Δέσποινα Μπάτρη

ΕΝΟΤΗΤΑ 1- Γ΄Γυμνασίου Μετάφραση

Εἰ ἐν Ἰλίῳ Ἑλένη ἦν, Αν η Ελένη βρισκόταν στην Τροία,

ἀπέδοντο ἂν αὐτὴν τοῖς Ἕλλησιν οἱ Τρῶες, θα την έδιναν πίσω στους Έλληνες οι Τρώες

ἑκόντος γε ἢ ἄκοντος Ἀλεξάνδρου. με ή χωρίς τη θέληση βέβαια του

Αλεξάνδρου (δηλ του Πάρη).

Οὐ γὰρ δὴ οὕτω γε φρενοβλαβὴς ἦν ὁ Γιατί βέβαια δεν ήταν τόσο παράφρων ο

Πρίαμος Πρίαμος,

οὐδὲ οἱ ἄλλοι Τρῶες, ούτε οι άλλοι Τρώες,

ὥστε τοῖς σφετέροις σώμασι ώστε τη ζωή τη δική τους

καὶ τοῖς τέκνοις και των παιδιών τους

καὶ τῇ πόλει και την πόλη τους,

κινδυνεύειν ἐβούλοντο, να θέλουν να θέσουν σε κίνδυνο,

ὅπως Ἀλέξανδρος Ἑλένῃ συνοικῇ. για να ζει ο Αλέξανδρος μαζί με την Ελένη.

Εἰ δέ τοι καὶ ἐν τοῖς πρώτοις χρόνοις Κι αν βέβαια είχαν αυτή τη γνώμη τα πρώτα

ταῦτα ἐγίγνωσκον, χρόνια,

ἐπεὶ πολλοὶ μὲν τῶν ἄλλων Τρώων, όταν πολλοί από τους άλλους Τρώες,

μάλιστα δὲ οἱ αὑτοῦ υἱεῖς, και κυρίως οι γιοι του,

ὁπότε συμμίσγοιεν τοῖς Ἕλλησιν, κάθε φορά που συγκρούονταν με τους

1
 Δέσποινα Μπάτρη

Έλληνες,

ἀπώλλυντο, σκοτώνονταν (χάνονταν)

Πρίαμος, ο Πρίαμος,

εἰ καὶ αὐτὸς Ἑλένῃ συνῴκει, ακόμη κι αν συγκατοικούσε ο ίδιος με την

Ελένη,

ἀπέδωκεν ἂν αὐτὴν Μενελάῳ, θα την επέστρεφε στον Μενέλαο,

ἵνα αὐτὸς καὶ οἱ ὑπήκοοι αὐτοῦ για να απαλλαγούν ο ίδιος και οι υπήκοοί

ἀπαλλαγεῖεν του

τῶν παρόντων κακῶν. από τα παρόντα δεινά.

Ἀλλ’ οὐ γὰρ εἶχον Ἑλένην Αλλά, βέβαια, δεν είχαν την Ελένη,

ἀποδοῦναι ώστε να την επιστρέψουν,

οὐδὲ λέγουσιν αὐτοῖς τὴν ἀλήθειαν κι ούτε, παρόλο που αυτοί έλεγαν την

αλήθεια,

ἐπίστευον οἱ Ἕλληνες, τους πίστευαν οι Έλληνες,

ὡς μὲν ἐγὼ γνώμην ἀποφαίνομαι, όπως εγώ πιστεύω,

τοῦ δαιμονίου παρασκευάζοντος επειδή ο θεός μηχανευόταν,

ὅπως πανωλεθρίᾳ ἀπολόμενοι για να κάνουν με την ολοκληρωτική τους

καταστροφή

2
 Δέσποινα Μπάτρη

καταφανὲς τοῦτο τοῖς ἀνθρώποις ολοφάνερο στους ανθρώπους αυτό,

ποιήσωσι,

ὡς τῶν μεγάλων ἀδικημάτων ότι, δηλαδή, για τα μεγάλα αδικήματα

μεγάλαι εἰσὶ καὶ αἱ τιμωρίαι είναι και μεγάλες οι τιμωρίες

παρὰ τῶν θεῶν. από τους θεούς.

