Zbiór Zadań Z Matematyki Dla Kandydatów Na Wyższe Uczelnie 1973

BOGUStAW GDOWSKI, EDMUND PLUClKlSKI
z b i6 r A za d a
Z M A T E W IA T Y K I
dla kandydafdw
na w yisze uczelnie
W y d a n fe trze cie u zu p etn io n e
W Y D A W N IC TW A N A U K O W O -T E C H N IC Z N E
W A R S Z A W A 1973
Opiniodawca
prof, dr T a d e u s z T r a jd o s
Redaktor naukowy WNT
mgr M a l g o r z a t a R a jw a c k a -J a c h y m ek
Redaktor techniczny F r a n c is z e k B o n d a r u k
Oktadke projektowala D a n u t a C esarska
51(076)
Ksiqzka jest zbiorem zadan dostosowanych poziomem i zakresem mate-

rialu do nowych programow szkol srednich. Oprocz zadan dotyczqcych
tradycyjnych dzialow m atem atyki wyktadanej w szkole zawiera zadania
z logiki matematycznej, algebry zbiordw, rachunku prawdopodobienstwa,
rachunku roiniczkowego i caikowego, geometrii analitycznej. W zbiorze
czytelnik znajdzie zardwno latwe zadania rachunkowe, ja k i zadania
trudne, a wsrdd nich wiele na dowodzenie. Do wiqkszosci zadan podano
dokladne rozwiqzania. Na koncu ksiqzki w ,,dodatku” podane tematy
maturalne i egzaminow wstgpnych w latach 1971— 1973 pozwolq czytelni-
kowi zorientowac siq w stawianych wymaganiach na tych egzaminach-
Zbior zadan jest przeznaczony dla kandydatow na wyzsze uczelnie.
K siqika zalecona do uczniowskich i nauczycielskich bibliotek technikdw
i liceow zawodowych.
Wydanie 1 WNT — naklad 50 000 egz.

Wydanie II WNT — naklad 60 000 egz.
WSZELKTE PRAWA ZASTRZEÔNE

Printed in Poland
WNT, 1973 r. Warszawa. Wydanie 3. Naklad 80.000+110 Ark. wyd. 33,6. Ark.
druk. 34,00 Format A5. Papier offset, mat. kl. V. 70 g. Podpisano do druku
w pazdzierniku 1973 r. Druk offs, ukoficzono w listopadzie 1973 r.
Symbol 78943/MF. Cena zl 40.—
Przedmowa .................................................................................................................. 5
Rozdziat I. Elementy logiki i algebry z b io ro w ........................................................... 7

§ 1. Elementy lo g ik i................................................................................................... 7
§ 2. Algebra z b i o r o w ............................................................................................... 8
Rozdziat II. Indukcja matematyczna. Elementy kombinatoryki. Dwumian Newtona 11

§1. Indukcja m a tem aty c zn a.................................................................................. 11
§2. Elementy kom binatoryki.................................................................................. 12
§3. Dwumian N e w to n a ......................................................................................... 13
Rozdziat III. Przeksztatcanie wyrazen wymiernych i niewymiernych........................ 16

§1. Przeksztatcanie wyrazenwymiernych ........................................................... 16
§ 2. Przeksztatcanie wyrazenniew ym iernych....................................................... 17
§ 3. Rownania i nierownoscipierwiastkowe ........................... 19
Rozdziat IV. Funkcje elem entarne............................................................................... 22
§ 1. Funkcja liniowa .............................................................................................. 22
§ 2. Funkcja k w a d r a to w a ...................................................................................... 26
§ 3. Funkcje wymierne .......................................................................................... 32
§ 4. Funkcja w y k ta d n ic z a ......................................................................... 36
§ 5. Funkcja logarytmiczna ........................................................................... 38
§ 6. Funkcje trygonom etryczne.............................................................................. 42
Rozdziat V. Ciqgi liczbow e........................................................................................... 48
§ 1. Ciqg arytmetyczny ........................................................................................... 48
§ 2. Cuig. g eo m etry cz n y ........................................................................................... 49
§ 3. Ci$g geometryczny n ieskonczony................................................................... 51
§ 4. Ciagi arytmetyczny i g eo m etry cz n y ............................................................... 52
§ 5. Wtasnosci ci^gow. Granice ciagow ............................................................... 53
Rozdziat VI. Rachunek wektorowy ........................................................................... 56
§ 1. Wektory bez uktadu w spotrz^dnych............................................................... 56
§ 2. Wektory w uktadzie w spotrz§dnych............................................................... 61
Rozdziat VII. Geomc-tria analityczna........................................................................... 65
§ 1. Odlegtosc punktbw na p taszczyznie............................................................... 65
§ 2. Dzielenie odcinka w danym stosunku. Pole tr o jk ^ ta .................................... 66
§ 3. Przeksztatcenia geometryczne na ptaszczyznie............................................... 68
§ 4. P r o s ta ................................................................................................................... 69
§ 5. O k n * g ................................................................................................................... 74
§ 6. E lip s a ................................................................................................................... 77
§ 7. H ip e r b o la ........................................................................................................... 78
§ 8. P arab o la............................................................................................................... 80
§ 9. Zbiory punktow o danej wtasnosci ............................................................... 82
§ 10. Krzywe stopnia d r u g ie g o ............................................................................... 83
Jednoczesnie pragniemy podzi^kowac Prof, dr T. Trajdosowi za inicja-
tyw§ napisania tej ksi^zki i za cennc uwagi, z ktorych korzystalismy
w trakcie jej opracowania.
Gwiazdk^ oznaczono zadania trudniejsze, dwicma gwiazdkami bardzo
trudne.
Autorzy
\
ROZDZ1AL 1
ELEMENTY LOGIKI I ALGEBRY ZBIOROW
§ 1. Elementy logiki
1. Czy prawdziwe s^. zdania:

a) Jezeli w rdwnolegloboku jeden z kqtdw jest prosty, to rownoleglobok
jest kwadratem.
b) Jezeli suma kqtdw iv trdjkqcie jest rdwna 2n, to w czworokqcie suma
kqtdw jest rdwna n.
2. Czy prawdziwe zdania:
a) Suma kqtdw w trdjkqcie jest rdwna rz lub trdjkqt ma dwa kqty proste.
b) Dlugosc okrqgu jest mniejsza od dlugosci srednicy lub dlugosc okrqgu
jest wiqksza od dlugosci promienia.
c) W trdjkqcie rownobocznym wszystkie kqty sq rowne lub suma kqtdw
w trdjkqcie jest rdwna n.
d) Rdwnanie x 2-\-\ = 0 ma pierwiastek ujemny lub rdwnanie x 2-j-l = 0
ma pierwiastek wiqkszy od y .
3. Napisac zaprzeczenie zdania
\ f sin* = 2
JC
4. Zapisac slownie zdania:
a) A lg*2 = 2 Ig*
xeR
b) V sina =
a ^
c) / \ 2X > 0
xeR
. d) a A ^2+j2> i
xeRyeR
e) / \ lgn2 = 21g«
neN
/
Ktore z tych zdan sq prawdziwe?
5. Zdanie
1
A ct§* tgx
jest falszywe. Jaki warunelc nalezy nalozyc na x, aby zdanie to uczynic
prawdziwym?
6. Znalezc takq liczbQ M, aby zdanie
A* i rvn ~> /\ ^n-\-1 '' +|

neN It) n> M
byio prawdziwe.
7. Czy praw'dziwe sq zdania:
a) A a > b > 0 => lgxa > lg.x+
0< X 1
b) \ / sin 2a — 2 sin a
c) \ / ] / x = - A
8. Zapisae definicjQ gran icy ciagu uzywajqc symboli kwantyfikatorow.
9. Napisac zdanie bQdq.ce zaprzeczeniem zdania: Jurek jest dobrym
matematykiem i Zbyszek jest dobrym matematykiem.
10. Zapisae w formie altematywy zdania:
a) Bqdg studiowal matematykq lub fizykq.
b) W czasie wakaeji pojadq nad morze lub w gory.
11. Napisac zdania bQdqce zaprzeczeniami zdan:
a) Kazdy uezen odrabia zadane lekeje.
b) Istnieje czlowiek uzdolniony do nauk scis/ych.
12. Zapisae zdania z zad. 11 uzywajqc symboli kwantyfikatorow.
§ 2. Algebra zbiorow
13. Niech A oznaeza zbior liczb nieparzystych, B — zbior liczb postaci

6/1+1, gdzie n e N , tzn. A — {1,3 ,5 ,...}, B = {1,7,13,...}. Znalezc
A u B oraz A n B.
14. Dane sq dwa zbiory: A — zbior liczb nieparzystych, B — zbior
liczb postaci An, gdzie n e N, tzn. A = {1, 3, 5, ...}, B — {A, 8, 16, ...}.
Znalezc zbior A n B.
15. Dane sq dwa zbiory: A — zbior liczb postaci 6n, gdzie n e N, oraz
B — zbior liczb parzystych, tzn. A = {6, 12,18,...}, B = {2, 4, 6, ...}.
Jaka relacja zachodzi miQdzy tyrni zbiorami?
16. Dane sq zbiory: A — zbior liczb postaci 4 « + l, gdzie n e N , oraz
B — zbior liczb parzystych, tzn. A — {1, 5, 9, ...}, B — {2, 4, 6, Czy
zbiory te sq rozlqczne?
17. Niech A oznacza zbior wszystkich samochodow wyprodukowanych
w Polsce, B — zbior samochodow zarejestrowanych w Warszawie. Czy
zbiory A oraz B sq rozlqczne?
18. Dane sq. zbiory:
A = {1, 2, 4, 8, 16, 32}, B = (4, 8, 12, 16}, C = (1, 5, 8, 9, 13, 17}.
Korzystajqc z symboli A, B, C, u , n uzupelnic prawe strony rownosci
{1,2,'4, 8, 12, 16, 32} = ...
{4, 8, 16} = ...
{1,2, 4, 5, 8, 9, 13, 16, 17, 32} = ...
{1,4, 5, 8, 9, 12, 13, 16, 17} = ...
{8} = ...
19. Zbior A sklada si? z liczb postaci 4k + 3 gdzie k e N, tzn. A =
= {7, 11, 15, ...}. Zbior B sklada si? z liczb postaci 4 k—l, gdzie k e N,
tzn. B — {3,7, 11, ...}. Znalezc zbior B —A.
*20. Podac przyklad zbiorow A i B spelniajqcych jednoczesnie relacje
A cz B i B a A
21. Niech A oznacza zbior zlozony ze wszystkich Polakow, zas B zbidr
osob mieszkajqcych w Polsce. Z jakich elementow skladajq si? zbiory:
A u B, A n B, A - B l .
22. Jaki warunek musz^ spelniac zbiory B i C, aby prawdziwa byta
rownosc A \j B \j C — A.
23. Podac relacj? mi?dzy zbiorami A, B i C, przy ktorej prawdziwa jest
rownosc
An Bn C —A
24. Niech A b?dzie zbiorem liczb naturalnych podzielnych przez 6,
B — zbiorem liczb naturalnych podzielnych przez 2, C — zbiorem liczb
naturalnych podzielnych przez 5, czyli
A = {6,12,18,...}, B = { 2 ,4 ,6 ,...} , C - {5,10,15,...}
Znalezc zbiory: A u B, A u C, B u C, A n B, A n C, B n C, A —C,
A —B, B - A, A u B u C, A n B n C.
25. Dane s N —A — 0 , B a A, A n B — 0 ,
sq. prawdziwe?
26. Przy jakich warunkach prawdziwe sq. rownosci:
a) A u B — A n B
b) ( A u B ) ~ B = A
c) A n A' = A
27. Niech U b$dzie zbiorem wszystkich punktow plaszczyzny, A zbiorem
punktow kola x 2jt-y2 < 4, zas B zbiorem punktow prostok^ta okre'donego
nierownosciami 0 < x < 3, 0 < .y < 3.
Zaznaczyc na rysunku zbiory
A u B, A n B, U -A , A\ B' *
28. Niech A b^dzie zbiorem punktow (x, y), dla ktorych x 2+ y 2 < 1,
B — zbiorem punktdw (x,y), dla ktorych x 2+ y 2 < 4, C — zbiorem
punktow (x, y), dla ktorych (x — l)2+ y 2 < 1. Znalezc zbiory: A u B,
A u C , A u B u C, A n C, A —B, A n B n C.
29. Przyjmuj^c, ze rozwazan^ przestrzeni^ jest plaszczyzna, sprawdzic,
ze dla zbiorow z zad. 28 spehiione srj. rownosci ( p r a w a d e M o r
gana)
(A u B)' — A 'n B'
(A n B)' = A ' u B '
R O Z D Z I A J L II
INDUKCJA MATEMATYCZNA. ELEMENTY KOMBINATORYKI

DWUMIAN NEWTONA
§ 1. Indukcja matematyczna
Udowodnic metod^ indukcji rownosci:
30. 1 + 2 + 3 + ... + n = ” ("2+ 1 )
31. 1 + 3 + ... + (2«—1) = n2

32 _ I _ + _ 1 _ + + ___ i ___ =
1 • 2 ’ 2 -3 ^ T n (n + 1) n+ 1
33. Udowodnic metod^ indukcji, £e
1 1 1 1
+ > y n, dla n > 1
|/ l j/2 |/ 3 j/w
34. Udowodnic metodq. indukcji, ze
l 3+ 2 3+ ... + « 3 = (1 + 2 + ... + n)2
35. Udowodnic, 2e liczba postaci
w3—n, gdzie neN
jest podzielna przez 6.
36. Udowodnic, ±q liczba postaci
10"—4, gdzie ne N
37. Udowodnic ie liczba postaci
«3+2«, gdzie tie N
34n+2+ l , gdzie neN
*39. Udowodnic, ze liczba postaci 4«2-|~15«—1, gdzie n e TV jest po
dzielna przez 9.
*40. Udowodnic metodq. indukcji wzor na sum? n wyrazow ci^gu geo-
metryczncgo.
*41. Udowodnic metodit indukcji wzor na sum? n wyrazow ciqgu aryt-
metyczncgo.
*42. Wykazac, ze jesli « > 0 i Z> > 0, n e l V t o
(a+b)n < 2n{an+bn)
*43. Udowodnic metod^ indukcji, ze wielomian
nxn+l—( « + l) x " + l, gdzie neN
jest podzielny przez trojmian x 2—2x-\-l,
§ 2. Elementy kombinatoryki
44. Na ile roznych sposobow mozna posadzic 5 osob na pi?ciu ponurne-

rowanych miejscach?
45. W grze liczbowej losuje si? 5 liczb z 40. lie jest mozliwych roinych
zestawow pi?cioliczbowych?
46. Ile roznych czterocyfrowych liczb naturalnych mozna zestawic
z cyfr 1, 2, 3, 4, jesli kazda z cyfr moze wchodzic w sklad liczby tylko raz?
47. W tumieju szachowym uczestniczylo 10 szachistow i kazdy gral
jedmj. parti? z kaidym. Ile partii szachowych rozegrano w tym tumieju?
48. W tumieju szachowym, w ktorym ka2dy szachista gral z kazdym
jedn^ parti?, rozegrano ogolem 66 partii. IIu szachistow uczestniczylo
w tumieju?
49. Ile roinych monogramow mozna utworzyc z 20 roznych liter?
50. Ile roznych monogramow mozna napisac poslugujcic si? 20 roZnymi
literami, jesli litery w monogramie mogj| si? powtarzac?
51. lie liczb czterocyfrowych mniejszych od 2000 mozna utworzyc
z cyfr 1, 2, 3, 4?
52. W miescie przebudowano central? tclefoniczn^ z pi?ciocyfrowymi
numerami wprowadzaj^c numery szesciocyfrowe. O ile maksymalnie
zwi?kszy si? liczba abonentow?
53. Abonent zapomnial dwoch ostatnich cyfr numem telefonu. Jaka
jest maksymalna liczba prob, ktonj. b?dzie musial wykonac, aby trafic
na wlasciwy numer?
54. Litery alfabetu Morse’a utworzone z ci^gow kresek i kropek.
Ile liter mo2na utworzyc korzystaj^c z co najwy£ej czterech symboli?
55. Grupa studentow sklada si? z 4 kobiet i 12 m?zczyzn. Ile roznych
par malzeriskich mogloby powstac z tego zespolu przy zalo2eniu, i t nie
ma rozwodow?
56. Ile istnieje roznych liczb czterocyfrowych w ukladzie dwojkowym?
§ 3. Dwumian Newtona
57. Znalezc pi^ty wyraz rozwini?cia dwumianu
58. Znalezc trzynasty wyraz rozwini?cia dwumianu
wiedz^c, i t — 105.
59. Znalezd srodkowy wyraz rozwini?cia dwumianu
60. Znalezc pi^ty wyraz rozwini?cia dwumianu
jeSli stosunek wspdlczynnika wyrazu trzeciego do wspolczynnika wyrazu

drugiego jest r6wny — .
61. Znalezc wyraz rozwini?cia dwumianu
w ktdrym nie wyst?puje x.

62. Znalezc wyraz rozwini^cia dwumianu
i/-° + , / b y
\ v }/ b V \/a !
w kt6rym a i b wyst^pujq. w tej samej pot^dze.
63. Znalezc n, dla ktorego wspolczynniki przy szostym i dziesi<|tym
wyrazie rozwini^cia dwumianu
(1+*)"
rowne.
*64. Do jakiej pot$gi n nalezy podniesc dwumian (a+ x), by wspolczyn-
nik przy x 8 by! rowny
*65. He wyrazow wymiemych zawiera rozwini^cie dwumianu
(V 2 + V 3 r
66. Znalezc wyrazy rozwini^cia dwumianu
m + V ir
ktore sg. liczbami naturalnyini.
67. Znalezc wyrazy rozwini^cia dwumianu
( |/ 3 + y 2 ) s
ktore sg. liczbami naturalnymi.
68. Wykazac, z;e
2)-(A)
(
69. Dla jakich liczb n, k e N spelniona jest rownosc
70. Udowodnic rownosd
71. Wykazac, ze
(T) - 2(S) + 3(”) - (^) = 0
*73. Udowodnid, ze
(”) + 2 ( " ) + 3 ( ”) + . . . + n P = «-2-
74. Wykladniki pot?g dwoch dwumianow liczbami naturalnymi

i rozni^ si? o 5. Znalezc te wykladniki wiedz^c, ic suma wspolczynnikdw
w rozwini?ciach obu dwumianow jest rowna 264.
ROZDZIAL HI
PRZEKSZTALCANIE WYRAZEN WYMIERNYCH

I NIEWYMIERNYCH
§ 1. Przeksztalcanie wyrazen wymiernych
Rozlozyc na czynniki wyrazenia:

75. x y + y z + x + z
76. ax2—bx2+ b x —ax-\-a—b
77. a5- a 3+ a 2- \
78. bc(b+c)+ca(c—a)—ab(a+b)
79. (a—b)(p—a)(p—b)+bp(p—b)—ap(p—a)
80. y*(a—x ) —x 3(a—y )+ a 3(x —y)
81. a3+ b3+ c3—2abc
82. x (y 2—z 2)+ y(z2—x 2)+ z(x 2—y 2)
83. (b—c)3+ (c—a)3+ (a —b)3
84. Wykazac, ie jezeli
a ' b ' c a+ b+ c
to co najmniej dwie sposrod liczb a, b, c liczbami przeciwnymi.
85. Wykazac, 2e jezeli a+ b+ c = 0, to
a3+ b 3+ c3 = 3abc
86. Wykazac, ze jezeli a2+Z>2+c>2 = ab+ac+bc, to a = b = c.
Uproscic wyrazenia:
x 2-\—
X
87.
1 2 1
88. +j
(x+ y )2 (x+ y )3 x
a2-\-ac-\-c2 a2b—bc2 a—c
c be
ab
90. I a-\-b ~ T T + ——ra 2lab
a—b
± ^ + i
' J a2+ b 2
v2
91. +
( x - y ) ( x —z) + ( y - z ) ( y —x) ( z - x )( z -.y )
92.
- d - I M M M I -l)
Sr(c -b )+
be ' '
-^ca~ (a—c)+ -r- (b—d)
93. Uproscic wyrazenie
l + (a + x )-‘ r l - ( a 2+ * 2) l v
r-(« + * ^ r L J ,je a —1
x ~ —a 1 a-\-b \
— , jezeli *
a 1—b(ax) 1 ’ J (#+&) 1 a 2+ b 2 )
*95. Wykazac, ze je±eli a3-}-pa-\-q — 0, b3-\-pb-\rq = 0 i c3-\-pc-\-q — 0,
gdzie a ^ b, c i b ^ c, to a-\-b-\-c — 0.
*96. Wykazac, ze jezeli
a-\-b c+ d ac—bd
m, — m2 m2 to
a—b ’ z c—d ’ * adArbc
m i_+m2+ m 3 — m lm2mi
*97. Obliczyc x4+ / + z 4 jezeli x + y + z = 0 i x 2+ y 2+ z2 = a.
§ 2. Przeksztalcanie wyrazen niewymiernych
Uproscic wyrazenia:
\/T + a 1— a
0 < a < 1.
j / l + t f —| / 1—a j / l —a 2—1+tf a2 1
[(g+ 6)~I + (a - f r ) " 2'] + [(a+ b)~1- ( a - b ) ~ 2]

99.
[(a+b)~ 2 + (a -b )~ 2] - [(a+ b)~2- ( a - b ) ~ 2J
m ( i ^ - ^ - ^ ) ( i / y + '’
2 Zbi6r zadafi z matematyki... 17

l-a :
102. |/; - 2 ! ^ + 1. : . ^ ± + 1
\ a —2 \ a-\-\ \ a — 1
4]/m 4—4}/m 2 + 2m
0< m< 1
a+ 1 a \ ]/3 —a ]/ 3
104. (3 > 1
|/7a j/a }/<2+1 / ^+ 1
105. h / « ( l - « ) + _ __ L __j_ 0< a< 1

1-j- a ^ &
106. Ktora z liczb jest wi^ksza: a = 2 \/5+]//21 czy b = 9?
Obliczyc wartosc wyrazen:
107. -ZL^ y +3 dla |/ 3 —J/2
-2
(x2+ a 2) 2+ (x 2—a2) 2
108.
(x2+ a 2) 2- ( x 2- a 2) ~ 2
d l a x = a | m 2+”2' 2 a > 0, n > /A > 0

2mn
109. [a 2 b(ab~2)~* («~i)_^]3 dla a = b= ~

2 j/2
x +1 x —1 z
110. dla x
H -j/* x '- x |/3
1U- d,a *“ T (]/ t +] / t )' fl >°’ 4>0

Usun^c niewymiernosc z mianownika w wyrazeniach:
1 1
112. 113.
l-|-j/2+]?3r 2 + |/ 5 - f 2 |/ 2 + / l 0
1 1
2 + J /2 + J /4 ^ a-\-Va2—b2
116. Wykazac, ze jednym z pierwiastkdw rownania
x 3-\-3px-\-2q = 0
jest ____________ ____________
x0 = V - q + V q 2+ p 3 + >/ - ? - v V + / > 3
117. Wyznaczyc liczby a, b e W takie, aby
V J + V u = V a + \/b
118. Wyznaczyc liczby a, b e W takie, aby
|/ 6 —4 /2 = \^ct—\/b
119. Obliczyc wartosc liczbow^ wyrazenia
‘2 x + |/ l —2 x + x 2
dla x — 3. Zadanie to rozwii|zano dwoma sposobami:
1) 2 x + l / l —2x+x* = 2 x + y ( l —x j2 = 2 x + l —x = 1+ x
St^d dla x = 3 wartoSd tego wyrazenia wynosi 4.
2) Dla x = 3 mamy 2 • 3 + | / 1—2 • 3 + 9 = 6 + j/4 = 8
Ktore rozwi^zanie jest niepoprawne i dlaczego?
120. Wykazac prawdziwoSc rownosci
(1—ax)]/l-\-bx
(l-\-ax)]/\ — bx
dla x = , J >- i 0 < a < b < 2a.
§ 3. Rownania i nierownosci pierwiastkowe

Rozwi^zac rownania:
x + ] / x 2 —1 x —j/x 2—1
121 34
x —j / x2—1 x + ) / x 2—1
122. ] /4 x + 2 + ]/4 x —2 = 4
123. 2 { / ^ - 5 { / x = 3
1 }/x2—1
124. = 12
|/ x 2—1 j /x —1
125. j/x + 1+ x 2—2x—1 - 0
*126. ]/x--1-3-4 ] / x ^ \ + V x + S - 6 V x ^ l = 1
127. l/>’- 2 + ] / 2 > ^ 7 + V > f 2 + 3 V 2 y ~ f = 7 j/2

*128. )/x 2- 5 x + 6 - f /9 x - 1 0 - 2 x 2
Rozwic|zac rownania, w ktorych a jest parametrem:

129. j /x —4a+16 == 2 j/x —2 a + 4 —]/x
130. }/tf+x + j /a —x = x, a>0
131. j / a + x —j /a —x — }/x
132. x + j/x 2-—x — a
133. - 1 — + 1- = -
| / jc—1 2« 5
Rozwiqzac uklady rownan:
x - y = Z - (\/ x 2y - } / x y 2)
134. 135. V fV i- i
V*~Vy = 9
18
5 j/V f y 27 |/ x 2+ y 2+ j/2 x y — 8 j/2
136. 1/ x + y 137.
j/x 2—.y2—5 ]/x —y — 4 V 'x + ]/y = 4
\ / x + y + \ / x —y = 4 ]/a
138.
]/^ 2+ / - | / x 2- y 2 = (]/41—3)
Rozwi^zac nierownosci
139. ] / l + x 2 > x + 1 140. |/(x + 4 )(x —3) < 6 - x
141. j / 2 + x - x 2 > x —4 142. j / x ^ 2 + x > 4
143. j/x + 2 > |/2 x —8 144. ( x - 1 ) j/x + 4 < 2 - 4 x
x 2-f-2 /—
145. - .— > 2 146. x + 4 a > 5 y ax, a jest parametrem
y x2-f-1
*147. Wykazac, ze jezeli a ^ 0 i b > 0, to
*148. Wykazac, ze je±cli a > 0 i b > 0, to
/— 2
ya b > ----- y ~
~a+ T
*149. Wykazac, ze dla dowolnych liczb dodatnich a, b, c zachodzi
nierdwnosc
(«+6)(Z)+c)(c+a) > 8abc
FUNKCJE ELEMENTARNE
§ 1. Funkcja liniowa
Rozwi^zac rownania:
150. 20y—(1 0 -3 26y-51 2(1—3y)
156 52 13
151. 6(t2+ t + 1) = (/+ l)3 _ (^ _ i)3
1 3 4
152.
(3—2y)2 9—4y2 (3+ 2j>y
1
153.
x2+ 2 x + l x + 2 x 2+ x 3 2x-\-2x:
1 4 -x
154. 2-,
x —3 x —3
155. (x + a )2 = (x-f-6)2, a i b liczby dane
156. (a-fx —b)(a—b—x) = (a2—x)(b2-\-x)—a2b2
2x—3b 4a—3x 3ax-\-l2ab-\-5b2
157.
3a+b 3a—b (3a—b)(3a+b)
m —x x —n 2mn
158.
m —n m+n m‘
x+3 \x - 4 \ 1 x -f 5
159.
4 9 2 36
160. 2|x| —|x-f-l| = 2
*161. 2|x+ 6| —|x| + |x—6| = 18
Sporz^dzic wykresy funkcji:
162. y = |x + l | *163. y = 2 |x |- |x + l |- 2
*164. y = l ( | x + l | + |x - l |) *165. y — ||x-{-11—2|

RozwUjzac uklady rownan:
ax+by = c2
[ 2x+3\y\ = 13
167. a+ x b+ y
' | 3x—y = 3 6 a
a, b, c liczby dane
| 4 x+ ky — 9
169.
16S’ \2A:x +1Bj = - 2 7
—
a + b~ =a A2- + Z1>2
k liczba dana a i b liczby dane
ab
a-\-b a+ b
( 3 * _ 4 j; = 12
170. ab
a~b a —b 171‘ l9x+a.y — Z>
, x-hy = 2a3
a i b liczby dane a i b liczby dane
x-b2y-j-(a-j-3)z — 8
172. 2x+3;>+(a+4)z = 12
3x+(6a+5)}>+7z = 20 a dana liczba
x+ y+ z = 6
173. ax-f 4j>4-z = 5
6x+ (a+2)j>+2z = 13 a dana liczba
x 2+ x 3+ ... +x„ = ai
^ 1+ + x 3+ ••• ~b Xn — a 2
*174. ' X)-{-X2 4" + ••• +*n — a3
* l+ * 2 + ~\~x n - V — <
a 1} a2, ..., a„ liczby dane
X\ X2 X3 ... x n ■2a
—X i+ 3x2—x3— ... —x„ = 4a
*175. —Xi—x2+ 7 x 3— ... —x„ — 8a
—x 1—x 2—x 3— ... + (2 n—l)x„ = 2"a

a dana liczba
176. Dany jest uklad rownan
| 2x+3j = 4
\ 4x+m y — 2m
DIa jakich wartosci parametru m liczby x i y spelniaj^ce uklad rownari
sq. dodatnie?
Rozwii|zac nierownosci:
177. | x - l | < 5 178. \x+2\ > 3
*179. |*+ 1 \ - \ x \ > 0 *180. x - \ 5 x - 2 \ < 0
*181. \ x - 2 \ - \ x - l \ > \ x + l \ - 5
182. (m+ l)x + 4 < (3—2m) x — l, m liczba dana
ax x —1 2x-\-3
183. ---- —------- -— < — -— , a liczba dana
a—2 3 4
W prostok^tnym ukladzie wspolrz^dnych XO Y na plaszczyznie wyzna-
czyc punkty, ktorych wspolrz^dne spelniaj^ uklady nierownosci:
187. Zmieszano 3,5 litra roztworu 20-procentowego kwasu solnego

z 3 litrami 40-procentowego kwasu solnego. Obliczyc procentowe st^zenie
otrzymanej mieszaniny.
188. Mamy 5 kg kwasu siarkowego o stpzeniu 15%. lie kg kwasu siar-
kowego o st§2eniu 10% nalezy dolac, aby otrzymac kwas o st$2eniu 13%?
189. W jednym naczyniu bylo a litrow/>-procentowego kwasu siarkowego,
w drugim zas b litrow #-procentowego kwasu siarkowego. Z obu naczyn
odlano rowne obj^tosci roztworow a nast^pnie roztwor odlany z drugicgo
naczynia wlano do pierwszego, a odlany z pierwszego wlano do drugiego.
Okazalo si§, ze po wymieszaniu st§2enia roztworow w obu naczyniach byiy
jednakowe. Jakq. ilosc roztworu odlano z naczyn?
190. W dwu naczyniach znajdujc si§ roztwor kwasu siarkowego. W pierw-
szym naczyniu roztwor jest 5-procentowy a w drugim 40-procentowy.
Po ile litrow roztworu nalezy wzi^c z kazdego naczynia, aby po zmieszaniu
pobranych roztworow otrzymac 140 1 30-procentowego roztworu?
191. W sali ustawiono krzesla i trzyosobowe lawki. Ogolna liczba tych
sprz^tow jest rdwna 268. Do sali weszlo 480 osob. Po zaj^ciu miejsc sie-
dz^cych stosunek liczby osob stoj^cych do liczby osob siedzqcych okazal
si$ wi^kszy od ale mniejszy od Ile lawek i ile krzesel bylo w sali?
192. Od dwoch kawalkow stopow o roznych procentowo zawartoscjach
miedzi, wai^cych odpowiednio m kg i n kg, odci^to kawalki o jednakowej
wadze. Kawalek oddity od pierwszego stopu stopiono z resztg. drugiego
stopu, a kawalek oddity od drugiego stopu stopiono z resztq pierwszego
stopu. Zawartosc procentowa miedzi w obu otrzymanych stopach okazaia
si? jednakowa. fie wazyl kazdy z odci?tych kawalkow?
193. W jakim stosunku nalezy zmieszac dwa roztwory cukru o st?zeniach
7% i 18%, aby otrzymac roztwor 13-procentowy?
194. Statek plynie Odr^- z Wroclavvia do Szczecina 3 dni, a ze Szczecina
do Wroclawia 6 dni. Jaki jest czas przeplywu wody Odry z Wroclawia
do Szczecina?
195. Z dwoch stacji wyjezdzajq. jednoczesnie naprzeciw siebie dwa po-
ciqgi. Pierwszy jedzie z pr?dkosciq. 15 km/godz wi?ksz^ niz drugi. Poci^gi
te spotkaly si? po 40 minutach jazdy. Gdyby drugi poci^g wyjechal o 9
minut wczesniej od pierwszego, to poci^gi spotykalyby si? w polowie drogi.
Obliczyc odlegtosc mi?dzy stacjami.
196. 36 g cynku wazy w wodzie 31 g, 23 g olowiu wazy w wodzie 21 g,
zas stop cynku z olowiem o wadze 292 g wa£y w wodzie 261 g. lie gramow
cynku i ile gramow olowiu zawiera ten stop?
197. Dane dwa stopy cynku i olowiu, przy czym stosunek wagowy
cynku do olowiu w pierwszym stopie wynosi m : n, zas w drugim stopie
p : q. lie nalezy wzi^c kilogramow pierwszego stopu, aby po stopieniu
z 5 kilogramami drugiego stopu otrzymac stop, w ktdrym stosunek wagowy
cynku do olowiu wynosi a : b l '
198. Stopiono razem dwa stopy cyny i olowiu. Otrzymano 45,5 kg stopu
zawieraj^cego 65 cyny. Ile wzi?to pierwszego, a ile drugiego stopu,
jezeli w pierwszym stosunek wagowy cyny do olowiu wynosil 3 : 2, zas
w drugim 2 : 1 ?
199. Poci^g mial przebyc drog? w czasie 21 godzin. W polowie drogi
poci^g zatrzymano na ~ godziny. Aby przybyc punktualnie do celu, po-
ci^g musial zwi?kszyc pr?dko§c o 2 km/godz. Jak wielk^ byla planowana
pr?dkosc poci<4gu i dlugosc calej trasy, je±eli przyjmiemy, z:e pr?dkosc po-
ci^gu byla stala na poszczegolnych odcinkach?
200. Z jednego punktu wyruszajci w tym samym kierunku trzy ciala
z pr?dkosciami odpowiednio rownymi a, b, c km/godz., gdzie 0 <
< a < b < c. Drugie cialo rozpoczyna ruch o 2 godziny pozniej niz
pierwsze. Po jakim czasie od chwili rozpocz?cia ruchu przez drugie cialo
powinno wyruszyc trzecie cialo, aby dogonic pierwsze cialo rownoczesnie
z drugim?
201. Suma cyfr liczby dwucyfrowej wynosi 11. Jezeli przestawimy w niej
cyfry, to otrzymamy liczb? o 27 wi?ksztp Znalezc t? liczb?.
202. Suma cyfr liczby trzycyfrowej wynosi 15. Jezeli zamienimy miejsca-
mi cyfr? setek i cyfr? jednostek, to otrzymamy liczb? o 396 wi?kszcp Zna
lezc t? liczb?, jezeli wiadomo, 2e cyfra srodkowa jest srednif* arytmetyczn^
cyfr skrajnych.
*203. Dwie grupy turystow wyruszaj^ jednoczesnie z miejscowosci A do
miejscowosci B oddalonych o 5 km. Pierwsza grupa idzie poczqtkowo pieszo
z pr?dko§ci4 v km/godz. Druga grupa jedzie pocz^tkowo autobusem z pr?d-
kosci^ u km/godz, po przejechaniu pewnego odcinka drogi kontynuuje
dalej podroz; pieszo z pr?dkoscig. v km/godz, a autobus zawraca i jedzie
w kierunku miejscowosci A do spotkania z pierwsz^ grupsg a nast?pnie
wiezie j^. w kierunku miejscowosci B. Obie grupy przybywajg. do B jedno
czesnie. Obliczyc czas, w jakim kafcda z tych grup przebyla drog? z A do B.
§ 2. Funkcja kwadratowa
Rozwi^zac rownania:
2x+l x 1 X-j-3 4-J-x
204.
x-{-3 x 2—9 3—x 3+x
18^+7 30 13
205. ,3 _ 1
y y 2—1 y 2+ y + 1
206. (a2 62)x 2- 2 a x + l = 0, a ,b liczby dane
x 2a 8a?
207. a liczba dana
x —a x+a x 2—a \ ’
1 1
208. — + — a, b liczby dane
x a + b x+ a+ b *
209. |x2—5| = 1 *210. |x2~ 9 | + |x2- -4|
Sporzgdzic wykresy funkcji:

211. y = x 2—2|x|—3 212. y = |x2—11 _________
213. ^ = |x2- x - 2 | + l 214. y = x2+ x + / ( x 2-i-l)2- 4 x 2
215. W prostokqtnym ukladzie wspolrz?dnych XO Y na plaszczyznie
znalezc punkty, ktdrych wsp61rz?dne spelniaj^ uklad nierownosci
j y —x 2—1 > 0
\ x + y -2 ^0
216. Wykazac, ze dla liczb dodatnich a i b zachodzi nierownosc
b a T +1
217. Wykazac, ze dla liczb dodatnich a, b, c, zachodzi nierownosc
(a + * + c )(i + ~ + \ ) > 9
218. Wykazac, ze dla dowolnych liczb a, b, c zachodzi nierownosc

a2+ b2-\-c2 > ab+ac-fbc
219. Wykazac, Ze dla dowolnej liczby a zachodzi nierdwnosc
a2 ^ 1
1+a4 ^ 2
220. Dla jakich wartosci parametru k rownanie
3x2+kx-{-3 — 0
ma dwa rozne pierwiastki?
221. Dla jakich liczb a e C pierwiastki rownania
(a— \)x 2— {a2-\-\)x-\-a2-\-a — 0
s3. liczbarai calkowitymi?
222. Znalezc trojmian kwadratowy wiedz^c, Ze suma jego pierwiastkow
jest rowna 8, suma odwrotnoSci jego pierwiastkdw jest rowna y i dla
^ = 0 przyjmuje on wartosc 24.
223. Dana jest funkcja kwadratowa f(x ) — ax2-\-bx-\~c. Wykazac, ze
jeieli / ( l ) 0, /(2) = 1 oraz /(3) - 4, to fin ) = ( « - 1)2.
224. Liczby x x i x 2 S3 pierwiastkami rdwnania x 2+ p x + q — 0. Napisac
rownanie kwadratowe, ktorego pierwiastkami S3 liczby x x + x 2, x xx 2.
225. Napisac rownanie kwadratowe, ktorego pierwiastkami S3 liczby
\ i —3 , wiedz^c, ze x x i x 2 S3 pierwiastkami rownania x 2+ 2 x —5 = 0.
*1 X2
**226. Wykazac, ze jezeli mi^dzy wspolczynnikami rdwnan x 2+ px+
-fq = 0 i x 2-{-mx-\-n = 0 zachodzi zwi^zek mp — 2{n-\-q), to przynajmniej
jedno z tych rownan ma rozwi^zanie.
227. Dla jakich wartosci parametru m rownanie
2x2- { m —\)x~\-m-\-l — 0
ma pierwiastki spelniaj^ce warunek |x2— f = 1?
228. Dla jakich wartosci parametru a nierownosc
{a2— \) x 2-\-2{a— \)x-\-2 > 0
jest spelniona dla kazdego x?

229. Dla jakich wartosci parametru k nierownosc
x 2-\~2x~\-2k ^ „
V +x+2-k 2
230. Dla jakich wartosci parametru a nierownosc
-3 < — < 2
^ X2- X + l

231. Wyznaczyc wartosci parametru m, dla ktorych uklad rownan
( x —y = (l+ x y )m
[2+ x+ y+ xy = 0
ma rozwi^zania.
Rozwi^zac uklady rownan:

x —b + l | = 1 | \xy\ = 24
232. 233.
x 2+j> = 10 \ x + y = 10
x3+.y3 __ 186—2x^(x+^)
234.
.x + y = 6
235. Dla jakich wartosci parametru a istnieje dokladnie jedna para liczb
x, y spelniaj^cych warunki
X2-\-y2-\-2x < 1
x —y + a = 0
Wyznaczyc te liczby.
(m + l)x 2—4 m x + m + l = 0
ma dwa ro£ne pierwiastki dodatnie?
237. Dla jakich wartosci a suma kwadratow pierwiastkow rownania
x 2-\-ax+4 = 0 jest dwa razy wi^ksza od sumy tych pierwiastkow?
mx ^ r a + 1
= x+l
m —1 x
czynily zadosc nierdwnosci
— + — < 2m 4-1
239. Wyznaczyc liczby k tak, aby jeden z pierwiastkow rownania

(k2- 5 k Jr3 )x 2-\-(3k—\)x-\-2 = 0
byl dwa razy wi^kszy od drugiego.
*240. Dla jakich wartosci parametru k rownanie
x 2- 2 x - ( k 2+ \) = 0
ma dwa pierwiastki , x 2 takie, ie
Xi 1—
j— 11) i l^j—,x2| <C 6
*241. Znalezc liczby p i q takie, aby trojmian x 2jrpx-\-q dla wartosci
x spelniaj^cych warunek 1 < # < 5 i tylko dla tych wartosci, byl mniejszy
od jc.
242. Dla jakiej wartosci k suma kwadratow pierwiastkow rownania
x 2jr ( k —3)xJr k —5 = 0
jest najmniejsza?
243. Dla jakich wartosci parametru m rownania
2x2—(3m +2)x+12 = 0 4x2—(9m—2)x+36 = 0
maj$ jednakowe rozwi^zania?
**244. lie istnieje rownan postaci
x 2—p x —q — 0
ktorych wspdlczynniki p , q e N i pierwiastki dodatnie mniejsze od 10?
**245. lie istnieje rownan postaci
x 2—p x —q = 0
ktorych wspolczynniki p, q e N i dodatnie pierwiastki sq mniejsze od danej
liczby r e N1
*246. Dla jakich wartosci k oba pierwiastki rownania
x 2Jr(2k-\-6)xJr4 k Jr \2 = 0
H wi^ksze od —1?
x + V x2z I - + 1 = 2m x~4
x —]/x 2— \ x + y x 2—i
ma dwa roine pierwiastki?
248. Dla jakich wartosci parametru m pierwiastki rownania
x 2—2mx-\-m2— 1 = 0
s^. zawarte mi^dzy —2 i 4?

*249. Dla jakich m i p parabole okreSlone rownaniami
y = x2+ (m + 2 )x+ m y = ( - m - 2 ) x 2+ m x+ m + p
przecinaj^ os OX w tych samych dwoch punktach? Wyznaczyc odlegiosc
wierzcholkow tych parabol.
**250. Wykazac, £e jeêli wspolczynniki rownania kwadratowego
axz+ b x+ c — 0
hezbami calkowitymi nieparzystymi, to rownanie to nie ma pierwiastkow
wymiemych.
**251. Wykazad, ze jezeli rownanie
x 2+ p x+ q — 0
ma pierwiastki, to rownanie
x > + (a -^p x + {a -X }q = 0
rdwniei ma pierwiastki.
252. Dla jakich p i q pierwiastkami rownania
x 2-\-px-\-q ~ 0
sti liezby p i ql
**253. Dane jest rownanie kwadratowe
x 2-\-px+q = 0
oraz uklad POQ wspolrz^dnych prostok^tnych na plaszczyznie.
Wyznaczyc zbior punktow plaszczyzny POQ, dla ktorych dane rownanie
a) ma pierwiastki rowne
b) „ „ rozne
c) nie ma pierwiastkow
d) ma jeden pierwiastek dwa razy wi?kszy od drugiego.
254. Dane jest rownanie
x 2+ p x+ q = 0
Na plaszczyznie POQ wyznaczyc zbior punktow, dla ktorych x t — x 2
l X i , X 2 > 1.
255. Znalezc zaleznosc mi?dzy parametrami p i q, aby pierwiastki row
nania
x 2-\-px-\-q — 0
byly sinusem i cosinusem tego samego kgta?
256. Znalezc maksimum funkcji
________ 2______
~ )/2 x 2~ 4 ^ + 3
257. Liczb? dodatnig a rozlozyc na dwa skiadniki, takie aby ich iloczyn
byl najwi?kszy.
258. Dany jest drut o dlugosci /. Jak nalezy go zgigc, aby otrzymac
prostokgt ograniczajgcy mozliwie najwi?ksze pole?
259. W okrgg o promieniu R wpisac prostokgt o najwi?kszym polu.
260. Przez jeden kran woda wplywa do zbiornika, zas przez drugi wy-
plywa ze zbiornika. Gdy otworzymy oba krany pusty zbiomik zostanie
napelniony wodg w ciggu 12 godzin. W ciggu ilu godzin pierwszy kran
napelnia pusty zbiomik, a drugi oproznia pelny zbiomik, jezeli wiadomo,
ze czas napelniania zbiornika jest o godzin? krotszy od czasu jego opr62-
niania?
261. Dwa samochody wyruszyly jednoczesnie naprzeciw siebie z miast
odleglych o 210 km i jadg ze stalymi pr?dkosciami. W chwili mijania jeden
9
z nick ma jeszcze 2 godziny jazdy, zas drugi y godziny jazdy do miasta,
z ktorego jedzie samochod mijany. Obliczyc pr?dko£c kazdego sa-
mochodu.
*262. Z dwdch miejscowosci A i B wyszli jednoczesnie dwaj turysci
idgcy ze stalymi pr?dkosciami. Pierwszy przeszedl drog? z A do B i wrocil
zaraz do A. Drugi poszedl z B do A i wrocil zaraz do B. Turysci min?li
si? pierwszy raz w odleglosci a km od A, drugi raz w odlegloSci b km od
B. Jaka jest odleglo£<5 od A do i??
263. Po zelektryfikowaniu linii kolejowej pr?dkosc srednia pociggu
osobowego wzrasta o 10 km/godz, zas czas jazdy na trasie 200 km zmniejsza
si? o 1 godzin?. W ciggu ilu godzin przejedzie pocigg osobowy tras? 200 km
po zelektryfikowaniu linii?
264 Brygada slusarzy wykonuje pewnij prac? w czasie o 15 godzm
krdtszym niz brygada ticzniow. JeZeli prace tg rozpocznie brygada uczmow
i przepracuje 18 godzm, a potem zastitpi« w pracy brygada slusarzy w citigu
6 godziu, to b?dzie wykonane 60% praoy. lie godzin potrzebuje brygada
Slusarzy na wykonanie calej pracy? . . . .
*265. Dwaj kolarze wyjezdzajq. jednoczesnie z miasta A i jad$ do miasta
B pierwszy ma srednift prgdkosc o 5 km/godz, wi?kszi} niz drugi i przybywa
do celu o 5 godzin wczesniej. Gdyby obaj kolarze zwiekszyU swoje sredme
predkosci, pierwszy o 4 km/godz, a drugi o 3 km/godz, to pierwszy przy-
bylby do celu o 4 godziny 10 minut wczesniej niz drugi. Obliczyc srednm
predkoSb pierwszego kolarza i dlugosc drogi z A i S. (
266. Przednie kolo wozu wykonuje na drodze 14 km o 3000 obrotow
wiecej n it tylne. JeZeli obwody obu k6t powigkszymy opolm etra, to na tej
samej drodze przednie kolo wykona o 2100 obrotow wigcej niz tylne. Jakie
sq. obwody obu kol?
§ 3. Funkcje wymierne
R o z w i^ z a c ro w n a n ia :
267. x4-M x3—18x2- 1 2 x + 9 — 0
2t t j , + ( W ' « = °
/
x 3—y* = 19(x—
271.
x 3+y* = 7 (x+y)
I x 2+3xy — 54
272.
\xy+4.y2 = 1 1 5
x-\-y+ z — 9 *(*+}>) = 3
*274. 1 1 , 1----
-----|------ 1 = 1i 275. *(*+*) = 1
x y z , x(yA-z) = 2
. x y + x z + yz = 27
x+y +z =
*276. —+ —+ =
x y z
X
a2 — y 2
(x—a)2+ y 2
ma trzy rozwiqzania?
**278. Wykazac, i t jezeli x, y , z spehiiaj^ rdwnania
x + y + z = xyz, yz oraz x ^ 0
to x 2 > 3.
Rozwi^zac nierownosci:
J_ 2 3
279. x < 280. -----r < —
x x —1 x
14 10 1 2
281. < 282.
x2—5x+ 6 " 2—x x4-2 x —1
283. |x3—11 < x 2+ x + l
*284. Wykazac, i t dla kaidego x prawdziwa jest nierownoSc
x2 1
4 + 9 x 4 ^ 12
*285. Wykazac, ze jeieli 2b > a > 0, to dla ka£dego x jest prawdziwa
nier6wno§6
1 _ x+a - 1
2b+a x 2+ a x + b 2 ^ 2b—a
286. Wykazac, i t dla ka£dego x jest prawdziwa nierownoSc
x12—x 9+ x 4—x + l > 0
**287. Wykazac, ze jezeli a+b = 1, to
dla dowolnych liczb a i b.

*288. Wykazac, i t je±eli m > 0, to
171+— y ^ 3
mz
Rozwi^zac graficznie uklady nierownosci:
x 2+ y 2 < 4 x2+ y 2 ^ 4
289. 290.
y+x2< 0 x 2+ y 2 ^ 1
Rozlofcyc na czynniki wielomiany:
3 Zbi6r zadari z inatem atyki... 33

2Q1 x3 4-5x2+ 3 x _9 292. x4+ 4
293. Dla jakiej wartosci parametru m przy dzieleniu wielomianu 3x3+
+ m x 2 - A x + 2 przez x - 2 otrzymamy reszt? rowna 6?
294. W y z n a c z y c a i b tak, aby wielomian
S x 3+ 6 x 2+ a x Jr b
-2- l .
^ p t ^ d z i e l e n T u wielomianu/„(*) stopnia n > 2 przez x - l otrzyma
my r e ^ l ^ przy dzieleniu/„(x) przez ( x - 2 ) reszt? 1. lie wynosr reszta
m-7v dzieleniu tego wielomianu przez {x l)(x 2).
**296. Dla jakiej wartoSci m wielomian x 2+ y 3+ z 3+ m xyz jest podzielny
przez -x-by+z?
297. Wykazac, 2e dla n e N wielomian
( x - 2 ) 2n+ ( x - l ) " - l
jest podzielny przez (x—1)(*—2).

*298. Wykazac, ie prawdziwa jest rownosc
l/2 0 + M l /^ + l/ 20-14V ,2 = 4
299. Wyznaczyc sum? wsp6!czynnik6w wielomianu

(x3—x + l) 50+ (2 x z—2 x + l) 30
*300. Dane s% dwie funkcje

f i x ) = x4+ A x 3+ £ x * - $ x + 4 , g(x) = X2+ C x + D
Wyznaczyc wsp61czynniki A , B , C , D takie, aby f(x ) = [gW l2 dla

kafcdego x.
**301. Wykazac, 2e je£eli rownania
x ^+ a x + b = 0 i x 3+ c x + d = 0
maj^ wspolny pierwiastek, to

(ad—bc)(a—c)2 = ( W ) 3
*302. Dana jest funkcja

/(* ) = ax3+bx2+ c x + d a ,b ,c ,d e C
Wykazad. Ze jezeli/(0) i /( l) sa liczbami nieparzystymi, to rowname /(* ) - 0
nie ma pierwiastkow calkowitych.
303. Wyznaczyd wartoSci m, dla ktdrych rdwnanie
(m—2)x4’—2(mJr 3 )x 2-\-(m—l) = 0
ma cztery pierwiastki ro£ne od 0.
304. Wiedz^c, ze 2 i 3 sg. pierwiastkami rdwnania
2x3+ m x 2— 13x+« ~ 0
obliczyc m i n oraz wyznaczyc trzeci pierwiastek rdwnania.
*305. Dla jakich wartosci a i b liczba l + j / 3 jest pierwiastkiem rdwnania
3x3-\-ax2-\-bx-\-\2 — 0
*306. Wykazac, ze nie istnieje liczba a, dla ktorej wielomian
jest podzielny przez (x—a)2.

*307. Dla jakich p i q rownanie x 3+ p x + q — 0 ma trzy pierwiastki
Xi, x 2, x3 takie, ze x x = x 2 — x 3+ 6 ?
**308. Wykazac, ze jezeli rownanie
x34-px2+ q x + r — 0
ma trzy pierwiastki x t , x 2, x3, to p 2 ^ 3q.
*309. Liczby x x, x2, x3 sq. pierwiastkami rdwnania
x3—6x2+ l l x —6 = 0
Napisac rdwnanie stopnia trzeciego, ktorego pierwiastkami s^ liczby
x xx 2, x2x3, x xx 3.
*310. Wyznaczyc wspolczynniki rownania x 3—ax2-\-bx—c — 0 tak,
aby pierwiastkami tego rownania byly liczby a, b, c.
Sporz^dzic wykresy funkcji:
1 x+2
311. y = 312. y -
x+1 x —3
1 X
313. y — 314. y =
\x-l\ x —1
315. y =
1
316. y = J*L
X2 X
\x ± l\-\x -l\ |x 11
317. y 318. y =
X x2—1
2 x ( l + x 2)
x* -l
319. y 320# 7 2\x\
\X2 ~ \ \
321. Wykazac, 2e funkcja y = x + ± m o t e przyjmowac jedynie wartosci
< _ 2 lub y > 2. Wyznaczyc ekstreraa i sporz^dzic wykres tej funkcji.
£22. Iloczyn pewnych trzech liczb pierwszych rowna si? ich pi?ciokrot-
nei sumie. Co to za liczby? ,
323 Suma cyfr liczby trzycyfrowej wynosi 11, zas suma kwadratow
tvch cyfr wynosi 45. Jeieli od szukanej liczby odejmiemy 198, to otrzymarny
liczb? zbudowamt z tych samych cyfr ale przestawionych Znalezc t? liczb?.
324. Mianownik ulamka b?ditcego ilorazem dwoch liczb calkowitych
jest mniejszy o 1 od kwadratu licznika tego ulamka. Jezeli do licznika
i mianownika ulamka dodamy 2, to wartosd ulamka b?dzie wi?ksza od T>
jezeli zaS od licznika i mianownika odejmiemy 3, to wartosc ulamka b?dzie
mniejsza od ^ . Znalezb ten ulamek.
§ 4. Funkcja wykiadnicza
Wyznaczyc dziedziny funkcji:
325. y = 2y
n ]/x + l 326. y j / r '- T
1
327. y 1—21-1
Sporz<idzi6 w y k r e s y fu n k c ji:
329. y — —3x-1+ 2
328. 7 = - 2 X+1
330. y = 2 * + ( i | 331. - 2*+!*1
*333. y = 2|xl
— (if *335. y = 11—2*1
334. y = 2x- 2^ + \
Rozwi^zac rownania:
337. 49*—6 • 7*+5 = 0
336. 5*-~53-* = 20
338. 4 ^ + 1 6 = 1 0 - 2 ^ 339. 0,125- 42* '3 1

V*
341. 1,5
*340. 23* ' 7X~2 — 4X+1 3|/.x—1
2 -3
X -- X+-
*344. 8*+18x- 2 - 27* = 0 *345. 22x- 3 * 2 + 2 2*-1 = 3*‘ 2
346>. 1 6 l/(0 ,225)'5 4 " ==^/2*-1 *347. 4 - 3 x—9 - 2 * = 5- 3 2 - 2 :
*348. 0 / 2 ^ 7 ! ) * + ( / 2 + V l ) * = 4 349. **2- 5*+6 - 1

1
*350. }/x* = **351.
— -2-1*1 2 ( | x + l | + |.x - l i )
*352. Rozwi^zac rownanie

o ^ s 0’5^ - 1)- 0’75 = v/0 ^ r r
podac warunek istnienia pierwiastkow oraz obliczyc pierwiastki dla
m — —5.
353. Przy jakich wartosciach m dwa ro£ne pierwiastki rownania
q ^x2—m.r+0, 5m—1,5 __ ( | / 8)m_1
s4 dodatnie?
Rozwi^zac uklady rownan:
• gx-2. 4y+l _ 16
1* i'/x + y = 2[/3
354. 355. |
l (x+y)2’- x = 3 [ 22(x-1) • 8y = 1
| 642*+642j' = 12 [ 82*+1 = 32 • 24)’~1
356. 357. |(5.5*-? = ] /252y+1
| 64*+y = 4 / 2
j 3y-4x = 18 [ y*2+7*+12 = 1
358. *359.
14v. 9* = 48 l x+J = 6
(yXl+X+2 _ J f Xx+y =
*360. 361.
1 = 3 l = 1
*363. Wykazac, 2e dla dowolnego x oraz a > 0 zachodzi nierownosc
____ l _ 0 366. 0,5X_1 >
32
367. 368.
2*—1 > 1—2■)X-1
1 *-- t1"
X+-S- *+' 1
369. 3 "‘ 2+ 3" 2 > 4 2_ 2 2x_1
1 —x
J Wx6—2x^+1
*370. | y < *371. x * * < (j/5)*S”*+1
**372. (jx^ + x + I)* < 1 *373. |x|x x <1

374. Dla jakich x wyrazenie 2x^2-* Przyjmuj e wartosci z przedziatu
§ 5. Funkcja logarytmiczna
375. Wykazad, ze jesli a , p , g > 0 i p , q * l , t o zackodzi rownosc

lg««
lgPa
” lgaP
Obliczyc:
376. lg3l/3 27 *377. lg3 5 lg25 27
lg2j/2 15 *379. (|/9 ) 51853

378. 2
380. lg9t g y 381. 2,gj5—5lg32

3/—
1/ 2 + 3-lg 16
382. ] / 10 2 *383. lga6- j / | , jezeli lgaba = 4
384. Uproscid wyraienie

x = lg23 lg34 lg45 ... lgiS16
385. Wykazad, ie jezeli m , n > 0, m ¥= 1, to
1
lgi- n lg««
*386. Uporz^dkowac wedlug wielkoSci liczby: lg3 6, lg4 8, lg3 5 me

poslugujcjc si? tablicami logarytmow.
387. Ktora z liczb jest wi^ksza: lg2 a czy lg3 «?
**388. Wykazad, 2e jesli
_2 _ 1
x = 10'-fs‘ v = 101” 18*
z = lO1- 1^
**389. Znalezc liczb?, ktora daje si? jednoznacznie przedstawic jako
iloczyn dwoch liczb dodatnich takich, ze roznica ich logarytmow o pod-
stawie 2 jest rowna ilorazowi tych logarytmow.
*390. Znalezc liczb?, ktorej logarytm przy podstawie 10 jest wi?kszy
o 1 od logarytmu liczby przy podstawie 100.
391. y = lg2 J l - l g i ( ^ 2~ 5 ^ + 6 )j
392. y = ] / J g i “ T T f *393- y = V l&x@-x)

394. Dla jakich wartosci x okreSlone jest wyrazenie
]/lg0(i(2x—l)+ lgo.i(5—3x)
S p o rz ^ d z ic w y k r e s y fu n k c ji:
395. 7 = - l g 2x + l 396. y = lg3( x - l )
397. y = \gL(2—x) 398. y = lg3| * - l |
399. , = |lfa*| *400. , = - { g j

*401. y = lgx2 *402. y = lg2 lg2 x
|l8i *1
*403. y = 2‘ * *
404. Czym rofcni si? wykres funkcji y — lg3 x 2 pd wykresu funkcji y =
= 21g3x?
**405. Rozwi^zad graficznie nierownosc
lg* lg, x > 0
Rozwicjzac graficznie uklady nierownoSci:
y > lg2 x
y > lg 2 x
406. | 407. y < 4*
y <2
x < 1
Rozwi^zac rownania:
408. lg(x—2)—lg(4—x) = 1—lg(13—x)
409. lg j/x —5+lg j/2x—3+1 = lg 30
410. lg(0,5+x) = lg 0,5—lg x
1 = 3 412. lg2(9-2*) - 3 - x
411. 1+lgx 3—IgA:
414. M V p + l i = 3
*413. lg(lg.x)flg(lg*2- 0 = 1 lg j /x —40
*415. lgx5 | / 5 - T = Ogxl/5)2

*416. 5 ^x+ 5 lgx_1 = 3 ,8 U l+ 3 l8X' 1
' 1_
*417. 6,g‘x-f-xlg‘* = 12 *418. 3 j/Ig x + 2 lg | / x
419. lg 7 3 -lg (x 3- l ) j = 3 lg 2—lgx—lg(x—1)
*420. Ig 9 -1+ x l g |/ 3 5x- 7 = 0
*421. l g 5 1 2 0 + x - 3 - 2 1 g 5( l - 5 x ) = - l g s (0 ,2 -5 )
*422. 15lg5V gj9x+1 = 1
1
423. lg4{2 lg3[l+ lg 2 (l+ 3 lg2x)]} - y
*424. V x l^ x = 1 0 *425. xlgx = 100 x

ie§* * /3 2
426. x 21eix' 1,Sh:X — |/10 427. 2 x y 3” x
)-3 *429. lg0aX+lgx2fl — 1

*428. (2 x + l)lg(2x+1) 100
1
*430. lga(tfx) • lg^(ax) = lg«2 a > 0 i a^ 1
*431. x + lg ( l+ 2 x) = xlg 5+ lg 6
*432. lgx == ] / - x 2—3x—2
433. Dla jakich wartoSci parametru k rownanie
lg(fcx) _ ?
lg(x+ l)
ma tylko jeden pierwiastek?
434. Dla jakich wartoSci m rownanie
^ 2- 2 x + l g 0,5 ^ = 0
435. Dla jakiej wartosci parametru a rownanie
x2 _ 2 x + l = 2 xlga+ lg2a
to nierownoSd
x 2-\-tx—2
-3 < <2
x 2—x + l
jest prawdziwa dla kafcdej wartosci x.
Rozwi^zac ukiady rownan:
437.
2 lg x —lg y — lg 9
10v-x
[ x* y = 100
1
100
438
•tr: =9
lg3x + l
xy = 400
439. 440.
xl8y = 16
W
xy = a2
441. a> 0
2(lg2x + lg 2.y) = 51g2a2,
x2 = y5 2* = S*
443
442. x _ lg*
■! x 2-\-xy — 10
s y lg y
I lgxl,- 2 1 g ^ = 1
*444.
\ lg ( ^ + 7 ) - lg ( ^ - ^ ) = 1
((ax)lsa = (by)leb
*445.
\ bleax — a1***, a, b ^ 1, a^b
- i - l g ^ : + y lg ^ - lg ( 4 - x ) == 0
446.
(2 5 ^ )^ -1 2 5 - 5 ^ — 0
Igx10+ l g , 10 = 5
*447. , 5
lgioX +lgio7 = - j
5
Igy ^'"’^ g x ^ ^
*448.
x + y — a+ a2, a> 0
lg 2x + \ g ^ y + ^ = 2
Ig a ^ + lg ^ + lg o * = 2
lg4.Z-l-lgl6X-hlgl6^ = 2
R o z w ia z a c n ie r o w n o s c i:
450. lg2(x—1)—2 lg(*—1) > 0« *451. lgxx > \ g t x.
452. lg2(^+ 14) + lg2(* + 2) ^ 6 *453. >3
*454. lgx 2 • lg2x 2 > lgl* 2 *455. .Y,ga* < a

1 > 1, gdzie a > 1 457. |3 - lg 2*l < 1
456.
lg
ig]i_(;s2- 5jc+7)
458. 3 1 <1 459. lg2x+3*2 < 1
. 460 lg,V/*:H < 1+ 18iV,4= ^
3 3
*461. lg\3 +/<1

462. Wykazad, ze
1 1
>2
lg23 lg53
*463. Wykazac, Ze
|lg«ft4*lgbfl| > 2
gdzie a , b > 0 oraz a, b # 1.
*464. Wykazac, Ze jezeli a > 1; m, n > 0 to
lgam + lgq^ ^ ^ +n
§ 6. Funkcje trygonometryczne
Sprawdzic tozsamoSci:
cosa—cos3a 0
sm3a—sina
466. sin7a • tg3,5a+cos7a = 1
3
467. sin6 a + cos6 a = l - - j s i n 22a
468. cos2acos a —sin4asin a = cos3acos2a

1 2cos (a-/?) sin2(a—/?)
469.
sin"2a a sin2/? sin a sin/? sin2asin2/?
*
S p r o w a d z ic d o p o s ta c i ilo c z y n o w e j w y r a z e n ia :
470. sin a + sin 2a+ sin 3a 471. 1 -s in a + c o s a

472. sin 8 7°—sin 59°—sin93°+sin61°
Uproscid wyraienia:
473. j/sin2a (l+ c tg a )+ c o s 2a (l+ tg a )
474. sin a —|/c tg 2a —cos2 a, jezeli 7c < a < 2 tx
Obliczyc:
475. arctg |tg 476 . cos | 2 arcsin y

t7
1
)
I .15 \ arcsm
477. arc cos Ism — re I 478
• tg
(^ 13
479. 4 arctg — arctg

*480. Obliczyc bez pomocy tablic
1—4 sin 10° sin 70°
2 sin 10°
Udowodnic rownoSci:
^481. cos20°cos40°cos80° =
8
1 1 1 1 TC
**482. arctg y + a r c t g y + a r c t g y + a r c t g y — y *
*483. sin 47°+sin 61°-sin l l ° - s i n 25° = cos 7°

*484. Wykazac, 2e je£eli a, /?, y sg. k^tami ostrymi i
tg a = 4~> tg/5 = t g y = 4 ~ , to a + p + y 45c
485. Wykazac, ze jezeli a + /? + y = tc, to

sin a + sin/?—siny __ /?_
sina+ sin/?+ siny 8 2 g 2486
7C
486. Wykazac, 2e jezeli a + /? + y = — > to
. p . y
sin/?+siny—cosa = 4 sin
d-i) sm y sm y
7T X
< 2 ’ t0 1 m
c o s a ( l+ c tg a ) + s in a ( l+ tg a ) - - ^ ^ - = ~
*488. Dla jakich wartosci a zachodzi rownoSc
I _ i / ___ -___+ ___ i -------- 1/ 2 = - y 2(2+ ctg2 a)

sin a y 1+ c o sa 1 cos a
*489. Wykazac, £e jeieli cos(a+/5) = 0, to
sin (a + 20) = sin a
*490. Wyznaczyc cos x z rownania
sinpc+ctgpc , gdzie a > 0

sm pc
Podac warunek istnienia rozwi^zania.
491. Znalezc zwi^zek mi^dzy m i n, jezeli
m — sinpc+cospc n = sin3x + co s3x

log(16—x 2) *493. 7 = 1/ arccoslg(l—x)
492. y = —^7===
y sm x
494. y = /lg* sin pc 495. y = lg()/3—tg pc)
pc—2 *497. y = lgio-x^tg^
496. y = arcsrn
Sporz^dzid wykresy funkcji:

499. ^ = sin | pc- +1
498. >> = —c o s 2 pc t)
501. >> = |sinx|
500. y = 2sin
( i- - )
7T , 7T |cospc|
|sinx|
502^=W- y < x < T
503. y = cos pc
1
*504. y = |sinx|4-|cosx| 505. y =
' cos pc
506. y = sinx4-|sinx| *507. y = 2 sinx|cosx|
510. 7 = [arctgx| 511. y = sin(arcsin*)
9y—1 1 / 2x—1 \
**512. y = — ^------ arCtg \tS — 2— TCJ
513. Rozwi^zac graficznie nierownosc
sin(x+.y) > 0
514. Rozwi^zad graficznie uklad nierownosci
y —cos* > 0
y —sin* < 0
7U
o < x < ~y
515. Wyznaczyc maksimum funkcji

y — sin x-f cosx
*516. Znalezc najraniejsz^ wartosc wyrazenia
(tgx-fctgx)2
**517. Znalezc najwi$kszs| i najmniejsz^ wartosc wyrazenia
fl sin x-k^ cosx, gdzie a i b liczby dane
Rozwk|zac rownania:
r 518. sin x + co sx = 1 * 519. cos 3x = cosx
•» 520. 3sinx = 2cos2x . 521. t g | y - x j - t g x = 0
* 522. sin4x + co s4x = ‘ 523. cosx—cos3x — sinx—sin3x
524. ctgx—cosx = *525. tgx+tg2x = tg3x

526. sin2x+ sin22x - sin23x 527. ctgSxctglOx = - 1
• **528. sinx+cosx = j/tgx+ctgx ▼529. sm3x+cos3x = 1
cos 2x
530. tgx+ tg(a—x) = 2tga * *531. sin x+cosx = [ Z T ^ 2 x
*532. 24cos2x+1 + 16 • 24si"2x“3 = 20, 0 < x < n
4 ~
f *533. 2sln2x = H-2 cos2x * *534. lg5in* y =
3 . 1
sin2 x — - sin x + ^
v **535. (cosx) 1 *536. lg/2siBxC"^c0SJC) ~ 2
**537. Dla jakich wartosci pararaetru a rownanie
sin4x+ cos4x == a
ma rozwicj.zanie?
*538. Dla jakich a z przedzialu 0 < a < n rownanie
2x 2- 2 ( 2 cosoc- l)x+ 2cos2a —5cosa+ 2 = 0
ma rozwi^zanie?
*539. Dla jakich wartosci parametru t pierwiastki rownania
X2+ y X + t2 = 0
TC
mozna przedstawic w postaci Xy — sin a, x 2 = cos a, 0 < a < “y *
Rozwi^zac rownania:
- . . TT
**540. arctg^+arcctg^: = y 541. a rc sin arc sin 2* — y
TC
542. sin(5arctg3x) = 1 *543. arctg3x—arctg3 x =
7C
*544. arcsin(l—x )—2arc sinx = y
545. arcctgx = arctgx

546. cosx+ tg* < 1+sinx, 0 < x < 2iz.
„ 2 548. 2 sin2 3.x+ sin2 6x < 2
547. tg2x —ctg2x > y j
549. COS2 X < y 550. sinx > cosx
551. |sinx| >

V3 *552. lgtgx(tgx+ 6) > 2
*553. arc sin lgx > 0 _

**554. 41g16cos2x+21g4sinx+lg2Cosx+3 < 0. Wyznaczyc rozwi^zame
7t
w przedziale 0 < x < y .
Rozwi^zac uklady rdwnan:
1—tgx cosx+cos.y _ l/ 2
555. l+ tg ,- ^ 556.
x - y = 30° x+>> = 120°
*557. Dla jakich wartosci liczby a uklad rownan
. 1
sinxsm y =
cos.xcos^ = a
ma rozwi^zanie?
rozdzi al v
CI4GI LICZBOWE
§ 1. CiJ|g arytmetyczny
/0 558. Dany jest ci^g arytmetyczny

5, 9, 13, 17, ...
lie poczotkowych wyrazdw tego cittgu naleiy wzit(c aby ich suma byta
r6wna 10877?
V- 559. Znalezd sum? wszystkich dwucyfrowych liczb naturalnych. _
z 560. Dtugosci bokow trojkgta wyraiaja si? liczbami naturanym i wo
rz^cymi cu,g arytmetyczny. Znalczd te dlugosci wiedzoc, ie obwod trojkttta
jest rowny 12. , •
v 561. W ci^gu arytmetycznym a2 — —6, as = 54. Obliczyc 1
*562. Znalezc sum? 20 pocz^tkowych liczb naturalnych, ktore przy
dzieleniu przez 7 dajg reszt? 3. . . . . .
X 563. Znalezc sum? liczb naturalnych dwucyfrowych mepodztelnych
/ I m . Znalci& c m arytmetyczny o pierwszym wyrazie o, = 1 M 1 wia-

domo, ze suma czterech pierwszych wyrazow jest 3 razy wi?ksza od sumy
czterech nast?pnych wyrazow. ^
X 565. lie wyrazow ma ci^g arytmetyczny, ktorego wyrazy spelniaj^ u a
rownan
j a2+ « 4+--- Jr a 2n — 256
( ^2 + ^2/! ~ 64
*566. Znalezc sum? wszystkich nieskracalnych ulamkow o mianowniku 3
zawartych mi?dzy liczbami naturalnymi m i n (m < n).
*567. Dla jakich wartosci x liczby lg2, lg(2x—1), lg(2 +3) tworzq. ciq.g
arytmetyczny?
*568. Udowodnid te jeteli liozby a \ b> i c* tworztt cittg arytmetycz-
, , m , n Uczbv J _ , - i r takie tworztt citsg arytmetyczny.
ny (r 7^ 0)> t0 ilcz°y i + c ’ c+a’ a+b
*569. Wykazad, te |/2, j/3, j/5 nie m og, byd wyrazami cittgu arytmety-
^ m Wyznaczyd cittg arytmetyczny, ktorego suma n pierwszych wyrazdw

jest rowna n2 dla wszystkich neN.
571. Znalezc dziesittty wyraz cittgu arytmetycznego, ktorego suma n
wyrazow jest dana wzorem S. = 3«’ - 2 » dla wszystk.ch neN,
*572 Wyznaczyc cittg arytmetyczny wiedzttc, te suma n jego wyrazow
jest rowna S. = 2n2- 3 n + l dla wszystkich
*573 Dane s% dwa citjgi arytmetyczne - rosnttcy r malejttcy w ktorych
pierwsze wyrazy stt jednakowe i rowne «, zas rotnice obu cttgow rowne stt
• , • 7• u 7na1ezc —1~ — , gdzie i 5 2 oznaczaj^ od-
odpowiedmo b i —ft ( 6 > 0)- Znalezc 5i+iS2, 1
powiednio sumy n wyrazow pierwszego i drugiego ci^gu.
*574. Suma S. pierwszych n wyrazow cittgu arytmetycznego jest rowna
sumie pierwszych m wyrazow tego cittgu (m * ri). Wykazac, ze S „ n ■
**575. Udowodnic, ie jesli liczby d i, .............
to dla n > 1 jest spelniona rownosc
0 l_ ( ”) n 2 + (” ) fl3+ ... + ( 2 ) ( - t f * « + - " °
§ 2. Ci$g geometryczny
576. Ktore z ci^gow

, i L - i8 ’ I16, „’ .
2 ’ 4 *
3, 3, 3, 3, ...
-5 , 5, - 5 , 5, ...
1
, 0, 0, 0 ,..
sa ciagami geometrycznymi? . . . ,
577. Trzy liczby tworztt cittg geometryczny. Suma tych liczb jest rowna
126 a iloczyn 13824. Znalezc te liczby.
4 Zbi6r zadari z matematyki...

578. Mi?dzy liczby 1 i 81 wstawic trzy liczby takie, by l^cznie z danymi
byly wyrazami ci^gu geometrycznego.
579. Cztery liczby tworzq. ci^g geometryczny. Znalezc ten ci^g wiedz^c,
ze suma wyrazow skrajnych jest rowna 36, zas suma wyrazow Srodkowych
24.
580. Cztery liczby tworz^ ci^g geometryczny. Znalezc iloraz ci^gu wie-
dz^c, ze suma drugiego i czwartego wyrazu jest dwa razy wi?ksza od sumy
pierwszego i trzeciego wyrazu ci^gu.
581. Trzy liczby dodatnie tworz^ ci^g geometryczny. Suma tych liczb
.13 ,,
jest rdwna 26, zas suma ich odwrotnosci jg. Znalezc ten cnj-g.
582. Suma trzech liczb tworz^cych ci^g geometryczny jest rowna 62.
Suma logarytmow dziesi?tnych tych liczb jest rowna 3. Znalezc ten ciqg.
583. W ci^gu geometrycznym dane q = 2, n — 8 i S 8 — 510. Obliczyc
a x i a8.
584. Wyznaczyc ci^g geometryczny, w ktorym suma trzech pierwszych
wyraz6w jest rowna 3,5, za§ suma kwadratdw tych wyrazow jest rowna 5,25.
585. Wyrazy ci^gu geometrycznego spelniaj^ uklad rdwnan
J = 51
{ ct2~\~ci(, = 102
Dla jakiej wartosci n suma Sn — 3069?

586. Napisac kilka pierwszych wyrazow ci^gu geometrycznego wiedz^c,
Ze a3—ax = 9 i a5—a3 — 36.
587. Znalezc sum? kwadratow n wyrazow ci^gu geometrycznego, w kto
rym ax — 3, q — 2.
588. Udowodnid, Ze wartosc bezwzgl?dna kafcdego wyrazu ci^gu geo
metrycznego z wyj^tkiem pierwszego i ostatniego jest sredni^ geometry-
czn^. wyrazu poprzedniego i nast?pnego.
*589. Iloraz ci^gu geometrycznego jest rowny 1^ j —• Wykazac, Ze kazdy

wyraz tego ci^gu (z wyj^tkiem pierwszego) jest rowny roznicy wyrazow
nast?pnego i poprzedniego.
**590. Boki trojkqta tworz^ ci^g geometryczny. W jakich granicach
moze bye zawarty iloraz tego ci^gu?
591. W ci<*gu geometrycznym ak = m ,a x — n. Znalezd ap.
*592. W ci^gu geometrycznym dane sq. wyrazy am+n = A, = B.
Znalezc i a„.
*593. Wykazad, ze cztery wyrazy ci^gu geometrycznego «mJ a„, a*, a,,
ktorych wskazniki spelniaj^ warunek m-\-n — k \-/, zwi^zane sjj. zaleznosci^
Q-infln
§ 3. Ci^g geometryczny nieskonczony
594. Obliczyc wartosc wyraienia

3 - 2 |/3 •|/3—2
l/3 (l/3 -2 )
/3 ]/3
595. Wykazab, ie skladniki sumy
|/2 - f 1 1
l/2 —l 2—i/2 12
kolejnymi wyrazami ci^gu geometrycznego. Znalezc t? sum?.
596. Suma czterech pierwszych wyrazdw nieskonczonego ci^gu geo
metrycznego jest rowna 15. Suma pierwszego i czwartego wyrazu jest 1,5
raza wi?ksza od sumy drugiego i trzeciego wyrazu. Znalez<5 sum? wyrazow
tego ci^gu.
597. Dla jakiej wartoSci a suma 4a-f-2a+ a+ ... nieskonczonego ci^gu
geometrycznego jest rowna 12.
598. Znalezc iloraz nieskonczonego ci^gu geometrycznego, w ktorym
ax = 2, zas suma wyrazow jest 3 razy mniejsza od sumy kwadratow wyrazow.
599. Znalezc nieskonczony ci^g geometryczny, w ktdrym kaidy wyraz
jest 5 razy wi?kszy od sumy wszystkich wyrazow nast?puj^cych po nim.
600. W nieskonczonym ci^gu geometrycznym suma wyrazow o nume-
rach nieparzystych jest rowna 36, a suma wyrazow o numerack parzystych
jest rowna 12. Wyznaczyc ten ci^g.
601. Udowodnid, ze dla \q\ < 1 zachodzi rowno&
1
( l + q - t q 2+ ' . . ) ( l - q + q 2- q z+ •••) =
1~ q 2
*602. Wykazac, ±q je§li ax, a2y ..., an, ... s<| wyrazami nieskonczonego
ci^gu geometrycznego i ax > 0, to spelniona jest nierownoSc
S ^ 4az
603. W trojk^t r6wnoboczny o boku a wpisano trojkqd rownoboczny
jak na rys. 1. W ten zas nast?pny trojk^t rownoboczny itd. Obliczyc sum?
pol wszystkich trojk^tdw.
§ 4. Ci^gi arytmetyczny i gcometryczny
604. Dane cztery liczby. Trzy pierwsze z nich tworz* c^g geometrycz-
ny, za£ trzy ostatnie ci^g arytmetyczny. Suma liczb skrajnych jest rowna 14,
suma Srodkowych 12. Znalezc te liczby.
605. Trzy liczby tworz^ cic|g geometryczny. Suma tych liczb jest rowna 26.
jesli do liczb tych dodamy odpowiednio 1, 6, 3, to otrzymane liczby two-
rzyc b?d^ ci^g arytmetyczny. Znalezc te liczby.
606. Pierwszy, trzeci i pi^ty wyraz ci^gu geometrycznego s^ odpowiednio
pierwszym, czwartym i szesnastym wyrazem pewnego ci^gu arytmetycznego.
Znalezc szosty wyraz tego ci^gu arytmetycznego wiedz^c, te pierwszy wyraz
jest rowny 5.
607. Trzy liczby, ktorych suma jest rowna 28 tworz^ ci^g geometryczny.
Liczby te s^ odpowiednio pierwszym, drugim i czwartym wyrazem pewnego
ci^gu arytmetycznego. Znalezc te liczby.
608. Mi?dzy liczby 3 oraz x wstawiono liczby y tak^, ze liczby 3, y, x
tworz^ ci^g arytmetyczny. Jesli liczb? y zmniejszymy o 6, to liczby 3, y 6, x
b?d^. tworzyc ci^g geometryczny. Znalezc liczby x i y.
609. W ci^gu arytmetycznym dane at = 1, n = 9, Sn = 369. W ci%gii
geometrycznym zawieraj^cym rowniez 9 wyrazow wyraz pierwszy i ostatni
ss* identyczne jak w ci^gu arytmetycznym. Znalezc siodmy wyraz ci^gu
geometrycznego.
*610. Wykazac, ze jesli liczby a, b i c (dodatnie i rozne od 1) tworzg.
ci^g geometryczny, to liczby
N*
1 1 1
(iV>0 i IV# 1)
W ’ lgt ,N '
tworz^ ci^g arytmetyczny.
*611. Dane dwa ci^gi arytmetyczny i geometryczny, kazdy skladaj^cy
si? z trzech wyrazow dodatnich. Pierwsze i ostatnie wyrazy w obu ci^gach
sj* jednakowe. Zbadac, ktory ci^g ma wi?kszj* sum?.
*612. Czy trzy liczby mog^ tworzyc jednoczeinie ci^g arytmetyczny
i geometryczny?
§ 5. Wlasnosci cijjgow. Granice ci%g6w
613. Napisac pi?c piervvszych wyrazdw ci^gu o wyrazie ogdlnym an —

2"
: «T*
Podac ogolny wyraz an nast?puj^cych ciqgow:
24
«4.
T * 8 * 16 ’
3 A _ 7_ _ 9 ^
615. - 1 , — y , 7 > jo » 13’ —
616. Podac ogolny wyraz ci^gu

. TC . - TC K
sm -y , s m 2 y , s m i - y ,...
nie uiywaj^c funkcji trygonometrycznych.

Podac ogolny wyraz a„ nast?puj^cych ci^gdw:
617. 1. y , 1, y , 1. ...
618. 1, y , y , “jy , ...
619. 1, - y , y , - j y ,
3 5 7
620. 1, y , y - , 244 —
621. Wskaz, ktore z ci^gow sj* monotoniczne
a) 2, l y , l y > 1 -
b) - 1 , 1, - 1 , 1, - 1 , 1. -
, 1 1 _ J _______ ! _
C) 2 ^ T ’ 4* 5 * 6 - 7 ’ 8 • 9 *” *
d) 1, 2, 4, 8, 16, ...
*622. Wykazac, ze ci^g o wyrazie ogolnym an — y (n > 1) jest ci^giem
malejatcym.
623. Wykazac, 2e
,. 3m—1 ,
lirn ——r - = 3
oo M+l
624. Korzystaj^c z definicji granicy ci^gu, wykazac, 2e liczba y jest
M _ }/«
grama* cu*gu o wyrazie ogolnym a„ = - ~ = = " •
Znale26 granicy ci^gow danych o wyrazach ogdlnych:
1 , 1 , i 1
625. an — y r y + 2* 3 + *** + «(« + !) +
2«2~ ”
626. — - 2
n 5—M
*631. Affl = |/ n 2+ 1- m
Obliczyc granice
UUI 7 . j
“ l+ y + y + - +î
**634. Wykaza<$, te
*635. Dane sj* dwa ci^gi o wyrazach ogolnych an — n i bn = —n. Utwo
Qn
rzono dwa nowe ci^gi o wyrazach ogolnych un — an~\-bn oraz —
Czy ci^gi u„ i vn s** zbiezne? x
**636. Dane dwa ci^gi o wyrazach ogdlnych
„ ~JL h = —
an — 2n u" 2"
Zbadac zbieznoSc ciq.gu anbn.
RACHUNEK WEKTOROWY
§ 1. Wektory bez ukladu wspolrz^dnych
637. Dany jest prostok^t ABCD. Wektor AB = 3p, zas AD — 4q.

Wyznaczyd wektory AM, AN i M N w zaleznosci od wektorow p i q wie-
dz^c, Ze M i N sg. odpowiednio Srodkami bokow CD i BC.
638. Sprawdzi<$ analitycznie i gometrycznie toZsamosci:
N _ , b—a a+b
a) a 4-----= o
a-\-b b—a
b) = b
2 2 _
639. W punkcie P przyloZono dwie sify a i b tworzgce kgt 120°. Znalezc
dlugo§<5 wypadkowej tych sil wiedzgc, Ze |2| = 5 i |b| = 8.
640. N a wektorach AB — a i A D =~b zbudowano rownolegtobok ABCD.
Na przekgtnych tego rdwnolegloboku obrano punkty M i N takie, ze
A M = — AC oraz BN — ^ BD. Wyznaczyc wektor M N w zaleznosci od
3 ^
wektordw a i b.
641. Wektory a,~b, c sg bokami trbjkgta. Wyznaczyc srodkowe tego
trojkgta w zaleZnosci od wektorow a, b,c.
642. Wykazac, Ze ze srodkowych trojkgta moZna zbudowac trojkgt.
643. Dane sg trzy wektory a, b i c tworzgce trojkgt ABC. Udowodnic,
Ze z wektordw AD, BE i CF moZna zbudowac trojkgt, jeZeli punkty D, E
i F dzielg odpowiednio boki BC, CA i AB w stosunku m:n.
644. Wektory AB — a i ~AF = sq. sgsiednimi bokami szesciokgta forem-
nego ABCDEF. Wyznaczyc wektory AC, AD, AE, BC, BD, CF w zaleZ-
no§ci od wektorow a \ b .
645. W rownolegloboku ABCD punkty P i Q sg srodkami bokow AB
i AD. Wyznaczyc wektory AD i AB w zaleZnosci od wektorow CP — p
iC Q ^ q .
646. Udowodnic, Ze srodki bokow dowolnego czworokqta wierzchol-
kami rownolegloboku.
647. Obliczyc a— , jezeli \a\ — 1, |6| = 2 oraz £ (a, b)
*648. Wewn^trz trojkgta ABC obrano dowolny punkt K, ktory pok|-
czono nast?pnie ze srodkami M, L i N bokow trojkgta. Wykazac, Ze wypad-
kowa sit KA, KB i KC jest rowna wypadkowej sit KM, KL i K N .
*649. Na plaszczyznie danc jest pi?c punktow A, B, C, D, K. Wykazac, ze
KAA-KB+KC+KD = 4 KP, gdzie P jest srodkiem odcinka l^cz^cego
srodki odcinkow AB i CD.
*650. Udowodnic, ze jesli przek^tne czworok^ta dzielg si? na polowy,
to czworok^t ten jest rownoleglobdkiem.
*651. W trojk^cie ABC poprowadzono dwusiecznq. AD k^ta A. Wyzna
czyc wektor AD w zaleiaioSci od wektorow AB i AC.
652. Dane sq. wektory a i b, przy czym |a| = 1, \b\ = 2 oraz £ (a, b) —
— y . Znalezc dlugoSc wektora c — 3a—b.
653. W trapezie ABCD dane sq. AB — a, AD — b, AC — c przy czym
AB\\CD i AB — 3CD. Przedstawic analitycznie i geometrycznie:
a) wektor a za pomoc^ wektorow b i c ,
b) wektor c za pomocq. wektorow a i b.
654. Punkt A jest pocz^tkiem trzech wektorow AB — a, AC = b i AD =
— c. Wektory a i b stj. bokami trojkgta, za§ wektor c jest srodkowg. tego
trojkgta. Rozlozyc analitycznie i geometrycznie.
a) wektor c na kierunki wektorow a i b ,
b) wektor a na kierunki wektorow b i c .
655. W trapezie rownoramiennym ABCD dane sg: Jcgt A — 60°, rami?
AD = 4 i podstawa gorna CD — 6. Wyrazic wektory AM, A N i M N przez
wektory jednostkowe bokow AB i AD, jezeli M i N sg srodkami bokow
BC i CD.
**656. Dane s^ trzy rdzne punkty A, B i C lezgce na prostej k i punkt 0 nie
lezgcy na tej prostej. Udowodnic, Ze
OC = aOA+pOB, gdzie a + /i = 1.
Udowodnic twierdzenie odwrotne.
*657. Dana jest cwiartka okr?gu o srodku w punkcie O, ograniczona
lukiem AB. Punkt C dzieli luk AB w stosunku 1:2. Rozlozyc wektor OB =
— b na kierunki wektorow OA — a i OC — c.
*658. Dwie ci?ciwy AB i CD okr?gu o srodku O przecinaj^ si? w punkcie
P pod kq.tem prostym. Wykazad, Ze
pa + p b + p c +Fd = 2 PO.
659. Punkty K i L Srodkami bokow AB i CD czworok<*ta ABCD.
Wykazac, ze KL — (AD-\-BC).
*660. Udowodnic, ze srodkowe_w trojk^cie dzielq. si? w stosunku 2:1.
661. Na wektorach OA — a, OB =~b i OC = c zbudowano rownoleglo-
scian. Punkt M jest srodkiem sciany przechodz^cej przez punkt C i rowno-
legiej do a l b. Wyznaczyc wektor OM w zaleznosci od wektorow a, b i c .
662. W prostopadloscianie poprowadzono z danego wierzcholka A
przek^tne AK, AP i A L |c ia n oraz^ przek^tna A M prostopadloScianu.
Wykazac, ze A K + A P + A L = 2 A M . ___ i
663. Dany jest czworoscian ABCO. Oznaczmy OA = a,O B = b,
OC — c; srodki kraw?dzi OA, OB, OC odpowiednio przez M ,P ,R \ srodki
kraw?dzi BC, AC, AB odpowiednio przezjV, Q, S. Wyznaczyc wektory
MN, PQ i R S w zaleznosci od wektorow a, b,c.
664. W czworoscianie ABCD punkt K jest srodkiem ci?zkosci_sciany
BCD. Wyznaczyc wektor AK, w zaleznosci od wektorow AB = p, AC = q
i AD = r.
665. Obliczyc iloczyn skalamy wektorow a i b, jeZeli:
a) |2| = 5, |*| = 6, =
_ _ 2tc
b) \a\ — 2, |&| = 4, * (a , b ) = - y
c) \a\ = 1, \b\ = 5, £ (a,~b) = 7c

666. Obliczyc iloczyn skalamy wektordw a i b, jezeli a = 3p—2q, b—
— p —5q, gdzie p i q sq. wektorami jednostkowymi i j? _L 7*
667. Obliczyc (a-H>):2 wiedz^c, Ze
a) |2| = 1, |£| — 5, * (3,6) = y
b) |2| = 2 |/3 ,|6 i = 2, * ( 3 ,* ) = - ^
668. Znalezc dlugo§6 wektora a — 6p—%q wiedz^c, z e p i q sj| wektorami
jednostkowymi i p _L 4-
669. Znalezd dhigo^c wektora a = 5p—4q wiedz^c, Ze |p| = 2, \q\ = 5
oraz * (p,q) = - y .
670. Znalezc dlugosc przek^tnych rownolegloboku zbudowanego na
wektorach a = 2p+ q,b = p —2q, gdzie p i q s% wektorami jednostkowymi
1 tworzg. k^t y . \.
671. Znalezc dlugosc przek^tnych rownolegloboku zbudowanego ,na
wektorach a = 5m+2n i ~b = m —3k, jeAeli wiadomo, £e |m| = 2]/2,
l«| — 3 oraz + (m, n) = y .
672. Dany jest wektor a = 32+25, gdzie |2l = 2, |5l = 3 oraz
£ (2,5) = Znalezc £ (2,2) oraz £ (a, q).
a2+ 3 a ^ b ~ 2 b - c + l
wiedz^c, ze
a = 4 ^ - 5 , r = 2 + 2 5 , c = 2 p - 3 5 , |2l = 4, |5I = 1 oraz £ (p , 5) = y .
674. Znalezc k^t mi?dzy wektorami 2 — 6m+ 42 i 5 = 2m+102, jezeli

wiadomo, ze m i n sq. wektorami jednostkowymi im i n .
675. Znalezc kqt m+dzy wektorami p i 5 jezeli wiadomo, £e wektory
2 = 22+ 5 = - 4 2 + 55 sq prostopadle oraz |2l = 151•
676. Dla jakiej wartosci parametru A wektory a — 3p+2q oraz b —
= —2 + 2 5 sq prostopadle, je±eli wiadomo, 2e |2l = 5, \q\ = 3 oraz
£ ( 5 ,5 ) = ^ ?
677. Znalezd kqt mi^dzy wektorami 2 i b wiedzqc, ie wektor 2+36
jest prostopadly do wektora l a —5b, a wektor a—4b jest prostopadly do
wektora l a —2b. ^
*678. Znalezc rzut wektora a na os o kierunku wektora b wiedzqc, £e
\a\ — 5, \B\ = 3 oraz £ (a, b) = y .
679. Znalezc rzut wektora a — 5m—2n na os o kierunku wektora b =
— —2m, jeieli wiadomo, te m i n sq wektorami jednostkowymi i m I n .
680. Znalezd rzut wektora a — —m +22 na os o kierunku wektora
b = 6m—22, jezeli wiadomo, £e m i n sq wektorami jednostkowymi i in _L n .
681. Znalezc rzut wektora a — 2m—52 na o£ o kierunku wektora b —
= —m + 2 , jezeli wiadomo, £e |m| = 2, |2| = 1 i £ (m, 2) — y •
*682. Znalezc wektor x spelniajqcy rownanie
35c+22(3c • b) — c, jesli 3 + 2 2 *Z?t^ 0 .
**683. Znalezc wektory x i y speiniajq.ce uklad rownan
J 2 x + 3 a (y ’ b) — c
\ 4a(x • b)-\-y — d
przy zaloZeniu, Ze (a-b)2 ^ - ^ -

*684. Dany jest wektor a = 2p+4q, gdzie p i q sq wektorami jednostko-
wymi i p A.q. Wyznaczyc w zaleznosci od wektorow p i q wektor b lezqcy
w plaszczyznie wektorow p i q taki, Ze |6| = j/5 i £ _L iz. .
685. Dany jest kwadrat ABCD. Obliczyc kqt mi?dzy wektorami AK
i AL, gdzie K i L sq srodkami bokdw BC i CD.
686. Obliczyc kqt mi^dzy przekqtnymi scian bocznych szeScianu wy-
chodzqcymi z jednego wierzcholka.^
687. Wykazac, Ze wektory p = a(b- c)~b(a ■c) i c sq prostopadle.
688. Wykazad, ie wektor p =A - jest prostopadty
689. Dany jest trojkqt rownoboczny ABC o boku a. Obliczyc wartosc
wyrazenia __, „ —.
BC- C A + C A 'A B + A B - B C
690. W trojkqcie ABC poprowadzono Srodkowe AD, BE i CF. Obliczyc
BC- TO + C A ■B E + A B ■CF
*691. W trojkqcie prostokatnym ABC poprowadzono jwysokoSc CD
z wierzcholka, kqta prostego^C. Wyznaczyc wektor CD = h w zaleznosci
od wektorow CA — b i CB = a. ^
692 W trojkqcie prostokqtnym rownoramiennym poprowadzono srod-
kowe 'z wierzcholkow kqtdw ostrych. Obliczyd kqt zawarty mfedzy mmi.
693. ZnaleZd kqt zawarty mi^dzy rownymi bokami trojkqta rownora-
miennego wiedzqc, Ze srodkowe poprowadzone do tych bokow sq wzajem-
nie prostopadle. ,
694. W sze§ciokqcie foremnym ABCDEF punkty M i N sq srodkami
bokow CD i DE. Obliczyc kqt mi^dzy wektorami A M l BN.
695. W trojkqcie ABC dane sq boki AB = 6, AC = 4, BC = 8. O l-
czyc iloczyn skalamy wektorow AB i BC. ji
696. W trapezie rownoramiennym OACB punkty M i N sq srodkami
bokow B C = 2 i A C = 2 . Kqt ostry trapezu jest ro w n y y . Znalezc kqt
nii^dzy wektorami OM i ON.
*697. Wykazad, Ze wysokosci trojkqta przecinajq si$ w jednym punkcie.
698. Dane sg trzy wektory a, 6, c wychodzgce zjednego^ punktu. Wie-
dzgc, Ze odlegloSci mi?dzy koncami wektorow a i 6 oraz b i c sg rowne,
wykazad, ze wektoiy a + c —26 i a - c sg prostopadle.
699. Dane sg trzy wektory AB = 12b—4 a ,B C = —2a —14b i CA —
= 63+26 tworzgce trojkgt przy czym a i ft sg wektorami jednostko-
wymi i 3 _L6. Obliczyc kgty tego trojkgta.
700. Wektory AB = 5a+26, 5C = 2a- 4 6 , CA = - 7 a + 26 tworzg
trojkgt >4JSC, gdzie a i 6 sg wektorami jednostkowymi i a J_6. Obliczyc
dlugosc wysokosci AD. __^ ^
701. Dane sg dwa wektory OA — a i OB — 6 wyznaczajgce trojkgt
OAB, przy czym |a| — |6| = 1 oraz + (a, 6) — y . Na OA odlozono od-
cinek OK = - j O A oraz na OB odcinek OL = y OB. Udowodnic, 2e

wektor A&jest prostopadly do wektora AL.
702. Plaskie kgty danego kgta trojSciennego majg po 60°. Obliczyc kgt
mi?dzy dwusiecznymi dwoch kgtow plaskich.
*703. Wykazad, Zedla dowolnego trojkgta zachodzi zaleznosc s — -^d,
gdzie 5 oznacza sume kwadratow dlugosci srodkowych, zas d sum? kwadra
tow dlugosci bokow trojkgta.
*704. W kolo wielkie kuli o promieniu r wpisano kwadrat. Dowiesc, ze
suma kwadratow odleglosci dowolnego punktu P powierzchni kuli od
wierzcholkow kwadratu jest rowna 8r2.
§ 2. Wektory w ukladzie wspolrz?dnych

705. Znalezc wspolrz?dne konca B wektora AB — [—2 ,5 , —3], jesli
jego poczgtek znajduje si? w punkcie A (—l, 5, —3).
706. Dane sg trzy wektory: a == [1,0, —1], 6 = [ 2 , - 1 , 3], c =
= [1, 1,2]. Znalezc wektor x — 3a—6+ 4c.
707. Obliczyc dlugosc wektora a — [1,2, —2].
708. Dane sg wektory: a = [1, 0, —2], b — [0, 2, —3], c —
= [1, — 1, 2]. Znalezc dlugosc wektora * = 2 a - 6 + 3c.
709. Obliczyc dIugoSci przekgtnych rownolegloboku ABDC zbudowa-
nego na wektorach AB — [3, —2, 1] i AC — [0, 3, —1]. ^
710. Przy jakich wartosciach a i ft wektory a = 5i-3j+afc i 6 = /?/+
+ 9j—2Jc ( i j , k sg wektorami jednostkowymi osi wspolrz?dnych) sg row-
nolegle?
711. Dane m trzy punkty A ( 1, 3, —2), 5, 2,
piaszczyznie XOY znaleid punkt D taki, aby wektor byt rownolegty
do wektora AB. . , -
712. Dany jest wektor a = [ - 3 , 1, 2J.Wyznaczyc wek
X rownolegty do a, o zwrocie przeciwnym do a .
713. Na piaszczyznie dane trzy punkty A( 1 ,0), B{— 1, —2), C(1, —2).
W pocz^tku ukladu przylozonojrzy sily OA, OB, OC. Znalezc graficzme
i analitycznie sil$ wypadkow^ OM tych trzech sil, wyznaczyc jej wielkoSc
i zale2nosc od wektorow jednostkowych i,j osi ukladu.
*714. Wektor a tworzy z osiami OX i OY k^ty 60° i 120 . Obliczyc
jego wspolrz^dne wiedz^c, £e \a\ = 2.
715. Znale26 cosinusy kierunkowe wektora a = [1, - 1 ,2 ] .
716. Czy dany wektor moze tworzyc z osiami ukladu nast^puj^ce k^ty:
1) a = 60° p = 120° y = 45°
2) a = 150° p = 90° y = 60°
3) a = 90° P — 90° y = 180°
4) a = 45° P = 30° y — dowolne
5) a = 60° p = 45° y — dowolne.
717. Wektor ,4i? o pocz^tku w punkcie ,4(1, 1, 1) i dlugosci 5} 3 tworzy
z osiami ukladu jednakowe kgty ostrc. Znaleic wspdtrz?dne punktu B.
718. Wektor a tworzy z osiami OX i OZ odpowiednio k.yty 60 i 45 .
Znalezc k^t wektora a z osi% OY.
719. Dane dwa punkty A{— 1 ,0 , 3) i B (—2, 5, 0). Wyznaczyc rzuty
wektora AB na osie ukladu, jego dlugoSc oraz k«*ty, ktore tworzy z osiami
ukladu. __ .
720. Wektor OM {O poczi|tek ukladu) tworzy z osi^ OX kq,t a — oO ,
a z osi^ OY k^t p = 120°, przy czym \OM\ = 3. Wyznaczyc wspolrz^dne
x, y, z punktu M wiedz^c, ie wsp61rz?dna z jest ujemna oraz wyrazic
lAM przy pomocy wektordw jednostkowych osi ukladu.
721. Dane sei trzy punkty A(5, 2), i? (l,4 ), Rozlozyc
geometrycznie i analitycznie wektor OA = a na kierunki OB = b i OC — c,
gdzie <9 jest pocz^tkiem ukladu wspolrz^dnych^
*722. Dane s^ dwa wektory AB = [1,2, 2] i AC = [3, —6, 6]. Znalezc
wektor jednostkowy AD dziel^cy na polowy k^t mi?dzy wektorami AB
i AC. _ _
*723. Dane s^ dwa wektory AB = [ 2 ,—3,6] i_-4C = [—1 , 2 , —2].
Wyznaczyc wspolrz^dne wektora o dlugosci 3 /4 2 , dziekicego k^t mi$-
dzy wektorami AB i AC na polowy.
724. Dany jest wektor a — [3, —4]. Znalezc wektor jednostkowy rowno-
legly do wektora a.
725. W trojkq.de ABC dane sq: A(2 , —5,3), AB — [4 ,1,2], BC ==
= [3, —2, 5]. Znalezc wsp61rz?dne wierzcholkdw B i C oraz wektora C4.
726. W rownolegloboku ,45CD dane sq wierzcholki: zl(0, 0), 5(3, 1),
D(— \ , 1). Wyznaczyc wierzcholek C oraz punkt przeci^cia przekqtnych
tego rownolegloboku.
*727. W prostokqcie ABCD punkty M i N sq srodkami bokow DC = 3
i BC — 4. Rozloiyc geometrycznie i analitycznie wektor AC — c na kie-
runki wektorow A M — a i AN = b.
728. Dane sq wektory: a = [1, l]^/> = [—1,2], c — [2, 5]. Dobrac
liczby a i jS tak, aby z wektorow aa, fib, c mozna bylo zbudowac trojkqt.
729. Obliczyc iloczyn skalamy wektorow: a — [1,2, —1], b = [—1,
1 , —2 ] - _ _
730. Obliczyc kqt cp mi^dzy wektorami a — 2i-\-3j—k i b — 13/—6 /+
+ 8&.
731. Znalezc kqt mi^dzy przekqtnymi rownolegloboku zbudowanego
na wektorach a = 2f+ j—k i b = /-fy'-|-2fc.
732. Dane sq punkty: ,4(2, - 1 ) ,5 ( 1 , 3), C ( - l , 1) b^dqce wierzchol-
kami trojkqta. Znalezc kqty tego trdjkqta.
733. Dla jakiej wartosci parametru a wektory a = [2, 3, —1] i b —
= [a, —7, 1+ a] sq prostopadle?
734. Wykazac, 2e trdjkqt ABC o wierzcholkach ,4(5, —4), 5 (3 ,2 ),
C(2, —5) jest prostokqtny.
735. Dane sq wektory: a — [5, —6, 1\yb — [—4, 3, 1], c — [1,2, —3].
Znalezc wartosc wyra£enia 3a2—2a • b+b • c —2c2.
736. Dane sq wektory: a — [2, —3, 4], b — [1 ,0 ,1 ], c = [2, —1,2].
Obliczyc iloczyn skalamy wektorow 2a—b i a—2b+c.
737. Dane sq wektory: a — [2, 1/2], b ==[—2, 1, 1], c = [1, —2, —1].
Znalezc kqt mi^dzy wektorami a i d, gdzie d = a2 b+ b2 c + c 2 a.
738. Dane sq trzy wektory a — [ 1 , 3 , 3 ] , / ? = [0, 3, —4] i c — [1, 2,
—1]. Znalezc dlugo&S wektora d = 2(2 • /?)c + ^ - /? 2a + (« • c)/>.
739. Wykazac, ze czworokqt o kolejnych wierzcholkach A (—3, 5, 6),
5(1, - 5 , 7), C(8, - 3 , - 1 ) i 5 (4 , 7, - 2 ) jest kwadratem.
740. Dane sq trzy punkty: ,4 (1 ,—2), 5(2, 4), C(0, 3). Znalezc kqt
mi^dzy Srodkowymi trojkqta ABC poprowadzonymi z wierzcholkow
AiC.
GEOMETRIA ANALITYCZNA
§ 1. Odleglosc punktow na plaszczyznie
755. Obliczyc obwod i k<|ty trojk^ta o wierzcholkach A (—4, 2), B(0, —1)
i C(3, 3).
756. Znalezc punkt oddalony od punktu A (2, 1) i od osi OY o 5.
757. Na osi odciQtych znalezc punkt oddalony o 5 od punktu A( 1, 3).
758. Na osi OY znalezc punkt rowno oddalony od pocz^tku ukladu i od
punktu A (4, 8).
759. Znalezc srodek i promien okrQgu opisanego na trojkqcie o wierz-
cholkach: A ( - l , 6), B(3, - 2 ) , C ( - 4, - 3 ) .
760. Na osiach ukladu wspolrzQdnych znalezc punkty rowno oddalone
od punktow (1, 1) i (3,7).
761. Na osiach ukladu wspotrzQdnych znalezc punkty oddalone o 15
od punktu P(— 5, 9).
762. Dany jest okr^g o srodku w punkcie B{—1 , 6) i promieniu rownym
5. Znalezc dlugosc stycznych do tego okrQgu poprowadzonych z punktu
A ( — 14, 7).
763. Znalezc srodek i promien okrggu przechodz^cego przez punkt
A(2, —1), stycznego do obu osi ukladu.
764. Znalezc srodek okrQgu przechodzqcego przez punkt A (—4, 2)
i stycznego do osi OX w punkcie B{2, 0).
765. Punkt S(6, 4) jest srodkiem okrQgu o promieniu rownym 10.
Znalezc punkty przeciQcia tego okrQgu z dwusiecznymi k<itow ukladu osi
wspolrzQdnych.
766. Dane s^ dwa przeciwlegle wierzchotki kwadratu A(4, — 1)
i C (—3,0). Wyznaczyc wspolrzQdne dwoch pozostalych wierzcholkow.
767. Znaj^c dwa wierzcholki rombu ,4(8, —3) i C(10, 11), znalezc dwa
pozostaie wierzcholki B i D wiedzqc, ze bok rombu jest rowny 10.
768. Obliczyc pole kwadratu maj^c dwa jego przeciwlegle wierzcholki
A ( - 3 , - 5 ) i C(—1,3).
769. Obliczyc pole trojk^ta rownobocznego maj^c dane dwa jego wierz
cholki —2) i P (—1, ~ 6 ).
770. Dane S3 wierzcholki: ^ ( - 3 , 7 ) , P ( - 5 , 7) i C(2, - 5 ) rownoleglo-
boku ABCD. Obliczyc dlugosc przekatnych AC i BD.
111. Obliczyc pole rombu maj^c dane dwa jego przeciwlegle wierzcholki
4(2, —l ) , B ( —4, —9) i dlugosc boku rown3 5 |/l0 .
772. Obliczyc dlugosc wysokosci rombu maj^c dane dwa jego wierzcholki
A(2, 1), C(—4, 3) i dlugosc boku rown3 5|/2 .
773. Wykazac, 2e punkty A(2, 1), B (—2, —2), C ( \ , —6) i D(5, —3)
s^. wierzcholkami kwadratu.
774. Dane S3 dwa punkty A ( —5, 2) i B (—2, —2). Na osi odci^tych
znalezc taki punkt C, aby £ ACB — y
775. Wyznaczyc wspolrz^dne punktu 2 symetrycznego do punktu P (l, 2)
wzgl^dem prostej przechodzqcej przez punkty A (— 1, —2) i P (1 ,0 ).
§ 2. Dzielenie odcinka w danym stosunku, pole trojk^ta
776. Wyznaczyc wspoirz^dne Srodka odcinka /IP maj^c dane .4(1,4)

i P (—5, 2).
777. Koniec ^4 odcinka ,4P jest dany: /l (2, 3). Srodek M odcinka AB
ma wspolrz^dne (—1,3). Znalezc wsp61rz<jdne punktu P.
778. Dane S3 Srodki bokow trojk^ta: P ( - 2 , - 1 ) , Q ( - 2 , - 4 )
i P(3, 0). Znalezc wierzcholki tego trojk^ta.
779. Wyznaczyc wspolrz^dne srodka ci^zkosci trojk^ta o wierzcholkach
A(2, 5), P (—4, 1) i C ( - 1 ,0 ) .
780. Dane S3 dwa S3siednie wierzcholki rownolegloboku ABCD\
A(4, 7), P (—2, - 6 ) i punkt przeci?cia przek3tnych P ( - 3 , - 1 ) .
Znalezc wierzcholki C i D tego rownolegloboku.
781. Dane S3 trzy wierzcholki rownolegloboku ABCD\ A{3, —5),
JB(5, —3), C(—1, 3). Wyznaczyc wspolrz^dne wierzchotka D przeciw-
leglego do P.
782. Dane S3 dwa punkty: A(4, —2), P ( —8, 7), Znalezc punkty C i D
dziel3ce odcinek AB na trzy rowne cz^sci.
783. Wyznaczyc wspolrz^dne koncow odcinka AB jezeli punkty C(2, 2)
i D( 1, 5) dziel3 ten odcinek na trzy rowne cz^sci.
784. Wyznaczyb punkty A i 5 wiedzqc, £e punkt C(—5, 4) dzieli od
cinek AB w stosunku 3:4, a punkt D(6, —5) w stosunku 2:3.
785. W trojkqcie ABC o wierzcholkach ^4(3, 0), 5(2, 3) i C(—2, 5)
poprowadzono srodkowq AD. Znalezc jej dlugosc.
786. Na prostej przechodzqcej przez punkty A(4, 8) i 5 ( —1 , —4),
znalezc punkty, ktorych odleglosc od punktu B jest rowna 4.
787. Dany jest trojkqt o wierzcholkach A (—4, —1), B(—7, —5)
i C(4, —7). Obliczyc dlugosc dwusiecznej ,45 kqta ,4.
788. Znalezc punkt przeci?cia wspolnych stycznych do okr?gow o srod-
kach w punktach Cj(0, 2) i C2 (5 J , 7 y ) oraz promieniach odpowiednio
rownych r 1 = 3 i r2 — 1 .
789. Obliczyc pole trojkqta o wierzcholkach A ( —2, 2), 5(4, —2),
C(0,3).
790. Obliczyc pole pi^ciokqta o wierzcholkach A (— 1, 0), 5 (1 , —1),
C(3, 0), 5(4 , 2), 5(0, 3).
791. Dane sq wierzcholki trdjkqta: A(0, 6), 5 ( —2, 3), C(—1, —1).
Obliczyc dlugosc wysokosci poprowadzonej z wierzcholka C.
792. Dane sq. trzy wierzcholki rownolegloboku: A(0, 4), 5 ( —1, —6),
C(—4, 1). Obliczyc dlugosc wysokosci opuszczonej z wierzcholka 5 na
bok AC.
793. Dane sq dwa wierzcholki trojkqta ABC: A(2, 1 ),5(3, —2). Wyz
naczyc wsp61rz?dne wierzcholka C wiedzqc, ze srodek ci?2kosci trojkqta
le£y na osi OX, a pole 5 tego trojkqta jest rowne 3.
794. Dane sq dwa wierzcholki rownolegloboku ABCD: A(2, 5), 5(5, 1)
oraz jego pole 5 — 17. Wyznaczyc wspolrz?dne wierzcholkow C i D wie-
dzqc, ze punkt przeci?cia przekqtnych znajduje si? na osi OY.
*795. W rownolegloboku ABCD polqczono wierzcholek A ze srodkiem
M boku 5C, a wierzcholek 5 z punktem W lezqcym na boku CD takim,
2e DN — J DC. W jakim stosunku dzielq si? odcinki A M i BN1
796. Dane sq wierzcholki trojkqta A BC : A (— 1, —1), 5(3, 5), C(—4, 1).
Znalezc punkt przeci?cia dwusiecznej kqta zewn?trznego przy wierzcholku
A z przedluzeniem boku 5C.
797. Uklad osi wspolrz?dnych przesuni?to rownolegle w ten sposob,
ze nowy pocz^tek ukladu znalazl si? w punkcie 0 (3, —4). Dane punkty
A '(i 3) j b \ _3,0) w nowym ukladzie. Wyznaczyc ich wspolrz?dne
w starym ukladzie.
798. Po przesuni?ciu rownolegtym ukladu wspolrz?dnych punkt (2,4)
znalazl si? w punkcie ( - 3 ,0 ) . Znalezc pierwotne wspolrz?dne nowego
pocz<|tku ukladu.
799. Napisac wzory na przeksztalcenie wspolrz?dnych, jezeli osie pio-
stok^tnego ukladu wspoirz?dnych obrocono o ks*t 60°.
800. Uklad X O Y obrocono dokola pocztfku ukladu o k^t90°. Wspolrzgd-
ne punktu A w starym ukladzie byly (2, —3). Znalezc wspolrz?dne punktu
A w nowym ukladzie.
801. Dany jest punkt M{3, 1) w starym ukladzie. Znalezc jego wspolrz?d-
ne w nowym ukladzie po obrocie o k^t —45°.
802. W ukladzie X O Y dany jest punkt A(3, - 4).^ Uklad ten obrocono
dokola O w ten sposob, ze nowa os OX' przechodzi przcz punkt A, pizy
czym odci?ta punktu A w nowym ukladzie jest dodatma (%' > 0). Znalezc
wzory na przeksztalcenie wspolrz?dnych.
803. Pocz^tek nowego ukladu wspolrz?dnych znajduje si? w punkcie
(2, 3). Punkt (6, 0) znajduje si? na dodatniej cz?sci nowej osi rz?dnych
Podac jakie s^ nowe wspolrz?dne punktu (7, 8).
804. Pocz^tek ukladu XOFprzesuni?to rownolegle do punktu 0 ' { ~ 1,2),
a nast?pnie obrocono powstaly uklad dokola O' o k^t ostry a taki, ze
tg a — 5_ . Wyznaczyc wspolrz?dne punktu M w starym ukladzie, jezeli
jego wspolrz?dne w nowym ukladzie wynosza (2, 3).
805. Wierzcholki kwadratu znajduje si? w punktach (0 ,0 ), (2, 0),
(2,2) i (0, 2). Podac wzory na przeksztalcenie wspolrz?dnych, jezeli za
nowe osie przyj?to przekatne kwadratu, a punkt (2, 0) znajduje si? na osi
O'X' i jego nowa odci?ta U > 0.
806. W ukladzie XOY dane sa dwa punkty A(9, - 3 ) i B ( - 6, 5). Po-
cz^tek ukladu przeniesiono do punktu A, a osie ukladu obiocono w ten
sposob, ze nowa os odci?tych przechodzi przez punkt B i nowa odci?ta
punktu B jest dodatnia. Wyznaczyc wzory na przeksztalcenie wspolrz?d-
nych.
807. Wyznaczyc punkty stale (tj. punkty, kt6re pokrywaj^ si? ze swoim
obrazem) przeksztalcenia afinicznego okreslonego wzorami
x' = 2x —y
y' = 3x—2y
808. Wyznaczyc punkty stale przeksztalcenia afinicznego okreslonego
wzorami
x' = 3x—y + 4
y' — 4x—2y
809. Napisac rownanie prostej b?d^cej obrazem prostej 2 x + y — 1 = 0
w przeksztalceniu afinicznym okreslonym wzorami
x' — x + y —2
y' — 2x-j-3y —6
*810. Napisac wzory okreslaj^ce przeksztalcenie afiniczne wiedz^c, ze
punkty polozone na prostej x + j = 0 punktami stalymi tego przeksztal
cenia, zas punkt M'{ 1, 1) jest obrazem punktu M {— 1, 2).
811. Napisac wzory okreslajciee przeksztalcenie afiniczne wiedz^c, ze
punkty A '(\, 1), 10), C'(6, 14) s^ odpowiednio obrazami punktow
A(2, 1), B(5, 2), C(4, 4) przy tym przeksztalceniu.
*812. Dane sq. dwa przeksztalcenia afiniczne:
fx' = ' x |x ' = 3x+4j>—2
* : \ / = 2y ° raZ \y' = x + 3 y — 1
Wyznaczyc przeksztalcenia a p i /Ja oraz wykazac, 2e majc* one ten sam punkt
staly. (Przeksztalcenie a/1 jest iloczynem czyli zlozeniem przeksztalcen
<x i ji otrzymanym przez wykonanie kolejno przeksztalcenia i przeksztal
cenia a).
813. Hiperbol? o rownaniu xy = 2 przeksztalcono przez jednokladnosc
o srodku (0, 0) i stosunku k = 3, a nast?pnie przesuni?to w wektor a =
= [1,2]. Podac jej obraz po tych przeksztalceniach.
§ 4. Prosta
814. Dana jest linia prosta 2x—y ~f 3 = 0. Ktore z punktow A (2, 1),
£ ( —1, —4), C(—1, 1) lezg. na tej prostej?
815. Punkty P lt P2, P3, lezg na prostej 3 x - 2 ^ - 6 = 0. Ich odci?te
sg odpowiednio rowne 4, 0, 2, —2. Znalezc rz?dne tych punktow.
816. Dla jakich wartosci wspolczynnikow A i B prosta Ax-{-By-\-\ — 0
jest rownolegla do osi OX?
817. Dla jakich wartoSci wspolczynnikow A i B prosta A x + B y + 1 = 0
tworzy z osig OX kgt ?
818. Napisac rownanie prostej przechodzgcej przez poczgtek ukladu
wspolrz^dnych i tworzgcej z osi** OX kgt
819. Znalezc punkty przeci^cia prostej 2x—3>>+6 = 0 z osiami ukladu
wspotrz^dnych.
2
820. Znalezc wspolczynnik kierunkowy prostej - j X + 4 ^ + 7 = 0
821. Dana jest prosta o rownaniu 2x+ 3<y+ 6 = 0. Przedstawic to row
nanie w postaci kierunkowej i odcinkowej.
822. Dane sg rownania bokow trojkgta
A B : 2 x - y + 2 = 0, B C : x - y = 0, A C :x+ y-2 = 0
Znalezc wspolrz^dne wierzcholkow trojkgta.
823. Przez punkt A(4, 6) poprowadzic prostg odcinajgcg na osiach
wspdlrz^dnych odcinki jednakowej diugosci.
824. Z punktu A(5, 4) wychodzi promien swietlny tworzgcy z osig OX
kgt, ktorego tangens jest rowny 2. Znalezc rownanie tego promienia i pro-
mienia odbitego od osi OX.
825. Sprawdzic czy proste
3 x —y + 6 — 0, 4x+ 3y—5 = 0, 2x—y-\- 5 — 0
majg punkt wspolny.

