OGRZEWNICTWO

1. Straty ciepła wg PN – EN 12831. Należy podać zasady wymiarowania przegród oraz co najmniej dwa (z trzech)
współczynników korekcyjnych do obliczania strat ciepła.

Zasady wymiarowania przegród :

Przy obliczaniu strat ciepła przez przenikanie należy stosować wymiary zewnętrzne , czyli wymiary mierzone po zewnętrznej
stronie budynku.
Przy określaniu wymiarów poziomych uwzględnia się połowę grubości ograniczającej ściany wewnętrznej i całą grubość
ograniczającej ściany zewnętrznej. Natomiast wysokość ściany mierzy się pomiędzy powierzchniami podłóg, nie uwzględniając
grubości podłogi w podziemiu.

Współczynniki korekcyjne :

1) e k , e l - współczynniki korekcyjne ze względu na orientację, z uwzględnieniem wpływów klimatu, ( zależą od izolacji,

absorpcji wilgoci przez elementy budynku, prędkości wiatru, temp. powietrza) –(-> wzór na obliczanie strat ciepła bezpośrednio
na zewnątrz)
2) ΔU tb – [W/m 2/K] współczynnik korekcyjny w zależności od typu elementu budynku, elementy przecinające i
nieprzecinające izolację( w zależności od kubatury budynku i liczby przecinanych ścian, liczby stropów przecinających izolacje ),
( elementów podłogi będących w kontakcie ze środowiskiem zewnętrznym i ciężaru podłogi). ( uproszczona metoda w
odniesieniu do liniowych start ciepła przez przenikanie).
3) f g1 – współczynnik korekcyjny uwzględniający wpływ rocznych wahań temperatury zewnętrznej, zgodnie z załącznikiem
krajowym do normy PN-EN 12831 wartość orientacyjna wynosi 1,45. (->wzór na obliczenie strat ciepła do gruntu)

2. Straty ciepła wg PN – EN 12831 . Projektowa wentylacyjna strata ciepła, jako składnik obliczania strat ciepła,
uwzględnia dwa współczynniki poprawkowe. Jakie?
Projektowa wentylacyjna strata ciepła jako składnik obliczania strat ciepła uwzględnia dwa
współczynniki poprawkowe
-εi – współczynnik który uwzględnia wzrost prędkości wiatru w zależności od wysokości położenia przestrzeni ogrzewanej ponad
poziomem terenu.
ei – współczynnik osłonięcia(zależy od klasy osłonięcia ( brak osłonięcia, średnie osłonięcie i dobrze osłonięte) oraz ilości
odsłoniętych otworów ( brak odsłoniętych otworów, jeden odsłonięty otwór, więcej niż jeden odsłonięty otwór).

3. Straty ciepła wg PN – EN 12831. Od czego zależy krotność wymiany powietrza (oznaczona

„ n 50” ) dla całego budynku?

n50 czyli krotność wymiany powietrza wewnętrznego, która wynika z różnicy ciśnienia 50Pa między wnętrzem a otoczeniem
budynku, z uwzględnieniem wpływu nawiewników powietrza.

Zależy od:

• Konstrukcji budynku:
- jednorodzinny,
- Inne mieszkania lub budynki

• Stopnia szczelności obudowy budynku

- wysoki (wysoka jakość uszczelek w oknach i drzwiach
- średni (okna z podwójnym oszkleniem, uszczelni standardowe)
- niski (pojedynczo oszklone okna, bez uszczelek)

4. Centralne ogrzewanie wodne grawitacyjne. Należy podać kryterium Tichelmana i określić najniekorzystniej położony
grzejnik.

Układ Tichelmanna

Układ Tichelmanna stanowi szczególny przypadek systemu dwururowego. Suma długości rur zasilania i powrotu od źródła ciepła
do każdego grzejnika lub podejścia do pionu instalacji jest prawie taka sama. Grzejnik lub podejście do pionu o krótkim odcinku
przewodu zasilania ma zatem długi przewód powrotny, grzejnik lub podejście do pionu o długim odcinku przewodu zasilania ma
1
zatem krótki przewód powrotny. W rezultacie na każdy przyłączu grzejnika (podejściu do pionu) są podobne straty ciśnienia i
wszystkie grzejniki w podobnym czasie się rozgrzewają. Ze względu na wymaganą większą długość rur system ten jest jednak
droższy.

Najniekorzystniej położony grzejnik

- jest położony najniżej ( najniższe ciśnienie czynne)

- jest położony najdalej od źródła (największa długość poziomych przewodów rozprowadzających)

- ma największe obciążenie cieplne ( większy strumień przepływu czynnika grzejnego)

5. Centralne ogrzewanie wodne grawitacyjne. Podać tok postępowania przy projektowaniu ogrzewania grawitacyjnego.

1. założyć obliczeniowe temperatury czynnika grzejnego (zalecane 90/70)

2. obliczyć straty ciepła dla poszczególnych pomieszczeń, dobrać grzejniki i źródło ciepła
3. przyjąć czy ogrzewanie będzie z rozdziałem górnym czy dolnym,
4. podzielić instalację na działki obliczeniowe
5. sprawdzić czy zostanie spełnione kryterium rozruchu
6. wybrać najniekorzystniejszy obieg
7. obliczyć ciśnienia czynne w najniekorzystniejszym obiegu, orientacyjną jednostkową straty ciśnienia
8. obliczyć liniowe, miejscowe i całkowite straty ciśnienia
9. całkowitą stratę porównać z ciśnieniem czynnym.
6. Centralne ogrzewanie wodne. Zabezpieczenie układu otwartego instalacji.

Zabezpieczenie instalacji ogrzewania wodnego systemu otwartego powinno składać się z urządzeń zabezpieczających
podstawowych i uzupełniających oraz osprzętu.

Podstawowe urządzenia zabezpieczające należy stosować we wszystkich instalacjach typu otwartego. Do ww. urządzeń należą:
1) naczynie wzbiorcze otwarte
2) rury zabezpieczające: rura bezpieczeństwa + rura wzbiorcza. Średnica rury bezpieczeństwa i rury wzbiorczej nie może być
mniejsza niż 25 mm.

3) rura przelewowa -wewnętrzna średnica rury przelewowej nie powinna być mniejsza niż wewnętrzna średnica rury wzbiorczej i
bezpieczeństwa .Rura ta powinna być wyprowadzona nad zlew lub kratkę ściekową w kotłowni.

4) rura odpowietrzająca -wewnętrzna średnica rury odpowietrzającej powinna wynosić co najmniej 15 mm. Rura ta może być
podłączona bezpośrednio do naczynia wzbiorczego lub rury przelewowej.

