KSIĘGA JAKOŚCI Strona: 1/31

WSTĘP Data: 13.04.04

FME Nr 3
Status modyfikacji

Egzemplarz nr........
Dostarczony ....................................................
.................................................................................

Księga jakości opisuje system zapewnienia jakości FME

realizowany ze zrozumieniem przez personel fabryki.

Dyrektor:
A.Generalski

Kierownik Działu Zapewnienia Jakości:

B.Jakościowicz

Prezes Komitetu Pilotującego:

C.Pilot
 KSIĘGA JAKOŚCI Strona: 2/31
WSTĘP Data:13.04.04
FME Nr 3
Status modyfikacji

Redakcja Sprawdził Zatwierdził

Nr Data Modyfikacja Strona nazwisko nazwisko nazwisko
podpis podpis podpis

Przeróbka 1
1 15.08.02 1-33 Jakościowicz Pilot Jakościowicz
wersji

2 02.02.03 Uzupełnienie 1-33 Jakościowicz Pilot Jakościowicz

3 13.04.04 Zmiana księgi 1-33 Jakościowicz Pilot Jakościowicz

 KSIĘGA JAKOŚCI Strona: 3/31
Spis treści Data: 13.04.04
FME Nr 3

0 - Informacje wstępne

0.1 Zakres stosowania

0.2 Deklaracje Kierownictwa
0.3 Opis przedsiębiorstwa
0.3.1 Nazwa
0.3.2 Produkty i klienci
0.3.3 Pracownicy
0.3.4 Główne pomieszczenia
0.3.5 Topografia
0.4 Zarządzanie i udostępnianie Księgi Jakości

1 - Odpowiedzialność Kierownictwa

1.1 Polityka Jakości

1.2 Organizacja FME
1.3 Komitet Pilotujący
1.4 Przeglądy Kierownictwa

2 - System jakości

2.1 Odpowiedzialność, uprawnienia

2.1.1 Klienci
2.1.2 Przedsiębiorstwo
2.1.3 Współpracownicy

2.2 Pracownicy i środki

2.2.1 Pracownicy
2.2.2 Środki

2.3 Procedury
2.4 Plan Jakości

3. - Przegląd umowy

3.1 Cel
3.2 Zadania, odpowiedzialność
 KSIĘGA JAKOŚCI Strona: 4/31
Spis treści Data: 13.04.04
FME Nr 3

4. Nadzór nad dokumentacją

4.1 Dokumentacja systemu jakości

4.2 Dokumenty produkcyjne
4.2.1 Plany
4.2.2 Zamówienia
4.2.3 Dostawcy
4.2.4 Standardy
4.3 Materiały reklamowe
4.4 Przesyłki

5. Zakupy

5.1 Nowi Dostawcy i produkty

5.2 Kontrakty
5.3 Kontrola
5.4 Materiały dostarczone przez Klienta

6. Oznaczanie, identyfikacja

6.1 Oznaczanie
6.1.1 Przyjmowanie materiałów; magazynowanie
6.1.2 Oznaczanie w procesie wytwarzania

7. Sterowanie procesem

7.1 Obróbka
7.2 Nawijanie i składanie
7.3 Montaż
7.4 Procesy specjalne

8. Kontrola

8.1 Obróbka
8.2 Nawijanie
8.3 Montaż
8.4 Kontrola końcowa

9. Wyposażenie kontrolno-pomiarowe

10. Status kontroli

 KSIĘGA JAKOŚCI Strona: 5/31
Spis treści Data: 13.04.04
FME Nr 3

11. Wyroby niezgodne z wymaganiami

12. Działania korygujące

13. Pakowanie, magazynowanie, transport

13.1 Pakowanie wyrobów

13.2 Transport
13.3 Magazynowanie
13.4 Dostarczanie

14. Zapisy dotyczące jakości

15. Szkolenie

15.1 Przeszkolenie przyjętych pracowników

15.2 Szkolenie okresowe.
 KSIĘGA JAKOŚCI Strona: 6/31
Wstęp Data: 13.04.04
FME Nr 3

0.1 Zakres stosowania

Księga jakości FME ma za zadanie prezentację całokształtu działań

podjętych przez przedsiębiorstwo dla wprowadzenia modelu zarządzania,
który zapewni jakość dostaw.
W Księdze przedstawiono:
Organizację i działalność zakładu
Zdolność zaspokojenia potrzeb Klientów
Politykę kierownictwa odnośnie zapewnienia jakości

Lista procedur stosowanych w przedsiębiorstwie, również obejmująca

procedury zarządzania niniejszą Księgą, znajduje się w załączniku.