826. Proste x = — l i x = 3 przecinajg prostg y = 2x— 1 w punktach
A i B. Znalezc wspolrz^dne wektora AB.
827. Obliczyc pole trojkgta ograniczonego osiami ukladu wspolrz^d-
nych i prostg x + 2 y —6 = 0.
828. Napisac rownanie prostej przechodzgcej przez punkty A (l, 0)
i B(3, 2).
829. Proste y = 3x—9 ,y = —2 * + l,,y = —x + 3 sg bokami trojkgta.
Znalezc pole tego trdjkgta.
830. Punkty >4(1, - 1 ) , B(3, 5), C ( - 7 , 11) sg wierzcholkami trojkgta.
Znalezc rownania jego bokow.
831. Dane sg rownania dwoch bokow rownolegloboku
8x+3^+l = 0 2 x + y —l = 0
3x+ 2y+ 3 = 0
Znalezd wierzchoiki tego rdwnolegloboku.
832. Pole trojkgta o danych wierzcholkach A( 1, —2) i B(2, 3) jest rowne
8. Znalezc trzeci wierzcholek wiedz^c, ze lezy on na prostej 2x-j-y—2 = 0.
833. Dane rownania dwoch bokow rownolegloboku
2 x —y — 0 x —3y — 0
i punkt przeci^cia przek^tnych P(2, 3). Znalezc rownania przek^tnych.
834. W trojk^cie ABC dany jest wierzcholek A(0, —3), srodek S(8, —1)
boku AB i BC = [—7,8]. Znalezc rownanie boku AC.
835. W trojk^cie ABC punkt E jest srodkiem boku BC, punkt D srod-
kiem boku CA. Znalezc rownania bokow trbjk^ta maj^c dane: D(3,2),
Z f l - [4, 2], D E = [ - 3 , 4 ]-
836. Przez punkt ,4(2, 1) poprowadzic prostg tak, by punkt A byl srod
kiem odcinka tej prostej zawartego miedzy prostymi
2x+y = 0 x —y —2 = 0
837. Znalezd prostg p rz e c h o d z ^ przez punkt (2, 3) wiedz^c, ze jej
odcinek zawarty miedzy prostymi
3 x + 4 ^ —7 = 0 3x-r4y+ 8 = 0
jest rowny 3 \/2 .
*838. Dane s% rownania dwoch srodkowych trojkgta
4x+5.y = 0 x —3y = 0
i wierzcholek A(2, —5). Znalezc rownania bokow i pozostale wierzchoiki.
839. Przez punkt A (2, —1) poprowadzic prostg rownolegl^ do prostej
2xJr3y = 0.
**840. Udowodnic, i s odlegtosc mi?dzy prostymi rownoleglymi o row-
naniach A x + B y + C 1 = 0 ,A x + B y + C 2‘= 0 jest rowna
I C j - Cal
|/ A 2+ B 2
841. Wykazac, ze prosta 5x—2y— 1 = 0 jest jednakowo oddalona
od prostych
5 x -2 ^ + 7 - 0 5x—2j>—9 - 0
\
*842. Przez punkt (—1, 1) poprowadzic prostg tak, by srodek jej od-
cinka zawartego mi^dzy prostymi
x + 2 y —l = 0 x Jt- 2y—3 = 0
lezal na prostej x —y — l = 0.
843. Znalezc rownanie prostej przechodzgcej przez punkt A (2, 4) i pro-
stopadlej do prostej 2 x + y —2 = 0.
844. Znalezc punkt B symetryczny do punktu A{—1 ,- 3 ) wzglQdem
prostej xA-2y—2 = 0.
845. Znalezc punkt symetryczny do punktu A (—2, 9) wzgl^dem prostej
2x—3^+18 = 0.
846. Dla jakich wartoSci a i b proste
a x —AyA-b = 0 A x -a y -Y l = 0
sg rbwnolegle, a dla jakich prostopadle?
847. Dla jakiej wartosci parametru m proste
(m — l)xA-my—5 = 0 w x + (2 w —l)y—10 — 0
przecinajg si§ w punkcie leigcym na osi OX2
848. W trojkgcie ABC dane sg: B(0, 5), AB = [4, 12], CB — [—8, 7].
Znalezc rownanie wysokosci opuszczonej z wierzcholka C na bok AB.
849. Wektor AB = [6,4] jest podstawg trojkgta rownoramiennego
0 wierzcholku C(2, 3) i wektorze wysokosci CD = [—2, 3]. Znalezc
rownania bokow tego trojkgta.
850. Znalezc rownania bokow trojkgta znajgcjeden wierzcholek ^ ( 3 ,- 4 )
1 rownania dwbch wysokosci
l x —2y—\ = 0 2x—l y —6 = 0
851. Dane sg wierzcholki trojkgta A ( —4, 4), 25(4, 0) i punkt H{3,4)

przeci^cia si§ wysokosci tego trojkgta. Znalezc wspolrz^dne wierzcholka C.
*852. W trojkgcie ABC dany jest wierzcholek .4(1,0) rownanie boku
B C : x + 3 y —13 = 0 i wektor wysokosci CD = [2, —2], Znalezc row
nania pozostalych bokow.
853. W trojkgcie 4.SC dany jest bok AB: 5x—3y+2 = 0, wysokosc
AM: 4x—3j >+1 = 0 i wysokosc BN: l x + 2 y - 2 2 = 0. Znalezc rownania
pozostalych bokow i trzeciej wysokosci trojkgta.
854. Znalezc kgt mi^dzy prostymi o rownaniach
2x+ y = 0 y = 3x—4
855. Punkty .4(0,7), B(6 , - 1 ) , C(2 ,1 ) wierzcholkami trojkgta.
Napisac rownania bokow i znalezc k^ty tego trojkgta.
856. Znalezc rownania prostych przechodz^cych przez punkt (2, 1)
i tworzgcych k^ty 45° z prostg 2x—3y = 6.
857. Napisac rownanie prostej przechodzgcej przez poczgtek ukladu
w s p o lr z ? d n y c h i tworzg.cej z prostg 2x-\-y—4 — 0 k g ty .
858. Przez punkt .4(1,2) poprowadzic prostg tworz^c^ z prostg x =
• i • 3
= 2y k^t, ktorego tangens jest rowny y .
859. Przez punkt .4(2, —1) poprowadzic prostg, ktora tworzy z osig,
OX kg.t dwa razy wi?kszy od k<|ta mi?dzy prostg x - 3 y + 4 = 0 a osi^ OX.
860. Dany jest wierzcholek kwadratu A( 1, —3) i jedna z jego prze-
k^tnych y — 2x. Znalezc rownania bokow kwadratu.
861. Prosta x + y - 1 = 0 jest podstawg trojkgta rdwnoramiennego.
Jedno rami? trojkgta ma rownanie x —2y—2 = 0. Znalezc drugie rami?
wiedz^c, ze przechodzi ono przez punkt P (—2, 0). ^ __+.
862. W kwadracie ABCD dany jest wierzcholek .4(1,0) i wektor AC =
= [3, 2]. Znalezc rownania bokow kwadratu. __>
*863. W prostok^cie ABCD dany jest wierzcholek C(—2, 2) i AB =
= [3, 3]. Znalezc rownania przekgtnych i kgt mi?dzy nimi wiedz^c, ze
wierzcholek A le2y na prostej x —2y — 0.
864. Znalezc odleglosc punktu (1, - 2 ) od prostej 8x-6j>+15 = 0.
865. Znalezc dlugosc wysokosci trojkgta ABC opuszczonej z wierz
cholka B znajgp rownania bokow tego trojkgta
AB: x + 5 y —l = 0, BC: 3x—2y—4 = 0, AC: 7x+>>+19 = 0

866. Przez pocz^tek ukladu wspolrz?dnych poprowadzic proste odlegle
od punktu (3,4) o |/ 5 .
867. Znalezc punkt rowno odlegly od punktow A (4, 1) i 5(8, —3)
oraz prostej 5%+12,y — 0.
868. Znalezc rownania dwusiecznych k.gtow zawartych mi?dzy pros-
tymi
2 x J\--2yJr'l — 0 lx-\-y—4 — 0
869. Dane sg. dwie proste
3x—y —4 = 0 2x+6y+3 = 0
Znalezc rownanie dwusiecznej tego k^ta zawartego mi?dzy danymi pro
stymi, w ktorym le£y pocz^tek ukladu wspolrz?dnych.
870. Ramiona trojk^ta rownoramiennego maj^ rownania
7x-j-y-\-5 = 0 2x—2y—3 = 0
Znalezc rownanie podstawy tego trojk^ta wiedz^c, ze przechodzi ona
przez punkt P(0, 1).
871. Znalezc rownania dwusiecznych k^tow wewn^trznych trojk^ta
maj^c rownania bokow tego trojk^ta
x-\~y—4 — 0, x —7y+8 = 0, 2x 2_y+5 — 0
*872. W trojk^cie dane rownania dwoch bokdw
3 x+ y-3 = 0 3*4-4y = 0
i rownanie dwusiecznej jednego z kqtow wewn^trznych
x —y-f 5 = 0
Znalezc rownanie trzeciego boku.
873. Znalezc srodek okr^gu wpisanego w trdjk^t o bokach
x + y + 12 = 0, l x + y = 0, 7 x -y + 2 8 = 0
*874. W trojk^cie ABC dane s^: wierzcholek ^4(0, 0), wektor BC =
— [5, 10] i rownanie dwusiecznej k^ta C: x —y —4 = 0. Znalezc rownania
bokbw trojk^ta.
*875. W trojk^cie ABC dany jest punkt A (— 1,7) i rownania dwusiecz
nych dwoch k^tow wewn^trznych
C E :x+ y = 0 BD\ x —3y4-10 = 0
Znalezc rownania bokow.
876. Dane sq. dwie proste
2x—3y+5 — 0, x 1= 0
Jaki warunek powinny spelniad wspolczynniki a i b aby prosta a x + b y + 1 =
= 0 przechodzila przez punkt przeci^cia danych prostych?
§ 5. Okr^g
877. Wyznaczyc wspolrz^dne irodka S i promien r okr^gu danego

rownaniem
x 2-hy2—\0x+ 24y—56 = 0
878. Napisac rownanie okr^gu o §rodku w punkcie 5(2, 3) i pro-
mieniu r = 7.
879. Napisac rownanie okrQgu o srodku w punkcie 5(3, 4) i prze
chodzacego przez poczatek ukladu wspolrz^dnych.
880. Napisac rownanie okr^gu o Srodku w punkcie 5(1, —2) i przecho
dzacego przez punkt A ( —2 , - 6 ) .
88J,. Napisac rownanie okr^gu o srodku w pocz^tku ukladu i stycznego
do prostej 6x—8y+10 = 0.
882. Napisac rownanie okr^gu przechodzacego przez punkt A(1, 9)
i stycznego do osi OX w punkcie 4, 0).
883. Napisac rownanie okr^gu o srodku lez^cym na prostej —3x+'y—2 =
= 0 i przechodzacego przez punkty A (—3, —1) i JB(l, —3).
884. Napisac rownanie okr^gu przechodzacego przez punkty A (2, 2),
£ ( - 5 , - 5 ) , C( 1 ,- 5 ) .
885. Przy jakim warunku rownanie
x 2jr y 2jraxA-by-\-c = 0
okreSla okrag?
886. Przy jakim warunku okrag o rdwnaniu
x 2+ y 2i-ax-\-by-\-c = 0
jest styczny do osi 0X1

887. Napisad rownanie okr^gu o srodku w punkcie 5(1, 1), odcinajacego
na prostej 3x—4y+ 3l = 0 ci?ciw§ o dlugoSci rdwnej 16.
888. Napisac rownanie okr^gu o promieniu r — 50 wiedzac, ze odcina
on na osi OX ci^ciw? o dlugosci 28 i przechodzi przez punkt A(0, 8).
889. Dany jest okri|g ( x - 1 )2+ y z = 4. Przez punkt a (2, - i ) popro-
wadzic prosta wyznaczajaca ci§ciw$ o srodku w punkcie A.
890. Napisac rownanie okr^gu o promieniu r==\/5, stycznego do prostej
2^—1 = 0 w punkcie .<4(3, 1).
891. Napisac rownanie okr^gu przechodzacego przez punkt M{ 1,0)
i stycznego do prostych
2 x + y + 2 = 0, 2 x + > '-1 8 = 0
892. Napisad rownanie okr$gu stycznego w. punkcie A( 1,2) do prostej
I x —y —S = 0 oraz stycznego do prostej x + j+ 1 3 = 0.
893. Napisac rownanie okr^gu przechodzacego przez poczatek ukladu
i stycznego do prostych
x + 2 y + 9 = 0, 2 x-y-2 = 0
894. Napisac rownanie okr?gu o promieniu rownym 1, stycznego do
prostej 3X+4.H-2 = 0 i przechodzetcego przez punkt A ( - 5 , 3)-
895. Napisac rownanie okr$gu o promieniu rownym }/ 5 i stycznego do
prostej x + 2 y —l = 0 wiedz^c, ze jego srodek leiy na osi OY.
896. Znalezc Srodek okr$gu wpisanego w trojk^t o bokach danych
rownaniami
* _ 4 = 0, 3 x -4 y + 3 6 = 0, 4x-f 3y+23 = 0
897. Przez punkt ,4(0, 2) poprowadzic styczne do okr^gu x2+.y2 - 1.
898. Napisad rownanie stycznej do okr?gu x2+ / - 10 w punkcie
4 (1 ,3 ). . .
899. Przez punkt 4 (1 ,6 ) poprowadzic styczne do okr^gu
x2+.y2-|-2x—19 = 0
900. Napisac rownania stycznych do okr^gu
x 2+ y 2+ \ 2 x - 2 y + n = 0
i rdwnoleglyck do prostej 2x-\-y—5 — 0. _
901. Napisac rownania stycznych do okr^gu x + k - u
i prostopadlych do prostej x —2y = 0. __
*902. Znalezc rdwnania stycznych do okr^gu x 2+ y 2- % x - 10^+28 - u
i nachylonych do prostej 5x—y-\-3 = 0 pod k^tem-^-.
903. Obliczyd dlugosc stycznych poprowadzonych z punktu A (6, 1)
do okr§gu x 2+ y 2—4 x + l = 0 .
904. Z punktu A(4, —4) poprowadzono styczne do okr^gu
x 2-\-y2—6xJr 2 y Jr5 — 0
Obliczyc dlugosc odcinka l^cz^cego punkty stycznosci.
905. Pod jakim k^tem widac okn*g (x—l)2+ (y—2)2 = 1 z punktu
,4(3,2). , , . nv
906. Dane $4 dwa okr§gi: Kx o promieniu rx — 5, styczny do osi U
w pocz^tku ukladu i K2 o promieniu r2 = 3, styczny do osi OY w punkcie
^4(0, 4). Okr$gi te przecinaj^ si§ w punktach N i P. Przez punkt N prowa-
dzimy styczny do okr^gu K u przez punkt P styczny do okr^gu K2. Napisac
rownania okr^gow K x i K 2 oraz znalezc ks*t mi^dzy tymi stycznymi.
*907. Dany jest okr^g K o rownaniu x2+j>2- 8 x - 2 y + l = 0 oraz pro-
sta / o rdwnaniu 2 x -.y + 2 = 0. Znalezc okr^g K x styczny do prostej U
przechodzEjpy przez srodek okr^gu K, jezeli wiadomo, ze srodek okr?gu Kx
le2y na prostej y = x. Na osi OX znalezc punkt taki, aby dlugosci stycznych
poprowadzonych z tego punktu do okr^gow K i K x byly rowne.
908. Zbadac jakie jest poloienie punktow A x(—2, 3), A 2( 2 , —2),
A 3( - 1, 3), A * ( - 4, - 3 ) , A s(3, - 2 ) wzgl?dem elipsy 8x2+5j>2 = 77.
909. Dana jest elipsa o rownaniu 5x2+ 9 y 2 = 45. Napisac rownania
prostych przechodz%cych przez punkt a {2, —-y) i przez ogniska danej
elipsy.
910. Napisac rownanie elipsy, ktorej ogniska lez^ na osi OX symetryez-
nie wzgl^dem pocz^tku ukladu, odleglosc mi?dzy ogniskami jest rowna 6
a mimosrod jest rowny y .
911. Napisac rownanie elipsy, ktorej ogniska lez^. na osi OX, znaj^c
j/2
rdwnania jej kierownic x = i 8 i mimosrod e 2 *
912. Znalezc mimosrod elipsy wiedz^c, ie os male* widac z konca osi
7U
wielkiej pod k^tem y .
913. Znalezc mimosrod elipsy wiedz^c, ze odleglosc mi^dzy jej kierowni-
cami jest cztery razy wi^ksza od odlegtosci mi^dzy ogniskami.
914. Dana jest elipsa o rownaniu 9x2+ 5 y 2 — 45. Znalezc mimosrod
tej elipsy i rownania kierownic.
915. Dana jest elipsa o rownaniu 12%2+ 16>>2 — 192. Znalezc odleglosc
ogniska od kierownicy.
916. Ogniska elipsy dziek* odleglosc mi$dzy kierownicami na trzy rowne
cz$£ci. Znalezd mimosrod tej elipsy.
917. Orbita kuli ziemskiej jest elipsy o polosi wielkiej a = 150 ■10 k m
i mimosrodzie e = 0,017. Wiedz^c, ze Slonce znajduje si? w ognisku tej
elipsy obliezye 0 ile najkrotsza odleglosc Ziemi od Slonca (ok. 2 styeznia)
jest krotsza od najdluzszej odlegtosci Ziemi od Slonca (ok. 2 lipca).
918. Napisac rownanie elipsy, ktorej ogniska leiq. na osi OX symetryeznie
wzgl^dem pocz^tku ukladu, wiedz^c, ze przechodzi ona przez punkt
M{2, 3) lez^cy nad ogniskiem tzn. maj^cy t§ samq. odci^tq. co ognisko.
919. Na elipsie 36x2+ 100^2 = 3600 znalezd punkty odlegle od prawego
ogniska o 14. .
920. Znalezc tor punktu A poruszaj^cego si§ w ten sposob, ze jego
odleglosc od prostej x = - 4 jest dwa razy wi^ksza od odlegtosci od punktu
F ( - 1 ,0 ) .
921. Dana jest elipsa 4x2+ l5 y 2 = 60. Przez punkt z l(l, - |) poprowa-
dzono §rednic§ tej elipsy. Znalezc rownanie srednicy sprz^zonej.
922. Znalezc rownanie prostej przechodzg.cej przez srodki ci^ciw
2x—y-\~l — 0 2 x —y — l = 0
elipsy 64x2+100j>2 = 6400.
*923. Znalezd rownanie tej ci^ciwy elipsy 36,x2+ 100iy2 — 3600, ktorej
srodkiem jest punkt A(5, 3).
*924. Napisac rownanie tej ci^ciwy elipsy 4x2+9>>2 = 36, ktora ma
srodek w punkcie ,4(1, 1).
925. Zbadac jakie jest poloZenie prostej 2x —y —9 — 0 wzgl^dem elipsy
12x2+36^2 = 432.
926. Znalezc rownania stycznych do elipsy 16x24-25;>2 = 400 przecho-
dz^cych przez punkt ,4(10, 4).
**927. Znalezc warunek, przy ktorym prosta A x X B y X C — 0 jest
styczna do elipsy b2x 2+ a2y 2 = a2b2.
*928. Znalezd wspolne styczne do dwoch elips o rownaniach
4jc2+ 5 j 2 — 20 5^2+4;^2 = 20
*929. Znalezd rownanie elipsy, ktorej ogniska lezj| naosi O X symetrycznie
wzgl^dem pocz^tku ukladu, stycznej do dwoch prostych
3*—2y—20 = 0 x + 6 y —20 = 0
*930. Znalezc rownanie elipsy, ktorej ogniska le2^ na osi OX symetrycz
nie wzgl^dem pocz^tku ukladu, wiedz^c, ze przechodzi ona przez punkt
A(4, —1) i jest styczna do prostej x + 4 y ~ 10 = 0.
*931. Elipsa o rownaniu ^ + 7*2 — * przechodzi przez punkt 3, - j- j
i jest styczna do prostej 4x+ 5y — 25 w punkcie A. Znalezc polosie elipsy
i wyznaczyc wspolrz^dne punktu A.
*932. Elipsa o rownaniu^- + = 1 jest styczna do prostych x-\-y = 5
i x —4^ = 10. Obliczyd polosie oraz mimosrod elipsy.
§ 7. Hiperbola
933. Napisac rownanie hiperboli o ogniskach polo2onych na osi od-

ci^tych symetrycznie wzgl^dem pocz^tku ukladu i osiach 2a = 20, 2b — 12.
934. Napisac rownanie hiperboli o ogniskach poiozonych na osi od-
ci^tych symetrycznie wzgl^dem pocz^tku ukladu maj^c dang. odleglosc
mi^dzy ogniskami 2c — 20 i os 2b = 16.
935. Napisac rownania kierownic hiperboli 16x2—9y 2 = 144.
936. Znalezc mimosrod hiperboli wiedzgc, 2e kgt mi^dzy asymptotami
jest rowny 60°.
937. Napisac rownanie hiperboli o ogniskach poiozonych na osi odci^-
tych symetrycznie wzgl^dem poczgtku ukladu majgc dang odlegloSd mi^dzy
ogniskami 2c — 12 i mimosrod e — 2.
938. Napisac rbwnanie hiperboli o ogniskach poiozonych na osi od-
ci^tych majgc dane rownania asymptot y — + -j y x * odleglosc mi^dzy
ogniskami 2c = 26.
ci^tych symetrycznie wzgl^dem poczgtku ukladu majgc dang odleglosc
mi^dzy kierownicami 2d — - y i odleglosc mi^dzy ogniskami 2c — 10.
ci^tych majgc odleglosc mi^dzy kierownicami 2d — y i rownania asymptot
. 4
y = ± t *‘
941. Dane sg punkty A( 6 , - 1 ) i B { - 8 , 2|/2) leZgce na hiperboli o og
niskach poiozonych na osi odci^tych symetrycznie wzgl?dem poczgtku
ukladu. Wyznaczyc jej rownanie.
18
ci?tych majgc dane rownania kierownic x — ± i punkt A (6,
leZgcy na tej hiperboli.

*943. Dana jest hiperbola x 2—y 2 = 8. Napisac rownanie hiperboli
wspologniskowej przechodzgcej przez punkt A ( —5, 3).
944. Napisac rownanie hiperboli o ogniskach poloZonych na osi rz§d-
nych symetrycznie wzgl^dem poczgtku ukladu majgc dang odleglosc mi§dzy
kierownicami 2d — - y i mimosrod e — y .
945. Wyznaczyc punkty hiperboli 9x2—16y2 — 576, ktbrych odleglosc
od prawego ogniska jest rowna 4,5.
*946. Napisac rownanie hiperboli o ogniskach leZgcych w wierzchol-
kach osi wielkiej elipsy 16x27 25y2 = 400 i kierownicach przechodzgcych
przez ogniska danej elipsy.
947. Napisac rownania stycznych do hiperboli 4 x * -y * = 36 i r6wno-
' l 4 8 h N a p S ™ a n f a ^ y c r n i do hiperboli 4 * * - / = 36 i prosto-
P1 ^ V a p i s Pa r X n a n i ^ y c U c h do hiperboli = 32 P°P™‘
W^ o X i s a r ' r t o n a o i a ^ c z n y c h do hiperboli 4 * * - / = 4 poprowa-
kowo oddalonych od prawego ogniska i od pocz,tko uk a

**952. Znaleic warunek, przy ktorym prosta A x + B y + C - 0 jest
stvczna do hiperboli b2x 2—cizy 2 — a b . . nv
*953. Napisad rownanie hiperboli o ogniskach poloionych na osi OX
symetrycznie wzgl«dem poczrjtku uktadu, stycznej do prostej * y
w punkcie M(4, 2). ^
*954. Napisac rownanie hiperboli inajgc dane jej asymptoty y = ± ^ x
i rownanie jednej ze stycznych 5 x -6 j> -8 = 0.
*955 Przez punkt 4(3, - 1 ) poprowadzid prosta przecinajim hiperbol?
1x2 _ i y 2 = 21 w punktach M i N w ten sposob, ie punkt A jest srodkiem
°*956k m pU ad rownania srednic sprz^zonych hiperboli 3xJ - 2 j- 2 = 12
W ^ 5 ke iloczyn odlegloSci dowolnego punktu hiperboli

b1x 1—a2} 7 = a2b2 od jej asymptot jest wiclkostia stala, rowna '
*958 Wykazac, ie pole rownolegloboku ograniczonego asymptotami
2x 2 — a 2y 2= i prostyml poprowadzonymi przez dowo ny
a 2b 2
punkt hiperboli rownolegle do asymptot, jest wielkoscig stala ro w n a y

*959. Wykazac, ie elipsa i hiperbola majace wspolne ogniska przeemaja
si§ pod kcjtem prostym.
§ 8. Parabola
960. Napisad rownanie paraboli o wierzcholku w pocz^tku uktadu i og
n l^ L WN a p M er * L ’an)ie paraboli o wierzcholku w poczgtku uWadu

symetryeznej wzgl«dem osi OX i przechodzacej przez punkt A( 2, ).
962. Napisac rownanie paraboli o wierzcholku w poczqtku ukladu,
symetrycznej wzgl^dem osi OY i przechodz^cej przez punkt A( 1, 4).
963. Napisad rownanie paraboli o wierzcholku w pocz<|tku ukladu i og-
nisku w punkcie F(0, 2).
964. Znalezc ognisko F i rownanie kierownicy paraboli y 2 = I2x.
965. Napisac rownanie paraboli o ognisku w punkcie F(— 5, 0) i kie
rownicy x — 5.
966. Dane jest rownanie paraboli x = — ^ y 2+ y ■ Wyznaczyc jej wie-
rzcholek A, ognisko F i rownanie kierownicy.
967. Napisac rownanie paraboli maj^c dane ognisko F(1, 2) i rownanie
kierownicy x —5 = 0. .
968. Napisac rownanie paraboli maj^c dane ognisko F(2, —1) i rowna-
nic kierownicy x —y — l = 0.
969. N a paraboli y2 = 24x dany jest punkt odlegly od ogniska o 14.
Znalezc odlegloSc d tego punktu od wierzcholka paraboli.
970. Dana jest prosta y — m x+ b i parabola y 2 — 2px. Znalezc zaleznosd
mi?dzy parametrami m, b i p, przy ktorej prosta jest styczna do paraboli.
971. Z punktu A ( - 2, 0) poprowadzid styczne do paraboli y 2 = 8x.
972. Z punktu ^4(0, 3) poprowadzic styczne do paraboli y 2 = 36x.
973. Napisac rownanie prostej stycznej do paraboli y 2 — 8.x i rowno-
leglej do prostej x + J 5 = 0.
974. Napisac rownanie prostej stycznej do paraboli x2 = 16y i prosto-
padlej do prostej x + 2 y —16 = 0.
975. Napisac rownania stycznych do paraboli y 2 — I2x tworz^cych
z prosta y — 3x—4 kg.t 45°.
*976. Znalezc rownania wspolnych stycznych do elipsy 4x2+ 9 y 2 = 180
i paraboli y 2 — -y-x.
*977. Dana jest parabola y 2 — 20x. Napisac rownanie ci^ciwy, ktorej
srodkiem jest punkt A(2, 5).
*978. Dana jest parabola y 2 = 2px i jej ci^ciwa AB. Przez punkt C e AB
poprowadzono symetraln^ tej ci^ciwy, p rz e c in a j^ os paraboli w punkcie D.
Udowodnic, ze dlugosc rzutu C'D odcinka CD na os paraboli rowna jest p.
**979. Udowodnic, 2e styczne do paraboli y 2 = 2px poprowadzone
z dowolnego punktu kierownicy s^ wzajemnie prostopadle.
980. Cialo rzucono poziomo z pr^dkosci^ pocz^tkow^ v0. Przyspieszenie
ziemskie jest g. Znalezc rownanie drogi tego ciata pomijaj^c opor po-
wietrza.
CM. w ■ » I-’” " " ■
~a)~2 row*
Znalezc £'ZTJ<p~s«,rr
n*iwicksza wysokosc ciata.
Kn 7 r>ale7 C zasieg rzutu i najwi?Kiz-4 j . 0
b ) Z n a le z c b^ d zie naJWi? k s z y ?
c) P r z y ja k im k^ cie a zasi^ g r z u iu *
§ 9. Zbiory punktow o danej wlasnosci
982 Znalezc zbior wszystkich Srodkow okr5g6w przechodzacych przez
(L 5L ^ r u S a d u w ^ S d n y c h poprowadzonochivvy okrggu
983. Z p o cz^ tK u uis-iav. r £rndkow tych C1?C1W.
,,w . ,
984. Znalezc zbior podstawie jest dwa razy w.5kszy
rownej a, w ktorych jeden z kgtow przy po
° d98t t a l e z c zbior wszystkich p u n * , dla ktorych stosunek odlegloSci
od punktow (—1,0) ' (1,0) i^st r°™ d ,, ptorych suma lub roznica
~ » “ 2 . “ ' S S . o „ . . . j j« -
odlegiosci od danej prostej 1 oancgu y
kosci9 stata rowna P- wierzchotk6w trdjkatow o wspolnej
982. Znalezc * * kwadrat6w bokow pozostalych jest
podstawie a = 1A
r6;88. Zn°a,eM zbior wszystkich Srodkdw okrSgo» odctaajacych na dwoch
prostych prostopadlych odcmki <3J ^ ^ “ adziiny dwie wzajemme pro-
989. Z wierzcholka paraboh y P P , . ■ g znalezc zbior
stopadle cigciwy przecinajace parabola w punktach A . *
wszystkich srodkow odcmkow AB; ktorego podstawa pokrywa
*»• w d ,„ « ; > “ “ S S J S ‘J o . P™ . ™
J — *“““ ^
wiednio do bokow CA i ™ Utworzono trojkgty o podsta-
991. Dana jest el.psa o ogn.skach l-i ■ do feednic sprz?i0-
wie FtF2, ktorych dwa Pozost (rzeaich wierzcho|k6w tych trojkatow.
nychelipsy. Znalezc zbtfir wszy k h adzQn0 dwie proste wza-
992. Z wierzcholka O danej pa P kt h p i Q. Znalezc
iemnie prostopadle, przecinajace parabol, w punktach
zbior wszystkich srodkbw ci^zkosci tiojk^tow Q
993. Zmienna ci?ciwa AB paraboli jest prostopadla do jej osi. Prosta /
lcj.czy punkt A z wierzcholkiern paraboli a prosta /x l^.czy punkt B z og-
niskiem. Znalezc zbior wszystkich punktow przeci?cia prostych I I I , .
*994. Znalezc zbior wszystkich punktow, ktorych iloczyn odlegiosci
od dwoch ustalonych punktow jest staty i rowny kwadratowi polowy od-
legtosci danych punktow.
995. Konce odcinka o stalej dlugoSci Slizgaje si? po ramionach keta
prostego. Punkt M dzieli ten odcinek na cz?Sci o dlugoSciach a i b. Znalezc
zbior wszystkich punktow M.
996. Znalezc zbior wszystkich srodkow ci?£koSci trojketow o wierz-
cholkach 4 (1 ,0 ), B(5 ,0 ) i wierzcholku C lezecym na prostej y = x.
997. Znalezc zbior wszystkich srodkow okr?g6w stycznych do osi rz?d-
nych i do okr?gu x 2+ y 2 = 1-
998. Znalezd zbior wszystkich punktow przeci?cia wysokosci trojk^ta
o stalej podstawie AB = 2a, ktorego wierzcholek C slizga si? po prostej
rownoleglej do podstawy, oddalonej od podstawy o a.
*999. Znalezc zbior wszystkich Srodkow ci?ciw elipsy wychodz^cych
z wierzcholka osi wielkiej.
*1000. Znalezc zbior wszystkich srodkow okr?gow stycznych do dwu
danych okr?gow wzajemnie zewn?trznych.
*1001. Znalezc zbior wszystkich Srodkow kol stycznych zewn?trznie
do danego kola i przechodzecych przez dany punkt.
**1002. Okreg o stalym promieniu a toczy si? bez poSlizgu po danej
prostej. Znalezc rownanie krzywej jake zakreSla ustalony punkt M lez^cy
na okr?gu.
*1003. Odcinek AB = a Slizga si? swymi koricami po osiach ukledu
wspolrz?dnych. Przez punkty A i B poprowadzono proste rownolegle do
osi uktadu wspolrz?dnych, przecinajece si? w punkcie P. Z punktu P
poprowadzono prostopadle do odcinka a przecinajece ten odcinek w punk
cie M (x, y). Znalezc zbior wszystkich punktow M.
§ 10. Krzywe stopnia drugiego
1004. Znalezc zbior wszystkich punktow, dla ktorych stosunek odleg-

loSci od punktu F(3, 3) i od prostej x + y = 0 jest wielkoScie stale, ro w n e i
1005. Znalezc zbior wszystkich punktow, dla ktorych stosunek odleg
iosci od punktu F(3, 3) i od prostej *+;> - 0 jest wielkoScie stale, rowne 2.
1006. Znalezc zbior wszystkicb punktow, dla ktorych stosunek odleg-
losci od punktu F(3, 3) i od prostej x + y = 0 jest wielkoscio Stahl l rovmst .
*1007. Napisac rownanie krzywej stopnia drugiego przechodzftcej przez
punkt ,4(1, 1) i stycznej do osi OX w punkcie U ( - l , 0) oraz do osi OY
w punkcie C(0, 3). . . ,
1008. Jakie krzywe przedstawiaj^ rownania
a) x2+ ^ 2+4A:+6_y - 12 0~ b) x2+ 4 y 2- 2 x + & y - U = 0
c) A2-3.y2+ 2 A -6 y - 8 = 0 d) y2—4 y + 6 x —2 = 0
e) x2+ 2 y 2- 2 x + 8 y + 9 = 0 f) x2+ / - 6 a:+4>’+15 = 0
g ) 4 x 2—xy = 0 . ,
1009. Jaka postac b?dzie miec rownanie krzywej
a2- 2 aj>+j>2- 1 2 a -12;H -36 - 0
po obrocie uktadu wsp61rz?dnych o fct 45° dookola poczatku ukladu?

Jakie krzywe przedstawiajq. rownania:
*1010. 7a2+ 7 j>2—2a.v—48a —48>>4-144 = 0
*1011. 6xy-l-%y2—12a:—26j >+11 = 0
*1012. a) 8a:2—\2xy-{-\ly2 12j>+3 = 0
b) 17a:2—18aj>—7j>2+ 34 a —18j>+7 = 0
c) 2a2+ 3 aj>—2j>2+ 5 a +10 j >= 0
d) 6a2—6Aj>4-9.y2—4a +18 j>+14 = 0
e) 5a2—2 x y + 5y2—4 a + 2 0 j> + 2 0 = 0
f) 9x2-f-24xy + 1 6^2—18a + 226j>+209 = 0
9a24-12av+ 4 v2- 2 4 a - 1 6 j;+ 3 = 0
ELEMENTY RACHUNKU ROZNICZKOWEGO I CALKOWEGO
§ 1. Dziedzina funkcji. Wlasnosci funkcji
1013. Dana jest funkcja

x 3—1
/(* )
Obliczyc/ ( l ) , / ( —l ) , / ( | / 2 ) , /(sin-^-j.
1014. Dana jest funkcja f(x ) = x3- x . O b l i c z y c / ( y ) , / ( 1 + / 2 ),
1015. W kul$ o promieniu R wpisano stoiek obrotowy. Wyrazid pole S

bocznej powierzchni stozka jako funkcja jego tworz^cej x. Znalezc dzie-
dzin? tej funkcji.
1016. Podac przyklad funkcji okreslonej dla kaidej wartoSci x z w y -
j^tkiem x — —1 i x — 2.
Znalezc dziedzin? funkcji:
1 1
1017: y = l g ( - x ) - 1018. y = arc sin
x+5 *
x —l 1 1
1019. y — arc sin 1020. y
x-b 1 x \g(2—x 2)
1021. y = + V l+ :
\g(x2-{-2x+2)
1
1022. y — arcsin |/9 —x 2
sm nx
1023. y = j / 4 - x 2 1024. y = \ / l + x + \ / \ —x
1025. y — —j==~ + ~ lr ===r 1026. ^ = j/sin x
y lx y \ —x
1027. y = i / l + x ' + l g ( l - x ) 1028. >’ | / l —x2
.— 1 2-j-x
1029. y = y - x + 1030. j; = lg
|/2 + : 2—x
. x+1 1032. = lg [1—lg (x2— +16)].

1031. y = j / l g
1033. Czy funkcje /(x ) i g(x) toisamosciowe rowne:
a) f ( x ) — — g(x) = 1
b) A x) = lg x^ g(x) = 2 lg ac
c) /(x ) = y V g(x) = x
d) /(x ) = v V S(x) = x 2
e) /(* ) = sin2x + co s2x g(x) = 1
f) f( x ) — ale“x g(x) = X
_____
g) /(xr ) = rl / x - l / ^ : T
g(x) = ]/x (x 1)
5 AX) = lg2( x - l) + lg a (x - 2 ) g(x) - lg2(x —1) (X -2)
i) A x ) = tg x g(x) = - ^ -
j) /( x ) = sin (arc sin x) g(x) = x
1034. Znalezc wspblczynniki a i b w wyrafceniu funkcji
A x) = ax2+ bx+ 5 wiedz^c, Ze
f(x + l ) - f ( x ) = 8 x + 3
1035. Nast^puj^ce funkcje zlozone przedstawic za pomoc^. funkcji
prostych
a) y = ) / ( l + * 2)2 b )j> = lg tg y
sin2:
2x-fl d) y = 2
c) jy = sin2
1036. Dane s^ funkcje y —. cosx,fl = av, u — 1+fl2. Wyrazib u jako
funkcje x.
1037. Dane sq, funkcje ^ = ] /z + l , z — tg2x. Wyrazicy jako funkcje x.
1038. Dane s%funkcje = 1 z2+ 1, z = x - i . Wyrazic y jako funkcje x.
1039. Wykazac, 2e kazda z funkcji
a) y = sin*, b) y = arc tg*, c) >’ — y y y

ma ograniczony zbior wartosci.
1040. Zbadac, ktore z podanych funkcji sg. parzyste, ktore nieparzyste.
a ktore nie ani parzyste ani nieparzyste:
a) y — * 3+ * b ) y = ] / l —x 2
c) y — ax d) y — sin*-f-cos*
ax—a~x
e) y = 2“* f) y =
V 1 3, 1 5
g) J —y * 3+ - y * 5 b) y =
1 -a *
a * -l C(x+ 1
i) v = k )^
' ' a*+ l ' ' ax- 1
*1041. Ka2d$ z podanych nizej funkcji przedstawic jako sum? funkcji
parzystej i nieparzystej
a) y — x 3+ 2x2jr5
X
b) y — sin-y + 3 tg 2*4-cos*+2
c) y — ax-\-x
1042. Wykazac, 2e y — / ( * ) + /( —*) jest funkcje parzyste, a g = /(* ) —
—/ ( —*) jest funkcje nieparzyste
1043. Wykazac, ze funkcja
/(* ) = lg (* + > /l+ * 2)
jest nieparzysta.
1044. Znalezc okres funkcji f(x ) — sin ax dla a ^ 0.
*1045. Zbadac, ktore z podanych funkcji sg. okresowe:
a) f i x ) = cos2* b) /(* ) = sin*2
c) f i x ) — s i n y d) /(* ) = tg (ax+b)
1046. Znalezc okres funkcji:
a) f i x ) = x tg* b) /(* ) = 1—sin 2*
_ 1_
c) f i x ) — cos (2*—3) d) /(* ) =
cos*
*1047. Znalezc okres funkcji
a) f i x ) = sin 2*+ cos 2* b) fix ) = tg * + ctg *
1048. Sporz£|dzic na tym samym rysunku wykresy funkcji
f i x ) = sinx g(x) — cos 2x
oraz
h (x) = /(x )+ g (x ) = sinx+cos2x
Odczytac z wykresu okres funkcji h(x) = sinx-fcos2x.
1049. Znalezc funkcja odwrotng. do funkcji:
N 1 b) y — 2 x + l
a) y = -2 X
1 d) y — x 2—2x, (x ^ 1)
c) y = 2—xr’ C* 7^ 2)
1050. Znalezc funkcje odwrotna do funkcji
a ) y = 2* b ) y = lg3x
c) y = l + l g ( x - l )
Sporz^dzic wykresy funkcji danyck i odwrotnych.
1051. Wyznaczye graficznie funkcji odwrotng. do funkcji:
a) y ==Y x ~ l
b) y = 1—x2, (x > 0)
. . / TC .1C
c) y = sin 2x, I — ^ x ^
d) y = t g ( x - f ) , (0 < x < 7c)

1—x
1052. Sprawdzic, 2c funkcja y : 1+x jest odwrotna wzgl^dem siebie.
*1053. Sprawdzic, ze funkcja
fix ) — gdzie a2+bc # 0

cx—a
jest odwrotna wzgl§dem siebie.
§ 2. Granica i cigglosc funkcji
Znalezc granice:
x2—1 » x —X
1054. lim -——— 1055. lim-
*— i x + 1 x->0 iX
2x 1—j/x + 1
1056. lim 1057. lim
x -1 *-*0
1058. iin, V ' , ' V x 2+ x —2
1059. lim
•*-»o j/ x *-*1 x —l
x 2—2 x + l x 2+ l
1060. lim 1061. lim
X -+\ x 3—x X-+Q
x-t-co X 2x2
1062. lim 1_ 3 1—3x-f5x2

1—x 1—x 3 1063. lim
X -+ 1 x—>co 2—x + 3 x 2
cos2x 1
1064. lim 1065. lim a:sin
n sin x -c o sx x~*oo X
X~> 4
1066. l i m ^ ! ^ ' 1067. lim xctgx

x-*o smpx *—0
1068. lim l r cos2x TVX
x> 0 X
*1069. lim (x—l) tg
x-f-i 2
1070. lim x sin — arc sin 2x
1071. lim
;e-+0 x *->-0 x
, X
a rc tg y
1072. lim arc sin2x
3x 1073. lim
X -+ 0 0 x->o arc smx
**1074. Znalezc asymptote pochyl^. krzywej (patrz rozwiqzanie)
^ ^ 2x2—x
/(* )
x-f-1
Znalezd asymptoty krzywych:
1075. f ( x ) — 1076. f i x ) =
x —2 2 ( x + l) 2
X2—X— 1 2x3- x 2+ 2 x + 2
1077. /(x ) = 1078. f i x ) =
2x x 2-{-1
x —l dla x < 0
fix ) = 0 dla 0 < x < 2
2x—4 dla x > 2
Czy funkcja ta jest ci^gta? Sporzqdzic jej wykres.
1080. Wskazac punkty nieci^glosci funkcji:
X— 1
a) y == x -|-1
1 b) y = tgx
2
c) = d) = l+ x 2
*1081. Funkcja /(x ) = S nie jest okre51ona dla X = L jBk* Wart“ 6
nalety nadac tej fimkcji w punkcie x = 1, aby byla ciagla w tym pun-
kcic.
*1082. Funkcja /(x ) = arctg i nie jest okresiona dla x = 0. Jaka
wartosc naleiy nadac tej funkcji w punkcie x = 0, aby byla ciagta w tym
punkcie.
*1083. Zbadac ci^glosc funkcji
— dla x ^ 0
/(* ) =
0 dla x = 0
Sporz^dzic wykres tej funkcji.
§ 3. Pochodna funkcji
1084. Znalezc przyrost funkcji , - j - x 2 przy x = 2, zakladajac, 2e

przyrost Ax zmiennej niezaleznej jest rowny:
a) 0,5; b) 0,2; c) 0,1.
1085. Zapisac iloraz dla funkcji y — \/2x .
1086. Znalezd Ay i odpowiadajgce przyrostowi Ax argumentu x dla
funkcji:
a) y = ax+b b> y - 2x+i
c) y — axZjrbx-\'C d) y =
e) y = lg2x i)y l/l-X 2
1087. Znalezc dla funkcji y = x 3- 2 x 2+ l przy x - l , A x 0,1
1088. Znalezc iloraz roZnicowy - ^ r dla funkcji
a) y = Y x przy x = 1 ’ Ax== 0,01
b) y = 3xA— 7===r przy * = 1’ A x = 0,1

Korzystaj^c z definicji pocnoanej znalezd pochodne funkcji:
1089. y = 2x2+3 1090. y = j / i - .' X 4 1
1092. y = sin y
109L^ T x ^ T
Znalezc pochodne funkcji:
1093. y = a:10 1094. j; = x

1095. y = ]/x 1096. >> = > / ^
1097. y = —— , x > 0 1098. 7 = x j /x 2

yx
1099. y ■■2x24_____
3x45 1100. J7 = 2x3 —5x44
1101. y = (2x 4 1 ) (x2—3) 1102. >> = (x—5)2(2x—1)
1103. y = 3* - 2 l / r + l (x -1 )3
1104. y
| / jc
1105. , = - 4 - ^ 1106. y 1/2

yx yx2 x
1107. ^ = ± ± 2x—1
1108. y
* 1+ t x 24 * —2
1109. y = (jc—1) (2x43) 1110. y : xsinx
1111. 7 = (x—l)tg x ]/x —1

1112. y =
] /x 4 1
1113. i, = 1114. >> =
' x3+ l |/2
1115. y —
- sinx4cosx
2x
1116. ^
1—cosx
1117. ^ = tg x —ctgx 1118. y xctgx
sinx—cosx
1119. v = —------------- 1120. y X2COSX
sm x+cosx
1121. y = t~ 1—sinx
1122. y =
j/x cosx
1123. y = \ / x cosx x 2
1124. >>=
2 x
1125. y — x2sinx42xcosx—2 sinx
1 3V
1126. y — cosx— 3"008 x
1 , 1
1127. y qos2x OJLLI r-v
sin2*
Znalezc pochodne nast§pujc|.cych funkcji zlozonych.

. 3 1129. y = cos3x
1128. y = s m y x
1131. y = (2x-125
1130. y = V 3 x - 5
1133. y = / \ - x 2
1132. y = (x2+ l ) 3
. 1
1135. y = sm - -
1134. y = ] /I + 2 tg x
x 1137. y = cos43x
1136. j = | / t tg-
1139. y = l/sinx
1138. j = sinj/x __ _______
1140. >> = ] / T+sin2x — 1—sin 2x
1142. j = ctg3y
1141. y = tg(sinx)
1144. y = sin4x —cos4x
1143. >> = |/2 x —sin 2x
1145. 7 = l/tg x + x ^ + | / t g - 4
1147. y = y c t g |x + y
1146. y - s m 2 - ^
cosu
l+ sin 2 x 1149. j
1148. y — i_ s in 2x cts TCX+2i5?^
, i-V * 1151. ;> = |/sin (3 x —2)

n 50^ = c o s -
1153. >> = sin3x2
1152. y — }/fl sin2x + 6 cos2x
3/T + tg T 1/ i i i i
1155. 7
1154. }> y i —tgf J/ n y *
sin2x 2__
1156. .y = 5 cos5x
1157. ;y = cos Vt
1159. y
P71 -x‘
" 5X' V - f J : .
1160. y = x 2l/l+ y G T 1161. = (3x2—6)sinx—(x3—6x)cosx
1162. y = sinx cosx(2cos2x-!-3)+3x
sinx 1
1163. y +
5 \ cos5x 3cos3x + 1 5 * * *
1164. Znalezc wartosc pochodnej funkcji y — x 3 w punkcie % — 1.
1165. Obliczyc / ( I ) , / '( l ) , / '( —1), dla
-5 x + l
/(* ) = - A
1166. Znalezc wspolczynnik kierunkowy stycznej poprowadzonej do
paraboli y — x 2 w punkcie x = 2.
1167. Znalezc rownanie stycznej do krzywej .y — x + sin x w punkcie
x = 0.
1168. Znalezc rownanie stycznej do krzywej y = T x3—2x2+ 1 w punkcie
1169. Znalezc rownanie stycznej do paraboli y — 3x2 w punkcie x — l.

1170. W ktorym punkcie prosta styczna do paraboli y = j x 2 jest
rownolegla do prostej 2x—y + 3 = 0?
1171. Pod jakim k^tem przecinaj^ si? krzywe y = y = x 2?
1172. Punkt porusza si? po linii prostej tak, zejego odleglosc 5 od punktu
poczg.tkowego po t sekundach wynosi
s= —2 t2-\~\
Znalezd pr?dkosc punktu w dowolnej chwili t.
§ 4. Zastosowania pochodnych funkcji
1173. Wyznaczyc przedzialy, w ktorych funkcja y = 1—24jc+ 15 x2—2x3

jest malej^ca.
1174. Wyznaczyc przedzialy, w ktorych funkcja y = x (l+ 2 }//x) jest
rosn^ca.
1175. Wyznaczyc przedzialy, w ktorych funkcja y = 2x3+ 3x2—12x + 5
jest rosnqca.
U76. Wyznaczyd przedziaty mcmotonicznosci to k c ji
_ .I b) f ix ) =
a) . p— — — 6 przedzia!y' w kt6rych
jest ona malej^ca:
a) j, = x ^ a x ^ , (a > ° )
X 3/"" d) y = x —2sinx
c)y = T - V *
) 'V 3 . + , 9y Jest rosi^ca w przedziale (-<*>; oo)?
*1178. Czy funkcja y - igx-{ ^ .J . gt r0Sii^ca dla katdego x.
1179. Wykazac, 2e funkcja y
Znalezc ekstrema funkcji: 1181. >’ = x3- 3 x 2
1180. y = 4 x - x 2 x —2
1182. a) y = x 3+ x 2— I6x—16 b) J = ~3x+l~
( x + l) 2_
c) y — 2x(x—l)2 d) ^
b) y = x+ sinx ^
1183. a) }’ = 1—
d) j; = X + l / l - x
c) y = x ]/1
1184. Dla jakiej wartosci a funkcja
f{x) = a sinx+ - y sin 3x
v • v = 2L Czy to jest jej maksimum czy minimum.
ma ekstremum w punkcie x 3 * 3x2 _ 1 2 x + l w prze-
U85. Znalezd najwi.ksz, wartosd funkcji, - 2x 4
dziale <—1; 3>- . Wartosc funkcji
1186. Znalezc najwfeksz* 1 najmniejsz^
y = X4—2x2+ 5
w przedziale < - 2 ; 2>. . wart0§6 funkcji

1187. Znalezc najwi?ksz^ 1 najn n J 4
~ ^ o 1 -»* O
•y = x3—3x2+ 6 x 2
w przedziale < 1; ^ . • • :sza wartosc funkcji

1188. Znalezc najwifjksza 1 nnajmniejsz4
j J wa
y — x —sin2x
it it\
w przedziale <. 2 ' ‘
1189. Ze wszystkich trojk^tow, dla ktorych suma dlugosci wysokosci
i podstawy jest rowna b, wybrac trojk^t o najwi^kszym polu. ^
1190. Wyznaczyc dwie liczby takie, aby roznica ich byla rowna a, a 1I0-
czyn mozliwie najmniejszy. , , , «
1191 laid prostofatt o obwodzie 36 cm ma najkrotsza p ra k tfn t?
1192. Liczby 25 roztoiyc na sum? takich dwoch skladmkow, ktorych
suma kwadratow jest najmniejsza. ( 7.
1193 Na rogach kwadratowego arkusza blachy o boku 36 cm (rys. )
„yci,o'takie kwadraty, aby po zgi?ciu blachy wzdluz linii przerywanych
otrzymac pudelko o najwi^kszej obj^tosci.
__ i
Rys. 2
1194 Obwod trojkgta rownoramiennego jest rowny 18 cm. Jakie po-

winny bye boki tegd trojkata by obj«tosc bryly powstatej z jego obrotu
d°il95. M k ip Z in to b y A J p rz y wierzcholku trojkata rownoramiennego

o danym polu, aby promien okr?gu wpisanego w ten trojk^t byl
1196. Ze wszystkich prostokatow o danym polu wybrac ten, ktoiy m
promieniu 1? opisano stozek. Jaka b?dzie wysokosd
znalezd punkt le^cy najb,i*ej prostej
1199 W polokrag o promieniu R wpisano trapez, ktbrego podstawa

jest sre'dnica okr?gu. Dla jakiego kata przy podstawie trapezu pole trapezu
^ U M ^ W k u l ? o promieniu R wpisano walec obrotowy. Obliczyc przy

jakiej wartosci promienia r podstawy walca pole jego powierzchm bocznej
s b^dzie najwi^ksze.
1201 Ze wszystkich stozkow o danej tworz^cej 1 wybiac ten, ktory mu
podstawy do ^ -te a ,
2 5 > ,> o n . iim m O' — * ■ k“ "*° d”

odcinek widac pod najwi«kszym tottem.
Zbadac nastSpi« ce funkcje i sporztidzic ich wykresy:
1__
5x 1205. y = T - x 2'
1204. y =
(x -1 )2
1207. y =
1206. y — (2+x)2 l+ x2
1
x 1209. y — x + 2 + —*
1208. 7 = 4—x2
x2- 2 x + 2
3x4+ l 1211-. y = — 3^=T“
1210. = — - 3—
x3+ 4
8x3 _ 1213. J = —p r -
1212. y = ^ = 2 ) r
„4
X
1214. y = x ^ 2 1215,37 =
1217. y = x2]/x + 3
1216. y = x--j/x+ 2
^ 1219. }> = x |/ 8 —x2
1218. y = l/x 3+ 8
1
1220.
1 v = -------
^ cosx
§ 5. Calki i ich zastosowania

Wyznaczyc caiki nieoznaezone:
j/x dx^
C dx 1222. ^
1221. 2x]/x2
) y i /- 2
?
3 /— C t/x
f l J1/L dx 1224.
tg2x
J j/x
d x _
dx *=1226. ^ sin2xcos2x
sin2x cos x
f cos2x ,
1227. \J ----------
cosx—smx -— dx
P sin3x
sin3. + co s3x___ ^
sinx cosx+cos2x
sin2x —sin
sin2x
1229. [ F F dx 1230. \(3 x 2+ 4 x+ 5 )d x
J ]/2(l+ cos2x)
X-)- 3
1232. dx
1231-
1233. $ ( x - l ) 2(x+2)^x 1234. jj(x2—1)2xdx
x 4 + x 3+ x 2
1235. \ ( 2 x - l ) 3dx 1236 dx
Obliczyc calki oznaczone:

27 /
r* ax x 3—3x2+ 6
1237. 1238. |j- — ~Z2 - dx
J8 W
f
2
1239. \ (x2- 1240 ^ ( y + ] /y )d y
i
4. 8 3_
1241. ^ (sinx-|-cos x)dx 1242. ^ ( |/2 j?—1/x ) d x
0 0
2 3
f dx 1244. J dx
1243
" J -jr 1
l
9 9
x -1
1245s. i 1 + >/ x )2& 1246. [ dx
Ji f t
i
i osiq. OX.
1248. Obliczyc pole obszaru ograniczonego liniami: x = —l , x — 2,
^ = 0 , ^ = x 2+ l .
1249. Obliczyc pole obszaru ograniczonego liniami y = \f x , y = 0,
x = 1, x = 4.
1250. Obliczyc pole obszaru ograniczonego krzyw^ ^ = 2 s in x + l
i prostymi x = 0, y — 0, x _— y . ^
1251. Obliczyc pole obszaru ograniczonego krzyw<a.y = x3—x i osi^ OX.
1252. Obliczyc pole obszaru ograniczonego krzyw^ y = x —x 2 j/x
i osiij. OX.
' i nhszaru ograniczonego krzyw^ y - x (x ^
1253, Obliczyc pole obszaru ogr
1 I S f o b l i c z y c pole obszaru eg— go m 7 - *3+ « >
< * £ ^ ^ ^ c z o n e g o parabol, / - ^ i
x = x2 i prost^
= 11 ooraz x =, 99 ’ , obszaru ograniczonego parabola y
ra z . X
1256. Obliczyc pole obszar b
,* — . * — <■
- V2
v3 = *’• . , nhszaru ograniczonego lukami parabol 7
1263. Obliczyc pole obszaru g
y = T 1 Pros* y = 4X ' -e wzdlu4 linii prostej z pr«dko5ci*

1264. Punkt matenalny porusza « byJ punkt p0 = 8 s.
« = (3<+2) m/s. Wyznaczycdrogs, si wzd!ui Imii prostej dana
1265. P^dko^ mchu -ate P O ™ J dtog? jak, cial„ to przebyâ
jest wzorem v = (3* + zr 1
w czasie od 2 do 10 sek. Arivn$ciaa — (2t + \ ) ^ l s-
1266. Cialo porusza si, wzdluz linn prostej z p ^ d k o S c , \ + ,•/
Jaka drog? przebywa cialo w c>4*“ sis 0 prostej z pr^dkoscia
ii» s , s “s r ,
8 s?
ilfiO Dwa ciala rozpoczynaja ruch prostolmiowy w tym samym momen-
1269. D w a ciala rozpo y n kierunku odpowiedn.o
de. z jednego punktu ■ 9 po Uu sekundach
z pr?dkosciami = (31 \v 2 v '
odlegtoSc mi?dzy tymi ciatami wynos.c bfdzie 217 m . wz6r
-m n Predkosc ciala wyrzuconego pionowo do go y
„I2! I f gt o ,0 - p^dkosc poczipkowa, g - przyspieszen.e ziemskte.
w ksztalcie walca o promiemu podstawy r u,*
wysokosc 140 m, kraw^dz podstawy (kwadratu) 200 m C & U _wta y

X e n i a , z ktdrego jest zbudowana wynos, w ^ '
Obliczyc prac? zuiyta przy jej budowie na pokoname sily c^koSci.
R O Z D Z l A L IX
RACHUNEK PRAWDOPODOBIEtfSTWA
2 ‘ ”
tuki. Oznaczmy nastepujijpo zda™ n'a
A -7- wylosowanie dokladnie 1 sztuk,, d obr*
n wylosowanie co najwyzej 1 sztuk ■
c - wylosowanie co najmniej 1 sztuk. do i _ A n 5> S n C,
/yjasnic, co oznaczaj* zdarzenia: A , £ , C , A
\'c^C',BvC. Vartek ponumerowanych liczbami

1276. W pudeiku znajduje si$ « kdrte p
I n . * if 7darzen elementamych.
’ ai Losujemy jednt, kartk5. Wyznaczyc ztao E zd arnych.
b Losujemy dwie Wyznaczyc bm, ^ Uczbami
1271. w pudelku z n iy d u je ^ L V d w lo z n a c z a z d a rz e n ie p o lc g a m c e
1, 2, 3 Losujemy jedn 4 kartk^ zdarzenie polegajtjce na wyloso-
na wylosowan.u kartk' ^ U” t ra. Obliczyc P(A), P(.A’),P (B ), P(B )•
waniu kartki z numerem parzysty umerowane Uczbami 1,2,
— • .
3,4. Losujemy dwie kail . jest mmejsza od 5,
4 _ wylosowanie pary liczb k t o r y « wi?ksza od 4>
B _ wylosowanie pary i r a . y przynajmniej jedna jest wi?ksza
C — wylosowanie pary Uczh, z Ktoijc, v
°d 1. .
Obliczyc P(A), P(B) i )• t :0ne przypadkowo. Znalezc praw-
3279. Liczby 1, 2, .... » z° « aly u 2 ustawiolle s4 w stjsiedztwie i w wy-
dopodobienstwo tego, 2e. a) U V ione s4 w stjsiedztw.e , w wy-
mienionej kolejnosci; b) liczby i,
mienionej kolejnosci.
*1280 Czv iednakowe jest prawdopodobieftstwo wygrania w loterii
zavderaiacej nosow,
l z ktorych jeden wygrywa i w totem -w terajace
™ w zkt6rych dwa wygrywaja, jesli: a) gtacz kupuje jeden los,
mechanizmu wchodz* dwa jednakowe kola

zebate Warunki techniczne zostaja naruszone jesli w obu kolach
S°7 ie t minusowych” . Obliczyc prawdopodobienstwo naruszema warun-

k ^ t i » przy montazu, jeSli ko.a wybietane sg w sposob ptzy-
? m T w i n d a rusza z 7 pasaZerami i zatrzymuje si? na 10 pigtrach. Jakie

£ £ £ £ £ & » Zadnych dwocb pasaZerow nie opusci wmdy
n a i2 8 3 m Dziecko S r i * literami A. A,K, T, T, Y ustawiajac

je w roZnych kolejnosciach. ZnaleZd prawdopodobienstwo tego, ze przy
padkowo zlo2y slowo MATEMATYKA. . , Vobiet
1284 Dwudziestoosobowa grupa studencka, w ktorej jest 6 kotaet
ow n rozdziela si? droga losowama. Jak e
SS543SK-*■ —>**"—
3 Grupa studencka sktada si? z 30 osob. Obliczyc prawdopodobien-
s tw o tg o « h dwdch studentow me f bchodzi urodzm tego samego
n i Od n“ go w yiaru (sruby plusowe) 70% ma

SpoSrod .00 ,u b wybrano ^
tego, £e jedna sruba jest „p!uso>va , p2 &
s n u
zac, ze
\ p / i/\ __
b) P(A u B) = P(A)+P(B) (dla zdarzen rozl^cznych).
1288 W magazynie sa elementy pochodzace z fabryki I i ^ 0 * . H .
Elerncmy sa kfasynkowLe jako dobre i niedobre. Losujemy jeden ele-
ment. Oznaczmy zdarzenia:
A — wylosowanie elementu dobiego,
— wylosowanie elementu pochodzqcego z a ir5'
Liczby elementow 0 dp0 wiadaj3.ce poszczegolnym zdarzeniom podane
S3 poniiej
A A' sum a
B a b a+ b
B' c d c+ d
sum a a+c b+d a -\-b-\-c+ d
Obliczyc P(A n B), P(A' n B),P(A n B'), n

P(B), P(B'), P(A\B), P(A'\B) P(.A\B'), P(A'\B').
1289. W pewnym przedsi^biorstwie 96% wyrobow jest dobrych. Na 100
dobrych wyrobow srednio 75 jest pierwszego gatunku. Znalezc prawdopo-
dobienstwo, ie wylosowana sztuka wyprodukowana w tym przedsi^biorst-
wie jest pierwszego gatunku.
1290. Obliczyc pr awdopodobienstwo, 2e wylosowany element jest I ga
tunku, jefili wiadomo, i e 5% caiej produkcji stanowi3 braki, zas 70% nie-
wybrakowanych elementow jest I gatunku.
1291. W ci3 gu 1000 dni przeprowadzano obserwacje meteorologiczne
dotycz3 ce sily wiatru i cisnienia atmosferycznego. Oznaczmy zdarzenia.
A — sila wiatru jest mniejsza m i 5 m/sek,
A ' — sila wiatru jest nie mniejsza niz 5 m/sek,
B — cisnienie atmosferyczne jest mniejsze niz 1 0 2 0 milibarow,
B' — cisnienie atmosferyczne jest nie mniejsze niz 1020 milibarow.
Zaobserwowano nast$puj3 ce liczby zdarzen
A A’ razem
B 400 100 500
B’ 200 300 500
razem 600 400 1000
Przyjmuj3 C cz^stosci empiryczne jako prawdopodobienstwa zbadac, czy

zdarzenia A i B S3 niezalezne.
*1292. N a skutek uszkodzenia jednej obrabiarki przepalil si§ bezpiecz-
nik w rozdzielni doprowadzaj3 cej pr3 d do n obrabiarek. Zakladaj3 C, ze
uszkodzenia poszczegolnych obrabiarek S3 zdarzeniami niezaleznymi obli-
czyc prawdopodobienstwo, 2 e trzeba b^dzie sprawdzic n obrabiarek, aby
usun3 C awari§. ,
1293. N a odcinku drogi o dlugoSci t samochdd przejezdza przez trzy
skrzyzowania z niezsynchronizowanq sygnalizacjq swietlnq. Zdarzenia pole-
gajq.ce na niezatrzymaniu si§ na poszczegolnych skrzyZowaniach sq nieza-
leine, a ich prawdopodobienstwa odpowiednio rowne p t = 0,6, p 2 — 0,5,
q56. Znalezc prawdopodobienstwo przejechania samochodem bez
zatrzymania przez wszystkie trzy skrzyzowania.
1294. Obliczyc prawdopodobienstwo, Ze przypadkowo wzi^ta liczba
naturalna jest podzielna przez 2 lub przez 3.
1295. Prawdopodobienstwo przekazania sygnalu przez jeden przekaznik
jest p = 0,9. Przekazniki dzialajq niezaleZnie (niezadzialanie jednego z nich
nie ma wplywu na niezadzialanie drugiego). Obliczyc prawdopodobienstwa
przekazania sygnalu: ,
a) przy polqczeniu szeregowym dwu przekaznikow (muszq dzialac oba
przekazniki);
b) przy polqczeniu rownoleglym (wystarczy by jeden z przekazmkbw
dzialal). _
1296. Obliczyc niezawodnosc (prawdopodobienstwo poprawnego dzia-
lania) ukladu zlozonego z trzech polqczonych przekaznikow a), rowno-
legle, b) szeregowo, przy zaloZeniu, Ze przekaZniki dzialajq niezaleZnie
i niezawodnosc kaZdego z nich jest p.
1297. Zbadac, ktory z ukladow przedstawionych na rys. 3 ma wi^kszq
niezawodnosc przy zalozeniu, ze przekazniki dzialajq niezaleznie i nieza-
wodnoSc kaZdego z nich jest rdwna p.
Rys. 3
1298. Zbadad, ktory z ukladow przedstawionych na rys. 4 na wi^kszq

niezawodnosc przy zaloZeniu, Ze przekazniki dzialajq niezaleZnie i nieza-
wodnoSd kaZdego z nich jest rowna p.
Rys. 4
**1299. Wykazac, ze jesli zdarzenia A i B sq. niezalezne, to zdarzenia
A' i B' takze niezalezne.
*1300. Jest 50 pytan egzaminacyjnych. Ka2dy zdajqcy losuje kaitk§
z trzema pytaniami. lie moze bye zestawow pytan? Niech A k{k = 0, 1,
2. 3) oznaeza zdarzenie: zdajqcy umie odpowiedziec na k pytan z kartki.
Obliczyc P(Ak.) przy zalozeniu, ic zdajqcy zna odpowiedz na 25 pytan.
Obliczyc prawdopodobienstwo p, ze zdajqcy odpowie co najmniej na jedno
pytanie.
1301 Loteria dysponuje 1000 losami z nastgpujqcymi wygranymi. 1 los
..wygrywa” 500 zt, 10 po 100 zt, 50 po 20 zl i 100 po 5 zl. Pozostale losy
iiie „wygrywajg”. Jakie jest prawdopodobienstwo, ie kupujgcy jeden los
wygra co najmniej 20 zl.
*1302. W okreslonych warunkach prawdopodobienstwo zestrzelenia
samolotu przez wystrzal z karabinu jest p = i . Znalezc prawdopodobied-
stwo zestrzelenia samolotu salwti z 250 karabinow przy zalozeniu, ie
poszczegolne wystrzaly sq niezalezne.
1303. Po terenie miasta przeci^tnie jezdzi 1000 samochodow. Prawdo
podobienstwo wezwania pogotowia technicznego w ciqgu doby przez
jeden samochod jest p = 0,002. Obliczyc prawdopodobienstwo wezwania
pogotowia przez ktorykolwiek z samochodow zakladajqc, ze wezwania sq
zdarzeniami niezaleznymi.
1304. W partii 200 lamp elektronowyck jest 8 sztuk wadliwych. Losu-
jemy 3 sztuki. Jakie jest prawdopodobienstwo, ze wszystkie trzy lampy
b<jdq wadliwe?
*1305. Na podstawie wieloletnich obserwacji stwierdz.ono, £e w miesiqcu
czerwcu, w pewnej miejscowosci liezba dni, w ktorych wyst^pujq burze
jest przeci^tnie rowna 3. Aby otrzymac chocby przyblizone rozwiqzanie
zagadnienia o prawdopodobiehstwie wyst?powania czy niewyst^powania
burz rozwazmy nast^pujqcy uproszczony schemat: zakladamy, ze w trzech
dniach czerwca wyst§pujq burze, zas w 27-miu dniach nie wystQpujq burze.
Przy takim zalozeniu obliczyc prawdopodobienstwo, £e w danej miejsco
wosci w pierwszych dziesi?ciu dniach czerwca nie b^dzie burzy.
1306. Na loterii jest 100 losow, z ktorych 5 ,,wygrywa” . Jakie jest praw-
dopodobienstwo p, ze wsrod trzech kupionych losow a) dokladnie jeden
„wygrywa” ; b) przynajmniej jeden „ wygrywa” .
§ 2. Zmienne losowe i ich parametry
1307. Prawdopodobienstwo trafienia do celu w jednym strzale jest p =

= I Niech X5 oznacza liczb? strzaiow celnych w serii 5 niezaleznych strza-
low. Znalezc rozklad zraiennej losowej X s. Obliczyc prawdopodobienstwo,
ze liczba strzaiow celnych b?dzie nie mniejsza od 2.
1308. P r a w d o p o d o b ie n s tw o , z e s ta ty s ty c z n y s tu d e n t n ie je s t p r z y g o to -
w a n y d o c w ic z e n je s t /> = ~ . P r o w a d z q c y c w ic z e n ia w y w o lu je 4 osoby.
Niech X oznacza liczb? osob, ktore nie sq przygotowane do cwiczen (wsrod

wybranych 4). Znalezc P{X — 3).
1309. Z biez.qcej produkcji pobrano losowo 5 sztuk towaru. Niech X
oznacza liczb? sztuk wadliwych wsrod pobranych. Znalezc rozklad zmien-
nej losowej X, jesli wiadomo, 2e prawdopodobienstwo wystqpiema sztuki
wadliwej jest rowne 0,1.
1310. Wiadomo, 2e 1% skrzynek winogron psuje si$ w czasie transportu.
Z transportu w sposob przypadkowy wybrano 3 skrzynki. Niech X oznacza
liczb? skrzynek z zepsutymi winogronami wsrod trzech wybranych. Zna
lezc rozklad prawdopodobienstwa zmiennej losowej X.
*1311. Energia pochodzqca z okreslonego zrodla jest pobierana przez
pi^ciu robotnikow. Aby oszacowac zapotrzebowanie na energi?, zakla-
damy, ze: 1° w danej chwili prawdopodobienstwo p zapotrzebowania
na energy jest takie samo dla kazdego z pi^ciu robotnikow, 2° robotnicy
pracujq niezale£nie od siebie, 3° kazdy robotnik korzysta z eneigii pize-
ci^tnie 12 minut w ciqgu godziny.
Niech X oznacza liczb? robotnikow pobierajqcych energy w danej chwili.
Znalezc rozklad zmiennej losowej X Obliczyc prawdopodobienstwo tego,
ze liczba robotnikow pobierajqcych energi? w danej chwili jest nie wigksza
od 2. Znalezc najbardziej prawdopodobnq wartosc zmiennej losowej X.
*1312. Robotnik obsluguje cztery jednakowe warsztaty pracujqce auto-
matycznie i niezaleznie od siebie. P r a w d o p o d o b ie n s tw o 2e w ciqgu godziny
warsztat b^dzie wymagal interwencji robotnika wynosi 0,9. Obliczyc
prawdopodobienstwo, ze w ciqgu godziny.
a) zaden warsztat nie b^dzie wymagal interwencji robotnika;
b) dokladnie jeden warsztat b^dzie wymagal interwencji robotnika;
c) liczba warsztatow wymagajqcych interwencji b^dzie nie wi?ksza od 2.
Znalezc najbardziej prawdopodobnq liczb? warsztatow wymagajqcych
interwencji robotnika.
*1313. W centrali telefonicznej jest 20 linii. Wezwania nadchodz^ nie-
zaleinie od siebie. Nadchodz^ce wezwanie mo2e zaj^d ktor^kolwiek z wol-
nych linii. Prawdopodobienstwo, 2e ktoraS linia jest wolna wynosi 0,4.
a) Obliczyc prawdopodobienstwo, 2e liczba linii zaj^tych jest me wi^ksza
od 8; b) Znalezd najbardziej prawdopodobmt liczb? linii zaj^tych.
1314. Obliczyd wartoSc oczekiwan^ zmiennej losowej X o rozkladzie
prawdopodobienstwa
Pk = P ( X = k) = +
r '( * = 1 ,2 ....)
1315. Dane s% dwie niezalezne zmienne losowe X i Y o danych rozkla-
d a ch p r a w d o p o d o b ie n s tw a
yk -2 -1 0
Xk 1 2 3
0,6 pk 0,3 0,1 0,6
Pk 0,1 0,3
Obliczyc wartosc oczekiwan^ i wariancj? sumy zmiennych losowych X i Y,
1316. Zmienna losowa X ma nast^puj^cy rozklad prawdopodobienstwa
Xk 0 1 2 3 4
Pk 0,2 0,3 ? 0,3 | 0,1
Znalezd jej wartosc oczekiwan^ E{X) i wariancj? D2(X). ^

1317. Zmienna losowa X ma nast?puj^cy rozklad prawdopodobienstwa
Xk -1 0 2 5
1 i 1 5
Pk TiT ¥ T 76
Obliczyc jej wartosc oczekiwan^ E(X) i wariancjQ D (X ).

*1318. Zmienna losowa X przyjmuje wartosci 0, 1, 2, ... z prawdopo-
dobienstwami tworz^cymi malej^cy ci<*g geometryczny. Znalezc zale^nosd
mi§dzy E(X) i D2{X). _ . . ,.
*1319. Robotnik obstuguje 3 obrabiarki dzialaj^ce mezalezme od siebie.
P r a w d o p o d o b ie n s tw o , te w cu tg u g o d z in y o b r a b ia r k a n ie w y m a g a m ter-
w e n c ji r o b o t a ik a je s t ro w n e 0,9 d la p ierw szej o b r a b ia r k i, 0,8 d la d ru g ie j
o b r a b ia r k i i 0,7 d la trzeciej o b r a b ia r k i. Z n a le z c w a r to s c o c z e k iw a n g i w a-
ria n cjg lic z b y o b ra b ia r e k , k to r e n ie p o tr z e b u jg in te rw e n c ji r o b o t n ik a w c ig g u
godziny. .
1320. P r a w d o p o d o b ie n s tw o tr a fie n ia d o ce lu p o s z c z e g o ln y m s trz a te m
je s t ro w n e 0,3. W ykonano 10 n ie z a le z n y c h s trz a lo w . Z n a le z c n a jb a rd z ie j
p r a w d o p o d o b n ^ licz b ? t r a fie n i p r a w d o p o d o b ie n s tw o tej lic z b y tr a fie n .
GEOMETRIA PEASZCZYZNY
§ 1. Podstawowe figury geometryczne
1321. Dane s* figury / i g. Przy jakim warunku zachodzi rownosc

f o g = g?
1322. Podac przyklad dwdch figur niewypuklych, ktdrych suma jest
figure wypukl^. . , .
1323. Daily jest odcinek AB oraz trzy punkty P, Q, R lez3 .ce po je nej
stronie prostej AB. Jak^ figure jest zbidr K wszystkich takich punktow K,
ze odcinki KP, KQ i KR m m punkty wspdlne z odcinkiem AB1
1324. Na plaszczyznie danych jest 6 punktow. Przez kazde dwa z me
prowadzimy prost* lie co najwyiej prostych m oina w ten sposob otrzy-
1325. Podac wszystkie mozliwe poloienia wzgl^dem siebie n punktow

na linii prostej.
1326. Dane sq. cztery proste rownclegle. lie otrzymamy r62nych rowno-
leglobokow przecinaj^c te proste trzema prostymi rownoleglymi?
*1327. Czy istnieje wielok^t, ktory ma tyle bokow co przekqtnych?
*1328. Czy istnieje wielok^t, w ktorym liezba przek^tnych jest 5 razy
wi^ksza od ilosci bokow? , . ,
1329. W jakich wielok^tach liezba przek^tnych jest mmejsza od liczby
bokow? . .
*1330. W wypuklym 13-k^cie poprowadzono wszystkie przek^tne,
kt 6 re podzielily dany wielok^t na szereg rozi^cznych wielokutow takich,
it, iaden z punktow tych przek^tnych nie jest punktem wewnetrznym 4ad-
nego z otrzymanych wielok^dw. He co najwytej bokow mote nuec wielo-
k^t w zbiorze otrzymanych wielokutow?
1331. He co najwyiej k^tow ostrych moie miec dowolny wielok^t wy-
pukly?
1332 Wykazac, ze suma odleglosci dowolnego punktu plaszczyzny od
wierzcholkow danego czworok^ta jest wi?ksza od polowy obwodu tego
°*1333^Znalezc punkt polozony wewmjtrz czworokqta wypuklego, tab ,

aby suma jego odleglosci od wierzcholkow danego czworok^ta byla
nîm ^W ykazad! ze w czworokcicie wypuklym suma bokow przeciwleg-