Uzupełniające urządzenia zabezpieczające należy stosować w zależności od rodzaju źródła ciepła, jego mocy oraz usytuowania
podstawowych urządzeń zabezpieczających. Do ww. urządzeń należą:
1) rura sygnalizacyjna
2) ochrona przed zamarznięciem urządzeń zabezpieczających
3) zabezpieczenie przed przekroczeniem dopuszczalne
j temperatury wody w źródle ciepła.
Osprzęt powinien obejmować:
1) termometr umieszczony w miejscu widocznym w najwyższym punkcie każdego kotła,
2) termometr umieszczony na rozdzielaczu zasilającym przy dwóch lub więcej kotłach,
3) termometr umieszczony na zbiorczej rurze powrotnej
4) hydrometr podłączony do rury sygnalizacyjnej z zaznaczonym najniższym poziomem wody w naczyniu wzbiorczym,
5) zawór ze złączką do węża, służący do napełniania i opróżniania instalacji,
6) pompę ręczną do napełniania instalacji,

7. Centralne ogrzewanie wodne. Jak realizowany jest pomiar energii cieplnej w mieszkaniach budynków wielorodzinnych?

2
Liczniki energii cieplnej i podzielniki ciepła stosuje się rozliczenia kosztów ogrzewania zależnie od zużycia ciepła . We
wszystkich domach wielorodzinnych koszty ogrzewania muszą być rozliczone oddzielnie w odniesieniu do każdego mieszkania.
Licznik energii cieplnej nie mierzy bezpośrednio pożytkowanej ilości ciepła. Zasada działania polega na pomiarze ilości wody
grzewczej oraz różnicy między temperaturą zasilania a temperaturą powrotu.

Wyróżnia się dwa typy podzielników ciepła:

• Wyparkowe podzielniki ciepła składają się z elementu tylnego przytwierdzonego do grzejnika, z rurki szklanej
napełnionej specjalną cieczą o wysokiej temperaturze wrzenia oraz z metalowej obudowy z podziałką kreskową. Ilość cieczy
ulegająca odparowaniu w trakcie sezonu grzewczego może być odczytana ze skali i jest miarą zużycia ciepła. Wyparkowe
podzielniki ciepla muszą być dostosowane do danego typu grzejnika . Dokładność pomiaru jest wysoka i wynosi ok 90-95 %. Za
wadę należy uznać fakt że ciecz pomiarowa odparowuje również wówczas , gdy nie jest odbierane ciepło zatem podczas odciętych
grzejników.
• Elektroniczne podzielniki ciepła- mają czujniki które mierzą temperaturę zasilania i powrotu grzejnika oraz
temperaturę pomieszczenia (urządzenie z trzema czujnikami). Zmierzone wartości są przetwarzane przez mikroprocesor i mogą
być odczytane z urządzenia lub zdalnie. Elektroniczne podzielniki ciepła mogą lepiej przylegać do powierzchni danego grzejnika ,
są dokładniejsze niż wyparkowe podzielniki ciepła ( dokładność pomiaru 95-100%). Stosuje się je do temperatury obliczeniowej
grzejnika 35oC.

8. Centralne ogrzewanie wodne. Określić najkorzystniejszy obieg do grzejnika w ogrzewaniu pompowym.

-najwyżej położony - największa długość pionowych przewodów,

-pion najdalej położony od źródła - największa długość poziomych przewodów rozprowadzających,
-o większym obciążeniu cieplnym - większy strumień przepływu czynnika grzejnego

9. Centralne ogrzewanie wodne. Jak koryguje się opory hydrauliczne w ogrzewaniu pompowym o część ciśnienia
grawitacyjnego?

W ogrzewaniu pompowym do wymuszenia ruchu wody w instalacji służy pompa obiegowa. Pompa wytwarza różnicę ciśnienia
potrzebną do pokonania oporów hydraulicznych.
W instalacjach pompowych ciśnienie grawitacyjne najczęściej powoduje wzrost ciśnienia czynnego w poszczególnych obiegach
instalacji. Ze względu na jego zmienność w sezonie ogrzewczym (od ok. 16 do 100 %) zaleca się, aby uwzględniać tylko
75%maksymalnego ciśnienia grawitacyjnego.

Wysokość podnoszenia pompy: 𝑜𝑝𝑜𝑟𝑦 𝑙𝑖𝑛𝑖𝑜𝑤𝑒 + 𝑚𝑖𝑒𝑗𝑠𝑐𝑜𝑤𝑒 − 0,75 ∗ 𝑐𝑖ś𝑛𝑖𝑒𝑛𝑖𝑒 𝑐𝑧𝑦𝑛𝑛𝑒 𝑔𝑟𝑎𝑤𝑖𝑡𝑎𝑐𝑦𝑗𝑛𝑒 [ 𝑘𝑃𝑎]

0,75- współczynnik uwzględniający zmienność wartości ciśnienia grawitacyjnego wynikający z regulacji cieplnej instalacji.

10. Centralne ogrzewanie wodne. Omówić autorytet zaworu termoregulującego na gałązce grzejnikowej.

Autorytet ,,a’’ zaworu regulacyjnego określa udział oporów tego zaworu w całkowitych oporach obiegu, w którym następować
będzie zmiana strumienia czynnika grzejnego w wyniku działania tego zaworu.

Kiedy zawór regulacyjny zamyka się, maleje przepływ i spadek ciśnienia na odbiorniku, rurach i elementach instalacji. Różnica w
spadku ciśnienia odkłada się na zaworze regulacyjnym. Ten wzrost ciśnienia zniekształca charakterystykę zaworu regulacyjnego.
Stopień zniekształcenia może być scharakteryzowany poprzez autorytet zaworu regulacyjnego.
11. Centralne ogrzewanie wodne. Regulacja podpionowa. Dlaczego stosuje się takie rozwiązania w nowoczesnych
instalacjach?

Zawory podpionowe – zadania - Przyczyny stosowania regulacji w nowoczesnych instalacjach

3
-utrzymanie stałej różnicy ciśnienia u podstawy pionu

-możliwość odcięcia pionu

-możliwość napełniania i opróżniania pionu

-możliwość zmiany nastawy różnicy ciśnienia

-możliwość ograniczenia maksymalnego przepływu przez pion

-możliwość pomiaru ciśnienia, przepływu

-efektywne wykorzystanie mocy źródła

-uzyskiwanie zadanej temperatury we wszystkich pomieszczeniach

12. Centralne ogrzewanie wodne. Wpływ usytuowania pompy (powrót lub zasilenie) na układ linii piezometrycznych
ogrzewania.

