ ‪ ،‬نج وک وپرارکان رضوری ےہ۔نج ےک ریغب امنز ںیہن وہیت۔انوک ’’ امنز یک رشاطئ‘‘ اہک‬
‫اجاتےہ۔امنزیکرشاطئہیںیہ‪:‬‬
‫ہگجاکاپکوہان‬ ‫‪)1‬‬
‫مسجاکاپکوہان‬ ‫‪)2‬‬
‫ڑپکوںاکاپکوہان‬ ‫‪)3‬‬
‫رتسینعیرپدےواےلاعضاءاکاپھچان‬ ‫‪)4‬‬
‫ہلبق ُرخوہان‬ ‫‪)5‬‬
‫امنزاکوتقوہان‬ ‫‪)6‬‬
‫امنزیکتینرکان(دلںیمہیتینرکانہکںیم ُفںوتقیکامنزڑپھراہوہں)‬ ‫‪)7‬‬

‫یمار ےک ارکان ‪:‬‬

‫امنزےک‪7‬اراکنںیہ۔اناراکنںیمےسوکیئاکیزیچیھباجنرکایوھبےلےسرہاجےئوتامنزاداںیہنوہیت۔وہاراکنہیںیہ‪:‬‬
‫اہلل ا َ مك َ ُ‬
‫َبانہک‬ ‫‪ )1‬ریبکترحتہمی‪،‬ینعیامنزرشوعرکےتوتقَ ُ‬

‫ایقمرکان(ینعیدیساھڑھکاوہان)‬ ‫‪)2‬‬
‫رقاءترکان۔ینعیاکیڑبیآتیاینیتوھچیٹآںیتیڑپانھ‬ ‫‪)3‬‬
‫روکعرکان‬ ‫‪)4‬‬
‫دوونںدجسےرکان‬ ‫‪)5‬‬
‫آرخیدعقہںیماایحتلتےکدقبرانھٹیب‬ ‫‪)6‬‬
‫اےنپارادہےسامنزمتخرکان(ینعیالسمریھپان)‬ ‫‪)7‬‬
 ‫‪35‬‬ ‫اہطرتاورامنز‬

‫م‬ ‫ک‬‫ی م‬
‫مار کا ل طتیقہ‬
‫نک ب یب ِنرحییمہ‬

‫ا َ مك َ ُ‬
‫َب‬ ‫اَ ٰ ُ‬
‫لِل‬
‫بسےسڑباےہ‬ ‫اہلل‬

‫نیاء‬

‫انثءاکبلطمےہرعتفی‪ ،‬امنزںیمانثءڑپھرکمہاہللاعتٰیلیکرعتفیایبنرکےتںیہ۔‬
‫َغ م ُ‬ ‫َوَل ا ٰ َ‬ ‫ُّ‬ ‫َ َٰ‬ ‫م َ‬ ‫َ َ‬ ‫م‬ ‫ٰ‬ ‫ُ م ٰ َ‬
‫ی َك‬ ‫ٰل‬ ‫َوتبا َر َك اس ُمك َوتعاَل َجد َك‬ ‫َوِبَمد َك‬ ‫حنَك اللھ َُّم‬ ‫سب‬

‫اور ربتک آپ اک اور دنلب آپ یک اورںیہنےہ آپ‬ ‫اورآےکپےیل‬ ‫اپک ںیہ اے‬
‫ےکوسا‬ ‫وکیئوبعمد‬ ‫ڑبایئ‬ ‫ےہ‬ ‫انم‬ ‫واالےہ‬ ‫ریمےاہلل رعتفیےہ‬ ‫آپ‬

‫تعود‬
‫ت‬
‫تَّ َّ لُو ْذاکینعمانپہامانگنےہ۔ینعیدنبہ اطیشنےسچبرکاہللیکانپہںیمآےنیک ُداعرکراہےہ۔‬
‫ع‬
‫َّ م‬ ‫َّ م‬ ‫َ ُ‬
‫الرجیم‬ ‫م َن الشی ٰطن‬ ‫باہلل‬ ‫ا ُع موذ‬
‫اطیشنرم ُدودےس‬ ‫اہللیک‬ ‫ںیمانپہاماتگنوہں‬

‫تس ِمی یہ‬

‫تَّت ت‬
‫ْس ِم َّنیة اکبلطمےہ"انمانیل"ینعیابعدتایاکمیکادتباءاہللاپکےکابربتکانمےکاسھترکان۔‬
‫َّ م‬ ‫َّ م‬
‫الرحیم‬ ‫الرْح ٰـن‬ ‫ِمْسِب اہلل‬
‫اہنتیرمحواالےہ‬ ‫وجےبدحرہمابن‬ ‫اہللےکانمےس‬
 ‫‪36‬‬ ‫اہطرتاورامنز‬

‫شورہ قانحہ‬
‫ا َ َّلر م َ‬ ‫َرب الم َعالَم م َ‬ ‫ٰ‬ ‫َ م م‬
‫ْح ٰـن‬ ‫ني۔‬ ‫لِل‬ ‫اْلَم ُد‬
‫ےبدحرہمابن‬ ‫وجامتماہجونںاکربےہ‬ ‫اہللےکےیلںیہ‬ ‫امتمرعتںیفی‬
‫اك ن َ مستَع م ُ‬
‫ني‬ ‫َوإيَّ َ‬ ‫َّ َ َ م‬
‫اك نعبُ ُد‬ ‫إي‬ ‫َمالك يَ موم ادليمن‬ ‫َّ م‬
‫الرحیم‪.‬‬
‫مہریتییہابعدترکےتںیہ اورھجتیہےسدمداچےتہںیہ‬ ‫اہنتیرمحواالےہ روزِزجااکامکلےہ‬
‫َمَ م َ َم‬ ‫َ َ َّ م‬ ‫م‬ ‫َ َ م‬
‫اط ال ُم مستَقی َم‬
‫ت َعلیه مم‬ ‫أنعم‬ ‫اط اذلی َن‬‫ِص‬ ‫الِص‬ ‫م َ‬
‫اهدنا‬
‫نجرپوتےنااعنمایک‬ ‫انولوگںاکراہتس‬ ‫دیساھراہتس‬ ‫ںیمہداھک‬
‫َ َ َّ‬
‫الضال َ‬ ‫َم‬ ‫َم م م‬
‫ني‬ ‫ول‬ ‫غی ال َمغ ُض موب َعلیه مم‬
‫اورہن(انےکراےتسرپ)وجرمگاہوہےئ‬ ‫ہن(انےکراےتسرپ)نجرپبضغوہا‬

‫شورہ اج الص‬
‫ُٰ‬ ‫َ ٌ‬ ‫ُه َو ٰ ُ‬ ‫ُم‬
‫الص َم ُد‬
‫َّ‬ ‫الِل‬ ‫أ َحد‪.‬‬ ‫الِل‬ ‫قل‬
‫ےباینزےہ۔‬ ‫اہلل‬ ‫اکیےہ۔‬ ‫ہکوہاہلل‬ ‫وہک‬
‫ُ ُ ً ََ‬ ‫ُ َّ‬ ‫َ‬ ‫َ َ م ُ م مَ‬ ‫ل َ مم يَ م‬
‫کفوا أحد‬ ‫َول مم يَکن ٰل‘‬ ‫ولم يودل‬ ‫ل‬

‫وکیئرسمہ‬ ‫اورںیہنےہاساک‬ ‫اورہنوہیسکیکاوالدےہ‬ ‫ہناسیکوکیئاوالدےہ‬

‫تس‬
‫رکوع ک ب یببح‬
‫م م‬ ‫َر َ‬ ‫ُ م َ َ‬
‫ال َعظیم‬ ‫ب‬ ‫حان‬ ‫سب‬

‫تمظعواال‬ ‫ریمارب‬ ‫اپکےہ‬

‫ے‬
‫ی‬
‫ھ‬
‫رکوع ےس اُ ئ وف ت‬
‫َ َ‬ ‫ل َم من‬ ‫ُٰ‬
‫الِل‬ ‫َسم َع‬
‫ْحد ه‘‬

‫اس)اہلل(یکرعتفییک‬ ‫ایکسسجےن‬ ‫اہللےن‬ ‫نسیل‬

 ‫‪37‬‬ ‫اہطرتاورامنز‬

‫فوہم(تیعبی ُرکوع ےس شییدھا ہوئ وف ت) ک نحمیید‬

‫م م‬ ‫َ َ‬ ‫َ َّ َ‬
‫اْلَم ُد‬ ‫لك‬ ‫ربنا‬

‫بسرعتںیفیںیہ‬ ‫آپےکےیلیہ‬ ‫اےامہرےرب‬

‫تس‬
‫سحبدے ک ب یببح‬
‫مَ‬ ‫ُ م َ َ‬
‫ال م ٰ‬
‫َع‬ ‫َر َ‬
‫ب‬ ‫حان‬ ‫سب‬

‫اشنواال‬ ‫ریمارب‬ ‫اپکےہ‬

‫تس‬
‫دو سحبدون ےک درمییان (جلےس ک ب یببح)‬

‫َ م م‬ ‫م‬ ‫َ مَم‬ ‫م‬ ‫َّ‬

‫ار ُزقن‬‫و‬ ‫َواهدن‬ ‫َو ََعفن‬ ‫ارْحن‬‫و‬ ‫اغف مر َل‬ ‫الل ُه َّم‬

‫ریمیرفغمترفام ھجم رپ رمح ےھجم اعتیف بیصن ےھجمدیسےھراےتسرپالچ اورےھجمرزقاطعرفام‬ ‫اے‬

‫رفام‬ ‫رفام‬ ‫اہلل‬

‫الجییات‬
‫ُ‬ ‫َ َّ َ ُ‬ ‫ٰ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬
‫الطیبَات‬
‫َو َّ‬ ‫الصل َوات‬‫و‬ ‫لِل‬ ‫ا َّتلح َّیات‬

‫اورامتمامیلابعدںیت‬ ‫اورامتمدبینابعدںیت‬ ‫اہلل ی ی‬

‫لیکںیہ‬ ‫امتموقیلابعدںیت‬
‫ََمَُ‬ ‫َ‬ ‫َم َ‬ ‫َ َّ َ‬
‫َ ُ‬
‫َو َب َرَكته‘‬ ‫ْحة اہلل‬ ‫ور‬ ‫أ ُّی َها َّ‬
‫انل ُّ‬
‫ِب‬ ‫َعلیك‬ ‫لسال ُم‬ ‫ا‬

‫اوراسیکرباکت‬ ‫اوراہللیکرتمح‬ ‫اےیبن‬ ‫آپرپ‬ ‫السموہ‬

‫َ َٰ‬ ‫َمَ‬ ‫َ َّ َ‬
‫الصاْل م َ‬
‫ني‬ ‫َع عبَاد اہلل َّ‬ ‫و‬ ‫َعلینا‬ ‫لسال ُم‬ ‫ا‬

‫اوراہللےکیندنبوںرپ‬ ‫مہرپ‬ ‫السموہ‬

‫إ َّل ُ‬ ‫َّل إ ٰ َ‬ ‫َم‬ ‫أَ مش َهدُ‬
‫اہلل‬ ‫ٰل‬ ‫أن‬
 ‫‪38‬‬ ‫اہطرتاورامنز‬

‫رگماہلل‬ ‫ںیہنےہوکیئوبعمد‬ ‫ہک‬ ‫ںیموگایہداتیوہں‬

‫ُ‬ ‫َم‬ ‫َُ ً‬ ‫َ َّ‬ ‫َوأَ مش َهدُ‬
‫َو َر ُس موٰل‘‬ ‫عب ُد ه‘‬ ‫ُم َّمدا‬ ‫أن‬

‫اوراسےکروسلںیہ‬ ‫اسےکدنبے‬ ‫دمحم)ﷺ(‬ ‫ہک‬ ‫اورںیموگایہداتیوہں‬

‫درود شتیف‬
‫ٰ ٰ َُ‬ ‫ٰ َُ‬ ‫َ ٰ‬
‫َّو ََع ال ُم َّمد‬ ‫ََع ُم َّمد‬ ‫َصل‬ ‫الل ُه َّم‬

‫اور)رضحت(دمحمیک آلرپ‬ ‫)رضحت(دمحمرپ‬ ‫رتمحرفام‬ ‫اےریمےاہلل‬

‫م‬ ‫ٰ ٰ‬ ‫م‬ ‫ٰ‬
‫ََع إب م َراهی َم‬ ‫َصلَّیم َ‬ ‫َ‬
‫ک َما‬
‫َو ََع ال إب م َراهی َم‬ ‫ت‬

‫اور)رضحت(اربامیہیک آلرپ‬ ‫)رضحت(اربامیہرپ‬ ‫آپےنرتمحرفامیئ‬ ‫اسیجہک‬

‫َّ م ٌ‬ ‫َ مٌ‬ ‫َّ َ‬
‫ّمید‬ ‫ْحید‬ ‫إ نك‬

‫زبریگواےلںیہ‬ ‫رعتفیواےل‬ ‫ےبکشآپ‬

‫ٰ ٰ َُ‬ ‫ٰ َُ‬ ‫م‬ ‫َ ٰ‬

‫َّو ََع ال ُم َّمد‬ ‫ََع ُم َّمد‬ ‫بَارك‬ ‫الل ُه َّم‬

‫اور)رضحت(دمحمیک آلرپ‬ ‫)رضحت(دمحمرپ‬ ‫ربتکاطعرفام‬ ‫اےریمےاہلل‬

‫م‬ ‫ٰ ٰ‬ ‫م‬ ‫ٰ‬
‫ََع إب م َراهی َم‬ ‫ار مک َ‬
‫بَ َ‬ ‫َ‬
‫ک َما‬
‫َو ََع ال إب م َراهی َم‬ ‫ت‬

