ΦΥΣΙΚΗ

Γ’ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΤΡΟΠΟΙ ΗΛΕΚΤΡΙΣΗΣ

Ηλέκτριση Ηλέκτριση Ηλέκτριση

με με με
τριβή επαφή επαγωγή
 1.Ηλέκτριση με τριβή

α) Τι χρησιμοποιούμε;

Δυο ηλεκτρικά ουδέτερους μονωτές, κατασκευασμένους από διαφορετικά υλικά.

π.χ.
γυαλί και μεταξωτό ύφασμα
ή
πλαστικό και μάλλινο ύφασμα

β) Τι συμβαίνει κατά την ηλέκτριση με τριβή;

Όταν τρίψουμε δύο ουδέτερα σώματα τότε εξωτερικά ηλεκτρόνια θα μετακινηθούν

από το ένα σώμα στο άλλο σώμα και θα παραμείνουν στις νέες τους θέσεις για
αρκετό διάστημα.
.
 Παράδειγμα 1: ΠΛΑΣΤΙΚΟ μπαλόνι με ΜΑΛΛΙΝΟ ύφασμα

Όταν τρίβουμε το πλαστικό μπαλόνι με το μάλλινο ύφασμα,

μετακινούνται ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΑ από το μάλλινο ύφασμα στο
πλαστικό μπαλόνι.

Πριν
(τα σώματα είναι ηλεκτρικά ουδέτερα)

Μάλλινο ύφασμα: Πλαστικό μπαλόνι:

Μετά

Αποβάλλει
ηλεκτρόνια

Έλλειμμα
ηλεκτρονίων

Υπερισχύει το
θετικό φορτίο
των πρωτονίων

Το μαλλί αποκτά
θετικό φορτίο
ΔΡΑΣΤΗΡΙΌΤΗΤΑ 1

Με την βοήθεια της Εικόνας που ακολουθεί και του παραδείγματος 1, να

απαντήσετε στις επόμενες ερωτήσεις.

Α) Τι θα συμβεί αν τρίψουμε μια γυάλινη ράβδο με μεταξωτό ύφασμα?

……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
Β) Σχεδίασε τα φορτία στην γυάλινη ράβδο και στο μεταξωτό ύφασμα, πριν και μετά
την ηλέκτριση με τριβή και συμπλήρωσε τα κενά στο διάγραμμα που ακολουθεί.

ΠΡΙΝ

ΜΕΤΑ

................... ...................
ηλεκτρόνια ηλεκτρόνια

.................... Πλεόνασμα
ηλεκτρονίων ηλεκτρονίων

Υπερισχύει το Υπερισχύει το
θετικό φορτίο .................. φορτίο
των πρωτονίων των ....................

Το μετάξι αποκτά
Το γυαλί αποκτά .....................
.............. φορτίο φορτίο
 2. Ηλέκτριση με επαφή

α) Τι χρησιμοποιούμε;

Ένα φορτισμένο σώμα και ένα ηλεκτρικά ουδέτερο σώμα

Π.χ μια αρνητικά φορτισμένη ράβδο και ένα ουδέτερο ηλεκτροσκόπιο.

α) Τι συμβαίνει κατά την ηλέκτριση με επαφή;

Κατά τη ηλέκτριση με επαφή φορτισμένο σώμα έρχεται σε επαφή με ένα άλλο

ηλεκτρικά ουδέτερο, τότε το ηλεκτρικά ουδέτερο σώμα αποκτά φορτίο ίδιου είδους
με το πρώτο και το αρχικό φορτίο κατανέμεται στα δύο σώματα.
Πιο συγκεκριμένα:

● Όταν θετικά φορτισμένο (που έχει έλλειμμα ηλεκτρονίων), ακουμπά ένα άλλο
ουδέτερο, τότε μερικά ηλεκτρόνια του ουδέτερου σώματος μεταφέρονται στο θετικά
φορτισμένο σώμα. Αποτέλεσμα είναι το αρχικά ουδέτερο σώμα να φορτίζεται και
αυτό θετικά.

● Όταν αρνητικά φορτισμένο (που έχει περίσσεια ηλεκτρονίων) ακουμπά ένα

ουδέτερο σώμα, τότε κάποια από τα πλεονάζοντα ηλεκτρόνια μεταφέρονται στο
ουδέτερο σώμα.
Αποτέλεσμα το αρχικά ουδέτερο σώμα να φορτίζεται και αυτό αρνητικά.
Παράδειγμα 2:
Αρνητικά φορτισμένη ράβδος φορτίζει με την μέθοδο της επαφής τα φύλλα ενός
ηλεκτροσκοπίου.

Πριν την επαφή

Ράβδος: αρνητικά φορτισμένη

Ηλεκτροσκόπιο: ηλεκτρικά ουδέτερο

Μετά την επαφή

Ράβδος: αρνητικά φορτισμένη

Ηλεκτροσκόπιο: αρνητικά φορτισμένο

Όταν η ράβδος ήρθε σε επαφή με το

ηλεκτροσκόπιο, ηλεκτρόνια
μεταφέρθηκαν από την ράβδο στο
ηλεκτροσκόπιο, με αποτέλεσμα:
-τα δύο σώματα να αποκτήσουν ίδιο
είδος φορτίου
- το συνολικό φορτίο παραμένει το ίδιο
Δραστηριότητα 2
Να σχεδιάσετε τα φορτία στις σφαίρες και να συμπληρώσετε τα κενά στις
προτάσεις.

Πριν την επαφή

Σφαίρα Α: αρνητικά φορτισμένη

Σφαίρα Β: ηλεκτρικά ουδέτερη

A B
Μετά την επαφή

Όταν οι δύο σφαίρες έρθουν σε ………………

τότε …………………… μετακινούνται από την
…………………. …………………… στην
………………… …….………….. .
Α Β
Οι δύο σφαίρες θα αποκτήσουν ……………
είδους φορτίο και …………………. φορτίο.

Σφαίρα Α: αρνητικά φορτισμένη

Σφαίρα Β: …………...... …………………