Zastosowanie poprawnie dobranej pompy obiegowej nie zawsze wystarcza do prawidłowego działania

instalacji ogrzewania. Bardzo istotne jest miejsce usytuowania pompy względem naczynia wzbiorczego, ponieważ rzutuje to na
rozkład ciśnienia w całej instalacji.

Rozkład ciśnienia w całej instalacji można łatwo wykreślić zaczynając od miejsca podłączenia naczynia wzbiorczego, czyli od
punktu stałego ciśnienia. Posuwając się od tego punktu zgodnie z kierunkiem przepływu wody wysokość ciśnienia będzie malała.
Spowodowane jest to stratą ciśnienia wskutek przepływu nośnika ciepła w przewodach instalacji. W miejscu zabudowy pompy
ciśnienie rośnie o wartość równą wysokości podnoszenia
pompy.

W sytuacji przedstawionej na rysunku 12-3b pompa zasysa wodę z naczynia wzbiorczego. Na tym odcinku występuję spadek
ciśnienia w sieci w stosunku do ciśnienia statycznego w czasie postoju pompy. Potem pompa gwałtownie zwiększa ciśnienia które
w miarę oddalania się maleje, dochodząc do ciśnienia statycznego w czasie postoju pompy. Pompa potem gwałtownie zwiększa
ciśnienie które w miarę oddalania się maleje, dochodząc do ciśnienia równego ciśnieniu statycznemu w miejscu podłączenia
naczynia wzbiorczego. Cała instalacja pracuje na nadciśnieniu.

Na rysunku 12-3c pompa znajduje się przed naczyniem wzbiorczym, a więc przed punktem stałego ciśnienia. Woda tłoczona do
naczynia wzbiorczego jest zasysana z instalacji ,gdzie wytwarza się podciśnienie w stosunku do ciśnienia statycznego podczas
postoju pomp. Takie usytuowanie naczynia wzbiorczego jest równoznaczne w rozwiązaniach projektowych z umieszczeniem
pompy na przewodzie powrotnym. Wskutek takiego ukłądu pompa-naczynie wzbiorcze cała instalacja pracuje na podciśnieniu.
Warunkiem bezzakłóceniowej pracy jest usytuowanie naczynia wzbiorczego na wysokości równej 0,7 wysokości podnoszenia
pompy, nad najwyższym punktem krążenia wody w instalacji. Pompa tłocząca chłodniejszą wode znjduje się w korzystniejszych
warunkach, przedłużających jej żywotnośc.

4
Gdy naczynie wzbiorcze znajduje się za pompą mamy najczęściej doczynienia z pompą na zasilaniu. Cała instalacja jest wówczas
na nadciśnieniu. Naczynie wzbiorcze należy usytuować tylko 0,3 m nad najwyższym punktem instalacji. Ze względu na mniej
korzystne warunki pracy potrzebne sa pompy o specjalnej konstrukcji i odpowiednie uszczelki.

13.Centralne ogrzewanie wodne. Zasady realizacji ogrzewań płaszczyznowych.

Ogrzewanie podłogowe

W przypadku ogrzewania podłogowego wymiana ciepła odbywa się prawie wyłącznie przez promieniowanie. Najczęściej
stosowanym rodzajem ogrzewania powierzchniowego jest wodne ogrzewanie podłogowe ponieważ pozwala ono uzyskać
odpowiedni rozkład temperatury w strefie przebywania ludzi. Długość całkowita obiegu grzewczego nie powinna przekraczać 120
m ze względu na dozwoloną stratę ciśnienia, maksymalne opory przepływu w pojedynczej wężownicy p max = 20 kPa. Rozróżnia
się sposób ułożenia w formie wężownicy pętlowej lub w formie wężownicy meandrowej. W przypadku ułożenia rur w formie
wężownicy pętlowej osiąga się równomierny rozkład temperatury. W zależności od sposobu ułożenia rozróżnia się ogrzewanie
podłogowe:

- w których rury są całkowicie lub częściowo opasane przez jastrych- ułożone na mokro,

- w których rury układa się w warstwie izolacyjnej poniżej jastrychu i osłony (folii)- ułożone na sucho

W mieszkaniach temperatura na powierzchni podłogi nie może przekraczać 29 oC.

• sufitowe: rury grzejne umieszcza się na suficie. W centralnym ogrzewaniu sufitowym rozróżnia się rurowe ogrzewanie
sufitowe oraz ogrzewanie płytami promieniującymi. W obu przypadkach ciepło jest przekazywane wielkim powierzchniom
grzewczym. Wysokość pomieszczeń powinna wynosić przeważnie powyżej 3 m, ponieważ w niższych pomieszczeniach na skutek
promieniowania cieplnego klimat odczuwalny przez przebywających w nich nieustannie ludzi byłby niekorzystny. Rurowe
ogrzewanie sufitowe stosowane jest do ogrzewanie dużych hal, pomieszczeń biurowych lub mieszkalnych. W przypadku
rurowego ogrzewania sufitowego rury oddające ciepło są ułożone w stropie betonowym lub w wyprawie stropu (strop dźwigający
sufit grzewczy) . Wyprawa stropu może znajdować się bezpośrednio pod stropem lub strop może być podwieszony.W obu
przypadkach odpowiednia izolacja musi zmniejszać wymianę ciepła ze stropem.
•
• ścienne: ogrzewanie ścienne stwarza korzystny równomierny odczuwalny klimat wewnątrz pomieszczenia. W celu
skutecznego wykorzystania promieniowania cieplnego jest wymagana wystarczająca wolna powierzchnia ścian np. ściany nie
zasłonięte meblami. Aby pomieszczenie było wystarczająco ogrzane temperatury na powierzchni ściany powinny wynosić ok. 25-
35 oC. Rury grzewcze z miedzi lub tworzywa sztucznego montuje się na ścianach surowych oraz podtynkowo.

14. Centralne ogrzewanie wodne. Zalety i wady ogrzewań wodnych płaszczyznowych.

ZALETY:
− wysoka trwałość;
− ekonomiczna eksploatacja;
− energooszczędność i ekologiczność;
− możliwość współpracy z ekologicznymi źródłami ciepła (np. pompami ciepła, kolektorami słonecznymi, instalacją
geotermalną) oraz z kotłami kondensacyjnymi;
− brak typowych grzejników pozwala na swobodne zagospodarowanie powierzchni pomieszczenia;
− optymalny dla człowieka rozkład temperatur;
− równomierne oddawanie ciepła przez całą płaszczyznę grzejną - przy tym temperatura płaszczyzny grzejnej jest niezbyt
wysoka (ok. 25°C), nie grozi więc poparzenie;
− zdolność do samoregulacji;
− zdecydowane ograniczenie oddawania ciepła poprzez konwekcję na rzecz promieniowania sprawia, że ten typ
ogrzewania jest przyjazny dla alergików;
− ruch powietrza jest minimalny;
− brak zjawiska wysuszania powietrza oraz jego niekorzystnej jonizacji.

