‫دوخت (‪)2‬‬

‫رشتة طراحی و دوخت‬

‫گروه تحصیلی هنر‬

‫زمینة خدمات‬

‫شاخة آموزش فنی و حرفه ای‬

‫شمارة درس ‪3463‬‬

‫برزگر بفرویی‪ ،‬سکینه‬ ‫‪646/2‬‬

‫دوخت (‪ /)2‬مؤلفان‪ :‬سکینه برزگر بفرویی [و دیگران]  ‪ - .‬تهران‪ :‬شرکت چاپ و نشر کتاب های درسی‬ ‫د‪ 444‬ب‬
‫ایران‪.1394 ،‬‬ ‫‪1394‬‬
‫‪ 200‬ص ‪ :.‬مصور‪( -.‬آموزش فنی و حرفه ای ؛ شمارة درس‪)3463‬‬
‫متون درسی رشتة طراحی و دوخت گروه تحصیلی هنر‪ ،‬زمینة خدمات‪.‬‬
‫برنامه​ریزی و نظارت‪ ،‬بررسی و تصویب محتوا‪ :‬کمیسیون برنامه ریزی و تألیف کتاب های درسی رشتة‬
‫طراحی و دوخت دفتر تألیف کتاب های درسی فنی و حرفه ای و کاردانش وزارت آموزش و پرورش‪.‬‬
‫‪.1‬خیاطی‪ .‬الف‪ .‬ایران‪ .‬وزارت آموزش و پرورش‪ .‬دفتر تألیف کتاب های درسی فنی و حرفه ای و‬
‫کاردانش‪ .‬ب‪ .‬عنوان‪ .‬ج‪.‬فروست‪.‬‬

‫‪1394‬‬
 ‫جمهوری اسالمی ایران‬
‫وزارت آموزش و پرورش‬
‫سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی‬

‫همکاران محترم و هنرجویان عزیز‪:‬‬

‫پیشنهادها و نظـرهای خود را دربارة مـحتوای این کتاب به نشانی‪:‬‬
‫تهران ـ صندوق پستی شمارة ‪ 4874/15‬دفتر تألیف کتاب های درسی فنی و حرفه ای‬
‫و کاردانش‪ ،‬ارسال فرمایند‪.‬‬

‫‪info@tvoccd.sch.ir‬‬ ‫پیام نگار (ایمیل)‬

‫‪www.tvoccd.sch.ir‬‬ ‫وب گاه (وب سایت)‬

‫برنامه ریزی محتوا و نظارت بر تألیف‪ :‬دفتر تألیف کتاب های درسی فنی و حرفه ای و کاردانش‬
‫نام کتاب‪ :‬دوخت (‪488/1 -)2‬‬
‫مؤلفان‪ ‌:‬سکینه برزگر بفرویی‪ ،‬صدیقه حسن جعفری‪ ،‬فرزانه رضایی و فاطمه کلماتیان‬
‫اعضای کمیسیون تخصصی‪ :‬فرح الهامی‪ ،‬منیژه فرقانی‪ ،‬پروین الرستانی‪ ،‬خدیجه میرجلیلی‪ ،‬محبوبه نقیب القراء‪،‬‬
‫محمود زارع‪ ،‬زهرا امانی تهران‪ ،‬آمنه شیخ‪ ،‬زهرا فیروزیار و فاطمه صنعتی‬
‫طراح گرافیکی تصاویر‪ ،‬صفحه آرا‪ :‬فاطمه رئوف پی‪ ،‬فریبا رهدار‬
‫رسامی الگو‪ :‬فاطمه رئوف پی‪ ،‬فریبا رهدار‬
‫طراح جلد‪ :‬مریم کیوان‬
‫نظارت بر چاپ و توزیع‪ :‬ادارة کل نظارت بر نشر و توزیع مواد آموزشی‬
‫تهران‪ -‬ایرانشهر شمالی‪ -‬ساختمان شمارة ‪ 4‬آموزش و پرورش (شهید موسوی) ‬
‫ ‬ ‫تلفن‪ ،88831161- 9 :‬دورنـگار‪ ،88309266 :‬کـد پستی‪،1584747359 :‬‬
‫وب سایت‪www.chap.roshd.ir :‬‬
‫چاپخانه‪ :‬شرکت چاپ و نشر کتاب های درسی ایران «سهامی خاص»‬
‫شرکت چاپ و نشر کتاب های درسی ایران‪ :‬تهران‪ -‬کیلومتر ‪ 17‬جاده مخصوص کرج‪ -‬خیابان ‪( 61‬داروپخش)‬ ‫ناشر‪:‬‬
‫تلفن‪ ،44985161-5 :‬دورنگار‪ ،44985160 :‬صندوق پستی‪37515-139 :‬‬
‫کلیه حقوق مربوط به تألیف‪ ،‬نشر و تجدید چاپ این اثر متعلق به سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی است‪.‬‬
‫حق چاپ محفوظ است‪.‬‬

‫‪ISBN 964-05-0146-8‬‬ ‫شابک ‪964-05-0146-8‬‬

‫شما عزیزان کوشش کنید که از این وابستگی بیرون آیید و احتیاجات کشور‬
‫خودتان را برآورده سازید‪ ،‬از نیروی انسانی ایمانی خودتان غافل نباشید و از‬
‫اتکای به اجانب بپرهیزید‪.‬‬
‫سره الشریف»‬
‫امام خمینی « قدّ س ّ‬
 ‫(فصل اول)‬
‫‪12‬‬ ‫هدف های رفتاری‬
‫‪1٤‬‬ ‫‪ - 1-1‬پیراهن یکسره‬
‫‪14‬‬ ‫‪ - 1-1-1‬اپل معمولی‬
‫‪15‬‬ ‫‪ - 1-1-2‬طریقه دوخت اِپُل معمولی‬
‫‪16‬‬ ‫‪ - 1-1-3‬وصل اپل‬
‫‪18‬‬ ‫‪ - 1-2‬پیراهن یکسره بدون آستین‬
‫‪20‬‬ ‫‪ - 1-2-1‬روش دوخت زیپ در خط مرکزی پشت‬
‫‪20‬‬ ‫‪ - 1-2-٢‬دوخت زیپ به روش مخفی‬
‫‪22‬‬ ‫‪ - 1-2-3‬دوخت زیپ مخفی (روش اول)‬
‫‪24‬‬ ‫‪ - 1-2-4‬دوخت زیپ مماس‬
‫‪26‬‬ ‫‪ - 1-2-5‬دوخت زیپ تزیینی‬
‫‪29‬‬ ‫‪ - 1-2-6‬دوخت زیپ تزیینی (روش دوم)‬
‫‪31‬‬ ‫‪ - 1-2-7‬دوخت سجاف یکسره حلقه گردن و آستین‬
‫‪33‬‬ ‫پرسش پایان فصل‬
‫(فصل دوم)‬
‫‪34‬‬ ‫هدف های رفتاری‬
‫‪35‬‬ ‫‪ - 2-1‬آستین بلوزی‬
‫‪39‬‬ ‫‪ - 2-2-1‬دوخت مچ‬
‫‪41‬‬ ‫‪ - 2-2‬آستین لبه تنگ (روش اول)‬
‫‪42‬‬ ‫‪ - 2-3‬آستین لبه تنگ (روش دوم) (شمشیری)‬
‫‪43‬‬ ‫‪ - 2-3-1‬طریقه دوخت بندینک نخی‬
‫‪44‬‬ ‫‪ - 2-4‬آستین با چین در لبة مچ‬
‫‪46‬‬ ‫‪ - 2-4-1‬دوخت مچ (نوع دوم)‬
‫‪49‬‬ ‫‪ - 2-5‬شکاف مچ پیراهن مردانه‬
‫‪52‬‬ ‫‪ - 2-5-1‬مچ شومیزیه (مردانه)‬
‫‪53‬‬ ‫‪ - 2-5-2‬مچ دوبل‬
‫‪54‬‬ ‫‪ - 2-5-3‬دکمه سردست‬
‫‪55‬‬ ‫‪ - 2-6‬آستین کلوش‬
‫‪56‬‬ ‫‪ - 2-7‬آستین کاپ چین‌دار (نوع اول)‬
‫‪57‬‬ ‫‪ - 2-7-1‬اپل‌گذاری داخل آستین‌های کاپ چین‌دار‬
‫‪58‬‬ ‫‪ - 2-7-2‬اپل آستین‌های کاپ چین‌دار (پر چین)‬
‫‪59‬‬ ‫‪ - 2-7-3‬آستین کاپ چین‌دار (نوع دوم)‬
‫‪60‬‬ ‫‪ - 2-8‬آستین پفی‬
‫‪63‬‬ ‫‪ - 2-9‬کیمونوی بدون پنس‬
‫‪65‬‬ ‫‪ - 2-10‬کیمونو با برش حلقه آستین‬
‫‪66‬‬ ‫‪ - 2-11‬کیمونو پنس‌دار با برش رگالن (روش اول)‬
‫‪69‬‬ ‫‪ - 2-11-1‬طریقة رسم الگوی اپل آستین با برش شبیه رگالن‬
‫‪71‬‬ ‫پرسش پایان فصل‬
‫(فصل سوم)‬
‫‪72‬‬ ‫هدف های رفتاری‬
‫‪74‬‬ ‫‪ - 3-1‬یقه‌های ایستاده‬
‫‪74‬‬ ‫‪ - 3-1-1‬روش اول (پوشاندن درز جلو یقه با سجاف جلو)‬
‫‪76‬‬ ‫‪ - 3-1-2‬یقه‌های ایستاده (روش دوم)‬
‫‪77‬‬ ‫مکان جا دکمه‬
‫‪78‬‬ ‫‪ - 3-2‬دوخت یقه شومیزیه‌ پایه‌ جدا‬
‫‪79‬‬ ‫‪ - 3-2-1‬اتصال یقه به حلقه گردن پیراهن‬
‫‪80‬‬ ‫‪ - 3-3‬سجاف لباس‌های جلو بسته‬
‫‪84‬‬ ‫‪ - 3-4‬یقه شکاری‬
‫‪88‬‬ ‫‪ - 3-5‬یقه‌ ب‪ .‬ب‪.‬‬
‫‪92‬‬ ‫‪ - 3-6‬یقه آمریکایی بدون پشت یقه‬
‫‪95‬‬ ‫‪ - 3-6-1‬سجاف دو تکه برای یقه‌های برگردان روی هفت‬
‫‪98‬‬ ‫‪ - 3-7‬یقه آمریکایی با پشت یقه‬
‫‪102‬‬ ‫‪ - 3-8‬یقه آرشال‬
‫‪104‬‬ ‫‪ - 3-8-1‬یقه آرشال طرح‌دار‬
‫‪106‬‬ ‫‪ - 3-9‬یقه شال‬
‫‪110‬‬ ‫‪ - 3-10‬یقه انگلیسی‬
‫‪112‬‬ ‫پرسش پایان فصل‬
‫(فصل چهارم)‬
‫‪113‬‬ ‫هدف های رفتاری‬
‫‪116‬‬ ‫‪ - 4-1‬مدل شمارة یک‬
‫‪117‬‬ ‫‪ - 4-1-1‬مراحل دوخت مدل شماره یک‬
‫‪119‬‬ ‫‪ - 4-1-2‬دوخت آستین‬
‫‪120‬‬ ‫‪ - 4-1-2-1‬گوشه دوزی‬
‫‪123‬‬ ‫‪ - 4-1-2-2‬نوع دیگر گوشه دوزی (سجاف تزیینی از روی لباس)‬
‫‪128‬‬ ‫‪ - 4-2‬مدل شمارة دو‬
‫‪129‬‬ ‫‪ - 4-2-1‬مراحل دوخت مدل شمارة دو‬
‫‪132‬‬ ‫‪ - 4-2-2‬دوخت آستین‬
‫‪132‬‬ ‫‪ - 4-2-2-1‬دوخت بندینک پارچه‌ای‬
‫‪137‬‬ ‫‪ - 4-3‬مدل شمارة سه‬
‫‪138‬‬ ‫‪ - 4-3-1‬مراحل دوخت مدل شمارة سه‬
‫‪138‬‬ ‫‪ - 4-3-2‬دوخت یقه‬
‫‪140‬‬ ‫‪ - 4-3-3‬آستین‬
‫‪143‬‬ ‫‪ - 4-4‬مدل شمارة چهار‬
‫‪144‬‬ ‫‪ - 4-4-1‬مراحل دوخت مدل شمارة چهار‬
‫‪144‬‬ ‫‪ - 4-4-2‬دوخت جیب‬
‫‪145‬‬ ‫‪ - 4-4-2-1‬دوخت جیب آستردار رو‬
‫‪146‬‬ ‫‪ - 4-4-3‬دوخت جا دکمه پارچه‌ای‬
‫‪147‬‬ ‫روش دوخت جا دکمه پارچه‌ای‬
‫‪149‬‬ ‫‪ - 4-4-3-1‬دوخت پشت جا دکمه (روش اول)‬
‫‪150‬‬ ‫‪ - 4-4-3-2‬دوخت پشت جا دکمه (روش دوم)‬
‫‪151‬‬ ‫‪ - 4-4-4‬دوخت یقه‬
‫‪151‬‬ ‫‪ - 4-4-5‬دوخت آستین با درز پشت‬
‫‪153‬‬ ‫‪ - 4-4-6‬دوخت دامن‬
‫‪155‬‬ ‫‪ - 4-5‬مدل شمارة پنج‬
‫‪156‬‬ ‫‪ - 4-5-1‬مراحل دوخت مدل شمارة پنج‬
‫‪159‬‬ ‫‪ - 4-5-2‬دوخت لبة آستین‬
‫‪160‬‬ ‫‪ - 4-5-3‬دوخت شلوار‬
‫‪160‬‬ ‫‪ - 4-5-3-1‬دوخت جیب شلوار‬
‫‪162‬‬ ‫‪ - 4-5-3-2‬دوخت زیپ شلوار مردانه‬
‫‪165‬‬ ‫‪ - 4-6‬مدل شمارة شش‬
‫‪166‬‬ ‫‪ - 4-6-1‬مراحل دوخت مدل شمارة شش‬
‫‪168‬‬ ‫‪ - 4-6-2‬آستین الله‌ای‬
‫‪170‬‬ ‫‪ - 4-7‬مدل شمارة هفت‬
‫‪171‬‬ ‫‪ - 4-7-1‬مراحل دوخت مدل شمارة هفت‬
‫‪175‬‬ ‫‪ - 4-7-2‬دوخت کش در لبة آستین‬
‫‪176‬‬ ‫‪ - 4-7-2-1‬دوخت مچ با مغزی‬
‫‪179‬‬ ‫‪ - 4-8‬مدل شمارة هشت‬
‫‪180‬‬ ‫‪ - 4-8-1‬مراحل دوخت مدل شمارة هشت‬
‫‪181‬‬ ‫‪ - 4-8-2‬سجاف مخفی جدا‬
‫‪184‬‬ ‫‪ - 4-9‬مدل شمارة نه‬
‫‪185‬‬ ‫‪ - 4-9-1‬مراحل دوخت مدل شمارة نه‬
‫‪185‬‬ ‫‪ - 4-9-2‬دوخت جیب فیلتابی یک طرفه (روش اول)‬
‫‪190‬‬ ‫‪ - 4-9-2-1‬دوخت جیب فیلتابی دو طرفه‬
‫‪194‬‬ ‫‪ - 4-9-2-2‬دوخت جیب فیلتابی دو طرفه با در جیب‬
‫‪195‬‬ ‫‪ - 4-9-3‬دوخت برش‌ها و یقه‬
‫‪196‬‬ ‫‪ - 4-9-4‬دوخت آستین‬
‫‪196‬‬ ‫‪ - 4-9-5‬مکان جا دکمه‬
‫‪196‬‬ ‫‪ - 4-9-6‬چاک پشت کت یا پایین دامن‬
‫‪197‬‬ ‫‪ - 4-9-6-1‬چاک همراه با پیلی‬
‫‪199‬‬ ‫پرسش پایان فصل‬
‫‪200‬‬ ‫فهرست منابع و مآخذ‬
‫خیاطی هنری است که شاید به اندازه طول عمر انسان قدمت داشته باشد‪ .‬از همان زمان که بشر نیاز به پوشش را در‬
‫خود احساس کرد‪ ،‬این هنر بوجود آمد‪ .‬بعدها به موازات پیشرفت زندگانی بشر‪ ،‬خیاطی نیز پیشرفت کرد و کم‌کم‬
‫دامنۀ آن‪ ،‬هنرهای دیگری از قبیل دکوراسیون‪ ،‬تئاتر‪ ،‬سینما و‪ ...‬را نیز در برگرفت‪ .‬باالخره می‌توان گفت مهارت‬
‫در هنر خیاطی تحسین برانگیز است‪.‬‬
‫در دنیای امروز نقش لباس در زیبایی فرد و تأثیر آن در شخصیت و برازندگی و نشان دادن فرهنگ‪ ،‬سنت‪ ،‬آداب‬
‫و رسوم‪ ،‬ملّیت و مذهب اهمیت بیشتری پیدا کرده و از تأثیر دنیای مد هم بی بهره نمانده است‪.‬‬
‫با هنر خیاطی‪ ،‬نه تنها نیازهای روزمره خانواده تأمین می‌شود بلکه صرفه‌جویی اقتصادی قابل توجهی نیز حاصل‬
‫خواهد شد‪ .‬همانطور که یکی از مهمترین قسمت‌های تهیه یک لباس‪ ،‬رسم صحیح الگو است‪ ،‬استفاده از روش‬
‫صحیح دوخت نیز به همان اندازه اهمیت دارد‪.‬‬
‫در این کتاب سعی شده تکنیک‌های صحیح دوخت هر نوع آستین و یقه‪ ،‬پیراهن و مانتو آموزش داده شود‪.‬‬
‫کتاب حاضر شامل چهار فصل به شرح زیر است‪:‬‬
‫در فصل اول‪ ،‬چگونگی دوخت دو نوع پیراهن به همراه طریقه دوخت زیپ و سجاف کردن و اپل‌گذاری بیان‬
‫شده است‪.‬‬
‫در فصل دوم‪ ،‬دوخت آستین‌های جدا همراه با چند روش دوخت سجاف شکاف مچ‪ ،‬دوخت مچ‪ ،‬تهیه اپل‬
‫و اپل‌گذاری مناسب برای چند مدل آستین چین‌دار‪ ،‬همچنین طریقه دوخت آستین سر خود و اپل‌گذاری آنها‬
‫آموزش داده شده است‪.‬‬
‫در فصل سوم‪ ،‬چگونگی برش و الیی‌گذاری و دوخت یقه‌های برگردان و هفت مانند‪ :‬یقه‌های شکاری‪ ،‬ایستاده‪،‬‬
‫آرشال‪ ،‬انگلیسی و غیره‪ .‬همچنین دوخت سجاف‌های جدا و سرخود در یقه‌های مذکور و طریقه دوخت جا دکمه‬
‫بیان شده است‪.‬‬
‫در فصل چهارم‪ ،‬دوخت چند مدل پیراهن‪ ،‬مانتو‪ ،‬بلوز‪ ،‬شلوار‪ ،‬کت و دامن با نکاتی مانند دوخت سجاف یقه‪،‬‬
‫چین درپیلی‪ ،‬پیلی در پنس‪ ،‬بندینک‪ ،‬گوشه‌ دوزی‌ها‪ ،‬آستین الله‌ای‪ ،‬جیب فیلتابی‪ ،‬جیب و زیپ شلوار به روش‬
‫مردانه و غیره تدریس شده است‪.‬‬

‫‪9‬‬
 ‫در این کتاب تمام تکنیک‌های دوخت به روش تک دوزی و گام‌ به گام آموزش داده شده است‪.‬‬
‫از هنرآموزان محترم تقاضا می‌شود نکاتی را که در قسمت‌های مختلف درسی بیان شده به هنرجویان تدریس‬
‫نمایند و دقت نمایید تا هنرجویان عم ً‬
‫ال آن را تجربه کنند‪.‬‬
‫‪ -1‬سعی‌شود در شروع سال تحصیلی‪ ،‬هنرجویان ضمن مرور کوتاه بر درس الگو و دوخت «‪ »1‬پاترون پیراهن را نیز‬
‫بدوزند‪ ،‬تا بتوانند پاترون انواع آستین‌ها را مطابق فصل مربوطه که تدریس می‌شود به پیراهن وصل نمایند‪.‬‬
‫‪ -2‬تمامی پاترون‌های آستین و یقه در اندازۀ سایز فردی هنرجویان دوخته و پرو شود‪.‬‬
‫‪ -3‬الزم به تذکر است در دوخت لباس‌ها از پارچه‌های خاص مانند پارچه‌های حریر‪ ،‬تور‪ ،‬پارچه‌های کشی و‬
‫مخمل و غیره خودداری شود‪ ،‬پارچه‌هایی با ضخامت متوسط مناسب است‪.‬‬
‫‪ -4‬در نیمه دوم سال تحصیلی‪ ،‬هنرجویان به صورت گروهی پاترون لباس‌های ارائه شده در فصل چهارم را بدوزند‪.‬‬
‫‪ -5‬در طول سال تحصیلی هر کدام از هنرجویان با توجه به محتوای کتاب الگو و دوخت «‪ »2‬به اندازۀ سایز فردی عالوه‬
‫بر پاترون های دوخته شده در فصل یک تا چهار یک مدل کت و دامن پیراهن و مانتو شلوار را با پارچۀ مناسب بدوزند‪.‬‬
‫در موقع دوخت هر کدام از مدل ها به نکات و ترتیبی که در کتاب دوخت ذکر شده توجه داشته باشند‪.‬‬
‫ضمن تشکر از تمام افرادی که در این خصوص همکاری نموده‌اند‪ ،‬از شما هنرآموزان گرامی درخواست می‌شود‬
‫جهت غنی‌تر شدن مطالب کتاب موجود نقطه نظرات اصالحی خود را به دفتر تألیف و برنامه درسی ارائه نمایید‪.‬‬

‫‪10‬‬
‫دوخت لباس نیز با پیشرفت علوم و فنون و تکنیک همگام شده و روش‌های جدیدی را در دوخت به وجود آورده‬
‫است‪ .‬در دوخت یک لباس‪ ،‬عواملی مانند جنس پارچه‪ ،‬رنگ‪ ،‬طرح و الگو تأثیرگذار است‪ .‬هنرجویان عزیز باید‬
‫قبل از خرید پارچه به مدل لباسی که می‌خواهید بدوزید توجه داشته باشید و نسبت به مدل لباس‪ ،‬سن و موقعیت‬
‫مکانی که می‌خواهید لباس را بپوشید پارچۀ مناسب و همچنین وسایلی مانند زیپ‪ ،‬دکمه‪ ،‬الیی چسب‪ ،‬نخ قرقره‬
‫مناسب آن را نیز تهیه کنید و با رعایت نکات دوخت می‌توانید صاحب لباسی زیبا شوید‪.‬‬
‫هنرجویان عزیز در موقع دوخت‪ ،‬باید نکات ذیل را مد نظر داشته باشید‪:‬‬
‫‪ -1‬قبل از دوخت پاترون‌ها‪ ،‬از صحیح بودن الگو اطمینان حاصل کنید‪.‬‬
‫‪ -2‬برای پاترون از پارچه‌های ارزان قیمت و مناسب مانند چلوار با رنگ روشن انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪ -3‬به مراحل دوختی که در کتاب ذکر شده توجه نموده و مراحل را به ترتیبی که بیان شده‪ ،‬انجام دهید تا در پایان‬
‫دوختی زیبا و جالب داشته باشید‪.‬‬
‫‪ -4‬قبل از دوخت لباس‌های اصلی‪ ،‬سعی کنید حتماً پاترون لباس را تهیه کرده تا از صحیح بودن الگوی خود‬
‫مطمئن شوید‪.‬‬
‫‪ -5‬از راهنمایی هنر آموزان خود کمال استفاده را برده تا به تجربیات خود در دوخت انواع لباس بیفزایید‪.‬‬
‫‪ -6‬در مصرف کاغذ الگو و پارچه در موقع رسم الگو و برش پارچه نهایت صرفه‌جویی را نمایید‪ .‬به خاطر داشته باشید‬
‫خیاط ماهر کسی است که از کمترین متراژ پارچه بهترین بهره‌وری را داشته باشد‪.‬‬

‫مهارت دوخت کامل انواع مدل دامن‪ ،‬شلوار‪ ،‬پیراهن و مانتو همراه با انواع یقه‬ ‫هـدف کلی‪:‬‬
‫و آستین های مختلف‬

‫‪11‬‬
 ‫هدف‌های رفتاری‬
‫در پایان این فصل از هنرجو انتظار می‌رود بتواند‪:‬‬

‫نکات مهم در دوخت پیراهن یکسره را بیان کند‪.‬‬ ‫‪ 1‬‬

‫الگوی اپل معمولی را رسم کند‪.‬‬ ‫‪ 2‬‬
‫اپل معمولی را برای پیراهن آماده کند‪.‬‬ ‫ ‬ ‫‪3‬‬
‫زیپ مخفی را در خط مرکزی پشت بدوزد‪.‬‬ ‫ ‪4‬‬
‫دوخت سجاف یکسرۀ حلقه گردن و آستین را انجام دهد‪.‬‬ ‫ ‪5‬‬
‫نکات ایمنی را در کارگاه دوخت به طور کامل رعایت کند‪.‬‬ ‫ ‪6‬‬
 ‫پیراهن یکسره‬

‫تصویر ‪1-2‬‬ ‫تصویر ‪1-1‬‬

‫‪13‬‬
 ‫‪-1-1‬پیراهن یکسره‌‬

‫در زیبایی پیراهن یکسره‪ ،‬دوخت صحیح درزهای‬

‫پهلو‪ ،‬پنس‌ها و برش‌های عمودی و زیپ‪ ،‬نقش‬
‫به سزایی دارد‪.‬‬
‫در صورتی که پیراهن نیاز به اپل داشته باشد می‌توان‬
‫آن را از چند الیه پشم شیشه درست کرد و یا آن را‬
‫به صورت آماده خریداری نمود‪.‬‬

‫‪ -1-1-1‬اپل معمولی‬
‫اپل در لباس‌های ضخیم (کت و پالتو) و لباس‌های‬
‫نازک (بلوز و پیراهن) کاربرد دارد‪ .‬در ضمن ضخامت‬
‫و ظرافت آن به جنس پارچه و مدل آن بستگی دارد‪.‬‬
‫در سرشانه‌هایی که اپل به آن وصل می‌شود از شیب‬
‫سرشانه کم شده تا فضایی برای محل اپل در الگو‬
‫ایجاد شود‪.‬تصویر (‪)1-3‬‬
‫معموالً کاربرد اپل برای شانه‌های نامساوی‪ ،‬باریک‬
‫و افتاده است به عنوان مثال برای رفع افتادگی شانه‪،‬‬
‫می‌توان از الیه‌های بیشتری در اپل استفاده کرد‪.‬‬

‫تصویر ‪1-3‬‬

‫در صورت وجود گودی بین سینه و سرشانه می‌توان اپل را در قسمت جلو به صورت مربع تهیه کرد‪ .‬اپل های آماده مسطح که به صورت‬
‫چهار گوش در اندازة ‪ 20×‍20‬سانتی متر در بازار موجود است و در دوخت صنعتی و کت و مانتو های آستر دار استفاده می شود‪.‬‬

‫‪14‬‬
 ‫‪ -1-1-2‬طریقه دوخت اِ ُپل معمولی‬
‫شکل ‪1-1‬‬ ‫‪ -1‬الگوی جلو و پشت را از محل خط سرشانه مماس‬
‫هم قرار دهید‪.‬‬
‫‪ -2‬از گوشه سرشانه در محل حلقۀ گردن به اندازۀ‬
‫«‪ 2/5‬سانتی‌متر» روی خط سرشانه عالمت بزنید تا‬
‫نقطۀ ‪ A‬بدست آید از این نقطه خطی منحنی به نقاط‬
‫موازنۀ جلو و پشت رسم کرده و به فاصلۀ «‪ 4‬سانتی‌متر»‬
‫هاللی کوچک‌تر روی هالل قبلی رسم کنید‪.‬‬
‫‪A‬‬ ‫قطعۀ بزرگ‌تر را شماره «‪ »1‬و قطعۀ کوچک‌تر را‬
‫شماره «‪ »2‬بنامید‪ .‬شکل (‪)1-1‬‬

‫‪ -3‬هر یک از قطعات شماره «‪ 1‬و ‪ »2‬را یک بار از‬

‫پارچۀ آهاردار برش بزنید‪.‬‬
‫‪ -4‬قطعۀ شماره «‪ »2‬را سه بار از پشم شیشه که به ترتیب‬
‫«‪ 1-2‬سانتی‌متر» کوچک‌تر می‌شوند برش بزنید‪ .‬تعداد‬
‫الیه‌ها بستگی به ضخامت اپل مورد نظر دارد‪.‬‬
‫‪ -5‬الیه‌های پشم شیشه را به گونه‌ای روی هم قرار‬
‫دهید که لبه‌های صاف آنها بر یکدیگر منطبق شوند‪.‬‬
‫سپس قطعه پارچۀ شماره «‪ »1‬را در زیر قطعات پشم‬
‫شیشه قرار داده و قطعه پارچۀ شماره «‪ »2‬را بر روی‬
‫ـــ الیی‌ها را مطابق شکل مشخص‬ ‫آنها بگذارید و ‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫کرده و آنها را به هم وصل کنید‪ .‬شکل (‪)1-2‬‬
‫شکل ‪1-2‬‬

