Οξύ Βάση

pH

Οξεοβασική ισορροπία
εισαγωγή
Θεόδωρος Βασιλακόπουλος
Καθηγητής Πνευμονολογίας‐Εντατικής Θεραπείας
Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Διευθυντής Γ ΚΕΘ, Ευγενίδειο Θεραπευτήριο
Σύμβουλος Πνευμονολόγος, Λαϊκό Νοσοκομείο
Adjunct Professor, McGill University, Montreal, Canada
pH
Ο αρνητικός δεκαδικός λογάριθμος της συγκέντρωσης των H+

pH = - log [10 –7 ] = 7 log 10 = 7

Παράδειγμα: [H+ ] = 0.1 M = 10 –7 M

 pH
is the negative logarithm of H+ concentration, and
an indicator of acidity.

pH = - log [10 –8 ] = 8 log 10 = 8

Example: [H+ ] = 0.01 M = 10 –8 M

0.01 M [ H+ ] = pH 8  [ H+ ] =  pH
0.1 M [ H+ ] = pH 7  [ H+ ] =  pH
 pH= - log [H+]
• [H+] σε mol/L ή Eq/L

• [H+] = 40 nEq/L = 40 x 10-9 Eq/L

• pH= -log [40 x 10-9 ]=7,4

• [HCO3-] = 24 mEq/L = 24 x 10-3 Eq/L

• [H+] < [HCO3-] 1.000.000 φορές !

 Γιατί μας ενδιαφέρει η
οξεοβασική ισορροπία;
Αμινοξύ ιστιδίνη
Η λειτουργία των πρωτεϊνών (ενζύμων) εξαρτάται από το pH.
Enzyme Activity

Peak Activity
pH7.35-pH7.45

 activity  activity

pH
Buffers – Ρυθμιστικά διαλύματα
 Βασικοί ορισμοί:

Οξύ: Χημική ουσία που μπορεί να δώσει (H+)

Base: Χημική ουσία που μπορεί να δεχθεί (H+)

Συζυγής
οξύ βάση

HA H+ + A-
HA H+ + A-

[H+] [A-]
= Ka
[HA]

[HA]
[H+] = Ka
[A-]

[HA]
log [H+] = log Ka + log
[A-]

[A-]
pH = pK + log
a [HA]
Ασθενή και ισχυρά οξέα
Εξίσωση Henderson-Hasselbalch :
20:1
Ο υπεραερισμός κάνει το ρυθμιστικό διάλυμα των διττανθρακικών πιο
αποτελεσματικό
 Πόσα διττανθρακικά πρέπει να επαναρροφηθούν καθημερινά;

• Όσα διηθούνται στο πρόουρο:

• GFR x [HCO3-]

• 180 L/24h x 24 meq/L =

• = 4320 meq
 Επαναρρόφηση ΗCO3-
Aίμα Κύτταρο Αυλός

Διηθούμενο
Na+ Na+ Na+ HCO3-
HCO3- H+
HCO3- + H+ H+

H2CO3
H2CO3 Κ.A. iso IV
Κ.A. iso II
CO2 + H2O CO2 + H2O

Εγγύς εσπειραμένο σωληνάριο

35
 Αποβολή Η+
Αίμα Κύτταρο Αυλός

CO2 + H2O
K.A.

H2CO3
HCO3-
ATPase
Cl- HCO3- + H+ H+ H+
 Αποβολή Η+
• Χαμηλότερο pH ούρων: 4,5
• [Η+] = 30.000 nEq/L

• 60 mEq = 60.000.000 nEq

• 60.000.000 / 30.000 = 2.000 L oύρων / 24h

 ΄Εκκριση H2PO4- οξέος
Αίμα Κύτταρο Αυλός

CO2 + H2O Διηθούμενο

Na+ + HPO42-
K.A.
H2CO3
HCO3-
ATPase
Cl- HCO3- + H+ H+ H+ + HPO42-

Na+ + H2PO4-
 ΄Εκκριση ΝΗ4+

CO2 + H2O
K.A. NH3 NH3
H2CO3
HCO3- ATPase

Cl- HCO3- + H+ H+ H+ + NH3

NH4+
Σε οξέωση η αποβολή οξέος από τους νεφρούς αυξάνεται
Απόκριση
στην
οξέωση
Το pH των ούρων διατηρείται σε μια ασφαλή ζώνη για
την αποφυγή νεφρολιθίασης
Απόκριση
στην
αλκάλωση
Ρύθμιση επαναρρόφησης διττανθρακικών παρουσία αλκάλωσης
Απέκκριση διττανθρακικών από τους νεφρούς
 Οξεοβασική

CO2 H+

HCO3-

CO2 + H2O H2CO3 H+ + HCO3-

Εξίσωση Henderson-Hasselbalch :

pH = pK + log [HCO3-]
[CO2]

pH =
 Μεταβολική
Αλκάλωση Αναπνευστική
Οξέωση
HCO3- CΟ2
Υποαερισμός

H+ + HCO3- CO2+ H2O

Υπεραερισμός

H+ HCO3- CΟ2
Μεταβολική Μεταβολική Αναπνευστική
οξέωση Οξέωση Αλκάλωση
Μεταβολική Οξέωση

• pH < 7,4
• [ΗCO3‐] < 24 mEq/L
 Αντιρρόπιση στην μεταβολική οξέωση 

• [ΗCO3‐] = 1,2 pCO2 (1 προς 1,2)

• Η PCO2 κατά 1.2 mmHg από το 40 mmHg

• για κάθε 1 mEq/L της [HCO3‐] από το 24 mEq/L

Μεταβολική Αλκάλωση

• pH > 7,4
• [ΗCO3‐] > 24 mEq/L
 Αντιρρόπιση στην μεταβολική αλκάλωση

• [ΗCO3‐] =  0,7      pCO2 (1 προς 0,7)

• Για κάθε 1 meq/L       [ΗCO3‐] από το 24 (mEq/L)

• αντιστοιχεί 0,7        της pCO2 από το 40 (mmHg)
Αναπνευστική Οξέωση

• pH < 7,4

pCO2 > 40 mmHg
 Αντιρρόπιση στην αναπνευστική οξέωση
οξέως
• 1 meq/L [ΗCO3‐] από το 24 (mEq/L)

για κάθε 10 mmHg της pCO2 από το 40 (mmHg)

χρονίως

• 3,5 meq/L [ΗCO3‐] από το 24 (mEq/L)

για κάθε 10 mmHg της pCO2 από το 40 (mmHg)

Αναπνευστική Αλκάλωση

• pH > 7,4

pCO2 < 40 mmHg
 Αντιρρόπιση στην αναπνευστική αλκάλωση

οξέως
• 2 meq/L [ΗCO3‐] από το 24 (mEq/L)

για κάθε 10 mmHg της pCO2 από το 40 (mmHg)

χρονίως

• 4 meq/L [ΗCO3‐] από το 24 (mEq/L)

για κάθε 10 mmHg της pCO2 από το 40 (mmHg)