Professional Documents
Culture Documents
kg
J
. Analogiczna wielko odniesiona do 1 mola nazywa si
molowym ciepem parowania r
(
mol
J
.
**Ciepo parowania, ktre - inaczej sformuowane - oznacza ilo ciepa potrzebn do zamiany
1 kg cieczy w par o tej samej temperaturze, zuywane jest w kadej temperaturze, gdy
parowanie, czyli zmiana stanu skupienia, zachodzi na powierzchni cieczy w kadej
temperaturze. Jednak pomiar ciepa parowania r
Q
w dowolnej temperaturze jest bardzo
skomplikowany ze wzgldu na to, e w strumieniu ciepa przeznaczonym na ogrzewanie cieczy
trudno jest wydzieli cz ciepa zuywan tylko na podwyszenie temperatury od tej czci,
ktra jest potrzebna na zmian stanu skupienia. Z tego wzgldu pomiar ciepa parowania
przeprowadza si w staej temperaturze wrzenia, w ktrej ciepo doprowadzone do cieczy
zuywane jest tylko na zamian cieczy w par.
W niniejszym wiczeniu wyznaczamy ciepo parowania wody metod kalorymetryczn, czyli
przy uyciu kalorymetru. Korzystamy z zasady bilansu cieplnego, ktra mwi, e:
w ukadzie izolowanym ciaa o wyszej temperaturze trac tak ilo ciepa, jak
zyskuj ciaa o niszej temperaturze.
Do kalorymetru o masie m
k
i cieple waciwym c
k
, zawierajcego m
w
wody o cieple waciwym
c
w
i temperaturze pokojowej t
p,
wprowadzamy par wodn o masie m
p
i temperaturze wrzenia
C4. Wyznaczanie ciepa parowania wody
2/4
t
w
. Po wymianie ciepa ustala si temperatura kocowa t
k
ukadu, odpowiadajca stanowi
rwnowagi termodynamicznej. Zgodnie z zasad bilansu cieplnego:
ciepo oddane przez par w procesie skraplania: Q
1
= m
p
r
Q
i przez wod powsta z pary,
podczas jej ochadzania do temperatury kocowej: Q
2
= m
p
c
w
(t
w
t
k
) jest rwne ciepu
pobranemu przez kalorymetr : Q
3
= m
k
c
k
(t
k
t
p
) i wod o masie m
w
: Q
4
= m
w
c
w
(t
k
t
p
).
Czyli: Q
1
+ Q
2
= Q
3
+ Q
4
, a wic: m
p
r
Q
+ m
p
c
w
(t
w
t
k
) = m
k
c
k
(t
k
t
p
) + m
w
c
w
(t
k
t
p
).
Std otrzymujemy wyraenie na ciepo parowania wody:
( )( )
( )
k w w
p
p k w w k k
Q
t t c
m
t t c m c m
r
+
= (1)
Wykonanie wiczenia
Przyrzdy: kalorymetr z wownic, kolba z przewodem doprowadzajcym par wodn,
waga laboratoryjna, termometr, elektryczny paszcz grzejny
1. Waymy wewntrzne naczynie kalorymetru wraz z wownic i mieszadekiem (m
k
).
2. Do wewntrznego naczynia kalorymetrycznego wlewamy wod destylowan w takiej iloci,
aby wownica bya cakowicie zakryta i ponownie wyznaczamy mas tego ukadu (m
kw
). Z
rnicy mas (m
kw
m
k
) obliczamy mas (m
w
) wody w kalorymetrze.
3. Zamknite naczynie kalorymetryczne umieszczamy w obudowie kalorymetru. Cao
nakrywamy osonami izolacyjnymi i ustawiamy na podwyszeniu, ktre umoliwia
w dalszej czci wiczenia, podczenie przewodu doprowadzajcego par wodn do wlotu
wownicy. Kalorymetr odsuwamy od piecyka elektrycznego.
4. Do wntrza naczynia kalorymetrycznego z wod, przez otwr w przykrywce,
wprowadzamy termometr, ktry pozostaje tam przez cay czas trwania eksperymentu.
