Asgjësimi i fortë

g
Dëshmoj se nuk ka të adhuruar me të drejtë pos Allahut, të Vetmit, i Cili
nuk ka ortak, dhe se Muhammedi është robi dhe i Dërguari i Tij, Allahu e
ka dërguar atë si një përgëzues dhe paralajmërues, si një thirrës drejt
Allahut me lejen e Tij dhe pishtar ndriçues.

E Allahun e falënderojmë për çdo mirësi, çdo gjë e mirë është vetëm
prej Tij, Ai udhëzon këdo prej robërve të Tij, disa të përgëzuar e disa të
kërcënuar, disa për në Xhenetin të lumturuar e disa për në Zjarrin e
përvëluar.

Më pas:

Kam hasur në një Ixhma të pretenduar me të hamendësuar nga një

person që për vetë është i devijuar e që si pasojë e kësaj patjetër secili
konkludim i tij në çështjet e Akides është nga devijimi i tij i rezultuar.

Ky person pretendon, shfaq dhe paraqet besimin e Selefëve të mirë por

siç do ta shihni ai nuk është pos si një dele e humbur në një luginë e
vetmuar kurse Selefët e mirë në një luginë krejt tjetër të lartësuar!

Çështja në të cilën kam hasur është se i tilli pretendon se ka Ixhma për

tekfirin e murxhive, pra, të atyre që e kanë nxjerrë veprën nga Imani,
kurse ai nuk e ka ndjekur rrugën me të cilën në Kuran, Hadithe dhe
fjalët e Selefëve të mirë është këshilluar, e që të cilët po vazhdon duke i
pretenduar!

E kjo rrugë të cilën e ka ndjekur është rruga e të gjithë njerëzve të

bidateve, të cilët i qasen teksteve të paqarta dhe i lënë ato të qarta, apo
nuk i kthejnë të paqartat tek të qartat, e kjo siç ka thënë Imam Ed-
Darimiju është shenja për bidatin e njeriut pa shikuar më tej se çfarë ai

4
 Udhëzimi i Parë

beson apo atë që në brendësinë e tij e mbulon! Ai – Allahu e mëshiroftë –

ka thënë:

.‫إن اﳌﺼﻴﺐ ﻳﺘﻌﻠﻖ ﻣﻦ اﻵ ر ﺑﻜﻞ واﺿﺢ ﻣﺸ ﻮر واﳌﺮﻳﺐ ﻳﺘﻌﻠﻖ ﺑﻜﻞ ﻣﺘﺸﺎﺑ ﻣﻐﻤﻮر‬
“Njeriu i drejtë kapët nga transmetimet me çdo të qartë dhe të
mirënjohur kurse i dyshimti kapët për çdo të paqartë dhe të errët.”1

Gjithashtu ai ka thënë:

‫ واﻟﺬي ﻳﺆم اﳊﻖ ﰲ ﻧﻔﺴ ﻳﺘﺒﻊ اﳌﺸ ﻮر‬،‫ وﻳﺘﻌﻠﻖ ﺑﺰﻻ ﻢ‬،‫إن اﻟﺬي ﻳﺮﻳﺪ اﻟﺸﺬوذ ﻋﻦ اﳊﻖ ﻳﺘﺒﻊ اﻟﺸﺎذ ﻣﻦ ﻗﻮل اﻟﻌﻠﻤﺎء‬
. ‫ وﻳﻨﻘﻠﺐ ﻣﻊ ﲨ ﻮر ﻢ ﻓ ﻤﺎ آﻳﺘﺎن ﻳﺴﺘﺪل ﻤﺎ ﻋﻠﻰ اﺗﺒﺎع اﻟﺮﺟﻞ وﻋﻠﻰ اﺑﺘﺪاﻋ‬،‫ﻣﻦ ﻗﻮل ﲨﺎﻋﺘ ﻢ‬
“Vërtet ai që e synon anomalin nga e vërteta e ndjek
anormalen nga mendimi i dijetarëve dhe kapët për rrëshqitjet e tyre,
kurse ai që e ka për qëllim të vërtetën në vetën e tij e ndjek të
mirënjohuren nga mendimi i bashkësisë së tyre (dijetarëve) dhe ec me
shumicën e tyre. Këto të dyja janë dy shenja me të cilat konkludohet për
ndjekjen e njeriut apo për shpikjen e tij.”2

Kiuam Es-Sunneh ka thënë:

.‫ وﺻﺎﺣﺐ اﳍﻮى ﻳﺘﺒﻊ ﻣﺎ ﻳ ﻮى‬،‫ وأﺻﺤﺎب اﻷ ﻮاء‬،‫ﺻﺎﺣﺐ اﻟﺴﻨﺔ ﻻ ﻳﺘﺒﻊ إﻻ ﻣﺎ ﻮ اﻷﻗﻮى‬

“Njeriu i Sunnetit nuk e ndjek pos atë që është më e forta
kurse njerëzit e bidateve dhe njeriu i bidatit e ndjek atë që e pëlqen.”3

Ejjub Es-Sikhtijanij ka thënë:

. ‫ﻻ أﻋﻠﻢ أﺣﺪا ﻣﻦ أ ﻞ اﻷ ﻮاء ﳜﺎﺻﻢ إﻻ ﳌﺘﺸﺎﺑ‬

“Nuk e di dikë nga njerëzit e bidateve që debaton pos me të

paqartën.” 1

1
En-Nekd f. 283.
2
Er-Rad ala El-Xhehmijjeh 216.
3
El-Huxheh 386/2.

5
 Asgjësimi i fortë

Umer ibn El-Khattab – Allahu qoftë i kënaqur prej tij – ka thënë:

.‫أﺻﺤﺎب اﻟ ﱡﺴﻨ ِﻦ أﻋﻠﻢ ﺑﻜﺘﺎب ﷲ‬ ِ ‫ﺑﺸﺒ ﺎت‬

‫ ُﺧﺬو ﻢ ﻟ ﱡﺴﻨ ِﻦ ؛ ﻓﺈ ﱠن‬،‫اﻟﻘﺮآن‬ ُ ‫س َﺳﻴُﺠﺎدﻟﻮﻧﻜﻢ‬
َ ٌ ُ‫ﺳﻴﺄﰐ أ‬
“Do të vijnë disa njerëz e do t’ju debatojnë juve me të paqartat
e Kuranit, kapni ata me Sunnetet sepse njerëzit e Sunneteve janë më të
dituritë për Librin e Allahut.”2

E Allahu – i Lartësuar – në Librin e Tij për këta njerëz na ka njoftuar, Ai

ka thënë:

َ ِ ‫ ۖ َ َ ٱ‬ٞ ٰ َ ٰ َ َ ُ ُ َ ُ‫َوأ‬ ٰ َ ۡ ُ ُ ٌ َٰ َ ۡ ٞ َٰ َ ُ ۡ َ َٰ ۡ َ َۡ َ ََ َ ٓ
‫﴿ َ ٱ ِي أ ل‬
ُ
ِ ِ ِ ‫أم ٱ‬ ‫ِ ءا‬ ِ ‫ٱ‬
ُۗ ‫َو َ َ ۡ َ ُ َ ۡو ُ ٓ إ ٱ‬
َ َۡ َ َٓ ۡ َۡ ۡ ََٓ ۡ ُۡ ََ َ َ َ
َ َ َ ٞ
‫ِ ِ ۡ َز ۡ َ ِ ُ ن‬
ُُ
ِ ِ ِۖ ِ ِ‫ٰ ِ ٱ ِ ء ٱ ِ ِ وٱ ِ ء و‬ ِ
َۡ َ ۡ ْ ُ ْ ُ ٓ ُ َ َ ‫ ّ ِ ۡ ِ ِ َر ّ َ ۗ َو‬ٞ ّ ُ ِ َ ‫ُ ُ َن َءا‬ ۡ ۡ
َ ِ ِ ‫َوٱ ٰ ِ ُ َن ٱ‬
﴾ ِ ٰ ‫إ ِ أو ا ٱ‬ ِ ِ ِ
《 Është Ai i Cili të ka zbritur ty (O Muhammed) Librin (Kur’anin). Në
të ka Ajete të qarta, ato janë baza e Librit, dhe të tjera të paqarta.
Kështu, sa përket atyre, në zemrat e të cilëve ka dyshim, ata ndjekin
atë që është e paqartë, në këtë mënyrë duke kërkuar devijimin dhe
duke kërkuar interpretimin. 》 [3:7]
Ebu Umameh – Allahu qoftë i kënaqur prej tij – transmeton nga i
Dërguari i Allahut – salAllahu alejhi ue selem – se ka thënë:

.‫ﻫﻢ اﳋﻮارج‬
“Këta janë havarixhët.”3
El-Hasen El-Basrij ka thënë:

.‫ﻧﺰﻟﺖ ﰲ اﳋﻮارج‬
“Ka zbritur për havarixhët.”1

1
El-Ibaneh El-Kubra 587.
2
Sherh Usul El-Itikad 192.
3
Musnedi El-Imami Ahmed 22259.

6
 Udhëzimi i Parë

Abdullah ibn Abbasi – Allahu qoftë i kënaqur prej tij – ka thënë:

ٞ َۡ ۡ ُُ َ ََ
،‫اﶈ َﻜﻢ‬ ْ ‫ ﻓﻴﺤﻤﻠﻮن‬،‫ِ ِ ز ﴾ ﻳﻌﲏ أ ﻞ اﻟﺸﱠﻚ‬
ْ ‫ واﳌﺘﺸﺎﺑ ﻋﻠﻰ‬، ‫اﶈ َﻜﻢ ﻋﻠﻰ اﳌﺘﺸﺎﺑ‬ ِ ِ ‫ٱ‬ ﴿
.‫ﺲ ﷲُ ﻋﻠﻴ ﻢ‬
َ ‫وﻳُﻠﺒﺴﻮن؛ ﻓَـﻠَﺒﱠ‬
“《 Kështu, sa përket atyre, në zemrat e të cilëve ka
dyshim. 》 Domethënë njerëzit e dyshimit, ata e bartin të qartën mbi të
paqartën, dhe të paqartën mbi të qartën.”2
Tabi Tabi’ini Muhammed ibn Xhafer ka thënë:

‫َﺣ َﺪﺛُﻮا ﻟِﻴَ ُﻜﻮ َن َﳍُﻢ ُﺣ ﱠﺠﺔٌ ﻋﻠﻰ‬ ِ ‫ ﻟﻴ‬،‫ف ﻣﻨ وﺗَﺼﱠﺮف‬ ُ ۡ ِ َ َ ٰ َ َ َ ‫﴿ َ َ ُ َن‬
ْ ‫ﺼ ّﺪﻗُﻮا ﺑ ﻣﺎ اﺑْـﺘَ َﺪﻋُﻮا وأ‬
َُ َ َ ‫ﺮ‬
‫ﱠ‬ ‫ﲢ‬
ََ ‫ﻣﺎ‬ ‫أي‬ ﴾ ِ
.ٌ‫وﺷْﺒـ َ ﺔ‬
ُ ‫ﻣﺎ ﻗﺎﻟﻮا‬
“《 Ata ndjekin atë që është e paqartë. 》 Domethënë atë që
shtrembërohet dhe lakohet prej tij në mënyrë që ta vërtetojnë me të atë që
e kanë shpikur dhe e kanë sajuar që të ketë për ta argument dhe dyshim
rreth asaj që e kanë thënë.”3
Tabi Tabi’ini Muhammed ibn Is’hak kanë thënë:
َۡ َٓ
‫ ﻟﻴﻜﻮن ﳍﻢ ُﺣ ﱠﺠﺔً ﻋﻠﻰ‬،‫﴿ َوٱ ۡ ِ َء وِ ِ ِ ﴾ ﻣﺎ ََﱠوﻟﻮا َوزﻳـﱠﻨُﻮا ِﻣﻦ اﻟﻀﻼﻟﺔ؛ ﻟِﻴَﺠﻲء ﳍﻢ اﻟﺬي ﰲ أﻳﺪﻳ ﻢ ﻣﻦ اﻟﺒﺪﻋﺔ‬
‫أﺣ َﺪﺛﻮا ِﻣﻦ‬
ْ ‫ وزﻳﻊ اﻟﻘﻠﻮب واﻟﺘﻨﻜﻴﺐ ﻋﻦ اﳊﻖ اﻟﺬي‬،‫ﱠﺤ ِﺮﻳﻒ اﻟﺬي اﺑْـﺘُـﻠُﻮا ﺑ ؛ َﻛ َﻤْﻴ ِﻞ اﻷ ﻮاء‬
ْ ‫ﱠﺼ ِﺮﻳﻒ واﻟﺘ‬
ْ ‫ﻣﻦ ﺧﺎﻟﻔ ﻢ ﻟﻠﺘ‬
.‫اﻟﺒﺪﻋﺔ‬
“《 Dhe duke kërkuar interpretimin. 》 Atë që e kanë
interpretuar dhe zbukuruar nga devijimi, në mënyrë që t’u vijë ajo që
është në duart e tyre nga bidati, që të ketë për ta me të argument kundër
atij që i kundërshton ata për lakimin dhe shtrembërimin me të cilin ata
janë sprovuar si animi i epsheve, devijimi i zemrave dhe devijimi nga e
vërteta të cilën e kanë shpikur nga bidati.”4

1
Tefsir Ibn Ebi Zemenin 275/1.
2
Tefsir Ibn Ebi Hatim 595/2.
3
Tefsir Ibn Xherir Et-Taberij 204/5.
4
Tefsir Ibn Ebi Hatim 597/2.