‫اور)رضحت(اربامیہیک آلرپ‬ ‫آپےنربتکاطعرفامیئ )رضحت(اربامیہرپ‬ ‫اسیجہک‬

‫َّ م ٌ‬ ‫َ مٌ‬ ‫َّ َ‬
‫ّمید‬ ‫ْحید‬ ‫إ نك‬

‫زبریگواےلںیہ‬ ‫رعتفیواےل‬ ‫ےبکشآپ‬

‫دعا‬

‫رقآنںیماھکسیئیئگاجعمداع‬
‫ًَ‬ ‫ُّ م‬ ‫ٰ َ‬ ‫َ‬
‫َح َسنة‬ ‫ادلنیَا‬ ‫ِف‬ ‫اتنا‬ ‫َر َّبنا‬
 ‫‪39‬‬ ‫اہطرتاورامنز‬

‫الھبیئ‬ ‫داینںیم‬ ‫ںیمہاطعرفام‬ ‫اےامہرےرب‬

‫َع َذ َ‬ ‫َ‬ ‫ًَ‬ ‫َّ م م‬
‫اب َّ‬
‫انلار‬ ‫َّوقنا‬ ‫َح َسنة‬ ‫ِف ال ٰخ َرة‬ ‫و‬

‫آگےکذعابےس‬ ‫اورںیمہاچب‬ ‫الھبیئ‬ ‫اورآرختںیمیھب‬

‫رقآنںیمذموکررضحتاربامیہہیلعاالسلمیکداع‬
‫ُ‬ ‫ُ َ َّ َ‬ ‫م م‬
‫َوم من ذر َّيت‬ ‫الصالة‬ ‫مقیم‬ ‫اج َعلن‬ ‫َرب‬

‫اورریمیاوالدںیمےسیھب‬ ‫امنزاقمئرکےنواال‬ ‫ےھجمانب‬ ‫اےریمےرب‬

‫ََ م‬ ‫َ‬
‫ُ‬
‫د ََعء‬ ‫َوتق َّبل‬ ‫َر َّبنا‬

‫ریمیداع‬ ‫اوروبقلرفام‬ ‫اےامہرےرب‬

‫م‬ ‫َ‬
‫ادل َّي‬
‫َول َو َ‬ ‫ل‬ ‫اغف مر‬ ‫َر َّبنا‬

‫اورریمےوادلنییک‬ ‫ریمی‬ ‫رفغمترفام‬ ‫اےامہرےرب‬

‫م‬ ‫َی ُق ُ‬ ‫َوللم ُم مؤمن َ‬
‫اْل َس ُ‬
‫اب‬ ‫وم‬ ‫يَ مو َم‬ ‫ني‬

‫اسحب‬ ‫اقمئوہاگ‬ ‫سجدن‬ ‫اورامتمومنینمیک‬

‫س الم یھ یبئ وف ت‬

‫ََمَُ ٰ‬ ‫َم ُ‬ ‫َ َّ َ‬
‫ْحة الِل‬‫ور‬ ‫َعلیک مم‬ ‫لسال ُم‬ ‫ا‬
‫اوراہللیکرتمح‬ ‫آپرپ‬ ‫السیتموہ‬

‫ے‬
‫وت ک یمار ت ھئ کا طتیقہ‬
‫اشعءےکرفضاورتنسادارکےنےکدعبنیترتعکورتیکامنزڑپانھوابجےہ۔ورتیکامنزاکرطہقیہیےہ‪:‬‬
‫• نیترتعکورتیکامنزیکتینرکی۔‬
‫• رشوعیکدوونںرںیتعکاعمرطےقیےکاطمقبادارکی۔‬
 ‫‪40‬‬ ‫اہطرتاورامنز‬
‫ت‬
‫لب‬
‫• دورسیرتعکںیمرصفا ل لنیاتڑپےنھےکدعباہللاربکےتہکوہےئرسیتیرتعکےکےیلڑھکےوہاجںیئ۔‬
‫ح‬
‫• رسیتیرتعکںیمہیمست‪،‬وسرۃاافلہحتاوروسرتڑپےنھےکدعب’’اہللاربک‘‘ےتہکوہےئدوونںاہھتاکونںکتااھٹرک‬
‫ابدنھںیل۔‬
‫• ریبکتےکدعبداعےئونقتڑپںیھ۔‬
‫• داعےئونقتےکدعبہیقبامنزاعمرطےقیےسلمکمرکںیل۔‬
‫ے‬
‫ن‬
‫دعائ وت‬‫ف‬
‫َ م‬
‫َون مستَغف ُر َك‬
‫َ م َ‬
‫ن مستَعینُك‬ ‫َ ٰ َّ‬
‫الل ُه َّم إنا‬
‫اورآپےسرفغمتاچےتہںیہ‬ ‫آپےسدمدامےتگنںیہ‬ ‫اےاہلل!ےبکشمہ‬
‫َُم َ َم َ م‬
‫اْل َ م َ‬ ‫َ َّ ُ َ م َ‬ ‫َ‬
‫ی‬ ‫ونث م‬
‫ن ع ل یك‬ ‫َونتَ َوّك َعلیك‬ ‫ُم‬
‫َونؤم ُن بك‬
‫اور آپ رپ وتلک رکےت اورآپیکدمعہانثءرکےتںیہ‬ ‫اورآپرپاامینرےتھکںیہ‬
‫ںیہ‬
‫َونَ م ُ‬ ‫َمَ‬ ‫َ َ مُ‬ ‫َم ُ‬
‫ْت ُك‬ ‫َوَنل ُع‬ ‫َول نکف ُر َك‬ ‫َونشک ُر َك‬
‫اوروھچڑےتںیہ‬ ‫اوراگلرکےتںیہ‬ ‫اورانرکشیںیہنرکےت‬ ‫اورآپاکرکشادارکےتںیہ‬
‫َّ َ َ م‬ ‫ٰ‬ ‫َم من َی مف ُ‬
‫اك نعبُ ُد‬ ‫إي‬ ‫الل ُه َّم‬ ‫ج ُر َك‬
‫مہآپیکیہابعدترکےتںیہ‬ ‫اےاہلل‬ ‫اےس‪،‬وجآپیکانرفامینرکے‬
‫َم‬ ‫َ َ َ‬ ‫َون َ مس ُ‬ ‫ََ َ‬
‫َوَنف ُد‬ ‫َوإلمك ن مس َع‬ ‫ج ُد‬ ‫ك نُ َص م‬
‫ل‬ ‫ول‬
‫اورآپیہیکرطفدوڑےتںیہ اوراحرضوہےتںیہ‬ ‫اورآپیہےکےیلامنزڑپےتھںیہ اوردجسہرکےتںیہ‬
‫َ َ‬ ‫َ‬
‫َعذابَك‬ ‫َوَنم ٰ‬
‫ش‬
‫َمَ َ‬
‫ْحتَك‬‫ر‬ ‫َ‬
‫ون مر ُج مو‬
‫آپےکذعابےس‬ ‫اورڈرےتںیہ‬ ‫آپیکرتمحیک‬ ‫اورمہادیمرےتھکںیہ‬
‫م‬ ‫م ُ َّ‬ ‫َ َ‬
‫ُملح ٌق‬ ‫بالکفار‬ ‫َعذابَك‬ ‫َّ‬
‫إن‬
‫ےنچنہپواالےہ‬ ‫افکروک‬ ‫آپاکذعاب‬ ‫ےبکش‬
‫‪41‬‬ ‫اہطرتاورامنز‬
 ‫‪42‬‬ ‫اہطرتاورامنز‬

‫یمار ِحبیارہ کا طتیقہ‬

‫امنزِانجزہںیمدورفضںیہ‪:‬‬

‫ایقمرکانینعیڑھکےوہرکامن ِزانجزہڑپانھ‬ ‫)‪(2‬‬ ‫ہلل ا َ مك َ ُ‬

‫َب انہک۔‬ ‫اچررمہبت ا َ ُ‬ ‫(‪)1‬‬
‫امنزِ انجزہ اکرطہقیہی ےہہکتیم وکآےگرھکرکاامم تیم ےک ےنیس ےکاسےنمڑھکاوہرکہی تین رکےہکںیماستیمیک امن ِز‬
‫انجزہڑپھراہوہںاوردتقمیہیتینرکےہکںیماستیمیکامنزِانجزہااممیکادتقاںیمادارکراہوہں۔‬
‫ہلل ا َ مك َ ُ‬
‫َب ںیہک اور دوونں اہھت انف ےک ےچین ابدنھ ںیل۔رھپ انثء ینعی‬ ‫تین رکےن ےک دعب دوونں اہھت اکونں کت اُاھٹرک ا َ ُ‬
‫ك َوتَعا َ َٰل َج ُّد َك َوَل ا ٰ َ‬
‫ٰل َغ م ُ‬
‫ی َك اامم اور دتقمی دوونں آہتسہ آواز ےس‬
‫ُ م ٰ َ َ ٰ َّ َ َ م َ َ َ َ َ َ م ُ َ‬
‫سبحنك اللھُم وِبمدك وتبارك اسم‬
‫َب ہہکرکدرودڑپںیھ۔اسےکدعبریغباہھتاُاھٹےئرسیتیرمہبت ا َ ٰ ُ‬
‫لِل‬ ‫ہلل ا َ مك َ ُ‬
‫ڑپںیھ۔رھپریغباہھتاُاھٹےئدورسیرمہبت ا َ ُ‬
‫ُ‬
‫َب ہہکرکالسمریھپدیاوردوونںاہھتوھچڑدی۔‬ ‫لِل ا َ مك َ ُ‬
‫َب‘‘ہہکرکامنزِانجزہیکداعڑپںیھ۔رھپوچیھترمہبت ا َ ٰ ُ‬ ‫ا َ مك َ ُ‬
‫ُ‬
‫ے‬
‫ن‬
‫یمار حبیارہ ک دعا یی‬

‫ابغلرمدایوعرتےکانجزہیکداع‪:‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫م‬ ‫َ ٰ‬
‫َو َمیتنا‬ ‫ْلَینا‬ ‫اغف مر‬ ‫الل ُه َّم‬
‫اورامہرےرُمدوںیک‬ ‫امہرےزدنوںیک‬ ‫رفغمترفام‬ ‫اےاہلل‬
‫َ م َ‬ ‫م َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫َوکبینا‬ ‫َو َصغینا‬ ‫َواغئبنا‬ ‫َ‬
‫َوشاهدنا‬
‫اورامہرےڑبوںیک‬ ‫اورامہرےاغبئولوگںیک اورامہرےوچبںیک‬ ‫اورامہرےاحرضولوگںیک‬
‫َ م م‬ ‫َ ٰ‬ ‫ُمَ َ‬ ‫َ َ َ‬
‫َم من احیَیتَه‘‬ ‫الل ُه َّم‬ ‫َوانثانا‬ ‫َوذکرنا‬
‫سجوکآپزدنہرںیھک‬ ‫اےاہلل‬ ‫اورامہریوعروتںیک‬ ‫اورامہرےرَمدوںیک‬
‫َ َّ م‬ ‫َ م م َ‬ ‫ََ م‬
‫َو َم من ت َوفیتَه‘‬ ‫ََع السالم‬ ‫فاحیهٖ‬ ‫َّ‬
‫من ا‬
‫اورسجوکآپومتدی‬ ‫االسمرپ‬ ‫وتآپاسوکزدنہرںیھک‬ ‫مہںیمےس‬
‫َ م م‬ ‫َ َّ‬
‫ََع الی َمان‬ ‫فتَ َوفه‘‬ ‫َّ‬
‫من ا‬
‫آپ اس وک ومت اطع اامینرپ‬ ‫مہںیمےس‬
‫رفامںیئ‬
 ‫‪43‬‬ ‫اہطرتاورامنز‬

‫انابغلڑلےکےکانجزہیکداع‪:‬‬
‫ََ ً‬ ‫َ‬ ‫م مُ‬ ‫َ ٰ‬
‫فرطا‬ ‫نلَا‬ ‫اج َعله‬ ‫الل ُه َّم‬
‫آےگچنہپرکاسامنرکےنواال‬ ‫امہرےےیل‬ ‫اس)ےچب(وکانبدے‬ ‫اےاہلل‬
‫ُ م‬ ‫َ م‬ ‫َ‬ ‫م مُ‬
‫َّوذخ ًرا‬ ‫اج ًرا‬ ‫نلَا‬ ‫َّواج َعله‬
‫اور)آرختاک(ذریخہ‬ ‫ارج‬ ‫امہرےےیل‬ ‫اوراسوکانبدے‬
‫َ َّ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫م مُ‬
‫َّو ُمشف ًعا‬ ‫شاف ًعا‬ ‫نلَا‬ ‫َواج َعله‬
‫اورافشتعوبقلےیکاجےنواال‬ ‫افشتعرکےنواال‬ ‫امہرےےیل‬ ‫اوراسوکانبدے‬
‫انابغلڑلیکےکانجزہیکداع‪:‬‬
‫ََ ً‬ ‫َ‬ ‫م م‬ ‫َ ٰ‬
‫فرطا‬ ‫نلَا‬ ‫اج َعل َها‬ ‫الل ُه َّم‬
‫آےگچنہپرکاسامنرکےنواال‬ ‫امہرےےیل‬ ‫اس)یچب(وکانبدے‬ ‫اےاہلل‬
‫ُ م‬ ‫َ م‬ ‫َ‬ ‫م م‬
‫َّوذخ ًرا‬ ‫اج ًرا‬ ‫نلَا‬ ‫َّواج َعل َها‬
‫اور)آرختاک(ذریخہ‬ ‫ارج‬ ‫امہرےےیل‬ ‫اوراسوکانبدے‬
‫َ َّ ً‬ ‫َ ً‬ ‫َ‬ ‫م م‬
‫َّو ُمشف َعة‬ ‫شاف َعة‬ ‫نلَا‬ ‫َواج َعل َها‬
‫اورافشتعوبقلےیکاجےنوایل‬ ‫افشتعرکےنوایل‬ ‫امہرےےیل‬ ‫اوراسوکانبدے‬
 ‫‪44‬‬ ‫االخقوآداب‬

