ዳታን መቀበያ አካላት Input device

ዳታን መቀበያ አካላት የምንላቸው ተጠቃሚው የሚሰጠው ዳታ ተቀብሎ ወደ ኤሌክትሮኒክ ማሽን /

ኮምፒዩተሩ/ እንዲያነበው አድርጐ የሚቀይረው ኮምፒዩተር አካል ነው፡፡ ዳታ መቀበያ የኮምፒዩተር አካል
ዳታዎች፣ ኘሮግራሞችን ፣ ትዕዛዞችን እና የተጠቃሚ መልሶችን በመቀበል ለኮምፒዩተሩ የውስጥ ክፍል
ያስተላልፋል፡፡ የተቀበለውን መረጃ ለማይክሮኘሮሰሰሩ /Micro processor/ በማስተላለፍ በዳታው ላይ
ቀጣዩን ስራ ያከናውናል፡፡ በኮምቲዩተሩ መስታወት አመልካች ነጥብ ከርሰር /cursor/ እንለዋለን፡፡ የከርሰር
ጥቅም በየትኛው ቦታ ዳታውን መክተት እንደሚገባ ጠቃሚ ኤሌክትሮኒክስ አመልካች ነው፡፡

አምስቱ ዋና ዋና ዳታ ወይም መረጃ መቀበያ የኮምፒዩተር አካላት የምንላቸው ኪይቦርድ ወይም

ኤሌክትሮኒክስ መፃፊያ ማሽን /Keyboard/፣ ማውስ /mouse/ ምስል መቀበያ ማሽን /Scanner/፣
የሲዲና የፍሎፒ ካሴት መቀበያ /Disk Drives/ እና ማይክራፎን ናቸው፡፡ ሌሎች መረጃ መቀበያ አካላት
ላይትፔን፣ ጃይስቲክ፣ ማግኔቲክ ቴኘ፣ ዲጂታል ካሜራ እና የመሳሰሉት ናቸው፡፡

ኪይቦርድ Keyboard
ኪይቦርድ /Keyboard/ ዳታን ወደ ኮምፒዩተር ለማስገባት ከምንጠቀምባቸው ክፍሎች በዋነኛነት
የሚመደብ ሲሆን ተጠቃሚው ቦርድ ላይ የሚገኙትን የተለያዩ የፊደሎች፣ የቁጥሮች እና የተለያዩ ትዕዛዞች
ለማስገባት ይጠቀምበታል፡፡ እነኚህን ቁልፎች በምንጫንበት ወቅት እነሱን /ፊደሎች እና ቁጥሮች/
የሚወክል ኮድ ይፈጠራል፡፡

የኪቦርድ ቁልፍ ላይ ፊደላት፣ ቁጥሮች የሂሳብ ስሌት ምልክቶች እና ሌሎች አይነት ምልክት ለምሳሌ $, %,
&, #, @, },-----} እናገኛለን፡፡ የኪቦርዱ መጠን በላዩ ላይ እንደያዘው የተለያዩ አይነት ቁልፎች ይወሰናል፡፡

ለግል የምንጠቀምባቸው ኮምፒዩተሮች /Personal Computer/ ኪቦርድ 105 ቁልፎችን ይይዛሉ፡፡

ይህም 12 ፋንክሽን ቁልፎችን /ከቦርዱ ከላይኛው ክፍል ላይ/፣ ትልቅ ባክ እስፔስ /Back space/ ቁልፍ፣
የቁጥር ቁልፎች /Numeric Keyboard/፣ የከርሰሩን እንቅስቃሴ የምንቆጣጠርበት ቁልፎች እና ሌሎች
ቁልፎች ይገኙበታል፡፡
A. ስኬኘ ቁልፍ /Escape Key/

ስኬኘ ቁልፍን በመጠቀም በስራ ላይ ያለውን ኘሮግራም ወይም መመሪያ ለማስቆም፣ ለመሰረዝ፣ በስህተት
የታዘዙትን መመሪያ ለማስቆም እና አዲስ ትዕዛዝ ለመስጠት እንጠቀምበታለን፡፡

B. ካኘስሎክ ቁልፍ /Caps Lock Key/

እንግሊዘኛ አለም አቀፍ ቋንቋ እንደመሆኑ መጠን ሁሉም ኪቦርድ ላይ በእንግሊዘኛ ቋንቋ የተዘጋጀ የምልክት
ቋንቋ እናገኛለን፡፡ ሆኖም እንደአገሩ ይህ ለአጠቃቀም ይመች ዘንድ በሀገሩ ቋንቋ አዘጋጅቶ መጠቀም
ይቻላል፡፡