‫‪15‬‬
 ‫‪ -6‬برای حالت دادن اپل مطابق شکل (‪ )1-3‬قطعه‬
‫بزرگ‌تر را رو و قطعه کوچک‌تر را زیر قرار داده‬
‫و ضمن منطبق کردن لبه‌های خارجی اپل‪ ،‬الیه‌ها را‬
‫با کوک به هم وصل کنید‪.‬سپس توسط اتوی بخار‬
‫روی بالشتک آن را حالت دهید‪.‬‬

‫ ‪  - 1-1-3‬وصل اپل‬

‫‪ -1‬برای روکش کردن اپل از اریپ پارچه رویه یا‬
‫شکل ‪1-3‬‬
‫آستری هم رنگ لباس استفاده کنید‪.‬‬
‫شکل (‪)1-4‬‬

‫‪ -2‬برای تعیین کردن محل اپل و خوش فرم ایستادن‬

‫دوالی بسته‬
‫آن‪ ،‬لباس را پوشیده و اپل را به گونه‌ای در محل‬
‫سرشانه قرار دهید تا لبۀ منحنی آن «‪ 1‬سانتی‌متر»‬

‫شکل ‪1-4‬‬
‫خارج از درز حلقه آستین قرار گیرد‪.‬‬

‫‪ -3‬خط مرکزی اپل را به درز سرشانه بخیه کنید‪.‬‬

‫شکل (‪)1-5‬‬

‫شکل ‪1-5‬‬

‫‪16‬‬
 ‫پیراهن یکسره بدون آستین‬

‫تصویر ‪1-5‬‬ ‫تصویر ‪1-4‬‬

‫‪17‬‬
 ‫‪ -1-2‬پیراهن یکسره بدون آستین‬
‫پس از برش الگوی پیراهن‪ ،‬خطوط و نقاط موازنه را عالمت‌گذاری کنید‪.‬‬
‫درزهای پهلو‪ ،‬سرشانه را پاک دوزی کنید‪.‬‬
‫پنس‌های ناحیه کمر در جلو و پشت را بدوزید سپس آنها را به طرف خط مرکزی جلو و پشت خوابانده و با‬
‫گذاشتن قطعه‌ای کاغذ ضخیم زیر پنس‪ ،‬آنها را اتو کنید‪( .‬شکل ‪)1-6‬‬

‫شکل ‪1-6‬‬ ‫شکل ‪1-7‬‬

‫توجه‪:‬‬
‫چنانچه پنس دارای عمق زیادی باشد‪ ،‬می‌توان وسط آن را از پایین به باال چیده و اضافه درز را کم کرد‪.‬‬
‫شکل (‪)1-7‬‬

‫‪18‬‬
 ‫خط باسن‬ ‫پشت لباس‬
‫‪4-5 cm‬‬

‫شکل ‪1-8‬‬ ‫شکل ‪1-9‬‬

‫سپس درز را باز کرده و اتو کنید‪ .‬شکل (‪)1-8‬‬

‫درز خط مرکزی پشت را از «‪ 4 -  5‬سانتی‌متر» باالتر از خط باسن تا لبۀ دامن به هم سنجاق کرده و پس از کوک‬
‫زدن‪ ،‬چرخ کنید ابتدا و انتهای درز را با چند بخیه محکم کنید‪.‬‬
‫ادامه درز را تا محل پشت یقه موقتاً با بخیۀ درشت بدوزید‪.‬‬
‫روی خط مرکزی پشت در محل گودی کمر مطابق شکل چرت زده و پس از باز کردن درز آن را اتو کنید‪.‬‬
‫شکل (‪)1-9‬‬

‫‪19‬‬
 ‫‪ -1-2-1‬روش دوخت زیپ در خط مرکزی پشت‬

‫زیپ پیراهن به روش‌های یک‌طرفه‪ ،‬دو طرفه یا مخفی دوخته می‌شود‪.‬‬

‫توجه‪:‬‬
‫زیپ در پیراهن به غیر از درز مرکزی پشت‪ ،‬در درز مرکزی جلو یا پهلو می تواند دوخته شود‪.‬‬

‫‪ -1-2-2‬دوخت زیپ به روش مخفی‬

‫در دوخت زیپ به روش مخفی‪ ،‬زیپ بسته داخل‬
‫درز لباس قرار گرفته و دوخته می‌شود‪.‬‬
‫زیپ بسته را در محلی که قب ً‬
‫ال بخیه درشت زده‌اید‬
‫قرار داده به طوری که انتهای زیپ «‪ 2-3‬سانتی‌متر»‬
‫پایین‌تر از چاک قرار گیرد‪.‬‬
‫نوار زیپ را با پایۀ زیپ دوزی از باال به پایین فقط‬
‫روی درز شکاف بدوزید‪ ،‬دقت کنید که لباس به زیر‬
‫درز نرود طرف دیگر را نیز به همین روش بدوزید‪.‬‬
‫شکل های (‪ 1-10‬و ‪)1-11‬‬

‫شکل ‪1-11‬‬ ‫شکل ‪1-10‬‬

‫‪20‬‬
 ‫سپس دوخت بخیه درشت و لبه را باز کنید‪.‬‬
‫(شکل ‪)1-12‬‬
‫سپس کناره‌های دندانۀ زیپ مخفی را باز کرده با‬
‫پایۀ زیپ دوزی فقط به اضافۀ درز لباس از باال به‬
‫طرف پایین تا انتهای چاک بدوزید و انتهای دوخت‬
‫را محکم کنید‪ .‬شکل (‪)1-13‬‬
‫سمت دیگر زیپ را نیز به همین روش بدوزید‪.‬‬
‫شکل (‪)1-14‬‬

‫شکل ‪1-12‬‬
‫این قسمت قب ً‬
‫ال دوخته می شود‪.‬‬

‫شکل ‪1-13‬‬ ‫شکل ‪1-14‬‬

‫‪21‬‬
 ‫‪ -1-2-3‬دوخت زیپ مخفی (روش اول)‬
‫در این روش درز خط مرکزی پشت دوخته نمی شود‪.‬‬
‫طرفین درز خط مرکزی پشت را به سمت پشت پارچه‬
‫تا مکان زیپ تازده و اتو کنید‪ .‬شکل (‪)1-15‬‬
‫زیپ را باز کرده یک طرف نوار زیپ را از باال به‬
‫پایین به اضافه درز پشت سنجاق بزنید‪.‬‬
‫سپس کناره‌های دندانۀ زیپ مخفی را باز کرده‪ ،‬به‬
‫اضافه درز لباس تا چند سانتی‌متر باالتر از خط باسن‬
‫کوک بزنید‪ .‬شکل(‪)1-16‬‬
‫سمت دیگر زیپ را نیز به همین روش کوک بزنید‪.‬‬
‫مکان زیپ‬ ‫شکل (‪)1-17‬‬
‫دقت کنید خط گردن پشت در ناحیه خط مرکزی‬
‫پشت در امتداد یکدیگر باشد‪.‬‬

‫شکل ‪1-15‬‬

‫شکل ‪1-16‬‬ ‫شکل ‪1-17‬‬

‫‪22‬‬
 ‫ ‬
‫حال با پایۀ زیپ دوزی دو طرف زیپ را از باال به طرف پایین بدوزید‪ .‬شکل (‪)1-18‬‬
‫سپس درز مرکزی پشت را از پایین تا چند سانتی‌متر مانده به زیپ بدوزید‪.‬‬
‫(انتهای درز به علت برجستگی زیپ قابل دوخت با چرخ نمی‌باشد)‪ .‬شکل (‪)1-19‬‬
‫باقی مانده درز مرکزی پشت در انتهای زیپ را با دست بخیه ریز بزنید‪ .‬شکل (‪)1-20‬‬
‫درز را باز کرده و اتو کنید‪.‬‬

‫خط مرکزی پشت‬

‫انتهای‬
‫دوخت زیپ‬

‫شکل ‪1-18‬‬ ‫شکل ‪1-19‬‬ ‫شکل ‪1-20‬‬

‫‪23‬‬
 ‫‪ -1-2-4‬دوخت زیپ مماس‬
‫در بعضی موارد به جای دوخت زیپ مخفی از زیپ معمولی برای دوخت در خط مرکزی پشت استفاده می‌شود‪.‬‬
‫تصویر (‪)1-6‬‬
‫روش دوخت‬
‫ابتدا درز خط مرکزی پشت را از پایین تا انتهای شکاف زیپ دوخته و با چند بخیه محکم کنید‪.‬‬
‫ادامه درز در مکان شکاف را با بخیۀ درشت بدوزید سپس درز را با اتو باز کنید‪.‬‬
‫در قسمت شکاف زیپ از سمت داخل‪ ،‬زیپ را روی شکاف زیپ طوری که دندانه‌های زیپ منطبق با درز‬
‫شکاف باشد‪ ،‬قرار داده یک طرف زیپ را کوک زده و زیپ را باز کنید و قسمت کوک زده را با پایۀ زیپ همراه‬
‫با جا درز شکاف دوخته و سپس زیپ را بسته و طرف دیگر را به همین ترتیب بدوزید‪ .‬شکل(‪)1-21‬‬

‫خط باسن‬

‫شکل ‪1-21‬‬ ‫تصویر (‪)1-6‬‬

‫‪24‬‬
 ‫پس از دوخت زیپ‪ ،‬بخیۀ درشت را شکافته و روی‬
‫آن را اتو کنید‪.‬‬
‫سپس از سمت روی کار طوری لبۀ شکاف را تنظیم‬
‫کنید که دندانه‌های زیپ را بپوشاند و با نخی لطیف‬
‫روی آن را کوک بزنید‪.‬‬
‫از سمت روی کار با پایۀ زیپ دوزی کناره‌های زیپ‬
‫را چرخ کنید تا زیپ در جای خود ثابت شود‪ .‬شکل‬
‫(‪)1-22‬‬

‫شکل ‪1-22‬‬

‫‪25‬‬
 ‫دوخت زیپ تزئینی‬

‫‪ -1-2-5‬زیپ تزئینی‬
‫در برخی پیراهن‌ها زیپ به جای خط مرکزی پشت‪،‬‬
‫در خط مرکزی جلو دوخته می‌شود که می‌توان به‬
‫روش‌های زیپ مماس‪ ،‬مخفی و یا به شکل تزئینی آن‬
‫را دوخت‪ .‬تصویرهای (‪ )1-7‬و (‪ )1-8‬و (‪)1-9‬‬
‫زیپ تزئینی دارای تنوع زیادی است با دندانه‌های‬
‫درشت تر از زیپ معمولی و از جنس فلزی‪ ،‬استخوانی‬
‫و پالستیکی موجود است‪.‬‬

‫تصویر ‪1-9‬‬ ‫تصویر ‪1-8‬‬ ‫تصویر ‪1-7‬‬

‫‪26‬‬
 ‫روش دوخت‬
‫در صورتی که خط مرکزی جلو درز‌دار باشد‪ ،‬درز را از لبۀ پیراهن تا انتهای شکاف بدوزید‬
‫(‪ 4-8‬سانتی‌متر باالتر از خط باسن) و آن را چند بست محکم بزنید‪.‬‬
‫از انتهای درز به اندازۀ ‪1‬‬
‫ـــ دندانه‌های زیپ تزئینی چرت افقی بزنید‪ .‬شکل (‪)1-23‬‬
‫‪2‬‬
‫این اندازه را همراه با اضافه درز خط مرکزی جلو به طرفین باز کرده اتو کنید‪ .‬شکل (‪)1-24‬‬

‫محل چرت‬

‫خط باسن‬

‫‪1‬‬
‫ـــ دندانه های زیپ تزئینی‬
‫‪2‬‬

‫شکل ‪1-24‬‬ ‫شکل ‪1-23‬‬

‫‪27‬‬
 ‫زیپ را در محل شکاف در پشت پارچه طوری منطبق کنید که دندانه‌های زیپ‪ ،‬شکاف را بپوشاند‪.‬‬
‫نوار زیپ را همراه با جا درز کوک زده چرخ کنید تا زیپ در مکان خود ثابت شود‪ .‬شکل (‪)1-25‬‬
‫سپس کناره دندانه‌های زیپ را از رو توسط پایۀ زیپ با نخ مناسب بخیۀ تزئینی بزنید‪.‬‬
‫شکل (‪)1-26‬‬

‫شکل ‪1-26‬‬ ‫شکل ‪1-25‬‬

‫‪28‬‬
 ‫‪ -1-2-6‬دوخت زیپ تزیینی‬
‫شکل ‪1-27‬‬
‫(روش دوم)‬
‫روی پارچه‬ ‫در صورتی که خط مرکزی جلو بدون‬
‫درز باشد در محل خط مرکزی به اندازۀ‬
‫روی پارچه‬
‫طول شکاف زیپ‪ ،‬کوک راهنما بزنید‪.‬‬
‫جهت دوخت زیپ نیاز به یک سجاف در‬
‫خط مرکزی جلو داریم‪.‬‬
‫ابتدا یک نوار از پارچه رویه لباس به عرض‬
‫پشت پارچه‬
‫«‪ 5‬سانتی‌متر» و طول «‪ 3‬سانتی‌متر» بلندتر از‬
‫طول خط راهنما برش زده و اطراف آن را‬
‫پاک دوزی کنید‪.‬‬
‫روی نوار را روی پارچه قرار داده و‬
‫سنجاق بزنید به طوری که وسط نوار روی‬
‫کوک‌های راهنما قرار گیرد‪ .‬شکل(‪)1-27‬‬
‫شکل ‪1-28‬‬
‫ـــ عرض‬ ‫از پشت پارچه به اندازه ‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫دندانه های زیپ طرفین کوک راهنما را‬
‫بدوزید‪.‬‬
‫خط راهنما را چیده و (‪ 1‬سانتی‌متر) مانده‬
‫به انتهای شکاف‪ ،‬آن را به شکل اریب به‬
‫طرفین بچینید‪ .‬شکل (‪)1-28‬‬
‫سجاف را به پشت لباس برگردانید و درز‬
‫آن را به داخل برده و روی آن را کوک زده‬
‫و اتو کنید‪ .‬شکل (‪)1-29‬‬

‫شکل ‪1-29‬‬

‫‪29‬‬
 ‫زیپ را در مکان سجاف شده قرار دهید به طوری‬
‫که دندانه‌های زیپ با لبۀ شکاف مماس باشد‪.‬‬
‫نوار زیپ را در پشت پارچه همراه با درز سجاف‬
‫بدوزید‪ .‬شکل (‪)1-30‬‬

‫پشت پارچه‬

‫شکل ‪1-30‬‬

‫سپس از روی پیراهن توسط پایۀ زیپ از رو با نخ‬

‫مناسب یک طرف زیپ را بخیه تزئینی تا انتهای‬
‫شکاف بزنید‪.‬‬
‫سوزن چرخ را در پارچه نگه داشته جهت پیراهن را‬
‫چرخانده پایین زیپ و بعد طرف دیگر آن را رودوزی‬
‫کنید‪ .‬شکل (‪.)1-31‬‬

‫شکل ‪1-31‬‬

‫‪30‬‬
 ‫‪ -1-2-7‬دوخت سجاف یکسره حلقه‬
‫گردن و آستین‬
‫پس از الیه گذاری سجاف جلو و پشت‪ ،‬لبۀ خارجی‬
‫سجاف و درزهای پهلو را پاک دوزی کنید‪.‬‬
‫سجاف جلو را طوری روی باالتنه قرار دهید که‬
‫روی پیراهن و رویۀ سجاف بر هم منطبق شوند‪.‬‬
‫شکل ‪1-32‬‬ ‫پس از دوختن درز حلقه گردن و حلقه آستین جلو‬
‫اضافه درزها را کم کرده و پس از کلیپ زدن آنها را‬
‫اتو کنید‪ .‬در این مرحله درز سرشانه های جلو دوخته‬
‫نمی شود‪ .‬شکل (‪)1-32‬‬
‫سجاف را به رو برگردانید‪ .‬برای ثابت ماندن درز‬
‫سجاف آن را با نخ لطیف کوک زده و اتو کنید‪.‬‬
‫شکل (‪)1-33‬‬

‫شکل ‪1-33‬‬
‫باال تنۀ پشت را روی سطح صاف به گونه‌ای پهن‬
‫کنید تا روی پارچه به طرف باال باشد‪.‬‬
‫باال تنۀ سجاف شدۀ جلو را روی باال تنۀ پشت به‬
‫گونه‌ای منطبق کنید‪ ،‬که درزهای سرشانه و پهلوها‬
‫روی هم قرار گیرد و همچنین روی پارچه نیز به هم‬
‫باشد‪ .‬شکل (‪)1-34‬‬

‫شکل ‪1-34‬‬

‫‪31‬‬
 ‫سجاف پشت‬

‫قطعه جلو‬

‫پشت لباس‬
‫پشت پارچه‬ ‫مکان چرت زدن‬

‫شکل ‪1-36‬‬ ‫شکل ‪1-35‬‬

‫سپس سجاف دوخته شده پشت را به گونه‌ای بر روی باال تنه پشت‪ ،‬منطبق کنید که باال تنه جلو ما بین سجاف و‬
‫باال تنه پشت قرار گیرد‪.‬‬
‫قسمت‌های حلقۀ گردن‪ ،‬حلقه آستین پشت‪ ،‬سرشانه‌ها و درزهای پهلوی سجاف را بدوزید‪.‬‬
‫اضافه درزها را کم کرده و درزهای منحنی را کلیپ بزنید‪ .‬انتهای درز سجاف‪ ،‬در خط پهلوی باال تنه را چرت‬
‫زده و ادامۀ درز پهلو را از وسط باز کرده و اتو کنید‪ .‬شکل (‪)1-35‬‬
‫باال تنه را به طرف روی آن برگردانده و درزهای سجاف حلقۀ گردن و حلقۀ آستین را با نخی لطیف کوک زده‬
‫و اتو کنید‪ .‬درز خط مرکزی پشت در سجاف را تا کرده به نوار زیپ پس دوزی کنید‪ .‬شکل (‪)1-36‬‬

‫‪32‬‬
 ‫پرسش های پایان فصل تئوری‬
‫‪ -1‬در چه مواردی از اپل معمولی در پیراهن استفاده می‌شود؟‬
‫‪ -2‬چه نکاتی را باید برای دوخت پیراهن یکسره رعایت نمود؟ (ذکر ‪ 4‬مورد)‬
‫‪ -3‬الگوی اپل معمولی روی چه قسمتی از باال تنه رسم می‌شود؟‬
‫الف) از موازنه جلو تا سرشانه ب) سرشانه‌ها ‬
‫د) گزینۀ ب و ج‬ ‫ج) حلقه آستین‌ها ‬
‫‪ -4‬چگونگی قرارگیری اپل را روی لباس توضیح دهید‪.‬‬
‫‪ -5‬آخرین مرحلۀ دوخت سجاف یکسره پیراهن بدون آستین کدام یک از موارد زیر‬
‫است؟‬
‫ب) حلقه آستین ‬ ‫الف) حلقه گردن ‬
‫د) پس دوزی به نوار زیپ‬ ‫ج) سرشانه‌ها ‬

‫‪33‬‬
 ‫هدف‌های رفتاری‬
‫در پایان این فصل از هنرجو انتظار می‌رود بتواند‪:‬‬

‫دوخت سجاف شکاف و مچ آستین بلوزی را انجام دهد‪.‬‬ ‫ ‪1‬‬

‫آستین لبه تنگ (روش اول) را بدوزد‪.‬‬ ‫ ‪2‬‬
‫آستین لبه تنگ (شمشیری) را همراه با بندینک نخی بدوزد‪.‬‬ ‫ ‪3‬‬
‫دوخت آستین لبه چین‌دار را همراه با سجاف یکسره و مچ انجام دهد‪.‬‬ ‫ ‪4‬‬
‫آستین کلوش را بدوزد‪.‬‬ ‫‪ 5‬‬
‫انواع آستین کاپ چین‌دار را بدوزد‪.‬‬ ‫‪ 6‬‬
‫دوخت اپل کم چین و پر چین آستین را انجام دهد‪.‬‬ ‫‪ 7‬‬
‫آستین پفی را بدوزد‪.‬‬ ‫‪ 8‬‬
‫آستین کیمونوی بدون پنس را بدوزد‪.‬‬ ‫ ‪9‬‬
‫دوخت آستین کیمونو با برش حلقه آستین را انجام دهد‪.‬‬ ‫‪ 10‬‬
‫آستین رگالن کم عمق و عمیق را بدوزد‪.‬‬ ‫‪ 11‬‬
‫دوخت و وصل آستین رگالن را انجام دهد‪.‬‬ ‫‪1 2‬‬
‫در تنظیم چین‌های آستین و وصل آنها به باال تنه‪ ،‬دقت و ظرافت الزم را مبذول دارد‪.‬‬ ‫‪1 3‬‬
‫دوخت سجاف شکاف مچ مردانه را انجام دهد‪.‬‬ ‫‪ 14‬‬
 ‫‪ - 2-1‬آستین بلوزی‬
‫پس از برش و عالمت‌گذاری خطوط و نقاط موازنه‬
‫آستین درزهای آن را پاک دوزی کنید‪.‬‬
‫برای دوخت سجاف شکاف مچ مراحل زیر را انجام‬
‫دهید‪:‬‬
‫‪ -1‬خط شکاف مچ را قیچی کرده و انتهای آن را به‬
‫اندازۀ «‪ 1‬سانتی‌متر» در انتهای شکاف به صورت اریب‬
‫به طرفین چرت بزنید‪ .‬شکل (‪)2-1‬‬
‫‪ -2‬لبۀ شکاف پشت آستین‪ ،‬از محل چرت را دوبار‬
‫تا زده و مطابق شکل چرخ‌کاری کنید‪ .‬شکل (‪)2-2‬‬

‫تصویر ‪2-10‬‬

‫پاکدوزی‬

‫پاکدوزی‬

‫چرت‬

‫شکل ‪2-1‬‬ ‫شکل ‪2-2‬‬

‫‪35‬‬
 ‫‪ -3‬نواری به اندازه طول شکاف به اضافه «‪ 3‬سانتی‌متر»‬
‫با در نظر گرفتن جا درز و به پهنای «‪ 5-6‬سانتی‌متر»‬
‫از پارچه ببرید‪.‬‬
‫پهنای سجاف را از طرف روی پارچه از وسط تا زده‬
‫سپس به اندازه «‪ 3‬سانتی‌متر» از لبۀ باز سجاف به طرف‬
‫پایین‪ ،‬اندازه بزنید حال این اندازه و عرض تا شدۀ پایین‬
‫سجاف را دوخته و جا درز را «‪ 0/5‬سانتی‌متر»کم کنید‪.‬‬
‫‪-4‬گوشه‌های درز را قیچی کرده و زاویۀ درز را به‬
‫شکل اریب چرت بزنید‪ .‬شکل (‪)2-3‬‬

‫‪3 cm‬‬

‫)ب(‬ ‫)الف(‬

‫شکل ‪2-3‬‬

‫‪36‬‬
 ‫‪ -5‬سجاف را به رو برگردانید و لبۀ تاشده آن را به‬
‫اندازۀ طول شکاف چرخ کنید‪( .‬باالی سجاف در‬
‫مرحلۀ بعد چرخ‌کاری می‌شود)‪ .‬شکل (‪)2-4‬‬

‫شکل ‪2-4‬‬

‫‪ -6‬سجاف را به روی لبۀ شکاف جلو آستین قرار‬

‫داده و لبۀ زیری سجاف را به لبۀ شکاف بدوزید‪.‬‬
‫شکل(‪)2-5‬‬

‫شکل ‪2-5‬‬

‫‪37‬‬
 ‫‪ -7‬لبۀ روی سجاف را به روی درز تا زده و کوک‬
‫بزنید‪ .‬شکل (‪)2-6‬‬

‫شکل ‪2-6‬‬
‫‪ -8‬سجاف را به روی شکاف اتو زده و کناره‌های‬
‫سجاف را از طرف رو بخیه تزیینی بزنید‪.‬‬
‫شکل‌های (‪ 2-7‬و ‪)2-8‬‬

‫شکل ‪2-7‬‬

‫شکل ‪2-8‬‬
‫‪38‬‬
 ‫‪ - 2-1-1‬دوخت مچ‬
‫خط تا‬ ‫«‪1‬‬
‫ـــ عرض مچ» را الیی بچسبانید‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫‪ -1‬از طرفین طول مچ «‪ 1‬سانتی‌متر» اندازۀ جا درز را‬
‫به طرف داخل اتو کنید‪ .‬شکل (‪)2-9‬‬

‫شکل ‪2-9‬‬

‫‪ -2‬درز زیر آستین را دوخته و آن را اتو کنید‪.‬‬

‫روی پارچه‬
‫‪ -3‬لبۀ آستین را دو ردیف با بخیۀ درشت با فاصلۀ‬
‫«‪ 0/25‬سانتی‌متر» از طرفین خط راهنما چرخ کنید‪.‬‬
‫لبۀ آستین را چین کش کرده تا به اندازۀ مچ بدون جا‬
‫درز درآید‪.‬‬
‫چین‌ها را مرتب کنید در نظر داشته باشید که در طرفین‬
‫شکاف مچ‪ ،‬چین کمتری نسبت به روی دست ایجاد‬
‫شود‪ .‬شکل (‪)2-10‬‬

‫شکل ‪2-10‬‬

‫پشت پارچه‬ ‫‪ -4‬لبۀ رویی مچ قسمتی که الیی چسب ندارد را‬

‫روی خط راهنمای لبۀ آستین قرار دهید‪ .‬درز مچ را به‬
‫اندازۀ «‪ 1‬سانتی‌متر» خارج از لبه‌های سجاف قرار داده‬
‫و آن را سنجاق بزنید‪.‬‬
‫هنگام کوک زدن مچ به لبۀ آستین الزم است ابتدا و‬
‫انتهای مچ را بست محکم بزنید‪ ،‬تا موقع چرخ کردن‬
‫لبۀ مچ با لبۀ سجاف در امتداد یکدیگر قرار گرفته و‬
‫سپس درز را چرخ‌کاری کنید‪ .‬شکل (‪)2-11‬‬

‫شکل ‪2-11‬‬
‫‪39‬‬
 ‫‪ -5‬مچ را از خط تا‪ ،‬به طرف پشت برگردانید سپس‬
‫دو سر لبۀ مچ را بدوزید‪.‬‬
‫مطابق شکل درز مچ را «‪ 0/5‬سانتی‌متر» کم کرده و‬
‫زاویه‌های آن را سه گوش بچینید‪ .‬شکل(‪)2-12‬‬
‫‪ -6‬مچ را به طرف رو برگردانید و لبۀ آزاد آن را به‬
‫روی بخیه‌ها قرار داده و سنجاق بزنید‪ .‬شکل (‪)2-13‬‬

‫ ‬
‫شکل ‪2-12‬‬
‫توجه‪:‬‬
‫بهتر است در موقع وصل مچ به آستین در‬
‫نزدیکی خط مرکزی آستین کمی مچ را‬
‫خورد دهید این کار باعث می‌شود تا در‬
‫انتهای دوخت اضافه نیاید و لبۀ مچ به رو‬
‫کشیده نشود‪.‬‬

‫‪ -7‬در این مرحله لبۀ مچ را پس دوزی کنید‪.‬‬

‫‪ -8‬مطابق شکل جا دکمه را در قسمت روی مچ و‬
‫شکل ‪2-13‬‬ ‫دکمه را در قسمت زیر آن بدوزید‪ .‬شکل (‪)2-14‬‬

‫توجه‪:‬‬
‫در صورتی که مچ را از قسمت پشت‬
‫پارچه‪ ،‬به لبۀ آستین دوخته‌اید می‌توانید‬
‫دور مچ را از رو چرخ‌کاری کنید‪.‬‬

‫شکل ‪2-14‬‬

‫‪40‬‬
 ‫‪-2-2‬آستین لبه تنگ (روش اول)‬
‫پس از برش و عالمت گذاری خطوط و نقاط موازنه‪ ،‬مراحل دوخت آستین را به ترتیب زیر انجام دهید‪.‬‬
‫‪ -1‬درز زیر آستین و لبه آستین را پاک دوزی کنید‪ .‬سپس آن را با سنجاق به صورت افقی و با فاصله کم به هم‬
‫وصل کرده و درز را چرخ کنید‪ .‬شکل (‪)2-15‬‬
‫‪ -2‬درز دوخته شده را باز کرده و اتو بزنید‪.‬‬
‫‪ -3‬لبۀ آستین به روش‌های مختلفی دوخته می‌شود‪ :‬شکل (‪)2-16‬‬

‫شکل ‪2-15‬‬
‫توسط ماشین دوخت‬
‫با دست به صورت زیگزاگ یا پس دوز‬
‫به وسیلۀ الیی چسب دو طرفه (زانفیکس)‬
‫تصویر ‪2-11‬‬ ‫‪ -4‬لبۀ آستین را اتو کرده و آن را به باال تنه وصل کنید‪.‬‬

‫شکل ‪2-16‬‬

‫‪41‬‬
 ‫‪ -2-3‬آستین لبه تنگ (روش دوم)‬
‫(شمشیری)‬
‫معموالً در آستین‌های شمشیری که لبة آستین تنگ‬
‫است از سجاف استفاده می‌شود‪.‬‬

