You are on page 1of 6

ÑEÀ : Phaân Tích Baøi Thô Noùi Vôùi Con Cuûa Y Phöông

I.Môû baøi.
“Lôøi cuûa con hay tieáng soùng thaàm thì
Hay tieáng cuûa long cha töø moät thôøi xa thaúm
Laàn ñaàu tieân tröôùc bieån khôi voâ taän
Cha gaëp laïi mình trong tieáng öôùc mô con”
Ñaây laø nhöõng lôøi thô da dieát cuûa Hoaøng Trung Thoâng trog baøi thô Nhöõng caùnh buoàm
mang yn trieát lí saâu saéc, vöøa theå hieän tình caûm cuûa moät ngöôøi cha thöông con saâu naëng laøm
xuùc ñoäng long ngöôøi. Cuøng ñeà taøi ñoù , baøi thô Noùi vôùi con caûu YP, moät nhaø thô daân toäc
Taøy laïi mang moät aâm höôûng, moät gioïng ñieäu, moät noäi dung rieâng vaø cuõng laøm xuùc ñoäng
long ngöôøi khoâng keùm. Baøi thô ñaõ theå hieän tình caûm gia ñình eâm aám, tình queâ höông tha
thieát, ngoït ngaøo vaø ngôïi ca truyeàn thoáng nghóa tình, söùc soáng maïnh meõ cuûa ngöôøi daân toäc
mieàn Nuùi.

II.Thaân baøi.
Ñoaïn 1:
Caûm nhaän ñaàu tieân trong lôøi cha noùi laø hình aûnh con lôùn leân trong tình yeâu thöông cha
meï, söï ñuøm boïc, che chôû cuûa ngöôøi ñoäng mình, cuûa queâ höông. Baøi thô môû ra vôùi khung
cnah3 gia ñình aám cuùng, ñaày aép gioïng cöôøi tieáng noùi:
Chaân phaûi böôùc tôùi cha
Chaân traùi böôùc tôùi meï
Moät böôùc chaïm tieáng noùi
Hai böôùc tôùi tieáng cöôøi.
Vôùi caùch noùi baèng hình aûnh cuï theå “chaân phaûi, chaân traùi” “moät böôùc,hai böôùc”,
ñoaïn thô giuùp ta hình dung ra hình aûnh moät em beù ngaây thô, laãm chaãm taäp ñi, bi boâ taäp noùi
trong voøng tay, trong tình yeâu thöông, chaêm soùc, naâng niu cuûa cha meï, hình aûnh cha meï chôø
noun, chaêm chuùt töøng böôùc ñi, töøng nuï cöôøi, tieáng noùi cuûa con. Gia ñình chính laø caùi noâi
em, caùi toå aám ñeå con soáng lôùn khoân vaø tröôûng thaønh trogn nieàm öôùc mô cuûa che meï. Beân
cha, beân meï, cha chôø, meï noun, cha meï yeâu thöông nhau vaø yeâu thöông con caùi. Ñoù laø khoâng
khí thöôøng thaáy trong caùi gia ñình haïnh phuùc. Ñöùa con daàn lôùn leân trong nieàm sung söôùng, töï
haøo cuûa ngöôøi cha.
