Ñeà : Coù chí thì neân

a/ Môû baøi :
Trong cuoäc soáng vaø söï nghieäp cuûa moãi con ngöôøi chuùng ta ai
cuõng muoán thaønh ñaït. Nhöng con ñöôøng daãn ñeán söï thaønh ñaït ñoù
thöôøng gaëp raát nhieàu khoù khaên traéc trôû. Ñeå ñoäng vieân, nhaéc nhôû
con ngöôøi soáng phaûi coù yù chí, nghò löïc, kieân trì, nhaãn naïi, oâng
cha ta daën doø con chaùu qua caâu tuïc ngöõ : Coù chí thì neân”. Caâu
tuïc ngöõ laø baøi hoïc voâ cuøng quí giaù maõi cho ñeán nay vaãn giöõ
nguyeân giaù trò.
b/ Thaân baøi :
Thaät vaäy, hoaøi baõo, yù chí, nghò löïc laø ñieàu khoâng theå thieáu
ñoái vôùi nhöõng ai muoán thaønh ñaït. Caâu tuïc ngöõ cuûa daân gian “Coù
chí thì neân ñaõ neáu baät ñöôïc taàm quan troïng ñoù. “Chí” coù nghóa
laø hoaøi baûo, laø lí töôûng toát ñeïp, yù chí, nghò löïc, söï kieân trì.
“Neân” nghóa laø mang laïi hieäu quaû trong coâng vieäc, thaønh coâng
trong cuoäc soáng vaø söï nghieäp. Caâu tuïc ngöõ chæ coù boán chöõ ngaén
goïn nhöng noùi leân ñöôïc yù nghóa to lôùn cuûa yù chí. Trong cuoä c
soáng, neáu ai coù nhöõng ñieàu kieän nhö ñaõ neâu thì ngöôøi ñoù seõ
thaønh coâng.
Xeùt veà lí leõ, ta thaáy trong cuoäc soáng baát cöù vieäc gì duø xem
ra coù veû giaûn ñôn nhöng khoâng coù chí , khoâng chuyeân taâm,
khoâng kieân trì thì lieäu coù laøm ñöôïc khoâng ? Huoáng gì ôû ñôøi, laøm
vieäc gì maø khoâng gaëp khoù khaên ! Neáu gaëp khoù khaên maø boû dôû
thì chaúng laøm ñöôïc gì ! Nhôø coù yù chí maø ngöôøi ta coù nghò löïc,
vöôït qua khoù khaên ñeå hoaøn thaønh thaéng lôïi trong coâng vieäc cuûa
mình. Giöõ vöõng yù chí, loøng kieân trì laø ñieàu ñaàu tieân quyeát ñònh
söï thaønh coâng trong söï nghieäp vaø ñoù cuõng laø phaåm chaát toát ñeïp
cuûa nhöõng ngöôøi lao ñoäng, ngöôøi caùch maïng…
Xeùt veà thöïc teá, xöa nay coù bieát bao taám göông nhôø coù yù chí
maø thành công. Haún ai cuõng bieát Maïc Ñænh Chi nhaø ngheøo, laïi
xaáu xí, töôûng chaúng theå coù ñöôïc chuùt ñoùng goùp cho ñôøi. Vaäy maø
oâng ñaõ kieân trì töï hoïc, hoïc baèng chöõ vieát treân laù chuoái, hoïc baèng
aùnh saùng cuûa traêng, cuûa ñom ñoùm, cuûa aùnh löûa boác leân töø ñoáng
laù khoâ…Vaát vaûø, khoù khaên, thieáu thoán laø theá nhöng nhôø yù chí,
nghò löïc maø oâng ñaõ ñoã traïng nguyeân. Roài Nguyeãn Hieàn nhaø
ngheøo, phaûi ñi chaên traâu cho nhaø phuù oâng. Phuù oâng coù nuoâi moät
ngöôøi thaày ñeå daïy hoïc cho caùc con. Laø ngöôøi hieáu hoïc, thoâng
minh, caäu beù chaên traâu Nguyeãn Hieàn chæ nhìn troäm, hoïc leùn qua
nhöõng baøi daïy ñoù. Cậu chòu khoù hoïc ôû moïi luùc, moïi nôi, nhôø
kieân trì, chaêm chæ, vöôùt khoù caäu ñaõ ñoã traïng nguyeân luùc 12 tuoåi,
trôû thaønh vò traïng nguyeân treû tuoåi nhaát nöôùc ta töø xöa ñeán nay.
Coøn trong thôøi ñaïi ngaøy nay, gần gũi với chúng ta là tấm gương
Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bác đã quyết chí ra đi tìm đường cứu nước
khi còn rất trẻ vượt qua biết bao nhiêu khó khăn gian khổ để tìm ra
con đường cứu nước, dành độc lập tự do cho dân tộc. Rồi moät
ngöôøi coù yù chí nghò löïc, loøng kieân trì vöôït khoù phi thöôøng maø
chaéc haún khoâng coù ngöôøi Vieät Nam naøo khoâng bieát ñoù laø thaày
Nguyeãn Ngoïc Kí. Töø nhoû, thaày ñaõ bò lieät caû hai tay phaûi taäp vieát
baèng chaân, thaày ñaõ phaûi vöôït qua bao ñau ñôùn, vaät loän vôùi
nhöõng côn chuoät ruùt …maø toát nghieäp ñaïi hoïc, trôû thaønh nhaø giaùo
öu tuù. Hieän nay, thaày laø coäng taùc vieân ñaéc löïc cho baùo vaên hoïc
vaø tuoåi treû. Vaø haøng traêm, haøng nghìn ngöôøi treân ñaát nöôùc ta
cuõng nhôø yù chí, nghò löïc, loøng kieân trì vöôït khoù maø thaønh coâng,
soáng moät cuoäc ñôøi coù ích. Thaäm chí, hoï coøn taïo neân caùc phaàn
meàm vi tính ñeå phuïc vuï cho baûn thaân, gia ñình vaø xaõ hoäi. Hoaëc
nhieàu ngöôøi coøn tham gia caùc hoaït ñoäng theå duïc theå thao vaø ñaït
nhieàu huy chöông vaøng, huy chöông baïc trong caùc kì thi trong
nöôùc, khu vöïc vaø quoác teá.
