Professional Documents
Culture Documents
K a z a n i e III
KAZANIE III
O trzecim przykazaniu
SCHEMAT
1. Tekst Pisma
2. Objaśnienia
II. Praktykowanie przykazania:
1. Dzieła służebne
2. Święcenie dnia świętego
3. Nawrócenie wewnętrzne
4. Nawrócenie zewnętrzne
III. Wniosek Ogólny. [S-71]
KAZANIE III Strona |2
IC. XC. +
O TRZECIM PRZYKAZANIU
Prawo Boga
1. Szalony byłby ten, kto by uważał, że Bóg nie jest stwórcą nieba, powietrza, ziemi i
tego, co w nich jest (Ps 145, 6); a niesprawiedliwy, czemu zaprzeczyć nie sposób, kto nie
przyznałby Mu jakiego ich owocu i wdzięczności: każdy wszak wysiłek zasługuje na
nagrodę, a nikomu, kto by choćby najmniejszej rzeczy był twórcą, nawet rzeczy
nikczemnej, nie można odebrać należnej zapłaty. Czy zatem Bogu, najwyższemu twórcy,
ma być odebrany Jego owoc, czyli uznanie i wdzięczność? Nie, o nie!
Podobnie czytamy, że Józef w czas klęski głodu rozdzielał pszenicę i zboże Egipcjanom
w [S-72] imieniu faraona, przyjmując w zamian pola i ziemie, przez co, zwracając je
później ich właścicielom, uczynił ich hołdownikami. I tak się stało, że od owego czasu
cały Egipt pozostał dłużnikiem swego pana.
Faraon oddał zboże zebrane w spichlerzach w latach obfitych – które to [zboże] zostało
zabrane samym Egipcjanom - i uczynił ich hołdownikami. Bóg [natomiast] daje ze
Swego, i wszystkim stworzeniom, i w obfitości, i maxime nie szukając i nie potrzebując
naszych dóbr (Ps 15, 2). Czy zatem nie jest stosowne oddawanie Mu hołdu? Tak, o tak!
Dlatego Zbawiciel nasz przyrównuje Ojca Swego do owej głowy rodu, która rozlicza swe
sługi, a widząc, że byli wierni, nagradza ich; i – odwrotnie – przekonując się o ich
niewierności, surowo ich karze, zwłaszcza odbierając im dobra i mienie dane im do użytku
(Mt 25, 19).
Tym, którzy uprawiali Jego winnicę, a nie oddali owoców w czasie wyznaczonym przez
Niego, winnicę odebrał. [S-73]
A nadto przyrównuje Go do owego pana, który, udając się na wyprawę, oddał pieczę nad
swym miastem obywatelom, zalecając im sprawiedliwość i nakazując, by zachowali
wiarę. Gdy zaś tylko wyjechał, nieszczęśnicy owi wysłali do niego posłańców, donosząc,
że nie chcą go za pana. Jakoż po zwycięskim powrocie, rozgniewany, odebrał im miasto
i rządy, uśmiercił wszystkich i osadził tam nowych mieszkańców (Łk 19, 12).
KAZANIE III Strona |3
I miej to za pewnik, jak mówi Pismo: że Bóg zgromadzi wszystkich ludzi na ziemi i ich
zamysły, i będzie ich sądził (Iz 66, 18). Pomyśl, najdroższy, jak to wówczas będzie!
2. Przebóg, najdroższy, czyż nie Bóg rządzi wszystkimi rzeczami? Tak, o tak! Jakiż tedy
powód możesz sobie wyobrazić, by nie oddać Mu należnej daniny? Żaden z pewnością.
I mamka, i nauczyciel mają swą zapłatę. A Bóg to więcej niż mamka, więcej niż
nauczyciel, więcej niż ojciec i matka. Tak czule tobą kieruje, że aby cię zbawić, oddał
Swe życie (J 10, 11); aby sprowadzić cię do owczarni, przemierzał [S-74] pustynie i góry
przez trzydzieści trzy lata (Łk 15, 4); aby cię odnaleźć, zapalił światło i dom cały
przetrząsnął. (Łk. 15, 8).
