Kuśmierz Maciej 04.02.

2021
V semestr ESOiOO

CHŁODNICTWO,WENTYLACJA I KLIMATYZACJA

EGZAMIN PISEMNY

1
1. Podać ogólną charakterystykę podstawowych mechanizmów wymiany ciepła wraz z opisującymi te
mechanizmy równaniami. Zdefiniować sens fizyczny współczynników przewodzenia i przejmowania ciepła.

Wymianę ciepła możemy rozdzielić na Ustaloną bądź Nieustaloną:

Ustalona wymiana ciepła – pole temperatur nie zmienia się w czasie T=f(x,y,z)

Nieustaloną – pole temperatury zmienia się w np.:ogrzewanie lub chłodzenie stalowych elementów (hartowanie )

T=f(x, y, z, )

ciepła – strumień odniesiony do jednostki powierzchni [W/m2]. Gęstość strumienia ciepła jest wektorem
skierowanym prostopadle do powierzchni izotermicznej w kierunku spadku temperatury. Nieustalona wymiana to
rozkład temperatur oraz ilość ciepła wymienionego ulęgają zmianie

Istnieją trzy mechanizmy wymiany ciepła Przekazywanie ciepła przez (Przewodzenie konwekcję, Promieniowanie)

proces wymiany ciepła między ciałami o różnej temperaturze pozostającymi ze sobą w bezpośrednim kontakcie..
(PRZEWODZENIE)

Konwekcja – proces przekazywania ciepła związany z makroskopowym ruchem materii w gazie, cieczy lub plazmie,
np. powietrzu, wodzie, plazmie gwiazdowej. Czasami przez konwekcję rozumie się również sam ruch materii
związany z różnicami temperatur, który prowadzi do przenoszenia ciepła.

ρ= ρ(t) – siła wyoru powoduje ruch cząsteczek

Promieniowanie – strumień cząstek lub fal wysyłanych przez ciało.

Emisyjność czyli gęstość strumienia to stosunek strumienia emisji do pola powierzchni emitującej: e= E ̇/A= Q/( τ A)

cząsteczek i fal bez wnikania w ich naturę, którego wąski strumień promień patrz światło rozchodząc się w
przestrzeni może być traktowany jak linia w geometrii nie rozdziela się. Wytwarzanie promieniowania jest nazywane
emisją. Wszystkie ciała o temperaturze wyższej od zera bezwzględnego promieniują. Przenoszenie energii odbywa
się między powierzchniami za pomocą fal elektromagnetycznych.

Zasada działania:

Przewodzenie- Przewodzenie ciepła przebiega zgodnie z prawem Fouriera𝐭. Gęstość strumienia ciepła jest
proporcjonalna do gradientu temperatury, gdzie: współczynnik przewodzenia ciepła ( zależny od rodzaju ciała).

λ=[ W/(m*K)] q = -λ grad

Przenikanie ciepła przez konwekcję z płynu do ścianki, czyli tak naprawdę przekazanie lub pobieranie ciepła przez
płyn od ścianki o innej temperaturze. Ilość wymienionego ciepła opisuje równanie Gęstości strumienia:

Qk = αk * A * (t2 - t1)
A k - współczynnik wnikania ciepła T 1 - temp. Płynu
𝑨 − powierzchnia wnikania ciepła T 2- temp ścianki

Współczynnik przewodzenia ciepła jest wielkością fizyczną danego ciała i opisuje przekazywanie energii
wewnętrznej. Zależna jest od struktury danego ciała czy temperatury.
Współczynnik przenikania ciepła to ilości ciepła przenikającego przez przegrodę o danym polu powierzchni. O ile
współczynnik przewodzenia ciepła jest cechą materiału, to współczynnik przenikania ciepła charakteryzuje konkretną
przegrodę.

2
2. Przedstawić budowę (schemat ideowy z opisem) i ogólną zasadę działania sprężarkowego urządzenia
chłodniczego (SUCH) dla obiegu teoretycznego Lindego z dochłodzeniem ciekłego czynnika na wykresie
termodynamicznym Molliera (p-h). Zdefiniować jego charakterystyczne wielkości i wskazać cel stosowania
dochłodzenia.

