ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ EMAS αριθ.

761/2001 ΣΕ
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΤΗΣ ΑΡΓΥΡΟΧΡΥΣΟΧΟΪΑΣ
Παπαδόπουλος Χαράλαμπος, Δρ. Χημικός Περιβαλλοντολόγος(1)
Χριστοφορίδης Αναστάσιος, Μηχανολόγος Μηχανικός (1)
(1)
Alteren A.E, Κασσάνδρου 37Α, 546 33, Θεσσαλονίκη, http://www.alteren.gr

ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Παρουσιάζεται η περίπτωση εφαρμογής συστήματος περιβαλλοντικής διαχείρισης (ΣΠΔ) σύμφωνα
με τον αναθεωρημένο Κοινοτικό Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 761/2001 (EMAS) σε δύο επιχειρήσεις του
κλάδου της Aργυροχρυσοχοΐας. Οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις είναι οι πρώτες και μοναδικές σε
πανευρωπαϊκό επίπεδο επιχειρήσεις του κλάδου της κατασκευής κοσμημάτων και συναφών ειδών
(NACE code 36.22), που έχουν καταχωρηθεί στο μητρώο των καταχωρημένων στο πλαίσιο του
EMAS οργανισμών. Συγκεκριμένα, αναλύονται οι ιδιαιτερότητες των περιβαλλοντικών πτυχών της
παραγωγικής διαδικασίας και παρουσιάζονται τα περιβαλλοντικά μέτρα, που υλοποιήθηκαν στα
πλαίσια της λειτουργίας του ΣΠΔ και τα πλεονεκτήματα που προέκυψαν από την εφαρμογή τους..

IMPLEMENTATION OF NEW EMAS REGULATION No. 761/2001

TO JEWELLERY ENTERPRISES
Papadopoulos Charalambos, Dr. Chemist Environmentalist (1)
Christoforides Anastasios, Mechanical Engineer (1)
(1)
Alteren S.A., Kassandrou 37Α, 546 33, Thessaloniki, Greece, http://www.alteren.gr

SUMMARY
The implementation of an Environmental Management System (EMS) according to revised
Community Regulation (EC) No. 761/2001 (EMAS) in two enterprises of the jewellery sector is
presented. The specific enterprises of jewellery and related articles manufacturing sector (NACE
code 36.22) are the first and unique in Europe that are registered to EMAS Regulation. Specifically,
the particular environmental aspects of the production process in the specific sector are analysed
and the environmental measures, that were implemented, in the framework of EMS and the
resultant benefits are also presented.
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Το κόσμημα υπήρξε από τα πανάρχαια χρόνια έκφραση του εκάστοτε πολιτιστικού επιπέδου των
κοινωνιών, συνδέθηκε με τη δύναμη, την εξουσία, την αισθητική αλλά και την ευρηματικότητα των
ανθρώπων. Άλλοτε σαν σύμβολο εξουσίας και άλλοτε σαν έργο τέχνης ανεξάρτητα από τα υλικά
με τα οποία κατασκευάζονταν, που άλλοτε ήταν ευτελή και απλά υλικά και άλλοτε ευγενή και
πολύτιμα μέταλλα και πετρώματα παρμένα από τη φύση με την κατάλληλη επεξεργασία, το
κόσμημα συνδέθηκε άρρηκτα με την πολιτιστική έκφραση και την πορεία των ανθρώπων διαμέσου
των αιώνων.
Σήμερα το κόσμημα διατηρεί βέβαια το ρόλο του αφενός ως έκφραση της καλλιτεχνικής
δημιουργίας του ανθρώπου, πλην όμως η κατασκευή του αποτελεί περισσότερο από ποτέ ένα
κλάδο με έντονο δυναμισμό και ταυτόχρονα οξύ ανταγωνισμό, με τη δική του βαρύτητα αλλά και
το δικό του μερίδιο ευθύνης στην υποβάθμιση του περιβάλλοντος. Τα υλικά που γεννούν το
κόσμημα προέρχονται από το περιβάλλον, η δε παραγωγή και επεξεργασία τους οφείλει να το
σέβεται. Τα κοσμήματα όπως και ένα υγιές περιβάλλον ανήκουν στη ζωή του ανθρώπου.
Γι΄ αυτό το λόγο δύο Ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις του κλάδου της Aργυροχρυσοχοΐας,
αποφάσισαν να παράγουν κοσμήματα σεβόμενες συγχρόνως το περιβάλλον. Την απόφασή τους
αυτή υλοποίησαν με εργαλείο την υιοθέτηση ενός συστήματος περιβαλλοντικής διαχείρισης (ΣΠΔ)
αλλά και με την εκπόνηση και επαλήθευση μίας περιβαλλοντικής δήλωσης, στα πλαίσια του νέου
Κοινοτικού Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 761/2001 (EMAS) [1]. Οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις είναι
μάλιστα οι πρώτες και μοναδικές μέχρι σήμερα σε πανευρωπαϊκό επίπεδο επιχειρήσεις του
συγκεκριμένου κλάδου της κατασκευής κοσμημάτων και συναφών ειδών (NACE code 36.22), που
έχουν συμπεριληφθεί στο μητρώο των καταχωρημένων στο πλαίσιο του EMAS οργανισμών.
Ταυτόχρονα, η αυξανόμενη ενημέρωση και ευαισθησία του καταναλωτικού κοινού σε θέματα
παραγωγής προβληματικών προϊόντων, περιβαλλοντικών ατυχημάτων και γενικότερα σε θέματα
προστασίας του περιβάλλοντος, σε συνδυασμό με την διαρκώς αυστηρότερη Ευρωπαϊκή και
Ελληνική νομοθεσία περιβάλλοντος, απαιτούν την αύξηση των προσπαθειών για βελτίωση των
επιδόσεων των επιχειρήσεων σε περιβαλλοντικά θέματα και υποχρεώνουν την ενσωμάτωση της
προστασίας του περιβάλλοντος σαν ένα αναπόσπαστο κομμάτι στην επιχειρηματική τους
στρατηγική.
«Οι διοικήσεις των επιχειρήσεων θεωρούν την συνεχή βελτίωση της περιβαλλοντικής προστασίας σαν
μια σημαντική προϋπόθεση της υπόστασης και της συνέχισης των δραστηριοτήτων τους. Τα μέτρα
προστασίας περιβάλλοντος που εφαρμόζονται από αυτές και θα εξελίσσονται περαιτέρω στο μέλλον
είναι κατάλληλα να διασφαλίσουν τη συνεχή μελλοντική ανάπτυξη των επιχειρήσεων», [2].

2. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

Οι δύο επιχειρήσεις είναι εγκατεστημένες στην Βόρεια Ελλάδα και προέρχονται από τον κλάδο της
κατασκευής κοσμημάτων. Στον Πίνακα 1 που ακολουθεί συνοψίζονται τα κυριότερα
χαρακτηριστικά τους.

ΠΙΝΑΚΑΣ 1.
Χαρακτηριστικά επιχειρήσεων
Α/Α Περιγραφή Έδρα επιχείρησης Απασχολούμενο Ποσότητες επεξεργ.
δραστηριότητας προσωπικό πολύτιμων μετάλλων
1 Κατασκευή ασημένιων ΒΙΟ.ΠΑ. Θέρμης 35 975 kg ασήμι
κοσμημάτων Θεσσαλονίκης
2 Κατασκευή χρυσών Ν. Ραιδεστός 7 14 kg χρυσός
κοσμημάτων Θεσσαλονίκης

2
3. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ

Η κατασκευή κοσμημάτων απαιτεί πλήθος επιμέρους λεπτεπίλεπτων εργασιών στο στάδιο της
διαμόρφωσης και επεξεργασίας, που διαφοροποιούνται ανάλογα με το είδος του παραγόμενου
κοσμήματος. Στη γενική της όμως μορφή η παραγωγική διαδικασία της κατασκευής κοσμημάτων
σε βιομηχανικό/ βιοτεχνικό επίπεδο περιλαμβάνει τα εξής τμήματα:
(α) τμήμα σχεδίασης, διαμόρφωσης & μοντέλων,
(β) τμήμα χύτευσης (παραγωγή κέρινων ομοιωμάτων ή/και ‘δένδρων’, γυψάρισμα,
αποκέρωση, ψήσιμο καλουπιών/ μούφλων, χύτευση, καθαρισμός),
(γ) τμήμα επεξεργασίας (μαγνητικός καθαρισμός, γυαλοχαρτάρισμα, λούστρα, αμμοβολή,
λείανση, συγκόλληση, κλπ.)
(δ) τμήμα συναρμολόγησης & καρφωτικής
(ε) τμήμα επιμεταλλώσεων (επαργύρωση ή επιχρύσωση ή επιροδίωση, απολάδωση,
καθαρισμός, ηλεκτρόλυση, παθητικοποίηση, στέγνωμα) και
(στ) τμήμα φινιρίσματος.

4. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΤΗΣ ΑΡΓΥΡΟΧΡΥΣΟΧΟΪΑΣ

4.1 Γενικά
Από τις παραγωγικές διαδικασίες της κατεργασίας των πολύτιμων μετάλλων και της κατασκευής
των κοσμημάτων προκύπτουν στερεά και υγρά απόβλητα, τα οποία εκτός της τοξικότητάς τους,
περιέχουν μικρές ποσότητες των πολύτιμων μετάλλων που κατεργάστηκαν, σημαντικής όμως
αξίας. Οι σπουδαιότερες περιβαλλοντικές επιβαρύνσεις που προέρχονται από τις δραστηριότητες
των επιχειρήσεων αργυροχρυσοχοΐας είναι:
 Παραγωγή υγρών αποβλήτων, ιδιαίτερα στα τμήματα της χύτευσης και των επιμεταλλώσεων.
 Παραγωγή στερεών αποβλήτων
 Κατανάλωση ενέργειας
 Έκλυση θερμότητας και τοπικά δυσοσμίες και εκπομπές θορύβου.
Γενικά σε επιχειρήσεις του κλάδου, υπάρχει η ανάγκη για τη σωστή διαχείριση των υγρών και
στερεών αποβλήτων και για τη διασφάλιση της προστασίας της υγείας των εργαζομένων και του
περιβάλλοντος μέσω:
α. καταγραφής ποσοτήτων των αποβλήτων που παράγονται.
β. σωστού διαχωρισμού των αποβλήτων στον τόπο παραγωγής τους.
γ. καταγραφής και διασφάλισης της εφαρμογής των απαιτούμενων διαδικασιών για την ασφαλή
μεταφορά, χρήση και απομάκρυνση των χημικών ουσιών, που χρησιμοποιούνται στην
παραγωγική διαδικασία.
δ. διασφάλισης της σωστής ανάκτησης των ποσοτήτων των πολύτιμων μετάλλων, που έχουν
διαφύγει και της ασφαλούς τελικής διάθεσης των αποβλήτων.
ε. διερεύνησης πιθανών τρόπων μείωσης της ποσότητας των χημικών ουσιών που
χρησιμοποιούνται και πιθανών εναλλακτικών χημικών ουσιών, λιγότερο επικινδύνων.
Στα πλαίσια της περιβαλλοντικής πολιτικής τους οι επιχειρήσεις προσδιόρισαν τους γενικούς
στόχους και τις αρχές δράσεις τους για την προστασία του περιβάλλοντος. Με την εφαρμογή του
ΣΠΔ, οι επιχειρήσεις είναι πλέον ικανές να:
α. μειώσουν τις ποσότητες των παραγόμενων στερεών και υγρών αποβλήτων τους και κατά
συνέπεια να μειώσουν το κόστος αποκομιδής και επεξεργασίας τους για την ανάκτηση των
ποσοτήτων των πολύτιμων μετάλλων που έχουν διαφύγει.
β. εξασφαλίσουν τη σωστή ανάκτηση των διαφυγόντων ποσοτήτων πολύτιμων μετάλλων και
την ασφαλή τελική διάθεση των τοξικών χημικών ουσιών.
γ. ελαχιστοποιήσουν την πιθανότητα ατυχήματος κατά την μεταφορά, χρήση και απομάκρυνση
των χημικών ουσιών από τους εργασιακούς χώρους τους.

3
 δ. διασφαλίσουν την προστασία του περιβάλλοντος σε όλες τις παραγωγικές και λειτουργικές
δραστηριότητές τους και την εφαρμογή των φιλικότερων προς το περιβάλλον μεθόδων
κατεργασίας και παραγωγής.

4.2 Αέριες εκπομπές, υγρά και στερεά απόβλητα

4.2.1 Είδος και πηγές ρύπων και αποβλήτων

Οι σπουδαιότερες περιβαλλοντικές πτυχές, από τις οποίες μπορεί να προκύψουν σημαντικές
περιβαλλοντικές επιπτώσεις στις επιχειρήσεις αργυροχρυσοχοΐας, συνοψίζονται στον Πίνακα 2
που ακολουθεί.

