You are on page 1of 18

RAPPORTEREN  VAARDIGHEDEN

Rapporteren
met Adobe InDesign CC
LES 1: OPDR ACHT R APPORTEREN

Een rapport schrijven kan je niet meteen als de meest eenvoudige opdracht bestempelen. Vaak
beschik je over een overvloed aan informatie en aantekeningen die je moet selecteren, ordenen en
verwerken om vervolgens de correcte conclusies te formuleren.

Wat doe je voor je begint met schrijven?


 Bepaal het doel
 Verken je doelgroep
 Verzamel informatie
 Selecteer en orden de informatie
 Denk na over de lay-out
 Begin met schrijven

De onderdelen van een pitchrapport


 De cover
 De titelpagina
 Het voorwoord
 Voorstelling van het pitchbureau
 Inhoudsopgave
 De inleiding
 De inhoud
Middenstuk
– managementsummary (één pagina)
– opdrachtsomschrijving
– eigenlijk verhaal (strategie, concept, creatie, mediaplanning, timing, budget, ...)
Einde
– conclusie
 De bronnenlijst (eventueel)
 De bijlagen (eventueel apart op andere drager)

In deze bundel willen we ons vooral toespitsen op het opmaken van rapporten en verslagen. Hier-
mee heb je een tool in handen van onschatbare waarde. Een goed opmaak zet immers aan tot lezen,
nodigt uit en overtuigt. Als opmaker is het je opdracht het lezen van soms lijvige rapporten te faci-
literen en zo aangenaam mogelijk te maken zelfs als de inhoud moeilijk of complex is. Structuur en
handvaten zullen de lezer begeleiden en door het rapport begeleiden.

docent: Annick De Pauw 1


VAARDIGHEDEN  RAPPORTEREN

Het is evident dat je bij de opmaak voor een consistente opmaak kiest. Paragraaf-, karakter- object-
en zelfs tabelstijlen zijn daarbij onmisbaar. Het gebruik van stijlen kwam reeds eerder in de oplei-
ding uitvoerig aan bod. Dergelijke opmaakprofielen leggen al behoorlijk wat informatie vast, letter-
type, corpsgrootte, interlinie en paragraafopmaak zijn daar maar enkele elementen van.

Het spreekt voor zich dat je een foutloze tekst nastreeft, het is daarom belangrijk dat je het juiste
woordenboek instelt om vervolgens correcte afbreekregels toe te passen en een spellingscontrole
te kunnen laten uitvoeren. Van zo’n spellingscontrole mag je niet alle heil verwachten, maar je kan
er wel schrijf- of tikfouten mee opsporen. Onthou dat je je teksten hoe dan ook altijd nauwgezet
moeten nalezen of beter nog laten nalezen. Dat doe uiteraard eerst zelf, maar het is zeker niet on-
verstandig om daar, in tweede instantie, een tweede lezer bij te halen. Vaak lees je immers over je
eigen typefouten.

Meer hierover in het artikelOok aan beeldmateriaal moet aandacht besteed worden. Een beeld zegt
meer dan duizend woorden wordt wel eens gezegd en dat klopt. In ellenlange omschrijvingen gaat
de boodschap vaak verloren, bovendien maken illustraties rapporten luchtiger en leesbaarder. Dat
beeldmateriaal kan van verschillende aard zijn: illustraties, foto’s, grafieken, tabellen, quotes enz.
Bewaar alle illustratiemateriaal zorgvuldig in eenzelfde map, op die manier voorkom je het zoeken
naar beeldmateriaal tijdens het schrijfproces. Zorg er van bij het begin ook voor dat je beeldmateri-
aal geschikt is voor publicatie. Moet je rapport gedrukt worden, dan moeten de foto’s in dat rapport
van een hoge resolutie zijn (300 ppi) en in de kleurmodus, CMYK, staan.

Bronnen:
* (z.j.). Carrièretijger. Functioneren, Communiceren, Schriftelijk Communiceren, Tekstmodellen han-
teren, Rapport. Geraadpleegd 3 december 2020, http://www.carrieretijger.nl/functioneren/com-
municeren/schriftelijk/modellen/rapport
* Meireleire, P. (2015). Scriptura, Copywriting. Waarom we zo moeilijk onze eigen typefouten spot-
ten. Geraadpleegd 3 december 2020, https://www.scriptura-copywriting.be/blog/schrijffou-
ten-typefouten
* A. De Pauw. (2022). Je pitchdossier schrijven, Doe je boekje open voor de klant. [presentatie].

