2

Në Emër të Allahut, Mëshiruesit Mëshirëbërësit

Nxjerrur nga Musnedi i 10 të përgëzuarve me Xhennet

Musnedi i Ebu Bekrit të sinqertë (r.a)

3
‫سَقالَقامَ ‪1‬‬‫يلَيعْ نِيَابْنَأ ِبيَخالِدٍَعنْ َق ْي ٍ‬
‫سماعِ ُ‬ ‫َّللاَِبْنُ َنُم ْيرٍَقالَأ ْ‬
‫خبرناَإِ ْ‬ ‫حَدَّثناَع ْبدُ َ َّ‬
‫َّللاَوأ ْثنىَعل ْيهَِثُ َّمَقال‬
‫َّللاَُع ْنهَُفحمِ دَ َّ‬
‫ضيَ َّ‬‫اسَإِنَّك ُْمَت ْقر ُءونَه ِذ َِهَ أبُوَب ْكرٍَر ِ‬
‫ياَأ يُّهاَال َّن ُ‬
‫اْليةَياَأ يُّهاَا َّلذِينَآمنُواَعل ْيك ُْمَأنْ ُفسك ُْمََلَي ُض ُّرك ُْمَمنْ َضلَّ َإِذاَاهْ تد ْي ُت ْمَ‬
‫وإِنَّاَسمِ عْ ناَ ْ‬

‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَي ُق ُ‬

‫ولَإِنَّ َال َّناسَإِذاَرأ ْواَا ْل ُم ْنكرَفل ْمَيُ ْن َِك ُروهَُأ ْوشكََأنْ َ‬ ‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫سولَ َّ‬
‫ر ُ‬
‫اب ِهَ‬
‫َُبعِ ق ِ‬
‫َّللا ِ‬
‫ي ُع َّمهُ ْمَ َّ‬

‫‪1 Ebu Bekri u ngrit në këmbë dhe lavdëroi dhe madhëroi Allahun, pastaj‬‬
‫‪tha: O njerëz, ju e lexoni këtë Ajet: O besimtarë! Ju keni përgjegjësi‬‬
‫‪vetëm për veten tuaj! Ai që është i humbur nuk mund t’ju dëmtojë, nëse‬‬
‫‪jeni në rrugë të drejtë.. Maide :105, Ne e dëgjuam të Dërguarin e Allahut‬‬
‫‪) duke thënë: "Nëse njerëzit e shohin të keqen dhe nuk e ndryshojnë‬ﷺ(‬
‫` ‪atë, së shpejti Allahu do të dërgojë dënimin e Tij mbi të gjithë ata.‬‬

‫نَ ‪2‬‬
‫يَبْ ِ‬ ‫نَا ْل ُمغِ يرةَِال َّثقف ِّ‬
‫ِيَعنْ َع ِل ِّ‬ ‫َع ْثمانَبْ ِ‬
‫س ْفيانُ َعنْ ُ‬
‫سعرٌَو ُ‬
‫ِيعَقالَحدَّثناَمِ ْ َ‬
‫حدَّثناَوك ٌ‬
‫َّللاَُع ْنهَُقالَ ُك ْن ُ‬
‫تَإِذاَ‬ ‫ضيَ َّ‬‫يَر ِ‬ ‫نَا ْلحك ِمَا ْلفزار ِ ِّ‬
‫يَعنْ َع ِل ٍّ‬ ‫سماءَبْ ِ‬ ‫ر ِبيعةَا ْلوال ِِب ِّ‬
‫يَعنْ َأ ْ‬
‫َُبماَشاءَمِ ْنهَُوإِذاَ‬
‫َّللا ِ‬ ‫َّللاَُعل ْي َِهَوس َّلمَحد ً‬
‫ِيثاَنفعنِيَ َّ‬ ‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫ولَ َّ‬‫س ِ‬ ‫سمِ عْ ُ‬
‫تَمِ نْ َر ُ‬
‫َّللاَُع ْنهَُحدَّث َِنيَ‬
‫ضيَ َّ‬‫حل ْف ُتهَُفإِذاَحلفَ ِليَصد َّْق ُتهَُوإِنَّ َأباَب ْكرٍَر ِ‬
‫يَاست ْ‬
‫ْ‬ ‫حدَّثنِيَع ْنهَُغ ْير ِ‬
‫ِبَذنْ ًباَ‬‫لَ ُي ْذن ُ‬ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَقالَماَمِ نْ َر ُ‬
‫ج ٍ‬ ‫يَص َّلىَ َّ‬‫وصدقَأ ُبوَب ْكرٍَأنَّهَُسمِ عَال َّن ِب َّ‬
‫نَ‬ ‫َس ْفيانُ َثُ َّمَ ُيص ِّليَركْعت ْي ِ‬‫سعرٌَو ُيص ِّليَوقال ُ‬ ‫سنُ َا ْل ُو ُضوءَقالَمِ ْ‬ ‫ح ِ‬ ‫فيتو َّضأَُف ُي ْ‬
‫ست ْغ ِف ُرَ َّ‬
‫َّللاَع َّزَوجلَّ َإِ ََّلَغفرَل َُه‬ ‫في ْ‬

‫‪4‬‬
‫‪2 Transmetohet se Aliu r.a ka thënë: Nëse do të dëgjoja një hadith nga i‬‬
‫‪) Allahu më bënte dobi ashtu siç donte Ai (me të).‬ﷺ( ‪Dërguari i Allahut‬‬
‫‪Dhe nëse dikush tjetër do të më thoshte diçka prej tij, do t'i kërkoja të‬‬
‫‪betohej, dhe nëse ai betohej do ta besoja. Ebu Bekri më tha - dhe Ebu‬‬
‫‪) duke thënë:‬ﷺ( ‪Bekri tha të vërtetën - se e ka dëgjuar të dërguarin‬‬
‫‪"Nuk ka njeri që bën një mëkat, pastaj merr abdes" dhe e bën atë mirë -‬‬
‫‪(Misari tha:) dhe falet; (Sufjani tha:) pastaj fal dy rekate dhe i kërkon‬‬
‫‪falje Allahut të Madhëruar, vetëmse Ai do ta falë atë.‬‬

‫ِيلَعنْ َأ ِبيَإِ ْ‬
‫سحاقَ ‪3‬‬ ‫سرائ ُ‬ ‫َمح َّمدٍَأبُوَسعِ يدٍَيعْ نِيَا ْلع ْنقز ِ َّ‬
‫يَقالَحدَّثناَإِ ْ‬ ‫حدَّثناَع ْم ُروَبْنُ ُ‬
‫اَبثَلثةَعشرَ ِد ْره ًماَقالَفقَالَ‬
‫ج ِ‬ ‫بَس ْر ً‬ ‫بَقال ْ‬
‫َاشترىَأبُوَب ْكرٍَمِ نْ َعاز ِ ٍ‬ ‫نَا ْلبراءَِبَْ ِ‬
‫نَعاز ِ ٍ‬ ‫ع ِ‬
‫حمِ ْلهَُإِلىَم ْنز ِ ِليَفقالََلَح َّتىَتُحدِّثناَك ْيفَصنعْ تَحِينَ‬
‫َم ْرَا ْلبراءَف ْلي ْ‬
‫ب ُ‬‫أبُوَب ْكرٍَلِعاز ِ ٍ‬
‫جناَ‬ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَوأنْتَمعهَُقالَفقالَأبُوَب ْكرٍَخر ْ‬
‫جناَفأدْل ْ‬ ‫َّللاَص َّلىَ َّ‬
‫ولَ َِّ‬
‫س ُ‬
‫خرجَر ُ‬
‫َببصرِيَهلْ َأرىَظِ اَلَ‬
‫ت ِ‬ ‫حث ْثناَي ْومناَول ْيلتناَح َّتىَأ ْظه ْرناَوقامَقائ ُِم َّ‬
‫َالظ ِهيرةَِفضر ْب ُ‬ ‫فأَ ْ‬
‫ْ‬
‫َّللاَِصَ َّلىَ َُّ‬
‫َّللاَ‬ ‫ولَ َّ‬ ‫تَإِل ْيهاَفإِذاَب ِق َّي ُةَظِ لِّهاَفس َّو ْي ُتهَُلِر ُ‬
‫س ِ‬ ‫اَبص ْ‬
‫خرةٍَفأهْ و ْي ُ‬ ‫نأ ِويَإِل ْيهَِفإِذاَأن ِ‬
‫تَأنْ ُظ ُرَ‬ ‫اضطجعَثُ َّمَخر ْ‬
‫ج ُ‬ ‫َّللاَِف ْ‬
‫سولَ َّ‬
‫جعْ َياَر ُ‬ ‫ت ْ‬
‫َاضط ِ‬ ‫تَلهَُف ْرو ًةَو ُق ْل ُ‬ ‫عل ْيهَِوس َّلمَوفر ْ‬
‫ش ُ‬
‫لَ‬
‫ج ٍ‬ ‫تَلِمنْ َأنْتَي ُ‬
‫اَغَل ُمَفقالَلِر ُ‬ ‫بَفإِذاَأناَ‪َ-‬صَ‪َ-‬بِراعِ يَغنمٍ َف ُق ْل ُ‬
‫َالطل ِ‬
‫هلْ َأرىَأحدًاَمِ نْ َّ‬
‫تَهلْ َأنْتَ‬ ‫نَقالَنع ْمَقال ُ‬
‫َق ْل ُ‬ ‫شَفس َّماهَُفعر ْف ُتهَُف ُق ْل ُ‬
‫تَهلْ َ ِفيَغنمِ كَمِ نْ َلب ٍ‬ ‫مِ نْ ُ‬
‫َقر َْي ٍ‬
‫اةَمِ ْنهاَثُ َّمَأم ْرتُهَُفنفضَض ْرعهاَمِ نْ َا ْل ُغبارَِثُ ََّ‬
‫مَ‬ ‫ِبَ ِليَقالَنع ْمَقالَفأم ْرتُهَُفاعْ تقلَش ً‬
‫حال ٌ‬
‫خ ْرقةٌَفحلبَ ِليَك ُْثب ًةَمِ نْ َال َّلب ِ‬
‫نَ‬ ‫أم ْرتُهَُفنفضَك ََّف ْيهَِمِ نْ َا ْل ُغبارَِومعِ يَإِداوةٌَعلىَفمِ هاَ ِ‬
‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِ‬ ‫سولَ َّ‬ ‫سف ُلهَُثُ َّمَأت ْي ُ‬
‫تَر ُ‬ ‫تَيعْ نِيَا ْلماءَعلىَا ْلقد ِحَح َّتىَبردَأ ْ‬
‫فصب ْب ُ‬
‫تَ‬ ‫يتَثُ َّم ُ‬
‫َق ْل ُ‬ ‫ض ُ‬‫َّللاَِفشرِبَح َّتىَر ِ‬
‫سولَ َّ‬
‫بَياَر ُ‬ ‫ت ْ‬
‫َاشر ْ‬ ‫است ْيقظَف ُق ْل ُ‬
‫وس َّلمَفواف ْي ُتهَُوقدْ َ ْ‬
‫َسراق ُةَبْنُ َمال ِ‬
‫ِكَ‬ ‫ِيلَقالَفا ْرتح ْلناَوا ْلق ْو ُمَي ْط ُل ُبوناَفل ْمَيُدْ رِكْناَأحدٌَمِ ْنهُ ْمَإِ ََّل ُ‬
‫هلْ َأنىَال َّرح ُ‬
‫حزنْ َإِنَّ َ‬
‫بَقدْ َلحِقناَفقالََلَت ْ‬
‫اَالطل ُ‬
‫َّللاَِهذ َّ‬
‫سولَ َّ‬ ‫سَلهَُف ُق َْل ُ‬
‫تَياَر ُ‬ ‫نَجُعْ ُ‬
‫شمٍ َعلىَفر ٍ‬ ‫ْب ِ‬
‫تَياَ‬ ‫نَأ ْوَثَلثةٍَقال ُ‬
‫َق َْل ُ‬ ‫َّللاَمعناَح َّتىَإِذاَدناَمِ َّناَفكانَب ْينناَوب ْينهَُقدْ ُرَ ُر ْم ٍحَأ ْوَ ُر ْمح ْي ِ‬
‫َّ‬

‫‪5‬‬
‫َّللاَِماَعلىَ‬
‫تَأماَو َّ‬ ‫تَقالَلِمَت ْبكِيَقال ُ‬
‫َق ْل ُ‬ ‫حقناَوبك ْي ُ‬
‫بَقدْ َل َِ‬
‫اَالطل ُ‬
‫َّللاَِهذ َّ‬
‫سولَ َّ‬
‫ر ُ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَفقالَ‬
‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫ولَ َّ‬‫س ُ‬ ‫ن ْف ِ‬
‫سيَأبْكِيَولكِنْ َأبْكِيَعل ْيكَقالَفدعاَعل ْيهَِر ُ‬
‫ضَص ْلدٍَووثبَع ْنهاَوقالَ‬‫سهَِإِلىَب ْطنِهاَ ِفيَأ ْر ٍ‬ ‫اَشئْتَفساخ ْ‬
‫تَقوائ ُِمَف َر ِ‬ ‫ال َّلهُ َّمَا ْكفِنَاه ِ‬
‫َُبم ِ‬
‫َّللاََِلُع ِّمينَّ َعلىَ‬
‫جينِيَمِ َّماَأناَفِيهَِفو َّ‬ ‫تَأنَّ َهذاَعم ُلكَفاد ُْعَ َّ‬
‫َّللاَأنْ َ ُي ْن ِ‬ ‫اَمح َّمدُ َقدََْعل ِْم ُ‬
‫ي ُ‬
‫خ ْذَمَِ ْنهاَسهْ ًماَفإِنَّكَست ُم ُّر ِ‬
‫َبإِ ِب ِليَوغنمِ يَ ِفيَ‬ ‫بَوه ِذهَِكِنانتِيَف ُ‬ ‫منْ َورا ِئيَمِ نََْ َّ‬
‫الطل ِ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمََلَحاجةَ‬
‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫ولَ َّ‬ ‫س ُ‬ ‫خ ْذَمِ ْنهاَحاجتكَقالَفقالَر ُ‬ ‫ضعَكذاَوكذاَف ُ‬
‫م ْو ِ ِ‬
‫ل‬ ‫ُ‬ ‫َّ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِوسَلمَفأ ْطلِقَفرجعَإِ ىَأ ْصحابِ ِهَ‬ ‫َّ‬
‫َّللاَِصلىَ َّ‬‫ولَ َّ‬
‫س ُ‬ ‫ل‬
‫ِيَفِيهاَقالَودعاَلهَُر ُ‬
‫اسَ‬ ‫َّ‬ ‫ْ‬ ‫َّ‬ ‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِوسلمَوأناَمعهَُح َّتىَقد ِْمناَالمدِينةَفتلقاهَُال َّن ُ‬ ‫ولَ َّ‬‫س ُ‬‫ومضىَر ُ‬
‫يقَي ُقو ُلونَ َّ‬
‫َّللاَُأ كْب ُرَ‬ ‫يَالطر ِ ِ‬
‫َّ‬ ‫الص ْبيانُ َ َِف‬ ‫اجيرَِف ْ‬
‫اشتدََّا ْلخد ُمَو ِّ‬ ‫يقَوعل ْ‬
‫ىَاَلج ِ‬ ‫يَالطر ِ ِ‬
‫َّ‬ ‫جواَ ِف‬
‫فخر ُ‬
‫لَعل َْيهَِقالَ‬ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَجاء ُ‬
‫َمح َّمدٌَقالَوتنازعَا ْلق ْو ُمَأ يُّهُ ْمَي ْنز ِ ُ‬ ‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫ولَ َّ‬‫س ُ‬
‫جاءَر ُ‬
‫الَع ْبدَِا ْل ُم َّطل ِ‬
‫ِبَ‬ ‫خو ِ‬ ‫جارَِأ ْ‬ ‫لَال َّل ْيلةَعَلىَبنِيَال َّن َّ‬ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَأنْز ِ ُ‬
‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫ولَ َّ‬ ‫س ُ‬ ‫فقالَر ُ‬
‫ُ‬
‫لَمنْ َكانَقدِمَعل ْينَاَ‬ ‫بَأ َّو ُ‬ ‫ثَأمِ رَقالَا ْلبرا ُءَبْنُ َعاز ِ ٍ‬ ‫َبذلِكَفل َّماَأ ْصبحَغداَح ْي ُ‬ ‫َِل ُ ْكرِمهُ ْم ِ‬
‫ُ‬ ‫خوَبنِيَع ْبدَِالدَّار ِ ُ‬ ‫َعم ْيرٍَأ ُ‬
‫َاَلعْ مىَ‬ ‫مَقدِمَعل ْيناَابْنُ َأ ِّمَم ْك ُتومٍ ْ‬ ‫َث ََّ‬ ‫بَبْنُ ُ‬‫َم ْصع ُ‬ ‫مِ نْ َا ْل ُمه ِ‬
‫اجر ِين ُ‬
‫َّللاَ‬
‫ولَ َِّ‬
‫س ُ‬ ‫ابَ ِفيَعِ ْ‬
‫شر ِينَرا ِك ًباَف ُق ْلناَماَفعلَر ُ‬ ‫خوَبنِيَفِهْ رٍَثُ َّمَقدِمَعل ْين ُ‬
‫اَعم ُرَ ْبنُ َا ْلخ َّط ِ‬ ‫أ ُ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَ‬
‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫ولَ َّ‬ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَفقالَهُوَعلىَأثرِيَثُ َّمَقدِمَر ُ َ‬
‫س ُ‬ ‫ص َّلىَ َّ‬
‫َسوَ ًراَ‬
‫ت ُ‬‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَح َّتىَحف ِْظ ُ‬
‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫ولَ َّ‬ ‫وأبُوَب ْكرٍَمعهَُقالَا ْلبرا ُءَول ْمَي ْقد ْمَر ُ‬
‫س ُ‬
‫َاَلنْصارَِمِ نْ َبَنِيَحارِثةَ‬
‫ِيلَوكانَا ْلبرا ُءَمِ نْ ْ‬
‫سرائ ُ‬ ‫مِ نْ َا ْل ُمف َّص ِ‬
‫لَقالَإِ ْ‬

‫‪3 Ebu Bekri bleu një shalë nga Azibi për trembëdhjetë dirhemë, pastaj‬‬
‫‪Ebu Bekri i tha Azibit. Thuaji el-Bara ta çojë atë në shtëpinë time. Ai tha:‬‬
‫‪) doli‬ﷺ( ‪Jo, derisa të na tregosh se çfarë ndodhi kur i Dërguari i Allahut‬‬
‫‪dhe ju ishit me të. Ebu Bekri tha: E nisëm udhëtimin në fillim të natës‬‬
‫‪dhe nxituam një ditë e një natë, derisa ishte mesditë. Shikova në‬‬
‫‪distancë për të parë nëse kishte ku të kërkoja hije, dhe pashë një‬‬
‫‪shkëmb, kështu që shkova tek ai dhe kishte pak hije. Ia lëmova tokën të‬‬

‫‪6‬‬
Dërguarit të Allahut (salallahu alejhi ue selem) dhe i shtriva një rrobë
prej leshi deveje dhe i thashë: Shtrihu dhe pusho o i Dërguar i Allahut.
Kështu ai u shtri dhe unë dola për të parë nëse mund të dalloja dikë që
na kërkonte. Pastaj pashë një bari dhe thashë: I kujt je o djalë? Ai tha:
Për një njeri nga Kurejshët. Ai përmendi emrin e tij dhe unë e njoha atë. I
thashë: A ka qumësht në delen tuaj? Ai tha: Po | tha: A do të mjelësh pak
për mua? Ai tha: Po. I thashë ta bënte këtë, kështu që ai kapi një dele,
pastaj i thashë që të pastrojë pluhurin nga gjiri i saj, pastaj t'i pastrojë
pluhurin nga duart. Me vete kisha një enë të vogël, në qafën e së cilës
ishte një leckë. Më mjeli pak qumësht dhe e derdha në enë derisa të
ftohej. Pastaj erdha te i Dërguari i Allahut (‫)ﷺ‬. Kur arrita tek ai, ai
tashmë ishte zgjuar. I thashë: Pi o i Dërguar i Allahut. Ai piu derisa unë u
kënaqa, pastaj thashë: A është koha për të vazhduar? Kështu ne
vazhduam dhe njerëzit po vinin pas nesh, por askush prej tyre nuk na
arriti përveç Suraka bin Malik bin Ju'shumit, i cili ishte duke hipur në
kalin e tij, i thashë: O i Dërguar i Allahut, dikush na ka arritur. . Ai tha:
“Mos u frikëso, se Allahu është me ne.” Kur ai u afrua pranë nesh dhe
nuk kishte më mes nesh dhe tij vetëmse gjatësia e një, dy ose tre
shtizave, thashë: O i Dërguari i Allahut, ky ndjekësi na kapi dhe unë
qava. Ai tha: “Pse po qan?” Unë i thashë: Nuk po qaj për veten time;
përkundrazi po qaj për ty. I Dërguari i Allahut (salallahu alejhi ue selem)
u lut kundër tij [përndjekësit] dhe tha: “O Allah, na ruaj prej tij me
çfarëdo mënyre që të duash”. Pastaj këmbët e kalit të tij u zhytën në
tokë të fortë deri në bark dhe ai ra prej saj. Ai tha: O Muhamed, e di se
kjo është për shkakun tënd; lutju Allahut të më shpëtojë nga gjendja ime
e vështirë dhe pasha Allahun do të largoj prej teje këdo që është pas

7
meje nga ata që të kërkojnë. Këtu është kukura ime, merr një shigjetë.
Do të kalosh pranë disa deve e dele të mia në filan vend, merr çfarë të
duhet prej andej. I Dërguari i Allahut (‫ )ﷺ‬tha: "Unë nuk kam nevojë për
të." I Dërguari i Allahut (‫ )ﷺ‬u lut për të dhe ai u lirua dhe u kthye te
shokët e tij. Unë dhe i Dërguari i Allahut (‫ )ﷺ‬vazhduam rrugën derisa
arritëm në Medine, ku njerëzit e takuan. Ata dolën në rrugë dhe në çati,
dhe shumë shërbëtorë dhe fëmijë u grumbulluan në rrugë duke thënë:
Allahu Ekber, ka ardhur i Dërguari i Allahut, ka ardhur Muhamedi.
Njerëzit kundërshtuan se me kë do të qëndronte. I Dërguari i Allahut
(salallahu alejhi ue selem) tha: “Sonte do të qëndroj me Benun-
Nexharin, xhaxhallarët e Abdul-Muttalibit, për t'i nderuar ata. Të
nesërmen në mëngjes, ai shkoi atje ku ishte udhëzuar. Bera bin Azib ka
thënë: I pari nga muhaxhirët që erdhi tek ne ishte Mus'ab bin Umejri,
vëllai i Benu Abdud-Darit. Pastaj erdhi tek ne Ibn Umm Mektumi, i
verbëri dhe vëllai i Benu Fihr-it. Pastaj na erdhi Omer bin Hattabi me
njëzet kalorës dhe i thamë: Çfarë ka ndodhur me të Dërguarin e Allahut
(‫ ?)ﷺ‬Ai tha: Ai është pas meje. Pastaj erdhi i Dërguari i Allahut (‫ )ﷺ‬dhe
Ebu Bekri ishte me të. El-Bara tha: "I Dërguari i Allahut (‫ )ﷺ‬nuk erdhi
derisa lexova disa Sure nga el-Mufassal [El-Mufasal është ajo pjesë e
Kuranit që shkon nga Kaf në Nas]. Israili tha: El-Bera' ishte një nga
ensarët nga Benu Haritha.

4 ‫ع‬
ٍَ ‫نَيُث ْي‬
ِ ْ‫َعنْ َز ْيدَِب‬:‫سحاق‬
ْ ِ‫َقالَأبُوَإ‬،‫ِيل‬
ُ ‫سرائ‬
ْ ِ‫َقالَإ‬:‫َقَال‬،‫ِيع‬
ٌ ‫حدَّثناَوك‬

َ ِ‫جَبعْ دََا ْلعام‬

ُّ ‫ح‬ ِ ْ‫َُببراءةٌ ََِله‬
ُ ‫ََلَي‬:‫لَمكَّة‬ ِ ‫يَص َّلىََّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَبعثه‬
َّ ‫َأنَّ َال َّن ِب‬:ٍ‫عنْ َأ ِبيَب ْكر‬
َ‫َمنْ َكانَب ْينهَُوب ْين‬،ٌ‫سلِمة‬
ْ ‫َم‬
ُ ‫س‬ٌ ‫لَا ْلج َّنةَإِ ََّلَن ْف‬ ُ ْ‫َوَلَيد‬،ٌ‫َع ْر يان‬
ُ ‫خ‬ ُ ‫ت‬ِ ‫َبا ْلب ْي‬ ُ ‫َوَلَي ُط‬،‫ك‬
ِ ‫وف‬ ْ ‫ُم‬
ٌ ِ ‫شر‬

8
 ْ ‫َوَّللاَُبرِيءٌَمِ نَا ْل ُم‬،ِ‫ىَم َّدتِه‬
َ‫شرِكِين‬ ُ ‫َم َّدةٌَفأج ُلهَُإِل‬
ُ ‫ولََّللاَِص َّلىََّللاَُعل ْيهَِوس َّلم‬
ِ ‫س‬ُ ‫ر‬
ُ ً
َّ ‫َ"َا ْلح ْقهَُف ُردََّعل‬:ُ‫ضيََّللاَُتعالىَع ْنه‬
َ‫يَأبا‬ ِ ‫َر‬،‫ي‬ ِ ‫َفسار‬:‫َقال‬.ُ‫سو ُله‬
ٍّ ‫َث َّمَقالَلِعَ ِل‬،‫َبهاَثَلثا‬ ُ ‫ور‬
ٍَ‫يَص َّلىََّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَأبُوَب ْكر‬ ِّ ‫َفل َّماَقدِمَعلىَال َّن ِب‬:‫َقال‬،‫َففعل‬:‫َوبلِّ ْغهاَأنْتَ"َقال‬،ٍ‫ب ْكر‬
ُ
ُ ‫َولكِنْ َأمِ ْر‬،ٌ‫َ"َماَحدثَفِيكَإِ ََّلَخ ْير‬:‫ي ٌَء؟َقال‬
َ ْ‫تَأن‬ ْ ‫يَش‬ َّ ‫َحدثَ ِف‬،ِ‫سولََّللا‬
ُ ‫َياَر‬:‫َقال‬،‫بكى‬
‫لَمِ ِّني‬ٌ ‫ج‬ ُ ‫" َلَ ُيب ِّلغهَُإِ ََّلَأناَأ ْوَر‬.

4 Transmetohet nga Ebu Bekri r,a : Pejgamberi (sal-lAllahu alejhi ue sel-

lem) e dërgoi atë me suren Bera'ah (et-Teube) te banorët e Mekës, për
t'u thënë që asnjë mushrik të mos kryejë haxhin pas këtij viti dhe askush
të mos te sillet rreth Ka'bes lakuriq, dhe askush nuk do të hyj në Xhenet
përveç një muslimani, kushdo që kishte një marrëveshje me të Dërguarin
e Allahut (‫ )ﷺ‬për një kohë të caktuar, ajo do të zgjaste deri në kohën e
caktuar, dhe Allahu është i lirë nga (të gjitha) obligimet ndaj mushrikve
dhe kështu është edhe i Dërguari i Tij (alejhi selam). Ai shkoi duke e
bërë këtë për tre ditë, pastaj Ai (‫ )ﷺ‬i tha ‘Aliut; “Shko dhe kapi atë; Sille
Ebu Bekrin tek unë dhe ti përcille”. Kështu ai e bëri atë. Dhe kur Ebu
Bekri iu afrua Pejgamberit (‫)ﷺ‬, ai qau dhe tha: O i Dërguari i Allahut, a
është diçka me mua? Ai tha: “Nuk ka asgjë tjetër veç të mirës, por unë
kam qenë i udhëzuar që askush të mos e përcjellë atë përveç meje ose
ndonjë burri nga familja ime.”

5 َ،ٍَ ‫نَعامِ َر‬

ِ ْ‫سل ْي ِمَب‬
ُ ََْ‫َعن‬،ٍَ ‫خم ْي َر‬ ِ ْ‫َعنََْيز ِيدَب‬،َ‫شعْ ب َُة‬
ُ َ‫ن‬ ُ َ‫َحدَّثنا‬:َ‫َقال‬،ٍَ ‫حدَّثناَ ُمح َّمدُ َبْنُ َجعْ ف َر‬

َ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَمقامِ ي‬

َّ َ‫َّللاَِص َّلى‬
َّ َ‫ول‬ ُ ‫ََقامَر‬:َ‫َخطبناَأبُوَب ْك َر ٍَفقال‬:َ‫َقال‬،ََ‫عنََْأ ْوسط‬
ُ ‫س‬
َ_ََ‫َا ْلعافِية‬:َ‫َّللاَا ْل ُمعافاةَ_َأ ْوَقال‬
َّ َ‫َس ُلوا‬:ٍَ‫َفقالَأ ُبوَب ْكر‬،ٍ‫َوبكىَأ ُبوَب ْكر‬.‫ل‬ ْ ‫هذاَعام‬
ِ ‫َاَل َّو‬

9
‫قَ؛َفإِنَّ ُهَ‬
‫الصدْ ِ‬ ‫ِينَأ ْفضلَمِ نَا َْلعافِيةَِ‪َ-‬أ ِوَا ْل ُمعافاةَِ‪َ-‬عل ْيك ُْم ِ‬
‫َب ِّ‬ ‫فل ْمَيُ ْؤتَأحدٌَق ُّطَبعْ دَا ْليق ِ‬
‫معَا ْل ِب ِّر‪َ،‬وهُماَ ِفيَا ْلج َّنةِ‪َ،‬وإ ِيَّاك ُْمَوا ْلكذِبَ؛َفإِنَّهَُمعَا ْل ُف ُ‬
‫جورِ‪َ،‬وهُماَ ِفيَال َّنارِ‪َ،‬وَلَتحَاسدُ وا‪َ،‬‬
‫خوانًاَكماَأمرك ُُمَ َّ‬
‫َّللاَُتعالى‬ ‫‪.‬وَلَتباغ ُضوا‪َ،‬وَلَتقاط ُعوا‪َ،‬وَلََتداب ُرواَ‪َ،‬وكُونُواَإِ ْ‬

‫‪) qëndroi vitin e‬ﷺ( ‪5 Ebu Bekri na u drejtua dhe tha: I Dërguari i Allahut‬‬
‫‪kaluar aty ku jam unë. Ebu Bekri qau, pastaj tha: Lute Allahun që të të‬‬
‫‪ruajë të shëndoshë, sepse askujt nuk i jepet asgjë më e mirë, pas besimit‬‬
‫‪të sigurt, sesa mirëqenia. Dhe duhet të jeni të sinqertë, sepse kjo shkon‬‬
‫‪me drejtësi dhe ato të çojnë në Xhenet. Dhe ruhuni nga gënjeshtra,‬‬
‫‪sepse kjo shkon me imoralitet dhe ato të çojnë në Xhehenem. Mos kini‬‬
‫‪zili, mos mbani mëri njëri-tjetrin, mos i shkëputni lidhjet me njëri-‬‬
‫‪tjetrin, mos u largoni nga njëri-tjetri; Bëhuni vëllezër ashtu siç ju ka‬‬
‫”‪urdhëruar Allahu.‬‬

‫ِيَ‪َ،‬وأ ُبوَعامِ َر ٍَ‪َ،‬قاَلَ‪َ:‬حدَّثناَ ُزه ْي َرٌَ‪َ-‬يعْ نِيَا ْبن َُ‬

‫َمح َّمدٍَ‪6 َ-‬‬ ‫نَ ْبنُ َمهْ د ٍَّ‬
‫حم ِ‬
‫حدَّثناَع ْبدُ َال َّر ْ‬
‫َاَلنْصارِيََِّ‪َ،‬عنْ َ‬
‫نَرافِع ْ‬
‫ٍ‬ ‫نَرِفاعةَبْ ِ‬
‫ِيلَ‪َ-‬عنََْ ُمعاذَِبْ ِ‬
‫نَعق ٍ‬
‫َمح َّمدَِبْ ِ‬
‫َّللاَ‪َ-‬يعْ نِيَابْن ُ‬
‫عنََْع ْبدَِ َِّ‬
‫َّللاَُع ْنهُ‪َ،‬ي ُق ُ‬
‫ولَعلىَمِ ْنبرَِ‬ ‫ضيَ َّ‬ ‫ِعَ‪َ،‬قالَ‪َ:‬سمِ عْ تََُأباَب ْكر ٍ ِّ‬
‫َالصدِّيقََر ِ‬ ‫نَراف ٍَ‬ ‫أبِي َِهَرِفاعةَبْ ِ‬
‫ول‪َ،‬‬ ‫ُ‬ ‫َّ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِوسلمَيق ُ‬ ‫َّ‬
‫َّللاَِصلىَ َّ‬
‫سولَ َّ‬ ‫تَر ُ‬ ‫َّ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِوسلمَ‪َ:‬سمِ عْ ُ‬ ‫َّ‬
‫َّللاَِصلىَ َّ‬ ‫ولَ َّ‬‫س ِ‬ ‫ر ُ‬
‫س ِّريَع ْن َُهَ‪َ،‬ثُ َّمَقالَ‪َ:‬‬ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلم‪َ،‬ثُ ََّ‬
‫مَ ُ‬ ‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬ ‫فبكىَأبُوَب ْكرٍَحِينَذكرَر ُ‬
‫سولَ َّ‬
‫لَ‪َ"َ:‬س ُلواَ َّ‬
‫َّللاَ‬ ‫َاَل َّو ِ‬ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَي ُق ُ‬
‫ولَ ِفيَهذاَا ْلق ْي ِ‬
‫ظَعام ْ‬ ‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫سولَ َّ‬ ‫سمِ عْ ُ‬
‫تَر ُ‬
‫اَلُولى‬ ‫‪ ".‬ا ْلع ْفوَوا ْلعافِية‪َ،‬وا ْليقِينَ ِف ْ‬
‫يَاْلخِرةَِو ْ‬

‫‪10‬‬
6 Kam dëgjuar Ebu Bekr es-Siddikun duke thënë në minberin e të
Dërguarit të Allahut (‫)ﷺ‬: Kam dëgjuar të Dërguarin e Allahut (‫ )ﷺ‬duke
thënë, dhe (ai) qau kur iu kujtua i Dërguari i Allahut (‫)ﷺ‬, pastaj u kthye
dhe tha : E kam dëgjuar të Dërguarin e Allahut (salallahu alejhi ue
selem) duke thënë, në këtë mot të nxehtë të vitit të kaluar: “Kërkoni
Allahun për falje, mirëqenie dhe besim në ahiret dhe në këtë botë".

ٍَ ‫نَأ ِبيَعت‬
7 َ،َ‫َعنََْأبِي َِه‬،َ‫ِيق‬ ِ ْ‫نَاب‬
َِ ‫َع‬-َ‫َيعْ نِيَابْنَسلمة‬-ٌَ‫َحدَّثناَح َّما َد‬:َ‫َقال‬،َ‫ل‬
ٍَ ِ‫حدَّثناَأبُوَكام‬
َ‫اك‬
ُ ‫َ"َالسو‬:َ
ِّ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَقال‬
َّ َ‫يَص َّلى‬
َّ ‫َأنَّ َال َّن ِب‬،ُ‫َّللاَُع َْنه‬
َّ َ‫ضي‬ِ ‫ِّيقَر‬ ِّ ٍ ‫عنََْأ ِبيَب ْكر‬
َِ ‫َالصد‬
ِّ ‫َم ْرضاةٌَلِل َّر‬، ِ‫" م ْطهرةٌَلِ ْلفم‬."
َ‫ب‬

7 Është transmetuar nga Ebu Bekri r.a se i dërguari i Allahut alejhi selam
ka thënë : Sivaku (misvaku) është pastrim për gojën dhe i Kënaqësi për
Zotin".