Khoâng chæ coù gia ñình, con coøn lôùn leân, tröôûng thaønh trong cuoäc soáng lao ñoäng cuûa ngöôøi
ñoàng mình, trong queâ höông saâu naëng, nghóa tình:
Ngöôøi ñoàng mình yeâu laém con ôi
Ñan lôø caøi nan hoa
Vaùch naøh ken caâu hat
Caùch noùi that töï nhieân, moäc maïc, mang ñaäm tính ñòa phöông cuûa ngöôøi daân toä Taøy
“ngöôøi ñoàng mình”, ñaây laø caùch goïi ñeå chæ nhöõng ngöôøi cuøng soáng treân moät mieàn ñaát,
cuøng moät daân toäc, queâ höông, keát hôïp cuøng vôùi ngöõ ñieäu caûm thaùn “thöông laém con ôi”
ñaõ theå hieän tình caûm gaén boù, gaàn guõi, than thieát caûu taùc giaû vôùi maûnh ñaát vaø con ngöôøi
queâ höông. Hình aûnh “ñan lôø”, “vaùch nhaø” hai coâng vieäc lao ñoâng gaén lieàn vôùi ñöa qtre3 theo
töøng löùa tuoåi, coøn beù thì ñan lôø baét caù, lôùn hôn thì döïng nhaø, ken vaùch. Döôùi baøn tay cuûa
ngöôøi daân toäc Taøy, nhöõng nan truùc, nan tre ñaõ trôû thaønh nhöõng nan hoa, vaùch nhaø khoâng
chæ ñöôïc chen baèng goã maø coøn ñöôïc chen baèng caâu hat. Coâng vieäc lao ñoäng chaúng nhöõng
khoâng heà khoù nhoïc ñoái vôùi hoï maø coøn ñem laïi cho hoï nieàm vui torng cuoäc soáng. Ba ñoäng
töø “Ñan,caøi,ken” vöa dieãn taû ñoäng taùc lao ñoäng, vöøa theå hieän söï ñoaøn keát trogn llao ñoäng.
Ñöùa con ñaõ lôùn daàn, ñaõ gaén boù vôùi queâ höông, ñaát nöôùc:
Röøng cho hoa
Con ñöôøng cho nhöõng taám loøng
“Röøng” nôi ngöôøi daân toäc mieàn nuùi sinh soáng, röøng khoâng chæ cho nhieàu goã, quyù,
röøng coøn cho hoa, hoa laø saûn phaåm cuûa thieân nhieân, cuûa nuùi röøng, hoa coøn töôïng tröng cho
caùi ñeïp. Con ñöôøng laø hình boùng than thuoäc cuûa queâ höông, con ñöôøng ñaâu chæ ñeå ñi maø
noù coøn cho nhöõng taám long. Con ñöôøng in daáu nhöõng böôùc chaân xuoâi ngöôïc, laøm aên, sinh
soáng cuûa buoân laøng, neân noù coù yù nghóa thieng lieâng trong quaù trình khoân lôùn cuûa con.
Chính nhöõng taám long nhaân haäu, nhöõng tình caûm cuûa baûn laøng, caûu laøng queâ ñaõ naâng ñôõ
con, dìu daét ñeå con tröôûng thaønh. Sung söôùng nhìn con khoân lôùn, nhaø thô suy ngaãm veà tình
nghóa baûn laøng queâ höông, veà coäi nguoàn, haïnh phuùc:
Cha meï maõi nhôù veà ngaøy cöôùi
Ngaøy ñaàu tieân ñeïp nhaát treân ñôøi

Ñoaïn 2
Khoâng chæ gôïi cho con veà coäi nguoàn sinh döôõng, cha coøn noùi cho con veà nhöõng ñöùc
tính toát ñeïp cuûa ngöôøi ñoàng mình vaø öôùc mô cuûa dcha veà con. Ñoù laø long yeâu lao ñoäng,
haêng say lao ñoäng vôùi caû taám long. Ñoù laø söùc soáng bean bæ, maïnh meõ vöôït qua moïi khoù
khaên, gian khoå:
Ngöôøi ñoàng mình thöông laém con ôi
Cao ño noãi buoàn
Xa nuoâi chí lôùn
Caùch noùi moäc maïc nhöng chöùa ñöïng bao aân tình raát caûm ñoäng “ ngöôøi ñoàng mình”
ñöôïc laëp ñi laëp laïi nhö moät ñieäp khcu1 trong baøi thô. Chính tình thöông ñoù laø söùc maïnh ñeå
ngöôøi ñoàng mình vöôït qua bao gian khoå, noãi buoàn trong cuoäc ñôøi. Hai caâu thô raát ngaén, ñoái