lych jest mniejsza od sumy przek^tnych. _ _.
1335. Wykazac, 2e kazda przekc|tna czworok^ta jest mniejsza od polowy
ieeo obwodu. . . . , .
1336 Wykazac. ie suma przekittnych czworokata jest mmejsza od ob
wodu czworok^ta, zas wi«ksza od polowy obwodu tego czworokitta.
1337. Wykazac, ze suma przekiitnych pi«ciofcita wypuklego jest w.«ksza
od obwodu pi^ciok^ta, zas mniejsza od podwojonego obwodu tego pi?cio-
k its. • •
*1338. Wykazac, ze dowolny odcinek zawarty wewn^trz trojk^ta jest
mniejszy od najwi^kszego boku tego trojk^ta. ,
1339. Wykazac, 2e jeieli * jest punktem wewn^trznym trojk^ta ABC
to suma odleglosci punktu Z od wierzcholkow trojk^ta jest mniejsza oc
jego obwodu. ^ . .
1340. W trojk^cie ABC pol^czono punkt B z punktem D polozonym n
boku AC. Wykazac, ze
A B + B C -A C < 2BD
*1341. Wykazac, ze polowa sumy dwoch bokow trojU ta jest wi^ksza
od srodkowej trzeciego boku.
*1342. Wykazac, 2e obwod trojk^ta jest wi^kszy od sumy jego ro
wych. . i
1343. Wykazac, ze suma srodkowych w trojkticie jest wi^ksza o' po
lowy jego obwodu.
§ 2. P r z e k s z ta lc e n ia izo m etry e zn e na p ia s z c zy z n ie .
P r z y s ta w a n ie fig u r
1344. Dany jest oknjg o(0, r). Punktowi X nalefcscemu do tego okr?gu
przyporz^dkowujemy taki punkt X', ze XX' jest sredmeij okrggu. Czy
przeksztalcenie to jest wzajemnie jednoznaezne?
1345. Dany jest trapez ABCD. Okreslic wzajemnie jednoznaezne prz -
ksztalcenie jednej podstawy trapezu na drug**.
*1346. Dane punkty A i B lez^ce po tej samej stronie prostej /. Zna
lezc taki punkt X na prostej /, aby suma odcinkow AXA-BX byla mozliwie
najmniejsza. . .
1347. Dana jest prosta / oraz dwa punkty A i B nie nalez^ce do tej prostej.
Na prostej l znalezc punkt, dla ktorego roznica odleglosci od punktow
A i B b?dzie moiliwie najwi?ksza.
1348. Miejscowosci A i B znajduj** si? po przeciwnych stronach rzeki.
W ktorym miejscu nalezy zbudowac most na rzece, aby droga od miejsco
wosci A do B byla mozliwie najkrotsza ?
**1349. W ostrok^tny trojk^t ABC wpisano trojk^t MNP w ten sposob,
ze punkt M lezy na boku AC, punkt N na boku BC, zas punkt P na boku
AB. Przy jakim polozeniu punktow M, N i P obwod trojk^ta MNP jest
najmniejszy?
*1350. Dany jest k^t ostry oraz punkt A lez^cy wewmjtrz tego k^ta.
Na ramionach k^ta znalezc takie punkty B i C, aby obwod trojk^ta ABC
byl mozliwie najmniejszy.
*1351. Dana jest prosta /, punkty A i B lei^ce po jednej stronie tej pro
stej oraz odcinek X Y = a. Jak nalezy odlozyc ten odcinek na prostej /,
aby dlugosc lamanej AXYB byla najmniejsza.
*1352. Wykazac, ze jezeli punkty A, B, C nie lei^ na jednej prostej,
to przy dowolnym przeksztalceniu izometrycznym obrazy tych punktow
rowniez nie lez^ na jednej prostej. _ .
1353. Podac przyklady figur geometrycznych posiadaj^cych meskoncze-
nie wiele osi symetrii.
1354. Wykazac, ze jezeli trojkgt ma os symetrii, to jest rownoramicnny.
1355. Wykazac, le jezeli trojk^t ma dwie osie symetrii, to jest rowno-
boczny. . . . . . . .
1356. Wykazac, ze jezeli wielok^t wypukly o nieparzystej liczbie wie
rzcholkow ma os symetrii, to przechodzi ona przez jeden z wierzcholkow
tego wielok^ta.
1357. Wykazac, 2e jezeli wielok<it wypukly o parzystej hczbie wierz
cholkow ma os symetrii, to nie przechodzi ona przez zaden wierzcholek
lub przechodzi przez dwa wierzcholki tego wieloktita.
1358. Jakie osie symetrii posiada prosta?
1359. Wyznaczyc wszystkie osie symetrii figury b?d^cej sumq. prostej
/ i punktu X.
1360. Wyznaczyc wszystkie osie symetrii figury b?d^cej sum^ o.kr?gu
o{0, r) i prostej /.
1361. Dana jest prosta / i punkt X nie nalezjjey do tej prostej. Uzupelnic
t§ ligur? jednym punktem w ten sposob, aby otrzymana figura miala srodek
symetrii.
1362. Wykazac, ze jezeli dana figura ma os symetrii / i srodek symetrii O
nalez^cy do prostej /, to osiq. symetrii tej figury jest rownieZ prosta p prze-
chodz^ca przez punkt O i prostopadla do prostej /.
1363. Co mozna powiedziec o wektorze a:, jezeli po przesuni^ciu o wek-
tor x obrazem prostej / jest ta sama prosta?
■^1364. Niech Sk i S< oznaczaj^ symetrie wzgl^dem prostych k i /. Jaki
warunek musz^. spelniac te proste, aby
S*S{ = S,S*
1365. Niech S0 oznacza jym etri? srodkow^ wzgl^dem punktu 0, zas
T7 przesuniecie o wektor u. Jakim przeksztalceniem jest S0T->?
1366. Dany jest trojkcjt rownoboczny ABC, w ktorym punkt X jest pun
ktem wspolnym srodkowych A A 1} BBX i CCL. Jakim przeksztalceniem jest
zlozenie symetrii wzgl^demprostej A A Xi obrotu o k # 120° dokola punktu X.
1367. Dane s^ punkty M i N. Jakg. figure tworz^ punkty X takie, ze przy
obrocie plaszczyzny dokola punktu X mozna przeksztalcic punkt M na N.
*1368. Okr^g o promieniu r toczy si§ wewn^trznie bez poslizgu po
okregu o promieniu R = 2r (oba okr$gi w tej samej plaszczyznie). Jak^
lini§ zakresla punkt X ruchomego okr?gu?
1369. Dane s% dwa okregi o(A, r) i o(B, r) przy czym AB > 2r. Jak<*
figure jest zbior punktow plaszczyzny, ktorych odleglosci od okr^gow
danych sg. rowne?
1370. Dany jest zbior trojk^tow ABC o stalych wierzcholkach A i B
i stalej dlugosci srodkowej AD. Jak^ figure geometryczn^ tworz^ wierz-
cholki C?
1371. Dany jest odcinek AB. Jak% figure tworzg. srodki okr^gow wpisa-
nych w trojk^ty prostok^tne o wspolnej przeciwprostok^tnej AB1
1372. Dany jest trojk^t ABC. Jak^ figure tworzjj punkty X poloione
wewn^trz trojk^ta tak, ze pole trojkqta AXB rowna sie polowie pola troj-
k^ta ABC?
*1373. Dany jest okr^g o(0, r) oraz punkt A. Przez punkt A poprowadzo-
no proste wyznaczaj3.ce cieciwy tego okregu. Jak^ figure tworzq. §rodki
tych cieciw?
*1374. Dane S£j punkty A i B. Bierzemy dowolng. pare okregow styez-
nych zewnetrznie w punkeie X oraz stycznych do prostej AB odpowiednio
w punktach A i B. Jak^ figure tworzq. punkty X I
**1375. Jak4 figure tworz^ punkty X, ktorych suma odlegloSci od da-
nych prostych a i b, maj^cych punkt wspdlny O, jest rowna c?
1376. Dane punkty A i B. Wyznaczyc zbidr punktdw X takich, aby
trojk^t AXB byl trojk^tem ostrok^tnym.
*1377. Dane sjj. trzy wspolliniowe punkty A, B i C, przy czym punkt B
\ety mi?dzy punktami A i C. Zbudowano dwa okr?gi o rdwnych promie-
niach przechodz^ce odpovviednio przez punkty A i B oraz B i C i przecina-
jjj.ce si? w punktach B i X. Jak^ figur? tworz<i punkty A' przy dowolnej
zmianie promienia tych okr?gow?
1378. Dany jest k^t ostry BAC oraz punkt X lez^cy.jvewn^trz tego k^ta.
Przez punkt X poprowadzic prosta p rz e c in a j^ ramiona k^ta w punktach
P i Q tak, ze punkt X jest srodkiem odcinka PQ.
1379. Dany jest odcinek AB i k^t CDE. Wyznaczyc punkt X rowno
oddalony od ramion kgta i od koricow danego c icinka.
*1380. Dane punkty A i B, prosta / poprowadzona przez punkt A
oraz odcinek d. Wyznaczyd na prostej l punkt X taki, 2e A X + B X = d.
*1381. Dany jest k^t ostry POR oraz punkty M i TV le^ce wewn^trz
tego k£pa. Zbudowac trojk^t rownoramienny ABC, ktdrego podstawa AB
leiy na ramieniu OP, wierzcholek C na ramieniu OR, zas ramiona prze-
chodz^ przez dane punkty M i TV.
1382. Przez dany punkt A poprowadzic prosta rdwno oddalony od
dwoch danych punktow B i C.
*1383. Dana jest prosta CD i dwa punkty A i B nie lez^ce na tej prostej.
Znalezc punkt X nalez^cy do prostej CD taki, ze f-AXC = l^ B X D .
1384. Dane ss* niewspolliniowe punkty A, B, C. Poprowadzid prost^ tak,
aby odlegloSci punktow A, B, C od tej prostej byly rowne.
1385. W trojk^cie ABC dwusieczne k^tdw B i C przecinaj^ si? w punk-
cie X. Przez punkt X poprowadzono rownolegl^ do AB przecinajgx^ bok
AC w punkcie K i bok BC w punkcie L. Wykazac, ie KL = AK + BL.
*1386. Zbudowac trojk^t ABC. maj^c dan^ podstaw? AB, wysokoSc CD
oraz roinic? y k^tow przy podstawie.
1387. Zbudowac trojkqt ABC maj^c dam* podstaw? AB oraz srodkowe
poprowadzone do bokow AC i BC.
1388. Zbudowac trojk^t ABC roaj^c bok BC, felt A i wysoko§6 popro-
wadzonci z wierzcholka B.
1389. Zbudowac trojk^t ABC maj^c kat A 1 wysokosci^poprowadzone
do bokoW' AC i AB.
1390. Zbudowac trojk^t ABC majcic bok BC, kq,t B i dwusieczn** BD
k^ta B.
1391. Zbudowac trojk^t maj^c dany jeden bok, wysokosc poprowadzon^
do tego boku i srodkow^ tego boku.
1392. Zbudowac trojkqt maj**c dane dwa jego boki b i c oraz srodkow;* m
poprowadzon^ do boku trzeciego.
1393. Zbudowac trojk^t prostok^tny maj^c dan** przeciwprostok^tnq c
i sum? przyprostok^tnych s.
1394. Z b u d o w a c tro jk ^ t p r o s t o k q t n y majj|C dam* p rz e c iw p ro s to k ^ tn ^ c
o ra z w y s o k o s c h p o p r o w a d z o n ^ d o p rz e c iw p ro s to k q tn e j.
*1395. Dany trojk^t podzielic na trzy cz?sci w ten sposob, aby z tych
cz?sci mo£na bylo zbudowac prostok^t.
1396. W trojkqcie ABC poprowadzono wysokosc AD i dwusieczn** AE
k^ta wewn?trznego A. Wyznaczyc ^ D A E w zaleznosci od k<*tow trojk^ta.
1397. Zbudowac trojk^t ABC maj^c bok AB, srodkow^ CD oraz pro-
mien R okr?gu opisanego na tym trojk^cie.
1398. Zbudowac romb maj^c dany jego bok a oraz promien r okr?-
gu wpisanego.
1399. Dany jest fo*t o ramionach a i h, wewm*trz niego punkty M i N.
W jakim kierunku naleiy rzucic pilk? z M, aby po odbiciu si? najpierw
od ramienia a, a nast?pnie od ramienia b, trafiia w N.
1400. Zbudowac czworok^t ABCD maj^c dane wszystkie jego boki
i wiedz^c, £e przek^tna AC jest dwusieczn^ kc*ta A.
*1401. Zbudowac trapez majqc dane jego przek^tne k i /, k^t mi?dzy
nimi a oraz jeden z bokow nierownolegtych a.
1402. Zbudowac trapez maj^c dane cztery jego boki.
1403. Zbudowac prostok<it majs*c dany jego bok oraz sum? przek^tnych.
*1404. Zbudowac kwadrat, ktorego co najmniej trzy wierzcholki lezj*
odpowiednio na trzech danych prostych rownolegtych.
1405. Na boku AB prostok^ta ABCD znalezc punkt X, z ktorego widac
boki AD i DC pod rownymi k^tami. Przy jakim warunku zadanie ma roz-
wi<*zanie?
**1406. Zbudowac kwadrat majc*c dany jeden z jego wierzcholkow
oraz dwa punkty polozone na bokach kwadratu lub ich przedtuzeniach
nie przechodz^cych przez dany wierzchoiek.
*1407. Na okr?gu o{0, r) opisac trojk^t o danym boku a i k^cie prze-
ciwleglym do tego boku rownym a.
1408. W danym okr^gu poprowadzic ci§ciw§ danej dlugosci, rdwnolegiq.
do danej prostej. ' J
1409. Zbudowac okr^g o danym promieniu R styczny do danej prostej a
i przechodz^cy przez dany punkt A.
1410. Dane s<| proste k i / oraz punkt A e k . Zbudowac okr^g styczny
do prostej 1 oraz styczny do prostej k w punkcie A.
1411. Dany jest okr^g o(0, R) oraz punkt A lez^cy zewn^trz okr^gu.
Przez punkt A poprowadzic proste p rz e c in a j^ dany okn*g w punktach B
i C tak, aby AB = BC. ,
*1412. Dana jest prosta / i punkty A e l oraz B $ 1. Zbudowac okrq.g
styczny do prostej / w punkcie A i przechodz^cy przez punkt B.
■ 1413. Dany jest okr^g o(0, r) i prosta /. Skonstruowac okr^g o promie
niu R styczny zewn^trznie do danego okr§gu oraz styczny do danej prostej.
1414. Przez dany punkt X poprowadzic oknjg styczny do danego okr^gu
o(0, R) w punkcie L. ,
1415. Z wierzcholkow danego tr6jk<|ta ABC, jako ze srodkow zakreslic
trzy okr$gi styczne zewn^trznie kazdy z kazdym.
1416. Wykazac, ze dwa trojk^ty s:j przystaj^ce, jezeli maj$ k^ty przy
podstawie odpowiednio rowne oraz rowne wysokosci poprowadzone do
tych podstaw.
*1417. Dany jest trdjk^t ABC oraz punkty: Ax e BC, B x e AC i Cx e AB,
przy czym punkty te s<a rozne od wierzcholkow. Wykazac, ze srodki 1\
Q, R odcinkow A A lt BBt i CCt nie s* wspolliniowe.
1418. Wykazac, ze je2eli trojk^t ma dwie rowne wysokosci, to jest
rownoramienny.
1419. Wykazac, ie jezeli trojkilt ma dwie rowne srodkowe, to jest rowno
ramienny.
1420. W trojk^cie ABC mamy AC = BC. Na przediuzeniu podstawy AB
obrano punkt X. Wykazac, ze roinica odleglosci punktu X od prostych AC
i BC jest rowna wysokosci BD danego trojk^ta.
*1421. Dany jest trojkc|t prostokittny ABC, w ktorym C = y Naprzy-
prostok^tnych tego trojk^ta zbudowano kwadraty ADKC i CBHE polozone
zewn^trz trojk^ta. Wykazac, ze suma odleglosci punktow D \ H od prostej
AB jest rowna przeciwprostok^tnej AB danego trojk^ta.
1422. W dany k^t BAC wpisano okr^g. Punkty stycznosci okr^gu z ra-
mionami k^ta dzieli). ten oknjg na dwa luki, z ktorych jeden jest 1 y razy
dluzszy od drugiego. Znalezc wielkosc BAC.
*1423. Na bokach trojk^ta ABC zbudqwano trojk^ty rdwnoboczne
ABM , BCN i ACP polotone zewn^trz tego trbjk^ta. Wykazac, ze zaden
punkt poiozony wewn^trz trojk^ta ABC nie moze si? znajdowac zewn^trz
wszystkich trzech okr?gow opisanych na trojk^tach ABM, BCN i ACP.
1424. K^ty trojk^ta ABC spelniaj^ niefownosci ^ . A > ^ . B > ^ . C .
Ktory z wierzcholkow trojk^ta jest najmniej oddalony od 6 rodka okr?gu
wpisanego w ten trojk^t.
1425. *W trojk^cie ABC mamy AC < AB. Na boku AB odlotono od-
cinek AB = AC. Wykazac, ze 2 £ DCB — £ AC B— £ ABC.
*1426. W trojk^cie ABC poprowadzono wysokosc CK, dwusieczn^
CE k^ta wewn?trznego C oraz prost3 CD prostopadk* do CE i p rz e c in a j^
przedlutenie AB w punkcie D. Wykazac, ze £ ECK — BDC.
1427. W trojk^t ABC wpisano trojk^t DEF w taki sosob, ze E e AB,
F e AC, D e BC i oknjg o srednicy EF jest styczny do BC w punkcie D.
Na przedluteniu ED odlozono DFt — DE. Wykazac, ze FFX J _BC.
1428. W tr 6 jk 3.de ABC poprowadzono przez punkt A prstopadk| do
AB, zas przez punkt C prostopadkj. do BC. Prostopadle te przecinaj^ si?
w punkcie D. Wykazac, ze punkty B i D S3 rowno oddalone od symetralnej
odcinka AC.
*1429. Wewn3 trz trojk 3 ta rownobocznego ABC dany jest punkt X taki,
te C X 2 = A X 2-\-BX2. Wykazac, te <X AXB = 150°.
1430. Wykazac, te w trojk 3 cie rownoramiennym suraa odleglosci do-
wolnego punktu podstawy od ramion trojk 3 ta jest rowna odiegloSci wierz-
cholka podstawy od przeciwleglego boku.
1431. Wykazac, te w trojk 3 cie rownobocznym suma odleglosci dowolne-
go punktu X polotonego wewn3 trz trojk 3 ta od jego bokow je.st rowna
wysokosci tego trojk 3 ta.
1432. W okr3 g o(0, R) wpisano trojk 3 t ABC. W punktach A, B i C
poprowadzono sfcyezne do okr?gu, ktore utworzyly trojk 3 t A xB xCi. Obli-
czyc k 3 ty trojk 3 ta A XB XCX maj3 C dane k 3 ty trojk 3 ta ABC.
1433. Wykazac, te punkty symetryczne do punktu przeci?cia si? wyso
kosci w trojk 3 cie wzgl?dera bokow trojk 3 ta let 3 na okr?gu opisanym na
tym trojk 3 cie.
1434. W trojk 3 cie ABC poprowadzono srodkow 3 AD. Wykazac, te
punkty B i C S3 rowno oddalone od prostej A D.
1435. Okr3 g podzielono na cztery cz?sci w stosunku 3 : 6 : 5 : 4. Punkty
podzialu pol3 czono kolejno ci?ciwami. Obliczyc k 3 ty powstalego czworo-
k 3 ta.
1436. Dwusieczne kotow zewn^trznych rombu przecinajo si? w punktach
K, L, M, N. Wykazac, Ze czworok^t KLM N jest prostokotem oraz, ze jego
obwod jest dwa razy wi^kszy od obwodu rombu.
1437. W rownolegloboku ABCD punkty E i F Srodkami bokow AB
i AD. Wykazac, ze proste CE i CFdzielo przekotno BD tego rownolegloboku
na trzy rowne cz^sci.
1438. Dany jest okrog o (0 , r). lie okr^gow o promieniu r mozna umies-
cic zewn^trz danego okr^gu w ten sposob, aby kaidy z nich byl styczny do
danego okr^gu i do dwoch sosiednich?
1439. W okrog o(0 , R) wpisano trojkot ABC. Przez wierzchoiek A
poprowadzono styczno do okr?gu, a nast^pnie poprowadzono rdwnoleglo
do tej stycznej przecinajoco boki AB i AC odpowiednio w punktach D i E.
Wykazac, ze na czworokocie BCDE mozna opisac okrog.
1440. Wyznaczyc odleglosc srodkow przekotnych trapezu majoc dane
podstawy trapezu a i b (a > b).
*1441. Wykazac, ze w czworokocie wypuklym, nie b^d^cym rownoleglo-
bokiem, srodki przekotnych oraz srodki dwoch przeciwleglych bokow so
wierzcholkami rownolegloboku.
1442. Z punktu A poprowadzono styczne do okr^gu o(0, R) w punktach
B i C, a nastepnie ci<gciw$ BC. Przez punkt X polozony na BC (r62ny od
B i C) poprowadzono prosto prostopadlo do OX i przecinajoco dane styczne
w punktach K i L. Wykazac, ze KX — XL.
1443. Dwa okr^gi przecinajo si§ w punktach A i B. Przez punkt A po
prowadzono sieczno przecinajoco dane okr$gi w punktach C i D. Przez
punkty C i D poprowadzono nast^pnie styczne do tych okr^gdw majoce
punkt wspolny E. Wykazac, ze na czworokocie BCED mozna opisac okrog.
1444. W trojkocie ABC dwusieczna kota wewn^trznego C oraz syme-
tralna odcinka AB przecinajo si§ w punkcie D. Wykazac, ze na czworokocie
ABCD mozna opisac okrog.
*1445. Wykazac, ze jezeli w czworokocie wypuklym odcinek loczocy
srodki dwoch przeciwleglych bokow jest rdwny sredniej arytmetycznej
bokow pozostalych, to ten czworokot jest trapezem.
1446. Wykazac, Ze odcinki loczoce Srodki bokow przeciwleglych do-
wolnego czworokota wypuklego przecinajo si$ w punkcie dzielocym te
odcinki na polowy.
**1447. Wykazad, ze punkt wspolny odcinkow loczocych Srodki bokow
przeciwleglych czworokota wypuklego oraz Srodki przekotnych tego
czworokota so punktami wspotliniowymi.
*1448. Dany jest czworok^t ABCD. Niech B' b^dzie punktem symetrycz-
nym do B wzgl^dem prostej AC. Przy jakich warunkach punkt B' lezy na
boku AD tego czworokqta?
*1449. Wykazac, ze srodki wszystkich odcinkow o koncach lezqcych
na dwoch prostych rownoleglych, nalez^ do jednej prostej.
*1450. Wykazac, i t suma odleglosci dowolnego punktu X polozonego
wewn^trz rownolegloboku od bokow tego rownolegloboku jest wielkosci^
stalq..
§ 3. Jednokladnosc i podobienstwo
*1451. Czy istniejq. dwa nieprzystajq.ee trojkqty maj^ce trzy kqty i dwa
boki odpowiednio rowne.
*1452. Udowodnic, ze kazdy trojkqt ABC rnozna rozciqc na takie cztery
cz?sci, z ktorych mozna zlozyc dwa trojkq.ty podobne do trojk^ta ABC.
1453. Dany jest trojkfp; ABC, przy czym £ ABC ^ £ ACB ± £ B.AC.
Iloma prostymi przechodzq.cymi przez dany punkt M polozony na jednym
z bokow, mozna odeieje od tego trojkqta trojkqt. do niego podobny?
*1454. Jak^ figure geometryezn^ tworz^ punkty X, polozone wewn^trz
wypuklego £ ABC, takie, ze stosunek odcinkow poprowadzonych z tych
punktow do ramion kq.ta rownolegle do danych wektorow a i b jest rowny
p\Lp. A
1455. Dany jest okr^g o ( 0 , R) oraz punkt M polozony zewn^trz okr?gu.
Jakci figure tworzq srodki odcinkow l^cz^cych punkt M z dowolnym pun
ktem okr^gu?
1456. Dany jest k^t wypukly o wierzchoiku O oraz punkt X polozony
wewnqtrz tego k^ta. Zbudowac okn|g przechodzc|cy przez punkt X i styezny
do ramion kqta.
1457. W dany wycinek kola wpisac okr^g styezny do luku wycinka oraz
do promieni ograniczajqcych dany wycinek.
1458. W dany wycinek kola wpisac kwadrat w ten sposob, aby jego wierz-
choiki lezaly na brzegu danej figury z tym, ze dwa wierzchoiki lezq na luku
okr?gu, zas dwa pozostale na promieniach ograniczaj^cych dany wycinek.
1459. W dany wycinek kola wpisac kwadrat tak, aby jeden z wierzchol-
kow kwadratu lezat na luku wycinka, zas trzy pozostale na promieniach
wycinka.
1460. Z punktu A polozonego zewnqtrz okr$gu o ( 0 ,R ) poprowadzic
prostq przecinaj^cq. dany okr^g w punktach C i D (AD > AC), tak, aby
AC = 2 CD.
*1461. Z punktu X polozonego zewn^trz okregu o ( 0 ,r ) poprowadzic
proste przecinajece dany okreg w punktach A i B tak, aby X A . XB — p . q,
gdzie p i q se odcinkami danymi.
1462. W dany trojket ABC wpisac romb o danym k^cie ostrym a w ten
sposob, aby dwa wierzcholki rombu lezaly na jednym boku trojketa, zas
dwa pozostale wierzcholki rombu lezaly na dwu pozostalych bokach
trojketa.
1463. Zbudowac trojket ABC majec dany ket A, promien okr?gu wpi-
sanego r oraz stosunek bokow ~ = £ . g t o m i n s% odcinkami danymi.
*1464. Przez punkt Zlez^cy zewnetrz kgta wypuklego AOB poprowadzic
proste przecinajece ramiona keta w punktach K i L tak, aby KL — 2 XK,
przy czym K lezy mi^dzy punktami X i L.
1465. Dane se dwie proste rownolegie k i / oddalone od siebie o a.
Jake}, figure tworze punkty X takie, ze jednokladnosc J{, gdzie s > 1, prze-
ksztalca proste k na proste /? .
1466. Ramiona £ BAC przeci^to proste a. Zbudowac odcinek o koncach
nalezecych do ramion tego keta, prostopadly do a i podzielony te proste
na polowy. ,
1467. W dany trojket rownoboezny ABC wpisac drugi trojket rowno-
boezny A XB XCX tak, aby wierzcholki A X, B X i Cx tego trojketa lezaly
odpowiednio na bokach trojketa ABC i aby boki trojketa A XB XCX byly
odpowiednio prostopadle do bok6w trojketa ABC.
*1468. Dany jest trojket ABC. Zbudowac odcinek DE o koncach le-
i^cych na dwoch ramionach X. ABC tak, aby odcinki AD, DE i EC byly
rowne. >
1469. Zbudowac kwadrat majec dane roznic? m mi^dzy przeketne l bo-
kiem tego kwadratu.
1470. W dany trojket wpisac prostoket tak, aby jego podstawa lezala
na podstawie trojketa i 2eby stosunek podstawy prostoketa do jego wy-
sokosci wynosil 2:3.
*1471. W trojkecie dana jest podstawa a i wysokosc h poprowadzona do
tej podstawy. W jakiej odleglosci od podstawy nale*y poprowadzic proste
rownolegie do podstawy, aby odcinek tej rownoleglej zawarty wewnetrz
3
trojketa byl rowny - j h l
*1472. Dany jest ket wypukly AOC oraz polprosta OB lez^ca wewnetrz
tego keta. Przez dany punkt X lezecy zewnetrz keta AOC poprowadzic
KL 2
prosta przecinajaca dane poiproste w punktach K, L, M tak, ze —- = y ,
przy czym punkt L lezy mi?dzy punktami K i M, zas punkt K mi$dzy
punktami X i L.
1473. Zbudowac trojkat A B C m ajac dany kat A, wysokosc poprowadzona
z wierzcholka Crowna// oraz xjC m gdzie m i n sa odcinkami dany mi.
*1474. Dane sa dwa okr§gi o (0 1} R) i o (0 2, r) takie, 2e 0 y0 2 > R + t
oraz R # r. Zbudowac okfag styczny do obu okr^gow i przechodzacy
przez dany punkt A e o (0 2, r).
**1475. Dany jest trojkat ABC. Z punktu X poloônego na jednym z bo-
k6w poprowadzic prosta dzielaca pole tego trojkata na polowy.
1476. Zbudowac trojkat ABC majac dane jego katy oraz promien
okr^gu wpisanego r.
1477. Zbudowac trojkat ABC majac dane: BAC, £ ABC oraz
sum$ s srodkowej i wysokosci poprowadzonych z wierzcholka C.
1478. Zbudowac rownoramienny trojkat prostokatny, w ktorym odle
glosc punktu przeci^cia Srodkowych od punktu przeci^cia dwusiecznych
jest rowna a.
1479. Zbudowac okrag styczny do danego okr^gu i do dwoch stycznych
do tego okr^gu.
1480. Dany jest punkt M polozony wewnatrz wypuklego £ ABC.
Znalezc na ramieniu BC punkt X rowno oddalony od prostej AB i od pun
ktu M.
1481. Zbudowac trojkat ABC majac dane jego katy i odleglosc mi^dzy
srodkami okr^gu opisanego i wpisanego w ten trojkat.
1482. Zbudowac okrag przechodzacy przez dane punkty A i B, styczny
do danej prostej a.
1483. W dany okrag o (0 , R) wpisac trojkat podobny do danego troj
kata ABC.
1484. Zbudowad rdwnoleglobok majac dany jeden jego kat, stosunek
sasiednich bokow oraz sum^ przekatnych.
1485. Zbudowac trapez majac dwa jego sasiednie boki, kat mi^dzy nimi
zawarty i stosunek pozostalych bokow.
1486. Dany jest okrag o (0 , r), prosta / nie majaca z danym okr^giem
punktu wspolnego oraz punkt A nalezacy do prostej 1. Zbudowac okrag
styczny do danego okr§gu oraz do prostej / w punkcie A.
1487. Dana jest prosta / oraz punkty M i N lezace po jednej stronie tej
prostej, przy czym odleglosc punktu M od prostej / wynosi a, za§ odleglosc
punktu N od tej prostej wynosi b. W jednokladnosci Jlt obrazem prostej
/ jest prosta /', za£ w jednokladnosci Jfi2 obrazem prostej / jest prosta
Znalezc odleglosc tych prostych.
1488. Dany jest trojkat ABC o danych bokach a, b, c. Zbudowano
szeSciokyt KLMNPQ przy pomocy jednokladnosci
J\{B) = K J&C) = M J 2C{A) = P
J\{C) — L J b2 ( A ) ~ N J c(B) = Q
Znalezc boki tego szeSciokyta.
1489. Prosta rdwnolegla do podstawy trojkata dzieli pole trojkata na
polowy. W jakim stosunku prosta ta dzieli ramiona kyta?
1490. W trdjkycie ABC poprowadzono prosty rownolegly do boku AB,
przecinajycy boki AC i BC w punktach K i L i dzielycy pole trojkata na
polowy. Obliczyc KL, jezeli AB — a.
1491. W trojkycie ABC poprowadzono dwusieczny AD kyta wewn<?trzne-
go A. Obliczyd BD i CD majyc dane boki trojkata: a, b, c,
*1492. Dane sy odlegloSci p, q, r wierzcholkow trojkata od prostej
/ nie majycej z tym trdjkytem punktow wspolnych. Wyznaczyd odleglosc
od prostej / Srodka ciîkosci tego trdjkyta.
1493. W trapezie ABCD o podstawach a i b poprowadzono prosty
rdwnolegly do podstaw, przechodzacy przez punkt przeci§cia przekytnych
i przecinajycy boki nierownolegle trapezu w punktach E i F. Obliczyc EF.
*1494. W trojkycie ABC o podstawie AB = a poprowadzono rdwnolegly
do podstawy przecinajycy ramiona trojkyta odpowiednio w punktach
D i E oraz dzielycy ramiona trojkyta w stosunku m liczyc od wierzcholka
C. Obliczyc DE.
1495. W trojkycie rownoramiennym ABC mamy AC — BC = b oraz
AB = a. Dwusieczne kytdw wewn^trznych A i B przy podstawie przecinajy
ramiona kyta w punktach K i L. Obliczyd KL.
1496. W trapezie jedna z podstaw jest dwa razy wi^ksza od drugiej.
Przez Srodek F jednej z przekytnych poprowadzono prosty / rownolegly
do drugiej przekytnej o dlugosci m. Znalezc dlugoSd odcinka prostej /
zawartego wewnytrz trapezu.
1497. Dany jest trojkyt rownoramienny o podstawie a i wysokosci h
poprowadzonej do podstawy. Obliczyc bok kwadratu wpisanego w ten
trojkyt w ten sposob, ze dwa wierzcholki kwadratu le2y na podstawie
trojkyta, zaS dwa pozostale na ramionach trojkyta.
1498. W trapezie ABCD, w ktorym AB\\CD mamy dane AB = a oraz
j'YX
CD — b (a > b). Na boku BC obrano punkt E taki, ze ^ Przez
punkt E poprowadzono prostg rownolegig do AB, przecinajgcg bok AD
w punkcie F. Obliczyc EF.
1499. Dane sg dwa okr^gi o(Olt 3) i o (0 2, 6), przy czym 0 X0 2 = 18.
Obliczyc odleglosc mi^dzy punktem wspolnym stycznych zewn?trznych
ipunktem wspolnym stycznych wewn^trznych do tych okr^gow.
1500. W okrgg o(0 , R) wpisano trojkgt ABC. Znalczc promien r okr^gu
opisanego na trojkgcie KLM, gdzie K, L, M sg Srodkami bokow trojkgta
ABC.
1501. Dane sg dwa okr^gi o(Ox,R ) i o (0 2,r), gdzie R > r, styczne
zewn^trznie. Znalezc promien x okr^gu stycznego zewn^trznie do mniej-
szego z tych okr^gow i do ich wspolnych stycznych zewn^trznych.
*1502. W trojkgcie ABC przez wierzcholek A i srodek O srodkowej
BD poprowadzono prostg przecinajgcg bok BC* w punkcie L. Wyznaczyc
CL i BL, jezeli BC — a.
1503. Obwod trojkgta ABC wynosi 60 cm. Odcinki BD i DC, na ktore
dwusieczna kgta wewn^trznego A dzieli bok przeciwlegty sg rowne 8 cm
i 12 cm. Obliczyc boki AB i AC.
1504. W trojkgcia ABC boki AB i BC sg rowne. W jakim stosunku srod-
kowa AE dzieli wysokoSc BD1
1505. W trojkgcie ABC dwusieczna BD kgta wewn^trznego B dzieli bok
AC na odcinki AD = a i CD = b (a > b). Przez srodek odcinka BD po
prowadzono prostg prostopadlg do BD, przecinajgcg przedluzenie boku
AC w punkcie M. Obliczyc MD.
*1506. Nierownolegle boki trapezu przedtuzono do przeci^cia siq w pun
kcie O i przez punkt O poprowadzono prostg / rownolegig do podstaw
trapezu. Przediu2ono nast?pnie przekgtne trapezu do przeciQcia z prostg
/ w punktach M i N. Obliczyc MN, jezeli dane sg podstawy trapezu a i b
{a > b).
1507. W nierownobocznym trojkgcie ABC punkt O oznacza srodek
okr$gu opisanego, K punkt przeci^cia Srodkowych, za$ L punkt przeci^cia
wysokosci. Wykazac, ze punkty O, K, L sg wspolliniowe i punkt K dzieli
odcinek OL w stosunku 1:2.
1508. Wykazac, ze je2eli wysokosc i wyznaczone przez nig odcinki na
podstawie jednego trojkgta sg proporcjonalne do odpowiednich odcinkow
drugiego trojkgta, to te trojkgty sg podobne.
*1509. W trojkgcie ABC k^t C jest dwa razy wi^kszy od k^ta B. Wy
kazac, ze jezeli dwusieczna k^ta C przecina AB w punkcie K, to A C 2 =
= AK- AB. .
*1510. Dany jest okn*g o(K, r). Z koncow ^ i i? Srednicy tego okr^gu
zakreslono dwa okr^gi o(A, rt) i o(B, r2) zewn^trznie styczne. Wykazac, ze
te trzy okr$gi maj^ wspolne styczne zewn^trzne.
*1511. Wykazac, ie kazdy z dwoch odcinkow, na jakie dwusieczna k^ta
wewn^trznego w trojkgcie dzieli bok przeciwlegly, jest mniejszy od tego
z pozostalych bokow, ktory do niego przylega.
*1512. Wykazac, ze w trapezie prosta przechodz^ca przez punkt prze-
ci?cia przek^tnych i punkt przeci^cia przedluzen bokow nierownoleglych,
dzieli boki rownolegle na polowy.
**1513. W trojkgcie ABC poprowadzono srodkow^ AM , dwusieczna AD
i wysokosc AH. Wykazac, ze je±eli AB # AC, to punkt D lezy mi^dzy
punkta'mi M i //.
§ 4. Wlasnosci miarowe figur
1514. Maj^c dane odcinki a, b, c zbudowac odcinek

ab
1515. Maj^c dane odcinki a i b zbudowac odcinek

x = / 2 ab
1516. Maj^c dane odcinki a i b zbudowab odcinek
x = ]/ a2—2b2
1517. Maj^c dane odcinki a, b, c zbudowad odcinek
1518. Zbudowac prostok^t o boku a wiedz^c, £e jego pole jest rowne

polu kwadratu o boku b.
Rozwi^zac trojk^ty maj^c dane:
1519. a = 8, c = 16, £ i? = 60°
1520. a = 2 / 3 , b = 3 - / 3 , c = 3 / 2
1521. a = 2 / 3 , b = 6, * A = 30°
1522. Wykazac, ze pole trojk^ta ABC jest rowne — A C - B C -s m C ,
1523. Znalezd pole trojk^ta maj^c dany jego bok oraz dwa k^ty przy-
legle do tego boku.
1524. Znalezd promien. okr?gu wpisanego w trojk^t, maj^c dany bok
trojk^ta oraz dwa k$ty trojk^ta przylegle do tego boku.
1525. Na boku AB trojk^ta ABC odlozono odcinek AD — n • AB,
zas na boku AC odlozono odcinek AE = m- AC. Obliczyc pole trojk^ta
ADE, je2eli pole trojkzjta ABC jest rowne S.
1526. Obliczyc pole trojkcita rownobocznego maj^c dan<| roznic? d
mi^dzy bokiem i wysokoscki tego trojk^ta.
1527. Wysokosc dzieli podstaw§ trojk^ta na dwa odcinki o dlugosciach
36 cm i 14 cm. Prostopadle do podstawy poprowadzono prost^, ktora dzieli
trojk^t na dwie cz?sci o rownych polach. Jakie dlugosci odcinkow, na
ktore ta prosta dzieli podstawy trojksjta?
1528. Znalezc wysokoSd trojkgta rownoramiennego o polu rownym
3}/3 wpisanego w okr^g o promieniu 2.
1529. Znalezc boki trojk^ta prostok^tnego wiedz^c, ze jego obw6d
wynosi 12, zas wysokosc poprowadzona do przeciwprostokgtnej jest r6w-
1530. Obliczyc wysokosc trdjk^ta prostok^tnego poprowadzona do

przeciwprostokg.tnej maj^c dane jego przyprostok^tne b i c.
1531. Dany jest trdjkgt prostok^tny o przyprostokgtnych 3 i 4. Zbudo-
wano okr^g o (0 ,r ) o srodku O lez^cym na przeciwprostok^tnej, styczny
do wi^kszej przyprostok^tnej oraz przechodz^cy przez wierzcholek tr6j-
kcjta przeciwlegly do wi^kszej przyprostok^tnej. Znalezc r.
1532. Pole trojk^ta prostok^tnego wynosi 600 m 2, zas stosunek przeciw-
•prostok^tnej do jednej z przyprostok^tnych 5 :4. Obliczyc obwod tego
trojk^ta.
1533. Obw6d trojk^ta prostok^tnego wynosi 24 cm, zaS suma kwadratdw
wszystkich bokdw 2 dcm2. Obliczyc boki trdjk^ta.
*1534. Znalezc bok trojk^ta rownobocznego o wierzcholkach lez^cych
na trzech prostych rownoleglych, z ktdrych Srodkowa jest oddalona od
skrajnych o a i b.
1535. Dane sg. dwa boki a i b trojkgta ABC. Znalezd bok c, je±eli wia-
domo, 2e kgt C jest dwa razy wi^kszy od kgta B.
1536. Znalezc pole trdjkgta prostokgtnego, je£eli promien okr^gu wpi
sanego w ten trdjkgt r6wna siq r, za£ promien okr^gu dopisanego stycznego
do przeciwprostok^tnej rdwna si§ R. (Okr^g dopisany jest okr^giem stycz-
nym do jednego z bokow trojk^ta i przedluzen dwoch pozostalych bo-
k6w).
1537. W trojk^cie prostok^tnym jeden k^t ostry jest dwa razy roniejszy
od drugiego. He wynosi pole powierzchni kola opisanego na tym trojk^cie,
jezeli diugosc okr^gu wpisanego w ten trojk^t wynosi 2 k ?
1538. W trojkjp: rownoboczny wpisano trzy jednakowe okr^gi, z ktorych
ka2dy jest styczny do dwoch pozostalych okr^gow oraz do dwoch bokdw
trojk^ta. Obliczyc promien tych okr^gow wiedz^c, to bok trojk^ta jest
rowny a.
*1539. Na bokach AB, BC i CA trojk^ta ABC dane sg. odpowiednio
punkty M, N i P takie, ie A M :M B = BN:NC — CP: PA — k. Wyznaczyc
n
, k, je£eli pole trojk^ta MNP jest rdwne y - pola S trojk^ta ABC.
1540. W trojk^cie prostok^tnym mniejsza przyprostok^tn a jest rowna)/3.
Znalezc przeciwprostok^tnq, jezeli prosta poprowadzona przez wierzcho-
lek kg.ta prostego pod k^tem 30° do mniejszej przyprostok^tnej, dzieli
przeciwprostok^tmi w stosunku 1:2.
*1541. Przez srodek boku trojk^ta rdwnobocznego poprowadzono
prostg. tworz^cg. z tym bokiem k^t ostry a i dziel^cg. pole trojk^ta w sto
sunku 1:7. Obliczyd a.
1542. Na przeciwprostok^tnej AB trojk^ta prostok^tnego ABC zbudo-
wano trojk^t rownoboczny ABX. Wyznaczyd k^ty trojk^ta ABC jezeli
wiadomo, ze pole trdjk^ta AB X jest dwa razy wieksze od pola trojk^ta ABC
*1543. W rownoramiennym trojk^cie ABE dana jest podstawa AB — a,
3
wysokosc EK — —a oraz punkty C i D poloi;one na wysokosci EK takie,
2e KC — ~ i KD — a. Znalezd sum$
cp = •fcACB-j-,$'AI)B-j-'fcAEB.
*1544. Obliczyd kq.ty trdjk^ta ABC, jezeli Srodkowa i wysokosc popro-
wadzone z wierzcholka C dziel^ k^t C na trzy rowne cz^sci.
1545. W trojk^cie rownoramiennym ABC dana jest podstawa AB — a
i wysokosc CD = h. Znalezc promien okr?gu stycznego do prostych AC
i BC odpowiednio w punktach A i B. ..
1546. W trojk^cie ostrok^tnym ABC dane s^ boki BC = a, AC — b
oraz -$:ACB — y. W trdjk^t ten wpisano polokr^g o srednicy polozonej
na boku AB, zas luku stycznym do pozostalych bokow trojk^ta. Znalezc
promien tego polokr^gu.
1547. Przeciwprostok^tna AB trbjtotta pros
okreau o(0 R)- Przez wierzchotek C tego trojkgta poprowadzono sre
S T k r i u i kt6ra jestpodzielona punktem C. punktem O i punktem prze-
ciecia z przeciwprostotepna na cztery rbvme cz?sci. Obliczyc odlegtosc
punktu O od przeciwprostok^tnej AB.
*1548. w trdjhicie prostok^tnym rownoramiennym poprowadzic pro-
sta przechodz^cg. przez srodek okr^gu wpisanego i d z i e l ^ pole trojkcita
na potowy. lie jest takich prostych? Obliczyd stosunkr podziatu przeciw-
^ lS ^ ^ W y k a z a d f te vTtrdjk^ci? prostofcjtnym suma przyprostok^tnych

rowna si? sumie srednic okr?gu opisanego na tym trajkgcie 1 okrcgu wpi-
sanego w ten trojkcj-t. . ,
1550. W trojk^cie prostok^tnym jedna z przyprostok^tnyc jes
razy mniejsza od przeciwprostok^tnej. Wyznaczyc stosnnek pola kola
opisanego na tym trojk^cie do pola kola wpisanego w ten trojk^t.
1551. K^t przy wierzcholku trojk^ta rownoramiennego jest rowny a.
Wyznaczyc stosunek promienia okrcgu opisanego na trojk^cie do pro-
mienia okregu wpisanego w ten trojk^t.
*1552. Dany jest trojk^t rownoboczny ABC o boku a. Poprowadzic
prosta przecinajqp^ bok AC w punkcie K, bok BC w punkcie N oraz prze-
dluienie boku AB w punkcie M tak, ze pola trojkgtow CKN i NBM oraz
czworok^ta ABNK s^. rowne. ...
**1553. Poprowadzic prost^ rownolegl^ do boku BC trojk^ta AX c,
p rz e c in a j^ bok AB w punkcie D, zas bok AC w punkcie E tak, aby po e
troikata BDE bylo rowne k \ Przy jakim warunku dla k zadame posiada
rozwi^zanie i ile jest tych rozwi^zan, jezeli pole trojk^ta ABC jest rowne .
1554. Wyznaczyc dlugosc srodkowej trojk^ta ABC o bokach a, bt c,
poprowadzonej z wierzcholka A.
*1555. W trojk^cie ABC dane s^ boki AC = b i BC — a. Obliczyc
bok c, jezeli wiadomo, ze srodkowe AK i BL, poprowadzono do danych
bokow, wzajemnie prostopadle. Podad warunek dla a i b, przy 'torym
zadanie ma rozwi^zanie? , ,
*1556. Znalezc pole trojk^ta zbudowanego ze srodkowych trojk^ta o da-
nym polu S.
*1557. Wyznaczyc dlugosd / dwusiecznej k^ta wewn§trznego w roJ
k^cie ABC o bokach a, b, c. .
1558. Znalezc dlugosc dwusiecznej k^ta prostego w trojk^cie prosto-
k^tnym o przyprostokatnych a i b.
1559. W trojk^cie ABC dane sa boki a i b oraz $.C — 120 . Znalezc
dwusieczna kata C. . ,
*1560 W trojkacie prostokatnym przeciwprostokatna jest rowna c,
zas promien okr?gu wpisanego jest rowny r. Obliczyc przyprostokatne
oraz podac warunek rozwi^zalnoSci zadania. _ ...
1561. W trojkacie ABC wysokosc poprowadzona z wierzcholka C dzieli
bok AB na odcinki o dlugosci 15 cm i 6 cm. Znalezc dhigosd bokdw AC
i BC trojkata, jezcli ich roznica jest rowna in, (m > 0). Zbadac, dla jakich
wartosci m rozwiazanie jest mozliwe.
**1562. Przez wierzcholki A i B przy podstawie trojkata rownoramien
nego ABC, poprowadzono proste przechodz^ce przez srodek 0 wysokosci
CD i przecinajace ramiona trojkata w punktach K i L. Obliczyc pole czwo-
rokata CKOL wiedz^c, 2e pole trojkata ABC jest rowne S.
^ 2 1 , _ 1
1563. Dane sa wysokosci trojkata: ha = j m , hb = hc - y rn.
Znalezc boki i pole trojkata.
1564. W trojkacie ABC dane sa boki a i b. Obliczyc bok c wiedzac, ze
suma wysokosci poprowadzonych do bokdw a i b jest rowna trzeciej wy-
S°1565. Dany jest kwadrat ABCD o boku a. Na przeciwleglych bokach

A B iC D zbudowano trojkaty rownoboczne ABM i CiW polozone wewnatrz
kwadratu. Obliczyc pole cz^sci wspolnej tych trojkatow.
**1566. Przez punkt K polozony wewnatrz trojkata ABC poprowadzono
trzy proste odpowiednio rownolegle do bokow trojkata. Proste te podzie
lily trojkat na trzy rownolegloboki i trzy trojkaty, przy czym pola tych
trojkatow sa rowne a2, b2 i c2. Znalezc pole trojkata ABC.
**1567. Przez punkt M boku AC trojkata ABC poprowadzono proste
odpowiednio rownolegle do bokow AB i BC, przecinajace bok AB w punk
cie N, zas bok BC w punkcie P. Znalezc pole trojkata NBP majac dane
pole S x trojkata AM N oraz pole S 2 trojkata MFC.
**1568. Przez kazdy wierzcholek rownolegloboku i srodki przeciwleg
lych bokow poprowadzono proste. Obliczyd pole osmiokata, ktorego
kazdy bok lezy na jednej z tych prostych, jezeli pole rownolegloboku jest
rowne S.
**1569. Przez punkt polozony wewnatrz trojkata poprowadzono proste
rownolegle' do bokdw trojkata. Proste te dziela trojkat na szesd cz?Sci,
z ktdrych trzy sa trdjkatami o polaclr S „ i S 3. Obliczyc pole danego
trojkata.
1570. Na boku a trojk^ta rdwnobocznego, jako na Srednicy zakreSlono
okr^g. Znalezc pole cz?§ci trojk^ta zawartej wewn^trz okr^gu.
1571. Na podstawie AB = a trojk^ta rownoramiennego ABC w kto-
rym £ C = a < 90°, jako na srednicy zakreslono okrcjg. Wyznaczyc pole S
tej cz$sci trojk^ta, ktora lezy wewnqtrz okr^gu. Obliczyc to pole dla a =
1572. Dwie proste poprowadzone przez wierzcholek k^ta prostego
rownoramiennego trdjk^ta prostokqtnego dzieli ten kq.t na trzy rowne
cz^sci. Wyznaczyc odcinki, na ktore dziel^ te proste przeciwprostok^tng.
o dlugosci c.
1573. W trapezie ABCD boki nierdwnolegle AD i BC sq. prostopadle,
zas %DAC — %ABC. Obliczyc pole S trapezu maj^c aany bok AD — a
oraz %.ABC — a.
*1574. W trapezie rownoramiennym jedna z podstaw jest dwa razy
wi^ksza od drugiej, zas przekqtna trapezu dzieli kat przy wi^kszej podstawie
na polowy. Znalezd boki trapezu wiedz^c, ze jego pole jest rowne S.
1575. Znalezd pole S rownoramiennego trapezu maj^c jego wysokosc h
oraz wiedz^c, Ze bok nierownolegly widac ze srodka okr^gu opisanego
na trapezie pod k^tem a.
1576. W trapezie dane sg. k^ty przy podstawie a = 60 , /? — 45° oraz
r62nica kwadratdw podstaw: d — 100. Obliczyc pole S trapezu.
1577. N a okr^gu o(0, r) opisano trapez prostok^tny, ktorego najkrotszy
bok jest r6wny y r. Obliczyc pole tego trapezu.
1578. Na okr^gu opisano trapez prostok^tny. OdlegloSci Srodka okr^gu
od koncow ramienia pochyiego wynosz^ 2 i 4. Obliczyc pole trapezu.
1579. W trapezie rownoramiennym dane jest ramie a i k # ostry a. Wia-
domo, Ze przek^tna jest prostopadia do ramienia. Obliczyc pole trapezu.
1580. Obliczyc pole trapezu rownoramiennego opisanego na okregu,
majg.c promien tego okr?gu r oraz boki nierdwnolegle rowne c.
*1581. W trapezie ABCD boki AD i BC sq. rownolegle, zas X jest punktem
przeci^cia przek^tnych. Obliczyc stosunek podstaw trapezu, jezeli wiadomo,
ze pola trojk^tow AXD i BXC s^. odpowiednio rowne p 2 i q2.
1582. Mniejsza podstawa trapezu DC — b, zas wi^ksza AB — a. Na
przedluzeniu mniejszej podstawy wyznaczyc punkt X tald, Ze prosta AX
dzieli. ten trapez na cz§Sci o rownych polach.
*1583. Przekatne trapezu dzieli ten trapez na cztery trojk^ty. Obliczyc
pole S trapezu maj^c dane pola S„ i Sb trojk^tow, ktorych bokami s^
podstawy trapezu.
1584. N a bokach nierdwnoleglych trapezu o podstawach a i b obrano
punkty K i L tak, £e prosta KL jest rownolegta do podstaw i dzieli pole
trapezu na polowy. Obliczyc KL.
1585. Kolo, kwadrat i trdjket rownoboczny maje rdwxie pola. Znalezc
stosunek ich obwodow.
1586. W okr?gu o{0, R) poprowadzono dwie prostopadle srednice AB
i CD oraz ci?ciw? A M przecinajece srednicy CD w punkcie N. Wyznaczyc
k^t tej ci?ciwy ze srednicy AB tak, zeby w czworoket OBMN mo2na bylo
wpisac okr^g.
1587. Dwa kwadraty takie, ze jeden powstaje z drugiego przez obrot
dokola Srodka kwadratu o 45°, tworze szesnastok^t w ksztalcie gwiazdy.
Obliczyc pole tego szesnastok^ta wiedz^c, ie jego obwod rowna si? a.
1588. W kwadracie ABCD punkty E i F se srodkami bokow AB i AD.
Obliczyc pole trojketa EFC majec bok kwadratu a.
1589. Stosunek dlugoSci przek^tnych rombu jest rowny 3:4. Obliczyc
stosunek pola rombu do pola kola wpisanego w ten romb.'
1590. Obliczyd bok rombu maj^c jego pole S i stosunek przek^tnych
m\n.
1591. Obliczyc pole rownolegloboku maj^c dany k^t ostry a oraz prze-
k^tne p i q (p > q).
1592. Wewn^trz k$ta 60° znajduje si? punkt odlegly od jednego ramienia
o a, za§ od drugiego o b. Znalezc odleglosd tego punktu od wierzcholka
k^ta.
1593. Dane se trzy okr?gi o(Oi,jRi), o{02, R 7) i o (0 3, R 3) styczne
zewn?trznie kaidy z kazdym. Przez punkt stycznogci dwdch z tych okr?-
g6w poprowadzono do nich wspdlne styczne wyznaczajece w przeci?ciu
z trzecim okr?giem pewne ci?ciw?. Znalezd dlugo£6 tej ci?ciwy.
*1594. Okr?gi o(Ou r) i o(02>R) se styczne do danej prostej / w punkcie
A e / i S3, poloione po jednej stronie prostej /. Prosta k rdwnolegla do pro
stej / przecina dane okr?gi w punktach B i C poloionych po jednej stronie
prostej O x0 2. Z n a l p r o m i e n okr?gu opisanego na trdjkecie ABC.
1595. W okr?gu o promieniu 5 poprowadzono dwie wzajemnie prosto
padle ci?ciwy AB i CD. Obliczyc CD jeieli wiadomo, ie AB = 8, a Srednice
poprowadzone z punktdw A i B dzieli ci?ciw? CD na trzy rdwne cz?-
Sci.
1596. Ramiona keta a = 60° przeci?to proste p prostopadle do jednego
ramienia keta a i wpisano dwa kola styczne do obu ramion keta a i do
prostej p. Znale£d stosunek s p61 tych k61.
1597. W potkole o Srednicy AB = 2R wpisano okrqg styczny do sred-
nicy AB w jej srodku. Znalezc promien okr§gu stycznego rownoczesnie
do polokr^gu AB, do wpisanego okr§gu oraz do srednicy AB.
1598. Na danym odcinku a■oraz na jego polowach, jako na srednicach
zakreslono trzy okr^gi. Znalezc promien okr^gu stycznego do tych trzech
okr^gow.
1599. Na danym odcinku i jego nierownych cz^sciach a i b, jako na sred
nicach, zakreslono trzy okr^gi. Znalezc promien okr^gu stycznego do tych
trzech okr^govv.
**1600. Srodki czterech okr^gow o promieniu a znajdujq. si§ w wierz-
choikach kwadratu o boku a. Znalezc pole cz$sci wspolnej danych czterech
okr^gow.
*1601. Srodki trzech okr$gow o promieniu a znajdujg. si<? w wierzchol-
kach trojk^ta rownobocznego o boku a ]/l. Znalezc pole cz?sci wspolnej
tych trzech okr^gow.
1602. Z wierzchoikow kwadratu o boku a, jako ze srodkow zakreslono
cztery okr^gi o promieniu y . Znalezc promienie okr^gow stycznych do tych
czterech okr^gow.
1603. W okr<£g o promieniu R wpisano trzy jednakowe okr^gi wzajemnie
styczne oraz styczne do danego okr^gu. Wyznaczyc ich promien.
1604. Srodki n jednakowych okr^gow lezg. na okr$gu o promieniu R,
przy czym ka£dy z tych okr^gow jest styczny do dwbch s^siednich. Obli
czyc promien tych okr^gow.
1605. Do dwoch okr^gow o promieniach 3 i 1, stycznych zewn^trznie
w punkcie A, poprowadzono wspoln^ styczny zewn^trzn^, przy czym B i C
oznaczaj^ punkty stycznosci danej stycznej z tymi okr^gami. Wyznaczyc
pole figury ABC ograniczonej okrQgami i dan^ styczny.
1606. Dane sq. dwa okr^gi o(Ol9 r \ o (0 2,R ), gdz.ie Ol 0 2 — d (d >
> r+ R). Obliczyc dlugosc wspolnej stycznej zewn^trznej x oraz wspolnej
stycznej wewn^trznej y.
*1607. Obliczyc dlugosc wspolnej stycznej do dwoch okr^gow o pro
mieniach r i R stycznych zewn^trznie.
1608. Dane sg. dwa okr$gi o promieniach r i R styczne zewn^trznie.
Obliczyc promien x okr^gu stycznego do danych okr^gow i do ich wspolnej
stycznej.
1609. Dane sg dwa okr^gi 0 (0 !,/? ) i o{02,r ) styczne wewn^trznie
(* > r). Znalezc promien okr^gu stycznego do tych okr^gow oraz do
prostej na ktorej 1e£g srednice obu okr^gow.
1610. Wykazac, ze je±eli dla k^tdw trojk^ta: a, /?, y zachodzi zwi^zek
. sin/?+siny
sm a = ----- ----------
cos p+ cosy
to trojk^t jest prostok^tny.
1611. Wykazad, ze je±eli w trojk^cie
/S _ a+ c
Ctg 2 . b
to trojkgt jest prostok^tny.
1612. Wykazac, ze jezeli w trojkqcie zachodzi zwi^zek
sin a
= 2 cosy
sin/?
to trojkqt jest rownoramienny.
1613. Udowodnic, ±e jezeli mi§dzy k^tami trojk^ta zachodzi zwi^zek
1—cosy
C0S<X_ 2 cos/?
to trojk^t jest rownoramienny.
1614. Wykazac, ze dla kazdego trojk^ta zachodzi zwi^zek
a2—b2 _ sin (a—/?)
c2 siny
1615. Wykazac, ze dla kazdego trojk^ta zachodzi zwi^zek
a—/?
a+b cos-
sm-
1616. Wykazac, ±e jezeli a, /?, y sq. kq.tami trojk^ta, to cosa+ cos/?+
-f cosy = l + 4 s i n — sin y s in y .
1617. Wykazac, ze mi^dzy obwodem a + b -lc trojk^ta i promieniem R
okr?gu opisanego na tym trojk^cie zachodzi zwi^zek
a B y
<Z+&+ C = 8JRCOS— COS-yCOS-y
1618. Wykazac, ie dla k^tow trojk^ta zachodzi nierownoSd

sina+sin/? > siny
**1619. Wykazac, 2e dla kaidego trojk^ta zachodzi nierownold
. a ^ a
sm -x- < — t=
2 2 \/bc
/
**1620. Wyznaczyc k^ty trojk<ita, jezeli mi^dzy bokami i k^tami tego
trojk^ta zachodzq zwi^zki
(a3+ b 3—c3):(a + 6 + c ) = c2
. . „ 3
sma smp — —
4
*1621. Wykazac, i t jezeli boki trojk^ta spelniajg. warunek a2 = b2jrbc,
to w trojk^cie tym k^t a jest dwa razy wi^kszy od k^ta ft.
*1622. Czy istnieje trojk^t, ktorego wysokoSci rowne: ha — 2, hb —
- 3, hc - 4?
**1623. Zbudowac trojk^t prostok^tny ♦maj^c dan^ przeciwprosto-
k^tng. c i srodkow^ m poprowadzon<| z wierzcholka k<ita ostrego.
**1624. Zbudowac trojk^t ABC maj^c dane boki AB = c, AC — b
oraz dwusiecznq. k<ita A rowng. k.
**1625. Wykazac, ze jezeli suma wysokosci trojk^ta jest 9 razy wi^ksza
od promienia okr?gu wpisanego, to trojkqt ten jest rownoboczny.
*1626. Wykazac, i t iloczyn kwadratow przekgtnych rownolegloboku
tworz^cych k^t 45°, jest rowny sumie czwartych potQg dwoch s^siednich
bokow tego rownolegloboku.
*1627. Wykazac, ze dla trojk^ta zachodzi nierownosc
J_ - _L4. _hbL< _I
2r "" ha r
gdzie ha i hb s^ wysokosciami, zas r promieniem okr^gu wpisanego w ten
trojk^-t.
**1628. Wykazad, i t dowolna prosta przechodz^ca przez Srodek okr^gu
wpisanego w trbjk^t ABC dzieli pole i obwod tego trojk^ta w tym samym
stosunku.
*1629. Dany jest kg.t wypukly 2a o wierzcholku A oraz dwusieczna tego
k^ta. ZakreSlono okr^g o(0, R) taki, i t A e o(0, R), wyznaczaj^cy na
ramionach k^ta ci^ciwy a i b, za£ na dwusiecznej ci§ciw§ c. Wykazad, i t
jest wielkoSckj. stal*| niezaleznq. od R i polozenia okrqjgu.
*1630. Wykazac, ze w trapezie rownoramiennym opisanym na okr^gu,
wysokosc prostopadla do bokow rownoleglych jest Sredni^ geometrycznjj.
obu bokow rownoleglych.
*1631. W trapezie ABCD, w ktorym AB\\CD, polq.czono srodek K
boku AD z koncami B i C przeciwleglego boku. Wykazac, i t pole trojk^ta
KBC jest rowne polowie pola trapezu.
*1632. Prosta przechodz^ca przez punkt A przecina przek^tn^. BD
rdwnolegloboku ABCD w punkcie E, bok BC w punkcie F i prost^ DC
w punkcie G. Udowodnic, ze E A 2 — EF- EG.
**1633. Wykazad, ze w dowolnym trojk^cie stosunek promienia okr?gu
wpisanego do promienia okr?gu opisanego nie przekraczay.
*1634. Wykazac, ze w trojk^cie iloczyn dwdch bokow jest rowny 2hR,
gdzie h oznacza wysokoSc poprowadzonq do trzeciego boku, zas R pro-
mien okr?gu opisanego na trojk^cie.
1635. W trojk^cie ABC punkt O jest punktem wspolnym wysokosci
tego trojk^ta. Wykazac, ie promienie okr?gow opisanych na trojk^tach
ABC, ABO, ACO i BCO S3 rowne.
1636. W koncach Srednicy AB okr?gu o(0, R) poprowadzono styczne
do okr?gu i przeci?to je dowoln^ trzeci^ styczne do tego okr?gu. Wykazac,
ze iloczyn odcinkow na stycznych w koncach srednicy, liczonych od pun-
kt6w stycznosci do punktow przeci?cia z trzeciq styczn^, rdwna si? kwadra-
towi promienia okr?gu.
1637. Dwa kola styczne zewn?trznie maj3 wspolne styczne przecinaj3.ce
si? pod k^tem a, przy czym zadna z tych stycznych nie przechodzi przez
punkt stycznosci obu kol. a) DowieSc, 2e stosunek s pol tych kol zaleiy
tylko od k^ta a; b) Obliczyc ten stosunek w zaleznosci od a.
*1638. W kwadrat ABCD wpisano kwadrat MNPQ w ten sposob, ie
punkty M, N, P, Q leza odpowiednio na bokach tego kwadratu i S3 roine
od srodkow tych bokow. Ze srodka O przek^tnej AC kwadratu ABCD
zakreslono okr^g promieniem rownym ~ A C . Wykazac, ie wszystkie pun
kty tego okr?gu S3 punktami wewn?trznymi kwadratu MNPQ.
1639. W kwadracie zawarty jest prostok3t o bokach odpowiednio rowno
leglych do przek3tnych tego kwadratu. Wykazac, ze pole tego prostok3ta
nie jest wi?ksze od polowy pola danego kwadratu.
1640. Dwa ciala d3Z3 ruchem jednostajnym po prostych przecinaj3cych
si? pod k3tem 60° ku punktowi P przeci?cia si? tych prostych. W chwili t0
pierwsze cialo znajduje si? w odleglosci 10 m od punktu P, zas drugie
w odleglosci 6 m od punktu P. Pierwsze cialo porusza si? z pr?dkoSci3
4 m/s, zas drugie z pr?dkosci3 2 m/s. Przedstawic wzajemn3 odlegloSc y
obu cial jako funkcj? czasu t oraz obliczyc w jakim czasie odleglosc tych
cial b?dzie najmniejsza.
*1641. Dany jest wypukly X.LAK — a. Utworzono zbidr trojk3t6w
ABC o stalym wierzcholku A oraz zmiennych wierzcholkach B i C polo-
ionych na ramionach tego k^ta takich, 2e bok BC ma stalg. dlugosc a.
Jak^ figur? tworz^ Srodki okr?g6w opisanych na trojk^tach ABC!
1642. Jak^ figure tworzg. punkty X poiozone wewngtrz trojkgta ABC
takie, tc pole trdjkgta AC X jest rowne polu trojkgta BCX1
1643. Jakg figur? geometryczng tworzy zbior punktow X, dla ktorych
suma kwadratow odlegloSci od koncow danego odcinka AB jest wielkoscig
stalg?
**1644. W trojkgt rdwnoboczny ABC o boku a wpisano trojkgt rowno-
boczny PQR o wierzcholkach lezgcych odpowiednio na bokach trojkgta
ABC. Oznaczmy S APQR: S AABc = k. W jakich granicach moze si? zmieniac k
przy dowolnym wpisywaniu trojkgta PQR?
1645. Jakie powinny bye boki prostokgta o obwodzie 100 m, aby jego
pole bylo mniejsze od 400 m 2?
*1646. Dany jest wycinek kola o kgeie wypuklym rownym a oraz pro-
mieniu r. W wycinek ten wpisano prostokgt w ten sposob, ze dwa wierz-
cholki prostokgta lezg na luku wycinka, zas dwa pozostale na promieniach
ograniczajgcych ten wycinek. Obliczyc pole tego prostokgta oraz zbadac,
kiedy pole to osigga wartosc najwi?kszg.
*1647. Wykazac, ze jeieli ka2dy bok trojkgta jest mniejszy od a, to jego
«V 3
pole jest mniejsze od 4 •
*1648. Dana jest prosta / oraz punkty A i B. Znalezc taki punkt X e /,
aby wyrazenie A X 2jrB X 2 mialo wartoSd najmniejszg.
*1649. Dany jest kgt ostry BAC oraz punkt X lezgey wewngtrz tego kgta.
Przez punkt X poprowadzic prostg przecinajgcg ramiona kgta w punktach
P i Q tak, aby pole trojkgta APQ bylo mozliwie najmniejsze.
*1650. W okrgg o(0, R) wpisac trojkgt prostokgtny taki, aby promien
r okr?gu wpisanego w ten trojkgt byl mozliwie najwi?kszy.
GEOMETRIA PRZESTRZENI TROJWYMIAROWEJ
§ 1. Konstrukcje i zbiory punktow o danej wlasnoSci
1651. Dana jest plaszczyzna re oraz dwie proste skoSne lt i l2. Poprowa
dzic prostg prostopadl^ do piaszczyzny re i przecinajgcg proste lx i l2.
1652. Dane s^ dwie proste skoSne lx i l2 oraz punkt A nie nale^cy do
iadnej z tych prostych. Przez punkt A poprowadzic prostg przecinajgcg
proste lx i l2.
1653. Zbudowac sfery przechodz^c^ przez dany punkt A i styeznt* do
danej piaszczyzny re w punkeie B.
1654. Dana jest kula k (0 , R), plaszczyzna re nie posiadaj^ca z dant| kult|
punktu wspolnego oraz punkt A ere. Zbudowad kuly styeznt* do piaszczyzny
re w punkeie A oraz do danej kuli.
1655. Dane st* dwie kule k ( 0 1} R) i k { 0 2,r ), gdzie R > r, styezne zew-
nytrznie i wpisane w stoiek. Znalezc promien x kuli styeznej zewnytrznie
do mniejszej z kul i styeznej do powierzchni bocznej stozka (wzdluz calego
okrygu).
1656. Dane sq. dwa punkty A i B lezqce po tej samej stronie piaszczyzny
re. Znalezc taki punkt X e re aby suma odcinkow AX-\-BX byla mozliwie
najmniejsza.
1657. Dana jest plaszczyzna re oraz dwa punkty A i B nie nalezqce do
tej piaszczyzny. Na plaszczyznie re znalezc punkt, ktorego roznica od-
leglosci od punktow A i B jest mozliwie najwiyksza.
1658. Dane sq cztery punkty A, B, C i D nie le^ce w jednej plaszczyznie.
Poprowadzic piaszczyzny takq, by odleglosci punktow A, B, C i D od tej
piaszczyzny byly rowne.
1659. Przez dany punkt A poprowadzic piaszczyzny rowno oddalons*
od trzech danych punktow 5, C, D.
1660. Zbudowac kul$ p rz e c h o d z ^ przez trzy dane punkty niewspol-
liniowe i styczng. do danej plaszczyzny.
1661. Wewn^trz wypuklego k^ta dwusciennego dana jest prosta rownoleg-
la do kraw?dzi kq.ta. Na jednej z plaszczyzn ktita dwusciennego wyznaczyc
zbior punktow rowno oddalonych od drugiej plaszczyzny i od danej prostej.
1662. Znalezc zbior wszystkich punktow symetrycznych do punktu
A wzgl^dem prostych rownoleglych do danej prostej /.
1663. Znalezc zbior wszystkich punktow symetrycznych do danego
punktu A wzgl^dem punktow danej plaszczyzny n (A $ n).
1664. Znalezc zbior wszystkich punktow przestrzeni rowno oddalonych
od wierzcholkow danego trojk^ta.
1665. Znalezc zbior wszystkich punktow przestrzeni rowno oddalonych
od bokow danego trojk^ta.
1666. Dana jest kula k (0 , r) oraz prosta /. Przez prosta / poprowadzono
plaszczyzny przecinaj^ce t$ kul§ wzdluz: okr^gow. Jakq. figure tworz^
Srodki tych okr^gow?
1667. Daily jest wypukly k^t dwuscienny oraz wektory d i b. Z punktu
X lez^cego wewn^trz tego k^ta poprowadzono dwa odcinki do plaszczyzn
k^ta dwusciennego, w ten sposob, ze odcinki te s^ rownolegle do wektorow
«i b i stosunek ich dlugosci jest rowny p:q. Jakg. figure tworzjj. punkty X I
*1668. Na powierzchni szescianu o kraw^dzi a znalezc wszystkie punkty
jednakowo oddalone od koncow jednej z jego przek^tnych.
**1669. W przestrzeni dane sg. dwie proste skoSne m i / wzajemnie prosto-
padle. Znalezc zbior wszystkich srodkow odcinkow o danej dlugosci d,
ktorych konce le ^ na danych prostych.
§ 2. Przeksztalcenia w przestrzeni
1670. Wyznaczyc wszystkie osie symetrii figury b^d^cej sum^ plaszczyzny
n i punktu X.
1671. Wyznaczyc wszystkie plaszczyzny symetrii figury b^d^cej sum^
plaszczyzny n i prostej /.
1672. Wyznaczyc wszystkie osie symetrii figury b^d^cej sumq. kuli
k(0 , r) i plaszczyzny n.
1673. Wyznaczyc wszystkie plaszczyzny symetrii figury b^d^cej sumg.
kuli k (0 , r) i plaszczyzny n.
1674. Wykazac, ze jesli dwie plaszczyzny a i cq sg. symetryczne wzglfdem
trzeciej plaszczyzny /?, to albo te plaszczyzny przecinaj^ si$ wzdluz prostej
lezi|cej w plaszczyznie /? albo sq. rownolegle.
1675 Wykazac, ze jesli trzy dowolne punkty jednej plaszczyzny nie le-
zace na jednej prostej sa symetryczne do trzech punktow drugiej plaszczyzny
wzgl?dem trzeciej plaszczyzny rt, to pierwsza i druga plaszczyzna sa sy-
metryezne wzgl?dem plaszczyzny rt.
1676. Nieck S, i S2 oznaezaja symetrie wzgl?dem plaszczyzn n 1 i n 2.
Jakie musi bye wzajemne polozenie tych plaszczyzn, aby St S2 = S2SX?
1677. W prawidlowym ostroslupie czworokatnym dany jest bok podstawy
a i wysokosc h. W jakiej odleglosci od podstawy nale2y poprowadzic
plaszczyzn? rownolegla do podstawy, by obj?tosc ostroslupa zostala po-
dzielona na polowy?
1678. Plaszczyzna rownolegla do podstawy prawidlowego ostroslupa
trojkatnego dzieli jego obj?tosc na polowy. W jakim stosunku plaszczyzna
ta dzieli kraw?dzie boczne ostroslupa?
1679. W prawidlowym ostroslupie szesciokatnym poprowadzono pla
szczyzn? rbwnolegla do podstawy i dzielaca obj?tosc tego ostroslupa na
polowy. Znalezd pole przekroju wiedzac, ze kraw?dz podstawy ostroslupa
jest rowna a.
1680. Plaszczyzna rownolegla do podstawy prawidlowego ostroslupa
n-katnego dzieli jego kraw?dzie boczne w stosunku 2 : 1 liczac od wierz-
cholka. W jakim stosunku plaszczyzna ta dzieli obj?tosc ostroslupa?
1681. Dany jest stozek oraz punkt A lezacy wewnatrz tego stozka.
Zbudowac sfer? .przechodzaca p rz e z punkt A i styezna do powierzckni
bocznej stozka wzdluz okr?gu.
1682. Dany jest «-katny sci?ty ostroslup prawidlowy. Okreslic wzajemnie
jednoznaezne przeksztalcenie jednej podstawy ostroslupa na diuga.
1683. Dana jest kula k ( 0 , r ) oraz punkt A poloôny zewnatrz kuli.
Jaka figur? tworza srodki odcinkbw laczacych punkt A z punktami po-
wierzchni kuli?
1684. Dana jest kula k{Ou R). W koncack A i B Srednicy tej kuli umiesz-
czono Srodki kul k(A, r t ) i k ( B , r 2) zewn?trznie stycznych, przy czym
r2 > r 1. Wykazad, 2e istnieje stozek taki, *e wszystkie trzy kule sa styezne
(wzdluz; calych okr?gow) do jego powierzckni bocznej.
1685. Dana jest plaszczyzna n oraz punkty A i B le i^ c e po jednej stronie
tej plaszczyzny. OdlegloSd punktu A od plaszczyzny rt jest rowna a, zas
odleglosc punktu B od tej plaszczyzny jest rbwna b. W jednokladnosci J
obrazem plaszczyzny n jest plaszczyzna rcr , za§ przy jednokladnosci JB
plaszczyzna n 2 . Znalezc odleglo§<$ plaszczyzn n 1 i rc2.
1686. Dane sy dwie rownolegle plaszczyzny n x i n 2 oddalone o a. Jak
figure tworzy punkty X takie, ze w jednokladnosci J^, gdzie s > \ , obrazein
plaszczyzny n x jest plaszczyzna n 2.
*1687. Dwa stozki o wspolnej podstawie i wysokosciach hx i h2 sq, po-
loône w ten sposob, Ze ich wierzchoiki lezy po przeciwnych stronach
plaszczyzny podstaw. W bryl$ ograniczony powierzchniami bocznymi obu
stozkow wpisano kul? K x. Nast?pnie w stoiek o wysokosci hx wpisano
drugy kul? K2 zewn^trznie styczny do kuli K x i do powierzchni bocznej
tego stozka (wzdluz calego okr$gu). Znalezc promien kuli K2 wiedzyc,
ze promien podstawy stozkow jest rowny R.
*1688. Dany jest stozek sci^ty o promieniach podstaw R i r (R > r).
W stozek ten wpisano ku1§. Znalezc promien drugiej kuli stycznej zewn^trz-
nie do pierwszej kuli oraz do powierzchni bocznej i mniejszej podstawy
stozka.
**1689. W szeScian o kraw^dzi a wpisano kul? K x. Znalezc promien kuli
K2 stycznej zewn^trznie do kuli K x i do trzech scian szescianu.
§ 3. Wielosciany
1690. Najdhizsza przekytna prawidlowego graniastoslupa szeSciokytnego
jest rowna d i tworzy z kraw^dziy boczny graniastoslupa kyt a. Znalezc
obj$toSc graniastoslupa.
1691. Podstawy ostroslupa jest kwadrat. Jedna z kraw^dzi bocznych jest
prostopadla do plaszczyzny podstawy. Najdluzsza kraw?dz boczna jest
rowna b i tworzy z przyleglymi do niej kraw^dziami podstawy kyt a. Obli
czyc obj^tosc ostroslupa.
1692. Przekytna prostopadloscianu ma dlugoSc d i tworzy z plaszczyzny
podstawy prostopadloscianu kyt a, a z plaszczyzny jednej ze Scian bocznych
kyt /?. Obliczyc obj?tosc prostopadloScianu.
1693. W prawidlowym ostrolupie trojkytnym kraw^dz podstawy jest
rowna a i tworzy z kraw^dziy boczny kyt a. Znalezc obj^toSc V i pole
powierzchni calkowitej S tego ostroslupa.
1694. W prawidlowym ostroslupie trojkytnym Sciany boczne sy nachy-
lone do plaszczyzny podstawy pod kytem a. Obliczyc obj^tosc V i pole
powierzchni calkowitej S tego ostroslupa, jezeli kraw^dz podstawy rowna
jest a.
1695. Podstawy ostroslupa jest rownoramienny trojkyt prostokytny
o przyprostokytnej a. Wszystkie kraw^dzie boczne sy rowne b. Znalezc
obj^toSd ostroslupa.
1696. W prawidlowym ostroslupie czworokytnym kraw^dz boczna jest
dwa razy dluisza od kraw^dzi podstawy. Znalezd kyt kraw^dzi bocznej
7 plaszczyzny podstawy. , . ,
*1697- Dwie przeciwlegle kraw^dzie ostroslupa trbjkytnego sy rowne b,
nozostale kraw^dzie sy rowne a. Znalezc obj?to£c V ostroslupa.
P 1698. Obliczyc obj^tosc graniastoslupa prawidlowego szesciokytnego
wiedzyc 2e kraw?dz podstawy jest, rowna a, za§ najwi^ksza przekytna
graniastoslupa jest cztery razy wi?ksza od najmniejszej przekytnej podstawy.
8 1699. Podstawy ostroslupa jest trojkyt o kytach a i 0 wpisany w okryg
o promieniu R . WysokoSc ostroslupa jest rowna obwodowi podstawy.
Obliczyc obj^tosc ostroslupa.
1700. Podstawy ostroslupa ABCDS jest trapez prostokytny (<M =
= = 21) opisany na okr?gu o promieniu r. Krotsza podstawa tra-
pezu jest rowna f r. Obliczyc objetoSc V ostroslupa wiedzyc, ze sciany
ADS i CDS sy prostopadle do plaszczyzny podstawy l pole sciany ADS
] *1701. Obliczyc obj$tosc V rownolegloscianu, ktorego wszystkie sciany

sy rombami o boku a i kycie ostrym a.
1702. Obliczyc obj^tosc ostroslupa prawidlowego czworokytnego majyc
krawedz a podstawy i kyt 2a mi^dzy dwiema sysiednimi scianami.
1703. Ostroslup o objetoSci 250 cm3 przeci?to plaszczyzny rownolegly do
podstawy i dzielycy wysokoSc w stosunku 2 : 3 liczyc od wierzcholka.
Na jakie cz^sci zostala podzielona obj^tosd?
1704. W SciQtym prawidlowym ostroslupie czworokytnym boki podstaw
sy odpowicdnio rdwne a i a ]/3 . Obliozyd obj5toSc V i pole powierzchni
calkowitej 5 ostroslupa wiedzyc, *e kyt mi?dzy M any boczny ostroslupa
a plaszczyzny podstawy jest rowny a. u ,
1705. Dwie skosne przekytne dwoch sysiednich scian bocznyc pi os o
padloscianu nachylone sy do plaszczyzny jego podstawy pod kytami
a i j3. Znalezd kyt mi^dzy tymi przekytnymi.
1706 Znalezc obj^toSc prawidlowego ostroslupa czworokytnego wie
dzyc, ze odleglosd srodka jego wysokosci od kraw^dzi bocznej jest rowna a,
zas od sciany bocznej b. .
1707 Wyznaczyc obj?tosc prawidlowego ostroslupa czworokytnego
wiedzyc, ze pole przekroju ostroslupa plaszczyzny przechodzycy przez
przekytny podstawy i wierzchotek ostroslupa jest trojkytem rowno ocznym
O polu S.
1708. Graniastostup prosty, ktorego podstawy jest trdjkyt rownora-
mienny o ramieniu a i kycie przy podstawie a przeciyto plaszczyzny prze-
chodzycy przez krawydz podstawy gomej — podstawy trojkyta rownora-
miennego i przeciwlegiy wierzchotek podstawy dolnej graniastostupa.
Plaszczyzna ta tworzy z podstawy graniastostupa kyt ft. Obliczyc pole po-
wierzchni bocznej S i objytosc V graniastostupa.
1709. Dany jest prawidtowy ostrostup czworokytny ABCDS o krawydzi
podstawy a i krawydzi bocznej b. Przez srodki bokow AB i AD podstawy
poprowadzono plaszczyzny rownolegty' do krawydzi bocznej AS. Znalezc
pole przekroju ostrostupa ty plaszczyzny.
1710. Dany jest prawidtowy ostrostup czworokytny. Pole przekroju
przechodzycego przez przekytny podstawy rownolegle do krawydzi bocznej
skosnej wzglydem tej przekytnej jest rowne P. Znalezc pole S przekroju
przechodzycego przez srodki dwoch sysiednich bokow podstawy i przez
Srodek wysokoSci ostrostupa.
1711. Dany jest czworokytny ostrostup prawidtowy, w ktorym pta-
szczyzna dwusieczna kyta dwusciennego miydzy sciany boczny a podstawy
ostrostupa dzieli powierzchniy boczny ostrostupa na dwie czysci o rownych
polach. Obliczyc kyt nachylenia sciany bocznej do plaszczyzny podstawy.
1712. Przez wierzchotek prawidtowego ostrostupa czworokytnego o bo-
ku podstawy a i kycie ptaskim przy wierzchotku 2a poprowadzono ptasz-
czyzny pod kytem do podstawy rownolegle do przekytnej podstawy.
Obliczyd pole przekroju.
1713. Pole sciany bocznej prawidtowego ostrostupa szesciokytnego jest
rowne s. Obliczyc pole przekroju plaszczyzny przechodzycy przez Srodek
wysokosci ostrostupa rownolegle do sciany bocznej.
1714. Podstawy ostrostupa jest trojkyt rownoboezny o boku a. Jedna
ze scian bocznych jest trojkytem rownoramiennym o ramieniu b(b i~- a)
i jest prostopadta do plaszczyzny podstawy. Znalezc pole tego przekroju
ostrostupa, ktory jest kwadratem.
*1715. Dany jest szescian ABCDAVB XCXDX o krawydzi a. Niech M i N
bydy odpowiednio srodkami krawydzi A A X i CCX. Na przedluzeniu kra
wydzi DDX obrano punkt P taki, ze D XP ~ Przez punkty M ,N i P
poprowadzono plaszczyzny. Znalezc pole przekroju szescianu ty ptasz-
czyzny.
*1716. W prawidtowym ostrostupie trojkytnym ABCS poprowadzono
plaszczyzny przechodzycy przez bok AC — a podstawy i prostopadty do
krawydzi BS. Plaszczyzna przekroju odcina ostrostup ABCD, ktorego
obj?tosc jest rowna jednej czwartej objytosci ostroslupa ABCS. Znalezc
pole powierzchni calkowitej S ostroslupa ABCS.
*1717. Dany jest prawidlowy ostroslup czworokytny ABCDS, ktorego
wszystkie sciany boczne sy trojkytami rownobocznymi o boku a. Na prze-
dluzeniu krawydzi A S obrano punkt P taki, ze AP — -y . Niech M i N
b$dy odpowiednio srodkami bokow AD i BC. Przez punkty M, N i P po
prowadzono plaszczyzny. Znalezc pole przekroju ostroslupa ty plaszczyzny.
**1718. Ostroslup trojkytny przeciyto plaszczyznami rownoleglymi
jednoczesnie do dwoch nie przecinajycych siy krawydzi. Sposrod tych
piaszczyzn wybrac taky, ktora wyznacza przekroj ostroslupa o najwiykszym
polu. Wyznaczyc to pole.
**1719. Dany jest czworokytny ostroslup prawidlowy ABCDS, w ktorym
krawydz podstawy jest rowna a, zas krawydz boczna tworzy z plaszczyzny
podstawy kyt a. Przez wierzchotek A podstawy poprowadzono plaszczyzny
sieczny rownolegty do przekytnej BD podstawy i tworzycy z plaszczyzny
podstawy kyt /i.
a) Obliczyc pole S figury otrzymanej w przekroju;
b) Wyznaczyc otrzymane'pole przekroju w przypadku, gdy plaszczyzna
sieczna jest prostopadla do krawydzi bocznej przeciwleglej punktowi A;
c) Wyznaczyc otrzymane pole przekroju w przypadku, gdy krawydz
boczna jest rowna krawydzi podstawy, zas kyt = 30°;
d) Dla jakich a i § zadanie ma rozwiyzanie w przypadku a) i b)?
**1720. Udowodnic, ze istnieje co najwyzej piyc rodzajow wielosciandw
foremnych.
*1721. Wykazac, ze w czworoscianie foremnym wysokosci przecinajy
siy w stosunku 1:3.
*1722. Dany jest trojkyt ABC i plaszczyzna nie zawierajyca tego troj
kyta. Wykazac, ze odlegiosc srodka ciyzkosci tego trojkyta od danej plasz
czyzny jest rowna -y sumy odlegtosci wierzcholkow trojkyta od tej plasz
czyzny.
*1723. Wykazac, ze plaszczyzna przechodzyca przez kohce trzech kra
wydzi rownolegloscianu wychodzycych z jednego wierzcholka dzieli prze
kytny wychodzycy z tego wierzcholka w stosunku 1:2.
*1724. Po dwoch prostych skosnych poruszajy siy dwa dane odcinki
AB i CD. Wykazac, ze objytosc czworoscianu ABCD nie zalezy od polo-
ienia odcinkow AB i CD na danych prostych.
**1725. Wykazac, ze pole rzutu prostok^tnego dowolnego wielok^ta
jest rowne polu tego wielok^ta pomno2onemu przez cosinus k£|ta miydzy
plaszczyzn^ wielokqta i plaszczyzn^ rzutu.
§ 4. Bryiy obrotowe
1726. Powierzchnia boczna walca po rozwiniyciu jest prostok^tem,

ktorego przek^tna jest rowna d i tvvorzy z podstawy k^t a. Znalezc objytosc
i pole powierzchni calkowitej walca.
1727. Dany jest stozek o objytosci V i polu powierzchni calkowitej S.
Znalezc promien podstawy stozka.
1728. Objytosc walca jest rowna V, zas polu powierzchni bocznej S.
Znalezc k%t, jaki przek^tna osiowego przekroju tego walca tworzy z pod-
stawq..
1729. Znalezc objytosc stozka wiedz^c, ze jego powierzchnia boczna po
rozwiniyciu jest polkolem o promieniu r.
1730. Przekroj osiowy stozka jest trojk^tem prostok^tnym o przeciw-
prostok^tnej rownej 6 (j/2 + l). Znalezc stosunek objytosci do pola po
wierzchni calkowitej stoika.
1731. Pole powierzchni bocznej stoika jest rowne S, zas pole powierzchni
3
calkowitej y S. Obliczyc k^t miydzy wysoko^ci^ i tworz^c^ stozka.
1732. Kuly przeciyto dwiema rownoleglymi plaszczyznami odleglymi
od siebie o 4 cm i lez^cymi po tej samej stronie srodka kuli. Plaszczyzny
te dajq. w przeciyciu z kul^ dwa kola male o promieniach rownych rt — 8 cm
i r2 = 12 cm. Znalezc promien kuli.
1733. Na podstawach walca poprowadzono dwie rownolegle srednice
AB i A XB X. Przez konce A i B L tych srednic poprowadzono plaszczyzny
styczn^ do okrygdw bydqcych brzegami podstaw. Powstaly w ten sposob
przekroj walca jest eiipstj., ktorej pole jest cztery razy wiyksze od pola
podstawy. Obliczyc pole calkowitej powierzchni walca wiedz^c, ze duza
os elipsy przekroju jest rowna 16.
1734. W podstawy stozka wpisano kwadrat, ktorego bok jest rowny a.
Przekroj stozka piaszczyznq przechodz^c^ przez wierzcholek stozka i bok
wpisanego w podstawy kwadratu jest trojkqtem rownobocznym. Znalezc
objytosc i pole powierzchni calkowitej stozka.
1735. Dany jest stozek o wierzcholku S, promieniu podstawy r i wyso-
kosci 3r. Na plaszczyznie podstawy stozka przeprowadzono prost^ prze-
cinajqcq okrqg podstawy w punktach A i B. Wyznaczyc odleglosc tej
sieczn ej od srodka podstawy stozka wiedzqc, ze pole trojkqta ASB jest
rowne r2. ,
1736. Kqt przy wierzcholku osiowego przekroju stozka jest rowny
2ot, zas suma wysokosci i tworzqcej jest rowna a. Znalezc objytosc i pole
p o w ie rz c h n i calkowitej stozka.
1737. Dany jest stozek o objytosci V, ktorego tworzqca jest nachylona
do plaszczyzny podstawy pod kqtem a. W jakiej odleglosci od wierzcholka
stozka nalezy przeprowadzic plaszczyzny prostopadlq do osi stozka, zeby
plaszczyzna ta podzielila na polowy pole powierzchni bocznej stozka?
1738. Objytosc stozka jest rowna V. Wysokosc tego stoika podzielono
na trzy rowne czysci i przez punkty podzialu poprowadzono plaszczyzny
rownolegle do podstawy. Znalezc objytosc Vt srodkowej czysci stozka.
1739. Stozek i walec majq rowne tworzqce, rowne pola powierzchni
bocznych i rowne objytosci. Obliczyc kqt nachylenia tworzqcej stozka do
plaszczyzny podstawy stozka.
1740. Kuly metalowq o promieniu R przetopiono na stoiek, ktorego
powierzchnia boczna jest trzy razy wiyksza od pola podstawy. Znalezc
wysokosc stozka.
1741. W stozek wpisano walec o wysokosci rownej srednicy podstawy
stozka. Znalezc stosunek Pola calkowitej powierzchni walca do pola
r2
podstawy stoika wiedzqc, ze kqt zawarty miydzy osiq a tworzqcq stozka
jest rowny a.
1742. Trojkqt prostokqtny obraca siy dokola przeciwprostokqtnej rownej
c. Jakie powinny bye przyprostokqtne tego trojkqta by objytosc powstalej
bryiy byla najwiyksza?
1743. Romb o dluzszej przekqtnej d i kqcie ostryin 2a obraca siy dookola
krotszej przekqtnej. Obliczyc objytosc i pole powierzchni calkowitej po
wstalej bryiy.
1744. Trapez rownoramienny o ramieniu b i kqcie ostrym a obraca siy
dookola wiykszej podstawy. Znalezc objytosc i pole powierzchni powstalej
bryiy wiedzqc, ze przekqtna trapezu jest prostopadla do ramienia.
1745. Trapez rownoramienny o ramieniu c i kqcie ostrym a obraca siy
dookola symetralnej podstaw. Znalezc objytosc i pole powierzchni powstalej
bryiy wiedzqc, ze przekqtna trapezu jest prostopadla do jego ramienia.
1746. W stozek, ktorego przekroj osiowy jest trojkqtem rownoboeznym
wpisano kuly. Obliczyd stosunek objytosci stozka do objytosci kuli.
1747. Na kuli o promieniu R opisano stozek sci?ty. Srednica gomej
podstawy stozka jest rowna ~ R . Znalezc pole powierzchni calkowitej stozka
Sci?tego.
1748. Tworz^Cc*. stozka widac ze srodka kuli wpisanej w ten stozek
pod k^tem a. Znalezc stosunek k obj?tosci kuli do obj?tosci stozka.
1749. Obliczyc promien kuli wpisanej w stozek wiedz^c, ze k^t przy
wierzcholku osiowego przekroju stozka jest rowny 2a, zas wysokosc stozka
jest rowna h.
*1750. W stozek wpisano kul?. Pole powierzchni kuli jest in lazy wi?ksze
od pola podstawy sto2ka. Znalezc k%t przy wierzcholku osiowego przekroju
stozka.
1751. W stozek wpisano polkul?, ktorej kolo wielkie lezy w podstawie
stozka. Znalezc k^t rozwarcia stozka, jesli stosunek pola powierzchni
calkowitej stozka do pola powierzchni polkuli jest rowny 2:1.
1752. W stozek wpisano dwie roine kule w ten sposob, ze wi?ksza kula
jest styczna do podstawy i powierzchni bocznej stozka, zas mniejsza kula
jest styczna do wi?kszej kuli i do powierzchni bocznej stozka. Znalezc
obj?tosc stozka wiedz^c, ze promien kuli wi?kszej jest rowny 2r, zas mniej-
szej r.
*1753. Na dwoch kulach o promieniach R± i R 2 (Ri > ^2) zewn?trznie
stycznych opisano stozek. Obliczyc pole powierzchni bocznej stozka sci?-
tego, ktorego podstawami s% okr?gi utworzone przez punkty stycznosci
kul z powierzchni^ boczn^ stozka.
1754. W stozek wpisano kul? i poprowadzono plaszczyzn? rownolegl^
do podstawy stozka i styczna do tej kuli. Obliczyc stosunek obj?tosci cz?sci,
na ktore plaszczyzna ta rozcina stozek, jesli dany jest k^t a nachylenia
tworz^cej stozka do plaszczyzny podstawy.
*1755. W stozek o k^cie nachylenia tworzq.cej do plaszczyzny podstawy
rownym 2a wpisano kul?. Obliczyc stosunek 5 obj?tosci stoika do obj?to$ci
kuli. Wyznaczyc ten stosunek jako funkcj? tylko zmiennej t korzystaj^c
ze zwi^zku
1756. Znalezc promien r kuli wpisanej w czworosciaii ioremny o kra-

w?dzi a.
1757. Znalezc promien R kuli opisanej na czworoscianie foremnym 0 kra-
w?dzi a.
1758. Znalezc promienie r kuli wpisanej i R kuli opisanej na osmioscianie
foremnym o kraw?dzi a.
1759. W prawidlowy szesciokytny graniastoslup wpisano kul? styczna do
wszystkich scian bocznych i obu podstaw. Znalezd stosunek pola powierz-
cbni kuli do pola powierzchni calkowitej graniastoslupa.
1760. W prawidlowym ostroslupie czworokytnym kyt plaski przy wierz
cholku jest rowny a, bok podstawy jest rowny a. Znalezc promien kuli
opisanej na tym ostroslupie.
1761. W czworokytny ostroslup prawidlowy wpisano kul? o danym
promieniu r. Obliczyc obj?tosc i pole powierzchni calkowitej ostroslupa
wiedzyc, iQ kyt nachylenia Sciany bocznej do plaszczyzny podstawy jest
rowny a. _
1762. Na prawidlowym ostroslupie trojkytnym opisano stoiek. Znalezc
obj?tosc V tego stozka wiedzyc, le kraw?dz podstawy ostroslupa jest rowna
a, zas kyt plaski przy wierzcholku a. ,
1763. Znalezc obj?tosc ostroslupa prawidlowego trojkytnego wpisanego
w kul? o promieniu R wiedzyc, ze jego kraw?dz boczna tworzy z plaszczyzny
podstawy kyt a.
1764. Promien kuli opisanej na prawidlowym ostroslupie czworokytnym
jest — razy wi?kszy od promienia kuli wpisanej w ten ostroslup. Obliczyc
kyt a nachylenia sciany bocznej ostroslupa do podstawy. ^
1765. Obliczyc obj?tosc i pole powierzchni kuli wpisanej w czworokytny
ostroslup prawidlowy, jezeli dany jest bok podstawy a i kyt a mi?dzy sciany
boczny i plaszczyzny podstawy.
1766. W prawidlowy czworokytny ostroslup wpisano polkul? w ten
sposob, £e kolo wielkie le2y w podstawie ostroslupa, a powierzchnia kulista
jest styczna do scian bocznych ostroslupa. Obliczyc pole powierzchni
calkowitej ostroslupa wiedzyc, ze jego sciany boczne tworzy z plaszczyzny
podstawy kyt a, zas promien kuli jest rowny r.
1767. Na prawidlowym ostroslupie szesciokytnym opisano stozek.
Znalezc obj?tosc stozka wiedzyc, ze bok podstawy ostroslupa rowny jest
a, zas kyt plaski przy wierzcholku rowny jest a.
1768. Z dowolnego punktu na powierzchni kuli o promieniu R popro-
wadzono trzy rowne ci?ciwy tworzyce ze soby jednakowe kyty rdwne a.
Znalezc dlugosc tych ci?ciw.
1769. Znalezc obj?tosc V walca opisanego na czworoScianie foremnym
o kraw?dzi a w ten sposob, ze dwie przeciwlegle kraw?dzie czwotoscianu
sy Srednicami podstaw walca.
1770. Na czterech wzajemnie stycznych kulach o jednakowych promic-
niach rownych r opisano stoiek w ten sposdb, ze trzy kule stj styczne do
podstawy stozka i jego powierzcbni bocznej, czwarta zas tylko do jego
powierzchni bocznej. Wyznaczyc kat rozwarcia stozka.
*1771. Na czterech jednakowych wzajemnie stycznych kulach o pro-
mieniu r opisano kul?. Znalezc promien tej kuli.
*1772 Dany jest prawidtowy ostrostup czworokatny o kraw^dzi bocznej
rowncj a i k4cie a miSdzy t4 kraw?dzi4 i podstawg ostroslupa. W ostroslup
ten wpisano walec, ktorego przekroj osiowy jest kwadratem, w ten sposob,
Ze powierzchni* boczn* jest styczny do przek*tnej podstawy ostroslupa.
a okr?gi podstaw walca s* styczne do scian bocznych ostroslupa. Znalezc
promien podstawy walca.
*1773. Mi?dzy dwiema rownoleglymi ptaszczyznami zawarty jest stoze
w ten sposob, ze podstawa tego stozka lezy na jednej plaszczyzme, a wierz-
cholek na drugiej. K*t mi?dzy tw oray* a osi% stozka jest rowny a. Przez
srodek M osi stozka poprowadzono prostj* t w o r z ^ z t^ osi^ k^t p. -
cinek tej prostej zawarty mi?dzy danymi ptaszczyznami rownoleglymi
jest rowny d. Znalezc dlugosc odcinka tej prostej le^cego wewn^trz
stozka.
*1774. W k%t trojscienny o k^tach plaskich rownych a wpisano dwie ku e
wzajemnie styczne. Znalezc stosunek promieni tych kul.
*1775. Znalezc obj?tosc walca opisanego na osmioscianie foremnym
o kraw?dzi a w ten sposdb, ze dwie przeciwlegle sciany danego oSmioScianu
sq. trojk^tami wpisanymi w podstawy walca.
*1776. Wykazac, ze stosunek obj?tosci stozka do obj?tosci wpisanej
wen kuli jest rowny stosunkowi pola catkowitej powierzchni stozka do
pola powierzchni kuli.
*1777. Wykazac, ze dla kafcdego wieloscianu opisanego na kuli o pro-
mieniu R stosunek obj?tosci wieloscianu do jego pola powierzchni jest
, . , R
wielkosci^. stalsj. l rownfj. j .
*1778. Dany jest stoiek sci?ty, ktorego powierzchma boczna jest rowna
polu kola o promieniu rownym tworz^cej stozka. Wykazac, te w stozek
ten mo£na wpisac kul?.
*1779. Dany jest stozek sci?ty, ktorego wysokosc jest sredni^ geometrycz-
n4 Srednic podstaw tego stozka. Wykazac, 2e w stozek ten moina wpisac
kul?.
**1780. Dany jest prawidlowy ostroslup czworokgtny. Niech R b?dzie
kuli opisanej na ty m ostroslupie, za$ r promieniem kuli wpi-
p ro m ie n ie m
sanej w ten ostroslup. Wykazac, ze
— > 1 /2 + 1
r
Rozdzial I
Elementy logiki i algebry zbiorow
X. a) Nie; b) Tak. 2. a) Tak; b) Tak; c) Tak; d) Nie.

3. / \ s in x ^ 2.
4. a) 1Dla kaidegox nalezqcegodo zbioru rzeczyw
iwnoic lgx2 = 21gx. Zdanie falszywe.
b) Istnieje taki kqt a, ze sinus lego kqta jest rtwny - T • Zdanie praw-
iziwe.
c) Zdanie prawdziwe.
d) Dla dowolnych liczb x i y nalezqcych do zbioru liczb rzeczywis y
•achodzi nierdwnoSc x 2+ y 2 > 1. Zdanie falszywe.
e) Zdanie prawdziwe.
1
5. Powinno byd / \ /'" ctgx — tgx
k 6 Cxi-k~
6. Np. M — 10. 7. a) Falszywe; b) Prawdziwe; c) Falszywe.
8 . (lim^==Â V (n > M-> \a„-a\ < e).
\« -> o o / e >0 M e N
9. Zaprzeczeniem k o n i u n k c j i z d a n jest a 11 e r n a y w ■.
a p r z e c z e n . Zatem zaprzeczeniem danego zdama jest zdanie. le-
rawdq jest, ie Jurek jest dobrym matematykiem lub nieprawdq jest, ze
Ibyszek jest dobrym matematykiem.
10. Bqdq studiowal matematykq lub hedq studiowal fizykg.
11. a) Istnieje uczen, ktory nie odrabia zadanych lekcji lub-
Nieprawdq jest, ze kazdy uczen odrabia zadane lekcje.
b) Zaclen czlowiek nie jest uzdolniony do nauk scislych lub:
Nie ma czlowieka uzdolnionego do nauk scislych.
12. a) Niech x oznacza ucznia. / \ * odrabia zadane lekcje.
X
b) Niech x oznacza czlowieka. V x jest uzdolniony do nauk scislych.

X
13. A u B = A = {1, 3, 5, 7, ...}, A n B = B = {1, 7,13,...}.

14. A n B — 0 . 15. A cz B. 16. Tak. 17. Nie.
18. A u B, A n B, A u C, B u C, A n B n C . 19. B —A = {3}.
*20. O zbiorach spelniaj^cych zadane relacje mowimy, ze S£* rowne.
Mog^ to wi?c bye np. zbiory:
A — zbior liczb parzystych, B — zbior liczb parzystych.
21. A u B — zbior osob, ktore Polakami lub mieszkaj<i w Polsce.
A n B — zbibr Polakow mieszkaj^cych w Polsce. A —B — zbior Polakbw
mieszkaj^cych poza granicami Polski.
22. B c A oraz C c A. 23. Np. A c {B n C ).
24. A u B = {2, 4, 6, ...} - B, A u C = {5, 6, 10, 12, 15, ...},
B u C = { 2 , 4 , 5, 6, ...}, ^ n B = {6, 12, 18, ...} = A,
A n C — {30, 60, 90, ...}, B n C = (10, 20, 30, ...},
A —C — (6, 12, 18, 24, 36, ...}, A - B = 0 ,
B - A = {2, 4, 8, 10, 14, ...}, A u 5 u C = {2, 4, 5, 6, ...} = 5 u C,
^ n B n C = {30, 60, 90, ...} = A n C .
25. ^ c N. Pozostale relacje sg. falszywe.
26. a) A = B, b) A n B = 0 , c) A = 0 . 27. Rysunki 5 i 6.
Rys. 5
28, A — B = 0 , A u B vj C — A u B — B, A n C — A n B n C ,
rysunek 7.
29. Rysunek 8.
Indukcja matematyczna. Elementy kombinatoryki

Dwumian Ncwtona
32. Dla n = 1 wzor jest prawdziwy. Zalozmy, ze

1 k- 1
1 + 1 { k -\)k
1 -2 1 2 -3
Dodaj^c do obu stron tej rownoSci otrzymamy

1
1 1 , 1 k ~ l | _______
1*2' 2- 3 ' -rT + -/TTrnrrT
(fc-l)fc fc(A;+l) ~ k ' fc(fc+l)
k
Prawa strona po uproszczeniu przyjmie postad y —f c.n.d
Eatwo podac inny dow6d tej rownosci.
Zauwazmy, ze dan^ sum? zapisac mozna w postaci
1 1\ /1 1
1 _ t ) + (t ~ 3 ) + + V» —1 n nAr 1
1
n 4* 1 w+1
33. Dla « = 2 raamy y y + > ]/2 lub po przeksztalceniu j/2 > 1,
czyli nierownosc prawdziw^. Zalozmy, 2e prawdziwa jest nierownosc
1 1
> j/fc
Vr
i dodajmy do obu stron tej nierownosci Otrzymamy
_L _ + _ L_ + - ~ + ... + ....1 -- > \/k -i— = L = =

y\ j/2 |/3 \
_ V k ^ k + l+ \ > / * > * + ! = f e + l_ = Y k + 1 o.n.d.

(/jfc+1 \ ' k +1 ^*+1
34. Dla « = 1 wzor jest prawdziwy. Zalozmy, ze
l 3+ 2 3+ ... + k 3 = ( 1 + 2 + ... +fc)2 (I)
Nalezy wykazac, ze
l 3+ 2 3+ ... + ( / c + l ) 3 = ( 1 + 2 + ... + & + 1 )2 (II)
Dodaj^c do obu stron rownania (I) (&+1)3 otrzymamy
l 3+ 2 3+ ... + ( £ + l ) 3 = ( 1 + 2 + ... +&)2+ (fc+ l)3
Praw^ stron? ostatniej rownosci zapisac mozna w postaci
lub
[P + 4/c+ 4]
lub jeszcze inaczej

r(/c + i) ( f c + 2 ) j 2
Wyra£enie w nawiasie kwadratowym jest rowne 1 + 2 + ...+ & + 1 (por.

zad. 30).
35. n3- n = ( « -l)« ( n + l) . Iloczyn ten jest iloczynem trzech kolejnych
liczb naturalnych. Zatem co najmniej jedna z tych liczb jest parzysta i na
pewno jedna jest podzielna przez 3. Iloczyn jest wi?c podzielny przez 6.
Dowod przeprowadzic mo2na rowniei metodq. indukcji.
37. Dla n = 1 mamy l 3+ 2 - 1 = 3, tzn. liczb? podziclmt przez 3. Za-
loimy, te Uczba /c3+ 2/c jest podzielna przez 3. Wykazemy, ±e liczba
jest podzielna przez 3. Zauwaimy, ze
(Jfc+l)3+2(Jfc+l) = (k 3+ 2 k ) + 3 ( k 2+ k + \ )
Oba skladniki prawej strony powyzszej rownosci podzielne przez 3.
38. Dla n — 1 mamy 34+2+ l = 730. Otrzymana liczba jest podzielna
przez 10. Zalozmy, ze 34k+1+ l jest podzielna przez 10. Zauwazmy, ze
34(fc+l) +2+1 = 34k+2 . 34_j_34 _ 34+ 1 __ 34(34fe+2+ —80
Poniewaz wyrazenie w nawiasie jest podzielne przez 10 (z zalozenia) i 80

jest podzielne przez 10, wi$c Uczba postaci 34fc+2+ l jest podzielna przez 10.
*39. Dla n = 1 mamy 4 + 1 5 -1 = 18, czyU liczb? podzielna przez 9.
Zalozmy, ze liczba Ak2+ \ 5 k - \ jest podzielna przez 9. Nalezy wykazac,
1q Uczba 4(7c+l)2+ 1 5 (fc + l)-l jest podzielna przez 9. Zauwazmy, 2e
4 ( k + 1)2+ 15(&+1)-1 — (4£:2+ 15/c-l)+ (8& + l)+ 18
Poniewai 8/c+ 1 nie jest podzielne przez 9 dla kazdego k e N , wi^c dana
Uczba nie jest podzielna przez 9 dla kazdego n e N , np. dla n = 3.
*42. P i e r w s z y s p o s o b (dowod melody indukcji)
Dla n — 1 mamy a + b < 2 (a + b ), czyU nierownosc prawdziw^. Zalozmy,
2S (a + b )k < 2k(ak + bk). Mnoz^c obie strony ostatniej nierownosci przez
(a + b ) otrzymamy
(a + b )k+1 < 2k(ak+ b k) (a + b ) = 2k(ak+l+ b k+i+ a b k+ b a k) =
= 2k(2ak+ i+ 2 b k+1—ak+1 — bk+1+ a b k+ b a k) —
= 2k+1(ak+1+ b k+1) + 2 k[ak(b —a )+ b k(a —b)] —
= 2k+i(ak+1+ b k+l) + 2 k( a - b ) (bk- a k) + 2k+l(ak+1+ b k+l)
bo 2k( a - b ) (bk—ak) < 0.
Dowod mo2na przeprowadzic znacznie prosciej, nie korzystaj^c z za-
sady indukcji matematycznej.
D r u g ! s p o s o b . Niech a < b. Wtedy
(a + b )n < (2b)n < (2 b f+ ( 2 a )n = 2n(an+ b n).
*43. Dla n = 1 mamy x2—2 x + l, czyU wyrazenie podzielne przez x2—
—2x+ l. Zalozmy, ze k+i+l — ( k + l)x*+l jest podzielne przez x2- 2 x + l .
Dla n = k + 1 mamy
(/c+l)xk+2—(A:+2)xk+1 + l =
= k x k+2- ( k + l ) x k+1+ x k+2- x k+1+ x - x + \ =
= x[A:xfc+1- ( f c + l) x fc+ l ] + x fc+1( ^ - l ) - ( ^ - l ) =
= ^[/cxfc+1- ( / c + l ) x fc+ l ] + ( x - l ) ( x fc+1- l )
Wyrazenie w nawiasie kwadratowym jest podzielne przez x 2- 2 x + l
z zalozenia. Drugi skladnik jest iloczynem dwoch czynnikow, z ktdrych
kaldyjest podzielny przez ( x - 1), tzn. iloczyn jest podzielny przez x 2- 2 x + 1
44. 5! = 120. 45. y/40^

5 = 658 008. 46. 4! = 24.
47, j = 45. 48. I2) = 66 sk^d n — 12.

20!
49. (20- 2)! = 19 *20 = 380. 50. 380+20 = 400 (por. zad. 49).
10
51. 6. 52. ^ 6 6 ! 5! = 120 960. 53. 100.
54. Liczba liter jakie mozemy utworzyc z k symboli jest rowna
+ ( i ) + ( + - + 1*
Wszystkich liter jest wi?c 21+ 2 2+ 2 3+ 2 4 = 30.
55. 12 • 11 • 10 • 9 = 11880. 56. ^q) + (1) + (2) ~1“ (3) === ^3*
57. Us= | 244 | (2*2)20 23 • 22 • 21 • 220x28.

12
455
58. a u = + ] ( 9 4 3( - = 93x9 '
ai
59. 12 870 60. 495
x* x^
61. Poszukiwany wyraz jest postaci
12 12-k
wfe+1 (+ )
k wyznaczymy z warunku
\12-k
= XK
sk^d k — 3. Zatem czwarty wyraz nie zawiera x i jest rowny | 3 ) 23

= 1760.
21 -fe 21-fe
3 6
* ' * - e ) ( ^ r ( v w T - 0 *
Spehiione powinno bye rownanie
21 - k k k 21 - k
3 6 2 6
skq.d k 9. Zatem w dziesi^tym wyrazie a i b \vyst?puj4 w tej samej po-

t?dze.
63. Z rownosci f” ) = (9) znajdujemy n = 14
*64. Nie istnieje takie n, gdyz wspotezynniki sg. liezbami calkowitymi.
2 4 - 14 . 14
24
*65. 16. 66. W15 = ^ i4 p 5 — ( h )^ 2 *^2'
67. Liczby —j — i y muszq, bye liezbami naturalnymi. Poniewafc k < 5,
wi?c tylko k = 2 spelnia powyzszy warunek;
-3 = ( |) ( l ^ ) 3 (t/2 ) 2 = 60
1- • 7 «—1
69. Dla n meparzystych 1 k — —y — .
1 1 .( S K ( i ) + ( 2 ) + - + ( » - i ) + ( « ) = (1+1)” = 2"'
71! k (»—1)! 71—1
.= /1 k - 1
*12. Zauwazmy, ie (*)fc = - n (fc _ i)| ( „ - * ) !
Daii^ sum? zapisac wi?c mozemy w postaci
y | ( _ i) k + i|” “ jj = (1 —1)”_1 = 0. *73. Por. zad. 72.

1
k —
74. 2M-2n+5 = 264. Stqd n = 3. Wykladniki 3 i 8.
R ozdzial III
Przeksztalcanie wyrazen wymiernych i niewymiernych
75. O I - z ) O H - l ) * 76. ( t f - 6 ) ( x 2 - x + l ) .
77. ( a - l ) ( t f + l ) 2(tf2- a + l ) -
78. &c(6+c)4-czi(c—a)—ab(a+b) = £2c+ 6c2+ c 2tf—tw
-<*&(«+&) = c(b2- a 2)+ c2(a+ b)-ab(a+ b) = (fl-|-6)[c(&-«)+
_l_c2_ ^ ] __ (a+Z>)(c6-ctf-|-c2—06) = (fl4-6)[A(c—a)+c(c—a)] =
= (a+ ^)(^+ c)(c—a).
79. ab(a -b).
80. y 3(a—x ) —x 3(a—y )+ a ?,(x—y) = ay3~-xy3—ax3+ y x 3-j-
+ 0 3 ( * - j ) = xy(x2- y 2) - a ( x 3- y 3) + a 3( x - y ) =
= ( x - y ) [ x y ( x + y ) - a ( x 2+ x y + y 2) + a 3] = (x—j >)(*2j >+jcj;2—
—ax 2 —0 *y—0 .y2 + 0 3) = (x —y )[ x y (x ~ a )+ y 2(x—a)—a(x2—a2)] =
= ( * - j ) (* - ") [+V+.F 2 - 0 (a-+ 0 )] = ( x - j ) ( i - a ) [ x ( j - a ) +
+ / - 0 2] = (x —j O(*—0 )G,- 0 )(* + .y + 0 ).
81. 034 63+ c 3—306c = a3~\-3a2b-\-3ab2-\-b3-\-c3~3abc—
~ 3 a 2b—3ab2 = (a-\-b)3+ c 3—3ab(a f b+c) = (0 + 6 + c )[(a +
+ 6 ) 2 —( a + 6 )c + c 2 ]—3 0 6 (0 + 6 + c) — (a + 6 + c)( 0 2 + 6 2 + c 2 —0 6 —0 c—6 c).
82. 0>—z){z—x)(x—;>). 83. 3(a—b)(a—c)(c—b).
84 — + — -|- _______ 1___ = (0 4 - 6 ) (6 + c) (a+c) '
’ a b e 0 + 6 fc 0 6 c(0 + 6 + c )
85. Por. zad. 81.

86. 2(a2-\ b2-\-c2—ab—ac—be) — a2—2ab+b2+ a 2—2ac-{-
+ c 2+ 6 2—26c+ c2 = (0 —6 ) 2 + ( 0 —c)2 + ( 6 —c) 2 = 0 .
St^d a — b — c.
1 1 a+6
87. jc+1. 8 8 . 89. 90.
x2.y2 0+C 0—6 ’
91. 1. 92. 0 + 6 + c (por. zad. 80).
93. Po przeksztaiceniach wyrazenie dane przyjmuje postac ,
l
sk^d, po podstawieniu x otrzymamy
a—1 J J 2(a—1) ‘
94. Po przeksztalceniach wyrazenie dane przyjmuje postac a—x
x-b'
lab
natomiast X = St^d otrzymujemy ostateeznie
*95. Odejmuj^c dwie pierwsze rownosci stronami otrzymamy
03—63+/)(0—6) = 0
Poniewaz 0 # 6 , wi$c po podzieleniu obu stron tej rownoSci przez 0 -
otrzymamy
02+ 0 6 + 6 2+/? = 0
Analogicznie, odcjmuj^c trzeciq, rowno£c od pierwszej, otrzymamy
02+ 0 c + c 2+ jp = 0
I’o odj^ciu nastigpnie stronami ostatnich dwoch rownosci uzyskamy
0 (6 —c ) + 6 2 —c 2 = 0
st^d ostatecznie, po podzieleniu obu stron przez b—c ^ 0, mamy
a-\-b-\-c — 0
*97. Podniesmy rownosc x + y + z = 0 obustronnie do kwadratu. Otrzy-
mamy
x 2-\-y2-\-z2-\-2(xy-\-xz-\-yz) = 0
czyli xy-\-xz+ yz — —y .
Po podniesieniu ostatniej rownosci obustronnie do kwadratu otrzymamy
x 2y 2+ x 2z2+ y 2z 2+ 2xyz(x-\-y+ z) — -y -, czyli
a2
x 2y 2jr x 2z 2jr y 2z 2 — - y
Podniesmy nast?pnie rownosc x 2+ y 2+ z 2 — a obustronnie do kwadratu.

Mamy
x 4-j-y4’+ z4+ 2(x2y 2+ x 2z2+ y 2z 2) = a2
sk^d .x4-|-j4+ z 4 = - y .
| / l +a i j l - a | / l —a2 —1
98. a
j / l + g —] / l —a j / l + g —l / 1—a
2a ] / I —a2 —1
- 1.
(j/l+ g -} /l-g )J
99. - ] / • + T - 10»- + « •
101. 1—g}/g ■= 1—( j / g ) 3 = (l —] / g ) (l-f-j/g + g )
1 + g / g = 1+ ( |/a ) 3 = ( l + / g ) ( l —1/« + « )•
Dane wyraienie da si? wi?c przedstawic w postaci
-a) 2 —
1—g
Poniewai wyrazenie dane w zadaniu jest okreslone dla a > 0 i a # 1 oraz
|/(1 - g)2 = |1—g|, wi?c ostatecznie mamy
2 dla 0 < g < 1
—2 dla g > 1.
102. 0 dla 0 < a < 1, 2 dla a > 1, (por. zad. 101).
103. m ] / l —mz . 104. —]/3. 105. }/a(l —a) .
106. Zaloimy, ze a < b, tzn.
2 j/5 + j/2 T < 9
poniewaz a > 0 i b > 0, wi§c jesli a 10, wi?c a > b.
107. 0.
108. Po odpowiednich przeksztalceniach dane wyrazenie moSemy
przedstawid w postaci
a4
(x 2+ \ / x 4-—a4 ) 2
lmn 1 otrzymamy ~^r .

NaleZy przy tym zwrocic uwag?, ze na podstawie zalozenia
]/ (m 2—nz)2 — \m2—n2\ — n2—m 2
109. 1. 110. 1.
111. Wyrazenie dane oznaczamy przez A i przedstawiamy w postaci
A = 2 b {x \/x 2— \ -\~x2—l)
rj . . a-\-b . , (ia+b)2
Zauwazmy, ie x —— wi ec x 2 — — r — oraz
2 ]/ab 4ab
]/jc ^ T = — 1 y ^ a -b )2 = St^d
2j/a& 2 paZ)
a —b dla a > b
— (b—ci) dla a /2 ) 2 —( j/3 ) 2
14-3/2 - 1 / 3 _ i/ 2 (1 4 i/ 2 - ^ 3 ]
2 j/2 4
113. ( | / 5 - 2 ) ( j / 2 - l ) .
114. l - y { / 4 , skorzystalismy ze wzoru a3—b3 = (a~b) (a2-\-ab-\~b2).
ns.
b
117. Po podniesieniu obu stron danej rownoSci do kwadratu otrzymamy
6 + j / l l = <3+&+2j/fl6
st^d otrzymujemy uklad rownari.

a+ b = 6
11 , 1 _ 1 r n
ktorego rozwi^zaniami sg. ax
T * bl ~ T ; “2 ~ T * bl 2 *
118. a = 4, b = 2 (por. zad. 117).
119. Rozwigzanie zadania pierwszym sposobem powinno bye nast^pu-
jgee: 2 x + j/ ( l —x)2 = 2 x + |l —x|, a wi^c dla x = 3 mamy 2 - 3 + |l —3) =
= 6 + 2 = 8.
17 1
121. xi = 3, x2 = - 3 . 122. 123. x t = 27, x2 = - y
124. x x = 64, x2 - - 2 7 . 125. x x = 0, x2 = x 3 = 1 j ^ 5- .
*126. Dla a; > 1 przyjmijmy j / x —1 = y > 0, stgd x = ^ 2+ l. Po pod-

stawieniu do tdwnania x = y2+ l otrzymamy
]/y2-- 4y+4 + }/y2—6y+9 = 1

czyli
l / t F ^ + v ' O ^ 5^ 1, tj. b - 2 | + |^ - 3 | = 1
Dla y ^ 2 mamy 2—y + 3 —y — 1 czyli y — 2, wi§c x = 5. Dla 2 < y < 3

mamy y —2 + 3 —y = 1 czyli rownosc prawdziwg co oznaeza, ze 5 < x < 10
spelniajg dane rownanie. Dla y > 3 mamy y —2 + y —3 = 1 czyli ^ = 3,
skgd x = 10. Ostatecznie wi^c daiae rownanie jest spelnione przez liezby
5 + x + 10.
= 14
poniewaz t > 0, wi$c mamy
/ + l + ? + 3 = 14, czyli t = 5,
Rozwi^zaniem rownania }/2y—5 = 5 jest y = 15.
*128. Lewa strona tego rownania jest okreslona dla x < 2 lub x > 3,
natomiast prawa dla 2 < x < 2,5. Obie strony wi$c okreslone jednoczes-
nie jedynie dla x — 2. tatw o sprawdzic, 2e dla x = 2 obie strony rownania
rowne 0, a wi$c x = 2 jest pierwiastkiem tego rownania.
129. Po przeniesieniu ]/x na lewq. strong rownania i podniesieniu obu
stron otrzymanego rownania do kwadratu, mamy
\ /x ] /x —‘4 #+16 — x —2a
Po podniesieniu obu stron tego rownania do kwadratu otrzymamy x —
=- ~4~‘
°2
Podstawmy otrzyman^. wartosc a: do naszego rownania. Mamy wtddy
]/a2-1 6 a + 6 4 = 2 ]/a 2-8 a + 1 6 - ] / a 2
st^d
|a—8| = 2\a—A\ — \a\
Latwo sprawdzic, ze ostatnie rownanie jest spelnione dla a < 0 lub a > 8
* 0?
(por. zad. 126), a wi^c dla tych a pierwiastkiem rdwnania jest x = — .
130. Podniesmy obie strony danego rownania do kwadratu. Otrzy
mamy
2}/a2—x 2 — x 2—2a
Po podniesieniu obu stron tego rownania do kwadratu otrzymujemy row
nanie
x * -4 (a -l)x 2 = 0 (I)
ktdrego pierwiastkami s^ x x — 0 i dla a > 1 x 2 — 2 j /a —1 oraz x 3 =
= —2}/ a— 1.
Zauwazmy, ze dla a > 0 pierwiastek x t — 0 rownania (I) nie spelnia
rownania wyjsciowego. Podobnie nie spelnia danego rownania ponie
waz dla a > 0 musi bye x > 0. Podstawmy teraz do rdwnania wyjscio
wego x2 — 2 1/(7—■1 dla a > 1.
l/f l+ 2 l /f l- l + } / a - 2 ] / a - \ = 2 } / a - l (II)
Sprawdzmy, czy dla a > 1 spelniona jest nierownosc
a—2 j / a —1 ^ 0 czyli a > 2 j /a —1

Dla a ^5 1 moiemy obie strony podnieSc do kwadratu, otrzymamy
a2 ^ 4a—4 tj. a2—4a-j-4 ^ 0 czyli (a—2)2 > 0,
a wi$c wszystkie wyrazenia wyst^pujgce w rownosci (II) sg okreslone dla

a > 1.
Ponadto dla a > 1 obie strony tej rownosci sg dodatnie, mozemy wi?c
podnie§6 je do kwadratu. Otrzymamy
2a-\-2]/a2—4a+4 = 4a—4
czyli ]/{a—2)2 = a—2, tj. \a—2\ — a —2.

