เวกเตอร์ในสามมิติ (Vector In Three-Space) อ.

ภานุวัฒน์ เกียรตินฤมล

เวกเตอร์ในสามมิติ
(Vector In Three-Space)
1. ระบบพิกดั ฉากสามมิติ

ตัวอย่าง จงเขียนจุด A (2 , 2 , –1), B (1 , –3 , 2 ), C (–1 , 3 , 3 ) ลงในระบบพิกดั ฉากสามมิติ

1
 เวกเตอร์ในสามมิติ (Vector In Three-Space) อ.ภานุวัฒน์ เกียรตินฤมล
แบบฝึ กหัด 3.1

1. จากรู ป จงหาพิกดั ของจุด B, C, D, E, F และ G เมื่อกาหนดจุด A(3,5,4)

2. จงเขียนจุด A (3 , 1 , –1), B (2 , –1 , 1), C (–2 , 1 , 3 ) ลงในระบบพิกดั ฉากสามมิติ

2
 เวกเตอร์ในสามมิติ (Vector In Three-Space) อ.ภานุวัฒน์ เกียรตินฤมล

2. สัญลักษณ์ แทนเวกเตอร์ การบวกเวกเตอร์ การลบเวกเตอร์ และ

การคูณด้ วยสเกลลาร์

ข้อแตกต่างของเวกเตอร์ กบั สเกลาร์ คือ ...............................................................

…………………………………………………………………………………………………………

สั ญลักษณ์ แทนเวกเตอร์

3
 เวกเตอร์ในสามมิติ (Vector In Three-Space) อ.ภานุวัฒน์ เกียรตินฤมล
ตัวอย่าง

นิยามเบือ้ งต้ นของเวกเตอร์

นิยาม 1 u และ v จะขนานกัน ก็ต่อเมื่อ ………………………………………………………..

นิยาม 2 u และ v จะเท่ากัน ก็ต่อเมื่อ ………………………………………………………..

นิยาม 3 นิเสธของ u คือ ………………………………………………………………………

4
 เวกเตอร์ในสามมิติ (Vector In Three-Space) อ.ภานุวัฒน์ เกียรตินฤมล
โปรดสั งเกต

1. ……………………………………………………………………………………………………………

2. ……………………………………………………………………………………………………………

3. ……………………………………………….

……………………………………………….

……………………………………………….

4. u จะขนานกับ v ก็ต่อเมื่อ ..........................................................................................................................

แบบฝึ กหัด 3.2

1.

2.

5
 เวกเตอร์ในสามมิติ (Vector In Three-Space) อ.ภานุวัฒน์ เกียรตินฤมล
3.

………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………

การบวกเวกเตอร์

บทนิยาม
ถ้าจุดปลายของ u เป็ นจุดเดียวกับจุดตั้งต้นของ v แล้ว u  v คือ เวกเตอร์ซ่ ึง
มีจุดตั้งต้นเป็ นจุดเดียวกับจุดตั้งต้นของ u และมีจุดสิ้ นสุ ดเป็ นจุดจุดเดียวกับจุดสิ้ นสุ ดของ v

ตัวอย่าง

6
 เวกเตอร์ในสามมิติ (Vector In Three-Space) อ.ภานุวัฒน์ เกียรตินฤมล

การลบเวกเตอร์

บทนิยาม
ให้ u และ v เป็ นเวกเตอร์ใดๆ ในระนาบ ผลลบของ u และ v เขียนแทนด้วย
u  v และ u  (v )
จะเห็นว่าการลบ ก็คือ การบวกด้วยนิเสธนัน่ เอง

ตัวอย่าง

7
 เวกเตอร์ในสามมิติ (Vector In Three-Space) อ.ภานุวัฒน์ เกียรตินฤมล
แบบฝึ กหัด 3.3

1.

2.

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

8
 เวกเตอร์ในสามมิติ (Vector In Three-Space) อ.ภานุวัฒน์ เกียรตินฤมล
3.

พร้อมให้เหตุผลประกอบ

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

4.

พร้อมให้เหตุผลประกอบ

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

9
 เวกเตอร์ในสามมิติ (Vector In Three-Space) อ.ภานุวัฒน์ เกียรตินฤมล
การคูณเวกเตอร์ ด้วยสเกลลาร์

บทนิยาม ให้ a เป็ นจานวนจริ งและ u เป็ นเวกเตอร์ ผลคูณระหว่าง a และ u เป็ นเวกเตอร์ที่เขียนแทนด้วย
a u

โดยที่ 1) ถ้า a > 0 แล้ว a  u จะมีขนาดเท่ากับ a  u และมีทิศทางเดียวกับ u

2) ถ้า a < 0 แล้ว a  u จะมีขนาดเท่ากับ au และมีทิศตรงกันข้ามกับ u

3) ถ้า a=0 แล้ว a u  0

10
 เวกเตอร์ในสามมิติ (Vector In Three-Space) อ.ภานุวัฒน์ เกียรตินฤมล
แบบฝึ กหัด 3.4

1.