xöùng vôùi nhau, vôùi hai ñôn vò ño khoaûng caùch: cao, xa da04 dieãn taû raát maïnh meõ yù chí, nghò
löïc cuûa ngöôøi ñoäng mình. Thoâng qua ñoù ngöôøi cha muoán ñöùa con:
Soáng traân ñaù khoâng cheâ ñaù gaäp gheành
Soáng trong thung khoâng cheâ thung ngheøo ñoùi
Ñaù nuùi, röøng caây laø nôi ôû cuûa nhöõng ngöôøi mieân nuùc nôi ñaây tuy ñieàu kieän soáng
coù khoù khaên, gian khoå nhöng ngöôøi ñoàng mình khoâng cheâ. Ñieäp ngöõ soáng…khoâng cheâ keát
hôïp vôùi aån duï”soáng treân ñaù”, “soáng trong thung” vöøa theå hieän phaåm chaát cuûa ngöôøi ñoàng
mình vöøa boäc loä mong muoán cuûa ngöôøi cha: soáng fai bieát chaáp nhaän gian khoå, khoâng cheâ
bai, phaûn boäi queâ höông, duø queâ höông coøn ngheøo naøn, cöïc nhoïc, vaát vaû, phaûi bieát chaáp
nhaän vaø vöôït qua gian nan, thöû thaùch chính baèng yù chí vaø nieàm tin cuûa mình. Ngöôøi ñoàng
mình coøn coù nhöõng ñaëc tính cao ñeïp ñaùng yeâu, ñaùng quyù:
Soáng nhö soâng nhö suoái
Leân thaùc xuoáng gheành
Khoâng lo cöïc nhoïc
Baèng gioïng thô taâm tình, neïh nhaøng, vôùi hình aûnh, so saùnh cuï theå “nhö soâng nhö suoái”,
thaønh ngöõ “leân thaùc xuoáng gheành” chuùng ta hieåu ñöôïc taâm hoàn cuûa ngöôøi mieàn nuùi hoàn
nhieân, moäc maïc, giaûn dò, coù söùc soáng maïnh meõ, bean bæ vôùi chí lôùn, luoân yeâu quyù töï
haøo vaø gaén boù vôùi queâ höông.
Ñeå nhaéc nhôû, giaùo duïc con, ngöôøi cha nhaán maïnh truyeàn thoáng cuûa ngöôøi ñoàng mình:
Ngöôøi ñoàng mình thoâ sô da thòt
Chaúng may ai nhoû beù ñaâu con
Hình aûnh thô giaûn dò, chaân thöïc “thoâ sô da thòt” moät caùch noùi raát rieâng cuûa ngöôøi
daân mieàn nuùi theå hieän ñöôïc suy nghò moäc maïc, chaân thaønh: tuy hình thöùc beân ngoaøi jtho6
sô, da deû ñen ñuûi, xaáu xí do suoát ngaøy laøm luïng vaát vaû , laïi khoâng coù ñieàu kieän trau chuoät
veà hình thöùc, caùch aên maëc laïi giaûn dò “khaên pheâu aùo chaøm” nhöng veà taâm hoàn, veà phaåm
chaát beân trong, ngöôøi mieàn nuùi chaúng heà nhoû beù, hoï luoân soáng môû roäng , yeâu thöông,
chan hoøa vôùi moïi ngöôøi xung quanh.Ñaëc bieät ngöôøi ñoàng mình luoân coù yù chí xaây döïng queâ
höông voâ cuøng lôùn:
Ngöôøi ñoàng mình töï ñuïc ñaù keâ cao queâ höông
Coøn queâ höông thì laøm phong tuïc
“Töï ñöïc ñaù keâ cao queâ höông” moät coâng vieäc raát quen thuoäc cuûa ngöôøi ñoàng minh.
Ngöôøi mieàn nuùi soáng giöõa may ngaøn vaø nuùi ñaù, vì vaäy hoï phaûi lao ñoäng vaát vaû ñeå coù
nôi sinh soáng, laøm aên, baèng chính söùc löïc cuûa mình hoï ñaõ ñaáu tranh chinh phuïc thieân nhieân:
choáng baõo luït, nuùi lôû, röøng ñoäng… Vôùi caùch noùi taû thöïc keát hôïp loái noùi aån duï, taùc gaûi
giuùp ta thaáy ñöôïc baèng söï lao ñoäng can cuø, nhaãn naïi haøng ngaøy hoï ñaõ laøm neân queâ höông.
Söï lao ñoäng saùng taïo goùp phaàn xaây döïng queâ höông, löu truyeàn nhöõng phong tuïc, taäp quaùn
toát ñeïp cho daân toäc mình.