Sprężarka – maszyna energetyczna, której zadaniem jest podwyższenie ciśnienia gazu lub wymuszenie jego
przepływu Sprężarkowe urządzenie chłodnicze:

Zadania:
- Obniżenie temperatury pomieszczenia do ustawionej temperatury, reagując na zmianę temperatury przez różne
sytuacje (temperatura powietrza i jej równomierność rozkładu w pomieszczeniu/wilgotność/ruch powietrza).

Zasada działania:
Sprężarki chłodnicze są służą do sprężania czynnika chłodniczego w urządzeniach chłodniczych, służących do
chłodzenia powietrza, wody lub odprowadzanie ciepła z otaczającego powietrza czy wody chłodzącej

Wielkości charakterystyczne obiegu

Parametry pracy:
- temperatura (ciśnienie) skraplania
- temperatura (ciśnienie) parowania
- temperatura dochłodzenia cieczy ∆𝑡
- przegrzanie pary na ssaniu sprężarki ∆𝑡𝑝

𝑞𝑜 – jednostkowa wydajność chłodnicza [kJ/kg],

𝑞𝑣 − jednostkowa wydajność chłodnicza, objętościowo odniesiona do stanu pary na ssaniu sprężarki qv=qo/v1
[kJ/𝑚3 ] 𝑞𝑘 − jednostkowa wydajność cieplna skraplania [kJ/kg],

𝑙𝑡 − jednostkowa teoretyczna praca sprężania [kJ/kg],

𝑡𝑡𝑙 − końcowa temperatura procesu sprężania [°∁]

𝑚̇𝑐 − masowe natężenie przepływu czynnika krążącego w obiegu [kJ/s],

𝑌𝑐̇ − Yc objętościowe natężenie przepływu czynnika 𝑉𝑐 = 𝑚𝑐 [𝑚^3/𝑠]

pk , po - spręż teoretyczny

3
 Obieg teoretyczny z dochładzaniem ciekłego czynnika

Cel stosowania dochładzacza

𝑞𝑜 +∆𝑞𝑜
-Wzrost 𝜀𝑜′ =
𝑙𝑡

-Pozwala odzyskać część strat powstałych w wyniku zastąpienia procesu izentropowego rozprężania izentalpowym
dławieniem

-Pozwala odzyskać część strat powstałych w wyniku zastąpienia procesu izentropowego rozprężania izentalpowym
dławieniem

-Zabezpieczenie zaworu dławiącego przed uderzeniem hydraulicznym

3. Omówić wpływ wzrostu ciśnienia skraplania „pk” na działanie SUCH (symulacja na wykresie „p-h”) w
zakresie:

Przebieg procesu skraplania jest ściśle powiązany z warunkami chłodzenia skraplacza, na które bezpośrednio wpływ
wywiera temp. czynnika który odbiera ciepło od skraplacz np. woda morska dla statków, oraz prędkość jej przepływ
w rurach. W związku z tym w praktyce ciśnienie skraplacza nie jest stałe, a jego bieżące wartości są wynikiem
wymuszeń zewnętrznych oraz regulacji natężenia przepływu wody chłodzącej. Poniżej jest ukazany wykres
symulujący zmianę ciśnienia skraplania:

4
 a) skutków dla obiegu teoretycznego Lindego,

Skutki dla obiegu teoretycznego Lindego:

 zmniejszenie jednostkowej wydajności chłodniczej [kJ/kg], przesunięcie się początku procesu parowania
czynnika z punktu 4 do 4’
 zwiększenie się jednostkowej teoretycznej pracy sprężania [kJ/kg]
 wzrost sprężu teoretycznego pomiędzy skraplacze a obiegiem
 wzrost różnicy ciśnienia pomiędzy skraplaczem a obiegiem chłodniczym
 obniżenie jednostkowej wydajności chłodniczej w odniesieniu do stanu pary na ssaniu sprężarki
 obniżenie się wsp. wydajności chłodniczej obiegu
 wzrost jednostkowej wydajności cieplnej skraplacza (qkp↗qkp1 )Niekorzystne warunki pracy skraplacza

b) skutków dla rzeczywistego urządzenia chłodniczego,

Skutki dla urządzeń:

- spadek wydajności cieplnej Q ̇o = mc * qo ↘ Q o1 = mc * qo1

- wzrostu zapotrzebowania na moce przez urządzenie chłodnicze

- wzrost poprawy warunków przepływu czynnika chłodzącego w obiegu
- ogólny wzrost kosztów eksploatacyjnych urządzenia ↗KE = f (Pt^↗; Τp^↗ )

c) przyczyn projektowych i eksploatacyjnych takiej zmiany tego parametru.