Pamiętaj o twym ojcu, przewodniku i rządcy, Chrystusie Jezusie, który rzekł do Filipa:
„Żal Mi tego tłumu, bo już trzy dni trwają przy Mnie, a nie mają co jeść. A jeśli ich
puszczę zgłodniałych do domu, zasłabną w drodze; bo niektórzy z nich przyszli z daleka”.
I tak, mając owych kilka bochenków, rozmnożył je i nakarmił lud (Mk 8, 2).
Pamiętaj, że w modlitwie do Ojca Swego mówił: „Dotąd ja ich strzegłem; lecz teraz Ty,
Ojcze, weź nad nimi rządy (J 17, 11). I polecam Ci nie tylko tych, ale też innych, którzy
dzięki nim uwierzą (J 17, 20)”.
Pamiętaj, że rzekł do uczniów: „Będę z wami aż do skończenia świata” (Mt 28, 20). Och,
jakże to słodkie i błogosławione rządy!
I aby dłużej już nie rozprawiać, sam się zastanów, jak Bóg przecudownie dopomógł ci w
takim to a takim czasie. Zobacz: kto sprawił, że lud Izraela nie był pozbawiony
królowania w czasach Sennacheryba (4 Krl 19, 35) i tysiąc innych razy? Kto sprawił, że
nie wymarł ów lud w czasach Estery? [S-76] (Est 9, 1 i nast.). Kto uczynił, by nie uległo
zniszczeniu to, co pozostało z Izraela w czasach Machabeuszy? (1 Mch 1, 57).
„Misericordiae Domini quia non sumus consumpti” (Lm 3, 22), i o tyle wszystko zostaje
KAZANIE III Strona |4
zachowane, o ile Bóg trzyma na tym Swą rękę: lecz gdyby ją cofnął, wszystko by uschło.
Najkrócej więc: Bóg jest przyczyną wszelkiego dobra; a przyjmując, że Paweł sieje, a
Apollos podlewa, wzrost jednak daje Bóg (1 Kor 3,6).
Obowiązek człowieka
2. Nie chcesz okazywać Mu wdzięczności, nie oddajesz obiecanego owocu, nie składasz
należnego hołdu, jakim jest uświęcenie dnia szabatu i przestrzeganie trzeciego
przykazania prawa; przeto i On nie da ci tego, co ci obiecał, ani nie da ci doskonałości,
zwłaszcza umiejętności poznania [S-79] Jego dobroci a twej nędzy, praktykowania rad i
życia zgodnie z nimi.
Czy znasz tego przyczynę? Przyczyną jest to, że choć Jego dobroć daje wiele dóbr nam,
niewiernym i kłamliwym sługom; nam, Jego nieprzyjaciołom, wbrew nam samym; to
owego dobra, jakim jest doskonałość, smakowanie Boga, poznanie Jego tajemnic, nie
chce wszak dawać innym, jak tylko Swoim przyjaciołom i wiernym uczniom.
Na znak tego Wcielona Prawda rzekła do swych apostołów: „Już was nie nazywam
sługami, ale przyjaciółmi, albowiem oznajmiłem wam wszystko, co usłyszałem od Ojca
mego” (J 15, 15). Zaiste Paweł, prawdziwy przyjaciel Boga, o sobie i innych wiernych
sługach powiedział: „Nam Bóg objawił rzeczy, których nie pojął żaden z władców tego
świata – to jest żaden filozof ani mędrzec tego świata” (1 Kor 2, 6). I za to Chrystus
dziękował swemu Ojcu, gdy mówił: „Wysławiam Cię, Ojcze, że zakryłeś swe tajemnice
przed mądrymi i roztropnymi, a objawiłeś je prostaczkom etc.” (Mt 11, 25), „którym
dajesz wymowę i mądrość, której żaden z ich prześladowców nie będzie się mógł oprzeć”
(Łk 21, 15). [S-80]
- drugiego – ustami;
- trzeciego zaś - czynami;
- i tak, uchwyciwszy ten potrójny powrózek, łacno wydobędziesz się ze studni nędzy i
niedoskonałości wraz z Jeremiaszem (Jr 38, 13) i wzniesiesz na szczyt [S-81] uświęcenia,
które jako jedyne czyni serce zdobne Bogiem. Przeto skieruj swą myśl na wykład owego
trzeciego przykazania, abyś sam mógł potem lepiej o nim rozprawiać.