7
 Asgjësimi i fortë

Pra, nën dritën e këtyre Shejkhul-Islam Ebu Seid Ed-Darimij e ka thënë

xhevahirin që është cituar më lartë:
“Këto të dyja janë dy shenja me të cilat konkludohet për ndjekjen e
njeriut apo për shpikjen e tij.”
E nga shembujt që e sqarojnë se si trajtohen e qarta dhe e paqarta, dhe
kur e paqarta kthehet tek e qarta duke i përfshirë këtu Kuranin,
Hadithet, Etheret dhe fjalët e dijetarëve në mënyrë që njeriu mos të hyjë
nën kërcënimin e këtij Ajeti dhe transmetimeve është çështja në të cilën
kanë rrëshqitur shumë këmbë në këtë kohë, e ajo është gjykimi me
Islam i atij që i shfaq shenjat e Islamit.
Baza në këtë çështje është Hadithi, i qartë dhe i prerë, i cili Hadith është
bazë në të cilën kthehen të gjitha Hadithet, Etheret dhe fjalët e
dijetarëve që janë të paqarta, që mund të bartin interpretime dhe
kundërshtime të dukshme të këtij Hadithi bazik, e ky Hadith është fjala
e kujt tjetër pos atij që flet dhe tregon e udhëzon drejt Allahut, kam për
qëllim të Dërguarin e Allahut – salAllahu alejhi ue selem –:
ِ ِِ ِ ِ ِ ِ ِ
َ‫ ﻓﻼ ُﲣْﻔ ُﺮوا ا ﱠ‬،‫ﺬﻟﻚ اﳌُ ْﺴﻠ ُﻢ اﻟﺬي ﻟﻪ ذ ﱠﻣﺔُ ا ﱠ وذ ﱠﻣﺔُ َرﺳﻮﻟﻪ‬ َ ِ‫ وأَ َﻛ َﻞ ذَﺑ‬،‫واﺳﺘَـ ْﻘﺒَ َﻞ ﻗ ْﺒـﻠَﺘَـﻨَﺎ‬
َ َ‫ﻴﺤﺘَـﻨَﺎ ﻓ‬ َ ‫ﺻﻠﱠﻰ‬
ْ ‫ﺻ َﻼﺗَـﻨَﺎ‬ َ ‫َﻣﻦ‬
.‫ﰲ ِذ ﱠﻣﺘِ ِﻪ‬
“Kushdo që e fal namazin tonë, drejtohet kah kibla jonë dhe e
ha të theruren tonë atëherë ky është muslimani i cili e ka besën e Allahut
dhe besën e të Dërguarit të Tij, mos e tradhtoni Allahun në besën e Tij.”1
Atëherë çdo fjalë që e lexon qoftë nga dijetarët apo edhe nga vet
Sahabët – Allahu qoftë i kënaqur prej tyre – që në shikim të parë
kuptohet e kundërta e këtij Hadithi atëherë ajo fjalë kthehet në këtë
Hadith dhe komentohet sipas këtij Hadithi të qartë dhe të prerë,
përndryshe:

.‫إن اﳌﺼﻴﺐ ﻳﺘﻌﻠﻖ ﻣﻦ اﻵ ر ﺑﻜﻞ واﺿﺢ ﻣﺸﻬﻮر واﳌﺮﻳﺐ ﻳﺘﻌﻠﻖ ﺑﻜﻞ ﻣﺘﺸﺎﺑﻪ ﻣﻐﻤﻮر‬
“Njeriu i drejtë kapët nga transmetimet me çdo të qartë dhe të
mirënjohur kurse i dyshimti kapët për çdo të paqartë dhe të errët.”1

1
Sahih El-Bukharij 391.

8
 Udhëzimi i Parë

Pa u zgjeruar më shumë në këtë them:

Selefët e mirë nuk i kanë bërë tekfir murxhitë, kam për qëllim ata që e
kanë nxjerrë veprën nga Imani, dhe vetëm për këta është tema jonë
këtu dhe jo për dikë tjetër, pra, Selefët e mirë i kanë llogaritur ata nga
grupet e devijuara që akoma janë pjesë e Islamit dhe të muslimanëve.
Nga kjo:

1 – Hafs ibn Humejdi ka thënë:

،‫ واﻟﻘﺪرﻳﺔ‬،‫ اﻷﺻﻞ أرﺑﻊ ﻓﺮق ﻢ اﻟﺸﻴﻌﺔ واﳊﺮورﻳﺔ‬:‫ ﻋﻠﻰ ﻛﻢ اﻓﱰﻗﺖ ﺬﻩ اﻷﻣﺔ؟ ﻓﻘﺎل‬:‫ﻗﻠﺖ ﻟﻌﺒﺪ ﷲ ﺑﻦ اﳌﺒﺎرك‬
‫ واﻓﱰﻗﺖ اﳊﺮورﻳﺔ ﻋﻠﻰ إﺣﺪى وﻋﺸﺮﻳﻦ ﻓﺮﻗﺔ واﻓﱰﻗﺖ اﻟﻘﺪرﻳﺔ ﻋﻠﻰ‬،‫واﳌﺮﺟﺌﺔ؛ ﻓﺎﻓﱰﻗﺖ اﻟﺸﻴﻌﺔ ﻋﻠﻰ ﺛﻨﺘﲔ وﻋﺸﺮﻳﻦ ﻓﺮﻗﺔ‬
‫أ ﻋﺒﺪ اﻟﺮﲪﻦ ﱂ أﲰﻌﻚ ﺗﺬﻛﺮ اﳉ ﻤﻴﺔ؟‬ :‫ ﻗﻠﺖ‬:‫ ﻗﺎل‬.‫ﺳﺖ ﻋﺸﺮة ﻓﺮﻗﺔ واﻓﱰﻗﺖ اﳌﺮﺟﺌﺔ ﻋﻠﻰ ﺛﻼث ﻋﺸﺮة ﻓﺮﻗﺔ‬
.‫ إﳕﺎ ﺳﺄﻟﺘﲏ ﻋﻦ ﻓﺮق اﳌﺴﻠﻤﲔ‬:‫ﻗﺎل‬

“I thashë Abdullah ibn El-Mubarakut: Në sa (grupe apo sekte)

është ndarë ky Umet? Ai tha: Baza janë katër grupe, ata janë shijat,
haruritë (havarixhët), kaderitë dhe murxhitë. Shijat u ndanë në njëzet e
dy grupe, haruritë u ndanë në njëzet e një grupe, kaderitë u ndanë në
gjashtëmbëdhjetë grupe dhe murxhitë u ndanë në trembëdhjetë grupe.
Thashë: O Ebu Abdir-Rahman, nuk të dëgjova duke i përmendur
xhehmitë? Ai tha: Ti nuk më pyete pos për grupet e muslimanëve.”2

2 – Ismail ibn Seid ka thënë:

.‫ ﻻ ﻳﻜﻔﺮ ﺑﺬﻟﻚ‬:‫ اﻹﳝﺎن ﻗﻮل ﺑﻼ ﻋﻤﻞ؟ ﻓﻘﺎل‬:‫ أﲪﺪ ﻞ ﲣﺎف أن ﻳﺪﺧﻞ اﻟﻜﻔﺮ ﻋﻠﻰ ﻣﻦ ﻗﺎل‬:‫ﺳﺄﻟﺖ‬

“E kam pyetur Ahmedin (ibn Hanbel): A frikësohesh që t’i hyjë

kufri atij që thotë: Imani është fjalë pa vepër? Ai tha: Ai nuk bën kufër me
këtë.”3

1
En-Nekd f. 283.
2
El-Ibaneh El-Kubra 295.
3
Es-Sunneh lil-Khalal 972.

9
 Asgjësimi i fortë

3 – Uthman ibn Seid Ed-Darimij duke e refuzuar pretendimin se:

‫أن ﻣﺬا ﺐ ﺟ ﻢ واﳌﺮﻳﺴﻲ ﰲ اﻟﺘﻮﺣﻴﺪ ﻛﺒﻌﺾ اﺧﺘﻼف اﻟﻨﺎس ﰲ اﻹﳝﺎن ﰲ اﻟﻘﻮل واﻟﻌﻤﻞ واﻟﺰ دة واﻟﻨﻘﺼﺎن و‬
‫ﻛﺎﺧﺘﻼﻓ ﻢ ﰲ اﻟﺘﺸﻴﻊ واﻟﻘﺪر وﳓﻮ ﺎ؛ ﻛﻲ ﻻ ﻳﻨﻔﺮوا ﻣﻦ ﻣﺬا ﺐ ﺟ ﻢ واﳌﺮﻳﺴﻲ أﻛﺜﺮ ﻣﻦ ﻧﻔﻮر ﻢ ﻣﻦ ﻛﻼم اﻟﺸﻴﻌﺔ‬
‫ﻛﺜﲑا ﰲ اﻟﺘﺄوﻳﻞ ﳌﺎ أن ﺬﻩ اﻟﻔﺮق ﱂ ﻳﻜ ّﻔﺮ ﻢ اﻟﻌﻠﻤﺎء‬
ً ‫ وﻗﺪ أﺧﻄﺄ اﳌﻌﺎرض ﳏﺠﺔ اﻟﺴﺒﻴﻞ وﻏﻠﻂ‬.‫واﳌﺮﺟﺌﺔ واﻟﻘﺪرﻳﺔ‬
.‫ واﳌﺮﻳﺴﻲ وﺟ ﻢ وأﺻﺤﺎ ﻢ ﱂ ﻳﺸﻚ أﺣﺪ ﻣﻨ ﻢ ﰲ إﻛﻔﺎر ﻢ‬،‫ﺑﺸﻲء ﻣﻦ اﺧﺘﻼﻓ ﻢ‬

“Besimet e Xhehmit dhe El-Merisijut në Teuhidin është sikur

disa mospajtime të njerëzve për Imanin, në fjalën dhe veprën, shtimin dhe
pakësimin dhe sikur mospajtimi i tyre për shiizmin, kaderin dhe të
ngjashme me to, në mënyrë që mos të ikun nga besimet e Xhehmit dhe El-
Merisijut më shumë sesa ikja e tyre nga fjalët e shijave, murxhive dhe
kaderive. E vërtet ka gabuar kundërshtuesi rrugën e drejtë dhe është
ngatërruar shumë në Teuilin kur këto grupe nuk i kanë bërë tekfir
dijetarët me një gjë nga kundërshtimi i tyre, kurse El-Merisijun, Xhehmin
dhe shokët e tyre, nuk ka dyshuar askush prej tyre (dijetarëve) në tekfirin
e tyre.”1

4 – Ebu Hatim dhe Ebu Zurah duke transmetuar Ixhmanë e dijetarëve

thonë:
ِ
ُ ‫ واﳌﺮﺟﺌﺔُ ﻣﺒﺘﺪﻋﺔ‬:‫ ﻓﻜﺎن ِﻣﻦ َﻣﺬ َ ﺒِ ﻢ‬،‫ وﳝﻨﺎ‬،‫ وﺷﺎﻣﺎ‬،‫وﻣﺼﺮا‬
‫ﺿ ﱠﻼل‬ ِ ً
ً ،‫ وﻋﺮاﻗﺎ‬،‫ﺣﺠﺎزا‬ :‫أدرﻛﻨﺎ اﻟﻌﻠﻤﺎء ﰲ ﲨﻴ ِﻊ اﻷﻣﺼﺎر‬
.‫وأن اﳉ ﻤﻴﺔ ﻛﻔﺎر‬

“I kemi takuar dijetarët në të gjitha qytetet: Hixhaz, Irak,

Egjipt, Sham dhe Jemen, nga besimi i tyre ishte: Murxhitë janë bidatçinjë
të devijuar dhe se xhehmitë janë kafirë.”2

Vërejtje: Ky person është penduar nga përkthimi i kësaj Akidje të begatë

që e transmetojnë këta dy Imamë të mëdhenj nga dijetarët e të gjitha

1
En-Nekd f. 43.
2
Sherh Usul El-Itikad 281-282/1.

10
 Udhëzimi i Parë

vendeve sepse kjo Akide e rrënon teprimin e tij në tekfir dhe besime të
tjera që në rrënjë. Atij nuk i bëhet dert dhe nuk e çan kokën nga pozita
dhe fjalët e këtyre dy Imamëve ndërkohë që thonë: “I kemi takuar
dijetarët në të gjitha qytetet: Hixhaz, Irak, Egjipt, Sham dhe Jemen.” Pra,
me devijimin e tij jo vetëm që e kundërshton këtë Ixhma por edhe
pendohet prej saj!! La ilahe illAllah.
5 – Ez-Zenxhanij ka thënë:

‫ )إن اﻹﳝﺎن ﻗﻮل‬:‫ ﻓﻤﻦ ﻗﻮل ﺑﻌﻀ ﻢ‬،‫ و ﻢ ﻃﻮاﺋﻒ وﺑﻴﻨ ﻢ دﻗﺎﺋﻖ اﺧﺘﻼف ﺗﻜﺜﺮ‬،‫ ﻓ ﻢ ﻣﻦ اﻟﺒﺪع اﻟﻘﺪﳝﺔ‬:‫وأﻣﺎ اﳌﺮﺟﺌﺔ‬
‫ و ﻮ ﻗﻮل ﺟ ﻢ‬،(‫ و ﻮ اﻟﻌﻠﻢ ﺑﻮﺟﻮدﻩ‬، ‫ )إن اﻹﳝﺎن اﳌﻌﺮﻓﺔ‬:‫ وﻣﻦ ﻗﻮل ﺑﻌﻀ ﻢ‬،‫ و ﻮ ﻗﻮل اﳌﺮﻳﺴﻲ‬،(‫وﻋﻘﺪ‬
.‫ و ﻮ أﺧﺒﺜ ﺎ ﻣﻘﺎﻟﺔ‬،‫واﻷﺷﻌﺮي‬

