IMPLASYON

 Consumer Price Index – ginagamit sa pagsukat ng implasyon

 Basket of Goods – pinagkukunan ng piling produkto
 GNP Deflator – ginagamit para bumaba ang GNI
 Wholesale – index ng mga presyong binabayaran ng tindahan
 CPI – sinusukat ang pagbabago sa presyo
CPI = (TWPK/TWPB)*100
IR = ((CPIK-CPIN)/CPIN)*100
PP = CPIB/CPIK
PATAKARANG PISKAL
 Expansionary Fiscal Policy – upang mapasigla ang matamlay na ekonomiya
 Pagtaas ng Paggasta at Pagbaba ng Buwis
 Contractionary Fiscal Policy – kung nasa pagtaas ang presyo ng ekonomiya
 Pagbaba ng Paggasta at Pagtaas ng Buwis
 Pambansang Badyet – planong maaaring pagkagastusan ng pamahalaan
 General Appropriations Act
 Balanse ang Badyet – KITA=GASTOS
 Budget Deficit – KITA<GASTOS
 Budget Surplus – KITA>GASTOS
 Expenditure Program – ceiling o pinakamataas na gastusin
 Current operating expenditures
 Capital Outlays
 Net Lending
 Buwis – sapilitang kontribusyon ng mga mamamayan

AYON SA PARA KUMITA REGULARISA PROTEKSYON

LAYUNIN
INCOME/SALES EXCISE TAX TARIFF
TAX
AYON SA KUNG TUWIRAN DI-TUWIRAN
SINO ANG
APEKTADO WITHHOLDING EVAT
TAX
AYON SA PROPORSIYONAL PROGRESIBO REGRESIBO
PORSIYENTONG
IPINAPATAW 10% 5% 10% 15% 15% 10% 5%
PATAKARANG PANANALAPI
 Pera – ginagamit pamalit sa produkto o serbisyo
 Medium of Exchange, Unit of account, store of value
 Expansionary Money Policy
 Contractionary Money Policy

 Mga Bumubuo sa sector ng Pananalapi

 Bangko
 Di-bangko
 Regulator

 Institusyong Bangko
 Commercial Banks
 Thrift Banks
 Rural Banks
 SG Banks – LBOP, DBOP, Al-Ammanah

 Institusyong Di-bangko
 Kooperatibo
 Pawnshop
 Reg. Companies
 Pre-need
 Insurance Companies
 Pension Funds – SSS, GSIS, Pag-ibig funds

 Regulator
 BSP
 SAEC

 Bangko Sentral ng Pilipinas

 Open Market Operation
 Pagtatakda ng kinakailangang reserba
 Rediscounting function
 Moral suasion
KONSEPTO NG PALATANDAAN NG PAMBANSANG KAUNLARAN
 Pagsulong – Growth
 Pag-unlad – Development
 Economic Growth – nasusukat (rise in national per capita income)
 Economic Development – nararamdaman (improvements in human welfare)
 Jobless Growth – Rise in GDP More unemployment
 Tradisyunal – pagtaas ng antas ng per capita
 Makabago – pagbabago sa buong Sistema
SEKTOR NG AGRIKULTURA
 SULIRANIN
 Pagsasaka – pagliit ng lupa ng sakahan
 Pangingisda – mapanirang operasyon ng commercial fishing
 Pangungubat – pagkawala ng mga yamang gubat

 KAHALAGAHAN
 Pagkain
 Raw materials
 Earnings
 Trabaho
 Surplus labor

 Commercial Fishing – malaki

 Municipal Fishing – maliit
 Aquaculture Fishing – Nag-aalaga
 Subsistence Fishing – para sa sarili
SEKTOR NG INDUSTRIYA
 Pagmimina
 Pagmamanupaktura
SEKTOR NG PAGLILINGKOD
 Transportasyon, Komunikasyon, Imbakan
 Kalakalan
 Pananalapi
 Real Estate
 Pampubliko/Pampribado na Paglilingkod
  DOLE – Pagbukas ng trabaho
 2014 – mga batas
 Bureau of working conditions
 RA 6727 – WRA
 Article 94 – HP
 Article 91-93 – PP
 Article 86 – NSD
 Article 96 – SC
 Article 95 – SIL
 RA 1161/8282 – ML
 RA 8187 – PL
 RA 8972 – LFSP
 RA 9262 – LFVAWC
 RA 9710 – SLFW
 PD 651 – 13th MP
 Article 297-298 – SP
 Article 3015 – RP
 PD 626 – ECP
 RA 7875 – PhilHealth
IMPORMAL NA SEKTOR
 Underground/Hidden Economy
 Hindi nakarehistro sa pamahalaan
 Hindi nagbabayad ng buwis sa kinita