Przyczyny wzrostu ciśnienia „Pk”:

Projektowe:
- Za mała powierzchnia skraplacza
- Niewłaściwy czynnik chłodniczy względem

Eksploatacyjne:
- Zbyt mała ilość płynu chłodzącego w skraplaczu np. wody
- Zbyt wysoka temperatury płynu chłodzącego,
- Zapowietrzenie skraplacza,
- Zanieczyszczenie osadami strony wodnej
- Uszkodzenie w systemie chłodniczym

4. Zdefiniować podstawowe parametry stanu powietrza wilgotnego (podać ich sens fizyczny) i na tej
podstawie omówić procesy podgrzewania i ochładzania powietrza (pokazać ich przebieg na wykresie
„h-X”) oraz ich skutki dla podstawowych jego parametrów.

Powietrze wilgotne to mieszanina powietrza suchego ( mieszaniny składającej się w 78,13% objętości z azotu oraz w
20,90% objętości z tlenu) i pary wodnej.

Parametry stanu powietrza wilgotnego:

a) zawartość wilgoci (wilgotność właściwa) X jest to stosunek masy pary wodnej do masy powietrza suchego:

x = Mw/Mp [(kg wody)/(kg powietrza suchego)]

Gdzie :
Mw - masa wody [kg]
Mp - masa powietrza suchego [kg]

5
b) wilgotność względna φ[%]
- Wielkość ta wskazuje na zdolność powietrza do pochłaniania wilgoci z otoczenia w danej temperaturze.
- Wilgotność względna φ<1 występuje wtedy, gdy para zawarta w powietrzu wilgotnym jest parą przegrzaną.

c) entalpia właściwa ( jednostkowa):

Jest miarą energii zawartej w powietrzu i jest sumą entalpi powietrza suchego "ℎ𝑝 "
oraz entalpii zawartej w nim wilgoci.

h1 + X = hp + X * hw [kJ/(kg powierza suchego)]

gdzie :
hp - entalpia właściwa powietrza suchego [kJ/kg powietrza suchego]
hw - entalpia właściwa wody (pary wodnej) [kJ/ kg wody]

d) Punkt rosy:
Powietrze nasycone – powietrze zawierające w danej temperaturze możliwie największą ilość pary. Temperaturę tę
nazywamy temperaturą punktu rosy. Dla punktu rosy wilgotność względna wynosi 100%. Obniżenie temperatury
powietrza poniżej punktu rosy spowoduje wykroplenie się wody w postaci mgły.

Ogrzewanie:
Podgrzewanie powietrza zawartość wilgoci w powietrzu nie ulega zmianie, a więc zmiana stanu przebiega po linii
stałej zawartość wilgoci x = const. Ciśnienie cząsteczkowe pary wodnej również nie ulega zmianie, rośnie natomiast
temperatura, a co z tym idzie entalpia gazu.

6
Ochładzanie powietrza w chłodnicach powierzchniowyc
Analizując proces ochładzania w skali makroskopowej można przyjąć, że jedynie część strumienia powietrza
płynącego wzdłuż powierzchni chłodzącej kontaktuje się bezpośrednio z warstwą przyścienną wody ociekającej po
powierzchni ścianki, a co za tym idzie osiąga stan nasycenia. Pozostała część strumienia powietrza przepływa przez
chłodnicę bez zmiany stanu. Uogólniając wynik procesu oziębiania powietrza w tych warunkach można więc opisać
jako stan powietrza po zmieszaniu dwóch strumieni: powietrza wlotowego oraz powietrza o parametrach warstwy
przyściennej.

ℎ1 - entalpia własciwa powietrza wilgotnego na wlocie do chłodnicy,

ℎ2 - entalpia właściwa powietrza wilgotnego na wylocie z chłodnicy,
ℎ𝑠 – entalpia ścianki chłodnicy,
𝑡1 - temp. powietrza wilgotnego na wlocie do chłodnicy,
𝑡2 - temp. powietrza wilgotnego na wylocie z chłodnicy,
𝑡𝑠 - temperatura ścianki chłodnicy.