‫وٓادات‬
‫ب‬ ‫حصہ‪ :5‬اج الق‬

‫• وادلنیاکادب‬
‫• مسباہللڑپانھ‬
‫• السمرکےنےکآداب‬
‫• دجسمےکآداب‬
‫• التوتےکآداب‬
‫• اھکےنےکآداب‬
‫• ےنیپےکآداب‬
‫• وسےنےکآداب‬
‫• مہسکوکدوتس انبںیئ؟‬
 ‫‪45‬‬ ‫االخقوآداب‬

‫اج الق‬

‫اکی اےھچ املسمن ےک ےیل دمعہ وطر رطےقی اور نسُح االخق اک امکل وہان تہب رضوری ےہ ۔اےنپ ادنر ایھچ افصت ‪،‬اعدات اور‬
‫رکداروکدیپارکےناکانماالخقےہ۔‬

‫ٓادات‬
‫ب‬

‫االسم ےن ںیمہ رےنہ ےنہس‪ ،‬اھکےن ےنیپ وریغہ ےک وحاےل ےس ھچک دہاایت دی ںیہ ‪ ،‬ایس رطح وج زیچی االسم ےک زماج ےک‬
‫اطمقبںیہ‪،‬انامتمزیچوںوکاانپےناکانم’’آداب‘‘ےتہکںیہ۔‬
‫ذلیںیمدنچامہآدابذرکےیکاجےتںیہ‪:‬‬

‫والدن ین کا ب‬
‫ادت‬
‫وسال‪:1‬مہرپبسےسزایدہقحسکاکےہ؟‬
‫وجاب‪:‬اہللاعتٰیلاوراسےکایپرےروسلﷺےکدعبمہرپبسےسزایدہقحامہرےوادلنیاکےہ‬
‫وسال‪:2‬اہللیکراضاوروخونشدیسکزیچںیمےہ؟‬
‫وجاب‪:‬اہللیکوخونشدیوادلیکوخونشدیںیمےہاوراہللیکانرایضوادلیکانرایضںیمےہ‬
‫وسال‪ :3‬امہرےدنیںیموادلنیےکوحاےلےسایکدہاایتںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬امہرادنیںیمہدرجذلیزیچوںاکمکحداتیےہ‪:‬‬
‫وادلنیاکانہکامےیناوریھبکیھبانیکانرفامینتمےیجیک!‬ ‫•‬
‫وادلنییکرمیضاورزماجےکالخفوکیئاکمہنےیجیک!‬ ‫•‬
‫دلواجنےسامںابپیکدختمےئجیک!‬ ‫•‬
‫امںابپوکہشیمہوخشرےنھکیکوکششےئجیک!‬ ‫•‬
‫وادلنیےکرکشزگاررےیہ!‬ ‫•‬
‫امںابپاکادبوارتحامےئجیکاوروکیئیھبایسیابتایرحتکہنےئجیک‪،‬وجانےکادبوارتحامےکالخفوہ‬ ‫•‬
‫وادلنیےستبحمےئجیکاوراسوکاےنپےیلابثعِاعسدتےیھجمس!‬ ‫•‬
‫امںابپےکےیلہشیمہہیداعےیجیک‪:‬‬ ‫•‬
 ‫‪46‬‬ ‫االخقوآداب‬

‫ار َْحم ُه َما َک َما َر َّبیَان َصغ ً‬

‫یا‬ ‫َرب م‬

‫رتہمج‪ :‬اےریمےرپورداگر!اندوونںرپ(ینعیریمےایماوبرپ)رمحرفام‪،‬ےسیجاُوہنںےنےھجمنپچبیکاحتلںیم‬
‫اپالاھت۔‬

‫ے‬ ‫ت‬
‫’’ بسم اہلل الرچم ین الرح یم ‘‘ تھیا‬
‫َّ م َ َّ م‬
‫الرحیم وکایکےتہکںیہ؟‬ ‫وسال‪ِ:1‬مْسِب اہلل الرْحن‬
‫َّ م َ َّ م‬
‫الرحیم وک’’ہیمست‘‘ےتہکںیہ۔‬ ‫وجاب‪ِ:‬مْسِب اہلل الرْحن‬
‫َّ م َ َّ م‬
‫الرحیم ےکایکٰینعمےہ؟‬ ‫وسال‪ِ:2‬مْسِب اہلل الرْحن‬
‫وجاب‪:‬اسےکٰینعمہیںیہ‪’’:‬رشوعاہللےکانمےسوجبسرپرہمابنےہ‪،‬تہبرہمابنےہ۔‘‘‬
‫وسال‪:3‬ںیمہرہااھچاکمرشوعرکےنےسےلہپایکرکاناچےیہ؟‬
‫َّ م َ َّ م‬
‫الرحیم ڑپینھاچےیہ۔‬ ‫وجاب‪:‬ںیمہرہااھچاکمرشوعرکےنےسےلہپ ِمْسِب اہلل الرْحن‬
‫وسال‪:4‬مسباہللڑپےنھےسںیمہایکافدئہاحلصوہاتےہ؟‬
‫وجاب‪:‬مسباہللڑپےنھےسامہرےاکمںیمربتکوہیتےہاوراہللاعتٰیلامہرےےیلاُساکموکآاسنرفامدےتیںیہ۔‬

‫ٓادات‬
‫ب‬ ‫س الم کرئ ےک‬
‫وسال‪:1‬بجاملسمنآسپںیمےتلمںیہوتایکرکےتںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬بجاملسمنآسپںیمےتلمںیہوتالسمرکےتںیہ۔‬
‫وسال‪:2‬السمنکاافلظںیمرکاناچےیہ؟‬
‫وجاب‪:‬السماناافلظںیمرکاناچےیہ‪ :‬السالم علیکم ورْحة اہلل وبرَكته‘‬
‫وسال‪:3‬السالم علیکم ورْحة اہلل ورباکہتاکایکبلطمےہ؟‬
‫وجاب‪:‬اساکبلطمےہ’’مترپالسیتموہاوراہللیکرتمحاوراسیکربںیتکوہں۔‘‘‬
‫وسال‪:4‬السماکوجابنکاافلظںیمدانیاچےیہ؟‬
‫وجاب‪:‬السماکوجاباناافلظںیمدانیاچےیہ‪ :‬وعلیکم السالم ورْحة اہلل وبرَكته‬
 ‫‪47‬‬ ‫االخقوآداب‬

‫وسال‪ :5‬وعلیکم السالم ورْحة اہلل وبرَكتهاکایکبلطمےہ؟‬

‫وجاب‪:‬اساکبلطمےہ‪’’:‬اورمترپیھبالسیتموہاوراہللیکرتمحاوراسیکربںیتکوہں‘‘۔‬
‫وسال‪:6‬السمرکےتوتقوکناساہھتالماناچےیہ؟‬
‫وجاب‪:‬السمرکےتوتقدوونںاہوھتںےساصمہحفرکاناچےیہایدیساھاہھتالماناچےیہ۔‬
‫وسال‪:7‬السمرکےنےسںیمہایکافدئہاحلصوہاتےہ؟‬
‫وجاب‪:‬السمرکےنےسآسپںیمتبحمڑبیتھےہ۔‬
‫وسال‪:8‬بجمہیسکاملسمناھبیئےسںیلموتبسےسےلہپایکرکاناچےیہ؟‬
‫وجاب‪:‬بجمہیسکاملسمناھبیئےسںیلموتبسےسےلہپالسمرکاناچےیہ۔‬
‫وسال‪:9‬ںیمہاوکسلایدمرہساجےتوتقاوروایسپرپایکرکاناچےیہ؟‬
‫وجاب‪:‬ںیمہاوکسلایدمرہساجےتوتقاوروایسپرپبسوکالسمرکاناچےیہ۔‬
‫وسال‪:10‬السمےکابرےںیمامہرےایپرےیبنﷺےنںیمہایکمکحدایےہ؟‬
‫وجاب‪:‬السمےکابرےںیمامہرےایپرےیبنﷺےنںیمہہیمکحدایےہہک’’متآسپںیمالسموکاعمرکو“۔‬

‫ٓادات‬
‫ب‬ ‫مسحبد ےک‬
‫وسال‪:1‬دجسمسکاکرھگےہ؟‬
‫وجاب‪:‬دجسماہللاعتٰیلاکرھگےہ۔‬
‫وسال‪:2‬اہللاعتٰیلےکزندکیزنیمرپبسےسدنسپدیہہگجوکیسنےہ؟‬
‫وجاب‪:‬اہللاعتٰیلےکزندکیزنیمرپبسےسدنسپدیہہگج’دجسم‘ےہ۔‬
‫وسال‪:3‬دجسمںیممہایکرکےتںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬دجسمںیممہاہللاعتٰیلیکابعدترکےتںیہاورابامجتعامنزادارکےتںیہ۔‬
‫وسال‪:4‬دجسمںیمدالخوہےتوتقوکنیس ُداعڑپینھاچےیہ؟‬
‫َ ٰ ُ َّ م َ م م َ م َ َ م َ َ‬
‫ْحتك ‘‘ڑپینھاچےیہ۔‬ ‫وجاب‪:‬دجسمںیمدالخوہےتوتقہی ُداع" اللهم افتح ل أبواب ر‬
‫وسال‪:5‬دجسمںیمدالخوہےتوتقوکناساپؤںےلہپرانھکاچےیہ؟‬
 ‫‪48‬‬ ‫االخقوآداب‬

‫وجاب‪:‬دجسمںیمدالخوہےتوتقدیساھاپؤںےلہپرانھکاچےیہ۔‬
‫وسال‪:6‬اسےکالعوہایکرکاناچےیہ؟‬
‫َ َّ ُ‬
‫َع َر ُس مول اہلل ۔‬ ‫الس ُ‬
‫الم ٰ‬ ‫الة َو َّ‬ ‫وجاب‪:‬دجسمںیمدالخوہےتوتقہییھبڑپانھاچےیہ ِمْسِب اہلل والص‬
‫وسال‪:7‬بجمہدجسمںیموہںوتںیمہنکابوتںاکایخلرانھکاچےیہ؟‬
‫وجاب‪:‬بجمہدجسمںیموہںوتںیمہدجسمےکادباوراسےکّدقتساکایخلرانھکاچےیہ۔‬
‫وسال‪:8‬دجسمںیمںیمہنکابوتںےسانچباچےیہ؟‬
‫وجاب‪:‬دجسمںیمںیمہ وشراچمےنےس‪،‬داینویابوتںےس‪،‬اھبگدوڑرکےنےساوررہاےسیاکمےس انچباچےیہ‪،‬سجےسدجسمیک‬
‫ےبادیبوہیتوہ۔‬
‫ت‬
‫وسال‪:9‬دجسمےستکلیےوتقوکنیس ُداعڑپینھاچےیہ؟‬
‫َ ٰ ُ َّ م َ م َ ُ َ م َ م َ‬ ‫ت‬
‫وجاب‪:‬دجسمےستکلیےوتقہی ُداع’’ اللهم إن أسألك من فضلك ‘‘ڑپینھاچےیہ۔‬
‫ت‬
‫وسال‪:10‬دجسمےستکلیےوتقےلہپوکناساپؤںابرہرانھکاچےیہ؟‬
‫ت‬
‫وجاب‪:‬دجسمےستکلیےوتقےلہپاُاٹلاپؤںابرہرانھکاچےیہ۔‬

‫ےکٓادات‬
‫ب‬ ‫نالوت‬
‫وسال‪:1‬رقآنرکمییکالتوتےسےلہپںیمہایکرکاناچےیہ؟‬
‫وجاب‪:‬رقآنرکمییکالتوتےسےلہپںیمہووضرکاناچےیہ۔‬
‫وسال‪:2‬التوتیسیکہگجرپرکیناچےیہ؟‬
‫وجاب‪:‬التوتاپکاوراصفہگجرپرکیناچےیہ۔‬

‫وسال‪:3‬التوترشوعرکےنےسےلہپںیمہایکڑپانھاچےیہ؟‬
‫َّ م َ َّ م‬ ‫َّ م‬ ‫َّ م‬ ‫َ ُ‬
‫الرحیم ڑپانھاچےیہ۔‬ ‫الرجیم اورِمْسِب اہلل الرْحن‬ ‫وجاب‪:‬التوترشوعرکےنےسےلہپ ا ُع موذ باہلل م َن الشی ٰطن‬
‫وسال‪:4‬رقآنرکمییکالتوتسکرطحرکیناچےیہ؟‬
‫وجاب‪:‬رقآنرکمییکالتوترہھٹرہھٹرکوجتدیےکاسھتاورایھچآوازےسرکیناچےیہ۔‬
 ‫‪49‬‬ ‫االخقوآداب‬