‫تصویر ‪2-12‬‬

‫‪ -3‬لبۀ آستین از خط جا درز را به طرف روی لباس‬ ‫‪ -1‬از لبة آستین بعد از خط جا درز «‪ 5‬سانتی‌متر»‬
‫تا کرده طرفین درز شکاف را بدوزید‪ .‬و گوشۀ درز‬ ‫برای شکاف لبة آستین عالمت بزنید‪( .‬شکل ‪)2-17‬‬
‫را کلیپ بزنید‪ .‬شکل (‪)2-18‬‬ ‫‪ -2‬درز آستین را پاک دوزی کرده از باال تا محل‬
‫شکاف دوخته و آن را باز کرده و اتو کنید‪.‬‬

‫‪ 5‬سانتی متر‬

‫شکل ‪2-18‬‬ ‫شکل ‪2-17‬‬

‫‪42‬‬
 ‫‪ -4‬لبۀ آستین را به رو برگردانید و آن را تودوزی‬
‫کنید‪ .‬شکل (‪)2-19‬‬

‫شکل ‪2-19‬‬
‫‪ -5‬در لبه‌ شکاف جلو آستین یک بندینک بدوزید و‬
‫به لبۀ شکاف پشت آستین دکمه بدوزید‪.‬‬
‫شکل (‪)2-20‬‬

‫شکل ‪2-20‬‬
‫‪ - 2-3-1‬طریقه دوخت بندینک نخی‬
‫‪ -1‬جای بندینک را روی لبۀ شکاف آستین عالمت‬
‫بزنید‪.‬‬
‫‪ -2‬نخ را ‪ 4‬ال کنید (می‌توان از نخ عمامه ‪ 2‬ال استفاده‬
‫کرد) در محل عالمت‪ ،‬نخ را به شکل حلقه محکم‬
‫کنید‪.‬‬
‫‪ -3‬آن گاه روی حلقه ایجاد شده دوخت دندان موشی‬
‫به هم چسبیده انجام دهید‪ .‬شکل (‪)2-21‬‬

‫شکل ‪2-21‬‬

‫‪43‬‬
 ‫ ‪ -2-4‬آستین با چین در لبۀ مچ‬
‫پس از برش و عالمت گذاری خطوط و نقاط موازنه‬
‫آستین و پاک دوزی درز دو طرف آستین‪ ،‬برای‬
‫دوخت سجاف شکاف مچ مراحل زیر را انجام دهید‪.‬‬

‫سجاف یکسره‬
‫‪ -1‬خط شکاف مچ را بچینید‪.‬‬
‫‪ -2‬نواری از اریب پارچه به طول دو برابر بلندی‬
‫شکاف مچ به اضافه جا درز آن و عرض «‪3-4‬سانتی‌متر»‬
‫آماده کنید‪.‬‬
‫‪ -3‬دو طرف طول نوار را به اندازۀ «‪0/75-1‬سانتی‌متر»‬
‫با اتو تا بیندازید‪ .‬شکل (‪)2-22‬‬
‫‪ -4‬روی نوار آماده شده را به روی پارچه آستین در‬
‫محل شکاف قرار داده و مانند شکل طول شکاف را‬
‫به سجاف سنجاق کرده و چرخ کنید‪.‬‬
‫هنگام دوخت باید نوار در زیر کار و شکاف روی‬

‫تصویر ‪2-13‬‬
‫کار قرار گیرد تا اطمینان حاصل شود که انتهای‬
‫شکاف دوخته شده است‪ .‬الزم به ذکر است موقع‬
‫دوخت‪ ،‬جای درز رأس شکاف به خودی خود کمتر‬
‫می‌شود‪ .‬شکل (‪)2-23‬‬

‫راس شکاف‬

‫شکل ‪2-22‬‬ ‫شکل ‪2-23‬‬

‫‪44‬‬
‫شکل ‪2-24‬‬
‫‪ -5‬درز را به طرف نوار‪ ،‬اتو کنید‪.‬‬
‫‪ -6‬لبۀ دیگر نوار را به سمت پشت پارچه برگردانده و‬
‫روی بخیه‌های درز قرار دهید سپس کوک زده و آن‬
‫را پس دوزی کنید‪ .‬شکل (‪)2-24‬‬

‫شکل ‪2-25‬‬
‫توجه‪:‬‬
‫اریب‬ ‫اگر نوار را به زیر شکاف دوخته‌اید‪ ،‬لبۀ‬
‫چرخ شود‬
‫دیگر نوار را روی آستین برگردانده و روی‬
‫آن را چرخ کنید‪.‬‬

‫‪ -7‬دو سر نوار را روی هم قرار داده و شکاف را‬

‫اتو کنید انتهای شکاف را روی نوار به صورت اریب‬
‫چرخ کنید‪ .‬شکل (‪)2-25‬‬
‫‪ -8‬لبۀ سجافی که نزدیک به خط مرکزی آستین‬
‫است و رو قرار می‌گیرد را مطابق شکل به زیر تا بزنید‪.‬‬
‫شکل (‪)2-26‬‬

‫به زیر تا شود‬

‫نوع دیگری از مچ‬
‫شکل ‪2-26‬‬

‫توجه‪:‬‬
‫در رأس شکاف روی آستین‪ ،‬کمی چین خوردگی‬
‫ایجاد می‌شود بهتر است آن را به شکل پنس‪ ،‬اتو‬
‫کرده تا لبۀ آن در امتداد شکاف قرار گیرد‪.‬‬

‫تصویر ‪2-14‬‬

‫‪45‬‬
 ‫‪ -  2-4-1‬دوخت مچ (نوع دوم)‬
‫پس از دوخت سجاف شکاف مچ‪ ،‬به ‪1‬‬
‫ـــ طول مچ‬
‫‪2‬‬
‫الیی بچسبانید‪ .‬شکل (‪)2-27‬‬

‫لبۀ آستین را با دو ردیف بخیۀ درشت چرخ کنید‬

‫و نخ‌ها را با هم کشیده تا پایین آستین چین بخورد و‬
‫به اندازۀ مچ به غیر از قسمت روی هم گرد در آید‪.‬‬
‫چین‌ها را مرتب کنید‪ .‬شکل (‪)2-28‬‬

‫به جای چین می‌توانید پیلی بدهید‪ .‬بدین ترتیب که‬

‫دو پیلی در قسمت جلوی آستین نزدیک به شکاف‬
‫و یک پیلی در قسمت پشت آستین‪ ،‬نزدیک شکاف‬
‫درست کنید‪ .‬شکل (‪)2-29‬‬

‫شکل ‪2-27‬‬ ‫شکل ‪2-28‬‬ ‫شکل ‪2-29‬‬

‫‪46‬‬
 ‫لبۀ رویۀ مچ را دوالی مچ به پایین آستین بدوزید به‬
‫طوری که روی دو الیه بر هم منطبق باشد و روی هم‬
‫گرد در قسمت پشت آستین قرار گیرد‪.‬‬
‫شکل (‪)2-30‬‬

‫شکل ‪2-30‬‬

‫مچ را از پشت تا زده و دو سر آن و باالی قسمت‬

‫روی هم گرد را تا لبۀ سجاف بدوزید‪ .‬اضافه درز را‬
‫بعد از«‪ 0/5‬سانتی‌متر» قیچی کرده و گوشۀ مچ را مانند‬
‫شکل‪ ،‬سه گوش در آورده و جا درز قسمت الیی‌دار‬
‫را چرت بزنید‪ .‬شکل (‪)2-31‬‬
‫چرت‬

‫شکل ‪2-31‬‬

‫مچ را به رو برگردانید‪ ،‬و لبۀ الیۀ دیگر را به روی‬

‫درز تو گذاشته و سنجاق بزنید‪ .‬شکل (‪)2-32‬‬

‫شکل ‪2-32‬‬

‫‪47‬‬
 ‫سپس لبۀ آن را پس‌دوزی کنید‪ .‬شکل (‪)2-33‬‬

‫شکل ‪2-33‬‬

‫دور مچ را در صورت لزوم چرخ‌کاری کنید‪.‬‬

‫در قسمت جلوی مچ جا دکمه بزنید و رو در روی هم‬
‫گرد در قسمت پشت دکمه بدوزید‪ .‬شکل (‪)2-34‬‬

‫شکل ‪2-34‬‬

‫‪48‬‬
 ‫‪ - 2-5‬شکاف مچ پیراهن مردانه‬
‫این نوع سجاف مناسب پارچه های ظریف می باشد‪.‬‬
‫اطراف خط شکاف را به فاصلۀ «‪ 1‬سانتی‌متر»‬
‫کوک راهنما بزنید‪.‬‬
‫برای محکم‌تر شدن و ثابت ماندن اطراف چاک‬
‫روی کوک راهنما‪ ،‬یک ردیف بخیه ساده بزنید‪.‬‬
‫سپس از جا درز «‪ 1‬سانتی‌متر» محل دوخت شکاف‪،‬‬
‫)الف(‬
‫«‪0/5‬سانتی‌متر» کم کرده و زاویه‌های ایجاده شده در‬
‫)ب(‬ ‫باالی شکاف را چرت بزنید‪ .‬شکل (‪)2-35‬‬
‫شکل ‪2-35‬‬

‫نواری به اندازه ‪ 2‬برابر طول چاک با در نظر گرفتن‬

‫جا درزها‪ ،‬به اضافۀ «‪ 2/5‬سانتی‌متر» و به پهنای‬
‫«‪ 6-7/5‬سانتی‌متر» برش بزنید‪( .‬می‌توان این نوار‪ ،‬از‬
‫اریب پارچه باشد) دو لبۀ نوار را از طول‪ ،‬به اندازه‬
‫«‪ 0/75‬سانتی‌متر» به داخل تا زده و اتو کنید‪.‬‬
‫سپس دو لبۀ تا زده را روی هم قرار داده و مجددا ً اتو‬
‫نمایید‪ .‬شکل (‪)2-36‬‬
‫شکل ‪2-36‬‬

‫یک الیه نوار را رو به روی پارچه قرار دهید و پس‬

‫از سنجاق کردن و کوک زدن‪ ،‬آن را چرخ نمایید‪.‬‬
‫محل چرت خوردگی شکاف را به حالت آزاد نگه‬
‫محل‬ ‫دارید‪ .‬شکل (‪)2-37‬‬
‫چرت زدگی‬

‫شکل ‪2-37‬‬

‫‪49‬‬
 ‫لبۀ دیگر نوار را از داخل بر روی درز بگذارید به‬
‫طوری که روی درز را بپوشاند‪ .‬سپس آن را کوک‬
‫زده و چرخ کنید‪.‬‬
‫دقت کنید که هر دو لبۀ نوار وقسمت چرت زده شده‪،‬‬
‫چرخ‌کاری شود‪ .‬شکل (‪)2-38‬‬

‫شکل ‪2-38‬‬

‫آستین را روی سطحی صاف قرار داده‪ ،‬سجاف‬

‫جلوی آن و مقداری از آستین را مانند شکل به روی‬
‫آستین به گونه‌ای تا بزنید تا لبۀ سجاف پشت و درز‬
‫دوخت جلوی آن یک زاویۀ قائمه را تشکیل دهد‪.‬‬
‫با یک سنجاق زاویه راثابت نگه دارید به طوری که‬
‫در‬

‫سنجاق در امتداد تا خوردگی آستین قرار گیرد‪ .‬شکل‬

‫امت‬
‫داد‬

‫(‪)2-39‬‬
‫تاخ‬
‫ورد‬
‫گی‬

‫شکل ‪2-39‬‬

‫‪50‬‬
 ‫سجاف جلوی آستین را به روی سجاف پشت آستین‬
‫برگردانید و به شکل پیکان (تاجک) تا زده و پس‬
‫از سنجاق کردن و کوک زدن‪ ،‬آن را به دقت پرس‬
‫کنید‪ .‬شکل (‪)2-40‬‬
‫به اندازۀ «‪ 3/5‬سانتی‌متر» از رأس سجاف به سمت‬
‫پایین‪ ،‬اندازه زده و روی عرض سجاف‪ ،‬در محل‬
‫عالمت‌گذاری یک ردیف چرخ کنید‪.‬‬
‫سرتاجک سجاف را نیز چرخ کنید تا ثابت بماند‪.‬‬
‫شکل (‪)2-41‬‬

‫شکل ‪2-41‬‬ ‫شکل ‪2-40‬‬

‫‪51‬‬
 ‫‪ - 2-5-1‬مچ شومیزیه (مردانه)‬
‫روش برش و الیی چسباندن این مچ مانند مچ بلوزی‬
‫است و تفاوت آن در نحوۀ وصل به آستین می‌باشد‪.‬‬
‫در این مدل بر خالف مچ بلوزی روی مچ در جهت‬
‫پشت پارچه داخل لبۀ آستین قرار می‌گیرد و لبۀ مچ از‬
‫قسمت رو چرخ‌کاری می‌شود‪.‬‬
‫‪--1‬ابتدا لبۀ بدون الیی را به اندازۀ جا درز تا زده و اتو‬
‫شکل ‪2-42‬‬ ‫کنید‪ .‬شکل (‪)2-42‬‬
‫‪1 -2‬‬
‫ـــ درز زیر دست را از لبۀ آستین دوخته و درز را‬
‫‪2‬‬
‫پس از باز کردن‪ ،‬اتو کنید‪.‬‬

‫اضافۀ لبۀ آستین را به صورت یک یا دو پیلی‬

‫یک‌طرفه از خط مرکزی آستین به طرف پشت آستین‬
‫تا بزنید‪.‬‬

‫شکل ‪2-43‬‬ ‫توجه‪:‬‬

‫بعد از شکل دادن پیلی‌ها‪ ،‬اندازۀ لبۀ آستین‬
‫و مچ با در نظر گرفتن جا درز باید یک‬
‫اندازه شود‪ .‬شکل (‪)2-43‬‬

‫‪--3‬لبۀ الیی‌دار مچ را از سمت داخل آستین روی مچ‬

‫طوری پشت پارچه قرار دهید تا اضافه درز مچ از دو‬
‫طرف سجاف مچ بیرون باشد‪ .‬آن را کوک زده و پس‬
‫از چرخ کردن و چیدن اضافه درز‪ ،‬به طرف باال آن را‬
‫شکل ‪2-44‬‬ ‫اتو کنید‪ .‬شکل (‪)2-44‬‬

‫‪52‬‬
‫شکل ‪2-45‬‬ ‫شکل ‪2-46‬‬

‫‪ -4‬مچ را از پشت تا کرده و دو لبۀ آزاد آن را تا لبۀ‬

‫چاک بدوزید‪ .‬و پس از کم کردن اضافه درز‪ ،‬گوشۀ‬
‫مچ را به صورت اریب قیچی زده و آن را اتو کنید‪.‬‬
‫شکل (‪)2-45‬‬
‫‪ -5‬مچ را به رو برگردانید لبۀ بدون الیی مچ را به روی‬
‫درز تو گذاشته و پس از کوک زدن دور تا دور مچ را‬
‫چرخ‌کاری کنید‪.‬‬
‫سپس آن را روی ژانت اتو کرده و لبۀ روی مچ را جا‬
‫دکمه بزنید‪ .‬شکل (‪)2-46‬‬

‫‪ - 2-5-2‬مچ دوبل‬
‫در این مدل پهنای مچ به اندازه دو برابر مچ معمولی‬
‫است عرض الگوی مچ دوبل را دو برابر مچ‌های قبلی‬
‫رسم کنید‪ .‬تصویر (‪)2-15‬‬

‫تصویر ‪2-15‬‬

‫‪53‬‬
 ‫مچ را مانند روش قبل دوخته به لبۀ آستین وصل‬
‫کنید‪.‬‬
‫سپس مچ را تا کرده و به طرف روی آستین‬
‫برگردانید‪ .‬آن را اتو کنید‪.‬‬

‫شکل ‪2-47‬‬
‫دو سر لبۀ مچ را دو جا دکمه باز کنید (مجموعاً‬
‫چهار جا دکمه) به طوری که جا دکمه‌ها کام ً‬
‫ال بر هم‬
‫منطبق باشند‪.‬‬
‫توسط دکمۀ سر دست مچ را ببندید‪.‬‬
‫شکل‌های (‪ 2-47‬و ‪)2-48‬‬

‫شکل ‪2-48‬‬

‫‪ - 2-5-3‬دکمه سر دست‬
‫دو دکمه را با فاصله‪ ،‬در مقابل هم از پشت‪ ،‬قرار دهید‬
‫(تقریباً ‪ 2-2/5‬سانتی‌متر) با رد کردن چند نخ از میان‬
‫آنها‪ ،‬دو دکمه را به هم وصل کنید سپس دور نخ‌ها را‬
‫با دندان موشی به هم بدوزید‪.‬‬
‫برای دکمه‌های پایه‌دار نخ را از سوراخ‌‌های آن رد‬
‫کنید‪ .‬شکل (‪)2-49‬‬
‫شکل ‪2-49‬‬

‫‪54‬‬
 ‫‪ - 2-6‬آستین کلوش‬
‫برای دوخت این آستین معموالً از پارچه‌های لطیف‬
‫استفاده می‌شود‪ .‬تصویر (‪)2-16‬‬
‫پس از برش‪ ،‬درز زیر آستین را پاک دوزی و چرخ‬
‫کنید و سپس آن را باز کرده و اتو کنید‪.‬‬
‫شکل (‪)2-50‬‬
‫سپس آن‌را به باال تنه وصل کنید‪.‬‬

‫تصویر ‪2-16‬‬

‫شکل ‪2-50‬‬

‫‪55‬‬
 ‫‪ - 2-7‬آستین کاپ چین‌دار (نوع اول)‬
‫پس از برش آستین‪ ،‬درز زیر دست را پاک‌دوزی‬
‫کرده و پس از دوختن‪ ،‬آن را اتو کنید‪.‬‬
‫لبۀ آستین را مانند آستین لبه تنگ نوع اول بدوزید‪.‬‬
‫کاپ آستین را از موازنۀ جلو تا موازنۀ پشت دو‬
‫ردیف با بخیۀ به فاصلۀ «‪ 0/2‬سانتی‌متر» از دوخت‬
‫آستین چرخ کنید‪.‬‬
‫نخ زیر هر دو ردیف را با هم بکشید تا یک اندازه‬
‫چین بخورد چین‌ها را مرتب کنید‪ .‬شکل (‪)2-51‬‬
‫با مرتب کردن چین‌های کاپ آستین‪ ،‬اندازۀ آن را‬
‫باحلقه آستین باال تنه یکسان کنید‪.‬‬
‫توجه داشته باشید که چین خوردگی در نزدیکی نقاط‬
‫موازنه به تدریج کم می‌شود‪.‬‬
‫آستین را داخل حلقه آستین باال تنه قرار داده و نقاط‬
‫موازنۀ جلو آستین را پس از انطباق‪ ،‬با فاصله سنجاق‬
‫کنید سپس حلقه آستین را کوک زده و آن را چرخ‬
‫کنید‪ .‬شکل (‪)2-52‬‬
‫تصویر ‪2-17‬‬

‫شکل ‪2-51‬‬ ‫شکل ‪2-52‬‬

‫‪56‬‬
 ‫‪ - 2-7-1‬اپل گذاری داخل آستین‌های‬
‫کاپ چین‌دار‬
‫برای نگه داشتن پف کاپ آستین‪ ،‬از اپل‌های‬
‫مخصوص استفاده می‌شود که نسبت به پر چین و‬
‫کم چین بودن آستین طراحی و دوخت آنها متفاوت‬
‫است‪ .‬تصویر (‪)2-18‬‬
‫الف) اپل آستین‌های کاپ چین‌دار (کم‌چین)‬
‫‪ -1‬مستطیلی به طول «‪ 18-22‬سانتی‌متر» و عرض «‪8‬‬
‫سانتی‌متر» رسم کرده و مطابق شکل گوشه‌های آن را‬
‫گرد کنید‪ .‬شکل (‪)2-53‬‬
‫‪ -2‬الگوی اپل را روی پارچه یا تور آهاردار بریده‬
‫سپس لبۀ هالل اپل را پاک دوزی کنید‪ .‬جهت استفاده‬
‫از پارچه رویه لباس برای تهیه اپل‪ ،‬آن را با چسباندن‬
‫الیی آهاردار کنید‪.‬‬
‫‪ -3‬لبـۀ صاف اپل را در زیر درز حلقه آستین قرار‬
‫داده تا اپل در داخل آستین جای گیرد و وسط اپل در‬
‫امتداد درز سرشانه باشد‪ .‬لبۀ اپل را به درز حلقه آستین‬
‫تصویر ‪2-18‬‬ ‫بدوزید‪ .‬شکل (‪)2-54‬‬

‫شکل ‪2-53‬‬ ‫شکل ‪2-54‬‬

‫‪57‬‬
 ‫‪ - 2-7-2‬اپل آستین‌های کاپ چین‌دار‬
‫(پر چین)‬
‫‪ -1‬مستطیلی رسم کنید که طول آن به اندازه موازنه‬
‫جلو تا پشت آستین اوازمان داده شده و عرض آن‬
‫«‪ 16‬سانتی‌متر» باشد سپس گوشه‌های مستطیل را مانند‬
‫شکل‪ ،‬هالل کرده و الگوی اپل را روی پارچه یا تور‬
‫آهاردار برش بزنید‪ .‬شکل (‪)2-55‬‬
‫‪ -2‬اپل را از طول‪ ،‬تا زده و قسمت هاللی را پاک دوزی‬
‫کنید‪.‬‬
‫‪ -3‬لبۀ دو الی بستۀ اپل را «‪ »4-6‬عدد پیلی بدهید‪.‬‬
‫شکل (‪)2-56‬‬
‫‪ -4‬طریقۀ وصل این اپل به آستین‪ ،‬مانند آستین‬
‫کم‌چین است‪ .‬شکل (‪)2-57‬‬
‫شکل ‪2-55‬‬

‫شکل ‪2-56‬‬ ‫شکل ‪2-57‬‬

‫‪58‬‬
 ‫‪ - 2-7-3‬آستین کاپ چین‌دار (نوع دوم)‬
‫مراحل دوخت و وصل این آستین مانند آستین قبلی‬
‫است‪ .‬با این تفاوت که شکل دادن چین‌ها باید از‬
‫شروع و انتهای روی الگو مشخص شود‪.‬‬

‫تصویر ‪2-19‬‬

‫توجه‪:‬‬
‫به جای چین درکاپ این آستین می‌توان به‬
‫شکل پیلی یا پنس دوخت‪.‬‬

‫تصویر ‪2-20‬‬

‫‪59‬‬
 ‫‪ - 2-8‬آستین پفی‬
‫مهمترین موضوع‪ ،‬در دوخت این آستین تنظیم چین‬
‫در کاپ و لبۀ آستین است‪.‬‬
‫برای جمع کردن چین‌های لبۀ آستین می‌توان از‬
‫مچ یا نوار یا کش استفاده نمود‪ .‬در این مدل‪ ،‬مچ‬
‫به صورت حلقه‌ای و بدون شکاف است‪.‬‬
‫‪ -1‬الگوی مچ آماده شده را روی پارچه مورد نظر‪،‬‬
‫برش بزنید‪.‬‬
‫‪1 -2‬‬
‫ـــ عرض مچ را الیی چسبانده و درز مچ را بدوزید‬
‫‪2‬‬
‫«‪ 1‬سانتی‌متر» از لبۀ مچ (قسمتی که الیی چسب دارد‬
‫را تا زده و اتو کنید‪ ).‬شکل (‪)2-58‬‬
‫‪ -3‬پس از دوخت درز آستین‪ ،‬لبۀ آن را دو ردیف‬
‫چین کش کرده و چین‌ها را تنظیم کنید بهتر است‬
‫بیشتر چین‌ها در وسط آستین قرار گرفته‪ ‌،‬تا لبۀ آستین‬
‫با مچ آماده شده‪ ،‬هم اندازه شود‪.‬‬

‫تصویر ‪2-21‬‬ ‫شکل ‪2-58‬‬

‫‪60‬‬
 ‫الیۀ رویی مچ (قسمتی که بدون الیی چسب است)‬
‫را به لبۀ آستین بدوزید‪ .‬مچ را به رو‪ ،‬دو ال کنید و لبۀ‬
‫تا شده مچ را روی درز پس دوزی کنید‪ .‬شکل‌های‬
‫(‪ 2-59‬و ‪)2-60‬‬

‫توجه‪:‬‬
‫در صورتی که بخواهید لبۀ روی مچ را چرخ کنید‪ ،‬می‌توانید الیۀ زیری مچ را از داخل آستین به لبۀ آن‬
‫بدوزید و الیه روی مچ را به روی درز تو گذاشته و چرخ کنید‪.‬‬
‫حال کاپ آستین را چین کشی کرده و به باالتنه وصل کنید‪ .‬به خاطر چین های زیاد در کاپ آستین‬
‫بهتر است از اپل آستین های کاپ چین دار استفاده شود‪.‬‬

‫شکل ‪2-59‬‬ ‫شکل ‪2-60‬‬

‫‪61‬‬
 ‫آستین‌های کیمونو‬

‫تصویر ‪2-24‬‬ ‫تصویر ‪2-23‬‬ ‫تصویر ‪2-22‬‬

‫‪62‬‬

‫توجه‪:‬‬
‫به دلیل این‌که درز روی دست از اریب‬
‫پارچه برش زده می‌شود برای جلوگیری از‬
‫کش آمدن در موقع دوخت‪ ،‬درز را با نوار‬
‫راسته توأماً چرخ کنید‪.‬‬
‫شکل(‪)2-61‬‬
‫‪ - 2-9‬کیمونوی بدون پنس‬
‫آستین در این مدل فاقد درز حلقۀ آستین است‪.‬‬
‫تصویر(‪)2-24‬‬
‫درز روی دست را سنجاق زده‪ ،‬بدوزید‪ .‬سپس هردو‬
‫درز را باهم سردوزی کنید‬
‫درز را به سمت پشت قرار داده اتو کنید‪( .‬درصورت‬
‫تمایل می‌توانید درز را رو دوزی کنید‪).‬‬
‫شکل (‪)2-62‬‬

‫شکل ‪2-61‬‬

‫نواری است که از راستۀ پارچه تهیه‬

‫شکل ‪2-62‬‬ ‫می شود یا به شکل آماده در بازار خریداری‬
‫می شود‪.‬‬

‫‪63‬‬
 ‫لبۀ آستین‪ ،‬نقطۀ موازنه‪ ،‬خط کمر و لبۀ لباس را‬
‫بر هم منطبق کرده و به صورت افقی سنجاق بزنید‪.‬‬
‫شکل(‪)2-63‬‬

‫قسمت‌های سنجاق شده را کوک زده و چرخ کنید‪.‬‬

‫سپس قسمت هالل زیردست را مطابق شکل کلیپ‬
‫بزنید و درزها را اتو کنید‪ .‬شکل (‪)2-64‬‬

‫لبۀ آستین را با یکی از روش‌ها تو دوزی کنید‪.‬‬

‫شکل ‪2-63‬‬

‫شکل ‪2-64‬‬

‫‪64‬‬
 ‫‪ - 2-10‬کیمونو با برش حلقه آستین‬
‫در اتصال آستین کیمونو با برش حلقه‪ ،‬وصل آستین‬
‫به باال تنه معموالً قبل از دوخت درز پهلوی باالتنه و‬

‫خط مرکزی‬
‫زیردست انجام می‌شود‪ .‬تصویر(‪)2-22‬‬
‫کاپ آستین‪ ،‬فاقد گشادی است (در صورتی که‬
‫روی دست درز داشته باشد اول درز روی دست را‬
‫بدوزید‪).‬‬
‫نقاط موازنه حلقه آستین و باال تنه را به هم منطبق کرده‬
‫شکل ‪2-65‬‬
‫و سنجاق بزنید سپس آن را کوک زده و چرخ کنید‪.‬‬
‫درزها را با هم پاک دوزی کرده و آن را به طرف‬
‫آستین قرار دهید و آن را روی بالشتک اتو کنید‪.‬‬
‫شکل(‪)2-66‬‬

‫توجه‪:‬‬
‫در صورتی که بخواهید روی درز حلقه‬
‫شکل ‪2-66‬‬ ‫آستین را رودوزی کنید‪ ،‬باید درز را به‬
‫طرف باالتنه قرارداده و رودوزی کنید‪.‬‬
‫درز زیر دست و پهلو را به هم سنجاق‬
‫کرده و کوک بزنید‪ .‬سپس آن را چرخ‬
‫کرده و اتو کنید‪ .‬شکل (‪)2-67‬‬
‫لبۀ آستین را به دلخواه با یکی از روش‌ها‪،‬‬
‫بدوزید‪( .‬شکل‪)2-66‬‬

‫شکل ‪2-67‬‬

‫‪65‬‬
 ‫‪ - 2-11‬کیمونو پنس دار با برش رگالن‬
‫(روش اول)‬
‫ابتدا ادامه پنس سینه که زیر برش رگالن قرار دارد‬
‫را بدوزید‪.‬‬
‫درز زیر آستین را پاک دوزی کرده و آن را چرخ‬
‫کنید‪ .‬شکل (‪)2-68‬‬
‫درزها را پس از بازکردن‪ ،‬اتوکنید‪.‬‬
‫نقاط موازنه برش رگالن جلو پشت آستین را به‬
‫باالتنه سنجاق کرده وکوک بزنید‪.‬‬
‫درزها را چرخ کرده و پاک دوزی کنید‪.‬‬
‫شکل (‪)2-69‬‬