Otrzymang rdwnosc spelniajg liczby a ^ 2, a wi§c ostatecznie pier-
wiastkiem rownania danego w zadaniu jest
x = 2 1/ a — 1 dla a ^ 2.
4
131. x x = 0 , x 2 — -—a dla a ^ 0.
132. Przeniesmy x na prawg strong i podniesmy obie strony otrzymanego
rownania do kwadratu. Otrzymamy
(2a—l)x - a2
skgd dla a ^ mamy x = - .
Nalezy sprawdzic, dla jakich a otrzymany pierwiastek spelnia dane

rownanie. W tym celu wyznaczmy
/ a 2(a—l)2 a(a—1) ..................... a(a— 1)

j/x 2—x Ui cX£j U A ■1 ^
X (2a—l)2 2 a-1 2a—1
a'
Widac wi§c, ze x spelnia dane rownanie dla ^ 0
2 a -1 2 a -1
1
czyli dla 0 < a < — lub a > 1,
133. Przedstawmy dane rownanie w postaci
1 6a—5
j/x —1 10a
stad widac, ze musi by6 x > 1 oraz ~^ q > 0, czyli a < 0 lub a >
Przy tych zastrzezeniach mozemy obie strony rownania podniesc do

kwadratu, otrzymamy
t , 100a2
* ~ + (6a—5)2
Dla a < 0 lub a > — rownanie to ma jeden pierwiastek

6
136a2—60a+25
( 6 a -5 )2
134. Xi = 216, y x — 27; x 2 — —27, y 2 — —216; (podstawic ]/x — u,

V 7 = »)•
9
135. Xi = 4, y x = 1; x2 = - 9 , y 2 = — j ;
jrozwiazac najpierw pierwsze rownanie podstawiajac j / y = tj ■

136. x — 26, y — 10; (podstawic j/x+ .y = u, j/x — — v).
137. x = 4, k — 4; (podstawid x+.y = w, xy = v 2).
138. x x = 5a, y x = —4a; x2 = 5a, j>2 = 4a dla a > 0.
139. Poniewai lewa strona danej nierownosci przyjmuje zawsze wartosci
dodatnie, wi$c widac, 2e nierownosc t§ spelniaja liczby x < —1. Dla
a: > —1 moiemy obie strony podnieSd do kwadratu. Otrzymamy
x 2- f l > x2+ 2 x + l czyli 2x < 0, tj. x< 0
Ostatecznie wi§c nierownoSd dana spelniaja liczby x < 0.
140. Wyrazenie z lewej strony tej nierownosci jest okreslone dla x <
< —4 lub x > 3. Poniewaz lewa strona jest nieujemna, 'wi?c ze wzgl^du
na prawa strong nale£y brae pod uwage jedynie wartosci x < 6.
Dla x < —4 lub 3 < x < 6 mo2emy nierownosc dana podniesc obu-
stronnie do kwadratu. Otrzymamy.
48
(x+ 4) (x—3) < (6—x)2 czyli x < -pr-
Ostatecznie wi?c nierownoSb dana w zadaniu jest spelniona dla x < — 4
lub 3 < x <

141. Lewa strona jest okreslona dla —1 x ^ 2 oraz dla tych % przyj-
muje wartosci nieujemne. Natomiast prawa strona jest ujemna dla x < 4.
Dana nierownosc jest wi?c spelniona dla —1 < x < 2.
142. x > 3. 143. 4 < x < 10.
144. Lewa strona tej nierownoSci jest okreslona dla x > —4. Dla x > 1
lewa strona jest nieujemna, zas prawa ujemna.

Mozemy wi?c ograniczyc si? do rozpatrzenia —4 < x < 1. Wartosc
x = - 4 spelnia dang nierownosc, zas dla —4 < x < — lewa strona jest
ujemna, natomiast prawa nieujemna, a wi?c —4 < x < ~ spelniajg dang
nierownosc. D la— < x < 1 mamy x —1 < 0 i 2—4x < 0, a wi?c nie
rownosc t? mozemy zapisac w postaci
—4x
2
j/* + 4 >
x— 1
przy czym obie strony dla rozpatrywanych x sg dodatnie.
Mozemy wi?c dang nierownosc podniesc obustronnie do kwadratu. Otrzy-
mamy wtedy
(2 —4x) 2
x+4 >
(x -iY
czyli
x(x2- 1 4 x + 9 ) > 0
Nierownosc ta jest spelniona dla 0 < x < 7—2 j/l0 lub x > 7 + 2 j/l0 , zas
w polgczeniu z warunkiem y < x < 1 otrzymujemy y < x < 7—2 |/ l 0 .
Ostatecznie wi?c nierownosc dang, w zadaniu spelniajg liezby —4 < x <
< 7—2 j/To.
145. Poniewaz obie strony sg nieujemne, wi?c nierownosc dana jest
rownowazna nierownosci
(x 2 + 2 ) 2
x 2 -j- 1
czyli x 4 + 4 x 2 -f4 > 4x 2 + 4, tj. x 4 > 0, a wi?c dana nierownoSc jest spel
niona przez wszystkie liezby x e R .
146. Prawa strona tej nierownosci jest okreslona dla ax ^ 0. Ponadto
prawa strona jest nieujemna, a wiê musi bye x+ 4a > 0 . St^d widac,
•e pie istnieje rozwi^zanie przy a < 0. Dla a = 0 dana nierownosc spelniajg
liezby x > 0. Przy a > 0, a wi?c i x > 0 mofcemy obie strony tej nierownoSci
podniesc do kwadratu. Otrzymamy
x 2— llaxAr 16a2 > 0
CZ^ (x—a)(x—16a) > 0
sktid 0 < x < a lub x > 16a.

*147. Poniewaz obie strony nieujemne, wi?c nierownosc ta jest rowno-
wazna nierownosci
ab <
czyli
Aab < a2+2ab+b2 tj. 0 (a—b)2,
a ta nierownosc jest oczywiscie prawdziwa.
*148. Por. zad. 147.
*149. Na podstawie zadania 147 mamy
a+b ^ 2]/rab, b—c > 2 \/bc, c-\-a > 2 ]/ac

stq.d
(a^b)(b+ c)(c+ a) > 8 abc
Rozdziai IV
Funkcje elementarne
ISO. y = 11. 151. i = - - j . 152. y = 153. x - 1.
154. Rownanie sprzeezne.

155: Dane rownanie mozemy przedstawic w postaci
2 x (a -b ) = b2~ a 2
Dla b rownanie to ma pierwiastek x = - — >natomiast cia a = b

rownanie jest nieoznaczonc.
156. Po przeksztalceniach dane rownanie mozemy przedstawic w poslaci
x(b2—a2) ----- ( b—a) 2
Dla a2 # b2 pierwiastkiem tego rownania jest x = Dla a = b rowna-

nic jest nieoznaczone. Dla a — - b i a ^ 0 rownanie jest sprzeczne.
157. Przy zalozeniu 9a2—bz # 0 rownanie dane mozemy przedstawic
w postaci
(I2a+b)x - U a2-\ 25ab-r2b2
lub
(12a+b)x = (\2a-+-b)(a f 2b)
St^d widac, ze:
dla 9a —b ^ 0 i 12a-\-b # 0 rownanie ma jeden pierwiastek x — a-\-2b>
dla 9a2—b^ ^ 0 i \2a-\--b — 0 rownanie jest nieoznaczone.
158. Dla m 2- n 2 ^ 0 i m ^ 0 rownanie ma jeden pierwiastek x =
~ ~~2m * m2~~n2 0 i m == 0 rownanie jest sprzeczne.
159. Dane rownanie mozemy przedstawic w postaci
2 \x—4\ = 5x+7
Dla x > 4 rownanie to przyjmuje postac 2 (x -4 ) = 5 x + 7, sk^d x = - 5 ,
co jest sprzeczne z zalo2eniem x > 4. Dla x < 4 mamy
2 (x —4) — 5x+7, skqd x = -- < 4
Ostatecznie wi§c dane rownanie ma jeden pierwiastek x — —.

160. Xj = —1, x 2 = 3.
* 161. D l a x ^
- 6 mamy
2 ( - x - 6 ) - ( - x ) + ( - x + 6 ) - 18, st<id x = - 1 2
Dla —6 < x < 0 rownanie przyjmuje postac

2 (x -f 6 ) + x —x + 6 = 18, st^d x = 0
Dla 0 < x ^ 6 mamy

2 (x-j-6 )—x —x-f 6 = 1 8 czyli tozsamosc
Dla x > 6 mamy
2 (x-f 6 ) —x -f x — 6 = 18, st^d x = 6
Ostatecznie wi$c nasze rownanie jest spehijone przez x = — 12 lub przez

liczby 0 < x ^ 6 .
| x + 1 dla x —1
y \ —x — 1 dla 164* < —1 rys. 9
*163. Dla x < —1 mamy y = 2(—x)—( - x —l ) - 2 = - x - l

Dla —1 < x <; 0 mamy y — 2(—x) —(x+1) 2 — 3x -3
Dla x > 0 mamy y ~ 2x— (x f 1) —2 = x - 3.
Wykrcs tej funkcji przedstawiono na rysunku 10. Widac, ze dla x - - 1
oraz x = 3 wartosci funkcji rowne 0 (por. zad. 160).
164.
x dla x 5 =1
1 dla - 1 < x< 1

y
-x dla x c —1 rys. 11
*165, D l a x > —1 mamy

j x— 1 dla x> 1
y = |( jc+ 1 )-2 | = |x ( —x f l dla -rl<x^l
Dla x < —1 mamy y — | —( x + l ) —2| = |—x—3| — |x-f 3| =
| x+3 dla —3 < x ^ —1
\ —x —3 dla x < —3 rys. 12
166. Dla y ^ 0 mamy \y\ — y, a wigc uklad rownan

(2 x + 3 y —13
\3 x- y = 3
ktorego rozwi^zaniem jest x — 2, y = 3.
Dla y < 0 dany uklad rownan przyjmuje postac
2 x - 3 y - 13
.3*— y = 3
ktorego rozwisjzamem jest x = - 4 j - , y = - ~ . Dany uklad rownan ma

wi?c dwa rozwiqzania.
b2-\-c: c2~\-a2—bz
167. jc y =
2a 2T ~
168. P i e r w s z y s p o s o b . Widac, ze dia k - 0 uklad jest oznaczo-
ny. Dla k # 0 uklad jest oznaczony, jezeli ~ czyli dla k 2 ^ 36.
Mamy wtedy jedno rozwi^zanie x = ~ ."27^ , y = . Dla k = 6
uklad jest sprzeczny, bowiem

4
2k 18 27
Dla k — — 6 uklad jest nieoznaczony.
D r u g i s p o s o b . Po wyznaczeniu z pierwszego rownania niewia-
domej x podstawiamy & do rownania drugiego, otrzymujemy
(k-6)(k+-6)y = 9(fc+6)
9
Dla k * 6 i k ^ - 6 rownanie to jest oznaczone, przy czym y =
p j a jc — 6 rownanie jest sprzeczne, natomiast dla k = —6 nieoznaczone.
169- X ^ —ar ' y ~~ab"'

170. x = a3—b3, y = a3jr b \
171. Dla a ^ —12 uklad ma jedno rozwi^zanie
12zz—
j—
4^> & 36
* = 3(a+12) ’ y "" “a+T2
Dja a __ —12, 6 = 36 uklad jest nieoznaczony. Dla a = —12, b f- 36
uklad jest sprzcczny.
172. Wyznaczamy z pierwszego rownania * = 8 —2y—(<z-f-3)z i podsta
wiamy do rownan pozostalych. Otrzymamy
f y + (a + 2 )z = 4 ^
$6a—l) y —(3a+2)z = —4
Dla a ^ 0 i a # - y uklad (I) ma jedno rozwi^zanie (por. zad. 168), mia-
4 12 , 1 2 (a -|-l)
nowicie y = y y y , z = ^ Pierwszeg° rownama x “ 3a+7 ‘
Dla. a — —y uklad (I) jest sprzeczny, a wi?c uklad dany w zadaniu
jest sprzeczny. Dla a — 0 uklad (I) jest nieoznaczony, przy czym dla
dowolnego z mamy y = 4—2z, x = z.
173. Dla a # 4 i a ^ —3 uklad ma jedno rozwi^zanie x = j Z - , y ~
— 1 ... z = 6. Dla a = 4 uklad jest sprzeczny. Dla a — —3 uklad jest
a- 4 ’
4 x -l ___ 1 9 - 7 x
nieoznaczony, przy czym dla dowolnego .x mamy y 3 »~ 3
(por. zad. 172).
*174. Po dodaniu rownan stronami otrzymamy
(n—$(x 1+ x 2+ ••• + x n) = ^1+ ^2+ ...
sti^d
^1 + ^2
* l+ * 2 + •.. + *n — — n— 1
Po odjQciu od tego rownania stronami kolejnych rownari danego ukiadu
otrzymamy
^1 + ^2 +
*1 ------
n —,------------
1
__ k j ... ftf„
■'2 — ---------;---------a
n—1 2 *
(i]-\-a2 : ... r-an

--------i
n 1 ------- an"
^175. Oznaczmy x t ' x 2+ ... \-xn s. Dany ukiad mo2emy zapisac

w postaci
■si- 2xi — 2a
f s +:4x 2 — 4a
s I 8.v3 = 8a
I -s-\-2nx n, - 2na
*i - a f
.x*2 -■= a
“ ; 8
2"
Po dodaniu tych rownari stronami otrzymamy
M 2 l -f - i 2"
Poniewaz * - ' {- 4 -L ^ i 2„- (suma wyrazow ciq.gu geometry-

2 1 4 ‘ 2" 1
cznego), wi<?c
.v = na-\-s\ 1 czyli s ~ n 2 na
2"
a y = a-\ n2n- l a = a( 1-W/2"-1)
a _i_ _s. — — a(l-\-n2'‘ ~)
•x/Vn = fl-f-AV
1 — a\-na — a( \-\-ri)
176. 0 < m < 4 . . , , . , _ , . *

177. Dana nierownosc jest rownowafcna merownosci - 5 < x- i -
a wi?c nierownosc t$ speiniaj^ liczby —4 < x < 6.
178. x > 1 lub x < - 5 . ,
*179. Dla x > 0 nierownosc dana przyjmuje postac \-i- ^ >■ >
a wi^c jest prawdziwa, Dla - 1 < x < 0 nierownosc dana przyjmuje postac
1
X+ 1 - ( - x ) > 0 czyll X > -- y
Dla x < - 1 mamy ~ ( x - f l ) - - ( - x ) > 0 czyli nierownosc sprzeczm*.

Ostatecznie wi§c dan^ nierownosc spelmaj^ liczby x > — 2 •
*180. Przedstawimy tq nierownosc w postaci
J5x--2| > x
stud bezpoSrednio widac, te liczby x < 0 spelnia» dan* nierownosd. Dla
0< x< nierownosc dana przyjmuje postac —(5jc—2) > a: jest wiqc
prawdziwa dla 0 < x < -y.

Dla x > ! mamy 5 * - 2 > * czyli * > ^ Ostatecznie wi?c nierownosc
dan^. spelniaj^ liczby x < y lub liczby x y ■

*181. - 7 < x < 3 .
182. Nierownosc dana jest rownowa£na nierownosci
(3m—2)x < - 5
stttd dla m >4 mamy x < zas dla <\ otrzymujemy x >
5_
> 2—3m'
183. D1a a > 2 pomnozmy obie strony nierownosci przez 12(a 2),
sk^d po odpowiednim uporz^dkowaniu otrzymamy
2(aJr lO)x < 5(a—2)
Pcniewaz a \-10 > 0, wigc przy a > 2 nierownosc danq. speiniajq liczby
x < 2(a+l0)' Dla a < 2 otrzymujemy nierownosc 2(a+10)* > 5 (a ~ 2).
St^d przy - 1 0 < a < 2 mamy x > - - - ^ , zas dla a < —10 otrzymujemy
* < 2{a-\-W) ‘ DIa a = : ~ 10 nierownosd jest spelniona dla wszystkich

x e R.
184. Przedstawmy pierwsza nierownosc w postaci y > —2jc+ 2.
unkty, ktorych wspoirzgdne spclniaj^ t§ nierownoSc lez<], w polplaszczyznie
zaznaczonej na rysunku 13a. Punkty, ktorych wsp61rz?dne spelniaj^ drugq.
nierownosc, tj. y lez^ w polplaszczyznie zaznaczonej na rysunku
13b. Punkty, ktorych wspolrz?dne spehuate uklad nierownosci potoz.one
s<l vV obszarze zakreslonym na rysunku 13c.
185. Rysunek 14. *186. Rysunek 15.
Rys. 14 Rys. 15
187. W pierwszym roztworze znajduje si? 3 ,5 .-^ -1 kwasu solnego, zas
w drugim 3 ~ 0 1 kwasu solnego. Jezeli oznaczymy przez x st?zenie

procentowe mieszaniny, to ilosc kwasu solnego w tej mieSzaninie wynosi
6,5 • . Zachodzi wi$c rownosc
st^d x = 29“ , a wi?c st?zenie powstalej mieszaniny wynosi 29 13- / 0-
188. 3,5 kg.

189. Niech x oznacza ilo£c roztworu odlanq z jednego naczynia. W pierw
szym naezyniu przed odlaniem znajdowalo 'joo' ^ kwasu siarkowego
(por. zad. 187). Z naczynia tego odlano kwasu siarkowego, a dolano
_£i_ Htrow tego kwasu. Ostatecznic w pierwszym naezyniu znajdowalo si?

ap xp xq , . . .
Too ~ Too" ~r Tbb iitrow' Kwasu siarkowego, a wi^c stgzeme roztworu w tym
naczyniu wynosiio
/ ap xp . *4 ) 100 ap-xp-rxq
\ Too 100 r 100/ a a
Analogicznie, st<gzenie roztworu w drugim naczyniu wynosiio
bq—xq+ xp
~ b
Mamy wiec rovvnanie
ap—xp-j-xq bq—xq+ xp
a “ ~b
cz™ (a-rb)(q■ p )x = ab(q—p)
Dla q — p rownanie jest nieoznaczone, (oczywiste z tresci zadania). Dla
q -A p mamy x = — .
a -rb
190. 2 pierwszego naczynia nalezy wzi^c 40 1, zas z drugiego naczynia
100 1 roztworu (por. zad. 189).
191. Oznaczmy przez x iloSc krzesel, zas przez7 iloSc lawek. Mamy
x -}~y ™ 268
39 . 480- (x+3y) 41
160 """ ' x + 3 y 160
Po podstawieniu x — 268 — y do danej nierownosci otrzymamy
39 106—jz 41
160 < 1344-7 "760
Po pomnoêniu obu stron tej nierownosci przez liczb^ dodatniq 1344-7
otrzymamy nierownoSd podwdjn^
39 41
160 (i3 4 + ^ < 106“ T < T6Q (134+ z )
ktorej jedynym rozwi^zaniem calkowitym jest y = 58. Na sali ustawiono
210 krzesel i 58 lawek.
192- kg (P°r- zad- 189)- 193. 5:6. 194. 12 dni.

195. 90 km. 196. Stop zawiera 108 g cynku i 184 g olowiu.
197. Niech x oznacza poszukiwan^ ilosc kilogramow pierwszego stopu.
Zawartosc cynku w x kg pierwszego stopu wynosi — kg, zawartosc
tn-\-n
cynku vv s kg drugiego stopu wynosi kg, zas zawartosc cynku w (.v t s)
kg poszukiwanego stopu winna wynosic kg. St«d otrzymujemy

rownanie
xra i sp (x ± s\ a_
m + n r pr \ q a-\-b
czyli
mb—na (aq—bp)s
m-\-n /*+#
Jezdi — to rownanie ma jedno rozwi^zanie
n b
m-\-n (aq—bp)s
x />•+ <7 mb na
.. m a , P
Je£eli = y = to rownanie jest nieoznaczone. Jezeli — = b T (] >
to rownanie jest sprzeczne. Wszystkie te przypadki mozna iatwo wyjasnic,
na podstawie tresci zadania.
198. Pierwszego stopu wzi^to 6,5 kg zas drugiego 39 kg.
199. DlugoSc trasy wynosi 840 km, zas planowana pr^dkosc poci^gu
40 km/godz.
200. Niech pierwsze cialo przebywa drog? do raomentu spotkania
w czasie t godzin, a x niech oznacza poszukiwany czas w godzinach. St^d,
przyrownujitc drogi przebyte przez poszczegolne ciaia do momentu spot-
kania mamy.
at — b{t—2) = c(t—2 —x)
2/>
Rozwii|zuj^c ten uktad rownan otrzymamy / = oraz poszukiwany
czas x =
c{b— a) vgodz.
201. Szukanq. liczb? mozemy zapisac w postaci lOx+y, gdzie x oznacza
liczb§ dziesic^tek, zas y liczb§ jednostek tej liczby.
Mamy wi?c ukiad rownan
I x + y = 11
\l0x-KH- 27 = 10y+x
ktorego rozwi^zaniem jest x = 4 , y = 7, a wi?c szukamj. liczby jest 47.
202. 357.
203, Oznaczmy: C — punkt, do ktorego autobus dowiozl druga grup§
D — punkt, z ktorego autobus zabral pierwsz^ grup? (rys. 16), t — po-
szukiwany czas, t x — czas potrzebny na przebycie autobusem drogi z pun-
ktu A do C, t2 — czas potrzebny na przebycie autobusem drogi z D do C.
Rys. 16
Rozpatrupic podro2 drugiej grupy otrzymamy

utl -\-v(t—ti) — s (I)
W czasie t autobus przebywa droge ut = s \-2DC. Poniewaz DC — ut2,
wi$c mamy rownanie
ut = s+2ut9 (II)
Pierwsza grupa do czasu spotkania z autobusem przebywa drog£ v(tx-{-t2),

a nast^pnie autobusem drog§ u(t—t x— t2). Mamy wi§c trzecie rownanie
f i —*2) = *$■ (iri)
Z ukladu rownari (I), (II) i (III) otrzymamy poszukiwany czas
u(3v-}u)
204. x 1== l , x 2 = - A . 205. y i =, 9, y 2 = - 4 .
206. Dla a2—b2 ^ 0 rownanie ma dwa pierwiastki x, = —- x, =

j a —b ’ 2
~ ~^Zb' 0 rownanie posiada jeden pierwiastek x — — .
Dla a = b — 0 rownanie jest sprzeezne.
207. Dla a # 0 rownanie ma dwa pierwiastki x x = —2a , x 2 = 3a.
Dla a — 0 rownanie jest sprzeezne.
208. Po pomnozeniu obu stron rownania przez abx(xJr a-\-b) otrzymamy
(a+b)x2-\-ia+b)2x + (a+b)ab — 0
Dla a+b # 0 rownanie to ma dwa pierwiastki x x = - a , x 2 = ~ b \ dla
Q \~b — 0 rownanie to jest nieoznaezone, natomiast rownanie dane w za-
daniu przyjmuje postac —- = —, jest vvi?c spetnione przez wszystkie
liezby x # 0.
209. Dla x2—5 > 0 mamy x 2—5 = 1 czyli x 2 = 6, str^d mamy dwa
pierwiastki x x = j / 6 , x2 = —j/6 .
D la x2- 5 < 0 mamy - x 2-f 5 = 1 czyli x2 = 4, st^d otrzymujemy nast?-
pne dwa pierwiastki naszego rownania x 3 = 2, x4 = —2.
*210. Dla x2 < 4 rownanie przyjmuje postac —x2~|-9—x2+ 4 = 5 czyli
y2__4 — 0 co jest sprzeezne z zatozeniem x 2 < 4. Dla 4 < x 2 ^ 9 mamy
_x 2_|_9_[_jCa—4 = 5 czyli 5 = 5, wi?c liezby x, dla ktorych 4 < x2 < 9,
tzn x e <2; 3> u <—3; —2>, spelniaj^ dane rownanie. Dla x 2 > 9 rownanie
przyjmuje postac jc2- 9 + x2- 4 = 5 czyli x2 = 9 c o jest sprzeezne z za-
lozeniem x2 > 9. Rozwi^zaniem rownania jest wi?c 2 < x < 3 lub —3 <
—2.
211.
j.x2—2x —3 dla
y==\ x 2+ 2 x - 3 dla
Yk
Rys. 17
212. Rysunek 18. 213. Rysunek 19.
/I
V
Rys. 18 Rys. 19
y ~ x 2 i x -{- } ( v2 I)2
czyli
y = x 2+ x + \ x 2- 1|
stqd
\2x2-j-x— 1 dla —1 lub 1
y — <
dla —1 a' 1 rys. 20
215. Pierwszcj nierownosc spelniajc}. wspolrz^dne punktow zaznaczonych

na rysunku 21a, zas drug<j. wspoirz^dne punktow zaznaczonych na rysun-
ku 21b. Punkty, ktorych wspolrz^dne spelniaj^ uklad nierownoSci za-
znaczonc na rysunku 21c.
216. Nierownosc ta jest rownowazna nierownosci
a2jrb2 >- 2ab
st^d ( a - b ) 2 > 0.
217. Po wykonaniu mnozenia w lewej stronie nierownosci, otrzymamy
St^d wynika prawdziwosc danej nierownosci dla liczb dodatnich a, b, c

(na podstawie zadania 216).
218. Dla dowolnych liczb a, b, c mamy
oa - b f > o, { a - c f ^ 0, (b-c)2 > 0
Po dodaniu stronami tych nierownosci otrzymamy
2a2-r2b2.-^2c2 - 2 a b - 2 a c -2bc > 0
czyli „
a2jrb2-rc2 Js ao-r-ac+bc
219. Nierownosc dana jest rownowazna nierownosci
a2 1
0
T fa * ' 2
czyli
2a2-1-1 a4
< 0
2(1+ a 4)
czyli
^ - a 2)2
< 0
2(1-r * 4)
prawdziwej dla ka2dej liczby a.
220. Warunkiem istnienia dwoch rdinych pierwiastkow rownania
kwadratowego jest A > 0; w naszym przypadku k 2 -36 > 0, st^d k < —6
lab k > 6. ^
221. Wyroinik rownania A — (a2-~2a—l ) \ a wi?c dla a ^ 1 rowname
ma dwa rdzne pierwiastki x 1 — a, x 2 = • Gaiety zbadac, dla jakich
a e C x 2 — - - ^ Y jest liczba calkowit^. Zachodzi rownosc
a + l - in _ _ A _
a —1 ' a —1
stq.d widac, ze x2 jest liczba calkowit?, jesli - ~ y jest liczby calkowit^, tzn.
jesli a g {—1, 0, 2, 3}.
b
1 1 __ -V j + a ' 2 __ <2 h 2
A', T a2 a ,a2 c ~ c ~ 3
Z ostatniego warunku danego w zadaniu otrzymujemy c — 24.

Poszukiwany trojmian ma postac 2x2— 16x+24.
223. Z warunkow zadania mamy
/(l) = a i b + c = 0
/(2) = 4a+26-j-c = 1
/(3) = 9a+3b+c = 4
St^d mamy a = ], b = - 2, c = 1, czyli dana funkcjq. jest f(x ) = x 2+
— 2x4-1, a wi$c /(«) = «2—2/2-f l — (//—l)2.
224. x 2-\-(p ~ q )x -p q = 0. 225. 125a 2 38x - 1 = 0 .
**226. Gdyby oba rownania nie miaty rozwit|zan, to wyrozniki ich
musialyby bye ujemne, tzn.
Stc|d otrzymalibysmy
m2-r-p2—4(n-\-q) < 0
a po uwzgl^dnieniu zalozenia
m2+ p 2~ 2mp = ( m—p)2 < 0
czyli nierownosc falszywa.
227. Warunek istnienia pierwiastkow: A — m2— 10m—7 ^ 0 jest spel-
niony dla m ^ 5—4 \/2 lub m 5—4 |/2. Ze wzorow na pierwiastki row
nania kwadratowego otrzymamy
|a 2—Aj | = ~ j / m 2—l 0/77—7

st^d m 1 — —1, m2 = 11.
228. Nierownosc 4 x 2-}-i?x4-C > 0 jest spelniona dla kazdego a jezeli
A > 0 i A '< 0 lub A — 2? = 0 i C > 0; w naszym przypadku
IA = a2- 1 > 0
M = —12a2- 2 4 a +36 < 0
Rozwiazaniem tego ukladu nierdwnolci jest - 3 lub 1. Natomiast
1 1 mamy «2 - l = 2(<*-D = 0, zas C = 2 >*0. Ostateczme w1Qc
wanymi wartosciami a sa a < —3 lub i 1-
229. y < f c < yV 7’ - 230. —1 < a < 2 .

23S. Dla y = - 1 drugie rownanie jest sprzeozne. Wyznaczmy a z dm-
giego rownania przy zalozeniu — 1:
x _ _ ' (l)
* l+ y
i podstawmy do rownania pierwszego, otrzymainy

y2( l —m )+y(2—m )+ 2 + ra — 0 (II)
Wyrc*nik tego rownania A = 5m2- 4 , dany uklad ma wi?c rozw iânia

2 i/T , u 2 /5
dla m > —y — lub m < ------ — ♦
232. Dla y > —1 uklad dany przyjmuje postac
ix —y —l — 1
\ *2+ y - 10
stiid A, = 3 .y , = l ; * i = -4,2-2 = - 6 , P«Y “ ym rozwklzanie

odpada, poniewat zaloZylismy y> —1. Dla -
x+ y+ 1 = 1
A2 + y = 1 0
-1 —1/41 1 -/4 1 ' 1+1/41

, 1+/41 , y4 >prey
st^d a 3 = — 2— > y 3 ~2 ’ *4
czym rozw+zanie (a4 , y4). odpada poniewaz y !• Ostatecznio vi^c
dany uklad ma dwa rozwi%zania
1+1/41 -1 - 1/41
A, 3 ,y i = l; *2 = y2 2
233. a* = 6, y x = 4; a2 = 4, y2 = 6; a3 - l2> —2 j A4 = 2,
y+ = 1 2 .
234. x t = 5 ,y x = 1; x 2 = U }’z = 5. . . . , .
235. Wyznaczamy z drugiego warunku y = x + a i podstawiajgp 0 me
rownosci. Otrzymamy
2a 2+ 2 (a + 1) a + a2— 1 < 0
12 Zbior zadan z matematyki...

Nierownosc ta ppsiada jedno rozwi^zanie, jezeli
A — 4(a-f l)2—8(a2—1) = 0
czyli a2—2a—3 = 0. St^d ^ = 3, a2 = —1.
Dla a = 3 otrzymujeiny x = - 2 , 7 = 1, zas dla a = - 1 mamy x = 0,
y = 1.
236. Musi bye speiniony uklad nierownosci
/J > 0, > 0, --> 0
gdzie .Xi i x 2 oznaezaj^ pierwiastki danego rownania. St<|d otrzymamy
m > 1 lub m < —1.
237. Warunek istnienia pierwiastkow A -= a2—1 6 ^ 0 jest speiniony
dla a < —4 lub a > 4. Korzystajac z zaleznoSci
*1+ * ! = (^ i +-X'2)2- 2 x 1^:2
mo£emy warunek x 2+ x l — 2(xx -f-x2) zapisae w postaci rownania
a2+ 2 a —8 — 0
ktorego pierwiastkami ^ = - 4 , ^ = 2 . Warunki zadania spelnia
jedynie a = —4, poniewai dla a *= 2 wyr62nik rownania jest ujemny.
238. Zakladajj|c, 2e m ^ 1 i x ^ 0 dane rownanie przedstawiamy w po-'
staci
x 2 r { \ —m)x-\-m2— \ — 0
Aby istnialy pierwiastki x t i x 2 danego rownania, musi bye speiniony
warunek
A — —2m2—2m-r5 ^ 0 (I)
Korzystajac z wzorow Viete’a mamy
1 ; 1 _ x x+ x 2 _ m -~1 1
Xi x2 x^x2 m2 1 tYL~\~1
wi^c warunek podany w zadaniu przyjmie postac
— ~TT < 2m+1 (II)

m-j-1
Nierownose (I) jest spelniona dla — ~ ^ m ^ 1, nierownosc (II) dla

3
— y < m < —1 lub m > 0. Poszukiwane w zadaniu liezby m muszft spel-
niac te nierownosci jednoczesnie. Liczbami takimi sg. —y < m < — 1 lub
0 < m < 1 (m ^ 1- z zalozenia).
, 2
239. k - y .
*240. Wyroznik rownania zl - 8 + 4k \ wi^c przy dowolnym k rownanie
dane ma dwa pierwiastki
x t = 1+ |//2 + P x2 = 1—j/2+A:2
poniewa* x2 < 0 dla kazdego k, wi?c jedynie x t moze spetniac pierwszy
warunek. Mamy wi^c
i f |/6 < 1 + 1 /2 T F < i + y n
czyli
|/6 < )/2+fc2 < |/lT , tj. 6 < 2+fc2 < 11
st^d otrzymamy 4 < k 2 < 9 .
Drugi warunek |jct —jc2| < 6 mozemy zapisae w postaci 2 ^ 2 + k 2 < 6
czyli k 2 < 7 . Oba warunki spelnione, jezeli 4 < k 1 < 7, a wi?c dla
' y /T < k < —2 lub 2 < k < \ / l .
*241. Dany trojmian b^dzie spelnial warunki zadania, jezeli funkeja
x2 j ^ 1)x + q b^dzie przyjmowala wartosc 0 dla x = 1 i x 5,
tzn. p i # musz^ speiniac uklad rownan
{ / ( ! ) = P+q = 0
1/(5) - 5p+</+20 - 0
st^d p = - 5 , q — 5. , . . .
242. Rownanie dane ma dwa pierwiastki przy dowolnym k, pomewaz
A — fc2— \ 0 k +29 > 0 dla kazdego k. Ze wzorow Viete a mamy
x? I 4 = (x, f x 2)2 2x1x2 = (fc~3)2-2(A :-5) = A:2.......... 8 fc fl9
Wartosc tego trojmianu jest najmniejsza dla — 4 (wynika to z po<laci
kanonieznej trojmianu).
243. m — 3. _ .
**244. Wyroznik tego rownania jest zawsze dodatni, iloezyn pierwiast
kow ujemny, mamy wi$c zawsze dokladnie jeden pierwiastek dodatni. Aby
ten pierwiastek by! mniejszy od 10 wystarezy, by wartosc danego trojmianu
dla x — 10 byla dodatnia (wspotezynnik przy x 2 jest dodatni), tzn
102—10p - q > 0 czyli 10p + q < 100
Mozemy wyznaczyc wszystkie pary liczb naturalnych p i q , spetmaj^cych
ostatnin nierownosc. Widac, ze dla p - 1 liezba q moze przyjmowac war
tosci 1, 2, 3, ..., 89, dla;; = 2 liczba q moze przyjmowac wartosci 1, 2, 3,
79, itd. wreszcie dlap — 9 liczba q moze przyjmowac wart sci 1, 2, 3, ..., 9.
Liczb? par liczb naturalnych spetniaj^cych dan^ nierownosc mozerny
wiec wyznaczyc stosu^c wzor na sum? wyrazow ci^gu arytmetyczuego
,S-9 - i g> + ^ )9 . . 441

2 2
Istnieje wi$c 441 rownan spelniaj^cych warunki zadania.
**245. (r—1) — lj, (por. zad. 244).
*246. Oznaczmy wartosci trojmianu kwadratowego ax2+bx-Jr c przez

fix ). Aby oba pierwiastki takiego trojmianu byly wi?ksze od liczby a mu-
szq bye spelnione warunki: A > 0, a -/(a) > 0 oraz —~ > a (odci?ta
wierzcholka paraboli).
Otrzymamy wi?c uklad nierownoSci
7c2+ 2 £ - 3 > 0
2Ar+7 > 0
k-\~2 <C 0
7
spelniony dla — — < k < —3.*
*247. P i e r w s z y s p o s 6 b. Dla \x\ ^ 1 mo2emy dodac ulamki

lewej strony rownania. Otrzymamy
2x2—m x + l ~ 0 (I)
Dla A = m1—8 > 0 czyli dla m < —2]//2 lub m > 2 |/2 rownanie (I)
ma dwa pierwiastki. St^d nie wynika oczywiscie, ze rownanie dane w za-
daniu ma dwa pierwiastki. Musimy znalezc m, dla ktorych rownanie (I)
ma dwa pierwiastki spelniaj^ce warunek \x\ > 1.
Oznaczmy f(x) = 2;c2—m.v-j-l. Aby x t ^ l i x 2 ^ 1 musi bye spelniony
uklad nierownosci
A > 0
af( 1) = 6—2m > 0
qfi—1) = 6+2m > 0
Uklad ten jest sprzeezny. Aby < - * 1 *2 < -1 musi bye spelniony
uklad nierownosci
A , 0
a / ( - l ) = 6+2m > '0
a/( 1) = 6 - 2 m > 0
b _ m ^
2a 4
Uklad ten jest rowniez sprzeezny. Na to, aby x x > 1 1 x2 < ~ 1 musi by°
spelniony uklad nierownosci
A >0
a / ( - l ) = 6 + 2m ^ 0
a/( 1) = 6—2m < 0
ktory takze jest sprzeezny. .
Ostatecznie wi?c, nie istnieje takie m, aby rownanie dane w zadaniu
mialo dwa ro2ne pierwiastki. CaH dyskusj? wykazufeeft, 2e rownanie (I)
dla zadnego m nie moze miec dwu pierwiastkow spelniaj^cych warunek
Lx! ^ 1, moina w naszym przypadku przeprowadzic prosciej.
D r u g i s p 0 s 6 b. Zauwazmy, ze iloezyn pierwiastkow jest rowny
_L 5a wi$c oba pierwiastki dodatnie lub oba ujemne. Widac bezposredmo,
ze nie istnieje dwie liezby dodatnie i * 2 takie, £e x v > 1, x 2 > 1 i x ix2 —
= — , rowniez nie istnieje dwie liezby ujemne takie, 2e x t + —1, *2 < - 1»
t
1 XiX2 — ■
248. - 1 < m < 3. . , ..
*249. Na to, aby parabole przecinaly oi OX wyrozmki danycn troj-
mianow musz^ bye dodatnie. Dla pierwszego trojmianu A x = m2+ 4 > 0
dla ka^dego m, zas dla drugiego trojmianu liezby m 1 p musz^ speiniac
nierownosc
A 2 « 5m2+ 8m +8p+4m p > 0 (I)
Zalozmy, 2e nierownosc ta jest spelniona. Poniewat oba trojmiany maj^
te same pierwiastki, wi§c
m
x i + x 2 — —(»*+2) m+2
m+p
m—
v *1*2 m +2
St^d otrzymamy m v — —4, — —4; m2 — —1, P2 == 2- Poniewa2 obie
wyznaczone pary liczb m i p spelniaj^ nierownosc (I), wi?c zadame posiada
dwa rozwi^zania. Dla pierwszej pary mamy parabole okreslone rowna-
niami
y — x 2 - 2 x —4 y = 2x2—4x—%
O dette wierzcholkow tych parabol jednakowe, zas rz§dne wierzcholkow
wynosz^ odpowiednio y x = —5, y 2 — —10, a wi?c odleglosc wierzcholkow
wynosi 5. Dla drugiej pary m2, p 2 odleglosc wierzcholkow parabol y —
= x 2-\-x— 1, y = —*2—JC-j-1 wynosi 2,5.
P gdzie
**250. Niech pierwiastkiem tego rownania bgdzie liezba
p,q e C i s^ wzgl^dnie pierwsze. Zachodzi wi$c rownosc
ap2-\-bpq4r(-'q2 — 0
Niech a — 2 /j+ l, b — 2m-f 1, c = 2/+1, n, m, l eC.
St^d mamy
2 (n p 2+ m p q -\-lq 2) + p 2+ p q + q 2 =0
Aby ta rownosc zackodzila, liezba r — p 2+pq+q 2 musi bye podzielna
przez 2.
Jeieli p i q vyzgl^dnie pierwsze, to mogq bye b<|dz obie nieparzyste,
b^dz tei jedna parzysta, zas druga nieparzysta. Latwo sprawdzic, ze w obu
tych przypadkach liezba r nie jest podzielna przez 2.
**251. Wyroznik drugiego rownania mozna przedstawic w postaci
y j (p2—4q), sk<*d widac, ±e nie mo2e on by<$ ujemny.
252. p x = 0, qx = 0; p, = 1, q2 = - 2 .
**253. a) Rownanie kwadratowe ma pierwiastki rowne wtedy i tylko
wtedy, gdy jego wyroznik jest rowny zeru, tzn.
p 2—4q — 0
Szukanym zbiorem punktow punkty paraboli o rownaniu q — ~ p 2
(rys. 22).
b) Wspolczynniki p i q spelniaj^ nierownosc
p 2—4q > 0
Punkty plaszczyzny POQ spelniaj^ce t§ nierownosc lez^ na zewn^trz pa
raboli (obszar zakreskowany na rys. 22).
c) Dane rownanie nie ma pierwiastkow, gdy
p 2—4q < 0
Zbior punktow, ktorych wspolrz^dne spehiiaj^ t? nierownosc jest „wn?-
trzem” paraboli o rownaniu q — j P 2 (ry s* 2 2 )-
d) Przyjmijmy, ze x 2 =* 2x2. Korzystaj^c z zaleznosci
Xi+^2 ~P *1X2 — Q
m am y
3x 2 - ~ p 2xl,2 =■■ q
St^d otrzymujemy zale2nosd mi$dzy p i q
2 2
Szukanym zbiorem punktbw s* wi?c punkty paraboli zaznaczonej lini*

przerywan^ na rysunku 22.
2 5 4 . Szukanym zbiorem punktow jest cz?sc paraboli o rownaniu q
r- 1 - p 2 zaznaezona na rys. 23 lima ci^gl^.

4 r
U1
255. Pierwiastki rownania kwadratowego sq sinusem i cosinusem tego
samego k^la, jesli spelnione sg. warunki
M > 0
\x\-\-xl = 1
czyli
j p 2- 4 q > 0
\ p z—2q = 1 (por. rozw. zad. 242)
Liczby p i q spelniaj^ce warunki zadania sq. wi?c wspolrz?dnymi punktow
paraboli q — ^ i p 2— 1) lezqcych poniiej paraboli p 2—4q — 0 (rys. 24).2567890
256. Funkcja ta osi<jga maksimum, jezeli wartosc trojmianu 2x2—4xJr 3

jest najmniejsza, czyli dla x = i (wynika to zpostacikanonicznej trojmianu).
Maksimum tcj funkcji wynosi 2.
257. Oznaczmy jeden skladnik przez x, wtcdy drugi rowna si? a—x.
Iloczyn tych sktadnikow tworzy wi?c funkcj? kwadratow^
f(x ) — x(a—x) — —x 2 \ ax
ktora osiqga maksimum dla x — y . Dami liczb? dodatniq. a nalezy wi?c

rozlozyc na dwa rowne skladniki.
258. Najwi?ksze pole jest ograniczone kwadratem o boku
259. Kwadrat o boku R \ / 2 .
260. Oznaczmy przez x liczb? godzin potrzebn^ do napetnienia zbiornika
przez pierwszy kran. W ciagu godziny pierwszy kran napeinia wi?cycz?sc
zbiornika, zas drugi oproznia y y c z e s c zbiornika. Stqd mamy rowna-
me
1_
x+ 1 72
ktorego pierwiastkami x x - 3, x2 - - 4 , przy czym oczywiscie x2
nie spelnia warunkow zadania. Pierwszy kran napelnia wi?c caly zbiomik
(przy zamkni^tym drugim kranie) w citigu 3 godzin, zas drugi oproznia
zbiomik (przy zamkni?tym pierwszym kranie) w c+gu 4 godzin.
261. Oznaczmy przez x pr?dkosc pierwszego samochodu w km/godz,
zas przez y prgdkosc drugiego samochodu w km/godz. Przyrownuj^c
czasy przejazdu tych samochodow do momentu spotkania, otrzymamy
210 210 czyli

2= 240
y
Od momentu spotkania pierwszy samochod ma do przejechania 2x km, zas
drugi |- y km, a wi§c
1
240
2x 7 y - 210
Uklad ten ma dwa rozwi^zania x y = 60, y x = 80; x2 = 420, y 2 — —560,

przy czym oczywiscie drugie rozwi^zanie nie spelnia warunkow zadania.
*262. 3 a-b.
263. 4 godziny. 264. 30 godzin.
*265. Srednia pr^dkosc pierwszego kolarza wynosi 20 km/godz, a dlu-
gosc drogi z A do B jest rowna 300 km.
266. 2 m; 3,5 m. _
267. Xi = 3, x2 = - 1 , x 3 - - 3 + 2 / 3 , x4 = - 3 - 2 / 3 .
268. Rownanie to mofcemy przedstawic w postaci
2x2 \ 2 . A 2x2 \ 74
+5
5+ 2x 5+ 2x / 49
2jc2 = t i rozwi^zaniu odpowiednich rownan
sk^d po podstawieniu 5
kwadratowych otrzymamy pierwiastki danego rownania. x t — 1, x2
5
y.
rownanie w postaci u3- 9m — 0. Pierwiastkami tego rownania u, — 0,
1 . t ■ \
u2
*
a 3, u3
-
— —3. Pownanie x \—x = 0 jest sprzeczne. Rownanie x4—X —
34-1/5 3 ~ l/5
= 3 ma dwa pierwiastki x t = *9 = , zas rownanie x4-
, _3j _ | 5 -3 -^ 5
-3j nast^pne
+ -- = — nasi^pne dwa
awa pierwiastki
pierwiasua x3 = -----x4
--------^ 2
270. Xi = 0, y x = 0; x 2 — 2, y2 ~ x 3 = --2, y 3 =
271. = 0, — 0; x 2 — ]/ 7 . >>2 }/7 i x 3 — —J/ 7 , y 3 = —]/7
x4 = ]/ jy , y4 = - J / 19 ; x 5 = ~ y/TrT .. =
19 , y5 ,/i
\ 59 ; x6 = 3, y 6 = 2;
A"7 — —2, ^ 7 — —3; A-g = 2 , >>8 = 3; x 9 — 3, >’9 = 2.
23
272. Xj = 3, y t = 5; x 2 — 36, y 2 ; X3 = —3, >>3 = —5;
a*4 = - 3 6 , y4 = - y .
273, x. = 10, >>x = 7; x2 == —7, >>2 = —10 (podstawid xy = u, x —y —
= *0-
*274. Pomnozmy obie strony pierwszego rownania przez xyz. Otrzymamy
yz~i~xz d- xy — xyz
sti^d na podstawie rownania drugiego, mamy xyz — 27. Pomnozmy teraz
obie strony rownania drugiego przez x. Otrzymamy
x 2(y+ z)+ xy z = 27x
St^d, na podstawie rownania pierwszego oraz zwi^zku xyz — 27, mamy
x2(9--x)4-27 - 27x
czyli
x 3—9x2-r27x—27 = 0
tj-
(x—3)3 = 0 sk^d x = 3
Podstawiaj^c x = 3 do rownania pierwszego oraz zwiqzku xyz — 27
mamy
(y+ z = 6
J yz = 9
sk^d y — z — 3.
x = y — z — 3.
O s ta te c z n ie w i?c d a n y u k la d p o s ia d a je d n o ro z w i^ z a n ie
275. Xi = 1, yi = 2; Zj = 0; x 2 = — 1, yz — ~ 2, z2 = 0.
*276. Xi = 1, )’i — — *1 = 1; a'2 — —1, ^2 = zz — \\ X3 — 1>
y3 = h z3 =
*277. Po dodaniu tych rownan stronami otrzymamy
2 a 2— 2ax-\-a2— 1 — 0
P o n ie w a z y2= a 2, w i§c d a n y u k la d b ^ d z ie m ia t trz y ro z w i^ z a n ia , je z e li

jednym z p ie rw ia s tk o w o tr z y m a n e g o r o w n a n ia b ^ d z ie a = 0, czy li d la
a = 1, lu b a — — 1.
**278. Po podstawieniu yz == A'2 do prawej strony rownania pierwszego
otrzymamy y-\-z = a 3 a . Wyznaczmy st^d z i podstawmy do rdwnania
drugiego. Otrzymamy rownanie kwadratowe wzgl^dem y
y 2 — (a 3 — a ) ^ + a 2 — 0
Wyroznik tego rownania A = a 2( a 2 1)2- 4 a 2, a wi§c m u si b y e (a 2 - 1 ) 2 >

> 4, s k ^ d a 2 > 3.
279. a < —1 lub O' < a < 1. 280. 0 < a < 1 lub a > 3.
281. - • < a < 1 tub 2 < a < 3. 282. a < - 5 lub - 1 < a < 1 lub
a > 1.
283. 0 a 1.
286. Dla a < 0 wszystkie skiadniki lewej strony dodatnie, a wi?c
nierownosc jest spelniona dla a < 0. Dla 0 -v a < 1 mamy 1 a > 0,
a 4 — a 9 > 0, A 1 2 > 0. Dla A > 1 mamy a 12—a9 ^ 0, a4—a > 0 , 1 > 0.
Dana nierownosc jest wi$c spelniona dla wszystkich a .

**287. Funkcja y = a {\—a) = - a 2+ a osijtga wartosc najwi^kszq
rownft ^ dla a — ^ (por. zad. 257). Dla dowolnych liczb a i b takich, ze
aA b = 1 mamy wi§c ab ... Zauwazmy, ze jezeli jedna z liczb a lub b
jest ujemna, wtedy druga jest wi^ksza od 1 i nierownosc dana w zadaniu

jest spelniona. Mozemy wi^c przyj^c, ±q a > 0 i b > 0. Wtedy znierownosci
ah . 1 mamy a2b2 / . Podniesmy do kwadratu obie strony rownania
4 J 16
a 1
-b — 1. Otrzymamy a 2 -\-b 2 — 1- 2a b ^ ^ st^d
«*+** > I-- w > 1 - 2.y -

*288. Nierownosc dana jest rownowazna nicrownosci
m3—3m2+ 4 ^ ^
m2
czyli
(m f l)(m —2)2 ^ 0
m2
291. P i e r w s z a metoda.
x3+ 5x2+ 3x—9 — x 3—x2+ 6 x 2—6 x + 9 x —9 = (x— l)(x2+,6x+9) =
= (x—l)(x-f 3)2.
D r u g a m e t o d a . tatw o sprawdzic, ze pierwiastkiein tego wie-
lomianu jest x* = 1. Na podstawie tw. o dzieleniu wielomianu przez dwu-
mian (tw. Bezout) wielomian ten dzieli si$ bez reszty przez (x—1). Po wy-
konaniu dzielenia otrzymamy
x3-|-5x2+ 3 x —9 - ( x -1 ) (x2+ 6 x + 9 ) = (x -1 ) (x2+ 3)2
292. Widac bezposrednio, ze wielomian dany nie ma pierwiastkow,
a wi§c moze bye rozlozonyjedyniena czynniki stopnia drugiego. Przypuscmy
ze
x4+ 4 — (x2+ ax+ 2) (x2+ ^ x + 2 )
Poniewaz ta rownosc ma zachodzic dla kazdego x, wi$c wspolczynniki
przy odpowiednich pot^gach rausz^ bye rowne. St<jd otrzymamy poszu-
kiwany rozklad na czynniki
x4-f 4 = (x2+ 2 x + 2 ) (x2—2x f2 )
293 P i e r w s z a m e t o d a . Przy dzieleniu danego wielomianu
przez x —2 otrzymamy reszte 4m+18. Mamy wi§c rownanie 4m+18 = 6,
ktorego rozwi^zaniem jest m — —3.
p r l i g a m e t o d a . Oznaczmy ten wielomian przez / 3(x). Wtedy przy
dzieleniu tego wielomianu przez x —2 mamy
/ 3(x) = (x -2 )g 2(x)+A
dzie g2(x) jest pewnym wielomianem stopnia drugiego. Dana rownosc
jest spelniona dla kazdego x. W szczegolnosci dla x = 2 m am y/3(2) = R ,
czyli i? = 4m+18, a wi$c 4m+18 = 6, st$d w — —3.
294. a — 3, b = —7.
295. Po podzieleniu tego wielomianu przez x - 1 mamy
/„(x) = ( x - l ) g n_i(x)+2, czyli /„(1) = 2
Analogicznie /„(2) = 1. Przy dzieleniu przez ( x - l ) ( x - 2 ) otrzymamy

/„(x) = ( x -l)( x - 2 )g „ _ 2(x )+ a x + 6
st^d
J / n(l) = a+b = 2
l/.C 2) = 2 a + 6 = 1
czyli a — — 1, 6 = 3, a wi<?c poszukiwan^ reszt^ jest —x+ 3.
**296. Jeieli przyjmiemy ^ i z za liezby dane, to (na podstawie tw. o dzie
leniu wielomianu przez dwumian) x = —-y—z musi bye pierwiastkiem
tego wielomianu, czyli
—(;/+ z)3+ y 3 f z 3-m yz0>+z) = 0
st^d po rozlozeniu na czynniki

yz(y+z)(m+3) = 0
Rownosc ta ma miejsce dla dowolnych y i z jedynie dla m = —3.
297. Wystarczy sprawdzic, ze x = 1 i x = 2 s^ pierwiastkami tego wie
lomianu. ________
*298. Oznaczmy l /2 0 + 1 4 Y f + 1 ^ 2 0 -1 4 ]/2 = x i podniesmy obie
strony do trzeciej pot$gi. Otrzymamy
40+6 (V2 0 + 1 4 /2 + V 2 0 - 1 4 V l ) = x3
czyli
x 3—6x—40 - 0 (I)
Pierwiastkiem tego rownania jest * = 4, mamy wiqc
a 3- 6a —40 = (a —4) (a2+ 4a 4-10)

Poniewaz rownanie a2 t 4a + 10 = 0 nie ma pierwiastkow, wi^c jedynym
pierwiastkiem rovvnania (I) jest x — 4.
Wobec tego 1 20 i 14 V2 | \f 20 14 V2 = 4
299. Suma wspolczynnikow danego wielomianu jest rowna wartosci
wielomianu dla a • 1, a wi$c, w naszym przypadku, suma ta jest rowna 2
*300. Dwa wielomiany sq tozsamosciowo rowne, jczcli wspolczynniki
przy odpowiednich pot?gach sa rowne. Poniewaz
[g(A)]2 - a4+ 2C a3-K C2>2£>) a 2-f ICDx 4 D2
wiqc musi bye spelniony uklad rownan
A = 2C, C 2+ 2 D =-•= B, 2CD - - 3 , D2 - 4
St.pi otrzymamy dwa rozwi^zania
A i - —4, B l = 8, Ci = - 2, Z>i = 2 oraz A 2 = 4, B 2 0, C2 --- 2,
D2 - - 2.
**301. Niech wspolnym pierwiastkiem b^dzie a0. Wtedy, po odj^ciu
rownan stronami otrzymamy
(a—c)x0 4(b d) — 0
Jesli a ----- c \ b ~ d to zwiqzek dany w tezie jest spelniony. Dla a ^ c mamy
x -- d - h . Pomnoimy pierwsze rownanie przez d, drugie przez 6 i odej-
1 a c
mijmy stronami. Otrzymamy wtedy
aUd b) + (ad~bc)x0 — 0 czyli al(d b) \ (ad be) — 0
Po podstawieniu do wyznaczonego zwi^zku a0 = - b~ otrzymamy tez?.

*302. Z zatozenia /(0) = d = 2&+1 oraz /( l ) — a t £ 4 c f r / - - 2 / 1 ,
gdzie k i l e C .
Niech liezba parzysta 2p b^dzie pierwiastkiem rownania / ( a) — 0, czyli
Sap2 \ 4bp2-\ 2cp r d - 0
Row nose ta jest nieprawdziwa, poniewaz pierwsze trzy skladniki sq licz-
barni parzystymi, zas d liczb^ nieparzysttp Analogicznie mozna wykazac,
zc liezba nieparzysta 2 n \ 1 nie moze bye pierwiastkiem rownania / ( a) — 0,
przy czym nalezy skorzystac z zatozenia, ze /( l ) jest liezba nieparzysttp
303. Po podstawieniu x2 = y otrzymamy rownanie kwadratowe
(m ~ 2 )j2- 2 ( m + 3 ) ^ + ( m ~ l) = 0
kt6re winno posiadac dwa pierwiastki dodatnie, a wi?c parametr m musi
spelniac uklad nierownosci
A — 9/w+7 > 0
2(m+3)
y i >y 2 >0
m —2
in— 1
y i y2 0
m —2
Rozwi^zaniem tego ukladu liezby m > 2.
304 . m — —5, n = 30, x 3 = —2,5. *305. a = —12, b = 6.
*306. Przypuscmy, ze istnieje taka liezba a, dla ktorej dany wielomian
jest podzielny przez ( x —a)2. Wtedy muszji istniec takie liezby b i c, Ze dla
kazdego x
l + x - | - - y X 2+ - i - x 3 = (x - a ) 2(bx+c )
czy\\ \ + x + L x * + ^ x 3 = bx*+ (c-2ab)x2+ (a2b - 2 a c ) x + a 2c. Aby ta

2~ ' 6
rownosc byla prawdziwa dla kazdego x, musi bye spelniony uklad ukla rownan
1 - - 1 a2b—2ac — 1, a2c = 1
b= 6 ’ c—2ab
" — 2 ’
Po podstawieniu b — do rownania drugiego i trzeciego otrzymamy
C- l -3 a = Y> a2~ 12ac — 6 st^d za^

a2+ 2 a + 2 = 0
a to rownanie nie ma pierwiastkow.
*307. PoniewaZ x l5 x 2, x3 maj^ bye pierwiastkami danego rownania,
wi§c
(x—Xi) (x—x2) (x—x3) — 0
wykorzystuj^c zwi^zek x x = x2 = x3-{-6 mamy
(x—x x) (x—Xi) [x—(xt — 6)] — 0
tj.
x3+ (6—3xj)x2+ (3xi —12xi)x |-(6x?—x?) = 0
**308. Jezeli , a2, x 3 Sc| pierwiastkami danego rownania, to dla
kazdego a mamy
A3+pA2-f qx+r = (a —a x) (a a2) (a —a 3)
Aby rownosc ta byla prawdziwa wspolczynniki przy odpowiednich po-

tfgach muszq bye rowne, czyli
(Sq to wzory Viete’a).

Podniesmy pierwszq. rownosc obustronnie do kwadratu.
Otrzymamy
X2i-j-xljt-xljr 2(xi x 2+ x l A + A A ) = P 2
3 2 3
Dla dowoinych liczb a 1? a2, a3 zachodzi nierownosc

Ai + aH - a 2 > x xa2+ a 1a3+ a2A3 (por. zad. 218)
stad otrzymamy
3 ( a 1 a 2 -!-a 1 a 3 -|-a2a3) < - j v2
a po uwzglfdnieniu drugiej rownosci z ukladu (I) mamy 3g < p 2.

*309. Na podstawie wzorow Viete’a (por. zad. 308) mamy
^ i + a2+ a 3 —6
a 1a2H-ai a3+ a2 a3 — 11
axa 2a 3 = 6
Poszukiwane rownanie zapiszemy w postaci x z \-px2jrqx-\-r — 0. Z wa-

runkow zadania oraz wzorow Viete’a mamy
—p = x i x 2+ x 2x 3+ x 1x 3 = 1 1
q = a1a2a 3(a 1+ a 2+ a3) = 36
—r — a ? a 2 a | = 36
Szukanym rownaniem jest wife
a 3—11a2+ 36 a —36 —0
Dla kontroli rachunku warto zauwazyc, ze pierwiastkami rownania danego
x x ~ 1, a2 = 2, a 3 — 3, a wife pierwiastkami wyznaczonego rownania
liezby 2, 3, 6.
*310. Ze wzorow Viete’a (por. zad. 308) mamy
a+6+c = a
ab+ac+bc = b
abc. — c
czyli
b+c = 0
b(c-l) = 0
c(a 6 _ l) = 0
Z pierwszego rownania mamy b — 0 lub c = 1.

Dla b — 0 mamy c = 0, a dowolne, a wi$c rbwnanie x 3—ax2 = 0, ktorego
pierwiastkami 0, 0, a, dla dowolnego a. Dla c = 1 mamy b = —\ t
a = —1, a wi§c rownanie x 3+ x 2—x —1 = 0 , ktorego pierwiastkami
liczby 1, —1, —1.
Poszukiwanymi liczbami a, 6, c mogti bye wi?c b — 0, c = 0, a dowolne
lub c — 1, = —1, a == —1.

1
dla x > 1
x —1
313. y =
-1
dla x < 1 rys. 29.
x —1
X
dla x > 1
x —1
—x
314. y = dla 0< x < 1
X—1
X
dla x < 0 rys. 30.
x —1
Rys. 30
315. Rysunek 31.

dla x > 0(
316. y —'
-! dla x < 0 rys. 32.
2
dla x > 1
X
317. y ‘2 dla |x |< 1 i x # 0
2
dla x < —1 rys. 33.
X
0
Rys. 32
dla x > 1
dla x < 1
321. F u n k c ja ta je s t o k r e s lo n a d la x =£ 0. Przyjmuj<|C y — k> m o £ em y
zw i^ ze k k = x+ ~ t r a k t o w a c ja k o ro w n a n ie w z g l? d e m x.
MamyWi?C ^ * > -* x + l = 0
Rownanie to ma pierwiastki dla k > 2 lub k < —2.
Mozna to wykazac rowniei inn«| metod^. D lax > 0 nierownoscx-f- ^ 2
jest rownowazna nierownosci x2+ l > 2 x czyli (x—l)2 > 0, wi?c dla
x > 0 funkcja dana przyjmuje wartosci y > 2, przy czym wartosc rowni* 2
przyjmuje jedynie dla x = 1. Dla x = 1 funkcja ta osi^ga wi§c minimum
rowne 2. Analogicznie wykazuje si?, ie dla x < 0 funkcja dana przyjmuje
wartosci y < —2, przy czym dla x — —1 osi^ga maksimum rowne —2.
Oczywiscie ekstrema tej funkcji mozna latwo wyznaczyc metodami ra-
chunku rozniczkowego. Na rysunku 37a przedstawiono wykres funkcji
■y = x, na rysunku 37b wykres funkcji y = ~ , zas na rysunku 37c wykres
funkcji j = b?dqcej sumq. funkcji przedstawionych na rysunkach

37a i 37b.
322. Liczby pierwszt* nazywamy liczb? naturalnq p > 1, ktora jest po-
dzielna jedynie przez 1 i przez p. Oznaczmy poszukiwane liczby pierwsze
przez .x, y, z. Liczby te muszq. spelniac rownanie
xyz = 5(x + y + z)
Poniewa£ prawa strona jest podzielna przez 5, wi?c jedna z liczb pierwszych
z lewej strony musi si? rownac 5, np. x = 5. Wtedy nasze rownanie da si?
przedstawic w postaci
z+5 6
y = — — czyli y = l - t ------- r
z —l z —l
Latwo sprawdzic, ie y jest liczbrj. pierwsz^ jedynie dla liczb pierwszych

z = 2 i z = 7, przy czym dla z = 2 mamy y — l t zas dla z == 7 mamy y — 2.
Ostatecznie wi?c poszukiwanymi liczbami pierwszymi sq 2, 5 i 7.
323. Niech szukanq. liczby b?dzie lOOx+lOy+z. Liczby y, z musz^
wi?c spelniac uklad rownan
x-j-y+z = 11
x 2+ y 2+ z 2 = 45
J00*+lQ H -z-198 = 100z+10g+x
St^d otrzymujemy x — 4, y — 5, z — 2-, poszukiwan^ liczby jest wi?c 452.
324. Niech danym ulamkiem b?dzie Wtedy musi bye spelniony
uklad nierownosci
x+2 l . _ x-3 _
x 2-\-l " 4 1 x 2 —4 10
Uklad ten jest spelniony przez liczby 2 < x < 2 + j/II" . Poniewa2 x jest
liczby calkowit^, wi?c stad otrzymamy trzy ulamki spefniaj<|ce warunki
zadania, a mianowicie
o 15 24
j r
325. x > —1. 326. x < 1.

327. Funkcja ta jest okreslona, jeieli 1—2 1_|x| ^ 0, czyli 1—|x| ^ 0,
tj. dla x # 1 i x # —1.
328. Na rysunku 38a przedstawiono wykres funkcji y = —2X symetrycz-
ny do wykresu funkcji y = 2Xwzgl^dem osi OX. Wykres funkcji y = - 2 * + 1
powstaje z wykresu funkcji y = —2X przez przesuni?cie o 1 wzdluz osi OY
(rys. 38b).
Rys. 38
329. Na rysunku 39a przedstawiono wykres funkcji y = 3*-1 powstaly

z przesuni^cia wykresu funkcji y — 3X o 1 wzdluz osi OX. Na rysunku 39b
sporz^dzono wykres funkcji danej w zadaniu (por. zad. 328).
330. Na rysunku 40 przedstawiono wykresy fimkcji y — 2X i y — |-*-j
liniami przerywanymi, zas linig. ci<£gl4 sum? tych funkcji, tzn. funkcj§
^ = 2' + ( y f -
22x dla xÔ

331. y =
1 dla x < 0
332. y = W
T
dla
dla
x > 0
* < 0
dla x> 0
334. y
2X—| — ) +1 dla x < 0 rys. 44.
J2X—1 dla x>0
335. y — j}_2* dla x < 0 rys. 45.
336.. x — 2. 337. x x = 0, x2 =
338. ^ = 3, x2 = l l . 339. x = 6. *340. x = 2.
341. *! = 0, x2 = 1. *342. x = 9.
*343. Wyraienie z lewej strony jest okreSlone dla x < —j/2 lub x > |/2 .
Po tych zastrzezeniach podstawmy 2'x+v/*2-2 = u > 0. Otrzymamy
2u2—5w—12 = 0
3
st^d «! = 4, w2 — ——, przy czym w2 jest sprzeczne z zalo2emem, ze
u > 0. Maray wi?c rdwnanie

2*+/*2-2 _ ^
czyli x -f-|/x 2—2 = 2, st^d x = y . Liczba ta spelnia wyiej wymienione

zastrzezenia, a wi§c jest pierwiastkiem rownania danego w zadaniu.
*344. Dane rownanie mo£na sprowadzic do postaci
23*-f2x< 32x—2* 33x =* 0
Po podzieleniu obu stron przez 33x otrzymamy
zas po podstawieniu | y j = y mamy y 3-\-y—2 — 0. Jedynym pierwiast

kiem tego rownania jest y — 1, wi?c x = 0.
*347. * — 4, (podzielic obie strony rdwnania przez 3 2 2 2
*348. Nalefcy zauwaiyc, 2e
po podstawieniu W 2 —V3 ) = u otrzymamy rownanie
«+ — = 4
u
ktorego pierwiastkami uY = 2 + ]/3 , u2 = 2—| / 3 . St<id x x = —2,
x2 = 2.
349. Widac, ze x x — 1 jest pierwiastkiem tego rownania. Latwo row-
niez sprawdzic, ze pierwiastkiem jest x 2 — —1. Dla * # 1 i x ^ — 1
rownanie to jest spetnione jedynie wtedy, jeieli x 2— 5x+6 — 0, sk^d mamy
dalsze dwa pierwiastki: x 3 — 2, x* = 3.
*350. x t = 1, x 2 — 4.
**351. Na rysunku 46 przedstawiono wykresy funkcji y — 2~w oraz
y — y (1*4-11+1*—11), skqd widac, ze funkcje te przyjmujq. rowne war-
tosci jedynie dla * = 0.
Yk
-1 0
Rys. 46
*352. Rownanie dane mozemy przedstawic w postaci
0,5*2-x“1,5 = 0,5 4
sk^d otrzymujemy
4x2—Ax—m — 5 — 0
Dla m — — 5 mamy x v = 1, x2 = 0.
353. Rownanie dane mozemy zapisac w postaci
sk^d po przyrownaniu wykladnikow otrzymamy rownanie

x 2—mx-\-2m—3 = 0
Aby istnialy dwa rozne pierwiastki tego rownania, musi bye A — m 2—
—8m+12 > 0, czyli m < 2 lub m > 6. Oba pierwiastki b^dq. dodatnie,
jezeli ich suma i iloezyn b$dq. dodatnie, czyli
x^-j~X2 — th 0, XjX2 — 2/w 3 0, tj. /w 2
Ostatecznie rozwi^zaniem zadania jest - - < m < 2 lub m > 6.

354. Po podstawieniu x —y = u, x + y — v otrzymamy
Wyznaczmy z drugiego rownania v — 3 • 2“ i podstawmy do pierwszego

rownania. Otrzymamy 2 |/3 — 2;/3 , sk^d u — 2, v = 12, a wi$c x — 1 1
y —
355. x — 4, = -2 .
y2 = ; (podstawic 64* = «,
358. Po zlogarytmowaniu otrzymamy uklad rownan stopnia pierwszego,

ktorego rozwi^zaniem jest x = y , y — 2.
*359. Zauwazmy, I t dla y = 1 pierwsze rownanie jest spelnione dla kai-
dego x. Podstawiaj^c y — 1 do drugiego rownania otrzymamy pierwsze
rozwi^zanie x t = 5, y x — 1.
Dla y = —1 mamy z drugiego rownania x = 7, za£ po podstawieniu
do rownania pierwszego (—1)49+49+12 = 1. Mamy wi§c drugie rozwi^zanie
x 2 ~ 7, y 2 = - 1 . Zauwazmy dalej, ze dla y = 0 mamy z rownania dru-
giego x = 6, ale ta para liczb nie spelnia rownania pierwszego. Dla y 2 # 1
i y ^ 0 pierwsze rownanie jest spelnione jedynie wtedy, je±eli x 2+ 7 x + 1 2 =
= 0. Stgd x 3 = - 3 , >’3 = 9 ;x 4 = - 4 , = 10. Uklad ten ma wi?c
cztery rozwigzania.
*360. x t = 2, ^ = 1 ; x2 = - 1, y 2 = 4; x 3 = 4, j 3 = - 1 .
361. Z drugiego rownania widac, ze musi bye x ^ 0 oraz y > 0. Dla
y — \ mamy z drugiego rownania x = 1 lub x = —1. Latwo sprawdzic,
ze oba rozwigzania x L = 1, y± — 1, *2 = - 1 , y 2 = 1 spelniajg rownie*
rownanie pierwsze. Wyznaczmy z drugiego rownania = x-2 i podstawmy
do rownania pierwszego. Otrzymamy
^x+x~2 __ j,-2(x~x~2)
Dla x 0 i |x| 1 rownanie to jest spelnione jedynie wtedy, jeieli

x + x “2 — —2(x—x-2)
1
Stgd otrzymamy x3 = -3~ i y 3 = j/9 .
]/3
l _ l
*362. x x = 1, = l ; *2 = - 1, y 2 = l ; *3
2 ,y ,~ y r
*363. Po podstawieniu ax — y nierownosc dana da si§ przedstawic
w postaci
> o
y 2- y - r 1
364. ( j/2 ) 173 < ( \ //2>y2 (podnie^c obie liezby do pot?gi 2 |/3 lub 2 j/6 ).
365. Nierownosc dang. mo£einy przedstawic w postaci
2*-1(2x2-f-x) > 0
Poniewaz 2X~X > 0 dla kazdego x, wi§c nierownosc ta jest speiniona dla
2x2+ x > 0 czyli dla x < lub x > 0.
3
366. x < 1 lub x > — .
367. Po podstawieniu 2X= u moi:emy dang nierownoSd zapisac w postaci
4—3m
>0
(m- 1 ) (2—m)
skgd u > 2 lub 1 2 lub 1 < 2X < ~
4
Stgd otrzymamy x > 1 lub 0 < x < lg2 .
u ------^ 1
u
Nierownosc ta jest spelniona dla « > 2 lub - 1 < « < 0, ale uwzgl?dniaj^c
warunek u > 0, mamy jedynie u > 2. St^d > 2 czyli x < - 1 .

3
369. x < -y .
*370. Nierownosc dana jest spelniona jezeli
j/x 6—2x3+ l > 1—x, czyli |x3—l| > 1—x, tj.
|( x - l ) ( x 2-|-x + l)| > 1 x
Otrzymana nierownosc jest spelniona dla x > 1, natomiast dla x < l
przyjmuje postac
—(x—l)(x2+ x + l ) > 1—x
CZyU ( l - x ) ( x 2+ x + l ) > 1 - x
Dla x < 1 nierownosc ta jest spelniona, je±eli
x2+ x + l > 1
czyli dla x < - 1 lub 0 < x < 1. Nierownosc dana w zadaniu jest wi$c
spelniona przez liczby x < —1 lub 0 < x < 1 lub x > 1.
*371. Obie strony danej nierownosci s^ okreslone dla x > 0. Wartosc
x = 1 nie spelnia danej nierownosci. Dla 0 < x < 1 musi bye
3 1 s 1 I 1 czyli 2x2—5x+2 < 0
T X>T* T x+ 2
wi?c i < x < 1. Dla x > 1 winno bye 2x2- 5 x + 2 > 0, czyli x > 2
Dan^ nierownosc spelniaj^ wi?c y < x < 1 lub x > 2.
**372. Zauwazmy, ze podstawa pot?gi jest zawsze dodatnia. Nierownosc
dana mo£e bye spelniona w dwu przypadkach:
(x2+ x + l < l jxM-x+l>l
| x > 0 lub l x<0
Pierwszy uklad nierownosci jest sprzeezny, natomiast drugi jest spelmony
dla x < —1. Nierownosc dana w zadaniu jest wi?c spelniona przez liczby
x < —1.
*373. 1 < x < 2 .
374. Wyrazenie dane jest zawsze dodatnie, a wi$c wystarczy rozwi^zac
merownosc
1 2
2*+2— < T
Po podstawieniu 2* — u otrzymamy nierownosc
ll
u2-\-\
spelnionq. dla u < — lub u > 2. Warunki zadania spelniaj^ wi§c liczby
x < —1 lub x > 1.
375. Oznaczmy \gpa = x. Mamy wtedy px — a, zas po obustronnym
zlogarytmowaniu przy podstawie q otrzymamy
lgaa
xlgqp = \gqa wi$c x
lgoP
376. P i e r w s z a m e t o d a ( p o d s t a w i a n i a ) . Niech lg3>/3 27 =
_3
- x. Wtedy 27 = (3 |/3 ) \ sk^d 33 = 3 2 * czyli x = 2.

D r u g a m e t o d a ( w y k o r z y s t a n i e vvzoru na z a m i a n ?
p o d s t a w 1 o g a r y t m 6 w)
l/v 0-7 lg327 3 ^
lg3/3-27 - ----- = -y = 2
lg33 ]/3 A.
*377. Oznaczmy lg35 = a, lg2S27 = b. Stqd 5 = 3°, 27 = 256 czyli

a — lg35 oraz 3 — 2Mg35. Po wyrugowaniu lg35 mamy ab —
Albo inaezej (ze wzoru na zamian? podstaw logarytmow, por. zad. 375)
mamy
lg35 lg327 _ ]g^5 _ 3 _ __ _3_
lg351g2527 =
lg3 3 lg325 1 21g35 2
378. Oznaczmy 15 = x. Wtedy lg2v^ 15 = lg2x. P o o z n a e z e n i u
3 o
lgv j l 5 = u otrzymamy 15 = (2 y 2 )u czyli 15 = 2 2" sk^d—-u = lg, 15,
1 2
a wi$c u = lg2 153. St^d x = 153 — j/225 . Zadanie mo2na rozwi<|za<5
rowniez korzystaj^c ze wzoru na zamian§ podstaw, (patrz rozwi^zania
poprzednich zadan).
381. Oznaczmy 2lg35 = a oraz 5’^ 2 - Wtedy lg3a = lg3&, wi$c
21K35_51632 = 0.
382. 20.
*383. Zauwazmy, 2e
V„ „“ __ 11 . 1 . , _ 4± _ 2
■lgabb
lgflb "|/F ~ 3 lgaba 2 lgahb 3
Poniewaz 1 = 1gab^b = — 4-flgai,6, wi^c lgot6 — 3. St^d
mamy
i V a _ 17
g"6 ,/* 6
384. Po skorzystaniu ze wzoru na zmian? podstaw logarytmow, otrzy
mamy
*_
g2
3. Mlg2 3i . Mlg24i ... MJg215
il = Ig216 = 4
*386. Widac bezposrednio, zc lg35 < lg36. Oznaczmy lg.8 = sk^d

4X= 8 czyli 2!I = 23 tj. x — \ . Oznaczmy dalej lg36 — u, skad 3“ = 6.
3
Zauwazmy, 2e 32 — j/27 < 6, a wi§c lg36 > lg48. Niecb nast^pnie lg35
3
- sk^d 3” = 5. Ale 32 = f l l > 5, a wi§c lg35 < lg48. Ostatecznie

wi$c
lg35 < lg48 < lg36
387. Jezeli a > 1, to lg2a > lg3«; jezeli a = 1, to lg2a = lg3a = 0;
jeieliO < a < 1, to lg2« < lg3<z.
**388. Zauwazmy, ze musz<| bye spelnione warunki:
x ,y , z > 0; x, y, z A 1; x, y, z =£ 10
Po zlogarytmowaniu rownosci danych w zalozeniu, otrzymamy
1 1
lgx — 1 , lg y = l —lg*
1 -lg z
st^d po wyrugowaniu lgx mamy
1 i -igy
lg ^ , tj. z - 1 0
i-ig y
**389. Szukan^ liczb? oznaczmy przez x. Niech
lg2w
x = u*v, lg2w—lg2® = gdzie u, v > 0.
Ig a * ’
Oznaczmy lg2x = a, lg2w = b, \g2v = c. Mamy wi?c
a = b-\-c oraz b—c — —

c
St^d
2c2—( a + l) c + a — 0
Poniewaz c ma bye okreSlone jednoznaeznie, wi^c wyroinik tego rownania
musi bye rowny 0, czyli
(a+ 1 )2—8a = 0
st^.d ax — 3—2 ] / l , a2 = 3 + 2 j / 2 . Mamy wi§c dwie liezby spebaiaj^ce
warunki zadania
x t = 23-2>/r, x2 = 23+2,/r
*390. Szukana liezba x winna spelniac rownanie
lg x - 1 = lgioo 1,1a
gdzie a, x > 0. S bd otrzymamy (por. zad. 375)
lgioo X
! in ■1 = I 8 io o U a
lgioo 10
czyli
21gi00x —1 = lgioo 1,1«
tj-
Igi lgioo U «
100
Pierwiastkiem tego rownania jest x = ] / l l 0 a .
391. Musi bye spelniony uklad nierownoSci
x2—5x+ 6 > 0
1—lgx (x2—5x+6) > 0
2 •
Z drugiego warunku mamy lg ^ x 2—5x+6) < 1 czyli x2—5x+ 6 > - y ,
2
sk^d x < ~ ■——- lub x > Liezby te spelniajjj. rowniez warunek

pierwszy.
392. Wyrazenie pod znakiem pierwiastka winno by<5 nieujemne, wi?c
x 0- < x 1
Igi x2- l > 0, czyli 1
1-1/5 < x < 0 lub x >
Rozwi^zaniem ostatniej nierownosci liezby
^ l+]/5~
*393. 1 < x ^ 2.
394. Oba logarytmy sj* okreslone, je±eli 2x—1 > 0 i 5-3.se > 0 czyli
J_ < x < A . Wyrazenie podpierwiastkowe musi bye nieujemne, tzn.
lg o l ( 2 x - l) ( 5 - 3 x ) ^ 0 sU|d
0 < (2x—1) (5—3x) < 1
_L < x < wystarezy wi^c rozwkjzac nierownosc
2» 3
(2x—1) (5—3x) < 1, czyli 6*2- 1 3 x + 6 ^ 0,
ktora jest spetaiona dla * « f lub Ostatecznie wi«c liezbami

1 2 , 3 .. ^
spelniaj^cymi warunki zadania y < x < y lub y ^ x <. 3 •
395. Na rysunku 47a przedstawiono wykres funkcji y = - l g 2* sy-
metryezny do wykresu funkcji y = lg2* wzgl^dem osi OX. Wykres funkcji
■p = - l g 2x + l b^d^cy przesuni^ciem wykresu funkcji y = - l g 2* o 1 wzdluz
osi OY, przedstawiono na rysunku 47b.
14 Zbi6r zadan z matematyki...

396. Wykres tej funkcji otrzymujemy przez przesuni^cie wykresu funkcji
y — lg3x o i wzdlu2 osi OX (rys. 48).
Rys. 48
397. Wykres tej funkcji mozemy otrzymad przez przesuni^cie wykresu

funkcji y — lgxx o 2 wzdluz osi OX, a nast^pnie odbicie symetryczne wzgl$-
2
dem prostej x — 2 (rys. 49).
(lg3(*—1) dla * > 1
398. y
[lg3( l —x) dla * < 1 rys. 50
( lg2x dla x ^ 1
399. y
[—lg2x dla 0 < x< 1 (rys. 51)
Rys. 50
*400. Funkcja jest okreslona dla a > 0 i x ^ 1, dla a ]> 0 mamy lg^c
= 2 lgx, za£
f lg2A dla a^ 1
|lg2^l = \__lg2x dla 0< a < 1
Funkcje dan 4 w zadaniu mo2emy wi?c przedstawic w postaci
12 dla a > 1
y = I —2 dla 0 < a < 1rys. 52
-2
Rys. 52
*401. Funkcja jest okreslona dla a > 0 i a # 1. Z definicji logarytmu

mamy x y = 2. Po zlogarytmowaniu tej rownosci przy podstawie 2 otrzy-
mamy >dg2A = 1, sk^d
1
y ------
lg2A
Wynik ten mozna uzyskac rowniei ze wzoru na zarniam? podstaw logaryt-
mow (por. zad. 375).
Na rysunku 53 przedstawiono wykres funkcji y — \g2x i wykres funkcji
y ~ lg2^ '
Dla 0 < x < 1 funkcja y — ■przyjmuje wartosci ujemne, przy czym
dla x -> 0 mamy \g2x -* — co, a wi?c —-----> 0. Dla 0 < x < 1 oraz
102X
x -* 1 mamy lg2x -» 0, a wi$c -* — oo. Dla x > 1 funkcja y = ~ ~
przyjmuje wartosci dodatnie, przy czym dla x -* 1 mamy lg2x -> 0, a wi$c
-> co, zas dla x -> oo mamy -> 0 bo \g2x -> co.
*402. Rysunek 54.
Rys. 54
*403. Zauwazmy, ze
h i* dla 0< x < 1
2
Igl* dla x > 1
2
Dla x > 1 mamy wi§c
j = 21 5 1= 2 5 =
Dla 0 < x < 1 mamy
-lg i X
X
I1®1x\ [-1- dla 0< x < 1
y = 21 5 1= *
x dla x > 1 rys. 55
404. Funkcja y = 21g3x jest okreSlona dla x > 0. Jej wykres przedsta-
wiono na rysunku 56a. Natomiast funkcja y — lg3*2 jest okreslona dla
wszystkich x ¥= 0, przy czym jest identyczna z funkcja y = 21g3x dla
x > 0. Wykres jej jest syinetryczny wzgl^dem osi OY (rys. 56b).
**405. Zauwazmy, £e musi bye x, y > 0; x, y # 1. Dla x > 1 otrzymu-

jemy lgyx > 1, sk^.d musi bye y > 1 oraz y < x. Dla 0 < x < 1 otrzy-
mujemy nierownosd 0 < lgj,x < 1 spelnion^ dla 0 < y < x. Obszar
zakreskowany na rys. 57 jest zbiorem punktow, ktorych wspbirz^dne
spelniaj^ dan^ nierdwnosc.
Yl I
Rys. 57
406. Rysunek 58. 407. Rysunek 59. 408. x = 3. 409. x — 6.
Yi
Rys. 58 Rys. 59
*413. Zauwazmy, i t musi bye x > 0 lgx > 0 i \gx2—1 > 0. Warunki
te spelnione dla x > ] / 10. Po tych zastrzezeniach mozemy dane row-
nanie przedstawic w postaci
St^d mamy lgx = 2,5 czyli x = 100 ]/10 oraz \gx — —2, co jest sprzeczne
z zastrzezeniem lgx > 0.
414. Zauwazmy, ze musi bye x + 1 > 0 i x-~40 > 0 czyli x > 40, po-
nadto x —40 # 1, tj. x # 41. Po tych zastrzezeniach mozemy dane row-
nanie zapisac w postaci
lg ( |/ x-f-1 -f-l) — 31g ]/ x 40
czyli
|/3c^PT + 1 = ^ —40 lub j/x + 1 = x —41
Jedynym pierwiastkiem ostatniego rownania, a wi§c i rownania danego
w zadaniu jest x = 48.
*415. Zauwazmy, ze x > 0 i x # 1. Przeksztalcmy dane rownanie do
postaci
Po podstawieniu \gx 5 — u otrzymamy

u2- 6 u + 5 = 0
ktorego pierwiastkami sq. ux — 1, u2 = 5, a wi^c x x = 5, x 2 = |/5 .
*416. Przeksztalcmy dane rownanie do postaci
5 -(l + ! ) = 3 -(3 + !)
st^d
(ir-¥
wi$c lgx = 2, czyli x — 100.
*417. Dla x > 0 podstawmy lg6x = u, st^d x = 6U Mamy
6“J+ 6 “2 = 12
<» 1
st^d u2 = 1, tj. Mi = 1, u2 = - 1 , a wi?c x x = 6, x2 = -g.
*418. Xi = 10, x2 = 104. 419. x = 8.
_7 r
—21g3+-- —y ——!g3 — 0
st^d
5x2—7x—6 = 0
rownanie to ma dwa pierwiastki x Y = 2, x2 = — j--

*421. Rownanie dane moz;emy przedstawic w postaci
, 120(0.2—5*~4')
Igs —
24(1 —5*~3)
gs (1 —5X_3)2 = 3 - x albo lgs ■1_ y - T = 3 - x
(x = 3 nie jest pierwiastkiem rownania)

st^d
Pierwiastkiem tego rownania jest x = 1.

*422. Poniewaz x > 0, wi^c obie strony rownania moZemy zlogaryt-
mowac przy podstawie 5. Otrzymamy
igs 3 lg51 5 + (lg59 x + 1) lg5x = 0
czyli
lg53(lg53 + l)+ (2 1 g 53 + lg 5* + l) l g 5;c = 0
tj.
Igf (2 lg5 3+1) lg5x + lg l 3 + lg53 = 0
Wyrdinik tego rownania A — l,aw i§ c lg 5x = —lgs3 lub lg5x = —lg53 —1.
St^.d mamy dwa pierwiastki x x = y , x 2 = - r r .
423. * = 2. *424. x t = 0,01, x2 = 100.
*425. x t = 0 , 1, x2 = 100.
426. x x — 10, x 2 — 0,1 (zlogarytmowad obustronnie przy podstawie 10).
427. x t = y , *2 = j/lO . *428. x t = 4,5, x2 = 49,5.

429. Nalezy zaloZyc, ie x, a > 0; x, a # 1. Ze wzoru na zamian$
podstaw logarytmow (por. zad. 375) otrzymamy
st^d lga;c = 1, a wi^c x — a.

430. Przedstawmy dane rownanie w postaci
(l+ lg a * )(lg * a + l) = lg«2 a

Korzystaj^c ze wzoru na zamian? podstaw logarytmow mamy lgx a =
^ lgax '
Dane rownanie przyjmuje wi?c postac
1
H =
lg«*
, 1 . 1 1
sfc*d lgfl* = - 2 oraz lgflx = —y , a wiec x x — x2 =
}Ja
*431. Rownanie dane mozemy zapisac w postaci
x = lg 5 * + lg 6 -lg (l+ 2 * )
czyli
6- 5X 6- 5*
>g I + 2 , - -V. = 10x
sW T+F
wi?c
= 2X
1+ 2X
Pierwiastkiem tego rownania jest x = 1.
*432. Rownanie nie ma pierwiastkow, bowiem lewa strona rdwnania
jest okreslona dla x > 1, natomiast prawa dla —2 < x < —1.
433. k = 4.
434. Przy zalozeniu m > 0 wyroznik danego rownania musi bye do-
datni, a wi?c
4—41gj m > 0
2
czyli lg1 m < 1, sk^d m > — .

2
435. Przeksztalcmy dane rownanie do postaci

x2—2 ( l+ lg tf )x + l —lg2a — 0
Warunkiem istnienia dwu r62nych pierwiastkow jest
A = 81g2a+81ga > 0
Nierownosc ta jest spelniona dla lga < —1 lub lga > 0, czyli dla 0 < a <
< lub a > 1.
436. Dane rownanie logarytmiezne mo£emy przedstawic w postaci
i+ 4 -
lg22 *3 lg\3t +27.
czyli
1 i
12 • 3 2‘ = 3r + 27
Po oznaczeniu 3 u otrzymamy rdwnanie

w2—12w-f27 = 0
jego pierwiastkami sg. ut = 3, u2 — 9. Stgd mamy pierwiastki danego
rownania logarytraicznego tx = ~ , t2 — 4 -. tatw o sprawdzic, £e nie-
rownosci
1
X 2 -\ -~ r X — 2 x 2+ '7 '^ —2
-3 < — — < 2 i
—x + 1 _3< * 2- x + l <2
sg spelnione dla ka2dej wartoSci x.
437. x = 3, y = 1.
438. Xi = 3, y x — 2 ; x 2 — , y 2 = —1 (zlogarytmowac obie strony
pierwszego rownania przy podstawie 3).
439. x x — 100, y x — 10; x 2 — 0,01, y 2 — 0,1.
440. x x = 4, y t — 100; x 2 — 100, y 2 = 4.41
441. x i = ~ >y L = a * \x 2 = a \ y 2 = ~
a a
442. x = 10*j/10,,>> = 10|/100.
443 v - , / W v lg2 / W .
• 1 y lg6 ’ y‘ lg3 V lg6 ’
101g3 lg2 , / 101g3
=
y - lg6 ’ lg3 V7
lg6
*444. Przy zaloieniach x, y > 0 oraz x, y ^ 1 moiemy pierwsze r6w-
nanie przedstawid w postaci (por. zad. 375)
Ig*!'- = 1
Ig*^
czyli
\§ Z y-\gxy - 2 = 0
skgd lgv>y = 2 lub lgxy = —1, tj. y = x 2 lub y
przy dodatkowym zaloz:eniu x —y > 0 z drugiego rownania mamy
X 1^ 10, czyli 9*—11+ = 0

x-y
powstaly wi$c dwa uklady rownan
9.v —11+ - 0
\ 9 x - U y *= 0
y —x " 0 ,- 1 .0
sk^d otrzymamy dwa rozwi^zania ukladu rownan danego w zadaniu

9 _ 81 l/H
*2 12
X l“ T T ’ 3 5 |/ n
*445. Widac, ze a,b > 0, wi^c i + > 0. Po zlogarytmowaniu obu
rownan stronami otrzymamy
s
Jlgalgax = Ig61g6+
\lg axlg6 = \gby\ga
Poniewaz a + 1, wi?c mozemy z pierwszego rownania wyznaczyc, Igax
i podstawic do drugiego rownania. Otrzymamy
{\g2b - \£ a ) \g b y = 0
Poniewai a + 6, wi?c mamy lg6+ = 0, czyli by — 1, tzn. y — Wtedy
_ _l__
a
446. Dla at, y > 0; x < 4 uktad dany mo2emy zapisac w postaci
]/xy = 4—x
2 ]/xy — ) / y + 3
Podstawmy j/x = a > 0 , ] / + = 6 > 0 . Otrzymamy
ab — 4—A2
I2a6 = 6+ 3
st^d
fit2
2a3— —5a+ 4 — 0
_ . , , f -l+ l/33 -l-l/33
Pierwiastkami tego rownania a x = 1, a2 = ----- ^-----, #3 — ----- 4----->
przy czym a 3 nie spehiia zalozenia, 2e a > 0. St^d otrzymamy dwa roz-
wi^zania ukladu danego w zadaniu
, A 1 7 -i/3 3 21 + 3 4/33
xi — 1, y 1 = 9; x 2 = ----- g-----, +2 = ------- g------ •
*447. Przy zalozeniach x, y > 0; x, y # 1 oznaczmy lg* 10 = u, lg^ 10 = *451. Na podstawie Wzoru na zamian? podstaw logarytmow mamy
— v. Igi*
Korzystaj^c ze wzoru na zamian? podstaw Iogarytmdw mamy lgx = -i-, Igi*
lgl. 3
lg^ = V-
nierownosc dana przybiera wi?c postac
Uklad nasz przyjmuje wi?c postac
u+ v — 5 1-----^-r- \ lgt * > 0
— + —
U V
1sf ) j
Poniewa£ 1---- —y > 0, wiQC lgxx > 0 czyli 0 < x < 1.
St^d mamy Wi = 1, — 4; u2 = 4 , v 2 — 1, a wi?c dwa rozwi^zania
Igi 3
ukladu danego w zadaniu, a mianowicie x x = 10, y t — j/TO; x 2 = y w , 2
y 2 = 10.
*448. Muszg. bye spelnione zaloZenia x, y > 0; x, y ^ 1. Po oznaezeniu
lgyx = u pierwsze rdwnanie przyjmuje postad
, 1-- -7T
u-\----- 5-
u 2
(na podstawie wzoru na zamian? podstaw logarytmow). St^d otrzymamy
1
= 2, u2 = y , wi§c x — 2 I”*
= y2 lub1 y■" — x 2. Dla x — y 2 mamy z drugiego
rownania
y 2 + y — a 7 0
czyli y\ — a, y 2 = —a— 1 przy czym y 2 sprzeczne z zaioieniem, ze y > 0 .
Dla a > 0 i a # 1 mamy wi§c rozwigzanie ukladu x t — a2, y r = a.
Analogicznie dla y — x 2, a > 0 i a ^ 1 otrzymamy drugie rozwi^zanie Na rysunku 60 przedstawiono wykresy funkcji y — lgtx oraz y — lgi*>
*2 = a , y 2 = a2. 2 3
27 _32 sk^d widac, te dana nierownosd jest spelniona dla 0 < x < 1.
*449. x ; (zamienic wszystkie logarytmy na lo-
8 Z 3
garytmy o podstawie 2 korzystaj^c ze wzoru na zamiane podstaw loga 452. x > 2.
*453. Zauwazmy, 2e musi bye x < 5, x # 4 oraz x < ]/35, a wi?c wy-
rytmow).
450. Po oznaezeniu lg (x ~ l) = w orzymamy nierdwnoSd u2—2u > 0 rafcenie po lewej stronie jest okreSlone dla x < ]/35. Ponadto dla x < j/35
spelniona dla u < 0 lub u > 2. Mamy wi?c nierownosci mamy lg(5—x) > 0, a wi^c nierownosc dana jest rownowafcna nierownosci
lg(x—1) < 0 spelniong. przez 0 < x —1 < 1 lg(35—x3) > 31g(5—x)
czyli 1 < x < 2 oraz nierownosd st^d
lg(x—1) > 2 spelniona przez x —1 > 102 czyli x > 101. 35—x 3 > (5—x)3
Ostatecznie wi$c nierdwnoSd dana w zadaniu jest spelniona przez 1 < x < 2 tj-
x 2—5x-f 6 < 0
lub x > 101.
Nierownosd ta jest spelniona dla 2 < * < 3 przy czym spetniony jest
warunek x < ] / 35, a wi?c liczby 2 < x < 3 spelniaj^ nierownoSc dan^
w zadaniu.
*454. Wyratenia po obu stronach tej nierownosci s$ okreSIone, jeieli
x > 0 i x & l, -if* T '

Korzystaj^c ze wzoru na zamian? podstaw Iogarytmdw (por. zad. 375)
otrzymamy
1 1 ^ 1
lg2x \g22x " lg!4x
st^d, po oznaczeniu \g2x — u, nierdwnosc
l____ 1_ 1
u u+1 > (m+ 2 )2
4 1
spelnion^ przez u > 0 lub —y 1 lub-5^=- <
1
<*<T-
*455. Zauwaimy, ze musi byd a, x > 0 i a ^ 1. Dla a > 1 mamy
IgflXlga* < lgaa
czyli lgl x < 1, a w.i?c ~ 1 < lgaA < 1, sk^d ~ < x < a. Dla 0 < a < 1
otrzymujemy lg2A > 1 czyli lgaa: > 1 lub lg** < —1, a wi§c 0 < x < a
lub x > —.
a
456. NierdwnoSc dana jest spehiiona, jeieli 0 < lgaA < 1, tzn. dla
1 < x < a.
457. 2 < x < 4.
458. NierownoSc dana jest rownowazna nierownosci
lgx(A2—5a +7) < 0
St<id otrzymujemy a:2—5a: 1-7 > 1 czyli a 2—5.x:+ 6 > 0, a wi<gc a <2
lub a > 3.
459. < a < 3, a 9* - 1 , a # 0. *460. < a < 2.
*461, Nalezy zauwazyc, £e musi bye > 0, tzn. 0 < a < 3

lub a > 4 .
Nierownosc dana w zadaniu jest rownowazna nierownosci
,/ x ( x - 4 )
3F *~3 4-1 < 10
czyli
j/x(.>c-4)
3 x-3 < 32
sk^d
/ ^ _ 4)
X x —3
Dla 0 < x < 3 lub * > 4 nierownosc mozemy przedstawic w postaci
* ( « -♦ ) < 4
x —3
Nierownosc ta jest spelniona przez x < 2 lub 3 < x < 6. St^d w pot^cze-
niu z uczynionymi zastrzezeniami, otrzymamy rozwi^zanie nierownosci
danej w zadaniu: 0 < x < 2 lub 4 < x < 6.
462. Korzystaj^c ze wzoru na zamian§ podstaw logarytmow (por. zad.
375) otrzymamy
+ = 1832+ ]g35 = l g a l 0 > 2

lg23 lg53
*463. Nierownosc dana jest rownowazna nierownosci
lga^ -
lga6
po podstawieniu \gab — u mamy
> 2
Wystarczy wi§c wykazad, Ze dla u > 0
~ > 2 (por. zad. 216)
*464. Por. zad. 147.

. a . 3a
470. 4 cos a cos — sm •
471. 2 ]/2 c o s -|-s in ( - j - y j - 472‘ sin l°-
473. |sina-|-cosa|, a ^ gdzie k e C .

474. —~
sin a
475. Zauwazmy, ze arctg(tgx) = * dla - y < * < - ? [ .. Poniewa^
tg y n = tg ( - y j , wi?c arc tg (tg ~ tt) = - £.
476. Oznaczmy arc sin— = x. Wtedy sinx = y , zas cosx = | / l - ~ =
= y , poniewaz; 0 < x < y . Wobec tego cos (2 arc sin = cos2x =

= cos2x —sin2x = —— .
25
477. i y . 478. y . 479. *480. 1.
*483. Zauwazmy, ie
sin 47°—sin25° = 2cos36°sinll°
sin61°—s in ll0 = 2cos360sin25°,
wi^c
sin47°-|-sm 6r—s in ll0—sin 25° = 2cos36°(sin H°+sin25°) =
= 4cos36°sin 18°cos7° = 4cos36°sin 18° cos 18° cos 7° =
cos 18°
2 cos 36° sin 36° cos 7° sin72°cos7°
cos 18° ~ cos 18° = COs7°
*484. W s k a z o w k a . Obliczyc tg(a+/ff+y).
*488. n(2k+ \) < a < 27c(fc-f-l), k e C .
*489. Wystarczy zauwazyc, ie sin (a +2/5)- s i n a = 2cos(a+/?)sin£.
*490. Rownanie dane m oina przedstawic w postaci
u2~ u -\-a ~ 1 = 0, gdzie u — cosx.
St,d dla * 1 mamy , „2 _ . Po„iewaz

z zaloienia > 0 oraz musi byd —1 ^ 1, —1 ^ u2 ^ 1, wi§c osta-
tecznie otrzymamy
cosx — v ,5
dla 1 < a <.
2 ~4
cos* - 1- > /5 - 4a 5_
7 dla 0 < a<
J
491. m3—2m\-2n — 0
492. —4 < v < —tc lub 0 < x < n.
*493. Musi bye arccos lg( 1—x) > 0, tzn. —1 ^ lg(l x) < 1, a wiec
_ L < l - ; c < 1 0 czyli dana funkeja jest okreslona dla —
494. Jezeli 0 < a < 1, to funkeja jest okreslona dla 2kn < x < {2k+ \)n,
zas przy a > 1 funkeja jest okreslona dla x = -^-+2kn.
1 3
495. —^ r + k n < -X< ^ r + k n . 496. x < —y lub x > 4*-
*497. —tz < x < —3, —3 < x < —y , 0 < x < y , n < x < |/ l 0 .
498. Rysunek 61. 499. Rysunek 62. 500. Rysunek 63. 501. Rysunek64.
502. Rysunek 65.
Y\
Rys. 64
503. Funkcja jest okreslona dla x y +kiz. Zauwairay dalej, ze
1 dla —“ + 2kn < x < ~ -\-2kn
TC 3
1 dla — -\-2k% < x < — 7c-j-2&7c rys. 66.
Yi
1 ______i . • , X
-3 /2 % -% /2 0 %/2 3/2% 5/2% "
--------- -7
Rys. 66
*504. Dla 0 < x < y mamy y = sinx+ cosx = j/2 sin Zau-
wazmy dalej, ze sin x + + cos x-f — |cosx| + |—sinx| — |sinx| +

+ |cosx|, a wi^c funkcja dan a jest funkcja okresow^ o okresie ~ ; rysunek 67.
Rys. 67
505. Rysunek 68.

'2sinx dla 2 k n < x < n -\-2 kn
506. 7 = | 507
0 dla iz+ 2 k jt < x < 2Tc-\-2k%
sin 2x dla ~ ~ - \ - 2 k - K < x < 4^-

507. y =
7C 3
—sin2x dla y + 2kn < x < —
Rys. 68
*508. Funkcja jest okreslona, jezeli —1 < 2 x + l < 1 czyli dla

— 1 < * < 0. Na rysunku 71a, prredstawiono wykres funkcji y =
— arc sin (2*+1) otrzymany przez przesuni^cie wykresu funkcji y = arc sin 2x
wzdluz osi OX w lewo o y . Na rysunku 71b przedstawiono wykres funkcji
y = arcsin(2x + 1) otrzymany przez odbicie symetryczne wzgl^dem prostej
y — * wykresu funkcji odwrotnej, tj. wykresu funkcji y — — y + y sin*.

*509. Funkcja jest okreslona dla x ^ 0. Z definicji funkcji y = arcctgx
i y ~ arctgx latwo zauwaiyc, ie
1 (arctg a: dla x >0
arcctg — = <
x l7r+arctgx dla x < 0 rys. 72
I arctgx dla x > 0

510. y = „
[—arctg* dla x < 0 rys. 73.
511. y = x dla —1 < x < 1, rys. 74.
**512. Funkcja jest okreslona dla x £ C . Z definicji arctgx wynika, ze
y —k (k e C) dla k < x < k -\~\; rysunek 75.
513. Zauwazmy, ze musi bye
2kn < x + y < 7c+2/t7T gdzie k e C
czyli —x + 2 b z < y < —x+ Tz+ lkn, rysunek 76.
514. Rysunek 77.
515. Funkcje t§ moi:na przedstawic w postaci
y = } /2 co8 ^ - - j J, st^d ymax — j/2 dla x = ~ + 2 kn.
*516. Dane wyrazenie mo2na przedstawic w postaci st^d widac,

ze najmniejsza przyjmowana wartosc wynosi 4.
**517. Jezeli a = 0 i b = 0, to wyraienie dane jest rdwne 0 dla kaidego x.
Je^li a2-\-bz > 0, to wyrazenie to mozemy przedstawic w postaci
1/ a 2+ F 1 a '
sinx- ■ b cos x
|/ a 2+ b 2 \/a 2+ b 2
za£ po przyj^ciu b
- = cos a, = sin a, nast^puj^co
)/a2+ b 2 \/a 2+ b 2
\/a 2+ b2 (cos a sin a:+ sin a cosx) = \/a 2+ b 2 sin (a + a)
St^d widac, I t najwi^ksz^ wartoSci^ wyrazenia jest j/ a2+ b2, za£ najmniej-
sz^—] /a 2+ b 2.
518. P i e r w s z y s p o s o b . Korzystaj<|c ze wzoru redukcyjnego mo
zemy napisac
s i n x + s i n |y —x j = 1
za£ ze wzoru na sum? sinusdw
2 s in ~ c o s ( x —~ ) = 1
St^d cos a wi?c x x = y + 2 kn, x 2 = 2£tt.