‫وسال‪5:‬بجوکیئدورساآدیمالتوترکراہوہوتںیمہایکرکاناچےیہ؟‬
‫وجاب‪:‬بجوکیئدورساآدیمالتوترکراہوہوتںیمہادبےساخومشوہرک ُساچےیہ۔‬
‫وسال‪:6‬بجمہدجسےیکآتیالتوترکیوتںیمہایکرکاناچےیہ؟‬
‫وجاب‪:‬بجمہدجسےیکآتییکالتوترکیوتںیمہدجسهالتوترکاناچےیہ۔‬

‫ٓادات‬
‫ب‬ ‫کھائ ےک‬
‫وسال‪:1‬اھکےنےسےلہپںیمہایکرکاناچےیہ؟‬
‫وجاب‪:‬اھکاناھکےنےسےلہپںیمہدوونںاہوھتںوکایھچرطحدوھانیلاچےیہاور ُکلیرکیناچےیہ۔‬
‫وسال‪:2‬اھکانرشوعرکےنےسےلہپںیمہایکڑپانھاچےیہ؟‬
‫َّ م َ َّ م‬
‫الرحیم‘ڑپینھاچےیہ۔‬ ‫وجاب‪:‬اھکانرشوعرکےنےسےلہپںیمہ ’ِمْسِب اہلل الرْحن‬
‫وسال‪:3‬ارگمہرشوعںیم’’مسباہلل‘‘ڑپانھوھبلاجںیئوتایکڑپانھاچےیہ؟‬
‫ٰ َ‬ ‫َ‬
‫وجاب‪:‬ارگمہاھکےنےکرشوعںیم’’مسباہلل‘‘ڑپانھوھبلاجںیئوت’’ ِمْسِب الِل أ َّوٰل‘ َوآخ َر ه‘ ‘‘ ڑپانھاچےیہ۔‬
‫وسال‪:4‬اھکانوکنےساہھتےساھکاناچےیہ؟‬
‫وجاب‪:‬اھکاندیسےھاہھتےساھکاناچےیہ۔‬
‫وسال‪:5‬اھکےنےکدعبوکنیس ُداعڑپینھاچےیہ؟‬
‫َ‬ ‫َ م‬
‫ْل َ مم ُد ٰلِل َّاذل مي أ مط َع َمنَا َو َس َقانَا َو َج َعلَنَا ُم مسلم م َ‬
‫ني ‘‘ڑپینھاچےیہ۔‬ ‫وجاب‪:‬اھکےنےکدعبہی ُداع’’ ا‬
‫وسال‪:6‬ارگاھکےنےکدورانوکیئہمقلےچینرِگاجےئوتایکرکاناچےئہ؟‬
‫وجاب‪:‬ارگہمقلےچینرِگاجےئوتاُےساُاھٹرکاصفرکےکاھکانیلاچےیہ۔‬

‫ِ‬
‫وسال‪:7‬اھکاناھکےتوتقںیمہکآداباکایخلرانھکاچےیہ؟‬
‫وجاب‪:‬اھکاناھکےتوتقںیمہانآداباکایخلرانھکاچےیہ‪:‬‬
‫‪1‬۔ہشیمہھٹیبرکاھکاناھکںیئ‪،‬ڑھکےوہرکایکیٹاگلرکاھکانںیہناھکاناچےیہ۔‬
‫‪2‬۔اھکےنںیموکیئبیعںیہناکنانلاچےیہ۔‬
‫‪3‬۔اھکےنےکدعباہھتدوھںیئاور ُکلیرکی۔‬
 ‫‪50‬‬ ‫االخقوآداب‬

‫ٓادات‬
‫ب‬ ‫بنئ ےک‬
‫وسال‪:1‬اپینوکنےساہھتےسانیپاچےیہ؟‬
‫وجاب‪:‬اپیندیسےھاہھتےسانیپاچےیہ۔‬
‫وسال‪:2‬اپینےنیپےسےلہپایکڑپانھاچےیہ؟‬
‫َّ م َ َّ م‬
‫الرحیم ڑپینھاچےیہ۔‬ ‫وجاب‪:‬اپینےنیپےسےلہپ ِمْسِب اہلل الرْحن‬
‫وسال‪:3‬اپینےنتکاسوسنںںیمانیپاچےیہ؟‬
‫وجاب‪:‬اپیننیتاسوسنںںیمانیپاچےیہ۔‬
‫وسال‪:4‬اپینےنیپےکدعبایکانہکاچےیہ؟‬
‫َ م م‬
‫وجاب‪:‬اپینےنیپےکدعباْلَم ُد ہلل انہکاچےیہ۔‬
‫ِ‬
‫وسال‪:5‬ںیمہاپینےتیپوتقکآداباکایخلرانھکاچےیہ؟‬
‫وجاب‪:‬اپینےتیپوتقںیمہانآداباکایخلرانھکاچےیہ‪:‬‬
‫‪1‬۔اپینھٹیبرکںیئپ۔‬
‫‪2‬۔اپینےکربنتایالگسںیماسسنہنںیل۔‬
‫‪3‬۔اپیندھکیرکںیئپ۔‬

‫ٓادات‬
‫ب‬ ‫شوئ ےک‬
‫وسال‪:1‬راتوکبکوساناچےیہ؟‬
‫وجاب‪:‬راتوکاشعءےکدعبدلجیوساناچےیہ۔‬
‫وسال‪:2‬وسےنےسےلہپںیمہنکابوتںاکایخلرانھکاچےیہ؟‬
‫وجاب‪:‬وسےنےسےلہپںیمہانابوتںاکایخلرانھکاچےیہ‪:‬‬
‫‪1‬۔ووضرکےکوسںیئ۔‬
 ‫‪51‬‬ ‫االخقوآداب‬

‫‪2‬۔نیترمہبترتسباھجڑرکوسںیئ۔‬
‫‪3‬۔اافغتسراوراحیبستتڑپھرکوسںیئ۔‬
‫وسال‪:3‬وسےنےسےلہپوکنیس ُداعڑپینھاچےیہ؟‬
‫َ ٰ َّ م َ َ ُ م ُ َ‬
‫ت َوا مح ٰ‬
‫ی ڑپینھاچےیہ۔‬ ‫وجاب‪:‬وسےنےسےلہپہی ُداع اللھُم باسمك امو‬
‫وسال‪:4‬ںیمہوکنیسرکوٹرپوساناچےیہ؟‬
‫وجاب‪ :‬ںیمہدیسیھرکوٹرپوساناچےیہ۔‬
‫وسال‪:5‬وسرکاےنھٹےکدعبوکنیس ُداعڑپینھاچےیہ؟‬
‫ُّ ُ‬ ‫َّ َ م َ م َ َ َ َ َ‬ ‫َ م م‬
‫وجاب‪:‬وسرکاےنھٹےکدعبہی ُداع اْلَم ُد ہلل اذل مى احیَانا َبعد َما ا َماتنا َوالمه النش مو ُر ڑپینھاچےیہ۔‬

‫ے‬
‫ہم کس کودوسپ نبیا یی ؟‬
‫ن‬
‫وسال‪:1‬امہرےایپرےیبنیلصاہللہیلعوملسےندوتسانبےنےکابرےںیمںیمہایکراامنہیئرفامیئےہ؟‬
‫وجاب‪ :‬امہرے ایپرے یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےندوتس ےک ابرے ںیم ںیمہ ہی راامنہیئ رفامیئ ےہ ہک مہ بج یسک ےس دویتس‬
‫رکیوتوخبدھکیاھبلرکدویتسرکی۔‬
‫وسال‪:2‬ںیمہسکمسقےکولوگںوکدوتسانباناچےیہ؟‬
‫وجاب‪:‬ںیمہاےسیولوگںوکدوتسانباناچےیہ وجاملسمناوردنیداروہں۔‬
‫وسال‪:3‬ںیمہددنیارولوگںےسدویتساکمکحویکںدایایگےہ؟‬
‫وجاب‪ :‬ںیمہددنیارولوگں ےس دویتساک مکح اس ےیلدایایگ ےہ اتہکددنیاردوتس ےک اسھت رےنہ ےس امہرے ادنریھب ایھچ‬
‫وخایبںدیپاوہاجںیئ۔‬
‫وسال‪:4‬اےھچدوتسیکایکاچہپنوہیتےہ؟‬
‫وجاب‪:‬ااھچدوتسلقعدنم‪،‬اچساوراےھچاالخقواالوہاتےہ۔‬
‫وسال‪:5‬اےھچدوتسےسدویتساکایکافدئہوہاتےہ؟‬
‫وجاب‪:‬ااھچدوتسابعدتاوریناکومںںیمدمداگروہاتےہاورلکشموتقںیماکمآاتےہ۔‬
 ‫‪52‬‬ ‫االخقوآداب‬

‫وسال‪:6‬ںیمہسکمسقےکولوگںےکاسھتدویتسرکےنےسعنمایکایگےہ؟‬
‫وجاب‪:‬ںیمہاکرفوں‪،‬انگہاگروںاوررُبےاالخقواولںےکاسھتدویتسرکےنےسعنمایکایگےہ۔‬
‫وسال‪:7‬ںیمہانولوگںےکاسھتدویتسےسویکںعنمایکایگےہ؟‬
‫وجاب‪:‬اےسیولوگںےکاسھت رےنہےسمہیھبرُبےنباجںیئےگاورںیمہیھبانگوہںیک اعدتوہاجےئیگ‪،‬اسےیلںیمہ‬
‫انولوگںےکاسھتدویتسےسعنمایکایگےہ۔‬
‫وسال‪:8‬آپسکمسقےکوچبںےسدویتسںیہنرکیےگ؟‬
‫وجاب‪:‬مہدرجذلیوچبںےسدویتسںیہنرکیےگ؛‬
‫وجےچباگیلدےتیوہںاوردنگیابںیترکےتوہں‬ ‫•‬
‫وجابتابترپڑلےتڑگھجےتوہں‬ ‫•‬
‫وجدباالخقوہںاورہشیمہدورسوںےسدبزیمتیرکےتوہں‬ ‫•‬
‫وجدورسوںیکلقناُاترےتوہںایاناکذماقاُڑاےتوہں‬ ‫•‬
‫وجوھجٹوبےتلوہںاوراےسیاکمرکےتوہںنجےساہللاعتٰیلانراضوہےتںیہ۔‬ ‫•‬
‫وجوادلنیاکادبوارتحامہنرکےتوہں‬ ‫•‬
‫وجااسذتہاکادبوارتحامہنرکےتوہں‬ ‫•‬
 ‫‪53‬‬ ‫ریستایبنلﷺ‬

‫ل‬
‫حصہ‪ :6‬ش یبت ا ب ببی ﷺ‬

‫• آپﷺاکابمرکانماوربسن‬
‫• آپﷺیکوالدت‪،‬یکمزدنیگ‪،‬دمینزدنیگاوررتلح‬
‫• آپﷺیکازواجرہطماتاورآپیکاوالد‬
 ‫‪54‬‬ ‫ریستایبنلﷺ‬

‫ٓات ﷺ کا میبارک نام اور ت ش ب‬

‫پ‬
‫وسال‪ :1‬امہرےیبنیلصاہللہیلعوملسوکنںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬امہرےیبنیلصاہللہیلعوملساہللاعتیلےکدنبےاورروسلںیہ۔‬
‫وسال‪ :2‬امہرےیبنیلصاہللہیلعوملساکانمایکےہ؟‬
‫وجاب‪:‬امہرےیبناکانمرضحتدمحم(یلصاہللہیلعوملس)ےہ۔‬
‫وسال‪ :3‬امہرےیبنیلصہیلعوملسےکوادلاکانمایکےہ؟‬
‫وجاب‪:‬امہرےیبنیلصاہللہیلعوملسےکوادلاکانم’’رضحتدبعاہلل‘‘ےہ۔‬
‫وسال‪:4‬امہرےیبنیلصہیلعوملسیکوادلہاکانمایکےہ؟‬
‫وجاب‪:‬امہرےیبنیلصہیلعوملسیکوادلہاکانم’’رضحتآہنم‘‘ےہ۔‬
‫وسال‪:5‬امہرےیبنیلصاہللہیلعوملسےکدادااکانمایکےہ؟‬
‫وجاب‪:‬امہرےیبنیلصہیلعوملسےکدادااکانم’’رضحتدبعابلطمل‘‘ےہ۔‬
‫وسال‪:6‬امہرےایپرےیبنیلصاہللہیلعوملساکہلسلسبسنایکےہ؟‬
‫وجاب‪:‬امہرےایپرےیبنیلصاہللہیلعوملساکہلسلسبسنہیےہ‪:‬‬
‫َ م‬ ‫ب بن ھاش مم بن َعبمد َمناف بن قُ َ م‬ ‫َ م ُ ُ َّ م‬ ‫َم‬ ‫َُ‬
‫ص بن لِکب بن ُم َّرۃ بن ک َعب‬ ‫ُم َّمد بن عب ُداہلل بن عبدالمطل‬
‫ُض بن کنَانَه بن ُخ َزيم َمه بن ُم مدر َکه بن ا ملاس بن ُم َ م‬
‫ُض‬
‫م‬
‫ك بن نَ َ م‬ ‫َ‬ ‫م‬ ‫ُ م‬
‫بن ل َوی بن اغلب بن فھ مَر بن مال‬
‫م‬ ‫َ‬
‫بن نزار بن معد بن َعدنان۔‬
‫وسال‪:7‬امہرےیبنیلصاہللہیلعوملسےکےلیبقاکانمایکےہ؟‬
‫وجاب‪:‬امہرےیبنیلصاہللہیلعوملسےکےلیبقاکانم’’رقشی‘‘ےہ۔‬