8 َ،َ‫يب‬ َ ُ ‫َحدَّثناَال َّل ْي‬:َ‫َقال‬،ََِ‫اسم‬

ٍَ ‫َحدَّثنِيَيز ِيدُ َبْنُ َأ ِبيَح ِب‬:َ‫َقال‬،َ‫ث‬ ِ ‫اش ُمَبْنُ َا ْلق‬
ِ ‫حدَّثناَه‬
َ‫َّللاَص َّلى‬
َِّ َ‫ول‬ ُ ‫َأنَّهَُقالَلِر‬،َ‫ِّيق‬
ِ ‫س‬ ِّ ٍ ‫َعنََْأ ِبيَب ْكر‬،َ‫نَع ْمرٍو‬
َِ ‫َالصد‬ َّ َِ‫َعنََْع ْبد‬،َِ ‫عنََْأ ِبيَا ْلخ ْي َر‬
ِ ْ‫َّللاَِب‬
ُ ‫َال َّلهُ َّمَإِنِّيَظل ْم‬:َ‫ل‬
َ‫تَن ْفسَِي‬ ُ
ِ ‫َ"َق‬:َ ‫َقال‬.‫َعلِّ ْمنِيَدُعا ًءَأد ُْعوَبِهَِ ِفيَصَل ِتي‬:َ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلم‬
َّ
َ‫َوا ْرح ْمنِيَإَِنَّكَأنْت‬،‫اغ ِف ْرَ ِليَم ْغفِر ًةَمِ نْ َعِ ْندِك‬ ُّ ‫َوَلَي ْغ ِف ُر‬،‫ُظ ْل ًماَكثِي ًرا‬
ْ ‫َف‬،‫َالذنُوبَإِ ََّلَأنْت‬

ُ ‫" ا ْلغ ُفو ُرَال َّرح‬

َ‫ِيم‬

11
 8 Transmetohet nga Ebu Bekr Siddiku se i ka thënë të Dërguarit të
Allahut (‫)ﷺ‬: Më mëso një dua që mund ta them në lutjen time. Tha:
“Thuaj: O Allah, unë i kam bërë vetes padrejtësi të shumta dhe askush
nuk i falë mëkatet përveç teje, më fal mua dhe më mëshiro mua, sepse ti
je Falës i madh dhe Mëshirues.

9 َ َّ‫َأن‬،ََ‫َعنََْعائِشة‬،ََ‫َعنََْ ُع ْروة‬،ََِّ‫نَال ُّزهْ رِي‬ َِ ‫حدَّثناَع ْبدُ َال َّر َّز‬

َِ ‫َع‬،ٌَ‫َحدَّثناَمعْ م َر‬:َ‫َقال‬،َ‫اق‬
َ‫َّللاَِص َّلى‬
َّ َ‫ول‬ِ ‫س‬ ِ ‫َّللاَُع ْنهَُ؛َي ْلتمِ س‬
ُ ‫انَمِ يراثهُ ماَمِ نْ َر‬ َّ َ‫ضي‬ِ ‫َوا ْلع َّباسَأتياَأباَب ْك َر ٍَ َر‬،‫فاطِ مة‬
ِ ‫َوهُماَحِين ِئذٍَي ْط ُلب‬،‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلم‬
َ‫َفقالَلهُ ْمَأبَُو‬،‫َوسهْ مهَُمِ نْ َخ ْيبر‬،‫انَأ ْرضهَُمِ نْ َفدك‬ َّ
َ،ٌ‫َماَتركْناَصدقة‬،‫ث‬ ُ ‫َ"ََلَنُور‬:َ‫ول‬ ُ ‫َّللاَعل ْيهَِوس َّلمَي ُق‬
ََُّ َ‫َّللاَِص َّلى‬
َّ َ‫سول‬ ُ ‫تَر‬ ُ ْ‫َإِنِّيَسمِ ع‬:ٍَ‫ب ْكر‬
َُّ َ‫َّللاَِص َّلى‬
َ‫َّللا‬ َّ َ‫سول‬ ُ ‫تَر‬ َّ ‫َوإِنِّيَو‬،"َ‫ال‬
ُ ‫َّللاََِلَأد ُعَأ ْم ًراَرأ ْي‬ ِ ‫َمح َّمدٍَ ِفيَهذاَا ْلم‬
ُ ‫َآل‬
ُ ‫ُل‬ُ ‫إِنَّماَيأْك‬
‫عل ْيهَِوس َّلمَي ْصن ُعهَُفِيهَِإِ ََّلَصنعْ َُت َُه‬.

9 Është transmetuar nga Aishja tek Fatimja dhe Abbasi erdhi te Ebu
Bekri duke kërkuar trashëgiminë e tyre nga i Dërguari i Allahut (‫)ﷺ‬. Në
atë kohë ata kërkonin tokën e tij në Fadak dhe pjesën e tij të Hajberit.
Ebu Bekri u tha atyre: E kam dëgjuar të Dërguarin e Allahut (salallahu
alejhi ue selem) duke thënë: "Pasuria jonë (e Profetëve) nuk është për
t'u trashëguar dhe çdo gjë që lëmë pas është sadaka. Përkundrazi,
familja e Muhamedit mund të marrë furnizimin e tyre nga këto pasuri."
Pasha Allahun, unë nuk do të ndryshoj asnjë. nga sadakaja e të
Dërguarit të Allahut (‫ )ﷺ‬siç ishte në kohën e të Dërguarit të Allahut (‫)ﷺ‬
dhe unë do të bëj të njëjtën gjë me të siç bëri i Dërguari i Allahut (‫)ﷺ‬.

12
‫حَ‪َ،‬قالَ‪َ:‬سمِ عْ تََُع ْبدَ ‪10‬‬ ‫ئَ‪َ،‬قالَ‪َ:‬حدَّثناَح ْيو ُةَبْنُ ُ‬
‫َشر ْي ٍَ‬ ‫نَا ْل ُم ْقر ِ َُ‬
‫حم ِ‬
‫حدَّثناَأبُوَع ْبدَِال َّر ْ‬
‫َّللاَُع ْنهَُ‬
‫ضيَ َّ‬ ‫ِكَبْنَا ْلحارِثََِ‪َ،‬ي ُق ُ‬
‫ولَ‪َ:‬إِنَََّأباَهُر ْير َةَ‪َ،‬قالَ‪َ:‬سمِ عْ تََُأباَب ْكر ٍ ِّ‬
‫َالصدِّيقََر ِ‬ ‫ا ْلمل ِ‬
‫َّللاَعل ْيهَِوس َّلمَ ِفيَهذاَا ْلي ْومِ َمِ نْ َعامِ َ‬
‫َّللاَِص َّلىَ ََُّ‬
‫سولَ َّ‬ ‫علىَهذاَا ْلمِ ْنبرِ‪َ،‬ي ُق ُ‬
‫ولَ‪َ:‬سمِ عْ ُ‬
‫تَر ُ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَ‬
‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫سولَ َّ‬ ‫استعْ برََأ ُبوَب ْكرٍ‪َ،‬وبكى‪َ،‬ثُ َّمَقالَ‪َ:‬سمِ عْ ُ‬
‫تَر ُ‬ ‫ل‪َ.‬ثُ ََّ‬
‫مَ ْ‬ ‫ْ‬
‫اَل َّو ِ‬
‫َّللاَا ْلعافِيةَ‬ ‫صَمِ ْثلَا َْلعافِيةَِ؛َف ْ‬
‫اسأ ُلواَ َّ‬ ‫َِاْلِ ْ‬
‫خَل ِ‬ ‫‪ ".‬ي ُق ُ‬
‫ولَ‪َ"َ:‬ل ْمَتُ ْؤت ْواَش ْيئًاَبعْ دَكلِمة ْ‬

‫‪10 Ebu Hurejra r.a ka thënë: E dëgjova Ebu Bekr es-Siddikun në këtë‬‬
‫‪) në këtë‬ﷺ( ‪minber duke thënë: "E kam dëgjuar të Dërguarin e Allahut‬‬
‫‪ditë të vitit të kaluar - atëherë Ebu Bekri qau, pastaj tha: "E kam dëgjuar‬‬
‫‪) duke thënë: "Nuk do t'ju jepet asgjë, pas‬ﷺ( ‪të Dërguarin e Allahut‬‬
‫‪Fjalës së sinqeritetit (d.m.th. Shehadetit), sikur mirëqenia, andaj lutni‬‬
‫”‪Allahun për mirëqenie.‬‬

‫س‪َ،‬أنَّ َأباَب ْكرٍ‪َ،‬حدَّثهَُقالَ ‪11‬‬ ‫اب ٌ‬

‫ت‪َ،‬عنََْأن ٍ‬ ‫حدَّثناَع َّفانُ ‪َ،‬قالَحدَّثناَه َّما ٌم‪َ،‬قالَأ ْ‬
‫خبرناَث ِ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَوهُوَ ِفيَا ْلغارَِوقالَم َّر ًةَون ْ‬
‫حنُ َ ِفيَا ْلغارَِل ْوَأنَّ َأحَده ُْمَ‬ ‫يَص َّلىَ َّ‬ ‫ُق ْل ُ‬
‫تَلِل َّن ِب ِّ‬
‫َّللاَُثالِ ُثهُ ما‬
‫نَ َّ‬ ‫حتَقدم ْيهَِقالَفقالَياَأبَاَب ْكرٍَماَظ ُّنكَبِ ْ‬
‫اثن ْي ِ‬ ‫‪.‬نظرَإِلىَقدم ْيهََِلبْصرناَت ْ‬

‫‪11 Transmetohet nga Enesi r.a se Ebu Bekri r.a tha: I thashë të dërguarit‬‬
‫‪) kur ishte në shpellë - (kur ishim në shpellë) : Nëse njëri prej tyre‬ﷺ(‬
‫‪shikon në këmbët e tij, do të na shohë ne nën këmbët e tij. Ai tha: “O‬‬
‫‪Ebu Bekr, si mendon për dy, prej të cilëve Allahu është i treti ?.‬‬

‫َسب ْي ٍع‪َ،‬عنْ َ ‪12‬‬

‫ن ُ‬‫نَا ْل ُمغِ يرةَِبْ ِ‬
‫اح‪َ،‬ع ِ‬ ‫ب‬ ‫ب‬
‫ح‪َ،‬قالَحدَّثناَابْنُ َأ ِيَع ُروبة‪َ،‬عنْ َأ ِيَال َّت َّي ِ‬
‫حدَّثناَر ْو ٌ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَأنَّ َ‬
‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫ولَ َّ‬‫س ُ‬
‫ِّيق‪َ،‬قالَحدَّثناَر ُ‬
‫لصد ِ‬‫ث‪َ،‬عنْ َأ ِبيَب ْكرٍََا ِّ‬
‫حر ْي ٍ‬
‫نَ ُ‬
‫ع ْمرِوَبْ ِ‬

‫‪13‬‬
 ُ ‫خراسانُ َي َّت ِب ُعهَُأ ْقوا ٌمَكأنَّ َ ُو‬
ََُّ‫جوههُ ْمَا ْلمجان‬ ُ َ‫الَلها‬
ُ ‫قَيُق‬ ْ ‫َبا ْلم‬
ِ ِ ‫شر‬ ِ ‫ض‬ ْ ‫جالَي‬
ٍ ‫خ ُر ُجَمِ نْ َأ ْر‬ َّ ‫ال َّد‬
َ‫ا ْل ُم ْطرق ُة‬

12 Transmetohet se Ebu Bekr es-Siddiku r.a ka thënë: I Dërguari i

Allahut (salallahu alejhi ue selem) ka thënë: "Dexhalli do të dalë nga një
tokë në lindje e quajtur Khurasan dhe do të pasohet nga popuj, fytyrat e
të cilëve janë si mburoja të çelikta".

13 َ‫ِيق‬
ِ ‫ِبَال َّدق‬ ُ ُ‫اش ٍمَقالَحدَّثناَصدق ُةَبْن‬
ُ ‫َصاح‬،‫َموسى‬ ِ ‫َم َْولىَبنِيَه‬،ٍ‫حدَّثناَأبُوَسعِ يد‬
َ‫ول‬
ُ ‫س‬ُ ‫َّللاَُع ْنهَُقالَقالَر‬
َّ َ‫ضي‬ِ ‫َر‬،‫ِّيق‬ ِّ ٍ ‫َعنْ َأ ِبيَب ْكر‬،‫نَشراحِيل‬
ِ ‫َالصد‬ ِ ْ‫َم َّرةَب‬
ُ ْ‫َعن‬،ٍ‫عنْ َف ْرقد‬
ُ ‫ئَا ْلملكةَِوأ َّو‬
َ‫ل‬ ُ ‫بَوَلَخائِنٌَوَلَس ِّي‬ ٌ ‫لَا ْلج ََّنةَبخِي‬
ٌّ ‫لَوَلَخ‬ ُ ْ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمََلَيد‬
ُ ‫خ‬ َّ َ‫َّللاَِص َّلى‬
َّ
َ‫َّللاَِع َّزَوجلَّ َوفِيماَب َْينهُ ْم‬ ْ ‫منْ َي ْقر ُعَبابَا ْلج َّنةَِا ْلم ْم ُلوكُونَإِذاَأ‬
َّ َ‫حسنُواَفِيماَب ْينهُ ْمَوب ْين‬
.‫م‬
َْ ‫ِيه‬
ِ ‫وب ْينَموال‬

13 Transmetohet se Ebu Bekr es-Siddiku r.a ka thënë: I Dërguari i

Allahut (salallahu alejhi ue selem) ka thënë: “Asnjë koprrac, mashtrues,
tradhtar apo person që i keqtrajton robërit e tij nuk do të hyjë në
Xhenet. Të parët që do të trokasin në dyert e Xhenetit do të jenë robërit,
nëse i përmbushin si duhet obligimet ndaj Allahut dhe ndaj zotërinjve të
tyre.”

14
‫نَأ ِبيَ ‪14‬‬
‫َّللاَِبْ ِ‬ ‫نَأ ِبيَش ْيبة‪َ،‬قالَع ْبدَ َّ‬
‫َّللاَِوسمِ عْ ُتهَُمِ نْ َع ْبدَِ َّ‬ ‫َمح َّمدَِبْ ِ‬
‫َّللاَِبْنُ ُ‬
‫حدَّثناَع ْبدُ َ َّ‬
‫ل‪َ،‬قالَل َّماَ‬
‫يَالطف ْي ِ‬
‫ُّ‬ ‫جم ْيع‪َ،‬عنْ َأ ِب‬
‫نَ ُ ٍ‬ ‫نَا ْلولِيدَِبْ ِ‬ ‫اَمح َّمدُ َبْنُ َ ُفض ْي ٍ‬
‫ل‪َ،‬ع ِ‬ ‫ش ْيبة‪َ،‬قالَحدَّثن ُ‬
‫تَفاطِ م ُةَإِلىَأ ِبيَب ْكرٍَأنْتَور ِ ْثتَر ُ‬
‫سولَ‬ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَأ ْرسل ْ‬
‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫ولَ َّ‬ ‫ُق ِبضَر ُ‬
‫س ُ‬
‫َّللاَِ‬
‫ولَ َّ‬‫س ِ‬ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَأ ْمَأهْ ُلهَُقَالَفقالََلَبلْ َأهْ ُلهَُقال ْ‬
‫تَفأ ْينَسهْ ُمَر ُ‬ ‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫َّ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمََ‬
‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫سولَ َّ‬ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَقالَفقالَأ ُبوَب ْكرٍَإِنِّيَسمِ عْ ُ‬
‫تَر ُ‬ ‫ص َّلىَ َّ‬
‫اَطعْ م ًةَثُ َّمَقبضهَُجعلهَُلِ َّلذِيَي ُق ُ‬
‫ومَمِ نْ َبعْ ِدهَِفرأ ْي ُ‬
‫تَ‬ ‫َّللاَع َّزَوجلَّ َإِذاَأ ْطعمَن ِب اَي ُ‬ ‫ي ُق ُ‬
‫ولَإِنَّ َ َّ‬
‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫َّللاَُعل ْي ِهَ‬ ‫ولَ َّ‬ ‫تَفأنْتَوماَسمِ عْ تَمِ نْ َر ُ‬
‫س ِ‬ ‫أنْ َأ ُر َّدهَُعلىَا ْل ُم ْ‬
‫سلِمِ ينَفقال ْ‬
‫وس َّلمَأعْ ل َُ‬
‫م‪.‬‬

‫)ﷺ( ‪14 Transmetohet se Ebu Tufejli ka thënë: Kur i Dërguari i Allahut‬‬

‫‪vdiq, Fatimeja i dërgoi fjalë Ebu Bekrit: A je ti trashëgimtari i të‬‬
‫‪) apo familja e tij? Ai tha: Jo, por familja e tij‬ﷺ( ‪Dërguarit të Allahut‬‬
‫‪(janë trashëgimtarët e tij). Ajo tha: Ku është pjesa e të Dërguarit të‬‬
‫‪)? Ebu Bekri tha: E kam dëgjuar të Dërguarin e Allahut (sal-‬ﷺ( ‪Allahut‬‬
‫‪lAllahu alejhi ue sel-lem) duke thënë: “Nëse Allahu i jep ndonjë pasuri‬‬
‫‪një profeti, pastaj ia merr shpirtin. Ai ia jep atij që mori përgjegjësinë‬‬
‫‪pas tij.` Kështu që unë kam vendosur t'ua jap dobinë muslimanëve. Ajo‬‬
‫‪tha: Kjo është mirë, dhe ju e dini më së miri atë që ke dëgjuar nga i‬‬
‫‪).‬ﷺ( ‪Dërguari i Allahut‬‬

‫لَا ْلمازِنِ ُّ‬

‫ي‪َ،‬قالَ ‪15‬‬ ‫ي‪َ،‬قالَحدَّثنِيَال َّن ْض ُرَبْنُ ُ‬
‫َشم ْي ٍ‬ ‫َالطالقانِ ُّ‬
‫سحاق َّ‬
‫يمَبْنُ َإِ ْ‬
‫حدَّثناَإِبْراهِ ُ‬
‫ل‪َ،‬عنْ َواَلنَا ْلعد ِو ِّ‬
‫ي‪َ،‬عنْ َ‬ ‫حدَّثنِيَأبُوَنعَامة‪َ،‬قالَحدَّثنِيَأبُوَهُن ْيدةَا ْلبرا ُءَبْنُ َن ْوف ٍ‬
‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِ‬ ‫ولَ َّ‬ ‫َّللاَُع ْنهَُقالَأ ْصبحَر ُ‬
‫س ُ‬ ‫ضيَ َّ‬‫ِّيق‪َ،‬ر ِ‬ ‫حذ ْيفة‪َ،‬عنْ َأ ِبيَب ْكر ٍ ِّ‬
‫َالصد ِ‬ ‫ُ‬
‫َّللاَِ‬
‫ولَ َّ‬‫س ُ‬ ‫وس َّلمَذاتَي ْومٍ َفص َّلىَا ْلغَداةَثُ َّمَجلسَح َّتىَإِذاَكانَمِ نْ ُّ‬
‫َالضحىَضحِكَر ُ‬

‫‪15‬‬
 ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَثُ َّمَجلسَمكانهَُح َّتىَص َّل ْ‬
‫ىَاَلُولىَوا ْلع ْصرَوا ْلم ْغرِبَكُلُّ َذلِكََلَ‬ ‫ص َّلىَ َّ‬
‫سولَ‬ ‫لَر ُ‬
‫سأ ُ‬ ‫َاْلخِرةَثُ َّمَقَامَإِلىَأهْ لِهَِفقالَال َّن ُ‬
‫اس ََِل ِبيَب ْكرٍَأَلَت ْ َ‬ ‫يتك َّل ُمَح َّتىَص َّلىَا ْلعِ شاء ْ‬
‫ْ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَماَشأنُهَُصنعَا ْلي ْومَش ْيئًاَل ْمَي ْصنعْ هَُق ُّطَقالَفسألهَُفقالََ‬ ‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫َّ‬
‫َبصعِ يدٍَ‬
‫خ ُر َون ِ‬ ‫َاَل َّو ُلونَو ْ‬
‫اْل ِ‬ ‫جمِ ع ْ‬ ‫يَماَهُوَكائِنٌَمِ نْ َأ ْمرَِال َُّدنْياَوأ ْمر ِ ْ‬
‫َاْلخِرةَِف ُ‬ ‫َعرِضَعل َّ‬
‫نع ْم ُ‬
‫مَ‬
‫ج ُمهُ َْ‬ ‫َبذلِكَح َّتىَانْطل ُقواَإِلىَآدمَعل ْيه َّ‬
‫َِالسَلمَوا ْلعر ُقَيكادَُ ُي ْل ِ‬ ‫حدٍَففظِ عَال َّن ُ‬
‫اس ِ‬ ‫وا ِ‬
‫َّللاَع َّزَوجلَّ ْ‬
‫َاشفعْ َلناَإِلىَر بِّكَقالَلقدْ َ‬ ‫فقا ُلواَياَآد ُمَأنْتَأبُوَا ْلبشرَِوأنْت ْ‬
‫َاصطفاكَ َُّ‬
‫َاصطفىَآدمَونُو ًَ‬ ‫ُ‬ ‫ْ ُ‬ ‫َّ‬ ‫لق ُ ْ‬
‫حاَ‬ ‫َّللا ْ‬ ‫ِيتَمِ ثلَالذِيَلقِي ُت ْمَانطلِقواَإِلىَأبِيك ُْمَبعْ دَأبِيك ُْمَإِلىَن ٍ‬
‫وحَإِنَّ َ َّ‬
‫َِالسَلمَفي ُقو ُلونَ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ْ‬
‫وآلَإِبْراهِ يمَوآلَعِ ْمرانَعلىَالعالمِ ينَقالَفي ْنَطلِقونَإِلىَن ٍ‬
‫وحَعل ْيه َّ‬
‫ضَ‬ ‫استجابَلكَ ِفيَدُعائِكَول ْمَيدعْ َعل ْ‬
‫ىَاَل ْر ِ‬ ‫َّللاَُو ْ‬
‫َاصطفاكَ َّ‬ ‫ْ‬
‫اشفعْ َلناَإِلىَر بِّكَفأنْت ْ‬
‫َّللاَ‬ ‫ولَل ْيسَذا ك ُْمَعِ ْندِيَانْطلِ ُقواَإِلىَإِبَْراهِ يمَعل ْيه َّ‬
‫َِالسَلمَفإِنَّ َ َّ‬ ‫مِ نْ َا ْلكا ِفر ِينَديَّا ًراَفي ُق ُ‬
‫ولَل ْيسَذا ك ُْمَعِ ْندِيَولكِنْ َانْطلِ ُق َ‬
‫واَإِلىَ‬ ‫ِيَلَفي ْنطلِ ُقونَإِلىَإِبْراهِ يمَفي ُق ُ‬
‫ع َّزَوجلَّ َاتَّخذهَُخل ً‬
‫َِالسَلمَل ْيسَ‬
‫َموسىَعل ْيه َّ‬ ‫ِيماَفي َُق ُ‬
‫ول ُ‬ ‫َّللاَع َّزَوجلَّ َك َّلمهَُت ْكل ً‬
‫َِالسَلمَفإِنَّ َ َّ‬
‫ُموسىَعل ْيه َّ‬
‫ح ِييَ‬ ‫َاَلكْمهَو ْ‬
‫اَلبْرصَو يُ ْ‬ ‫ئ ْ‬ ‫ذا ك ُْمَعِ ْندِيَولكِنْ َانْطلِ ُقواَإِلىَعِ يسىَابْ ِ‬
‫نَم ْر يمَفإِنَّهَُيُ ْبر ِ ُ‬
‫ولَعِ يسىَل ْيسَذا ك ُْمَعِ ْندِيَولكِنْ َانْطلِ ُقواَإِلىَس ِّيدَِولدَِآدمََفإِنَّهَُأ َّو ُ‬
‫لَمنْ َ‬ ‫ا ْلم ْوتىَفي ُق ُ‬
‫ُمَ‬
‫شفعَلك َْ‬ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَفي ْ‬
‫ىَمح َّمدٍَص َّلىَ َّ‬‫َُاَل ْر ُضَي ْومَا ْلقِيامةَِانْطلِ ُقواَإِل ُ‬
‫ت ْنش ُّقَع ْنه ْ‬
‫َِالسَلمَر بَّهَُفي ُق َُ‬ ‫ْ‬
‫َّللاَُع َّزَوجلَّ َا ْئذنْ َ‬
‫ولَ َّ‬ ‫يلَعل ْيه َّ‬ ‫إِلىَر بِّك ُْمَع َّزَوجلَّ َقالَفي ْنطل ُِقَفيأ ِت ِ‬
‫يَج ْبر ِ ُ‬
‫َّللاَُع َّزَوَجلَّ َ‬
‫ولَ َّ‬‫ج ُمعةٍَو ي ُق ُ‬‫اجدًاَقدْ رَ ُ‬‫خ ُّرَس ِ‬‫يلَفي ِ‬
‫َِج ْبر ِ ُ‬ ‫لهَُوب ِّ‬
‫ش ْرهَُبِا ْلج َّنةَِقالَفي ْنطل ُِقَبِه ِ‬
‫اشفعْ َتُش َّفعْ َقالَفي ْرف ُعَرأْسهَُفَإِذاَنظرَإِلىَر بِّهَِع َّزَ‬ ‫سمعْ َو ْ‬‫اَمح َّمدُ َو ُقلْ َيُ ْ‬
‫ْ‬
‫ا ْرفعْ َرأسكَي ُ‬
‫ْ‬ ‫ج ُمعةٍَأُ ْ‬
‫اشفعْ َ‬ ‫سمعْ َو ْ‬ ‫َّللاَُع َّزَوجلَّ َا ْرفعْ َرأسكَو ُقلْ َيُ ْ‬
‫ولَ َّ‬ ‫خرىَفي ُق ُ‬ ‫اجدًاَقدْ رَ ُ‬
‫وجلَّ َخ َّرَس ِ‬
‫َِالسَلمَبِض ْبع ْيهَِفَي ْفت ُحَ َّ‬ ‫ُ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬
‫َّللاَُع َّزَ‬ ‫يلَعل ْيه َّ‬ ‫َج ْبر ِ ُ‬‫خذ ِ‬‫اجدًاَفيأ ُ‬‫بَلِيقعَس ِ‬ ‫تُش َّفعْ َقالَفيذه ُ‬
‫بَخل ْقتنِيَس ِّيدَولدَِ‬
‫يَر ِّ‬ ‫وجلَّ َعل ْيهَِمِ نْ َالدُّعاءَِش ْيئًاَل ْمَي ْفت ْ‬
‫حهَُعلىَبشرٍَق ُّطَفي ُق ُ‬
‫ولَأ ْ‬
‫َُاَل ْر ُضَي ْومَا ْلقِيامةَِوَلَف ْ‬
‫خرَح َّتىَإِنَّهَُليرِدَُعل َّ‬
‫يَ‬ ‫آدمَوَلَف ْ‬
‫خرَوأ َّولَمنْ َت ْنش ُّقَع ْنه ْ‬

‫شف ُعونَثُ َّمَيُق ُ‬

‫الَاد ُْعواَ‬ ‫واَالصدِّيقِينَفي ْ‬
‫ِّ‬ ‫ا ْلح ْوضَأ كْث ُرَمِ َّماَب ْينَص ْنعاءَوأ ْيلةَثُ َّمَيُق ُ‬
‫الَاد ُْع‬
‫جي ُءَال َّن ِبيَومعهَُا ْلعِ صاب ُةَوال َّن ِبيَومعهَُا ْلخ ْمس ُةَو ِّ ُ‬
‫اَلنْ ِبياءَقالَفي ِ‬
‫ْ‬
‫الس َّتةَوَال َّن ِب ُّ‬
‫يَ‬ ‫ُّ‬ ‫ُّ‬
‫واَالشهداءَفي ْ‬
‫شف ُعونَلِمنْ َأرادُواَوقالَفإِذاَفعل ْ‬
‫تَ‬ ‫ُّ‬ ‫ول ْيسَمعهَُأحدٌَثُ َّمَ ُيق ُ‬
‫الَاد ُْع‬
‫خ ُلواَج َّنتِيَمنْ َكانََلَ‬
‫َّللاَُع َّزَوجلَّ َأناَأ ْرح ُمَال َّراحِمِ ينَأ ْد ِ‬
‫ولَ َّ‬ ‫ُّ‬
‫الشهدا ُءَذلِكَقالَي ُق ُ‬

‫‪16‬‬
َ ْ‫َّللاَُع َّزَوجلَّ َانْ ُظ ُرواَ ِفيَال َّنارَِهل‬
َّ َ‫ول‬ُ ‫خ ُلونَا ْلج َّنةَقالَثُ َّمَي ُق‬
ُ ْ‫كَ َِبيَش ْيئًاَقالَفيد‬ ْ ُ‫ي‬
ُ ِ ‫شر‬
َ ُّ ‫ولَلهَُهلْ َعمِ ْلتَخ ْي ًراَق‬
َ‫ط‬ ُ ‫ج ًَلَفي ُق‬ ِ ‫ت ْلق ْونَمِ نْ َأحدٍَعمِ لَخ ْي ًراَق ُّطَقالَفي‬
ُ ‫جدُ ونَ ِفيَال َّنارَِر‬
‫حوا‬ ُ ِ‫سم‬ ْ ‫َّللاَُع َّزَوجلَّ َأ‬
َّ َ‫ول‬ُ ‫الشراءَِفي ُق‬ِّ ‫تَأُسامِ ُحَال َّناسَ ِفيَا ْلب ْيعَو‬ ُ ‫ولََلَغ َْيرَأنِّيَ ُك ْن‬
ُ ‫في ُق‬
ِ

ُ ‫ج ًَلَفي ُق‬
َ‫ولَلهَُهلْ َعمِ ْلتَخ ْي ًراَق ُّط‬ ُ ‫جونَمِ نْ َال َّنارَِر‬ ْ ‫حهَِإِلىَع ِبيدِيَثُ َّمَ ُي‬
ُ ِ ‫خر‬ ِ ‫سما‬
ْ ِ‫لِع ْبدِيَكإ‬
ْ ‫حر ِ ُقو ِنيَبِال َّنارَِثُ َّم‬
ُ ‫َاطحنُو ِنيَح َّتىَإِذاَ ُك ْن‬
َ‫ت‬ ُ ‫ولََلَغ ْيرَأنِّيَقدْ َأم ْر‬
ُّ ِ‫تَولدِيَإِذاَم‬
ْ ‫تَفأ‬ ُ ‫في ُق‬
ََ‫بَا ْلعالمِ ين‬ َّ ‫َّللاََِلَي ْق ِد ُرَعل‬ ‫ْ ن‬ ْ ‫لَف‬
ْ ‫اذه ُبواَ ِبيَإِلىَا ْلب‬ ْ ‫مِ ْثلَا ْل ُك‬
ُّ ‫يَر‬ ِ ‫حرَِفاذ ُرو ِيَ ِفيَال ِّر‬
َّ ‫يحَفو‬ ِ ‫ح‬
َ‫َّللاَُع َّزَوجلَّ َانْ ُظ ْر‬
َّ َ‫ول‬ُ ‫َّللاَُع َّزَوجلَّ َلِمَفع ْلتَذلِكَقالَمِ نْ َمخافتِكَقالَفي ُق‬
َّ َ‫أبدًاَفقال‬
ََُ‫سخ ُرَ ِبيَوأنْتَا ْلملِك‬ ُ ‫ِكَفإِنَّ َلكَمِ ْثلهَُوعشرةَأ ْمثالِهَِقالَفي ُق‬
ْ ‫ولَلِمَت‬ ِ ‫ىَم ْل‬
ٍ ‫كَأعْ ظ ِمَمل‬ ُ ‫إِل‬
ُّ ْ‫ْتَمِ ْنهَُمِ ن‬
.‫َالضحى‬ ِ ‫قالَوذاكَا َّلذِيَض‬
ُ ‫حك‬

15 Transmetohet se Ebu Bekr es-Siddiku r.a ka thënë: Një ditë i Dërguari

i Allahut (salallahu alejhi ue selem) u ngrit dhe fali namazin e sabahut,
pastaj u ul deri në drekë, pastaj i Dërguari i Allahut (‫ )ﷺ‬buzëqeshi.
Pastaj ai u ul aty ku ishte derisa fali drekën, ikindinë dhe akshamin, dhe
nuk foli derisa fali jacinë. Pastaj u ngrit dhe shkoi te familja e tij. Njerëzit
i thanë Ebu Bekrit: Pse nuk e pyet të Dërguarin e Allahut (salallahu
alejhi ue selem) se çfarë është puna? Sot ai bëri diçka që nuk e kishte
bërë kurrë më parë. Kështu ai e pyeti atë, e ai tha: "Po, më është treguar
se çfarë do të vijë nga kjo botë dhe ahireti". Brezat e mëparshëm dhe të
mëvonshëm u mblodhën në një vend dhe njerëzit u tmerruan nga kjo.
Ata shkuan te Ademi kur djersa gati do të arrinte në gojët e tyre dhe i
thanë: O Adem, ti je babai i njerëzve dhe Allahu xh.sh., të zgjodhi ty.
Ndërmjetëso për ne te Zoti yt, Ai tha: Unë jam në të njëjtën pozitë si ju.

17
Shkoni te babai juaj pas babait (meje), te Nuhu, "Allahu zgjodhi Ademin,
Nuhun (Nuhun), familjen e Ibrahimit (Abrahamit) dhe familjen e Imranit
mbi aleminë (njerëzit dhe xhinët)" Ali 'Imran 3:33.