Drugi sposob. Korzystaj^c ze wzorow
2tgy 1—tg
sin* = — -------- , cosx = -------- otrzymamy
i + t g 24 i + t g 2f
tg2 tg y = 0 czyli tg~=0 lub tg-^=l

sk<4d
x x — 2krc, x2 = — + 2 k n .
5 19 . x — k y . 520. x t = y + 2 f a t , x 2 = y n+ 2kn.
521. * = y + * y
522. Po podniesieniu wzoru sin2* + cos2* = 1 obustronnie do kwadratu,
otrzymamy sin4*+ cos4* = 1 - 2 sin2* cos2*, a wi$c dane rownanie mo2emy
zapisac w postaci
, 5
1—2 sin2* cos2* = y
czyli 4 sin2*cos2* = , tj. sin22* = y . St^d sin 2* = - y - lub sm2* =
— _ J y - , a wi?C *! = y +k7Z, *2 == -y+^TT, *3 ~ g" 1X4 —
Rozwi^zania te mozemy zapisac krocej, a mianowicie
*1 2“ 3 2 '
523. x t = k - 180°, *2 - -2 2 ° 30'+*:- 90°.
524. *! = ~ + 2ku, *2 = y + 2 fcm, *3 = ~ y + 2k n .
*525. * = k~~. 526. * x = f e y , *2 ^ y + ^ y -

527. Nie ma pierwiastkow.
**528. Przy zaloieniach sin * -f cos* > 0, t g * + c t g * > 0 oraz x ^ k n ,
* ^ ~ -\-k-K moierny obie strony danego rownania podniesc do kwa
dratu. Otrzymamy
l + sm2* =
2v r
sm2*
sk^d * = y + kn.
rawdzi6, te w przedziale 0 < X < 2wwielkosd x = -^ spehiia
w/w zastrzeienia, zas dla x = mamy sin -^ n + c o s ^ < 0. Ostatecznie
wi§c dane rownanie jest spelnione dla * =^^--\-2kiz.

529. ■Ikix, x 2 — 2kn
a 7c , . (X 7Z
530. Xi — -----^ + £ " , x 2
T + T +*"'
r,2~ oi^,2
cos**—sm**
sin * + cos* =
(cos*—sin a:)2
st^d przy zalozeniu cos a:—sin a: ^ 0 otrzymamy
cos*4-sin*
sm *-fcos* —----------;—
cos a:—sinA:
Mamy wi?c sin*-f cos* — 0 lub cos*—sin* = 1. Pierwiastkami rdwnania
sin *4-cos* = 0 czyli tg* = - 1 sq x x = +&7t. Z drugiego rdwna-
nia, po podstawieniu
2tgf 1 tg2
sin* = cosa: - otrzymamy
1+ tg2 i + t g 2| -
n
*2 — 2k7t, x3 -j-2k7v.
jkc'n 7U tc 2 5
532. = -g-, * 2 = j * 3 — - y 7C, *4 — ~ tc.
*533. Korzystamy ze wzoru cos2* = 1—sin2*. Otrzymujemy

2
2sini* = 1+ 28in2x
sk^d po podstawieniu 2Mn2jc = u rdwnanie

u2—u— 2 = 0
Pierwiastkami tego rownania sj| ux = — 1, w2 — 2 przy czym m, < 0

odpada. Mamy wi$c 28ln2* = 2 czyli sin2* = 1 , tj. sin* = 1 lub sin* =
= —1, a wi?.c * = ~+ k-K .
*534. ZauwaSmy, ze musi bye sin* > 0 i sin* # 1 czyli 0 < sin* < 1.
Wtedy mamy sin2* = -^-, skq.d przy zaloieniu sin* > 0 otrzymujemy
sin* = 4 - , a wi§c * x = — 4-2&tt, x 2 2&7t.

**535. Rownanie to jest spelnione, jezeli cos* = 1, tzn. dla x* — 2kn.
jeêli cos* = - 1 tzn. x = n+ lkix, wtedy wykladnik pot?gi rowna si? y
i rownanie jest sprzeczne.
jeteli cos* # 0, tzn. * ¥= y + k • tt, to rownanie jest spelnione, jezeli
sin2x — —sin*-!—jr- = 0. St^d mamy sinx = 1 lub sin* = y przy czym
sinx = 1 cdpada, poniewaz wtedy cos* = 0. Rownanie sin* = y jest
spelnione dla = j+ 2 k n , x 3 = ^ n + 2 k n .Ostatecz
danewzadaniu jest spelnione dla*! = 2kn, x 2 = y +2&7C, *3 = y7c+2£7c.
*536. * = y +2kr:.
**537. Ze wzoru sin2* + cos2* = 1 mamy
sin4* + co s4* = 1—2sin2xcos2x,
a wi?c dane rownanie przyjmie postae
1—2 sin2* cos2* = a
czyli
sin22* = 2—2a
St$d 0 < 2—2a < 1, a wi?c y < a < 1.

*538. Warunkiem istnienia rozwi^zania jest A — 24cosa—12 > 0,
1 TC
czyli cosa > y , sk^d 0 < a < y .
*539. Musz^ bye spelnione warunki
tz
x 1Jr x 2 ~ — 1— >
. A
0
*1*2 = t 2 > 0
r „ Tt
* XJ *2 > 0 bo 0< a< y
Z nierowno£ci tych otrzymamy

j/2 t< 0 (0 •
Zauwazmy dalej, ze musi zachodzid rowno£d
x l + x 2 — sin2a + co s2a = 1
czyli
(x1+ x 2)2—2xxx 2 — ~ ~ 2 1 2 = 1
]/2
( _ )/2
st^d tx
2 , '2
f ’ ~ 2
W pol^czeniu z nierdwnoScig, (I) otrzymujemy rozwi^zanie zadania

t= yl
2 *
**540. Oznaczmy arctgx = a, gdzie - y < a < y oraz arcctgx = (3,
przy czym 0 < (3 < re. St^d tga = x, ctg/? — x, a wi$c tga = ctg/?, czyli
a —y — tj. a+/5 = y +&7c, gdzie k e C.
Poniewaz —y < a+/5 < ~ - k, wi?c musi byd a+ /? = y» czyli
arctg x + arctg x = ~
dla kazdego x.
541. x = ~
y 5
542. Powinny bye spelnione dwa warunki
5arctg3x = -f 2&tc
7C . TZ
— y - < arc tg 3a: < —
sk£|d arctg3x = lub arctg3x — a w^ c x i = y *2 =

1 . 3tt
'3 tg 10 '
543. x = y . *544. * = 0. 545. x = 1.
546. Po odpowiednich przeksztalceniach mozemy dan^ nierownoSc

(1—cosx) (1—tgx) > 0
Dla 0° < x < 2 tx mamy 1—cos* > 0, a wi?c wystarczy rozwi^zac nie-
rownosc tgx < 1. W podanym przedziale nierownosc t$ spelniaja 0° <
< X < ^ - I u b y < x < ^-7C lub y 7c < x < 2-n; (por. rys. 78).
547. Przeksztalcmy dana nier6wno£c do postaci
ctg4x <
sk^d widac, z:e jest o n a s p e t n i o n a dla y ~ < * < y (p o r.
rys. 79).
548. Mozna latwo wykazac, ze nierowno§6 dana jest rownowazna nie-
rownosci sin23x < y czyli
1
—=■ < sin 3x <
V2 |/2
skad — +k ~ < x < +k ~ (rys. 80).

3
549. ~ 4 - k n < x < -^--K-VkTz.50
550. +2&7T < a: < n + lk n .

4 4
Rys. 81
551. ~--f&7c < x < ~ ~ -\-kn rysunek 81.
7C
*552. — -\-k-K < x < arctg3 + k v : \ (rozwa£y6 dwa przypadki 0 < tgx <
< 1 oraz tgx > 1).
*553. 1 < * < 10. **554. 0 < * < lub -^r-v: < x <-^~
24 24 4
1—tgx
555. Zauwafcmy, ie — tg(45°—x), a vvi^c pierwsze rownanie
1+ tg *
jest postaci
tg (4 5 °-x ) = tgy
sk^d x + y = 450jrk • 180°.
Po uwzgl^dnieniu drugiego rownania otrzymamy * = 37°30'-j-& ■90°,
y — 7o30'-f-& • 90°.
556. Xj = 105°-f-& • 360°, y t = \ 5 ° - k ' 360°; *2 = 15°+&* 360°, y 2 =
= 105°—/c • 360°. Zastosowac do lewej strony pierwszego rownania wzor
na sum$ cosinusdw.
*557. Po dodaniu rownan stronami otrzyraamy cos(x—y) = a + ~ , za§
po odj^ciu stronami cos(x+ j) = c - ^ . Warunkiem istnienia rozwi^za-

nia jest wi?c uklad nier6wno§ci
1
-1 < <z+-
1
1 ^ a- + 1
czyli — < a<
Rozdzial V
Ci^gi liczbowe
558, 73. 559. Sn = — t — 90 = 49.05.
560. 3, 4, 5; 4, 4, 4. 561. ax = - 1 6 , r = 10.

*562. S20 20 = 1530
563. 3240. 564. ax = 1, r

2 *
565. ^2 + ^2n n r= 256
«2 + «2n = 64
Z tego ukladu znajdujemy n = 8, tzn. ci$g arytmetyczny ma 16 wyrazow.
*566. Ulamki o mianowniku 3 zawarte mi§dzy liczbami m i n odpo-
wiednio r6wne
3m 3 m + l 3m +2 3 n - l 3n
m— 3 ’T~
T ’ 3 ’ 3
1
Ulamki te tworz^ ci^g arytmetyczny o roznicy Ich liczby wyznaczymy
z rownosci n = m + - j (k— 1) sk^d k — 3/7—3/77+1. Suma S L wszystkich
ulamkow jest rowna
(777 + 77) (3/7—3/77+1)
Si
Do sumy tej wesziy jednak ulamki, ktore mozna skrocic, mianowicie

3/77 3/77+ 3 3/7—3 3/7
1 “ ’ 3 ’ ” ’ 3 ’I T
Utamki te zapisac mozna w postaci
777, 777+ 1, 77—1, 77
zas ich sum§ S2 w postaci
_ (7 7 7 + 77) (77 —777+ 1)
s 2 --------------2
Suma S ulamkow nieskracalnych jest rowna

C_ c c _ (77+ 777) (3/7-3/77+1) (77+ 777) (7 7 -777 + 1) _ m2 _ 2
U -- O^ O 2---------------- ~------------ — ---------- ------------ -- A?
*567. x = lg25.
*568. Oznaczaj^c przez r ro2nic§ ci^gu mamy
b2—a2 — r
c2—b2 — r
c2—a2 — 2r
lub inaczej
(b—a) (b-\-a) = r
(c—b) (c+6) = r
{c—a) (c+«) = 2r
sk^d
1 _ b -a
a+ b r
1 __ c—b
c+ b r
1 _ c—a
c-\-a 2r
1 1 2b-^-a—c
a-\-b a-\-c 2r
1 1 2b—a—c
a-\-c b+ c 2r
tzn.
_ 1 _______ 1 _ = _ l _______1 _
a+b a+ c a+ c b-\-c
*569. Aby liczby j / 2 , ] /3 , ]/5 byly wyrazami ci^gu arytmetycznego
spelnione powinny bye warunki
) /J — ]/2 = m r ] /J ~ ] /3 = n r , m, n e N
gdzie r roznica ci^gu. St^d otrzymamy
m (j/5 —1/3 ) = «(]/3 —]/2 )
czyli
m \ / 5 4 n j/2 = (m-\-n)]/3
st^d, po podniesieniu stronami do kwadra-tu otrzymamy
5m24-2«24-2 j / l O mn= 3(m4-«)2
czyli
- 6mn—'im2-\-n2
^ 10 “ ------- 2 ^ -------
Rownanie to jest sprzeczne, gdyz lewa strona jest liczby niewymiern^,
prawa za$ wymiem^.
*570. n2 — 2ai+ r(n -l) n R6wno^ t§ m0zemy zapisac w postaci 2ax—r =
— rt(2—r). Aby rownosc ta byla spelniona dla kazdego n e N , musi bye
2ax—r — 0 i 2—r — 0, sk*).d mamy a x — 1 i r = 2.
571. a10 = S X0- S 9 = 280-225 = 55.
*572. ^ = 0, S 2 = 3, 53 = 10; a* - 0, ax+ a2 = 3, ^ + ^ + 0 3 = 10.
Poniewaz a2 — «i4-r, wi§c r — 3. Zatem a3 = 6. Powinno by<5 S3 = ax-\-
4-a2-\-a3 = 9. Zatem dany wzor nie moze wyrazac sumy ci^gu arytmetycz
nego.
•*573. Si = a+ (a+ b)+ (a+ 2b)+ ... + [a-{~(n-l)b)
S2 — a+ {a—o)+ (a—2b)+ ... -\-[a — (n—l)b\
S x-\-S2 = n-2a
4 6 + (« —2)26
S 1- S 2 = 2^+ 4 6 + ... + { n - l) 2 b = (« -l)
6 « -l
S x-j-tS^ ^ 2
*574. Poniewa2
*S'„ = *sm (in # w)
wi$c
[2«x-f r(n— 1)]« = [2*^+/•(/«—l)]m
st^d
2ajL = —r(m + n— 1)
Z drugiej strony
2a1+ r(m + « —1)
^n +m (m+/?)
Wstawiaj^c tu wartosd na 2at otrzymamy
Sn+m = y (w +«) = 0
**575. Poniewaz afe = —l)r, wi?c dane wyrazenie zapisac mozna

w postaci
[^—( 1) ^ ( 2) “"(3)"^ - + ( _ , ) "(”) ] +
+ '■[“ (") 1 + (2 )2 _ (3 )3 + •" + ( _ 1 ) ”('')"]

Sumy wyst^puj^ce w nawiasach kwadratowych s^. rowne zero (por. zad. 72).
Zatem calc wyrazenie jest rowne zero.
576. Trzy pierwsze. Ilorazami tych ci^gow geometrycznych sq. odpo-
wiednie liczby: —y , 1, —1.
577. 6, 24, 96. 578. 3, 9, 27.
579. Z ukiadu rownan
| = 36
- \at q + a rq2 = 24
znajdziemy == 4, q — 2, lub = 32, q = y . Szukanym ci^giem jest
wi§c 4, 8, 16, 32 lub 32, 16, 8,'4.
580 . q== 2 .
(h+ aiq+aiq2 = 26
1J_ . _ i_ .
h axq ^ axq2
1 = 12
18
Uklad ten zapiszmy w postaci
ax(H -0 + 0 2) = 26
1 (..' i +. 9~ +. "r..)
axq* 13
18
Dziel^c rownania stronami znajdujemy a2#2 = 36, tzn. axq = 6. czyli
= A . Wstawiaj^c t§ wartosc do pierwszego rownania otrzymamy 1+
Q
-\-q+q2 = ~ q , st^d q = 3, lub # = y . Zatera <*1 = 2 lub ax = 18.
Szukanym ci^giem jest wi?c 2, 6, 18 lub 18, 6, 2.
| = 62
582‘ llg«i+lgfli^+lg«i(?2 = 3
Uklad ten zapisac mo£na w postaci
j ay(l+ q + q 2) = 62
\ 31gax+31g^ = 3
lub
ftfi(l+#+<72) — 62
l «i9 = 10
st^d ax — 2, q = 5 lub ax 50, q Szukanym ci^giem jest 2, 10, 50

lub 50, 10, 2.
583 . ax — 2, a 8 — 256.
« i ( l + 0 + ? 2) “ 3>5
584 .
[flf(l+gr2+ ^ 4) = 5,25
Podnosz^c pierwsze rdwnanie stronami do kwadratu i dziel^c rownania
stronami otrzymamy
(1+ q + q 2)2 = .12,25 = 7
l +t f 2+ # 4 5,25 3
st^d
3 ( l+ g 2+<?4H 6 tf(l+ < ? + ? 2) = 7 ( l+ 4 2+ tf4)
Po redukcii wyrazow podobnych otrzymamy
b q (l+ < lW ) = 4(l+ 9* + J4)
1+ q2+q* — (l+q~\-q2)2~ 2 q (l+ q + q 2)
mamy
6q(l+ q+ q2) = 4( l + # + 22)2—8 # (l+ # + # 2)
Uwzgl^dniaj^c, ze l + # + # 2 7^ 0 otrzymamy
6q = 4 (l+ q + q 2) —8q
st^d zas
2q2—5q+2 — 0
Pierwiastkarai tego rownania liczby Qi ~ 2, q2 — y , wi?c a x — y
lub ax — 2.
| « i ( l + ^ ) = 51
585‘ W ( l + tf * ) = 102
Z ukladu tego znajdujemy at = 3, q — 2. Z rownoSci
3(2"-1)
3069
2 -1
otrzymujemy n — 10.
586. 3, 6, 12, 24, 48, ...; 3, - 6 , 12, - 2 4 , 48, ...
587. Kwadraty wyrazow ci^gu geometrycznego tworz^ ci^g geometryczny
o pierwszym wyrazie a\ i ilorazie q2, wi?c
q2n- 1
^l+ #2 + ••• ~\~&n2 a' ^ T = 3(4" - 1)«
588. a2 — a \q 2n~2 = al q,l~2al qn =

*589. Trzy kolejne wyrazy postaci
2 „ „ l+ l/5 „
— @k> j -i
l+ l/J 2
Bior^c r62nic§ wyrazow skrajnych mamy
a ( l ± V L ____ = ak
l 2 1+1/5
**590. Niech a, aq, aq2 b?d^ bokami trojkc|ta. Przyjmijmy, £e a jest
bokiem najmniejszym. Wtedy q > 1 (w szczegolnosci q = 1 dla trojk^ta
rdwnobocznego) oraz t*\-aq > ao2 lub inaczej \-\-q > q2. Prawdziwe jest
rowniei zdanie: jesli q > 1, a jest bokiem najmniejszym i spelniona jest
nierownosc a+aq > aq2, to istnieje trojk^t o bokach a, aq, aq2 (a > 0 ) .
Oznacza to, ze nierownosci
q > 1, \+ q > q2
sq. warunkiem koniecznym i dostatecznym dla ilorazu ciqgu geometrycznego,
przy ktorym liczby a, aq, aq2 sq bokami trojkqta, w ktorym a jest bokiem
najmniejszym. Rozwiqzujqc powyzsze nierownosci otrzymamy
Przyjmujqc, ie a jest bokiem najwi^kszym, otrzymamy

- 1 + 1/5 _ _,
591. m — at qk~l, n = a1ql~1. Stqd znajdujemy

k~i/ nk~l
1= y T ’ a i = ]/R '
kz l'/\
„ t k~ / mp-
aP = qp = y -np~
*592. M = l /A B , \a„\ = A \ ~ ' 2"

*593. aman = a ^ - ^ a ^ ”- 1 a]qn1+n~2 — a\qk+l~2
= a r f - ' - a ^ q 1- 1 = ak .
594. Nalezy zauwazyc, ze skiadniki danej sumy tworzq ciqg geometrycz-
1 3 f /3 - 2 )
ny o ilorazie q = Suma wyrazow takiego ciqgu jest rdwna
Vi j/F -l
595. S 4 + 3 1/2. 596. S' 16.
4#
597. Z warunku 12 = t- znajdujemy a —
1 -4 - 2
a? _1_
598. Z warunku 3 fli znajdujemy q —
3 *
599. Dla kaidego k spelniony musi bye warunek
a* = 5 { S - S k)
RdwnoSd powy£szq zapisac m oina w postaci
lub
aiq k~ \ \ ~ q ) = 5 at qk
sk^d ax — dowolne (rozne od zera), q = —.
600. ax — 18, q —
*602. ^ 4axq. Uwzgl^dniaj^c, te ax > 0 i \q\ < 1 otrzymamy

l q
1 > 4 # ( 1 —#) lub 1—4q-\-4qz = (1—2q)2 > 0. Ostatnia nierownosc
jest zawsze prawdziwa.
25
15 9_ 3_
604. 2, 4, 8, 12 lub
2 ’ 2 ’ 2 *
605. Oznaczmy szukane liczby przez ax,a 2, a 2. Spelnione warunki
J «l+ «2 + «3 = 26
{(<z2+ 6 )—(«x + l) = (^3+3)—(a2+ 6 )
Uwzgl^dniaj^c, ze a2 — axq, a3 — axq2 powyzszy uklad zapisac mozna
w postaci
f # i ( l ^ r q ^ q 1) — 26
l«i(tf2- 2 < /+ l) == 8
stg.d znajdujemy q — 3 i ax — 2 lub q — y i ax — 18. Szukanymi licz-

barai 2, 6, 18.
606. Z ukladu rownari
q2 = «b+3 r
— «i + 15r
w ktoryra a x jest znane, znajdujemy <?i = 4 oraz == 1, rx — 5, r 2 = 0.
Poszukiwany wyraz jest rowny 30 lub 5.
607. 4, 8, 16. 608. jc = 27, y = 15 lub * = 3, y = 3.
609. a-, = 27.
*610. Jesli liczby a, b i c tworzj| ci^g geometryczny, to
b c_
a b
Logarytmuj^c t§ rownosc przy podstawie N otrzymamy
Ig ^ -lg .v fl = lgtfC-lgN&
Zatem liczby \gNaAgNb y\gNc tworz^ ci^g arytmetyczny. Korzystaj^c
z rbwnoSci Ig, y = ~ stwierdzamy, ie liczby tworz^
ci^g arytmetyczny.
*611. Sumy r6lv\v<\ siq srodkowym wyrazem. W ci^gu arytmetycznym
0 i+ 0 3
a2
W ci^gu geometrycznym
\a2\ = V ai a3
Poniewai , wi^c suma wyrazow ci^gu arytmetycznego jest
wi^ksza (lub rowna) od sumy wyrazow ci^gu geometrycznego. Znak row-
no§ci zachodzi tylko wtedy, gdy at = a2 = a3.
*612. Oznaczmy poszukiwane liczby przez a1, a 2, a 3. Z warunkdw
zadania wynika, ie spelnione powinny byd warunki
<*1+^3
02 02 = 0103
Ruguj+c z tych zalezno^ci a2, otrzymamy

(0 i+ 0 3)2
0i 03==----- 4-----
RdwnoSd t? zapisac mozna w postaci

(0 i“ 0a)2 = 0
st^d aL — a3. Zatem at = a2 — 03. Oznacza to, ie trzy liczby mog^ two-
rzyd jednoczesnie ci$g geometryczny i arytmetyczny tylko wtedy gdy s4
rowne.
_ „ „ 8 16 32 n\
613. 2, 2, 6 , 2 4 , 12Q 614. am
2«—1 1—2n
615. 0„ - 2 _ _ 3 n lub
xuu an
«a = 3 n _ 2 .
616. Q.2n — 0, 04n-3 = 1) 04n-l = —1-

1
617. 02n+l ^2n 618. 0„ = - j-.
«+l ' /r
1 2n—\
619. 0 „ - ( - l ) ,n+l .2 * 620. u„
nl
621. a), d).
623. Wezmy dowoln^ liczb? e > 0. Rozwi^zuj^c nierownosc
3n~l
< e
n+ 1
otrzymamy
-4
< e
rc+1
sk^d
4—s
n>
■ 4—e
Niech N > —— . Dla n > N spelniona jest nierownosc (I), a to oznacza, ie
.. 3«—1
lim — ■■■■■■= 3
I t - * 00 1
625. 1 (por. zad. 32). 626. - 2 . 627. 1. 628. y .
629. 630. - 2 .
k2+
1 -« 2
631. lim (j/« 63*2-f-l —n) = lim - 0
|/« 2+ l + «
632. lim V * + i ± l l = lim V & + ? + V $ = ± = 1

«-*•«> « —1/«2+ 8 «->co . *‘ / 'nF . 8 1
«3 + «3
633. y ; (skorzystac ze wzoru na sum§ n wyrazow ci^gu geometrycznego).
**634. Oznaczmy ]/n — \ = z. Poniewai dla n > 2 jest j./» > 1, wi§c
z > 0. Ponadto
In}
« = (1+z)* = 1+ nz+ L )z2+ ... +z"
st^d
. «(«—1) ,
n > (2)zZ* tzn. n > —-——
——z2
2 / 2 -
i z2 < s tzn. z < T / —— . Ale z > 0 i z = | / « —1, wi$c
Uwzgl§dniaj^c, 2e lim \ / —z T — 0 i korzystaj^c z twierdzenia o trzech
n->oo ‘ n 1
ci^gach mamy lim j/» = 1.
W- ►oo
*635. Tak. **636. Ci^g {aA } jest rozbie£ny.
Rozdzial VI
Rachunek wektorowy
637. A M = y p -f-4 # , ZLV = 3p+2q, M N — ~ - p - 2 q .
639. 7. 640, M N = - ^ - b .
641. Przyjmuj^c oznaczenia jak na rysunku 82 otrzymamy
— ^ + '2 ', <4 — r/3 — c + - y 642
Rys. 82-
642. Z trzech wektorow, z ktorych kaZde dwa nierownolegle moina

zbudowac trojk^t, je±eli ich suma jest r6wna zero.
Wykorzystuj4c wyniki poprzedniego zadania mo2emy zapisac
-2-+2+~2' — ~2*
Poniewa2; wektory a, b, c tworz^ trojk^t, wi§c
a-rb-\~c — 0, st^d di -{-d2Jrd3 — 0.

643. Z danych zadania wynika, ze
rys. 83.
8
Rys. 83
Z wektorow AD, BE i CF mozna zbudowac trojk^t, jezeli ich suma jest

rowna zero. Zauwazmy, ±o
AD + B E + C F = j l -f (a + b + ’c)
Poniewaz a+lb+c — 0, wi^c A D + B E F C F — 0. Zatem z wektorow

AD, BE i CF mozna zbudowac trdjk^t.
644. AC = 2a+ b, AD = 2a+2b, AE = a+2b, BC = a+ b, BD =
= a+2b, CF — —2a.
645. Zauwazmy, ze
j? = —/4Z)— ^ AB q — —A B — y rys. 84
D C
A P 5
Rys. 84
Rozwi^zuj^c ten uktad rownan otrzymamy
AD = (q-2f) /LB = ( p - 2?)

646. Niech dany b$dzie czworok^t o bokach a, b, c, d (rys. 85). Jesli
srodki bokow tego czworokiita oznaczymy przez A, B, C, D to
AB cd = 4 + 4 -
2 ' 2 2 2
Rys. 85
zaS suma wektorow AB i CD jest rowna
AB-\-CD = (3 + ^ + c + ^ )
Ale suma wyst^puj+ca po prawej stronie jest rdwna zero, czyli AB+
-\-CD = 0. Oznacza to, ze wektory AB i CD rowne co do dlugoSci i r6w-
nolegle, a zatem s^ bokami rownolegloboku.647
647.
*648. Poniewai M, L i N Srodkami bokdw trojk^ta (rys. 86) wi$c

sluszne rdwnoSci
KM ^ {KA \-KB)
KL = — (KB+KC)
KN - ~ (KC+KA)
Dodaj^c te rownosci stronarai otrzymamy

K M + KL+ KN = KA+KB+KC
*649. Oznaczaji|c srodki odcinkow AB i CD (rys. 87) odpowiednio

przez Q i R, mo2emy napisac
K Q ^ ~ ( K A + K B ), KR = A ( k C+KD)KP= Y
wi?c
KP = y [ y (KA KB) +
skqd
4 KP = KAA-KBA-KC^KD
*650. Nicch wektory a i b b^d^ przek^tnymi czworok^ta (rys. 88).
Jezeli przek^tne dziel^ si? na polowy, to
AS = 1 ( b +A) 5 c = i-(a + 5 )
Rys. 88
st$d AB = DC, a wi§c boki AB i CD r6wne i rownolegle, czyli 5^ bo-
kami rownolegloboku.
*651. Przyjmuj^c oznaczenia jak na rys. 89, moiemy napisad AD =
= AK + AL. Poniewaz LD || AB, wi$c
AC __ BC _ BD + D C DC
AL ~ BD ~~ BD + ~BD
Na podstawie twierdzenia o dwusiecznej kqta w trojk^cie mamy

DC BD
AC ~ AB
AC .A C . , AL AB
Zatem —— — 1+ — —, sk^d , wi$c
AL AB AC AB+AC
AB AC
AL AC AK AB
AB+AC ““ AB+AC
i ostatecznie
A C -A B + A B -A C
AD =
AB+AC
652. ]/7. 653. a) a — 3(c—b), b) c — a+ b.
654. a) c = b )a = 2 c -b .
655. A M — %p+Tq, AN — 3p+4q, M N — 2q—5p, gdzie p i q wektory

jednostkowe odpowiednio bokow AB i AD.
*656. Wektory AB i BC sg rownolegle. Mozemy wi$c napisac BC =
— pAB. Ponadto
AB = O B -O A , BC = O C -O B , rys. 90
Rys. 90
Zatem
OC—OB — /i{O B -O A )
stgd
O C = (1 +/i)OB~/xOA
Oznaczajgc a — —/*,/? = otrzymamy
OC — ctOA+pOB, gdzie a-\-(5 = —/-i+l +/* = 1.
Odwrocenie powyiszego rozumowania daje dowod twierdzenia odwrot-
nego.
*657. W s k a z o w k a . Ka2dy wektor c na piaszczyznie raoina przed-
stawid w postaci
c = a a + fib a,(3eR
gdzie a i 6 nierownolegie.
W zadaniu naszym a i b nie sg. rownolegle, wi?c
c — qla+fib a,, (3 e R
Z danych zadania wynika, i t trdjkgt OCB (rys. 91) jest rownoboczny.
Niech CD ± OB i C E ±O A . Wtedy
skgd b — 2c— j/3 a.

*658. Wektory PA i PB sg. rdwnolegie (rys. 92) podobnie jak wektory
PC i PD, a ich sumy s^ odpowiednio rowne
PA-\-PB = PK i PC+lPD — T l
Poniewat PC — LD i PB = KA, wi$c PK +PL = 2PO. Podstawiajgc

za PK i PL wypisane wyzej wielkosci otrzymamy
P A + P B + P C + P D = 2 PO
659. P i e r w s z y s p o s o b . Poprowadzmy przez punkty C i D
rownolegie do boku AB (rys. 93). Niech KC' — BC i AID' — AD. Trojk^ty
0 O'
Rys. 93
CC'L i DD'L sq. przystajqce, poniewaz CL — DL, CC‘ — DD' i £ LCC' =

= < D'DL. Zatem £ DLD' — £ C L C czyli punkty C", L , D' 1e£q na
jednej prostej. Ponadto C'L = D'L, a wi$c KL jest srodkowq trojkqta
KC'D' i jest rowna
Tl = i (*c'+ £3'j = i . (JB+Sc)

Drugi s p o s o b . Z rysunku 93 widac bezposrednio, ze
KL = K A + A D + D L
KL = K B+ BC + C L
Dodajmy te rownania stronami; otrzymamy
2 K L = {K A + K S )+ (& + B e )+ (D L + C L )
Zauwafcmy, ie
KA+KB = 0 oraz DL-\-CL — 0
(K i L sg. Srodkami odcinkow AB i DC).
St^d
KL = ~ (AD+BC)
*660. Nieoh wektory a, b, c tworz** trojk^t (rys. 94). Srodkowe d1 i d2

wtedy rowne
dl = a + ~ rf2 = * + l
Wektor a mozna przedstawic w postaci

a — fidL—vd2 (por. rozw. zad. 657) (I)
Wstawiajcj.c tu wyra2enia na d{ i d2 otrzymamy
Uwzgl^dniaj^c, zc c = —(ia+b) mamy
Rownosd powyzsza b^dzie prawdziwa tylko wtedy, gdy
d+ - 1 i = 0
tzn. gdy
Z rownania (I) wynika, ze srodkowe dzielq. si? w stosunku 2 : 1 .
661. = +c.
662. Wektor A M mozna przedstawid w postaci

A M — A Q + A R (rys. 95). Ale AQ — — (.AP-\-AL) oraz AR — ~ AK,
zatem
A M = y (A P + A L+ A K )
Rys. 95
st^d
A K + A L + A P = 2 AM
663. M N ~ y (c + b -a ), PQ - y (5 + c -K ), M = y ( a + Z - c ).
664. i Z = y ( p + ^ + r ) . 665. a) 15 j/3 ,6 ) - 4 , c) - 5 .
666. .13. 667. a) 31, b) 4. 668. 10.

669. |n| = j/d 2 = ]/(5 p —4^)2 = ]/25/52—-40p#-H6(p =
= | / 2 5 - 4 - 4 0 - 2 - 5 - ( - y j + 16-25 = 10j / 7.
670. Oznaczmy przekqtne przez c i d. W zaleznosci od bokow rownolegto-
boku wyrazajq. si$ one nast^pujcjco:
c — a-\-b d — a—b
zas w zaleznosci od p i q
c = 3p —q d = p-\-1q
St^d znajdziemy dlugosci przek^tnych
|c| = |/(3 p —q)2 = }/9p2—6pq+ q2 = J / 9 - 6 • y + 1 = |/7 i analogi-
cznie |d| = 13.

671. 15, v7593~.
672. Wiemy, Ze cos * (d, p) — ■■■ .
Obliczmy H*p i |3|.
a ■p = 3/>2+ 2 p • ? = 3 - 4 + 2 • 2 • 3 • | - y j = 6
|a| = ) /(3 p + 2 # " = ] / ' 9 - 4 + 1 2 - 2 - 3 - | - y | + 4 - 9 = 6
Mamy wi$c
cos £ (a, p) = y ^ y = y , st^d * («, p) = y .

> 7T
Podobnie znajdujemy £ (a, g) = — .
673. 104. 674.

4
675. PoniewaZ wektory 3 i b s^ prostopadle, wi^c a • b — 0, tzn. (2p-j-q) ■
• (—4p+5#) = 0, st^d
6 p - q = Sp2- 5 q 2 (I)
PoniewaZ cos £ (p, #) = - r^ -p T =*

|p|*M 6|p|-M
wi§c na mocy rownoSci (I)
%p2—5q2 __ 8[p|2—5|ffl:
cos * (p, q) =
6| p- ?l 6|p| • l?l
l n
Ale |p| = I7I, zatem cos £ (p, <7) , czyli * (p, <7) = 3 *
676. Wektory a i 6 S4 prostopadle, wi?c
3 • 6 = (3p + Zq) • (—j>+2g) = 0
st^d
—3/>2+ (6—A)/> • ^-f-22.^2 = 0
1
Poniewaz p 2 — 25, q2 — 9 i P ' q — 3*5 , W1£C
-75— ~ (6—2)+18A — 0
80
st^d 2
17
677. Z danych zadania wynika, Ze
(3+36) • (73-56) - 0 i (3 -4 6 ) • (73-26) = 0, czyli
j 732—1562 +163 • 6 = 0
(I)
|732+ 8 6 2—303 •6 = 0
Ruguj+c z powyzszych rownan 3 • 6 otrzymamy
2g-(-72*+155'2) = - l - ( 7 a 2 +862)
st^d |3| = |6 |. Przy tym warunku z rownan (I) mamy a • 6 = 4~32, zatem
1 -2
3 -6 2a 1
cos £ (3, 6) 2 , czyli + ( 3 ,6) = y .
|a| • |6| ^
*678. Rzutem wektora 3 na os o kierunku wektora 6 jest wektor c o kie-
runku wektora 6 i dlugosci |c| = |3|cos + (3,6).
Mamy wi^c
c = |3|cos £ (3, 6)
1*1
Uwzgl^dniaj^c dane liczbowe otrzymamy 3 = 5-
y 3
679. Wektor c b^d^cy szukanym rzutem wyraza si§ nast^puj^co:
6
c — |3|cos £ (3, 6) (por. rozw. zad. 678)
1*1
3 •6 3 •6
Ale cos + (3, 6) , W1§C c = 6.
|2| * ® 62
U\vzgl§dniaj££C dane z tresci zadania mamy
(5m—22) ■(—2m) _ —10m2 — 5 —
c
680. —- - (por. rozwi^zania poprzednich dwoch zadan).
681. - 2 6 .
*682. Pomnoimy skalarnie obie strony rownania przez wektor 6. Otrzy-
mamy
33c • 6+ 2(2 • b) (x -b) = c • b
st^d
c •b
x 'b — (3+22 • b 7^ 0)
3 + 2 a ■b
Po wstawieniu wartosci x • 6 do danego rownania znajdujemy

i 2 _ a •b
x — -tt- c — -=-a----- ——
3 3 3+25 +
**683. Pomnozmy skalarnie obie strony danych rownan przez wektor b.
Otrzymamy
(2 3 + 6 + 3 (2 -6 )0 ; *6) = c - b
[4(2 • 6 ) ( x • 6)+j? • b — d - b
Jest to uklad rownan liniowych ze wzgl^du na 3c • 6 i y • 6. Na podstawie

zalozenia wyznacznik tego ukladu 2[1—6(2 • b)2] jest r6£ny od zera. Zatem
jedynym rozwi^zaniem ukladu jest
+ 6 - 3 (2 *6) (2* 6) - v + 6 - 2 ( 2 - 6 ) (c *6)
X ‘ u — •------------------------ = 5 --------- V • D = -----------------------—---------
2—12(2 • 6)2 1—6(2 • 6)2
Wstawiaj^c powyzsze wartosci 3c • 6* i jp • 6 do rownan wyjsciowych otrzy
mamy
3 _ d • 6—2(2 ■6) (c • 6) c* 6 - 3 (2 *6) (2* 2)
7 = d—2a
X= T C 2 " 1—6(2 • /;)2 ’ 1—6(2 • 6)2
*684. Poniewaz 6 + 2, wi^c musi bye spelniony warunek

2*6 = 0 (I)
Wektor % lezy w plaszczyznie wektorow p i q, zatem b = ap+fiq, gdzie
a> ft e R (por. rozw. zad. 657) Warunek (I) mo£emy wi§c zapisac w postaci
(2 p + 4 q )(c tp + p q ) = 0
Uwzgl^dniaj^c, ze wektory p i q prostopadle otrzymamy
a + 2 /? = 0 (II)
Ponadto |£| - ]/(o $ + # 7 )2 = |/ a 2+jff2 = j/5, st^d

a2-f£ 2 = 5 (III)
Rozwi^zuj^c uklad rownan (II) i (III) znajdujemy a = 2, /? — —1 lub
a = —2, (3 — 1. Zatem
/; = 2/?—# lub b = —2/?+§
685. Niech AB = p, AD = q. Wtedy Z&" == , p + y AL — -y

Jesli szukany k^t oznaczymy przez 99, to
(?+ T « )•( -
2'
3+ y?)2
l/( ; (t H
Uwzgl^dniaj^c, 2e wektory p i q s q . prostopadle oraz |p| = |#| otrzymamy
4
cosy) = —.
__ 7T
686. T .
687. Znajdzmy iloczyn skalarny wektordw p i c :
2 = (c • «) (6 • c)—(c • b) (a • c) — 0
Stq.d wniosek, ze wektory j? i c prostopadle.
688. p • a = 2 -6 — 9 - = a • b—^ - ~ —^~ = Zatem wektory

a2 a2
i <2 sq. prostopadle.
689. - y « 2.
690. Srodkowe trojk^ta mozna wyrazic nastepuj^co:
ad = -i- (Ze-C4), be - y (-Ze+ec), cf = y (ca - bc).

Uwzgl^dniaj^c, i s CA = -(A B -\-B C ) otrzymamy
AD = A B + y BC, BE = y (BC—AB), CF = —j? C - -L J g .
Dane wyrazenie mozemy wi$c zapisac vv postaci
5c(Zs+15cj-(Zs+5c) (-1 Jc~ -I Z s |+ ^ |- J c - -1 Ze) =
= • a b + -i- 5 c 2- y J c 2+ y Z e 2- y Z s 2- Z e - b c = o
*691. P i e r w s z y s p o s 6 b. Zbudujmy rownolegtobok CXZ)Z,

(rys. 96). Wtedy
h ~ CK-\-CL — aci+fib por. rozw. zad. 657
Z podobieristwa trojk^tow ABC i CKD wynika,

e t a ___b . h a
h }/a2+ b 2 1 b }/a2+ b 2
Z zaleznoSci tych otrzymujemy
b2
a2-}-b2
Podobnie mozna znalezc
p _
P ' a2+ b 2
Zatem
r_ /->2 a2 r
b
al2 -'tbU22 ^ i Z2"2~ b
a2jrb
Drugi s p o s 6 b. Pomnozmy skalamie obie strony rownosci h —
= aa+pb przez a oraz przez b.
Otrzymamy
X • « — aa2 h ‘ b — fib2
Wektor AB = a —b jest prostopadly do wysokosci, czyli
h • (a—b) = 0, tzn. H- d = h-b, zatem

aa2 = pb2 (I)
Wektor a, b i h maj^ wspolny poczqtek, a ich konce le4$ na jednej prostej,
wiec
a+P = l (por. zad. 656) (IT)
Z rownan (I) i (II) otrzymamy
*2 a-
“_ p-
czyli
b2 . , a2 t
h ~ a2+ i 2 “ + a2+ J 2 "
692. Przyjmufec oznaczenia jak na rys. 97 Srodkowe trojk^ta mozna
zapisac w postaci
-? r , 3 -5 -* &
<7i = b-\~ ^2 — a ~2
Poniewa£ wektory a i b s£| prostopadie i maj^ rowne diugosci, wi?c
JL a2+ — b2
2 v 2° 1 4
cos® = -------,___ l—----- - = ----------- _--------— _ _Z_
] / « ’+ £ ■ y W * p 5
693. Przyjmijmy oznaczenia jak na rys. 98.
Wektory a i b mozemy przedstawic nast^puj^co:
3 = 2 (t ? i + t ?2) * = 2 ( y ^ + T 3‘)
Dla k^ta cp mamy:
d' b IT ‘ (î d^G^)

cos 99 = —— __ = _ — *
121' |A| 9- 1/ ( 2^1 + d2y • j / (7, + 2rf2)2
{.
Uwzgledmaj^c, 2e ^ _L</2 i \d[\ = |<£| mamy:
4
cos 99 = —
694. Mech AB — p, A F — q (rys. 99). Wyrazmy wektory A M i BN

przez wektory p i q (por. zadanie 644), otrzymamy:
A M — ABA-BC+CM = />+(/>+<7)+ “ <7= 2p 1 '^ -?

_ _. _ _ 1- l . , r
B N = BC+CD+ON - (p + q )+ q -~ 2 P = - f P + W
Szukany k^t oznapzmy przez <p. Mamy:
(2 ? + 4 3)l-( i p + 2 3 ) 1
A M - BN
cos cp —
\AM\ - \BN\
A
2 P + T ? ) 2 ■1/1(t ? + 23)
p 2+ ( * + ^ ) p - 3 + 3?2
y Ap^+Sp ■ 5+ 4r •j/- j-?2+2p ' 3+4?:
2rc
Wektory ^ i # maja jednakow^ dlugosc i tworzq. kqt - y , wi^c
1 1 ->2
p -q
Uwzgl^dniajqp t§ r6wno£c mamy

1 7C
COSCp — czyli - - -3
695. Niech p oznacza k^t wewn^trzny trojk^ta przy wierzcholku B,

cp = %(AB, BC) jest k^tem dopehiiaj^cym dla p tzn. cp = Ze wzoru
cosinusow mamy
„ AB2+i?C2- .4 C 2 _ 7
cos/? - Y a iT b C 8
Korzystaj^c ze wzorow redukcyjnych otrzymamy
_7_
cos 99 = —COSP —
8
st^d
AB • BC = \AB\ • |^C|cos9? = 6 -8 = -4 2 .
696. Oznaczmy wektory jednostkowe bokow OA i OB odpowiednio

przez p i q, szukany k$t przez cp (rys. 100).
Rys. 10 0
Mamy
OM = p-\-2q ON = 3p + q
wi?c
O M • ON (p+2q) • (3p+q)
cos cp
\OM\• |OiV| V(P+2■]/Q p+ qY
3p2+ l p - q + 2 q 2
\/p 2+4p ■q-\-4q2
Uwzgl?dniaj^c, ie \p\ — \q\ — 1 i £(/>,<?) = y otrzymamy
17
cos (p
2 1/91
*697. Rozwalmy trojk^t /4J9C (rys. 101). Niech wysokoSci AD i CE
przecinaj^ si? w punkcie O.
r
Wykazemy, ze wektor BO jest prostopadly do wektora AC, tym samym
udowodnimy, ze trzecia wysokosc przechodzi przez punkt O.
Zauwa£my, + __ ,
AB=AO+OB BC = BO-fcOC
Po pomnoieniu skalamym pierwszej z tych rownosci przez CO, drugiej
przez AO otrzymamy
0 = AO • CO+OB ■CC) 0 = B O ‘ A O + O C -A O
lub inaczej _ __> __.
AX) • ~CO — BO ■CO BO ■AO = AO * CO
st^d wynika, ze
~BO • CO = Hd • AO, czyli BO • (CO—AO) = 0
^
C O - A O = CA, czyli BO ■CA = 0, tzn. BO A. AC.
698. Rdwnosc odleglosci mi?dzy koncami wektorow a i b oraz b i c
moina zapisac w postaci
\d -b \ = \b -c \ lub ( a - b ) 2 = ( ? - c ) 2.
Ostatnie wyraienie moina przedstawic nast^puj^co
( a - b ) 2- ( b - c ) 2 = 0
czyli
d2- 2 a - b + 2 b ‘ c ~ c 2 = 0
Iloczyn skalamy wektorow a—2b-\-c oraz 2 —c jest wlasnie rowny
a2—2a • b+2b- c—c2, stq.d wynika, ze wektory te s^ prostopadle.
699. Obliczmy najpierw dlugosci danych wektorow
\AB\= 41^(3* —3)2 = 4 / T o , I5CI = 21/ (a+ 7 i)2 = 10 |/2

|C ?| = 2 y ( 3 2 + ? ) 2 = 2 l/l0
Obliczmy teraz cosinusy k^tow trojk^ta

AB- AC (126 -4 2 ) • ( - 6 2 - 2 d ) ^ Q
cos/4 =
|3 5 | • llc i 4 |/I0 • 2 / l 0
B A -BC (43—126) * (—22-146) _ 2 / 5

\BA\-\BC\ 4 j/TO • 10 j/2 5
C A 'C B _ (6a+2Z>) • (23 + 146) j/5_
cos C
\CA\'\CB\ 2 j/lO • 10|/2 5
12 j/5
701. Wektory BK i AL przedstawic mo2na w postaci
BK — ~ a—b AL = - - b - a
4
Znajdzmy iloczyn skalamy tych wektorow
m -A L =
Uwzgl^dniaj^c, 4e |3| = ® = 1 i 3 • 6 = i . otrzymamy
czyli wektory i A L sq. prostopadle.

^ 702. Oznaczmy wektory jednostkowe ramion -rozwazanego k^ta przez
p ,g ,r . Wektory o kierunkach dwusiecznych k^tow plaskich s<£ rowne
P+q, P+r, q+r
Znajdzmy kqt mi^dzy dwusiecznymi, np.
cos * (p + q , P+r) - - ( ? + » • ( ? + ? ) _
V (P + W • /(P + r)2
____ P2+ P ’ q+ p-r+ q-r______
V J P + 2 p - q + q * *l / p + 2 p - r + P
Uwzgl^dniaj+c, ie p, q, r wektorami jednostkowymi i kazde dwa z nich

tworzjj, k^t 60°, mamy
p - q — p - r — q - r — -i-; jj2 = <p = p = 1, st^d
_ . _ 5
cos £ ( p + q , p + r ) = ~
*703. Niech wektory a, X, c tworzcj trojk^t. Wtedy

fi+ b+ c — 0, czyli (a+ b+ c)2 — 0.
d — a2-\-b2jr c 2 — —2 (a • b-\-b • c-\-a • c) (I)
Srodkowe trojk^ta s% odpowiednio rowne
h | c, c + y fl, wi§c
s= (3+t ?) +(3+t 3) +(?+t 3) =

= - - - [(2a-\-b)2 + ( 2 b i - c ) 2 - \ - ( 2 c + a ) 2] = ^ 0 2 - f b 2 + c 2) + ( a - b + b - c + c - a )
4 ^
3
UwzglQdniaj^c (I) otrzymamy s = - ^ d .
*704. Z trojk^tow A PC i BPD (rys. 102) mamy
PO = ~ ( P A + P C ) i P O ^^-(P B + P D )
Poniewaz punkt P lezy na kuli, wi§c oba wymienione trojk^ty prosto-

k^tne. Zatem podnosz^c powyzsze rownosci stronami do kwadratu, a nast$-
pnie dodaj^c, otrzymamy
IPO 2 = ~ CPA2+ PB2+ P C 2+ PD 2)
Ale P d 2 — r 2, wi?c ostatecznie otrzymamy

] U 2+ P B 2+ P C 2+ P D 2 = 8r2
705. j9(—3, 10, —6). 706. 3c = [5, 5, 2] = 57+ 5/+ 2fc.
707.3. 708. x = 5 j/3 .
709. AD = [3, 1, 0], AD = |/ l 0 ; BC = [ - 3 , 5, - 2 ] , DC - j/38.
710. Wspolrz^dne wektorow a i b musz^ bye proporcjonalne, sk^d
2
otrzymujemy a = — , /? — —15.
711. Niech wspolrz^dnymi punktu D b$d<| x, y, 0. Wyznaczmy wektory
AB i CD
AB — [ - 6 , - 1 , 3 ] CD = [x—7, y —2, 6]
Wektory AB i CD rownolegle jezeli ich wspolrz^dne proporcjonalne,

a wi§c
x -7 j-2 .
-6 - -1
st^d x = —5 , - = 0, czyli szukanym punktem jest D(—5, 0, 0).
712. Wyznaczmy dlugosc wektora a
|2| = j/9 + 1 + 4 = |/ l 4
Szukanym wektorem jest wi$c
3 1 2
713. O M = [ 1, —4j = 7 - 4 / , |OM| = ]/l7 .

*714. Cosinusy kierunkowe danego wektora spelniajqt zwigzek
cos2a + co s2/9+cos27 = 1
gdzie a, /?, y sg. k^tami tego wektora odpowiednio z osiami OX, 0 7 , OZ.
Z warunkow zadania wynika, ze
1 1 ,1
cos a = — , cos/? y , wi?c cosy = ± ~ ^ r .
Niech a = [a„ ayi az],

wtedy
a* = |a |c o s a = 1 cty = |2 jc o s y S = — 1
oraz
az — |5|cosy = }/2 lub az — |a|cosy = —j / 2 .
Ostatecznie mamy dwa wektory spelniaj.^ce warunki zadania
a = [1 , - 1 , |/ 2 ] i 3 - [ 1 ,-1 ,-y T ]
1 2
715. cos a = —1 cos/?* = — , cosy
y6 |/ 6 ’ r |/ 6
716. 1) tak, 2) nie, 3) tak, 4) nie, 5) tak, (por. zad. 714).
717. 5(6, 6, 6), (por. zad. 714).
718. 60° lub 120°.
719. AB = [ - 1 , 5 , - 3 ] ; M5| = /3 5 , rzuty AB na osie ukladu s^
odpowiednio rowne: - 7 , 5/, - 3 k ; cosinusy kierunkowe s£* rowne:
~~ |/3S" ’ ’___/3 5 •
720. Niech OM = [xM, yM, zM]. Wyznaczamy cosy, gd ziey — k^t
wektora OM z osi^j. OZ
cos2y = 1 —cos2 a—cos2/? = —
Wspolrz^dna z punktu M jest ujemna wi?c
i
cosy = ----- 7=-
|/2
Mozemy ju£ wyznaczyc wspolrz^dne wektora OM
_3_
= |OM |cosa
2
3_
yM = |OM| cos/? = -
2
3]/2
zM = |OM |cosy =
3 3 /2 3 1/2
St^d mamy M oraz OM = i -J -
2 ’ 22 ’ ’ 2
721. Wektor a zapisac mozna w postaci
= aJeH (por. rozw. zad. 657)
Wstawiaj^c za 3 ,5 i c odpowiednio 5 i+ 2 j, i+ 4 j, — 2 i —j otrzymamy
5 i+ 2 j — a(H -4/)+/?( —2 i—j )
st^d
a-2/9 = 5
4a—/? = 2
1 18
Z powyzszych rownan wynika, ie a — — j , /? — y • Mamy wiigc
1 18
*722. Wektor AD ma kierunek dwusiecznej kgta mi^dzy wektorami
~AB i AC. Obieraj^c wektory jednostkowe na kierunkach wektorow AB
i AC i dodaj^c je otrzymamy wektor rownolegly do wektora AD. Oznaczmy
ten wektor przez AE. Zatem
Te - M i 15
\AB\+ \AC\
Uwzgl^dniajgc dane liczbowe otrzymamy
Z b = • ! [ 1 ,2 ,2 ] + - ! [3 ,-6 , 6] =
Niech wspolrz^dnymi wektora AD b^dg. x, y, z. Spelnione sg. rownania

2 4
3 0 3
x y z
x 2-\-y2+ z 2 — 1
Z ukladu tego otrzymamy
1
± /= 0 , ±-
Vs’ Vs
Zatem
AD =
*723. AD = [—3, 15, 12] (patrz rozw. poprzedniego zadania).
725. B(6, - 4 , 5), C(9, - 6 , 10), CA - [ - 7 , 1, - 7 ] ,

726. (2,2), (1, 1).
*727. Przyjmijmy ukiad wspolrz?dnych jak na rysunku 103. Mamy
« = -~-i+4jt b ~ 3 i+ 2 j, c — 3i+4j.
Ale
c — aa+/3b, a , ft e R (por. rozw. zad. 657)
czyli
3/4-4/ = a(3/+2y)+/5(— i+ 4j
3a4y£ = 3 2a -f4)S = 4
Zatem a — fi
- 2 - >2 a
e" T 8+T A
728. Z wektorow aa, fib, c mozna zbudowac tr6jk$t, gdy
ota+fib+c = 0
Skad otrzymujemy
a -)S 4 2 = 0 a 4 2 /3 4 5 - 0
:zyli a — —3, fi = — 1.
729. 2 -6 = (1)- (-1)4-2* 1 4 ( —1) * ( - 2 ) = 3-
a •b 2 • 1343 • (--- 6 ) 4 ( —3) ‘ 8
0,
730. COS99 - _ 1 /4 4 9 4 1 j / 169436464
tzn. 99 = - y .
731. Wyrazmy przek^tne rownolegioboku w zaleznosci od wektorow
jednostkowych osi
c = a + b = 3 /4 2 /4 /c
cl = 2—6 = z—3/c
Oznaczmy przez (p kat mi^dzy przek^tnymi; mamy
4 2 3 4 0 -3
cosy = = 0
P l-ld l ~ 1/14-1/10
st^d (p
732. Wektory bokow odpowiednio rowne
AB — [—1,4], BC = [ - 2 , - 2 ] , C4 = [3, —2]
zas ich dlugosci

\AB\ = j/l7 , |£C| = 2 j / 2 , |C4| = |/ l3
Zatem
AB* AC [ - 1 ,4 ] - [ - 3 ,2 ] 11
cos ,4 =
\AB| • \AC| y i |/i3
\ > 1/221
B C 'B A [—2 , —2] • [1^—4] __ 3
cosi? =
\BC\ • |A?|' ' 2 ]/2 *|/17 |/3 4
C A 'C B [3, —2] * [2, 2] 1
cos C
ICiiMCffi 2 ]/2 • | / 13 ]/26
733. Wektory maj^ bye prostopadle, wi$c ich iloezyn skalamy rausi bye
rowny zero, tzn.
a-b — 2 a —21 —1—a — 0
sk^d a — 22.
A B ' AC [ - 2 ,6 ] - [ - 3 , - 1 ]
to S
734. cos A 0, zatem A
\AB\ ' \AC\ y 40 • ] /l0
735. 231.
736. 2a - b = [3, - 6 , 7], a-2b-\-c = [2, - 4 , 4], (2 3 -3 ) • (3 + c ~ 2 3 )=
- [ 3 , - 6 , 7] • [ 2 , - 4 , 4] = 58.
737. Obliczamy:
22 = 9, b2 — 6, c2 = 6
Wektor d jest wi$c rdwny
d = 6a+ 96+ 6c = [0, 3, 15]
Zatem
^ ■* 3+ 30 11
COS + (d, d) — 7 = = —r=r
3 1/234 3|/26

a - b — — 3, b2 = 25, a •c = 4
czyli
d = a+ 4b-6c = [ - 5 , 3 ,- 7 ]
st^d ________ _______
\d\ = ^ 2 5 + 9 + 4 9 = |/83
739. Dany czw orok ^ t jest kwadratem jesli

~AB = ~DC A B -A D = 0
Z danych zadania wynika, £e

[4, - 1 0 , 1], DC = [4, - 1 0 , 1], A D = [7 ,2 , - 8 ] ,
A B - A D — 28—20—8 = 0.
Rownosci (I) S££ spetnione, wi^c czworok^t jest kwadratem.
740. Oznaczmy srodkowe przez a i b. S4 one odpowiednio rowne
3 = 4 ( I B+AC) b = 4 (CA+CB)
Poniewa2
AB = [1,6], A C = l - 1,5], [2, 1]
wiqc
3 = y [ 0 ,ll] 3 ,- 4 ]
Zatem
„ , T < - 44> 4
cos £ {a, b) —
44-1 1 -5 5
741. Wektor b^d^cy rzutem danego wektora mozna przedstawic w postaci
_ a-b
b (por. rozw. zad. 679)
b2
Poniewai a* b — 2 + 2 —1 = 3, b2 = 4 + 1 + 1 — 6, wi^c
742. Szukany wektor mofcna przedstawic w postaci
£ s £> (por. rozw. zad. 679)

,4i?2
18 Zbi6r zadari z matematyki... 273

Z danych zadania wynika, ze
AB —[1, —4, 1], A C = [ - 2 , 1 , 2- ,] l D = - i-( A B +
- 3 ,-1 ] .
Uwzgl^dniajjic powy£sze dane otrzymamy
5c = ^ [ 1 , - 4 , —1].
743. Niech wektor a = [* ,;’] b?dzie wektorem jednostkowym o kie-

runku wysokosci AD i zwrocie wektora AD. Speinia on nast^puj^ce wa-
runki
a - B C = [x ,y]' [7,1] = 0
x 2+ y 2 = 1
Rozwiq.zuj^c ten uklad rownan otrzymamy
* = ± 1 7 T y = T j k
Oznaczaj^c szukany kc|t przez cp mamy
a-A C [x, y]' [4, —3] __ __ 1__
C0S9, = W = 5 ± V2
Poniewaz wysokosc tworzy z bokiem k^t ostry, wi§c cp —
744. Niech punkt C ma wspolrz$dne x i y. Wtedy
[—3, 5], AC = [x ,y},B C = [ * + 3 ,y - 5 ]
zas srodkowe AD i BE odpowiednio rowne
AD = y (ABA-AC) = y [ * ~ 3 , J+ 5 ]
BE = —- (BA-\~BC) — "2" [x + 6 , y 10]
Z warunkow zadania wynika, 2e
AD • BE = -i- [x—3 ,;y+5] • [x+ 6, y —10] = 0.

t f? W = l/(* + 3 )2+ 0 '- 5 ) 2
Mamy zatem do rozwi^zania uklad rownan
[x2js~y2+ 3 x —5y—68 = 0
3.v—5^-|-17 — 0
Po rozwi^zaniu otrzymamy C(6, 7) lub C(—9, —2).
*745. Oznaczmy wektor dwusiecznej przez Wektor ten mozna przedsta-
d .
wic w postaci
d = aBA+fiBC
gdzie
a-f/? = 1 (por. zad. 656) (I)
Ponadto
u-A B = p-B C (H)
(2d jest przek^tnq. w rownolegloboku o bokach aBA, fiBC, zatem d jest
dwusieczng. k^ta £ (BA, BC) jedynie wtedy, gdy rownoleglobok jest
rombem, czyli wtedy, gdy zachodzi powyzsza rownosc).
Z rownosci (I) i (II) otrzymujemy
BC ^ BA
BA-YBC BA+BC
Z tresci zadania wynika, ze
BA = [1, - 3 ] , \BA\ = \/T0, BC = [ - 6 , - 2 ] , |JGj = 2 ] /l0 .
Zatem
2 )/l0 _ 2 _ |/T0 _ = J_
“ ~ V l0 + 2j/T0 — 3 P j/IO + 2 |/to ' 3
czyli
d = y f l , - 3 ] + y [ - 6 , — 2] = - y [1 ,2 ]
*746. Wektory bokow s^ odpowiednio rowne

A B = [ - 2 ,3 ] , c l= [-1 ,- 7 ], C£ = [ - 3 , - 4 ]
Wysokosc 7/ przedstawid mozna w postaci
Ti = aCAA-^CB = a [—1, - 7 ] + £ [ - 3 , - 4 ]
przy czym
oc+/i = 1 (por. zad. 656) (I)
Wektor h jest prostopadly do wektora AB, wi§c
h • AB = a [—1, - 7 ] • [ - 2 , 3]+ /5[—3, - 4 ] • [ - 2 , 3] = 0
6 _ 19
Z (I) l (II) znajdujemy a = “ - j j » P — -jj*
Zatem
1
h= [ - 5 1 ,- 3 4 ]
•j/13
747. Szukany wektor oznaczamy przez b — [bXfby, bz]. Spelnione
nast^puj^ce warunki:
a-F==0 b 7 0 b2= 1 - =
Warunki te zapisad moiemy w postaci

f 3i>x-t-66j,-k8^z = 0
jz>x * \-\~by • *0 = 0
| b 2~\-b2 jr b 2 = 1
Rozwi^zuj^c ten uklad rownan. otrzymamy
3
= 0, 6, == ±y. *.
to znaczy
4 31 r 4
To
j3
II
l°’- T
748. Niech m — [mx, my, 0].
Z warunkow
m -a = 0 N = \a\
otrzymamy uklad rownan
5mx—3my = 0
ktory posiada dwa rozwi^zania

{mx -\-m2y — 50
15 25
1) mx =
}/l7
15 25
2) mx =
|/ l 7 ’ |/ l 7
St^d otrzymujemy dwa wektory m spelniaj9.ce warunki zadania
m —— [3, 5, 0] lub m — ---- j=~ [3 ,5 ,0 ]

|/-17 ]/17
749. Niechx — [xl , x 2, x 3]. Spelnione rownoSci:
Xi_ _ _X2_ _ Xs_
x l + x l + x l = 36
Rozwi^zuj^c powy^szy uklad rownafi otrzymamy
= i4 , x 2 — T-4, #3 “ i 2
a wi?c
x = [4, - 4 , 2] lub 3c = [—4, 4, - 2 ]
Poniewa£ szukany wektor ma tworzyc kq.t ostry z osi^ OX, wi^c ostatecz-
nie mamy
3c - [4, - 4 , 2]
750. Wspolrz^dne wektora x = [*t , x 2, x 2] spelniaj^ zaleinolci
x t ___ x 2 x3
T “T -1
2x i ~{-X2 *—x$ “ 3
Po rozwi^zaniu tego ukladu rdwnan otrzymamy
751. Wektor x spelniad musi relacje

Q. ’ x = X i-j- 2 x 2~hX2 — 0
b ' X = 2x i ~ x 2-\-2 x 2 = 0
x f+ X 2+ X3 = 2
Rozwi^zufec ten uklad rdwnan otrzymamy
Xi = ±1» x 2 — 0, ^3 = -pl
to znaczy
x = [ - 1 ,0 ,1 ] lub x = [ l , 0 ,- 1 ]
752. Wspolrz^dne wektora x = [xi,*2>*3] spelniajn nast^puj<|ce wa
runki
(2 x x+ 3x2 x3 —^
x 1- 2 x2-1-3x3 =
0
{2xx- x 2+ x 2 = —16
Po rozwi^zaniu tcgo ukladu rownan otrzyniamy
x = [ -3 ,3 ,3 ]
753. Wspolrz<?dne wektora x — [xl , x 2, x 3] spehnajq nastQpuj^ce wa
nmki
3^1— x2+ 5 x 3 = 9
x 1+ 2 x 2—3x 3 = —4
x3 = 0
Rozwi^zuj^c ten uktad otrzymamy

5c = [2, —3, 0]
754. Wspolrz^dne szukanego wektora x = , x2, x 3] spetniajq. uktad
rownan
2xx— x2+ 3 x 3 = — 5
x x—3x2+ 2 x3 = —11
3x 1+ 2 x2—4x 3 = 20
Rozwi^zuj^c ten uklad rownan otrzymamy

x = [2, 3 , - 2 ]
Rozdziat VII
Geometria analityczna
755. P i e r w s z y s p o s o b . Obliczamy dlugosci bokow trojk^ta ze

wzoru na odleglosc dwoch punktow M (x x,y \) i N (x l , y i)
M N = ]/( x2- x 1)2+ 0 ' 2 - / i ):
Mamy
AB = j/( + 4 ) 2+ ( - 3 ) 2 = 5, A C = 5 ]/2 , BC - 5,
st^d obwod (oznaezamy go przez 2p)
2p = 5(2+]/2)
K^ty trojk^ta mozemy wyznaczyc korzystaj^c z twierdzenia cosinusow
A B 2+ A C 2- B C 2 __ 25 + 5 0 -2 5 = _1_
cosA = 2AB^~AC 2 - 5 - 5 ]/2 ]/2
S ^poniewaz trojkcjt jest rownoramienny (AB — BC) wi^c C = 45 , B =

= 90°. i , ,
D r u g i s p o s o b . Wyznaczmy wektory bokow
J S = [ 4 , - 3 ], AC = [7, 1], -#C = [3,4]
st^d — 5, ylC — 5 j/2, i?C 5. ^ ^

Obliczmy iloczyn skalarny wektorow AB i AC
AB- AC — 25
st^d __
A B-AC _ 25__ = J _
C0S ~~ |Z e |- |i C | 5 -5 ]/2 ]/2
czyli A = 45°, C = 45°, 5 = 90 .
756. Oznaczmy wspolrz^dne szukanego punktu przez (x ,y ) . Musz^ one
speiniac uklad rownan
j x2 - 25
\(+ —2)2+ 0>—l)2 = 25
st^.d otrzymamy
x! = 5, y i = 5; *2 = 5 , +J — — 3
Mamy wi§c dwa punkty spelniaj^ce warunki zadania
(5,5) i (5, - 3 ) .
757. Oznaczaj^c wspdlrz^dne szukanego punktu przez (x, 0) mamy
( x - l ) 2+ 9 = 25, st^d x t = 5, x2 = - 3 .
Mamy wi$c dwa punkty speiniajcj.ee warunki zadania
(5,0) i ( - 3 , 0 ) .
758. (0, 5).
759. Oznaczaj^c szukany srodek okr^gu przez M ( x ,y ) mamy
MA — MB — MC
st^d otrzymamy M ( 1, —1) oraz R — 5.
760. (14, 0) i (o, .

761. (7,0), ( - 1 7 ,0 ) , (0 ,9 + 1 0 |/2 ), (0, 9 —1 0 /2 ).
762. Z trojk^ta prostok^tnego ABC (rys. 104) mamy
AC2 = AB2—BC2
Znajdujemy AB = 5\/2, m ake BC = 5 otrzymamy szakan^ dlugoSc

stycznej AC = 5.
764. Nilch szukanym srodkiem okrega b?dzie C(2, y) (rys. 105). Z wa-
runku x4C = BC mamy r6wnanie
62+ 0 > —2)2 = y 2
st^d y = 10, czyli szukanym srodkiem jest C (2 ,10).
765. Wsp61rz?dne punktdw ^ i C (rys. 106) musz* spelniac uktad r6wnan

[(x -6 )2+ ( y - 4 ) 2 = mo
x = y
Z ktorego otrzymamy 4(12, 12) i C ( - 2 , - 2 ) . Wspolrz^dne punktow
j j) spelniaj^ uktad rown ail
j ( x - 6 ) 2+ ( y - 4 ) 2 = 100
l x — —y
s^ d mamy 5(6, - 6 ) i D ( - 4, 4). 766. 5(1, 3), 5(0, - 4 ) . 767. 5(2, 5),
5(1 6 ,3 ). 768. 5 = 3 4 .
769. 5 = 8 ]/3 .
770. P i e r w s z y s p o s o b . Wspolrz^dne punktu D(x, j>) wyznaczy-
mv z ukladu rownan
y | A D — BC
[ CD — AB
czyli
j(* + 3 )2+ 0 '- 7 ) 2 = 193
[(x—2)2+(^-(-5)2 = 4
Uwzgl?dniaj^c rysunek 107 otrzymamy punkt 5(4, —5). St^d mamy
A C = 13 iB D = 15.
Drugi sposob
Punkty A i B majg. te same rz§dne oraz C i D majq. te same rz^dne, wi§c
rz^dna punktu D jest rowna —5. Odciqte punktow A i B rozni^ si§ o 2
(tak jak odci^te punktow C i 5), wi$c odci^ta punktu D jest rowna 4.
St%d, analogicznie jak poprzednio otrzymamy AC = 13 i BD — 15.
Trzeci sposdb
Wyznaczmy wektory bokdw
BA = [ 2 ,0 ] B C = [7, -1 2 ]
st4d BD ~ 15 i + C = 13
w arto zauwa'zyc, 2e przy tym rozwi,zaniu nie potrzeba wyznaczac
wspoirz^dnych punktu D.
771. S = 150.
772. h = 4 j/2. Dr, __ r n _ ha i AB • AO = 0.
773 Wystarczy wykazac, zq AB — B
774. Stosujemy do AzlOC twierdzenia Pitagorasa
AB2 = A C 2A B C 2
Niech C(x, 0), mamy wi?c

25 = (x+ 5)2+ 4 + ( * + 2 ) 2+ 4
" 1 7 " U — — “
Ct o i w iv p— e <*• ’ > ' — "i-™ • “

rownan j = -4P
\ g s = PP
i otrzymujemy 2(3, 0). ^ „ ) konce odcinka AB,
776. Jeieli oznaczymy P ^ z A ( x ^ y b ^
X i+ ^2 ^1+^2
2 ^ 2
W naszym zadaniu
4+2
l—
3.
i ^
H
<N
x=
1!
~ 2
1
777. l? ( - 4 , 3).
m W ^ k i J i r o d t S o s c i trojkata o wierzcholkach A ( x l : y,)
B( x 2, y 2) i C(x3, y b wyraiaj6 s>« wzorami
x ,+ x 2+ x 3 = Z i± P i± Z k
x = ------ 3 * 3
W naszym zadaniu x = —1, P = 2 -

780. D(—4, 4), CC—10, —9). 781. D ( - 3, 1).
78 2 . Na danej prostej zaznaczamy trzy punkty A (x1} y j , B(x2, y 2)
AP
i P{x,y)- O z n a c z a j^ c — = k m a m y w z o r y n a w sp o lrz^ d n e p u n k tu P
x 1-[kx2 yi+ky2
'y =
x —
1+ k 1+ k
przy czym dla k > 0 punkt P znajduje s+ wewn+rz odcinka AB, a dla
£ < 0 na zewn^trz tego odcinka.
AC _ 1 AD
W naszym zadaniu = 2
CB ~ T ’ ~DB
1
4 + -H -8 ) - 2 + T '7
Ac = ------ ---------
i = 0v su
yc —
= i
1+ 42- i+1 2
*
a wspolrz^dne punktu D rowne xD — —4, yD = 4.

783. A(3, - 1 ) , B(0, 8). 784. ,4(160, -1 3 1 ), B { - 225, 184).
785. AD = 5.
786. Niech BC = DB — 4 (rys. 108). Po wyznaczeniu AB — 13 mamy
AD 9_
DB 4 ‘
Korzystaj+c ze wzordw na podzial odcinka w danym stosunku otrzymamy
4 + 4 -(-1 ) 2 8 + j(-4 ) 4
xD = yD=
13 13
i+ 4
Dla punktu C mamy _AC = - 17 , wi?o
wiec
33 100
*c=-l3 ^ “ TT*
787. P i e r w s z y s p o s 6 b . Z geometrii elementarily wiadomo, ze
BD : DC — AB : AC. Ale AB = 5 i AC = 10. a wi?c § ? = + sk^d ze
wzordw na podziat odcinka w danym stosunku otrzymamy
'0 _ _ j l
Xd 2 yD 3
1 0 |/2
a nast^pnie AD = - 3 *
D r u g i s p o s o b . Z rozw iâniazadania 651 mamy
A C 'A B + A B -A C
AD = ab+ac
czyli
1 0 [-3 , -4 H -5 [8 , 6]
AD 5+10 ■ If 4 )
10/2
st^d —— 3 •
788 Z podobienstwa AM C,£ i AMC2tf(rys. 109) mamy M C ,:M C 2 =
= 3 7 a w tc dla wyznaczenia wspolrzednych punktu Af wystarezy
podzielic odcinek CyC2 w stosunku k = - y . Mamy wi$c
3 16 ? __3 ^2
0- 7 3 „ 7“ ’ 3 ' 0
4 yAf = ------- =— = - 2 .
— _3_ 1
1 7
789. 5 — 7. 790. 5 = 12,5.

25 11
— (wyznaczyc najpierw pole 5 trojk^ta ABC
791. CD
^ ]/13
i dlugosc boku AB).
792. 7,4. 793. CÔ, 1), C2(4, 1).
794. Cx(—2, 16), Z>j(—5, 20); C2 ( - 2 , D2 ( - 5 ,
*795. P i e r w s z y s p o s o b . Poprowadzmy przez punkt M rownole-

gl^ do iHV przecmaj^c^ podstawy rownolegloboku w punktach L i P (rys.
1 . 4
110a). Z twierdzenia Talesa wynika, ze M L = y NB i AL — -jAB- Z po
dobienstwa AALM i A.ABK mamy
KB _ M L KB i -NX KB
st^d czyli
AB ~ AL ’ AB ~NB
AB
BK 3
i ostatecznie
KN 5'
AK
Analogicznie mozna wykazac, ze — 3.
Drugi sposob. Oznaczmy AB = a i AD = b (rys. 110b). Wtedy
BN — b— y a AM — a + — b
Niech AK — aAM i BK = fiBN. Z rownosci A B + B K = AK mamy
a + fi\b -~ a a ja + b
czyli
3 |l - y / S - « |+ i ( / 3 — i-* | = 0
Poniewaz a + b wigc ostatnia rownosc zachodzi jedynie wtedy, jezeli
1—-j- j8—a = 0 ^ -T «= o
st^d , a=
^ BK _3_
Ostatecznie mamy ■^ r — 3,
KM ’ iW 5 *
796. ( - 1 1 , - 3 ) .
797. Niech ;c i y bgd^. starymi wspolrzgdnymi, a x' i y' nowymi wspolrzgd
nymi danego punktu przy przesunigciu danego ukladu wspolrzgdnych.
Wtedy
x = x'ArCi
y — y '+ b
gdzie a i b sf| wspolrzgdnymi nowego pocz^tku ukladu O' wzglgdem sta-
rego ukladu.
W naszym zadaniu wspolrzgdne punktu A w starym ukladzie nastg-
puj+ce:
xA = 1+3 = 4
yA — 3—4 = —1
a punktu B:
Xjj + —3 + 3 — 0
^ = 0 - 4 = —4.
798. (5,4), (por. rozw. poprzedniego zadania).
799. Wzory na przeksztalcenie starych wspolrzgdnych jc i y w zaleznosci
od nowych x' i y' przy obrocie prostokgtnego ukladu wspolrzgdnych dokola
pocz^tku ukladu o dany k^t a wyrazajt). sig nastgpuj^co
x — x 'c o sa —y 'sina
y = x 'sin a + y 'c o sa
W naszym zadaniu
1
y
T*
j/3
x'+- y
800. ( - 3 , - 2 ) . 801. (|/2 , 2]/2).

802. Uklad zostal obrocony o k^t ujemny a (rys. 111).
Mamy
4 3
s m a = — — cosa = —
St^d (por. rozw. zad. 799) wzory na przeksztalcenie wspolrzgdnych

wyra£ajg. si§ nast^puj^co
803. Wzory na przeksztalcenie starych wsp6irz$dnych x i y w zaleznosci

od nowych x ‘ i y' przy obrocie prostok^tnego ukladu wspolrzgdnych
dokola pocz^tku ukladu o dany k^t a i przesunigciu pocz^tku ukladu do
punktu (a, b) s^ nast^puj^ce
x = x 'c o sa —/ s i n a + t f
y — y s in a + y c o s a + A
Obrot ukiadu zostal dokonany o k^t ujemny a (rys. 112) i mamy sin a
4 3
= ~~y, cos a = — j .
Rys. 112
Poniewaz a — 2, b = 3 wi<?c wzory na przeksztalcenie wspolrz^dnych s^

nastepuj^ce
* = - - |* '+ y / + 2
4 3
^ - T x' - T ^ ' + 3
Wstawiaj^c do tych zwi^zkow x = 7, = 8 otrzymamy
*' = - 7 / = 1
(wspolrz^dne punktu (7, 8) w nowym ukladzie wspolrz^dnych).

804. (2, 0)
805. x = y=
~ 7 i x ,+ W ' +h
8 , 15 , „
806. x = - ~ ~ x ' — ~ y ' - \ - 9 , y —
17 * 17 y 3’
807. Wspdlrz^dne punktow stalych winny spelniac uklad rownan
[ x = 2x—>>
l,y = 3x—2y
katwo widac, ze uklad ten jest spetniony przez wspolrz^dne punktow
prostej okreslonej rownaniem y = 0, a wi§c punkty tej prostej $4 punk-
tami staiymi danego przeksztalcenia afinicznego.
808. ( - 6 , - 8 ) .
809. Po wyznaczeniu przeksztalcenia odwrotnego do danego, mamy
x — 3x '—y'
y = —2 x '- f / + 2
i po podstawieniu otrzymanych * i y do danego rownania prostej otrzyma-
my szukane rownanie prostej
4x'~ -y'+ l = 0
*810. Zapiszmy wzory poszukiwanego przeksztalcenia afinicznego
w postaci
x = G,\x-Vbxy-\~Cx
/ = a2x + b 2y-\-c2
Poniewaz punkty na prostej y — —x punktarai staiymi, wi§c rownania
x = axx —bxx Y c x
—x — a2x —b2x + c 2
czyli
— l )x + c t = 0
{a2—b2-j- l)x c2 — 0
winny bye spelnione tozsamosciowo dla ka£dego ;c. Musi wi^c bye ‘
ax~ b x— 1 = 0, c* = 0, u2—b2"i~1 = 0, c2 = 0
Punkt M ' jest obrazem punktu M, wi§c
1 = —ax+ 2bx+Ci
1 — —ci2-\-2b2-\-c2
Z otrzymanych rownan mamy ax — 3, by = 2, ct — 0; a2 — —1, b2 — 0,
c2 = 0.
Poszukiwane wzory przeksztalcenia afinicznego sq. wi?c postaci
x' — 3a:+ 2 y
/ ~ —x
811. x' — x-Y y—2, y — 2x+ 3y—6.
Zbi6r zadan z matematyki...

| x' — 3x4 4y—2 \ x' ~ 3x+8.y—2
*812. ap: { , . .. 0 /?«: , ,, ,
{y — 2x+ 6y—2 \y = x+ 6y—1
Punktem stalym przeksztalcenia jest P (l, 0).
813. Po dokonaniu przeksztalcenia
x' = 3x-f 1
y — 3^+ 2
obrazem danej hiperboli jest hiperbola o rownaniu
x y —2x—y —16 = 0
814. Punkt C. 815. 3, - 3 , 0, - 6 .
816. A = 0, B & 0. 817. A = —B =4 0.
818. y — —x. 819. ( - 3 , 0), (0, 2).
820. - 4 ~ . 821. y = ~ | - x - 2 ,
6 3
822. ^4(0, 2), B { - 2, - 2 ) , C(l, 1).
823. Niech szukana prosta ma rownanie
* . y
Uwzgl^dniaj^c, te |a| — \b\ mamy

x + j = a lub —x-\~y = a
Prosta przechodzi przez punkt (4, 6), wi$c
a lub - 4 4 -6 a
Zatem
x + y = 10 lub —x4-4 = 2.
824. y — 2x—6, y — -2 x4-6.
825. Rozwi^zuj^c dany uklad rownan znajdziemy punkt wspolny o
wspolrz^dnych (—1, 3).
826. AB = [4, 8].
827. Punkty przeci^cia danej prostej z osiami ukladu wspolrz^dnych
(6, 0) i (0, 3). Pole trojk^ta
5 = 3--6-3 = 9
(polowa iloczynu przyprostok^tnych).

828. R6wnanie prostej przechodz^cej przez punkty A{xl , y l), B{x2, y 2)
ma postal
y 2~ y i
y -y i X 2— X x
Po podstawieniu danych liczbowych otrzymamy y = x —1.

829. Rozwi^zuj^c trzy uklady dwoch rownari znajdziemy wspolrzedne
wicrzcholkow trojk^ta (2, —3), (3, 0), (—2, 5). Pple tego trojkgta S — 10.
830. Korzystaj^c ze wzoru podanego w rozwi^zaniu zadania 828 znaj
dziemy
3x—y —4 — 0, 3*+2y—1 = 0, 3x+ 5y—34 --S 0.
831. Boki rownolegtoboku o danych rownaniach nie rdwnolegle,
wi?c wyznaczajg. jeden wierzcholek, ktory znajdziemy rozwi^zujqc uklad
rownan
j 8x+3y+l = 0
\ 2x+ y—l = 0
Znajdziemy st^d punkt A (—2, 5). Nastppne dwa wierzcholki znajdziemy
rozwi^zuj^c uklady rdwnan
f8*+3y+l=0 f 2x+y-l=0
\ 3x+2y+3 = 0 [ 3*+2 j H-3 = 0
Z pierwszego ukladu otrzymujemy B( 1, —3), z drugiego zas D(5, —9).
Punkt C znajdziemy z warunku AB = DC, ktory zapisad mozemy w postaci
[3, —8] = [ x - 5 , y + 9]
s M C(8, -1 7 ).
832. C(—1, 4) lub C ( f . - » ) .
833. 3;c—2y - 0, 1 3 x -4 y -1 4 = 0.
834. Uwzgl^dniaj^c, le punkt S jest Srodkiem boku AB znajdziemy
B(16, 1). Znaj^c punkt B i wektor BC znajdujemy C(9, 9). Prowadz^c
prost^ przez punkty A i C otrzymamy rownanie boku AC
4x—3y—9 = 0
835. Przyjmijmy oznaczenia: A( x a, yA), C{xc, y c), D(xD,y D), E( x e, y£).
Z tresci zadania wynika, £e:
x a — x D~ 4 = —1 yA — y D—2 = 0
x c — x oJ<~4 — 1 yc —y^+2 = 4
XB — XD 3= 0 yE — + i —1
Oznaczmy wspdlczynniki kierunkowe bok6w AC, BC, AB odpowiednio
przez mAC, tnBc> mAB. Mamy
yA -y c 0 -4 _ 1
mAC
x A~ x c -1 -7 “ 2
3
mBc = mEc =
1
— mDE — --- g-
i rownania bokow
^C : y - 4 = i - ( x - 7 )
BC: y = - ^ ( x + 1)
^5: j (x + l)
836. Pierwszy sposob. Przedstawmy dane proste w postaci

parametrycznej
(x = t | * — A+1
\y = -2 t \ y = X~ l
Z warunkdw zadania wynika, £e spelniony musi bye warunek
NA = A M
gdzie M(t, —2t) i iV(A+1, A—1) punktami wspolnymi szukanej prostej
i prostych daiiych. Mamy wi?c
[ t- 2 , —2t—\] = [1 —A, 2 - A]
st^d
t —2 — 1—A 2*4-1 — A—2
czyli
*4-A = 3 2/—A = —3
St^d mamy t — 0, A = 3.
Szukana prosta przechodzi wi§c przez punkty M (0, 0) i N(4, 2); jej
rownaniem jest x —2y — 0.
D r u g i s p o s o b . Niech szukana prosta b^dzie postaci
O dette punktow przeci^cia tej prostej z danymi prostymi sq. rowne
2m—1 3—2m
*h xz
m +2 1—m
Punkt A ma bye srodkiem odcinka i3.czq.ceg0 punkty przeci^cia danych
prostych z szukanq prostq, a wi§c musi bye spelniona zaleznosc
*i+ *2
tzn.
2m—1 3—2m _ ^
m +2 1—m
st£j.d m — y . Zatem szukana prosta ma rownanie x —2y — 0.

837. Niech szukana prosta ma rownanie
y —3 = m{x—2)
Przecina ona dane proste w punktach
/ 8m—5 9+ m 8m—20 9—14m
\ 3 + 4 m ’ 3+4m 4m +3 * 3—4m
\
Z warunkow zadania wynika, ze odleglosc tych punktow jest rowna
3 j/2. Zatem
2 i -r \2
15
3 + 4m
Stqd znajdziemy mx = —7, m2 = . Mamy wi^c dwie proste spelniajqce

warunki zadania
y—3 - —7(^—2) y- 3 = y 0 -2 )
*838. Rozwiqzujqc uklad rownan

| 4x+5y = 0
1 x —3y — 0
znajdujemy punkt przeci^cia srodkowych D(0, 0). Niech punkt A' b?dzie
srodkiem boku BC. Jego wspolrz$dne znajdziemy korzystajqc z rownosci
AD — 2DA' czyli [—2, 5] = 2[xA,, y A.]
st^d y4'( —l , y ) . Niech punkt B leiy na prostej 4x+5y = 0, zas punkt C
na prostej x —3y = 0. Parametryzuj^c rownania tych prostych otrzymamy
B(5A, —4A), C(3/, /). Z warunku BA' => ^4'C, tzn. z zale£no£ci
- 1 - 5 1 , - 1 + 4 lJ = [3/4-X, < - y ]
znajdziemy f = 1, A = —1. Zatem i?(—5, 4), C(3, 1). Maj^c wszystkie

wierzchoiki znajdziemy rownania bokdw
AB\ 9 x + ly -\-\l = 0 5C : 3^+ 8^—17 = 0

^C : 6 x - y - \ l = 0
839. 2x+ 3y—1 0.
-9 + l|
841. 17+11 l - i , (por. zad. 840).
]/29 j/29"
*842. P i e r w s z y s p o s o b . &rodek odcinka zawartego mi$dzy da-
nymi prostymi b^dzie leial na prostej x-\-2y—2 = 0 i na prostej x —y —1 = 0
(por. zad. 840), ma wi§c wspolrz^dne , y j . Szukana prosta przechodzi
przez ten punkt i punkt dany, ma wi§c rownanie
y - l = - y ( x +l )
Drugi sposob. Niech szukana prosta ma rownanie y — 1 =

= m (x+ l). Jej punkty przeci^cia z danymi prostymi s^ A (—1, 1),
1+4m \
1+2m /■
Srodek odcinka AB ma le£e<5 nu prostej x —y — 1 = 0. Z warunku tego
2
znajdziemy wartosc wspolczynnika m — — —.
843. Wspolczynnikiem kierunkowym danej prostej jest m t — —2,
wi^c wspolczynnikiem kierunkowym prostej prostopadlej jest m 2 — — - =
M1
= y • Rdwnaniem szukanej prostej jest wi?c
844. Prosta przechodzqca przez punkt A i prostopadla do danej prostej
ma rownanie y + 3 = 2 (* + l). Rozwiazujac uklad rownan
j 2x—y —l = 0
j x + 2 y —2 — 0
znajdziemy punkt S ( y , ktory jest srodkiem odcinka AB. Niech B( x b,

yB). Korzystajac z zaleznosci
4_ __ —1 + * B 3 _ —3 + yB
"5 ~ 2 " 5 ~ 2
« (l 13
otrzymamy R y , y2M
l.
845. (2, 3) (por. zad. 844).
846. Z warunku rownoleglosci prostych mamy:
- a 2-f 16 = 0
czyli a2 = 16, stad a == 4 lub a — —4.
Proste sa rownolegle, ale nie pokrywaja si?, jesli
a — 4, b ¥=■ 1; = —4, b ^ — 1.
Proste sa rownolegle i pokrywaja si? jesli a — 4, b = 1; a — —4 , b — —1.
Z warunku prostopadlosci prostych mamy:
4a+ 4a = 0 czyli a — 0
Proste sa prostopadlc jesli a — 0, b jest dowolne.
847. Dane proste przecinaja si? z osia OX dla % = i x = y . Aby
to byl punkt wspolny dla obu prostych musi bye
5
— stad m —2
m —1 m
848. Znajdzmy wspolrz?dne x c, yc wierzcholka C
x B—x c — 0—x c = —8
y n ~ y c = 5 -> ’c = 7
stad C(8, —2). Wspolczynnik kierunkowy boku AB jest rowny 3, zatem
wspolczynnik kierunkowy wysokosci jest rowny — *. Rownanie szukanej
wysokosci ma wi?c postac
849. Niech C(xc, y c), D( x d, yD). Mamy
xp xq == Xj)—2 — —2
y D - y c = y D- 3 = 3
zatem Z)(0, 6).
Punkty ' A ( x a , yA) i B ( x b , yB) znajdziemy z zaleznosci AD — DB (roz-
wazany trojk^t jest rownoramienny). Mamy
xD—xA = 0—x A = 3 x B—x D — xB—0 = 3
yD- y A = 6 - y A = 2 = J>b- 6 = 2
st^d ^4(—3, 4), B(3, 8). Majg.c wspolrz^dne wierzcholkow znajdziemy
rdwnania bokdw
AB: 2 x ~ 3 j+ 1 8 = 0, BC: 5 x ~ y — l = 0, AC: x + 5 y —17 = 0
850. Niech bok AB b^dzie prostopadly do wysokosci l x —2y— 1 = 0.
Rownanie tego boku jest wi§c
y+ 4 = - y ( * - 3 )
Bok AC jest prostopadly do wysokosci 2x—l y —6 = 0 i jego rownanie

jest
y-r-4 = — ~ ( x — 3)
Wierzcholek B znajdziemy z ukladu rownan

| 2x-f-7y -f 22 — 0
\2 x -1y - 6. == 0
zas wierzcholek C z ukladu
|7 x - f 2 y - 1 3 = 0
\lx -2 y - 1= 0
Otrzymamy B (—4, —2), C( 1, 3). Bok BC ma zatem rownanie
y+ 2 = (*+4) czyli * -y + 2 = 0
851. Znajdzmy rownania wysokosci A H i BH.

4—4 4—0
AH: y - 4 = (*+4) 7 (* -4 )
czyli
zl/7: >> = 4 BH: y = ~ 4 x + 1 6
Bok BC przechodzi przez punkt B i jest prostopadly do wysokosci AH.
Jego rownanie jest wiqc x = 4. Bok AC jest prostopadly do wysokosci BH
i przechodzi przez punkt A, ma zatem rownanie
y —4 = JL (x+4) czyli x —4y-\-20 — 0
Rozwiiizujcic uklad rownan

| x= 4
\ x -4 y + 2 0 = 0
znajdziemy wierzcholek C(4, 6).

*852. Bok AB jest prostopadly do wektora CD. Jego wspolczynnik
kierunkowy jest rowny 1, zas rownanie y — x — 1. Punkt na prostej BC
mozna przedstawic w postaci (3r, — —fj, zas punkt na prostej AB w postaci
(A, A—1). Wektor CD jest rowny
CD = \x ~ 2 t, A + / - 1 6 ] - [2, -2 ]
sk^d A—3/ — 2, A-H = -y-
czyli t = y , A = 3. Zatem punkt C( 1, 4). Poniewaz punkty A i C maj^

odci^t^ rown^ 1, wi$c bok AC ma rownanie x —
853. Z ukladu rdwnari
| 5x—3_y-f2 - 0
\4 x -3 y + \ = 0
znajdziemy A (—1, —1). Z ukladu
[ 5x—3,y+ 2 = 0
\ l x Jr 2 y —22 = 0
znajdziemy B{2, 4). Bok AC jest prostopadly do wysokosci BN, jego rowna-
niem jest wi§c
2
y + 2 = —- (x-f 1) czyli 2 x —l y —5 = 0
Bok BC jest prostopadly do wysokosci AM, jego rownaniem jest 3x4-

+ 4 y -2 2 = 0.
Wierzcholek C znajdziemy z ukladu
J 3^c—
)—
4 y —22 — 0
| 2x—ly - 0
sk^d otrzymamy C (6 ,1). Wspolczynnik kierunkowy boku ^4-^ jest rdwny
a wi?c wspolczynnik kierunkowy wysokoSci wychodz^cej z wierzcholka C
3 ,
jest rowny —-y. Rownanie tej wysokoSci ma postac
3x+ 5y—23 = 0
854. K^t mi^dzy prostymi znajdujemy ze wzoru
m2—m l I
tga
ktory wynika bezposrednio ze wzoru na tangens roznicy dwoch k^tow.

Poniewaz m2 — —2, m x = 3, wi§c
- 2 -3
tga 1
1-2*3
n
Zatem a
T ‘
855. Znajdujemy rdwnania bokow
AB: 4 x + 3 y - 2 \ = 0, BC: x + 2 y - 4 = 0, AC: 3 x + y - 7 = 0
za$
l 1
tg ^ tgB = tgC 1.
2’
856. Wspoiczynniki kierunkowe m x i m2 szukanych prostych znajdziem
z zaleinosci
m1 -r~ m 2
tg45° - 1 tg45° = 1
l1+' y2 m x 'e 1,+, y2 W2
skqd m l = 5, m 2 — Szukane proste maj% wi$c rownania

1
y — 1 = 5(x—2) y —1 (x -2 )
857. v — 3x, y =
858. y — 8x—6, 4x-+-7y—18 — 0.
859. 3a:—4y—10 = 0.
860. Z punktu A prowadzimy proste tworz^ce z danij kqty Wspolczyn-
niki kierunkowe m L i m2 tych prostych znajdziemy z zale£nosci
j _ M i—2 _ 2—m2
l+ 2 ra 2
sk^d Mi = —3j m2 = y . Rownaniami bokow AB i AD sq. wi§c
7 + 3 == —3(*—1) 7 + 3 = y (x—1)
czyli
AB: 3 x+ y — 0 AD: x —3y—10 = 0
P u n k t B z n a jd z ie m y z u k la d u
[ 3^+ 7 — 0
12*—7 = 0
zas p u n k t D z u k la d u
| x —37—10 = 0
\ 2x—7 = 0
mamy B(0, 0), D (—2, —4). Boki BC i CD znajdziemy prowadz^c proste
prostopadle do boku AB w punkcie B i do boku CD w punkcie D, mamy
7 = y * 7 + 4 = —3(*+2)
czyli BC: x - 3 y - 0, CD: 3*+ 7 + 1 0 = 0.

861. 2x—7 + 4 = 0.
862. AB: x + 3 y - l = 0, BC: 3 x - y - 1 0 = 0, CD: x + 3 7 - n =
= 0, DA: 3x—y —3j= 0.__^
863. Poniewaz AB — DC, mqc D{—5, —1). Z punktu D prowadzimy
prostopadl^ do boku AB, jej rownaniem jest * + 7 + 6 — 0. Wierzcholek A
znajdziemy z ukladu rownan
j *+7+6 = 0
{ x —2y — 0
sk^d A (—4, —2). Znaj^c wierzcholek A i wektor AB znajdujemy wierz
cholek B {~ 1, 1). Teraz mo2emy ju t napisac rownania przek^tnych
AC- y+ 2 = (*+ 4) B D -.y + 1 = ! . (x+ 5)

K^t mi^dzy nimi znajdziemy korzystaj^c z zaleznosci
864.
^_ \ ^ 0+ B y0+C\ = 18 •l —6(— 2)4-15] _ 7
\ / A 2+ B 2 j/64+ 36 ~ 2
865. Wspolrz?dne wierzcholka £ znajdziemy z ukladu
| x+5.y—7 — 0
{ 3 * -2 j> -4 = 0
mamy B( 2, 1). DlugoSd szukanej wysokoSci jest rowna odleglo£ci punktu B
od boku AC, tzn.
[7 - 2 +1 -1 + 191 17j/2
V'50 “ 5
866. Prosta przechodz^ca przez poczqtek ukladu ma rdwnanie
m x—y = 0
Wspdlczynnik kierunkowy m znajdziemy z warunku
(3m -4|
______ )/ 5
}/m2+ l
U_
st^d mi Zatem szukane proste maj^, rownania
2 5 m2 2
1 11
y = -i-x
2
808 465
867. (1, 1),
49 ’ 49
868. Z definicji dwusiecznej mamy
|2x+2.y-f7| \7 x + y -4 \
|/8 j/50
czyli
5|2x+2,y-f 7| = 2|7x-f-i}>—4|
Z powyiszej rownoSci otrzymujemy rdwnania dwoch dwusiecznych
4x—8y—43 = 0 8x+4>>-f-9 = 0
869. 8x-f-4j>—-5 = 0.
870. Niech szukana prosta ma rownanie y — m x-1-1, musi ona tworzyd
z danymi prostymi rowne k^ty, tzn. wspdlczynnik kierunkowy m musi
spelniac rownanie
m+ 7 \ 1—m
1—7m | 1+ m
stad otrzymamy — 3 i m2 = —y , czyli dwie proste
3x—^ + 1 = 0 lub x~f-3.y—3 — 0.

871. x + 3 y - 7 = 0, 4x = 3, 4 ^ - 8 y + l l = 0.
872. Dane boki wyznaczaji* jeden wierzcholek. Otrzymamy go rozwi^-
zuj^c ukiad rownan
( 3x-\-y—3 — 0
\ 3x 4-4j >= 0
Oznaczmy ten wierzcholek przez A, mamy ^ ( y , —1j . Oznaczmy punkty

przeci^cia danej dwusiecznej z bokami przez M i N (rys. 113). Z rysunku
widac, ze punkt M nie moze bye wierzcholkiem trojk^ta, gdyz dana dwu-
sieezna bylaby wtedy dwusieczn<| k^ta zewn?trznego. Wierzcholkiem tr6j-
k^ta jest zatem punkt N. Rozwi^zuj^c ukiad rownan
|3 x + ^ —3 = 0
\ x —y+ 5 = 0
znajdziemy N ^ — —■, y j . Znajdzmy punkt symetryezny do punktu A wzgl?-
dem dwusiecznej x —>»4-5 = 0 (por. zad. 844). Punkt ten A i ( —’6, y j . Trzeci
bok przechodzi przez punkty A x i N, ma wi?c rownanie x-\-3y—13 =
= 0.
873. Znajdujemy rbwnania dwusiecznych dwoch k^tdw, nast?pnie punkt
ich przeci$cia (—2, —6).
874. Bok BC tworzy z dwusieczn^ k^t, ktbrego tangens jest rowny
2 -1
1 +2
Taki sam k^t tworzy dana dwusieczna (rys. 114) z bokiem AC. Bok AC
ma rownanie y = mx. Wspblczynnjuk m znajdziemy z warunku
1—m 1
T+ra 3
Rys. 114
st^d tn — ~nj-. Zatem bok AC ma rownanie y —- Punkt C znajdujemy

z ukladu
| x —y —4 — 0
\ x —2y = 0
tzn. C(8, 4). Maj^c punkt C i wektor BC znajdziemy B(3, —6). Rownania-
mi bokow AB i BC odpowiednio
2 x+ y — 0 2x —y —12 = 0
875. Znajdujemy punkty A x i A 2 symetryczne do punktu A wzgl^dem
dwusiecznych CE i BD (por. zad. 844). Punkty te (rys. 115) majj* wspol-
rz^dne A x(—1, 1), A 2(^j , — Przez te punkty przechodzi bok BC o r6w-
naniu x-{-ly — 0.
Wierzcholek B znajdujemy z uktadu
x - 3 y + \Q - 0 X+ly = 0
zas wierzcholek C z ukladu
x+ 7 y — 0 *+>’ = 0
sk^d otrzymujemy 5 ( —7, 1), C(0, 0). Prowadz^c proste przez punkty zl i B
oraz ,4 i C znajdziemy rownania bokow
A B : x —j>+8 = 0 AC: I x + y — 0
876. Uklad rownari

axA-byA- 1 = 0
2 X -3 .H -5 = 0
x —1 — 0
powinien miec doktadnie jedno rozwiqzanie. Wstawiaj^c x = 1 do pierw-
szego i drugiego rownania otrzymamy
| a+ by+ 1 — 0
l 3y—l = 0
st^d, po wyrugowaniu niewiadomej y otrzymamy zalezno§c mi^dzy a i b
3a+ 7 d + 3 - 0
877. Rownanie okr^gu o srodku w punkcie S(a, b) i promieniu r m oina
napisac w postaci
(x ~ a )2jr (y —b)2 = r 2
Dane w zadaniu rownanie jest rownowazne rownaniu
( x - 5 ) 2+ (y + l2 )2 = 225
st^d widac, 2e £rodek okr?gu znajduje si? w punkcie ,S(5, —12), a promieri
okr?gu r — 15.
878. ( x - 2 ) 2+ (y + 3 )2 = 49.
879. ( * - 3 ) 2+ 0 > + 4 )2 = 25.
880. ( x - l ) 2+ 0 > + 2 )2 = 25.
881. Promien okr?gu jest rowny odleglosci pocz^tku ukladu od danej
prostej, tzn. r = 1. Szukany okr^g ma wi?c rownanie x 2-\-y2 — 1.
882. ( * - 4 ) 2+ ( > - 5 ) 2 = 25.
883. Przecinaj^c symetraln^ odcinka AB z prost^ dan+ tj. rozwi^zuj^c
uklad rownan
j 2x —y — 0
\ —3 x + y —2 — 0
otrzymamy ^rodek szukanego okr?gu S (—2, —4), a nast?pnie jego pro-
mien AB — j/lO. St^d mamy rdwnanie szukanego okr?gu
(*+ 2)2+ 0 > + 4 )2 = 10
884. Rownanie szukanego okr?gu mozemy zapisac w postaci
(x—a)24-(y—b)2 — r 2
gdzie S(a, b) jest jego Srodkiem, a r promieniem. Wspolrz?dne punktow
A, B, C muszci spelniac rdwnanie tego okr?gu, st^d otrzymujemy uklad
rownan
' (a—2)2+ ( 6 —2)2 = r 2
(a-f 5)2+ (6 + 5 ) 2 = r2
(a—1)2+ (6 + 5 ) 2 = r2
Odejmujjjtc stronami pierwsze rownanie od drugiego i trzecie od dru-
giego mamy
| 14 a+ 146+42 = 0
1 12a+24 - 0
Otrzymamy a — —2, b — —1, r — 5. Szukany okr^g ma wi?c rownanie
(x+ 2)2+ 0 > + l) 2 — 25
885. Rownanie dane mozemy przedstawic w postaci
Rownanie to okreSla okr^g przy warunku a2+ b2—4c > 0.