Keát thuùc baøi thô, taùc giaû töø caûm xuùc chung roäng lôùn ñoái vôùi queâ höông taùc giaû trôû veà
moät tình caûm rieâng tö: tình cha con:
Con ôi tuy thoâ sô da thòt
Leân ñöôøng
Khoâng bao giôø nhoû beù ñöôïc
Nghe con
Vôùi gioïng ñieäu thieát tha, trìu mean, töø goïi than thöông con ôi, nghe con chöùa ñöïng tình
yeâu thöông, taám loøng cuûa ngöôøi cha muoán nhaên nhuû vôùi con, hình aûnh thô ñöôïc laäp lai” tuy
thoâ sô da thòt”, “ khoâng bao giôø nhoû beù” , ñoaïn cuoái baøi thô laø lôøi nhaéc nhôû nheï nhaøng
nhöng nghieâm khaéc caûu cha ñoái vôùi con: Ñöøng bao giôø phaûn boäi truyeàn thoáng toát ñeïp caûu
daân toäc, ñöøng bao giôø quay long vôùi caùc giaù trò tinh than cao ñeïp cuûa caùc theá heä cah oâng ñi
tröôùc. Töø ñoù cha muoán con can bieát soâng töï haøo veà gia ñình, queâ höông, soáng vôùi söùc soáng
maaïnh meõ, ben bæ, vôùi truyeàn thoáng cao ñeïp cuûa queâ höông khoâng vì mình laø ngöôøi daân toäc
maø maëc caûm, töï ti. Ñoàng thôøi ngöôøi cha daën doø con can töï tin, vöõng böôùc treân ñöôøng ñôøi,
khoâng bao giôø ñöôïc soáng moät cuoäc ñôøi taàm thöôøng, nhoû beù, ích kæ phaûi bieát coá gaéng hoïc
taäp,reøn luyeän ñeå goùp phaàn xaây döïng queâ höông. Hai tieáng nghe con tuy ñôn giaûn nhöng chöùa
ñöïng ñaày tình caûm, kì voïng vöøa laø lôøi daën doø nhaéc nhôû ñoái vôi ñöùa con gaùi than iu.

III.Keát baøi:
Vôùi theå thô töï do, söû duïng caùch noùi giaûn dò, cuï theå cuûa ngöôøi mieàn nuùi, gioïng thô
thieát tha, trìu mean, baøi thô laø moät ñieäp khuùc veà tình yeâu con, tình yeâu queâ höông, ñaát nöôùc,
töï haøo veà truyeàn thoáng toát ñeïp cuûa queâ höông. Qua nhöõng suy nghæ, taâm söï cuûa ngöôøi cha
ñoái vôùi con ta thaáy ñöôïc tình yeâu thöông vaø khaùt voïng maø ngöôøi cha daønh cho con. Neáu con
coø cuûa CLV laø khuùc hat veà tình meï thì ngöôïc laïi, noùi vôùi con cuûa YP laø khuùc haut veà tình
cha con. Ñoù ñeàu laø nhöõng baøi haut veà tình caûm gia ñình, cao hôn nöõa laø tình daân toäc, tình
queâ höông, Noùi vôùi con ñaõ goùp phaàn taïo neân böùc tranh veà tình ngöôøi cao ñeïp – ñieàu thieâng
lieâng nhaát torng cuoäc ñôøi moãi con ngöôøi

ÑEÀ : Phaân tích baøi thô “Beáp löûa” cuûa nhaø thô Baèng Vieät.
I.Môû baøi:
Trong cuoäc ñôøi moãi con ngöôøi, kæ nieäm tuoåi thô bao giôø cuõng ñeïp ñeõ, than thöông vaø
chöùa chan tình nghóa chaúng theå naøo phai nhaït daãu cho kæ nieäm ñoù gaén lieàn vôùi ñaéng cay, cô
cöïc. Vôùi Baèng Vieät, kæ nieäm veà tình baø chaùu vaø tình queâ höông chaéc saâu naëng laém, thaân
thieát laém môùi khôi nguoàn cho doøng caûm xuùc ñeå oâng saùng taïo moät taùc phaåm ñaëc saéc:
“Beáp löûa”. Baøi thô ra ñôøi naêm 1963 khi nhaø thô ñang laø sinh vieân du hoïc ôû Lieân Xoâ ( cuõ).
