Professional Documents
Culture Documents
Zarghun Zeeri
Zarghun Zeeri
د کتاب ژ
پېندنه
درکونه
ایجنس پېښور
ي یونیورسټ بک
ي -۱
-۲پېښور پوهنتون ،پښتو څانګه
-۳شعېب سې مینګوره
1
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
تړون
ر
ډاکې دیدار یوسفزے
2
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
فهرست
3
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
4
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
5
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
د سباون زېرے
ئ
ځ کۀ تۀ د يو کال د پاره منصوبه بندي ژټ يو هوښيار واټ :ر چيب ر
ۍ د
کول غواړې نو فصل وکره -کۀ د لسو کالو د پاره منصوبه بندي کول
غواړې نو باغ ولګوه -او کۀ تل عمري منصوبه بندي دې غرض وي نو
انسانان جوړ کړه -
انسان جوړول او د هغوي الرښودنه خو يا نبيانو کړې ده يا وليانو او يا
شاعرانو -
نبيان خو د نب اخرالزمان نه پس نۀ راغل دي او نۀ به راش -خو د
هغوي پۀ ښودلو الرو تلونک وليان او شاعران لګيا دي پۀ هر دور او هره
ځد کښ ر کښ خپل کار جاري ساټ -د قامونو پۀ ذهب وده ر زمانه ر
شاعرۍ څومره برخه ده -د بل يو هې نشته -دا اوس پۀ شاعر منحرصه
کښ رپب او کۀ پۀ ځ هغه د خپل الهام ملغلرې د رسو زرو پۀ لړو ر ده ر
ئ
ډېران رټ نول -
ځ د خپل هې د پکارولو پۀ غرض او غايت پۀ منصب او سوچه شاعر ر
وټ ملغلرې د اولس د غاړې د هار مقصد ورش -نو د هغه د قام نه ر
ځليدونک او پړقېدونک غم وي -د اولس د تاج ښکال وي -خو دا برخه
د ډېرو کمو شاعرانو وي -
د وطن ماشومان د ځوانانو بوزغےل وي -بوزغےل پۀ وخت اوبۀ خور ،څره
او قلمول پکار وي -کۀ چرې د بوزغل خصمانه پۀ ښۀ ډول ونۀ ش -نو
پاټ
سبا له دغه بوزغےل د ودې او سمسورېدو د توان نۀ لرلو له کبله خوار ر
پاټ ش -سياڼه باغوان د بوټو نه ځان خېدار ش ،رټ قلمه او کم اصل ر
ځ څاربۀ او اصيل بوټ خلق پۀ مينه خوروي هم او ساټ -ځکه ر
وسېي ،
ړ ځ بوئ پۀ زلم توب راش ,ګلونه سنبالوي هم -او کله ر
6
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
ځائېي -پۀ موسم ښۀ اثر ږ کښ نۀ مونګرې وکړي -نو کرونےک بيا پۀ جامو ر
،ګلونه مېوه ،سيورے او لرګ نه عالوه ونه نورې فايدې هم لري -
ځ څۀ بيخ دغه مثال د يو ماشوم هم دے -د ذهن سازۍ پۀ خال تختو ر
وليکےل ش -دغه د هغوي د سبا توښه وي -
کښ څۀ زده نۀ کړے شول -نو غېه رځ ماشوم د نيا نيکۀ پۀ ر ږ پخوا به ر
ځ به کله بورړے هغه به ورته حجرې او کل کوڅو اوښودل -ماشوم ر
شۀ -د حجرې د وتو به شۀ -نو حجرې به لکه د ملغلرې وتراشۀ -اوس
لوئ ټوله ورځ ،شپه ،کور ،حجره اځ -واړۀ ئخو د يوې نه بله ورځ بده ر ئ
ئ ټ وي ته ناست وي -او ټ وي نه دوي ته خپله ژبه ،بېټک هر ځا ئ
ښاټ ،نۀ دين ،نۀ ثقافت ،نۀ پښتو او نۀ انسانيت او نۀ د کل د حجرو ئ
پاټ دے -
هغه ثقافب غورځنګ ر
مب مړې مب وي -کۀ چرې ر د نن ماشوم د سبا ځوانان او ځوانان د قام ر
او چيچړې ش -نو قام ډوب واخله او شاعر چرې خپل قام تود باد ته نۀ
پرېږدي -
ډاکې ديدار هم پۀ شعوري توګه " زرغون زيري " تخليق کړے دے -دا پۀ ړ
کښ
ظاهره معمول کتاب ښکاري -خو کۀ ژور پام اوش نو پۀ پښتو ژبه ر
د ماشومانو له پاره ليکےل ادب د نشت برابر دے -وخت پۀ وخت د
ول د تعمې او پۀ ماشومانو د تفري ح له پاره څۀ لږ ډېر ليکل شوي دي -ر
غې محسوسه توګه د نصاټ کتابونو د يو څو نطمونو کښ پۀ ر لوبو لوبو ر
نه عالوه سودهم ته شی دے -
ئ
البته د خالقداد اميد " ستوري" پۀ خپل ځائ ښۀ کتاب دے -خو د "
زرغون زيري " او " ستوري " تر مينځه د مقصديت ،معنويت او تفري ح
ډېر فرق دے -
داکې ديدار د خپل قام بچو ته د پښتو او اسالم قدرونه ،وطن دوسب، ړ
امن او څوکال وغېه پۀ اعال او ارفع رنګ کښ وړاندې کوي -انداز ټئ
ر ر ر
سطخ او نفسياتو ر دومره خوږ ،پوست ،روان او د ماشومانو د ذهب
7
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
يواځ خوند اخل ،علم به ترې هم زده مطابق دے -ځ دوي به ترې نۀ ئ
ر ر
کوي او ياد به ئ رټ هم ساټ -
رواټ او معنويت پۀ لحاظ د ماشومانو له پاره دومره ګټور
ۍ سادګ ،
ۍ د
ځ پۀ ادټ دنيا منظوم کتاب زما له نظره نۀ دے رتې شوے -زۀ هيله لرم ر
کښ به " زرغون زيري" ته ډېر تود هرکےل اووئيےل ش -او د دې د اهميت ر
لوسب د پاره هم پۀ کار
ر نصاټ او درش د ب کتا دا به مخه له افاديت او
ئ
ځ دا د دې کتاب د شان رسه ښاټ - راوست ش -ځکه ر
اباسي يوسفزے
اسالميه کالج پېښور
۱۵فروري ۲۰۰۱ء
8
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
زېري
ځ د غرونو پۀ داش يخه شپه وه -ر ر لکه د نور کله پۀ شان دا هم د ژم يو
ځ کله به د هوا څپو د دغه رسونو واورين څادرونه خواره شوي وو -او ر