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

2.

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

3. เวกเตอร์ ในระบบพิกดั ฉาก

กรณีสองมิติ

11
 เวกเตอร์ในสามมิติ (Vector In Three-Space) อ.ภานุวัฒน์ เกียรตินฤมล
ตัวอย่ าง จงวาดรู ปคร่ าวๆ ของเวกเตอร์ต่อไปนี้

1.

2. กาหนด A (1 , 2) และ B = (3 , 4) จงหา AB , BA

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

แบบฝึ กหัด 3.5

1. จงวาดรู ปคร่ าวๆของเวกเตอร์ ต่อไปนี้

  1  3   2
1.  2 2.   2 3.   2
     

12
 เวกเตอร์ในสามมิติ (Vector In Three-Space) อ.ภานุวัฒน์ เกียรตินฤมล
2. กาหนด P (–5 , 1) และ Q = (3 , –2) จงหา PQ

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

3. กาหนด C(–2 , –3) และ D(5 , 6) จงหา CD และ DC

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

4. กาหนด T(1 , –3) และ G(-3 , 4) จงหา TG และ GT

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

5. กาหนด A(1 , 2) , B(2 , 3) และ C(5 , 6) จงหา AB  BC

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

6. กาหนด A(2 , 2) , B(1 , 3) และ C(7 , 6) จงหา AB  BC

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

7. (มช 36) จงหาเวกเตอร์ ที่มีจุดเริ่ มต้นที่ (0 , 0) มีความยาว 4 หน่วย และทามุม 30  กับแกน x

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
13
 เวกเตอร์ในสามมิติ (Vector In Three-Space) อ.ภานุวัฒน์ เกียรตินฤมล
กรณีสามมิติ

ตัวอย่ าง ให้ P มีพิกดั เป็ น (3 , 4 , –4 ) และ Q มีพิกดั เป็ น (5 , 0 ,7 ) จงหาค่า PQ

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

แบบฝึ กหัด 3.6

1. ให้ A(2, 1,–3 ) และ B(1, 1, 1), C(2, 3, -2), D(3, 3, 3) จงหาค่า

1. AB 2. CD

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

14
 เวกเตอร์ในสามมิติ (Vector In Three-Space) อ.ภานุวัฒน์ เกียรตินฤมล
3. AB  CD 4. AB  CD

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

2. จงหาเวกเตอร์ ต่อไปนี้

3.

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

4.

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

15
 เวกเตอร์ในสามมิติ (Vector In Three-Space) อ.ภานุวัฒน์ เกียรตินฤมล

4. เวกเตอร์ หนึ่งหน่ วย (Unit Vector)

ตัวอย่ าง

1.

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

16
 เวกเตอร์ในสามมิติ (Vector In Three-Space) อ.ภานุวัฒน์ เกียรตินฤมล
2. AB มีจุดเริ่ มต้นที่ A (1 , 2 , 0) และ จุดปลายที่ B (–2 , 3 , 1) จงหา AB ในรู ปของ i , j และ k
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

แบบฝึ กหัด 3.7

1. จงเขียนเวกเตอร์ ต่อไปนี้ในรู ป i และ j

  1  3   2   5
1.  2 2.   2 3.   2 4.  0
       

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

2. AB มีจุดเริ่ มต้นที่ A (3 , 2 , 1) และ จุดปลายที่ B (–1 , -1 , 1) จงหา AB ในรู ปของ i , j และ k

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

3. AB มีจุดเริ่ มต้นที่ A (0 , -2 , -1) และ จุดปลายที่ B (1 , 4 , 3) จงหา AB ในรู ปของ i , j และ k

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

5. เวกเตอร์ ที่ขนานกัน

17
 เวกเตอร์ในสามมิติ (Vector In Three-Space) อ.ภานุวัฒน์ เกียรตินฤมล
ตัวอย่าง เวกเตอร์ ต่อไปนี้เวกเตอร์ ใดบ้างที่ขนานกัน

 8 2 
1.  4 ,  1
   

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

1  2 
2. 2,  1
   

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

1   2
3. 2,  4
   
1  2

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

แบบฝึ กหัด 3.8

เวกเตอร์ ต่อไปนี้เวกเตอร์ ใดบ้างที่ขนานกัน

7  8  9 1 
1. 0  , 0  2. 3, 3
       

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

1    2 1  3 
3.  2 ,   4 4. 2,  4
       
1   2 0  5 

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

18
 เวกเตอร์ในสามมิติ (Vector In Three-Space) อ.ภานุวัฒน์ เกียรตินฤมล

6. ขนาดของเวกเตอร์

ตัวอย่าง

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

19
 เวกเตอร์ในสามมิติ (Vector In Three-Space) อ.ภานุวัฒน์ เกียรตินฤมล

3.