ΠΙΝΑΚΑΣ 2.
Είδος και πηγές ρύπων και αποβλήτων που παράγονται σε επιχειρήσεις αργυροχρυσοχοΐας
ΕΙΔΟΣ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΩΝ – ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Εκπομπές (αέριοι ρύποι, Οι αέριοι ρύποι προέρχονται από την εγκατάσταση παραγωγής θερμικής
θόρυβος, δυσοσμίες, ενέργειας, τις εγκαταστάσεις παραγωγικών διεργασιών, όπως στα
θερμότητα) χυτήρια, στα λούστρα, στις επιμεταλλώσεις κατά την ηλεκτρόλυση και
επαργύρωση και από το μηχανουργείο (κάπνα ηλεκτροσυγκόλλησης,
μεταλλική σκόνη).
Σαν πηγή θορύβου θεωρείται μόνο το μηχανουργείο και διάφορες
μηχανές κοπής και λείανσης. Ο θόρυβος δεν υπερβαίνει τα 60 dB(A).
Οι επιχειρήσεις εφαρμόζουν μέτρα παθητικής προστασίας θορύβου με
την χρήση προστατευτικών μέσων (ωτοασπίδες, βίσματα, κλπ.).
Απορρίψεις υγρών Τα υγρά απόβλητα προέρχονται από:
αποβλήτων σε ύδατα ή α) το τμήμα χύτευσης
υπονόμους β) την παραγωγική διαδικασία της επιμετάλλωσης, ηλεκτρόλυσης
γ) το τμήμα λούστρων
Εκτός των άλλων δημιουργούνται ακόμη και αστικά λύματα από τους
χώρους υγιεινής.
Στερεά απόβλητα Τα σημαντικότερα στερεά απόβλητα είναι:
1. Λάσπη από τα τμήματα της επιμετάλλωσης,της ηλεκτρόλυσης και
του φινιρίσματος.
2. Λάσπη καθίζησης από τη διαδικασία της χύτευσης.
Οι παραγόμενες λάσπες υφίστανται διαδικασία διαχωρισμού,
ξήρανσης και κοσκινίσματος με στόχο την ανάκτηση πολυτίμων
μετάλλων και οδηγούνται προς τελική διάθεση.
3. Λοιπά στερεά απόβλητα (οικιακά απορρίμματα, προσόμοια των
οικιακών, ανακυκλώσιμα και μη, κλπ.).

Η μείωση των αποβλήτων και των ρύπων επιτυγχάνεται ακολουθώντας μία σειρά από οδηγίες,
μεθόδους και περιβαλλοντικά φιλικά επιλογές που συνοψίζονται παρακάτω:
 Παρακολούθηση, σωστή λειτουργία και συντήρηση των εγκαταστάσεων: (α) της εγκατάστασης
επεξεργασίας υγρών αποβλήτων ώστε να τηρούνται οι απαιτήσεις της νομοθεσίας, (β) των
εγκαταστάσεων καύσης (π.χ. λέβητες, ατμογεννήτριες κλπ.)
 Σωστή πολιτική αγορών: (α) εναλλακτικά προϊόντα, που μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν,
ανακυκλωθούν ή είναι λιγότερο ρυπογόνα, (β) ανθεκτικά προϊόντα με μεγάλη διάρκεια ζωής, (γ)
ενεργειακά αποδοτικά προϊόντα. Η σωστή πολιτική αγορών οδηγεί σε ελαχιστοποίηση ή μείωση
της πηγής της ρύπανσης.
 Υιοθέτηση πολιτικής ανάκτησης, ανακύκλωσης – επανάχρησης

