www.namatek.

com
NACE
Standard

NACE ‫استاندارد‬
 ‫فهرست مطالب‬
‫‪ .1‬استاندارد ‪ NACE‬چیست؟‬ ‫‪www.namatek.com‬‬
‫‪ .2‬خالصه استاندارد ‪NACE‬‬
‫‪ .3‬استثناهای استاندارد ‪NACE‬‬
‫‪ .4‬تفاوت استاندارد ‪ NACE‬و ‪ NACE/ISO‬چیست؟‬
‫‪ .5‬هشدار استفاده از استاندارد ‪NACE‬‬
 ‫استاندارد ‪ NACE‬یکی از معتبرترین اسناد بین المللی در صنعت نفت و‬
‫گاز است‪ .‬به طور کلی استانداردها برای ایجاد چهارچوبی علمی و قابل‬
‫قبول برای اجرای پروژه های گوناگون تعریف شده اند‪ .‬در صنعت نفت و‬
‫گاز نیز به دلیل سرمایه گذار ی های بزرگ و حساسیت های سیاسی و‬
‫اقتصادی‪ ،‬استانداردها حضور پررنگی دارند‪ .‬استانداردها یک زبان مشترک‬
‫بین المللی هستند که کیفیت انواع پروژه ها را تضمین می کنند‪ .‬در این‬
‫مطلب به استاندارد ‪ NACE‬که سندی مهم در باب محافظت از خوردگی در‬
‫میادین نفت و گاز است می پردازیم‪ .‬با ما همراه باشید‪.‬‬

‫‪ 1#‬استاندارد ‪ NACE‬چیست؟‬

‫اولین سند استاندارد ‪ NACE‬مخفف عبارت ‪National Association of‬‬

‫‪ Corrosion Engineers‬برای اولین بار در سال ‪ 1975‬توسط انجمن‬
‫مهندسین خوردگی )‪ (The Corrosion Society‬که اکنون با نام ‪NACE‬‬
‫‪ International‬شناخته می شود‪ ،‬با نام ‪ NACE MR0175‬صادر شد‪.‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪www.namatek.com‬‬
 ‫این سند برای اولین بار در سال ‪ 1978‬و سپس در سال ‪ 1984‬مورد بازنگر ی‬
‫قرار گرفت‪ .‬سازمان استاندارد بین المللی ( ‪ISO: International‬‬
‫‪ )Standards Organization‬نیز سند مشابهی )‪ (ISO 15156‬را در سال‬
‫‪ 2001‬منتشر کرد‪ .‬آخرین ویرایش استاندارد ‪ NACE MR0175‬در سال‬
‫‪ 2002‬منتشر شد‪ .‬در اکثر پروتکل های خوردگی به نسخه ‪ 2002‬اشاره شده‬
‫است‪ NACE .‬و ‪ ISO‬در سال ‪ 2009‬یک سند ترکیبی به نام ‪NACE‬‬
‫‪ MR0175/ISO 15156‬منتشر کردند‪.‬‬

‫امروزه از این استاندارد استفاده می شود‪ .‬در سال ‪ 2015‬سند ‪NACE‬‬

‫‪ MR0175/ISO 15156‬مورد بازنگر ی قرار گرفت‪ .‬عنوان این سند "صنایع‬
‫نفت و گاز‪ :‬مواد مورد استفاده در محیط های حاوی گاز ترش )‪ (H2S‬در‬
‫تولید نفت و گاز" است‪ .‬این استاندارد الزامات متالورژیکی فوالدهای‬
‫کربنی‪ ،‬کم آلیاژ و آلیاژهای مقاوم در برابر خوردگی را با توجه به ترکیب‬
‫شیمیایی‪ ،‬سختی‪ ،‬عملیات حرارتی و مقاومت در برابر ترک ناشی از‬
‫هیدروژن بیان می کند‪ .‬عمل به استاندارد ‪ NACE‬در محیط هایی که خطر‬

