EKO 307 Final Sınavı

1. 30 puan. Varsayalım ki otomobil H ve F ülkelerinden monopolcü rekabet piyasalarında

üretilmektedir. Her bir ülkede kar maksimizasyoncu firmaların karşı karşıya olduğu fiyat
düzeyi P = c + [Q/(S x b)]’dir. c, marjinal maliyeti; Q, firmanın satış miktarını; S, endüstrinin
satış miktarını; b, talebin satışlara duyarlılığını; n, piyasadaki firma sayısını göstermektedir.
Her bir firmanın piyasa payı S/n’dir. b=1/30.000 olarak verilmektedir. Firmaların toplam
maliyet fonksiyonu, TC = 750.000.000 + (5000 x Q)’dur. H ülkesindeki toplam yıllık otomobil
satışı (endüstrinin toplam satışı) 900.000’dir. F ülkesi ise yıllık 1.600.000 toplam satış
yapmaktadır. İki ülke de aynı üretim maliyetlerine sahiptir.

Verilen bu bilgiler ile her bir ülkenin ticaret öncesi dengede kaç firmaya sahip olduğunu ve
denge piyasa fiyatını bulunuz. Eğer bu iki ülke serbest ticaret koşulları altında ticaret yapmak
isterse ve piyasalarını entegre hale getirirlerse, entegre piyasada kaç firma olur ve denge fiyat
nedir? Ticaret öncesi ve sonrası piyasalarının durumunu karşılaştırınız, ticaretin ülkelere ne
tür bir kazanç sağladığını ya da sağlamadığını tartışınız. (Lütfen denge firma sayısı ve fiyatı
bulurken her bir aşamada işlemlerinizi açıkça gösteriniz ve açıklamalarınızı derste işlediğimiz
teorik temellere dayandırınız)

2.a. 20 puan. Çin’in Qiaotou bölgesi bugün dünya düğme ve fermuar üretiminin %60’tan
fazlasına sahiptir. Düğme vb. ürün üretimi bu bölgede 1980’lerin hemen başında sokaklardan
düğme toplayan üç kardeşin kurduğu bir işletme ile başlamış ve diğer işletmelerin açılmasıyla
genişlemiştir. Günümüze kadar geçen sürede bölge tarımsal üretim yapan bir bölgeden söz
konusu ürünleri imal eden bir üretim merkezi haline gelmiştir. Bu hikâyeye dayanarak Çin ve
ABD arasında ticaret yapıldığını varsayınız ve “geleneksel dış ticaret teorilerinde nispi fiyatlar
ticaretle birlikte yakınsar. Örneğin bir ürün yurtiçi ülkede nispi olarak ucuz ve yabancı ülkede
nispi olarak pahalı ise ticaret yurtiçi ülkede ürünün nispi fiyatının artmasına, yabancı ülkede
azalmasına neden olur. Fakat dışsal ölçek ekonomilerinde ticaretin etkisi her yerde
fiyatların düşmesidir” önermesini değerlendiriniz. Yanıtlarken düğme endüstrisinde Çin’in
ve ABD’nin ortalama maliyetlerini, yurtiçi fiyatlarının nasıl belirlendiğini, dışsal ölçek
ekonomilerinin etkilerini, ticaretle birlikte dünya talebini karşılamak üzere hangi ülkenin
avantaj sağladığını ve bunun nedenlerini dikkate alınız.

2.b. 20 puan. Vietnam’da ücretler Çin’dekinden daha düşük ve dolayısıyla Vietnam’ın düğme
endüstrisinde ortalama maliyetleri, Çin’in ortalama maliyetlerinden daha azdır. Veri üretim
düzeyinde Vietnam, düğmeleri Çin’den daha ucuza üretebilir. Bu koşullar altında Vietnam’ın
dünya piyasalarına sürekli bir şekilde düğme arz etmesi beklenir. Ancak bu durum
gerçekleşmemekte, dünya talebini hala Çin karşılamaktadır. Bu durumun nedeni ne olabilir?
Tartışınız.

3. 30 puan. Bir ülkede dış ticaret politikası olarak uygulanabilecek gümrük tarifesi, ihracat
sübvansiyonu ve ithalat kotası uygulamalarının üretici rantı, tüketici rantı, hükümet geliri ve
toplam refah etkilerini karşılaştırınız (Yanıtlarınızda sadece karşılaştırma ve değerlendirme
yapınız, her bir uygulamayı detaylı olarak örnek uygulamalarla açıklamayınız)