Qua doøng hoài töôûng vaø suy ngaãm cuûa ngöôøi chaùu ñaõ tröôûng thaønh, baøi thô ñaõ gôïi laïi
nhöõng kæ nieäm xuùc ñoäng veà tình baø chaùu, theå hieän tình caûm kính yeâu, bieát ôn voâ haïn cuûa
chaùu ñoái vôùi baø vaø cuõng laø ñoái vôùi queâ höông, ñaát nöôùc.

II.Thaân baøi:
1)Hoài töôûng laïi nhöõng kæ nieäm tuoåi thô vaø tình baø chaùu:
Söï hoài töôûng ñöôïc khôi nguoàn töø hình aûnh than thöông, aám aùp veà beáp löûa:
“Moät beáp löûa chôøn vôøn söông sôùm
Moät beáp löûa aám iu noàng ñöôïm
Chaùu thöông baø bieát may naéng möa”
Hình aûnh beáp löûa gôïi leân neùt sinh hoaït raát gaàn guõi, than thuoäc trong moãi gia ñình ôû laøng
queâ VN töø bao ñôøi nay. Nhöng taùc giaû ñaõ choïn loïc ñöôïc nhieàu töø ngöõ giaøu söùc bieåu caûm
ñeå mieâu taû taêng söùc gôïi.“Chôøn vôøn” laø töø laùy töôïng hình vöøa giuùp ta hình dung laøn söông
sôùm bay nheï quanh beáp löûa vöøa gôïi caùi môø nhoøa cuûa kí öùc thôøi gian. “AÁp iu” gôïi nhaéc
baøn tay baø kieân nhaãn, kheùo leùo nhen löûa, chaêm chuùt cho ngoïn löûa noàng ñöôïm.
Töø hình aûnh beáp löûa, nhaø thô – ngöôøi chaùu lieân töôûng töï nhieân ñeán ngöôøi nhoùm löûa,
ngöôøi baø kính yeâu vôùi noãi nhôù thöông baø cuûa ngöôøi chaùu ôû xa.”Bieát may naéng möa” laø
caùch noùi aån duï gôïi ra phaàn naøo cuoäc ñôøi vaát vaû, lo toan cuûa baø ñeå töø ñoù caøng thöông
baø hôn.

Tieáp theo, baøi thô nhaéc laïi caû moät thôøi thô aáu beân baø. Tuoåi thô aáy coù nhieàu gian
khoå nhoïc nhaèn:
“Leân boán tuoåi chaùu ñaõ quan meøn khoùi
Naêm aáy laø naêm ñoùi moøn, ñoùi moûi
Boá ñi ñaùnh xe khoâ raïc ngöïa gay
Chæ nhôù khoùi hun nheøm maét chaùu
Nghó laïi ñeán giôø soáng muõi coøn cay”
Nhöõng kæ nieäm aáy ñaõ raát xa trong quaù khöù nhöng ñaõ trôû thaønh aán töôïng khoù phai trong
taâm trí ngöôøi chaùu. Ñoù laø naêm ñoùi AÁt Daäu (1945) khi ngöôøi cheát ñôùi nhö ngaû raï, laøng
queâ lam luõ trong ñoùi ngheøo taêm toái. Cho neân gioïng thô ôû ñaây tróu naëng, aâm ñieäu tram buoàn
vôùi nhöõng hình aûnh bieåu caûm” ñoùi moøn, ñoùi moûi”,”khoâ raïc ngöïa gay”, gôïi laïi caû moät
thôøi cô cöïc, ñen toái laøm nao nao long ngöôøi. Nhöng aán töôïng saâu ñaäm nhaát vaãn laø muøi khoùi
beáp: khoùi hun nheøm maét chaùu, khoùi nhieàu, cay,kheùt vì cuûi öôùt laøm cho “soáng muõi coøn
cay” ñeán taän bay giôø. Caùi vò cay xeù aáy seõ maõi baùm theo taâm hoàn con ngöôøi. Caùch dieãn taû
tình thöông, noãi nhôù vaø noãi ngaäm nguøi veà baø, veà boá, veà queâ höông giaûn dò, bình thöôøng
maø that xuùc ñoäng!