WADY:
− wyższe w porównaniu z tradycyjnym ogrzewaniem grzejnikowym z kotłem węglowym koszty inwestycyjne (nawet o
40%);

5
− konieczność wcześniejszego zaplanowania aranżacji wnętrza: na tych obszarach podłogi, gdzie znajdują się rury, nie
należy stawiać ciężkich mebli;
− jako samodzielny system grzewczy jest efektywne przede wszystkim w pomieszczeniach o wysokich parametrach
izolacyjności cieplnej;
− cechuje duża bezwładność cieplna w przypadku wodnego ogrzewania płaszczyznowego

W ogrzewaniu podłogowym może nastąpić unoszenie się kurzu jednak nie możemy uznać tego zjawiska ani za wadę ani zaletę,
gdyż podłogę przynajmniej 1 w tygodniu odkurzamy i myjemy – nie następuje gromadzenie się kurzu na podłodze.

15. Centralne ogrzewanie wodne. Tok postępowania przy projektowaniu ogrzewania pompowego.

1. Założyć parametry obliczeniowe temp. zasilania i powrotu

2. Obliczyć straty ciepła pomieszczeń, dobrać grzejniki, dobór źródła ciepła.

3. Na rzucie kondygnacji rozmieścić piony.

4. Na rzucie piwnicy rozmieścić piony i zaprojektować rozprowadzenia przewodów w piwnicy oraz podłączenia instalacji do
źródła ciepła (kotła).

5. Wykonać rysunki rozwinięcia instalacji c.o.

6. Wykonać obliczenia hydrauliczne instalacji i dobrać średnice.

6.1 Podzielić instalację na działki obliczeniowe ,

6.2 Wybrać obieg najniekorzystniej usytuowanego grzejnika.

6.3 Dobór średnic działek obiegu.

6.4 Określenie oporów liniowych miejscowych i całkowitych poszczególnych działek.

6.5 W przypadku obliczeń z uwzględnieniem ciśnienia grawitacyjnego zsumowanie oporów liniowych i miejscowych
poszczególnych działek oraz zmniejszenie o 0,75 ciśnienia grawitacyjnego obliczeniowego.

6.6 Zakładamy wielkość autorytetu zaworu termostatycznego “a” (0,3) i obliczamy minimalną wielkość oporów zaworu
termostatycznego (dla grzejnika położonego na najwyższej kondygnacji).

6.7 Dobieramy pompę obiegową

Gp = m (całej instalacji)

Hp = Δpl + Δpm + Δpzaworu – 0,75 Δpcz

Dobór pompy i jej rzeczywistego punktu pracy

1. Δpl + Δpm (ewentualnie - 0,75 Δpcz )

2. Δpl + Δpm + Δpzaworu (ewentualnie - 0,75 Δpcz )

Δpzaworu* - rzeczywista strata ciśnienia na zaworze

6.8 W oparciu o charakterystykę pompy wyznaczamy rzeczywisty

jej punkt pracy
Gprz = Gp = m (całej instalacji), Hprz

6
6.9. Określamy rzeczywisty opór zaworu termostatycznego (grzejnikowego)

Δpzaworu rz = Hp rz - Δpl + Δpm + 0,75 Δpcz lub Δpzaworu rz = Hp rz - Δpl + Δpm

6.10. Dobieramy nastawę zaworu termostatycznego

16. Centralne ogrzewanie wodne. Zasady doboru pomp obiegowych.

Pompę obiegową dobieramy na dwa parametry:

* Natężenie przepływu oznacza jaką ilość cieczy układ pompowy przepompowuje w jednostce czasu. Jest to zapotrzebowanie na
moc cieplną danego budynku, podzielone przez ciepło właściwe, gęstość wody i różnicę temperatury wody w przewodzie
zasilającym i powrotnym.

* Wysokość podnoszenia pompy mierzona jest przyrostem wysokości ciśnienia, położenia i prędkości cieczy pomiędzy wlotem a
wylotem pompy oznacza maksymalną wysokość na jaką ciecz można przepompować, mierzoną względem poziomu w zbiorniku
ssawnym

17. Podstawowe wymogi dotyczące kotłowni niskotemperaturowej wodnej wbudowanej do 100 kW mocy.

Kotłownie olejowe
− Lokalizacja w pomieszczeniach nieprzeznaczonych na stały pobyt ludzi w tym w pomieszczeniach pomocniczych w
mieszkaniach
− Minimalna kubatura przy kotłach z otwartą komorą spalania 8m3
− Minimalna kubatura przy kotłach z zamkniętą komorą spalania 6,5 m3
− Zapewniony nawiew i wywiew powietrza
− Zbiorniki oleju wyposażone w osprzęt do napełniania, czerpania, odpowietrzania i sygnalizację poziomu ( rura
oddechowa DN 50 wyprowadzona nad dachem lub 2,5 m nad terenem, zakończona nasadą przeciwogniową)
− Zbiornik oleju do 1m3 (osłonięty ścianką ekranową wystającą na 60 cm w poziomie i 30 cm w pionie poza obrys) może
być w pomieszczeniu kotłowni umieszczony w „wannie” o pojemności zbiornika.