“Sa i përket murxhive atëherë ata janë nga bidatet e lashta, e

ata janë disa grupe, mes tyre ka dallime të holla që janë shumë, nga
mendimi i disa prej tyre është: Imani është fjalë dhe besim. Ky është
mendimi i El-Merisijut. E nga mendimi i disa prej tyre është: Imani është
njohja e Allahut, e kjo është dituria për ekzistencën e Tij. E ky është
mendimi i Xhehmit dhe El-Esharijut, e ky është nga më i ndyti mendim.”1

6 – Ibn Tejimjjeh ka thënë:

‫ ﺑﻞ ﻢ ﻣﺘﻔﻘﻮن ﻋﻠﻰ‬،‫ وﱂ ﻧﻄﻖ ﺑﺘﻜﻔﲑ ﻢ‬،‫إن اﻟﺴﻠﻒ واﻷﺋﻤﺔ اﺷﺘﺪ إﻧﻜﺎر ﻢ ﻋﻠﻰ ﺆﻻء وﺗﺒﺪﻳﻌ ﻢ وﺗﻐﻠﻴﻆ اﻟﻘﻮل ﻓﻴ ﻢ‬
‫ وﻣﻦ ﻧﻘﻞ ﻋﻦ أﲪﺪ أو‬. ‫ﺺ أﲪﺪ وﻏﲑﻩ ﻣﻦ اﻷﺋﻤﺔ ﻋﻠﻰ ﻋﺪم ﺗﻜﻔﲑ ﺆﻻء اﳌﺮﺟﺌﺔ‬
‫ وﻗﺪ ﻧ ﱠ‬،‫أ ﻢ ﻻ ﻳﻜﻔﺮون ﰲ ذﻟﻚ‬
.‫ﻋﻈﻴﻤﺎ‬
ً ‫ أو ﺟﻌﻞ ﺆﻻء ﻣﻦ أ ﻞ اﻟﺒﺪع اﳌﺘﻨﺎزع ﰲ ﺗﻜﻔﲑ ﻢ ﻓﻘﺪ ﻏﻠﻂ ﻏﻠﻄﺎ‬،‫ﺗﻜﻔﲑا ﳍﺆﻻء‬
ً ‫ﻏﲑﻩ ﻣﻦ اﻷﺋﻤﺔ‬
“Vërtet Selefët dhe Imamët është rënduar refuzimi ndaj
këtyre, shpallja për bidatçinjë e tyre dhe rëndimi i fjalës ndaj tyre. Nuk di
se ndonjëri prej tyre është shprehur me tekfirin e tyre, bile ata janë
unanim se ata nuk bëjnë kufër për këtë, vërtet Ahmedi dhe të tjerë nga
Imamët janë deklaruar për mos tekfirin e këtyre murxhive. E kushdo që
transmeton nga Ahmedi apo të tjerë nga Imamët tekfirin ndaj këtyre apo i

1
Sherh El-Mendhumeh f. 106.

11
 Asgjësimi i fortë

bën këta nga bidatçitë që ka mospajtim për tekfirin e tyre atëherë ai ka

gabuar me një gabim të madh.”1

Gjithashtu ai ka thënë:

‫ﺣﱴ أن اﻷﺋﻤﺔ ﻛﻮﻛﻴﻊ ﺑﻦ اﳉﺮاح وأﲪﺪ ﺑﻦ ﺣﻨﺒﻞ وأﰊ ﻋﺒﻴﺪ وﻏﲑ ﻢ ﻛﻔﺮوا ﻣﻦ ﻗﺎل ﰲ اﻹﳝﺎن ﺬا اﻟﻘﻮل ﲞﻼف‬
.‫ ﻓﺈن ﺆﻻء ﱂ ﻳﻜ ّﻔﺮ ﻢ أﺣﺪ اﻷﺋﻤﺔ وإﳕﺎ ﺑﺪﻋﻮ ﻢ‬،‫ ﻮ ﺗﺼﺪﻳﻖ اﻟﻘﻠﺐ واﻟﻠﺴﺎن‬:‫اﳌﺮﺟﺌﺔ ﻣﻦ اﻟﻔﻘ ﺎء اﻟﺬﻳﻦ ﻳﻘﻮﻟﻮن‬

“Saqë Imamët si Ueki ibn El-Xherrah, Ahmed ibn Hanbeli, Ebu

Ubejdi dhe të tjerë e kanë bërë tekfir atë që thotë për Imanin me këtë
mendim2, në kundërshtim me murxhitë të cilët thonë: Ai është besim i
zemrës dhe gjuhës. Vërtet këta nuk i ka bërë tekfir askush nga Imamët
porse i kanë shpallur për bidatçinjë ata.”3

 Këto janë fjalët e tyre të qarta, dhe baza e qartë mbi të cilën kthehen
dhe me të komentohen fjalët e tyre të tjera të paqarta, të cilat mund
të keqkuptohen dhe interpretohen sipas synimit të njerëzve të
devijimit dhe animit.

Bile murxhitë e kanë bërë tekfir atë që e ka përkufizuara Imanin vetëm

në fjalë, Ebu Abdillah El-Meruezij ka thënë:

‫ وﻋﻨﺪ‬، ‫ إﻻ ﻓﺮﻗﺔ ﻣﻦ اﳉ ﻤﻴﺔ ﻛﻔﺮت ﻋﻨﺪ‬،‫وﻗﺪ ﺟﺎﻣﻌﺘﻨﺎ ﰲ ﺬا اﳌﺮﺟﺌﺔ ﻛﻠ ﺎ ﻋﻠﻰ أن اﻹﻗﺮار ﻟﻠﺴﺎن ﻣﻦ اﻹﳝﺎن‬
‫ ﻓﻀﺎدوا ﺧﱪ‬،‫اﳌﺮﺟﺌﺔ؛ ﺑﺰﻋﻤ ﻢ أن اﻹﳝﺎن ﻮ اﳌﻌﺮﻓﺔ ﻓﻘﻂ ﺑﻌﺪ ﺷ ﺎدة ﷲ ﻋﻠﻰ ﻗﻠﻮب ﻣﻦ ﲰﺎ ﻢ ﻛﺎﻓﺮﻳﻦ ﻢ ﻋﺎرﻓﻮن‬
.‫ اﻟﻌﺎرف ﺑﻘﻠﺒ ﻣﺆﻣﻨﺎ‬، ‫ وﲰﻮا اﳉﺎﺣﺪ ﺑﻠﺴﺎﻧ‬،‫ﷲ‬
“Janë bashkuar me neve në këtë murxhitë, të gjithë ata, në atë
se pohimi me gjuhën është nga Imani, me përjashtim të një grupi të
xhehmive, që tek ne dhe tek murxhitë kanë bërë kufër, me pretendimin e
tyre se Imani është vetëm njohja, pas dëshmisë së Allahut mbi zemrat e

1
Mexhmu El-Fetaua 507/7.
2
E ka për qëllim mendimin e murxhive xhehminjë dhe esharive rreth Imanit, ku ata
thonë se Imani është vetëm njohje apo besim. Për më shumë shiko librin “Rrufetë
lëshuese mbi xhehmitë dhe esharitë mohues” f. 63.
3
Mexhmu El-Fetaua 748/10.

12
 Udhëzimi i Parë

atyre që i ka quajtur kafira se të tillët janë njohës, kështu ata e

kundërshtuan lajmin e Allahut, dhe e quajtën mohuesin me gjuhën e tij,
njohësin me zemrën e tij besimtar.”1
Nga fjalët e paqarta të cilat ky person – Allahu e udhëzoftë – i ka sjellur,
dhe e ka kuptuar se këto janë një Ixhma:

1 – Fjalët e Imam Esh-Shafijut ku ai transmeton se ka Ixhma për Imanin

se ai është fjalë, vepër dhe qëllim. E kjo nuk ka të bëjë asgjë me tekfirin e
murxhive. E nëse supozon dikush se kundërshtimi i Ixhmasë gjithmonë
rezulton me kufër atëherë pikërisht ky është besim i gabuar dhe
mendësi e havarixhëve të cilët nuk i njohin transmetimet dhe fjalët e
Selefëve të mirë. E refuzimi i këtij supozimi kthehet tek baza tjetër e
qartë dhe e mirënjohur tek secili pasues i Sunnetit dhe Etherit e që
është kuptimi i Selefëve të mirë; mjafton se askush nga Selefët e mirë
duke i përfshirë ata që janë cituar nuk u shprehen dhe nuk kuptuan nga
ajo që e kuptojë ky person se murxhitë e kundërshtuan ixhmanë për
Imanin e si pasojë ata janë kafirë e të dalë nga Islami!

2 – Fjalët e Uekiu ibn El-Xherrah, ai thotë:

.‫ اﻟﻘﻮل ُﳚﺰئ ﻣﻦ اﻟﻌﻤﻞ‬:‫ واﳌﺮﺟﺌﺔ ﻳﻘﻮﻟﻮن‬.‫ إن ﷲ ﱂ ﻳُﻘ ِّﺪر اﳌﺼﺎﺋﺐ واﻷﻋﻤﺎل‬،‫ اﻷﻣﺮ ُﻣﺴﺘﻘﺒﻞ‬:‫اﻟﻘﺪرﻳﺔ ﻳﻘﻮﻟﻮن‬
ُ
.‫ و ﻮ ﻛﻠ ﻛﻔﺮ‬:‫ ﻗﺎل وﻛﻴﻊ‬.‫ اﳌﻌﺮﻓﺔ ُﲡﺰى ﻣﻦ اﻟﻘﻮل واﻟﻌﻤﻞ‬:‫واﳉ ﻤﻴﺔ ﻳﻘﻮﻟﻮن‬

“Kaderitë thonë: Çështja është paraqitëse, Allahu nuk i ka

caktuar fatkeqësitë dhe veprat. Murxhitë thonë: Fjala mjafton nga vepra.
Xhehmitë thonë: Njohja mjafton nga fjala dhe vepra. Uekiu tha: E gjithë
kjo është kufër.”2

E dukshmja e këtij Etheri është se Imami i bën tekfir murxhitë porse

kanë ardhur fjalë të tjera prej tij që janë të prera dhe të qarta në mos
tekfirin e tyre. Ai ka thënë:

1
Tadhim Kadr Es-Salah 700/2.
2
El-Ibaneh El-Kubra 1356.

13
 Asgjësimi i fortë

‫ ﻳﻜﻔﻴﻚ‬: ‫ وﻋﻠﻤﺘﻢ ﻛﻴﻒ ﻛﻔﺮوا ؟ ﻗﺎﻟﻮا‬،‫ واﳉ ﻤﻴﺔ ﻛﻔﺎر واﳌﺮﻳﺴﻲ ﺟ ﻤﻲ‬،‫ و ﺆﻻء اﳉ ﻤﻴﺔ‬،‫اﳌﺮﺟﺌﺔ‬، ‫اﺣﺬروا ﺆﻻء‬
.‫ اﻹﳝﺎن ﻗﻮل ﺑﻼ ﻓﻌﻞ و ﺬا ﺑﺪﻋﺔ‬:‫ و ﺬا ﮐﻔﺮ واﳌﺮﺟﺌﺔ ﻳﻘﻮﻟﻮن‬،‫اﳌﻌﺮﻓﺔ‬

“Keni kujdes nga këta murxhinjë dhe këta xhehminjë.

Xhehmitë janë kafirë, El-Merisiju është xhehmij, a e dini si ata bënë
kufër? Ata thanë: Të mjafton ty njohja. E kjo është kufër, kurse murxhitë
thonë: Imani është fjalë pa vepër. E kjo është bidat.”1

Pra, Imami dallojë në një fjalim të vetëm mes kufrit dhe bidatit, që
besimi i xhehmive për Imanin është kufër kurse besimi i murxhive për
Imanin është bidat dhe jo kufër.

3 – Fjalët e Sufjanit në komentimin e hadithit të Pejgamberit – salAllahu

alejhi ue selem –:

.‫ﺻﻨﻔﺎن ﻣﻦ أﻣﱵ ﻟﻴﺲ ﳍﻤﺎ ﰲ اﻹﺳﻼ ﻧﺼﻴﺐ اﻟﻘﺪرﻳﺔ واﳌﺮﺟﺌﺔ‬

“Dy grupe nga Umeti im, ato nuk kanë pjesë në Islamin,
murxhitë dhe kaderitë.”

Me këto dy transmetime, duke përfshirë Hadithin dhe fjalët e Sufjanit,

nuk dëshirojmë të zgjerohemi më shumë pos që të themi se të dy
transmetimet janë të dobëta, dhe transmetimi i dobët nuk përbën
argument kur kundërshtohet baza e mirënjohur.