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

เรื่องนีช้ อบออกข้ อสอบเข้ ามหาลัย!!!!!!

ให้ นักเรียนไปศึกษา แล้ วนามาเสนอในชั้นเรียนนะครับ

20
 เวกเตอร์ในสามมิติ (Vector In Three-Space) อ.ภานุวัฒน์ เกียรตินฤมล

7. ผลคูณเชิงสเกลลาร์

ตัวอย่าง

1.

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

2.

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

3.

21
 เวกเตอร์ในสามมิติ (Vector In Three-Space) อ.ภานุวัฒน์ เกียรตินฤมล
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

แบบฝึ กหัด 3.9

1. ถ้า u  3i  4 j , u  2i  5 j และ w  i  3 j จงหา u  v , v  w, u  w

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

 1  0  3
2. ให้ a   2  , b   4  และ c   2 จงหา a  b , b  c, a  c
 2  2  1

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

22
 เวกเตอร์ในสามมิติ (Vector In Three-Space) อ.ภานุวัฒน์ เกียรตินฤมล
 1  3  1 
3. ให้ u   , v  และ w  จงหาค่าของ
 2  1  1

1. u v

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

2. v u

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

3. u u

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

4. u  v  w 

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

5. (u  v )  w

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

6. (u  v )  w

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

23
 เวกเตอร์ในสามมิติ (Vector In Three-Space) อ.ภานุวัฒน์ เกียรตินฤมล

เรื่องนีช้ อบออกข้ อสอบเข้ ามหาลัย!!!!!!

24
 เวกเตอร์ในสามมิติ (Vector In Three-Space) อ.ภานุวัฒน์ เกียรตินฤมล
ตัวอย่าง

1.

2.

8. ผลคูณเชิงเวกเตอร์

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง

25
 เวกเตอร์ในสามมิติ (Vector In Three-Space) อ.ภานุวัฒน์ เกียรตินฤมล
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

แบบฝึ กหัด 3.10

จงหา u v เมื่อกาหนด

1. u  3i  4 j , v  i  2 j

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

2. u  i  j , v  i  2 j

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......

3. u  2i  4 j , v  3i  2 j

……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
……………………………………………………………………………………………………………......
26
 เวกเตอร์ในสามมิติ (Vector In Three-Space) อ.ภานุวัฒน์ เกียรตินฤมล

27
 เวกเตอร์ในสามมิติ (Vector In Three-Space) อ.ภานุวัฒน์ เกียรตินฤมล
ตารางการส่ งงานเรื่องเวกเตอร์ ในสามมิติ

วัน/เดือน/ปี งาน ลายเซ็นผูป้ กครอง ลายเซ็นครู

แบบฝึ กหัดที่ 3.1
แบบฝึ กหัดที่ 3.2
แบบฝึ กหัดที่ 3.3
แบบฝึ กหัดที่ 3.4
แบบฝึ กหัดที่ 3.5
แบบฝึ กหัดที่ 3.6
แบบฝึ กหัดที่ 3.7
แบบฝึ กหัดที่ 3.8
แบบฝึ กหัดที่ 3.9
แบบฝึ กหัดที่ 3.10

ประโยชน์ ของการตรงต่ อเวลา

1.ทาให้เรามีนิสัยขยันขันแข็งเอาการเอางานอย่างจริ งจัง
2.ฝึ กให้เราเป็ นคนกระตือรื อร้นมี่ชีวิตชีวา
3.ทาให้เรามีความซื่ อตรงต่อตัวเองรักษาเกียรติยศของตนเอง
4.ทาให้เราทางานได้สะดวกรวดเร็ วเรี ยบร้อยและมีผลดี
5.หน้าที่การงานประสบความสาเร็ จชีวิตก้าวหน้า
6.สามารถกาหนดกิจกรรมต่างๆ ที่เราจะกระทาได้ในแต่ละวันทาให้ชีวติ มีระเบียบและมีวนิ ยั กับตนเอง
7.เป็ นที่เชื่อถือและไว้ใจของคนอื่น

28