‫تصویر ‪2-25‬‬

‫خط‬
‫مرکزی آستین‬
‫جلو آستین‬

‫جلو باالتنه‬

‫شکل ‪2-68‬‬ ‫شکل ‪2-69‬‬

‫‪66‬‬
 ‫(روش دوم)‬
‫اگر آستین رگالن بادرز روی دست باشد‪ ،‬ابتدا نقاط‬
‫موازنۀ باالتنه وآستین جلو وپشت را در محل برش‬
‫رگالن به هم منطبق کرده و سنجاق بزنید و پس از‬
‫کوک زدن‪ ،‬آن را چرخ کنید‪ .‬شکل(‪)2-70‬‬
‫درز روی دست آستین جلو وپشت را با توجه به‬
‫نقاط موازنۀ آن که کام ً‬
‫ال روی هم منطبق باشند‪ ،‬پس‬
‫از سنجاق زدن آن را کوک زده و چرخ کنید‪.‬‬
‫درزها را با هم پاک دوزی و آن را به سمت پشت‬
‫باالتنه خوابانده و اتو کنید‪ .‬شکل(‪)2-71‬‬
‫درز پهلوهای باالتنه و زیر آستین تا لبۀ آستین را‬
‫به گونه‌ای یکسره پاک دوزی کنید که باالتنۀ جلو و‬
‫آستین‬
‫باالتنه‬

‫پشت هر کدام جداگانه پاک دوزی شوند‪ .‬سپس درز‬

‫را به صورت یکسره به هم کوک زده چرخ کنید‪.‬‬
‫درزها را باز کرده و اتو کنید‪ .‬شکل(‪)2-72‬‬

‫شکل ‪2-70‬‬

‫شکل ‪2-71‬‬ ‫شکل ‪2-72‬‬

‫‪67‬‬
‫ب‬

‫الف‬

‫ب‬

‫الف‬

‫شکل ‪2-73‬‬

‫‪68‬‬
 ‫‪ - 2-11-1‬طریقۀ رسم الگوی اپل آستین‬
‫با برش شبیه رگالن‬
‫برای تهیۀ این اپل از روی الگوهای (‪ 3‬و ‪2‬و ‪)1‬‬
‫شکل (‪ )2-73‬کپی کنید‪.‬‬
‫الگوهای شماره (‪ 2‬و ‪ )1‬را دوالی باز و الگوی‬
‫شماره (‪ )3‬را روی دوالی بسته پشم شیشه‪ ،‬بدون جا‬
‫درز برش بزنید‪.‬‬
‫قطعات شماره (‪2‬و‪ )1‬در محل نقاط موازنۀ «الف و‬
‫شکل ‪2-74‬‬
‫ب» به هم منطبق کنید و سپس آن را سنجاق کرده با‬
‫بخیۀ زیگزاک کنار هم بدوزید‪ .‬شکل (‪)2-74‬‬

‫سپس درز وسط دو قطعۀ پشم شیشه را به هم بدوزید‪.‬‬

‫شکل (‪)2-75‬‬
‫درز وسط اپل‬

‫روی اپل‬

‫شکل ‪2-7٥‬‬

‫برای روکش کردن اپل الگوی «‪2‬و‪ »1‬را از پارچۀ‬

‫رویۀ لباس با «‪ 3‬سانتی متر» اضافۀ درز برش بزنید و‬
‫درزهای آن را به یکدیگر بدوزید‪ .‬سپس اضافه‬
‫درزهای داخلی را کم کنید‪.‬‬
‫پشم شیشه آماده شده را داخل رویۀ اپل دوخته شده‬
‫قرار دهید و لبه های آن را به طرف داخل تا زده و‬
‫کوک کنید تا رویۀ اپل آماده شود‪ .‬شکل (‪)2-76‬‬

‫شکل ‪2-76‬‬

‫‪69‬‬
 ‫الگوی شمارۀ «‪ »3‬را از پارچه رویۀ لباس با اضافه‬
‫درز «‪ 1‬سانتی متری» برش بزنید و قطعه پارچه و پشم‬
‫شیشه را روی هم قرار داده و دور آن را کوک بزنید‪.‬‬
‫شکل (‪)2-77‬‬

‫شکل ‪2-77‬‬

‫تکۀ آماده شدۀ داخلی اپل (قطعه شماره ‪ )3‬را داخل‬

‫قطعۀ رویۀ اپل طوری قرار دهید که خط وسط قطعۀ‬
‫شماره «‪ »3‬روی درز وسط اپل قرار گیرد و اپل را به‬
‫شکل گرد خم کنید به طوری که روی قطعه شمارۀ‬
‫«‪ »3‬پیلی ایجاد شود‪ .‬حال دو قطعه را با هم پس دوزی‬
‫کنید‪ .‬شکل (‪)2-78‬‬

‫شکل ‪2-78‬‬

‫اپل آماده شده را مطابق شکل در محل تالقی سرشانه‬

‫و آستین به لباس وصل کنید‪ .‬شکل (‪)2-79‬‬

‫شکل ‪2-79‬‬

‫‪70‬‬
 ‫پرسش های پایان فصل تئوری‬
‫‪ -1‬طول و عرض سجاف شکاف مچ روبه روچند‬
‫سانتی‌متر است؟‬

‫‪ -2‬مکان دوخت بندینک در کدام قسمت از لبۀ آستین است؟‬

‫‪-3‬کدام قسمت از سجاف یکسرة مچ دراتمام دوخت از روی لباس دیده می‌شود؟‬
‫‪ -4‬تفاوت وصل اپل معمولی با اپل آستین کاپ چین دار چیست؟‬
‫‪ -5‬نقش اپل در آستین‌های کاپ چین دار چیست؟‬
‫‪ -6‬چه نوع پارچه هایی برای تهیة اپل آستین‌های کاپ چین دار استفاده می‌شود؟‬
‫‪ -7‬الگوی روبه رو بیانگر چه مچی است؟‬

‫‪ -8‬تفاوت آستین‌های کلوش با بقیه را بیان کنید‪.‬‬

‫‪ -9‬برای جلوگیری از کش آمدن درز روی دست آستین کیمونو از ‪.......................‬‬
‫استفاده می‌شود‪.‬‬
‫‪ -10‬الیی اپل آستین رگالن از چه جنسی می‌باشد؟‬
‫د) تورآهاردار‬ ‫ج) الیی چسب‬ ‫ب) پشم شیشه‬ ‫الف) پارچة رویه‬
‫‪-11‬کدام اپل در محل تالقی سرشانه و آستین قرار دارد؟ اپل ‪..............................‬‬
‫ب) آستین‌های پرچین‬ ‫الف) آستین‌های کم چین‬
‫د) معمولی‬ ‫ج) آستین رگالن‬

‫‪71‬‬
 ‫هدف‌های رفتاری‬
‫در پایان این فصل از هنرجو انتظار می‌رود بتواند‪:‬‬

‫دوخت یقه‌های ایستاده را به دو روش انجام دهد‪.‬‬ ‫‪ 1‬‬

‫محل قرارگرفتن اولین جادکمه در انواع یقه‌های ایستاده را بیان کند‪.‬‬ ‫‪ 2‬‬
‫دوخت یقه شکاری (قابل تبدیل به انگلیسی) را انجام دهد‪.‬‬ ‫‪ 3‬‬
‫یقه ب ب (مسطح وپایه دار) را بدوزد‪.‬‬ ‫‪ 4‬‬
‫یقه آمریکایی بدون پشت یقه را بدوزد‪.‬‬ ‫‪ 5‬‬
‫دوخت یقه آمریکایی باپشت یقه را انجام دهد‪.‬‬ ‫‪ 6‬‬
‫دوخت یقه آرشال (آرشال طرح دار) را انجام دهد‪.‬‬ ‫‪ 7‬‬
‫یقه شال را بدوزد‪.‬‬ ‫‪ 8‬‬
‫یقه انگلیسی را بدوزد‪.‬‬ ‫‪ 9‬‬
‫دوخت یقة شومیزیه پایه جدا را انجام دهد‪.‬‬ ‫‪ 10‬‬

‫‪72‬‬
 ‫یقه های ایستاده‬

‫تصویر ‪3-28‬‬ ‫تصویر ‪3-27‬‬ ‫تصویر ‪3-26‬‬

‫‪73‬‬
 ‫‪ - 3-1‬یقه‌های ایستاده‬
‫دوخت یقه‌های فرنچی‪ ،‬چینی و آخوندی که شبیه‬
‫یکدیگرند‪ ،‬به دو روش انجام می‌شود‪:‬‬

‫‪ -3-1-1‬روش اول (پوشاندن درز جلو‬

‫یقه با سجاف جلو)‬
‫پس از برش باالتنه یقه را دوبار از دوالی بستۀ راه‬
‫پارچه برش بزنید‪.‬‬
‫در صورت طراحی سجاف تا سرشانه‪ ،‬مراحل دوخت‬
‫شکل ‪3-1‬‬
‫به ترتیب زیر است‪:‬‬
‫‪ -1‬بعد از وصل الیی به یک الیۀ یقه دو الیۀ آن را‬
‫روی هم قرارداده و درز لبۀ خارجی یقه را به جز محل‬
‫وصل به گردن‪ ،‬بدوزید سپس جادرز ها را کم کرده‬
‫و قسمت‌های هاللی یقه را کلیپ بزنید‪ .‬شکل (‪)3-1‬‬
‫‪ -2‬یقه را به رو برگردانید و با نخی ظریف روی آن‬
‫را کوک زده و جا درز یقه را کمی به سمت پشت‬
‫چرخانده تا جادرز از سمت روی یقه دیده نشود‪.‬‬
‫شکل ‪3-2‬‬
‫شکل(‪)3-2‬‬
‫‪ -3‬قسمت سجاف لباس را الیی کنید‪ .‬شکل(‪)3-3‬‬

‫شکل ‪3-3‬‬

‫‪74‬‬
 ‫‪ -4‬درزهای سرشانه جلو و پشت را پس از پاک دوزی‬
‫با هم دوخته و اتو کنید‪.‬‬
‫‪ -5‬قسمت بدون الیی یقه را از روی لباس منطبق برحلقه‬
‫گردن قرار دهید‪ .‬لبۀ هر دو الیه را از خط مرکزی جلو‬
‫تا سرشانه به حلقه گردن کوک زده و محل موازنۀ‬
‫سرشانه را درقسمت زیر یقه (قطعه الیی‌دار) چرت‬
‫بزنید الیه زیری یقه را باال زده وقسمت روی یقه را به‬
‫حلقه گردن پشت‪ ،‬کوک بزنید‪ .‬شکل (‪)3-4‬‬
‫شکل ‪3-4‬‬

‫‪ -6‬سجاف را از خط لبۀ جلو به رو برگردانید و حلقۀ‬

‫گردن آن را به روی یقه قرار داده و کوک بزنید پس‬
‫از چرخ کاری درز حلقه گردن‪ ،‬اضافه درز را کم‬
‫کرده و کلیپ بزنید‪ .‬شکل (‪)3-5‬‬

‫شکل ‪3-5‬‬

‫‪ -7‬سجاف را به داخل لباس برگردانید سپس جا درز‬

‫یقه را به طرف باال اتو کنید لبۀ زیر یقه را از داخل‬
‫به روی درز تا زده و آن را پس دوزی و اتو کنید‪.‬‬
‫(قسمت پشت یقه) شکل (‪)3-6‬‬

‫شکل ‪3-6‬‬
‫وصل یقه آخوندی از خط دکمه خور شروع می‌شود‪.‬‬

‫‪75‬‬
 ‫‪ -  3-1-2‬یقه‌های ایستاده (روش دوم)‬
‫‪ -1‬یک الیه از یقه و سجاف جلو باالتنه را الیی کنید‪.‬‬
‫‪ -2‬خط گردن قطعه الیی‌دار یقه را به اندازۀ‬
‫«‪1‬سانتی‌متر» با اتو تا بیاندازید‪ .‬دو الی یقه را به‬
‫یکدیگر دوخته و اتو کنید‪ .‬شکل(‪)3-7‬‬

‫شکل ‪3-7‬‬

‫‪ -3‬سجاف جلو را به روی لباس تازده و حلقه گردن‬

‫باالتنه را بر حلقه گردن سجاف منطبق کنید‪ .‬فاصلۀ‬
‫دکمه خور تا خط مرکزی را چرخ کنید‪ .‬پس از‬
‫چرت زدن جا درز روی خط مرکزی سجاف را به‬
‫پشت لباس برگردانید‪ .‬شکل (‪)3-8‬‬

‫شکل ‪3-8‬‬

‫‪ -4‬یقه را در قسمت چرت زده شده در خط مرکزی‬

‫باالتنه به حلقه گردن وصل کنید‪.‬‬
‫پس از کم کردن اضافه درز و چرت زدن آن‪ ،‬لبۀ‬
‫تا شدۀ یقه را روی درز حلقه گردن قرار داده و‬
‫پس دوزی کنید‪ .‬در پایان یقه را روی ژانت قرار داده‬
‫و اتو کنید‪ .‬شکل (‪)3-9‬‬

‫شکل ‪3-9‬‬

‫‪76‬‬
 ‫‪ -5‬لبۀ زیر یقه را به روی درز گذاشته و پس دوزی‬
‫کنید‪.‬‬

‫مکان جا دکمه‬
‫در یقه‌های ایستاده اولین جا دکمه روی خط مرکزی‬
‫به صورت افقی قرار می گیرد‪ .‬بقیۀ جا دکمه‌ها در‬
‫فواصل مناسب به صورت عمودی یا افقی دوخته‬
‫می‌شود‪.‬‬
‫شکل ‪3-10‬‬

‫شکل ‪3-11‬‬

‫ـــ قطر دکمه» به‬‫روی خط مرکزی جلو «به اندازه ‪1‬‬

‫‪2‬‬
‫طرف پایین عالمت بزنید‪ ،‬سپس «‪ 0/2‬سانتی‌متر» به‬
‫سمت راست و به اندازه قطر دکمه به طرف چپ‬
‫عالمت بزنید‪( .‬شکل‪ )3-11‬و (‪)3-12‬‬

‫شکل ‪3-12‬‬

‫‪77‬‬
 ‫‪ - 3-2‬دوخت یقۀ شومیزیۀ پایه جدا‬
‫پس از برش و عالمت گذاری خطوط و نقاط‬
‫موازنۀ یقه‪ ،‬به یکی از الیه‌های پایه و برگرد یقه‪ ،‬الیی‬
‫بچسبانید‪.‬‬
‫لبۀ پایه‌یقه در محل وصل به حلقه گردن را تا زده و‬
‫اتو کنید‪( .‬قسمت الیی‌دار)‬
‫دو الیۀ برگردان یقه را روی هم قرار داده و درز لبۀ‬
‫خارجی آن را به جز محل وصل به پایه‪ ،‬بدوزید‪.‬‬
‫ضمن کم کردن اضافه درز‪ ،‬گوشه‌های آن را کلیپ‬
‫شکل ‪3-13‬‬ ‫زده و به رو برگردانید‪ .‬سپس لبۀ برگردان را کوک‬
‫زده و اتو کنید‪( .‬درصورت لزوم آن را رو دوزی‬
‫کنید‪ ).‬شکل (‪)3-13‬‬
‫برگردان یقه را بین دو الی پایۀ یقه قرار دهید‪.‬‬
‫توجه داشته باشید طرف الیی‌دار یقه باید بر پایه بدون‬
‫الیی‪ ،‬منبطق شود‪ .‬دقت کنید تا گوشه‌های یقه روی‬
‫نقاط موازنۀ پایه‌یقه قرار گیرد‪ .‬شکل (‪)3-14‬‬

‫شکل ‪3-14‬‬

‫برگردان یقه و پایه‌ یقه را به هم کوک زده و چرخ‬

‫کنید‪( .‬به جز حلقه گردن) اضافه درز را چیده و یقه را‬
‫به رو برگردانید و آن را اتو کنید‪ .‬شکل (‪)3-15‬‬

‫شکل ‪3-15‬‬

‫‪78‬‬
 ‫‪ - 3-2-1‬اتصال یقه به حلقه گردن پیراهن‬
‫برای وصل یقه به پیراهن طبق مراحل زیر عمل کنید‪:‬‬
‫‪ -1‬پایۀ یقه بدون الیی را از پشت پیراهن به گونه‌ای‬
‫روی حلقه گردن قرار دهید تا خط مرکزی پشت‬
‫باالتنه و یقه روی هم منطبق شود‪ .‬دو لبۀ پایۀ یقه را‬
‫به خط دکمه خور پیراهن‪ ،‬سنجاق کنید‪ .‬سپس فاصلۀ‬
‫خط دکمه خور تا خط مرکزی پشت را چند سنجاق‬
‫عمودی زده و پایۀ یقه را طوری به حلقه گردن کوک‬
‫شکل ‪3-16‬‬
‫بزنید تا لبه‌های یقه در محل دکمه خور با چند بست‬
‫محکم شود و هنگام چرخ کردن‪ ،‬یقه جابه جا نشود‪.‬‬
‫پس از چرخ کردن‪ ،‬اضافه درز را چیده و آن را چرت‬
‫بزنید‪ .‬شکل (‪)3-16‬‬
‫‪ -2‬جا درز را باز کنید وپس از اتو اضافه درز را به‬
‫طرف باال خوابانده و مجددا ً آن را اتو نمایید‪ .‬شکل‬
‫(‪)3-17‬‬

‫شکل ‪3-17‬‬

‫‪ -3‬لبۀ تا شده پایۀ یقه را روی جا درز قرار داده و‬

‫پس از وصل به حلقه گردن‪ ،‬آن را چرخ کنید‪( .‬در‬
‫صورت دلخواه پایۀ یقه را رو دوزی کنید‪).‬‬
‫شکل (‪)3-18‬‬

‫شکل ‪3-18‬‬

‫‪79‬‬
 ‫‪ - 3-3‬سجاف لباس‌های جلوبسته‬
‫بعضی از لباس‌ها اسپورت می باشند بدین معنی که‬
‫از راحتی و آزادی خاصی برخوردارند‪.‬‬
‫در بعضی از مدل‌ها لباس جلو بسته می‌باشد‪ .‬تصویر‬
‫(‪)3-29‬‬
‫ابتدا خط مرکزی جلو را روی لباس به اندازۀ دلخواه‪،‬‬
‫کوک راهنما بزنید‪.‬‬
‫طرفین خط مرکزی جلو را به اندازۀ «‪1/5‬سانتی‌متر»‬
‫و به طول چاک‪ ،‬کوک راهنما بزنید‪ .‬شکل (‪)3-19‬‬
‫در انتهای شکاف یک قطعه الیی به طول‬
‫«‪ 6‬سانتی‌متر» و عرض «‪ 3‬سانتی‌متر» بچسبانید‪.‬‬
‫شکل(‪)3-20‬‬

‫تصویر ‪3-29‬‬

‫‪3cm‬‬
‫‪6cm‬‬

‫شکل ‪3-19‬‬ ‫شکل ‪3-20‬‬

‫‪80‬‬
 ‫به فاصلۀ «‪1‬سانتی‌متر» از طرفین خط مرکزی جلو‬
‫و به طول بلندی چاک منهای «‪1‬سانتی‌متر» داخل‬
‫شکاف را بچینید‪ .‬شکل (‪)3-21‬‬
‫دوتکه پارچه به عرض «‪7‬سانتی‌متر» و طول شکاف‬
‫به اضافه «‪3‬سانتی‌متر» برای سجاف‌های جلو لباس‬
‫‪2cm‬‬
‫برش بزنید‪.‬‬
‫‪0/5cm‬‬ ‫‪0/5cm‬‬ ‫سجاف‌ها را در دوطرف شکاف جلو رو در روی‬
‫پارچه قرار داده و روی خط درز را چرخ کنید‪ .‬شکل‬
‫(‪)3-22‬‬
‫پایین سجاف‌ها را از پشت لباس تا خط درز اریب‪،‬‬
‫چرت بزنید‪ .‬شکل (‪)3-23‬‬
‫شکل ‪3-21‬‬

‫شکل ‪3-22‬‬ ‫شکل ‪3-23‬‬

‫‪81‬‬
 ‫اضافه درزها را به طرف سجاف‌ها اتو بزنید‪.‬‬
‫سجاف‌ها را از نیمه به داخل برده ولبۀ داخلی آنها را به‬
‫روی درز تو گذاشته و پس دوزی کنید‪.‬‬
‫شکل (‪) 3-24‬‬

‫شکل ‪3-24‬‬

‫سجاف سمت راست را روی سمت چپ قرار داده‬

‫و پایین سجاف‌ها را به داخل بدهید‪ .‬سپس آنها را به‬
‫هم سنجاق کنید‪.‬‬
‫پایین دو سجاف را از داخل‪ ،‬دقیقاً ما بین انتهای درز‬
‫سجاف را به پایین چاک بدوزید‪ .‬شکل (‪)3-25‬‬

‫شکل ‪3-25‬‬
‫اضافه درز را با هم سر دوز کرده و به طرف پایین‬
‫اتو کنید‪ .‬شکل (‪)3-26‬‬

‫شکل ‪3-26‬‬

‫‪82‬‬
 ‫یقه شکاری‬

‫تصویر ‪3-31‬‬ ‫تصویر ‪3-30‬‬

‫‪83‬‬
 ‫‪ -3-4‬یقه شکاری‬
‫پس از برش باالتنه‪ ،‬دو قطعۀ زیر یقه و روی یقه را از‬
‫راه پارچه‪ ،‬و خط مرکزی پشت را روی دو الی بسته‪،‬‬
‫برش بزنید‪.‬‬

‫توجه‪:‬‬
‫در صورتی که بخواهید یقه‪ ،‬دارای پایۀ‬
‫کمتری بوده و از گردن فاصله داشته باشد‪،‬‬
‫زیر یقه را از اریب پارچه برش بزنید‪.‬‬
‫موازنة سرشانه‬

‫شکل ‪3-27‬‬

‫‪ -1‬سجاف جلو و زیر یقه را الیی مناسب بچسبانید‪.‬‬

‫‪ -2‬دو الی یقه را به گونه‌ای روی هم قرار داده تا دو‬
‫گوشۀ باالی یقه بر روی هم منطبق شود‪ .‬سپس مطابق‬
‫شکل سنجاق بزنید‪ .‬خطوط مرکزی پشت یقه را بر‬
‫هم منطبق کرده و سنجاق بزنید‪ .‬نظر به این که رویه‬
‫‌یقه ‪ ،‬کمی بزرگ‌تر از زیر یقه است‪ ،‬قسمت زیر یقه‬
‫را کمی کشیده و به رویۀ یقه با فاصله‌های کم سنجاق‬
‫ا گوشة یقه‬ ‫بزنید‪ .‬شکل (‪)3-27‬‬
‫ریب ب‬
‫ریده شود‬
‫موازنة سرشانه‬ ‫‪ -3‬دو ال‌ی یقه را به هم دوخته و پس از کم کردن‬
‫شکل ‪3-28‬‬ ‫درز‪ ،‬گوشه‌های یقه را به صورت مثلثی شکل بچینید‪.‬‬
‫شکل(‪)3-28‬‬

‫‪84‬‬
 ‫‪ -4‬قسمت رویۀ یقه در محل موازنه‌های سرشانه را‬
‫چرت بزنید‪ .‬سپس قسمت پشت یقه را به زیر تا زده و‬
‫اتو کنید‪ .‬شکل (‪)3-29‬‬

‫موازنة سرشانه‬ ‫‪-5‬یقه را به رو برگردانده و لبۀ آن را به گونه‌ای‬

‫برش موازنه تکه باید از یقه کم شود‬ ‫کوک بزنید که رویۀ یقه به اندازۀ «‪ 0/2‬سانتی‌متر» به‬
‫طرف پشت متمایل شود تا هنگام پوشیدن‪ ،‬درز یقه‬
‫شکل ‪3-29‬‬
‫دیده نشود‪ .‬در این مرحله‪ ،‬یقه برای وصل به باالتنه‬
‫آماده است‪.‬‬
‫‪ -6‬درز سرشانه‌ها را پس از پاک دوزی‪ ،‬دوخته و اتو‬
‫موازنة سرشانه‬
‫نمایید‪.‬‬
‫‪ -7‬لبۀ یقه را روی خط مرکزی جلو‪ ،‬برحلقۀ گردن‬
‫منطبق کنید‪( .‬لبه‌های جلو یقه معموالً با سجاف‬
‫پوشانده می‌شود‪ ).‬دوالیه‌یقه را تا نقطۀ موازنه سرشانه‬
‫به گودی گردن کوک بزنید و سپس در محل چرت‬
‫زده (پشت یقه) الیه زیری را به هالل پشت یقه کوک‬
‫بزنید‪ .‬شکل (‪)3-30‬‬
‫شکل ‪3-30‬‬

‫موازنة پشت‬
‫‪ -8‬سجاف سرخود را از خط لبۀ دکمه خور در جلو‬
‫به روی لباس برگردانید‪ .‬سپس درز حلقه گردن و‬
‫سجاف را تا سرشانه بدوزید‪ .‬شکل (‪)3-31‬‬

‫شکل ‪3-31‬‬

‫‪85‬‬
 ‫‪ -9‬سجاف را به داخل برگردانید و لبۀ تا شدۀ پشت یقه‬
‫را روی درز حلقه گردن‪ ،‬پس دوزی کنید‪.‬‬
‫شکل(‪)3-32‬‬

‫توجه‪:‬‬
‫روش دیگر دوخت این یقه‪ ،‬می‌تواند با‬
‫سجاف پشت یقه باشد که در یقۀ ب‪ .‬ب‪.‬‬
‫شکل ‪3-32‬‬
‫توضیح داده خواهد شد‪.‬‬

‫مکان جا دکمه‬
‫اولین جا دکمه در یقه‌های شکاری مانند یقه‌های‬
‫ایستاده است که در مطالب درس گذشته ذکر شده‬
‫است‪ .‬شکل (‪)3-33‬‬
‫در یقۀ قابل تبدیل اولین جا دکمه سمت راست‬
‫لباس به اندازۀ «‪ 5-7‬سانتی‌متر» از حلقۀ گردن پایین‬
‫شکل ‪3-33‬‬
‫آمده روی خط مرکزی جلو مکان اولین جا دکمه را‬
‫عالمت بزنید‪ .‬شکل (‪)3-34‬‬

‫شکل ‪3-34‬‬

‫‪86‬‬
 ‫یقه ب‪ .‬ب‪.‬‬

‫تصویر ‪3-34‬‬ ‫تصویر ‪3-33‬‬ ‫تصویر ‪3-32‬‬

‫‪87‬‬
 ‫‪ - 3-5‬یقه ب‪ .‬ب‪.‬‬
‫بعد از برش باالتنه و یقه‪ ،‬به تکه زیری یقه و سجاف‬
‫باالتنه‪ ،‬الیی بچسبانید و دوخت یقه را شروع کنید‪.‬‬
‫‪ -1‬دو الیۀ یقه را طوری روی هم قرار دهید که وسط‬
‫پشت دو الیۀ یقه روی هم منطبق شده سپس آن را‬
‫سنجاق کنید‪ .‬لبۀ یقه و قسمت هاللی خارجی یقه‬
‫را روی هم گذاشته و پس از سنجاق کردن‪ ،‬کوک‬
‫شکل ‪3-35‬‬ ‫بزنید به طوری که هنگام کوک زدن الیۀ زیری یقه را‬
‫کمی کشیده و الیه رویی را به آن کوک بزنید‪( .‬زیرا‬
‫الیه روی یقه «‪0/2‬سانتی‌متر» بزرگ‌تر از الیۀ زیر یقه‬
‫می‌باشد‪ ).‬شکل (‪)3-35‬‬
‫‪ -2‬لبۀ خارجی یقه را چرخ کنید‪.‬‬
‫جا درز الیی را لب به لب خط چــرخ شده بچینید‪.‬‬
‫جا درز یقه را کم کرده و درزها را کلیپ زده و آن را‬
‫اتو کنید‪ .‬شکل (‪)3-36‬‬
‫شکل ‪3-36‬‬

‫‪ -3‬یقه را به رو برگردانید‪ .‬درز رویه ‌یقه را کمی به‬

‫طرف پشت بغلتانید و پس از کوک زدن‪ ،‬آن را اتو‬
‫کنید‪ .‬شکل (‪)3-37‬‬

‫شکل ‪3-37‬‬

‫‪88‬‬
 ‫‪ -4‬ابتدا درزهای سرشانه را پاک دوزی کرده و پس از‬
‫دوختن‪ ،‬آن را اتو کنید‪.‬‬
‫‪ -5‬یقۀ آماده شده را طوری روی حلقه گردن باالتنه‬
‫قرار دهید تا سمت روی یقه دیده شود‪ .‬دو لبۀ یقه را‬
‫روی خط مرکزی جلو‪ ،‬موازنۀ سرشانه را روی خط‬
‫درز سرشانه‪ ،‬خط مرکزی پشت یقه را به خط مرکزی‬
‫پشت باالتنه منطبق کرده و پس از سنجاق زدن‪ ،‬آن را‬
‫کوک بزنید‪ .‬شکل (‪)3-38‬‬
‫‪ -6‬سرشانه سجاف جلو و پشت را به یکدیگر بدوزید‬
‫و قسمت خارجی سجاف را پاک دوزی کرده و اتو‬
‫کنید‪.‬‬