Doelstellingen van de sessie killerdossier


In deze opdracht komen volgende onderwerpen aan bod:
 Pagineren
 Opsommingstekens
 Alineanummering
 Een inhoudsopgave genereren
 Bookmarks creëren
 Hyperlinks creëren
 Kruisreferenties creëren
 Een interactieve pdf maken
 Voetnoten creëren
 Een index aanleggen
 Drukklare pdf's creëren

2 2022-2023
RAPPORTEREN  VAARDIGHEDEN

Aan de slag
1 In deze opdracht wordt gebruik gemaakt van drie lettertypefamilies:
 Helvetica Neue LT Std (te installeren via startbestanden_rapporteren/fonts)
 Minion Pro (te activeren via fonts.adobe.com)
 Scriptorama Tradeshow JF (te activeren via fonts.adobe.com)
Zorg ervoor dat je over de lettertypes kan beschikken op je computer.

2 Open de documenten ‘Rapporteren\Rapport_Deel1.indt’, Rapport_Deel2.indt en Rapport_


Deel3.indt’. Bekijk met je lector achtereenvolgens:
 de documentinstellingen: het is uitermate belangrijk dat alle delen dezelfde pagina-afme-
tingen hanteren
 de instellingen voor marges en kolommen
 de paragraafstijlen
 de karakterstijlen
 de master-/parentpagina’s

3 Bewaar de documenten met als naam:


 Naam_Rapport_Deel1.indd
 Naam_Rapport_Deel2.indd
 Naam_Rapport_Deel3.indd’

4 Breng op de masterpagina van deel 1 een automatische paginanummering aan


[RMK / Insert Special Character / Markers / Current Page Number] gevolgd door een En-space,
een pipe symbol, een En-space en jouw naam.
Gebruik de paragraafstijl Body / Paginanummer.
Controleer het resultaat in het document.
Laad deze masterpagina in de andere delen, m.a.w. deel 2 en deel 3.

5 Ga naar p. 17 uit deel 1 en creëer er extra paragraafstijlen:


 subkop nummer (basis = subkop, met tab op 5 mm)
 opsomming nummer (basis = opsomming zdr wit)
Ken deze stijlen i.f.v. het gewenste eindresultaat toe.

Bewaar

6 Ga naar p. 8 uit deel 2 en pas het expertkader aan:


 Maak het expertkader 15 mm hoger, zorg ervoor dat de positie onderaan behouden blijft.
 Zorg ervoor dat voornaam en naam steeds samenblijven door het inlassen van één of meer
vaste spaties.
 Zorg ervoor dat het woord ‘communiceren’ niet gesplitst wordt
[dubbelklik / ctrl + T / No Break].
 Plaats de foto 13 mm hoger.

Bewaar

docent: Annick De Pauw 3


VAARDIGHEDEN  RAPPORTEREN

7 Laad de stijl subkop nummer uit deel 1 in deel 2.


 Pas deze stijl toe op de tekst op p. 12 en 13.

Bewaar

8 Ga naar de spread p. 14-15 uit deel 2.


 Geef de tekst Principle x in de subkoppen de karakterstijl Rood.
 Vervang het dubbele punt en de spatie door een Em-space.

Bewaar

9 Ga naar p. 26 uit deel 2.


 Maak van het paginanummer (masterelement) een pagina-element (shift + ctrl + klik),
breng het naar de voorgrond. Creëer hiervoor een karakterstijl Wit en ken die toe aan het
paginanummer.
 Teken een ellips (geen vulling of lijn) en positioneer die met oriëntatiepunt links boven.
X = 159 mm
Y = 0 mm
W = 143 mm
H = 210 mm
 Breng rond deze ellips een tekstomloop van 10 mm aan.

Bewaar

10 Kopieer de stijl subkop nummer uit deel 1 of 2 naar deel 3.


 Pas deze stijl toe op de tekst op de pagina’s p. 1-2.
 Pas deze stijl toe op de tekst op de pagina’s p. 27-28.

Bewaar

11 Ga naar p. 12, 19, 22 en 26 uit deel 3.


 Maak van de paginanummers een pagina-element, breng ze naar de voorgrond en geef ze,
indien gewenst, de karakterstijl Wit.

Bewaar

12 Ga naar p. 23 uit deel 3 en creëer er een extra pargraafstijl.


 platte tekst Wit Nummer (basis = platte tekst Wit, met tab op 5 mm).
 Ken deze stijl i.f.v. het gewenste eindresultaat toe.