ለአሁኑ የምናወራችሁ በእንግሊዘግ ለተዘጋጁ ኪቦርድ አይነት እንደመሆኑ መጠን የተሰጡትም ማብራሪያዎች
በእነዚህ አይነት ኪቦርድ ተንተርሶ ነው፡፡ ካኘስሎክ ቁልፍ የምንለው ለእንግሊዘኛ ቋንቋ ተጠቃሚዎች ቁልፍን
በመጫን ትልቁን የእንግሊዘኛ ፊደል ሙሉ በሙሉ ለመጠቀም ይረዳል፡፡

C. ሺፍት ቁልፍ /Shift Keys/

ሽፍት /Shift/ ቁልፍ ከሌሎች ቁልፎች ጋር በመጠቀም የሚያገለግል ነው፡፡ ለምሳሌ ሽፍት ቁልፍ በመጫን
የፊደል ቁልፎችን ብንደግም ትልቁን የእንግሊዘኛ ፊደል በእስክሪኑ ላይ ይፃፋል፡፡ በተጨማሪም ይህን ቁልፍ
ከሌሎች የቁጥር ቁልፎች ጋር አንድ ላይ ብንጫነው ከቁጥሩ በላይ የሚገኘውን ምልክት ይፅፋል፡፡

D. ከንትሮል ቁልፍ /ctrl key or control/

ኮንትሮል /ctrl/ ቁልፍ በጋራ ከፋክሽን ወይም ፊደል ቁልፎች ጋር በመሆን ትዕዛዞችን ለመላክ ወይም
በምስል መስታወት ላይ የተለያዩ ምልክቶችን እንዲታዩ የምናዝበት ቁልፍ ነው፡፡

E. አልት ቁልፍ /Alt key or Alternate key/

አልት (Alt) ቁልፍ ከሌሎች ቁልፎች ጋር በመሆን የምንጠቀምበት ነው የተለያዩ ትዕዛዞችን ከሌሎች ፋክሽን
ወይም ፌደል ቁልፍች ጋር በመሆን ማስገባት ይቻላል፡፡

F. ፋንክሽን ቁልፍ /Function key/

በኪቦርድ ከላይ በመስመር ከF1 እስከ F12 የተደረደሩትን ፈንክሽን ቁልፍ ብለን እንጠራቸዋለን፡፡ እያንዳንዱ
ቁልፍ በመጫን የተለያዩ ስራን ማከናወን ይቻላላል፡፡ ለምሳሌ F1 በመጫን ስለምንጠቀምበት ፕሮግራም
ማንኛውንም የአጠቃቀም አጋዥ መጃዎችን ለማግኘት ይረዳናል፡፡

G. ስፔስ ባር /Space bar/

ረዘም ያለ ዝንግ የመሰለ ቁልፍ ኮቦርድ ከታች የሚገኝ ሲሆን አገልግሎቱን ቁልፉን በመጫን በጽሁፎች ወቅት
በቃላት መሀከል ባዶ ቦታ ለመፍጠር ነው፡፡

H. ባክስፔስ ቁልፍ /Baca Space key/

ባክስፔስ ቁልፍ ( ) ወደ ኋላ የሚያመለክት የቀስት ምልክት ሲሆን አገልገሎቱም ከርሰሩ በስተግራ

የሚገኘውን ፊደል ቁጥር ወይም ምልክት ለማጥፋት ስንፈልግ ወይም ከርሰሩን ወደ ግራ ማንቀሳቀስ
ስንፈልግ እንጠቀምበታለን፡፡

I. ዲሊት ቁልፍ / Delete key/

ዲሊት ቁልፍ አንድ ፋይል ወይም ጽሁፍ መርጦ ለማጥፋት ወይም ለመሰረዝ እንጠቀምበታለን፡፡ ዲሲት ቁልፍ
በመጠቀም ከርሰሩ በስተቀኝ በኩል የሚገኝበትን ፊደል ወይም በጽሁፍ መሐከል ያሉትን ትርፍ ቦታዎችን
ለማጥፋት እንጠቀምበታለን፡፡

J. ስታተስ ላይት /Status lights/

ስታተስ ላይት (Status lights) ወይም የሁኔታ መብራት የምንለው ኮምፒዩተሩ በስራ ላይ መሆኑን
(መብራቱን) ወይም ሌሎች የኮምፒዩተሩ ተጨማሪ አካላት በስራ ላይ መሆናቸውን የምንመለከትበት
አመልካች ብርሃን ሲሆን በኮምፒዩተሩ አካል ልይ ለመታየት በሚቻል መልኩ ይገኛል፡፡