4 – Fjalët e El-Axhurrijut të cilat janë këputur dhe janë nxjerrë nga

konteksti të cilin Imami e synon, e kjo pjesë janë fjalët e tij:

‫ ورﺿﻲ ﻟﻘﻮل ﻣﻨ ﻢ ؛ ﻓﻘﺪ ﺧﺎﻟﻒ ﷲ ورﺳﻮﻟ‬،‫ وﱂ ﻳﺮد اﻟﻌﻤﻞ‬، ‫ﻓﻤﻦ زﻋﻢ أن ﷲ ﺗﻌﺎﱃ ﻓﺮض ﻋﻠﻰ اﳌﺆﻣﻨﲔ ﻣﺎ ذﻛﺮ‬
.‫ﺻﻠﻰ ﷲ ﻋﻠﻴ وﺳﻠﻢ‬

“Kushdo që pretendon se Allahu – i Lartësuar – i ka bërë

obligim ato që i përmendëm (nga namazi, zeqati, agjërimi, haxhi etj.) dhe

1
Khalk Efal El-Ibad 41.

14
 Udhëzimi i Parë

nuk e ka dëshiruar prej tyre punën dhe është i kënaqur me pranimin prej
tyre atëherë i tilli e ka kundërshtuar Allahu dhe të Dërguarin e Tij –
salAllahu alejhi ue selem –.”1

Kurse sa i përket kësaj kategorie të njerëzve të cilët Imami i synon në

fillim dhe i përfundon në mbarim atëherë më shumë se një dijetar nga
dijetarët kanë deklaruar se ai që thotë: “Allahu i ka ligjëruar këto ligje
dhe nuk e ka dashur nga njerëzit punën.” Se i tilli bën kufër.

5 – Fjalët e Ibn Bettas, atëherë Imami cek mbi pesë besime të ndryshme,
disa prej tyre janë besime të xhehmive, ndërsa ne jemi duke folur për
murxhitë që e kanë nxjerrë vetëm veprën nga Imani siç e kemi tërhequr
vërejtën në fillim se tema jonë janë vetëm këta.

6 – Fjalët e Sufjan ibn Ujejnes, sipas tij ato janë tekfir, bile ixhma për
tekfir!! E ato qenkan mos ulja me ta, mos ngrënia me ta, mos falja me ta
edhe pse ata nuk bëhen tekfir nga Imami në këtë transmetim! La haule
ue la kuvvete illa billah.

Këto fjalë apo të themi me mirë gjykime, Selefët e mirë i përmendin si

gjykime kundrejt secilit bidatçi në përgjithësi por kjo a i bie se Selefët e
mirë i kanë bërë tekfir bidatçit pa dallim?! Nga kjo:

Isa ibn Junus ka thënë:

.‫ﻣﺎ ﻟﻜﻢ وﳎﺎﻟﺴﺔ أ ﻞ اﻷ ﻮاء وﳏﺎدﺛﺘ ﻢ‬

“Çfarë është me juve që uleni me bidatçitë dhe flisni me ta!”2

Muhammed ibn Sirini dhe El-Hasen El-Besriju thoshin:

.‫ وﻻ ﺗﺴﻤﻌﻮا ﻣﻨ ﻢ‬،‫ وﻻ ُﲡﺎدﻟﻮ ﻢ‬،‫ﻻ ﲡﺎﻟﺴﻮا أﺻﺤﺎب اﻷ ﻮاء‬

1
Esh-Sheriah 372.
2
El-Ibaneh El-Kubra 326.

15
 Asgjësimi i fortë

“Mos u ulni me bidatçitë, mos debatoni me ta dhe mos dëgjoni

prej tyre.” 1

Selemeh ibn Alkameh ka thënë:

.‫ وﳎﺎﻟﺴﺔ أ ﻞ اﻷ ﻮاء‬،‫ﻛﺎن ﳏﻤﺪ ﺑﻦ ﺳﲑﻳﻦ ﻳﻨ ﻰ ﻋﻦ اﻟﻜﻼم‬

“Muhammed ibn Sirini ndalonte nga të folurit dhe të ulurit

me bidatçitë.”2

Aun ibn Abdillah ka thënë:

.‫ﻻ ﺗُﻔﺎﺗﺢ أﺻﺤﺎب اﻷ ﻮاء ﰲ ﺷﻲء‬

“Mos u hap me bidatçitë në asgjë.”3

Ahmed ibn Hanbeli ka thënë:

ٍ ‫أ ﻞ اﻟﺒﺪع ﻣﺎ ﻳﻨﺒﻐﻲ‬
.‫ وﻻ ﻧﺲ ﻢ‬،‫ وﻻ ُﳜﺎﻟﻄ ﻢ‬،‫ﻷﺣﺪ أن ُﳚﺎﻟﺴ ﻢ‬

“Me bidatçitë nuk duhet që askush të ulet me ta, të ketë

kontakt me ta dhe të shoqërohet me ta.”4

Gjithashtu Imami duke transmetuar Ixhma thotë:

‫ ﻓﺈ ﻢ ﻛﺎﻧﻮا ﻳﻜﺮ ﻮن اﻟﻜﻼم واﳋﻮض ﻣﻊ أ ﻞ اﻟﺒﺪع واﳉﻠﻮس‬، ‫ ﻟ ﱡﺴﻨﻦ وﻣﺎ ﻛﺎن ﻋﻠﻴ أ ﻞ اﻟﻌﻠﻢ ﻗﺒﻠﻜﻢ‬، ‫ﻋﻠﻴﻜﻢ‬
.‫ﻣﻌ ﻢ‬

“Kapuni për Sunnetet dhe për atë që ishin në të njerëzit e

diturisë para juve, vërtet ata e urrenin kelamin, zhytjen me bidatçitë dhe
uljen me ta.”5

1
Po aty 485.
2
Po aty 649.
3
Po aty 650.
4
Po aty 522.
5
Po aty 704.

16
 Udhëzimi i Parë

Ebu Ez-Zinad ka thënë:

‫أدرﻛﻨﺎ أ ﻞ اﻟﻔﻀﻞ واﻟﻔﻘ ﻣﻦ ﺧﻴﺎر ّأوﻟﻴّﺔ اﻟﻨﺎس ﻳﻌﻴﺒﻮن أ ﻞ اﳉﺪل واﻟﺘﻨﻘﲑ واﻟﺘﻨﻘﻴﺐ واﻷﺧﺬ ﻟﺮأي أﺷﺪ اﻟﻌﻴﺐ‬
‫وﳜﱪو أ ﻢ ﻋﻠﻰ ﺿﻼل وﲢﺮﻳﻒ ﻟﺘﺄوﻳﻞ ﻛﺘﺎب ﷲ‬ ُ ،‫وﳛﺬرو ﻣﻘﺎرﺑﺘ ﻢ أﺷ ﱠﺪ اﻟﺘﺤﺬﻳﺮ‬ُ ،‫وﻳﻨ ﻮﻧﻨﺎ ﻋﻦ ﻟﻘﺎﺋ ﻢ وﳎﺎﻟﺴﺘ ﻢ‬
.‫وﺳﻨﻦ رﺳﻮﻟ ﺻﻠﻰ ﷲ ﻋﻠﻴ وﺳﻠﻢ‬

“I kemi arritur njerëzit e vlerës dhe diturisë nga më të mirët e

fillimit të njerëzve duke i kritikuar njerëzit e debatimit, gjurmimit dhe
gërmimit, dhe kapjen për mendimin më kritikim të rreptë, dhe na
ndalonin nga takimi me ta dhe ulja me ta, dhe na paralajmëronin nga
afrimi afër tyre me paralajmërimin më të rreptë, dhe na njoftonin se ata
janë në një devijim dhe shtrembërim për shkak të interpretimit të Librit të
Allahut dhe Sunneteve të të Dërguarit të Tij – salAllahu alejhi ue selem –.”1

Sikur t’i sillja fjalët e tyre në këtë pikë do të zgjatej ky shkrim në libra me
disa vellime sepse nuk mbetet ndonjë libër nga librat e Akides pos që i
përmendin këto gjykime, por ajo që dua ta them është se këto gjykime
nuk nënkuptojnë patjetër tekfirin pos aty ku Imamët dhe dijetarët e
Sunnetit dhe Etherit specifikojnë dhe deklarohen haptazi me tekfirin e
grupeve apo individëve të caktuar!2 Si për shembull kjo:

Zuhejr Ebu Abdir-Rahman e ka pyetur Selam ibn Ebi Mutiun për

xhehmitë, dhe është përgjigjur:

.‫ ﻻ ﻳُﺼﻠﱠﻰ َﺧﻠ َﻔ ﻢ‬، ‫ﱠﺎر‬

ٌ ‫ﻛﻔ‬
“Kafirë, nuk falet pas tyre.”3

Rusteh ka thënë:

1
Po aty 684.
2
Për më shumë shiko kapitullin në vazhdim.
3
Sherh Usul El-Itikad 485.

17
 Asgjësimi i fortë

ِ
:‫اﻟﺼ ﻔﲔ‬ َ ‫ ﻻ ﻳُﺼﻠﱠﻰ‬،‫ ﻌﻢ‬:‫ وﺳﺄﻟﺘ ﻋ اﻟﺼﻼة ﺧﻠﻒ أﺻﺤﺎب اﻷ ﻮاء؟ ﻗﺎل‬،‫ﲰﻌﺖ ﻋﺒﺪ اﻟﺮﲪ ﺑ ﻣ ﺪي‬
ّ ‫ﺧﻠﻒ ﺆﻻء‬ ُ
.ِ‫ﺑﻜﺘﺎب ﷲ‬
ِ
ٌ ‫ واﻟﺮواﻓﺾ؛ ﻓﺈ ﱠن اﳉ ﻤﻴﺔَ ُﻛﻔ‬،‫اﳉ ﻤﻴﺔ‬
‫ﱠﺎر‬

“E kam dëgjuar Abdur-Rahman ibn Mehdijun, dhe e kam

pyetur për namazin pas njerëzve të bidateve? Ai tha: Po, nuk falet pas
këtyre dy grupeve: xhehmive dhe rafidive. Vërtet xhehmitë janë kafirë në
Librin e Allahut.”1

Muhammed ibn Hamdan ka thënë:

ٍ ِ
‫ﻣﺎت ﻓﻼ‬
َ ‫ وإن‬، ‫ﻮدو‬ َ ‫ﻓﻤ ﻗﺎل ﻏﲑ ﺬا ؛ ﻓﺈن َﻣ ِﺮ‬
ُ ُ‫ض ﻓﻼ ﺗﻌ‬ َ ‫ﳐﻠﻮق‬، ُ‫ﻛﻼم ﷲ ﻏﲑ‬
ُ :‫ﺳﺄﻟﺖ رﺑﻴﻊ ﺑ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﻋ اﻟﻘﺮآن؟ ﻓﻘﺎل‬
.‫ﺗَﺸ ُﺪوا ﺟ ﺎزﺗ ﻛﺎﻓٌِﺮ اﻟﻌﻈﻴﻢ‬

“E kam pyetur Rabi ibn Sulejman për Kuranin? Ai tha: E

folura e Allahut, i pa krijuar. Kushdo që thotë diçka tjetër pos kësaj
atëherë nëse ai sëmurët mos e vizitoni, nëse vdes mos prezantoni në
xhenazen e tij, kafir në Allahun e Madh.”2

Muhammed ibn Jahja ka thënë:

‫ وﻻ ﻳ ﺎﻛﺤﻮن وﻻ ﻳُﻜﻠﱠﻤﻮن‬،‫ )ﳐﻠﻮق(؛ ﻻ ﻳُﺼﻠﱠﻰ ﺧﻠﻔ ﻢ‬:‫ وﻣ وﻗﻒ ﻓ ﻮ َﺷﱞﺮ ﳑﱠ ﻗﺎل‬.‫ )اﻟﻘﺮآ ُن ﳐﻠﻮق(؛ ﻓ ﻮ ﻛﺎﻓﺮ‬:‫ﻣ ﻗﺎل‬
.‫ وﻻ ﻳُﻌﺎد ﻣﺮﺿﺎ ﻢ‬،‫وﻻ ﺗُﺸ ﺪ ﺟ ﺎﺋُِﺰ ﻢ‬

“Kushdo që thotë: Kurani është i krijuar. Atëherë i tilli është

kafir. E ai që ndalet (nuk thotë i pa krijuar për Kuranin por vetëm thotë:
Kurani është e folura e Allahut) atëherë i tilli është më i keq sesa ai që
thotë: I krijuar. Nuk falet pas tyre, nuk martohen ata, nuk flitet me ta, nuk
prezantohet në xhenazet e tyre dhe nuk vizitohen të sëmurët e tyre.”3

1
Po aty 486.
2
Po aty 488.
3
Po aty 498.
Dobi: Fjalët e Imamëve kur thonë se “Ai që ndalet apo lafdhiju atëherë i tilli është më i
keq sesa ai që thotë: I krijuar” Si është e mundur që personi i cili pajton me Ehli
Sunnetin në të jashtmen të cilësohet si më i keq sesa ai që pajton me xhehmitë në

18
 Udhëzimi i Parë

Pra, kështu injorantët i janë vërsulur kësaj diturie madhështore me

injorancë, Allahu e mëshiroftë Imam Ahmedin kur tha:

!‫ﻗﺪ ذ ﺐ ﻣﻦ ﳛﺴﻦ ﺬا‬

“Ka vdekur ai që e ka ditur mirë këtë.”1

Pasi që e kuptove se murxhitë janë pjesë e Islamit dhe muslimanëve

atëherë kjo nuk do të thotë se ata nuk janë bidatçinjë apo se duhet të
trajtohen ata dhe bidati i tyre me butësi!