Bewaar

13 Ga naar p. 29 uit deel 3 en pas er de tekstomloop aan i.f.v. het gewenste eindresultaat.

Bewaar

4 2022-2023
RAPPORTEREN  VAARDIGHEDEN

14 Ga naar p. 11 uit deel 3 en breng op deze pagina een tekstballon met inhoud aan.
 Teken een ellips met een witte vulling en zonder lijn.
Positioneer deze vorm met oriëntatiepunt links onder.
X = 377 mm
Y = 180 mm
W = 260 mm
H = 252 mm
 Bedek de overbodige delen van de ellips met rechthoeken. Trek de rechthoeken van de ini-
tiële ellips af (Pathfinder) zodat een nieuwe vorm ontstaat.
 Breng ter hoogte van de bek van het Twitterkuiken drie extra punten aan.
punt 1: X = Y= (richtingaanwijzerspunten breken)
punt 2: X = 377 mm Y = 105 mm (richtingaanwijzerspunten breken)
punt 3: X = Y = (richtingaanwijzerspunten breken)
Breng de punten in de gewenst positie zodat een tekstballon ontstaat.
 Maak van deze vorm een tekstkader met 10 mm binnenwit.
 Plaats in dit tekstkader de tekst ‘S:\De Pauw, Annick\3COM\Rapport\Startbestanden\
DeNul-Verhalle.docx’.
 Geef de tekst de gewenst opmaak i.f.v. het vooropgestelde eindresultaat.
 Breng slagschaduw aan op de tekstballon (zie afbeelding volgende pagina).

Bewaar

15 Ga naar p. 33 uit deel 3 en werk het informatieblok op deze pagina verder af.
 Verdeel het tekstkader in twee kolommen met een goot van 5 mm.
Breng een afwijkend basislijnengrid aan dit tekstkader met ee toename tussen de rasterlij-
nen van 18 pt.

docent: Annick De Pauw 5


VAARDIGHEDEN  RAPPORTEREN

 Voeg na het faxnummer een column break in.


 Open het document '25_Ronde-Social-Media-Icons.ai'.
– Selecteer het icoontje voor een website. Let op dat je de groep selecteert en geen deel van
het icoontje. Kopieer het, plat het in Indesign op het plakbord en schaal het meteen naar
25 % van de ware grootte.
– Herhaal dit met de icoontjes voor Facebook, Twitter, Linkedin en Instagram.
Geef elke groep een passende naam, dat is interessant om later een icoontje snel terug
te vinden.
– Open van elk icoontje in het lagenpaneel de groep en wis er het onderdeel graphic frame
uit. Selecteer van elk icoontje de cirkel, geef die een Pantone 49-15 C vulkleur en schakel
de lijn uit.
– Maak een kopie van het Twittericoontje om op basis daarvan zelf een icoontje te creëren
voor e-mail. Geef deze kopie/groep de naam e-mail.
Bekijk de groep e-mail in het lagenpaneel, die bestaat uit een samengesteld pad (com-
pound path) en een pad (path). Selecteer het samengesteld pad (= Twittervogeltje) en wis
het.
Creëer, van wat overblijft van het icoontje, een nieuw tekstkader en typ daarin een
apenstaartje (@). Geef het vorm: Helvetica Neue Lt Std / 67 Medium Condensed / 11/12pt
/ witte vulkleur. Selecteer het tekstkader met het selectiegereedschap (= belangrijke
stap!) en zet het om naar letteromtrekken (Type / Create Oulines). Het apenstaartje is
voor InDesign niet langer meer tekst, maar een object geworden.
Aligneer zowel horizontaal als verticaal, het apenstaartje en de cirkel die overgebleven is
van de groep e-mail. Sleep via het lagenpaneel het apenstaartje in de groep e-mail.
Je beschikt nu over alle icoontjes die je nodig hebt voor deze toepassing.
 Voeg nu alle icoontjes één voor één in als tekstillustratie. Selecteer daarvoor één van de
icoontjes en kopieer het. Zet je tekstcursor vooraan in de tekst, plak het icoontje en druk op
de tabtoets. Controleer of er een linkertab op 8 mm werd geplaatst. Selecteer het icoontje
alsof het tekst is en pas de Baseline Shift aan naar -3 pt.
Herhaal deze werkwijze voor alle andere icoontjes tot je zeven icoontjes hebt ingevoegd.
 Hoe je links legt, wordt uitgelegd in puntje 22, maar het kan ook meteen hier gebeuren.