K. ኢንተር ቁልፍ /Enter key/

በጽሁፍ ስራ ወቅት አዲስን መስመር ለመጀመር የምንጠቀምበት ቁልፍ ኢንተር ቁልፍ /Enter key/
እንለዋለን፡፡ ከዚያም በተጨማሪ እስፕራፍሽት (በሠንጠረዥ ስራ) በሚደረጉ ስራዎች ሠንጠረዡ ውስጥ
ጽሁፎችን ለመጨመር ቁለፍ እንጠቀማለን፡፡ ኢንተር ቁልፍ /Enter key/ መጫን የመስማማት ምልክት
/ok/ ነው፡፡
L.. አሮው ቁልፎች /Arrow key/

በኪቦርድ የቁልፍ አቀማመጥ በአራት አቅጣጫ የሚያመለክቱ አራት የተለያዩ ቁልፎች በዓይነት አሮው ኪ
እንላቸዋለን፡፡ አገልግሎታቸውም እንደሚያመለክቱበት አቅጣጫ በምስል መስታወቱ ውስጥ ወደ ምንፈልግበት
ቦታ ለመያዝ ይረዳል፡፡ ከዚህም በተጨማሪ እንደ ፕሮግራሙ ዓይነት የተመረጠን ክፍል ለማጥበብና ለማስፋት
እንጠቀምበታለን፡፡

M. የቁጥር ቁልፎች /Number keypad/

የቁጥር ቁልፎች /Number keypad/ የምንላቸው የቁጥር ዓይነቶች ከ0-9 ያሉትን ለመጠቀም
የሚያገለግሉ የኪቦርድ አካላት ናቸው፡፡

ዲስክ ድራይቭ Disk Drive

ዲክስ ድራይቭ በዋናኝነት ለመረጃ ማስቀመጫ የምንጠቀምበት ቢሆንም በዲስክ ውስጥ የተቀመጡት
ዳታዎች እና መረጃዎች ወደ ኮምፒዩተሩ ለማስገባት እንጠቀምበታለን፡፡ ዲስክ ድራይቭን በመረጃ
ማስቀመጫ ክፍሎች ውስጥ በስፋት የምንመለከተው ይሆናል፡፡

Mouse
ማውስ ከስተሩ የፕላስቲክ ኳስ ያለበት መገልገያ ሆኖ እስክሪኑ ላይ የሚገኙትን የተለያዩ ነገሮች ለመምረጥ
የሚያገለግል በተኖች አሉት ማውዙ የኳሱን እንቅስቃሴ እያገናዘበ እስክሪን ላይ የሚገኘውን ጠቋሚ ቀስት
የተለየዩ ነገሮችን ለመምረጥ በሚያመች መልኩ ያንቀሳቅሰዋል፡፡ በማውስ ውስጥ ባለው ኳሱ እንቅስቃሴ
መሰረት ወደ ኮምፒዩተሩ መግባት የሚገባውን መረጃን ለመመልከት እና ለመምረጥ እንገለገልበታለን፡፡
የማውዝ አጠቃቀም በተመለከተ በጠፍጣፋ ቦታ ላይ በእጅ በማንሸራተት በኮምፒዩተሩ የምስል መስታወት
ላይ ወደተፈለገው አቅጣጫ የማውዝ ጠቋሚውን ቀስት መከተል ያስፈልጋል፡፡ ማውዝን በመጠቀም
በኪቦርድ የምንጠቀምባቸው የተለያዩ ትዕዛዞች በቀላሉ ማከናወን እንችላለን ፡፡
የአብዛኛው ማውስ ቅርጽ ከላዩ ለአንድ እጅ አያያዝ አመቺ ሆኖ የተሰራ ሲሆን ከስሩ ጠፋጣፋና ተንሸራታች
ባህሪይ አለው፡፡ ከዚህም በተጨማሪ ከላዩ እና ከዚያም በላይ በእጅ የምንጫናቸው ቁልፎች አሉት፡፡

አብዛኛው ማውስ በላዩ ሁለትና ከዚያ በላይ በእጅ የምንጭናቸው ቁልፎች ሲኖሩት እነዚህን ቁልፎች
በመጫን የምንፈልገውን ምልክት ከምስል መስታወቱ ላይ በመምረጥ ወደ ኮምፒዩተሩ ትዕዛዞች
እናስተላልፋለ፡፡የማውስን ቅርጽ በላይ በተመለከትነው ስዕል ላይ የተገለጸ ሲሆን የትዕዛዙን
እንቅስቃሴ የምንመለከትበት ቅርጾች የተለያዩ ናቸው ለምሳሌ ፡-

