KΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΟΞΕΑ – ΒΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΙΟΝΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ

Ι ΙΙ
HBr + OH- Η2Ο + Br- προς τα αριστερά
ΗSO4- + NO3- HNO3 + SO4-2 προς τα δεξιά
ΗΝΟ2 + ClO4- HClO4 + NO2- προς τα δεξιά
HClO4 + OH- Η2Ο + ClO4- προς τα αριστερά

148. Να αντιστοιχίσετε το διάλυμα του κάθε άλατος της στήλης (Ι) με τον χαρακτηρισμό ως προς το pH
του στην στήλη (ΙΙ).

Ι ΙΙ
ΚCl Oξινο
NH4NO3 Ουδέτερο
NaNO3 Αλκαλικό
KI Ουδέτερο
Ca(ClO)2 Ουδέτερο

ΑΣΚΗΣΕΙΣ – ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ / ΛΥΣΗ ΑΣΚΗΣΕΩΝ - ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ

Οξέα και Βάσεις – Θεωρία των Brønsted-Lowry

149. Για κάθε μία από τις ακόλουθες χημικές αντιδράσεις και για τις δύο κατευθύνσεις να σημειώσετε ποια
ουσία δρα σαν οξύ και ποια σαν βάση καθώς και ποια είναι η συζυγής βάση του κάθε οξέος και ποιο το
συζυγές οξύ της κάθε βάσης.
α) H2O + ClO- HOCl + OH- β) ΗCl + H2PO4- H3PO4 + Cl-

Απάντηση: α) Το Η2Ο δρα σαν οξύ αποβάλλοντας Η+ και μετατρέπεται στην συζυγή του βάση ΟΗ-. To
Clod- δρα σαν βάση προσλαμβάνοντας Η+ και μετατρέπεται στο συζυγές του οξύ ΊΟCal. Στην
αντίδραση από δεξιά προς τα αριστερά το ΊΟCal δρα σαν οξύ και μετατρέπεται στην συζυγή του βάση
Clod- ενώ το ΟΙ- σαν βάση και μετατρέπεται στο συζυγές του οξύ Η2Ο β) Το ΗCal δρα σαν οξύ
αποβάλλοντας Η+ και μετατρέπεται στην συζυγή του βάση Cl- ενώ το Η2PO4- σαν βάση
προσλαμβάνοντας Η+ και μετατρέπεται στο συζυγές του οξύ Η3PO4. Στην αντίδραση από δεξιά προς τα
αριστερά το Η3PO4 δρα σαν οξύ αποβάλλοντας Η+ και μετατρέπεται στην συζυγή του βάση Η2PO4- και
το Cl- σαν βάση προσλαμβάνοντας Η+ και μετατρέπεται στο συζυγές του οξύ ΗCl.

150. Γράψτε τον μοριακό τύπο του συζυγούς οξέος σε κάθε μία από τις παρακάτω περιπτώσεις: HSO3-, F-,
PO4-3.

Απάντηση: H2SO3, HF, HPO4-2 αντίστοιχα.

Για να βρούμε τον μοριακό τύπο του συζυγούς οξέος αρκεί να προσθέσουμε ένα Η+ στον μοριακό
τύπο των παραπάνω βάσεων. Παρατηρείστε ότι το συζυγές οξύ που προκύπτει έχει συνολικό φορτίο
κατά +1 μεγαλύτερο από την αντίστοιχη συζυγή βάση.

151. Στις παρακάτω προτάσεις να συμπληρώσετε τα κενά με τις κατάλληλες λέξεις:

334
 Aσκήσεις Κεφαλαίου 2

α) Η διαδικασία σχηματισμού ιόντων κατά την διάλυση μοριακών ενώσεων στο νερό, ονομάζεται
_______________. β) Ουσίες, όπως το νερό, που μπορούν να δρουν είτε ως οξέα είτε ως βάσεις,
ονομάζονται ____________________. (Απολυτήριες Εξετάσεις Γ’ τάξης Ενιαίου Λυκείου 2000 – Xημεία
Θετικής Κατεύθυνσης).

Απάντηση: α) ιοντισμός β) αμφιπρωτικές ή αμφολύτες

152. Να συμπληρώσετε κατάλληλα τον παρακάτω πίνακα: (Απολυτήριες Εξετάσεις Γ’ τάξης Ενιαίου Λυκείου
2000 – Xημεία Θετικής Κατεύθυνσης)

α β γ δ ε
Συζυγές οξύ HCOOH NH4+ Η 2Ο
Συζυγής βάση ClO- Η 2Ο

Απάντηση: Σε κάθε ζεύγος συζυγές οξύ – συζυγής βάση το οξύ και η βάση διαφέρουν κατά ένα
πρωτόνιο.

α β γ δ ε
Συζυγές οξύ ΗClO HCOOH NH4+ H3O+ Η 2Ο
Συζυγής βάση ClO- HCOO- NH3 Η 2Ο OH-

153. Τα αμινοξέα αποτελούν τις δομικές μονάδες των πρωτεϊνών. Το αμινοξύ γλυκίνη δεν
συμπεριλαμβάνεται στα βασικά αμινοξέα που τα θηλαστικά πρέπει να παίρνουν με την τροφή τους
καθώς μπορούν να συντεθούν μέσα στον οργανισμό. Η γλυκίνη συμπεριφέρεται γενικά σαν
αμφιπρωτική ουσία και βρίσκεται στην μορφή +ΝΗ3CH2COO-. Γράψτε τον τύπο για: α) την συζυγή βάση
της γλυκίνης β) για το συζυγές οξύ της γλυκίνης.

Απάντηση: α) NH2CH2COO- β) +NH3CH2COOH

Οξέα και Βάσεις – Iσχυρά και Ασθενή Οξέα – pH, pOH

154. Να υπολογισθεί το pH και το pOH διαλύματος HCl 0,04 M. Δίνεται log(4) = 0,6.
Απάντηση: pH = 1,4 και pOH = 12,6

155. Tο pH του ανθρώπινου αίματος πρέπει να κυμαίνεται γύρω στο 7,4. Υπολογίστε την συγκέντρωση
του υδροξυλίου που αντιστοιχεί σε αυτό το pH. Δίνεται (10)+0,4= 2,5

Απάντηση: 2,5 . 10-7 M

156. Διάλυμα ΝaOH όγκου 50 cm3 περιέχει 0,002 g ΝaOH. Nα βρεθεί το pH του διαλύματος. Δίνεται
Μ.Β.NaOH = 40 g/mol

Απάντηση: pH = 11

157. Nα υπολογίσετε το pH στα παρακάτω διαλύματα:

335