S86 Podstawiaj^c do rownania y — 0 otrzymujemy ewentualne punkty
przeciecia naszego okr<?gu z osi* OX, ich odci^te musz^ spehiiac rownanie
x 2+ax-\-c = 0
j __ a?-Ac = 0 otrzymamy jeden pierwiastek (podwojny) tego
rownania, czyli jeden punkt przeci?cia okr^gu z osi$ OXtzn. warunek stycz-
nosci okr^gu do osi OX.
887. O d le g lo s c punktu 5 od danej prostej jest rowna 6. Promien r szu
k a n e g o okr^gu jest przeciwprostok^tn^ trojk^ta prostokqtnego o przy-
prostok^tnych rownych 6 i 8 (polowa dlugosci ci^ciwy), a wi§c i — 10.
S z u k a n y okrqg ma zatem rownanie
( x - \ ) 2+ ( y - l ) 2 = 100
888. (*±30)2+ ( y - 4 8 ) 2 - 502. _
889. Szukana prosta jest prostopadla do prostej l^cz^cej punkt A ze
srodkiem okr<?gu. Jej rownaniem jest 4x—2y—9 == 0.
890. Rownania prostych rownoleglych do danej prostej, oddalonych od
niej o j/5 s^
x —2y+ 4 = 0 x —2y—6 = 0 (I)
Przez punkt A poprowadzmy prost^ prostopadl^ do tych prostych tj.
prostej = - 2 jc+ 7 i przetnijmy prostymi (I). Otrzymamy srodki S'*(2, 3)
i S2(4, —1) szukanych okr^gow. Rownaniami tych okr^gow sfj.
(x—2)2+ ( y —3)2 = 5 ( x - 4 ) 2+ ( y + l) 2 - 5
891. grodek S(a, b) szukanego okr<jgu lezy na prostej rdwnoleglej do
danych prostych i jednakowo od nich oddalonej, a wi^c na piostej
2x~\~y—8 — 0
Ponadto srodek 5 musi bye oddalony od punktu M o polow? odleglosci
mi^dzy prostymi danymi, czyli o 2\/5, wi$c jego wspolrz^dne musz^ spelniac
rdwnania
( a - l ) 2+ b 2 = 20
2a+ b~S = 0
Rozwi<|zuj^.c otrzymany uklad rownan znajdziemy dwa srodki okr^gow
5,(5, - 2 ) i S 2( j , - y ) , czyli dwa okregi speiniajgce warunki zadania
( x - 5 ) 2+ ( H 2)2 = 20
892. Napiszmy rownania dwusiecznych k^tdw mi?dzy prostyrai danyrai
x - 3 .y -3 5 = 0 3*+.y+15 = 0
i przetnijmy je prostq. x + l y —15 = 0 przechodz^cq przez punkt A, prosto-
padl^. do prostej 7x—y ~ 5 = 0. Otrzymamy w ten sposob srodki 6, 3)
i S 2(29, ~ 2) szukanych okr§gow, a nast^pnie ich promienie S }A = rl =
5 j/2 l S2A = r2 = 2 0 / 2 . Rownaniami okr^gow spelniaj^cych warunki
zadania sg.
(x+ 6)2+ ( y - 3)2 = 50 (jc- 2 9 ) 2+ (>+2)2 = 800.
893. Rownania dwusiecznych fojtow mi^dzy prostymi danymi mozna
zapisad w postaci
x —3 y ~ l l = 0 3x+.y+7 = 0
Na podstawie rysunku 116 widac, 2e Srodki szukanych okr^gdw musz^
le£ec na dwusiecznej 3 x + y-f7 = 0. OdlegloSci szukanych Srodkow S(a, b)
od pocz^tku ukladu i cd danych prostych muszj* bye jednakowe, co da

si§ zapisac rownaniem
\a+2b+9\
= / a2+ b 2
V i
Rozwi^zuj^c uklad rownari

jq+26+ 9|
/ a 2+ b2
V *
3a + 6 + 7 = 0
. , _ 22 31_
otrzymamy dwa rozwUzama at = - 2 , b x = - i ; a 2 - - y » o2 - s >
° vli dwa s ro d k i szukanych okr?gow. Obliczmy
czyn 2gQ
r\ = a \+ b \ — 5 rf = « l+ 6 l = —
otrzymamy wi?c dwa okr?gi

289
(x+ 2)2+ ( j + l ) 2 = 5 5
894. Srodek S(a, b) szukanego okr^gu jest oddalony o 1 od danej prostej
i od punktu A, tzn. jego wspolrz^dne spetniaj^ uklad rdwnah
|3«+ 46+ 2| __
5
(a+5)2+ ( b -3 ) 2 = 1
( 149 68\
Po rozwi^zaniu tego uktadu otrzymamy S y(—5, 2) l S 2 ~25}'
Tstniej^ zatem dwa okr^gi spehiiaj^ce warunki zadania
(x+5)2+ ( r - 2 ) 2 = 1 ( * + ^ ) + (^ ~ § ) = 1
895. Szukany okn*g ma rownanie

x 2+ (y —b)2 = 5
b wyznaczymy z warunku odlegtosci srodka szukanego okr^gu od danej
prostej, czyli
|2 fe-l|
|/5
j/5
St^d bi = 3, b2 = - 2 . Mamy zatem dwa okr^gi spelniaj<ace warunki
zadania
*2+ 0 > -3 ) 2 = 5 x2+ 0> + 2)2 = 5
896. Szukany srodek S jest punktem przeci^cia dwusiecznych k^tow
wewn^trznych danego trojk^ta, tzn. S (—1,2).
897. Poprowadzmy przez punkt A(0, 2) prosta y = m x+ 2. Z rownania
tego i rownania okr^gu otrzymamy
(m2+ l)x 2+ 4m x+ 3 = 0
Z rownania A Am2—12 = 0 (warunek stycznosci) otrzymamy m 1 =
= |/3 , m2 = —j/3 , a wi?c mamy dwie proste styezne do okr^gu
y = j / 3 jc+ 2 ^ = -]/3 * + 2
898. Szukana styczna jest prostopadla do promienia i^cz^cego Srodek
okr^gu z punktem A. Jej wspolczynnik kierunkowy jest rdwny — -L J
Rownaniem stycznej przechodzqcej przez punkt A jest
*+ 3j> -10 = 0
899. 2 x + y — 8 = 0, x —2 y + U ~ 0
900. P i e r w s z y s p o s o b . Rownanie prostej rownoleglej do prostej
danej ma postac
y — —2x + k
Z rovvnania tego i rownania okr^gu otrzymamy

5x2-|-(16—4&)x-j-&2—2&+17 = 0
Z warunku stycznoSci (A = 0) otrzymamy k t = - l , k 2 — - 2 1 , mamy
wi^c dwie styczne spelniajqce warunki zadania
y = ~ 2 x-l y = —2x—21
D iugi sposob. Przez £rodek S (—6, 1) danego okr^gu poprowa-

dzmy prostq
y -i= ^ -(x + 6 )
prostopadlq do danej prostej i znajdzmy jej punkty wspblne z okr^giem,

otrzymamy A ( - 2, 3), £ ( - 1 0 , - 1 ) .
Prowadz^c przez to punkty proste rownolegle do prostej danej otrzymamy
dwie szukane styczne
y = —2 x — 1 y = —2x—21.
901. 2 x + y —4 = 0, 2x + y + 6 = 0.
902. Proste tworz^ce z danq prostq. k^t ~ majq wspolczynniki kierun-
kowe mi = y , lub m2 — —— . Istniejq dwie proste styczne o wspdlczyn-

niku kierunkowym m t i dwie styczne o wspolczynniku kierunkowym m2
(por. zad. 900), czyli cztery proste spdniajq.ee warunki zadania
3 x + 2 y -9 = 0, 3 * + 2 y -3 5 = 0, 2 x - 3 y - 6 = 0,
2 x - 3 y + 2 0 = 0.
903. j/l4 . 904. j/lo .
905 Szukanym k^tem jest k^t zawarty mi$dzy stycznymi poprowadzo-
nym i *z p u n k tu d do danego okr?gu. Oznaczmy ten ta|t przez y, mamy
-L = (r — promien, 5 — Srodek okr§gu)

2 S*A
czyli
sin y *= y , st^d 60°
906. Napiszmy najpiervv rdwnania okr?gow Kx i K2\

x 2+ ( y - 5 ) 2 = 25
(*—3)2+ 0>—4)2 = 9
Rozwi^zuj^c ten uklad rdwnan znajdzieray punkty przeci$cia okr^gow
P ( 3 ,1) i Jv(-x> -t )-
Styczna do okr^gu K x w punkcie A ma rovvnani^
24x+ 7y-260 = 0
Styczna do okr^gu K2 w punkcie P ma rownanie 7 — 1.
St^d znajdziemy k^t ostry mi^dzy tymi stycznymi
24
a = arctg y
907. fsrodek S(a, b) i promien r szukanego okr$gu rnusz^. spelniac

uklad r own an
b (S' le£y na prostej y — x)
l«+2| = r (odleglosc punktu S od prostej /)
v j ___________
/ ( 4 —a)2+ ( l — a) r (odlegto§6 punktu S od Srodka
\ okr^gu K)
St^d otrzymamy a = 6 = 3, r = 5, a wi?c szuk^ny okr^g ma rownanie
( * - 3 ) 2+ 0 '- 3 ) 2 - 5
Szukany punkt na osi OX ma wspolrz^dne ( 6, 0) -
908. A x leiy na elipsie, A 2, A 3 — wewn^trz elipsy, A4> A 5 — na zew-
n^trz elipsy.
909, Ogniskami elipsy o rownaniu
a2 ' b2
punkty Fx{ ~ c x, 0 ) , F2(c, 0 ) , g d z ie c2 — a2—b 2 . W n a s z y m p r z y p a d k u
mamy a — 3, b = | / 5, wi§c c — 2.
Szukane proste majg. rownania
x —2 — 0 5x-f-12y-{-I0 = 0
910. Z danych zadania wynika, ze 2c = 6 i — = —.

a 2
Mamy wi§c c ~ 3, a — 6, b2 ~ a2—c2 — 36—9 = 27.
Rownaniem elipsy jest
V2
36 ^ 27
911. R6wnaniami kierownic s? a: = , mimosrodem jest e
Rozwi^zuj^c rdwnania
cr j/2
— = 8
c 2
otrzymujemy a = 4 / 2 , c = 4. Poniewai i 2 = 3 2 -1 6 = 16, wiSc szukane
rownanie ma postac
x2 v2
----- f- — = 1
32 ^ 16
. ze b— = 1/3
912. Z tresci zadania wynika, ze tzn.
—= --
62
st^d
^ e= V = ]/
2a2
-----= 4 ■2c
c
st^d a2 — 4c2, czyli e — - I .
914. C = y , j> = ± 4 ,5 .
915. Uwzgledniajijc, 4e a1 = 16, i 2 = 12, z zaleZnosci c2 = a2~ b 2
znajdziemy c = 2. Odleglosciami ognisk od kierownicy sg.
11 d c l2 = d~\~c
gdzie d = ~ . Wstawiajgc dane liczbowe otrzymamy lx = 6, l2 = 10.
w
916. Z danych zadania wynika, ze - - = 3c, tzn. e = --- = y y .

917. Punkt najblizszy ogniska elipsy i punkt najdalszy leia na kohcach
oSi wielkiej. Szukana roznica jest wiqc r6wna
(a + c )—(a—c) — 2c
poniewaz. c = ae, wi?c
2c = 2 • 0,017 • 150 • 106 = 5,1 • 106 km
918. Uwzgledniajac, ze elipsa przechodzi przez dany punkt oraz row-
nosci c =: 2, b2 = ci2 c , mamy
i . 9 - i
a2 + a2- 4
st^d a7 = 16 i a2 — 1. Drugie rozwiazanie nie spetnia warunkow zadania
i musimy je odrzucic. Mamy zatem a2 = 16 i b2 — 12, wi?c szukana
elipsa ma rownanie
x2 y2
— _L Z_ = 1
16 ^ 12
919. ( - 5 , - 3 / 3 ) , ( - 5 , 3 / 3 ) .
920. Wsp61rz$dne x i ^ punktu ^ spelniaja zale2no$<3
2 |/ ( x + l ) 2-f>;2 — )/(■*+4)2
Po przekszlalceniaeh otrzymamy
921. Srednica przechodzaca przez punkt A ma rdwijanie y = - x .

Wspoiczynnik kierunkowy fn2 Srednicy sprz?2onej znajdziemy z zale2no§ci
m xm 2 — —~ — wspoiczynnik kierunkowy Srednicy y — x J,
stad otrzymamy
2 4 __8
m2 3 * 15 45
Rownanie srednicy sprz^zonej ma wi§c postac y = ~ - ^ x .
922. Srednica rownolegla do danych prostych ma wspoiczynnik kie
runkowy = 2. Szukana prosta b^dzie Srednica sprz^zona z danym kie-
runkiem, a jej wspolczynnik kierunkowy m2 znajdziemy z zaleznoscj
m 1m2 = — -^2. Po podstawieniu danych liczbowych otrzymamy m2 ==»
= —Y f >czyli szukana prosta ma rdwnanie y

25
923. 3rednica przechodz^ca przez punkt A ma wspolczynnik kierunkowy
3 . . .
m x — - j . Szukana ci^ciwa ma kierunek 6rednicy sprz^zonej. Jej wspol-
czynnik kierunkowy m2 wyznaczymy z zaleinosci
b2
Po podstawieniu danych liczbowych otrzymamy m2 — — . Zatemszu-

3
kana ci^ciwa ma rownanie y —3 = (x—5), czyli 3x-\-5y—30 = 0.
924. 4x-j-9y—-13 = 0.
925. Prosta przecina elips?.
926. Szukane styczne maj^ rownania postaci
y —4 = m (x ~ 10)
i majg. jeden punkt wspolny z elips^. Zatem uklad rownari
y = m (x—10)+4
^- + ^ = 1
, 25 ^ 16
powinien miec tylko jedno rozwi^zanie. Wstawiaj^c y z pierwszego do
drugiego rdwnania otrzymamy rdwnanie kwadratowe
[m(x—10)+4]:
1
25 16
dla ktdrego spelniony powinien bye warunek A = 0. St^.d otrzymamy
m x = 0, m2 — -|y , czyli szukane styczne maj^ rdwnania
y —4 = 0 16^—15^—100 = 0
927. Aby dana prosta byla styezna do danej elipsy uklad rownan
A x+ B y+ C = 0
y
b2
powinien miec tylko jedno rozwi<i.zanie, czyli wyroZnik rownania kwadra-
tov/ego
(C+AxV
a2 b2 §dzie
powinien bye rowny zero, tzn. spelniona powinna bye rdwnosc

C2A 2 (a2A 2+ b2B 2)(C2- b 2B 2) _
b*BA ~~ a2b4B 4
Po uproszczeniu tego wyrazenia otrzymamy
a2A 2+ b2B 2 = C2
Warunek ten jest rowniez spetniony dla B — 0.
928. Rownania szukanych stycznych zapisac m oina w postaci
A x+ B y+ l — 0
Wspolczynniki A i B wyznaczymy z warunkow (por. zad. 927)
| 5A2+ 4B2 = 1
{ 4A2-j-5B2 — 1
Rozwi^zaniami tego ukladu rownan sq. A = ± y , 5 = ± y •
Mamy wiqc cztery styczne spelniaj^ce warunki zadania x-t-y = ± 3 , x —j —
= ±3.
929. Wielkosci a2 i b2 znajdziemy z warunkow (por. zad. 927)
j 9a2+ 4 6 2 = 400
\ a 2+3662 = 400
Rozwi^zuj^c ten uklad rownan znajdziemy a2 — 40, b2 — 10, wi?c
szukana elipsa ma rownanie
40 ^ 10
930. WartoSci a2 i b2 wyznaczymy z warunkow (por. zad. 927)
i* + _L=l
a2 ^ b2
a2+16Z>2 = 100
Rozwicjzuj^c ten uklad rownan znajdziemy a\ — 20, 62 = 5; a\ — 80,
Istniejq zatem dwie elipsy spelniaj3.ce warunki zadania
20 T 5 80 1 5
931. a — 5, 6 = 3, /I ^4, ~ j l uba = 4
A [ l ’ ~5~) ^ or’ zad' 927>-
932. a — 2 }/5, b = y 5 , e — ~ j/ 3 (por. zad. 927).

933. 36x2- m y z = 3600,
934. Poiosie i odleglosc ogniska od srodka symetrii hiperboli zwi^zane
zaletnosci^ c2 — a2-\-b2, stqd w naszym zadaniu a — 6, a wi§c rownanieni
hiperboli jest
^2 _ z ! = i
36 64 “
2 2
935. Rownania kierownic hiperboli ~ l S3 dane rownaniami

x = ± ~ - . W naszym zadaniu a = 3, c = 5, st^d mamy rownania kie-
. o
rownic x — ±
' 5
936. Z warunku v - t g 3 0 m a m y - = - , r , wi<gc
937. Mimosrod e — a--, a wi§c a — e—- = 3, zas b2 — c2—az — 27,

Rownanie hiperboli jest wi?c
938. Rownania asymptot hiperboli maj^ postac ^ — ± ^ x, a wi$c

JL f
w naszym zadaniu — = -j j -. Uwzgl^dniaj^c, i,e a2jrb2 — 169 otrzymamy
a — 5, b — 12. Rownaniem hiperboli jest wi§c
_
c
16
naszym zadaniu c - y . Uwzgl^dniaj^c zwi^zek a2+ h 2 — c1 25
otrzymamy a = 4, b — 3, a nast^pnie szukane rdwnanie hiperboli
= 1.
T6“
940. 36 = 1
64
941. Wspolrz^dne tych punktow spelniaja rownanie hiperboli, wi§c mamy
uktad rdwnan
36 1
1
a2 b2
^ 4 _ _8_
= 1
. a2 ' 62
St^d a2 — 32, b2 8, a wi$c rdwnaniem szukanej hiperboli jest
x*
1
32 8
xz yz
942. 1
18 T
*943. Oznaczmy poiosie szukanej hiperboli przez a i b. Mamy
a2+ b2 — 16 (hiperbole wspdlogniskowe)
25
—1 (hiperbola przechodzi przez punkt A (—5, 3))
b2
Z ukladu tego otrzymujemy a2 10, b2 = 6, zatem szukanym rdwna-
niem hiperboli jest
x2
1
10
944. Rownanie szukanej hiperboli mo£emy zapisac w postaci
,2
y__ 1
b2 a*
Z rownan
a* 25
i
c 7 a o
otrzymamy a — 5, c 7, a nast§pnie b — 2 ]/6 .
Stad mamy szukane rownanie hiperboli
v,2 v-2
25' 24"
945. m | i O, ~ J, Af|lO,
*946. Wierzcholki osi wielkiej elipsy znajduja si? w punktach A (5, 0)

i i?(—-5, 0), stad mamy dla hiperboli c = 5. Ogniska elipsy znajduja si$
w punktach Fx{3, 0) i F2(—3, 0), zatem rdwnania kierownic hiperboli
x — ± 3 , co daje zwi^zek ~ = 3. Stad, po uwzglfdnieniu c — 5, mamy
tf2 = 15, a nastfpnie b2 — c2—a2 — 10. Rdwnaniem szukanej hiperboli
jest wi$c
Z1 l
15" 10
947. Dana hiperbola przetnijmy prosta y = 3 x+ k (rownolegla do dan
prostej). Otrzymamy rdwnanie
5x2-f 6ibc+&2+ 36 = 0
Przyrownujac wyrdinik tego rownania do 0 (prosta ma bye styezna do
hiperboli) otrzymamy k x — 3j / 5 , k 2 = —3 j/5 , a wi?c dwie styezne
y = 3x+ 3]/5 y = 3#—3]/ 5
948. 5 * - 2 y ± 9 = 0.
949. Dana hiperboli przetnijmy prosta y ~ m (x— 1) przechodzaca
pr '.z punkt A. Otrzymamy rdwnanie
x2(1 —4m2) + 8m2x —4m2 32 — 0
Przyrdwnujac wyroinik tego rdwnania do 0 otrzymamy m L =
mz — — (wspolczynniki katowe prostych stycznych). Szukanymi

styeznymi sa proste
4x+v/ 6 2 y -4 = 0 4 x - |/ 6 2 y - 4 = 0
U w a g a. Metoda ta nie uwzgl§dnia ewentualnych stycznych r6w-
noiegfyeh do osi O Y (por. zadanie 950).
950, x »b' 1. 5x—2y+3 — 0.
951. Prosta rdwno oddalona od punktdw A i B jest albo rownolegla
do prostej AB, albo jest symetralna odcinka AB. Szukane styezne przechodza
iec przez punk t M (y , o ). Styezne do hiperboli, przechodz^ce przez
punkt M m m rownania
S x + \/T T y —20 — 0 8x—|/ 'l l y —20 = 0
**952. a2A 2- b 2B 2 = C2 (por. zad. 927).
*953. Warunek stycznoSci do danej prostej da si§ zapisac w postaci
a%_-s 4 (por. zad. 952). Punkt M le2y na hiperboli, wi$c
St^d otrzymamy a2 — 8, b2 = 4, czyli rownaniem hiperboli jest
*954. WielkoSci a2 i 62 wyznaczymy z warunkdw

| a ~ 2b
\ 25a2—36b2 = 64 (por. zad. 952)
Po rozwi^zaniu tego ukladu otrzymamy a2 zz=z 4, b2 — 1. Hiperbola ma
wi?c rdwnanie
955. Szukana prosta ma kierunek srednicy sprz^zonej ze srednicy prze-

chodz^c^. przez punkt A. &rednica przechodz£j.ca przez punkt A ma wspol-
czynnik kierunkowy ~ . Wspolczynnik kierunkowy m2 Srednicy
sprz$4onej jest w przypadku hiperboli zwi^zany z m1 zaleznoScig.
b2
m xm2 =-^2
st^d otrzymamy m2 — —7. Prosta przechodz^ca przez punkt A o wspol-

czynniku kierunkowym m2 = —7, czyli prosta
7 x + y -2 0 « 0
spelnia warunki zadania.
*956. Wspolczynniki kierunkowe szukanych srednic sprz^zonych spel-
n*a.k uklad rownan
3
m i m2 = ~
m l — m2 __
k l + m 1m2
Po rozwi^zaniu tego uktadu otrzymamy dwie pary Srednic sprzônycij
x —2y — 0, 3x —y = 0;
x+ 2y — 0, 3x + y — 0
*957. Rownania asymptot hiperboli = 1 moiemy zapisad w p0,

staci
bx+ ay — 0 bx—ay — 0
Wezmy dowolny punkt P(x0, y 0) poloiony na hiperboli i obliczmy
iloczyn odleglosci dx i d2 tego punktu od asymptot
d j = \bx0+ayo[ \bx0- a y Q\ |b12x 20~ a 2yl\
1 2 )/ a2-fb 2 \/a 2+ b2 ~ a2-\-b2
Punkt P leiy na hiperboli, wi?c b2x 2—a2y l = a2b2, st^d
a2b2
dt d2
a2j\-b2
*958. Wezmy dowolny punkt P(x0, ^ 0) poioôny na hiperboli i popro-
wadimy przez ten punkt prostg.
y ~ y° = 4 “
rdwnolegi^ do asymptoty y — ~ x. Przetnijmy tg. prostq. drug^ asymptot?
y= otrzymamy punkt e ( y ^ o - ^ o . y / o - ^ x 0).

Szukane pole S rownolegloboku jest dwa razy wi?ksze od pola trdjk^ta
OPQ (0 — pocz^tek ukladu wsp61rz?dnych). Pole trojk^ta OPQ jest rowne
*0 yo
~\<KOP,OQ)\ = ± \b7x l - a 2yl\
4ab
1 _ a 1 b
2 X° 2b y ° 2 y° 2a X°
Zatem pole rdwnolegloboku jest rowne
\b2x l —a2yl\
2ab
ab
st^d widad, 2e S (por. rozw. zad. 957).
*959 Rownania elipsy i hiperboli o wspolnych o niskach moiemy za-
pisac w postaci
—r + s r —cr = 1
f y 2
= 1
a2 + c2—a\
Znajdziemy punkty przeci?cia i sprawdzimy, ze styczne w tych punktach
do elipsy i hiperboli prostopadle.
960. Parabola o rownaniu N
y 2 = 2px
ma wierzcholek w pocz^tku uktadu, ognisko w punkcie F ^ y , Oj i jestsyme-
tryczna wzgl^dem osi OX. W naszym zadaniu y •= 4, wi<?c szukanym
rownaniem paraboli jest

y 2 = 16.x
961. Szukana parabola ma rownanie postaci
y 2 = —2px (p > 0)
Wsp61rz§dne punktu A spelniaj^ to rownanie, a wi§c p = 4. Szukanym
rownaniem paraboli jest wi$c
y 2 — —8x
962. Rdwnanie szukanej paraboli mozemy zapisad w postaci
x 2 = —2py (p > 0)
Podstawiaj^c wspdirz^dne punktu A otrzymamy p — y , rdwnaniem para
boli jest wi^c
963. x 2 — 8y.
964. Mamy p — 6, wi§c F(3, 0). Rdwnanie kierownicy jest postaci
83 —y , czyli x = —3.
965. y2 = —20x.
966. Dane rownanie paraboli moina przedstawic w postaci
0"-2)2 = - 4 ( * - l)
st^d widatf, £e wierzcholek znajduje si? w punkcie A (l, 2), p — 2, a osiqf
symetrii jest prosta y — 2. Ognisko znajduje si? w punkcie F(0, 2), a kieJ
rownica jest dana rownaniem x — 2 (rys. 117).
967. 0§ symetrii paraboli przechodzi przez ognisko F i jest prostopadta

do kierownicy, a wi^c ma rdwnanie y ~ 2. Odleglosc ogniska od kierow-
nicy wynosi 2 i rdwna si? parametrowi p, wierzcholek znajduje si? w punkcie
A(6, 2).
Szukanym rownaniem paraboli jest
(y~~2)2 ass 4(x—6) czyli x — ~ y 2—y + 7.
968. Parabola jest zbiorem wszystkich punktdw, ktorych odleglosci

od kierownicy sq. rdwne odleglosciom od ogniska. Musi wi?c bye spelnionv
warunek
\x—y —l\ _______________
— j f ....= l/(s -2 )» + 0 > + l)2
st^d po przeksztalceniach otrzymamy rownanie paraboli

x 2+ 2 xy+ y2- 6 x + 2 y + 9 = 0.
969. d — 16,
970. Po wyrugowaniu z ukladu
y — mx-\-b
zmiennej y otrzymamy rownanie

!
y 2 = 2px
m2x 2+2(mb—p)x-\-b2 = 0
przyrownujac wyroznik tego rownania do 0 otrzymamy warunek stycz-
nosci w postaci
2mb — p
9 7 1 . P i e r w s z y s p o s o b . Przez punkt A prowadzimy prosta
y — m (x+ 2)
do przecfecia z dana parabola, Po wyrugowaniu y otrzymamy rdwnanie
m2x 2jt-4(m2—2)x-\-4m2 — 0
Po przyrownaniu wyroinika do 0 otrzymamy m x = 1, rn2 = —1, czyli
dwie styczne
y = x-\-2 y — —x —2
Drugi sposbb. Przez punkt A poprowad£my prosta
y — m (x+2) czyli y = m x-\-2m
Z warunku stycznoSci 2bm — p (por. zad. 970) mamy
4m2 = 4, stad m l — 1, m 2 — —1
Otrzymamy wi§c dwie proste styczne
y = x+2 y — —x —2
U w a g a . Oba sposoby nie uwzgl^dniaja ewentualnych stycznych
rownolegiych do osi O Y (por. zad. 972).
972. 3 x - y + 3 = 0, * = 0.
973. Szukana styczna ma wspolczynnik kierunkowy m — — 1, a wi$c
moZemy ja zapisac w postaci
y — —x + k
Przetnijmy parabola ta prosta, otrzymamy rbwnanie
x 2- 2 ( k + 4 ) x + k 2 = 0
Po przyrownaniu wyrbznika do 0 otrzymamy k — —2, czyli szukana
styczna jest prosta
y = —x —2
974. 2 x —y — 16 — 0 (por. zad.. 973).
975. Wspblczynniki kierunkowe m x i m2 szukanych stycznych sa rowne
mi = y > «2 = —2, wi$c otrzymamy dwie proste styczne spelniajace
warunki zadania (por. zad. 973)
*976. Szukane styczne majq postac r r6wnanie kwadratowe wzglfdem m (wzglfdem wspolczynnikow kie-
^ k o w y c h prostych stycznych)
y — mx+fc
m 2p-\- 2my0—p — 0
Warunek stycznosci do elipsy moiemy napisad w postaci
Iloczyn m pn2 pierwiastkow tego rownania jest rowny —1, a wife styczne
45m2+ 2 0 —k 2 — 0 (por. zad. 927)
oprowadzone z punktu P prostopadle.
a warunek stycznosci do paraboli ^ 980. Zaloimy, 2e cialo zostalo wyrzucone z pocz^tku ukiadu w kierunku
5 dodatnim osi OX. Po t sekundach od chwili wyrzucenia ciala wspolrzfd-
k (por. zad. 970)
3m nymi danego ciala s^
= v0t
Rozwi^zuj^c dwa ostatnie rownania otrzymamy
i ~ (I)
1 2 g>
mx — k x = 5; mz = , k2
Z rownosci tych otrzymamy
Mamy wife dwie wspolne styczne do elipsy i paraboli
1 .r 1 2vl
y = ~fx+ 5 y = —y x ~ 5 Rdwnaniem drogi danego ciala jest wife parabola o powyfcszym rdwna-
niu, czyli parabola o przedstawieniu parametryeznym (I).
*977. Przetnijmy parabolf y 2 — 2px prostymi rownoleglymi postaci
*981. a) Zalozmy, 2e cialo zostalo wyrzucone z pocz^tku ukiadu pod
y — m x+ n, (m # 0). &rodki cifciw wyznaczonych przez te proste lefy. na
katem a do osi OX. PrfdkoSc poczatkowa v 0 mozemy rozloiyc na dwie
prostej o rownaniu
skladowe: v 0 cos oc w kierunku osi OX i skladowa v 0 sin a w kierunku
P osi OY. Po t sekundach od chwili wyrzucenia wspolrzfdne x i y danego
y =
m ciala moiemy przedstawic w postaci
W naszym zadaniu p — 10, y — 5, wife m — 2. Rownaniem szukanej
x = v 0t cos a
cifciwy jest wife
(D
y — 2x + 1 y = ^<+sina—y1 g ar2
*978. DlugoSd rzutu C'D odcinka CD jest rdwna ym, gdzie y jest rzfdiiQ sk^d otrzymamy
punktu C, za£ m wspdlczynnikiem kierunkowym cifciwy AB. gxJ
y = x tg a -
Rzfdna punktu C jest r6wna (por. zad. 977), st^d my = p. 2^nCos2a
Rownaniem drogi danego ciala jest wife parabola o powyzszym rowna-
**979. Weimy na kierownicy punkt p ( —y , >>°) i poprowadimy przez mu czyli parabola o przedstawieniu parametryeznym (I).
ten punkt prost^ b) Parabola ta przecina os OX w punktach x x — 0 i x2 = v° s^ --a-, a wife
mp+2y0 x2 jest zasifgiem rzutu. R2fdna wierzcholka paraboli
y -y o = rn czyli y — mx-
K )
ôsin2a
Z warunku stycznosci 2mb — p (por. zad. 970) mamy 2g
Jest naiwifksz^ wysokoscig. ciala.
c) Zasifg rzutu x2 jest najwifkszy, je±eli sin2a 1, a wife dla a = ^ .
982. Wspolrz^dne (x ,y ) szukanych Srodkow okregow speiniaj^ 2a. '
leinoS6
(3—x)2+ (5 ~ y )2 — r2
r — y (warunek stycznoSci), wi?c
( 3 - x ) 2-\-(5~y)2 = y 2
Stqd otrzymamy
x2—6x+34
10
Jest to rownanie paraboli zaznaczonej na rys. 118.
983. Trdjk^t OSP (rys. 119), gdzie P jest srodkiem ci^ciwy, a S £rodki
okr^gu jest prostok^tny, a wi$c
OS2 = OP2+ P $ 2
Poniewa2 OS2 = a2, OP2 = x 2+ y 2, P S2 = (a- x ) 2+ y 2, wi?c
x 2+ y 2~\~(a—x)2+ y 2 — a2
czyli
x 2+ y 2 — ax
Jest to rownanie okr^gu o srednicy OS.
984. Przyjmijmy oznaczenia jak na rys. 120. Z trdjk^ta OAC marny
zas z trdjk^ta ABC

_z_.
a —x
— tg2a
KorzysWC ze wzoru na tg 2 a z powyzszych rownan otrzymamy
a —x
czyli
3a:2—y 2 = 2«a;
Jest to rdwnanie hiperboli przedstawionej na rys. 120. Po odpowiednim

zgrupowanm wyrazow m oina przedstawic je w postaci kanonicznej
985. Z warunkdw zadania wynika, ic punkt (a:, y) nale^cy do poszuki-

wanego zbioru powinien spehiiad rownoSd
l / ( x + l )2+ y 2~ = 2
j/( x —l)2+ y 2
Po przeksztalceniach otrzymamy
— ^ -* + i = o
Jest to rownanie okr^gu (Apolloniusza), ktore zapisac mozna w postaci

986. N i e c h d a n $ p r o s t< | b f d z i e oi OY, d a n y m p u n k t e m A (a, 0 ). Z w a. Odejmuj^c je stronami otrzymamy
r u n k o w z a d a n i a w y n i k a , ±e p u n k t (x, y ) n a l e i ^ c y d o p o s z u k i w a n e g o zbioru
s p e tn ia c p o w in ie n z a le 2 n o & x 2—y 2 -b2
V ( x - a ) 2+ y 2 ± |/(x-0)2=p Jest to
rownanie hiperboli rownoosiowej, jesli a # b lub para prostych,
P o w y is z ^ r6 w n o £ 6 z a p is a c m o ie m y w p o s ta c i jesli a = b.
\ / ( x - a ) 2-\-y2 = p ± x
P o d n o s z ^ c o b ie s tro n y d o k w a d r a tu o trz y m a m y
y 2 — 2 a x± 2 p x+ p 2—a2
czyli
2(a±p)
tj. rdwnania parabol.

987. Z trojk^ta ADC (rys. 121) mamy
x 2jr y 2 — b2
za§ z trojk^ta DEC
(l2 —x)2+ y 2 = c2
989. Proste prostopadie wychodz^ce z wierzcholka paraboli maj^ r6w-

nama
1
mx i y —
m
Przecinaj^c parabola tymi prostymi otrzymamy wspdlrz^dne punktow A
iB
a ( \ ,— 1 B(2pm2 -2 p m ), (rys. 123)

Dodaj^c powyzsze rownoSci stronami otrzymamy \m 2 m I
x 2+ ( 1 2 - x ) 2+ 2 y2 = b2+ c2 Wsp61rz§dnymi x i y Srodka S odcinka AB sg.

ale b2+ c2 = 100, wi^c ostatnig. rownoSc zapisac moina w postaci
2x2—24x+ 2y2+44 — 0 czyli (x —6)2+ y 2 = 14. JC= y ( ^ + 2 /'m2)’ “ 2pm)
988. Niech danymi prostymi prostopadlymi b$dg osie ukladu wspolrzijd- Zwigzki powyisze zapisac mo£na w postaci
nych, a punkt S (x ,y ) Srodkiem okr^gu. Wtedy zachodzg rownosci
x 2 — r 2—b2 +m 2 -m
r2—a2 (rys. 122) m‘ m
Z ukfadu tego otrzymamy
■ y— ~ + 2 = °> czyii y2 = p (x ~ 2 p )
Zatem szukanym zbiorem punktow jest parabola zaznaczona na rys. 123

lini^ grub^.
990. Niech elipsa ma rdwnanie
L2 Z l = i
a2
,2~ r h2
Wspblczynniki kierunkowe prostych A M i B M (rys. 124) sq rowne
„ _ *o + & x 0~ a
mBM —
y0
a wi$c rbwnaniami prostych A M i B M s^ odpowiednio
X q -{-(i x 0—a
(x + a ) (x-a )
yo ' y0
M n o ^ c ostatnie rdwnoSci stronami otrzymamy
,22 —X_q
y—a2 (x2—a2)
(I)
yl
punkt (x0, ^ 0) leiy na elipsie, wi?c
x l . yl
a2 + b2
Stad mamy
x l —a2 a*
yl l 2
podstawiajac do (I) otrzymamy
y 2b2
i
y * = — a^ - ( x 2- “2) - c ? + —a*
Szukanym zbiorem punktdw jest wi?c elipsa zaznaczona na rys. 124

lima gruba-
991. Niech elipsa ma rownanie
^ l + 2 l= l
a2 + b2
Ogniskami jej s* punkty F , ( - c , 0) i F2(c, 0). Zmienne bold trojkgta maj^

rownania ^
y = m(x+c) y = - — 2-
Z rownan tych otrzymamy rownanie szukanego zbioru punktow w postaci
b2
- ~ ( x 2- c 2) czyli ^ 2 - + T ^ v
V7
jest to rownanie elipsy.
992. Niech prosta OQ (rys. 125) ma rownanie y = mx. Wtedy prosta
OP ma rownanie y = —~ x. Wspdlrz^dne punktu Q znajdziemy z rownan
/ 2p 2p \
y = mx, y 2 = 2px, mianowicie Q ,— J
zas wspolrz?dne punktu P z rdwnan
y — __ L w> y 2 = 2px, mianowicie P(2pm2, —2pm).

m
Wspolrz^dne x i y srodka ci^koSci 5 trojkata OQP okreslaia rownosci
x= y f e + H
ktore zapisac moiiemy w postaci
3x __ 1
--\-iri _3?_ = -----
1 m
2p m7 2p m
Podnoszgc drug^ z powy2szych rdwnoSci obustronnie do kwadratu
i odejmujgc stronami od pierwszej otrzymamy
3x 9? 2 o v 2 2 / 4
~2p~^4p7~ = 2 ^ ^
Jest to rownanie paraboli zaznaczonej na rys. 125 linig grubg
993. Niech parabola ma rbwnanie y 2 — 2px. Rownaniami prostych AO

i BF (rys. 126) sg odpowiednio
- 5 '
' - r f - M
Punkt (x0 ty 0) le4y na paraboli, wi?c y 2 = 2p x 0. Wyznaczamy stgd *0

i wstawmy do rownan prostych, otrzymamy
2p_ ypip
x
yo p 2 ~ y l ( - 4 )
Z rownosci tych otrzymamy
4p2x 2
64 8
Jest to rownanie hiperboli zaznaczonej na rys. 126.

994. Niech danymi punktami b?dg. A (—a, 0) i B(a, 0). Punkt M (x ,y )
nalez^cy do szukanego zbioru spelnia zaleinosc
^ (x + a )T+ y r • V ( x - a ) 2+ y 2 = a2
Po przeksztalceniach otrzymamy
(x2+ y 2)2 = a2{x2- y 2)
Jest to rownanie l e m n i s k a t y B e r n o u l l i e g o .
995. Je±eli za ramiona k^ta prostego przyjmiemy osie ukladu wsp61rz?d-
. x2 y2
nych, to szukanym zbiorem punktow jest elipsa o rdwnaniu = 1.
996. Prosta x —y —2 = 0.
997. Dwie parabole y 2 = ± 2 x + l .
998. Parabola o rdwnaniu ay = a2—x 2.
*999. Jezeli dana elipsa ma rownanie ^ ^ = 1 ** to szukanym zbio
rem punktow jest elipsa
*1000. Hiperbpla. *1001. Hiperbola.

**1002. Niech punkt M w chwili t = 0 znajduje si? w pocz^tku ukladu
wsp61rz?dnych i niech toczy si? po osi OX (rys. 127). Punkt M (x, y) jest
punktem nalei^cym do szukanego zbioru punktow, wi?c
x = O R -Q R y = M P+PQ
Uwzgl^dniaj^c, 2e OR — OM — at, QR = PS — ucos^f—- j , PQ
MP = a s m [ t— y ) otrzymamy
*= at—a
—
h yj
co& o+asin|<—-yj
| x = a (t—sin?)
— a (1—cost)
Krzywa o powyiszym przedstawieniu parametrycznym nazywa sis
cykloid^ i jest oznaczona na rys. 127 lini^ grubq.
*1003. Przyjmijmy oznaczenia jak na rys. 128. Wtedy * = RM, y = S M

Ale
R M = B M cos t, B M = BP cos /, BP = a cos t
oraz
SM — A M sm t, A M = A P sm t, AP = asint
Otrzymamy st^d
( x — acos3;
17 = asin3r
Kizywa o takim przedstawieniu parametrycznym nazywa sie a s t e
roid^.
1004. Oznaczafec wspotrz?dne punktu nalei^cego do szukanego zbioru
przez ( x , y ) otrzymamy
l/(x -3 )H -Q ’- 3)i _ j _
\x+y\ 2
^2
St^d 7^2_|_7j 2—2x j —4Bx —48^+144 =* 0
1
Jest to rownanie elipsy o mimosrodzie e = T (por. zad. 1010).
1005. x2+ 4 x y + /+ 6 x + 6 j; - 1 8 = 0. Jest to rdwnanie hiperboli o mi-
mo§rodzie e = 2 (por. zad. 1004). . ...
1006. x 2 — 2 x j ’+ j 2 — 12x—12j+36 = 0. Jest to rownanie paraboli
(por. zad. 1004, 1005 i 1009).
*1007. Krzywa stopnia drugiego mozna zapisac w postaci
ax2+ bxy-rcy2jrdx-\-eyJr f — 0
Widac, ze krzywa ta nie przechodzi przez pocz^tek ukladu, a wi?c mozna
• r r _ |
Warunki przechodzenia tej krzywej przez punkty A, B i C majg. postad

aA-b-\-c-\-d+e+l = 0
et—d + 1 = 0
Qr4-3^4-1 = 0
a warunki stycznoSci do osi ukladu
j<*2-4 a = 0
j e2—4c = 0
(wyrozniki odpowiednich rownan kwadratowych przyrownane do 0)
Rozwi^zuj^c uklad pi?ciu rownan otrzymamy rozwnjzanie.
31 1 2
a = 1,6= — , d = 2, e = f
Rownaniem szukanej krzywej jest wi?c

9x2—31xj+ J,2+ i8 x —6j>+9 = 0
1008. a) Przeksztalcamy rownanie do postaci
(jc+2)2+ ( y + 3 ) 2 = 25
rownanie to przedstawia okr^g o srodku w punkcie ( 2, 3) i prom"
rdwnym 5.
b) I ^ + OHM)l = 1
16 1 4 elipsa o srodku symetrii w punkcie
0 > 1) i osiach rownolegiych do lo osi ukiadu
ukiadu.
c) (x+1)2 _ O ^ 1)"
6 2 1 hiperbola o srodku symetrii w punkcie
(—1, —1) i osiach rownolegiych do osi ukiadu.
. d) O'—2)2 = —60c—1) — parabola o wierzcholku w punkcie (2 l\
i osi rdwnolegiej do osi OX. ’ ;
e) ( ^ - l ) 2-|-2(y+2)2 = 0 — p u n k t(l, —2).
f) ( x - 3 ) 2+ (y+Z)2 = - 2 — rownanie sprzeczne (zbior pusty) tzn
me istnieje na plaszczyznie punkt (x ,y ), korego wspoirz?dne spelniaiyby
to rownanie. 3
g) a (4x —y) = 0 — dwie przecinajqce si? proste: a = 0, 4a —y = 0.
1009. Wzory na transformacj? wspolrz?dnych przy tym obrocie sa
postaci q
A y _ a' y
t/2 j/2
/2 W
Podstawiaj^c te zwi^zki do danego rownania otrzymamy
2 / 2- 1 2 j/ 2 a '+ 3 6 = 0
czyli
y 2 - 6 /2
Jest to rownanie paraboli o wierzcholku w punkcie P (rys. 129), ktorego

wsp6»rz5dnymi w nowym uktadzie stt ( ^ - , o ) , a w starym uktadzie
■ (3 1 ).
*1010. Rownanie to zawiera skladnik —2xy i nie widac bezp.osrednio
iak^ krzyw4 przedstawia. Ze wzgl?du na ten skladnik nie mozna rowniez
bezposrednio lewej strony zgrupowac do postaci analogicznej jak w roz-
wi^zaniach zadania 1008.
W takim wypadku dokonujemy obrotu ukiadu postugufec si$ wzorami
na obrdt ukiadu wspolrzednych.
Podstawiajqc odpowiednie zaleznosci (por. rozw. zad. 799) do rownama
krzywej, otrzymamy
* '2(7—sin2oO + /2( 7 + s in 2 a )- 2 * y c o s 2 a -
-4 8 x '(c o s a + s in a )-4 8 y '(c o s a -s in a )+ 1 4 4 = 0 (I)

Przyrdwnuj^c wspolczynnik przy x y do 0 mamy
cos 2a = 0 czyli a = 45°
Jeteli wi$c obrocimy uklad o 45°, wtedy w rownaniu krzywej w nowym
uktadzie zniknie wyraz zawieraj^cy x y .
Wstawiaj^c a = 45° do rownania (I) otrzymamy
6*'2+ 8 / 2—481/2 x' + 144 = 0
czyli
( x '- 4 ] / 2 ) 2 , y 2 _
1
8 6
Jest to rownanie elipsy o potosiach a = 2|/2 , A = j/6 , mimosrodzie
e 2 (por. zad. 1004) i Srodku symetrii w nowym ukladzie ( 4 ] /2 ,0)
a w starym (4, 4) (rys. 130).
1011
9 - — 1, jest to rownanie hiperboli o
polosi rzeczywistej a. = 1, polosi urojonej b = 3 i Srodku symetrii w
nowym u k lad zief-^-, -£ ® ), a w starym ( - 1 ,2 ) .
iOl2; a) Elipsa; b) Hiperbola; c) Para przecinajaccych si? prostych
t i p“ : ri
Rozdziat VITI
Elementy rachimku rozniczkowego i calkowego
1013. / ( I ) = 0, / ( - ! ) = 2, /( ,/7 ) - V 2, - !
/ = y - / 2
1_
^2
1014 / (t ) = - T ’ ^ + = V 2 + 6 ,/ (tg * ) = tg3 |

7ua:2
1015. 5 = j/4/22- ^
2R 2i?.
1016. /(* ) 1
( * + l) ( * _ 2 ) *
1017. _ c 0 < x < _ 5) —5 < * < o. 1 0 1 8 ., < - 1 . , > 1
1019. x > 0 . 1020. —j/2 < x < —
_ l
i<x<|/2.
, ■* v W 2Z ~ 3 < X £ i V 2 « X < 3.
102fi 7 t n * ^ 1024 1025. 0 < x 0 , tzn. 2*7t x sg (2fc+l)7t, £ e C
1027. - !< ,< ! . 1028. - o o < x < o o .
1029. -2 < 0. 1030. - 2 < * < 2.
1031. * > 1. 1032. x < 2 lub x > 3.
1033. a) Nie; b) Nie; c) Nie; d) Tak; c) Tak; f) Nie; g) Nie; h) Nie;
i) Nie; j) Nie.
1034. Wspdlczynniki a i b wyznaczymy z rownoSci
a(;c+ l)2+ 6 0 + l ) + 5 —ax2—bx—5 = 8x+3
po uproszczeniu otrzymamy
2ax-\-a+b = 8x+3
st^d
a — 4, b— 1
1035. a) y , gdzie ;>2 = y l, y t = 1 + * 2;
x
b) y = Igy 2, gdzie y 2 = tg y u y x
2" ’
2x+1
c) y = y i , gdzie y 2 = sin ;^ ,
1
1036. u = 1 + a 2oogx 1037. y
cosx
3
1038. y = = y ( x - l ) 2+ l = - i - x 2- x + 2 ’
1040. Funkcje b), e), k) parzyste; a), f), g), i) nieparzyste, c)s d), h)
nie ani parzyste ani nieparzyste.
*1041. a) y — x3+ (2x2+ 5)
b) y = |s in -^ + 3 tg 2 x J + (cosx+2)
/a*-j-a'
c) y = a*+ x + i^ + * i.
1042. Z definicji funkcji parzystej oraz nieparzystej wynika, ze wystarczy

sprawdzic r6wno§ci:
y ( —x) = y(x) i g(—x) — —g(x).
------- - —x2-f-l+ * 2
1043. / < - * ) = l g ( - x + j / T + ^ ) = lg— W J ^ T =
= I g l—lg ^ x -f-j/l+ x 2) = -~f(x)•

1044. Z definicji funkcji okresowej mamy
sina(x+.s) = sin ax
st^d
. I a s\ . as A
2cosiax-j- ' y Is i n - — 0
Okies s jest stal^ niezale£n^ od a:. Stal^ t§ wyznaczymy z rownosci
nianiy 2 — kn, tzn. s -----— . Okres zasadniczy jest rdwny — .

^1045. a) Okresowa, okres kn; b), c) Nieokresowe; d) O ta o w a , okres
a '
1046. a) Funkcja nieokresowa; b) n; c) n; d) 2n.
*1047. Okres s funkcji/O ) wyznaczymy z rownosci:
a) s in 2 (* + ,)+ c o s2 (* + ,) = sin2*+cos2;c, ktdr* zapisai moina w postaci
2sinscos(2.x4-s)—2sinssin(2;t-f-s) = 0
lub
sin s [cos(2x+ s)—sin (2x-f-s)] = 0
st^d sins = 0, czyli s = kn;
b) Skorzystamy z rownosci
tg(A'+s)-f-ctg(A:-{-s) = tgx+ctg^:
ktora, zapiszemy w postaci
sift-? sins
cos^cos(x-j-s) sinx sin (a:+ s) ~ ^
st^d mamy sins = 0, czyli s = for.
1048. Okres s = 2kn (por. rys. 131),
d) >> = 1+ ]/ 1-f-x, x ^ 1.
1050. a) y = lg2x; b) y = 3X; c) y = 1+ 10*-1.
1053. Dana funkcja jest roinowartosciowa, zatem istnieje funkcja do niej
odwrotna. Oznaczaj^c f(x ) = >> i przeksztalcaj^c dane wyraienie otrzy-
mamy
ay+b
x = -------- -
cy—a
po zmianie zmiennych
ax+ b
y = —-----
cx—a
1054. - 2 . 1055. 1056. Nie istnieje. 1057. - 1 .
o■
SC
w*
pH
1058. 1. 1059. 3. 1060. 0.
1
1062. 0. 1063. y . 1064. - ] / 2 . 1065. -1 .
1066. 4 -- 1067. 1. 1068. 2. 1 0 6 9 .------.

TC
P
1070. 0.
1071. Oznaczmy arc sin 2x — y, wtedy 2x = sin.y, i przy x -> 0 mamy
-> 0. Zatem
arc sin 2x
hm ------------ — lim — —2
*-+0 x -r-sin^
1072. 0.
1073. Podzielmy licznik i mianownik przez x, otrzymamy
arc sin lx
lim 2 (por. zad. 1071)
*-+0 arcsinx
**1074. Prost4 y = m x + k nazywamy asymptote pochyh* krzywej

•K*), je§li
lim L/Xx)-(mx+*)] = 0 (I)
X-*±oO
St^d mamy
k =lim [f{x)—mx]
*-+±00
Dziel^c rownosc (I) przez x otrzymamy
lim (^ -m -A )= lim 0
*-+±00\ X X I _JC-+±00 \ X I
stc|d
fix )
m — lim (HI)
*-+±00 X
Je2eH wi?c istnieje asymptota jej wspolczynniki m i k dane sa wzorami

(II) i (HI).
Dla danej krzywej mamy
2x2—x 2 -~
m — AAiXl
lim 2 j ---- lim ------------
11111------ -- - = 2
x-> ± qo % r X x~+± co | _|___ _
k = lim i 2x2~ x «-•' — lim

2x) " ~ 3*
*-+±oo\ X~\~\ J x-+± <*, X -j-1
Asymptota ma wi?c rownanie y = 2x—3.
1075. y = x + 2 . 1
1076. y = ~2X~~1•
1077. y = 2-----
X 21 ' 1078. y = 2x— 1.
1079. Funkcja jest nieci^gla w punkeie * = 0 (rys. 132).
1080. a) x = —1; b) * = (2k+1) y » k — 0, ± 1 , ± 2 , ...; c) * = 1,
x 1; d) Funkcja ci^gla dla kaidego x.
x2- l 2, zatem uzupelniaj^c / ( l ) = 2, otrzymamy funkcja
*1081. — lim * - i
ci^gfe-
*1082. Nie istnieje taka wartosc, gdy£ dla x > 0
1 7C
lim arc tg- — 0
*r-vO X 2.
7C
zzi dla * < 0 lim arc tg —
,x - * 0 X “ 2
*1083. Funkcja jest nieci^gla dla x = 0.
1084. a) 1,125; b) 0,42; c) 0,205.
Ay \/2(x~{-Ax) — j/2*
1085.
Ax Ax
Ay
1086. 2) Ay — aAx, = a;
- 2 Ax
b) Ay ; c) Ay = (2ax-\-b)Ax\
(2*4-1) [2(*-M .x)+l]
d) Ay = 2 x~Ax—2x; e) Ay = Ig
1 1
f) A y = -
] /l —(x+ A x)2 ] /l~ x 2 ’
1087. — 0,89. 1088. d ) ~ 0,495; b) 2,76.
2(*4-/dx)24-3 —(2*24-3) _
1089. y ' ■lim
Ax->-0 Ax
4xA x+ 2(A x)2 lim (4*4-2zl*) = 4*.
■lim
A x -*0 Ax Ax-*0
l/i(x + /lx )+ l-j/!x + l

1090. / = lim
Ax
*+l
‘V z
3(x-M x) —1 3* —1
1091. y ’ — lim
A x-* 0 Ax (3*—l)2
. x+Ax . x ^ lx. . Ax
sin — ------ sin -y 2cos^T + - r J a n - r
1092. y ■lim ---- - JLLLLI —
Ax-+0 Ax dx->0 Ax
. Ax
=lim
A x\ s ln T 1 x
Y (x + Ax
dx-+ 0 * cos(u + 4 / ' 2 C0S 2 •
1093. y lOx”. 1094. / - 1095. / = a1 . 1096. / =

3 j/* 2 5| / jc
1097. y 1098. / = fj/* 2. 1099. y = 4*+3. 1100./ = 6*2- 5 .
h o i. y 6*2+ 2 * - 6 . 1102. / = 6*2-4 2 * + 6 0 .

3 1 1
H03. y 1104. y — 2a:—3 + 4 -.
2]/x 2J/*3 ‘
-1 . 4
n o s. y 1106. / = -
3\/x 4 3f/*5 * <2 *
-2 —2*2+ 2 * —3
iio7. y
1+ / 2 '
n o s. y =
7 * 2+ * - 2 ) 2
ii0 9 . y = 4 * + l. 1110. /y ' ~ sin*+*cos*.
1110.
a:—1 1
m i. y = tg * + - 1112. /
cos2* * \/x (\/x + l)2 *
_ l+2*-f-3*2—2*3-
n i3 . y
(*3+ l ) 2
4*3—1
n i4 . y 1115. y ' — cos*—sin*.
_ 1—cos*—* sin a; 1
m o. y 1117. / = -
(1—cos*)2 sin2* cos2*
m s . y = ctg* _ 2 ____
. 1119. y =
sin2* l+ sin 2 *
1120. y = *(2cos*—*sin*). 4x—sin 2a:
1121. y =
x cos^x
sin*—1 cos*—2x sin*
1122. y 1123. y =
cos2* 2\/x
1124. y =±+_L 1125. y ' — * 2cos*.
1126. / = - s i n 3x.
3 3 1129. y = —3cos2xsinx.
1128. / = y cos 2 X-
1131. / = 10(2x—l)4.
U 3° - y = v f c r
—2x
1132. y' = 6x(x2+ l ) 2 1133. y'
V i- -x*
1134. y ' = ----- r - y = F = = -
cos2xy l-f-2tgx
1
-cos- 1
1135. y 1136. 7'
4cos2y ] / t g y
, cost/ xX
cosy
1137. / = —12cos33xsin3x, 1138. y = -----J = r
2y x
cosx
1139. y — -= — . 1140. y — ± ( l / l + s i n 2 x + ] / l —sin2x)
2y sinx
(znak
xinak „ + ala cos2x > 0, dla cos2x < 0, dla cos2x = 0 pochodna
!_A
nie istnieje)
cos2
, cosx 1142. /
*y cos2(sinx) sin"1
. 1—cos2x 1144. y — 2 sin 2x.

1143' y ~ 2x—sin2x
1-f 2x cos2x
1145. y 1146- = w ” 2t 9
cos2x ]/tgx+ :
11—x2
— X2
1147. y = ------------— " r— f ------ = =
2x2sin2(x + -^ ) ] / c tg ( x + y )
11^0 » . cosx+sinx
’y (cosx—sinx)3 li4 9 ' / = 2 i i n ^ '
sin 2 — — , cos(3x—2)
H50. y = ^ 1+ p - 1151. y = T 7 = = = = r
yx(l-fyx) / $m2(3x- 2)
1152. y (a—b) sin 2a:
2 |/ a sin2x-{-b cos2x
1153. y 6x sin2(A:2)cos (x 2). 1154. y = ~ j / . 1-+Sln2r
3 y cos421
_______ - 1 ________ 7 sin3*
1155. y 1156. y
2(l + j / x ) j / x ( l —x) c o s 2a:
1157./ = - * sin2 *(x3+ 2)

1158. y = - ,
2x]/x sht2] / i C
c A 3+ i y
1 a:( 8 + 9 / a:)
lls 9 - - (T+PjlTF 1160. y
4}/1 -f-j/ a:
1161. y — x 3sinx. 1162. 7 ' = 8 cos4*.
1163. y
= —1 1164. y ' = 3a:2, / ( l ) = 3.
cos6a:
1165. /(1) = - 3 , / '( l ) = 3, / ' ( - l ) = 7.
1166. 4. 1167. = 2x. 1168. .y+8 = - 3 (a:- 3 ) .
1169. y ~ 3 = 6(x—1). 1170. W punkcie x — 2.
1171. Kgtem mi^dzy krzywymi nazywamy k^t mi^dzy stycznymi do
tych krzywych w punkcie przeci^cia. Punktem wspdlaym danych krzy-
^ c h jest (1,1). Pochodne danych funkcji w punkcie x = l s ^ odpowiednio
rowne —1 i 2. to jednoczefcrie wspolczynniki kierunkowe stycznych.
Zatem k^t mi^dzy stycznymi znajdziemy ze wzoru
m x—m2 -1 -2
tga = = 3
l+ m xm2 1 -2
st^d a = arctg3.
1172. v = s' = t 2—4t.
1173. y < 0 dla x e (—co; 1) u (4; go), zatem funkcja jest malej^ca
w przedziaiach (—oo; 1) 1 (4; oo).
1174. Funkcja jest okreslona dla a:€<^0; oo). Pochodna jest r6wna
y = l-h3]/x. Poniewa* y ' > 0 dla kazdego a: 6 <0; oo), wi?c funkcja jest
zawsze rosn^ca.
1175. y — 6(a:24-x —2); y ' > 0 dla x e (—co; —2) u (1; oo). W tych
przedziaiach funkcja jest rosn^ca.
1176. a) (—oo; 0), (0; 4), (4; oo); h) ( - o o ; - 1 ) , ( - 1 ; 1), (1; oo).
1177. a) | ~ a ; aj, b) * < - 2 \ / 3 , x > 2 / 3 , c) ( - 1 ; 1),
d) 2kn— ~ < x < 2k n + keC .
funkcja nie jest rosn^ca w danym przedziale. Funkcja dana jest rosn^ca
w kazdym z przedzialdw
1179. y' — 6x2jr l > 0 dla ka£dego x, zatem funkcja jest zawsze rosn^ca.
1180. y ' = 4—2a:, y' — 0 dla x = 2, y ’ > 0 dla x < 2, y' < 0 dla
x > 2; dla x = 2 funkcja osi^ga ekstremum ymax— 4.
1181. Dla a; == 0 y max = 0, dla x = 2 y mln = —4.
no^t. j \x) — ocosa:-(-cossx. u ia x = y ma oyc a c o s y -t-cos - y - = u,
st^d a = 2. Funkcja/ ( a:) osi^ga w punkcie a == y maksimum, poniewai
dla a: < y mamy y' > 0, a dla a > y mamy y' < 0 (bierzemy oczy-
1185. y* = 6( a 2+ a —2), ymin = —6 dla x = 1, j>(—1) = 14, ^(3) = 46.

Najwi^ksza wartoSc funkcji w podanym przedziale jest rowna 46.
1186. y = 4(a3—x ), ymin = 4 dla a = —1 i dla a; = 1, y max = 5 dla
= 0, y ( —2) = y(2) — 13. Najmniejsza wartoSd danej funkcji w prze
dziale <—2; 2} jest rowna 4, najwi^ksza 13.187
1187. 2, - 1 2 .
1189. Trdjk^t, w ktorym dlugosc podstawy jest rowna dlugosci wyso-
ko£ci, tzn. a — h = y .
1190. Niech szukanymi liczbami b§d^ x i y, a ich iloczynem z
z — xy — x{x—a)
Funkcja ta osi^ga minimum dla x wtedy y ~ —- y .
1191. JeSli przez a i b oznaczymy boki prostok^ta, to jego przekgtna
d — |/ a 2-\-b2. Poniewaz a+ b — 18, wi$c
d — ]/a 2+ (1 8 —a)2
Funkcja ta osi^ga minimum dla a — 9, tzn. wtedy, gdy prostok^t jest
kwadratem o boku 9 cm.
1192. Niech szukanymi skladnikami b§d^ * oraz 25~ x. Szukamy mi
nimum funkcji
f{x) = x 2-\-(25~x)2
25
f '( x ) = 2(2*-25). f{x) osi^ga minimum dla x = - y .
1193. ObjetoSc pudelka jest rowna
V = (3 6 -2 x )2x
Funkcja ta osi^ga maksimum dla x — 6.
1194. v = 2 • y 7r(81 — (patrz rys. 133).
9
Funkcja ta osi^ga maksimum dla x =-^-. Boki trojk^ta powinny bye r6wne195*
27 27 18
4 ’ 4 ’ 4 *
1195. Przyjinuj^c oznaezenia jak na 17s.

zemy wzorem
s~ ~ (y + r)
2 2 ( 1 + sin a)2
S = r
sin 2a
St^d r = | / y * • Funkcja ta osi^ga maksimum dla a = czyli
7T
2a = i t 1
1196. Oznaczmy boki prostok^ta przez a i b, zas polow? obwodu przez p,
tzn. p = a+b. Pole prostok^ta S — ab = a(p—a). St^d
5* ,
P = — +a
a
Funkcja ta osi^ga maksimum dla a = )/S . Wtedy b — \ / s . Szukany
prostok^t jest kwadratem o boku \/S .
1197. 4R.
1198. Punkt na paraboli ma wspolrz^dne Odleglosd tego punktu
od danej prostej jest rowna
2f-^+4
)/5
Funkcja ta osi^ga minimum dla y — 1. Szukanym punktem jest 1
1199. Przyjmuj<£C oznaczenia jak na rys. 135 mamy

h = sin 2 a
a — —jRcos2a
P = (a-\-R)h — i?2(l —cos2a)sin 2a
Funkcja ta osi^ga maksimum dla a = y .
1200. WysokoSd walca jest rowna
h = 2 ]/ R 2—r 2
zaS pole powierzchni bocznej
S = 4ttr]/R 2
R
Funkcja ta osigga maksimum dla r
1201. V ir2h. Uwzgl^dniaj^c, ie r2 = P —h2 mamy V — ~ u { P - ^

/
—h2)h. Funkcja ta osi^ga maksimum dla h . Najwi^ksza obj§to&
/3
sto£ka o danej tworzgeej / jest rdwna
2 /3
uP
27
1202. ObjQtosc walca V — uR 2H, zas powierzchnia calkowita S =
=2tcjR (/?+ /0- Ale H = Zatem
21
3/ F 3/4 F . R_ 1
Funkcja ta osi^ga minimum dla i? = 1 / ^ . Wtedy H — y — >wi?c H ' 2*
*1203. Przyjmuj^c oznaczenia jak na rys. 136 mamy
b tg (a + 0 ) 4 r = tg£
Uwzgl^dniaj^c wz6r na tg(a+/?) otrzymamy
a
tg a+ -
-tga
tga
Ro^niczkuj^c obustronnie wzgl^dem x i uwzgl^dniaj^c, ze tga jest funkcja

zloiom * otrzymamy
1 ab—x 2
(b -a y
cosâ (ab+ x2)2
g , = ( A ~ c) i S + w - ™ * *
a' = 0 dla x = \/ab. Poniewaz a' > 0 dla x e (0; }/ab) i a' < 0 dla x e
e ( j!ab\ oo), wi§c w punkcie {]/a b , 0) funkcja przyjmuje wartosc naj-
wi§ksz^.
1204 Rys. 137, tabl. 1.
1) Dziedzina funkcji: R\
5x 5x
2) lim 0, lim = 0;
p -o o l + x 2 1+x2
3) y — 0 dla x = 0;
Tablica 1
X —00 —CO<X< —1 - 1 —1 < x < 0 0 0<x<l 1 l<X<O0 00
y - 0 + 5 + 0 -
5 5
y 0 ~ T
0
T 0
\ Z7' /* \
min max
l-x 2
4) y = 5 (l+ x 2)2’ dziedzin^ pochodnej jest R , y' — 0 dla a: = —1
lub x — 1;
5) y > 0 dla .x e (—1; 1), y' < 0 dla x e (—oo; —1) u (1; oo)
6) Dla x = - 1 ymin = - y , dla x = 1 = y.
1205. Rys. 138, tabl. 2.
Tablica 2
X —OO —CO<X< —1 - 1 —1<;c<0 0 0<x<l i 1 <x<co CO
y - - 0 + +
1
8
1 oo
y 0 \
y
y
0
\
—00 min 81
1206. Rys. 139, tabl. 3.
X —00 —o o < x < —2 -2 —2 < x < 0 0 0<;c<oo 00
' / + - 0 +
00 00 0
1 Z 1
/ \ min
1207. Rys. 140, tabl. 4.
Tablica 4
X —0
0 —co<x< —1 -1 -1 < K 0 0 O C xd 1 K atC oo 0
0
/ + 0 - -2 - 0 +
2 0
y 1 z max \ 1 \ min Z 1
1208. Rys. 141, tabl. 5.

!) Dziedzina funkcji: R — {—2, 2};
2) Funkcja nieparzysta, wykres symetryczny wzgl^dem pocz^tku ukladu
Wsp61rz§dnych, wystarczy badac w przedziale (0; oo).
lim lim •CO, lim 0;

x->2- 4 — X*.2 x->2+ 4 - x 2 4 -x s
3) y = 0 dla X = 0;
4 -4 - X^
4) y “ dziedzin^ / jest / ? - { - 2 , 2);
5) y > 0 dla x e /?—{—2, 2};
6) Ekstremow brak.
Tabllca 5
X 0 0 <x < 2 2 2 < x < co oo

1
y 4 + + 0
oo
y 0
y —00
y 0
1209. Rys. 142, tabl. 6

1) Dziedzina fimkcji: J?— {0};
2) lim /x-f-2-f- — —oo, lim (x+ 2-f-—\ — —oo,

x-*-<n\ xf sr->0“ \ x!
lim ( x + 2 + — )= co, U m [ * + 2 - f -- | = oo:
3) y — 0 dla x — —1, prosta y = x + 2 jest asymptote (por. zad. 1074);

4) y ' — 1— ~ j , y' — 0 dla x — —1 lub x = 1, dziedzin^ y' jest R —
-{ 0 } ;
5) / > 0 dla x e ( co; 1) u (1; oo) / < 0 dla x e (—1, 1).
6) x 1 yInax — 0, dla x = 1 ym(n — 4.
1210. Rys. 143, tabl. 7.
Tablica 6
X — CO — CO < x < — 1 -1 —1CxCO 0 0 < jc<1 1 1 < ;t< oo oo
y + 0 - - 0 +
0 00 4
y —oo / max oo
min
8
\
1
Tablica 7
X oo —oo<x:< — 1 _1 —1 <x:<0 0 0< *< 1
—
1 1< X < 0 0 00
y' + 0 - - 0 +
y oo
-4
\ oo- 4
—
/ max — oo \ min 00
23
Zbior zadari z matcmatyki...
1211. Rys. 144, tabl. 8.
1212. Rys. 145, tabl. 9.
8 32
Prosta j = y X + 2 7 jest asymptote
Rys. 144
Tablica 8
X —00 —o o < x < 0 0 0< x < l 1 1 <x<2 2 2< x< co 00
t + 0 - - 0 +
-2 oo 2
y —00 z max
\
—oo \ min Z1 CO
Tablica 9
2 2 2
X —00 —oo < x < 0 0 0<x< —
3 T — < x< 2
3
2 2<x<co 00
y' + 0 + - 0 +
y — oo / 0 n
co 00
\
4
min Z 00
1213. Rys. 146, tabl. 10.
1) Dziedzina: R — {0};
r ^c3+ 4 x 3+ 4 r * 3-f4
2) lini ---- 2—• = —oo, lim 00, lim ---- -— = oo;
x' X -+ o o X
3) X “ f/4 ) = 0;
4) / = — t ~> y = 0 dla x = 2;
5) y < 0 dla x e (0; 2), / > 0 dla x e ( - o o ; 0) u (2; oo),

Prosta y = x jest asymptote (por. zad. 1074);
6) Dla x — 2 ymin = 3.
Tablica 10
8
* — co -f /4 0< a-<2
1
1
A
— ]/~4 < x < 0

x
0 2 2< x< oo CO
y + + + - 0 +
00 00 3
y — oo 0
/ / Z 1 00
\ m in
1214. Rys. 147, tabl. 11.
1) Dziedzina funkcji: R — {>/2 };
x4 •oo,
2) lim •oo, lim
3
x->y2
X4
lim oo, Iim
x 3—2 X-»c0T J r T** = co;
3) y = 0 dla x = 0, prosta y = x jest asymptote krzywej;
4) / = x 3-^ - " -^ 2, / = 0 dla * = 0 oraz dla x = 2,

dziedzina pochodnej taka sama jak dziedzina funkcji;
5) y < 0 dla x € (0; |/ 2 ) u (J/2 ; 2), / > 0 dla x e ( - o o ; 0) u (2; oo);
8
6) Dla x = 0 y max = 0, dla x = 2 y mi„ — y .
Tablica 11
0<x<>/2 2 2< x< oo 00

X — OO —oo <x<0 0 n \/l < x< 2
/ + 0 - - 0 +
8
0 \
00 3 00
y — 00 / max — 00 \ m in
1215. Rys. 148, tabl. 12
1216. Rys. 149, tabl. 13.
Tablica 12
■X -2 -2 < x < 0 0 0 < x < oo 00
1
y + +
y —OO / 0 / 00
Tabiica 13
7 7
X -2 —2< x < — — ---- < x < 2 2 2<x<oo +00
4 4
3
y' - 0 + +
T
9
y -2 \ 4 / 0 / + 00
min
1217. Rys. 150, tabl. 14.

1218. Rys. 151, tab). 15.
Tablica 14
12 12 12
X -3 —3 < x < ----- ----- < x < 0 0 0 <x < oo 00
5 5
y' + 0 - 0 +
144 /y
y 0 / -s - V t \ 0 / 00
max min
Tablica 15
X -2 —2 < x < 0 0 0< x< co + 00
y' + 0 +
y 0 / 2 ^2 / + 00
1219. Rys. 152, tabl. 16.

1) Dziedzina funkcji: <—2 \ ' 2 ; 2j/2>, y ( —2 ] / 2 ) — y(2[/2) = 0')
2) Funkcja nieparzysta;
3) y — 0 dla x = 0;
4—x^
4) y' — 2—-------- , / = 0 dla x = —2 oraz x = 2;
]/y8—X2
5) y > 0 gdy x e ( —2; 2), / < 0 gdy x 6 ( —2 |/2 ; —2) u (2; 2 j/2 );
6) Dla x = —2 ymin = —4, dla x = 2 = 4.
1220. Rys. 153, tabl. 17.
1) Dziedzina funkcji: R —j(2 A :+ l)y j, k — 0, ± 1 , ± 2 ,
2) Funkcja okresowa o okresie zasadniczym 2k, wystarczy zbadac
w przedziale o dlugosci 2 k , np. w przedziale
(-T ; T*
1
lim — -— =
Jtt cosx
OO, lirn
3 cosx
= —oo;
X~* 2 x^ 2 *
lim _ L _ =
n- cosx
00, lim
+ cosx
7T+
■co;
x~*~2
3) Miejsc zerowych brak;

sinx
4) y , y ' — 0 dla x = kn, y(2Icx) — 1,
cos^x
y[(2A:+l)7r] = —1, dziedzina pochodnej jest taka sama jak dziedzina
funkcji;
5) y < 0 dla x e | - y ; o| u | tt:; ~ k ^; y' > 0 dla x e | o ; y ) u (y ;
6) Dla x = 2kn y min = 1 , dla x — (2Ar+l)rc ymax — —1.
1221. 3j/x + C . 1222. ir^ + C .

yx
6 _
1223. y * 6+ C . *1224. —(x+ctgx)-f-C.
* 1 2 2 5 ' TsinTcos^~yctg2x+c-
*1226. tg x —ctgx+C. 1227. sinx—cosx+C .
*1228. sinx—cosx+C . 1229. —cos x + C .
1230. x 3+ 2 x 2+ 5x+ C . 1231. - ^ - + ~ - + y * + C .

x1
1 c4 3
1232. C. 1233. — - y X 2+ 2 x + C .
2x2
1234. - y - x 2+ C . 1235. 2x4—4x3-f-3x2—x + C .

v
4 - 3 - - 15
1236. y X 4 + y X 3 + 2 x 2 + C . 1237.
2 *
3
x 3- 3 x 2+ 5
1238 dx 3 + - | fifcc —
•$ + - x2
3
A
= (4 — i ) 3'
7 73
1239. 1240. 1241. 2. 1242. 2± 1243. -i*
3* 6 2
10 40
1244. 1246.
T * 3 ‘
1247. Parabola przecina o§ O X w punktach x = 0 i x = 2, zatem
2
P = ^ (2x —x 2)dx = y •
0
2 4
1248. P = (j (x2+l)</x = 6. 1249. P = ^ j/x</x1250
-l
2
TC—
}—
4
1250. P = \ (2sinx+ l)i/x =
\ o i u
1251 . P = J (x3—x)dx— J (x3—x)dx = 2 jj 0 3—x)dx = rys. 154.
_3
1252. P - ^ ( x - x 2\/x)dx =
14
0
1 2 1
1253. P - ^ ( x - 1 ) (x—2)dx— (j x (* -l) ( x - 2 ) d x = y > rys. 155
’ o i
0 1 2
1254 P = j (*3+ * 2-2 x )< £ t-|j (x3+ * 2-2 * )J x -|- (x3+ x 2- 2 x ) J.lx —
-2
37
= > rys. 156.
32
1256. P = jj (2 a + 3 - a 2)</a =
3
1257. P = ^ - a2+ 9 - a2 \ d x = 2 \ (9 — a2) dx = 72.
1258• P = ^ ( 2 — a 2— x 2) d x —
-1
1259. P = W4
T x2- T x j d x = - r
» - - 1261. 8.
1262• P = 2 j (2—jc2—J ) rys. 158.

12 10
1265. 5 = jj vdt = (j {3t2+ 2 t—\)dt = (*3+ *2- + )

fl 2
= 103+ 102—10—8—4 + 2 = 1080 m.
1266. 5 = jj ( 2*+ y j dt = (f2- y j = 7 m.
1267. © = 0 dla ? = 0 i f = 12. Zatem

112
2
s — jj (12/—l 2)A = 288 m.

6
8 8
1268. $ 2 - ^ = jj (6f2+ 4 )< # -|j 3f2<# = 544 m.

0 0
1269. Szukang. wielkoSd znajdziemy z rdwnoSci
* X
111 = C(3/2- 2 / ) * - J (4/+ 3)A

b 0
Po scalkowaniu otrzymamy
X
(/3- 3 / 2+ 3 0 217
0
st^d
x 3—3x2+ 3 x —1 = 216 czyli (x—l)3 = 216
st£|d x = 7s.
1270. Maksymaln^ wysokosc cialo osi^gnie w chwili gdy v = 0, tz
gdy t = — . Maksymalna wysokosc jest rowna
+0
h = J (v 0—gt)dt
2g
1271. Sila, ktorg. musi pokonad silnik rakiety w chwili, gdy znajdu
si§ ona na wysokosci x wyra2a si§ wzorem
P0R2
P(x)
gdzie Po sita przyckjgania na powierzchni Ziemi, R — promien Ziemi.
Zatem praca jest rowna
R + 6 00 R + 600
600POjR
L — jj P ( x ) d x = P0R2 ( -
R+600
przyjmujlc R — 6400 km i uwzgl^dniaj^c, zq P 0 — 2 T otrzymamy

L « 1097 • 106 kGm.
2 ,2
1272. L — tc • 0,42 • 103 [ x dx = 384rc kGm.

0,2
i i
1273. L — ^ n r zxdx — tc^ (1—x 2) x dx — ~ kGm, rys. 160.
« 1,6- 10u kGm, rys. 161.
R ozdzial IX
Rachunek prawdopodobienstwa
1275.
A '— wylosowanie 0 lub 2 lub 3 sztuk dobrych,
S ’ — wylosowanie 2 lub 3 sztuk dobrych,
C' — wylosow'anie 3 sztuk niedobrych,
A u B — wylosowanie 0 lub 1 sztuk dobrych,
A n B — wylosowanie 1 sztuki dobrej,
B n C — wylosowanie 1 sztuki dobrej,
B' n C' — zdarzenie niemozliwe,
B u C — zdarzenie pewne (wylosowanie 0 lub 1 lub 2 lub 3 sztuk dobrych).
1276. a) Zbi6r E zdarzen elemcntarnych jest zbiorem o n elementach
E = {ex, e2, ..., enj, gdzie {ek} jest zdarzeniem elementarnym polega-
jqcym na wylosowaniu kartki z numerem k.
b) W wyniku losowania dwu kartek mogq bye otrzymane nast?pujqce
pary numerow
1,2
1.3 2,3
1.4 2 ,4 3,4
1,n 2,n 3,n ... n—\,n.
Wypisanych par jest («—l)+ ( /i—2) I ... +1 = ^ 2~_~ ~ ( 2 ) ' Wyloso

wanie kazdej pary numerow jest zdarzeniem elementarnym. Zbior zdarzch
elementarnych sklada si? z (2) elementow.
1277. P(A) = — , P(A') = ^ » P(B) = ~ je§li «-parzyste; P(B) =

n n 2
n- 1
_ 2 n~ 1 jesli n nieparzyste; P{B') = ± jesli n — parzyste; P(P')
n 2«
1
>jesli n nieparzyste.
2n
1278. P(A) ~ j , P{B) = y , P(C) - 1.
(„ _ !)! 1 («—2)1 1
1279. a) ----- -P— = — ; b) ----- r~ - -7---- 7T-
' «! n «! «(«—1)
1280. Prawdopodobiehstwa te sq rowne w przypadku a) = y ’
2 1 , 2
p2 — — — . Natomiast w przypadku b) sq rozne: p i = — > P2 "
2n n n
(2n— 1)+(2«—2) _ 2 1
GT “ " T
1281. Monter w sposob przypadkowy wybiera dwa kola, zatem liczba
zdarzen elementarnych jest rowna liczbie roznych par jakie mozna utwo-
rzyc z 10 elementow, czyli zdarzen elementarnych jest (2°) = 45.
]sjiech A oznacza zdarzenie polegaj^ce na wylosowaniu dwu koi „pluso-
wych” . Liczba zdarzen sprzyjaj^cych zdarzeniu A jest rowna (|) = 3.
St^d P(A) — “45 ~ 15 '

1282. Obliczamy najpierw liczb§ zdarzen elementarnych. Kazdy z sicdmiu
pasazerow moze wysi^sc na jednym z dziesigciu pi^ter. Sh|d liczba mozli-
wych rozmieszczen pasazerow po pi^trach jest 107. Aby obliczyc liczb§
przypadkow sprzyjajq.cych zdarzeniu A polegajgcym na tym, aby zadnych
dwdch pasazerow nie wysiadlo na tym samym pi^trze zauwazmy, ze dla
pierwszego wysiadaj^cego pasazera mozliwosci jest 10, dla drugiego juz
tylko 9, dia trzeciego 8, czwartego — 7, pi^tego — 6, szostego — 5, siod-
mego — 4. St^d
10-9-8-7-6-5-4
P(A) 0,06048
107
3!2!2! 1
1283. p
10! = “151200
1284. p = © (" ) = 0,2.

CO
365* 364 ... (365- -29)
1285. p 0,29.
365'
1286. p L CO CO 0,448, p 2
(3
0)
0,34.
(T ) (?)
1288. P(A n B) = P(A' n B) =
a+ b+ c+ d (Xd- b -f- c -f- d
P(A n B') = P(A' n B') =

ci4- b -}- c -(- d ci~\- b-\- c~\d
a-pc
*(A) =
a+bA-c+d
aA-b
cl -}-b “f"c -f- cl w = a-rb + c+ d
p (A'\b ') = 7 T 7 -
1289. Oznaczmy zdarzenia: A — wylosowanic dobrej sztuki, B — wy-
losowanie sztuki pierwszego gatunku.
Wtedy
P(^) = 0,96 P{B\A) = 0,75
Zatem
P(4 n 5 ) = P(4) • P(P|zl) = 0,96 • 0,75 = 0,72
1290. 0,665.
1291. Poniewaz P{A) # P{A\B) wi?c zdarzenia A i B ^ zaleine.
*1292. Niech b^dzie zdarzeniem polegaj<icym na tym, 2e k-ta kolejno
sprawdzana obrabiarka jest dobra. Mainy wi§c
P(AX) = P ( ^ 2M i ) = •••> P(Ak\Ax n zl2 n ... n
w—/c
=='
Zatem
n—1 «—2 1 _ 1
P(y4i n ^ 2 n ... n ^ n -i) — - /z_ j ‘" 2 n’
1293. 0,18.
1294. Oznaczmy zdarzenia:
A — przypadkowo wzi^ta liczba naturalna jest podzielna przez 2,
B — przypadkowo wzi?ta liczba naturalna jest podzielna przez 3.
Nalezy obliczyc P(A u B). Poniewat P(A) = y , P(B) = y , P04 n B) —
1 . 1 ,1 1 2
= g-, W1§C P(/i u £ ) = y f y — 5- =* -3 *1295
1295. Oznaczmy zdarzenia:
A — przekazanie sygnalu przez pierwszy przekaznik,
B — przekazanie sygnalu przez drugi przekaznik.
a) Przy pol^czeniu szeregowym sygnal zostanie przekazany jesli nast^pi
zdarzenie A i zdarzenie B czyli zdarzenie A n B. Poniewa£ z darzenia
A i B sq niezaJezne, wi?c
b) Przy pol^czeniu rdwnoleglym sygnai zostanie przekazany, jesli nasbipi
zdarzenie A lub zdarzenie B czyli zdarzenie A u B. Poniewaz zdarzenia
^ oraz B niezalezne, wi§c
P{A u J ) = P {A )+ P (B )-P (A ) • P(P) = 2 p - p 2 = 0,99
1296. a) 3p—3p2+ p 3; b) p 3.
1297. Ukiad na rys. 3b ma wi^ksz^. niezawodnoSd.
1298. Ukiad przedstawiony na rys. 4b ma wi^kszj}. niezawodnosc dla
0a mniejsz^ d la y < p < 1 niZ ukiad na rys. 4a. Dla p — —
niezawodnosci obu ukladow takie same.
**1299. Skorzystajmy z rdwnoSci
B — (B n A) u (B n A')
Stqd
P(B) = P(B n A)+P(B n A')
Poniewaz A i B sg. niezaleZne, wi?c powyZsz££ rownoSc zapisac mozna
w postaci
P(B) = B(B) ■P(A)+P(B n A') czyli P(B) ■[1-PO O ] = P(B n A')
Ale
1 -P O O = PO O
zatem
P(B) • P(A') = P (P n 4 ')
czyli zdarzenia A' i B sq. niezalezne. Skorzystajmy teraz z rownosci

A' = 0*' n P) u (A' n B')
Post^puj^c analogicznie jak wyZej otrzymamy
POO • P(P') = POP n B')
tzn. zdarzenia A' i B' sq. niezaleZne.
*1300. RoZnych kartek czyli roznych zestawow pytan moze bye
50!
19600
31477
Prawdopodobienstwa P(Ak) s^ odpowiednio rowne
PO o) =
(? ) 23
POO) =
(?) (?) 75
7% 196 ’
(53°) (53°)
(53°[ 23
i2
2) (2lI 75
P (A 3) =
P (A 2) = 196
(?)
196
5 °)
P r a w d o p o d o b ie n s tw o p = P C ^ O + P C ^ + P C ^ ) — P(ô) 196 •
1301. Oznaczmy nastepuj^ce zdarzenia:
A — wygranie co najmniej 20 zl, A t - wygranie 20 zl, zi2 - wygranie
100 zl, A 3 wygranie 500 zl.
Z danych zadania wynika, ze A — A x u zt2 u ^3- Zdarzenia
sq. roztq.czne. Zatem
P{A) == P (^ i)+ 7 >(^2)+-f’(^3)
P(zQ = 0,050+0,010+0,001 = 0,061

*1302. Niech A k oznacza zdarzenie polegajq.ce na zestrzeleniu samolotu
przez k-ty karabin. Zatem samolot zostanie zestrzelony, gdy nast^pi zda-
25° 250
rzenie j j zlfe(zapis U A k oznacza A x u A 2 u ... u zl250, l=M * oznacza
/c = 1 — f 250
A , n A 2 n ... n ^ 250)- Obliczmy najpierw P U ■)]•Mamy

r / 250 \ ' 1 / 250 \ 250
p [ ( u zikj J - p ( n ^ ) = n p(^*) = • w * ) - ^ (^ '250)
249 \ 25°
0,37
250
Zatem p | l j = 1—0,37 « 0,63.

1303. Oznaczmy nast^puj^co zdarzenia:
A k — wezwanie pogotowia przez k-ty samochod, k — 1,2, ...,1000,
P — zdarzenie polegaj^ce na wezwaniu pogotowia przez ktorykolwiek
samochod.
M am y >000
B= \jA k
=1
Obliczymy najpierw P(P')- Poniewai
1000
B' = n A'k P(A'k) = 0,998
^=1
wi?c
P(B') = (0,99s)1000 £ 0,13, stq.d P(P) a 0,87.
1304. Oznaczmy nast^pujqco zdarzenia:
— pierwsza wylosowana lampa jest wadliwa,
— druga wylosowana lampa jest wadliwa,
j 3 — trzecia wylosowana lampa jest wadliwa.
8 1
P(A,)
200 25
7
P(Az\Ax) =
199
6 1
P(Az\Al n A 2) =
198 33
Obliczamy
P(A 1 n zl2 n ^ 3) = 7, ( ^ 1) P ( ^ 2M 1) P ( ^ 3M1 n A 2) 1 7 1

25 ' 199 ’ 33
« 0 ,5 • 1 0 "4.
*1305. Oznaczmy przez A k(k — 1,2, ..., 30) zdarzenie po!egaj<|ce na

tym, 2e &-tego czerwca nie b^dzie burzy. Nalezy obliczyc P(A} n A? n A 3
n ... n A 10). Poniewai
27
P(A 1) =
30
2b
^ ( ^ 2M i ) = 29
n 4 l(A n ^ )] = - |
1r
P[Aiol(Ax n A 2 n ... n zl9)] = —
wi§c
P{Ax n A2 n ... n ^10) = ~ ... i i 0,28.

y 30 29 28 21
1306. a) P i e r w s z y s p o s o b
( 2) (?) 5 • 94 • 95 • 3
100 • 99 • 98
D r u g i s p o s o b . Oznaczmy nast^pufeco zdarzenia:
A k - k -ty kupiony los wygrywa (k = 1,2,3),
^ — dokladnie jcdcn z trzech kupionych losow wygrywa.
Zdarzenie A mozna napisac nast^puj^co:
A — (Ay n A'2 n A3) u (A[ n A2 n ^3) u n A 2 n A 3)
Poniewa& zd arzenia (iloczyny w nawiasach) sq. parami rozl^czne zatem
P(A) — P(Ay n A 2 n A'^)-\-P(A\ n A 2 n A 3)A-P(Ay n A 2 n A 3)
Ze wzorow na prawdopodobienstwo iloczynu wynika, ze
P(A) = P(A'3\Ay n zQ • • P l U + P ^ M 'i n zl2) *
•P042Mi) • P ( ^ ) + P ^ 3|i4i n zQ -PC^MO • P(^'i) -
5 95 94 95 5 94 95 94 5
“ "TOO ’ 99 ' W + TOO * 99 ' 98 100 * 99 ’ 98 ~
0,14.
b) Oznaczmy przez B zdarzenie polegaj^ce na tym, ze zaden z trzech losow
nie „wygrywa” . Zatem
Szukane prawdopodobienstwo p « 1—0,85 = 0,15.

1307. Niech A k (k = 1 ,2 , 3, 4, 5) oznacza zdarzenie polegaj^ce na tym,
1 4
ze k -ty strzal w serii jest celny, zatem P(Ak) = —-, P(Ak) = — , zas
P (X5= 1) = P(Ay n A2 n A 3 n A'4 n A ’s)+ ...
10.43 __ 640
P(X5 = 2) =
“l 3” “ 55
10-42 160
)( 5 55 “ 55~
P(X5 > 2) = P(X5 = 2 )+ P (X 5 = 3)+P(2f5 = 4)+P(X5 = 5) =
640+160+20+1 821
3125
1308. Zmienna losowa Z ma rozklad dwumianowy
32
81 '
1309. Zmienna losowa X ma rozklad dwumianowy
P(X = 0) = (0,9)5
P ( X = 1) — 5-0,1 * (0,9)4
P(X — 2) = 10 • (0,1)2 • (0,9)3
P(X = 3) — 10 • (0,1)3 • (0,9)2
P(X = 4) = 5 • (0,1)4 • 0,9
P(X = 5) — (0,1)5
1310. Zmienna losowa X ma rozklad dwumianowy
P ( X = 0 ) = (0,99) 3
P (X = 1) - 3 • 0 ,0 1 • (0,99) 2
P ( X = 2) = 3 • (0,01) 2 • 0,99
P ( X = 3) = (0,01) 3
*1311. Z warunkow zadania wynika, ze X ma rozklad dwumianowy,
w ktorym n = 5 ,p = = 0,2. Zatem
P ( X = 0) = (0,8)5 0,33
P(X = 1) = 5 • (0,8) 4 • 0,2 « 0,41
P(X = 2) = 10 • (0,8) 3 • (0,2)2 a 0,20
P(X — 3) = 10(0,8)2 • (0,2) 3 « 0,05
P(X = 4) = 5 • 0,8 • (0,2) 4 » 0,01
P { X = 5) = (0,2) 0,00
Prawdopodobienstwo, ze liczba robotnikow pobieraj+cych energi§
w ânej chwili jest nie wi^ksza od 2, jest rowne sumie
P ( X = 0 ) \-P (X = 1 )+ P (X = 2) x 0,94
Najbardziej prawdopodobn^ wartosci^. zmiennej losowej X jest 1.
1312. a) 0,0001; b) 0,0036; c) 0,0523. Najbardzicj prawdopodobna liczba
warsztatow wymagaj^cych interwencji robolnika jest rowna 4.
*1313. a) » 0,06; b) 12.
1314. E(X)*= l - y + 2 - +3'

22 23 + ...
k= 1
1 1 l 1
+ • + ■16 + ■
■32
+ T ¥
l 1 1 1
-+ ■+ Te •+ "32
+ 4 ¥
l l 1
+ + + 32"
T 16
Sumuj^c wyrazy w poszczegolnych wierszach, otrzymamy
W)= l+ y + T + ¥ + - = T IT = 2
2
1315. E{X+Y) = E (X)YE(Y) = 2 ,5 - 1 ,5 = 1,
D \ X VY) = D2(X )+ D 2(Y) = 0,45+0,45 - 0,9.

1316. P ( X = 2) = 0,1; E(X) = 1,8; D2(X) = 1,76.
1317. E (X ) - ( - 1 ) - L + 0 . 1 + 2 ■| +5' t 6- “ T
*1318. Niech P(X = 0) ^ p i y - l l = ff- Poniewaz prawdopodo-

r yX — U)
bienstwa tworzq. ci^g geometryczny, wi$c
p + p q + p q 2+ - . = -|3 ~ - “ 1
stg.d
= 1
Sumufcc wyrazenie w nawiasie (por. 1314) otrzymujemy
/ . q2 , q3 , P (1
b
1
v-H
**
1-q 1~q
1
W analogiczny sposob znajdziemy
E (X 2) pq+4pq2-\-9pq2+ ... = q\-q4

P2
Zatem
D2(X) = E(X2) - [ E ( X ) ) q+q4 q4 q
p* pA pz
Korzystaj^c z faktu, p-\-q — 1 ostatni^ rownosc zapisac mozemy w po-
staci
q(jp+q)
+
q , lq
p p = £ (* )+ [£ (* )]:
p
*1319. Oznaczmy przez X zmienng. losow^, ktorej wartosciami s$ liczby
obrabiarek nie wymagaj^cych interwencji robotnika w ci^gu godziny.
Znajdziemy najpierw rozklad. prawdopodobieristwa tej zmiennej losowej
P(X = 0) = 0,9 • 0,8 • 0,7 = 0,504
P(X = 1) = 0,1 • 0,8 • 0,7+0,9 *0,2 • 0,7+0,9 • 0,8 • 0,3 = 0,398
P(X = 2) = 0,1 • 0,2 • 0,7+0,1 • 0,8 • 0,3+0,9 • 0,2 • 0,3 = 0,092
P{X = 3) = 0,1 • 0,2 • 0,3 = 0,006
E(X) = 0,6; E iX2) = 0,82
D2(X) - 0,82—0,62 = 0,46
1320. Najbardziej prawdopodobna liczba trafien jest rowna cz^sci
calkowitej liczby (n+l+>, czyli 3. Prawdopodobienstwo tej liczby trafien
jest rowne
(3°) • 0,33 ■0,77 « 0,2668
R ozdzial X
Geometria piaszczyzny
1321. g cr / .
1322. Mo2na np. okr^g podzielic na dwie figury niewypukle A i B, przy
Czym A u B jest danym okr^giem czyli figure wypukl^, rys. 162.
1323. Szukan^ figure jest zbior punktow lez^cych po przeciwnej stronie
prostej AB w stosunku do P, Q i R i nalez^cych jednoczesnie do kqtow
APB, AQB i ARB zawieraj^cych odcinek AB, rys. 163.
Q
1324. Maksymalnq ilosc prostych otrzymamy wtedy, jezeli zadne trzy

punkty nie lez<* na jednej prostej. Przez kazdy punkt mozemy wtedy po-
prowadzid pi?c prostych, a wi?c otrzymamy — - = 1 5 prostych.
1325. n l
1326. 18.
1327. Wyznaczmy najpierw wzor na ilosc przek^tnych w wielok^cie
o n bokach. Z kazdego wierzcholka mozemy poprowadzic n — 3 przekgt-
nych, a wi^c liezba n{n—3) wyraza podwojnQ, liezbe przekejtnych. W \\ielo
kfjcie o n bokach jest wi?c ~ n (n - 3) przekqtnych.
Aby odpowiedziec na pytanie postawione vv zadaniu nalczy sprawdzic,
czy istnieje takie n e N, ie
y n (n -3 ) = n
Rownanie to moiemy przedstawic w postaci

n(n—5) = 0
st<id widad, ze jedyng. liczbi| naturaln^ spelniaj^cg to rownanie jest n == 5,
a wi$c istnieje dokladnie jeden wielok^t, w ktorym ilosc przek^tnych rowna
jest ilosci bokow. Wielok^tem tym jest pi^ciok^t.
1328. Istnieje dokladnie jeden wielok^t spelniaj^cy dany warunek. Wie-
lok^tem tym jest 13-kcj.t (por. zad. 1327).
1329. Trojk^t i czworok^t (por. zad. 1327).
*1330. Bokami kazdego wielok^ta mog^ bye co najwyzej dwie przek^tne
wychodz^ce zdanego wierzcholka, a wi?c liezba bokow kazdego wielok^ta
nie rnoze bye wi?ksza od 13. Wystarczy zatem podac przyklad takiego
13-k^ta. W tym celu wezmy pod uwag? 13-k*t foremny i poprowadzmy
z kazdego wieizcholka dwie najdluzsze przek^tne. Otrzymamy w ten sposob
13-k^t foremny, przy czym srodek okr?gu opisanego na tym 13-k^cie
pokrywa si? ze srodkiem okr?gu opisanego na 13-k4cie danym.
1331. Dowolny wielok^t wypukly mo*e miec co najwyzej 3 k^ty ostre
(Wystarczy obliezye sum? k^tow zewn?trznych dowolnego wielokata
wypuklego).
1332. Niech wierzchoikami danego czworok^ta beda punktv A B C D
Wtedy dla dowolnego punktu P mamy y ’ ’ *
AP+PB > AB, BP+CP > BC, CP+DP ^ CD, D P + A P > AD
(przy czym znak rownosci nie moze miec miejsca w zadnych trzech nie-
rdwnosciach jednoczesnie, bowiem wtedy punkty te lezalyby na jednej
prostej, co jest sprzeczne z zatozeniem, ie one wierzchoikami czworo-
k^ta).
Dodaj^c te nierowno^ci stronami otrzymamy
2(AP+BP+C P \-DP) > AB+BCA-CD+AD

czyli
A P + B P A C P \-DP > ~ (AB+BC+C D +D A)
1333. Poszukiwanym punktem jest punkt przeci?cia przek^tnych tego134
1334- Na podstawie wlasnosci odleglosci mamy

AB < AO f- OB i DC < DO+OC (rys. 164)
stcid
A B + D C < AC+BD
1337. Z wlasnosci odleglosci mamy

AC < AB+BC , BD < B C + C D , EC < C D + E D ,
DA < ED+EA, EB < EA + AB (rys. 165)
Po dodaniu tych nierownosci stronami widzimy, te suma przekgtnych

pigciok^ta wypuklego jest mniejsza od podwojonego obwodu tego pi?c,o-
Ânalogicznie z wlasnosci odleglosci wykazuje si?, ze suma przekatuyeh

pi?ciok<lta wypuklego jest wi?ksza od obwodu tego pi?ciofoita. Wys arezy
w tym celu wzige pod mvag? wierzcholki pi?c.okgta oraz punkty F, ,
^ ’i W Skorzystac z twierdzenia: jezeli lamana AM B ..obejmuje” lamanil

M B (rys. 166), to dlugosc lamanej AM B jest wigksza od dlugosci lamanej
ANB.
*1541. Dopelnid trojkgt do rownolcgtoboku prowadzgc z dwoch i'-8

wierzcholkow rdwnolegte do bokow przeciwlegtych i skorzystac z wlasn -
odleglosci.
*1342. Por. zad. 1341.
1344. Tak.
1345. Przedluzmy ramiona trapezu do pjzeci^cia w punkcie P (rys. 167)
i poprowadzmy przez ten punkt p?k prostych. Przyporz^dkujmy wzajeranie
punkty X i X ' obu podstaw lez^ce na tej saraej prostej p$ku. Tak okreslone
P
przeksztalcenie jest wzajemnie jednoznaczne. Oczywiscie nie jest to jedyne

przeksztalcenie wzajemnie jednoznaczne odcinkow AB i CD.
*1346. Niech punkt B' b^dzie punktem symetrycznym do punktu B wzgl§-
dem prostej / (rys. 168). Wtedy szukanym punktem X jest punkt wspolny
odcinka AB' i prostej /. Wezmy bowiem dowolny punkt P na prostej /

r°zny od X. Mamy wtedy AP+ PB ' > AB' (punkty A, P i B' nie s^ wspoi-
niowe). Poniewai symetria osiowa jest przeksztalceniem izometrycznym,
i?c BX = B' X oraz PB = PB\ a wi?c dla dowolnego punktu P prostej
ro£nego od X mamy
AP+PB > AX+BX
Du^t-47* JeZel1 punkty A i B le^ Pojednej stronie prostej /, wtedy szukanym
4 . *em Jest Pur>k4 wspolny prostej AB i prostej /. Jezeli natomiast punkty
1 B lei;q p0 przeciwnych stronach prostej l, to szukanym punktem jest
punkt wspolny prostej / i prostej AB', gdzie B' jest punktem symetrycznym
do B wzgl?dem prostej /.
1348. Znalezc punkt A' symetryczny do punktu A wzgl?dem prostej
biegnacej Srodkiem rzeki rownolegle do jej brzegow, a nastQpnie zauwazyc,
ze rozwig.zanie zadania sprowadza si? do rozwiazania zadania 1346.
**1349. Niech punkty P' i P" b?da punktami symetrycznymi do punktu
P odpowiednio wzgl?dem prostych AC i BC (rys. 169). Wtedy MP — MP'
oraz NP = NP", a wi?c obwod trojkata MNP jest rowny dlugosci iamanej
P'MNP". Zatem przy ustalonym punkcie P na boku AB obwod trojkata
MNP jest najmniejszy, jezeli punkty M i N le£a na prostej P P .
Rys. 169
Zauwazmy dalej, ze przy dowolnej zmianie polozenia punktu P na boku

A B tnamy £ P'CP" = 2 * A C B czyli £ P'CP" jest wielkoscia stahg Wobec
tego dlugosc odcinka P'P" zalezy jedynie od dlugosci P C — P C — PC.
Dlugosc PC jest najmniejsza, jezeli PC jest wysokoscia trojkata ABC.
tatw o zauwazyc, ze punkty M i N sa wtedy rowniez spodkami wysokosci
poprowadzonych z wierzcholkow A i B. Wobec tego obwod trojkata
MNP jest najmniejszy jezeli punkty M, N i P sa odpowiednio spodkami
wysokosci trojkata ABC.
*1350. Niech A' i A" b?da punktami symetrycznymi do A odpowiednio
wzgl?dem ramion kata (rys. 170). Niech prosta A'A" przecina ramiona kata
w punktach B i C. Wtedy obwod trojkata ABC jest rowny A'A" (bo A'B ==
= AB i A"C = AC). Natomiast obwod dowolnego trojkata AKL, gdzie
K i L naleâ do ramion kata, jest rowny Iamanej A'KLA", a wi?c punkty
B i C sa poszukiwanymi punktami.
*1351. Wyznaczmy punkt B' symetryczny do punktu B wzgledem
prostej / (rys. 171) i przez punkt B' poprowadzmy prosta rownolegla 0
prostej /. Odlo£my na tej prostej odcinek B'C = a i potaczmy punkt C z
tfiech prosta A C przedna prostg / w punkcie Odkiadamy na / odcinek
l yY Z 7 y l CX c y L Z £ ' DlT £ ,amanej ^ = ^ +a> poniewat

B Y ~ BJ * C:: ZbuduJmy dowolmt laraan^ ALKB, gdzie L K = a
wtedy OogoftS tej iamanej jest rdwna A L + L C + a, poniewai BK = KB' -
= iC . Z wiasnosci odleglo&i mamy z l£ + £ C > ^C (jeieU punkty zf / C
me s i wspdilimowe), co dowodzi, ie dlugofc iamanej AXYB jest nai-
nrniejsza. ~-
Rys. 170
Rys. 171
1352. Niech punkty A ', B ', C ' M , obrazami pun

przeksztaicemu izometrycznym. Wtedy z definicji izometrii
A fi — A B B ’C = B C A 'C ' = m
o & d m lm y “ e ”a jedDej Pr0Stej' Wi?C M p“ * w,asn°fc>

A B A -B C > zfC, > A B , A B + A C > £C
st^d i z (I) otrzymujemy
A 'B '+ B ’C > A ’C ', A 'C '+ C ’B ' > A ' B ' , A 'B '+ A 'O B 'C '
wiasnoSci otUegioSci wynika, 2e punkty A ', B ', C nie sg wspoiliniowe
I 1353. Np. okxgg, dwie proste rownoiegie P»™iowe.
<a S “ Symetfii Pr° Stej S%WS2yStMe pr0Ste do nieJ Pr°stopadie oraz
O etnf / m f ^ 5 ^ “ Pr° Stej 1 ‘° figura ta Posiada dwie osie sy-

V a PL “ “ x *^ 11 Pms* d° niej pros« p™cho-
fcK
Punkt X.
: Y ic ,eiy na prostej' tofigura dana p-w.
' JeS piosta ProstoPacIia do 1, przechodzqca przez
1360. Jezeli prosta l przechodzi przez punkt O, to osiami symetrii danej
figury jest prosta / i prosta do nicj prostopadla przechodz^ca przez punkt 0.
Jezeli prosta / nie przechodzi przez punkt O to dana figura ma jedn<i os
symetrii, mianowicie prosta prostopadla do /, p rz e c h o d z i przez punkt O.
1361. Poszukiwanym punktem jest punkt X' symetryczny do punktu A
wzgl?dem dowolnego punktu Q n a le z ig o do prostej /. Punkt Q jest wtedy
srodkiem symetrii otrzymanej figury.
1362. Skorzystac z twierdzenia, ze symetria srodkowa o srodku O jest
zlozeniem dwoch symetrii osiowych o osiach prostopadlych, przecinaj^-
cych si? w srodku symetrii O.
1363. Wektor x jest wektorem zerowym lub rownoleglym do danej
prostej.
*1364. Proste k i / muszcj. bye prostopadle lub musztt pokrywac si?.
1365. Symetria srodkowa wzgl?dem punktu X b ? d i g o srodkiem
odcinka OA takiego, ze OA = u.
1366. Symetria wzgl?dem prostej CCX.
1367. Symetralna odcinka MN.
*1368. Niech w pocz^tkowym polozeniu punkt X pokrywa si? z punktem
A (rys. 172). Niech nast?pnie okr^g o (0 2, >') przyjmie polozemc przedsta-
Rys. 172
wione na rysunku. Poniewaz dlugoSc luku KPX jest rowna dlugosci luk
KRA, wi?c R • ^.AOxK — r • * X 0 2K czy\\ * X 0 2K = 2 < A O xK. Zamvaz-
my, 2e * X 0 2K - 2*.XOLK, sk^d wynika, 2e punkt X lezy na srcdnic)
AB. Wobec tego poszukiwanq. lini^, kton* zakresla punkt X jest srcdnica
1369. Prosta symetralna odcinka AB.
1370. Przez wierzcholek C jednego z trojkcpow popiowadzmy pro
rownoleghi do AD i p r z e c in a ji przedluienie boku AB w punkcie
(rys. 173). Mamy wtedy 0 C = 2 A D oraz = AB. Widac wiec ze
A O
poszukiwan, figur, jest okrgg o(0,

2AD) z wykluczeniem punktow M N. i
Rys. 173
1371. Wezmy poduwage dowolny trojk,t prostokgtny o przcciwprosto-

Wtedy ' NKCh ^ ^ dZie — S° w tea
^B A X + Â B X Y X C A B + -j-jcABC 45c
a wi$c &AXB = 135°.
Ste|d wynika ie punkty Jf tworzij Juki okr?g6w (symetryezne wzglsdem AB)
z ktorych widac odcinek AB pod k^tem 135°. ’
1372. Odcinek k}czticy srodki ramion AC i BC tego trojkgta.
Rys. 175
s ro d ^ F Je&li P“" k£ A M ynadanym okr«8u lub wewn4trz okrggu, wtedy

od c 1°k t° ryCh na,eiy P“nkt * Punktami, z ktorych w
I nek OA pod k?tem prostym (rys. 175). Szukan, figure jest wi?c wtedy
, , . n. A n a lo ? ic z n ie ta tw o z a u w a iy c , it
jcfcsli p u n k t A lezy
o k r u g o sre d m cy O /l. A n a lo g ic z n w 5rednicy OA,
p o z a o k rg g ie m , w te d y s zu k a m t H g u m je s t lu k o k r ? g a
l e ia c y we'.vnatt'z o k r g g u o(0, >')■
*1374. O k r a g o S red n icy AB z w y k jc z e n ie m p u n k to w A i B .
**137S Narysujmy p ro s te a' i a" rd w n o le g te d o p ro stej a i o a on
**1375. N a r y s u jm y P ^ e punkt(jm wspdl„ym p r o s ty c h a i b.
o d m ej o c (ry ■ )■ . . ty m i p r o sty m i p r z e c in a ja c g p ro s ta
P o p r o w a d z m y d w u s ie c z n a k a t a . Y > y o d c in k a AB. Nicch
a w p u n k c ie B. W e z m y d o w o ln y p u n k t * n ale z^ cy d o o a t
XK i L?bd a o d le g to s c ia m i tc g o p u n k t u o d p ro s ty c li a b.
X
M a m y w te d y ^ ^ = = e
W s z y s tk ie p u n k t y o d c in k a Ban
A a o d c in e k
o " i >• O s ta te c z n ie P<— gu ,
tw o rz^ b o k i p r o s to k ^ ta ABCD.
Rys. 177
137fi Szukanym zbiorem punktdw jest figura zakreskowana na rys 177

o S “ yd punkty brzegowe tej figury, P<— wtedy trojkgt
^ bylby tr6jkiit7 T cA X - T aC
Xoniewaz
p s
*1377. Zauwazmy, ie ^ C A X - , p _ Wobec
w jednakowe okr?gi i oparte na tej same] ci?c ^ '
te o trojkat 4XC jest rown— ny > S a od-
nr-tryczna jest wi«c symetralna odcinka 4C z wykluczem
cinka AC
1378. P i e r w s z y s p o s o b . Wyznaczmy punkt M symetryczny do
punktu A wzgl?dem punktu X. Poprowadzmy nast?pnie przez punkt
M rownolegle do ramion kqta przecinajq.ce ramiona kiita odpowiednio
W punktack P i Q (rys. 179). W rownolegloboku przekqtne dzielq si? na
polowy, wi?c punkt X nalezy do odcinka PQ i jest jego srodkiem.
D r u g i s p o s o b . Zbudujmy prostq. A'B' symetrycznq do prostej

AB wzgl?dem punktu X. Punkt wspolny Q prostej A'B' z polprost£| AC jest
jednym z koncow poszukiwanego odcinka, zas drugim jest punkt P sy
metryczny do punktu Q wzgl?dem punktu X i nalezqcy oczywi£cie do p61-
prostej AB.
1379. Punkt X jest punktem wspolnym symetralnej odcinka AB i dwu-
siecznej %.CDE. Liczba rozwiqzari zadania (zero, jeden lub nieskonczenie
wiele) zalezy od tego, ile punktow wspdlnych majq symetralna odcinka AB
i dwusieczna KCDE.
*1381. Niech trojk^t ABC b?dzie poszukiwanym trojkqtem (rys. 180)

punktem symetrycznym do M wzgl?dem ramienia OP., zas CD wysokos-
trojk^ta ABC. Wtedy
XN C M ' = 2 £ OCD - 2 ( y - £ POR^j
Punkt C lezy wi?c na luku okr?gu, z ktorego widac odcinek N M ' pod kqtem
2(-*—
1382. Jezeli punkty A, B, C nie sq wspolliniowe, wtedy zadanie ma dwa
rozwiqzania. Szukanymi prostymi sq: prosta przechodzqca przez punkt A
i rownolegta do prostej BC oraz prosta AS, gdzie S jest srodkiem odcinka
BC. Jesli punkt A lezy vv srodku odcinka BC wtedy dowolna prosta prze
chodzqca przez punkt A spelnia warunki zadania. Jezeli natomiast punkty
A, B, C sq wspolliniowe i punkt A nie lezy w srodku odcinka BC, to jedy-
nym rozwiqzaniem jest prosta BC.
*1383. Niech punkty A i B lezq po przeciwnych stronach prostej CD.
Zbudujmy okrqg o srodku w punkcie B, styczny do prostej CD (rys. 181).
Poprowadzmy z punktu A stycznq do tego okr$gu w punkcie K, przecina-
jcj.c£j. prosta CD w punkcie X. Wtedy
* A X C = KKXD = l ^ B X D
Jezeli punkty A i B lezq po jednej stronie prostej CD, to powtarzamy

danq konstrukcj§ dla punktu B i punktu A' symetrycznego do punktu
A wzgl^dem prostej CD.
1384. Oznaczmy przez P, Q, R srodki odcinkow AB, BC i AC. Proste
PQ, PR i QR spelniajq warunki zadania.
1385. Wykazac najpierw, ze trojkqty AKX i B LX sq rownoramienne.
1386. Niech trojkqt ABC b?dzie poszukiwanym trojkqtem oraz £ CAB =
= oc, X.ABC — i a —/? = y (rys. 182). Przez wierzcholek C poprowadzmy
prostq MN\\AB i wyznaczmy punkt B' symetryczny do B wzgl^dem pros
tej MN.
ZauwaZmy, Ze ^ B 'C N = %NCB — 0 oraz -M C 5 = 180°—(a-f/?),
zatem
= 18O °-(«+0)+20 = 180°—(a—/?) - 180°-y.
Rys. 182
Stqd widac juz metod§ konstrukcji: na dowolnej prostej odkladamy

dany odcinek AB i budujemy prostq M N rownoleglq do AB, oddalonq od
niej o odcinek rowny CD. Wyznaczamy nast?pnie punkt B' symetryczny
do B wzgl^dem prostej M N i Iqczymy punkt B ' z punktem A. Znajdujemy
nast^pnie zbior wszystkich punktow, z ktorych widac odcinek AB' pod
kqtem 180° — y, uzyskujqc w ten sposob punkt C.
Zadanie ma zawsze jedno rozwiqzanie (jezeli nie liczyc trojkqtow sy-
metrycznych do danego wzgl^dem prostej AB oraz prostej symetralnej
odcinka AB).
1387. Skorzystac z twierdzenia o srodkowych w trojkqcie.
1392. Zbudowac trojkqt o bokach b, c, 2m b^dqcy polowq rownolegio-
boku o bokach b i c oraz przekqtnej 2m.
*1395. Ze srodkow dwoch bokow trojkqta poprowadzic prostopadle
do trzeciego boku,
1396. -£DAE jest rowny polowie roznicy kqtow B i C.
1397. Zbudowac okrqg o promieniu R, ci§ciw§ AB, oraz ze srodka D
°dcinka AB zatoczyc okrqg promicniem rownym DC.
1398. Wykreslic dwie proste rownolegie oddalone od siebie o 2r.
1399. Zbudujmy polprostq a' symetrycznq do polprostej a wzgl^dem
Polprostej b (rys. 183), a nastQpnie punkt M ' symetryczny do punktu M
wzg??dem poiprostej a oraz punkt M " symetryczny do punktu M ' wzglq-
dem poiprostej b. Pofycziny nast^pnie punkt M " z punktem N. Niech pro-
sta M "N przecina polprost^ a' w punkcie K \ za£ polprost^ b w punkeie P.
Znajdzmy punkt K e a symetryczny do punktu K' wzgl^dem poiprostej b.
Latwo wykazac, ze lamana MKPN jest torem pilki.
Kys. 183
1400. Wykreslmy cztery odcinki, ktore maj^ bye bokami szukanego

czworok<|ta.
Podamy 4'zasadnicze elementy rozwi^zania zadania konstrukcyjnego*
A n a l i z a . Niech czworok^t ABCD (rys. 184) b$dzie szukanym
B
czworok^tem i niech AD > A B , Wyznaczmy punkt B’ symetryczny do

punktu B wzgl^dem prostej AC. Poniewaz -fcBAC — -k C A D , wi§c B ’ e AD ,
Otrzymalismy trojk^t CB'D, ktorego boki s?j.
dane, a mianowicie C.B =
= CB, IOB' - AD —AB.
K o n s t r u k c j a. Budujemy trojk^t CB'D majacc dane jego boki
j na przedluzeniu DB' odkladamy dany odcinek DA tak, aby B' e AD.
t^czymy punkt A z C i wyznaczamy punkt B symetryczny do B' wzgl^dem
prostej AC otrzymuj^c poszukiwany czworok^t ABCD.
p o w o d . Poprawnosc konstrukcji wynika bezposrednio z konstrukcji
i odpowiednich wlasnosci symetrii osiowej.
D y s k u s j a . Jeieli AB — AD i BC # DC, to zadanie nie ma roz-
wi^zania.
Jeieli AB = AD i BC — DC, to zadanie ma nieskoriczenie wiele roz-
wi^zan (dowolny deltoid o danych bokach, po odpowiednim pol^czeniu
przegubowo koncow danych odcinkow).
Niech teraz AB # AD. Nie zmniejszaj^c ogolnosci mozemy przyfed
AD > AB. Wtedy warunkiem istnienia jednego rozwi^zania jest mozliwosc
zbudowania trojk^ta CB'D o bokach DC, AD — AB i BC czyli spelnienie
przez dane odcinki warunku
\BC -DC\ < A D - A B < BC+DC
*1401. Niech trapez ABCD bedzie szukanym trapezem (rys. 185). Prze-
sunmy trdjk^t ABD o wektor AC do polozenia CB'D'. Otrzymamy wtedy
rdwnoleglobok BB'D'D o danych bokach k i / oraz danym k<|cie a. St^d
widad ju£ metod? konstrukcji danego trapezu.
O'
Budujemy rownoleglobok BB'D'D o bokach h i / oraz k^cie a. Poniewaz

CD' = AD — a, wi§c z punktu D' zataczamy okr^g o promieniu a do
przeci^cia z przek^tn^ DB' w punkcie C. Czwarty wierzcholek A jest
oddalony od punktow D i C odpowiednio o a i k.
Istnienie rozwi^zania i liczba rozwi^zan zaleZy od liczby punktow wspol-
nych przek^tnej DB' z okr^giem zatoczonym z punktu D' promieniem a.
1402. Zbudowad najpierw trojk^t CEB (rys. 186) o bokach CB, AD
i AB — CD.
*1404. Wezmy dowolny punkt A na prostej b (rys. 187) i poprowadzmy
z tego punktu prostopadkj. do c wyznaczajfjcq. na c punkt P. Obrocmy prostej.
c dokola punktu A o kfjt 90°. Otrzymamy wtedy prostej. c' prostopadkj do
danych prostych, wyznaczajfj.Cc}. na prostej a punkt B, przy czym latwo
wykazac, ze AB jest bokiem szukanego kwadratu.
1405. Niech jcAXD = %DXC = a (rys. 188). Wtedy rowniez £ XDC =

= a, a wi?c XC — CD, stfjd widac, ze punkt X jest punktem wspolnym
boku AB z okregiem o(C, CD). Zadanie ma jedno rozwifjzanie, jezeli
AB > AD.
**1406. Niech B b^dzie danym wierzcholkiem, zas E i F dwoma po-
zostalymi danymi punktami (rys. 189). Wtedy wierzcholek D lezy na okr^gu
zbudowanym na EF jako na srednicy. Poprowadzmy srednic? KK' J_EF

i zauwazmy, ze luk EK jest rowny lukowi KF, a wi?c na prostej BK le£y
przekfjtna szukanego kwadratu. St^d wynika juz sposob konstrukcji.
Na EF jako na srednicy zakreslamy okr^g i prowadzimy srednic?
KK' X EF. Proste BK i BK' wyznaczaj^ w przeci?ciu z danym okr?giem
wierzcholki D i D' szukanego kwadratu ABCD i A'B C'D'. Zadanie ma
wise dwa rozwi^zania z wyj^tkiem przypadku, gdy punkt B le£y na okr?gu
o srednicy EF. Jezeli punkt B pokrywa si? z punktem K lub K ', to zadanie
ma jedno rozwi^zanie. Jezeli punkt B le2y na okr?gu o srednicy EF i nie
pokrywa si? z punktem K lub K', to zadanie nie ma rozwXzania.
*1407. Zbudujmy okr^g o (0 ,r ) styezny do ramion danego k^ta a
w punktach M i N (rys. 190). Odlozmy NL = M K - a. Zbudujmy nast?p-
nie okr^g o (0 1} R) styezny do ramion k^ta w punktach K i L i poprowadz
my do tych okr?gow wspolnq. styezny wewn?trzn^ przecinaj^c^ ramiona

kqta w punktach B i C i styezny do tych okr?gow w punktach D i E. Zau
wazmy, ze EC = CN oraz MB = BE, a wi?c obwod trojk^ta ABC jest
rowny 2(AM-\-BE+EC). Z drugiej strony 2A K jest obwodem szukanego
trojk^ta. Stq.d
AK = AM +BE+EC
czyli
AM +M K = AM +BC
a wi?c
M K — BC
zatem _8Cjest rowne a, co oznaeza, ze trojk^t ABC]Q&t szukanym trojk^tem.