Pastaj ata do të shkojnë te Nuhu dhe do të thonë: Ndërmjetëso te Zoti

yt për ne, sepse Allahu të zgjodhi ty dhe iu përgjigj lutjes tënde dhe nuk
la asnjë nga jobesimtarët në tokë (71:26). Ai do të thotë: Unë nuk jam ai
që dëshironi; shkoni te Ibrahimi se Allahu xh.sh., e morri për shok të
ngushtë (halil). Kështu ata do të shkojnë te Ibrahimi, por ai do të thotë:
Unë nuk jam ai që dëshironi; shkoni te Musa, sepse Allahu, qoftë i
lavdëruar dhe i lartësuar, i foli drejtpërdrejt atij (4:164). Por Musa do të
thotë: Unë nuk jam ai që dëshironi; shkoni te Isai i biri i Merjemes, sepse
ai i shëroi të verbërit dhe lebrozët dhe i nxori të vdekurit. Por Isau do të
thotë: Unë nuk jam ai që dëshironi; shkoni te prijësi i bijve të Ademit,
sepse ai është i pari për të cilin u ça toka në Ditën e Kijametit. Shkoni te
Muhammedi, se ai do të ndërmjetësojë për juve te Zoti juaj, qoftë i
madhëruar dhe i lartësuar. Pastaj (Pejgamberi) do të shkojë dhe Xhibrili
do të vijë te Zoti i tij dhe Allahu i Madhëruar do të thotë: Jepni leje dhe
përgëzojeni atë për Xhennet. Do ta marrë Xhibrili dhe do të bjerë në
sexhde për një javë. Allahu xh.sh. do të thotë: Ngrite kokën o Muhamed;
fol dhe do të dëgjohesh, ndërmjetëso dhe ndërmjetësimi yt do të
pranohet. Kështu ai do të ngrejë kokën dhe kur të shikojë Zotin e tij,
qoftë i madhëruar dhe i lartësuar, do të bjerë në sexhde edhe një javë.
Allahu xh.sh. do të thotë: Ngrite kokën o Muhamed; fol dhe do të
dëgjohesh, ndërmjetëso dhe ndërmjetësimi yt do të pranohet. Ai do të

18
fillojë të bjerë përsëri në sexhde, por Xhibrili (paqja qoftë mbi të) do t'i
kapë krahët e tij dhe Allahu xh.sh do ta inspiroj që të thotë disa lutje që
asnjë njeri nuk i ka thënë më herët, do të thotë: 'O Zot, Ti më krijove si
prijës të bijve të Ademit dhe pa mburrje; i pari për të cilin është çarë
toka në Ditën e Kijametit dhe nuk ka mburrje; në Haudin tim do të vijnë
më shumë njerëz sesa mund të ketë ndërmjet San‘a’s dhe Eljas.’ Pastaj
do të thuhet: Thirrni Siddikët që të ndërmjetësojnë. Pastaj do të thuhet:
Thirrni pejgamberët. Pra, një profet do të vijë me një grup, një profet
tjetër do të vijë me pesë ose gjashtë veta, dhe një profet tjetër do të vijë
pa askënd. Pastaj do të thuhet: Thirrni shehidët që të ndërmjetësojnë
për kë të duan.

Kur dëshmorët e bëjnë këtë, Allahu xh.sh. do të thotë: Unë jam më i

mëshirshmi i mëshiruesve; Unë pranoj në Xhenetin Tim këdo që nuk më
bën shok Mua.

Kështu ata do të hyjnë në Xhenet. Pastaj Allahu xh.sh. do të thotë:

Shikoni në Xhehenem; a mund të gjeni dikë që ka bërë ndonjë gjë të
mirë? Dhe ata do të gjejnë një njeri në Xhehenem dhe Ai do t'i thotë: A
ke bërë ndonjëherë ndonjë të mirë? Ai do të thotë: Jo, vetëm se kam
qenë i qetë me njerëzit në blerje dhe shitje. Dhe Allahu, xh.sh., do të
thotë: Tregohuni të lehtë me robin Tim ashtu siç ishte ai me robërit e Mi.
Pastaj do të nxjerrin një njeri nga Xhehennemi dhe Ai do t'i thotë: A ke
bërë ndonjëherë ndonjë të mirë? Ai do të thotë: Jo, vetëm se i kam

19
porositur djemtë e mi: Kur të vdes, më digjni me zjarr, pastaj më bluani
derisa të bëhem si pluhur. Pastaj më çoni në det dhe më shpërndani në
erë, se Zoti im nuk do të më caktojë mua asnjëherë (se pasha Allahun,
nëse Ai më merr në dorë, do të më dënojë ashtu si askënd më parë!)
Allahu i Madhëruar do të thotë: Pse e bëre këtë? Ai do të thotë: (jo nga
mohimi) Nga frika prej Teje. Dhe Allahu, xh.sh. do të thotë: Shikoni
mbretërinë e mbretit më të madh dhe do të keni të ngjashme me të dhe
dhjetëfish më shumë. Ai do të thotë: A po tallesh me mua kur ti je
suprem? Ai Pejgamberi (‫ )ﷺ‬tha: "Kjo është ajo që unë po buzëqeshja në
kohën e duhasë".

Për këtë hadith kanë folur dijetarët shumë duke ia përshtatur principeve
Islame si p.sh

Kjo për shkak se bazë e ehlu sunnetit është se Pasuesit e teuhidit

definitivisht do të hyjnë në xhennet dhe ky princip është stabilizuar me
Librin, sunnetin dhe Ixhmanë (koncesusin e muslimanëve) dhe kur një
hadith vjen dhe kontradikton këtë, atëherë është vaxhib që hadithit ti
bëhet te´vil (shpjegim) në akordim ose simbas atij principi

(Sherhu Muslim 1/99).

20
Për më shumë askush nuk e përdori këtë transmetim apo të tjerë të
ngjashëm për arsyetim në kufr e shirk vetëmse të mëvonshmit me akide
xhehmije të cilët përdorin muteshabihat dhe lëjnë anash muhkemet
Allahu na ruajt. Ajetet Muhkeme janë te qarta me nje kuptim ndërsa
muteshabiha me dy ose me shume kuptime.

d.m.th këtij hadithi i bëhet te'uil ngase askush nuk dyshon ne Cilsitë e
Allahut vetëmse një kafir dhe fjala e plakut është thene nga hutia e frika
e madhe sikur rasti i atij që iu përzie e u drejtua Allahut dhe tha " ti je
robi im un jam zoti yt" ..

16 َ‫يل‬
ُ ِ‫سماع‬
ْ ِ‫َقالَحدَّثناَإ‬،‫َمعا ِو ية‬ ِ ‫اش ُمَبْنُ َا َْلق‬
ُ ‫َقالَحدَّثناَ ُزه ْيرٌَيعْ نِيَابْن‬،‫اس ِم‬ ِ ‫حدَّثناَه‬
َ َّ‫َّللاَع َّزَوجل‬
َّ َ‫َّللاَُع ْنهَُفحمِ د‬
َّ َ‫ضي‬ ٌ ‫َقالَحدَّثناَق ْي‬،ٍ‫بْنُ َأ ِبيَخالِد‬
ِ ‫َقالَقامَأبُوَب ْكرٍَر‬،‫س‬
ُ ‫وأ ْثنىَعل ْيهَِفقالَياَأ يُّهاَال َّن‬
ْ ‫اسَإِنَّك ُْمَت ْقر ُءونَه ِذه‬
َ‫َِاْليةَ{ياَأ يُّهاَا َّلذِينَآمنُواَعل ْيك ُْم‬
َِ‫َاْليةَِوإِنَّك ُْمَتض ُعونهاَعلىَغ ْير‬ ْ ِ ‫خر‬ َْ ‫أنْ ُفسك ُْمََلَي ُض ُّرك ُْمَمنْ َضلَّ َإِذاَاهْ تد ْي ُت‬
ِ ‫م}َإِلىَآ‬
ُ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَي ُق‬
َ‫ولَإِنَّ َال َّناسَإِذاَرأ ْواَا ْل ُم ْنكر‬ َّ َ‫َّللاَص َّلى‬َِّ َ‫سول‬ ُ ‫تَر‬ ُ ْ‫ضعِ هاَوإِنِّيَسمِ ع‬
ِ ‫م ْو‬
ُ ‫َّللاَُع ْنهَُي ُق‬
َ‫ولَيا‬ َّ َ‫ضي‬ ُ ْ‫َّللاَُأنْ َي ُع َّمهُ ْمَبِعِ قابِهَِقالَوسمِ ع‬
ِ ‫تَأباَب ْكرٍَر‬ َّ َ‫وَلَيُغ ِّي ُروهَُأ ْوشك‬
.‫ان‬ ِ ْ ‫ِبَل‬
َِ ‫ِْليم‬ ُ ‫اسَإ ِيَّاك ُْمَوا ْلكذِبَفإِنَّ َا ْلكذِب‬
ٌ ‫َمجان‬ ُ ‫أ يُّهاَال َّن‬

16 Kaisi tha: Ebu Bekri r.a u ngrit dhe lavdëroi dhe madhëroi Allahun, e
pastaj tha: O njerëz, ju lexoni këtë Ajet: “O ju që besuat! Kujdesuni për
veten tuaj. Askush nuk ju dëmton nëse ndiqni ju udhëzimin (deri në
fund)...” [el-Maide 105], por ju nuk e interpretoni atë siç duhet. E kam

21
 dëgjuar të Dërguarin e Allahut (sal-lAllahu alejhi ue sel-lem) duke
thënë: “Nëse njerëzit e shohin të keqen dhe nuk e ndryshojnë atë, së
shpejti Allahu do t'u dërgojë dënimin e Tij të gjithëve.” Ai (Kajsi) tha:
Kam dëgjuar Ebu Bekrin r.a duke thënë: O njerëz, kini kujdes gënjeshtrës
se gënjeshtra është në kundërshtim me besimin.

17 َ‫َسل ْيمَبْن‬
ُ َُ‫َقالَسمِ عْ ت‬،ٍ‫خم ْير‬ ْ ‫َقالَأ‬،‫اَشعْ ب ُة‬
ُ َ ُ‫خبر ِنيَيز ِيدُ َبْن‬ ُ ‫َقالَحدَّثن‬،‫اش ٌم‬
ِ ‫حدَّثناَه‬
َ‫ِّثَعنْ َأ ِبي‬ ُ ‫َيُحد‬،ِّ‫نَأ ْوسطَا ْلبج ِلي‬ ِ ْ‫سماعِ يلَب‬ْ ِ‫نَإ‬ِ ْ‫ِّثَعنْ َأ ْوسطَب‬ ُ ‫ج ًَلَمِ نْ َح ِْميرَيُحد‬
ُ ‫َر‬،ٍ‫عامِ ر‬
َ‫َّللاَص َّلى‬ ِّ
َِّ َ‫ول‬ ُ ‫س‬ُ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَقالَقامَر‬
َّ َ‫َّللاَِص َّلى‬
َّ َ‫ول‬
ُ ‫س‬ ُ ‫َتُ ُوفيَر‬،‫َأنَّهَُسمِ عهَُحِين‬،ٍ‫ب ْكر‬
َ‫قَفإِنَّهَُمعَا ْل َِب ِّر‬
ِ ْ‫الصد‬ ُ ُ
ِّ ِ‫لَمقامِ يَهذاَث َّمَبكىَث َّمَقالَعل ْيك ُْمَب‬ ِ ‫َاَل َّو‬ْ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَعام‬
َّ
َ‫معافاةَفإِنَّ ُه‬
َُ ‫َّللاَا ْل‬ ُ ‫وهُماَ ِفيَا ْلج َّنةَِوإ ِيَّاك ُْمَوا ْلكذِبَفإِنَّهَُمعَا ْل ُف‬
َّ َ‫جورَِوهُماَ ِفيَال َّنارَِوس ُلوا‬
َ‫ِينَش ْيئًاَخ ْي ًراَمِ نْ َا ْل ُمعافاةَِثُ َّمَقالََلَتقاط ُعواَوَلَتداب ُرواَوَل‬
ِ ‫لَبعْ دَا ْليق‬ ُ ‫ل ْمَيُ ْؤتَر‬
ٌ ‫ج‬
.‫خوانًا‬
ْ ِ‫َّللاَِإ‬
َّ َ‫تباغ ُضواَوَلَتحاسدُ واَوكُونُواَعِ باد‬

17 Transmetohet nga Evsat bin Ismail el-Baxhali se ai e dëgjoi Ebu

Bekrin r.a, kur Pejgamberi alejhi selam kishte ndërruar jetë duke thënë: I
Dërguari i Allahut (‫ )ﷺ‬qëndroi vitin e kaluar në këtë vend ku po qëndroj
unë. Pastaj Ebu Bekri qau, pastaj tha: “Duhet t'i përmbaheni të vërtetës,
sepse me të vjen drejtësia dhe të dyja të çojnë në Xhennet. Dhe duhet të
keni kujdes nga gënjeshtra, sepse me të vjen imoraliteti dhe të dyja të
çojnë në Xhehenem. Luteni Allahun për mirëqenje, sepse askujt nuk i
jepet asgjë, pas bindjes (në Iman) sesa (siguria) mirëqenja .” Pastaj ai
tha: “Mos i shkëputni lidhjet me njëri-tjetrin, mos i ktheni shpinën njëri-

22
tjetrit, mos mbani mëri njëri-tjetrin, mos e kini zili njëri-tjetrin dhe jini
robër të Allahut, vëllezër”.

18 َ‫نَع ْب ِد‬
ِ ‫حم ْيدَِ ْب‬
ُ َ ْ‫َعن‬،‫ِي‬ ْ ‫َّللا‬
ِّ ‫َِاَل ْود‬ َّ َِ‫نَع ْبد‬ِ ‫َعنْ َدا ُودَ ْب‬،‫َقالَحدَّثناَأ ُبوَعوانة‬، ُ‫حدَّثناَع َّفان‬
َ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَوأ ُبوَب ْكرٍَ ِفيَطائِفةٍَمِ نْ َا ْلمدِين َِةَقال‬
َّ َ‫َّللاَِص َّلى‬ ِّ
َّ َ‫ول‬ ُ ‫س‬ ُ ‫َقالَتُ ُوفيَر‬،‫ن‬ِ ‫حم‬ْ ‫ال َّر‬
ُ
ُ ‫ج ِههَِفق َّبلهَُوَقالَفِداكَأ ِبيَوأ ِّميَماَأ ْطيبكَح اياَوم ِّي ًتاَمات‬
َ‫َمح َّم ٌد‬ ْ ‫فجاءَفكشفَعنْ َو‬
َ‫ان‬ ْ ْ
ِ َ‫بَالكعْ بةَِفذكرَالحدِيثَقالَفانطلقَأبُوَب ْكرٍَو ُعم ُرَيتقاود‬ ْ ِّ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَور‬
َّ َ‫ص َّلى‬
َ‫َّللاَِص َّلى‬
َّ َ‫ول‬
ُ ‫س‬ ُ ‫يَاَلنْصارَِوَلَذكرهَُر‬ْ ‫كَش ْيئًاَأُنْزِلَ ِف‬ َْ ‫ح َّتىَأت ْوه ُْمَفتك َّلمَأبُوَب ْكرٍَول‬
ْ ‫مَي ْت ُر‬
َُّ َ‫َّللاَِص َّلى‬ ْ
َِ‫َّللاَعل ْيه‬ َّ َ‫سول‬ ُ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَمِ نْ َشأن ِِه ْمَإِ ََّلَوذكرهَُوقالَولقدْ َعل ِْم ُت ْمَأنَّ َر‬
َّ
َ ْ‫َاَلنْصارَِولقد‬ ُ ‫َاَلنْصا ُرَوا ِديًاَسلك‬
ْ ‫ْتَوادِي‬ ْ ‫ت‬ ُ ‫وس َّلمَقالَل ْوَسلكَال َّن‬
ْ ‫اسَوَا ِديًاَوسلك‬
َ‫شَ ُوَل ُةَهذا‬ ُ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَقالَوأنْتَقاعِ د‬
ٌ ‫ٌَقر ْي‬ َّ َ‫َّللاَِص َّلى‬
َّ َ‫سول‬
ُ ‫عل ِْمتَياَسعْ دُ َأنَّ َر‬
ْ ‫اجرِهِ ْمَقالَفقالَلهَُسعْ دٌَصد ْقتَن‬
َ ُ‫حن‬ ِ ‫اج َُره ُْمَتب ٌعَلِف‬
ِ ‫اسَتب ٌعَلِب ِّرهِ ْمَوف‬ ْ
ِ ‫اَل ْمرَِفب ُّرَال َّن‬
‫َاَلُمرا َُء‬
ْ ‫ا ْل ُوزرا ُءَوأنْ ُت ْم‬.

18 Transmetohet se Humejd bin Abdurrahmani ka thënë: Kur i Dërguari

i Allahut (‫ )ﷺ‬vdiq, Ebu Bekri ishte në një pjesë tjetër të Medinës. Ai
erdhi, ia zbuloi fytyrën, e puthi dhe i tha: Babai dhe nëna ime u bëfshin
kurban për ty; sa i mire dukesh ne jetë dhe në vdekje. Muhamedi (‫ )ﷺ‬ka
vdekur, pasha Zotin e Qabes... Pastaj Ebu Bekri r.a dhe Omeri r.a u
mblodhën te njerëzit, Ebu Bekri foli dhe nuk la asgjë që ishte shpallur në
lidhje me ensarët apo atë që iu shpall të Dërguarit të Allahut (‫ )ﷺ‬për ta,
vetëmse e tha. Dhe tha: Ju e dini se i Dërguari i Allahut (‫ )ﷺ‬ka thënë:
"Nëse njerëzit do të ecnin në një drejtim dhe ensarët në një drejtim
tjetër, unë do të ecja në drejtim të ensarëve." E di, o Sa'd, se i Dërguari i

23
Allahut (‫ )ﷺ‬tha, kur ju ishit ulur këtu: "Kurejshët do të jenë në krye të
kësaj çështjeje (Islamit), kështu që njerëzit e drejtë janë vetëm pasues të
të mirëve dhe zullumqarët në mesin e njerëzve nuk janë veçse pasues të
zullumqarëve.' Sa'di i tha atij: Ti ke thënë të vërtetën: ne jemi këshilltarë
(vezira) dhe ju jeni udhëheqës (emira).

19 َ‫ل‬
ِ ْ‫َمِ نْ َأَه‬،‫ل‬
ٌ ‫ج‬ ُ ‫َقالَحدَّثناَا ْلع َّط‬،‫اش‬
ُ ‫َقالَحدَّثنِيَر‬،ٍ‫افَبْنُ َخالِد‬ ٍ ‫يَبْنُ َع َّي‬
ُّ ‫حدَّثناَع ِل‬
َ‫تَأ ِبي‬
ُ ْ‫َقالَسمِ ع‬،‫ِّيق‬ ِّ ٍ ‫نَأ ِبيَب ْكر‬
ِ ‫َالصد‬ ِ ْ‫نَب‬
ِ ‫حم‬
ْ ‫نَع ْبدَِال َّر‬
ِ ْ‫َّللاَِب‬ ِ ْ‫ا ْلب ْصرةَِعنْ َط ْلحةَب‬
َّ َِ‫نَع ْبد‬
َ‫سول‬ َ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَي‬
َ ُ ‫اَر‬ َّ َ‫َّللاَِص َّلى‬
َّ َ‫ول‬ِ ‫س‬
ُ ‫تَلِر‬ ُ ‫ول‬
ُ ‫َق ْل‬ ُ ‫َوهُوَي ُق‬،ٍ‫َسمِ عَأباَب ْكر‬،ُ‫َأنَّ َأباه‬،‫ي ْذ ُك ُر‬
ُ ‫َفرِغَمِ ْنهَُقال‬
ََُ‫َق ْلت‬ ُ ْ‫فَقالَبلْ َعلىَأ ْمرٍَقد‬
ٍ ‫َم ْؤتن‬ ُ ‫لَعلىَم‬
ُ ٍ ‫اَفرِغَمِ ْنهَُأ ْوَعلىَأ ْمر‬ ُ ‫َّللاَِا ْلعم‬
َّ
ُ َ‫سرٌَلِما‬
.‫خلِقَل َُه‬ َّ ‫ٌَّمي‬
ُ ‫َّللاَِقالَ ُكل‬
َّ َ‫سول‬ ُ ‫ففِيمَا ْلعم‬
ُ ‫لَياَر‬

19 Transmetohet se Talha bin Abdullah bin Abdurrahman bin Ebi Bekr

es-Siddik r.a ka thënë: Dëgjova babanë tim duke thënë se babai i tij e
dëgjoi Ebu Bekrin duke thënë: I thashë të Dërguarit të Allahut (‫)ﷺ‬: O i
Dërguar i Allahut, a po përpiqemi për diçka që tashmë është vendosur
apo për diçka që vendoset derisa ndodhin ngjarjet? Ai tha: "Përkundrazi
për diçka që tashmë është vendosur." Unë thashë: Pse të përpiqemi, o i
Dërguar i Allahut? Ai tha: “Çdo personi do t'i mundësohet të bëjë atë
për të cilën është krijuar.`

24
 ‫َاَلنْصارَِمِ نْ َ ‪20‬‬
‫ل‪َ،‬مِ نْ ْ‬
‫ج ٌ‬ ‫ي‪َ،‬قالَأ ْ‬
‫خبرنِيَر ُ‬ ‫نَال ُّزهْ ر ِ ِّ‬
‫ب‪َ،‬ع ِ‬ ‫خبرن ُ‬
‫اَشع ْي ٌ‬ ‫ان‪َ،‬قالَأ ْ‬
‫حدَّثناَأبُوَا ْليم ِ‬
‫ابَال َّن َِب ِّ‬
‫يَ‬ ‫اَلَمِ نْ َأ ْصح ِ‬ ‫َّللاَُع ْنهَُيُحد ُ‬
‫ِّثَأنَّ َرِج ً‬ ‫ضيَ َّ‬ ‫َع ْثمانَبْنَع َّفانَر ِ‬ ‫لَا ْل ِف ْقهَِأنَّهَُسمِ ع ُ‬
‫أهْ ِ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَحزِنُواَعل ْيهَِح َّتىَكادَ‬ ‫يَص َّلىَ َّ‬ ‫ِّ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِوس ََّلمَحِينَتُ ُوفيَال َّن ِب ُّ‬
‫ص َّلىَ َّ‬
‫ُ‬ ‫َع ْثمانُ َو ُك ْن ُ‬
‫َاْلطامِ َم َّرَ‬‫ِسَ ِفيَظِ لِّ َأ ُطمٍ َمِ نْ ْ‬‫تَمِ ْنهُ ْمَفب ْيناَأناَجال ٌ‬ ‫سَقال ُ‬ ‫بعْ ُضهُ ْمَ ُيو ْ‬
‫س ِو ُ‬
‫َّللاَُع ْنهَُفس ََّلمَعليَفل ْمَأ ْ‬
‫ش ُع ْرَأنَّهَُم َّرَوَلَس َّلمَفانْطلق ُ‬
‫َعم ُرَح َّتىَدخلَ‬ ‫ضيَ َّ‬‫َعم ُرَر ِ‬
‫ي ُ‬
‫َّ‬ ‫عل َّ‬
‫ىَع ْثمانَفس َّل ْم ُ‬
‫تَعل ْي ِهَ‬ ‫ج ُبكَأنِّيَمر ْر ُ‬
‫تَعل ُ‬ ‫َّللاَُع ْنهَُفقالَلهَُماَيُعْ ِ‬
‫ضيَ َّ‬‫علىَأ ِبيَب ْكرٍَر ِ‬

‫َّللاَُع ْنهَُح َّتىَس َّلماَعل َّ‬

‫يَ‬ ‫ضيَ َّ‬‫َالسَلمَوأ ْقبلَهُوَوأبُوَب ْكرٍَ ِفيَ ِوَليةَِأ ِبيَب ْكرٍَر ِ‬
‫ي َّ‬ ‫فل ْمَي ُردََّعل َّ‬
‫َعم ُرَفذكرَأنَّهَُم َّرَعل ْيكَفس َّلمَفل ْمَت ُردََّعل ْيهَِا َّ‬
‫لسَلمَ‬ ‫جمِ يعً اَثُ َّمَقالَأبُوَب ْكرٍَجاء ِنيَأ ُ‬
‫خوك ُ‬
‫َّللاَِلقدْ َفع ْلتَول ِك َّنهاَ‬
‫َعم ُرَبلىَو َّ‬
‫تَفقال ُ‬ ‫تَماَفع ْل ُ‬ ‫َق ْل ُ‬‫فماَا َّلذِيَحملكَعلىَذلِكَقال ُ‬

‫تَأنَّكَمر ْرتَوَلَس َّل ْمتَقالَأبُوَب ْكرٍَصَدقَ‬ ‫َّللاَِماَشع ْر ُ‬ ‫تَو َّ‬ ‫ُع ِّب َّي ُتك ُْمَياَبنِيَأُم َّيةَقال ُ‬
‫َق ْل ُ‬
‫َّللاَُع ْنهَُ‬
‫ضيَ َّ‬ ‫َع ْثمانُ َر ِ‬
‫تَأجلْ َقالَماَهُوَفقال ُ‬ ‫ُع ْثمانُ َوقدْ َشغلكَعنْ َذَلِكَأ ْمرٌَف ُق ْل ُ‬
‫سألهَُعنْ َنجاةَِهذ ْ‬
‫اَاَل ْم َر َِقالَأبُوَ‬ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَق ْبلَأنْ َن ْ‬ ‫توفَّىَ َّ‬
‫َّللاَُع َّزَوجلَّ َن ِب َّيهَُص َّلىَ َّ‬
‫ُ‬ ‫تَإِل ْيهَِف ُق ْل ُ‬
‫ب ْكرٍَقدْ َسأ ْل ُتهَُعنْ َذلِكََقالَف ُق ْم ُ‬
‫َبهاَقالَأبُوَ‬ ‫َُبأ ِبيَأنْتَوأ ِّميَأنْتَأح ُّق ِ‬‫تَله ِ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَمنْ َ‬
‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫ولَ َّ‬‫س ُ‬ ‫اةَهذ ْ‬
‫اَاَل ْمرَِفقالَر ُ‬ ‫َّللاَِماَنج ُ‬
‫سولَ َّ‬ ‫تَياَر ُ‬ ‫ب ْكر ٍ ُ‬
‫َق ْل ُ‬
‫اةٌ‬
‫يَف ِهيَلهَُنج َ‬ ‫‪.‬ق ِبلَمِ ِّنيَا ْلكلِمةَا َّلتِيَعر ْض ُ‬
‫تَعلىَع ِّميَفردَّهاَعل َّ‬

‫‪20 Transmetohet se Ez-Zuhri ka thënë: Një burrë nga ensarët, i cili ishte‬‬
‫‪dijetar, më tha se kishte dëgjuar Uthman bin Affanin (Allahu e‬‬
‫‪), kur Profeti‬ﷺ( ‪mëshiroftë) duke treguar se disa nga shokët e Profetit‬‬
‫‪) vdiq, u pikëlluan aq shumë sa disa prej tyre nuk ishin pothuajse të‬ﷺ(‬
‫‪vetëdijshëm për atë që po ndodhte rreth tyre. Othmani tha: Unë isha një‬‬
‫‪prej tyre. Ndërsa isha ulur nën hijen e një fortese të vogël, Omeri kaloi‬‬
‫‪pranë meje dhe më përshëndeti, dhe unë nuk e kuptova se ai më kishte‬‬
‫‪kaluar ose më kishte përshëndetur, Omeri shkoi te Ebu Bekri dhe i tha:‬‬
‫‪A mendon kështu? A është e drejtë që kalova pranë Othmanit dhe e‬‬

‫‪25‬‬
 përshëndeta dhe ai nuk ma ktheu përshëndetjen? Ai dhe Ebu Bekri
erdhën, kur Ebu Bekri ishte emëruar kalif dhe të dy më përshëndetën.
Pastaj Ebu Bekri tha: Vëllai yt ‘Omeri erdhi tek unë dhe më tha se ai
kaloi pranë teje dhe të përshëndeti, por ti nuk ia ktheve përshëndetjen;
çfarë ju shtyu ta bëni këtë? I thashë: Nuk e bëra këtë. Omeri tha: Po,
pasha Allahun, ju e keni bërë këtë, por keni shumë krenari, o Benu
Umeje. I thashë: Pasha Allahun, nuk e kuptova se më kishe kaluar apo
më përshëndete. Ebu Bekri tha: 'Othmani po thotë të vërtetën; ju
shqetëson diçka? I thashë: Po. Ai tha: Çfarë është ajo? Uthmani tha:
Allahu xh.sh e ka bërë të vdesë Profeti i Tij (‫ )ﷺ‬para se ta pyesnim për
shpëtimin për veten tonë, Ebu Bekri tha: E pyeta për këtë. (Uthmani)
tha: U ngrita dhe i thashë: U bëftë kurban babai dhe nëna ime, ti ishe më
meritor ta pyesje. Ebu bekri tha i thashë o i dërguari i Allahut çfarë
është shpëtimi ?, Ai tha: “Kush e pranon këtë fjalë nga unë që i kërkova
xhaxhait tim, por ai e refuzoi, kjo është shpëtim për të”.

21 َ‫ش‬ ُ ْ‫َمِ ن‬،‫خ‬

ٍ ‫َقر ْي‬ ٌ ‫َقالَحدَّثنِيَش ْي‬،ِ‫َقالَحدَّثنَاَب ِق َّي ُةَبْنُ َا ْلولِيد‬،ِ‫حدَّثناَيز ِيدُ َبْنُ َع ْبدَِر بِّه‬
ٍَ‫َقالَقالَأبُوَب ْكر‬،‫يَس ْفيان‬ ُ
ُ ‫نَأ ِب‬ ِ ْ‫َعنْ َيز ِيدَب‬،‫نَأ ِبيَأم َّية‬ ِ ْ‫جنادةَب‬
ُ َ ْ‫َعن‬،‫نَح ْيوة‬ ِ ْ‫عنْ َرجاءَِب‬
َ‫اْلِمار ِة‬ ً َّ
ْ ِ‫َّللاَُع ْنهَُحِينَبعثنِيَإِلىَالشامِ َياَيز ِيدُ َإِنَّ َلكَقرابةَعس ْيتَأنْ َتُ ْؤثِره ُْمَب‬ َّ َ‫ضي‬ ِ ‫ر‬
َِ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَقالَمنْ َو ِليَمِ نْ َأ ْم َر‬
َّ َ‫َّللاَِص َّلى‬
َّ َ‫سول‬ ُ ‫افَعل ْيكَفإِنَّ َر‬ ُ ‫وذلِكَأ كْب ُرَماَأخ‬

َ‫َّللاَُمِ ْنهَُص ْر ًفاَوَل‬ َّ َ‫اةَفعل ْيهَِلعْ ن ُة‬

ُ ‫َّللاََِلَي ْقب‬
َّ َ‫ل‬ ً ‫ًاَمحاب‬
ُ ‫سلِمِ ينَش ْيئًاَفأ َّمرَعل ْي ِه ْمَأحد‬ْ ‫ا ْل ُم‬
َِ‫ًاَبغ ْير‬ َّ َ‫َّللاَِفقدْ َانْتهكَ ِفيَحِمى‬
ِ ‫َّللاَِش ْيئ‬ َّ َ‫عدْ ًَلَح َّتىَيُدْ خِلهَُجه َّنمَومنْ َأعْ طىَأحدًاَحِمى‬
َّ َ‫تَمَِ ْنهَُذ َِّم ُة‬
.ََّ‫َّللاَِع َّزَوجل‬ َّ َ‫ح ِّقهَِفعل ْيهَِلعْ ن ُة‬
ْ ‫َّللاَِأ ْوَقالَتب َّرأ‬

26
21 Transmetohet se Jezid bin Ebi Sufjani ka thënë: Ebu Bekri r.a më tha,
kur më dërgoi në Sham: O Jezid, ti ke të afërm dhe mund t'u japësh
atyre përparësi në caktimin e pozitave të autoritetit; kjo është gjëja më e
rëndë që kam frikë për ty, sepse i Dërguari i Allahut (salallahu alejhi ue
selem) ka thënë: "Kushdo që caktohet në krye të ndonjë çështjeje të
muslimanëve dhe cakton mbi ta dikë me favorizim, mallkimi i Allahut
qoftë mbi të dhe Allahu nuk do t'ia pranojë asnjë vepër (obligim apo
nafile) derisa ta futë në Xhehenem. Dhe kushdo që e lejon dikë që t'i
kalojë kufijtë e shenjtë të caktuar nga Allahu, ai i ka shkelur kufijtë e
shenjtë të Allahut në mënyrë të paligjshme dhe mallkimi i Allahut do të
jetë mbi të dhe Allahu do ta braktisë atë".

22 َ ْ‫َعن‬،‫س‬ ْ ‫َاَل‬
ِ ‫خن‬ ْ ُ‫َقالَحدَّثنِيَ ُبك ْي ُرَ ْبن‬،‫ِي‬ ْ ‫َقالَحدَّثناَا ْلم‬،‫اس ِم‬
ُّ ‫س ُعود‬ ِ ‫اش ُمَ ْبنُ َا ْلق‬ِ ‫حدَّثناَه‬
َ‫يتَس ْبعِ ين‬ُ ِ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَأُعَْط‬
َّ َ‫َّللاَِص َّلى‬
َّ َ‫ول‬ ُ ‫س‬ ُ ‫َقالَقالَر‬،‫يق‬ ِّ ٍ ‫َعنْ َأ ِبيَب ْكر‬،‫ل‬
ِ ‫َالص َِّد‬ ٍ ‫ج‬
ُ ‫ر‬
َ‫ل‬
ٍ ‫ج‬
ُ ‫بَر‬ ْ ُ ُ ْ ْ
ِ ‫جو ُههُ ْمَكالقمرَِل ْيلةَالبدْ رَِوقلوبُهُ ْمَعلىَقل‬ ُ ‫ابَ ُو‬ ْ ُ ُ
ٍ ‫ألفاَيدْ خلونَالج َّنةَبِغ ْيرَِحِس‬ ً ْ
َ‫َّللا‬ ِ ‫حدٍَس ْبعِ ينَأ ْل ًفاَقالَأبُوَب ْكرٍَر‬
َُّ ََ‫ضي‬ ِ ‫ْتَرب ِّيَع َّزَوجلَّ َفزاد ِنيَمعَكُلِّ َوا‬
ُ ‫استزد‬
ْ ‫حدٍَف‬
ِ ‫وا‬
‫اتَا ْلبوادِي‬ َّ ‫يبَمِ نْ َح‬
ِ ‫اف‬ ٌ ‫ص‬ِ ‫لَا ْل ُقرىَو ُم‬
ِ ْ‫َآتَعلىَأه‬ ُ ‫ع ْنهَُفرأ ْي‬.
ٍ ‫تَأنَّ َذلِك‬

22 Transmetohet se Ebu Bekr es-Siddiku r.a ka thënë: I Dërguari i

Allahut (salallahu alejhi ue selem) tha: “Më janë dhënë shtatëdhjetë mijë
të cilët do të hyjnë në Xhenet pa dhënë llogari; fytyrat e tyre do të jenë

27
si hëna në natën kur është e plotë dhe zemrat e tyre do të jenë si zemra
e një njeriu të vetëm. Unë i kërkova Zotit tim, te madhëruar dhe te
lartësuar, për më shumë dhe Ai më dha më shumë, me secilin
shtatëdhjetë mijë te tjere.” Ebu Bekr es-Siddiku tha: E pashë se kjo u
referohej njerëzve që jetonin në fshatera dhe përfshinte disa prej tyre qe
jetojnë në buzë të luginave.

23 َ‫ن‬
ِ ‫َع‬،ٍ‫َمجاهِ د‬
ُ ْ‫َعن‬،ٍ‫نَز ْيد‬
ِ ْ‫يَب‬
ِّ ‫َعنْ َع ِل‬،‫ص‬ِ ‫َعنْ َز ِيادٍَا ْلج َّصا‬،ٍ‫َّابَبْنُ َعطاء‬
ِ ‫حدَّثناَع ْبدُ َا ْلوه‬
َ ْ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَمنْ َيعْ مل‬
َّ َ‫َّللاَِص َّلى‬
َّ َ‫ول‬ُ ‫س‬ ُ ‫َي ُق‬،ٍ‫تَأباَب ْكر‬
ُ ‫ولَقالَر‬ ُ ْ‫َقالَسمِ ع‬،‫َعمر‬
ُ ‫ن‬ِ ْ‫اب‬
‫َبهَِ ِفيَال ُّدنْيا‬
ِ ‫جز‬
ْ ُ‫سو ًءاَي‬.
ُ

23 Transmetohet se Ibn Omeri ka thënë: Kam dëgjuar Ebu Bekrin r.a

duke thënë: I Dërguari i Allahut (salallahu alejhi ue selem) ka thënë:
"Kushdo që bën keq do të shpërblehet (do të ju kthehet) për të dunja
(këtë botë)".