Përkundrazi siç thotë Ibn Tejmijjeh: “Vërtet Selefët dhe Imamët është
rënduar refuzimi ndaj këtyre, shpallja për bidatçinjë e tyre dhe rëndimi i
fjalës ndaj tyre.”2

Nga kjo:

1 – Abdur-Rahman ibn El-Esbehanij ka thënë:

.‫ ﻣﺮﺟﻲ‬،‫ ﺣﺮوري وﻻ‬،‫ ﻻ ُﳚﺎﻟﺴﻨﺎ‬:‫ ﻗﺎل‬،‫ﻛﺎن أﺑﻮ ﻋﺒﺪ اﻟﺮﲪﻦ إذا ﺧﺮج ﻳﻘﺮﺋﻨﺎ‬

“Ebu Abdir-Rahman kur dilte të na lexonte thoshte: Mos të

ulet me neve ndonjë harurij dhe murxhij.”3

2 – Seid ibn Xhubejri ka thënë:

kufrin e tyre në të jashtmen dhe të brendshëm, dhe e thotë shprehjen e tyre? Shejkh
Uthman ibn Shukrij Ebu El-Muhenned ka thënë:
‫ ﲟﺎ أ ﻢ ﺗﺰﻧﺪﻗﻮا وﻣﻮ ﻮا‬:‫ ﻳﻘﻮﻟﻮن‬،‫واﻟﺴﻠﻒ ﻛﻠﻤﺎ ازدادت اﻟﻄﺎﺋﻔﺔ ﲤﻮﻳ ﺎ ﰲ اﻟﻜﻔﺮ وﺗﻠﺒﻴﺴﺎ وﺗﺪﻟﻴﺴﺎ ﻓﻴ اﺷﺘﺪ ﺣﻜﻢ اﻟﺴﻠﻒ ﻋﻠﻴ ﻢ ﺧﻼﻓﺎ ﻟﻠﻤﺘﺄﺧﺮﻳﻦ اﻟﺬﻳﻦ ﻳﻌﻜﺴﻮن‬
.‫ ﺬا ﻻ ﻳﻘﻮﻟ اﻟﺴﻠﻒ‬.‫واﻟﺘﻔﻮا ﻋﻠﻰ اﻟﻜﻔﺮ ﻓﻨﻌﺬر ﻢ ﺑﺬﻟﻚ‬
“Selefët, çdo herë që grupi e shton maskimin, mashtrimin dhe dredhin në
kufrin, rëndohet gjykimi i Selefëve ndaj tyre, në kundërshtim me ata që erdhën më vonë
(khalefët) të cilët anasjellin, ata thonë: Për shkakun që ata janë bërë zindikë (munafikë),
kanë maskuar dhe janë bashkuar mbi kufrin atëherë ne i arsyetojmë ata me këtë. Këtë
nuk e thonë Selefët.” Incizimi: El-Fusul, numër 8, minuta 3:00.
1
Es-Sunneh lil-Khalal 2231.
2
Mexhmu El-Fetaua 507/7.
3
Ed-Duafa lil-Ukaijlij 2505.

19
 Asgjësimi i fortë

.‫اﳌﺮﺟﺌﺔُ ﻳ ﻮد اﻟﻘﺒﻠﺔ‬

“Murxhitë janë çifutët e kibles.”1

3 – Gjithashtu ka thënë:

.‫ﺼﺎﺑﺌﲔ‬
‫ﻣﺜﻞ اﻟ ﱠ‬
ُ ‫ﻣﺜﻞ اﳌﺮﺟﺌﺔ‬
ُ
“Shembulli i murxhive është si shembulli i sabi’inëve.”2

4 – Ata ibn Es-Saib ka thënë:

.‫ﻣﺎ رأﻳﺖ إﺑﺮا ﻴﻢ ﻋﻠﻰ أﺣﺪ ﻣﻦ أﺻﺤﺎب اﻷ ﻮاء أﺷﺪ ﻣ ﻋﻠﻰ أﺻﺤﺎب اﻹرﺟﺎء‬

“Nuk e kam parë Ibrahimin (En-Nekhaij) më të ashpër ndaj

dikujt prej njerëzve të bidateve sesa ndaj njerëzve të irxhasë.”3

5 – Ebu Hamzeh El-Eauer ka thënë:

،‫ واﻟﺸﱡﺮ ﻣﻦ أﻣﺮ ﻢ ﻛﺜﲑ‬،‫ ﻓﺄ أﺧﺎﻓ ﻢ ﻋﻠﻰ اﻷﻣﺔ‬، ً‫ أ ﱠو ! ﻟ ّﻔﻘﻮا ﻗﻮﻻ‬:‫ ﻹﺑﺮا ﻴﻢ ﻣﺎ ﺗﺮى ﰲ رأي اﳌﺮﺟﺌﺔ؟ ﻓﻘﺎل‬:‫ﻗﻠﺖ‬
.‫ﻓﺈ ك وإ ﻢ‬

“I kam thënë Ibrahimit: Çfarë mendon për mendimin e

murxhive? Ai tha: Oh, ata e shpikën një mendim, unë i kam frikë ata për
Umetin, e keqja prej punës së tyre është e shumtë, ruhu prej tyre.”4

6 – Gjithashtu ai ka thënë:

‫ ﺗﺮاﱐ ﻣﺮﺟ ﺎ‬:‫ وﻗﺎل‬،‫ ﻓﻀﺤﻚ‬:‫ ﻗﺪ ﺑﻌﺖ إﺑﺮا ﻴﻢ اﻟﺘﻴﻤﻲ ﻋﻠﻰ رأﻳ ! ﻗﺎل‬:‫ إن ﺳﺎ ﻳﻘﻮﻟﻮن‬:‫ ﻓﻘﻠﺖ‬،‫أﺗﻴﺖ إﺑﺮا ﻴﻢ‬
.‫ﺳﺒﺎ ؟ وﻣﺎ ﻣﻦ أ ﻞ ﺬ اﻟﻘﺒﻠﺔ أﺿﻞ ﻋ ﺪي ﻣﻦ اﳌﺮﺟﺌﺔ‬

1
Es-Sunneh liAbdillah 701.
2
Po aty 686.
3
Es-Sunneh libn Shahin 7.
4
El-Ibaneh El-Kubra 1330.

20
 Udhëzimi i Parë

“Shkova tek Ibrahimi, dhe thashë: Disa njerëz po thonë: Ti e ke

ndjekur Ibrahim Et-Tejmijun (murxhijun) në mendimin e tij! Kështu ai
qeshi dhe tha: Më sheh si murxhij fyes?! Nuk ka pjesëtarë të kësaj kibles
më të devijuar tek unë sesa murxhitë.”1

7 – Ibrahim En-Nekhaiju ka thënë:

.‫أﻋﺬر ﻋ ﺪي ِﻣﻦ اﳌﺮﺟﻴﱠ ِﺔ‬

ُ ‫اﳋﻮارج‬
“Havarixhët janë më të arsyetuar tek unë sesa murxhitë.”2

8 – Gjithashtu ai ka thënë për murxhitë:

.‫إﱄ ﻣﻦ أ ﻞ اﻟﻜﺘﺎب‬
‫وﷲ إ ﻢ أﺑﻐﺾ ﱠ‬
“Pasha Allahun ata janë më të urryer tek unë sesa ithtarët e
librit.” 3

9 – Gjithashtu ai ka thënë:

.‫ وﻣﺆﻣﻦ ﻓﺎﺳﻖ‬،‫ ﻣﺆﻣﻦ ﺿﺎل‬:‫ ﻳﻘﻮﻟﻮن‬:‫ﻗﻮﻣﺎ أﲪﻖ ﰲ رأﻳ ﻢ ﻣﻦ ﺬ اﳌﺮﺟﺌﺔ؛ ﻷ ﻢ‬

ً ‫أﻋﻠﻢ‬
ُ ‫ﻣﺎ‬
ُ
“Nuk di ndonjë popull më budallenj në mendimin e tyre sesa
këta murxhinjë, sepse ata thonë: Besimtar i devijuar, dhe besimtar
mëkatar.”4

10 – Muhammed ibn Alij ka thënë:

ِ ‫ﻣﺎ ﻟﻴﻞ ﺑﻠﻴﻞ وﻻ ﺎر ﺑ ﺎ ٍر أﺷﺒ ِﻣﻦ اﳌ‬
.‫ﺮﺟﺌﺔ ﻟﻴ ﻮد‬
ُ ََ ٌ
“Nuk është nata me natën e as dita me ditën më të ngjashme
sesa murxhitë me çifutët.”1

1
Es-Sunneh libn Shahin 13.
2
Es-Sunneh liAbdillah 684.
3
Et-Tabakat El-Kubra 274/6.
4
Es-Sunneh liAbdillah 700.

21
 Asgjësimi i fortë

12 – El-Euzaiju ka thënë:

.‫ ﻟﻴﺲ ﻣﻦ اﻷ ﻮاء ﺷﻲء أﺧﻮف ﻋﻨﺪ ﻢ ﻋﻠﻰ ﺬﻩ اﻷﻣﺔ ﻣﻦ اﻹرﺟﺎء‬:‫ﻛﺎن ﳛﲕ ﺑﻦ أﰊ ﻛﺜﲑ وﻗﺘﺎدة ﻳﻘﻮﻻن‬

“Jahja ibn Ebi Kethir dhe Katadeh thoshin: Nuk ka diçka nga
bidatet më të frikshme tek ta për këtë Umet sesa irxhaja.”2

13 – Ez-Zuhriju ka thënë:

.‫ﻣﺎ اﺑﺘﺪﻋﺖ ﰲ اﻹﺳﻼم ﺑﺪﻋﺔ أﺿﱠﺮ ﻋﻠﻰ أ ﻠ ﺎ ﻣﻦ ﺬا اﻹرﺟﺎء‬

“Nuk është shpikur në Islamin ndonjë bidat më i dëmshëm për

pjesëtarët e tij sesa kjo irxha.”3

13 – Mensur ibn El-Mutemir ka thënë:

.ُ‫أﻗﻮل ﻛﻤﺎ ﻗﺎﻟﺖ اﳌ ِﺮﺟﺌﺔُ اﻟﻀﱠﺎﻟﱠﺔُ اﳌﺒﺘﺪﻋﺔ‬

ُ ‫ﻻ‬
ُ
“Nuk them sikurse thonë murxhitë devijues bidatçinjë.”4

14 – Muhil ka thënë:

.‫ اﳌﺮﺟﺌﺔ‬:‫ ﻳﻌﲏ‬.‫ﻗﺎل ﻟﻨﺎ إﺑﺮا ﻴﻢ ﻻ ﲡﺎﻟﺴﻮ ﻢ وﻻ ﺗﻜﻠﻤﻮ ﻢ‬

“Na tha neve Ibrahimi: Mos u ulni dhe mos folni me ta. Pati
për qëllim murxhitë.”5

15 – Ibrahim ibn El-Mugirah ka thënë:

.‫ وﻻ ﻛﺮاﻣﺔ‬، ‫ ﻻ‬:‫ اﻹﳝﺎن ﻗﻮل ﺑﻼ ﻋﻤﻞ؟ ﻗﺎل‬:‫ أأﺻﻠﻲ ﺧﻠﻒ ﻣﻦ ﻳﻘﻮل‬:‫ﺳﺄﻟﺖ ﺳﻔﻴﺎن اﻟﺜﻮري‬

“E kam pyetur Sufjan Eth-Theurijun: A të falem pas atij që

thotë: Imani është fjalë pa vepër? Ai tha: Jo, dhe nuk ka respekt.”1

1
Sherh Usul El-Itikad 1644.
2
El-Iman liAhmed 65.
3
El-Iman liEbi Ubejd 77.
4
El-Iman liAhmed 542.
5
Et-Tabakat El-Kubra 274/1.

22
 Udhëzimi i Parë

Përmbledhje:

16 – Ibn Rexhebi ka thënë:

: ً ‫ وﺟﻌﻠ ﻗﻮﻻ ﳏﺪ‬، ‫ وﳑ أ ﻜﺮ ذﻟﻚ ﻋﻠﻰ ﻗﺎﺋﻠ‬،‫ﻜﺎرا ﺷﺪﻳﺪا‬

ً ‫وأ ﻜﺮ اﻟﺴﻠﻒ ﻋﻠﻰ ﻣ أﺧﺮج اﻷﻋﻤﺎل ﻣ اﻹﳝﺎن إ‬
،‫ وﳛﲕ ﺑ أﰊ ﻛﺜﲑ‬،‫واﻟﺰ ﺮي‬، ‫ وإﺑﺮا ﻴﻢ اﻟ ﺨﻌﻲ‬،‫ وأﻳﻮب اﻟﺴﺨﺘﻴﺎﱐ‬،‫ وﻗﺘﺎدة‬،‫ وﻣﻴﻤﻮن ﺑ ﻣ ﺮان‬،‫ﺳﻌﻴﺪ ﺑ ﺟﺒﲑ‬
. ‫ أدرﻛ ﺎ اﻟ ﺎس ﻋﻠﻰ ﻏﲑ‬، ‫ﺪث‬
ٌ ‫ ﻮ رأي ُﳏ‬:‫ وﻗﺎل اﻟﺜﻮري‬.‫وﻏﲑ ﻢ‬
“Ia kanë mohuar Selefët atij që i ka nxjerrë veprat nga Imani
me një mohim të ashpër, nga ata që e kanë refuzuar këtë ndaj thënësit të
tij dhe e ka bërë atë një mendim të shpikur është Seid ibn Xhubejri,
Mejmun ibn Mihrani, Katadeh, Ejjub Es-Sikhtijanij, Ibrahim En-Nekhaij,
Ez-Zuhriju, Jahja ibn Ebi Kethiri etj. Eth-Theuriju ka thënë: Ai është një
mendim i shpikur, i kemi arritur njerëzit në të kundërtën e tij.”2

Nëse ky ishte qëndrimi i Imamëve tanë ndaj atyre që bidati i tyre nuk
ishte bidat i kufrit çfarë atëherë me të tjerët pos tyre që kanë bërë kufër
në mendimet dhe besimet e tyre?