Hình aûnh “beáp löûa” gôïi laïi nhöõng kæ nieäm tuoåi thieáu nhi trong nhöõng naêm khaùng
chieán choáng Phaùp:
“Taùm naêm roøng, chaùu cuøng baø nhoùm löûa
Tu huù keâu treân nhöõng caùnh ñoàng xa
Khi tu huù keâu baø coøn nhôù khog baø?
Baø hay keå chuyeän nhöõng ngaøy ôû Hueá
Tieáng tu huù sao maø tha thieát theá!
Baø chaùu sôùm chieàu nhoùm löûa trong tieáng tu huù ñoàng voïng treân nhöõng caùnh ñoàng queâ.
AÁn töôïng ñaäm neùt nhaát trong quaõng thôøi gian naøy laø tieáng tu huù luùc gaàn luùc xa, nhö giuïc
giaõ, khaéc khoaûi moät ñieàu gì tha thieát laém. Ñaáy laø tieáng chim caûu ñoàng noäi, cuûa queâ höông
hay chính laø bieåu hieän cuûa tình queâ höông saâu naëng khieán long ngöôøi troãi day nhöõng hoaøi
nieäm, nhöõng nhôù mong:
“Meï cuøng cha coâng taùc baän khoâng veà
Chaùu ôû cuøng baø baø baûo chaùu nghe
Baø daïy chaùu laøm baø chaêm chaùu hoïc
Nhoùm beáp löûa nghó thöông baø khoù nhoïc
Tu huù ôi! Chaúng ñeán ôû cuøng baø
Keâu chi hoaøi treân nhöõng caùnh ñoàng xa?”
Trong thôøi kì khaùng chieán choáng Phaùp coù nhieàu gia ñình Vieät Nam: meï,cha baän coâng taùc
khoâng veà, ñöùa chaùu phaûi soáng trong söï cöu mang, daïy doã cuûa baø. Baø thay theá vai troø cuûa
caû moät ngöôøi meï, moät ngöôøi boá:Caùc cuïm töø: baø baûo, baø daïy, baø chaêm ñieäp laïi nhieàu
laàn  dieãn taû moät caùch saâu saéc taám long ñoân haäu, tình thöông bao la vaø söï chaêm chuùt cuûa
baø ñoái vôùi chaùu nhoû. Caùc töø “baø”, “chaùu” ñieäp laïi 4 laàn gôïi taû moái tình baù chaùu quaán
quyùt yeâu thöông, ñuøm boïc, chôû che. Taùm naêm roøng nhö theá ngaøy…ngaøy, thaùng thaùng,
naêm naêm… chaùu cuøng baø nhoùm löûa, giöõ löûa ñeå soáng, ñeå ñôïi chôø… Trong noãi long ñoù
coøn vaán vít tieáng chim tu huù. Nhaø thô nhö taùch ra khoûi hieän taïi, chìm ñaém trong suy töôûng ñeå
troø chuyeän vôùi con chim queâ höông, traùch noù khoâng ñeán ôû vôùi baø ñeå baø ñôõ nhôù chaùu,
ñôõ coâ ñôn tuoåi giaø. Caâu thô that töï nhieân, chaân thaønh, caûm ñoäng.

2)Hình aûnh ngöôøi baø vöõng chaõi, chôû che trong nhöõng ngaøy thaùng gian khoå, aùc lieät.
Ñöùa chaùu lôùn daàn, cuoäc soáng khoù khaên hôn. Nhöõng phaåm chaát cao quyù cuûa ngöôøi
baø kính yeâu caøng ñöôïc toâ daäm:
“Naêm giaëc ñoát laøng chaùy taøn chaùy ruïi
Haøng xoùm boán beân trôû veà laàm luïi
Ñôõ ñaàn baø döïng laïi tuùp leàu tranh
Vaãn vöõng long baø daën chaùu ñinh ninh
“Boá ôû chieán khu boá coøn vieäc boá
Maøy coù vieát thö chôù keå naøy keå noï
Cöù baûo nhaø vaãn ñöôïc bình yen!”