‫‪2‬‬ ‫‪www.namatek.com‬‬
 ‫خوردگی زیاد است‪ ،‬ضرورت دارد؛ زیرا در محیط های دارای گاز ترش‬
‫تجهیزات به سرعت آسیب می بینند و خطرات بسیار ی برای کارکنان و‬
‫مردم محلی وجود دارد‪.‬‬

‫‪ 2#‬خالصه استاندارد ‪NACE‬‬

‫استاندارد ‪( NACE‬یا ‪ )NACE MR0175/ISO 15156‬به سه بخش‬

‫تقسیم می شود‪:‬‬

‫• اصول کلی برای انتخاب مواد مقاوم در برابر ترک‬

‫• معرفی فوالدهای کربنی و کم آلیاژ مقاوم در برابر ترک خوردگی و‬
‫نحوه استفاده از چدن ها‬
‫• معرفی آلیاژهای مقاوم در برابر ترک خوردگی و سایر آلیاژها‬

‫‪ .1‬شرایط کاربر ی‬

‫تمامی لوله ها و قطعاتی که با سیاالت در تماس هستند‪ ،‬بایستی‬

‫معیارهای ذکر شده در استاندارد را رعایت کنند‪ .‬برای این که یک سیستم‬
‫"منطبق با استاندارد ‪ "NACE‬باشد‪ ،‬همه عناصر سیستم‪ ،‬شامل بدنه‬
‫سوپاپ‪ ،‬فلنج ها‪ ،‬سربندی لوله ها‪ ،‬فنرها‪ ،‬باید با الزامات استاندارد‬
‫مطابقت داشته باشند‪.‬‬

‫‪3‬‬ ‫‪www.namatek.com‬‬
 ‫هیچ ماده ای وجود ندارد که کامال با استاندارد ‪ NACE/ISO‬سازگار باشد؛‬
‫زیرا شرایط فرآیند در هر محیطی متفاوت است‪ .‬هر ترکیبی از فشار‪ ،‬دما‪،‬‬
‫سختی‪ ،‬غلظت عوامل خورنده و سایر پارامترهای محیط‪ ،‬استفاده از‬
‫آلیاژهای خاصی را محدود می کند‪ .‬استاندارد فعلی «محدودیت های‬
‫زیست محیطی» خاصی را برای همه آلیاژهای مقاوم در برابر خوردگی‪ ،‬در‬
‫نظر گرفته است‪ .‬این محدودیت برحسب فشار جزئی عامل خورنده‪،‬‬
‫حداکثر دما‪ ppm ،‬کلریدها و میزان گوگرد آزاد بیان می شود‪.‬‬

‫‪ .2‬خواص مواد معرفی شده در استاندارد‬

‫این استاندارد آلیاژهای پرکاربرد در صنعت و الزامات هرکدام برای انطباق‬

‫با استاندارد را پوشش می دهد‪ .‬استاندارد ‪ NACE‬شامل ویژگی های مواد‬
‫مانند سختی‪ ،‬کار مکانیکی‪ ،‬عملیات حرارتی و انواع فرآیندهای مورد نیاز‬

‫‪4‬‬ ‫‪www.namatek.com‬‬
 ‫است‪ .‬برای آگاهی از این الزامات باید به بخش هر یک از مواد مراجعه‬
‫کرد‪.‬‬

‫‪ 3#‬استثناهای استاندارد ‪NACE‬‬

‫استاندارد ‪ NACE‬جدولی دارد که تجهیزات خاصی را که از داشتن الزامات‬

‫مستثنی هستند‪ ،‬فهرست کرده است‪ .‬یکی از موارد استثنا مربوط به‬
‫تاسیسات ذخیره ساز ی و جابجایی نفت خام است که در فشار مطلق زیر‬
‫‪ psi 65‬کار می کنند؛ بنابراین محصوالت موجود در مخازن ذخیره ساز ی‬
‫مانند رگوالتورهای پوششی یا دریچه های هواگیر ی نیاز ی به رعایت‬
‫الزامات استاندارد ‪ NACE‬ندارند‪ .‬البته کاربران می توانند از مواد خاصی‬
‫برای اطمینان از داشتن عملکردی ایمن‪ ،‬استفاده کنند‪.‬‬