Nga këtu mësohet e dihet kotësia e atij që thotë se Umeti Islam duhet të
ketë harmoni ndërmjet vetë edhe nëse kanë mospajtime në çështjet e
Akides në mënyrë që t’i kundërvihen atesiteve dhe atyre sikur ta!

Gjithashtu fjalët e Imamëve tanë se murxhitë janë: Çifutët e kibles apo si

shembulli i sabi’inëve. Atëherë kjo nuk nënkupton tekfir sikurse e kanë
menduar disa njerëz por këto janë nga fjalët e paqarta që nuk janë
argument në atë që mendohet e besohet nga tekfiri i tyre, por ato janë
përngjasim i tyre me ta, dhe jo secili përngjasim domethënë që është
kufër apo tekfir. E këndi i përngjasimit me ta është siç e ka shpjeguar
Ebu Abdillah Adil Al Hamdan:

1
Sherh Usul El-Itikad 1824.
2
Xhami El-Ulum 145/1.

23
 Asgjësimi i fortë

.‫ وﺳﻴﺌﺎﺗ ﺎ ﻣﻐﻔﻮرة‬،‫ﻣﻘﺒﻮﻟﺔ‬، ‫ ﺳﻴﻐﻔﺮ ﻟ ﺎ وﻳﻘﻮﻟﻮن ﺣﺴ ﺎﺗ ﺎ‬:‫ووﺟ ﺗﺸﺒﻴ ﻢ ﻟﻴ ﻮد أن اﻟﻴ ﻮد ﻳﺮﺗﻜﺒﻮن اﻟﻜﺒﺎﺋﺮ وﻳﻘﻮﻟﻮن‬

“Këndi i përngjasimit të tyre me çifutët është se çifutët i bëjnë

mëkatet e mëdha, dhe thonë: Do të na falet neve. Gjithashtu thonë: Veprat
tona të mira janë të pranuara kurse veprat e tona të këqija janë të
falura.”1

Abdullah ibn El-Mubaraku ka thënë:

.‫ وﻟﻮ ﻋﻠﻤﺖ أﱐ ﻗﺒﻠﺖ ﻣﲏ ﺣﺴ ﺔ ﻟﺸ ﺪت أﱐ ﰲ اﳉ ﺔ‬،‫ﻣﻘﺒﻮﻟﺔ وﺳﻴﺌﺎﺗ ﺎ ﻣﻐﻔﻮرة‬، ‫ ﺣﺴ ﺎﺗ ﺎ‬:‫واﳌﺮﺟﺌﺔ ﺗﻘﻮل‬

“Murxhitë thonë: Veprat tona të mira janë të pranuara kurse

veprat tona të këqija janë të falura.”2

Is’hak ibn Rahujeh ka thënë:

.‫ اﳌﺆﻣ ﻣﻐﻔﻮر ﻟ و ﻮ ﰲ اﳉ ﺔ‬:‫وﻳﻘﻮﻟﻮن‬

“Ata (murxhitë) thonë: Besimtari është i falur, dhe ai është në

Xhennetin.” 3

Kurse për përngjasimin e tyre me sabi’inët ka thënë:

‫ووﺟ ﺗﺸﺒﻴ ﻢ ﻟﺼﺎﺑﺌﲔ أ ﻢ ﻗﺎﻟﻮا ﻟﺴ ﺘ ﻢ ﻛﻠﻤﺔ اﻟﺘﻮﺣﻴﺪ ﻓﻮاﻓﻘﻮا اﳌﺴﻠﻤﲔ ﰲ اﻟﻜﻠﻤﺔ وﺗﺮﻛﻮا اﻟﻌﻤﻞ وأﺧﺮﺟﻮ ﻣ‬
.‫اﻹﳝﺎن ﻓﻮاﻓﻘﻮا اﳌﺸﱰﻛﲔ اﻟﻜﺎﻓﺮﻳ ﰲ ﺗﺮك اﻟﻌﻤﻞ واﻹ ﻘﻴﺎد ﻟﻠﺸﺮﻳﻌﺔ‬

“Këndi i përngjasimit të tyre me sabi’inët është se ata e kanë

thënë me gjuhët e tyre fjalën e Teuhidit, kështu u pajtuan me muslimanët
për fjalën, dhe e lanë veprën dhe e nxorën atë nga Imani, kështu u pajtuan
me mushrikët kafirët për lënien e veprës dhe dorëzimin ndaj Sheriatit.”4

1
El-Xhami fi Kutub El-Iman 382/1.
2
Musned Is’hak ibn Rahujeh 671/3.
3
Es-Sunneh lil-Khalal 1081.
4
El-Xhami fi Kutub El-Iman 385/1.

24
 Udhëzimi i Parë

Kapitull
Ky kapitull ka të bëjë shkurtimisht me paralajmërimin e Selefëve të mirë
kundër librave të bidatçive, mos shikimin në to dhe urdhërimin për
shkatërrimin apo djegien e tyre.

Nga besimet që Imamët e Sunnetit dhe Etherit i përmendin në librat e

Akides është kujdesi dhe ndalesa e çdo lloj kontakti me bidatçitë.

Prandaj muslimani duhet të ketë shumë kujdes se çfarë lexon dhe nga
kush mëson veçanërisht në çështjet e fesë dhe diturisë sepse Imam
Maliku ka thënë:

.‫إن ﺬا اﻟﻌﻠﻢ دﻳﻦ؛ ﻓﺎﻧﻈﺮوا ﻋﻤﻦ ﺧﺬون دﻳﻨﻜﻢ‬

“Vërtet kjo dituri është fe, kështu që shikoni nga kush po e

merrni fenë tuaj.”1

E pasi të është bërë e qartë se ky person është i devijuar atëherë

pasuesi real i Selefëve të mirë dhe Ethereve duhet të ketë kujdes, të
paralajmërojë kundër tij dhe mos të lexojë nga përkthimet, shkrimet
dhe përmbledhjet e këtij personi, bile t’i digj kur has në to dhe t’i
shkatërroi ato në çdo mënyrë të mundshme, sepse devijimi i tij nuk
kufizohet vetëm në këtë çështje por edhe në shumë çështje të tjera, siç
edhe ka thënë

1 – Shejkhul-Islam El-Berbeharij:

.‫ ﻓﺈن اﻟﺬي أﺧﻔﻰ ﻋﻨﻚ أﻛﺜﺮ ﳑﺎ أﻇ ﺮ‬،‫ﻟﻚ ِﻣ ْﻦ إﻧﺴﺎن ﺷﻲء ﻣﻦ اﻟﺒﺪع ﻓﺎﺣﺬرﻩ‬
َ ‫وإذا ﻇَ َ َﺮ‬
“Nëse të shfaqet ty nga ndonjë njeri diçka nga bidatet atëherë
ke kujdes prej tij, vërtet ajo që ai e ka fshehur prej teje është shumë më
shumë sesa ajo që e ka shfaqur.”1

1
Dhem El-Kelam 887.

25
 Asgjësimi i fortë

2 – Gjithashtu ai – Allahu e mëshiroftë – ka thënë:

‫ وﻻ ﲰﻊ ﻣ آﻳﺔ ﻣﻦ ﻛﺘﺎب ﷲ‬،‫ ﱂ ُﳚﺐ رﺟﻼً ﻣﻦ أ ﻞ اﻟﺒﺪع ﰲ ﻣﺴﺄﻟﺔ واﺣﺪة‬- ‫ ﰲ ﻓﻀﻠ‬- ‫أﻣﺎ ﻋﻠﻤﺖ أ ّن ﳏﻤﺪ ﺑﻦ ﺳﲑﻳﻦ‬
.‫ أﺧﺎف أن ُﳛَِّﺮﻓَـ َ ﺎ ﻓﻴﻘﻊ ﰲ ﻗﻠﱯ ﺷﻲء‬:‫ ﻓﻘﺎل‬، ‫ ﻓﻘﻴﻞ ﻟ‬،‫ﻋﺰ وﺟﻞ‬
ّ
“A nuk e di se Muhamed ibn Sirini – me vlerën e tij – nuk i
është përgjigjur një njeriut nga bidatçitë në një pyetje të vetme, dhe as
nuk e ka dëgjuar nga ai një Ajet nga Libri i Allahut – të Lartë
Madhërishëm –, kështu atij i është thënë për këtë, e ai tha: Frikësohem që
ai ta shtrembërojë atë e që të bie në zemrën time diçka.”2

Nëse kjo ishte gjendja e Imamëve të Selefëve të mirë në raport me atë që

e reciton një Ajet Kuranor, çfarë të themi për atë që vie me mendime
nga mendja dhe gjepi i tij, bile me Ixhma?!!

3 – Aishja – Allahu qoftë i kënaqur prej saj – ka thënë:

ْ ُُْ ٓ ُ َ َ ‫ ﴿ َو‬: ‫ِي أَ َ َل َ َ ۡ َ ٱ ۡ ِ َ ٰ َ ﴾ إﱃ ﻗﻮﻟ‬
ٓ ‫ ﴿ ُ َ ٱ‬:‫ﻗﺮأ رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﻰ ﷲ ﻋﻠﻴ وﺳﻠﻢ‬
‫إ ِ أو ا‬
.‫ﻋﲎ ﷲ؛ ﻓﺎﺣﺬرو ﻢ‬ ‫اﻟﺬﻳﻦ‬ ‫ﻢ‬ ‫ﻓ‬ ‫ﻓﻴ‬ ‫ﳚﺎدﻟﻮن‬ ‫اﻟﺬﻳﻦ‬ ‫أﻳﺘﻢ‬
‫ر‬ ‫ﻓﺈذا‬ : ‫ﻓﻘﺎل‬ ، ﴾ ٰ ََۡۡ‫ٱ‬
َ ُ ِ
“I Dërguari i Allahut – salAllahu alejhi ue selem – e lexoi: 《
Është Ai i Cili të ka zbritur ty Librin. 》 Deri tek Fjala e Tij: 《 Dhe nuk
marrin mësim, veçse njerëzit e mençur. 》 [3:7] Ai tha: Kur t’i shihni
ata të cilët debatojnë rreth tij atëherë këta janë ata që i ka synuar Allahu,
kështu që keni kujdes prej tyre.”3
4 – Ebu Ed-Derda – Allahu qoftë i kënaqur prej tij – ka thënë:

. ‫ ﳑﺸﺎ وﻣﺪﺧﻠ وﳐﺮﺟ وﳎﻠﺴ‬:‫ﻣﻦ ﻓﻘ اﻟﺮﺟﻞ‬

1
Sherh Es-Sunneh 149.
2
Po aty 157.
3
Musned El-Imam Ahmed 24210.

26
 Udhëzimi i Parë

“Nga dituria e njeriut është se me kë ecën, tek kush hyn, nga

kush del dhe me kë ulet ai.”1
5 – Junus ibn Ubejd ka thënë:

.‫ﻻ ُﲤ ّﻜﻦ ﲰﻌﻚ ﻣﻦ ﺻﺎﺣﺐ ﻮى‬

“Mos ia mundëso dëgjimin tënd njeriut të bidatit.”2
6 – Mufadal ibn Muhelhel ka thënë:

‫ﺣﺎدﻳﺚ اﻟ ﱡﺴ ِﺔ ﰲ ﺑﺪ ِو‬
ِ ‫وﻓﺮرت ﻣ ؛ وﻟﻜﱠ ُﳛ ِّﺪﺛُﻚ‬
َ ‫ﻟﻮ ﻛﺎن ﺻﺎﺣﺐ اﻟﺒﺪﻋﺔ إذا ﺟﻠﺴﺖ إﻟﻴ رﻣﺎك ﺑﺒﺪﻋﺘ ﺣﺬرﺗ‬
‫ ﻓﻤﱴ ﲣﺮج ﻣﻦ اﻟﻘﻠﺐ؟‬،‫ ﻓﻠﻌﻠ ﺎ ﺗﻠﺰم ﻗﻠﺒﻚ‬، ‫ ﰒ ﻳُﺪﺧﻞ ﻋﻠﻴﻚ ﺑﺪﻋﺘ‬، ‫ﳎﻠﺴ‬
“Sikur bidatçiu kur të uleshe tek ai e ai ta hedhte ty bidatin e
tij do të kije kujdes dhe do të ikje prej tij porse ai të tregon ty me hadithet
e Sunnetit në fillim të mbledhjes së tij pastaj ai e fut tek ti bidatin e tij e
ndoshta ai do të kapet për zemrën tënde, e kur do të dal ai nga zemra?”3
7 – Jahja ibn Ebi Kethir ka thënë:

. ‫ﻓﺨﺬ ﰲ ﻏﲑ‬
ُ ‫إذا ﻟﻘﻴﺖ ﺻﺎﺣﺐ ﺑﺪﻋﺔ ﰲ ﻃﺮﻳﻖ‬
“Nëse e takon bidatçiun në një rrugë atëherë merre një
tjetër.” 4