4
4.2.2 Περιβαλλοντικά μέτρα
Τα περιβαλλοντικά μέτρα που υλοποιήθηκαν στα πλαίσια της εφαρμογής του ΣΠΔ και είχαν σαν
στόχο τη μείωση των αποβλήτων και ρύπων ήταν:
 Κατασκευή βιοαντιδραστήρα με τη μέθοδο των υδροφύτων για την επεξεργασία των υγρών
αποβλήτων
 Κατασκευή φρεατίου συγκράτησης των στερεών αποβλήτων (κυρίως πυρόχωμα) που
προέρχονται από το τμήμα χύτευσης
 Κατασκευή μηχανήματος ηλεκτρόλυσης με σκοπό την ανακύκλωση νερού, την αποφυγή
έκλυσης αερίων (απορροφητήρας) και την συνεχή μέτρηση κατανάλωσης χημικών με
περιβαλλοντικά και οικονομικά οφέλη (δεν απορρίπτονται τα μπάνια, αλλά προστίθεται μέρος
χημικών ανάλογα με τις απώλειες).
Εφαρμογή μέτρων μείωσης των αέριων εκπομπών:
 Εγκατάσταση πλυντηρίδας κατακράτησης των όξινων αέριων ρύπων στο τμήμα χύτευσης
 Εγκατάσταση φίλτρων αερίων με τη μέθοδο της προσρόφησης, οξείδωσης και πλυσίματος με
πλυντηρίδα των απαερίων στο τμήμα επιμεταλλώσεων
 Εγκατάσταση μηχανήματος χύτευσης με επαγωγικό λιώσιμο σε κενό αέρος. Τα περιβαλλοντικά
και οικονομικά πλεονεκτήματα είναι:
1. Η αποφυγή ρύπανσης του περιβάλλοντος από αναθυμιάσεις.
2. Η ακριβής τήρηση της θερμοκρασίας χύτευσης μετάλλου και συνεπώς η αποφυγή απώλειας
αργύρου και χρυσού.
3. Αποφυγή θορύβου στον χώρο εργασίας
4. Αντικατάσταση φλόγιστρων οξυγόνου – προπανίου και μείωση του κινδύνου πρόκλησης
πυρκαγιάς και έκρηξης.

4.3 Κατανάλωση ενέργειας και περιβαλλοντικά μέτρα

Ενέργεια καταναλώνεται με τη μορφή θερμικής ενέργειας, προπανίου για τις συγκολλήσεις και
χυτεύσεις και με τη μορφή της ηλεκτρικής ενέργειας στα περισσότερα μηχανήματα της
παραγωγικής διαδικασίας.
Τα μέτρα ορθολογικής διαχείρισης, εξοικονόμησης και επιλογής ενέργειας (χημικής, ηλιακής,
θερμικής και ηλεκτρικής), που υιοθετήθηκαν από τις επιχειρήσεις συνοπτικά αναφέρονται στον
Πίνακα 3.

ΠΙΝΑΚΑΣ 3.
Περιβαλλοντικά φιλικές μέθοδοι εξοικονόμησης ενέργειας
Εξοικονόμηση Ενέργειας
 Εγκατάσταση μετρητών ηλεκτρικής ενέργειας σε επίκαιρα σημεία του εργοστασίου (στο
τμήμα των φούρνων, του χυτηρίου, μηχανουργείου).
 Διενέργεια εκτενούς ενεργειακής επιθεώρησης.
 Εκπόνηση καταστατικού χρήσης ενέργειας.
 Ταξινόμηση και δημιουργία ενός κεντρικού αρχείου.
 Εγκατάσταση λαμπτήρων χαμηλής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας σ’ όλα τα σημεία του
εργαστηρίου όπου είναι εφικτό (σταδιακά).

4.4 Κατανάλωση νερού και επεξεργασία υγρών αποβλήτων

Νερό καταναλώνεται σαν μέσο παραγωγής στα παραγωγικά τμήματα χύτευσης, επιμεταλλώσεων
και φινιρίσματος, σαν βοηθητικό μέσο (π.χ. για την καθαριότητα/ πλύσιμο, πυρόσβεση) και για τη
θέρμανση και ψύξη.
Η εξοικονόμηση νερού έγινε με τις παρακάτω μεθόδους και επιλογές που παρουσιάζονται στον
Πίνακα 4.

5
 ΠΙΝΑΚΑΣ 4.
Περιβαλλοντικά φιλικές μέθοδοι εξοικονόμησης νερού και επεξεργασίας υγρών αποβλήτων
1. Επενδύσεις και μέτρα εξοικονόμησης και αποδοτικότερης χρήσης νερού
 Συστηματική, ξεχωριστή καταγραφή των εξόδων της κατανάλωσης νερού και κατανομή στα
αντίστοιχα τμήματα της επιχείρησης
 Εγκατάσταση επιπλέον υδρομέτρων για τον καθορισμό των καταναλώσεων στα τμήματα
χύτευσης επιμεταλλώσεων , φινιρίσματος.
 Υλοποίηση του προγράμματος μείωσης της κατανάλωσης νερού ψύξης (κατά 98%), που
χρησιμοποιείται στα μηχανήματα θερμικής επεξεργασίας (πύρωσης σύρματος) και φούρνων
στο τμήμα της χύτευσης με την εγκατάσταση πύργου ψύξης.
 Εγκατάσταση κλειστού κυκλώματος με φιλτράρισμα στο στάδιο του καθαρισμού των
καλουπιών (δένδρων), όπου χρησιμοποιείται το πιεστικό νερού. Σ’ αυτό το στάδιο
καταναλώνεται αρκετό νερό το οποίο απορρίπτεται στον εξωτερικό χώρο του εργαστηρίου.
2. Επεξεργασία υγρών αποβλήτων
 Μείωση, ανακύκλωση, επαναχρησιμοποίηση, μεταφορά και διάθεση των αποβλήτων.
Μείωση των υγρών αποβλήτων και κατανάλωσης κυανιούχων στο τμήμα της επιμετάλλωσης
(ροδίωση, επιχρύσωση) και της ηλεκτρόλυσης (απολάδωσης) κάνοντας μεγαλύτερη χρήση του
φούρνου αμμωνίας.