System jakości wdrożono w oparciu o normę ISO 9002.

 KSIĘGA JAKOŚCI Strona: 7/31
Wstęp Data: 13.04.04
FME Nr 3

0.2 Deklaracja Kierownictwa

Kierownictwo FME zdaje sobie sprawę, że rozwój zakładu jest

możliwy tylko w przypadku posiadania zaufania naszych Klientów.
Zaufanie to jest nierozerwalnie związane z wysoką jakością wyrobów,
przy optymalnej wartości kosztów zapewnienia jakości.

Dyrekcja FME deklaruje, że jej priorytetowym celem jest

zarządzanie przedsiębiorstwem, które zapewni zaufanie naszych Klientów
do produkowanych przez nas maszyn przez optymalizację wdrożonego
systemu jakości.

Dyrektor Generalny

A. Generalski.
 KSIĘGA JAKOŚCI Strona: 8/31
Wstęp Data: 13.04.04
FME Nr 3

0.3 Opis przedsiębiorstwa

0.3.1 Nazwa

FME założono w 1893 roku. Obecnie jest spółką z o.O. Zakład

zajmuje się produkcją maszyn elektrycznych, głównie silników
indukcyjnych o mocach od 2 do 500 kW. Fabryka realizuje też
zamówienia Klientów według indywidualnych specyfikacji
zamawiających, w tym również silniki synchroniczne.

Fabryka znajduje się w Budowicach Dolnych w powiecie

Bzdurnym.

0.3.2 Produkty i Klienci

Fabryka wytwarza silniki asynchroniczne o mocy od 2 do 500 kW.

Silniki przeznaczone są głównie do pracy w górnictwie i posiadają
odpowiednie atesty.
Na specjalne zamówienia zakład wytwarza inne maszyny, według
dokumentacji dostarczonej przez Klientów

0.3.3 Pracownicy

1 kwietnia 2004 w przedsiębiorstwie pracowało osób, w tym:

Dyrekcja osoby
Dozór techniczny osoby
Administracja osoby
Robotnicy osoby

0.3.4 Główne pomieszczenia

Fabryka zajmuje cztery budynki, w których rozlokowano działy:

Obróbki mechanicznej
Nawijalnię
Dział montażu i kontroli;
Dyrekcja i Administracja
 KSIĘGA JAKOŚCI Strona: 9/31
Wstęp Data: 13.04.04
FME Nr 3

0.3.5 Topografia

Ulica Księcia Jakościowicza

Dyrekcja Nawijalnia Montaż, Magazyn

Mechanika

Ulica Dziury-Dziurawskiego
 KSIĘGA JAKOŚCI Strona: 10/31
Wstęp Data: 13.04.04
FME Nr 3

0.4 Zarządzanie i udostępnianie Księgi Jakości

Redakcją Księgi Jakości zajmuje się Kierownik Działu Jakości.

Kierownik Komitetu Pilotującego sprawdza każdą jej edycję lub
zmianę. Księga jest zatwierdzana przez Dyrektora Generalnego.

Rozpowszechnianie Księgi na zewnątrz nie jest ewidencjonowane.

Księga jest udostępniana zainteresowanym Klientom i
jednostkom certyfikującym. Lista rozpowszechniania znajduje się u
Kierownika Działu Jakości.
Przeglądy Księgi dokonywane są co roku lub w przypadku
modyfikacji systemu jakości.
Każda osoba może przedstawić propozycję modyfikacji systemu
Komitetowi Pilotującemu, który po przeanalizowaniu i
sformalizowaniu zmiany przedstawia ją Kierownikowi Działu
Jakości.
Kierownik Działu Jakości powoduje nową redakcję Księgi i
nadzoruje ją.
Przedawnione wydania są archiwizowane.
 KSIĘGA JAKOŚCI Strona:
1.Odpowiedzialność 11/31
FME Data:
Kierownictwa
13.04.04
Nr 3