Ἡρόδοτος, Ἱστορίη 2.120 (διασκευή)

Λεξιλογικά
ἀπέδοντο, Δίδωμι(=δίνω)  δόση (ανταπόδοση, αναμετάδοση,
ἀπέδωκεν Δίδομαι απόδοση…)
 δώρο, αντίδωρο
 δωρεά
 φιλοδώρημα
 δωροδοκία
 δωροδοκώ
 δοτικός, μεταδοτικός
 δωρεάν
ἐβούλοντο Βούλομαι  Βούληση (=θέληση, επιθυμία)),
(=θέλω,  επιβουλή εναντίον της ζωής κάποιου,
επιθυμώ)  αβουλία (=η έλλειψη βούλησης,
αναποφασιστικότητα)
 άβουλος
 υστερόβουλος
 ανυστερόβουλος -η -ο (=κάποιος του οποίου
οι ενέργειες και η συμπεριφορά είναι
ειλικρινείς και διαφανείς και δεν
υποκρύπτουν ιδιοτελείς σκοπούς).
 Αυτόβουλος (=αυτός που έχει δική του
βούληση, αυτενεργός)
π.χ. Aυτόβουλη προσφορά / απόφαση /
ενέργεια.
 Αυτόβουλα & αυτοβούλως (=οικειοθελώς,
εκούσια)

3
 Δέσποινα Μπάτρη

π.χ. Προσφέρθηκε να μας βοηθήσει

αυτοβούλως.
ἀπώλλυντο Απόλλυμι και  Όλεθρος,
πανωλεθρίᾳ απολύω (=χάνω,  Πανωλεθρία (=ολοκληρωτική καταστροφή)
ἀπολόμενοι, σκοτώνω  Πανώλη (=επιδημική ασθένεια, πανούκλα)
καταστρεύω)  Ολέθριος, π.χ. ολέθριο σφάλμα
Απόλλυμαι  Εξολοθρεύω, εξολοθρευτής, εξολόθρευση
(=χάνομαι,
καταστρέφομαι)
συνοικῇ, οἰκέ-ω < οἰκῶ  Οίκος, οικία,
συνῴκει (=κατοικώ)  Οικοσκευή
 Οικισμός, οικιστικός χαρακτήρας περιοχής
 Οικοδομή
 Οικογένεια
 Οικολογία, οικολόγος
 Οικόσιτα ζώα
 Οικότροφος, οικοτροφείο
 Οικουμένη, οικουμενικός
 Κατοικώ, συγκατοικώ, κατοίκηση, κατοικία
 Μετοικώ, μετοίκηση

ἀποφαίνομαι φαίνομαι  Φανερός, αφανής

, καταφανὲς  Επιφανής πολίτης
 Φάση, απόφαση, κατάφαση
 Καταφατικός, αποφατικός (αρνητικός), π.χ.
καταφατική απάντηση, αποφατικές
προτάσεις
 Φάσμα, φάντασμα
 Φαινόμενο, φαινομενικός
 Υποφαινόμενος (=ονομασία που
χρησιμοποιεί κάποιος για να αναφερθεί στον
εαυτό του)
ἐγίγνωσκον Γιγνώσκω  Γνώση, διάγνωση, ανάγνωση
(=γνωρίζω,  Άγνοια, αγνωσία
μαθαίνω)  Γνώμη, συγγνώμη
 Γνωμάτευση ειδικού, π.χ. ιατρική γνωμάτευση
 Γνωστός, άγνωστος
 Αγνώμονας (=αυτός που δεν αναγνωρίζει τις
ευεργεσίες, αχάριστος), αγνωμοσύνη
 Ευγνώμονας, ευγνωμοσύνη
 Γνωμικό (=σύντομη φράση που εκφράζει μια
πρακτική αλήθεια)
 Γνώστης, αναγνώστης
 Γνώριμος, άγνωστος
 Αγνώριστος
 Αμφίγνωμος (αυτός που ταλαντεύεται ανάμεσα

4
 Δέσποινα Μπάτρη

σε δύο γνώμες)

Ασκήσεις
1. Διαβάστε το πρώτο παράλληλο κείμενο της «Ελένης» του Γιώργου Σεφέρη (σχολ.
βιβλίο σελ. 100) και βρείτε τα κοινά στοιχεία που το συνδέουν με το κείμενο του
Ηροδότου της Ενότητας 1.

2. Χωρίστε το κείμενο της Ενότητας 1 σε προτάσεις και χαρακτηρίστε τις (κύριες,

δευτερεύουσες, είδος δευτερευουσών)

3. Βρείτε τις μετοχές του κειμένου και χαρακτηρίστε τις (για την κλίση των μετοχών
βλέπε σχολ. γραμ. σελ 114).

5
 Δέσποινα Μπάτρη

4. Να συμπληρωθεί ο πίνακας.

Ενικός αριθμός

ον ο φρενοβλαβὴς

γεν τοῦ δαιμονίου

δοτ τῇ πόλει

αιτ

κλ

Πληθυντικός αριθμός

ον ο φρενοβλαβὴς αἱ τιμωρίαι

γεν τοῦ δαιμονίου

δοτ τῇ πόλει τοῖς τοῖς

Ἕλλησιν τέκνοις
αιτ

κλ

5. Να συμπληρωθεί ο πίνακας

ΕΝΕΣΤ κινδυνεύειν

ΠΑΡΑΤ ἐπίστευον

ΜΕΛ

ΑΟΡ

ΠΑΡΑΚ

ΥΠΕΡ