24 ٍَ‫َاَلنْصار‬
ْ ْ‫َمِ ن‬،‫ل‬
ٌ ‫ج‬ ْ ‫ابَأ‬
ُ ‫خبرنِيَر‬ ُ ‫حدَّثناَيعْ ُق‬
ِ ُ‫َقالَقالَابْن‬،‫َعنْ َصال ٍِح‬،‫َحدَّثناَأ ِبي‬،‫وب‬
ٍَ ‫َشه‬
َُّ َ‫يَص َّلى‬
َ‫َّللا‬ ِّ ‫ابَال َّن ِب‬
ِ ‫َمِ نْ َأ ْصح‬،‫اَل‬ ُ ‫َيُحد‬،‫َع ْثمانَبْنَع َّفان‬
ً ‫ِّثَأنَّ َرِج‬ ُ ‫َم َّته ٍمَأنَّهَُسمِ ع‬
ُ ‫غ ْي ُر‬
َ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَحزِنُواَعل ْيهَِح َّتىَكادَبعْ ُضهُ ْم‬
َّ َ‫َّللاَِص َّلى‬ ِّ
َّ َ‫ول‬ ُ ‫س‬ُ ‫عل ْيهَِوس َّلمَحِينَتُ ُوفيَر‬
.‫ب‬ ُ ْ‫انَعن‬
ٍَ ‫َشع ْي‬ ِ ‫ِيثَأ ِبيَا ْليم‬
ِ ‫تَمِ ْنهُ ْمَفذكرَمعْ نىَحد‬ ُ ‫َع ْثمانُ َف ُك ْن‬
ُ ‫س ِوسَقال‬ ْ ‫أنْ َيُو‬

28
‫‪) vdiq,‬ﷺ( ‪24 Uthman bin Affani ka treguar se kur i Dërguari i Allahut‬‬
‫‪) u pikëlluan aq shumë për të, saqë ata‬ﷺ( ‪disa nga sahabët e Profetit‬‬
‫‪pothuajse nuk ishin në dijeni të asaj që po ndodhte (kishin vesvese).‬‬
‫‪Uthmani tha: Unë isha njëri prej tyre... dhe ai transmetoi një hadith të‬‬
‫‪ngjashëm me të Ebul Jemanit nga Shuajbi.‬‬

‫يَع ْرو ُةَبْنُ َال ُّز ب ْيرِ‪َ،‬أنَّ َ ‪25‬‬ ‫ابَأ ْ‬

‫خبرنِ ُ‬ ‫حدَّثناَيعْ ُق ُ‬
‫وب‪َ،‬قالَحدَّثناَأ ِبي‪َ،‬عنْ َصال ٍِح‪َ،‬قالَابْنُ ِ‬
‫َشه ٍ‬
‫ولَ‬
‫س ِ‬ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَأ ْ‬
‫خبر ْتهَُأنَّ َفاطِ مةَبِ ْنتَر ُ َ‬ ‫يَص َّلىَ َّ‬
‫َّللاَُع ْنهاَز ْوجَال َّن ِب ِّ‬
‫ضيَ َّ‬‫عائِشة‪َ،‬ر ِ‬
‫َّللاَِص َّلىَ َُّ‬
‫َّللاَ‬ ‫ولَ َّ‬ ‫َّللاَُع ْنهَُبعْ دَوفاةَِر ُ‬
‫س ِ‬ ‫ضيَ َّ‬ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس ََّلمَسأل ْ‬
‫تَأباَب ْكرٍَر ِ‬ ‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫َّ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَمِ َّماَأفَاءَ‬
‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫ولَ َّ‬‫س ُ‬ ‫عل ْيهَِوس َّلمَأنْ َي ْق ِ‬
‫سمَلهاَمِ يراثهاَمِ َّماَتركَر ُ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَقالََلَ‬
‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬ ‫َّللاَُع ْنهَُإِنَّ َر ُ‬
‫سولَ َّ‬ ‫ضيَ َّ‬‫َّللاَُعل ْيهَِفقالَلهاَأَبُوَب ْكرٍَر ِ‬
‫َّ‬
‫َّللاَُع ْنهَُفل ْمَ‬
‫ضيَ َّ‬ ‫اَالسَلمَفهجر ْ‬
‫تَأباَب ْكرٍَر ِ‬ ‫َّ‬ ‫تَفاطِ م ُةَعل ْيه‬ ‫ثَماَتركْناَصدقةٌَفغ ِ‬
‫ضب ْ‬ ‫نُور ُ‬

‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَ‬

‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫ولَ َّ‬‫س ِ‬
‫تَبعْ دَوفاةَِر ُ‬ ‫اجرتهَُح َّتىَتُ َُو ِّفي ْ‬
‫تَقالَوعاش ْ‬ ‫َمه ِ‬
‫تزلْ ُ‬
‫ولَ‬
‫س ُ‬ ‫لَأباَب ْكرٍَن ِ‬
‫صيبهاَمِ َّماَتركَر ُ‬ ‫َّللاَُع ْنهاَت ْ‬
‫سأ ُ‬ ‫ضيَ َّ‬‫تَفاطِ م ُةَر ِ‬ ‫س َّتةَأ ْ‬
‫شهُ رٍَقالَوكان ْ‬ ‫ِ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَمِ نََْخ ْيبرَوفدكَوصدق ِتهَِبِا ْلمدِينةَِفأبىَأبُوَب ْكرٍَعل ْيهاَذلِكَ‬
‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫َّ‬
‫تَبِ ِهَ‬ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَيعْ م ُ‬
‫لَبِهَِإِ ََّلَعمِ ْل ُ‬ ‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫ولَ َّ‬‫س ُ‬ ‫س ُ‬
‫تَتارِكًاَش ْيئًاَكانَر ُ‬ ‫وقالَل ْ‬
‫مرِهَِأنْ َأز ِيغَفأ َّماَصدق ُتهَُبِا ْلمدِينةَِفدفعه ُ‬
‫اَعم ُرَإِلىَ‬ ‫وإِنِّيَأ ْ‬
‫خشىَإِنْ َترك ُ‬
‫ْتَش ْيئًاَمِ نْ َأ َْ‬
‫َّللاَُع ْنهَُوقالَ‬
‫ضيَ َّ‬‫اَعم ُرَر ِ‬
‫كَفأ ْمسكهُ م ُ‬
‫اسَفغلبهَُعل ْيهاَع ِليٌَّوأ َّماَخ ْيب ُرَوفد ُ‬
‫يَوع َّب ٍ‬
‫ع ِل ٍّ‬
‫ح ُقو ِقهَِا َّلتِيَتعْ ُروهَُونوائ ِِبهَِوأ ْم ُرهُماَ‬
‫َّللاَُعلَ ْيهَِوس َّلمَكانتاَلِ ُ‬
‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫ولَ َّ‬ ‫هُماَصدق ُةَر ُ‬
‫س ِ‬
‫َاَل ْمرَقالَفهُ ماَعلىَذلِكَا ْلي ْومَ‪.‬‬
‫إِلىَمنْ َو ِلي ْ‬

‫‪29‬‬
25 Urveh bin ez-Zubejri tregon se Aishja r.a, gruaja e Profetit (paqja
qoftë mbi të) i tha atij se Fatimeja, e bija e të Dërguarit të Allahut (paqja
qoftë mbi të), e pyeti Ebu Bekrin, pas vdekjes së te Dërguarit te Allahut
(paqja qoftë mbi të) për t'i dhënë asaj pjesën e saj të trashëgimisë nga
ajo që i Dërguari i Allahut (paqja qoftë mbi të) kishte lënë pas, nga fa'i
që i kishte dhuruar Allahu. Ebu Bekri i tha asaj: I Dërguari i Allahut
(paqja dhe mëshira e Allahut qofshin mbi të) ka thënë: “Prona jonë (e
profetëve) nuk është për t'u trashëguar dhe çdo gjë që lëmë pas është
sadaka.” Fatimeja (paqja qoftë mbi të) u zemërua dhe u largua nga Ebu
Bekri dhe ajo vazhdoi të vepronte kështu derisa ndërroi jetë. Fatimeja r.a
jetoi gjashtë muaj pas të Dërguarit të Allahut (paqja qoftë mbi të), dhe
ajo i kërkonte Ebu Bekrit pjesën e saj nga ajo që i Dërguari i Allahut
(paqja qoftë mbi të) kishte lënë pas nga Hajberi dhe Fadaku, dhe vakëfet
bamirëse në Medine, por Ebu Bekri refuzoi t'ia jepte asaj. Ai tha: Nuk do
të ndalem së bëri diçka që e bënte i Dërguari i Allahut (paqja qoftë mbi
të!); përkundrazi do të vazhdoj ta bëj. Kam frikë se nëse heq dorë nga
diçka që ai ka bërë, do të devijoj. Sa i përket dhuratës së tij bamirëse në
Medine, Omeri ia dha Aliut dhe Abbasit, por Aliu mori pjesën më të
madhe të saj. Sa i përket Hajberit dhe Fadekut, Omeri i mbajti dhe tha:
Ata janë dhuratë bamirëse e të Dërguarit të Allahut (paqja qoftë mbi të)
dhe janë shpenzuar për përgjegjësitë e tij dhe për raste urgjente. Për ta
duhet të kujdesej kushdo që do të bëhej kalif dhe kështu ka mbetur deri
më sot.

30
 26 َ‫ن‬
ِ ‫َع‬،ٍ‫نَز ْيد‬ ِّ ‫َعنْ َع ِل‬،‫َقاَلَحدَّثناَح َّمادَُبْنُ َسلمة‬، ُ‫َوعَ َّفان‬،‫َموسى‬
ِ ْ‫يَب‬ ُ ُ‫دَّثناَحسنُ َبْن‬
ِ ‫َبهذاَا ْلب ْي‬
ِ ‫تَوأبُوَب ْكرٍَر‬
ََ‫ضي‬ ِ ‫ت‬ْ ‫َّللاَُع ْنهاَأنَّهاَتم َّثل‬
َّ َ‫ضي‬ِ ‫َر‬،‫َعنْ َعائِشة‬،ٍ‫َمح َّمد‬
ُ ‫ن‬ ِ ‫ا ْلق‬
ِ ْ‫اس ِمَب‬
ِ ِ‫يعَا ْليتامىَعِ ْصمةٌَل ِْْلرام‬
َ‫لَفقال‬ ُ ‫ج ِههَِر ِب‬
ْ ‫َبو‬ ُ ‫سقىََا ْلغم‬
ِ ‫ام‬ ْ ‫ست‬ ِ ‫َّللاَُع ْنهَُي ْق‬
ْ ُ‫ضيَوأبْيضَي‬ َّ
َ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّل‬
.‫م‬ َّ َ‫َّللاَِص َّلى‬
َّ َ‫ول‬ُ ‫س‬ َّ ‫َّللاَُع ْنهَُذاكَو‬
ُ ‫َّللاَِر‬ َّ َ‫ضي‬ِ ‫أ ُبوَب ْكرٍَر‬

26 Është transmetuar nga Aishja (e bija e Ebu bekrit r.a) se ajo recitoi
këtë varg poezie kur Ebu Bekri po vdiste: Një burrë i bardhë nga fytyra e
të cilit mund që (retë të lëshojnë shi), një strehë për jetimët dhe
mbrojtje për të vejat. Ebu Bekri r.a tha: Pasha Allahun, kjo i referohet të
Dërguarit të Allahut (‫)ﷺ‬.

27 َ‫َص َّلى‬،‫ي‬ ْ ‫َقالَأ‬،‫جر ْيج‬

ِّ ‫خبرنِيَأ ِبيَأنَّ َأ ْصحابَال َّن ِب‬ ‫ْ ن‬ ِ ‫حدَّثناَعَ ْبدُ َال َّر َّز‬
ٍ ُ َ ُ‫َقالَأخبر ِيَابْن‬،‫اق‬
ٍَ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَح َّتىَقالَأ ُبوَبَ ْكر‬ َّ َ‫يَص َّلى‬ َّ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَل ْمَيدْ ُرواَأ ْينَي ْق ُب ُرونَال َّن ِب‬
َّ
َ‫ث‬ ُ ‫ولَلنْ َ ُي ْقبرَن ِبيٌَّإِ ََّلَح ْي‬
ُ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَي ُق‬
َّ َ‫َّللاَِص َّلى‬ َّ َ‫سول‬ ُ ‫تَر‬ ُ ْ‫َّللاَع ْنهَُسمِ ع‬
َُّ َ‫ضي‬ ِ ‫ر‬
.‫اش َِه‬
ِ ‫حتَفِر‬ َّ ‫وتَفأ‬
ْ ‫خ ُرواَفِراشهَُوحف ُرواَلهَُت‬ ُ ‫ي ُم‬

27 Ibn Xhurejxhi ka thënë: Babai im më tha se sahabët e Profetit (‫)ﷺ‬

nuk dinin ku ta varrosnin Profetin (‫ )ﷺ‬derisa Ebu Bekri tha: E kam
dëgjuar të Dërguarin e Allahut (‫ )ﷺ‬duke thënë: "Nuk varroset një Profet
përveçse ku ai vdiq." Kështu ia hoqën shtratin dhe i hapën një varr
poshtë shtratit te tij.

31
‫يب‪َ،‬عنْ َأ ِبيَا ْلخ ْيرِ‪َ،‬عنْ َ ‪28‬‬ ‫اج‪َ،‬قالَحَدَّثناَل ْي ٌ‬
‫ث‪َ،‬قالَحدَّثنِيَيز ِيدُ َبْنُ َأ ِبيَح ِب ٍ‬ ‫ج ٌ‬‫حدَّثناَح َّ‬
‫َّللاَ‬
‫ولَ َِّ‬ ‫َّللاَُع ْنهَُأنَّهَُقالَلِر ُ‬
‫س ِ‬ ‫ضيَ َّ‬‫ِّيق‪َ،‬ر ِ‬ ‫اص‪َ،‬عنْ َأ ِبيَب ْكر ٍ ِّ‬
‫َالصد ِ‬ ‫نَا ْلع ِ‬
‫نَع ْمرِوَ ْب ِ‬
‫َّللاَِ ْب ِ‬
‫ع ْبدَِ َّ‬
‫سيَ‬ ‫وَبهَِ ِفيَصَل ِتيَقال ُ‬
‫َقلْ َال َّلهُ َّمَإِنِّيَظل ْم ُ‬
‫تَن ْف ِ‬ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَعلَِّ ْمنِيَدُعا ًءَأد ُْع ِ‬
‫ص َّلىَ َّ‬
‫اغ ِف ْرَ ِليَم ْغفِر ًةَمِ نْ َعِ ْندِكَوا ْرح ْمنِيَإِنَّكَأنْتَ‬ ‫ُظ ْل ًماَكثِي ًراَوَلَي ْغ ِف ُر ُّ‬
‫َالذنُوبَإِ ََّلَأنْتَف ْ‬

‫ا ْلغ ُفو ُرَال َّرح َُ‬

‫ِيم‪.‬‬

‫‪28 Transmetohet nga Ebu Bekr es-Siddiku r.a se i tha të Dërguarit të‬‬
‫‪): Më mëso një dua që ta them në namazin (lutjen) time. Ai‬ﷺ( ‪Allahut‬‬
‫‪tha: “Thuaj: O Allah. Unë i kam bërë shumë padrejtësi vetes dhe askush‬‬
‫‪nuk i falë mëkatet përveç Teje, andaj më fal mua me Faljen tende dhe më‬‬
‫‪mëshiro mua, sepse Ti je Falës i madh dhe Mëshirëplot”.‬‬

‫س‪َ،‬قالَقامَأبُوَب ْكرٍَفحمِ دَ َّ‬

‫َّللاَ ‪29‬‬ ‫يل‪َ،‬عنْ َق ْي ٍ‬
‫سماعِ ُ‬ ‫حدَّثناَح َّمادَُبْنُ َأُسامة‪َ،‬قالَأ ْ‬
‫خبرناَإِ ْ‬
‫اسَإِنَّك ُْمَت ْقر ُءونَه ِذه ْ‬
‫َِاْليةَ{ياَأ يُّهاَا َّلذِينَآمنُواَعل ْيك ُْمَ‬ ‫وأ ْثنىَعل ْيهَِثُ َّمَقالَياَأ يَُّهاَال َّن ُ‬
‫اَالظالِمَل ْمَيأْ ُ‬
‫خ ُذواَعلىَيد ْي ِهَ‬ ‫َاْليةَِأَلَوإِنَّ َال َّناسَإِذاَرأ ْو َّ‬
‫خر ِ ْ‬‫ُم}َح َّتىَأتىَعلىَآ ِ‬ ‫أنْ ُفسك َْ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَي ُق ُ‬
‫ولَ‬ ‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫سولَ َّ‬ ‫تَر ُ‬‫َّللاَُأنْ َي ُع َّمهَُ ْمَبِعِ قابِهَِأَلَوإِنِّيَسمِ عْ ُ‬
‫أ ْوشكَ َّ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَ‪.‬‬
‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬ ‫ُ‬ ‫ً‬
‫إِنَّ َال َّناسَوقالَم َّرةَأ ْ‬
‫سولَ َّ‬ ‫خرىَوإِنَّاَسمِ عْ ناَر ُ‬

‫‪32‬‬
29 Është transmetuar se Kaisi ka thënë: Ebu Bekri r.a u ngrit në këmbë
dhe lavdëroi dhe madhëroi Allahun, pastaj tha: O njerëz, ju lexoni këtë
Ajet: “O ju që besuat! Kujdesuni për veten tuaj...” (el-Maide 5:105]
derisa arriti në fund të Ajetit. Por nëse njerëzit shohin një zullumqar dhe
nuk e ndalojnë atë, së shpejti Allahu do të dërgojë dënimin e Tij mbi të
gjithë ata. Por e kam dëgjuar të Dërguarin e Allahut (‫ )ﷺ‬duke thënë:
"Nëse njerëzit...(deri ne fund)" Dhe në një rast tjetër ai tha: (duke
shtuar) Ne e dëgjuam të Dërguarin e Allahut alejhi selam..

30 َ ْ‫َعن‬، ٍ‫نَأ ِبيَحازِم‬

ِ ْ‫سَب‬ِ ‫َعنْ َق ْي‬،ٍ‫يلَبْنُ َأ ِبيَخالِد‬
ُ ِ‫سماع‬ ْ ‫َقالَأ‬،‫حدَّثناَيزِيدُ َبْنُ َها ُرون‬
ْ ِ‫خبرناَإ‬
ْ ‫اسَإِنَّك ُْمَت ْقر ُءونَه ِذه‬
َ‫َِاْليةَ{ياَأ يُّهاَا ََّلذِين‬ ُ ‫َّللاَُع ْنهَُقالَأ يُّهاَال َّن‬
َّ َ‫ضي‬ِ ‫َر‬،‫ِّيق‬ ِّ ٍ ‫أ ِبيَب ْكر‬
ِ ‫َالصد‬
َ‫َّللاَِص َّلى‬
َّ َ‫سول‬ ُ ‫تَر‬ ُ ْ‫م}َوإِنِّيَسمِ ع‬َْ ‫آمنُواَعل ْيك ُْمَأنْ ُفسك ُْمََلَي ُض ُّرك ُْمَمنْ َضلَّ َإِذاَاهْ تد ْي ُت‬
َُ ‫خ ُذواَعلىَيد ْيهَِأ ْوشكَأنْ َي‬
َ‫ع َّمهُ ْم‬ ُ ْ‫اَالظالِمَفل ْمَيأ‬ َّ ‫ولَإِنَّ َال َّناسَإِذاَرأ ْو‬ ُ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَي ُق‬
َّ
.‫اب َِه‬
ِ ‫َُبعِ ق‬
ِ ‫َّللا‬
َّ

30 Transmetohet se Ebu Bekr es-Siddiku r.a ka thënë: O njerëz, ju lexoni

këtë ajet: “O ju që besuat! Kujdesuni për veten tuaj. Nëse ndjekni
udhëzimin (e drejtë) [dhe urdhëron për të mirën (monoteizmin islam
dhe gjithçka që Islami urdhëron të bëjë) dhe ndaloni nga e keqja (shirku,
mosbesimi dhe gjithçka që ka ndaluar Islami)] nuk mund të të vijë dëm
prej (si shkak i) atyre që janë në gabim” [el-Maide 5:105]. E kam dëgjuar
të Dërguarin e Allahut (salallahu alejhi ue selem) duke thënë: "Nëse

33
njerëzit shohin një keqbërës dhe nuk e kapin per dore (nuk e ndalojnë
atë,) së shpejti Allahu do t'i ndëshkojë të gjithë ata".

31 َ ْ‫َعن‬،‫ب‬ َّ ‫اَم ََّر ُة‬

ُ ‫َالط ِّي‬ ُ ‫َقاَلَحدَّثن‬، ُ‫َوع َّفان‬،‫ِي‬
ِّ ‫ٍَالسبخ‬ ْ ‫َقالَأ‬، ُ‫حدَّثناَيز ِيد‬
َّ ‫َعنْ َف ْرقد‬،‫خبرناَه َّما ٌم‬
َ‫لَا ْلج ََّنة‬ ُ ْ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَقالََلَيد‬
ُ ‫خ‬ َّ َ‫يَص َّلى‬
ِّ ‫َّللاَُع ْنهَُعنْ َال َّن ِب‬
َّ َ‫ضي‬ِ ‫َر‬،‫ِّيق‬ ِّ ٍ ‫أ ِبيَب ْكر‬
ِ ‫َالصد‬
.‫ئَا ْلملك َِة‬
ُ ‫س ِّي‬

31 Eshtë transmetuar nga Farkad es-Sabakhi dhe Affani ka thënë:

Hamami na tha: Farkadi na tha nga Murra et-Tajjib nga Ebu Bekr es-
Siddiku r.a se Profeti (‫ )ﷺ‬ka thënë: "Nuk hyn ne Xhennet sunduesi i keq
(ai që i keqtrajton robërit e tij.)"

32 َ،‫ب‬
ِ ‫َالط ِّي‬
َّ ‫َم َّرة‬
ُ ْ‫َعن‬،‫ِي‬
َِّ ‫ٍَالسبخ‬ ُ ُ‫خبرناَصدق ُةَ ْبن‬
َّ ‫َعنْ َف ْرقد‬،‫َموسى‬ ْ ‫َأ‬،‫حدَّثناَيز ِيدُ َ ْبنُ َها ُرون‬
َ‫ل‬ ُ ْ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَقالََلَيد‬
ُ ‫خ‬ َّ َ‫يَص َّلى‬
ِّ ‫َّللاَُع ْنهَُعنْ َال َّن ِب‬
َّ َ‫ضي‬ِ ‫َر‬،‫ِّيق‬ ِّ ٍ ‫عنْ َأ ِبيَب ْكر‬
ِ ‫َالصد‬
ُ ‫لَا ْلج َّنةَا ْلم ْم ُل‬
َ‫وكَإِذاَأطاع‬ ُ ْ‫لَمنْ َيد‬
ُ ‫خ‬ ُ ‫ئَا ْلملكةَِوأ َّو‬
ُ ‫لَوَلَم َّنانٌَوَلَس ِّي‬ ٌّ ‫ا ْلج َّنةَخ‬
ٌ ‫بَوَلَبخِي‬
.‫َّللاَوأطاعَس ِّيد َُه‬
َّ

32 Transmetohet nga Farkad es-Sabakhi nga Murrah et-Tajib nga Ebu

Bekr es-Siddik se Profeti (paqja qoftë mbi të) ka thënë: “ Nuk do të hyjë

34
në Xhenet tradhtari, koprraci, menani (që u kujton njerëzve të mirat e
tij), as sunduesi i keq (qe i keqtrajton robërit e tij). I pari që do të hyjë në
Xhenet do të jetë robi, nëse i bindet Allahut dhe i bindet zotërisë së tij”.

33 َ،‫َسب ْي ٍع‬
ُ ‫ن‬ِ ْ‫نَا ْل ُمغِ يرةَِب‬
ِ ‫َع‬،‫اح‬ ‫ب‬ ‫ب‬
ِ ‫َعنْ َأ ِيَال َّت َّي‬،‫َقالَحدَّثناَسعِ يدُ َبْنُ َأ ِيَع ُروبة‬،‫ح‬
ٌ ‫حدَّثناَر ْو‬
َ‫َّللاَُع ْنهَُأفاقَمِ نْ َم ْرضةٍَلهَُفخرجَإِلى‬
َّ َ‫ضي‬ ِّ ٍ ‫َأنَّ َأباَب ْكر‬،‫ث‬
ِ ‫َر‬،‫َالصدِّيق‬ ٍ ‫حر ْي‬
ُ َ‫ن‬
ِ ْ‫عنْ َع ْمرِوَب‬
َّ َ‫َّللاَِص َّلى‬
َِ‫َّللاَُعل ْيه‬ َّ َ‫ول‬ ُ ‫يءٍَوقالَماَأردْناَإِ ََّلَا ْلخ ْيرَثُ َّمَقالَحدَّثَناَر‬
ُ ‫س‬ ِ ‫ال َّن‬
ْ ‫اسَفاعْ تذرَبِش‬
َ َّ‫خراسانُ َي ْتب ُعهَُأ ْقوا ٌمَكأن‬
ُ َ‫الَلها‬
ُ ‫قَيُق‬ ْ ‫ضَبِا ْلم‬
ِ ِ ‫شر‬ ْ ‫جالَي‬
ٍ ‫خ ُر ُجَمِ نْ َأ ْر‬ َّ ‫وس َّلمَأنَّ َال َّد‬
َ‫جوههُ ْمَا ْلمجانُّ َا ْل ُم ْطرق ُة‬
ُ ‫ ُو‬.

33 Transmetohet nga Amr bin Hurejthi se Ebu Bekr es-Siddiku u shërua

nga një sëmundje dhe doli te njerëzit. Ai kërkoi falje për diçka dhe tha:
Nuk kishim qëllim tjetër veç të mirës. Pastaj tha:“I Dërguari i Allahut
(salallahu alejhi ue selem) na tha: “Dexhalli do të dalë nga një vend në
Lindje i thonë Khurasan dhe do të pasohet nga njerëz me fytyra si
mburoja të çekanit”.

34 َ‫ج ًَل‬
ُ ‫َر‬،ٍ‫َسل ْيمَبْنَعامِ ر‬
ُ ‫ت‬ُ ْ‫َقالَسمِ ع‬،ٍ‫خم ْير‬ ِ ْ‫َعنْ َيز ِيدَب‬،‫اَشعْ ب ُة‬
ُ َ‫ن‬ ُ ‫َقالَحدَّثن‬،‫ح‬
ٌ ‫حدَّثناَر ْو‬
َ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَوقالَم َّر ًة‬
َّ َ‫َّللاَص َّلى‬
َِّ َ‫ول‬
ِ ‫س‬
ُ ‫لَح ِْمصَوكانَقدْ َأدْركَأ ْصحابَر‬
ِ ْ‫مِ نْ َأه‬
َ‫ب‬ ْ ‫َّللاَُع ْنهَُقالَسمِ عْ ُتهَُي‬
ُ ‫خ ُط‬ َّ َ‫ضي‬ِ ‫ِّيقَر‬ ِّ ٍ ‫يَعنْ َأ ِبيَب ْكر‬
ِ ‫َالصد‬ َّ ‫تَأ ْوسطَا ْلبج ِل‬
ُ ْ‫قالَسمِ ع‬

35
َ‫َّللاَُعَل ْيهَِوس َّلمَقامَعام‬
َّ َ‫َّللاَِص َّلى‬
َّ َ‫سول‬ ْ ‫ال َّناسَوقالَم َّر ًةَحِين‬
ْ ‫َاس ُت‬
ُ ‫خلِفَفقالَإِنَّ َر‬
َََّ‫َّللاَا ْلع ْفوَوا ْلعافِيةَفإِن‬
َّ َ‫ل‬ ْ ‫َّللاَُع ْنهَُفقالَأ‬
ُ ‫سأ‬ َّ َ‫ضي‬ِ ‫لَمقامِ يَهذاَوبكىَأبُوَب ْكرٍَر‬ ْ
ِ ‫اَل َّو‬
َِ‫قَفإِنَّهَُ ِفيَا ْلج َّنة‬
َِ ْ‫الصد‬ ِ ‫ِينَش ْيئًاَخ ْي ًراَمِ نْ َا ْلعافِيةَِوعل ْيك ُْم‬
ِّ ‫َب‬ ِ ‫ال َّناسَل ْمَيُعْ ط ْواَبعْ دَا ْليق‬
ُ ‫وإ ِ َّياك ُْمَوا ْلكذِبَفإِنَّهَُمعَا ْل ُف‬
َ‫جورَِوهُماَ ِفيَال َّنارَِوَلَتقاط ُعواَوَلَتباغ ُضواَوَلَتحاسدُ واَوَل‬
َّ َ‫خوانًاَكماَأمرك ُْم‬
.ََّ‫َّللاَُع َّزَوجل‬ ْ ِ‫تداب ُرواَوكُونُواَإ‬

34 Transmetohet se Jezid bin Khumair ka thënë:

E kam dëgjuar Sulejm bin Amirin, një burrë nga Homsi, i cili takoi
sahabët e të Dërguarit të Allahut (sal-lAllahu alejhi ue sel-lem), duke
thënë - në një rast ai tha: Kam dëgjuar Evset el-Baxhalin duke
transmetuar nga Ebu Bekr es-Siddiku, ai tha: e dëgjoi duke iu drejtuar
njerëzve - dhe në një rast tjetër ai tha: kur u emërua si kalif - tha: I
Dërguari i Allahut (‫ )ﷺ‬qëndroi vitin e kaluar ku jam unë. Ebu Bekri qau
dhe tha: “Kërkoj falje dhe mirëqenie nga Allahu, sepse njerëzve nuk u
jepet asgjë, pas besimit të sigurt, më te mirë se mirëqenia. Duhet të jeni
të sinqertë, sepse ajo të shpie në Xhenet, dhe ruhuni nga gënjeshtra,
sepse ajo shkon me imoralitet dhe ato të çojnë në Xhehenem. Mos i
shkëputni lidhjet me njëri-tjetrin, mos urreni, mos e keni zili njëri-
tjetrin, mos ia ktheni shpinën njëri-tjetrit; bëhuni vëllezër, ashtu siç ju ka
urdhëruar Allahu xh.sh.`

36
35 َ ْ‫َعن‬،‫َعنْ َز ِ ٍّر‬، ٍ‫اصم‬ ٍ ‫َقالَحدَّثناَأبُوَب ْكرٍَيعْ نِيَابْنَع َّي‬،‫حيىَبْنُ َآدم‬
ِ ‫َعنْ َع‬،‫اش‬ ْ ‫حدَّثناَي‬
َ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلم‬ َّ َ‫َّللاَِص َّلى‬
َّ َ‫سول‬ َّ ‫َّللاَُع ْنهُ ماَب‬
ُ ‫شراهَُأنَّ َر‬ َّ َ‫ضي‬ ِ ‫َر‬،‫َو ُعمر‬،ٍ‫َأنَّ َأباَب ْكر‬،ِ‫َّللا‬
َّ َِ‫ع َْبد‬
ُ ْ ُ
ِ ْ‫قالَمنْ َس َّرهَُأنْ َي ْقرأَا ْل ُق ْرآنَغ اضاَكماَأنْزِلَف ْلي ْقرأهَُعلىَقِراءةَِاب‬
‫نَأ ِّمَع ْب ٍَد‬

35 Transmetohet nga Asimi nga Zirri nga Abdullahu se Ebu Bekri dhe
Omeri e përgëzuan atë se i Dërguari i Allahut (salallahu alejhi ue selem)
ka thënë: "Kushdo që dëshiron ta lexojë Kur'anin të freskët ashtu siç
është zbritur, le ta lexojë atë sipas këndimit (kirajetit) të Ibn Umm Abd."

36 َ ْ‫شَعن‬ ْ ‫ن‬
ِ ‫َاَلعْ م‬ ِ ‫حيىَبْنُ َآدمَحدَّثناَأبُوَب ْكرٍَو يز ِيدُ َبْنُ َع ْبدَِا ْلعز ِيزَِع‬
ْ ‫قالَحدَّثناَي‬
َ‫َّللاَعل ْيهَِوس َّلم‬
َُّ َ‫يَص َّلى‬
ِّ ‫َّللاَُع ْنهَُعنْ َال َّن ِب‬
َّ َ‫ضي‬ ِ ‫نَا ْلخ َّط‬
ِ ‫ابَر‬ ُ ْ‫إِبْراهِ يمَعنْ َع ْلقمةَعن‬
ِ ْ‫َعمرَب‬
.‫مِ ْثلهَُقالَغ اضاَأ ْوَر ْط ًبا‬

36 Umer bin el-Hattabi ka transmetuar se Profeti (‫ )ﷺ‬ka thënë... një

transmetim të ngjashëm me - "Kushdo që dëshiron ta lexojë Kur'anin të
freskët ashtu siç është zbritur, le ta lexojë atë sipas këndimit (kirajetit)
të Ibn Umm Abd." - (në të cilin ka thënë (shtuar) : te pastert -
\rrjeshshem\freskët.)

37
 ُ ُ‫اش ٍمَحدَّثناَع ْبدُ َا ْلعز ِيزَِبْن‬
37 َ‫َوسعِ يدُ َبْنُ َسلمة‬،ٍ‫َمح َّمد‬ ِ ‫َم ْولىَبنِيَه‬،ٍ‫حدَّثناَأبُوَسعِ يد‬
َ‫ن‬
ِ ْ‫جب ْيرَِب‬
ُ َ‫ن‬
ِ ْ‫َمح َّمدَِب‬
ُ ْ‫َعن‬،‫ث‬ ُ ‫َعنْ َأ ِبيَا ْل‬،‫نَأ ِبيَع ْمرٍو‬
ِ ِ ‫حو ْير‬ ُ ‫نَأ ِبيَا ْل‬
ِ ْ‫َعنََْع ْمرِوَب‬، ِ‫حسام‬ ِ ْ‫ب‬
َُّ َ‫َّللاَِص َّلى‬
َ‫َّللا‬ َّ َ‫سول‬ ُ ‫تَأنْ َأ كُونَسأ ْل‬
ُ ‫تَر‬ ُ ‫َّللاَُع ْنهَُقالَتم َّن ْي‬
َّ َ‫ضي‬ِ ‫َر‬،‫َع ْثمان‬
ُ َّ‫َأن‬،‫ُم ْطعِ ٍم‬
َ ْ‫َّللاَُع ْنهَُقد‬
َّ َ‫ضي‬ِ ‫سناَفقالَأ ُبوَب ْكرٍَر‬ َّ
ِ ‫ِيَالش ْيطانُ َ ِفيَأنْ ُف‬ ِ ‫عل ْيهَِوس َّلمَماذاَ ُي ْن‬
‫جيناَمِ َّماَ َُي ْلق‬
.‫تَع ِّميَأنْ َي ُقول َُه‬
ُ ‫جيك ُْمَمِ نْ َذلِكَأنْ َت ُقو ُلواَماَأم ْر‬
ِ ‫سأ ْل ُتهَُعنْ َذلِكَفقالَ ُي ْن‬

37 Është transmetuar nga Muhamed bin Xhubejr bin Mut'im se Uthmani

ka thënë:

Do të doja të kisha pyetur të Dërguarin e Allahut (paqja qoftë mbi të) se

çfarë do të na shpëtonte nga ajo që shejtani na pëshpërit në zemrat
tona. Ebu Bekri r.a tha: E pyeta për këtë dhe ai tha: "Ajo që mund të të
shpëtojë nga kjo është të thuash atë që i urdherova xhaxhait tim te
thote, por ai nuk e tha (shehadeti apo La ilahe ilAllah)".