1.1 Polityka jakości

Polityka jakości jest oparta na zapewnieniu uczestnictwa

wszystkich pracowników w skutecznym wdrażaniu
rozumianego przez nich systemu jakości, doskonaleniu tego
systemu tak, by zaspokoić wszystkie potrzeby Klientów
przedsiębiorstwa. Dzięki tej polityce przedsiębiorstwo
realizuje oczekiwania Klientów:
Dostarcza silniki niezawodne
Gwarantuje szybką realizację zamówień
Zapewnia serwis gwarancyjny i pogwarancyjny
Dostarcza silniki według indywidualnych
specyfikacji Klientów
Istotnym elementem polityki jakości jest gruntowna analiza
i właściwa reakcja na przyczyny reklamacji.
Dla realizacji nakreślonej polityki Dyrekcja deklaruje, że w
przedsiębiorstwie przeprowadzane są szkolenia personelu,
jego stałe uwrażliwianie na problemy mające związek z
jakością oraz zapewnia właściwe formalizowanie procedur.

Przyszłościowym celem Dyrekcji jest zwiększenie

sprzedaży oraz doprowadzenie do certyfikacji wg ISO 9001.
 KSIĘGA JAKOŚCI Strona:
1.Odpowiedzialność 12/31
FME Data:
Kierownictwa
13.04.04
Nr 3

1.2 Organizacja FME

Dział marketingu zajmuje się promocją wyrobów firmy,

prognozowaniem zachowań rynku, przewidywaniem
nowych potrzeb klientów,
Dział sprzedaży obsługuje klientów firmy, dba o pozyskanie
nowych, przyjmuje zamówienia i pomaga klientom w ich
formułowaniu. Dział ten zajmuje się również nadzorem nad
obsługą postsprzedażną.
Dział księgowości wystawia i przyjmuje faktury i wpłaty,
nadzoruje dostawców w aspekcie dotrzymania terminów,
ustalonych cen, właściwych specyfikacji itp. Dział ten
prowadzi również statystykę sprzedaży, kosztów i
dochodów oraz zajmuje się obsługą należności
podatkowych firmy.
Dział badawczo-rozwojowy opracowuje nowe lub
niestandardowe wyroby, opracowuje dokumentację
potrzebną do ich certyfikacji, obsługuje klientów w
przypadku ich wniosków o badania związane z jakością
wyrobów.

1.3 Komitet Pilotujący

Komitet został powołany przez Dyrektora Generalnego jako

twór równoległy Działowi Zapewnienia Jakości, dla
wspomożenia działań tego działu. Ogólnie Komitet ma za
zadanie wdrażanie procesu nieustannej poprawy systemu
jakości, wskazywanie na pierwszoplanowe działania
korygujące dla poprawy niezawodnościw sferze produkcji,
powoływanie osób prowadzących te działania i
nadzorowanie podjętych w wyniku tego przedsięwzięć.
Z odbywających się raz na sześć tygodni posiedzeń
komitetu sporządzane są protokoły, które są archiwizowane
i przechowywane przez pięć lat.
Działania korygujące w przedsiębiorstwie są podejmowane
w wyniku okresowych auditów wewnętrznych i
zewnętrznych, informacji uzyskanych od klientów,
wniosków własnego personelu. Komitet Pilotujący ma za
zadanie koordynację tych działań.
 KSIĘGA JAKOŚCI Strona:
1.Odpowiedzialność 13/31
FME Data:
Kierownictwa
13.04.04
Nr 3

Pracownicy przedsiębiorstwa są informowani o istotnych

decyzjach Komitetu za pośrednictwem ogłoszę
wywieszanych w gablotach korytarzowych wszystkich
budynków.

1.4 Przeglądy Kierownictwa

Raz na kwartał kierownictwo zakładu dokonuje przeglądu

systemu jakości. Podstawowymi dokumentami
analizowanymi podczas tych przeglądów są raporty z
auditów wewnętrznych i ewentualnie zewnętrznych,
dokumenty zawierające wnioski dotyczące systemu,
dokumenty związane z reklamacjami oraz podjętymi
działaniami korygującymi i ich rezultatami.
W przeglądzie uczestniczy Kierownik Działu Jakości,
Prezes Komitetu Pilotującego, przedstawiciel Dyrektora i
przedstawiciele zainteresowanych działów.
Przeglądy są protokołowane, a protokoły przechowywane.
 KSIĘGA JAKOŚCI Strona: 114/45
2. System jakości Data: 13.04.04
FME Nr 3

2.1 Odpowiedzialność, uprawnienia

Za prawidłowe działanie systemu jakości, a więc przygotowanie

odpowiednich procedur i ich efektywne wdrożenie wraz z
dokumentacją dowodzącą skutecznego działania procedur
odpowiadają:
Kierownik Działu zapewnienia jakości,
Kierownicy działów obróbki mechanicznej, nawijalni,
montażu, kontroli
I generalnie wszyscy pracownicy w zakresie swoich zadań.