کښ به رټ د ژوند ساه نوره همئ
څادرونو رسونه وهل نو پۀ ټول ماحول ر
کښ هر چا انغري تاوده کړي وو -او د لنډه تنګه کړه -د کل پۀ کورونو ر
اټ رسه پۀ بړستنه خپل نيا ۍ
ر اورونو تاو ته ډډې پۀ ډډې کېدل -ګل پاڼه د
کوټ پشونګړۍ يو خوا ته غل پرته وه - کښ لکه د ور ر ر
اټ ورته لکه د نور کله پۀ شان نن هم د اوده کېدو نه وړاندې قصه نيا ۍ
خپل نيا پۀ مخ د وخت کږو وږو کرښو او سپينو ر ځ به د پاټ ر کوله -ګل ر
اټ ستا ئ
وېښتو ته پۀ غور وکتل -نو پۀ ډېره معصومه ژبه به رټ اووې " -ۍ
دا وېښتۀ پۀ څۀ سپی شوي دي ؟ " -
پاټ به د هر سوال د جواب اټ به ورته خېه بدلوله را بدلوله خو ګل ر نيا ۍ
اټ د تورابان دېو قيصه کوله -د هر نوم له پاره ضدونه کول -نن ورته نيا ۍ
کښ د کردارونو شکلونه جوړول او ورانول - هغ پۀ خپل ذهن ر رسه به ر
ځ د يو غار نه تور ښامار را اووتۀ او ئ
اټ دا خېه اوکړه -ر ځ کله رټ نيا ۍ خو ر
هغ ئ
پښ رټ خله وازه کړه -نو ګل پاڼه د وېرې نه وبوږنېده -ر پۀ شهزاده ر
خپل خوا ته رانزدې کړه - ر اټ
کښ رس پټ کړۀ او نيا ۍ پۀ بړستنه ر
ځ پاڅېده -نو د څۀ کښ وېرېده -سبا له ر ګل پاڼه ټوله شپه پۀ خوب ر
تښتېدل ئ
وريخ هېه وه -دغه سحر د اسمان نه ساعت له پاره ترې خېه ر
ر ر
پلوش خورې کړې وې - ر خپل وې -نمر ر
ئ
واغوسب -بېګ رټ غاړې ته جام ناشب نه پس د سکول پاټ د
ر ر ر ګل ر
اټ پۀ دواړه مخه ښکل کړه -ګل پاڼه واچولۀ -اول مور ښکل کړه بيا نيا ۍ
ځ د پښتو کالس شورو شۀ نو استاد نظم صفا سوتره سکول ته الړه -ر
شورو کړۀ –
9
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
10
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
طب رسه رسه د ماشومانو د نفسياتو څخه تر کاف حده خې دے -ځکه نو
کښ ئ رټ د ماشومانو پۀ خله د ماشومانو خېې کړي دي - پۀ نظمونو ر
کښ د ماشومانو له پاره ليکل
ځ د سنجيده ادب پۀ مقابله ر حقه دا ده ر
کښ خو د ماشومانو له پاره هډو څۀ کار ډېر ګران کار دے -او بيا پۀ پښتو ر
شوے نۀ دے -د ماشومانو د نطمونو دا کتاب به پۀ عامه پښتنه ټولنه
ً ً
کښ
کښ خصوصا د ماشومانو پۀ ذهب وده ر کښ عموما او پۀ سکولونو ر ر
ئ
ډېر لوئ الس وکړي -راتلونےک وخت به کۀ يو خوا ديدار يوسفزے د نطم
او غزل رسه د هائيکو د نمائنده شاعر پۀ توګه يادوي نو بل خوا به د
ماشومانو له پاره دغه زيار او دغه کوشش بيخ انفرادي حېثيت ولري -
11
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
12
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
13
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
14
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
15
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
سحر او ماښامونه
د شپې ورځې رنګونه
غرمه ،مازيګرے او
دا مياشتې او کلونه
16
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
عظیم انسان
17
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
18
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
ښۀ اخالق
19
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
20
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
نعمتونه
21
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
22
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
23
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
24
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
مور او پالر
25
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
حجره او جمات
26
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
کسب ګر
مونږ ئې د زړۀ له تله قدر کوو
مونږه پۀ هر کسب ګر فخر کوو
27
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
اتالن
ياد ساتو اتالن خپل
ئې اباد ساتو کښې زړۀ
28
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
29
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
زما قلم
30
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
31
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
32
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
33
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
34
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
35
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
36
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
مونځ
37
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
38
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
39
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
رنګونه
40