5. Mierzymy temperatur pocztkow (t
p
) kalorymetru z wod.
6. Szklan kolb, znajdujc si w paszczu grzejnym piecyka elektrycznego, wypeniamy do
poowy wod i zamykamy korkiem zaopatrzonym w przewd wyprowadzajcy z kolby par
wodn. Pod wylot przewodu podsuwamy naczynie na kapic wod. Wczamy piecyk do
sieci i podgrzewamy wod, doprowadzajc j do wrzenia.
7. Przewd z par wodn podczamy do wownicy kalorymetru dopiero wtedy, gdy zostanie
on ogrzany do temperatury wrzenia wody, tzn. wtedy, gdy na jego kocu przestaj pojawia
si krople wody. W tym celu kalorymetr, chwilowo odsunity od piecyka, przesuwamy w
miejsce umoliwiajce podczenie przewodu.
8. Mieszajc wod w kalorymetrze za pomoc mieszadeka, obserwujemy wzrost temperatury
panujcej wewntrz ukadu. Gdy temperatura wzronie o okoo 5C przerywamy dopyw
pary wodnej przez odczenie przewodu doprowadzajcego j do wownicy kalorymetru.
9. Mieszamy dalej wod w kalorymetrze, a do momentu, gdy temperatura ukadu zacznie
opada. Najwysz zaobserwowan temperatur przyjmujemy jako temperatur kocow
ukadu (t
k
).
10. Wyjmujemy termometr z kalorymetru i wyznaczamy mas (m
kwp
) wewntrznego naczynia
kalorymetrycznego wraz z wownic, mieszadem oraz wod (pierwotnie przez nas wlan
oraz powsta ze skroplonej pary). Z rnicy mas (m
kwp
m
kw
) obliczamy mas (m
p
)
skroplonej pary wodnej.
11. Odczytujemy na barometrze warto cinienia atmosferycznego i znajdujemy w tablicach
odpowiadajc mu temperatur wrzenia wody (t
w
), przyjmujc, e jest to temperatura
skraplania oraz temperatura pocztkowa wody powstaej ze skroplenia pary wodnej.
C4. Wyznaczanie ciepa parowania wody
3/4
C4. Protok pomiarw i oblicze
Nr pary Imi i nazwisko studenta Wydzia
grupa
data Imi i nazwisko prowadzcego Zaliczenie
Tabela
masa
kalorymetru
m
k
[kg]
masa
wody
m
w
[kg]
masa
pary
wodnej
m
p
[kg]
temperatura ciepo parowania
pocztkowa
t
p
[C]
wrzenia
t
w
[C]
kocowa
t
k
[C]
r
Q
(
kg
kJ
r
mol
kJ
Opracowanie wynikw
1. Wyniki pomiarw podstawiamy do wzoru (1) i obliczamy ciepo parowania (r
Q
) wody.
Przyjmujemy: ciepo waciwe kalorymetru (mosidz) c
k
= 0,385
(
K kg
kJ
, a ciepo
waciwe wody c
w
= 4,19
(
K kg
kJ
.
( )( )
( )
k w w
p
p k w w k k
Q
t t c
m
t t c m c m
r
+
= =
2. Majc obliczone ciepo parowania wody r
Q
wyznaczamy molowe ciepo parowania wody r
,
biorc pod uwag zwizek:
Q
r r =
=
C4. Wyznaczanie ciepa parowania wody
4/4
3. Bd pomiarowy (r
Q
) dla uzyskanej wartoci ciepa parowania wody obliczamy metod
rniczki zupenej, prowadzcej do zalenoci:
( ) ( )
( ) ( )
( )
( )
k w
p
w w k k
p
p
w w k k
p
p
p k w w k k
w
p
p k w
k
p
p k k
Q
t c
m
m c m c
t
m
m c m c
m
m
t t m c m c
m
m
t t c
m
m
t t c
r
A +
+
+
+ A
+
+ A
+
+
+ A
+ A
= A
2
4. Bd pomiarowy (r
, std:
Q
Q
r
r
r r
A
= A
=