‫شکل ‪3-38‬‬ ‫شکل ‪3-39‬‬

‫‪ -7‬سجاف را طوری روی لباس قراردهید‪ ،‬که یقه بین‬

‫حلقه گردن باالتنه و سجاف قرار گیرد‪ .‬سپس درزها‬
‫را تواماً  کوک زده و چرخ کنید و درزها را کم کرده‬
‫و چرت بزنید‪ .‬شکل (‪)3-39‬‬

‫‪89‬‬
 ‫‪ -8‬درز حلقۀ گردن را به طرف سجاف بخوابانید‬
‫سپس آن را اتو کرده و به فاصلۀ «‪0/2‬سانتی‌متر» با‬
‫درجۀ نسبتاً درشت چرخ کرده و اتو کنید (این دوخت‬
‫باعث می‌شود که سجاف به طرف داخل یقه بخوابد‪).‬‬
‫شکل (‪)3-40‬‬

‫شکل ‪3-40‬‬

‫‪ -9‬برای تعیین اولین جا دکمه‪ ،‬در سمت راست لباس‬

‫بر روی خط مرکزی جلو از حلقه گردن «به اندازه ‪1‬‬
‫ـــ‬
‫‪2‬‬
‫قطر دکمه» به طرف پایین آمده و جا دکمه را بدوزید‪.‬‬
‫بقیۀ جا دکمه‌ها روی خط مرکزی با فاصلۀ مناسب‬
‫دوخته می‌شود‪ .‬شکل (‪)3-41‬‬

‫شکل ‪3-41‬‬

‫‪90‬‬
 ‫دوخت یقة آمریکایی‬

‫تصویر ‪3-37‬‬ ‫تصویر ‪3-36‬‬ ‫تصویر ‪3-35‬‬

‫‪91‬‬
 ‫‪ - 3-6‬یقۀ آمریکایی بدون پشت یقه‬
‫باالتنه و سجاف‌ها را برش بزنید‪.‬‬
‫‪ -1‬از روی الگوی سجاف جلو رولت کرده از نقطۀ‬
‫شکست «‪1/5-2‬سانتی‌متر» پایین آمده خطی رسم‬
‫کرده و آن را بچینید‪ .‬روی قطعۀ باالیی الگو خطی‬
‫موازی با خط شکست با فاصله «‪ 1-2‬سانتی متر» رسم‬
‫کرده و این خط را بچینید‪ .‬حال الگوهای آماده شده‬
‫را همراه با الگوی سجاف پشت روی الیی چسب‬
‫برش بزنید‪ .‬شکل (‪)3-42‬‬
‫شکل ‪3-42‬‬

‫‪ -2‬پنس روی خط شکست باالتنه را بدوزید‪ .‬شکل‬

‫(‪)3-43‬‬

‫شکل ‪3-43‬‬
‫‪ -3‬قطعۀ باالیی الیی را به باالتنه و قطعۀ پایین را به‬
‫سجاف یقه بچسبانید‪ .‬شکل (‪)3-44‬‬

‫توجه‪:‬‬
‫به این دلیل الیی را دو قطعه می چسبانیم تا‬
‫هنگام پوشیدن لباس الیی در قسمت زیر‬
‫برگشت یقه قرار گیرد‪ .‬شکل (‪)3-43‬‬
‫شکل ‪3-44‬‬

‫‪92‬‬
 ‫‪ -4‬درزهای سرشانه باالتنه و سجاف را پس از‬
‫پاک دوزی دوخته و سپس اتو کنید‪.‬‬
‫‪ -5‬خط مرکزی سجاف پشت را روی خط مرکزی‬
‫باالتنه پشت روبه روی پارچه در محل حلقه گردن‬
‫قرار داده و سنجاق کنید‪ .‬سپس درزهای سرشانۀ‬
‫باالتنه و سجاف و لبۀ یقه و نقطۀ شکست را تا لبه‬
‫لباس بر هم منطبق کرده و سنجاق بزنید‪.‬‬
‫‪ -6‬از خط مرکزی پشت تا لبۀ لباس را کوک بزنید‬
‫و طرف دیگر یقه را نیز به همین ترتیب کوک زده‪،‬‬
‫چرخ کنید‪ .‬شکل (‪)3-45‬‬
‫شکل ‪3-45‬‬

‫‪ -7‬درزها را کم کرده و گوشۀ یقه را به صورت اریب‬

‫قیچی کنید و هالل گردن را چرت بزنید‪.‬‬
‫‪ -8‬درز را باز کرده و اتو کنید‪ .‬سپس سجاف را‬
‫به داخل برگردانید‪ .‬لبۀ سجاف پشت را به فاصلۀ‬
‫«‪0/2‬سانتی‌متر» چرخ کنید‪ .‬شکل (‪)3-46‬‬

‫شکل ‪3-46‬‬

‫‪93‬‬
 ‫‪ -9‬لبۀ خارجی یقه را از درز سرشانه تا نقطۀ شکست‬
‫به سمت باالتنه و از نقطۀ شکست تا لبۀ لباس به سمت‬
‫سجاف بغلتانید و پس از کوک زدن آن را اتو کنید‪.‬‬
‫‪ -10‬برای تعیین اولین جا دکمه‪ ،‬به اندازۀ ‪1‬‬
‫ـــ قطر‬
‫‪2‬‬
‫دکمه از نقطۀ شکست روی خط مرکزی جلــــــو‬
‫«‪ 0/2‬سانتی‌متر» به طرف راست و اندازۀ قطر دکمه‬
‫را از طرف چپ خط مرکزی جلو عالمت زده‪ ،‬و آن‬
‫را بدوزید‪ .‬بقیه جا دکمه‌ها را با فاصلۀ «‪7-9‬سانتی‌متر»‬
‫از اولین جا دکمه‪ ،‬به صورت افقی یا عمودی می‌توان‬
‫دوخت‪ .‬شکل (‪)3-47‬‬
‫شکل ‪3-47‬‬

‫‪94‬‬
 ‫‪ - 3-6-1‬سجاف دو تکه برای یقه‌های‬
‫برگردان روی هفت‬
‫در بعضی موارد برای صرفه جویی در پارچه می‌توان‬
‫سجاف یقه‌های برگردان روی هفت را «‪3-4‬‬
‫سانتی‌متر» پایین‌تر از نقطۀ شکست‪ ،‬به صورت سجاف‬
‫سر خود برش زد‪ .‬قطعۀ باالیی یقه با در نظر گرفتن‬
‫جای درز‪ ،‬جداگانه برش زده می‌شود‪ .‬شکل (‪)3-48‬‬
‫پس از الیی چسباندن به قطعه های سجاف مطابق‬
‫شکل ‪3-48‬‬ ‫شکل‪ ،‬گوشۀ سجاف را چرت بزنید‪ .‬شکل (‪)3-49‬‬
‫سجاف جلوی یقه را روی باالتنه طوری منطبق کنید‬
‫که روی پارچه به هم باشد‪.‬‬
‫ازگوشۀ سرشانه تا محل چرت‪ ،‬لبۀ خارجی یقه را با‬
‫سجاف کوک بزنید‪ .‬شکل (‪ )3-50‬الف حال از مکان‬
‫چرت بزنید‬ ‫چرت به درز افقی‪ ،‬دو قطعه سجاف را به هم کوک‬
‫زده چرخ کنید‪ .‬دقت کنید در هنگام چرخ کردن دو‬
‫پشت پارچه‬ ‫قطعه سجاف‪ ،‬سوزن چرخ را در مکان رأس چرت‬
‫نگه داشته با به حرکت درآوردن پارچه جهت دوخت‬
‫شکل ‪3-49‬‬ ‫را عوض کنید‪ .‬شکل (‪ )3-50‬ب‬

‫الف‬ ‫ب‬
‫شکل ‪3-50‬‬

‫‪95‬‬
 ‫پس از اتمام دوخت سجاف جلو‪ ،‬اضافه درز را کم‬
‫کرده وسجاف را به رو برگردانید و سپس آن را اتو‬
‫کنید‪.‬‬
‫سرشانه جلو و پشت را کوک بزنید‪ .‬شکل (‪)3-51‬‬

‫شکل ‪3-51‬‬

‫سپس سجاف پشت را روی درز سرشانه و پشت یقه‬

‫قرارداده و درزهای سرشانه و حلقۀ گردن پشت را‬
‫یکسره چرخ کنید‪ .‬شکل (‪)3-52‬‬
‫الیه های میانی درز سرشانه را کم کنید‪.‬‬

‫شکل ‪3-52‬‬

‫‪96‬‬
 ‫یقه آمریکایی با پشت یقه‬

‫تصویر ‪3-39‬‬ ‫تصویر ‪3-38‬‬

‫تصویر ‪3-40‬‬

‫‪97‬‬
 ‫‪ - 3-7‬یقه آمریکایی با پشت یقه‬
‫‪ -1‬بعد از برش باالتنه و سجاف‪ ،‬الگوی سجاف را‬
‫روی الیی برش زده و مانند الگوی قبل‪ ،‬دو قطعه‌ای‬
‫بچسبانید‪.‬‬
‫‪ -2‬درزهای سرشانه را پاک دوزی کرده‪ ،‬سرشانۀ‬
‫جلو و پشت را تا زاویۀ گوشۀ یقه کوک بزنید‪ .‬پس‬
‫از چرخ کردن آن‪ ،‬زاویۀ گوشۀ یقه را چرت دهید‪.‬‬
‫شکل (‪)3-53‬‬

‫شکل ‪3-53‬‬

‫‪ -3‬درز مرکزی پشت یقه را کوک زده و چرخ کنید‪.‬‬

‫سپس درز را باز کرده و اتو کنید‪ .‬قسمت پشت یقه را‬
‫به حلقۀ یقه در پشت لباس کوک زده و چرخ کنید‪.‬‬
‫شکل (‪)3-54‬‬

‫شکل ‪3-54‬‬

‫‪98‬‬
 ‫‪ -4‬جا درز اضافی پشت یقه را کم کرده و چرت‬
‫بزنید‪ .‬درز را باز کرده و اتو بزنید‪ .‬شکل (‪)3-55‬‬
‫‪ -5‬درز مرکزی پشت یقۀ سجاف را بدوزید‪ .‬درز را‬
‫باز کرده و اتو کنید‪ .‬شکل (‪)3-55‬‬
‫‪ -6‬زاویۀ گوشۀ سرشانه سجاف را چرت زده و اضافه‬
‫درز سرشانه و پشت یقه را با اتو خط بیندازید‪ .‬شکل‬
‫(‪)3-56‬‬
‫‪ -7‬سجاف یقه را به رویه‌ یقه از خط مرکزی پشت‬
‫سنجاق بزنید‪ .‬ادامه سجاف را تا لبۀ لباس بر هم منطبق‬
‫کرده و پس از کوک زدن‪ ،‬آن را چرخ کنید‪ .‬درز را‬
‫چرت زده و پس از باز کردن ‪ ،‬آن را اتو کنید‪ .‬شکل‬
‫(‪)3-57‬‬

‫شکل ‪3-55‬‬

‫شکل ‪3-56‬‬ ‫شکل ‪3-57‬‬

‫‪99‬‬
 ‫‪ -8‬سجاف را به زیر برگردانید و لبۀ خارجی سجاف‬
‫یقه را تا نقطۀ شکست یقه «‪0/2‬سانتی‌متر» به طرف‬
‫باالتنه بغلتانید‪ .‬از نقطۀ شکست تا لبۀ لباس و همچنین‬
‫پشت یقه را به اندازۀ «‪0/2‬سانتی‌متر» به داخل سجاف‬
‫غلتانده و با نخ لطیف کوک زده و سپس اتو کنید‪.‬‬
‫شکل (‪)3-58‬‬

‫شکل ‪3-58‬‬

‫‪ -9‬درزهای دوخته شده در پشت یقه را به طرف‬

‫داخل یقه بخوابانید و اتو کنید‪ .‬حال لبۀ تا شدۀ سجاف‬
‫را روی درز دوخته شدۀ پشت یقه و سرشانه گذاشته‪،‬‬
‫و بعد از پس دوزی آن را اتو کنید‪ .‬شکل (‪)3-59‬‬

‫شکل ‪3-59‬‬

‫‪100‬‬
 ‫یقه آرشال‬

‫تصویر ‪3-43‬‬ ‫تصویر ‪3-42‬‬ ‫تصویر ‪3-41‬‬

‫‪101‬‬
 ‫‪ - 3-8‬یقه آرشال‬
‫برش و وصل الیی در این یقه مانند یقه آمریکایی‬
‫است‪ .‬شکل (‪)3-43‬‬
‫‪ -1‬درز وسط پشت زیر یقه و سجاف را بدوزید‪.‬‬
‫زاویۀ درز سرشانه و حلقه گردن پشت را چرت بزنید‪.‬‬
‫شکل (‪)3-60‬‬
‫برش الیی‬

‫شکل ‪3-60‬‬

‫این قسمت دوخته شود‬

‫شکل ‪3-61‬‬ ‫‪ -2‬درز سرشانه‌های جلو و پشت را در باالتنه و سجاف‬

‫به هم بدوزید‪ .‬شکل (‪)3-61‬‬

‫‪102‬‬
 ‫‪ -3‬قسمت پشت یقه باالتنه و سجاف را به گودی‬
‫گردن پشت فقط کوک بزنید‪ .‬شکل (‪)3-62‬‬

‫شکل ‪3-62‬‬

‫‪ -4‬لبۀ خارجی (خط طرح) یقه در باالتنه و سجاف را‬

‫به هم بدوزید‪ .‬اضافه درز را کم کرده و قسمت هالل‬
‫را کلیپ بزنید سپس آن را اتو بزنید‪ .‬شکل (‪)3-63‬‬

‫شکل ‪3-63‬‬

‫‪103‬‬
 ‫‪ -5‬سجاف را به داخل برگردانید‪ .‬طبق یقه‌های قبل لبۀ‬
‫خارجی یقه را کوک زده و آن را اتو کنید‪.‬‬
‫‪ -6‬قسمت پشت یقۀ باالتنه و سجاف کوک شده را‬
‫روی هم گذاشته و چهار الیۀ درز را با هم چرخ کنید‪.‬‬
‫شکل (‪)3-64‬‬
‫‪ -7‬دو الیۀ میانی درز پشت یقه را به اندازۀ‬
‫«‪0/5‬سانتی‌متر» کم کنید‪.‬‬
‫‪ -8‬لبۀ بیرونی سجاف را روی سرشانه‌ها بست بزنید‪.‬‬
‫‪ - 9‬بعد از اتمام دوخت یقه خطی با فاصلۀ «‪1-2‬‬
‫ـــ خط شکست‬ ‫سانتی متر» از گوشۀ گردن و به اندازۀ ‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫شکل ‪3-64‬‬ ‫چرخ کنید‪ .‬تا سجاف یقه ثابت بماند‪.‬‬
‫‪ -10‬مکان جا دکمه‌ها مانند یقه‌های قبل است‪.‬‬

‫‪ - 3-8-1‬یقه آرشال طرح دار‬

‫روش دوخت این یقه کام ً‬
‫ال مانند یقه آرشال ساده‬
‫است‪ .‬تنها طرح خارجی یقه متفاوت می‌باشد‪ .‬تصویر‬
‫(‪)3-44‬‬

‫تصویر ‪3-44‬‬

‫‪104‬‬
 ‫یقة شال‬

‫تصویر ‪3-46‬‬

‫تصویر ‪3-45‬‬

‫‪105‬‬
 ‫‪ - 3-9‬یقه شال‬
‫پس از برش باالتنه و سجاف زیر یقه‪ ،‬باید برای برش‬
‫الیی چسب‪ ،‬الگو تهیه کرد‪ ،‬چون یقه در باالتنه دو‬
‫تکه می‌شود‪ .‬شکل (‪)3-65‬‬
‫‪ -1‬از الگوی سجاف یقه رولت کنید و آن را مانند‬
‫باالتنه در امتداد درز سرشانه دو تکه کنید‪ .‬از نقطۀ‬
‫شکست «‪1/5-2‬سانتی‌متر» پایین آمده و تکه پایینی‬
‫سجاف را جدا کنید‪ .‬حال از الگوی آماده شده الیی‬
‫را برش بزنید‪ .‬شکل (‪)3-65‬‬

‫شکل ‪3-65‬‬

‫‪ -2‬قطعۀ باالیی الیی را به تکۀ زیر یقه‪ ،‬قطعۀ میانی‬

‫الیی را به باالتنه جلو و قطعۀ پایینی الیی را به پایین‬
‫سجاف بچسبانید‪ .‬شکل (‪)3-66‬‬

‫شکل ‪3-66‬‬

‫‪106‬‬
 ‫‪ -3‬در صورتی که تکۀ زیری یقه در محل خط‬
‫مرکزی پشت درز داشته باشد‪ ،‬آن را دوخته و پس از‬
‫باز کردن‪ ،‬آن را اتو کنید‪ .‬شکل (‪)3-67‬‬

‫‪ -4‬تکۀ زیر یقه را با در نظر داشتن نقاط موازنه به تکۀ‬

‫یقه در باال تنه جلو بدوزید‪ .‬انتهای درز را در محل‬
‫شروع درز سر شانه چرت زده و پس از باز کردن‬
‫درز‪ ،‬آن را اتو کنید‪ .‬شکل (‪)3-68‬‬

‫‪ -5‬درزهای سرشانۀ پشت و جلوی باالتنه را پس از‬

‫پاک دوزی چرخ کرده واتو کنید‪ .‬تکۀ زیر یقه را به‬
‫حلقۀ گردن پشت بدوزید‪ .‬شکل (‪)3-69‬‬
‫شکل ‪3-67‬‬

‫چرت بزنید‬

‫شکل ‪3-68‬‬ ‫شکل ‪3-69‬‬

‫‪107‬‬
 ‫‪ -6‬خط مرکزی پشت سجاف یقه را به هم بدوزید‪.‬‬
‫درز را باز کرده و اتو کنید‪ .‬زاویۀ گوشه‌های یقه را‬
‫چرت زده و اضافه درز سرشانه و حلقه گردن پشت را‬
‫با اتو خط بیندازید‪ .‬شکل (‪)3-70‬‬

‫شکل ‪3-70‬‬

‫‪ -7‬لبۀ خارجی (خط طرح) یقه و سجاف را به هم‬

‫دوخته‪ ،‬و پس از کلیپ زدن‪ ،‬آن را اتو کنید‪ .‬شکل‬
‫(‪) 3-71‬‬

‫شکل ‪3-71‬‬
‫‪ -8‬سجاف را به زیر برگردانید و لبۀ خارجی یقه را‬
‫شبیه یقه‌های قبل کوک زده و اتوکنید‪.‬‬
‫‪ -9‬لبۀ سجاف را به درز پشت یقه و جا درز سرشانه‬
‫پس دوزی کنید‪.‬‬
‫‪ -10‬جهت ثابت ماندن سجاف یقه مانند یقه آرشال‬
‫خطی موازی با خط شکست چرخ کنید‪.‬‬
‫شکل (‪)3-72‬‬
‫‪ -11‬مکان جا دکمه‌ها مانند یقه‌های قبل است‪.‬‬

‫شکل ‪3-72‬‬

‫‪108‬‬
 ‫یقة انگلیسی‬

‫تصویر ‪3-49‬‬ ‫تصویر ‪3-48‬‬ ‫تصویر ‪3-47‬‬

‫‪109‬‬
 ‫‪ - 3-10‬یقه انگلیسی‬
‫پس از این‌که باالتنه و یقه و سجاف را برش زدید‪،‬‬
‫زیر یقه (که از اریب پارچه برش زده‌اید) را الیی‬
‫کنید‪ .‬از روی الگوی الیی‪ ،‬الیی چسب را برش بزنید‬
‫که بعد از خط شکست‪ ،‬الیی دو قطعه‌ای شود‪ .‬الیی‬
‫یقه را مانند یقه‌های قبل وصل کنید‪ .‬شکل (‪)3-73‬‬

‫شکل ‪3-73‬‬

‫در صورتی که قطعۀ زیری در خط مرکزی پشت‪،‬‬

‫درزدار بود‪ ،‬آن را بدوزید‪.‬‬
‫‪ -1‬دو الیۀ زیر و روی یقه را بدوزید طوری روی‬
‫هم منطبق کنید که موازنه‌های لبۀ یقه و خط مرکزی‬
‫پشت روی هم قرار گیرند‪ .‬ما بین این دو نقطه را در‬
‫لبۀ خارجی یقه سنجاق زده و پس از کوک زدن آن‬
‫شکل ‪3-74‬‬ ‫را چرخ کنید‪ .‬شکل (‪)3-74‬‬

‫‪ -2‬جا درزها را کم کرده گوشه‌های آن را به شکل‬

‫اریب قیچی زده و نقاط موازنۀ لبۀ یقه را چرت بزنید‪.‬‬
‫سپس یقه را طوری به رو برگردانید که گوشه‌های‬
‫چرت زده شده به طرف خارج از یقه قرارگیرد‪.‬‬
‫‪ -3‬رویه‌یقه را «‪0/2‬سانتی‌متر» به سمت زیر یقه بغلتانید‬

‫شکل ‪3-75‬‬
‫و با نخ لطیف کوک زده و اتو کنید‪ .‬شکل (‪)3-75‬‬
‫‪ -4‬سرشانه‌های پشت و جلوی باالتنه را دوخته و اتو‬
‫کنید‪.‬‬

‫‪110‬‬
 ‫‪ -5‬یقه آماده شده را روی حلقه گردن باالتنه طوری‬
‫قراردهید که سمت روی یقه دیده شود‪ .‬سپس خط‬
‫مرکزی پشت یقه را به خط مرکزی پشت باالتنه و‬
‫نقاط موازنه یقه و باالتنه بر هم منطبق نموده و پس از‬
‫سنجاق زدن‪ ،‬آن را کوک بزنید‪ .‬شکل (‪)3-76‬‬

‫توجه‪:‬‬
‫در موقع کوک زدن یقه‪ ،‬لبه‌های چرت داده‬
‫شکل ‪3-76‬‬
‫شده (موازنۀ لبۀ یقه) روی موازنۀ باالتنه را با‬
‫چند کوک‪ ،‬محکم کنید تا هنگام چرخ کردن‬
‫لبۀ یقه جابه جا نشود‪.‬‬

‫‪ - 6‬سرشانه‌های سجاف پشت و جلو را با هم دوخته و‬

‫اتو کنید‪.‬‬
‫‪ -7‬خط مرکزی پشت سجاف را روی خط مرکزی‬
‫پشت باالتنه طوری قرار دهید که یقه مابین باالتنه و‬
‫سجاف قرار گیرد‪ .‬سپس نقاط موازنه‪ ،‬لبۀ یقه‪ ،‬نقطۀ‬
‫شکست و لبۀ لباس را بر هم منطبق کرده و پس از‬
‫شکل ‪3-77‬‬ ‫سنجاق زدن‪ ،‬از خط مرکزی پشت تا لبۀ لباس کوک‬
‫زده و توأماً آن را چرخ کنید‪ .‬شکل (‪)3-77‬‬
‫‪ -8‬برای کنترل دال یقه‪ ،‬سجاف یقه را به زیر برگردانید‬
‫و دو طرف یقه را روی هم قرار دهید تا پهنا و فاصلۀ‬
‫دال ها با هم برابر باشند‪.‬‬
‫‪ -9‬درزهای سجاف را باریک کرده و آن را چرت‬
‫زده و اتو کنید سجاف را به داخل برگردانده و آن را‬
‫به سرشانه بست بزنید‪.‬‬
‫‪ -10‬جهت ثابت ماندن سجاف یقه خطی موازی خط‬
‫شکل ‪3-78‬‬ ‫شکست چرخ کنید‪.‬شکل (‪)3-78‬‬
‫‪ -11‬مکان جادکمه ها مانند یقه های قبل است‪.‬‬

‫‪111‬‬
 ‫پرسش پایان فصل تئوری‬

‫‪ -1‬جهت الیی‌دار یقه هنگام پوشیدن کدام قسمت لباس است؟‬

‫‪ -2‬محل دوخت اولین جا دکمه در یقه آخوندی را بنویسید‪.‬‬
‫‪ -3‬در چه صورت الیۀ زیری یقه شکاری از اریب پارچه‪ ،‬برش می خورد؟‬
‫‪ -4‬به چه صورت می‌توان دو الیۀ زیری ورویی یقه ب‪ .‬ب را هم اندازه کوک زد؟‬
‫‪ -5‬چرا الیی چسب سجاف جلو در یقه‌های برگردان روی هفت‪ ،‬دو قطعه‌ای برش‬
‫زده می‌شود؟‬
‫ب) الیی به طرف روی یقه باشد‬ ‫الف) برای این‌که یقه صاف بایستد ‬
‫د) دوخت یقه آسان ترشود‬ ‫ج) الیی به طرف زیریقه باشد ‬
‫‪ -6‬چرا روی اضافه درز و سجاف پشت یقه‪ ،‬در پایان چرخ کاری می‌شود؟‬
‫‪ -7‬محل اولین جا دکمه در یقه‌های برگردان روی هفت‪ ،‬را توضیح دهید‪.‬‬
‫‪ -8‬چرا در یقه‌های آمریکایی با پشت یقه و آرشال‪ ،‬محل تالقی سرشانه و حلقه گردن‬
‫پشت ‪ ،‬چرت زده می‌شود؟‬
‫‪ -9‬زیر یقه و رویه‌یقه انگلیسی‪ ،‬در کدام جهت پارچه برش زده می‌شود؟‬
‫‪ -10‬در شکل زیر‪ ،‬لبۀ خارجی یقه تا نقطۀ موازنه شماره ‪ . . . . . . . . . . . . . .‬دوخته‬
‫می‌شود‪.‬‬

‫‪112‬‬
 ‫هدف‌های رفتاری‬
‫در پایان این فصل از هنرجو انتظار می‌رود بتواند‪:‬‬

‫پیلی داخل پنس را در زیر برش بدوزد‪.‬‬ ‫‪ 1‬‬

‫دوخت گوشه سجاف در لبۀ آستین را انجام دهد‪.‬‬ ‫‪ 2‬‬
‫دوخت یقه ب‪ .‬ب پایه دار را انجام دهد‪.‬‬ ‫‪ 3‬‬
‫آستین کاپ چین دار را به باالتنه وصل کند‪.‬‬ ‫‪ 4‬‬
‫دوخت برش افقی جلو و پشت را انجام دهد‪.‬‬ ‫‪ 5‬‬
‫درزهای پرنسسی پیراهن را بدوزد‪.‬‬ ‫‪ 6‬‬
‫در صاف دوختن درزهای لباس نهایت دقت و توجه را مبذول دارد‪.‬‬ ‫‪ 7‬‬
‫قطعۀ تزیینی چهارگوش و هفت جلو پیراهن را بدوزد‪.‬‬ ‫‪ 8‬‬
‫بندینک پارچه ای را دوخته و به شکاف آستین وصل کند‪.‬‬ ‫‪ 9‬‬
‫زیپ را درخط مرکزی پشت بدوزد‪.‬‬ ‫‪ 10‬‬
‫چین دامن را تنظیم کرده و به باالتنه بدوزد‪.‬‬ ‫‪ 11‬‬
‫دوخت یقه بلیزری را انجام دهد‪.‬‬ ‫‪ 12‬‬
‫جیب رو با لبه را بدوزد‪.‬‬ ‫‪ 13‬‬
‫پیلی لبۀ آستین شمشیری را بدوزد‪.‬‬ ‫‪ 14‬‬

‫‪113‬‬
 ‫دوخت سجاف دوبل را انجام دهد‪.‬‬ ‫‪ 15‬‬
‫زیپ و جیب مردانه را بدوزد‪.‬‬ ‫‪ 16‬‬
‫آستین الله ای را بدوزد‪.‬‬ ‫‪ 17‬‬
‫دوخت برش پنس را انجام دهد‪.‬‬ ‫‪ 18‬‬
‫آستین کیمونو را به باالتنه وصل کند‪.‬‬ ‫‪ 19‬‬
‫آستین و باالتنۀ کیمونو را هم زمان چین کش نماید‪.‬‬ ‫‪ 20‬‬
‫لبۀ آستین را کش دوزی کند‪.‬‬ ‫‪ 21‬‬
‫جیب کیسه ای (مخفی) را به مانتو وصل کند‪.‬‬ ‫‪ 22‬‬
‫سجاف مخفی را روی مانتو بدوزد‪.‬‬ ‫‪ 23‬‬
‫جیب فیلتابی را با دو روش بدوزد‪.‬‬ ‫‪ 24‬‬
‫دوخت یقه آمریکایی و شکاری را توأماً انجام دهد‪.‬‬ ‫‪ 25‬‬
‫دوخت جا دکمه و دکمه دو ردیفه را انجام دهد‪.‬‬ ‫‪ 26‬‬

‫‪114‬‬
 ‫مدل شماره یک (‪)1‬‬

‫تصویر ‪4-50‬‬

‫‪115‬‬
 ‫‪ - 4-1‬مدل شماره یک‬
‫قطعات الگو‬
‫‪ -1‬باالتنۀ کوتاه جلو‬
‫‪ -2‬برش پایینی قطعۀ جلو‬
‫‪ -3‬یوک پشت‬
‫‪ 5‬و‪ -4‬برش‌های عمودی پشت‬
‫‪ 7‬و‪ -6‬رویه و زیر یقه‬
‫‪ 9‬و ‪ -8‬سجاف جلو و پشت‬
‫‪ -10‬آستین‬
‫‪ -11‬قطعۀ پایینی آستین‬