KOTŁOWNNIE NA PALIWO STAŁE DO 25 kW

− Usytuowanie kotła powinno być możliwie centralne w stosunku do ogrzewanych pomieszczeń budynku może być
umieszczony w piwnicy budynku lub na poziomie ogrzewanych pomieszczeń
− Skład paliwa może być umieszczony w wydzielonym pomieszczeniu w pobliżu kotła lub w pomieszczeniu, w którym
znajduje się kocioł. W tym ostatnim przypadku może być wykonany w postaci zasieków, skrzyń lub pojemników. Powierzchnia
składu paliwa powinna umożliwić składowanie paliwa na cały sezon grzewczy.
− Usuwanie żużla i popiołu z kotła. Popiół i żużel powinny być umieszczone w metalowych pojemnikach, które należy
codziennie opróżniać. Niedozwolone jest zalewanie wodą gorącego żużla.
− Podłoga w pomieszczeniu, w którym znajduje się kocioł powinna być wykonana z materiałów niepalnych. W przypadku
podłogi z materiałów palnych, powinna być ona obita blachą stalową grubości co najmniej 0,7 mm, na odległość minimum 0,5 m
od krawędzi kotła. Podłoga pod kotłem nie może być wykonana z materiałów palnych.
− Pomieszczenie, w którym znajduje się kocioł powinno mieć oświetlenie sztuczne. Zaleca się aby pomieszczenie to miało
oświetlenie naturalne bezpośrednie lub pośrednie.
− Wentylacja nawiewna. W pomieszczeniu kotła powinien znajdować się otwór niezamykalny o powierzchni conajmniej
200 cm2.
− Wentylacja wywiewna. Pomieszczenie kotła powinno mieć kanał wywiewny o przekroju nie mniejszym niż 14×14 cm,
z otworem wlotowym pod sufitem pomieszczenia, wprowadzony ponad dach i umieszczony obok komina.Otwór wlotowy do
kanału wywiewnego powinien mieć wolny przekrój równy przekrojowi kanału. Kanał wywiewny i otwór wlotowy do niego nie
mogą mieć urządzeń do zamykania. Stosowanie wentylacji wyciągowej mechanicznej jestniedopuszczalne.
− Przewód wentylacyjny powinien być wykonany z materiału niepalnego.
− Kanał dymowy powinien spełniać warunki wg obowiązujących przepisów1). Przekrój kanału dymowego powinien
wynosić 20×20 cm, a wysokość powinna zapewnić ciąg wymagany przez producenta kotła.
− Odległość kotła od przegród powinna zapewniać dostęp do wszystkich części kotła wymagających obsługi,
konserwacji i czyszczenia. Odległość przodu kotła od przegrody powinna być nie mniejsza niż 1 m.

7
− Wysokość pomieszczenia kotła powinna zapewnić możliwość czyszczenia kotłów. Wysokość pomieszczenia kotła może
być równa wysokości kondygnacji, na której został on zamontowany.
− Urządzenia wodociągowe i kanalizacyjne. W budynkach wyposażonych w instalację kanalizacyjną, w pomieszczeniu
kotła powinien znajdować się wpust podłogowy podłączony do kanalizacji. W budynkach bez możliwości podłączenia do
kanalizacji w pomieszczeniu kotła powinny być urządzenia do opróżniania z wody instalacji ogrzewania, np. studzienka zbiorcza i
pompka ręczna zakończona przewodem ze złączką do węża gumowego. Niewolno bezpośrednio łączyć instalacji wodociągowej z
instalacją centralnego ogrzewania.

Kotłownie gazowe
− Kubatura pomieszczeń, w których instaluje się urządzenia gazowe, nie powinna być mniejsza niż:
• 8m3 - w przypadku urządzeń pobierających powietrze do spalania z tych pomieszczeń,
• 6,5m3 - w przypadku urządzeń z zamkniętą komorą spalania
− Kotły na paliwa gazowe o łącznej mocy cieplnej do 30kW mogą być instalowane w pomieszczeniach nieprzeznaczonych
na stały pobyt ludzi.
− Wysokość kotłowni min. 2,2 m ( w budynku istniejącym 1,9 m) – moc kotłowni do 30kW ,
− Wysokość kotłowni min. 2,2 – moc kotłowni do 60 kW
− Nie jest dopuszczalne instalowanie gazomierzy w kotłowni
− Minimalna wysokość komina ( od wlotu do wylotu) -2m
− Podłoga i ściany niepalne
− Oświetlenie sztuczne
− Nawiew o powierzchni min. 200 cm2 może być z sąsiednich pomieszczeń, wylot do 30 cm nad posadzką – moc kotłowni
do 30 kW
− Nawiew o powierzchni min. 300 cm2, wylot do 30 cm nad posadzką – moc kotłowni do 60 kW
− Wywiew o powierzchni min. 200cm2, wlot pod stropem- moc kotłowni do 30 i 60kW
− Odległość przodu kotła od ściany min. 1 m

18. Zabezpieczenia instalacji centralnego ogrzewania wodnej z naczyniem wzbiorczym otwartym.

Naczynie wzbiorcze otwarte stosowane jest dla zabezpieczenia instalacji z kotłem na paliwo stałe.
Instalacja centralnego ogrzewania systemu otwartego powinna być zabezpieczona naczyniem wzbiorczym otwartym, którego
zadaniem jest przyjmowanie przyrostu objętości wody pod wpływem wzrostu temperatury, zabezpieczenie przed nagłym
wzrostem ciśnienia oraz odpowietrzenie instalacji. Pojemność wodna naczynia jest w przybliżeniu równa podwójnemu
przyrostowi objętości wody w instalacji przy ogrzaniu od 10°C do 100°C, co stanowi około 4,3% objętości wody w instalacji
Naczynie powinno być zamontowane w najwyższym punkcie instalacji, dla instalacji grawitacyjnych min. 0,3 m nad najwyższym
odbiornikiem ciepła lub min. 0,7 m w przypadku instalacji pompowych. Naczynie wzbiorcze jest wyposażone w króćce do
przyłączenia wznośnej rury bezpieczeństwa, opadowej rury bezpieczeństwa oraz rury przelewowej i połączonego z nią
odpowietrzenia.

Naczynie wzbiorcze jest to zbiornik stalowy o kształcie walca lub prostopadłościanu, którego zadaniem jest przejęcie przyrostu
objętości nośnika ciepła powstałego na skutek wzrostu jego temperatury oraz połączenie instalacji i kotła z atmosferą Montujemy
je w najwyższym punkcie instalacji.
RO- rura odpowietrzająca

RB- rura bezpieczeństwa- nie dopuszcza do zwiększenia

ciśnienia w kotle

RC- rura cyrkulacyjna – połączenie rury bezpieczeństwa z

naczyniem wzbiorczym

RP- rura przelewowa- nadmiar nośnika w naczyniu odpływa

nią do zlewu w kotłowni

RW- rura wznośna

19. Zabezpieczenia instalacji centralnego ogrzewania wodnej z naczyniem wzbiorczym zamkniętym.

8
Przeponowe naczynie wzbiorcze- zbiornik ze szczelną przeponą oddzielającą przestrzeń wodną od przestrzeni gazowej,
przejmujący zmiany objętości wody wywołane zmianami jej temperatury w instalacji ogrzewania wodnego, przestrzeń wodna
naczynia wzbiorczego przeponowego nie ma połączenia z powietrzem atmosferycznym.

Zadaniem zabezpieczenia jest przejmowanie zmian objętości czynnika grzejnego oraz niedopuszczenie do nadmiernego wzrostu
ciśnienia w instalacji ogrzewczej. Zamknięte naczynie wzbiorcze stosowane jest gdy źródłem ciepła jest wymiennikowy węzeł
cieplny, kotłownia z kotłami gazowymi, olejowymi lub elektrycznymi (nie mogą być kotły opalane paliwem stałym).