38 َُ‫َّللاَُع ْنه‬
َّ َ‫ضي‬ ِ ‫نَا ْلحس‬
ِ ‫َر‬،ٍ‫َأنَّ َأباَب ْكر‬،‫ن‬ ِ ‫َع‬،‫َعنْ َيُونُس‬،‫يلَبْنُ َإِبْراهِ يم‬
ُ ِ‫سماع‬
ْ ِ‫حدَّثناَإ‬
ُ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَياَأ يُّهاَال َّن‬
َ‫اسَإِنَّ َال َّناسَل ْم‬ َّ َ‫َّللاَِص َّلى‬
َّ َ‫ول‬ ُ ‫خطبَال َّناسَفقالَقالَر‬
َُ ‫س‬
َّ َ‫ِينَوا ْل ُمعافاةَِفس ُلوهُما‬
.ََّ‫َّللاَع َّزَوجل‬ ِ ‫يُعْ ط ْواَ ِفيَال ُّدنْياَخ ْي ًراَمِ نْ َا ْليق‬

38 Transmetohet nga Hasani se Ebu Bekri r.a iu drejtua njerëzve dhe tha:
I Dërguari i Allahut (salallahu alejhi ue selem) ka thënë: “O ju njerëz,

38
njerëzve nuk u jepet asgjë më e mirë në këtë botë sesa siguria e besimit
(Jekini-bindja) dhe mirëqenies, andaj thirreni (luteni) Allahun për to”.

39 َِ‫حس ْينُ َ ْبنُ َع ْبد‬

ُ َ‫َقالَوحدَّثنِي‬،‫سحاق‬
ْ ِ‫نَإ‬
ِ ‫نَا ْب‬ ُ ‫حدَّثناَيعْ ُق‬
ِ ‫َع‬،‫َحدَّثناَأ ِبي‬،‫وبَ ْبنََُإِ ْبراهِ يم‬
َ‫َّللا‬
َِّ َ‫ول‬
ِ ‫س‬
ُ ‫َلِر‬،‫ح ِف ُروا‬
ْ ‫َقالَل َّماَأرادُواَأنْ َي‬،‫اس‬
ٍ ‫نَع َّب‬
ِ ْ‫نَاب‬
ِ ‫اسَع‬ ِ ْ‫َم ْولىَاب‬،‫َعنْ َعِ ْكرِمة‬،ِ‫َّللا‬
ٍ ‫نَع َّب‬ َّ
ِ ْ‫احَي ْضر ُحَكح ْفرَِأه‬
َ‫لَمكَّةَوكانَأبُوَط ْلحة‬ ْ ُ ُ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمََوكانَأب‬
ِ ‫وَعب ْيدةَبْنُ َالج َّر‬ َّ َ‫ص َّلى‬
َ‫ب‬ ْ ‫نَفقال ََِلحدِهِ م‬
ْ َ‫اَاذه‬ ِ ‫جل ْي‬ ُ ‫لَا ْلمدِينةَِفكانَي ْلحدُ َفدعاَا ْلع َّب‬
ُ ‫اسَر‬ ِ ْ‫ح ِف ُر ََِله‬
ْ ‫لَي‬
ٍ ْ‫ز ْيدُ َبْنُ َسه‬
َ‫بَأ ِبي‬
ُ ‫ح‬
ِ ‫سولِكَقالَفوجدَصا‬ ِ َ‫بَإِلىَأ ِبيَط ْلحةَال َّلهُ َّم‬
ُ ‫خ ْرَلِر‬ ْ ِ ‫ِلخر‬
ْ ‫َاذه‬ ُ ‫إِلىَأ ِب‬
َ ْ ‫يَعب ْيدةَول‬
َ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّل‬
.‫م‬ َّ َ‫َّللاَِص َّلى‬
َّ َ‫ول‬ ُ ‫ط ْلحةَأباَط ْلحةَفجاءَبِهَِفلحدَلِر‬
ِ ‫س‬

39 Transmetohet se Ibn Abasi ka thënë: Kur donin të hapnin një varr për
të Dërguarin e Allahut (salallahu alejhi ue selem), Ebu Ubejde bin el-
Xherrah hapte varre për ( në mënyrën e) banorëve të Mekës dhe Ebu
Talha Zejd bin Sahl hapte varre për banorët e Medinës. , (dhe bënte një
kamare në anë të varrit.) El-Abasi thirri dy burra dhe i tha njërit prej
tyre: Shko te Ebu Ubejde; dhe tjetrit i tha: Shko te Ebu Talha. O Allah,
zgjidh për të Dërguarin Tënd. Ai që ishte dërguar te Ebu Talha e gjeti
atë, kështu që ai erdhi dhe gërmoi një varr (me një kamare në anën e tij)
për të Dërguarin e Allahut (‫)ﷺ‬.

39
 ‫يَمل ْيكة‪َ،‬أ ْ‬
‫خبَرنِيَ ‪40‬‬ ‫نَأ ِب ُ‬
‫نَابْ ِ‬ ‫نَال ُّز ب ْيرِ‪َ،‬حدَّثن ُ‬
‫اَعم ُرَبْنُ َسعِ يدٍ‪َ،‬ع ِ‬ ‫َّللاَِبْ ِ‬
‫اَمح َّمدُ َبْنُ َع ْبدَِ َّ‬
‫حدَّثن ُ‬
‫َّللاَُع َْنهَُمِ نْ َصَلةَِا ْلع ْصرَِبعْ دَ‬
‫ضيَ َّ‬‫ِّيقَر ِ‬ ‫تَمعَأ ِبيَب ْكر ٍ ِّ‬
‫َالصد ِ‬ ‫ج ُ‬ ‫ُع ْقب ُةَبْنُ َا ْلحار ِ ِ‬
‫ث‪َ،‬قالَخر ْ‬
‫شيَإِلىَج ْن ِبهَِفم َّرَ‬
‫َِالسَلمَي ْم ِ‬
‫الَوع ِليٌَّعل ْيه َّ‬ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلم ِ‬
‫َبلي ٍ‬ ‫يَص َّلىَ َّ‬
‫وفاةَِال َّن ِب ِّ‬
‫اَبأَ ِبيَشبهَُال َّن ِب ِّ‬
‫يَ‬ ‫حتملهَُعلىَرقب ِتهَِوهُوَي ُق ُ‬
‫ولَو ِ‬ ‫بَمعَغِ ْلم ٍ‬
‫انَفا ْ‬ ‫يَي ْلع ُ‬
‫نَع ِل ٍّ‬
‫نَ ْب ِ‬
‫ِبحس ِ‬
‫يَقالَوع ِليٌَّي ْضحكَُ‪.‬‬
‫اَبع ِل ِّ‬
‫ل ْيسَش ِبيهً ِ‬

‫‪40 Ukbe bin el-Harith ka thënë: Unë dola me Ebu Bekrin r.a pas namazit‬‬
‫‪), dhe Aliu alejhi selam po‬ﷺ( ‪të ikindisë disa ditë pas vdekjes së Profetit‬‬
‫‪ecte pranë tij. Ai kaloi pranë Hasanit birit te ‘Aliut i cili po luante me disa‬‬
‫‪djem. Ebu Bekri e mbajti mbi supe, duke i thënë: “U bëftë kurban babai‬‬
‫‪im, per ate që i ngjan Pejgamberit (salallahu alejhi ue selem) dhe nuk i‬‬
‫‪ngjan Aliut. Ai tha: Dhe ‘Aliu buzëqeshi.‬‬

‫نَأ ْبزى‪41 َ،‬‬

‫نَ ْب ِ‬
‫حم ِ‬
‫ابرٍ‪َ،‬عنْ َعامِ رٍ‪َ،‬عنْ َع ْبدَِال َّر ْ‬
‫ِيل‪َ،‬عنْ َج ِ‬
‫سرائ ُ‬
‫سوَدَُ ْبنُ َعامِ رٍ‪َ،‬حدَّثناَإِ ْ‬
‫حدَّثناَأ ْ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَجال ً‬
‫ِساَفجاءَماعِ ُزَبْنُ َمال ٍ‬
‫ِكَ‬ ‫يَص َّلىَ َّ‬ ‫عنْ َأ ِبيَب ْكرٍ‪َ،‬قالَ ُك ْن ُ‬
‫تَعِ ْندَال َّن ِب ِّ‬
‫َُالثانِيةَفر َّدهَُثُ َّمَجاءهَُفاعْ ترف َّ‬
‫َالثالِثةَ‬ ‫فاعْ ترفَعِ ْندهَُم ََّر ًةَفر َّدهَُثُ َّمَجاءهَُفاعْ ترفَعِ ْنده َّ‬

‫تَلهَُإِنَّكَإِنْ َاعْ تر ْفتَال َّرابِعةَرجمكَقالَفاعْ ترفَال َّرابِعةَفحبسهَُثُ َّمَسألََ‬

‫فر َّدهَُف ُق ْل ُ‬
‫ع ْنهَُفقا ُلواَماَنعْ ل ُمَإِ ََّلَخ ْي ًراَقالَفأمرَبِر ْ‬
‫جمِ َِه‪.‬‬

‫‪41 Është transmetuar nga Xhabiri nga Abdurrahman bin Abza se Ebu‬‬
‫‪) kur Maiz bin Maliku erdhi‬ﷺ( ‪Bekri ka thënë: Unë isha ulur me Profetin‬‬
‫‪dhe rrëfeu (për zina) në prani të tij një herë, dhe ai e largoi atë. Pastaj‬‬

‫‪40‬‬
erdhi dhe e pranoi në praninë e tij për herë të dytë dhe (prap) e largoi.
Pastaj erdhi dhe e pranoi në praninë e tij për të tretën herë dhe e largoi.
I thashë: Po të tregosh (rrëfehesh) për herë të katërt, do të të vrasë me
gurë. Pastaj ai e pranoi këtë (edhe) herën e katërt, kështu që e ndaloi
dhe e pyeti për të, e ata thanë: Ne nuk dimë tjetër veçse të mira për të.
Pastaj urdhëroi që ta vrisnin me gurë.

42 َ،‫نَذِي‬ ْ ‫َقالَأ‬،‫سل ٍِم‬

ِ ْ‫خبرنَِيَيز ِيدُ َبْنُ َسعِ يدَِب‬ ُ ُ‫َحدَّثناَا ْلولِيدَُبْن‬،‫اش‬
ْ ‫َم‬ ٍ ‫يَبْنُ َع َّي‬
ُّ ‫حدَّثناَع ِل‬
َ‫ِيقَأ ِبيَب ْكرٍَ ِفي‬ ِّ ِ‫َالطائ‬
ِ ‫َرف‬،‫ي‬ َّ ‫َعنْ َراف ٍِع‬،‫ي‬ ْ ‫َعم ْيرٍَال َّل‬
ِّ ِ‫خم‬ ُ ‫ن‬ ِ ‫يَعنْ َع ْبدَِا ْلمل‬
ِ ْ‫ِكَب‬ ِ ‫ع ْصوانَا ْلع ْن‬
ُّ ‫س‬
َِ‫َبه‬
ِ ‫ت‬ْ ‫لَقالَوسأ ْل ُتهَُع َّماَقِيلَمِ نْ َب ْيعت ِِه ْمَفقالَوهُوَيُحدِّثُ َُهَع َّماَتك َّلم‬
ِ ‫س‬ ُّ ‫غ ْزوة‬
ِ ‫َِالسَل‬

ِ ‫َاَلنْصارَوماَذكَّره ُْم‬
َ‫َبهَِمِ نْ َإِمامتِي‬ ْ ‫اب‬ِ ‫َِعم ُرَبْنُ َا ْلخ َّط‬ ِ ‫َبهَِوماَك َّلم‬
ُ ‫َبه‬ ِ ‫اَلنْصا ُرَوماَك َّلمهُ ْم‬
ْ
ِ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَ ِفيَمر‬
َ‫ضهَِفباي ُعونِيَل َِذلِكَوق ِب ْل ُتهاَمِ ْنهُ ْم‬ َّ َ‫َّللاَِص َّلى‬
َّ َ‫ول‬ِ ‫س‬
ُ ‫َبأ ْمرَِر‬
ِ ‫إ ِيَّاه ُْم‬
ُ ‫وتخ َّو ْف‬
.ٌ‫تَأنْ َتكُونَ ِف ْتنةٌَتكُونُ َبعْ دهاَرِد ََّة‬

42 Transmetohet se Rafi'at Ta'i, shoku i Ebu Bekrit gjatë fushatës së

Selasilit, ka thënë: E pyeta se si arritën t'i betoheshin për besnikëri Ebu
Bekrit dhe ai tha -( kur i tregoi për atë që thanë ensarët) dhe çfarë u tha
Ebu Bekri atyre dhe çfarë u tha Umer bin el-Hattabi ensarëve kur u
kujtoi (atyre) se ai i kishte udhëhequr ata në namaz sipas udhëzimeve të
të Dërguarit të Allahut (‫ )ﷺ‬kur ai ishte i sëmurë. Ata mu betuan për
besnikëri për këtë arsyje dhe unë e pranova prej tyre, por isha i
shqetësuar se do të kishte trazira që do të çonin në ride (feleshim).

41
‫ب‪َ،‬عنْ َأ ِبيهِ‪43 َ،‬‬
‫يَبْنُ َح َْر ٍ‬
‫ش ُّ‬
‫ح ِ‬
‫سل ٍِم‪َ،‬حدَّثنِيَو ْ‬ ‫اش‪َ،‬حدَّثناَا ْلولِيدَُبْنُ ُ‬
‫َم ْ‬ ‫يَبْنُ َع َّي ٍ‬
‫حدَّثناَع ِل ُّ‬
‫نَا ْلولِيدَِعلىَقِت َِ‬
‫الَ‬ ‫َّللاَُع ْنهَُعقدَلِخالِدَِ ْب ِ‬
‫ضيَ َّ‬‫ب‪َ،‬أنَّ َأباَب ْكرٍ‪َ،‬ر ِ‬
‫نَح ْر ٍ‬
‫يَ ْب ِ‬
‫ش ِّ‬
‫ح ِ‬
‫عنْ َج ِّدهِ‪َ،‬و ْ‬
‫َّللاَِوأ ُ‬
‫خوَ‬ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَي ُق ُ‬
‫ولَنِعْ مَع َْبدُ َ َّ‬ ‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫سولَ َّ‬ ‫لَال ِّر َّدةَِوقالَإِنِّيَسمِ عْ ُ‬
‫تَر ُ‬ ‫أهْ ِ‬
‫َّللاَُع َّزَوجلَّ َعلىَا ْل ُك َّفارَِ‬
‫َّللاَِس َّلهَُ َّ‬
‫وفَ َّ‬ ‫شيرةَِخالِدُ َبْنُ َا ْلولِيدَِوس ْي ٌفَمِ نْ ُ‬
‫َس ُي ِ‬ ‫ا ْلع ِ‬
‫‪.‬وا ْل ُمنا ِفق َ‬
‫ِين‬

‫‪43 Transmetohet nga Uahshi bin Harb se Ebu Bekri r.a e caktoi Khalid‬‬
‫‪bin el-Velidin si komandant për të luftuar kundër murtedeve‬‬
‫‪(feleshuesve, ehli riddeh) dhe ai tha: E kam dëgjuar të Dërguarin e‬‬
‫‪Allahut (paqja qoftë mbi të) të thotë: “Sa rob i mirë i Allahut dhe‬‬
‫‪pjesëtar i fisit Halid bin el-Velid! [Ai është] një prej shpatave të Allahut‬‬
‫)‪që Allahu i Madhëruar e ka zhveshur kundër kufarve (jobesimtarëve‬‬
‫”‪dhe munafikve (hipokritëve) .‬‬

‫نَعامِ رٍَ ‪44‬‬ ‫اَمعا ِو ي ُةَيعْ نِيَابْنَصال ٍِح‪َ،‬عنْ ُ‬

‫َسل ْيمِ َبْ ِ‬ ‫ِي‪َ،‬حدَّثن ُ‬
‫نَبْنُ َمهْ د ٍّ‬
‫حم ِ‬
‫حدَّثناَع ْبدُ َال َّر ْ‬
‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِ‬ ‫ولَ َّ‬ ‫تَا ْلمدِينةَبعْ دَوفاةَِر ُ‬
‫س ِ‬ ‫نَع ْمرٍو‪َ،‬قالََقد ِْم ُ‬ ‫ا ْلكَلعِ ِّ‬
‫ي‪َ،‬عنْ َأ ْوسطَبْ ِ‬
‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِ‬ ‫ولَ َّ‬ ‫بَال َّناسَفقالَقامَفِيناَر ُ‬
‫س ُ‬ ‫تَأباَب ْكرٍَي ْ‬
‫خ ُط ُ‬ ‫وس َّلمَبِسنةٍَفأ ْلف ْي ُ‬
‫َّللاَا ْل ُمعافاةَ‬ ‫لَفخنق ْتهَُا ْلع ْبر ُةَثََلثَمِ رارٍَثُ َّمَقالَياَأ يُّهاَال َّن ُ‬
‫اسَس ُلواَ َّ‬ ‫وس َّلمَعام ْ‬
‫َاَل َّو ِ‬
‫قَ‬
‫الصدَْ ِ‬ ‫َمعافاةٍَوَلَأشدََّمِ نْ َر ِيبةٍَبعْ دَ ُك ْفرٍَوعل ْيك ُْم ِ‬
‫َب ِّ‬ ‫فإِنَّهَُل ْمَيُ ْؤتَأحدٌَمِ ْثلَيق ٍ‬
‫ِينَبعْ د ُ‬
‫فإِنَّهَُيهْ دِيَإِلىَا ْل ِب ِّرَوهُماَ ِفيَا ْلج ََّنةَِوإ ِيَّاك ُْمَوا ْلكذِبَفإِنَّهَُيهْ دِيَإِلىَا ْل ُف ُ‬
‫جورَِوهُماَ ِفيَال َّنا َر ِ‪.‬‬

‫‪42‬‬
44 Muavije bin Salih ka transmetuar nga Sulejm bin Amir el-Kalai, se
Euset bin Amri ka thënë: Erdha në Medine një vit pas vdekjes së të
Dërguarit të Allahut (‫ )ﷺ‬dhe e gjeta Ebu Bekrin duke iu drejtuar
njerëzve. Ai tha: I Dërguari i Allahut (salallahu alejhi ue selem) qëndroi
(ktu) para nesh vitin e kaluar... [dhe ai qau dhe u përpoq të fliste tri
herë, pastaj tha]: O njerëz, kërkoni nga Allahu për mirëqenien se nuk i
jepet askujt, pas sigurimit të besimit, si mirëqenia dhe asgjë më e keqe
se dyshimi pas (perveq) mosbesimit. Ju duhet të jeni të sinqertë, sepse
ajo udhëzon në drejtësi dhe ato të shpien në Xhenet. Ruaju gënjeshtrës,
sepse ajo të çon në imoralitet dhe të dyja të çojnë në Xhehenem.

45 َ ْ‫َعن‬،‫َع ْروة‬
ُ ُ‫امَ ْبن‬ ُ ‫ٍَالصاغا ِنيَا ْلم ْك ُف‬
ُ ‫َحدَّثناَهِ ش‬،‫وف‬ َّ ‫سرٍَأ ُبوَسعْ د‬
َّ ‫َمي‬
ُ ُ‫اَمح َّمدُ َ ْبن‬
ُ ‫حدَّثن‬
ُّ
ُ ‫َّللاَُع ْنهَُل َّماَحض َر ْتهَُا ْلوف‬
َ‫اةَقال‬ َّ َ‫ضي‬ ْ ‫َّللاَُع ْنهاَقال‬
ِ ‫تَإِنَّ َأباَب ْكرٍَر‬ َّ َ‫ضي‬ِ ‫َر‬،‫َعنْ َعائِشة‬،ِ‫أ ِبيه‬
َ َّ ‫تَمِ نْ َل ْيلتِيَفَلَت ْنتظِ ُرواَ ِبيَا ْلغدَفإِنَّ َأح‬
َ‫ب‬ ِ ‫َاَل ْثن ْي‬
ُّ ِ‫نَقالَفإِنْ َم‬ ِ ‫أيَُّي ْومٍ َهذاَقا ُلواَي ْو ُم‬
َ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّل‬
.‫م‬ َّ َ‫َّللاَِص َّلى‬
َّ َ‫ول‬ ُ ‫يَأ ْقر بُهاَمِ نْ َر‬
ِ ‫س‬ َّ ‫اَليَّامِ َوال َّليا ِليَإِل‬
ْ

45 Muhamed bin Mujasar Ebu Sa'd es-Sagani el-Makfut ka transmetuar:

Hisham bin Liruah na ka transmetuar nga babai i tij se Aishja r.a ka
thënë; Kur po vdiste Ebu Bekri tha: Çfarë dite është? Ata thanë: E hënë.
Ai tha: Nëse vdes sonte, mos prisni nesër të më varrosni, sepse ditët dhe

43
 netët më të shtrenjta për mua janë ato që jane më afër të Dërguarit të
Allahut (salallahu alejhi ue selem).

46 َ‫ضي‬ ُ ُ‫َحدَّثناَع ْم ُروَ ْبن‬،‫َس ْفيان‬

ُ ‫َعنْ َأ ِب‬،‫َم َّرة‬
ِ ‫َقالَقامَأ ُبوَب ْك َر ٍَر‬،‫يَعب ْيدة‬ ُ ْ‫َعن‬،‫ِيع‬
ٌ ‫حدَّثناَوك‬
َ‫َّللاَِص َّلى‬
َّ َ‫ول‬ ُ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَبِعامٍ َفقالَقامَر‬
ُ ‫س‬ َّ َ‫َّللاَِص َّلى‬
َّ َ‫ول‬ ُ ‫َّللاَُع ْنهَُبعْ دَوفاةَِر‬
ِ ‫س‬ َّ
َ‫َّللاَا ْلعافِيةَفإِنَّهَُل ْمَيُعْ طَع ْبدٌَش َْيئًا‬
َّ َ‫لَفقالَس ُلوا‬ ْ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَمقامِ يَعام‬
ِ ‫َاَل َّو‬ َّ
َُ ‫قَوا ْل ِب ِّرَفإِنَّهُ ماَ ِفيَا ْلج َّنةَِوإ ِيَّاك ُْمَوا ْلكذِبَوا ْل ُف‬
َ‫جور‬ ِّ ِ‫أ ْفضلَمِ نْ َا ْلعافِيةَِوعل ْيك ُْمَب‬
ِ ْ‫الصد‬
.ِ ‫فإِنَّهُ ماَ ِفيَال َّنا َر‬

46 Transmetohet se Ebu Ubejde ka thënë: Ebu Bekri u ngrit në këmbë,

një vit pas vdekjes së të Dërguarit të Allahut (‫ )ﷺ‬dhe tha: I Dërguari i
Allahut (‫ )ﷺ‬vitin e kaluar qëndroi aty ku jam duke qëndruar dhe tha:
"Kërkoni Allahun për mirëqenie, sepse askujt nuk i është dhënë asgjë
më e mirë se mirëqenia. Dhe duhet të jeni të sinqertë dhe të drejtë,
sepse ato të çojnë në Xhenet. Ruaju gënjeshtrës dhe imoralitetit, sepse
ato të çojnë në Xhehenem.

47,48 َ‫َقال‬،ِ‫نَا ْل ُمغِ يرة‬ ُ ْ‫َعن‬،‫اَشعْ ب ُة‬

ِ ْ‫َع ْثمانَب‬ ُ ‫َحدَّثن‬،‫ِي‬
ٍّ ‫نَبْنُ َمهْ د‬
ِ ‫حم‬
ْ ‫حدَّثناَع ْبدُ َال َّر‬
َ‫سماءَمِ نْ َبنِيَفزارة‬
ْ ‫نَأ‬
ِ ْ‫َأ ْوَاب‬،‫سماء‬ ُ ‫َمِ نْ َبنِيَأسدٍَيُحد‬،‫يَبْنَر ِبيعة‬
ْ ‫ِّثَعنْ َأ‬ ُ ْ‫سمِ ع‬
َّ ‫تَع ِل‬
َ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلم‬
َّ َ‫َّللاَِص َّلى‬
َّ َ‫ول‬ِ ‫س‬
ُ ‫تَمِ نْ َر‬ ُ ‫َّللاَُع ْنهَُ ُك ْن‬
ُ ْ‫تَإِذاَسمِ ع‬ َّ َ‫ضي‬ِ ‫قالَقالَع ِليٌَّر‬

44
َ‫َُبماَشاءَأنْ َي ْنفعنِيَمِ ْنهَُوحدَّثنِيَأبُوَب ْكرٍَوصدقَأبُوَب ْكرٍَقالَقال‬ ِ ‫َّللا‬
َّ َ‫ش ْيئًاَنفعنِي‬
ُ
َِ ‫ِبَذنْ ًباَثُ َّمَيتو َّضأَف ُيص ِّليَركْعت ْي‬
َ‫ن‬ ُ ‫سل ٍِمَيُ ْذن‬ ُ ْ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَماَمِ ن‬
ْ ‫َم‬ َّ َ‫َّللاَِص َّلى‬
َّ َ‫ول‬ ُ ‫س‬ ُ ‫ر‬
َ‫َسو ًءاَأ ْو‬
ُ ْ‫نَ{ومنْ َيعْ مل‬ ْ ‫ن‬
ِ ‫َاْليت ْي‬ ِ ‫بَإِ ََّلَغفرَلهَُوقرأَهات ْي‬ َّ ‫َّللاَتعالىَلِذلِك‬
ِ ْ‫َالذن‬ َّ َ‫ست ْغ ِف ُر‬ْ ‫ثُ َّمَي‬
َ‫ِيما}َ{وا َّلذِينَإِذاَفع ُلواَفاحِش ًةَأ ْوَظل ُموا‬
ً ‫َّللاَغ ُفو ًراَرح‬
َّ َ ْ‫جد‬
ِ ‫َّللاَي‬ ْ ‫ي ْظل ِْمَن ْفسهَُثُ َّمَي‬
َّ َ‫ست ْغ ِف ْر‬
َْ ُ‫أنْ ُفسه‬
ْ َ}‫م‬
َ‫اْلية‬

َ‫ِيَإِ ََّل‬ َّ ‫ل‬

ِّ ‫َالثقف‬ ٍ ‫يَعق ْي‬ ِ ْ‫َع ْثمانَمِ ن‬
ُ ‫َآلَأ ِب‬ ُ ‫ت‬ُ ْ‫اَشعْ ب ُةَقالَسمِ ع‬
ُ ‫اَمح َّمدُ َبْنُ َجَعْ فرٍَحدَّثن‬
ُ ‫حدَّثن‬
َ‫جزَبِ َِه}َ{وا َّلذِينَإِذا‬
ْ ُ‫َسو ًءاَي‬
ُ ْ‫نَ{منْ َيعْ مل‬ ْ ‫ن‬
ِ ‫َاْليت ْي‬ ْ ِ‫َشعْ ب ُةَوقرأَإ‬
ِ ‫حدىَهات ْي‬ ُ ‫أنَّهَُقالَقال‬

}‫فع ُلواَفاحِش ًَة‬.

47 Aliu ka thënë: Nëse do të dëgjoja diçka nga i Dërguari i Allahut (‫)ﷺ‬,

Allahu do të më bënte dobi me të ashtu siç donte. Më tha Ebu Bekri -
dhe Ebu Bekri tha të vërtetën - ai tha: I Dërguari i Allahut (salallahu
alejhi ue selem) tha: "Nuk ka asnjë musliman që bën një mëkat, pastaj
merr abdes dhe fal dy rekate dhe i kërkon falje Allahut për atë mekati,
veqse Ai do ta falë.” Dhe ai recitoi këto dy Ajete : Kush punon vepër të
keqe ose e ngarkon veten me gjynahe, pastaj kërkon falje prej Allahut,
do të gjejë se Allahu është Falës e Mëshirëplotë. Nisa:110, Për ata që,
kur bëjnë vepra të turpshme ose i bëjnë dëm vetes, e kujtojnë Allahun, i
kërkojnë falje për gjynahet e tyre - e kush i fal gjynahet përveç Allahut?
- dhe e dine (nuk ngulmojnë me vetëdije në gabimet që kanë bërë), Ali
Imran :135

45
‫‪48 ..Shu'beja tha: E kam dëgjuar Uthmanin nga familja e Ebu Akil eth-‬‬
‫‪Thakafiut të thotë - (por ai tha) Shu'be : Dhe ai lexoi një nga këto dy‬‬
‫‪ajete: Nisa:110 dhe Ali Imran :135‬‬

‫نَ ‪49‬‬
‫حم ْيدَِبْ ِ‬ ‫تَقتادة‪َ،‬يُحد ُ‬
‫ِّثَعنْ َ ُ‬ ‫حدَّثناَبهْ ُزَبْنُ َأسدٍ‪َ،‬حدَّثناَسل ُ‬
‫ِيمَبْنُ َح َّيان‪َ،‬قالَسمِ عْ ُ‬
‫َّللاَِص ََّلىَ‬ ‫َّللاَُع ْنهَُخطبناَفقالَإِنَّ َر ُ‬
‫سولَ َّ‬ ‫ضيَ َّ‬‫َعمر‪َ،‬قالَإِنَّ َأباَب ْكرٍَر ِ‬
‫ن‪َ،‬أنَّ ُ‬
‫حم ِ‬
‫ع ْبدَِال َّر ْ‬
‫يءٌَأ ْفض ُ‬
‫لَمِ نْ َ‬ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَقامَفِيناَعامَأ ََّولَفقالَأَلَإِنَّهَُل ْمَيُ ْقس ْمَب ْينَال َّن ِ‬
‫اسَش ْ‬ ‫َّ‬
‫َالصدْ قَوا ْل ِب َّرَ ِفيَا ْلج َّنةَِأَلَإِنَّ َا ْلكذِبَوا ْل ُف ُ‬
‫جورَ ِفيَال َّنا َر ِ‪.‬‬ ‫ا ْل ُمعافاةَِبعْ دَا ْليق ِ‬
‫ِينَأَلَإِنَّ ِّ‬

‫‪49 Umeri tha: Ebu Bekri r.a na u drejtua dhe na tha: I Dërguari i Allahut‬‬
‫‪(salallahu alejhi ue selem) qëndroi mes nesh vitin e kaluar dhe tha:‬‬
‫‪“Asgjë nuk ndahet mes njerëzve që është më e mirë se mirëqenia pas‬‬
‫‪besimit të sigurt. Vërtet, e vërteta dhe drejtësia të çojnë në Xhenet dhe‬‬
‫‪me të vërtetë gënjeshtra dhe imoraliteti të çojnë në zjarr.‬‬

‫تَا ْلبراء‪50 َ،‬‬ ‫سحاق‪َ،‬ي ُق ُ‬

‫ولَسمِ عْ ُ‬ ‫اَشعْ ب ُة‪َ،‬قالَسمِ عْ ُ‬
‫تَأباَإِ ْ‬ ‫اَمح َّمدُ َبْنُ َجعْ فرٍ‪َ،‬حدَّثن ُ‬
‫حدَّثن ُ‬
‫َّللاَِ‬
‫ولَ َّ‬ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَمِ نْ َمكَّةَإِلَىَا ْلمدِينةَِعطِ شَر ُ‬
‫س ُ‬ ‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫ولَ َّ‬ ‫قالَل َّماَأ ْقبلَر ُ‬
‫س ُ‬
‫َّللاَُع ْنهَُفأخ ْذ ُ‬
‫تَ‬ ‫ضيَ َّ‬ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَفم ُّرواَبِراعِ يَغن ٍمَقالَأبُوَب ْكر ٍ ِّ‬
‫َالصد ُ‬
‫ِّيقَر ِ‬ ‫ص َّلىَ َّ‬
‫َُبهَِفشرِبَ‬ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَ ُك ْثب ًةَمِ نْ َلبَ ٍ‬
‫نَفأت ْي ُته ِ‬ ‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫ولَ َّ‬‫س ِ‬ ‫حاَفحل ْب ُ‬
‫تَفِيهَِلِر ُ‬ ‫قد ً‬
‫ح َّتىَر ِ‬
‫ضيتَُ‪.‬‬

‫‪46‬‬
50 El-Bara ka thënë: Kur i Dërguari i Allahut (‫ )ﷺ‬erdhi nga Meka në
Medine, i Dërguari i Allahut (‫ )ﷺ‬pati etje. Ata kaluan pranë një tufe
delesh, Ebu Bekri Siddiku r.a (siç) tha: Mora një filxhan dhe mjelja
qumësht për të Dërguarin e Allahut (‫)ﷺ‬. Ia solla dhe ai piu derisa u
kënaqa.

51,52 َ، ٍ‫اصم‬ ُ ْ‫َقالَسمِ ع‬،ٍ‫َحدَّثناَيعْ لىَبْنُ َعطاء‬،‫اَشعْ ب ُة‬

ِ ‫تَع ْمروَبْنَع‬ ُ ‫َحدَّثن‬،ٌ‫حدَّثناَبهْ ز‬

َ‫َّللاَِعلِّ ْمنِيَش ْيئًا‬ ُ ‫َّللاَُع ْنهَُياَر‬

َّ َ‫سول‬ َّ َ‫ضي‬ ُ ‫َي ُق‬،‫تَأباَهُر ْيرة‬
ِ ‫ولَقالَأبُوَبَ ْكرٍَر‬ ُ ‫ي ُق‬
ُ ْ‫ولَسمِ ع‬
َ‫ات‬
ِ ‫َالسمو‬ ُ ‫تَم ْضجعِ يَقال‬
َّ ‫َقلْ َال َّلهُ َّمَفاطِ ر‬ ُ ‫تَوإِذاَأخ ْذ‬
ُ ‫تَوإِذاَأ ْمس ْي‬ ْ ‫أ ُقو ُلهَُإِذاَأ ْصب‬
ُ ‫ح‬
َ‫ات‬
ِ ‫َالسمو‬ َّ ‫بَو‬
َّ ‫الشهادةَِفاطِ ر‬ َّ ‫بَو‬
ِ ‫الشهادةَِأ ْوَقالَال َّلهُ َّمَعالِمََا ْلغ ْي‬ ِ ‫ضَعالِمَا ْلغ ْي‬ ْ ‫و‬
ِ ‫اَل ْر‬
ِ ‫َبكَمِ نْ َش ِّرَن ْف‬
َ‫سيَوش ِّر‬ ُ ‫شهدُ َأنْ ََلَإِلهَإِ ََّلَأنْتَأ ُع‬
ِ ‫وذ‬ ْ ‫بَكُلِّ َشيءٍَوملِيكهَُأ‬
َّ ‫ضَر‬ ْ ‫و‬
ِ ‫اَل ْر‬
ْ
‫ش ْر ِك َِه‬
ِ ‫انَو‬ َّ
ِ ‫الش ْيط‬

َِ‫َّللا‬
َّ َِ‫نَع ْبد‬
ِ ‫اصمِ َ ْب‬
ِ ‫تَع ْمروَ ْبنَع‬ ِ ‫اَشعْ ب ُةَعنْ َيعْ لىَ ْب‬
ُ ْ‫نَعطاءٍَقالَسمِ ع‬ ُ ‫حدَّثناَع َّفانُ َحدَّثن‬

.‫فذكرَمعْ نا َُه‬

51 Ka thënë Ebu Hurejra, Ebu Bekri r.a ka thënë: O i Dërguar i Allahut,

më mëso diçka që të them në mëngjes dhe në mbrëmje dhe kur të shkoj
në shtrat. Ai tha: “Thuaj: O Allahu im, Shpikesi i qiejve dhe i tokës.
Njohës i të padukshmes dhe të dukshmes – ose tha: O Allah, Njohës i të
padukshmes dhe të dukshmes, Krijues i qiejve dhe i tokës - Zot dhe
Sundues i çdo sendi, dëshmoj se nuk ka Zot tjetër përveç Teje; Kërkoj

47
strehim te Ti nga e keqja e vetes sime, nga e keqja e shejtanit dhe nga
shirku (në të cilin ai i thërret njerëzit).”