‫پارچه مورد نیاز‬

‫پارچه با عرض «‪ 150‬سانتی‌متر» و طول «‪ 225‬سانتی‌متر»‬
‫تا سایز ‪42‬‬

‫‪116‬‬
 ‫مدل شماره یک‬
‫‪ - 4-1-1‬مراحل دوخت شمارۀ یک‬
‫اقدامات اولیه برای تمام مدل‌ها به شرح ذیل است‪:‬‬
‫برش و تعیین خطوط راهنما و نقاط موازنه‬
‫چسباندن الیی به قطعاتی که نیاز به الیی کاری‬
‫دارند‪.‬‬
‫پاک دوزی تمام درزها به جز درزهای منحنی (حلقه‬
‫آستین و حلقه‌یقه) و درزهای بسته‬
‫بعد از برش و عالمت گذاری خطوط راهنما روی‬
‫شکل ‪4-1‬‬
‫پارچه سجاف جلو و پشت و زیر یقه را الیه گذاری‬
‫کنید‪.‬‬
‫کلیۀ جا درزهای لباس را به جز درزهای منحنی و‬
‫بسته را پاک دوزی کنید‪.‬‬
‫محل دوخت پیلی را تا انتهای پنس بدوزید به‬
‫گونه‌ای که اندازۀ عرض پنس زیر سینه داخل پیلی‬
‫قرارگیرد‪.‬‬
‫پیلی را به طرف خط مرکزی خوابانده و اتو کنید‪.‬‬
‫شکل ‪4-2‬‬ ‫شکل (‪)4-1‬‬
‫پنس زیر سینه را بدوزید و سپس آن را به طرف خط‬
‫مرکزی جلو خوابانده و اتو کنید‪ .‬شکل (‪)4-2‬‬
‫برش باالتنه کوتاه را به قطعۀ پایینی جلو کوک زده‬
‫به طوری که پنس دوخته شده در امتداد پیلی قرار‬
‫گیرد‪.‬‬
‫درز را دوخته سپس آن را به طرف باال خوابانده و اتو‬
‫کنید‪ .‬شکل (‪)4-3‬‬

‫شکل ‪4-3‬‬ ‫درزهایی که سجاف شده و دیده نمی شود مانند هالل داخلی‬
‫حلقه گردن و درزهای داخلی مچ و یقه و ‪...‬‬

‫‪117‬‬
 ‫برش های عمودی پشت را دوخته و سپس آنها را باز‬
‫کرده و اتو کنید‪.‬‬
‫یوک پشت را به قطعۀ پایینی باالتنۀ پشت منطبق‬
‫کرده و پس از دوختن آن را اتو کنید‪ .‬شکل (‪)4-4‬‬
‫سرشانه‌های باالتنه و سجاف را دوخته و سپس‬
‫درزها را باز کرده و اتو کنید‪.‬‬

‫شکل ‪4-4‬‬

‫یقۀ آماده شده را ما بین سجاف و باالتنه قراردهید به‬

‫شکلی که رأس یقۀ ب‪.‬ب‪ .‬به روی نقطۀ موازنه قرار‬
‫گیرد‪ .‬سپس از خط مرکزی پشت به طرفین لبۀ لباس‬
‫بدوزید‪ .‬شکل (‪)4-5‬‬
‫درزها را کم کرده و سجاف را به طرف داخل قرار‬
‫داده و اتو کنید‪.‬‬
‫به منظور بهتر خوابیدن سجاف داخل لباس روی‬
‫درز سجاف را «‪0/2‬سانتی‌متر» چرخ کنید‪.‬‬
‫درزهای پهلو را دوخته و سپس آن را باز کرده و‬
‫اتو کنید‪.‬‬

‫شکل ‪4-5‬‬

‫‪118‬‬
 ‫‪ - 4-1-2‬دوخت آستین‬
‫درز زیر آستین را دوخته و آن را به صورت باز‬
‫اتوکنید‪.‬‬
‫برای دوخت لبۀ آستین ابتدا لبۀ خارجی آستین را‬
‫تو بزنید‪( .‬برای این کار می‌توان یکی از روش‌های‬
‫تو گذاشتن مانند چرخ کاری‪ ،‬پس دوزی یا چسباندن‬
‫با (زانفیکس) را انتخاب نمود‪).‬‬
‫در قسمت گوشۀ لبۀ آستین‪ ،‬دوخت گوشه دوزی را‬
‫انجام دهید‪.‬‬

‫تصویر ‪4-51‬‬

‫‪119‬‬
 ‫‪ - 4-1-2-1‬گوشه دوزی‬
‫ابتدا «‪ 0/5‬سانتی متر» از درزهای گوشه را تا زده و‬
‫اتو کنید‪ .‬شکل (‪)4-6‬‬

‫سپس باقی مانده اضافه درز دو گوشه (که مساوی‬

‫است) را اتو کنید‪ .‬شکل (‪)4-6A‬‬

‫شکل ‪4-6‬‬
‫محل روی هم قرار گرفتن دو لبۀ درز را عالمت‬
‫بزنید‪ .‬شکل (‪)4-7‬‬

‫اضافه درز را باز کرده و از محل دو عالمت‪ ،‬خطی‬

‫اریب رسم کنید‪ .‬شکل (‪)4-8‬‬

‫شکل ‪4-6A‬‬

‫شکل ‪4-7‬‬ ‫شکل ‪4-8‬‬

‫‪120‬‬
 ‫اضافه درزها را به شکل سه گوش تا زده و خط‬
‫اریب را چرخ کنید‪ .‬شکل (‪)4-9‬‬

‫شکل ‪4-9‬‬

‫اضافه درز را قیچی کنید‪ .‬شکل (‪)4-10‬‬

‫شکل ‪4-10‬‬

‫درز را باز کرده و اتو کنید‪ .‬شکل (‪)4-11‬‬

‫شکل ‪4-11‬‬

‫‪121‬‬
 ‫مطابق شکل گوشۀ دوخته شده را به رو برگردانید‬
‫و اتو کنید‪ .‬سپس لبۀ آن را چرخ کنید‪ .‬شکل (‪)4-12‬‬

‫شکل ‪4-12‬‬

‫‪122‬‬
 ‫‪ - 4-1-2-2‬نوع دیگر گوشه دوزی (سجاف‬
‫تزیینی از روی لباس)‬
‫دو نوار یکی به اندازه بلندی چاک و دیگری به اندازه‬
‫لبۀ آستین و عرض «‪ 4-6‬سانتی متر» برش بزنید‪.‬‬
‫شکل ‪4-13‬‬
‫دو طرف طولی نوار را «‪ 0/5‬تا ‪ 0/75‬سانتی متر»‬
‫پشت پارچه‬
‫پشت پارچه‬ ‫به منظور تو گذاشتن عالمت گذاری کنید‪.‬‬
‫روی پارچه‬ ‫گوشه‌های نوار را به طور اریب مطابق شکل با اتو‬
‫خ‬
‫ط تا‬

‫خط تا بیاندازید به طوری که زاویه های داخلی نوار‬

‫به صورت زاویۀ قائمه درآید‪ .‬شکل های (‪)4-13‬‬
‫شکل ‪4-13‬‬
‫مکان هاشور زده شده روی نوار را مطابق شکل‬
‫بچینید خطوط طولی عالمت گذاری شده در مرحلۀ‬
‫اول را با اتو خط تا بیندازید‪ .‬شکل (‪)4-14‬‬

‫روی پارچه‬

‫شکل ‪4-13‬‬

‫شکل ‪4-13‬‬
‫شکل ‪4-13‬‬

‫شکل ‪4-13‬‬ ‫شکل ‪4-14‬‬

‫در صورتی که گوشه دوزی در جلو لباس باشد خط مرکزی جلو و لبۀ لباس را اندازه بگیرید‪.‬‬

‫‪123‬‬
 ‫کنار خط اریب دو نوار را رو به روی هم قرار‬
‫دهید و به فاصلۀ «‪ 0/75‬تا ‪ 0/5‬سانتی متر» روی نوار‬
‫را بدوزید به طوری که هنگام دوخت یکی از خطوط‬
‫طولی تا شده باشد سپس اضافه درز را قیچی کنید‪.‬‬
‫شکل (‪)4-15‬‬
‫پس از باز کردن خط دوخته شده‪ ،‬آن را به گونه‌ای‬
‫اتو کنید که یک طرف نوار همچنان تا خورده باشد‪.‬‬
‫شکل (‪)4-16‬‬

‫لبة داخلی‬

‫موازنه ی سرشانه‬

‫شکل ‪4-15‬‬ ‫شکل ‪4-16‬‬

‫‪124‬‬
‫شکل ‪4-17‬‬
‫روی نوار آماده شده را به پشت پارچه در محل‬
‫مورد نظر قرار دهید و گوشه‌های خارجی نوار را به‬
‫گوشۀ لباس کوک زده و چرخ کنید‪ .‬شکل (‪)4-17‬‬
‫اضافه درز گوشه را بعد از دوخت بچینید‪ .‬شکل‬
‫(‪)4-18‬‬
‫نوار را به روی لباس برگردانید و لبه‌های خارجی‬
‫درز را اتو کنید‪.‬‬
‫لبۀ تا شدۀ نوار را به داخل اتو کنید تا دو طرف نوار‬
‫شکل ‪4-18‬‬ ‫تا شده باشد‪ .‬شکل (‪)4-19‬‬

‫شکل ‪4-19‬‬

‫‪125‬‬
 ‫دو لبۀ نوار را با بخیۀ تزیینی در دو مرحله بدوزید‪.‬‬
‫(شکل ‪)4-20‬‬

‫روی لباس‬

‫روی نوار‬

‫شکل ‪4-20‬‬

‫وصل برش لبۀ آستین‬

‫سپس قطعۀ آماده شده پایین آستین را به قطعۀ باالیی‬
‫منطبق کرده به شکلی که شکاف در امتداد خط‬
‫مرکزی آستین قرار گیرد‪ .‬سپس آن را بدوزید‪ .‬شکل‬
‫(‪)4-21‬‬
‫آستین را به باالتنه بدوزید و درزهای آن را‬
‫پاک دوزی کرده و اتو کنید‪.‬‬
‫شکل ‪4-21‬‬ ‫لبۀ لباس را با یکی از روش‌های ذکر شده تو دوزی‬
‫کنید‪.‬‬
‫در نظر داشته باشید که در موقع دوخت لبۀ لباس‬
‫ابتدا سجاف دکمه خور را از داخل دوخته و سپس‬
‫ادامۀ دوخت لبه را با یکی از روش‌ها‪ ،‬تودوزی کنید‪.‬‬
‫خط دکمه خور‬

‫روی لباس‬
‫شکل (‪)4-22‬‬

‫لبه لباس‬

‫شکل ‪4-22‬‬

‫‪126‬‬
 ‫مدل شماره دو‬

‫تصویر ‪4-52‬‬

‫‪127‬‬
 ‫‪ - 4-2‬مدل شماره دو‬

‫قطعات الگو‬
‫(‪ 2‬و ‪ )1‬برش پرنسسی جلو‬
‫‪ 4‬و‪ -3‬برش پرنسسی پشت‬
‫‪ -5‬قطعۀ تزیینی چهارگوش یقه (‪ 2‬بار بریده شود)‬
‫‪ -6‬سجاف پشت یقه‬
‫‪ -7‬آستین‬
‫‪ -8‬سجاف آستین‬

‫پارچه مورد نیاز‬

‫طول پارچه ‪ 225‬سانتی متر‬
‫عرض پارچه ‪ 150‬سانتی متر‬
‫(تا سایز ‪)42‬‬

‫‬
‫‬

‫‬

‫‪128‬‬
 ‫مدل شماره دو‬
‫‪ - 4-2-1‬مراحل دوخت مدل شماره دو‬
‫الگو را روی پارچه قرار دهید و ضمن برش و‬
‫عالمت گذاری خطوط راهنما به یک الیۀ قطعۀ‬
‫تزیینی یقه و سجاف پشت و لبۀ آستین‪ ،‬الیی لطیف‬
‫بچسبانید‪.‬‬
‫درزهای پیراهن را به جز درز حلقه گردن و حلقه‬
‫آستین و لبه آن‪ ،‬پاک دوزی کنید‪.‬‬
‫درز وسط پشت را تا محل اتصال زیپ دوخته‪،‬‬
‫ادامۀ شکاف زیپ را مانند دوخت زیپ مخفی با بخیه‬
‫شکل ‪4-23‬‬
‫درشت بدوزید‪.‬‬
‫درز را باز کرده و اتو کنید‪.‬‬
‫زیپ مخفی را در محل مشخص شده‪ ،‬بدوزید‪.‬‬
‫دو الیۀ قطعۀ تزیینی یقه را بر هم منطبق کرده و خط‬
‫طرح آن را بدوزید‪.‬‬
‫اضافه درز قسمت دوخته شده را کم کرده و‬
‫زاویه‌های آن را چرت بزنید‪ .‬شکل (‪)4-23‬‬
‫یقه را به رو برگردانید و با نخ لطیف‪ ،‬لبه‌های آن را‬
‫کوک زده و اتو کنید‪ .‬شکل (‪)4-24‬‬

‫شکل ‪4-24‬‬

‫‪129‬‬
 ‫الیۀ رویی قطعه تزیینی را بر باالتنه منطبق کرده و‬
‫آن را بدوزید‪.‬‬
‫درز را باز کنید و پس از اتو اضافه درز را به طرف‬
‫باال خوابانده و مجددا ً آن را اتو کنید‪ .‬شکل (‪)4-25‬‬

‫شکل ‪4-25‬‬
‫الیۀ زیری قطعۀ تزیینی را به روی درز تا زده و‬
‫پس دوزی کنید‪ .‬شکل (‪)4-26‬‬

‫پس از دوختن برش پرنسسی جلو و پشت درزها را‬

‫باز کرده و اتو کنید‪.‬‬
‫شکل ‪4-26‬‬ ‫سجاف پشت یقه را دوخته و اتو کنید‪.‬‬

‫توجه‪:‬‬
‫روش دیگر دوخت قطعۀ تزیینی بدین‬
‫صورت است که هر سه درز را با هم دوخته‬
‫و توأماً پاک دوزی کنید‪ .‬شکل (‪)4-27‬‬

‫شکل ‪4-27‬‬

‫‪130‬‬
 ‫سر شانه‌ها را به گونه‌ای روی هم منطبق کنید که‬
‫سر شانه جلو ما بین درز سرشانه و سجاف پشت قرار‬
‫گیرد‪ .‬سپس آن را بدوزید‪( .‬شکل‌های ‪ 4-28‬و ‪)4-29‬‬
‫و درزهای اضافی میانی را کم کنید‪.‬‬

‫شکل ‪4-28‬‬

‫پشت پارچه‬ ‫باالتنه جلو‬

‫شکل ‪4-29‬‬ ‫شکل ‪4-30‬‬

‫توجه‪:‬‬
‫برای جلوگیری از جابه جا شدن گوشه‌های یقه در هنگام دوخت‪ ،‬باید انتهای سرشانه در گوشه‌های‬
‫یقه را چند بست محکم بزنید‪ .‬شکل (‪)4-30‬‬

‫‪131‬‬
 ‫خط مرکزی سجاف پشت را تا زده و کنار زیپ‬
‫پس دوزی کنید‪ .‬شکل (‪)4-31‬‬
‫برای جلوگیری از باز شدن زیپ در انتهای دوخت‬
‫قزن قفلی بدوزید‪ .‬شکل (‪)4-32‬‬

‫‪ - 4-2-2‬دوخت آستین‬
‫پشت باال تنه‬ ‫پشت پارچه‬ ‫در این مدل برای باز و بسته شدن لبۀ آستین از بندینک‬
‫استفاده می‌شود‪ .‬این بندینک را می‌توان از قیطان یا‬
‫شکل ‪4-31‬‬ ‫پارچه تهیه کرد‪.‬‬

‫‪ - 4-2-2-1‬دوخت بندینک پارچه‌ای‬

‫نواری به طول مورد نیاز و عرض «‪ 3‬سانتی متر» از‬
‫اریب پارچه برش بزنید‪ .‬شکل (‪)4-33‬‬
‫دو لبۀ نوار را روی یکدیگر قرار داده و تا انتها‬
‫بدوزید‪.‬‬
‫مطابق شکل‪ ،‬توسط نخ و سوزن نوار را به رو‬
‫برگردانید‪.‬‬
‫شکل ‪4-32‬‬

‫توجه‪:‬‬
‫نوار بندینک می‌تواند به صورت یکسره‬
‫یا مجزا از یکدیگر تهیه شود‪ .‬برای‬
‫دکمه‌های کوچک و متوالی بهتر است از‬
‫بندینک باریک و یکسره استفاده شود‪.‬‬

‫شکل ‪4-33‬‬

‫‪132‬‬
 ‫اندازه بندینک برابر با اندازه دو برابر قطر دکمه به‬
‫اضافۀ جا درز است‪ .‬شکل (‪)4-34‬‬

‫شکل ‪4-34‬‬

‫برای حالت دادن به بندینک باید یکی از نخ‌های‬

‫دوخت را به آرامی کشیده تا به صورت منحنی‬
‫درآید‪ .‬شکل (‪)4-35‬‬

‫شکل ‪4-35‬‬

‫حال دو لبۀ بندینک آماده شده را روی میز اتو‬

‫مماس یکدیگر قرار داده و با اتوی بخار پرس کنید‪.‬‬
‫شکل (‪)4-36‬‬
‫بدین صورت تمام بندینک‌های مورد نیاز را آماده‬
‫کنید‪.‬‬

‫شکل ‪4-36‬‬

‫‪133‬‬
 ‫دو لبۀ بندینک‌ها را مطابق شکل به روی اضافه درز‬
‫شکاف آستین قرار داده و پس از ثابت کردن آن یک‬
‫ردیف چرخ کنید‪ .‬شکل (‪)4-37‬‬

‫شکل ‪4-37‬‬

‫سجاف را روی شکاف لبۀ آستین منطبق کنید به‬

‫گونه‌ای که بندینک‌ها ما بین دو الیه قرار گیرد‪ .‬سپس‬
‫درز را بدوزید‪ .‬شکل (‪)4-38‬‬

‫شکل ‪4-38‬‬

‫انتهای شکاف لبۀ آستین را تا محل دوخته شده‪،‬‬

‫چرت بزنید‪ .‬سجاف را اتو کرده و به داخل برگردانید‪.‬‬
‫سپس آن را مجددا ً اتو کنید‪ .‬شکل (‪)4-39‬‬

‫شکل ‪4-39‬‬

‫‪134‬‬
 ‫درز زیر دست آستین را با درز سجاف یکسره‬
‫بدوزید‪ .‬شکل (‪)4-40‬‬

‫شکل ‪4-40‬‬

‫درز سجاف را باز کرده و اتو کنید سپس آن را به‬

‫داخل آستین برگردانده و سجاف را به آستین چند‬
‫بست بزنید‪ .‬شکل (‪)4-41‬‬
‫آستین آماده شده را به حلقۀ باالتنه وصل کنید‪.‬‬

‫شکل ‪4-41‬‬

‫‪135‬‬
 ‫مدل شماره سه‬

‫تصویر ‪4-53‬‬

‫‪136‬‬
 ‫پارچه مورد نیاز‬ ‫‪ -4-3‬مدل شماره سه‬
‫عرض پارچه ‪ 150‬سانتی متر‬
‫طول برای باال تنه و آستین ‪ 105‬سانتی متر‬ ‫قطعات الگو‬
‫طول برای دامن ‪ 145‬سانتی متر‬ ‫‪ -1‬باال تنه جلو‬
‫تا سایز ‪42‬‬ ‫‪ 3‬و ‪ -2‬باال تنه پشت‬
‫‪ -4‬قطعه تزیینی جلو یقه‬
‫‪ -5‬سجاف پشت‬
‫‪ -6‬دامن جلو و پشت (‪ 2‬باربرش زده می‌شود)‬
‫‪ -7‬آستین‬

‫‬

‫‬

‫‪137‬‬
 ‫‪ - 4-3-1‬مراحل دوخت مدل شماره سه‬

‫چرت بدهید‬
‫پس از برش و عالمت گذاری پارچه‪ ،‬برای ‪1‬‬
‫ـــ برش‬
‫‪2‬‬
‫یقۀ جلو و سجاف پشت الیی بچسبانید‪.‬‬
‫تمامی درزهای لباس را به جز درز حلقه آستین و‬
‫حلقه گردن پاک دوزی کنید‪.‬‬

‫شکل ‪4-42‬‬
‫‪ - 4-3-2‬دوخت یقه‬
‫قطعۀ تزیینی را دو بار از دو الی بسته برش بزنید‪.‬‬
‫سپس انتهای هفت یقه را مطابق شکل دوخته و نقطۀ‬
‫هفت یقه را چرت بزنید‪ .‬شکل (‪)4-42‬‬
‫قطعۀ تزیینی یقه را باز کرده و محل هفت یقه را اتو‬
‫کنید‪ .‬شکل (‪)4-43‬‬

‫شکل ‪4-43‬‬

‫قطعۀ تزیینی را به برش هفت یقه باال تنه وصل کرده‬

‫و درزها را پس از دوخت‪ ،‬پاک دوزی کنید‪ .‬شکل‬
‫(‪)4-44‬‬

‫مکان چرت روی باال تنه‬

‫شکل ‪4-44‬‬

‫‪138‬‬
 ‫درز پنس را پس از باز کردن دو مرحله اتو کنید‬
‫سپس آنها را به طرف خط مرکزی جلو خوابانده و‬
‫پس از اتوی مجدد پنس‪ ،‬آن را پاک دوزی کنید‪.‬‬
‫شکل‌های (‪ 4-45‬و ‪)4-46‬‬

‫شکل ‪4-45‬‬

‫پنس‌های پشت را دوخته و اتو کنید‪.‬‬

‫شکل ‪4-46‬‬

‫انتهای درز وسط پشت را به اندازۀ «‪ 4-5‬سانتی متر»‬

‫دوخته سپس زیپ آن را به یکی از روش‌های معمول‬
‫بدوزید‪( .‬زیپ مخفی یا یک طرفه) شکل (‪)4-47‬‬

‫شکل ‪4-47‬‬

‫‪139‬‬
 ‫سجاف حلقه گردن پشت را به گونه‌ای بدوزید که‬
‫سر شانه جلو مابین سرشانه پشت و سجاف قرار گیرد‪.‬‬
‫شکل (‪)4-48‬‬
‫درزهای پهلوی باال تنه و دامن را جداگانه دوخته و‬
‫پس از باز کردن‪ ،‬آن را اتو کنید‪.‬‬
‫درز قسمت باالی دامن را دو ردیف با بخیة درشت‬
‫چرخ کرده و چین بدهید‪.‬‬
‫پس از تنظیم چین‌ها‪ ،‬درزهای پهلوی باال تنه و دامن‬
‫را بدوزید‪( .‬شکل ‪)4-49‬‬
‫شکل ‪4-48‬‬
‫درزهای باال تنه و دامن را تواماً پاک دوزی کنید‪.‬‬
‫درزها را به طرف باال تنه خوابانده و با کناره اتو به‬
‫گونه‌ای عمل کنید که اتو مستقیماً روی چین‌ها قرار‬
‫نگیرد‪( .‬شکل ‪)4-50‬‬
‫لبة دامن را با در نظـــر گرفتن جنس پارچــــه‪،‬‬
‫پس دوزی کنید‪.‬‬
‫‪ -4-3-3‬آستین‬
‫مکان چین باالی آستین را با دو ردیف بخیة درشت‬
‫بدوزید‪( .‬شکل ‪)4-51‬‬
‫شکل ‪4-49‬‬

‫شکل ‪4-50‬‬ ‫شکل ‪4-51‬‬

‫‪140‬‬
 ‫خط «‪ »1-2‬را به خط «‪ »3-4‬دوخته و پس از باز‬
‫کردن‪ ،‬آن را اتو کنید‪.‬‬
‫چین‌ها را به گونه‌ای تنظیم کنید تا با درز باالی‬
‫آستین منطبق شود‪ .‬شکل‌های (‪ 4-52‬و ‪)4-53‬‬

‫شکل ‪4-52‬‬

‫پس از پاک دوزی درز برش آستین‪ ،‬درز زیر دست‬

‫را دوخته وآن را اتو کنید‪.‬‬
‫لبۀ آستین را به نسبت جنس پارچه‪ ،‬پس دوزی کنید‪.‬‬

‫شکل ‪4-53‬‬

‫آستین را به حلقۀ باال تنه وصل کرده و آن را بدوزید‪.‬‬

‫برای اینکه چین‌ها به صورت ایستاده‪ ،‬روی آستین‬
‫قرار گیرد‪ ،‬اپل آستین‌های کم چین را به آن وصل‬
‫کنید‪ .‬شکل (‪)4-54‬‬

‫شکل ‪4-54‬‬

‫‪141‬‬
 ‫مدل شماره چهار‬

‫تصویر ‪4-54‬‬

‫‪142‬‬
 ‫‪ - 4-4‬مدل شماره چهار‬
‫قطعات الگو‬
‫‪ 2‬و ‪ -1‬برش‌های پرنسسی جلو‬
‫‪ -3‬پشت کت‬
‫‪ -4‬دهانه جیب‬
‫‪ -5‬کیسه جیب‬
‫‪ 7‬و ‪ -6‬قطعۀ زیری و روی یقه‬
‫‪ -8‬سجاف جلوی کت‬
‫‪ -9‬سجاف پشت‬
‫‪ -10‬سجاف لبه پشت‬
‫‪ -11‬آستین‬
‫‪ -12‬دامن‬
‫‪ -13‬کمر دامن‬
‫پارچه مورد نیاز‬
‫پارچه با عرض ‪ 150‬سانتی متر‬
‫طول ‪ 200‬سانتی متر برای کت‬
‫‪ 160‬سانتی متر برای دامن‬

‫‪143‬‬
 ‫‪ - 4-4-1‬مراحل دوخت مدل شماره چهار‬
‫پس از برش و عالمت گذاری عالیم روی پارچه‬
‫برای سجاف جلو و پشت‪ ،‬قطعه زیری یقه‪ ،‬سجاف لبۀ‬
‫پشت‪ ،‬لبۀ آستین‪1 ،‬‬
‫ـــ دهانه فیلتابی جیب و کمر دامن‬
‫‪2‬‬
‫الیی چسب برش زده و الییگذاری کنید‪.‬‬

‫شکل ‪4-55‬‬
‫توجه‪:‬‬
‫مطابق یقه‌های برگردان روی هفت‬
‫الیی گذاری یقه را انجام دهید‪.‬‬

‫کلیۀ جا درزها به جز حلقه گردن و حلقه آستین و‬

‫درزهای بسته و سجاف را پاک دوزی کنید‪.‬‬

‫‪ - 4-4-2‬دوخت جیب‬
‫دهانۀ جیب را از رو تا کرده و اتو کنید‪.‬‬
‫شکل ‪4-56‬‬ ‫(شکل ‪)4-55‬‬
‫قسمت بدون الیی دهانه جیب را روی کیسه جیب‬
‫منطبق کرده و پس از دوخت آن را اتو کنید‪.‬‬
‫الیی دیگر دهانۀ جیب را به طرف پشت برگردانید‬
‫و آن را روی درز قرار داده و بدوزید‪ .‬شکل (‪)4-56‬‬
‫کیسه و دهانۀ آماده شده را در محل برش آن قرار‬
‫داده و اطراف آن را کوک بزنید‪ .‬شکل (‪)4-57‬‬
‫برش پرنسسی جلو را با در نظر گرفتن نقاط موازنه به‬
‫هم وصل کرده و پس از چرت زدن‪ ،‬آن را اتو کنید‪.‬‬
‫پنس‌ها و درز وسط پشت را بدوزید‪.‬‬
‫شکل ‪4-57‬‬

‫‪144‬‬
 ‫‪ - 4-4-2-1‬دوخت جیب آستردار رو‬
‫در این مدل می‌توان جیب را همراه با آستر به روی‬
‫لباس دوخت‪.‬‬

‫روش دوخت‬
‫لبۀ باالیی جیب را به منظور سجاف « ‪ 4-5‬سانتی متر»‬
‫اضافه کنید و همین اندازه را از طول آستر کم کنید‪.‬‬
‫شکل (‪)4-58‬‬

‫شکل ‪4-58‬‬
‫سجاف باالیی جیب را الیی بدهید‪.‬‬

‫لبۀ باالیی آستر و جیب را به هم بدوزید‪ .‬قسمتی از‬

‫وسط درز را برای به رو برگرداندن باز بگذارید‪ .‬وسط‬
‫درز را با اتو باز کنید‪ .‬شکل (‪)4-59‬‬

‫شکل ‪4-59‬‬

‫سجاف را از خط باالیی جیب به طرف روی جیب‬

‫برگردانید و آستر را روی جیب مرتب کرده و اطراف‬
‫آن را بدوزید‪ .‬شکل (‪)4-60‬‬

‫شکل ‪4-60‬‬

‫‪145‬‬
 ‫جیب را از محل دوخته شده سجاف به آستر به رو‬
‫برگردانید و روی درز را اتوکنید‪ .‬سپس جیب را در‬
‫محل مشخص شده قرار داده و بدوزید‪.‬‬
‫شکل (‪)4-61‬‬
‫دقت کنید پشت لباس در محل جیب‪ ،‬باید خط‬
‫دوخت کام ً‬
‫ال صاف و بدون چروک باشد‪.‬‬