W skład urządzeń zabezpieczających instalację ogrzewczą systemu zamkniętego wchodzą:

- zawór bezpieczeństwa wraz z przewodem dopływowym i odpływowym,
- przeponowe naczynie wzbiorcze,
- rura wzbiorcza,

- osprzęt- Instalacja powinna być wyposażona w urządzenia kontrolno-pomiarowe, wskazujące co najmniej temperaturę wody
instalacyjnej na zasilaniu oraz ciśnienie w instalacji.Jeżeli sposób prowadzenia rury wzbiorczej nie umożliwia jej samoczynnego
odpowietrzania lub odwadniania do instalacji ogrzewania, rurę wzbiorczą należy wyposażyć w odpowiedni osprzęt:

• armaturę odpowietrzającą samoczynnie rurę wzbiorczą

• armaturę spustową, umożliwiającą opróżnienie przestrzeni wodnej naczynia wzbiorczego

- zabezpieczenie źródła ciepła (kotła lub wymiennika ciepła) przed przekroczeniem dopuszczalnej temperatury- Źródło
ciepła powinno być wyposażone w układ zabezpieczenia przed przekroczeniem dopuszczalnej temperatury wody w instalacji
ogrzewania.Jeżeli układ zabezpieczenia wymaga zasilania w energię elektryczną, to przy braku dopływu prądu powinien on
wyłączyć dopływ paliwa lub energii elektrycznej do kotła albo wyłączyć zasilanie wodą sieciową wymiennika ciepła.

- zabezpieczenie kotła przed zbyt niskim poziomem wody- Kotły w źródle ciepła o mocy powyżej 100 [kW] powinny być
wyposażone w układ automatycznego wyłączenia kotła przy spadku poziomu wody w instalacji ogrzewania, poniżej poziomu
króćca przewodu odprowadzającego wodę z kotła. Jeżeli źródło ciepła umieszczone jest na kondygnacji znajdującej się wyżej niż
rzędna polowy wysokości instalacji, układ zabezpieczenia należy stosować bez względu na moc źródła ciepła.Jeżeli układ
zabezpieczenia wymaga zasilania w energię elektryczną, to przy braku dopływu prądu powinien on wyłączyć dopływ paliwa lub
energii elektrycznej do kotła.

Usytuowanie przeponowego naczynia wzbiorczego

Naczynie wzbiorcze przeponowe powinno być umieszczone w pomieszczeniu źródła ciepła lub pomieszczeniu przylegającym, w
łatwo dostępnym miejscu. Naczynie wzbiorcze powinno być podłączone przez rurę wzbiorczą do powrotnego lub zasilającego
zbiorczego przewodu instalacji. Zaleca się podłączenie do zbiorczego przewodu powrotnego instalacji.

20. Para wodna niskoprężna. Zalety i wady stosowania pary n.c. jako czynnika grzejnego.

Para wodna niskoprężna

Parę wytwarza się w kotłach niskoprężnych lub pobiera z urządzeń kotłowych o wysokim ciśnieniu. Parę doprowadzamy
przewodami do grzejników, w których skrapla się, oddaje ciepło w postaci skroplin i powraca do kotłów, po czym obieg czynnika
grzejnego zaczyna się od nowa. Wykorzystanie jej do ogrzewania wymaga redukcji ciśnienia.

Wady:

− Wysokie temperatury powierzchni, które są przyczyną zalegania przypalonego pyłu i kurzu

− Niebezpieczeństwo korozji wskutek obecności powietrza w przewodach kondensatowych

9
− Prawie brak możliwości zastosowania regulacji ponieważ temperatura pary zawsze jest większa niż 100 oC i tylko za
pomocą przerywanego sposoby pracy możliwie jest ograniczenie oddawania ciepła dlatego też w czasie przejściowym często
występuje przegrzanie pomieszczeń
− Większe starty ciepła w wyniku wysokiej nadwyżki temperatury
− Niemożliwość zastosowanie stalowych powierzchni grzewczych

Zalety:
- szybkie nagrzewanie i przez to niewielką inercję systemu
- Niewielkie niebezpieczeństwo zamarznięcia, ponieważ duża część instalacji parowej nie jest stale napełniona wodą,
- łatwość wyznaczania ilości ciepła i kosztów grzania przez pomiar ilości kondensatu

O 21. Opisać układ ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej (c.w.u.) z kilku źródeł ciepła

Bojlery
Najbardziej rozpowszechniony sposób przygotowywania ciepłej wody użytkowej. Ma dwie istotne zalety. Po pierwsze - można
korzystać z energii elektrycznej wtedy, gdy ona jest tańsza (taryfa nocna), a po drugie - nie jest wymagana duża moc grzałki.
Warunkiem jest jednak dobra izolacja termiczna zbiornika, którego zadaniem jest przechowywanie ciepłej wody.
Ogrzewacze przepływowe
Urządzenia te podgrzewają wodę dokładnie w tym momencie, kiedy jest ona potrzebna, czyli wtedy, gdy odkręcamy kran ciepłej
wody.
Ogrzewacze przepływowe dzielą się na dwie grupy:
* ogrzewacze hydrauliczne. Są to urządzenia pracujące ze stałą mocą, a temperaturę wody reguluje się zmieniając przepływ, czyli
w sposób hydrauliczny.
* ogrzewacze przepływowe elektroniczne. Same dostosowują moc grzałek do chwilowych wartości przepływu wody i nastawionej
przez użytkownika temperatury wyjściowej.
Zasobnik z pompą ciepła
Tam gdzie zachodzi potrzeba schładzania pomieszczeń takich jak piwnica czy pralnia można zainstalować specjalny zasobnik
wyposażony w małą pompę ciepła, która schładzając i osuszając pomieszczenie podgrzewa wodę w zasobniku.

Można również ogrzewać c.w.u. z kilku źródeł jednocześnie:

− Kolektora słonecznego oraz bojlera

− Kolektora słonecznego, kotła oraz zbiornia przepływowego
− Pompy ciepła oraz bojlera
− Pompy ciepła, kolektora słonecznego oraz bojlera

O 22. Jakie źródła ciepła mogą ze sobą współpracować w celu ogrzewania i przygotowania c.w.u.?

