Professional Documents
Culture Documents
César se dirige a Rímini (Ariminum-i). Allí recibe la visita del joven Lucio César
Cognita militum voluntate, Caesar Ariminum cum ea legione proficiscitur ibique tribunos plebis, qui ad eum
confugerant, convenit; reliquas legiones ex hibernis evocat et subsequi iubet. Eo L. Caesar adulescens venit.
Caesar eas cohortes cum exercitu suo coniunxit Attiumque incolumem dimisit. Primis diebus instituit castra
magnis operibus munire et ex finitimis municipiis frumentum comportare reliquasque copias exspectare.
César deja en libertad al general pompeyano Atio* y refuerza sus tropas y el campamento
Caesar eas cohortis* cum exercitu suo coniunxit Attiumque incolumem dimisit. Caesar primis diebus castra
magnis operibus munire et ex finitimis municipiis frumentum comportare reliquasque copias exspectare
César llega a Brindis, pero antes envía a los soldados de Domicio desde Corfinio (Corfinium,- ii)
His datis mandatis, Brundisium cum legionibus VI pervenit, veteranis III et reliquis, quas ex novo dilectu
confecerat atque in itinere compleverat; Domitianas enim cohortis* protinus a Corfinio in Siciliam miserat.
* cohortis = cohortes.
César se toma un descanso
His rebus confectis, Caesar, ut reliquum tempus a labore intermitteretur, milites in proxima municipia deducit.
Dum haec parat atque administrat, C. Fabium legatum cum legionibus III, quas Narbone disposuerat, in
Hispaniam praemittit celeriterque saltus Pyrenaeos occupari iubet, qui eo tempore ab L. Afranio legato
praesidiis tenebantur.
Iamque militum vires inopia frumenti deminuerat atque incommoda in dies augebantur; nulla enim rerum
commutatio facta erat et nostri milites egestate maxima necessariarum rerum conflictabantur.
Cum in his angustiis res esset atque omnes viae ab Afranianis1 militibus equitibusque obsiderentur nec pontes
Qua re cognita, Petreius atque Afranius crebras stationes equitum disponunt et vallum ex castris ad aquam
ducere incipiunt, ut intra munitionem aquari possent. Id opus inter se Petreius atque Afranius partiuntur.
Dum haec in Hispania geruntur, C. Trebonius, qui ad oppugnationem Massiliae relictus erat, vineas turrisque ad
oppidum agere instituit. Ad ea opera C. Trebonius magnam hominum multitudinem ex omni provincia vocat.
-C. Trebonius, -ii: “Gayo Trebonio”, legado de César, que dirigió el asedio de Marsella. Turris=turres.
Curión (Curio, -onis), tras enviar a Marcio (Marcius, -ii) a Útica (Utica, -ae), se dirige hasta el río Bágrada
(Bagrada, -ae) y pone al mando al legado Gayo Caninio (Caninius, -ii) Rébilo (Rebilus, -i)
Curio Marcium Uticam navibus praemittit; ipse eodem cum exercitu proficiscitur biduique iter progressus ad
flumen Bagradam pervenit. Ibi C. Caninium Rebilum legatum cum legionibus reliquit.
Curión (Curio, -onis), tras ser aclamado general por el ejército, acampa en las inmediaciones de Útica
His rebus gestis, Curio se in castra ad flumen Bagradam recipit atque universi exercitus conclamatione imperator
appellatur, posteroque die exercitum Uticam ducit et apud oppidum castra ponit.
-Bagrada, -ae: “Bágrada”, río del Norte de África, situado entre Cartago y Útica.
Curión (Curio, -onis) ataca a la caballería pompeyana obligándola a retirarse
Ad eos Curio equitatum et duas Marrucinorum1 cohortis2 mittit. Quorum primum impetum equites hostium
non tulerunt, sed, admissis equis, ad suos refugerunt. 1 Marrucini, -orum: marrucinos (pueblo Italia). 2= cohortes.
César devuelve las naves a Brindis, poniendo al frente de la operación a Fufio Caleno (Calenus, -i)
Expositis militibus, naves eadem nocte Brundisium a Caesare remittuntur, ut reliquae legiones equitatusque
Iam ex omnibus partibus subito Antonii scaphae, signo dato, se in hostes incitaverunt, primoque ímpetu unam
quadriremem ex his cum remigibus defensoribusque suis ceperunt et reliquas turpiter refugere coegerunt.
Escipión (Scipio, -onis), tras cruzar el río, coloca sus tropas ante el campamento de Domicio (Domitius, -ii)
Scipio biduum in castris moratur ad flumen Haliacmonem, quod inter eum et Domitii castra fluebat; tertio die
prima luce exercitum vado traducit et, castris positis, postero die mane copias ante frontem castrorum instruit.
Caesar, expugnato in itinere oppido Parthinorum, in quo Pompeius praesidium habebat, tertio die ad Pompeium
pervenit iuxtaque eum castra posuit. Postero die, eductis omnibus copiis, Dyrrachium profectus est. -
Quibus rebus cognitis, Caesar consilium capit ex loci natura. Erant enim circum castra Pompeii permulti editi
atque asperi colles. Hos primum praesidiis tenuit castellaque ibi communire instituit. -Editus, -a, um: “elevado”
Non illi hordeum, non legumina recusabant; pecus vero magno in honore habebant. Milites qui erant cum
Caesar, ut equitatum Pompeianum ad Dyrrachium contineret, aditus praemunivit castellaque in his locis posuit.
Pompeius, intermissis paucis diebus, rursus suum equitatum navibus intra munitiones recipit.
Dos hermanos galos en el ejército de César
Erant apud Caesarem in equitum numero Allobroges II fratres, Roucillus1 et Egus2, Adbucilli3 filii, qui
César acampa frente a Asparagio [= Asparagium, -ii n.] y lo mismo hace Pompeyo
Confecto itinere, Caesar flumen transiit et in veteribus suis castris contra Asparagium consedit equitatumque
in castra se recipere iussit. Simili ratione Pompeius in suis veteribus castris ad Asparagium consedit.
Caesar copias suas divisit: partem legionum in castris Pompeii remanere iussit, partem in sua castra remisit.
Quattuor legiones secum duxit et, progressus sex milia passuum, aciem instruxit.