‫‪ -4-4-3‬دوخت جا دکمه پارچه‌ای‬

‫یکی از قسمت‌هـای مهم دوخت لباس دکمــــه و‬
‫جا دکمه آن است‪ .‬چنانچه لباس با طرح و دوخت‬
‫عالی به انجام برسد‪ ،‬ولی دارای دکمه‌های نا متناسب‬
‫باشد و جا دکمه آن حالت ناصاف داشته باشد ارزش‬
‫شکل ‪4-61‬‬ ‫تمام زحمات شما به هدر خواهد رفت‪.‬‬
‫جا دکمه‌های پارچه‌ای معموالً جهت دوخت‬
‫انتخاب الیی‬ ‫پارچه‌هایی با ضخامت زیاد و متوسط کاربرد دارد از‬
‫الیی را مناسب پارچه انتخاب کنید‪.‬‬ ‫قبیل‪ :‬کت‪ ،‬پالتو‪ ،‬مانتو و غیره‪.‬‬
‫الیی قبل از دوخت دکمه و جا دکمه به کار می‌رود‪.‬‬ ‫پهنای جا دکمۀ پارچه‌ای پس از دوخت‪ ،‬می‌تواند از‬
‫و در صورت الیی دار بودن قسمت جلو‪ ،‬نیازی به‬ ‫«‪ 0/6-1‬سانتی متر» متغیر باشد‪.‬‬
‫الیی گذاری مجدد نیست‪.‬‬ ‫پارچه جا دکمه را می‌توان از اریب یا از راه پارچه‬
‫در غیر این صورت قسمتی کوچک از اطراف‬ ‫تهیه کرد‪.‬‬
‫جا دکمه احتیاج به الیی دارد‪.‬‬ ‫بهتر است از اریب پارچه باشد‪.‬‬
‫اندازۀ الیی جا دکمه باید «‪ 1-2‬سانتی متر» بزرگ‌تر‬
‫از طول و عرض جا دکمه باشد‪.‬‬
‫قبل از دوخت سجاف جلو‪ ،‬جا دکمه‌ها را بدوزید‪.‬‬

‫‪146‬‬
 ‫روش دوخت جا دکمه پارچه‌ای‬
‫ابتدا مکان جا دکمه را در پشت پارچه با مداد‬
‫مشخص کنید‪ .‬دو خط به فاصلۀ «‪ 0/3 – 0/5‬سانتی متر» از‬
‫مکان جا دکمه رسم کنید‪ .‬شکل (‪)4-62‬‬
‫‪4mm‬‬
‫‪4mm‬‬
‫دکمه خور‬

‫خطوط رسم شده را با کوک به روی پارچه منتقل‬

‫کنید‪.‬‬
‫در صورتی که جا دکمه‌ها از اریب پارچه تهیه شود‪،‬‬
‫دو قطعه پارچه به ابعاد «‪ 5×5‬سانتی متر»برش زده و آن‬
‫شکل ‪4-62‬‬
‫را از قطر تا کنید‪ .‬شکل (‪)4-63‬‬

‫چنانچه جا دکمه‌ها از راه پارچه تهیه شوند‪ ،‬دو‬

‫مستطیل به عرض «‪ 4‬سانتی‌متر» و طول «‪ 3‬سانتی متر»‬
‫بلندتر از طول و عرض جا دکمه از راه پارچه برش‬
‫روی پارچه‬ ‫زده و مستطیل‌ها را از عرض تا کنید‪ .‬شکل(‪)4-64‬‬

‫پشت پارچه‬

‫شکل ‪4-63‬‬ ‫شکل ‪4-64‬‬

‫‪147‬‬
 ‫از لبۀ دو الی بسته مستطیل ها به اندازۀ ‪1‬‬
‫ـــ پهنای دو‬
‫‪2‬‬
‫لبۀ جا دکمه با مل ‪،‬خطی به طول جا دکمه رسم کنید‪.‬‬
‫شکل (‪)4-65‬‬
‫لبه های باز آنها را از روی کار به روی خط راهنمای‬
‫جا دکمه‪ ،‬سنجاق بزنید‪.‬‬
‫خطوط رسم شده روی قطعه های جا دکمه را بر‬
‫شکل ‪4-65‬‬ ‫خطوط راهنما منطبق کرده و پس از کوک زدن آن را‬
‫چرخ کنید‪ .‬شکل (‪)4-66‬‬

‫توجه‪:‬‬
‫شکل ‪4-66‬‬ ‫برای کنترل صحیح بودن دوخت‬
‫جا دکمه از پشت پارچه‪ ،‬باید ابتدا و‬
‫انتهای دوخت و خطوط چرخ کام ً‬
‫ال‬
‫موازی و مساوی یکدیگر باشند‪.‬‬

‫از پشت کار‪ ،‬خط میانی جا دکمه را قیچی کنید و‬

‫به اندازه «‪ 0/5‬سانتی متر » مانده به انتهای جا دکمه در‬
‫شکل ‪4-67‬‬
‫دو طرف شکاف تا سر خط دوخت‪ ،‬به صورت اریب‬
‫قیچی کنید‪ .‬دقت کنید تا بخیه ها چیده نشود‪ .‬شکل‬
‫(‪)4-67‬‬

‫‪148‬‬
 ‫نوارهای جا دکمه را به پشت لباس برگردانید‪.‬‬
‫گوشه های آن را کمی بکشید تا صاف شود‪ ،‬سپس‬
‫توسط اتو آن را پرس کنید‪ .‬شکل (‪)4-68‬‬

‫شکل ‪4-68‬‬
‫مطابق شکل ابتدا و انتهای جا دکمه را به دو لبۀ‬
‫جا دکمه (تکه مثلثی) بدوزید‪.‬‬

‫دو لبۀ رو را مماس با هم زیگزاگ موقت بزنید تا‬

‫لبه ها ثابت و مساوی شوند‪ .‬شکل (‪)4-69‬‬

‫شکل ‪4-69‬‬

‫‪ - 4-4-3-1‬دوخت پشت جادکمه (روش اول)‬

‫سجاف جلو لباس را بدوزید و به داخل برگردانید‪.‬‬
‫سجاف را در محل خود با چند سنجاق ثابت کنید‪.‬‬
‫سپس از سمت روی کار از دو انتهای شکاف‬
‫جا دکمه دو سنجاق را به طرف سجاف در پشت لباس‬
‫فرو ببرید‪ .‬شکل (‪)4-70‬‬

‫شکل ‪4-70‬‬

‫‪149‬‬
 ‫فاصلۀ بین دو سنجاق را یک شکاف افقی بدهید‪.‬‬
‫این شکاف نباید از جا دکمه بزرگتر باشد‪.‬‬
‫شکل(‪)4-71‬‬
‫کناره های شکاف را به شکل بیضی به داخل تا زده‪.‬‬
‫سپس لبۀ سجاف را با دقت به زیر برده و با بخیه های‬
‫بسیار ریز پس دوزی کنید‪ .‬شکل (‪)4-72‬‬

‫شکل ‪4-71‬‬

‫شکل ‪4-72‬‬
‫‪ - 4-4-3-2‬دوخت پشت جا دکمه (روش‬
‫دوم)‬
‫طریقۀ عالمت گذاری پشت جا دکمه مانند روش‬
‫قبل است‪.‬‬
‫توسط چرخ‪ ،‬جا دکمه ای روی سجاف از مکان‬
‫عالمت گذاری شده بدوزید‪.‬‬
‫این جا دکمه را با چند بست به گوشه های جا دکمه‬
‫پارچه ای وصل کنید‪ .‬شکل (‪)4-73‬‬
‫شکل ‪4-73‬‬

‫‪150‬‬
 ‫‪ - 4-4-4‬دوخت یقه‬
‫دوخت یقه بلیزری‪ ،‬مانند دوخت یقۀ انگلیسی است‪.‬‬
‫درز پهلوی سجاف جلو و لبۀ پشت را دوخته و آن‬
‫را اتو کنید‪ .‬شکل (‪)4-74‬‬
‫درز پهلوها را دوخته و پس از باز کردن درز‪ ،‬آن‬
‫را اتو کنید‪.‬‬
‫سجاف لبۀ کت‪ ،‬یکسره است‪ .‬شکل (‪)4-74‬‬

‫شکل ‪4-74‬‬

‫‪ -  4-4-5‬دوخت آستین با درز پشت‬

‫درز آستین را از باال تا لبۀ آستین‪ ،‬مطابق شکل‬
‫بدوزید‪ .‬شکل (‪)4-75‬‬

‫شکل ‪4-75‬‬

‫زاویۀ باالی شکاف را تا محل دوخت چرت بزنید‪.‬‬

‫شکل (‪)4-76‬‬

‫شکل ‪4-76‬‬

‫‪151‬‬
 ‫درز باالی شکاف را باز کرده و اتو کنید‪.‬‬
‫(شکل‪)4-77‬‬

‫شکل ‪4-77‬‬

‫لبۀ آستین را به داخل تا زده و آن را تو دوزی کنید‪.‬‬

‫اضافه درز شکاف را در امتداد خط دوخت به طرف‬
‫خط مرکزی خوابانده و با اتو خط تا بیندازید‪.‬‬
‫شکل (‪)4-78‬‬

‫شکل ‪4-78‬‬

‫آستین را به رو کرده اتو کنید‪ .‬شکل (‪)4-79‬‬

‫شکل ‪4-79‬‬

‫‪152‬‬
 ‫برای تزیین و ثابت ماندن لبۀ شکاف‪ ،‬دکمه ها را در‬
‫محل تعیین شده بدوزید‪ .‬شکل (‪)4-80‬‬

‫منحنی باالی آستین از موازنۀ جلو تا پشت را خورد‬

‫بدهید‪.‬‬
‫برای وصل آستین به باالتنه‪ ،‬موازنه زیر دست آستین‬
‫را به خط پهلو و موازنه های جلو و پشت آستین را به‬
‫باال تنه منطبق کرده و آن را بدوزید‪ .‬شکل (‪)4-81‬‬

‫دکمه ها را در مکان های معین شده دوخته و اتوی‬

‫شکل ‪4-80‬‬
‫نهایی را انجام دهید‪.‬‬

‫‪ - 4-4-6‬دوخت دامن‬
‫ابتدا دو قطعه از ترک های دامن را تا انتهای شکاف‬
‫زیپ بدوزید‪.‬‬

‫زیپ دامن را با یکی از روش های قبل بدوزید‪.‬‬

‫لبۀ خط کمر دامن را یک ردیف چرخ کرده و نوار‬
‫کمر را به آن وصل کنید‪.‬‬

‫شکل ‪4-81‬‬

‫‪153‬‬
 ‫مدل شماره پنج‬

‫تصویر ‪4-55‬‬

‫‪154‬‬
 ‫‪ - 4-5‬مدل شماره پنج‬
‫قطعات الگو‬
‫‪ -1‬برش افقي جلو«‪ 2‬بار برش زده شود»‬
‫‪ 6‬و‪ 5‬و‪ 3‬و‪ -2‬برش هاي عمودي جلو و پشت‬
‫‪4‬‬ ‫‪ -4‬برش افقي پشت‬
‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪ -7‬سجاف تزييني جلو «‪ 2‬بار برش زده شود»‬
‫‪-8‬آستين‬
‫‪6‬‬ ‫‪ -9‬پاكتي لبۀ آستين «‪ 2‬بار برش زده شود»‬
‫‪11‬و‪ -10‬جلو و پشت شلوار‬
‫‪1‬‬
‫‪7 7‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪13‬و‪ -12‬كيسه هاي جيب‬

‫‪5‬‬
‫‪ -14‬دهانه جيب‬
‫‪-15‬سجاف دهانه جيب‬
‫‪8‬‬
‫‪ -16‬نقاب زيپ‬
‫‪9‬‬
‫‪ -17‬سجاف زيپ‬
‫‪9‬‬
‫‪ -18‬نوار کمر شلوار‬

‫پارچه مورد نياز‬

‫‪15‬‬ ‫بلوز با طول ‪ 150‬سانتي متر و عرض ‪ 150‬سانتی متر‬
‫‪14‬‬ ‫شلوار ‪ 110‬سانتي متر‬
‫آستري‪15×15 :‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪11‬‬
‫‪16‬‬

‫‪18‬‬

‫‪17‬‬

‫‪155‬‬
 ‫‪ - 4-5-1‬مراحل دوخت مدل شماره پنج‬
‫پس از برش و عالمت گذاري روي پارچه‪ ،‬براي‬
‫ـــ سجاف تزييني جلو يقه‪ ،‬پاكتي آستين‪ ،‬نوار كمر‬ ‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫شلوار‪ ،‬اليي برش بزنيد و بچسبانيد‪.‬‬
‫درزهاي عمودي جلو و پشت‪ ،‬زير آستين و درزهاي‬
‫شلوار را پاك دوزي كنيد‪.‬‬

‫شکل ‪4-82‬‬
‫برش هاي عمودي جلو و پشت را دوخته و پس از‬
‫باز كردن‪ ،‬درز ها را اتو كنيد‪.‬‬
‫‪ 2‬عدد بندينك پارچه اي را از قبل آماده كنيد‪،‬‬
‫سپس به قسمت راست لبۀ رويي سجاف تزييني جلو‪،‬‬
‫كوك بزنيد‪ .‬شکل (‪)4-82‬‬
‫دو اليه سجاف تزييني را از رو به هم منطبق كرده و‬
‫آن را مطابق شكل بدوزيد‪ .‬شکل (‪)4-83‬‬

‫شکل ‪4-83‬‬

‫سجاف هاي آماده شده را به رو برگردانيد و آن را‬

‫اتو كنيد‪ .‬شکل (‪)4-84‬‬

‫شکل ‪4-84‬‬

‫‪156‬‬
 ‫سپس سجاف هاي آماده شده را به قطعه رويي برش‬
‫افقي جلو‪ ،‬مطابق شكل كوك بزنيد‪.‬‬
‫محل تالقي سر شانه و پشت يقه را چرت اريب‬
‫بزنيد‪ .‬شکل (‪)4-85‬‬

‫شکل ‪4-85‬‬

‫سر شانه هاي جلو و پشت اليه هاي رويي و زيري‬

‫يوك را دوخته و پس از باز كردن درز‪ ،‬آن را اتو‬
‫كنيد‪.‬‬
‫خط مركزي پشت يقه را در هر دو اليه چرخ كنيد‬
‫وپس از باز كردن درز آن را اتو كنيد‪ .‬شکل (‪)4-86‬‬

‫شکل ‪4-86‬‬

‫دو اليه يوك را رو به روي يكديگر قرار داده و يقه‬

‫را مانند يقۀ آرشال بدوزيد‪ .‬شکل (‪)4-87‬‬

‫شکل ‪4-87‬‬

‫‪157‬‬
 ‫اليي چسبي به ابعاد «‪ 2×2‬سانتي متر» در محل زاويه‬
‫داخلي يوك و باال تنه بچسبانيد و آن را چرت بزنيد‪.‬‬
‫شکل (‪)4-88‬‬
‫قطعۀ يوك و باال تنه را از خط مركزي جلو‪ ،‬به‬
‫گونه اي با سنجاق به هم وصل كنيد كه زاويه هاي‬
‫هر دو قطعه با هم منطبق شود‪ .‬سپس آنها را كوك‬
‫زده و با چند بست زاويه ها را محكم كنيد تا در موقع‬
‫دوخت‪ ،‬گوشه ها جا بجا نشود‪.‬‬
‫شکل ‪4-88‬‬ ‫پس از اطمينان از دقيق بودن محل زاويه ها‪ ،‬آنها را‬
‫بدوزيد‪ .‬شکل (‪)4-89‬‬

‫توجه‪:‬‬
‫در هنگام دوخت درزهاي زاويه دار‪،‬‬
‫بايد سوزن چرخ را در رأس زاويه داخل‬
‫پارچه نگه داريد سپس پايۀ چرخ را باال‬
‫شکل ‪4-89‬‬
‫برده و جهت دوخت زاويه را تغيير دهيد‪.‬‬

‫درزهاي يوك را به سمت پايين خوابانده و اتو‬

‫كنيد‪ .‬شکل (‪)4-90‬‬
‫اليه زيري يوك را به روي درزهاي دوخته شده‬
‫قرار داده و آن را پس دوزي كنيد‪.‬‬

‫شکل ‪4-90‬‬

‫‪158‬‬
 ‫‪ - 4-5-2‬دوخت لبۀ آستين‬
‫درزهاي زير دست و دو اليه پاكتي آستين را به طور‬
‫جداگانه دوخته آن را باز كرده و سپس اتو كنيد‪.‬‬
‫شکل (‪)4-91‬‬
‫دو اليۀ پاكتي آستين را از رو بر هم منطبق كرده و‬
‫لبۀ خارجي پاكتي را بدوزيد‪.‬‬

‫شکل ‪4-91‬‬

‫انتهاي شكاف پاكتي را پس از چرت زدن‪ ،‬به رو‬

‫برگردانيد و آن را اتو كنيد‪ .‬شکل (‪)4-92‬‬
‫درز زير آستين را دوخته و آن را اتو كنيد‪.‬‬

‫چرت بزنید‬

‫شکل ‪4-92‬‬

‫لبۀ رويي پاكتي را به گونه اي برلبۀ آستين منطبق‬

‫كنيد تا درز زير دست روي هم قرار گيرد‪ .‬سپس آن‬
‫را كوك زده و چرخ كنيد‪.‬‬
‫درز را به طرف پاكتي خوابانده و اتو كنيد‪.‬‬
‫روی پارچه‬
‫اليه زير پاكتي را روي درز تا زده و آن را پس دوزي‬
‫كنيد‪ .‬شکل (‪)4-93‬‬
‫آستين را به باال تنه وصل كنيد‪.‬‬

‫شکل ‪4-93‬‬

‫‪159‬‬
 ‫‪ - 4-5-3‬دوخت شلوار‬
‫پيلي هاي جلو شلوار را از زير تا زده و به اندازۀ‬
‫«‪ 5‬سانتي متر» آن را بدوزيد سپس پيلي ها را از پشت‬
‫پارچه به سمت خط مركزي جلو بخوابانيد و آن را اتو‬
‫كنيد‪ .‬شکل (‪)4-94‬‬

‫شکل ‪4-94‬‬

‫‪ - 4-5-3-1‬دوخت جيب شلوار‬

‫ابتدا سجاف دهانۀ جيب را روي كيسه جيب‬
‫كوچكتر (قطعه شماره ‪ )12‬قرار داده و لبۀ ديگر‬
‫سجاف را به كيسه جيب زيگزاگ بزنيد‪.‬‬
‫شکل (‪)4-95‬‬

‫شکل ‪4-95‬‬

‫كيسه سجاف شده جيب را روي دهانه جيب شلوار‬

‫گذاشته به  طوري كه روي شلوار و روي كيسه جيب‬
‫بر هم منطبق شود‪.‬‬
‫درزهاي دهانه جيب را بدوزيد‪ .‬شکل (‪)4-96‬‬

‫شکل ‪4-96‬‬

‫‪160‬‬
 ‫كيسه جيب را به داخل برگردانيد و اتو كنيد‪( .‬دهانه‬
‫جيب را مي توان رو دوزي كرد‪ ).‬شکل (‪)4-97‬‬

‫شکل ‪4-97‬‬
‫قطعۀ دهانه جيب را بر روي كيسه جيب بزرگتر‬
‫منطبق كرده و لبۀ داخلي قطعه را به كيسه جيب‬
‫زيگزاگ بزنيد‪ .‬شکل (‪)4-98‬‬

‫شکل ‪4-98‬‬

‫حال كيسه آماده شده را روي خط پهلو قرار داده و‬

‫آن را با خط راهنما منطبق کرده در ناحیه کمر و پهلو‬
‫کوک بزنید‪ .‬شکل (‪)4-99‬‬

‫شکل ‪4-99‬‬

‫‪161‬‬
 ‫در انتها‪ ،‬دو كيسه جيب را روي هم قرار داده و‬
‫اطراف آنها را به هم بدوزيد و پاك دوزي كنيد‪.‬‬
‫شکل (‪)4-100‬‬

‫‪ - 4-5-3-2‬دوخت زيپ شلوار مردانه‬

‫درز فاق جلو را تا انتهاي مكان زيپ بدوزيد‪ ( .‬ابتدا‬
‫و انتهاي دوخت را چند بست محكم بزنيد)‪.‬‬

‫شکل ‪4-100‬‬

‫درز را با اتو باز كرده و انتهاي شكاف زيپ را چرت‬

‫بزنيد‪ .‬شکل (‪)4-101‬‬

‫شکل ‪4-101‬‬

‫سجاف زيپ را رو در روي محل شكاف زيپ قرار‬

‫داده و آن را بدوزيد‪( .‬شکل‪)4-102‬‬

‫شکل ‪4-102‬‬

‫‪162‬‬
 ‫نقاب زيپ را از روي پارچه تا بزنيد و لبۀ باز آن را‬
‫پاك دوزي كنيد‪.‬‬
‫حال زيپ را روي نقاب‪ ،‬طوري كوك بزنيد كه دو‬
‫الي بستۀ نقاب به سمت چپ باشد‪ .‬شکل (‪)4-103‬‬
‫از درز لبۀ سمت چپ شكاف «‪ 0/5‬سانتي متر» كم‬
‫كرده و بقيۀ درز را به داخل تا كرده واتو كنيد‪ .‬شکل‬
‫(‪)4-104‬‬
‫نقاب آماده را زير محل اتو شدۀ درز به گونه اي قرار‬
‫شکل ‪4-103‬‬ ‫دهيد تا دندانه هاي زيپ دقيقاً كنار خط تا شده قرار‬
‫گيرد‪ .‬سپس با پايۀ مخصوص كناره زيپ راروي لبه‬
‫چرخ كنيد‪ .‬شکل (‪)4-105‬‬
‫لبۀ ديگر زيپ را از داخل فقط به سجاف بدوزيد و‬
‫روي آن را چرخ كاري كنيد‪ .‬شکل (‪)4-106‬‬
‫مراحل بعدي دوخت شلوار را به روش سال قبل‬
‫تكميل كنيد‪.‬‬

‫شکل ‪4-104‬‬

‫شکل ‪4-105‬‬ ‫شکل ‪4-106‬‬

‫‪163‬‬
 ‫مدل شماره شش‬

‫تصویر ‪4-56‬‬

‫‪164‬‬
 ‫‪ - 4-6‬مدل شماره شش‬

‫قطعات الگو‬
‫‪-1‬جلوي پيراهن‬
‫‪-2‬پشت پيراهن‬
‫‪ 4‬و‪ -3‬قطعۀ تزييني جلو و پشت «‪ 2‬بار برش شود»‬
‫‪ -5‬سجاف پشت‬
‫‪ -6‬آستين‬
‫‪4‬‬

‫پارچه مورد نياز‬

‫پارچه با طول «‪ 225‬سانتي متر»‬
‫و عرض «‪ 150‬سانتي متر»‬

‫‪3‬‬

‫‪165‬‬
 ‫‪ - 4-6-1‬مراحل دوخت مدل شماره شش‬
‫پس از انجام اقدامات اوليه  پنس ها و درزهاي پهلو‬
‫را دوخته و اتو کنید‪.‬‬
‫درزهاي پهلوي قطعه تزييني را طوري كنار هم قرار‬
‫دهید که قطعۀ الیی دار و بدون الیی جلو و پشت به‬
‫هم دوخته شود‪.‬‬
‫درزها را باز کرده و اتو کنید‪ .‬شکل (‪)4-107‬‬

‫شکل ‪4-107‬‬
‫رویه قطعه تزیینی و سجاف را بر هم منطبق کرده و‬
‫لبۀ خارجی آن را بدوزید‪ .‬پس از کم کردن و كليپ‬
‫زدن‪ ،‬درز آن را اتو و به رو برگردانيد سپس آن را اتو‬
‫كنيد‪ .‬شکل (‪)4-108‬‬

‫شکل ‪4-108‬‬

‫‪166‬‬
 ‫قطعه تزييني پيراهن را با توجه به نقاط موازنه‬
‫به گونه اي بر روي پيراهن منطبق كنيد تا قسمت‬
‫اليي دار به زير و قسمت بدون اليي به رويۀ لباس‬
‫وصل شود‪.‬‬
‫جادرز منحنی سجاف تزیینی را کلیپ بزنید سپس‬
‫درز را به طرف قطعۀ تزیینی خوابانده و اتو کنید‪.‬‬
‫اليۀ ديگر قطعۀ تزييني را به داخل تا زده و آن را‬
‫بدوزيد‪ .‬شکل (‪)4-109‬‬

‫سجاف پشت يقه را به حلقۀ گردن پشت بدوزيد‪.‬‬

‫درزهاي سر شانه را تواماً با درز سر شانه سجاف پشت‬
‫شکل ‪4-109‬‬ ‫بدوزيد‪.‬‬

‫‪167‬‬
 ‫‪ - 4-6-2‬آستين الله اي‬
‫لبۀ آستين را با در نظر گرفتن جنس و ضخامت پارچه‬
‫تو بگذاريد‪.‬‬
‫خط مركزي دو قطعۀ آستين را از روي پارچه برهم‬
‫منطبق كنيد‪.‬‬
‫توجه داشته باشيد كه چرخش اليۀ روي آستين به‬
‫طرف جلوي آن باشد‪.‬‬

‫شکل ‪4-110‬‬

‫از موازنه جلو تا پشت را دو رديف بخيه درشت زده‬

‫وكمي خورد دهيد‪ .‬شکل (‪)4-110‬‬
‫براي وصل آستين به باال تنه‪ ،‬موازنۀ زير دست را به‬
‫درز پهلو و موازنه هاي هالل آستين را به موازنه هاي‬
‫حلقۀ باالتنه منطبق كنيد‪ .‬شکل (‪)4-111‬‬
‫کاپ‬
‫آستین الله ای‬

‫شکل ‪4-111‬‬

‫حلقه آستين را به طور كامل کوک زده و بدوزيد‪.‬‬

‫شکل (‪)4-112‬‬
‫جا دكمه ها را در مكان تعيين شده بدوزيد‪.‬‬

‫شکل ‪4-112‬‬

‫‪168‬‬
 ‫مدل شماره هفت‬

‫تصویر ‪4-57‬‬

‫‪169‬‬
 ‫‪ - 4-7‬مدل شماره هفت‬

‫قطعات الگو‬
‫‪ 4‬و‪ -1‬برش منحني جلو و پشت (‪ 2‬بار برش بزنید)‬
‫‪ 5‬و‪ -2‬باال تنه جلو و پشت‬
‫‪ -3‬آستين‬
‫‪ 7‬و‪ -6‬يقه شوميزيه‬
‫پارچه مورد نياز‬
‫پارچه با طول«‪ 250‬سانتي متر» و‬
‫عرض «‪ 150‬سانتي متر»‬

‫‪6‬‬

‫‪7‬‬

‫‪170‬‬
 ‫مدل شماره هفت«‪»7‬‬
‫‪ - 4-7-1‬مراحل دوخت مدل شماره هفت‬
‫پس از انجام اقدامات اوليه‪ ،‬برش رگالن جلو و‬
‫پشت باال تنه و آستين را دوخته‪ ،‬سپس درز را باز‬
‫كرده آن را اتو كنيد‪ .‬شکل (‪)4-113‬‬

‫پشت باالتنه‬
‫پشت پارچه‬
‫آستین‬

‫آستین‬

‫پشت پارچه جلو باال تنه‬ ‫جلو باال تنه‬

‫روی پارچه‬

‫شکل ‪4-113‬‬

‫‪171‬‬
 ‫درزهاي سر شانه يوك و سجاف آن را دوخته‪ ،‬اتو‬
‫كنيد‪.‬‬
‫سجاف جلوي لباس را به داخل تا زده و آن را اتو‬
‫كنيد‪ .‬شکل (‪)4-114‬‬
‫برش منحنی باالتنه جلو و پشت و آستین را با دو‬
‫ردیف بخیۀ درشت بدوزید‪.‬‬
‫سپس چين ها را هم اندازۀ يوك باالتنه كرده و آن‬
‫را جمع کنید‪.‬‬
‫با توجه به نقاط موازنه‪ ،‬يوك را با برش مخفي‬
‫باالتنه‪ ،‬منطبق كنيد‪ ،‬سپس چين ها را تنظيم كرده و‬
‫بدوزيد‪.‬‬
‫درزها را به طرف باال خوابانده وروي آن را اتو‬
‫كنيد‪.‬‬
‫شکل ‪4-114‬‬ ‫طرف روی پارچۀ سجاف یوک را روی یوک‬
‫منطبق کنید‪ .‬سپس اضافه درز خط دکمه خور را در‬
‫جلوی یوک بدوزید‪ .‬حال سجاف یوک را به داخل‬
‫لباس برگردانید‪ .‬شکل (‪)4-115‬‬
‫درزهای حلقه گردن یوک و سجاف را منطبق‬
‫کرده سنجاق بزنید‪ .‬لبۀ منحنی یوک را به داخل تا‬
‫کرده پس دوزی کنید‪ .‬شکل (‪)4-116‬‬