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
41
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
42
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
43
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
وخت
44
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
قسمونه د ادراک
45
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
46
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
47
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
48
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
49
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
50
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
د سحر سېل
ځم چې د سحر پۀ سېل
هر څۀ ښائسته ښکاري
پرخه ئې پۀ مخ پرته
وي ښکلے کبل مسکے
خاندي هر يو ګل راته
وي غندل غندل مسکے
51
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
52
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
53
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
54
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
مارغان
مارغان دي ښۀ بې شماره
بې مثاله ئې ښائست
55
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
زرغون زیري
مونږ چې پۀ دې خاوره کښې
يو رازېږولي رب
بيا ئې د غندل پۀ شان
يو راټوکولي مونږ
مونږه به د هر دروغ
دلته مخ نيوے کوو
مونږه به د حق ،باطل
کوو دلته سپيناوے
56
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
57
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
ژمے
يخ موسم دے ژمي د
يخ موسم دے ژمي د
58
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
59
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
د دین ارکان
60
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
اختر
ښکلے اختر راغے بيا
ښکلے اختر راغے بيا
61
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
62
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
63
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
64
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
ازادي
65
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
66
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
67
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
68
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
لوظ
کلک د قول اظهار دے لوظ
پوخ مضبوط اقرار دے لوظ
هېر چې وي د چا نه لوظ
ژوند د هغو ژوند نۀ وي
هر چا ته وي سپک هغه
څوک چې ئې پابند نۀ وي
69
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
لوبې
لوبې صحت له ښې وي
لوبو له وخت پکار دے
70
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
71
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
ښاد دې وي تل دا وطن
72
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
73
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
موسمونه
74
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
75
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
76
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
77
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
مخلوقات
78
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
79
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
80
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
81
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
82
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
علم
83
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
زما فطرت
84
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
85
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
86
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
د ژوند قیصه
کۀ سل کاله پېړۍ ده
پۀ شمار يوه ګړۍ ده
87
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
88
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
89
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
90
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
91
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
خپلولي
92
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
څلور نائبان
93
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
94
ډاکټر دیدار یوسفزے زرغون زېري
دعا
95
د ﻟﯿﮑﻮال ﻧﻮر ﮐﺘﺎﺑﻮﻧﻪ