Zakres zadań każdego pracownika jest zawarty w dokumencie:

„Zadania jakościowe”. Dokument ten formułuje również
uprawnienia poszczególnych osób w zakresie systemu jakości.

2.1.1 Klienci

Zastrzeżenia odnośnie systemu jakości

zgłaszane przez klientów są wyjaśniane przez
Kierownika Jakości. Ma on obowiązek
wdrożenia działań prowadzących do
usunięcia ewentualnych usterek systemu i
odpowiada przed klientem za działanie
systemu. Kierownik działu jakości bierze
udział w auditach wnioskowanych przez
klientów oraz nadzoruje ewentualne działania
korygujące.
Dokumentacja związana z zastrzeżeniami
klientów jest sporządzana według
procedury:”ZZK01-02”.

2.1.2 Przedsiębiorstwo

Każdy pracownik ponosi odpowiedzialność

za jakość wykonywanej przez siebie pracy.
Wszystkie zadania są wykonywane przez
odpowiednio wykwalifikowany personel i
według dostępnych we wszystkich
wrażliwych miejscach odpowiednich
procedur produkcyjnych, zatwierdzonych
przez upoważnione osoby.
 KSIĘGA JAKOŚCI Strona: 15/31
2.System jakości Data: 13.04.04
FME Nr 3

2.1.3 Współpracownicy

O ostatecznym zatwierdzeniu dostawcy

decyduje Kierownik Działu Jakości biorąc
pod uwagę:
-ewentualną dotychczasową współpracę,
-posiadanie przez dostawcę certyfikatów
jakościowych,
-ewentualne audity przeprowadzone u
dostawcy, których może być inicjatorem.
Jeśli wynik kontroli wyrobów dostarczanych
jest negatywny - obowiązek interwencji u
dostawcy spoczywa na Kierowniku Działu
Jakości (Procedura Kontroli Wejściowej).

2.2 Pracownicy i środki

2.2.1 Pracownicy

Właściwa jakość wykonywanych operacji

jest zagwarantowana przez zatrudnienie
personelu o odpowiednich dla każdego
stanowiska, udokumentowanych
kwalifikacjach.

2.2.2 Środki

Pracownicy przedsiębiorstwa są obowiązani

do utrzymywania kompleksowo rozumianego
wyposażenia produkcyjnego w porządku
gwarantującym właściwe wykonanie
wszelkich prac produkcyjnych, kontrolnych
jak również umożliwiających właściwe
zarządzanie odpowiednimi obszarami
przedsiębiorstwa.
 KSIĘGA JAKOŚCI Strona: 16/31
2.System jakości Data: 13.04.04
FME Nr 3

2.3 Procedury

Dla zapewnienia skutecznego działania systemu jakości i

jego sformalizowania wszelkie działania w
przedsiębiorstwie mające wpływ na jakość są wykonywane
według odpowiednich procedur, zatwierdzonych przez
upoważnione osoby.
W przypadku konieczności stworzenia nowej procedury
twórcy pracują opierając się na procedurze pod nazwą:
„Opracowanie procedury”.

2.4 Plan Jakości

Jeżeli klient wymaga zmian w systemie jakości

opracowywany jest plan jakości według procedury „Plan
jakości.
 KSIĘGA JAKOŚCI Strona: 17/31
3.Przegląd umowy Data: 13.04.04
FME Nr 3

3. Przegląd umowy

3.1 Cel

Celem przeglądu umowy jest zapewnienie, że każdy kontrakt jest

określony odpowiednimi specyfikacjami, nie różni się od oferty lub
różnice są uzgodnione i zaaprobowane przez obie strony oraz że
FME jest w stanie wywiązać się z kontraktu.
Przeglądu umowy dokonuje Dział sprzedaży w porozumieniu z
odpowiednimi działami produkcji.