52 Transmetohet se Jela bin Ata ka thënë: Kam dëgjuar Amr bin Asim
bin Abdullahun (të thonte)... një transmetim të ngjashëm.

53 َ‫تَق ْيسَبْنَأ ِبي‬ ْ ِ‫َعنْ َإ‬،‫اَشعْ ب ُة‬

ُ ْ‫َقالَسمِ ع‬،‫سماعِ يل‬ ُ ‫َحدَّثن‬،ٍ‫اَمح َّمدََُبْنُ َجعْ فر‬
ُ ‫حدَّثن‬
َْ ‫اسَإِنَّك‬
َ‫ُم‬ ُ ‫َّللاَُع ْنهَُأنَّهَُخطبَفقالَياَأ يُّهاَال َّن‬
َّ َ‫ضي‬ِ ‫َر‬،‫ِّيق‬
ِ ‫َالصد‬ ُ ‫َيُحد‬، ٍ‫حازِم‬
ِّ ٍ ‫ِّثَعنْ َأ ِبيَب ْكر‬
َ‫َّللاَُ{ياَأ يُّهاَا َّلذِينَآمنُواَعل ْيك ُْم‬ ْ ‫ت ْقر ُءونَه ِذه‬
َّ َ‫َِاْليةَوتض ُعونَهاَعلىَغ ْيرَِماَوضعها‬
َ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلم‬
َّ َ‫َّللاَِص َّلى‬
َّ َ‫سول‬ َْ ‫أنْ ُفسك ُْمََلَي ُض ُّرك ُْمَمنْ َضلَّ َإِذاَاهْ تد ْي ُت‬
ُ ْ‫م}َسمِ ع‬
ُ ‫تَر‬
.‫اب َِه‬
ِ ‫َُبعِ ق‬
ِ ‫َّللا‬
َّ َ‫كَأنْ َي ُع َّمهُ ْم‬
ُ ‫وش‬ ُ ‫ي ُق‬
ِ ُ‫ولَإِنَّ َال َّناسَإِذاَرأ ْواَا ْل ُم ْنكرَبَ ْينهُ ْمَفل ْمَيُ ْن ِك ُروهَُي‬

53 Transmetohet nga Ebu Bekr es-Siddiku r.a se ai dha një hutbe dhe
tha: O njerëz, ju e lexoni këtë ajet por e citoni në mënyrë tjeter nga Ajo
qe Allahu e vendosi ,,: “O ju që besuat! Kujdesuni për veten tuaj. Nëse
ndjek udhëzimin (e drejtë) [dhe urdhëron për të mirën (monoteizmin
islam dhe gjithçka që Islami urdhëron të bëjë) dhe ndalon nga e keqja
(politeizmi, mosbesimi dhe gjithçka që ka ndaluar Islami)] nuk mund të
të vijë dëm nga ata që janë në gabim” (El-Maide 5:105) Kam dëgjuar të
Dërguarin e Allahut (‫ )ﷺ‬duke thënë: "Nëse njerëzit e shohin të keqen
dhe nuk e denoncojnë atë, së shpejti Allahu do t'u dërgojë dënimin e Tij.
”

48
 ‫شعْ ب ُة‪َ،‬عنْ َت ْوبةَا ْلع ْنبر ِ ِّ‬
‫ي‪َ،‬قالَسمِ عْ ُ‬
‫تَأباَس َّوارٍَ ‪54‬‬ ‫اَمح َّمدُ َبْنُ َجعْ فرٍ‪َ،‬حدَّثناَ ُ‬
‫حدَّثن ُ‬
‫َّللاَُع ْن َُهَ‬
‫ضيَ َّ‬‫ِّيقَر ِ‬ ‫ل ََِل ِبيَب ْكر ٍ ِّ‬
‫َالصد ِ‬ ‫ي‪َ،‬قالَأ ْغلظَر ُ‬
‫ج ٌ‬ ‫سلمِ ِّ‬
‫َاَل ْ‬ ‫اضي‪َ،‬ي ُق ُ‬
‫ولَعنْ َأ ِبيَب ْرزة ْ‬ ‫ا ْلق ِ‬
‫َّللاَِص َّلىَ‬
‫ولَ َّ‬ ‫َعنُقهَُقالَفانْتهرهَُوقالَماَهِ ي ََِلحدٍَبعْ دَر ُ‬
‫س ِ‬ ‫ب ُ‬‫قالَفقالَأ ُبوَب ْرزةَأَلَأ ْضر ِ ُ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَ‪.‬‬
‫َّ‬

‫‪54 Transmetohet se Ebu Berzah el-Aslami ka thënë: Një burrë i foli‬‬

‫‪ashpër Ebu Bekrit es-Siddik r.a . Ebu Berzah tha: A t'a godas në qafë? Ai‬‬
‫‪[Ebu Bekri, e qortoi atë dhe tha: Kjo nuk është për askënd pas të‬‬
‫‪).‬ﷺ( ‪Dërguarit të Allahut‬‬

‫نَ ‪55‬‬
‫َع ْروةَ ْب ِ‬
‫اب‪َ،‬عنْ ُ‬
‫َشه ٍ‬
‫ن ِ‬‫نَا ْب ِ‬
‫ل‪َ،‬ع ِ‬
‫ِيَعق ْي ٌ‬ ‫َمح َّمدٍ‪َ،‬حدَّثناَل ْي ٌ‬
‫ث‪َ،‬حدَّثن ُ‬ ‫اجَ ْبنُ ُ‬
‫ج ُ‬‫حدَّثناَح َّ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَأنَّهاَأ ْ‬
‫خبر ْتهَُأنَّ َ‬ ‫يَص َّلىَ َّ‬
‫جَال َّن ِب ِّ‬
‫َّللاَُع ْنهاَز ْو َِ‬
‫ضيَ َّ‬‫ال ُّز ب ْيرِ‪َ،‬عنْ َعائِشة‪َ،‬ر ِ‬
‫َّللاَ‬
‫ضيَ َُّ‬
‫ِّيقَر ِ‬
‫َالصد ِ‬ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَأ ْرسل ْ‬
‫تَإِلىَأ ِبيَب ْكر ٍ ِّ‬ ‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫ولَ َّ‬ ‫فاطِ مةَبِ ْنتَر ُ‬
‫س ِ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمََمِ َّماَأفاءَ َّ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِبِا ْلمدِينةَِ‬ ‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫ولَ َّ‬ ‫سأ ُلهَُمِ يراثهاَمِ نْ َر ُ‬
‫س ِ‬ ‫ع ْنهَُت ْ‬
‫َّللاَِص َّلىَ َُّ‬
‫َّللاَ‬ ‫سولَ َّ‬ ‫َّللاَُع ْنهَُإِنَّ َر ُ‬
‫ضيَ َّ‬ ‫سَخ ْيبرَفقالَأبُوَب ْكرٍَر ِ‬ ‫خ ُم ِ‬‫وفدكَوماَبقِيَمِ نْ َ ُ‬

‫الَوإِنِّيَو َّ‬
‫َّللاََِلَ‬ ‫َمح َّمدٍَ ِفيَهذاَا ْلم ِ‬ ‫َآل َُ‬
‫ُل ُ‬‫ثَماَتركْناَصدق َةٌَإِنَّماَيأْك ُ‬ ‫عل ْيهَِوس َّلمَقالََلَنُور ُ‬

‫تَعل ْيهاَ ِفيَ‬‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَعنْ َحالِهاَا َّلتِيَكان ْ‬ ‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫ولَ َّ‬ ‫ُ‬
‫س ِ‬ ‫أغ ِّي ُرَش ْيئًاَمِ نْ َصدقةَِر ُ‬
‫َّللاَِص َّلىَ َُّ‬
‫َّللاَ‬ ‫ولَ َّ‬‫س ُ‬
‫َبهَِر ُ‬ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمََوَلعْ ملنَّ َفِيه ِ‬
‫اَبماَعمِ ل ِ‬ ‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫ولَ َّ‬‫س ِ‬
‫عهْ دَِر ُ‬
‫تَفاطِ م ُةَعلىَأ ِبيَب ْك َر ٍَ ِفيَ‬
‫عل ْيهَِوس َّلمَفأبىَأبُوَب ْكرٍَأنْ َيدْ فعَإِلىَفاطِ مةَمِ ْنهاَش ْيئًاَفوجد ْ‬

‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَأح ُّ‬

‫بَإِل َّ‬
‫يَ‬ ‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫ولَ َّ‬ ‫يَبي َِدهَِلقراب ُةَر ُ‬
‫س ِ‬ ‫س ِ‬ ‫ذلِكَفقالَأبُوَب ْكرٍَوا َّلذِيَن ْف ِ‬

‫‪49‬‬
 ُ ‫الَفإِنِّيَل ْم‬
َ ْ‫َآلَفِيهاَعَن‬ ْ ‫صلَمِ نْ َقرابتِيَوأ َّماَا َّلذِيَشجرَب ْينِيَوب ْينك ُْمَمِ نْ َه ِذه‬
ِ ‫َِاَل ْمو‬ ِ ‫أنْ َأ‬
.‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَي ْصن ُعهَُفِيهاَإِ ََّلَصنعْ ُت َُه‬
َّ َ‫َّللاَِص َّلى‬
َّ َ‫سول‬ ْ ‫ا ْلح ِّقَول ْمَأ ْت ُر‬
ُ ‫كَأ ْم ًراَرأ ْي‬
ُ ‫تَر‬

55 Transmetohet nga Urveh bin ez-Zubejri se Aishja, gruaja e Profetit

alejhi selam i tha atij:

Fatimeja, e bija e të Dërguarit të Allahut (salallahu alejhi ue selem) i

dërgoi fjalë Ebu Bekr es-Siddikut, duke kërkuar trashëgiminë e saj nga i
Dërguari i Allahut (sal-lAllahu alejhi ue sel-lem), nga fa'i që Allahu i
kishte dhënë atij në Medine dhe Fadak, dhe çfarë ka mbetur nga hurnusi
i Hajberit, Ebu Bekri ka thënë: I Dërguari i Allahut (‫ )ﷺ‬ka thënë: "Ne
(Profetët) nuk do të trashëgojmë dhe çdo gjë që lëmë pas është sadaka.
Përkundrazi, familja e Muhamedit mund të marrë furnizimin e tyre nga
kjo pasuri.` Pasha Allahun, unë nuk do të ndryshoj asnjë bamirësi të të
Dërguarit të Allahut (salallahu alejhi ue selem) nga sa ishte në kohën e
të Dërguarit të Allahut (‫ )ﷺ‬dhe Unë do të bëj të njëjtën gjë me të siç bëri
i Dërguari i Allahut (‫)ﷺ‬. Kështu që Ebu Bekri refuzoi t'i jepte diçka prej
saj Fatimes dhe Fatimja u mërzit me Ebu Bekrin për shkak të kësaj. Ebu
Bekri ka thënë; Pasha Atë në dorën e të Cilit është shpirti im, të afërmit
e të Dërguarit të Allahut (‫ )ﷺ‬janë më të dashur për mua se të afërmit e
mi. Sa i përket mosmarrëveshjes mes meje dhe jush për këtë pasuri, unë
nuk u shmanga nga e vërteta në lidhje me to dhe nuk do të lë asgjë që e
kam parë të Dërguarin e Allahut (salallahu alejhi ue selem) vetem se do
e bëj, ashtu siç e bëri ai.

50
56 َ ْ‫َعن‬،‫نَر ِبيعة‬ ِّ ‫َعنْ َع ِل‬،‫اَع ْثمانُ َبْنُ َأ ِبيَ ُز ْرعَة‬
ِ ْ‫يَب‬ ُ ‫َحدَّثن‬،‫َحدَّثناَأبُوَعوانة‬،‫ل‬
ٍ ِ‫حدَّثناَأبُوَكام‬
َ ْ‫تَمِ ن‬ ُ ‫جههَُقالَ ُك ْن‬
ُ ْ‫تَإِذاَسمِ ع‬ ْ ‫َّللاَُو‬
َّ َ‫َك َّرم‬،‫تَعلِ ايا‬ ِّ ِ ‫نَا ْلحك ِمَا ْلفزار‬
ُ ْ‫َقالَسمِ ع‬،‫ي‬ ِ ْ‫سماءَب‬
ْ ‫أ‬
َ‫َِبماَشاءَأَنْ َي ْنفعنِيَمِ ْنهَُوإِذا‬
ِ ‫َُبه‬
ِ ‫َّللا‬ ً ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَحد‬
َّ َ‫ِيثاَنفعنِي‬ َّ َ‫َّللاَِص َّلى‬
َّ َ‫ول‬ِ ‫س‬
ُ ‫ر‬
ََ‫حل ْف ُتهَُفإِذاَحلفَ ِليَصد َّْق ُتهَُوحدَّثنِيَأ ُبوَب ْكرٍَوصدقَأ ُبوَب ْكرٍَقالَقال‬ ْ ‫َُاست‬ْ ‫حدَّثنِيَغ ْي ُره‬
َ‫َالطهُ ور‬
ُّ ُ‫سن‬ ْ ‫ِبَذنْ ًباَفيتَو َّضأَُف ُي‬
ِ ‫ح‬ ُ ‫نَيُ ْذن‬ ُ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَماَمِ نْ َع ْبد‬
ٍ ِ‫ٍَم ْؤم‬ َّ َ‫َّللاَِص َّلى‬َّ َ‫ول‬ُ ‫س‬ ُ ‫ر‬
ًَ‫َّللاَُلهَُثُ َّمَتَلَ{وا َّلذِينَإِذاَفع ُلواَفاحِشة‬ َّ ‫ل‬
َّ َ‫َّللاَتعا ىَإَِلَغفر‬ ْ
َّ َ‫ستغ ِف ُر‬ ْ ‫نَفي‬ ِ ‫ثُ َّمَيُصليَركْعت ْي‬
ِّ
َْ ُ‫أ ْوَظل ُمواَأنْ ُفسه‬.
}‫م‬

56 Transmetohet se Esma bin el-Hakam el-Fezari ka thënë: E kam

dëgjuar Aliun të thotë: Nëse kam dëgjuar një hadith nga i Dërguari i
Allahut (salallahu alejhi ue selem), Allahu më ka sjellë dobi ashtu siç ka
dashur. Nëse dikush tjetër do të më thoshte diçka prej tij, do t'i kërkoja
të betohej, dhe nëse ai betohej do ta besoja. Ebu Bekri më tha - dhe Ebu
Bekri tha të vërtetën - se e ka dëgjuar Pejgamberin (‫ )ﷺ‬duke thënë:
"Nuk ka asnjë besimtar që bën një mëkat, pastaj merr abdes" dhe e bën
atë mirë dhe fal dy rekate dhe e pyet Allahun: Ai qoftë i lavdëruar dhe i
lartësuar, për falje, vetemse Allahu do ta falë atë.” Pastaj lexoi ajetin:
Edhe ata të clët kur bëjnë ndonjë (mëkat) të shëmtuar ose i bëjnë
zullum vetës së tyre, e përmendin All-llahun dhe kërkojnë falje për
mëkatet e tyre - e kushi i falë mëkatet përveç All-llahut? - dhe që duke
ditur, nuk vazhdojnë në ata që kanë punuar (në të keqen). Ali Imran 135

51
 ‫اق‪57 َ،‬‬
‫َالس َّب ِ‬
‫ن َّ‬ ‫َعب ْيدَِبْ ِ‬
‫اب‪َ،‬عنْ ُ‬
‫َشه ٍ‬
‫يمَبْنُ َسعْ دٍ‪َ،‬حدَّثناَابْنُ ِ‬
‫ل‪َ،‬حدَّثناَإِبْراهِ ُ‬
‫حدَّثناَأبُوَكامِ ٍ‬
‫لَا ْليمامةَِفقالَأبُوَب ْكرٍَ‬‫َّللاَُع ْنهَُم ْقتلَأهْ ِ‬
‫ضيَ َّ‬ ‫ت‪َ،‬قالََأ ْرسلَإِل َّ‬
‫يَأبُوَب ْكرٍَر ِ‬ ‫اب ٍ‬
‫نَث ِ‬‫عنْ َز ْيدَِبْ ِ‬
‫َّللاَ‬
‫ولَ َِّ‬‫س ِ‬ ‫بَا ْلو ْ‬
‫حيَلِر ُ‬ ‫لََلَن َّت ِه ُمكَقدْ َ ُك ْنتَت ْك ُت ُ‬
‫ابَعا ِق ٌ‬‫َغَل ٌمَش ٌّ‬ ‫تَأنْت ُ‬‫اب ٍ‬
‫ياَز ْيدُ َبْنَث ِ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمََفتت َّبعْ َا ْل ُق ْرآنَفا ْ‬
‫جمعْ َُه‪.‬‬ ‫ص َّلىَ َّ‬

‫‪57 Transmetohet se Zeid bin Thabit ka thënë:‬‬

‫‪Ebu Bekri dërgoi (shkruajti apo dergoj dike) për mua kur u vranë shumë‬‬
‫‪nga njerëzit e el-Jamame. Ebu Bekri tha: O Zejd bin Thabit, ti je një i ri i‬‬
‫‪urtë dhe ne të besojmë; ju e shkruanit Shpalljen (qe i zbritej) për të‬‬
‫‪). Kërkoni Kuranin dhe mblidheni atë.‬ﷺ( ‪Dërguarin e Allahut‬‬

‫َّللاَُع ْنهاَ ‪58‬‬

‫ضيَ َّ‬‫َع ْروة‪َ،‬عنْ َعائِشة‪َ،‬ر ِ‬ ‫نَال ُّزهْ ر ِ ِّ‬
‫ي‪َ،‬عنْ ُ‬ ‫حدَّثناَع ْبدُ َال َّر َّز ِ‬
‫اق‪َ،‬حدَّثناَمعْ مرٌ‪َ،‬ع ِ‬
‫َّللاَِص َّلىَ َُّ‬
‫َّللاَعل ْي ِهَ‬ ‫ولَ َّ‬‫س ِ‬ ‫أنَّ َفاطِ مة‪َ،‬وَا ْلع َّباسَأتياَأباَب ْكرٍَي ْلتمِ س ِ‬
‫انَمِ يراثهُ ماَمِ نْ َر ُ‬
‫وس َّلمَوهُماَحِين ِئذٍَي ْط ُلب ِ‬
‫انَأ ْرضهَُمِ نْ َفدكَوسهْ مهَُمِ نْ َخ ْيبرَفقالَلهُ ماَأ ُبوَب ْكرٍَر ِ‬
‫ض يَ‬
‫ثَماَتركْناَصدقةٌَ‬ ‫ولََلَنُور ُ‬ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَي ُق ُ‬
‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫سولَ َّ‬ ‫َّللاَُع ْنهَُإِنِّيَسمِ عَْ ُ‬
‫تَر ُ‬ ‫َّ‬
‫تَ‬ ‫َّللاََِلَأد ُعَأ ْم ًراَرأ ْي ُ‬ ‫ِّ‬ ‫ن‬
‫الَوإِ يَو َّ‬ ‫ْ‬ ‫ف‬ ‫َّ‬ ‫َّ‬ ‫ْ‬
‫وإِنَّماَيأ ك ُ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِوسلمَ ِيَهذاَالم ِ‬ ‫َمح َّمدٍَصلىَ َّ‬ ‫َآل ُ‬
‫ُل ُ‬
‫َّللاَعل ْيهَِوس َّلمَي ْصن ُعهَُفِيهَِإِ ََّلَصنعْ ُت َُه‪.‬‬
‫َّللاَِص َّلىَ َُّ‬
‫سولَ َّ‬ ‫ر ُ‬

‫‪58 Transmetohet nga Aishja se Fatimeja dhe el-Abasi erdhën te Ebu‬‬

‫‪). Në‬ﷺ( ‪Bekri, duke kërkuar trashëgiminë e tyre nga i Dërguari i Allahut‬‬
‫‪atë kohë ata po kërkonin tokën e tij në Fadek dhe pjesën e tij të‬‬

‫‪52‬‬
Hajberit. Ebu Bekri u tha atyre: E kam dëgjuar të Dërguarin e Allahut
(sal-lAllahu alejhi ue sel-lem) duke thënë: “Ne (profetët) nuk
trashëgojmë dhe çdo gjë që lëmë pas është sadaka. Përkundrazi, familja
e Muhamedit; mund të marrin furnizimin e tyre nga kjo pasuri.` Pasha
Allahun, nuk do të lë asgjë që e pashë të Dërguarin e Allahut të bënte,
por do ta bëj edhe unë.

59 َ‫َقالَقِيل ََِل ِبي‬،‫يَمل ْيكة‬

ُ ‫نَأ ِب‬
ِ ْ‫َعنْ َاب‬،‫َعمر‬
ُ ‫ِعَيعْ نِيَابْن‬
ٌ ‫َحدَّثناَناف‬،‫اَموسىَبْنُ َدا ُود‬
ُ ‫حدَّثن‬
َ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَوأَنا‬
َّ َ‫َّللاَِص َّلى‬
َّ َ‫ول‬ ُ ‫َّللاَِفقالَأناَخلِيف ُةَر‬
ِ ‫س‬ َّ َ‫َّللاَُع ْنهَُياَخلِيفة‬
َّ َ‫ضي‬ َْ ‫ب‬
ِ ‫كرٍَر‬
.‫اض‬
َ ٍ ‫َبهَِوأناَر‬
ِ ‫اض‬
ٍ ‫َبهَِوأناَر‬
ِ ‫اض‬
ٍ ‫ر‬

59 Transmetohet se ka thënë Ibn Ebi Mulejke. Ebu Bekrit i është thënë:

O kalif (prijes) i Allahut. Ai tha: Unë jam kalifja (pasardhësi) i të
Dërguarit të Allahut (‫ )ﷺ‬dhe jam i kënaqur me këtë, jam i kënaqur me
këtë, jam i kënaqur.

60 َ،‫َأنَّ َفاطِ مة‬،‫َعنْ َأ ِبيَسَلمة‬،‫نَع ْمرٍو‬ ُ ْ‫َعن‬،‫َحدَّثناَح َّمادَُبْنُ َسلمة‬، ُ‫حدَّثناَع َّفان‬
ِ ْ‫َمح َّمدَِب‬
َ ُ ِ ‫تَفماَلناََلَنر‬
َ‫ث‬ َّ ِ‫ت ََِل ِبيَب ْكرٍَمنْ َيرِثُكَإِذاَم‬
ْ ‫تَقالَولدِيَوأهْ ِليَقال‬ ْ ‫َّللاَُع ْنهاَقال‬
َّ َ‫ضي‬ِ ‫ر‬
ُ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمََي ُق‬
َّ ‫ولَإِنَّ َال َّن ِب‬
َ‫ي‬ َّ َ‫يَص َّلى‬ ُ ْ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَقالَسمِ ع‬
َّ ‫تَال َّن ِب‬ َّ َ‫يَص َّلى‬
َّ ‫ال َّن ِب‬

53
‫ولَوأُنْف ُِقَعلىَمنْ َ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَي ُع ُ‬
‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫ولَ َّ‬‫س ُ‬ ‫َلَيُور ُ‬
‫ثَول ِك ِّنيَأ ُع ُ‬
‫ولَمنْ َكانَر ُ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَيُ ْنف ُ َ‬
‫ِق‪.‬‬ ‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫ولَ َّ‬‫س ُ‬
‫كانَر ُ‬

‫‪60 Transmetohet nga Ebu Seleme se Fatimeja i tha Ebu Bekrit: Kush do‬‬
‫‪të trashëgojë nga ju nëse vdisni? Ai tha: Fëmijët e mi dhe gruaja ime. Ajo‬‬
‫‪). Ai tha: Kam‬ﷺ( ‪tha: Atëherë pse nuk mund të trashëgojmë nga Profeti‬‬
‫‪) duke thënë: "Pejgamberi nuk duhet të‬ﷺ( ‪dëgjuar Profetin‬‬
‫‪trashëgohet". Por unë do të garantoj ata që i ka garantuar i Dërguari i‬‬
‫‪Allahut (salallahu alejhi ue selem) dhe do të shpenzoj për ata për të cilët‬‬
‫‪i Dërguari i Allahut ka shpenzuar.‬‬

‫ل‪َ،‬عنْ َ ‪61‬‬
‫نَهِ َل ٍ‬
‫حم ْيدَِبْ ِ‬
‫َعب ْيدٍ‪َ،‬عَنْ َ ُ‬
‫سَبْنُ ُ‬‫حدَّثناَع َّفانُ ‪َ،‬حدَّثناَيز ِيدُ َبْنُ َ ُزر ْي ٍع‪َ،‬حدَّثناَيُونُ ُ‬
‫ي‪َ،‬أنَّهَُقالَ ُك َّناَعِ ْندَأ ِبيَ‬ ‫خيرِ‪َ،‬أنَّهَُحدَّثهُ ْمَعنْ َأ ِبيَب ْرزة ْ‬ ‫ن ِّ‬
‫َالش ِّ‬
‫سلمِ ِّ‬
‫َاَل ْ‬ ‫فَ ْب ِ‬
‫َمط ِّر ِ‬
‫ن ُ‬‫َّللاَِ ْب ِ‬
‫ع ْبدَِ َّ‬
‫سلِمِ ينَف ْ‬
‫اشتدََّغض ُب ُهَ‬ ‫لَمِ نْ َا ْل ُم ْ َ‬
‫ج ٍ‬ ‫َّللاَُع ْنهَُ ِفيَعملِهَِفغ ِ‬
‫ضبَعلىَر ُ‬ ‫ضيَ َّ‬‫ِّيقَر ِ‬ ‫ب ْكر ٍ ِّ‬
‫َالصد ِ‬
‫تَا ْلق ْتلَ‬
‫َعنُقهَُفل َّماَذك ْر ُ‬
‫ب ُ‬‫َّللاَِأ ْضر ِ ُ‬
‫ولَ َّ‬‫س ِ‬
‫تَياَخلِيفةَر ُ‬ ‫تَذلِك ُ‬
‫َق ْل ُ‬ ‫َِجدااَفل َّماَرأ ْي ُ‬
‫عل ْيه ِ‬
‫ْ‬ ‫صرفَعنْ َذلِكَا ْلحد ِ‬
‫ح ِوَفل َّماَتف َّرقناَأ ْرسلََإِل َّ‬
‫يَبعْ دَذلِكَ‬ ‫جمعَإِلىَغ ْيرَِذلِكَمِ نْ َال َّن ْ‬
‫ِيثَأ ْ‬
‫تَ‬ ‫ت ُ‬
‫َق ْل ُ‬ ‫يتَا َّلذ ُ‬
‫ِيَق ْل ُ‬ ‫س ُ‬ ‫َّللاَُع ْنهَُفقالَياَأباَب ْرزةَم ُ‬
‫اَق ْلتَقالَون ِ‬ ‫ضيَ َّ‬ ‫َالصد ُ‬
‫ِّيقَر ِ‬ ‫أبُوَب ْكر ٍ ِّ‬
‫ض ْب ُ‬
‫تَعلىَ‬ ‫َّللاَِقالَأرأ ْيتَحِينَرأ ْيتنِيَغَ ِ‬
‫تََلَو َّ‬ ‫اَق ْلتَقال ُ‬
‫َق ْل ُ‬ ‫ذكِّ ْرنِيهَِقالَأماَت ْذ ُك ُرَم ُ‬

‫َّللاَِأماَت ْذ ُك ُرَذاكَأو ُك ْنتَفاعِ ًَلَذاكَقالَ‬

‫ولَ َّ‬‫س ِ‬
‫َعنُقهَُياَخلِيفةَر ُ‬
‫ب ُ‬‫لَف ُق ْلتَأ ْضر ِ ُ‬
‫ج ِ‬
‫ال َّر ُ‬
‫ََلحدٍَ‬ ‫تَقالَو ْيحكَأ ْوَو ْيلكَإِنَّ َتِ ْلكَو َّ‬
‫َّللاَِماَهِ ي َِ‬ ‫اْلنَإِنْ َأم ْرتنِيَفع ْل ُ‬
‫َّللاَِو ْ‬ ‫ُق ْل ُ‬
‫تَنع ْمَو َّ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَ‬
‫َمح َّمدٍَص َّلىَ َّ‬
‫‪.‬بعْ د ُ‬

‫‪54‬‬
61 Transmetohet nga Ebu Berza el-Aslami se ka thënë: Ne ishim me Ebu
Bekr es-Siddikun r.a kur ai po mirrej me punët e tij (qështje biznes etj..
të hilafetit dhe ai u zemërua shumë me një nga muslimanët). Kur e
pashë atë, thashë: O Halif i të Dërguarit të Allahut, a t'i godas në qafë?
Kur e përmenda vrasjen e tij, ai e ndërroi temën krejtësisht. Kur u
ndamë, Ebu Bekri Siddik r.a më dërgoi fjalë pastaj e më tha: O Ebu
Berzah, çfarë the? I thashë: e kam harruar atë që thashë; me kujto. Ai
tha: Nuk ju kujtohet se çfarë thatë? I thashë: Jo, pasha Allahun. Ai tha: A
të kujtohet, kur më patë të zemërohem me atë njeri, the: A t'i godas në
qafë, o halife i të Dërguarit të Allahut? Nuk ju kujtohet kjo? a do ta
kishit bërë vërtet këtë? I thashë: Po, pasha Allahun. Nëse më urdhëroni
ta bëj tani, do ta bëj. Ai tha: Mjerë për ju! Pasha Allahun, kjo nuk është
për askënd pas Muhamedit (‫)ﷺ‬.

ٍ ‫َقالَحَدَّثناَابْنُ َأ ِبيَعت‬،‫َقالَحدَّثناَح َّمادَُبْنُ َسلمة‬، ُ‫حدَّثناَع َّفان‬

62 َ َّ‫َقالَإِن‬،ِ‫َعنْ َأبِيه‬،‫ِيق‬
َ‫اك‬ ِّ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلم‬
ُ ‫َالسو‬ َّ َ‫َّللاَِص َّلى‬
َّ َ‫ول‬ ُ ‫َّللاَُع ْنهَُقالَقالَر‬
ُ ‫س‬ َّ َ‫ضي‬ ِّ ٍ ‫أباَب ْكر‬
ِ ‫َالصدِّيقَر‬
َِّ ‫م ْطهرةٌَلِ ْلفمِ َم ْرضاةٌَلِل َّر‬
.‫ب‬

62 Ebu Bekri es-Siddik r.a ka thënë: I Dërguari i Allahut (salallahu alejhi

ue selem) ka thënë: "Sivaku është pastrues i gojës dhe i kënaqshëm për
Zotin".