Ιδιαίτερα για την επεξεργασία των υγρών αποβλήτων και λυμάτων των χώρων υγιεινής επιλέχθηκε
μία εναλλακτική μέθοδος με την εγκατάσταση ενός βιοαντιδραστήρα υδροφύτων, στον οποίο
οδηγούνται τα απόβλητα μετά από συγκέντρωσή τους σε κοινή σηπτική δεξαμενή καθίζησης. Τα
επεξεργασμένα υγρά απόβλητα έχουν τέτοια χαρακτηριστικά ώστε να μπορούν να
επαναχρησιμοποιηθούν. Στον Πίνακα 5 παρουσιάζονται ενδεικτικά αποτελέσματα αναλύσεων.

ΠΙΝΑΚΑΣ 5.
Χαρακτηριστικά επεξεργασίας υγρών αποβλήτων με τη μέθοδο των υδροφύτων
Φυσικοχημικές παράμετροι Μον. Είσοδος Έξοδος Ανώτατα
βιοαντιδρα- βιοαντιδρα- επιτρεπτά
στήρα στήρα όρια*
Αιωρούμενα στερεά (SS) mg/l 555 12 70
pH - 12,15 8,26 6-9
COD mg O2/l 1128 92 180
BOD5 mg O2/l 152 31 60
Ολικό άζωτο Kjeldahl (TKN) mg/l 93,5 57,0 45
Νιτρικά (ΝΟ3) mg/l 56,8 23,6 50
Νιτρώδη (ΝΟ2) mg/l 0,028 0,362 3
Φωσφορικά (ΡΟ4) mg/l 87,6 42,2 30
Χλωριούχα (Cl) mg/l 1560 42
Θειϊκά (SO4) mg/l 61 85
Χρώμιο (Cr) mg/l - <0,01 3
Νικέλιο (Ni) mg/l 0,005 0,003 4
Κάδμιο (Cd) mg/l - <0,001 0,5
Διαλυτός άργυρος (Ag) mg/l 2,12 0,78 0,5
Κυανιούχα (CN) mg/l <0,01 <0,01 0,5
Κολοβακτηριοειδή κοπράνων cfu/100ml 0 200
Ολικά κολοβακτηριοειδή /100ml cfu/100ml 0 1000
* Απόφαση Νομάρχη Θεσσαλονίκης ΔΥ/22374/91/94 (ΦΕΚ 82Β/10-2-94).

6
4.5 Αγορά και κατανάλωση υλικών
Οι πρώτες και βοηθητικές ύλες που χρησιμοποιούνται, πέραν των πολύτιμων μετάλλων και λίθων,
περιλαμβάνουν και ποσότητες χημικών ουσιών, υγρών διαλυτών και καθαριστικών, μερικές από τις
οποίες είναι αρκετά τοξικές και συνεπώς ιδιαίτερα επικίνδυνες για την υγεία των εργαζομένων και
γενικότερα για το περιβάλλον.

4.5.1 Πρώτες ύλες

Οι επιχειρήσεις προμηθεύονται πολύτιμα μέταλλα (χρυσό, ασήμι) αλλά και επιπλέον κράματα
ασημιού, μαργαριτάρια καθώς επίσης πολύτιμες και συνθετικές πέτρες. Στα πλαίσια της
περιβαλλοντικής τους πολιτικής οι επιχειρήσεις δεσμεύθηκαν να μην χρησιμοποιούν κράματα τα
οποία περιέχουν οικολογικά επικίνδυνα και επιδερμικά αλλεργιογόνα μέταλλα, όπως νικέλιο,
κάδμιο και μόλυβδο.