3.2
 KSIĘGA JAKOŚCI Strona: 18/31
4. Nadzór nad Data: 13.04.04
FME Nr 3
dokumentacją

Potrzebne procedury tworzone są na podstawie procedury o nazwie

„Opracowanie procedury”, której głównymi założeniami są:
-redakcja, weryfikacja i zatwierdzenie dokonywane są przez
trzy różne osoby,
-zmian dokonują te same osoby, które wydały dokument
pierwotny,
-procedura może być stosowana dopiero po zatwierdzeniu,
-zdezaktualizowana wersja musi być skutecznie zastąpiona
nową.
Dystrybucja dokumentów systemu należy do obowiązków Działu
zapewnienia jakości.
 KSIĘGA JAKOŚCI Strona: 19/31
5.Zakupy Data: 13.04.04
FME Nr 3

Przedsiębiorstwo prowadzi rejestr stałych dostawców. Wpis do

rejestru stałych dostawców następuje według procedury ST 01 po
realizacji co najmniej 3 dostaw bez zastrzeżeń.
Aby zawrzeć kontrakt na dostawę wymagane jest posiadanie przez
potencjalnego dostawcę certyfikatu jego systemu jakości lub
dokonanie auditu przez FME. W uzasadnionych przypadkach
można dokonać zakupów u dostawców nie spełniających
powyższych wymagań, wtedy jednak należy przeprowadzić
szczególną kontrolę odbiorczą materiałów oraz spowodować, by na
każdym etapie produkcji można było zidentyfikować detale
wykonane z użyciem tak kupionych materiałów i by zawsze, w
przypadku stwierdzenia wad, można było wycofać wykonane
produkty.
Materiały dostarczone przez sprawdzonych dostawców podlegają
kontroli wejściowej. Kontrolę tę wykonuje dział sprzedaży,
sprawdzając zgodność dostarczonych wyrobów ze specyfikacją,
sporządzając protokół przyjęcia i dostarczając materiały do
właściwych magazynów. Protokoły przyjęcia są przechowywane
przez 15 lat. Powyższe wymagania są elementem procedury
przyjęcia PP-03.
W przypadku przyjmowania materiałów dostarczonych przez
klienta, a mających stanowić elementy końcowego produktu
wymagane jest przeprowadzenie kontroli dostaw, chyba że klient
posiada certyfikowany system jakości. Na szczególne życzenie
klienta można stosować materiały nie spełniające powyższego,
wtedy jednak musi to zostać odnotowane w protokole przekazania
wraz z analizą wpływu tych elementów na jakość produktu
finalnego. Protokół taki musi być podpisany przez klienta.
 KSIĘGA JAKOŚCI Strona: 20/31
6. Oznaczenie, identyfikacja Data: 13.04.04
FME Nr 3

6.1 Przyjmowanie materiałów; magazynowanie

Materiały dostarczone wraz z dokumentami

towarzyszącymi zawierającymi nazwę materiałów oraz
sygnaturę zamówienia są składowane w strefie przyjęć
magazynu. Tam oczekują na kontrolę odbioru i, jeśli to
wymagane (np. dla materiałów od nie stałego dostawcy),
kontrolę wejściową. Materiały uznane za dobre są
składowane w przestrzeni magazynu oznakowane
„Materiały dobre”. Materiały odrzucone trafiają do
przestrzeni „Materiały odrzucone”, a wymagające decyzji
do przestrzeni „Oczekujące”. Czynności związane z
przyjmowaniem materiałów i wypełnieniem karty
magazynowej wykonuje magazynier.

6.2 Oznaczanie w procesie wytwarzania

Na etapie produkcji półfabrykaty są oznaczane jako będące

w fazie przerabiania, ukończone podzespoły, wyroby
gotowe.
Nie jest możliwe odtworzenie całej historii gotowych
silników. Rezygnacja z tego jest wynikiem zbyt dużego
kosztu wprowadzenia takiej ewidencji.
 KSIĘGA JAKOŚCI Strona: 21/31
7. Sterowanie procesem Data: 13.04.04
FME Nr 3

Wszystkie czynności wykonywane są przez odpowiednio

kwalifikowany personel (procedura PP-01) według
instrukcji stanowiskowych znajdujących się odpowiednio w
miejscach pracy.