Bewaar

16 Maak een package van dit derde deel. Dit is een bijzonder interessante manier om bestanden
uit te wisselen met collega's die aan eenzelfde project werken.
In dit filmpje wordt uitgelegd hoe dat kan:
 InDesign How-To: Package an InDesign File (04:18)
https://www.youtube.com/watch?v=tFdqY97P6GU
Dit resulteert in een map met daarin:
 een map Document Fonts: hierin vind je alle lettertypes die je gebruikt hebt in je document,
behalve de geactiveerde fonts van fonts.adobe.com
 een map Links: hierin vind je een volwaardige kopie van alle geplaatste foto's en illustraties
op voorwaarde dat de link bij de aanmaak niet ontbrak.
 een volwaardige kopie van de InDesignbestand
 een idml-bestand van je InDesignbestand
 een pdf-bestand van je InDesignbestand

6 2022-2023
RAPPORTEREN  VAARDIGHEDEN

Maak van deze map een zip-bestand, die kan je vervolgens, eventueel via We Transfer, doorstu-
ren naar je collega's of op een gemeenschappelijk toegankelijke plek bewaren.
Ook als backup is het maken van een package bijzonder interessant en helemaal niet tijdro-
vend! Zeker doen dus!

Bewaar

17 Voeg de drie delen samen in een nieuw boek.


 Kies File / New / Book...
 Voeg de drie delen, bij voorkeur in de juiste volgorde toe. Doe je dat per ongeluk niet, dan
kan je ze nadien nog wel in de juiste volgorde slepen.

 Bewaar dit boek met als naam: ‘J:\DTP\Naam_Volledig_Rapport.indb’.

Bewaar

18 Leg een kruisverwijzing tussen p. 29 en p. 59.


 Ga naar de pagina waarnaar je wil verwijzen, positioneer de tekstcursor waar je een
tekstanker wil aanbrengen (bv. voor Online Marketing) en open het paneel Cross-Referen-
ces. Je vindt het bij Window / Type & Tables.

 Kies uit het deelvenstermenu New Hyperlink destination...


Selecteer bij Type, Text Anchor, geef een passende naam en druk OK.

docent: Annick De Pauw 7


VAARDIGHEDEN  RAPPORTEREN

 Ga naar de pagina waar je wil verwijzen naar deze doelpagina en klik met de tekstcursor
waar je de verwijzing precies wil.
 Kies uit het deelvenstermenu van het paneel Cross-References, Insert New Cross-Reference...

Bepaal via het potloodje de vorm van de verwijzing.

19 Creëer een inhoudstafel op p. 92 van deel 3.


 Gebruik daarbij de paragraafstijl, inhoudstafel (basis = platte tekst), pas indien nodig de stijl
aan.
 Update, indien nodig, de paginanummers voor het boek:
Kies in het deelvenstermenu van het palet book / Update Numbering / Update Page & Section
Numbers, meestal is dit niet nodig en gebeurt de aanpassing automatisch.
 Laat InDesign de inhoudstafel voor het boek genereren:
Kies Layout / Table of Contents...

8 2022-2023
RAPPORTEREN  VAARDIGHEDEN

Laat de automatisch gegenereerde tekst door de twee tekstkaders lopen.


 Vul de tekst in het tweede kader verticaal uit.
 Voeg zelf 'Bart Van Belle' (p. 8) toe.
Kan je verklaren waarom die niet werd opgenomen in de gegenereerde tekst?

Bewaar

20 Open het palet Bookmarks en controleer de inhoud.


 Kies Window / Interactive / Bookmarks
Bij de creatie van de inhoudstafel en door het aanvinken van Create PDF Bookmarks, werden
alle paragrafen die het kenmerk Expert (Body) kregen hierin opgenomen.

21 Voeg enkele Bookmarks toe.


 Selecteer telkens de tekst en kies in het deelvenstermenu van het palet Bookmarks / New
Bookmark
 Deel 1: Voorwoord (p. 2), De Experts (p. 3) en Bart Van Belle (p. 8)
 Deel 3: Inhoud (p. 92)

docent: Annick De Pauw 9


VAARDIGHEDEN  RAPPORTEREN

Bewaar

22 Breng hyperlinks aan op p. 93 uit deel 3. Open het palet Hyperlinks.


 Creëer een Hyperlink met alle webadressen
Kopieer desgevallend het webadres, wis ‘https://’ en maak een nieuwe selectie van de tekst
waarop je de link wil leggen.
 Kies Window / Interactive / Hyperlinks en open het paneel Hyperlinks en plak het volledige
webadres in het URL-vak, let op dat het protocol (http:// of https://) geen twee keer vermeld
wordt. Met een groene bol geeft InDesign aan dat het webadres gecontroleerd werd en de
link werkt.
 Op de geselecteerde tekst wordt de automatisch gegenereerde karaterstijl Hyperlink toe-
gepast, je kan uiteraard ook een eigen stijl toepassen of de automatisch gegenereerde stijl
editeren. Het is, om begrijpelijke redenen, aan te bevelen om de karakterstijl Hyperlink aan
te passen zodat die past bij de rest van je stijlenapparaat, in dit geval is dat:
Minion Pro / Italic / -underline / fill = black; tint = 90 % / stroke = none
 Creëer ook Hyperlinks op de e-mailadressen
Klik het deelvenstermenu van het palet Hyperlinks.
Kies New Hyperlink.
Maak de nodige aanpassingen zoals in het venster New Hyperlink, hierna.