‫ٓات ﷺ ک والدت ‪ ،‬مک ر ندگ ‪ ،‬مدن ر ندگ اور رجلپ‬

‫وسال‪1:‬امہرےیبنیلصاہللہیلعوملسبکدیپاوہےئ؟‬
‫وجاب‪:‬امہرےیبنیلصاہللہیلعوملسرعیباالولےکےنیہمںیمریپےکدندیپاوہےئ۔‬
‫وسال‪2:‬امہرےیبنیلصہیلعوملسسکرہشںیمدیپاوہےئ؟‬
‫وجاب‪ :‬امہرےیبنیلصہیلعوملسہکمرکمہمںیمدیپاوہےئ۔‬
 ‫‪55‬‬ ‫ریستایبنلﷺ‬

‫وسال‪3:‬امہرےیبنیلصاہللہیلعوملسہکمرکمہمںیمےنتکاسلرےہ؟‬
‫وجاب‪ :‬امہرےیبنیلصاہللہیلعوملسہکمرکمہمںیمرقتًابی‪53‬اسلرےہ۔‬
‫وسال‪4:‬امہرےیبنیلصاہللہیلعوملسدمہنیونمرہںیمےنتکاسلرےہ؟‬
‫وجاب‪ :‬امہرےیبنیلصاہللہیلعوملسدمہنیونمرہںیمرقتًابی‪10‬اسلرےہ۔‬
‫وسال‪5:‬امہرےیبنیلصاہللہیلعوملساکواصل(ااقتنل)اہکںوہا؟‬
‫وجاب‪ :‬امہرےیبنیلصاہللہیلعوملساکواصل(ااقتنل)دمہنیونمرہںیموہا۔‬
‫وسال‪6:‬امہرےیبنیلصاہللہیلعوملساکروہضابمرک(ربقرشفی)اہکںےہ؟‬
‫وجاب‪:‬امہرےیبنیلصاہللہیلعوملساکروہضابمرک(ربقرشفی)دمہنیونمرہںیمےہ۔‬
‫وسال‪7:‬امہرےیبنیلصاہللہیلعوملسیکرمعینتکیھت؟‬
‫وجاب‪:‬امہرےیبنیلصاہللہیلعوملسیکرمع‪63‬اسلیھت۔‬
‫وسال‪8:‬امہرےیبنیلصاہللہیلعوملسےکوادلاکااقتنلبکوہا؟‬
‫وجاب‪ :‬امہرےیبنیلصاہللہیلعوملسیکدیپاشئےسھچےنیہمےلہپآپےکوادلاکااقتنلوہا۔‬
‫وسال‪:9‬امہرےیبنیلصاہللیلعوملسیکوادلہاکااقتنلبکوہا؟‬
‫وجاب‪ :‬بجامہرےیبنیلصاہللہیلعوملسیکرمعھچاسلیکیھتوتوادلہاکااقتنلوہایگ۔‬

‫واج مطرہات اور اوالد‬

‫ٓات ﷺ ک ار ب‬
‫وسال‪:1‬امہرےیبنیلصاہللہیلعوملسیکینتکازواج(ویبایں)ںیھت؟‬
‫وجاب‪:‬امہرےیبنیلصاہللہیلعوملسیکایگرہازواجرہطماتںیھت۔‬
‫وسال‪:2‬آپﷺیکازواج رہطماتےکانماتبںیئ؟‬
‫وجاب‪:‬آپﷺیکازواج رہطماتےکانمہیںیہ‪:‬‬
‫(‪)7‬رضحتزبنیتنبشحجریضاہللاہنع‬ ‫رضحتدخہجیریضاہللاہنع‬ ‫(‪)1‬‬
‫(‪)8‬رضحتوجریہیریضاہللاہنع‬ ‫رضحتوسدہریضاہللاہنع‬ ‫(‪)2‬‬
‫(‪)9‬رضحتہیفصریضاہللاہنع‬ ‫رضحتاعہشئریضاہللاہنع‬ ‫(‪)3‬‬
 ‫‪56‬‬ ‫ریستایبنلﷺ‬

‫(‪)10‬رضحتاُمہبیبحریضاہللاہنع‬ ‫رضحتہصفحریضاہللاہنع‬ ‫(‪)4‬‬

‫(‪)11‬رضحتومیمہنریضاہللاہنع‬ ‫رضحتزبنیتنبزخہمیریضاہللاہنع‬ ‫(‪)5‬‬
‫رضحتاُمہملسریضاہللاہنع‬ ‫(‪)6‬‬
‫وسال‪:3‬آپﷺیکبسےسیلہپزوہجاکایکانمےہ؟‬
‫وجاب‪:‬آپﷺیکبسےسیلہپزوہجاکانمرضحتدخہجیریضاہللاہنعےہ۔‬
‫وسال‪:4‬آپیلصاہللہیلعوملسےکےنتکٹیبےھت؟‬
‫وجاب‪:‬آپیلصاہللہیلعوملسےکنیتٹیبےھت۔‬
‫وسال‪:5‬آپیلصاہللہیلعوملسےکوٹیبںےکایکانمںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬آپیلصاہللہیلعوملسےکوٹیبںےکانمہیںیہ‪:‬‬
‫‪1‬۔رضحتدبعاہلل ‪2‬۔رضحتاقمس ‪3‬۔رضحتاربامیہ‬
‫وسال‪:6‬آپیلصاہللہیلعوملسیکینتکایٹیبںںیھت؟‬
‫وجاب‪:‬آپیلصاہللہیلعوملسیکاچرایٹیبںںیھت۔‬
‫وسال‪:7‬آپیلصاہللہیلعوملسیکویٹیبںےکایکانمںیہ؟‬
‫وجاب‪:‬آپﷺیکویٹیبںےکانمہیںیہ‪:‬‬
‫‪2‬۔رضحترہیقریضاہللاہنع‬ ‫‪1‬۔رضحتزبنیریضاہللاہنع‬
‫‪4‬۔رضحتافمطریضاہللاہنع‬ ‫‪3‬۔رضحتاُموثلکمریضاہللاہنع‬
 ‫‪57‬‬ ‫‪Activities‬یلمعرسرگایمں‬

‫گ‬ ‫م‬ ‫ع‬

‫حصہ‪ Activities :7‬یل ش رمییان‬

‫• وچبںاورویچبںےکےیلیلمعرسرگایمں‬
 ‫‪58‬‬ ‫‪Activities‬یلمعرسرگایمں‬

‫ع‬
‫میل شگرمییان )‪(ACTIVITIES‬‬

‫‪ )1‬رجشاکرییکقشم‬
‫‪ )2‬دصہقدےنییکیلمعقشم‬
‫‪ )3‬ووضیکقشم‬
‫‪ )4‬وسماکرکےنیکیلمعقشم‬
‫‪ )5‬ممیتیکقشم‬
‫‪ )6‬امنزاکیلمعاخہک‬
‫‪ )7‬ذرکاہللیکقشم‬
‫‪ )8‬التوتاکاسمہقب)‪(Competition‬‬
‫‪ )9‬تعناکاسمہقب)‪(Competition‬‬
‫ریستوکزئ‬ ‫‪)10‬‬
‫گنٹنیپ)‪(Painting‬‬ ‫‪)11‬‬
‫ےصق‪،‬اہکاینںاورقبسآومزوااعقت‬ ‫‪)12‬‬
‫افصیئرھتسایئ(رھگ‪،‬دزیلہاوریلگیکافصیئ)‬ ‫‪)13‬‬
‫وادلنییکدختم‬ ‫‪)14‬‬
‫دقمساوراقےکافحتظیکیلمعقشم‬ ‫‪)15‬‬
‫امسجینورزش‪/‬امرلشآرٹ‬ ‫‪)16‬‬

‫س برحکاری ک مسق‬

‫وچبںوکدرتخاوروپدااگلےنیکرتبیغدیاجےئاوررہرہےچبےس اکی اکیوپدایلمع وطررپ وگلاایاجےئ‪،‬ارگیسکےچبےکرھگ‬

‫ںیمایکریای وپدےیکہگج ہنوہوتےلمگںیموپداوگلاایاجےئاوروچبں وکوپدوںیکروھکایلیکرتبیغدیاجےئاورروپرٹیھبیل‬
‫اجےئ۔‬
‫روسلاہللﷺےنااشدرفامای‪:‬‬
‫”وجاملسمنیھبدرتخاکوپدااگلاتےہاییتیھکںیمجیبوباتےہ۔رھپاس(درتخاییتیھک)ںیمےسرپدنے‪،‬ااسننایومیشیاھکےت‬
 ‫‪59‬‬ ‫‪Activities‬یلمعرسرگایمں‬
‫ت‬ ‫ْ‬ ‫ل‬ ‫ت‬
‫ںیہوتوہاسیکرطفےسدصہقاھکلاجاتےہ۔“(حیحصااخبلری‪َّ ِ 2320:‬كبا َّز َّارعَّ ِة)‬
‫ُ‬ ‫م‬
‫درتخ اگلان رتہبنی دصہق اجرہی ےہ۔ درتخ بج کت رںیہ ےگ درتخ اگلےن واےل وک ارجووثاب اتلم رےہ اگ وخاہ درتخ‬
‫اگلےنواالداینںیمرےہایاینپربقںیماجےچنہپ۔‬
‫وچبںوکاتبایاجےئہکدرتخاکانٹایوپدےوکاصقنناچنہپانتہبربیابتاوردنیاالسمںیمونممعےہ!‬
‫ن ع‬
‫ئ ک میل مسق‬ ‫صدقہ د‬

‫وچبںےسدصہقدولاایاجےئ‪،‬ےچبدصہقدےرکاسیکاالطعرکی۔ہیفخُاوراالعہیندوونںرطحےسےچبدصہقدی‪:‬‬
‫اراش ِدابریاعتیلےہ‪:‬‬

‫”ارگمتدصاقتاظرہرکےکدو بتیھب ااھچ ےہ۔اورارگانوکاپھچرکرقفاءوکدو وتہیاہمترےقح ںیمںیہکرتہبےہ۔اوراہلل‬

‫اہمتریرباویئںاکافکرہرکدےاگاوراہللاہمترےاکومںےسوپریرطحابربخےہ۔“(ارقلآن‪،‬وسرۃارقبلہ‪)271:‬‬
‫یسکیکامیلدمدرکےتوتقہیابںیتوسیچ!‬

‫‪ .1‬آپوجیھبدےرےہںیہوہاینپبیجےسںیہنہکلباہللیکدےیوہےئاملںیمےسدےرےہںیہ۔‬
‫‪ .2‬آپاظبرہ رضورتدنموکدےرےہںیہ‪ ،‬نکیلدرتقیقحآپہیاملاہللاعتیلوکوطبرِرقضدےرےہںیہسجاکیئک‬
‫انگزایدہاہللآپوکاطعرفامںیئےگ۔‬
‫‪ .3‬دصہقدےنیاییسکیکدمدرکےنےساملاتٹھگںیہنہکلبودعہدخاودنیےہہکہیاملڑباتھراتہےہ۔‬

‫وضو ک مسق‬

‫• ووضاکونسمن رطہقی‬
‫• ووضرشوعرکےتوتق‪،‬دورانووضاورووضےکااتتخمرپونسمنداعںیئ‬
‫ع‬
‫مسواک کرئ ک میل مسق‬

‫امتموچبںوکانمبساسزئیکوسماکرفامہیکاجےئ اوراںیہنوسماکیکتنساورتلیضفےسآاگیہدیاجےئ۔‬

‫ت‬
‫ی مم ک مسق‬

‫ارگاپینوموجدہنوہاییسکرشیعذعریکانبرپاپینےکاامعتسلرپدقرتہنوہ وترشتعیِرہطمہےناپیکےکےیلممیتاکرطہقیوجتزی‬
 ‫‪60‬‬ ‫‪Activities‬یلمعرسرگایمں‬

‫ُ َ ُ‬ ‫َ َ‬ ‫﴿ف َل ْم َتج ُد ْوا َم ًآء َف َت َي َّم ُم ْوا َ‬

‫َ‬
‫ص ِع ْي ًدا ط ِي ًبا ف ْام َس ُح ْوا ِب ُو ُج ْو ِهك ْم َوا ْي ِد ْيك ْم‬ ‫ِ‬ ‫رفامای ےہ۔ رقآن دیجم ںیم اراشد ےہ‪:‬‬
‫ِم ْن ُه﴾ املائدہ ‪6 :‬‬
‫رتہمج‪:‬متوکاپینہنےلموتمتاپکزنیمےسممیترکیلرکوینعیاےنپرہچوںاوراہوھتںرپاہھتاسزنیم(یکسنج) رپ ےس(امررک)‬
‫ریھپیلرکو"۔‬
‫وچبںوکممیتاکیلمعرطہقیاتبایاجےئ۔‬
‫ت‬
‫ی مم کا طتیقہ‪:‬‬