7.1 Obróbka

Na wydziale obróbki mechanicznej odbywają się operacje:

-wycinanie blach stojanów i wirników,
-pakietowanie
-frezowanie
-wiercenie
-wtłaczanie pakietów w obudowy
-spawanie
-przetaczanie wirników

7.2 Nawijanie

Nawijanie cewek i uzwajanie maszyn jest wykonywane

przez automaty obsługiwane przez pracowników pod
nadzorem szefa zmiany. Lutowanie połączeń jest
wykonywane ręcznie, według procedury LU-02. Po
połączeniu szef zmiany dokonuje pomiaru rezystancji
poszczególnych faz według procedury PRF-03, notując
wyniki pomiarów. W przypadku stwierdzenia niewłaściwej
wartości rezystancji silnik jest przemieszczany do
przestrzeni oznakowanej „Do decyzji” i zaopatrywany w
etykietę „do decyzji”, żółtego koloru”.

7.3 Montaż

Montaż polega na przytwierdzeniu skrzynki połączeniowej,

przykręceniu przewodów do uzwojeń, przytwierdzeniu
tabliczki znamionowej itp. czynnościach
konwencjonalnych.
 KSIĘGA JAKOŚCI Strona: 22/31
7. Sterowanie procesem Data: 13.04.04
FME Nr 3

7.4 Procesy specjalne

Do procesów specjalnych należy wykonywanie klatki

wirników. Kontrola symetrii klatki jest wprawdzie możliwa,
np. przez pomiar prądu rozruchu i jego analizę, jest to
jednak kłopotliwe i kosztowne. Dlatego zrezygnowano z
tego pomiaru, tym bardziej, że wadliwe wykonanie klatki
należy w FME do rzadkości. Przez to jednak wykonanie
klatki zaliczono do procesów specjalnych.
Podczas lutowania pierścieni zwierających jest
kontrolowana temperatura lutu poprzez pomiar
promieniowania podczerwonego. Skład chemiczny lutowia
jest określony Specyfikacją SSL-04. Lutowanie wykonują
specjalnie przeszkoleni pracownicy pod nadzorem
Kierownika zmiany. Każdy wirnik jest zaopatrywany w
adnotację przytwierdzoną do wału, z której wynika, kto i
kiedy wykonał lutowanie. Ta informacja jest przepisywana
do paszportu silnika.
 KSIĘGA JAKOŚCI Strona: 23/31
8. Kontrola Data: 13.04.04
FME Nr 3

8.1 Obróbka

Po wykonaniu istotnych czynności produkcyjnych

półprodukty poddawane są kontroli. Czynności, po
których musi nastąpić kontrola są podane w
instrukcji IKO-08. Wyniki kontroli są zapisywane i
dołączane do produktu. Karta, na której zapisano
pozytywne wyniki kontroli ma kolor zielony, jeśli
wynik jest negatywny karta ma kolor czerwony, a
wyniki wymagające dodatkowej interpretacji są
umieszczane na kartach żółtych. Półprodukty mogą
być przekazane do dalszej produkcji jedynie w
przypadku posiadania karty zielonej. Wyroby
opatrzone kartami czerwonymi lub żółtymi są
składowane w odpowiednio oznaczonych miejscach,
gdzie oczekują na dalsze decyzje.

8.2 Nawijanie

Po wykonaniu istotnych czynności produkcyjnych

półprodukty poddawane są kontroli. Czynności, po
których musi nastąpić kontrola są podane w
instrukcji IKN-08. Wyniki kontroli są zapisywane i
dołączane do produktu. Karta, na której zapisano
pozytywne wyniki kontroli ma kolor zielony, jeśli
wynik jest negatywny karta ma kolor czerwony, a
wyniki wymagające dodatkowej interpretacji są
umieszczane na kartach żółtych. Półprodukty mogą
być przekazane do dalszej produkcji jedynie w
przypadku posiadania karty zielonej. Wyroby
opatrzone kartami czerwonymi lub żółtymi są
składowane w odpowiednio oznaczonych miejscach,
gdzie oczekują na dalsze decyzje.