Roài sôùm roài chieàu laïi beáp löûa baø nhen
Moät ngoïn löûa long baø luoân uû saün
Moät ngoïn löûa mang nieàm tin dai daúng”
Ñoaïn thô vöøa töï söï vöøa tröõ tình, nhö moät khuùc phim taùi hieän laïi toäi aùc vaø noãi khoå cuûa
nhaân daân.Nhieàu töø ngöõ ñöôïc duøng that kheùo, raát giaøu söùc gôïi: “chaùy taøn chaùy ruïi”, “trôû
veà laàm luïi” laøm baø xuùc ñoäng ñeán muøi long ! Theo doøng hoài töôûng ñoù, hình aûnh baø caøng
hieän leân ñaäm neùt: nghò löïc vöõng vaøng, tinh than bình tónh, taám long meânh moâng… Beân caïnh
ñoù baø coøn caû moät xoùm laøng ñoaøn keát” ñôõ ñaàn baø döïng laïi tuùp leàu tranh”. Tình laøng
nghóa xoùm trôû thaønh veû ñeïp tinh than cao quyù cuûa nhöõng ngöôøi haäu phöông goùp phaàn cho
tieàn tuyeán yen long chieán ñaáu. Lôøi daën tröïc tieáp cuûa baø khi chaùu vieát thö cho boá laøm saùng
leân phaåm chaát cuûa moät ngöôøi baø, ngöôøi meï Vieät Nam yeâu nöôùc, giaøu ñöùc hy sinh. Tình baø
chaùu ñaõ hoøa vaøo tình yeâu queâ höông, toå quoác. Töø hình aûnh beáp löûa thöïc, ñeán theo ñaây
maïch caûm xuùc, ñöôïc naâng leân thaønh “ngoïn löûa” tröøu töôïng hôn, mang yù nghóa bieåu töôïng
cuûa söùc soáng, tình thöông, cuûa nieàm tin bean bæ vaøo töông lai cuûa cuoäc khaùng chieán. “ Ngoïn
löûa” khoâng chí cuûa rieâng baø maø coù söùc lay ñoäng taâm hoàn, lan toûa, môû roäng thaønh yù
nghóa bieåu töôïng cuûa caû daân toäc
3)Caûm nghó veà cuoäc ñôøi laän ñaän vaø taám long aám aùp yeâu thöông cuûa baø:
Kæ nieäm tuoåi thô laéng daàn, yù thô chuyeån töø caûm xuùc nhôù thöông cuûa ñöùa chaùu nhoû
ñoái vôùi baø sang nhöõng suy nghó saâu saéc veà caùi cuoäc ñôøi laän ñaän cuûa baø, veà aân nghóa
saâu naëng cuûa ngöôøi thanh nieân ngaøy nay vôùi theá heä oâng baø cha meï ñi tröôùc:
“Laän ñaän ñôøi baø bieát maáy naéng möa!
Maáy chuïc naêm roài, ñeán taän baây giôø,
Baø vaãn giöõ thoùi quen daäy sôùm,
Nhoùm beáp löûa aáp iu noàng ñöôïm,
Nhoùm nieàm yeâu thöông khoai saén ngoït buøi,
Nhoùm noài xoâi gaïo môùi seû chung vui,
Nhoùm daäy caû nhöõng taâm tình tuoåi nhoû.
OÂi kyø laï vaø thieâng lieâng - beáp löûa! “
Hình aûnh ngöôøi baø oâm truøm caû ñoaïn thô. Gioïng thô vaãn thuû thæ maø ngaøy caøng da dieát:
“laän ñaän ñôøi baø”, “may chuïc”…, caû cuoäc ñôøi baø gian khoå quaù, baø chòu ñöïng bean bæ vì
thöông con, thöông chaùu, vì coù “nieàm tin dai daúng”. Baø khoâng chæ nhoùm beáp löûa baèng ñoâi
baøn tay giaø nua, veùn kheùo maø baèng taát caû taám long ñoân haäu “ aáp iu noàng ñöôïm”. Ñieäp töø
“nhoùm” ñöôïc nhaéc laïi 4 laàn mang yù nghóa khaùc nhau, boài daép cao daàn, toûa saùng daàn neùt “kì
laï” caûu beáp löûa, yù nghóa “thieâng lieâng” cuûa vieäc laøm vaø nhaát laø tình nghóa cuûa baø.