‫جلوی پارچه‬

‫شکل ‪4-115‬‬

‫‪172‬‬
 ‫پشت پارچه‬

‫شکل ‪4-116‬‬

‫‪173‬‬
 ‫انتهای برش رگالن جلو و پشت را در قسمت زیر‬
‫دست بر هم منطبق کرده سپس درز پهلو را از لبۀ‬
‫آستین تا لبۀ لباس به هم بدوزید‪.‬‬
‫درز منحنی زیر دست را کلیپ بزنید‪.‬‬
‫درزها را روی ژانت گذاشته آنها را باز کرده و اتو‬
‫کنید‪.‬‬
‫یقه شومیزیه را پس از دوخت به پیراهن وصل کنید‪.‬‬
‫شکل (‪.)4-117‬‬

‫شکل ‪4-117‬‬

‫‪174‬‬
 ‫‪ - 4-7-2‬دوخت كش در لبۀ آستين‬
‫لبۀ آستين را بدوزيد‪.‬‬
‫از لبۀ آستين به اندازۀ «‪ 7-8‬سانتي متر» به طرف باال‬
‫آستین‬ ‫عالمت زده و محل دوخت كش را مشخص كنيد‪.‬‬
‫نواري به پهناي «‪ 3-3/5‬سانتي متر» و طول محل‬
‫باال تنه جلو‬
‫كش دوزي به اضافۀ «‪ 2‬سانتي متر» آماده كنيد‪.‬‬
‫دو لبۀ طولي نوار را به اندازۀ «‪1‬سانتي متر» به داخل تا‬
‫زده و اتو كنيد‪ .‬شکل (‪)4-118‬‬

‫شکل ‪4-118‬‬

‫‪1‬‬
‫ـــ عرض نوار را روي خط راهنماي محل كش دوزي‪،‬‬
‫‪2‬‬
‫منطبق كرده و دو طرف نوار را به آستين بدوزيد‪.‬‬
‫شکل (‪)4-119‬‬

‫شکل ‪4-119‬‬

‫كش را از ميان ليفه عبور داده و دو سر آن را به هم‬

‫وصل كنيد‪ .‬شکل (‪)4-120‬‬
‫لبۀ لباس را تو گذاشته و جا دكمه ها را در محل‬
‫مشخص شده بدوزيد‪ .‬سپس آن را اتو كنيد‪.‬‬

‫شکل ‪4-120‬‬

‫‪175‬‬
 ‫‪ - 4-7-2-1‬دوخت مچ با مغزي‬
‫به جاي كش دوزي لبۀ آستين ميتوان به وسيلۀ نوار‬
‫اريب چين ها را جمع كرد‪ .‬تصویر (‪)4-58‬‬

‫نواري از اريب پارچه به طول دور لبۀ الگوي‬

‫آستين بدون در نظر گرفتن اندازۀ چين به اضافۀ‬
‫«‪ 30‬سانتي متر» و عرض «‪ 4‬سانتي متر»‪ ،‬برش بزنيد‪.‬‬

‫نوار را به شكل نوار اريب آماده كنيد‪.‬‬

‫به اندازۀ «‪ 4-5‬سانتي متر» درز زير دست را از لبۀ‬

‫آستين باز بگذاريد‪.‬‬

‫لبۀ آستين را چين كش كنيد‪.‬‬

‫تصویر ‪4-58‬‬

‫وسط طولي نوار را مشخص كرده و روي لبۀ آستين‬

‫در خط مركزي آن قرار داده به طوري كه پارچه رو‬
‫در روي هم قرار گيرد‪ .‬و اضافه نوار در دو سر لبه‬
‫آستين به يك اندازه باشد‪ .‬حال نوار را به لبۀ آستين‬
‫كوك زده چرخ كنيد‪ .‬شکل (‪)4-121‬‬

‫شکل ‪4-121‬‬
‫این اندازه جهت پاپیون و گره مغزی لبۀ آستین می باشد‪.‬‬

‫‪176‬‬
 ‫نوار را از عرض تا زده و دو لبۀ اضافه نوار را از‬
‫داخل به هم بدوزید‪ .‬شکل (‪)4-122‬‬

‫شکل ‪4-122‬‬

‫برای به رو برگردانیدن قسمت اضافی نوار مطابق‬

‫شکل‪ ،‬نوار را به رو برگردانید‪ .‬شکل (‪)4-123‬‬
‫لبۀ دیگر نوار را به روی درز تو گذاشته و پس دوزی‬
‫کنید‪.‬‬

‫شکل ‪4-123‬‬

‫‪177‬‬
 ‫مدل شماره هشت‬

‫تصویر ‪4-59‬‬

‫‪178‬‬
 ‫‪ -4-8‬مدل شماره هشت‬

‫قطعات الگو‬
‫‪ 4‬و ‪ -1‬آستین جلو و پشت‬
‫‪ 6‬و ‪ 5‬و ‪ 3‬و ‪-2‬برش‌های عمودی جلو و پشت‬
‫‪ 8‬و ‪ -7‬زیر و روی یقه‬
‫‪ -9‬سجاف‬
‫‪ -10‬سجاف مخفی‬
‫‪ -11‬کیسه جیب (‪ 2‬بار برش زده شود)‬

‫پارچه مورد نیاز‬

‫پارچه با طول ‪ 280‬سانتی متر‬
‫و عرض ‪ 150‬سانتی متر‬

‫‪179‬‬
 ‫مدل شماره ‪8‬‬
‫‪ - 4-8-1‬مراحل دوخت مدل شماره هشت‬
‫پس از انجام اقدامات اولیه برش‌های عمودی جلو را‬
‫دوخته و محل شکاف را باز بگذارید‪.‬‬
‫پس از باز کردن درزها آن را اتو کنید و دهانۀ کیسه‬
‫جیب را به دو طرف جا درز شکاف جیب قرار داده و‬
‫آن را بدوزید‪ .‬شکل (‪)4-124‬‬

‫شکل ‪4-124‬‬

‫توجه‪:‬‬
‫بهتر است کیسه‌های جیب را کمی‬
‫عقب‌تر از خط دوخت بدوزید تا‬
‫هنگام پوشیدن درز دیده نشود‪.‬‬

‫اضافه درز باال و پایین کیسه جیب را چرت بزنید‪.‬‬

‫شکل (‪)4-125‬‬
‫شکل ‪4-125‬‬ ‫کیسه‌های جیب را بر هم منطبق کرده و پس از‬
‫سنجاق کردن به هم بدوزید و لبۀ درز را پاک دوزی‬
‫کنید‪ .‬در انتها کیسه‌های جیب را به سمت جلوی لباس‬
‫خوابانده اتو کنید‪ .‬شکل (‪)4-126‬‬

‫چرت بزنید‬

‫جلو‬ ‫پشت‬

‫شکل ‪4-126‬‬

‫‪180‬‬
 ‫برش عمودی پشت را بدوزید‪.‬‬
‫برش‌های رگالن جلو و پشت را با توجه به نقاط‬
‫موازنه بدوزید و پس از چرت زدن آنها را اتو کنید‪.‬‬
‫شکل (‪)4-127‬‬
‫درز روی دست آستین رگالن را دوخته و پس از باز‬
‫پشت آستین‬
‫کردن اتو کنید‪.‬‬
‫یقه شکاری را آماده کرده و آن را به باالتنه وصل‬
‫کنید‪ .‬شکل (‪)4-128‬‬

‫تصویر ‪4-127‬‬ ‫‪ - 4-8-2‬سجاف مخفی جدا‬

‫سجاف مخفی را از رو تا زده و آن را پاک دوزی‬
‫کنید‪ .‬شکل (‪)4-129‬‬

‫تصویر ‪4-129‬‬ ‫تصویر ‪4-128‬‬

‫‪181‬‬
 ‫جا دکمه‌ها را در محل تعیین شده بر روی سجاف‬
‫مخفی بدوزید‪ .‬شکل (‪)4-130‬‬
‫سجاف مخفی را مطابق شکل طوری به زیر‬
‫سجاف راست سنجاق کنید که لبۀ سجاف مخفی‬
‫«‪0/5‬سانتی متر» عقب‌تر از لبۀ تای سجاف قرار گیرد‪.‬‬
‫شکل (‪)4-131‬‬
‫در پایان مطابق شکل در قسمت روی لباس از لبۀ‬
‫سجاف به فاصلۀ «‪ 3-4‬سانتی متر» بخیه تزیینی بزنید‬
‫بهتر است باال و پایین سجاف مخفی به شکل منحنی‬
‫دوخته شود‪ .‬شکل (‪)4-132‬‬
‫درز زیر دست را با پهلوها یکسره بدوزید سپس آن‬
‫را چرت زده و اتو کنید‪.‬‬
‫لبۀ آستین و لباس را تودوزی کرده و اتو کنید‪.‬‬

‫شکل ‪4-130‬‬

‫شکل ‪4-131‬‬ ‫شکل ‪4-132‬‬

‫‪182‬‬
 ‫مدل شماره نه‬

‫تصویر ‪4-60‬‬

‫‪183‬‬
 ‫‪ -4-9‬مدل شماره نه‬

‫قطعات الگو‬
‫‪ 10‬و ‪ 5‬و ‪ -1‬برش‌های عمودی جلو‬
‫‪ 4‬و ‪ -3‬برش عمودی پشت‬
‫‪ -2‬آستین‬
‫‪ 7‬و ‪ -6‬زیر ورویه یقه‬
‫‪ 9‬و ‪ -8‬سجاف جلو و پشت‬
‫‪ -11‬دهانۀ جیب‬
‫‪8‬‬
‫‪ -12‬کیسه جیب‬
‫‪8‬‬

‫پارچه مورد نیاز‬

‫پارچه با طول ‪ 230‬سانتی متر‬
‫‪11‬‬ ‫عرض ‪ 150‬سانتی متر‬

‫‪9‬‬

‫‪6‬‬

‫‪184‬‬
 ‫‪ - 4-9-1‬مراحل دوخت مدل شماره نه‬
‫پس از برش و عالمت گذاری روی پارچه برای‬
‫سجاف جلو و پشت‪ ،‬و زیر یقه و ‪1‬‬
‫ـــ دهانۀ جیب الیی‬
‫‪2‬‬
‫بچسبانید‪.‬‬
‫تمام درزها به جز یقه‪ ،‬حلقه گردن و حلقه و کاپ‬
‫آستین را پاک دوزی کنید‪.‬‬

‫‪ - 4-9-2‬دوخت جیب فیلتابی یک‌طرفه‬

‫(روش اول)‬
‫شکل ‪4-133‬‬
‫دهانۀ جیب را از روی پارچه تا کنید‪ .‬شکل (‪)4-133‬‬

‫سمت بدون الیی دهانه جیب را مطابق شکل به روی‬

‫قطعه پایینی برش عمودی جلو‪ ،‬منطبق کرده و آن را‬
‫کوک کنید‪ .‬شکل (‪)4-134‬‬

‫شکل ‪4-134‬‬

‫کیسه جیب را روی دهانۀ جیب قرار داده و آن را‬

‫بدوزید‪ .‬شکل (‪) 4-135‬‬

‫شکل ‪4-135‬‬

‫‪185‬‬
 ‫کیسه جیب را به داخل برگردانید تا دهانۀ جیب‬
‫در امتداد قطعۀ پایینی قرار گرفته و آن را با اتو پرس‬
‫کنید‪ .‬شکل (‪) 4-136‬‬
‫قطعۀ آماده شدۀ پایینی را به گونه‌ای روی قطعۀ‬
‫باالیی (شماره ‪ )5‬قرار دهید که خط دهانۀ جیب روی‬
‫خط راهنما منطبق شود‪.‬‬
‫پس از تنظیم دو کیسه به هم‪ ،‬درز پایینی آنها را‬
‫بدوزید‪.‬‬
‫کناره‌های کیسه جیب را به خط پهلو و خط برش‬
‫شکل ‪4-136‬‬ ‫وصل کنید‪ .‬شکل (‪) 4-137‬‬

‫توجه‪:‬‬
‫چنا‌نچه دو طرف جیب فیلتابی داخل‬
‫درز نباشد باید از یک دهانه جیب و ‪2‬‬
‫شکل ‪4-137‬‬ ‫عدد کیسه جیب استفاده کرد که یکی‬
‫از آنها «‪ 2‬سانتی متر» بلندتر از دیگری‬
‫باشد‪ .‬شکل (‪)4-138‬‬

‫شکل ‪4-138‬‬

‫‪186‬‬
 ‫دوخت جیب فیلتابی یک‌طرفه (روش دوم)‬
‫مکان جیب را مشخص کرده و کوک راهنما بزنید‪.‬‬
‫برای جلوگیری از تغییر شکل دهانۀ جیب الزم است‬
‫نواری از الیی چسب به اندازه «‪ 2‬سانتی متر» بزرگتر از‬
‫خط سجاف از هر دو طرف و پهنای « ‪ 4‬سانتی متر» تهیه‬
‫کرده و آن را در قسمت پشت پارچه در محل شکاف‬
‫جیب بچسبانید‪ .‬شکل (‪)4-139‬‬

‫شکل ‪4-139‬‬

‫دهانه جیب را از پشت پارچه مطابق شکل تا زده و‬

‫دو طرف عرض آن را بدوزید‪ .‬شکل (‪)4-140‬‬
‫چیده شود‬

‫شکل ‪4-140‬‬

‫اضافه درزهای دهانه جیب را چیده و آن را به طرف‬

‫رو برگردانید و بخیه تزیینی زده سپس آن را اتوکنید‪.‬‬
‫شکل (‪)4-141‬‬

‫شکل ‪4-141‬‬

‫‪187‬‬
 ‫دهانۀ جیب را از روی لباس بر خط پایینی راهنمای‬
‫جیب قرار داده و کوک بزنید‪ .‬شکل (‪)4-142‬‬

‫شکل ‪4-142‬‬

‫کیسه کوچکتر را روی دهانۀ جیب قرار داده و به‬

‫فاصلۀ «‪ 0/5‬سانتی متر» از خط راهنما‪ ،‬کوک بزنید تا‬
‫دهانۀ جیب‪ ،‬ما بین کیسه و لباس قرار گیرد‪ .‬در هنگام‬
‫چرخ کردن باید دقت کرد که بیش از اندازه طول‬
‫دهانۀ جیب چرخ نشود‪ .‬شکل (‪)4-143‬‬

‫شکل ‪4-143‬‬

‫کیسه جیب بلندتر را‪ ،‬باالی خط راهنما قرار داده‬

‫و به فاصلۀ «‪ 1‬سانتی متر» از خط راهنما‪ ،‬کوک بزنید‬
‫و طوری آن را بدوزید که طول دوخت از هر طرف‬
‫به اندازۀ «‪ 0/5-0/75‬سانتی متر» کمتر از خط دوخت‬
‫پایینی باشد‪ .‬شکل (‪)4-144‬‬

‫شکل ‪4-144‬‬

‫‪188‬‬
 ‫محل شکاف جیب را تا «‪ 1/5‬سانتی متر» مانده به‬
‫انتهای شکاف‪ ،‬قیچی کنید‪ .‬سپس مطابق شکل مثلثی‬
‫شکل گوشه‌های شکاف را تا محل دوخت‪ ،‬چرت‬
‫بزنید‪ .‬شکل (‪)4-145‬‬

‫شکل ‪4-145‬‬

‫کیسه‌های جیب را از محل شکاف به داخل برده و‬

‫دهانۀ جیب را به طرف باال برگردانید‪.‬‬
‫دهانۀ جیب را از رو تنظیم کرده و سنجاق بزنید‪.‬‬
‫شکل (‪)4-146‬‬

‫شکل ‪4-146‬‬

‫گوشه‌های مثلثی شکل شکاف جیب که در اثر‬

‫چرت زدن بوجود آمده را به داخل بدهید و مطابق‬
‫شکل آنها را به کیسه‌های جیب بدوزید‪.‬‬
‫شکل (‪)4-147‬‬

‫شکل ‪4-147‬‬

‫‪189‬‬
 ‫دو کیسه جیب راروی هم منطبق کرده و پس از‬
‫دوخت‪ ،‬آن را پاک دوزی کنید‪ .‬شکل (‪)4-148‬‬
‫از روی کار پهلوهای دهانۀ جیب را با یک ردیف‬
‫چرخ‌کاری نزدیک به لبه بدوزید و گوشه‌های باالی‬
‫دهانه جیب را در ادامه چرخ کاری به شکل اریب‬
‫تا گوشۀ خط چرخ‌کاری‪ ،‬بدوزید و نخ را در همان‬
‫محل محکم کنید‪ .‬شکل (‪) 4-149‬‬

‫شکل ‪4-148‬‬
‫‪ - 4-9-2-1‬دوخت جیب فیلتابی دو طرفه‬
‫بعد از مشخص کردن محل جیب و چسباندن الیی‬
‫به پشت پارچه خطوط را با کوک راهنما به روی‬
‫پارچه منتقل کنید‪ .‬شکل (‪) 4-150‬‬

‫شکل ‪4-149‬‬

‫شکل ‪4-150‬‬ ‫تصویر ‪4-61‬‬

‫‪190‬‬
 ‫دو نوار از پارچۀ رویه لباس به طول «‪ 4‬سانتی متر»‬
‫بلندتر از دهانۀ جیب و عرض «‪ 4‬سانتی متر» برش بزنید‪.‬‬
‫دوکیسه جیب به طول نوارجیب و بلندی‬
‫الیی‬
‫«‪10-15‬سانتی متر» برش بزنید (کیسه روی جیب را‬
‫الیی‬ ‫«‪ 2‬سانتی متر» کوتاه‌تر از کیسه زیری ببرید‪).‬‬
‫ـــ نوار را الیی چسبانده و از عرض تا کرده به‬ ‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫طوری که پشت پارچه رو به روی هم قرار گیرد سپس‬
‫آن را اتو کنید‪.‬‬
‫شکل ‪4-151‬‬
‫خطی از ‪1‬‬
‫ـــ طول نوار آماده شده رسم کنید‪ .‬شکل‬
‫‪2‬‬
‫(‪)4-151‬‬
‫نوار را در دو طرف چاک به گونه‌ای قرار دهید‬
‫که خطوط مشخص شده نوار به خط کوک راهنما‬
‫دوخته شود‪ .‬دقت کنید دو الی باز نوارها به سمت‬
‫خط میانی شکاف جیب باشد‪ .‬شکل (‪)4-152‬‬

‫شکل ‪4-152‬‬

‫توجه‪:‬‬
‫برای کنترل از صحیح بودن دوخت‬
‫دقت کنید دو خط چرخ شده نوارها‬
‫کام ً‬
‫ال موازی و مساوی یکدیگر باشند‪.‬‬

‫کیسۀ جیب های تزیینی دارای عمق کمتر و جیب های‬

‫کاربردی عمق بیشتری دارد‪.‬‬

‫‪191‬‬
 ‫خط میانی دهانۀ جیب را از سمت پشت به گونه‌ای‬
‫قیچی کنید که از طرفین خط به اندازه «‪1-1/5‬‬
‫سانتی متر» مانده به انتهای خط به صورت اریب قیچی‬
‫شود‪.‬‬
‫لبۀ فیلتابی جیب را به داخل برگردانید‪.‬‬
‫شکل (‪)4-153‬‬

‫شکل ‪4-153‬‬

‫از سمت روی کار دو لبۀ فیلتابی را مرتب کرده و‬

‫دو لبه را به طور موقت زیگزاگ بزنید تا لبه‌ها ثابت‬
‫ومساوی شوند‪ .‬شکل (‪)4-154‬‬

‫شکل ‪4-154‬‬

‫قاعده مثلث را در انتهای شکاف به نوار فیلتابی‬

‫بدوزید‪ .‬شکل (‪)4-155‬‬

‫شکل ‪4-155‬‬

‫‪192‬‬
 ‫کیسه جیب کوتاه‌تر را به جا درز فیلتابی پایین‬
‫سنجاق بزنید‪.‬‬
‫مطابق شکل جا درز را با کمی فاصله از درز قبلی‬
‫بدوزید‪ .‬شکل (‪)4-156‬‬

‫کیسه جیب بلندتر را به جا درز فیلتابی باال سنجاق‬

‫بزنید و آن را چرخ کنید‪.‬‬

‫شکل ‪4-156‬‬

‫کیسه جیب‌ها رابه یکدیگر بدوزید سپس آن را‬

‫پاک دوزی کنید‪ .‬شکل (‪)4-157‬‬

‫شکل ‪4-157‬‬

‫‪193‬‬
 ‫‪ - 4-9-2-2‬دوخت جیب فیلتابی دو طرفه با‬
‫در جیب‬
‫روش دوخت این مدل جیب مانند روش جیب‬
‫فیلتابی دو طرفه است‪.‬‬
‫دوخت را تا مرحلۀ برگردان لبه‌های جیب انجام‬
‫دهید‪.‬‬
‫پس از برش و چسباندن الیی به یکی ازالیه‌های در‬
‫جیب‪ ،‬لبه‌های خارجی آن را بدوزید‪.‬‬
‫اضافه درز را کم کرده و درجیب را به رو برگردانید‬
‫و آن را اتو کنید‪ .‬شکل (‪)4-158‬‬
‫در جیب آماده شده را از داخل شکاف جیب رد‬
‫کرده و درز باز در جیب را به جا درز تکۀ باالیی‬
‫فیلتابی بدوزید‪ .‬شکل (‪)4-159‬‬
‫در انتها کیسه‌های جیب را مانند جیب قبل بدوزید‪.‬‬

‫تصویر ‪4-62‬‬

‫شکل ‪4-158‬‬ ‫شکل ‪4-159‬‬

‫‪194‬‬
 ‫‪ - 4-9-3‬دوخت برش‌ها و یقه‬
‫برش‌های عمودی جلو و پشت را با توجه به نقاط‬
‫موازنه‪ ،‬دوخته و پس از بازکردن درزها‪ ،‬آن را اتو‬
‫کنید‪.‬‬
‫سرشانه‌های جلو و پشت را پس از دوخت‪ ،‬به صورت‬
‫باز شده اتوکنید‪.‬‬
‫دو الیۀ قطعۀ باالیی یقه را روبه روی هم قرار داده و‬
‫لبۀ خارجی آن را بدوزید‪ .‬سپس یقه را به رو برگردانید‬
‫و آن را اتو کنید‪.‬‬
‫خط مرکزی پشت یقه و باال تنه را با هم منطبق کرده و‬
‫هالل حلقه گردن و یقه را پس از دوخت‪ ،‬پاک دوزی‬
‫شکل ‪4-160‬‬ ‫کنید‪ .‬شکل (‪)4-160‬‬

‫قطعۀ باالیی یقه را در دو طرف جلو به موازات‬

‫خط شکست قرار داده و آن را کوک بزنید‪ .‬پس از‬
‫کوک زدن‪ ،‬درزهای پهلو‪ ،‬لباس را پرو کنید‪.‬‬
‫در صورت منطبق بودن یقه با محل اتصال‪ ،‬آن را‬
‫بدوزید‪ .‬شکل (‪)4-161‬‬

‫شکل ‪4-161‬‬

‫‪195‬‬
 ‫‪ - 4-9-4‬دوخت آستین‬
‫درزهای پهلو را دوخته و آن را اتو کنید‪.‬‬
‫درز زیر دست را دوخته و پس از باز کردن‪ ،‬آن را‬
‫اتو کنید‪.‬‬
‫با توجه به نقاط موازنه‪ ،‬آستین را به حلقۀ باالتنه‬
‫وصل کرده و آن را بدوزید‪.‬‬
‫لبۀ مانتو و لبۀ آستین را با در نظر گرفتن جنس‬
‫پارچه‪ ،‬تو دوزی کرده و آن را اتو کنید‪.‬‬

‫شکل ‪4-162‬‬ ‫‪ - 4-9-5‬مکان جا دکمه‬

‫اولین  جا دکمه را به اندازه ‪1‬‬
‫ـــ قطر دکمه از نقطه‬
‫‪2‬‬
‫شکست پایین می آییم و به صورت افقی می دوزیم‪.‬‬
‫برای ثابت ماندن سمت چپ مانتو در طرف چپ‬
‫مقابل نقطۀ شکست جا دکمه افقی دوخته می‌شود که‬
‫به وسیلۀ دکمه مسطح در زیر لباس بسته می‌شود‪.‬‬
‫(مکان دوخت دکمه در زیر لباس هنگام پرو مشخص‬
‫می‌شود) شکل (‪)4-162‬‬

‫‪ - 4-9-6‬چاک پشت کت یا پایین دامن‬

‫در لباس‌هایی که دمپای آن تنگ باشد برای حرکت‬
‫بهتر‪ ،‬از چاک در پشت یا پهلوی لباس استفاده‬
‫می‌کنیم‪.‬‬
‫این چاک در بعضی از مدل‌ها می‌تواند همراه با پیلی‬
‫باشد‪ .‬تصویر (‪)4-63‬‬

‫تصویر ‪4-63‬‬

‫‪196‬‬
 ‫درز را تا باالی چاک بدوزید‪.‬‬
‫لبۀ لباس را تو بگذارید‪ ،‬اضافه درز چاک را از خط لبه‬
‫به داخل تا زده و اتو کنید‪.‬‬
‫پایین چاک را به قسمت تو گذاشته شدۀ لبۀ لباس‬
‫پس دوزی کنید‪( .‬می‌توانید به روش گوشه دوزی نیز‬
‫عمل کنید)‪ .‬شکل (‪)4-163‬‬

‫شکل ‪4-163‬‬

‫محل چرت‬ ‫‪ - 4-9-6-1‬چاک همراه باپیلی‬

‫در این مدل هنگام رسم الگو در محل چاک‪ ،‬به‬
‫اندازۀ پیلی «‪ 6-8‬سانتی متر» اضافه کنید‪.‬‬
‫درز را تا باالی چاک بدوزید‪ .‬شکل (‪)4-164‬‬

‫شکل ‪4-164‬‬

‫پایین لباس را تو بگذارید‪.‬‬

‫تای رو پیلی سمت چپ لباس را نصف کنید و آن‬
‫را کوک زده و اتو کنید‪ .‬شکل (‪)4-165‬‬

‫شکل ‪4-165‬‬

‫‪197‬‬
 ‫خط درز‬
‫تای سمت راست از روی لباس را در امتداد خط‬
‫دوخت کوک کرده و اتو کنید‪ .‬شکل (‪)4-166‬‬
‫خط شکاف‬

‫شکل ‪4-166‬‬

‫چاک را در امتداد درز به روی هم منطبق کرده و‬

‫سنجاق بزنید‪ .‬شکل (‪)4-167‬‬

‫شکل ‪4-167‬‬

‫لبۀ پایین چاک را به لبۀ تو گذاشتۀ پایین لباس‬

‫پس دوزی کرده و در انتها چاک را اتو کنید‪.‬‬
‫برای جلوگیری از افت پیلی در لبۀ لباس می‌توان‬
‫باالی پیلی را بخیۀ تزیینی زد و یا با چند بست در زیر‬
‫لباس پیلی را محکم نمود‪ .‬شکل (‪)4-168‬‬

‫شکل ‪4-168‬‬

‫‪198‬‬
 ‫پرسش پایان فصل تئوری‬
‫‪ -1‬شکل روبرو بیانگر چه نوع دوختی است؟‬

‫‪ -2‬طول بندینک برای دکمه‪ ،‬چگونه محاسبه می‌شود؟‬

‫‪ -3‬بندینک پارچه‌ای را چگونه می‌توان به شکل منحنی حالت داد؟‬
‫‪ -4‬چرا از اپل آستین در مدل روبرو استفاده می‌شود؟‬

‫‪ -5‬خوابیدن پیلی لبۀ آستین در مدل شماره ‪ 4‬به کدام سمت می باشد؟‬
‫‪ -6‬علت چسباندن الیی چسب قطعه به زاویه‌های داخلی برش‌ها را بنویسید‪.‬‬
‫‪ -7‬جنس پارچه هر یک از قطعات جیب شلوار را بیان کنید‪.‬‬
‫‪ -8‬تفاوت نقاب و سجاف زیپ در طرف چپ و راست شلوار چیست؟‬
‫‪ -9‬چرا کیسة جیب مخفی را کمی عقب‌تر از اضافه درز‪ ،‬می‌دوزند؟‬
‫‪ -10‬چرا جا دکمه‌های سجاف مخفی قبل از وصل به لباس دوخته می‌شوند؟‬
‫‪ -11‬برای جلوگیری از کش آمدن دهانة جیب فیلتابی چه باید کرد؟‬
‫‪ -12‬کیسة باال و پایین جیب فیلتابی با چه فاصله‌ای از خط راهنما دوخته‬
‫می‌شود؟‬
‫‪-13‬کیسة جیب بزرگ‌تر فیلتابی در کدام قسمت خط راهنما دوخته‬
‫می‌شود؟‬
‫‪ -14‬در شکل روبه رو چرا سر تا سر لبة کت سجاف جدا دوخته می‌شود؟‬

‫‪199‬‬
 ‫فهرست منابع و مآخذ‬

‫انتشار سال ‪1371‬‬ ‫ ‬ ‫‪ -1‬مجلة رموز دوخت زن روز‬

‫انتشار سال ‪ 1998‬میالدی‬ ‫ ‬‫‪ -2‬مجلة رموز دوخت ژاپنی‬
‫فاطمه صنعتی‬ ‫‪ -3‬کتاب نازک دوزی (درجه ‪ )2‬جلد اول و دوم ‬
‫ترجمه فرحناز و فرنگیس اعالیی‬ ‫ ‬‫‪ 101 -4‬راز دوخت‬
‫‪ Elspete Wilding‬‬ ‫‪ Better Homes Sewing book -5‬‬

‫‪200‬‬