Grupy urządzeń współpracujących ze sobą w celu ogrzania i przygotowania c.w.u.:

• piece na paliwa stałe i ciekłe
• kolektory słoneczne
• kominek z płaszczem wodnym
• pompy ciepła
• gazowe i elektryczne podgrzewacze wody
• węzły cieplne

O 23. Klasyfikacja grzejników

Grzejniki dzielimy na:

Zgodnie z kryterium zastosowanego nośnika energii grzejniki dzielimy na:
• Wodne (ogrzewane są płynącą w nich wodą
• Gazowe
• Parowe
• Elektryczne
Ze względu na sposób oddawania ciepła:
• Grzejniki konwekcyjne (oddają ok 25- 35 % ciepła)
o Płytowe- (stalowe, aluminiowe) o małej pojemności wodnej, ze względu na brak ochrony antykorozyjnej nie nadają się
do łazienki lub pralnie
o Płytowo – konwektorowe – (stalowe, miedziane lub aluminiowe) mała pojemność wodna i niska waga, energooszczędne,
łatwe w montażu
o Członowe (stalowe, żeliwne, aluminiowe) – odporne na korozje
o Rurowe – (stal, żeliwo, miedź) najczęściej montowane w kuchni, łazience lub w przedpokoju, mało energooszczędne
• Grzejniki promieniujące (oddają ok 70- 75 % ciepła):

10
o Grzejniki płaszczyznowe – podłogowe, ścienne, sufitowe
o Taśmy promieniujące – ogrzewanie pomieszczeń o dużej kubaturze
o Prominniki podczerwieni elektryczne lub gazowe

O 24. Podaj różnice między kotłem niskotemperaturowym tradycyjnym i kondensacyjnym

• Kotły tradycyjne posiadają otwartą lub zamkniętą komorę spalania. Otwarta komora spalania pobiera powietrze z
pomieszczenia, to też musi być zapewniona sprawna wentylacja pomieszczenia. Zamknięta komora spalania pobiera powietrze z
zewnątrz budynku przy pomocy rury podwójnej lub dwóch niezależnych rur.
Kotły kondensacyjne wyposażone są w zamknięta komorę spalania, to też można je montować w pomieszczeniach, gdzie nie ma
komina, spaliny nie przedostają się do środka pomieszczenia. Wyjście spalin z kotła kondensacyjnego następuje w jego dolnej
części. Wymagane jest wytworzenie podciśnienia aby usunąć spaliny o niskiej temperaturze przy braku działania ciągu
naturalnego, więc wspomagane są przez wentylatory powietrza.

• Kotły tradycyjne niskotemperaturowe małej mocy mogą współpracować z zaworem mieszającym 4- drogowym, który
podnosi temperaturę powracającej wody do kotła, chroniąc go przed kondensacją pary wodnej do kotła. Para ta powoduje
korozje.
Kocioł kondensacyjny zbudowany jest z materiałów odpornych na kwasowe działanie kondensatu. Odzyskuje on ciepło zawarte w
parze wodnej powstające podczas skraplania. W kotłach tych stosowane są zawory mieszające 3- drogowe, które nie podwyższają
temperatury wody powrotnej do kotła, ponieważ im niższa temp. Wody powrotnej tym wyższa sprawność kotła
• W kotłach tradycyjnych kierunek przepływu spali i wody jest współprądowy
W kotłach kondensacyjnych kierunek przepływu spalin i wody jest współprądowy
• Eksploatacja kotła kondensacyjnego jest nawet o 20% tańsza od kotła niskotemperaturowego tradycyjnego. Największa
sprawność kotłów kondensacyjnych uzyskiwana jest przy spalaniu gazu ziemnego.

O 25. Sieć cieplna wodna preizolowana. Elementy składowe i zasady montażu sieci.

Elementy składowe:

• rura preizolowana: rura przewodowa, izolacja cieplna, hydroizolacja, warstwa ochronna, system alarmowy,
• elementy preizolowane: zwężki, łuki, kolana, elementy stałe
• armatura preizolowana: zawory odcinające, odpowietrzniki, odwodnienia
• elementy uzupełniające: kompensatory, złącza mufowe

Odwodnienia – mają za zadanie umożliwić usunięcie wody z odcinka sieci np. w sposób grawitacyjny lub odpompowanie do
przewoźnego zbiornika. Należy unikać projektowania odwodnień w strefie pracy kolan kompresyjnych.
Odpowietrzenia – mają na celu umożliwienie usunięcia powietrza z przewodów sieci cieplnej podczas wykonywania prób
wodnych ciśnieniowych, eksploatacji sieci oraz napowietrzenie przewodów podczas ich odwadniania.
Redukcje średnicy – należy stosować zwężki preizolowany za trójnikami oraz z preizolowanymi odgałęzieniami.
Przy stosowaniu zwężki należy pamiętać :
• nie wykonywać na jednej zwężce zmiany średnicy o więcej niż dwie dymensje,
• w przypadku rurociągów unieruchomionych przez grunt w których występują naprężenia zbliżone do dopuszczalnych nie
należy wykonywać na jednej zwężce redukcji większej niż jedna dymensja i należy wykonać strefę kompresyjną z poduszek
piankowych wokół zainstalowanego elementu preizolowanego.
Zasady montażu:
• Wykonać wykop, przed posadowieniem przewodów wykonać podsypkę min .10 cm z piasku
• Przewody układać ze spadkiem min 3promili
• Przewód zasilający powinien być umieszczony na górze, lub po prawej stronie od źródła zasilania
• Upewnić się, czy wszystkie elementy znajdują się na swoich miejscach np. mufy termokurczliwe i zabezpieczyć je przed
ewentualnym uszkodzeniami podczas spawania
• Spawać przewody, po czym wykonać badanie ich szczelności za pomocą np. fal elektromagnetycznych
• Wykonanie próby szczelności
• Podłączenie systemu alarmowego
• Uszczelnienie izolacji np. za pomocą opasek termokurczliwych
O 26. Wyjaśnij pojęcia: nasłonecznienie, napromieniowanie, promieniowanie bezpośrednie i całkowite – podaj ich
orientacyjne wartości dla Kielc.

Nasłonecznienie – można wyrazić jako moc całkowitego promieniowania słonecznego padająca na 1m 2 powierzchni w czasie np.
miesięcy, dni. 150 kWh/ m2 miesięcznie. Nasłonecznienie najczęściej wyrażane jest w Wh/m², kWh/m², MJ/m², GJ/m² na dzień, miesiąc
lub rok.

11
Napromieniowanie, (irradiacja) – suma napromieniowania bezpośredniego rozproszonego i odbitego. Przedstawia energię
padającą na jednostkę powierzchni w ciągu określonego czasu (roku, miesiąca, dnia, godziny). Wartość napromieniowania
całkowitego dla Polski wynosi około 3600 MJ/m2 na rok . W porze ciepłej (kwiecień – październik) na płaszczyznę poziomą pada
80-85% energii całorocznego promieniowania.