‫‪5‬‬ ‫‪www.namatek.com‬‬
 ‫‪ 4#‬تفاوت استاندارد ‪ NACE‬و ‪NACE/ISO‬‬
‫چیست؟‬

‫استاندارد ‪ NACE/ISO‬در سال ‪ 2009‬منتشر شد؛ اما حتی پس از گذشت‬

‫بیش از یک دهه‪ ،‬هنوز بسیار ی از کاربران از استاندارد ‪ NACE‬نسخه ‪2002‬‬
‫استفاده می کنند‪ .‬چه تفاوتی بین نسخه ‪ MR0175 2002‬و استاندارد‬
‫‪ NACE/ISO 2009‬وجود دارد؟‬

‫به طور خالصه‪ NACE MR0175/ISO 15156 ،‬نگاه وسیع تر ی به‬

‫خوردگی دارد و طیف گسترده ای از انواع ترک ها را پوشش می دهد؛ اما‬
‫در استانداردهای قبلی تمرکز اصلی بر ترک خوردگی با تنش سولفید بود‪.‬‬

‫‪6‬‬ ‫‪www.namatek.com‬‬
 ‫اگر ماده ای با استاندارد ‪ MR0175-2002‬مطابقت داشته باشد‪ ،‬تضمینی‬
‫برای تطبیق آن با ‪ NACE/ISO‬نیست و نیاز به بررسی دارد‪ .‬تفاوت های‬
‫زیادی بین استانداردهای ‪ NACE MR0175-2002‬و ‪NACE‬‬
‫‪ MR0175/ISO 15156‬وجود دارند که به برخی از نکات برجسته آن‬
‫اشاره می کنیم‪.‬‬

‫‪ 1-4#‬جوشکار ی‬

‫در نسخه ‪ 2002‬به روش های متنوع جوشکار ی اشاره نشده بود؛ درحالی که‬
‫در ‪ NACE/ISO‬برای انواع جوش ها و مکان های جوش‪ ،‬راهنمای خاصی‬
‫ارائه شده است‪.‬‬

‫در استاندارد ‪ NACE/ISO‬الزامات خاصی برای روش های مختلف‬

‫جوشکار ی مواد ارائه شده است‪.‬‬

‫‪7‬‬ ‫‪www.namatek.com‬‬
 ‫‪ 2-4#‬آلیاژهای فوالد زنگ نزن‬

‫استفاده از آلیاژهای فوالدی با قابلیت ماشینکار ی‪ ،‬مانند فوالد زنگ نزن‬

‫‪ ،416‬در استاندارد ‪ NACE‬ممنوع هستند‪ .‬این آلیاژها گوگرد‪ ،‬سلنیوم و‬
‫سرب دارند تا خصوصیات ماشینکار ی آن ها بهبود یابد؛ اما وجود این‬
‫عناصر مقاومت به خوردگی فلز را کاهش می دهد‪.‬‬

‫برای آلیاژهای خاص فوالد زنگ نزن سر ی ‪ 300‬نیز استاندارد محدوده های‬
‫ترکیب شیمیایی و محدودیت های محیطی خاصی را قرار داده است‪ .‬به‬
‫عنوان مثال‪ ،‬فوالد زنگ نزن ‪ 316‬در ‪ MR0175/ISO 15156‬مجاز است؛‬
‫اما محدودیت های محیطی خاصی دارد‪.‬‬

‫‪ 3-4#‬آلیاژهای پایه نیکل‬

‫آلیاژهای پایه نیکل معموال در محیط های خورنده عملکرد خوبی دارند‪.‬‬

‫این آلیاژها به دو دسته تقسیم می شوند‪:‬‬

‫‪8‬‬ ‫‪www.namatek.com‬‬
 ‫‪ .1‬آلیاژهای پایه نیکل محلول جامد‪Inconel ،Hastelloy C-276 :‬‬
‫‪Incoloy 825 ،625‬‬
‫‪ .2‬آلیاژهای رسوب سختی‪ Inconel 718 ،Incoloy 925 :‬و ‪X750‬‬