55
‫نَ ‪63‬‬
‫اصمِ َبْ ِ‬
‫تَع ْمروَبْنَع ِ‬ ‫اَشعْ ب ُة‪َ،‬عنْ َيعْ لىَبْ ِ‬
‫نَعطاءٍ‪َ،‬قالَسمِ عْ ُ‬ ‫حدَّثناَع َّفانُ ‪َ،‬قالَحدَّثن ُ‬

‫َِقلْ َ ِليَش ْيئًاَأ ُقو ُلهَُإِذاَ‬

‫َّللا ُ‬ ‫تَأباَهُر ْيرة‪َ،‬ي ُق ُ‬
‫ولَقالَأبُوَب ْكرٍَياَر ُ‬
‫سولَ َّ‬ ‫َّللاِ‪َ،‬قالَسمِ عْ ُ‬
‫ع ْبدَِ َّ‬
‫ضَ‬ ‫اتَو ْ‬
‫اَل ْر ِ‬ ‫َالسمو ِ‬ ‫بَو َّ‬
‫الشهادةَِفاطِ ر َّ‬ ‫تَقال ُ‬
‫َقلْ َال َّلهُ َّمَعالِمَا ْلغ ْي ِ‬ ‫تَوإِذاَأ ْمس ْي ُ‬
‫ح ُ‬
‫أ ْصب ْ‬
‫َبكَمِ نْ َش ِّرَن ْف ِ‬
‫سيَومِ نْ َش ِّرَ‬ ‫شهدُ َأنْ ََلَإِلهَإِ ََّلَأنْتَأ ُع ُ‬
‫وذ ِ‬ ‫بَكُلِّ َشيءٍَوملِيكهَُأ ْ‬
‫ر َّ‬
‫ْ‬
‫ش ْر ِكهَِوأمرهَُأنْ َي ُقولهَُإِذاَأ ْصبحَوإِذاَأ ْمسىَوإِذاَأخذَم ْضجع َُه‪.‬‬
‫انَو ِ‬ ‫َّ‬
‫الش ْيط ِ‬

‫‪63 Ebu Hurejra ka thënë: Ebu Bekri tha: O i Dërguari i Allahut, më thuaj‬‬
‫‪diçka që mund të them në mëngjes dhe në mbrëmje. Tha: “Thuaj: “O‬‬
‫‪Allah, Njohës i të padukshmes dhe të dukshmes, Krijues i qiejve dhe i‬‬
‫‪tokës, Zot dhe Sundues i çdo gjëje, dëshmoj se nuk ka zot tjetër përveç‬‬
‫‪Teje, kërkoj mbrojtje te Ti nga e keqja e vetes sime dhe e keqja e‬‬
‫‪shejtanit dhe e shirkut në të cilin ai thërret.” Dhe i tha që ta thotë në‬‬
‫‪mëngjes dhe në mbrëmje dhe kur shkon në shtrat.‬‬

‫نَأ ِب ُ‬
‫يَمل ْيكة‪َ،‬قالَ ‪64‬‬ ‫َّللاَِبْ ِ‬
‫ِي‪َ،‬عنْ َع ْبدَِ َّ‬ ‫َعمرَا ْل ُ‬
‫جمح ُّ‬ ‫اَمح َّمدُ َبْنُ َيزِيد‪َ،‬حدَّثناَناف ُِعَبْنُ ُ‬
‫حدَّثن ُ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِوسَ َّلمَ‬ ‫َّللاَِفقالَبلْ َخلِيف ُة ُ‬
‫َمح َّمدٍَص َّلىَ َّ‬ ‫َّللاَُع ْنهَُياَخلِيفةَ َّ‬
‫ضيَ َّ‬‫قِيل ََِل ِبيَب ْكرٍَر ِ‬
‫وأناَأ ْرضىَبِ َِه‪.‬‬

‫‪56‬‬
‫‪64 Transmetohet se 'Abdullah bin Ebi Mulejka ka thënë: Ebu Bekrit iu‬‬
‫‪tha: O halife i Allahut. Ai tha: (jo,por me mire me thuani) halif i‬‬
‫‪), dhe unë jam i kënaqur me këtë.‬ﷺ( ‪Muhamedit‬‬

‫نَأ ِب ُ‬
‫يَمل ْيكة‪َ،‬قالَكانَ ُر بَّمَاَ ‪65‬‬ ‫نَابْ ِ‬ ‫َّللاَِبْنُ َا ْل ُمؤ َّم ِ‬
‫ل‪َ،‬ع ِ‬ ‫اَموسىَبْنُ َدا ُود‪َ،‬حدَّثناَع ْبدُ َ َّ‬
‫حدَّثن ُ‬
‫خهاَ‬ ‫بَبِذِراعَناق ِتهَِف ُينِي ُ‬
‫َّللاَُع ْنهَُقالَفي ْضر ِ ُ‬
‫ضيَ َّ‬ ‫ِّيقَر ِ‬‫َالصد ِ‬ ‫امَمِ نْ َيدَِأ ِبيَب ْكر ٍ ِّ‬
‫سقطَا ْلخِط ُ‬
‫ِ‬
‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫َّللاَُعلَ ْيهَِ‬ ‫سولَ َّ‬ ‫خ ُذهَُقالَفقا ُلواَلهَُأفَلَأم ْرتناَنُنا ِو ُلكهَُفقالَإِنَّ َح ِب ِ‬
‫يبيَر ُ‬ ‫فيأْ ُ‬

‫وس َّلمَأمرنِيَأنْ ََلَأ ْ‬

‫سألَال َّناسَش ْيئًا‪.‬‬

‫‪65 Transmetohet se Ibn Ebi Mulejka ka thënë: Laku (per varje te‬‬
‫‪kafshes) i ra nga dora e Ebu Bekr es-Siddikut. Ai e goditi devenë e tij në‬‬
‫‪pjesën e përparme që ajo të gjunjëzohej dhe ata i thanë: Pse nuk na the‬‬
‫‪që ta kalojmë ty (ate) ? Ai tha: I dashuri im i Dërguari i Allahut (salallahu‬‬
‫‪alejhi ue selem) më ka porositur që të mos kërkoj asgjë nga njerëzit.‬‬

‫يَعب ْيدة‪َ،‬عنْ َأ ِبيَب ْكرٍ‪66 َ،‬‬

‫َم َّرة‪َ،‬عنْ َأ َِب ُ‬
‫ن ُ‬‫اَس ْفيانُ ‪َ،‬عنْ َع ْمرِوَبْ ِ‬ ‫اق‪َ،‬أ ْ‬
‫خبرن ُ‬ ‫حدَّثناَع ْبدُ َال َّر َّز ِ‬
‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِ‬ ‫ولَ َّ‬ ‫َّللاَُع ْنهَُبعْ دَوفاةَِر ُ‬
‫س ِ‬ ‫ضيَ َّ‬‫َّللاَُع ْنهَُقالَقامَأبُوَب ْكرٍَر ِ‬
‫ضيَ َّ‬‫ر ِ‬
‫لَفقالَإِنَّ َابْنَآدمَ‬ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَعام َْ‬
‫َاَل َّو ِ‬ ‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫ولَ َّ‬ ‫وس َّلمَبِعامٍ َفقالَقامَفِيناَر ُ‬
‫س ُ‬
‫قَوا ْل ِب ِّرَفإِنَّهَُماَ ِفيَ‬
‫الصدْ ِ‬ ‫َّللاَا ْلعافِيةَوعل ْيك ُْم ِ‬
‫َب ِّ‬ ‫ل ْمَيُعْ طَش ْيئًاَأ ْفضلَمِ نْ َا ْلعافِيةَِف ْ‬
‫اسأ ُلواَ َّ‬
‫ا ْلج َّنةَِوإ ِيَّاك ُْمَوا ْلكذِبَوا ْل ُف ُ‬
‫جورَفإِنَّهُ ماَ ِفيَال َّنا َر ِ‪.‬‬

‫‪57‬‬
 66 Transmetohet nga Ebu Ubejde se Ebu Bekri r,a u ngrit në këmbë një
vit pas vdekjes së të Dërguarit të Allahut (salallahu alejhi ue selem) dhe
tha: I Dërguari i Allahut (salallahu alejhi ue selem) qëndroi mes nesh
vitin e kaluar dhe tha: “Birit të Ademit nuk i është dhënë asgjë më e mirë
se mirëqenia, andaj lutni Allahun për mirëqenie. Jini të sinqertë dhe të
drejtë, sepse ato të çojnë në Xhennet, dhe duhet të ruani (veten nga)
gënjeshtra dhe imoraliteti, sepse ato të çojnë në Xhehenem.

67 َ‫ن‬
ِ ْ‫َّللاَِب‬
َّ َِ‫َعب ْيد‬ ِّ ِ ‫نَال ُّزهْ ر‬
ُ ْ‫َعن‬،‫ي‬ ِ ‫َع‬،‫ن‬ ُ َ ُ‫اَس ْفيانُ َبْن‬
ٍ ‫حس ْي‬ ْ ‫َقالَأ‬،‫اَمح َّمدُ َبَْنُ َيزِيد‬
ُ ‫خبرن‬ ُ ‫حدَّثن‬
َّ َ‫يَص َّلى‬
َِ‫َّللاَُعلَ ْيه‬ ِّ ‫َّللاَُع ْنهَُعنْ َال َّن ِب‬
َّ َ‫ضي‬ ِ ‫َر‬،‫َعنْ َأ ِبيَهُر ْيرة‬،ٍ‫س ُعود‬
ْ ‫نَم‬ ِ ْ‫َع ْتبةَب‬
ُ ‫ن‬ ِ ْ‫َّللاَِب‬
َّ َِ‫ع ْبد‬
َ‫َّللاَُفإِذاَقا ُلوهاَعص ُمواَمِ ِّني‬ ُ ُ
َّ َ‫وس َّلمَقالَأمِ ْرتََُأنْ َأقاتِلَال َّناسَح َّتىَي ُقو ُلواََلَإِلهَإِ ََّل‬
َ‫َعم ُر‬َُ ‫تَال ِّرد َُّةَقال‬ ْ ‫َّللاَِتعالىَقالَفل َّماَكان‬ َّ َ‫َبح ِّقهاَوحِسابُهُ ْمَعلى‬ ِ ‫دِماءه ُْمَوأ ْموالهُ ْمَإِ ََّل‬
َ‫ول‬ُ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَي ُق‬
َّ َ‫َّللاَِص َّلى‬
َّ َ‫سول‬ ُ ‫َّللاَع ْنهَُ ُتقاتِ ُلهُ ْمَوقدْ َسمِ عْ تَر‬
َُّ َ‫ضي‬ِ ‫َِل ِبيَب ْكرٍَر‬
َّ ‫َّللاََِلَأُف ِّر ُقَب ْين‬
َ ْ‫َالصَلةَِوال َّزكاةَِوَلُقَاتِلنَّ َمن‬ َّ ‫َّللاَُع ْنهَُو‬
َّ َ‫ضي‬ ِ ‫كذاَوكذاَقالَفقالَأبُوَب ْكرٍَر‬
.‫ف َّرقَب ْينهَُماَقالَفقات ْلناَمعهَُفرأ ْيناَذلِكَرش ًدَا‬

67 Transmetohet nga Ebu Hurejra se Profeti (‫ )ﷺ‬ka thënë: “Unë jam

urdhëruar që t'i vras njerëzit derisa të thonë La ilahe ilallah, e nëse e
thonë atë, gjaku dhe pasuria e tyre janë të sigurta prej meje, përveç
rasteve të diktuara nga sheriati dhe llogaria e tyre është tek Allahu. Kur
disa njerëz u larguan ( bene ridde pas vdekje se resulullahut), Omeri i

58
tha Ebu Bekrit : A do t'i luftosh ata kur e dëgjove të Dërguarin e Allahut
duke thënë kështu e kështu? Ebu Bekri tha: Pasha Allahun, unë nuk do
ta ndaj namazin dhe zekatin dhe sigurisht që do të luftoj këdo që i ndan
ato. Pra, (Omeri pastaj tha) ne i luftuam ata përkrah tij dhe e kuptuam
se kjo ishte gjëja e duhur për tu bërë. (si sqarim ata u ndan ne qeshtjen e
luftes dhe jo tekfirimit ndaj tyre).

68 َ‫ت‬ ْ ُ‫َقالَأ‬،ٍ‫نَأ ِبيَ ُزه ْير‬

ُ ‫خ ِب َْر‬ ِ ْ‫َعنْ َأ ِبيَب ْكرَِب‬،‫يل‬
ُ ِ‫سماع‬ ْ ‫َقالَأ‬،ٍ‫َّللاَِبْنُ َنُم ْير‬
ْ ِ‫خبرناَإ‬ َّ َ ُ‫حدَّثناَع ْبد‬
َ‫ل‬ ِّ ِ‫َِاْليةَِ{ل ْيسَبِأمانِ ِّيك ُْمَوَلَأمان‬
ِ ْ‫يَأه‬ ْ ‫َالصَل ُحَبعْ دَه ِذه‬
َّ ‫َّللاَِك ْيف‬ ُ ‫أنَّ َأباَب ْكرٍَقالََياَر‬
َّ َ‫سول‬
َُّ َ‫َّللاَِص َّلى‬
َ‫َّللا‬ َّ َ‫ول‬ُ ‫س‬
ُ ‫اَبهَِفقالَر‬ ُ َ‫َسوءٍَعمِ ْلنا‬
ِ ‫جز ِين‬ ُ َّ‫َب َِه}َفكُل‬
ِ ‫جز‬
ْ ُ‫َسو ًءاَي‬ ِ ‫ا ْلكِت‬
ُ ْ‫ابَمنْ َيعْ مل‬
َ‫ست‬
ْ ‫حزنُ َأل‬
ْ ‫ستَت‬
ْ ‫بَأل‬ ْ ‫ستَت ْمر ُضَأل‬
ُ ‫ستَت ْنص‬ َّ َ‫عل ْيهَِوس َّلمََغفر‬
ْ ‫َّللاَُلكَياَأباَب ْكرٍَأل‬
.‫َب َِه‬
ِ ‫جز ْون‬ ْ َّ ‫صي ُبك‬
ْ ُ‫َالْلوا ُءَقالَبلىَقالَفهُ وَماَت‬ ِ ُ‫ت‬

68 Transmetohet se Ebu Bekr bin Ebi Zuhejri ka thënë: Më thanë se Ebu

Bekri r.a tha: O i Dërguar i Allahut, si mund të jemi në gjendje të mirë
pas këtij Ajeti: Nuk është (shpëtim) sipas shpresave tuaja as sipas
shpresave të ithtarëve të librit. "Kushdo që bën keq, do të ketë
shpërblimin e saj" dhe nuk gjene te Allahu ndihmes e as mbrojtes. Nisa'
4:123 ?A do të ndëshkohemi për çdo vepër të keqe që bëjmë? Aty i
Dërguari i Allahut (salallahu alejhi ue selem) tha: “Allahu të faltë, o Ebu
Bekr, a nuk sëmuresh? A nuk lodhesh? Nuk ndihesh i trishtuar? A nuk të
godasin fatkeqësi?” Ai tha: Sigurisht. Ai tha: "Ky është shpërblimi që ju
jepet".

59
 ِ ْ‫َعنْ َأ ِبيَب ْكرَِب‬،ٍ‫َقالَحدَّثناَابْنُ َأ ِبيَخالِد‬، ُ‫اَس ْفيان‬
69 ,70 َ‫َأ ُظ ُّنهَُقالَأ ُبو‬،ٍ‫نَأ ِبيَ ُزه ْير‬ ُ ‫حدَّثن‬
َ‫ستَت ْمر ُض‬
ْ ‫َّللاَُياَأباَب ْكرٍَأل‬ ْ ‫َالصَل ُحَبعْ دَه ِذه‬
َّ َ‫َِاْليةَِقالَي َْرح ُمك‬ َّ ‫َّللاَِك ْيف‬ ُ ‫ب ْكرٍَياَر‬
َّ َ‫سول‬
َ‫َبذاك‬ ْ َّ ‫صي ُبك‬
ِ ‫َالْلوا ُءَقالَبلىَقالَفإِنَّ َذاك‬ ِ ُ‫ستَت‬
ْ ‫حزنُ َأل‬
ْ ‫ستَت‬
ْ ‫أل‬

َ‫َّللا‬ ُ ‫ِيَقالَقالَأبُوَب ْكرٍَياَر‬

َِّ َ‫سول‬ َّ ٍ ‫يلَعنْ َأبيَب ْكر‬
ِّ ‫َالثقف‬ ُ ِ‫سماع‬
ْ ِ‫َعب ْيدٍَحدَّثناَإ‬
ُ ُ‫حدَّثناَيعْ لىَبْن‬
ِ
َ ‫جزَبِ َِه}َفذكرَا ْلحد‬
.‫ِيث‬ ْ ُ‫َسو ًءاَي‬ ْ ‫َالصَل ُحَبعْ دَه ِذه‬
ُ ْ‫َِاْلي ِةَ{منْ َيعْ مل‬ َّ ‫ك ْيف‬

69,70 Na ka treguar Ibn Ebi Halid, nga Ebu Bekr bin Ebi Zuhejri - mendoj
se ka thënë: Ebu Bekri r.a tha: O i Dërguar i Allahut, si mund të jemi në
gjendje të mirë pas këtij ajeti? Ai tha: “Allahu të mëshiroftë, o Ebu Bekr.
A nuk sëmureni? Nuk ndiheni te trishtuar? A nuk ju ndodhin
fatkeqësitë? A nuk...?” Ai tha: Sigurisht. Ai tha: “Kjo është për këtë.

Transmetohet se Ebu Bekr eth-Thekafi ka thënë: Ebu Bekri tha: O i

Dërguari i Allahut, si mund të jemi në gjendje të mirë pas këtij ajeti:
"Kushdo që bën keq, do të ketë shpërblimin e saj" (en-Nisa 4: 123)?... të
njëjtin hadith e ka transmetuar.

60
 ‫نَأ ِبيَ ُزه ْيرٍَال َّثقف ِّ‬
‫ِي‪َ،‬قالَل َّماَنزل ْ‬
‫تَ ‪71‬‬ ‫ِيع‪َ،‬حدَّثناَابْنُ َأ َِبيَخالِدٍ‪َ،‬عنْ َأ ِبيَب ْكرَِبْ ِ‬
‫حدَّثناَوك ٌ‬
‫َب َِه}َقالَفقالَأبُوَب ْكرٍَياَ‬
‫جز ِ‬
‫َسو ًءاَيُ ْ‬ ‫لَا ْلكِت ِ‬
‫ابَمنْ َيعْ ملْ ُ‬ ‫َبأمانِ ِّيك ُْمَوَلَأمانِ ِّ‬
‫يَأهْ ِ‬ ‫{ل ْيس ِ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَي ْرح ُمكَ‬
‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫ولَ َّ‬ ‫سوءٍَنعْ م ُلهَُفقالَر ُ‬
‫س ُ‬ ‫َّللاَِإِنَّاَلنُجاز ِ‬
‫ىَبكُلََِّ ُ‬ ‫سولَ َّ‬
‫ر ُ‬
‫َب َِه‪.‬‬
‫جز ْون ِ‬ ‫صي ُبك َّ ْ‬
‫َالْلوا ُءَفهذاَماَتُ ْ‬ ‫ستَتُ ِ‬
‫حزنُ َأل ْ‬
‫ستَت ْ‬ ‫ستَت ْنص ُ‬
‫بَأل ْ‬ ‫َّللاَُياَأباَب ْكرٍَأل ْ‬
‫َّ‬

‫‪71 Transmetohet se Ebu Bekr bin Ebi Zuhair eth-Thekafi ka thënë: Kur‬‬
‫‪ajeti “Nuk do të jetë në përputhje me dëshirat tuaja (muslimanë), as të‬‬
‫‪ithtarëve të librit (çifutë dhe të krishterë), kushdo që bën keq, do të ketë‬‬
‫‪shpërblimin e saj” [en-Nisa' 4:123] u shpall, Ebu Bekri tha: O i Dërguari i‬‬
‫‪Allahut, a do të marrim shpërblim për çdo vepër të keqe që bëjmë? I‬‬
‫‪Dërguari i Allahut (salallahu alejhi ue selem) tha: “Allahu të mëshiroftë,‬‬
‫‪o Ebu Bekr. A nuk lodheni? Nuk ndihesh i trishtuar? A nuk ju ndodhin‬‬
‫”‪fatkeqësitë? Ky është shpërblimi (apo shpagimi) që ju merrni.‬‬

‫تَهذاَا ْلكِتابَمِ نْ َثُمامةَبْ ِ‬

‫نَع ْبدَِ ‪72‬‬ ‫ل‪َ،‬حدَّثناَح َّمادَُبْنُ َسلمة‪َ،‬قالَأخ ْذ ُ‬
‫حدَّثناَأبُوَكامِ ٍ‬
‫َّللاَُع ْنهَُكتبَلهُ ْمَإِنَّ َه ِذهَِفرائ ُِضَ‬
‫ضيَ َّ‬‫ِكَأنَّ َأباَب ْكرٍَر ِ‬
‫نَمال ٍ‬
‫سَبْ ِ‬‫سَعنْ َأن ِ‬
‫نَأن ٍ َ‬
‫َّللاَِبْ ِ‬
‫َّ‬
‫سلِمِ ينَا َّلتِيَأمرَ َّ‬
‫َّللاَُع ََّزَ‬ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَعلىَا ْل ُم ْ‬
‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫ولَ َّ‬ ‫الصدقةَِا َّلتِيَفرضَر ُ‬
‫س ُ‬ ‫َّ‬
‫ج ِههاَ‬
‫سلِمِ ينَعلىَو ْ‬ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَفمنْ ُ‬
‫َسئِلهاَمِ نْ َا ْل ُم ْ‬ ‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫سولَ َّ‬
‫وجلَّ َبِهاَر ُ‬
‫لَففِيَكُلِّ َ‬
‫َاْلِبِ ِ‬ ‫سَوعِ ْ‬
‫شر ِينَمِ نْ ْ‬ ‫ف ْل ُيعَْطِ هاَومنْ ُ‬
‫َسئِلَف ْوقَذلِكَفَلَيُعْ طِ هَِفِيماَدُونَخ ْم ٍ‬
‫سَوثَلثِينَفإِنْ َ‬ ‫شر ِينَففِيهاَابْن ُةَمخ ٍ‬
‫اضَإِلىَخ ْم ٍ‬ ‫ساَوعِ ْ‬ ‫سَذ ْودٍَشاةٌَفإِذاَبلغ ْ‬
‫تَخ ْم ً‬ ‫خ ْم ِ‬
‫سَ‬ ‫َس َّت ًةَوثَلثِينَففِيهاَابْن ُةَل ُب ٍ‬
‫ونَإِلىَخ ْم ٍ‬ ‫ت ِ‬‫ونَذكرٌَفإِذاَبلغ ْ‬ ‫ُنَابْن ُةَمخ ٍ‬
‫اضَفابَْنُ َل ُب ٍ‬ ‫ل ْمَتك ِ‬
‫ىَس ِّتينَفإِذاَبلغ ْ‬
‫تَ‬ ‫لَإِل ِ‬
‫ح ِ‬ ‫َس َّت ًةَوأ ْر بعِ ينَففِيهاَ ِ‬
‫ح َّقةٌَط ُروق ُةَا ْلف ْ‬ ‫ت ِ‬‫وأ ْر بعِ ينَفإِذاَبلغ ْ‬

‫َس َّت ًةَوس ْبعِ ينَففِيه ِ‬

‫اَب ْنتاَ‬ ‫ت ِ‬‫سَوس ْبعِ ينَفإِذاَبلغ ْ‬‫س ِّتينَففِيهاَجذعةٌ ََإِلىَخ ْم ٍ‬
‫حدىَو ِ‬
‫إِ ْ‬

‫‪61‬‬
 ‫لَإِلىَعِ ْ‬
‫شر ِينَ‬ ‫ح ِ‬ ‫ح َّقت ِ‬
‫انَط ُروقتاَا ْلف ْ‬ ‫ِسعِ ينَففِيهاَ ِ‬
‫حدىَوت ْ‬
‫تَإِ ْ‬ ‫ونَإِلىَت ْ َ‬
‫ِسعِ ينَفإِذاَبلغ ْ‬ ‫ل ُب ٍ‬
‫ح َّقةٌَ‬ ‫شر ِينَومِ ائةٍَففِيَكُلََِّأ ْر بعِ ينَابْن ُةَل ُب ٍ‬
‫ونَو ِفيَكُلِّ َخ ْم ِ‬
‫سينَ ِ‬ ‫تَعلىَعِ ْ‬
‫َزاد ْ‬
‫ومِ ائةٍَفإِنْ َ‬
‫تَعِ ْندهَُصدق ُةَا ْلجذعةَِول ْيس ْ‬
‫تَ‬ ‫اتَفمنْ َبلغ ْ‬
‫َالصدق ِ‬ ‫لَ ِفيَفرائ ِ‬
‫ِض َّ‬ ‫سنانُ ْ‬
‫َاْلِ ِب ِ‬ ‫فإِذاَتباينَأ ْ‬
‫َاست ْيسرتاَلهَُأ ْوَ‬
‫نَإِنْ ْ‬
‫لَمعهاَشات ْي ِ‬
‫جع َُ‬ ‫ح َّقةٌَفإِنَّهاَتُ ْقب ُ‬
‫لَمِ ْنهَُو ي ْ‬ ‫عِ ْندهَُجذعةٌَوعِ ْندهَُ ِ‬
‫تَعِ ْندهَُإِ ََّلَجذعةٌَفإِنَّهاَتُ ْقب ُ‬
‫لَمِ ْنهَُ‬ ‫تَعِ ْندهَُصدق ُةَا ْل ِ‬
‫ح َّقةَِول ْيس ْ‬ ‫ماَومنْ َبلغ ْ‬ ‫عِ ْ‬
‫شر ِينَ ِد ْره ًَ‬
‫تَ‬ ‫تَعِ َْندهَُصدق ُةَا ْل ِ‬
‫ح َّقةَِول ْيس ْ‬ ‫نَومنْ َبلغ ْ‬ ‫و يُعْ طِ يهَِا ْل ُمصد ُِّقَعِ ْ‬
‫شر ِينَ ِد ْره ًماَأ ْوَشات ْي ِ‬
‫َاست ْيسرتاَلهَُأ ْوَ‬
‫نَإِنْ ْ‬
‫لَمعهاَشات ْي ِ‬
‫جع ُ‬ ‫ونَفإِنَّهاَتُ ْقب ُ‬
‫لَمِ ْنهَُو ي ْ‬ ‫عِ ْندهَُوعِ ْندهَُبِ ْن ُ‬
‫تَل ُب ٍ‬
‫ح َّقةٌَفإِنَّهاَتُ ْقب ُ‬
‫لَمِ ْنهَُ‬ ‫تَعِ ْندهَُإِ ََّلَ َِ‬ ‫تَعِ ْندهَُصدق ُةَابْنةَِل ُب ٍ‬
‫ونَول ْيس ْ‬ ‫عِ ْ‬
‫شر ِينَ ِد ْره ًماَومنْ َبلغ ْ‬
‫تَ‬ ‫تَعِ ْندهَُصدق ُةَابْنةَِل ُب ٍ‬
‫ونَول ْيس ْ‬ ‫نَومنْ َبلغ ْ‬ ‫و يُعْ طِ يهَِا ْل ُمصد ُِّقَعِ ْ‬
‫شر ِينَ ِد ْره ًماَأ ْوَشات ْي ِ‬
‫َاست ْيسرتاَ‬
‫نَإِنْ ْ‬
‫لَمعهاَشات ْي ِ‬
‫جع ُ‬ ‫ونَوعِ ْندهَُابْن ُةَمخ ٍ‬
‫اضَفإِنَّهاَتُ ْقب ُ‬
‫لَمِ ْنهَُو ي ْ‬ ‫عِ ْندهَُابْن ُةَل ُب ٍ‬
‫ونَذكرٌَفإِ َنَّ ُهَ‬
‫اضَول ْيسَعِ ْندهَُإِ ََّلَابْنُ َل ُب ٍ‬
‫َُب ْنتَمخ ٍ‬
‫تَصدق ُته ِ‬ ‫لهَُأ ْوَعِ ْ‬
‫شر ِينَ ِد ْره ًماَومنْ َبلغ ْ‬
‫يءٌَإِ ََّلَ‬
‫لَفلَ ْيسَفِيهاَش ْ‬ ‫يءٌَومنْ َل ْمَيكُنْ َعِ ْندهَُإِ ََّلَأ ْر ب ٌعَمِ نْ ْ‬
‫َاْلِ ِب ِ‬ ‫يُ ْقب ُ‬
‫لَمِ ْنهَُول ْيسَمعهَُش ْ‬
‫تَأ ْر بعِ ينَففِيهاَشاةٌَإِلىَعِ ْ‬
‫شر ِينَ‬ ‫أنْ َيشاءَر بُّهاَو ِفيَصدقةَِا ْلغن ِمَ ِفيَسائِمتِهاَإِذاَكان ْ‬
‫َشيَاهٍَإِلىَثَل ِ‬
‫ثَ‬ ‫ث ِ‬‫تَواحِدةٌَففِيهاَثَل ُ‬ ‫انَإِلىَمِ ائت ْي ِ‬
‫نَفإِذاَزاد ْ‬ ‫ومِ ائةٍَفإِنْ َزاد ْ‬
‫تَففِيهاَشات ِ‬
‫س ََإِ ََّلَ‬ ‫يَالصدقةَِهرِمةٌَوَلَذ ُ‬
‫اتَعوارٍَوَلَت ْي ٌ‬ ‫َّ‬ ‫تَففِيَكُلِّ َمِ ائةٍَشاةٌَوَلَتُ ْؤخ ُذَ ِف‬
‫مِ ائةٍَفإِذاَزاد ْ‬
‫َالصدقةَِوماَكانَ‬ ‫جتمِ عَخ ْ‬
‫شية َّ َ‬ ‫قَوَلَيُف َّر ُقَب ْين ُ‬ ‫أنْ َيشاءَا ْل ُمصد ُِّقَوَلَيُ ْ‬
‫َم ْ ٍ‬ ‫َمتف ِّر ٍ‬
‫جم ُعَب ْين ُ‬
‫لَناقِص ًةَمِ نْ َ‬ ‫تَسائِم ُةَال َّر ُ‬
‫ج ِ‬ ‫الس ِو يَّةَِوإِذاَكان ْ‬ ‫نَفإِنَّهُ ماَيتراجع ِ‬
‫انَب ْينهُ ماَبِ َّ‬ ‫مِ نْ َخلِيط ْي ِ‬
‫اةَواحِد ًةَفل ْيسَفِيهاَشيءٌَإِ ََّلَأنْ َيشاءَر بُّهاَو ِفيَال ِّرقةَِ ُر بْ ُعَا ْل ُع ْ‬
‫شرَِفَإِذاَل ْمَ‬ ‫أ ْر بعِ ينَش ً‬
‫ْ‬
‫يءٌَإِ ََّلَأنْ َيشاءَر بُّها‪.‬‬ ‫يكُنْ َا ْلم ُ‬
‫الَإِ ََّلَت ْ‬
‫ِسعِ ينَومِ ائةَ ِد ْره ٍمَفل ْيسَفِيهاَش ْ‬

‫‪72 Transmetohet nga Enes bin Malik se Ebu Bekri i shkroi atij duke‬‬
‫‪) ua‬ﷺ( ‪thënë: Këto janë llojet e sadakasë (zekatit) që i Dërguari i Allahut‬‬
‫‪bëri obligim muslimanëve dhe të cilat Allahu xh.sh. ia urdhëroi të‬‬
‫‪). Kush prej muslimanëve i kërkohet ta paguajë‬ﷺ( ‪Dërguarit të Allahut‬‬

‫‪62‬‬
atë në mënyrën e duhur, le ta japë; kujt i kërkohet më shumë se kaq, le të
mos e japë. Për më pak se njëzet e pesë deve, për secilën pesë, një dele
(duhet dhënë). Nëse numri arrin njëzet e pesë, atëherë një deve në vitin
e dytë (duhet dhënë), deri në tridhjetë e pesë. Nëse nuk ka deve në vitin
e dytë, atëherë deveja në vitin e tretë (mund të jepet). Nëse numri arrin
tridhjetë e gjashtë, atëherë një deve në vitin e tretë (duhet dhënë), deri
në dyzet e pesë. Nëse numri arrin dyzet e gjashtë, atëherë duhet dhënë
një deve në vitin e katërt, e cila është rritur në një deve hamshor, deri në
gjashtëdhjetë, nëse numri arrin gjashtëdhjetë e një, atëherë një deve në
vitin e pestë. (duhet dhënë), deri në shtatëdhjetë e pesë. Nëse numri
arrin shtatëdhjetë e gjashtë, atëherë dy deve në vitin e dytë (duhen
dhënë), deri në nëntëdhjetë. Nëse numri arrin nëntëdhjetë e një, atëherë
duhet të jepen dy deve të saj në vitin e katërt që janë rritur në një deve
hamshor, deri në njëqind e njëzet. Nëse numri është më shumë se
njëqind e njëzet, atëherë për çdo dyzet deve duhet të jepet një (me se
shumti) ne vitin e tretë dhe për çdo pesëdhjetë një deve në vitin e
katërt. Nëse moshat e deveve për zekatin ndryshojnë, nëse detyrimi
është një deve në vitin e pestë, por ai nuk ka një deve të tillë, por ai ka
një deve në vitin e katërt, atëherë kjo do të pranohet nga atij dhe ai
duhet t'i shtojë dy dele, nëse ka, ose njëzet dirhemë. Nëse ajo që i takon
atij është një deve në vitin e katërt dhe ai ka vetëm një deve në vitin e
pestë, duhet t'i pranohet dhe mbledhësi i zekatit duhet t'i kthejë njëzet
dirhemë ose dy dele. Nëse i takon një deve në vitin e katërt, por ai nuk
ka një deve të tillë, ai ka një deve në vitin e tretë, atëherë duhet t'i
pranohet dhe duhet t'i shtojë dy dele, në dispozicion, ose njëzet
dirhemë. Nëse i takon një deve në vitin e dytë, por ai ka vetëm një deve

63
në vitin e tretë, atëherë duhet t'i pranohet dhe asgjë nuk duhet të
shtohet. Nëse ai ka vetëm katër deve, nuk i jepet zekat, përveç nëse
pronari dëshiron ta japë atë. Për sa i përket zekatit të deleve në kullotë,
nëse ka dyzet dele, atëherë një dele është zekat, deri në njëqind e njëzet
dele. e ka një më shumë se kaq, atëherë duhen dy dele, deri në dyqind.
Nëse ka një më shumë se kaq, atëherë duhen tre dele, deri në treqind.
Nëse ka një më shumë se kaq, atëherë për çdo njëqind dele, duhet një
dele Asnjë dele pa dhëmbë apo me të meta nuk duhet të merret si zekat
dhe as një dash, përveç nëse e lejon ai që jep. Kopetë e ndara nuk duhet
të bashkohen dhe tufat nuk duhet të ndahen në mënyrë që të shmanget
ose të pakësohet zekati. Nëse janë dy ortakë [dhe mbledhësi i zekatit
vjen dhe e merr zekatin), ata duhet ta zgjidhin çështjen mes tyre në
mënyrë të drejtë. Nëse kopeja e një njeriu është duke kullotur nëse
është një më pak se dyzet, atëherë nuk i takon zekati, përveç nëse
pronari dëshiron ta japë. Në argjend zekati është një e katërta e së
dhjetës; nëse pasuria është vetëm njëqind e nëntëdhjetë dirhemë,
atëherë nuk i takon zekati, përveç nëse pronari dëshiron ta japë atë.

73 َ‫َالصَلةَمِ نْ َعطاءٍَوأخَذها‬ ُ َ ُ‫لَمكَّةَي ُقو ُلونَأخذَابْن‬

َّ ‫جر ْي ٍج‬ ِ ‫حدَّثناَع ْبدُ َال َّر َّز‬
ُ ْ‫َقالَأه‬،‫اق‬
َُّ َ‫يَص ََّلى‬
َ‫َّللا‬ ِّ ‫نَال ُّز ب ْيرَِوأخذهاَابْنُ َال ُّز ب ْيرَِمِ نْ َأ ِبيَب ْكرٍَوأخذهاَأبُوَب ْكرٍَمِ نْ َال َّن ِب‬
ِ ْ‫عطاءٌَمِ نْ َاب‬
.‫ج‬
ٍَ ‫جر ْي‬ ِ ْ‫حسنَصَل ًةَمِ نْ َاب‬
ُ َ‫ن‬ ُ ‫عل ْيهَِوس َّلمَماَرأ ْي‬
ْ ‫تَأحدًاَأ‬

64
‫‪73 Abdur-Razzaku ka thënë: Banorët e Mekës thonë: Ibn Xhurejxh e‬‬
‫‪mësoi namazin nga Atau dhe Ata e mësoi atë nga Ibn Ez-Zubejri dhe Ibn‬‬
‫‪Ez-Zubajri e mësoi atë nga Ebu Bekri dhe Ebu Bekri e mësoi atë nga‬‬
‫‪). Unë kurrë nuk kam parë dikë që falet më mirë se Ibn‬ﷺ( ‪Profeti‬‬
‫‪Xhurejxhi.‬‬

‫َعمر‪74 َ،‬‬
‫َعمر‪َ،‬عنْ ُ‬
‫ن ُ‬ ‫نَال ُّزهْ رِيِّ‪َ،‬عنْ َسال ٍِم‪َ،‬ع ِ‬
‫نَابْ ِ‬ ‫اق‪َ،‬قالَأ ْ‬
‫خبرناَمعْ مرٌ‪َ،‬ع ِ‬ ‫حدَّثناَع ْبدُ َال َّر َّز ِ‬
‫اقَوكانَمِ نْ َ‬ ‫كَع ْبدُ َال َّر ََّز ِ‬
‫حذافةَش َّ‬ ‫نَ ُ‬
‫حذ ْيفةَبْ ِ‬‫سَأ ْوَ ُ‬ ‫َعمرَمِ نْ َ ُ‬
‫خن ْي ٍ‬ ‫ت ُ‬‫تَح ْفص ُةَبِ ْن ُ‬ ‫قالَتأيَّم ْ‬
‫ِّ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَمِ َّمنْ َش ِهدَبدْ ًراَف ُت ُوفيَبِا ْلمدِينةَِقالَفلق ُ‬ ‫يَص َّلىَ َّ‬
‫ِيتَ‬ ‫ابَال َّن ِب ِّ‬
‫أ ْصح ِ‬
‫ح ُتكَح ْفصةَقالَسأ ْن ُظ ُرَ ِفيَ‬ ‫َشئْتَأ ْنك ْ‬ ‫تَإِنْ ِ‬‫تَعل ْيهَِح ْفصةَف ُق ْل ُ‬ ‫ُع ْثمانَبْنَع َّفانَفعر ْض ُ‬
‫َعم ُرَفلق ُ‬
‫ِيتَأباَب ْك َر ٍَ‬ ‫تَليا ِليَفلقِينِيَفقالَماَأُر ِيدُ َأنْ َأتز َّوجَي ْومِ يَهذاَقال ُ‬ ‫ذلِكَفل ِب ْث ُ‬
‫تَ‬ ‫جعْ َإِل َّ‬
‫يَش ْيئًاَف ُك ْن ُ‬ ‫ح ُتكَح ْفصةَابْنة ُ‬
‫َعمرَفل ْمَي ْر ِ‬ ‫َشئْتَأنْك ْ‬ ‫َّللاَُع ْنهَُف ُق ْل ُ‬
‫تَإِنْ ِ‬ ‫ضيَ َّ‬ ‫ر ِ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَ‬
‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫ولَ َّ‬‫س ُ‬
‫يَر ُ‬ ‫ىَع ْثمانَفل ِب ْث ُ‬
‫تَليا ِليَفخطبهاَإِل َّ‬ ‫أ ْوجدََعل ْيهَِمِ ِّنيَعل ُ‬
‫يَ‬ ‫َّللاَُع ْنهَُفقالَلع َّلكَوجدْ تَعل َّ‬
‫يَحِينَعر ْضتَعلَ َّ‬ ‫ضيَ َّ‬ ‫فأنْك ْ‬
‫ح ُتهاَإ ِ َّياهَُفلقِينِيَأ ُبوَب ْكرٍَر ِ‬

‫تَنع ْمَقالَفإِنَّهَُل ْمَي ْمنعْ نِيَأنْ َأ ْر ِ‬

‫جعَإِل ْيكَش ْيئًاَ‬ ‫جعْ َإِل ْيكَش ْيئًاَقال ُ‬
‫َق ْل ُ‬ ‫حَ ْفصةَفل ْمَأ ْر ِ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَي ْذ ُك ُرهاَول ْمَأ كُنْ َ‬
‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫سولَ َّ‬ ‫يَإِ ََّلَأنِّيَسمِ عْ ُ‬
‫تَر ُ‬ ‫حِينَعر ْضتهاَعل َّ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَول ْوَتركهاَلنك ْ‬
‫ح ُتها‪.‬‬ ‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫ولَ َّ‬‫س ِ‬
‫َس َّرَر ُ‬ ‫َِل ُ َْف ِ‬
‫شي ِ‬

‫‪74 Është transmetuar nga Selimi nga Ibn Umeri se Omeri ka thënë:‬‬
‫‪Hafsah bint Umeri u bë e veja e Khuneis ose Hudhaifah bin Hudhafeh -‬‬
‫‪(Abdur-Razzaku nuk ishte i sigurt). Ai ishte një nga sahabët e Profetit‬‬
‫‪) që ishin të pranishëm në Bedr, dhe vdiq në Medine, takova Uthman‬ﷺ(‬
‫‪bin Affanin dhe i ofrova hafsan për martesë, i thashë: Nëse dëshironi, do‬‬

‫‪65‬‬
të martoj Hafsan me ju. Ai tha: Unë do të mendoj për këtë. Kaluan disa
ditë, pastaj më takoi dhe më tha: Nuk dua të martohem për momentin.
Omeri tha: Pastaj takova Ebu Bekrin dhe i thashë: Nëse dëshiron, do ta
martoj me ty Hafsan, vajzën e Omerit. Ai nuk më ktheu asnjë përgjigje
dhe unë u mërzita më shumë me të sesa me Uthmanin. Kaluan disa ditë,
pastaj i Dërguari i Allahut (salallahu alejhi ue selem) i propozoi asaj
martesë dhe ai ia dha për martesë. Ebu Bekri më takoi dhe më tha:
Ndoshta je mërzitur me mua kur më ofrove Hafsan për martesë dhe unë
nuk të ktheva asnjë përgjigje? Unë thashë: Po. Ai tha: Asgjë nuk më
pengoi të të përgjigjem kur ma ofrove për martesë, përveç se e dëgjova
të Dërguarin e Allahut (sal-lAllahu alejhi ue sel-lem) ta përmendte atë
dhe nuk doja t'i zbuloja çështjet private të të Dërguarit të Allahut (‫ )ﷺ‬.
Nëse ai nuk do të ishte martuar me të, unë do të isha martuar me të.