Bewaar alle documenten en het boek

23 Creëer een interactieve pdf met drukwerkkwaliteit, gebruik dezelfde bestandsnaam.


Je document wordt geopend in Adobe Acrobat.
 Open links het paneel Bookmarks.
 Zet de lijst in de juiste volgorde, verplaats ‘Bart Van Belle’ en breng een spatie aan tussen
‘Bruno Peeters’.

10 2022-2023
RAPPORTEREN  VAARDIGHEDEN

 Bewaar de pdf opnieuw onder dezelfde naam en post die op Canvas. De deadline is er even-
eens aangegeven.
 Bewaar alle InDesigndocumenten en het boek.

24 Creëer een tweede pdf voor de drukker met snijtekens en afloop (Marks and Bleeds) en post die
ook op Canvas. De deadline is er eveneens aangegeven.

25 Creëer ten slotte een package van het boek via het deelvenstermenu van het paneel Book
en kies Package Book for Print. Maak een zip-bestand van deze map en post ze op Canvas. De
deadline is er eveneens aangegeven.

docent: Annick De Pauw 11


VAARDIGHEDEN  RAPPORTEREN

TUTORIALS BIJ DE ZE WORKSHOP

 Adding Page numbers in InDesign (02:03)


www.youtube.com/watch?v=VWj2yHv0U60
 Bulleted & Numbered Lists in InDesign (02:03)
www.youtube.com/watch?v=4zNAYGiJo5M
 Bullets and Numbers (± 10:00)
helpx.adobe.com/indesign/using/bullets-numbering.html
 InDesign CC 2019 new feature - Space Between Paragraphs (03:13)
www.youtube.com/watch?v=zdRxbk1EiaI
 Text Frame Options (± 12:00)
www.agitraining.com/adobe/indesign/tutorials/text-frame-options-in-indesign
 How to add drop shadow in indesign (02:29)
www.youtube.com/watch?v=lamijKdVmmo
 Hyperlinks (± 05:00)
helpx.adobe.com/indesign/using/hyperlinks.html?set=indesign--fundamentals--add-inter-
activity
 Adding Tables and Table Styles (08:56)
www.youtube.com/watch?v=AbfBqksnP2A
 See How to Create a Table of Contents in Adobe InDesign (16:08)
www.youtube.com/watch?v=L1IVfFA2aTw
 How to create table of contents (19:48)
www.youtube.com/watch?v=ejgTfD7y2V4
 Cross-references (± 05:00)
helpx.adobe.com/indesign/using/cross-references.html
 How to Export Documents for Print in InDesign (06:28)
Kies altijd Press Quality voor de beste kwaliteit!
Laat je druktekens ook altijd buiten de afloop plaatsen, bij een Bleed van 3 mm zet je met
andere woorden je offset op 4 mm.
www.youtube.com/watch?v=ekAKbpl2-o4

12 2022-2023
RAPPORTEREN  VAARDIGHEDEN

Opdrachten

OPDRACHT DEEL 1 / neem de aandachtspunten door


Deze lijst is samengesteld uit de meest gemaakte fouten. Beschouw ze als bijzondere aandachts-
punten bij de realisatie van je eigen rapport.

Beeldmateriaal
 bewaak je links. Is een link verbroken, herstel die dan ook meteen.
 de effectieve beeldresolutie is idealiter 300 ppi, in elk geval nooit lager dan 250 ppi.
Maak dus geen gebruik van lage resolutiebeelden, vaak worden die van het internet geplukt.
Kwalitatief en gratis beeldmateriaal kan je downloaden van o.a. deze websites:
– unsplash.com
– www.pexels.com/nl-nl/
– pixabay.com
– www.pond5.com/
– www.freeimages.com/nl
Eigen beeldmateriaal blijft altijd het meest interessant en overtuigend, goede campagne-
beelden kunnen immers ook goed materiaal aanleveren voor een cover of voor de verluch-
ting van je rapport.
 schaal je beelden proportioneel tussen 80 en 120 %, dat levert de beste resultaten.
 zet je beelden om naar de kleurmodus CMYK.
 heb bij het fotograferen of herkadreren oog voor een goede kadrage.
 bewaar steeds de proporties van je beelden, sta in geen geval vervormingen toe.
 voorzie voldoende witruimte tussen het beeld en de tekst errond, minimum 2 mm.