‫تین رک ںیل‪ ،‬رھپ اپک یٹم ای رھتپ وریغہ رپ دوونں اہھت امر رک اھجڑ ںیل‪ ،‬رھپ وپرے رہچے رپ اکی رمہبت اس رطح ریھپی ہک‬
‫وکیئ ہگج ابیق ہن رےہ‪ ،‬رھپ دورسی رمہبت ایس رطح زنیم رپ اہھت امری اور دوونں اہوھتں رپ وینہکں تیمس اس رطح اہھت‬
‫ریھپیہکوکیئہگجابیقہنرےہاور اویلگنںےکدرایمنیھب الخل رکی۔‬
‫ع‬
‫یمار کا میل جاکہ‬

‫امتموچبںوکاسےنماھٹبرکاکیدھجمسارہچبااتسذیکرگناینںیمامنزاکیلمعاخہکبسےکاسےنمرےھک‪،‬اسدورانااتسذرتحممدرگی‬
‫ہبلطوکالیصفتتاتبےترںیہ۔‬

‫دکر اہلل ک مسق‬

‫‪ 100‬رمہبت درود رشفی ‪ 100 ،‬رمہبترسیتا ہملک اور‪ 100‬رمہبت اافغتسریک اےنپ اسےنم یلمع قشم رکوایئ اجےئ اوررھگ ںیم یھب ذرک‬
‫اہللےکاامتہمیکرتبیغدیاجےئ۔‬

‫نالوت کا مساتبقہ‬

‫مکازمکاکیےتفہاکوتقدےرکفلتخم وچبںوکرقآنرکمییکبختنموسرںیتدےدیاجںیئ‪،‬رھپ اںیہن وجتدیورقاءت اورےجہل‬

‫یکایتریرکوایئاجےئ‪،‬دعبازاں انںیمےسابالصتیحوچبںاکاقمہلبدقعنمرکواایاجےئ۔اقمےلبںیموپزنشیےنیلواےلےچبوک‬
‫ااعنمدایاجےئ۔‬

‫تعپ کا مساتبقہ‬

‫مک ازمک اکی ےتفہ اک وتق دے رک فلتخم وچبں وک دمعہ اور ایعمری ںیتعن دی اجںیئ ‪ ،‬رھپ اںیہن ایتری رکوایئ اجےئ ‪ ،‬دعب ازاں ان‬
‫ںیمےسابالصتیحوچبںاکاقمہلبدقعنمرکواایاجےئ۔امنایںوچبںوکااعنمدایاجےئ۔‬
 ‫‪61‬‬ ‫‪Activities‬یلمعرسرگایمں‬

‫ے‬
‫ش یبت کوت‬

‫ریست وکزئ یک وھچیٹ اتکب وچبں وک دے رک اںیہن مک ازمک اکی ےتفہ اک وتق دای اجےئ ‪ ،‬رھپ ریست وکزئ دقعنم رکےک وچبں وک‬
‫ااعنامتدےیاجںیئ۔‬
‫ے‬
‫نی یبی یبیگ)‪(PAINTING‬‬

‫وچبں وک فلتخم زیچی (ےسیج اامسء اینسحل ‪ ،‬اامسےئ یفطصم ﷺ‪ ،‬اخہن ہبعک‪ ،‬دجسم ایصق ‪ ،‬دجسم وبنی ودرگی دقمس اقمامت ) اکرڈز رپ‬
‫انبےنےکےیلدیاجںیئ۔اوربجانبرکالںیئوتایکنوخبوحہلصازفایئیکاجےئ۔‬

‫فےص ‪،‬کہانییان اور س ببق ٓامور واف عات‬

‫وچبںوکقبسآومزوااعقتاوراہکاینںانسیئاجںیئ‪،‬احصہبواحصایبت روضاناہللاعتیلمہیلعانیعمج‪،‬ایسرطحاالسیماترخیےک‬
‫رصتخموااعقتانسرکانےکاامین وذجابتوکاتزہرکینیکوکششیکاجےئ۔‬
‫ے‬ ‫ے‬ ‫ے‬
‫گ‬ ‫ل‬ ‫ہ‬ ‫گ‬ ‫س‬
‫ضقان رھان ( رھ ‪ ،‬د یب اور یل ک ضقان)‬

‫وچبںوکرتبیغدیاجےئاوراےلگدنانےساسیکاکرزگاریاورروپرٹیلاجےئ۔‬

‫والدنین ک جدمپ‬

‫وچبں وک رتبیغ دی اجےئ ہک وادلنی اک انہک امںین اور ان یک دختم رکی اور رھپ اےلگ دن ان ےس اس یک اکرزگاری اور روپرٹ یل‬
‫اجےئ۔‬
‫ع‬
‫مقدس اوراق ےک حقاظپ ک میل مسق‬

‫وچبں وک رتبیغ دی اجےئ ہک وہ رھگ ےک ادنر اور یلگ راوتسں ںیم ارگ وکیئ اابخر اک ڑکٹا سج رپ دقمس انم وہ ای وکیئ یھب دقمس رحتریرپ‬
‫لمتشمورقدںیھکیوتاےسارتحامےکاسھتااھٹرکدقمساوراقےک ےیلصتخمڈوبںںیمڈاںیل۔ وچبں ےساےلگدن اسوحاےلےس‬
‫اکرزگاریاورروپرٹیلاجےئ۔‬
‫ے‬ ‫حبسمان وررس‪ /‬مارسل ے‬
‫ٓارت‪ /‬شییلف دتیق بس‬

‫وچبں وک امسجین ورزش یک رتبیغ دی اجےئ۔ اھبگ دوڑ ےک اکم یک وحہلص ازفایئ یک اجےئ۔ ومابلئ وفن اور اامسرٹ وفزن رپ‬
‫رصموف رےنہ اور میگ ےنلیھک یک وحہلص ینکش وہ۔ یسک ان ڈور میگ ای آوٹ ڈور میگ اک رمس پمیک ےک دوران دنبوتسب وہےکس وت تہب‬
‫ااھچ۔ویچبںےکےیلارگابرپدہاامتہموہےکسوتکیھٹورہناںیہنومعیمرتبیغدیاجےئ۔‬
 ‫‪62‬‬ ‫‪Activities‬یلمعرسرگایمں‬

‫ع‬ ‫ب‬
‫نجنیون ےکےیلمنید کحھ میل شگرمییان‬

‫ایچبں زمدیدرجذلییلمعرسرگویمںںیمہصحںیل‬

‫کوکیگ )‪(PIZZA & SANDWITCH‬‬

‫ایچبںاےنپذوقےکاطمقبزیچیاکپرکالںیئاورہملعمانیکراامنہیئرکی‬

‫دشن كاری )‪(CRAFT‬‬

‫اکذغےکوھپل‪،‬دلگےتسوریغہ‬
‫ے‬
‫س الن‬

‫۔۔۔‬
 ‫‪63‬‬ ‫ویچبںےکےیلوصخیصہمیمض‬

‫ب‬ ‫م‬‫ص‬ ‫ص‬ ‫ص‬‫ح‬ ‫ن‬‫ج‬‫ن‬‫ب‬

‫حصہ‪ :8‬یون ےکےیل و ی یمہ‬

‫• ریستِااہمتالمونینم‬
‫• وخانیتےکضعبرضوریااکحم‬
 ‫‪64‬‬ ‫ویچبںےکےیلوصخیصہمیمض‬

‫ش یبت اُمہات المومی یی‬

‫(اسےصحںیمروسلاہللﷺیکازواجرہطماتاورانیکرصتخمرتنیریستایبنیکیئگےہ‪،‬اسےصحےکڑپےنھڑپاھےناک‬
‫اینبدیدصقمہیےہہکاملسمنایچبں‪،‬اُاہمتالمونینمیکریسترپلمعرکیاوراُنمیظعوخانیتںیموموجدافصتورکداروک‬
‫اانپےنیکوکششرکی۔)‬

‫چ‬
‫واج مطرہات رصی اہلل عہن ا ب م ع یی‬
‫اُمہات المومی یی‪ /‬ار ب‬

‫ازواج رہطمات یک دعتاد ایگرہ (‪ )11‬یھت۔ نج ںیم ےسدو ینعی رضحت دخہجی ریض اہلل اہنع اور رضحت‬
‫روسل اہلل ﷺ یک ِ‬
‫ازواجرہطماتآپﷺیک‬
‫زبنیتنبزخہمیریضاہللاہنعآپﷺیکزدنیگیہںیمااقتنلرفامیئگںیھت‪،‬اورابیقون(‪ِ )9‬‬
‫رتلحےکوتقزدنہںیھت‪،‬نجےکانمہیںیہ‪:‬‬
‫‪2‬۔رضحتاعہشئریضاہللاہنع‬ ‫‪1‬۔رضحتوسدۃریضاہللاہنع‬
‫‪4‬۔رضحتا لُمہملسریضاہللاہنع‬ ‫‪3‬۔رضحتہصفحریضاہللاہنع‬
‫‪6‬۔رضحتا لُمہبیبحریضاہللاہنع‬ ‫‪5‬۔رضحتزبنیتنبشحجریضاہللاہنع‬
‫‪8‬۔رضحتومیمہنریضاہللاہنع‬ ‫‪7‬۔رضحتوجریہیریضاہللاہنع‬
‫‪9‬۔رضحتہیفصریضاہللاہنع‬
 ‫‪65‬‬ ‫ویچبںےکےیلوصخیصہمیمض‬

‫اُم المومی یی حضت جد ینحبہ ب بپ حون یلدرصی اہلل عہا‬

‫وادلہاکانم‪:‬افمطتنبزادئہ‬ ‫وادلاکانم‪:‬وُخدلی‬ ‫انم ‪ :‬دخۃجیتنبوُخدلی‬
‫رہم‪:‬اپچنوس)‪(500‬درمہ‬ ‫قلعت‪:‬ہلیبقرُقشی‬
‫دتنیف‪ُ :‬جن‬ ‫وافت‪10 :‬وبنی‬ ‫رمُع‪ :‬ھٹسنیپاسل(‪)65‬‬
‫اایتمزیوفص‪ :‬آپﷺیکیلہپزوہجرتحمہماوربسےسےلہپاامینالےنوایلاخوتن‬
‫اوالد‪:‬اچر (‪ )4‬اصزبحادایںاوردو (‪ )2‬اصزبحادے۔‬

‫صاح ببادت یون ےک نام‬

‫‪2‬۔رضحترہیقریضاہللاہنع‬ ‫‪1‬۔رضحتزبنیریضاہللاہنع‬
‫‪4‬۔رضحتافۃمطازلرہاءریضاہللاہنع‬ ‫‪2‬۔رضحتا لُموثلکمریضاہللاہنع‬

‫صاح ببادون ےک نام‬

‫‪2‬۔دبعاہلل(انوکبیطاوراطرہےکانمےسیھباکُپرااجاتاھت)‬ ‫‪1‬۔رضحتاقمس‬
‫ے‬
‫ف‬ ‫ن‬
‫ت‬‫فصا ل و میا ب‬

‫اُتّمِ ُ د‬
‫ُمہییکالضفرتنیاخوتن‪:‬‬
‫تّمدمحمہییکبسےسالضفوعرتںیہ۔‬
‫آپﷺےکرفامنےکاطمقبرضحتدخہجیریضاہللاہنع ُا ِ‬

‫اہللاعتٰیلیکرطفےسالسم‪:‬‬
‫اکیرمہبترضحتربجلی ہیلعاالسلمآپﷺیکدختمںیماحرضوہےئاوررعضایکہکایروسلاہلل! رضحتدخہجیؓآپ‬
‫ےکےئل اھکانےلرکآریہںیہ‪ ،‬بجآپےکاپسآںیئوتانےکرپورداگریک رطف ےساور رھپریمی رطف ےسانوکالسم‬
‫ہہک دےیجی اور ان وک تنج ےک اکی لحم یک اشبرت دے دےئجی وج اکی یہ ومیت اک انب وہا وہاگ‪ ،‬اور اس لحم ںیم ہن وکیئ وشر ولغ‬
‫وہاگاورہنیسکمسقیکتقشماورفیلکتوہیگ۔(حیحصاخبریوملسم)‬
‫امتما لُمتالمونینمںیمےسرصفرضحتدخہجیریضاہللاہنعوکہیرشفاورتلیضفاحلصےہہکانوکاہللاعتٰیلیک‬
 ‫‪66‬‬ ‫ویچبںےکےیلوصخیصہمیمض‬

‫رطفےسالسمشیپایکایگےہ۔‬

‫اخصوفص‪:‬‬
‫آپریض اہللاہنعاکاخص وفص اخسوتاور اہلل ےکراےتس ںیم رخچ رکاناھت۔زین اخودنیک ااطتع اور اخودن رپ اجنوامل اھچنور‬
‫رکانحرضتدخۃجیریضاہللاہنعیکاایتمزیاشنیھت۔امتماملسمنویچبںوکانےکِشقندقمرپےنلچیکوکششرکیناچےیہ۔‬