75 َ‫َعنْ َف ْرق ٍد‬،‫سل ٍِمَأباَسلمة‬ ُ ‫تَا ْل ُمغِ يرةَبْن‬

ْ ‫َم‬ ُ ْ‫َقالَسمِ ع‬،‫َسل ْيمان‬ ُ ‫سح‬
ُ ُ‫اقَبْن‬ ْ ِ‫حدَّثناَإ‬
َِ‫َّللا‬
َّ َ‫ول‬ ُ ‫َّللاَُع ْنهَُقالَقالَر‬
ُ ‫س‬ َّ َ‫ضي‬ِ ‫َر‬،‫يق‬ ِّ ٍ ‫َعنْ َأ ِبيَب ْكر‬،‫ب‬
ِ ‫َالص َِّد‬ ِ ‫َالط ِّي‬
َّ ‫َم َّرة‬
ُ ْ‫َعن‬،‫ِي‬
ِّ ‫السبخ‬
َّ
َ‫َّللاَِأل ْيس‬
َّ َ‫سول‬
ُ ‫لَياَر‬ ُ ‫ئَا ْلملكةَِفقالَر‬
ٌ ‫ج‬ ُ ‫لَا ْلج َّنةَس ِّي‬ ُ ْ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمََلَيد‬
ُ ‫خ‬ َّ َ‫ص َّلى‬
َ‫َاَلُم ِمَم ْم ُلوكِينَوأ ْيتا ًماَقالَبلىَفأ ْكر ِ ُموه ُْمَكرامةَأ ْوَل ِدك ُْم‬ ْ ‫َِاَل ُ َّمةَأ كْث ُر‬ ْ ‫أ‬
ْ ‫خب ْرتناَأنَّ َه ِذه‬
ْ
َ‫ِح‬
ٌ ‫سَصال‬ ٌ ‫َّللاَِقالَفر‬
َّ َ‫سول‬ ُ ‫وأ ْطعِ ُموه ُْمَمِ َّماَتأ ُك ُلونَقا ُلواَفماَي ْنف ُعناَ ِفيَال ُّدنْياَياَر‬
ُ ‫وكَي ْكفِيكَفإِذاَصَ َّلىَفهُ وَأ‬
.َ‫خوك‬ ٌ ‫َّللاَِوم ْم ُل‬
َّ َ‫يل‬ ُ ‫ت ْرت ِب ُطهَُتُقات‬
ِ ‫ِلَعل ْيهَِ ِفيَس ِب‬

75 Transmetohet se Ebu Bekri Siddik r.a ka thënë: I Dërguari i Allahut

(‫ )ﷺ‬tha: “Askush që i keqtrajton robërit e tij nuk do të hyjë në Xhenet.”

66
 ‫‪Amani tha: O i Dërguar i Allahut, a nuk na tregove se ky ummet është‬‬
‫‪më i madhi në numër të robërve dhe jetimëve? Ai tha: Po, pra, silluni me‬‬
‫‪ta mirë ashtu siç silleni me fëmijët tuaj dhe ushqeni ata nga ajo që hani.‬‬
‫‪Ata thanë: Çfarë do të na bej dobi në këtë botë, o i Dërguar i Allahut? Ai‬‬
‫‪tha: “Një kalë i mirë të cilin e mbani gati për të luftuar për hir të Allahut‬‬
‫‪dhe një rob që të kujdeset për ju. Nëse ai falet (bëhet musliman),‬‬
‫‪atëherë ai është vëllai juaj.‬‬

‫اق‪َ،‬قالَ ‪76‬‬
‫َالس َّب ِ‬ ‫ي‪َ،‬قالَأ ْ‬
‫خبرنِيَابْنُ َّ‬ ‫نَال ُّزهْ ر ِ ِّ‬
‫س‪َ،‬ع ِ‬ ‫اَع ْثمانُ َبْنُ ُ‬
‫َعمر‪َ،‬قالَأ ْ‬
‫خبرناَيُونُ ُ‬ ‫حدَّثن ُ‬
‫اَعم ُرَ‬ ‫َّللاَُع ْنهَُأ ْرسلَإِل ْيهَِم ْقتلَأهْ ِ‬
‫لَا ْليمامةَِفإِذَ ُ‬ ‫ضيَ َّ‬‫ت‪َ،‬أنَّ َأباَب ْكرٍ‪َ،‬ر ِ‬
‫اب ٍ‬ ‫أ َْ‬
‫خبرنِيَز ْيدُ َبْنُ َث ِ‬
‫لَا ْليمامةَِمِ نْ ُ‬
‫َق ََّراءَِ‬ ‫َبأهْ ِ‬ ‫َعمرَأتانِيَفقالَإِنَّ َا ْلق ْتلَقدْ ْ‬
‫َاستح َّر ِ‬ ‫عِ ْندهَُفقالَأبُوَب ْكرٍَإِنَّ ُ‬
‫َق ْرآنٌَ‬ ‫نَفي ْذهب ُ‬ ‫َبا ْل ُق َّراءَِ ِفيَا ْلمواطِ ِ‬
‫ل ِ‬‫ح َّرَا ْلق ْت ُ‬
‫ست ِ‬ ‫خشىَأنْ َي ْ‬ ‫سلِمِ ينَوأناَأ ْ‬ ‫ا ْل ُق ْر ِ‬
‫آنَمِ نْ َا ْل ُم ْ‬
‫تَل ُِعمرَوك ْيفَأ ْفع ُ‬ ‫ْ‬
‫لَش ْيئًاَل ْمَي ْفع َْل َُهَ‬ ‫آنَف ُق ْل ُ‬ ‫كثِيرٌََلَ ُيوعىَوإِنِّيَأرىَأنْ َتأ ُمر ِ‬
‫َبج ْم ِعَا ْل ُق ْر ِ‬
‫اج ُعنِيَ ِفيَذلِكَح َّتىَ‬ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَفقالَهُوَو َّ‬
‫َّللاَِخ ْيرٌَفل ْمَيزلْ َ ُير ِ‬ ‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫ولَ َّ‬‫س ُ‬
‫ر ُ‬
‫ِسََلَيتك َّل ُمَ‬ ‫تَفِيهَِا َّلذِيَرأ ُ‬
‫ىَعم ُرَقالَز ْيدٌَو ُعم ُرَعِ ْندهَُجال ٌ‬ ‫َّللاَُبِذلِكَصدْ رِيَورأ ْي ُ‬
‫شرحَ َّ‬
‫ولَ‬
‫س ِ‬ ‫بَا ْلو ْ‬
‫حيَلِر ُ‬ ‫لََلَن َّت ِه ُمكَوقدْ َ ُك ْنتَت ْك ُت ُ‬ ‫َّللاَُع ْنهَُإِنَّكَش ٌّ‬
‫ابَعا ِق ٌ‬ ‫ضيَ َّ‬‫فقَالَأبُوَب ْكرٍَر ِ‬
‫الَماَ‬
‫جب َِ‬ ‫َّللاَِل ْوَك َّل ُفو ِنيَن ْقلَجب ٍ‬
‫لَمِ نْ َا ْل ِ‬ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَفا ْ‬
‫جمعْ هَُقالَز ْيدٌَفو َّ‬ ‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫َّ‬
‫تَك ْيفَت ْفع ُلونَش ْيئًاَل ْمَي ْفع ْلهَُ‬
‫آنَف ُق ْل ُ‬
‫يَمِ َّماَأمرنِيَبِهَِمِ نْ َج ْم ِعَا ْل ُق ْر ِ‬ ‫ْ‬
‫كانََبِأثقلَعل َّ‬
‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَ‪.‬‬
‫َّللاَِص َّلىَ َّ‬
‫ولَ َّ‬‫س ُ‬
‫ر ُ‬

‫‪76 Ibn es-Sabbak tha se Zejd bin Thabit i tha atij se Ebu Bekri e dërgoi‬‬
‫‪për t'i treguar se një numër i madh njerëzish në el-Jemameh ishin vrarë.‬‬
‫‪Ai e gjeti Omerin me të dhe Ebu Bekri tha:‬‬

‫‪67‬‬
 Omeri ka ardhur tek unë dhe më ka thënë se viktimat ishin të rënda në
el-Jamame në mesin e muslimanëve që e dinin Kuranin përmendsh, dhe
kam frikë se mund të ketë viktima më të rënda në mesin e muslimanëve
që e njohin Kuranin ne zemra në fusha të tjera beteje dhe një pjesë e
madhe e Kuranit mund të humbasë. Unë [Omeri] mendoj se ju (Ebu
Bekri) duhet të lëshoni udhëzime që të mblidhet Kur'ani. I thashë
Omerit. Si mund të bëj diçka që nuk e ka bërë i Dërguari i Allahut (‫?)ﷺ‬
Ai tha: Pasha Allahun, kjo është një gjë e mirë. Dhe ai vazhdoi të më
nxiste që ta bëja këtë derisa Allahu ma hapi zemrën për të dhe unë
arrita në këndvështrimin e Omerit. Zejdi tha: Dhe Omeri ishte ulur me të
dhe nuk fliste. Ebu Bekri tha: Ti je një i ri i mençur dhe ne kemi besim te
ti. Ju e shkruanit shpalljen për të Dërguarin e Allahut (‫)ﷺ‬, prandaj
mblidheni atë. Zejdi tha: Pasha Allahun, sikur të më kishin urdhëruar të
lëviz një mal, kjo nuk do të ishte më e vështirë për mua sesa ajo që më
udhëzuan të bëj për mbledhjen e Kuranit. I thashë: Si mund të bësh
diçka që nuk e ka bërë i Dërguari i Allahut (salallahu alejhi ue selem)?

77 َ ْ‫َعن‬،ٍ‫نَرجاء‬
ِ ْ‫سماعِ يلَب‬
ْ ِ‫َعنْ َإ‬،‫ش‬ ْ ‫ن‬
ِ ‫َاَلعْ م‬ ِ ‫َع‬،‫َحدَّثناَأبُوَعوَانة‬،ٍ‫حيىَبْنُ َح َّماد‬
ْ ‫حدَّثناَي‬
َ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلم‬
َّ َ‫َّللاَِص َّلى‬
َّ َ‫ول‬ُ ‫س‬ ُ ‫َقالَل َّم‬،‫اس‬
ُ ‫اَق ِبضَر‬ ٍ ‫نَع َّب‬
ِ ْ‫نَاب‬ ِ ‫َم ْولىَا ْلع َّب‬،ٍ‫ُعم ْير‬
ِ ‫اسَع‬
َّ َ‫َّللاَِص َّلى‬
َ‫َّللاَُعل ْي ِه‬ َّ َ‫ول‬ُ ‫س‬
ُ ‫َتركهاَر‬ ْ ‫اسَعلِ اياَ ِفيَأ‬
َ ‫شياء‬ ْ ‫اس ُت‬
ُ ‫خلِفَأبُوَب ْكرٍَخاصمَا ْلع َّب‬ ْ ‫و‬
َ‫م‬َْ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَفل‬َّ َ‫َّللاَِص َّلى‬
َّ َ‫ول‬ ُ ‫س‬ ُ ‫يءٌَتركهَُر‬ ْ ‫َّللاَُع ْنهَُش‬
َّ َ‫ضي‬ ِ ‫وس َّلمَفقالَأبُوَب ْكرٍَر‬
ٍَ‫ي ٌءَل ْمَيُح ِّر ْكهَُأبُوَب ْكر‬ ْ ‫َعم ُرَا‬ ْ ‫اَاس ُت‬ ُ
ْ ‫ختصماَإِل ْيهَِفقَالَش‬ ُ ‫خلِف‬ ْ ‫يُح ِّر ْكهَُفَلَأح ِّر ُكهَُفل َّم‬
َ‫سكت‬ ْ ‫َّللاَُع ْنهَُا‬ ِ ‫َع ْثمانُ َر‬ ْ ‫اَاس ُت‬ ُ ُ ‫فلس‬
ْ ‫ختصماَإِل ْيهَِقالَفأ‬ َّ َ‫ضي‬ ُ ‫خلِف‬ ْ ‫تَأح ِّر ُكهَُقالَفل َّم‬ ْ

68
َ‫ي‬
ْ ‫َبيدِيَب َْينَكتِف‬
ِ ‫ت‬ ُ ْ‫يتَأنْ َيأ‬
ُ ْ‫خذهَُفضر ب‬ ُ ‫ش‬ ٍ ‫ُع ْثمانُ َونكسَرأْسهَُقالَابْنُ َع َّب‬
ِ ‫اسَفخ‬
.‫يَقالَفس َّلمهَُل َُه‬ ُ ‫تَأ ْقس ْم‬
ٍّ ‫تَعل ْيكَإِ ََّلَس َّل ْمتهَُلِع ِل‬ ُ ‫اسَف ُق ْل‬
ِ ‫تَياَأب‬ ِ ‫ا ْلع َّب‬

77 Transmetohet se Ibn Abasi ka thënë: Kur i Dërguari i Allahut

(salallahu alejhi ue selem) vdiq dhe Ebu Bekri u emërua kalif, el-Abasi u
grind me Aliun për disa gjëra që i Dërguari i Allahut kishte lënë pas. Ebu
Bekri tha: Është diçka që i Dërguari i Allahut (salallahu alejhi ue selem)
e ka lënë ashtu siç është dhe unë nuk do të bëj ndonjë ndryshim në të.
Kur Umeri u emërua kalif, ata ia referuan mosmarrëveshjen dhe ai tha:
Është diçka që Ebu Bekri nuk e ka ndryshuar dhe unë nuk do ta
ndryshoj. Kur Uthmani u emërua kalif, ata ia referuan mosmarrëveshjen
dhe Uthmani qëndroi i heshtur dhe uli kokën. Ibn Abasi tha: Unë u
frikësova se ai (Othmani) do ta merrte përsëri, kështu që e godita
Abasin midis shpatullave të tij dhe i thashë: O babai im, unë insistoj që
t'ia jepni Aliut. Kështu ai ia dha atij.

78 َ‫َقالَح َّدثنِي‬،‫ب‬
ٍ ‫نَكُلَ ْي‬
ِ ْ‫اص ِمَب‬
ِ ‫َعنْ َع‬،‫َقالَحدَّثناَأبُوَعوانة‬،ٍ‫حيىَبْنُ َح َّماد‬
ْ ‫حدَّثناَي‬
َ‫ََّس َّت ًةَأ ْوَس ْبع ًة‬
ِ ‫َفعد‬،‫َوقال‬،ٌ‫َو ُفَلن‬،ٌ‫ِيَفَلن‬
ُ ‫شَمِ نْ َبنِيَت ْي ٍمَقالَحدَّثن‬ ُ ْ‫َمِ ن‬،‫خ‬
ٍ ‫َقر ْي‬ ٌ ‫ش ْي‬
ٌَّ‫َعمرَإِ ْذَدخلََع ِلي‬ ُ ‫وسَعِ ْند‬ٌ ‫ج ُل‬ ْ ‫َّللاَِبْنُ َال ُّز ب ْيرَِقالَب ْيناَن‬
ُ َ ُ‫حن‬ َّ َ ُ‫ِيه ْمَع ْبد‬
ِ ‫شَف‬ ُ ْ‫ُك ُّلهُ ْمَمِ ن‬
ٍ ‫َقر ْي‬
َ‫تَما‬ ُ ‫اسَقدْ َعل ِْم‬
ُ ‫َعم ُرَمهَْياَع َّب‬ُ ‫تَأ ْصوا ُتهُ ماَفقال‬ ْ ‫َّللاَُع ْنهُ ماَقدْ َا ْرتفع‬
َّ َ‫ضي‬ ِ ‫اسَر‬ُ ‫وا ْلع َّب‬
ُ ‫يَت ُق‬
ْ ‫ولَابْن ُتهَُت‬
َ‫حتِي‬ ُ ‫تَماَت ُق‬
ُّ ‫ولَياَع ِل‬ ُ ‫ولَت ُق‬
ِ ‫ولَابْنُ َأخِيَو ِليَش ْط ُرَا ْلم‬
ُ ‫الَوقدْ َعل ِْم‬ ُ ‫ت ُق‬
َ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَفقدْ َرأ ْيناَك ْيف‬
َّ َ‫َّللاَِص َّلى‬
َّ َ‫ول‬ِ ‫س‬ ِ ‫ولهاَش ْط ُرَا ْلم‬
ْ ‫الَوهذاَماَكانَ ِفيَيد‬
ُ ‫يَر‬
َِ‫َّللا‬
َّ َ‫ول‬ِ ‫س‬
ُ ‫لَر‬ ِ ‫َّللاَُع ْنهَُمِ نْ َبعْ ِدهَِفعمِ لَفِيه‬
ِ ‫َِبعم‬ َّ َ‫ضي‬ِ ‫كانَي ْصن ُعَفِيهَِفولِيهَُأ ُبوَب ْكرٍَر‬

69
َ ْ‫جهدنَّ َأن‬ ِ ‫حل ُِف‬
ْ ‫َبال َّلهََِل‬ ْ ‫َّللاَُع ْنهَُفأ‬
َّ َ‫ضي‬ِ ‫َّللاَُعَل ْيهَِوس َّلمَثُ َّمَولِي ُتهَُمِ نْ َبعْ دَِأ ِبيَب ْكرٍَر‬
َّ َ‫ص َّلى‬
َ‫َّللاَُع ْن ُه‬
َّ َ‫ضي‬ِ ‫لَأ ِبيَب ْكرٍَثُ َّمَقالَحدَّثنِيَأبُوَب ْكرٍَر‬
ِ ‫َّللاَِوعم‬
َّ َ‫ول‬ِ ‫س‬
ُ ‫لَر‬
ِ ‫َِبعم‬
ِ ‫أعْ ملَفِيه‬
ُ ‫يََلَيُور‬
َ‫ثَوإِنَّما‬ ُ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَي ُق‬
َّ ‫ولَإِنَّ َال َّن ِب‬ َّ َ‫يَص َّلى‬
َّ ‫ِقَأنَّهَُسمِ عَال َّن ِب‬
ٌ ‫َبأ َنَّهَُلصاد‬
ِ ‫وحلف‬
َ ‫َبال َّله‬
َُ‫َِإِنَّه‬ ِ ‫َّللاَُع ْنهَُوحلف‬ َّ َ‫ضي‬ ِ ‫ِينَوَحدَّثنِيَأ ُبوَب ْكرٍَر‬ ِ ‫سلِمِ ينَوا ْلمساك‬ ْ ‫يَفقراءَِا ْل ُم‬ ُ ‫مِ يراثُهَُ ِف‬

َ‫وتَح َّتىَي ُؤ َّمهَُبعْ ُضَأُ َّم ِت ِه‬

ُ ‫يََلَي ُم‬َّ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَقالَإِنَّ َال َّن ِب‬
َّ َ‫يَص َّلى‬ ٌ ‫صاد‬
َّ ‫ِقَأنَّ َال َّن ِب‬
َِ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَفقدْ َرأ ْيناَك ْيفَكانَي ْصن ُعَفِيه‬ َّ َ‫َّللاَِص َّلى‬
َّ َ‫ول‬ِ ‫س‬ ْ ‫وهذاَماَكانَ ِفيَيد‬
ُ ‫يَر‬
ِ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَوعم‬
َ‫لَأ ِبي‬ َّ َ‫َّللاَِص َّلى‬
َّ َ‫ول‬ِ ‫س‬ ِ ‫ش ْئ ُتماَأعْ ط ْي ُتكُماَلِتعْ مَلَفِيهَِبِعم‬
ُ ‫لَر‬ ِ َ ْ‫فإِن‬
ُ ‫يَفإِنِّيَقدْ َطَِ ْب‬
َ‫ت‬ ُ ‫ب ْكرٍَح َّتىَأدْفعهَُإِل ْيكُماَقالَفخلواَثُ َّمَجاءاَفقالَا ْلع َّب‬
ٍّ ‫اسَادْفعْ هَُإِلىَع ِل‬
ً ‫ن ْف‬
.‫ساَبِهَِل َُه‬

78 Transmetohet se Asim bin Kulejbi ka thënë: Një burrë i moshuar nga

Kurejshët, nga Benu Taim, më tha: filani, filani dhe filani më tha - dhe ai
renditi gjashtë ose shtatë, të cilët të gjithë ishin nga Kurejshët, njëri prej
të cilëve ishte 'Abdullah bin ez Zubejri, - dhe tha: Derisa ne ishim ulur
me Omerin, Aliu dhe Abasi hynë brenda dhe ata kishin ngritur zërin.
Omeri tha: Ndalo o Abas! Unë e di se çfarë do të thuash. Do të thuash: Ai
(Profeti (‫ ))ﷺ‬është djali i vëllait tim dhe unë duhet të kem gjysmën e
pasurisë. Dhe unë e di se çfarë do të thuash, o Ali. Do të thuash: Vajza e
tij është e martuar me mua dhe ajo duhet të ketë gjysmën e pasurisë.
Këtë e ka pasur i Dërguari i Allahut (salallahu alejhi ue selem) dhe ne e
pamë se si ia doli. Pastaj Ebu Bekri e mori përsipër atë pas tij, dhe ai e
trajtoi atë në të njëjtën mënyrë siç e kishte trajtuar i Dërguari i Allahut
(‫)ﷺ‬. Pastaj mora përgjegjësinë pas Ebu Bekrit dhe betohem në Allahun
se do të bëj më të mirën time për t'u marrë me të ashtu siç e trajtoi i
Dërguari i Allahut (salallahu alejhi ue selem) dhe Ebu Bekri. Pastaj tha:

70
Ebu Bekri më tha dhe u betua në Allahun se po thoshte të vërtetën, se e
dëgjoi Profetin (sal-lAllahu alejhi ue sel-lem) duke thënë: "Pejgamberi
nuk duhet të trashëgohet; por pasuria e tij është t'u shkojë muslimanëve
të varfër dhe nevojtarë.” Dhe Ebu Bekri më tha dhe u betua në Allahun
se ai po thoshte të vërtetën, se Profeti (‫ )ﷺ‬tha: "Asnjë profet nuk vdes
derisa të udhëhiqet në namaz nga një nga umeti i tij.` Kjo është ajo që
kishte në posedim të të Dërguarit të Allahut (‫ )ﷺ‬dhe ne pamë se si ai e
trajtoi atë. Nëse dëshironi, unë do t'jua jap për ta menaxhuar atë në të
njëjtën mënyrë siç bëri i Dërguari i Allahut (‫ )ﷺ‬dhe Ebu Bekri, në mënyrë
që ta vendos nën kontrollin tuaj. Ata e diskutuan privatisht, pastaj
erdhën dhe Abasi tha: Jepini Aliut, sepse unë jam i lumtur që ai ta marrë
nën kontroll.

79 َ‫َعنْ َأ ِبي‬،‫َعنْ َأ ِبيَسلمة‬،‫اَمح َّمدُ َ ْبنُ َع ْمرٍو‬ ْ ‫َقالَأ‬،ٍ‫َّابَ ْبنُ َعطاء‬

ُ ‫خبرن‬ ِ ‫حدَّثناَع ْبدُ َا ْلوه‬
ُ ‫َّللاَُع ْنهُ ماَت ْط ُل‬
َ‫بَمِ يراثها‬ َّ َ‫ضي‬ ْ ‫َّللاَُع ْنهاَجاء‬
ِ ‫تَأباَب ْكرٍَو ُعمرَر‬ َّ َ‫ضي‬ِ ‫َر‬،‫َأنَّ َفاطِ مة‬،‫هُر ْي َرة‬
َ‫َّللاَُعل ْيهَِوسَ َّلم‬
َّ َ‫َّللاَِص َّلى‬ ُ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَفقاَلَإِنَّاَسمِ عْ ناَر‬
َّ َ‫سول‬ َّ َ‫َّللاَِص َّلى‬
َّ َ‫ول‬ِ ‫س‬
ُ ‫مِ نْ َر‬
ُ.‫ث‬ ُ ِّ
َ ‫ولَإِ يََلَأور‬ ‫ن‬ ُ
ُ ‫ي َق‬

79 Transmetohet nga Ebu Hurejra se Fatimeja r.a erdhi te Ebu Bekri r.a
dhe Omeri r.a për të kërkuar trashëgiminë e saj nga i Dërguari i Allahut
(salallahu alejhi ue selem). Ata thanë: E dëgjuam të Dërguarin e Allahut
(sal-lAllahu alejhi ue sel-lem) duke thënë: “ (Mua) Nuk më trashëgohet”.

71
 80 َ‫نَأ ِبي‬
ِ ْ‫سَب‬ ِ ‫َقالَحدَّثناَعِ يسىَيعْ نِيَابْنَا ْل ُمس َّي‬، ِ‫اسم‬
ِ ‫َعنْ َق ْي‬،‫ب‬ ِ ‫اش ُمَبْنُ َا ْلق‬
ِ ‫حدَّثناَه‬
َُّ َ‫َّللاَِص َّلى‬
َ‫َّللا‬ َّ َ‫ول‬ ُ ‫َّللاَُع ْنهَُخلِيفةَِر‬
ِ ‫س‬ َّ َ‫ضي‬ِ ‫ِّيقَر‬
ِ ‫َالصد‬ ٌ ‫َقالَإِنِّيَلجال‬، ٍ‫حازِم‬
ِّ ٍ ‫ِسَعِ ْندَأ ِبيَب ْكر‬
ِ ‫َبشهْ رٍَفذكرَق َِّص ًةَفَنُودِيَ ِفيَال َّن‬
َ‫اس‬ ِ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلم‬
َّ َ‫يَص َّلى‬
ِّ ‫عل ْيهَِوس َّلمَبعْ دَوفاةَِال َّن ِب‬
ْ ‫َالصَلةَجامِ عةٌَفا‬
َ‫جتمع‬ ِ ‫سلِمِ ينَنُودِي‬
َّ َّ‫َبهاَإِن‬ ُ ‫َالصَلةَجامِ عةٌَوهِ يَأ َّو‬
ْ ‫لَصَلةٍَ ِفيَا ْل ُم‬ َّ َّ‫أن‬
ُ َ‫ل‬
َ‫خ ْطبةٍَخطبهاَ ِفي‬ ُ ‫بَعل ْيهَِوهِ يَأ َّو‬ ْ ‫ًاَصنِعَلهَُكانَي‬
ُ ‫خ ُط‬ ُ ‫اسَفصعِ دَا ْلمِ ْنبرَش ْيئ‬
ُ ‫ال َّن‬
ُ ‫اسَولو ِدد‬
َ‫ْتَأنَّ َهذاَكفانِيهَِغ ْيرِي‬ ُ ‫َّللاَوأ ْثنىَعل ْيهَِثُ َّمَقالَياَأ يُّهاَال َّن‬
َّ َ‫سَلمِ َقالَفحمِ د‬ ْ
ْ ِ‫اْل‬
ُ
ً ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَماَأطِ ي ُقهاَإِنْ َكانَلمعْ ُص‬
ََْ‫وماَمِ ن‬ َّ َ‫س َّنةَِن ِب ِّيك ُْمَص َّلى‬ ُ ِ‫ولئِنْ َأخ ْذتُ ُمو ِنيَب‬
.‫َالسما َِء‬
َّ ْ‫يَمِ ن‬ ْ ‫لَعل ْيهَِا ْلو‬
ُ ِ ‫انَوإِنْ َكانَلي ْنز‬ َّ
ُ ‫ح‬ ِ ‫الش ْيط‬

80 Transmetohet se Kais bin Ebi Hazim ka thënë: Isha ulur me Ebu Bekr
es-Siddikun, pasuesin e të Dërguarit të Allahut (‫)ﷺ‬, një muaj pas
vdekjes së Profetit (sal-lAllahu alejhi ue sel-lem) dhe ai po tregonte një
histori, më pas u bë thirrja në mesin e njerëzve: "As. -Salatu Xhemi'ah
(namazi është gati të fillojë),' dhe ishte hera e parë që kjo thirrje e 'as-
salatu xhamia' iu drejtua njerëzve. Njerëzit u mblodhën dhe ai u ngjit në
minber, që ishte diçka që iu bë për të mbajtur fjalime dhe ishte fjalimi i
parë që mbajti në Islam. Ai e lavdëroi dhe madhëroi Allahun, pastaj tha:
O njerëz, do të doja që dikush tjetër të mund të ishte kujdesur për këtë
për mua, sepse nëse e krahasoni rrugën time me rrugën e Profetit tuaj
(‫)ﷺ‬, unë nuk mund të jem si ai. ai ishte i mbrojtur nga shejtani dhe atij i
vinte shpallja nga qielli.

72
81 ٍَ‫َقالَقالَأبُوَب ْكر‬،ٍ‫َمجاهِ د‬
ُ ْ‫َعن‬،‫ث‬ ِ ‫اش ُمَبْنُ َا ْلق‬
ٍ ‫َعنْ َل ْي‬، ُ‫َحدَّثناَش ْيبان‬،‫اس ِم‬ ِ ‫حدَّثناَه‬
َ‫ت‬ ْ ‫َّللاَُعل ْيهَِوس َّلمَأنْ َأ ُقولَإِذاَأ ْصب‬
ُ ‫ح‬ َّ َ‫َّللاَِص َّلى‬
َّ َ‫ول‬ ُ ‫َّللاَُع ْنهَُأمرنِيَر‬
ُ ‫س‬ َّ َ‫ضي‬ ُ ‫الصد‬
ِ ‫ِّيقَر‬ َ ِّ
َ‫ضَعالِم‬ ْ ‫اتَو‬
ِ ‫اَل ْر‬ َّ ‫لَال َّلهُ َّمَفاطِ ر‬
ِ ‫َالسمو‬ ُ ‫تَوإِذاَأخ ْذ‬
ِ ‫تَم ْضجعِ يَمِ نْ َال َّل ْي‬ ُ ‫وإِذاَأ ْمس ْي‬
َ‫حدكََلَشر ِيك‬ ْ ‫بَكُلِّ َشيءٍَوملِي ُكهَُأ‬
ْ ‫شهدُ َأنْ ََلَإِلهَإِ ََّلَأنْتَو‬ َّ ‫بَو‬
ُّ ‫الشهاد َِةَأنْتَر‬ ِ ‫ا ْلغ ْي‬
ْ
َ ْ‫ش ْر ِكهَِوأن‬
ِ ‫انَو‬ َّ ‫سيَوش ِّر‬
ِ ‫َالش ْيط‬ ِ ‫َبكَمِ نْ َش ِّرَن ْف‬ ُ ‫سو ُلكَأ ُع‬
ِ ‫وذ‬ ُ ‫َمح َّمدًاَع ْبدُ كَور‬
ُ َّ‫لكَوأن‬
ٍَ‫سلِم‬ ُ ‫ج َّرهَُإِل‬
ْ ‫ىَم‬ َُ ‫يَسو ًءاَأ ْوَأ‬
ُ ِ ‫أ ْقترِفَعلىَن ْف‬
‫س‬

81 Transmetohet se Muxhahidi ka thënë: Ebu Bekr es-Sidik r.a ka thënë:

I Dërguari i Allahut (‫ )ﷺ‬më ka urdhëruar të them, në mëngjes, në
mbrëmje dhe kur shkoja në shtrat natën: "O Allah, Krijuesi i qiejve dhe i
tokës. Njohës i të padukshmes (gajbit) dhe të dukshmes (shehades). Ti
je Zoti dhe Sunduesi i të gjitha gjërave. Dëshmoj se nuk ka Zot (ilah)
tjetër përveç Teje i vetëm pa shok apo ortak dhe se Muhamedi është
robi Yti dhe i Dërguari Yt. Kërkoj strehim te Ti nga e keqja e vetes sime
dhe nga e keqja e shejtanit dhe nga shirku në të cilin ai thërret, dhe që
të mos i bëj të padrejtë vetvetes ose t'i bëj keq muslimanit.

Mbaroi thirrja jone dhe hamdi i takon vetem Allahut Zotit te boteve

73
74
75