Stramienelementen
 ben je van plan om je rapport recto/verso af te drukken, hou er dan rekening mee dat de
schikking van de koptekst links bijna nooit identiek is aan de koptekst rechts.
 de schikking van de voettekst links is evenmin identiek aan de voettekst rechts.
 verwerk je paginanummer op een duidelijke manier. Denk aan de usability voor je lezer,
m.a.w. plaats je paginanummer nooit in de rugvouw.
 gebruik nooit p. of pg of iets dergelijks voor je paginanummer, enkel een nummer volstaat
ruimschoots.
 rechtse pagina’s zijn altijd oneven, linkse pagina’s zijn altijd even.
 maak op een doordachte manier gebruik van meerdere masters.

docent: Annick De Pauw 13


VAARDIGHEDEN  RAPPORTEREN

Tekstmateriaal
 maak gebruik van een basislijnengrid, gebaseerd op de interlinie je platte tekst.
 gebruik stijlen, correct gebruik van paragraaf- en karakterstijlen garanderen een consis-
tente opmaak.
 kies zorgvuldig eigen lettertypes die passen bij je doelgroep en ontwerp.
 de corpsgrootte voor leestekst is meestal 10 pt, dat is ruimschoots voldoende.
 de interlinie is dan minstens 12 pt, maar als je je rapport luchtiger wil maken, kan dat uiter-
aard door die te vergroten
 de corpsgrootte voor bijschriften is kleiner dan die van de leestekst.
 bewaak de leesafstand en doe de wisseltest. Vaak is om deze reden het gebruik van kolom-
men aan te raden.
 selecteer het juiste woordenboek zodat spellingscontrole mogelijk is.
 sta woordafbreking toe voor gewone leestekst. Pas daarvoor steeds de standaard toe.
Let op, controle op de woordafbrekingen blijft aangewezen.
 in titels, ondertitels en streamers wordt normaliter niet afgebroken.
 spreid zelf de tekst in je titels, ondertitels en streamers. Laat dat niet over aan de software.
 bescherm weduwen en wezen.
 maak gebruik van Keep Options, hou bv. tussenkopjes bij de tekst eronder voor 2 lijnen.
 vermijd omrande tekst, enkel in speciale situaties is omrande tekst te verantwoorden.
 laat tekst nooit procentueel verbreden of versmallen.
 vermijd vreemde opmaak, bv. uit MS Word.
 hyperlinks en e-mailadressen mogen in een aparte opmaak, maar vermijd de herkenbare
opmaak uit MS Word. Ga voor een eigen opmaak.

Kaders
 beperk het aantal tekstkaders.
 gebruik voor kaderstukjes, streamers, kleurvlakken e.d. ofwel een vulling of een lijn. Een
combinatie is meestal een slechte keuze.
 voorzie bij kaderstukjes altijd binnenwit (binnenmarges) om te vermijden dat je tekst tegen
de rand staat.
 maak gebruik van objectstijlen
 voorzie voldoende witruimte tussen kaderstukjes of kleurvlakken en de rest van je tekst.

Overig
 wil je de prijs voor je drukwerk onder controle houden, kies dan voor een formaat dat hori-
zontaal en verticaal ongeveer 14 mm kleiner is dan een A4 (210 x 297 mm)
 gebruik afloop waar je kleurvlakken of fotomateriaal de rand van je pagina raken, zowel
horizontaal als verticaal.
 wil je een boekje maken van je rapport hou er dan rekening mee dat het totaal aantal pagi-
na’s een veelvoud van 4 moet zijn, een gelijmd exemplaar is dat niet nodig.
 denk na over de bindvorm die je wil gebruiken voor je rapport: Wire-O, vouwen + nieten,
garenloos brocheren of lijmen
 laat je inspireren door de rijke informatie die je op het web vindt.

14 2022-2023
RAPPORTEREN  VAARDIGHEDEN

OPDRACHT DEEL 2 / doe inspiratie op en maak keuzes


Rapporten of dossiers, binnen enkele weken ontvangen je docenten er tientallen, ook dat van jou.
En zou het nu niet prachtig zijn, dat jouw rapport daar op een originele en professionele manier uit-
springt? Zo eentje waar ze niet kunnen naast kijken. Dan moet je nu al inspiratie opdoen, weten wat
je wel en vooral niet wil, keuzes maken en afbakenen. Begin er op tijd mee!

Beter goed gejat dan slecht ontworpen


Leg een Pinterestpagina aan met min. drie voorbeelden van fantastische rapportcovers, min. drie
voorbeelden van creative en gebruiksvriendelijke inhoudstafels en min. zes voorbeelden van interes-
sant gelay-oute pagina's uit minstens vier verschillende rapporten met gevariëerde inhoud, bv. start
van een hoofdstuk, gewone spread, opsommingen, integratie van tabel, beeld of infografiek, ....
Post de url van je Pinterestpagina op canvas.