‫ے‬
‫اُم المومی یی حضت عاتش صدت یقہ ب بپ اتبو بکر صد یق ر ی اہلل ع ہما‬
‫ص‬ ‫ت‬ ‫ن‬
‫بقل‪:‬دصہقی‬ ‫انم‪:‬اعہشئ‬
‫وادلہاکانم‪:‬زبنی)تینک‪:‬ا لُمروامن(‬ ‫وادلاکانم‪:‬رضحتاوبرکبدصیریضاہللہنع‬
‫رہم‪ :‬اچروس (‪)400‬درمہ‬ ‫ُریتصخ ‪ :‬رجہتےک‪7‬ای‪8‬ےنیہمدعب‬ ‫اکنح‪:‬وشال‪،‬نس ‪10‬وبنی‬
‫دتنیف‪:‬تنجاعیقبل‬ ‫وافت ‪58 :‬رجہی‬ ‫رمع‪:‬ایھچھٹس(‪)66‬اسل‬
‫ے‬
‫ف‬ ‫ن‬
‫فصا ل ومیا ب‬
‫ت‬

‫ملعولضف‪:‬‬
‫امتما لُمتالمونینمریضاہلل نہنعںیمرضحتاعہشئریضاہللاہنعملعو لضف ںیماایتمزیتیثیح ریتھکںیہ۔ااممزُ رہیرہمح‬
‫اہللرفامےتںیہہکارگرضحتاعہشئریضاہللاہنعےکملعاکامتما لُمتالمونینماوردرگیامتموعروتںےکملعےکاسھتومازہن‬
‫ایکاجےئوترضحتاعہشئریضاہللاہنعاکملعبسےسڑباھرےہاگ۔انچہچنرضحتاعہشئریضاہللاہنعےکملعولضفاکہیاعملاھت‬
‫ہک آپﷺ یک رتلح ےکدعب احصہب رکام روضان اہلل مہیلع انیعمج وک بج یھب وکیئ یملع و یہقف ای وکیئ اہنتی لکشم و دیچیپہ‬
‫آپ وتفے یھب دای رکیت ںیھت ۔ ہی‬
‫ہلئسم درشیپ وہات وت وہ رضحت اعہشئ ریض اہلل اہنع یہ یک رطف روجع رفامای رکےت ےھت زین ؓ‬
‫بس آپ ریض اہلل اہنع ےک یملع امکل یک دلیل یھت۔زینا لُم ت المونینم ںیم ےس آپ ﷺ ےس بس ےس زایدہ ااحدثی‬
‫آپوکیہاحلصےہ۔‬
‫رواتیرکےناکرشفیھب ؓ‬
‫رضحترعوہنبزریبریضاہللہنعرفامےتںیہ‪ ’’:‬ںیمےنیسکوک یھباعمینرقآن‪ ،‬الحلورحامےکااکحم‪،‬رعبےکااعشراور‬
‫ملعاالاسنبںیمرضحتاعہشئؓ ےسڑبھرکںیہناپای‘‘۔‬
 ‫‪67‬‬ ‫ویچبںےکےیلوصخیصہمیمض‬

‫عیبادت کا دوق ‪:‬‬

‫رضحتاعہشئ ریض اہللاہنع وکابعدتاک اخص ذوقاھت۔ارثک اواقت ابعداتںیم وغشملراہرکیت ںیھت۔اچتش اوردجہتیک امنز‬
‫آپ ہشیمہ روزے‬
‫اوردرگی ونالف اکوخب اامتہم رفامیتںیھت۔ارثکروزےرےنھک اک ومعمل اھت ہکلب ضعب رواوتیں ںیم آات ےہ ہک ؓ‬
‫ےس ریتہ ںیھت۔ اکی رمہبت رگیم ےک دونں ںیم رعہف ےک روزے ےس ںیھت ‪،‬رگیم اور شپت اس دقر دشدی یھت ہک رس رپ اپین‬
‫آپ ےن رفامای‬
‫آپ ےکاھبیئ دبعارلنمحریض اہلل ہنع ےنآپ وک روزہ وتڑےن اک وشمرہ دای وت ؓ‬
‫ےک ےٹنیھچدےی اجےت ےھت۔اس رپ ؓ‬
‫ہک‪’’:‬بجروسلاہللﷺیکزابینہینسیکچوہںہکرعہفےک دنروزہرانھکاسل رھبےکانگوہںیک اعمیفاک ببسےہ وتایک‬
‫ںیمروزہوتڑدوں؟‘‘۔‬

‫رُہد ‪:‬‬

‫اکیرمہبترضح تدبعاہللنبزریبریضاہللہنعےندووبرویںںیمرمقرھبرکرضحتاعہشئریضاہللاہنعےکاپسدہہیاجیھبوج‬
‫رقتًابی اکی الھک ایّس زہاردرمہ ےھت۔رضحت اعہشئ ریض اہلل اہنع ےن اُیس وتق ہی امتم درامہ میسقت رکان رشوع رکدای اور بج‬
‫آپےکاپساکیدرمہیھبابیقہنراہ۔‬
‫اشموہیئوت ؓ‬
‫رعوۃرہمحاہللرفامےتںیہہک‪:‬ںیمےنداھکیےہہکرضحتاعہشئریضاہللاہنعرّتسرتسزہاردرمہمیسقترکدیتیںیھتاوراحتل‬
‫ہیوہیتیھتہکآپریضاہللاہنعےکڑپکوںںیمویپدناگلوہاتاھت۔‬
‫ے‬
‫ع بینبپ اور نبدگون ےس احبار ‪:‬‬
‫ی ت‬
‫رتی اک ہجیتن‬ ‫رضحت اعہشئ ریض اہلل اہنع تبیغ اور دبوگیئ یسیج رُباویئں ےس اپک ںیھت۔اور ہی انیقی آپ ﷺ یک‬
‫آپ ےس وقنمل ںیہ رگم یھبک آپ یک زابن رپ یسک صخش یک وتنیہ ای دبوگیئ اک اکی رحف یھب ںیہن‬
‫اھت۔زہاروں ااحدثی ؓ‬
‫آای۔وسونکں وک رُبا انہک وعروتں یک اکی ومعیم اعدت ےہرگم رضحت اعہشئ ریض اہلل اہنع ہشیمہ اینپ وسونکں یک وخایبں ایبن‬
‫رفامںیتاورانےکانمبقاکذرکرکیتںیھت۔‬

‫سحاوت ‪:‬‬

‫رضحت اعہشئ ریض اہلل اہنع ےک االخق اکاکی اتممز وفص ان یک اخسوت یھت۔رضحت اوبرکب دصی ریض اہلل ہنع یک دوونں‬
‫ایٹیبں رضحت اعہشئؓ اور رضحت اامسء ریض اہلل امہنع اہنتی رکمی اسفنل اور یخس ںیھت۔رضحت دبعاہلل نب زریب ریض اہلل ہنع‬
‫رفامےتںیہہک‪’’:‬ںیمےناندوونںےسزایدہیخساوراصِبحرکمیسکوکںیہنداھکی‘‘۔‬
‫اہللاعتٰیلامتماملسمنویٹیبںوکرضحتاعہشئریضاہللاہنعیکریپوییکوتقیفرمتمحرفامےئ۔آنیم‬
 ‫‪68‬‬ ‫ویچبںےکےیلوصخیصہمیمض‬

‫اُم المومی یی حضت حفصہ ب بپ عرم قاروق رصی اہلل ع ہما‬

‫وعظمن‬
‫ؓ‬ ‫وادلہاکانم ‪ :‬زبنیتنب‬ ‫ااطخلب‬
‫ؓ‬ ‫وادلاکانم ‪ :‬رضحترمعنب‬ ‫انم ‪ :‬ہصفح‬
‫آپﷺےساکنح ‪ :‬نس ‪3‬رجہی‬
‫دتنیف ‪ :‬تنجاعیقبل‬ ‫وافت ‪ :‬ابعشن ‪ 45‬رجہی‬ ‫رمع ‪ :‬اسھٹ )‪ (60‬اسل‬
‫ے‬
‫ت‬ ‫ف‬ ‫ا‬‫ومی‬ ‫ل‬‫فصا ن‬
‫ب‬

‫ابعدتاکفغش‪:‬‬
‫رضحتہصفحریضاہللاہنعتہبزایدہامنزیڑپںیتھاوررثکتےسروزےراھکرکیتںیھت۔ اکیرمہبتروسلاہللﷺےن‬
‫یسک ابت رپ رضحت ہصفح ریض اہلل اہنع ےس تخس انرایگض اک ااہظر رفامای وت رضحت ربجلی ہیلع االسلم ویح ےل رک آےئ اور‬
‫آپﷺ ےس رفامایہک ‪ ’’:‬ہصفحؓ ےس انرایگض متخ رکدےیجی ‪ ،‬ویکہکن وہ تہب زایدہ روزے رےنھک وایل اورابعدت زگار ںیہ۔اور‬
‫تنجںیمآپیکویبیںیہ‘‘۔‬
‫اہللاعتیلاملسمنویچبںوکیھبابعدتاکذوقووشقاورابعدتاکلُطفبیصنرفامےئ۔آنیم‬

‫اُم المومی یی حضت اُم سلمہ رصی اہلل عہا‬

‫وادلہاکانم‪:‬اعہکتتنباعرم‬ ‫وادلاکانم‪:‬اوباہیمرقیش‬ ‫انم‪:‬دنہ) تینک‪:‬ا لُمہملس(‬

‫دتنیف‪:‬تنجاعیقبل‬ ‫وافت‪ 62 :‬رجہی‬ ‫رمع‪ :‬وچرایس(‪)84‬اسل‬

‫ے‬
‫ت‬ ‫ف‬ ‫ا‬‫ومی‬ ‫ل‬‫فصا ن‬
‫ب‬

‫لقعوداانیئاورنسُحدتریب‪:‬‬
‫صل‬
‫ا لُم المونینم رضحت ا لُم ہملس ریض اہلل اہنعیک داانیئ مّلسم یھت۔ ُ ح دُحہیبی ےک ومعق رپ آپ ﷺےن احصہب رکام وکرُقابین اک‬
‫اجونر ذحب رکےن اور قلح رکواےن اک نیت رمہبت مکح دای رگم رف ِط مغ اور دصےم یک وہج ےس ہن یسک ےن اجونر ذحب ایکا ور ہن‬
‫ن‬
‫رسمواای‪ ،‬رضحت ا لُم ہملس ریض اہلل اہنع وک بج اس یک ربخ وہیئ وت رفامای ‪ ’’ :‬ای روسل اہلل ! احصہب رکام اس حلص ےس تہب ارسفدہ‬
‫ُ د‬
‫ںیہ‪،‬آپیسکےسھچکہنرفامںیئہکلبآپاانپاجونرذحبرکںیلاورقلحرکاںیلانچہچنآپﷺاکاجونرذحبرکاناھتہکامتماحصہب‬
‫ت‬
‫رکام ےن وفر ًا اےنپ اےنپ اجونروں وک ذحب رکیل اورقلح یھب رکوایل۔ رضحت ا لُم ہملس ریض اہلل اہنعاک ہی ربوتق اور ِِح رھبا‬
 ‫‪69‬‬ ‫ویچبںےکےیلوصخیصہمیمض‬

‫آپیکلقعوداانیئاورنسُحدتریبیکدلیلیھت۔ریضاہللاہنع‬
‫وشمرہ ؓ‬
‫ت‬
‫اہللاعتٰیلاملسمنویٹیبںوکیھب ِِحوریصبت‪،‬داانیئاوراامیینرفاتسبیصنرفامےئ۔آنیم‬

‫بچ‬ ‫ل‬
‫پ ب بپ جس رصی اہلل عہا‬
‫اُم ا مومی یی حضت رب ی ب‬
‫وادل‪:‬شحجنبرابب‬ ‫تینک‪:‬اُمامیکحل‬ ‫انم‪:‬زبنی‬
‫رہم‪ :‬اچروس (‪ )400‬درمہ‬ ‫اکنح‪:‬نس ‪5‬رجہی‬ ‫وادلہ‪:‬اُہمیمتنبدبعابلطمل‬
‫دتنیف‪ :‬تنجاعیقبل‬ ‫وافت‪:‬نس‪20‬رجہی‬ ‫رمع‪ 53:‬اسل‬
‫ے‬
‫ت‬ ‫ف‬ ‫ا‬‫ومی‬ ‫ل‬‫فصا ن‬
‫ب‬

‫آپاکاکنحرکواایایگ‪:‬‬
‫اہللاعتٰیلیکرطفےس ؓ‬
‫رضحت زبنی ریض اہلل اہنع وک ہی تلیضف اور رشف احلص ےہ ہک اُن اک اکنح اہلل اعتٰیل ےن آامسونں ںیم رپ رفامای۔اور اس‬
‫ازواج رہطماتریض اہلل نہنع ےک اسےنم وطب ِر رخف ذرکرکیت ںیھت اور رفامیت ںیھت ہک‪ ’’ :‬اہمترااکنحاہمترے‬
‫تلیضف وک وہدرگی ِ‬
‫رہتشداروںےنایکاورریمااکنحاہللاعتٰیلےناستآامسونںرپایک۔(ننسِرتذمی)‬

‫د ِ‬
‫وق عیبادت ‪:‬‬

‫رضحت زبنی ریض اہلل اہنع وک ابعدت اکاخص ذوق اھت۔ اہنتی وشخع ووضخع ےک اسھت ابعدت ایک رکیت ںیھت۔اکی رمہبت‬
‫روسل اہللﷺ اےنپرھگ رشتفی الےئ‪ ،‬رضحت رمع ریض اہلل ہنع یھب آپﷺےک اسھت ےھت۔ رھگںیم رضحت زبنیؓ امنز‬
‫اور ُداع ںیم وغشمل ںیھت ۔ ہی دھکی رک آپ ﷺ ےن رفامای ہک ‪ ’’:‬انها ألواهة ‘‘ ینعی ہی اہنتی وشخع ووصخع اور رُبدابری‬
‫ےکاسھتاہللاعتٰیلیکابعدترکےنوایلاوررنمدلںیہ‘‘۔‬