Khoâng chæ ngöôøi Vieät Nam coù yù chí, loøng kieân trì, nhaãn naïi
maø qua saùch baùo ta coøn coù theå bieát ñöôïc raát nhieàu taám göông
nöôùc ngoaøi cuõng nhôø yù chí, loøng kieân trì, vöôït khoù maø hoï ñaõ
thaønh coâng trong cuoäc soáng, trong söï nghieäp. Chaúng haïn nhö
Nick Vujicic töø khi sinh ra laø moät caäu beù khoâng coù tay chaân.
Lôùn leân nhôø yù chí nghò löïc hoïc taäp vaø reøn luyeän maø Nick ñaõ thi
ñoã ñaïi hoïc. Ngoaøi ra anh coøn bieát dùng máy tính và có khả năng
đánh máy 45 từ/phút bằng phương pháp “gót và ngón chân”. Anh
bieát chôi tennis, chơi trống, chơi golf, bơi lội và thậm chí cả nhảy
dù. Nay Anh trôû thaønh nhaø dieãn thuyeát noåi tieáng. Coâ Ba-du-la
ngöôøi Anh bò muø maø trôû thaønh ngöôøi maãu thôøi trang. Ông Ốt –
tô-roát-xki bò muø maø trôû thaønh nhaø vaên noåi tieáng. Luùc coøn hoïc
phoå thoâng, Lu-i pa- x tô chæ laø moät hoïc sinh trung bình nhöng
nhôø yù chí nghò löïc, loøng kieân trì oâng ñaõ nghieân cöùu vaø phaùt minh
ra thuoác chöõa beänh choù daïi trôû thaønh nhaø baùc hoïc vaø nhaø sinh
vaät hoïc noåi tieáng…Taát caû nhôø yù chí, nghò löïc maø hoï ñaõ laøm neân
söï nghieäp lôùn.
Nhö vaäy, yù chí nghò löïc ñoùng vai troø quan troïng trong vieäc
quyeát ñònh thaønh baïi trong coâng vieäc vaø söï nghieäp cuûa con
ngöôøi. Ngaøy nay yù chí, nghò löïc, tính kieân trì ñöôïc coi nhö kim
chæ nam trong moïi haønh ñoäng vaø vieäc laøm. Nhôø ñoù maø coù bieát
bao ngöôøi thaønh ñaït trong cuoäc soáng.
Tuy nhieân, trong cuoäc soáng bên caïnh nhöõng ngöôøi coù yù chí nghò
löïc, coøn khoâng ít nhöõng keû deã naûn lòng tröôùc phong ba baõo taùp.
Ñoù laø nhöõng keû thieáu nghò löïc, gaëp khoù khaên laø chuøn böôùc,
nhöõng con ngöôøi ấy thöôøng gaëp thaát baïi trong cuoäc ñôøi. Ñoái vôùi
hoïc sinh, caâu tuïc ngöõ treân caøng coù yù nghóa saâu saéc vì trong hoïc
taäp, chuùng ta cuõng cần coù yù chí, khoâng ngöøng noã löïc vöôït qua
khoù khaên thì môùi tích luõy cho mình voán kieán thöùc saâu roäng ñeå
böôùc vaøo ñôøi, Coù nhö vaäy ta môùi trôû thaønh ngöôøi coù ích cho xaõ
hoäi.
Keát baøi :
Toùm laïi, caâu tuïc ngöõ tuy ngaén goïn nhöng chöa bao haøm yù saâu
xa. Oâng cha ta ñaõ ñuùc keát kinh nghieäm töø cuoäc soáng, trong lao
ñoäng trong khaùng chieán ñeå khuyeân nhuû con chaùu muoân ñôøi phaûi
có ý chí vöôït moïi khoù khaên. Trong hoaøn caûnh ngaøy nay, loøng
kieân trì yù chí vaãn chöa ñuû, chuùng ta phaûi keát hôïp söï thoâng minh,
saùng taïo ñeå ñaït ñöôïc thaønh quaû cao nhaát trong hoïc taäp, trong
lao ñoäng. Baây giôø hoaëc sau naøy, cuoäc soáng seõ coøn nhieàu khoù
khaên ñang chôø ñôïi luùc ñoù ta haõy nhôù ñeán lôø daïy cuûa Baùc “Khoâng
coù vieäc gì khoù/ Chæ sôï loøng khoâng beàn/ Ñaøo nuùi vaø laáp bieån/
Quyeát chí aét laøm neân” Hay “Gaïo ñem vaøo giaõ bao ñau ñôùn/ Gaïo
giaõ xong roài traéng töïa boâng/ Soáng ôû treân ñôøi ngöôøi cuõng vaäy/
Gian nan reøn luyeän môùi thaønh coâng.”
=============