Lettertypes kiezen
Besteed voldoende aandacht aan de keuze van de lettertypes voor je rapport. Ze bepalen immers de
uitstraling, leesbaarheid, aantrekkelijkheid, ... van je rapport. Kies voor degelijke, zakelijke en goed
leesbare lettertypes. Om die reden raden we het gebruik van een scriptfont af.
 https://www.fontsquirrel.com
 https://fonts.google.com
 https://www.awwwards.com/awwwards/collections/free-fonts
 https://www.creativebloq.com/graphic-design-tips/best-free-fonts-for-designers-1233380
 https://befonts.com

Lettertypes combineren
Heb je je keuze gemaakt, dan is het nog vraag of de lettertypes wel bij mekaar passen. Lettertypes
kunnen individueel immers zeer goed zijn, maar samen absoluut geen goede combinatie. Maak
vooraf proefjes, druk ze af en leg ze eventueel ook aan anderen voor.
 https://www.typewolf.com
 https://inkbotdesign.com/font-combinations
 https://tutvid.com/web-graphic-design-inspiration/20-amazing-free-font-pairings
 https://fontpair.co
 https://digitalsynopsis.com/design/best-font-combinations-typeface-pairings-guide
 https://www.creativebloq.com/typography/20-perfect-type-pairings-3132120

Kies je kleurenschema
Het is belangrijk dat je ook aan kleur voldoende aandacht besteed. Kleur is emotie, kleuren dragen
een boodschap mee. Zo weten we allemaal dat bv. rood vaak op een verbod of gevaar wijst, dat blauw
vertrouwen uitstraalt, dat groen ons aan veiligheid doet denken, enz. Meer informatie over de bete-
kenis van kleuren vind je o.a. op deze websites:
 https://graf1x.com/color-psychology-emotion-meaning-poster
 https://www.smashingmagazine.com/2010/01/color-theory-for-designers-part-1-the-me-
aning-of-color
 https://www.blackbeardesign.com/blog/graphic-designers/understanding-color-the-me-
aning-of-color
 https://www.howdesign.com/design-creativity/color-associations-meaning-of-red
 http://www.beeldbalie.nl/betekenis-van-kleur

docent: Annick De Pauw 15


VAARDIGHEDEN  RAPPORTEREN

 https://mens-en-samenleving.infonu.nl/diversen/22156-kleuren-en-hun-betekenissen.html
Om zelf een kleurenschema samen te stellen, kan je best de website, https://color.adobe.com bezoe-
ken. Het is aan te bevelen te starten bij het tabblad verkennen en er een zoektem in te vullen of een
foto op te laden. Anderen hebben er al ontzettend veel kleurschema’s gecreëerd, waar jij misschien
al mee aan de slag wil.
Eens je keuze gemaakt is, klik je ze aan. In het volgende venster kan je dan een ASE-bestand down-
loaden dat je kan importeren in het Swatches-paneel. Meestal moet je dan enkel nog de kleurstalen
omzetten naar het juiste kleurmodel voor drukwerk, van RGB naar CMYK dus.

Goede voorbeelden
Er is niets mis met inspiratie opdoen bij andere rapporten, je kan er juist veel uit leren en vooral be-
palen wat je wel en niet wil.
 https://www.pinterest.com/dannevig/rapport-layout/?lp=true
 https://www.blogduwebdesign.com/graphisme/inspiration-rapport-de-stage/1831
 https://creativemarket.com/templates/brochures
 https://design.tutsplus.com/articles/25-indesign-templates-every-designer-should-own--
cms-28334
 https://elements.envato.com/brochure-XV2ZJA
 https://business.tutsplus.com/articles/awesome-annual-report-indesign-tem-
plates--cms-27785

Papier
Elk papier heeft zijn eigen uitstraling. Welk papier wil jij gebruiken? Glad, zacht, gerecycleerd, ...
En welke dikte verkies je? Ga je voor een andere, misschien stevigere papiersoort voor de cover?
Hiervoor neem je best contact op met een kopieercentrum, printservice of drukker waarmee je wil
samenwerken. Je kan er het papier voelen en dat is niet onbelangrijk voor de uitstraling die je je rap-
port wil meegeven.

Hou de kostprijs in de gaten


Veel ideeën opgedaan, prima! Voor je aan de uitwerking begint, ga je toch best eens na wat de kost-
prijs van een ontwerp of realisatie is. Vaak doe je een beroep op goede kopieercentra, printservices
of drukkers, maar wees je ervan bewust dat je altijd vooraf een prijsopgave kan vragen, bovendien
voorkom je op die manier onaangename verrassingen.