Jezeli okr?gi o (0 , r) i o (0 1}R) nie mate punktow wspolnych, to zadanie
ma dwa rozwi^zania. Jesli sq. styezne, to mamy jedno rozwtezanie. Jesli
maj^ dwa punkty wspolne, to zadanie nie ma rozwi<|zania.
1411. Zbuchijmy trojkqt AOD taki, ze OD — 2R i AD — R (rys. 191).
Niech punktem wspolnym odcinka OD z danym okr^giem b^dzie punkt B.
Wtedy szukanji sieczn^ jest prosta AB, latwo bowiem zauwazyc, ze AB =
== BC. Zadanie ma zawsze dwa rozwi^zania. Drug;* sieczn^ jest oczywiscie
prosta symetryczna do AB wzglgdem prostej OA.
R ys. 191
1412. Srodek szukanego okr^gu jest punktem wspolnym symetralnej

odcinka AB oraz prostej prostopadlej do /, przechodz^cej przez punkt A.
1413. Srodek szukanego okr^gu jest punktem wspolnym okr^gu
o(0, R + r) oraz prostych m i n rownoleglych do prostej / i oddalonych
od niej o R.
Oznaczmy przez d odleglosc punktu O od prostej /;
1) Je±eli d > 2R-\-r to zadanie nie ma rozwi^zan,
2) Jezeli d = 2R + r to zadanie ma 1 rozwi^zanie,
3) Jezeli r < d < 2R + r to zadanie ma 2 rozwi^zania,
4) Jezeli d = r to zadanie ma 3 rozwi^zania,
5) Jeieli d < r to zadanie ma 4 rozwi^zania.
1414. Jezeli punkt X nie k i y na styeznej do okr^gu o(0, R) w punkeie
L, to zadanie ma jedno rozwiqzanie. Srodek szukanego okr?gu jest punktem
wspolnym prostej OL oraz symetralnej odcinka XL.
1415. Punkty stycznosci okr^gu wpisanego w trojk^t ABC z bokami
tego trojk^ta s^. odpowiednio punktami stycznosci szukanych okr^gow.
*1417. Punkty P, Q, R lezq. na bokach trojk<ita o wierzcholkach b ^ -
cych odpowiednio srodkami bokow trojk^ta ABC.
1420. Niech odleglosciami punktu X od prostych A C i BC b§dq. odpowied
nio X M i XE (rys. 192). Poprowadzmy BK JL M X oraz wysokosc BD danego
tro jk ^ ta . Z a u w a z m y , ze if C A B — i f K B X , a w i? c ifK B X = %CBA—
= *Xfi£. Wobec tego /\K B X = A B E X , stejd XX = XX. Zatem
X M - X E = X M - X K = MX = XX>
Rys. 192
*1421. Poprowadzic wysokosc CM danego trojk^ta i wykazac, 2e zlM

i BM s <i odpowiednio rowne odlegiosciom punktow D i II od prostej /IX.
1422. ifB A C — 45°.
*1423. Przypuscmy, ze punkt X polozony wewn^trz trojk^ta zlXC znaj-
duje si? jednoczesnie zewnatrz wszystkich trzech okr?gow. Wtedy z punktu
X byloby widac wszystkie trzy boki trojk^ta pod k^tami mniejszymi od
120° co jest niemozliwe.
1424. Wierzcholek A.
1428. Na czworok^cie ABCD rnozna opisac okr^g (rys. 193), poniewaz

£ BAD — BCD — 90°, przy czym BD jest Srednicg. tego okr?gu, a wi?c
srodek O odcinka BD lezy na symetralnej boku AC. Zatem A EOB =
= A DOF, skqd EB = DF.
*1429. Po obrocie trojk^ta ACX dokola punktu C o k$t 60° otrzymamy
trojk^t BCX' (rys. 194), przy czym utworzy si? trojk^t rownoboczny CXX'
\ A X = B X \ Rownosc
CX2 = A X 2+ B X 2
mozemy wi?c zapisac w postaci
AT'2 = B X ’2+ B X 2
st^d wynika, ze Z.XBX' = 90°.
Oznaczmy £ B X 'X = a. Wtedy * B X X ' = 9 0 ° - a , X AX C = £ B X 'C =
= 60°+ a, a wi?c
= 60o+ a + 6 0 ° + 9 0 ° - a = 210°
St^d mamy %AXB — 150°.
Rys. 194
1430. Niech XK i XP (rys. 195) b?d% odleglosciami dowolnego punktu

X podstawy od ramion danego trojk^ta rownoramiennego. Poprowadzmy
przez punkt X prosit}. X M rownolegl^ do boku BC. Niech A L b?dzie od-
leglo^cici punktu A od boku BC. Wtedy X K — R L , zas XP = AR, poniewaz
trojk^t AXM jest rownoramienny.
1431. Por. zad. 1430143
1433. Niech dany trojk^t b?dzie ostrok^tny i niech O b?dzie punktem

przeci?cia wysokosci tego trojkata (rys. 196). Wyznaczmy punkt O’ sy-
metryczny do O wzgl?dem boku AB. Zauwazmy, 4e * B A C = * BOO
jako kt}ty o ramionach odpowiednio prostopadlych. Poniewaz £ O’OB —
= -fcBO'O wi§c $:BAC — ^ B O ’C, co oznacza, ze punkt O' lezy na okr^gu
opisanyin na trojk^cie ABC.
Dla trojk^tow rozwartok^tnych dowod jest analogiczny.
O'
Rys, 196
1435. 110°, 90°, 70°, 90°.

1437. Skorzystac z twierdzenia o srodkowych w trojk^cie.
1438. 6 okr^gow. 1440. —y - .
*1441. Skorzystac z twierdzenia, ze odcinek l^cz^cy srodki ramion
trojk^ta jest rownolegly do podstawy i rowna si§ potowie podstawy.
1443. Oznaczmy A: BCE — a (rys. 197). Zauwazmy, ze %.BAC =
—180°- a, zatem $:BAD — a, a wi?c %.BDE = 180°—a. Wykazalismy, ze
X B C E + X B D E = 180°
co oznacza, £e na danym czworok^cie mo2na opisac okr^g.
Rys. 197 Rys. 198
*1445. Wezmy dowolny czworok^t wypukty ABCD (rys. 198). Niech

K i L b?d<| srodkami bokdw AD i BC, zas M srodkiem przek^tnej AC.
Z trojk^ta ADC mamy KM || DC oraz K M — y DC, zas z trdjk^ta
M L || AB o r a z M L = y z lD . S t ^ d K M A-ML = y (zlD+DC). Z z a l o i e n i a
mamy KL = y (AB+DC), a wi^c KM-\ M L — KL czyii na podstawie
wlasnosci odleglosci punkt M musi nalezec do odcinka KL.
Poniewaz K M || DC, M L [| AB, mqc A B \\D C czyii dany czworok^t
jest trapezem,
**1448. Punkt B' lezy na boku AD, jezeli AC jest dvvusieczn^ X.BAD
oraz AB < AD.
*1450. Niech XL, XN, XK i X M b§d^ odlegiosciami punktu X od bokow
danego rownolegloboku (rys. 199). Wtedy
X L + X K — KL = const
jako odleglosci bokdw rownoleglych AB i CD.
Analogicznie
X N + X M = const
a wi?c
X L + X N + X K + X M = const
niezaleznie od polozenia punktu X wewn^trz danego rownolegloboku.
*1451. Istniejg. dwa nieprzystaj^ce trojk^ty spelniaj^ce warunki zadania.
3 9 .
Na przyklad bokami jednego trdjk^ta mogg. bye 1, za§ drugiego
4~’ 16 ’ 64 Tr6Jk^ y te mai^ dwa ôki rowne i wszystkie boki odpowie-

dnio proporcjonalne, zatem jako trdjk^ty podobne majq. wszystkie k^ty
odpowiednio rowne.
Mo£na wykazac, ze takimi trdjk^tami i ty.lko takimi s^. trojk^ty o bokach
as as, as2 oraz as, as2, as2, przy czym, aby istnialy trojk^ty o takich bokach,
musi by<5 przy dowolnym a > 0 spelniony warunek
_z±±V £ < . < 1+VL

2 < ^ 2
1452. Dany trojk^t ABC (rys. 200a) przetnijmy prostii DE rownoleglf*
do boku AB i tak<|, ze AD \D C = 1:4.
/ÂJBC i A DEC sq. oczywiscie podobne. Wystarczy zatem wykazac, te
trapez ,4i?£Z) mozna podzielic na takie trzy cz?sci, z ktorych mozna zbu-
dowad trojk^t. podobny do trojk^ta ABC.
c
Wiemy, 2e DE : AB 4 : 5. Podzielmy zatem odcinek DE na cztery

rowne cz<*§ci punktami K l t K2,K 3 zas odcinek AB na pi?c rownych cz^sci
punktami M x, M 2, M 3, M 4. Podzielmy trapez ABED na dwa trapezy
i trojk^t liniami K2M 3 i EM*. Przy takim podziale czworokaty A M 4ED
i K2M 3BE rownoleglobokami i < K2EM 4 — %.EMaB — XCAB oraz
* A M 3K2 = * M 3K2E = XABC. Zatem skladaj^c trapezy A M 3K2D
i K2M 3M aE oraz trdjk^t M ABE jak na rys. 200b otrzymamy trojk^t A M 3E
podobny do trojk^ta ABC. Stosunek podobienstwa jest rowny 3:5.
1453. Czterema prostymi.
*1454. Metodq. translacji latwo mozna znalezc taki punkt X, ze KX = p ,
q, przy czym odcinki L X i KX odpowiednio rownolegle do wek-
torow a i b (rys. 201). St^d dalej widac, ze szukan^ figure jest polprosta
BX z wyi^czeniem punktu B.
1455. Szukan^ figure jest okr^g b$d$cy obrazem okr^gu o (0 , R) w jed-
1
nokladnosci Jj{.
1456. Zbudujmy dowolny okr^g styczny do ramion danego k^ta i po-
prowadzmy prost^ OX przecinaj^ca ten okr^g w punktach K i L (rys. 202).
o x o x
Oznaczmy = sx i ^ = s2. Przy pomocy jednoktadnosci J# wyz-
naczymy jeden z szukanych okr^gow, przy czym Jol(<93) = 0 2, zas przy
pomocy jednokladno§ci J^j drugi okr<|g, przy czym Js02(£>3) = Oy, gdzie
Oj_ i 0 2 srodkami szukanych okr^gow.
1457. Niech OM b^dzie dwusiccznq k^ta AOB (rys. 203). Zbudujmy

dowolny okr^g styczny do ramion OA i OB oraz srodku w punkcie L e OM
(rys. 203). Oznaczmy = ,y. Wtedy przy pomocy jednoktadnosci P0
wyznaczymy punkt K — Jo(L) b^d^cy srodkiem szukanego okr^gu. Za-
danie ma jedno rozwiazanic, jezeli p A O B < re.1458
Rys. 203
1458. Niech OKL b^dzie danym wycinkiem kola, zas ABCD szukanym
kwadratem (rys. 204). Zbudujmy prostok^t PQRS o bokach PQ — IP S
tak, te PQ le2y na dwusiecznej £ LOK, za£ .S' e OL. Poprowadzmy prost^
OR p rz e c in a j^ luk okr^gu w punkcie C i oznaczmy QR = s. Wtedy
jednokladno£c J£, przeksztalca prostok^t PQRS w prostok^t MNCD, sk^d
iatwo zbudujemy z^dany kwadrat ABCD. Zadanie ma jedno rozwi^zanie,
jeieli XLO K < n.
L
Rys. 204
1459. Porownaj zad. 1458.

1460. Niech szukanq prosta b?dzie prosta AD przecinajj|ca dany okr^g
o(0 , R) w punktach C i D tak, ze AC = 2 CD (rys. 205). Poprowadzmy
2
CK || OD i zauwaimy, ze A ACK ~ A AOD, a wi$c CK = -^R . Zasto-
2 2
sujmy wi$c jednoktadnosc w ktorej Jl(<?) — K, zas dany okrcj.g prze-
ksztalci si§ na okr^g o {^K, ~ J?j. Punkt C jest punktem wspolnym obu
okr^gow. Zadanie nie ma rozwi^zania, jezeli AO > 5R. Jezeli AO = 5R,
to zadanie ma jedno rozwi^zanie, a mianowicie prosta AO spelnia wtedy
warunki zadania. Jezeli AO < 5R, to zadanie ina dwa rozwi<izania.
*1461. Po przeksztalceniu okr?gu o (0 , r) przez jednoktadnosc J£ otrzy-
mamy okr^g £>(0 1 , 0 ), ktorego punkt wspoiny z okr^giem o (0 , r) jest
szukanym punktem A. Ilosc rozwiqzan zaiezy od ilosci punktdw wspol-
nych tych okr^gow.
1462. Zbudujmy dowolny romb KMNP o danym k^cie a taki, 2e
K, M e AB oraz P e AC (rys. 206). Poprowadzmy prostg. AN przecinajcicq,
bok BC w punkeie E. Oznaczmy
AE — s. Wtedy przy pomocy jednoklad-
nosci wyznaczymy punkty
D = yA(P), L = FA(K) oraz F -= YA{M)
bed3.ee wierzcholkami poszukiwanego rombu LFED. Zadanie ma 6, 4, 2
lub 0 rozwi^zan zaleznie od lego, ile k^tow trojk^ta jest mnicjszych od
danego k*|ta a.
1463. Na ramieniu danego kq.ta A odkladamy dany odcinek AC' = n,

a nastepnie z punktu C' zakreslamy okr^g promieni.em m do przeci^cia
z drugim ramieniem k^ta w punkeie B' (rys. 207). W trojk^t AB'C' wpi-
A f
sujemy okrqg. Niech promien tego okregu b^dzie r ' , Oznaczmy -p- — s.
Wtedy przy pomocy jednokladnosei wyznaczymy punkt B — JA(B')
oraz punkt C — J^(C') otrzymujqc szukany trojkr^t ABC. Liczba rozwi^zan
jest rowna Jiczbie punktow wspolnych okr$gu o(C', m) z drugim ramieniem
kq.ta A, a wi$c wynosi 2, 1 lub 0.
*1464. Niech szukany proshj b^dzie prosta XL, tzn. KL — 2X K (rys. 208).
Poprowadzmy przez punkt K prost^ / rownolegl^ do OA i przecinajqcg.
OX w punkeie M. Wtedy
XK_ = X M _ 1
XL XO 3
a wi$c prosta / jest obrazem prostej OA w jednokladnosci I*.

St^d wynika metoda konstrukcji, przy czym zadanie rna jedno rozwi^za-
nie, jeZeli punkt X lezy zewn^trz k^ta A'OB' symetfycznego do k^ta AOB
wzgl^dem punktu O.
L L
V
a
k
K
y
x
Rys. 209
1465. Zauwaimy, ze punkty X musz^ by<$ polozone w stosunku do / po

przeciwnej stronie prostej k y poniewaz s > 1.
Wezmy dowolny punkt X spelniaj^cy wymieniony wyzej warunek i po
prowadzmy przez ten punkt prosta prostopadk}. do danych prostych i pize-
cinaj^cq. je w punktach K i L (rys. 209).
Oznaczmy XK — y , przy czym KL = a.
Wtedy
LX a-Yy a
wi$c - = s, st^d y ~ s-i
KX S' y
St^d widac, ze szukanq. figure jest prosta rownolegla do danych prostych,
oddalona od prostej k o i polozona w stosunku do / po przeciwnej
stronie prostej k.
1466. Z dowolnego punktu L e A B prowadzimy prostopadl^ do a prze-
cinaj^cq. ramig AC w punkeie K (rys. 210). Przez srodek R odcinka LK
Ap
prowadzimy prosta AR przecinajq-cq. a w punkeie P. Niech — s. Przy
pomocy jednokladnosci zbudujemy poszukiwany odcinek MN, a mia-
nowicie .^(L) = M i J^CK) = N.
1467. Z dowolnego punktu K e AC (rys. 211) poprowadzimy KL_LAB,
a nast^pnie budujemy trojkqt rownoboezny KLR. Poprowadzmy prost^ AR
przecinaj^cg. bok BC w punkcie A t . Niech ~ = s. Przy pomocy jedno-
kladnosci wyznaczymy wierzcholki poszukiwanego trojkacta, mianowicie
= A u W ) = B , i rA(L) = Cx.
*1468. Na boku AB (rys. 212) obierzmy dowolny punkt L i zatoczmy

okn|g o(L, AL). Na prostej AC wezmy dowolny punkt K i poprowadzmy
przez ten punkt prost^ rownolegk* do CB. Gdiozmy na niej odcinek KP =
~ AL i przez punkt P poprowadzmy prost^ rownolegl^ do AC przecina-

J4C4 okr^g o(L, AL) w punkcie X. Pol^czmy punkt X z L oraz przez punkt X
poprowadzmy prost^ rownoleglg. do BC przecinaj^c^. prostg. AC w punk
cie R. Otrzymalismy czworokcit ALXR, w ktorym AL = L X = XR. Po
prowadzmy nast^pnie prost^ A X przecinafeai bok BC w punkcie E i oz-
naczmy — = s. Przeksztalcmy przy pomocy jednokiadnosci wierz-
choiki czworok^ta ALXR. Otrzymamy f A(X) — E, JA{L) — D, YA(R) = C,
przy czym czworokcit ALXR jest podobny do czworok^ta ADEC, a wi$c
AD = DE = EC. Zadanie posiada zawsze jedno rozwi^zanie, jezeli
L ab < bc < 2ab.
2
1469. P i e r w s z y s p o s o b . Niech kwadrat ABCD (rys. 213a)
b^dzie szukanym kwadratem spelniajacym warunek zadania, tzn. BK — m,
zas DK — CB.
a)
D
Wtedy trojk^t CKD jest rownoramienny, w ktorym tcCDK = 45°,

a wi§c %.DCK — 67°30'. St^d mamy -£KCB — 22°30/, %.CKB — 112°30'.
Budujemy zatem trojkat KBC, a nast^pnie kwadrat ABCD.
D r u g i s p o s o b . Budujemy dowolny kwadrat A^B^C^D ± i odkia-
damy na przek^tnej B l Dl odcinek DxKt = D t Ci (rys. 213b).
Oznaczmy
m
Przy pomocy jednokiadnosci moiemy wyznaczyc wierzcholki szuka-

nego kwadratu, a mianowicie
rBl(A ,) = A J^ (C i) = C J*Bl{DL) = D
Trzeci sposob. Oznaczmy bok szukanego kwadratu przez a.
Wtedy DB = ay'2 (rys. 213a), a wi?c
m = a }/2 —a
sti|d
a— = m ( i / 2 + 1 ) = m |/2 + m
]/2 - 1
Bok szukanego kwadratu jest rdwny wiQC sumie odcinka m oraz prze-
k^tnej kwadratu o boku m.
1470. Por. zad. 1467.
*1472. Wezmy na polprostej OB dovvolny punkt L' i zbudujmy prosta /

2
bed^c^ obrazem prostej OC wjednokladnoSci J^-3 (rys. 214). Niech punktem

wspolnym prostej / i prostej OA b^dzie punkt K \ Wtedy szukan^ prostq.
jest prosta przechodzêa przez dany punkt X i rownolegta do prostej
N
Rys. 214 Rys. 215
|j
*1474. W okr$gu o(Ox, R) poprowadzmy srednicQ KL 0 2A (rys. 215)
i pol^czmy punkt K z A. Wtedy j\K O xM / \M S xAf a wi^c M S X = S XA
czyli okr?tg o(S1)M S 1) jest jednym z szukanych okr^gow.
Poi^czmy nast^pnie punkt A x L i oznaczmy przez TVdrug! punkt wspolny
prostej AL z okr^giei)^ o ( 0 1, R). Niech prosta NO x przecina prost^ 0 2A
w punkcie S 2. Poniewaz / \O xNL ~ £\N S2A, wi§c N S2 — A S2, zatem okr^g
o(S2, SZA) jest okregiem spelniaj^cym warunki zadania. Jesli jedna z pros-
tych KA lub LA jest styczna do okr$gu o(Ox, R), wtedy zadanie ma tylko
jedno rozwi^zanie. Przypadek ten zachodzi, jezeli A pokrywa si§ z jednym
z czterech punktow stycznosci wspolnych czterech stycznych do danych
okr^gow.
**1475. Niech X e BC i niech szukan^ prost^ b$dzie prosta XK (rys.
216). Mamy wtedy
AKBX ----2,- K B B X s m B
stij;d i na podstawie warunku podanego w zadaniu otrzymujemy
Zadanie sprowadza si? wi?c do konstrukcji odcinka KB czwartego pro-

porcjonalnego do trzech danych odcinkow AB, BC i 2 BX.
1479. Por. zad. 1456.
Rys. 216 Rys. 217
1480. tatw o m oina zbudowad trdjk^t LPK (rys. 217) taki, ze AiPLB —
= 90°, LP = PK, zas punkty P, K, L n a le ^ odpowiednio do prostych
BC, BM i BA. Oznaczmy ^ = 5. Wtedy przy pomocy jednokladnoSci Ji,
5 jdK.
wyznaczymy poszukiwany punkt X, a mianowicie J'h(P) — X.
1481. Zbudowad dowolny trojk^t A 'B 'C o danych k^tach i wyznaczyc
w nim odleglosb mi?dzy srodkami okr?gu opisanego i wpisanego, a na-
st?pnie zbudowad A ABC ~ A A'B'C1.
1482. Zbudowac prosta b symetryczn^ do prostej a wzgl?dem symetralnej
odcinka AB i porownad zadanie 1456.
1483. Niech promien okr?gu opisanego na trdjk^cie ABC b?dzie r.
A'B' R
Naleiy wi?c zbudowad A A 'B 'C ~ A ABC taki, ze — y * wpisac
ten trojk^t w dany okr^g o(0, R).
1486. Zadanie ma zawsze dwa rozwi^zania.
1487. a+Sb.
1488. KL = 2a, L M = c, M N = 2b, NP = a, PQ = 2c, QK = b.
1489. Stosunek p61 wielok^tdw podobnych rdwna si? stosunkowi kwa-
dratdw odpowiednich bokow.
Poniewai A CKL ~ A ABC (rys. 218) wi?c
KC2 1
czyli
Rys. 218
a \/l
1490. KL =
2
ab
1491. BD — -r—— > CD
b+ c b-\-c
151492.
lab
1493. FF
a+b
Rys. 219
1494. A CDF ~ & C A B (rys. 219), wi?c

a _ 4lC
.x DC
st^d
^4D4-DC a _ AD
czyli -1-1
DC ~x~ “ DC
„ DC
Mamy ——- = m, wi?c
^D
a 1 aw
— = — + 1, st^d x — DE = — t - t
x m w +1
1495. Z twierdzenia o dwusiecznej k^ta w trojk^cie mamy (rys. 220)
AB BL a BL
AC = ~CL CZyU T~CL
Z ostatniej rownosci otrzymac moZna rownosc
a-\-b BC
(I)
b CL
Prosta CD symetralna odcinka AB jest osiq symetrii trojk^ta ABC, wi$c
latwo zauwazyc, ze KL\\AB czyli /\A B C ~ /\K L C . Mamy zatem
KL _ LC
AB ~ BC
St^d i z rownosci (I) otrzymamy
ab
KL =
a+ b
1496. Niech AB = 2 DC, DB — m, zas szukany odcinek KL — x (17s.

221). PoniewaZ A ABE ~ A DEC, wi?c -f- = -j, st^d AE = 2EC. Mamy
zatem AF = ~ EC, zas z podobienstwa trojk^tow i ABD otrzymujemy
- l EC
LK AF x
BD ~AB CZyU m ~2 EC
St^d x = m.
4
ah
1497.
a+h
1498. Poprowadzmy przez punkt C prost^ rownolegkj. do AD, przeci-
naj^c$ EF w punkcie L oraz AB w punkcie K (rys. 222). Mamy wtedy
j_\KBC ~ /\L E C , witjc
L E _ EC
KB ~ BC
Poniewafc
EB m . BC m-Yn
wi§c
EC n EC
zatem
LE
n czyli LE — —- — (a—b)
KB m-Yn m-Yn
St^d
n , .. an-Ybm
EF = L E + F L = (a—b)~Yb =
m-Yn m-Yn
1499. 24.
1
1500. r ~ ~2 R ’ (A ABC ~ A KLM).
1501. Z podobienstwa {ÔyO^L i / \ 0 20 3K (rys. 223) mamy

r —x R —r r2
------- — — — czyli x = -
r-Yx R-Yr R
*1502. Poprowadzmy OK\\AC (rys. 224). Wtedy
1 ^ 1 ^ . LK OK 1
OK = DC = -^ C
A
w *c
4
poniewaz f\O K L ~ {\A C L . Mamy zatem
L K = i - L C czyli LK = ^-(L K + X C )
a wi§c
la : = 4-X C = -^fl
3 6
5
Rys. 224
St^d otrzymujemy
1 , 1 2 __ 1
CL ~ ~2 a ~r "5 ”a ~ ' 3 a BL = - - a
1503. ,4i? = 16 cm, = 24 cm.

1504. 1:2.
1505. Z twierdzenia o dwusiecznych k^tow wew,n?trznego i zewn^trznego
w trojk^cie mamy
AD AB AL
CD ~ B C ~ C L
gdzie BL jest dwusieczna k<*ta zewn^trznego przy wierzcholku B (rys.
225). St^d »
AL a . , AL a
----- — —
■ lub — 1 — 1
CL b CL b
St^d mamy
A L -C L _ a—b_ ^ c CL _ («+»)»
CL a—b
Zatem
lab
DL = CL+b = -----—
a—b
oraz DM —
2
DL = ——r-
a—b
poniewai KM\\BL i K jest srodk.iem odcinka BD.
Rys. 226
*1506. Niech DK — h v b?dzie odleglosci^ punktu D od prostej /, zas

DL = h \vysokosci4 trapezu A BCD (rys. 226). Z podobienstwa trojk^tow
mamy zwi^zki
ON _ ht MO_ _ h i+ h f MO = h±
a h b h a h
st^d
2 q Jj
M N — MO-CON = ----- v-
a—b1507
1507. Zastosowac jednokiadnosc J^ 2.

*1509. Wykazac, ze A ABC ~ A ACK.
*1510. Jezeli rt = r2 = r wtedy wspolnymi stycznymi zewn?trznymi
tych okr^gow sg. proste rownolegte do AB i oddalone od niej o r.
Niech wi^c ry < r2. Poprowadzmy do okr^gow o(A, rx) i o(B, r2) styezne
zewnetrzne przecinajgce si§ w punkeie O (rys. 227). Wyznaczamy
OK _ rx+ r2
OA oraz s
r2- r i OA 2rx
Jednokiadnosc JS
Q przeksztalca punkt A na punkt K, zas okrgg o(A, r j
na okrgg o(K, srx) czyli okrgg o(K, r) bowiem srx — = r. Jedno
kiadnosc jest przeksztalceniem wzajemnie jednoznaeznym wi§c przy jedno-
kladnosci punktowi stycznosci P okr?gu o(A, rx) odpowiada dokladnie
jeden punkt X okr^gu o{K, r) poloiony na prostej OP, a wi$c punkt X jest
punktem stycznosci tego okr?gu z prostg OP.
Rys. 228
*1511. Niech CK b$dzie dwusieczng kgta C (rys. 228) i niech BC — a,

AC = b, AK — x, BK = y. Z twierdzenia o dwusiecznej kgta wewn^trznego
w trojkgcie mamy
=
b x
zas z wlasnoSci odleglosci
~b xA~y
a
a+ b > * + y * czyli £ + o > —y --*
st^d x < b.
Analogicznie otrzymujemy y < a.
*1512. tatw o wykazad, te MO = OAr (rys. 229), gdzie MN\\AB.

Poniewa t
AK KP KB KP
oraz
MO OP ON OP
wi$c
AK KB A K _ MO _
czyli
MO ON KB “ ON
st^d A K = KB.
Analogicznie wykazuje si<g, £e DL — LC.
1514. Odcinek x jest czwartym proporcjonalnym odcinkow a, b i 3c

(rys. 230). .
1515. Odcinek x jest §redni$ geometryczn^ odcinkow 2a i b (rys. 231).
1516. Zbudowac najpierw odcinek y — b \i2 (rys. 232a), a nast§pnie
%v oparciu o twierdzenie Pitagorasa odcinek x = }/a 2—y 2 (rys. 232b).
Rys. 232
1517. Zbudowac kolejno odcinki y —•\/a 2—b2, u — , x — yau,

(por. poprzednie zadania).
1518. Oznaczmy drugi bok prostok^ta przez x. Wtedy z warunku ax —
= b2 mamy
b2
czyli odcinek x jest czwartym proporcjonainym odcinkow b, b, a (por. zad

1514).
1519. b = 8 / 3 , * A = 30°, % C = 90°.
1520. = 45°, £ 5 - 15°, * C = 120°.
1521. Zadanie ma dwa rozwiqzania: 1) %.B — 60°, £ C = 90°, c = 4}/3,
2) * 5 ' = 120°, -jcC = 30°, c — AB' — 2 ^ 3 (rys. 233).
1522, Zauwaxmy, 2e (rys. 234)

J9Z) = J?Csin C
1533. 6 cm, 8 cm, 10 cm.
S = ~ -A C - BD =-- y A C ‘ BCsinC
*1534. Opiszmy na danym tr6jkq.de ABC okrqg i oznaezmy punkt
przeci^cia tego okr^gu ze Srodkowq prostq rownoleglq przez D (rys. 236).
1523. Z twierdzenia sinusow mamy
Wtedy +BDA = + BCA — 60°, zatem
a c csinrl
czyli a a 2a
i n r T ~ sin (A+ B) " sio(A+B) BD =
sin 60° |/3
Ze wzoru na pole trojk^ta (por. zad. 1522) otrzymujemy Z trojkqta CND mamy
1 c2smA sin B b 2b
s = f acsm B = DC
sin 60° }/3
1524. Niech O b?dzie srodkiem okr«gu o promieniu r wpisanego w troj- Wobec tego z trojkqta BCD otrzymujemy
kut ABC o danym boku AB = c oraz danych k^tach A i B (rys. 235). 4a2 . 4b2 Aba
BC2 = BD2+ D C 2-2 B D ■DCco&^JBDC
3~
Mamy
B stqd
AD = r ctg DB = r ctg y
BC — y \/a 2+ b 2+ab
stqd
I A B
c = AD +DB = r ( c t g y + c t g y
Rys. 237
zatem
. A . B 1535. P i e r w s z y s p o s o b , Poprowadzmy dwusiecznq CD kqta C
csin y sm y
i przyjmijmy BD — x (rys. 237). Z twierdzenia o dwusiecznej kqta w troj-
r = A , , 5 ; A+B
/" s
Ctg y T Ctg y sm — kqcie mamy
c—x b
1 x a
1525. = y AD ' AEsm A = y «m • A B •AC sin/t
zas z podobienstwa trojkqtow ABC i ACD zwiqzek
1526. £ = (1 2 + 7 j/3 )rf2. c _ b
1527. 20 cm i 30 cm. 1528. 3. a x
be
1529. 3, 4, 5. 1530. h Z rownan tydi otrzymamy c — \-b(a+-b).
1
Drugi sposob. Na podstawie tw. sinusovv mamy

a b c
sin 3a sin a sin 2a
czyli
a _ b c
sin a (4 cos2a —1) sin a 2 sin a cos a
st^d
* c
4 cos2a —1 2 cos a
Po wyrugowaniu cos a otrzymamy c — \/bâ-^-b).
1536. 5 = Rr. 1537. S = 2 it(2 + |/3 ).
1538. Zauwaimy, ze srodki tych okr^gow sq wierzcholkami trojkqta
rownobocznego o boku 2r, gdzie r oznacza szukany promien (rys. 238).
Poniewaz; Ô A P = 30°, za§ OP = r, wi?c ylP = r |/ 3 . Zatem
^ j/ 3 + r = —
stj|d
*1539. Poniewafc = A:, wi?c M B = - q p q , za§ z warunku
^—- — k mamy BN — - r ~ j- B C (rys. 239). St<|d

VC 1+ k
S AMKB = y M B ■BN sinJi— y (1^ g r ^ • -AC sin 5 = S

►a n p c = S AMAP
' (1 + k )2
Zatem
'A MN P 3k c
(1 + k )2 *
Na podstawie warunku zadania mamy
7 3k
25 ' ( l+ k ) 2
czyli
6k2—13&+6 = o
st^d ^ = y , k 2 = ~ .
1540. j/7 . *1541. a = 30°.

1542. 30°, 60°, 90°.
*1543. Poniewaz A K — BK — KC, wi^c £ A B C = 90°. Z trojkqta ADK
mamy tg-ÂDK = zas z trojkqta AEK otrzymujemy tg ^ A E K = l .
L 3
Wobec tego
tg {* A D K + * A E K ) = - 2- 1...- V = 1
1_ — . _L
2 3
st^d * A D K + K A E K = 45°, a wi?c Z A D B + Z A E B = 90° i ostatecznie
9»= 180°.
1544. Oznaczmy Z>i? — x (rys. 240), przy czym CD jest wysokosci^,

^ CE srodkow^. ZauwaZmy, ze ED = * oraz = 2x. Mamy wi?c
x — CD tga 3x — CD tg 2a
3tga = tg2a
Z7 Zbior zadari z matematyki...
•Latwo sprawdzic, ze jedynym k^tem ostrym spelniaj^cym to rownanie jest
a = 30°, zatera kg.ty trojkqta rowne: = 90°, ■££ = 60°, -fcA = 30°.
1545. Niech szukany promieii OB = R (rys. 241). Zauwazmy, ze trojk
OJ9C jesttr6jk<|temprostokc'itnym, przy czym %OBC = 90°. Z podobien-
stwa trojkqtow OBD i BCD mamy
a2
DB2 — OD • CD czyli — OD • h
st^d
Z twierdzenia Pitagorasa dla trojk^ta .50Z) mamy

a2 #2(tf2+4/z2)
*2 = O D 2+ZXB2 = w
T ~ ~ 16/j2
zatem
a]/a2-{-4h2
W ~
1546. Oznaczmy przez S pole trdjk^ta ABC (rys. 242). Mamy
S — ~ a b $ m .y lub S = ~ ar+ — br
stg.d
ab sin y
a-\-b
1547. Oznaczmy szukan^ odleglosc ON — x i poprowadzmy CP\\ON
(rys. 243). PoniewaZ O jest srodkiem odcinka CM, wi?c CP = 2x. Punkt N
jest Srodkiem odcinka M P oraz odcinka AB. Oznaczmy NP — y i NB = z.
Odcinek NC — z, poniewaz NC jest srodkow^ w trojk^cie ABC.
StosuRC tw. Pitagorasa do trojk^tow CPN, CPM i ONB otrzymamy
’4x 2-\-y2 = z2
4*2+ 4.y2 = R 2
x 2+ z 2 — R 2
, R\/3
st^d wyznaczmy * = ——- .
*1548. Zauwazmy, ze jednym z rozwi^zan jest prosta CD, gdzie CD jest

wysokosciq. poprowadzong. z wierzchoika k^ta prostego C (rys. 244).
Przypuscmy, ze takg. prostg jest rowniez prosta KL. Pola trojkgtow COL
i DOK muszg bye wi§c rowne, zatem KD = CL, poniewaz: wysokosci
poprowadzone do tych bokow St}, rowne promieniom okr§gu wpisanego.
Oznaczmy DB = a i KD = CL — x.
Z warunku S AKLB = S ABCD otrzymujemy
(<*+*) (a l 2 —x) sin 45° = a1
st^d Xl = 0, x2 = a{j / 2 - 1 ) .
Mamy zatem trzy proste spelniajgce warunki. zadania, a mianowicie
Prostq. CD, prostg KL wyznaczong przez CL = a()/2 —1) i prostg symet-
ryczn^ do KL wzgl^dem prostej CD.
Stosunki podzialu przeciwprostokgtnej przez te proste wynoszg 1, j/2 —1
1 1/2 + 1.
1549. P i e r w s z y s p o s o b . Niech a i b oznaczaj^ przyprostok^tne,
zas c przeciwprostok^tn^ tego trojkqta. Wtedy
S ~ i a^ ab
r ~ ~ P i~ ( a + 6 + c )
St^d j. w oparciu o zwi^zki a2+ b z — c2 i 2R = c mamy

a
2 6 , „, l
2 r+ 2* = ¥ f 5 T 7 +c= «+ 6
D r u g i s p o s o b . Wynik ten mozna latwo uzyskac geometryczme.

Zauwaimy, *e czworok^t CMOL jest kwadratem o boku r (rys. 245),
a wi$c LC-\- CM — 2r. Mamy dalej
AL — AK oraz M B — BK
st^d
ALA-MB = AB = 27?
czyli ostatecznie
2r+2R = AC-VBC =
1550 P i e r w s z y s p o s o b . Przeciwprostokatna tego trojkata jest
r 6 wna 2R, gdzie R jest promieniem okr?gu opisanego, jedna z przyprosto-
kqtnych r 6 wna jest R, zas druga R tf3 . Obliczamy promien r okregu wp»-
sanego
5 \ R - R t f i = Rt f 3 _ _g___
-i(J?+ .R j/3+ 2J?) 2 + ^ 2 1 /3 + 1
St£j.d
^ = 2 ( K '3 + 2 )
ttY^
p r u g i s p o s o b . Na podstawie zadania 1549, suma srednic okr^gu
vvpisanego i okr^gu opisanego na trojk^cie prostok^tnym jest rowna sumie
przyprostokqtnych.
Mamy wi?c
2R+ 2r = J?+i?|/'3
czyli
: ____ 2 _
) /3 + l
“ ]/3 -l
stc^d
7iR 2
= 2(|/3 + 2 )
7zr
1551. —
r sin a tg ^45°—
1552. Oznaczmy KC — x, NC = y (rys. 246). Mamy wtedy

1
*A K .C N xy sin C
S & A bc = -2 «2sinC
oraz
>A X C N
sk^d
a '2
T (I)
Poniewaz SACKW= S ABmn* wi^c SAKBc = $ a k b m - Trojk^ty KBC i KBM

niajtj. wspoln^ podstawe KB, zatem ich wysokosci muszq. bye rowne, sk^d
wynika, ze proste KB i CM rownolegle. Mamy wi?c
BN KB _ A K
~NC ~MC AC
a
2 _ 3
Rozwi^zaniem ukiadu rownan (I) i (II) jest x — -ya, y — -ja .
**1553. Oznaczmy 4 i r — x (rYs- 247). Wtedy S /sADE — x 2S. Poniewaz

A jo
AE - ^ wi?c S&AEB= X S (trojk^ty AEB i ABC m m wspolmi wysokosc

AC
poprowadzonq. z wierzcholka B). Zatem
^ A D B E — S& ABE ^ AA D E
czyli
k 2 = x S - x 2S
Rozwi^zanie tego rownania zalezy od wyroznika A — S 2~ 4 k 2S, miano-

wicie, dla k 2 = - ^ S mamy jedno rozwi^zanie: dla k 2 < - jS
zadanie ma dwa rozwi^zania
/ 4 k2
xi —
1-1
V S
x2
Rys. 248
1554. Oznaczmy srodkow^ AK — m. Z tw. cosinusow mamy (rys. 248)

b2 = a2+ c 2~ 2 a c cosB
,2
a*
-\-c2—ac cos B
Z ukladu tego otrzymamy
-^ -/2 6 2+ 2 c 2—a2
*1 5 5 5 . Oznaczmy przez O punkt wspolny srodkowych A K i B L oraz
x i O L — y (rys. 249). Wtedy A O — 2x, B O = 2y, zas z trojk^tow
prostoptnych A O B , A O L i B O K otrzymamy
4xz+ 4y2— c2
b2
4x2+ y 2 =
x 2+ 4y2 -
a2+ b 2 / a2-\-b2
c2 ” ---- 5 — CZy 1 c = 1 / ---- 5 —
Zadanic ma rozwi^zanie, jezeli
\a—b\ < c < aA-b
czyli musza bye spetnione dwa warunki
{a—b)2 < c2
c2 < (ia-rb)2
a2 ! yz
Po podstawieniu c2 — — -— drugi warunek przyjmuje postac
a2+ b2 < 5(a+b)2

a wi^c jest spelniony dla dowolnych bokow a i b. Natomiast pierwszy
Warunek jest postaci
5{a—b)2 < a2A-b2 czyli 2a2jr2b2— 5ab < 0
SM
a wiQC warunek rozwi^zalnosci zadania przyjmujc postad
Y < T < 2
Zauwazmy jeszcze, ze bok c mozemy latwo wyznaczyc przy pomocy rachunku wekto-
rowego. Oznaczmy w tym celu CA = b, CD = a. Wtedy AK = - — b, BL=
skJjd warunek prostopadlosci srodkowych przyjmie postac AK ■BL — 0, a wi$c
—^-a2——b2+ ^-a • b — 0
2 2 4
czyli
_ _ 2 (a2+b2)
a - b — ----------- -
Poniewaz
AB ~ c = a—lb
^ _ 4 (a2+b2) a2+b2
c2 = a2A-b2—2a • b — ci2A-b2 - ^
Bok c mozemy jeszcze wyznaczyc inna metoda- Zauwazmy, ze z A AOB mamy

^ .2
c2 — ( - - ) ( nu+ml )
gdzie /mu i Wi, oznaczaja srodkowe bokow a i b. Powolujac si$ na rozw. zad. 1554, otrzy
mamy
*1556. Niech CE, BG i AF b<?d^ srodkowymi trojk^ta ABC o polu

S (rys. 250). Przedluzmy srodkow^ CE do punktu D tak, aby OE = DE.
Z twierdzenia o srodkowych w trojkqcie widac, ze boki trojk^ta ODB sa
rowne y srodkowych trojk^ta ABC. St^d wynika, ze mozna zbudoâc
trojk^t ze srodkowych danego trojk^ta i ze b?dzie on podobny do trojk^ta
ODB. ~
Oznaczmy pole trojk^ta zbudowanego ze srodkowych trojk^ta AB
przez S'.
5" 9 _ 9
—------ = -r- czyll S --------- - 7 - S t\0 D B
ODB H ^
âtwo wykazac, ze
S aedb — S aoeb — ^ wi?c S — : S
, 2 /—7------ 77— , . a-\-b-rC

*1557. / = y /? Cp— , gdzie p 2
« /? |/ 2 a/?
1558. 1559.
< 2 - j- /7 a + 6
1560. Oznaczmy przyprostok^tne przez a i b. Na podstawie rozwiazania

zadania 1549 mamy
aA- b -- 2r-K'
oraz z twierdzcnia Pitagorasa
a2+ 62 = c2
Po wyrugowaniu b otrzymamy rownanie
a2— (2r+c)a+2r2~r2rc — 0
Warunkiem rozwiqzalnosci zadania jest
A — c2—4rc—4r2 > 0
st^d
c>2r(l+/2)
Przy tym warunku zadanie ma jedno rozwiqzanie, mianowicie przyprosto-
k^tne S3 , rowne
2 r + c + ] /c2—Arc—4r2 2r-{-c~]/c2—4rc—4r2
2 ’ Y
przy czym dla c = 2 r ( l+ ] /2 ) mamy A — 0 czyli dany trojkgt jest rowno-

ramienny.
1561. Niech AC = x i BC — y (rys. 251). Wtedy x i y musz^ spelniac
ukiad r own an
x —y — m
c2- 1 5 2 = y 2—62
sk^d otrzymamy
189+/n2 189—m2
2m
Przy m > 0 musi bye x > 15 i y > 6 , sk^d otrzymamy 0 < m < 9.
C
C
Rys. 251 Rys. 252
**1562. P i e r w s z y s p o s o b . Poprowadzmy przez punkt O prost^

rownoleglq. do podstawy AB, przecinaj^c^ ramiona trojk^ta vv punktach
M i N (rys. 252) oraz oznaezmy szukane pole czworokg.ta CKOL przez
S'. Zauwazmy, ze
S&KLM ~ S&KLO wi^C S ACML ~ S
st^d mamy S acai. — 25", bowiem M jest srodkiem boku AC.
Poniewaz S ACOL = y 5 ' , wi?c S AA0C = 2 5 '—y S' = — 5".

Ale S ^ Aoc = Y C° ' AD = \ C D ' AB = \ S ' St,d otrz>'mi,jemy4 S' =
-s zi- S, zatem S' — — S.

4 o
1 1
p r u gi sposob. Zauwazmy, ze M N = y AB, a wi?c ON = y zfA,
zas - A LON.
Stad — —r , zatem Poniewaz A KOL ~ /\AO B, wi§c
XL OL 1 „r 1 A1>
fS — = —— = — ,czyli AA = - - ,4A.
AB AO 3’ > 3
Zatem szukane pole
y = * c o • js:z, : = 3 - cz) • y ^ = A - c£> • = 4 -s
1563. Ze wzoru na pole trojkata mamy

aha = bhb — cA
stad
a hr 3 b hc
— ^ ~ = — oraz — =
c A 5 c hb
a wi^c
a = -r3 c i• b/ = -4.-c
5 j
Stad widac, ze a 2 -f-Z>2 = c2, co oznacza, ze dany trojkat jest prostokatny.

Zatem
a= A = rn, b = A = y w, c = j/tf 2 + & 2 = -j j ™
pole trojkata
1
S ^ l-a b m‘
24
1564. Zauwazmy, ze
aha _ 6 A _ chc
2 ~ ~~2 ~2
Stad
2S _ 2S
c—
hc A+A
2S . 2S .
~ y , W1?C
ab
a+b
a2{2 |/ 3 - 3 )
1565.
**1566. Niech = a 2, S ANMK = 6 2 i S ATLK = c2 farc* 253).
Poniewaz trojk^ty te sa podobne, wi?c R P ‘. KN = a:b. Zauwaimy, ie
tr 6 jkg.t RPK i trojk^t PCK majq. t? sam^ wysokosb poprowadzon^ z wierz-
cholka K, a wi?c
S arpk • S apck — PP : PC — a ’ b
czyli
S Apck = — S Arp&= ab
a
Wobec tego pole rownolegloboku PCNK rowna si? 2ab. Analogicznie
S om blk = 26c S o ratk — 2«c
St^d
S ^ abc = a2+ b 2+ c 2+2ab+2ac.-\-2bc = ( a + 6 + c )2.
Rys. 254
**1567. Oznaczmy /1M == x, i / C = y, za§ S ANBP = S 3 (rys. 254).

Wtedy
/S i _ x ] /s 2 = y
" ’ x+ y |/ 5 *+y
gdzie £ oznacza pole trojk^ta v4i?C. St^d
+ K ^ 2- = 1 , a wi?c S = (j/^ i + ]/ * $ 2 ) 2
l/5
tego
Ss = ‘ ( S - S . - S , ) = y W s l + m ' - S i - s * } = (/5T ^-
.*1568- S ' = 4-S- ‘ *1569- S = + / ^ + / S 7 ) 2.

6
1570. - ~ ( 3 | / 3 + tu) .
^2 / ^ 7C—2 CC\
1571. 5 = - 7 - l t g a - c o s a c t g y 4 -------- ^ — h S d z ie a oznacza m iar<* i u ~
koW4 k^ta C. DJa a = -- czyli dla trojk^ta rownoboeznego mamy
s = — ( 3 / 3 + 7 1)
1572. y ( / 3 - 1 ) , c ( 2 - / 3 ) , y ( / 3 - 1 ) .
A/
Rys. 255
1573. Oznaczmy DM = x (rys. 255). Mamy wtedy

M C = (a- |-x)tga — .vctga
st^d
a sin2 a
cos2 a
Ponadto
a sin a
£>C =
sin a cos2 a
oraz
a~\-x a cos2 a
AB cos 2 asina
sin a
Poniewai Z.DAK = 90° — a, wi§c D K ^ a s m c t. Mamy wi$c
0 (AB+D C)D K _ a2ctga
— 2 2 cos 2 a
*1574. Oznaczmy AB = a, DC — DC = c oraz ^C A B — a (rys. 256).

Z twierdzenia sinusow mamy
a c
sin 3a sina
Poniewaz a = 2b, zas c = 6 , wi$c

2b
sin 3a sina
czyli
2sin a — sin 3 a
tj-
2 sin a — sin a(3—4 sin2 a)
apezu
st^d sin a = y , zatem a = 30°. Wysokosc trapezu
b\/ 3
CK — h — c sin 2a
a wi§c pole trapezu
(a-f&)/z _ 362j/3
2 4
stg.d
21/5 4]/5r 2 \/J
b= c—
{/27 |/27 f 27
1575. Oznaczmy 4D = a oraz CD = b. Mamy AK 2 Zauwazmy,
ze %:CAB — jako k^t wpisany oparty na luku CB (ry:

tego
a a+b , a
AK = h c t g y czyli —— = /z c tg y
zatem
5o = — ^— h/ = h2
/ 2 c t g ay
D b C
1576. Oznaczmy AB = a, CD = b oraz wysokosc CF - /? (rys. 258).

Mamy wtedy
zlF = —= EF — b FB — h
\I 3
a wiec
* « «
]/3
St£j.d
A (/3 + 1 )
a —& =
l/3
Mamy a2—b2 = 100, wi?c
100 100/3
/i(/3 + l)
zatem
,S - ^ (-a + b ) h - 10y 3— = 25 ( 3 — | / T )
2 2 0 + 1)
72
1577. y / ' 2. 1578.
1579. a 2 tg asin 2 a. 1580. 2cr.

1581. ( /> + # .
1582. Oznaczmy CX = y , KL — hv, ML — h2. Poniewaz A CLX ~
~ A ABL (rys. 259), wi^c
Z warunku zadania
1 , 1 aJrb . ,
-^-ah2 = ---- 2 — + «2 )
czyli
a = hi-\-h2 __ ^
2 Ai
a~fA ^2 ^2
st^d na podstawie (I) mamy

2a _
a+b a
a wi$c
a(a—b)
y = CX =
a-f -6
D b C K X 0 b C
*1583. Oznaczmy pola tych trojk^tow przez S0J S*, 5 C i 5d (rys. 260).
Poniewaz A AOB ~ /\CO D , wi?c
)/s 7 _ ao
V s , ~~ o c
Trojk^ty AOD i DOC majA wspolnq wysokosc, zatem
Sd _ AO
s h ~ ' OC
St^d
JA = A “ S'11 S« =
|/ ^b
Anaiogicznie Sc — ] / , wi§c
1584. Oznaczmy KL — x i poprowadzmy CP || AD, LQ \\AD oraz
CR \_KL i LS 1 .A B (rys. 261). Z warunku zadania wynika
a+ x CR
(I)
b-\-x LS
D a C
Zauwazmy, ze A PCL ~ ALO B, wiec

CR PL x -b
(II)
LS QB a—x
Z rownosci (I) i (II) otrzymamy
a-Px x —b
b-\-x a —x
stad
x—
r -
1585. | / tc: 2: ^27.
c
Rys. 262
1586. P i e r w s z y s p o s 6 b. Zauwazmy, zc OB — R, MB — 27? sin x,

NO — /?tgx oraz NM — A M - A N = IR c o sx --- —— (rys. 262)*. Warun-
kiem koniecznym i dostatecznym na to, aby w czworok^t OBMN mozna
bylo wpisac okr^g jest
OB+MN = NO+M B
czyli
R4-2R cosx---- —— — Rtgx-{-2R sin a:
cosx
St^d otrzymujemy
c o sx + 2 cos2 x — 1 — sin x 4 - 2 sin x cosx
czyli . . ^
cosx-|-cos 2 x = sinx-f sm 2x
Po zastosowaniu wzorow na sum? sinusow i sum? cosinusow mamy
3 x . . 3 x
2 c o s-y x cos — = 2 sm — x cos —
Poniewai 0 < x < y , wi?c cos \ # 0, zatem nasze rownanie mozna

przedstawic w postaci t g ^ x = X, ktorego jedynym pierwiastkiem spelniaj,-
cym warunek 0 < x < y jest x — 30 .

D r u g i s p o s o b . Niech r b?dzie promieniem okr?gu wpisanego
w czworok^t OBMN. Poniewaz *B O N = < BM N = 90°, wi?c M K =
= OL = r. Wobec tego
M S = B K + K M = BL-\-MK = B L+ O L = 7?
Stf^d
SM S 1
sinx = 27? 2
rze
a wi?c x = 30°.
1587, Bok tego szesnastok^ta KS = ~ (rys. 263), zas jego pole jest
sum^ pola kwadratu ABCD oraz podwojnego pola kwadratu o boku KS.
Zauwazmy, ze
AB = AK \ KL-\ LB = 2/1A+A5S] 2 = (2+ J/2)
2 atem szukane pole szesnastok^ta

2 a2
'l ( 2 + ,/2 )H (2 + > /2 ).
64
1588. — a2.
1589. Oznaczmy dlugosci przekqtnych przez 3x i Ax. Wtedy bok rombu

5 S
a =■. -~-x, pole rombu S — 6x2, zas promien okr^gu wpisanego r — ~2^ ~
— y x. St^.d stosunek pola rombu do pola kola wpisanego w ten romb

. 25
wynosi .
S(m 2jrn2)
i / 3 ?2mn
Rys. 264
1591. Oznaczmy AB — DC — a, AD — BC = b (rys. 264). Z twierdzenia

cosinusow mamy
q2 — a2+ b2—lab cos a
; ; 2 = a2jrb 2-\-2-abcosa
Stq.d
p 2—q2 — Aabcosoc
czyli
p 2—q2
ab —
4 cos a
Pole rownolegloboku
p2—q2
S = ab sin a — ---- -— tg a
4
a2jrb 2-\-ab
1592. 2 j /
1593. Niech poszukiwanq. ci^ciwe}. b^dzie M N w okr^gu o{Oi t R 3),
0 ,K 1 0 ,0 2 , zas P K = SO 3 - x (rys. 265). Wtedy z A M N 0 3 maray
MN = 2 /)? ! —x 2 (I)
Z trojkgta Ox<93X i trojk^ta 0 20 3K otrzymujemy
( * i + * 3)2 - CRi + * )2 = (i ?2 + i ?3 )2 - ( ^ 2 - ^ )2
stc|d
M R xzM
Ri + N 2
zas po podstawieniu do (I) otrzymamy
MN —
R\ ~YR 2
*1594. Oznaczmy $.NAB — £ NAC = a (rys. 266) oraz przyjmijmy,

ze promien okrQgu opisanego na trojk^cie ABC jest rowny x.
AC___ _____ A B ___
2 x=
sin -$:ABC sin %.ACB
czyli
AC AB
2 x = ------- = --------
cos/? cos a
jSTiecli A N — 2r, zas A M — 2R. Wtedy AC = 2Fcosa, AB = 2rcos/9,
a wi?c
2 F cosa _ 2 rcos/? , r cos2a
2.x ==:------- -— :—----------- sma ■_
cos/5 cos a R cos2ft
zatem
X ‘= R ] / IR = ] / * •
1595. Przyjmijmy oznaczenia jak na rys. 267. OF jest wysokoSciq. w tr 6 j-
k^cie OMN, zas CO = x. Zauwazmy, ze EA ==]/102 —8 2 — 6 , M F —
= —x, za$ A M O F ~ AEAB. Zatem
MF , „„ 2
-z b = - o f st*d ° ^ = i r *
Z tw. Pitagorasa dla trojk^ta OFD mamy
2 90
25, st^d x
■ H |/97
1596. Przyjmijmy oznaczenia jak na rys. 268 i niech OK — a. Z trojk^ta

OMSi_ mamy
a
\—r ~ r \/3 czyli r
j/3 + l
z trojk^ta OLF2 mamy
a + R = R \ / 3 czyli F =
j/3 -1
= nr2 = = S l l __ = (2 —] / 3 )2
tzR 2 ( |/ 3 + l ) 2 4
1597. Przyjmijmy oznaczenia jak na rys. 269. Mamy

R
K M = ~ -r, KL + r, NL = R —r
St^d
KL2—K M 2 = M L2 = N L 2- M N 2
czyli
R
■+r (.R - r ) 2- r
H H -
st<|d r — 3 .
4 *
/V
1598. Oznaczmy szukany promien okr?gu przez r (rys. 270). Mamy
JIX = -!p ML = ^ - - r , KM = -^+ r
Stosuj^c tw. Pitagorasa do trojk^ta KLM otrzymujemy
a
st^d r =
~6’
ab(a-\-b)
1599. r =
a2 + ^ 2 + ( a + ^ ) 2
**1600. Dane okr^gi dzielq. kwadrat na cztery trojk^ty krzywoliniowe
0 polu Sx, cztery trojk{|ty krzywoliniowe o polu S 2 oraz szukanq. cz?sc
wspoln^ tych okr^gow o polu S (rys. 271). Mamy wi^c
4S1+ 4S2+;S = a2 (I)
D C
Jezeli odejmiemy od pola kwadratu pole cz^sci kwadratu zawarte wewn^trz

okr^gu o srodku np. w punkcie A, to otrzymamy
S t -\-2S2 = a 2 ——-Tea2 (II)
Zauwazmy teraz, ze LE\\AB i BE = Poniewa2 trdjkgt DKA jest row-

noboczny (bok a), wi$c
a\/3 _ a( 2 —}/3)
KE =
2 “ 2
Wobec tego
a2(2—]/3)
S/skeb —
Poniewaz $.KAB — 30°, wi$c pole wycinka AKB jest rowne — rt a2, zas
pole odcinka odpowiadaj^cego ci^ciwie KB wynosi — 7ca2— ~ a 2

Stq.d pole trdjk^ta krzywoliniowego KEB wynosi
1 - 1 ,\ a * (2 -/3 ) 1
S* = S&KEB I J2 n a ,2 Â aa * *j = - ' " 8 ' — — 1 2 ™ +
1 , a 2 ( 4 - / 3 ) ___ 1_ ■ T O ?"
+ T a 8 12
czyli
a \4—j/3 ) ----—
1 TOT
(HI)
6
Z ukladu rdwnan (I), (II), (m ) otrzymamy
5 = - ^ - ( tt+ 3 —3}/3)
*?601. S = (tc+ 2 |/3 - 6 ).
a(i/ 2 —1 ) „ i(l/2 + l)
1602. r = — ---- ^
7C
1603. r = 7?(2j/3 —3). 1604. r = Rsm
2 4 |/ 3 —II tc
1605. s
1606. x = ] / d 2- ( R - r ) 2 , y = / d ^ lR + r ) 2 .
*1607. 2 / R r .
P K L
1608. Przyjmijmy oznaczenia jak na rys. 272. Na podstawie zadania

1607, mamy __ __
PK = 2 1/ r x , KL = 2]/ Rx, PL = 2]/Rr
St^d __ __ __
2\/rx + 2 \/R x = 2y Rr
Rr
(J/R +]/r)2
4 (R -r )R r
1609.
(R + r ) 2 '
1610. Ze wzorow na sum§ sinusow i cosinusow otrzymamy
2 sin cos
sina
2 cos ^ cos -—2“
• , B4-y , i •
czyli sm a = t g — zas po skorzystanm ze zwi^zku a-b/?+y = 180°
mamy sin a = ctg ~ . St^d sin 2 ~ = y , a wi§c a = 90°.

1612. Po skorzystaniu ze zwitj.zku a + /? + y — 180° otrzymamy
sin (/H-y) = 2 sin/? cosy
czyli
sin /?cosy+cos/? siny—2 sin/? cosy = 0
stqd sin (/?—y) = 0 .
Dla katow trojk^ta r 6 wno£c ta moze zachodzic jedynie wtedy, je£eli
/? — y co oznacza, ze dany trojk^t jest rownoramienny.
1614. Korzystaj^c z tvv. sinusow podan^ rownoSd moina napisac
w postaci
sin 2 a —sin2/? sin (a —/?)
sin2y siny
czyli
sin (a —/?)sin (a+/?) sin (a—/?)
sin2y siny (I)
Dla a+/?-f~y = u , sin(a+/?) = sin(7c—y) = siny wi$c rownosc (I) jest

tozsamosci^, co dowodzi, 2 e w trojk^cie zachodzi zwi^zek podany w za-
daniu.
1618. Na podstawie twierdzenia sinusow mamy
a . o b c
sm a smp = smy
2 R 2R ~2R
a wi^c nierownosc dana w zadaniu jest rownowaZna nierownosci
a-\-b > c
**1619. P i e r w s z y s p o s o b . Na podstawie tw. sinusow nierownosc
dana jest rownowa£na nierownosci
. sin a
< __ _______
2 2]/smfisiny
czyli
cos
"" ]/sin/3siny
Poniewai obie strony dodatnie, wi«c w dalszym ciiigu nierownoSc ta jest
rownowaina nierownosci
sin/S siny < cos2^ -
czyli
1 -fcosa
s in /? s i n y
Z warunku a+ /3 + y = n mamy
2 sin/ 5 sin(a+jS)—cos a < 1
a po przeksztalceniach
—co s(a+ 2 /?) < 1
tj. nierownosc rownowa^n^ nierownoSci danej w zadaniu i prawdziw^ dla

dowolnych a i /?.
D r u g i s p o s 6 b. Na podstawie tw. cosinusow mamy
b2-\-c2—a2 1 ( b
cos a = 2 \—c + — I- The
2be
Poniewai — + — > 2 (por. zad. 216), wige

c a
a'
cos a > 1
2be
skg.d
> 1 —cosa
2 be
czyli
a2 . . 2 a
4 f c > s ln T
tj.
« . . a
„ /j— > sin —
2ybc 2
**1620. Po przeksztalceniu pierwszego zwiqzku otrzymaray
c2 = a2-\-bz—ab
st^d i w oparciu o twierdzenie cosinusow mamy y — 60°, czyli /? = 12 0 °—a,
a wi§c ze zwi^zku
3
sin a sin ( 1 2 0 °—a) = —
otrzymamy a = 60°, zatem a = /? = y = 60°.

*1621. Z twierdzenia sinusow mamy a — 27?sina, b — 27?sin/?, c —
= 27?siny, zatem zwi^zek podany w zadaniu mozna zapisac w postaci
sin 2 a = sin 2 /?+ sin/? siny
stq.d
sin2 a —sin2/? = sin/? sin [180°—(a+/?)]
czyli
sin (a +/?) sin (a —/?) = sin/?sin(a+/?)
Poniewaz w trojk^cie sin(<x+/?) # 0, wi^c
sin (a —/?) = sin /?
Rownosc ta moze zachodzic dla trojk^ta jedynie wtedy, je±eli a —/? = /?,
tj. a = 2 /?.
*1622. Ze wzoru na pole trojk^ta mamy
aha = bhb — chc
Sfc*d
_1 _ 1 1
a :b :c — = 6:4:3
ha hb hc 2 :T :
Istnicje wi§c trojk^t o danych wysokosciach, poniewaz istnieje trojk^t
0 bokach speiniaj^cych proporcj§ a: b: c — 6: 4: 3.
**1623. Niech trojk^t y(7?C b?dzie szukanym trojk^tem, w ktorym

^ = c, /4C = 2?C = a, 7?D — m (rys. 273). Ze wzoru na dlugosc
srodkowej w trojk^cie (por. zad. 1554) mamy
b2 = 2{a2 c2—2m2)
Po podstawienm b — ccosA, a — csin^ otrzymamy
2 |/ T m~
cosyl =
:|/3
Po zbudowaniu odcinkdw x = y V - m 2, P = ^ 3 (por. zad. 1515 i
1516) moiemy zbudowad k%t ^ m a jv cosal = f , a nastymie szukany
trojk^t.
Zauwafcmy, ie dla istnienia rozwi^zania nroszf* bye spelmone warunki

m< c
2 |/ c 2 —m2
< 1
C|/ 3
st^d otrzymujemy warunek rozwi^zalnosci zadania: 2 < m <
**1624. Z twierdzenia sinusow oraz twierdzenia o dwusiecznej k^ta
wewn^trznego w trojk^cie mamy
A k{b-\-c)
cosy = - ~ 2 b r -
Nalezy wi?c skonstruowac odcinek x — - (czwarty proporcjonalny

do odcinkow *, ft+c i 2 ft), a nast?pnie zbudowac k*t y maj^c cos y - ~ •
Warunkiem istnienia rozwi^zania jest
Jc(b+c)
< 1
2 be
**1625. Oznaczmy przez ha, /*c wysokosci tego trojk^ta poprowadzon

odpowiednio do bokow a, b , c, przez r promien okr^gu wpisanego, przez
pole trojk^ta. Mamy
f 25 , 25 25 S
h„ = ---- » hb = - r - ht
1 ~~ P
(p — polowa obwodu trojk^ta).
2 warunku zadania ha-{-hb-\-hc — 9r, a wi§c
2S 2S 2s ns
a ' ~~b~ c a+ b+ c
st^d
± + 1 + 1 9
a b c a+ b+ c
Fo przeksztalceniach otrzymamy
(I)
Zauwazmy, £e {a—b)2 > 0, sk^d a 2 +Z>2 > czyli dla a ^ 0 i 0

mamy
4-+->2
6 a
przy czym rownoSd zachodzi jedynie dla a — b.
Rownosc (I) moie wi§c zachodzid jedynie wtedy, jeieli
abc ^ 0 i a—b—c
czyli gdy dany trojk^t jest rownoboczny.
*1627. Ze wzoru na pole trojk^ta mamy
aha — bhb — 2S
st^d
a-\-b
K + h 2S
Po skorzystaniu ze wzoru r gdziep oznacza polow? obwodu trojk^ta,

mozemy nierdwnoSb dan^ w zadaniu przedstawic w postaci
Z <r aJrb <r JL

2S 2S S
czyli
p < a+b < 2p
St^d
a-\-b-\- c <C 2{a-\-b) <C 2{a-\-b-\-c)
czyli
c < a+b < a-\-b-\-2c
co dowodzi, ze dla trojk^ta jest spelniona nierownosc podana w zadaniu.
fei
**1628. Oznaczmy pole trdjk^ta EFB (rys. 274) przez S u pole czworo-
k^ta AEFC przez S 2, za$ promien okr^gu wpisanego przez r.
Mamy
S , = S azo. + S afob = \ E B - r + ~ F B - r = -^(E B + F B )
S 2 = SAaOE+Âaoc+ÂCoF = Y A £ ' r + - T A C ' r + ~ 2 C F ' r =
^ ^ -( A E + A C + C F )
st^d
Sx __ EB+BF
S2 ~ AE+AC+CF
Rys. 274 Rys- 275
*1629. Niech * B A D = * D A C = a (rys. 275). Z twierdzen

mamy
5 D = 2iRsina CD = 2i?sina
a wi$c BD = CD.
Z twierdzenia cosinusow mamy
BD 2 — a 2 + c 2 —2accosa DC 2 = c 2 4 ~6 2 —2 c6 cosa
st%d, po przyrdwnaniu prawych stron 1 przeksztaiceniach otrzymamy
= 2 cosa
c
Wielkosc aJrb. jest wi§c niezaleina od R i poloz;enia okr§gu.
*1630. Oznaczmy AB — a, CD — b, CK = h (rys. 276). Poniewaz trapez
jest opisany na okr?gu, wi?c
A D + B C = DC+AB
st^d
a+-b
BC
Z trojkqta BKC mamy
h2 = BC2—KB2 ------ ^ ^ ab
4 4
zatem h = j/a 6 .
**1633. Na podstawie zadania 1524 mozemy promien okr^gu wpisanego
. A . B
C S JU ly S i l l y
• A -f-JB
sin—r—
za£ z twierdzenia sinusow
R =
2 sinC
St^d
r 2 s in 4 sm 4 s in C
R = ------ s h T H Z ------= 4 sm T sln T sln T
W oparciu o zadanie 1619 mamy

r b c
C' 4A a
czyli ~ < 4 -
^ 2 ]/ Z>c 2 ]/ # c 2)/ab R 2
S= — A C -B C sin C lub S = -~ A B -h
2 2
gdzie h oznacza wysokosc poprowadzon^ do boku AB.
Z twierdzenia sinusow mamy AB = 2RsinC, a wi^c
S — Rh sin C
St^d
-1- A C -B C sin C = Rh sinC
2
zatem
AC ■BC — 2RJi
1635. rownie2
Zauwazmy, ze zarowno w trojk^cie ostrok^tnym jak
rozwartok^tnym mamy
* A O B = 1 8 0 ° - *A C B (rys. 277a, b).
Oznaczmy przez R promien okr?gu opisanego na tr 6 jk 3.de ABC, zas

przez r promien okr^gu opisanego na trojk^cie AOB.
AB _ A B ____= r
R ~ 2sinZA C B 2sin* A O B
1636. Przyjmijmy oznaczenia jak na rys. 278. tatw o wykazac, ze trojk^t
COE jest trojk^tem prostok^tnym, a wi?c OD2 = ED - DC, a p o n ie w a z
AE = ED, BC = CD, zas OD = R, zatem
AE- BC = R 2
1637. b) 5 = tg4 |4 5 ° + ^ -j-

*1638. Zauwaimy, ze punkt O jest srodkiem symetrii zarowno kwadratu
a BCD, jak i kwadratu MNPQ (rys. 279). Poprowadzmy OLJ l M N
i OK X CD. Mamy wtedy
OL = ~ OM > -1=- OK = —
j /2 ]/2 2]/2
co dowodzi, ze wszystkie punkty okr$gu o \ 0 ,^ A C ^ s^ punktami wew-

n^trznymi kwadratu MNPQ.
1639. tatw o zauwazyc, ±e wystarczy wziê pod uwag§ prostok^t o bo-
kach odpowiednio rownoleglych do przek^tnych kwadratu oraz wierz-
cholkach leiqcych na bokach danego kwadratu (1 7 s. 280). Oznaczmy

AK — x oraz KB — y. Nalezy zatem wykazac, ze
I (x + yy > x]/2 -y]/2
Nierownosc ta jest rownowafcna nierownosci

(^ + y ) 2 X 4xy
lub
(x—y)2 X 0
zatem pole dowolnego prostok^ta o bokach odpowiednio rownolegtych
do przekatnych kwadratu i zawartego w tym kwadracie, nie jest wi?ksze
od polowy pola danego kwadratu.
*1640, Oznaczmy t—t0 — x i niech w chwili x > 0 pierwsze cialo znaj-
duje si? w punkcie A l 5 zas drugie w punkcie B x i niech A i B oznaczajq.
polozenie tych cial w chwili t0 (rys. 281). V v tedy A XP 10 4 x , B X1

— 6—2x, zaS A XB X — y. Z twierdzenia cosinusow mamy
y2 = (10-4*)2-K 6 -2 * )2-2 (1 0 -4 * ) ( 6 - 2 x ) y
czyli
y z — 12x2 — 6 0 x + 7 6
tj-
y — ) / l 2 x 2 — 6 0 * 4 -7 6
Trojmian 12x2 —60*4-76 przyjmuje zawsze wartosci dodatnie. Dla * = - f

przyjmuje wartoSc najmniejszq. rowng. 1. Po uplywie 2,5 s od chwili t0 od-
leglo£c mi?dzy obu cialami b?dzie wi?c najmniejsza i wyniesie 1 m. Warto
zauwazyc, 2 e wtedy pierwsze cialo b?dzie si? znajdowalo w punkcie P,
zas drugie na odcinku BP w odleglosci 1 m od P.
*1641. Z tw. sinusow promieh R okr?gu opisanego na trojk^cie ABC
rowna si? ■=-?—, a wi?c ma warto^c staH niezalezn^ od poloienia punktow
zsm oc
B i C. Wobec tego poszukiwan^ figure jest luk okr?gu o(A, R) polozony
wewnatrz k^ta utworzonego przez polproste poprowadzone z punKtu A
prostopadle do ramion %LAK,
1642. Srodkowa CD.
1643. Niech O b?dzie srodkiem odcinka AB, zaS X punktem takim, £e
A X 2+ B X 2 = m2
gdzie m jest wielkosci^ stal^. Poniewai OX jest Srodkow^ w trdjk^cie ABX
(rys. 282), wi?c na podstawie zadania 1554, mamy
OX2 = ~ ( A X 2-{-BX2) - ^ A B 2 mJ ~AB2
zatem OX jest wielkoSciei stal^.
Szukan^ figure jest wi?c okr^g o srodku znajduj^cym si? w srodku

odcinka AB i promieniu R = y \ / 2 m 2— A B 2 .
**1644. £ e / - i ; 1
1645. Po oznaczeniu bokow prostok^ta przez x 1 y otrzyraamy
warunki
f xy = 50
( xy < 400
st^d
| 0 < x < 10 f 40 < x < 50
I y — 50—x ^ j y — 50—x
*1646. Poprowadzmy dwusieczn^ OM k^ta a oraz oznaczmy $.DOM
= x (rys. 283). Wtedy
DC — 2DN — 2DOsinx — 2rsinx
ON — r cosx
OP — A P c tg ~ — Z W c tg y = rsinxctg ~
PjV — ON—OP — rco sx—rsm xctg —
Mamy wiqc szukane pole prostok^ta
S == D C ' PN — 2r2sinx |cos%—sinxctg-y (I)
po przeksztalceniach
(H)
Widac, 2e 5 osi^ga warto^c najwi^ksz^ dla l x - y = 0 czyli dla x 4
przy czym Smax — r " *

*8 4
Przeksztatcenie wyratenia (I) do postaci (II) jest doSc ueM iw e. Moiemy

wi?c dla wyznaczenia maximum funkcji S obliczyc pocho nit
funkcji (I)
S' — 2 /‘2 j^cosx|cosx—s in x c tg y -j+ s in x |~ -s in x ~
—cosx ctg-^-j J — 2 r 2 ^cos2 x-~siii2 xctg—j —
= 2r 2sin 2 x |ctg 2 x —ctg -—j
St^d latwo widac, ze S osi^ga wartoSc najwi?ksz^ dla x = 4 -•

*164$, P i e r w s z y s p o s 6 b. Niech C b?dzie srodkiem odcinka AB
(rys 284). Wtedy ze wzoru na dlugosc srodkowej w trojk^cie (por. zad.
]554) mamy
CX2 = ~ { A X 2+ B X 2) ~ ~ AB2
Zatem wyrazenie A X 2-\-BX2 przyjmuje wartosd najmniejsze, je±eli CX

jest najmniejsze, tj. wtedy gdy punkt X jest rzutem punktu C na proste /.
D r u g i s p o s o b . Niech w ukladzie prostok^tnym XO Y b?de dane
punkty A(a, b) B{c, d), za§ prosta / niech b^dzie osie OX. Wtedy dla do-
wolnego punktu X(x, 0) mamy (por. zad. 755)
A X 2+ B X 2 = ( x - a ) 2+ b2+ ( x - c ) 2+ d 2 =
= 2x2-2 (a + c )x + a 2+ b2+ c 2+ d 2
st^d widad, wyrazenie dane przyjmuje wartosc najmniejsze dla
x tf-fc
____
tj. dla odci^tej Srodka odcinka AB.

*1649. Poprowadzmy przez punkt X proste przecinajece ramiona keta
w punktach P i Q tak, aby PX = QX. Prowadzec- przez punkt X dowolne
proste latwo wykazac, 2e pole trdjketa APQ jest najmniejsze (por. zad.
1378 i rys. 179).
*1650. Trdjket prostoketny rownoramienny, rmax —
Rozdzial XI
Geometria przestrzeni trojwymiarowej

1-651. Przez proste i I2 prowadzimy plaszczyzny prostopadle do
Plaszczyzny n. Kraw^dz tych plaszczyzn jest szukane proste.
1652. Prowadzimy dwie plaszczyzny: jedne przez punkt A i proste lu «
drug^ przez punkt A i proste l2. Krawydz tych plaszczyzn jest szukan^
proste.
1654. Prowadzec plaszczyzny przez punkty O i A prostopadle do plasz-
czyzny n zadanie sprowadzimy do zad. 1486.
1655. x — — (przekroj osiowy sto£ka sprowadza zadanie do zad. 1501).
R
1656. Por. zad. 1346. 1657. Por. zad. 1347.
1658. Por. zad. 1384. ‘ 1659. Por. zad. 1382.
1660. Zbudujmy trojket o wierzcholkach w danych trzech punktach.
Opiszmy na tym trdjkecie okreg o(0, r). Przez srodek O tego okrygu po
prowadzmy proste / prostopadle do plaszczyzny trdjketa. Przez proste /
poprowadzmy plaszczyzny n prostopadle do danej plaszczyzny. Niech
plaszczyzna n przecina okreg o (0 ,r) w punktach A i B, zas dane plasz-
czyzne wzdluz prostej tx. Przez punkty A i B nalezy poprowadzic okreg
styezny do prostej h (por. zad. 1482).
1661. Poprowadzic plaszczyzny prostopadle do krawydzi keta dwu-
Sciennego (por. zad. 1480).
1662. Plaszczyzna prostopadla do prostej / i przechodzeca przez punkt A.
1663. Plaszczyzna rownolegla do plaszczyzny n, lezeca po przeciwnej
stronie plaszczyzny n niz punkt A i odlegla od plaszczyzny n o odcinek
rowny odleglosci punktu A od plaszczyzny n.
1664. Prosta prostopadla do plaszczyzny trojketa w Srodku kola opisa-
nego na tym trojkecie.
1665. Prosta prostopadla do plaszczyzny trojketa w srodku kola wpi-
sanego w ten trdjket.
1666. Poprowadzic plaszczyzny przechodzece przez punkt O i prosto
padle do prostej / a nastypnie por. zad. 1373.
1667. Por. zad. 1454.
*1668. Zbiorem wszystkich punktow rdwno oddalonych od koheow
danego odcinka jest plaszczyzna prostopadla do danego odcinka w jego
srodku (plaszczyzna symetralna odcinka). Poprowadzmy plaszczyzny
prostopadle do przeketnej DF w punkeie O bydecym jej srodkiem (rys.
285). Niech M bydzie Srodkiem Sciany EFGIL
Z podobiehstwa trojketow prostoketnych DHF i FON mamy
DF __ NF
HF OF
DF
Oznacza to, 2e
a |/2
Trojket jest trojk^tem prostok^tnym rownoramiennym, zatem
PR = 2;VP = HR = PH = ~
Szukane punkty tworzq. na powierzchni szescianu punkty zaznaczone grubg.

lini^ przerywanq. na rys. 285. Punkty te tworz^ sze^ciok^t foremny.
**1669. Poprowadzmy plaszczyzn? n rownolegH do danych prostych

i jednakowo od nich oddalon^. Przyjmijmy oznaczenia jak na rys. 286,
gdzie l' i m! sq. rzutami danych prostych na plaszczyzn? n, AB = d, zas CD
jest rzutem odcinka AB na plaszczyzn? n. Poniewaz AC — BD i AC\\BD,
wi?c czworokat ACBD jest rownoleglobokiem. Zatem srodek M odcinka
dP jest jednoczesnie sroakiem odcinka CD. (Fakt ten wynika bezposrednio
z wlasnosci rzutu rownoleglego). Z trojketa prostok^tnego ACM mamy
AM = AC = gdzie h jest odleglosck} danych prostych. Zatem CM =
= ~ Y d 2—h2 i nie zalezy od polozenia odcinka AB, tzn. i odcinek CD

zachowuje stale}, dlugosc. Nalezy wi?c znalezc w plaszczyznie n zbior
^szystkich srodkow odcinka CD o diugosci \/d 2—h2, ktorego konce leza
na prostych prostopadlych l' i m'. Zauwaimy, ze trojkat COD jest troj.
katem prostokatnym, zas OM jest jego srodkowa rowna poiowie prZe.
ciwprostokatnej. Zatem szukanym zbiorem punktow jest okrag o srodku
Rys. 286
1670. Por. zad. 1359. 1671. Por. zad. 1359.

1672. Jesli piaszczyzna n przechodzi przez punkt O, to osiami symetrii
sz* wszystkie proste przechodzace przez punkt O i lezace w plaszczyznie %
oraz prosta przechodzaca przez punkt O i prostopadla do plaszczyzny n,
Je§li piaszczyzna n nie przechodzi przez punkt O, to istnieje tylko jedna os
symetrii, a mianowicie prosta przechodzaca przez punkt O i prostopadla
do plaszczyzny n.
1673. Plaszczyznami symetrii sa wszystkie plaszczyzny przechodzace
przez punkt O i prostopadle do plaszczyzny n. JeSli piaszczyzna n prze-
chodzi przez punkt O, to jest ona rowniez piaszczyzna symetrii.
1676. Por. zad. 1364. 1677. h — T
V2
1678. f / 2 —1.
1680. 8: 19. 1681. Por. zad. 1456. 1682. Por. zad. 1345.
1683. Szukana figura jest kula b<?daca obrazem kuli k (0 , r) w jediio-
kladnosci (por. zad. 1455).
1684. Po dokonaniu przekroju kuli /c(<915 R) dowolna piaszczyzna Prz
chodzaca przez punkty A i B zadanie sprowadza si$ do zad. 1510.
1685. a + 3 b(por. zad. 1487). 1686. Por. zad. 1465.
*1687- Niech A b?dzie przekrojem osiowym obu stozkow (rys.
B C D
987) Oznaczmy przez promien kuli zas przez x promien kuli 2.

r K 1 , K
p0je S czworok^ta wyrazic mozna dwoma sposobami, a miano-

A B C D
yyiClC _____ _ ___

S = R ( h l + h 2 ) lub S = r \ T R 2 + h \ + r \ / R 2 + h l
Rys. 287
Stqd znajdujemy
RU h+hz)
y w + h i + ]/i? 2+/*!
Z podobienstwa trojk^tow prostok^tnych B O P i B K C mamy
O B _ j/ R 2 - \ - h \
r R
st^d
r / R 2 + h l
O B =
R
Oznaczmy przez i punkty przeci^cia odcinka
M N B D z wi?kszym okr§-
giem. Zastosujmy teraz jednokladnosc Jj,, gdzie
B N B O - r _ ] / R 2 + h l - R
B M B O + r y W + h l + R
W jednokladnosci tej obrazem kuli Kx jest kula K2, ktorej promien jest
rowny ______
R (h x-\-h2) \/ R 2-\-hx —R
x—
]/.R2+ h 2x + / R 2+ h l +R
*1688. Niech czworok^t ABCD (rys. 288) b^dzie przekrojem osiowym
danego stozka, zas okr?gi zaznaczone na rysunku kolami wielkimi (prze-
krojami rozwazanych kul).
Z trojk^ta prostok<itnego AOB (uzasadnic, ze trojk^t ten jest prosto-
k^tny) znajdujemy promien x pierwszej kuli
x = \/R r
Zauwazmy, ze
OB = }/R r+ r2 , BQ = J/R r + r T- / R r 9 BP = \/R r + r 2 -Vy'lC
Zastosujmy jednokiadnosc gdzie
BQ _ yR+ r - y R
k~ -
bp ~ vr + 7 + V r:
Szukany promien kuli jest rowny
yrR + r - y R
q= x k — yrRr (y R +r —y R V
y 'R + r - y / R
2r C
**1689. Dokonajmy przekroju szescianu plaszczyzn^ przechodz^

przez przek^tne podstaw. Otrzymamy prostok^t ABCD (rys. 289) o bokach a
. . a
i a \/2 , Przek^tnaszescianu AC = a\ 3 ,zas promien kuli K x jest R = j ■
Zatem
ce ^ r ~ - 4 - 4 - (tf3-i)
C T - - ^ ! + £ _ * . tf3+D
2 2
âstosujmy jednokiadnosc J£, gdzie
ce T ^ '- y _ (v ^ -1 ) 2 -i/3 .
k—
CP f(j/3+l)
Szukany promien jest rowny
r — Rk (2 -]/3 )
3|/3
1690. K = d3sin2acosa.
1691. Przyjmijmy, ie kraw?dz (rys. 290) jest prostopadia do plasz-

czyzny podstawy. Wobec tego kraw^dz AB — a jest prostopadla do
kraw^dzi AS. Zatem z /\A B S mamy
a — bcoscc
Przek^tna BD kwadratu ABCD jest rdwna
BD = a\/2 = b \r2 cos a
2 trojk^ta prostok^tnego BDS mamy
h = \Tb2- B D 2 = ]/b2—2b2cos2a
tzn.
h — b \/1—2 cos2a = £}/^cos2a
Obj?tosc ostroslupa jest rowna
V = ~^-&3cos2 a j / —cos 2a .
1692. F = J 3sin asin/? j/cos~Q3—a)cos (jS-fa). Warunek rozwi^zalnosci:

0 < a+/S < 90°.
,,2
1693. F = — • V jjn («~ 30°)sm(a+30°) 5- = - - j / 3 (j/T-l-tga).
12 cosa 4
COS
1694. V = -54-tga, S' V3
cos a
,/2
1695. V 1696. cosa
*1697. Niech AB = A C = BD = CD = a, AD — BC — b (rys. 291).

Oznaczmy AF = DF — h, ED — H, EF — x. Z trojk^ta 5D F mamy
h2 — a2— 1-^-1 (I)
Porownujcj-C H 2 wyznaczone z trojk^t6w AED i EFD otrzymamy

h2—x 2 — b2—(h—x)2
lub P° uproszczeniu
2 h2 = b2+2hx
V/stawiaj^c tu wartosc h wyznaczon^ z (I) otrzymamy
4a2—3b2
V ^ T
nast§pnie
lb2 {Act2- 3 b 2)2
]A
4
czyli
4a2- 2 6 2
= J] / 4a2- £ 2
Zatem
4a2~ 2 6 2 b2
> / ¥ 2-2& 2~
F = y ' t *l / ^ - T -‘j / Aa2—b2 12
1698. F = 3j/33a3.
1699. V = ^ - R 3sm asin /S sin (a+ /S )sin -^ -co sy C O s|-.
_9_
1700. Pole podstawy ostroslupa jest rdwne-y-r2.
2
Wysokosc ostroslupa
1_ P
znajdujemy z rdwnosci P — y 2rh, st^d h = . Zatem *
2
V— — ~r rP
*1701. Przyjmijmy oznaczenia jak na rys. 292, gdzie H L jest wysokoscig.

rdwnolegloScianu.
Z trdjkc^ta AKH otrzymamy
A K — acosa
za§ z trdjk^ta AKL
AK acosa
cos cos-
2 trojk^ta /l L i/ znajdujemy
a2cos2a cos2 --— cos2a
# L = l / ^ / / 2- ^ Z 2 = ■j ^ / o 2
cos" cos
ft
Z a te m
V — AB • ^ D s in a • H L — a 3 — 1 / cos2 — —cos2a =
COS ~ V z
3a . a
= 2«3s i n - | - ] / s in y s in y
x — c tg a
T r 6 j k ^ t y p r o s t o k ^ t n e , 4 C £ i ^ Z ) .E s ^ p o d o b n e , z a t e m
h x
l a ] /l
2
czyli
a y fl
ctga
h= / l ctga
a]/Y
Z d ru g ie j s tro n y
h2 = /2-
podstawiaj^c tu / = Atg« otrzymamy
w2
/i2 = /i2tg2a - - y czyli A2 2(tg2a - l )
st^d acosa
}/—2 cos 2 a
Obj?to£6 ostroslupa jest r6wna
1 cos a
F =
3 ]/^ 2 c o s2 a
1703. Oznaczmy obj^tosc powstalego ostroslupa sci^tego przez V%,
a obj^tosc drugiej cz§sci przez V2. Stosunek wysokoscl powstalych ostro-
slupdw podobnvch jest rdwny 5:2. Mamy wi?c
250 _ 125
~ v r " "8“
Stc|d otrzymuiemy Vx = 16 cm3, V2 — 234 cm3.
6 a r
1704. Gdcinek KL (rys. 294) znajdziemy z rdwnoSci
K L ^ O L -O K = ^ - ~ = ^ { j/3 -D
Z trdjk^ta ivLM wyznaczymy wysokoSc ostroslupa
M K -~ K L ig a = y (l/3 ■
-l)tg a
oraz wysokoSc Sciany bocznej

M L = 1SX = a p / T - l)
cosa 2cos a
OxM OK x
2b_ _______
Obliczamy obj^tosc i pole calkowitej powierzchni ostroslupa czyli
OxS KS h = /x ^ T h 2
3
V = -i- • -^-(j/3*—l)tg a (3 a 2-ftf2+ / 3 t f 2a2 ) = - ^ - ( 3 ] /3 —l)tga 1 podobienstwa trojk^tow OxL S i BOS mamy
3 2 vr ~ ' " 1r ' 6
OxL OB 2a_ c]/2
czyli
5 ' = 3«2+ a 2+ 4 a^ + a. (l+ 2 c o sa) OxS BS h ]/2x2+ h 2
2 2cosa cos a
2 rownosci tych otrzymamy
1705. Przyjmuj^c oznaczenia jak na rys. 295 otrzymamy
, 2a2b2 lab
a — /zctga b = /rctgjS x 2 = ,2 U 2
a*—b yW
J h , h
Zatem obj^tosc ostroslupa jest rdwna
rfl~ T i n a 2 sin/9
16azb3
Z trojk^ta znajdujemy V Z_Ax 2h = -------------------------
3 3(a2- b 2)\/2b2- a :
Gis2 = d \ \ d \ — 2d 1d 2p-o%y
Wstawiaj^c tu wartosci dx, d 2, a i b otrzymamy 1707. V
3 V y j
h2 h2 2h2 1708. Sciany boczne ABDF i ACEF (rys. 297) s% przystaj^ce. Zatem
h2ctg2a + h 2ctg2P= + - sinasinj8- “ *7
ADE jest trojk^tem rdwnoramiennym, tzn. AD = AE.
st^d za£
cosy = sinasin/3
Z trojk^ta prostokqtnego ABK mamy

AK — a sin cc
1706. Przyjmijmy oznaczenia jak 11a rys. 296 i niech OK — x , OS - h. Z trojk^ta prostokqtnego AKL
Wtedy OB = * j/2 , K S - v/^ + ^ , AS = )/2%2 + /i 2 . Z podobienstwa troj-
KL — AKtg/3 — asinatg/?
k^tow OxM S i SOK marny
zas z tr6jkg.ta rownoramiennego ABC
BC — 2 BK = 2acosa
Pole powierzchni bocznej graniastoslupa jest rowne
S = (X B + 5C + 04)A Z , = (2«+2acosa) a sin a tg ^ =
= 4a2cos2-|~ sinoc tg/?
Obj^tosc graniastoslupa jest rowna
j/ — — i?C' ,4A- AX = 4 *2 a cos a a sin a a sin a tg /5 =

2 2
= a3sin2acosatg/l
5ab\î
1709.
16
£
1710. Przyjmijmy oznaczenia jak na rys. 298. Niech AB — BC CD -

= ZA4 = a.
Oznaczmy FO — h. Wtedy
^ C -flj/2 , P = y a/2 A , JCL = CH = y ^ C = - ^ -
Naleiy znalezc pole pi^ciok^ta GHKML. Poniewaz R M -L AA, wi^c po ’

pi^ciok^ta jest rowne snmie pol trojk^ta K LM i prostok^ta GHKL, tzn.
S= 1 ■
L
K R M + H K ■KL = J U / + « k) = ( y rtA
Zauwafcmy, ze:
= -i- h (odcinek l^cz^cy Srodki bokow OE i EF trojk^ta OEF), BE —
_ 2h (OF — h jest odcinkiem i^cz^cym Srodki bok6w BD i ED trojk^ta
BED),
HK = R N — h (jako odcinek i^czgoy Srodki bokow OB i OE trojk^ta
O BE ).
Zatem
s = f ( f H = f f J 'T = T f
1711. Oznaczmy bok podstawy przez a (rys. 299). Z trdjk^ta prostok^t-

nego KOS mamy
2 cos a
Na podstawie twierdzenia o dwusiecznej k^ta wewn^trznego z /\S K L

otrzymamy
K S __ K S- M L
~KL “ ML
Stad
K S 'K L 2cos«
ML l+ 2 c o s a
KL+KS , «...
' 2cosa
Z podobienstwa trdjk^tow BCS i PNS mamy
SL S L -M L
PC ~ PN
st^d
ML
P N ^B C 1
SL I l+ 2 c o s a
Z warunkow zadania wynika, ze
4 . L a d -ks = 2 - P a b -pk+ ^ ± ^ - - ml
Wstawiaj^c tu wyznaczone poprzednio wielkoSci i uwzgl^dniaj^c,
PR — M L otrzymamy
a
a+ l-i-2cosa a
a*
2 a + • l+ 2 c o s a
cos a l+ 2 c o s a
St^d po uproszczeniu otrzymamy
cos a 1 r K
y f CZyh “ “ 7
1712. Przyjmijmy oznaczenia jak na rys. 300. Z A BLS mamy

a
/ -ctga
Z /\O L S
a2 a]/ cos 2 a
A = j / A
4 ~ 2 sin a
Z t\K O $
h a)/ cos2 a
k = - : a- 2sinasin$
smj3
za§
m = fccos/5 = ctg^
sm a
Czworok^t ABCD jest kwadratem, zatem
a \/ 2 a [ cos 2 a
n — KM — AK — A O -K O ctg/5
sin a
Pole trojk^ta M N S jest rowne
2 - j/c o s 2 « \ a _ j/c ? ? 2 «
p = ~ M N -K S = n k = -^
sma / 2 smasiu p
a2 ( ]/2cos2a cos2acos/?\
sin a sin/? sin2 a sin2/? /
Warunek na k^t j3
cos 2a 7C
arc tg i / —
| / 2sin2a
2si
1713. Przyjmijmy oznaczenia jak na rys. 301a. Szukamy pola przekroju

KLMNPR. Przekroj ten jest szeSciokqtem.
Niech S W — h, BC = a, tzn. 5 = — oh. Szesciok^t KLMNPR sklada
si? z dwoch trapezow KLMR i MNPR.
Uwzgl?dniaj^c, ze punkt T jest §rodkiem wysokosci OS mamy
R M — — A D ~ ~ - la — a
KL » y (AD+BC) = y (2a+a) = y a
GT = ± -W S = ~ h
Pole S L trapezu KLMR jest wi?c rowne

1 /3 \h 5 .
Sl ~ T \ ~ 2 a + a) 2 ~ S a i
Nale£y teraz wyznaczyc odcinki PN i TH.
Rozwazmy trojk^t W SZ (rys. 301b). Z podobienstwa trojk^tow GHZ

i OH^Z wynika, ze
H lIi — TH — -i- SZ = 4-/i
1 4 4
Z podobienstwa trojkcpow SW 5 oraz SEF mamy
NP SH
EF SZ
T* a
Skqd NP = a
h ~ T*
Pole S2 trapezu MNPR jest wi$c rowne
a \ 1
S2
2~ a +' 4 } 4 h” — 32
= 42- |I" 16
pole przekroju jest rowne
5 , 5 25
£ —St+ S2
T ,+ T 6 '“ l 6 '
1714. Niech sciana ACD (rys. 302) b$dzie prostopadla do podstawy.
poniewaz BD J_AC, wi?c plaszczyzna rownolegla do BD i przecinaj^ca
ostroslup b^dzie przecinac go wzdluz: prostok^ta EFGH. Mamy znalezc
pole tego prostok^ta, ktdry jest kwadratem. Wyznaczymy najpierw bok

tego kwadratu. Oznaczmy EF — x. Wtedy
BK — y'3, zas KO = j/3 —y }/3 = (a—x)

cF
OD2 = AD2— OAz = b2---- —
4
DB2 = OBz+ O D 2 = - ~ a 2F b 2- ^ - = b2+ -2~
Zas z podobienstwa trojk^tow BOD i KOL mamy

BD _ BO
KL ~ K O
tzn.
a ]/ i
~~2~
-y - ( a - * )
Pole kwadratu jest rowne ,
_ 2 _ a (.a + 26 )
^ ( ^ / 2 + l / ^ + 2 ^ 2) 2
*1715. (por. zad. 1668).

*1716. Poniewaz plaszczyzna przekroju ACD (rys. 303) jest prostopadla
do kraw?dzi BS wi?c ostroslup ABCS mo*emy podzielic na takie dwa
ostroslupy, ktorych podstaw^ b^dzie trojk^t ACD, a wysokosciami o -
powiednio odcinki .5D i DS.
S
Obj?tos 6 ostroslupa Sest

D
C
Aj trzy razy wieksza od objetosc
ABCD, zatem
3 • y S aacd BD = y ^
st^d
3 BD = SD wi$c BD =
Pole A ^ S mozemy zapisac dwojako ____ _
S aabs^ y A D ‘ B S lub S ± **s — ~ 2 a ~ )/ B S2~ ''4
A ll
przyrownuj^c prawe strony tych rownoSci i podnosz^c do kwadratu otrzy-
m am y
7 a2
AD2 ’ B S2 = a2 L&S2
st^d
B S2
a2—AD2
A le a2—AD2 = jBsj . Zatem -^r .BS4 — > tzn. -SS2 = 2a2.