‫‪ o‬استفاده از ‪ (Monel 400) N04400‬به صورت فورج شده و‬

‫ریخته گر ی مجاز است‪.‬‬
‫‪ o‬استفاده از )‪ N05500 (Monel K500‬و ‪N07750 (Inconel‬‬
‫)‪X750‬به عنوان قطعات نگهدارنده فشار مانند پیچ و مهره و‬
‫شفت ممنوع است؛ زیرا شکل پذیر ی کافی برای استفاده در این‬
‫کاربردها را ندارند‪ .‬با این حال‪ ،‬آن ها را می توان بدون‬
‫محدودیت خاصی برای قطعات داخلی مانند فنر استفاده کرد‪.‬‬
‫‪ o‬استفاده از خانواده آلیاژهای ‪N06625 ،(Hastelloy C) C‬‬
‫(‪ )Inconel 625‬و ‪ ،(Incoloy 825) N08825‬هیچ محدودیت‬
‫زیست محیطی ندارد‪.‬‬

‫‪9‬‬ ‫‪www.namatek.com‬‬
 ‫‪ 4-4#‬پیچ و مهره‬

‫پیچ و مهره ها در صورتی که در تماس با سیال حاوی گاز ترش )‪(H2S‬‬

‫باشند‪ ،‬مشمول الزامات استاندارد ‪ NACE‬می شوند‪.‬‬

‫برای این کاربردها از استانداردهای ‪ ASTM A193‬گرید ‪ B7M‬یا ‪ASTM‬‬

‫‪ A320‬گرید ‪ L7M‬به همراه مهره های ‪ ASTM A194‬گرید ‪ 2HM‬و‬
‫‪ 7M‬استفاده می شود‪ .‬استفاده از پیچ و مهره ‪ S17400‬یا ‪ 17-4‬دیگر مجاز‬
‫نیست‪.‬‬

‫‪10‬‬ ‫‪www.namatek.com‬‬
 ‫‪ 5#‬هشدار استفاده از استاندارد ‪NACE‬‬

‫استاندارد ‪ NACE‬بیان می کند که کاربر مسئول انتخاب مواد مناسب در‬

‫محیط است‪ .‬در ابتدای هر قسمت از استاندارد یک هشدار با حروف‬
‫پررنگ وجود دارد‪:‬‬

‫هشدار ‪ -‬مواد فلز ی انتخاب شده با استفاده از ‪ANSI/NACE‬‬

‫‪ MR0175/ISO 15156‬در برابر ترک خوردگی در محیط های تعریف شده‬
‫حاوی ‪ H2S‬در تولید نفت و گاز مقاوم هستند؛ اما لزوما در برابر ترک‬
‫خوردگی تحت تمام شرایط خدماتی مصون نیستند‪ .‬مسئولیت انتخاب‬
‫مواد مناسب برای سرویس مورد نظر بر عهده کاربر تجهیزات است‪.‬‬

‫‪11‬‬ ‫‪www.namatek.com‬‬
 ‫سخن آخر‬

‫خوردگی هر ساله هزینه ای بالغ بر ‪ 3‬تریلیون دالر به صنایع مختلف در‬

‫سراسر دنیا تحمیل می کند‪ .‬از این رو مقابله با خوردگی یکی از اولویت ها‬
‫در طراحی و نگهدار ی از سازه ها و تجهیزات‪ ،‬به ویژه در صنایع نفت و گاز‬
‫است‪ .‬برای انطباق با استاندارد ‪ NACE‬به آلیاژهای خاصی نیاز است که‬
‫قادر به کار در محیط های حاوی سطوح باالی سولفیدها و کلریدها‬
‫هستند‪ .‬این آلیاژها قیمتی بسیار باالتر از مواد استاندارد دارند؛ اما این‬
‫هزینه در مقایسه با خطر استفاده از مواد نامناسب‪ ،‬منطقی به نظر می‬
‫رسد‪.‬‬

‫‪12‬‬ ‫‪www.namatek.com‬‬