መደበኛ የማውስ አመልካች ምልክት

ይህ ምልክት ደግሞ ኮምፒዩተሩ የታዘዘውን ስራ በማከናወን ላይ መሆኑን ያመለክታል::ማውስን

በመጠቀም የተፈለገውን ነገር መምረጥ የማውስ የግራ በተንን አንድ ጊዜ መጫን ወይም ክሊክ
ማድረግ

/Single click/ :- ማለት ማውዙን በማንቀሳቀስ ጠቋሚ ቀስቷን በሚፈለገው እስክሪን ቦታ ላይ

ካስቀመጥነው በኋላ የግራ ማውዝ ተንን አንድ ጊዜ መጫን ማለት ነው፡፡

የማውዝ በግራ በተን፡- ሁለቴ ጊዜ መጫን ወይንም ደብል ክሊክ

/Double click/:- ማለት የማውዝ ጠቋሚ ቀስቱን በእስክሪኑ ላይ ወደ ሚፈለገው ቦታ ካንቀሳቀስን

በኋላ የግራ የማውዝ በተንን በፍጥነት እና በተከታታይ ሁለት ጊዜ መጫን ማለት ነው፡፡
 ድራግ /Drag/:- በማውሱ በስተግራ በኩል የሚገኘውን ቁልፍ የተፈለገውን ነገር ላይ በመጠቆም
አንድ ጊዜ ተጭኖ ሳይለቁ ወደ ተፈለገበት ቦታ መሳብ ወይም መጎተት ይቻላል፡፡

ስካነር Scanner
ስካነር የምስል መቀበያ መሳሪያ ሲሆን አገልገሎቱም የተለያዩ የምስል ምጃዎችን ለምሳሌ ስዕል ፡-
ስዕል (ዲዛይኖች ቻርት እና ግራፊክስ) ማግኔቲክ ጨረር በመጠቀም ወደ ኮምፒዩተሩ ለማስገባት
እንጠቀምበታለን፡፡ ኮምፒዩተሩ ለሚጠቀምበት ጠቋሚ መረጃ የምስል መረጃዎችን በብርሃን ወይም
ኤሌልትሮን ማግኔቲክ ጨረር በመጠቀም የሚደረግ ሂደት ኢሜጅ ፕሮሰሲንግ /Image
processing/ ብለን እንጠራዋለን፡፡

ማይክራፎን Microphone
የምንጠቀምበት ኮምፒዩተር ዘርፈብዙ ጥቅም /Multimedia System/ ወይም አገልግሎት
የሚሰጥ ከሆነ መረጃን በድምጽ መልክ ከተጠቀመው ወደ ኮምፒዩተሩ ለማስገባት ማይክራፎን
እንጠቀማለን፡፡
 ላይት ፔን Light pen
ላይት ፔን (Light pen) ዳታን ወደ ኮምፒዩተር ማስገባት መሳርያ ሲሆን በብርሃን አማካኝነት በማሳያ
እስክሩኑ ላይ የተለያዩ ክፍሎችን ለመምረጥ ያገለግላል፡፡ ላይት ፔን (Light pen) ከማውስ ጋር
ተመሳሳይነት አለው ነገር ግን ላይት ፔን (Light pen) ስንጠቀም የኤሌክትሮኒስ ጫፍ ያለውን
እስክሪብቶ በማንቀሳቀስ እስክሪኑ ላይ የምንፈልገውን ክፍል በቀጥታ በመጠቆም እንመርጣለን፡፡

ጆይስቲክ Joystick

ጆይስቲክ የተለመደ ኤሌክትሮኒክስ መጠቆሚያ መሳሪያ ነው በአብዛኛው ጊዜ በኮምፒዩተር ለሚታገዝ

የመዝናኛ ጨዋታዎች ለመጫወት የምንጠቀምበት ሲሆን ከዚህም በተጨማሪ ለሌሎች ስራዎች
ልንጠቀምበት እንችላለን፡፡ ጂይስቲክ ክብ ወይም አራት ማዕዘን ጠፍጣፋ መሰረት ባለው የፕላስቲክ
መቀመጫ ላይ ምሰሶ በሚመስል ወይም ቅርጽ ተያይዞ የሚገኝ መሳሪያ ነው፡፡የመሳሪያው አቀማመጥ
የመኪና ማርሽን ዓይነት ባህሪይ ሲኖረው ዘንጉን ወደ ተለያየ አቅጣጫ በማንቀሳቀስ በምስል
መስታወት ላይ የሚገኘውን የምስል እንቅስቃሴ መቆጣጠር ይቻላል፡፡ በጆይስቲክ ዘንጉ ላይ ያሉ
የምንጫናቸው ቁልፎች የተለያዩ ትዕዛዞችን ለማስተላለፍ ይረዳሉ፡፡