“Nhoùm beáp löûa”, aáy laø caùi beáp that, aùnh saùng vaø hôi aám that. “”Nhoùm nieàm yeâu thöông”,
aáy laø aáp uû trong long, truyeàn cho chaùu tình yeâu thöông ruoät thòt. “Nhoùm noài xoâi gaïo môùi
seû chung vu”, baø môû roäng taám long gaén boù vôùi laøng xoùm queâ höông. Vaø cuoái cuøng, baø
ñaõ”nhoùm day”, khôi day, giaùo duïc, thöùc tænh taâm hoàn ñeå ñöùa chaùu lôùn khoân, neân ngöôøi
baèng chính ngoïn löûa töø traùi tim baø. Ngoïn löûa baø nhoùm ñaõ thaønh kæ nieäm taám long, thaønh
nieàm tin thieâng lieâng, kì dieäu naâng böôùc chaùu suoát quaõng ñöôøng daøi.
Boán soøng thô cuoái laø söï doàn tuï cuûa caûm xuùc, theå hieän nhöõng tình caûm, suy nghó
that ñeïp, cuøng long kính yeâu vaø bieát ôn saâu naëng cuûa ñöùa chaùu beù nay ñaõ tröôûng thaønh vaø
ñaõ ñi xa ñoái vôùi baø:
“Giôø chaùu ñaõ ñi xa. Coù ngoïn khoùi traêm taøu.
Coù löûa traêm nhaø. Nieàm vui traêm ngaû
Nhöng vaãn chaúng luùc naøo quean nhaéc nhôû:
Sôùm mai naøy baø nhoùm beáp leân chöa?...”
Tình thöông cuûa baø ñaõ nuoâi döôõng chaùu neân ngöôøi ñeå chaùu ñöôïc ñi xa, ñöôïc thaáy “ngoïn
khoùi traêm taøu”, “löûa traêm nhaø, nieàm vui traêm ngaû”… Moãi caâu moãi chöõ nhö cöù hoàng leân,
noàng aám bieát bao tình caûm nhôù thöôùng, ôn nghóa. Lôøi thô coøn mang yù nghóa trieát lí veà nghóa
tình ñoái vôùi queâ höông: daãu coù ñi ñeán nôi naøo, cuoäc soáng coù sang troïng sung söôùng theá
naøo, cuøng vôùi nhöõng vaät duïng tieän nghi vaät chaát ñaày ñuû cuõng khoâng theå naøo phai nhaït
moái tình queâ höông noàng aám qua beáp löûa queâ höông maø moãi saùng baø nhen. Ñoù laø ñaïo lí
coäi nguoàn cuûa daân toäc VN. Vì theá, caâu hoûi tu töø ôû cuoái baøi toûa saùng caû baøi thô.

III.Keát baøi:
Baøi thô hay vaø xuùc ñoäng. Ñoù laø bôûi thöù thô ñoäc ñaùo: beáp löûa vöøa thöïc vöøa mang
yù nghóa bieåu töôïng; keát hôïp haøi hoøa caùc yeáu toá mieâu taû, bieåu caûm, töï söï vaø nghò luaän;
gioïng thô thuû thæ taâm tình aát hôïp vôùi tình baø chaùu. Baøi thô xuùc ñoäng coøn bôûi noù ñeà caäp
ñeán nhöõng tình caûm raát bình thöôøng nhöng than thieát cuûa moãi con ngöôøi: tình baø chaùu gaén
boù vôùi tình caûm gia ñình, queâ höông vaø ñoù cuõng laø söï khôûi ñaàu cuûa tình yeâu con ngöôøi,
tình yeâu ñaát nöôùc. Do vaäy, noù coù taùc duïng giaùo duïc lôùn veà ñaïo lí, veà tình nghóa thuûy
chung cho theá heä. treû

You might also like