Promieniowanie bezpośrednie – jest to ta część energii promienistej, która przez atmosferę dociera do powierzchni ziemskiej
bezpośrednio od Słońca pod postacią promieni równoległych (bez rozproszonych). ok 3000 kWh/m2 na dzień w czerwcu

Promieniowanie całkowite jest to suma promieniowania bezpośredniego i rozproszonego. 1022 kWh/m2 na rok

O 27. Dlaczego nie projektuje się 100% pokrycia potrzeb c.w.u. w systemach słonecznych? Jakie wartości przyjmuje się
dla miesięcy letnich i zimowych?

Nie projektuje się takich systemów słonecznych ponieważ nie jest możliwe zapewnienie 100% pokrycia zapotrzebowani na c.w.u.
przez cały rok. W okresie letnim możliwie jest pokrycie całkowitego zapotrzebowania ponieważ wartość napromieniowania sięga
nawet 60% rocznej energii docierającej do ziemi. W okresie zimowym zapotrzebowanie pokrywane jest od 5 -20 % w zależności
od typu i liczby kolektorów słonecznych, wynika to z tego, iż wartość rocznej energii w miesiącach zimowych nie przekracza 5%.
Należy tak projektować instalacje, aby ilość produkowanej energii nie przekraczała możliwości jej odbioru, ponieważ może dojść
do stagnacji kolektorów.

O 28. Elementy składowe systemu solarnego , ich funkcja i usytuowanie w układzie.

1) Kolektor – odbiera promieniowanie słoneczne, przekształca w energię i przekazuje do płynu solarnego, zbudowany jest z
absorbera (płyta pokryta z wierzchu substancją o dużym współczynniku pochłaniania promieniowania słonecznego, ale o małym
współczynniku emisji promieniowania cieplnego)
2) Płyn solarny – przepływa przez kolektor, orurowanie i wymiennik ciepła, przekazuje energię odebrana w kolektorze do
akumulatora, posiada dodatkowe właściwości takie jak zabezpieczenie przed zamarzaniem oraz dodatki antykorozyjne aby
zapewnić długą i niezawodną pracę systemu solarnego
3) Orurowanie – łączy różne elementy instalacji, aby zapewnić przepływ energii od kolektora do akumulatora, musi być
zaizolowane. Zarówno orurowanie, jak i izolacja muszą być wykonane z odpowiedniego materiału dla instalacji solarnych
4) Pompa i urządzenia zabezpieczające – są podłączone w jednostce pompowej: występuje pompa, przepływomierz,
odpowietrznik, zawór zwrotny, manometr, termometr, zawór spustowy, podłączenie do naczynia wzbiorczego.
5) Wymiennik ciepła – pozwala na hydrauliczne rozdzielenie systemów oraz na wymianę energii, pomiędzy układem
solarnym i wodnym, w przypadku c.w.u. stanowi on wężownice zanurzoną w wodzie w zasobniku wodnym, aby zapewnić
optymalną wydajność instalacji wymiennik powinien być odpowiednio zwymiarowany i umieszczony wewnątrz zasobnika
6) Akumulator/ dodatkowe źródło ciepła – wymagane jest dodatkowe źródła ciepła gdyż instalacja solarna nie zawsze
dostarczy odpowiednią ilość energii, jednak priorytetowe musi być wykorzystanie energii solarnej
7) Panel kontrolny/ sterownik – zadanie włącznie i wyłącznie pompy w celu uzyskania max energii pochodzącej od słońca
Opierając się na dwóch temperaturach zmierzonych jedna w miejscu najcieplejszym (kolektor ) t 1, druga w najzimniejszym
punkcie instalacji (dno zasobnika) t2, jednostka kontrolna włącza lub wyłącza pompę w zależności od różnicy temperatur

a. T1>t2+∆𝑡 – pompa włączona

b. T1<t2+∆𝑡 – pompa wyłączona

8) Użytkownik – zależy od rodzaju instalacji, wpływa na pracę i wymagania dla systemu

12
O 29. Od czego zależy sprawność kolektora słonecznego?
− od temperatury absorbera w stosunku do temperatury otoczenia ( sprawność spada wraz ze wzrostem różnicy temperatur
między otoczeniem a temperaturą absorbera)
− Lokalizacji
− Sprawności optycznej kolektorów słonecznych ( czyli od czynnej nasłonecznionej powierzchni)
− Izolacji cieplnej obudowy
− Przepuszczalności promieniowania słonecznego przez szybę( duży współczynnik pochłaniania promieniowania
słonecznego 0,9, mały współczynnik emisji 0,1)
− Typu pokrycia absorbera, najlepiej powłoka selektywna
− Natężenie przepływu czynnika i jego rodzaj
− Konstrukcji kolektora słonecznego np. płaski, próżniowy
− Maksymalna sprawność dobrej klasy kolektorów słonecznych sięga 80 i więcej %

30. Omów główne elementy pomp ciepła i podaj różnicę między pompą woda-woda i powietrze-woda.

Główne elementy pomp ciepła:

* sprężarka, która spręża czynnik chłodniczy i jednocześnie podnosi jego temperaturę,
* kondenser (skraplacz), czyli wymiennik ciepła, który oddaje ciepło od czynnika chłodniczego do obiegu
grzewczego,
* zawór rozprężny, w którym rozprężeniu czynnika chłodniczego towarzyszy znaczne jego ochłodzenie,
* parownik, to drugi wymiennik ciepła, w którym czynnik chłodniczy pobiera ciepło z powietrza lub ziemi.

Najważniejsze cechy pompy typu woda – woda

− Ciepło dostarczane jest z wody gruntowej – pobór przez pompę głębinową z jednej studnia, a do drugiej studni przepływa
woda po ochłodzeniu)
− Temperatura wody gruntowej od 7 do 12 C zimą
− Należy posiadać pozwolenie z gospodarki wodnej
− konieczność jej filtrowania i wymiany korodujących elementów instalacji
− Stabilna i wydajna praca przez cały rok z zachowaniem wysokiego współczynnika COP

Najważniejsze cechy pompy typu woda – powietrze:

− żródłem ciepła jest powietrze zewnętrzne

− prosta instalacja i obsługa
− wydajność pompy zależy od warunków zewnętrznych (Im zimniej na zewnątrz, tym mniejsza moc pompy ciepła)
− tania w porównaniu do woda woda
− najwyższe sprawności uzyskuje przy niskich temperaturach zasilania od 25 do 40ºC
− stosunkowo mały współczynnik COP (stosunek ilości ciepła dostarczonego do budynku do ilości energii elektrycznej
zużytej przez pompę)

13