8.3 Montaż

Po wykonaniu istotnych czynności produkcyjnych półprodukty

poddawane są kontroli. Czynności, po których musi nastąpić
kontrola są podane w instrukcji IKM-08. Wyniki kontroli są
zapisywane i dołączane do produktu. Karta, na której zapisano
 KSIĘGA JAKOŚCI Strona: 24/31
8. Kontrola Data: 13.04.04
FME Nr 3

pozytywne wyniki kontroli ma kolor zielony, jeśli

wynik jest negatywny karta ma kolor czerwony, a
wyniki wymagające dodatkowej interpretacji są
umieszczane na kartach żółtych. Półprodukty mogą
być przekazane do dalszej produkcji jedynie w
przypadku posiadania karty zielonej. Wyroby
opatrzone kartami czerwonymi lub żółtymi są
składowane w odpowiednio oznaczonych miejscach,
gdzie oczekują na dalsze decyzje.

8.4 Kontrola końcowa

Kontrola końcowa polega na sprawdzeniu, że wyrób

posiada pozytywne wyniki przeprowadzonych w
trakcie produkcji kolejnych kontroli oraz na
przeprowadzeniu końcowych oględzin i pomiarów
elektrycznych.
Kontrolę końcową przeprowadzają kontrolerzy o
kwalifikacjach minimum technika elektryka.
Zakres kontroli końcowej jest określony w instrukcji
IKK-08.
Tylko silniki, które uzyskały pozytywny wynik
kontroli mogą być wydane do przekazania klientowi.
W przypadku negatywnego lub wymagającego
dodatkowej analizy wyniku, silniki są składowane w
przestrzeniach oznakowanych odpowiednio : „Złe” i
„Do decyzji”.
Do każdego silnika dołączany jest protokół kontroli,
który przy sprzedaży przekazywany jest klientowi.
Protokół musi być opatrzony nazwiskiem i podpisem
wykonującego pomiar i kierownika zmiany oraz
musi zawierać datę kontroli.
 KSIĘGA JAKOŚCI Strona:
9.Wyposażenie kontrolno- 25/31
FME Data:
pomiarowe
13.04.04
Nr 3

Aparatura kontrolno pomiarowa zapewnia wykonywanie pomiarów

dostaw, kontrolowanie półproduktów w czasie produkcji i
wykonywanie kontroli końcowej. Wyposażenie kontrolno
pomiarowe jest również wykorzystywane do sprawdzania
wyposażenia produkcyjnego.
Wyposażenie pomiarowe spełnia warunek spójności pomiarowej,
co jest dokumentowane. Dla każdego przyrządu można odczytać z
jego karty aktualny status wzorcowania.
Dokładność stosowanego przy różnych pomiarach sprzętu jest
określona w odpowiednich instrukcjach i procedurach
pomiarowych.
Za stan wyposażenia pomiarowego odpowiada Kierownik Sekcji
Pomiarów.
 KSIĘGA JAKOŚCI Strona: 26/31
10. Status kontroli Data: 13.04.04
FME Nr 3

W FME panuje zasada, że każdy półprodukt musi posiadać kartę

jego aktualnego statusu kontroli. Tylko materiały legitymujące się
pozytywnym wynikiem wszystkich kontroli międzyoperacyjnych
mogą być przekazywane do dalszych etapów produkcji.
Sposób prowadzenia kart statusu badań i kontroli opisuje procedura
SkiB-08.
 KSIĘGA JAKOŚCI Strona:
11. Wyroby niezgodne z 27/31
FME Data:
wymaganiami
13.04.04
Nr 3

W przypadku stwierdzenia niezgodności wyrobu z wymaganiami,

bez względu na etap produkcji, osoba, która tę niezgodność
stwierdziła, ma obowiązek poinformować o niezgodności swojego
przełożonego oraz spowodować, by wadliwa część została
wycofana z linii produkcyjnej do czasu podjęcia odpowiednich
decyzji.
Tymi decyzjami mogą być:
-zezłomowanie wadliwego wyrobu
-ponowna przeróbka w celu usunięcia wady
-przekazanie do sprzedaży klientowi, dla którego konkretna
usterka nie jest wadą
-inna, nietypowa decyzja podjęta przez upoważnione osoby
Całość procedury postępowania z wadliwymi wyrobami jest
zawarta w procedurze PZB-08.
 KSIĘGA JAKOŚCI Strona:
12.Pakowanie, 28/31
FME Data:
magazynowanie, transport
13.04.04
Nr 3

12.1 Pakowanie wyrobów

Pakowanie silników musi zapewnić właściwe warunki na czas

transportu. Sposób pakowania wynika z mocy, a więc wielkości i
masy zamówionych silników oraz środków transportu. W
uzasadnionych przypadkach jest uzgadniany z klientem. Rodzaj
opakowania różnych maszyn jest określony w instrukcji pakowania
IP-08.