8 – Fudejl ibn Ijad ka thënë:

.‫ وﻳ ﻮن ﻋﻦ أﺻﺤﺎب اﻟﺒﺪع‬،‫أﺻﺤﺎب ُﺳ ٍﺔ‬

َ ‫ﻛﺖ ﺧﻴﺎر اﻟ ﺎس ﻛﻠ ﻢ‬
ُ ‫أدر‬
“I kam takuar njerëzit më të mirë, të gjithë ata ishin njerëz të
Sunnetit, ata ndalonin nga bidatçitë.”5

9 – Mubeshir El-Hublij ka thënë:

1
El-Ibaneh El-Kubra 408.
2
Po aty 418.
3
Po aty 425.
4
Sherh Usul El-Itikad 245.
5
Po aty 247.

27
 Asgjësimi i fortë

‫ﻳﺪ أن‬
ُ ‫رﺟﻞ ﻳُﺮ‬
ٌ ‫ ﻫﺬا‬:‫ ﻓﻘﺎل اﻷوزاﻋﻲ‬.‫ وأﺟﺎﻟﺲ أﻫﻞ اﻟﺒﺪع‬،‫ أ أﺟﺎﻟﺲ أﻫﻞ اﻟﺴﻨﺔ‬: ‫رﺟﻼ ﻳﻘﻮل‬
ً ‫ إن‬: ‫ﻗﻴﻞ ﻟﻸوزاﻋﻲ‬
.‫ﻳُﺴﺎوي ﺑﲔ اﳊﻖ واﻟﺒﺎﻃﻞ‬
“I është thënë El-Euzaijut: Vërtet një njeri po thotë: Unë ulëm
me njerëzit e Sunnetit dhe njerëzit e bidateve. El-Euzaiju tha: Ky është një
njeri që dëshiron të barazojë mes hakut dhe batilit.”1
10 – Mameri ka thënë:

:‫ ﻗﺎل‬،‫ ﻓﺄدﺧﻞ اﺑﻦ ﻃﺎووس إﺻﺒﻌﻴﻪ ﰲ أذﻧﻴﻪ‬:‫ ﻗﺎل‬،‫ ﻓﺠﺎء رﺟﻞ ﻣﻦ اﳌﻌﺘﺰﻟﺔ ﻓﺠﻌﻞ ﻳﺘﻜﻠﻢ‬،‫ﺟﺎﻟﺴﺎ‬
ً ‫ﻛﺎن اﺑﻦ ﻃﺎووس‬
‫ أن اﻟﻘﻠﺐ‬: ‫ ﻳﻌﲏ‬:‫ ﻗﺎل ﻣﻌﻤﺮ‬.‫ وﻻ ﺗﺴﻤﻊ ﻣﻦ ﻛﻼﻣﻪ ﺷﻴﺌًﺎ‬،‫ واﺷﺪد‬،‫ أدﺧﻞ إﺻﺒﻌﻴﻚ ﰲ أذﻧﻴﻚ‬،‫ﲏ‬ ‫ أي ﺑُ ﱠ‬:‫وﻗﺎل ﻻﺑﻨﻪ‬
.‫ﺿﻌﻴﻒ‬
“Ibn Tavusi ishte i ulur dhe erdhi një njeri nga muetezilitë e
filloi të fliste, kështu Ibn Tavusi i futi dy gishtat në veshët e tij dhe i tha
birit të tij: O biri im, futi dy gishtat në veshët e tu, dhe fiksoi, e mos dëgjo
nga fjalët e tij asgjë. Mameri tha: Pati për qëllim se zemra është e dobët.”2
11 – Imam Ahmedi duke e mohuar uljen tek bidatçitë edhe nëse ata
tregojnë Hadithe ka thënë:

.‫ وﻻ ﻧﻌﻤﺔ ﻋﲔ‬،‫ وﻻ ﻛﺮاﻣﺔ‬،‫ﻛﻞ ﻣﻦ ﺣﺪث ﺣﺎدﻳﺚ رﺳﻮل ﷲ ﺻﻠﻰ ﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ وﻛﺎن ﻣﺒﺘﺪﻋﺎ ﲡﻠﺲ إﻟﻴﻪ؟! ﻻ‬
“Secili që i tregon Hadithet e të Dërguarit të Allahut –
salAllahu alejhi ue selem – dhe është bidatçi a ulesh tek ai?! Jo, nuk ka
respekt, e as kënaqësi të syrit.”3
12 – Gjithashtu Imami ka thënë:

.‫ذب ﻋﻦ اﻟﺴﻨﺔ‬
‫ وإن ﱠ‬،‫ﻻ ﲡﺎﻟﺲ ﺻﺎﺣﺐ ﻛﻼم‬
“Mos u ul me njeriun e kelamit edhe nëse del në mbrojtje të
Sunnetit.” 4

1
El-Ibaneh El-Kubra 462.
2
El-Ibaneh El-Kubra 431.
3
Tabekat El-Hanabileh 149/2.
4
El-Ibaneh El-Kubra 704.

28
 Udhëzimi i Parë

13 – Selam ibn Ebi Mutiu ka thënë:

‫ وﺟﻌﻞ‬،‫أﻳﻮب‬، ‫ﻓﻮﱃ‬ ٍ
ّ :‫ ﻗﺎل‬.‫ﻛﻠﻤﺔ‬ ‫ أﺳﺄﻟﻚ ﻋ‬،‫أ ﺑﻜﺮ‬ :‫أن رﺟﻼ ﻣ أﺻﺤﺎب اﻷ ﻮاء ﻗﺎل ﻷﻳﻮب اﻟﺴﺨﺘﻴﺎﱐ‬
.‫ﺼﻒ ﻛﻠﻤﺔ‬ ِ ٍ
ُ ‫ وﻻ‬،‫ وﻻ ﺼﻒ ﻛﻠﻤﺔ‬: ‫ﻳُﺸﲑ ﺻﺒﻌ‬
“Një njeri nga njerëzit e bidateve i tha Ejjub Es-Sikhtijanijut:
O Ebu Bekr, të pyes ty për një fjalë? Kështu Ejjubi e ktheu shpinën dhe
filloi të bënte me gishtin e tij: As gjysmë fjalë, as gjysmë fjalë.”1
14 – Ibn Bettah ka thënë:
ِ ِ
، ‫بﻋ‬
‫ وذَ ﱠ‬، ‫ﺼَﺮ‬
َ َ‫ و ﺠﺮا ُن َﻣ واﻻ و‬، ‫ﻘﺖ ﻟ‬
ُ َ‫ واﳌ‬، ‫ﻛﻞ َﻣ اﻋﺘﻘﺪ ﺷﻴﺌًﺎ ﳑﱠﺎ ذﻛﺮ و ﺠﺮا‬ ِّ ُ‫ ُﳎﺎ ﺒﺔ‬:‫وﻣ اﻟﺴ ﺔ‬
ِ ‫ وإن ﻛﺎن‬، ‫وﺻﺎﺣﺒ‬
.‫اﻟﻔﺎﻋ ُﻞ ﻟﺬﻟﻚ ﻳُﻈ ِ ُﺮ اﻟ ﱡﺴ ﺔ‬ ََ
“Nga Sunneti është distancimi nga secili që e beson një gjë
nga ajo që e kemi përmendur (nga bidatet), bojkotimi i tij, urrejtja e tij,
dhe bojkotimi i atij që e do, e ndihmon, e mbron dhe e shoqëron atë, edhe
nëse vepruesi i kësaj e shfaq Sunnetin.”2
15 – El-Axhurrij ka thënë:

،‫ﻳ ﺒﻐﻲ ﻟﻜﻞ ﻣ ﲤﺴﻚ ﲟﺎ رﲰ ﺎ ﰲ ﻛﺘﺎﺑ ﺎ ﺬا و ﻮ ﻛﺘﺎب اﻟﺸﺮﻳﻌﺔ أن ﻳَـ ْ ُﺠَﺮ ﲨﻴﻊ أ ﻞ اﻷ ﻮاء ﻣ اﳋﻮارج‬
‫ وﲨﻴﻊ اﻟ ﻮاﺻﺐ وﻛﻞ ﻣ ﺴﺒ أﺋﻤﺔ‬،‫ وﲨﻴﻊ اﻟﺮواﻓﺾ‬،‫واﳉ ﻤﻴﺔ وﻛﻞ ﻣ ﻳُ ﺴﺐ إﱃ اﳌﻌﺘﺰﻟﺔ‬، ‫ واﳌﺮﺟﺌﺔ‬،‫واﻟﻘﺪرﻳﺔ‬
ُ
‫ وﻻ ﻳُﺼﻠﻰ‬،‫ وﻻ ُﳚﺎﻟﺲ‬، ‫ وﻻ ﻳُﺴﻠﱠﻢ ﻋﻠﻴ‬،‫ ﻓﻼ ﻳ ﺒﻐﻲ أن ﻳُﻜﻠﱠ َﻢ‬،‫ وﺻﺢ ﻋ ذﻟﻚ‬،‫اﳌﺴﻠﻤﲔ أ ﻣﺒﺘﺪع ﺑﺪﻋﺔ ﺿﻼﻟﺔ‬
‫ وإذا‬، ‫ وﻻ ُﳚﺎدﻟ ﺑﻞ ﻳُﺬﻟّ ﳍﻮان ﻟ‬، ‫ وﻻ ﻳُ ﺎﻇﺮ‬، ‫ وﻻ ﻳُﻌﺎﻣﻠ‬، ‫ وﻻ ﻳُﺸﺎرﻛ‬، ‫ وﻻ ﻳﺘﺰوج إﻟﻴ ﻣ ﻋﺮﻓ‬،‫ وﻻ ﻳُ ّﺰوج‬، ‫ﺧﻠﻔ‬
.‫ﻟﻘﻴﺘ ﰲ ﻃﺮﻳﻖ أﺧﺬت ﻏﲑ ﺎ إن أﻣﻜ ﻚ‬
“Është obligim për secilin që kapët për atë që e kemi shkruar
në këtë librin tonë, e ky është libri 《 Esh-Sheriah 》 t’i bojkotojë të gjithë
njerëzit e bidateve nga havarixhët, kaderitë, murxhitë, xhehmitë, dhe
secili që është përkatësuar tek muetezilitë, të gjithë rafiditë, të gjithë
nasibitë, dhe secilin që e kanë përkatësuar Imamët e muslimanëve se ai
është bidatçi i bidatit të devijimit, dhe është saktësuar kjo prej tij, nuk
duhet që t’i flitet, t’i jepet selam atij, të ulët me të, të falet pas tij, të

1
Po aty 433.
2
El-Ibaneh Es-Sugra 338.

29
 Asgjësimi i fortë

martohet dhe as të martojë tek ai ai që e njeh atë, të mos jetë ortak me të,
të mos bashkëpunojë me të, të mos debatojë me të, të mos polemizojë me
të, jo por e poshtëron atë me çnderimin ndaj tij, e nëse e takon atë në një
rrugë e merr një tjetër nëse është e mundur për ty.”1
16 – Ibn Ebi Hatim ka thënë:

ْ ‫ وﻳُ ِﻜﺮ ِان‬.‫ﻐﻠﻈﺎن ﰲ ذﻟﻚ أﺷ ﱠﺪ اﻟﺘﻐﻠﻴﻆ‬

ِ ُ‫وﺿ َﻊ اﻟ ُﻜﺘ‬
‫ﺐ ﺑﺮأي‬ ِ ‫ ﻳ‬،‫ ﻣﺮ ِان ِِﺠﺮان أ ﻞ اﻟﺰﻳﻎ واﻟﺒﺪع‬:‫وﲰﻌﺖ أﰊ وأ زرﻋﺔ‬
ُ ُ
.‫ﲔ‬ ِِ ِ
ِ ‫ واﻟ ﻈ ِﺮ ﰲ ُﻛ‬،‫ﳎﺎﻟﺴﺔ أ ﻞ اﻟﻜﻼم‬ ‫ وﻳ ﻴﺎن ﻋ‬.‫ﰲ ﻏ ِﲑ آ ٍر‬
َ ‫ﺘﺐ اﳌُﺘ َﻜﻠّﻤ‬
“E kam dëgjuar babain tim dhe Ebu Zuran duke urdhëruar me
bojkotimin e njerëzve të devijimit dhe bidateve, dhe e rëndonin këtë me
rëndimin më të rënd, e mohonin përpilimin e librave me mendimin pa
ethere, ndalonin nga ulja me njerëzit e kelamit, dhe (nga) shikimi në librat
e mutekeliminëve.”2
17 – El-Fedl ibn Zijad ka thënë:

‫ ﺑﻠﻐﲏ ﻋ ﺳﻼم ﺑ أﰊ ﻣﻄﻴﻊ أ ﺟﺎء إﱃ أﰊ ﻋﻮا ﺔ ﻓﺎﺳﺘﻌﺎر ﻣ ﻛﺘﺎ ً ﻛﺎن ﻋ ﺪ ﻓﻴ‬: ‫وﲰﻌﺖ أ ﻋﺒﺪ ﷲ ﻳﻘﻮل‬
‫ أرﺟﻮ أن ﻻ‬: ‫ ﻓﻘﺎل رﺟﻞ ﻷﰊ ﻋﺒﺪ ﷲ‬. ‫ﺳﻼم ﺑ ﻓﺄﺣﺮﻗ‬ ّ ‫ ﻓﺬ ﺐ‬،‫ ﻓﺪﻓﻌ إﱃ أﰊ ﻋﻮا ﺔ‬، ‫ ﳑﺎ روا اﻷﻋﻤﺶ‬، ‫ﺑﻼ‬
.‫ﻀﱡﺮ ؟! ﺑﻞ ﻳﺆﺟﺮ ﻋﻠﻴ إن ﺷﺎء ﷲ‬
ُ َ‫ ﻳ‬: ‫ﻳﻀﺮ ذﻟﻚ ﺷﻴﺌًﺎ إن ﺷﺎء ﷲ؟ ﻓﻘﺎل أﺑﻮ ﻋﺒﺪ ﷲ‬
“E kam dëgjuar Ebu Abdillahin (Imam Ahmedin) duke thënë:
Më ka arritur se Selam ibn Ebi Mutiu ka shkuar tek Ebu Auaneh, dhe e ka
huazuar prej tij një libër që ishte tek ai, në të kishte bela të cilat i ka
transmetuar El-Eameshi dhe ai ia ka dhënë Ebu Auanes, kështu Selami
shkoi me të dhe e dogji atë. E një njeri i tha Ebu Abdillahit: Shpresoj që të
mos i bëjë dëm asgjë kjo inshaAllah? Ebu Abdillahi tha: T’i bëjë dëm?!! Bile
shpërblehet për të inshaAllah.”3
18 – Harb ibn Ismail El-Kermanij ka thënë:

‫ ﻳﺮﻣﻲ‬:‫ رﺟﻞ ﺳﺮق ﻛﺘﺎ ﻣ رﺟﻞ ﻓﻴ رأي ﺟ ﻢ أو رأي اﻟﻘﺪر؟ ﻗﺎل‬: ‫ ﻗﻠﺖ‬، ‫ اﺑ را ﻮﻳ‬: ‫ ﻳﻌﲏ‬- ‫ﺳﺄﻟﺖ إﺳﺤﺎق‬
‫رﺟﻞ ﻋ ﺪ‬
ٌ : ‫ ﻗﻠﺖ ﻹﺳﺤﺎق‬. ‫ ﻻ ﻗﻄﻊ ﻋﻠﻴ‬:‫ ﻞ ﻋﻠﻴ ﻗﻄﻊ؟ ﻗﺎل‬، ‫ إ أﺧﺬ ﻗﺒﻞ أن ﳛﺮﻗ أو ﻳﺮﻣﻲ ﺑ‬: ‫ ﻗﻠﺖ‬. ‫ﺑ‬
1
Esh-Sheriah 2256.
2
Sherh Usul El-Itikad 294.
3
Es-Sunneh lil-Khalal 808.

30
 Udhëzimi i Parë

‫ ﻟﻴﺲ ﻋﻠﻴﻚ‬:‫ ﻓﺎﺳﺘﻌﺮﺗ ﻣ ﻓﻠﻤﺎ ﺻﺎر ﰲ ﻳﺪي أﺣﺮﻗﺘ أو ﻣﺰﻗﺘ ؟ ﻗﺎل‬،‫ أو ﺑﺪﻋﺔ‬،‫ أو اﻟﻘﺪر‬،‫ﻛﺘﺎب ﻓﻴ رأي اﻹرﺟﺎء‬
.‫ﺷﻲء‬
“E kam pyetur Is’hakun (ibn Rahujeh), i thashë: Një njeri e ka
vjedhur një libër nga një njeri, në të është mendimi i Xhehmit apo
mendimi i kaderit? Ai tha: E hedh atë. Thashë: Ai është kapur para se ta
digjte apo ta hedhte atë, a i pritet dora atij? Ai tha: Jo, nuk i pritet. I
thashë: Një njeri, tek ai është një libër që në të është mendimi i irxhasë
apo kaderit apo bidat, e unë e kam huazuar prej tij e kur erdhi në duart e
mia e dogja apo e coptova atë? Ai tha: Nuk ka gjë mbi ty.”1
19 – Bishr ibn Es-Sirrij ka thënë:

، ‫ ﺑﲏ ؛ ذﻛﺮﺗﲏ ! ﻓﻘﺎم إﱃ ﺻ ﺪوق ﻟ‬: ‫ ﻓﻘﺎل‬. ‫ ﺑﻠﻐﲏ أن ﻋ ﺪك ﻛﺘﺎ ً ﻷﰊ ﺣ ﻴﻔﺔ أﺧﺮﺟ‬: ‫أﺗﻴﺖ أ ﻋﻮا ﺔ ﻓﻘﻠﺖ ﻟ‬
. ‫ﻓﺎﺳﺘﺨﺮج ﻛﺘﺎ ً ﻓﻘﻄﻌ ﻗﻄﻌﺔ ﻗﻄﻌﺔ ﻓﺮﻣﻰ ﺑ‬
“Shkova tek Ebu Auaneh, dhe i thashë atij: Më ka arritur mua
se tek ti është një libër i Ebu Hanifes, nxjerrë atë! Ai tha: O biri im, më
përkujtove! Kështu ai u ngrit tek një kuti e tij, e nxorri një libër dhe e bëri
copë copë dhe e hodhi atë.”2
20 – Seid ibn Amr El-Berdhaij ka thënë:

‫ ﺑﺪع وﺿﻼﻻت‬،‫ إ ك و ﺬ اﻟﻜﺘﺐ؛ ﺬ ﻛﺘﺐ‬:‫ﺷ ﺪت أ زرﻋﺔ ﺳﺌﻞ ﻋ اﳊﺎرث اﶈﺎﺳﱯ وﻛﺘﺒ ؟ ﻓﻘﺎل ﻟﻠﺴﺎﺋﻞ‬
‫ ﻣ ﱂ ﻳﻜ ﻟ ﰲ ﻛﺘﺎب ﷲ‬:‫ ﻗﺎل‬،‫ ﻗﻴﻞ ﻟ ﰲ ﺬ اﻟﻜﺘﺐ ِﻋﱪة‬،‫ﻋﻠﻴﻚ ﻷﺛﺮ ﻓﺈ ﻚ ﲡﺪ ﻓﻴ ﻣﺎ ﻳﻐﲏ ﻋ ﺬ اﻟﻜﺘﺐ‬
‫ﺻﱠﻔﻮا‬ ِ ِ
َ ،‫ ﺑﻠﻐﻜﻢ أن ﻣﺎﻟﻚ ﺑ أ ﺲ وﺳﻔﻴﺎن اﻟﺜﻮري واﻷوزاﻋﻲ واﻷﺋﻤﺔ اﳌﺘﻘﺪﻣﲔ‬،‫ﻋﱪة ﻓﻠﻴﺲ ﻟ ﰲ ﺬ اﻟ ُﻜﺘُﺐ ﻋﱪة‬
‫ وﻣﺮة‬،‫ ﺗﻮ ﻣﺮة ﳊﺎرث اﶈﺎﺳﱯ‬،‫ﻗﻮم ﺧﺎﻟﻔﻮا أ ﻞ اﻟﻌﻠﻢ‬ ٌ ‫ﺬ اﻟﻜﺘﺐ ﰲ اﳋﻄﺮات واﻟﻮﺳﺎوس و ﺬ اﻷﺷﻴﺎء؟ ﺆﻻء‬
.‫ﺎس إﱃ اﻟﺒﺪع‬ ِ ‫ وﻣﺮة‬،‫ﺑﻌﺒﺪ اﻟﺮﺣﻴﻢ اﻟ ﱠﺪﺑِﻴﻠﻲ‬
ِ ‫ وﻣﱠﺮة‬،‫ﲝﺎﰎ اﻷﺻﻢ‬
ُ ‫ ﻣﺎ أﺳﺮع اﻟ‬: ‫ ﰒ ﻗﺎل‬،‫ﺑﺸﻘﻴﻖ‬
َ ‫ﱠ‬
“Kam dëshmuar tek Ebu Zurah kur u pyet për Harith El-
Muhasibij dhe librat e tij? Dhe ai i tha pyetësit: Ke kujdes prej këtyre
librave, këto janë libra të bidateve dhe devijimeve, përmbaju etherit, vërtet
ti do të gjesh në të atë që të pavarson nga këto libra. I është thënë atij: Në

1
Po aty 809.
2
Tarikh Bagdad 391/13.

31
 Asgjësimi i fortë

këto libra ka mësime. Ai tha: Atë që për të nuk ka në Librin e Allahut

mësime atëherë ai nuk ka as në këto libra mësime. A ju ka arritur juve se
Malik ibn Enesi, Sufjan Eth-Theuriju, El-Euzaiju dhe Imamët e parë kanë
përpiluar këto libra për mendimet dhe vesveset? Këta janë disa njerëz që i
kanë kundërshtuar njerëzit e diturisë. Ata na vijnë një herë me Harith El-
Muhasibijun, një herë tjetër me Abdur-Rahim Ed-Debilij, një herë tjetër
me Hatim El-Esam dhe një herë tjetër me Shekikun. Pastaj tha: Sa të
shpejtë janë njerëzit drejt bidateve!”1
21 – Hamed ibn Atik ka thënë:

‫اﳊﻖ ِﻣﻦ ُﻛﺘﺐ أ ﻞ اﻟﺒﺪع ﻛﺎﻷﺷﺎﻋﺮة واﳌﻌﺘﺰﻟﺔ وﳓﻮ ﻢ ﻓﺈن ﻓﻴ ﺎ ِﻣﻦ اﻟﺘﱠﺸﻜﻴﻚ واﻹﻳ ﺎم وﳐﺎﻟﻔﺔ‬
ِّ ‫وﻟﻴﺤﺬر ﻃﺎﻟﺐ‬
.‫ ﻧﻌﻮذُ ﻣﻦ اﳋﺬﻻن‬،‫ﱠﺎس ﻋﻦ اﻟﺼﺮاط اﳌﺴﺘﻘﻴﻢ‬ ِ ‫ﻛﺜﲑا ﻣﻦ اﻟﻨ‬
ً ‫ ﻣﺎ أﺧﺮج‬،‫ﻧﺼﻮص اﻟﻜﺘﺎب واﻟ ﱡﺴﻨﺔ‬
“Le të ketë kujdes kërkuesi i hakut nga librat e bidatçive si
esharitë, muetezilitë dhe të ngjashmit me ta, sepse vërtet në to ka nga
dyshimet, mashtrimet dhe kundërshtimi i teksteve të Librit dhe Sunnetit
atë që i ka nxjerrë shumë prej njerëzve nga rruga e drejtë.”2
E përfundoj këtë këshillë ndaj njerëzve të Sunnetit dhe Etherit me atë që
e ka thënë:
22 – Shejkhul-Islam Ibn Bettah El-Ukburij – Allahu e mëshiroftë –:

‫ واﺿﻄﺮ ﻢ إﱃ اﻟﺒﺪﻋﺔ واﻟﺸﻨﺎﻋﺔ وﻓﺘﺢ‬،‫اﻋﻠﻤﻮا إﺧﻮاﱐ أﱐ ﻓﻜﺮت ﰲ اﻟﺴﺒﺐ اﻟﺬي أﺧﺮج أﻗﻮاﻣﺎ ﻣﻦ اﻟﺴﻨﺔ واﳉﻤﺎﻋﺔ‬
‫ اﻟﺒﺤﺚ واﻟﺘﻨﻘﲑ وﻛﺜﺮة‬:‫ أﺣﺪﳘﺎ‬.‫ ﻓﻮﺟﺪت ذﻟﻚ ﻣﻦ وﺟ ﲔ‬،‫اﳊﻖ ﻋﻦ ﺑﺼﲑ ﻢ‬ ِّ ‫ﻧﻮر‬
َ ‫ﺐ‬ َ ‫وﺣ َﺠ‬
َ ،‫ب اﻟﺒﻠﻴﺔ ﻋﻠﻰ أﻓﺌﺪ ﻢ‬
ِ ُ‫ وﺗ‬، ‫ ُﳎﺎﻟﺴﺔُ ﻣﻦ ﻻ ﺗﺆﻣﻦ ﻓﺘﻨﺘ‬: ‫ واﻵﺧﺮ‬. ‫ وﻻ ﻳﻨﻔﻊ اﳌﺆﻣﻦ ﻓ ﻤ‬، ُ‫ وﻻ ﻳﻀﱡﺮ اﻟﻌﺎﻗﻞ ﺟ ﻠ‬،‫اﻟﺴﺆال ﻋﻤﺎ ﻻ ﻳﻐﲏ‬
‫ﻔﺴ ُﺪ‬ ُ ُ ُ
. ُ‫ﺻﺤﺒﺘ‬
ُ ‫اﻟﻘﻠﻮب‬
َ
“Dijeni vëllezërit e mi se unë kam menduar për shkakun që i
nxorri shumë njerëz nga Sunneti dhe Xhemati, dhe i detyroi ata për tek
bidati dhe shëmtia, ua hapi atyre derën e belasë tek zemrat e tyre, e
mbuloi dritën e hakut nga shikimi i tyre, kështu unë e gjeta këtë nga dy
kënde, e para prej tyre është hulumtimi, gjurmimi dhe pyetjet e shumta

1
Tarikh Bagdad 110/9.
2
Ed-Durer Es-Senijjeh 357/3.

32
 Udhëzimi i Parë

rreth asaj që nuk ka nevojë, nuk i bën dëm të mençurit injoranca e saj dhe
nuk i bën dobi besimtarit kuptimi i saj. E tjetra është ulja me atë që nuk
sigurohet nga sprova e tij dhe i prish zemrat shoqërimi i tij.”1

1
El-Ibaneh El-Kubra 163/1.

33