Wykład przykazania
2. Przez te słowa Bóg pozwala ci pracować przez sześć dni i nakazuje ci, abyś siódmego
dnia nawrócił się do Boga; a zabrania ci tego dnia pracować. [S-82]
To przykazanie jest moralne, ponieważ chce, abyś się uświęcił i oddał się Bogu.
- Jest ono ceremonialne, ponieważ nakazuje przestrzeganie siódmego dnia, co
zapowiadało i śmierć, i pokój Chrystusa w grobie oraz pokój dusz w raju.
- Zakazując pracy, jest ono po części ceremonialne, a po części moralne: gdyż poprzez
zakazanie wszelkiego działania, pragnie zakazać też wszystkich grzechów; zaś zakazując
niektórych działań - to znaczy jedynie prac służebnych i mechanicznych, które nie są
konieczne do życia - dopuszczając zaś jedynie to, co konieczne, a mechaniczne tylko
wówczas, gdy konieczne; i przyzwalając na rozrywki, zawiera element moralny.
Praktyka przykazania
KAZANIE III Strona |7
l. Tutaj, najdroższy, Bóg zakazuje wszystkich grzechów; nie tylko twoich, ale także
grzechów innych ludzi, których bronisz i usprawiedliwiasz, a nadto nawet ich nie
upominasz. Och, gdybyś wiedział, jak konieczne jest braterskie napomnienie, nie
grzeszyłbyś w tym! Powiesz: „Cóż mam ja wspólnego z grzechami innych?”. Niemądry!
Bóg [S-83] zażąda od ciebie, byś się z nich rozliczył. Ale kwestię napomnienia odłóżmy
na później (por. Kazanie IV, s. 113).
Zakazuje ci również wszelkich prac służebnych.
4. Zewnętrznie nawrócisz się do Boga przez czytanie Pisma, odmawianie psalmów lub
śpiewanie ich; a nadto przez składanie Mu ofiary:
- ofiary, powiadam, ze swego ciała, poprzez umartwienie go z miłości do Boga;
- duszy, poprzez zjednoczenie jej z Bogiem;
- ofiary, która jest nade wszystkie ofiary, Najświętszej Eucharystii.
Nie dziwota, że człowiek stał się letnim i zamienił w bestię: dlatego, że nie nawiedza tego
sakramentu. Tedy głównym nawróceniem do Boga jest ten właśnie Pokarm. Idź poń,
najdroższy, idź poń! Nie ma nic, co mogłoby cię bardziej uświęcić, bo w nim jest Święty
Świętych. Pomnij, że Augustyn upraszał cię, byś przyjmował Komunię przynajmniej raz
w tygodniu (PL 42, 1217).
Człowiek nawraca się zewnętrznie do Boga także przez czynienie Jego przykazań, a
zwłaszcza przez poznawanie Prawdy i Ewangelii oraz głoszenie ich innym. [S-86]
Czy chcesz, najdroższy, uświęcić się? Naśladuj Chrystusa, naśladuj Boga, bądź
miłosierny, a w dni świąteczne bardziej niż w inne; karm głodnych, dawaj pić
spragnionym, przyodziewaj nagich, przyjmuj pielgrzymów, nawiedzaj chorych, uwalniaj
uwięzionych (Mt 25, 35); zamyślaj swe uczynki, czyń je ze względu na Boga, miej prawe
intencje; wybieraj najlepsze, czyń dobro, we wszystkim niech porusza cię miłość. Miej,
najdroższy, wszystkie te sprawy w myślach i dobrze je rozważaj, gdyż tego wymaga
prawdziwe sprawowanie i święcenie dnia świętego.
Wniosek
Jeśli tak właśnie czynisz, oddajesz Bogu owoc, dotrzymujesz swej obietnicy, uznajesz
Jego dobroć, dziękujesz Mu; a zatem jesteś Jego przyjacielem i prawdziwym sługą, a
zatem tam, gdzie On będzie i ty będziesz: w tym życiu, w ojczyźnie w niebie (Flp 3, 20);
i w tamtym, ciesząc się chwałą. Co oby dał nam Bóg przez swoje miłosierdzie.
Amen. [S-87]