12.2 Transport

Sposób transportowania ujmuje procedura SP-07.

Jeżeli w umowie nie przewidziano inaczej odpowiedzialność za
bezawaryjny transport ponosi FME.
Pracownicy wykonujące prace transportowe muszą posiadać
przeszkolenie i kwalifikacje gwarantujące bezpieczeństwo i
bezawaryjność.

12.3 Magazynowanie

W magazynie wydzielone są przestrzenie:

- składowania materiałów wchodzących
- składowania produktów gotowych
- składowania produktów oczekujących na wysyłkę
- składowania produktów uszkodzonych
- składowania produktów oczekujących na decyzję.
Poszczególne rejony są oznaczone i zapewniono, że nie może
nastąpić mylne przesunięcie produktu ze strefy do strefy.
Instrukcja WPP-06 określa warunki klimatyczne, które muszą być
dotrzymane w pomieszczeniu magazynu (wilgotność i temperatura)
oraz określa postępowanie w przypadku stwierdzenia, że w jakimś
okresie warunki nie były dotrzymane. Wilgotność i temperatura są
monitorowane i rejestrowane, a wyniki rejestracji przechowywane
przez kwartał.

12.4 Dostarczanie

Standardowo swoich wyrobów klientom dostarczaniem zajmuje się FME i wtedy

ponosi pełną odpowiedzialność za bezawaryjny transport. W szczególnych
przypadkach, uwzględnionych w umowie, transport odbywa się środkami
klienta. W tych
 KSIĘGA JAKOŚCI Strona:
12. Pakowanie, 29/31
FME Data:
magazynowanie, transport
13.04.04
Nr 3

Wypadkach należy jasno sprecyzować w umowie, jak rozkłada się

odpowiedzialność na strony transakcji.
 KSIĘGA JAKOŚCI Strona: 30/31
13. Zapisy dotyczące jakości Data: 13.04.04
FME Nr 3

W całym cyklu produkcji, od wysłania ofert, poprzez sporządzenie

umów, zakup komponentów itd. aż do dostarczenia silnika
klientowi sporządzane są zapisy odnośnie jakości. Niektóre z tych
zapisów były wspomniane w poprzednich rozdziałach Księgi
Jakości. Całość tych zapisów jest archiwizowana i znajduje się w
archiwum dokumentacji. Dokumenty te są przechowywane przez 5
lat. Sposób identyfikacji, zbierania, oznaczania, przechowywania i
udostępniana tych zapisów jest opisany procedurą AD-06.
 KSIĘGA JAKOŚCI Strona: 31/31
14. Szkolenie Data: 13.04.04
FME Nr 3

Kierownictwo FME przykłada szczególną wagę do posiadania

personelu o odpowiednich kwalifikacjach. Temu celowi służą
procedury określające sposób naboru pracowników, określające
wymagane kwalifikacje dla poszczególnych stanowisk pracy oraz
szkolenia personelu.
Każdy przyjmowany pracownik musi przed podjęciem pracy odbyć
szkolenie odpowiadające swemu stanowisku. Pozytywny wynik
tego szkolenia jest warunkiem podjęcia pracy.
Wszyscy pracownicy są poddawani okresowym szkoleniom. Plan
tych szkoleń jest opracowywany przez Kierownika działu jakości w
porozumieniu kierownikami innych działów. Odpowiedzialność za
przeprowadzenie zaplanowanych szkoleń spoczywa na Kierowniku
działu jakości.
Z odbytych szkoleń są sporządzane zapisy zawierające temat
szkolenia, nazwiska osób prowadzących i podlegających szkoleniu,
datę szkolenia oraz tryb zaliczenia szkolenia (np. obecność, test,
rozmowa itp.). Zapisy te są przechowywane w dziale Jakości.