4.5.2 Βοηθητικές ύλες

Στη παραγωγή καταναλώνεται πλήθος βοηθητικών υλών, όπως: πυρόχωμα–γύψος, κεριά, χημικά,
θειικό οξύ, άλατα αργύρου και ροδίου, μεθανόλη, ασετόνη, τριχλωροαιθυλένιο, κυανιούχο κάλιο,
διάφορα καθαριστικά, κλπ. Τα υλικά επιλέγονται βάσει περιβαλλοντικών κριτηρίων. Εξετάζεται η
δυνατότητα περιορισμού της χρήσης μεγάλων ποσοτήτων χημικών ουσιών αλλά και η
αντικατάσταση τους με άλλα φιλικότερα προς το περιβάλλον.

4.5.4 Βελτιστοποίηση της διαχείρισης των πρώτων και βοηθητικών υλών

Τα περιβαλλοντικά μέτρα που εφαρμόζονται για τη επιλογή, εξοικονόμηση και μεταφορά πρώτων,
βοηθητικών και επικίνδυνων υλών συνοψίζονται στα παρακάτω:
1. Προμήθεια όλων των υλικών, υλών και εγκαταστάσεων με περιβαλλοντικά κριτήρια.
Εκπόνηση οδηγιών αγοράς. Εφαρμογή μέτρων σωστής χρήσης των βοηθητικών μέσων (υλικά
εργασίας και παραγωγής).
2. Μείωση της κατανάλωσης προπανίου και οξυγόνου στο τμήμα της συγκόλλησης, εξέταση της
χρήσης υδρογόνου από βορικό οξύ και μεθανόλη.
3. Μείωση της κατανάλωσης θεϊικού οξέος στο τμήμα της συγκόλησης με την χρήση οικολογικού
οξέος και προσδιορισμός των οικολογικών χαρακτηριστικών του. Καθορισμός της ποιότητας
και ποσότητας των υγρών αποβλήτων (ανάλυση).
4. Εξέταση της αντικατάστασης τριχλωροεθυλενίου και φρέοντος στην παραγωγή της καδένας
στα τμήματα πλεξίματος, κολλήσεων και μονώσεων της αλυσίδας.

5. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ EMAS

5.1 Γενικά
Το Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης (ΣΠΔ) των επιχειρήσεων, που είχε σαν σκοπό την
συνεχή βελτίωση των περιβαλλοντικών τους επιδόσεων, εφαρμόσθηκε σύμφωνα με το νέο
Κανονισμό EMAS, ακολουθώντας το Διεθνές Πρότυπο ISO 14001 και της Συστάσεις της
Επιτροπής [1],[3],[4]. Το ΣΠΔ περιέχει τα σημαντικότερα εργαλεία ελέγχου και παρακολούθησης
για την τήρηση των νομοθετικών κανονισμών, την εκπλήρωση της περιβαλλοντικής πολιτικής και
του περιβαλλοντικού προγράμματος και γενικά για την συνεχή βελτίωση.
Στο σύστημα καθορίσθηκαν η οργανωτική δομή, οι αρμοδιότητες, οι διεργασίες, οι διαδικασίες και
οι λειτουργίες για την εφαρμογή της περιβαλλοντικής πολιτικής. Η εφαρμογή του ΣΠΔ
διασφαλίσθηκε με την περιβαλλοντική οργάνωση και την κατανομή αρμοδιοτήτων και
υπευθυνοτήτων και την ενεργό συμμετοχή των εργαζομένων. Η ενδοεπιχειρησιακή λειτουργία με
τους περιβαλλοντικούς ελέγχους και τον τρόπο επικοινωνίας συμβάλλουν στην απρόσκοπτη
παρακολούθηση, τεκμηρίωση και βελτίωση του ΣΠΔ. Με την εφαρμογή του ΣΠΔ επιτεύχθηκε
επίσης και η βελτίωση της υγιεινής και ασφάλειας των εργαζομένων.

7
5.2 Πιστοποίηση του ΣΠΔ και επαλήθευση των περιβαλλοντικών δηλώσεων
Στις 8 και 14 Ιουνίου πραγματοποιήθηκε η επιθεώρηση του ΣΠΔ των επιχειρήσεων στη Θέρμη και
Ν. Ραιδεστό Θεσσαλονίκης και επικυρώθηκαν οι περιβαλλοντικές δηλώσεις των συγκεκριμένων
επιχειρήσεων από διαπιστευμένο επιθεωρητή περιβάλλοντος της Γερμανικής εταιρείας Gerling
CERT Umweltgutachter GmbH.

6. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Η δέσμευση των εταιρειών για την προστασία του περιβάλλοντος αποτελεί έκφραση της
επιχειρηματικής τους ευθύνης. Εκπληρώνουν τις απαιτήσεις των πελατών τους όσον αφορά την
παροχή ποιοτικών, φιλικών προς το περιβάλλον και οικονομικά προσιτών προϊόντων. Γι’ αυτό το
λόγο θέσπισαν περιβαλλοντικές πολιτικές με περιβαλλοντικές αρχές, οι οποίες εκφράζουν την
ευθύνη τους και αποτελούν τη βάση της περιβαλλοντικής τους διαχείρισης.
Το ΣΠΔ και η συνεχής βελτίωση της προστασίας περιβάλλοντος υποστηρίζει και διασφαλίζει την
μακρόχρονη βιωσιμότητα της ύπαρξης των εταιρειών και συγχρόνως δημιουργεί ανταγωνιστικά
πλεονεκτήματα, όπως:
 Μείωση των εξόδων, ιδιαίτερα στους τομείς ενέργειας και φυσικών πόρων (αποφυγή
απορριμμάτων, εξοικονόμηση ενέργειας, νερού, πρώτων υλών, κ.λ.π.)
 Αποφυγή / περιορισμό / πρόληψη ατυχημάτων / κινδύνων και άλλων περιβαλλοντικών ζημιών
 Ευαισθητοποίηση και ενσωμάτωση των εργαζομένων σε θέματα περιβάλλοντος και ανάληψη
ευθυνών και καθηκόντων εφαρμογής των περιβαλλοντικών μέτρων
 Η βελτίωση της οργάνωσης
 Δημιουργία μιας βάσης εμπιστοσύνης με τις αρχές / υπηρεσίες και την τοπική κοινότητα.
Πέρα από τα παραπάνω οικονομικά και εργασιακά πλεονεκτήματα, οι εταιρείες αποκτούν και μια
σειρά από άλλα πλεονεκτήματα έναντι επιχειρήσεων του ίδιου κλάδου, μέσω της εφαρμογής του
ΣΠΔ. Συγκεκριμένα, οι εταιρείες θα:
 μπορούν να συγχρονίζονται με την διαρκώς αυξανόμενη ευαισθητοποίηση του καταναλωτικού
κοινού σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος και να κερδίζουν, με αυτόν τον τρόπο, την
εμπιστοσύνη των εργαζομένων τους σε θέματα ασφάλειας κατά την εργασία και των πελατών
τους σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος.
 είναι από τις πρωτοπόρες επιχειρήσεις στον κλάδο της αργυροχρυσοχοΐας, που εφαρμόζουν ένα
πιστοποιημένο ΣΠΔ.
 μπορέσουν να επεκτείνουν, μέσω της κατάλληλης διαφήμισης, τις εμπορικές τους
δραστηριότητες με την προσέλκυση νέων πελατών, ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένων στην
προστασία του περιβάλλοντος, τόσο από το εσωτερικό, όσο και από το εξωτερικό.
 μπορούν να εναρμονιστούν εύκολα με την παρούσα και μελλοντική περιβαλλοντική νομοθεσία.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 761/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 19ης
Μαρτίου 2001, “για την εκούσια συμμετοχή οργανισμών σε κοινοτικό σύστημα
οικολογικής διαχείρισης και οικολογικού ελέγχου (EMAS)”, Επίσημη Εφημερίδα των
Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, L114 της 24.4.2001 σελ.1-29.
2. Επαληθευμένες Περιβαλλοντικές Δηλώσεις των επιχείρησεων αργυροχρυσοχοΐας “JMA
JEWELLERY” και “MEDESSIDI PLATINO”, 8-14 Ιουνίου 2001, Θεσσαλονίκη.
3. Σύσταση της Επιτροπής αριθ. 2001/680/ΕΚ της 7ης Σεπτεμβρίου 2001, “σχετικά με
κατευθύνσεις για την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 761/2001 (EMAS)”, Επίσημη
Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, L 247 της 19.9.2001, σελ. 1-23.
4. ISO 14001 “Environmental Management System - Specification with guidance for use”.