M a m y w i^ c
a2 a2 \ / l
S&abs — 2~a ^ / 2a2-
i pole powierzchni calkowitej
S — 3S AABS-\-Saabc + m
*1717. Trojk^t BCS (rys. 304) jest trdjk^tem rownobocznym, wi?c

<CBS = 60°, zatem KQBN — 120°. Trdjk^t QBN jest trojk^tem rowno-
ramiennym, gdyz QB — ~* i BN = y , a wi^c %.BNQ = ^.BQN — 30°.
r
Trojkat CFN jest trojkatem prostok^tnym, gdyi: %FCN ~ 60 zas stad
a _ a]/3 r.r AD • Ci? .
$iFNC — 30°. Z trojk^ta tego znajdujemy FC — - j oraz 4— • KL • AW = —j j p ,— (A B —x )x
Poniewa* FS = FF, zaS FS = \ a , wfcc EF = ~ a . Funkcja y = (AB—x)x czyli y — —x 2+ A B - x przyjmuje wartosc naj-
wifksza dla
Z trojk^ta FGN znajdujemy
AB
x =
FG = \/F N 2- G N 2 = l / - 16 64
a wi?c dla tej wartosci x pole rownolegloboku KLM N b?dzie najwiQksze
Przekroj jest trapezem i jego pole jest rowne i wyniesie
M N+EF a-F 4-a / f l _ 7a2j / T f A D -B C .
----- ------sma
------2----- GF = _ 2------64
**1719. a) Latwo uzasadnic, ze otrzymana w przekroju figura (rys. 306)
**1718. Plaszczyzna sieczna rownolegla do i wyznacza czworoktp: jest deltoidem, a wi§c
KLM N (rys. 305). Czworokat ten jest rownoleglobokiem, poniewai S — AF- EH (I)
M N |i AD oraz KL j| AD, a wi*c MV || KL (analogicznie dowodzimy

,M L \\N K ). Niech %LKN = a. Wtedy pole 5 rownolegloboku Po zastosowaniu do trojkata AFC twierdzenia sinusdw, mamy
jest rowne _ . AF AC
S ^ K N - K L sma sina sin(a-f/?)
Poniewaz * LAW jest rowny katowi mi<gdzy AD i BC, wi$c przy dowolnej Poniewat AC — a |/2, wi^c
plaszczyznie siecznej sin a jest wielkoscia stab*. Wobec tego pole S zaiezy a \/2 sina
AF a i)
jedynie od wielkoSci K N -K L . Oznaczmy AK = a:. Wtedy z podobiens w sin(a+/3)
trojk^tdw mamy Z A COS
KL A B -x . jW _ _x__ OS = tga
AD ~~ ~ AB 1 CB AB
a z l\A O H
OH =* tgjff
St^d
a~i/2 „ a /2 s m (a ~ /9 ) mn
H S ^ O S -O H
~~2 ( tg a _ t s ^ = (I1I)
Z
# £ = tfSctga
a w oparciu o (III)
a \/2 sin (a—(?) (IV)
HE
2 since cos p
Po wstawieniu (II) i (IV) do (I) otrzymamy
a2 $m(a—p) (V)
cos/?sin(a+/J)
b) W przypadku szczegolnym, gdy piaszczyzna sieczna jest prostopadla
do SC mamy
7t
a wiQc wystarczy do (V) podstawic p — y —a

Otrzymamy wtedy
S — —2a2ctg2acosa
c) W przypadku, gdy kraw^dz boczna jest rowna kraw^dzi podstawy
mamy
TC
a—
Po podstawieniu do (V) a == y oraz ft — -g- otrzymamy
S = l | l a 2tg l5 0
d) Zadanie ma rozwi^zanie w przypadku

a) je±eli:
0 < fi < « < - y
zas w przypadku
b) jezeli:
re ™ ^ „
< a < -y , 0 < /? < a
**1720. Rozwazyc, jakie wielokrjty moga, bye scianami wieloScianu

foremnego, a nast^pnie, ile scian moze wychodzic z jednego wierzcholka.
*1721. Przyjmijmy oznaezenia jak na rys. 307 i zastosujmy do t\D K L
twierdzenie o dwusiecznej k^ta wewn^trznego. Mamy
OK _ KL
OD ~ DL *
*1722. Rzutuj^c trdjk^t ABC na dana plaszczyzne otrzymamy trdjk^t

A\BXCX (rys. 308). Niech AD b^dzie srodkow^ trojk^ta ABC, zal A XDX
ûtem tej srodkowej na dan^ piaszczyzn^. Przez £rodek ci$2ko£ci S troj-
k^ta ABC poprowadzmy prost^ rownoleglq do prostej A XD X.
Poniewai D jest £rodkiem odcinka BC, wi§c
BBX+ C C X = 2 DDX = 2 (SSX+DD2) (I)
Z podobieristwa trojk^tdw prostok^tnych A A 2S i DD2S i wlasnoSci srod-
kowych wynika, ze
A A 2 “ 2,DD2
tzn.
A A , = S S 1—2DD2 (II)
Dodaj^c stronami (I) i (II) otrzymamy

A A .+ B B iA -C C , = 3SS1+ 2D D 2—2DD2
st^d
S S t ^ — i M i + B B x + C C i)
*1723. Przyjmijmy oznaczenia jak na rys. 309. Nalezy wykazac, to

EK: KC = 1 : 2 . Zauwazmy, te odcinki AL i EO sq. £rodkowymi trojk^ta
AGE. Ale srodkowe w trdjkacie dziel^ si§ w stosunku 1:2, mamy wi$c
EK — 2KO czyli E K = ^-E O
Poniewa& EO = y EC, wi§c
E K ~ \-E C czyli E K :K C = 1:2

3
r *1724. Niech danymi prostymi btgd^ lx i l2 (rys. 310). Poprowadzmy
plaszczyzn$ n rownoleglq do prostej lx i z a w ie ra j^ prost^ l2 . Przez pun-
j,ty c i D poprowadzmy proste rownolegle do lx i odlo2my na nich
odcinki C C i DD' rowne AB.
Objd-osc rownolegloscianu ABB'A'CC'D'D nie zaleiy od poloienia
odcinkow AB i CD na prostych lx i /2. Obj^tosc klina ABCC'D'D jako
polowa obj^tosci rownolegloscianu tei nie zale2y od polozenia odcinkow
AB i CD.
Obj§to£c czworoscianu ABCD jest rowna roznicy obj^tosci klina
A B C C 'D 'D i ostroslupa CC'D'DB.
Obj^to^c ostroslupa CC'D'DB jest niezmienna, zatem i obj^tosc czwo-
roscianu ABCD nie ulega zmianie.
a' b'
**1725. Wystarczy podan^ w zadaniu wlasnose wykazac dla trojk^ta.

Zrziitujmy prostopadle trojkat ABC le^cy w plaszczyznie n x na plasz-
°zyzn^ n 2 (rys. 311). Niech plaszczyzny n x i n 2 przecinaj^ si? wzdiuz prostej
^ Przez punkt A poprowadzmy prost<| AD rownolegf^ do kraw^dzi /.
Prosta ta dzieli trojkat ABC na dwa trojk^ty ABD i A CD o wspolnej
podstawie AD || l. Rzutem AD jest odcinek A XDX — AD. Wysokosc CH
trojkqta ACD jest prostopadla do /, tzn. tworzy ze swoim rzutem C1H i
^ <p rowny k^towi mi§dzy plaszczyznami n x i n 2.
Zatem
■ W , d, = Y A
lD
' C lH l =
Analogicznie
S&AiBiDi = S& a b d co s <P
Uwzgl^dniaj^c powyzsze rownosci mamy

*ÂA,BiCi = s a a b c c o 5 (P
ZauwaZmy, ie aby wykazac powyzsza wlasnosc dla dowolnego wielotopa

wystarczy ten wielok^t podzielic na trojk^ty i do katdego z nich zastosowac
wykazan^ wiasnoSd.
,t3 „ / • . cosa\
1726. V = sinacos2a, S — d co sa^sm a+ ^ j.
1727. Z ukladu rownan
1
V = -y u r26
5 = 7vr(r+/)
U = |/ p ^
po wyrugowaniu / i h otrzymamy rownanie wzgl<?dem r
2 $ n r * -S 2r2+ 9V 2 = 0
stq.d otrzymamy
. _ 1 l / ^ z b ^ -^ T tS F 3 przy s 3 > 72*K2
I f wS F
S3 nr V 3
im tga = J ^ y Z 1729. V
24
r 1 n
1730. 1. 1731. smoc — - j = ~2 > <* " 6 *
1732. jR — 4 | / 13. .
1733. Przyjmijmy oznaczenia jak na rys. 312. Pole elipsy jest rown
nab. Z danych zadania wynika, ze
nab = 4nr2
Poniewai a = r, wi?c b — 4r.
Ale 6 = 8, zatem r = 2. Zauwazmy jeszeze, 2e
h = j/(26)2-~(2r)2 = |/4 TT6r2- 4 r 2 = r j/60 = 4 ]/l5
p0]c powierzchni calkowitej walca jest rowne
S — 2ix.r2-\-2nrh — 2nr(r+ h) = 2n2(2+ 4 j/l5 ) =
= 87c(1-(-2 j/l5).
1734. V s = a 2 l + ]/2
12
5
1735. Z trojk^ta prostokqtnego AO S (rys. 313) znajdujemy tworz^c^

stozka
A S 2 = (3r)2+ r 2 = 10r2
Z /\A C S mamy wi?c
A C 2+ C S 2 = 10r2 (I)
zaS z warunku na pole trdjk^ta ABS mamy
A C ' CS — r2
lub inaezej
2A C ' CS = 2 r2
Dodaj^c i odejmuj^c stronami (I) i (II) otrzymamy
I (C S+ A C )2 = 12 r 2
\(C S ~ A C )2 = 8 r2
stqd
j C S+ A C = 2 \/3r
1 C S - A C = 2 j/2/*
r h
~r~i lh
poniewai
wi?c r l ~ 2 r x l x
to
11
a
3
-s
Ale
l xr
/ -
r1
zatem
^ T
t -------------------2 r xlx czyli r = r x ]/2
y1
2 (I) wynika, ze
/ = h A , h — h x ]/2
Ze wzoru
1 3V
V — — ixr2h mamy h — — =-
3 7ir 2
Ale r — hctgu, zatem
3K
h= -
r/;3ctg2 x ozyli A3 = i r tg2*
St^d
zas
1 -«3/ 3 F * 2
l==7 f r 8 a
D r u g i s p o s 6 b. Korzystajqc z podobieristwa stoikow A B S i A l B l S
i warunku zadania, mamy
St h\ 1 , 1 ,
- S = 1F = T st*d h' ~ f [ h
Ale
3V — r c r 2/r i r = Actga
czyli
3 / iv "
3V — 7rA3ctg2a st^d h — y ——tg2 a
Ostatecznie
1 3 /~ W ~
h X — — J= rh = 1 / ------7r r r - t g 2 a
l/2 r 22i|/27
/ 2 ;c
1738. Vi = 2 - V .
1739. Przyjmijmy oznaczenia jak na rys. 316a, b. Z danych zadaniai | tzi
mamy
T Z l = 2 JL P + 2
2 u r J = n r 2I r \ r
l tro jk ^ ta AK N mamy
iz r \l — ~Yn r 2 v'l2~~r% r—x
tga
~2r~
b) st4d
—- = 1—2tga
r
Zatem
= 2(1—2tgoc)(3—2 tga)
“2
Rys. 316
Z pierwszej rownosci otrzymamy r2 = 2 / v Uwzgl?dniaj^c t? zaleznosc,

z drugiej rownoSci otrzymamy
]/7
n _ V l czyli cos a = ~g—
i s
j/7
st^d a = arcco s-g -.
1740. Oznaczaj^c przez / — t w o r z ^ stozka, r — promien podstawy
stozka, h — wysokoSc stozka.
mamy
nrl — In r 2
1742. Przyjmuj^c oznaczenia jak na rys. 318, obj^tosc powstalej bryly
— U r 2h wyrazic mo2emy w postaci
3 a
/2 = 62+ r 2 V = -1- t v x 2 c
St^d otrzymamy h — 2R ] / 4 . Uwzgl^dniaj^c, ze x2 — y(c—y) otrzymamy

1741. Niech trojk^t (rys. 317) b?dzie osiowym przekrojem s t o ^ a .
zas prostok^t KLMN osiowym przekrojem walca.^ Oznaczaj^c promien V = ~ T zy (c-y )c
podstawy walca KC = x, promien podstawy stozka ,4C = r, szu an
Obj^tosc bryly b$dzie najwi?ksza, gdy wyraZenie y(c—y) przyjmie wartosc
stosunek pol zapiszemy w postaci
najwi§ksz££,tzn. wtedy gdy y — y . Trojk^t prostok^tny jest wtedy rowno-
Px 2ttx(x + 2 r)
P2 ~~’ rcr2 ramienny.
nd2 , „ nd 2 sin a V. - f nR2R f t * 2 ,/3
1743. V = - j y tg «, 5 = — •
n y4 7W3J ' 4r3
1744. F = —-!-;S'n— (1—4cos2a) u ._
3 cosa
2 trojk^ta ADO (rys. 320) znajdujemy y = y 3. Zatem
„ ,, . a . 3a
5’ = 47T^2tgasm y sin - y
1745. W wyniku obrotu powstal stozek sci^ty (rys. 319). Obliczmy 325
promienie i? i r podstaw tego stozka oraz wysokosc h. 1747. S ^ - ^ n R 2.
Z trojk^ta ABD, w ktorym AB = 2i?, mamy
2jR = —— czyli R —
cos a 2 cos a
1748. Przyjmuj^c oznaczenia jak na rys. 321 mamy
Z trojk^ta AED znajdujemy R = rtg (180°—a) = —rtg a
h = csina oraz = ccosa
h — JRtg(2a‘-180°) = —rtg a tg 2 a
Poniewaz ,4£ = H - r , wi?c
Szukany stosunek jest rdwny
cos 2a
r = R —AE — c cosa •Ttr*
2cosa 2 cosa
&= •4ctg3actg2a
l
U\vzgl§dniaj3.c te wartosci otrzymamy 7T R 2h
ire sma . i -7 • 1749. Przyjmuj^c oznaczenia jak na rys. 322 mamy

j/ = — - — 5—(cos4a -f 3 sin4a)
12 cos2a r
„2 sma
h—r
5 = -7 (1 + 4 cosa sin2a + c o s2 2 a).
4cos2a st^d
/zsina /zsina
1746. Niech promien kuli b^dzic r, zas promien podstawy stoika &
1+sina
Wysokosc stozka jest rowna R ] / 3. Stosunek obj^tosci 2 sin ( 4 5 ° + y ) c o s ( 4 5 ° - y )
*1750. Oznaczmy szukany kqt przy wierzcholku osiowego przekroj^ a _ ^q° 1
1752. V = y 7r(8r)3
stozka przcz 2<p (rys. 323). K*t a (przy podstawie) jest rowny 9 0 ° ^ K
Z troikata ABO otrzymamy 1753. Przyjmijmy oznaczema jak na rys. 324. Zauwazmy, ze trojk^ty
0A a y ^M
o jyj-\i E 1»7 0 M E i 0 ,*K O v *
podobne (jako trojk^ty prostok^tne o jednym
0) I ^ cje rdwnym a). W trdjk^cie 0 , KO mamy
0 , 0 = Ri + Ri, O K ^ R 1- R 2, OxK = M M y — l

4nOA2 = tmtAJB2
st^d
0/1 cl ym oraz
AB tg T “ ~ 2 ~ 0 , K 2 = 0 , 0 2- 0 K 2
Korzystaj^c ze wzoru na tangens podwojonego k^ta otrzymamy czyli
l2 = (R1+ R 2)2- ( E l - R 2)2 = 4 7 ^ 2
IS
■•3-
tg a = Zatem
4—m
l = 2 ] / R xR 2
Z drugiej strony
1 1 4— m Ztrdjkcitow podobnych OME i OyKO wynika, ze
c t g 9? ' t g a — 4 j/m
rx R\
wi§c / Ri A- R 2
4— m st^d
2 \/m m) ]/m
8 (4 —
t g 2<p = -
'■ 24m—16—m2 2R, \ / R 1R 2
(4 -m )2 r1 =
16m 7?t j R 2
^ Zbi6r zadari z matcniatyki... 489

gzUkany stosunek obj^tosci jest wi?c rowny
Z trojkgtow podobnych O ^ M yEx i O^KO wynika, i t
r i?2 V-V, V tg3a
-1
l R,+ R2 F‘ F‘ ' (tg a —2 t g ~
stgd
2R2 \ rR, R; tfpraszczajgc ostatnie wyrazenie otrzymamy
^1+^2 V— Vx , 6 a
...F j - = ctg T
Szukane pole jest rowne
S — rc{rx-\-r2)l = 4 tc/?! R 2 *1755. Stosunek s jest rowny
1 , „ 1 ctg2a
1754. Rysunek 325 przedstawia osiowy przekroj danego stozka z wp| i = T ctg>«tg2« = T 1 - ^ - -
sang, w niego kulg. Stozki AES i DFS sg podobne, zatem stosunek ich
l to2samosci
obietosci s u ra
V _ SJP_ tg2a =
cosâ 1—sin2a
y ; - sc3
znajdujemy tg2a w zaleznosci od t, mianowicie
2t2
l1+ r 2v
tg2a =
2v \-v
1
l +r
Mozemy teraz wyrazic s za pomocg zmicnnej t
1 1—f2 1 ( 1 - t 2)2
4 2t 2 , _ 2^_ 8f 2(1 —3^2)
1 1-/2
1756. Z trojkgta DKL (rys. 307) znajdujemy
1 a ]/3 # |/6
3 2 3
Wyrazimy wielkosci SB i SC przez proraien R podstawy stozka i daily kgt a.
oraz
Zauwazmy, i t 1 a}/ 6
BS= Rtga, r = Rig —- 4 12
1757. P i e r w s z y s p o s b b . Opisujgc na danym czworoscianie
oraz
sto&k i dokonujgc osiowego przekroju tego .stozka otrzymamy trojkgt
SC - S B - 2 r = i q t g a —2tg-y-
ABC (rys. 326) o bokach Szukany promien kuli jest rowny
Zatem Promieniowi okr^gu opisujgcego na trbjkgcie ABC. Korzystajgc ze wzoru
F i?3 tg3a
abc
Fi R
R3 Itg a—2tg 2 ~4J
32* 491
!763. Z trojk^ta ,4 0 0 , (rys. 327) znajdujemy
i uwzgl^dniaj^c, ze
00, = jRcos( 180°—2a)
A O , = jRsin(180°—2 a)
otrzymamy
2?L Wysokosc ostroslupa jest rovvna
Vf = fl]/6
R h = 7 ^ + 0 0 , = 7? (1 —cos 2 a) = 27? sin2a
a2 |/ 2
D r u g i s p o s 6 b. Promien kuli opisanej na czworoscianie foremnym

Podstawq. ostroslupa jest trojk^t rownoboczny. Promien kola opisanego na
jest rowny (por. zad. 1721 i rys. 307)
trojk^cie rownobocznym o boku a jest rowny ~ . Poniewaz: znamy ju2
3 „„ 3 a\/6 a\/6
OD = t D K = t - 3 - - — promien kola opisanego na trojk^cie ABC, bok tego trojk^ta wyznaczymy
z rownosci
!}/6 R = d 2 L
1758. r ’ 2 ‘ 0 1A = - ^ - , czyli R s in 2 a = -^ r
]/3 ]/3
2 u }/ 3 1760. 7? = st^d
1759.
15 4 sin 1/ cosa a = R]/3 sin 2 a
4/,2ctg2 Pole trojk^ta ABC jest rowne

1761. S ( 2 + cos a),
cos a a2 }/3 3 \/3R2 sin2 2a
S =
V ~ -x r 3ctg3 tg a
zas obj^tosc ostroslupa
1762. K 60”+ “ sin 6 0 » - | V~ Sh — - - - 7?3 sin2 2a sin2a

- i f r l r ’j / s i n ( 6 0 °
27 sin -t;' ' \
1764. Wystarczy rozwazyc dwa okr^gi opisane na trojk^tach rownora*
miennych (rys. 328a i b). Okr^gi te odpowiednio kotami wielkimi kuli
wpisanej i opisanej. Z zaleznosci
ci a
tga
r ~ 2 tg T R = - lr
(h R ? + \ - = R2
znajduj^c najpierw
a{tg2q+2)
R =
4 tga
otrzymamy
(tg2 a + 2) _ 5 «_tfr_a_
2 "2 % 2
St^d i ze wzoru na tangens podwojonego kqta otrzymujemy
a 1 a 1
lub tg
tg T “ 7 5 2 j/3
1765. Przyjmuj^c oznaczenia jak na rys. 329, mamy
a ' a
r
T tg T
Zatcm
.3 _ 71a J+/>3
, a
6 tg T
5 1= 4 w 2 = 7tn2tg2 -y
1768. Niech dlugosci ei?ciw bgdq rowne a. Ci^ciwy te mozna traktowac
jako kraw^dzie boczne ostroslupa ABCD (rys. 330). Poniewaz k<%ty plaskie
przy wicrzcholku tego ostroslupa sq. rowne, wi§c trojk^t ABC jest rowno-
boczny. Ponadto kraw^dzie boczne rowne, zatem spodek wysokosci
0 ,i D jest srodkiem kola opisanego na tr6jk3.de ABC. Oznaczmy promien
tego kola przcz r, mamy r = A O r = BOx — COx. Z trojk^ta BDF (prosto-
k^tnego, gdy£ DF jest wysokosci^ trojk^ta BCD) mamy
BF — a sin -v BC — 2a sin ~
Z rownobocznego trojk^ta ABC wyznaczamy

2 2 t/3 2a . a
A O t-r- t a* - t « c -V = -p
Z prostok^tnego trojk^ta ADE otrzymamy

a2 = 2R- DOt
Ale
DO = a ' l / ' - T sin2T
‘V
495
1
Zatem czy11 2r 1
sin
a--=2R 1—y sin2 ~ )/ 3 • 2r j/ 3
]/ ~2 = l / C0S (30°+ t ) C0s (30° ~ 2 )
stad
1
1769. Walcc opisany na czworoscianie foremnym w sposob podany a = 2 arc sin
w zadaniu jest przedstawiony na rys. 331. Promien podstawy tcgo walca V3
jest r — “ , zas wysokosc /CL jest odleglosci^ przeciwleglych kraw^dzi

czworoscianu, przy czym
’]/2
KL
= V (4 5 '2 Rys. 332
Zatem *1771. Srodki czterech danych kul mozna potraktowac jako wierzcholki
a\/2 ttf3 ]/2
7
czworoscianu foremnego o kraw^dzi 2r. Promien szukanej kuli jest wi^kszy
K = nr2h — n
” 2~ 8 0 r od promienia kuli opisanej na tym czworoscianie foremnym. Ponie-
1770. Oznaczmy srodki kul przez Ol} 0 2, 0 3 i 0 4 (rys. 332a, b). Punkty waz promien kuli opisanej na czworoscianie foremnym o kraw^dzi a jest
te moiiemy traktowac jako wierzcholki czworoscianu foremnego o kraw$- a]/l6
rowny. — ^ (por. zad. 1757), wi$c szukany promien kuli jest rowny
dzi 2r. Opiszmy na czworoscianie 0 X0 20 20 A stozek. Jego tw0rz3.ce S3
rownolegle do tworz3cych danego stozka i osie obu tych stozkow lez^ na 2r |/6 }/6
R = r+ H1 +
tej samej prostej. Wystarczy zatem znalezc k^t rozwarcia stozka opisanego 4 ' \‘ ‘ 2
na czworoscianie OÔÔ-Ô^. Przekroj osiowy tego stozka jest trojk^tem *1772. Jedna z podstaw walca jest wpisana w trojk^t ENF (rys. 333),
rownoramiennym o ramieniu rownym 2r i podstawie rownej srednicy a wi$c NOt jest dwusiecznq. %.FNE. Z trojk^ta ENF mamy wi$c
. . 4f
okrQgu opisanego na tr6jk3.de rownobocznym o boku 2r, tzn. rownej —^
V'"3 MN — rct&~2
(rys. 332c). Z trojk^ta OÔO4 mamy
stqd
0 ,0 . a
AM = M N — rctg
o T o ;_ s m T
Wyznaczmy
OA = OMA-AM = r + f c tg — = r ( l + ctg (I)

Z trojk^ta mamy
= a cos a (II)
Po przyrownaniu (I) i (II) otrzymamy
r 11-fctg y I = tfcosa
st^d
a . 2 a i1 ■ a.
— sm j sm -tt . a . / tv a
a cos a 2 2 2
a y 2 s i n - y sin I——
a
1+ctg Sin y + C O S y
Rys. 334
*1773. Niech C i D b^di}. punktami przeci^cia danej prostej z piaszczyz-

nami rownoleglymi P i Q (rys. 334), zas E rzutem prostok^tnym punktu C
na plaszczyzn? Q. Wtedy z trojkata CDE mamy CE — c/ cos/j , a wi?c
S M = ~2 C £ = 42 cos/?
Z trojkata A S M na podstawie twierdzenia sinusow mamy
AS SM
sin (tc—/?) sin (/?—«)
st^d
SM sin/? c/sin/9cosa chmlfi
AS
sin (/5—a) 2 sin (/?—a) 4 sin (/?—a)
% trojk^ta ASB
AB AS
sin 2a sin(a-f^)
st^d
f/sin2asin2/?
,42* =
4 sin (a + /?) sin ((3—a)
*1774. Kule te mozemy przyj^c jako wpisane w prawidlowe ostroslupy
trojk^tne A {B XC^S oraz ABCS, przy czym s^ one styczne w punkcie
(rys. 335), a ich srodki znajduj^ si? na prostej SO prostopadlej do plasz-
czyzny trojkqta ABC.
Niech srodek kuli wpisanej w ostroslup ABCS znajduje si? w punkcie K.

Wtedy KD jest dwusieczn^ £ ODS, st^d mamy
SK SD
(I)
KO DO
Ale
BC}/~i
OD ~ ~2 AD — 6 , st^-d BC = 2 j/3 DO
k
SD — BD ctg ~ = DO y 3 ctg ~
a wiec na podstawie (I)
SK a
-r o = v 3 c t g y oi)
Ostroslupy ABCS i A xBxCxS sg. podobne, a wi?c stosunek promieni
kul wpisanych w te ostroslupy rowna si? stosunkowi wysokoSci tych ostro-
slupow, czyli
R _ SO SK+KO ~KO~+ 1
T ~ ~ s o ~ SK-KO SK
KO
st^d na podstawie (II)
, a 1
ctg — + ctg 60°
R |/ 3 c t g y d - l
Ctg7 + ? T 2 “"K +D
, .a_ _ _ 1„
ctg
r ]/3 ctg ~ —1 ctg “- —ctg60° sin ( 6 0 ° - —)
*1775. Promien r podstawy walca jest promieniem okr?gu opisanego

na tr6jk3.de rownobocznym o boku a (rys. 336), a wi?c r — . Wy-
sokosc h walca jest rowna Srednicy kuli wpisanej w ten osmioscian, tj.
h— (por. zad. 1758).
St^d
*1776. P i e r w s z y s p o s 6 b . Przyjmijray oznaczenia jak na rys.

337. Nalezy wykazac, ze
"•R2/i k R(R+1)
(D
czyli
Rh = Rr+lr (II)
Rys. 337
Zauwaimy, ze iloczyn Rh jest rowny polu trdjk^ta ABS, iloczyn Rr polu

trojk^ta ABO, zas iloczyn Ir podwojonemu polu trojk^ta AOS, czyli sumie
p61 lÂOS i ABOS. Poniewafc
S & A BS — AA B C ~ \~ 2S a AOS
zatem rownosd (II) jest prawdziwa, a to oznacza, ze proporcja (I) jest
prawdziwa.
D r u g i s p o s o b . Niech ^ A S O t — oc. Wtedy
S k = 4nR2 tg2 (450— y

ctga 1+ sina
4tg3(45°—y ) 4tg2145°—y J sin a
lub
cos a — (1+sina)
Jest to tozsamosc. Zatem proporcja (I) jest zawsze prawdziwa.

*1777. Nalezy zauwazyc, ze wieloscian opisany na kuli sklada si? z ostro-
slupow o stalej wysokosci R.
*1778. Korzystaj^c ze wzoru na powierzchnitj boczng. stozka sci?tego
mamy
Z rdwnosci tej wynika, ze w trapez b^d^cy osiowym przekrojem stozka

mozna wpisac okr^g. Zatem w sto£ek ten mozna wpisac kul§.
D r C
Rys. 338
*1779. Niech trapez ABDC (rys. 338) b?dzie osiowym przekrojem da-
nego sto£ka. Wystarczy wykazac, ze OE — ~ .
I h\2
Z warunku zadania wynika, ze h2 — 4rR, lub lIy—\I = rR. Trojk^t BOC
\ 21
jest trojk^tem prostok^tnym, za6 OE jest jego wysokosci^ i
OE2 = B E • EC = rR
Stqd wynika, ze OE = ~ , co naleZalo wykazac.
**1780. Przyjmijmy, ze w ostroslupie ABCDS (rys. 339) AB a, OS = /?,
%OKS = a. Z AOt OK znajdujemy
a a
(I)
T tgT
Promien kuli opisanej na ostroslupie jest rowny proinieniowi okr?gu opi-

sanego na trojk^cie ACS. Promien ten jest rowny
R
4. J_ ^ v/2 /z 2 ' 2h>
Uwzgl§dniajc|C, ze
tg a zas — ctga
2h
otrzymamy
i? = T \ T tg a + c tg a )
Z (I) i (II) znajdujemy

i-tg 3
R 1 tga ctga
r ? , a
+ . a
tg-0- i-tg 2 2tg2
*«T
_ l_ + l _ l > 1 + /2 (HI)
gdzie / = tg2 y i 0 < t < 1, gdyz 0 < ~ < 45°. Nierownosc (III) zapisac
mozna w postaci
( 3 + 2 \ / 2 ) t 2- 2 ( l + } /2 )t + l > 0
lub
[( l + | / 2 ) ( - l ] 2 > 0
Ostatnia nierownosc jest zawsze spelniona.
DODATEK
TEMATY MATURALNE W 1971 R
1. Dane sg. punkty: M ( —1 2 ,- 3 ), K(0 ,- 9 ) , £ ( —6,9).

a) Oblicz wspolrz^dne punktu P, ktory jest wierzcholkiem rownolegto-
boku MKPL oraz oblicz k^t wektorow MP i ML.
b) Napisz rownanie okr^gu, do ktorego nalezy punkty M, K, L; oblicz
wspolrz$dne jego srodka i dlugosc promienia.
c) Napisz rownanie prostej zawierajjjcej wysokosc trojk^ta MKL, do
ktorej nalezy wierzcholek M. Czy punkt P nalezy do tej prostej ?
2. Oblicz dlugosd promienia podstawy walca obrotowego, ktorego
obj^tosc przy danym polu P powierzchni calkowitej jest najwi^ksza.
3. Rozwi^zac uklad rownan
[mx—2y — 3
\3x-\my = 4
gdzie m oznacza danq. liczb?. Dla jakich wartosci m rozwi^zanie ukladu
spelnia warunek x < 1 i y > 0?
Odp. 1. a) £(6,3), £ ( MP, M L ) = ~ ; b) ( x + 3 ) 2+ y 2 = 90, S ( - 3,0),
R — 3]/\0; c) h: x —3^+3 — 0, P eh.

3m +8 _ 4m—9
,me
m2+ 6 ’ ^ m2+ 6
TEMATY EGZAMINOW WST^PNYCH NA WYZSZE UCZELNIE
W 1971 R
STUDIA UNIWERSYTECKIE (MATEMATYKA)
Wariant A (wg nowego programu)

1. Ktory z trapezow rownoramiennych opisanych na okr?gu o promieniu
r ma najmniejsze pole?
2. Dana jest parabola y — x 2. Znalezd najwiekszg. liczb§ a o tej wlasnosci,
ze okr^g o srodku w punkcie (0, a) i promieniu a ma tylko jeden punkt
wspolny z parabola
3. lie roznych slow trojliterowych mozna zestawic u^ywajô czcionek
wyst^pujqcych w slowie BOURBAKI.
U w a g a : przyjmujemy, ie dowolny uporz^dkowany uklad liter jest slowem.
4. Pole powierzchni wieloscianu opisanego na kuli o promieniu r wynosi
S. Obliczyc obj^tosc tego wieloscianu.
5. Dla jakich wartosci x ciqg an — (tgx)2" jest rosn^cy?
Odp. 1. Kwadrat. 2. a„ + 3 - 6 = 228.
(por. zad. 1777). 5. — ^ -+ / ctc < x < — --\-kiz < x < - y +

+ kn, k eC .
Wariant B (wg starego programu)
1. Z punktu lez^cego na powierzchni kuli o promieniu R poprowadzono

trzy rownej dlugosci ci^ciwy, tworz^ce parami k^ty rowne a. Obliczyc
dlugosci tych ci^ciw.
2. Rozwi^zac nierownosc 3 sinx > 2—cos2x.
3. Rozwi^zac nierownosc log2( ^ + l)+ lo g (x+1) 2 > ~ .
4. Dane s$ trzy punkty na plaszczyznie. Podac konstrukcj? prostej,

ktorej odleglosc od kazdego punktu jest taka sama. Przedyskutowac ilosc
rozwi^zan.
5. Dla jakich rzeczywistych wartosci a rownanie |sinax| = 1 raa w prze-
dziale domkni^tym [0; 2n] dokladnie trzy pierwiastki?
5 tt
Odp. 1. Por. zad. 1768. 2. — -j-2ATC < a: < -{- 2/ctc; x # -j - -f 2Acre.
5 7
3.0 < x < y 2—1 lub x > 3 . 5. —- < « < ^ - l u b
ST U D IA T E C H N IG Z N E
Wariant A
Cz?s£ I
1. Wykazac, ze w trojkqcie prostok^tnym suma przyprostok^tnych rowna
sig sumie Srednic kol: opisanego na tym trojk^cie i wpisanego w ten trdjk^t.
2. Dla jakich wartosci parametru m rownanie 3*2—adgm + l — 0
m a pierwiastki rzeczywiste spelniajqce warunek x j + x j = 1?
3. Trzy liczby, ktorych suma rowna si§ 60, tworza ci^g arytmetyczny.
Jezeli te liczby zwiekszymy odpowiednio o — , 4 i 7, to tak powstale nowe
liczby b§da kolejnymi wyrazami ci^gu geometrycznego. Znalezc te liczby.

Odp. 1. Por. zad. 1549. 2. m 1 = l O ^ , m2 - 10 ^ . 3. 17, 20, 23;
«L 20
5 ZU' 5
Cz^sc II (3 zadania do wyboru)

1. Wyznaczyc najwi?ksz^ liczby x, dla ktorej spelnione jest zarowno
rownanie
jak i nierownosc 9.
2. Znalezc zbior srodkow okr^gow stycznych zewn?trznie do okr?gu
xz~\-y2 = 4 i rownoczesnie stycznych do prostej y + 2 = 0.
3. Przek^tna prostopadloscianu o podstawie kwadratowej rowna jest c.
Jak q . najwi^kszci wartosc moze osiqgnq.c suma wszystkich kraw^dzi tego
prostopadloscianu ?
4. Wyznaczyc dwie liczby takie, aby ich suma, iioczyn i roznica kwadratow
byly rowne mi^dzy sobq.
, sin*
5. Rozwi^zac rowname ctg^c 4 I
-------
cosx
-- 2-
6. Podstaw^ ostrosiupa jest trojk^t rownoramienny o ramionach rownych
a i o k^cie mi$dzy nimi a. Sciany boczne ostrosiupa nachylone sf] do pod-
stawy pod k^tem /?. Obliczyc obj^tosc tego ostrosiupa.
Odp. 1. x max — 2. 2. Oznaczmy poszukiwany zbior przez A. Z zaleznosci
|_y+2|+2 — ]/x2+ y 2 wyznaczyc A — B u C, gdzie
B j(x,^): y = ~ x 2—2 i x ^ oj, C = {(x, y ) ‘- x — 0 i y ~2}.
- , /= . n ft. 3 + / 5 l + l / 5 .3 - / 5 1 -1 /5
3. 4c] 3. 4. 0 ,0, ^ » 2 5 2 * 2
~ 5
5. x, — — -\~2kn, x z = - F-n + 2kn i k e C.
6 o
1 _ . a l tc a \ 0
6. F = — a3sin — cos atg I --1tgp.
Wariant B
Cz^sc I
1. Znalezc pierwiastki rownania tg x + tg 3x -f tg5x-b j/3

2 ‘
2. W kill? o promieniu R wpisano dwa sto£ki obrotowe o wspolnej pod-
stawie, z ktorych jeden ma pole powierzchni bocznej trzy razy wi+sze niz
drugi. Wyznaczyc stosunek wysokosci tych stozkow.
3. W trojk^cie ABC k^t przy wierzcholku A jest dwa razy wi?kszy nit
k^t przy wierzcholku B. Boki AB i AC majg. odpowiednio dlugosci c i ^
Wyznaczyc dlugosc trzeciego boku.
Odp. 1. x = k e C - 2' 9> 3* Por- zadl 1535‘
1. Udowodnic, ze dla kaidej liczby naturalnej n suma l l ”+1-j-122

2. Zbadac przebieg zmiennosci funkcji fix) — —— .
3. Znalezc zbior srodkow ci?ciw paraboli y — x 2 przechodz^cych przez

punkt (0, 2).
4. Trzej robotnicy wykonali pewn$ pracQ w x dni. Pierwszy z nich pra-
;uj^c samodzielnic wykonalby t<? prac? w czasie o 6 dni dluzszym, drugi
jVczasie o 30 dni dluiszym a trzeci w czasie trzy razy dluzszym. Obliczyc *.
5. Rozwiazac rownanie s in * + c o s* + tg * = —-— .

cos*
6. Przektpna prostopadloscianu o podstawie kwadratowej jest rowna
d i tworzy ze scian^. boczni£ k^t a. Obliczyc obj^tosc prostopadloscianu.
Zbadac jakie wartosci moze przyjmowac k^t a.
Odp. 1. Zauwazyc, ze dla k e N mamy ll*H' 2+ 122fc+1 — l l fc+1 * 11 +
j - n 2k- r • 144 - 11(11^^ 1-hl22fc”1)-M33 • 122*-1.
3. Poszukiwany zbior A — {(*, y ):y - 2x2+2}.
4. * = 6. 5. * = kn; k e C. 6. V = i/3sin2a]/cos2a;a e (0 ;- ~ I.
STUDIA EKONOMICZNE (BEZ EKGNOMETRIl)
Wariant A (>vg nowego programu)
1. Zarz^d kola sportowego podal w sprawozdaniu, ze wsrod 50 czlonkow

40 umie jezdzic na rowerze, 10 umie plywac, natomiast 7 umie jezdzic i ply-
wac. Czy dane te s^ wiarygodne? Odpowiedz uzasadnic.
2. Dla jakich wartosci a rownanie
* -\-1 2* +1
ma tylko jeden picrwiastek rzcczywisty?

3. Dane s^ dwie proste k i l o rownaniach
3x—y =. —18 x + y —2
oraz punkt A(0, —2). Na osi OX znalezc taki punkt P, aby AP • AB — 0,

gdzie B jest punktem wspolnym prostych k i /. Napisac rownanie okr?gu,
w ktorym odcinek BP jest srednicq.
4. Z prostok^tnego parku o wymiarach 90 in na 150 m postanowiono
wydzielic dla dzieci dzialk^ prostokcitmi z a jm u j^ 15% powierzchni parku,
Koszt zbudowania 1 m biefc^cego ogrodzenia jest rowny 100 zl. Jak nalezy
dobrac wymiary dzialki aby koszt jej ogrodzenia byl najmniejszy ?
5. Dana jest funkcja f(x) = 3*—5. Wykazac, 2e ciqg /(2), /(4), /(6 ),...(
f(2ri) , ..., gdzie n e N, jest ci^giem arytmetycznym. Zbadac monotonicznosc
tego ci^gu.
Odp. 2. a —-y+ k7r; k eC. 3. P(4,0), x 2jr ( y — 3)2 = 25.

4. Kwadrat o boku 45 m. Jezeli park jest ogrodzony, to mozna wydzie
kwadrat o boku 45 m lub prostok^t o bokach 90 m i 22,5 m.
Wariant B (vrg nowego programu)

1. Zarz^d kola sportowego podal w sprawozdaniu, 2e wsrod 100 czlonkow
70 umie grac w siatkowk^, 30 umie grac w tenisa, 10 zas umie grac w siat-
kowk? i w tenisa. Czy takie dane sjj. wiarygodne? Odpowiedz uzasadnic.
2. Wykazac, £e jesli p , q e R, to rownanie
- J — + — '— = 1
x —p X—q
ma pierwiastki rzeczywiste.
3. CiQciw^ okrggu o rownaniu x 2-\-y2-\-6x-\-4y—12 — 0 jest odcinek
AB zawarty w prostej o rownaniu 2x + y = 2. Obliczyc dlugosc tej ci?ci\vy
oraz cos £ (SA, SB), gdzie £ jest srodkicm okr^gu.
4. Z drutu o dlugosci 20 cm mamy wykonac trojk^t rownoramienny
taki, aby bryla zakreslona przez jego obrot wokoi podstawy miata najwiek-
sz<j. obj^tosc. Jakq. dlugosc powinny miec ramiona tego trojk^ta?
5. Dana jest funkcja f(x) = 4—3x. Wykazac, ze ci^g
/(l)>/(3),/(5), ...,/(2 « —1), ...» gdzie n e N
jest ci^giem arytmetycznym. Zbadac monotonicznosc tego ciqgu.
___ 15
Odp. 3. AB = 2]/5, cos £ (SA, SB) = 0,6. 4. — (por. zad. 1194).
Wariant C (wg nowego programu)
l.P o d ac interpretacje geometryczn^ zbiorow A n B oraz A - B , gdzie

A = {*: x e R A |a*-1| > 3}, B - \ x : x e R A x2- 7 * + 1 0 ^ 0 } .
,r
............................./ 1 \ W . ,
2. Rozwi^zac merownosc I— I ^ 1.
3. Dany jest czworok^t o wierzcholkach ^4(0,1), 5(1,0), C(3,l), Z)(2,2).

Wykazac, ze czworok^t ABCD jest rcwnoleglobokiem. Obliczyc jego pole.
4. Zbadac funkcja /(x) — i sporz^dzic jej wykres, a nast^pnie
Korzystaj^c z wykresu ustalic, jak zmienia si? liczba rozwi^zan rownania

1_
— m w zaleznosci od wartosci m.
1+ *2
4 —-2n .
5. Obliczyc granic? ci^gu o wyrazie ogolnym an i zbadac czy
3«-f5
ciqg ten jest monotoniczny.
Odp. l . A n B = {j c : x e R A x e (4 ;5 > } , 5 - 4 e<2;4>}
__. __ , 2
2. ^ e (—oo; 0) u (0; 1). 3. AB — DC, S = 3. 5. — tak.
Wariant D (wg nowego programu)

1. Podac interpretacj? geometrycznq zbioru A n B, gdzie
A = {(x, y ):x e R A y e R A 4x+3 y < 12}, 5 = {(x, y ): x e R A y e R
A\y\<2}.
,, lg(3jcH-l)
2. Rozwi^zac nierownosc >0.
lg 2x
3. Dane s% punkty 0(0,0), 4 (-3 ,0 ), 5(0,2). Zbudowano rownoleglo-
bok OABC, ktorego przek^tne majj| punkt wspolny S. Obliczyc wspol-
rz^dne wierzcholkow B, C oraz cosinus jednego z k^tow wyznaczonych
przez przecinaj^ce si§ przek^tne.
4. Zbadac funkcj?/(x) = x3- 3 x - 2 i sporz^dzic jej wykres, a nast?pnie
korzystaj^c z wykresu ustalic jak zmienia si$ liczba pierwiastkow rownania
x3—3x—2 — m w zaleznosci od m.
3n—2
5. Obliczyc granic? ci^gu o -wyrazie ogolnym bn >— An i zbadac czy
->
ten ci^g jest monotoniczny.

1 2 , tak.
Odp. 2. x > -y. 3. 5(0,4), C(3,4), cos £ BSC = 5.
tk
STUDIA EKONOMICZNE (EKONOMETRIA) 3. Zbadac funkcj? f(x) = x 4—10x2-f9 i sporz^dzic jej wykres. Okreslic
jjczbe pierwiastkow rzeczywistych rownania x4—10x2-h-9 == m w zaleznosci
Wariant A (wg nowego programu) 0d wartosci m.
1. Wykazac, ze jcsli dla ci^gu arytmetycznego spelniony jest warunek 4. Udowodnic, ze kazdy wyraz ci^gu an ^ 103n+1—3(—1)" jest podzie-
Sm: S„ = m 2:n2, to am:an = (2m—1):(2«—1), gdzie Sk = ai Jr a2+ ... -f jny przez 7.
-f ; /c e A. 5. Rozwicizacnier6wno.se: 2 \g2]/2y (-11 lgi i y + \ ) < l& '(y + 2 )+ l.
2. Dane jest rownanie: (2sina—l)x2—2 x + sin a = 0, gdzie 4 / 1
Odp. 2. arc cos — . 5 , y e - y ; 1
« e / —— . —\ Dla jakich wartosci a
\ 2 ’ 2/
a) rownanie ma pierwiastki rzeczywiste? w y £ s z e s z k o l y r o l n ic z e
b) suma odwrotnosci pierwiastkow jest rcSwna 4cosa?
3. Koszt godziny plywania dla pewnego typu statkow jest sum 3. kosztu Wariant A (wg nowego programu)
stalego i kosztu zmiennego zaleznego od pr?dkosci statku. Wiadomo, ze 1. Napisac rownania stycznych do krzywej y = (x-fl)(2—x), popro-
koszt staly wynosi 480 zl/godz, a koszt zmienny 0,03x3 zl/godz, gdzie x wadzonych w punktach przeci?cia si? tej krzywej z osicj OX i znalezc punkt
oznacza pr?dkosc statku (w km/godz). Przy jakiej pr?dkosci statku koszt
przeei?cia si? tych stycznych.
przeplyni?cia 1 km b?dzie najmniejszy ?
2. Okreslic dziedzin? funkcji
( /i + l) ! - » ! . , , ,
4. Obliczyc granic? ci^gu o wyrazie ogolnym an — ; ^j_j_wj 1ZDaaac 5x—6—x 2
/(* ) = log2 x2-f4 x + l 1
czy ten ci^g jest monotoniezny.
5. Rozwii|zacnier6wnosclg0)5(x—lj+lgo.sC* 2) > l°go,s (*+2). 3. Wykreslic okr^g o rownaniu x2-f-.y2 = 2x.
4. Obwod wycinka kola ma diugosc 2p. Jaki powinien bye jego promieri,
Odp. 2. a) b) a - - j . 3. x = 20 km/godz.
aby miara pola tego wycinka byla maksymalna?
5. W trapezie o dlugosci podstaw a i b (a > b), miary ktitow ostrych
4. 1, tak. 5. x e (2;4).
przy wi?kszcj podstawie wynoszq. 45° i 30°. Obliczyc pole trapezu.
Wariant B (wg nowego programu) Odp. 1. y — 3x+ 3, y = —3x-|-6, 1 2. x e (2; 3).

2 ’ 2
1. Wykazac, 2e dla kaldej stalej c 6 (o, 4) ci® o wyrazie ogolnym S . S = 4 ( )/3 ~ l) ( a 2—b2).
1
an — Wariant B (wg starego programu)
(cos c+sine)"
jest ci^giem geometryeznym zbieznym. Obliczyc lim { a ^ a 2 + — +**«); 1. Rozwi^zac rownanie sin5x-fsinx — 1—2sin2x.
2. Obliczyc k^t mi?dzy przek^tnymi prost'okcjta, ktorego wierzcholkaffli 2. Liczby x x i x2 sg. pierwiastkami rownania x 2—4mx+3m2 — 0, (m > 0).
. punkty wspolne linii okreslonych rownaniami
sej
%znaczycwartoscparametrumtak,aby speinionybyl warunek x x < 5 < x 2.
3. W trojk^cie prostokgtnym przyprostok^tna jest dwa razy mniejsza
x 2+3y2 = 12 i x 2—3y2 = 6 przeciwprostokgtnej. Jaki jest stosunek pola kola wpisanego w trojk^t
Wykonac odpowiedni rysunek. ^0 pola kola opisanego na tym trojk^cie?
4. Na jednej i tej samej podstawie zbudowano dwa stozki obrotowe, Odp. 1 ./'(0 ) + /" ( tc) = 3. 2. Iloczyn dwdch figur wypuklych jest figure
jeden wewn^trz drugiego. K+t mi<?dzy wysokosci^ i tworz^c^ mniejszeg0 wypukl+ Suma dwdch figur wypuklych moze nie bye figure wypukk*.
stozka jest rowny a, a k^t mi?dzy wysokosciq i tworz$c$ 'Wi^kszego stozka y Parabola: (y— l)2 = 4(a +1). 5. x e (0; 1) u (2; oo).
jest rowny (3. Roznica wysokosci stozkow jest dana i wynosi h. Znalez<<
obj^tosc bryly ograniczonej powierzchniami bocznymi tych stozkow, . 8. 2]/2. Por. zad. 1756.
6
5. W ci^gu geometrycznym nieskonczonym suma S i iloraz q wynosz^
odpowiednio
Wariant B (5 zadan do wyboru)
1 3a —4
S = - q = 3a + 4
3 a +1
1. Znalezc rownanie styeznej do wykresu funkcji y — y74x2—3 w punkeie
a) obliczyc pierwszy wyraz ci^gn, o odci^tej x — 1.
b) okreslic dla jakich wartosci a ci$g jest zbieiny. 2. Na plaszczyznie X O Y zaznaezye zbior punktow, ktorych wspolrz^dne
X y spelniaj 2,
2) najw+ksza wartosc sumy |A| + |y| nie przekraeza 2.
2. — < m < 5. 3. - ( 2 - 1 / 3 ) .
3. Znalezc punkt B symetryezny do punktu A ( — 1 ,- 3 ) wzgl^dem prostej
1 /4sin2o:$in2/3 x+2y—3 = 0.
4. F = = — 7C -----r - J T ---------j t - 5. a) a t = 3a —4, b) - 1.
3 sin2(a —p) 4. Wyznaczyc dziedzin? funkcji y = j/log0,5(A + l)—1.
1
5. Rozwi^zac nierownosc 1 < ^ ~ | < 3.
P O L 1T E C H N IK A W A R S Z A W S K A (C Z $ S C I I I E G Z A M IN U )
6. Wykazac, ze jesli dwusieczne k^tow wewn^trzriych trapezu rowno-

Wariant A (5 zadan do wyboru)
ramiennego tworz^ czworokj|t, to mozna na nim opisac okr^g.
1. Dana jest funkcja / ( a) — sin3A +tg 3a . Obliczyc f'(0)+f"(it). 7. Ulozyc rownanie kwadratowe, ktorego pierwiastki x t , x 2 spelniaj^
2. Wiadomo, ze figury A i B sq. wypukle. Zbadac, czy figury A n B oraz nast$puj££ce zwiqzki:
A u /? S4 wypukle.
3. Jak^. krzywvq. przedstawia rownanie y 2—2y—4a —3 = 0? Wykonac ------ 1------— 4, Xi x 2 — 3
AX ^ *2
rysunek.
4. Wyprowadzic wzor na logarytm ilorazu. 8. Rozwi^zac rownanie cosa—cos3a — sinA—sin3A.
2
5. Rozwifizad nierownosc A+-— > 3. Odp. 1. y — 4a—3. 3. 5(3,5). 4. a e | - l ; — * 5. x e ( - l ; 0 > .
. 8
6. Stosunek pola rombu do pola kola wpisanego w ten romb wynosi — • 7. a2—12a + 3 = 0. 8. Por. zad. 523.
Obliczyc k^t ostry rombu.
1 Wariant C (5 zadan do wyboru)
7. Wykreslic funkcjQ y ctg 2x w przedziale —it < x < it.
8. Obliczyc tangens k^ta mi^dzy sasiednimi scianami czworoscianu 1+24- ••• +n
1. Obliczyd granic? lim
foremnego. ]/9«4 + 1
2. Dla jakich wartosci n wykresy rownan 8. Obliczyc pole powierzchni kuli wpisanej w czworoscian toremny
o kraw?dzi a.
x 2—4x+y — 0, y — x-\~n
1 u , / 1 1\
maj^ dokladnie jeden punkt wspolny. Wyznaczyc wspolrz?dne tego punktu O d p . l . y . 2. Por. zad. 211. 3. 1 - - ^ .
rachunkicm i sporz^dzic wykres.
5 .| {a-bf. 6. x = 2. 8. ~ kci2 (por. zad. 1756).
3. Zbadac przebieg funkcji y — x + — i naszkicowac jej wykres.
4. Rozwi^zac nierownosc x ~3 j?- x~2.
5. Pole pierscienia kolowego ograniczonego okr?gami wpisanym i opf
sanym na kwadracie rowna si? P. Obliczyc pole kwadratu.
6. Rozwiijzac rownanie log[3+21og(l+x)] = 0.
7. Rozwiipzac rownanie 1—tgx — cos2x.
8. Rozwini?cie powierzchni bocznej stozka obrotowego jest polowq kola.
Obliczyc k^t nachylenia tworz^cej stozka do podstawy.
1 9 / 3 15 \
Odp. 1 .- - . 2. n = I— , . 3. Por. zad. 321. 4. ^ e (0; 1).
AP TC TC
5 . -----. 6. x — —0,9. 7. x 1 = - r Jrkn, x 2 = k v : ; k e C . 8.
tc 4 3
Wariant D (5 zadan do wyboru)
1. nObliczyc
1 ur ' granic?
• rlim —
| /-----
3 + ^ —2
* -> i i-y'2-x
2. Naszkicowac wykres funkcji y — x 2—3|x|+ 2.
3. Obliczyc pole jednego z dwoch obszarow ograniczonych liniami
2
y — sin x, y — — x
4. Rozwii|zac nierownosc log0,s x-flogo.s | ^

5. Obliczyc pole figury ograniczonej dwusiecznymi k^tow rownole-
globoku o bokach a, b(a > b) i k^cie mi?dzy nimi zawartym rownym 60s.
6. Rozwi^zac rownanie 32A_1+ 3 ’1C+1 = 54.
7. Wykazac prawdzivvosc tozsamosci
1 a
ctg2a = ctg
sin2a tg y
Warszawa
1. Punkty A (2, - 3 ) , B(5, 1) s$ wierzchotkami trojk^ta, ktorego bok BC

zawiera si? w prostej * + 2 ;--7 = 0. Srodkowa A M boku BC tego trojk^ta
zawiera si? w prostej 5 x - y - 13 = 0. Oblicz odleglosc wierzcholka C od
prostej AB.
2. W okrqg o danym promieniu r wpisano trapez tak, £e jego podstawa
jest* srednict* okr?gu. Przy jakich diugosciach bokow trapezu jego pole
osi^ga maksimum?
3. Na boku AB trojk^ta rownobocznego obrano taki punkt M, ze
AM: MB = 1:2. Przez punkt M poprowadzono prostc* /, ktora przecinaj^c
bok BC podzielila trojk^t ABC na dwie cz?sci o rownych polach. Wyznaczyc
wartosc jednej z funkcji trygonometrycznych k^ta a, jaki tworzy prosta /
z bokiem AB.
9 l/ 3
Odp. 1. 22/5. 2. 2r, r, r, r. 3. tga = ?—
Wojewodztwo kieleckie
1. Prosta x —2y + 2 = 0 przecina okr^g x2+ y 2 ~ 6 x - 16 = 0 w punktach

A i B.
a) Napisz rownanie symetralnej / ci?ciwy AB.
b) Napisz rownanie okr?gu o srednicy AB.
c) Oblicz wspolrz?dne punktu Me / , dla ktorego A ABM b?dzie prosto-
kqtny.
d) Oblicz pole trojk^ta, ktory odcina z pierwszej cwiartki ukladu wspo -
rz?dnych prosta b?d<tca obrazem prostej / w przesumqciu o wektor
« = [ - 1 , -2 ].
2. W ostrosiupie prawidlowym trojk^tnym suma dlugosci wysokosci 5. Odcinek o dlugosci 1 dzielimy na trzy rowne cz?sci i usuwamy srod-
i wszystkich kraw?dzi podstawy wynosi m. Wyznacz wysokosc ostroslupa jcowy odcinek bez koncow, otrzymuj^c w ten sposob zbior A x b?d^cy sum<j
przy ktorej jego obj?tosc b?dzie maksymalna. dwu odcinkow, ktorych suma dlugosci b?dzie pierwszym wyrazem ci^gu ax .•
3. DlajakichwartosciAci^ggeomctryczny: \,(k2 —3k + \),(k2 —3k + l)2,.. Nast?pnie kazdy z dwu odcinkow skladajtjcych si? na zbior A x dzielimy
jest zbiezny? Dla k — 1/3 oblicz sum? wszystkich wyrazow cicjgu. na trzy rowne cz?sci, z kazdego usuwamy srodkowy odcinek bez koncow,
Odp. 1. a) /: 2 x + y ~ 6 = 0; b) ( x - 2 ) 2 + ( y - 2 ) 2 = 20; c) M {(0,6), otrzymuj^c w ten sposob zbior A 2 skladajcj.cy si? z czterech odcinkow,
ktorych sum? dlugosci oznaczamy przez a2. Ogolnie: Zbior A» (dla n ^ 3)
M 2(4 , - 2 ) ; d) 5 = 1 . 2./* = ^ - . 3. 5 = ~ ^ ( 0 ; ^ ) u tworzymy dzieltjc kazdy z odcinkow skladaj^cych si? na zbior A„~y na trzy
rowne cz?sci i usuwaj^c z kazdego srodkowy (bez koncow). Sum? dlugosci
odcinkow skladaj^cych si? na zbior An oznaczamy przez an.
a) Obliczyc a„.
b) Obliczyc granic? lim (ay+a2+ ... +an).
TEMATY EGZAMINOW WST^PNYCH NA WYZSZE UCZELNIE 2747 406 l/3 -l

Odp. 1. 4R. 2. 4. b) xs = y s = 5. a)
W 1972 R. 2838" ’ T4f9 ' 2
STUDIA UNIWERSYTECKIE (MATEMATYKA)
Wariant A (wg nowego programu) Wariant B (wg starego programu)
1. Obliczyc dlugosc wysokosci stozka obrotowego o najmniejszej obj?- 1. Naczynie ma ksztalt walca o promieniu podstawy /. Dno naczynia
tosci, opisanego na kuli 0 promieniu R. jest poziome. Do naczynia wlozono kulk? metalow^ o promieniu / nalano i
2. Na egzamin przygotowano 45 tematow, z ktorych zdajqcy losuje 3. tyle wody, ze jej powierzchnia jest styczna do kulki. Nast?pnie kulk?
Student otrzymuje ocen? bardzo dobr<* za rozwi^zanie trzcch tematow. wyj?to, nie zmieniaj;|c obj?tosci wody. Wrzucono do naczynia innt} kulk?
dobrcj za rozwi^zanie dwoch, dostateczng. za rozwi^zanie jednego i nie- i okazato si?, ze powierzchnia wody jest ro^vniez styczna do kulki. Czy
dostateczncj, gdy brak rozwiqzan. Jakie jest prawdopodobieristwo uzyskania kulka musi miec promien taki jak poprzednia ? Jesli nie, to obliczyc ten
oceny co najmniej dostatecznej, a jakie bardzo dobrej, jesli student przygo- promien.
2 2. W ci^gu arytmetycznym zachodzi zwitjzek: Sm :Sn = m2:n2. Udo-
towal - - tematcSw?
wodnic, ze a,„: a„ - (2m—1): (2/?-1).
3. Zbadac przebieg funkcji 3. Dana jest plaszczyzna i odcinek AB lez^cy na niej. Znalezc zbior
wszystkich punktow tej plaszczyzny, ktoie s^ srodkami okr?gow wpisanych
f _ | x + sinx dla x ^ 0
w trojktpy prostok^tne o przeciwprostok^tnej AB.
' X | —x(x + 2) dla x < 0 4. Dla jakich wartosci m funkcja /(x ) = ( m - l)x 2 + (m -2 )x + 1 ositjga
4. Dane sq. trzy podzbiory plaszczyzny: najmniejszcj wartosc rownsj. 1?
A = {( x, y ):x > 0}, £ = {(x,y):y ^ ()}, C = {(x, y):y ^ - ] /J x+ j/3}. 5. Identyczne z zadaniem 5 wariantu A.
a) Wyznaczyc (naszkicowac) zbior A n ifn C .
b) Obliczyc wspolrz?dne srodka najwi?kszego okr?gu zawartego w Odp. i. ~ r+ ^ 2 ^ ~r~ • 3. Por. zad. 1371. 4. m = 2.
AnBnC.
Wariant A
Cz^sc I

(2m2+ m — \ ) x 2 + ( 5 ~ m ) x - 6 = 0
ma clwa roine pierwiastki jednakowych znakow?
2. Diugosci bokow trojktpa prostok^tnego tworztj rosntjcy ci^g arytme-
tyczny. Wykazac, 2e roznica tego ci^gu jest rowna diugosci promienia
okr^gu wpisanego w ten trojk^t.
3. Z miast A i B wyruszyly jednoczesnie dwa samochody jadgce ze
stalymi pr^dkosciami naprzeciw siebie. Do chwili spotkania pierwszy z nich
przebyl drog$ o d km wi^ksz^ niz drugi. Jadqc dalej z tymi samymi pr^dkos-
ciami, pierwszy samochod przebyi cafc| drog? od A do B w m godzin, drugi
zas w n godzin. Obliczyc odleglosc mi$dzy miastami A i B.
°"- ' - 4 M - 4 4 ) > - 4 S r
1. Podstawy ostroslupa jest romb o boku a i ktjcie ostrym jc. Sciany

boczne ostrosiupa S4 nachylone do plaszczyzny podstawy pod ktpem y.
Obliczyc objQtosc kuli wpisanej w ten ostrosiup.
2. Rozwiqzac rownanie * + lo g (l +2X) = jdog5 + log6.
3. W nieskonczonym ci^gu geometrycznym, ktorego sum^ jest - y ,
pierwszy wyraz wynosi j/x —2, a trzeci jest odwrotnosciej. pierwszego.

Obliczyc x.
4. Napisac rownania stycznych do okr?gu x z + y 2 + 2 x - 6 y = 0 i prosto-
padlych do prostej x - y = 7. Wykonac rysunek.
5. W stozek o wysokosci h i promieniu podstawy r wpisano walec o naj-
wi?kszej obj^tosci. Obliczyc objqtosc tego walca.
6. W uinie znajduje si<j n kul, z ktorych 5 jest bialych. Jakie powinno
bye n, zeby przy losowaniu dwoch kul bez zwracania prawdopodobienstwo
dwukrotnego wylosowania bialej kuli bylo wi^ksze od
17 133 + 27 ]/l7 vj .9 4 .9 i /?
3. = 11, *2 » - T - , *3 = --------a ---- 4. - * + 2 + 2 V 5,
= - x + 2 - 2 j / 5 . 5. V = - — n r 23h. 6. n e < 5 ;8 > .
Wariant B
Czysc I
1. Dane jest rownanie o niewiadomej x

(2cos>>- l)x 2 —2x + cos>) = 0
gdzie 0 y < it. Dla jakich wartosci y:
1° rownanie ma dwa roine pierwiastki rzeczywiste?
2° suma odwrotnosci pierwiastkow tego rownania wynosi cos>>?
2. W trdjk^cie prostok^tnym jedna z przyprostok^tnych jest dwa razy

krotsza od przeciwprostok^tnej. Wyznaczyc stosunek pola kola opisanego
na tym trojk^cie do pola kola wpisanego w ten trojk^t.
3. Poci^g byl zatrzymany przez 16 minut i nadrobil opoznienie na diodze
80 km jad^c z prydkoscici o 10 km/godz wiyksz^ niz przewidziano w roz-
kladzie jazdy. Jaka byla prydkosc pociqgu wedlug rozktadu jazdy?
Odp. 1. 1° .v 6 1o ; 2°
2. 4 + 2j/3 . 3. 50km/godz.
Czysc II (3 zadania do wyboru)

1. Przez przeciwprostokcjtn^ trojk^ta prostok^tnego poprowadzono
plaszczyzny tworz^c^ z przyprostok^tnymi trojk^ta k^ty x i y. Obliczyc
k^t nachylenia tej plaszczyzny do plaszczyzny trojk4ta.
2. Dla jakich wartosci x trzy liczby: lg2, lg(2x + 3), lg(2x + 27) s^ kolejno
pierwszym, trzecim i pi^tym wyrazem ci^gu arytmetycznego? Wyznaczyc
roinicy tego cisjgu.
3. Rozwi^zac rownanie ]/5x+7 —\ / 3 x + l = ]/x + 3.
4. Wiadomo, ze styczne do paraboli o rownaniu y = C —x 2 poprowa
dzone w punktach jej przeci^cia z osi^ OX, prostopadie. Obliczyc q
i napisac rownania tych stycznych.
r . X^
5. Zbadac funkcj? y = — - x 2- 3 x , a nast?pnie znalezc jej kres dolny
i kres gorny w pr'zedziale < - 2 ; 5 > .
6. Wyznaczyc zbior wszystkich par (x, y) liczb rzeczywistych, dla ktorych
wyrazenie
J / 4 - x 2-j> 2 ~
VV-lg-
ma wartosc rzeczywistq. Zbior ten przedstawic graficznie na plaszczyznie
OXY.
^ Lt8a = 7 g f e 1- x = Jg25, r = lg 2. 3. x = k .
1
4. C = 4 , 2x —2.y + 1 = 0, 2x + 2y —1 = 0. 5. - 9 ,
STUDIA EKONOMICZNE
Wariant A (wg nowego programu, bez ekonometrii)

1. W prostokc|tnym ukladzie wspolrz^dnych podac interpretacj§ geomet-
rycziicj zbiorow A r\B oraz B - A , gdzie
A = {(x, y) : x e R A y e R A x 2+ y2 < Ax),
B = {(x,y):x e R ^ y e R AX/ 2 + y / 3 ^ 1}.
Ktory ze zbiorow A caB, B —A jest wypukly?
2. Znalezc takie m, aby funkcja f ( x ) = x 3~ m x 2 + 5x + 2, gdzie x e R,
osiqgala maksimum w punkcie x = 1.
3. Dane s^ punkty A( 1,0), B(5,2), P{4,4). Na prostej k rdwnoleglej
do AB i przechodzticej przez punkt P znalezc punkt C rownoodlegly od
punktow A i B. Wykazac, ze tiojk^t ABC jest prostok^tny.
4. Sporz^dzic wykres funkcji/(x) = cos2x. Dla jakich x spelnione jest
rownanie: f'{ x ) = 2/(x)?
5. Udowodnic twierdzenie:
Dla ka2dej liczby naturalnej n wi^kszej od 1 prawdziwa jest nierownosc ,
Zapisac to twierdzenie w symbolice logicznej.
Odp. 2. m = 4. 3. ( 2, 3). 4. x =
C * 6 C'
Wariant B (wg nowego programu, ekonometria)
1. Dla jakich a wyrazenie sq^2^ + ^ 2 ~ a ma naJmniej SZ£l wartosc?
2. Z kawalka blachy w ksztalcie trojkrpa rownobocznego o boku rownym

2 dcm robimy pudelko o trojk^tnym dnie (bez pokrywki) w sposob nast?pu-
j^cy: przy kazdym wierzcholku odcinamy taki sam czworok# tn*j w tej
samej odleglosci od wierzcholka raz prostopadie do jednego, a drugi raz —
prostopadie do drugiego boku, przy czym kazde ci?cie konczymy na prze-
chodz^cej przez ten wierzcholek osi symetrii trojk^ta; nast?pnie zaginamy
odpowiednio „wystaj4ce” brzegi i lutujemy kraw?dzie. W jakich odleglos-
ciach od kazdego wierzcholka nalezy ci^c, aby uzyskac w ten sposob
pudelko o maksymalnej pojemnosci? —.
3. Srodkowymi trojk^ta ABC s^ AK, BL, CM. Wyrazic wektory Ak,
BL, CM pizez wektory AB i BC oraz obliczyc sum? AK+BL+CM.
4. Czy prawdziwe jest zdanie
A V v - 0 2 px
p e R x e R
Odpowiedz uzasadnic.
5. Z urny zawierajgpej 2 kule biale i 3 czarne losujemy 5 razy po 2 kule,
przy czym po ka£dym losowaniu wylosowanq. par? kul wrzucamy z powro-
tem do urny. Obliczyc prawdopodobienstwo trzykrotnego wylosowama
pary kul roznokolorowych.
Odp. 1. a = * - + * - , keC. 2. y dcm. 3. A K = A B + ^ B C ,
1 A B - B C , A K + B L + C M = 0. 4. Tak.
BL = j i ^ B C - A B ) , CM =
216
~625 ‘
Wariant A (wg nowego programu)
1. Jakie wymiary powinien miec otwarty prostopadioscienny zbiornik
o obj?tosci 32 rm i gl?bokosci 2 m, aby pole powierzchni calkowitej tego
zbiornika bylo minimalne?
2 . Dane rownania dwu bokow rownolegloboku
3* + 5 y -1 9 = 0 i 3*-9.y + 51 = 0
oraz rownanie jednej przekqtnej 3 * -2 .y -5 = 0 . Wyznacz rownanie dru-
giej przek^tnej rownolegloboku.
3. Wykreslic funkcje: y =
kreslic obszar A n B, gdzie
A= {(x, y ) y: » a:2 - 2 /3x],=
4. Obliczyc tangens kata pod jakim przecinaja sie krzywe
y —sin*, y = sin 2 x w przedziale * e (O;
5. Obliczyc pole obszaru ograniczonego krzywymi o rownaniach
y = x 2, y = j/x
Odp. 1. 4 m, 4 m, 2 m. 2. y - 5 = 0. 4. 3. 5. — .
Wariant B (wg nowego programu)
1. Dane sq dwa przeciwlegle wierzcholki kwadratu A( — 3, —1) i C( 7, 9).

Wyznaczyc wspolrz?dne dwu pozostalych wierzcholkow.
2 . Przekroj osiowy walca jest prostok^tem o obwodzie 2 p. Jakie powinny
bye wymiary walca, aby jego obj?tosc byta maksymalna?
3. W trapezie A BCD k^t ABC jest prosty, podstawa AB = 8 , rami?
BC = 3, przekcitna BD = 5. Obliczyc AD i AB • AC.
4. Okieslic dziedzin? funkcji y = * j/x —x 2, a nast?pnie wyznaczyc prze-
dzialy, w ktorych ta funkeja maleje.
5. Obliczyc pole obszaru ogianiczonego krzywymi
y - - x 2+ nx, y = sin*
4. x e < 0; 1 > , x e ( y ; lj. 5. ~ — 2.
POLITECHNIKA WARSZAWSKA (CZ^SC III EGZAMINU)
Wariant A (5 zadan do wyboru)

1. Udowodnic, 2e dla ka2dej liczby n e N - { 1} roznica tY-n jest po-
dzielna przez 7.
2. Znalezc ogniska hiperboli, ktorej osie symetrii lez^ na osiach OX, OY
i ktora zawiera punkty (3, 1) oraz (4, 2).
3. W ukladzie OXY narysowac zbior wszystkich punktow (a, y), ktorych
wspolrz^dne spelniaj^. nierownosc
logx (logy X) > 0
4. Rozwi^zac nierownosc a: |/3 - 2x + 1 > 0
5. Sporz^dzic wykres funkcji y = |( | a + 1| + 1‘) ( 3 - a)|
6. Rozwi^zac uklad rownan
jy 2- |A y |+ 2 = 0
[8 —a2 = (a + 2 y)2
7. Podac i udowodnic tw ierdzeae o podziale boku trojk^ta dwusieczn^.
k^ta wewn^trznego.
1. Udowodnic, i t jezeli x + y + z = 90°, to
tg2A + tg2y + tg2z = tg2A- tg2^-tg2z
Odp. 2. c = 3. Por. zad. 405. 4. x e ( - - y y > -
6 . *, = 2 | / 2 , y, = - | / 2 ; x 2 = - 2 l'SV.Vj = ( / 2 .
Wariant B (5 zadan do wyboru)
1. Znalezc dziedzin? funkcji

y = 1/- ^ + 4 ^ 3 + lglxz2r
2. W turnieju szachowym bierze udzial n zawodnikow, przy czym n — 2

zawodnikow rozegrato mi?dzy sob^ partie kazdy z kazdym, zas z dwoch
pozostalych, jeden rozegral 10 partii, a drugi 1 parti?. Ilu bylo zawodnikow
i czy wspomniani dwaj gracze grali ze sobc|, je±eli wiadomo, ze rozegrano
w sumie 55 partii?
3. Wykonac wykres funkcji y = 2sin oraz znalezc wszystkie

wartoSci x, dla ktorych y > 1.
4. Obliczyb wartosci m, dla ktorych jeden pierwiastek rownania
(3m + 1).y2+ (3m + \ ) x + m 2 = 0
jest dwa razy wi?kszy od drugiego.
5. Rozwi^zac rownanie
152X--2 = 3* . 5 3*_6
6. Dana jest rodzina parabol y = axz + x+b, gdzie a i b parametrami

rodziny. Znalezc krzyw^ rodziny p rz e c h o d z ^ przez punkt A(\, 5) i styczn^
w tym punkcie do prostej y = 2x + 3.
7. Dane s£j konce A (3,0) i C (-4 , 1) przek^tnej kwadratu. Znalezc
wspolrz?dne pozostalych wierzcholkow kwadratu.
1. SpoSrdd 20 pytan egzaminacyjnych student zna odpowiedzi na 12
pytan. Jakie jest prawdopodobieristwo, 2e student zda egzamin, jezeli
obowi^zuje nast?pujcjca zasada: losuje si? 2 pytania i w przypadku dobrej
odpowiedzi na oba, egzamin konczy si? pozytywnjj ocen^, w przypadku
zas, gdy jedna odpowiedz byla dobra, a druga zla, losuje si? trzecie pytanie
— tylko dobra odpowiedz na trzecie jest podstaw^ do pozytywnej oceny
Odp. 1. * 6 (1 ; 2) u (2; 3). 2. 12, talc.
3. ~ +4kn < x < k e C . 4. m, = 1

o 6 3 2 3
1 7
5 .x = 3. 6. y ^ ~ x 2 + x + Y - 7* B (°» 4), D ( - 1, -3 ). 8. — ~ .
Wariant C (5 zadari do wyboru)
oc 1 —2sin2 ~o
1* Wiedz^c, ze tg —- = m —1 wyrazic ———;------ w zaleznosci od m.
z 1+ sina
2. W trojk^cie prostokcpnym dwusieczna k<|ta prostego dzieli przeciw-
prostok^tn^ w stosunku 1:3. W iakim stosunku wysokosc dzieli przeciw-
prostok^tn^?
3. Liczby a, b, c dodatnie i spehiiaj^ uklad rownan:
a+b
Uporzqdkowac liczby a, b, c wedlug wielkosci.
4. Wykonac wykresy funkcji
a) y — 4a:2 —8|.y| —5
b) y = |1 —x| —1*—2| —\x — 3|
5. Udowodnic, ze dla kazdej liczby naturalnej n
a) 55”" 2 + 3 jest podzielne przez 4,
b) 34" •2-|- 52/1+1 14.
6. W pierwszej urnie znajduje si? a bialych i b czarnych kill. W drugiej
urnie znajduje si? b bialych i a czarnych kul. Przenosimy jedn^ kul? z pierw
szej urny do drugiej, a nast?pnie wyci^gamy kul? z drugiej urny. Obliczyc
prawdopodobienstwo, ze b?dzie to biala kula.
7. Dane s^ zbiory:
A — {x:x e R a x 2 — l l |x | + 30 = 0},
C = g R a 3„y2—11* + 6 > 0}.

Udowodnic, ze A u (B n C) = C.
8. Okreslic pary liczb y, dla ktorych ani rownanie t 2 + ^ — = 0,
ani rownanie t 2 + t+ = 0 nie marozwiqzaniawliczbach rzeczywistych.

y x
2 —m b2+ ab + a
Odp. 1. 2. 3. a, b, c. 6.
m {a + b + 1) {a + b)
Wariant D (5 zadari do wyboru)

1. Wykresl funkcj? y = lgAx, b) Rozwi^z uklad rownan
xy = 4, (lgx)2+ (lg.y)2 = 41g4
2. a) Wykresl funkcj? y = tg*, b) WykresI funkcj? y = ctg2*, c) Roz-
wi^z rownanie tg*+ ctg2* = 4 sin* cos*.
3. Znajdz sinus i cosinus k^ta dwusciennego utworzonego przez sciany
boczne ostiosiupa o podstawie kwadratowej, w ktorym kraw?dzie boczne
s4 rowne 1 i k^t piaski przy wierzchoiku a = 60°.
4. a) Suma meskoriczonego postepu geometrycznego wynosi 12, a suma
kwadratow 48. Znajdz dwa pierwsze wyrazy. b) Czy liczba 0,777... jest
wymierna. Uzasadnij odpowiedz.
5. W fabryce kwasu siarkowego na skutek zmian technologicznych
wzrosla wydajnosc z 1 m3 komory produkcyjnej o 5%. Jednoczesnie zwi?k-
szono pojemnosc komor o 105 rn3. W wyniku tych zmian produkcja
wzrosla o 40%. Obliczyc pierwotm* pojemno# komor.
6. a) Znalezc wspdirz?dne srodka okr?gu stycznego do prostej y =
j/3 * —2 —2 \ 3 i do dodatnich polosi ukladu wspolrz?dnych.
b) Znalezc jedno z przeksztalcen afinicznych okr?gu (* —2)2+
+ ( y - 2)2 = 4 na clips? x 2 + —■= 1.
7. a) Znalezc przedzialy, w ktorych funkcja dana wzorem y = — -

1—*
jest rosn^ca.
b) Napisac rownanie stycznej do wykresu tej funkcji w punkcie (2, -4 ).
8. a) Ktore z nast?puj%cych zdan jest prawdziwe:
A V C * 2+ A < 0), V A (*2+ y 3 < 0)
x y y x
b) Napisac zaprzeczenie drugiego z tych zdan.

c) Czy nierownosci: |* - 1 | < 1 i (* -1 )2 < j rownowazne?
Odp. 1. b) * = 200, y = . 2. c) x = ~ + k ~ ; k e C .
3. sin? = cos? = - - i . 4. a) at = 6, a2 = 3; b) tak.

5.315 m3. 6. a) *s = = 2, b) * = 2*' + 2, y = y ’+ 2.
e
7. a) * (0; 1) u (1; 2), b) y + 4 = 0.
TEMATY MATURALNE W 1973 R.
Warszawa
(
1. Rozwigi rownanie x4 + 3—|3^3 + x| = 0.
2. Wierzcholki A, B, C, D podstawy prawidtowego ostrosiupa czworo-
kgtnego nalezg do powierzchni kuli o promieniu R = 3, a wierzchoiek S
ostrosiupa jest srodkiera tej kuli.
a) Wyznacz dlugosc kraw^dzi podstawy ostrosiupa tak, aby jego obj§-
tosc byla najwi^ksza.
b) Wyznacz cosinus kg.ta, jaki tworzy zr plaszczyzng. podstawy kraw^dz
boczna ostrosiupa o najwi^kszej obj^tosci.
c) Przyjmij srodek symetrii podstawy tego ostrosiupa za poczgtek ukladu
wspolrz^dnych w przestrzeni, obierz najdogodniej osie OX, OY, OZ i oblicz
wspolrz^dne wektora AS.
3. Dane sg. funkcje
f{x) = cos 2x
g(x) — 1 + sinx
okreslone na przedziale <0; 7r>.
Naszkicuj wykresy tych funkcji i wyznacz miary kgtow, jakie tworzy ze
sobg. styczne do wykresow poprowadzone w punktach przeci^cia si§ tych
wykresow.
Odp. 1. x t = \ , x 2 — 3, x3 = —l , x A. = —3. 2. a)2j/3 ;
b ) |/ 6 / 3 . 3. tc/4.
Wojewodztwo kieleckie
f(x ) = x> -(k-2)x+ k-4

Wyznacz calkowit^ wartoSc parametru k, przy ktorej dana funkcja posia-
da minimum i dwa rozne miejsca zerowe.
2. Dane sg. punkty: A ( - 5, 3), B(6, 0), C(x, y), gdzie C lezy na prostej
y = x i x > 0, oraz pole powierzchni trojk^ta ABC jest S = 47.
Obliczyc:
a) wspolrz?dne wierzchotka C,
b) wspotrz^dne punktu D jako obrazu punktu C przeksztalconego przez
translacj? o wektor BA,
c) podac rownanie okr?gu o srodku w punkcie przeci?cia boku AC z osi^
OY i promieniu rownym potowie dtugosci boku AB,
d) okreslic rodzaj czworok^ta ABCD. Odpowiedz uzasadnij.
3. Suma dtugosci wszystkich kraw^dzi prostopadtoscianu o podstawie
kwadratowej jest rowna 4k. Jakie powinny bye wymiary prostopadtoscianu,
aby jego obj?tosc byta maksymalna.
Odp. 1. k, = 0, k 2 = 1. 2. a) C(8, 8), b) D ( - 3, 11),
, , / 64 \ 2 65 1X , k
c) x + Iy — I 2 ~> d) rownolegiobok. 3. Szescian o kraw^dzi —.
TEMATY EGZAMINOW WST^PNYCH NA WY^SZE UCZELNIE

W 1973 R.
STUDTA MATEMATYCZNE (UNTWERSYTETY, WSP, WSN)
Qpas trwania 4 godz

1. Dany jest trojk^t OAB, 0(0, 0), A(2t, 0), B(0, 2). Punkt M jestpunktem
przeci^cia wysokosci trojkg.ta OAB poprowadzonej z punktu O i srodko-
wej poprowadzonej z punktu B. Jab* krzyw^ zakres'li punkt M, gdy t
przebiegnie zbior liczb rzeczywistych dodatnich?
2. Zbadaj przebieg funkcji
\_ n
fix) = x 3+ x 2 + 3x dla x e R
I 3
16
Rozwi^z nierownosc / ( x) <
4
|tgx + ctgx| =
w
4. Na ptaszczyznie dane s^ cztery rozne proste: a, b, c, d i punkt M nie
nalez^cy do Zadnej z tych prostych. Udowodnij, Ze z dowolnych 11 pro-
stych przechodz^cych przez punkt M i nalez^cych do tej plaszczyzny
przynajmniej jedna przecina proste a, b, c, d w czterech roZnych punktach.
5. Zaklad produkuj^cy lampy elektronowe pracuje na dwie zmiany.
Pierwsza zmiana wypuszcza 5% lamp wadliwych, a druga zmiana 3%.
Pierwsza zmiana wytwarza dwukrotnie wi?cej lamp niZ druga. Wszystkie
lampy sg. sprzedawane w sklepie przyzakladowym. Kupilismy jedng. lamp?.
Jakie jest prawdopodobienstwo, Ze lampa jest dobra?
Qdp. 1. Cz?scelipsy 2x2 + {y— l)2 = 1, x > 0.
7t ' 287
3. jc 5.
300
STUDIA TECHNICZNE
Wariant A
Cz?sc I (czas trwania 2 godz)
1. Znalezc kg.ty trojk^ta prostok^tnego, dla ktorego stosunek promienia
okr?gu wpisanego do promienia okr?gu opisanego jest najwi?kszy.
2. Obliczyc sinus k^ta, pod jakim przecinajg. si? wykresy funkcji
y = ~x r 1 y ~ x 2 ~3
Sporz^dzic rysunek.
3. Na drodze dtugosci 36 m przednie koto ci^gnika wykonalo o 6 obro-
tow wi?cej niZ tylne. Gdyby obwod kaZdego kola zwi?kszyc o 1 m, to
na tej samej drodze przednie koto wykonatoby o 3 obroty wi?cej niZ tylne,
Obliczyc srednice kot ci^gnika.
Odp. 1 .7t/4, 7r/4, 7r/2, 2. sina = 5 /\/34. 3. 2/n, 3/rc,
Cz?sc 13 (3 zadania do wyboru, czas trwania 2,5 godz)

1. Zbadac funkcj?
y = - 0+ 2 y
2. Rozwi^zac nierownosc
log! j/x + 1 < 1+ lo g i l / 4 - x 2

3. Z punktu le^cego na powierzchni kuli poprowadzono trzy ci?ciwy
ro'wnej dlugosci, z ktorych kaide dwie tworz^ k^t 60°. Obliczyc stosunek
dlugosci ci?ciwy do promienia kuli.
4. Napisac rownanie prostej zawieraj^cej punkt (1,1) i prZecinaj^cej
krzywg. 4x2+ 9y2 = 36 w punktach symetrycznych wzgl^dem punktu (1, 1).
5. Wsrod 21 zarowek 4 posiadaj^ cech§ A. Pobrano losowo 3 sztuki.
Jakie jest prawdopodobienstwo, 2e kazda z nich ma cech? A1
Odp. 1. Por. zad. 1206. 2. x e ■ 2^j.
3. 4 /1/6. Por. zad. 1757. 4. Por. zad. 924. 5. 2/665.
Wariant B
Cz§§c I (czas trwania 2 godz)
1. Ze srodka ci?zkosci trojktpa rownobocznego T o boku a, zakreslono
okrqg o promieniu a/3 ograniczaj^cy koto K. Obliczyc pole figury T —K
oraz figury K —T.
2. Dla jakich wartosci parametru a funkcja
ax — 1
jest rosn^ca w kazdym przedziale, w ktorym jest okreslona. Sporz^dzic

wykres dla a — 2.
3. Magnetofon kosztowal 4500 zl. Po dwukrotnej obnizce cen o ten
sam procent cena magnetofonu wynosi 2880 zl. O ile procent obnizano
cen§ magnetofonu za kazdym razem.
Odp. 1. S T_K =~
(3 j/3 - k), Sx_ r = aL
( 2„ _ 3
2. a<= ( - 00 ; - 1 ) u (1; 00 ). 3. 20%.
Cz^sc II (3 zadania do wyboru, czas trwania 2,5 godz)

1. Rozwi^zac nierownoSc
21og8(.v2-6x + 9 ) 3 2 10 6 ^ ^ -1
2x4-44- ... .= 5x+3
ktorego lewa strona jest sum<| szeregu geometrycznego.
3. Znalezc stosunek promienia podstawy do wysokosci walca, maj^cego
jl'- przy danej obj^tosci najmniejszg. powierzchni^ calkowit^.
4. Wykazac, ze styczna do hiperboli xy — a2345 ogranicza z jej asympto-
tami trojk^t o stalym polu.
5. Rzucono kostk$ do gry 3 razy. Za pierwszym razem wyrZucono
5 oczek. Obliczyc prawdopodobieristwo, ze suma oczek w trzech rzutach
b?dzie wi^ksza od 9.
Odp. 1. x e (2; 3) u (3; 4). 2. x = 3. 3. 1/2. Por. zad. 1202. 5. 5/6.
S T U D IA E K O N O M IC Z N E (W SE , W Y D Z IA L Y E K O N O M IC Z N E
U N IW E R S Y T E T O W I P O L IT E C H N IK )
Czas trwania 4 godz

Wariant A
1. Wyznaczyc dziedzin^ funkcji okreslonej wzorem
A * )-]/> + 7
Zbadac, czy rownanie / ma rozwi^zanie.

/ '( l )
2. Punkty A(0, 4), D(3, 5) wierzcholkami trapezu rownoramiennego

ABCD, ktorego podstawy sg. prostopadle do prostej k o rownaniu y = x —2.
Obliczyc wspolrz^dne pozostalych wierzcholkow wiedz^c, ze wierzcholek
C naleiy do prostej k.
3. W kolo o promieniu 1 wpisano prostok^t. Kc|t mi?dzy przek^tnymi
jest rowny 2a. Dla jakiej wartosci k^ta a pole prostok^ta osi^ga najwi^ksz^.
wartosd?
4. Wyznaczyc zbior takich x, ze
loggCtgJC < ■
— i X e < —7T; 7T>
5. W pewnym sklepie 45% sprzedawanych iarowek pochodzi z zakladu

Z y, 55% — z zakladu Z 2. Wiadomo, 2e w produkcji zakladow Z x i Z 2
braki stanowig. odpowiednio 0,8% i 1,2%. Kupujemy w tym sklepie jedn$
zardwk^. Obliczyc prawdopodobienstwo kupienia: a) zlej zarowki, b) do-
brej zarowki.
Odp. 1. x e ( —go; —1) u (0; oo), rownanie ma rozwi^zanie. 2. B(4, 0),
Wariant B
1. Wyznaczyc dziedzin? funkcji okreslonej wzorem
2. Odcinek o koncach A( 3, 2) i B(2, —1) jest mniejszg. podstawq. tra-

pezu. Wi^ksza podstawa trapezu jest dwa razy dluzsza od mniejszej, a jej
srodkiem jest punkt M(l, 1). Obliczyc wspdlrz^dne pozostafych wierz-
cholkow.
3. Na kazdej stronicy ksic'izki cz§sc zadrukowana ma zajmowac 384 cm2.
Marginesy dolny i gorny majc| miec po 3 cm, a boczne — po 2 cm. Jakie
powinny bye wymiary kartek, aby na ksi^zk? zuzyc jak najmniej papieru?
log3 tgx < y i x e < —7T; tc>
5. Na loterii jest dziesi^c losow, z ktorych trzy sg. ,,wygrywaj^ce” . Jakie

jest prawdopodobienstwo p, ze wsrod trzech kupionych losow: a) doktadnie
jeden „wygrywa” , b) przynajmniej jeden „wygfywa” ?
Odp. 1. * e ( —go ; 0) u < 1; oo), rownanie mar ozwiq.zanie. 2. C ( 0, —2),
2rc
D( 1, 4). 3.20 cm, 30cm, 4. x e —u ; —
T"
Wariant C
X. Niech Y oznacza zbior wartosci funkcji okreslonej wzorem

f i x ) — k x 2 —{2k—\)x + 2k —1
Wyznaczyc wszystkie wartosci k, dla ktorych Y CR+.
2. Styczna do wykresu funkcji
f ix ) — jc3 4- 3jc2—9jc-f- 5
w punkcie A( —2, 27) ma z tym wyicresem jeszcze jeden punkt wspolny B.
Obliczyc wspolrz^dne punktu B.
3. Okno ma ksztalt figury wypuklej, b$dg.cej sum^. prostok^ta i polkola,
ktorego srednic<| jest gorny bok prostok^ta. Obwod okna jest rowny p.
Wyznaczyc wymiary okna tak, aby przepuszczalo ono jak najwi^cej swiatla.
log4cosx< - ~ i x e <0; 27t>
5. Strzelcy oddajq. po jednym strzale do tarczy. Strzelec I trafia z prawdo-

podobienstwem 0,8, strzelec II — z prawdopodobieristwem 0,9. Obliczyc
prawdopodobienstwo zdarzenia :
a) tarcza zostala co najmniej raz trafiona,
b) tarcza zostala dwa razy trafiona.
Odp. 1. k e l-r-; co). 2. i?(l, 0). 3. Szerokosc prostok^ta: —,

\Z / 4 + 7V
wysokoSc prostok^ta: • 4. x e | y ; u ( y 7 r ; y 7 u j.
5. a) 0,98; b) 0,72.
Wariant D
1. Wykazac, Ze dla kazdej trojki liczb rzeczywistych: a, p, q (gdzie

a 0) rownanie
- 1 1 1
x —p x —q a2
ma pierwiastki rzeczywiste.
2. Styczna do wykresu funkcji
fix ) = —x 3 4*3x2 + 9x + 5
w punkcie A (2, 27) ma z tym wykresem jeszcze jeden punkt wspolny B.
Obliczyc wspolrz^dne punktu B.
3. W prostok^cie ABCD o wymiarach AB — 8 dcm, AD = 6 dcm
obrano dwa punkty wewn^trzne M, N takie, ze MN || AB i A M = DM =
= NB = NC. Przy jakiej odleglosci punktow M, N suma kwadratow
dlugosci odcinkow ^4AT, £>M, MiV, Ab9, 7VC jest najmniejsza?
log2sinx < - i %e <0; 27r>
5. Baterie sprzedawane w sklepie sg. produkowane przez zaklady Z x

i Z 2, przy czym zaklad Z r dostarcza ich dwa razy wi^cej niz zaklad Z 2.
Wiadomo, ze w produkcji zakladow Z x i Z 2 braki stanowig odpowiednio
0,9% i 1,4%. Kupujemy w tym sklepie jedng bateri?. Obliczyc prawdopo-
dobienstwo kupienia: a) dobrej baterii, b) zlej baterii.
7C
Odp. 2. i?(—1,0). 3. 4 dcm. 4. x s 0; u n; tc
371
5. a) b)
375 375 '
Wariant E
1. Dwie wysokosci trojkgta ABC, gdzie A(3, —4), zawarte sg w prostych
o rownaniach l x —2 y — 1 i 2 x —l y = 6. Obliczyc wspolrz^dne pozosta-
lych wierzcholkow.
2. Wyznaczyc liczb? a, zeby funkcja
/(* ) = flsinx— ^--cos2;c
7C
miala ekstremum lokalne w punkcie x — - y . Nast^pnie zbadac, czyjest
to maksimum czy minimum.
3. W nieskonczonym ciggu geometrycznym suma wyrazow o numerach
nieparzystych jest rowna 9, a suma wyrazow o numerach parzystych
jest rowna 3. Wyznaczyc ten cigg.
4. Niech K oznacza kwadrat o srodku w punkcie O i boku majgcym
dlugosb 2a, zas FC — jego obraz w obrocie plaszczyzny zawierajgcej K
dokola punktu O o kgt 45°. Narysowac figure F — K u K' i obliczyc jej
pole. lie osi symetrii ma figura FI
5. Rzucamy trzy razy monet^. Niech A oznacza zdarzenie: co najmniej
raz wypadla reszka, zas B zdarzenie: wypadly trzy orly lub trzy reszki.
Sprawdzic, czy zdarzenia A, B ' s% niezalezne.
Odp. 1. Por. zad. 850. 2. a = - j/3 , minimum; por. zad. 1184. 3. ay =
= 8, q = 4. SF = 8a2(2 —f/2), figura F ma 8 osi symetrii; por.
zad. 1587. 5. Zdarzenia nie sq. niezaleZne.
Wariant F
1. Dane dwa wierzchoiki trojkgta A ( - 4, 3), B(4, - 1 ) oraz punkt
wspolny jego wysokosci M ( 3, 3). Obliczyc wspoirz^dne wierzcholka C.
2. Wyznaczyc tak^ liczb? a, zeby funkcja
f i x ) — asiux-f -^-sin3x
miala ekstremum lokalne w punkcie a: = Nast^pnie zbadac, czy jest

to maksimum czy minimum.
3. Wyznaczyc a tak, zeby liczby log 3, log(3a+1+6), log(3fl+2 + 18) two-
rzyly ci^g arytmetyczny.
4. Niech T oznacza dany trojk^t rownoboczny o srodku ci§Zko£ci
w punkcie O i boku majgcym dlugosc a, zas T' — jego obraz w obrocie
plaszczyzny zawierajgcej T dokola punktu O o kq.t 60°. Narysowab figure
F = T u f i obliczyc jej pole. lie osi symetrii ma figura F?
5. Rzucamy dwa razy kostk^ do gry. Niech A oznacza zdarzenie: suma
wyrzuconych oczek rowna si$ 8, zas B zdarzenie: za pierwszym razem nie
wypadlo 6 oczek. Sprawdzic czy zdarzenia A, B ' niezalezne.
Odp. 1. C(4, 5), por. zad. 851. 2. Por. zad. 1184. 3. a = 0. 4. SP = a2 — -

3
figura F ma 6 osi symetrii. 5. Zdarzenia nie sg. niezalezne.
Wariant G
1. Obliczyc wspolrz^dne wierzcholkow rownolegloboku, ktorego dwa
boki s^ zawarte odpowiednio w prostych o rownaniach 2 x —y — 0
x —3y — 0 i ktorego przekgtne majg punkt wspolny F(2, 3).
2. Wyznaczyc a tak, aby funkcja okreslona wzorem
f(x) — ax —sin2*, xeR
byla funkcja r o s n ^ .
3. Rozwi<|zac rownanie
1 1 1
i — x + ( i - x )2 + ( i - x y + “ ‘~ l . 2x
4. Na odcinku o dtugosci a i jego polowkach, jako na srednicach, za-

kreslono okr$gi. Obliczvc dtugosc promienia okr^gu stycznego do tych
trzech okr^gow.
5. Rzucamy kostk^ do gry pi$c razy. Obliczyc prawdopodobieristwo
zdarzenia:
a) co najmniej 5 oczek wypadlo dokladnie dwa razy,
b) parzysta liczba oczek wypadla co najmniej cztery razy.
Odp. 1. (0,0), ( A ., - 1 ) , ( 4 , 6 ) j ~ , -2A j . 2. oo). 3. x =
1 on a
= - - y . 4. Por. zad. 1598. 5. a ) - ^ - , b)
Wariant H
1. Dwa boki rownolegloboku sg. zawarte odpowiednio w prostych
o rownaniach x + 2 y + l — 0, 2 x + y —3 = 0, a jego przekg.tne majg. punkt
wspolny 5(1, 2). Wyznaczyc rownania pozostalych bokow rownolegloboku.
2. Wyznaczyc a tak, aby funkcja okreslona wzorem
f{x) = cos2* + ax, xe R
byla funkcja malej^cg..
4
1+ log2x + log4x + log6x + ... = —
4. W kwadrat ABCD, ktorego bok ma dlugosc 10 cm, wpisano kwadrat
3
KLMN, ktorego pole stanow i^-pola kwadratu ABCD. Obliczyc sto-
sunek dtugosci odcinkow, na ktore wierzcholki kwadratu KLMN dziek*

ka£dy bok kwadratu ABCD.
5. Rzucamy kostk^. do gry sze£c razy. Obliczyc prawdopodobienstwo
zdarzenia:
a) co najwyzej dwa oczka wypadly dokladnie dwa razy,
b) nieparzysta liczba oczek wypadla co najwyzej raz.
Odp. 1. x + 2y— 1 1 = 0 , 2x + y —5 = 0. 2. a e (—oo; 1). 3. x t = ] / 10}
1 — 80 7
*2 = |/10 ' 4‘ 3_ 2 ^ 2 ‘ 5‘ a) T 4 T ’ b ) _ 64~‘
AKADEMIE ROLNICZE
Czas trwania 4 godz
Wariant A
1. W stoZku obrotowym dlugosc tworz^cej rowna jest m. Jaka powinna
bye wysokosc stozka, aby jego obj^tosc byla maksymalna?
2. W punktach przeci^cia paraboli y — —x 2 + 5x—4 z osi^ OX popro-
wadzono styezne do tej krzywej. Znalezc rownania stycznych oraz wspol-
rz^dne punktu, w ktorym te styezne przecinaj^ si§.
3. Dla jakich wartosci parametru a uklad rownan
ax + 4y = 5
4x + ay = 5
jest sprzeezny?
4. Dane dwa zbiory A i B\
A = { (* ,y ):y + l > sin*}
B = > y A y < 0}
gdzie jc i y oznaezaj^ liezby rzeczywiste. Podac geometryezn^ ilustracj?

zbioru C — A n B.
5. W okr^g o danym promieniu R wpisano trzy rowne okr^gi w ten
sposob, ze kazdy z nich jest styezny do okr^gu danego i do dwoch pozo-
stalych okr^gow wpisanych. Obliczyc promien tych okr^gow.
Odp. 1. Por. zad. 1201. 2. y = 3.x- 3 , y —3x +12, 3. a —
— —4. 5. Por. zad. 1603.

Wariant B
1. Zbadac przebieg zmiennosci funkcji
sporz^dzic jej wykres.

2. Dla jakich wartosci wspolczynnika C prosta 4 x - 3 y + C = 0 jest
styczna do okr^gu x 2 + y 2 - 25?
3. Wyznaczyc przedziaty, w ktorych funkcja y = 1 + cos2.x okreslona
dla x e < —7t; n} jest rosn^ca.
4. Podac zbior wartosci x, dla ktorych ma sens wyra£enie
log*2_3(x2+2x + 3)
5. Przez wierzcholek A trojk^ta rownobocznego ABC poprowadzon
prosta dziel^cg. trojk^t na dwie cz$sci. Obliczyc stosunek pol obu powsta-
lych trojk^tow, jezeli wiadomo, ze dana prosta tworzy z bokiem AB k^t
o mierze a.
Odp. 2. C = +25. 3. x e . 4. x e (— co; —2)
sina
u ( ^ 2 ; - / 3 ) u ( j / 3 ; 2 ) u (2 ; oo). 5. sin(60°-a) '

Zbiór Zadań Z Matematyki Dla Kandydatów Na Wyższe Uczelnie 1973

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Zbiór Zadań Z Matematyki Dla Kandydatów Na Wyższe Uczelnie 1973

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

BOGUStAW GDOWSKI, EDMUND PLUClKlSKI

W y d a n fe trze cie u zu p etn io n e

Ksiqzka jest zbiorem zadan dostosowanych poziomem i zakresem mate-

Wydanie 1 WNT — naklad 50 000 egz.

WSZELKTE PRAWA ZASTRZE^ONE

Rozdziat I. Elementy logiki i algebry z b io ro w ........................................................... 7

Rozdziat II. Indukcja matematyczna. Elementy kombinatoryki. Dwumian Newtona 11

Rozdziat III. Przeksztatcanie wyrazen wymiernych i niewymiernych........................ 16

ELEMENTY LOGIKI I ALGEBRY ZBIOROW

1. Czy prawdziwe s^. zdania:

A* i rvn ~> /\ ^n-\-1 '' +|

13. Niech A oznaeza zbior liczb nieparzystych, B — zbior liczb postaci

INDUKCJA MATEMATYCZNA. ELEMENTY KOMBINATORYKI

Udowodnic metod^ indukcji rownosci:

30. 1 + 2 + 3 + ... + n = ” ("2+ 1 )

31. 1 + 3 + ... + (2«—1) = n2

44. Na ile roznych sposobow mozna posadzic 5 osob na pi?ciu ponurne-

57. Znalezc pi^ty wyraz rozwini?cia dwumianu

58. Znalezc trzynasty wyraz rozwini?cia dwumianu

60. Znalezc pi^ty wyraz rozwini?cia dwumianu

jeSli stosunek wspdlczynnika wyrazu trzeciego do wspolczynnika wyrazu

w ktdrym nie wyst?puje x.

70. Udowodnic rownosd

74. Wykladniki pot?g dwoch dwumianow liczbami naturalnymi

PRZEKSZTALCANIE WYRAZEN WYMIERNYCH

§ 1. Przeksztalcanie wyrazen wymiernych

Rozlozyc na czynniki wyrazenia:

§ 2. Przeksztalcanie wyrazen niewymiernych

[(g+ 6)~I + (a - f r ) " 2'] + [(a+ b)~1- ( a - b ) ~ 2]

2 Zbi6r zadafi z matematyki... 17

105. h / « ( l - « ) + _ __ L __j_ 0< a< 1

Obliczyc wartosc wyrazen:

107. -ZL^ y +3 dla |/ 3 —J/2

d l a x = a | m 2+”2' 2 a > 0, n > /A > 0

109. [a 2 b(ab~2)~* («~i)_^]3 dla a = b= ~

1U- d,a *“ T (]/ t +] / t )' fl >°’ 4>0

dla x = , J >- i 0 < a < b < 2a.

§ 3. Rownania i nierownosci pierwiastkowe

127. l/>’- 2 + ] / 2 > ^ 7 + V > f 2 + 3 V 2 y ~ f = 7 j/2

Rozwic|zac rownania, w ktorych a jest parametrem:

132. x + j/x 2-—x — a

*164. y = l ( | x + l | + |x - l |) *165. y — ||x-{-11—2|

—x 1—x 2—x 3— ... + (2 n—l)x„ = 2"a

187. Zmieszano 3,5 litra roztworu 20-procentowego kwasu solnego

Sporzgdzic wykresy funkcji:

217. Wykazac, ze dla liczb dodatnich a, b, c, zachodzi nierownosc

218. Wykazac, ze dla dowolnych liczb a, b, c zachodzi nierownosc

jest spelniona dla kazdego x?

jest spelniona dla kazdego x?

Rozwi^zac uklady rownan:

239. Wyznaczyc liczby k tak, aby jeden z pierwiastkow rownania

s^. zawarte mi^dzy —2 i 4?

dla dowolnych liczb a i b.

3 Zbi6r zadari z inatem atyki... 33

jest podzielny przez (x—1)(*—2).

299. Wyznaczyc sum? wsp6!czynnik6w wielomianu

*300. Dane s% dwie funkcje

Wyznaczyc wsp61czynniki A , B , C , D takie, aby f(x ) = [gW l2 dla

maj^ wspolny pierwiastek, to

*302. Dana jest funkcja

jest podzielny przez (x—a)2.

330. y = 2 * + ( i | 331. - 2*+!*1

338. 4 ^ + 1 6 = 1 0 - 2 ^ 339. 0,125- 42* '3 1

105. h / « ( l - « ) + _ L j_ 0< a< 1

164. y = l ( | x + l | + |x - l |) 165. y — ||x-{-11—2|

330. y = 2 * + ( i | 331. - 2+!1

346>. 1 6 l/(0 ,225)'5 4 " ==^/2-1 347. 4 - 3 x—9 - 2 * = 5- 3 2 - 2 :

348. 0 / 2 ^ 7 ! ) + ( / 2 + V l ) * = 4 349. **2- 5*+6 - 1

399. , = |lfa| 400. , = - { g j

424. V x l^ x = 1 0 425. xlgx = 100 x

450. lg2(x—1)—2 lg(—1) > 0« 451. lgxx > \ g t x.

454. lgx 2 • lg2x 2 > lgl 2 455. .Y,ga < a

I _ i / _ -_+ ___ i -------- 1/ 2 = - y 2(2+ ctg2 a)