16 2022-2023
RAPPORTEREN  VAARDIGHEDEN

OPDRACHT DEEL 3 / werk je eigen rapportonderdeel uit


Creëer een overzichtelijk, duidelijk en eigentijds document voor je pitchdossier of een ander dossier
voor één van je opleidingsonderdelen. In je bundel zijn een coverpagina, een inhoudsopgave en
minstens één hoofdstuk begrepen. De bundel telt in totaal minstens 10 gelay-oute pagina’s. Voor
deze opdracht worden Q&A-sessies georganiseerd tijdens de lessen 2 en 3. Zorg er dus voor dat je je
materiaal hebt klaarliggen om meteen aan de slag te gaan.

1 Begin met de template voor je rapport, werk die op een professionele manier uit in InDesign.
Dat mag die voor je pitchrapport zijn. Hou technisch gezien rekening met:
 het paginaformaat, kies voor A4 of kleiner om de kostprijs te beperken
 minimum een dubble master-/parentpagina (A - B)
 een paginering
 kop- en voetteksten
 een eigen kleurstalengroep
 terugkerende grafische elementen
 een grid
 werk een degelijk stijlenapparaat uit:
– de maximale corpsgrootte voor de platte tekst is 10 pt
– paragraafstijlen
– karakterstijlen
– objectstijlen
– eventueel tabelstijlen

2 Bewaar je template als ‘Naam_dossier.indt’.


Hou je rekening met de regels van goede opmaak en drukwerkvoorbereiding: afloop, inktlimiet,
leesbreedte, contrasten, kleurcombinaties, gepaste corpsgroottes...

3 Neem voldoende notities tijdens de voorbereiding van je dossier, maar eens de voorbereiding
achter de rug is, lay-out je je rapport. Je template is de basis, maar geen keurslijf. Als blijkt dat
een bepaalde instelling beter anders is, wijzig die dan voor je hele dossier.
Besteed aandacht aan de tips en opmerkingen uit de vorige bladzijden zodat je een professio-
neel, accuraat, gestructureerd en overzichtelijk rapport afwerkt. Trek daar voldoende tijd voor
uit. Het is immers geen klusje dat je in 1-2-3 klaart.

4 Bewaar je document als ‘Naam_dossier.indd’.


Werk aan de hand van de template die je eerder creëerde minstens, een coverpagina, een
inhoudsopgave en één hoofdstuk van minimum 10 bladzijden uit tegen de deadline.

5 Publiceer je document als een online document.


 InDesign Tutorial: Publish Online Dashboard (05:14)
www.youtube.com/watch?v=6Uss26yZ1m0
Hierdoor wordt een uniek webadres gegeneerd voor jouw document.
Creëer hiervan een QR-code die je verwerkt in de rugcover van je document.
 How to Create a QR Code in InDesign (03:17)
www.youtube.com/watch?v=jerBF6CKaY8

docent: Annick De Pauw 17


VAARDIGHEDEN  RAPPORTEREN

 Manual: Create QR-codes in Adobe InDesign (± 05:00)


www.softmatic.com
Update je online publicatie.

6 Bestudeer hoe je een package van een InDesigndocument kan maken:


 Packaging Files in InDesign 2020 (04:31)
www.youtube.com/watch?v=xWx5gv8d_qM
 How to package a file (04:18)
www.youtube.com/watch?v=tFdqY97P6GU
 Hoe maak ik een package in InDesign? (± 05:00)
www.typografics.be/nl/blog/hoe-maak-ik-een-package-in-indesign

7 Wat lever je in op Canvas:


 Creëer een package van je InDesignbestand en post de gezipte map daarvan op Canvas.
 Geef het webadres van je online publicatie op.
 Creëer een interactieve pdf met drukwerkkwaliteit en post die op Canvas.
 Creëer een pdf voor de drukker en post die op Canvas.
De deadlines vind je bij de respectievelijke opdrachten.

Evaluatie

E VALUATIE VAN DE WORKSHOP

Voor de evaluatie van deze workshop worden volgende onderdelen in rekening gebracht:
 Aanwezigheid en deelname tijdens alle sessies van de workshops.
 Afwerken en inleveren van de opdrachten binnen de gestelde deadlines.

OPDR ACHT 1 • LES 1 (= zelfde opdracht voor elke student)

Je docent controleert je InDesign- en pdf-bestanden. Zorg ervoor dat je volledig bent.

OPDR ACHT 2 • LESSEN 2 & 3 (= individuele opdracht per student)

Je docent controleert of je een Pinterestpagina hebt aangelegd.


Je docent controleert je InDesign- en pdf-bestanden maar ook de link naar je online publicatie.
Zorg ervoor dat je volledig bent.

18 2022-2023

You might also like