HIPERTERMIA/ISIN MANAS

Isin manas ne’e hanesan kondisaun ida ne’ebe akontese bainhira temperatura isin nian > 37.5 grau
Celsius. Entre tantu akontesementu isin manas ne’e dala barak mosu tamba akontese infeksaun ba
korpu umanu nune’e hamosu isin manas. Isin manas refere mosu hanesan parte ida husi prosesu
imunidade isin nian nebe’e hasoru ou kontra infeksaun sira hanesan virus, bakteria no parasita.

Isin manas ne’e mos konsidera hanesan perigu ba ema bainhira temperatura isin nian to’o 39 grau
Celsius no la halo asistensiaruma. Tan ne’e bainhira akontese isin manas maka’as signifika mosui
nfeksaun ne’ebe seriu iha isin lolon.

Maske nune’e dala ruma iha situasaun balun isin manas refere mos sei lakon mesak sen halo tratamentu
ka remediu ruma no ida ne akontese tamba imunidade isin nian nebe’e forte hodi halo defeza ba asaltu
mikrobius sira.

SINTOMAS SIRA NE’EBE AKONTESE

Temperatura isin nian ne’e ita bele identifika ka hatene liu husi teste uza thermometer. Sintomas
sirane’ebe mosu ba individu ida bainhira sofre isin manas ou Hipertermia depende ba ninia kauza ne’e
rasik. Ho kauza sira ne’e mak hamosu sinais no sintomas sira inklui akompanha ho isin manas :

- Ulunmoras,

- Mear,

- Kosar malirin,

- Be’edoko.

- Kakorokmoras,

- Morasihatilun no tilunhu’un,

- Diareia no muta,

- Myalgia (isinmoras)

- Matanhare’e la moos no sensitivubanaromansira,

- Menus gostuhannian no

- Isinkolen.

KAUZA ISIN MANAS

Temperature isin nian sempre iha mudansa no modifikasaun bazeia ba moras ne’ebe enfrenta inklui
iklima iha fatin refere. Entre tantu temperatura ne’e ita konsidera iha mudansa bainnhira temperatura
liu valor normal. Valor normal Termperatura isin nian mak 36.5 0C – 37.5 0C. kauza sira hodi akontese
isin manas mak hanesan :

- Paska imunizasaun/ depois de simu imunizasaun (ba bebé sira)

- Infeksaun virus no bacteriana sira,

- Infeksaun tamba susuk tata,

- Konsumu ai-moruk sira hanesan antidepresaun no antihipertensaun,

- Hamri’ik kleu riha loron manas,

- Moras artritis no kankru Ran.

TRATAMENTU BA HIPERTERMIA

Isin manas ne’e be laduun maka’as ho durasaun tempu badak sei la presiza ai-moruk ka tratamentu
nune’e nia sei diak mesak sen konsumu medikamentus ruma. Maibe se bainhira hipertermia refere
kontinua aumenta no isin lolon sai manas liu tan, atu halo konfortavel ba isin presiza halo konsulta ho
pesoal saude ne’ebe besik nune’e hetan asistensia ruma. Remediu sira ne’ebe bain-bain konsumu
bainhira akontese isin manas mak:

1. Aspirina

2. Paracetamol no Ibuprofen

3. Antibiotiku

4. Antivirus.

KUIDADUS HIPERTERMIA IHA UMA

Iha maneiras balun ne’ebe mak utiliza iha uma hodi halo kuidadus no minimiza hipertermia mak
hanesan:

1. Deskansa adekuadu,

2. Uza vestuariun e’ebe mihis,

3. Konsumu be’e morna barak,

4. Halo kompresa ba isin lolon,

5. Konsumu Nu’uBe’en,

6. Halo Ginastika,

7. Han hahan ne’ebe moruk,

8. Kose mina virgem ba isin lolon, nst…

Maske nune’e, karik isin manas kontinua nafatin no aumenta grave liu presiza halo atendementu urjente
hodi hetan asistensia, se la hetan asistensia bele hamosu komplikasaun hanesan Dehidratasaun,
halusinasaun, estikaaan.

Hakerek husi : Zhyo Silva