‫اُم المومی یی حضت اُم حی ب ییبہ ب بپ بان سفی یان رصی اہلل ع ہما‬
‫وادلہ ‪ :‬ہیفصتنبایبااعلص‬ ‫وادل ‪ :‬ایفسننبرحباُومی‬ ‫انم ‪ :‬رہلم)تینک‪ :‬ا لُمہبیبح)‬
‫دتنیف‪:‬تنجاعیقبل‬ ‫وافت‪44 :‬رجہی‬ ‫رمع‪ 74:‬اسل‬

‫اُم المومی یی حضت حبو یت ین ب بپ جارت رصی اہلل عہا‬

 ‫‪70‬‬ ‫ویچبںےکےیلوصخیصہمیمض‬

‫وادلاکانم‪:‬احرثنبرضار‬ ‫انم‪:‬وجریہی‬
‫دتنیف‪:‬تنجاعیقبل‬ ‫وافت‪:‬رعیباالول‪ 50‬رجہی‬ ‫رمع‪:‬ھٹسنیپ(‪)65‬اسل‬

‫اُم المومی یی حضت ضفی یہ ب بپ ح ُ یبی رصی اہلل عہا‬

‫وادلہاکانم‪:‬رضہ‬ ‫وادلاکانم‪ُ :‬ح یبینبابطخ‬ ‫انم‪:‬ہیفص‬
‫وافت‪ :‬راضمناابملرکنس ‪50‬رجہی دتنیف‪:‬تنجاعیقبل‬

‫اُم المومی یی حضت یممون ب بپ جارت رصی اہلل عہا‬

‫وادلہاکانم‪ :‬دنہ‬ ‫وادلاکانم‪:‬احرث‬ ‫انم‪:‬ومیمہن‬
‫وافت‪:‬نس ‪51‬رجہی‬ ‫رہم‪:‬اپچنوس (‪)500‬درمہ‬ ‫اکنح‪:‬ذیدعقہ‪،‬نس ‪7‬رجہی‬
‫اایتمزیوفص‪:‬آپﷺیکآرخیزوہج‬ ‫دتنیف‪:‬اقم ِمرسف‬

‫ل‬
‫اُم ا مومی یی حضت رب ی ب‬
‫پ ب بپ حری یمہ رصی اہلل عہا‬
‫وادلاکانم‪:‬زخہمینبااحلرثالہیل‬ ‫بقل‪:‬اُ لمااسملیک‬ ‫انم‪:‬زبنی‬
‫دتنیف‪ :‬تنجاعیقبل‬ ‫رمع‪ :‬سیت(‪)30‬اسل‬

‫اُم المومی یی حضت شودہ ب بپ رم عہ رصی اہلل عہا‬

‫وادلہاکانم‪ :‬وعمشنتنبسیق‬ ‫وادلاکانم‪ :‬زہعم‬ ‫انم‪ :‬وسدۃ‬
‫وافت‪:‬ذیاۃجحل‪23،‬رجہی‬
‫ریض اہلل عنهن اَجعني‬
‫اہللاحبسہنواعتٰیلامتماملسمنویچبںاوروخانیتوکازواجرہطماتےکِشقندقمرپےنلچیکوتقیفرمتمحرفامےئ۔آنیم‬
 ‫‪71‬‬ ‫ویچبںےکےیلوصخیصہمیمض‬

‫حوا ن یی ےکتبعض ضوری احكام‬

‫حوا ن یی ک یمار‬

‫وعروتںیکامنزیھبرمودوںیک امنزیکرطحےہاہتبلدنچزیچوںںیموعروتںیکامنزرمدوںیکامنزےسفلتخمےہ۔ذہلاویچبں‬
‫وکامنزڑپےتھوتقدرجذلیزیچوںاکایخلرانھکرضوریےہ‪:‬‬
‫• ڑبیاچدراورلمکممسجڈاھپنرکامنزڑپںیھ۔‬
‫• ریبکتِرحتہمیےکوتق اےنپدوونںاہھتاچدرےساکنےلریغبدنکوھںکتاُاھٹںیئ۔‬
‫• اہھتےنیسرپابدنںیھ۔‬
‫• ابھتابدنےتھوتقہیتیفیکوہہکداںیئیلیھتہ‪،‬ابںیئیلیھتہیکتشپرپرںیھک۔‬
‫• روکعےکوتقرصفاانتنکھجاچےیہہکدوونںاہھتونٹھگںکتچنہپاجںیئ۔‬
‫• روکعںیماایلگنںالمرکرںیھک۔‬
‫• روکعںیمدوونں ُکہبن یاںولہپےسالمرکرںیھک۔‬
‫• دجسےںیمٹیپ‪،‬راونںےساورابزولغبےسالمرکرںیھک۔‬
‫• دجسےںیمدوونں ُکہبن یاںزنیمرپاھچبرکرںیھک۔‬
‫• دہشتایدجسوںےکدرایمنےتھٹیبوتقدوونںاپؤںداںیئرطفاکنلرکاسرطحیھٹیبہکداںیئرانابںیئرانرپ‬
‫آاجےئاورداینہڈنپیلابںیئڈنپیلرپآاجےئ۔‬
‫• ہشیمہاورامنزںیمآہتسہآوازںیمرقاءترکی۔‬

‫تدہ کا نبی یان‬

‫اہللاوراہللےکروسلﷺےنوعروتںاورابغلڑلویکںوکرپدےاکمکحدایےہ۔اوراسرپدےںیمیہاہللاعتٰیلےنوعرتوک‬
‫زعتاوررشاتفیشخبےہ۔ذہلاوعروتںاورڑلویکںےکےئلمکحےہہک‪:‬‬
‫• رھگےسیھبکیھبریغبرپدہےکہنںیلکن۔‬
‫• ریغرحممایبنجےکاسےنمریغبرپدےےکہناجںیئ۔‬
‫• ریغرحممرہتشداروںےسیھبرپدہرکی۔‬
‫• ریغرحممرہتشداروںےسرُمادوہرہتشدارںیہنجےسرپدہرکانرضوریےہاوروہہیںیہ‪:‬‬
 ‫‪72‬‬ ‫ویچبںےکےیلوصخیصہمیمض‬

‫امومںاکاٹیب‪،‬چچاکاٹیب‪،‬اخہلاکاٹیب‪،‬وھپیھپاکاٹیب‪،‬وھپاھپ‪،‬اخول‪،‬ونہبیئ‪،‬دننویئ‪،‬وشرہےکاھبیئ(دویر‪،‬ھٹیج)‬
‫• رحممرہتشداروںےسرپدےیکرضورتںیہن‬
‫• رحممرہتشداروںےسرُماداےسیرہتشدارںیہنجےسیھبکیھبیسکیھبوصرتںیماکنحںیہنوہاتکس۔‬
‫• رحممرہتشدارہیںیہ‪:‬‬
‫ابپ‪،‬دادا‪،‬انان‪،‬چچ‪ُ ،‬سسر‪،‬اھبیئ‪،‬امومں‪،‬اٹیب‪،‬وپات‪،‬ونااس‪،‬اھباجن‪،‬اجیتھب‪،‬داامد‬

‫شم و حی یا‬

‫• رشموایح ااسننیک اکیایسیوخیب اوروصختیصےہوجاہللاعتٰیل ےناینپ درگیولخماقتںیم رصفااسننوکاطعرفامیئ‬

‫ےہ۔‬
‫• رشموایحےکابرےںیمآپﷺےنرفامایےہ ہک ’’ایحاوراامیناکیدورسےےکاسھت ڑُجےوہےئںیہ‪،‬بج‬
‫انںیمےساکیاجاتےہوتدورسایھبالچاجاتےہ‘‘۔‬
‫• ایحااسننوکرُبیابوتںاوراناشہتسئاکومںےساچبیتےہ۔‬
‫• ایحیک وہج ےس ااسنن یناامعل اک اپدنبراتہ ےہ اورتہب ےسانگوہں ےساچبراتہ ےہ۔نکیل بجایح متخ وہاجیت ےہ وت‬
‫یناامعلرکاناورانگوہںےسانچبلکشموہاجاتےہ۔‬
‫• رشموایحاہللاعتٰیلوکدنسپےہ۔‬
‫• رشموایحتنجںیماجےناکببسیتنبےہ۔‬
‫• رشوایحاملسمنوعرتاکزویرےہ۔‬

‫عورت کا لیباس‬

‫ابلس ااسنن ےک ےیل زبی وزتنی اور وخش امنیئ اک ذرہعی ےہ‪،‬ابلس اک الص دصقم مسج وک ڈاھانپن ےہ۔انچہچن اراش ِد دخاودنی‬
‫ےہ‪” :‬اےآدم ےک ٹیب اور ویٹیبں !مہ ےن اہمترے ےیل ابلس انزل ایک ےہ وج اہمترے مسج ےک ان وصحں وک اپھچےکس نج اک‬
‫وھکانلرُباےہ‪،‬اوروجوخامنشیئاکذرہعییھبےہ۔اوروقتیاکوجابلسےہوہبسےسرتہبےہ۔“ (وسرۃاالرعاف)‬

‫ایس رطح اہلل اعتٰیل اک اراشد ےہ ‪ ” :‬اور ؤمنم وعروتں ےس ہہک دو ہک وہ اینپ اگنںیہ یچین رںیھک‪ ،‬اور اینپ رشم اگوہں یک افحتظ‬
‫رکی‪ ،‬اور اینپ اجسوٹ وک یسک رپ اظرہ ہن رکی‪ ،‬وساےئ اس ےک وج (ےب اایتخر)وخد یہ اظرہ وہاجےئ ‪ ،‬اور اینپ اوڑھبییوں ےک‬
‫آلچناےنپرگابیونںرپڈالیلرکی۔۔۔“ (وسرۃاونلر)‬
 ‫‪73‬‬ ‫ویچبںےکےیلوصخیصہمیمض‬

‫ایسرطح اہللاعتٰیلےنآپﷺےکذرےعیامتمومنم وعروتںوکہیمکحدایےہہک‪”:‬اےیبنﷺ!آپاینپویبویں‪،‬اینپ‬

‫ویٹیبں اور املسمونں یک وعروتں ےس ہہک دی ہک وہ اینپ اچدری اےنپ (ہنم ےک) اورپ اکھجیل رکی۔“ (ارقلآن وسرۃ‬
‫االزحاب‪)59:‬‬
‫وعروتںےکابلسےکابرےںیمرشتعیےکہیااکحمںیہ‪:‬‬
‫• وعروتںاورڑلویکںوکہیمکحےہہکوہلمکمرشیعاجحباکاامتہمرکی۔‬
‫• ریغملسموعروتںیکرطحابلسہنںینہپ۔‬
‫• وعرںیترمدوںاسیجابلسہنںینہپ۔‬
‫• امنیشئاورداھکوےےکےیلابلسہنںینہپ۔‬
‫• ہشیمہولشارونخٹںےسےچینرںیھک۔‬
‫• ابلسلمکمآنیتسواالںینہپ‪،‬اہفآنیتسایریغبآنیتسےکڑپکےےننہپےساانتجبرکی۔‬
‫• ےگننرسںیہنرانہاچےیہ‪،‬دوہٹپ‪،‬ااکسرفوریغہےسرسڈاھپنرکرںیھک۔وھچیٹویچبںوکنپچبےسدوہٹپاور‬
‫ااکسرفےننہپیکاعدتڈولایئاجےئ۔‬

‫رن ی ب‬
‫تورب یپ ےک احكام‬

‫وعروتںےکےئلزبیوزتنیےکےئلزویراتاننہپاجزئےہ‪،‬اہتبلاسںیمیھبدرجذلیزیچوںاکایخلرکانرضوریےہ‪:‬‬
‫• نشیفایزبیوزتنیرشتعیےکدارئےںیمرہرکرکاناچےیہ۔‬
‫• نشیفایامنشئےکےئلاسیابرکیابلسرہزگہنےنہپیکسجےسوعرتےکابلایمسجاکوکیئہصحاتکلھچوہ۔‬
‫• اسیابلسایابعایرہزگہنےنہپوجتہبزایدہتسچاورگنتوہاورےننہپےکدعبمسجےکاعضاءواحضوہےتوہں۔‬
‫• اتجب وہا زویر رہزگ ہن ںینہپ‪ ،‬ینعی اسی زویر ہک سج یک آواز ےس ریغ رحمم رمد وتمہج وہےت وہں‪ً ،‬الثماپؤں ںیم رگنھگ ای‬
‫اپزبیاننہپہکسجیکآوازرمدوںکتیتچنہپوہ۔‬
‫• وس ان اچدنی ےک العوہیسک اور زیچ یک ینب وہیئ ویجرلی اننہپیھب اجزئ رگم وسان اچدنی ےک العوہیسک اور زیچ یک اوگنیھٹ اننہپ‬
‫درتسںیہن۔‬
‫• وعروتںےکےیلرسڈنماانایابلاکٹرکوھچےٹرکانرحامےہ۔اسےسانچباچےیہ۔‬
‫• ارگرہچےرپابلاُگاجںیئوتوعرتےکےئلرہچےےکابلاصفرکاناجزئےہ۔‬

‫وآخر دعوانا ان اْلمد ہلل رب العاملني‬